สวนพฤษ ศาสตร์

19

Upload: oistin

Post on 08-Feb-2016

51 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

สวนพฤษ ศาสตร์. คำนำ. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: สวนพฤษ ศาสตร์
Page 2: สวนพฤษ ศาสตร์

สวนพฤกษศาสตร์� เป็�นสถานที่��ที่��จั�ดสร์�างขึ้��นเพ��อเก�บร์วบร์วม พร์ร์ณไม�นานาชน$ด โดยม�จั'ดป็ร์ะสงค์� ให้�เป็�นสถานที่��ให้�การ์

ศ�กษาและพ�กผ่/อนห้ย/อนใจัค์วบค์0/ก�นไป็ การ์สร์�างสวน พฤกษศาสตร์�ต�องใช�เวลานาน น�บส$บป็1ขึ้��นไป็จั�งจัะม�ค์วาม

สมบ0ร์ณ�พอที่��จัะบร์$การ์ป็ร์ะชาชนได�  เน��องจัากพ�นธุ์'�ไม�ที่'กชน$ด จัะต�องได�ร์�บการ์ตร์วจัสอบให้�ถ0กต�อง และจัะต�องเพาะเล��ยงให้�

แขึ้�งแร์งก/อนน3าลงป็ล0ก ก/อนป็ล0กจัะต�องเตร์�ยมด$นและพ��นที่��ให้� เห้มาะสมก�บต�นไม�ด�วย การ์สะสมพร์ร์ณไม�เองก�ต�องใช�เวลา

มาก บางชน$ดจัะต�องม�การ์แลกเป็ล��ยนก�บสวนพฤกษศาสตร์�ป็ร์ะเที่ศอ��น

คำ��นำ��

Page 3: สวนพฤษ ศาสตร์

สวนพฤกษศาสตร์�เร์$�มม�การ์จั�ดสร์�าง  ต��งแต/ก/อนค์ร์$สตศ�กร์าช ป็ร์ะมาณ 3,500 กว/าป็1มาแล�ว สวนพฤกษศาสตร์�ในสม�ยน��น

ม�กจัะเน�นห้น�กในการ์สะสมพร์ร์ณไม�ที่��ม�ค์'ณค์/าที่างยามาป็ล0กไว� ในบร์$เวณที่��ว/างร์อบๆ โบสถ� ด�งป็ร์ากฏ ณ เม�อง Karmak

ป็ร์ะเที่ศอ�ย$ป็ต� ต/อจัากน��นมาป็ร์ะมาณพ�นกว/าป็1 Aristotle (384 - 322 ก/อนค์ร์$สตศ�กร์าช) น�กป็ร์าชญ์�และน�กธุ์ร์ร์มชาต$ว$ที่ยาชาวกร์�กได�ช��อว/าเป็�นผ่0�จั�ดสร์�างสวน

  พฤกษศาสตร์�แห้/งแร์กขึ้องโลกที่��เม�องเอเธุ์นส� ป็ร์ะเที่ศกร์�ก ม� จั'ดป็ร์ะสงค์�ส3าห้ร์�บใช�ป็ร์ะโยชน�ที่างการ์ศ�กษา ว$จั�ย และเป็�น

  สถานที่��สอนน�กศ�กษา เม��อ Aristotle เส�ยช�ว$ตลงในป็1 323   ก/อนค์ร์$สตศ�กร์าช Theophrastus (380 - 287 ก/อนค์ร์$

สตศ�กร์าช) ร์�บช/วงเป็�นผ่0�ด0แลต/อไป็

ประวัติ�

Page 4: สวนพฤษ ศาสตร์

โดยใช�สวนพฤกษศาสตร์�เป็�นสถานศ�กษาและเป็�นห้�องป็ฏ$บ�ต$การ์ที่างพฤกษศาสตร์�  นอกจัากสอนพฤกษศาสตร์�ภายในสวนTheophrastus ได�ส/งน�กศ�กษาออกไป็ส3าร์วจัพร์ร์ณไม�นอก

สถานที่��ที่��ม�ร์ะบบน$เวศต/างๆ ก�น เขึ้าสะสมพ�นธุ์'�พ�ชห้ลากห้ลายชน$ดที่��ล0กศ$ษย�ส/งมาให้�และได�ร์�บจัากพร์ะเจั�าอเล�กซานเดอร์�

มห้าร์าช กษ�ตร์$ย�ผ่0�ค์ร์องป็ร์ะเที่ศกร์�กในสม�ยน��นด�วย เขึ้าที่3าการ์ ศ�กษาที่'กๆ ด�านที่างพฤกษศาสตร์�ตามต�วอย/างพร์ร์ณไม�ที่��เก�บ

สะสมไว�ในสวนจัะอ3านวยให้� ผ่ล จัากการ์ศ�กษาที่3าให้�เขึ้าเขึ้�ยน ต3าร์าที่างพฤกษศาสตร์�ไว�ป็ร์ะมาณ 200 กว/าเล/ม ในจั3านวนน��

