ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ

Α. Ενστάσεις από τις καθ’ύλη αρμόδιες Δημόσιες Υπηρεσίες

1. Ενστάσεις Αρχαιολογικής Υπηρεσίας

(10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων-Αρ. πρωτ. 262/18-01-2011)

Η υπηρεσία δεν συμφωνεί με την έγκριση της Μ.Π.Ε. του έργου στη θέση «Σκουριές» Μεγάλης Παναγίας, για το σύνολο του έργου (μεταλλευτικές εγκαταστάσεις και εγκατα-στάσεις απόθεσης αποβλήτων).

Υπάρχουν αρκετές αρχαιολογικές θέσεις διαφόρων ιστορικών περιόδων (υπολείμματα μεταλλευτικών δραστηριοτήτων - οικισμοί μεταλλωρύχων – σκωρίες εκκαμινεύσεων –καμίνια - φρεάτια μεταλλευτικών στοών – δίκτυο οχυρών θέσεων). Η περιοχή δεν έχει αλλοιωθεί από ανθρώπινες επεμβάσεις και έχει διατηρήσει μαρτυρίες αρχαιολογικού εν-διαφέροντος και ευρήματα σε καλή κατάσταση. Οι επεμβάσεις που πρόκειται να γίνουν βάσει της μελέτης του έργου, χαρακτηρίζονται ως σημαντικές , μόνιμες και μη αναστρέ-ψιμες, καταστρέφοντας το φυσικό και ιστορικό τοπίο καθώς και τις τυχόν αρχαιότητες, ορατές και μη.

2. Ενστάσεις Δασικής Υπηρεσίας

(Δασαρχείο Αρναίας - Αρ. πρωτ. 5662/18-01-2011)

Η υπηρεσία δεν συμφωνεί με την έγκριση της Μ.Π.Ε. του έργου στη θέση «Σκουριές» Μεγάλης Παναγίας, για το σύνολο του έργου (μεταλλευτικές εγκαταστάσεις και εγκατα-στάσεις απόθεσης αποβλήτων), γιατί θα προξενήσει στο δασικό οικοσύστημα (χλωρίδα, πανίδα, μικροκλίμα, ατμόσφαιρα, υπόγεια και επιφανειακά ύδατα,) τόσο στη συγκεκρι-μένη θέση αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, καταστροφές ανεπανόρθωτες και μη ανα-στρέψιμες.

- Βίαιη επέμβαση στο περιβάλλον και πλήρης καταστροφή του υφιστάμενου αρχέγο-νου δάσους και του οικοσυστήματός του. Εξαφάνιση των άγριων ζώων (τσακάλια και λύ-κοι) που ενδημούν στη περιοχή.

- Σοβαρή υποβάθμιση του περιβάλλοντος με την σημαντική υποβάθμιση και ρύπαν-ση των υπογείων και επιφανειακών υδάτων. Ριζική μεταβολή του οικοσυστήματος των υδροβίων ζώων (βίδρες) και πλήρη εξαφάνισή τους από την περιοχή.

- Μεγάλη αύξηση των πλημμυρικών νερών και χειμαρρικών φαινομένων με μεγάλες και πρωτόγνωρες για την περιοχή καταστροφές.

- Αναπάντητο το ερώτημα που θα βρεθούν τα 1.068.000 κ.μ. εδαφικό επίστρωμα από φυτική γή από αυτόχθονα είδη που χρειάζονται για να φυτευτούν-αποκατασταθούν οι αποψιλωμένες εκτάσεις (σύμφωνα με τη Μ.Π.Ε.).

Β. Ενστάσεις απο θεσμοθετημένους φορείς επιστημονικών επι-τροπών - τεχνικών συμβούλων του κράτους

1. Απόψεις - Αντιρρήσεις του Τ.Ε.Ε.

(Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας- Αρ. πρωτ. 3748/13-04-2011)

Η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ/ΤΚΜ αποδέχεται πλήρως το πόρισμα της Επιστημονι-κής Ομάδας Εργασίας που συγκρότησε για να διαμορφώσει άποψη επί της παραπάνω Μ.Π.Ε. και καταλήγει στην άποψη ότι η επέκταση της μεταλλευτικής και μεταλλουργικής δραστηριότητας στη Β. Χαλκιδική, όπως εμφανίζεται στη Μ.Π.Ε. του έργου, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή επειδή δεν πληροί βασικούς όρους.

