ذصامًنا عياج - alhawzaonline.com al... · ঙ ঔ१ ৎল ৄॾঊ ৡ ءॴঞ্७...

225
www.alhawzaonline.com [email protected] ماصذيع ان جا في شرح انمىاعذ تأنيفركي انكحسين انخ عهي بن انشيثانيحمك ان انتىفي سنة ان940 هنثانج انجزء ا عشرء انتراثحيا ويهى انسسة آل انبيت عهك يؤس عشر تحميسة آل انبيتؤسع انحمىق يحفىظة ويسجهة ني ج- ويهى انس عه- نكتابء انتراث احيا : يع ال جا يماصذ في شرح انمىاعذ- ج13 ؤنف ان: تحميك ونشرركي انكحسين انخ عهي بن، انشيثانيحمك ان ان: سة يؤس آل انبيت( ويهى انس عه) ء انتراثحيا - شرفة انطبعة لى ان: ون ا- وندي اا ج1411 هطبعة ان: يهر- ية لى انك: 2000 سخة انسعر ن: 2000 ريال

Upload: others

Post on 09-Sep-2019

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

www.alhawzaonline.com

[email protected]

جايع انماصذ

في شرح انمىاعذ

تأنيف

انحمك انثاني انشيخ عهي بن انحسين انكركي

ه 940انتىفي سنة

عشر انجزء انثانج

عشر تحميك يؤسسة آل انبيت عهيهى انسالو الحياء انتراث

يماصذ جايع ال: الحياء انتراث انكتاب -عهيهى انسالو -جيع انحمىق يحفىظة ويسجهة نؤسسة آل انبيت

يؤسسة : انحمك انثاني، انشيخ عهي بن انحسين انكركي تحميك ونشر: انؤنف 13ج -في شرح انمىاعذ

: انطبعة ه 1411جادي األون -األون : لى انشرفة انطبعة -الحياء انتراث ( عهيهى انسالو)آل انبيت

ريال 2000: نسخة انسعر 2000: لى انكية -يهر

www.alhawzaonline.com

[email protected]

انرحيى بسى اهلل انرحن

انباب انرابع في بالي ألساو اننكاح

: ڃٸيحڅٳو

األول في اننمطعانمصذ

ٳ حٿڄنٸ٤٪ : حٽ: ٳ رخٷ أٷخځ حٿنټخف، ٳو ڃٸيحڅ: حٿزخد حٿحر٪: )ٷٿو.[ ى خثٮ ٳ ٩ حځ

ٻخڅ ( 1)ى نټخف حٿڄظ٬ش أؿڄ٪ أىپ حځ ٷخ٣زش ٫ڀ أڅ حٿنټخف حٿڄنٸ٤٪ (. ى خثٮ ٳ ٩ حځ

ڃ٫خ ٳ ي حځ، حطٴٶ أىپ حٿزض ٫ڀيڂ حٿځ ٫ڀ رٸخء ٫ظو، أنو ٿڂ نن، أهزخىڂ رٿٺ

، أڅ ؿڄ٬خ ڃن (4)، ڃ٪ أنيڂ ح ٳ ٻظزيڂ رٸخء ٫ظو (3)أ٣زٶ ٳٸيخء حٿ٬خڃش ٫ڀ أنو نن (. 2)ڃظحطس

ظو أنو ٿڂ نن ڃنيڂ حرن ٫زخ، انڄخ حٿ ني ٫ن حٿڄظ٬ش ى ٫ڄ أ٫خڅ حٿلخرش حٿظخر٬ن ٷخثڀڅ ر٩

(. 5)رن حٿو٤خد

( ىخڃ)

انڄخ ڄ ڃظ٬و څ حٿ ڃنو ڃل . انڄخ ڄ ڃنٸ٬٤خ ٳ ڃٸخرپ حٿنټخف حٿيحثڂ": " ٳ نوو ( 1)

رخد حٿڄظ٬ش، 291: 3و رخد حٿڄظ٬ش، حٿٴٶ 448: 5حٿټخٳ ( 2. )حٿظڄظ٪ حٿيس، ىڅ حٿٿي حظيحڃش حٿڄ٬خ

1حٿخثپ رخد : حن٨. ٯىخ 507كيغ 141: 3ٯىخ، حظزخ 1081كيغ 250: 7حٿظيذ

: 2لق ڃڀڂ ( 4. )133: 5، أكټخځ حٿٸآڅ ٿڀٸ٣ز 49: 10حٿظٴ حٿټز : حن٨( 3. )ڃن أرحد حٿڄظ٬ش

. )*( 206: 7، نن حٿزيٸ 133: 5څ ٿڀٸ٣ز ، أكټخځ حٿٶ49: 10حٿظٴ حٿټز ( 5. )15كيغ 1023

8

ڃظ٬ظخڅ ٻخنظخ ٫ڀ ٫يي : ، ح أڅ ٫ڄ ٷخٽ ٫ڀ حٿڄنز(1) ٿٺ ڃڀڂ ٯه ڃن أ٫خڅ ڃليػيڂ ]...[

أڃخ (. 3)أهزخىڂ ٳ ٿٺ ٻؼس ( 2)ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ك أنخ أكڃيڄخ أ٫خٷذ ٫ڀيڄخ

(. 4)هلل ٫نيڂ ٳبنيڂ ڃ٪ ح٣زخٷيڂ ٫ڀ ٫ظو ٷخثڀڅ رخظلزخرو، أهزخىڂ نخ٣ٸش رٿٺ ألخرنخ ح

(. 5" )ٿ ڃنخ ڃن ٿڂ ئڃن رټطنخ ظلپ ڃظ٬ظنخ : " أڅ حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ: حرن رخرو ٳ حٿٴٸو

اڅ ٻخڅ ي رٿٺ : " ػحد؟ ٷخٽٿڀڄظڄظ٪ : ٷڀض ٿو: ٫ن خٿق رن ٫ٸزش ٫ن أرو ٫ن أر ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

حهلل ط٬خٿ هٳخ ٫ڀ ڃن أنټىخ ٿڂ ټڀڄيخ ٻڀڄش ا ٻظذ حهلل ٿو ريخ كنش، ٿڂ ڄي يه اٿيخ ا ٻظذ حهلل ط٬خٿ

" ٿو كنش، ٳبح ىنخ ڃنيخ ٯٴ حهلل ط٬خٿ ٿو رٿٺ نزخ، ٳبح حٯظپ ٯٴ حهلل ٿو ر٬يى ڃخ ڃ ڃن حٿڄخء ٫ڀ ٬ه

اڅ حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو : " ٷخٽ أر ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ(. 6" )ن٬ڂ ر٬يى حٿ٬ : " حٿ٬؟ ٷخٽر٬يى : ٷڀض

ان ٷي : خ ڃلڄي اڅ حهلل طزخٹ ط٬خٿ ٸٽ: ٿلٸن ؿزثپ ٫ڀو حٿځ ٳٸخٽ: ٿڄخ أ رو اٿ حٿڄخء ٷخٽ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ان ٻه ٿڀؿپ أڅ ڄص ٷي : " ٿځٳو ٷخٽ حٿخىٵ ٫ڀو ح(. 7" )ٯٴص ٿڀڄظڄظ٬ن ڃن حڃظٺ ڃن حٿنخء

رٸض هڀش

( ىخڃ)

، ڃني 206: 7نن حٿزيٸ ( 3. )206: 7نن حٿزيٸ ( 2. )17 16كيغ 1023: 2لق ڃڀڂ ( 1)

: 14حٿخثپ : حن٨. 1414كيغ 297: 3، حٿٴٸو 1كيغ 465: 5حٿټخٳ ( 4. )325: 3أكڄي رن كنزپ

حٿٴٸو ( 7. )1401كيغ 295: 3حٿٴٸو ( 6. )1384كيغ 291: 3حٿٴٸو ( 5). رخد حظلزخد حٿڄظ٬ش 442

. )*( 1402كيغ 295: 3

9

ؿظٺ، أنټلظٺ، : حٿ٬ٸي، أٿٴخ٥ حـخد ٻخٿيحثڂ: حٽ: ٳ أٻخنو، ى أر٬ش: حٽ: ٳو ٳڅ]

ٻپ ڃخ يٽ : حٿٸزٽ. ٪، حرخكش ٯىخ ن٬ٸي رخٿظڄڀٺ، حٿيزش، حؿخس، حٿذ. ڃظ٬ظٺ رټح ڃيس ٻح

ڃن هٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو .[ ٫ڀ حٿ ٻٸزڀض ض ڃ٤ڀٸخ، أ ڃٸيح رڀٴ٦ حـخد، أ رڄ٬نخه

ا أ حٿنز : *)ٷأ ىه حش" ن٬ڂ : " ٳيپ طڄظ٪ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ٳٸخٽ: ٳٸڀض". آٿو ٿڂ ؤطيخ

: ٳو ٳڅ: )ٷٿو(. 2)حهزخ ٳ ٿٺ ٻؼس ( 1(*)ػزخص أرټخح -اٿ ٷٿو -ه كيؼخ اٿ ر٬ أحؽ

ؿظٺ، أنټلظٺ، ڃظ٬ظٺ رټح ڃيس ٻح، : حٿ٬ٸي، أٿٴخ٥ حـخد ٻخٿيحثڂ: حٽ: ٳ أٻخنو ى أر٬ش: حٽ

ٻپ ڃخ يٽ ٫ڀ حٿ ٻٸزڀض ض :حٿٸزٽ. ن٬ٸي رخٿظڄڀٺ حٿيزش حؿخس حٿز٪ حرخكش ٯىخ

٫ٸي حٿڄظ٬ش ٻخٿيحځ ڃن حٿ٬ٸى حٿڃش ڃن حٿ٤ٳن، ٳ٬ظز ٳو حٿ٬ٸي (. ڃ٤ڀٸخ، أ ڃٸيح رڀٴ٦ حـخد، أ رڄ٬نخه

حٿڄظڄپ ٫ڀ حـخد حٿٸزٽ، حٿحٷ٬ن رخٿ٬رش، ر ٳپ رټځ آه رنيڄخ أ رڃخڅ ٣پ ٫خىس، رخٿ٬رش

ؿض، أنټلض، : أٿٴخ٥ حـخد ػػش ـة ٯىخ ٫ني أٻؼ حلخد. ٷو ٳ حٿيحثڂٻڄخ زٶ طلٸ

. ڃظ٬ض هٱ ٳ اؿحء ٻپ ڃنيخ، اڅ حهظڀٲ ٳ اؿحء ڃظ٬ظٺ ٳ حٿيحثڂ

( ىخڃ)

حٿخثپ : ، حن1403٨كيغ 295: 3حٿٴٸو ( 2. )1416كيغ 297: 3، حٿٴٸو 5 -3: س حٿظلڂ( 1)

. )*( رخد حظلزخد حٿڄظ٬ش 442: 14

10

حٿٴٵ أڅ ٿٴ٦ حٿظڄظ٪ كٸٸش رنټخف حٿڄظ٬ش، ٷي نخٷ ٳ .[ ؿظٺ، ق: طؿض، ٳٸخٿض: ٿ ٷيڃو ٳٸخٽ]

څ حٿڄزو رو أپ ٳـذ أڅ ټڅ أٷ، ٿ٬ڀو أحى رخٿظزو ( أٿٴخ٥ حـخد ٻخٿيحثڂ: )ٷٽ حٿڄنٲ

حء رڀٴ٦ ٯ حٿؼػش، څ ىح حٿنټخف ٫خ حطٴخٷخ، ٳنخزو خىس حنلخ ٳ ٿٺ، ٿظ٤ٵ طىڂ حؽ

أڅ طلڀپ حڃش ٫ٸي : ظٴخى ڃن ٿٺ ى ڃٸخٿش حٿڄط٠. حٿظوٴٲ ٳو ٫ڀ أنو ـة ىه حٿٴخ٥

ى ڃظ٬ظٺ نٴ، اڅ ٻخڅ حٿ٬خٷي: ، ٳټڅ ڃن٬ٸيح رڀٴ٦ رلض، ري ڃن حٿظ٬ن ڃن حٿؿش، ٳظٸٽ(1)ڃظ٬ش

ٿ ٻخڅ ٿؿپ ٫يس رنخص ٳؽ اكيحىن ڃظ٬ش، ػڂ حهظڀٲ . حٿڄأس، ا ؿذ ط٬نيخ ٻڄخ زٶ ٳ حٿيحثڂ حء

ى حٿؽ ٳ حٿڄ٬ٸى ٫ڀيخ، ٻخڅ حٿؽ ٷي آىن، ٳيپ نلذ ڃخ زٶ ٳ حٿيحثڂ ٫ني ڃن ٸٽ رخٿلش؟

رټح ڃيس : )حٿڄنٲ رٸٿو ٳ س حٿ٬ٸيلظڄپ ٿٺ، ٿڄخ ٿڂ ټن ري ڃن ٻ حٿڄي ىنخ ٻح حؿپ، ف

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ن٬ٸي رخٿظڄڀٺ حٿيزش حؿخس حٿز٪ : )أٻي ڃخ زٶ رٸٿو. ٿڂ ٴ٬پ ٻڄخ ٳ٬پ ٳ س ٫ٸي حٿيحځ( ٻح

ڃؼپ حٿڀق ٯه، حء ٷي رؤكي ىه حٿٴخ٥ ڃيٿٿو حٿلٸٸ أ طـه ٳ حٿنټخف ٷ٬٤خ، ( حرخكش ٯىخ

ڃش انڄخ طن٬ٸي رخٿٴخ٥ حٿلش ٳ ٿٺ حٿزخد ىڅ ڃخ حىخ، ڃ٪ أڅ حڃ ٳ حٿٴؽ ڃزن څ حٿ٬ٸى حٽ

أٿٴخ٥ حٿٸزٽ ٻپ ڃخ ىٽ ٫ڀ حٿ رخـخد ٻٸزڀض ض ڃ٤ڀٸخ، أ هخٿخ ڃن حٿظٸي . ٫ڀ حكظخ١ حٿظخځ

ه، أ ٷزڀض حٿنټخف حـخد رخٿظؾ، اڃخ رڀٴ٦ حـخد ڃؼپ ٷزڀض حٿظؾ اح ٻخڅ حـخد د: رء، أ ڃٸيح

(. ؿظٺ ق: طؿض، ٳٸخٽ: ٿ ٷيڃو ٳٸخٽ: )ٷٿو. ظ١ حٿظٸي ٫نينخ ٻڄخ زٶ رخنو ٳ حٿيحثڂ

( ىخڃ)

. )*( 118: 3نٸپ ٫نو ىح حٿٸٽ ٳ حٿظنٸق حٿحث٪ ( 1)

11

.[ ؿظٺ، ق: ح ڃيس ٻح ڃنجخ، ٳٸخٿضأطؿٺ رٺ: ٿ ٷخٽ: ٷپ. ري ڃن ش حٿڄخ ٳ حٿ٤ٳن]

حپ ٳ حـخد ٳ ٻپ ٫ٸي أڅ ټڅ ڃٸيڃخ ٫ڀ حٿٸزٽ، څ كٸٸش حٿ رخـخد، ٳ ري ڃن طلٸٸو ٳ

نٴو ٿڄټن حٿ رو، ٳڀ ٷيځ حٿٸزٽ ٳ ء ڃن حٿ٬ٸى حٿڃش ٳٴ ح٫ظزخ ٿٺ حٿ٬ٸي ٷڅ، أليڄخ

ح٫ش حٿنټخف، ٳـح طٸيڂ حٿٸزٽ ٳو ط٬ ٫ڀ حش طٸيځ ٻىخ ٳ أٽ ٻظخد حظؼن حٿڄنٲ ؿڂ. حٿ٬يځ

څ حٿلخء ڄن٪ حٿڄأس ٯخٿزخ ڃن حرظيحء رخـخد، ٳبح حرظيأ ى (. 1)حٿنټخف، ى حش يپ حٿخ٫ي

ىخ، ٳـخ حٿظٸيڂ رخٿٸزٽ ڃظ٠ڄنخ ٿټپ ڃخ ٤ڀذ ٷ٩ حـخد ٫ڀو ڃن ڃي أؿپ ٯىڄخ هٴض حٿڄئنش ٫ڀ

، رؤ (2)ٷي حى٫ حٿن حؿڄخ٩ ٫ڀ حٿـح . ٿٿٺ، رٸ حٿـح اح ٫ٸي ٻڀيخ أ ٿيخ ٿٸخڃو ڃٸخڃيخ

رٿٺ اڅ ٻخڅ ح٫ظزخ طٸيڂ حـخد وڀ ڃن ٷس، څ حزخد رظٷٲ حٿخ٩، ٷي رنخ ٳڄخ زٶ أڅ

أطؿٺ : ٿ ٷخٽ: ري ڃن ش حٿڄخ ٳ حٿ٤ٳن، ٷپ: )ٿوٵ. حٿحش ىٿش ٳيخ ٫ڀ هٱ ٿٺ

ٿڄخ ٻخڅ ٿٴ٦ حٿٴ٬پ حٿڄخ اح ٷ٪ انخء لظڄپ ڃ٬ن آه (. ؿظٺ ق: رټح ڃيس ٻح ڃنجخ، ٳٸخٿض

ٳبڅ ػزص حٿٴ٬پ ٳ حٿلخٽ، روٱ ٿٴ٦ حٿٴ٬پ حٿڄظٸزپ ٳبنو ٻڄخ لظڄپ حٿؼزص ٳ حٿلخٽ لظڄپ ٳ حظٸزخٽ،

ر٬ض ڃؼ اح ٷ٪ انخء لظڄپ ا اٸخ٩ حٿز٪ ٳ حٿلخٽ، روٱ أر٪، ٻخڅ ٿٴ٦ حٿڄخ لخ رخخٳش

ټظٲ رىخ، ا )اٿ حٿڄٸى روٱ ٯه، ٳڀٿٺ ط٬ن ٿنخء ٳ حٿ٬ٸى حٿڃش ش حٿڄخ ٿڂ

٬ظز ٳيخ ا حٿٴخ٥

( ىخڃ)

، 113: 6، نن حٿنخث 2111كيغ 236: 2، نن أر ىحى 1425غ كي 1041: 2لق ڃڀڂ ( 1)

. )*( 194: 4حٿڄز١ ( 2. )242: 7نن حٿزيٸ

12

حٿڄظ٬خٷيحڅ ـذ ٻنيڄخ ٻخڃڀن، اځ حٿؿش، أ ٻنيخ ٻظخرش، ٳڄن٬يخ ڃن د حٿوڄ حطټخد : حٿؼخن]

[ طلځ حٿػنش، حٿنخزش حٿڄ٬ڀنش رخٿ٬يحس،. أس ٻٿٺحٿڄلڃخص، اځ حٿؽ، اڄخنو اڅ ٻخنض حٿڄ

ٿڄخ ٻخڅ حٿنټخف ڃ٪ حكظخ١ . حٿلش ٳ ٻپ رخد ڃن حرحد ىڅ ٯىخ ڃن أٿٴخ٥ حٿڄـخ حٿټنخخص

. ٳ ن٨ حٿ٩، ٿڄخ ٫يي ٫خ ڃن ٻڄخٽ ٫نخش حٿخ٩ رخكظخ١ ٳ حٿٴؽ، ٻخڅ أٿ ريح حٿلټڂ ڃن ٯه

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٻح ٳ حٿڄظ٬ش ط٬ . ؿڄ٪ ڃن حلخد ٳ ٿٺ، ٳخٻظٴح رش حٿڄظٸزپ ٳ حٿيحځ ٻڄخ زٶٷي هخٿٲ

: طٸٽ: " ٫ڀ حش أرخڅ رن طڀذ، ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٳ حٿڄظ٬ش ٻٲ أٷٽ ٿيخ اح هڀص ريخ؟ ٷخٽ

حٿليغ، ( 1" )ى ض ٳي حڃأطٺ ٳبح ٷخٿض ن٬ڂ ٳٶ -اٿ أڅ ٷخٽ -أطؿٺ ڃظ٬ش ٫ڀ ٻظخد حهلل نش نزو

ٳ حٿيٿپ ٬ٲ، ٿڄن٪ ني . څ ٫ش حٿڄظ٬ش طي ٫ڀ حٿڄټڀٴن، ٳنخزيخ حٿظوٴٲ رظټؼ حٿ٬زخحص

حٿحش، أنو ڀځ ڃنيخ هڀ حٿ٬ٸي ٫ن حـخد، ٳبڅ ن٬ڂ ٳ ؿحد أطؿٺ ټڅ اـخرخ، نو ٷزٽ،

ٿڂ كح رخن٬ٸخى حٿڄظ٬ش رڀٴ٦ ن٬ڂ، ٿټن . ، حٿظيپ ٸظ٠ ٿٺ رووء ڃن حٿ٬ٸى حٿڃش ٻٿٺ

: حٿؼخن: )ٷٿو. حٿٸٽ حٿ زٶ ٳ حٿيحځ ٤ى ٳو ر٤ٶ أٿ، حق أنو ن٬ٸي ر ٿٴ٦ حٿڄخ

طټخد حٿڄظ٬خٷيحڅ، ـذ ٻنيڄخ ٻخڃڀن، اځ حٿؿش أ ٻنيخ ٻظخرش، ٳڄن٬يخ ڃن د حٿوڄ ح

طلځ حٿػنش، حٿنخزش حٿڄ٬ڀنش رخٿ٬يحس، . حٿڄلڃخص، اځ حٿؽ، اڄخنو اڅ ٻخنض حٿؿش ٻٿٺ

( ىخڃ)

. )*( 551كيغ 150: 3، حظزخ 1145كيغ 265: 7، حٿظيذ 3كيغ 455: 5حٿټخٳ ( 1)

13

حم أ حهض ٫ڀ حٿ٬ڄش أ حٿوخٿش ا ڃ٪ رنض . حڃش ٫ڀ حٿلس ا ربنيخ، ٳٸٲ أ ز٤پ ٫ڀ هٱ]

حڃش ٫ڀ حٿلس ا ربنيخ، ٳٸٲ .[ ٿ ٳوض حٿلس أ حٿ٬ڄش أ حٿوخٿش ر٤پ اؿڄخ٫خ. انيڄخ، ٳٸٲ أ ز٤پ

أ ز٤پ ٫ڀ هٱ، رنض حم أ حهض ٫ڀ حٿ٬ڄش حٿوخٿش ا ڃ٪ انيڄخ ٳٸٲ أ ز٤پ، ٿ ٳوض حٿلس

ظ١ ٳ ٻپ ڃن حٿڄظ٬خٷين ٳ حٿنټخف حٿڄنٸ٤٪ ١، ٳزينيخ ٬ظي (. هخٿش ر٤پ اؿڄخ٫خأ حٿ٬ڄش أ حٽ

ـذ ٻنيڄخ ٻخڃڀن، رڄ٬ن أنو ري ڃن ٿٺ، ٳڀ حنظٴ ٲ حٿټڄخٽ ٫نيڄخ أ ٫ن أكيىڄخ : حٽ: رخٿنټخف

ظلٸٶ حٿټڄخٽ . يڄخ أ ٻڀيڄخٿڂ ٬ظي رخٿ٬ٸي حٿحٷ٪ رنيڄخ، رپ ٻخڅ رخ٣، حء ٻخڅ حٿ٬خٷي حٿؿن أ ٽ

: حٿؼخن. رخٿ٬ٸپ حٿزڀ٭ حٿلش حٿي، ٷي ڃ طلٸٶ ٿٺ ٻڀو ڃظٳخ ٳ حٿنټخف حٿيحثڂ، ٳ كخؿش اٿ ا٫خىطو

اځ حٿؿش أ ٻنيخ ٻظخرش، ٿټن ىح انڄخ ظ١ اح ٻخڅ حٿؽ ڃڀڄخ، أڃخ حٿټخٳ ٳبنو ڄن٪ ڃن حٿ٬ٸي ٫ڀ

ىحڃخ اڅ ٻخڅ ڃخ، ٿ أڀڄخ ر٬ي حٿ٬ٸي ٳي رلخٿو، ٷي زٶ ٳظ حٿڄنٲ ٳ حٿزلغ ٫ن حٿػنش ڃظ٬ش

أكټخځ حٿټٴ رـح حٿڄظ٬ش رخٿټظخرش حٿڄـش ڃن٪ حٿيحځ، ٧خى ٫زخطو ىنخ ٸظ٠ ڃن٪ حٿڄظ٬ش رخٿڄـش

ح٫ڀڂ أڅ حٿڄظزخى ڃن . حٹ ٳظخڃق ىنخكغ حظ١ اځ حٿؿش أ ٻنيخ ٻظخرش، ٻؤنو ح٫ظڄي ٫ڀ ڃخ رنو ىن

ؿد ٿٺ ٫ڀو، ڃ٪ حكظڄخٽ أڅ ي رو حٿـح، ٻح ( ٳڄن٬يخ ڃن د حٿوڄ حطټخد حٿڄلڃخص: )ٷٿو

أڃخ ٫ڀ طٸي احىس حٿؿد، ٳڅ أىپ حٿڃش ـ : ٫ڀ ٻپ ڃن حٿظٸين اټخٽ. ٫ز ڃ٨٬ڂ حلخد

ه ڃن حٿڄلڃخص حٿڄنټحص ڃخ ٿڂ ظ٨خىح حٿظ٬ اٿيڂ ٳڄخ ٬ظٸيڅ كپ

14

رو، رپ ىڂ ڃٸڅ ٫ڀو، حء ٳ ٿٺ حٿؿش ٯىخ، ٳټٲ ـذ ڃن٬يخ ڃن د حٿوڄ حطټخد ]...[

أڃخ ٫ڀ طٸي حٿـح، ٳنو اڅ ؿخ ٿو ڃن٬يخ ڃن د حٿوڄ، نو ڃ٨نش حټخ حٿڄنٸ . حٿڄلڃخص

ڃن كغ أنيخ كنج طى ي ڃ، ٻح ڃخ ؿ ڃـحه ڃن حخء حٿڄظٸس، ٿظڄظخ٩ حٿڄٴص ٿڀ٬ٴش،

أڅ ٿڀؽ : ٷي ٻ حٿڄنٲ ٳ حٿظٻس ٳ أكټخځ نټخف حٿټٴ. ا أنو ٿ ٿو ڃن٬يخ ڃن ٻپ ڃلځ، ٿڄخ زٶ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

أنو ڃخ : ح ٫ن ء ىٷي ؤٽ ىخ ىن(. 1)حٿڄن٪ ڃن ٿزيخ ؿڀي حٿڄظش اح ٻخڅ ٿو حثلش ڃنظنش، رينيخ اټخٽ

حٿ حى رخٿظ٨خى، أى حطټخد حٿء ٫نش رلغ زخٿ ٳخ٫ڀو رڄن ٤ڀ٪ ٫ڀو، أځ ٳ٬ڀو رلغ ٤ڀ٪ ٫ڀو

ٿ ر٬ حٿڄڀڄن اڅ ح٫ظڄي حٿٴخ٫پ حٿڄظظ رو أهٴخه؟ حٿ ڀف ڃن ٻڃيڂ ى حٽ، ٿ ٿٺ ٿڂ ټن

اځ حٿؽ اڄخنو اڅ ٻخنض حٿؿش ٻٿٺ، أڃخ اڃو اح ٻخنض : حٿؼخٿغ .ٿټخٽ ٳ ٻځ حٿظٻس ىح ؿو

أڃخ اڄخنو ( 2(*) طنټلح حٿڄٻن كظ ئڃنح: *)حٿؿش ڃڀڄش ٳزخٿن حؿڄخ٩، ٷخٽ زلخنو ط٬خٿ

ٿن طلق اح ٻخنض حٿؿش ڃئڃنش ٳي أق حٿٸٿن ٫ني حلخد، ٷي ٷيڃنخ ٳ حٿنټخف حٿيحثڂ ىٿپ حٿٸ

ح٫ڀڂ أڅ حٿڄنٲ انڄخ ؿڄ٪ رن حځ حڄخڅ، اڅ ٻخڅ حظح١ حه ن ٫ن حظح١ . حق ڃنيڄخ

ح٫ڂ، نو كخٽ حٿظنزو ٫ڀ حظح١ حځ اح ٻخنض حٿؿش ڃڀڄش، حڄخڅ اح ٻخنض ڃئڃنش، ٳټؤنو أحى

. ڄخڅحظح١ حځ اح ٻخنض حٿؿش ڃڀڄش حظح١ ح

( ىخڃ)

. )*( 221حٿزٸس ( 2. )646: 2حٿظٻس ( 1)

15

ٻح ظ١ (. اځ حٿؿش أ ٻنيخ ٻظخرش: )ٻڅ حٿؿش ٯ ػنش، ٷي ٫ڀڂ ىح ڃن ٷٿو: حٿحر٪]...[

ٻظخرظيخ، ٻنيخ ٯ نخزش ڃ٬ڀنش رخٿ٬يحس ىپ حٿزض ٫ڀيڂ حٿځ، ىح أ٠خ ڃ٬ڀځ ڃن حظح١ اڃيخ أ

: " ٷي حٿٴ٠پ رن خ ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٷخٽ. څ حٿنخذ ڃن حٿيى حٿنحن

ٻ حٿنخذ : ٳ٠پ ٫ن أر ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ(. 1" )ظؽ حٿڄئڃن حٿنخزش حٿڄ٬ٳش رٿٺ

طٴ ( حٿڄ٬ڀنش رخٿ٬يحس: )ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ(. 2" ) طنخٻليڂ طؤٻپ رلظيڂ طټن ڃ٬يڂ : " ٳٸخٽ

: حٿوخڃ. ٿڀنخزش، ٳبڅ حٿڄحى رخٿنخذ ڃن ٬ڀن رخٿ٬يحس ىپ حٿزض ٫ڀيڂ حٿځ، ٿ ٻپ ڃوخٿٲ نخزخ

ٻڅ حٿؿش ٯ أڃش ٿڄن ٫نيه كس، ا أڅ طؤڅ حٿلس ٿڄؼپ ڃخ زٶ ٳ حٿنټخف حٿيحثڂ، ٳبڅ رخى اٿ حٿ٬ٸي ڃن

ىخ ٳٴ ر٤نو ڃن أ أ ٷٳو ٫ڀ حؿخس حٿٸڅ حٿڄٻحڅ خرٸخ، حق ىنخٹ ى حق ىڅ اڅ

أڅ طټڅ رنض حم رنض حهض ٿڄن ٫نيه حٿ٬ڄش أ حٿوخٿش ا ربنيڄخ، ٳبڅ رخى ٫ٸي ريڅ : حٿخى. ىنخ

ٳٵ رن ٻڅ حٿ٬ڄش . ق ٻڄخ زٶحڅ ٳٴ حٿز٤څ أ ٷٳو ٫ڀ اؿخطيڄخ حٿٸڅ حٿخرٸخڅ، حٿظؽ

: ح٫ڀڂ أڅ ٳ ٷٽ حٿڄنٲ. حٿوخٿش ڃ٬ٸىح ٫ڀيڄخ ڃظ٬ش أ ىحڃخ، ٻح حڃش ٿيٵ حٿؿش ٫ڀ ٻپ طٸي

طخڃلخ، څ حٿز٤څ ظطذ ٫ڀ حٿٴن ا ٫ني ڃن ( ٿ ٳوض حٿلس أ حٿ٬ڄش أ حٿوخٿش ر٤پ اؿڄخ٫خ)

څ ڃن ر٤نو ڃن أ، ٻؤنو أحى أنو ٿ ٳوض اكيحىن ٻخڅ ر٤څ حٿ٬ٸي ٸٽ رٷ٩ حٿ٬ٸي ڃٷٳخ ى

( ىخڃ)

( 2. )664كيغ 183: 3، حظزخ 1260كيغ 302: 7، حٿظيذ 3كيغ 348: 5حٿټخٳ ( 1)

. 668كيغ 184: 3، حظزخ 1264كيغ 303: 7حٿظيذ

16

٫يځ حظجحڅ حد ٳ حٿزټ، حٿظڄظ٪ رزټ ٿ ٿيخ أد، ٳ . ٣خ طټه حٿحنش، ٳڄن٬يخ ٿ ٳ٬پ، ٿ]

ح٫ڀڂ أ٠خ أنو ٻڄخ ظ١ ڃخ ٻ، ٻح ظ١ ٻڅ حٿؿش . كنج ڃلپ ٳخٵ.[ ٸظ ٿ ٳ٬پ، ٿ ڃلڃخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ټه حٿحنش، : )ٷٿو. ٿض اكي حٿڄلڃخص ٫نخ أ ؿڄ٬خ، ٿڂ ظ٬ حٿڄنٲ اٿ ٿٺ حٻظٴخء رڄخ زٶ

٫يځ حظجحڅ حد ٳ حٿزټ، حٿظڄظ٪ رزټ ٿ ٿيخ أد ٸظ ٿ ٳ٬پ، . ٳڄن٬يخ ٿ ٳ٬پ، ٿ ٣خ

ٷي زٶ ٻ حٿ١ حٿظ ٿيخ ىهپ ٳ لش حٿ٬ٸي، حٿڄ٤ڀد ىنخ رخڅ ڃخٿو ىهپ ٳ ٻڄخٿو، (. ٿ ڃلڃخ

حٿنخ ؿرخ ٫ڀو ڃن رخد حٿلزش، ٿ ټه حٿظڄظ٪ رخٿحنش، ٳبڅ ٳ٬پ ٳڀڄن٬يخ ڃن: حٽ: رخنو ٳ ڃزخكغ

٬ٸي ٫ڀ ٳخؿس ا اح : ، ٷخٽ حرن حٿزحؽ(1)ڃن٪ حٿيٵ ٳ حٿڄٸن٪ ڃن حٿظڄظ٪ ريخ . ٣خ ٳ كپ حٿڄظ٬ش

ڃخ حه (. 3(*)أكپ ٿټڂ ڃخ حء ٿټڂ: *)حپ، ٷٿو ط٬خٿ: ٿنخ. حق حٽ(. 2)ڃن٬يخ ڃن حٿٴـ

: ٳؤطؽ ڃنين ٷخٽ: ، ٷڀض(ٳحٶ: )نخء أىپ حٿڄينش، ٷخٽ: ٷڀض ر حٿلن ٫ڀو حٿځ: ٫ڀ رن ٸ٤ن ٷخٽ

حٿحنش نټليخ ا حڅ أ ڃٹ كځ ٿٺ ٫ڀ : *)حكظؾ حٿڄوخٿٲ رٸٿو ط٬خٿ(. 4( )ن٬ڂ)

(. 5(*)حٿڄئڃنن

( ىخڃ)

، حظزخ 1091كيغ 253: 3 حٿظيذ( 4. )24: حٿنخء( 3. )241: 2حٿڄيد ( 2. )113: حٿڄٸن٪( 1)

. )*( 3: حٿن( 5. )517كيغ 143: 3

17

نز : " ٳبڅ حطيڄظيخ ٷخٽ: رللش ڃلڄي رن اڄخ٫پ رن ر٪ ٫ن حٿخ ٫ڀو حٿځ، اٿ أڅ ٷخٽ]...[

س نټليخ ا حڅ حٿحن نټق ا حنش أ ڃٻش حٿحن: *)ٿٺ أڅ طظؽ ا ڃؤڃنش اڅ حهلل ط٬خٿ ٸٽ

ؤٿض أرخ حٿلن ٫ڀو حٿځ ٫ن : رڄخ حه ڃلڄي رن حٿٴ٠پ ٷخٽ(. 1(*)أ ڃٹ كځ ٿٺ ٫ڀ حٿڄئڃنن

اح ٻخنض ڃيس رخٿنخ ٳ طظڄظ٪ : " حٿڄأس حٿلنخء حٿٴخؿس ىپ ـ ٿڀؿپ أڅ ظڄظ٪ ڃنيخ ڃخ أ أٻؼ ٳٸخٽ

ڀف ڃن ٻځ حرن رخرو حرن حٿزحؽ أڅ ٻ . څ حهظ١ حٿڄخه حنخد، نو ئځ(2" )ڃنيخ طنټليخ

لظڄپ ( ٿٺ) حٿـحد اڅ حش طيٽ ٫ڀ طلڂ حٿنټخف، حٿڄخ اٿو د. ڃنيڄخ ڃظٸپ رٸٿو ٯ ٷٽ حه

أنټلح حخڃ ): *اڅ نټخف حٿحنش ٻخڅ ڃلڃخ ٳ أٽ حځ ػڂ نن رٸٿو ط٬خٿ: ٻنو حٿنخ، ٷي ٷپ

أڃخ حٿوزحڅ ٳبنيڄخ ڃلڄڅ ٫ڀ حٿټحىش ؿڄ٬خ رن حهزخ، ٫ڀ أڅ حٽ يٽ ٫ڀ أي (. 3(*)ڃنټڂ

أڃخ حهظ١ حٿڄخه حنخد ٳيٳ٬و رؤڅ حٿحن . ى ٿٺ" نز : " ڃن حٿټحىش، څ حٿڄٴيځ ڃن ٷٿو

ټه حٿظڄظ٪ رزټ ٿيخ أد ڃ٪ ٫يځ حظجحنو اح ٻخنض رخٿش : حٿؼخن. ٣خڃخء ٿو، ڃن ػڂ ٿڂ ټن حٿڄن٪ ڃن حٿنخ

، حكظخ١ حرن حٿزحؽ رخٿڄن٪ ڃن حٿ٬ٸي (4)يس، ڃن٪ حٿن ڃن حٳ٠خء اٿيخ ڃ٪ ٷٿو رخٿـح

( ىخڃ)

: 3حظزخ . 1157كيغ 269: 7، حٿظيذ 1388كيغ 292: 3، حٿٴٸو 3كيغ 454: 5حٿټخٳ ( 1)

143: 3حظزخ 1087كيغ 252: 7، حٿظيذ 6كيغ 454: 5حٿټخٳ ( 2. )560كيغ 153

. )*( 490: حٿنيخش( 4. )151: 23ىذ اٿو ٬ي رن حٿڄذ ٻڄخ ٳ حٿظٴ حٿټز ( 3. )513كيغ

18

. حق حٽ(. 3)انو ، أر حٿف ڃن حٿ٬ٸي ٫ڀيخ ريڅ (2)ڃن٪ حٿيٵ (. 1)٫ڀيخ ا ربنو ]...[

ڃخ حه ٬ي رن ڃڀڂ ٫ن ؿپ ٫ن . انيخ رخٿش ـ حٿ٬ٸي ٫ڀيخ ىحثڄخ ٳـ ڃنٸ٬٤خ، نو أكي حٿنټخكن: ٿنخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

، حٿظؾ خىٵ ٫ڀ (4" ) رؤ رظؾ حٿزټ اح ض ڃن ٯ اڅ أريخ : " حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

اڅ : " حكظؾ حٿڄخن٪ رحش أر ڃڂ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ". " حٿڄظ٬ش ٳ٬ڄيخ، ٿٷ٫و ٳ خٵ

ؤٿظو ٫ن حٿظڄظ٪ : ڃخ حه أر ٬ي ٫ن حٿلڀز ٷخٽ(. 5" )حٿ٬حء حٿظ ٿيخ أد طظؽ ڃظ٬ش ا ربڅ أريخ

: ؿحرو(. 6" )ٿٺ رؤ ڃخ ٿڂ ٸظ ڃخ ىنخٹ ٿظ٬ٲ ر: " ڃن حٿزټ اح ٻخنض رن أريخ ر اڅ أريخ ٳٸخٽ

اڅ حٿوز حٽ حى رو حٿظ ٿڂ طزڀٮ، ؿڄ٬خ رنو رن ٯه ڃن حهزخ حٿيحٿش ٫ڀ ؿح حٿظڄظ٪ رخٿزټ اڅ

يٽ ٫ڀو ڃخ حه كٴ رن حٿزوظ ٫ن أر ٫زي حهلل . ٻخنض رن أريخ، أ أڅ حٿڄحى رو حٿټحىش ٻخٿ ر٬يه

اح ٫ٳض ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أنو نز (. 7" )ټه ٿڀ٬ذ ٫ڀ أىڀيخ : " ڃظ٬ش ٷخٽ ٫ڀو حٿځ ٳ حٿؿپ ظؽ رخٿزټ

ٿو أڅ ٸظ٠يخ، ٳبڅ ٿٺ ڃټه ؿيح، ٿڄخ

( ىخڃ)

. 1095كيغ 254: 7حٿظيذ ( 4. )299: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 3. )113: حٿڄٸن٪( 2. )241: 2حٿڄيد ( 1)

( 6. )527كيغ 145: 3حظزخ 1099ع كي 255: 7، حٿظيذ 1394كيغ 293: 3حٿٴٸو ( 5)

، 1293، كيغ 293: 3حٿٴٸو ( 7. )526كيغ 145: 3حظزخ 1098كيغ 254: 7حٿظيذ

. )*( 1102كيغ 255: 7حٿظيذ

19

حه أر ٬ي حٿٸڄخ١ ٫ڄن حه ٫ن .[ حٿڄي، ى ١ ٳ حٿڄظ٬ش هخش، ٳڀ أهپ رو ر٤پ حٿ٬ٸي: حٿؼخٿغ]

لځ ٿٺ ٿڀحش ( 1" )حطٶ ڃ٪ حٿٴؽ، څ ٳو ٫خح ٫ڀيخ ٫ڀ أىڀيخ : " حىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽحٿ

ټه حٿظڄظ٪ رزټ ٿ ٿيخ أد، : حٿؼخٿغ. حٿڄظٸيڃش، نيخ ڃخٿټش أڃىخ، ڃظ ق حٿنټخف ططذ ٫ڀو أكټخڃو

ڃخ ٳو ڃن حٿ٠ ٫ڀيخ رخٿ٬خ، ٷڀش ٯزش نو اح ٻه ڃ٪ ؿى حد ريڅ انو ٳڄ٪ ٫يڃو ر٤ٶ أٿ، ٽ

حش كٴ حٿخرٸش طيٽ ٫ڀ ٿٺ، ٳبڅ ٳ٬پ ٿڂ ٸظ٠يخ، څ حٿ٬ذ رو أي، ٿ ڃلڃخ، ٿڄخ . ححؽ ٳيخ

ٻنخه ٳ حص حد وٴ أڅ ڃ٪ حٿټحىش ڃخ اح طڄظ٪ ريخ ح ظيـخڅ حٿڄظ٬ش، ٳ ټه رينو

ظ٬ڀٶ رخٿڄؤٿظن ڃ٬خ، حٳظ٠خ ( ٸظ ٿ ٳ٬پ ٿ ڃلڃخ: )ٿڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲح٩. نظٴخء حٿڄل

(. حٿڄي، ى ١ ٳ حٿڄظ٬ش هخش، ٳڀ أهپ رو ر٤پ حٿ٬ٸي: حٿؼخٿغ: )ٷٿو. احٿش رټخطيخ: حٿـخش حٳظح٫يخ

حٿڄ٬خخص، ٷي ٷ٪ ٿڄخ ٻخڅ حٿ حڀ ڃن نټخف حٿڄظ٬ش ى حظڄظخ٩ ا٫ٴخٱ حٿنٴ أي زيش ر٬ٸى

ٳ هز (. 2" )ٳبنين ڃظؤؿحص : " حٿظنزو ٫ڀ ٿٺ ٳ هز ٫زي رن حس رٸٽ أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ

، ٳڀٿٺ ٻخڅ ٻ حٿڄي ٳ حٿ٬ٸي (3" )انڄخ ى ڃظؤؿس : " ڃلڄي رن ڃڀڂ كغ ٷخٽ أر ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ

. ٩ حهٽ رو ٫ڄيح أ نخنخ ر٤پ حٿ٬ٸي اؿڄخ٫خ٣خ ٿلظو ٻخث ٫ٸى حٿڄ٬خش، ٳڀ ٵ

( ىخڃ)

، 1120كيغ 259: 7، حٿظيذ 7كيغ 452: 5حٿټخٳ ( 2. )1096كيغ 254: 7حٿظيذ ( 1)

، حظزخ 1121كيغ 259: 7، حٿظيذ 5كيغ 451: 5حٿټخٳ ( 3. )538كيغ 147: 3حظزخ

. )*( 539كيغ 147: 3

20

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٳ حش حس .[ ظ١ حٿڄڀټش، حٿ٬ڀڂ رٸيه ٻ أ نخ أ ڃخىيس أ ٴخ، كي ٿو ٷڀش ٻؼس]

اڄخ٫پ رن (. 1" ) ټڅ ڃظ٬ش ا رؤڃن رؤؿپ ڃڄ أؿ ڃڄ : " ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ

ىح (. 2" )ڃي ڃ٬ڀځ اٿ أؿپ ڃ٬ڀځ : " ٷخٽؤٿض أرخ ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٫ن حٿڄظ٬ش ٱ: حٿٴ٠پ حٿيخڄ ٷخٽ

روٱ ٫ٸي حٿيحځ، ٳبنو ٿ حٿ ڃنو ٿٺ ٳٸ٢، رپ حٿ حڀ ڃنو حٿنپ، ٳټخڅ زيو رخٿڄ٬خخص

أٷپ، ٷي ڄ حهلل زلخنو حٿڄي يٷش نلڀش، ٳڄن ػڂ ؿخ طـي حٿ٬ٸي ٫نو ٿڂ ټن ٻه ٣خ، اٿ ىح

ظ١ حٿڄڀټش، حٿ٬ڀڂ رٸيه ٻ أ نخ أ : )ٷٿو(. ى ١ ٳ حٿڄظ٬ش هخو: )أخ حٿڄنٲ رٸٿو

ظ١ ٳ حٿڄي أڅ ټڅ ڃڄخ ڄڀټو : حٿ: ىنخ ڃؤٿظخڅ(. ڃخىيس أ ٴخ، كي ٿو ٷڀش ٻؼس

ٿنٴو ٫ڀ ڃخٽ ظ١ ٻنو ڃڄڀٻخ ٿڀ٬خٷي، ٳڀ ٫ٸي . حٿڄظ٬خٷيحڅ، ٳ ق حٿ٬ٸي ٿڀڄڀڂ ٫ڀ حٿوڄ حٿون

ٻح ظ١ حٿ٬ڀڂ رٸيه . حٿ ٿڂ ق، ڃظنخ٩ أڅ ڄڀٺ حٿز٠٪ رڄخٽ ٯه، أػ ٿخء حٿڄخٿٺ ر٬ي حٿ٬ٸي

ٳڀ ٫ٸيح ٫ڀ زس ڃن ٬٣خځ . رخٿټپ أ حٿڅ ٳ حٿڄټپ أ حٿڄڅ، رخٿڄخىيس ٳيڄخ ٳ ٯىڄخ

ٿڄ٬خخص حٿلٸٸش، رظنخثيخ ٫ڀ حٿڄټخزش حٿڄخرنش، ٿ ىح ٻخ. ڃخىيس ق، نيٳخ٩ حٿ رخٿڄخىيس

( ىخڃ)

. )*( 1135كيغ 262: 7حٿظيذ ( 2. )1123كيغ 262: 7، حٿظيذ 1كيغ 455: 5حٿټخٳ ( 1)

21

. حؿڄخ٩( 1)حهظخيخ ر٬يځ حٻظٴخء رخٿڄخىيس ٳ ٫يخ حٿڄټپ حٿڄڅ حٿڄ٬يى رخٿن ]...[

نو هٱ رن حلخد ٳ ٿٺ، ىح اح ٻخڅ حٿ٬ كخح، ٿ ٻخڅ ٯخثزخ ح٫ظز ٴو رڄخ حٿ٨خى أ

طٸي ٿڀڄي ٷڀش ٻؼس، ٳـ حٿ٬ٸي ٫ڀ ٻپ ڃخ ٬يه ڃخ : حٿؼخنش. ٳ٪ حٿـيخٿش، ٳز٤پ حٿ٬ٸي رينو ٿڀ

ٷي ٫ڀ ڃخ ظڄٽ ٫خىس ٻلزش ڃن ق حٿ٪. ٳ حٿ٬خىس، ٻڄخ ق ؿ٬پ ٿٺ ٫خ ٳ حٿز٪ حؿخس

ؤٿض أرخ ٫زي حهلل : ڃلڄي رن ڃڀڂ ٷخٽ. كن٤ش، څ ڃخ ٬ي ڃخ ڄظن٪ ؿ٬ڀو ٫خ ٫ڄخ ٸخرپ رخٿڄخٽ

ٷخٽ حرن (. 2" )ڃخ طحخ ٫ڀو اٿ ڃخ خء ڃن حؿپ : " ٷخٽ -٬ن ٳ حٿڄظ٬ش -٫ڀو حٿځ ٻڂ حٿڄي

ؤٿظو : ، ٿللش أر ر ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ(3)ط٬ش ىىڂ ٳڄخ ٳٷو أىن ڃخ ـة ٳ حٿڂ: رخرو

٬ي حكٽ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ (. 4" )كٽ ٳبنو ـة حٿيىڂ ٳڄخ ٳٷو : " ٫ن ڃظ٬ش حٿنخء ٷخٽ

حٿ ٳ٨خى، ا ڃنخٳخس ٳيڄخ ٿڄخ زٶ، أڃخ (. 5" )ٻٲ ڃن ر : " ٷي ؤٿو أىن ڃخ ظؽ رو حٿڄظ٬ش ٷخٽ

أڃخ حٿؼخنش ٳڄلڄٿش ٫ڀ أڅ حىن ٳ حٿ٬خىس ٿٺ اڅ ٻخڅ حىن ڃنو . ٿ ٳيخ ڃن٪، ؿحء ڃخ ىڅ حٿيىڂ

. ٫خ ؿخثح، ٳظټڅ ؿخش ٫ڀ حٿخٿذ ؿڄ٬خ رنيخ رن ڃخ زٶ

( ىخڃ)

( 3. )547كيغ 149: 3، حظزخ 1141كيغ 264: 7حٿظيذ ( 2. )627كيغ 143: 3حٿٴٸو ( 1)

، 2كيغ 457: 5حٿټخٳ ( 5. )1126كيغ 260: 7، حٿظيذ 3كيغ 457: 5حٿټخٳ ( 4. )113: حٿڄٸن٪

. )*( 1125كيغ 260: 7حٿظيذ

22

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ـذ : )ٷٿو[ ـذ ىٳ٬و رخٿ٬ٸي، ٳبڅ ىهپ حظٸ اڅ ٳض رخٿڄيس، اڅ أهڀض رز٠٬يخ ٪ ڃنو رنزظيخ،]

ٿڄخ ٻخڅ ىح حٿنټخف كٸخ (. اڅ ىهپ حظٸ اڅ ٷض رخٿڄيس، اڅ أهڀض رز٠٬يخ ٪ ڃنو رنزظيخىٳ٬و رخٿ٬ٸي، ٱ

رخٿڄ٬خخص ػزض حٿڄي رخٿ٬ٸي ڃلخٿش، ؿذ ىٳ٬و ٿټن ڃ٪ طڀڄيخ نٴيخ، ا أڅ ػزطو ٯ ڃظٸ، څ

ٳ ڃـڄ٫يخ ٳٸي حظٸ حظٸح حٿ٬ ڃ١ رظڀڂ ڃٸخرڀو، ٳبڅ ٳض رخٿڄيس رڄ٬ن أنيخ ڀڄض نٴيخ

اڅ أهڀض رز٬ حٿڄيس ٪ ڃن . ؿرو، ٳبڅ ٻخنض ٷي طڀڄظو ٳي كٸيخ، ا ؿذ طڀڄو اٿيخ ؿرخ ػخرظخ

حٿڄي رنزش ڃخ أهڀض رو ڃنيخ اٿ ڃـڄ٫يخ، څ ڃٸخرڀش أكي حٿ٬ن رخه ٸظ٠ ڃٸخرڀش حؿحء رخؿحء،

ٷڀض ر : ٫ڄ رن كن٨ڀش ٷخٽ. ٷ٢ ڃٸخرڀو ڃن حٿ٬ حهٳبح ٳخص ر٬ أكي حٿ٬ن ؿذ أڅ

طلز ٫نيخ : " أطؽ حٿڄأس يح رء ڃڄ ٳظؤط رز٬ حٿي طٴ رز٬، ٷخٽ: ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ

: " ٷي ٫ڀڂ ڃن ٷٿو. ، ى ن ٳ حٿزخد(1" )ڃن يحٷيخ رٸي ڃخ حكظزض ٫نٺ ا أخځ ك٠يخ ٳبنيخ ٿيخ

: ىڅ أڅ ٸٽ( ٪: )أڅ حهٽ ٿ٬ ٸ٢ رو ء ڃن حٿيحٵ، انڄخ ٫ز رٸٿو" أخځ ك٠يخ ا

ٷخيخ، ٻ٬زخس حٿنخٳ٪، نظٴخء حٿڄٸخش كٸٸش ىنخ، ٳبڅ اهٿيخ رز٬ حٿ٬ أؿذ ٸ١ ڃٸخرڀو ڃن حٿ٬

، څ ٿٺ ٸ٢ رنٴو رخٸخ١ ڃـي( ٪: )نز أڅ ٸأ. حه، ٬ي ٿٺ ڃٸخش ٻڄخ وٴ

٪ ڃنو رنزش ٿٺ حٿز٬ اٿ : ط٬ى اٿ حٿڄيس، ٳو كٱ طٸيه( رنزظيخ: )حٿ٠ڄ ٳ ٷٿو. حٿؽ

حٿڄيس، ٳبڅ ٻخڅ نٴيخ ٳنٲ حٿڄيس، أ ر٬يخ ٳر٬و، ٫ڀ ىح ٿٺ

( ىخڃ)

. )*( 1397كيغ 294: 3حٿٴٸو ( 1)

23

[ ٿ ٧ي ٳخى حٿ٬ٸي أڃخ ر٨ي ؽ، أ رټنيخ أهض ؿظو، أ. حٿيهٽ ٿڃو حٿنٲ ٿ ىزيخ حٿڄيس ٷزپ]

ٿ ىزيخ حٿڄيس أ ر٠٬يخ ؿخ ٷ٬٤خ ٻخڅ ٿٺ (. ٿ ىزيخ حٿڄيس ٷزپ حٿيهٽ ٿڃو حٿنٲ: )ٷٿو. ٧خى

ػڂ حٿيزش اڃخ أڅ . ىزشارحء، نو اٸخ١ ٿڄخ ٳ حٿڃش، ٳ ٴظٸ اٿ حٿٸزٽ ٫ڀ أق حٿٸٿن ٻڄخ زٶ ٳ حٽ

ټڅ ٷزپ حٿيهٽ أ ر٬يه، ٳبڅ ٻخڅ ٷزپ حٿيهٽ ؿذ ٿيخ نٲ حٿڄي ٸ٢ حٿنٲ حه، ٻڄخ ٿ ٣ڀٶ

. ىٿپ ٿٺ حء اؿڄخ٩ حلخد أنيخ ٳٷش ٷزپ حٿيهٽ ٳؤزيض حٿ٤ٵ. حٿؿش حٿيحثڄش ٷزپ حٿيهٽ

ٳبڅ : " ريخ، ػڂ ؿ٬ڀظو ٳ كپ ٷي ٷز٠ظو ڃنو ؤٿظو ٫ن ؿپ طؽ ؿخش أ طڄظ٪: ٿڄٸ٫٤ش ڄخ٫ش، ٷخٽ

ؿو حٿيٿش أنو ٿ حظلٸخٷيخ حٿنٲ (. 1" )هىخ ٷزپ أڅ يهپ ريخ ىص حٿڄأس ٫ڀ حٿؽ نٲ حٿيحٵ

ٿ ىهپ ػڂ ىزيخ حٿـڄ٪ أ حٿز٬، ٳٴ ٸ١ ء ڃن حٿڄي رخ٫ظزخ ڃخ ىذ ڃن . ٿؿذ أڅ ى حٿـڄ٪

لخد ٫ڀ ٻځ ٳ ٿٺ حٿ ٸظ٠و لق حٿن٨ ؿد حٿـڄ٪، ٷظ٠خء حٿ٬ٸي حٿڄيس ن٨، ٿڂ أٷٲ ٿ

ٿ ىزيخ حٿز٬ هخش حنٸ٠ض حٿڄيس ٿڂ يهپ، ٳٴ . ؿرو، ٿڂ ؼزض ٫خ ڃخ ٸظ٠ ٸ١ ء ڃنو

ؤر ٿٴ٦ حٿحش : ط٬ز حلخد رخٿٸ١ ظنخٽ ىه حٿس، ن٬ڂ ٷي ٸخٽ. ٸ١ حٿنٲ ىنخ ؿيخڅ

ىه حٿس، ٳبنو يٵ أنو هىخ ٷزپ حٿيهٽ، ا أڅ ي٫ أڅ حٿڄحى ارخنظيخ ٷزپ حٿيهٽ، ټڅ ٿٺ ا

ٿ ٧ي ٳخى حٿ٬ٸي، اڃخ ر٨ي ؽ، أ ٻنيخ أهض ؿظو، : )ٷٿو. ريزش حٿڄيس

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

. )*( 1130كيغ 261: 7حٿظيذ ( 1)

24

ٷپ طؤه ڃخ . يهپ، ٿ ٷز٠ظو حظ٬خىه، اڅ ىهپ ٳڀيخ حٿڄي اڅ ؿيڀض، ا ٳٯىڄخ، ٳ ڃي اڅ ٿڂ ]

أ ٯىڄخ ٳ ڃي اڅ ٿڂ يهپ، ٳبڅ ٷز٠ظو حظ٬خىه، ٿ ىهپ .[ ٷز٠ض طڀڂ حٿزخٷ، لظڄپ ڃي حٿڄؼپ

اح ٧ي ٳخى ٫ٸي (. ٽطؤه ڃخ ٷز٠ظو طڀڂ حٿزخٷ، لظڄپ ڃي حٿڄغ: ٷپ. ٳڀيخ حٿڄي اڅ ؿيڀض، ا ٳ

٫ڀ طٸي . ٳبڃخ أڅ ټڅ ٷي ىهپ ريخ، أ . حٿڄظ٬ش رزذ ڃن أزخد حٿٴخى، اڃخ ؿى ڃخن٪، أ ٳٸي ١

ٳبڅ ٿڂ ټن ىهپ ريخ ٳ ڃي، ٿز٤څ حٿ٬ٸي حٿڄٸظ٠ ٿز٤څ . اڃخ أڅ طټڅ ٫خٿڄش رخٿٴخى، أ ؿخىڀش: حٿيهٽ

ٻح اڅ ىهپ ى ٫خٿڄش . ا كٶ ٿيخ ٳو، ٿ طڀٲ ٳ يىخ ڄنظوحٿڄڄ، ٳڀ ٻخنض ٷي ٷز٠ظو حظ٬خىه،

حهظخه : -أكيىڄخ. أڃخ اح ىهپ ى ؿخىڀش ٳٴ كټڄو ٷڅ ٿلخد. رخٿٴخى، نيخ ر ڃي ٿز

أڅ ٿيخ ڃخ أهص، ڀڃو أڅ ٤٬يخ ڃخ رٸ، ڃظنيه كنش كٴ رن حٿزوظ ٫ن ( -1)حٿن ٳ حٿنيخش

ا رٸ ٫ڀو ء ڃن حٿڄي ٫ڀڂ أڅ ٿيخ ؿخ، ٳڄخ أهطو ٳڀيخ رڄخ حظلپ ڃن : " حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

ڃىىخ ڃخ اح ىٳ٪ اٿيخ جخ رٸ ٫نيه ء، ٳڀ ٿڂ يٳ٪ جخ، أ (. 2" )ٳؿيخ، لز ٫نيخ ڃخ رٸ ٫نيه

حٿڄيٳ٩ ٷي ټڅ ٷڀ ٷي ٫ڀيخ اټخٽ، ٳبڅ . ىٳ٪ حٿـڄ٪، ٳ ىٿش ٳيخ ٫ڀ كټڄو

( ىخڃ)

. )*( 1129كيغ 261: 7، حٿظيذ 2كيغ 461: 5حٿټخٳ ( 2. )491: حٿنيخش( 1)

25

.[ حؿپ، ٻه ١ ٳو، ظ١ ٳو حٿظ٬ن رڄخ لظڄپ حٿخىس حٿنٸخڅ، ظٸي ٷڀش ٻؼس: حٿحر٪]

ٳخص حظلٸخٷيخ رخٿيٳ٪ ٫يڃو، ٫ڀ أنيخ حظلٸخٵ ٿيخ ڃ٪ حٿ٬ڀڂ ټڅ ٻؼح، ٳبڅ ٻخنض ڃظلٸش ٿء ٳ ض

ٷپ رخظلٸخٵ حٿـڄ٪ اڅ ٻخنض ؿخىڀش، ٳيٳ٪ اٿيخ ڃخ رٸ، ٫يځ حظلٸخٵ . رخٿٴخى ٷ٬٤خ، ٿڄخ ٷڀنخه ڃن أنيخ ر

ىو ٷ٩ ٯه ؽ( 2)حٿظل ( 1)ء ڃ٪ حٿ٬ڀڂ ٳظ٬خى ڃخ أهطو، حهظخه حٿڄنٲ ىنخ، ٳ حٿڄوظڀٲ

اڅ ڃـى حٿظح ٯ : أ: حٿظح ٫ڀ حٿڄڄ، ٷي كپ حٿيهٽ حظٸ رو ؿرو، ټپ رؤڃن

اڅ حٿظح رخٿڄڄ انڄخ ٷ٪ رخٿنزش اٿ ڃـڄ٩ : د. ڃٸظ ٿڀؿد، رپ حٿ٬ٸي حٿلق ى ڃنظٲ ىنخ

حٿڄلظځ ري ٿو ڃن ٫، څ حٿ١ء: لظڄپ أڅ ـذ ٿيخ ڃي حٿڄؼپ. حٿڄيس ٳټٲ ـذ ٻڀو ٳ حٿز٬

ٿټن ـذ طنٸلو رؤڅ حٿحؿذ ى ڃي حٿڄؼپ ٳ حٿڄظ٬ش، . حٿڄڄ رخ٣پ، ٳظ٬ن ٫ حٿڄؼپ، ىح أٷ

ٳ٬ظز ٳو أڀيخ، ؿيخٿظيخ، ٴخص ٻڄخٿيخ كخٽ ڃخ ڃ٠ ڃن حٿڄيس حٿظ ڀڄظو ٳيخ نٴيخ، ٳـذ ڃي حٿڄؼپ

ٿحش ٫ڀ ٻنو حٿڄڄ ٷي ڃي حٿڄؼپ حٿڄٸز ڃٸيح ٷ٢ ٫ڀ ىح ٳڄټن طنپ ح. ٿظڀٺ حٿڄيس ڃظ٬ش

حؿپ، ٻه ١ ٳو، ظ١ ٳو حٿظ٬ن رڄخ لظڄپ : حٿحر٪: )ٷٿو. حٿڄيس حٿڄخش ڃنو ڃ٪ ؿيڀيخ رخٿٴخى

. حٿخىس حٿنٸخڅ، ظٸي ٷڀش ٻؼس

( ىخڃ)

. )*(. 27: 2حٿظل ( 2. )564: حٿڄوظڀٲ( 1)

26

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٻڄخ ظ١ ٻ حٿڄي ٳ ٫ٸي . ٿ أهپ رو ر٤پ، ٷپ نٸڀذ ىحثڄخ.[ ٿ أهپ رو ر٤پ، ٷپ نٸڀذ ىحثڄخ]

حٿڄظ٬ش ٻح ظ١ ٻ حؿپ، ن٨ح اٿ أڅ ڃٸى ىح حٿنټخف ى حظڄظخ٩ ٳ ڃخڅ ڃو كيغ

خ ط٬ن حؿپ رڄخ لظڄپ ظ١ أ. حٿخرٸخڅ نزيخڅ ٫ڀ ٿٺ( 2)اڄخ٫پ رن حٿٴ٠پ ( 1)حس

حٿخىس حٿنٸخڅ، ٳڀ ؿ٬پ نيخظو ٻٸيځ حٿلخؽ، أ اىحٹ حٿص، نل ٿٺ ٿڂ ق، ٿڀ، ظٸي ٷڀش

ٷي : ٷخٽ حرن كڄس. ٻؼس، ٳـ حظح١ ڃخڅ ٷ ٣پ رلذ حٿظح اح ٻخڅ ڃ٬نخ ڃ٠ز٣خ

ى -ٳبڅ ٷي رٿٺ حٿظڄؼپ ٿڀٸڀش حٿټؼس (. 3) اٿ نن ڃظ٤خٿش حٿڄيس ڃن ٣ڀ٩ حٿڄ اٿ نٲ حٿنيخ

: -أكيىخ. ٿ أهپ رٻ حؿپ أ ٳٴو أٷحٽ. ٳي لق، اڅ ٷي رخڅ حٷپ ٳڀ رـي -حٿ٨خى

حؽ ن٬ٸي ىحثڄخ، حهظخه حرن حٿز ( -4)رو ٷخٽ حٿن : -حٿؼخن. حٿز٤څ -حهظخه حٿڄنٲ ى حق

. ، حرن كڄس، أر حٿف(5)

( ىخڃ)

( 3. )1135كيغ 262: 7حٿظيذ ( 2. )1133كيغ 262: 7، حٿظيذ 1كيغ 455: 5حٿټخٳ ( 1)

، ٫ڀڄخ رؤڅ ىح حٿٸٽ ٿڂ ى ٳ حٿنوش حٿلـش ٿڀڀش (طلٸٶ حٿن ڃلڄي حٿلڅ) 310: حٿڀش

ٿٸ١ ٳپ : وش حٿلٳش حٿظ كٸٸيخ حظخ ٫زي حٿ٨٬ڂ حٿزټخءحٿڄ٤ز٫ش ڄن حٿـحڃ٪ حٿٴٸيش ٳ حٿن

. )*( 298: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 6. )241: 2حٿڄيد ( 5. )489: حٿنيخش( 4. )نټخف حٿڄظ٬ش ڃن ىخطن حٿنوظن

27

د ىحثڄخ، اڅ أنو اڅ ٻخڅ حـخد رڀٴ٦ حٿظؾ أ حٿنټخف حنٸپ ( -1)ى حهظخ حرن اى : -حٿؼخٿغ]...[

: اڅ حٿڄظ٬ش ٣يخ حؿپ اؿڄخ٫خ، ٿللش حس ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ: ٿنخ. ٻخڅ رڀٴ٦ حٿظڄظ٪ ر٤پ حٿ٬ٸي

، ڃؼڀيخ للش اڄخ٫پ رن حٿٴ٠پ حٿيخڄ (2" )رؤؿپ ڃڄ، أؿ ڃڄ : ټڅ ڃظ٬ش ا رؤڃن"

نٸٽ : ٸخٽ. د حٿلټڂ رخٿز٤څ، ا ٿڂ ټن ٣خ، ٳبح أهپ رو ٳٸي أهپ رخٿ١ ٳؽ(3)٫نو ٫ڀو حٿځ

څ حٿځ ر٤څ حٿڄظ٬ش ٿٴحص ٣يخ ر٤څ أپ حٿ٬ٸي، ٳن٬ٸي : رخٿڄؿذ ڀځ حٿز٤څ ڃن أ

اح ر٤پ ٻڅ حٿ٬ٸي ڃظ٬ش ٿځ ر٤څ حٿ٬ٸي ڃن أ، ا ڃلپ حٿنح٩ أنڄخ ى اح أحى حٿ٬ٸي : نخ نٸٽ. ىحثڄخ

ٳبح ر٤پ . ٳ ىه حٿلخٿش رٻ حؿپ، ٳخٿيحځ كنج ٯ ڃٸى أ، رپ حٿڄٸى ڃنخٳوڃظ٬ش أم

حكظؾ حٿن رؤڅ ٿٴ٦ حـخد ف ٿټپ ڃنيڄخ، انڄخ . حٿڄٸى ٿڂ لپ ٯه، څ حٿ٬ٸى طخر٬ش ٿڀٸى

حپ ٳ حٿ٬ٸي حٿلش، حٿٴخى ظڄل ٿڀڄظ٬ش رٻ حؿپ ٿڀيحځ ر٬يڃو، ٳبح حنظٴ حٽ ػزض حٿؼخن، ٳبڅ

اڅ ڄ حؿپ ٳي ڃظ٬ش، اڅ : " ٿڄػٸش ٫زي حهلل رن رټ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ. ٫ڀ هٱ حپ

أڅ حٿكش ٯ ٻخٳش رڄـىىخ، ٳبڅ حٿ٬ٸي طخر٪ حىس حٿ٬خٷي، : حٿـحد(. 4" )ٿڂ ڂ حؿپ ٳي نټخف ػخرض

( ىخڃ)

262: 7حٿظيذ ( 3. )1133كيغ 262: 7، حٿظيذ 1كيغ 455: 5حٿټخٳ ( 2) .311: حٿحث( 1)

. )*( 1134كيغ 262: 7، حٿظيذ 1كيغ 456: 5، حٿټخٳ 450: حٿنيخش( 4. )1135كيغ

28

www.alhawzaonline.com

[email protected]

، حٿٴ أڅ حٿڄٸى ى حٿڄظ٬ش هخش[ اڅ ٫ن حٿڄزيأ ط٬ن، اڅ طؤه ٫ن حٿ٬ٸي، ا حٷظ٠ حطخٿو رو،]

أڃخ حٿحش . ٳبح ٳخص ٣يخ ر٤ڀض، ٳڄظن٪ حٿلڄپ ٫ڀ حٿيحځ ڃ٪ احىس ٯه، حپ كـش ڃ٪ ٫يځ حٿنخٷپ

ٳنٸٽ رڄؿزيخ، ا ٿ ٳيخ طق رؤنيڄخ أحىح حٿڄظ٬ش أه رخؿپ، رپ ڃ٠ڄنيخ أڅ حٿنټخف حٿڄ٬ٸى ڃ٪

ٽ، ٫ڀ أنو ڄټن أڅ ټڅ حٿڄحى أنو اح ٫ٸي ٿڂ حؿپ ڃظ٬و رينو ىحځ، ٿ ٳ ٿٺ ىٿش ٫ڀ احىس حؽ

، نو (1)ٷٽ حرن اى ٬ٲ . ٻ حؿپ ن٬ٸي ىحثڄخ رلذ حٿ٨خى، ا ٸزپ ٷٿو ٳ احىس حٿڄظ٬ش

٫ڀ حٿٸٽ ر٬يځ لش حٿيحثڂ رڀٴ٦ حٿڄظ٬ش ټڅ حٿز٤څ ڃ٪ ٷ٩ حٿ٬ٸي رڀٴ٦ حٿڄظ٬ش، ٿهٽ رخؿپ، ٫يځ

ځ، حنظٴخء كش حٿڀٴ٦ ٿو ڃ٪ ٷ٫و رڀٴ٦ حٿنټخف حٿظؾ ٿڄخ ٫يح حه، ٿٺ ٻخٱ ٳ حٿز٤څ احىس حٿيح

اڅ ٫ن ڃزيأ حؿپ : أ(. اڅ ٫ن حٿڄزيأ ط٬ن اڅ طؤه ٫ن حٿ٬ٸي، ا حٷظ٠ حطخٿو رو: )ٷٿو. ڃن أ

أڃخ حٽ . ڃظ رخٿ٬ٸي أ ڃظؤهح ٫نوٿؿد حٿٳخء رخٿ٬ٸي، ٳٵ ٳ ٿٺ رن أڅ ٬نو : ط٬ن ڃلخٿش

ٷڀض : رټخ حرن ٻىځ ٷخٽ. ٳنو ڃخن٪ ڃن طؤهه، حپ حٿلش ٳظڄٺ رو: أڃخ حٿؼخن. ٳ٨خى

حٿؿپ ڀٸ حٿڄأس ٳٸٽ ٿيخ ؿن نٴٺ يح ڄ حٿي ر٬نو، ػڂ رڄ٠ : ر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ

، ؿو (2" )ٿو يه اڅ ٻخڅ ڄخه، اڅ ٿڂ ټن ڄخه ٳ زپ ٿو ٫ڀيخ : " ٳٸخٽ: ٽٳڀٸخىخ ر٬ي نن، ٷخ

أڅ : حظيٽ

( ىخڃ)

كيغ 267: 7، حٿظيذ 1410كيغ 297: 3، حٿٴٸو 4كيغ 466: 5حٿټخٳ ( 2. )311: حٿحث( 1)

1150 )*( .

29

أػ حٿ٬ٸي حٿؿش، ٳـذ أڅ : ٸخٽ. ڃظؤهح ٫ن حٿ٬ٸيحٿي حٿ ڄخه أنڄخ ټڅ ٿو ر٬ي نن اح ٻخڅ ]...[

ظطذ ٫ڀو كن ٷ٫و، ڄظن٪ ٿٺ ڃ٪ طؤه حؿپ، ٳټڅ ڃ٪ حٿظؤه ٳخيح، څ حٿٴخي ڃخ ظطذ أػه

أنڄخ ـذ أڅ : نخ نٸٽ. أ٠خ ٳبنو ٿ ق حٿ٬ٸي ٻٿٺ ٿځ ؿح ٫ٸي حٿ ٫ڀيخ رن حٿ٬ٸي حؿپ. ٫ڀو

أڃخ ٿځ . طذ ٫ڀو أػه رلذ ڃٸظ٠خه، ڃ٪ حٿظ٬ن ـذ أڅ ټڅ ػزطو ٻٿٺ، ا ٿڂ ټن للخظ

ؿح حٿ٬ٸي ٫ڀيخ ٿڀ ٳظؿو حٿڄن٪ ٳو ٫ڀ حٿڄڃش طخس، نيخ حص ر٬پ، ٫ڀ ر٤څ حٿظخٿ أه، ا ٿڂ

نٸپ ٫ن ر٠٬يڂ حٿٸٽ رخٿڄن٪، ٷي رنخ .ٸڂ ٫ڀ حٿڄن٪ ٳ ڃؼپ ٿٺ ىٿپ ٳ حٿټظخد حٿنش، حٿـح أ٧ي

ٷٽ حٿن ٳ حٿنيخش، ڃظ ٫ٸي ٫ڀيخ . ٬ٴو، وٴ أنو ٿ ٫ن أؿ ڃـي ز٤پ حٿ٬ٸي، ٿڀـيخٿش

، (1)يح، ٿڂ ٻ حٿي ر٬نو، ڃ٠ ٫ڀيخ ي ػڂ ٣خٿزيخ ر٬ي ٿٺ رڄخ ٫ٸي ٫ڀيخ ٿڂ ټن ٿو ٫ڀيخ زپ

ػڂ اڅ . ى ٫ڀ ي ڃـيٽ، څ ڃٸخرپ حٿڄ٬ن حٿڄ٤ڀٶ ڀځ أڅ ټڅ ڃـيٯ ق ٳ لش حٿ٬ٶ

ىٿش ٳو ٫ڀ لش حٿ٬ٸي، ٿـح أڅ ټڅ نٴ حٿزپ ٿٴخىه، ىح كټڂ ڃخ اح ( ٿڂ ټن ٿو ٫ڀيخ زپ: )ٷٿو

حٿز٪ حؿخس ٿ أ٣ڀٸو ٳبنو ظٱ اٿ حٿڄ٬ـپ، ٳټڅ ڃظ رخٿ٬ٸي ٻڄخ ٳ حؿپ ٳ . ٫ن حٿي

نلىڄخ څ حٿ٬ٱ ؿخ رٿٺ، ٳبڅ حٿڄظٴخىڂ ٳ حٿ٬خىس ى ٿٺ، څ أػ حٿ٬ٸي ـذ أڅ ظطذ ٫ڀو كن

اڅ ٿڂ ټن ڄخه ٳ زپ ٿو : " څ ٷٿو ٫ڀو حٿځ ٳ حٿحش حٿخرٸش. ٷ٫و اح ٿڂ ټن ٳو ڃخ ڄن٪ ٿٺ

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

. )*( 491: حٿنيخش( 1)

30

ر٬ ځ، ٳبڅ ٫ن ٻخٿحٽ أ حٿد : ٿ ٷخٽ. اڅ طٻيخ كظ هؽ هؿض ڃن ٫ٸيه ٿيخ حٿڄڄٱ]

اڅ أي رو ( 1" )٫ڀيخ .[ ڃس أ ڃطن، ٷي رخٿڃخڅ، طـ حٿخىس، ا ر٤پ: ٿ ٷخٽ. ق، ا ٳ

: ٷٿو. ا أٿش ٿڃخڅ ٫ڀ آه ح٣ٵ ٻخڅ ىٿ ٫ڀ ڃخ ٻنخه، ا ٿ حٿلټڂ رخطخٽ ٿؿذ رٸخإه،

اڅ حٿڄڄ ؿذ رخٿ٬ٸي، ٿڂ ؼزض حٿڄٸ٢ ٫خ ا : ؿيو(. ٳبڅ طٻيخ كظ هؿض ڃن ٫ٸيه ٳڀيخ حٿڄڄ)

ر٬ ځ، ٳبڅ : ٿ ٷخٽ: )ٷٿو. ى اڃخ حٿڄٴخٷش ٷزپ حٿيهٽ، أ حڃظنخ٫يخ ڃن طڀڂ نٴيخ، ٻىڄخ ڃنظٲ

(. ڃس أ ڃطن ٷي رخٿڃخڅ، ـ حٿخىس ا ر٤پ: ٳ ٿ ٷخٽ ٫ن ٻخٿحٽ حٿد ق، ا

ذ أنو ٿ ٻ ٳ حٿ٬ٸي أؿ ٯ ڃ٬ن ٻز٬ ځ، ٿڂ ٬ن ٿٺ حٿز٬، أ حٿڄس أ حٿڄطن نلىڄخ

، ى ٬ٲ (2)اڅ حٿ٬ٸي نٸڀذ ىحثڄخ : ٷخٽ حٿن ٳ حٿنيخش. ٯ ڃٸيطن رڃخڅ ڃ٬ن ز٤پ حٿ٬ٸي ٿڀـيخٿش

ٿ . ؿيح، څ ٻ حؿپ أهؿو ٫ن كش حٿيحځ ٷي ٳخص ١ حٿڄظ٬ش رخٿـيخٿش ٳؿذ حٿلټڂ رخٿز٤څ

ٷٽ حٿڄنٲ، . ىح ٻڄخ ٿ ؿى حٿ٬ٸي ٫ن ٻ حؿپ أ، ٳبڅ حٿ٬ٸي ٯ ڃظڄپ ٫ڀ ڃخ ڄن٪ ٻنو ىحثڄخ

٣ؤ ڃس أ ڃطن، ٷي ٿٺ رڃخڅ ڃ٬ن ٻخٿځ حٿي انو اح ٫ٸي ڃظ٬ش ٫ڀ أڅ : ڃ٬نخه( طـ حٿخىس)

اڅ ٿڂ ٸي رخٿڃخڅ رپ : ڃ٬نخه( ا ر٤پ: )ٷٿو. ق حٿ٬ٸي ؿذ حٿٳخء رو، ٿڂ ـ حٿ١ء أي ڃڄخ ٫ن

ٻ حٿڄس حٿڄطن ڃـىح ٿٺ

( ىخڃ)

: حٿنيخش( 2. )1150ىغ ف 267: 7، حٿظيذ 1410كيغ 297: 3، حٿٴٸو 4كيغ 466: 5حٿټخٳ ( 1)

491 )*( .

31

انفصم انثاني في األحكاو

ڀځ ڃخ ظ١ ٳ ڃظن حٿ٬ٸي اح ٻخڅ خثخ، ٿ . ش ٫ڀ حٿزخٿش حٿيس اڅ ٻخنض رټح ٫ڀ حٷ

. ى ڃن أ٫ن ٻ حٿڃخڅ ر٤پ حٿ٬ٶ.[ ٷيڃو أ أهه ٿڂ ٬ظي رو، ـذ ا٫خىطو ر٬يه ٿ ٷنو رو ٫ڀ أ

ٷي زٶ ٻ (. ش ٫ڀ حٿزخٿش حٿيس اڅ ٻخنض رټح ٫ڀ حٷ: ٳ حكټخځ: حٿٴپ حٿؼخن: )ٷٿو

حٿوٱ ٳ ٿٺ ٳ أكټخځ حٿنټخف حٿيحثڂ، أنو ٷي ٷپ رڄن٪ حٿنټخكن ٿڀزټ ريڅ اڅ ٿيخ اڅ ٻخنض رخٿش

: ٷٿو. ڃ٤ڀٸخ ڃ٪ حٿٴن، ظٷٲ ٫ڀ اڅ حٿٿ ٷپ ڄن٪ حٿڄظ٬ش هخش، اڅ حق حٿـح. يس

ڀځ ڃخ ظ١ ٳ ڃظن حٿ٬ٸي اح ٻخڅ خثخ، ٿ ٷيڃو أ أهه ٿڂ ٬ظي رو، ـذ ا٫خىطو ر٬يه ٿ ٷنو رو )

ى حٿظ طنخٳ ڃٸظ٠ حٿ٬ٸي، ٿڂ ى ٳ حٿټظخد - ٺ أڅ ٻپ ١ ڃن حٿ١ حٿخثش (. ٫ڀ أ

" حٿڄئڃنڅ ٫ني ٣يڂ : " ـ حظح٣و، ٿپ، ٿٸٿو ٫ڀو حٿځ -ڃخ يٽ ٫ڀ حٿڄن٪ ڃنو حٿنش

، انڄخ ٬ظي رو ڀځ حٿٳخء رو اح ٷ٪ رن حـخد حٿٸزٽ، ٿټڅ ڃن ؿڄڀش حٿ٬ٸي، ـ ٫ڀو ٻپ ڃن (1)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿ ڃلرخ ڃن ؿڄڀش حٿ٬ٸي، حٿ ٳڀ طٸيځ ٫ڀ حٿ٬ٸي أ طؤه ٫نو ٿڂ ٸ٪ ڃ٬ظيح رو، ا. حـخد حٿٸزٽ

اح : " نزو ٫ڀ ٿٺ ڃخ حه رټ رن أ٫ن ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ. ـذ حٿٳخء رو أنڄخ ى حٿ٬ٸي

( ىخڃ)

. )*( 835كيغ 232: 3، حظزخ 1503كيغ 371: 7حٿظيذ ( 1)

32

حٿظؾ ٳخىى ٫ڀيخ ٣ٺ حٽ ر٬ي حٿنټخف، ٣ض ٫ڀ حٿڄأس ١ حٿڄظ٬ش ٳض ريخ أؿزض]...[

اڅ ٷٿو : ؿو حٿيٿش(. 1" )ٳبڅ أؿخطو ؿخ، اڅ ٿڂ طـه ٳ ـ ٫ڀيخ ڃخ ٻخڅ ڃن حٿ١ ٷزپ حٿنټخف

حٿڄحى رو ١ ٿٺ ٷزپ حٿ٬ٸي، ٻڄخ ـ رن حٿؿپ " اح ٣ض ٫ڀ حٿڄأس ١ حٿڄظ٬ش : " ٫ڀو حٿځ

ٳخىى ٫ڀيخ ٣ٺ حٽ ر٬ي : " ٷٿو ٫ڀو حٿځ. ځ ٷزپ حٿ٬ٸي، ٻح ٻپ ڃن حٿڄظ٬خٷينحٿڄأس ڃن حٿټ

حٿڄحى " ٳبڅ أؿخطو ؿخ : " ٷٿو ٫ڀو حٿځ. حٿڄحى رو اح كپ حٿ٩ ٳ حٿ٬ٸي ؿ حـخد" حٿنټخف

ه حٿؿپ ٫ڀ حٿڄأس انڄخ ټڅ ٻپ ١ ظ١: ٷخٽ حٿن ٳ حٿنيخش. رو كٽ حٿٸزٽ ڃنيخ ٫ڀ ىح حٿؿو

ٿو طؤػ ر٬ي ٻ حٿ٬ٸي، ٳبڅ ٻ حٿ١ ٻ ر٬يىخ حٿ٬ٸي ٻخنض حٿ١ حٿظ طٸيځ ٻىخ رخ٣ڀش، ٳبڅ ٻىخ

ڃخ ٻخڅ : " كـش حٿن كنش ٫زي حهلل رن رټ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ، ٷخٽ(. 2)ر٬ي حٿ٬ٸي ػزض ٫ڀ ڃخ ١

ڄټن أڅ ي حٿن رخٿنټخف حـخد (. 3" )حف، ڃخ ٻخڅ ر٬ي حٿنټخف ٳي ؿخث ڃن ١ ٷزپ حٿنټخف ىيڃو حٿنٺ

ٿ طحخ ٫ڀ ء ٷزپ حٿ٬ٸي، ػڂ ٫ٸيح ٿڂ : ٳ٩. ڃـخح، ٳ ټڅ ڃوخٿٴخ ٿڄخ زٶ، ٫ڀو طلڄپ حٿحش

أٳح : *)ټخ ر٬ڄځٻحه أڃخ نخنخ أ ح٫ظٸخى أڅ ٻه خرٸخ ٻخٱ ٫ن ا٫خىطو ٳ حٿ٬ٸي، ٳٴ لظو ڃ٤ڀٸخ طڂ

( ىخڃ)

456: 5حٿټخٳ ( 3. )493: حٿنيخش( 2. )1139كيغ 264: 7، حٿظيذ 3كيغ 456: 5حٿټخٳ ( 1)

. )*( 1134كيغ 262: 7، حٿظيذ 1كيغ

33

ـ حٿ٬ٽ اڅ ٿڂ طؤڅ، . ٿ ١ حطخڅ ٳ ٷض ىڅ آه ٿڃو، ٻح حٿڄأس حٿڄحص ٳ حٿڄ٬ن]

، ر٤نو ٿٷ٫و ٫ڀ هٱ (1(*)رخٿ٬ٸى.[ ٿلٶ رو حٿٿي اڅ ٫ٽ، ٿ نٴخه حنظٴ ٧خىح ڃن ٯ ٿ٬خڅ

اڅ ٿٺ ١ نخٳ ڃٸظ٠ حٿ٬ٸي، : ؿيو(. ٿ ١ حطخڅ ٳ ٷض ىڅ آه ٿځ: )ٷٿو. حٿٸي ؿيخڅ

أ طٳح ٿڄخ ٿٺ حٿٷض ٫ڀ نو ٷي ظ٬ڀٶ حٿ رخظڄظخ٩ ٳ ٷض ىڅ آه، اڃخ ٣ڀزخ ٿظظخ،

ٻح حظح١ حٿـڄخ٩ ڃس أ ڃطن، نل ٿٺ ٳ : أ(. ٻح حٿڄس حٿڄحص ٳ حٿڄ٬ن: )ٷٿو. رخٷ ڃ٤خٿزو

ـ حٿ٬ٽ : )ٷٿو. حٿٷض حٿڄ٬ن، ٿڄؼپ ڃخ زٶ، ٿ ٿڂ ٬ن حٿٷض رپ أ٣ڀٶ حٿڄس حٿڄطن ر٤پ ٿڀـيخٿش

ـ حٿ٬ٽ ٫ن : أ: ىنخ ڃزخكغ(. ٿٿي اڅ ٫ٽ، ٿ نٴخه حنظٴ ٧خىح ڃن ٯ ٿ٬خڅاڅ ٿڂ طؤڅ، ڀلٶ رو ح

حٿڄأس ٳ ىح حٿنټخف اڅ ٿڂ طؤڅ ٷ حكيح، څ حٿ حڀ ڃنو حظڄظخ٩ ىڅ حٿنپ، روٱ حٿيحځ

يى ٳ " ى ٿڂ نټه حٿڄخء ڃخء حٿؿپ ٬٠و كغ خء، ا أنو اڅ ؿخء رٽ: " ٳ ڃٸ٫٤ش حرن أر ٫ڄ ٷخٽ

اح أطض رٿي ٿلٶ رو اڅ ٫ٽ، نيخ ٳح، حٿٿي ٿڀٴح ٷي طٸيځ ٳ : د(. 2)انټخ حٿٿي

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

كيغ 152: 3، حظزخ 1155كيغ 269: 7، حٿظيذ 2كيغ 464: 5حٿټخٳ ( 2. )1: حٿڄخثيس( 1)

558 )*( .

34

ڃٸ٫٤ش .[ حٿڄيس، اء ٿ٬خڅ ٫ڀ أ، ٸ٪ حٿ٨يخ ٫ڀ أ ٸ٪ ريخ ٣ٵ، رپ طزن رخنٸ٠خء ]

: ٷڀض ٿو: حرن أر ٫ڄ حٿظق رٿٺ، ٷذ ڃنيخ حش ڃلڄي رن ڃڀڂ ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

، طٹ حظٴخٽ ٫ن حٿ٬ٽ ٫يڃو ىٿپ حٿ٬ڄځ، ٸيف حٿ٬ٽ(1" )ى ٿيه : " أأض اڅ كزڀض، ٷخٽ

ٿ نٴ ٿي حٿڄظ٬ش حنظٴ ٧خىح ٿڂ ظٷٲ ٫ڀ حٿڀ٬خڅ، روٱ حٿيحځ : ؽ. څ حٿڄخء ٷي زٶ ڃن ٯ ٬

. اؿڄخ٫خ ڃنخ، څ ٳح حٿڄظڄظ٪ ريخ ٬ٲ، نيخ ٻخڃش ٳ ر٬ حهزخ، ٳ ر٠٬يخ أنيخ ڃظؤؿس

ٿ نٴخه حنظٴ ٧خىح، ٳ طـ ٫ڀو أكټخځ ذ أنو ـ ٿو نٴو رڄـى حٿ٬ٽ اح ٻخڅ كٸخ رو، ٿټن

ٸ٪ ريخ ٣ٵ رپ طزن رخنٸ٠خء : )ٷٿو. حٿزنس ٧خىح، ٫ڀو ٳڄخ رنو رن حهلل ط٬خٿ أڅ ٬ڄپ رڄخ ٬ڀڂ

هٱ رن حلخد ٳ : حٿ: ىنخ ڃخثپ(. حٿڄيس، اء ٿ٬خڅ ٫ڀ أ، ٸ٪ حٿ٨يخ ٫ڀ أ

ٳ حش ڃلڄي رن اڄخ٫پ ٫ن . ريخ ٸ٪ ريخ ٣ٵ، رپ طزن رخنٸ٠خء حٿڄيس، أ ريزظو اخىخأڅ حٿڄظڄظ٪

ٸ٪ ريخ اء ٫ڀ : حٿؼخنش(. 2" )ن٬ڂ : " طزن ر ٣ٵ؟ ٷخٽ: ٷڀض: أر حٿلن حٿخ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

حٿڄظ٬ش ٣ٵ، څ ڃن ٿحځ ، ٿ ٳ(3(*)اڅ ٫ڃح حٿ٤ٵ: *)أٷ حٿؿين، ٿ٨خى ٷٿو ط٬خٿ

حء حٿڄ٤خٿزش رخٿ١ء

( ىخڃ)

( 2. )557كيغ 152: 3، حظزخ 1154كيغ 269: 7، حٿظيذ 1كيغ 464: 5حٿټخٳ ( 1)

: حٿزٸس( 3. )553كيغ 151: 3، حظزخ 1147كيغ 266: 7، حٿظيذ 2كيغ 459: 5حٿټخٳ

227 )*( .

35

، (1)لظڄپ ٬ٴخ حٿٷ٩، ى ٷٽ حٿڄط٠ . ٳ حٿڄظ٬ش ڃنظٲ، رخنظٴخء حٿځ نظٴ حٿڄڀځٿٺ ]...[

اڅ ٫ڃح : *)، ىٳ٪ حٿ٬ڄځ رٸٿو ط٬خٿ(2(*)ٿڀن ئٿڅ ڃن نخثيڂ*)ٿ٬ڄځ ٿٴ٦ حٿنخء ٳ ٷٿو ط٬خٿ

أڃخ . ٫خڅ ٿنٴ حٿٿي، ٿڀٸٱ ٸ٪ ريخ ٽ: حٿؼخٿؼش. ٳبڅ ٫ى حٿ٠ڄ اٿ ر٬ حٿ٬خځ وو( 3(*)حٿ٤ٵ

ٳٸخٽ . حٽ ٳ٨خى څ حٿٿي نظٴ رڄـى نٴو ٷ٬٤خ، هٱ ٳو، انڄخ حٿوٱ ٳ ٷ٩ حٿڀ٬خڅ ٿڀٸٱ

ٸ٪، ٿللش حرن نخڅ : ، حٿڄنٲ(6)، حٿڄلٸٶ (5)، حرن حٿـني، أر حٿف (4)حٻؼ ٻخٿن

ڃؼڀو حش ٫ڀ رن (. 7" )څ حٿل حڃش، حٿڃش، حٿظ ظڄظ٪ ريخ ٩: " ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ

ٷخٽ . ، ڃظ ػزض حٿلټڂ ٳ حٿل ٳخٿ٬زي ٻٿٺ، ٿ٬يځ حٿٸخثپ رخٿٴٵ(8)ؿ٬ٴ ٫ن أهو ڃ ٫ڀو حٿځ

ٿ١ء ، نيخ ؿش ٷ٬٤خ، ٿڀ٬ڀڂ رؤنيخ ٿض ڃڀٺ ڄن، كپ ح(9)حٿڄٴي ٳ حٿش، حٿڄط٠ رخٿٷ٩

ٻپ ؿش ٸ٪ ريخ حٿڀ٬خڅ ٿ٬ڄځ ٷٿو . ڃنل ٳيڄخ

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

. 523: حٿنيخش( 4. )227: حٿزٸس( 3. )226: حٿزٸس( 2. )131: 3نٸڀو ٫نو ٳو حٿڄلٸٸن ٳ ح٠خف ( 1)

: 8، حٿظيذ 1667كيغ 347: 3حٿٴٸو ( 7. )307: 2حث٪ حځ ( 6. )298: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 5)

. )*( 115: حنظخ( 9. )32: ٷد حنخى( 8. )1332كيغ 373: 3، حظزخ 653ع كي 188

36

اڅ ٿٺ ٳ حٿيحثڂ، څ : ؿحرو. ، ٳبڅ حٿـڄ٪ حٿڄ٠خٱ ٿڀ٬ڄځ(1(*)حٿن ڃڅ أحؿيڂ: *)ط٬خٿ]...[

ٳ ٷ٩ حٿ٨يخ ريخ، حهظڀٴح: حٿحر٬ش. حٿټظخد و رخٿنش، ٷي زٶ ٻ حٿڄو، حق ٫يځ حٿٷ٩

، خٿش رٸخء حٿلپ، څ حٿڄ٨خى ڀځ رخٿٴجش أ حٿ٤ٵ (3) ٸ٪ : ، حرن اى(2)ٳٸخٽ حٿيٵ

٣ٵ ٳ حٿڄظ٬ش، حٿحځ رخٿٴجش كيىخ ر٬ي، اٷخڃش ىزش حٿڄيس ڃٸخځ حٿ٤ٵ ڃڄخ نظٸپ حٿٴيڂ اٿو، ٫ڀ أڅ

ئيه ڃڀش حرن ٳ٠خٽ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو . ء ٳټٲ طٸ٪ ڃنيخ حٿڄحٳ٬ش كٶ ٿيخ ٳ حٿ١[ ريخ]حٿڄظڄظ٪

ٷخٽ . ، حٿڄظزخى حٿڄڄخػڀش ٳ ؿڄ٪ حكټخځ(4" ) ټڅ حٿ٨يخ ا ٫ڀ ڃؼپ ڃٷ٪ حٿ٤ٵ : " حٿځ ٷخٽ

، ، ٿ٬ڄځ حش، ٳبڅ حٿڄظڄظ٪ ريخ ؿش ٻڄخ ٷيڃنخه(5)ٸ٪ : حٿلن حٿڄٴي حٿڄط٠ أٻؼ حلخد

ڃو ٳ حٿټظخد ٳ حٿنش، حٿحځ رؤكي حڃن ٫ڀ ڃخ ىص رو حٿنو ٸظ٠ حٿظو، ٿڂ

ـ أڅ ټڅ ٿٺ هخخ رخٿيحثڂ، ٻح حٿڄحٳ٬ش، ټڅ أػ حٿ٨يخ ٳ حٿڄظڄظ٪ ريخ ؿد ح٫ظحٽ

ٿظيخ ٳبڅ حٿڄڄخػڀش طٸظ٠ حٿ٬ڄځ، حق ٳحيخ ٻڄخ ٳ حٿڄڄڀٻش، حٿحش ٬ٴش رخخٽ، ڃ٪ حنظٴخء ى

. حٿٷ٩

( ىخڃ)

كيغ 340: 3، حٿٴٸو 5كيغ 154: 6حٿټخٳ ( 4. )312: حٿحث( 3. )71: حٿييحش( 2. )6: حٿن( 1)

، 115: ، حنظخ599: حٿڄوظڀٲ( 5. )935كيغ 261: 3، حظزخ 44كيغ 13: 8، حٿظيذ 639

. )*( 549(: حٿـحڃ٪ حٿٴٸيش)، حٿنش 298: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو

37

: )ٷٿو.[ طحع رن حٿؿن رو، ٣خ ٸ١ حٿظحع أ ، ٿ ٣خه ٳخٷ ر٤څ حٿ١]

ٿلخد أٷحٽ (. طحع رن حٿؿن رو، ٣خ ٸ١ حٿظحع أ ، ٿ ٣خه ٳخٷ ر٤څ حٿ١

٫يځ حٿظحع ڃن حٿـخنزن، ٳ طع ڃنو ع ڃنيخ، حء : أكيىخ: حف حٿڄظ٬شٳ ػزص حٿظحع ٳ نٺ

، (2)، حرن اى (1)٣خ ٳ حٿ٬ٸي حٿظحع أ ٫يڃو أ ٿڂ ظ٣خ جخ ڃنيڄخ، ف رٿٺ أر حٿف

، ى حق، طڄټخ رؤخٿش ٫يڃو، ٳبڅ حع كټڂ ٫ ٳظٷٲ ػزطو ٫ڀ(3)حٿڄنٲ، ؿڄخ٫ش

ؤٿظو ٫ن حٿؿپ ظؽ حٿڄأس ڃظ٬ش : ٿڄخ حه ٬ي رن خ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ. ط٧ٲ حٿخ٩

ٷذ ڃنيخ . ، ى ن ٳ حٿزخد(4" )ٿ رنيڄخ ڃحع حظ٣خ أ ٿڂ ظ٣خ : " ٿڂ ظ١ حٿڄحع ٷخٽ

كٽ ڃن : " ٫ڀو حٿځ ٫ن حٿڄظ٬ش، ٷخٽؤٿض أرخ ٫زي حهلل: حش ؿڄپ رن خٿق، ٫ن ٫زي حهلل رن ٫ڄ، ٷخٽ

ؿو حظيٽ ريخ أنو ٫ڀو (. 5" )ڃن كيىىخ أ طػٺ طػيخ : " ٳڄخ كيىخ؟ ٷخٽ: ٷڀض" حهلل ٿو

أڃخ . حٿځ نٴ حٿظحع ڃن حٿـخنزن ؿ٬ڀو ڃن كيى حٿڄظ٬ش ڃٸظ٠خطيخ، ٳؿذ أڅ ؼزض ريخ طحع ڃ٤ڀٸخ

أ ڃ٪ حظح١ حٿ٬يځ ٳحق، أڃخ ڃ٪ حظح١ حع، ٳنو ١ نخٳ ڃٸظ٠ حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃ٪ ٫يځ حظح١

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( ىخڃ)

، حرن ىس ٳ حٿنش 307: 2حٿڄلٸٶ ٳ حٿحث٪ : ڃنيڂ( 3. )312: حٿحث( 2. )298: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 1)

( 5. )548كيغ 150: 3، حظزخ 1141كيغ 265: 7حٿظيذ ( 4. )549(: حٿـحڃ٪ حٿٴٸيش)

. )*( 549كيغ 150: 3، حظزخ 1143كيغ 265: 7حٿظيذ

38

حٿٸٽ رخع ٻخٿيحثڂ كظ ٿ ٣خ ٸ٣و ر٤پ : حٿؼخن. ڃخ ىٽ ٫ڀو حٿليغ، ٳؿذ أڅ ټڅ رخ٣]...[

حٿڄٸظ٠ ٿع ى حٿ١، ٬ظز ىح حٿٸٽ ا ڃ٪ حنظٴخء ڃحن٪ حع ٳ حٿنذ ٻخٿٵ حٿٸظپ، ٳټڅ

ىح حٿٸٽ ڃنٸٽ . ڃ٤ڀٶ حٿ٬ٸي، أ حٿڄخىش ر١ ء كظ ٿ ١ ٳو ٫يځ حع ر٤پ حٿ١ ٻخٿيحثڂ

٬٠ٲ . حٿؿن ٫ڄ ر٬ڄڃيخ( 2)، ؿيو انيخ ؿش ٷ٬٤خ، ٳنيؽ ٳ آش طحع (1)٫ن حرن حٿزحؽ

حىس ر٬يځ حٿظحع ٳ حٿڄظ٬ش، أڅ حٿڄظڄظ٪ ريخ رؼزص حٿڄو، ٳبڅ حهزخ حٿظ زپ اٿ ىىخ

حٿٸٽ رخع اح ٿڂ ظ١ ٸ٣و، ٳټڅ : حٿؼخٿغ. ٻخڃش، أنيخ ڃظؤؿس، ٳټٲ ټڅ حٿ٬ڄځ ڃظڄټخ

. حٿڄٸظ٠ ٿع ى حٿ٬ٸي ر١ ء، ٿ ٣خ ػزطو ٫ني ىح حٿٸخثپ ٿټخڅ حظح٣خ ٿڄخ ٸظ٠و حٿ٬ٸي

، ٳبڅ حظ٣خ ٫يڃو ٸ٢، ٿ٬ڄځ ٷٿو (4)، ؿيو ٫ڄځ حش (3)، حرن أر ٫ٸپ ى حهظخ حٿڄط٠

، ٿٸٽ حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ ٳ ڃػٸش ڃلڄي رن ڃڀڂ ٳ (5" )حٿڄئڃنڅ ٫ني ٣يڂ : " ٫ڀو حٿځ

رؤڅ حٿڄحى : ىحأؿخد حٿن ٫ن (. 6" )أنيڄخ ظحػخڅ اح ٿڂ ظ٣خه، انڄخ حٿ١ ر٬ي حٿنټخف : " حٿڄظڄظ٬ن

رو حظح١ حؿپ، أ اح ٿڂ ظ٣خ

( ىخڃ)

( 5. )12: حٿنخء( 4. )561: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 3. )12: حٿنخء( 2. )243: 2حٿڄيد ( 1)

، حٿظيذ 1كيغ 465: 5حٿټخٳ ( 6. )835كيغ 232: 3، حظزخ 1503كيغ 371: 7حٿظيذ

. )*( 550كيغ 150: 3ظزخ ح. 1144كيغ 265: 7

39

ىح اڅ ٻخڅ هٱ حٿ٨خى، ا أڅ حٿـڄ٪ رنو رن ڃخ طٸيځ ټڅ ا رخٿوؽ (. 1)حؿپ طحػخ ]...[

حٿٸٽ رؤڅ أپ حٿ٬ٸي ٸظ٠ حٿظحع رپ : حٿحر٪. ٫ن حٿ٨خى، اڃخ حظيٽ ر٬ڄځ حش ٳٸي رنخ ڃخ ٳو

ٿلنش حٿزن٤ " حٿڄئڃنڅ ٫ني ٣يڂ : " ط١ ػزض طز٬خ ٿڀ١، ٿ٬ڄځ ٷٿو ٫ڀو حٿځحظ٣و، ٳڀ ح

، ٿللش (2" )اڅ حظ٣ض حٿڄحع ٻخڅ، اڅ ٿڂ طظ١ ٿڂ ټن : " ٫ن حٿخ ٫ڀو حٿځ ٳ حٿڄظ٬ش

ٳ٩ ٫ڀ ىح (.3" )ٳبڅ حظ٣ض حٿڄحع ٳبنيڄخ ٫ڀ ٣يڄخ : " ڃلڄي رن ڃڀڂ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ

ٿ ٣خه كيىڄخ أٯٴ حه ٳڄټن ػزطو ڃن حٿـخنزن طڀزخ ڃن أكيىڄخ، ٿ ٣خه كيىڄخ نٴخه ٫ن

لظڄپ لظو ػزص حع ٿيڄخ، ٳز٤پ حظح١ نٴو ٫ن . حه ٳخټخٽ ڃ٪ حكظڄخٽ ر٤څ ١ حع

ع حنظٴض ڃحن٪ حع حٿڄلس ؿذ أڅ ټڅ حه، حٿظٴخص حٿؿين اٿ أڅ حٿؿش ڃظ حٷظ٠ض ح

ذ ٳ ٬ٲ ىح حٿٸٽ، څ ڃخ ٿ رزذ ٫خ ڄټن ؿ٬ڀو . ڃن حٿـخنزن، ا حنظٴ ڃن حٿـخنزن

ڄټن طنپ حٿحظن رخٿلڄپ ٫ڀ احىس حٿش . حق حظح١ حع رخٿز٪ نله. ززخ رخظح١

www.alhawzaonline.com

[email protected]

طحع رن " )ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ . ٷي حٿڄظ٬ش، ٳټڅ ٻخع اػخ كٸٸخرخظح١ حع ٳ ٩

ٿ ٣خ اٿ : )ٳ ٷٿو. ظ٠ڄن ى ٻپ ڃن حٿٸٿن حٿؼخن حٿؼخٿغ( حٿؿن رو ٣خ ٸ١ حٿظحع أ

ى ( آهه

( ىخڃ)

465: 5حٿټخٳ ( 2. )550پ حٿليغ 150: 3، حظزخ 1144پ حٿليغ 265: 7حٿظيذ ( 1)

كيغ 264: 7حٿظيذ ( 3. )546كيغ 149: 3، حظزخ 1140كيغ 264: 7، حٿظيذ 2كيغ

. )*( 547كيغ 149: 3، حظزخ 1141

40

ڃن حٿٳخس . ڃ٪ حٿيهٽ حنٸ٠خء حٿڄيس ط٬ظي رل٠ظن، اڅ ٿڂ طل ى ڃن أىڀو ٳزوڄش أر٬ن ڃخ]

ڀف ڃنو أڅ حٿ٬ٸي ( ٳخٷ ر٤څ حٿ١: )ٷٽ حٿڄنٲ. حٿحر٪[ ى ٫س أخځ اڅ ٿڂ يهپ،رؤر٬ش أ

ڃ٪ " )ٷٿو . ز٤پ، نز ر٤نو أ٠خ، څ حٿظح انڄخ كپ ٫ڀ ٿٺ حٿؿو حٿڄلټځ رز٤نو

ڃخ، ڃن حٿٳخء رؤر٬ش حٿيهٽ حنٸ٠خء حٿڄيس ط٬ظي رل٠ظن، اڅ ٿڂ طل ى ڃن أىڀو ٳوڄش أر٬ن

اح ىهپ حٿؽ ريخ حنٸ٠ض ڃيطيخ، أ ىزيخ أخڃيخ ٳ٬يطيخ ك٠ظخڅ ٫ني (. أي ٫س أخځ اڅ ٿڂ يهپ

ٳبڅ ٻخنض ٳ ن ڃن طل طل ٳ٬يطيخ هڄش (. 2)ؿڄ٪ ڃن حٿڄظؤهن ( 1)حٿن ٳ حٿنيخش

( 6)ٷخٽ حٿڄٴي (. 5)٫يطيخ ٷآڅ : حرن كڄس( 4)ف ٷخٽ أر حٽ(. 3)أر٬ن ڃخ، ٻح ٷخٽ حرن حٿزحؽ

. ٫يطيخ ٣يحڅ: حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ( 7)حرن اى

( ىخڃ)

( 4. )244: 2حٿڄيد ( 3. )193: حٿڀڄ٬ش حٿيڃٸش 307: 2حث٪ حځ : حن٨( 2. )492: حٿنيخش( 1)

. )*( 562: حٿڄوظڀٲ( 8. )339: حٿحث( 7. )83: حٿڄٸن٬ش( 6. )387: حٿڀش( 5. )312: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو

41

حكظؾ حٿن (. 2)٫يطيخ ك٠ش : ، ٷخٽ حرن ٫ٸپ(1)ٷخٽ حرن رخرو ٳ حٿڄٸن٪، ٫يطيخ ك٠ش نٲ ]...[

" ٣ٵ حڃش ط٤ڀٸظخڅ، ٫يطيخ ك٠ظخڅ : " رحش ڃلڄي رن ٳ٠پ ٫ن أر حٿلن حٿڄخ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

حكظؾ حرن رخرو (. 4" )٫ڀ حٿڄظڄظ٬ش ڃخ ٫ڀ حڃش : " س حس ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿځظؤط لق( 3)

: " رللش ٫زي حٿكڄن رن حٿلـخؽ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ، ٫ن حٿڄأس ظؿيخ حٿؿپ ڃظ٬ش اٿ أڅ ٷخٽ

ي حٿـڄخ٫ش حكظؾ حٿڄٲ(. 5" )ٳبح حنٸ٠ض أخڃيخ ى ك ح٫ظيص رل٠ش نٲ ڃؼپ ڃخ ـذ ٫ڀ حڃش

: " ٷڀض ٿو ٻڂ ط٬ظي حڃش ڃن ڃخء حٿ٬زي؟ ٷخٽ: رڄخ حه ٿغ رن حٿزوظ حٿڄحى ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

ؿو حظيٽ رو أڅ ح٫ظزخ رخٿٸء حٿ ى حٿ٤ي ٳزل٠ش حكيس لپ ٷآڅ، حٿٸء حٿ (. 6" )ك٠ش

ڃخ حه ٫زي حهلل رن ٫ڄ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ . ٻخڃش ٣ڀٸيخ ٳو حٿٸء حٿ ر٬ي حٿل٠ش، حٿڄظڄظ٪ ريخ

حٿظٸذ ڃخ طٸيځ، څ ( 7" )هڄش أر٬څ ڃخ، أ ك٠ش ڃظٸڄش : " ٷخٽ ٳټڂ ٫يطيخ؟ ٬ن حٿڄظڄظ٬ش ٷخٽ

٫يس حٿڄظڄظ٪ ريخ ٻخڃش، ٫يس حڃش ٷآڅ، ٻڄخ حه. حٿٸء حٿ٤ي ٻڄخ ؤط ٳ حٿ٬يى اڅ خء حهلل ط٬خٿ

حس ٳ حٿلن ٫ن

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( ىخڃ)

حظزخ 467كيغ 135: 8حٿظيذ ( 3. )562: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 2. )114: حٿڄٸن٪( 1)

حٿٴٸو ( 5. )1252كيغ 350: 3، حظزخ 545كيغ 157: 8حٿظيذ ( 4. )1193كيغ 335: 3

حظزخ ( 6. )1251كيغ 350: 3 ، حظزخ544كيغ 157: 8، حٿظيذ 1407كيغ 296: 3

. )*( 549كيغ 150: 3، حظزخ 1143كيغ 265: 7حٿظيذ ( 7. )194كيغ 335: 3

42

ٳ (. 1" )اڅ ٻخڅ ك طلظو أڃش ٳ٤ٷيخ ط٤ڀٸظخڅ ٫يطيخ ٷحڅ : " حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ اٿ أڅ ٷخٽ]...[

ٺ ٳ ٷس ىح ( 2" )ٻٿٺ حٿڄظڄظ٬ش، ٫ڀيخ ڃخ ٫ڀ حڃش " :للش حس ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

حڃټخڅ حٿـڄ٪ رن حهزخ ٻڀيخ رخٿلڄپ ٫ڀو، ٳبڅ ح٫ظزخ حٿل٠ش حٿؼخنش أ نٲ حٿل٠ش ڃن حٿ٬يس . حٿٸٽ

ٷن ا أڅ ٷٽ حٿن أك١ أٷد اٿ . ڃـخ، ڃن كغ ح٫ظزخىخ ٳ حٿـڄڀش، ڃظنخ٩ طلٸٶ حٿ٬يس ڃن ىنيخ

ٳبڅ ٻخنض ٳ ن ڃن طل طل ٳ٬يطيخ هڄش أر٬څ ڃخ، ٷي . حٿزحءس، ىح اح ٻخنض طل

اح طٳ ٫نيخ حٿؽ ح٫ظيص رؤر٬ش أي ٫س أخځ، حء . ط٤خرٶ ٫ڀ ٿٺ حهزخ ٻځ حلخد

حش، ( 3(*)څ ڃنټڂ څ أحؿخحٿن ظٳ: *)حٿلـش ٫ڀيخ ٷٿو ط٬خٿ. ىهپ ريخ أځ ، ٻڄخ ٳ حٿيحځ

للش ٫زي حٿكڄن رن حٿلـخؽ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو . يٵ حٿؿش ٫ڀيخ ٷزپ حٿيهٽ ٫زيه ٫ڀ كي حء

ط٬ظي أر٬ش أي : " ؤٿظو ٫ن حٿڄأس ظؿيخ حٿؿپ ڃظ٬ش ػڂ ظٳ ٫نيخ ىپ ٫ڀيخ حٿ٬يس؟ ٷخٽ: حٿځ ٷخٽ

ؤٿظو ڃخ ٫يس حٿڄظ٬ش اح ڃخص ٫نيخ حٿ : ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ ٷخٽحٿليغ للش حس ( 4" )٫س

خ حس ٻپ حٿنټخف اح ڃخص حٿؽ ٳ٬ڀ حٿڄأس كس : " ، ػڂ ٷخٽ"أر٬ش أي ٫س أخځ : " ظڄظ٪ ريخ؟ ٷخٽ

. حٿليغ( 5" )ٻخنض أ أڃش، ٫ڀ أ ؿو ٻخڅ حٿنټخف ڃنو ڃظ٬ش أ طـخ أ رڄڀٺ ڄن

( ىخڃ)

( 2. )1192كيغ 335: 3، حظزخ 446كيغ 134: 8، حٿظيذ 10كيغ 167: 6حٿټخٳ ( 1)