ม�อย0/ 2 เล/ม ที่��ม�ค์'ณค์/าที่างพฤกษศาสตร์�มากและใช�เป็�นพ��นฐานขึ้องการ์ศ�กษา

Page 5: สวนพฤษ ศาสตร์

ที่างพฤกษศาสตร์� ต��งแต/ในอด�ตจันถ�งป็:จัจั'บ�น ได�แก/ Historia Plantarum ก�บ The Causes of Plants ผ่ลงานขึ้องTheophrastus เป็�นที่��ยอมร์�บอย/างกว�างขึ้วาง Linnaeus*

ให้�การ์ยกย/องเขึ้าเป็�นบ$ดาที่างพฤกษศาสตร์� (father of botany) เม��อเขึ้าเส�ยช�ว$ตไป็แล�วป็ร์ะมาณ 200 ป็1

ห้ล�งจัากจั�กร์วร์ร์ด$โร์ม�นและกร์�กล/มสลาย ที่ว�ป็ย'โร์ป็เขึ้�าส0/ย'ค์ม�ด การ์สร์�างสวนพฤกษศาสตร์�ขึ้าดตอนไป็ สวนพฤกษศาสตร์�ที่��ม�อย0/

เป็ล��ยนบที่บาที่มาที่3าห้น�าที่��เก�บสะสมพ�ชสม'นไพร์เส�ยเป็�นส/วน  ให้ญ์/ จันผ่/านย'ค์ม�ดเขึ้�าส0/ย'ค์ที่องห้ร์�อ Renaissance สวน

พฤกษศาสตร์�กล�บมาม�บที่บาที่ที่างด�านการ์ศ�กษาและว$จั�ยอ�ก ค์ร์��ง เม��อป็1 ค์.ศ. 1543 Grand Duke de Medici สร์�าง

สวนพฤกษศาสตร์� เป็;ดส3าห้ร์�บบร์$การ์บ'ค์ค์ลที่��วไป็เป็�นค์ร์��งแร์กที่�� เม�อง Pisa ป็ร์ะเที่ศอ$ตาล� การ์สร์�างสวนพฤกษศาสตร์�ได�แพร์/

ห้ลายไป็ที่��วที่ว�ป็ ย'โร์ป็ในเวลาต/อมา ที่3าให้�ว$ชาพฤกษศาสตร์�เจัร์$ญ์ก�าวห้น�าไป็อย/างมากมาย

Page 6: สวนพฤษ ศาสตร์

การ์จั�ดต��งสวนพฤกษศาสตร์�ในย'ค์แร์ก ม'/งเน�นการ์ร์วบร์วมพร์ร์ณไม�ที่��ม� ค์'ณค์/าที่างสม'นไพร์มาป็ล0ก ม�การ์จั�ดห้มวดห้ม0/ให้�ถ0กต�องที่��น3าเอาพ�ชในวงค์� ป็ร์งมาไว�ในสถานที่��เด�ยวก�น บางชน$ดที่��ไม/สามาร์ถน3ามาจั�ดป็ล0กได�ก�จัะจั�ด

เก�บไว�ในร์0ป็พร์ร์ณไม�แห้�ง โดยจัะเก�บต�วอย/างแห้�งที่��สมบ0ร์ณ� ป็ร์ะกอบด�วย ส/วนส3าค์�ญ์ๆ ขึ้องพร์ร์ณพ�ช น3ามาต$ดก�บกร์ะดาษแขึ้�งใส/ต0�เก�บอย/างเป็�น

ร์ะเบ�ยบจั�ดเร์�ยงเป็�นห้มวดห้ม0/ การ์เก�บต�วอย/างพ�ชอ�ดแห้�งอย/างเป็�นร์ะบบ น��เร์�ยกว/าห้อพร์ร์ณไม� herbarium ซ��งการ์จั�ดต��งห้อพร์ร์ณไม�เพ��อให้�ผ่0�ที่��

จัะที่3าการ์ศ�กษาสามาร์ถศ�กษาร์ายละเอ�ยดต/างๆ ได�ตลอดป็1 ด�งน��นห้อ พร์ร์ณไม�จั�งเป็�นส/วนป็ร์ะกอบที่��ส3าค์�ญ์ส/วนห้น��งขึ้องสวนพฤกษศาสตร์�

การ์ศ�กษาเป็ร์�ยบเที่�ยบร์0ป็พร์ร์ณส�ณฐานขึ้องพ�นธุ์'�พ�ช เป็�นการ์ศ�กษาที่��จั�ด ให้�ม�ขึ้��นในสวนพฤกษศาสตร์� เพร์าะจัะช/วยในการ์จั�ดพ�นธุ์'�พ�ชให้�ถ0กต�องตาม

ห้ล�กอน'กร์มว$ธุ์าน และผ่ลจัากการ์ศ�กษาเป็ร์�ยบเที่�ยบร์0ป็พร์ร์ณส�ณฐาน ขึ้องพ�ชน��ใช�เป็�นขึ้�อม0ลพ��นฐานสน�บสน'นการ์ศ�กษาเร์��องไซโตโลจั�

กายว$ภาค์ศาสตร์� การ์เพาะเล��ยงเน��อเย��อ ช�วเค์ม�และช�วโมเลก'ลขึ้องพ�ช

คำวั�มสำ��คำญ

Page 7: สวนพฤษ ศาสตร์

ในสม�ยล/าอาณาน$ค์ม ป็ร์ะเที่ศมห้าอ3านาจัในย'โร์ป็เขึ้�ามาย�ด ค์ร์องป็ร์ะเที่ศในเขึ้ตศ0นย�ส0ตร์ที่��ต� �งอย0/ในที่ว�ป็อ�ฟร์$กา

อเมร์$กาใต�และเอเซ�ยที่��อ'ดมสมบ0ร์ณ�ไป็ด�วยที่ร์�พยากร์ธุ์ร์ร์มชาต$ และม�ว�ฒนธุ์ร์ร์มอ�นยาวนาน ป็ร์ะเที่ศมห้าอ3านาจัจั�ดต��งสวน

พฤกษศาสตร์�ขึ้��นในป็ร์ะเที่ศอาณาน$ค์มขึ้องตน เพ��อใช�เป็�นสถานที่��ที่3าการ์ศ�กษาพ�นธุ์'�พ�ชโดยเฉพาะพ�นธุ์'�พ�ชที่างเศร์ษฐก$จัและใช�  สวนพฤกษศาสตร์�เป็�นแห้ล/งขึ้ยายพ�นธุ์'�ก/อนที่��จัะน3าไป็

ป็ล0กย�งสวนพฤกษศาสตร์�ป็ร์ะเที่ศอ��น ที่��ต� �งอย0/ในเขึ้ตศ0นย�ส0ตร์ อ�กด�านห้น��งขึ้องโลก เพ��อขึ้ยายแห้ล/งที่��ป็ล0กให้�มากขึ้��น ให้�ได�

ผ่ลผ่ล$ตมากพอก�บค์วามต�องการ์ขึ้องตลาด

Page 8: สวนพฤษ ศาสตร์

สวนพฤกษศาสตร์�ในอด�ตม�ขึ้นาดเล�กม�กจัะม�ห้น�าที่��เก��ยวขึ้�องก�บการ์ศ�กษาที่าง ด�านพ�ช มาในป็:จัจั'บ�นสวนพฤกษศาสตร์�ร์วบร์วมพ�นธุ์'�ไม�จัากต/างถ$�นมาป็ล0กเพ$�ม

ขึ้��นที่3าให้�สวนพฤกษศาสตร์�ม�ขึ้นาดให้ญ์/ขึ้��นกลายเป็�นศ0นย�กลางที่างการ์ศ�กษาธุ์ร์ร์มชาต$ด�านพฤกษศาสตร์�  บที่บาที่และห้น�าที่��ขึ้องสวนพฤกษศาสตร์� จั�งเพ$�ม

มากขึ้��นได�แก/ ให้�บร์$การ์แก/ป็ร์ะชาชนที่��วไป็ สวนพฤกษศาสตร์�สามาร์ถให้�บร์$การ์แก/ป็ร์ะชาชน

ที่��งที่างด�านพ�กผ่/อนห้ย/อนใจั และให้�บร์$การ์ที่างด�านการ์ศ�กษาค์วบค์0/ก�นไป็ จั�งม� การ์จั�ดภ0ม$ที่�ศน�ด�วยพร์ร์ณไม� ห้ลากส� แสดงพ�นธุ์'�พ�ชต/างๆ ให้�ป็ร์ะชาชนเขึ้�าเด$น

ชม จั�ดการ์แสดงถาวร์ขึ้องส$�งต/างๆ ที่��เก��ยวก�บพ�ชในต�วอาค์าร์ด�วย(botanical museums) เพ��อให้�ป็ร์ะชาชนได�เห้�นถ�งค์วามสวยงามต/างๆ

ขึ้องพ�ชและธุ์ร์ร์มชาต$ในที่'กฤด0กาลตลอดป็1 และที่3าให้�เก$ดค์วามป็ร์ะที่�บใจัที่��ได�มา เย�อน โดยม�การ์สอดแที่ร์กค์วามร์0 �ให้�แก/ผ่0�เขึ้�าเย��ยมชม เช/น จั�ดน$ที่ร์ร์ศการ์ในร์0ป็

แบบต/างๆ ที่��น3าเสนอค์วามร์0 �เก��ยวก�บต�นไม� ส$�งป็ร์ะด$ษฐ�ที่��ที่3าจัากพ�ช ซากพ�ช โบร์าณ (fossils) แผ่นภ0ม$ที่��แสดงถ�งค์วามส3าค์�ญ์ขึ้องต�นไม�ที่��ม�ต/อร์ะบบน$เวศ

และค์วามส�มพ�นธุ์�ขึ้องพร์ร์ณพ�ชก�บค์น เพ��อให้�มน'ษย�ตร์ะห้น�กถ�งค์'ณค์/าขึ้อง ที่ร์�พยากร์ด�านพ�ช เป็�นต�น

หนำ��ที่��

Page 9: สวนพฤษ ศาสตร์

ส/วนพฤษศาสตร์�ในที่ว�ป็เอเช�ย   การ์สร์�างสวนพฤกษศาสตร์�ในที่ว�ป็เอเช�ยเก$ดขึ้��นมาพร์�อมๆก�บการ์ล/าอาณาน$ค์มและการ์ต$ดต/อค์�าขึ้ายก�บป็ร์ะเที่ศที่างเขึ้ต