Συγκεκριμένα :

- Επιχειρείται υποβάθμιση του μεγέθους και της σημασίας των επιπτώσεων με ελλιπή πολλές φορές επιστημονικά δεδομένα.

- Παρατηρούνται ελλείψεις στην τεκμηρίωση μελετών ασφαλείας και επιστημονικών μεθόδων

- Παρατηρούνται παρεκκλίσεις από τις διαδικασίες που προβλέπει η Ευρωπαϊκή και Εθνική νομοθεσία

- Η έκταση των μόνιμων και μη αναστρέψιμων βλαβών στο περιβάλλον(κυρίως στο υδατικό) είναι δυσανάλογη σε σχέση με τα μεγέθη και τα όρια αντοχής της περιοχής :

• Τεράστιος υποβιβασμός της στάθμης των υπογείων υδάτων (υδροφόρος ορίζοντας) στα -660 μέτρ. κάτω από τη στάθμη της θάλασσας (με άντληση περίπου 8 εκατ. κυβ. μετρ./ έτος) με αποτέλεσμα το στράγγισμα των υπογείων υδροφορέων την εμφάνιση φαινόμενων αστάθειας του εδάφους και μεγάλων καθιζήσεων.

• Βαριά ρύπανση των επιφανειακών και των υπογείων υδάτων από το φαινόμενο της Οξινης Απορροής Μεταλλείων (θειικό οξύ (βιτριόλι) και βαρέα τοξικά μέταλλα) με απο-τέλεσμα της κατάργηση των υδρογεωτρήσεων της περιοχής και την ρύπανση παρακείμε-νων ρεμάτων και του νερού των ακτών.

• Σοβαρές επιπτώσεις στους επιφανειακούς υδατικούς πόρους, από τη διακοπή και ρι-ζική μεταβολή του ποτάμιου υδατικού συστήματος (έντονες παρεμβάσεις από εκτροπές ρεμάτων και κατασκευή σήραγγας εκτροπής κλπ) με αποτέλεσμα να εμφανιστούν στο μέλλον πολύ πιο έντονα πλημμυρικά φαινόμενα και μεγάλες καταστροφές

- Γίνεται χρήση επικίνδυνων τοξικών ουσιών όπως κυάνιο (CN) και αρσενικό (As), ενώ και ο τρόπος διαχείρισής τους κρίνεται ως μη ασφαλής

- Η μέθοδος ανάκτησης του χρυσού (Au) από το μετάλλευμα είναι η πυρομεταλλουρ-γία (flash smelting) που είναι η πλέον ρυπαντική βιομηχανική δραστηριότητα

- Είναι σημαντικότατη η επιβάρυνση του αέρα εξαιτίας τόσο της εξορυκτικής όσο και της μεταλλουργικής δραστηριότητας ( σκόνη - διοξείδιο του θείου (SO2) – αιωρούμενα σωματίδια και τοξικά μέταλλα)

- Οι συνθήκες αποθήκευσης (λίμνες τελμάτων) των επικινδύνων τοξικών αποβλήτων (κυάνιο - αρσενικό) της κατεργασίας του μεταλλεύματος, είναι άκρως προβληματικές και επισφαλείς με άμεσο κίνδυνο μόλυνσης των πόσιμων υδάτων και της θάλασσας σε πε-ρίπτωση αστοχίας και φυσικών καταστροφών από σεισμό ή ακραία καιρικά φαινόμενα (πλημμύρες)

- Η όποια αποκατάσταση, όπως προτείνεται, δεν είναι αποτελεσματική

- Η εφαρμογή του επενδυτικού σχεδίου στην ολοκληρωμένη του μορφή, όπως προδια-γράφεται ακυρώνει όλες τις άλλες αναπτυξιακές δραστηριότητες που χαρακτηρίζουν την περιοχή.