296: 3حٿٴٸو ( 4. )234: حٿزٸس( 3. )1252كيغ 350: 3، حظزخ 545كيغ 157: 7حٿظيذ

غ كي 296: 3حٿٴٸو ( 5. )1251كيغ 350: 3، حظزخ 544كيغ 157: 8، حٿظيذ 1407كيغ

. )*( 1252كيغ 350: 3حظزخ 157: 8، حٿظيذ 1408

43

اٿ ىح .[ حڃش ٳ حٿٳخس رين هڄش أخځ، أ رؤر٬يىڄخ اڅ ٻخنض كخڃ. رؤر٬ي حؿڀن ڃ٪ حٿلڄپ]

، (5)ٷخٽ حٿڄٴي (. 4)، حرن اى (3)، أر حٿف (2)حرن حٿزحؽ ( 1)حٿٸٽ ىذ حٿن ٳ حٿنيخش

، حٿحش ڃڀش ٫ن (8)ط٬ظي رين هڄش أخځ : ، حٿي حٿڄط٠(7)، حرن أر ٫ٸپ (6)

" هڄش ظڅ ڃخ : " حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ، انو جپ ٫ن ؿپ طؽ حڃأس ڃظ٬ش ػڂ ڃخص ٫نيخ ڃخ ٫يطيخ؟ ٷخٽ

ٿ ٻخنض كخڃ ٷي طٳ : أ(. كڄپرؤر٬ي حؿڀن ڃ٪ حٽ: )ٷٿو. ، ٬ٴيخ ٧خى ٳ ٬خ ڃخ طٸيځ(9)

أڃخ اح ٻخنض حي أر٬ي . ٫نيخ حٿؽ، ح٫ظيص رؤر٬ي حؿڀن ڃن أر٬ش أي ٫س أخځ ٪ حٿلڄپ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حڃش ٳ حٿٳخس رين : )ٷٿو. ٳ٨خى، أڃخ اح ٻخڅ حٿ٪ أر٬ي، ٳڃظنخ٩ حٿوؽ ڃن حٿ٬يس ڃ٪ رٸخء حٿلڄپ

(. ٻخنض كخڃ هڄش أخځ، أ رؤر٬يىڄخ اڅ

( ىخڃ)

. 83: حٿڄٸن٬ش( 5. )339: حٿحث( 4. )313: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 3. )244: 2حٿڄيد ( 2. )492: حٿنيخش( 1)

158: 8حٿظيذ ( 9. )114: حنظخ( 8. )562: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 7. )165: حٿڄحڂ( 6)

. )*( 1254كيغ 351: 3، حظزخ 547كيغ

44

ٿ أڀڄض ٷزڀو ر٤پ اڅ ٿڂ ټن ىهپ، . ٿ أڀڂ حٿڄٹ ٫ن ٻظخرش ٳڄخ حى رخٿ٬ٸي حٿڄنٸ٤٪ ػزض اڅ ٿڂ يهپ]

اڅ ٻخڅ ىهپ حنظ٨ص حٿ٬يس أ حٿڄيس، ٳبڅ هؿض اكيحىڄخ ٷزپ اڃو ر٤پ حٿ٬ٸي ٫ڀو حٿڄي، اڅ رٸظخ ٳي

پ حٿحش حٿڄڀش حٿخرٸش ٫ڀ ٻڅ حٿؿش حٿڄئٽ أڃخ حٿلټڂ حٽ ٳبڅ ٧خى ٻځ حٿن، ٳ طن.[ أڃڀٺ

ٸظ٠ حٿٸٽ رو، حهزخ حٿللش روٳو، ٷي طٸيڃض، حق ح٫ظيحى رؤر٬ش أي ( 1)٫نيخ أڃش

أڃخ حٿلټڂ حٿؼخن ٳبنو ڃزن ٫ڀ حٽ، طٸزو ٬ڀڂ ڃڄخ (. 2)٫س أخځ ٻخٿلس، رو ف حرن اى

اڅ نټخف حٿټٴ : ؿيو(. أڀڂ حٿڄٹ ٫ن ٻظخرش ٳڄخ حى رخٿ٬ٸي حٿڄنٸ٤٪ ػزض اڅ ٿڂ يهپ ٿ: )ٷٿو. زٶ

. لق، اڅ أكټخځ نټخف حځ طـ ٫ڀو ٻپ رلزو، حظيحڃش نټخف حٿټظخرش ىحڃخ ڃظ٬ش ؿخثس ٷ٬٤خ

ٳبڅ هؿض اكيحىڄخ ٷزپ ٿ أڀڄض ٷزڀو ر٤پ اڅ ٿڂ ټن ىهپ، اڅ ٻخڅ ىهپ حنظ٨ص حٿ٬يس أ حٿڄيس، : )ٷٿو

ٷي ٫ڀڂ ٯ ڃس أڅ حٿڄڀڄش ـ نټخكيخ ٿڀټخٳ (. اڃو ر٤پ حٿ٬ٸي ٫ڀو حٿڄي، اڅ رٸظخ ٳي أڃڀٺ ريخ

ٻظخرخ ٻخڅ أ ٯه ٳبح أڀڄض حٿؿش ٷزپ حٿيهٽ ىڅ حٿؽ ر٤پ حٿنټخف حٿڄنٸ٤٪ ٻڄخ ز٤پ حٿيحثڂ، اڅ ٻخڅ

. حٿ٬يس أ حٿڄيس اڃيخ ر٬ي حٿيهٽ حنظ٨ص هؽ

( ىخڃ)

. )*( 339: حٿحث( 2. )1254پ حٿليغ 351: 3، حظزخ 547پ حٿليغ 158: 8حٿظيذ ( 1)

45

ٿ ٻخنض ػنش ٳؤڀڂ أكيىڄخ ر٬ي حٿيهٽ ٷٲ ٫ڀ حنٸ٠خء حٿ٬يس أ حٿڄيس، ٳؤظيڄخ هؿض ػزض حٿڄي ]

ٳبڅ هؿض .[ رض ٫ٸي حٿلس، ٷٲ ٫ٸي حڃش ٫ڀ خىخٿ أڀڂ ٫نيه كس أڃش ع. حنٴن حٿنټخف

اكيحىڄخ ٷزپ اڃو ر٤پ حٿ٬ٸي، ٳبڅ حنٸ٠ض ٫يطيخ ى ٫ڀ ٻٴه طيٽ ٫ڀ حنٴخم حٿ٬ٸي هؽ حٿڄيس ٸظ٠

اڅ رٸض حٿڄيس حٿ٬يس ڃ٬خ اٿ . حٿزننش، ذ أنو ـذ ٫ڀو حٿڄي حٿڄڄ ٳ حٿ٬ٸي، څ حٿڄخن٪ ڃن ٷزڀو

ٿ ٻخنض ػنش ٳؤڀڂ أكيىڄخ ر٬ي حٿيهٽ ٷٲ ٫ڀ حنٸ٠خء : )ٷٿو. ڀڂ ٳي أڃڀٺ ريخ ڃخ ىحڃض حٿڄيس رخٷشأڅ أ

ٿڄخ ٿڂ ـ نټخف حٿػنش ٿڀڄڀڂ ىحڃخ ڃظ٬ش حرظيحء (. حٿ٬يس أ حٿڄيس، ٳؤظيڄخ هؿض ػزض حٿڄي حنٴن حٿنټخف

ڃڀڄش حرظيحء حظيحڃش، ؿذ ٳڄخ اح ٻخنض حٿؿش ٳ حظيحڃش، حڃظن٪ نټخف حٿټخٳ اڅ ٻخڅ ٻظخرخ حٽ

ـذ حٿڄي اڅ ٻخڅ حنٴخهو رخځ . حٿڄظ٬ش ػنش حڀڂ أكيىڄخ حٿلټڂ رخنٴخم حٿنټخف اڅ ٻخڅ ٷزپ حٿيهٽ

اڅ ٻخڅ اځ أكيىڄخ ر٬ي حٿيهٽ ٷٲ حٿنټخف ٫ڀ . حٿؽ، حٿ٨خى أنو ٸ٢ اڅ ٻخڅ رخځ حٿؿش ٻخٿيحثڂ

ٿ أڀڂ : )ٷٿو. ء حٿ٬يس حٿڄيس، ٳؤظيڄخ هؿض كټڂ رخنٴخم حٿنټخف، حٿڄي حٿڄڄ ػخرض رخٿيهٽحنٸ٠خ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

أڃخ ػزص ٫ٸي حٿلس، ٳڅ نټخف حٿټٴ (. ٫نيه كس أڃش ػزض ٫ٸي حٿلس ٷٲ ٫ٸي حڃش ٫ڀ خىخ

حٿـڄ٪ رنيخ رن حٿلس أڃخ ٷٱ ٫ٸي حڃش ٫ڀ حٿلس، ٳڅ. لق، ڃٸظ٠ ٿنٴخم كنج

ٳ حٿنټخف

46

نٸ حٿڄي رخٿڄن٪ ٫ن ر٬ حظڄظخ٩ ٿ٬ ٻخٿل، ٿ ڃن٪ ٫ن حٿـڄ٪ ٻپ حٿڄيس ٻخٿڄ : أ: ٳ٩]

نٸ حٿڄي رخٿڄن٪ ٫ن ر٬ : أ: ٳ٩: )ٷٿو. ڃٷٱ ٫ڀ حٿلس[ حٿڄينٲ ٳټٿٺ ٫ڀ اټخٽ،

ٿ ڃن٬ض (. ٫ن حٿـڄ٪ ٻپ حٿڄيس ٻخٿڄ حٿڄينٲ ٳټٿٺ ٫ڀ اټخٽ حظڄظخ٩ ٿ٬ ٻخٿل، ٿ ڃن٪

حٿؿش ٳ حٿڄظ٬ش ر٬ حظڄظخ٫خص ٻخٿ١ء ٳ حٿٸزپ ڃؼ، ٿ٬ ٫ أ ك ٻخٿل حٿڄ

حٿيي، ٿڂ نٸ حٿڄي ٿڂ ٸ٢ ء ڃنو رٿٺ، څ حٿڄي ػزض رخٿ٬ٸي، ٿڂ ؼزض ٻڅ حٿڄن٪ ىنخ ڃٸ٤خ ڃ٪

ٷي ـذ ٳزٸ ؿرو رټڄخٿو ٫ڄ رخظلخد، ٿٸٽ حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٳ حش . و ٫خأنو ڃؤڅ ٱ

ٿ ٻخڅ حٿ٬ حٿ٠ ٿڄڀلظيخ، ٻلٴ٦ ڃخٿيخ أ (. 1" )ا أخځ ك٠يخ ٳبنيخ ٿيخ : " ٫ڄ رن كن٨ڀش

ٷخٽ حٿڄيس ٳؤر٬خو ٳ ڃن أڅ حٿڄي ٳ ځ: حٻظخد ٿ٠س حٿڄ٬خ، ٳٴ ٫يځ طنٸ حٿڄي رٿٺ ن٨ نؤ

ڃٸخرپ حر٬خيخ، ٳبح ٳخص ء ڃنيخ ؿذ أڅ ٴص ڃٸخرڀو ڃن حٿڄي هؽ ٫ن ٿٺ نل حٿل ڃن ح٫ح،

ڃن أڅ حٿڄن٪ ؿخث ٫خ رڄخ ؿذ، ٳټٲ ئحه رٸ١ ء ڃن . ٳزٸ نل ڃخ ٻنخه ٫ڀ حپ

ٴيخ حظ٬يحىىخ ٿظڄظخ٩ رڄخ ري ڃنو، أ ٿنل حٿڄؤٻپ ٿ ٻخڅ حٿ٬ نل طن٦. ڃيىخ ر٬ي حٿلټڂ رؼزطو رخٿ٬ٸي

ىح ٻڀو اح ٻخڅ حٿڄن٪ رنل . حٿڄد ٳي ٻخٿل، نو ٻخٿڄظؼن ٫خىس

( ىخڃ)

. )*( 2397كيغ 294: 3حٿٴٸو ( 1)

47

ٿ . حٿڄيسحٿل ٿز٬ حظڄظخ٫خص ر٪.[ ٻح ٿ ڃن٪ ى أ ى ر٨خٿڂ، حٷد أڅ حٿڄص ىنخ ٻخٿيحثڂ]

ڃن أڅ حٿڄي ٳ ڃٸخرپ حظڄظخ٩، ٿڂ لپ ء : ڃن٪ حٿـڄ٪ ٻپ حٿڄيس ٳٴ ٸ١ ؿڄ٪ حٿڄي اټخٽ نؤ

حٿٴٵ رن ىح رن حٿڄن٪ رخٿ٬ ڃن ر٬ . ڃنو ٳؿذ حٿلټڂ رٸ٣و ٻڄخ ٳ خث حٿڄ٬خخص

حىس ٳي ٻخٿڄظؼنخس، نو اح ڃن٪ ٫ن أڅ كيع نل ىه ح٫ح ٯخٿذ ٳ حٿ٪: حظڄظخ٫خص ٳ ر٬ حٿڄيس

. حٿز٬ رٸ حٿز٬ حه ڃن حظڄظخ٫خص ٳڀڂ ٴض أپ حظڄظخ٩، روٱ ڃخ اح ڃن٪ ڃن حٿـڄ٪ ٻپ حٿڄيس

ٺ أڅ ٻنو ڃٸ٤خ ظٷٲ . ڃن أڅ حٿڄي ػزض رخٿ٬ٸي حپ رٸخإه، ٿڂ ؼزض ٫خ ٻڅ ىح ڃٸ٤خ

ٿ ڃن٪ حٿ٬ . حٿڄي حڃظن٪ حٿ٬ٸي ڃظ٬ش رظ٬ حظڄظخ٩، ىح حٿؿو أٷد٫ڀ ن حٿخ٩، ٿ ٸ٢ رٿٺ

ؿڄ٪ حظڄظخ٫خص ر٬ حٿڄيس، أ ر٬ حظڄظخ٫خص ؿڄ٪ حٿڄيس ٳخٿڄي ػخرض ٻڄخ ٿ ڃن٪ ر٠٬يخ ٳ ر٬

: نخحٿڄ حٿځ، حٿڄحى ه: حٿڄينٲ رټ حٿنڅ. حٿڄيس، ىخطخڅ حٿطخڅ ڄڀيڄخ ٫زخس حٿټظخد

ٻح نٸ حٿڄي : أ(. ٻح ٿ ڃن٪ ى أ ى ر٨خٿڂ: )ٷٿو. حٿڄ حٿيي حٿ ظ٬ ڃ٬و حظڄظخ٩

رڄن٪ حٿ٨خٿڂ حٿؽ أ حٿؿش ٫ن ر٬ حظڄظخ٫خص أ ؿڄ٬يخ، ٳټڅ حٿظزو ٳ ٫يځ حٿنٸ، اڅ ٻخڅ

حٽ أ٧ي، ڃظنخ٩ ح٣حى حٿؿين حٿخٵ ٸظ٠ أڅ ټڅ حٿظزو ٳ طؿو حټخٽ ٳ حٿنٸ ٫يڃو،

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٳ حظٸح ؿڄ٪ حٿڄي : أ(. حٷد أڅ حٿڄص ىنخ ٻخٿيحثڂ: )ٷٿو. ٳڄخ اح ٻخڅ حظڄظخ٩ ڃن ٣ٱ حٿؽ

رو، ؿو حٿٸد ڃخ طٸيځ ٯ ڃس، ى أڅ

48

هظيخ اڅ ٷض حٿڄيس رخؿپ ٿ ٫ٸي ٫ڀ ڃيس ڃظؤهس ٿڂ ټن ٿيخ حٿنټخف ٳڄخ رنيڄخ، ٿو أڅ نټق أ: د]

ٿ ڃخص ٳڄخ رنيڄخ حكظڄپ ر٤څ حٿ٬ٸي، ٳ ڃي ٫يس ڃحع اڅ أؿزنخه ڃ٤ڀٸخ أ ڃ٪ : ؽ. حٿ٬يس

حٿڄٸظ٠ ٿؼزص حٿڄي ى حٿ٬ٸي كخپ حٿڄٸ٢ ڃنظٲ، ا ٿ ا حٿڄص، .[ حٿ١ ٫يڃو ٳؼزض حٿنٸ

لظڄپ ٬ٴخ حٿٸ١، څ حظلٸخٵ . رؼزطو ٫ڄ رخٿڄٸظ٠ٿڂ ؼزض ٫خ ٻنو ڃٸ٤خ، ٳـذ حٿظڄٺ

٬٠ٲ رؤڅ حظلٸخٵ رخٿ٬ٸي ٷي كپ، ڄن٪ ٻڅ . حٿڄي ٳ ڃٸخرپ حظڄظخ٩، ٳبح ٳخص حنظٴ حظلٸخٵ

ٳحص حظڄظخ٩ ڃ٤ڀٸخ ڃٸ٤خ، ٿڂ ى حٿن ا ٫ڀ طٴض حٿؿش ٿ٬، ٳزٸ كټڂ ڃخ ٫يحه ٫ڀ

ٿ ٫ٸي ٫ڀ ڃيس ڃظؤهس ٿڂ ټن ٿيخ حٿنټخف ٳڄخ رنيڄخ، ٿو أڅ نټق أهظيخ اڅ ٳض حٿڄيس : د: )ٿوٷ. حٿؼزص

انڄخ ـ ٿٺ، نو يٵ ٫ڀيخ أنيخ ؿش حص ر٬پ ٷ٬٤خ، ن٬ٸخى حٿنټخف رنيڄخ، طؤه (. رخؿپ حٿ٬يس

ځ ٫ٸي حٿ ٫ڀ حص حٿز٬پ، ٻح لځ ٫ڀ ل. حٿڄيس وپ ريح حٿيٵ، انڄخ ڄن٪ ڃن حظڄظخ٩ كنج

حٿؽ نټخف أهض حٿؿش ڃظ٬ش ىحڃخ، لظڄپ ؿح ٿٺ كنج هخ اح ٳض حٿڄيس حٿڄظوڀڀش رن حٿ٬ٸي

. حؿپ رخؿپ حٿڄ٬ٸى ٫ڀو ػخنخ حٿ٬يس، نيخ رخٿنزش اٿ طڀٺ حٿڄيس هڀش، ا كٶ ٿو ٫ڀيخ ٳ ٿٺ حٿٷض

ٿ ڃخص ٳڄخ رنيڄخ حكظڄپ : ؽ: )ٷٿو. ٽ، ٿڄخ ٷڀنخه ڃن ٻنيخ ؿش ٳظنيؽ ٳ ا٣ٷخص حٿنحق ح

ىح ڃن (. ر٤څ حٿ٬ٸي ڃي ٫يس ڃحع اڅ أؿزنخه ڃ٤ڀٸخ، أ ڃ٪ حٿ١ ٫يڃو ٳؼزض حٿنٸ

أ ٳڄخ رن حٿ٬ٸي حٿڄيس -رنيڄخ اڅ حٿؽ اح ڃخص ٳڄخ: أكټخځ ڃخ اح ٫ٸي ٫ڀ ڃيس ڃظؤهس ٫ن حٿ٬ٸي، طلٸٸو

ٷڀنخ رلش ىح حٿنټخف ٳيپ ز٤پ -

49

انمصذ انثاني في نكاح اإلياء

حٿ٬ٸي رخٿڄص ڃن أڀو؟ لظڄپ ٿٺ، څ حٿلش ٳ حٿ٬ٸى ى ططذ أػ .حٿ٬ٸي، حٿڄڀٺ: طظزخف رؤڃن انڄخ

ٽ، ٿٺ انڄخ ټڅ ر٬ي كٽ حٿڄيس ٫ڄ رڄٸظ٠ حٿ٬ٸي حٿ٬ٸي ٫ڀو، أػ ىح حٿ٬ٸي ى ڃڀٺ حظڄظخ٩ رخٿٴ٪

ٳبح ڃخص ٷزپ ك٠ حٿڄيس حڃظن٪ ططذ حػ، طزن هؽ حٿ٬ٸي ٫ن كش حٿظؤػ ٳخنټٲ . ٳڄظن٪ طٸيڃو

ر٤نو، كنج ٳنظٴ حٿڄي حٿ٬يس حٿڄحع اڅ أؿزنخه ڃ٤ڀٸخ، أ ڃ٪ حٿ١ ٻخنخ ٷي ٣خه، څ ٿٺ ٻڀو

حر٪ حٿنټخف ٷي حنټٲ ر٤نو، ٫ڀ ىح ٳ لځ ٫ڀ أد حٿ٬خٷي ٫ڀ حرنو، رخٿـڄڀش ٳ ؼزض ٿيح ڃن ط

لظڄپ أڅ ټڅ ٷي ٷ٪ للخ، ػڂ ٣أ ٫ڀو حٿز٤څ رخٿڄص ٻه ڃن . حٿ٬ٸي ء ڃن أكټخځ حٿنټخف

انڄخ ٣أ رخٿڄص ى أڃ هخؽ ٫نو حٿ٬ٸى، څ حٿ٬ٸي رخٿن٨ اٿ حطو ٿو كش حٿظؤػ، هؿو ٫ن ٿٺ

ٿ٬پ . ڃظـيى، كنج ٳـذ حٿڄي حٿ٬يس حٿڄحع كغ ؼزض ٳ حٿڄظ٬ش اٿ ٯ ٿٺ ڃن آػخ لش حٿنټخف

حٽ أٷد، څ حٿلش ى نٴ ططذ حػ، ططزو ٷزپ ك٠ حٿڄيس ڃڄظن٪ ٿټنيخ أؿ ڃ٠رخ ٿڀنټخف

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حكظڄپ ر٤څ : أ( ر٤څ حٿ٬ٸي: )ڃ٤٬ٱ ٫ڀ ٷٿو( ٫يڃو ٳؼزض حٿنٸ: )ٷٽ حٿڄنٲ. ٳ ؼزض ٷزڀيخ

:ٷٿو. حٿ٬ٸي ٫يڃو أحى رخٿنٸ ڃٸخرپ حڃ حٿڄٻس ڃن حٿڄي حٿ٬يس حٿڄحع

انمصذ انثاني في نكاح اإلياء

(. حٿ٬ٸي، حٿڄڀٺ: انڄخ ظزخف رؤڃن

50

: ٳينخ ٳٽ]

األول انعمذانفصم

ٿڀلس أڅ طنټق ٫زيىخ رخٿ٬ٸي . ٿ ٿڀي أڅ نټق أڃظو رخٿ٬ٸي، ٿ ڃڀٺ ڃنټكظو حنٴن حٿ٬ٸي

ى حٿ١ء ىڅ ( ٳ نټخف حڃخء: )حٿڄحى رخٿنټخف ٳ ٷٽ حٿڄنٲ.[ رخٿڄڀٺ، ٿ ڃڀټض ؿيخ حنٴن حٿنټخف

: حٿڄڀٺ نلخ حٿنټخف ٳيڄخ، ٿٸٿو ط٬خٿحٿ٬ٸي ٻڄخ وٴ، ٺ أڅ نټخف حڃخء انڄخ ټڅ رخٿ٬ٸي أ

حٿظلڀپ أڃ : ٳبڅ ٷخٽ. حظؼنخء ٳ خٵ حٿنٴ ٴي حٿل( 1(*)ا ٫ڀ أحؿيڂ أ ڃخ ڃڀټض أڄخنيڂ*)

. ؤط اڅ خء حهلل ط٬خٿ أنو طڄڀٺ ٿڀڄنٴ٬ش، ى ىحهپ ٳ حٿڄڀٺ: ٷڀنخ. ػخٿغ، ٳبنو ٿ ڃن ٷزپ حٿڄڀٺ حٿ٬ٸي

حٿ٬ٸي، ٿ ٿڀي أڅ : حٽ: ٳيخ ىنخ ٳٽ: )ٷٿو. انو ڃن ٷزپ حٿ٬ٸي، ٻٲ ٻخڅ ٳي ىحهپ ٳيڄخ :ٷپ

ٿڀلس أڅ نټق ٫زيىخ، رخٿ٬ٸي رخٿڄڀٺ، ٿ ڃڀټض . نټق أڃظو رخٿ٬ٸي، ٿ ڃڀٺ ڃنټكظو حنٴن حٿ٬ٸي

حٿ٬ٸي، ٿ ٣أ حٿڄڀٺ ٫ڀ حٿنټخف رؤڅ ڃڀٺ هٱ ٳ أنو ٿ ٿڀي أڅ نټق أڃظو د(. ؿيخ حنٴن حٿنټخف

( 2(*)ا ٫ڀ أحؿيڂ أ ڃخ ڃڀټض أڄخنيڂ: *)يٽ ٫ڀ ٿٺ حء حؿڄخ٩ ٷٿو ط٬خٿ. ڃنټكظو حنٴن حٿنټخف

ٳبنو زلخنو ؿ٬پ ٻ ڃن حٿؿش حٿڄڀٺ ززخ ٿڀلپ ٫ڀ زپ حٿزيٽ حٿظٴپ ٷخ٣٪ ٿڀٻش، ٳخڃظن٪ أڅ ظؤٿٲ

أڃخ حنٴخم حٿنټخف اح ٣أ ٫ڀو حٿڄڀٺ، ٳٸي حكظؾ ٿو رؤڅ ڃڀٺ حٿڄن أٷ . زذ حٿلپ ڃنيڄخ

( ىخڃ)

. )*( 6: حٿڄئڃنڅ( 2. )6: حٿڄئڃنڅ( 1)

51

انڄخ لپ حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃڄڀٻش حٿ ر١ انو، اڅ حٿلس اڅ ٻخنض طلظو اڅ ٻخنض طٸخء، أ ٻظخرش، أ ]

ڃن حٿنټخف، نو ڄڀٺ رو حٿٷش، حٿڄنٴ٬ش حٿنټخف ڄڀٺ رو ا [ نش، أٯخثزش، أ ىڃش، أ س، أ ڃـن

حى ٫ڀو حټخٽ رڄخ اح رخ٩ حٿ٬ن حٿڄئؿس ڃن حٿڄظؤؿ، . د ڃن حٿڄنٴ٬ش، ٳٸ٢ ح٬ٲ رخٷ

انڄخ ڄڀٺ رو حٿظلٸٶ أڅ حٿنټخف ٸظ٠ ڃڀٺ حٿڄنٴ٬ش كٸٸش،. ٳبنو طنٴن حؿخس ڃ٪ ؿى ىح حٿڄ٬ن

ٿيح ٿ ٣جض حٿؿش رخٿزيش ٿڂ ظلٶ حٿؽ حٿڄي، ٿ ٻخنض حٿڄنٴ٬ش ڃڄڀٻش ظلٶ ٫يخ، . حنظٴخ٩

أ٠خ ٳبڅ ٿحځ حٿڄڀٺ حٿؿش ڃظ٠خىس، ٳبڅ حٿويڃش كٶ ٫ڀ . ٳ٨ي أڅ حٿڄڀٺ أٷ ڃنو حنيٳ٪ حټخٽ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ط٠خى حٿڀحځ ٴ٠ اٿ ط٠خى حٿڄڀڃخص، زپ اٿ حٿڄڄڀٻش، حهيحځ كٶ ٿڀؿش اڅ ٻخنض ڃن أىڀو،

ٻح ٿ ٿڀلس أڅ طنټق ٫زيىخ، رخٿ٬ٸي . ار٤خٽ حٿڄڀٺ حٿلخپ رنل حع ڃؼ ٳظ٬ن ٳن حٿنټخف

ٿ ڃڀټض ؿيخ حنٴن حٿنټخف ٿڄؼپ ڃخ ٻنخه، ٳبنيخ ط٤خٿزو رخٿٴ اٿ حٿڄٵ نو ٫زي، ى . رخٿڄڀٺ ٷ٬٤خ

ىخ رخٿٴ ڃ٬و اٿ حٿڄد نيخ ؿش، اح ى٫خىخ اٿ ٳحو رلٶ حٿنټخف ر٬ؼظو ٳ كحثـيخ رلٶ حٿڄڀٺ، ٤خٿذ

حرن رخرو ٳ حٿٴٸو ٫ن حرن ٫زخ ٫زي ٫ن أر ٫زي . اح ط٬ حٿـڄ٪ ر٤پ ح٬ٲ ػزض حٷ

، ٿټن ليػخڅ نټخكخ : " حكيڄخ؟ ٷخٽٳ حڃأس ٻخڅ ٿيخ ؽ ڃڄڀٹ ٳػظو ٳؤ٫ظٸظو ىپ ټنخڅ ٫ڀ نٺ: حهلل

انڄخ لپ حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃڄڀٻش حٿ ر١ انو اڅ حٿلس اڅ ٻخنض طلظو اڅ ٻخنض طٸخء، : )ٷٿو(. 1" )آه

أ ٻظخرش، أ ٯخثزش، أ ىڃش، أ س، أ

( ىخڃ)

. )*( 1454كيغ 303: 3حٿٴٸو ( 1)

52

ڃـننش، أ ڃظڄظ٬خ [ ظ١ اځ حڃش اڅ ٻخڅ حٿؽ ڃڀڄخ ٳ حٿڄظ٬ش ٫نينخ،. ڃظڄظ٬خ ريخ ڃخ ٿڂ ٤ڀٸيخ]

ذ أڅ حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃڄڀٻش حٿ طٱ ٳيخ، ٳڄظن٪ حٿلټڂ رلڀو ٫خ رلغ ٬ي ٫ٸيح (. ريخ ڃخ ٿڂ ٤ڀٸيخ

ح ٫ڀ هٱ ٬ٲ ٳ ٫خ ظطذ ٫ڀو أػه ا ربڅ حٿڄٿ، ٻح ٻخڅ أ أنؼ، ڃظ٬ش ٻخڅ حٿنټخف أ ىحځ

: يٽ ٫ڀ ٿٺ ر٬ي حؿڄخ٩ ٷٿو ط٬خٿ. أڃش حٿڄأس ٳ حٿڄظ٬ش، ؤط حٿټځ ٫ڀو اڅ خء حهلل ط٬خٿ

ؤٿض حٿخ ٫ڀو حٿځ ىپ : ، للش ڃلڄي رن اڄخ٫پ رن ر٪ ٷخٽ(1(*)ٳخنټلىن ربڅ أىڀين*)

ن٬ڂ اح ٻخڅ ربڅ أىڀيخ اح ض حٿلس : " س كس؟ ٷخٽـ ٿڀؿپ أڅ ظڄظ٪ ڃن حٿڄڄڀٻش ربڅ أىڀيخ ٿو حڃأ

ظ١ أ٠خ اڅ حٿؿش حٿلس اڅ ٻخڅ ٿڀ٬خٷي ؿش كس، ٿظحط . حىپ ٫خځ ٳ حٿؿخٽ حٿنخء( 2" )

رخٿني ٫ن نټخف حڃش ٿڄن ٫نيه كس، ٳ ٫يس أهزخ حظح١ ( 4)حٿوخش ( 3)حهزخ ڃن ٣ٵ حٿ٬خڃش

ٳٵ ٳ ٿٺ رن أڅ طټڅ حٿلس طٸخء أ ٻظخرش، أ ٯخثزش، أ ىڃش أ ڃـننش، أ ، (5)خىخ

رن أڅ ټڅ ٻٿٺ، ٣ٵ حٿن، ٳظنخٽ ؿڄ٪ ڃن ٻ ڃخ ٿڂ ط٤ڀٶ حٿلس . س، أ ڃظڄظ٬خ ريخ

ظ١ اځ حڃش اڅ : )ٷٿو. ٣ٷخ رخثنخ أ ؿ٬خ ػڂ طزن ڃنو رخنٸ٠خء حٿ٬يس ٳبنو كنج ٸ٢ ح٫ظزخىخ

ٻخڅ حٿؽ ڃڀڄخ ٳ حٿڄظ٬ش ٫نينخ،

( ىخڃ)

نن حٿزيٸ ( 3. )533كيغ 146: 3، حظزخ 1112كيغ 257: 7حٿظيذ ( 2. )25: حٿنخء( 1)

242: 3، حظزخ 1408كيغ 344: 7رخد حٿل ظؽ حڃش، حٿظيذ 259: 5حٿټخٳ ( 4. )175: 7

كيغ 146: 3، حظزخ 1112كيغ 257: 7، حٿظيذ 3كيغ 463: 5حٿټخٳ ( 5. )866كيغ

533 )*( .

53

ڃ٤ڀٸخ .[ ٿڀ٬زي أڅ نټق حٿټظخرش اڅ ؿنخه ٿڀڄڀڂ، ٻح ٿڀټظخر أڅ ظؽ رخڃش حٿټظخرش. ڃ٤ڀٸخ ٫ني آهن]

رخٿ٬ٸي، أڅ ڃنيڂ ڃن ؿ حٿڄظ٬ش حٿيحځ، ٷي زٶ كټخش حٿوٱ رن حلخد ٳ نټخف حٿټخٳس(. ٫ني آهن

www.alhawzaonline.com

[email protected]

أڅ ڃنيڂ ڃن ؿ حٿڄظ٬ش ىڅ حٿيحځ، أڅ ڃنيڂ ڃن ڃن٬يڄخ، أڅ حق ٫ني حٿڄنٲ ؿڄ٪ ڃن حلخد

حٿڄنټكش رخٿ٬ٸي، نو ٳ خٷو، : أ( ظ١ اځ حڃش: )ؿح حٿڄظ٬ش هخش، ٫ڀ ىح ؿ ٷٿو

ٿټن ٿٺ ٳ حٿڄظ٬ش ٫ني حٿڄنٲ، أڃخ حٿيحځ ٫نيه . حء ٻخڅ حٿؽ ڃڀڄخ أځ : أ( اڅ ٻخڅ حٿؽ ڃڀڄخ)

ظ١ اځ حڃش اڅ ٻخڅ : ٳبنو ظ١ ٳو اځ حڃش اح ٻخڅ حٿؽ ڃڀڄخ، ڃ٤ڀٸخ ٫ني آهن، أ

س ٿڀڄڀڂ ڃ٤ڀٸخ، أڃخ ٳ حٿڄظ٬ش حٿيحځ ٫ني آهن، ىڂ حٿٸخثڀڅ رـح نټخف حٿټخٳ: حٿؽ ڃڀڄخ ڃ٤ڀٸخ، أ

ٿڀ٬زي أڅ نټق حٿټظخرش اڅ : )ٷٿو. حٿٸخثڀڅ رخٿڄن٪ ڃ٤ڀٸخ ٳبنيڂ ظ٣څ اڃيخ ڃ٤ڀٸخ اح ٻخڅ حٿؽ ڃڀڄخ

حٿ٬زي حٿڄڀڂ ٻخٿل حٿڄڀڂ ٳ أڅ ٿو أڅ نټق حٿټظخرش، (. ؿنخه ٿڀڄڀڂ، ٻح ٿڀټظخر أڅ ظؽ رخڃش حٿټظخرش

ڃظ٬ش هخش ٫نينخ، ڃ٤ڀٸخ ٫ني آهن، څ ىثپ حٿـح حٿڄن٪ خڃڀش ٿڀل حٿ٬زي، كس ٻخنض أ أڃش، ٳ حٽ

ٻح حٿټظخر حٿل أڅ ظؽ رخڃش حٿټظخرش ٳ حٿڄظ٬ش هخش ٫نينخ، ڃ٤ڀٸخ ٫ني آهن، ٿٺ ځ ڃن حٿظزو

ىنخ رلغ لټڂ رو ٫ني حٿظحٳ٪ كپ ٿٺ ٿو ٫ن: ، ٿه ٿڂ ظٸڂ ح٣ٵ، ٳبڅ حٿڄحى(ٻح حٿټظخر: )ٳ ٷٿو

. اٿنخ، أڃخ ٫نيىڂ ٳبنخ نئحهىڂ رڄخ ينڅ رو اڅ ٻخڅ نټخف حٿڄلڃخص ڃخ ٿڂ ظ٨خىح رو

54

ٳ حظح١ ٫يځ حٿ٤ٽ هٱ حٿ٬نض هٱ، ٳبڅ ٣نخ ىڄخ ٷي ٫ڀ كس طٸخء، أ ٯخثزش ٯزش ر٬ي، أ ]

اح طل ر٬ حٿڄڄڀٹ ٻخڅ ٻخٿل : ٳ٩[ حٱ، ؿخ نټخف حڃشٻظخرش، أ ڃن ٯڀض ٳ حٿڄي اٿ كي ح

ٳ طلڂ نټخف حڃش، ٿ ٻخڅ ر٬ حڃش ٷٸخ ٳي ٻخڃش ٳ طلڂ نټخكيخ رخٿلس ا ربنيخ، ٳ طلڂ

ڃش؟ نټخكيخ ا ڃ٪ حٿ٣ن، اح ؿيىخ ڃن ٭ ٿو نټخف حڃش ٳيپ ظ٬ن نټخكيخ، أځ ـ حٿظو٤ اٿ ح

ٳ حظح١ ٫يځ حٿ٤ٽ هٱ حٿ٬نض هٱ، ٳبڅ ٣نخىڄخ ٷي ٫ڀ كس طٸخء، أ : )ٷٿو. ٳو ؿيخڅ

ٳ حظح١ ٫يځ : أ(. ٯخثزش ٯزش ر٬يس، أ ٻظخرش، أ ڃن ٯڀض ٳ حٿڄي اٿ كي ححٱ ؿخ نټخف حڃش

ر حٿل هٱ زٶ رخنو ٳ حٿڄلڃخص، حٿ٤ٽ هٱ حٿ٬نض ٳ نټخف حٿل حٿڄڀڂ ٿڃش رخٿ٬ٸي، ٻح حٿټظخ

ٷي ٫ڀ كس ڃن حٿڄٻحص ؿخ نټخف حڃش ٫ني حٿڄنٲ، طنٸق حٿزلغ -ى حق -ٳبڅ ٣نخىڄخ

أڅ ٸي ٫ڀ نټخف كس ظ٬ ٣ئىخ ٷز ٿټنيخ طٸخء أ ٷنخء نل ٿٺ، ٳ ؿح : حٿ: ٳ ڃخثپ

حٿ٬يځ، نو ٷخى ٫ڀ ر٬ حظڄظخ٫خص، ٳبڅ حٿ١ء ٳ حٿير ٫ڀ حٿٸٽ : أكيىڄخ: نټخف حڃش كنج ؿيخڅ

حٿـح، څ حٿڄظي ٣ز٬خ : حه. رـحه، حٿظٴو، أڃؼخٽ ٿٺ نټ رو حٿيس نيٳ٪ رو هٱ حٿ٬نض

. لپ رو -ى حٿنپ حٿ رو رٸخء حٿن٩ -ى حٿ١ء ٳ حٿٸزپ، ئيه أڅ حٿ حڀ ڃن حٿنټخف

حٿـح أٷ، څ هٱ حٿ٬نض نيٳ٪ ريح حٿٸي ڃن حظڄظخ٩، ا حٿڄظي ٣ز٬خ ٯه، ڃ٪ حٿؿين

. ڃخ اح ٿڂ ڄټن ٫ؿيخ رلغ نيٳ٪ حٿڄخن٪، ٳبڅ أڃټن ٳ رلغ ٳ ٫يځ حٿـح

55

كظو ىپ ڄن٪ ڃن نټخف حڃش، كغ رڄخ رن حٿؿيخڅ ٫ڀ حٿؿين ٳ أڅ حٿطٸخء حٿٸنخء ٿ ٻخنظخ ص]...[

أڅ ٸي ٫ڀ كس : حٿؼخنش. ٸي ٫ڀ ٯىڄخ، ٿ رز٬ي، څ هٱ حٿ٬نض ٳ حٿڄ٬ن ٫ڀ كي حء

انو : ؿو حٿـح: ٻظخرش، ٳبڅ ٷڀنخ رخٿڄن٪ ڃن نټخكيخ ڃ٤ڀٸخ ؿخ نټخف حڃش، اڅ ؿنخه ىحڃخ أ ڃظ٬ش ٳؿيخڅ

س أڅ ظ٤٪ نټخف حٿڄئڃنخص، ٷي ؿيىخ ىنخ، څ ڃزخس حٿؿش ڃوخٿ٤ظيخ زلخنو ؿ٬پ حٿ١ ٳ ح

www.alhawzaonline.com

[email protected]

انو و حٿ٬نض كنج، ٿ ٻخنض حٿټظخرش : ؿو حٿڄن٪. ڃڄخ ط٬ڂ رو حٿزڀ، طـنزيخ ٿټٴىخ ڃڄخ ط٨٬ڂ ڃٸظو

أڅ حٿڄڀڂ انڄخ ٯذ ٳ طلظو ڃن٪ ڃن حڃش، ٻح ڃ٪ حٿٸيس ٫ڀيخ، حش هؿض ڃوؽ حٿخٿذ، ٳبڅ حٿخٿذ

أڅ ٸي ٫ڀ كس : حٿؼخٿؼش. ٳ حٿؿو حٽ ٷس، حٿلـش ٧خى حش ٳبنيخ هخٿش ٫ن حٿڄ٬خ. حٿڄئڃنخص

ٯخثزش ٫ن رڀيه ٯزش ر٬يس، ٳبنو اح هخٱ حٿ٬نض ٳ ڃيس ٷ٤٪ حٿڄخٳش، أ ٻخڅ رلغ ڀلٸو ڃٸش ييس ٫خىس

أڅ ٸي ٫ڀ ىڃش : حٿحر٬ش. ه نټخف حڃش ىٳ٬خ ٿڀلؽ، ا ٿڂ ـرخٿوؽ اٿيخ ٳ اك٠خىخ ٫نيه ؿخ ٽ

خر٤و أڅ ظ حظڄظخ٩ ريخ، ٳٴ ؿح حڃش كنج ؿيخڅ، أليڄخ . ؿيح، أ س أ ڃٴ٠خس ٻٿٺ

ٿ ٷي أڃخ . حٿـح، ا ٳنخء ٳ ىه حظنخء ريخ، لظڄپ ٬ٴخ حٿڄن٪، ٿيٵ حظ٤خ٫ش نټخف حٿڄئڃنش

. ٫ڀ ڃـننش ٳٴ حٿـح طىى، ؿو حٿڄن٪ اڃټخڅ حظڄظخ٩، ؿو حٿـح كٽ حٿ١ ا ٿض رڄئڃنش

أڅ ٸي ٫ڀ كس ٯڀض ٳ حٿڄي اٿ كي ححٱ، ٧خى ٫زخس حٿڄنٲ طڄپ ڃخ اح ٻخڅ ٿٺ : حٿوخڃش

. احٳخ ٳ كٸو ڃ٪ ٷيطو ٫ڀ حٿڄيڃي ڃؼڀيخ ٿټنيخ ڀٶ رلخٿو، رلغ ٬ي طـو ريخ رٿٺ حٿڄي

56

حٿڄؤٿش ڃس ٳ ٯ ىح حٿټظخد رڄخ اح ٻخنض ط ا رؤٻؼ ڃن ڃي ڃؼڀيخ، ى حٿ٨خى ڃن ]...[

ٻځ حٿخف حٿٴخپ ٿي حٿڄنٲ كغ زو ىه حٿڄؤٿش ريخ اح ؿي حٿڄخء رؤٻؼ ڃن ػڄن حٿڄؼپ ىپ نظٸپ اٿ

ؿي حٿٷزش ٳ حٿټٴخس حٿڄطزش رؤٻؼ ڃن ػڄن حٿڄؼپ ىپ نظٸپ ٳو اٿ حٿځ؟ ٳ ٻپ ڃنيڄخ حٿظڄڂ، رڄخ اح

ىح ى حنذ، څ ڃن ؿي ڃي ٴش اڅ ٻخنض أ٫ڀ ڃنو رظخ ٻؼ ڃي أڃؼخٿيخ ٫خىه نز (. 1)ٷڅ

حٿڄئڃنش، أػ ٿټڅ طؿو أڅ طلپ ٿو حڃش، نظٴخء حٿ١ كنج، ٳبنو يٵ ٫ڀو حظ٤خ٫ش ٿنټخف

ؿو : أڃخ اح ٿڂ طؿي حٿلس ا رؤٻؼ ڃن ڃي أڃؼخٿيخ ٳٴ ؿح حڃش ؿيخڅ. ٿڄؼڀيخ ٳ حٿ٬خىس ٬ي ٳخ

ؿو حٿڄن٪، . حٿـح، اڅ رٽ حٿڄخٽ ٫ڀ ىح حٿؿو حطٱ ٿو ى ڃن حٿٴو، ٿڄخ ٳو ڃن حٿڄٸش رظلڄپ حٿزن

ػپ ىه حٿڄخس ٳ حٿنټخف ڃڄخ طٸظ٠يخ حٿ٬خىس ٳبنو ظ٬ڀٶ رو أٯح ٻڀش نظٴ انو ڃظ٤٪ ٳخنظٴ، څ ځ

ٿ٬پ . اڅ ٻخنض حٿڄخس رٸي ٻؼ ٬ي رٿو احٳخ ؿخ نټخف حڃش، ا ٳ: ط٢ ڃظ٢ ٳٸخٽ. ڃ٬يخ حٿزن

ذ أڅ ٿيه حٿڄؤٿش ن٨خث . حٿڄنٲ كخٽ ىح حٿڄ٬ن ر٬زخطو، ٿټنيخ ٯ حٳش رخٿيٿش ٫ڀو ٻڄخ ٫ٳض

ڃخ ٿ ؿي حٿحكڀش ٳ حٿلؾ ڃخ ري ڃنو رؤي ڃن ػڄن حٿڄؼپ، : ٯ حٿڄؤٿظن حٿڀظن ٻىڄخ حٿخف، ڃنيخ

ڃخ ٿ ؿي حٿخط ٳ حٿس رؤي ڃن ػڄن حٿڄؼپ، ٳيپ ـذ حٿحء، : ٳيپ ـذ حٿحء، أځ ٸ٢ حٿلؾ؟ ڃنيخ

. أځ ڀ ٫خخ؟ ٯ ٿٺ

( ڃىخ)

. )*( 137: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

57

ٷي زٶ أڅ حٿڄوظخ حٿؿد ڃخ ٿڂ ٬ي اؿلخٳخ، ٳٸ٢ ٿڄخ ٳو ڃن حٿ٠، نز .[ ٳ حص حٿ٬ذ اټخٽ]

ـ ٷحءطو رخٿڄيڄڀش حٿڄ٬ـڄش، ڃن حٿ٬ڀ ( أ ڃن ٯڀض: )ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ. أڅ ټڅ حٿلټڂ ىنخ ٻٿٺ

ٿ ٷي ٫ڀ كس حص ٫ذ : أ(. ٳ حص حٿ٬ذ اټخٽ: )ٷٿو. ظٸخرخڅ ٳ حٿڄ٬نأ ڃن حٿخىس، ىڄخ

ڃن حنظٴخء ١ نټخف حڃش، نو : ٻخٿزخء حٿڄـڃش، ٳٴ ؿح نټخف حڃش ٳ ىه حٿلخٿش اټخٽ، نؤ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ټڅ ٿٺ ڃ٪ حٿڄپ ڃن أڅ ڃٸى حٿنټخف ىٳ٪ حٿيس، انڄخ. ڃظ٤٪ ٿنټخف حٿلس حٿڄئڃنش، ٳڄن٪ ڃن نټخكيخ

نو اڅ ؿخ حٿٴن رخٿ٬ذ ىنخ ٿ طؿيخ . حٿٸڀز، ى ڃنظٲ ىنخ، ٿؿى حٿنٴس ٣ز٬خ، ٳ نيٳ٪ هٱ حٿ٬نض

ٿڂ ٬ڀڂ رخٿ٬ذ ا ر٬ي حٿ٬ٸي ؿخ نټخف حڃش، حٿڄٸيځ كٶ، ٣ٵ حٿن رؼزص حٿوخ رخٿ٬د، ى

ڃن ٿڂ : *)٫ڄځ ٷٿو ط٬خٿ: ٳبڅ ٷپ. ىٿپ ٫، ى ڃنظٲظنخٽ س حٿنح٩، ٳبهحؿيخ لظخؽ اٽ

ىثپ حٿٴن رخٿ٬ذ أه ڃن ىح حٿؿو ٳظٸيځ، أڃخ رخڅ : ٷڀنخ. ٸظ٠ اهحؿيخ( 1(*)ظ٤٪ ڃنټڂ ٣

حٿڄڃش، ٳنو اح ؿخ ٳن نټخف حص حٿ٬ذ حڃظن٪ حٿٸٽ رظلظڂ طـيخ ٿ ٿڂ طټن ڃنټكش، ٳبنو ٿ ؿذ

ح٫ڀڂ أڅ ٫زخس حٿڄنٲ ٻخٿڄظيحٳ٬ش، ٳبنو ؿځ رؤنو . حء حٿنټخف ٿؿزض حظيحڃظو ر٤ٶ أٿ، ىح أٷحرظي

اح ٷي ٫ڀ طٸخء ؿخ ٿو نټخف حڃش، طىى ٳ حص حٿ٬ذ ڃ٪ أنيخ خڃڀش ٿڀطٸخء، ٳبڅ حٿطٶ ڃن حٿ٬د

. حٿڄـس ٿڀٴن ٻڄخ ؤط اڅ خء حهلل ط٬خٿ

( ىخڃ)

. )*( 25 :حٿنخء( 1)

58

ٷي ٬ظ ٿو رؤنو أحى رحص حٿ٬ذ ڃخ .[ ٿ ٻخڅ ڃٴڀخ ض رخٿڄئؿپ أٷپ ڃن ڃي حٿڄؼپ ٿڂ طنټق حڃش]

٫يح حٿطٸخء ٳ طيحٳ٪، ٿټن ٷي ؤٽ ٫ن حٿٴٵ رنيڄخ رن ٯىخ ڃن حص حٿ٬د، ٳـخد رؤڅ حٿطٶ ڃخن٪

ڃ٬و ڃنظٲ، روٱ نل حٿـنڅ حٿـحځ حٿز، ى ڃن حٿ١ء ٷز، ٳڄ٤ڀد حٿنټخف ى حٿ١ء ٷز

ٿ ٻخڅ ڃٴڀخ ض رخٿڄئؿپ أٷپ ڃن ڃي : )ٷٿو. ٬ٲ، ڃنٸ رخٿطٶ حٿ٬ڄ حٿ٬ؽ حٳ٠خء

. نز أڅ ٸأ ڃٴڀخ رخٿظوٴٲ ٿڄپ ڃن ٻخڅ ٯ ٷخى ٫ڀ حٿڄي ٿڂ لټڂ رظٴڀو(. حٿڄؼپ ٿڂ نټق حڃش

ه ڃظ ٻخڅ ٯ ٷخى ٫ڀ ٣ٽ حٿلس ٿٴٸه أ ٿڀلـ ٫ڀو رخٳ، ٳؿي كس ط رڄي اڅ: ٳٸو حٿڄؤٿش

ڃئؿپ اٿ أؿپ ظٷ٪ حٿٸيس ٫ڀو ٫ني كڀٿو، حٿڄي حٿ ض رو ي ٫ڀ ڃي أڃؼخٿيخ، ٿڂ نټق حڃش

ڃن ىح، ڃن أنو پ ٳ حٿلټڂ ن٨ نؤ . ٫ني حٿڄنٲ ؿذ ٫ڀو نټخكيخ، نو ڃظ٤٪ ٿڀلس كنج

ٷي يٵ ؿخإه ٳ كٽ حٿڄءس رن، ٷي ى ٳ . حٿڃش رخٿين حٿڄؿذ ٿڀڄ٤خٿزش ٫ني حٿلڀٽ

ٷذ ڃن ٿٺ ڃخ اح ؿي ڃن ز٪ ڃنو نجش ڃخ ٴ ريحٷيخ، أ ". ىڂ رخٿڀپ ڃٿش ٳ حٿنيخ " حٿين أنو

و ٿٺ، ٫يځ حٿؿد ٳ ىه حٿڄخثپ ٻڀيخ ٷ، ٳـ نټخف ؿي ڃن ظؤؿه رؤؿس ڃ٬ـڀش طٴ رو أ ٶ

ٳڀ . حٿڄخٽ حٿخثذ ڄن٪ نټخف حڃش، څ خكزو ڃڀلٶ رخٿٴٸ، ٿيح ـ ٿو أه حٿٻخس: أ: ٳ٫خڅ. حڃش

ؿي ڃن ز٬و نجش اٿ أؿپ، ڀذ ٫ڀ حٿ٨ن ٽ حٿڄخٽ حٿخثذ ٫ني

59

حٿلڀٽ، ٳٴ .[ ٿزش حٿيس ٬ٲ حٿظٸ، ٳڀ حنظٴ أكيىڄخ ٿڂ نټق حڃشهٱ حٿ٬نض انڄخ لپ رٮ]

ـذ ر٪ حٿڄټن حٿوخىځ ڃخ ؿ ڃـحىڄخ، : د. ٻح حٿٴ اح أؿپ ڃخ ٻٿٺ. حٿؿد ن٨

ح٫ڀڂ . ٱ ٿٺ اٿ ٣ٽ حڃش ٫ڀ أٷد حٿؿين، څ ڃڀٺ ٿٺ نخٳ حٿٴٸ، حٿٴٸ ٯ ڃظ٤٪

كخؿش اٿ ٻڅ ڃخ ط رو حٿلس ڃئؿ أٷپ ڃن ڃي حٿڄؼپ، ٻڄخ ٳ ٫زخس حٿټظخد، رپ ڃي حٿڄؼپ أنو

أڃخ ٿ ٿڂ ط ا رڄخ حى، ٳبنو زن ٫ڀ أنو ٿ ؿي كس ط ا رڄخ حى ٫ڀ ڃي أڃؼخٿيخ . أ٠خ ٻٿٺ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

طٷ٪ ٫ني آه حؿپ حٿظڄټن ڃن أىحء ى ٷخى ٫ڀو ىپ ـ نټخف حڃش أځ ؟ ري أڅ ټڅ رلغ

هٱ حٿ٬نض انڄخ لپ : )ٷٿو. حٿڄي، ا ؿخ نټخف حڃش ؿيخ حكيح، ٫زخس حٿټظخد هخٿش ڃن ٿٺ

ٿٺ ٿڄن ه حٿ٬نض : *)ٷخٽ حهلل ط٬خٿ(. رڀزش حٿيس ٬ٲ حٿظٸ، ٳڀ حنظٴ أكيىڄخ ٿڂ نټق حڃش

أ٣ڀٶ ٫ڀو حٿ٬نض ڃن كغ أنو . انو حٿيٹ، حٿڄحى ىنخ حٿنخ: ىيس، ٸخٽحٿڄٸش حٿ: حٿ٬نض ٿش( 1(*)ڃنټڂ

زذ حٿڄٸش حٿيٹ رخٿلي ٳ حٿينخ حٿ٬ٸرش ٳ حهس، ٳوٱ حٿ٬نض ى طٷ٪ ڃٸخٳش حٿنخ ٫ڀ زپ

څ ٷض حٿنيس، انڄخ ظلٸٶ ٿٺ رڀزش حٿيس، ٬ٲ حٿظٸ، ٳڄن ٯڀزض يطو ٷپ طٸحه ٳي هخثٲ، ځ

ٻح ڃن ٯڀزض يطو . يطو ٿو حؿ ٫ن حٿٷ٩ ٳ حٿنخ ڃن ىن أ ڃءس أ كخء ٳي ٯ هخثٲ

ٷ طٸحه، نو و حٿ٬نض، ٿټن ٿ ٻخڅ طٹ حٿٷخ٩ ٳ كٶ ىح رلغ ـ ح ڃخ ييح ٿڂ

. ز٬ي حٿٸٽ رـح نټخف حڃش، ٫زخس حٿټظخد ڃ٤ڀٸش

( ىخڃ)

. )*( 25: حءحٿن( 1)

60

ـ . حٿٸخى ٫ڀ ڃڀٺ حٿڄن وخٱ حٿ٬نض ٳ ظه، ٿ أ ر٬ي نټخف حڃش ٿڂ طلځ حڃش]

: ٷٿو.[ ٿڀ٬زي ٿڃش أڅ ٬ٸيح نټخكخ ريڅ اڅ حٿڄخٿٺ، ٳبڅ ٳ٬پ أكيىڄخ رينو ٷٲ ٫ڀ حؿخس ٫ڀ أ

اڅ هٱ حٿٷ٩ ٳ حٿنخ نيٳ٪ ر١ء : ؿيو(. ظهحٿٸخى ٫ڀ ڃڀٺ حٿڄن وخٱ حٿ٬نض ٱ)

لظڄپ حٿـح، نو ظ٤٪ ٣ٽ . حٿڄڄڀٻش، ٳظلظڂ حإىخ ٿ ٿڂ طټن ٳ ڃڀټو، ـ ٿو نټخف حڃش

ٿ ٻخنض : ٳ٩. كس، ىح ى حٿ١ ٳ حش، حٽ أٷ، څ هٱ حٿ٬نض ١ أ٠خ، ى ڃنظٲ ىنخ

ڄڀټيخ ٯ ڃلڀڀش ٿو، ٳبڅ ٻخنض ٷڄظيخ طٴ رؼڄن أڃش ظ ريخ أ ڃي كس، ٿڂ ټن ىنخٹ ڃخ حڃش حٿظ

ٿ أ ر٬ي نټخف حڃش ٿڂ طلځ : )ٷٿو. ٸ٢ ڃ٬و ؿد ر٬يخ ٿټنيخ ڃؤٿٳش ٶ ٳحٷيخ ٿڂ نټق حڃش

٣خ ٳ حٿيحځ، ڃ٪ أڅ حٿيحځ أٷ څ ٷ٠ش حش حظح١ ح٫خ ٳ حرظيحء، ىٿپ ٫ڀ ٻنو (. حڃش

ڃن حرظيحء، ٿٺ ٻڄخ أڅ حٿ٬نض ١ ٳ حرظيحء هخش، ٻڄخ أڅ ٻ ڃن حٿ٬يس حٿىس حكحځ ڄن٪ حرظيحء

حٿنټخف ىڅ ىحڃو، حځ ڄن٪ حرظيحء حٿز ىڅ ىحڃو، ٻح طلځ حڃش ٿ نټق كس ر٬ي ڃخ نټليخ

، ٿڂ ٻ حڃش ڃس أه، ٿڂ ټن ڃلظخؿخ اٿ (ٿڂ طلځ: )ڃنٲ ٿ حٷظ ٫ڀ ٷٿو وٴ أڅ حٽ. ٫نينخ

ـ ٿڀ٬زي ٿڃش أڅ ٬ٸيح نټخكخ ڃن ىڅ اڅ : )ٷٿو. ٻىخ، ٿټخنض ڃ٪ حهظخ هخٿش ڃن حٿظټح

ٿٴ٠ٿ ڃن حٿنټخف حهظڀٲ حلخد ٳ أڅ ح(. حٿڄخٿٺ، ٳبڅ ٳ٬پ أكيىڄخ رينو ٷٲ ٫ڀ حؿخس ٫ڀ أ

. ٸ٪ رخ٣، أ ڃٷٳخ ٫ڀ حؿخس ڃن حٿؽ أ حٿؿش

61

ٳخٿٸخثڀڅ رخٿز٤څ ػڂ ٷخٿح رو ٳ نټخف حٿ٬زي .[ ٫ڀ حٿڄٿ ڃ٪ انو ڃي حٿ٬زي نٴٸش ؿظو، ٿو ڃي أڃظو]

ٳخ حهظڀٴح ىنخ، ٳٸخٽ ر٠٬يڂ حٿٸخثڀڅ رٷ٫و ڃٷ. حڃش اح رخى أكيىڄخ اٿ حٿ٬ٸي رنٴو ريڅ اڅ يه

، ى (1)حهظخه حٿڄنٲ ىنخ ٳ حٿڄوظڀٲ : رٷ٩ ىح حٿنټخف ڃٷٳخ، ٳبڅ أؿخه حٿي ق، ا ر٤پ

ٿٺ اٿ : " ؤٿظو ٫ن ڃڄڀٹ طؽ ر اڅ يه ٷخٽ: حق، ٿلنش حس ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ، ٷخٽ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

اڅ ٻځ : ح٤د ٻځ حرن اى ٳٸخٽ ٳ أٿو ڃخ كخڀو(. 2" )حٿي اڅ خء أؿخ، اڅ خء ٳٵ رنيڄخ

ٷي رنخ ٳخى ٿٺ ٳڄخ ڃ٠، ػڂ كټڂ رز٤څ : حٿن ڃزن ٫ڀ ڃىزو ڃن أڅ حٿ٬ٸي ٸٲ ٫ڀ حؿخس، ٷخٽ

ٷي لظؾ رڄخ ى ٫ن . ، ٻڀش حٿټز ڃڄن٫ش(3)حٿ٬ٸي ىنخ ڃن أڀو ڃلظـخ رؤنو ڃني ٫نو ٳټڅ ٳخيح

، ـخد رڄن٪ حٿني أ، (4" )أڄخ ڃڄڀٹ طؽ ر اڅ ڃه ٳنټخكو رخ٣پ : " حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

. رخٿـڄڀش ٫ڀ أنو رڄنٿش حٿزخ٣پ، ا ظطذ ٫ڀو أػه رڄـىه ػخنخ ڃـخح ٣ڀزخ ٿڀـڄ٪ رنو رن ڃخ زٶ

اح أڅ حٿڄٿ ٿ٬زيه ٳ حٿنټخف ق (. ڃي أڃظو٫ڀ حٿڄٿ ڃ٪ انو ڃي حٿ٬زي نٴٸش ؿظو ٿو : )ٷٿو

ٻخڅ حٿڄي ٳ ڃش حٿي، ٻح نٴٸش حٿؿش ٫ڀ أي حٷحٽ ٿلخد، څ حٿ٬زي ٿڄخ ٿڂ ظ ڃڀټو

حڃظن٪ ط٬ڀٶ حٿؿد رو، ٿڄخ ٷ٪ حٿنټخف للخ ٿڃو حٿلټڂ رؼزص حٿڄي حٿنٴٸش، ڃظ٬ڀٶ ٿيڄخ ا حٿي

ٻخف ٳظ٬ن ؿريڄخ ٫ڀو، څ حڅ ٳ حٿنټخف ٿڄن ىح كخٿو ٷي أڅ ٳ حٿن

( ىخڃ)

كيغ 351: 7، حٿظيذ 1675كيغ 350: 3، حٿٴٸو 3كيغ 478: 5حٿټخٳ ( 2. )569: حٿڄوظڀٲ( 1)

". )*( رخ٣پ " ريٽ " ٫خى : " ٳو 127: 7نن حٿزيٸ ( 4. )305: حٿحث( 3. )1432

62

حٿظحځ ٿڄئنظو، ٿڄخ ٻخڅ نزظيڄخ اٿ ؿيخص .[ ٫زي ٻخڅ حٿڄزظيأ ٳ حٿنٴٸش، ٳ حٿڄي اټخٽاؿخس ٫ٸي حٽ]

ٿ ؽ حٿي أڃظو ق . أڃحٽ حٿي ٫ڀ كي حء ؿذ حٿلټڂ رؼزطيڄخ ٳ ڃش حٿي، ڃظنخ٩ حٿظؿق

څ حٿڄي حٿ ى ٳ ڃٸخرپ حٿز٠٪ حٿنټخف ٷ٬٤خ ٻخڅ حٿڄي ٿڀي، څ حڃش ر٬٠يخ ڃنخٳ٬يخ ڃڄڀٻش ٿو، ٳټ

ٿڄخ كټڂ رؤڅ ٫ٸي حٿڄڄڀٹ ٸ٪ (. اؿخس ٫ٸي حٿ٬زي ٻخڅ حٿڄزظيأ ٿو ٳ حٿنٴٸش، ٳ حٿڄي اټخٽ: )ٷٿو. كٸخ ٿو

ڃٷٳخ ٫ڀ اؿخس حٿي ٸ٪ رخ٣ ڃن أڀو، ٳ٩ ٫ڀو ڃخ اح ٻخڅ حٿڄڄڀٹ حٿ٬خٷي ٫زيح أؿخ حٿڄٿ

اڅ حٿڄٿ اح أؿخ حٿ٬ٸي ٻخنض حؿخس : طلٸٸو. څ حٿڄزظيأ ٳ حٿنٴٸش، طىى ٳ حٿڄيانو ٻخ: نټخكو ٳٸخٽ

حٿحٷ٪ ٷزپ حٿ٬ٸي، ٳق رو حٿ٬ٸي ٻڄخ زٶ طؼزض رو حٿنٴٸش ڃ٪ كٽ حٿظڄټن ڃن حٿؿش : ٻخڅ حٿڄزظيأ، أ

څ حؿخس رخٿنزش اٿو ٻخڅ حٿڄزظيأ، أڃخ حٿڄي ٳٴ ٻ. ٳ ڃش حٿي، څ ؿريخ أػ حٿنټخف حٿؼخرض رخڅ

ڃن أڅ حؿخس ٿڄخ ٣أص ٫ڀ : ٳؼزض ٳ ڃش حٿ٬زي ٫ڀ أنو ظز٪ رو اح أ٫ظٶ، أ ٳ ڃش حٿي اټخٽ نؤ

حٿ٬ٸي ر٬ي طڄخڃو ٿڂ طؿذ ٳ ڃش حٿڄٿ جخ، ٿٺ څ حٿ٬ٸي ط٠ڄن حٿڄي ٷزپ ي حؿخس، ٳڀڂ ټن ٿو

ؿخس انڄخ طئػ ٳ حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃخ ى ٫ڀو، ڃ٬ڀځ أنو ٿڂ ٸ٪ ٫ڀ أڅ حٿڄي ٳ ڃش څ ح. ط٬ڀٶ رڃظو

ڃن أڅ حٿ رخٿنټخف ڃن حٿڄٿ حٿظحځ ٿڄئنش، ٴظٵ حٿلخٽ ٳ ٿٺ رن ٷ٫و ڃظٸيڃخ . حٿڄٿ

ٿڄڄټن، ى ٻڅ حٿڄي ٳبڅ حٿ٬زي ٿټنو ڄڀٺ ڄظن٪ حٿحڃو رخٿڄي، ٳ ٸ٪ حٿ٬ٸي ا ٫ڀ حٿؿو ح. ڃظؤهح

ٳبح أؿخه ػزض حٿڄي ٳ ڃظو ٻڄخ ٳ حڅ ٷزپ حٿ٬ٸي حء، ىح . ٫ڀ حٿي، ٳٸ٪ ڃٷٳخ ٫ڀ ىح حٿؿو

. أق

63

لظڄپ ػزص حٿڄي حٿنٴٸش ٳ ٻذ حٿ٬زي . ٿ ط٬يى حٿڄخٿٺ حٳظٸ اٿ اڅ حٿـڄ٪ ٷزپ حٿ٬ٸي، أ اؿخطيڂ ر٬يه]

حٿـحد ٫ڄخ زٶ أڅ حٿ٬ٸي اڅ ٿڂ [ ٠ڄن حٿي، رپ ـذ أڅ ڄټنو ڃن حٻظخد،رق طـخطو،

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿ ط٬يى حٿڄخٿٺ حٳظٸ اٿ : )ٷٿو. ظ٠ڄن ػزص حٿڄي ٳ ڃش حٿي، ا أنو ڄظن٪ ٷ٫و ا ٻٿٺ، ٿڄخ ٷڀنخه

حكي ڃنيڂ ڃخ ٬ظز ٳ څ ٻپ حكي ڃنيڂ ڃخٿٺ، ٳ٬ظز ٳ ٻپ (. اڅ حٿـڄ٪ ٷزپ حٿ٬ٸي، أ اؿخطيڂ ر٬يه

لظڄپ ػزص حٿڄي حٿنٴٸش ٳ ٻذ حٿ٬زي : )ٷٿو. حٿڄخٿٺ حٿحكي، كنج ٳ٩ ٫ڀيڂ حٿڄي حٿنٴٸش رخٿلش

اڅ ڃخ : ٻ حٿخف حٿٴخپ ڃخ كخڀو(. رق طـخطو، ٠ڄن حٿي رپ ـذ أڅ ڄټنو ڃن حٻظخد

څ ٻه حٿڄنٲ ٳ حٿڄ٤ڀذ حٿوخڃ ٳ حكټخځ ځ

انفصم انثانج في األونياء

ڃن أڅ حٿڄٿ اح أڅ ٿ٬زيه ٳ حٿنټخف أ٣ڀٶ ػزض ٷي ڃي حٿڄؼپ ٫ڀ حٿڄٿ ٿ نټق رؤي ڃنو، ٿڂ ټن

ڃخ ٻه ٯ حق (. 1)طؿلخ ڃخن٬خ ڃن حٿنٸ، أ أنو ؿ٪ ٫نو اٿ ٻڅ حٿڄي حٿنٴٸش ٳ ٻذ حٿ٬زي

. ح ٻڅ حٿڄي حٿنٴٸش ٳ ٻذ حٿ٬زي رلخٽ، ٳبنو ٿڂ ٻ ٿٺ ا حكظڄخا ٿ ٳ ٻڃو ڃخ يٽ ٫ڀ حهظ

. ٷي ٻ ٷزڀو ر اڅ ٫ڀ حٿڄٿ ڃ٪ انو ڃي حٿ٬زي نٴٸش ؿظو، ٳټٲ ټڅ ىح ؿ٫خ ٫ڄخ زٶ

څ حٿ٬ڄپ ذ أڅ حكظڄخٽ نخٳ س حٿـځ، نو ڃ٪ طؿق أكي حٿ٤ٳن ـ ٻه رس حٿـځ ٿظ٬

. رو ڃلخٿش

( ىخڃ)

. 138: 3ح٠خف ( 1)

64

اح ٫ٳض ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أنو لظڄپ ػزص حٿڄي حٿنٴٸش ٳڄخ اح أڅ حٿي ٿ٬زيه ٳ حٿنټخف ٷزپ حٿ٬ٸي، أ أؿخه ]...[

ر٬ي ٷ٫و ٳ ٻذ حٿ٬زي اڅ ٻخڅ ٻخزخ، ٻڄخ ٳ حكظ٤خد حكظخ، ڃخ لڀو رن٬ش أ كٳش ٿ

اڅ حٿڄي : ، ؿيو(1)ى حهظخ حٿن ٳ حٿڄز١ . رخٻظخد حٿنخى ٳ رق طـخطو اڅ ٻخڅ طخؿح

حٿنٴٸش ڃن ٿحځ حٿنټخف، ٻذ حٿ٬زي أٷد ء اٿيڄخ، ٳبڅ ٯخش ٻذ ٻپ انخڅ ى حٿٱ ٳ ڃئنو

رؤڅ حٿين ري ٿو ڃن ڃش ٬٠ٲ. حطو، حٿ٬خىس ؿخش رٿٺ ٳنٽ حٿلخٽ ٳ ٿحځ حٿنټخف ٫ڀيخ

٫ڀ حٿٸٽ رٿٺ ٳ وٴ أنيڄخ . ظ٬ڀٶ ريخ، ڃش حٿ٬زي ٿض أى ٿٿٺ، ٳ ري ڃن ط٬ڀٸو رڃش حٿڄٿ

ري ٳ حٿڄي ڃن . ظ٬ڀٸخڅ رټپ ٻذ ٿڀ٬زي رپ رڄخ ٻخڅ ر٬ي حٿنټخف ٳبڅ حٿخرٶ هخ رخٿڄٿ ٻخث أڃحٿو

ري ٳ حٿنٴٸش ڃن حٿظڄټن، ٳ . ٿټذ حٿحٷ٪ ر٬ي حٿلڀٽ ىڅ ڃخ ٷزڀو، ٿڄخ ٷڀنخهكڀٿو، ٳڀ ٻخڅ ڃئؿ ط٬ڀٶ رخ

ڃن ىح ٬ڀڂ أنو ٿ ٻخڅ طخؿح ٿڂ ظ٬ڀٶ رأ حٿڄخٽ، رپ رخٿرق حٿلخپ ر٬ي . ط٬ڀٶ ٿيخ رخٿټذ حٿڄظٸيځ ٫ڀو

إى ڃنو حٿنٴٸش اڅ ٳ ٣ٶ حٿٱ اٿ حٿڄي حٿنٴٸش اڅ ن٨ ٳ حٿلخپ ٻپ ځ، ٳ. حظلٸخٵ كخ

ريخ، ٳبڅ ٳ٠پ ء ٱ اٿ حٿڄي، ىټح كظ ظڂ حٿڄي ػڂ ٱ حٿٴخپ ڃن حٿنٴٸش اٿ حٿي،

ٿ ٳڀ حٿي حهظض حٿؿش رٸي حٿنٴٸش حٿڄي ڃن ٻذ حٿ٬زي، ٫ڀ حٿٸٽ . يه ٿڄخ ظـيى ڃن حٿنٴٸش

٠ڄن حٿي رپ ـذ أڅ ڄټنو : )ٷٽ حٿڄنٲ. شرټنيڄخ ٳ ڃش حٿي ى أكي ٯڃخثو ٳظ٠د رخٿق

طنٸق ( ڃن حٻظخد

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( ىخڃ)

. )*( 167: 4حٿڄز١ ( 1)

65

ٿڀٸٽ رؼزطيڄخ ٳ .[ لظڄپ أٷپ حڃن ڃن ٻزو نٴٸش ڃو. ٳبڅ حظويڃو ڃخ ٳؤؿس حٿڄؼپ ٻخؿنز]

حٿڃش، ٻڄخ ٿ ڄن ڃخ ٫ڀ حٿ ١ حىحء ڃن ٻذ حٿ٬زي، ٳبڅ ط٬ڀٶ حٿلٶ رڄخٽ ڃ٬ن نخٳ حٿؼزص ٱ

ٿڄخ ٿڂ ټن ٿڀڄي حٿنٴٸش ٫ڀ ىح حٿٸٽ ط٬ڀٶ رڃش حٿي، رپ . ڃخٽ ر٬نو، ٻڄخ ٳ حٿىن طٻش حٿڄض

ڃظ٬ڀٸيڄخ حٿټذ، ٻڄخ أڅ ڃظ٬ڀٶ أ حٿـنخش ى ٷزش حٿ٬زي ىڅ ڃش حٿي، ن حٿڄنٲ ٫ڀ ٿٺ، رن أنو

. ى طڄټنو ڃن حٿټذ رڄ٬ن طوڀظو ٿټظذ، ظ١ انو، څ حڅ ٳ حٿنټخف ظي٫ ٿٺـذ ٫ڀ حٿ

ٷي ظىڂ . ڃٸظ٠ ىح أنو ظ١ حڅ ٳ حٿظـخس رويخ، رپ اڅ أطـ كنج ق ط٬ڀٸخ رخٿرق

ؿظو ررلو، ح٫ظزخ حڅ ٳ ٿ ٻخڅ ڃؤنخ ٿو ٳ حٿظـخس ط٬ڀٶ أ٠خ حٿڄي نٴٸش : ڃن ٷٽ حٿخف حٿٴخپ

حٿظـخس : ٿ ڃن ٿحڃيخ حٿظٱ ٳ ڃخٽ حٿڄٿ، ا أڅ ٸخٽ. ، ٳڀ ر٨خى(1)حٿلش، ٳبڅ ٿٺ ڃحى ٿو

ـذ : ٳ٩. ري ٳيخ ڃن حٿحء، ري ڃن ػزص حٿؼڄن ٳ ڃش حٿڄٿ، ىح ڃڄخ ـذ حٿظٷٲ ٳو ٫ڀ انو

ٳبڅ حظويڃو ڃخ ٳخؿس حٿڄؼپ ٻخؿنز، لظڄپ أٷپ حڃن : )ٷٿو. ٿ٬خىس٫ڀو طوڀظو ٿظڄظخ٩ رڄـ ح

ىح ٳ٩ ٫ڀ حٿٸٽ رؼزص حٿڄي حٿنٴٸش ٳ ٻذ حٿ٬زي ؿد طوڀظو ٿٻظخد، (. ڃن ٻزو نٴٸش ڃو

ڃخ حظويځ، نو انو ٫ڀ ىح حٿٸٽ ٿ حظويڃو حٿي ڃخ ٿڂ ڀظځ رڀحځ حٿنټخف ؿذ ٫ڀو حٿځ ٽ: طلٸٸو

. ٿڄخ أڅ ٳ حٿنټخف ٳټؤنو أكخٽ ٫ڀ ٻزو، ٳبڅ ٳطو ٣ٿذ ر٬ ڃخ حظٳخه ى أؿس حٿڄؼپ ٻڄخ ٳ حؿنز

( ىخڃ)

. )*( 139: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

66

لظڄپ أڅ ـذ أٷپ حڃن ڃن أؿس.[ لظڄپ ػزص حٿنٴٸش ٳ ٷزظو، رؤڅ زخ٩ ٻپ ځ ڃنو ؿء ٿڀنٴٸش]

أڃخ اح ٻخنض . حٿڄؼپ حٿڄي نٴٸش ڃو، أڃخ اح ٻخڅ حٿڄي حٿنٴٸش أٷپ ٳ٨خى، ا ـذ ء ٯ ٿٺ

ـت حكظڄخٽ ػخٿغ، ى أڅ ځ . حؿس أٷپ، ٳڅ حٿ حظٳخه حٿي ى ٷي حؿس، ٳ ځ أٻؼ ڃنو

حٷد طٴ٬خ ى ؿد أٷپ . ٴ رٿٺ نٴٸش ڃيس حظويحځ ٻخثنش ڃخ ٻخنض، نو رڄخ ٻخڅ ټظذ ڃخ

ذ أڅ حٿڄي ىن كخ، نو . ح٫ڀڂ أڅ حٿڄنٲ ٿڂ ٻ ٳ ىح حكظڄخٽ نٴٸش ڃو: حڃن

حٿٴ، ٳبح ٳض رو حؿس ط٬ن ٳيخ اٿو ڃ٪ حٿنٴٸش ٻؤنو انڄخ ټض ٫نو حٻظٴخء رڄخ طٸيځ ح٫ظڄخىح ٫ڀ

لظڄپ ػزص حٿنٴٸش ٳ ٷزظو، رؤڅ زخ٩ ٻپ ځ : )ٷٿو. حكظڄخٽ ٻنيخ ٳ ٷزظو٧ي حٿلخٽ، ٻح ٳ٬پ ٱ

اڅ نٴٸش ٻپ ځ طؼزض ٳ ٷزظو، ٳزخ٩ ڃنو ؿء ڃخ ٴ : ىح حكظڄخٽ ػخٿغ ٿظ٬ڀٶ، طلٸٸو(. ڃنو ؿء ٿڀنٴٸش

حٿي، خٿش حٿزحءس، اڅ حٿنٴٸش حؿزش ڃلخٿش ٿض ٫پ: ؿو. رخٿنٴٸش، طن ٿيخ ڃنٿش أ حٿـنخخص

ط٬ڀٸيخ رټزو ط٬ڀٶ ٿڀحؿذ رڄخ ٿ رڄ٬ڀځ حٿلٽ، ٳظ٬ن ط٬ڀٸيخ . ٫ڀ حٿ٬زي، نو ٿ أى ٿٿٺ

ٳ٬ڀ ىح اڅ ؿي حٯذ ظ ٻپ ځ ڃنو ؿء رٸي حٿنٴٸش حٿحؿزش ٿٿٺ . رخٿٷزش رڄٸظ٠ حٿز حٿظٸڂ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

رپ ( لظڄپ أٷپ حڃن: )ٿ ٫ي ٿٸٿو( كظڄپ ػزص حٿنٴٸش ٳ ٷزظو: )ح٫ڀڂ أڅ ٷٿو. حٿځ ؿذ ر٬و

ٻڄخ ( لظڄپ ػزص حٿڄي حٿنٴٸش ٳ ٻذ حٿ٬زي: )ى ٫يپ ٿٸٿو

67

ٿ ٷ حٿټذ، أ ٿڂ ټن ح ٻذ حكظڄپ ػزص حٿنٴٸش ٳ ٷزظو ٳ ڃش حٿڄٿ، أڅ ظو رن حٿز ]

ى ٧خى ٫ني [ ٿ حظطو ؿظو أ حطيزظو ٷزپ حٿيهٽ ٸ٢ نٲ حٿڄي حٿ. حٿٴن اڅ ؿنخه ڃ٪ حٿ٬

ٿ ٷ حٿټذ أ ٿڂ ټن ح ٻذ حكظڄپ ػزص حٿنٴٸش ٳ ٷزظو، ٳ ڃش حٿڄٿ، أڅ ظو : )ٷٿو. حٿظؤڃپ

رنٴٸش ؿظو، ڃخ زٶ ى كټڂ ڃخ اح ٻخڅ حٿ٬زي ٻخزخ ٻزو حٱ(. رن حٿٴن حٿز اڅ ؿنخه ڃ٪ حٿ٬

. ىح رخڅ كټڂ ڃخ اح ٻخڅ ٻزو ٷخح ٫نيخ أٿڂ ټن ٿو ٻذ أ، ٷي ٻ حٿڄنٲ ٳو حكظڄخص ػػش

: حٿؼخن. ػزص حٿنٴٸش أ ڃخ ٷ حٿټذ ٫نو ڃنيخ ٳ ٷزظو، طن ٿڀ١ء ٳ حٿنټخف ڃنٿش حٿـنخش: أكيىخ

ٿڃظو ٿحڃو، ڃظنخ٩ اٯحء حٿنټخف ٫ن حٿنٴٸش، انڄخ ٷيڃنخ ػزطيخ ٳ ڃش حٿڄٿ، نو ٿڄخ أڅ ٳ حٿنټخف

طو حٿؿش رن حٿز ر نٴٸش : حٿؼخٿغ. حٿټذ، نو أٷد ء اٿيخ، ٳبح حنظٴ ط٬نض ڃش حٿڄٿ

. كخه، رن حٿٴن اڅ ؿنخ حٿٴن ٿڀڄأس اح أ٫ ؿيخ حٿل ٫ن حٿنٴٸش، ؤط طلٸٸو اڅ خء ط٬خٿ

ٿڂ ٻ حٿڄنٲ كخٽ حٿڄي ڃ٪ حٿٸ، ٻح ٿڂ ٻه ٳ حكظڄخٽ ػزص حٿنٴٸش ٳ ٷزظو، ٳڄټن أڅ

ٿټن ٳ اػزخص حٿٴٵ رن حٿڄي حٿنٴٸش . ڃـت ٿٺ ٳو، اڅ ټڅ ٫ڀ ٿٺ حٿظٸي ىنخ ٫ڀ حٿ٬زي ظز٪ رو

ٿڄٿ ربنو ٳ حٿنټخف، أڃخ ٫ڀ حٿٸٽ رخٿؼزص ٫، ىح ٻڀو رنخء ٫ڀ أڅ حٿڄي حٿنٴٸش ؼزظخڅ ٳ ڃش ح

ٿ حظطو ؿظو، أ حطيزظو ٷزپ حٿيهٽ ٸ٢ نٲ حٿڄي : )ٷٿو. ٳبڅ ٿٺ خٷ٢

68

ڄنو حٿي أ ؿڄ٬و، ٳبڅ حظطو رخٿڄي حٿڄ٠ڄڅ ر٤پ حٿحء اڅ أٸ٤نخ حٿـڄ٪ كح ڃن حٿي، ا ]

ٷي زٶ أنو اح ڃڀٺ أكي (. حٿ ڄنو حٿي أ ؿڄ٬و[ ٪ ٫نٸ١ حٿ٬ رلټڂ حٿٴن ٸظ٠ ٫حء حٿذ

حٿؿن حه أ جخ ڃنو حنٴن حٿنټخف، ٳبح ڃڀټض حٿؿش حٿلس ؿيخ حٿڄڄڀٹ حء أ حطيخرخ أ

ٳبڅ ٻخڅ ٷزڀو ٷي ڄن حٿي حٿڄي، اڃخ رنخء ٫ڀ أڅ حڅ . ٯىڄخ، ٳبڃخ أڅ ټڅ ٿٺ ٷزپ حٿيهٽ أ ر٬يه

حٿنټخف ٸظ٠ ػزطو ٳ ڃظو، أ ٿټنو ٷي ڄنو ٿڀڄأس ر٬ي حٿنټخف كظ خ ٳ ڃظو، ٳبڅ ڃخ ٳ حٿڃش ٳ

اڅ حنٴخم كپ رخٿ٬ٸي حٿـخ : ؿو حٽ: ڃ٠ڄڅ ڃلخٿش، ٳٴ ٸ١ نٲ حٿڄي أ ؿڄ٬و ؿيخڅ

اح كپ رن٪ حٿؿن ٯڀذ ڃن حٿڄٿ، حٿؿش حٿڄٿ ٷخثڂ ڃٸخځ حٿؽ ڃن كغ أنو يه، حٿٴحٵ

اڅ حٿٴٷش كڀض رخٿؿش، حٿي : ؿو حٿؼخن. ؿخنذ حٿؽ ط٤ حٿڄي، ٻڄخ ٿ هخٿ٬يخ ٷزپ حٿڄ

ٳ ىح حٿؿو ٷس، ٳ٬ڀ . حهظخ ٿڀؽ ٳيخ، ٳټخڅ ٻڄخ ٿ أڀڄض ڃ٪ ٻٴه، أ حطيص ڃ٪ اڃو ٷزپ حٿيهٽ

ڃن، ٫ڀ حٽ طى حٿنٲ ٫ڀيخ حٿؼڄن، ٷي ٸ٪ حٿظٸخ اح حطلي ىح طى حٿڄي اڅ ٷز٠ظو ٫ڀيخ حٿغ

ٿ حن٬ټ حٿٴ ٳڄڀٺ حٿل ؿظو حڃش ٷزپ حٿيهٽ، ٳٴ ؿد نٲ حٿڄي أ ؿڄ٬و حٿؿيخڅ . حٿـن

طڄڀٺ حٿي اخه ٸيف . أ٠خ، ٿټن حٿڄظـو ىنخ ؿد حٿـڄ٪، ٷي زٶ ن٨خثه ٳ حٿخ٩ طـيى حځ

. ٳ حظلٸخٷو حٿڄي، ا ٿ أرڀٮ ڃن رٽ حٿؿش ٳ حٿوڀ٪، انڄخ ط٤ ٳ حٿوڀ٪ ٿڀيٿپ، ٳ ڀلٶ رو ٯه

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٳبڅ حظطو رخٿڄي حٿڄ٠ڄڅ ر٤پ حٿحء اڅ أٸ٤نخ حٿـڄ٪ كح ڃن حٿي، ا ٸ١ حٿ٬ رلټڂ : )ٷٿو

حٿٴن ٸظ٠ ٫حء حٿڄز٪ ٫ن

69

څ حٿڄي ڄټن ػزطو ٳ ڃش حٿي، اڃخ رؤڅ ټڅ ي حٿ٬ٸي ربنو ٸظ٠ پ ٷي رنخ أ(. حٿ٬[ حٿ٬،]

. ڃظو، أ رؤڅ ٠ڄنو ٿڀؿش، رنخء ٫ڀ أنو ؼزض ٳ ڃظو ر٬ي ي حٿ٬ٸي، نو ىن ځ ٳق ڄخنو

رخٿين حٿ ٳ ذ أڅ ڃخ ٸڅ رخٿزخٷ ٫ٸي حٿز٪ ڃن حٿ٬ن ى حٿؼڄن، ٳبح رخ٩ حٿي حٿ٬زي ٿڀؿش

ڃؼڀو ڃخ ٿ ىٳ٪ اٿ ٫زيه ٫نخ ڃن أڃحٿو ٿنټليخ ريخ، ػڂ رخ٫يخ اخه رظڀٺ حٿ٬ن، . ڃظو ٳٸي رخ٫و رنٴ حٿڄي

اح طٸ . روٱ ڃخ ٿ رخ٫يخ ر٬ أ٣ڀٶ رلغ ٿڂ ٸيه رټنو حٿ ٳ ڃظو ٿيخ، ٳبنو ٿ ر٬خ رنٴ حٿڄي

ٿ٬زي رنٴ حٿڄي حٿ ٳ ڃش حٿي، أ حٿ ط٬ن ٳ ٫ٸي حٿنټخف ٫ڀ ٿٺ، ٳبڅ حٿؿش اح حظص ؿيخ ح

ڃخ رنخه، ٻخڅ ٿٺ ٷزپ حٿيهٽ رن ٫ڀ لش حٿز٪، ٫يڃو ٫ڀ حٿڄؤٿش حٿخرٸش، ى أڅ حٿؿش اح حظطو

. ى رخ٣پٳبڅ ٷڀنخ رٸ١ حٿـڄ٪ ر٤پ حٿز٪، نو ڀځ ڃنو حٿي، . ٷزپ حٿيهٽ ٸ٢ نٲ حٿڄي أ ؿڄ٬و

انو اح ق حٿز٪ ىهپ ٳ ڃڀټيخ حنٴن حٿنټخف ٳٸ٢ حٿڄي، نو حٿڄٸي، ٳزٸ حٿڄز٪ ر : رخڅ حٿڀځ

ٳلش حٿز٪ طظڀځ ر٤نو، ٿٺ ى ٫ني حٿٴٸيخء، . ٫ ٸخرڀو ٳنٴن، ڃظنخ٩ لش حٿز٪ ريڅ ػڄن

لش حٿز٪ : ٸخٽ. نو ـذ حٿلټڂ رز٤نوڅ ٻڀڄخ ٻخڅ رلغ ٴ٠ لظو اٿ ر٤. ر٤نو ٧خى

حطٴخ٩ حٿنټخف ټنخڅ ڃ٬خ، رپ ټڅ حٿٴن ر٬ي حٿز٪ كٽ حٿڄڀٺ، كنج ٳ ٽ ڃڀټيخ ٫ن حٿيحٵ

ٻڄخ ٿ . ا ر٬ي ڃڀټيخ ٿڀٷزش، ٳ ز٤پ حٿؼڄن نٴخم حٿ٬ٸي، رپ ټڅ أػه حٿؿ٩ اٿ حٿز٪ ريٽ حٿيحٵ

. ىحٵ ٷزپ حٿڄ ػڂ حطيص، ٳبنو ڀڃيخ ٯځ ريٽ حٿيحٵ، ز٤پ حٿز٪حظص ر٬ن حٿ

70

ٿ ؿنخ اڅ حٿڄٿ ر١ ػزص حٿڄي ٳ ڃش حٿ٬زي ٳخظطو رو ر٤پ . ٿ حظطو رو ر٬ي حٿيهٽ ق]

حٿز٪ حطٴخ٩ ٿ رن لش: نخ نٸٽ.[ حٿ٬ٸي، څ طڄڀټيخ ٿو ظڀځ رحءس ڃظو، ٳوڀ حٿز٪ ٫ن حٿ٬

حٿنټخف حٽ حٿڄڀٺ ٫ن حٿيحٵ طوڀپ ڃخڅ، اڅ ٻخڅ ىنخٹ طٸيځ ح٫ظزخ، روٱ حٿس حٿڄٻس ٳ

ىح اح أٸ٤نخ ؿڄ٪ حٿيحٵ رحثيخ اخه، ٿ أٸ٤نخ حٿنٲ هخش، ٳبڅ حٿز٪ انڄخ ز٤پ ٳ . حٿئحٽ

٫حء حٿڄز٪ ٻؤنو ڃي ٫ ٫ن ٻح ٳ ٷٽ حٿڄنٲ ٸظ( ٫حء). حٿنٲ ٳٸ٢، ٿٸ١ نٲ حٿؼڄن

ٿ حظطو ر٬ي : )ٷٿو. ٬ ٫نو، حٿڄنٸٽ ٳ ڃيه ٫ اڃخ ٫حء ڃڄيىح أ ڃٸح ٳڀڂ حٷٲ ٫ڀو

ٿ حظص حٿؿش حٿ٬زي رنٴ حٿڄي حٿڄ٠ڄڅ ر٬ي حٿيهٽ ق حٿحء، ٿٺ څ حٿڄي : أ(. حٿيهٽ ق

ٳٵ ٳ ٿٺ رن أڅ . حٿنټخف ٸ٣و ٿڀځ ٫حء حٿڄز٪ ٫ن حٿ٬ حظٸ رخٿيهٽ، ٳ ڀځ ڃن حنٴخم

نٸٽ رؼزص حٿڄي ٳ ڃش حٿي رخٿ٬ٸي اح ٷ٪ ربنو، رن أڅ نٸٽ رؼزطو ٳ ڃش حٿ٬زي ػڂ ٠ڄنو حٿي، څ

ٿڄٿ ظلٶ حٿ٠ڄخڅ ٿڄخ ٻخڅ نخٷ ٫نينخ ٿڂ ى أڅ ڃش حٿ٬زي طزأ ڃن حٿيحٵ ريهٿو ٳ حٿڄڀٺ، كغ أڅ ح

ٿ ؿنخ اڅ حٿڄٿ ر١ ػزص حٿڄي ٳ ڃش حٿ٬زي ٳخظطو ر٤پ حٿ٬ٸي، څ : )ٷٿو. رحءس ڃش حٿ٠خڃن

أنو ـ ٿٺ، ا ...( ٿ ؿنخ: )ڀف ڃن ٷٿو(. طڄڀټيخ ٿو ظڀځ رحءس ڃظو، ٳوڀ حٿز٪ ٫ن حٿ٬

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿلټڂ : ڄټن أڅ ٬ظ ٿو رؤڅ حٿڄحى رخٿظـ. ٿٺٸظ٠ طؾ( ٳ حٿڄي اټخٽ: )أڅ ٷٿو خرٸخ

. رخٿـح، ٿ رځ ڃن حټخٽ ٳ حٿڄي

71

حٿٿي ٵ اڅ ٻخڅ أرحه ٻٿٺ، ٳبڅ ٻخنخ ٿڄخٿٺ ٳخٿٿي ٿو، ٿ ٻخڅ ٻپ ڃنيڄخ ٿڄخٿٺ ٳخٿٿي رنيڄخ نٴخڅ، ا أڅ ]

ٿٺ ٳڄٸى حٿڄؤٿش انخ اح ؿنخ ٿڀڄٿ أڅ ؤڅ ٿ٬زيه اح ٫ٳض [ ظ٣و أكيىڄخ أ ظ١ حٻؼ ٳڀځ،

ٳ حٿنټخف ر١ أڅ ف ٿڀڄأس رټڅ حٿڄي ٳ ڃظو، ٳنټق ٻٿٺ، ػڂ حظطو حٿؿش رخٿڄي ر٬ي حٿيهٽ

حٿز٪، څ طڄڀټيخ اخه ظڀځ رحءس ڃظو، ڃظنخ٩ أڅ ظلٶ حٿڄٿ ٳ ڃش ڃڄڀٻو ڃخ، نو : ر٤پ حٿ٬ٸي، أ

. كنج ٳوڀ حٿز٪ ٫ن حٿ٬ ٳز٤پ ٿڀځ حٿي! ڃظو ڃڀٺ ٿو ٳټٲ ٬ٸپ أڅ ظلٶ ٫ڀ ڃخٿو ڃخ؟

ؿو حٿ٬يځ أڅ . ؿو ؿح حڅ ٻٿٺ أڅ حٿ٬زي ڄټن ػزص حٿين ٳ ڃظو ريٿپ أنو ظز٪ ر٬ حٿڄظڀٴخص

طڀٴخص ٿڀ٠س كح ڃن خ٩ ڃظو ڃڄڀٻش ٿڀي، ٳ ڄټن ڀيخ رء ڃن حٿيڅ، ٿځ ٫ حٿڂ

حٿٿي ٵ اڅ ٻخڅ أرحه : )ٷٿو. حڃحٽ ٸظ٠ أڅ ټڅ ڃظو ٻڃش ٯه ڄټن ڀيخ رخٿيڅ حهظخح

ٻٿٺ، ٳبڅ ٻخنخ ٿڄخٿٺ ٳخٿٿي ٿو، ٿ ٻخڅ ٻپ ڃنيڄخ ٿڄخٿٺ ٳخٿٿي رنيڄخ نٴخڅ، ا أڅ ظ٣و أكيىڄخ، أ

أڅ حٿٿي اح ٻخڅ أرحه ٷن ټڅ ٷٸخ، ٳبڅ ٻخنخ ٿڄخٿٺ حكي ٳخٿٿي ٿو هٱ ٱ(. ظ١ حٻؼ ٳڀځ

ٿ . ڃلخٿش، اڅ ٻخڅ ٻپ ڃنيڄخ ٿڄخٿٺ ٳخٿٿي رنيڄخ نٴخڅ، نو نڄخء ڃڀټيڄخ ڃش كيىڄخ ٫ڀ حه

حء حٿن حؿڄخ٩ حٿٴٵ رنيخ رن حىڃ ٳ ٿٺ . ٻٿٺ حٿٿي ٳ رخٷ حٿلحنخص، رپ ى ٿڄخٿٺ حځ

. ػزص حٿنذ حٿڄٸظ٠ ٿڀظز٬ش، ؤط ٳڄخ ر٬ي ٳ حهزخ ڃڄخ نزو ٫ڀ ٿٺ اڅ خء حهلل ط٬خٿ

72

ٿ ١ أكي .[ ظز٪ ٳ حٿلش أكي أرو، ا أڅ ظ١ حٿڄٿ ٷظو ٳڀځ، طٸ٢ رخٸخ١ ر٬يه]

ٷخٷو أي ڃن حٿنٲ ٳو ق حٿ١ ٿځ، نو ١ نخٳ حٿڄٿن ٳ ٫ٸي ځ ٻڅ حٿٿي ٿو، أ حظق

ظز٪ ٳ حٿلش أكي أرو، : )ٷٿو. ظنخٿو( 1" )حٿڄئڃنڅ ٫ني ٣يڂ : " حٿنټخف، ٫ڄځ ٷٿو ٫ڀو حٿځ

ٿٿي كح اح ٻخڅ أكي أر ح: حٿ: ىنخ ڃؤٿظخڅ(. ا أڅ ظ١ حٿڄٿ ٷظو ٳڀځ، ٸ٢ رخٸخ١ ر٬يه

، څ (2)حه ٷخ ٻخڅ حٿٿي كح طز٬خ ٿڀل ڃن حرن، حء ٻخڅ حٿل حد أ حځ ٫ني أٻؼ حلخد

. حپ ٳ حنخڅ حٿلش، هؽ ڃنو ڃخ أهؿو حٿيٿپ ٻخڅ ڃ٪ ٳخٵ، ٳزٸ ڃخ حه ٫ڀ حپ

ؽ حٿ٬زي حٿلس ٳٿيه أكح، اح طؽ حٿل اح ط: " ٿحش ؿڄپ رن ىحؽ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

ؤٿظو ٫ن : ٿلنش حرن أر ٫ڄ ٫ن ر٬ ألخرنخ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ(. 3" )حڃش ٳٿيه أكح

ٿحش (. 4" )اح ٻخڅ أكي أرو كح ٳخٿٿي أكح : " حٿؿپ ظؽ رؤڃش ٷځ، حٿٿي ڃڄخٿٺ أ أكح؟ ٷخٽ

: ٳ ڃڄڀٹ طؽ كس ٷخٽ: حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ الخٵ رن ٫ڄخ ٫ن

( ىخڃ)

، 138: 3حٿظنٸق حٿحث٪ : حن٨( 2. )835كيغ 232: 3، حظزخ 1503كيغ 371: 7حٿظيذ ( 1)

، 1375كيغ 336: 7، حٿظيذ 3كيغ 492: 5حٿټخٳ ( 3. )194: ، حٿڀڄ٬ش حٿيڃٸش215: 2حٿڄيد

www.alhawzaonline.com

[email protected]

: 7، حٿظيذ 1381كيغ 291: 3، حٿٴٸو 7كيغ 493: 5حٿټخٳ ( 4) .732كيغ 203: 3حظزخ

. )*( 733كيغ 203: 3، حظزخ 1376كيغ 336

73

اڅ ٿي حٿڄڄڀٻش : ٷخٽ حرن حٿـني(. 1" )حٿٿي ٿد : " ، ٳ ك طؽ ڃڄڀٻش ٳٸخٽ"حٿٿي ٿڀل ]...[ "

ڃ٪ حظح١ كظيڂ، نيڂ نڄخء ڃڄڀٹ ٳظز٬و، څ كٶ حىڃ ؿش حٿل، حٿڄڄڀٹ ؽ حٿلس ٿڀي ا

ٿ أڅ ؿ ىر ؿخش، ػڂ ؿيخ ڃن ؿپ : " ٿحش أر ر ٷخٽ(. 2)ڀذ اح حؿظڄ٪ ڃ٪ كٶ حهلل ط٬خٿ

" ٳ٣ؤىخ، ٻخنض ؿخظو ٿيىخ ڃيرن ٻڄخ ٿ أڅ ؿ أط ٷڃخ ٳظؽ اٿيڂ ڃڄڀٻظيڂ ٻخڅ ڃخ ٿي ٿو ڃڄخٿٺ

انو نڄخء حٿل أ٠خ، كٶ حٿلش ڃٸيځ ٳبنو أٷ، ٿيح ٻخڅ حٿ٬ظٶ ڃزنخ ٫ڀ حٿظڀذ : حٿـحد(. 3)

حٿحش، حٿحش ڃٸ٫٤ش ٳ ط٬خ ڃخ طٸيځ، كڄڀيخ حلخد ٫ڀ ڃخ اح ١ حٿڄٿ حٿٷش، ٳو

كح، ٳٸي ف حٿڄنٲ رلش حٿ١ اح حظ١ حٿڄٿ ٷش حٿٿي كغ ټڅ أكي حرن،: حٿؼخنش. ن٨

٫ڄځ ٷٿو : ؿو حٿلش(. 6)، طىى ٳو حٿڄلٸٶ حرن ٬ي (5)ؿڄخ٫ش ( 4)ى حهظخ حٿون . ٿڃو

، حش أر ر (8" )حٿڄئڃنڅ ٫ني ٣يڂ : " ، ٫ڄځ ٷٿو ٫ڀو حٿځ(7(*)أٳح رخٿ٬ٸى: *)ط٬خٿ

حٿخٿٴش، ٳبنيخ ڃنٿش ٫ڀ ٿٺ،

( ىخڃ)

: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 2. )734كيغ 203: 3، حظزخ 1377كيغ 336: 7حٿظيذ ( 1)

: ، حٿنيخش77: حٿڄٸن٬ش( 4. )735كيغ 203: 3، حظزخ 1378كيغ 336: 7حٿظيذ ( 3. )568

: حٿڄوظ حٿنخٳ٪( 6. )194: ، حٿڀڄ٬ش215: 2، حٿڄيد 549(: حٿـحڃ٪ حٿٴٸيش)حٿنش : حن٨( 5. )477

. )*( 138كيغ 232: 3، حظزخ 1503كيغ 371: 7حٿظيذ ( 8. )1: حٿڄخثيس( 7. )183

74

٫ڄځ حهزخ حٿخٿٴش، ٳبڅ : ؿو حٿ٬يځ. ڃىىخ اڅ ٻخڅ ڃخ اح ٻخنض حځ ٷخ ا أنو ٷخثپ رخٿٴپ]...[

ٿڀ٬ڄځ، ٿٸٽ حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٳ حش ڄخ٫ش حطش ٷي طٹ حظٴخٽ ٳ كټخش حٿلخٽ ڃ٪ حكظڄخٽ

، ٷي ز٤يخ حٿڄلٸٸڅ (1" ) ڄڀٺ ٿي ك : " جپ ٫ن ڃڄڀٻش طؿيخ ك ري٫حىخ حٿلش ٳ حٿـحد

ځ ڄڀٺ حٿٿي حٿڄلٺ: اڅ حٿنټس ٳ خٵ حٿنٴ ٿڀ٬ڄځ، حٿڄ٬ن: ؿو حظيٽ ريخ. رخٿظنن ىڅ حخٳش

رپ ى ك ريڅ حٿ١، ٳ ټڅ حٿ١ ززخ ٿٷظو رن : ٷڀنخ. ىح ڃلټځ رٷظو: ٳبڅ ٷپ. رلظو رلخٽ

حٿليغ، څ حٿلش رـ٬پ حهلل ط٬خٿ ٳ ڃيهپ ٿڀ١ ٳ طىخ، ٻڄخ ٿ ١ ٷش ٿي حٿلن، څ

ق أڅ ظ١ ٷش ڃن ٿي كح ٳټح ڃن ٻڄخ . حٿٿي ٿ ڃڀټخ ٿڀل ڃن حرن ٿق حظح٣و ٿڀڄٿ

ٿي كح، نظٴخء حٿڀ٤نش ٳ حٿڄ٬ن، ئي نٴ حٿڀ٤نش أڅ حٿحٿي ٿ أٷ رٷش ٿيه ٿڂ نٴ ىح حٷح

٫ڀ حٿٿي، څ حٿٿي نڄخء حرن، ٳنڄخء ك حپ ـذ أڅ ټڅ كح رخخٿش، ك حپ ڄظن٪ أڅ

ٳبڅ ٷڀنخ رخٽ ٿځ حٿ١ ٿڂ ٸ٢ رخٸخ١ ر٬ي حٿ٬ٸي، نو ڃن ڃٸظ٠خطو . ٯ حٿءـ ٫ڀو حٿٵ د

اڅ ٷڀنخ رخٿؼخن . حٿؼخرظش، انڄخ ٸ٢ رخٸخ١ ڃخ ٳ حٿڃش، حٿلٶ حٿ٬٠ٲ حٿ ٸظ٠ حٿڄڀٺ ٻخٿظلـ

. ٳخٿ١ رخ٣پ ڃلخٿش، ىپ ز٤پ رو حٿ٬ٸي؟ لظڄپ ٿٺ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( ىخڃ)

. )*( 390كيغ 217: 3، حظزخ 1429كيغ 350 :7حٿظيذ ( 1)

75

ٿ طؽ حٿل حڃش ڃن ٯ اڅ ڃخٿټيخ، ٣ؤ ٷزپ حٿ ٫خٿڄخ رخٿظلڂ ٳي حڅ ٫ڀو حٿلي، ٳ حٿڄي ]

وٴ أڅ ىثپ حٿؼخن أٷ، حٽ ى .[ ڃن أنيخ حنش، ڃن ڃڀټش حٿز٠٪ ٿڀڄٿ: ڃ٪ ٫ڀڄيخ اټخٽ نؤ

ٿ طؽ حٿل ڃن ٯ اڅ ڃخٿټيخ ٣ؤ ٷزپ حٿ ٫خٿڄخ رخٿظلڂ ٳي : )ٷٿو. حٿڄي رن حلخد

ٿ طؽ : أ(. ڃن أنيخ حنش، ڃن ڃڀټش حٿز٠٪ ٿڀڄٿ: حڅ ٫ڀو حٿلي، ٳ حٿڄي ڃ٪ ٫ڀڄيخ اټخٽ نؤ

ػڂ ٣ؤ ٷزپ ( ٫خٿڄخ رخٿظلڂ: )س، ريٿپ ٷٿوريڅ اڅ ڃخٿټيخ، ى ٫خٿڂ رټنيخ أځ -ريٿپ حٿخٵ -حٿل حڃش

ي حٿ ڃن حٿڄٿ ٫خٿڄخ رظلڂ ٿٺ ٳي حڅ ٷ٬٤خ، ٿيٵ كي حٿحن ٫ڀو، ـذ ٫ڀو حٿلي رلذ

ڃن أنيخ حنش، ڃي ٿڀحنش ٿٸٿو : ٳ ؿد حٿڄي اح ٻخنض ى أ٠خ ٫خٿڄش رخٿظلڂ اټخٽ نؤ. كخٿو

، حٿنٴ ٿڀؼزص حظلٸخٵ، ى ٿڀ٬ڄځ ٿٷ٩ حٿنټس ٳ خٵ (1" ) ڃي ٿز : " ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

اڅ حٿز٠٪ : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. ڃن أڅ حٿز٠٪ كٶ ٿڀڄٿ ڃڀټو، ٳ ئػ ٫ڀڄيخ خىخ ٳ ٸ١ كٸو. حٿنٴ

٫، انڄخ ظلٶ اڅ ٻخڅ كٶ حٿڄٿ ا أنو ٿ ٫ڀ نيؾ حڃحٽ، ٿټڅ ڃ٤ڀٶ حنظٴخ٩ رو ڃؿزخ ٿپ

حٿ٬ رو ٫ڀ ؿو ڃو، ٳبنو ٿ طح حٿح٣ت حٿڄٿ ٫ڀ ٫ حٿ١ء ڃن ىڅ ٫ٸي ٫ ٿڂ

ٿ ٷزپ أكي ڃڄڀٻش حٿ أ ٿڄيخ أ حظڄظ٪ ريخ رڄخ ىڅ حٿ١ء ٿڂ ټن ٿو ٫ ڃخٽ، روٱ . ظلٶ جخ

حٿ١ء خثزش حٿظ٬زي، ٳ زخف ا ٫ڀ حٿؿو ڃخ ٿ حظويڃيخ أ أنح٩ حٿويڃش ٻخڅ، حٿ ٳ ٿٺ أڅ ٳ

حٿڄ٬ن، ټٴ ٳو ڃ٤ڀٶ حٿظح،

( ىخڃ)

. )*( 6: 6، نن حٿزيٸ، 89: 9لق حٿزوخ ( 1)

76

ظلٶ رو حٿ٬ ا ٫ڀ حٿنيؾ حٿ حٿخ٩، رينو ٳڀ ا .[ ٿ ٻخنض رټح ٿڃو أ حٿزټخس]

ڃخ حه ٳخپ رحءس حٿڃش ڃنو، ٳظڄٺ رو ڃن ٯ حكظخؽ اٿ . ٿ٬ ٳ حهحٿ٬ٸرش ٳ حٿينخ ح

ىٿپ آه، نظٴخء حٿڄ٬خ، كنج ٳ ٸيف ڃخ ٷپ ڃن أڅ حٿليغ ٬ڂ حٿڄڄڀٻش، څ حٿځ ٳ ٷٿو ٫ڀو

اڅ حٿځ ٳو ځ : ٸٽ ٸظ٠ حٿڄڀٺ، حٿڄڄڀٻش ڄظن٪ ٳ كٸيخ حٿڄڀٺ، ٫ڀ أڅ ٿٸخثپ أڅ" ٿز : " حٿځ

أؿس ٿيح حٿ٬زي، ٿيه حٿيح، : حهظخ حٿنخت ٫ن حٿڄٸخرڀش، ٳبڅ ٿٺ ى حٿڄحى ڃن ن٨خثه، ڃؼپ ٷٿٺ

ػڂ اڅ حٿ٨خى أڅ حٿليغ انڄخ ى ٳ حٿزخخ ڃن حڃخء، څ حٿ٬خىس . ٿيه حٿيحرش، أڃؼخٽ ٿٺ ڃڄخ ظنخى

ٿ ٫ڀڄض حٿظلڂ . حٿنخ زظڅ رٿٺ حٿ٬، ٫ڀ ىح ٳخق ٫يځ حٿؿدٻخنض رنيڂ كڄپ حڃخء ٫ڀ

ٿ ؿيڀض هخش ػزض حٿڄي، ٿڀزيش، ٻح ٿ أٻىيخ، ٿٸخځ حٿزيش ٿيح . ى ؿيپ ى ٳ ڃي، ٿڄخ ٷڀنخه

أڃخ . حٿڄٿ حٿ٬ٸيڀلٶ ريخ حٿٿي، حٿٿي ٵ ٿڄىخ ٳ ىه حٿس، څ ٿڀ٬خى حٿلـ، ىح ٻڀو اح ٿڂ ـ

اڅ حؿخس ٻخٴش ٫ن لش حٿ٬ٸي ڃن كن ٷ٫و، ٳبڅ حٿڄي حٿڄڄ ڀځ ظلٸٶ حظٸحه : اح أؿخه ٷڀنخ

٫ڀ ىح ٳ كي، نظٴخء ٻنو حنخ ا ى ؿش، . ڀلٶ رو حٿٿي، نو ٷي طزن ٻنيخ ؿش كن حٿ١ء

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٵ حٿظ٬، ٿ٬پ حلخد انڄخ طٻح حٿظ٬ اٿ ىح ح٫ظڄخىح ٯخش ڃخ ٳ حٿزخد أنو أٷيځ ٫ڀ ڃلځ ٳخظق

اڅ حڃش ٳ حٿس حٿخرٸش : حٿڄحى(. ٿ ٻخنض رټح ٿڃو أ حٿزټخس: )ٷٿو. ٫ڀ ٧يه رظٸي ڃٸيڃخطو

، ٿ ٻخنض رټح ٳخٳظ٠يخ ٿڃو أ رټخطيخ، ٧خى حٿخٵ أڅ ٿڃو ذ ٳو، ى حٿ نخٵ اٿو حٿن٦

څ حٷظ٠خ أڃ حثي ٫ڀ أپ حٿ١ء، ٿيح نؿزو ڃ٪ حٿڄي اح ٻخنض ؿخىڀش، ٿ ؿءح ڃن

77

حٿڄي انڄخ [ ٿ ٻخڅ ٫زيح، ٳبڅ ٷڀنخ انو أ ؿنخش ط٬ڀٶ رٷزظو زخ٩ ٳو، اڅ ٷڀنخ انو ڃي طز٪ رو ر٬ي حٿ٬ظٶ،]

رظـه أڅ ټڅ ڃيح، ٳـت ٳو حټخٽ ڃن ا أڅ طىى حٿڄنٲ ٳ كټڂ حٿ٬زي ئڅ . ى ٫ ؿنخش

ٳبڅ ٷڀنخ انو أ ؿنخش ط٬ڀٶ رٷزظو زخ٩ : ٿ ٻخڅ ٫زيح: )ٷٿو. كغ أنو ڃي ٿز، ى ٳ ٯخش حٿز٬ي

ٿ ٻخڅ حٿڄظؽ ٳ حٿس حٿڄٻس ريٽ حٿل ٫زيح، ٻخنض : أ(. ٳو، اڅ ٷڀنخ انو ڃي طز٪ رو ر٬ي حٿ٬ظٶ

حٷظ٠يخ، ٳٴ ط٬ڀٶ ٫ حٿزټخس رٷزظو، أ ػزطو ٳ ڃظو ظز٪ رو اح أ٫ظٶ ؿيخڅ، ڃزنخڅ ٫ڀ حڃو رټح ٱ

