موجود وضعیت و حقوقی ساختار تاریخ، بر درآمدیایران در مدنی نهادهای

آموزش: 8درس موسسات در مدنی نهادهایگیری/ نتیجه و مقایسه عالی

محمدی مجید

فهرست

آموزشی • موسسات در مدنی نهادهایمقدمه–تاریخ–حقوقی – ساختارتحوالت –موجود – وضعیتچالشها – و ظرفیتها

شده مقایسه• بحث های حوزه در نهادهاگیری • نتیجه

آموزش موسسات در مدنی نهادهایمقدمه: عالی

آموزش • های حوزه در مدنی نهادهای مقوله پنجعالی

–) فعال ) غیر غالبا اما دیرپا صنفی دانشجویی نهادهایدانشجویی – هنری و فرهنگی علمی، نهادهای–) فعال ) و دیرپا بسیار سیاسی دانشجویی نهادهای–) هفتاد ) دهه در توجه قابل رشد علمی انجمنهای–) مقطعی ) اساتید سیاسی نهادهای

آموزش موسسات در مدنی نهادهایمقدمه: عالی

احزاب • و دانشجویی سیاسی نهادهای رابطه/ همپیمانی: نیرو استخدام سیاسی

احزاب • برای جایگزینی منزله به دانشجویی جنبشمقاطع برخی در سیاسی

دانشجویی • نهادهای به دهی شکل برای دولت تالش) منتخب ) ظاهرا قالبی

دانشجویی • جنبش و دانشگاه به دولتها بدبینانه نگاهغیر • و آزاد دانشگاه برابر در دولتی دانشگاههای

انتفاعی

آموزش موسسات در مدنی نهادهایتاریخ: عالی

سی • دههدانشگاه ) – کمیته ملی جبهه دانشجویی تشکیالت

) ملی جبههاسالمی – انجمننهضت ) – دانشجویان کمیته آزادی نهضت تشکیالت

آزادی(

چهل • دههپوششی – فعالیت عنوان به صنفی فعالیتفرهنگی – کانونهای

آموزش موسسات در مدنی نهادهایتاریخ: عالی

پنجاه • دههسازمانهای – و دانشجویی اسالمی انجمنهای رشد

) وحدت ) تحکیم مسلمان دانشجویانانجمنهای ) – خلق مجاهدین به نزدیک های هسته

) مسلمان دانشجویان–: مارکسیست دانشجویان

•) مسلحانه ) مبارزه به باورمند غیر چپ ای توده•) مسلحانه ) مبارزه به باورمند چپ فدائیان• ) مائوئیست ) پیکار

آموزش موسسات در مدنی نهادهایتاریخ: عالی

فرهنگی • انقالبدر چرایی: – صنفی و سياسی رقابت دمکراتيک قواعد خوردن برهم

دانشگاه /دانشگاه‌‌‌ها به روحانيت منفی تاريخی موفق /نگاه تجربهامامی‌ها خط برای آمريکا سفارت صحنه‌ /تسخير به دانشگاه تبديل

قدرتمند و فراگير سياسی احزاب فقدان در سياسی رقابت اصلی– : فهمها آن سوء پيامدهای با متفاوت حرکت /حرکت، يا باال از حرکت

پايين و /از مسلمان دانشجويان سازمان‌های و انجمن‌ها رابطه‌دولت /روحانيت و دانشجويان اسالمی انجمن‌های /انجمن‌های

حکومت و فرهنگی /اسالمی انقالب در گير در تشکيالتروحانيت پیامدها: – قدرت تحکيم و حذف روند فرار /تشديد تشديد

/مغزهادانشگاه‌ها کيفی افت

آموزش موسسات در مدنی نهادهایتاریخ: عالی

شصت • دههدانشجویان – اسالمی انجمنهایدانشجویان – اسالمی جامعه

هفتاد • دهه– / / دانشجویان اسالمی جامعه بسیج؟ تحکیم دفتر

هشتاد • دههعالمه ) – شیراز، طیف سه به تحکیم دفتر انشعاب

)) - روشنگری) مذهبی، ملی فراکسیونهای– / چپ دانشجویان لیبرال دانشجویانبسیجی – دانشجویان

آموزش موسسات در مدنی نهادهایحقوقی: ساختار عالی

دانشگاهيا • اسالمي تشكل‌هاي نامه مصوب ن آيينفرهنگي 1378.6.9مورخ 448جلسه انقالب عالي شوراي

ميزگرد، - 2 - 1 • راهپيمايي، تجمع، سخنراني، برگزاريارائه با دانشجويي تشكلهاي تابلوهاي نصب و آزاد تريبون