ศ0นย�ส0ตร์ขึ้องป็ร์ะเที่ศมห้าอ3านาจัย'โร์ป็ สวนพฤกษศาสตร์�ใน สม�ยน��นจั�งม�บที่บาที่ในการ์เก�บสะสมพ�นธุ์'�ไม�ในที่�องถ$�นน��นๆ

เป็�นห้ล�ก เพ��อน3ามาศ�กษาว$จั�ย ห้าค์'ณค์/าที่างเศร์ษฐก$จัส3าห้ร์�บ ป็ร์ะโยชน�ที่างการ์ค์�า ในการ์เก�บร์�กษาพร์ร์ณไม�ใน  สวน

พฤกษศาสตร์� ใช�ว$ธุ์�แบ/งห้มวดห้ม0/ตามห้ล�กอน'กร์มว$ธุ์านขึ้องLinnaeus ซ��งจัะเก$ดค์วามสะดวกและเป็�นป็ร์ะโยชน�มาก เม��อม�

จั3านวนพ�ชสะสมมากขึ้��น

สำ�วันำพฤษศ�สำติร�ในำที่วั�ปเอเซี�ย

Page 10: สวนพฤษ ศาสตร์

ในที่��น��จัะน3าเสนอสวนพฤกษศาสตร์�ในที่ว�ป็เอเช�ยเพ�ยง 8   แห้/ง เป็�นสวนพฤกษศาสตร์� ขึ้องไที่ย 2 แห้/ง ซ��งจัะอ/านร์ายละเอ�ยดเพ$�มเต$มได�ในห้�วขึ้�อสวนพฤกษศาสตร์�ใน

ป็ร์ะเที่ศไที่ย อ�ก 6 แห้/งที่��เห้ล�อม�ค์วามส3าค์�ญ์ในด�านค์วามเก/าแก/ และม�จั3านวนพร์ร์ณไม� เก�บสะสมไว�มากและจัะกล/าวเพ$�มเต$มอ�กเล�กน�อยเฉพาะสวนพฤกษศาสตร์�อ$นเด�ย โบกอร์�

ส$งห้ล และส$งค์โป็ร์� ป็ร์ะเที่ศที่��ต� �งขึ้องสวนพฤกษศาสตร์�เห้ล/าน��เค์ยเป็�นอาณาน$ค์มขึ้อง ป็ร์ะเที่ศในย'โร์ป็

สวนพฤกษศาสตร์�อ$นเด�ย ในก�ลก�ตตา ป็ร์ะเที่ศอ$นเด�ย จั�ดสร์�างขึ้��นภายใต�การ์ด0แลขึ้องน�ก พฤกษศาสตร์�จัากป็ร์ะเที่ศอ�งกฤษ เป็�นสวนพฤกษศาสตร์�ที่��เก/าแก/ที่��ส'ดในที่ว�ป็เอเช�ย จั�ด

  สร์�างขึ้��นมาเพ��อ ศ�กษาถ�งค์วามม��งค์��งขึ้องที่ร์�พยาการ์พ�ชในป็ร์ะเที่ศอ$นเด�ย เป็�นที่��พ�กฟ?� น พ�ชต/างถ$�นและน3าพ�ชเศร์ษฐก$จัเขึ้�ามาป็ล0ก เพ��อแก�ป็:ญ์ห้าการ์ขึ้าดแค์ลนอาห้าร์ขึ้อง

  ป็ร์ะชากร์ที่��ยากจันในที่�องถ$�น เน��องจัากชาวอ$นเด�ยร์0 �จั�กป็ล0ก เค์ร์��องเที่ศและน3าเค์ร์��องเที่ศ ต/างๆ มาป็ร์ะกอบอาห้าร์เป็�นเวลายาวนานก/อนป็ร์ะว�ต$ศาสตร์� เค์ร์��องเที่ศเห้ล/าน��เป็�นขึ้อง

ให้ม/ขึ้องชาวตะว�นตก จั�งม�การ์ส��งซ��อเป็�นจั3านวนมาก บร์$ษ�ที่เอกชน British East India Company สน�บสน'นให้�ป็ล0กเค์ร์��องเที่ศต/างๆ ภายในสวนให้�เพ�ยงพอก�บที่��ตลาด

ต�องการ์เพ��อส/งออกขึ้ายไป็ย�งที่ว�ป็ย'โร์ป็ นอกจัากน��นแล�วย�งสน�บสน'นให้�ป็ล0กไม�ส�กเพ$�ม  เต$มส3าห้ร์�บน3าไม�มาใช�ซ/อมเร์�อขึ้องบร์$ษ�ที่ ด�งน��นการ์ศ�กษาว$จั�ยที่างพฤกษศาสตร์�ภายใน

สวน เร์$�มมาจัากการ์ใช�พ�ชเศร์ษฐก$จัเป็�นต�วอย/างศ�กษา ป็:จัจั'บ�นบร์$เวณที่��ขึ้��นช��อภายในสวน ได�แก/ การ์จั�ดภ0ม$ที่�ศน�แบบอ�งกฤษ สวนเฟ?� องฟ@าที่��ม�ดอกส�ฉ0ดฉาดสดใสจันขึ้��นช��อว/าไม/ม�

ดอก เฟ?� องฟ@าในสวนพฤกษศาสตร์�แห้/งใดเสมอเห้ม�อน ม�ต�นน$โค์ธุ์ร์ (Ficus bengalensis) ที่��ให้ญ์/มากม�อาย'ไม/น�อยกว/า 200 ป็1 ก$�งก�านม� ร์�ศม�ถ�ง 1/4 ไมล� ม�เร์�อน

เพาะช3าพ�ชที่��ด�ที่��ส'ดในเอเช�ย ใช�อน'บาลพ�ชด��งเด$มส3าห้ร์�บน3ามาป็ล0กภายในสวนและจั�ดจั3าห้น/ายด�วย

Page 11: สวนพฤษ ศาสตร์

สำวันำพฤศ�สำติร�ในำไที่ย

Page 12: สวนพฤษ ศาสตร์

การ์จั�ดสร์�างสวนพฤกษศาสตร์�ในป็ร์ะเที่ศไที่ย ได�เค์ยพยายาม ที่3ามาแล�วในอด�ต แต/ไม/ป็ร์ะสบผ่ลส3าเร์�จั  เม��อพร์ะบาที่สมเด�จั

พร์ะป็กเกล�าเจั�าอย0/ห้�ว ฯ เสด�จัขึ้��นค์ร์องร์าชย� ได�ที่ร์งพร์ะกร์'ณา โป็ร์ดเกล�า ฯ ให้�จั�ดสร์�างสวนในล�กษณะขึ้องสวนพฤกษศาสตร์�

ขึ้��นในสวนล'มพ$น� พร์�อมๆ ก�บการ์จั�ดสร์�างสยามร์�ฐพ$พ$ธุ์ภ�ณฑ์� ตามพร์ะร์าชป็ร์ะสงค์�ขึ้องสมเด�จัพร์ะมงก'ฎเกล�าเจั�าอย0/ห้�ว แต/ก�

ไม/ส3าเร์�จัด�งพร์ะร์าชป็ร์ะสงค์� ต/อมาในป็1 พ.ศ. 2478 ได�ม�การ์ จั�ดต��งสมาค์มพ�ชกร์ร์มแห้/งป็ร์ะเที่ศสยามขึ้��น และได�พยายาม

จั�ดที่3าสวนล'มพ$น� ให้�เป็�นสวนพฤกษศาสตร์�อ�กค์ร์��งห้น��งแต/ก�ไม/ ส3าเร์�จัอ�ก

Page 13: สวนพฤษ ศาสตร์

ป็ร์ะเที่ศไที่ยไม/เค์ยม�ห้ล�กฐานการ์จั�ดสร์�างสวนพฤกษศาสตร์�มาก/อน  แต/ก�   ม�ค์วามสนใจัในการ์น3าพ�นธุ์'�พ�ชให้ม/ๆ เขึ้�ามาในป็ร์ะเที่ศ ซ��งม�มาตลอดเวลา

ค์วบค์0/ก�บการ์ค์�าขึ้ายห้ร์�อต$ดต/อร์าชการ์ก�บต/างป็ร์ะเที่ศ ต��งแต/สม�ยพร์ะ นาร์ายณ�มห้าร์าช แต/จัะน3ามาจั�ดสวนในล�กษณะอ'ที่ยานด�งป็ร์ากฏใน

ป็ร์ะว�ต$ศาสตร์�และวร์ร์ณค์ด�ไที่ย ในสม�ยสมเด�จัพร์ะจั'ลจัอมเกล�าเจั�าอย0/ห้�ว  พร์ะองค์�ที่ร์งสนพร์ะที่�ยเก�บสะสมพ�นธุ์'�พ�ช เม��อเสด�จัป็ร์ะพาสต/างป็ร์ะเที่ศ   แต/ละค์ร์��งพร์ะองค์�จัะที่ร์งน3าพ�นธุ์'�พ�ชให้ม/ๆ เขึ้�ามา พร์ะองค์�ม�พร์ะร์าชด3าร์$

ให้�จั�ดสร์�าง เร์�อนเพาะช3าในพร์ะร์าชว�งสวนด'ส$ต ส3าห้ร์�บเก�บสะสมพ�นธุ์'�พ�ช ต/างๆ ไว� เม��อเวลาเสด�จัป็ร์ะพาสเย��ยมร์าษฎร์ในห้�วเม�องก�จัะพร์ะร์าชที่าน

พ�นธุ์'�ให้�ไป็ป็ล0ก และที่'กค์ร์��งที่��ม�การ์ต�ดถนนสายให้ม/ พร์ะองค์�จัะที่ร์งให้�ป็ล0ก ต�นไม�ก/อน โดยน3ามาจัากเร์�อนเพาะช3าภายในพร์ะร์าชว�งสวนด'ส$ต ที่ร์งเอา

พร์ะร์าชห้ฤที่�ยใส/และที่ร์งป็ร์ะณ�ต ในการ์เล�อกพ�นธุ์'�ไม�ให้�เห้มาะก�บสภาพ ถนนแต/ละที่3าเลไป็ ถนนอะไร์ค์วร์ป็ล0กพ�นธุ์'�พ�ชชน$ดใด เพ��อให้�เห้มาะสมก�บ