أڃخ ٻنو أ ؿنخش، ٳڅ حٷظ٠خ طٴٶ حطخٽ ٳ . أڅ حٿ٬ أ ؿنخش أ ڃي، ٻپ ڃنيڄخ ڃلظڄپ

ٷي ؿ٬پ ٳ ؿڄڀش حٿڄي ٿ أڃخ ٻنو ڃيح، ٳنو طخر٪ ٿڀ١ء،. حٿڀلڂ ؿف ٫ڀ حىڃ، ىح ڃ٬ن حٿـنخش

٣ؤ كس رټح رزيش، اح ؿخءص ؿش حٿټخٳ اٿنخ ڃيخؿس ىىنخ ٫ڀو حٿڄي ٻڄ ڃن ٯ اٸخ١ ٫

ٸيف حٿلټڂ ٳ حٿلحث، څ حٿڄي ٳ ڃٸخرپ حٿ١ء هخش، ىه . حٿزټخس، ح٧ي أنو أ ؿنخش

ظلٶ ٫ڀيخ ٳ ٫ ٳ ڃٸخرڀيخ، حٿڄ٣ءس رخٿزيش رظڄټنيخ حٿـنخش ڃزخكش ڃؤڅ ٳيخ، ٿظٷٲ حٿ١ء حٿڂ

. ڃن ػڂ ٿ أٻه كس رټح ٫ڀ حٿ١ء ٳخٷظ٠يخ حطـو ؿد حٿڄي ح ڃ٬خ. ٸ٢ ح ٻڄخ ٳ حٿحنش

: ح٫ڀڂ أڅ ٫ي أ حٿزټخس ڃيح ٸظ٠ حٿظىى ٳ ػزطو ٫ڀ حٿ٬زي أ٠خ، ا ڃي ٿز، ٳټخڅ كٸو أڅ ٸٽ

اڅ ٷڀنخ انو ڃي حكظڄپ ٸ٣و ڃ٪ ٫ڀڄيخ، لظڄپ

78

ٿ ٣ؤ ؿي أ ٿزيش ٳ كي ٫ڀو حٿڄي، حٿٿي ك . ڃ٪ ؿيڀيخ ٳڀو حٿڄي ٷ٬٤خ. حٿٿي ٿڀڄٿ ٵ]

حٿڄظزخى أڅ حٿلټڂ (. حٿٿي ٿڀڄٿ ٵ: )ٷٿو. أڅ ظز٪ رو ر٬ي حٿ٬ظٶ.[ ٫ڀو ٷڄظو ٿڄٿ حځ ځ ٸ٢ كخ

س حٿٿي ؿخ ٳ حٿ حٿخرٸش ؿڄ٬خ، ٳڄپ ڃخ اح طؿيخ حٿ٬زي، ٿټن ؤط أنو اح طؽ حٿڄڄڀٻخڅ رٷ

اڅ ٻ حٿ٬زي : ٿڂ ؤڅ حكي ڃن حٿڄٿن ټڅ حٿٿي ٿيڄخ، اڅ أڅ أكيىڄخ ٳخٿٿي ٿڄن ٿڂ ؤڅ، ا أڅ ٸخٽ

ڃ٪ ؿيڀيخ : )ٷٿو. ڃو رڄؤٿش حٿل( ٵ حٿٿي ٿڀڄٿ: )٫ني ٻ أ حٿزټخس ٷ٪ حظ٤حىح، ٷٿو

ڃ٪ ؿيپ حٿڄڄڀٻش ٳ حٿس حٿڄٻس ظلٶ ڃىخ حٿڄي ٷ٬٤خ، نو ١ء زيش ڃن : أ(. ٳڀو حٿڄي ٷ٬٤خ

: ٷٿو. ٣ٳيخ، حٿ١ء حٿڄلظځ وڀ ڃن ٫، حٿحؿذ ى ڃي حٿڄؼپ حٿڄڄ ٷ٬٤خ، ٿٴخى حٿنټخف

ىح ٫يپ (. ٳ كي ٫ڀو حٿڄي حٿٿي ك، ٫ڀو ٷڄظو ٿڄٿ حځ ځ ٸ٢ كخ ٿ ٣ؤ ؿي أ ٿزيش)

ٿ ٣ؤ حٿ٬خٷي ٳ : أ. حٿڄؤٿش حٿخرٸش، ٳبنو ٷيىخ رټڅ حٿ٬خٷي حٿح٣ت ٫خٿڄخ رخٿظلڂ، ىح رخڅ كټڂ حٿـخىپ

ر٬ڀڄو ٿټن ؿي زيش ٻؤڅ حٿس حٿخرٸش ؿي، رؤڅ ٻخڅ ٬ڀڂ أڅ ١ء حڃش ر اڅ ڃىخ ڃلځ، أ

ؿيىخ ٫ڀ ٳحو ٳ٨نيخ ؿظو أ أڃظو، ٿڂ ي أنيخ حڃش حٿظ ٫ٸي ٫ڀيخ ٳ كي ٫ڀو ٷ٬٤خ، ٿڀزيش حٿيحثش

www.alhawzaonline.com

[email protected]

اڅ ٻخنض ٫خٿڄش ٳٴ ٿڃو حټخٽ حٿخرٶ، حٿٿي ك، نو . ٿڀلي، ٫ڀو حٿڄي اڅ ٻخنض ى أ٠خ ؿخىڀش

. نذ حپ حٿلش

79

ح ٿ حى٫ض حٿلش ٳ٬ٸي، ڀڃو حٿڄي، ٷپ حٿ٬ ڃ٪ حٿزټخس، نٴو ڃ٬يخ، ٳبڅ ٻخڅ ٷي ىٳ٪ حٿڄي ٹ]

ٳبڅ ٿڂ ټن ٿو . اٿيخ حظ٬خىه، ٳبڅ طڀٲ طز٬يخ حٿٿي ٵ ٫ڀو ٳټو رٸڄظو ځ ٸ٢ كخ، ٫ڀ حٿڄٿ ىٳ٬و اٿو

ٳٵ ٫نينخ رن ٻڅ حٿؽ ٫رخ أ .[ ٿٷخدٴييڂ حڃخځ ڃن يڂ ح: ڃخٽ حظ٬ ٳو، ٳبڅ حڃظن٪ ٷپ

أ٫ـڄخ، ٺ أڅ ٫ڀ حد ٷڄظو ٿڀڄٿ، نو نڄخء ڃڀټو، ٫ڀو أ٠خ ڄخڅ ڃخ ليع ٫ڀيخ رزذ حٿلڄپ

انڄخ ط٬ظز حٿٸڄش ٷض ٸ٣و كخ، نو ٷض حٿلڀٿش، ٷض اٳحىه رخٿظٸڂ، ٷض حٿلټڂ ٫ڀو . حٿىس

وٴ أڅ حٿڄي حٿحؿذ ىنخ ى . ٻخڅ ٷخ، ٷي ىٿض حٿحش ٫ڀ ٿٺ، ؤط اڅ خء ط٬خٿرخٿڄخٿش ٿ

: ٻح ٿ حى٫ض حٿلش ٳ٬ٸي ڀڃو حٿڄي، ٷپ: )ٷٿو. ڃي حٿڄؼپ، ٿ٬ڀڄو ر٬يځ لش حٿ٬ٸي ٳ ـذ حٿڄڄ

ه، اڅ طڀٲ طز٬يخ حٿٿي ٵ ٫ڀو ، ٳبڅ ٻخڅ ٷي ىٳ٪ حٿڄي اٿيخ حظ٬خى(1)حٿ٬ ڃ٪ حٿزټخس نٴو ڃ٬يخ

ٳبڅ ٿڂ ټن ٿو ڃخٽ حظ٬ ٳو، ٳبڅ حڃظن٪ ٷپ ٴييڂ حڃخځ . ٳټو رٸڄظو ځ ٸ٢ كخ، ٫ڀ حٿڄٿ ىٳ٬و اٿو

اڅ حڃش ٿ حى٫ض حٿلش ٳ٬ٸي ٫ڀيخ حٿنټخف، ى خڃپ : ىه س ػخٿؼش ٿيڄخ، طلٸٸيخ(. ڃن يڂ حٿٷخد

كخٿيخ حى٫ض ٻنيخ كس حپ، ٳزن ٫ڀ حٿ٨خى، ٿڄخ اح ٻخڅ ٬ڀڂ أنيخ ٻخنض ڃڄڀٻش ٿڄخ اح ٻخڅ ٬ڀڂ

ٿټن حى٫ض طـيى حٿلش، ٳ ؿح حٿظ٬پ رڄؼپ ٿٺ ٫ڀ ڃـى ٷٿيخ ن٨، ٷي طىى ٳو ونخ ٳ ف

. حخى

( ىخڃ)

. )*( 142: 3ىذ اٿو حرن حٿـني، ٻڄخ نٸڀو ٫نو ٳو حٿڄلٸٸن ٳ ح٠خف ( 1)

80

ٿ حن٠ڂ اٿ هزىخ ٷحثن طؼڄ ٧نخ ٷخ ٿڂ ز٬ي حٿـح كنج، كټڄيخ انو اح ىهپ ريخ كي، نظٴخء ]...[

ٻنو حنخ، ٫ڀو حٿڄي ٫ حٿ١ء حٿڄلظځ، ٳ ٻنو حٿڄڄ ٳ حٿ٬ٸي أ ڃي حٿڄؼپ ٷڅ، حإىڄخ

حٽ ڃوظخ حٿڄنٲ ؿڄخ٫ش . رټح نٲ حٿ٬ اڅ ٻخڅ ػزخ ٷٽ ػخٿغ ى ؿد ٫ ٷڄظيخ اڅ ٻخنض

ٳو ن٨، څ حٿٴ ٷ٫و ر حٿي، أػ . ، څ حٿ٬ٸي لق ٧خىح، ٳؼزض ڃخ ط٠ڄنو(1)

ن٬ڂ ٿ أؿخ حٿي حٿ٬ٸي حطـو ٿٺ، . ٿټنو للخ ٧خىح، نيخ كس ٧خىح اح ػزض ٷيخ رخٿلـش حٿ٫ش

حٿٸٽ حٿؼخن ڃوظخ حٿن ٳ حٿڄز١ . اڅ حؿخس طټٲ ٫ن لش حٿ٬ٸي ڃن كن ٷ٫و: ح ٷڀنخڄخ ا

اڅ حٿ٬ٸي ٳخي ٿ٨ي : ؿيو. ، ىه ونخ ٳ ف حخى(3)، نٸڀو حٿخف حٿٴخپ ٫ن حرن كڄس (2)

. حٿزپ اح ٿڂ ـ حٿڄٿحٿٷش ٫يځ اڅ حٿڄٿ، ٷي كپ حٿ١ء حٿڄلظځ ٳؿذ ڃي حٿڄؼپ، ى حق

ٷي زٶ ن٨ه ٳ آه حٿخ٩، ٫ڀ ىح ٳـذ أ حٿزټخس ٿ ٻخنض رټح، أ حٿنٸ رخٿىس اڅ

، ڃظنيه ڃخ حه حٿٿي رن (5)، حرن حٿزحؽ (4)حٿٸٽ حٿؼخٿغ ڃوظخ حٿن ٳ حٿنيخش . كپ ٿيخ نٸ

اڅ ٻخڅ : " طؽ حڃأس كس ٳؿيىخ أڃش ىٿض نٴيخ ٿو، ٷخٽ ٳ ؿپ: زق ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿڄحٿيخ ٫ڀو ٫ ٷڄظيخ اڅ : " اٿ أڅ ٷخٽ ٫ڀو حٿځ" حٿ ؿيخ اخه ڃن ٯ ڃحٿيخ ٳخٿنټخف ٳخي

ٻخنض رټح، اڅ ٻخنض ٯ

( ىخڃ)

، ا٠خف 358: حٿڀش( 3) .189: 4حٿڄز١ ( 2. )141: 3، حٿظنٸق حٿحث٪ 142: 3ح٠خف : حن٨( 1)

. )*( 217: 2حٿڄيد ( 5. )477: حٿنيخش( 4. )142: 3حٿٴحثي

81

ڄټن طنڀيخ ٫ڀ أڅ حٿ٬ نٲ حٿ٬ ٳ حٿڄئٽ ٫نيخ ڃ٤خرٶ (. 1" )رټ ٳنٲ ٫ ٷڄظيخ ]...[

ٿ ىٳ٪ حٿؽ حٿڄي حٿڄڄ :حٽ: ىنخ أكټخځ ظڂ حٿزلغ ريخ. ٿڄي حٿڄؼپ، ٳټڅ كنج كـش ٿڀٸٽ حٿؼخن

اٿيخ ٳ٬ڀ ڃخ حهظنخه ظ٬يه، څ حٿڄي رخٵ ٫ڀ ڃڀټو، اڅ طڀٲ ٻخڅ ٳ ڃظيخ ظز٬يخ رو اح أ٫ظٸض، ٻح

أڃخ ٫ڀ حٿٸٽ رڀځ حٿڄڄ ٳنو ڃ٠ڄڅ ٫ڀو اٿ أڅ پ اٿ حٿي أ ٻڀو، ٳبڅ طڀٲ . ٫ڀ حٿٸٽ حٿؼخٿغ

ٳ ..( ٳبڅ ٻخڅ ٷي ىٳ٪ حٿڄي: )ٷٽ حٿڄنٲ. طز٬يخ رخٿظخٿٲ اح أ٫ظٸض أصٷزپ ٿٺ ٯځ ٿڀي ريٿو،

، ٳبڅ حٿڄظزخى ڃنو (ڀځ حٿڄي: )، ٿ ڃوظخه، ٷي ف رٴظحه ٷزپ حٿٸٽ كغ ٷخٽ(ٷپ: )ك ٷٿو

څ حٿخف ا أ. حٿڄڄ اڅ ٻخڅ حٿخٵ ٸظ٠ ؿد حٿڄي حٿڄٻ ٳ حٿ حٿخرٸش، ٿٺ ڃي حٿڄؼپ

، ونخ ٳ ف حخى كخ رؤڅ ڃحى حٿڄنٲ رخٿڄي ٳ ىه حٿڄؤٿش حٿڄڄ ٳ حٿظ (2)حٿٴخپ

ظوؽ ٫ڀ ٷٽ حٿڄنٲ أ٠خ، ا ( ٳبڅ ٻخڅ ٷي ىٳ٪ حٿڄي اٿيخ حظ٬خىه: ) ذ أڅ ٷٿو. ٷزڀيخ ڃي حٿڄؼپ

حٿٿي ك، نو نذ كٶ ٿد ٳظز٬و ٳ : ٿؼخنح(. ٷپ)أڅ ڃخ ر٬يه ظوؽ، ٳڀٿٺ ؿ٬پ ٻڃو ٳ ك

اڅ حٿٿي (: 4)، حرن حٿزحؽ (3)ٷخٽ حٿن ٳ حٿنيخش . حٿلش، ٷي ف رلظو ٳ حٿحش حٿخرٸش أ٠خ

ٵ ٫ڀ حد ٳټو رٸڄظو ځ ٸ٢ كخ، ٫ڀ حٿڄٿ ىٳ٬و اٿو، ڃ٪ ح٫خه ظ٬ ٳ حٿٸڄش، ٳبڅ حڃظن٪

. حځ ڃن يڂ حٿٷخدٳيحىڂ حځ

( ىخڃ)

( 2. )787كيغ 216: 3، حظزخ 1426كيغ 349: 7، حٿظيذ 1كيغ 404: 5حٿټخٳ ( 1)

. )*( 476: 2حٿڄيد ( 4. )477: حٿنيخش( 3. )142: 3ا٠خف حٿٴحثي

82

ىخ كس، ٳظؿيخ ٳ ڃڄڀٻش أطض ٷڃخ ٫ڄض أڅ: ڃظنيه ڃخ حه ڄخ٫ش ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ]...[

طيٳ٪ : " ؿپ ڃنيڂ ٳؤٿيىخ ٿيح، ػڂ انو أطخىڂ ڃىخ، ٳؤٷخځ ٫نيىڂ حٿزنش أنيخ ڃڄڀٻش أٷص حٿـخش رٿٺ، ٳٸخٽ

ٳبڅ ٿڂ ټن رو : ٷڀض". اٿ ڃىخ ى ٿيىخ، ٫ڀ ڃىخ أڅ يٳ٪ ٿيىخ اٿ أرو رٸڄظو ځ اٿو

ٳبڅ أر حد أڅ ٬ ٳ ػڄن حرنو، : ٷڀض". ره ٳ ػڄنو كظ ئىو ؤه ٿيه ٬ أ: " ڃخ ؤه حرنو رو ٷخٽ

ٷي ن ؿڄخ٫ش ڃنيڂ حرن اى ٫ڀ ؿد ٷحءس (. 1" )ٳ٬ڀ حڃخځ أڅ ٴيو ڄڀٺ ٿي ك : " ٳٸخٽ

ٳٺ حڃخځ حٿٿي أنټ حرن اى (. 2)اڅ ٷحءطو رخٿـ ىڂ : ك رخٿٳ٪ حٿظنن ٫ڀ أنو ٴش ٿٿي، ٷخٿح

ڃن يڂ حٿٷخد، نو ٿي ك ٫ڀ ڃخ ف رو ٳ حٿحش، ٳټٲ ظ ڃن يڂ حٿٷخد، ى ٻځ ؿو،

، ى (3)أنټ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ حظ٬خء ؿد حه ڃن رض حٿڄخٽ . ٿ ٳ حٿحش ڃخ نخٳو

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ـذ أىحإه ڃن رض حٿڄخٽ، ن٬ڂ ـ، نو ڃن لق ٳ ڃ٬و، نو ىن ـذ حنظ٨خ رو اٿ حٿخ،

ى انټخ حرن اى . حٿڄخٿق، كڄپ حڃ رخٿ٬ حٿحى ٳ حٿحش ٫ڀ حظلزخد ر٬ي حٿ٬٤ن ٳ نيىخ

: رؤڅ حٿڄيٳ٩ اٿ حٿڄٿ ٫ ٫ن ٷزش ڃن ؤنيخ أڅ طٸځ طحٽ ي حٿڄٿ ٫نيخ، ٳيهڀض طلض ٷٿو ط٬خٿ

. (*ٳ حٿٷخد*)

( ىخڃ)

: حٿڄوظڀٲ( 3. )305: حٿحث( 2. )790كيغ 217: 3، حظزخ 1429كيغ 350: 7حٿظيذ ( 1)

566 )*( .

83

ٿ طؽ حٿ٬زي رلس ڃن ىڅ اڅ، ٳ ڃي نٴٸش ڃ٪ ٫ڀڄيخ رخٿظلڂ أى ىخ ٵ، ڃ٪ حٿـيپ ٳخٿٿي ]

ش رؤڅ حٿڄيٳ٩ ٿ ٫ حٿٷزش، ا حٿل ٫ ٿو، رپ ى ڄټن حٿڄنخٵ[ ك ٷڄش ٫ڀيخ، ظز٪ حٿ٬زي

. ٫ ڃخ ٳخص ٫ڀ حٿڄٿ ڃن نڄخء حٿـخش، حٿ٤ٶ اٿ ڃ٬ٳظو ى طٸڂ ىح حٿٿي، ٳ طظنخٿو ىه حش

ڃن طظڄش حٿٸٽ حٿڄلټ ٿ ٳظ حٿڄنٲ، ڃن طىڂ ٻنو ٳظ ٿو ..( حٿٿي ٵ: )ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ

: ٯڀ٢، ٳبنو ٷي ف ٳڄخ اح ٣ؤ زيش ټڅ حٿٿي كح، نل٢ ىح ٫ن حٿ١ء رزيش، ن٬ڂ ٷٿو ر٬ي ٳٸي

ئٻي ىح حٿىڂ، ٳبڅ حظجنخٱ كټخش حٿٸٽ ؿو ٿو اح ٻخڅ ڃخ ٷزڀو ڃلټخ، څ ؿڄ٪ ٿٺ ( ٳبڅ حڃظن٪ ٷپ)

ڃن ىٿيخ كټڄو حٿؿ٩ رو ٫ڀ حٿڄيٿ، ٿڂ ٻ حٿڄنٲ ىنخ كټڂ حٿؿ٩ رخٿڄي ٫ڀ: حٿؼخٿؼش. ٷٽ حكي

ظؤط أكټخځ ٿٺ ٻڀيخ . ٳبڅ ٻخنض ى حٿڄيٿش ٿنٴيخ طز٬ض رو اح أ٫ظٸض، څ حٿڄ ؿ٪ ٫ڀ ڃن ٯه

ٿ يي خىيحڅ رلظيخ ٳظؿيخ ػڂ ؿ٬خ ٿڂ ڀظٴض اٿ ؿ٫يڄخ، : حٿحر٬ش. ٳ حٿظيٿ اڅ خء حهلل ط٬خٿ

حش حٿٿي حٿڄي، اڅ ػزض طىڄخ نٸ حٿلټڂ، ٻخڅ حٿٿي كح ٫ڀ حد ڄنخ ٿڄىخ ٷڄش حٿؾ

حٿ ٸظ٠و لق حٿن٨ أڅ حٿحؿذ ٳ حٿس حٿؼخنش ڃي حٿڄؼپ ٳ حٿ . ٷڄظو ځ ٸ٢ كخ

ىپ . حٿڄڄ، ؿ٪ حٿؽ ٫ڀ حٿخىين رڄخ حٯظڃو ٳ حٿؼخنش، ٳ حٿ ٠ڄنخڅ ٿڀڄٿ ٫ڀ ڃخ زٶ

٤ى ىنخ حٿٸڅ، ٿؿد حظ٬خء حد ٿ ٻخڅ ٳٸح اٿ آهه؟ ٳو حكظڄخٽ، حؿو ٷه ٫ڀ ڃى

ٿ طؽ حٿ٬زي رلس ڃن ىڅ اڅ ٳ ڃي نٴٸش ڃ٪ ٫ڀڄيخ رخٿظلڂ، : )ٷٿو. حٿحش، نو ڃوخٿٲ ٿپ

حٿ٬زي ڃ٪ حٿـيپ ٳخٿٿي ك ٷڄش ٫ڀيخ، ظز٪ . أىىخ ٵ

84

ڃخ زٶ ى كټڂ طؽ حٿل رخڃش، ىح كټڂ حٿ٬ټ، طلٸٸو أنو اح (. رخٿڄي ر٬ي ٫ظٸو.[ رخٿڄي ر٬ي ٫ظٸو]

طؽ حٿ٬زي رلس ڃن ىڅ اڅ ڃه، ٳبڃخ أڅ طټڅ ٫خٿڄش رؤنو ٵ أ ، ٫ڀ طٸي ٫ڀڄيخ رخٿٷش ٳبڃخ أڅ

ڂ حٿٵ ٳ ڃي نٴٸش ٿيخ، نيخ ٷي ٬ض كٸيخ ر٬ڀڄيخ ٳبڅ ٫ڀڄض رخٿظق. طټڅ ٫خٿڄش رخٿظلڂ أ

أڄخ حڃأس : ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو: " ٷي حٿټن ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٷخٽ. رلخٿو

حٿش ، كي ٫ڀيخ ٳ ىه حٿق(1" )كس ؿض نٴيخ ٫زيح ر اڅ ڃحٿو ٳٸي أرخكض ٳؿيخ يحٵ ٿيخ

ٷي ٳٵ رن ىه، رن ڃخ . ٫ني حٿـڄخ٫ش ڃ٪ أنيخ حنش، ٳبڅ كي حٿنخ خىٵ ٫ڀو، حٿ٬ٸي رڄـىه ٬ي زيش

اح طؽ حٿل أڃش ٫خٿڄخ رخٿظلڂ، رؤڅ حٿڄأس ٿ٬٠ٲ ٫ٸڀيخ ٫يځ ڃوخٿ٤ظيخ أىپ حٿ٩ ټٴ حٿ٬ٸي ٳ حٿزيش

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٷي ڄټن حٿٴٵ رؤڅ ىح . اح ٫ڀڄض ٳخىه ػڂ ڃټنظو ڃن نٴيخرخٿنزش اٿيخ، ٷي نٸ رخٿ٬ٸي حٿٴخي ٫ڀ حٿلس

حٿٿي . حٿ٬ٸي ٳ٠ٿ ڃٷٱ ٫ڀ حؿخس، ٳ ز٬ي ٫يه زيش رخٿنزش اٿ حٿڄأس، ٿ٬٠ٲ ٫ٸڀيخ ىڅ حٿؿپ

ٳ ىه حٿلخٿش ٵ ٿڀڄٿ، نو ٿ٬يځ ٿلخٷو ريخ ڃٸظ٠ ٿلظو، ى نڄخء حٿ٬زي، حش حٿ٬ء رن ن

ٿ ؿيڀض رخٿظلڂ اڃخ ٿـيڀيخ رخٿٵ أ ٿـيڀيخ رخٿلټڂ ٳخٿٿي (. 2)څ أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ىٿپ ٫ڀ ٿٺ ٩

ك، نو كٶ ريخ ٳظز٬يخ ٳ حٿلش، حش حٿ٬ء رټڅ حٿٿي ٷخ ڃنٿش ٫ڀ ڃخ اح ٫ڀڄض رخٿظلڂ، ؿڄ٬خ

. رنيخ رن ىثپ كش حٿٿي اح ٻخڅ أكي أرو كح

( ىخڃ)

. )*( 1437كيغ 353: 7حٿظيذ ( 2. )1435كيغ 352: 7، حٿظيذ 7كيغ 479: 5حٿټخٳ ( 1)

85

ٿ . ٿ أڅ أكيىڄخ ٳخٿٿي ٿڄن ٿڂ ؤڅ هخش. ٿ طؽ رؤڃش، ٳبڅ أڅ حٿڄٿخڅ أ ٿڂ ؤنخ ٳخٿٿي ٿيڄخ]

ٷڄش ٫ڀ حځ ٷ٬٤خ، حٿٴٵ رنيخ رن .[ ٻخٽحظٹ أكيىڄخ رن حػنن، ٳؤڅ ڃٿ حٿڄوظ أكيىڄخ ٳب

حد ى حٿن ػڂ حنظٴخإه ىنخ ٳظڄٺ رؤخٿش حٿزحءس، څ حد زذ ٳخ٫پ رخٿنزش اٿ حٿٿي ٳي حٿڄزخ

ٿڄخ حڃظن٪ أڅ ؼزض ٿڀي . حځ ٷخرپ، ڃظ حؿظڄ٪ حٿڄزخ ٯه ٳ حطٱ ٳخٿ٠ڄخڅ انڄخ ى ٫ڀ حٿڄزخ

ڃڄڀٻو ڃخٽ حڃظن٪ حظلٸخٵ حٿٸڄش ىنخ، أڃخ حٿڄي ٳ ؼزض ٳ ڃش حٿ٬زي، څ حٿ١ء حٿڄلظځ وڀ ڃن ٫ڀ

ىپ ٿيخ نٴٸش؟ ٿڂ حٷٲ ٳ ٻڃيڂ ٫ڀ ء أ، ػڂ ىح حٿڄي ىپ حٿڄڄ، أځ ڃي . ڃي ٳظز٬و رو اح أ٫ظٶ

ح ى أڅ حٿي اڃخ أڅ ـ نټخف حٿ٬زي أ ، ٳبڅ ٿڂ حٿ نز طلڀو ىن. حٿڄؼپ؟ حٿ٬زخس هخٿو ڃن رخڅ ٿٺ

حٿڄي حٿ ـذ ڃ٪ ؿيڀيخ . ـه ٳخٿلټڂ ڃخ ٻنخه نٴٸش، نيخ طخر٬ش ٿڀظڄټن ڃن حٿنټخف، ى ڃنظٲ ىنخ

ڃؼڀو حٿنٴٸش . ى ڃي حٿڄؼپ ڃلخٿش، اڅ أؿخ حٿنټخف ٳ٬ڀ حٿٸٽ رخٿلش ـذ حٿڄڄ ٫ڀ ڃخ زٶ ٻه

ؿخس اح ٻخنض ڃڄټنش، أڃخ ٷزڀيخ ٳٴ ؿريخ ٳ ڃظو ظز٪ ريخ اح أ٫ظٶ ؿو، نيخ كنج ٻخنض ؿش ر٬ي ح

ٿ طؽ : )ٷٿو. ٳ حٿحٷ٪، ٷي كپ حٿظڄټن حٿڄ٬ظز ٧خىح، ىح حق ٫ڀ حٿٸٽ رؤڅ حؿخس ٻخٴش

ٳخٿٿي ٿڄن ٿڂ ؤڅ هخش، ٿ حظٹ أكيىڄخ رؤڃش، ٳبڅ أڅ حٿڄٿخڅ أ ٿڂ ؤنخ ٳخٿٿي ٿيڄخ، ٿ اڅ أكيىڄخ

ٷي زٶ أنو اح طؽ حٿڄڄڀٹ رؤڃش ٯ ڃه ٳبڅ حٿٿي (. رن حػنن ٳؤڅ ڃٿ حٿڄوظ أكيىڄخ ٳبټخٽ

ٿڀڄٿن ڃ٬خ

86

څ أكي ٳؤڃخ اح أ. رخٿش، طٸ رن حلخد أڅ ٿٺ اح أنخ ٳ حٿنټخف ڃ٬خ أ ٿڂ ؤڅ حكي ڃنيڄخ]...[

ٳبنو ٷي ٻه ر٬ -حٿڄٿن ٿڂ ؤڅ حه ٳبڅ حٿٿي ٿڄن ٿڂ ؤڅ هخش، ٷي ظيٽ ٿو حء حٿن

رؤڅ ڃن أ٣ڀٶ حڅ ٿڄڄڀٻو ٳ حٿظؾ ٷي أٷيځ ٫ڀ ٳحص حٿٿي ڃنو، ٳبنو ٷي -حلخد اڅ ٿڂ نٸٲ ٫ڀو

أڃخ اح حظخ ٳ حڅ . ټڅ حٿٿي ٿو هخوظؽ رڄن ٿ رٷٶ ٳن٬ٸي حٿٿي كح، روٱ ڃن ٿڂ ؤڅ ٱ

اڅ : ٫يڃو ٳ أٿش كيىڄخ ٫ڀ حه، وٴ أڅ ىح اح ٿڂ ـ حٿ٬ٸي حٿ ٿڂ ؤڅ، أ أؿخه ٷڀنخ

ٳ٬ڀ ىح ٿ حظٹ أكيىڄخ رن حػنن، . انيخ ٻخٴش ڀځ حٿٸٽ رټڅ حٿٿي ٿيڄخ: حؿخس ؿء حٿزذ، ٿ ٷڀنخ

ڃن ا٣ٵ : ٿ حٿڄوظ أكي حٿڄظٻن ىڅ حه، ٳٴ حهظخ ڃن ٿڂ ؤڅ رو ڃنيڄخ اټخٽ نؤٳؤڅ ځ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

اڅ حٿٿي ٿڄن ٿڂ ؤڅ ڃن حٿڄٿن هخش، ٳبڅ ڃٸظ٠خه حهظخ ڃن ٿڂ ؤڅ ڃن حٿڄظٻن رخٿٿي، : ٷٿيڂ

طخر٬خ ٿپ، هؽ ڃنو ڃخ ڃن أڅ حٿنڄخء ـذ أڅ ټڅ. ٿؿى حٿڄٸظ٠ ٿڀڄڀٺ ٳ كٸو حنظٴخثو ٫ڄن حه

أهؿو ىٿپ، ى ىنخ ى حٿن ا٣زخٷيڂ ٫ڀ حهظخ ڃن ٿڂ ؤڅ، كغ ټڅ حٿ٬زي ٿڄخٿٺ حكي، ٻح

ٳ٬ڀ حٿؼخن ىپ ټڅ ٿڀـڄ٪ أؿح ريه حٿس ٫ڀ حپ، أځ ٿڀڄظٻن . حڃش، ٳزٸ ڃخ ٫يحه ٫ڀ حپ

ٷي أى ٫ڀ ىح ڃخ اح ط٬يى ٻپ ڃن ڃٿ . ٿيڄخ؟ ٻپ ڃلظڄپهخش، څ حٿن ح٣ٵ حلخد ظنخ

حٿ٬زي ڃٿ حڃش، أڅ أكي حٿٴٸن ىڅ حه، ٳبڅ حٿلټڂ رخظحٹ حٿـڄ٪ ىنخ، ٿ٬يځ حٿٸ٤٪ رؤڅ ڃحىىڂ

ى ڃن رٿٺ ڃخ اح حطلي حٿڄٿخڅ، حظز٬خى حهظٱ ٳ حٿلټڂ ڃ٪ حنظٴخء حٿٴٵ وڀ ڃن ء، حٿلټڂ رخنٴح

ٿڂ ؤڅ ڃ٪ حٿظ٬يى ظڀځ ڄٽ حٿڄظلي حٿڄظ٬يى، ٳڀځ حهظخ ڃن ٿڂ ؤڅ ٳ س حٿنح٩، ٿڀظٷٲ ٳ

. ٿٺ ٻڀو ڃـخٽ

87

ٿ ؽ ٫زيه أڃظو، ٳٴ حظح١ . ٿ نخ حٿ٬زي رؤڃش ٯ ڃه ٳخٿٿي ٿڄٿ حڃش، ٿ نخ رلس ٳخٿٿي ك]

ٿ نخ حٿ٬زي رؤڃش ٯ ڃه ٳخٿٿي ٿڄٿ : )ٷٿو[ ڃن أنو ٫ٸي أ ارخكش،: نئهٷزٽ حٿڄٿ أ حٿ٬زي اټخٽ ځ

حٿڄحى انو اح نخ حٿ٬زي ٳلپ حٿٿي ڃن ىڅ أڅ ټڅ ػڂ ٫ٸي نټخف، ؿو (. حڃش، ٿ نخ رلس ٳخٿٿي ك

حځ ؿذ أڅ ټڅ ٿڄىخ، ٻڅ حٿٿي ٿڄٿ حڃش أڅ حٿحن ڃخء ٿو ٳ ٿي ٿو، ٿڄخ ٻخڅ حٿٿي ٻخٿـء ڃن

حپ ٳ حٿٿي حٿلش، څ حپ ٳ . ؿو ٻنو كح ٳڄخ اح نخ رلس ٿڄخ ٷڀنخ ڃن أڅ حٿحن ٿي ٿو

: ٷڀنخ. حٿٿي نڄخء حد ٳټڅ ٿڄه: ٳبڅ ٷپ. ٻپ انخڅ ٿٺ، حٿٷش انڄخ طؼزض رؤڃ ٣خة، ى ڃنظٲ ىنخ

حٿلخپ أنو ڃ٪ حٿنټخف ٳ حٿٿي حٿظٴپ حٿخرٶ، . ـذ أڅ ټڅ ٫ڀو ڀ٤خڅى أ٠خ نڄخء حځ حٿلس ٱ

ٳ حٿٴخف ڃخ ٻ ىخىنخ، ر٬ي ٳ حهظٱ حٿلټڂ رخهظٱ حٿزذ، حٿ٨خى أڅ ىح هٱ ٳو رن

(. ى أ ارخكشٿ ؽ ٫زيه أڃظو ٳٴ حظح١ ٷزٽ حٿڄٿ أ حٿ٬زي اټخٽ، نؤ ڃن أنو ٫ٶ: )ٷٿو. حلخد

ذ أڅ انټخف حٿي حٿ٬زي ڃن أڃظو ظي٫ ش ڃن ٣ٱ حٿي ى س اـخد، ٿټن ىپ ظ١ حٿٸزٽ

ڃن حكظڄخٽ ٻنو ٫ٸيح، حٿ٬ٸي : اڃخ ڃن حٿڄٿ أ ڃن حٿ٬زي؟ ٳو ٷڅ ٿلخد اټخٽ ٫ني حٿڄنٲ نؤ

انڄخ ظلٸٶ

88

ؿو حٽ . حٽ ٻنو ارخكش، ٳټٴ ٳو حـخد ڃن حٿي، ٻڄخ ٳ ٻپ ارخكشڃن حكظڂ. رخـخد حٿٸزٽ]...[

: " ؤٿظو ٫ن حٿؿپ ٻٲ نټق ٫زيه أڃظو؟ ٷخٽ: للش حٿ٬ء ٫ن ڃلڄي رن ڃڀڂ ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

ىحىڂ نل ٿٺ ٤٬يخ ڃخ خء ڃن ٷزڀو أ ٷزپ ڃه، ري ڃن ٬٣خځ أ . ٷي أنټلظٺ ٳنش: ـو أڅ ٸٽ

ؿو حظيٽ رو أنو ٫ڀو حٿځ ڄخه نټخكخ حٿنټخف ى حٿ٬ٸي، أڃ رخ٤٫خء ء، ـذ حٿڄي (. 1" )

ڄظن٪ ىهٿيخ : ٷڀنخ. انڄخ طيهپ ٫ڀ حٳ٬خٽ، ٮ حٿ٬ٸى انخءحص( ٷي: )ٳبڅ ٷپ. ا ٳ حٿ٬ٸي ىڅ حرخكش

٫پ، ٺ أنو اڅ حڃظن٪ ىهٿيخ ٫ڀ حٿ٬ٸي حڃظن٪ ىهٿيخ ٫ڀ حرخكش ٫ڀ ٿٴ٦ حنخء ڃن كغ أنو س حٿٲ

أنټلظٺ، ٷي كټڂ ٫ڀو حٿځ ربؿحثو ٳ : ٫ڀ طٸي ٻنو ٫ٸي ـة: ٳبڅ ٷپ. ظحٻيڄخ ٳ حنخء

رڄئٽ ٫نو، أڃخ حٿٸزٽ ٳڀ . حٿڄئٽ ٫نو ى انټخف حٿي، ى ڃخ ټڅ ڃ٬ظزح ڃن ؿخنزو: ٷڀنخ. ټڅ ٫ٸيح

www.alhawzaonline.com

[email protected]

. ٳبنو ـ ٷ٫و ڃن ؿخنذ حٿ٬زي، طڄش ىح نټخكخ ظڀځ ح٫ظزخ حٿٸزٽ، ٳټڅ ٿٺ ٻخٳخ ٳ حٿيٿش ٫نو

ٻح حش ٫ڀ رن ٸ٤ن ٫ن أر حٿلن ٫ڀو حٿځ حٿڄخ انو جپ ٫ن حٿڄڄڀٹ ألپ ٿو أڅ ٤ؤ حڃش

ؿو حظيٽ رو أنو ٫ڀو حٿځ نٴ كپ حٿ١ء (. 2" ) لپ ٿو: " ڃن ٯ طؾ اح أكپ ٿو ڃه ٷخٽ

ؿو . رخٿظلڀپ ڃن ىڅ حٿظؾ، ٳخنل حٿلپ ٳ حٿ٬ٸي، نو ح٤ش ٳ كپ حٿٴؽ رن حٿ٬ٸي حٿڄڀٺ

حٿڄلنخص ڃن حٿنخء : *)ؤٿظو ٫ن ٷٿو حهلل ط٬خٿ: حٿؼخن للش ڃلڄي رن ڃڀڂ ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

ى أڅ ؤڃ : " ٷخٽ(* ح ڃڀټض أڄخنټڂا ځ

( ىخڃ)

. 495كيغ 137: 3، حظزخ 1062كيغ 244: 7حٿظيد ( 2. )1354كيغ 285: 3حٿٴٸو ( 1)

)*(

89

" ح٫ظٽ حڃأطٺ طٸريخ، ػڂ لزيخ ٫نو كظ طل ػڂ ڄيخ : حٿؿپ ٫زيه طلظو أڃظو ٳٸٽ ٿو]...[

أنو ٫ڀو حٿځ ؿ٬پ ٳ٪ ىح حٿلپ ري حٿڄٿ، ٳڀ ٻخڅ نټخكخ ٿټخڅ ٳ٬و ري حٿؽ، ؿو حظيٽ رو(. 1)

څ حٳ٪ حٿ٬ٸي اڃخ حٿ٤ٵ، أ حٿڄص، أ طـيى ڃڀش أ نلڀش أ حٿٴن رظـيى حٿڄڀٺ أ حٿ٬ظٶ، أ رخٿ٬ذ أ

ٵ ټڅ ا ري حٿؽ، ٿٸٿو ٻح حٽ، څ حٿ٤. حٿظيٿ رخظٸحء، ڃخ ٫يح حٽ ڃ٬ڀځ حنظٴخء ىنخ

: ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. ، څ حڃ رخ٫ظحٽ ٬ي ٣ٷخ ٷ٬٤خ(2" )حٿ٤ٵ ري ڃن أه رخٿخٵ : " ٫ڀو حٿځ

اڅ حنلخ حٳ٪ حٿنټخف ٳڄخ ٻ ىٿپ ٫ڀو ا حظٸحء ٿ كـش، ٿڂ ـ أڅ ټڅ ىح حڃ

ٿڀنټخف، ؿ٬ڀو حٿخ٩ ري حٿي حطٴخٷخ رلخٿو، ؿو ٿڀظٷٲ ٳو ر٬ي ى حٿن رخ٫ظحٽ رخ ڃن حٿٴن

(* حٿڄلنخص ڃن حٿنخء: *)ٳ ٷٿو ط٬خٿ( حٿڄلنخص)ىح ڃ٪ أڅ حٿڄظزخى ڃن . حٿلق حٿق رو

، (4)حٿن ، (3)حٽ أؿو، ى ٷٽ حٿڄٴي . حٿڄؿخص، ٳظټڅ حش كـش ٫ڀ ٻنو ٫ٸيح ڃن ىح حٿؿو

ح٫ڀڂ أڅ ح٫ظزخ حٿٸزٽ ٫ڀ ٻپ ڃن حٿظٸين أٿ، څ حڃ (. 6)، حٿؼخن ٷٽ حرن اى (5)ؿڄخ٫ش

ٳ حٿٴؽ

( ىخڃ)

672: 1نن حرن ڃخؿش ( 2. )1417كيغ 346: 7، حٿظيذ 2كيغ 481: 5، حٿټخٳ 24: حٿنخء( 1)

ڃنيڂ أر حٿف حٿلڀز ٳ ( 5. )478: حٿنيخش( 4. )78: حٿڄٸن٬ش( 3. )360: 7نن حٿزيٸ 2081كيغ

. )*( 306: حٿحث( 6. )218: 2، حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد 297: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو

90

ڃزن ٫ڀ حكظخ١ حٿظخځ، ؤط أڅ حٿظلڀپ طڄڀٺ .[ ٳ ؿد ا٤٫خثيخ ڃن ڃخٽ حٿڄٿ جخ هٱ]

ىذ حٿوخڅ (. ٳ ؿد ا٤٫خثيخ جخ ڃن ڃخٽ حٿڄٿ هٱ: )ٷٿو. رخٿٸزٽٿڀڄنٴ٬ش، حٿظڄڀٺ ټڅ ا

اٿ ؿد ح٤٫خء، ٫ڄ ( 5)، حرن كڄس (4)، حرن اى (3)، حرن حٿزحؽ (2)، أر حٿف (1)

حٿ ، ى اڅ ط٠ڄنض ا٤٫خءىخ جخ ڃن ٷزپ حٿ٬زي أ حٿڄٿ، ا أڅ (6)رحش ڃلڄي رن ڃڀڂ حٿخرٸش

٤٬و حٿ٬زي ڃڀٺ حٿڄٿ، ٳبڅ حٿ ټڅ ڃن ٷزپ حٿ٬زي انڄخ ټڅ ڃن ٻزو، كنج ٳ٬ڀ حٿظٸين ټڅ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

، ؿڄ٪ ڃن حٿڄظؤهن اٿ ٫يځ حٿؿد، څ ڃي حٿڄڄڀٻش اح (7)ىذ حٿڄنٲ . ح٤٫خء ڃن ڃخٽ حٿڄٿ

ڄظن٪ : ٸخٽ. نٴو ٯ ڃ٬ٸٽ ؿذ حظلٸو حٿڄٿ، ا ى ٫ حٿز٠٪ حٿڄڄڀٹ ٿو حظلٸخٷو ٫ڀ

ٻڅ حٿڄي ٿڀڄڄڀٻش، حظلٸخٵ حٿڄڄڀٹ ٫ڀ يه ٳ حٿـڄڀش ٯ ڃڄظن٪، ٳبنو ظلٶ ٫ڀو حٿنٴٸش ڃخ ؿ

أڃخ حٿنٴٸش ڃخ ؿ ڃـحىخ ٳبنيخ : نخ نٸٽ. ڃـحىخ ٻخٿټٴن، ٷي ىص حٿحش رٿٺ ٳـ ٫ڀ ٧خىىخ

ڃن طحر٪ حٿڄخٿش حٿظ ري ڃنو، روٱ حٿڄي حٿ ى ٫ حٿز٠٪ ٿض ٫خ ٫ن ء، انڄخ ه

حٿڄڄڀٹ ٿڀڄٿ، ٳبنو

( ىخڃ)

( 5. )306: حٿحث( 4. )218: 2حٿڄيد ( 3. )297: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 2. )478: ، حٿنيخش78: حٿڄٸن٬ش( 1)

. )*( 567: حٿڄوظڀٲ( 7. )1354كيغ 285: 3حٿٴٸو ( 6. )360: حٿڀش

91

ظلپ ٻڅ حٿ٬ ٿ ڃخٿٺ .[ ٿ ح٫ظٸخ ٳؤؿخص ٷزپ حٿيهٽ أ ر٬يه ڃ٪ حٿظڄش ٫يڃيخ ٳبټخٽ]

حٿڄ٬، طلڄپ حٿحش ٫ڀ حظلزخد حٿڄئٻي ٿڄخ ٳو ڃن ؿز ٷڀزيخ ٳ٪ ڃنٿش حٿ٬زي ٫نيىخ، ىح أٷ،

حڅ حٿحؿذ اڃخ حٿڄڄ أ ڃي حٿڄؼپ ڀو ٫ڀ حظلزخد حڃ رخ٤٫خء ىىڂ أ ٬٣خځ، ا ٿ ؿذ ٿٺ

ٿڄخ حڃظن٪ : ٷڀنخ. ٳڀځ هڀ حٿنټخف ٫ن حٿڄي ٳ حٿ٬ٸي حٿيهٽ ڃ٬خ: ٳبڅ ٷپ. رخٿيهٽ، ى هٱ حٿڄن

ػزطو ىنخ ٿڂ ټن ٫يځ ؿرو ڃلح، ٿ ٿٺ رؤ٫ـذ ڃن حٿـنخش ٳبنيخ طؿذ ح، ا اح ؿن حٿ٬زي

اح طٸ ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أڅ حٿخف . ٻح حطٱ حٿڄخٽ ڃؿذ ٿڀ٠ڄخڅ ا ىنخ ٫ڀ يه ٳ ء اڅ ٫ظٶ،

حٿٴخپ ٿي حٿڄنٲ رن حٿٸٽ رخٿؿد ٫ڀ ڃٸيڃخص آػخ حٿظټڀٲ ٧خىس ٫ڀيخ، ٫ڂ أنو ڃظ ڃن٬ض حكيحىخ

ٿڂ ڄظن٪ ، ٿ ٻڄخ ٷخٽ، څ ڃنيخ أڅ حٿڄڄڀٹ ڄڀٺ ٫ڀ حٿڄٿ جخ، ٿ ڃن٬ض ىه (1) ظڂ حٿؿد

ػڂ أؿ٪ اٿ ٫زخس حٿټظخد ح٫ڀڂ أڅ حٿڄنٲ طىى ٳ ٻڅ . حٿٸٽ رخٿؿد، رپ ٻخڅ حٿٸٽ رو كنج أ٧ي

طؾ حٿي ٫زيه أڃظو ٫ٸيح أ ارخكش، ػڂ ٻ حٿوٱ ٳ ؿد ا٤٫خثيخ جخ، ٺ أڅ حٿؿد ؤط

هٴخء ٳ ٫يځ حٿؿد ٫ڀ طٸي ٻنو ارخكش، ٫ڀ ٻپ ڃن حٿٸٿن، رپ انڄخ ى ٫ڀ حٿٸٽ رټنو ٫ٸيح، ا

ٿ ح٫ظٸخ ٳؤؿخص ٷزپ : )ٷٿو. ٳ٬ڀ حٿٸٽ رټنو ٫ٸيح ٳيپ ـذ ا٤٫خإىخ اٿ آهه: ٳټخڅ حكن أڅ ٸٽ

(. حٿيهٽ أ ر٬يه ڃ٪ حٿظڄش ٫يڃيخ ٳبټخٽ

( ىخڃ)

. )*( 146: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

92

انو اح طـيى ٫ظٸيڄخ ر٬ي حٿظؾ طوص : طؾ حٿي ٫زيه ڃن أڃظو، طلىخىه حٿڄخثپ ڃن أكټخځ ]...[

ٳبڅ حهظخص حٿٴن ٳ رلغ، اڅ حهظخص حؿخس . ٳ ارٸخء حٿنټخف ٳوو ٫ڀ ڃخ ؤط اڅ خء حهلل ط٬خٿ

ٳ حٿ٬ٸي أ ، ٳيه ٳبڃخ أڅ ټڅ حٿ٬ظٶ ٷزپ حٿيهٽ أ ر٬يه، ٫ڀ حٿظٸين ٳبڃخ أڅ ټڅ ٷي ڄ ٿيخ ڃيح

ٳ كټڄيخ رخٿنزش اٿ رٸخء حٿنټخف ػزص حٿڄي اټخٽ، ىح ى حٿ٨خى ڃن حٿ٬زخس ٳبنو ٻ . أكحٽ أر٬ش

حٿوٱ ٳ ٻڅ ىح حٿظؾ ٫ٸيح أ ارخكش، ػڂ ٻ حٿوٱ ٳ ؿد حٿڄي ٫يڃو، ٿڂ ٻ ڃظ٬ڀٶ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

اح : حٽ: ط٬ڀٸو رخٿڄي هخش ٿٸرو، طلٸٸيخ ٳ ڃزخكغحټخٽ ٳنخذ ٫ىه اٿ ؿڄ٪ ڃخ ٻه، ڄټن

ح٫ظٸخ ٷزپ حٿيهٽ ڃ٪ حٿظڄش أؿخص، ڃنؤ حټخٽ ٳ رٸخء حٿنټخف ڃن ٻنو ٫ٸيح، ٷي أؿخطو ر٬ي حٿ٬ظٶ

س ڃن أنو ارخكش طخر٬ش ٿڀڄڀٺ ٳٽ رحٿو، ڃنئه ٳ حٿڄي ٷذ ڃن ٿٺ، ٳبنو ٫ڀ حٿٸٽ رټنو ارخف. ٳزٸ

٫ڀ حٿٸٽ رټنو ٫ٸيح لظڄپ حٿ٬يځ، ڃظنخ٩ ػزطو، ظڀحځ حٿڄلخٽ، ى . ڃٸظ٠ ٿڀڄي حٿظڄش ٯش

لظڄپ حٿؼزص، اڃخ رنخء ٫ڀ حٿٸٽ رؿرو ٫ڀ حٿي ٿڃش رخٿ٬ٸي، أ . ػزطو ٿڀي ٫ڀ نٴو ٳظڀ حٿظڄش

ٿ اح ڃن٬نخ ڃن ؿرو ٫ڀ حٿي، ٿټن حٿؿد ٫ڀ اؿحء ىح حٿ٬ٸي رخٿنزش اٿ حٿڄي ڃـ حٿ٬ٸي حٿٲ

: حٿؼخن. لظڄپ ؿد ڃي حٿڄؼپ اٿخء ٿڀظڄش، ٳزخٿيهٽ ـذ ڃي حٿڄؼپ ٫ڀ حٿؽ. حٿؽ ڃلخٿش

أڃخ حټخٽ ٳ حٿڄي ٳڄنخإه ڃن أنو ٿڂ . حٿس رلخٿيخ ٿڂ ڂ ڃيح، حٿلخٽ ٳ رٸخء حٿنټخف ٻڄخ زٶ

ىحء ٳ ـذ ر٬ي ٿٺ، ٷي حظلٶ ـذ ٳ حرض

93

ڃن أنيخ ٻڄٴش حٿز٠٪ ظحٻيڄخ ٳ اهء . حٿؽ حٿز٠٪ ر ٫ ٳ ـذ ٫ڀو حٿڄ٬ ر٬ي]...[

حٿ٬ٸي ٫ن ٻ حٿڄي، ٷي ڃڀټض ر٬٠يخ ٷزپ حٿيهٽ ٳـذ ٿيخ ڃي حٿڄؼپ رخٿيهٽ ٫ڀ حٿؽ، څ ڃؿذ

أڅ ټڅ : حٿؼخٿغ. ٣ڀٶ ؿذ حٿڄظ٬ش، اڅ ڃخص أكيىڄخ ٷزپ حٿيهٽ ٳ ء حٿڄي انڄخ ظلٸٶ ر٬ي حٿ٬ظٶ، اڅ

حٿ٬ظٶ ر٬ي حٿيهٽ ڃ٪ حٿظڄش، ٳؤڃخ حٿنټخف ٳ٬ڀ ڃخ زٶ، أڃخ حٿڄي ٳڄنؤ حټخٽ ٳو ڃن طټخٳئ حكظڄخص،

نيخ اح ٿڂ ـذ ٫ڀ حٿٸٽ رټنو ٫ٸيح لظڄپ ٫يځ ؿد ء، . ٳبنو ٫ڀ حٿٸٽ رټنو ارخكش طڀ حٿظڄش

. ٿيخ ء رخٿ٬ٸي حٿيهٽ ـذ ٿيخ ء ر٬ي ٿٺ، څ حٿڄي ٿ ؿذ ٿؿذ ٿڀي، ى ڃڄظن٪ ىنخ

لظڄپ حٿؿد، څ حٿنټخف حٿلق حٿ١ء حٿڄلظځ ڄظن٪ هڀىڄخ ڃن حٿڄي، ٷي ى ٳ حهزخ حڃ

ڃن ٷ٩ حٿ٬ٸي للخ، ٷي : ؟ ٳو اټخٽ نؤرب٤٫خثيخ جخ، أڃخ حٿ ـذ أى حٿڄڄ أځ ڃي حٿڄؼپ

ڃن أڅ حٿظڄش ٫ڀ حٿٸٽ ربٿخثيخ كټڂ ٿيخ، ٳـذ ڃ٪ حٿيهٽ ڃي . ط٠ڄن حٿظڄش ٳظلذ كټڄيخ

أڃخ ڃ٪ ح٤٫خء ٳخٿڄنخذ . حٿڄؼپ ٫ڀ حٿي، څ ٿٺ ٫ حٿ١ء حٿڄلظځ، ىح اح ٿڂ ټن ٷي أ٤٫خىخ جخ

حٿس رلخٿيخ ٿټن طڄش : حٿحر٪. هٴ أڅ ر٬ ىه حٿڄٸيڃخص ٳ ڃ٪ حٿڄن٪أڅ ـذ ٯه،

ىح طل حٿڄؤٿش، أڃخ طلٸٸيخ . ىنخ، حټخٽ ىنخ ٳ رٸخء حٿنټخف، ٳ ػزص ڃي حٿڄؼپ ٫ڀ حٿي ٫يڃو

هٽ، ٳبنو لظڀڂ ٳبڅ أٻؼ ىثپ ىه حٿڄؤٿش ڃيهٿش حٿڄظـو ٫يځ ؿد ء ا اح كپ حٿ٬ظٶ ٷزپ حٿي

. ؿد ڃي حٿڄؼپ ٫ڀ حٿؽ، لظڄپ ٫ڀ حٿظڄش ؿد حٿڄڄ اڃخ ٫ڀ حٿي أ ٫ڀ حٿؽ

94

ٿ طؽ حٿ٬زي رڄڄڀٻش، ٳؤڅ ٿو ڃه ٳ حثيخ، ٳبڅ حظحىخ ٿڄه، . ٿ ڃخص ٻخڅ ٿڀػش حٿٴن ٿڃش]

ٿ ڃخص : )ٷٿو.[ ٷڀنخ انو ڄڀٺ ٳخٿ٬ٸي رخٵ، ا ر٤پ اح ڃڀټيخأ ٿنٴو ربنو، أ ڃڀټو اخىخ ر٬ي حرظخ٩

ٿ ڃخص ڃٿ حٿ٬زي حڃش حٿڄزلع ٫نيڄخ ىڄخ ٫ڀ حٿٷش ٻخڅ ٿڀػش ٳن : أ(. ٻخڅ ٿڀػش حٿٴن ٿڃش

ٿ : )ٷٿو. ححٿنټخف ٻڄخ ٻخڅ ٿڀڄع، نيڄخ ڃڀٺ ٿڀػش، ؼزض حٿٴن ٿڃش، نظٴخء حٿڄٸظ٠ ٿو ٳ كٸو

طؽ حٿ٬زي رڄڄڀٻش ٳؤڅ ٿو ڃه ٳ حثيخ، ٳبڅ حظحىخ ٿڄه أ ٿنٴو رخڅ، أ ڃڀټو اخىخ ر٬ي حرظخ٩،

ٿ طؽ حٿ٬زي رڄڄڀٻش ٿ ڃه، ٳؤڅ ٿو ڃه ٳ : أ(. ٷڀنخ انو ڄڀٺ ٳخٿ٬ٸي رخٵ، ا ر٤پ اح ڃڀټيخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٳبڅ حظحىخ ٿڄه ٳخٿنټخف رخٵ، څ حنظٸخٽ حٿڄڄڀٹ ڃن ڃخٿٺ اٿ آه ٸظ٠ حثيخ، اڃخ ٿڀڄٿ أ ٿنٴو،

ٳن حٿنټخف، ٿټن ٿڀڄٿ حٿٴن ڃظ أحى، ٻڄخ ٿ ؽ أڃظو ٫زيه حرظيحء، ٳ حش ڃلڄي رن ڃڀڂ حٿخرٸش ڃخ

انو : ٿو حٿحء رخ٣پ، ٿ ٷڀنخاڅ حٿ٬زي ڄڀٺ ٳخٿنټخف رلخ: ٿ حظحىخ ٿنٴو رخڅ، ٳبڅ ٷڀنخ. يٽ ٫ڀ ٿٺ

ٻح . ڄڀٺ ق حٿحء ر٤پ حٿنټخف، ٿيهٿيخ ٳ ڃڀټو ٷي زٶ أنو اح ٣أ حٿڄڀٺ ٫ڀ حٿنټخف حنٴن حٿنټخف

. ٿ ڃڀټو اخىخ ر٬ي حرظخ٫يخ ٿو، ٿ حظ ٿنٴو ر اڅ ٷٲ ٫ڀ اؿخس حٿڄٿ، ٳبڅ ٿڂ ـه رٸ حٿنټخف

ي رو أڅ حٿڄٿ أڅ ٿو ٳ حثيخ ٿنٴو، ( أ ٿنٴو رخڅ: )ٽ حٿڄنٲاح ٫ٳض ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أڅ ٵ

، څ حڅ ٳ حٿحء ٳ حٿـڄڀش ٸظ٠ حڅ ٳ حٿحء (ٳؤڅ ٿو ڃه ٳ حثيخ: )ن ٫ن ٿٺ ٷٿو

اڅ ٷڀنخ اڅ حٿ٬زي ڄڀٺ ر٤پ حٿ٬ٸي اح حظحىخ : ڃ٬نخه( ا ر٤پ: )ٷٿو. ٿنٴو

95

ٿ حظ حٿل كش أكي حٿټن . ٿ طل ر٠٬و حظ ؿظو ر٤پ حٿ٬ٸي اڅ ٻخڅ رڄخٽ ڃظٹ]

ٿنٴو رخڅ [ ر٤پ حٿ٬ٸي كځ ٣ئىخ، ٳبڅ أؿخ حٿٺ حٿنټخف ر٬ي حٿز٪ ٳٴ حٿـح هٱ، ٻح ٿ كڀڀيخ،

ٷ٪ ؿحرخ ٫ن ػع ( ٳخٿ٬ٸي رخٵ: )أڅ ٷٿو( ٻيخاح ڃپ: )ٳخثيس ٷٿو. ٿو ٳ ٿٺ، أ ڃڀټو اخىخ ر٬ي حرظخ٩ ٿو

ٷظ٠ ػزص حٿز٤څ ٳ حٿڄخثپ حٿؼع، اح ٷڀنخ اڅ حٿ٬زي ڄڀٺ، ( ا ر٤پ: )ڃخثپ، ٳڀ حٷظ ٫ڀ ٷٿو

. ٿ ٻٿٺ، څ حءىخ اخه ٿڄه نخٳ حٿنټخف ٫ڀ كخٽ، ا حٿڄنخٳ ىهٿيخ ٳ ڃڀټو ٫ڀ ڃخ ٷنخه

ذ أنو اح طل ر٬ (. طل ر٠٬و حظ ؿظو ر٤پ حٿ٬ٸي اڅ ٻخڅ رڄخٽ ڃظٹ ٿ: )ٷٿو

حٿڄڄڀٹ ؿص ٫ڀ ٿٺ حٿز٬ أكټخځ حٿلش، ڃن كٽ حٿڄڄڀٹ طحر٬و ڃن حٿز٪ حٿحء حٿظڄڀٺ

س، حنٴن ٳبح حظ ىح ؿظو حٿڄڄڀٻش رڄخٽ حٻظزو رز٠٬و حٿل حهظ رڄڀټو ڃڀټيخ ڃلخٽ. حٿظڄڀٺ

اڅ حظحىخ رڄخٽ ڃظٹ رنو رن حٿڄٿ ٻخٿلخپ رټزو ٻڀو، ٳبڅ ڄڀٺ ڃنيخ رٸي . حٿنټخف ريهٿيخ ٳ ڃڀټو

نذ حٿلش، څ حٿحء انڄخ نٴ ٳ ٷي نزو ڃن حٿؼڄن، نٴن حٿنټخف أ٠خ، څ ڃڀٺ حٿز٬ ٸظ٠

ا : *)ف ـخڃ٪ حٿڄڀٺ أ ظز٬، ٿ٨خى ٷٿو ط٬خٿٳوو رخٿنزش اٿو، كنج ٳنٴن ٻڀو، څ حٿنټخ

ٿ حظ حٿل كش أكي حٿټن ر٤پ حٿ٬ٸي كځ : )ٷٿو(. 1(*)٫ڀ أحؿيڂ أ ڃخ ڃڀټض أڄخنيڂ

(. ٣ئىخ، ٳبڅ أؿخ حٿٺ حٿنټخف ر٬ي حٿز٪ ٳٴ حٿـح هٱ، ٻح ٿ كڀڀيخ

( ىخڃ)

. )*( 6: حٿڄئڃنڅ( 1)

96

انو اح ٫ٸي حٿل نټخكخ ٫ڀ أڃش ڃظٻش رن حػنن، كغ ـ ٿو حٿ٬ٸي ٫ڀ حڃش، ػڂ : طل حٿڄؤٿش]...[

حظ كش أكي حٿټن حنٴن حٿنټخف، ٿڄخ أڀٴنخه ٯ ڃس، كنج ٳلځ حٿ١ء، ظڀحڃو حٿظٱ ٳ

انو ٣ٶ اٿ كڀيخ ا : حٽ: ر٬ش أٷحٽڃخٽ حٿٺ، ڃخ حٿ طلپ رو كنج؟ حهظڀٲ حلخد ٫ڀ أ

ڃڀٺ ؿڄ٬يخ، څ أڃ حٿٴؽ ڃزن ٫ڀ حكظخ١ حٿظخځ ٳ ظ٬ي زذ حٿلپ، ٷي ك زلخنو ط٬خٿ

ا ٫ڀ أحؿيڂ أ ڃخ ڃڀټض * حٿن ىڂ ٿٴؿيڂ كخٳ٨څ *)حٿزذ ٳ جن حٿ٬ٸي حٿڄڀٺ ٳ ٷٿو ط٬خٿ،

ىٿش ٳ : ٳبڅ ٷزپ. ٷخ٣٪ ٿڀٻش ٳ ټڅ حٿڄڀٴٶ ڃنيڄخ ززخ ٿؿڄخ٩ ٫ڀ ٿٺ حٿظٴپ( 1(*)أڄخنيڂ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حش ٫ڀ حٿڄ٤ڀد، كظڄخٿيخ احىس ڃن٪ حٿوڀ هخش، حٿيٿش ڃٷٳش ٫ڀ احىس ڃن٪ حٿـڄ٪ أ٠خ ى ٯ

ڃنيخ رخٿن حؿڄخ٩ ا نڀڂ أڅ حٿيٿش ڃٷٳش ٫ڀ احىس ڃن٪ حٿـڄ٪، ٳبڅ حٿٴؽ ڃڄن٩ : ٷڀنخ. ڃ٬ڀځ

رخٿ٬ٸي أ حٿڄڀٺ، ٿڂ ؼزض ٻڅ حٿڄڀٴٶ ڃنيڄخ ززخ طخڃخ، څ أٷپ حكحٽ ٳ حش ٻنيخ ڃلظڄڀش ٳظلذ

كڀيخ رخٿ٬ٸي ٫ڀ ڃخ ٻه : حٿؼخن(. 3)ؿڄ٪ ڃن حٿڄظؤهن ( 2)كټڂ حٿڄن٪، ىح حٿٸٽ ڃوظخ حرن حٿـني

ٿو ا أڅ ظ حٿنٲ حه، أ ڃڀٺ نٴيخ رخٿ٬ٸي ٳټڅ كڃض ٩: حٿن ٳ حٿنيخش، ٳبنو ٷخٽ

(. 4)ٿٺ ٫ٸيح ڃظؤنٴخ

( ىخڃ)

: 3ڃنيڂ ٳو حٿڄلٸٸن ٳ ح٠خف ( 3. )568: نٸڀش ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 2. )6 -5: حٿڄئڃنڅ( 1)

. )*( 480: حٿنيخش( 4. )149

97

حٽ ٷي ر٤پ، ٿحثو حٿنٲ، ٳټٲ للخ رخؿخس، أنو ٷي طز٬و حرن حٿزحؽ حى أڅ حٿ٬ٸي]...[

أؿخد حٿڄلٸٶ حرن ٬ي ٳ حٿنټض رؤڅ حٿڄحى (. 1)ٷ٪ أ رخه ٿڂ ظـيى ٿو ڃڀٺ ٳ ظٷٲ ٫ڀ اؿخطو

نٲ ا أڅ ظ حٿنٲ حه ڃن حٿزخث٪ ڃخٿٺ ٿٺ حٽ: اٸخ٩ حٿز٪ ٫ڀ حٿنٲ حٿؼخن، ٳټؤنو ٷخٽ

يح ڃن حٿنخن، أ ټڅ رڄ٬ن ( أ: )رخٿ٬ٸي، ٳظټڅ حؿخس ٿو ٻخٿ٬ٸي حٿڄظؤنٲ، ټڅ حٿٲ ٳ ٷٿو

ٷخٽ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ ٳ طلٸٶ . حٿح، وٴ ڃخ ٳ ىح حٿظؤپ ڃن حٿز٬ي، حٿٸٽ رلڀيخ رخٿ٬ٸي أر٬ي

، ٬٠ٲ (2)ٽ ر٤نو ٳ كٶ حٿٺ ڃڄن٩ حٿؿو ٫ني أڅ حخس رٿٺ اٿ حٿ٬ٸي ح: ٻځ حٿن

كڀيخ ربرخكش حٿٺ، ى ٷٽ : حٿؼخٿغ. رؤنو ڃ٬ن ٿڀ رخٿ٬ٸي كنج ڃن ڃخٿٺ حٿنٲ ڃ٪ ٿځ حٿظز٬

ئيه حش . ، څ حرخكش ٬زش ڃن حٿڄڀٺ، نيخ طڄڀٺ ٿڀڄنٴ٬ش، ٳټڅ كپ ؿڄ٬يخ رخٿڄڀٺ(3)حرن اى

ٳ ؿخو رن ؿڀن ىرحىخ ؿڄ٬خ، ػڂ أكپ أكيىڄخ ٳؿيخ ٿخكزو : أر ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ ڃلڄي رن ڃڀڂ ٫ن

كڀيخ ڃظ٬ش اح : حٿحر٪. ٿظىڂ طز٬ حٿزذ: ىح حٿٸٽ ڃلظڄپ ا أڅ حٿڄن٪ أك١(. 4" )ى ٿو كٽ : " ٷخٽ

ربنو، هظخو رڄنٴ٬ش ؿ رن حٿټن ڃيخخس ٫ڀ هيڃظيخ، ٫ٸي ٫ڀيخ ڃظ٬ش ٳ نرش حٿٺ حه

. طڀٺ حٿڄيس، ٿ رء، څ ڃنٴ٬ش حٿز٠٪ طيهپ ٳ حٿڄيخخس، طوؽ رٿٺ ٫ن حٿظز٬

( ىخڃ)

، حٿظيذ 1380كيغ 290: 3حٿٴٸو ( 4. )306: حٿحث( 3. )568: حٿڄوظڀٲ( 2. )219: 2حٿڄيد ( 1)

. )*( 1067كيغ 245: 7

98

ػڂ أؿ٪ .[ ن٬ڂ: ىپ طلپ ڃظ٬ش ٳ أخڃيخ؟ ٷپ. حٿزخٷ كح ٿڂ طلپ رخٿڄڀٺ رخٿيحثڂ ٿ ڃڀٺ نٴيخ ٻخڅ]

(. 1)اخس اٿ ٷٽ حٿن ...( ٳبڅ أؿخ حٿٺ حٿنټخف ر٬ي حٿز٪: )اٿ ٫زخس حٿټظخد ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ

ٳي اخس اٿ ٷٽ حرن اى ڃ٬نخه ٻح ٳ حٿـح هٱ ٿ كڀڀيخ حٿٺ ٿټو، ( ٻح ٿ كڀڀيخ)ٷٿو،

: ٿ ڃڀٺ نٴيخ ٻخڅ حٿزخٷ كح ٿڂ طلپ ٿو رخٿڄڀٺ رخٿيحثڂ، ىپ طلپ ڃظ٬ش ٳ أخڃيخ؟ ٷپ)ٷٿو، (. 2)

ٷي رنخ أڅ زذ كپ حٿٴؽ ظز٬ ظڀٴٶ ڃن ززن ڃوظڀٴن، ٳ٬ڀڂ أنو ٿ ڃڀٺ نٲ أڃش ٻخڅ (. ن٬ڂ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ح رخٿڄڀٺ ٫ڀ كخٽ ڃن حكحٽ، څ ڃڀټو انڄخ ى حٿنٲ هخش، ٳبڅ نٴيخ حه كح، لپ ٿو ٣ئه

ٻح طلپ رخرخكش، نو انڄخ طق ڃن ڃخٿٺ . نٲ حه ك، ٿ ڃڀٺ حٿنٲ ٻخٳخ ٳ كپ حٿـڄ٪

ىپ . حٿٷزش، أڃخ حٿڄأس ٳ ق طلڀڀيخ نٴيخ اؿڄخ٫خ، ٻح طلپ رخٿ٬ٸي حٿيحثڂ حطٴخٷخ، ٿڀځ طز٬ حٿزذ

رو ٷخٽ أٻؼ حلخد -أكيىڄخ : لپ ٿو ٣ئىخ ڃظ٬ش اح ىخخىخ، ٫ٸي ٫ڀيخ حٿڄظ٬ش ٳ أخڃيخ؟ ٳو ٷڅ

حٿڄن٪، ٿڀظز٬ حٿڄڄن٩ ڃنو، ٳبنو ٿڂ وؽ رخٿڄيخخس ٫ن ٻنو ڃخٿټخ ٿڀز٬ ڃنخٳ٪ حٿز٠٪ ظ٬ڀٶ رو ( -3)

، ٫ڄ رڄخ (4)رو ٷخٽ حٿن ٳ حٿنيخش حٿـح : حٿؼخن .حٿڄيخخس ٷ٬٤خ، لپ ٿيخ حٿڄظ٬ش ره ٳ أخڃيخ

٫ن حٿزخٷ ٫ڀو

( ىخڃ)

، 145: 3، حٿظنٸق حٿحث٪ 149: 3ا٠خف حٿٴحثي : حن٨( 3. )306: حٿحث( 2. )480: حٿنيخش( 1)

. )*( 494: حٿنيخش( 4. )84: حٿڄوظ حٿنخٳ٪

99

ٿڂ ر٬زىش حه ٳخيح، أ ڃٷٳخ ٫ڀ اڅ حٿڄخٿٺ؟ حٽ حٿؼخن، ٳلنج ىپ ٸ٪ ٫ٸي أكي حٿؿن حٿل حٿ٬خ]

حٿځ ٳ ؿخش رن ټن ىرحىخ ؿڄ٬خ، ػڂ أكپ أكيىڄخ .[ ٿ أ٫ظٶ ٷزپ حٿٴن ٿځ حٿ٬ٸي ڃن حٿ٤ٳن

ٿ ڃخص أيڄخ ڃخص ٷزپ خكزو ٳٸي خ نٴيخ كح ڃن ٷزپ ح: " ، ػڂ ٷخٽ"ى كٽ : " ٳؿيخ ٿټو ٳٸخٽ

ا أڅ ؼزض ٫ظٸيخ ظؿيخ : " أحض اڅ أحى حٿزخٷ ڃنيڄخ أڅ ڄيخ أٿو ٿٺ؟ ٷخٽ: ٷڀض" نٴيخ ڃيرح

أٿ ٷي خ نٴيخ كح ٷي ڃڀټض نٲ ٷزظيخ حٿنٲ حه ٿڀؼخن : ٷڀض ٿو" ر ڃنيخ ڃظ ڃخ أحى

" ـ ٿو ٿٺ : " ٳؿيخ ٳؤكڀض ٿو ٿٺ ٷخٽ ٳبڅ ى ؿ٬ڀض ڃىخ ٳ كپ ڃن: ٷڀض" رڀ : " ڃنيڄخ؟ ٷخٽ

اڅ حٿلس : " ٿڂ ـ ٿيخ ٿٺ ٻڄخ أؿص ٿڀ ٻخڅ ٿو نٴيخ كن أكپ ٳؿيخ ٿټو ٳيخ؟ ٷخٽ: ٷڀض

طيذ ٳؿيخ ط٬ه طلڀڀو، ٿټن ٿيخ ڃن نٴيخ ځ ٿڀ ىرىخ ځ، ٳبڅ أكزض أڅ ظؿيخ ڃظ٬ش ٳ

ٷي طٸيځ ي ىه حٿحش، ٺ أڅ حڃ (. 1" )ٳو نٴيخ ٳظڄظ٪ ڃنيخ رء ٷپ أ ٻؼ حٿځ حٿ طڄڀٺ

ٳ حٿٴؽ يي ٳ ـظة ٫ڀيخ رڄؼپ ىح حٿليغ، نز حٿظڄٺ رخٿظلڂ اٿ أڅ ؿي ڃخ ڀق ىٿ

ڃٷٳخ ٫ڀ اڅ حٿڄخٿٺ؟ ىپ ٸ٪ ٫ٸي أكي حٿؿن حٿل حٿ٬خٿڂ ر٬زىش حه ٳخيح، أ: )ٷٿو. ٿڀـح

طٸيځ أنو اح طؽ حٿ٬زي أ حڃش ر اڅ (. حٿ حٿؼخن، ٳلنج ٿ أ٫ظٶ ٷزپ حٿٴن ٿځ حٿ٬ٸي ڃن حٿ٤ٳن

حٿڄٿ ىپ ټڅ حٿ٬ٸي رخ٣ ڃن أڀو، أ ڃٷٳخ ٫ڀ اؿخس حٿڄخٿٺ؟ ٷي طٸيځ أ٠خ أنو اح طؽ حٿل حڃش

ري٫حىخ

( ىخڃ)

. )*( 717كيغ 203: 8، حٿظيذ 1380كيغ 290: 3، حٿٴٸو 3كيغ 482: 5 حٿټخٱ( 1)

100

حٿلش ىهپ ڀڃو حٿڄڄ، ٿلش حٿ٬ٸي ٧خىح، ٷي ىنخ رټڅ أكي حٿؿن حٿل ٫خٿڄخ ر٬زىش ]...[

اٸخ٩ حٿ٬ٸي، روٱ حه، ٿټڅ حٿ٬ٸي ٧خىح رخ٣نخ ٳخيح أ ڃٷٳخ، ٿٺ څ ٻ ڃن حٿؿن ڃڄن٩ ڃن

حق ٻنو ڃٷٳخ، څ حٿني ٳ ٯ . ڃخ ٿ ٻخڅ حٿل ؿخى رخٿ٬زىش، ٳبنو ڃن ٣ٳو ڃخن٪ ڃن لظو

www.alhawzaonline.com

[email protected]

. حٿ٬زخىحص يٽ ٫ڀ حٿٴخى، ٿ ىٽ ٿڂ ٴٵ رن ڃخ اح طؿو اٿ أكي حٿـخنزن، رن ڃخ اح طؿو اٿ ٻڀيڄخ

ٹ ڃن حٿؿن ٷزپ ٳن حٿڄٿ حٿ٬ٸي، ٳ٬ڀ حٿٸٽ رٷ٩ حٿ٬ٸي رخ٣ ڃن ظٴ٩ ٫ڀ ٿٺ ڃخ اح أ٫ظٶ حٿڄڄپ

٫ڀ حق ى ٷ٫و ڃٷٳخ ڀځ رخٿ٬ظٶ ڃن . أڀو ى ٫ڀ كټڂ حٿز٤څ، ٳبڅ حٿ٬ظٶ للو

انڄخ ڃن٪ ٿڃو ٫زىش أكي حٿؿن ٷي حٿض، اح حنظٴ حٿڄخن٪ ٫ڄپ . حٿ٤ٳن، ٿٷ٫و للخ ٳ نٴو

ٷي زٶ ٳ حٿز٪ أنو ٿ رخ٩ ڃخٽ ٯه ٳ٠ٿخ ػڂ ڃڀټو أؿخ ٳ حٿلش اټخٽ، : ٳبڅ ٷپ. ڃٸظ٠ ٫ڄڀوحٽ

ڄټن حٿٴٵ رؤڅ نٸپ حٿڄڀٺ اٿ حٿزخث٪ : ٷڀنخ. ىنخ ؿځ رلش حٿنټخف اح أ٫ظٶ حٿٷٶ ڃن حٿؿن، ٳڄخ حٿٴٵ؟

، ى ڃڄظن٪ كن حنظٸخٽ اٿ حٿزخث٪، ڃ٪ حٿٴ٠ٿ نخٳ حٿ٬ٸي حٿٴ٠ٿ، څ ڃٸظ٠خه نٸپ حٿڄڀٺ اٿ حٿڄض

ؿى حٿڄنخٳ طڄظن٪ حٿلش، روٱ حٿٴ٠ٿ ٳ حٿس حٿڄٻس، څ ڃٸظ٠خه ػزص حٿنټخف ٿ حٿڄخن٪

اڅ حٿڄخن٪ ٿ ى حٿٷش رپ ٫يځ : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. ى حٿٷش، رخٿ٬ظٶ حٽ حٿڄخن٪ ٳؿذ حٿلټڂ رڀځ حٿ٬ٸي

ڃؼڀو ڃخ ٿ رخ٩ . رخٵ ٯ حثپ، ٷي طٷٲ لش حٿ٬ٸي ٫ڀو ٳ لټڂ رلظو ٿظ٬ حٿ٬ظٶ اڅ حٿڄٿ، ٿٺ

طٸيه ٳلن ا ( ٳلنج: )ح٫ڀڂ أڅ حٿڄ٠خٱ اٿو حٿڄلٱ ٳ ٷٽ حٿڄنٲ. حٿڄڄڀٹ ٷزپ اؿخس حٿ٬ٸي

101

انفصم انثاني في يبطالتو

اح أ٫ظٸض حڃش ٻخڅ ؿيخ ٫زيح، ٻخڅ ٿيخ : ٳ حٿ٬ظٶ: ٽحٿڄ٤ڀذ ح. حٿ٬ظٶ، حٿز٪، حٿ٤ٵ: ى ػػش

ٻخڅ حٿ حٿٸٽ ټڅ حٿ٬ٸي ڃٷٳخ، كٱ [ حٿوخ ٫ڀ حٿٴ ٳ حٿٴن حڃ٠خء، حء ىهپ أ ،

حٿ٠ڄ ٳ (. حٿ٬ظٶ، حٿز٪، حٿ٤ٵ: ٳ ڃز٤طو، ى ػػش: حٿٴپ حٿؼخن: )ٷٿو. ٫ حٿظنن ٫نو

٫ى اٿ حٿ٬ٸي ٫ڀ حڃخء، ڄ حٿ٬ظٶ حٿز٪ حٿ٤ٵ ڃز٤ص ٿو ڃـخح، ڃن كغ أڅ ٻ ڃن ( ڃز٤طو)

حٿ٬ظٶ حٿز٪ ئٽ اٿ ار٤خٿو ٳ ٻؼ ڃن حٿ، ٿ ؿڄ٪ أٷخڃيڄخ ڃز٤ڀش ٿو، ٳبڅ ڃن أ٫ظٶ ڃڄڀٻظو

ڃ٣ءس ٿو كځ ٣ئىخ ٿ رخ٫يخ طو حٿڄظ، ٿ ٻخنض. حٿڄؿش طوص ٻڄخ ؤط اڅ خء حهلل ط٬خٿ

رخٿ٬ظٶ حٿز٪، ىنخ ٻځ ى أڅ ڃز٤ص نټخف حڃخء نل ٳڄخ ٻه، ٳبڅ حٿڀ٬خڅ ڃن حٿڄز٤ص ٫ڀ

ٷٽ، حٿٴن رخٿ٬ذ حځ حطيحى ٻٿٺ، ٻح أڃ حٿڄٿ ٫زيه رخ٫ظحٽ ؿظو ڃڄڀٻش حٿڄٿ ڃن٪

اح أ٫ظٸض حڃش ٻخڅ ؿيخ ٫زيح ٻخڅ ٿيخ حٿوخ ٫ڀ حٿٴ ٳ . ٵٳ حٿ٬ض: حٿڄ٤ڀذ حٽ: )ٷٿو. حٿڄلڀپ ٿو

هٱ رن حٿ٬ڀڄخء ٳ أڅ حڃش حٿڄؿش ر٬زي اح أ٫ظٸض ػزض ٿيخ (. حٿٴن حڃ٠خء، حء ىهپ أ

حٿوخ، ٿڄخ حٿ٬خڃش حٿوخش أڅ رس ٫ظٸض ٳوىخ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو، ح

102

أڅ ؿيخ ٻخڅ ٫زيح، ٳ [ ، ٿڂ-ا اح ؽ حٿڄخثش أڃظو ٳ كخٽ ڃو رڄخثش ٷڄظيخ ڃخثش ػڂ ح٫ظٸيخ ]

حٿ ٳ ٿٺ كيع حٿټڄخٽ ٿيخ رٸخء حٿنٸ رخٿ٬زىش ٿڀؽ، ى (. 1)ر٬ حهزخ أڅ حڄو ڃزغ

ىح . ش ٿو ٫ڀ ٿيىخ طع ظڀځ ط٠ىخ ڃن كغ أڅ يه ڄن٬و ٫نيخ، نٴٸش ٿٿيىخ ٫ڀو،

حٿوخ ٳ ٫ني حلخد حٷظخح ٳ ٳن حٿ٬ٸي حٿځ ٫ڀ ڃ٪ حٿٸن، حٿ٠س طنيٳ٪ رٿٺ،

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٷي أڅ ؽ : ٷپ. ٳبڅ حٿٴخء ٿڀظ٬ٸذ" ڃڀټض ر٬٠ٺ ٳخهظخ : " ٿ٨خى ٷٿو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ٿزس

څ أڅ طٴخٷو، ٣ڀذ ڃن حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو أڅ ٴ٪ اٿيخ ٳٴ٪ رس ٻخڅ ٤ٱ هڀٴيخ زټ هٳخ ځ

ىٿش ٳو، څ حٿ٨خى ڃن : ٷڀنخ. ٳڀڂ طٸزپ، ٿ ٻخڅ ٫ڀ حٿٴ ر٤پ كٸيخ رخٿظؤه حظن ٫ن حٿٴخ٫ش

ه رظٹ حٿليغ أڅ حٿٴخ٫ش ٻخنض ر٬ي ٳويخ، ٿٿٺ أنو ٻخڅ ٤ٱ زټ ٿڂ ؤڃىخ ڀ حهلل ٫ڀو آٽ

" انڄخ أنخ خٳ٪ : " خ ٽ حهلل طؤڃن رؤڃٹ؟ ٳٸخٽ: ٳٸخٿض" ٿ حؿ٬ظو ٳبنو أر ٿيٹ : " حٿٴن رپ ٷخٽ ٿيخ

حٿ٨خى أڅ حٿڄحى ڃن حٿڄحؿ٬ش ٳ حٿليغ طـيي حٿنټخف، ٳٵ ٳ ٿٺ رن (. 2) كخؿش ٿ ٳو : ٳٸخٿض

: ٷٿو(. 3" )أڄخ حڃأس أ٫ظٸض ٳؤڃىخ ريىخ : " حىٵ ٫ڀو حٿځأڅ ټڅ حٿ٬ظٶ ٷزپ حٿيهٽ أ ر٬يه، ٿٸٽ حٿ

ا اح ؽ حٿڄخثش أڃظو ٳ كخٽ ڃو رڄخثش ٷڄظيخ ڃخثش ػڂ )

( ىخڃ)

: 7، نن حٿزيٸ 1397 -1396 -1395كيغ 341: 7، حٿظيذ 5 -1كيغ 486: 5حٿټخٳ ( 1)

341: 7حٿظيذ ( 3. )222: 7نن حٿزيٸ ( 2. )176 -175كيغ 292: 3، نن حٿيحٷ٤ن 220

. )*( 1394كيغ

103

.[ ټن ٿيخ حٿٴن ٷزپ حٿيهٽ، ا ٿٸ٢ حٿڄي ٳڀڂ طوؽ ڃن حٿؼڀغ، ٳز٤پ ٫ظٶ ر٠٬يخ ٳز٤پ هخىخ ٳي]

ز٤پ ح٫ظٸيخ، ٿڂ ټن ٿيخ حٿٴن ٷزپ حٿيهٽ، ا ٸ٢ حٿڄي ٳڀڂ وؽ ڃن حٿؼڀغ، ٳز٤پ ٫ظٶ ر٠٬يخ، ٱ

طلٸٸو أنو ٳٵ ٳ ػزص حٿوخ رخٿ٬ظٶ اح ٷ٪ ( حء ىهپ أ : )ىح حظؼنخء ڃن ٷٿو(. هخىخ ٳي

ر٬ي حٿيهٽ أ ٷزڀو ا ٳ حٿٴ حٿڄٻ، ى ڃخ اح ٻخڅ ٿو ؿخش ٷڄظيخ ڃخثش ڃؼ ى ڄڀٺ ڃخثش

ٯ ٳٵ رنيڄخ، څ طـيخ ظ٠ڄن أه، ٳؿيخ رڄخثش، حء ٻخڅ ٳ كخٽ لظو أ ڃو ڃن

ٷي ط٠ڄنض ٫زخس حٿټظخد ٷ٩ حٿظؾ ٳ . حطٳخ رپ حٻظخرخ ٿڀڄي، ٳٷ٫و ٳ حٿلش حٿڄ حء

حٿڄ ٿ رلن، نو ىڂ ٻڅ ٿٺ ٷيح ٿڀڄؤٿش، ن٬ڂ ري ٿظټڄپ حٿٴ ڃن ٻڅ ح٫ظخٵ ٷي ٷ٪ ٳ

ؼزض ٿيخ هخ حٿٴن، ا ٿ ػزض ى ػزطو اٿ ٫يځ ػزطو، ٿٺ نو ٿ حٿڄ ٷزپ حٿيهٽ، ٳبنو كنج

اح ٸ٢ . ػزض ٳٴوض ٿٸ٢ حٿڄي، ٳبڅ حٿٴن ٷزپ حٿيهٽ ڃن ؿخنذ حٿؿش ڃٸ٢ ٿڀڄي ٻڄخ ٫ڀڂ ٯ ڃس

ػڀغ حٿظٻش، حٿڄي حنلص حٿظٻش ٳ حٿـخش حٿڄخثش، ٳڀڂ نٴ حٿ٬ظٶ ٳ ؿڄ٬يخ، رپ ز٤پ ٳڄخ حى ٫ڀ

كنج ٳز٤پ هخىخ، څ حٿوخ انڄخ ؼزض اح أ٫ظٶ ؿڄ٬يخ ٷ٬٤خ، ٳټڅ ػزطو ڃئىخ اٿ ٫يځ ػزطو، ٿٺ

ىح روٱ ڃخ ٿ ٻخڅ حٿ٬ظٶ ٳ كخٽ حٿلش ٳبنو كنج ٬ظز ڃن . ى حٿي، ٳظ٬ن ٷ٬٤خ حٿلټڂ رخنظٴخثو

حٿٴ حٿخرٶ ر٬ي حٿيهٽ، څ حٿڄي ٸ٢ كنج رخنٴخم ٻح ٿ ٻخڅ حٿ٬ظٶ ٳ. حٿؼڀغ، ٳخٿوخ رلخٿو

. ي رو ڃ ڃطو، ح٫ظڄي ٳ ٿٺ ٫ڀ ٧ي حٿلخٽ( ٳ ڃو)ٷٽ حٿڄنٲ . حٿنټخف

104

حهظڀٲ (. ٿ ٻخنض طلض ك ٳٴ هخ حٿٴن هٱ: )ٷٿو.[ ٿ ٻخنض طلض ك ٳٴ هخ حٿٴن هٱ]

، حٿڄٴي (2)، حرن حٿـني (1)ٿڃش اح أ٫ظٸض حٿؽ ك، ٳٸخٽ حٿن ٳ حٿنيخش حلخد ٳ ػزص حٿوخ

ٷخٽ ٳ . اڅ ٿيخ حٿوخ(: 7)ٯه ( 6)، حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ (5)، حرن اى (4)، حرن حٿزحؽ (3)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

٫ن حٿخىٵ حق حٽ، ٿنخ ٫ڄځ للش أر حٿزخف حٿټنخڅ. ٿ ٿيخ(: 9)، حٿوٱ (8)حٿڄز١

حش ي (. 10" )أڄخ حڃأس أ٫ظٸض ٳؤڃىخ ريىخ، اڅ خءص أٷخڃض اڅ خءص ٳخٷض : " ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

، (11" )اح أ٫ظٸض حڃش ٿيخ ؽ هص اڅ ٻخنض طلض ك أ ٫زي : " حٿلخځ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

(. 13)، ٯ ٿٺ ڃن حهزخ (12)ځ ٷذ ڃن ىه حش ڃلڄي رن آىځ ٫ن حٿخ ٫ڀو حٿ

( ىخڃ)

( 5. )216: 2حٿڄيد ( 4) 77: حٿڄٸن٬ش( 3. )565: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 2. )476: حٿنيخش( 1)

. 228: 2حٿوٱ ( 9. )258: 4حٿڄز١ ( 8. )24: 2: حٿظل( 7. )565: حٿڄوظڀٲ( 6. )305: حٿحث

. 1401كيغ 342: 7حٿظيذ ( 11. )1394كيغ 341: 7حٿظيذ ( 10. )ٻظخد حٿنټخف 134ڃخٿش

. )*( 1399كيغ 341: 7حٿظيذ ( 13. )1400كيغ 342: 7حٿظيذ ( 12)

105

حكظؾ حٿن رؤڅ حپ ٿځ حٿ٬ٸي [. اح حهظخص حٿٴحٵ ٳ ڃ٪ ػزطو ٷزپ حٿيهٽ ٸ٢ حٿڄي ػزض ر٬يه]

انو ٻخڅ ٿزس : " ٽ، رڄخ حه حرن نخڅ ٳ حٿلق ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځكيع حٿوخ لظخؽ اٿ ىٿ

اڅ حپ ٬يٽ ٫نو ٿڀيٿپ : ؿحرو(. 1" )حهظخ : ؽ ٫زيح، ٳڀڄخ أ٫ظٸض ٷخٽ ٿيخ حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

ڃن٤ٵ ٿو، ٫ڀ أنو ٷي رنخه، حٿحش طيٽ ا رڄٴيځ حٿڄوخٿٴش، ى ٬ٲ ٳ نٴو ٳټٲ ڃ٪ ڃ٬خش حٽ

ٷي ٫ڀڂ ڃن ػزص حٿوخ اح . ٳٸ٢ حظيٽ رخٿحش أ( 2)ٷي أ٠خ أڅ ؽ رس ٻخڅ كح،

اڅ حهظخص حٿٴحٵ : )ٷٿو. أٿ ڃنو حٿڄټخطذ حٿڄير. ٻخنض طلض ك ػزطو اح ٻخڅ ڃز٠٬خ ر٤ٶ أٿ

ڃظ حهظخص حٿڄ٬ظٸش حٿٴن ٳ ڃ٪ ػزص حٿوخ، (. ٳ ڃ٪ ػزطو ٷزپ حٿيهٽ ٸ٢ حٿڄي ػزض ر٬يه

ى ڃخ اح ٻخڅ حٿؽ ٫زيح، أ كح ٫ڀ حٿٸٽ رؼزطو ڃ٪ حٿل، ٳبڃخ أڅ ټڅ حهظخىخ ٿڀٴن ٷزپ حٿيهٽ أ

ٳبڅ ٻخڅ ٷزپ حٿيهٽ ٸ٢ حٿڄي ٻڀو، څ حٿٴن ٷزپ حٿيهٽ ڃن حٿڄأس ڃؿذ ٿٸ١ حٿڄي، ٻڄخ طٸ . ر٬يه

ڃخ ٿ ٻخڅ ر٬يه ٳبڅ ػزص حٿڄي رلخٿو، نو ٷي طٸ رخٿيهٽ، ٳ ٸ٢ رخٿٴن حٿ٤خة ر٬يه، حء أ. ٯ ڃس

رؤنيخ اح ٳوض ر٬ي ( 4)طز٬خ ٿڀڄز١ ( 3)ٳپ حٿڄنٲ ٳ حٿظل . ٻخڅ حٿ٬ظٶ ٷزپ حٿيهٽ أ ر٬يه

حٿيهٽ،

( ىخڃ)

: 4حٿڄز١ ( 4. )24: 2حٿظل ( 3. )223: 7نن حٿزيٸ ( 2. )1395كيغ 341: 7حٿظيذ ( 1)

259 )*( .

106

ٿ ٻخڅ ٿـيخٿش ٳش حٿوخ أ أڀو حكظڄپ حٿٸ١، . ٿ أهص حٿٴن ٿـيخٿش حٿ٬ظٶ ٿڂ ٸ٢ هخىخ]

ٳبڃخ أڅ ټڅ حٿ٬ظٶ ٷ٪ ٷزڀو أ ر٬يه ٳبڅ ٻخڅ ر٬يه ٳڀيخ حٿڄڄ، څ حٿٴن حظني اٿ حٿ٬ظٶ، .[ ٫يڃو، حٿٴٵ

اڅ ٻخڅ ٷزڀو رؤڅ أ٫ظٸض ٿڂ ط٬ڀڂ رو كظ ىهپ ٳبڅ ٿيخ ڃي حٿڄؼپ، . ٩ ر٬ي حٿيهٽ كن حظٸ حٿڄڄٷي ٵ

٬٠ٲ رؤڅ حظنخى حٿٴن . څ حٿٴن ڃظني اٿ حٿ٬ظٶ، ى ٷزپ حٿيهٽ، ٳخ حٿ١ء ٻؤنو ٳ نټخف ٳخي

ٿ أهص : )ٷٿو. حٿڄڄ رخٿيهٽاٿ حٿ٬ظٶ ٸظ٠ ٷ٫و ٷزپ حٿيهٽ رپ كن اٸخ٫و، كنج ٷي حظٸ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

(. حٿٴن ٿـيخٿش حٿ٬ظٶ ٿڂ ٸ٢ هخىخ، ٿ ٻخڅ رـيخٿش ٳش حٿوخ أ أڀو حكظڄپ حٿٸ١، ٫يڃو، حٿٴٵ

كغ طٸ أڅ حٿوخ ٿڀڄ٬ظٸش كغ ؼزض انڄخ ى ٫ڀ حٿٴ، ٳ ٺ أنيخ ڃظ أهطو ر ٫ ٸ٢ هخىخ

طو ٿ٬، ٳبڅ ٻخڅ ؿيخٿظيخ رخٿ٬ظٶ ٿڂ ز٤پ هخىخ اؿڄخ٫خ، ٳبڅ حٿنخ ٳ ٬ش ٿ أه. ٻڄخ ى ؤڅ ٻپ ٳ

اڅ ٻخڅ ؿيخٿظيخ رؤپ حٿوخ، رؤڅ ٿڂ ط٬ڀڂ أڅ ٫ظٸيخ ڃؿذ ٿؼزص حٿوخ، أ ٳظو رؤڅ . ڃڄخ ٿڂ ٬ڀڄح

أځ ، ٫ڀڄض ػزص حٿوخ ؿيڀض ٻنو ٫ڀ حٿٴ، ٳٴ ٻڅ ٻپ ڃن حڃن ٫ح ٳ ٸ٢ ڃ٬و حٿوخ

أڅ ػزص : أڅ ټڅ حكي ڃنيڄخ ٫ح ٳٸ٢ حٿوخ رخٿظؤه ٿ ڃ٪ أكيىڄخ، ؿيو: أكيىخ: ػػش أؿو

: حٿوخ ٫ڀ هٱ حپ، ٳٸظ ٳو ٫ڀ ڃلپ حٿٸن، څ حٿلټڂ رٴظو انڄخ ٻخڅ ٿڀـڄ٪ رن حٿلٸن

نو ٿ ٫ي حٿـيپ ٫ح . هظڀٲ ر٬ڀڄيخ ؿيڀيخكٶ حٿؿش ٳ حٿوخ رخٿ٬ظٶ، كٶ حٿؽ ٳ حٿنټخف، ٳ

ٿځ ٻڅ حٿنخڅ ٻٿٺ، ظحٻيڄخ ٳ ٻڅ ٻپ ڃنيڄخ ٯخٳ، حٿؼخن رخ٣پ، څ حٿنخڅ وؽ حٿزذ ٫ن

٫ي ٻپ ڃنيڄخ ٫ح ٳزٸ حٿوخ، څ ططذ حٿوخ ٫ڀ حٿ٬ظٶ ٻنو : ػخنيخ. ٻنو ززخ

107

ٻخځ حٿوٴش حٿظ ٤ڀ٪ ٫ڀيخ ا حٳحى ڃن حٿنخ، ٳڀ ٿڂ ټن حٿـيپ ٫ح نظٴض ٫ڀ حٿٴ ڃن حف]...[

ٳخثيس ٫ش ىح حٿوخ، څ حٿڄ٤ڀد رو حطٴخٵ حٿ٬خځ، ڃ٪ حٿـيپ ٳخٿظؤه ري ڃنو، حٿظخٿ ڃ٬ڀځ

ٽ رخٿظؤه ٳ حٿؼخن ىڅ حٿٴٵ رن حڃن، أ٫ن ؿيپ أپ حٿوخ، ؿيپ ٳظو، ٳز٢: ػخٿؼيخ. حٿز٤څ

اڅ ٳخثيس ٫ش ىح حٿوخ انڄخ طلپ ٿ٬خڃش حٿڄټڀٴن أڅ ٿ رٸ حٿوخ ڃ٪ ؿيخٿش ػزطو، ا : ؿيو. حٽ

ٸ ڃڄن ٬ڀڂ حٿلټڂ أ، ٿوٴخء ڃؼپ ىح حٿلټڂ ٯخٿزخ، ڃ٪ حٿـيپ ٣ٶ اٿ اٸخ٩ حٿٴن رلخٽ ٳ

ٱ ؿيپ حٿٴش ٳبڅ حٿ٠ نيٳ٪ ر٬ڀڂ أپ حٿوخ، ٳ ىٿپ ٫ڀ رٸخثو ڃ٪ ټڅ ڃٸيح ٫ڀو كنج، رو

څ حٿظؤه ڃ٪ حٿ٬ڀڂ رخٿوخ ٬ رخٿ ٫خىس، ٳبڅ حٿټخه ٿڀت يي حٿل ٫ڀ حٿظوڀ ڃنو . حٿظؤه

ٷخإه ڃ٪ ؿيپ اح طڄټن، څ طؤه حٿٴن ڃ٪ حٿٸيس ٫ڀو حٿ٬ڀڂ رخٿوخ نخٳ ڃ٬ن حٿٴ ٷ٬٤خ، ٳڄظن٪ د

حٿ٨خى أڅ حٿظؤه ٿڀنخڅ ڃٸ٢، ٿؼزص حٿظٸ رخٿظؤه اٿ أڅ ٣أ . حٿٴش، ىح حكظڄخٽ أٷحىخ

ٿ . أڃخ حٻحه ٳبڅ رڀٮ حٿـخء ٻؤنو ٪ ح٪ يه ٫ڀ ٳڂ حٿؿش ٳڄن٬يخ ڃن حهظخ، ٳبنو ٫. حٿنخڅ

ڃخص، ٿ ٻخنض ٯخثزش حهظخص ٫ني رڀ٭ حٿوز، ٿ ٻخنض هٳض رڄخ وخٱ ڃنو ٫خىس، ٳٴ ٫ي ٿٺ ٫ح حكض

ٿ . ڃنٴىس ٳٴ ٫ي طؤهىخ اٿ أڅ طپ اٿ حٿؽ أ ڃن طييه ٫ڀ ٳويخ ڃ٪ ڃزخىطيخ اٿ ٿٺ حكظڄخٽ

ٷذ ڃنو ڃخ اح حى٫ض . حى٫ض حٿـيپ رخٿ٬ظٶ يٷض رڄنيخ ڃ٪ اڃټخڅ يٷيخ، ا ٬ڀڂ ٿٺ ا ڃن ٷزڀيخ

ػڂ ٫ي اٿ . أپ ػزص حٿوخ، ٿ حى٫ض حٻحه ٳخٿڄظـو ڃ٤خٿزظيخ رخٿزنش، ڃټخڅ حٷخڃظيخ ٫ڀ ٿٺحٿـيپ د

ي رو ( حكظڄپ حٿٸ١: )٫زخس حٿټظخد ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ

108

جخ رپ ٿ ٿڂ ڂ . ٿ حهظخص حٿڄٸخځ ٷزپ حٿيهٽ ٳخٿڄي ٿڀي اڅ أؿزنخه رخٿ٬ٸي، ا ٳڀيخ ر٬يه ٿڀڄٿ]

ي رو ٫يځ حٿٸ١ ٳيڄخ، ( ٫يڃو: )ٷٿو. ٳ حٿڄؤٿظن ڃ٬خ[ ؿيخ ڃٴش حٿز٠٪، ٳبڅ ىهپ ٷزپ حٿ٬ظٶ

ي رو حٿٴٵ رن حٿظؤه رـيخٿش أپ حٿوخ، ؿيخٿش ٳظو ڃ٪ حٿ٬ڀڂ ( حٿٴٵ: )ٷٿو. ى حكظڄخٽ حٿؼخن

ٿ حهظخص حٿڄٸخځ ٷزپ حٿيهٽ : )ٷٿو. كظڄخٽ حٿؼخٿغرؤڀو، ٳؼزض ٳ أكيىڄخ نظٴ ٳ حه، ى ح

www.alhawzaonline.com

[email protected]

اح أ٫ظٸض حڃش حٿڄؿش، ٳبڃخ أڅ ټڅ ٫ظٸيخ ٷزپ (. ٳخٿڄي ٿڀي اڅ أؿزنخه رخٿ٬ٸي، ا ٳڀيخ، ر٬يه ٿڀڄٿ

ى حٿيهٽ أ ر٬يه، ٫ڀ حٿظٸين ٳبڃخ أڅ طوظخ حٿٴن أ حٿڄٸخځ، ٫ڀ ٻپ طٸي ٳبڃخ أڅ ټڅ ٷي ڄ حٿڂ

أڃخ كټڂ حٿظڄش ٳبنيخ اح ٳوض ٷزپ حٿيهٽ . أ طټڅ ڃٴش، ؤط كټڂ حٿڄٴش اڅ خء حهلل ط٬خٿ

ٸ٢ حٿڄي ٻڄخ ٷي ٷيڃنخه، ٿ ٿڀي ڃن٬يخ ڃن حٿٴن اڅ ط٠ رو، څ حٿ٠ حٽ رخٿ٠، روٱ

ح أڅ ټڅ ٷزپ حٿيهٽ أ ر٬يه، ٳبڅ ٻخڅ ر٬يه أڃخ اح حهظخص حٿڄٸخځ ٳبځ. ڃخ ٿ ٳوض ر٬يه، ٷي زٶ كټڂ ٿٺ

. ٳخٿڄي ٿڀي ڃلخٿش، ا٣ٵ حٿ٬زخس ٸظ٠ أنو ٳٵ ٳ ٿٺ رن ٷ٩ حٿ٬ظٶ ٷزپ حٿيهٽ أ ر٬يه

ٳي -ى حق -نز حٿٴٵ، ٳبح ٻخڅ ر٬يه ٳخٿڄي ٿڀي ڃلخٿش، اڅ ٻخڅ ٷزپ ٳبڅ أؿزنخ حٿڄي رخٿ٬ٸي

: ٷٿو. ٿټنيخ كنج ڃڄڀٻش ٿو، اڅ أؿزنخه رخٿيهٽ ٳي ٿيخ، ٿټنيخ كنج كس ڃخٿټش ر٬٠يخ ٿڀي أ٠خ،

ٿ ٿڂ ڂ جخ رپ ؿيخ ڃٴش حٿز٠٪، ٳبڅ ىهپ ٷزپ )

109

اڅ ىهپ ر٬يه أ ٳو ر٬يه، ٳبڅ ٷڀنخ يحٵ حٿڄٴش ـذ رخٿ٬ٸي اڅ ٿڂ . ٳخٿڄي ٿڀي، ٿؿرو ٳ ڃڀټو]

حٿ٬ظٶ ٳخٿڄي ٿڀي، .[ ڃي ٳي ٿڀي، اڅ ٷڀنخ رخٿيهٽ أ رخٿٴ ٳي ٿيخ، ٿؿرو كخٽ حٿلشٴ ٿيخ

ٿؿرو ٳ ڃڀټو، اڅ ىهپ ر٬يه أ ٳو ر٬يه، ٳبڅ ٷڀنخ يحٵ حٿڄٴش ـذ رخٿ٬ٸي اڅ ٿڂ ٴ ٿيخ ٳي

كټڂ ڃخ اح ڄ ٿيخ ٳ حٿ٬ٸي ڃخ زٶ(. ٿڀي، اڅ ٷڀنخ رخٿيهٽ أ رخٿٴ ٳي ٿيخ، ٿؿرو كخٽ حٿلش

اڅ حٿڄ٬ظٸش اڅ ٻخنض ٷي ؿض ڃٴش حٿز٠٪، أ ٿڂ ڂ : طلٸٸو. ڃيح، ىح كټڂ ڃخ اح ٿڂ ڂ ٿيخ ء

ٿيخ ڃي ٳ ٫ٸي حٿنټخف أ، ٳبڅ ىهپ ريخ حٿؽ ٷزپ حٿ٬ظٶ، أ ٳ ٿيخ حٿڄي ٷزڀو ٳخٿڄي ٿڀي ٷ حكي،

ٿو ريخ ر٬ي حٿ٬ظٶ، أ ٻخڅ ٳ حٿڄي ر٬يه ٷزپ حٿيهٽ، ٳٴ ڃظلٸو ؿيخڅ اڅ ٻخڅ ىه. ٿؿرو ٳ ڃڀټو

ـذ رخٿ٬ٸي، حء ٳ ٿيخ أ ٿڂ ٴ ٿيخ كظ ىهپ، : ٳبڅ ٷڀنخ. ڃزنخڅ ٫ڀ أڅ يحٵ حٿڄٴش ڃظ ـذ

: اڅ ٷڀنخ. ٫ڀ ڃ٬ن أنو ظزن رخٿٴ أ رخٿيهٽ ڃ٪ ٫يځ ؿرو رخٿ٬ٸي، ٳي كٶ ٿڀي، نيخ كنج ڃڄڀٻش

حٿؼخن وڀ ڃن ؿو، . انو ـذ رخٿٴ اڅ ٳ، رخٿيهٽ اڅ ٿڂ ٴ، ٳي ٿيخ، ٿؿرو كخٽ كظيخ

يحٵ حٿڄٴش ـذ رخٿ٬ٸي : ٳبڅ ٷڀنخ: )ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ. ؤط اڅ خء حهلل ط٬خٿ ٻڄخٽ طلٸٶ حٿڄؤٿش

ٿيحٵ ٳ حٿظٴ ـذ رخٿ٬ٸي، ٫ڀ ڃ٬ن أنو رخٿٴ ي رو حٿظٴ٪ ٫ڀ حٿٸٽ رؤڅ ح(. اڅ ٿڂ ٴ ٿيخ

انخ اح ٷڀنخ رؤڅ حٿ٬ٸي ظٸپ ربـخد حٿيحٵ، : ظزن ؿرو رخٿ٬ٸي، ٻح حٿيهٽ اح ٿڂ ٴ، حٿڄ٬ن

ټڅ ٿڀٴ ىهپ ٳ اـخرو، رپ ټڅ ٻخٴخ ٫نو ٳٸ٢، ٳټڅ ؿرو رلذ حٿحٷ٪ ٷزپ كٽ حٿٴ

ٳټڅ ٻخٴخ ٫نو،

110

. ٿ أ٫ظٸض ٳ حٿ٬يس حٿؿ٬ش ٳڀيخ حٿٴن ٳ حٿلخٽ، ٳظٸ٢ حٿؿ٬ش طٴظٸ اٿ ٫يس أه رپ طظڂ ٫يس حٿلس]

ٿ حهظخطو ٿڂ ق، نو ؿخ اٿ رننش، ٳ ق حهظخىخ ٿڀنټخف، ٳبڅ ٿڂ حؿ٬يخ ٳ حٿيس رخنض، اڅ

ٳبڅ حٿټٲ ٫ن حٿء ٳ٩ .[ اڅ ټظض ٿڂ ٸ٢ هخىخ حؿ٬يخ ٻخڅ ٿيخ هخ حٿٴن ٳظ٬ظي أه ٫يس كس،

ٿ أ٫ظٸض ٳ حٿ٬يس حٿؿ٬ش ٳڀيخ حٿٴن ٳ حٿلخٽ : )ٷٿو. كٿو ٳ نٴو، ٳبح ٷڀنخ رٿٺ ٻخڅ ٿڀي ڃلخٿش

نو ؿخ اٿ رننش، ٳ : ٳظٸ٢ حٿؿ٬ش، ٴظٸ اٿ ٫يس أه رپ طظڂ ٫يس حٿلس ٿ حهظخطو ٿڂ ق

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حهظخىخ ٿڀنټخف، ٳبڅ ٿڂ حؿ٬يخ ٳ حٿ٬يس رخنض، اڅ حؿ٬يخ ٻخڅ ٿيخ هخ حٿٴن ٳظ٬ظي أه ٫يس ق

ٿ ٣ڀٶ حڃش ٣ٷخ ؿ٬خ، ػڂ أ٫ظٸض ى ٳ حٿ٬يس، ٳبڃخ أڅ طوظخ : أ(. حٿلس، اڅ ټظض ٿڂ ٸ٢ هخىخ

ص حٿٴن ٳ حٿلخٽ ٻخڅ ٿيخ ٿٺ، ٳبڅ حهظخ. حٿٴن ٳ حٿلخٽ، أ حٿنټخف، أ طټض ٫ڀ ٻپ ڃن حڃن

ظٴخىطيخ رو ٷ٤٪ ڀ٤نش حٿؿ٬ش، ىٳ٪ ط٤پ حنظ٨خ اٿ أڅ حؿ٪ ٳظٴن، څ ٿٺ ٸظ٠ أڅ طټڅ حٿ٬يس

اح ٳوض أٻڄڀض ٫يس حٿ٤ٵ، ٿڂ ـذ حظجنخٱ ٫يس أه، نظٴخء حٿڄٸظ٠ ٿيخ، ٳبڅ حٿ٬يس . ڃن كنو

حٿحؿذ اٻڄخٽ ٫يس كس ٫نينخ ح٫ظزخح رڄخ خص اٿو، اڅ حهظخص ؿزض رخٿ٤ٵ، حٿٴن ٸ٬٤يخ،

حٿنټخف ٳ حٿلخٽ ٿڂ ق، نو ؿخ اٿ رننش، حؿخس طٸظ٠ رٸخإه ٳ ظٷخڅ، ٻڄخ ٿ ٣ڀٸيخ ؿ٬ش

حڅ ٿيخ ٳخطي، ػڂ حؿ٬يخ ى ڃطيس ٳبنو طق حٿؿ٬ش، كنج ٳبڅ ٿڂ حؿ٬يخ ٳ حٿ٬يس رخص، اڅ حؿ٬يخ ٹ

هخ حٿٴن،

111

ٿ أ٫ظٸض حٿس حهظخص ٫ني حٿزڀ٭، حٿڄـنڅ ٫ني حٿي، . اح ٳوض ٳظؿيخ رٸض ٫ڀ ػع]

ٿز٤څ حؿخس حٿخرٸش، ٳبڅ ٳوض ؿذ ٫ڀيخ ح٫ظيحى ر٬يس ڃظؤنٴش، ٿليع حٿزننش .[ ٿڀؽ حٿ١ء ٷزڀو

نيخ كن حٿٴن كس، اڅ ټظض ٿڂ طوظ حكيح ڃن حڃن ٿڂ وٴ أڅ حٿحؿذ ٫يس كس، ٿٺ. كنج

ز٤پ هخىخ، څ ټطيخ يٽ ٫ڀ حٿ ى ريى حٿزننش، ڃن حٿڄڄټن أڅ حؿ٬يخ ٳلپ

حٿلخپ أڅ ټنيخ ٳ ىه حٿلخٿش نخٳ حٿٴ، ٿؿى . حٿٴحٵ ڃن ٯ حكظخؽ اٿ ٧ي ٯزظيخ ٳو

. ٷش حٿنټخف ى حٿ٤ٵ، ڃ٪ أڅ ٳ حٿټص حظٴخىس ٫يځ ا٧يخ ٣ڀذ حٿٴحٵ، ى ڃن حٿڄ٤خٿذحٿٸخ٣٪ ٿ٬