. است دانشگاه‌امكان‌پذير نظارت هيأت از مجوزنشريات: 1تبصره استثناي به نشريه‌اي نوع هر انتشار

صورت دانشگاه فرهنگي شوراي مجوز با دانشگاهي علميميگيرد. مغايرت: 2تبصره صورت در دانشگاه فرهنگي شوراي

مصالح با اجتماعي و سياسي فرهنگي، فعاليت هرنوعاسالمي، ارزش‌هاي‌انقالب و شرعي ضوابط دانشگاه،رييس و مي‌نمايد اعالم دانشگاه رياست به را مراتب

و فرهنگي شوراي اعالم صورت در است موظف دانشگاه . كند جلوگيري آنها خالف‌از موارد مشاهده يا

آموزش موسسات در مدنی نهادهایحقوقی: ساختار عالی

: 3ماده • مي‌گردند - تأسيس زير مراحل طي با تشكل‌هايا 5حداقل - 3- 1 دانشجويان از هيأت 3نفر اعضاي از نفر

مؤسس عنوان‌هيأت به مي‌توانند زير شرايط داشتن با علميپروانه صدور تقاضاي براي‌تشكل، مشخصي نام ارائه با

: نمايند فعاليت . و فقيه مطلقه واليت اسالم، به عملي التزام و اعتقاد الف

. اساسي قانونحداقل. و اسالمي اخالق و شهرت حسن از برخورداري بمزبور دانشگاه در تحصيل به اشتغال تحصيلي سال نيم دو

استخدام سال دو و‌حداقل دانشجويي تشكل‌هاي براياعضاي تشكل‌هاي براي مزبور دانشگاه در آزمايشي رسمي

علمي . هيأت

آموزش موسسات در مدنی نهادهایحقوقی: ساختار عالی

• : نظارت - سوم فصلانجام - 4ماده و دانشگاهيان اجتماعي و سياسي حقوق از حمايت منظور به

و‌شرح تركيب با دانشگاه هر در نظارت هيأت نامه، آيين اين مقرردر وظايف : مي‌شود تشكيل زير وظايف

1 - 4 : دانشگاه - نظارت هيأت تركيب ) ( . هيئت رييس دانشگاه رييس الف

. دانشگاه. در رهبري معظم مقام نمايندگي نهاد مسئول بآموزش - و درمان بهداشت، يا عالي آموزش و فرهنگ وزارت نماينده ج

. مورد حسب اسالمي آزاد دانشگاه يا پزشكي2 - 4 : دانشگاه - نظارت هيأت وظايف

. . اسالمي تشكل‌هاي مؤسس اعضاي صالحيت و اساسنامه بررسي الف . اسالمي. تشكل‌هاي براي فعاليت پروانه صدور و اصولي موافقت اعالم ب

. تشكلها. فعاليت انجام مجوز صدور ج . . اسالمي تشكل‌هاي انتخابات اجراي برحسن نظارت د

. مربوط - نامه آيين اساس بر تشكلها تخلفات به رسيدگي هـ . در حقوقي و حقيقي اشخاص سوي از شده واصل شكايات به رسيدگي و

. اسالمي تشكل‌هاي فعاليتهاي با ارتباط . . اسالمي تشكل‌هاي فعاليت پروانه لغو يا و توقف ز

آموزش موسسات در مدنی نهادهایحقوقی: ساختار عالی

نامه،. 5ماده • آيين اين در مقرر وظايف انجام منظور بهآموزش و فرهنگ وزارتخانه‌هاي در مركزي نظارت هيأت

آزاد دانشگاه و آموزش‌پزشكي و درمان بهداشت، و عالي : مي‌شود تشكيل زير وظايف شرح و تركيب با اسالمي

1 - 5 : مركزي - نظارت هيأت تركيب . دستگاه - رييس يا وزير الف

. دانشگاهها - در رهبري معظم مقام نمايندگي نهاد رييس ب . وي - انتخاب به دستگاه رييس يا وزير معاونان از يكي ج

. مورد - حسب دانشگاهها رؤساي از نفر يك د . فرهنگي - انقالب عالي شوراي نماينده هـ

آموزش موسسات در مدنی نهادهایحقوقی: ساختار عالی

دانشجويان • فرهنگي كانونهاي نامه 1386آذر 24، آيين:1ـ 3• كانون عضو ـ

دانشگاه در تحصيل به شاغل دانشجويان از هريك بهآيين اين مطابق كه مي‌شود اطالق كانون فعاليت محلدر و مي‌آيند در كانون عضويت به محدوديت بدون نامه