ส$�งแวดล�อม เก$ดค์วามร์/มร์��นเป็�นร์ะเบ�ยบและสวยงาม และม�พร์ะร์าชด3าร์$ให้� ป็ล0กบ�วสายห้ลากส� ในค์0น3�าส3าห้ร์�บเป็�นที่��พ�กผ่/อนขึ้องป็ร์ะชาร์าษฎร์ ด�งน��น

ถ�งแม�ป็ร์ะเที่ศไที่ยจัะไม/เค์ยม�การ์สร์�างสวนพฤกษศาสตร์�มาก/อน แต/ก�ม� การ์สะสมพ�นธุ์'�พ�ช ขึ้ยายพ�นธุ์'�พ�ชและน3ามาป็ล0กไว�ตามถนนต/างๆ

Page 14: สวนพฤษ ศาสตร์

ป็ร์ะเที่ศไที่ยไม/เค์ยม�ห้ล�กฐานการ์จั�ดสร์�างสวนพฤกษศาสตร์�มาก/อน  แต/ก�ม�ค์วามสนใจัในการ์น3าพ�นธุ์'�พ�ชให้ม/ๆ เขึ้�ามาใน

  ป็ร์ะเที่ศ ซ��งม�มาตลอดเวลาค์วบค์0/ก�บการ์ค์�าขึ้ายห้ร์�อต$ดต/อ ร์าชการ์ก�บต/างป็ร์ะเที่ศ ต��งแต/สม�ยพร์ะนาร์ายณ�มห้าร์าช แต/จัะ

น3ามาจั�ดสวนในล�กษณะอ'ที่ยานด�งป็ร์ากฏในป็ร์ะว�ต$ศาสตร์�และ วร์ร์ณค์ด�ไที่ย ในสม�ยสมเด�จัพร์ะจั'ลจัอมเกล�าเจั�าอย0/ห้�ว

  พร์ะองค์�ที่ร์งสนพร์ะที่�ยเก�บสะสมพ�นธุ์'�พ�ช เม��อเสด�จัป็ร์ะพาส   ต/างป็ร์ะเที่ศแต/ละค์ร์��งพร์ะองค์�จัะที่ร์งน3าพ�นธุ์'�พ�ชให้ม/ๆ เขึ้�ามา

พร์ะองค์�ม�พร์ะร์าชด3าร์$ให้�จั�ดสร์�าง เร์�อนเพาะช3าในพร์ะร์าชว�ง สวนด'ส$ต ส3าห้ร์�บเก�บสะสมพ�นธุ์'�พ�ชต/างๆ ไว� เม��อเวลาเสด�จั

ป็ร์ะพาสเย��ยมร์าษฎร์ในห้�วเม�องก�จัะพร์ะร์าชที่านพ�นธุ์'�ให้�ไป็ป็ล0ก และที่'กค์ร์��งที่��ม�การ์ต�ดถนนสายให้ม/ พร์ะองค์�จัะที่ร์งให้�ป็ล0ก

ต�นไม�ก/อน โดยน3ามาจัากเร์�อนเพาะช3าภายในพร์ะร์าชว�ง สวนด'ส$ต ที่ร์งเอาพร์ะร์าชห้ฤที่�ยใส/และที่ร์งป็ร์ะณ�ต ในการ์

เล�อกพ�นธุ์'�ไม�ให้�เห้มาะก�บสภาพถนนแต/ละที่3าเลไป็ ถนนอะไร์ค์วร์ ป็ล0กพ�นธุ์'�พ�ชชน$ดใด เพ��อให้�เห้มาะสมก�บส$�งแวดล�อม เก$ดค์วาม

ร์/มร์��นเป็�นร์ะเบ�ยบและสวยงาม และม�พร์ะร์าชด3าร์$ให้�ป็ล0กบ�วสาย ห้ลากส� ในค์0น3�าส3าห้ร์�บเป็�นที่��พ�กผ่/อนขึ้องป็ร์ะชาร์าษฎร์ ด�งน��น

ถ�งแม�ป็ร์ะเที่ศไที่ยจัะไม/เค์ยม�การ์สร์�างสวนพฤกษศาสตร์�มา ก/อน แต/ก�ม�การ์สะสมพ�นธุ์'�พ�ช ขึ้ยายพ�นธุ์'�พ�ชและน3ามาป็ล0กไว�

ตามถนนต/างๆ

Page 15: สวนพฤษ ศาสตร์

กร์มป็Dาไม� กร์ะที่ร์วงเกษตร์และสห้กร์ณ� ได�ด3าร์$จั�ดสร์�างสวนพฤกษศาสตร์�ขึ้��นเป็�น ค์ร์��งแร์กที่��บร์$เวณพร์ะพ'ที่ธุ์บาที่ จั�งห้ว�ดสร์ะบ'ร์� เม��อป็1 พ.ศ. 2484  แต/พ��นที่��ไม/

