معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

گروه امور آزمایشگاهها

آناهیتا کوهی1392مرداد

انواع كنترل كيفي داخلي

استفاده از نتايجبيماران

استفاده ازنمونهکنترلی

نتايج بررسیبيمار گروهی

دلتا چک

بررسی نتايج کنترل کيفیيک بيمار

آماریارتباط با عالئم و

ساير نتايج Limit check

خوانده(20آزمايش كنترلها براي يك ماه)حداقل بار تکرار4 روز ودرهرروز 5درصورت عدم امکان

محاسبه ميانگين و انحراف معيار

پرت اعداد حذف

كيفي اهداف با مقايسه

كيفي چارت ترسيم

تفسير روش انتخاب

ه درKKKKدوده اي کKKKKت محKKKKتر اسKKKKبه

بروشKورهاي کنترلهKاي تجKاري درج شKده

بKKKراي ترسKKKيم چKKKارت کنKKKترل کيفيت

اسKKتفاده نشKKود. اين محKKدوده عمومKKا

بزرگKتر از محKدوده حاصKل از عملکKرد يKک

آزمايشKگاه مي باشKد. البتKه در شKروع کKار

، تKKا زمKKاني کKKه تعKKداد نتKKايج بKKه حKKد

مطلKوب نرسKيده ، محKدوده سKرم کنKترل

قابل استفاده است.

ميزانی از خطا که بروز آن در

آزمايشگاه قابل قبول بوده و

پزشک می بايست تشخيص خود را

.با در نظر داشتن آن بنا نمايد

خطای مجاز بايد به اندازه ای باشد

.که باعث خطای تشخيصی نشود

استفاده از محدوده مرجع )فرضیهTonks)

نظریه پزشکان قوانینCLIAنظریه افراد کارشناستغییرات بیولوژیک

Functional sensitivity ~1 mIU/L

CV : Ideally <10% Acceptable <20%

وقتی در يک مجموعهنتايج بطور قرينه در

اطراف ميانگين پخش شده باشند ، توزيع نرمال است.

در توزيع نرمالميانگين ، ميانه و نما بر هم منطبق هستند.

كنترل در دو 2 در هر سری کاری غلظت مختلف آزمايش شود.

در صورت تعدد نمونه هاي كنترلي در هرروز نتايج همه آنها ثبت واز درج ميانگين

.خودداري گردد

-Levey چارت كنترليJenning

تفسير وستگارد تفسير سازمان بهداشت

جهاني

جهت ارزیابی و تفسیر داده های کنترل کیفی

جهت هر روش و هرکنترل یک چارت مورد نیازاست، که نتایج کنترل حاصل از مدت مشخص

را روی آن ترسیم می نماییم.

Levey-Jennings Chart

رد كاذب سري كاري در : 2sdمحدوده % موارد5

: رد كاذب سري كاري در 3sdمحدوده % موارد1

Mean

Day

+1SD

+2SD

+3SD

-1SD

-2SD

-3SD

80

85

90

95

100

105

110

115

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24Con

trol

Val

ues

(e.g

. mg/

dL)

80

85

90

95

100

105

110

115

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24Con

trol

Val

ues

(e.g

. mg/

dL)

Time (e.g. day, date, run number)

Levey-Jennings Chart - Record Time on X-Axis and the Control Values on Y-

Axis

80

85

90

95

100

105

110

115

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24Con

trol

Val

ues

(e.g

. mg/

dL)

80

85

90

95

100

105

110

115

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24Con

trol

Val

ues

(e.g

. mg/

dL)

Time (e.g. day, date, run number)

991019311095888791998511

Levey-Jennings Chart -Levey-Jennings Chart -Plot Control Values for Each RunPlot Control Values for Each Run

80

85

90

95

100

105

110

115

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Mean

Day

+1SD

+2SD

+3SD

-1SD

-2SD

-3SD

با استفاده از این قوانین خطای تصادفی اندازه گیری در .مقابل خطای سیستماتیک اندازه گیری مشخص می شود

•R4S rule

•41S rule

•10X rule

•12S rule

•13S rule

•22S rule

آن اطaراف در و ميaانگين بaه نزديaک نتaايج پراکنaدگی وقaتی باشد، عملکرد سيستم قابل قبول است.

دودهaارج از محaده خaک خوانaود يa2وج SD ±mean انaنش می دهaد کaه سيسaتم از کنaترل خaارج شaده و بaرای يaافتن خطaا

بايد اقدام فوری صورت گيرد.

از اگaر نaزولي ) حaتی يaا بaا سaير صaعودي پيaاپي هفت خوانaده در سيسaتم تaدريجی اتفaاق يaک نشaانگر ) کننaد عبaور ميaانگين

بوده که بايد شناسايی و اصالح شود.

کaدري ثaابت و پيaاپي بطaور خوانaده ها از يaک سaری مشaاهده می باشaد کaه بايaد شناسaايی biasنشaانگر وجaود طaرف ميaانگينو اصالح گردد.

بaانگر دقت نامناسaانگين نشaراف ميaايج در اطaاد نتaدگی زيaپراکناندازه گيری است که نياز به اصالح دارد.

روز و 20آزمايش سرم کنترل در محاسبه ميانگين و انحراف معيار

ترسيم چارت : محور عمودیcusum و محور افقی سريهای کاری

آزمايش سرم کنترل در هر سری کاریومحاسبه اختالف آن با ميانگين

جمع جبری نتايج هرروز با روز قبل

شروعcusum وقتی پاسخ از محدوده K .نسبت به ميانگين جابجا می شود ( -/+1 s)

خاتمه وقتی که از محدودهh خارج شود.

-/+2.7 s خارج از کنترل خاتمه وقتی که دوباره در محدوده

قابل قبول قرار بگيردشرايط تحت کنترل

Westdgard quality control rules.

کتاب کنترل کیفیت در آزمایشگاههایپزشکی،آزمایشگاه مرجع سالمت؛ دکتر فریده رضی.