2. Εισήγηση της Επιτροπής του Συμβουλίου Περιβάλλοντος του Αριστοτε-λείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για τη Μ.Π.Ε. της «Ελληνικος Χρυσός» στη Β. Χαλκιδική

Το Συμβούλιο Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. προκειμένου να εκφράσει άποψη επί της Μ.Π.Ε. της εταιρείας «Ελληνικός Χρυσός», που αφορούσε στην επέκταση της μεταλλευτικής της δραστηριότητας στη Β. Χαλκιδική, συγκρότησε ειδική επιστημονική επιτροπή, η οποία κατέληξε στα παρακάτω συμπεράσματα :

- Με βάση την αξιολόγηση της ΜΠΕ, η οποία δόθηκε προς διαβούλευση, και των άλλων διαθέσιμων στοιχείων, το Συμβούλιο Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. θεωρεί ότι το προτεινό-μενο επενδυτικό σχέδιο ανάπτυξης για τα Μεταλλεία Κασσάνδρας δεν είναι αειφόρο, αφού θα αλλάξει ριζικά τον χαρακτήρα της ευρύτερης περιοχής, η οποία διαθέτει πλού-σιο και μοναδικό φυσικό περιβάλλον, αξιόλογο ιστορικό και πολιτισμικό τοπίο (οι αρχαι-ολογικοί χώροι μάλιστα περιλαμβάνουν και την γενέτειρα του Αριστοτέλη) και μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης του αγροτικού και του τουριστικού τομέα.

- Ειδικότερα, τα προτεινόμενα έργα στις Σκουριές (νέο μεταλλείο, εργοστάσιο εμπλου-τισμού και χώροι απόθεσης εξορυκτικών αποβλήτων) χαρακτηρίζονται από σημαντικές περιβαλλοντικές πιέσεις. Η ΜΠΕ δεν απαντά ικανοποιητικά στις εκτιμήσεις και τις εύλο-γες ανησυχίες για δυσμενείς επιπτώσεις. Αναφέρονται ενδεικτικά οι επιπτώσεις :

α) στο φυσικό περιβάλλον (περιοχή αρχέγονου δάσους με πολλά προστατευόμενα είδη)

β) στους υδατικούς πόρους (ταπείνωση στάθμης του υπόγειου νερού, πιθανή ενίσχυση της έντασης και της επικινδυνότητας των πλημμυρικών φαινομένων, κίνδυνος ρύπανσης από τις πρόσθετες δραστηριότητες, ασαφής περιγραφή της διαδικασίας εισπίεσης του πλεονάζοντος νερού), και

γ) στην ποιότητα του αέρα της ευρύτερης περιοχής (υψηλά επίπεδα σωματιδιακής ρύ-πανσης τα οποία σε πολλές περιπτώσεις θα υπερβαίνουν τα θεσπισμένα όρια για την προστασία της υγείας).

- Σε ότι αφορά τη μεταλλευτική δραστηριότητα στις περιοχές Στρατωνίου και Ολυμπι-άδας, είναι θετικό το γεγονός ότι τα προτεινόμενα έργα περιλαμβάνουν αποκατάσταση των παλαιών χώρων απόθεσης, ωστόσο η προβλεπόμενη διαχείριση των παραγόμενων αποβλήτων, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων είναι επικίνδυνα και μη αδρανή με δυνα-τότητα παραγωγής οξύτητας, δεν διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος στους χώρους απόθεσης ή αξιοποίησής τους π.χ. δεν προβλέπεται απόθεση του σκοροδίτη σε χωριστές κυψέλες με κίνδυνο τη διαλυτοποίηση του αρσενικού, ενώ δεν είναι σαφές αν υπάρχει συμμόρφωση με τα όρια της νομοθεσίας σε ότι αφορά τα κυανιούχα στους χώ-ρους απόθεσης αποβλήτων.

- Επιπλέον, ορισμένα θέματα φαίνεται ότι δεν έχουν διερευνηθεί επαρκώς (π.χ. οι επι-πτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον και στα υπόγεια νερά).

- Τέλος, δεν διευκρινίζεται το σημαντικό θέμα του διαχωρισμού του χρυσού μετά την ακαριαία τήξη.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω δεδομένα, το Συμβούλιο Περιβάλλοντος του ΑΠΘ προτείνει να μην γίνει αποδεκτή η ΜΠΕ και να μην προχωρήσει η αδειοδότηση του έρ-γου.

ΣΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ-ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ «ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε.Μ.Β.Χ.» ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

Ανοιχτό Συντονιστικό Θεσσαλονίκης ενάντια στα μεταλλεία χρυσούno.gold.thess@espiv.net