เห้มาะต/อการ์เจัร์$ญ์เต$บโตขึ้องพ�ช เน��องจัากขึ้าดแห้ล/งน3�าและด$นไม/ด� กร์มป็Dาไม�จั�ง เล�อกให้ม/ที่�� ป็Dาพ'แค์ ชายดงพญ์าเย�น ม�เน��อที่��ป็ร์ะมาณ 3,750 ไร์/ การ์พ�ฒนาสวน

พ'แค์ด3าเน$นไป็ช�ามาก เพร์าะร์�ฐบาลไม/เห้�นค์วามส3าค์�ญ์และได�ร์�บงบป็ร์ะมาณไม/ เพ�ยงพอ

สวนพฤกษศาสตร์�ขึ้องป็ร์ะเที่ศไที่ยในป็:จัจั'บ�นจั3าแนกตามห้น/วยงานที่��ส�งก�ดออก เป็�น 3 ป็ร์ะเภที่ ค์�อ

สวนพฤกษศาสตร์�ส�งก�ดกร์มป็Dาไม� กร์ะที่ร์วงเกษตร์และสห้กร์ณ� สวนที่��ส�งก�ด กร์มป็Dาไม�ม� 2 ล�กษณะ ได�แก/

  สวนพฤกษศาสตร์�ขึ้องกร์มป็Dาไม� ม�บที่บาที่ในการ์ร์วบร์วมพ�นธุ์'�พ�ชที่'กชน$ดตาม ห้ล�กอน'กร์มว$ธุ์านและน$เวศว$ที่ยา เช/นเด�ยวก�บสวนพฤกษศาสตร์�ที่��วไป็ ใช�ส3าห้ร์�บ

ศ�กษาที่างพฤกษศาสตร์�โดยเฉพาะ และเป็�นสถานที่��พ�กผ่/อนห้ย/อนใจัได�ด�วย ใน สวนพฤกษศาสตร์�จัะป็ล0กพ�นธุ์'�พ�ชที่��งไม�พ��นเม�องและต/างป็ร์ะเที่ศ โดยแยกเป็�น

ห้มวดห้ม0/ เป็�นวงศ� และสก'ล ตามล3าด�บค์วามส3าค์�ญ์ขึ้องชน$ดไม�น��นๆ นอกจัากน��น ย�งที่3าการ์อน'ร์�กษ�และขึ้ยายพ�นธุ์'�พ�ชห้ายากและใกล�จัะส0ญ์พ�นธุ์'�ขึ้องไที่ย สวน

พฤกษศาสตร์�ที่��ส�งก�ดกร์มป็Dาไม�น��จั�ดสร์�างไว�ที่'กภาค์ขึ้องป็ร์ะเที่ศไที่ย ขึ้นาดขึ้อง พ��นที่��ป็ร์ะมาณ 800 - 2500 ไร์/ ป็:จัจั'บ�นม�อย0/ 7 แห้/ง และอ�ก 8 แห้/ง เป็�นสวน

พฤกษศาสตร์�ร์วบร์วมพ�ชจัากวร์ร์ณค์ด�ไที่ยและสวนร์วบร์วมพร์ร์ณไม�ป็Dา

Page 16: สวนพฤษ ศาสตร์

สวนร์'กขึ้ชาต$ เป็�นสวนที่��ม�เน��อที่��น�อยกว/าสวนพฤกษศาสตร์� สร์�างขึ้��นเพ��อป็ล0กร์วบร์วมพ�นธุ์'�ไม�ต/างๆ โดยเฉพาะไม�ย�นต�นที่��ม�

ค์/าห้ายากในที่างเศร์ษฐก$จัและพ�ชไม�ดอกที่��ห้ายากซ��งม�อย0/ใน ที่�องถ$�น แต/ม$ได�ป็ล0กเป็�นห้มวดห้ม0/เห้ม�อนสวนพฤกษศาสตร์�

ห้ากแต/ม�ช��อพ�นธุ์'�ไม�ต$ดไว� ม�การ์ที่3าถนนที่างเด$นเพ��อเขึ้�าชม จั'ด ม'/งห้มายเพ��อการ์พ�กผ่/อนห้ย/อนใจัโดยเฉพาะ และให้�ผ่0�เขึ้�าพ�ก

ผ่/อนได�ร์�บค์วามร์0 �เก��ยวก�บพ�นธุ์'�ไม�ไป็ด�วย  ขึ้นาดขึ้องสวน ร์'กขึ้ชาต$ป็ร์ะมาณ 25 - 100 ไร์/ สวนร์'กขึ้ชาต$ในป็:จัจั'บ�นน�บได�

53 แห้/ง สวนพฤกษศาสตร์�ส�งก�ดกร์'งเที่พมห้านค์ร์ ได�แก/ สวน

พฤกษศาสตร์�ในสวนห้ลวง ร์.9 ต��งอย0/ที่�� แขึ้วงห้นองบอน เขึ้ต พร์ะโขึ้นง กร์'งเที่พมห้านค์ร์ ม�พ��นที่��ป็ร์ะมาณ 500 ไร์/ พ��นที่��น��

ส/วนห้น��งเป็�นขึ้องกร์'งเที่พมห้านค์ร์ที่��ซ��อไว�นานแล�ว และบาง  ส/วนได�ร์�บบร์$จัาค์จัากผ่0�ม�จั$ตศร์�ที่ธุ์า กร์'งเที่พมห้านค์ร์และ