( ٳبڅ ٿڂ حؿ٬يخ)٬ى اٿ حٿنټخف رٸنش حٿٴن، ٷٿو، ( ٿ حهظخطو: )ح٫ڀڂ أڅ حٿ٠ڄ ٳ ٷٽ حٿڄنٲ

اح ٳوض : )ٷٿو. أٿشى حٿس حٿؼخٿؼش ڃن حٿڄ( اڅ ټظض: )، ٷٿو(ٿڂ ق: )ڃظٴ٩ ٫ڀ ٷٿو

اڅ حٿڄ٬ظٸش اح : حٿڄحى. ىح حؿ٪ اٿ أپ حٿزخد، ط٬ڀٶ ٿو رخٿزلغ حٿ ٷزڀو(. ٳظؿيخ رٸض ٫ڀ ػع

ٳوض كغ ؼزض ٿيخ حٿوخ، ٳظؿيخ حٿؽ ر٬ٸي ڃظؤنٲ، رٸض ٫نيه ٫ڀ ػع ٣ڀٸخص، څ حٿٴن ٬ي

، ٳبڅ ڃن حٻظٴ ٳ حٿ٤ٵ رخٿټنخش زپ ٿو اٿ ٫يس ٣ٷيخ ىنخ، ٳ حٿ٤ٵ، ڄخ اح ٷ٪ ڃن حٿؿش

ٿ أ٫ظٸض حٿس حهظخص ٫ني حٿزڀ٭ حٿڄـننش ٫ني حٿي، : )ٷٿو. څ ٿٺ انڄخ ى ٳ حٿحٷ٪ ڃن حٿؽ

. ٿڀؽ حٿ١ء ٷزڀو

112

أ٫ظٶ ر٠٬يخ، ٳبڅ ٻڄڀض حهظخص كنج هخ ٿيخ ٽ. ٿ ٿڀٿ حهظخ ٫نيخ، نو ٫ڀ ٣ٸش حٿيس]

ٿ ٿڀڄٿ حهظخ [ ٿ ٿڂ طوظ كظ ٬ظٶ حٿ٬زي، ٳبڅ ٷڀنخ رخٿڄن٪ ڃن حهظخ طلض حٿل حكظڄپ ػزطو ىنخ،

ٻخنض -رنخء ٫ڀ ػزص حٿوخ ڃ٬و -اح أ٫ظٸض حڃش طلض ٫زي أ ك (. ٫نيخ، نو ٫ڀ ٣ٸش حٿيس

ٿ ٿٿيخ أڅ . ٿ٬ڄځ حهزخ حٿيحٿش ٫ڀ ػزص حٿوخ ٿټپ ڃ٬ظٸش، ٻح حٿڄـننش س ػزض ٿيخ حٿوخ،

وظخ ٫نيخ، څ حهظخ ڃن١ رخٿيس حٿڄپ حٿٸڀز، ٳ ٬ظي رٷ٫و ڃن حٿٿ، ٿ٬يځ ٫ڀڄو رڄخ طيه

ڃپ يىخ، ٳظوظخ حٿؿش، رپ نظ٨ ٳ ٿٺ رڀ٭ حٿس ڃزڀخ طڄڀٺ أڃىخ، اٳخٷش حٿڄـننش رلغ طٺ

ٿڀؽ حٿ١ء ٷزپ حٿٴن ٳ حٿڄـننش حظڄظخ٩ ٳ حٿس، رپ ٿو حٿ١ء ٷزڀو ڃ٤ڀٸخ، . كنج ٫ڀ حٿٴ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿزٸخء حٿؿش ڃخ ٿڂ ٴن، ػزص حٿوخ ٳ أپ حٿنټخف نخٳ رٸخء حٿڄڀٺ ٻڄخ وٴ، ؿد حنٴخٵ ٳ

ئڅ ر٬يځ ح٫ظزخ حٿي ڃ٬و، ( حهظخص ٫ني حٿزڀ٭: )أڅ ا٣ٵ ٷٿو ح٫ڀڂ. ىه حٿڄيس رلخٿو ڃ٪ ؿى حث٤و

ٳ٬ڀ ىح ٿ رڀض حهظخص اڅ ٻخڅ ٷزپ حٿيهٽ ٿڂ ظلٸٶ يىخ، اڅ ٿځ ڃنو ٸ١ حٿڄي ٳ س ـذ

هخ : )ٷٿو. ٿيخ، ٻح حٿٴن رخٿ٬ذ، ٿڀن٨ ٳو ڃـخٽ، ٫ڀ ٧خى ٫زخطو ٳحى ري حٿڄـننش اٳخٷظيخ

ٿٺ څ حٿڄٸظ٠ ٿڀوخ ى كظيخ، ى ڃنظٴش ڃ٪ طل (. ٿيخ ٿ أ٫ظٶ ر٠٬يخ، ٳبڅ ٻڄڀض حهظخص كنج

حٿز٬ هخش، ٿيٵ حٿڀذ ٳ ڃؼپ ٿٺ، ٳٵ رن ٻڅ حٻؼ ر٬ حٿلش أ ر٬ حٿٷش، نظٴخء

ٿ ٿڂ طوظ : )ٷٿو. ڃٸظ٠ ٳ ىه حٿلخٿشأڃخ اح ٻڄڀض كظيخ ٳڅ حٿوخ ؼزض كنج، ٿؿى حٽ. حٿڄٸظ٠

كظ ٬ظٶ حٿ٬زي، ٳبڅ ٷڀنخ رخٿڄن٪ ڃن حهظخ طلض حٿل حكظڄپ ػزطو ىنخ، نو ػزض خرٸخ ٳ ٸ٢ رخٿلش

ٻه ڃن

113

ٿ . نو ػزض خرٸخ ٳ ٸ٢ رخٿلش ٻه ڃن حٿلٸٵ، حٿٸ١ ٻخٿ٬ذ اح ٫ڀڄو حٿڄظ ر٬ي حٿو]

حٿلٸٵ، حٿٸ١ ٻخٿ٬ذ اح ٫ڀڄو .[ أ٫ظٸض طلض ڃن نٴو ك ٳڀيخ حٿوخ اڅ ڃن٬نخ حٿوخ ٳ حٿل

اح أ٫ظٸض حڃش ٳڀڂ طوظ، اڃخ رنخء ٫ڀ حٿٸٽ رؤڅ حٿوخ ٫ڀ حٿظح، أ نيخ ٿڂ ط٬ڀڂ (. حٿڄظ ر٬ي حٿو

ٳبڅ ٷڀنخ رخٿؼزص ػڂ . ٫ظٸض طلض ك ٫يڃورخٿ٬ظٶ اٿ أڅ ٫ظٶ حٿ٬زي، رن ٫ڀ حٿوٱ ٳ ػزص حٿوخ ٿ

ٳ رلغ ٳ حٿؼزص ىنخ، اڅ ٷڀنخ رخٿ٬يځ حكظڄپ ىنخ حٿؼزص، نو ٷي ػزض ر٬ظٸيخ كن ٷ٫و، حپ رٸخء ڃخ

ٿڂ ؼزض أڅ طـيى كظو ڃٸ٢ ٿوخىخ، ٳ . ٻخڅ ٫ڀ ڃخ ٻخڅ اٿ أڅ لپ حٿڄٸ٢ ٻڄخ ٳ خث حٿلٸٵ

ٿحٽ حٿ٠ رحٽ ٷظو، څ زذ حٿوخ ڃٻذ ڃن طـيى كظيخ ٻنو ٷخ، لظڄپ حٿٸ١،. ٸ٢

ٳو ن٨، څ حٿزذ ٷي كپ، ڀځ ڃن حٽ أكي ؿثو ر٬ي . اح حٿٴ أنيخ ڃ٪ حٿل هخ ٿيخ

ٷش اڅ رٸخء حٿوخ ڃ١ رزٸخء : ٷٽ حٿخف حٿٴخپ. ػزص حٿوخ حٽ حٿوخ ٫ڄ رخظلخد

، ٿ رء، ٳبڅ حٿيٿپ ٿڂ يٽ ا ٫ڀ أنيخ ١ حٿؼزص، ڀځ ڃنو (1)څ حپ رٸخء حٿ٣ش : حٿؽ

ٿ أ٫ظٸض طلض ڃن نٴو ك، ٳڀيخ حٿوخ اڅ : )ٷٿو. حظح١ ٳ حٿزٸخء، حپ حٿ حى٫خه أپ ٿو

ٳبڅ ٷڀنخ رؼزص حٿوخ ٿ ٻخنض طلض حٿل ٳ ٿ أ٫ظٸض حڃش طلض ڃن نٴو ك(. ڃن٬نخ حٿوخ ٳ حٿل

رلغ ٳ حٿؼزص، اڅ ڃن٬نخه ػڂ ٳخٿؼزص ىنخ أ٧ي، څ ٷش حٿؽ

( ىخڃ)

. )*( 152: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

114

ٷخثڂ ىنخ، حٿڄ٬ظڄي ٳ [ ٿ ٣ڀٶ ٷزپ حهظخ حٿٴن حكظڄپ اٸخٳو، ٳبڅ حهظخص حٿٴن ر٤پ، ا ٷ٪ ڃٷ٬و،]

ٿ ٣ڀٶ ٷزپ حهظخ حٿٴن حكظڄپ اٸخٳو، ٳبڅ : )ٷٿو. حظيٽ ٫ڄځ حهزخ حٿخٿٴش، أػ ٿيح حٿظٴ٪

اح ػزض ٿيخ هخ حٿ٬ظٶ ٳ٤ڀٸيخ ٷزپ حٿٴن، ٳبڅ ٻخڅ حٿ٤ٵ ؿ٬خ (. حهظخص حٿٴن ر٤پ، ا ٷ٪ ڃٷ٬و

: أكيىڄخ: ٷي زٶ رخنو، اڅ ٻخڅ رخثنخ ٳٴو ؿيخڅٳخٿوخ رلخٿو، حٿلټڂ ٻڄخ اح أ٫ظٸض ٳ حٿ٬يس حٿؿ٬ش،

انو ٸ٪ ڃٷٳخ، رڄ٬ن أنو ح٫ ٳ حٿلټڂ رلظو ٳخىه حهظخىخ ٿڀٴن ٫يڃو، ٳبڅ حهظخص حٿٴن ٳ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿ٬يس ٧ي ر٤نو، اڅ ٿڂ طوظ ٧ي ٷ٫و، ٿٺ څ حٿوخ ٷي ػزض ؿڃخ، طنٴ حٿ٤ٵ ٳ حٿلخٽ ٸظ٠

ڃؼڀو حٿٸٽ ٳ حٿ٤ٵ، نو ٷي ٷ٪ ٳ حٿنټخف ڃظـڄ٬خ ڃخ ٬ظز ٳو، ٳڀڂ ټن ري ڃن . څ نخٳحار٤خٿو ٳ ٺ

حٿلټڂ رٷ٩ حٿ٤ٵ ڃح٫ ٳو ٫يځ ٣ء حٿٴن ٫ڀو، ٳبڅ ٳوض طزن ر٤څ حٿ٤ٵ، ا ٿ ق ٿلڀض

٫ن ٳ٤س ڃن ٷزپ حٿؽ، ٳبنو حٿزننش ٳخڃظن٪ حٿٴن، ا طزن نٴ حٿ٤ٵ، ٻڄخ ٿ ٣ڀٶ ٳ حٿىس ٿڂ ټن

ٷ٫و ؿڃخ، ٿؿى حٿڄٸظ٠، ى : حٿؼخن. رخٿ٬ى اٿ حځ طزن ٷ٩ حٿ٤ٵ، رينو ظزن ٫يڃو

ي حٿش ڃن ؽ ٻخڃپ ٳ ڃلپ حٿ٤ٵ، حنظٴخء حٿڄخن٪، ا ٿ ا ػزص حٿوخ، ى ٯ خٿق

اڅ حنٴخم ٳ حٿىس : حٿٴٵ رن حٿ٬ظٶ حٿىس. ټن رنيڄخ ڃنخٳخس ٿڀڄخن٬ش، ٳبڅ حٿڄٸى رخٿٴن كخپ رو ٳڀڂ

ظني اٿيخ، ٳظزن ر٬يځ حٿ٬ى ٳ حٿ٬يس أڅ حٿ٤ٵ ٿڂ خىٱ حٿنټخف، روٱ حٿٴن رخٿ٬ظٶ ٳبنو ظني اٿ

، ا ح٫ڀڂ أڅ حٿڄحى رخٿ٤ٵ ٳ حٿټظخد ى حٿزخثن ىڅ حٿؿ٬. أڃ خرٶ ٫ڀ حٿ٤ٵ، ىح أٷد

115

ٿ أ٫ظٶ حٿؽ طلظو أڃش ٳ هخ ٿو، ٿڄه، ٿؿظو كس ٻخنض . ٴظٸ ٳن حڃش اٿ حٿلخٻڂ]

٤ى حٿؿيخڅ ٳ حٿؿ٬، څ [ ٿ ؽ ٫زيه أڃظو ػڂ أ٫ظٸض أ ح٫ظٸخ ڃ٬خ حهظخص،. أ أڃش، ٿڄىخ

ٷي طٸيځ أڅ حٿڄ٬ظٸش ٿ ٣ڀٸض طوص حؿظأص ربٻڄخٽ حٿ٬يس، ٿ٬پ .طنٴ حٿ٤ٵ ٳو ٸظ٠ ار٤خٽ حٿوخ

، أحى (ٷ٫و: )حٿڄنٲ انڄخ أ٣ڀٶ ىخىنخ ح٫ظڄخىح ٫ڀ ڃخ زٶ ٳ ٻڃو، أخ اٿ حكظڄخٽ حٿؼخن رٸٿو

ڃش اٿ ٴظٸ ٳن ح: )ٷٿو. ڃٷٳخ ٫نينخ ڃٷٳخ ٳ نٴو: ٻنو ڃح٫، أ( حكظڄپ اٸخٳو)رٸٿو،

حؿڄخ٩، ٿ ٳو ڃيس ظٷٲ ريخ ٫ڀ حٿلخٻڂ، ٳ ظٷٲ اٸخ٫و ( 1)ػزص ىح حٿٴن رخٿن (. حٿلخٻڂ

ٿ أ٫ظٶ حٿؽ طلظو أڃش ٳ هخ ٿو، ٿڄه، : )ٷٿو. ٫ڀ ڃحؿ٬ش حٿلخٻڂ حٿڄحٳ٬ش اٿو رلخٽ

رص حٿوخ رخٿ٬ظٶ انڄخ ى ٳڄخ اح أ٫ظٸض حڃش ڃخ طٸيځ ڃن ع(. ٿؿظو كس ٻخنض أ أڃش، ٿڄىخ

ٿض ىه . حٿڄؿش، أڃخ حٿ٬زي اح أ٫ظٶ ٳبنو هخ ٿو ٫نينخ، څ حپ ٳ ػزص ىح حٿوخ ى حٿوز

حٿس ڃن حٿ حٿڄنش ٳ ء، ٫ڀ أڅ حٿظوڀ رخٿ٤ٵ ػخرض ٿو ىنيخ ٳ ڃ٬ن ٿؼزطو، ٳ

ٳٵ ٳ ٿٺ رن أڅ ټڅ ( 2)حٿوخ ٻڄخ ٳ حٿ٤ٱ حه ٫ڀ كي هخ حٿ٬ذ ؿو ٿڀخٳ٬ش أڅ ٿو

ٻح هخ ٿؿظو كس . ٻڄخ ؼزض حٿوخ ٿو ٻح ؼزض ٿڄه، نظٴخء حٿڄٸظ٠. طلظو أڃش أ كس

ؽ ٫زيه أڃظو ػڂ ٿ : )ٷٿو. ٻح هخ ٿڄٿ ؿظو حڃش. ٻخنض أ أڃش ر٤ٶ أٿ، ٿحٽ نٸو

(. أ٫ظٸض أ ح٫ظٸخ ڃ٬خ حهظخص

( ىخڃ)

. )*( 294: 16حٿڄـڄ٩ ( 2. )1394كيغ 241: 7حٿظيذ ( 1)

116

ٻڄخ ؼزض حٿوخ ٿڃش اح أ٫ظٸض [ ٿ ٻخنخ ػنن ٳخ٫ظٸخ ىٳ٬ش أ زٶ ٫ظٸيخ أ ڃ٤ڀٸخ ٫ڀ أ حهظخص،]

ح أ٫ظٸض طلض ٫زيه، ٿظحٹ ٳ حٿڄ٬ن، ٿ٬ڄځ حهزخ ى طلض ٯ ڃن ى ٫زي ٿڄىخ، ٻح ؼزض ا

ٿ ٻخنخ ػنن ٳخ٫ظٸخ ڃ٬خ ىٳ٬ش، أ زٶ ٫ظٸيخ، أ ڃ٤ڀٸخ : )ٷٿو. حٿيحٿش ٫ڀ ػزص حٿوخ، ٻح ٿ ح٫ظٸخ ڃ٬خ

ىحٿش اح ٻخڅ حٿ٬زي حڃش حٿڄؿخڅ ػنن ٳخ٫ظٸخ ڃ٬خ ىٳ٬ش طوص حڃش ٿ٬ڄځ حهزخ حٽ(. ٫ڀ أ حهظخص

www.alhawzaonline.com

[email protected]

٫ڀ حٿٸٽ رؤنيخ اح أ٫ظٸض طلض ك ٳ هخ ٿيخ ٳخٿوخ ىنخ ڃنظٲ، څ حٿٴ أڅ . ٫ڀ ػزص حٿوخ ىنخ

أڃخ ٿ زٶ ٫ظٸيخ ٫ڀ ٫ظٸو ٳبڅ ٿيخ حٿوخ . ٫ظٸيخ ٫ظٸو ك ٳ ڃخڅ حكي، ٳڀڂ خىٱ كظيخ ٫زىظو

ح أ٫ظٸض، ا ٫ڀ حٿٸٽ رؤنيخ طظو اح أ٫ظٸض ٷ٬٤خ، روٱ ڃخ ٿ زٶ ٫ظٸو ٫ڀ ٫ظٸيخ، ٳبنيخ طظو ا

اڅ كټڂ ڃخ : حكيحىخ: ىه حكټخځ ٻڀيخ ٧خىس ر٬ي ڃخ زٶ رخنو، ٿټن ٳ ٫زخس حٿڄنٲ ڃنخٷخص. طلض ك

اح طٸيځ ٫ظٸيخ ٷي زٶ رخنو، ٻح كټڂ ڃخ اح طٸيځ ٫ظٸو، رپ ٷي زٶ ڃخ يٽ ٫ڀ كټڄو ر٤ٶ أٿ، ى ڃخ

اٿ ( ٫ڀ أ: )اڅ حخس رٸٿو: حٿؼخنش. ځ طوظ كظ ٫ظٶ حٿ٬زي، ٳب٫خىس ٿٺ ٫ ٫ن حٿٴخثيساح أ٫ظٸض ٳپ

أىڂ أڅ ڃخ ٷزڀو هٱ ٳو، څ ( ڃ٤ڀٸخ: )حٿوٱ ٳ طوىخ طلض حٿل، ٳبڅ أحى رو حٿظ٬ڀٶ رٸٿو

ؿ٬پ حٿـحد ٫ن حٿـڄ٪ طو ىح رٻ حٿوٱ ڃ٪ اىحؽ حٿڄؤٿظن حٿڀظن ٷزڀو ڃ٬و ٳ ؿڄڀش حكيس،

څ حٿؼخنش هٱ ٳيخ، ٫ىه اٿ : حكيح ٬ رخنظٴخء حٿوٱ ٳيڄخ، ظٸڂ ٫ىه اٿ حٿـڄ٪

حٿ، حٿؼخٿؼش هخش، څ ٿٺ حٿخ، ٻڄخ ظوؽ كټڂ ىخطن ٫ڀ ىح حٿوٱ، ٳټح كټڂ ڃخ اح ؽ ٫زيه

. ٿٿٺ ٳڄخ زٶ، ذ أڅ ن٨ڂ حٿ٬زخس ٳ ٻ حٿوٱ ٯ كنأڃظو ح٫ظٸيڄخ ىٳ٬ش، ڃ٪ أنو ٿڂ ظ٬

117

طؿظٺ أ٫ظٸظٺ ؿ٬ڀض ڃيٹ : ڀځ حٿ٬ٸي اڅ ٷيځ حٿنټخف ٳٸٽ. ـ أڅ ـ٬پ ٫ظٶ أڃظو ڃيح ٿيخ]

ٷيځ ٽ. أ٫ظٸظٺ اټخٽ: طؿظٺ ؿ٬ڀض ڃيٹ ٫ظٸٺ ٫ن ٷٿو: ٳ حظح١ ٷزٿيخ، أ حٻظٴخء رٸٿو. ٫ظٸٺ

: حٿؼخٿؼش.[ ٸيځ حٿ٬ظٶ، څ طؾ حڃش رخ٣پ: هخ، نو طظڄش حٿټځ، ٷپ: حٿ٬ظٶ ٻخڅ ٿيخ حٿوخ، ٷپ

. ى ٧خى( ح٫ظٸخ)ڃ٤٬ٱ ٫ڀ ( زٶ ٫ظٸيخ: )، ٷٿو(ح٫ظٸخ)ٷ٪ ڃٷ٪ حٿلخٽ ڃن حٿ٠ڄ ٳ ( ىٳ٬ش: )ٷٿو

حٿڄلٱ، أ ڃٴ٬ ڃ٤ڀٸخ ٿظټڅ حٿـڄڀش ( ح٫ظٸخ)ٳ ٳنز أڅ ټڅ كخ ڃن حٿ٠ڄ( ڃ٤ڀٸخ: )أڃخ ٷٿو

ىح ى حٿ٨خى، ٿټن كخڀش ٫ڀ أنيڄخ ٿ ح٫ظٸخ ٫ظٸخ ڃ٤ڀٸخ حهظخص، وٴ ڃخ ٳو، . ڃ٤٬ٳش ٫ڀ ڃخ ٷزڀيخ

: ٷٿو. حٿڄحى ٧خى، ٳبنو ي أنو حء زٶ ٫ظٸيخ أ ٿڂ زٶ ظو ا أڅ حٿ٬زخس ٿض رظڀٺ حٿٴلش

طؿظٺ أ٫ظٸظٺ ؿ٬ڀض ڃيٹ : أڅ ـ٬پ ٫ظٶ أڃظو ڃيح ٿيخ، ڀځ حٿ٬ٸي اڅ ٷيځ حٿنټخف، ٳٸٽـ)

ٿ ٷيځ حٿ٬ظٶ ٻخڅ ٿيخ . أ٫ظٸظٺ اټخٽ: طؿظٺ ؿ٬ڀض ڃيٹ ٫ظٸٺ ٫ن ٷٿو: ٫ظٸٺ، ٳ حٻظٴخء رٸٿو

ڃن حٽ حٿڄٸس أڅ (. س رخ٣پٸيځ حٿ٬ظٶ، څ طؾ حځ: هخ، نو طظڄش حٿټځ، ٷپ: حٿوخ، ٷپ

ٷخٽ . طؾ حٿؿپ رؤڃظو رخ٣پ، ا اح ؿ٬پ ٫ظٸيخ ڃيىخ، ٳبنو ـ ٫ني ٫ڀڄخء أىپ حٿزض ٫ڀيڂ حٿځ ٷخ٣زش

، حپ ٳو أڅ حٿنز ڀ (1) ن٬ٱ ٳو ڃوخٿٴخ ڃن ٫ڀڄخثنخ : ٳ حٿڄوظڀٲ

( ىخڃ)

. )*( 572: حٿڄوظڀٲ( 1)

118

آٿو ح٤ٴ ٴش رنض ك رن حه٤ذ ڃن ٿي ىخڅ ٫ڀو حٿځ ٳ ٳظق هز، ػڂ طؿيخ حهلل ٫ڀو]...[

اڅ ٿٺ ڃن هخثو ڀ حهلل : ٷخٽ أٻؼ حٿ٬خڃش(. 1)أ٫ظٸيخ ؿ٬پ ٫ظٸيخ يحٷيخ ر٬ي أڅ كخض ك٠ش

څ ڃڀڂ ٫ن حٿنٸپ ٫ن أىپ حٿزض ٫ڀيڂ حٿځ ٳ ٿٺ ڃظٴ أ ڃظحط، ڃلڄي حد(. 2)٫ڀو آٿو

٫ن (. 3" )أڄخ ؿپ خء أڅ ٬ظٶ ؿخظو ظؿيخ ـ٬پ ٫ظٸيخ يحٷيخ ٳ٬پ : " حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

: أ٫ظٸظٺ ؿ٬ڀض ٫ظٸٺ ڃيٹ، ٷخٽ: ؿپ ٷخٽ ٿـخظو: ٷڀض: ٫زي رن حس ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

اڅ خء حٿؿپ أ٫ظٶ أځ ٿيه : ه حٿځ ٻخڅ ٸٽاڅ ٫ڀخ ٫ڀ: " ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ(. 4" )ؿخث : " ٳٸخٽ

ٷي أى حٿڄلٸٶ حرن ٬ي ٳ حٿنټض ئحص (. 6)، ٯ ٿٺ ڃن حهزخ حٿټؼس (5" )ؿ٬پ ڃيىخ ٫ظٸيخ

أؿخد ٫نيخ، كخڀيخ أنو ٻٲ ـ أڅ ظؽ ؿخظو، ٻٲ ظلٸٶ حـخد حٿٸزٽ ى ڃڄڀٻش، ػڂ

ٷخ ٷزپ حٿ٬ٸي ڃ٪ طٸيځ حٿظؾ ټڅ ڃظلٸٸخ، ػڂ ڀف ڃنو حٿي، ٳبڅ حٿ٬ٸي حٿڄي ـذ أڅ ټڅ ڃظلٶ

اح ٻخڅ حٿ٬ظٶ لپ ڃ٪ حٿ٬ٸي ٿڂ : حٿـحد. ظلٸٶ ا رخٿڄي حٿ ى حٿ٬ظٶ، حٿ٬ظٶ ظلٸٶ ا ر٬ي حٿ٬ٸي

ح ٻخنض حٿٷش ٯ ڃظٸس ظز٬ي لظو، انڄخ ڄظن٪ ٿ ٻخنض حٿٷش رخٷش، ر٬ي ٳ حٿ٬ٸي ى ڃڄڀٻش ا

ڃ٬و، ٳبنو ٻڄخ ؿخ أڅ ٬ٸي ٿه ٫ڀيخ، ٿ٬يځ ڃڀٺ ٿٺ حٿ، ؿخ أڅ ٬ٸي ٫ڀيخ ٿنٴو،

( ىخڃ)

، نن 247: 2حٿوخث حٿټز ( 2. )58: 7، نن حٿزيٸ 2054كيغ 221: 2نن أر ىحى ( 1)

201: 8حٿظيذ ( 4. )756كيغ 209: 3حظزخ 706كيغ 201: 8حٿظيذ ( 3. )128: 7حٿزيٸ

209: 3، حظزخ 708كيغ 201: 8حٿظيذ ( 5. )757كيغ 209: 3، حظزخ 707كيغ

كيغ 210: 3، حظزخ 710كيغ 201: 8، حٿظيذ 5 -1كيغ 745: 5حٿټخٳ ( 6. )758كيغ

760 )*( .

119

أڃخ ؿد طلٸٶ حٿڄي ٷزپ حٿ٬ٸي ٳڄڄن٩، ٿڂ ـ أڅ . كس ڃ٬وٿ٬يځ حظٸح ڃڀټو ٳبنيخ ط]...[

حٿي . ټظٴ رڄٸخنش حٿ٬ٸي، ى ىنخ ٻٿٺ، ٳبڅ حٿڄي حٿڄ٬ظٶ ى ٸخڅ حٿ٬ٸي، حء طٸيځ حٿظؾ أ طؤه

ٳ نٴو، ى حٿ٬ٸي ٫ڀ حڃش ؿخة. ٯ ځ، نخ نڄن٪ طٷي حٿ٬ٸي ٫ڀ حٿڄي، ن٬ڂ ظڀڃو نٴٺ ڃنو

خٿلش څ طټڅ ڃيح ٿىخ، ٳڀڂ ـ ؿ٬ڀيخ أ ؿ٬پ ٳٺ ڃڀټيخ ڃيح ٿيخ، ٿ ڀڄنخ ڃنخٳخس ىه حٿڄؤٿش

ٿٽ، ٳٸي ى حٿنٸپ حٿڄظٴ ٫ن أىپ حٿزض ٫ڀيڂ حٿځ ٫ڀ ؿو ڄټن ىه ٳؿذ حٿڄ اٿيخ،

نو اڃخ أڅ ظ١ ٷزٿيخ أ . حٷڀش أ، ػڂ ىنخ ڃزخكغط أ رنٴيخ ٻڄخ خص د حٿيش ٫ڀ حٿ٪

أ٫ظٸض أ ، اڃخ أڅ ٬ظز طٸيڂ حٿنټخف أ : طؿظٺ ؿ٬ڀض ڃيٹ ٫ظٸٺ ٫ن ٷٿو: ، اڃخ أڅ ټظٴ رٸٿو

ڃن أنو ٫ٸي نټخف ٳخظ١ ٳو حٿٸزٽ ٻخث : ٻ حٿڄنٲ ٳ حظح١ حٿٸزٽ اټخ، ڃنئه: حٽ.

ى ٳ كخٽ : ٸخٽ. ٿڃش، څ حٿ٬ٸي ٳ ٫ٱ أىپ حٿ٩ ى أنو ڃٻذ ڃن حـخد حٿٸزٽحٿ٬ٸى ح

ى ٳ كټڂ حٿلس، كغ أنيخ ڃ٪ طڄخڃو ط كس ٳٷظيخ : نخ نٸٽ. اٸخ٩ حٿ٬ٸي ٷٸش ٳټٲ ٬ظز ٷزٿيخ

ٿڄٿ ى حٿٸزٽ، څ اـخد اڅ حٿحٷ٪ ڃن ح: رپ ٷي ٸخٽ. ٯ ڃظٸس، ٿ ٿٺ حڃظن٪ طـيخ ڃن أ

ڃن أڅ حٿڄظني ٳ . حٿنټخف انڄخ ټڅ ڃن ٣ٱ حٿؿش، ٳ٬ظز ٷ٩ ٿٴ٦ ڃن ٣ٳيخ ټڅ رو طڄخځ حٿ٬ٸي

حپ ٳ حٿزخد ڃخ . ٫ش ىح حٿ٬ٸي ى حٿنٸپ حٿڄظٴ، ٿ ٳ ء ڃنو ڃخ يٽ ٫ڀ ح٫ظزخ حٿٸزٽ

ٳ٬ڀو حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

120

www.alhawzaonline.com

[email protected]

، ٿڂ نٸپ ٷزٿيخ، ٿ ٷ٪ ٿنٸپ ا ى ڃن حكټخځ حٿظ ٤٠ اٿيخ، ٿ ڃن هخثو، (1)رٴش ]...[

څ . ٿظٷٲ حٿلټڂ رٿٺ ٫ڀ حٿزخڅ، ٿؼزص حٿظؤ ٳ ٻپ ڃخ ٿڂ ؼزض أنو ڃن هخثو ٻڄخ رن ٳ حٽ

حٿ٬ظٶ ڃيىخ، ٻخڅ ٳ ڃ٬ن حظؼنخء رٸخء كپ حٿ١ء ڃڄڀٹ ٿو ٳي رڄنٿش حٿظؾ، ٳبح ح٫ظٸيخ طؿيخ ؿ٬پ

حٿڄظـو حٻظٴخء رخٿش حٿڄنٸٿش ڃن ٯ طٷٲ . حٿلپ ڃن ڃٸظ٠خص حٿ٬ظٶ، څ ڃٸظ٠خه ريڅ ٿٺ حٿظلڂ

ٷي أڀٴنخ ؿد حٿڄ اٿ ڃخ ىٽ ٫ڀو حٿنٸپ ڃن ٯ ڃك٨ش ٿڄنخٳخس حٽ حٿڄٸس رنخ . ٫ڀ أڃ آه

، ٫ڀ أڅ حٿٸزٽ ٿ ح٫ظز ٿڂ (2)ص ريثپ ٸظ٠و، ى هس حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ أڅ ٿٺ أپ رأو ػذ

ن٬ڂ حك١ ح٫ظزخه هؿخ ٫ن ك٤ش حكظڄخٽ، ٳ٬ظز ٷ٫و ٫ڀ . ظڂ رو حٿ٬ٸي، ٿوڀه كنج ٫ن حـخد

: ٫ظٸٺ ٫ن ٷٿوطؿظٺ ؿ٬ڀض ڃيٹ : حٿؼخن ىپ ټٴ ٷٿو. حٿٴ رخٿ٬رش ٫ڀ نيؾ خث حٿ٬ٸى حٿڃش

ٿٺ، ( 4)، ٻځ حلخد (3)ڃن أڅ حٿڄٴيځ ڃن حهزخ : ٻ حٿڄنٲ ٳو اټخٽ أ٠خ، ڃنئه: أ٫ظٸظٺ

طؿظٺ ؿ٬ڀض : ، ئيه أنو ٿ أڃي حڃأس ػرخ ٳٸخٽ ٿيخ(6)ڃنيڂ حٿڄنٲ ( 5)رپ ٷي ف رو ؿڄخ٫ش

ٻح اح ؿ٬پ حٿ٬ظٶ ڃيح ٳبنيخ . اٿ ش طڄڀٺڃيٹ ىح حٿؼد ٳبنيخ طڄڀټو رظڄخځ حٿ٬ٸي ڃن ٯ حكظخؽ

طڄڀٺ نٴيخ، ٳ كخؿش اٿ ش أه

( ىخڃ)

. 1958كيغ 629: 1، نن حرن ڃخؿش 1115كيغ 423: 3، نن حٿظڃ 1045: 2لق ڃڀڂ ( 1)

210 :3، حظزخ 710كيغ 201: 8، حٿظيذ 1244كيغ 361: 3حٿٴٸو ( 3. )573: حٿڄوظڀٲ( 2)

ڃنيڂ حٿن ٳ ( 5. )317: ، أر حٿف حٿلڀز ٳ حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو85: حٿڄٴي ٳ حٿڄٸن٬ش( 4. )760كيغ

. )*( 572: حٿڄوظڀٲ( 6. )247: 2، حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد 497: حٿنيخش

121

طڄڀٺ نٴيخ، رؤڅ : ٿيڂٷي نٷ ٷ. ٿڀ٬ظٶ، ٫ڀ أڅ أزخد حٿ٬ظٶ ٯ ڃنلس ٳ ش ٻڄخ ٳ حٿظنټپ]...[

حٿڄڀٺ اخٳش ري ٳيخ ڃن طخ حٿڄظ٠خٴن رخٿحص، ى ڃنخٷش ٳخٯش، ٳبڅ حٿڄحى ڃن ٿٺ حٿڄـخ، ڃن

ڃن . كغ كٽ ٯخش حٿڄڀٺ، ى ڃـخ خث٪ حٷ٪ ٳ ٻڃيڂ ٫ڀيڂ حٿځ، ڃؼڀو ٻؼ ٳ ٻځ حٿٴٸيخء

حٿظل أ ح٫ظخٵ ٫ڀ ٷٽ، ٿڂ ؿي أكيىڄخ، څ حپ أڅ حٿ٬ظٶ ٸ٪ ا رخٿش حٿلش، ى

ٷي ـخد ٫ن ىح رڄخ زٶ ٯ (. 2)، أر حٿف (1)اٿ ىح ىذ حٿڄٴي . رٸخء حٿڄڀٺ اٿ أڅ ٬ڀڂ حٿڄپ

ڃس، ى أڅ رنخء ىح ٫ڀ ڃوخٿٴش حٽ حٿڄٸس، ٳ نخٷ ٳ ء ڃن ؿيخص ڃوخٿٴظو، ر٬ي ػزطو رخٿن

ٳ حظح١ ٷزٿيخ : )اٿ ىن حٿڄزلؼن أخ حٿڄنٲ رٸٿو. حٿ زپ اٿ ىه، ٷس ىح ٧خىس( 3)

، ا أڅ حٿ٬زخس طوڀ ڃن ڃنخٷش، ٳبڅ حٿڄظزخى ڃنيخ أڅ ٣ٳ حټخٽ حظح١ حٿٸزٽ (اټخٽ -اٿ ٷٿو -

ڃؤٿش ڃظٸڀش ٳيخ اټخٽ، حٿ٤ٱ حٿڄٸخرپ حٻظٴخء رٸٿو طؿظٺ اٿ آهه، ٿ ٻٿٺ، رپ ٻپ ڃنيڄخ

حهظڀٲ حلخد ٳ حظح١ طٸيڂ حٿظؾ : حٿؼخٿغ. ٳ حظح١ ٷزٿيخ ٫يڃو ٻح حه: ڃلٱ طٸيه

٫ڀ حٿ٬ظٶ ٫ټو، ؿح ٻپ ڃنيڄخ، حٿڄي رن حلخد حظح١ طٸيڂ حٿظؾ، حهظخه حٿن ٳ

ٳ حٿؿپ ٸٽ : ، ٿحش ڃلڄي رن آىځ ٫ن حٿخ ٫ڀو حٿځ(5)كخد ؿڄخ٫ش ڃن ح( 4)حٿنيخش

ؿخ حٿ٬ظٶ حڃ : " ٷي أ٫ظٸظٺ ؿ٬ڀض يحٷٺ ٫ظٸٺ، ٷخٽ: ٿـخظو

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( ىخڃ)

ڃنيڂ حرن ( 5. )497: حٿنيخش( 4. )1045: 2لق ڃڀڂ ( 3. )317: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 2. )85: حٿڄٸن٬ش( 1)

. )*( 359: رن كڄس ٳ حٿڀش، ح247: 2حٿزحؽ ٳ حٿڄيد

122

(. 1" )اٿيخ اڅ خءص ؿظو نٴيخ اڅ خءص ٿڂ طٴ٬پ، ٳبڅ ؿظو نٴيخ ٳؤكذ ٿو أڅ ٤٬يخ جخ ]...[

أ٫ظٸظٺ ؿ٬ڀض : ؤٿظو ٫ن حٿؿپ ٷخٽ ڃظو: ٫ن ٫ڀ رن ؿ٬ٴ ٫ن أهو ڃ رن ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

هخ اڅ خءص طؿظو اڅ خءص ٳ، ٳبڅ طؿظو ٳڀ٤٬يخ جخ، اڅ ٫ظٸض ى رخٽ: " ڃيٹ ٫ظٸٺ ٳٸخٽ

ٳ ىٿظيڄخ ٫ڀ ڃ٤ڀد (. 2" )ٷي طؿظٺ ؿ٬ڀض ڃيٹ ٫ظٸٺ ٳبڅ حٿنټخف حٷ٪ ٤٬يخ جخ : ٷخٽ

حٿن ن٨، څ حٿٸٽ رخٿلش ٫ڀ طٸي طٸيڂ حٿ٬ظٶ انڄخ ى ڃ٪ حٿظق رڀٴ٦ حٿظؾ، ى ڃنظٲ ٳ

أ٫ظٸظٺ ؿ٬ڀض ڃيٹ ٫ظٸٺ ٿ ٳو ش طؾ، حٿڄظنخ٩ ٳو ڃخ اح أط رڀٴ٦ حٿ٬ظٶ : ظن، ٳبڅ ٷٿوحٿح

انو ٿ ٷيځ حٿ٬ظٶ ٫ڀ حٿظؾ ٸ٪ ڃخ، څ : ٷخٽ ؿڄخ٫ش. حٿظؾ ڃ٬خ ٿټنو ٷيځ حٿ٬ظٶ، أكيىڄخ ٯ حه

ح٫ظٸٺ ٫ڀٺ هيڃش نش : څ حٿظؾ، ٻڄخ ٿ ٷخٽىح حٿټځ حكي، حٿټځ انڄخ ظڂ رآهه، ٳ ٸ٪ حٿ٬ظٶ ري

ؿپ ٷخٽ : ٷڀض ٿو: ٿڄخ حه ٫زي رن حس ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ. ٳبنو ٸ٪ حٿ٬ظٶ ڀځ حٿويڃش

ىٿش ٳ حٿحش ٫ڀ حٿڄ٤ڀد، : ٸخٽ(. 3" )ؿخث : " ٳٸخٽ: أ٫ظٸظٺ ؿ٬ڀض ٫ظٸٺ ڃيٹ، ٷخٽ: ٿـخظو

نخ . حٿـح حٿڄظنخ٩ ٳو حٿڀځ، نيخ هخٿش ٫ن ٻ حٿظؾ، ٳڄخ ىٿض ٫ڀو ٷخثپ رو څ حٿـحد ٳيخ

حٿڄظ٬خٱ ٳ ڃؼپ ىح حٿـح احىس حٿلش، څ حٿئحٽ انڄخ ى ٫ن كټڂ ىح حٿ٬ٸي ڃن كغ لظو : نٸٽ

. ٳخىه، ٳبح أؿذ رخٿـح ٻخڅ ڃ٬نخه حٿلش ڃلخٿش، ىح خث٪ ي

( ىخڃ)

، 1244كيغ 261: 3حٿٴٸو ( 2. )759كيغ 210: 3، حظزخ 709كيغ 201: 8حٿظيذ ( 1)

: 3، حظزخ 707كيغ 201: 8، حٿظيذ 3كيغ 476: 5حٿټخٳ ( 3. )710كيغ 201: 8حٿظيذ

. )*( 757كيغ 209

123

ڃنو، ڄظن٪ أڅ حى رخٿـح حٿظٿٽ، څ ذ أنو ڀځ ڃن لظو أڅ ټڅ ؿخثح ٯ ڃڄن٩]...[

أڃخ هڀىخ ٫ن ٿٴ٦ حٿظؾ ٳ ٷخىف، څ . حٿنټخف ٫ڀ ىح حٿظٸي ٯ ڃظٿٽ، انڄخ ى ٯ حٷ٪ أ

. هٴخء ٳو، ٿ٬پ حٿخثپ ح٫ظڄي ٫ڀ ٧يه حٷظ ٳ حٿئحٽ ٫ڀ ڃ٪ حٿلخؿش( أڃ)ح٫ظزخ ٿٴ٨ش

ط٠ڄنض ٿٴ٦ حٿ٬ظٶ حٿظؾ ڃ٬خ، ٳظټڅ خىيح ٫ڀ ٿٺ، اٿ ىح حٿٸٽ ( 1)ٿخٿٴش حش ڃلڄي رن ڃڀڂ ح

اٿ حظح١ طٸيڂ ( 3)، حٿن ٳ حٿوٱ (2)ىذ حٿڄٴي ..(. هخ ٿيخ: ٷپ: )أخ حٿڄنٲ رٸٿو

. رخ٣پ ، څ نټخف حڃش(5)، حهظخه حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ (4)لټ ٫ن ٧خى أر حٿف . حٿ٬ظٶ

نو ٿ كټڂ رٷ٫و رؤٽ حٿش . ٬٠ٲ رؤڅ حٿټځ انڄخ ظڂ رآهه، ٿ ٿٺ ٿڂ ق ؿ٬پ حٿ٬ظٶ ڃيح

حڃظن٪ ح٫ظزخه ٳ حٿظؾ حٿڄؤط رو ر٬يه، ٳ ري ڃن ح٫ظحٱ ر٬يځ حٿٴٵ رن حٿظؾ حٿ٬ظٶ، اٿ ىح ىذ

ػڂ ٫ي اٿ ٫زخس . ػػش أٷحٽ، أليخ حه ٳظلپ ٳ حٿڄؤٿش(. 6)ر٬ حٿڄظؤهن ڃن حلخد

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ڃخ رنيڄخ ( ڀځ حٿ٬ٸي اڅ ٷيځ حٿنټخف: )ڃن طظڄش ٷٿو( ٿ ٷيځ حٿ٬ظٶ ٻخڅ ٿيخ حٿوخ: )حٿټظخد ح٫ڀڂ أڅ ٷٿو

حٿ حى رؤڅ ٿيخ ح٫ظح ٳ ىه حٿلخٿش، ڃ٪ أنو ٫ڀ حٿٸٽ رؤڅ حٿٸزٽ ١ ڃظ ٿڂ : ٳبڅ ٷپ. ح٫ظح

حٿڄحى اڅ حٿ٬ظٶ رو اح ٷيځ نٴ رأو، ٳزٸ حٿنټخف ڃٻ اٿ خىخ اڅ ٿڂ نٸپ : ٷڀنخ. ص ٿيخ حٿوخٸزپ ؼذ

. رخظح١ حٿٸزٽ

( ىخڃ)

: 2حٿوٱ ( 3. )85: حٿڄٸن٬ش( 2. )756كيغ 209: 3، حظزخ 706كيغ 201: 8حٿظيذ ( 1)

: ڃنيڂ حٿيي ٳ حٿڀڄ٬ش( 6. )573: حٿڄوظڀٲ( 5. )317: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 4. )ٻظخد حٿ٬ظٶ 22ڃؤٿش 208

194 )*( .

124

ٳ٬ڀ ىح ٿ .[ ٿ ؿ٬پ ٿٺ ٳ أڃش حٿ، ٳبڅ نٴنخ ٫ظٶ حٿڄطين ڃ٪ حؿخس ٳخٷد ىنخ حٿلش، ا ٳ]

حٿ٬ظٶ حٿلخپ أنو ٫ڀ حٿڄوظخ ڃـڄ٩ . ٷيځ حٿظؾ ٷ٪ ڃخ رنٴو، رنخء ٫ڀ أڅ حٿٸزٽ ٯ ١

٫ڀ ح٫ظزخ طٸيڂ حٿظؾ ٳخٿ٬ظٶ . حٿظؾ ش حكيس، ظطذ ء ڃن ڃٸظ٠خطيخ ا ٫ڀ ڃـڄ٫يخ

حٿنټخف ٻپ ڃنيڄخ ش رأيخ ڃن٠ڄش اٿ حه، ٳبح ٷيځ حٿظؾ حڃظن٪ نٴه ريڅ حٿ٬ظٶ، څ ٫ٸيه ٫ڀ

( هخ: ٷپ: )ٷٿو. كس ٳظظو ٳ حٿنټخفڃڄڀٻظو ڃڄظن٪، اڅ طٸيځ حٿ٬ظٶ نٴ، نظٴخء حٿڄخن٪ ٳض

٫ن ر٬ حلخد، ى حٿظو ٳ طٸيڂ أ ( 1)حٿ٨خى أنو حٿٸٽ حٿ كټخه حٿڄنٲ حٿڄلٸٶ حرن ٬ي

( 2)ٷي ؿ٬پ حٿخف حٿٴخپ ٿي حٿڄنٲ . حڃن ٻخڅ ڃن حٿ٬ظٶ حٿظؾ، ى حٿٸٽ حٿؼخٿغ ٳڄخ كټنخه

ف، ٿ رـي، څ ٷٽ أر حٿف حظح١ طٸيڂ حٿ٬ظٶ، ؿ٬پ حٿٸٿن حكيح هٱ ىح ٷٽ أر حٽ

٧خى حٿ٬زخس، څ ٤٫ٲ أكيىڄخ ٫ڀ حه ٸظ٠ ط٬خىٿيڄخ طزخنيڄخ، ط٬ڀڀو أ٠خ نخٳ حٿٸٽ رخظح١

نج طټڅ حكيس، ن٬ڂ ٳ ٳبڅ ح٫ظزخ ٻنو طظڄش حٿټځ نخٳ حظح١ طٸيڂ حكي، څ حٿش ف. طٸيڂ حٿ٬ظٶ

كټخش حٿڄنٲ ٿيح حٿٸٽ ٷ، كغ ؿ٬پ حٿٸٽ ٫يځ حٿوخ ٫ڀ طٸي طٸيڂ حٿ٬ظٶ، ٻخڅ حنذ أڅ

ٿ ؿ٬پ ٿٺ ٳ أڃش حٿ، ٳبڅ حنٴنخ ٫ظٶ : )ٷٿو. ٷپ ظ١ طٸيڂ ء ڃنيڄخ ر٬نو ٿطٴ٪ حٿڀز: ٸٽ

(. س، ا ٳحٿڄطين ڃ٪ حؿخس ٳخٷد ىنخ حٿق

( ىخڃ)

. )*( 155: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 2. )312: 2حٿحث٪ ( 1)

125

ڃن ح٫ظخٵ حڃش طـيخ ؿ٬پ ٫ظٸيخ ڃيىخ انڄخ ى ٳ ڃڄڀٻش حٿڄ٬ظٶ، أڃخ ( 1)حٿ ى رو حٿن ]...[

ٿٺ نل ٳ ڃڄڀٻش حٿ ٳبڅ ا٫ظخٷيخ طـيخ ٻٿٺ ن ٳو رخٿلش رخٿٴخى، حٿزلغ ٫ن

حٿ٬ظٶ، ذ أنو ٸ٪ نخٳح رنٴو، نيخ ڃڄڀٻش حٿ ڃظٿ، ٳبڅ حٿ٬ظٶ رظنخثو : أكيىڄخ: أڃن

٫ڀ حٿظڀذ ظ ٳو ٿٺ، ٳڀڂ زٶ ا حٿلټڂ رز٤نو ؿڃخ، أ حٿظٷٲ ٳ حٿلټڂ رلظو ر٤نو ٫ڀ

ٷي رن حٿڄنٲ . طزن نٴه ڃن كن ٷ٫و، ا طزن ٫يڃوٷ٩ حؿخس ڃن حٿڄخٿٺ ٫يڃو، ٳبڅ أؿخ

حٿؿين ىنخ ٫ڀ حٿٸٿن ٳ ٫ظٶ حٿڄطين حٿڄڄڀٹ حٿڄىڅ ڃ٪ اؿخس حٿڄٿ، څ حٿ٬ظٶ ٳ ٻپ ڃن

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿڄ٬ن حٷ٪ ٫ڀ ڃڄڀٹ حٿ، ٳ٬ڀ حٿٸٽ رخٿز٤څ ٳ ٫ظٶ حٿڄطين ٳ ٺ ٳ حٿز٤څ ىنخ، ٫ڀ

ؿو حٿٸد أڅ حٿ٬ظٶ . ه ٳٴ لش حٿ٬ظٶ ىنخ ؿيخڅ، حٷد ڃنيڄخ ٫ني حٿڄنٲ حٿلشحٿٸٽ رخٿلش ٳ

ڃن حٿٸد حٿظ حظيص ٫نخش حٿخ٩ ريخ، ى ڃزن ٫ڀ حٿظڀذ، ڃخن٪ ڃنو ا كٶ حٿ، ىح حٿڄخن٪

٫ٷش حٿىن ٳ ڃ٬ن اڅ: أكيىڄخ: حٿ٬يځ اڅ ٷڀنخ رخٿلش ىنخٹ، حٿٴٵ ڃن ؿين: حٿؼخن. حثپ رخؿخس

٫ٷش حٿڄڀٺ، نيخ طؼزض ٿڀڄطين ڀ٤خنخ ٫ڀ حٿڄىڅ، ٳڄټن أڅ ټڅ ٿٺ ڃللخ ٿڀ٬ظٶ ڃ٪ حؿخس ى

انو ٷي ؿ٬پ ٫ظٶ ڃڄڀٻش حٿ ڃيح ٿنټخكيخ، ٳ لش ؿ٬پ ر٬ ڃخٽ حٿ أ ٻڀو : حه. ڃنظٴش ىنخ

ح ڃنظٲ ٳ ٫ظٶ حٿڄطين، ٳ٬ڀ ىح حق حٿز٤څ ىنخ اڅ ڃيح ٿڀنټخف رخؿخس ڃن حٿڄخٿٺ ڃن٪ ٧خى، ه

حٿؼخن كټڂ حٿنټخف ٿڂ ظ٬ حٿڄنٲ اٿو، ٿ٨ي كټڄو، ؿڄڀو حڃ ٳو . ٷڀنخ رخٿلش ىنخٹ

( ىخڃ)

، 2054كيغ 221: 2، نن أر ىحى 757كيغ 209: 3حظزخ 707كيغ 201: 8حٿظيذ ( 1)

)*( . 128: 7نن حٿزيٸ

126

انو اح ٷ٪ ڃظټڄ ٿـخد حٿٸزٽ حٿڄ٬ظزن ٻخڅ نټخكخ ٳ٠ٿخ ظٷٲ ٫ڀ اؿخس حٿڄخٿٺ، ٳق ]...[

ن٬ڂ ڃظ كټڄنخ رز٤څ . ئػ ٳو ر٤څ حٿ٬ظٶ، څ ٳخى حٿڄي ٸظ٠ ٳخى حٿنټخف. ڃ٬يخ ز٤پ رخٿى

ٳخٷد ىنخ : )ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ. ٭ ٿو نټخف حڃشحٿ٬ظٶ ٳ ري ٿلش حٿنټخف ڃن ٻڅ حٿ٬خٷي رلغ

ي رو طؿق حٿلش، طٴ٬خ ٫ڀ حٿٸٽ رنٴ ٫ظٶ حٿڄطين ڃ٪ حؿخس، حٿظؿق ٿڀلټڂ ٳ نٴو ( حٿلش

..( ٳبڅ حنٴنخ: )ڃ٤٬ٱ ٫ڀ حٿـڄڀش حٿ٣ش ٷزڀو ى ٷٿو( ا ٳ: )ٷٿو. رلذ حٿحٷ٪، ى ٧خى

اڅ حٿخف حٿٴخپ : انخ اح ٿڂ ننٴ ٫ظٶ حٿڄطين ڃ٪ حؿخس نلق حٿ٬ظٶ ىنخ، ػڂ طنزو ٿء ى: ڃ٬نخه

اكيحىڄخ ٫ظٶ حٿڄطين، حه أڅ حٿڄـ٬ٽ ٫ظٸيخ : ٫ڀ ڃٸيڃظن -ى حٿ٬ظٶ -رن حٿلټڂ ٳ حٿڄي ىنخ

، ٻڄخ ٿ طؽ ؿخش ٯه ؿ٬پ أرخ ڃيح ىپ حٿڄي ى حٿ٬ظٶ حرظيحء، أ ى طڄڀټيخ ٿٷزظيخ ظز٬و حٿ٬ظٶ

حٿ ٸظ٠و لق . يىخ حٿڄڄڀٹ ڃيح ٿيخ، ٳبنو اح أؿخ حٿي حٿنټخف ىهپ أره ٳ ڃڀټو ٳخن٬ظٶ ٫ڀو

حٿن٨ خىٵ حٿظؤڃپ أڅ ىح ٿ ڃن ڃؤٿظنخ ٳ ء، څ حٿ٬ظٶ ٳ ىح حٿٴ حٷ٪ رڀٴ٦ ق ٫زخس

حٿظز٬ش ٳ ء، ڃ٪ ٿٺ ٳق حٿڀٴ٦ أڅ حٿڄي كٸٸش ى حٿ٬ظٶ، طوو، ٿ ڃن حڃ حٿلخڀش د

ٷي أر٤ڀو حٿخف ٳ ٻڃو ٷزپ ىح، ٳټٲ . حٿظ٬ز رظڄڀٺ حٿـخش ٷزظيخ ڃن حڃ حٿڄـخش ٻڄخ كٸٸنخه

. نٴوانو انڄخ رن ٫ڀو ٫ڀ ٫ڄيڂ اڅ ٻخڅ ٯ لق ٱ: ٸخٽ. ـ٬ڀو ىنخ ڃٸيڃش ٿڀلټڂ ٳ ىه حٿڄؤٿش

. ٷي رنخ أنيڂ يڅ رٿٺ ا حٿڄـخ، ٳ ٬ظي ريح حٿزنخء: نخ نٸٽ

127

حٷد ؿح ؿ٬پ ٫ظٶ : )ٷٿو.[ حٷد ؿح ؿ٬پ ٫ظٶ ر٬ ڃڄڀٻظو ڃيح، حٿ٬ظٶ هخش]

٫ظٶ ؿڄ٬يخ حٿڄن ى ڃخ اح طؽ ڃڄڀٻظو أ٫ظٸيخ ؿ٬پ (. ر٬ ڃڄڀٻظو ڃيح حٿ٬ظٶ هخش

يحٷيخ، حٿڄٴ ىنخ ى ڃخ اح طؿيخ ح٫ظٶ نٴيخ ؿ٬پ ٫ظٶ حٿنٲ يحٷيخ، ٳ لش حٿنټخف

أڃخ حٿ٬ظٶ ٳ نٴو ٳبنو ق اٸخ٫و ٫ڀ حٿز٬ ٫ڀ . حٿ٬ظٶ ٻٿٺ ؿيخڅ، أٷريڄخ ٫ني حٿڄنٲ حٿلش

www.alhawzaonline.com

[email protected]

أڃخ ؿ٬پ ٫ظٶ . ٿٺ ڃنظٴش رخپ ظوپ ڃخن٪ ا ڄو اٿ حٿنټخف، ڃخن٬ش . حٿټپ ڃن ٯ طٴخص

حٿز٬ ڃيح ٳبنو ٳٵ رنو رن ؿ٬پ ٫ظٶ حٿـڄ٪ ڃيح، ا ٳٵ رن ؿ٬پ ؿڄ٪ حٿـخش ڃيح، رن

ؿ٬پ ر٠٬يخ، اڃخ ٫ڀ حنٴحى أ ڃ٪ ڄڄش ء آه، ٳټڄخ أنو ٳٵ رن حٿټپ حٿز٬ ٳ حٿؼخن ٳټح

لظو ىحثس ڃ٪ لش حٿ٬ظٶ، ٳڄظ كټڂ رلش ٫ظٶ حٿز٬ اٿ ٳٵ ٳ حٽ أڃخ حٿظؾ ٳبڅ

حٿ٬يځ، څ حٿلټڂ ٳ ىح حٿزخد رخٿنزش اٿ حٿ٬ظٶ حٿنټخف ػزض ٫ڀ هٱ : حٿؼخن. حٿـڄ٪ ٳق حٿنټخف

حپ ڃ٪ ٷخځ حٿڄخن٪ ٿ حٿن حٿڄظٴ، ٳـذ حٷظخ ٳو ٫ڀ حٿس حٿڄنش حٷظخح ٳ

ي رو ػزص حٿحش ( حٿ٬ظٶ هخش: )ٷٽ حٿڄنٲ. ڃى حٿن، ىح أٷ حٿڄوخٿٴش ٫ڀ

ڃلخٿش، نو ٷي رخ ٫ظٶ ر٠٬يخ، حٿحش ػخرظش ٳ ٻپ ڃ٪ طلٸٸض ڃزخس ٫ظٶ ء ڃن حٿڄڄڀٹ، ٿ٬ڄځ

س ٿڂ ق حٿنټخف، ، ٿ حٿلټڂ رخٿح(1" )ڃن أ٫ظٶ ٸخ ڃن ٫زي ٫ڀو حٿ٬ظٶ : " ٷٿو ٫ڀو حٿځ

. څ ڃڀټو ٿڀز٬ ڄن٪ لش حٿنټخف

( ىخڃ)

. )*( 275: 10نن حٿزيٸ ( 1)

128

اٿ أڅ ( هخش: )أخ رٸٿو.[ ٿ ٻخڅ ر٠٬يخ كح ٳـ٬پ ٫ظٶ نزو ڃيح ق، ظ١ ىنخ حٿٸزٽ ٷ٬٤خ]

حش، ٳخثيس ٿٺ ط٨ي ٳڄخ اح حٿحش انڄخ ى ٿڀ٬ظٶ ىڅ حٿڄي ٳظ ؿڄ٬يخ كح، حٿڄي ى حٿنٲ م

ح٫ڀڂ أڅ حٿخف . ٣ڀٸيخ ٷزپ حٿيهٽ ٳبڅ ر٬يخ ؿ٪ ٷخ ٳ ٷٽ، ٳ ٷٽ آه ط٬ ٳ ٷڄش حٿر٪

حٿٴخپ ٻ ىنخ أنو ٫ڀ ٷٽ ڃن ٸٽ اڅ حٿڄي ى طڄڀٺ حٿـخش ٷزظيخ طظڄڀٺ نٲ ٷزظيخ ن٬ظٶ ٫ڀو

أڃخ أ، ٳڅ ؿ٬پ حٿڄي ىنخ طڄڀٺ . ، ڃخ ٻه ٯ ڃؿو(1) حش ىنخ رپ ط٬ ٳ ٷڄش نٴيخ

أڃخ ػخنخ ٳنو ٫ڀ ىح حٿظٸي ـذ أڅ ق حٿنټخف، څ . حٿـخش ٷزظيخ أڃ كٸٸش ٿو ٷي رنخ ڃخ ٳو

. ٫طؾ حٿي رؤڃظو ٯ ؿخث ٷ٬٤خ، ٫ڀ ىح حٿظٸي زٸ نٴيخ ٷخ كٸٸش، ٫ظٸو ڃٷٱ ٫ڀ حٿ

انڄخ ټڅ ٿٺ ڃ٪ نٴ حٿ٬ظٶ ٳ حٿنٲ، انڄخ نٴ ڃ٪ لش حٿظؾ، ٫ڀ ىح ٳڀځ لش نټخف حٿي

انڄخ للنخه ٳ س ٻڅ ٫ظٶ حٿـڄ٪ ڃيح، څ حٿظؾ حٿ٬ظٶ ٸ٬خڅ ڃ٬خ . ڃظو، ى ڃ٬ڀځ حٿز٤څ

ٿ ٻخڅ : أ(. ٳظ١ ىنخ حٿٸزٽ ٷ٬٤خٿ ٻخڅ ر٠٬يخ كح ٳـ٬پ ٫ظٶ نزو ڃيح ق، : )ٷٿو. ٻڄخ طٸيځ

ر٬ حٿڄڄڀٻش كح ٳخ٫ظٶ حٿي نزو ڃنيخ، طؿيخ ؿ٬پ ٫ظٶ حٿنذ ڃيح ق، ٿٺ نو اح ق

حٿ٬ظٶ حٿظؾ ٳ حڃش حٿڄل٠ش ٳٴ حٿظ ر٠٬يخ ك أٿ، څ حٿڄڀٺ ڃخن٪ ڃن حٿظؾ، انڄخ ق ٳ

حڃش حٿڄل٠ش ٫ڀ

( ىخڃ)

. )*( 157: 3ٿٴحثي ا٠خف ح( 1)

129

ح٫ظزخ . ٿ ٻخنض ڃظٻش ڃ٪ حٿ، ٳظؿيخ ؿ٬پ ٫ظٶ نزو ڃيح، ٳخٷد حٿلش، حٿ٬ظٶ]

ذ أڅ حٿڄخن٪ ٳ حٿڄز٠٬ش أ٬ٲ ڃنو ٳ حٿڄل٠ش، ٳلغ ىٿض . هٱ حپ[ ر حٿٺ،

www.alhawzaonline.com

[email protected]

أٿ، ٿټن ىنخ ظ١ حٿٸزٽ ٷ٬٤خ، ن٨ح اٿ أڅ ٫ڀ حٿؼزص ڃ٪ حٿڄخن٪ حٷ ٳڄ٪ ح٬ٲ ( 1)حٿن

ٳؼزص حٿنټخف رخٿنزش اٿو ظٷٲ ٫ڀ خىخ، ٿټن نز أڅ ټڅ حٿڄ٬ظز . ر٬ حٿل ڀ٤نش ٿڀڄٿ ٫ڀو

: ٿ٬پ حٿڄنٲ ٫ز ٫نو رخٿٸزٽ ڃـخح، كخٽ رظٸيڂ ٷٿو. ٷ٫و ڃنيخ ى حـخد ٿظلٸٶ حٿ٬ٸي رټڄخٿو

ح٫ڀڂ أڅ ى٫ . حٿظنزو ٫ڀ أڅ حظح١ حٿٸزٽ ٳ ىه حٿڄؤٿش ڃٸ٩٤ رو، روٱ ڃخ طٸيځ( رٽحٿٶ)٫ڀ ( ىنخ)

ٿڂ ـ أڅ ټڅ حٿڄٸظ٠ ٿلش ٿٺ ٳ : حٿش ٳ حٿٴ حٿڄٻ ڃلپ ن٨، ٳبڅ ٿٸخثپ أڅ ٸٽ

ڃڀل٧خ ٳو أنو ٳ حڃو حٿڄل٠ش ڃ٬ن ڃؿى ىنخٹ هخش، ڃؼپ أڅ ټڅ حٿظؾ رخڃش ٫ڀ ىح حٿؿو

ڃ٬ن حظؼنخء كپ حٿ١ء ڃن ڃٸظ٠خص ٫ظٸيخ ڃخ ؿ ىح حٿڄـ، ٿٺ ڃنظٲ ٳ حٿٴ حٿڄٻ، ٷي

ٿ ٻخنض ڃظٻش ڃ٪ : )ٷٿو. ٻخڅ ٷزپ ىح حٿ٬ٸي كحڃخ، ٳظلذ اٿ أڅ ؼزض حٿزذ حٿڄٸظ٠ ٿڀلپ ٫خ

ٿ (. حٿ٬ظٶ ح٫ظزخ ر حٿٺحٿ، ٳظؿيخ ؿ٬پ ٫ظٶ نزو ڃيح، ٳخٷد حٿلش

ٻخنض حڃش ڃظٻش رن حػنن ٳخ٫يح، ٳظؿيخ أكيىڄخ ح٫ظٶ نزو ؿ٬پ ٫ظٶ نزو ڃيح ٳٴ لش

أٷريڄخ ٫ني حٿڄنٲ حٿلش، ؿو حٿٸد ؿى حٿڄٸظ٠ حنظٴخء حٿڄخن٪، أڃخ : ٿٺ ؿيخڅ

( ىخڃ)

. )*( 128: 7، نن حٿزيٸ 757كيغ 209: 3 ، حظزخ707كيغ 201: 8حٿظيذ ( 1)

130

حٿڄٸظ٠ رخٿنزش اٿ حٿ٬ظٶ ٳ٨خى، ٳبڅ ڃزخس ٫ظٶ نزو ٸظ٠ ٷ٩ حٿ٬ظٶ ٫ڀو ٷ٬٤خ، ]...[

ٿټن انڄخ . ، ٳلپ ٫ظٶ ؿڄ٬يخ ٳ ڃخڅ حكي(1)حٿ٬ظٶ اٿ رخٷيخ رڄٸظ٠ حٿن حٿڄنٸٿش ٳ ىح حٿزخد

أڃخ . نخ ر٬يځ طٷٲ حٿحش ٫ڀ حىحء، حء ٷڀنخ رؤڅ حٿ٬ظٶ لټڂ رو ريڅ حىحء أ ٷڀنخ رؤنو ٻخٲظڂ ىح اح ٷپ

اح ٷڀنخ رؤنو ظٷٲ ٫ڀو طؤػح ٳ ظٸڂ حٿلټڂ رلش حٿنټخف ٿظلٸٶ ٷ٩ حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃڄڀٻش حٿ ٳټڅ

نو ڃي ٳظز٤پ حٿحش، ٳڀظؤڃپ ٿٺ ٿن٨ ٳ٠ٿخ ٳ ٸ٪ حٿ٬ظٶ، نو انڄخ ٸ٪ ڃ٪ ٷ٩ حٿنټخف للخ،

أڃخ حٿڄٸظ٠ رخٿنزش اٿ حٿظؾ ٳي . رخٿلش ٫ڀ حٿٸٽ رخ٫ظزخ حىحء اح أى( 2)ٷٽ حٿخف حٿٴخپ

أڃخ حٿؼخن، . أڃخ حٽ، ٳڅ حٿڄٴ أڅ حٿڄٿ أىپ نخء ٫ٸي حٿنټخف. حٿ٬ٸي حٿخى ڃن أىڀو ٳ ڃلڀو

ٷي ٫ڀ حٿظ ٷي ؿي زذ كظيخ خص رلټڂ حٿلس، رلغ أڅ طـيخ كظيخ ؼزظخڅ ىٳ٬ش ٳڅ اٸخ٩ حٿ٪

أڃخ حنظٴخء حٿڄخن٪ ٳنو ٿ ا . حكيس، لق ٫ڀ ڃخ زٶ رخنو ٳ أٽ حٿڄزخكغ ٳټڅ ڃل ٿڀ٬ٸي ڃلخٿش

حڅ ٨ي أنو ٬ظز حٿٺ ريح حٿز. ٻش حٿ، ى ٯ خٿلش ٿڀڄخن٬ش، نيخ حثڀش رخٿحش

كغ أڅ ٻظو حثڀش، أڃخ خىخ ٳبڅ ح٫ظزخه ىحث ڃ٪ ح٫ظزخ حٿڄڄڀٻش ٯ حٿڄظٻش، ٳبڅ ح٫ظزنخه

ڃخ ٷپ . ػڂ ح٫ظز ىنخ، ا ٳ، څ ىه ٳ ڃ٬ن حٿڄڄڀٻش، ا حٿحش ٳ٩ حنظٸخٽ كش حٿٺ اٿ حٿڄ٬ظٶ

څ لش حٿنټخف ; رخ خىخ ڀځ حٿي ڃن أنو ٫ڀ طٸي ٫يځ ح٫ض

( ىخڃ)

. )*( 158: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 2. )275: 10نن حٿزيٸ ( 1)

131

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿ أ٫ظٶ ؿڄ٪ ؿخظو ؿ٬پ . ٻح ح٫ظزخ رخه ٿ ؿ٬پ حٿـڄ٪ ڃيح، أ ؿ٬پ نذ حٿٺ هخش]

ززو ٬ٲ، څ حٿش زذ ٳيڄخ ڃ٬خ ټڅ رزذ حٿ٬ظٶ .[ ٫ظٶ ر٠٬يخ ڃيح أ رخٿ٬ټ، ق حٿـڄ٪

ٳ ر٬ حٿڄٸيڃخص حٿخرٸش . حٿؼخن ڃن حٿؿين ٫يځ حٿلش، نو هؽ ٫ن س حٿن. ٸ٬خڅ ىٳ٬ش

ن٨، ٳبڅ ٻڅ حٿٻش ڃل ٿڀ٬ٸي ٳ ڃلپ حٿڄن٪، ٳټٲ ٬ظي رخٿ٬ٸي ٫ڀ أڃش حٿ ڃ٪ ٣ء حٿڄپ ٿڀڄڀٺ

ٳخٷد : )ر٬ي ٷٿو( حٿ٬ظٶ: )نخذ أڅ ټڅ ٷٽ حٿڄنٲ .رظڄخځ حٿ٬ٸي، حٿڄظـو ٫يځ حٿلش

اخس اٿ حٿڄلق، څ حٿلټڂ رخٿلش انڄخ ټڅ ر٬ي طلٸٶ حٿخڅ، ٳ ڃ٬ن ٿڀظ٬ ٿزخنو ( حٿلش

ٻح ح٫ظزخ رخه ٿ ؿ٬پ حٿـڄ٪ ڃيح، أ ؿ٬پ نذ حٿٺ : )ٷٿو. رخظٸٽ ر٬ي حٿلټڂ رخٿلش

ٻڄخ أنو ح٫ظزخ ر حٿٺ ٳ حٿس حٿخرٸش، ى ڃخ اح أ٫ظٶ كظو ؿ٬پ ٫ظٸيخ : أ (.هخش

ڃيح ٿڀنټخف، ٳټح ح٫ظزخ رخه ٿ أ٫ظٶ كظو طؽ حڃش ؿ٬پ ٫ظٶ حٿـڄ٪ ڃيح ٿيخ، أ ؿ٬پ ٫ظٶ

ٳ ٿٺ حٿٷض ظلٸٶ كش حٿٺ هخش ڃيح، ٿٺ څ حٿڄـ٬ٽ ڃيح أنڄخ ٻٿٺ اح ٻڄپ حٿ٬ٸي،

ٿ أ٫ظٶ ؿڄ٪ ؿخظو ؿ٬پ : )ٷٿو. حنظٸخٽ كش حٿٺ اٿ حٿڄ٬ظٶ، ټڅ ٫ظزخ خه ؿو أ

أڅ ٬ظٶ ؿڄ٪ : اكيحىڄخ: ىخطخڅ طخڅ ڃخطخڅ ٿڄى حٿن(. ٫ظٶ ر٠٬يخ ڃيح أ رخٿ٬ټ ق حٿـڄ٪

. ع ؤط رخٿش حٿڄ٬ظزس ٳ ٿٺ رټڄخٿيخڃڄڀٻظو ـ٬پ ٫ظٶ ر٠٬يخ ٻنٴيخ ڃيح ٿنټخكيخ، رل

132

ٿ حظى ٫ظٸخ اڅ ڃن٪ ڃن ر٬يخ، ٿټن ٿ ڃخص ڃىخ ٫ظٸض ڃن نذ ٿيىخ، ٳبڅ ٫ـ حٿنذ ]

أڅ ٬ظٸيخ ظؿيخ ـ٬پ ٫ظٶ ؿڄ٬يخ ر٬ حٿڄي، : حٿؼخنش[ ڀځ حٿٿي حٿ٬،: ٷپ.[ ٬ض ٳ حٿزخٷ

ٷي كټڂ رخٿلش ٳيڄخ ( أ رخٿ٬ټ: )ه ٻؼد زيو، ىه ى حٿظ أخ اٿيخ رٸٿورؤڅ ٠ڄو اٿ ء آ

أڃخ حٿ ٳنو ٻڄخ ـ أڅ ټڅ طـڄ٪ حڃش ر٠٬يخ ڃيح ٿىخ، ٳټح ـ أڅ ټڅ ٫ظٶ ؿڄ٬يخ . ڃ٬خ

ٿيخ ر٬ حٿڄي، څ أڃخ حٿؼخنش، ٳنو ٻڄخ ـ ؿ٬ڀيخ ڃيح ـ ؿ٪. ر٠٬يخ ڃيح ٿيخ ڃن ٯ طٴخص

لظڄپ ٫يځ حٿلش، څ حٿلټڂ ٳ ىح حٿزخد ؼزض ٫ڀ هٱ حپ ٳٸظ ٳو . حٿڄي ٸزپ حٿټؼس حٿٸڀش

ٳخثيس، اح ٷڀنخ رخٿز٤څ ٳ ىه حٿس، ٳڄخ كخٽ حٿ٬ظٶ؟ حٿ ٸظ٠ حٿن٨ ر٤نو، (. 1)٫ڀ ڃى حٿن

ؿش، أڅ حٿ٬ظٶ ڃيىخ ٷي ٳخص ٿٺ ٳڄظن٪ نٴه كيه، نو هٱ نو ٿڂ ٬ظٸيخ ڃـخنخ ٷ٬٤خ، رپ ٫ڀ أنيخ

ٿ حظى ٫ظٸخ اڅ ڃن٪ ڃن ر٬يخ، ٿټن ٿ ڃخص ڃىخ : )ٷٿو. ڃٸىه، څ ٳ ٿٺ ح ٧خىح ٿو

ذ أڅ حظى (. ٫ظٸض ڃن نذ ٿيىخ، ٳبڅ ٫ـ حٿنذ ٬ض ٳ حٿزخٷ، ٷپ ڀځ حٿٿي حٿ٬

س حٿڄڄڀٻش ٿ ٫ظٸخ ٿيخ اڅ ڃن٪ ڃن ر٬يخ، ٳبنو ـ ر٪ أځ حٿٿي ڃخ ىحځ حٿٿي كخ حطٴخٷخ ا ٳ ڃح٪ حځ

ڃظؼنخس ٳ ٻځ حٿٴٸيخء، ٿټن ٿ ڃخص حٿڄٿ ٫ظٸض ڃن نذ ٿيىخ، ٿٺ نيخ ريهٽ ر٠٬يخ ٳ ڃڀټو

ؤط رخڅ ٿٺ ٻڀو ٳ رخع كغ ټڅ ڃ٬و حع آه ٸځ ٫ڀو ڃن نزو ٬ظٶ،

( ىخڃ)

. )*( 128: 7، نن حٿزيٸ 2054كيغ 221: 2، نن أر ىحى 707كيغ 201: 8حٿظيذ : حن٨( 1)

133

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ىح اح ٳ . ڃ٬و اڅ خء حهلل ط٬خٿ[ ٳبڅ ڃخص ٿيىخ أره ك ٫خىص اٿ ڃل حٿٵ ؿخ ر٬يخ،]

، حرن اى (1)اٿو ىذ حٻؼ ٻخٿڄٴي : -أكيىڄخ: د ٷڅٳبڅ ٫ـ حٿنذ ٳڀلخ. حٿنذ رٸڄظيخ

أنيخ طظ٬ ٳ حٿزخٷ ڃن ٷڄظيخ ٿڄن ٫يح حٿٿي، ـذ ٫ڀ حٿٿي حٿ٬، نظٴخء -، حٿڄنٲ (2)

أنو ـذ ٫ڀو حٿ٬، ٷذ ڃنو ٷٽ حٿن ٳ حٿڄز١ ٳبنو ( -3)حهظخه حرن كڄس : -حٿؼخن. حٿڄٸظ٠

، ٷخٽ ٳ حٿنيخش رؿد حٿ٬ ٫ڀ حٿٿي اح ٻخڅ ػڄنيخ ىنخ ٫ڀ ڃىخ (4)ؿذ ٫ڀ حٿٿي ٳټيخ ڃن ڃخٿو أ

ؤط اڅ خء حهلل ط٬خٿ طلٸٶ حٿڄؤٿش ىثڀيخ، رخڅ أڅ حق ڃن حٿٸٿن ى (. 5)ٿڂ وڀٲ ٯىخ

ه ٿٻىخ، ػڂ أ ؿو ٿٻىخ ٳ ىٿپ ٫ظٶ ٿض ىه حٿڄؤٿش ڃن ىح حٿزخد ٳ ء ٳؤ ؽ: ٳبڅ ٷپ. حٽ

ٿ ٻخڅ ػڄنيخ : )انو انڄخ ٻىخ ىنخ ٿزن ٫ڀيخ ڃخ ؤط ڃن ٷٿو: ٷڀنخ. حڃش طـيخ ؿ٬پ ٫ظٸيخ ڃيىخ

ٳبڅ ىه ڃن ڃخثپ حٿزخد ى ڃن ڃخثپ حظى، ٳنخذ أڅ ٻ كټڂ حظى أ ٿټڅ ڃٸيڃش ...( ىنخ

حؿڄخ٩ ىنخ ( 6)ط٤خرٶ حٿن (. ٳبڅ ڃخص ٿيىخ أره ك ٫خىص اٿ ڃل حٿٵ ؿخ ر٬يخ): ٷٿو. ٿٿٺ

٫ڀ أڅ أځ حٿٿي اح ڃخص ٿيىخ أره ك ٫خىص

( ىخڃ)

( 6. )547: حٿنيخش( 5. )158: 6حٿڄز١ ( 4. )408: حٿڀش( 3. )348: حٿحث( 2. )93: حٿڄٸن٬ش( 1)

( . )*728كيغ 206: 8حٿظيذ

134

ٿ ٷص حٿظٻش ٫ن حٿيڅ ر٬ض ٳيخ : ٷپ. ـ أ٠خ ر٬يخ ٳ ػڄن ٷزظيخ اح ٿڂ ټن ٿڄىخ حىخ]

اٿ ڃل حٿٵ، انڄخ ٷي رټڅ أرو كخ، څ ڃص أرو ر٬ي ڃص [ ر٬ي ڃص ڃىخ، اڅ ٿڂ ټن ػڄنخ ٿيخ،

حنٸ٤خ٩ ( ٫خىص اٿ ڃل حٿٵ: )أحى رٸٿو. ره ٻڄخ ٫ڀڂحرنو ئػ جخ، نيخ ط٬ظٶ ٫ڀ حٿٿي اح ڃخص أ

حٿ٬ٷش حٿظ طزؼض ريخ، ٫ڀ أڅ ټڅ ڀش اٿ حٿ٬ظٶ أ٫ن حظى، ٳبنيخ اڅ ٻخنض ڃ٪ ىه حٿ٬ٷش ٷٸش

: ٷٿو. ڃل٠ش ا أنيخ ٿظزؼيخ رزذ حٿلش ٻؤنيخ كس أڅ ٷظيخ خص ٬ٴش، كنج ٳـ ر٬يخ

ٿ ٷص حٿظٻش ٫ن حٿيڅ ر٬ض ٳيخ : أ٠خ ر٬يخ ٳ ػڄن ٷزظيخ اح ٿڂ ټن ٿڄىخ حىخ، ٷپ ـ)

أؿڄ٪ حلخد ٫ڀ أڅ أځ حٿٿي طزخ٩ ٳ ػڄن ٷزظيخ اح ٻخڅ ىنخ ٫ڀ (. ر٬ي ڃص ڃىخ اڅ ٿڂ ټن ػڄنخ ٿيخ

ؤٿظو : ي ٫ن أر حٿلن ٫ڀو حٿځ ٷخٽ ٫ڄ رن . ڃىخ ٿڂ ټن ٿو حىخ، حهزخ ٳ ٿٺ ٻؼس

٫ن أر ارحىڂ ٫ڀو حٿځ ٷي جپ ٿڂ رخ٩ (. 1" )ن٬ڂ ٳ ػڄن ٷزظيخ : " ٫ن أځ حٿٿي طزخ٩ ٳ حٿين؟ ٷخٽ

أڄخ ؿپ : " ٻٲ حٹ؟ ٷخٽ: ، ٷپ"ٳ ٳټخٹ ٷخرين : " أڃ حٿڄئڃنن ٫ڀو حٿځ أڃيخص حى؟ ٷخٽ

، "ح، ػڂ ٿڂ ئى ػڄنيخ ٿڂ ي٩ ڃن حٿڄخٽ ڃخ ئى ٫نو، أه ٿيىخ ڃنيخ ر٬ض ٳؤى ٫نيخ حظ ؿخش ٳؤٿيه

(. 2" ) : " ٳز٬ن ٳڄخ ٿٺ ڃن ىن؟ ٷخٽ: ٷڀض

( ىخڃ)

83: 3، حٿٴٸو 5كيغ 193: 6حٿټخٳ ( 2. )859كيغ 238: 8، حٿظيذ 2كيغ 192: 6حٿټخٳ ( 1)

. )*( 862غ كي 238: 8، حٿظيذ 299كيغ

135

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿ ٻخڅ ػڄنيخ ىنخ ٳؤ٫ظٸيخ ؿ٬پ ٫ظٸيخ ڃيىخ طؿيخ أٿيىخ أٳڀ رو ڃخص ق حٿ٬ظٶ، زپ ٫ڀيخ ]

حٿٸٽ حٿڄلټ ٳ حٿ٬زخس .[ طلڄپ حٿحش ر٬ى حٿٵ ٫ڀ ٷ٫و ٳ حٿڄ. ٫ڀ ٿيىخ ٫ڀ أ

ٿ ٻخڅ ػڄنيخ ىنخ ٳؤ٫ظٸيخ : )ٷٿو(. 2)طٸيڃش طق رٿٺ ، ى ٬ٲ، ٳ حٿحش حٿڂ(1)ٷٽ حرن كڄس

ؿ٬پ ٫ظٸيخ ڃيىخ طؿيخ أٿيىخ أٳڀ رو ڃخص ق حٿ٬ظٶ، زپ ٫ڀيخ ٫ڀ ٿيىخ ٫ڀ أ،

، حٿڄلٸٶ (3)ڃخ حهظخه حٿڄنٲ ى حهظخ حرن اى (. طلڄپ حٿحش ر٬ى حٿٵ ٫ڀ ٷ٫و ٳ حٿڄ

ى حق، څ حٿ٬ظٶ حٿظؾ يح ڃن أىڀيڄخ ٳ ڃلڀيڄخ، ( 5)، ؿڄ٪ ڃن حٿڄظؤهن، (4)حرن ٬ي

ٳؿذ حٿلټڂ رلظيڄخ ٫يځ حٿظٴخص اٿ ڃخ يٽ ٫ڀ هٱ ٿٺ، ٳبڅ ٿٺ ڃن حڃ حٿٸ٬٤ش حٿظ طيي ٿو

ر٤څ حٿ٬ظٶ ٫ىىخ ٷخ ىذ حٿن ٳ حٿنيخش اٿ. حٽ حٿٴٸيش، ٻح حٿٸٽ رلش ٿيىخ ٻنو نزخ

(. 8)، حرن حٿزحؽ (7)، ى حهظخ حرن حٿـني (6)ٿڄىخ حٽ اڅ ٿيىخ ٵ

( ىخڃ)

( 4. )346: حٿحث( 3. )859كيغ 238: 8، حٿظيذ 2كيغ 192: 6حٿټخٳ ( 2. )408: حٿڀش( 1)

نٸڀو ( 7. )544: حٿنيخش( 6. )158: 3حث٪ ، حٿظنٸق حٽ159: 3ا٠خف حٿٴحثي : حن٨( 5. )312: 2حٿحث٪

. )*( 361: 2حٿڄيد ( 8. )159: ٫3نو ٳو حٿڄلٸٸن ٳ ح٠خف

136

ٷخٽ أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ أنخ كخ ٳ ؿپ : حٿڄظني للش ىخځ رن خٿڂ ٫ن أر ر ٷخٽ]...[

حٿي ح٫ظٸيخ طؿيخ ؿ٬پ ٫ظٸيخ ڃيىخ، ػڂ رخ٩ ڃن ؿپ ؿخش رټح اٿ نش، ٳڀڄخ ٷز٠يخ حٿڄظ ڃن

اڅ ٻخڅ حٿ حظحىخ اٿ نش ٿو ڃخٽ أ ٫ٸيس طل٢ : " ڃخص ر٬ي ٿٺ ري ٳٸخٽ أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ

رٸ٠خء ڃخ ٫ڀو ڃن حٿين ٳ ٷزظيخ ٳبڅ ٫ظٸو نټخكو ؿخث، اڅ ٿڂ ڄڀٺ ڃخ أ ٫ٸيس طل٢ رٸ٠خء ڃخ ٫ڀو ڃن

، ٷپ ٿو، ٳبڅ "ح ٳبڅ ٫ظٸو نټخكو رخ٣پ نو أ٫ظٶ ڃخ ڄڀٺ، أ أنيخ ٵ ٿڄىخ حٽ حٿين ٳ ٷزظو

(. 1" )حٿ ٳ ر٤نيخ ڃ٪ أڃو ٻيجظيخ : " ٻخنض ٷي ٫ڀٸض ڃن حٿ ح٫ظٸيخ طؿيخ ڃخ كخٽ حٿ ٳ ر٤نيخ ٳٸخٽ

ظڄڀش ٫ڀ ڃخ نخٳ ؿڄڀش ڃن ىه حٿحش اڅ ٻخنض للش حنخى، ا أنيخ ڃوخٿٴش ٽ حٿڄىذ، ځ

حڃ حٿڄٸ٩٤ ريخ، ٳلٸيخ أڅ ٬يٽ ريخ ٫ن ٧خىىخ ـڄ٪ رنيخ رن حٽ حٿڄنخٳش ٿيخ، ٷي كڄڀيخ

حٿڄنٲ ىنخ ٫ڀ ٷ٩ حٿ٬ظٶ حٿنټخف ٳ ڃ حٿڄص، ٳبڅ حق ٫يځ لظو اح ٿڂ ټن ىنخٹ طٻش ٴ

ٿ ٿو ڃؿ٪ ( ٷ٫و)نڄخ ٷڀنخ انو كڄڀيخ ٫ڀ ٿٺ ٳبڅ حٿ٠ڄ ٳ ا. ػڀؼيخ رو ٳظؿ٪ ٷخ طزن ر٤څ حٿنټخف

ٳ ٻڃو ٬ رخهظخو رخځ، نو ٿڂ زٶ ٿڀٿي ( ٫ى حٿٵ)ا حٿڄٻ، ى حٿ٬ظٶ حٿظؾ ٿٴ٨ش

طو ىح حٿلټڂ اڅ ٿڂ ټن ر٬يح ڃن ٿٴ٦ حٿحش، ا أڅ حٿخف حٿٴخپ حٿي ٷي ح٩. كخٿش ٵ ٿ٬ى اٿيخ

رؤڅ حٿحش حٷظ٠ض ٫ى ٿيىخ ٷخ ٻيجظيخ، ى ڃنخٱ ٿڄىذ حٿڄنٲ، څ ر٤څ حٿ٬ظٶ حٿنټخف ٸظ٠

. ٫ى حٿٿي ٷخ، ٯخش ڃخ ٳ حٿزخد أنيخ طزخ٩ ٳ حٿين

( ىخڃ)

. )*( 29كيغ 10: 4، حظزخ 714كيغ 202: 8، حٿظيذ 1كيغ 193: 6حٿټخٳ ( 1)

137

www.alhawzaonline.com

[email protected]

٫ڀ ىح ٳٴ حٿلڄپ ٷ آه، ى أڅ حٿحش ىٿض ٫ڀ ٫ىىخ ٷخ ٿڀزخث٪، ڃٸظ٠ حٿلڄپ : ٿضٵ]...[

ٷي ح٫ظ حٿخف حٿٴخپ ٿي حٿڄنٲ ٳ حٿٿي رؤڅ حٿحش طيٽ . ؿح ر٬يخ ٳ ىنو ٫ىىخ ٳ ڃڀټو

ء ڃن حٿيص، نو خىٵ كخٽ يٽ ٫ڀ حٿٵ ر" ڃ٪ أڃو ٻيجظيخ : " ٫ڀ ٷو، څ ٷٿو ٫ڀو حٿځ

ىه ونخ حٿيي ٳ ف حخى رؤنو ٻځ (. 1)كش أڃو ٧خىح ٳ حٿ٨خى، حٿل حٿڄڀڂ ٷخ

ٿ ا أڅ كټڄو كټڄيخ كخٽ حٿئحٽ، ٷي كټڂ ٷزپ ٿٺ رؤنيخ " ٻيجظيخ : " ٫ڀ حٿن، ٳبڅ حٿڄٴيځ ڃن ٷٿو

ٿ ٷش حٿٿي رخٿڄ٤خرٸش نو ڃ٫و، طـ ڃؼپ ىح حٿظؤپ ڄن٪ حٿظڄٺ ٵ ٳټڅ حٿٿي ٷخ، ٳي يٽ ٩

، حى ونخ أڅ ٿي حٿڄنٲ أ٣ڀٶ (2)حٿلٶ أڅ ڃخ ٻه حٿخف ر٬ي ٫ن ٧خى حٿحش . رـڄ٪ حٿن

٩ حٿحء ٳ حٿڄوظڀٲ كڄپ حٿحش ٫ڀ ٵ. حٿحء ٿڂ ٸيه رټنو نجش، نز طٸيه ٿ٤خرٶ حٿحش

، ح٫ظو ونخ رؤڅ ٷ٩ حٿحء ٳ حٿڄ ڃيهپ ٿو ٳ حٿلټڂ، رپ (3)حٿ٬ظٶ حٿظؾ ٳ حٿڄ

اڅ ٫ىىخ اٿ حٿزخث٪ ٳ حٿس حٿڄٻس ري ٿو ڃن : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. حٿڄيهپ ٿڀ٬ظٶ، ٳټڅ ٻه ڃظيٻخ

ڃن ػڄن حٿڄؼپ ر٤پ ٳ حٿز٬، ٳبح ٳن حٿزخث٪ ڃٸظ، ٳبح نٿض ٫ڀ ٻڅ حٿحء ٳ حٿڄ، أنو رؤي

(. 4)ٿظز٬ حٿٴٸش ٫خىص اٿ ڃڀټو، كڄڀو ر٠٬يڂ ٫ڀ ٳخى حٿز٪ ٫ڀڂ حٿڄظ رو ٳبنو ټڅ حنخ

( ىخڃ)

حٿڄوظڀٲ ( 3. )714كيغ 202: 8، حٿظيذ 1كيغ 193: 6حٿټخٳ ( 2. )160: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

. )*( 157: 3حٿحث٪ حٿظنٸق، : حن٨( 4. )626

138

ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ . ى رؤڅ ٳ حٿحش أنو اح هڀٲ ڃخ ٸځ رٸ٠خء ڃخ ٫ڀو ټڅ حٿ٬ظٶ حٿنټخف للن]...[

ٳ حٿحش ( حٿ٬ٸيس) . حٿڄحى رو أنو ؿي ٳ ڃخٿو ٳخء ڃن ٯ أڅ ٴڀ( أٳڀ رو)حٿڄنٲ ٳ حٿ٬زخس

(. 1)حٿ٬٠ش حٿ٬ٸخ حٿ أ٫ٸيه خكزو ڃڀټخ : حٿ٬ٸيس رخٿ٠ڂ: ٳ حٿٸخڃٷخٽ . حٿڄحى رو حٿ٬ٸخ نله

( ىخڃ)

". )*( ٫ٸي " 316: 1حٿٸخڃ حٿڄل٢ ( 1)

139

اح ر٪ أكي حٿؿن طو حٿڄظ ٫ڀ حٿٴ ٳ اڃ٠خء حٿ٬ٸي ٳوو، حء ىهپ : ٳ حٿز٪: حٿڄ٤ڀذ حٿؼخن]

ظو ڃخٿٺ حه اڅ . ، حء ٻخنخ ٿڄخٿٺ حكي أ ٻپ حكي ٿڄخٿٺريخ أ ، حء ٻخڅ حه كح أ

: ٷپ. ٻخڅ ڃڄڀٻخ ٿ حهظخ حٿڄظ حڃ٠خء ٳو ٳ حٿٴن ٫ڀ حٿٴ أ٠خ، حء ٻخڅ ى حٿزخث٪ أ ٯه

ؿن طو اح ر٪ أكي حٿ: اح ر٪: حٿڄ٤ڀذ حٿؼخن، ٳ حٿز٪: )ٷٿو.[ ٿ ٿڄظ حٿ٬زي ٳن نټخف حٿلس

حٿڄظ ٫ڀ حٿٴ ٳ اڃ٠خء حٿ٬ٸي ٳوو، حء ىهپ أ ، حء ٻخڅ حه كح أ ، حء ٻخنخ

ظو ڃخٿٺ حه اح ٻخڅ ڃڄڀٻخ ٿ حهظخ حٿڄظ حڃ٠خء ٳو، ٳ حٿٴن ٫ڀ . ٿڄخٿٺ أ ٻپ حكي ٿڄخٿٺ

اح ر٪ أكي : أ(. ظ حٿ٬زي ٳن نټخف حٿلسٿ ٿڂ: حٿٴ أ٠خ، حء ٻخڅ ى حٿزخث٪ أ ٯه، ٷپ

حٿؿن حٿڄڄڀٹ، حء ٻخنخ ڃڄڀٻن أ أكيىڄخ هخش، حء ر٪ حه أځ ، طو حٿڄظ طوح ٫ڀ

حٿٴ ٳ اڃ٠خء حٿ٬ٸي ٳوو، حء كپ حٿز٪ ٷزپ حٿيهٽ أ ر٬يه، حء ٻخنخ ٿڄخٿٺ حكي أ ٻخڅ ٻپ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٻڄخ ظو حٿڄظ ٫ڀ حٿٴ ٻح ظو ڃخٿٺ حه اح ٻخڅ . ڃظٻن أ أكيىڄخحكي ٿڄخٿٺ، أ ٻخنخ

ڃڄڀٻخ طوح ٫ڀ حٿٴ، ٿ حهظخ حٿڄظ اڃ٠خء حٿنټخف أ ٿڂ ظو جخ رٸ هخه أ ٸ٢، حء ٻخڅ

ڃخٿټخ ٷض حٿنټخف، ٳيخ ىنخ حٿڄخٿٺ حه ى حٿزخث٪ رؤڅ ٻخنخ ڃڄڀٻن ٿو أ ڃخٿټخ آه، حء طـيى حإه أ ٻخڅ

: أكټخځ

140

أ٣زٶ حلخد ٫ڀ أڅ ر٪ حڃش حٿڄؿش ٻخٿ٤ٵ، ٫ڀ ڃ٬ن أنو زذ ٳ حٿظڀ٢ ٫ڀ ٳن : حٽ]...[

ٻح . ٻح ڃخٿٺ حٿ٬زي، حء ٻخڅ ى حٿزخث٪ أ ٯه. حٿنټخف اڃ٠خإه ٿڀڄظ، حء ٻخڅ حٿؽ كح أځ

٫زي حٿڄؽ ٻخٿ٤ٵ، ٫ڀ ڃ٬ن ػزص حٿوخ ٿڀڄظ ٿڄخٿٺ حڃش ٻڄخ ٷنخه، ا اح أ٣زٸح ٫ڀ أڅ ر٪ حٽ

، حپ ٳ ٿٺ ڃخ حه ڃلڄي رن ڃڀڂ ٳ حٿلق (1)ٻخنض حٿؿش كس، ٳبڅ ػزص حٿوخ ىنخ ٷٿن

ٵ ٳ أنو طظطذ ٫ڀو حٿڄحى أنو ٻخٿ٢( 2" )٣ٵ حڃش ر٬يخ أ ر٪ ؿيخ : " ٫ن أكيىڄخ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

انو ڀځ ٫ڀ : ٳ ى ڃخ ٷپ. رننخ رن أرنخثنخ رنخطنخ: حٿزننش رخٿٴن، ڃن كغ أنو ڃؼزض ٿڀوخ ٫ڀ كي ٷٿو

حٿليغ حنلخ حٿ٤ٵ ٳ ر٪ أكيىڄخ، ڃن كغ أڅ حٿڄزظيأ ـذ حنلخه ٳ حٿوز، ٯ ٿٺ ڃن

ٿڄخٿټن، ٿ ٿيڄخ ٣ٶ اٿ حٿظوڀ ڃن حٿ٠، ا أڅ حٿظڀ٢ څ رٸخء حٿنټخف ڃ٨نش ط٠ ح. حهزخ

٫ڀ ٳن حٿنټخف ح٣ٵ حٿن خڃپ ٿڄخ اح ٻخڅ حٿز٪ ٷزپ حٿيهٽ ر٬يه، ٿڄخ اح ٻخڅ حٿؿخڅ ڃڄڀٻن أ

أكيىڄخ، ٿڄخ اح ٻخنخ ٿڄخٿٺ حكي أ أٻؼ، ٿڄخ اح ر٬خ ڃ٬خ أ ٫ڀ حٿظ٬خٷذ أ أكيىڄخ هخو، ٿڄٸض

: حٿؼخن. ح٣ٵ ڀځ ػزص حٿوخ ٿټپ ڃن حٿڄخٿټن رخٿز٪، ڃن كغ أنو ٫ڀو حٿځ كټڂ رټنو ٣ٷخ أ٣ڀٶ

ىح حٿوخ ٫ڀ حٿٴ حٷظخح ٳ حٿڄوخٿٲ ٿپ ٫ڀ ڃخ رو طنيٳ٪ حٿ٠س، ٳڀ أه ٿ٬ ٸ٢ حٿوخ،

څ حٿلټڂ رخٿوخ ڃڄخ وٴ ٫ڀ أٻؼ حٿنخ، ٳڀ ٻخڅ ٿ ؿيپ أپ حٿوخ ٿڂ ٸيف، نو ڃ٬ رخٿظؤه،

حٿظؤه ٿڀـيپ

( ىخڃ)

، حرن 217: 2، حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد 477ػزص حٿوخ ىذ اٿو حٿن ٳ حٿنيخش : حٿٸٽ حٽ( 1)

حٿټخٳ ( 2. )305: ٫يځ ػزص حٿوخ ىذ اٿو حرن اى ٳ حٿحث: حٿٸٽ حٿؼخن. 362: كڄس ٳ حٿڀش

. )*( 1681كيغ 351: 3، حٿٴٸو 4كيغ 483: 5

141

أڃخ حٿـيپ رخٿٴش ٳخٿ٨خى أنو ٿ ٫ح ٳٸ٢ رخٿظؤه كنج، نو ؿي اٿ . ڃٸ٤خ حنظٴض ٳخثيطو ٯخٿزخ]...[

حٿڄوخٿٲ ٳ حٿؼخٿغ. حٿٴن ز ٿڂ ٴ٬پ ٿٺ نخٳ حٿٴ، ڃخ ٻنخه ٳ هخ حڃش اح أ٫ظٸض آص ىنخ

، ڃلظـخ رؤڅ حٿوخ ٫ڀ هٱ حپ، (1)ػزص حٿوخ اح ر٪ حٿ٬زي ٻخنض طلظو كس ى حرن اى

حٿڄوظخ أٻؼ حلخد ٫ڀ حٿؼزص، څ طـيى حٿڄظ اڃخ أڅ ٸظ٠ . ٳٸظ ٳو ٫ڀ ڃ٪ حٿٸن

ڃش، ظحٻيڄخ ٳ حٿڄٸظ٠ ٫ڀ طٸي ػزص حٿوخ ٿو أځ ، أخڃخ ٻخڅ ٿڂ ٴٵ رن ڃظ حٿ٬زي ح

حٷظخ، ٫يڃو ٫ڀ طٸي حٿ٬يځ، څ حٿ٠ حٿڄظٷ٪ ٳ طـيى حٿڄڀٺ ڃ٪ ٻڅ حٿؿش أڃش ػخرض اح ٻخنض

اح طؽ حٿڄڄڀٹ كس ٳڀڀڄٿ أڅ ٴٵ : " كس، ٿڄخ حه ڃلڄي رن ٫ڀ ٫ن أر حٿلن ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

، ٿ ر حٿز٪ اؿڄخ٫خ، ٳلڄپ ٫ڀ أڅ ٿو أڅ (2" )كس ٳڀو أڅ ٴٵ رنيڄخ رنيڄخ، اڅ ؿو حٿڄٿ

ىه حٿحش : ٷخٽ حرن اى. ٴ٬پ ڃخ ئٽ اٿ حٿظٴٶ، رؤڅ ز٪ ٳؼزض حٿوخ حٿڄنـ اٿ حٿظٴٶ ڃـخح

ؿ٪ ونخ ٳ احىح ح٫ظٸخىح، حٿٸخ ٫ڀ ر٪ حڃش رخ٣پ، ٷي( 3)خس أىىخ ونخ ٳ نيخظو

ن٪ ٫ڀو حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ (. 4)اڅ ٻخڅ ٿڀ٬زي ؿش ٳزخ٫و ڃه ٳخٿنټخف رخٵ رخؿڄخ٩ : ڃز٣و ٳٸخٽ

رلڄپ ٿٺ ٫ڀ حٿٸخ، نو ٿ ٳٸيص حٿن ٳ ىح حٿزخد ڃټن حظٴخىس ڃخحس حٿ٬زي ٿڃش ٳ ٿٺ، ڃن

أڅ حٿخ٩

( ىخڃ)

: حٿنيخش( 3. )744كيغ 206: 3، حظزخ 1387كيغ 339: 7 حٿظيذ( 2. )305: حٿحث( 1)

. )*( 305: ، حٿحث257: 4حٿڄز١ ( 4. )477

142

ٷٽ حٿن ٳ حٿڄز١ : ٷخٽ(. 1)ٿڂ ٴٵ رنيڄخ ٳ ڃؼپ ىه حكټخځ ٻڄخ ٿڂ ٴٵ ٳ حٿظٸڂ ٯه ]...[

حٿڄٴظ رو ى ڃخ ٫ڀو : أٷٽ. ف نخٳ حٿوخ ٿڀڄظٿ ؿ٫خ ٫ڄخ ٷخٿو ٳ حٿنيخش، څ رٸخء حٿنټخ

هخ حٿڄخٿٺ حه ػخرض رخٿز٪ ٻڄخ ؼزض حٿوخ ٿڀڄظ، ظٸي رخهظخ حٿڄظ : حٿحر٪. حلخد

حڃ٠خء اڅ ٻخڅ ٧خى ٫زخس حٿټظخد ٷي طىڂ ٿٺ، ٳؤيڄخ حهظخ حٿٴن حنٴن حٿنټخف، حء حهظخ حه

ڃن٪ حرن اى ػزص حٿوخ ٿو ڃلظـخ رؤڅ حپ حٿ٬يځ ٳلظخؽ ڃؼزظو اٿ حٿيٿپ، . أ ٿڂ وظ جخ حڃ٠خء

ڄټن حكظـخؽ ر٨خى حٿليغ حٿخرٶ حٿڄظ٠ڄن ٻڅ ر٪ حڃش ٣ٷيخ، ٳبنو ٻڄخ ڀق ٿڀيٿش ٳ ؿخنذ

ه انڄخ رخٿ٬ٸي ڃ٪ حٿڄخٿٺ حٽ، ئيه أڅ حٿڄخٿٺ ح. حٿڄظ ڀق ٿيخ ٳ ؿخنذ حٿڄخٿٺ ا أٿش

حكحٽ طوظڀٲ رخهظٱ حٿڄٹ، رڄخ ططذ ٫ڀو ٿ رٸ حٿنټخف، ٳټڅ ػزص حٿوخ ڀش اٿ

( 4)حرن كڄس ( 3)ڃنيڂ حٿڄنٲ، ٿڂ ف حٿڄٴي ( 2)اٿ ىح حٿٸٽ ىذ حٿن ؿڄخ٫ش . حٿظوڀ ڃنو

. م اٿ ك٠ حٿلخٻڂ، ا ڃٸظ٠ ٿو ڃن د ڃيس نل ٿٺرٿٺ ٳ ء، لظخؽ ىح حٿٴ

( ىخڃ)

( 3. )160: 3، ٳو حٿڄلٸٸن ٳ ح٠خف 217: 2ڃنيڂ حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد ( 2. )568: حٿڄوظڀٲ( 1)

. )*( 362: حٿڀش( 4. )78: حٿڄٸن٬ش

143

ٿ رخ٫يڄخ حٿڄخٿٺ حٿحكي ٫ڀ حػنن . حٿحٿ ط٬يى حٿڄٹ ٳخهظخ ر٠٬يڂ حٿٴن، ٷيځ حهظخه ٫ڀ حهظخ]

ڃي حڃش ٿيىخ، ٳبڅ رخ٫يخ ٷزپ حٿيهٽ ٳن حٿڄظ ٸ٢، . طو ٻپ ڃنيڄخ، ٿ حظحىڄخ حكي طو

ٿ ط٬يى : )ٷٿو.[ ٿ رخ٩ ر٬ي حٿيهٽ ٳخٿڄي ٿڀزخث٪، حء أؿخ حٿڄظ أ . اڅ أؿخ ٳخٿڄي ٿڀڄظ

أ ٫ڀ حهظخ حٿح رخٿنټخف، ٿٺ څ (. ر٠٬يڂ حٿٴن ٷيځ حهظخه ٫ڀ حهظخ حٿح حٿڄٹ ٳخهظخ

حهظخ حٿح رخٿنټخف ٸظ٠ طٸه ٿڃو ڃن ؿخنزو، ٳزٸ طٿٿو ڃن ؿخنذ ٯه، ٳبح حهظخ حٿٴن

ٿ : )ٷٿو. حه حٿٴنڃؼڀو ڃخ اح حظٹ حٿوخ رن حٿزخث٪ حٿڄظ، ٳخهظخ أكيىڄخ حڃ٠خء . حنٴن

ٷخځ حٿڄٸظ٠ ٳ ٻپ : ؿيو(. رخ٫يڄخ حٿڄخٿٺ حٿحكي ٫ڀ حػنن طو ٻپ ڃنيڄخ، ٿ حظحىڄخ حكي طو

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ڃنيڄخ، ٳبڅ حٿليغ حٿخرٶ ىٽ ٫ڀ أڅ ر٪ ٻپ ڃن حڃش حٿ٬زي رڄنٿش حٿ٤ٵ، أػ ٳ ٿٺ، ٿظ٬يى حٿزخث٪

حڃش ٿيىخ، ٳبڅ رخ٫يخ ٷزپ حٿيهٽ ٳن حٿڄظ ٸ٢، اڅ أؿخ ڃي: )ٷٿو. حطلخىه ٻح حٿڄظ

وٴ أڅ حٿڄي ٫ (. ٳخٿڄي ٿڀڄظ، ٿ رخ٩ ر٬ي حٿيهٽ ٳخٿڄي ٿڀزخث٪، حء أؿخ حٿڄظ أ

حٿز٠٪، ٳبڅ ٳ حٿنټخف خثزش حٿڄ٬خش، ٳخٿڄي كٶ حٿ٬ أڅ ټڅ ٿڄخٿٺ حٿ٬، كغ ٻخڅ ر٠٪ حڃش

ٿٻخ ٿڀي ٳخٿڄي ٿو ڃڂ

144

ٳبڅ حٿٴٷش ٷزپ . ڃلخٿش، ٳبڅ رخ٫يخ ٷزپ حٿيهٽ ٳٸي ٷنخ أڅ ٿڀڄظ حٿوخ، ٳبڅ ٳن ٸ٢ حٿڄي]...[

حٿيهٽ طؿذ ٸ١ حٿڄي اح ٻخنض ڃن حٿؿش، ٻح اح ٻخنض ڃن حٿي ٳبنو ڃخٿٺ حٿز٠٪ ٳخٿٴٷش ڃنو

ٻخڅ حٿڄي ٿو، څ حؿخس ٻخٿ٬ٸي حٿڄظؤنٲ ٳ٤خٿذ رـڄ٪ حٿڄي، ٿ اڅ أؿخ حٿنټخف ٿځ. ٻخٿٴٷش ڃنيخ

، ؿڄخ٫ش ڃنيڂ (1)ىذ اٿ ٿٺ حرن اى . ٻخڅ حٿؽ ٷي حٷز٠و حٽ حظىه ڃنو ىٳ٬و اٿ حٿؼخن

اح ؽ حٿؿپ ؿخظو ڃن ٯه : ٷخٽ حٿن ٳ حٿنيخش(. 3)، ٯىڄخ (2)حٿڄنٲ، حٿڄلٸٶ حرن ٬ي

ڄ ٿيخ ڃيح ڃ٬نخ، ٷيځ حٿؿپ ڃن ؿڄڀش حٿڄي جخ ڃ٬نخ ػڂ رخ٩ حٿؿپ حٿـخش، ٿڂ ټن ٿو حٿڄ٤خٿزش ٳ

اڅ حٿڄي اڅ ٻخڅ : ، ٷخٽ ٳ حٿڄز١(5)طز٬و حرن حٿزحؽ (. 4)حٿڄي ٿڄن ظيخ، ا أڅ رخٿ٬ٸي

څ ٻخڅ ٷزڀو ى نٴو، اڅ ٻخڅ ٿڂ ٸز٠و ٳ ڃي ٷي ٷز٠و حٽ ٳي ٿو، ٳبڅ ٻخڅ ر٬ي حٿيهٽ ٳٸي حظٸ، ا

ٿيخ ٿٽ ٿڀؼخن، ٳبڅ حهظخ حٿڄظ اڃ٠خء حٿ٬ٸي ٿڂ ټن ٷي ٷز حٽ حٿڄي ٻخڅ ٿڀؼخن، نو طـيى

اڅ ٣ڀٸيخ ٷزپ حٿيهٽ ٻخڅ ٫ڀو نٲ حٿڄي ٿڀؼخن، . ٳ ڃڀټو، ٳبڅ ىهپ ريخ ر٬ي حٿحء ٳٸي حظٸ ٿو حٿټپ

. حٽ ٷي ٷز حٿڄي حٿؼخن رخٿ٬ٸي ٿڂ ټن ٿو ء، نو ټڅ ڃيحڅ ٳ ٫ٸي حكيٳبڅ ٻخڅ

( ىخڃ)

( 5. )499: حٿنيخش( 4. )162: 3حٿظنٸق حٿحث٪ : حن٨( 3. )313: 2حٿحث٪ ( 2. )316: حٿحث( 1)

. )*( 220: 2حٿڄيد

145

ٷي ىهپ ريخ حٿؽ ر٬ي حٿز٪ ٻخڅ نٲ حٿڄي ٿڀي حٽ اڅ رخ٫يخ ٷزپ حٿيهٽ ٳ حٿڄظ رخٿ٪]...[

ٳبڅ ٻخڅ حٽ ٷي ٷز ر٬ . نٴو ٿڀؼخن، څ حٿنٲ حه حظٸ رخٿيهٽ ٻخڅ ٿٺ ٳ ڃڀٺ حٿؼخن

حٿڄي ػڂ رخ٫يخ ٿڂ ټن ٿو حٿڄ٤خٿزش رزخٷ حٿڄي، حء ىهپ ريخ أ ٿڂ يهپ، نو كخٽ رنو رن حظڄظخ٩ ريخ،

ىح ٻڃو، (. 1)ٻخڅ حٿؼخن ٷي رخٿ٬ٸي ٻخڅ ٿو حٿڄ٤خٿزش رزخٷ حٿڄي، اڅ ٿڂ ٿڂ ټن ٿو ٿٺ اڅ

ٳ ر٬ ٸٵ حٿڄؤٿش طيحٳ٪، ڃ٪ ٿٺ ٳٸي ط٠ڄن أڅ ٿٸز حٽ حٿڄي أ ر٠٬و طؤػح ٳ حظلٸخٷو

ٳ : كيىڄخ ٫ڀيڄخ حٿځ٫يڃو، ى ڃحٳٶ ٿڄوظخه، كـظو حش ٬يحڅ رن ڃڀڂ ٫ن أر ر ٫ن أ

ؿپ طؽ ڃڄڀٻش ڃن ؿپ ٫ڀ أر٬ڄخثش ىىڂ، ٳ٬ـپ ٿو ڃخثظ ىىڂ ػڂ أه ڃنو ڃخثظ ىىڂ ٳيهپ ريخ

اڅ ٿڂ ټن أٳخىخ رٸش : " ؿيخ، ػڂ اڅ يىخ رخ٫يخ ر٬ي ڃن ؿپ، ٿڄن طټڅ حٿڄخثظخڅ حٿڄئهس ٫نو؟ ٳٸخٽ

ٷي نٿيخ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ ٫ڀ أڅ حٿڄحى رخٿيهٽ (. 2" )حٿڄي كظ رخ٫يخ ٳ ء ٫ڀو ٿو ٿه

ڃ٬نخه اڅ ٿڂ ټن ٳ٬پ حٿيهٽ حٿ رخ٫ظزخه ـذ " اڅ ٿڂ ټن أٳخىخ رٸش حٿڄي : " حٿوڀس ىڅ حؽ، ٷٿو

www.alhawzaonline.com

[email protected]

(. 3)٫ٸي أڅ ٳيخ حٿڄي ػڂ رخ٫يخ ٿڂ ټن ٿو ء ٿڀٴن رخٿز٪ ڃن ٷزڀو ٷزپ حٿيهٽ، ٿه اح ٿڂ ـ حٽ

: ٳبڅ ٷپ. ذ ٳ ر٬ي ىح حٿظنپ، ٿ حٻظٴ رلڄپ حٿيهٽ ٫ڀ حٿوڀس ٿټخڅ ٿٺ ٻخٳخ ٳ ٫يځ ىٿظيخ

ٸظ٠ أڅ ټڅ ٫يځ حٿٳخء ٣خ ..( اڅ ٿڂ ټن أٳخىخ: )ٷٿو

( ىخڃ)

: هظڀٲحٿڂ( 3. )1945كيغ 484: 7، حٿظيذ 1370كيغ 288: 3حٿٴٸو ( 2. )198: 4حٿڄز١ ( 1)

575 )*( .

