Обработка на металите со валање - Ѓорги Љуботенски 110

[ВАЛАЊЕ]Професор Д-р Атанас Кочов Асистент Трајче Велковски

2013

Љуботенски Ѓорги

Индекс: 110

January 1, 2013 [ВАЛАЊЕ]

ContentsОБРАБОТКА НА МЕТАЛИТЕ.................................................................................................................2

ВАЛАЊЕ..............................................................................................................................................3

ТИПОВИ НА ВАЛАЊЕ..........................................................................................................................4

Надолжно.......................................................................................................................................4

Попречно........................................................................................................................................4

Косо.................................................................................................................................................5

ВИДОВИ НА ВАЛЦИ............................................................................................................................5

ПРОИЗВОДИ.......................................................................................................................................6

Лимови...........................................................................................................................................6

Полупроизводи..............................................................................................................................6

Траки...............................................................................................................................................6

Профили.........................................................................................................................................7

Жици...............................................................................................................................................7

Заклучок.............................................................................................................................................8

Користена литература........................................................................................................................9

1 | Љуботенски Ѓорги

[ВАЛАЊЕ] January 1, 2013

ОБРАБОТКАНАМЕТАЛИТЕ

Обработка на металите преставува промена на обликот, димензиите или својствата на

металите за да се прилагодат за понатамошна употреба. Промената на обликот, димензиите или

својствата на матрејалот може да се подели на рачна или машинска обработка. За да може да се

изведе обработката на металот на било кој начин потребен е алат. Во машинството скоро никаде

неможат да се употребуваат сировите матрејали , па така најчесто валањето е првиот чекор во

производството на основните метални форми кои понатаму дополнително ќе се обработуваат.

Љуботенски Ѓорги | 2


ВАЛАЊЕОд сите обработки со пластична деформација најголема примена има валањето.

Постапката започнува со валање на ингноти во полупроизводи.

Валањето е постапка за обликување на металите со

деформирање кај кој сировиот матрејал (ингот) поминува

помеѓу два валци кои ротираат спротивно. Со тоа се смалува

дебелината на матрејалот а се зголемува неговата долзина,

односно му се дава потребниот облик. Во процесот на

валање исто се подобруваат и механичките својства.

Кога обработуваното парче поминува меѓу валците доаѓа до

деформирање на матрејалот. Во

зоната на деформацијата

матрејалот не поминува секаде со

иста брзина со која ротираат валците. Брзината на валците

може да биде поголема, иста или постпора од брзината на

поминување на матрејалот во зоната каде се деформира.

Во зависност дали станува збор за ладно или топло

валање, зоната на деформација во ладна состојба се состои од

Зона на заостанување каде што брзината на поминување на матрејалот

V0<Vw .

Неутрална рамнина , зона каде што бризната на

поминувањето на матрејалот меѓу валците е Vw=Vw .

Зона на претекнување каде што брзината на

поминување на матрејалот е поголема V1>VW од

брзината на валците.

Кај топлото валање место неутралната рамнина се појавува

зона на лепење односно зона во која загреаниот обработуван



матерејал се лепи за валците. Тука брзината на течење на матрејалот меѓу валците

е еднаков на брзината на вртење на валците.

ТИПОВИНАВАЛАЊЕВалањето може да се одвива на топло и на ладно. Матрејалите со поголем

пресек се валаат претежно во топла состоба, заради поголемата пластичност и

пожноста за поголеми редукции на пресекот, одностно помала потрошувачка на

сила и енергија.

Матрејалите со помал пресек се валаат претежно

на ладно, бидејки се постигнува помазна

површина, потесна толеранција и поголема

тврдост на матрејалот.

Валањето може да се подели на повеќе

начина:

Надолжно валање – кај кое сировината

влегува меѓу валци кои ротираат во спротивни

правци. Со оваа постапка се намалува висината а

се зголемува должината на обработуваното

парче. Пресекот на обработката го дава

растојанието меѓу валците. Степенот на редукција

се дефинира со изразот

Попречно валање - кај кое валците се

вртат во иста насока, а обработуваното парче

со посебна направа се држи во зафатот.

Самата пластична деформација настанува низ

должината на оската на ротација. Со

попречно валање се произведуваат ротациски профили.