ม0ลน$ธุ์$สวนห้ลวง ร์.9 จั�ดสร์�างขึ้��นถวายพร์ะบาที่สมเด�จั พร์ะเจั�าอย0/ห้�ว ฯ ในวโร์กาสมห้ามงค์ลเฉล$มพร์ะชนมพร์ร์ษา 5

ร์อบ ในป็1 พ.ศ. 2530  โดยม�จั'ดม'/งห้มาย ด�งน��

Page 17: สวนพฤษ ศาสตร์

ว�ตถ'ป็ร์ะสงค์�ขึ้องการ์จั�ดต��งองค์�การ์สวนพฤกษศาสตร์�1. เป็�นศ0นย�ว$ชาการ์และบร์$การ์ด�านพฤกษศาสตร์�ขึ้องป็ร์ะเที่ศ2. เป็�นสถานที่��ร์วบร์วมพร์ร์ณไม�ชน$ดต/างๆ ที่��ม�อย0/ที่� �งใน

ป็ร์ะเที่ศและต/างป็ร์ะเที่ศ จั�ดป็ล0กให้�สวยงามร์/มร์��น เป็�นห้มวดห้ม0/อย/างผ่สมผ่สานตามอ'ป็น$ส�ยพร์ร์ณไม�และต$ดป็@ายช��อ

พร์ร์ณไม�3. เป็�นศ0นย�อน'ร์�กษ�พ�นธุ์'�พ�ชขึ้องป็ร์ะเที่ศไที่ย โดยเฉพาะไม�

ป็ร์ะจั3าถ$�น กล�วยไม� ไม�ม�ค์/าที่างเศร์ษฐก$จั ไม�สม'นไพร์ ไม�ห้ายาก  และไม�ที่��ก3าล�งจัะส0ญ์พ�นธุ์'� ตลอดจันด3าเน$นการ์ขึ้ยายพ�นธุ์'�ให้�ม�

ป็ร์$มาณเพ$�มขึ้��นเพ��อการ์ศ�กษาในอนาค์ต4. เป็�นศ0นย�ร์วบร์วมต�วอย/างพร์ร์ณไม�แห้�งเพ��อการ์ตร์วจัสอบ

ร์ายช��อพ�นธุ์'�ไม�ที่��ถ0กต�อง และเป็�นฐานขึ้�อม0ลด�านพฤกษศาสตร์� อ�กแห้/งห้น��งขึ้องป็ร์ะเที่ศ

5.   เป็�นสถานที่��แสดงถ�งค์วามงามขึ้องพร์ร์ณไม�ในธุ์ร์ร์มชาต$ โดยสอดค์ล�องก�บการ์ศ�กษา

Page 18: สวนพฤษ ศาสตร์

6. เป็�นศ0นย�ส/งเสร์$มให้�ค์วามร์/วมม�อในการ์ศ�กษาค์�นค์ว�า ว$จั�ย และฝึFกอบร์มที่างด�านพฤกษศาสตร์�อย/างต/อเน��อง ตลอดจัน

การ์ผ่ล$ตน�กพฤกษศาสตร์�ให้�ก�บป็ร์ะเที่ศ โดยจัะม�การ์ด3าเน$น งานร์/วมก�บที่างมห้าว$ที่ยาล�ยและสถาบ�นต/างๆ ที่��งภาค์ร์�ฐบาล

และเอกชน ที่��งในและนอกป็ร์ะเที่ศ7. เป็�นแห้ล/งร์วบร์วมเอกสาร์ และส$�งพ$มพ�เผ่ยแพร์/ในเร์��องที่��

เก��ยวก�บพ�ช8. เป็�นศ0นย�แลกเป็ล��ยนขึ้�อม0ลที่างด�านพฤกษศาสตร์�และ

  พ�นธุ์'กร์ร์มพ�ชขึ้องป็ร์ะเที่ศ โดยเฉพาะชน$ดพ�ชที่��ม�อย0/ในเขึ้ต เอเซ�ยตะว�นออกเฉ�ยงใต�

9. เป็�นแห้ล/งป็ล0กฝึ:งโน�มน�าว กล/อมเกลาจั$ตใจั และให้�ค์วามร์0 � แก/เยาวชน ให้�เก$ดค์วามห้วงแห้นและตร์ะห้น�กถ�งค์'ณค์/าขึ้อง

ที่ร์�พยากร์ธุ์ร์ร์มชาต$ อ�นจัะเป็�นพ��นฐานว�ฒนธุ์ร์ร์มที่��ส3าค์�ญ์ย$�ง10. เป็�นสถานที่��ส/งเสร์$ม เผ่ยแพร์/ค์วามสวยงาม และค์'ณค์/า

ขึ้องพร์ร์ณพฤกษชาต$ไที่ยให้�เป็�นที่��ร์0 �จั�กแก/ป็ร์ะชาชนที่��วโลก

Page 19: สวนพฤษ ศาสตร์

จัดที่��โดย นำ�ย สำถ�พร ขันำที่อง

ม.6/3 เลยที่��1