146

اح ٿڂ ظلٶ جخ ڃ٪ ٫يځ حٿٳخء ٳڄ٬و : ٷڀنخ. ٿ٬يځ حظلٸخٷو حظلٸخٵ ٯه جخ ٳظلٶ ڃ٪ ٫يځ حٿ١]...[

أڃخ ٷٽ حلخد ٳڄټن أڅ لظؾ ٿو رؤڅ حٿز٠٪ ڃنخٳ٬و نظٸپ اٿ حٿي (. 1)ر٤ٶ أٿ، ىح ٷٽ حٿن

ر٪ ٷزپ حٿيهٽ ؿذ أڅ ٸ٢ كٶ حٽ ڃن حٿڄي، څ حٿز٪ ٻخٿ٤ٵ، حٿؼخن ى حٿڄظ، ٳبح ٻخڅ حٽ

نو ٷي ط٬ طڀڄو ٿڀز٠٪ ٳخنظٴ حٿڄ٬ ڃن ٷزڀو، ٳؿذ أڅ ٸ٢ حظلٸخٷو ٿڀ٬، ٿڄخ ح٫ظزنخ اؿخس

ټن حٿؼخن ؿذ أڅ ټڅ ٻخٿ٬ٸي حٿڄظؤنٲ ٳ حظلٸخٵ حٿڄي، ر٬ي ٳ ٿٺ، څ حٿڄ٬ حڅ كٶ ٿو ٳپ

ٿڂ : ٷڀنخ. ٷي ؿذ حٿڄي ٷزپ حٿز٪ ٳڀټن ٿٽ، نو ؿذ ٳ ڃڀټو حؿخس طٸه: ٳبڅ ٷپ. حٿ٬ ٻٿٺ

ـذ ڃـخنخ، رپ ٳ ڃٸخرپ حٿ٬ ى ڃنخٳ٪ حٿز٠٪، ٷي هؿض ٫نو رخٿز٪ ٷزپ حٿظڀڂ ط٬ طڀڄيخ، ٳټٲ

أڅ حٿڄي ٿڀي اڅ . ح أ٫ظٸض ٷزپ حٿيهٽ ٳخهظخصٷي زٶ ٳ حڃش حٿڄؿش ا: ٳبڅ ٷپ. ظ رٸخإىخ ٿٽ

ڄټن حٿٴٵ رؤڅ حٿز٪ ڃ٬خش طٸظ٠ طڄڀٺ حٿڄنخٳ٪ : ٷڀنخ. أؿزنخه رخٿ٬ٸي، ڃٸظ٠خه ىنخ أڅ ټڅ حٿڄي ٿڀزخث٪

طز٬خ ٿڀ٬ن، ٳظ ڃنخٳ٪ حٿز٠٪ ڃڄڀٻو ٿڀڄظ، ٿه ٿڂ ق حٿز٪ ٿـيخٿظو ٷض حنظٴخ٩، ٻڄخ ٿ أټنو

روٱ حٿ٬ظٶ ٳبنو ٸظ٠ طڄڀټخ، انڄخ ى ٳٺ . كيىڄخ ػڂ رخ٩ حٿيح ٳبنو ق حٿز٪ ٫ڀ حق٫ڄ أ

ٿ٬پ ىح ى ڃنؤ حٿوخ . ڃڀٺ ٳٴ حڃش حٿڄؿش طټڅ حٿڄنخٳ٪ ٻخٿڄظؼنخس ٿڀي ٳ حٿز٪ نظٸپ اٿ حٿڄظ

ٳو، ڃڄخ ٷنخه ٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٽ أٷ، ىح اح

( ىخڃ)

. )*( 198: 4حٿڄز١ ( 1)

147

ٻخڅ حٿز٪ ٷزپ حٿيهٽ، أڃخ اح ٻخڅ ر٬يه ٳبڅ حٿڄي ٿڀزخث٪، حء أؿخ حٿڄظ أځ ، حء ٷز جخ ]...[

ٻڄخ زٶ، ؿيو ٧خى ڃڄخ ٷنخه، ٳبڅ حٿيهٽ ڃؿذ ظٸح حٿڄي ( 1)ڃن حٿڄي أځ ، هٳخ ٿڀن

ٻ : ٳخثيس. ٣ڀٶ ٿڂ ئػ ٳو، ٿڂ ٸ٢ ڃنو ء رخٿز٪ ر٤ٶ أٿ ٿلٽ ڃٸى حٿڄ٬خش كظ ٿ

حٿ٨خى أڅ حٿڄحى رٿٺ (. 2)حٿڄنٲ ٳ حٿظل رؤڅ اؿخس حٿڄظ ٿڀنټخف ٻخٿ٬ٸي حٿڄظؤنٲ، ٻح ٯه

ٻڀو ٷي ظٴ٩ ٫ڀ ٿٺ ٻڅ حٿڄي . ٻڅ نټخف حڃش حٿڄز٬ش ٷي حنٸڀذ ڃن حٿڀځ اٿ نل حٿ٬ٸي حٿٴ٠ٿ

اڅ حٿز٪ ڃ٬خش كٸٸش طظظز٪ حٿڄنخٳ٪ ٳٸظ٠ ىهٿيخ ٳظيهپ ڃنخٳ٪ : ٿڀڄظ اح أؿخ ٷزپ حٿيهٽ، ؿيو

حٿز٠٪ ٳ ڃڀٺ حٿڄظ، ٿه ٿڂ ق حٿز٪ ٿس حٿڄز٪ ڃـي ٿـيخٿش ٷض حنظٴخ٩، ٳ حٿ٬ٸي

٫ن حٿٷزش، ر٬ي حنٸ٤خ٩ حٿڀ٤نش ٫نيخ ڀځ روٱ حٿ٬ظٶ ٳبنو ٸظ٠ ٳٺ حٿڄڀٺ. رخخٳش اٿو ٻخٿٴ٠ٿ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حنٸ٤خ٫يخ ٫ن حٿڄنخٳ٪ ڃخ ٿڂ زٶ ػزص حٿڀ٤نش ٫ڀيخ ٷزپ حٿ٬ظٶ، ٳ ڀځ حٽ حٿنټخف أ أخ اڅ خ

ٸظ٠ ػزص ڃڀټظيخ، ٳټٲ طټڅ ( 3" )ڃڀټض ر٬٠ٺ ٳخهظخ : " ٷٿو ٫ڀو حٿځ: ٳبڅ ٷپ. ڃظٿ

ح ٻنخش ٫ن ٳ٪ ڀ٤نش حٿڄٿ ٫نيخ، ا ٿ ىنخٹ ڃڀٺ أ، أ أنو ٫ڀو حٿځ أحى ه: ٷڀنخ. ڃڄڀٻش ٿڀؽ

ػزض ٿٺ حٿوخ حٿڄٴ٠ اٿ ٷ٤٪ حٿڀ٤نش ٫ن حٿز٠٪ : رڄڀٺ حٿز٠٪ ػزص حٿوخ حٿڄٴ٠ اٿو، ٻؤنو ٷخٽ

. ٳخهظخ

( ىخڃ)

. 220: 7، نن حٿزيٸ 1396كيغ 322: 7حٿظيذ ( 3. )23: 2حٿظل ( 2. )198: 4حٿڄز١ ( 1)

)*(

148

ٿ رخ٩ ٫زيه : )ٷٿو.[ ٿ رخ٩ ٫زيه ٳڀڀڄظ حٿٴن، ٫ڀ حٿڄٿ نٲ حٿڄي ٿڀلس، ڃنيڂ ڃن أنټىڄخ]

ٷي رنخ أنو اح رخ٩ حٿ٬زي ؼزض ٿڀڄظ (. ٳڀڀڄظ حٿٴن، ٫ڀ حٿڄٿ نٲ حٿڄي ٿڀلس ڃنيڂ ڃن أنټىڄخ

أڃخ . رنخ ٬ٴو( 1)اڅ ٻخنض حٿؿش كس، رنخ ىٿڀو كټنخ هٱ حرن اى حٿوخ ٳ ٳن حٿنټخف

حٿڄي ٳبڅ ڃظ٬ڀٸو ڃش حٿڄٿ ٫ڀ أق حٷحٽ ٷي طٸيځ، ٳبڅ ٻخڅ حٿز٪ ر٬ي حٿيهٽ ٳٸي حظٸ حٿڄي ؿذ

: -أكيىڄخ: ؿڄ٬و ٿڀؿش حٿلس ٫ڀ حٿڄٿ، اڅ ٻخڅ ٷزڀو ٳٴ ؿد ؿڄ٬و أ نٴو ٷڅ ٿلخد

ؿد حٿنٲ، اڃخ رنخء ٫ڀ أڅ حٿ٬ٸي ؿذ نٲ حٿڄي ـذ ( -3)، حٻؼ (2)ى حهظخ حٿن

رخٿيهٽ حٿنٲ حه، أ څ حٿٴن ٳ ڃ٬ن حٿ٤ٵ، ظحٻيڄخ ٳ حرخنش ٫ڄش حٿنټخف ٳظخڅ ٳ كټڂ

ؿپ ؽ ڃڄڀٻخ ٿو حڃأس كس ٫ڀ ڃخثش ٳ : حٿڄي، ٿحش ٫ڀ رن كڄس ٫ن أر حٿلن ٫ڀو حٿځ

٤٬يخ يه ڃن ػڄنو نٲ ڃخ ٳ ٿيخ، انڄخ ى رڄنٿش ىن : " ىىڂ، ػڂ رخ٫و ٷزپ أڅ يهپ ٫ڀيخ، ٳٸخٽ

ؿد حٿـڄ٪ رنخء ٫ڀ أڅ حٿڄي ٻڀو ( -5)ى حهظخ حرن اى : -حٿؼخن(. 4" )حظيحنو رؤڃ يه

. حؿڄخ٩، حٿلخٵ حٿٴن رو ٷخ رخ٣پ( 6)ػزض رخٿن ـذ رخٿ٬ٸي، ط٤ه رخٿ٤ٵ

( ىخڃ)

، ٳو حٿڄلٸٸن ٳ 250: 2ڃنيڂ حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد ( 3. )499: حٿنيخش( 2. )305: حٿحث( 1)

. 317: حٿحث( 5. )745كيغ 210: 8، حٿظيذ 1375كيغ 289: 3حٿٴٸو ( 4. )161: 3ح٠خف

*( . )237: حٿزٸس( 6)

149

ٳ ٷزٽ حٿظلخٵ رو ن٨ . ٿ رخ٩ أڃش حى٫ أڅ كڄڀيخ ڃنو ٳؤنټ حٿڄظ، ٿڂ ٸزپ ٷٿو ٳ ٳخى حٿز٪]

ح٫ڀڂ انخ ٷي .[ ڃن أنو اٷح ٳو، ڃن اڃټخڅ حٿ٠ رحثو ٷيح ٿ ڃخص أره ٫ن ٯ حع: نؤ

حظټپ حٿڄنٲ ػڂ ؿځ رؿد . ؿڄ٪ حٿڄي أؿزنخ ٳ ن٨ ىه حٿڄؤٿش ڃن حٿخ٩ ٯه ؿد

حٿنٲ ىنخ، حٿٴٵ ؿى حٿن ىنخ حنظٴخإه ىنخٹ، ٠ ٬ٴو ڃ٪ ٫ڄپ أٻؼ حلخد، حٿٴظ ٫ڀ

رخٿڄنټ اٿ حرن اى، أحى ر٠ڄ حٿظؼنش ػزص هخ حٿٴن اح ( ڃنيڂ ڃن أنټىخ: )ٷٿو. حٽ

ٿ رخ٩ أڃش حى٫ أڅ كڄڀيخ ڃنو : )ٷٿو. ؿد نٲ حٿڄي ٳٸ٢، ٷي كٸٸنخ ٿٺر٪ حٿ٬زي طلظو كس

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ڃن أنو اٷح ٳو، ڃن : ٳؤنټ حٿڄظ، ٿڂ ٸزپ ٷٿو ٳ ٳخى حٿز٪، ٳ ٷزٽ حٿظلخٵ رو ن٨ نؤ

حٿزخد، ٿټنو ٿڄخ ٿض ىه حٿڄؤٿش ڃن ڃخثپ ىح (. اڃټخڅ حٿ٠ رحثو ٷيح ٿ ڃخص أره ٫ن ٯ حع

ٻ ر٪ حڃش ٿزخڅ كټڂ حٿنټخف حٿ ى ڃٸى حٿزخد حظ٤ى اٿ ىح حٿلټڂ حٿڄزظن ٫ڀ حٿز٪، طلٸٶ ڃخ

أڅ ٸ٤٪ رټڅ حٿلڄپ ٷزپ : ىنخٹ أنو اح رخ٩ حڃش يىخ ػڂ ٧ي ريخ كڄپ ٳخى٫ أنو ڃنو نٸڂ اٿ طن

٪، أڅ ـ حڃ رؤڅ ٻخڅ طڀيه ٿيڅ أٷ ڃيس حٿلڄپ ٿڂ يهپ حٿز٪، رؤڅ طڀيه ٿيڅ ظش أي ڃن كن حٿذ

ذ أڅ ى٫ حٿزخث٪ ىه ٿ لض ٿؿذ . ريخ حٿڄظ، ٳبنيخ ڃ٪ ىهٿو ط ٳحخ حٿٿي ٿڀٴح

كټڂ حٿلټڂ رٴخى حٿز٪، ٳبڅ ر٪ أځ حٿٿي ٳ ٯ حٿڄح٪ حٿڄظؼنخس رخ٣پ ٳ ٸزپ ٳ ٳخى حٿز٪، ٳبنو ٷي ػزض

ن٬ڂ ٿ حى٫ ٫ڀو حٿ٬ڀڂ ٳؤنټ كڀٲ ٿنٴو، . رلظو ٧خىح ٳ ٸيف ٳو ى٫ حٿزخث٪ ڀظٴض اٿو ا رخٿزنش

ىپ طٸزپ ىه حٿي٫ ڃن كغ

150

أنيخ ڃظ٠ڄنش اٷحه رنذ حٿٿي، ٳلټڂ رڀلخٵ حٿٿي رو؟ نز حٿٸٽ ٳ حٿس حٿ، نظٴخء حٿڄخن٪ ]...[

: ٳبڅ ٷپ. ٳ حٿٸزٽ ٳ حٿؼخنش ن٨. ا ٿځ ٳخى حٿز٪، ٷي رنخ أنو ٴي رڄـى ٷٽ حٿزخث٪ٳبنو ٿ

حٿي٫ حٿحكيس اڅ ٻخنض ڃٸزٿش ؿذ ٷزٿيخ ٳ حڃن ڃ٬خ، اڅ ٻخنض ڃىىس ٳي ڃىىس رخٿنزش اٿ

ٷي أڀٴنخ : ٷڀنخ. ٽ حٿى ٳيڄخ ى رخ٣پحڃن ڃ٬خ، څ ٷزٿيڄخ ٳ أكيىڄخ ىڅ حه ٸظ٠ حؿظڄخ٩ حٿٸذ

أڅ حٿ٬ڄپ رخڀن حٿڄظنخٳن ٳ كٸٵ حٿنخ حؿذ، نيخ ڃزنش ٫ڀ حٿظ٠ٶ، ٻپ كٶ ؼزض ٿڀڄظ

حٷظ٠ض حٿي٫ حٿڄٻس ر٤نو ـذ حٿلټڂ ر٬يځ ٷزٿيخ ٳو، ٳڄخ ٿٺ ـذ ٷزٿيخ طٳح ٫ڀ ٻپ

حٿڄٻ اٷح ٳو ٫ڀ حٿڄظ، نو ٫ڀو ٳ ٻڅ ٫زيه ڃن أڅ: ڃنؤ حٿن٨. ڃٸظ٠خه

ڃن أڅ نٴ (. 1" )اٷح حٿ٬ٸء ٫ڀ أنٴيڂ ؿخث " حرنخ ٿي حٿزخث٪، ٻپ اٷح ٻٿٺ ـذ ٷزٿو، ٿ٬ڄځ

ٳبنو . سىح حٷح ػزص ىح حٿنذ ظٷ٪ ٳو حٿ٠، ڃټخڅ أڅ ڄص حٿڄٸ ٫ن ٯ حع وڀٲ طٹ

٫ڀ طٸي ػزص حٿنذ ظ ڃن حٿظٻش ٿ ٷيح ٫ڀ يه ٿ٬ظٶ ـ حع، ٺ ٳ ٻڅ ٿٺ

ڄټن حٿلټڂ رخٿظلخٵ ا ٳ كٶ حٿڄظ، طٸزو : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. ح ٫ڀ حٿي ٳ ټڅ حٷح نخٳح

نو لټڂ ٫ڀو ر٬ظٸو، ٻح ٿ ڃخص ٫ن ٯ حع ٳزخ٫و ٬ڀڂ ڃڄخ طٸيځ، ط٨ي حٿٴخثيس ٳڄخ ٿ حظحه حٿزخث٪ ٳب

حٿڄظ ڃوظخح ٿڀلخٻڂ أى حٿؼڄن ڃن حٿظٻش ح٫ظٸو، ٳبنو ـذ أڅ لټڂ ربػو، ٫ڄ رخٷح حٿخٿڂ ٫ن

. ڃ٬خ، ىح أٷد

( ىخڃ)

. )*( 5كيغ 252: ٫2حٿ حٿٿ ( 1)

151

ريه اح طؽ ربڅ ڃه، ح٫ظح ٿڄه، حء ٻخنض ؿظو ٣ٵ حٿ٬زي : ٳ حٿ٤ٵ: حٿڄ٤ڀذ حٿؼخٿغ]

وٴ أڅ نٴ حٷح ظ١ ٳو ٻڅ حٿڄٸ [ ٿ ٿو اؿزخه ٫ڀو ڃن٬و ڃنو،. كس أ أڃش ٿ ڃه

ٸزپ ي رو أنو ( ٿڂ ٸزپ ٷٿو ٳ ٳخى حٿز٪: )ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ. رو كن حٷح ح يٷو

ٿ أنو رخ٩ حڃش حٿلڄپ ڃ٬خ، ػڂ حى٫ . رڄـىه، ٳؤڃخ اح أٷخځ رنش أ كڀٲ حٿڄن حٿڄىىس ٳبنو ٸزپ ٷ٬٤خ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٻنو ٿيه ٿڂ طڄ٪ ى٫حه أ، ٿټنيخ ڃنخٷ٠ش ٿڀز٪ حٿڄٸظ٠ ٿټنو ڃڄڀٻخ، ٳ ڄ٪ ڃخ نخٳو، ٳ

ٻٲ ؿځ ر٬يځ حٿٸزٽ ٳ ٳخى حٿز٪، طىى ٳ : ٳبڅ ٷپ. حٿظلخٵ ىنخ ن٨ ڃن ؿو آه ى حٿڄنخٷ٠ش

څ ٳخى حٿز٪ ٸظ٠ ار٤خٽ كٶ ڃؿى ٿڀڄظ، ٳڀڂ ٸزپ حٷح ٳو، روٱ حٿظلخٵ ٳبڅ : ٷڀنخ. حٿظلخٵ

٣ٵ حٿ٬زي ريه اح طؽ ربڅ ڃه ح٫ظح ٿڄه، : ٳ حٿ٤ٵ: حٿڄ٤ڀذ حٿؼخٿغ: )ٷٿو. ه ڃظىڂ

حٿڄي رن حلخد أڅ (. ص ؿظو كس أ أڃش ٿ ڃه، ٿ ٿو اؿزخه ٫ڀو ڃن٬و ڃنوحء ٻخڅ

٣ٵ حٿ٬زي ريه ٿ ٿڀي ٳو ىهپ، ٳڀ ٿو اؿزخه ٫ڀو ڃن٬و ڃنو اح ٻخڅ ى ٷي طؽ ربڅ حٿي، حء

: ڃن ٷٿو ٫ڀو حٿځحٿلـش ڃخ . ٻخنض ؿظو كس أ أڃش ر١ أڅ طټڅ حڃش ٿ حٿي

152

ٿحش ٿغ حٿڄحى ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷي ؤٿو ٫ن ؿح (. 1" )حٿ٤ٵ ري ڃن أه رخٿخٵ ]...[ "

، ٳبڅ ٻخنض أڃش ٷځ (٫زيح ڃڄڀٻخ ٸي ٫ڀ ء: )اڅ ٻخنض حڃظٺ ٳ اڅ حهلل ط٬خٿ ٸٽ: " ٣ٵ حٿ٬زي ٳٸخٽ

ىه اڅ ٻخنض ٯ ىحٿش ٫ڀ ڃن٪ حٿي ڃن حٿ٤ٵ، ٿټن ىٿظيخ ٫ڀ ؿح (. 2" )ٷو آهن أ كس ؿخ ٣

كنش ٫ڀ رن ؿ٬ٴ ٫ن أهو حٿټخ٧ڂ . حٿ٤ٵ ڃنو ٸظ٠ ٿٺ، څ حٿظٺ رنيڄخ ٳ حٿ٤ٵ ٷخثپ رو

نو، ٳٸخٽ ٫ڀ ٫ڀو اڅ ؿ أطخه ر٬زي ٫ڂ أنو طؽ ر ا: " ٫ڀو حٿځ، ٫ن آرخثو، ٫ن ٫ڀ ٫ڀو حٿځ

حڅ ٳبڅ جض ٳ٤ڀٶ اڅ : " خ ٫ي حهلل ٣ڀٶ، ٳٸخٽ ٫ڀ ٫ڀو حٿځ: ٳٸخٽ حٿي ٿ٬زيه". ٳٵ رنيڄخ : " حٿځ

ٿٺ نٺ كغ ٷڀض : " خ أڃ حٿڄئڃنن أڃ ٻخڅ ري ٳـ٬ڀظو ٳ ي ٯ، ٷخٽ: ، ٳٸخٽ حٿي"جض ٳؤڃٺ

اڅ حڃ رخٿ٤ٵ ظي٫ نټخكخ للخ ى ظڀځ : ٷو حٿليغٱ(. 3" )٣ڀٶ أٷص ٿو رخٿنټخف : ٿو

حرن حٿـني : حٽ: حؿخس ڃن حٿي، ڃظنخ٩ لش نټخف حٿ٬زي ريڅ اڅ حٿڄٿ اؿخطو، هخٿٲ ىنخ ٳٸخڅ

ح ٿحش حس ٫ن حٿزخٷ حٿخىٵ ٫ڀيڂ: ، كغ نٴخ ڃڀټش حٿ٬زي حٿ٤ٵ ڃن أ(5)، حرن أر ٫ٸپ (4)

ري : " ٳبڅ ؿو حٿي ري ڃن حٿ٤ٵ؟ ٷخٽ: ٷخٽ" حٿڄڄڀٹ ـ ٣ٷو نټخكو ا ربڅ يه : " حٿځ

حٿي

( ىخڃ)

، حٿظيذ 2كيغ 168: 6حٿټخٳ ( 2. )360: 7، نن حٿزيٸ 2081كيغ 672: 1نن حرن ڃخؿش ( 1)

نٸڀو ( 4. )1433كيغ 352: 7حٿظيذ (3. )785كيغ 216: 3، حظزخ 1423كيغ 348: 7

. )*( 591نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ ( 5. )591: ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ

153

ا أڅ طټڅ أڃش ٿڄه، ٳبڅ ٣ٷو ري حٿڄٿ، ٿو حٿظٴٶ ر ٣ٵ ڃؼپ ٳوض ٫ٸي ٻڄخ، أ ؤڃ ٻ ]

د حهلل ڃؼ ٫زيح ڃڄڀٻخ .[ *) حٿؼخن ٿ طوڀڀو ؿ٬شڃنيڄخ رخ٫ظحٽ خكزو، ٿ ر٤ٵ ٳ طلڂ ٱ

ٿحش ٬ذ حٿ٬ٸٷٳ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ، ٷي جپ ٫ن (. 1" )حٿء حٿ٤ٵ (* ٸي ٫ڀ ء

حٿنټس حٿڄنٴش ٿڀ٬ڄځ، حٿـحد حٿلڄپ ٫ڀ ڃخ (. 2" ) ٣ٵ نټخف ا ربڅ ڃه : " ٣ٵ حٿ٬زي ٳٸخٽ

ٷٽ حرن أر ٫ٸپ حرن : ٷخٽ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ. څ ڃخ طٸيځ أه، حٿوخ ڃٸيځ: ؽ رؤڃش ڃهاح ص

ٿيه أڅ ـزه : أر حٿف، كغ ٷخٽ: حٿؼخن. حٿـني ٿ ٫ني ر٬يح ڃن حٿحد، حق ڃخ ٫ڀو حٻؼ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

٫ڀ حٿنټخف، ٳټخڅ ٿو اؿزخه ٫ڀ ٳ٬و ، څ طنٴ أڃه ٣خ٫ظو ٫ڀو حؿذ، څ ٿو اؿزخه (3)٫ڀ حٿ٤ٵ

حٿڄن٪ ڃن ٫ڄځ ؿد طنٴ أڃه، ڀځ ڃن ؿح : حٿـحد. ٳوو، ٿحش حس ٬ذ حٿخٿٴظن

نيڄخ ٫خڃظخڅ حهزخ حٿڄظٸيڃش أه : اؿخطو ٫ڀ حٿنټخف ػزص ڃڀټو ٳ حٿ٤ٵ، حٿحظخڅ كـش ٳيڄخ

ا أڅ طټڅ أڃش ٿڄه ٳبڅ ٣ٷو ري حٿڄٿ، ٿو حٿظٴٶ : )ٷٿو. ٿو حٻؼحٿوخ ڃٸيځ، حٿڄىذ ڃخ ٩

ر ٣ٵ، ڃؼپ ٳوض ٫ٸي ٻڄخ، أ ؤڃ ٻ ڃنيڄخ رخ٫ظحٽ خكزو ٿ ر٤ٵ، ٳ طلځ ٳ حٿؼخن ٿ

ٳبنو ٿڂ يٽ ٫ڀ أڅ ٣ٵ أڃش حٿڄٿ ...( ٣ٵ حٿ٬زي: )ىح حظؼنخء ڃن ٷٿو(. طوڀڀو ؿ٬ش

( ىخڃ)

، 1421كيغ 347: 7حٿظيذ ( 2. )780كيغ 214: 3، حظزخ 1419كيغ 347: 7حٿظيذ ( 1)

. )*( 297: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 3. )782كيغ 215: 3حظزخ

154

ري اح ، طلٸٸو، اڅ ؿش حٿ٪(أڃش ٿ ڃه: )اح ٻخنض ؿظو ٿ ريه ا رڄٴيځ حٿڄوخٿٴش ڃن ٷٿو]...[

يٽ ٫ڀو ڃن . ٻخنض أڃش ٿڄه ٳبڅ ٣ٷيخ ححٿش ٷي نټخكيخ ى ري حٿڄٿ ىهپ ٿڀ٬زي ٳو اؿڄخ٫خ

حٿڄلنخص ڃن : *)ؤٿض حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ ٫ن ٷٽ حهلل ط٬خٿ: ٷخٽ: حٿن للش ڃلڄي رن ڃڀڂ

ح٫ظٽ حڃأطٺ طٸريخ، : طو أڃش ٳٸٽ ٿوى أڅ ؤڃ حٿؿپ ٫زيه طق: " ٷخٽ(* حٿنخء ا ڃخ ڃڀټض أڄخنټڂ

ٳبنيخ ن ٳ حٿزخد، ٻح حش ( 2)حش ٿغ حٿڄحى حٿخرٸش (. 1" )ػڂ لزيخ كظ طل ػڂ ڄيخ

حٿخٿٴظخڅ ٳبنيڄخ ڃنٿظخڅ ٫ڀ أڃش حٿڄٿ اح طٸ ٿٺ، ٳڀڀڄٿ حٿظٴٶ رڀٴ٦ ( 4)حش ٬ذ ( 3)حس

ٳؤڃخ حٿ٤ٵ ٳڀٴ٨و ٧خى، أڃخ حٿٴن ٳي . م رخڃ رخ٫ظحٽ ٻڄخ ىٿض ٫ڀو حهزخحٿ٤ٵ رڀٴ٦ حٿٴ

ٳوض نټخكټڄخ، أ ٫ٸيٻڄخ ڃخ ؿ ڃـحه، اڃخ حڃ رخ٫ظحٽ ٳلٸٸظو أڅ ؤڃ ٻ ڃنيڄخ رخ٫ظحٽ

لزيخ كظ ح٫ظٽ حڃأطٺ ػڂ : ٳٸٽ ٿو: " خكزو، ٷي ىٿض حش ڃلڄي رن ڃڀڂ ٫ڀ ٿٺ، څ ٳيخ

څ حٿ٨خى أڅ حٿڄحى رلزيخ ڃن٬يخ ڃنو ح٫ظحٿيخ اخه اح ٻخڅ حڃ رخ٫ظحٽ ٻخٳخ ٳ احٿش " طل

اح ٣ڀٶ حٿڄٿ رڀٴ٦ حٿ٤ٵ ٳخٿثق ڃن ٫زخس : حٿ: حٿنټخف ٳخٿٴن أٿ ڃنو ظٴ٩ ٫ڀ ٿٺ ڃخثپ

٬ رؤڅ حٿظٴٶ رخٿ٤ٵ ر٬ي ( ٿ ر٤ٵ: ) ٣ٵحٿڄنٲ أنو ٬ي ٳ حٿ٤ٵ، ٳبڅ ٷٿو ٳ حٿظٴٶ رٮ

، ٫ڀ ىح ٳظ١ ٳو ١ حٿ٤ٵ (5)٣ٷخ، ٻح ٫زخس حخى حٿظل

( ىخڃ)

كيغ 168: 6حٿټخٳ ( 2( )2. )1417كيغ 346: 7، حٿظيذ 2كيغ 81: 5، حٿټخٳ 24: حٿنخء( 1)

. 780كيغ 214: 3، حظزخ 1419كيغ 347: 7ىذ حٿض( 3. )1423كيغ 348: 7، حٿظيذ 2

. )*( 52: 2حٿظل ( 5. )782كيغ 215: 3، حظزخ 1421كيغ 347: 7حٿظيذ ( 4)

155

، ىح انڄخ ظٸڂ اح ٷڀنخ رؤڅ طؾ حٿي ٫زيه رؤڃظو ٫ٸي نټخف، (1)رٿٺ ف ر٬ حلخد . ٻڀيخ]...[

حٿؼخنش، اح ٳن حٿڄٿ رڀٴ٦ حٿٴن . ارخكش ٳ، ٿڂ ؿق حٿڄنٲ ٳڄخ طٸيځ حكيح ڃن حڃن أڃخ اح ٷڀنخ أنو

، ٳبڅ ٷٿو (2)ف حٿڄنٲ ىنخ ٳ ٯ ىح حٿټظخد رؤنو ٬ي : أ حڃ رخ٫ظحٽ ٳ ٫يه ٣ٷخ ٷڅ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

وض، حڃ رخ٫ظحٽ، ٻؤنو ي ي رو ٿ حكي ڃن حڃن حٿڀن ٷزڀو، أ٫ن ٱ( ٿ ر٤ٵ: )ىنخ

أڃخ اح ٷڀنخ انو ارخكش ٳ٨خى، څ ٷ٩ حٿ٤ٵ ٳ٩ . ر٬يځ ٫يه ٣ٷخ حٿ٬ڄځ، حء ٷڀنخ اڅ ىح نټخف أ ارخكش

أڃخ ٫ڀ أنو نټخف، ٳنو ٿڂ ٸ٪ رڀٴ٦ حٿ٤ٵ، حٿ٤ٵ ٸ٪ رخٿټنخش ٫نينخ، څ ٳن حٿنټخف . ػزص حٿنټخف

. حٿٴن ٬ي ٣ٷخ ٳ ء ڃن حرحد ٻخٿٴن رخٿ٬ظٶ حٿ٬ذ حٿظيٿ ٯىخ ٳيخ ىنخ أٿ حٿلٸٸ رڀٴ٦

، ى حق، حٿٸٽ حٿؼخن ٿلخد، أنو ٣ٵ (4)، حٿڄنٲ حرن ٬ي (3)اٿ ىح ىذ حرن اى

څ حٿڄٿ ڃو رن حڃن، أنو أكي حٿ٤ٸن ٿيٳ٪ ٷي حٿنټخف ٳټخڅ ٻخٿوڀ٪، ( -5)ى ٷٽ حٻؼ -

حٿ٤ٵ حٿٴن، ٳڀ أڅ ٻپ حكي ڃنيڄخ ٻخه ٳ كٽ حٿڄٸى ڃنو حڃظن٪ حٻظٴخء رو ٫نو، ٿ : أ٫ن

ى

( ىخڃ)

. 316: 2حٿحث٪ ( 4. )306: حٿحث( 3. )568: حٿڄوظڀٲ( 2. )350: 3ف رو حٿيٵ ٳ حٿٴٸو ( 1)

، أر حٿف حٿلڀز ٳ حٿټخٳ ٳ 478: ، حٿن حٿ٤ ٳ حٿنيخش77: ڃٸن٬شڃنيڂ حٿن حٿڄٴي ٳ حٽ( 5)

. )*( 218: 2، حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد 297: حٿٴٸو

156

ٻخٿٴن رخٿ٬ذ نله، څ حٿزيٿش ٫ن حٿ٤ٵ ػڂ ڃنظٴش روٱ ڃخ .[ ٿ حظٸپ حٿ٬زي رخٿ٤ٵ ٷ٪ ٫ڀ اټخٽ]

خ١، ٬٠ٲ رؤنو ڀځ ڃن حٽ ٷي حٿنټخف رو أڅ ټڅ ٻخٿ٤ٵ ٳ ؿڄ٪ ىنخ، نو أٷد اٿ حكض

ٳبڅ ٷڀنخ رخٽ ٿڂ ظ١ ٳو ١ حٿ٤ٵ ٿڂ ٬ي ٳ حٿ٤ڀٸخص، ٳڀ ؿ٪ ربڅ حٿڄٿ ر٬يه ٳ ڃلپ . أكټخڃو

اٿ ىح أخ . حٿؿ٬ش، أ حظؤنٲ حٿنټخف رخڅ ر٬ي حٿل ٿڂ طلځ رخٿٴن حٿؼخن اٿ أڅ نټق ؿخ ٯه

ٳ طلځ ٳ حٿٴن حٿؼخن ٿ طوڀپ رنو رن حٿٴن " أ ( ٳ طلځ ٳ حٿؼخن ٿ طوڀڀو ؿ٬ش: )حٿڄنٲ رٸٿو

وٴ أنو ٬ظز ٳ حٿؿ٬ش اڅ حٿي ٻڄخ ٳ حٿنټخف، ڃؼپ حٿؿ٬ش حظجنخٱ حٿنټخف ٳ ڃلڀو . حٽ ؿ٬ش

طلڂ حٿظلڂ اٿ أڅ طنټق ؿخ ٯه، څ ىح ؤڅ حڃش ر٬ي حٿڄحى رخٽ. اڅ أىڄڀو حٿڄنٲ ٿ٨يه

ٿ حظٸپ حٿ٬زي رخٿ٤ٵ : )حٿڄؤٿش حٿؼخٿؼش أخ اٿيخ حٿڄنٲ رٸٿو. ط٤ڀٸظن اڅ ٷڀنخ رخٿؼخن ػزض ؿڄ٪ ٿٺ

څ حٿي، ىپ اڅ حٿ٬زي حٿڄؽ رؤڃش يه ربنو اح أٷ٪ ٣ٷيخ حظٸ ڃن ىڅ ا: طلٸٸيخ(. ٷ٪ ٫ڀ اټخٽ

: ڃن ىٿش حش ٿغ حٿڄحى ٫ڀ ٫يځ حٿٷ٩، ٳبڅ ٳيخ ٷٿو ٫ڀو حٿځ: ٸ٪ حٿ٤ٵ أځ ؟ ٳو اټخٽ نؤ

ٷذ ڃنيخ . ، ى ن(1(*)٫زيح ڃڄڀٻخ ٸي ٫ڀ ء: *)اڅ ٻخنض أڃظٺ ٳ اڅ حهلل ط٬خٿ ٸٽ"

حٿ٤ٵ ري : " ڃن أنو ؽ ٳٸ٪ ٣ٷو ٿٸٿو ٫ڀو حٿځ. حٿخرٸظخڅ( 3)، حش ٬ذ (2)حش حس

ڃن أه

( ىخڃ)

، 1419كيغ 347: 7حٿظيذ ( 2. )1423كيغ 348: 7، حٿظيذ 2كيغ 168: 6حٿټخٳ ( 1)

. 782كيغ 215: 3، حظزخ 1421كيغ 347: 7حٿظيذ ( 3. )780كيغ 214: 3حظزخ

)*(

157

www.alhawzaonline.com

[email protected]

، ٬٠ٲ ريٿش ڃخ زٶ (1" )رخٿخٵ [ رخٿ٤ٵ ٳخٷد أنو ٳن اڅ ؿ٬ڀنخه ارخكش، ا ٳبټخٽ،ٿ أڃه ]

٫ڀ حهظخ ٿٺ رڄخ ٫يح س حٿن، كٸٶ حٿخف حٿٴخپ رنخء حٿٷ٩ ٫ڀ ٻنو نټخكخ، ٫يڃو ٫ڀ

ري حٿي، ٳ ـت ز٤پ رؤنو ٫ڀ حرخكش ڄظن٪ حٿٸٽ رٷ٩ حٿ٤ٵ ڃن ٻپ ڃن حٿ٪(. 2)ٻنو ارخكش

ٿ أڃه : )حٿڄؤٿش حٿحر٬ش أخ اٿيخ حٿڄنٲ رٸٿو. حٿؿيخڅ ا ٫ڀ حٿٸٽ رخٿنټخف، حق ٫يځ حٿٷ٩

انو اح أڃ حٿي ٫زيه حٿڄؽ رؤڃش حٿي : طلٸٸيخ(. رخٿ٤ٵ ٳخٷد أنو ٳن اڅ ؿ٬ڀنخه ارخكش، ا ٳبټخٽ

ى ٳوخ ٿڀظؾ أځ ؟ ٳو ؿيخڅ، ٳبڅ ؿ٬ڀنخ ىح حٿظؾ ارخكش ٳؤٷد رخٿ٤ٵ ٳيپ ټڅ ڃـى أڃ حٿ

ڃن طټخٳئ حٿؿين، ؿو حٿٸد ٫ڀ حٿٸٽ رخرخكش أڅ : حٿؿين أنو ٳن، اڅ ؿ٬ڀنخه نټخكخ ٳبټخٽ نؤ

حڃ ذ أڅ . ٫ڄش ىح حٿظؾ ٫ڀ طٸي أنو ارخكش ٬ٴش ټٴ ٳ ٳ٬يخ أىن زذ يٽ ٫ڀ حٿڄن٪

حؿڄخ٩، ڃ٪ ٫يځ حكظو ٳ احىس ٷ٤٪ طڀٺ ( 3)رخٿ٤ٵ ىحٽ ٫ڀو، څ حڃ رخ٫ظحٽ ٳن رخٿن

حٿ٬ڄش، ٳخڃ رخٿ٤ٵ أٿ، نو حىٽ ٫ڀ احىس ٷ٬٤يخ ڃن حڃ رخ٫ظحٽ، ٳ ىح حٿؿو ٷس لظڄپ

٬٠ٲ رؤڅ ىح . ىه ڃن حٿ٬زي، ٳ لپ ٷزڀو٬ٴخ حٿ٬يځ ٫نيه، څ حٿڄٴيځ ڃن حڃ رخٿ٤ٵ احىس اـخ

ڃيٿٿو حٿڄ٤خرٸ، حٿڄي٫ ى حٿڄيٿٽ حٿظحڃ، څ حڃ رخٿ٤ٵ ظي٫ رٸخء حٿؿش اٿ كن اٸخ٫و،

ٳڀ ىٽ ٫ڀ حٿٴن ٷزڀو ٿظنخٳ

( ىخڃ)

حٿټخٳ ( 3. )162: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 2. )360: 7، نن حٿزيٸ 2081كيغ 672: 1نن حرن ڃخؿش ( 1)

. )*( 1417كيغ 346: 7، حٿظيذ 2كيغ 481: 5

158

ٿڄخن٪ أڅ ڄن٪ ىح حظيٽ، ٳبڅ حٿڄظي٫ ى لش حٿ٤ٵ، . ڃيٿ حٿڀٴ٦.[ ٻح حټخٽ ٿ ٣ڀٶ حٿ٬زي]

ځ حٿز٤څ، حٿظخٿ ڃ٬پ. أڃخ حڃ رو ٳ، نو ٿ ىٽ ٫ڀ حٿٴن ڃظن٪ ٳ٬پ ڃٸظ٠خه ٳڄظن٪ حٿو٤خد رو

څ أڃه رخٿ٤ٵ يٽ ٫ڀ ٣ڀذ . حٿڄڃش ٧خىس، څ حٿٴن اح ٷ٪ حڃظن٪ حٿ٤ٵ، ر٤څ حٿظخٿ ڃڄن٩

أڃخ طټخٳئ حٿؿين ٫ڀ حٿٸٽ رخٿنټخف، ٳڅ . حڃظؼخٽ، ٿٺ ٸظ٠ احىس ٫يځ حٿٴن س، ٳو ڃن٪

نله ى حٿ٤ٵ، حڃ رو ٬ي ٣ٷخ ٷ٬٤خ، ٳزٸ حٿحٳ٪ ٿڀنټخف حرظيحء ڃن ٯ ط٢ أڃ آه ٻ٬ذ

حٿنټخف ڃ٬و، لظڄپ اٳخىطو ڃٴخىه، نو أٷ ٳ حٿيٿش ٫ڀ ڃٸىه ڃن حڃ رخ٫ظحٽ، ٫يځ حٿٷ٩ ٫ڀ

ه أڅ: طلٸٸيخ(. ٻح حټخٽ ٿ ٣ڀٶ حٿ٬زي: )حٿڄؤٿش حٿوخڃش أخ اٿيخ حٿڄنٲ رٸٿو. حٿٸٽ رؤنو نټخف ٷذ

ٳ حٿس حٿڄٻس اح أڃ حٿي حٿ٬زي رخٿ٤ٵ ٳ٤ڀٶ ىپ ٸ٪ أځ ؟ ٻ حٿڄنٲ ٳو اټخ، ٫ڀ طٸي

ڃن ٷ٩ حٿش ڃن أىڀيخ ٳ : ڃنؤ حټخٽ. ٷ٫و ىپ ٬ي ٣ٷخ أ ٳوخ؟ ٿڂ ظ٬ اٿو حٿڄنٲ

. ح نخثزخ ٫نو، ٳؿذ حٿلټڂ رو، ٿحٽ حٿڄخن٪ڃلڀيخ، ٿٺ نو انڄخ ڃن٪ ڃنو ٿټنو ري حٿڄٿ، ٳبح أڃه رو

٫ڀ ٷ٩ ٣ٵ حٿ٬زي ربڅ حٿي ٻخٿنټخف، رنخ رؤنيخ ڃنٿش ٫ڀ ڃخ اح نټق أڃش ( 1)ٷي ىٿض حش حس

، هؽ ڃنو ڃخ اح ٿڂ ؤڅ حٿڄٿ ٳزٸ حٿزخٷ ٫ڀ أڀو (2" )حٿ٤ٵ ري ڃن أه رخٿخٵ : " ٿ٬ڄځ. حٿڄٿ

حنلخ حٿٴٷش ىنخ ٳ أڃ حٿي ( 3)ڃن أڅ ٧خى حش ڃلڄي رن ڃڀڂ . س حٿنح٩ڃظنخ ٿ

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

كيغ 672: 1نن حرن ڃخؿش ( 2. )780كيغ 214: 3، حظزخ 1419كيغ 347: 7حٿظيذ ( 1)

. )*( 1417كيغ 346: 7، حٿظيذ 2كيغ 481: 5حٿټخٳ ( 3. )360: 7، نن حٿزيٸ 672

159

رخ٫ظحٽ، ڄخ ٫ڀ حٿٸٽ .[ ٿ ٣ڀٶ حڃش ؿيخ ػڂ ر٬ض، أٻڄڀض حٿ٬يس ٻٴض ٫ن حظزحء ٫ڀ أ]

حق حٿٷ٩، ىٿپ حٿؼخن ٬ٲ، ٫ڀ ڃخ . رؤنو ارخكش نټخف، ٳبڅ حٿ٤ٵ ـخڃ٪ حرخكش ٳٸ٪ ٯخ

ؿى حٿڄٸظ٠ حنظٴخء حٿڄخن٪، ٫ڀ أنو ارخكش، ٳبڅ حهظنخه ڃن ٻڅ ىح حٿظؾ نټخكخ ٳي ڃلد ٣ٷخ، ٽ

ٿ ٣ڀٶ حڃش ؿيخ ػڂ ر٬ض أٻڄڀض حٿ٬يس ٻٴض ٫ن حظزحء : ٷٿو. ٷڀنخ رٷ٫و ٻخڅ ٳوخ ا ٻخڅ ٿح

ٿ ٣ڀٶ حڃش ؿيخ ر٬ي حٿيهٽ ريخ، حء ٻخڅ حٿؽ كح أ ٫زيح، حء ٻخنخ ڃڄڀٻن ٿحكي (. ٫ڀ أ

حهظخه : -أكيىڄخ: ، ػڂ رخ٩ حٿي حڃش ٳيپ ټٴ اٻڄخٽ حٿ٬يس ٫ن حظزحء حٿڄظ؟ ٳو ٷڅأ ٿڄظ٬يى

انو ټٴ ٳـذ ر٬ي حٿ٬يس حظزحء طلپ ( -3)، حرن اى (2)، حرن حٿزحؽ (1)حٿن ٳ حٿنيخش

ه، ٳبٸخ١ أكيىڄخ رخه لظخؽ اٿ ٿڀڄظ رينو، نيڄخ كټڄخڅ ڃوظڀٴخڅ ٿڄټڀٴن ٿټپ ڃنيڄخ زذ ٸظ٠

انو ټٴ، څ حٿ ڃن حظزحء حٿ٬ڀڂ رزحثش حٿكڂ، ( -4)حهظخه حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ : -حٿؼخن. ىٿپ

ٿيح ټٴ حظزحء حٿزخث٪ ٿيخ رخٿنزش اٿ حٿڄظ، ٸ٢ ٿ ٻخنض أڃش حڃأس أ كخث٠خ، حٿ٬يس حىٽ ٫ڀ

٫يس ٿٺ، نيخ رٸ٠خء حٽ

( ىخڃ)

. )*( 572: حٿڄوظڀٲ( 4. )315: حٿحث( 3. )333: 2حٿڄيد ( 2. )269: 5حٿڄز١ ( 1)

160

ڃڀٺ حٿٷزش، ـ أڅ ٤ؤ رڄڀٺ حٿڄن ڃخ خء ڃن ٯ : حٽ: ٳ حٿڄڀٺ، ٳو ڃ٤ڀزخڅ: حٿٴپ حٿؼخٿغ]

رخٿز٪ انڄخ ى ڃن حكظڄخٽ ١ء حٿزخث٪ ڃظزأس ٳ ـذ ٫ڀيخ حظزحء آه، څ ؿد حظزحء [ ك،

حٿ٨خى ٫يځ حٿٴٵ رن ڃخ اح ٣ڀٸض ػڂ . ٿ ١ء حٿڄظ، ٻىڄخ ڃڄظن٪ ٳ س حٿنح٩، ىح أق

ٿلض حٿ٬زخس ( ػڂ ر٬ض: )ر٬ض ٫ټو ٷ٫يڄخ ڃ٬خ، ٿ أڅ حٿڄنٲ أط رخٿح ٫ ػڂ ٳ ٷٿو

حٽ ڃڀٺ حٿٷزش، ـ أڅ ٤ؤ رڄڀٺ حٿڄن ڃخ خء : ٳو ڃ٤ڀزخڅ ٳ حٿڄڀٺ: حٿٴپ حٿؼخٿغ: )ٷٿو. ٿڀ

حٿ٬ٸي حٿڄڀٺ، ٷي زٶ حٿټځ ٫ڀ حٿ٬ٸي ٫ڀ حڃخء : طٸيځ أڅ نټخف حڃخء ظزخف رؤڃن(. ڃن ٯ ك

كټخڃو ٳ ڃظٳ، ىح حٿٴپ ٿزخڅ أكټخځ حٿنټخف رخٿڄڀٺ، ٿڄخ ٻخڅ ىحثح رن ڃڀٺ حٿٷزش ڃڀٺ حٿڄنٴ٬ش رن أ

ٷي ط٤خرٶ حپ حؿڄخ٩ ڃن ٻخٳش أىپ حځ ٫ڀ . ڃ٤ڀزن حرظيأ رڄڀٺ حٿٷزش، نو حپ ٳ حٿزخد

رٿٺ ڃظحطس، ئيىخ أڅ ؿڄ٪ ڃنخٳ٪ حڃش كٶ ( 2)حٿنش ( 1)ؿح حٿنټخف رڄڀٺ حٿڄن، ن حٿټظخد

كپ حٿ١ء رڄڀٺ حٿڄن ٻح هٱ ٳ أڅ ٻڄخ أنو هٱ ٳ . ٿيىخ، ڃن ؿڄڀش حٿڄنخٳ٪ حٿز٠٪

حٿڄ٣ءحص

( ىخڃ)

رخد 198: 8، حٿظيذ 141رخد 285: 3رخد حٿح حڃخء حٿٴٸو 474: 5حٿټخٳ ( 2. )25: حٿنخء( 1)

9 )*( .

www.alhawzaonline.com

[email protected]

161

ط٬ظي اڅ ٳبڅ ؿيخ كڃض ٫ڀو كظ حٿن٨ اٿيخ ريس، أ اٿ ڃخ لځ ٫ڀ ٯ حٿڄخٿٺ اٿ أڅ ٤ڀٸيخ ]

ا ٫ڀ : *)يٽ ٫ڀو ٷزپ حؿڄخ٩ ٷٿو ط٬خٿ. نلڅ ٳ ٫يى، روٱ حٿنټخف رخٿ٬ٸي.[ ٻخنض حص ٫يس

ڃن أىحص حٿ٬ڄځ ٳظنخٽ ڃخ نيخش ٿو، ٿ٬پ حٿ ٳو ٷس ( ڃخ)ٻڀڄش ( 1(*)أحؿيڂ أ ڃخ ڃخ ڃڀټض أڄخنيڂ

حٵ ڃنخٳ٪ حٿز٠٪ رخٿڄخٿش ڃ٬يىح ڃن ؿڄڀش حڃحٽ، ٳ حٿڀ٤نش رخٿڄڀٺ، هٴش كٸٵ حٿڄڄڀٻش، ٻڅ حظلٶ

وٴ أڅ ىح انڄخ ى ٳ ٣ٱ . ظ٤ٵ اٿو ڃخ ظ٤ٵ اٿ حٿنټخف رخٿ٬ٸي ڃن ڃل حٿڄپ حٿلٲ

حٿؿخٽ، أڃخ حٿنخء ٳبڅ ڃڀٺ حٿڄن ٳين ٿ ٣ٸخ اٿ كپ حٿ١ء حٿن٨، ٳ حش ڃلڄي رن ڃڀڂ ٫ن

ٷ٠ أڃ حٿڄئڃنن ٫ڀو حٿځ ٳ حڃأس أڃټنض نٴيخ ڃن ٫زي ٿيخ ٳنټليخ أڅ : " حٿځ ٷخٽ أر ؿ٬ٴ ٫ڀو

ٷي طٸيځ حٿټځ ٳ ؿح . حٿليغ( 2" )٠د حٿ٬زي هڄن ؿڀيس زخ٩ ر ڃنيخ . ط٠د ڃخثش ١

ىخ ريس، أ اٿ ڃخ ٳبڅ ؿيخ كڃض ٫ڀو كظ حٿن٨ اٿ: )ٷٿو. ن٨ حٿو اٿ ڃطو أ ڃ٤ڀٸخ ٫يڃو

اح ؽ حٿؿپ أڃظو كځ ٫ڀو ؿڄ٪ أنح٩ (. لځ ٫ڀ ٯ حٿڄخٿٺ اٿ أڅ ٤ڀٸيخ ط٬ظي اڅ ٻخنض حص ٫يس

حظڄظخ٫خص ريخ كظ حٿن٨ اٿيخ ريس، اڅ ٻخڅ اٿ ؿييخ ٻٴيخ، اڅ ٻخڅ ر يس، كځ ن٨ه اٿ

ٳبڅ ؿه حظڄظخ٫خص ڃڄڀٻش ٿڀؽ ٳظلځ . ىخ رڄنٿش حؿنزشڃخ لځ ٫ڀ ٯ حٿڄخٿٺ ڃنيخ ىڅ ٯه، څ

: ٷخٽ أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ: ٫ڀ ٯه، ڃظنخ٩ كپ حظڄظخ٩ ٿ حكي، ٿڄخ حه ڃ٬يس رن خى ٷخٽ

( ىخڃ)

كيغ 206: 8، حٿظيذ 1373كيغ 289: 3، حٿٴٸو 1كيغ 493: 5حٿټخٳ ( 2. )24: حٿنخء( 1)

727 )*( .

162

" أڃظٺ ٿيخ ؽ -اٿ أڅ ٷخٽ - ـڄ٪ رن حځ حٿزنض، رن حهظن : لځ ڃن حڃخء ٫]...[ "

حٿڄحى أڅ حٿڄڄڀٻش ٿيخ ؽ كحځ، ح٣ٵ حٿظلڂ ظنخٽ ؿڄ٪ ؿ٩ حظڄظخ٩، نظٴخء . حٿليغ( 1)

ؤٽ ٫زي حٿكڄن رن حٿلـخؽ أرخ ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٫ن . ٿٴ٦حٿڄو، څ ٿٺ ى حٿڄظزخى ڃن ىح حٽ

حٿؿپ ؽ ڃڄڀٻظو ٫زيه، أطٸځ ٫ڀو ٻڄخ ٻخنض طٸځ ٫ڀو ٳظحه ڃنټٴخ أ حىخ ٫ڀ طڀٺ حٿلخٽ؟ ٳټه ٿٺ

ه حٿ٨خى أڅ حٿڄحى ٻه حٿظلڂ، نزو ٫ڀ(. 2" )ٷي ڃن٬ن أر أڅ أؽ ر٬ هيڃ ٯڃ ٿٿٺ : " ٷخٽ

حش ٫زي رن حس ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٫ن حٿؿپ ؽ ؿخظو، ىپ ـ ٿو أڅ ط ٫طو؟

، ٫ڄڃيخ ڃن كغ طٹ حظٴخٽ طيٽ ٫ڀ احىس حٿظلڂ ىنخ، زٸ ىح حٿظلڂ اٿ أڅ (3" ) : " ٷخٽ

. س، حء ٻخنض رخثنش أ ؿ٬شوؽ ڃن حٿنټخف ر٤ٵ أ ڃص أ ٳن، طٸ٠ ٫يطيخ اڅ ٻخڅ ٿيخ ٫ي

: " حٿؿپ زظخ٩ حٿـخش ٿيخ ؽ، ٷخٽ: ٷڀض ر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ: ٫زي حٿكڄن رن أر ٫زي حهلل ٷخٽ

زيش أڅ حٿڄص حٿٴن ٻخٿ٤ٵ، حنٸ٠خء حٿ٬يس (. 4" )لپ كي أڅ ڄيخ كظ ٤ڀٸيخ ؿيخ حٿل

څ طحر٪ حٿنټخف، ٳبنيخ ظ٬ځ رحءس حٿكڂ ڃن حٿلڄپ، ڃىىخ اڅ ٻخڅ ؿش ڃ٬ظز، ٿؿڄخ٩، نيخ ځ

. حٿل ا أڅ ؿش حٿ٬زي ٻٿٺ حطٴخٷخ

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

: 3حٿٴٸو 3كيغ 480: 5حٿټخٳ ( 2. )695كيغ 198: 8، حٿظيذ 1360كيغ 286: 3حٿٴٸو ( 1)

كيغ 208: 8، حٿظيذ 7كيغ 555: 5 حٿټخٱ( 3. )698كيغ 199: 8، حٿظيذ 1447كيغ 302

. )*( 754كيغ 208: 3، حظزخ 701كيغ 199: 8حٿظيذ ( 4. )736

163

ى ڃنٿش ٫ڀ ڃخ اح أؿخ حٿڄظ حٿنټخف، ٿحش ٫زي حهلل رن حٿڀلخځ ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٷي ]...[

ٳبڅ حٿ٨خى أڅ حٿڄئٽ ٫نو ( 1" ) رؤ : " ٿٹ ظوىخ ٷخٽؤٿو ٫ن حٿؿپ ظ حڃأس حٿؿپ ڃن أىپ ح

ى حٿ١ء ټڅ ٿٺ ا ڃ٪ حٿٴن، حٿڄحى رخٿڄ ٳ حٿحش حٿ ى حٿ١ء، ٿټن ( ظوىخ: )ٷٿو

أڅ ڃخ ( أ اٿ ڃخ لځ ٫ڀ ٯ حٿڄخٿٺ: )أحى حٿڄنٲ رٸٿو. ٳخٵ رنو رن ٯه ڃن ؿه حظڄظخ٩

. لځ ٫ڀ ٯه حٿن٨ اٿو ڃنيخ ٻخٿؿو حٿټٴن ر يس لځ ٫ڀو ن٨ه ر يس، أڃخ ڃ٬يخ ٳلځ

حٿلخپ أنيخ رخٿظؾ ط ٳ حظڄظخ٫خص ٻڀيخ ٻخؿنزش، نيخ خص كٸخ ٿه، ىح كټڂ ڃخ اح

ح، نز أڅ طټڅ ٳ ؿڄ٪ حظڄظخ٫خص أڃخ اح أكپ حٿڄڄڀٻش ٿه ٳڀڂ ظ٬ حٿڄنٲ اٿ كټڄو. ؿيخ

ٳ حش ٫زي . ٻخٿڄؿش، څ حكظخ١ ٳ حٿٴؽ أي ڃن طـ ء ڃن حظڄظخ٫خص ٿ حكي

ڃخ نزو ٫ڀ ٿٺ، ٳبڅ طؾ حٿي أڃظو ڃن ٫زيه ىحث رن ٻنو نټخكخ أ ارخكش، ( 2)حٿكڄن رن حٿلـخؽ

ٻح ١ء . ڂ ٣جيخ، ڃخ ؿ ڃـحه ڃخ ىحڃض ٳ حٿ٬يس ٳ ٯه طىىحٿڄ٣ءس رخٿزيش زيش ٳ طق

حٿڄظزأس ڃخڅ حظزحء، أڃخ ڃٸيڃخص حٿ١ء ٳ لځ، ى ٳ للش ڃلڄي رن اڄخ٫پ ٫ن أر حٿلن

ٽ حٿٴؽ خځ( 3" )ن٬ڂ ٸد ٳؿيخ : " ٳ حڃو حٿڄزظخ٫ش طلپ ٿڀڄظ ڃڃظيخ؟ ٷخٽ: ٫ڀو حٿځ

. ، ىح ٳ حٿڄزظخ٫ش(4)ٿڀٸزپ حٿير، رو ف ٳ حٿي ٳ ٻظخد حٿز٪

( ىخڃ)

: 3، حٿٴٸو 3كيغ 480: 5حٿټخٳ ( 2. )208كيغ 83: 3، حظزخ 702كيغ 200: 8حٿظيذ ( 1)

. 1291كيغ 360: 3، حظزخ 605كيغ 173: 8حٿظيذ ( 3. )698كيغ 199: 8حٿظيذ 302

. )*( 347: حٿي( 4)

164

ٿو حٿـڄ٪ رن حڃش رنظيخ ٳ حٿڄڀٺ ىڅ حٿ١ء، . ٿ ٿڄىخ ٳن حٿ٬ٸي ا أڅ ز٬يخ ٳظو حٿڄظ]

ٻح رن حهظن، ٳبڅ ٣ؤ اكيحىڄخ كڃض حځ أ حٿزنض ڃئريح أ حهض ؿڄ٬خ، ٳبڅ أهؽ حٿڄ٣ئس ٿ ر٬ٸي

: ٷٿو. ىخ ٳٴ ٷ حٿظلڂ ٫ڀ حٿ١ء ط٬ڄڄو ٳ ؿه حظڄظخ٫خص ن٨أڃخ ٯ[ ڃظٿٽ كڀض أهظيخ،

انڄخ ظٸڂ ىح اح ٻخڅ حٿؽ كح أ ڃڄڀٻخ ٿ (. ٿ ٿڄىخ ٳن حٿ٬ٸي ا أڅ ز٬يخ ٳظو حٿڄظ)

حٿوخ ٿټپ ڃن حٿزخث٪ يىخ، ٳبڅ ٻخڅ ڃڄڀٹ حٿي ٳبڅ حٿٴن ريه ٻڄخ طٸيځ رخنو، ٳبح رخ٫يخ حٿلخٿش ىه ٳبڅ

اح رخ٩ حٿي حڃش حٿڄؿش حٿؽ ڃڄڀٹ ٿه ػزض ٳن حٿنټخف ٿټپ ڃن : ٳبڅ ٷپ. حٿڄظ ٻڄخ زٶ

ٷخح، ٳبڅ حٿڄٴيځ ڃنو أڅ حٿوخ ٿڀڄظ ( ٳظو حٿڄظ: )حٿزخث٪ حٿڄظ ٿڄٿ حٿؽ، ٳټڅ ٷٿو

( ٿ ٿڄىخ ٳن حٿ٬ٸي: )ٷ ٳو، څ حظؼنخء ڃن ٷٿوىح حٿڄٴيځ ى حٿڄحى : ٷڀنخ. هخش

ط٬ ٳو اٿ ڃٿ حٿ٬زي رنٴ اػزخص، ٿڄخ ٻخڅ حظؼنخء ڃىڄخ ػزص حٿوخ ٿڄىخ حٿزخث٪ رن

www.alhawzaonline.com

[email protected]

اڅ ٿو حٿـڄ٪ رن حڃش رنظيخ ٳ حٿڄڀٺ ىڅ حٿ١ء، ٻح رن حهظن، ٱ: )ٷٿو. حهظخو ٿڄىخ حٿڄظ

ٿڄخ (. ٣ؤ اكيحىڄخ كڃض حځ حٿزنض ڃئريح حهض ؿڄ٬خ، ٳبڅ أهؽ حٿڄ٣ئس ٿ ر٬ٸي ڃظٿٽ كڀض أهظيخ

ٻخڅ ؿخنذ حٿڄڀٺ ڃڀزخ ٳ حٿڄڄڀٻش حٿ١ء طخر٪ ؿخ حٿـڄ٪ رن حڃو رنظيخ ٳ حٿڄڀٺ ا ٿ ػڂ ا حٿڄخٿش

حٿٸٽ ٳ حهظن حء، ٳبڅ ٣ؤ حكيس ڃن حځ ٻح . ى ڃظلٸٸش ٳيڄخ، أڃخ حٿ١ء ٳ، ٿؿى حٿڄنخٳ

حٿزنض ڃن حهظن كڃض حه ٷ٬٤خ، ٳبڅ حځ حٿزنض أيڄخ ٣ؤ كڃض ٫ڀو حه ر٬نيخ ڃئريح، أڃخ

165

طلپ حٿڄظٻش ٫ڀ حٿٺ ا ربرخكش خكزو . ٿټپ ڃن حد حرن طڄڀٺ ڃ٣ءس حه ٣ئىخ]

ٿ أؿخ حٿڄظ ٿڃش حٿنټخف ٿڂ ټن ٿو حٿٴن، ٻح ٿ ٫ڀڂ . طلپ ٿىڄخ ريڄخ ڃ٪ حطلخى حٿزذ رخٿ٬ٸي،

ڃ٬نخه انو ڃخ ىحڃض حٿڄ٣ءس ٳ . حهظخڅ ٳبڅ ١ء اكيحىڄخ ؿذ طلڂ حه ؿڄ٬خ ٫نخ.[ ټض

ر٪ روخ كڀض حه، څ ڃڀټو لځ ٫ڀو ١ء حه ٳبح أهؽ حٿڄ٣ءس ٫نو ٿ ر٬ٸي ڃظٿٽ ٻخٽ

ٷي زٶ ٳ ٻځ حٿڄنٲ ٳ حٿظلڂ . طٿٽ حٿ٬ٸي ڄن٪ نٸپ حٿڄڀٺ، ڃظ هؿض ٫ن ڃڀټو حنظٴ حٿڄخن٪

ٿټپ ڃن حد : )ٷٿو. ٯ حٿڄئري ٳ حٿلپ رٿٺ اټخٽ، ٻح ٳ طـيخ ىنيخ، رنخ كټڄو ڃظٳ

. حٿڄٸى حڀ ٳ حٿظڄڀٺ حٿڄخٿش، حٿ١ء طخر٪ ٻخث حٿڄنخٳ٪ څ(. حرن طڄڀٺ ڃ٣ءس حه ٣ئىخ

ٷي (. طلپ حٿڄظٻش ٫ڀ حٿٺ ا ربرخكش خكزو رخٿ٬ٸي، لپ ٿىڄخ ريڄخ ڃ٪ حطلخى حٿزذ: )ٷٿو

ڃن طٸيځ طلٸٶ ٿٺ ڃظٳ، ٷي ؿځ حٿڄنٲ ىنخ رلپ حٿڄظٻش ربرخكش حٿٺ، ٿڂ ؿق ٳڄخ زٶ حكيح

ٿ أؿخ حٿڄظ ٿڃش حٿنټخف ٿڂ ټن ٿو حٿٴن ٻح ٿ ٫ڀڂ : )ٷٿو. حٿٸٿن، ٷي رنخ أڅ حق ٫يځ حٿلپ

ذ أڅ حٿڄظ اح أؿخ حٿنټخف خ حٿ٬ٸي ڃخ ٳخڃظن٪ ٳوو، ٻح ٿ ٫ڀڂ رخٿوخ ټض ٳبڅ (. ټض

. ؽ حء ٻخڅ ى حٿزخث٪ أ ٯههخه ٸ٢، نو ٳ ٫ڀ ڃخ زٶ، ٻح كټڂ ڃخٿٺ حٿ

166

ٿ ٳن ٳ ٫يس اڅ ىهپ، رپ ظزثيخ رل٠ش، أ روڄش أر٬ن ڃخ اڅ ٻخنض ڃن حص حٿل ٿڂ ]

ٿ ٳن ٳ ٫يس اڅ ىهپ، رپ ظزثيخ رل٠ش أ روڄش : )ٷٿو[ لپ ٿو ٣ئىخ ٷزپ حظزحء،. طل

ٿ ٳن ڃظ : أ(. ص حٿل ٿڂ طل، لپ ٿو ٣ئىخ ٷزپ حظزحءأر٬ن ڃخ اڅ ٻخنض ڃن ح

حڃش حٿنټخف ٿڂ ـذ ٿڃش ٫يس ٫ڀ أكي حٿٸٿن، حء ىهپ حٿؽ أځ ، رپ ـذ حظزحء ڃ٪ حٿيهٽ

خٿق رل٠ش حكيس، نو ري ڃن حٿ٬ڀڂ رزحءس حٿكڂ ڃن حٿلڄپ حٿل٠ش ٻخٳش ٳ ٿٺ ٿحش حٿلن رن

نخى ڃنخى ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ٳ حٿنخ ځ أ ٣خ أ : " ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

ٺ أڅ ٳين ڃن ٻخنض ڃؿش، ٳبڅ ٻخنض ڃن حص حٿل، أ ٳ ن (. 1" )حظزإح زخخٻڂ رل٠ش

ڃخ، ٿٺ ٫زي حٿكڄن رن أر حٿل ٯ خثش س ٿڂ طل ٳخظزحإىخ روڄش أر٬ن

ؤٿض أرخ ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٫ن حٿؿپ حٿ ظ حٿـخش حٿظ ٿڂ طزڀٮ حٿڄل اح ٷ٬يص : ٫زي حهلل ٷخٽ

اح ٷ٬يص ڃن : " ٫ن حٿڄل ڃخ ٫يطيخ، ڃخ لپ ٿڀؿپ ڃن حڃش كظ ظزثيخ ٷزپ أڅ طل؟ ٷخٽ

ك ٳ ٸريخ كظ طل ط٤ي ٳبح ٻخنض حٿـخش ٳ ن ڃن حٿڄل أ ٿڂ طل ٳ ٫يس ٿو، حٿظ ص

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿلخپ أڅ ڃظ كپ حٿل أ ڃ هڄش أر٬څ ڃخ (. 2" )طل طظزة روڄش أر٬ن ڃخ

ر٠خ ٳٸي طلٸٶ

( ىخڃ)

. 1281كيغ 357: 3، حظزخ 598كيغ 172: 8حٿظيذ ( 2. )615كيغ 176: 8حٿظيذ ( 1)

)*(

167

ٻح ٻپ ڃن ڃڀٺ أڃش رؤ ؿو ٻخڅ كځ ٫ڀو ٣ئىخ ٷزپ حظزحثيخ، ا أڅ طټڅ خثش أ كخث٠خ ٫ڀ أ ]

، څ (1)طـذ حٿ٬يس : حظزحء كپ حٿ١ء، رينو لځ ٷپ[ ٧خىح ڃن ه ك٠يخ رخٿظو،

ٿش ٫ڀ أڅ حظزحء كظڄخٽ ١ء حٿزخث٪، ٿيح ڃنخ١ حظزحء حنظٸخٽ حٿڄڄڀٻش حٿظ ؽ ٿيخ ٳبڅ حهزخ ىح

ٿ ٻخڅ حڃأس ٿڂ ـذ حظزحء، ؤط ٳ هز حرن نخڅ ٫ن أر ٫زي . ٿ أهز ر٬يځ حٿ١ء ٻخڅ أڃنخ ٷزپ

ذ ٳ أڅ ٣ؤه ڃن حٿؿش ڃنظٲ ٳ حظزحء ڃنو، ١ء حٿؽ . ڃخ يٽ ٫ڀ ٿٺ( 2)حهلل ٫ڀو حٿځ

حٿيحثڂ كٸو أڅ طـذ رو حٿ٬يس، ٿيح ـذ ڃ٪ حٿ٤ٵ ٳـذ ڃ٪ حٿٴن ى ٷ، ؤط ٳ ٻځ ٳ حٿنټخف

ٿ رڀض ن حٿؤ حٿ طٸيځ طلييه ٳ أٽ حٿټظخد، أ ٿڂ طزڀٮ ط٪ نن . حٿڄنٲ ٳ حٿ٬يس طؿق ىح

ؿش رؤ ؿو ٻخڅ كځ ٻح ٻپ ڃن ڃڀٺ أڃش ڃ: )ٷٿو. ؿخ ٣ئىخ ڃن ٯ حظزحء ٿټن ر٬ي رڀ٭ حٿظ٪

٧خىح، ڃن ه ك٠يخ -٫ڀ أ -٫ڀو ٣ئىخ ٷزپ حظزحثيخ، ا أڅ طټڅ خثش أ كخث٠خ

ٻخٿ ٳن نټخف حڃش حٿڄؿش رخٿحء ٻپ ڃن ڃڀٺ أڃش رؤ ؿو ٻخڅ ڃن ىزش، أ اع أ : أ(. رخٿظو

ه ٷزپ حظزحثيخ، ا أڅ طټڅ خثش أ كخث٠خ ڀق أ ٷ أ ٯ ٿٺ، ؿو حٿظزو طلڂ ٣ئىخ ٫ڀ

ڃٸ٫٤خ رو، ڃن : ٬ظز ٳ حظزحثيخ رل٠ش أڅ ټڅ ك٠يخ ٧خىح، أ. ٫ڀ أ

( ىخڃ)

، 601كيغ 172: 8، حٿظيذ 7كيغ 473: 5حٿټخٳ ( 2. )315: ٷخٿو حرن اى ٳ حٿحث( 1)

. )*( 1285كيغ 358: 3حظزخ

168

ه رظوىخ ٻحٻس حٿ٬يى حٿنخش ٿڀٷض، حٿڄظلس اح ؿ٬ض اٿ حٿحخص، ڃؼڀيخ حٿحؿ٬ش اٿ ...[ ]

اڅ حظزحء ٻڄخ ـذ ٫ڀ ڃن : حٽ: ٫خىس نخثيخ أٷحنيخ، حص حٿظڄ اح ٿڂ طظٸن حٿل، ٳينخ ڃزخكغ

ٿڀڄڀٺ، ڃوخٿٲ ٿٿٺ ڃن أؿء حلخد، ڃڀٺ رخٿحء، ٻح ـذ ٫ڀ ڃن ڃڀٺ ره ڃن حزخد حٿنخٷڀش

، ى ٬ٲ ٳبڅ (1)ا حرن اى ڃظنيح ٳ ٿٺ اٿ حپ، اڅ حٿن انڄخ ى ٫ڀ حٿڄظ

. حٿڄٸظ٠ ى حظٴح٭ حٿكڂ ڃؿى هٱ خ٩ حٿنذ كخپ، حكظخ١ ٳ حٿٴؽ أي ڃن ٿٺ

ٷي زٶ ٳ حٿحش ڃخ نزو ٫ڀ . ٿڄٸظ٠ ٳ كٸيخ، ٻح حٿسحٿخثش ـذ حظزحإىخ، نظٴخء ح: حٿؼخن

: حٿؼخٿغ. ٿٺ، ٿڂ ٻ حٿڄنٲ حٿس ىنخ، ٿ٬ڀو نزو رٻ حٿخثش ٫ڀ كټڄيخ ظحٻيڄخ ٳ حٿڄٸظ٠

اح ڃڀٺ حڃش كخث٠خ، حء ٻخڅ رحء أ ٯه، ٿڂ ـذ حظزحء حٻظٴ رظڀٺ حٿل٠ش، ىذ اٿ ٿٺ

ڃنيڂ حٿڄنٲ، ى حق، څ حٿ ٫ڀڂ رحءس حٿكڂ ى ( 3)، أٻؼ حلخد (2)ن ٳ حٿنيخش حٿ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ؤٿظو ٫ن ؿپ حظ ؿخش ى كخث : ٿللش حٿلڀز ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ. كخپ رٿٺ

ؿخش ى ؤٿظو ٫ن ؿپ حظ: ٳ ڃٸ٫٤ش ڄخ٫ش ٷخٽ(. 4" )اح ٣يص ٳڀڄيخ اڅ خء : " ٷخٽ

٣خڃغ أظزة

( ىخڃ)

: ، حرن كڄس ٳ حٿڀش246: 2ڃنيڂ حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد ( 3. )496: حٿنيخش( 2. )315: حٿحث( 1)

، 595كيغ 171: 8، حٿظيذ 6كيغ 473: 5حٿټخٳ ( 4. )315: 2، حٿڄلٸٶ ٳ حٿحث٪ 364

. )*( 1278كيغ 357: 3حظزخ

169

. ى ن ٳ ٿٺ( 1" ) رپ طټٴو ىه حٿل٠ش : " كڄيخ رل٠ش أه أځ طټٴو ىه حٿل٠ش؟ ٷخٽ ]...[

، ٿ٬ڄځ حڃ رخظزحء، ٳ حش ٫زي حهلل رن نخڅ ٫ن أر ٫زي (2) ري ڃن حظزحثيخ : ٷخٽ حرن اى

(. 3" )طزإىن ٳؤٿجٺ حٿنخس رؤڃحٿيڂ اڅ حٿن ظڅ حڃخء ػڂ ؤطنين ٷزپ أڅ : " حهلل ٫ڀو حٿځ،

: حٿحر٪. حٿـحد حٿڄو ڃؿى ٷي ٻنخه، حٿحش ڃ٬خش رؤٷ ڃنيخ ٳظلڄپ ٫ڀ حٿټحىش

حظزحء ٳ ڃ٪ ؿرو انڄخ ټڅ رل٠ش، كټ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ ٫ن حرن اى رؤڅ حڃش

" أڅ حظزحء ٳيخ رل٠ظن : " ش ٫ن حٿخ ٫ڀو حٿځٳ ح(. 4)حٿڄزظخ٫ش ى كخث طظزأ رٸءن

حٿڄىذ حٻظٴخء رل٠ش حكيس ٳ ڃ٪ حٿؿد، حهزخ ٳ ٿٺ ڃظٴ٠ش . ، ى ٫ڀ حظلزخد(5)

ري ٳ ىه حٿل٠ش ڃن حٿٸ٤٪ رټڅ حٿيځ ك٠خ، ٳ ټٴ حٿلټڂ رخٿل : حٿوخڃ. ٫ڀو ٻخٳش حلخد

حظنخىح اٿ ڃـى طو حٿڄأس أخځ ك٠يخ رڃخڅ ڃو، ٻڄخ ٿ حظٸص ٫خىطيخ ٳ ٧خى حٿلخٽ

٫يىح هخش ػڂ حظڄ حٿيځ، أ نض حص حٿ٬خىس ٷظيخ ٻص ٫يىىخ ٻخڅ حٿيځ ڃظڄح رلغ ط٬ڀڂ حٿل

. ٳ ڃخڅ ىڅ آه، ٳؤڃص ٫خ رظو ٿٺ حٿ٬يى رڃخڅ ڃظنيس ٳ ٿٺ اٿ حهظخىخ

( ڃىخ)

( 2. )1286كيغ 359: 3، حظزخ 606كيغ 174: 8، حٿظيذ 8كيغ 473: 5حٿټخٳ ( 1)

، 571: حٿڄوظڀٲ( 4. )759كيغ 212: 8، حٿظيذ 1346كيغ 282: 3حٿٴٸو ( 3. )315: حٿحث

. )*( 1287كيغ 359: 3حظزخ 594، كيغ 171: 8حٿظيذ ( 5. )315حٿحث

170

ڃؼڀو حٿڄزظيثش اح حظڄ ريخ حٿيځ ٳلپ ٿيخ طڄ ىص اٿ ٫خىس نخثيخ أ أٷحنيخ ٳ ڃلڀو أ ؿ٬ض ...[ ]

حٿڄظلس اح ؿ٬ض اٿ حٿحخص . اٿ حٿحخص ڃ٪ ٫يڃو، حء ٣خرٶ ٿٺ طڄ أ ٻح ٳ حٿظ ٷزڀيخ

نو حٿ٬ڀڂ رزحءس حٿكڂ، انڄخ ظلٸٶ ٿٺ ڃ٪ ٻٿٺ، ؿو ٫يځ حٻظٴخء رخٿل ٳ ىه حٿس أڅ حٿ ځ

أڃخ حٿيځ حٿ ٿڂ يٽ ىٿپ ٫ڀ ٻنو ك٠خ، انڄخ كټڂ رو ٿڀ٠س، كح . ؿى حٿل رلذ نٴ حڃ

ڃن ػڂ كټڂ . ڃن ٿځ حٿلؽ رخكظخ١ ٳ ؿڄ٪ حٿڃخڅ ٳبنو ٴي ٿٺ، ٳزٸ ڃ٬و حكظڄخٽ حٿلڄپ ٻڄخ ٻخڅ

ٳبنو ي رو ٻڅ حٿل ( ٧خىح: )ڂ ٳ حٿ٬يس رخي، اٿ ىح أخ حٿڄنٲ رٸٿوٿڀظ ك٠يخ ٯ ڃظٶ

لظڄپ . ٧خىح رنخ، ٳ٬ڀ ىح طظزة ىه ري حكي، څ حٿي ريٽ حٿل ٳڄن ٿض ڃظٸڄش حٿل

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٳو، ٻڄخ ٿ روڄش أر٬ن ڃخ اٿلخٷخ ٿيخ رڄن ك ٿيخ، لظڄپ طريخ ڃخنخ ٸ٤٪ رلٽ حٿل

ڄټن أڅ . أڀض ٫خىطيخ ٳ ي ڃؼ ٳبنيخ طظر يح، ڃ٪ حنظٴخثو روڄش أر٬ن ڃخ، ىح رؤ رو

ٻڅ حٿل رنخ ڃٸ٫٤خ رو، رپ ي رو ٻنو حؿلخ، ٿؿى ٫ڃش طيٽ ( ٧خىح: ) ي حٿڄنٲ رٸٿو

ٿٺ ٻڄخ ٳ حص حٿظڄ، ڄخ اح ٣خرٶ طڄىخ ٫ڀو ٫خ، ٳبڅ ٿٺ ى حٿڄظ٬خٱ ڃن ڃ٬ن حٿ٨خى،

ٻح حٿڄزظيثش اح ؿ٬ض اٿ ٫خىس حٿنخء . ٫يى حٿ٬خىس، أ ڃخ ؿ٬ض اٿو حٿڄظلس نلىخ ڃن حٿحخص

حٷحڅ، هخ اح طؤٻي رڄ٤خرٸش حٿظڄ ؿيو ؿى حٿ٬ڃش حٿ٫ش حٿيحٿش ٫ڀ طلٸٶ حٿل ٳ نٴ

. ٻخٱ ٳ حٿظلٸٶ حڃ، ڃؼپ ٿٺ

171

. أ كخڃ، أ ڃأس ٫ڀ أ، أ ٿ٬يٽ أهز رخظزحثيخ، أ ح٫ظٸيخ ڃ٪ ؿيپ ١ء ڃلظځ، حظزحء أٳ٠پ]

ٿ ح٫ظز ط٤ٵ حكظڄخٽ ٿٸيف ٳ ك .[ ٿ ح٫ظٸيخ ر٬ي ٣جيخ كڃض ٫ڀ ٯه، ا ر٬ي ٫يس حٿ٤ٵ

. څ ك٠خ ٳ ٯ ڃخڅ حٿ٬خىس ٯ ٻخٱ ٳ حظزحء، ٿ رءحص حٿ٬خىس، ٿټخڅ حٿيځ حٿ ڄټن أڅ ټ

ٳ ٻځ ونخ . ىح أٷ، ؤط ٳ حٿ٬يى اڅ خء حهلل حٻظٴخء ٳ حٿ٬يس رخٿظڄ ر٬خىس حٿنخء ٳينخ أٿ

أڅ ٷٽ اح ٫ٳض ىح ٳخ٫ڀڂ. حٿيي حٻظٴخء رڄخ كټڂ رټنو ك٠خ ٳ ؿڄ٪ ىه حٿڄح٪، ڃخ ٷيڃنخه أ٧ي

..(. رپ ظزثيخ رل٠ش أ روڄش أر٬ن ڃخ: )حظؼنخء ڃڄخ ٷزڀو ڃن ٷٿو..( ا أڅ طټڅ خثش: )حٿڄنٲ

أ كخث٠خ أ كخڃ، أ ڃأس، أ : )ٷٿو. لپ ٿو ٣ئىخ ٷزپ حظزحء ٻح ٻپ ڃن ڃڀٺ اٿ آهه

ٺ ٳ أنو ح٫ظح ا ( څ ه ك٠يخ رخٿظو٧خىح ځ: )ٷٿو. ٻڀو ٳ ك ا( ٿ٬يٽ أ ح٫ظٸيخ

ٻىخ ىنخ ٯ . ٿټڅ طنٸلخ ٿڀڄحى ڃن حٿل٠ش( رپ ظزثيخ رل٠ش: )أڅ كٸو أڅ ټڅ ٫ني ٷٿو

ڃظلن، نو اڅ ٻخڅ رخنخ ٿڀڄحى ڃن حٿل ٳي ح٫ظح ڃظٸزق ٳ ٯ ڃلڀو، اڅ ٻخڅ رخنخ ٿڀڄحى ڃن

رپ : )ٻٲ ٻخڅ ٳي ٴش ٿڄي ڃلٱ، ٻح ٫خڃڀو ڃلٱ يٽ ٫ڀو ٷٿو. أي ٳؤر٬ي( أ كخث٠خ: )ٷٿو

ٷي أٳخى كټڂ رٸش حٿڄظؼنخص، . ظزء ريخ رؤڅ طل ك٠ش ك٠خ ٧خىح: طٸيه( ظزثيخ رل٠ش

حظزحء أ كخڃ، أ ڃأس ٫ڀ أ، أ ٿ٬يٽ أهز رخظزحثيخ، أ ح٫ظٸيخ ڃ٪ ؿيپ ١ء ڃلظځ، : )رٸٿو

(. أٳ٠پ، ٿ ح٫ظٸيخ ر٬ي ٣جيخ كڃض ٫ڀ ٯه ا ر٬ي ٫يس حٿ٤ٵ

172

اح حظ حڃش ى كخڃپ حظزحء ٿيخ، رپ اڅ ٻخڅ حٿلڄپ ڃلظڃخ ٿڂ ٤ؤىخ كظ : حٿ: ٳينخ ڃخثپ]...[

هزخ ٻځ حلخد، ط٠٪، اڅ ٻخڅ ڃن نخ ٳلظ طڄ٠ أر٬ش أي ٫س أخځ، ٷي حهظڀٴض ٳ ٿٺ ح

اح حظ حڃش ڃن حڃأس ٳٴ ؿد : حٿؼخنش. حٿڄلپ ڃخ ٷڀنخه، ٷي ٻنخ حٿټځ ٳو ٳ ر٪ حٿلحڅ

أنو ـذ، ى حق، ٿحش حرن ( -2)أٻؼ حلخد ( 1)حهظخه حٿن : -أكيىڄخ: حظزحء ٷڅ

رؤ رؤڅ ٤ؤىخ ڃن : " حٿځ ٳ حڃش طټڅ ٿڀڄأس ٳظز٬يخ ٷخٽأر ٫ڄ ٫ن كٴ ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو

حظض ؿخش رخٿزس ڃن حڃأس ٳوزطن أنو ٿڂ ٤ؤىخ أكي، : ٿحش حس ٷخٽ(. 3" )ٯ أڅ ظزثيخ

ي أڅ ى ح أنخ ٷي ٳ٬ڀض ٿٺ ڃخ أ: " ٳٷ٬ض ٫ڀيخ ٿڂ حظزأىخ، ٳؤٿض ٫ن ٿٺ أرخ ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ ٳٸخٽ

، ٿ٬ڄځ حڃ (6)حٿؿد -حهظخه حرن اى : -حٿؼخن(. 5)، ٯ ٿٺ ڃن حهزخ (4" )أ٫ى

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ـخد رؤڅ حٿوخ . حٿخٿٴش طيٽ ٫ڀ ٿٺ( 7)رخظزحء حٿڄظنخٽ ٿس حٿنح٩، حش ٫زي حهلل رن نخڅ

. ح ٿڀٴؽ، حش حس طيي ٿوڃٸيځ حٿيس رن حلخد ڃئيس، ن٬ڂ ټه حٿ١ء ٷزڀو حكظخ١

( ىخڃ)

: 8حٿظيذ ( 3. )364: ، حرن كڄس ٳ حٿڀش245: 2ڃنيڂ حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد ( 2. )495: حٿنيخش( 1)

: 3حظزخ 609كيغ 174: 8حٿظيذ ( 4. )1293كيغ 360: 3، حظزخ 608كيغ 174

: حٿحث( 6. )1292كيغ 360: 3، حظزخ 607ع كي 174: 8حٿظيذ ( 5. )1294كيغ 361

. )*( 759كيغ 212: 8، حٿظيذ 1346كيغ 282: 3حٿٴٸو ( 7. )315

173

ٿنخ أڅ (. 1)ٿ حظ حڃش ڃن ٫يٽ أهزه رخظزحثيخ ٳٸڅ ٻخٿظ ٷزڀيخ، أؿزو حرن اى : حٿؼخٿؼش]...[

حٻظٴ حٿخ٩ ريخ ٳ ٻؼ ڃن حٿ٫خص، هخ اح أهز ٫ڄخ ريه يخىس حٿ٬يٽ ڃؼڄس ٿڀ٨ن حٿٸ، ٷي

ؤٿض أرخ ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٫ن حٿؿپ ظ : ڃخ ٳ ڃڀټو ٳـخ حٿظ٬پ ٫ڀيخ، ٿللش حرن نخڅ ٷخٽ

أٳأض اڅ حرظخ٫يخ ى ٣خى ٫ڂ خكزيخ: ٷڀض" ٬ظٿيخ يح اڅ ٻخنض ٷي ڃض : " حٿـخش ٿڂ طل ٷخٽ

ڃؼڀيخ حش ڃلڄي رن كټڂ ٫ن . حٿليغ( 2" )اڅ ٻخڅ ٫نيٹ أڃنخ ٳڄيخ : " أنو ٿڂ ٤ؤىخ ڃن ٣يص ٷخٽ

حكظؾ حرن اى حء ٫ڄځ (. 4)، حش كٴ رن حٿزوظ ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ (3)حٿ٬زي حٿخٿق

حظ حٿـخش ڃن حٿؿپ حٿڄؤڃڅ : حٿځ حڃ رخظزحء رحش ٫زي حهلل رن نخڅ ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو

ٿ رـخث أڅ طؤطيخ كظ طظزثيخ رل٠ش، ٿټن : " ٳوزن أنو ٿڂ ڄيخ ٷي ٣ڄؼض ٫نيه ٷي ٣يص ٳٸخٽ

(. 5" )ـ ٿٺ ڃخ ىڅ حٿٴؽ، اڅ حٿن ظڅ حڃخء ػڂ ؤطنين ٷزپ أڅ ظزإىن ٳؤٿجٺ حٿنخس رؤڃحٿيڂ

اح حظ حڃش ٳؤ٫ظٸيخ ؿخ ٿو حٿ٬ٸي ٫ڀيخ ٷزپ أڅ : حٿحر٬ش. حٿټحىش ؿڄ٬خ رن حهزخ ؿحرو حٿلڄپ ٫ڀ

ظزثيخ اح ٿڂ ٬ڀڂ ٻنيخ ڃ٣ءس ١ء ڃلظڃخ، حكظ رخٿ١ء حٿڄلظځ ٫ن حٿنخ ٳبنو كڃش ٿو

. ح٫ظزخ رو، ٿ ٻخنض ش ٳټٿٺ ر٤ٶ أٿ

( ىخڃ)

358: 3، حظزخ 601كيغ 172: 8، حٿظيذ 4كيغ 473: 5ٿټخٳ ح( 2. )315: حٿحث( 1)

173: 8حٿظيذ ( 4. )1288كيغ 359: 3، حظزخ 602كيغ 173: 8حٿظيذ ( 3. )1285كيغ

كيغ 212: 8، حٿظيذ 1346كيغ 282: 3حٿٴٸو ( 5. )1289كيغ 359: 3، حظزخ 603كيغ

759 )*( .

174

ٿ رء، يٿٺ ٫ڀ ٿٺ حء حؿڄخ٩ أڅ حظزحء انڄخ ( 1)أؿذ ر٬ حٿ٬خڃش حظزحء ىنخ، ..[ ].

ٷي ؿذ حظزحإىخ رخٿحء : ٸخٽ. ؼزض ؿرو ٳ حٿڄڄڀٻش، ٷي هؿض رخٿ٬ظٶ ٫ن ٻنيخ ڃڄڀٻش

اٿو، نزظيخ اٿو اٿ ٯه ٿڄخ ح٫ظٸيخ هؿض ٫ن ڃڀټو خص أؿنزش رخٿنزش : نخ نٸٽ. حپ رٸخإه

. حء ٳٸ٢ حٿلټڂ حٽ، اح أحى انخء حٿنټخف ٻخنض ٻىخ ڃن حؿنزخص حٿط ٿڂ ٬ڀڂ ٿين ١ء ڃلظځ

ٳ حٿؿپ ظ حٿـخش ٳ٬ظٸيخ ػڂ ظؿيخ، ىپ ٸ٪ : ٿڄخ حه ڃلڄي رن ڃڀڂ ٫ن أر ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ڃؼڀو (. 2" ) رؤ : " ٳبڅ ٷ٪ ٫ڀيخ؟ ٷخٽ: ٷڀض" ظزة رل٠ش : " ٽ٫ڀيخ ٷزپ أڅ ظزة كڄيخ؟ ٷخ

(. 4)، ٻح أر حٿ٬زخ حٿزٸزخٵ ٫نو ٫ڀو حٿځ (3) ٫زي رن حس ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ

ٴ٬پ، اڅ أڅ : " حٳ٠پ حظزحء ٿٸٿو ٫ڀو حٿځ ٳ حش أر حٿ٬زخ ىه، حش حرن أر ٬ٴ ٷٿو

يٽ ٫ڀ كټڂ حٿش ڃخ حه حس . أ كٸو أڅ ٴ٬پ" أڅ ٴ٬پ : " ، ڃ٬ن ٷٿو(5" )ٿڂ ٴ٬پ ٳ رؤ

، "ن٬ڂ : " ٫ن ؿپ أ٫ظٶ ش، أٿو أڅ ظؿيخ ر ٫يس؟ ٷخٽ -أرخ ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ -ؤٿظو ٬ن : ٷخٽ

. ، ڃؼڀو حٿلن ٫نو ٫ڀو حٿځ(6)" كظ ط٬ظٸي رؼػش أي : " ٳه؟ ٷخٽ: ٷڀض

( ىخڃ)

: 8حٿظيذ ( 2. )176: 9، حٿف حٿټز ڃ٬و 175: 9حٿڄن رن ٷيحڃش : ٷخٿو حٿخٳ٬ أكڄي حٿن٨( 1)

: 3، حظزخ 613كيغ 175: 8حٿظيذ ( 3. )1295كيغ 361: 3، حظزخ 612كيغ 175

: 8حٿظيذ ( 5. )1297كيغ 361: 3، حظزخ 614كيغ 175: 8حٿظيذ ( 4. )1296كيغ 361

: 8حٿظيذ ( 7. )611كيغ 175: 8حٿظيذ ( 6. )1280كيغ 357: 3حظزخ 597كيغ 171

. )*( 610كيغ 175

175

أنيخ ٯخٿزخ طټڅ ذ أڅ حٿؼػش حي انڄخ طټٴ ڃ٪ ط٬ حٷحء، أ أنيخ ٻنخش ٫ن حٷحء ا ]...[

ح٫ڀڂ أنو ٿ ٫ڀڂ أڅ حڃش حٿڄزظخ٫ش (. ٫يس حٿ٤ٵ: )ٳ أٷپ ڃن ػػش أي، ىح ى حٿڄحى ڃن ٷٽ حٿڄنٲ

ڃ٣ءس ١ءح ڃلظڃخ ڃن نل ؽ ٳن نټخكو، أ ڃن حٿڄٿ ٳؤ٫ظٸيخ ٿڂ ـ ٿو طـيخ ا ر٬ي حظزحء

ځ حظلزخد حظزحء رل٠ش ڃ٪ ؿيپ حٿ١ء، ٳڀ أڅ طټٴ ڃ٪ طټٴ حٿل٠ش، څ ٳ حش ڃلڄي رن ڃپ

ٳبڅ حٿ ڃنيخ ٸن رحءس حٿكڂ، كظڄخٽ حٿ١ء، څ ٿٺ ٻخٱ ٷزپ . حٿ٬ڀڂ رو ٿڂ ټن ظلزخريخ ڃ٬ن

: حٽ: ٳ٫خڅ. حٿ٬ظٶ ٳټح ر٬يه ٫ڄ رخظلخد، ؤط ٳ ٻځ حٿڄنٲ ٳ رخد حٿ٬يى ڃخ يٽ ٫ڀ ٿٺ

حظ حڃش يىخ أ ٫نن أ ڃـزد، ٳٴ ٻنيخ ٻؤڃش حٿڄأس ٳ ٸ١ حظزحء ٷٽ ٿڀن ٿ

ڃت اٿ ٿٺ . ، ڃت اٿو أڅ حٿن ىحٿش ٫ڀ أڅ ڃيح حظزحء اڃټخڅ ١ء حٿزخث٪ ؿىح ٫يڃخ(1)

٣خى، ػڂ ٫ڂ خكزيخ أنو ٿڂ أٳأض اڅ حرظخ٫يخ ى: ٷٿو ٫ڀو حٿځ ٳ للش حرن نخڅ ٷي ٷخٽ ٿو

أڃخ . ٳبنو ٿڂ يٽ ٫ڀ أڅ حٿڄن٨ اٿو ٫يځ ١ء حٿزخث٪( 2" )اڅ ٻخڅ ٫نيٹ أڃنخ ٳڄيخ : " ٤ؤىخ ڃن ٣يص

حكظڄخٽ ١ء ٯه ٳخنظٴخإه ټٴ ٳو أخٿش حٿ٬يځ، ذ ٳ حنظٴخء حٿ١ء ٫ن حٿ٬نن حٿڄـزد ٻح

ڃش حٿڄزظخ٫ش، ٳبڅ ٻخڅ حٿزخث٪ ٷي ٣ؤىخ ٳ ري ڃن ٿ أحى طؾ ح: حٿؼخن. حٿ

( ىخڃ)

358: 3، حظزخ 601كيغ 172: 8، حٿظيذ 4كيغ 473: 5حٿټخٳ ( 2. )286: 5حٿڄز١ ( 1)

. )*( 1285كيغ

176

څ ٿڂ ټن حظزحء، ا.[ ـ حرظخ٩ حص ححؽ ڃن أىپ حٿلد رنخطيڂ، ڃخ زو أىپ حٿ٠ٽ ڃنيڂ]

٣ئىخ ڃ٬ڀڃخ ٳخٿڄظـو حٿـح ريڅ حظزحء طڄټخ رؤخٿش حٿزحءس څ حظزحء طخر٪ نظٸخٽ حٿڄڀٺ ى

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ڃنظٲ ىنخ، څ حٿڄظ اح ح٫ظٸيخ ؿخ أڅ ؿيخ ٯه ر حظزحء ٳٸزپ حٿ٬ظٶ ٻٿٺ، ظحء حٿلخٿن ٳ

رپ حٿيهٽ ٳ ىه حٿس حكظڄپ ؿح ١ء حٿزخث٪ اخىخ ر ٳبڅ ٣ڀٸيخ حٿؽ ٵ. حنظٴخء حٿڄٸظ٠ ٿظزحء

ـ حرظخ٩ حص ححؽ ڃن أىپ : )ٷٿو. حظزحء، ٿٸ٣و رخٿظؾ، حنظٴخء ٯه رخٿ٤ٵ ٷزپ حٿڄ

هٱ رن ٫ڀڄخثنخ ٳ أنو ـ ٿڀڄڀڂ أڅ ظ حٿڄأس (. حٿلد رنخطيڂ، ڃخ زو أىپ حٿ٠ٽ ڃنيڂ

ڃؿش ڃن أىپ حٿلد ٿ ڃن ؿيخ، ٻح ـ أڅ ظ رنخطيڂ أرنخءىڂ ٳڅ ڃڀټخ ٿو اڅ ٻخڅ حٽ

أڅ أىپ : ؿيو. حٿزخث٪ حد نله، ظطذ ٫ڀ ىح حٿڄڀٺ أكټخڃو حٿظ ڃن ؿڄڀظيخ ١ء حٿـخش رڄڀٺ حٿڄن

ٻخڅ آٻي ٳ ػزص حٿڄڀٺ، ن٬ڂ ٳ س حٿلد ٳ ٿڀڄڀڄن ڄڀټڅ رڄـى حظء ٫ڀيڂ، ٳبح ط٢ حٿز٪

ر٪ حٿٸذ ٷزو حٿ كٸو أڅ ن٬ظٶ ٫ڀو اټخٽ طٸيځ ٻه ٳ حٿز٪، نٸلو حٿڄنٲ رٱ حٿز٪ اٿ

ؤٿض أرخ ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٫ن : ٫زي حهلل حٿڀلخځ ٷخٽ. حظنٸخ ٳ ڀلٸو أكټخڃو ڃن ٣ٱ حٿڄظ

(. 1" ) رؤ : " أىپ حٿٹ ظوىخ، ٷخٽ حٿؿپ ظ أڃش حٿؿپ ڃن

( ىخڃ)

. )*( 280كيغ 83: 3، حظزخ 702كيغ 200: 8حٿظيذ ( 1)

177

ٻح ـ حرظخ٩ ڃخ زو أىپ حٿ٠ٽ ڃن أىپ حٿلد اڅ ٻخڅ ؿڄ٪ ٿٺ أ ر٠٬و ٿڃخځ ٫ڀو ]...[

( 1)څ ٳ ٿٺ ڃن أثڄش حٿيي ٫ڀيڂ حٿځ ڃظحطس لپ حٿ١ء ٯه ريح حٿحء، حهزخ رخ. حٿځ

. ٷي زٶ رخڅ ىح ٳ حٿوڄ

( ىخڃ)

. )*( 281كيغ 83: 3، حظزخ 705 -702كيغ 200: 8حٿظيذ ( 1)

178

ٻڅ حٿڄلڀپ ڃخٿټخ ٿڀٷزش، ؿخث حٿظٱ، : ـ ارخكش حڃش ٿڀ ر١: ڃڀٺ حٿڄنٴ٬ش: حٿڄ٤ڀذ حٿؼخن]

ـ . ٳڀ أرخف حٿڄڀڄش ٿڀټخٳ ٿڂ طلپ، ٻح حٿڄئڃنش ٿڀڄوخٿٲ. ٻڅ حڃش ڃزخكش رخٿنزش اٿ ڃن كڀڀض ٫ڀو

: ٷٿو[ ٿ ٻخنض حص ر٬پ أ ٫يس ٿڂ لپ طلڀڀيخ. حٿ٬ټ، ا حٿػنش ٫ڀ حٿڄڀڂ، حٿنخزش ٫ڀ حٿڄئڃن

ٻڅ حٿڄلڀپ ڃخٿټخ ٿڀٷزش، ؿخث حٿظٱ، : ١ـ ارخكش حڃش ٿڀ ر: ڃڀٺ حٿڄنٴ٬ش: حٿڄ٤ڀذ حٿؼخن)

ٻڅ حڃش ڃزخكش رخٿنزش اٿ ڃن كڀڀض ٫ڀو، ٳڀ أرخف حٿڄڀڄش ٿڀټخٳ ٿڂ طلپ، ٻح حٿڄئڃنش ٿڀڄوخٿٲ، ـ

ىح ى (. حٿ٬ټ، ا حٿػنش ٫ڀ حٿڄڀڂ، حٿنخزش ٫ڀ حٿڄئڃن، ٿ ٻخنض حص ر٬پ أ ٫يس ٿڂ لپ طلڀڀيخ

ڃن ٷڄ حٿنټخف رخٿڄڀٺ، ى ڃڀٺ حٿڄنٴ٬ش، ٿٺ طلڀپ حٿڄٿ ١ء أڃظو ٿه، ٳ كټڄو حٿٸڂ حٿؼخڅ

طلڀپ ڃٸيڃخص حٿ١ء، حٿڄي رن ٫ڀڄخثنخ كپ ٿٺ، ٷي طحطص رو حهزخ ٫ن أىپ حٿزض ٫ڀيڂ حٿځ

ٷ نخىح ٿز٬ ( 3)، حرن اى (2)نٸپ حٿن ٳ حٿڄز١ . ٫ڀ ؿو زپ اٿ انټخه( 1)

ى ظنخٽ ڃڀٺ حٿڄنٴ٬ش ٻڄخ ( 4(*)أڃخ ڃڀټض أڄخنټڂ: *)ٿنخ ٫ڄځ ٷٿو ط٬خٿ. حلخد رخٿڄن٪

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

: 3، حظزخ 1064 -1052كيغ 241: 7رخد حٿؿپ لپ ؿخظو هو، حٿظيذ 468: 5حٿټخٳ ( 1)

. )*( 3 :حٿنخء( 4. )313: حٿحث( 3. )74: 3( 2. )89رخد 135

179

نخ . ٿ ٻخڅ ىح حٿ٬ڄځ كٸخ ٿـخ ىح حٿ١ء رټپ ٣ٶ ڃؼڄ ٿڄڀٺ حٿڄنٴ٬ش: ٸخٽ. ظنخٽ ڃڀٺ حٿٷزش]...[

-رلغ ظطذ ٫ڀو كپ حٿ١ء - ٺ أڅ ڃنٴ٬ش حٿز٠٪ ٿض ٫ڀ نيؾ خث حٿڄنخٳ٪، ٳ ري ٿظڄڀټيخ : نٸٽ

ٽ حٿزض ٫ڀيڂ حٿځ، ىڂ ڃ٬خىڅ حٿ٬ڀڂ كٴ٨ش حٿ٩، ٷي نيـح ڃن ٷخنڅ ڃظٴخى ڃن حٿ٩ رخٿظڀٸ ٫ن أه

حٿنش ٻخٳڀش . ٿٿٺ نيـخ ٳـذ حٷظخ ٫ڀو، ٳټڅ حٿلـش ٳ حش طنخٽ ٫ڄڃيخ ٿڄڀٺ حٿڄنٴ٬ش ٳ حٿـڄڀش

ؤٿظو ٫ن ؿپ لپ هو ٳؽ: رزخڅ ٿٺ ٫ڀ ؿيو، حش ڃلڄي رن ڃڀڂ ٫ن أكيىڄخ ٫ڀيڄخ حٿځ ٷخٽ

ؤٿض أرخ ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٫ن : للش أر ر ٷخٽ(. 1" )ى كٽ ڃخ أكپ ڃنيخ : " ؿخظو، ٷخٽ

انڄخ لپ ٿو ڃخ أكڀض ٿو : " أٳلپ ٿو ػڄنخ؟ ٷخٽ: ، ٷڀض"ى ٿو كٽ : " حڃأس أكڀض رنيخ ٳؽ ؿخظيخ، ٷخٽ

كن ٫ڀو حٿځ ٫ن حڃأس أكڀض ٿ ؿخظيخ ؤٿض أرخ حٽ: للش ڃلڄي رن اڄخ٫پ رن ر٪ ٷخٽ(. 2" )

حكظؾ (. 3" )ٻٲ ٿٺ رڄخ ٳ ٷڀزيخ ٳبڅ ٫ڀڄض أنيخ طڄف ٳ : " ٳبنيخ ٻخنض طڄف، ٳٸخٽ: ٷڀض" ٿٺ ٿٺ : " ٳٸخٽ

، ىح هخؽ ٫ن ڃڄ ححؽ (4(*)ٳڄن حرظ حء ٿٺ ٳؤٿجٺ ىڂ حٿ٬خىڅ: *)حٿڄخن٪ ر٬ڄځ ٷٿو ط٬خٿ

ؤٿظو ٫ن حٿؿپ لپ ٳؽ : ٿللش حٿلن رن ٫ڀ رن ٸ٤ن ٷخٽ. طلض حٿ٬يحڅحٿڄڄڀٻخص ٳيهپ

ؿخظو

( ىخڃ)

، 6كيغ 468: 5حٿټخٳ ( 2. )485كيغ 135: 3، حظزخ 1052كيغ 241: 7حٿظيذ ( 1)

، حٿظيذ8كيغ 469: 5حٿټخٳ ( 3. )1489كيغ 136: 3، حظزخ 1056كيغ 242: 7حٿظيذ

. )*( 7: حٿڄئڃنڅ( 4. )491كيغ 136: 3، حظزخ 1058كيغ 242: 7

180

: ٳ حٿڄأس طٸٽ ٿؿيخ: حش ٫ڄخ حٿخرخ٣ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ( 1" ) أكذ ٿٺ : " ٷخٽ]...[

ٽ ڃڀٺ حٿڄن ٷي رنخ ڄ: ؿحرو(. 2" ) لپ ٿو ٳؿيخ ا أڅ طز٬و أ طيزو ٿو : " ؿخظ ٿٺ، ٷخٽ

حٿڄظنخ٩ ٳڀڂ يهپ طلض حٿ٬يحڅ، حٿحش حٿ ڃٸ٫٤ش طيٽ ٫ڀ حٿڄن٪، حٿؼخنش ڃ٪ ٬ٲ نيىخ

ا أڅ طز٬و : )حٿلـش ٳ ٷٿو: ٳبڅ ٷپ. ىٿش ٿيخ ٫ڀ ڃلپ حٿنح٩، څ حٿڄئٽ ٫نو هخٽ ڃن ش حٿظلڀپ

حٿل ڃ٤ڀٸخ، ٳبڅ ٣ٶ حٿڄڀٺ نل ٳ حٿز٪ حٿيزش ٷ٬٤خ، ٺ أنو حى ڃن ٿٺ : ٷڀنخ(. أ طيزو ٿو

ري ڃن ٣ٶ ڃڄڀٺ، ى ڃٴٸى ٳ : رپ حٿڄحى حٿل رخخٳش اٿ حٿڄئٽ ٫نو، ٳټؤنو ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

ح ٻڅ حٿڄلڀپ ڃخٿټخ ٿڀٷزش ح٫ظذ: حٽ حٿؼخن: اح طٸ ٿٺ ٳڀيه حرخكش ١ أر٬ش. حٿڄئٽ ٫نو

ىپ ٸ٪ ٯخ، أځ نٴ ڃ٪ اؿخس حٿڄخٿٺ؟ ٳو ؿيخڅ، ز٬ي . رظلڀپ ٯ حٿڄخٿٺ ٿظلڂ ڃخٽ حٿ ر انو

ٳ٬ڀ حٽ نٴ ڃ٬يخ ٻڄخ ٳ ٯه ڃن ٫ٸى حنټلش، روٱ . حرظنخإىڄخ ٫ڀ ٻڅ حٿظلڀپ ٫ٸيح أ ارخكش

ن٬ڂ ٿ ٻخڅ ٯ حٿڄخٿٺ ٻ ٿو ح٫ظز طلڀڀو، نو . ٿڄخٿٺحٿؼخن، نظٴخء حٿيٿپ ٫ڀ ح٫ظزخ حرخكش ڃن ٯ ح

ىپ ٬ظز طلڀپ حٿٿ ڃ٪ حٿز٤ش، ٻڄخ ٿ هخٱ ٫ڀ أڃش حٿ٤ٴپ حٿنخ ٿڂ ؿي حٯذ ٳ . ٳ٬پ يهڀو حٿنخرش

www.alhawzaonline.com

[email protected]

نټخكيخ، أ ٻخڅ ڃنخٳخ ٿويڃش حٿ٤ٴپ؟ حٿ٨خى ن٬ڂ ڃ٪ حكظڄخٽ حٿڄن٪، نو حطٱ ڃل، ٳ ري ڃن ٻڅ حٿڄخٿٺ

ؿخث حٿظٱ ٿٸ٪ طلڀڀو ڃ٬ظزح، ٳ ح٫ظزخ

( ىخڃ)

، 1061كيغ 243: 7حٿظيذ ( 2. )492كيغ 137: 3، حظزخ 1059كيغ 243: 7حٿظيذ ( 1)

. )*( 494كيغ 137: 3حظزخ

181

٫ڀيڄخ ٳ حٿظٳخص رظلڀپ حٿز حٿڄـنڅ ٿڀلـ ٫ڀيڄخ ڃ٤ڀٸخ، حٿٴو حٿڄٴڀ ٿڀلـ ]...[

ٻڅ حڃش ڃزخكش رخٿنزش اٿ ڃن كڀض ٫ڀو، ٷي زٶ ڃ٬ٳش حٿڄلڃخص رخٿنذ : حٿؼخٿغ. حٿڄظ٬ڀٸش رخڃحٽ

ه حٿڄنٲ رخٿٻ ڃن ٷي وٴ كټڄو، ٳڄن ٿٺ . حٿخ٩ حٿڄخىس ٯ ٿٺ ٳ كخؿش اٿ ا٫خىطيخ

ٳخٷخ، ىثپ حٿڄن٪ ٳ حٿټظخد حٿنش ٻؼس، ٷي زٶ ؿڄڀش حٿڄڀڄش ٳبنيخ طلپ ٫ڀ حٿټخٳ رـڄ٪ أنح٫و حص

ٷي طٸيځ . ڃنيخ، ڃن ٿٺ حٿڄئڃنش ٳبنيخ طلپ ٫ڀ حٿڄوخٿٲ رـڄ٪ أنح٫و ٫ڀ حٿڄوظخ رن ڃلٸٸ حلخد

، ٿؿڄخ٩ (1)حٿ٬خٳش ط٪ ا ٫ني ٫خٱ : " ؿڄڀش ڃن حهزخ حٿيحٿش ٫ڀ ٿٺ، ڃؼپ ٷٿو ٫ڀو حٿځ

ٿڄٻذ، ٳبڅ ٻپ ڃن ڃن٪ طؾ حٿڄوخٿٲ ڃن٪ ڃن طلڀپ حٿڄئڃنش ٿو، ڃن ٳ، ٷي رنخ حٿڄن٪ ڃن طـو ح

أڃخ حٿ٬ټ ى طلڀپ حٿټخٳس ٿڀڄڀڂ حٿڄوخٿٴش ٿڀڄئڃن ٳبنو ؿخث، څ . خرٸخ، ٳؼزض حٿڄن٪ ىنخ رلټڂ حؿڄخ٩

ظؼن ڃن حٿټخٳس ا حٿػنش، ٿڄخ طٸيځ ڃن . يڄخىح ٳ حٿلٸٸش حؿ٪ اٿ ڃڀٺ حٿڄن، ى ؿخث رخٿنزش اٽ

حٿيثپ حٿيحٿش ٫ڀ حٿڄن٪ ڃن ٣جيخ رخٿڄڀٺ، ظؼن ڃن حٿڄوخٿٴش ا حٿنخزش حٿڄ٬ڀنش ر٬يحس أىپ حٿزض ٫ڀيڂ

ىڂ ، ؼزض ڃن ؿد ڃـخنزض(2" )أڅ حٿنخذ ڃن حٿيى حٿنحن : " حٿځ ٳبنيخ ٻخٿټخٳس، ٷي ى

ڃن حٿڄلڃخص حص حٿز٬پ حص حٿ٬يس ٷ٬٤خ ٳ طلپ . حٿظڀذ ٳ ڃزخ٫يطيڂ ڃخ ڄظن٪ ڃ٬و كپ حٿ١ء

. رخٿظلڀپ، ٳٵ ٳ حٿ٬يس رن أڅ طټڅ رخثنش أ ؿ٬ش

( ىخڃ)

. )*( 292: ، ٫ڀپ حٿحث٪16كيغ 351: 5حٿټخٳ ( 2. )11كيغ 350: 5حٿټخٳ ( 1)

182

. حٿظلڀپ، ڃؼپ أكڀڀض ٿٺ ٣ؤىخ، أ ؿ٬ڀظٺ ٳ كپ ڃن ٣جيخ، حٷد اٿلخٵ حرخكش روحٿش ى ٿٴ٦ ]

.[ طظزخف رخٿ٬خش، رخؿخس، رز٪ ڃنٴ٬ش حٿز٠٪. أنض ٿٺ، أ ٯض، أ ڃڀټض ٳټٿٺ: ٿ ٷخٽ

ٯ ڃ٬ڀځ ؿخ اڅ ٫ڀڂ اڅ ٻخڅ حظزحء ٫ن ١ء ڃلظڄپ: ىپ ـ اكٿيخ ڃيس حظزحء؟ نز أڅ ٸخٽ

: ٷٿو. حٿ١ء، ٳبڅ ؿنخ ڃخ حٿ١ء ڃن حظڄظخ٫خص ٳخٷظ ٫ڀ طلڀپ ڃخ حه كپ، ا ٳ

. أكڀڀض ٿٺ ٣ؤىخ، أ ؿ٬ڀظٺ ٳ كپ ڃن ٣جيخ، حٷد اٿلخٵ حرخكش رو: ى ٿٴ٦ حٿظلڀپ، ڃؼپ: حٿش)

(. ظزخف رخٿ٬خش، رخؿخس، رز٪ ڃنٴ٬ش حٿز٠٪أنض، أ ٯض، أ ڃڀټض ٳټٿٺ، : ٿ ٷخٽ

حٿش، هٱ ٳ ح٫ظزخىخ، څ حٿٴؽ ټٴ ٳ كڀيخ ڃـى حٿظح أ ٿٴ٦ : حٿ١ حٿحر٪

، (1)حطٴٶ، رپ ري ڃن ش ڃظڀٸخس ڃن حٿ٩، ٷي حؿڄ٬ح ٫ڀ ح٫ظزخ ٿٴ٦ حٿظلڀپ، رو ىص حٿن

أنض ٳ : ٻح ڃٸيڃخص حٿ١ء ٻخٿظٸزپ، ټٴ. ٿٺ ١ء ٳنش، أ ؿ٬ڀظٺ ٳ كپ ڃن ٣جيخ حكڀڀض: ٳٸٽ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ڃنيڂ حٿن ٳ حٿنيخش -ٳخٻؼ . كپ ڃن ٣جيخ، ٿ٬يځ ٻنو لخ ٳ حنخء، حهظڀٴح ٳ ٿٴ٦ حرخكش

، (4)، حرن ىس (3)حطزخ٫و، حٿڄط٠ ( 2)

( ىخڃ)

: حنظخ( 3. )496: حٿنيخش( 2. )1063 -1052كيغ 241: 7، حٿظيذ 468: 5حٿټخٳ : حٿن٨( 1)

. )*( 550(: ڄن حٿـحڃ٪ حٿٴٸيش)حٿنش ( 4. )118

183

٫ڀ أنو ٴي حٿلپ ٷٳخ ڃ٪ ٧خى حٿن ڃح٫خس حكظخ١، ٳبڅ حڃ -حٿڄنٲ ٳ حخى ]...[

اٿ ( 3)، نـڂ حٿين (2)، حرن اى (1)ىذ ٳ حٿڄز١ . ٫يحهٳ حٿٴؽ يي، طڄټخ رخپ ٳڄخ

ؿح ٿٴ٦ حرخكش، ى ڃٸد حٿڄنٲ ظحٹ حرخكش حٿظلڀپ ٳ حٿڄ٬ن، ـ اٷخڃش ٻپ ڃن حٿڄظحىٳن

حٻؼ : نخ نٸٽ. ٳ٬ڀ ىح ټٴ ٿٴ٦ حٿ٬خش، ٿظحٹ ٳ حٿڄ٬ن: ٸخٽ. ڃٸخځ حه ٻڄخ رن ٳ حٽ

: " حش أر حٿ٬زخ حٿزٸزخٵ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ، كغ ؤٿو ٫ن ٫خش حٿٴؽ ٳٸخٽ. ٫ڀ أنو ټٴ

ن ٳ حٿڄن٪، حق ( 4" )ٿټن رؤ رؤڅ لپ حٿؿپ ؿخظو هو : " ػڂ ڃټغ ٷڀ ٷخٽ" كحځ

س حٿ٬زخىس، ٻؼ ڃن أكټخڃو طٷٴش حكظخ١ ٳو ڄن٪ حٻظٴخء رخٿڄحىٱ ڃ٤ڀٸخ، ٳبڅ ٳ حٿنټخف خثذ. حٽ

أنض ٿٺ ٳ ٣جيخ، أ ٯظو ٿٺ، أ ڃڀټظٺ اخه ٳ٬ني حٿڄنٲ أنو ٻخرخكش ٳ : ٿ ٷخٽ. ڃن أىڂ حٿڄ٤خٿذ

اڅ : ڀڃو أڅ ټڅ ٿٴ٦ حٿيزش ٻٿٺ، څ ىزض ڃڀټض رڄ٬ن حكي، ا أڅ ٸخٽ. اٳخىس حٿلپ، نيخ رڄ٬نخىخ

حق حٿڄن٪ . طظ٬ڀٶ رڄخ ح٫خڅ، روٱ حٿظڄڀٺ ٳبنو ٷي ظ٬ڀٶ رخٿڄنخٳ٪ ٻڄخ زٶ ٳ حؿخس حٿيزش

. ٳ حٿـڄ٪ حٷظخح ٫ڀ ڃ٪ حٿٸن

( ىخڃ)

، حٿظيذ 16كيغ 470: 5حٿټخٳ ( 4. )316: 2حٿحث٪ ( 3. )314: حٿحث( 2. )57: 3حٿڄز١ ( 1)

. )*( 505كيغ 140: 3، حظزخ 1063كيغ 244: 7

184

ٿ . أكڀڀض ٿٺ ٣ؤىخ ق: ئٻپ حٿټخڅ ػخٿؼخ، أ أكيىڄخ حه ٳ حٿش، ٳڀ رخح ٳٸخٽ ٻپ ڃنيڄخ]

ٻح اؿخس . أڃخ ر٪ ڃنٴ٬ش حٿز٠٪ ٳبنو رخ٣پ ٷ٬٤خ، څ حٿز٪ ظ٬ڀٶ رخٿڄنخٳ٪[ أكڀڀض كظ ٳبټخٽ،: ٷخٽ

٩ ٿض ٻخث حٿڄنخٳ٪ طلپ رؤ زذ حطٴٶ، رپ كڀيخ ڃن١ رخٿزذ حٿڄظٴخى ڃن حڃش ٿڀ١ء، څ ڃنخٳ٪ حٿز

ٻپ حٿټخڅ ػخٿؼخ أ أكيىڄخ : )ٷٿو. حٿ٩ روو، ـ ط٬يو، ٿ ىح ڃڄخ ى رو حٿ٩

حكڀڀض ٿٺ ١ء كظ : حكڀڀض ٿٺ ٣ؤىخ ق، ٿ ٷخٽ: حه ٳ حٿش، ٳڀ رخح ٳٸخٽ ٻپ ڃنيڄخ

ڃخ زٶ ى رخڅ طلڀپ حڃش ڃن حٿڄخٿٺ حٿحكي، ىح رخڅ طلڀڀيخ اح ٻخنض ڃظٻش، ٳبڅ ٻ ػخٿؼخ (. ټخٽٳب

ٻح ٿ ٻپ أكيىڄخ حه، ٸيف ٻڅ طٱ أكيىڄخ . لض ڃنو حٿش ٷ٬٤خ ٻڄخ ق ڃنو طـيخ

ٿ . رخٿڀٴ٦ حٿڄ٬ظز أػ ٿڀزذ ٫ن نٴو رخخٿش ٫ن حه رخٿٻخٿش، څ ح٫ظزخ رٷ٩ حٿش

حكڀڀض ٿٺ ١ء ىخ ٯ ڃٸي رظلڀپ ر٠٬يخ ق أ٠خ، ٿي : أٷ٬خىخ ڃ٬خ ڃزخس، رؤڅ ٷخٽ ٻپ ڃنيڄخ

ٿڄخ ٿڂ ڄڀٺ ٻپ حكي ڃنيڄخ ا ر٠٬يخ ؿذ أڅ ط٬ظز حٿش ڃنو : ٳبڅ ٷپ. حٿش حٿڄ٬ظزس ڃن ٻپ ڃنيڄخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿڄلڀپ انڄخ ى حٿ١ء ى أڃ حكي ٸزپ : ٷڀنخ. ٩ طلڀپ ڃخ ٫يحىخ ڃنوا اح أكپ كظو هخش، ڃظنخ

حٿظـثش ظ كپ ر٠٬و كڃش ر٠٬و، انڄخ لپ ڃـڄ٫و رظلڀڀيڄخ، ٳظلڀپ أكيىڄخ اخه ؿء حٿزذ،

حكڀڀض ٿٺ : اڅ ٷخٽ أكيىڄخ أ ٻىڄخ. ٳبڅ أكه ىٳ٬ش أ طٸيځ أكيىڄخ ٻخڅ ٻپ ڃنيڄخ ڃ٬ظزح حٷ٬خ حٿڄٷ٪

كظ ٳٴ لش ٿٺ اٳخىطو حٿلپ

185

ڃن أڅ طٱ ٻپ حكي ڃنيڄخ انڄخ ى ٳ كظو، كظ : اټخٽ نؤ.[ ىپ ى ٫ٸي أ طڄڀٺ ڃنٴ٬ش؟ هٱ]

اح أكپ ١ء ىخ ٳبنڄخ نٱ ٿٺ اٿ كظو، ڃظنخ٩ اكٿو ١ء ڃخ حىخ، ٳبح ف رظلڀڀيخ هخش ٻخڅ

حكٽ ٿ ٿلش ٻپ حكي ڃنيڄخ، رپ ٿڀ١ء ى أڃ حكي ظز٬ ٳو ٻڄخ ڃن أڅ. أٿ رخٿلش

ٷيڃنخه، كڀو انڄخ ټڅ رظلڀڀيڄخ اخه، ٳ أػ ٿظلڀپ حٿلش، ٻڄخ أڅ ٿټپ حكي ڃنيڄخ اح أحى نټخكيخ ـ

طظ٬ڀٶ رڄـڄ٫يخ ىڅ أڅ ٸظ ٫ڀ انټخف كظو، څ ٫ٷش حٿؿش حٿڄؼڄس ظلٸخٵ ڃنخٳ٪ حٿز٠٪ انڄخ

اح طٸ . څ حظٴخىس كپ حٿٴؽ رخٿ٬ٸي أڃ طٷٴ، ٳ ظـخ ٳو ڃ٪ حٿٸن، ىح أق. حر٬خ

ٿٺ، ٳبڅ ح٫ظزنخ حٿٸزٽ ٳ حٿظلڀپ ٳ ري ڃن حٿٸزٽ ڃطن رخ٫ظزخ طلڀپ ٻپ ڃن حٿټن، أ ٷزٽ حٿٻپ

ٿڄخ ٻخڅ كپ حٿٴؽ ڃنلح ٳ حٿ٬ٸي حٿڄڀٺ رن (. ٹ ڃنٴ٬ش؟ هٱىپ ى ٫ٸي أ طڄڀ: )ٷٿو. ٫نو ڃطن

ٻڄخ ٷيڃنخه، ٻخڅ حٿٸٽ رلپ حڃش رخٿظلڀپ ى حٿٸٽ حٿڄ٬ظز ٫ني حلخد، رپ ى ڃىذ ( 1)حٿٸآڅ

حٿڄحى رټنو ٫ٸيح ٻنو ٫ٸي نټخف، څ ٻنو طڄڀٺ ڃنٴ٬ش . حلخد، ؿذ أڅ ټڅ هخؿخ ٫ن حڃن

حٿوٱ حٿ ٻه حٿڄنٲ ى ڃخ نٸڀو حرن . نخٳ ٻنو ڃن ؿڄڀش حٿ٬ٸى، ٳظ٬ن أڅ حى ٻنو ٫ٸي نټخف

اڅ طلڀپ حٿڄخٿٺ ؿخظو ر ٫ٸي، حٿظلڀپ حرخكش : ، ٳبنو نٸپ ٫ن حٿڄط٠ ٳ حنظخ(2)اى

٫زخس

( ىخڃ)

. )*( 313: حٿحث( 2. )25 3: حٿنخء( 1)

186

ٯىڄخ ڃن حٿڄوش أنو طڄڀٺ ڃنٴ٬ش ڃ٪ رٸخء ( 2)نٸپ ٫ن حٿزخٷن حٻؼن ٻخٿون (. 1)٫نو [ ]...