Попречно профилно валање

Попречно валање(со

R = 100% * (H – H0)/H0


Косо валање – постапка кај која

оската на профилните валци е под

некој агол. Сите валци се ротираат во

иста насока и му даваат ротација на

обработуваното парче околу својата оска.

ВИДОВИНАВАЛЦИВалците се алати за валање и се делат на:

Рамни валци кои се користат за лимови, плочки,

траки.

Профилни валци во кои се вала посакуваниот

облик со едно поминување или во повеќе

фази(поминувања).

Валци со гравура. Едната страна на

обработуваното парче може да има гравура -

испупчена или вовлечена, додека другата страна

на обработуваното парче е рамна, со иста или

различна гравура.



ПРОИЗВОДИСо валањето се произведуваат лимови, траки,

фолии, шипки, профили, цевки и.т.н. Основна поделба

на производите добиени со валање е:

Лимови – можат да се валаат на ладно и

топло. Тенките имаат дебелина до 3мм, средните

лимови се со дебелина од 3 – 4.75мм, а дебелите

лимови се преку 5мм. Подврста на лимовите се

фолиите со дебелина од 0.1мм, 0.01мм ,0.007мм

или тоа се фолиите за домакинство, 0.005мм, т.е

0.002мм златни фолии.

Полупроизводи – BLUM е производ со

квадратен или правоаглен облик со непреавилни

површини, заоблени ивици и димензии а>125мм

и одност а:б=1 : 1 до 1 : 2. SLAB е производ со

правоаголен облик, најмали димензии на

страните се а>40mm и однос а : б >1 : 2.

Траки се производи кои се изработуваат во

различни димензии . Ширините можат да надминуваат и 600мм а

дебелините на траката варираат од 0.08мм до 5мм.



Профили – се изработуваат со различни пресеци, округлите се со

дијаметар од 6 до 125мм, а квадратните со страница од 8 до 125мм.

Правоаголните профили се јавуваат во повеќе облици: плоснати, широки

плоснати и во орма на трака. Шестоаголните профили се валаат во

димензии од 10мм до 80мм. Други профили кои се среќаваат се L профили,

T профили, U профили, Omega профили, I носачи и специјални профили.

Жици – Настануваат како финален производ на топло валан округол

профил. Крајниот облик се постигнува со извлекување.



Заклучок

Обработка на металите преставува промена на обликот, димензиите или својствата на

металите за да се прилагодат за понатамошна употреба. Промената на обликот, димензиите или

својствата на матрејалот може да се подели на рачна или машинска обработка. За да може да се

изведе обработката на металот на било кој начин потребен е алат. Во машинството скоро никаде

неможат да се употребуваат сировите матрејали , па така најчесто валањето е првиот чекор во

производството на основните метални форми кои понатаму дополнително ќе се обработуваат.

Металите се обработуваат со цел да се добие посакуваниот облик кој може да се користи

во машинството, валањето како процес е можеби најважен бидејќи со негова помош од големите

метални плочи кои излегуваат од машината за леење во железарите тие се валаат и се добиваат

лимовите од кои понатаму се добиваат сите останати производи, како што се профили, цевки,

жици и.т.н. Валањето како процес е ногу битен бидејки е релативно евтин во споредба со некои

други обработки, веќе долго време се користи и е многу застапен, па така се познати сите негови

недостатоци и предности.



Користена литература

"Obrada materijala I", dipl. ing. Ivo Slade, cnt.tesla.hr, 2011.

"Strojarski priručnik", Bojan Kraut, Tehnička knjiga Zagreb 2009.

"Tehnička enciklopedija", glavni urednik Hrvoje Požar, Grafički zavod Hrvatske, 1987.

"Konstrukcijski elementi I", Tehnički fakultet Rijeka, Božidar Križan i Saša Zelenika, 2011.

"Elementi strojeva", Fakultet elektrotehnike, strojarstva i brodogradnje Split, Prof. dr. sc. Damir

Jelaska, 2011.

"Elementi strojeva", Karl-Heinz Decker, Tehnička knjiga Zagreb, 1975.

“Tehnicka enciklopedija” Jugoslovenski leksikografski zavod , Zagreb 1975.

“Elementi Konstrukcija 1” , Univerzitet u Novom Sadu, Dragoslav Jovanovic , Masinski Fakultet

Novi Sad1976.


Обработка на металите со валање - Ѓорги Љуботенски 110

Documents