Үгийн сүлжээ бөглөх

У

Д Д О

Н ү А Р

Х р о М о с О м

Т Ш О

О И М

Г л О

Т Г г

О а л л Е л ь

б э л г и й н э с

т

Зарим амьтны хромосомын тооны ялгааг графикаар илэрхийлсэн нь

орангутан горилл гиббон шимпанзе ехидна азийн заан саванны заан анааш нугасан хошуут

0

10

20

30

40

50

60

70

хромосомын тоо

хромосомын тоо

Хүн сармагчин хоёрын хромосомын ялгаа

Зүүн тал нь хүний хромосом

Хүний хүйс тодорхойлох

Хүү юү? охин уу?

Хүү юү? Охин уу?

Хүү ю

ү? Охи

н уу?

• Хүний 23 хос /46/ хромосомын сүүлчийн хос

/ 23 ДАХЬ ХОС/ хромосомыг ХҮЙС ТОДОРХОЙЛОХ ХОС ХРОМОСОМУУД юм. Энэ хос хромосомууд нь хэмжээгээрээ ялгаатай учир ЭР ХҮЙС гэх ба 2 ӨӨР ҮСГЭЭР/ХУ/ тэмдэглэнэ.

• Хүйс тодорхойлогч хос хромосомууд /23 дахь хос/ нь адилхан байвал эм хүйс гэх ба ижил үсгээр /ХХ/ тэмдэглэнэ.

• Бусад 1-22 хүртэлх хос хромосомуудыг биеийн /сомат/ эсийн хромосууд гэнэ.

• Бэлгийн эсүүд боловсрох үед хромосомын тоо биеийн эсийнхээс дахин цөөн болдог. Өөрөөр хэлбэл :

23 хос 23 дан буюу 46 23

• Гаплойд бөөм гэж хос бус дан хромомсомыг агуулдаг бөөмийг хэлнэ. /өндгөн эс /

• Диплойд бөөм гэж хос хоёр хромосомыг агуулдаг бөөмийг хэлнэ. /хүний эс/

Зөвийг сумаар холбоно уу?

• Булчингийн эс• Мэдрэлийн эс • Өндгөн эс• Хөврөлийн эс• Цусны эс• Сперм• Хучаас эдийн эсүүд

• Диплойд тооны хромосомтой эс

• Гаплойд тооны

хромосомтой эс

Гэрийн даалгавар

1. Сурагчид дараах хяагаар интернетэд орж хүйс тодорхойлогч кариотипын бүтэцтэй танилцана.http://open.jorum.ac.uk/xmlui/bitstream/handle/123456789/982/ltems/SK220_1_section10.html

2. Шинэ нэр томьёоны жагсаалтанд өнөөдрийн хичээлд үзсэн шинэ үгнүүдийг нэмж бичиж цээжлэх, утгыг тайлбарлаж чаддаг байх