اڅ : ٷذ ڃن ىح، ٳبنو ٿڄخ ٻ حهظٱ حلخد ٷخٽ( 3)ٻځ حٿن ٳ حٿڄز١ : حپ، حهظخ حٿؼخن

انو : ٳ٬ش ڃ٪ رٸخء حپ، ٷحه ٷخٽى طڄڀٺ ڃن: ڃنيڂ ڃن ٷخٽ. انو ٫ٸي حٿظلڀپ ٫زخس ٫نو: ڃنيڂ ڃن ٷخٽ

ؿپ ىح لظخؽ اٿ أڅ طټڅ حٿڄيس ڃ٬ڀڃش، ڃٸظ٠ ىح أنو : ـ ڃـ حټخڅ حٿيح ا٫ڄخىخ، ٷخٽ

لپ ٿو ڃنيخ ڃٸيح ڃخ لڀڀو ڃخٿټيخ، اڅ ڃخ ٳڃخ اڅ يح ٳيح : ٷخٽ ٳ حٿنيخش. ٴظٸ اٿ ط٬ن حٿڄيس

، ٳخٷخ (5)حهظخ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ حٿـح ر ڃيس . ٿڂ ٻ كټڂ ح٣ٵ، (4)٫ڀ كذ ڃخ ي

أڃخ حٽ، ٳڅ . حق أنو طڄڀٺ ڃنٴ٬ش، أڅ ط٬ن حٿڄيس ٯ ١(. 6)ٿڄخ ٬ رو ٻځ حرن اى

ڃڄظن٪، څ حٿ٬ٸي اڅ ٻنو ٫ٸيح: حٿلپ ىحث رن حٿ٬ٸي حٿڄڀٺ، ٿڄخ حڃظن٪ حٽ ىنخ ط٬ن حٿؼخن، انڄخ ٷڀنخ

ڃنل ٳ حٿيحځ حٿڄظ٬ش، حنظٴخء حٽ ٧خى، څ ػزطو ظڀځ طٷٲ ٳ٬و ٫ڀ حٿ٤ٵ، انو ـذ

رخٿيهٽ حٿڄي، نل ٿٺ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( ىخڃ)

حٿڄز١ ( 3. )75: 3، حٿن حٿ٤ ٳ حٿڄز١ 80: حٿن حٿڄٴي ٳ حٿڄٸن٬ش( 2. )118: حنظخ( 1)

. )*( 313: حٿحث( 6. )570: حٿڄوظڀٲ( 5. )494: سحٿنيخ( 4. )246: 4

187

نو ن٩ ارخكش . حٽ أٿ. ٿ أرخف أڃظو ٿ٬زيه، ٳبڅ ٷڀنخ انو ٫ٸي أ طڄڀٺ أڅ حٿ٬زي ڄڀٺ كڀض، ا ٳ]

طلڀپ، څ أڃخ حنظٴخء حٿڄظ٬ش ٳنيخ ڃ٣ش رخٿڄي، ڃي ڃ٪ حٽ. ڃڄخ ى ڃ٬ڀځ حنظٴخء.[ حٿ٬زي أىپ ٿيخ

ٻح . حٿڄٴيځ ڃن حهزخ أنو طڄڀٺ ڃو ٿڄنٴ٬ش ڃوش ٫خ، ٳؼڄطو طٸد ڃن ػڄس حٿ٬خش

ي ٿٺ رخنخ أڅ حٿنټخف ٫ٸي ځ . ظ١ ٳ حٿڄظ٬ش حؿپ، ى ڃنظٲ ىنخ ٿڄخ ؤط اڅ خء حهلل ط٬خٿ

اح حنظٴ حٿيحځ حٿڄظ٬ش حڃظن٪ ٻنو نټخكخ، . ر٬ي ء ڃن حٿظلڀپ رځ، ا أڅ ي٫ حٿڄط٠ ٿڃو، ى

أڃخ حٿؼخن، ٳڅ ٻڅ حٿء ٣خ ٳ آه ٫خ انڄخ ټڅ رظ٬ن حٿخ٩، انڄخ . ٳظ٬ن ٻنو ڃن ٷزپ حٿڄڀٺ

ټڅ ٿٺ رخٿنٸپ، حهزخ حٿحىس ٳ ىح حٿزخد هخٿش ڃن ٿٺ، ٳخٿٸٽ رخظح١ رخ٣پ ڃلخٿش، رپ ٿ ١

اح طٸ ٿٺ ٳ٬ڀ ٻپ ڃن . ىس ٻخڅ ٿو حٿؿ٩ ڃظ خء، نظٴخء حٿڄٸظ٠ ٿڀځ، نو ن٩ رن٩ حٿ٬خشځ

حٿٸٿن ري ڃن حٿٸزٽ، أڃخ اح ٻخڅ ٫ٸي نټخف ٳ٨خى، أڃخ اح ٻخڅ طڄڀټخ، ٳنو ٳ ڃ٬ن ىزش حٿڄنٴ٬ش، ٳټڅ

ڃزن ٫ڀ ٻڄخٽ حكظخ١ ٳح٫ ٳو ؿى ڃخ ٸ٤٪ أ٠خ ڃن ٷزپ حٿ٬ٸى ٳخ٫ظز ٳو حٿٸزٽ، څ حٿنټخف

حٽ أٿ، . ٿ أرخف أڃظو ٿ٬زيه ٳبڅ ٷڀنخ انو ٫ٸي، أ طڄڀٺ أڅ حٿ٬زي ڄڀٺ كڀض، ا ٳ: )ٷٿو. رززظو

ىه حهظڀٲ حلخد حٿٸخثڀڅ رلپ حڃش رظلڀپ حٿڄٿ، ٳ أنو اح أكپ أڃظو ٿ٬ذ(. نو ن٩ ارخكش حٿ٬زي أىپ ٿيخ

: ىپ طلپ ٿو رخٿظلڀپ ٫ڀ ٷٿن

188

حٿ٬يځ، ٿللش ٫ڀ ( -3)، ؿڄخ٫ش (2)، حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ (1)حهظخه حٿن ٳ حٿنيخش : -أكيىڄخ

رن ٸ٤ن ٫ن أر حٿلن حٿڄخ ٫ڀو حٿځ، أنو جپ ٫ن حٿڄڄڀٹ ألپ ٿو أڅ ٤ؤ حڃش ڃن ٯ طؾ اح

( -5)حهظخه حرن اى : -حٿؼخن. ، نو ن٩ طڄڀٺ حٿ٬زي ٿ أى ٿو" لپ ٿو : " أكپ ٿو ڃه؟ ٷخٽ

ٳخنټلىن ربڅ : *)حٿلپ، نو ڃخن٪ ڃنو ڃن ٻظخد نش اؿڄخ٩، حپ حرخكش، ٿ٬ڄځ ٷٿو ط٬خٿ

ح٫ظو حٿڄنٲ (. 7(*)حثټڂحنټلح حخڃ ڃنټڂ حٿخٿلن ڃن ٫زخىٻڂ اځ: *)، ٷٿو ط٬خٿ(6(*)أىڀين

رؿى حٿڄخن٪، ى حٿوز حٿلق حٿيٿش حٿ٬ٸڀش، ٳ ىح حٿټظخد رن حٿلټڂ رخٿلپ ٫يڃو ( 8)ٳ حٿڄوظڀٲ

اڅ . ىنخ ٫ڀ حٿٸٿن ٳ حٿڄؤٿش حٿظ ٷزڀو أ، ػڂ حهظخ حٿلپ ڃ٬خ ٫ن ىح حٿزنخء، نو أىپ ٿڀنټخف ٷ٬٤خ

أ٫ن ٻنو نټخكخ، أ طڄڀټخ ڃ٪ -اڅ حٿ٬زي ڄڀٺ ٳټٿٺ، اڅ ٿڂ نٸپ رحكي ڃن حڃن : ؿ٬ڀنخه طڄڀټخ، ٳبڅ ٷڀنخ

حٿڄحى رخٽ ٳ ٷٽ . ٿڂ لپ ٿو، څ حٿلپ كنج ىحث ڃ٪ حٿڄڀٺ ى ڃنظٲ -حٿٸٽ رؤڅ حٿ٬زي ڄڀٺ

ػخن ى ڃخ ىٽ ٫ڀو ، ٳټڅ حٽ(كڀض: )ى حٿلپ حٿڄظٴخى ڃن ٷٿو..( حٽ أٿ نو ن٩ ارخكش: )حٿڄنٲ

أ٫ن ٫يځ ( ا ٳ: )ٷٿو

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

: 7حٿظيذ ( 4. )167: 3ڃنيڂ ٳو حٿڄلٸٸن ٳ ح٠خف ( 3. )571: حٿڄوظڀٲ( 2. )494: حٿنيخش( 1)

: حٿن( 7. )25: حٿنخء( 6. )314: حٿحث( 5. )495كيغ 137: 3، حظزخ 1062كيغ 243

. )*(571: حٿڄوظڀٲ( 8. )23

189

انخ اح ؿ٬ڀنخ حٿظلڀپ نټخكخ : رخنو. ڃحىه أڅ حٿٸٽ رخٿلپ أٿ ڃن ٯ رنخء ٫ڀ أڅ حٿ٬زي ڄڀٺ. حٿلپ]...[

اح ؿ٬ڀنخه طڄڀټخ ٳ ني رو ا . ٳظطذ حٿلپ ٫ڀو ٿڀ٬زي ڃن ٯ ن٨ اٿ ٻنو ڄڀٺ أ ڄڀٺ أڃ حق

ڃخ ٿڄلو حٿڄنٲ ىنخ ڃڀڄق كن ىٷٶ، حٿڄن٪ رنخء : ٷڀض. ىخٻنو رخ ڃن د حرخكش، حٿ٬زي أىپ ٽ

٫ڀ حٿظڄڀٺ أڅ حٿ٬زي ڄڀٺ ٻځ ٧خى، طله اڅ حٿٸي حٿڄ٬ٸٽ ڃن حٿڄڀٺ ٳ ىح حٿزخد ى ٳ ڃ٬ن

أڅ حٿنټخف ٴي ڃڀټش ڃنخٳ٪ حٿز٠٪ ٿڀؽ، ٿيح لټڂ رؿد : رخنو. حرخكش، حٿل حٿ٬زي ٳ ٿٺ حء

ى حٿڄؼپ ٫ڀ ڃن طٿض حخ٩ حٿؿش ٫ڀ ؿو نٴن رو حٿنټخف، ىح اڅ ٿڂ ټن ڃڀټخ ڃل٠خ، څ ځ

حٿڄ٣ءس رخٿزيش طظلٶ ڃي حٿڄؼپ ىڅ ؿيخ، ا أڅ ىح ح٣ٵ لق ٫نيىڂ ڄن٪ ڃنو ڃخن٪، ىح

ٿڄخ ٻخڅ . حٿؼخن رخڂ حٿڄڀٺحٿٸي لپ رخٿظلڀپ، رپ حٿلخپ رو أ٬ٲ ڃنو اڅ ه حٽ رخڂ حٿنټخف

حٿ٬زي ٻخٿل ٳ حظٴخىس ڃڀټش حٿڄنخٳ٪ ٳ حٿنټخف ؿذ أڅ ټڅ ٻٿٺ ٳ حٿظلڀپ ر٤ٶ أٿ، حٿ٨خى أڅ

حٿڄحى رخٿڄڀٺ ٳ ىح ن٨خثه حظلٸخٵ ٻڄخ نٸٽ ٳڄخ اح ن ي ٿ٬ڄ أڅ ټنو ىحه نش، أ ٤٬و ٻح

ٿ ٻخڅ ٫ڄ ٫زيح ٿڂ ظٴخص . ڃن ٬٣خڃو حرو، حظلٶ ٫ڄ ٿٺ ڃڀټو ڃن ڃخٿو أ ٬٤ڄو ٸو ٻح

وظڀٲ . حٿلخٽ ٳ حظلٸخٵ ح٣ٵ، ڃؼڀو ڃخ ٿ حظلٶ ٣ڀذ انخڅ اٿ ڃـڀ حٿلټڂ ٳبنو ٸخٽ ڃڀټو

پ، ٫ڀڄض حٿل حٿ٬زي ٳ ىح ح٣ٵ، كغ ٿڂ ٬ٸپ ڃن ڃڀٺ ڃنخٳ٪ حٿز٠٪ ا ىح حٿٸي ٳ حٿنټخف حٿظلپ

. أڅ ٿٺ ػخرض ٿڀ٬زي ڃلخٿش، ٳخٿٸٽ رڄن٪ حٿظلڀپ ٳ كٸو ؿو ٿو

190

أڃخ حٿحش ٳبنيخ ٯ .[ ـ طلڀپ حٿڄيرس أځ حٿٿي، ىڅ حٿڄټخطزش اڅ ٻخنض ڃ٣ش، حٿڄىنش]

أڅ ټڅ حٿڄئٽ ٫نو لش رخٿڄن٪ ٳ س حٿنح٩، ا حكش ٳيخ رټڅ حڃش ڃڀټخ ٿڀڄٿ، ٳـخ

ڄټن كڄڀيخ ٫ڀ حٿظٸش، څ حٿ٬خڃش . طلڀپ ڃٿ حٿ٬زي أڃش حٿ أ أنو أحى حٿظلڀپ ريڅ حٿش حٿ٫ش

ڄن٬څ حٿظلڀپ ڃ٤ڀٸخ، وٴ أنو ٳٵ رن ارخكش أڃظو ٿ٬زيه أ ٫زي ٯه اح أڅ يه، ٿ٬پ حٿڄنٲ

ـ طلڀپ حٿڄيرس : )ٷٿو. ري حٿ، كظخؿو كنج اٿ حٿظٸي ربڅ حٿيانڄخ ٿڂ ٬ڄڂ حٿ٬زخس رلغ ڄپ ٩

ٻڄخ ـ طلڀپ ١ء حٿڄڄڀٻش حٿٸنش ٻح ـ طلڀپ (. أځ حٿٿي ىڅ حٿڄټخطزش اڅ ٻخنض ڃ٣ش حٿڄىنش

رٸخء حٿڄڀٺ ٻڄخ ٻخڅ ١ء حٿڄيرس، څ حٿظير وؽ حٿڄير ٫ن حٿڄڀٺ، ڄن٪ ڃن طٱ حٿڄٿ ٳو، ٽ

ڃن ػڂ لض اؿخس حٿڄير . ٷزپ حٿظير، ٳبڅ ٻنو رلغ ظلٶ حٿ٬ظٶ رخٿڄص ٸظ٠ هٱ ٿٺ

٫خظو، نخٳ ء ڃن ٿٺ رٸخء حٿظير، روٱ ڃخ ٿ رخ٫و أ ىزو، ٻح ـ طلڀپ أځ حٿٿي، ٿڄخ

اڅ ٻخنض ڃڄڀٻش، نٸ٤خ٩ ڀ٤نش حٿڄٿ ٫نيخ رخٿټظخرش أڃخ حٿڄټخطزش ٳ ق طلڀڀيخ . ٷڀنخه ٳ حٿڄيرس

. طڀ٤يخ ٫ڀ ڃنخٳ٪ نٴيخ، ٿيح ـ ٿڀڄٿ ٣ئىخ رلخٽ، ٳٵ رن ٻڅ حٿټظخرش ڃ٤ڀٸش أ ڃ٣ش

انڄخ ٤٫ٲ حٿڄنٲ حٿڄ٣ش اڅ حٿڀش، نيخ حٿٴى حهٴ، څ حنٸ٤خ٩ حٿڀ٤نش ٳ حٿټظخرش حٿڄ٤ڀٸش

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ـ طلڀپ أڃظو حٿڄىنش، نو ـ ٿڀحىن حٿظٱ ٳ حٿىن ؿپ كٶ حٿڄطين ر١ء ٻح. أٷ

ٯه ا ربنو، ٫ڀ ىح ٳبح أكڀيخ ٿڀڄطين كڀض، نلخ حٿلٶ ٳيڄخ

191

حطو ٿڂ لپ، ٿ ڃڀٺ ر٠٬يخ ٳؤرخف: )ٷٿو.[ ٿ ڃڀٺ ر٠٬يخ ٳؤرخكظو ٿڂ طلپ، ٿ أكپ حٿٺ كڀض ٫ڀ أ]

ٿ ڃڀٺ ڃخٿٺ ر٬ حڃش ٳز٠٬يخ حه اڃخ ك أ ڃڄڀٹ ٿه، ٳبڅ ٻخڅ (. ٿ أكپ حٿٺ كڀض ٫ڀ أ

اڅ ٻخڅ ڃڄڀٻخ ٿڀ ٳؤكڀيخ . كح ٳؤرخكظو نٴيخ ٿڂ طلپ ٿو، څ حٿلس انڄخ طلپ رخٿنټخف ىڅ حرخكش ٷ٬٤خ

ڃلظـخ رؤنو ڀځ ( 1)ه حٿڄنٲ، ڃن٬و حرن كڄس حهظخ : -، أكيىڄخ:حٿٺ ٳٴ كڀيخ ٿلخد ٷڅ

طز٬ زذ حٿز٠٪، ٷي طٸيځ حٿټځ ٳ ٿٺ ٷزپ حٿٴپ حٿؼخن ٳ ڃز٤طو أڅ حق ٫يځ حٿلپ رٿٺ، ٳ

ڃ٩ حٿڄؤٿش حٿخرٸش ڃ٩ ىه حٿڄؤٿش ڃظخحڅ، : حٽ: كخؿش اٿ ا٫خىطو، نز حٿظنزو رجن

اڅ ڃ٩ حٿخرٸش ڃخ اح ٻخڅ ڃؿخ رؤڃش ڃظٻش ٳخظ نذ أكي : رخنو. طټحٳوؽ رٿٺ ٫ن حٽ

: حٿؼخن. حٿټن، ڃ٩ ىه اكٽ أكي حٿټن حڃش حٿڄظٻش ٿټو ى أ٫ڂ ڃن ڃ٩ حٿ

ڃو حهلل ر٬ي انو أ حٿيه يي حٿين ف: كټ ؿڄخ٫ش أڅ حٿڄنٲ كڄو حهلل ٻظذ ٫ڀ كخش ٻظخد حٿٸح٫ي

ٳؤؿخرو حٿيه . ٳخطو ٳ حٿنځ ٳزلغ ڃ٬و ٳ ىه حٿڄؤٿش ڃن٪ حٿلپ ٳيخ، حكظؾ رؤڅ زذ حٿز٠٪ ظز٬

رڄن٪ حٿظز٬، څ كڀيخ ٿ ڃظنيح اٿ كپ ر٠٬يخ رخٿڄڀٺ ر٠٬يخ رخٿظلڀپ ٿڀځ ٿٺ، رپ ى ٷزپ حٿظلڀپ

ٿه ٿڄخ كڀض، حٿظلڀپ ى حٿـء ح٫ظ رؤڅ ٿڀڄڀٺ ىم. كحځ رو لپ كڀيخ ٳ طز٬

( ىخڃ)

. 359: حٿڀش( 1)

192

حه ڃن أؿحء [ ٿ أرخف حٿ١ء كڀض ڃٸيڃخص حظڄظخ٩، ٿ أكپ حٿڄٸيڃخص أ ر٠٬يخ ٿڂ لپ حٿزخٷ،

ٱ ڃن حكظڄپ ونخ حٿيي حٿلپ رؿو آه، ى أڅ حٿظز٬ حٿڄڄن٩ ڃنو ى ڃخ ظؤٽ. حٿزذ ٳظز٬ حٿزذ

حٿڄڀٺ حٿظؾ، أڃخ ڃخ ؿ٪ اٿ حٿڄڀٺ كيه ٳ، ى ىنخ ٻٿٺ، څ حٿظلڀپ حؿ٪ اٿ حٿڄڀٺ ٻڄخ كٸٸنخه، ٳ

ڄن٪ ڄو اٿ ڃڀٺ حٿنٲ، ٻڄخ ٿ ڃڀٺ ڃـڄ٩ حڃش رززن ڃوظڀٴن ٻخع حٿز٪ نلىڄخ، ٳبڅ ىح

ٿ أرخف حٿ١ء : )ٷٿو. ڃلظڄپ وڀ ڃن ؿو ٺ أڅ ڃخ حكظڄپ . حٿظز٬ ٯ ٷخىف ٷ٬٤خ، ىح ڃؼڀو

ذ أڅ أ٫ڀ ڃحطذ حظڄظخ٩ (. كڀض ڃٸيڃخص حظڄظخ٩، ٿ أكپ حٿڄٸيڃخص أ ر٠٬يخ ٿڂ لپ حٿزخٷ

حٿ١ء، ڃخ ٫يح ٿٺ ڃن نل ٿڄ طٸزپ ڃ٫زش ڃخ ؿ ىح حٿڄـ ٳي ىنو ڃلد ڃن ڃٸيڃخطو،

ٳبح أرخف ڃٿ حڃش ٣ؤىخ كپ حٿڄٸيڃخص ٿڄن أكپ ٿو . و ٯخٿزخ ڃٷ٪ ٿو رينيخنو نٴٺ ڃن طٸيڃيخ ٫پ

أڃخ ٿ أكپ . حٿ١ء، ن٨ح اٿ حٷظ٠خثو اخىخ ٯخٿزخ، څ طلڀپ حٷ يٽ ٫ڀ طلڀپ ڃخ ىنو ر٤ٶ أٿ

، ٻح ٿ أكپ ر٬ حٿڄٸيڃخص ٿڂ ظ٬ ٿڀ١ء ٳبنو لپ ٷ٬٤خ نظٴخء حٿڄٸظ٠ ٳظلذ أپ حٿظلڂ

حٿڄٸيڃخص ٿڂ لپ ٷ٬٤خ حٿز٬ حه ڃنيخ، نظٴخء حٿڄٸظ٠، ٿحش حٿلن رن ٤٫ش ٫ن أر ٫زي حهلل

اح أكپ حٿؿپ ڃن ؿخظو ٷزڀش ٿڂ لپ ٿو ٯىخ، اڅ أكپ ٿو ڃنيخ ىڅ حٿٴؽ ٿڂ لپ ٿو : " ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

(. 2)ٳ ڃ٬نخىخ ٯىخ ،(1" )ٯه، اڅ أكپ حٿٴؽ كپ ٿو ؿڄ٬يخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( ىخڃ)

. )*( 4كيغ 468: 5حٿټخٳ ( 2. )1066كيغ 245: 7، حٿظيذ 15كيغ 470: 5حٿټخٳ ( 1)

193

ٿ ٣ؤ ڃن ٯ اڅ ٻخڅ حنخ اڅ ٻخڅ ٫خٿڄخ، ٫ڀو حٿ٬ٸ اڅ . طظزخف حٿويڃش ربرخكش حٿ١ء رخٿ٬ټ

حڅ ر٬ حٿ أكڀو ڃظڀڃخ ٿز٬ آه ٯخٿزخ، ٻخٿظٸزپ حٿڄظڀځ ٿ ٹ[ أٻىيخ أ ؿيڀض، حٿٿي ٿڀڄٿ،

(. طظزخف حٿويڃش ربرخكش حٿ١ء، رخٿ٬ټ: )ٷٿو. ٿڀڄ ريس ٿڂ ز٬ي حظٴخىس كپ حٿؼخن ڃن اكٽ حٽ

كخرخ ٿڄخ أڃخ حٽ، ٳڅ حٿويڃش ڃنٴ٬ش ظنخٿيخ ٫ٸي حٿظلڀپ ٸظ٠يخ، ٳزٸ ٫ڀ كټڂ حٿڄن٪ ڃنيخ حظ

أڃخ حٿؼخن ى حٿ٬ټ، ٳڅ كپ حٿ١ء ٿو ٫ٸي رأو لپ رينو، ٻح ڃٸيڃخطو ٳټٲ لپ ربرخكش . ٻخڅ

(. ٿ ٣ؤ ڃن ٯ اڅ ٻخڅ حنخ اڅ ٻخڅ ٫خٿڄخ ٫ڀو حٿ٬ٸ اڅ أٻىيخ أ ؿيڀض حٿٿي ٿڀڄٿ: )ٷٿو. حٿويڃش

څ ٻه ززخ ٿٻه، ـ أڅ ټڅ كټڄخ ڃظٸ رنٴو، ، ٿټ(رخٿ٬ټ: )نز أڅ ټڅ ىح ڃظ رٸٿو

ٿ أرخكو حٿويڃش ٳٸي ٷڀنخ انو ظزق حٿ١ء ٳڀ ٣ؤ ٳ ىه حٿلخٿش ڃن ٯ اڅ، حٿڄحى : أ. حٽ أكن

ٳبڃخ أڅ ټڅ ٫خٿڄخ رخٿظلڂ أ ؿخى رو، اڃخ . ڃن ٯ اڅ ٸظ٠و، ى حڅ حٿڄظٴخى ڃن ٫ٸي حٿظلڀپ

ٳبڅ ٻخڅ ٫خٿڄخ رخٿظلڂ ٳي حڅ . ؿيڀو ريخ ٻؤڅ ٧نيخ أڃظو، أ ٿظىڄو أڅ ارخكش حٿويڃش ٸظ٠ كپ حٿ١ءٽ

ڃلخٿش ـذ كيه، ػڂ ى اڃخ أڅ طټڅ ڃ٤خ٫ش أ ڃټىش، ٳبڅ ٣خ٫ض ٳبڃخ أڅ طټڅ ٫خٿڄش رخٿظلڂ أ ،

اڅ ٻخنض رټح نٲ حٿ٬ اڅ ٻخنض ٳبڅ ٻخنض ڃټىش أ ؿخىڀش رخٿظلڂ ٳ٬ڀو حٿ٬ٸ ٿڄىخ، ى حٿ٪

. ػزخ، ٿڄخ ٻ ٳ ن٨خثه ٯ ڃس

194

.[ ٿي حٿظلڀپ ك ر١ حٿلش أ أ٣ڀٶ، ء ٫ڀ حد ٫ڀ أ. ٿ ؿيپ ٳخٿٿي ك ٫ڀو حٿٸڄش

رخٿظلڂ ـذ ڃ٪ حٿ٬ٸ أ٠خ أ حٿزټخس، څ احٿظيخ ؿنخش هخؿو ٫ن ٫ حٿ١ء، اڅ ٻخنض ٫خٿڄش

ٷي نٸلنخه ٳ أٽ ىح حٿزخد، ٷي رنخ أنو . ٳٴ ؿد حٿ٬ٸ اټخٽ، طٸيځ ٳ ٻځ حٿڄنٲ ٻه ٯ ڃس

ىح . ڃي ٳ ڃؼپ ىح، نيخ ر، ن٬ڂ ـذ أ حٿزټخس، نيخ ؿنخش ڃظٸڀش، ٿ ڃن حٿڄي ڃن ء

: ىخ ڃظڄ ڃ٪ ٫ڀڄو ؿيڀو، ٳلٸو أڅ ټڅ ٷٿوحٿلټڂ ى ٫يځ ؿد حٿڄي ڃ٪ ٫ڀڄيخ رخٿظلڂ ڃ٤خ٫ض

ٸظ٠ حطخٿو رو، ٳبڅ حٿٿي انڄخ ( حٿحٿي ٿڀڄٿ: )ا أڅ ٷٿو. ڃظٸ ٯ ڃظپ رټنو ٫خٿڄخ( ٫ڀو حٿ٬ٸ)

ٿ ؿيپ ٳخٿٿي ك ٫ڀو : )ٷٿو. ټڅ ٿڀڄٿ اح ٿڂ ټن كٸخ رخٿح٣ت، انڄخ ټڅ ٿٺ اح ٻخڅ ٫خٿڄخ

ٿ ؿيپ حٿ٣ت حٿظلڂ ٳخٿٿي ك، ٿٺ نو نزو ٿټن ٫ڀو ٷڄظو ځ ٸ٣و كخ ٿڄٿ حڃش، : أ(. حٿٸڄش

نو نڄخء ڃڀټو ٷي ٳخص ڃنو ر انو ٳؿذ ٫و، ى ٷڄظو ٿ ٻخڅ ٷٸخ ٳ أٽ أٷخص اڃټخڅ طٸڄو،

ٿي حٿظلڀپ ك ١ حٿلش : )ٷٿو. ى كن ٸ٣و كخ، ٿ كپ ٿڃش نٸ رزذ ٿٺ ؿذ أو

أڅ ظ١ حد ٫ڀ حٿڄٿ : ٿڀٿي حٿلخپ رخٿظلڀپ ػػش أكحٽ(. أ أ٣ڀٶ، ء ٫ڀ حد ٫ڀ أ

ٳبڅ ٣خ حٿلش . كظو ٳ ٫ٸي حٿظلڀپ، أڅ ظ١ حٿڄٿ ٷظو، أڅ ٤ڀٶ حٿ٬ٸي رلغ وڀ ڃن حڃن

. ىنخ اؿڄخ٫خٳخٿٿي ك اؿڄخ٫خ، ٷڄش ٫ڀ حد

195

www.alhawzaonline.com

[email protected]

: انو ٵ، حهظخه حٿن ٳ حٿنيخش حٿڄز١، ٷخٽ ٳ حٿنيخش: أكيىڄخ: اڅ ح٣ڀٸخ حٿ٬ٸي ٳڀلخد ٷڅ]...[

ڃظ ؿ٬ڀو ٳ كپ ڃن ٣جيخ أطض رٿي ٻخڅ ٿڄىخ، ٫ڀ أرو أڅ ظو رڄخٿو اڅ ٻخڅ ٿو ڃخٽ اڅ ٿڂ ټن ٿو

حٿڄز١ ٳ هٽ حظيٿو ٫ڀ أڅ حٿظلڀپ ن٩ طڄڀٺ ٫ٸي، ټڅ ٷخٽ ٳ(. 1)ڃخٽ حظ٬ ٳ ػڄنو

حٿٿي كٸخ رؤڃو ټڅ ٷخ، ا أڅ ظ١ حٿلش، ٿ ٻخڅ ٫ٸيح رڄ٬ن حٿظلڀپ ٿڀلٶ رخٿلش ٫ڀ ٻپ كخٽ

نٲ، ڃنيڂ حٿڄ( 5)، ؿڄ٪ ڃن حٿڄظؤهن (4)، حرن اى (3)انو ك، ىذ اٿو حٿڄط٠ : حٿؼخن(. 2)

ٿنخ أڅ حٿلش ڃزنش ٫ڀ حٿظڀذ حٿحش، ٿيح حٿ٬ظٶ . ، ى حق(6)حهظخه حٿن ٳ حٿوٱ

رؤٷپ ؿء ظ، زيش ٳ أڅ حٿٿي ڃظټڅ ڃن ن٤ٴش حٿؿپ حٿڄأس ٻڄخ ن٤ٶ رو حٿٸآڅ حٿ٬، ٳڀذ

اٿ -حٿؿپ لڀپ ؿخظو هو : ٫ڀو حٿځ ٷڀض ر ٫زي حهلل: ؿخنذ حٿلش ٿڄػٸش الخٵ رن ٫ڄخ ٷخٽ

ٷڀض ر ؿ٬ٴ ٫ڀو : ٿلنش حس ٷخٽ(. 7" )ڀلٶ رخٿل ڃن أرو : " ٳـخءص رٿي ٷخٽ: ٷڀض: -أڅ ٷخٽ

٠ڂ اٿو ٿيه طى : " ٳبڅ ؿخءص رٿي ٷخٽ: ٷڀض: ، ٷخٽ": رؤ : " حٿؿپ لپ ؿخظو هو ٷخٽ: حٿځ

حٿـخش ٫ڀ

( ىخځ)

: حٿحث( 4. )168: 3نٸڀو ٫نو ٳو حٿڄلٸٸن ٳ ح٠خف ( 3. )246: 4حٿڄز١ ( 2. )494: حٿنيخش( 1)

. 170: 2حٿوٱ ( 6. )177: 3، حٿڄٸيحى حٿ ٳ حٿظنٸق 317: 2ڃنيڂ حٿڄلٸٶ ٳ حٿحث٪ ( 5. )313

. )*( 500كيغ 139: 3، حظزخ 1071كيغ 247: 7حٿظيذ ( 7)

196

ٯ ( 1" )انو ٷي أڅ ٿو ى ؤڃن أڅ ټڅ ٿٺ : " أنو ٿڂ ؤڅ ٳ ٿٺ، ٷخٽ: ، ٷڀض ٿو"خكزيخ ]...[

حٿؿپ : ٷڀض ر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ: حكظؾ حٿن رڄخ حه رن ٫زي حٿڄڀٺ ٷخٽ(. 2)ٿٺ ڃن حهزخ

ى ٿڄٿ حٿـخش، ا أڅ : " اڅ ؿخءص رٿي ڃنو ٷخٽٱ: ، ٷڀض"ىٿو كٽ : " لڀپ هو ٳؽ ؿخظو، ٷخٽ

ٳ ڃ٬نخىخ حش حٿلن (. 3" )ټڅ ٷي حظ١ ٫ڀ ڃٿ حٿـخش كن أكڀيخ اڅ ؿخءص رٿي ٳي ك

اڅ حٿحخص ڃن ٿٺ حٿـخنذ أٻؼ أي رن حلخد أق : ؿحرو(. 4)حٿ٤٬خ ٫نو ٫ڀو حٿځ

ٳ٬ڀ . اڅ ٣خ حٿٷش، ى حٿلخٿش حٿؼخنش ٿڂ ظ٬ اٿيخ حٿڄنٲ. ظيخ٣ٸخ، ٳ طڀق ىه ٿڄ٬خ

حٿ١ طؤٻي ٿڄٸظ٠ حٿظلڀپ، ظطذ ٫ڀو ٫يځ ؿد حٿٴٺ ٫ڀ حد ( 5)ٷٽ حٿن ٳ حٿنيخش حٿڄز١

: خىٷخٽ ونخ ٳ ف ح. حٿ٬خش، ٫ڀ حٿٸٽ رخن٬ٸخىه كح حٿڄي رن حلخد لش حٿ١

ڄټن حظيٽ رخظيخه رن حلخد : ٷخ٣٪ يٽ ٫ڀو رپ كيغ ٿيح طٷٲ ٳو حٿڄلٸٶ، ػڂ ٷخٽ

٫يځ ٫ڀڂ حٿڄوخٿٲ

( ىخڃ)

، 1070كيغ 246: 7حٿظيذ ( 2. )502كيغ 139: 3، حظزخ 1073كيغ 247: 7حٿظيذ ( 1)

. 497كيغ 138: 3، حظزخ 1068كيغ 246: 7حٿظيذ ( 3. )499كيغ 139: 3حظزخ

: 4، حٿڄز١ 494: حٿنيخش( 5. )495كيغ 138: 3، حظزخ 1069كيغ 246: 7حٿظيذ ( 4)

246 )*( .

www.alhawzaonline.com

[email protected]

197

ټه ١ء حٿٴخؿس، حٿڄٿىس ڃن حٿنخ، أڅ نخځ رن كطن، أڅ ٤ؤ : ٳ رٸخخ ڃخثپ ڃظزيىس: حٿٴپ حٿحر٪]

ٷي رنخ ٳڄخ : أٷٽ(. 1" )حٿڄڀڄڅ ٫ني ٣يڂ : " ٫ڄځ.[ ٳ حٿزض ٯه، رؤ ريڄخ ٳ حڃخءكس

زٶ حٿيٿپ حٿيحٽ ٫ڀ ٫يځ لش ىح حٿ١ ٳ حٿنټخف، ىح ر٬نو آص ىنخ، ا أڅ زڀٮ ٳظ حلخد ىنخ

( كش أ أ٣ڀٶ ء ٫ڀ حد١ حٽ: )اح ٫ٳض ٿٺ ٳٸٽ حٿڄنٲ. ڃزڀٮ حؿڄخ٩، ٳټڅ ى حٿلـش

ي رو ٻڅ حٿأ ٳ حٿلش ٫يځ ؿد ء ٫ڀ حد ڃ٪ ح٣ٵ، ٳبڅ ڃ٪ حظح١ حٿلش هٱ

انڄخ ٻخنض ىه حٿڄخثپ ڃظزيىس، نيخ ڃن أرحد ظ (. ٳ رٸخخ ڃخثپ ڃظزيىس: حٿٴپ حٿحر٪: )ٳ حٿلټڄن ٷٿو

ټه ١ء حٿٴخؿس حٿڄٿيس ڃن حٿنخ، أڅ نخځ رن كطن، أڅ ٤ؤ : )ٷٿو. ٷشكخٽ ريخ طټڄپ حٿڄزخكغ حٿخد

زيش ٳ ٻحىش ١ء حٿحنش رخٿ٬ٸي حٿڄڀٺ، ٿڄخ ٳو ڃن (. كس ٳ حٿزض ٯه، رؤ ريڄخ ٳ حڃخء

كڄي رن ڃڀڂ ٫ن ځ. حٿ٬خ هٱ حهظ١ حٿڄخءن، ٻح ټه ١ء حٿڄٿىس ڃن حٿنخ ٿټپ ڃن حڃن

، اڅ ٻخنض أڃش ٳبڅ خء ٣ؤىخ ظوىخ أځ ٿي : " أكيىڄخ ٫ڀيڄخ حٿځ ٫ن حٿوزؼش ظؿيخ حٿؿپ ٷخٽ

( "2 .)

( ىخڃ)

، 4كيغ 353: 5حٿټخٳ ( 2. )99 98كيغ 27: 3نن حٿيحٷ٤ن 93كيغ 22: 7حٿظيذ ( 1)

. 733كيغ 307: 8حٿظيذ

198

ىپ ٿو اټخنيڄخ ٳ رض ٳ ىحه، أ ٿڀؽ . حظويحځ حڃش نيخح، ٫ڀو طڀڄيخ اٿ ؿيخ ٿ ٿڀي]

ٻح ټه حٿنځ رن كطن، . حٿڄحى رٿٺ أڅ ٬ٽ ٫نيخ كح ڃن كڄڀيخ.[ اهحؿيخ ٿ؟ ن٨ أٷرو حه

. س ٳ حٿزض ٯه، رؤ رٿٺ ٳ حڃشٻح ټه أڅ ٤ؤ حٿل. ٿڄخ ٳو ڃن حڃظيخڅ ٿيڄخ، روٱ حڃظن

ٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل : " نز طٸي حٿ رټنو ڃڄح، حٿټڀن ربنخىه اٿ حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

حٿ نٴ ريه ٿ أڅ ؿ ٯ حڃأطو ٳ حٿزض ڃظٸ٦ حىڄخ ڄ٪ ٻڃيڄخ نٴيڄخ ڃخ : ٫ڀو آٿو

حٿن ربنخىه اٿ حٿخىٵ ٫ڀو (. 1" )ٻخڅ ٯڃخ ٻخڅ حنخ، أ ٻخنض ؿخش ٻخنض حنش أٳڀق أريح اڅ

ٷٽ (. 2" ) ـخڃ٪ حٿؿپ حڃأطو ؿخظو ٳ حٿزض ز، ٳبڅ ٿٺ ڃڄخ ع حٿنخ : " حٿځ ٷخٽ

ٿڀي : )ٷٿو. حٿزض ٯه ي رو حٿنځ رن أڃظن ١ء حٿڄأس ٳ( رؤ رو ٳ حڃخء: )حٿڄنٲ

حظويحځ حڃش نيخح، ٫ڀو طڀڄيخ اٿ ؿيخ ٿ ىپ ٿو اټخنيخ ٳ رض ٳ ىحه، أځ ٿڀؽ اهحؿيخ ٿ؟

اح ؽ حٿي أڃظو ٿڂ ڀڃو طڀڄيخ اٿ حٿؽ ٿ نيخح ٷ٬٤خ، رپ ظويڃيخ نيخح (. ن٨ أٷ رو حه

څ حٿي ڄڀٺ ڃن أڃظو ڃنٴ٬ش ڀڄيخ اٿ حٿؽ ٿ،

( ىخڃ)

. )*( 1655كيغ 414: 7، حٿظيذ 1كيغ 499: 5حٿټخٳ ( 2. )2كيغ 500: 5حٿټخٳ ( 1)

199

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حظويحځ ڃنٴ٬ش حظڄظخ٩، ٳبح ؿيخ ٳٸي ٫ٸي ٫ڀ اكي ڃنٴ٬ظيخ، رٸض حٿڄنٴ٬ش حه ظلٶ ]...[

ٻڄخ ٿ آؿ حڃش ٳبنو ڀڄيخ ٿڀڄظؤؿ ٷض حظويحځ ى حٿنيخ، ڄټيخ حظٴخءىخ ٳ ٷظيخ ى حٿنيخ،

ٿ أحى أكيىڄخ طڀڄيخ نيخح ٿظڄظخ٩ ري ڃن حٿڀپ ٿڂ ڀځ حه اؿخرظو، . ٿ ظٴخء حٿڄنٴ٬ش حه

: ٳڀ ٷخٽ حٿي. ٿٺاح طٶ. څ حٿڀپ ٷض حظحكش حظڄظخ٩، ٫ڀو حٿظ٬يپ ٳ حٿٸڂ رن حٿنخء

أهؿيخ ڃن ىح ٿټن أٳى ٿټڄخ رظخ ٿظوڀح ٳو، ٳؤر حٿؽ ا اهحؿيخ ٿ، ٳٴ طٸيڂ حهظخ حٿي أ

أڃخ حٿي، ٳنو ظلٶ ىحځ يه ٫ڀ ڃڀټو، ٳبح ٿڂ نخٱ كٶ حٿؽ : حٿؽ ن٨، نؤ ڃن حكظڄخٽ ٻپ ڃنيڄخ

أڃخ حٿؽ ٳڅ ٿو ٫ڀ حٿؿش كٶ حٿظز٬ش، . حڅ ٳو حٿـڄ٪ رن حٿلٸنكغ ظڄټن ڃن حٿٽ اٿ كٸو ٹ

ٳظ٬ن حٿڄټخڅ اٿو، څ حٿلخء حٿڄس ڄن٬خنو ڃن ىهٽ ىح ( 1(*)حٿؿخٽ ٷحڃڅ ٫ڀ حٿنخء: *)ٿٸٿو ط٬خٿ

ټڅ طخڃخ ا حٿي، څ حٿظڀڂ ٿ اٿ حٿؽ ـذ أڅ ټڅ طخڃخ، نٸ٤خ٩ كٶ حٿي ٫نيخ ٳ حٿڀپ،

ؿو . ٿٸس ىثپ ىح حٿؿو ٫ڀ حٿ ٷزڀو ٻخڅ ى حٷد ٫ني حٿڄنٲ، حق ٳ حٿٴظ. رڄخ ٷڀنخه

٬ٲ ڃخ ٷزڀو أڅ ٿڄخن٪ أڅ ڄن٪ أڅ ٿڀي اىحڃش يه ٫ڀ حڃش ٿ، نو ٿڄخ ٫ٸي ٫ڀ ڃنٴ٬ش حٿڀپ حنٸ٬٤ض

ؿڄ٬خ ٻح ٿو أڅ ڄن٪ أڅ ٳ ٿٺ. ڀ٤نظو ٫نيخ ٿ

( ىخڃ)

. )*( 34حٿنخء ( 1)

200

ٿڀي أڅ خٳ ريخ، . ٿ ٻخنض ڃلظٳش أڃټنيخ ٿٺ ٳ ي حٿؽ، ٳٴ ؿد طڀڄيخ اٿو نيخح اټخٽ]

. رن حٿلٸن، ٳبڅ كٶ حٿؽ ى حٿظڀڂ حٿظخځ لپ رٿٺ[ ٿ ٿو ڃن٪ حٿؽ ڃن حٿٴ ٿلزيخ ٿ،

ٿ : أ(. ٳش أڃټنيخ ٿٺ ٳ ي حٿؽ، ٳٴ ؿد طڀڄيخ اٿ حٿؽ نيخح اټخٽٿ ٻخنض ڃلض: )ٷٿو

ى٫ىخ طلظٱ ٿڀي ٳ : ٻخنض حٿـخش حٿڄؿش حص كٳش، أڃټنيخ ٫ڄپ طڀٺ حٿلٳش ٳ ي حٿؽ، ٳٸخٽ

حص كٶ حٿي، ٳ ڃن أڅ حٿڄخن٪ ڃن طڀڄيخ اٿو نيخح ى ٳ: ي، ٳٴ ؿد طڀڄيخ اٿو نيخح اټخٽ نؤ

څ ٿټپ ڃن حٿي حٿؽ كٸخ ڃظ٬ڀٸخ ريخ، ڃ٪ . حٿس حٿڄٻس حٿڄخن٪ حٿڄٻ ڃنظٲ ٳؿذ حٿظڀڂ

ڃن أڅ كٶ ٻپ ڃنيڄخ حهظ رڃخڅ، ن٨ح . حٿظڀڂ ٫ڀ حٿؿو حٿڄٻ لپ حٿـڄ٪ رن حٿلٸن ٳټخڅ حؿزخ

ه ڃلپ حظڄظخ٩ ٯخٿزخ، كٶ حٿي ڃنخ٣و حٿنيخ ٻٿٺ، ٳ اٿ حطزخ٣و رو ٯخٿزخ، ٳلٶ حٿؽ ڃنخ٣و حٿڀپ، څ

ٷي زي ٿو ٳي حظويحڃيخ ىح . ظ ٿٺ رليع كخٿش نخىس، ٫ڀ أڅ كٶ حٿي ٿ ڃنلح ٳ حٿلٳش

ٿڀي أڅ خٳ ريخ، ٿ ٿو ڃن٪ حٿؽ : )ٷٿو. أق، ڃن ىح حٿزخڅ ٨ي حنظٴخء حٿـڄ٪ رن حٿلٸن رٿٺ

اح أحى حٿي أڅ خٳ رخڃش حٿڄؿش ٻخڅ ٿو ٿٺ، ٿڂ ټن ٿڀؽ حٿڄن٪، ٿٺ (. ڃن حٿٴ ٿلزيخ ٿ

څ حٿي ڃخٿٺ ٿڀٸرش اكي حٿڄنٴ٬ظن، ٿ ٿڀؽ ا حٿڄنٴ٬ش حه ٳټخڅ ؿخنزو أٷ ڃن ؿخنذ حٿؽ،

. ٿڂ ټن ٿڀي ڃن٬و، څ ٿٺ كٶ ػخرض ٿوٳڀ أحى حٿؽ حٿلخٿش ىه أڅ خٳ ڃ٬و ٿظڄظ٪ ريخ ٿ

201

انڄخ طـذ حٿنٴٸش رخٿظڀڂ ٿ نيخ، ٳڀ ڀڄيخ ٿ ٳخٷد ٫يځ ؿد نٲ حٿنٴٸش ٸ٢ ڃ٪ ٴ حٿي ]

انڄخ طـذ حٿنٴٸش رخٿظڀڂ ٿ نيخح، ٳڀ ڀڄيخ ٿ ٳخٷد ٫يځ ؿد نٲ حٿنٴٸش، طٸ٢ : )ٷٿو.[ ريخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿڄي، حٿنٴٸش، أڃخ حٿڄي ٳبنو ـذ ٻڀو : ـذ رخٿنټخف حٿيحثڂ ڃن حٿلٸٵ حٿڄخٿش جخڅ(. ٳ حٿي ريخڃ٪

ٿ خٳ ريخ . رخٿ٬ٸي ٫ني حٿڄلٸٸن ٳ ٯ حٿڄٴش ظٸ رخٿيهٽ، ـذ طڀڂ حٿؿش ا ڃ٪ طڀڄو

أڃخ حٿنٴٸش ٳخٿڄىذ أنيخ انڄخ . ٳڀڂ ظڀڂ حٿؽ حٿي ٷزپ حٿظڄټن ٿڂ طټن ٿو حٿڄ٤خٿزش، روٱ ڃخ ٿ ڃټن ڃنيخ

انخ ٷي رنخ أڅ حڃش حٿڄؿش ـذ ٫ڀ حٿي طڀڄيخ ٿ : اح طٸ ىح ٳنٸٽ. طـذ رخٿظڄټن حٿظخځ ٫خ

نيخح، رپ ٿ هخش، ٳبڅ حطٴٶ طڀڄيخ اٿو ٿ نيخح ٳ ٻځ ٳ ؿد ؿڄ٪ حٿنٴٸش، اڅ ڀڄيخ ٿ

ؿد ؿڄ٬يخ، ٿلٽ حٿظڄټن حٿظخځ، ا حى ڃنو ا حٿظڄټن حٿحؿذ : أكيىخ: س ٳٴ حٿنٴٸش ػػش أؿوهخ

٫خ، څ ٯه ٯ ڃن٨ اٿو ٫ني حٿخ٩، ٻڄخ أڅ حٿڄن٪ ڃن حظڄظخ٩ ڃخڅ حٿل حٿڄ ڃؼ

ٽ حٿيهٽ ٿٸز حٿڄي، ٳټح حٿڄن٪ ڃن ڄن٪ ؿد حٿنٴٸش ء ڃنيخ، ڃؼڀو ڃن٪ حٿؿش ڃن حٿظڀڂ ٷذ

ٳو ن٨، څ حٿڄن٪ ٳ حٿڄ حٿل انڄخ ؿخء ڃن ٷزپ حٿخ٩ ڃن . حظڄظخ٩ ىنخ نيخح ٸ٢ حٿنٴٸش

ٷزپ حٿؿش، حٿڄن٪ ڃن حٿظڀڂ ٷزپ حٿيهٽ ؿخء ڃن ٷزپ حٿؽ، څ ىح حٿڄن٪ انڄخ ظطذ ٫ڀ ڃن٬و حٿڄي

ٱ حٿڄن٪ ٿڄڀلش حٿي، ظٴخء حٿڄنٴ٬ش حٿڄظلٸش، ٻڄخ ٿ آؿص حٿلس نٴيخ ط٬ڄپ حٿڄظلٶ رخٿنټخف، رو

نيخح ڃيس ػڂ طؿض ٳ هٿيخ، ٳبڅ كٶ حٿڄظؤؿ نيخح ڃٸيځ، ر٬ي ٿٺ ٫ح ٳ حٿنٴٸش ـذ اڅ

. ڀڄض نٴيخ ٿ

202

٫يځ ؿد ء ڃنيخ، څ ڃنخ١ حٿؿد -ى حٷد ٫ني حٿڄنٲ ح٧ي ٳ حٿٴظ : -ػخنيخ]...[

. حٿظڀڂ حٿظخځ، ى ڃنظٲ ٳنظٴ حٿؿد، ڃڄخ ٻنخه ٳ ٬ٲ حٿؿو حٽ حٿؼخٿغ ظزن ؿو حٿٸد ىنخ

حٿظٸ٢، ٳـذ نٲ حٿنٴٸش ٳ ڃٸخرپ حٿظڀڂ ٿ، نو نٲ حٿڃخڅ ٫خىس، ٸ٢ حٿنٲ ٳ ڃٸخرپ : ػخٿؼيخ

طڀڂ حٿڄٸظ٠ ٿنٴخٵ ٷي كپ ٳ ر٬ حٿڃخڅ، حٿڄن٪ حٿڄٸظ٠ ٿڀٸ١ ٷي كپ ٳ حٿڄن٪ نيخح، څ حٽ

ر٬، ٳؿذ أڅ ٳ ٫ڀ ٻپ ڃٸظ٠خه، ٻڄخ ٿ نص حٿلس نيخح ػڂ ح٣خ٫ض ٿ ٳبڅ نٴٸش حٿنيخ طٸ٢

ه ڃن حٿڄڀز ٳ اڅ نٴٸش حٿڀپ ٫ڀ حٿؽ ٳـذ ٫ڀو حٿ٬خء ڃخ طلظخؽ اٿ: ٷپ ٳ حٿظٸ٢. طـذ نٴٸش حٿڀپ

ٳو ن٨، څ حٿظڀڂ حٿظخځ ى حٿظڀڂ حٿ . حٿڀپ، ٫ڀ حٿي حٿيحء ڃخ طلظخؽ اٿو ڃن حٿڄڀز ٳ حٿنيخ

ٳټڄخ أڅ حٿظڄټن ڃن ر٬ حظڄظخ٫خص حٿڄن٪ ڃن ر٠٬يخ . ٧خىه ٫ڄځ حڃنش ڄٽ ؿڄ٪ حظڄظخ٫خص

حظڄظخ٫خص، ٳټح حٿظڄټن ٳ ر٬ حٿڃخڅ ڃ٪ حٿڄن٪ ٳ ـذ ڃ٬و ء ڃن حٿنٴٸش طټڅ ڃ٫ش ٫پ

يه رخنخ أڅ حپ ٫يځ حظلٸخٵ حٿنٴٸش ريڅ حٿظڀڂ رـڄ٪ حٿڃخڅ، ٿڂ ؼزض ٻڅ حٿظڀڂ رز٬ . ر٬

څ ىح ٻڀو اح ٿڂ خٳ ريخ حٿي ٳب. حٿڃخڅ ززخ ٳ ؿد حٿنٴٸش أ ء ڃنيخ، ٳنظٴ حٿؿد رخنظٴخء ڃٸظ٠و

خٳ ريخ ٿڂ ټڀٲ حٿؽ حٿٴ ڃ٬يخ ٿظطذ ٫ڀو حنٴخٵ ڃ٪ حٿظڄټن، ٳبح طوڀٲ ٸ٢ ؿد حنٴخٵ ٷ

ٸظ٠ أڅ طـذ حٿنٴٸش رينو، ( انڄخ طـذ حٿنٴٸش رخٿظڀڂ ٿ نيخح: ) وٴ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ. حكيح

. ٯ ڃظلن انڄخ يٽ ٫ڀ ٸ١ حٿنٲ، ٳي طٴ٪..( ٳڀ ڀڄيخ: )ٷٿو

203

.[ ٿ ٷظڀيخ حٿي ٷزپ حٿ١ء ٳٴ ٸ١ حٿڄي ن٨، أٷ رو حٿ٬يځ، ٻڄخ ٿ ٷظڀيخ أؿنز أ ٷظڀض حٿلس نٴيخ]

ٿ ڀڄيخ اٿو ٷزپ حٿٴ ٳڀڂ يهپ ػڂ خٳ ريخ ؿذ ٫ڀ حٿؽ طڀڂ حٿڄي، نو ٯ ڃ١ ريحځ : ٳ٩

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿيخ حٿي ٷزپ حٿ١ء ٳٴ ٸ١ حٿڄي ن٨، أٷرو حٿ٬يځ، ٻڄخ ٿ ٷظڀيخ أؿنز ٿ ٷض: )ٷٿو. حٿظڀڂ روٱ حٿنٴٸش

ذ أڅ ىٹ حٿڄنټكش ر٬ي حٿيهٽ ٸ٢ حٿڄي جخ ڃنو، كس ٻخنض أ أڃش، (. أ ٷظڀض حٿلس نٴيخ

ٳبڅ ٳ ؿد حٿڄي حء ىڀټض رخٿڄص أ حٿٸظپ، ظٸحه رخٿيهٽ، أڃخ ٷزپ حٿيهٽ، ٳبح ٷظپ حٿي حڃش

حٿٸ١، نيخ ٳٷش كڀض ٷزپ حٿيهٽ ڃن : أكيىڄخ. ٸ٣و ؿين ڃظٸخرڀن نؤ حٿن٨ ڃن حٿظٴخص اٿيڄخ

ڃظلٶ حٿڄي، ٳټخڅ ٻٴن حٿؿش ىطيخ ٷزپ حٿيهٽ، څ طؾ حٿي حڃش رلټڂ حٿڄڀٺ، ٳي ٻخٿڄ٬خش

حٿ٬يځ، نيخ ٳٷش كڀض رخنظيخء : ػخنيڄخ. رخث٪ حٿڄز٪ ٷزپ حٿٸزحٿڄخٿش ٳٸظڀو اخىخ ٷزپ حٿيهٽ ٻبطٱ حٽ

. حٿ٬ڄ ٳي ٻخٿڄص ٷزپ حٿيهٽ ىح انڄخ ظڂ ٫ڀ حٿٸٽ رؤڅ حٿڄٸظٽ ٿ ٿڂ ٸظپ ٿڄخص، ى ڃؤٿش ٻڃش

رټڅ حٿڄص ڃؿزخ ظٸح حٿڄي حٿخڃپ ٿڀڄص رخٿٸظپ ( 1)٫ني ٳ ىح حٿزنخء ء، ٣ٵ حٿن

حٷد ڃن حٿؿين ٫ني حٿڄنٲ حٿؼخن، ؿو حٿٸد أڅ . ٯه، ٻنو رلغ ٬ ٿ حٿٸظپ ىهپ ٿو

حٿڄي ٷي ؿذ رخٿ٬ٸي حپ رٸخإه، ٿڂ ؼزض ٻڅ حٿٸظپ ڃؿزخ ٿڀٸ١، حٿنټخف ٿ ڃ٬خش

( ىخڃ)

. )*( 1223كيغ 342: 3، حظزخ 513كيغ 147: 8حٿظيذ ( 1)

204

ڃل٠ش، ٻڅ طؾ حٿي حڃش رلټڂ حٿڄڀٺ ٿ أؿذ ىنخ حٿٸ١ ؿزو ٳڄخ اح ڃخطض كظٲ أنٴيخ ٷزپ ]...[

ڃخ اح : أكيىڄخ: ٷي نزو حٿڄنٲ ٫ڀ كټڂ ىه حٿڄؤٿش رٻ ڃؤٿظن. حٿ١ء ٻڄخ ٿ رخ٫يخ ٳڄخطض ٷزپ حٿٸز

ٿض نٴيخ، ڃٸظ٠ ٿٺ ٫يځ حٿٸ١ ٳيڄخ ؿيخ ڃخ اح ٻخنض حٿؿش كس ٳٸض: حٿؼخنش. ٷظپ حڃش أؿنز

حٿظلٸٶ أڅ حكظڄخٽ ڃظ٤ٵ اٿيڄخ، أڃخ اح ٷظپ حؿنز حڃش، ٳنو ٫ڀ ح٫ظزخ حٿظؾ رلټڂ حٿڄخٿش . حكيح

ٻبطٱ حٿڄز٪ ٷزپ ٷز٠و، ىنخ ٿ ٿڀؽ ط٠ڄنو جخ ا ـذ ٫ حٿنٴ، روٱ حطٱ حٿڄز٪

اڅ ٻخڅ حٿلټڂ رو ىنخ أ٬ٲ ڃن حٿلټڂ رو اح ٷظڀيخ حٿي، ٳبڅ حٿڄي انڄخ ٸ٢ رخٿٴن اح كيع . ١ٳڀځ حٿٸ

ڃؼپ ٷظپ حؿنز ڃخ اح ٷظڀيخ حٿؽ، ٳبڅ ٷظڀو ىنخ ظ٠ڄن حٿٸز، ٻڄخ ٿ ٷظپ حٿ٬زي . ڃن حٿڄظلٶ ٿو

٫خش، ٳٸظڀيخ نٴيخ ٷزپ حٿيهٽ ٻبطٱ أڃخ حٿلس اح ٷظڀض نٴيخ ٳبڅ ڃ٤ڀٶ حٿنټخف ٳو خثزش حٿڂ. حٿڄظؤؿ

رؤڅ حٿلس ٻخٿڄڀڄش اٿ : رڄخ ٳٵ رن حٿلس حڃش. حٿزخث٪ حٿڄز٪ ٷزپ حٿٸز، ٳڀځ حٿٸ١ ىنخ أ٠خ

حٿؽ رخٿ٬ٸي، ٳبڅ ٿو أڅ ڄن٬يخ ڃن حٿڄخٳس، ٿض حڃش ٻٿٺ، څ ٿڀي أڅ خٳ ريخ، طؤػ ىح حٿٴٵ

حٿڄىذ ٳ حٿڄخثپ ٻڀيخ ٫يځ . ٿځ حظٸح ڃي حٿلس رخٿ٬ٸي ڃ٪ ٫يځ نىخ كنجٯ حق، ٿ أع

حٿٸ١، څ حٿنټخف ٿ ٫ڀ نيؾ حٿڄ٬خخص، ڃنخٳ٪ حٿز٠٪ ٻخث ڃنخٳ٪ حڃحٽ، ٷي ؿذ حٿڄي

ٿٺ لټڂ رخٿ٬ٸي ػزض أڅ حٿ٤ٵ ٤ه، حٿٴن ڃن ٷزپ حٿؿش ڃن ؿ ڃـحىخ ٸ٤و، ٳٸظ ٫ڀ

ٳ رخٷ حكحٽ رخٿڀځ رلټڂ حظلخد، ٿ٬پ حٿڄنٲ أحى رخؿنز حٿلس ٻ ن٨ حٿڄؤٿش، أ أحى

. أڅ حٿلټڂ رخٿٸ١ ٳيڄخ أ٬ٲ

205

اح ٫ٸي ٿيخىس حػنن ٿيخ رخٿلش أٿيىخ، ٳ٬ڀيڄخ ڃخ أطڀٴخه ٫ڀو ڃن ڃي ٷڄش حٿٿي ٿظىڄخ، ٳ ]

اح ٫ٸي ريخىس حػنن ٿيخ رخٿلش ٳؤٿيىخ، ٳ٬ڀيڄخ ڃخ أطڀٴخه : )ٷٿو.[ ڃخ حى ٫ن ڃي حٿڄؼپ اټخٽط٠ڄنيڄخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

اح ٫ٸي ٫ڀ حڃش : أ(. ٫ڀو ڃن ڃي ٷڄش حٿٿي ٿظىڄخ، ٳ ط٠ڄنيڄخ ڃخ حى ٫ن ڃي حٿڄؼپ اټخٽ

ٺ ٳ ط٠ڄنيڄخ ڃخ أطڀٴخه ٫ڀو ريخىطيڄخ، ريخىس حػنن رټنيخ كس، ػڂ طزن ٷيخ ٷي ىهپ ريخ أٿيىخ، ٳ

ٿٺ ى حٿڄي ٷڄش حٿٿي، نيڄخ ٯحه ريخىطيڄخ ٳيهپ ٫ڀ أڅ حٿٿي ٿو ر ڄخڅ ء أڅ حٿنټخف

ٷي . لق، ٳڀڄخ ٧ي حٿوٱ طزن طىڄخ ٻخڅ ٿو حٿؿ٩ ٫ڀيڄخ، څ حٿڄ ؿ٪ ٫ڀ ڃن ٯه

رخد نټخف حڃخء أڅ حٿحؿذ ٫ڀ حٿ٬خٷي ى حٿڄڄ، ذ أنو ٷي ي ٫ڀ طٸيځ ٳ ٻځ حٿڄنٲ ٳ أٽ

ڃي حٿڄؼپ ٷي نٸ ٫نو، ٳبڅ ٿڂ ى ٳ زيش ٳ حٿؿ٩ رڄخ حٯظځ، اڅ حى ٳ زيش أ٠خ ٳ حٿؿ٩

ح ٿيخ رخٿلش، ا ڃن أنيڄخ ٯحه ٳ ٿٺ ريخىطيڂ: أڃخ حٿحثي ٳبڅ ٳ حٿؿ٩ رو اټخ نؤ. رٸي ڃي حٿڄؼپ

ڃن أڅ ايحٷيخ حٿخىس انڄخ ٻخڅ رخهظخه، ٳبڅ . ٿىخ ٿڄخ أيٷيخ ٿٺ حٿٸي، حٿڄ ؿ٪ ٫ڀ ڃن ٯه

يخىطيڄخ رخٿلش طؿذ ايحٵ حٿحثي ٫ڀ ڃي أڃؼخٿيخ، ٳټخڅ حٿؽ ڃظٸ رخطٱ حٿحثي كغ أنو ڃظز٩

ڃؼڀو ڃخ ٿ ييح رڄخٽ ٿي ٳخظحه آه رحثي ٫ن حٿٸڄش حٿٷش، ػڂ . رزٿو، ا ٿ ٳ ڃٸخرڀو ء رخ٫ظٸخىه

اڅ : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. طزن طىڄخ ط٬ حظؿخ٩ حٿؼڄن، ٳبڅ ٳ طڂ حٿخىين حٿحثي ٫ن حٿٸڄش اټخ

س رخٿلش ى أي رخٿظ حٿڄؿذ ظلٸخٵ حٿؿ٩ ڃخ ټڅ ززخ ٳ حٿځ ٳ حٿـڄڀش، ٳڄ٬ڀځ أڅ حٿيخى

حٿزخ٫غ ٫ڀ حٿ٬ٸي، ٿيخ ىهپ ٳ

206

ٻپ ڃي ٻ ٳ حٿ٬ٸي، ٳؿذ حٿلټڂ رخظلٸخٵ حٿؿ٩ رو .[ ظ١ ٳ حٿظلڀپ ط٬ن حٿڄيس ٫ڀ أ]

اڅ أي رو ڃخ ڀځ ٫ن حٿيخىس ٳڄ٬ڀځ أڅ أپ حٿنټخف ٿ ڃخ ٫ن حٿيخىس، انڄخ ى ڃظني . ٻخثنخ ڃخ ٻخڅ

اح ٫ٳض ٿٺ ٳينخ . طخ حٿؽ، حٿيخىس رخٿلش ڃن ؿڄڀش حٿزح٫غ، ٳخٿلټڂ رظ٠ڄن حٿحثي ٿو ؿواٿ حم

أ٣ڀٶ حٿڄنٲ ٳ حٿ٬زخس حٿخىين ٿڂ ف رټنيڄخ ٫يٿن، ڃٸظ٠ ح٣ٵ أڅ ٿو : حٽ: ڃزخكغ

اڅ ٻخڅ ٻڃو حٿ ( 1) حٿؿ٩ ٫ڀيڄخ رڄخ ٻ ريخىطيڄخ اڅ ٿڂ ټنخ ٫يٿن، ٻح أ٣ڀٶ ٳ حٿڄوظڀٲ

ٻه آهح طلٸٸخ ٸظ٠ ٫يحٿظيڄخ، ا أڅ حظح١ حٿ٬يحٿش ٳ حظلٸخٵ حٿؿ٩ رڄخ ٿڃو ٯڃو ڃن حٿظ

٨ي ؿيو، ٳبڅ حٿڄيٿ ظ١ ٫يحٿظو ٳ حظلٸخٵ حٿؿ٩ ٫ڀو ٳ س حٿظيٿ، ڃظ ق ٫يځ

٧خى حٿ٬زخس أنيڄخ انڄخ حطڀٴخ ريخىطيڄخ حٿڄي ٷڄش حٿٿي، ٳ : ػخنحٽ. حظح١ حٿ٬يحٿش ٳټح ٫يځ حظح١ حٿظ٬يى

نو انڄخ رٿيخ رنخء ٫ڀ ؿريخ : اڅ حٿنٴٸش ڃن ىح حٿٸزپ أ٠خ: ڄټن أڅ ٸخٽ. ؿ٪ ٫ڀيڄخ رڄخ حىڄخ

ى ڃي : ؿڃخنز أڅ حى رڄي حٿڄؼپ حٿ ؿ٪ رو : حٿؼخٿغ. رخٿؿش رنخء ٫ڀ حٿلش ٷي ٧ي حٿ٬يځ

ڃؼڀيخ ٫ڀ طٸي ٻنيخ كس، څ ٿٺ ى حٿثٶ ريخ ٿ ٻخنض كس، ٳي ٸظ٠ حٿ ڃلخٿش، ٳخٿحثي ٫ڀو

ظ١ ٳ حٿظلڀپ ط٬ن حٿڄيس : )ٷٿو. ى ڃنخ١ حټخٽ، ٿ حٿڄحى رو ڃي ڃؼڀيخ أڃش ٷ٬٤خ ى ٧خى

ح ٫ڀو أٻؼ حلخد، أڅ حٿٸٽ ٷي ٻنخ ٳڄخ زٶ أڅ حٿأ ى ځ(. ٫ڀ أ

( ىخڃ)

. )*( 566: حٿڄوظڀٲ( 1)

207

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ـذ ٫ڀ حٿزخث٪ أ٠خ حظزحإىخ، . اح حظ ؿخش ڃ٣ءس كځ ٫ڀو ٣ئىخ ٷز ا ر٬ي حظزحء]

رخظح١ حٿظ٬ن ى ٷٽ حٿن ٳ.[ ٳټٴ ٫ن حظزحء حٿڄظ، يٷو حٿڄظ ڃ٪ ٫يحٿظو ٫ڀ أ

، ـت ٫ڀ ٷٽ ڃن أڅ حٿظلڀپ نټخف ڃنٸ٤٪ حظح١ أ٠خ، حق حٿ٬يځ، ٷي طٸيځ حٿزلغ (1)حٿنيخش

اح حظ ؿخش ڃ٣ءس كځ ٫ڀو ٣ئىخ ٷز ا ر٬ي حظزحء، ـذ ٫ڀ حٿزخث٪ أ٠خ : )ٷٿو. ٳ ٿٺ

ذ أنو اح حظ (. ٿظو ٫ڀ أحظزحإىخ ٳټٴ ٫ن حظزحء حٿڄظ، يٷو حٿڄظ ڃ٪ ٫يح

ؿخش ٷي ٫ڀڂ ٻنيخ ڃ٣ءس طلظڂ حظزحإىخ، ٳ ٸ٢ ر٬ظٶ ٯه اح ٻخڅ حٿ١ء ڃن حٿزخث٪، ٻح اح ٻخڅ

. ڃن ٯه ا أڅ ټڅ ١ءح، ؿذ حٿ٬يس ٻ١ء حٿؽ ٳ حٿنټخف حٿيحثڂ حٿڄنٸ٤٪، ٳبڅ ٳو حٿ٬يس ڃلخٿش

ؿح حٿ١ء ىرح ىنخ، ى ٯ حق، ٳبڅ حٿ ـ ( كځ ٫ڀو ٣ئىخ ٷز: )ٴيڂ ڃن ٷٽ حٿڄنٲ

حظڄظخ٩ رو ٳ حڃش حٿڄڄڀٻش رخٿز٪ اح ؿذ حظزحإىخ ى ڃخ ٫يح حٿ١ء ٫ڀ ڃخ زٶ، ٳڀ حٷظ ٫ڀ

س، ٿ٬پ ح٣ٷو ٷي رنخ أڅ حظزحء ټٴ ڃ٤ڀٸخ رپ ٳ ٯ حٿڄؽ. ٻخڅ أٿ( كځ ٫ڀو ٣ئىخ)ٷٿو،

. ح٫ظڄخىح ٫ڀ ڃخ زٶ ڃنو، ى أڅ حٿڄؿش اح ٣ڀٸض ر٬ي حٿيهٽ ح٫ظيص، اڅ ٳن حٿي نټخكيخ حظزأص

ٺ أنو ٻڄخ ـذ ٫ڀ حٿڄظ حظزحء ٻح ـذ ٫ڀ حٿزخث٪ حظزحء ڃن ٣جو هخش، ٿٸٽ حٿخىٵ

، ڃٴيځ (2" )ي أڅ ز٪ حٿـخش حؿذ اڅ ٻخڅ ٤ؤىخ حظزحء ٫ڀ حٿ : " ٫ڀو حٿځ ٳ حش ٫ڄخ

حٿ١ كـش، ٳبح ٳ٬پ ٻٴ ٿٺ

( ىخڃ)

. )*( 1303كيغ 363: 3، حظزخ 621كيغ 177: 8حٿظيذ ( 2. )494: حٿنيخش( 1)

208

كخٽ حٿلڄپ، ٿ حظحىخ كخڃ ٻه ٿو ٣ئىخ ٷز ٷزپ حٿ٪ أ ڃ٠ أر٬ش أي ٫س أخځ اڅ ؿيپ]

خٿش ٫يځ اڅ حٿڄٿ رخٿ١ء، ٳبڅ ٫ڀڂ ارخكظو اڃخ ر٬ٸي أ طلڀپ كځ حٿ١ء كظ ط٠٪، اڅ ٫ڀڂ ٻنو ٫ن

ٿ أهزه ٳيپ ټٴ ٳ حٿٸ١ اهزخه؟ ٳو ٷڅ طٸيڃخ، . ٫ن حظزحء حٿڄظ اح ٫ڀڂ رو.[ نخ ٳ رؤ

حظحىخ كخڃ ٻه ٿو ٣ئىخ ٷز ٷزپ حٿ٪ أ ڃ٠ ٿ: )ٷٿو. أليڄخ أنو ټٴ اح ٻخڅ حٿزخث٪ ٫ي

اڅ ٫ڀڂ ارخكظو اڃخ ر٬ٸي أ . أر٬ش أي ٫س أخځ اڅ ؿيپ كخٽ حٿلڄپ، خٿش ٫يځ اڅ حٿڄٿ رخٿ١ء

اڃخ أڅ ټڅ حٿلڄپ : اح حظ أڃش كخڃ ٳ وڀ(. طلڀپ كځ كظ ط٠٪، اڅ ٫ڀڂ ٻنو ٫ن نخ ٳ رؤ

څ ١ء لق رنټخف ٫ أ ڃڀٺ، أ ټڅ ڃـيٽ حٿلخٽ، نز أڅ ټڅ حٿ١ء رزيش ٫ن نخ، أ ٩

ٳبڅ ٻخڅ حٿلڄپ ٫ن نخ ؿخ ٣ئىخ ٫ني حٿڄنٲ ڃ٤ڀٸخ، څ (. 1)ٻخٿنټخف حٿلق، رو ف ٳ حٿڄوظڀٲ

، ٿټن ټه اح حٿنخ كڃش ٿو، اڅ ٻخڅ ڃـيٽ حٿلخٽ رلغ ٬ڀڂ ٳو حٿلپ ٫يڃو ؿخ حٿ١ء ٫نيه أ٠خ

أڃخ حٿـح، ٳنو ٳ ٷس حٿنخ، ا حٿلپ انڄخ ټڅ ربڅ حٿڄٿ، . ٿڂ ڄ ٿڀلڄپ أر٬ش أي ٫ه أخځ

رڄخ حه ٳخ٫ش رن ( 2)أڃخ حٿټحىش ٷزپ حٿڄيس حٿڄٻس ٳٸي حكظؾ ٿيخ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ . حپ ٫يڃو

څ ٻخنض كخڃ ٳڄخ ٿ ا: ڃ حٿنلخ ٫ن أر حٿلن ٫ڀو حٿځ ٷڀض

( ىخڃ)

. )*( 572: حٿڄوظڀٲ( 2. )572: حٿڄوظڀٲ( 1)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

209

كظ زڀٮ ( 1)ٿٺ ڃنيخ ڃخ ىڅ حٿٴؽ : " ڃنيخ؟ ٷخٽ.[ ٿ طٸخ حٿز٪ ؿذ حظزحء ڃ٪ حٿٸز رينو]

أخٿش . ٫ ر٬نوٳ ىٿش ٳيخ ٫ڀ حٿڄي( 1" )كڄڀيخ أر٬ش أي ٫س أخځ ٳ رؤ رنټخكيخ ٳ حٿٴؽ

٫يځ اڅ حٿڄٿ ٳ حٿ١ء ڃ٬خ رؤخٿش حٿلش ٳ ٳ٬پ حٿڄڀڂ، رؤڅ اڃټخڅ حٿلپ ٻخٱ ٳ ؿد

، ٳڄن ػڂ ٻخڅ حٿظلڂ (2" ) ط٣ؤ حٿلزخٿ كظ ٬٠ن : " حؿظنخد، ٿ٬ڄځ ٷٿو ٫ڀو حٿځ ٳ حٿڄزخص

حٿلڄپ ٫ن ١ء رزذ ڃلظځ كځ حٿ١ء كظ اڅ ٻخڅ. أٷ، ى حهظخ ونخ حٿيي ر٬ حٿڄظؤهن

( 5(.. )4(*)أص حكڄخٽ أؿڀين أڅ ٬٠ن كڄڀين: *)ؿڄخ٫ش، ٿ٬ڄځ ٷٿو ط٬خٿ( 3)ط٠٪ ٫ني حٿڄنٲ

، (7)، حٻظٴ حٿڄٴي رؤر٬ش أي ٿڂ ٸي حٿلخڃپ رء (6)أ٣ڀٶ حٿوخڅ كپ ١ء حڃش حٿلخڃپ ر٬ي حٿڄيس

، ىذ حرن اى اٿ ٻحىش حٿ١ء ٷز، (8)ځ ٷزپ أر٬ش أي أ٣ڀٶ حٿلخڃپ ف أر حٿف رخٿظل

أ ڃخ ڃڀټض : *)، ڃلظـخ رخپ، ر٬ڄځ ٷٿو ط٬خٿ(9)حء ٻخڅ حٿ١ء ٷزپ حر٬ش أ ر٬يىخ

(. ٿ طٸخ حٿز٪ ؿذ حظزحء ڃ٪ حٿٸز رينو: )ٷٿو(. 10(*)أڄخنيڂ

( ىخڃ)

. 63: 2( ٫ڀو حٿځ)٫څ أهزخ حٿخ ( 2. )622كيغ 177: 8، حٿظيذ 2كيغ 475: 5حٿټخٳ ( 1)

ٿڄخ : ٳ حٿنوش حٿلـش( 5. )4: حٿ٤ٵ( 4. )572: حٿڄوظڀٲ( 3. )449: 7، نن حٿزيٸ 671كيغ

( 7) .496: حٿنيخش( 6. )أ ء" " ٿڄخ حه، ٿڂ ى ٳ نوش ": " حه ٻح رخ، ٳ نوش

. )*( 3: حٿنخء( 10. )351: حٿحث( 9. )300: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 8. )85: حٿڄٸن٬ش

210

اح ٣ڀٶ حٿڄـ٬ٽ ٫ظٸيخ ڃيح ٷزپ حٿيهٽ ؿ٪ نٴيخ ٷخ ٿڄىخ طظ٬ ٳو، ٳبڅ أرض ٻخڅ ٿيخ ځ ٿو ]

٩ رنٲ حٿٸڄش ٷض حٿ٬ٸي، ٻڄخ حٷد نٴ حٿ٬ظٶ حٿؿ. ځ ٳ حٿويڃش، ـ حإىخ ڃن يڂ حٿٷخد

اح طٸخ حٿڄظزخ٬خڅ ٳٸي حنظٸپ حٿڄڀٺ ٫ن حٿڄظ اٿ حٿزخث٪، ٳبڅ ٻخڅ حٿڄظ ٷي [ ٿ أ٫ظٸض حٿڄي ٷزپ حٿيهٽ

ٷز حڃش ؿذ حظزحء نخ ٷي أڀٴنخ أڅ ؿڄ٪ أزخد نٸپ حٿڄڀٺ ڃؼپ حٿڄز٪ ٳ ؿد حظزحء، رنخ أڅ

ٳڄظ كپ حٿٸز ٿڀڄظ ؿذ ر٬ي حٿظٸخپ ٫ڀ حٿزخث٪ . ٩ حكظڄخٽ حٿ١ء رينوحٿز٪ انڄخ ؿزو ځ

حظزحء رينو، نظٴخء حٿڄٸظ٠، ڃن ىح ٬ڀڂ أڅ حٿٸز ئػ ٳ ؿد حظزحء ا اح ٻخڅ حٿ١ء

طظ٬ ٳو، ٳبڅ أرض اح ٣ڀٶ حٿڄـ٬ٽ ٫ظٸيخ ڃيح ٷزپ حٿيهٽ ؿ٪ نٴيخ ٷخ ٿڄىخ: )ٷٿو. ڃ٬و ڃڄټنخ

حٷد نٴ حٿ٬ظٶ حٿؿ٩ رنٲ حٿٸڄش . ٻخڅ ٿيخ ځ ٿو ځ ٳ حٿويڃش، ـ حإىخ ڃن يڂ حٿٷخد

ىه ڃن ؿڄڀش أكټخځ ڃخ اح أ٫ظٶ أڃظو طؿيخ ؿ٬پ حٿ٬ظٶ (. ٷض حٿ٬ٸي، ٻڄخ ٿ أ٫ظٸض حٿڄي ٷزپ حٿيهٽ

اح ؿ٬پ حٿ٬ظٶ ٿڃش ڃيىخ رخٿش حٿڄ٬ظزس ٫ڀ ڃخ زٶ ق يحٷيخ، ٳي ڃن طظڄش ڃخ زٶ، طلٸٸيخ أنو

ٳبح ٣ڀٸيخ ٷزپ حٿيهٽ ؿذ أڅ ٬ى اٿو نٲ حٿڄي ٷي ؿ٬پ حٿڄي ٫ظٸيخ ٷز٠ظو أڅ ؿ٪ . ٻڄخ كٸٸنخه

. نٴيخ ٷخ ٿڄىخ

211

www.alhawzaonline.com

[email protected]

: ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ، حكظـخؿخ رڄخ حه ن رن ٬ٸد (2)، حرن كڄس (1)ىذ اٿ ٿٺ حٿن ]...[

ظ٬يخ ٳ نٲ ٷڄظيخ، ٳبڅ : " ٳ ؿپ أ٫ظٶ أڃش ٿو ؿ٬پ ٫ظٸيخ يحٷيخ، ػڂ ٣ڀٸيخ ٷزپ أڅ يهپ ريخ، ٷخٽ

ٷذ (. 3" )اڅ ٻخڅ ٿيخ ٿي أى ٫نيخ نٲ ٷڄظيخ ٫ظٸض : " ، ٷخٽ"أرض ٻخڅ ٿيخ ځ ٿو ځ ٳ حٿويڃش

(. 5)، حش ٫زخى رن ٻؼ حٿز ٫نو ٫ڀو حٿځ (4)حٿځ ڃنيخ حش أر ر ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو

، حرن (7)، حرن حٿزحؽ (6)ىذ حرن حٿـني . ٫ڀ ىح ٳـ حء نٴيخ ڃن يڂ حٿٷخد، نو ٷٶ

، ٷرو (9)، حهظخه حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ (8)اى اٿ نٴ حٿ٬ظٶ ؿ٪ حٿٿ ٫ڀيخ رنٲ ٷڄظيخ

ٿنخ اڅ حٿ٬ظٶ ق رخيحٵ ٻڄخ ق حٿنټخف، ٿيح ٿ أيٷيخ ٷٸخ ٳخ٫ظٸظو ٷزپ حٿيهٽ ػڂ . حق ىنخ، ى

كٸٸش حٿ٬ظٶ ٳٺ حٿڄڀٺ حٿو، ٫ىه ر٬ي حٿو ڃڄظن٪، . ٣ڀٸيخ ٳبڅ حٿ٬ظٶ نٴ ـذ ٫ڀيخ ٷڄش حٿنٲ

اڅ حٿڄأس : ځ حٿن انڄخ ظڂ ٿ ٷڀنخٹ: ٷخٽ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ ن٬ڂ ڃخ ٷخٽ. ٿؿى حٿڄٸظ٠ حنظٴخء حٿڄخن٪

(. 10) طڄڀٺ ؿڄ٪ حٿڄي رخٿ٬ٸي، رپ طڄڀٺ نٴو حٿنٲ حه رخٿيهٽ

( ىخڃ)

، 1939كيغ، 482: 7، حٿظيذ 1243كيغ 361: 3حٿٴٸو ( 3. )359: حٿڀش( 2. )497: حٿنيخش( 1)

( 5. )762كيغ 210: 3، حظزخ 712كيغ 202: 8حٿظيذ ( 4. )761كيغ 210: 3حظزخ

. 573: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 6. )763كيغ 213: 3، حظزخ 713كيغ 202: 8حٿظيذ

. )*( 573: حٿڄوظڀٲ( 10. )573: حٿڄوظڀٲ( 9. )316: حٿحث( 8. )248: 2حٿڄيد ( 7)

212

ٻخڅ حٿڄخٿٺ حٿؿپ حظزخف رخٿڄڀٺ، اڅ ٻخنض حٿڄأس ڃڀٺ ٻپ ڃن حٿؿن خكزو ؿذ ٳن حٿ٬ٸي ٳبڅ]

حش ٫زي حهلل رن نخڅ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ .[ كڃض ٫ڀو، ٳبڅ أحىطو ح٫ظٸظو أ رخ٫ظو ػڂ ؿيىص حٿ٬ٸي

ڃ٠ ٫ظٸيخ طى ٫ڀ حٿي نٲ : " ؿپ أ٫ظٶ ڃڄڀٻظو ؿ٬پ ٫ظٸيخ يحٷيخ ػڂ ٣ڀٸيخ ٷخٽ: ٷڀض ٿو: ٷخٽ

حٿـحد ٫ن حهزخ حٿڄظٸيڃش حٿ٬٤ن ٳ نيىخ، ٷخٽ حٿڄنٲ ٳ (. 1" )ه ٫يس ٫ڀيخ ٷڄظيخ ط٬ ٳ

ىنخ ( 2)ن رن ٬ٸد ٻخڅ ٳ٤لخ ٷزپ ٷي ؿ٪، حش أر ر ڃڀش، ٫زخى ٫خڃ، : حٿڄوظڀٲ

، ٻح ٳ رنخء ٫ڀ حق حٿحؿذ ٿڀي ٫ڀيخ ى ٷڄش حٿنٲ ٳ حٿ٬زخس نٲ حٿٸڄش: حٽ: ٻڃخڅ

حٿحش، ٳو طخڃق، څ حٿظٸ ٷي طنٸ رو حٿٸڄش حٿحؿذ ى ٷڄظو ٫ڀ طٸي حٿظٸ، څ حٿٸڄش

انڄخ ط٬ظز حٿٸڄش ٷض حٿ٬ٸي، نو ٷض ڃڀٺ حٿڄي ٷض ىهٿو ٳ ڄخڅ حٿؿش، حٿ٤ٵ : حٿؼخن. ريٽ ڃنو

أنيخ ط٬ ٳ ٷڄش حٿنٲ، : حش ٫زي حهلل رن نخڅح٫ڀڂ أڅ ٳ . ٸظ٠ ٫ى نٲ حٿڄ٬ٸى ٫ڀو ٿڀؽ

ى ڃټپ، نو ىن ـذ أڅ ټڅ ٻخث حٿيڅ ـذ حن٨خ رو ڃ٪ ح٫خ، ٿڂ ف حٿڄنٲ رٿٺ

ڃڀٺ ٻپ ڃن حٿؿن خكزو ؿذ : )ٷٿو. ٳ حٿ٬زخس رپ حٷظ ٫ڀ ٻ حٿؿ٩ ى حنذ رخٿلخٽ

حٿؿپ حظزخف رخٿڄڀٺ، اڅ ٻخنض حٿڄأس كڃض ٫ڀو، ٳبڅ احىطو ح٫ظٸظو أ رخ٫ظو ػڂ ٳن حٿ٬ٸي، ٳبڅ ٻخڅ حٿڄخٿٺ

(. ؿيىص حٿ٬ٸي

( ىخڃ)

. )*( 573: حٿڄوظڀٲ( 2. )1938كيغ 482: 7، حٿظيذ 1242كيغ 261: 3حٿٴٸو ( 1)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

213

٫ظٶ ؿخظو رڄص ؿيخ ٷپ ـ حٿ٬ٸي ٫ڀ حٿڄټخطزش ا ربڅ ڃىخ اڅ ٻخنض ڃ٤ڀٸش ٳڀ ٫ڀٶ حٿڄٽ]

ٷي زٶ ٳ أٽ حٿزخد أڅ ڃڀٺ .[ ٷپ ق ٳظ٬ظي ٫يس حٿلس ڃحع، حٷد ػزطو ڃ٪ ط٬يى حٿػش. ز٤پ

أ حٿؿن ٻخڅ خكزو ٸظ٠ ٳن حٿ٬ٸي، انڄخ أ٫خىه ىنخ ٿزن أڅ ڃڀٺ حٿؽ ٿڀؿش ٳ٪ أپ حٿلپ،

حٿزذ ڃوظڀٲ روٱ حٿؿش اح . ڃڄڀٻش ٳظلپ رڄڀٺ حٿڄن ٳخٿلپ ڃؿىڅ حٿنټخف اڅ حطٴ٪ ا أنيخ

ڃڀټض حٿؽ، ٳبڅ ٻ ڃنيڄخ كحځ ٫ڀ حه، څ حٿلپ رڄڀٺ حٿڄن ڃن ؿخنذ حٿؿپ ڃن ؿخنذ حٿڄأس

ٿ ٷ٬٤خ، ٳبڅ أحىص حٿڄأس ٯزض ٳ نټخكو ح٫ظٸظو ػڂ ؿيىص حٿنټخف، أ رخ٫ظو ٿىخ ػڂ نټلظو ربڅ حٿڂ

ؤط اڅ خء حهلل ط٬خٿ (. ـ حٿ٬ٸي ٫ڀ حٿڄټخطزش ا ربڅ ڃىخ اڅ ٻخنض ڃ٤ڀٸش: )ٷٿو. ر٬ٸي ڃظؤنٲ

أڅ حٿڄټخطزش طوؽ ٫ن ڃڀٺ ڃىخ رڄـى حٿټظخرش رپ رؤىحء ڃخٽ حٿټظخرش ٳ ڃلڀو، ٳلنج ط كس ٿټنيخ

حٿڄل٠ش ٻخٿز٪ حٿحء، ىڅ ٯىخ ٻخٿنټخف، ٳ ق رخٿټظخرش طنٸ٤٪ ٫نيخ ڀ٤نش حٿڄٿ ٳ حٻظخرخص

ڃنيخ ريڅ اڅ حٿڄٿ حء ٻخنض حٿټظخرش ڃ٤ڀٸش أ ڃ٣ش، حء أىص ر٬ ڃخٽ حٿټظخرش اڅ ٻخڅ أٻؼه أ

ىح كټڂ نټخف حٿ . ٻڄخ طظٸپ ى رخٿ٬ٸي ٻح ظٸپ رو حٿڄٿ. ٿڂ طئى جخ ٿزٸخء حٿٵ ڃخ رٸ ء ڃنو

ىخ، أڃخ حٿڄٿ ٳ ظ نټخكو اخىخ رلخٽ، ڃظنخ٩ حؿظڄخ٩ حٿ٬ٸي حٿڄڀٺ، ٣جيخ رڄڀٺ حٿڄن ڃڄظن٪، ٽ

ق : طز٤پ، ٷپ: ٿ ٫ڀٶ حٿڄٿ ٫ظٶ ؿخظو رڄص ؿيخ ٷپ: )ٷٿو. نٸ٤خ٩ ڀ٤نظو ٫نيخ رخٿټظخرش

(. ٳظ٬ظي ٫يس حٿل ڃحع، حٷد ػزطو ڃ٪ ط٬يى حٿػش

214

اح ٫ڀٶ حٿڄٿ ٫ظٶ ؿخظو رڄص ؿيخ، ٳٴ لش ٿٺ ٫ڀ أنو طير ٷڅ : حٽ: ىنخ رلؼخڅ]...[

حٿلش، ڃخٽ اٿو حٿڄنٲ ٳ رخد حٿظير، ( -2)، حرن حٿزحؽ (1)اٿو ىذ حٿن : -أكيىڄخ: ٿلخد

، ٳـخ ط٬ڀٸو رڄص ٯه ڃڄن ٿو ٫ٷش اڅ طىى ىنخ، څ حٿ٬ظٶ ٸزپ حٿظؤه ٷي ؿخ ط٬ڀٸو رڄص حٿڄٽ

ؤٿض أرخ حٿلن ڃ ٫ڀو حٿځ ٫ن ؿپ ؽ : ڃؼپ حٿؿش حٿويڃش، ٿحش ڃلڄي رن كټڂ ٷخٽ

اح ڃخص حٿؽ : " اح ڃخص حٿؽ ٳي كس ٳڄخص حٿؽ، ٳٸخٽ ٫ڀو حٿځ: ڃڄڀٻظو ڃن ؿپ آه ٷخٽ ٿيخ

(. 3" )ؿيخ، ڃحع ٿيخ ڃنو، نيخ انڄخ خص كس رڄص حٿؽ ٳي كس ط٬ظي ٫يس حٿڄظٳ ٫نيخ

حٿ٬يځ، څ حٿظير ط٬ڀٶ ٫ظٶ حٿڄڄڀٹ رڄص يه ىڅ ٯه، نو ( -4)حهظخه حرن اى : -حٿؼخن

رڄنٿش حٿش، ٿ ٿٺ ٿڂ ق، ٳبح ٫ڀٶ رڄص ٯ حٿي هؽ ٫ن ڃٸظ٠خه، ٳؿذ حٿلټڂ رٴخىه، څ

څ ىه : اڅ ىح ڃڄخ أهؿو حٿيٿپ: ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. پ ٳ حٿ٬ظٶ حٿڄ٬ڀٶ حٿٴخى ا ڃخ أهؿو حٿيٿپح

ئيىخ للش ٬ٸد رن ٬ذ ٫ن . حٿحش حٿڄ٬ظ٠يس ر٬ڄپ أٻؼ حلخد طٸظ ٫ن أڅ طټڅ ىٿ

، حٿيحٿش ٫ڀ (5)حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ

( ىخڃ)

كيغ 344: 7، حٿظيذ 1445كيغ 302: 3حٿٴٸو ( 3. )250: 2ڃيد حٽ( 2. )499: حٿنيخش( 1)

. )*( 111كيغ 32: 4، حظزخ 965كيغ 264: 8حٿظيذ ( 5. )317: حٿحث( 4. )1407

215

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ؿح ط٬ڀٶ حٿ٬ظٶ رڄص ڃن ؿ٬ڀض ٿو هيڃش حٿڄڄڀٻش، ٳبح ػزض ٿٺ ٿڂ وؽ حٿظير ريح حٿظ٬ڀٶ ٫ن ]...[

ظٴ٩ ٫ڀ حٿٸٽ رخٿلش ڃؤٿظخڅ، اكيحىڄخ كټڂ حٿ٬يس، حٿؼخنش كټڂ : حٿؼخن. حه ٳ ټڅ ٳخيح، ٳو ٷسڃٸظ

أڃخ حٿ٬يس ڃن ٳخء ؿيخ ٳبنيخ ٫يس حٿلس أر٬ش أي ٫س أخځ، څ كظيخ ڃظلٸٸش كن ڃص . حٿڄحع

انڄخ طظلٸٶ لش ىح . ه ٳ حٿحش حٿخرٸشحٿؽ، ٳڀڂ ظ٬ڀٶ ريخ كټڂ ح٫ظيحى ا ى كس، ٿڀظق د

اڅ حڃش ط٬ظي ڃن ٳخس ؿيخ رين هڄش أخځ، ٿ خنخ رنيخ رن حٿلس ٳ حٿ٬يس ٻخڅ : حٿظٴ٪ اح ٷڀنخ

، ػڂ ٷد ػزطو (1)ٿٺ خٷ٤خ، أڃخ حٿڄحع ٳٸي نٴخه حٿڄنٲ ٳ أٽ ٻڃو، ى حٿ ىص رو حٿحش

ؿو حٿٸد ڃخ ؤط ٳ حٿڄحع اڅ خء حهلل ط٬خٿ أڅ حٿڄڄڀٹ اح أ٫ظٶ ٫ڀ ڃحع ٷزپ . ػشڃ٪ ط٬يى حٿ

حٿٸڄو خٹ اڅ خ ٳ حٿيؿش، حهظ اڅ ٻخڅ أٿ، ىح ػخرض ڃ٪ ط٬يى حٿػش ٳ ڃلپ حٿنح٩، ٳبڅ

حٿحش، ٳو ن٨، نو حٿ٬ظٶ لپ رخٿڄص حٿٸڄش انڄخ طټڅ ر٬يه، لظڄپ حٿڄن٪، ٣ٵ ٫يځ حع ٱ

ٿ ڀڂ ٳيح حٿٴى هخؽ رن آه، وٴ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ . ىٿش ٳو ٫ڀ ٻڅ ٿٺ ڃ٪ ط٬يى حٿػش

ٷي . ي رو طٴ٩ ٻپ ڃن حڃن ٫ڀ حٿٸٽ رخٿلش ٿڄټخڅ حٿٴخى( ق ٳظ٬ظي ٫يس حٿلس ڃحع: ٷپ)

. ٿٴخى٫ٳض حڃظنخ٩ ٻپ ڃنيڄخ ٫ڀ حٿٸٽ رخ

( ىخڃ)

. 1407كيغ 344: 7، حٿظيذ 1445كيغ 302: 3حٿٴٸو ( 1)

216

أكي حڃن حٿڀن ٳ٫يڄخ ٫ڀ حٿلش ٫يځ : ٳبڅ ٷپ.[ ٿ ڃڀٺ حٿټخطذ ؿش يه ٳٴ حنٴخم ن٨]

حٿٸٽ رخٿٴخى، حٿڄظٴ٩ ى حكظڄخٽ حع ٫يڃو، ٿٺ ڃنظٲ ٫ڀ : ٷڀنخ. حع، ى ػخرض ڃ٪ حٿٸٽ رخٿٴخى

لپ ٿٺ ڃن : ٷڀنخ. حٿڄٻ ٳ ٻځ حٿڄنٲ نٴ حع حكظڄخٽ: ٳبڅ ٷپ. ڃظنخ٩ حع ڃ٪ حٿٵ

: ٷٿو. ، أ أڅ حٿڄظٴ٩ ڃـڄ٩ حٿلخپ ڃن ٫زخطو ى حع ڃ٪ حٿظ٬يى ٫يڃو ڃ٪ ٫يڃو(حٷد: )ٷٿو

ڃن : ٳٴ حنٴخم نټخف حٿي ن٨، ڃنؤ حٿن٨: أ(. ٿ ڃڀٺ حٿڄټخطذ ؿش يه ٳٴ حنٴخم ن٨)

حكظڄخٽ ٻنو ڃخٿټخ رخظٸٽ، ڃن حكظڄخٽ ٻڅ حٿڄڀٺ ٳ حٿلٸٸش ٿڀي ٳڄخ ٬ي ڃڀټخ ٿڀڄټخطذ ٧خىح، ٳ٬ڀ

اڅ حٿټظخرش طٸظ٠ حنٸ٤خ٩ ڀ٤نش حٿي ٫ن حٿڄټخطذ، : ؿو حٽ. حٽ زٸ حٿنټخف ٫ڀ حٿؼخن نٴن

حخص، ؿح ڃ٬خڃڀش حٿي اخه ط٠ڄنو ٿو، ٿ حظٸٿو رخٿڄڀٺ ڃظن٪ ٿٺ، حٿڄڃش حظٸٿو رخٿڄ٪

حظلخٿش ٻڅ ڃـڄ٩ حٿء حٿحكي ڃڀټخ ٿټپ حكي ڃن : نخ نٸٽ. ـ أڅ ټڅ حٿڄڀٺ ٿيڄخ: ٸخٽ. ٧خىس

ٱ رخٻظخد، ڃظن٪ ڃ٬خڃڀش حٿون ىٳ٬ش أڃ حق، ٫ڀ أنو ٿ ٻخڅ ڃڀټخ ٿڀي ٿڄخ حظٸپ ٳو رخٿظ

اڅ حٿټظخرش طٸظ٠ حٿلش ٳ حٿلخٽ ٳټڅ ٷخ اٿ ڃخڅ أىحء ڃخٽ : ؿو حٿؼخن. حٿي اخه ط٠ڄنو ٿو

حٿټظخرش، ا ح٤ش رنيڄخ، كنج ٳټڅ ڃخ ڄڀټو ڃڀټخ ٿڀڄٿ، نو اح ٻخڅ ڃخٿټخ ٿٷزظو ٳڄڀټظو ٿڄخ ڄڀټو

څ ڄن٪ حٿش، أڅ ڄن٪ ٿځ ڃڀٺ حٿي ٿڄخ ڄڀټو حٿڄټخطذ كغ أنو رخٵ ٫ڀ حٿٵ، ٿڄخن٪ أ. ر٤ٶ أٿ

ٿؼزص حنٸ٤خ٩ ڀ٤نظو ٫نو

217

www.alhawzaonline.com

[email protected]

رخٿن حؿڄخ٩، ڃ٬يخ ٳ ڃخن٪ ڃن حظٸٿو رخٿڄڀٺ، حٿلټڂ رـح حٿڄ٬خڃڀش يٽ ٫ڀ ػزطو ٷ٬٤خ، ]...[

. ٳلنج حق ٫يځ حنٴخم حٿنټخف

218

ٳ أنخٱ : حٽ: حٿ٬ذ حٿظيٿ، ٳو ٳٽ: حٽ: ٳ طحر٪ حٿنټخف ٳو ڃٸخي: حد حٿوخڃحٿذ]

حٿڄظٻش، ى حٿـنڅ ى حهظٽ حٿ٬ٸپ، ح٫ظزخ رخٿي حٿ٪ : حٽ: حٿ٬د، ن٨ڄيخ ٷڄخڅ

ٳٵ رن حٿـنڅ . حٿـنڅحٿو، حٯڄخء حٿڄظني اٿ ٯڀزش حٿڄس، رپ حٿڄظٸ حٿ ٽ ٳبنو ٹ

حٿڄظٻش، ى : حٽ: ٳ أنخٱ حٿ٬د، ن٨ڄيخ ٷڄخڅ: حٽ: ٳو ٳٽ: )ٷٿو.[ حٿڄ٤زٶ ٯه

ح٫ظزخ رخٿي حٿ٪ حٿو، حٯڄخء حٿڄظني اٿ ٯڀزش حٿڄس، رپ حٿڄظٸ . حٿـنڅ، ى حهظٽ حٿ٬ٸپ

ٻځ ٳ ػزص ٳن حٿنټخف ٿټپ ڃن (. ٳٵ رن حٿـنڅ حٿڄ٤زٶ ٯهحٿ ٽ ٳبنو ٻخٿـنڅ،

حٿؿپ حٿڄأس رؿى ء ڃن حٿ٬د حٿظ ؤط ط٬نيخ، ى أر٬ش ٳ حٿؿپ ز٬ش ٳ حٿڄأس،

حٿڄظٹ، ى حكي : حٽ. ڃخ ظٹ ٳو ٻپ ڃنيڄخ، ڃخ وظ رټپ حكي روو: ن٠ڄيخ ٷڄخڅ

حٿڄحى رو حهظٽ حٿ٬ٸپ ٳخىه رؤ ؿو حطٴٶ، ٳبڅ حٿـنڅ ٳنڅ، ح٫ظزخ ر٬ حٿي اح ى حٿـنڅ،

ٻح حٯڄخء حٿ٬خ، ٻڀزش حٿڄس اڅ ٣خٿض ڃيطو، أڃخ اح خ ڃظٸح رلغ ټڅ . ٻخڅ حٿو ٬خ

ٵ ٳ ڃظنيح اٿ حٿڄ ٳٽ، زٸ حٽ حٿ٬ٸپ ٳبنو كنج ؿذ حٿوخ، ٳ

219

ٿټپ ڃن حٿؿن ٳن حٿنټخف رـنڅ خكزو ڃ٪ زٸو ٫ڀ حٿ٬ٸي، اڅ طـيى ر٬يه ٸ٢ هخ حٿؿپ ىڅ ]

اـخد حٿـنڅ رؤٷخڃو حٿوخ رن أڅ ټڅ ڃ٤زٸخ ڃظ٫زخ ٿڀڃخڅ ٯ .[ حٿڄأس، حء كپ حٿ١ء أ

حپ ٳ ٻڅ حٿـنڅ ٫زخ ٸظ٠ حٿوخ ڃن . ڃ٤زٶ ٳټڅ أىحح، ٿؿى حٿـنڅ ٫ڀ ٻپ ڃن حٿظٸين

، حؿڄخ٩ حلخد (1)حٿـخنزن حهزخ حٿڄظٴ٠ش ٫ن أىپ حٿزض ٫ڀيڂ حٿځ ڃن أڅ حٿنټخف ى رخٿـنڅ

طخڃق، څ ( ى حٿـنڅ: )ٳ ٷٿو: حٽ: ، ىنخ أڃ(2)ح٣زخٵ أٻؼ أىپ حځ أر كنٴش

حٿـنڅ أڃ حكي ٳ ظ٤خرٸخڅ، ٻؤنو أحى أڅ ٻپ ٫ذ ٳ ن٨ حٿخ٩ ڃظٹ حٿ٠ڄ ٿڀ٬د حٿڄظٻش

أ٠خ وڀ ڃن طخڃق، ٳبڅ حٯڄخء ( ٳبنو ٻخٿڄـنڅ: )ٷٿو: حٿؼخن. رن حٿؿپ حٿڄأس ڃنل ٳ حٿـنڅ

ى : ٳ حٿلخف حٿڄس رټ حٿڄڂ ٷخٽ: حٿؼخٿغ. اح خ ڃظٸح ٬ي ڃن أٷخځ حٿـنڅ ٳ ڃ٬ن ٿظزيو رو

ٿټپ ڃن حٿؿن ٳن : )ٷٿو(. 4)ى أكي أڃخؽ حٿزيڅ : ، ٷخٽ ٳ حٿـڄيس(3)اكي حٿ٤زخث٪ حر٪

حٿنټخف رـنڅ خكزو ڃ٪ زٸو ٫ڀ حٿ٬ٸي، اڅ طـيى ر٬يه ٸ٢ هخ حٿؿپ ىڅ حٿڄأس، حء كپ حٿ١ء أځ

، حٿ ىنخ طنٸق ٷي زٶ ٻڅ حٿـنڅ ڃن حٿ٬د حٿڄظٻش ٳ حٿـڄڀش(.