. حداقل مي‌پردازند فعاليت به كانون اساسنامه چارچوبكانون يك فعاليت جهت اعضاء .15تعداد مي‌باشد نفر

اساسنامه • چارچوب در كانون عضو چنانچه ـ تبصرهكانون مركزي شوراي تصميم با نكنند، فعاليت كانون

.1-5بند) شد( خواهد لغو وي عضويت

آموزش موسسات در مدنی نهادهایحقوقی: ساختار عالی

: 1ـ 4• ناظر كميته تركيب ـمنظور به آن جلسات كه كانون اعضاء از متشكل است شوراييآنها، تغييرات و كانون داخلي نامه‌هاي آيين و اساسنامه تصويب

و اولويت‌ها تدوين كانون، مركزي شوراي اعضاي انتخاباتبر نظارت و كانون مركزي شوراي ساالنه فعاليت گزارش دريافت

طور به و يكبار سالي حداقل عادي طور به آنها فعاليت‌هايپيشنهاد به يا مركزي شوراي دعوت اساس بر 3/1فوق‌العاده

. حضور با عمومي مجمع جلسات مي‌شود تشكيل كانون، اعضاءاكثريت 3/2حداقل رأي با آن مصوبات و است رسمي اعضاء،

. است معتبر حاضرين نسبي:1ـ 5• ناظر مركزي شوراي ـ

از متشكل است مفاد 5شورايي مطابق كه كانون اعضاء نفرماده ) نامه آيين اين در اجراي( 3مندرج و برنامه‌ريزي منظور به

عمومي مجمع توسط كانون، مصوب اولويت‌هاي و سياست‌هاكانون اساسنامه مطابق آن وظايف و مي‌شوند انتخاب كانون

. مي‌گردد تغيير

آموزش موسسات در مدنی نهادهایحقوقی: ساختار عالی

حداقل 2ـ 1• به 3ـ عالقمند دانشجويان از نفرحداقل كه فرهنگي را 14فعاليت درسي واحد

) در ) و كارشناسي و كارداني دوره ويژه گذارندهانضباطي كميته قطعي حكم گذشته سال دو

مدت به تحصيل از محروميت به نيمسال 1منجرعنوان به مي‌توانند باشند، نداشته را بيشتر يا

تشكيل بر مبني را خود تقاضانامه مؤسس، هيأتآيين اين در مندرج زمينه‌هاي از يكي در كانون

نمايند ارائه دانشگاه فرهنگي مديريت به نامهدانشجويي • علمي هاي انجمن نامه آئين

آموزش موسسات در مدنی نهادهایتحوالت: عالی

دانشجویی • نهادهای فعالیت دهه پنجمختلف • دولتهای کشیدن چالش بهتحوالت • ترین مهم

دهه – از دانشجویان اسالمی انجمنهای دادن جهت تغییرآن دمکراتیک ساختار دلیل به هفتاد دهه به شصت

سرکوب – عناصر به جنگ در فعال نیروی از بسیج تغییرهشتاد و هفتاد های دهه به شصت دهه از

رغم – علی دانشجویان اسالمی جامعه نگرفتن پاروحانیت حمایت

سبز – جنبش در آزاد دانشگاه دانشجویان شدن سیاسی

آموزش موسسات در مدنی نهادهایتحوالت: عالی

تکثرگرایی دمکراستبدیل • و بشر حقوق به ی،انجمنهای دانشجویی اولویت

نیروهای • از جنبش این روزافزون استقاللسیاسی مطالبات مستقل طرح و سیاسی

در • دانشجو دختران بی‌سابقه نقش و حضوردانشجویی حرکت‌های

آموزش موسسات در مدنی نهادهایموجود: وضعیت عالی

و 3• و 790ميليون و ، دانشجو 859هزار ميليون يكو 874 و 966هزار ميليون يك و زن و 915نفر هزارمرد 893 نفر

علوم، 14• وزارت در دانشجويان از در 22درصد درصدنور، پيام علمي 11دانشگاه جامع دانشگاه در درصد

آزاد، 38كاربردي، دانشگاه در در 5درصد درصدپرورش، و آموزش وزارت به وابسته 3دانشگاه‌هايبهداشت، وزارت به وابسته دانشگاه‌هاي در 6درصد

در درصد يك و مستقل عالي آموزش مراكز در درصداجرايي دانشگاه‌هاي ساير

آموزش موسسات در مدنی نهادهایموجود: وضعیت عالی

انساني، 44• علوم گروه در دانشجويان از 33درصدمهندسي، و فني گروه در علوم 7درصد گروه در درصد

دامپزشكي، 6پايه، و كشاورزي گروه در 5درصدو هنر گروه در پزشكي 5درصد علوم گروه در درصد