( ىخڃ)

( 2. )38رخد 422: 7، حٿظيذ 125رخد 273: 3، حٿٴٸو 16 -14كيغ 408 -406: 5حٿټخٳ ( 1)

". ڃ " 127: 1حٿـڄيس ( 4". )ڃ " 814: 2حٿلخف ( 3. )25: 3حٿڀزخد

220

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٷزپ حٿ٬ٸي، أ ټڅ ٷي طـيى ر٬يه، ٳبڃخ ٿٺ، ؿڄڀش حٿٸٽ ٳو اڅ ؿنڅ أكي حٿؿن اڃخ أڅ ټڅ ڃؿىح]...[

ٳبڅ ٻخڅ ڃؿىح ٷزپ حٿ٬ٸي ٳ ٻځ ٳ ػزص حٿوخ ٿټپ ڃنيڄخ، ٫ن ٧خى ٻځ حرن . ٷزپ حٿيهٽ أ ر٬يه

، (1)كڄس أڅ حٿـنڅ ؼزض حٿوخ ٳ حٿؿپ حٿڄأس، ا اح ٻخڅ رلغ ٬ٸپ ڃ٬و أٷخص حٿڀحص

: اڅ طـيى ر٬ي حٿ٬ٸي ٳٴ ػزص حٿوخ رو أٷحٽ(. 2)ٻؼ حلخد ٫ڀ هٳو ؿيو ٯ ٧خى، ڃ٪ أڅ أ

حٿؼزص اح ٻخڅ رلغ ٬ٸپ ڃ٬و أٷخص حٿڀحص، حء حٿؿپ حٿڄأس، حهظخه حٿن ٳ حٿڄز١ : أكيىخ

ڃ٬و أٷخص حٿؼزص ٳ حٿؿپ هخش اح ٻخڅ ٬ٸپ : حٿؼخن(. 4)، حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد (3)حٿوٱ

حٿؼزص ٳ حٿؿپ ڃ٤ڀٸخ، : حٿؼخٿغ(. 5)حٿڀحص، أڃخ حٿڄأس ٳبنو هخ رظـيى ؿننيخ، حهظخه حرن اى

حء ٫ٸپ ڃ٪ ؿننو أٷخص حٿڀحص، أځ ىڅ حٿڄأس ٳ ؼزض رظـيى ؿننيخ هخ ڃ٤ڀٸخ، حهظخه حٿڄنٲ

ػزص ٳ حٿؿپ ڃ٤ڀٸخ ؿى حٿڄٸظ٠، ى حٿـنڅ ٿنخ ٫ڀ حٽ. ، ى حق(7)ٯه ( 6)ٳ حٿڄوظڀٲ

څ حٿ٠ حٿځ ٫ڀ حٿڄأس رخٿـنڅ ڃؿى ٫ڀ . حٿؼخرض رخٿن ٻنو ٫زخ، ٳ ظٸي ر٬يځ حٿظ٬ٸپ

جپ أر ارحىڂ ٫ڀو حٿځ ٫ن حڃأس : حٿظٸين، ڃخ حه ٫ڀ رن أر كڄس ٷخٽ

( ىخڃ)

، حرن حٿزحؽ ٳ 308: ، حرن اى ٳ حٿحث249: 4ٳ حٿڄز١ ڃنيڂ حٿن( 2. )367: حٿڀش( 1)

. 235: 2حٿڄيد ( 4. )ٻظخد حٿنټخف 127ڃؤٿش 227: 2، حٿوٱ 252: 4حٿڄز١ ( 3. )232: 2حٿڄيد

. )*( 28: 2حٿظل ( 7. )554: حٿڄوظڀٲ( 6. )308: حٿحث( 5)

221

ٿيخ أڅ طن٩ نٴيخ ڃنو : " ڃن ر٬ي ڃخ طؿيخ أ ٫ ٿو ؿنڅ، ٷخٽټڅ ٿيخ ؽ ٷي أذ ٳ ٫ٸڀو ]...[

ٿنخ ٫ڀ ٫يځ حٿؼزص ٳ حٿڄأس ؿد حٿظڄٺ رڀځ حٿ٬ٸي، . ، طٹ حظٴخٽ ىٿپ حٿ٬ڄځ(1" )اح خءص

ٳبڅ حظلخد حٿلخٽ كـش، ٿن ؼزض ٻڅ ٿٺ ڃؿزخ ٿڀوخ، أٻؼ حلخد ٫ڀ هٳو، حپ ٳ

څ حٿ٠ حٿځ رليع ٿٺ ٳ حٿؿپ ڃنظٲ ٳ حٿڄأس، څ ٿڀؿپ ٣ٸخ . ، ٳؿذ حٿٸٽ رنٴوؿخنزيڂ

ىح ڃنٸ رڄخ اح ٻخڅ ٿٺ حٿـنڅ : ٳبڅ ٷپ. اٿ حٿظوڀ ڃنيخ رخٿ٤ٵ، ٳڀڂ ټن حٿڄٸظ٠ ٿڀٴن ڃؿىح

ڃلپ حٿوٱ ىنخ ؿ٪ . ځٷي هؽ ىح رخٿن حؿڄخ٩، ٳزٸ ڃخ ٫يحه ٫ڀ أپ حٿڀ: ٷڀنخ. ٷزپ حٿ٬ٸي

ػزص : حٿؼخن. حظح١ ػزص حٿوخ ٳ طـيى ؿنڅ حٿؿپ رخظحٷو ٷخص حٿڀحص: أكيىڄخ: اٿ جن

حكظؾ حٿڄوخٿٲ ٫ڀ حٽ رخظيخ ىح حٿلټڂ رن حلخد، حٿظق رټنو . حٿوخ ٿو رظـيى ؿنڅ حٿڄأس

نو، ٳبنو اح ٻخڅ ٬ٸپ أٷخص حٿڀحص ٳي ٻه ڃن حٿ٬ٸء، ٬ٲ ڃخ، رؤڅ حٿ٠ ټخى ظلٸٶ ري

انڄخ ى حٿنټخف ڃن حٿز : " ٫ڀ حٿؼخن ر٬ڄځ ٷٽ حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٳ للش حٿلڀز. ٿٺ ٧خى

ح٥ حٿـحد ڃن٪ حٿڄٽ رؤڅ ىح ٿ ڃن أٿٲ. ، ٿٺ خڃپ ٿڄخ ٷزپ حٿ٬ٸي ر٬يه(2" )حٿـنڅ حٿـحځ حٿ٬ٴپ

حٿ٬ڄځ، ػزص حٿى ٳ حٿـڄڀش

( ىخڃ)

، 1293كيغ 424: 7حٿظيذ ( 2. )1708كيغ 428: 7، حٿظيذ 1628كيغ 338: 3حٿٴٸو ( 1)

. )*( 880كيغ 246: 3حظزخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

222

حٿڄظـيى نٸٽ رڄؿزو ٳ ٯ حٿڄظـيى، أڃخ .[ حٿـذ، حٿوخء، حٿ٬نش: حٿڄوظش، أڃخ حٿؿپ ٳؼػش: حٿؼخن]

حظح١ طٸيځ ( ڃ٪ زٸو ٫ڀ حٿ٬ٸي: )ڃٸظ٠ ٷٽ حٿڄنٲ: حٽ: ٳ ىٿپ ٫ڀو، اح طٸ ٿٺ ٳينخ أڃ

ؿىه ٫ڀ ي حٿ٬ٸي، ٳخٿلخپ ٳ ڃخڅ حٿ٬ٸي ٴن رو، ٳو ن٨، څ ٻ ڃنيڄخ ؼزض رو حٿٴن،

حٿخرٶ ٫ڀ حٿ٬ٸي خىٵ ٫ڀ حٿلخىع ٷزپ آهه، ڄټن ىٳ٪ ححى رؤڅ . انڄخ حٿنح٩ ٳ حٿڄظـيى ر٬ي حٿ٬ٸي

رؤڅ ، څ حٿ٬ٸي انڄخ يٵ ٫ڀ ڃـڄ٩ حـخد حٿٸزٽ، ڃخ ىحځ لپ حٿـء حه ٿڂ ظلٸٶ

حٿ٨خى أڅ حٿڄظـيى ر٬ي : حٿؼخن. طخڃق ٳبنو ٿڂ ؼزض ٳٸ٢( ٸ٢ هخ حٿؿپ: )ٳ ٷٽ حٿڄنٲ. حٿ٬ٸي

، كټخه (1)ظحٹ ٳ حٿڄٸظ٠، ٿڄٽ ٿٴ٦ حٿحش ٿو رو ف ٳ حٿڄوظڀٲ حٿيهٽ ٻخٿڄظـيى ٷزڀو ٽ

طلظخؽ حٿڄأس ٳ ٳن حٿنټخف رظـيى ؿنڅ : حٿؼخٿغ. ڄڀو( 2)٫ن حرن حٿـني، ح٣ٵ ٻځ حٿن ٳ حٿنيخش

انيخ : ن ٳ حٿنيخشٷخٽ حٽ. حٿؿپ اٿ ٣ٵ ٻخث حٿ٬د، ٿ ٿٺ ٿڂ ټن ززخ ڃظٸ ٳ ػزص حٿٴن

، ڃن٬و حٿڄنٲ (4)، طخر٬و ٫ڀ ٿٺ ؿڄ٪ ڃن حلخد (3)اح حهظخص ٳحٷو ٻخڅ ٫ڀ ٿو أڅ ٤ڀٸيخ

. حٿـذ، حٿوخء، حٿ٬نش: حٿڄوظش، أڃخ حٿؿپ ٳؼػش: حٿؼخن: )ٷٿو(. 7)، ٯىڄخ (6)، حرن اى (5)

( ىخڃ)

( 5)، 235: 2ڃنيڂ حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد ( 4. )486: حٿنيخش( 3). 486: حٿنيخش( 2. )554: حٿڄوظڀٲ( 1)

. )*( 320: 2حٿڄلٸٶ ٳ حٿحث٪ ( 7. )308: حٿحث( 6. )554حٿڄوظڀٲ

223

ٿ حظ٫زض ػزض . أڃخ حٿـذ ٳ٣و حظ٬خد، ٳڀ رٸ ڃ٬و ڃخ ڄټن حٿ١ء ٿ ٷي حٿلٴش ٳ هخ]

ٿ حٿ١ء، ٳ حٿٴن رخٿڄظـيى اټخٽ، ٳبڅ أػزظنخه ي ڃنيخ ٳخٷد ٫يځ حٿوخ ڃ٪ زٸو ٫ڀ حٿ٬ٸي أ ٩

أڃخ حٿـذ ٳ٣و حظ٬خد، ٳڀ رٸ ڃ٬و ڃخ ڄټن حٿ١ء ٿ ٷي حٿلٴش ٳ هخ، ٿ حظ٫ذ .[ حٿٴن

ٳخٷد ػزض حٿوخ ڃ٪ زٸو ٫ڀ حٿ٬ٸي أ ٫ڀ حٿ١ء، ٳ حٿٴن رخٿڄظـيى اټخٽ، ٳبڅ أػزظنخه ي ڃنيخ

: حٿٸڂ حٿؼخن ڃن حٿٸڄن ڃخ وظ ٻپ حكي ڃن حٿؿپ حٿڄأس، ٳؤڃخ حٿ وظ رخٿؿپ ٳؼػش(. ٫يځ حٿٴن

أڃخ حٿـذ ٳبنڄخ ؼزض رو حٿوخ اح ٻخڅ ڃظ٫زخ ٿڀٻ، ظلٸٶ . حٿـذ، حٿوخء ڃټح أٿو ڃڄيىح، حٿ٬نش

ىىخ ٳ هخ ڃټخڅ حٿ١ء كنج، زيش ٳ ػزص حٿٴن حظ٬خرو اح ٿڂ زٶ ڃنو ٷي حٿلٴش، ٳبڅ رٸ ٵ

ريح حٿ٬ذ اح ٻخڅ زخٷخ ٫ڀ حٿ٬ٸي، ٿڀن حؿڄخ٩، نو أي ڃن حٿ٬نش ظؤط حهزخ حٿيحٿش ٫ڀ حٿوخ

، ح٣ٵ ٻڃو ٸظ٠ ٫يځ (1)اڅ كيع ر٬ي حٿ٬ٸي ٳٸي ف حٿن ٳ حٿڄز١ رؼزص حٿوخ رو . ريخ

، ى (3)، حهظخه ٳ حٿوٱ (2)ٵ رن حٿليع ٷزپ حٿ١ء ر٬يه، ف ٳ ڃ٪ آه ڃنو رخٿ٬يځ حٿٴ

، ىذ ىنخ اٿ ػزص حٿوخ ٿ طـيى ٷزپ حٿيهٽ، (5)، حٿڄنٲ ٳ حٿظل (4)حهظخ حرن اى

طٷٲ ٳ حٿڄظـيى ر٬يه، ى ٧خى حهظخه ٳ

( ىخڃ)

حٿحث ( 4. )ٻظخد حٿنټخف 127ڃؤٿش 227: 2حٿوٱ ( 3. )252: 4ٿڄز١ ح( 2. )250: 4حٿڄز١ ( 1)

. )*( 28: 2حٿظل ( 5. )309

www.alhawzaonline.com

[email protected]

224

حكظؾ حٿن ٳ حٿڄز١ . ٳلپ ٳ حٿڄؤٿش ػػش أٷحٽ، ٴٵ ٳ حٿؼخٿغ رن حٿيهٽ ٫يڃو(. 1)حٿڄوظڀٲ

ىحٿش ٫ڀ حٿوخ رخٿـذ ڃ٤ڀٸش ٳڄپ حٿلخىع ٫ڀ حٽ ر٬ڄځ حهزخ حؿڄخ٩، طنٸلو أڅ حٿن حٽ

ؤٿض أرخ ٫زي حهلل ٫ڀو : ىح ڃلپ حظيٿو، ٿ٬ڀو ي رخهزخ ڃؼپ ڃخ حه أر حٿزخف حٿټنخن، ٷخٽ. ڃ٤ڀٸخ

طٹ (. 2" )ن٬ڂ اڅ خءص : " حٿځ ٫ن حٿڄأس حرظڀ ؿيخ ٳ ٸي ٫ڀ حٿـڄخ٩ أريح أطٴخٷو؟ ٷخٽ

٫ڀ حٿؼخن حٿظڄٺ رڀځ حٿ٬ٸي رخظلخد، ػزص . حٿ٬ڄځ، ى ٯ ق ٳ حٿڄي٫حظٴخٽ ىٿپ

أڃخ حٿؼخٿغ ٳخٿلـش ٫ڀ حٿؼزص رخٿظـيى ٷزپ حٿيهٽ، ڃ٪ . حٿوخ لظخؽ اٿ ىٿپ ى ڃنظٲ، ٳو ن٨ ٧خى

نش ڄټن حٿيخ روٱ حٿـذ، ڃخ طٸيځ أڅ حٿ٬نش ؼزض ريخ حٿٴن ڃ٪ حٿظـيى ٷزپ حٿيهٽ ٳٴ حٿـذ أٿ، څ حٿ٪

ڃنؤ حټخٽ ٳ حٿڄظـيى . ٳبڅ حٿؤ ڃن حٿو ػخرض ٳلٽ حٿ١ء ڃ٬و ڃڄظن٪، ٳټخڅ أىهپ ٳ ززظو حٿٴن

ر٬ي حٿيهٽ حٿظٴخص اٿ ٫ڄځ حهزخ، ڃخٻش ڃخ ر٬ي حٿيهٽ ٿڄخ ٷزڀو ٳ حٿڄٸظ٠ ٿڀٴن، ى ٿځ

ٿڂ ؼزض ٫خ ڃخ يٽ ٫ڀ . ٿ ڃ حٿڃخڅ، اٿ أڅ حٿنټخف ٫ٸي ځحٿ٠ حٿ٨٬ڂ رخٿؤ ڃن حظڄظخ٩ ٩

ػزص حٿوخ ىنخ، حٿلخٵ رخٿ٬نش انڄخ ى ٳڄخ ٷزپ حٿيهٽ، ا هخ ٿيخ ر٬يه ٫ڀ ڃخ ؤط، ٿځ حٿ٠

ىنخ ڃنٸ رڀڃو ٳ ٻپ ڄن٪ حٿ١ء اح ج ڃن رثو، ڃ٬خ ر٠ حٿؿپ رؼزص حٿوخ

ٿ٠ ح

( ىخڃ)

. )*( 892كيغ 249: 3، حظزخ 1717كيغ 431: 7حٿظيذ ( 2. )554: حٿڄوظڀٲ( 1)

225

ٷي ؿق ىح حٿؿو رڄخ حه ٯخع حٿ٠ز ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٷخٽ ٳ . حٽ رخٿ٠]...[

٩ ٫ڀيخ ٷ٬ش حكيس ٿڂ ٴٵ رنيڄخ حٿؿپ اح ٫ڀڂ أنو ٫نن ؤط حٿنخء ٳٵ رنيڄخ، اح ٵ: " حٿ٬نن

. ٳبڅ ٫ڄځ ٫يځ ى حٿؿپ رخٿ٬ذ ظنخٽ ڃلپ حٿنح٩، وؽ ڃنو ا ڃخ أهؿو ىٿپ( 1" )ى ڃن ٫ذ

اح طؽ : اڅ ٫ڀخ ٫ڀو حٿځ ٻخڅ ٸٽ(: " ٫ڀو حٿځ)رڄخ حه الخٵ رن ٫ڄخ ٫ن ؿ٬ٴ ٫ن أرو

س ػڂ ح٫ ٫نيخ ٳڀ ٿيخ حٿوخ ٿظز ٳٸي حرظڀض، ٿ ڃيخص حى حڃخء حٿؿپ حڃأس ٫ڀيخ ځ

ڃ٬ رؤڅ " ػڂ ح٫ ٫نيخ : " وٴ أڅ ٷٿو ٫ڀو حٿځ(. 2" )ڃخ ٿڂ ڄيخ ڃن حٿيى ڃس حكيس هخ

" ٿظز ٳٸي حرظڀض " :ٿټن ٷٿو. طٹ حٿ١ء ٻخڅ رخهظخه ٿڄخن٪ ٫، ٳ ىٿش ٳو ٫ڀ ڃلپ حٿنح٩

رڄخ حه حٿټن ٫ن أر . ٬ ر٬ حٿڄخن٪، ا ڃٷ٪ ٿڃ رخٿز ٻ حرظء ٫ڀ ٿٺ حٿظٸي

ٳيه (. 3" )ڃن أط حڃأس ڃس حكيس ٳ هخ ٿيخ : ٷخٽ أڃ حٿڄئڃنن ٫ڀو حٿځ: " ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

. ٳن ٳټٲ ٻخڅ، ٳخٿٸٽ ر٬يځ حٿٴن وڀ ڃن ؿوحهزخ ڃوش ٿ٬ڄځ ىثپ حٽ

( ىخڃ)

: 3، حظزخ 1714كيغ 430: 7، حٿظيذ 1707كيغ 357: 3، حٿٴٸو 4كيغ 410: 5حٿټخٳ ( 1)

: 5حٿټخٳ ( 3. )897كيغ 250: 3، حظزخ 1715كيغ 430: 7حٿظيذ ( 2. )896كيغ 250

www.alhawzaonline.com

[email protected]

كيغ 250: 3، حظزخ 1712كيغ 430: 7، حٿظيذ 1709كيغ 358: 3، حٿٴٸو 10كيغ 412

895 )*( .

226

ٳي پ حنؼن، ٳ ڃ٬نخه حٿؿخء، طٴن رو حٿڄأس ڃ٪ زٸو ٫ڀ حٿ٬ٸي، ٳ حٿڄظـيى ر٬يه : أڃخ حٿوخء]

أ ر٬ي حٿيهٽ، اڅ ظٴ٩ ٫ڀ حٿٸٽ رؼزص حٿٴن ىنخ ڃخ ٿ ي ؿذ حٿؽ ڃن حٿؿش ر٬ي حٿ٬ٸي .[ ٷٽ

ؿو . ٻخنض ٫زخس حٿټظخد طيٽ ٫ڀ حٽ، ٳبڅ ٳ ػزص حٿٴن ٿيخ ؿين أٷريڄخ ٫ني حٿڄنٲ ٫يڃو

اڅ ٳ٬ڀيخ ٿٺ ظ٠ڄن خىخ رو، حٿ رخٿ٬ذ ڃخن٪ ڃن ػزص حٿوخ، څ حٿ٠ حٿځ ٫ڀيخ : حٿٸد

ح رو ڃنٴ٬ش حٿ١ء ؿخ ڃـ حطٱ حٿڄظ حٿڄز٪ ٳبنو رٿٺ ٸ٢ ح٫ظزخه، نيخ حٿزذ ٳو، څ حطٳيخ ځ

حٿؼزص، ٿؿى حٿڄٸظ٠ ٿڀٴن حنظٴخء حٿڄخن٪، ا ٿ ا يه ڃنيخ ى ٯ خٿق : حٿؼخن. ٬ي ٷز٠خ

ٿڄخن٪ أڅ ڄن٪ . ٳبڅ حٿڄخن٪ ڃن حٿوخ ى حٿ رخٿنټخف ڃن حٿ٬ذ حٿخ رخٿ٬ذ ى ڃنظٲ ىنخ ٿڀڄخن٬ش،

ٻڅ ىح حطٱ ؿخخ ڃـ حطٱ حٿڄظ ٿڀڄز٪، انڄخ ى ؿخ ڃـ حطٱ حٿ٬ن حٿڄظؤؿس ٳ

ىنخ انڄخ ـت ٫ڀ طٸي نز أڅ ٬ڀڂ أڅ حكظڄخٽ ٫يځ هخىخ . حؿخس، ٳڄخ ٷرو حٿڄنٲ ٯ ٧خى

ي حٿٴ٬پ ڃنيخ ڃ٪ ٷيىخ اٿو، ٳڀ ٷ٪ ه٤ؤ أؿزض ر٬ي ٫ڄيىخ ه٤ؤ، ٻڄخ ٿ ٻخنض س أ ڃـننش ٿڂ

أڃخ حٿوخء ٳي پ حنؼن، ٳ ڃ٬نخه حٿؿخء، طٴن رو حٿڄأس ڃ٪ زٸو ٫ڀ : )ٷٿو. ظؿو ىح حكظڄخٽ

. ص أڅ ڃن ٫د حٿؿپ حٿوخء، ى پ حنؼن ٻٴظو ڃيسٷي ٫ٱ(. حٿ٬ٸي، ٳ حٿڄظـيى ر٬يه ٷٽ

ٷي طؿي ٳ ٻځ ر٬ . ٳ ڃ٬نخه حٿؿخء رټ أٿو حٿڄي، ى حٿوظن رلغ طز٤پ ٷطيڄخ

حٿڄلٸٸن أڅ حٿو ى ڃڀٽ حنؼن أ

227

ٷي ىٿض ٫ڀو حهزخ، ڃؼپ ڃػٸش رټ حٿٸٽ رټنو ٫زخ ى حٿڄي رن حلخد،(. 1)ڃؿإىڄخ ]...[

ٴٵ رنيڄخ اڅ : " ٳ ه ىٿ نٴو ڃأس ڃڀڄش ٳظؿيخ، ٷخٽ: رن أ٫ن ٫ن أكيىڄخ ٫ڀيڄخ حٿځ

نو ٳ ڃ٬ن حٿ٬نش ( 4)، ٯىخ، (3)ٳ ڃ٬نخىخ للش حرن ڃټخڅ . حٿليغ( 2" )خءص ؿ٪ أو

انو ٿ ر٬ذ، ٿزٸخء آٿش حٿـڄخ٩ ٷيطو ٫ڀو، ٸخٽ انو : ٷپ. حٿظنخپڃن كغ ٳحص ڃٸى حٿ٬ٸي رو ى

، رؤڅ ؿيش ٻنو ٫زخ ٯ ڃنل ٳ (6)ى ڃىى رخٿن (. 5)أٷي ٫ڀو، نو نٽ ٬ظو ٳظ

هخء ؿذ اح طٸ ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أڅ حٽ. ٿٺ، څ ٳحص حٿظنخپ رو ؿيش ٸظ٠ ٻنو ٫زخ، ٻح ٿځ حٿ٬خش

، (7)ٻځ حٿڄوظڀٲ . حٿوخ اح ٷخڅ حٿ٬ٸي، ٳبڅ كيع ر٬يه ٳٴ كټڄو حٷحٽ حٿؼػش حٿظ زٸض ٳ حٿـذ

حٿٸٽ . هخٿن ڃن ٿٺ( 8)ٯه ىحٽ ٫ڀ ػزص حٷحٽ حٿؼػش، اڅ ٻخنض ٫زخس حٿټظخد ٻځ حٿخكن

٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ، اڅ هخ ىٿ نٴو رخٿظٴپ ٷذ، ڄټن حكظـخؽ ٿو رڄخ حه ڄخ٫ش

ڃأس

( ىخڃ)

كيغ 410: 5حٿټخٳ ( 2. )233: 2، حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد 250: 4ٷخٿو حٿن حٿ٤ ٳ حٿڄز١ ( 1)

( 4. )1722كيغ 432: 7حٿظيذ ( 3. )1720كيغ 432: 7، حٿظيذ 1274كيغ 268: 3، حٿٴٸو 3

www.alhawzaonline.com

[email protected]

: 2حٿوٱ 263: 4ٷخٿو حٿن ٳ حٿڄز١ ( 5. )1721كيغ 432: 7، حٿظيذ 6كيغ 411: 5حٿټخٳ

: 7، حٿظيذ 1274كيغ 268: 3، حٿٴٸو 3كيغ 410: 5حٿټخٳ ( 6. )ٻظخد حٿنټخف 125ڃؤٿش 227

. )*( 176: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 8. )554: حٿڄوظڀٲ( 7. )1720كيغ 432

228

٬ـ ڃ٬و ٫ن حؽ، ٬٠ٲ حٿٻ ٫ن حنظخ، ى زذ ٿظڀ٢ حٿڄأس ٫ڀ ٳي ځ: أڃخ حٿ٬نش]

حٿٴن ر١ ٫يځ زٶ حٿ١ء، ٫ـه ٫ن ٣جيخ ١ء ٯىخ، ٳڀ ٣ؤىخ ٿ ڃس حكيس، أ ٫ن ٫نيخ ىڅ

ه ٻڄخ ىٿ ٴٵ رنيڄخ طؤه حٿڄأس ڃنو يحٷيخ ؿ٪ ٧ي: " ٷخٽ.[ ٯىخ، أ ٫ن ٷز ىرح ٳ هخ

حٿظيٿ ٷزپ حٿ١ء، ا ى حٿڄؿذ ٿڀظ٬، ٠ ٬ٲ حٿني، ٫ظ٠خىه : حٿڄحى رخٿظيٿ(. 1" )نٴو

حٿڄحى رخٿظؾ (. 2)ٷذ ڃنيخ حش رټ ٫ن أكيىڄخ ٫ڀيڄخ حٿځ . رٴظ ؿڄ٪ ڃن ٻزحء حلخد

ر٬ي حٿيهٽ، ٳبڅ حٿٸٽ رڀځ حٿنټخف أٷ، نظٴخء حٿڄٻ ٳيخ حٿيهٽ رٸنش ؿد حٿظ٬، أڃخ حٿظيٿ

ي ( ٳ ڃ٬نخه حٿؿخء: )ح٫ڀڂ أ٠خ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ. حٿڄ٬خ، ؤط ڃؼپ حٿظٴ٪ حٿخرٶ، حٿظؿو حكي

٫ڀ ڃخ ٻه ر٠٬يڂ ڃن . رو أنيڄخ ڃظٸخرخڅ ٳ حٿڄ٬ن، ٳټڅ حظحٻيڄخ ٳ حٿلټڂ ظحٻيڄخ ٳ حٿڄٸظ٠

أڃخ حٿ٬نش ٳي ڃ ٬ـ ڃ٬و ٫ن : )ٷٿو. ٳخڃ ٧خى( 3) ى ڃڀٿيڄخ أ ڃؿإىڄخ أڅ حٿن

حؽ، ٬٠ٲ ٫ن حنظخ، ى زذ ٿظڀ٢ حٿڄأس ٫ڀ حٿٴن، ر١ ٫يځ زٶ حٿ١ء ٫ـه ٫ن

(. هخ٣جيخ ١ء ٯىخ، ٳڀ ٣ؤىخ ٿ ڃس حكيس، أ ٫ن ٫نيخ ىڅ ٯىخ، أ ٫ن ٷز ىرح ٳ

( ىخڃ)

: 3، حٿٴٸو 3كيغ 410: 5حٿټخٳ ( 2. )1721كيغ 432: 7، حٿظيذ 6كيغ 411: 5حٿټخٳ ( 1)

، حرن 250: 4ٷخٿو حٿن حٿ٤ ٳ حٿڄز١ ( 3. )1720كيغ 432: 7، حٿظيذ 1274كيغ 268

. )*( 233: 2حٿزحؽ ٳ حٿڄيد

229

حٿنخء ٫ـح يىن، ٫نن ٫ن حڃأطو ٫ن أ٫ن ر٠ڄين كټڂ حٿٸخ حٿ٬نن ٻټن ڃن ؤص]...[

ڃٸى حٿزلغ أڅ حٿ٬نش ڃن (. 1)٫ڀو رٿٺ، أ ڃن٪ ٫نيخ رخٿل، حڂ حٿ٬نش رخٿ٠ڂ ٻه ٳ حٿٸخڃ

أرخ ؿڄڀش ٫د حٿؿپ حٿ طڀ٢ حٿڄأس ٫ڀ ٳن نټخكو رخٿن حٿڄظٴ، حؿڄخ٩ ڃن ٫ڀڄخء حځ ا

ٷخٽ . كٸٸش حٿ٬نش أنيخ ڃ ٬ـ حٿؿپ ڃ٬و ٫ن حؽ، څ حٿٻ ٬٠ٲ ٫ن حنظخ(. 2)كنٴش

حٿ٬نن ڃ ط٬٠ٲ ڃ٬و حٿٸس ٫ن ن حٿ٠٬ رلغ ٬ـ ڃ٬و ٫ن حؽ، ى ڃن : حٿڄنٲ ٳ حٿظل

انو ڃظٶ : ٷخٽ ٷځ. ڃو، ىح ٻ(3)٫ن أ ح٫ حٿ٬نن ح٫ح، څ حٿٻ ٬ اح أحى حؽ

انو ٬ن رٸزپ حٿڄأس ٫ن ڄنو ڄخٿو : ٷپ(. 4)ڃن حٿ٬نن ى ح٫ح، څ حٿٻ ٬ اح أحى اؿو

ٳڄظ طلٸٸض حٿ٬نش طڀ٤ض حٿڄأس ٫ڀ حٿٴن ر١ أڅ زٶ ٫ڀ ٫ . ، ٷپ ٯ ٿٺ(5)ٳ ٸيه

اح ٷ٪ " ٵ ٿٺ ٿڂ ټن ٿيخ ٳن، ٿڄخ زٶ ٳ حش ٯخع حٿ٠ز حٿ٬نش ٣ئه اخىخ ٳ ىح حٿنټخف، ٳبڅ ذ

٫زس ٳ ٷ٫و ٫ڀيخ ٳ نټخف حٿٸزپ، ظٸٽ ٻپ ڃنيڄخ رلټڂ (. 6" )٫ڀيخ ٷ٬ش حكيس ٿڂ ٴٵ رنيڄخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٻح ظ١ ٳ طلٸٶ زذ حٿٴن ٫ـه ٫ن ٣جيخ ١ء ٯىخ، ٳڀ ٫ـ ٫ن ٣جيخ . نٴى رو ٫ن حه

٫ڀ ١ء ٷي

( ىخڃ)

( 4. )28: 2حٿظل ( 3. )322: 2ريحث٪ حٿنخث٪ : حن٨( 2". )٫نن " 249: 4حٿٸخڃ حٿڄل٢ ( 1)

: 5حٿټخٳ ( 6". )٫نن " 283: 6ڃـڄ٪ حٿزلن ( 5". )٫نن " 283: 6ڃـڄ٪ حٿزلن 2166: 6حٿلخف

. )*( 896ع كي 250: 3، حظزخ 1714كيغ 430: 7، حٿظيذ 4كيغ 410

230

ٯىخ ٳڀ ر٬نن، ڃظنخ٩ طلٸٶ .[ ؼزض حٿوخ ٿ زٶ حٿ٬ٸي أ طـيى ر٬يه، ر١ ٫يځ حٿ١ء ٿيخ ٿىخ]

ؼزض : )ٷٿو. حٿ٬نش ريڅ حٿ٬ـ ڃ٤ڀٸخ، ٻح ٿ ٫ـ ٫ن ٣جيخ ٷز أڃټنو حٿ١ء ىرح ٳ هخ ٿيخ أ

ىح طنٸق ٿڄخ زٶ، ڃلڀو أنو كغ ٫ڀڂ (. ١ ٫يځ حٿ١ء ٿيخ ٿىخحٿوخ ٿ زٶ حٿ٬ٸي أ طـيى ر٬يه ر

طلٸٸو انو اح ٻخڅ ٿٺ ػخرظخ ٳ . أڅ حٿ٬نش ڃ ؿذ حٿوخ ٳ ري أڅ ٬ڀڂ أڅ ڃلپ ػزص حٿوخ رو ڃخح

ځ ػزص ٷض حٿ٬ٸي ػزض ٿيخ حٿوخ ٷ٬٤خ، اڅ طـيى ر٬يه ٷزپ حٿ١ء ٳخٿثق ڃن ٫زخس حٿن ٳ حٿڄز١ ٫ي

حٿ٬ذ حٿلخىع رخٿؽ ر٬ي حٿ٬ٸي ٻپ حٿ٬د ليع رو ا حٿ٬نش، ٳبنو ټڅ ڃل ػڂ : حٿوخ رو، ٳبنو ٷخٽ

٫ننخ ٳ نټخف حكي، ٫نينخ ى حٿؿپ ڃن ٫ذ ليع رو ا حٿـنڅ حٿ ٬ٸپ ڃ٬و أٷخص

حٿڄىذ، حٿلـش طنخٽ حٿن اخه ڃؼپ أٻؼ حلخد ٫ڀ أنو ؼزض رو حٿوخ، ه(. 1)حٿڀحص

حٿ٬نن ظر رو نش، ػڂ أڅ خءص حڃأطو طؿض، : " حش ڃلڄي رن ڃڀڂ ٫ن أر ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

اڅ طـيى ر٬ي حٿ١ء ٳٸ٠ش ٻځ حٿڄنٲ أنو هخ (. 3)، ٯىخ ڃن حٿحخص (2" )اڅ خءص أٷخڃض

، حظنخىح (5)، أٻؼ حلخد (4)٫يځ حٿٴن، ى ڃوظخ حٿن : أكيىڄخ: ٿيخ، ٿلخد ٳ ٿٺ ٷڅ

اٿ

( ىخڃ)

حٿظيذ ( 3. )891كيغ 249: 3حظزخ 1716كيغ 431: 7حٿظيذ ( 2. )252: 4حٿڄز١ ( 1)

ڃنيڂ ( 5. )487: ، حٿنيخش264: 4حٿڄز١ ( 4. )893كيغ 249: 3، حظزخ 1718كيغ 431: 7

. )*( 366: حرن كڄس ٳ حٿڀش 309: ، حرن اى ٳ حٿحث554: حرن حٿـني ٻڄخ ٳ حٿڄوظڀٲ

231

حش ٯخع حٿ٠ز حش الخٵ رن ٫ڄخ حٿخٿٴظن، أڅ حٿنټخف ٷي ػزض ٿځ، حٿوخ ٫ڀ هٱ ]...[

. حٿ٠ حٿلخپ رخٿؤ ڃن حٿ١ءأڅ ٿيخ حٿٴن، ٿظحٹ ٱ ( -1)حهظخه حٿڄٴي -حٿؼخن . حپ

حٿ٬نن ظر نش، ػڂ اڅ خءص حڃأطو طؿض اڅ : " حش ڃلڄي رن ڃڀڂ ٫ن أر ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

ؤٿض أرخ ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٫ن حڃأس حرظڀ ؿيخ : حش أر حٿزخف حٿټنخن أنو ٷخٽ(. 2" )خءص أٷخڃض

حش أر حٿزوظ ٫ن ؿ٬ٴ ٫ن أرو ٫ڀو (. 3" )ن٬ڂ اڅ خءص : " ح أطٴخٷو؟ ٷخٽٳ ٸي ٫ڀ حٿـڄخ٩ أري

ئه حٿ٬نن نش ڃن ځ طحٳ٬و حڃأطو، ٳبڅ هڀ اٿيخ ا ٳٵ : اڅ ٫ڀخ ٫ڀو حٿځ ٻخڅ ٸٽ: " حٿځ

حٿڄنٲ ٳ (. 4" ) رنيڄخ ٳبڅ ض أڅ طٸڂ ڃ٬و ػڂ ٣ڀزض حٿوخ ر٬ي ٿٺ ٳٸي ٸ٢ حٿوخ هخ ٿيخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٳنلن : اڅ ٷٽ حٿڄٴي وڀ ڃن ٷس ا أنو، اٿ أڅ ٷخٽ: حٿڄوظڀٲ ٻ ڃخ ٸظ٠ طؿق ٷٽ حٿن، ػڂ ٷخٽ

لظڄپ أڅ ي رو ( ر١ ٫يځ حٿ١ء)ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ (. 5)ٳ ٿٺ ڃن حٿڄظٷٴن حق ٷٽ حٿن

ػزض حٿوخ رخٿ٬نش ٷزپ حٿ٬ٸي : ١ رٿٺ، ٳټڅ حٿظٸيأڅ ػزص حٿوخ رخٿ٬نش ٷزپ حٿ٬ٸي ر٬يه ڃ

( ىخڃ)

: 7حٿظيذ ( 3. )891كيغ 249: 3، حظزخ 1716كيغ 431: 7حٿظيذ ( 2. )81: حٿڄٸن٬ش( 1)

: 3، حظزخ 1719كيغ 431: 7حٿظيذ ( 4. )892كيغ 249: 3، حظزخ 1717كيغ 431

. 555: هظڀٲحٿڂ( 5. )894كيغ 249

232

. ر٬يه ر١ أڅ ٤ؤىخ ٤ؤ ٯىخ[ ٿ رخڅ هنؼ، ٳبڅ أڃټن حٿ١ء ٳ هخ ٫ڀ أ، ا ػزض،]

ؼزض حٿوخ رخٿڄظـيى ر٬ي حٿ٬ٸي : لظڄپ أڅ ي أڅ ػزص حٿوخ رخٿڄظـيى ر٬ي حٿ٬ٸي ڃ١ رٿٺ، حٿظٸي

ٿ ىح ٳخظح١ ٫يځ ٣جيخ حق، څ حٿ٬نش حٿڄظـيىس ر٬ي ر١ أڅ ټڅ ٷي ٣ؤىخ ٯىخ، ٩

ٿټن حظح١ ٫يځ ١ء ٯىخ ىنخ ٯ ٧خى، ٳبڅ ٫ڄځ حٿن . حٿيهٽ طؿذ حٿوخ ٫ني حٻؼ

رؼزص حٿوخ ظنخٽ ىح حٿٴى، أ٫ن طـيى حٿ٬نش ر٬ي حٿ٬ٸي ٷي ٣ؤ ٯىخ هخش، ٿ ػڂ ڃخ ٸظ٠

ٿ رخڅ هنؼ، ٳبڅ : )ٷٿو. خ٫ي ٫ڀو ىٿپ، ٿ٬پ حٿڄنٲ ي ا حٿڄ٬ن حٽحهحؿو، ٳخٿٸٽ رو

: ٿ رخڅ حٿؽ هنؼ، نو حٿڄليع ٫نو، ٳ حٿظل ٷخٽ: أ(. أڃټن حٿ١ء ٳ هخ ٫ڀ أ، ا ػزض

ح٫ڀڂ أڅ ٧ي . ٹى أٿ، څ ٻ ڃنيڄخ ظ ٳو ٧ي ٽ( 1)انو ٿ رخڅ حٿؽ أ حٿؿش هنؼ

أڅ لټڂ ٿو رخٿٻس أ حنػش ر٬ڃش : حٿؼخن. أڅ ټڅ ڃټ: حكيحىخ: ٻنو هنؼ ٸ٪ ٫ڀ كخص ػع

أڃخ حٿلخٿش حٿ ٳبڅ . أڅ لټڂ رٿٺ ر٬ڃش ڃٸ٩٤ ريخ ٻخٿىس: حٿؼخٿغ. ڃ٨ننش ٻزٶ حٿزٽ ڃن أكي حٿٴؿن

حٿؿپ حٿونؼ، ڃټخڅ ٻنو ؿ رنو رن حنؼ ڃټخڅ ٻنو ٳيخ ڃټپ، څ حٿنټخف ن٬ٸي رن

حڃأس، څ لش حٿنټخف

( ىخڃ)

. )*( 28: 2حٿظل ( 1)

233

ڃ٣ش رٷ٩ حٿ٬ٸي رن ٻ أنؼ، ٫يځ طلٸٶ حٿ١ ٸظ٠ ٫يځ طلٸٶ حٿڄ١، ٿ ٿڂ ظزن ]...[

٠ طىڂ ػزطو كن ٷ٫و . څ حٿنټخف ٯ ڃ٬ڀځ حٿؼزصٻنو هنؼ ڃټ ا ر٬ي حٿ٬ٸي كټڄنخ رٺ

ذ أڅ حٿلټڂ رؼزص حٿوخ ٫يڃو ٳ٩ لظو، ن٬ڂ ٿڀن ٷٽ ٳ حٿڄحع رؤڅ حٿونؼ . ٿڀـيپ رخٿلخٽ

، ڃٸظ٠ ىح لش نټخكو، ٳـت ٫ڀ ٷٿو (1)حٿڄټپ ٿ ٻخڅ ؿخ أ ؿش ح٤٫ نٲ حٿنزن

أڃخ . ٫يڃو، حٿ٬يځ ٷ، نظٴخء حٿڄٸظ٠، زيش ٳ ٬ٲ ڃخ ىذ اٿو حٿنحكظڄخٽ ػزص حٿوخ

حٿلخٿش حٿؼخنش حٿؼخٿؼش ٳبڅ نټخكو ق ٳيڄخ، ٳبح ٿڂ ٬ڀڂ كخٿو كن حٿ٬ٸي ػڂ طزن ر٬يه ٳٴ ػزص حٿوخ ٷڅ

رو ٳ حٿ٬خىس، لپ رٿٺ حٿؼزص، ٿلٽ نٴس حٿ٤ز٪ رٿٺ، نو ڃڄخ ٬: أكيىڄخ: ٿڀن ٳ حٿڄز١

حٿ٬يځ، : حٿؼخن. ٨٫ڂ، اح ٿڂ ظني ٳ كو ا اٿ حٿ٬ڃش حٿڄ٨ننش ٻخڅ حٿنٴس حٿ٬خ أي

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حظلخرخ ٿڀځ، ػزص حٿوخ ٫ڀ هٱ حپ، ٳظٷٲ ٫ڀ حٿيٿپ، ى ڃنظٲ، ػزطو رڄـى حٿنٴس

خىس ٿٺ حٿ٠٬ رڄنٿش خىس ڀ٬ش نٸزو ىڄخ ؿزخڅ حٿوخ ٷ٬٤خ حٿ٬خ ٳ ڃ٪ حٿڄن٪ ڃ٪ ر٬يه، ٳبڅ

طٸي ٿڀلټڂ ٳ حٿڄؤٿش، ٳبنو ڃ٪ ٫يځ اڃټخڅ ( ٳبڅ أڃټن حٿ١ء: )ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ. ، ىح أق(2)

حٿ١ء رڀپ حٿ٠٬ أ ٿيس ه ٳ أپ هڀٸظو رلغ خ ٷي حٿلٴش ڃن ڃظ حٿوڀٸش ـذ حٿلټڂ

ٿټن ىح حٿوخ ٿ ڃنئه ٻنو هنؼ، رپ ٿڃ حٿحثي ٫ڀ ٿٺ ى حٿ٬نش . رؼزص حٿوخ ڃلخٿش

( ىخڃ)

. )*( 266: 4حٿڄز١ ( 2. )114: 4حٿڄز١ ( 1)

234

حٿـحځ، حٿز، حٿٸڅ، حٳ٠خء، : حٿڄأس ٳخٿڄوظ ريخ ز٬ش: أڃخ. ى حٿؿپ ر٬ذ ٿٺ]

أ ڃخ ؿ ڃـحىخ، حٿزلغ انڄخ ى ٳ ه ٻنو هنؼ ٳخٿڄنخذ طٹ ىح .[ ٿ٬ؽ، حٿطٶحٿ٬ڄ، ح

څ ىه حٿ٬د ى حٿظ ى ريخ (. ى حٿؿپ ر٬ذ ٿٺ: )ٷٿو. حٿٸي، څ كټڄو ڃ٬ڀځ ڃڄخ زٶ

هخٿٲ ٳو ا نخى ڃن حٿن ف ريخ أؿڀش حلخد، أڃخڃخ ٫يحىخ ٳ ىٿپ ٫ڀ ػزص حٿوخ رو،

ٳبڅ حٿثق ڃن ٻځ حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد حظحٹ حٿؿپ حٿڄأس ٳ ٻڅ ٻپ ڃن حٿـنڅ حٿـحځ . حلخد

حٿڄىذ هٳو، ر٨خى ٷٿو ( 2. )، ٻح حرن حٿـني(1)حٿ٬ٴپ حٿز حٿ٬ڄ ڃؿزخ ٿڀوخ ٳ حٿنټخف

ٳبنو كـش ٳڄخ ٿڂ وؿو ىٿپ ٫ڀ ٻڅ حٿڄٻس ٫زخ ٳ ( 3" )حٿؿپ ى ڃن ٫ذ : " ٫ڀو حٿځ

انڄخ ى حٿنټخف ڃن حٿز حٿـحځ حٿڄـنڅ : " ٷٽ حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٳ للش حٿلڀز. حٿؿپ

ح٫ڀڂ . ىٿش ٳو ٫ڀ كټڂ حٿؿپ، ٳبڅ ٫ڄڃو ڃ٬خ ر٬ڄڃو، حٿؿپ ى ڃن ٫ذ( 4" )حٿ٬ٴپ

حٿـحځ، : أڃخ حٿڄأس ٳخٿڄوظ ريخ ز٬ش: )ٷٿو. ٳ طى حكي ڃن حٿؿپ حٿڄأس رو اؿڄخ٫خ أڅ حٿ٬ٸڂ ٿ ٫زخ

(. حٿز، حٿٸڅ، حٳ٠خء، حٿ٬ڄ، حٿ٬ؽ، حٿطٶ

( ىخڃ)

: 3، حٿٴٸو 4كيغ 410: 5حٿټخٳ ( 3. )552: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 2. )231: 2حٿڄيد ( 1)

: 3، حظزخ 1693كيغ 424: 7حٿظيذ ( 4. )1714كيغ 430: 7طيذ ، حٽ1707كيغ 357

. )*( 880كيغ 246

235

ٳي ڃ ٨ي ڃ٬و طنخػ حٿڀلڂ ز ح٠٫خء، ري أڅ ټڅ رنخ، ٳڀ ٷ حكظحٵ، أ : أڃخ حٿـحځ]

ح حهظخ ؿخ ٫ڀ حٿڄوظخ ٳ ى.[ ط٬ـ حٿؿو، أ حظيحص حٿ٬ن ٿڂ ٬ڀڂ ٻنو ڃنو ٿڂ ؿذ ٳوخ

أڃخ حٿـحځ ٳي ڃ : )ٷٿو. ، ؤط طلٸٸو اڅ خء حهلل ط٬خٿ(1)انيخ طى ر ٿٺ : حٿڄىذ، ٷي ٷپ

٨ي ڃ٬و طنخػ حٿڀلڂ ز ح٠٫خء، ٳ ري أڅ ټڅ رنخ، ٳڀ ٷ حكظحٵ أ ط٬ـ حٿؿو أ حظيحص

٫ڀش ٬زش لڄ ڃ٬يخ حٿ٠٬ ػڂ ى ػڂ نٸ٤٪ ظنخػ : حٿـحځ(. ؿذ ٳوخحٿ٬ن ٿڂ ٬ڀڂ ٻنو ڃنو ٿڂ

ن٬ رخهلل، أٻز ڃخ ټڅ ٿٺ ٳ حٿؿو، ظ ٳ ٻپ ٠٫، ٳڄظ ڃخ ٧يص ىه حٿ٬ڀش ػزظض رلغ

ٿ ؿيص ٫ڃخطيخ ٻٸس حكظحٵ حٿ٠٬ حىحىه ط٬ـ حٿؿو. وٴ ٫ڀ أكي ٳ ٺ ٳ ػزص حٿوخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿ ٫ڀڂ ؿى حٿ٬ڀش حٿلخٿش ىه اڃخ رظخىٷيڄخ، أ ريخىس . حظيحس حٿ٬ن ٫ڀ ؿو ٸ٤٪ رخٿ٬ڀش ٿڂ ؼزض

حٿڄن ٫ڀ ڃن أنټ : " ٣ززن ٫يٿن ػزض ڃلخٿش، ريڅ ٿٺ ٳ٬ڀ حٿڄنټ حٿڄن، ٿ٬ڄځ ٷٿو ٫ڀو حٿځ

ٳ ( ط٬ـ: )نز أڅ ٸأ. ٻڄخ ؼزض رخٿزنش حٷح، ٿ ىص حٿلخٿش ىه ػزظض رخٿڄن حٿڄىىس (2" )

أ٣ڀ٬ظو ٫ڀ ٫ـ : رخٿحء حٿڄيڄڀش ڃن حٿ٬ـ، ٳبنيخ ط٤ڀٶ ٫ڀ حٿ٬د، ڃنو ٷٿيڂ( أ ط٬ـ حٿؿو: )ٷٿو

ڃـ، ٷي حى ريخ حٿ٬ٸي حنظٴخم ؿڄ٬يخ ڃظٸخرش، څ حٿڄحى ريخ ڃخ زي ٳ حٿؿو ڃن آػخ حٿ٬ڀش ن٬

. حهلل ڃنيخد

( ىخڃ)

20: 3، حٿٴٸو 1كيغ 415: 7حٿټخٳ ( 2. )150: ، ٳ حٿڄحڂ81: ٷخٿو حٿڄٴي ٳ حٿڄٸن٬ش( 1)

. )*( 252: 10، نن حٿزيٸ 553كيغ 229: 6حٿظيذ 1كيغ

236

: ٷٿو.[ رخٿڄظزو روٳي حٿزخ حٿ٨خى ٫ڀ ٴلش حٿزيڅ ٿڀزش حٿزڀڂ، ح٫ظزخ رخٿزيٶ، : أڃخ حٿز]

: حٿز(. ٳي حٿزخ حٿ٨خى ٫ڀ ٴلش حٿزيڅ ٿڀزش حٿزڀڂ، ح٫ظزخ رخٿزيٶ رخٿڄظزو رو: أڃخ حٿز)

٫ڀش ڃ٬ٳش ن٬ رخهلل ڃنيخ، ى رخ ٨ي ٳ حٿزيڅ ڃنئه ٯڀزش حٿزڀڂ، ى ٯ حٿزيٶ ٷي ٳٵ ح٣زخء

حڃڀ ٯخث٠خ ٳ حٿـڀي حٿڀلڂ، ټڅ حٿ٬ حٿنخرض ٳو حر ؿڀيه أنٽ ڃن رؤڅ حٿز ټڅ رحٷخ : رنيڄخ

حٿزيٶ روٳو، ٳ حٻؼ ټڅ . ؿڀي خث حٿزيڅ، اڅ ٯص ٳو حرس ٿڂ وؽ ڃنو ىځ رزپ ٣رش ر٠خء

هٴ ٫ڀ أكي ڃظي حٿټپ، حٿٸٽ ٳو ٻڄخ زٶ ٳ حٿـحځ، ٳڄظ ؿي ٳ حٿڄأس ڃخ ٸ٤٪ رټنو رخ

كخٿو ػزض حٿوخ، ڃظ ؿي رخخ أڃټن ٻنو رخ ٯه ٿڂ ؼزض ا رظخىٷيڄخ ريخىس ٣ززن ٫يٿن،

حٿن حٿحىس . څ حٿڄٸظ٠ ٿؼزص حٿٴن ى كٽ حٿز، ڃ٪ حكظڄخٽ ٯه ٳخٿڄٸظ٠ ڃنظٲ

، للش حٿلڀز ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو (1)رؼزص حٿوخ رخٿـحځ حٿز ٻؼس ڃؼپ للش ىحى رن كخڅ

، حؿڄخ٩ حلخد ح٣زخٵ أٻؼ ٫ڀڄخء (3)، حش ڃلڄي رن ڃڀڂ ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ (2)حٿځ

. حځ ٫ڀ ٿٺ ڃن حڃ حٿڄ٬ڀڃش

( ىخڃ)

، 1693كيغ 424: 7حٿظيذ ( 2. )884كيغ 246: 3، حظزخ 1694كيغ 424: 7حٿظيذ ( 1)

. )*( 1696كيغ 424: 7، حٿظيذ 1298كيغ 273: 3حٿٴٸو ( 3. )880كيغ 246: 3ظزخ ح

237

انو ٿلڂ نزض ٳ حٿكڂ ڄ حٿ٬ٴپ، ٳبڅ ڃن٪ : انو ٨٫ڂ نزض ٳ حٿكڂ ڄن٪ حٿ١ء، ٷپ: أڃخ حٿٸڅ ٳٸپ]

ص ٳ حٿكڂ ڄ حٿ٬ٴپ، ٳبڅ ڃن٪ حٿ١ء انو ٨٫ڂ نذ: أڃخ حٿٸڅ ٳٸپ: )ٷٿو.[ حٿ١ء أؿذ حٿٴن، ا ٳ

ٿڂ ٻ حٿٸڅ، ٳ ( 1)ڃن ٫د حٿڄأس حٿٸڅ، ٳ أٻؼ حهزخ حٿ٬ٴپ حٿطٶ (. أؿذ حٿٴن، ا ٳ

، ٳٻ (2)ٷڀض ٳ حٿؿپ اح طؽ حٿڄأس ٳؿيىخ ٷنخء حٿليغ : حش ٫زي حٿكڄن رن أر ٫زي حهلل، ٷخٽ

حٿٸڅ رټڅ حٿحء ء ټڅ ٳ ٳؽ حٿڄأس : ٻح ٳ٬پ حرن حػ ٳ حٿنيخش ٷخٽه. حٿٸڅ ٳه رخٿ٬ٴپ

، ا أنو ٷخٽ ٳ ڃ٪ (4)، ٷذ ڃنو ٻځ خكذ حٿلخف (3)حٿ٬ٴپ : ٻخٿن ڄن٪ ڃن حٿ١ء ٸخٽ ٿو

www.alhawzaonline.com

[email protected]

، ڃؼپ ٿٺ ٳ (5)حٿ٬ٴپ ء وؽ ڃن ٷزپ حٿنخء كخ حٿنخٷش زو رخىس حٿظ ٿڀؿخٽ حٿڄأس ٫ٴ : آه

حڂ حٿٸڅ : اڅ حٿٸنخء ى حٿڄأس حٿظ وؽ ٷنش كڄيخ، ٷخٽ: ٷخٽ حرن ىي ٳ حٿـڄيس(. 6)حٿٸخڃ

ٷي حهظڀٲ ٻځ حٿٴٸيخء ٳ طٴه، حٿيحث ٫ڀ (. 7)أنو ٯڀ٦ ٳ حٿكڂ : ز٤يخ ڃلٻش، ٳ حٿ٬ٴپ ٷخٽ

. ححٿنظيڂ ٳظق حٿحء، ٫ڀ أٿنش أىپ حٿڀش طټنو

( ىخڃ)

كيغ 427: 7، حٿظيذ 12كيغ 405: 5حٿټخٳ ( 2. )1698 -1693كيغ 425: 7حٿظيذ ( 1)

". ٷڅ " 2180: 6حٿلخف ( 4". )ٷڅ " 54: 4حٿنيخش ( 3. )888كيغ 248: 3، حظزخ 1702

" ٷڅ " 793: 2حٿـڄيس ( 7". )٫ٴپ " 18: 4حٿٸخڃ حٿڄل٢ ( 6". )٫ٴپ " 1769: 5حٿلخف ( 5)

". )*( ٫ٴپ " 937

238

حٿ٨٬ڂ ټڅ ٳ : ٷخٽ أىپ حٿوزس: انو ٨٫ڂ ٳ حٿٴؽ ڄن٪ حٿ١ء، ػڂ ٷخٽ: ٷخٽ حٿن ٳ حٿڄز١]...[

(. 1)حٿٴؽ ٿټن ڀلٸيخ ٫ني حٿىس كخٽ نزض حٿڀلڂ ٳ حٿٴؽ، ى حٿ ڄ حٿ٬ٴپ ټڅ ٻخٿطٶ حء

حٿٴخ٥ : حٿطٶ ٿلڂ نزض ٳ حٿٴؽ ڄن٪ ىهٽ حٿٻ، ٷخٽ: ٳ حٿظل ٿټنو ٷخٽ ٳوڃؼپ ٿٺ ٷخٽ حٿڄنٲ

ىح حٿوٱ اڅ ٻخڅ ىحثح رن حٿٴٸيخء ا أڅ ڃنئه حهظٱ أىپ حٿڀش، څ ٿٺ (. 2)حٿؼػش ڃظحىٳش كنج

ٴش حٿڀ كٶ حٿٴٸو حؿ٪ اٿ ٪ حٿڀٴ٦، ٻ حٿٴٸيخء اخه ڃن كغ ه حٿ٪ څ ٿٺ ڃن ٥

أڅ ظڀڄو ڃنو، څ ٫د حٿنخء طي طنٸ رخ٫ظزخ حٿٸٿن، ٳبڅ ٻڅ ٫د حٿڄأس ز٬ش ٳٸ٢ انڄخ ظڄ

رن حٿٴخ٥ حٿؼػش لپ رخ٫ظزخه ( 3) وٴ أڅ حٿظحىٱ حٿ ٻه ٳ حٿظل . ٫ڀ أكيىڄخ هخش

اح ٫ٳض ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أڅ حٿڄنٲ ىنخ ٳ . ه ىنخ ڃ٬ن آهٷٽ ػخٿغ، ٳبڅ حٿطٶ ٫ڀ ڃخ ؤط ٳ ٻځ

حٿظل ٿڂ ف رظؿق حكي ڃن حٿٸٿن، ى حنذ ٿڄخ رنخ ڃن أڅ ٿٺ ٿ ٧ٴش حٿٴٸو، ن٬ڂ ط٬و

ٻٲ ٷڀنخ ٳ هٱ ٳ . اٿ حٿٸٿن ڃڄخ ټخى ظن ٫نو، ٿڄخ ٷڀنخه ڃن حهظٱ ٫يى حٿ٬د رخ٫ظزخىڄخ

ٻپ ڃن حٿٸڅ حٿ٬ٴپ ٫زخ، ا أڅ ٻنو ٫زخ ڃ١ رڄن٪ حٿ١ء، ٳڀ ٿڂ ڄن٪ ٿڂ ټن ٿو هخ، حء ٻخڅ ٻڅ

أڃخ اح ڃن٪ ٳ٨خى، ٿٴحص ٯ حظڄظخ٩، أڃخ ڃ٪ حٿ٬يځ ٳبنو ٻڀ٬ش . ٿ آٿظو ؿيح أ ٿټڅ حٿڄخن٪ ٷڀ

. حثيس ٳ ٯ حٿڄلپ

( ىخڃ)

. )*( 28: 2ٿظل ( 3. )28: 2 حٿظل( 2. )250: 4حٿڄز١ ( 1)

239

أڃخ حٿ٬ڄ ٳخ٧ي ڃن حٿڄىذ أنو ڃؿذ . ٳي ىخد حٿلخؿ رن ڃوؽ حٿزٽ حٿل: أڃخ حٳ٠خء]

.[ ح٫ظزخ رخٿ٬، حٿ٬ڄ، ٷڀش حٿن٨ ٿزخ ٯه، حٿ٬ڄ ؿذ حٿٴن اڅ ٻخنظخ ڃٴظكظن. ٿڀوخ

كپ، ٿټن ڃن٪ حٿؽ حٿ١ء، اڃخ ٿټز آٿظو، أ ٿټڅ حٿڀڂ ڃن حٿڄلپ ٸخ ؿيح ٿ ٿڂ ظ٫ذ حٿڄخن٪ حٿڂ: ٳ٩

أڃخ : )ٷٿو. ٸزپ ا حٿش حٿس ؿيح، ٳخ٣ٵ حٿن ٻځ حٿٴٸيخء ٸظ٠ ٻنو ؿذ حٿوخ

ن هٱ ٳ أڅ حٳ٠خء، ٫ذ، ٷي حٿ(. ٳي ىخد حٿلخؿ رن ڃوؽ حٿزٽ حٿل: حٳ٠خء

www.alhawzaonline.com

[email protected]

: ٳ ؿپ طؽ حڃأس ڃن ٿيخ ٳؿي ريخ ٫زخ ر٬ي ڃخ ىهپ ريخ، ٷخٽ: ٫ن أر ٫زيس ٫ن أر ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ

اح ىٿض حٿ٬ٴء نٴيخ حٿزخء حٿڄـننش حٿڄٴ٠خس ڃخ ٻخڅ ريخ ڃن ڃخنش ٧خىس ٳبنيخ طى ٫ڀ : " ٳٸخٽ

ٻه حٿڄنٲ ٳ طٴ حٳ٠خء ى أكي ى ن ٳ حٿزخد، ڃخ . حٿليغ( 1" )أىڀيخ ڃن ٯ ٣ٵ

طٴو، طٴه حه أنو ىخد حٿلخؿ رن ڃوؽ حٿزٽ حٿخث٢، انڄخ حٷظ حٿڄنٲ ٫ڀ ىح حٿظٴ

حٻظٴخء رڄخ ٻه ٳ ڃ٪ آه ٻنو ٫زخ، وظڀٲ ٫ڀ ٻپ ڃنيڄخ رپ ٫ڀ حٿظٴ حه أٿ، ٿز٬يىخ ٫ن

أڃخ حٿ٬ڄ ٳخ٧ي ڃن حٿڄىذ أنو ڃؿذ ٿڀوخ، ح٫ظزخ رخٿ٬ : )ٷٿو. نجحنظٴخ٩ ريخ ٳ حٿ١ء ف

حٿ٨خى ڃن ڃىذ حلخد (. حٿ٬ڄ ٷڀش حٿن٨ ٿزخ ٯه، حٿ٬ڄ ؿذ حٿٴن اڅ ٻخنظخ ڃٴظكظن

أڅ حٿ٬ڄ ٫ذ ٳ حٿڄأس طى رو، ن ٫ڀو

( ىخڃ)

. )*( 1699كيغ 425: 7، حٿظيذ 14كيغ 408: 5حٿټخٳ ( 1)

240

، حرن حٿزحؽ (4)، حرن حٿـني (3)، حٿڄط٠ (2)، أٻؼ حلخد ٻخٿڄٴي (1)حٿن ٳ حٿنيخش ]...[

٧خى ٻڃو ٳ حٿڄز١ (. 9)، حرن كڄس (8)، (7)، حرن اى (6)، أر حٿف (5)

ڃن ألخرنخ ڃن أٿلٶ رو حٿ٬ڄ ٻنيخ ڃليىس : ػڂ ٷخٽحٿوٱ أنو ٿ ر٬ذ، ٳبنو ٫ي ٫د حٿڄأس ظش

حٿڄىذ ى حٽ، (. 11)، رڄخ ڀف ٿٺ ڃن ٻځ حٿيٵ ٳ حٿڄٸن٪ كغ ؿ٬ڀو حش (10)ٳ حٿنخ

ٳ حٿؿپ ظؽ حٿڄأس ٳئط ريخ ٫ڄخء أ رخء أ : ٿللش ىحى رن كخڅ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ

ٳ ڃ٬نخه ڃخ حه حرن رخرو ٳ حٿٴٸو ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ . حٿليغ( " 12)٫ڀ ٿيخ طى: " ٫ؿخء، ٷخٽ

كـش . حٿڄحى ىىخ ٳ حٿنټخف ٻڄخ ٳيڄو حلخد(. 13" )طى حٿ٬ڄخء حٿزخء حٿـڃخء حٿ٬ؿخء : " ٷخٽ

انڄخ ى حٿنټخف : " حٿڄخن٪ للش حٿلڀز ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

( ىخځ)

نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ ( 4. )248: -حٿـحڃ٪ حٿٴٸيش -حٿنخخص ( 3. )80: حٿڄٸن٬ش( 2. )485: حٿنيخش( 1)

( 7. )295: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 6. )552ٷخٿو ٳ حٿټخڃپ ٻڄخ نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ ( 5. )552حٿڄوظڀٲ

ڃؤٿش 226: 2، حٿوٱ 249: 4حٿڄز١ ( 10. )367: حٿڀش( 9. )150: حٿڄحڂ( 8. )309: حٿحث

كيغ 246: 3، حظزخ 1694كيغ 424: 7حٿظيذ ( 12. )104: حٿڄٸن٪( 11. )ٻظخد حٿنټخف 124

. )*( 1298كيغ 273: 3حٿٴٸو ( 13. )884

241

حځ حٿـنڅ ڃن حٿز حٿؾ.[ أڃخ حٿ٬ؽ ٳبڅ رڀٮ حٷ٬خى ٳخٷد طڀ٢ حٿؽ ٫ڀ حٿٴن رو، ا ٳ]

حظنخ أه، حٿوخ ڃٸيځ، ٫ڀ أڅ ٿنخ طؿلخ ڃن ؿو : حٿـحد. ٻڀڄش انڄخ ٿڀل(. 1" )حٿ٬ٴپ

آه، ى أڅ حٿيٿش ڃن ؿخنزنخ ڃن٤ٵ حطٴخٷخ، ڃن ؿخنذ حٿڄخن٪ ڃلپ حهظٱ، حٿڄظٴٶ ٫ڀو أؿق ٿ ٷ٪

ٿڀوخ، نو ڃ٬ڀٶ رو ىحث ڃ٬و، ٳڄظ يٵ اح طٸ ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أڅ حٿ٬ڄ رـڄ٪ أنح٫و ڃؿذ . حٿظ٬خ

ٿ ٻخنض ٫حء ٳ هخ، ٿپ، ٿحش حٿلڀز ٫ن أر . حٿ٬ڄ ػزض حٿوخ، حء ٻخنض ڃٴظكش أ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( 2" ) طى : " ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ انو ٷخٽ ٳ ؿپ ظؽ اٿ ٷځ ٳبح حڃأطو ٫حء ٿڂ زنح ٿو ٷخٽ

أڃخ حٿ٬ؽ : )ٷٿو. ٷڀش حٿن٨ ٿزخ ٯه، ٻپ ڃخ ؿ ىح حٿڄـ ر٤ٶ أٿحٿليغ، ٻح حٿ٬ڂ

٧خى حٿڄىذ أڅ حٿ٬ؽ أ٠خ ٫ذ طى رو (. ٳبڅ رڀٮ حٷ٬خى ٳخٷد طڀ٢ حٿؽ ٫ڀ حٿٴن رو، ا ٳ

نو ٫زخ حٿن ٳ ٿڂ ٻ ٹ(. 5)، أٻؼ حلخد (4)، حٿڄٴي (3)حٿڄأس، ف رٿٺ حٿن ٳ حٿنيخش

، ٻح حرن حٿزحؽ ٳ (6)حٿڄز١ حٿوٱ

( ىخڃ)

، 6كيغ 406: 5حٿټخٳ ( 2. )880كيغ 246: 3، حظزخ 1693كيغ، 424: 7حٿظيذ ( 1)

( 5. )80: حٿڄٸن٬ش( 4. )485: حٿنيخش( 3. )886كيغ 247: 3، حظزخ 1701كيغ 426: 7حٿظيذ

. 295: ، أر حٿف ٳ حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو150: ، ٳ حٿڄحڂ553: ٻڄخ ٳ حٿڄوظڀٲ ڃنيڂ حرن حٿـني

. )*( ٻظخد حٿنټخف 124ڃؤٿش 226: 2، حٿوٱ 249: 4حٿڄز١ ( 6)

242

أٿلٶ ألخرنخ ٫زخ ػخڃنخ ى حٿ٬ؽ حٿزن : ، ٫ي حرن اى ٫د حٿڄأس ز٬ش ػڂ ٷخٽ(1)حٿڄيد ]...[

( 4. )ؿ٬ڀو حرن رخرو ٳ حٿڄٸن٪ حش( 3)ٿڂ ىذ اٿو ٳ ڃخثپ هٳو ( 2)ه ونخ ٳ نيخظو ىذ اٿ

رٸ ء ى أڅ ؿڄ٬خ . كـش حٿڄخن٪ للش حٿلڀز، حٿـحد ڃخ طٸيځ. حٿڄوظخ حٽ ٿڀحظن حٿخرٸظن

ٷيه ؿڄخ٫ش رڄخ اح (. 6) حهزخ ، ٻح ر٪(5)ڃن حلخد أ٣ڀٸح ٻڅ حٿ٬ؽ ٫زخ ٻخٿڄٴي ٳ حٿڄٸن٬ش

، ٳپ ىنخ ٳلټڂ رخٿٴن اح رڀٮ حٷ٬خى رينو، (8)، حٿڄنٲ ٳ حٿظل (7)ٻخڅ رنخ، ڃنيڂ حرن ى

، حٿ٨خى أڅ حٿڄحى رو رخٿ٬ؽ حٿزن حكي، ى أڅ ټڅ ٳخكخ ؿيح رلغ (9)ٻح حٿڄلٸٶ حرن ٬ي

ىح ى . حىس ا رخٿڄٸش حٿييه، ٳ طى رخٿ٬ؽ حٿ ى حٿ ټڅ ٻٿٺظ٤٪ ڃ٬و حٿظىى ٳ حٿ٪

اڅ ٻخڅ ريخ ڃخنش حىخ حٿؿخٽ أؿ يخىس حٿنخء : " حٿڄوظخ، څ ٳ للش ىحى رن كخڅ حٿخرٸش

ٳبڅ ٧خىىخ أڅ حٿى ڃن١ رخٿڃخنش، ( 10" )٫ڀيخ

( ىخڃ)

، 104: حٿڄٸن٪( 4. )ٻظخد حٿنټخف 124ڃؤٿش 226: 2حٿوٱ ( 3. )485: نيخشحٽ( 2. )231: 2حٿڄيد ( 1)

، 1696كيغ 424: 7، حٿظيذ 1298كيغ 273: 3حٿٴٸو ( 6. )80: حٿڄٸن٬ش( 5. )309: حٿحث

( 10. )320: 2حٿحث٪ ( 9. )29: 2حٿظل ( 8. )309: حٿحث( 7. )883كيغ 246: 3حظزخ

. )*( 884كيغ 246: 3، حظزخ 1694كيغ 424: 7حٿظيذ

243

ٳي أڅ ټڅ حٿٴؽ ڃڀظلڄخ ٿ ٳو ڃيهپ ٿڀٻ، ؿذ حٿوخ ڃ٪ ڃن٪ حٿ١ء ٿڂ طڄټن احٿظو : أڃخ حٿطٶ]

ٻح حش . ٳبڅ ڃٴيځ حٿ١ ڃ٬ظز ٫ني ؿڄ٪ ڃن حٿڄلٸٸن.[ أ أڃټن ٳخڃظن٬ض، ٿ ٿو حؿزخىخ ٫ڀ احٿظو

، ڃ٪ أڅ حٿڄ٤ڀٶ ـذ كڄڀو ٫ڀ حٿڄٸي، حٷظخ ٳ حٿڄوخٿٲ ٿپ ٫ڀ ڃ٪ (1) ٫زيس حٿخرٸش أد

نز ڃك٨ش ٫زخس حٿټظخد، ٳبڅ حٿڄنٲ كغ ٷڂ حٿ٬ؽ اٿ ڃخ زڀٮ حٷ٬خى . حٿٸن أٷد اٿ حكظخ١

ٳخٷظ٠ ٻڃو أڅ ٳ حٿزخٿٮ كي حٿڃخنش اٿ ٯه، ٷد حٿظڀ٢ ٫ڀ حٿٴن ٳ حٽ نٴخه ٫ن حٿؼخن،

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٷي ٫ٳض أڅ ٳ حلخد ڃن أ٣ڀٶ ٻنو حٿ٬ؽ ٫زخ، . حٷ٬خى ؿين أ ٷٿن، أ٬ رنٴيڄخ ٫ن ٯه

ٳيڂ ڃن ڀف ڃن ٻڃو ٻنو ٿ ر٬ذ، ڃنيڂ ڃن ٳپ ٷڂ اٿ ٷڄن، أكيىڄخ ٫ذ ى حٿزخٿٮ اٿ كي

أڃخ حٿ٬ؽ ٳخٷد أنو : ٿ أنو ٷخٽ. ؿين أ حٿٸٿن ى حٿٸڂ حٽحٷ٬خى ىڅ حه، ٳڀڂ ټن ڃى حٿ

أڃخ حٿطٶ ٳي أڅ ټڅ حٿٴؽ ڃڀظلڄخ : )ٷٿو. اڅ رڀٮ حٷ٬خى طڀ٢ حٿؽ رو ٫ڀ حٿٴن ا ٳ ٿټخڅ أٿ

ه حؿزخىخ ٿ ٳو ڃيهپ ٿڀٻ، ؿذ حٿوخ ڃن ڃن٪ حٿ١ء، ٿڂ ڄټن احٿظو، أ أڃټن حڃظن٬ض ٿ ٽ

حٿطٶ رخٿظلٺ ڃي ٷٿٺ حڃأس طٸخء رنش : ٷخٽ ٳ حٿلخف: حٽ: طنٸق ىح حٿزلغ رؤڃ(. ٫ڀ احٿظو

حٿطٶ

( ىخڃ)

. )*( 1699كيغ 425: 7، حٿظيذ 14كيغ 408: 5حٿټخٳ ( 1)

244

ٳ : حٿؼخن(. 2)ٳ حٿٸخڃ ، ٷذ ڃنو ٷٿو (1) ظ٤خ٩ ؿڄخ٫يخ، طظخٵ ٿٺ حٿڄ٪ ڃنيخ ]...[

حٿڄنٲ ىنخ حٿطٶ رؤنو حٿظلخځ حٿٴؽ، ى حٿڄٴيځ ڃن ٻځ خكذ حٿلخف، ى حٿڄنخذ ٿڀڄ٬ن حٿڄظٶ

أڅ حٿطٶ ٿلڂ نزض ٳ حٿٴؽ ڄن٪ ىهٽ حٿٻ، كټڂ رڄحىٳو : ڃنو، ٷي كټنخ ٷٽ حٿڄنٲ ٳ حٿظل

ى : ٿن ٳ حٿڄز١ ٫ن أىپ حٿوزس ڃن طٴ حٿٸڅ اٿ أڅ ٷخٽ، ٻؤنو أه ڃڄخ كټخه ح(3)حٿٸڅ حٿ٬ٴپ

ىح حٿڄ٬ن ڃخٹ ٿٽ ٳ ڃن٪ ڃٸى حٿنټخف ى حظڄظخ٩، (. 4)حٿ ڄ حٿ٬ٴپ ټڅ ٻخٿطٶ حء

هٱ رن حلخد ٳ أڅ حٿطٶ ٫ذ ؿذ حٿوخ، يٽ ٫ڀو : حٿؼخٿغ. ا أڅ حٽ حٿٶ رڄخىس طٶ

حؿڄخ٩ ٳحص ٳخثيس حٿنټخف رو، ٳـ ڃـ ط٬ حظٴخء حٿڄنٴ٬ش ٳ حؿخس ٿ٬ذ نله، ٫ڀ أنو اڅ ڃ٪

زيش ٳ أڅ حٿوخ انڄخ ؼزض : حٿحر٪(. 5)ٻخڅ حٿطٶ ڃحىٳخ ٿڀٸڅ ٻخڅ ػزص حٿوخ ڃ٬و ڃى حٿن

ء ڃٸى حٿنټخف ڃ٪ ٫يځ حٿڄن٪، ٳڀ ، ؿيو رٸخ(6)رخٿطٶ اح ٻخڅ ڃخن٬خ ڃن حٿ١ء، ف رٿٺ حٿڄلٸٸڅ

انڄخ ظلظڂ ػزص . حطظٶ حٿڄلپ رٸ ڃنو ڃخ ڄټن ڃ٬و حٿ١ء ٳ هخ اڅ ٻخڅ ٿ آٿظو، روٱ حٿ٬يځ

أڃخ ٿ ض ريخ ٳ . حٿوخ اح ٿڂ ڄټن احٿش حٿڄخن٪ ٫خىس، أ أڃټن رٴظٶ حٿڄ٪ ٿټنيخ حڃظن٬ض ڃن ححٿش

. څ حٿلټڂ اح ط٬ڀٶ ر٬ڀش حٽ رحٿيخهخ ٿو رلخٽ اؿڄخ٫خ،

( ىخڃ)

( 4. )28: 2حٿظل ( 3". )طٶ " 235: 3حٿٸخڃ حٿڄل٢ ( 2". )طٶ " 1480: 4حٿلخف ( 1)

كيغ 427: 7، حٿظيذ 1296كيغ 273: 3، حٿٴٸو 16كيغ 409: 5حٿټخٳ ( 5. )250: 4حٿڄز١

. )*( 233: 2، حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد 250: 4ڃنيڂ حٿن ٳ حٿڄز١ ( 6. )1703

245

رپ ؿ٪ ٫ڀ ٿيخ حٿ٬خٿڂ رلخٿيخ رخٿڄي : حٿڄليىس ٳ حٿنخ طى، ٷپ: طى حٿڄأس ر٬ذ ٿٺ، ٷپ]

ٿ أحى حٿؽ ححٿش ڃ٪ حڃظنخ٫يخ ٿڂ ټن ٿو حؿزخىخ، څ ٿٺ ٿ كٸخ ٿو ٿڄخ ٳ حٷيحځ ٫ڀ .[ ٳن

. كش ڃن طلڄپ حٿ٠ حٿڄٸش، ٻڄخ أنيخ ٿ أحىص ى ٿٺ ٿڂ ټن ٿو حٿڄن٪، نو طيح ط٬ڀٶ ٿو روحٿـح

وٴ أڅ خىخ رخحٿش كيه ټٴ ٳ ٸ١ حٿوخ، رپ ري ڃن كٿيخ، ٳڀ ڃټنض ڃن ححٿش ٿڂ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

أنو ٫ٱ حٿطٶ رټڅ حٿٴؽ ڃڀظلڄخ : ٽح: لپ ٫ڀ حٿٴ ٫خىس ٳخٿوخ رلخٿو، ػڂ نزو ٳ حٿ٬زخس رجن

هخٿش ڃن ىح حٿٸي، ى حٿحد، څ حٿطٶ ( 1)٫ڀ ؿو ٿ ٿو ڃيهپ ٿڀٻ، ٫زخس حٿن ٳ حٿڄز١

: ٳٸٿو ر٬ي ٿٺ: ٷڀنخ. أحى رو ڃخ ټڅ ٫زخ ٳ حٿنټخف، حٿ٬ذ ى ىح ىڅ ح٫ڂ: ٳبڅ ٷپ. أ٫ڂ ڃن ٿٺ

ـذ أڅ ټڅ ( ٿڂ ڄټن احٿظو أڅ أڃټن حڃظن٬ض: )ٷٿو: حٿؼخن. ڃظيٹ( ٿ١ءؿذ حٿوخ ڃ٪ ڃن٪ ح)

ٿټڅ ٣خ ػخنخ ٿڀوخ ڃ٠خٳخ اٿ ڃن٪ حٿ١ء، ٿټن طٻزو ٯ كن، څ حٿڄ٤٬ٱ ؿڄڀش ( ڃ٪)ٳ ك

( أ أڃټن: )هحٿڄ٤٬ٱ ٫ڀو ڃٴى، حٿڀيڂ ا أڅ طئٽ حٿـڄڀش رڄٴى، ى ٫يځ اڃټخڅ ححٿش نل ٿٺ، ٷٽ

حٿڄليىس ٳ حٿنخ : طى حٿڄأس ر٬ذ ٯ ٿٺ، ٷپ: )ٷٿو. أ أرٸپ أرٸخٿيخ: ٫ڀ كي ٷٽ حٿخ٫

ٿڄخ حنلص ٫د حٿڄأس ٳڄخ ٻه (. رپ ؿ٪ ٫ڀ ٿيخ حٿ٬خٿڂ رلخٿيخ رخٿڄي ٳن: طى، ٷپ

: ٷي ٷ٪ حٿوٱ ٳ ڃح٪( ر٬ذ ٯ ٿٺ طى حٿڄأس : )حٿڄنٲ رلټڂ حٿيٿپ ٧ي ؿو ٷٿو

( ىخڃ)

. )*( 250: 4حٿڄز١ ( 1)

246

، ٿٸٽ (1)ڃنيخ ڃخ اح نض حٿڄأس ٷزپ حٿيهٽ ريخ، ٳبڅ حٿيٵ ىذ اٿ أنيخ طى رٿٺ يحٵ ٿيخ ]...[

، څ حٿليع ٻخڅ (2" ) ٴٵ رنيڄخ يحٵ ٿيخ: " ٫ڀ ٫ڀو حٿځ ٳ حٿڄأس اح نض ٷزپ أڅ يهپ ريخ

ڃنيخ ڃخ اح ٧ي ٻڅ حٿڄأس هنؼ، ٳبڅ ٷ٤ذ حٿين . ڃن ٷزڀيخ، حٿ٤ٶ ٬ٲ حٿڄىذ ٫يځ حٿى رٿٺ

، ح٣ٵ حٿ٬زخس ظنخٽ ڃخ اح ٻخڅ (3)ٳو ٷڅ : حٿټي ىذ اٿ أنو ٫ذ، ٷخٽ حٿن ٳ حٿڄز١

. ٿ ٻپ طٸي ٳڀ ٿٺ ڃن ؿڄڀش حٿ٬د ٫ڀ حٿڄوظخڃټ، ٳو ن٨، څ حٿڄټپ ق نټخكو، ٩

أڅ ٿٺ ٫ذ طى رو، ىذ اٿو حٿڄٴي : حٽ: ڃنيخ حٿڄليىس ٳ حٿنخ، ٿلخد ٳ كټڄيخ ػػش أٷحٽ

، حٿټي، څ ٿٺ ڃن حڃ حٿٴخكش حٿظ ټىيخ (7)، أر حٿف (6)، حرن حٿزحؽ (5)، (4)

حٿنٴ ڃنو أٷ ڃن نٴىخ ڃن نل حٿ٬ڄ حٿ٬ؽ، ٿځ حٿ٬خ حٿ٨٬ڂ رو ٸظ٠ ٻڅ طلڄڀو حٿؽ، نٴ

ؤٿظو ٫ن ؿپ طؽ : ٿڄخ حه ٫زي حٿكڄن رن أر ٫زي حهلل ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ. ح ٨٫ڄخ

اڅ خء ؿيخ أه : " حڃأس ٳ٬ڀڂ ر٬ي ڃخ طؿيخ أنيخ ٻخنض ٷي نض ٷخٽ

( ىخڃ)

. 266: 4حٿڄز١ ( 3. )1968كيغ 490: 7، حٿظيذ 1253كيغ 263: 3حٿٴٸو ( 2. )19: حٿڄٸن٪ (1)

. )*( 295: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 7. )234: 2حٿڄيد ( 6. )150: حٿڄحڂ( 5. )80: حٿڄٸن٬ش( 4)

247

أنو ٿ : حٿؼخن. ٿليغح( 1" )حٿيحٵ ڃڄن ؿيخ ٿيخ حٿيحٵ رڄخ حظلپ ڃن ٳؿيخ، اڅ خء طٻيخ ]...[

ر٬ذ ؿذ حٿى رپ ٿڀؽ حٿؿ٩ رخٿڄي ٫ڀ ٿيخ حٿ٬خٿڂ رلخٿيخ، ٿ ٿو ٳحٷيخ، ا رخٿ٤ٵ، ىذ اٿ

طى حٿڄأس ڃن حٿ٬ٴپ : ، حكظـخؿخ رخٿحش حٿخٿٴش، ٳبڅ ٳيخ ٷخٽ(3)، حرن اى (2)ٿٺ حٿن ٳ حٿنيخش

ىح نخٳ ڃخ ٷيڃنخه ڃن أنو ٿ ٿو : ٷخٽ حٿن ٳ طؿيو. ٿٺ ٳ حٿز حٿـحځ حٿـنڅ، ٳؤڃخ ڃخ

اڅ ٿو : اح ٫ڀڂ أنيخ ٻخنض ٷي نض ٻخڅ ٿو حٿؿ٩ ٫ڀ ٿيخ رخٿيحٵ، ٿڂ ٸپ: حٿى رڄـى حٿٴٶ، ٳبنو ٷخٽ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ن ڃنٴپ ٫ن ڄظن٪ أڅ ټڅ ٿو حظؿخ٩ حٿيحٵ اڅ ٿڂ ټن ٿو ى حٿ٬ٸي، څ أكي حٿلټڂ(. 4)ىىخ

ڃن أڅ : ٳ اـخد حٿڄي ٫ڀ حٿٿ ڃ٪ ٫يځ ٻنو ٫زخ اټخٽ نؤ: ٷخٽ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ. حه

: أٷٽ(. 5)حٿظ٠ڄن انڄخ ى رخ٫ظزخ طيٿ حٿ٬ذ ٫ڀ حٿؽ، ٳبڅ ٻخڅ ٫زخ أؿذ حٿٴن ا ٿڂ ـذ حٿڄي

ح٩ ى حٿڄليىس ٳ حٿنخ، حٿحش طيٽ حټخٽ ٳ ڃ٬و، ىنخ ن٨ ڃن ؿو آه، ى أڅ ڃلپ حٿن

٫ڀو، ن٬ڂ ى ڃنخزش ٿٸٽ حٿن ٳ حٿنيخش ٳبنو خ رن ڃن طـيى ٫ڀڂ حٿؽ رنخىخ ڃن ٫ڀڂ ٻنيخ ٷي

، ٳ ىٿظيخ حټخٽ (6)كيع ٳ حٿنخ كغ ٿڂ ؿذ حٿى ٿحكي ڃنيڄخ، أؿذ حٿؿ٩ ٫ڀ حٿٿ رخٿڄي

. حٿخرٶ

( ىخڃ)

: حٿحث( 3. )486: حٿنيخش( 2. )879كيغ 245: 3، حظزخ 1698كيغ 425: 7حٿظيذ ( 1)

. )*( 486: حٿنيخش( 6. )553: حٿڄوظڀٲ( 5. )1698پ حٿليغ 425: 7حٿظيذ ( 4. )309

248

، ى (2)څ ، ؿڄ٪ ڃن حٿڄظؤه(1)أنو ٿ ر٬ذ ؿ٩ حٿڄي، ىذ اٿ ٿٺ حٿڄنٲ : حٿؼخٿغ]...[

: " ٿنخ ٫ڀ حٿلټڂ حٽ حٿظڄٺ رؤخٿش ٿځ حٿنټخف، ٿللش حٿلڀز ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ. حق

، هؽ ڃخ أهؿو حٿيٿپ ٳزٸ حٿزخٷ ٫ڀ كټڂ (3" )انڄخ ى حٿنټخف ڃن حٿز حٿـحځ حٿـنڅ حٿ٬ٴپ

: ؤٿظو ٫ن حٿڄليىس ىپ طى ڃن حٿنټخف، ٷخٽ: ٷخٽ رحش ٳخ٫ش رن ڃ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ. حٿ٬ڄځ

٫ڀ حٿلټڂ حٿؼخن أڅ حٿڄي ؿذ رخٿ٬ٸي، ٳبح ٻخڅ حٿنټخف ڃخ ٿڂ ټن حٿڄٻ ٫زخ ٳخٿؿ٩ (. 4" ) "

ڄټن كڄپ حٿحش ٫ڀ ڃخ اح . رخٿڄي هٱ ڃٸظ٠ حٿنټخف، ٳبڅ ڃٸظ٠خه ٻڅ حٿڄي ٫ڀ حٿؽ ىڅ حٿٿ

أ ر ( اڅ خء طٻيخ: )ٻنيخ ٫ٴٴش ٳ٨ي حٿوٱ، ٳبنو ؿ٪ رخٿيحٵ اح ٳن ريٿپ ٷٿو١ حٿؽ

ؼزض نخىخ رخىي ٫يٽ رخٿنزش اٿ حٿظڀ٢ ٫ڀ حٿٴن، رخٷح ڃس ٫ڀ حٷد . ٳن ؿ٩

ٳ حٿؿپ حٿڄأس ٷزپ حٿ٬ٸي ىذ حرن حٿـني اٿ أڅ حٿنخ ى رو حٿنټخف: طنذ. رخٿنزش اٿ حٿلي ى ٧خى

. ، ٷي ٫ٳض ٬ٲ حٿظڄٺ أڅ حق حٿ٬يځ(5)ر٬يه

( ىخڃ)

424: 7حٿظيذ ( 3. )183: 3، حٿظنٸق حٿحث٪ 179: 3ا٠خف حٿٴحثي : حن٨( 2. )553: حٿڄوظڀٲ( 1)

ىغ ف 424: 7، حٿظيذ 9كيغ 407: 5حٿټخٳ ( 4. )880كيغ 246: 3، حظزخ 1693كيغ

. )*( 557: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 5. )878كيغ 245: 3، حظزخ 1697

249

هخ حٿٴن ٫ڀ حٿٴ، ٳڀ ټض خكزو ٫خٿڄخ ڃوظخح ر٤پ هخه، ٻح : ٳ أكټخځ حٿ٬د: حٿٴپ حٿؼخن]

. ڃي، ٴظٸ اٿ حٿلخٻڂٿ حٿٴن ٣ٷخ، ٳ ٬ي ٳ حٿؼع، ٤ى ڃ٬و طنٲ حٽ. هخ حٿظيٿ

ٳ : حٿٴپ حٿؼخن: )ٷٿو.[ ٳ حٿ٬نش ٴظٸ اٿو ٳ حٿٴن، رپ ٳ د حؿپ، طظٸپ حٿڄأس ر٬يه ٫ڀو

ٿ . هخ حٿٴن ٫ڀ حٿٴ، ٳڀ ټض خكزو ٫خٿڄخ ڃوظخح ر٤پ هخه، ٻح هخ حٿظيٿ: أكټخځ حٿ٬د

ٳ ٤ى ڃ٬و طنٲ حٿڄي ٴظٸ حٿٴن اٿ حٿلخٻڂ، ٳ حٿ٬نش ٴظٸ اٿو حٿٴن ٣ٷخ ٳ ٬ي ٳ حٿؼع،

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ىح حٿوخ ٫ڀ حٿٴ ٫نينخ، ٻح حٿوخ ٳ (. ٳ حٿٴن، رپ ٳ د حؿپ طظٸپ حٿڄأس ر٬يه ٫ڀو

ش، حء حٿؿپ حٿظيٿ ٫ڀ حٿٴ، ٳڀ أه ڃن اٿو حٿٴن ٫خٿڄخ ڃوظخح ر٤پ ٫ڀ حٿٴ هخه ٿٴحص حٿٲ

ٿ ؿيپ ػزص حٿوخ ٳؤق حٿٸٿن رٸخء حٿوخ، ٳظو كنج ٫ڀ حٿٴ، روٱ ڃخ ٿ ٫ڀڂ حٿؼزص . حٿڄأس

ٿ ڃن٪ ڃن حهظخ، . ؿيپ حٿٴش، ٳبڅ حٿوخ ز٤پ رخٿظؤه، نو ٬ رخٿ ٻڄخ زٶ ٳ طـيى حٿ٬ظٶ

ػڂ . حؿڄخ٩( 1)ى ڃؼڀو اٻحىخ ٳخٿوخ رلخٿو، څ حٻحه ٫ رخٿن، اڃخ رخٿٸز ٫ڀ ٳو، أ ىيى طيييح ٪

اڅ ىح حٿٴن ٬ي ٣ٷخ

( ىخڃ)

. )*( 417: 2، حٿوخٽ 24كيغ 352: ، حٿظكي9كيغ 417: 2حٿٴٸو ( 1)

250

٤ى . ٣ڀٸخص ػع ٯهٷ٬٤خ، ٳ ٬ظز ٳو ڃخ ٬ظز ٳ حٿ٤ٵ، ٳ ٬ي ٳ حٿؼع، ٳ طلځ ا د]...[

: ىڅ أڅ ٸٽ( ٳ ٤ى: )ڃ٬و طنٲ حٿڄي رلغ ټڅ ڃظ كپ ػزض ٻڄخ ٳ حٿ٤ٵ، انڄخ ٫ز رٸٿو

نظٲ، نظٸخو رخٿ٬نش كنج ٳبنيخ ڃ٪ حٿٴن ريخ طظلٶ نٲ حٿڄي ٫ڀ ڃخ ؤط أڅ خء حهلل ط٬خٿ

ٴظٸ ىح حٿٴن اٿ حٿلخٻڂ، . ٹ نخٳ حٿؼزص ٳ ر٬ حٿ٫ڀ ڃخ ٫ز رو ٳخٿڄنٴ ى ح٣حىه، ٽ

( 1)نو كٶ ػزض، ٳ ظٷٲ حظٴخإه ٫ڀ ٻنو رل٠ حٿلخٻڂ أ ربنو ٻخث حٿلٸٵ، هٳخ ٿز٬ حٿ٬خڃش

ٳ ڃ٪ آه ٷزڀو ؿ (. 3)ڃنخ، ٻځ حٿن ٳ ڃ٪ ڃن حٿڄز١ ٬ رظىىه ( 2)حرن حٿـني

حظؼنح ڃن ىح حٿلټڂ حٿ٬نش، ٳبڅ حٿٴن ريخ (. 4)ظٸٽ رخٿٴن ڃلظـخ رؤڅ حهزخ ٳ ىح حٿزخد ڃ٤ڀٸش ح

ظٷٲ ٫ڀ حٿلټڂ اؿڄخ٫خ، ؿپ حٿٴن رپ نو ري ڃن د حؿپ ٫ڀ ڃخ ؤط اڅ خء حهلل ط٬خٿ،

ٳبح د حؿپ ڃ٠ض حٿڄيس . ني ٷځ ټڅ ٿٺ ا رلټڂ حٿلخٻڂ اؿڄخ٫خ ٻخٿلـ رخٿٴڀ رخٿٴو ٩

حٿ٠ڄ حٽ ٳو ٬ى اٿ حؿپ ( طظٸپ حٿڄأس ر٬يه ٫ڀو: )حظٸڀض حٿڄأس رخٿٴن كنج، ٷٽ حٿڄنٲ

أ طظٸپ ڃظڀ٤ش ر٬ي حؿپ ( ٫ڀ)ٳ٬يحه رټڀڄش ( طڀ٢)ڃ٬ن ( طظٸپ)حٿؼخن اٿ حٿٴن، ٻؤنو ڄن ٻڀڄش

. حٿلخٻڂ٫ڀ حٿٴن ڃن ٯ طٷٲ ٫پ

( ىخڃ)

( 3. )557نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ ( 2. )585، حٿڄن رن ٷيحڃش 272: 16حٿڄـڄ٩ : حن٨( 1)

. )*( 249: 4حٿڄز١ ( 4. )253: 4حٿڄز١

251

ٳ حٿڄظوڀپ رنو رن حٿ٬ٸي اټخٽ أٷرو حٿظڄٺ رڄٸظ٠ . ٴن حٿؿپ رخٿڄظـيى رخٿڄأس ر٬ي حٿ١ء]

ٴن حٿؿپ رخٿڄظـيى رخٿڄأس ر٬ي حٿ١ء، ٳ حٿڄظوڀپ رنو رن حٿ٬ٸي اټخٽ، أٷ رو حٿظڄٺ : )ٷٿو.[ ٿ٬ٸيح

أڅ ټڅ ڃؿىح ٷزپ حٿ٬ٸي، زيش ٳ ػزص : أكيىخ: ٿڀ٬ذ حٿلخپ رخٿڄأس كخص ػع(. رڄٸظ٠ حٿ٬ٸي

أڅ ظـيى ر٬ي حٿ١ء، ٷي : ػخنيخ. ه ٫ڀ ؿو حٿڀځحٿوخ رو، ٳبنو ٿڄخ ٻخڅ كخ ٳ ڃخڅ حٿ٬ٸي ڃن٪ ٷ٩

، ح٣ٵ ٻځ حٿن ٳ حٿڄز١ حٿوٱ رؼزص حٿوخ (1)ؿځ حٿڄنٲ ر٬يځ حٿوخ رو ىنخ ٳ حٿظل

رخٿ٬ذ حٿلخىع ٿ ٿڂ ټن كخٽ حٿ٬ٸي ڃلظـخ ر٬ڄځ حهزخ ظنخٽ حٿلخىع ر٬ي حٿ١ء، ٷٿو ر٬ي أڅ حٿٴن

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حق ٫يځ حٿى رو، ٿظؤٻي حٿنټخف رخٿيهٽ حٿـخ (. 2)كخىع ر٬ي حٿيهٽ ؿذ حٿڄڄ ئٻي ٿٺ رخٿ٬ذ حٽ

ٷي ٫زي . ڃـ حٿٸز ٳ حٿز٪، ڃ٪ أنو ٷي زٶ ٿځ حٿنټخف ػزطو، ٳظـيى حٿوخ ظٷٲ ٫ڀ حٿيٿپ

ڃن حٿز، حٿـحځ، : ڃن أر٬ش أخء حٿڄأس طى: " حٿكڄن رن أر ٫زي حهلل ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

ؿو حظيٽ ريخ أنيخ ىحٿش ٫ڀ ى (. 3" )حٿـنڅ، حٿٸڅ ى حٿ٬ٴپ ڃخ ٿڂ ٸ٪ ٫ڀيخ، ٳبح ٷ٪ ٫ڀيخ ٳ

حٿڄأس رخٿ٬ذ ا أڅ ټڅ ٷي ٷ٪ ٫ڀيخ، ٿٺ ٫خځ ٳ حٿٷ٩ ر٬ي حٿ٬ذ ٷزڀو، ٷي ىٽ حٿيٿپ ٫ڀ أڅ حٿٷ٩

. ٿ٬ذ ٸ٢ حٿوخ، ٳوظ رو ىح حٿ٬ڄځ زٸ حٿزخٷ ٫ڀ كټڄوٷزپ حٿ٬ڀڂ رخ

( ىخڃ)

: 5حٿټخٳ ( 3. )ٻظخد حٿنټخف 128ڃؤٿش 227: 2، حٿوٱ 252: 4حٿڄز١ ( 2. )29: 2حٿظل ( 1)

كيغ 248: 3، حظزخ 1703كيغ 427: 7، حٿظيذ 1296كيغ 273: 3، حٿٴٸو 16كيغ 409

888 )*( .