كارشناسي، 64• مقطع در دانشجويان از 27درصدكارداني، مقطع در كارشناسي 6درصد مقطع در درصد

و 2ارشد، حرفه‌اي دكتراي مقطع در در 1درصد درصد . هستند تحصيل به مشغول تخصصي دكتراي مقطع

عالي ) آموزش جغرافي سامانه گروه مدير سلطانيفارس (1389اذر 12، خبرگزاري

آموزش موسسات در مدنی نهادهایموجود: وضعیت عالی

اساتید • مدنی نهادهایاساتید؟ – بسیجمدرسین – اسالمی انجمن

از • بیرون سیاسی ائتالفهای برای نیرو جذبدانشگاه

انتخابات • های دوره در شدن فعالدانشگاه • دورن رخدادهای مورد در سکوت

آموزش موسسات در مدنی نهادهایموجود: وضعیت عالی

ايران • علمي هاي انجمنتحقيقات • ، علوم وزارت از که علمي هاي انجمن

: اند داشته دريافت فعاليت مجوز فناوري وپايه – علوم گروه علمي انجمنهايمهندسي – و فني گروه علمي انجمنهايانساني – علوم گروه علمي انجمنهايكشاورزي – گروه علمي انجمنهايبين‌رشته‌اي – گروه علمي انجمنهاي

: عالی آموزش موسسات در مدنی نهادهایچالشها و ظرفیتها

ظرفیتها•موجود – شرایط به معترض و جوان نیروی آمدن گرد

سقف یک زیر درمردم – میان در مرجع گروه یک عنوان به عملاعتراضی – جنبشهای در پیشتازیمی – صنفی اعتصابات با که صنفی انجمنهای وجود

کند منتقل را سیاسی پیامهای تواندفقدان – و اسالمگرایان ایدئولوژیک ورشکستگی

امروز نسل برای آنها پیامهای جذابیت

: عالی آموزش موسسات در مدنی نهادهایچالشها و ظرفیتها

چالشها•حکومتها – حساسیت بیشترینو – پلیسی رژیم یک با مبارزه برابر در باوری زندگی

خشنبا – دانشجو عنوان به دانشگاهها در اوباش حضور

عالی آموزش کیفیت کاهشدستگاههای – بیشتر فشار علت به گریزی تشکیالت

تشکلها اعضای بر امنیتی

بحث مقایسه های حوزه در نهادهاشده

هشت • در مدنی نهادهای تفاوتهای و شباهتهاشده بحث قلمرو

شباهتها•دولتی – مجوزهای اخذ در دشواریامنا – هیئت یا موسس هیئت برای ایدئولوژیک شرایط

مدیره هیئت یایا – مدنی نهادهای کردن دولتی برای دولت تالش

موازی و قالبی نهادهای ایجادبه – کمک برای شده نهادینه مسیرهای فقدان

مدنی نهادهای

بحث مقایسه های حوزه در نهادهاشده

تفاوتها•مدنی – نهادهای به نسبت حساسیت بیشترین

زنان و دانشجویینهادهای – حوزه شدن گذاری استثنا قانون از دینی

دولتیدر – مدنی نهادهای بر دولت فشار بیشترین اعمال

ها رسانه و سیاست حوزهیدر – مدنی نهادهای بر دولتی گذاری سرمایه بیشترین

) دولتی ) احزاب سیاست حوزه

گیری نتیجه

ترین • عمده از ایران در مدنی جامعه تحوالتاخیر دهه دو در جامعه این تحوالت

همه ) • ندارد؛ وجود استثناگرایی نیست استثنا ایران) هستند متفاوت کشورها

• / : سواد نشینی شهر تحول عوامل ترین مهم / اجتماعی/ یابی تمایز ها رسانه گسترش آموزی

• / / / تمامیت: شبه اقتدارگرا رانتی تمرکزگرا دولتطلب

انحصار • و شمول فرایندهای سیر

گیری نتیجه

سیاسی • و اجتماعی تحوالت توازیزنان • و مردان مدنی نهادهای تعاملگرایی • تمامیت به سیاسی گرایی تمامیت از سیر

مذهبی و گرایی تمامیت به بعد و اجتماعیسیاسی • جامعه و مدنی جامعه روابطحیات • ویژگیهای اساس بر مدنی جامعه ساختار

افراد مدنی مشارکت و اجتماعی• : تکثر ایران مدنی جامعه در غالب ارزشهای

بشر حقوق و دمکراسی مدارا، گرایی،

گیری نتیجه

مدنی • جامعه قوتهای و ضعفها دالیلجهانی • و ای منطقه محیط تاثیر