252

حٿؼزص، ىذ اٿو حٿن ٳ : أكيىڄخ: أڅ ظـيى ر٬ي حٿ٬ٸي ٷزپ حٿ١ء، ٿلخد ٳو ٷڅ: ػخٿؼيخ]...[

، طڄټخ ر٬ڄځ حهزخ حٿيحٿش ٫ڀ حٿى ريح حٿ٬ذ، ٳبنيخ خڃڀش ٿڀڄؿى ٷزپ حٿ٬ٸي (1)حٿڄز١ حٿوٱ

حٿ٬يځ، حهظخه حرن اى : حٿؼخن(. 2)حٿخٿٴش ٯىخ حٿڄظـيى ر٬يه، ٿحش ٫زي حٿكڄن رن أر ٫زي حهلل

، (6)، ٷحه ىنخ ٳ حٿظل (5)، اٿو ىذ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ (4)، ٻځ حرن كڄس ٬ رو (3)

، ى حق ٿنخ اڅ حٿ٬ٸي ٷي ٷ٪ ڃخ ٳـذ حٿظڄٺ رڄٸظ٠خه ٫ڄ (7)حهظخه ؿڄخ٫ش ڃن حٿڄظؤهن

حٿنټخف ڃزن ٫ڀ ٻڄخٽ حكظخ١ ٳ طڀ٢ ٫ڀ ٳوو رټپ زذ، ڃ٪ أڅ أٻؼ حلخد رخظلخد، أڃ

أڃخ حهزخ ٳبڅ ٧خىىخ اڅ حٷظ٠ ػزص حٿوخ ا أنيخ ٯ لش ٳ ٿٺ، . ڃ٤زٸڅ ٫ڀ حنظٴخء حٿوخ

حٿڄـننش ڃ٪ أڅ للش أر ٫زيس ٫ن أر ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ ٷي ط٠ڄنض حٿلټڂ رى حٿ٬ٴء حٿزخء

ڃٴيځ ٿٺ . ، انڄخ ټڅ حٿظيٿ ڃ٪ ؿى حٿ٬ذ ٷزپ حٿ٬ٸي(8)حٿڄٴ٠خس حٿظ ريخ ڃخنش اح ىٿض نٴيخ

ٸظ٠ ٫يځ حٿى ڃ٪ حنظٴخء حٿظٸيځ، ڃٴيځ حٿ١ كـش ٫ني

( ىخڃ)

حٿظيذ ، 18كيغ 409: 5حٿټخٳ ( 2. )ٻظخد حٿنټخف 128ڃؤٿش 227: 2، حٿوٱ 252: 4حٿڄز١ ( 1)

( 5. )367: حٿڀش( 4. )309: حٿحث( 3. )890كيغ 249: 3، حظزخ 1704كيغ 427: 7

، حٿٴخپ حٿڄٸيحى ٳ 179: 3ڃنيڂ ٳو حٿڄلٸٸن ٳ ح٠خف ( 7. )29: 2حٿظل ( 6. )554: حٿڄوظڀٲ

247: 3ظزخ ، ح1699كيغ 425: 7، حٿظيذ 14كيغ 408: 5حٿټخٳ ( 8. )185: 3حٿظنٸق

. )*( 885كيغ

253

ڄن٪ حٿ١ء ڃن حٿٴن رخٿخرٶ ٫ڀ حٿ٬ٸي ڃ٪ حٿـيپ، ٳـذ حٿڄي ؿ٪ رو ٫ڀ حٿڄيٿ اڅ ٻخڅ، ا ]

اح ٫ٳض ٿٺ ٳخؿ٪ . حٿڄلٸٸن.[ ٿ ٻخنض ى حٿڄيٿش ؿ٪ ٫ڀيخ، ا رڄخ ڄټن أڅ ټڅ ڃيح. ٳ ؿ٩

أڅ ڃنؤ حټخٽ ڃخ ٻنخه ڃن ىٿڀ حٿٸٿن، ؿو حٿٸد ڃخ ٻنخه ٳ طؿق اٿ ٫زخس حٿټظخد ح٫ڀڂ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ڄن٪ حٿ١ء ڃن حٿٴن رخٿخرٶ ٫ڀ حٿ٬ٸي ڃ٪ حٿـيپ، ٳـذ حٿڄي، ؿ٪ رو ٫ڀ حٿڄيٿ : )ٷٿو. حٿؼخن

٫ڀڂ ڃڄخ زٶ أڅ ٷي(. اڅ ٻخڅ، ا ٳ ؿ٩، ٿ ٻخنض ى حٿڄيٿش ؿ٪ ٫ڀيخ ا رڄخ ڄټن اڅ ټڅ ڃيح

حٿ٬ذ ٳ حٿنټخف ٷي ټڅ ٳ حٿؿپ ٷي ټڅ ٳ حٿڄأس، ٳبڅ ٻخڅ ٳ حٿڄأس ٳٸي طٸ أنيخ انڄخ طى اح ٻخڅ

اح طـيى ٫ڀڄو رو . حٿ٬ذ خرٸخ ٫ڀ حٿ٬ٸي، كنج ٳبڃخ أڅ ٬ڀڂ رو حٿؽ ٷزپ حٿ٬ٸي أ ر٬يه ٷزپ حٿ١ء، أ ر٬يه

، ٳبڅ ٫ڀڂ ٷزپ حٿ٬ٸي ٳ هخ ٿو ٫ڀ ڃخ ؤط اڅ خء حهلل ط٬خٿ، اڅ طـيى ٳبڃخ أڅ ٤ؤ ٳ ىه حٿلخٿش أ

٫ڀڄو ر٬يه ػزض ٿو حٿوخ ر١ أڅ ٸيځ ٫ڀ حٿ١ء ر٬ي حٿ٬ڀڂ، ٳبڅ ٳ٬پ ٳ هخ ٿو، ٿيٿظو ٫ڀ حٿ،

. هظخ حٿوخ ٳٿحش ٫زي حٿكڄن رن أر ٫زي حهلل حٿخرٸش، څ ٿٺ رڄخ أٳ٠ اٿ حٿظحه ٳ ح

أڃخ اح ٻخڅ ؿخى رخٿلخٽ، اڃخ ڃن كغ ؿيڀو رخٿ٬ذ أ ؿيڀو رؼزص حٿوخ، ٳبنو ٸ٢ رخٿ١ء ٫ڀ طىى

، انڄخ ټڅ ٿٺ ر٬ي حٿ١ء (1)ٷي ىص حهزخ رؤڅ ٿيخ حٿڄي اح ٳن ؿ٪ رو ٫ڀ حٿڄيٿ . ٳ حٿؼخن

. ٻڄخ وٴ

( ىخڃ)

. )*( 1723 1698كيغ 432 425: 7حٿظيذ ( 1)

254

ڃن ىٿظو ٫ڀ حٿڄپ حٿيحٽ : ىپ ـ حٿظٸزپ ٯه ڃن حظڄظخ٫خص ڃـ حٿ١ء؟ ٳو اټخٽ نؤ]...[

٫ڀ حٿ، ڃن أخٿش حٿزٸخء حٿظٷٲ ٳ ىه حٿيٿش، ذ أڅ ىح انڄخ ټڅ ڃ٪ ٫يځ ڃنخٳخس، حٿظحه،

حٿڄي حٿحؿذ ىنخ ى حٿڄڄ : حٽ: ٫يځ حهظخ، ػڂ ٳ ىح حٿزلغ أڃٻڄخ ٿ أٻىو ڃټه ٫پ

اڅ ٻخڅ : ڃلخٿش، څ حٿنټخف لق، ٳبڅ ػزص حٿوخ ٳ٩ لش حٿ٬ٸي ٳ نٴو، ٷخٽ حٿن ٳ حٿڄز١

اڅ ٻخڅ . حهحٿٴن رخٿڄظـيى ر٬ي حٿيهٽ ٳخٿحؿذ حٿڄڄ، څ حٿٴن انڄخ ظني اٿ حٿ٬ذ حٿ٤خة ر٬ي حظٶ

ر٬ذ ڃؿى ٷزپ حٿ٬ٸي أ ر٬يه ٷزپ حٿيهٽ ؿذ ڃي حٿڄؼپ، ٿڄخ ٷڀنخه ڃن أڅ حٿٴن ظني اٿ ڃخڅ حٿ٬ذ،

اڅ ٻخڅ (. 1) حٿنټخف ٻؤنو ٷ٪ ٳخيح ٳظظ٬ڀٶ رو أكټخځ حٿٴخي، اڅ ٻخڅ ٷزپ حٿيهٽ ٳ ڃي ڃظ٬ش

٬ڀپ رؤڅ ٷ٠ش حٿٴن أڅ ؿ٪ ٻپ حكي ڃن حٿڄظ٬خٷين اٿ ٫ن ر٬يه ٳ نٴٸش ٳ حٿ٬يس ـذ ڃي حٿڄؼپ، ٷي

ڃخ . كٸو اڅ رٸ اٿ ريٿو اڅ طڀٲ، ٷي ؿ حٿ٬ٸي ٫ڀ حٿز٠٪ حٿڄڄ، ٫ حٿز٠٪ ى ڃي حٿڄؼپ

ٻه حٿن ٬ٲ، څ حٿنټخف ٷ٪ للخ، حٿٴن اڅ ٻخڅ رزذ حٿ٬ذ ا أنو انڄخ ز٤پ حٿنټخف ڃن كنو،

أڃخ حٿظ٬ڀپ حٿؼخن . ٽ حكټخځ حٿظ زٸض ٫ڀو، ٿيح ؿ٪ ٫ڀيخ رخٿنٴٸش حٿڄخش اڅ رٸض ٫نيخ

اڅ ٿٺ ٳ حٿڄ٬خخص حٿلٸٸش حٿنټخف ٿ ڃنيخ، څ حٿڄڄ ظٸ ؿرو رخٿ١ء ڃس حكيس ٳ : ٳـحرو

ص ى حٿڄيٿش ر٬ي حٿيهٽ طڀڂ اح ٻخڅ: ٷخٽ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ: حٿؼخن. ٸ٢ رخٿٴن حٿ٤خة

( ىخڃ)

. )*( 251: 4حٿڄز١ : حن٨( 1)

255

حٿڄي ٳخٿڄي أنو ؿ٪ حٿؽ ٫ڀيخ رڄخ ىٳ٬و، اڅ ٻخڅ حٿٿ ى حٿڄيٿ ؿ٪ حٿؽ ٫ڀو ٻخڅ ٿيخ ]...[

أڅ ټڅ ڃڄخ ٨ي ػڂ كټ ٫ن حرن حٿـني حٿؿ٩ ٫ڀ حٿٿ رو ا ٷي أٷپ ڃي ڃؼڀيخ، ا . حٿڄي ٻڄ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٷي هٴ ٫ڀ حٿٿ، ٳټڅ ٿيخ أٷپ يحٵ ڃؼڀيخ، حٿزخٷ ڃىى ڃن ڃخٿيخ ٫ڀ ؿيخ، كټڄيخ كټڂ ٿيخ اڅ

اڃخ أڅ : ڃلپ ڃخ ٻه حٿن ٳ حٿڄز١ أڅ حٿٿ اح ؿيخ ٳ وڀ(. 1)ٻخنض ى حٿ٬خٷيس ٫ڀ نٴيخ

نلىڄخ ڃڄن وخٿ٤يخ ٬ٳيخ ٳخٿؿ٩ ٫ڀو، أ ټڅ ڃڄن ټڅ ڃڄن وٴ ٫ڀو ٫زيخ ٻخد حٿـي

وٴ ٫ڀو ٿٺ، ٳبڅ يٷظو حٿڄأس أنو ٬ڀڂ ٳخٿؿ٩ ٫ڀيخ، نيخ ى حٿخس اڅ ٻرظو ٳخٿٸٽ ٷٿو ڃ٪

ىذ أر حٿف اٿ أنيخ اح ٻخنض ى حٿڄيٿش ؿ٪ ٫ڀيخ رء ڃڄخ (. 2)ڄنو حٿؿ٩ ٫ڀيخ ىنو

ٺ أڅ طنٸق ىح . ، ى ٬ٲ(3)طو ڃن حٿڄي ر٬ي حٿ١ء، ڃلظـخ رؤڅ حٿيحٵ ٫ حٿز٠٪ أه

حٿڄ٩ ڃڄخ ري ڃنو، ٳ ري ڃن رخڅ ڃ٬ن حٿظيٿ، طلٸٶ حٿڄ٬ن حٿڄحى رخٿٿ ىنخ، رخڅ أڅ حٿحٷ٪

٫پ ڃن حٿڄيحٿش ى حٿڄوخى٫ش، حٿظيٿ طٲ: ٳنٸٽ. ڄټن أڅ وڀ ٫ن حٿظيٿ حظلٸخٵ حٿؿ٩ رخٿڄي أ

حٿڄحى ىنخ ٻظڄخڅ حٿ٬ذ، حٿيٿ ڃلٻش حٿ٨ڀڄش، ٻؤڅ حٿڄيٿ ٿڄخ أط رخٿڄ٬ذ اٿ حٿڄوي٩ ٷي ٻظڂ ٫ڀو

ٿټن يٵ حٿظيٿ ٳ حرحد ظٴخص، ٳٴ ر٬ حكحٽ . ٫زو أطخه رو ٳ حٿ٨ڀڄش، ىح ى أپ حٿڄ٬ن

. ٷش٬ي ڃيٿخ ا اح ٧ي حٿ٠ي ٻخٿ

( ىخڃ)

. )*( 295: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 3. )252: 4حٿڄز١ ( 2. )557: حٿڄوظڀٲ( 1)

256

ٳبڅ ڃن ؽ حڃأس ٳ٨ي ٻنيخ ٷٸش ٬ي ڃيٿخ ا اح ٴيخ رټنيخ كس، ٳ ر٠٬يخ ٬ي ڃيٿخ ]...[

څ حٿڄيح ٳ ٿٺ ٻڅ حٿء ٻڄخ اح ؽ حص حٿ٬ذ ٿڂ زن ٫زيخ، ٻخ. رڄـى حٿټص ٫ن رخڅ حٿلخٽ

ٻپ ڃ٪ طلٸٶ ٳو هڀپ حٿوڀٸش ٳخٿټص ٫نو ڃ٪ حٿ٬ڀڂ رو طيٿ، ٻپ ڃ٪ . هڀ ٳ حٿوڀٸش ٫يڃو

ټڅ ٻٿٺ ظلٸٶ حٿظيٿ، ا اح ٪ رٴش ٻڄخٽ ٳ٨ي ٫يڃيخ ٻخٿلش حٿزټخس، حپ ٳو أڅ

أڃخ رخڅ ڃخ رو . حظـڄخ٩ ٴخص حٿټڄخٽ، ىح ڃ٬ن حٿظيٿ ح٣ٵ ڃلڄٽ ٫ڀ ٻڄخٿش حٿوڀٸش، ٸظ٠

أنو ڃظ طلٸٶ ٻنو رخ٫ؼخ ٫ڀ حٿظؾ ٫ي ڃيٿخ، حء ٻخڅ ڃظٿ : حٿو ڃيٿخ ٳنز أڅ ٸخٽ ٳو

( 3)حرن حٿـني ( 2)ٿټن ٫زخس حٿڄنٲ حٿن (. 2)حٿ٬ٸي ى أ ٯه، ىټح ٴيڂ ڃن ٻځ ر٬ حٿڄلٸٸن

حٳش رٿٺ، حٿ ط٬ رو ٫زخس حٿڄز١ أڅ حٿڄيح ٳ حٿظيٿ ٫ڀ حٿظؾ، ٳ ٫زخس ر٬ ٯ

، ٳ (5)، ٳ ر٠٬يخ ځ ٿيخ حٿ حنټليخ (4)حهزخ حهظٱ، ٳٴ ر٠٬يخ حٿؿ٩ ٫ڀ حٿٿ ىٿيخ

(. 6)ر٠٬يخ أڅ حٿڄي ٫ڀ حٿ ؿيخ، نو حٿ ىٿيخ

( ىخڃ)

. 558: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 3. )254: 4حٿڄز١ ( 2. )309: اى ٳ حٿحث ڃنيڂ حرن( 1)

( 5. )885كيغ 247: 3، حظزخ 1699كيغ 425: 7، حٿظيذ 14كيغ 408: 5حٿټخٳ ( 4)

: 5حٿټخٳ ( 6. )886كيغ 247: 3، حظزخ 1701كيغ 426: 7، حٿظيذ 6كيغ 406: 5حٿټخٳ

. )*( 878كيغ 245: 3، حظزخ 1697كيغ 424: 7، حٿظيذ 9كيغ 407

257

www.alhawzaonline.com

[email protected]

أڃخ حٿٿ ٳخٿڄ٬ٱ رنيڂ أنو حٿ أڃ حٿڄأس اٿو، ٻخد حٿـي حٿ حٿلخٻڂ، ڃٸظ٠ ٿٺ أڅ ]...[

اڅ ٻخڅ ٻ رلغ نخذ حٿلخٽ أڅ حى رخٿٿ ىنخ حٿڄظٿ ڃىخ . حٿؿ٩ ٫ڀو اڅ ٻخڅ ا ٳ٬ڀيخ

حهزخ طيٽ ٫ڀ أڃ ٯ ٿٺ، حٿيٿپ ني ا . ټڅ طـيخ ڃظنيح اٿو، حء رخ حٿ٬ٸي أځ

٫ڀو، څ حٿظيٿ ڃن١ رخٿزخ٫ؼش، ٿټن حٿٿ انڄخ ؿ٪ ٫ڀو اح ٻخڅ ٫خٳخ رلخٿيخ، ٳبڅ ٫ڀڂ ٿٺ ٳ رلغ،

وٴ ٫ڀو كخٿيخ ٻخٿڄلځ كغ ټڅ حٿ٬ذ هٴخ ؿيح ٫ڄپ ر٨خى ٳبڅ ٻخڅ ڃڄن ؤنو أڅ : اڅ ٿڂ ٬ڀڂ

ٿ ٻرظو ٳخٿ نخذ حٿڄٸخځ أڅ ٸيځ ٷٿيخ رخٿڄن، . حٿلخٽ حٯځ حٿڄي، ا أڅ طيٷو حٿڄأس ٳخٿؿ٩ ٫ڀيخ

ٿ رؤنيخ څ حٿ٨خى حٿ ڃيح حڃ ٫ڀو ڃ٬يخ، ٿ حى٫ ٫ڀيخ حٿٿ ٳ ىه حٿلخٿش حهظخيخ رخٿظي

ٳبڅ يٷظو حٿڄأس : اڅ ٻخڅ ڃڄن وٴ ٫ڀو أڃىخ. كڄڀظو ٫ڀ طؿيخ أٳيڄظو أڅ حٿؽ ٫ڀڂ كخٿيخ ٳټٿٺ

ٳڀو ڃن ىح أڅ حٿحٷ٪ وڀ ٫ن حٿظيٿ اڃخ ڃنيخ أ ڃن . ٳخٿؿ٩ ٫ڀيخ، اڅ ٻرظو ٳخٿٸٽ ٷٿو رڄنو

ؽ ٳ ٻپ س، ٷي ظٷٲ ٳ س حكيس، ى اح حٿڄؽ ٿيخ، ڃنو ظزن أڅ حٿؿ٩ رخٿڄي ػخرض ٿپ

ٻخڅ حٿ٬ذ هٴخ ؿيح حى٫ض حٿڄأس حٿـيپ رو أڃټن ٿٺ ٳبڅ ٳ طيٸيخ رخٿڄن ٸ١ حٿؿ٩ ىنخ اټخ

ڃن ا٣ٵ حٿن ٻځ حٿٴٸيخء رخٿؿ٩ ٫ڀيخ ٫ڀ ڃظٿ انټخكيخ، ڃن حنظٴخء ڃ٬ن حٿظيٿ كنج : نؤ

نخ١ حٿؿ٩ ٻڅ حٿـخىپ ڃ٬ح ٫زخس حٿټظخد طيٽ ٫ڀ أڅ حٿلخٽ ٷي وڀ ٫ن حٿظيٿ ى حٿ ى ځ

(. 1)ٷذ ڃنو ٫زخس حرن اى (. ٻخڅ ا ٳ ؿ٩: )ٷٿو

( ىخڃ)

. )*( 309: حٿحث( 1)

258

ٿش، حء ٻخنح ٿ ٻخڅ حٿڄظٿ ٿظـيخ ؿڄخ٫ش ٳخٿؿ٩ ٫ڀيڂ رؤڅ ٩ ٫ڀ ؿڄ٬يڂ رخ: ٳ٩]...[

أ٣ڀٶ حلخد حٿؿ٩ رخٿڄي ٫ڀيخ اح ٻخنض ى حٿڄيٿش، ى حق اح ٻخڅ ٷي ىٳ٪ : حٿؼخٿغ. ٻح أځ

ٷي ظوپ . اٿيخ، أڃخ ڃ٪ ٫يڃو ٳ ڃلپ ٿو، ز٬ي أڅ حى رو ىٳ٬و اٿيخ ػڂ حظ٬خىطو ڃنيخ ا ٳخثيس ٳ ٿٺ

٫يځ هڀ حٿ١ء حٿڄلظځ ٫ن ڃي، ٳټڅ ىٳ٬و ڃن كغ ٻنو ڃيح ٸظ٠و أڅ ٳخثيس حٿيٳ٪ اٿيخ حٿڄلخٳ٨ش ٫پ

نيٳ٪ ىح رؤنو ري ٿيخ ڃڄخ ټڅ ڃيح ٫ڀ ڃخ ؤط رخنو اڅ خء حهلل . حٿ١ء حظ٬خىطو ڃن ؿيش حٿظيٿ

حڅ حٿؿ٩ اح ٻخڅ حٿؿ٩ رخٿڄي ٫ڀ ٯىخ ٳ رلغ ٳ أنو ؿ٪ رـڄ٪ ڃخ ٯځ، اڅ ٹ: حٿحر٪. ط٬خٿ

څ ٯځ حٿڄي نؤ ( 1)ؿ٪ رخٿـڄ٪، ٿ٨خى حٿن، : أكيىڄخ: ٫ڀيخ ٳٴ حٿؿ٩ رـڄ٪ حٿڄي ؿيخڅ

انو ـذ أڅ ظؼن ڃڄخ ټڅ ڃيح، څ حٿ١ء حٿڄلظځ وڀ ڃن ڃي ٷ٬٤خ، ىح : حٿؼخن. ڃن طىخ

ڃخ ىذ اٿو حرن حٿـني ى أٷپ ڃي ڃؼڀيخ :أكيىڄخ: أق رو ف ٻزحء حلخد، ٳ طٸيه ٷڅ

-اٿو ىذ حٻؼ -حٿؼخن . ، ؿيو أنو ٷي حظٳ ڃنٴ٬ش حٿز٠٪ ٳؿذ ٫ ڃؼڀيخ ى ڃي حٿڄؼپ(2)

رخٿؿ٩ رخٿـڄ٪، ٳـذ ( 3)أٷپ ڃخ ڄټن أڅ ټڅ ڃيح، ى أٷپ ڃخ ظڄٽ ٳ حٿ٬خىس ؿيو ى حٿن

. ڃ٪ حٿٸن، ىح ى حٿڄٸ٩٤ رو ىڅ ڃخ حى ى حقحٷظخ ٳ حٿڄوخٿٴش ٫پ

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

نٸڀو ( 2. )878كيغ 245: 3، حظزخ 1697كيغ 424: 7، حٿظيذ 9كيغ 407: 5حٿټخٳ ( 1)

، حظزخ 1697كيغ 424: 7، حٿظيذ 9كيغ 407: 5حٿټخٳ ( 3. )557: ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ

. )*( 878كيغ 245: 3

259

ٿ ٳن حٿؽ ٷزپ حٿيهٽ ٸ٢ حٿڄي، . ٿ ٻخڅ حٿ٬ذ ٳو ٿڃو حٿڄي ٳ هخش اح ٳوض ر٬ي حٿ١ء]

اڅ : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ[ ٿ ٣ؤ حٿو ٳڀيخ حٿڄي ٻڄ حٿٴن،. ٻح حٿڄأس، ا ٳ حٿ٬نش ٳؼزض ٿيخ حٿنٲ

حٿ١ء حٿڄلظځ ٳ ڃ٬ن ٿڀؿ٩ رو ٫ڀ حٿٿ ٻڄخ ـ ىح حظؼنخء اڅ ٻخڅ كٸخ ػخرظخ ٿڀؿش ٳ ڃٸخرپ

ٿ ٻخڅ حٿ٬ذ : )ٷٿو. رو ٫ڀيخ، اڅ ٿڂ ټن كٸخ ٿيخ ػخرظخ حظلٶ حٿؿ٩ رو ٫ڀ حٿڄيٿ اڅ ٻخڅ ى حٿؿش

اح ٻخڅ حٿ٬ذ حٿڄؿذ ٿڀٴن ٳ حٿؽ ٿځ حٿؽ : أ(. ٳو ٿڃو حٿڄي ٳ هخو اح ٳوض ر٬ي حٿ١ء

ٳ هخو، أ ٳ هخ حٿؽ، أ ٳ ڃخٿو حٿوخ رو ىڅ ڃن ىٿو، ىح اح ٻخڅ حٿٴن ر٬ي حٿ١ء حٿڄو

انڄخ ؿذ حٿڄي ىنخ ٳ هخو ىڅ ڃن ىٿو، څ حٿنټخف ٷ٪ للخ ٳؤؿذ . حٿڄؿذ ظٸح حٿڄڄ

ٯ ڃ رپ حٿڄ حٿڄي حظٸ رخٿيهٽ، ؿ٩ حٿؽ ٳ حٿڄؤٿش حٿخرٸش ٿټنو ڃح، ى ىنخ

اڅ ٳن حٿڄأس ڃؿذ ٿٸ١ حٿڄي، حء : ٷخٽ حرن كڄس. حٿؿش ٷي حظٳض كٸيخ ٳ ؿ٩ ٿو ٫ڀ أكي

ٿ ٳن : )ٷٿو. ى ٬ٲ، ظٸح حٿڄڄ رخٿيهٽ ٳ ٸ٢ ٳويخ(. 1)ٻخڅ ٷزپ حٿيهٽ أ ر٬يه

حٿ٬نش ٳؼزض ٿيخ حٿنٲ، ٿ ٣ؤ حٿو ٳڀيخ حٿڄي ٻڄ حٿؿپ ٷزپ حٿيهٽ ٸ٢ حٿڄي، ٻح حٿڄأس ا ٱ

ٷي طزن أڅ حٿ٬ذ أڃخ ٳ حٿؿپ أ حٿڄأس، ٫ڀ حٿظٸين اڃخ أڅ لپ (. حٿٴن

( ىخڃ)

. )*( 367: حٿڀش( 1)

260

حٿڄٸى . ڃوحٿٴن ٷزپ حٿيهٽ أ ر٬يه، ٳؤڃخ كټڂ حٿٴن ر٬ي حٿيهٽ ڃن حٿؽ أ حٿؿش ٳٸي زٶ كٺ]...[

. ىنخ رخڅ كټڂ حٿٴن ٷزپ حٿيهٽ، كټڄو ٸ١ حٿڄي، حء ٻخڅ حٿٴن ڃن حٿؽ ر٬زيخ أ ڃن حٿؿش ر٬زو

أڃخ اح ٻخڅ حٿٴن ڃن حٿؿش ٳ٨خى، څ حٿٴن ڃظ ٷ٪ ڃن ؿخنزيخ ٷزپ حٿيهٽ حٷظ٠ ٸ١ حٿڄي ٻڄخ

ه ڃظني اٿيخ، نو انڄخ ٳن ر٬زيخ، ظؼن ڃن ٿٺ أڃخ اح ٻخڅ حٿٴن ڃن حٿؽ ٳڅ. ٷيڃنخه ٯ ڃس

ىح حٿلټڂ ؿخ ٫ڀ . ء ا ٳويخ ر٬زو ٷزپ حٿيهٽ، ٳبنو ؿذ نٲ حٿڄي رخطٴخٵ أٻؼ حلخد

اڅ ؿش حٿ٬نن ط٤٬ نٲ حٿيحٵ ٫يس : " هٱ حپ، ڃظنيه حش أر كڄس ٫ن أر ؿ٬ٴ

ڃن كغ حٿڄ٬ن أڅ حٿؽ أٱ ٫ڀ ڃلخڃيخ ه ريخ نش ٳنخذ أڅ وڀ ڃن ، ئيه (1" )٫ڀيخ

اح حهظخص حٿٴٷش ر٬ي طڄټنيخ اخه ڃن نٴيخ ؿذ : ٷخٽ حرن حٿـني. ٫، ٿڂ ـذ حٿـڄ٪ نظٴخء حٿيهٽ

رخٿوڀس ٻڄخ ى رنخء ٫ڀ أڀو ڃن أڅ حٿڄي ـذ ٻڂ: ، ٷخٽ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ(2)حٿڄي اڅ ٿڂ ٿؾ

، ٿ ٫ڀڄض ر٬ذ حٿو ر٬ي حٿ١ء ٻخڅ ٿيخ حٿٴن ؿذ ٫ڀو ؿڄ٪ حٿڄي، ظٸحه (3)ـذ رخٿيهٽ

ٴٵ رنيڄخ : " اڅ هخ ىٿ نٴو ڃأس ٷخٽ: ٳ حش ڄخ٫ش ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ. رخٿيهٽ

(. )*( 4" )طؤه حٿڄأس ڃنو يحٷيخ ؿ٪ ٧يه ٻڄخ ىٿ نٴو

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( ىخڃ)

نٸڀو ( 2. )899كيغ 251: 3، حظزخ 1709كيغ 429: 7، حٿظيذ 7كيغ 411: 5حٿټخٳ ( 1)

كيغ 434: 7، حٿظيذ 6كيغ 411: 5حٿټخٳ ( 4. )555: حٿڄوظڀٲ( 3. )٫555نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ

1731 )*( .

261

طؼزض حٿ٬نش ا ربٷحه، أ حٿزنش ٫ڀ اٷحه، أ نټٿو اڃخ . حٿٸٽ ٷٽ ڃنټ حٿ٬ذ ڃ٪ ڄنو ٫يځ حٿزنش]

اڅ طٸڀ ٳ حٿڄخء حٿزخى : ٷپ. ڃ٪ ڄن حٿڄأس أ ڃ٤ڀٸخ ٫ڀ هٱ، ٳڀ حى٫ض حٿ٬نش ڃن ىڅ حٿؼػش كڀٲ

ا حٿٸٽ ٷٽ ڃنټ حٿ٬ذ ڃ٪ ڄنو ٫يځ حٿزنش، طؼزض حٿ٬نش : )ٷٿو.[ ٳلق، اڅ حظه ٳ٬نن

ربٷحه أ رخٿزنش ٫ڀ اٷحه أ نټٿو، اڃخ ڃ٪ ڄن حٿڄأس أ ڃ٤ڀٸخ ٫ڀ هٱ، ٳڀ حى٫ض حٿ٬نش ڃن ىڅ

ڃٸى ىح حٿزلغ رخڅ ٣ٶ (. اڅ طٸڀ ٳ حٿڄخء حٿزخى ٳلق اڅ حظه ٳ٬نن: حٿزنش كڀٲ، ٷپ

ىخ ٳ ٻڃو، ذ أڅ حٿ٬ذ ٫ڀ ٷڄن ػزص حٿ٬ذ اڅ ٿڂ ظٱ أكټخځ ٿٺ، ٿټن ؤط ٳڄخ ر٬ي طنٸق

هٴ ؿڀ، ٳخٿـڀ ٻخٿـحځ حٿز حٿڀن ٬ڀڄيڄخ ٻپ أكي، ٻح حٿـذ حٿو يپ ح٩٣ حٿلخٻڂ

أڃخ حٿوٴ ٳ ٺ ٳ أڅ ڃؼزظو ٫ڀو . ٫ڀيڄخ، كخؿش اٿ ٻ حٿڄظنخ٩ ٳو، څ ٷ٤٪ حٿڄنخ٫ش ٳو يپ

حٿلش، ٫ڀ نخٳو حٿڄن، نو ڃنټ، ٺ أنو ظ١ ٳ حٿخىي ڃ٪ حٿ٬يحٿش حٿزنش، نو ڃي٩ ٳبڅ حپ

حٿ٬ڀڂ رٿٺ حٿ٬ذ، ٫ڃخطو رټنيڄخ ٣ززن ٫خٳن رلغ ٸ٬٤خڅ رؿىه اڅ ٻخڅ ڃڄخ ڄټن ٫ڀڂ حٿ رو

ى حٿ٬نش، ٳبڅ ٣ٶ اڅ ٻخڅ ٬ڀڄو ٯخٿزخ ا خكزو ٤ڀ٪ ٫ڀو ا ڃن ٷزڀو . ٻخٿز حٿـحځ حٿوٴن

ػزطو اٷح حٿؽ أ حٿزنش ٫ڀ اٷحه، أ حٿڄن حٿڄىىس ڃن حٿڄنټ، أ حٿلخٻڂ اح نټپ حٿڄنټ ٫ن حٿڄن،

ٳبح كڀٲ ٷ٠ رؼزص حٿي٫، ىح . رنخء ٫ڀ أڅ حٿنټٽ كيه ٸ٠ رو رپ ى حٿڄن ٫ڀ حٿڄي٫

أق حٿٸٿن، حءه ٷٽ آه ى

262

، ٳ٬ڀ ىح ټڅ حٿؼزص رخٿڄن حٿڄىىس ڃن (1)حٿٸ٠خء رڄـى حٿنټٽ، ىذ اٿو حٿن كڄو حهلل ]...[

اٿ ىح . حٿڄنټ، نيخ ٻبٷحه أ ٻخٿزنش، ڃ٪ حٿٸٿن ٻظخد حٿٸ٠خء، ؤط طلٸٸيڄخ اڅ خء حهلل ط٬خٿ

طؼزض حٿ٬نش ا رټح أ نټٿو : أ( ڃ٤ڀٸخ ٫ڀ هٱ أ نټٿو، اڃخ ڃ٪ ڄن حٿڄأس أ: )أخ حٿڄنٲ رٸٿو

وٴ أڅ ڃخ ٻه ٯ كخ، . ٯ ڃٸي رخٿڄن ٫ڀ ٷٽ آه: اڃخ ڃٸيح رخٿڄن ٫ڀ ٷٽ أ ڃ٤ڀٸخ، أ

ڃ٪ أڅ ڃٸظ٠ ٫زخطو حٿل، ٳبڅ حظؼنخء ٳ خٵ حٿنٴ ٴي حٿل، څ حٿڄن حٿڄىىس ٣ٶ اٿ

٩ حنظٴخء حٿنټٽ ػڄش، ٿ٬ڀو حٻظٴ ٳ حٿيٿش ٫ڀ ىح رٻ حٿڄن حٿڄىىس ڃ٪ حٿنټٽ، ىنخ ڃخڃلش حٿؼزص ځ

ٺ أنو ىهپ ٿڀنټٽ ٳ حٿؼزص أ انڄخ . أ٠خ ى أڅ ٷ٠ش حٿ٬زخس أڅ حٿؼزص رخٿنټٽ حٿڄن ڃ٬خ

. حٿى، ٿه ٿټخڅ حٿى ڃن حٿڄنټ ٿ ا حٿڄؼزض ى حٿڄن هخش، حٿنټٽ ى حٿزذ ٳ طڀ٢ حٿلخٻڂ ٫ڀ

اڅ حٿ٬نش ٫ذ ٬ڀڄو ٯخٿزخ ا خكزو، څ حظنخى حڃظنخ٩ ڃن حٿ١ء اٿ حٿ٬ـ رلغ ٬٠ٲ : انڄخ ٷڀنخ

حٿ٠٬ ٫ن حنظخ أڃ هٴ ٤ڀ٪ ٫ڀو حٿ ح٫٣خ ٸ٤٪ رو رلغ ڃظلڄ ٿڀيخىس، ٿيح ٿ

. حٿ٬نش ٿڂ طڄ٪، ن٬ڂ ٷي ط٤ڀ٪ ٫ڀو حٿؿش رڄ حخځ طټح حكحٽ ط٬خي حٿٸحثن أٷڄض حٿيخىس رنٴ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٳڀٿٺ ؼزض رڄنيخ حٿڄىىس، حنټه ر٬ حٿخٳ٬ش ڃلظـخ رؤڅ هٴخء ىح حڃ ڃڄخ طظٹ ٳو حٿؿش

. ٫ڀو ٯىخ ، حٿٴٵ ٧خى، څ حٿؿش ط٤ڀ٪ ڃن رح٣ن أكحٽ حٿؽ ٫ڀ ڃخ ٤ڀ٪(2)حٿخىي

( ىخڃ)

. )*( 277: 16حن٨ حٿڄـڄ٩ ( 2. )263: 4حٿڄز١ ( 1)

263

ٿ حى٫ حٿ١ء ٷز أ ىرح أ ٣ؤ ٯىخ ر٬ي ػزص حٿ٬نش يٵ ڃ٪ حٿڄن، ٷپ ٳ ى٫ حٿٸزپ اڅ ٻخنض ]

اح .[ ه ٫ڀ حٿ٠٬رټح يٵ ڃ٪ يخىس حٿنخء رىخريخ ا ك ٷزڀيخ هڀٷخ أڃ ر٣ؤىخ ٳيٵ ڃ٪ ٧ي

طٸ ىح ٳبڅ حٿؿش اح حى٫ض حٿ٬نش ٿڂ ٸ ٿڂ ټن رنش ٫ڀ اٷحه كڀٲ، ٳبح كڀٲ حظٸ حٿنټخف حنٸ٬٤ض

ٸ٬ي حٿؿپ ٳ ڃخء : حٿي٫، ىح ى حٿڄي رن حلخد، ٷخٽ حٿيٵ ٳ حٿڄٸن٪ أره ٳ حٿخٿش

، حنټه حرن اى (2)، اٿو ىذ حرن كڄس (1) ر٬نن رخى ٳبڅ حظه ٻه ٳي ٫نن، اڅ طنؾ ٳپ

ڃ٬نخه حن٠ڂ حن، حٿنؾ ( طٸڀ)، ٻخٳش حٿڄظؤهن، ى حق، څ ٿٺ ن٠ز٢ ػٶ رو، (3)

ٿ حى٫ حٿ١ء ٷز أ ىرح، أ ٣ؤ ٯىخ ڃ٪ ػزص حٿ٬نش يٵ ڃ٪ حٿڄن، ٷپ : )ٷٿو. طٸز ٳ حٿـڀي

ى٫ حٿٸزپ، اڅ ٻخنض رټح يٵ ڃ٪ يخىس حٿنخء رىخريخ، ا ك ٷزڀيخ هڀٷخ أڃ ر٣جيخ، يٵ ٳ

ٿ طنخ٫خ ٳ حٿ٬ذ ٳخٿلټڂ ڃخ طٸيځ، ٿ طنخ٫خ ٳ حٿ١ء ٳ ڃ٪ حٿ٬نش، (. ٳيٵ ڃ٪ ٧يه ٫ڀ حٿ٠٬

ٿخرٸش، ٳخٿٸٽ ٷٽ حٿؽ رڄنو ٳخى٫خه حٿؽ ٷز أ ىرح ٿيخ أ ٿىخ ڃ٪ ػزص ٫ننو رحكي ڃن حٿ٤ٵ ح

اڅ ٻخڅ رس حٿڄي٫، نو ٳ حٿلٸٸش ڃنټ، أڅ حپ حٿلش، كٽ حٿ٬ذ ٫ڀ هٱ حپ،

اڅ حٿٴ ڃ رڄخ اح ػزظض حٿ٬نش، ٻٲ ټڅ : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. ڃؼپ ىح حڃ ظ٬ ٳو اٷخڃش حٿزنش

ڃنټح ڃ٪

( ىخڃ)

. )*( 309: حٿحث( 3. )366: حٿڀش( 2. )556: حٿڄوظڀٲ، حن17٦: حٿڄٸن٪( 1)

264

ڄټن . ػزطيخ، رپ ى حٿڄي٫ ٳ حٿلٸٸش، ط٬ اٷخڃش حٿزنش ټٴ ٳ حٿؼزص رخٿڄن ٻڄخ ٳ حٿٷش]...[

٫نش ڄټن أڅ حٿـحد رؤڅ حٿ٬نش ٿڂ طؼزض اٿ حڅ ا ٿؼزض حٿٴن، انڄخ حٿؼخرض حٿ٬ـ حٿ ڄټن أڅ ټڅ

ټڅ ٯىخ، ٿيح ئؿپ نش ٿن٨ أٸي ٫ڀ حٿ١ء أځ ، ٳبڅ ٷي ٫ڀ ١ء أكي ٳ ٫نش ا ػزض أڃخ

ط٬ اٷخڃش حٿزنش ٿټڅ حٿء ڃڄخ ٤ڀ٪ ٫ڀو ٳبنو ټٴ ٳو حٿڄن ٿج ئى اٿ ٸ١ ح٫ظزخه ٻڄخ ٳ

يٷض رڄنيخ، أڃخ ٿ طنخ٫خ ٳ حٿ١ء ٷزپ ػزص حٿ٬نش ٳبڅ ٳبنيخ ٿ حى٫ض حنٸ٠خء حٿ٬يس رو أڃټن . حٿل

، حٿڄنٲ، ىذ ٳ (2)أٻؼ حلخد ( 1)رڄخ ٻنخه ٷخٽ حٿن ٳ حٿنيخش . ٻنو ڃنټح زيش ٳو

حٿوٱ اٿ أڅ ى٫حه حٿ١ء اڅ ٻخڅ ٳ حٿٸزپ، ٳبڅ ٻخنض رټح يٵ ڃ٪ يخىس أر٪ نخء رىخريخ، اڅ ٻخنض

، رو ٷخٽ حٿټي (3)ك ٷزڀيخ هڀٷخ ػڂ ئڃ رخٿ١ء، ٳبڅ هؽ حٿوڀٵ ٫ڀ ٻه يٵ ا ٳ ػزخ

، رڄخ حه أر (5" )حٿزنش ٫ڀ حٿڄي٫ حٿڄن ٫ڀ ڃن أنټ : " حكظؾ حٿڅ ر٬ڄځ ٷٿو ٫ڀو حٿځ(. 4)

حٿؿپ حٿڄأس حٿؼذ حٿظ ٷي طؿض اح طؽ : " ڄ٬ض أرخ ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ ٸٽ: كڄس ٳ حٿلق ٷخٽ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ؿخ ٯه ٳ٫ڄض أنو ٸريخ ڃن ىهپ ريخ، ٳبڅ حٿٸٽ ٳ ٿٺ ٷٽ حٿؽ، ٫ڀو أڅ لڀٲ رخهلل ٿٸي

ؿخڃ٬يخ نيخ

( ىخڃ)

، حرن 236: 2، حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد 556: ڃنيڂ حرن أر ٫ٸپ ٻڄخ ٳ حٿڄوظڀٲ( 2. )487: حٿنيخش( 1)

نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ ( 4. )ٻظخد حٿنټخف 140ڃؤٿش 728: 2حٿوٱ ( 3. )310: حثاى ٳ حٿ

. )*( 553كيغ 229: 6، حٿظيذ 1كيغ 20: 3، حٿٴٸو 1كيغ 415: 7حٿټخٳ ( 5. )556: حٿڄوظڀٲ

265

ٷخٿض حڃأس : ه ٷخٽحكظؾ حهڅ رڄخ حه ٫زي حهلل رن حٿٴ٠پ حٿيخڄ ٫ن ر٬ ڃخن(. 1" )حٿڄي٫ش ]...[

طلىخ : " ر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ، أ ؤٿو ؿپ ٫ن ؿپ طي٫ ٫ڀو حڃأطو أنو ٫نن نټ حٿؿپ، ٷخٽ

حٿٸخرڀش رخٿوڀٵ ٬ڀڂ حٿؿپ يهپ ٫ڀيخ حٿؿپ، ٳبڅ هؽ ٫ڀ ٻه حٿوڀٵ يٵ ٻرض ا يٷض

ڀش، ػڂ د حٿـڄ٪ رنيڄخ رن حش أر كڄس ٬ٴيخ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ رټنيخ ځ(. 2" )ٻد

رلڄپ حٿ ٫ڀ ڃخ اح حى٫ حٿؿپ حخرش ٷزپ حٿي٫ ٳؤنټص، حٿؼخنش ٫ڀ حى٫خء حٿ٬نش ٳنټ حٿؿپ

ٳ ىح حٿلڄپ ح٫ظحٱ رؤڅ ك حٿوڀٵ ٣ٶ اٿ ٷ٤٪ حٿڄنخ٫ش، ٳو ن٨، ڃټخڅ أڅ ڀ٤ن ٻه (. 3)

ټڅ ىٿ ٫ڀ حٿـڄخ٩، حٿڀيڂ ا اح ٷ٤٪ رخنظٴخء ٿٺ ٻڄخ اح أٳىح ٳ رض هخٽ يص رو ى أ ٯه، ٳ

ٿټن ٫ڀ ىح لظخؽ اٿ ڃخ ٷي رو ٳ حٿحش ڃن ٻڅ . يحه ٫ڀ ؿو أٳخى حٿٸن، ٳبنو ز٬ي حٿڄ اٿو

ٸخ حر٬خ ظ٬ڀڂ رو ػزص حٿ٬نش ڃظ ػزض ح٫ظزخ ك حٿوڀٵ ٫خ ٻخڅ ٿٺ ١. حٿؿپ ٬ڀڂ ك حٿوڀٵ

ٿ ٻخنض رټح ٳخى٫ حخرش . أه١ ڃن حٿ٤ذ ڃنيخ حٿ٫ٴحڅ: حٿوڀٵ رٴظق حٿوخء حٿڄ٬ـڄش. حنظٴخإىخ

ٳيي أر٪ نس رخٿزټخس ٳټرين حٿؽ ٿڂ

( ىخڃ)

( 2. )899كيغ 251: 3، حظزخ 1709كيغ 429: 7، حٿظيذ 7كيغ 411: 5حٿټخٳ ( 1)

: 3، حظزخ 1710كيغ 429: 7، حٿظيذ 1704كيغ 357: 3، حٿٴٸو 8كيغ 411: 5حٿټخٳ

. )*( 556: حٿڄوظڀٲ( 3. )900كيغ 251

266

اح ػزض حٿ٬نش زص ٿځ حٿ٬ٸي، ا ٳ٬ض أڃىخ اٿ حٿلخٻڂ ٳئؿڀو نش ڃن كن حٿڄحٳ٬ش، ٳبڅ حٷ٬يخ أ ]

ڄ٪ ڃنو، اڅ حى٫ ٫ى حٿزټخس ر٬ي حٿ١ء ٷيځ .[ وض اڅ خءص ٿيخ نٲ حٿڄيٯىخ ٳ ٳن، ا ٱ

ٷٿيخ ڃ٪ حٿڄن، اڃخ ر٬يځ حٿ١ء أ رؤڅ ىه رټخس حپ ٳبڅ ؿخنزيخ ڃ٬ظ٠ي رؤخٿش رٸخء حٿزټخس حٿوڀٸش، أڅ

ٷٿيخ، څ حٿ٨خى ڃ٬يخ، ٿ نټڀض كڀٲ ٸ٢ هخىخ، ٿ نټپ ٿڂ ز٬ي طٸيڂ . حٿ٨خى ٫يځ حٿ٬ى ر٬ي حٿحٽ

اح ػزض حٿ٬نش زص : )ٷٿو(. 2)، حٿن ٳ حٿڄز١ (1)ٷي ف حٿڄنٲ ريه حكټخځ ٳ حٿظل

ٿځ حٿ٬ٸي، ا ٳ٬ض أڃىخ اٿ حٿلخٻڂ ٳئؿڀو نش ڃن كن حٿڄحٳ٬ش، ٳبڅ حٷ٬يخ أ ٯىخ ٳ ٳن، ا

حٿ٬نش رؤكي حٿ٤ٵ حٿخرٸش، ٳبڅ زص ٿځ حٿ٬ٸي ٿڂ ټن ٿيخ ر٬ي اح ػزض(. ٳوض اڅ خءص ٿيخ نٲ حٿڄي

ٿٺ ڃحٳ٬ش ٳن، ٿظ٠ڄن ٿٺ حٿ رخٿ٬ذ، ى أڃ حكي طـيى ٳو ط٬يى، روٱ حٿڄ٤خٿزش ٳ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

كټ حٿن ٳ حٿڄز١ هٳخ ٳ ٸ١ حٿوخ . حء ٳبنيخ طٸ٢ رخٸخ١ ٿظـيى حٿلٶ ٳ ٻپ ٷض

ڀځ ڃن ىح أڅ طټڅ حٿڄحٳ٬ش ٫ڀ حٿٴ ٻخٿٴن، اڅ ٿڂ (. 3)نخ، ػڂ ٷ حٿٸ١ ڃلظـخ ر٬ڄځ حهزخ ه

طز ٳڀ ٿيخ حٿٴن ٳ حٿلخٽ اؿڄخ٫خ، رپ ـذ أڅ طٳ٪ حڃ اٿ حٿلخٻڂ، ٳبح ٳ٬ظو اٿو أؿڀو نش ڃن كن

أڃخ ڃ٪ ټطيخ ٳ، ا اح حكظڄپ أڅ ټڅ حٿڄحٳ٬ش اح ٣ڀزض ٿٺ أ حٷظص ٫ڀ حٿڄ٤خٿزش رلٸيخ ٫خ،

أ٣زٶ حٿ٬ڀڄخء . ټطيخ ٿيىش أ ؿيپ ٳ رؤ رظنزييخ

( ىخڃ)

. )*( 265: 4حٿڄز١ ( 3. )265: 4حٿڄز١ ( 2. )29: 2حٿظل ( 1)

267

، أ رىس ٫ڀ ٻڅ حؿپ نش، ڃ٬ڀڀن، رؤڅ ط٬ حٿـڄخ٩ ٷي ټڅ ٿ٬خ كحس ٳٽ ٳ حٿظخء]...[

زيش ٳ أنو ڃن كن . ٳٽ ٳ حٿٲ، أ زش ٳٽ ٳ حٿر٪، أ ٣رش ٳٽ ٳ حٿوٲ

أڅ ٫ڀخ " أر حٿزوظ ٫ن ؿ٬ٴ ٫ن أرو . حٿڄحٳ٬ش، ٳبح ڃ٠ض حٿنش ڃ٪ ٫يځ حخرش ٫ڀڂ أنو هڀٸ

ه، ٳبڅ هڀ اٿيخ ا ٳٵ رنيڄخ، ٳبڅ ض ئه حٿ٬نن نش ڃن ځ طحٳ٬و حڃأص: ٫ڀو حٿځ ٻخڅ ٸٽ

ىه حٿحش اڅ ىٿض ٫ڀ أڅ حٿڄ٬ظز اخرظيخ (. 1" )أڅ طٸڂ ػڂ ٣ڀزض حٿوخ ر٬ي ٿٺ ٳٸي ٸ٢ حٿوخ

ىحٿش ٫ڀ ح٫ظزخ اخرظيخ، أ اخرش ٯىخ ٳ ٫يځ حٿٴن، ئيىخ ( 2)٫يڃيخ، ا أڅ حش ٯخع حٿ٠ز

ڃ٪ حٿ٬ـ حٿڄلٸٶ ٿ٬٠ٲ ٳ حٿٸ أ حٿٸڀذ أ حٿټزي أ طوڀپ ٳ نٴ حٿش، ىح أڅ حٿ٬نن انڄخ ټڅ

أڃخ حٿ٬ـ ٫ن حڃأس ىڅ أه ٳبنو ٷي ظٴٶ، كظزخ حٿيس ٫نيخ رزذ نٴس ڃنيخ . وظڀٲ رخهظٱ حٿنس

ٻح ٷي ظٴٶ . ٯىخ أ كخء أ هظخ حٿڄٸي ٫ڀيخ رخن ريخ أ ؿى حٿڄپ اٿيخ أ حنظٴخإه ٫ن

ٿ ٻخڅ حٿ٬ـ ٫ن . حٿ٬ـ ٫ن حٿڄؤط حٿٸيس ٫ڀ ٯه، ٫ظخى هزغ، ٳ ؿڄ٪ ٿٺ ؼزض حٿوخ ٫نينخ

حش أر . حٿـڄخ٩ ٿڄ ؿ حٿو ٳي ٳ ڃ٬ن حٿ٬نش، ڃؼڀو ڃن ؿذ ر٬ ٻه ٳپ حٿزخٷ

ځ ٫ن حڃأس ؤٿض أرخ ٫زي حهلل ٫ڀو حٿ: حٿزخف حٿټنخن ٷخٽ

( ىخڃ)

، 4كيغ 410: 5حٿټخٳ ( 2. )894كيغ 249: 3، حظزخ 1719كيغ 431: 7حٿظيذ ( 1)

. )*( 869كيغ 250: 3، حظزخ 1714كيغ 430: 7حٿظيذ

268

ٳ ڃن : " ٷخٽٿ ٷپ رؤڅ ٿڀڄأس حٿٴن رخٿـحځ ٳ حٿؿپ أڃټن، ٿؿد حٿظل ڃن حٿ٠ ٳبنو ٫ڀو حٿځ ]

( 1" )ن٬ڂ اڅ خءص : " حرظڀ ؿيخ ٳ ٸي ٫ڀ حٿـڄخ٩ أريح أطٴخٷو؟ ٷخٽ"[. حٿڄـځ ٳحٹ ڃن حي

ٳٵ ٳ حٿظؤؿپ نش رن : طنزو. طظنخٽ ٿٺ ٻڀو، ٿ ٻخڅ حٿ٬ ٿڄ ڃؿ حٿحٽ ٳ ڃحٳ٬ش هخ

، حلخد ٫ڀ هٳو (2) حرن حٿـني حٿظؤؿپ رخٿؼخن ٻڅ حٿ٬نش خرٸش ٫ڀ حٿ٬ٸي أ ڃظـيىس ر٬يه، م

رؤڅ ٿڀڄأس حٿٴن رخٿـحځ ٳ حٿؿپ أڃټن، ٿؿد حٿظل ڃن : ٿ ٷپ: )ٷٿو(. 4)، حٿن ٫خڃش (3)

حٿڄي رن : حٽ" ىنخ ڃزلؼخڅ "(. ٳ ڃن حٿڄـځ ٳحٹ ڃن حٿز٪ : " حٿ٠، ٳبنو ٷخٽ ٫ڀو حٿځ

. ٿـحځ حٿز ڃن حٿ٬د حٿڄوظش رخٿنخء ٳ طٴن حٿڄأس رؿىىڄخ أ أكيىڄخ ٳ حٿؽحلخد أڅ ح

www.alhawzaonline.com

[email protected]

(. 5)ىذ حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد اٿ حظحٻيڄخ رن حٿؿپ حٿڄأس ٳٴ أيڄخ ؿي أكيىڄخ ٳڀه حٿٴن

ٻځ حرن : ه ٷخٽ، ى ٧خى حهظخ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ، ٳبڅ(6)٧خى ٻځ حرن حٿـني ٸظ٠ ٿٺ

(. 7)حٿزحؽ كن رؤ رو

( ىخڃ)

: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 2. )892كيغ 249: 3، حظزخ 1718كيغ 431: 7حٿظيذ ( 1)

حٿظيذ ( 4. )486: ، حٿ٤ ٳ حٿنيخش80: حٿڄٴي ٳ حٿڄٸن٬ش 105: ڃنيڂ حٿيٵ ٳ حٿڄٸن٪( 3. )555

نٸڀو ( 6. )231: 2حٿڄيد ( 5. )893 891كيغ 249: 3، حظزخ 1718 1716كيغ 431: 7

. )*( 553: حٿڄوظڀٲ( 7. )553: ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ

269

حكظؾ حٻؼڅ رؤڅ حپ ٳ ٫ٸي حٿنټخف حٿڀځ ػزص حٿوخ ڃوخٿٲ ٿپ، ٳظٷٲ ٫ڀ حٿيٿپ، ]...[

حٿؿپ ى ڃن : " حش ٫خع حٿ٠ز ڃن ٷٿو ٫ڀو حٿځى ڃنظٲ ٳ ڃلپ حٿنح٩، رڄخ زٶ ٳ

انڄخ ى حٿنټخف ڃن حٿز : " حكظؾ حهڅ رٸٿو ٫ڀو حٿځ. ٳبنو ر٬ڄڃو ظنخٽ ڃلپ حٿنح٩". ٫ذ

، ٳبنو ٫خځ ٳ حٿؿپ حٿڄأس ا ڃخ أهؿو ىٿپ، رؤنو ئى اٿ حٿ٠، ا (1" )حٿـحځ حٿـنڅ حٿٴ٬پ

ٳ ڃن حٿڄـځ ٳحٹ ڃن : " ٿٺ ڃن حڃح حٿڄ٬يش رخطٴخٵ ح٣زخء، ٷي أنو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ٷخٽ

حؿڄخ٩ ٻنيڄخ ( 3) ٣ٶ ا حٿوخ، رؤنو ٷي ػزض رخٿن . ، ٳ ري ڃن ٣ٶ حٿظوڀ(2" )حي

ح٫ظو يس حٿنٴس رززو حٿنخٳش ٿيس ٫زخ ٳ حٿڄأس ٳٴ حٿؿپ أٿ، ٳبڅ حٿ٬ڀش ٳ ػزص حٿٴن ى ٿز

حٿـڄخ٩، طٷ٪ حٿ٠ حٿ٨٬ڂ رو ڃؿىس، ػڂ رؿو أٷ ٳبڅ حٿؿپ ظ٤٪ حٿظوڀ رخٿ٤ٵ ٣ٶ

وٴ أڅ ىه حٿيثپ أٷ، څ للش حٿلڀز ىٿپ نخٷپ ٫ن كټڂ . ٿڀڄأس ا حٿٴن ٳظ٬ن حٿٸٽ رؼزطو

ٯخع، ٿلظيخ يطيخ ڃ٪ ڃخ ڂ اٿيخ ڃن حٿڄئيحص، حٿٸٽ حٿؼخن حپ، ى ڃؿلش ٫ڀ حش

اح ٷڀنخ رؼزص حٿوخ ٿڀڄأس رـحځ حٿؽ رو، ٻخڅ حٿ٬ذ خرٸخ ٫ڀ حٿ٬ٸي ٳ رلغ : حٿؼخن. وڀ ڃن ٷس

٫ٸي ٷزپ حٿيهٽ اڅ طـيى ر٬ي حٽ. ٳ حٿوخ رو، اڅ طـيى ر٬ي حٿيهٽ ٳٸ٠ظو ڃخ زٶ ٳ ن٨خثه ٫يځ حٿوخ

ڃن أڅ ػزص حٿوخ ىنخ : ٳٴو اټخٽ، نؤ

( ىخڃ)

. 1727كيغ 363: 3حٿٴٸو ( 2. )880كيغ 246: 3، حظزخ 1693كيغ 424: 7حٿظيذ ( 1)

، حظزخ 1703كيغ 427: 7، حٿظيذ 1296كيغ 273: 3، حٿٴٸو 16كيغ 409: 5حٿټخٳ ( 3)

( . )*889كيغ 247: 3

270

ٳ حٿ٬د حٿزخ٣نش ٿڀنخء يخىس أر٪ ڃنين . ؼزض حٿ٬ذ ربٷح خكزو، أ يخىس ٫يٿن ٫خٳن]

ڃن أڅ حش . ٫ڀ هٱ حپ حٿڄي، ٳنز أڅ ٸظ ٳو ٫ڀ ڃخ طټؼ ڃ٪ حٿڄوخٿٴش.[ ڃئڃنخص

كڀز ىحٿش ٫ڀ كټڂ ىن حٿ٬زن رخٿنزش اٿ ٻپ اڅ حش حٽ: ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. حٿلڀز طظنخٽ ر٬ڄڃيخ ىح حٿٴى

ڃن حٿؿپ حٿڄأس ٳظ٬ن ٻڅ حٿؼزص ٳ كٸيڄخ ٫ڀ نيؾ حكي، ٷي زٶ أنو هخ ٿڀؿپ رظـيىىڄخ ر٬ي

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ح٫ڀڂ أڅ حٿڄنٲ ٿڂ ظ٬ ٳ ىح حٿټظخد اٿ حٿز، انڄخ حٷظ ٫ڀ ٻ . حٿ٬ٸي ٳظټڅ حٿڄأس ٻٿٺ

ٳ حٿڄوظڀٲ ؿق حٿؼزص ٳيڄخ ٫ڀ . ه جخ، انڄخ أى حٿوخ ٳو ٫ڀ ٣ٶ حكظڄخٽحٿـحځ ٿڂ ؿق ٳ

، ٳبڅ ٻخڅ حٷظخه ٫ڀ حٿـحځ ڃح اٿ أڅ حٿز هخ ٳو ؿڃخ، حٿظىى انڄخ ى ٳ (1)ڃخ كټنخه

ٷح خكزو، أ ريخىس ؼزض حٿ٬ذ رب: )ٷٿو. حٿـحځ، ٳي ٳ ٷس حٿٸٽ حٿؼخٿغ ٿڀٸٿن، ٻڃو ڃلظڄپ

ٷي ٫ٳض ٳڄخ ڃ٠ أڅ حٿ٬ذ ٫ڀ (. ٫يٿن ٫خٳن، ٳ حٿ٬د حٿزخ٣نش ٿڀنخء ريخىس أر٪ ڃنين ڃئڃنخص

أكيىڄخ ڃخ ڄټن ح٩٣ حٿ ٫ڀو، حه ڃخ ڄټن ٻخٿ٬نش، ٻىڄخ ظٻخڅ ٳ حٿؼزص ربٷح : ٷڄن

ريخىس ٫يٿن ٫ڀ اٷح خكزو، أ حٿڄن حٿڄىىس، أ حٿنټٽ خكذ حٿ٬ذ، ڃ٪ انټخه ٳبنڄخ ؼزض حٿؼخڅ

أڃخ حٽ ٳبنو ؼزض ريخىس ٫يٿن ٣ززن ٫خٳن اڅ ٻخڅ ڃؼڀو وٴ ٫ڀ ٯ . ٫ڀ حٿٸٽ رخٿٸ٠خء رو

حٿ٤زذ، ا ٻٴض حٿ٬يحٿش، ٳ ؿخنذ حٿڄأس طؼزض ٳ حٿ٬د حٿزخ٣نش ٿڀنخء

( ىخڃ)

. )*(553: حٿڄوظڀٲ( 1)

271

ى حٿظ ٤ڀ٪ ٫ڀيخ حٿؿخٽ، [ ٿ ٻخڅ رټپ ڃنيڄخ ٫ذ ػزض ٿټپ ڃنيڄخ حٿوخ، ٳ حٿطٶ حٿڄڄظن٪]

ڃ٠خٳخ اٿ ڃخ ٻ ريخىس حر٪ ڃن حٿنخء ڃٳش رخٿ٬يحٿش حٿڄ٬ٳش رخٿ٤ذ، ا أڅ ټڅ حٿ٬ذ ؿڀخ

طز ٳ حٿخىين ڃ٪ حٿ٬يحٿش حٿڄ٬ٳش حٷظ ٳ ٿڂ ح٩: ٳبڅ ٷپ. طظٷٲ ڃ٬ٳظو ٫ڀ حٿ٤زذ ٳظټٴ حٿ٬يحٿش

ٿ٬ڀو ٿل٦ ٳ ٿٺ أڅ ٫ذ حٿؿپ اح ٻخڅ ؿڀخ حلخ ڄټن ح٩٣ : ٷڀنخ. حٿنخء ٫ڀ حطخٱ رخڄخڅ؟

حٿلخٻڂ ٫ڀو، ٳ كخؿش رو اٿ حٿخىين ٿؼزطو، انڄخ لظخؽ اٿيڄخ ٳ ڃ٪ حٿوٴخء ٳ٬ظز ڃ٬ٳظيڄخ رخٿ٤ذ

حٿڄأس ٳڀټڅ حٿلخٻڂ ٤ڀ٪ ٫ڀ رح٣ن أكحٿيخ، لظخؽ اٿ يخىس أر٪ ڃن حٿنخء ظ١ أڃخ. ڃلخٿش

ڃ٬ٳظين رخٿ٤ذ ا ٳ ڃ٪ حٿوٴخء، ٳ ټڅ ٣خ ٳ أپ حٿيخىس، ٳڀٿٺ ٿڂ ٬ظي ريخ ٳ أپ حٿيخىس،

أڃخ . ؿخٽ نيڄخ رڄطزش حكيسنظٴخثو ٳ ر٬ حٷخځ، ٻؤنو أكخٽ ٳ حٿٸڂ حه ٫ڀ ڃخ ٻه ٳ حٿ

ٿ هٴ حٿ٬ذ ٫ڀ حٿنخء : ٳ٩. حٿ٬يٽ ٫ن حظح١ حٿ٬يحٿش ٳ حٿنخء اٿ حٻظٴخء رخڄخڅ ٳ ٨ي ؿيو

ٿـيڀين، طٷٲ حڃ ٫ڀ ححٱ ٫يٽ حٿؿخٽ ح٣زخء ٫ڀ حٿڄأس، ٳٴ ؿد حٿحځ حٻظٴخء رڄن

طٷٲ كٶ حٿؿپ ٫ڀو، ڃن أڅ ٳو ط٬ـپ ىظٺ ڃ٪ أڅ حپ حٿڃش، ٷي ڃن: حٿڄأس ٫ڀ حٿنٴ طىى نؤ

ٿ ٻخڅ رټپ ڃنيڄخ ٫ذ ػزض ٿټپ ڃنيڄخ حٿوخ، ٳ : )ٷٿو(. 1" )حٿڄن ٫ڀ ڃن أنټ : " ٷخٽ ٫ڀو حٿځ

حٿطٶ

( ىخڃ)

. )*( 553كيغ 229: 6، حٿظيذ 1كيغ 20: 3، حٿٴٸو 1كيغ 415: 7حٿټخٳ ( 1)

272

ٿ ؿي ٻپ ڃن حٿؿن رخه ٫زخ ڃن (. حٿڄڄظن٪ ڃن ححٿش ڃ٪ حٿـذ اټخٽ.[ ححٿش ڃ٪ حٿـذ اټخٽ]

حٿ٬د حٿڄؿزش ٿڀٴن ػزض ٿټپ ڃنيڄخ حٿوخ، ٳبڅ حهظخ أكيىڄخ حڃ٠خء ٻخڅ ٿه حٿٴن، ٿؿى حٿڄٸظ٠

ٳٵ رن ٻڅ حٿ٬زن ڃن ؿنن . ڃن ططذ حػٿڀٴن رخٿنزش اٿ ٻپ ڃنيڄخ، حؿظڄخ٩ حٿنٸ٠ن ڄن٪

www.alhawzaonline.com

[email protected]

كټ ٳ حٿڄز١ ؿين ٳ حٿؼخن، ؿو أكيىڄخ رټنيڄخ ڃ٪ حطلخى ڃظټخٳجن ٳ . أ ڃن ؿن حكي

. ، ى حق(1)هخ، حه ر٬ڄځ حٿن، أڅ حنخڅ ٬خٱ ڃن ٯه ڃخ ٬خٱ ڃن نٴو ٷ حٿؼخن

ٳ . ٿوخ ا ٳ س حكيس، ى حٿطٶ حٿڄڄظن٪ ححٿش حٿ ظ٬ ڃ٬و حٿ١ءأ٣ڀٶ حٿڄنٲ ػزص ح

ڃ٬نخه حٿ٬ٴپ ڃ٪ حٿـذ حٿڄظ٫ذ ڃخ ٳ كټڄو، ٳٻ ٳو اټخ نؤ، ڃن أڅ ٻ ڃنيڄخ زذ ٿڀوخ اح حنٴى

څ أڅ حٿٴن انڄخ ؼزض ځ. ٳ٬ني حؿظڄخ٩ ٻٿٺ، خٿش ٫يځ ٻڅ حؿظڄخ٩ ڃخن٬خ ڃن ططذ حٿوخ ٫ڀ حٿزذ

ىح . رټپ ڃن حٿ٬زن حٿڄٻن، ٿٴحص ڃٸى حٿنټخف ى حظڄظخ٩، ٳـ٬پ حٿٴن ڀش اٿ حٿظوڀ ڃنو

حٿڄ٬ن ڃنظٲ ٳ حٿڄلپ حٿڄٴ، ٳبڅ حٿٴحص حٿڄٻ ػخرض ٫ڀ ٻپ ڃن طٸي حٿٴن ٫يڃو ٳظڄٺ

، ٳخق حٿؼزص ڃن (2)نز٢ و ٫ڄځ حٿن رؤخٿش ٿځ حٿنټخف، ٿ رء، څ حٿڄ٬ن حٿڄض

. حٿـخنزن

( ىخڃ)

246: 3، حظزخ 1693كيغ 424: 7، حٿظيذ 6كيغ 406: 5حٿټخٳ ( 2. )251: 4حٿڄز١ ( 1)

. )*( 880كيغ

273

ن، ر٬ي ٿ ٣ڀٶ ٷزپ حٿيهٽ ػڂ ٫ڀڂ رخٿ٬ذ ٿڂ ٸ٢ ٫نو ڃخ ؿذ رخٿ٤ٵ، ٻح ر٬يه، ٿ ٿو حٿٲ]

ٿ ٣ڀٶ ٷزپ حٿيهٽ ػڂ ٫ڀڂ رخٿ٬ذ ٿڂ ٸ٢ ٫نو ڃخ ؿذ رخٿ٤ٵ، ٻح ر٬يه، : )ٷٿو.[ حٿؿ٬ش ڃ٪ حٿ٬ڀڂ ٷزڀيخ

ٿ ٣ڀٶ حٿؿش حص حٿ٬ذ ٷزپ حٿيهٽ ى ٬ڀڂ : أ(. ٿ ٿو حٿٴن ر٬ي حٿؿ٬ش ڃ٪ حٿ٬ڀڂ ٷزڀيخ

ٵ ٿڂ ٸ٢ ڃخ ؿذ رخٿ٤ٵ ى نٲ حٿڄي، نو أؿي رخٿ٬ذ ٳٸي رخنض ڃنو، ٳڀ ٫ڀڂ رخٿ٬ذ ر٬ي حٿ٤

حٿٴٷش رخٿ٤ٵ ڃظنيح ٳ ٿٺ اٿ حهظخه، ى ڃٸظ ٿؿد حٿنٲ حٿڄٸ٢ ٿڀـڄ٪ ى حٿٴن ٷزپ

ٻح حٿلټڂ ٿ ٣ڀٶ ر٬ي حٿيهٽ، ٳبڅ ؿد ؿڄ٪ حٿڄي رلخٿو اح ٧ي حٿ٬ذ، ٿ ٿو . حٿيهٽ ٿڂ ؿي

أڃخ اح ٻخڅ رخثنخ ٳ٨خى، نٸ٤خ٩ ٫ٷش حٿنټخف ٳ . س، حء ٻخڅ حٿ٤ٵ رخثنخ أ ؿ٬خحٿٴن ٳ ىه حٿلخٽ

أڃخ اح ٻخڅ ؿ٬خ، ٳڅ حٿ٤ٵ ڃپ ٿٸي حٿنټخف ٷي كپ رو ڃٸى حٿٴن، نو آثپ اٿ . ٬ٸپ حٿٴن

ٿيخ ٳ ٳن ٿو، څ ؿ٫و ڃ٪ ؿو ٿؼزص حٿٴن ر٬يه، ٿ ؿ٪ ٳ ىه حٿلخٿش ٷي ٫ڀڂ رخٿ٬ذ ٷذ. رننش

حٿ٬ڀڂ رخٿ٬ذ ٸظ٠ حٿ رو ٿٺ ڃخن٪ ڃن حٿٴن، روٱ ڃخ ٿ ٿڂ ٬ڀڂ رخٿ٬ذ كظ ؿ٪ ٳبڅ ٿو حٿٴن رو

ٿ ٿو حٿٴن : أ( ٿ ٿو حٿٴن ر٬ي حٿؿ٬ش: )ىنخ ڃلخٿش، نظٴخء حٿڄخن٪ اٿ ڃخ ٻنخه أخ رٸٿو

نز أڅ ټڅ ٿو حٿٴن ٳ حٿ٤ٵ حٿؿ٬ اح ٿڂ : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. س اٿ آههٷزپ حٿؿ٬ش ر٬ي حٿؿ٪

٬ڀڂ رخٿ٬ذ كظ ٤ڀٶ ڃ٪ رٸخء حٿ٬يس، څ حٿڄ٤ڀٸش حٿؿ٬ش ؿش، ٳنيؽ ٳ حٿن حٿيحٿش ٫ڀ حٿٴن

ر٬ذ حٿؿش، ڃن ٳحثيه ط٬ـپ حٿزننش، ٳظلپ حٿوخڃش حهظيخ

274

ر٬ي حٿيهٽ ؿزض حٿ٬يس، نٴٸش ٳيخ ا ڃ٪ حٿلڄپ، ٫ڀ حٿؽ حٿزنش ٿ أنټ حٿٿ اح ٳن أكيىڄخ ]

ٳبح كڀٲ ؿپ حٿؽ ٫ڀ حٿڄأس، نيخ ٯص كغ ٿڂ ط٬ڀڂ حٿٿ، ٳبڅ . ٫ڀڄو رخٿ٬ذ، ٳبڅ ٳٸيىخ ٳڀو حٿڄن

أكيىڄخ ر٬ي حٿيهٽ ؿزض اح ٳن : )ٷٿو. نٸ٤٪ حع طٸ٢ نٴٸش حٿ٬يس ٯ ٿٺ.[ حى٫ض ا٫ڃو كڀٲ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٺ أنو اح ٳن أكي حٿؿن ر٬ذ حه ر٬ي حٿيهٽ طـذ حٿ٬يس ٿڀ١ء (. حٿ٬يس، نٴٸش ٳيخ ا ڃ٪ حٿلڄپ

حٿڄلظځ، ى ٫يس حٿ٤ٵ ٫ڀ ڃخ ؤط رخنو اڅ خء ط٬خٿ، نٴٸش ٳ ىه حٿ٬يس ٷ٬٤خ، نظٴخء حٿڄٸظ٠،

ىح اح ٻخنض كخث، أڃخ اح ٻخنض كخڃ رن ٫ڀ أڅ نٴٸش حٿلخڃپ ٳ . أػ حٿنټخف ٳبنيخ رخثنش، ٳبڅ حٿٴن پ

حٿ٤ٵ حٿزخثن ٿڀلڄپ أ ٿڀڄ٤ڀٸش، ٳ٬ڀ حٿٸٽ رؤنيخ ٿڀڄ٤ڀٸش نٴٸش ىنخ، نظٴخء حٿڄظ٬ڀٶ، ٫ڀ حٿٸٽ رؤنيخ ٿڀلڄپ

، ؿځ رخٿؿد ىنخ، ى (1)رو ف حٿڄنٲ ٳ حٿظل . ـذ رلٶ حٿٸحرش حٿټن ٻخٿنٴٸش ٳ ٿٺ

ٸظ٠ طؿق ؿد حٿنٴٸش ٿڀلڄپ، نو كٶ ڃزن ٫ڀو ٿڂ ؿق ٳ حٿظل جخ، ؤط طلٸٸو اڅ خء

٫ڀ حٿؽ حٿزنش ٿ أنټ حٿٿ ٫ڀڄو رخٿ٬ذ، ٳبڅ ٳٸيىخ ٳڀو حٿڄن، ٳبح كڀٲ ؿ٪ حٿؽ ٫ڀ : )ٷٿو. ط٬خٿ

(. حٿٿ، ٳبڅ حى٫ض ا٫ڃو كڀٲحٿڄأس، نيخ ٯص كغ ٿڂ ٬ڀڂ

( ىخڃ)

. )*( 29: 2حٿظل ( 1)

275

ٷي ػزض أڅ ٿڀؽ حٿؿ٩ ٫ڀ حٿٿ رخٿڄي اح ٳن رخٿ٬ذ ٻخڅ حٿٿ ٫خٿڄخ رخٿلخٽ، ٳزنخء ٫ڀ ىح اح ]...[

ٳبنو ڃي٩، څ حى٫ حٿؽ ٫ڀو حٿ٬ڀڂ رخٿ٬ذ ٿؿ٪ ٫ڀو، ٳبڅ أنټ ٻخڅ ٫ڀ حٿؽ حٿزنش ػزخص ى٫حه،

حپ رحءس ڃظو، ڃ٪ ٳٸيىخ ٳڀڀؽ حٿڄن ٫ڀو، ٳبح كڀٲ حنظٴ ٫ڀڄو ٧خىح، حنظٴ . حپ ٫يځ حٿ٬ڀڂ

زذ حٿؿ٩ ٫ڀو ى حٿظيٿ حٿل ٳ ؿخنزيخ، ٳظ٬ن حٿؿ٩ ٫ڀيخ ٿظىخ كغ ٿڂ ط٬ڀڂ حٿٿ

ح ٳ٬ڀو حٿڄن، ټٴ حٿڄن حٿ، څ أػ حٿڄن ٳبڅ حى٫ض ا٫ڃو ٻخڅ ٫ڀيخ حٿزنش، ڃ٪ ٫يڃو. رلخٿيخ

انخ ٷي أڀٴنخ أڅ حٿٿ اڅ : أكيىڄخ. ظ٬ي حٿڄظوخڄن، ٳ طٸ٢ ريخ ى٫ أه، نز حٿظنزو ٿجن

ٳبنو ٻخڅ ڃڄن ؤنو أڅ وٴ ٫ڀو كخٿيخ ٿټنو ڃلڃخ حٿ٬ذ ڃڄخ وٴ ٳ٬ڀو حٿځ، ٸزپ ڃنو حٿڄن،

كنج ٳ ظڄٺ رؤخٿش رحءس حٿڃش، ٿؿى حٿڄٸظ٠ ٿڀيخ رڄخ ٫ڀپ . حٿڄي٫، څ ى٫حه هٱ حٿ٨خى

رؤنو ٫ڀ طٸي ٫يځ ٫ڀڄو ڃٸ رظٹ حظ٬ځ، اڅ ٻخڅ ڃن ؤنو أڅ وٴ ٫ڀو حٿلخٽ، ٳبڅ حٿؿ٩ ٫ڀو

ىح ى حٿڄظٴخى ڃن ٻځ حٿڄلٸٸن ڃنيڂ حٿن ٳ . سانڄخ ټڅ ڃ٪ ٫ڀڄو، ٳبڅ حنټه ٳ٬ڀو حٿڄن ڃ٪ ٫يځ حٿزن

طؿيو ٧خى ٳبح ٪ ىح ن٨ اٿ ا٣ٵ ( 3)، ٯىڄخ (2)، حٿڄنٲ ٳ حٿظل (1)حٿڄز١

اح : حٿؼخن. ٻځ حٿڄنٲ ىنخ رؤڅ ٫ڀ حٿٿ حٿڄن اح أنټ حٿ٬ڀڂ رخٿ٬ذ طزن ٻڅ ىح ح٣ٵ ڃظلٸخ ٿڀظٸي

ٿڀؽ ٫ڀ ٫يځ حٿ٬ڀڂ رخٿ٬ذ ٿڂ ڄظن٪ طؿو ى٫ كڀٲ حٿٽ

( ىخڃ)

. )*( 234: 2حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد ( 3. )29: 2حٿظل ( 2. )252: 4حٿڄز١ ( 1)

276

ٿ ٯنخ حٿٴن رخٿڄظوڀپ رن حٿ٬ٸي حٿ١ء ٳ رز خرٶ، ػڂ حط٪ ٳ ٿٺ حٿ٠٬، ٳخٷد ػزص ]

حٿڄأس ٫ڀو ح٫ځ ٳظؿو ريخ حٿڄن، نو رڄخ أٷ رؤنيخ [ ػزض حٿوخ ٷ٬٤خ، حٿوخ، ٿ كپ ٳ ٯه

ٿټن ٿ أحى ى حٿڄن ٫ڀيخ، أ نټپ . أ٫ڀڄظو ٳټڅ ٷي حٻد نٴو ڄنو حٿظ كڀٴيخ ٿڀؽ ٳځ حٿڄي كنج

لظڄپ أڅ زن ٿٺ ٫ڀ أڅ رلغ ىىخ حٿلخٻڂ ٳيپ ظلڀٲ؟ لظڄپ حٿ٬يځ ٿج ڀځ ار٤خٽ حٿلټڂ رخٿلټڂ،

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿڄن حٿڄىىس ىپ ى ٻخٿزنش أ ٻخٷح، ٳبڅ ٷڀنخ ٻخٿزنش ٿڂ ظلڀٲ، څ حٿزنش ٫ڀ حٿي٫ طڄ٪ ر٬ي

ٿ : )ٷٿو. اڅ ٷڀنخ أنيخ ٻخٷح حظلڀٲ، څ حٿڄنټ اح كڀٲ ػڂ أٷ ڃټرخ نٴو أه ربٷحه. ڄن حٿڄنټ

رن حٿ٬ٸي حٿ١ء ٳ رز خرٶ، ػڂ حط٪ ٳ ٿٺ حٿ٠٬، ٳخٷد ػزص ٯنخ حٿٴن رخٿڄظوڀپ

أنڄخ رن حٿٴ ٫ڀ حٿٸٽ رؼزص حٿٴن رخٿ٬ذ حٿلخىع (. حٿوخ، ٿ كپ ٳ ٯه ػزض حٿوخ ٷ٬٤خ

ځ ٻڃو رڄخ حه. هٽ حٿڄيس حٿظ رن حٿ٬ٸي حٿ١ء، ڃظنخ٩ حٿٸٽ رخٿوخ ٳ حٿٴ ا ٫ڀ ٿٺ حٿظٸي

٫يځ ؿى ٳ ىحى ٳو حٿ٬ذ، ظ ػزص حٿوخ رو ڃن كغ أنو حكظخؽ اٿ حٿزنخء ٫ڀ ٷٽ ٬ٲ،

ا ٿ ؿي ڃخ لظخؽ اٿ ٿٺ ٿټخڅ أٿ رخٿٻ، ٿ ٻٿٺ، څ ڃن ٫ڀڂ رز ٷزپ حٿ٬ٸي ػڂ حط٪ ٿڂ ٬ڀڂ

اح طٸ ٿٺ ٳٴ ػزص حٿوخ رزذ حٿخىس . حٿزنخءرخٿحثي، ػڂ ٫ٸي ڃن حٿلټڂ حٿڄٻ كخؿش ٳو اٽ

٫يڃو ؿيخڅ، أٷريڄخ ٫ني حٿڄنٲ حٿؼزص، څ حٿحثي ٫ذ ٿڂ لپ حٿ رو ٳؿذ حٿوخ، ريٿپ أنو

. ٿ حنٴى ٿټخڅ ٻخٳخ ٳ ػزطو ٿ ػڂ ڃخ ظىڂ ڃخن٬ظو ا ڄڄش اٿ ڃخ ٷ٪ حٿ رو

277

ٿٺ ٯ .[ س رظذ حٿلٴش، ڃٸ٫٤يخ رٸيىخ، رخٿ١ء ٳ حٿل حٿنٴخ حكحځٸ٢ كټڂ حٿ٬ن]

حٿ٬يځ حهظخه : حٿؼخن. خٿق ٿڀڄخن٬ش، څ حٿڄخن٬ش كټڂ أ ځ حٿلټڂ ٳظٷٲ ٫ڀ ن حٿخ٩، ٳو ٷس

٫ذ حكي طلخى ، څ خه رخٿخرٶ رڄخ ليع ڃنو ظٿي ٫نو، نو ڃ٪ حٿحثي(1)ٳ حٿظل

ٿ . ٬٠ٲ رڄن٪ حٿ رڄخ ليع ڃنو ڃن٪ طؤػ حطلخى حٿڄٻ. ڃلڀو، روٱ حٿلخىع ٳ ڃلپ أه

كيع ٿٺ حٿ٬ذ ٳ ڃلپ آه ٯ حٽ حٿ ٷ٪ حٿ رو ٳٸي ٷ٤٪ حٿڄنٲ رؼزص حٿوخ، نظٴخء

ر١ اٿ ٷځ ٿڂ ف ى رخٿٴظ حٿ رو، ٫ڄځ حٿن ٸظ٠ حٿؼزص، أنيه حٿن ٳ حٿڂ

: ٷٿو. ذ أڅ حٿؼزص ىنخ أؿق، ٿ حهظڀٲ ن٩ حٿ٬ذ حٿڄظـيى حٿخرٶ ٳ رلغ ٳ حٿؼزص(. 2)

ظ٬ڀٶ رظذ (. ٸ٢ كټڂ حٿ٬نش رظذ حٿلٴش ڃٸ٫٤يخ رٸيىخ، رخٿ١ء ٳ حٿل حٿنٴخ حكحځ)

ن، حٿظلڀپ، ؿد حٿلي، حٿټٴخس ٳ حٿځ حكحځ، ٳخى حٿلٴش ٳ حٿٴؽ أكټخځ ٻؼس ٻخٿظل

حپ ٳ ٿٺ حٿن حؿڄخ٩، حٿڄ٬ن ٳو . حٿ٬زخىس ڃؼپ حٿس حٿځ، ؿد حٿپ، ڃنو كټڂ حٿ٬نش

١ اح طٸ ٿٺ ٳخٿ وؽ رو ڃن ػزض ٫نظو ٫ن كټڂ حٿ٬نش رلغ ٶ. أڅ حٿلٴش ى حٿش حٿلخش ٿظڀٺ حٿڀس

( ىخڃ)

. )*( 253: 4حٿڄز١ ( 2. )29: 2حٿظل ( 1)

278

.[ ٳٵ ٳ ٿځ حٿ٬ٸي رخهظخ حٿڄٸخځ ڃ٬و ٳ أػنخء حٿنش أ ر٬يىخ، اح ٫ڀڄض ر٬نظو ٷزپ حٿ٬ٸي ٳ هخ]

څ اٿ حٿوخ ىنخ ى طذ حٿلٴش ٳ حٿٴؽ رلغ ڄپ حٿٴحڅ ڃڀظٸخىڄخ ٫ڀيخ، أڃخ اح حنٸڀزض حٿٴح

حٿزخ٣ن ٻخنض حٿلٴش طٷ ڃخ حن٬ټ ڃن حٿزس حٿزخ٣نش ٳٴ ح٫ظزخه ٳ ٿٺ ن٨خثه طٷٲ، ىح كټڂ ڀڂ

حٻظٴخء رظذ ٷيىخ، نيخ حٿڄؿ٪ ٫ني ؿىىخ، ٳخ : أكيىڄخ: حٿلٴش، أڃخ ڃٸ٫٤يخ ٳٴ كټڄو ؿيخڅ

ٿ ر٬ي حٿلٴش كي ؿ٪ اٿو، حهظخ حٿن ٳ ح٫ظزخ طذ حٿټپ، ٳبنو: حٿؼخن. اٿ ٷيىخ ٫ني ٳٸيىخ

ٿ ٣ؤىخ ٳ حٿل أ حٿنٴخ أ حكحځ هؽ ٫ن (. 2)، طىى حٿڄنٲ ٳ حٿظل (1)حٿڄز١ حٽ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٳٵ ٳ )ٷٿو . كټڂ حٿ٬نش، ٿلٽ حٿ١ء حٿلٸٸ، ٸيف ٻنو ڃلڃخ، ٻح ٿ ٣ؤ ٳ حٿير ٫نينخ

أڃخ ر٬ي حٿنش ٳنو ڃلپ حٿوخ، ٳبح حهظخص حٿڄٸخځ (. حٿڄٸخځ ڃ٬و ٳ أػنخء حٿنش ر٬يىخٿځ حٿ٬ٸي رخهظخ

، ى (3)أڃخ حهظخىخ ٿٺ ٳ حػنخء ٳٸي كټ حٿن ٳ حٿڄز١ ٳو هٳخ، ػڂ ٷ حٿٸ١ . ٸ٢

(. ڃض ر٬زو ٷزپ حٿ٬ٸي ٳ هخاح ٫پ: )ٷٿو. حٿڄوظخ، يٽ ٫ڀو حش أر حٿزوظ حٿظ ٻنخىخ ٳيخ طٸيځ

څ اٷيحڃيخ ٫ڀ حٿنټخف ٳ ىه حٿلخٿش ظ٠ڄن حٿ رخٿ٬ذ، حء حٿ٬نش

( ىخڃ)

. )*( 264: 4حٿڄز١ ( 3. )30: 2حٿظل ( 2. )264: 4حٿڄز١ ( 1)

279

٣ڀٸين ٳييڅ ٿ طؽ رؤر٪ . ٿ ٣ؤىخ ٸ٢ ٫نو ى٫ حٿ٬نش، ػڂ رخنض، ػڂ طؿيخ ٳخى٫ظيخ ڄ٬ض]

ٯىخ ٫نينخ، [ ىپ ؼزض ٿٿخء حٿوخ؟ حٿؿو ٿٺ ڃ٪ ڃڀلش حٿڄٿ ٫ڀو، ؿخ. ٫ڀو رخٿ٬نش ٿڂ طڄ٪

ٿ ٣ؤىخ ٸ٢ ٫نو ى٫ : )ٷٿو. ، ڃؼڀو ڃخ ٿ ٫ڀڂ ر٬زيخ ٷزپ حٿ٬ٸي(1)هٳخ ٿڀخٳ٬ ٳ أكي حٿٸٿن

٣ؤىخ ر٬ي ى٫ حٿ٬نش ػزطيخ، حء ٻخڅ ٷزپ حٿنش أ ٿ: أ(. حٿ٬نش ػڂ رخنض ػڂ طؿيخ ٳخى٫ظيخ ڄ٬ض

، ٳبح (2)ٻح ر٬ي حٿنش، ف رو ٳ حٿظل . ٳيخ، ٸ٢ ٫نو ى٫ حٿ٬نش حنظٴ حٿوخ ٻڄخ زٶ ٯ ڃس

رخنض ڃنو رٴن ڃنيخ أ ڃنو، أ ٣ٵ رخثن، أ حنظي اٿ حٿزننش، ػڂ طؿيخ ر٬ٸي ؿيي ٳخى٫ض حٿ٬نش، ڄ٬ض

ڃن حٿڄڄټن أڅ طليع ٿو حٿ٬نش، حٿ١ء ٳ نټخف خرٶ ٫ڀ . ٫حىخ ٷ٬٤خ، نو نټخف ؿيي ى٫ ڃظؤنٴشى

ٿ طؽ رؤر٪ ٣ڀٸين ٳييڅ : )ٷٿو. حٿنټخف حٿـيي ٸ٢ كټڂ حٿ٬نش ٳو، ٳظـ ٫ڀيخ حكټخځ حٿڄظٸيڃش

حىي، نخ ٷي رنخ أڅ حٿڄأس ٷي طٸ٤٪ ر٬نش انڄخ ٿڂ طڄ٪ يخىطين اڅ ٻن رٴخص حٿ(. ٫ڀو رخٿ٬نش ٿڂ طڄ٪

ىپ ٿٿخء حٿوخ؟ حٿؿو ٿٺ ڃ٪ ڃڀلش : )ٷٿو. څ يخىس حٿنخء طڄ٪ ٳ ٫د حٿؿخٽ. حٿؽ

حٿڄٿ ٫ڀو ؿخ

( ىخڃ)

. )*( 29: 2حٿظل ( 2. )203: 3حٿڄن رن ٷيحڃش ( 1)

280

ٻخڅ أ ؿش، ٿ .[ ٸ٢ هخ حٿڄٿ ٫ڀو ر٬ي ٻڄخٿو ٳ حٿٴنٿ حهظخ حڃ٠خء ٿڂ . ٻخڅ أ ؿش]

حٿ، اح ٻخڅ رؿش حٿڄٿ . ىنخ ڃؤٿظخڅ( حهظخ حڃ٠خء ٿڂ ٸ٢ هخ حٿڄٿ ٫ڀو ر٬ي ٻڄخٿو ٳ حٿٴن

٫ڀو ٫ذ ڃن حٿ٬د حٿڄـس ٿٴن حٿنټخف، أ رؽ حٿڄٿ ٫ڀيخ ٻٿٺ، ٳيپ ٿٿخء حٿوخ ٫نيڄخ

ٿش؟ ٳو ؿيخڅ، حٿؿو ڃنيڄخ ٫ني حٿڄنٲ ن٬ڂ، څ حٿٿ ڃند ٫ظڄخى حٿڄڀلش ٳ ٻپ ڃخ ظ٬ڀٶ رخ

رخٿڄٿ ٫ڀو، ٳبڅ حٿ ڃن نزو ٿٺ، كغ أڅ حٿڄٿ ٫ڀو ٷخ ٫ن حٿٸخځ رڄخٿق نٴو، ٳؤٷڂ ڃٸخڃو

ح٩ ىحه، كغ أنو ىٿپ ٫ڀ حظؼن ڃن ٿٺ حٿ٤ٵ رخٿن، ٳټڅ ڃلپ حٿن. ٳ ٿٺ كح ڃن حهٽ

حٿ٬يځ، څ ڃيح رٸخء حٿنټخف ٳوو ٫ڀ حٿيس، حٿٿ ٤ڀ٪ ٫ڀ ڃخ ظيو حٿڄٿ : حٿؼخن. حظؼنخثو

٫ڀو، څ ٿٺ ڃن حڃ حٿنٴخنش، ٳخٿلخپ أڅ ڃنخ١ حٿڄڀلش ىنخ أڃ هٴ ٫ڀ حٿٿ، ٳڀٿٺ ؼزض ٿو

ٳٵ ٳ ٿٺ رن ٻڅ حٿ٬ذ ڃؿىح كن حٿ٬ٸي، رن طـيىه ر٬يه كغ . ڃشحٿوخ ٻڄخ زٶ ٳ ٫ظٶ ح

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ڄټن حٿٴٵ رن حٿلخىع ٯه، ٳلټڂ رؤڅ حٿلخىع هخ ٿڀڄٿ رززو، ٿظـيىه ر٬ي حن٬ٸخى، . ؿذ حٿوخ

انخء حٿ٬ٸي ٳ ٿڃو ٳ ظڀ٢ ٫ڀ حٿٴن، څ ڃنخ٣و يس حٿڄٿ ٫ڀو، روٱ حٿخرٶ ٫ڀ حٿ٬ٸي، ٳبڅ

ىه حٿلخٿش ڃ١ رخٿڄڀلش، حٿٴ أنو ٿڂ ټن ٫خٿڄخ رخٿ٬ذ، ٻڄخ أڅ انخء حٿ٬ٸي ڃن حٿٿ ڃن١

. رخٿڄڀلش ٳټح رٸخإه ڃنو ڃن١ ريخ

281

ىح ى حٿڄحى ڃن ػزص حٿوخ، ٿ ىح [ ظلٸٶ ربهزخ حٿؿش، أ ٿيخ أ: ٳ حٿظيٿ: حٿٴپ حٿؼخٿغ]

ىح ٫ڀ حٿٸٽ حق لخرنخ ڃن أڅ حٿش ٳ حٿنټخف انڄخ طؼزض ٫ڀ ٣ٶ . ه ر٬يح ڃن حٿحدحٿؽ

حؿزخ، أڃخ ٫ڀ حٿٸٽ رؼزطيخ ٫ڀ ٣ٶ حٿظٺ رن حٿڄأس حٿٿ اح ٻخنض رټح رخٿش يس ٳٸي ٳٵ

حٿ٬ٸي ىڅ حٿيحځ، ن٨ح اٿ أنيخ ٿ رؿو آه، ى أڅ حٿٿ انڄخ ټڅ ٿو ح٫ظح ٳ ڃؼپ ٿٺ ٳ حرظيحء

. ٯزض ٳ نټخف ٫زي ٻخڅ ٿٿيخ حٿڄن٪ ٿ ٫ظٸض أڃش طلض ٫زي ض رخٿڄٸخځ ڃ٬و ٿڂ ټن ٿٿيخ ح٫ظح

٫ڀ ىح ٳټڅ ن٨ حٿٿ ٳ حٿ٬ٸي ڃ٪ أكي حٿ٬د ر٬ي ٷ٫و اح طـيى ٫ڀڄو رو ٻن٨ه ٳ كخٽ اٸخ٫و

ٹ ػزص ىح حٿن٨ ٷزپ حٿ٬ٸي ٳظلذ، ٫ڀ ىح ٳټپ ڃن حهظخ حٿٴن ڃنو ٳ٬ظڄي حٿڄڀلش، حٿلـش ٫ڀ ٽ

ح٫ڀڂ أڅ ٳ ٻځ حٿخف حٿٴخپ ىنخ ڃنخٷش ـذ حٿظنزو ٿيخ، ٳبنو ٳ حٿٴٵ أ٣ڀٶ أڅ . ڃنيخ ٷيځ حهظخه

رنٴ طڀ٢ حٿڄأس حٿزټ ٿ ٯزض ٳ نټخف ٫زي ٻخڅ ٿٿخء حٿڄن٪ ٫ڀ حٿٸٽ رؤڅ ٫ڀيخ ش، ٷي حٿلټڂ

ىح حٿٸي ٯ . ٿيخ ٫ڀ حٿٴن اح أ٫ظٸض طلض ٫زي ض رخٿڄٸخځ ڃ٬و رڄخ اح طـيى ؿننيخ ر٬ي حٿ

ڃلظخؽ اٿو انڄخ حطټزو ٧نخ ڃنو حكظخؽ اٿو، انڄخ ٷڀنخ أنو ٯ ڃلظخؽ اٿو، نيخ اح طـيى ٫ظٸيخ ر٬ي حٿ٬ٸي

ٿڂ ٬ ؿنڅ حٿؼخن ٫ڀ حٿٸٽ رؼزص حٿوخ اح حهظخ حٿٿ حٿٴن ٷزپ حٽ حٿزټخس ٳخٿش رخٷش، اڅ

نٴ، اڅ حهظخ حڃ٠خء ٿڂ ٸ٢ هخ حٿڄٿ ٫ڀو ر٬ي ٻڄخٿو، ٻڄخ ٿ ؽ أكي حٿن رڄن رو ٫ذ ڃ٪

، ٳ حٿظيٽ: حٿٴپ حٿؼخٿغ: )ٷٿو. حٿڄڀلش ٳبڅ ٿو حٿوخ ر٬ي حٿزڀ٭، ٷي كٸٸنخه ٳ أٽ ٻظخد حٿنټخف

ظلٸٶ ربهزخ حٿؿش أ ٿيخ،

282

ىپ ظلٸٶ ٿ . ٿ حٿؽ، أ حٿٴ رنيڄخ ٫ڀ اټخٽ رخٿلش، أ حٿټڄخٿش ٫ٸذ حظ٬ځ، أ رينو]

أ ٿ [ ظلٸٶ رخهزخ ٿڀظؾ، أ ٿو ٿ حٿؽ،. ؿض نٴيخ، أ ؿيخ حٿٿ ڃ٤ڀٸخ؟ اټخٽ

نيڄخ، ٫ڀ اټخٽ رخٿلش أ حٿټڄخٿش ٫ٸذ حظ٬ځ أ رينو، ىپ ظلٸٶ ٿ ؿض حٿؽ أ حٿٴ د

ٷي ٫نڅ حٿٴپ حٿـخڃ٪ ٿيه (. نٴيخ أ ؿيخ ڃ٤ڀٸخ؟ اټخٽ، ظلٸٶ رخهزخ ٿڀظؾ ٿه

ٯ ڃٸس ٫ڀ حٿڄخثپ ٳ ٻځ حٿڄنٲ ٻځ ٯه رخٿظيٿ ڃخ ٷزڀو رخٿ٬د، ڃ٪ أڅ أكټخځ حٿظيٿ

ٻخڅ حٿڄنخزش ٿٿٺ ى أڅ حٿى ٳ ىه حٿڄخثپ ؼزض ا . ڃخثپ ىح حٿٴپ، رپ ى ػخرظش ڃ٪ حٿ٬د

رزذ حظح١ ٴش ٻڄخٽ ى ٯ ڃؿىس، ٳڀڂ ټن ٿڀوخ ڃنؤ ا حٿظيٿ، روٱ حٿوخ ٳ حٿ٬ذ ٳبڅ

ر٢ ى أ٫ڂ ڃن طيٿ ىح حٿٴپ، ٳټؤنو كخٽ رٿٺ ٷي ز٢ حٿڄنٲ حٿظيٿ ر٠خ. ڃنؤه ؿى حٿ٬ذ ٳٸ٢

: حٽ. ڄٿو ٿڀظيٿ ىنخ ٳ حٿ٬د، ٳو اټخص نٻىخ ٳڄخ ر٬ي اڅ خء حهلل ط٬خٿ، ٳينخ ڃزخكغ

ظلٸٶ حٿظيٿ ٫ڀ ڃخ ٻه كڄو حهلل ٳ ٣ٱ حٿؿش ربهزخىخ رلظيخ ٳ٨ي حٿوٱ، أ رټڄخٿظيخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

. ٻخٿلش حٿزټخس ٳ٨ي حٿ٬يځ، حء ٻخڅ ىح حهزخ ٫ٸذ حظ٬ځ أ رينو رٴش ڃن ٴخص حٿټڄخٽ

( رخٿلش: )ٻح ظلٸٶ ربهزخ ٿ حٿؿش رٿٺ، ٳ ٣ٱ حٿؽ ربهزخه ٻٿٺ ربهزخ ٿو، أخ رٸٿو

ى -حهزخ ڃن حٿٴ ىپ ظلٸٶ حٿظيٿ د. اٿ حٿظيٿ ىنخ( أ حٿټڄخٿش: )اٿ حٿظيٿ ٳ حٿ٬د، رٸٿو

حٿح٤ش رن حٿؽ

283

ڃن أڅ حؿنز ط٬ڀٶ : ؟ ٳو اټخٽ ٫ني حٿڄنٲ نؤ-حٿؿش، ى ٳ٬پ ڃن حٿٴخس ى حٿخٿش ]...[

ٿو رخٿنټخف ٳبنو ٿ أكي حٿؿن ٷخثڄخ ڃٸخڃو، انڄخ ى أؿنز ٻد ٳ اهزخه، حٿظٴ٢ ڃڄن ٷزپ ٷٿو،

ىپ ظلٸٶ حٿظيٿ ٿ ؿض نٴيخ ڃ٤ڀٸخ، ٬ن : حٿؼخن. ٽ حٿظ رٸٿو، ى حٿڄحى ڃن حٿظيٿڃن ف

ڃن : ڃن ٯ اهزخ رخٿلش ٳ حص حٿ٬ذ رخٿټڄخٿش ٳ حص حٿنٸ، أ ؿيخ ٿيخ ڃ٤ڀٸخ؟ ٳو اټخٽ نؤ

رخٿلش حٿټڄخٿش ٿڂ لپ أنو ٿڄخ ٿڂ لپ حهزخ ڃن أكي حٿؿن ڃن ٿو، ڃن حٿٴ

حٿظ ٳخنظٴ حٿظيٿ، نو رڄ٬نخه، ڃن أڅ طٻو ٿهزخ رخٿ٬ذ أ رخٿنٸ ڃ٪ رنخء حٿؽ، ٫ڀ أڅ حپ

. حٿڃش ٫يځ حٿنٸ، ـ ڃـ حهزخ رخٿلش حٿټڄخٿش ٳ حٿظ، ىح ى حٿڄحى ڃن حٿظيٿ

رخ رخٿلش أ حٿټڄخٿش ا ٿڀؽ كغ ٿڂ ټن ڃ٤خرٸخ، څ حٿ٬خىس ؿخش ظلٸٶ حٿظيٿ رخم: حٿؼخٿغ

رخٿظخڃق ٳ ٿٺ، څ حٯح ڃظ٬ڀٸش رظ حٿ٬ذ ط٬ڀٸخ ٷخ ٳ ظلٸٶ حٿظ رٿٺ، انڄخ حٿظٸ ڃن

٫ڀ حٿؽ ڃؼڀو، ٿ ٻخڅ حهزخ ٿڀظؾ ٿټن ٿ حٿؽ، ا ظلٸٶ حٿظيٿ. حٿؽ رظ٬ڀو ٫ڀ ٿٺ

أكيىخ، أڅ ىح حٿ٠خر٢ : ىح كخپ ڃخ ٻه حٿڄنٲ ٳ حٿ٠خر٢، حٿټځ ٫ڀو ڃن ؿه. رخهزخ ٿه

أڃخ حٿ٬ذ، . ٯ لق، څ ڃـى حهزخ ٬ي طيٿخ، ٳ حٿ٬ذ ٳ نٸ ٴش ڃن ٴخص حٿټڄخٽ

ىڂ حٿځ أڅ حٿظيٿ ٳو ظلٸٶ رخٿ٬ٸي ٫ڀ حص ٳڅ حٿڄٴيځ ڃن ٻځ حٿٴٸيخء حٿن ٫ن أثڄش حٿيي ٫ڀ

اڅ حٿٿ اح ؿيخ ٳ وڀ ڃن أڅ ټڅ ڃڄن : حٿ٬ذ ڃ٪ حٿ٬ڀڂ رو ٫يځ ح٫ځ، ڃؼپ ٷٽ حٿن ٳ حٿڄز١

وٴ ٫ڀو كخٿيخ ٳخٿؿ٩ ٫ڀو، أ ټڅ ڃڄن وٴ ٫ڀو ٿٺ، ٳبڅ يٷظو حٿڄأس انو ٬ڀڂ

284

، ٳبڅ ڃٸظ٠خه ٻڅ حٿؿ٩ (1)٩ ٫ڀيخ، اڅ ٻرظو ٳخٿٸٽ ٷٿو رڄنو حٿؿ٩ ٫ڀيخ ىنو ٳخٿؿ]...[

ڃلپ ٻځ حٿڄنٲ ٳ حٿظل أڅ حٿخ اڅ (. 2)٫يڃو ىحثح ڃ٪ ٫ڀڄو ٫يڃو ٻځ حرن حٿـني نل ىح

٫يڃو ٿظٴ٤و رظٹ ٻخڅ ڃڄن ـ ٿو حٿن٨ اٿ ٿظو ٻخد ؿ٪ ٫ڀو ڃ٪ ٫ڀڄو رخٿ٬ذ ٿظه، ڃ٪

اڅ ٿڂ ـ ٿو حٿن٨ ٻخرن حٿ٬ڂ حؿنز، ٳبڅ ٫ڀڂ رخٿ٬ذ ؿ٪ ٫ڀو، اڅ ٿڂ ٬ڀڂ ٻخڅ حٿؿ٩ . حظ٬ځ

ؤه حٿؽ حٿڄي ڃن ٿيخ حٿ : " حٿن ڃؼپ ٷٿو ٫ڀو حٿځ ٳ حش أر ٫زيه(. 3)٫ڀ حٿڄأس

ٳبڅ ڃٸظ٠خه ٻڅ ڃنخ١ ( 4" )ٳ ء ٫ڀو طى اٿ أىڀيخ ٻخڅ ىٿيخ، ٳبڅ ٿڂ ټن ٿو ٫ڀڂ رء ڃن ٿٺ

أڅ حٿڄي ٫ڀ حٿ ؿيخ، انڄخ : " ٻح ٷٿو ٫ڀو حٿځ ٳ حش ٳخ٫ش رن ڃ. حٿظيٿ ٫يځ ٫ڀڄو

ٿ أڅ ؿ طؽ حڃأس أ ؿيخ ؿ ٬ٱ ىهڀش أڃىخ ٿڂ ټن ٫ڀو . خ حٿڄي ٫ڀو، نو ىٿيخ

ٳبڅ ٧خىىخ أڅ حٿظيٿ نظٴ رخنظٴخء حٿ٬ڀڂ، ؼزض رؼزطو ٿڀ ؿيخ، ( 5" )حڅ حٿڄي ؤهه ڃنيخ ء ٹ

ىه حهس خڃڀش ٿؿنز اح ٻخڅ ٿو . ٳخ٫ظزخ أڃ حثي ى ٴو اخىخ رخٿلش هٱ ڃخ ىٽ ٫ڀو حٿن

www.alhawzaonline.com

[email protected]

اح : " حى رو ڃن ٿو حٿش، څ ٳيخٲ حٿظؾ حٿ٬ڀڂ رخٿ٬ذ حٿ اڅ ط٠ڄنض ٻ حٿٿ ا أنو

حٿڄيٿش ٫خ طټڅ ا رخٿش يس، څ ٳ٬پ ٯ حٿزخٿٮ " ىٿض حٿ٬ٴء اٿ آهه

( ىخڃ)

408: 5حٿټخٳ ( 4. )29: 2حٿظل ( 3. )557: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 2. )252: 4حٿڄز١ ( 1)

كيغ 407: 5حٿټخٳ ( 5. )885كيغ 247: 3، حظزخ 1699ع كي 425: 7، حٿظيذ 14كيغ

. )*( 878كيغ 245: 3، حظزخ 1697كيغ 424: 7، حٿظيذ 9

285

أڃخ نٸ حٿٴش ٳ ټٴ ٳ حٿظيٿ حٿڄؿذ . ٬ظي رو، ٳنز أڅ حى رو ڃن ڀ أڃىخ ٳ٬ڂ حؿنز]...[

حٿټڄخٿش، ر ري ڃن حظح٣و ٳ حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃخ ؤط ڃن ٻځ حٿڄنٲ ٳ ٿڀٴن حٿؿ٩ رخٿڄي حٿٲ د

ٻنيخ رنض ڃيس ٳظ٨ي رنض أڃش، ٻنيخ رټح ٳظ٨ي ػزخ، ٻنيخ ڃن ٷزڀش ٳظ٨ي ڃن ٯىخ، ظؼن

٫ڀ ڃن ٿٺ ا ٲ حٿلش، ٳبح ؿيخ ٫ڀ أنيخ كس ٳزخنض أڃش ٿڂ ظٷٲ حظلٸخٵ حٿؿ٩ رخٿڄي

رپ ټٴ حٿٲ رٿٺ ٳ٨ي هٳو ٳؿ٪ رخٿڄي ٫ڀ حٿحٲ، حء ٻخڅ ى حٿٿ أ . حظح١ حٿلش

ٻؤڅ ڃيح حٿؿ٩ ڃ٪ حٿظيٿ ٫ڀ ٳخى حٿنټخف رخٿٷش كغ ٿڂ حٿڄٿ . حٿخىين ٿيخ رخٿلش أ ى

ٿيح ٿ كپ حٿ رخٿنټخف ٿڂ ټن . أ ٳن حٿؽ ؿڀيخ اڅ ، أ ٿٴحص حٿ١ ڃن رټخس نلىخ

أڅ حٿٴ ٳ : ػخنيخ. ٿو حٿؿ٩ ٷ٬٤خ، ٿڃش حٿ٬ ٳ ڃٸخرپ حٿڄي ٳڀڂ ټن ػڂ طو ٸظ٠ حٿؿ٩

ٻځ حٿڄنٲ اڃخ أڅ ي رو حؿنز حٿڄظٿ ٿڀ٬ٸي رن حٿؿن، أ حؿنز حٿ ٻخڅ ٴح رنيڄخ حٿڄظٿ

ه حٽ ٿڂ ټن ٿټخٽ ؿو، څ حٿن ٻځ حلخد لخڅ ٳ أڅ حٿ٬خٷي ٫ڀ ٿڀ٬ٸي ٯه، ٳبڅ أحى د

. حص حٿ٬ذ ځ ڃيىخ ا اح ٿڂ ټن ٫خٿڄخ رلخٿيخ ٳخٿځ ٫ڀيخ، اڅ أحى رو حٿؼخن ٳخٿځ ٫ڀ حٿ٬خٷي ٫ڀو

ٿح٤ش ٫خٿڄخ رؤكحٿيخ، ٳبنو كنج ن٬ڂ ـت حټخٽ ٳ ڃؼپ ڃخ اح ٻخڅ حٿ٬خٷي ر٬يح ٫ن حٿ٬ڀڂ رؤكحٽ حٿؿش ح

ڃؼڀو ڃخ ٿ أهز حٿٴ حٿٿ رؤنو أ٫ڀڂ حٿؽ . ٯخ ٳځ، ٧خى حٿن نٴ ٫نو حٿځ، ٿظ٬ڀٸو رخٿڄنټق

رخٿ٬ذ ڃؼ ٻخڅ ٻخرخ، ٳبڅ حټخٽ ٳ طڄو ڃن كغ أنو ٯخ، ڃن كغ أڅ حٿٿ ڃٴ١ ٳ حٿٻڅ اٿ

286

أڃخ كټڂ حٿنٸ ٳبڅ حٿځ ٫ڀ ڃن ٲ حٿڄأس رخٿلش ٳ٨يص أڃش ٫ڀ ڃن . كټڂ حٿ٬ذهزه، ىح ]...[

حټخٽ حٿ ٻه ٳڄخ ٿ ؿض : ػخٿؼيخ. ١ حٿزټخس ٳ٨ي يىخ، طٴخص رن ٻنو ٿخ أ أؿنزخ

كخڅ ٳ أڅ نٴيخ أ ؿيخ ٯىخ ڃ٤ڀٸخ، ٧يص حص ٫ذ ٯ ڃؿو، څ حٿن ٻځ حلخد

أڃخ اح ٧يص نخٷش ٴش ڃن . حٿ٬ٸي ٫ڀ حص حٿ٬ذ ڃؿذ ٿڀځ، ٳؤ ؿو ٿټخٽ كنج ڃن ٻنو طيٿخ

رٿٺ طيٿ، ٳ ؿو ( 2)ؿڄ٪ ڃن حلخد ( 1)ٴخص حٿټڄخٽ ٯ حٿلش ٳ ظلٸٶ ٫ني حٿڄنٲ

ڃو، أ ٿڂ ظ٣يخ ٳ حٿ٬ٸي ٿټنو طؿيخ ٻح حٿلش ٫نيه اح طؿيخ ر١ حٿلش ٳزخنض أ. ٿټخٽ كنج

حټخٽ حٿڄٻ اخس اٿ حٿوٱ : ٳبڅ ٷپ. ٫ڀ ٿٺ ٳ٨ي حٿوٱ، ؤط طلٸٶ ٿٺ اڅ خء حهلل ط٬خٿ

ظلٸٶ : )ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ. حٿٸٽ حٿ٬٠ٲ ٻٲ ظٸڂ ؿ٬ڀو ؿيخ ٿټخٽ: ٷڀنخ. رن حلخد

نز أڅ ي رخٿ ڃن ٫يح ٻپ حٿؽ، څ ٻپ حٿؽ رڄنٿش حٿؽ ڄخ اح ( رخهزخ ٿو ٿ حٿؽ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

نز أڅ ي رو ٯ حٿٴ رنيڄخ أ٠خ، څ حٿ نؤ ٫ن اهزخ حٿٴ، څ اهزخه . ٫ٸي حٿنټخف ڃ٬و

حٿڄحى رخٿٴ حٿ٬خٷي حٿ : ٽٷي زٶ ٳ أٽ حٿ٠خر٢ ٳو اټخٽ، ا أڅ ٸخ. ظني اٿو ٳ حٿ٬خىحص حٿڄظڄس

. ٿ رٿ، ٻٲ ٷينخ ٳټڃو ٳ ىح حٿ٠خر٢ ٯ ڃظٸڂ

( ىخڃ)

، حرن كڄس 309: ، حرن اى ٳ حٿحث486: ڃنيڂ حٿن حٿ٤ ٳ حٿنيخش( 2. )553: حٿڄوظڀٲ( 1)

. )*( 358: ٳ حٿڀش

287

هپ، ٳبڅ ٳن ٷزپ حٿيهٽ ٳ ء، ر٬يه حٿڄڄ ٿڀڄٿ، ٳڀ ١ حٿلش ٳ٨يص أڃش ٳڀو حٿٴن اڅ ى]

ٿ ٻخڅ ٷي ىٳ٬و اٿيخ . ؿ٪ رڄخ ٯڃو ٫ڀ حٿڄيٿ، ٳبڅ ٻخڅ ى طز٬ض ر٬ي حٿ٬ظٶ. حٿ٬ أ نٴو: ٷپ

ٿ ٻخڅ ڃىخ، ٳبڅ طڀٴ٦ رڄخ ٸظ٠ حٿ٬ظٶ كټڂ ٫ڀو رلظيخ ق حٿ٬ٸي . حظ٬خى ڃخ ؿيه طز٬يخ رڄخ رٸ

اڅ ٻخڅ ر٬ي حٿيهٽ، . ڃي ٿڃش، ا ٳي ٫ڀ حٿٵ، ء ٿو ٿيخ ٫ڀ حٿؽ اح ٳنٻخڅ حٽ

ٿ ٻخڅ ٷي ىٳ٬و اٿيخ طڀٲ، حكظڄپ ط٠ڄن حٿي، . ٳخٷد ؿد أٷپ ڃخ ق أڅ ټڅ ڃيح ٿڀڄٿ

ٿلش ٳ٨يص أڃش ٳڀو ٳڀ ١ ح: )ٷٿو.[ ٿه ٬ٲ حٿڄزخس حٿؿ٩ ٳ ٻزيخ، حٿظز٬ش ر٬ي حٿ٬ظٶ

حٿ٬ أ نٴو ؿ٪ رڄخ : حٿٴن اڅ ىهپ، ٳبڅ ٳن ٷزپ حٿيهٽ ٳ ء، ر٬يه حٿڄڄ ٿڀڄٿ، ٷپ

ٯڃو ٫ڀ حٿڄيٿ، ٳبڅ ٻخنض ى طز٬ض ر٬ي حٿ٬ظٶ ٿ ٻخڅ ٷي ىٳ٬و اٿيخ حظ٬خى ڃخ ؿيه طز٬يخ رڄخ رٸ، ٿ

ٿو رلظيخ ق حٿ٬ٸي ٻخڅ حٿڄي ٿڃش، ا ٳي ٫ڀ حٿٵ ٻخڅ ڃىخ ٳبڅ طڀٴ٦ رڄخ ٸظ٠ حٿ٬ظٶ كټڂ ٩

ء ٿو ٿيخ ٫ڀ حٿؽ اح ٳن، اڅ ٻخڅ ر٬ي حٿيهٽ ٳخٷد ؿد أٷپ ڃخ ڀق أڅ ټڅ ڃيح

ٿ ٻخڅ ٷي ىٳ٬و اٿيخ طڀٲ حكظڄپ ط٠ڄن حٿي ٿه، ٬ٲ حٿڄزخ حٿؿ٩ ٳ ٻزيخ . ٿڀڄٿ

ىنخ ڃخثپ (. حٿ٬ظٶ حٿظز٬ش ر٬ي

288

ڃظ ١ حٿ٬خٷي كش حٿؿش ٳ٨يص أڃش ٳڀو ٳن حٿنټخف ٷ٬٤خ، څ ٿٺ ٳخثيس حٿ١ ٳبنو : حٿ]...[

ػڂ اڅ ٻخڅ حٿ٬ٸي . ٸڀذ حٿ٬ٸي حٿځ ؿخثح، حء ىهپ أځ ، ٳبڅ حٿيهٽ ٸ٢ حٿوخ ٻڄخ زٶ ٳ حٿ٬د

ٻٿو اڅ ٻخڅ ڃلـح ٫ڀو، أ ٻڀو اڅ ٿڂ ټن ٻخڅ حٿ٬خٷي ڃڄن ـ ٿو ربڅ حٿڄٿ، أ ڃن ٸځ ڃٸخڃو

ٳٵ ٳ ٿٺ رن أڅ ظٿ حٿ٬ٸي حٿڄٿ . نټخف حڃش ٳخٿ٬ٸي لق، ٯخش ڃخ ٳو أنو ڃظٿٽ ٿڀؽ ٳوو

ٿٺ . حٿلش أ ڃن أڅ ٿو اڅ ٻخنض حڃش نو ٫ٸي ي ڃن أىڀو ٳ ڃلڀو، ٿ ٳو ا حنظٴخء حٿ١ ى

ٸظ٠ حٿٴخى، رپ ظڀ٢ ٫ڀ حٿٴن اڅ ٻخڅ ر انو، حء رخص حٿ٬ٸي حڃش أ أؿنز، ٳٴ ٷ٫و

ٳخيح أ ڃٷٳخ ٫ڀ اؿخطو ٷڅ طٸيڃخ ٳ نټخف حٿڄڄخٿٺ أليڄخ حٿؼخن، ٿ ٻخڅ حٿ٬خٷي ڃڄن ـ ٿو

اح حٿؽ رخٿ٬ٸي حٿي أ٠خ كغ ٿڂ ؤڅ ٳ رلغ اڅ : سحٿؼخن. نټخف حڃش ٻخڅ حٿ٬ٸي رخ٣ ڃلخٿش

. ٳن ٳبڅ ٻخڅ ٷزپ حٿيهٽ ٳ ء ٻڄخ زٶ ٳ حٿ٬د، اڅ ٻخڅ ر٬يه ؿذ حٿڄڄ ڃ٪ ٻڅ حٿ٬ٸي للخ

ٿٺ كغ ؤڅ حٿي، ٳبڅ ٿڂ ؤڅ ٳٴ ؿد حٿڄڄ أ ڃي حٿڄؼپ أ حٿ٬ اڅ ٻخنض رټح أ نٲ حٿ٬

نض ػزخ أٷحٽ، ر١ أڅ طټڅ ٫خٿڄش رخٿظلڂ ٫ڀ أق حٿٸٿن، ڀځ أ حٿزټخس ڃ٤ڀٸخ ٿ ٻخنض اڅ ٻخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

اح ٳن ر٬ي حٿيهٽ ٳ ٻځ ٳ : حٿؼخٿؼش. رټح، ٷي طٸيځ حٿټځ ٫ڀ ٿٺ ٻڀو ڃظٳ ٳ كخؿش اٿ ا٫خىطو

ر٬ي حٿ٬ظٶ، څ حٿؿ٩ ٫ڀيخ ٳ حٿٵ ؿد حٿڄي ٿڀڄٿ، ػڂ ؿ٪ رو ٫ڀ حٿڄيٿ اڅ ٻخنض ى طز٬يخ

ٿ ٻخڅ ٷي ىٳ٬و اٿيخ حظ٬خىه، نو رخٵ ٫ڀ ڃڀټو، . ؿ٩ ٫ڀ حٿي ٳ حٿلٸٸش، ى رخ٣پ

289

څ ٷز٠يخ اخه ٷز ٳخي ر كٶ، اڅ طڀٲ ء ڃنو أه ڃخ ؿي ڃنو طز٬يخ رخٿزخٷ ٻڄخ ٳ طڀٲ ]...[

ى كس انخء أ اٷحح كټڂ : حٿڄٿ، ٳبڅ طڀٴ٦ رڄخ ٸظ٠ حٿ٬ظٶ ڃؼپ ٷٿوٿ ٻخڅ حٿڄيٿ ه. حٿـڄ٪ حء

: ٫ڀو رلظيخ، ح٫ڄخ ٿڀزذ رلذ ڃٸظ٠خه، كنج ٳټڅ حٿ٬ٸي ڃخ، ى حٿ أحىه حٿڄنٲ رٸٿو

٬ظز ٿلش . ٳبنو ٳ ڃٸخرپ ؿح حٿٴن، ټڅ حٿڄي ٿڀؿش ىڅ حٿي، نظٴخء ڀ٤نظو ٫نيخ( ق حٿ٬ٸي)

حٿنټخف كنج انيخ خرٸخ أ اؿخطيخ، اڅ ٿڂ ظڀٴ٦ رڄخ ٸظ٠ حٿ٬ظٶ ٳي ٫ڀ حٿٵ، ظ ٿٺ رڄؼپ أڅ

ٻح نز أڅ ټڅ ٫ټو، ٳبڅ ٿٴ٦ . ٸيځ حٿؽ حٿٸزٽ ٳظؿيخ رټح ر١ ٻنيخ كس ٳؤط حٿي رخـخد

ٿڀن٨ ٳو ڃـخٽ، كنج (. 1)٫ڀو ٳ حٿڄز١ ڃؿزخ ٿڀ٬ظٶ حظح١ ٸظ٠ حٿ٬ظٶ انخء اٷحح، ؽ

ٳ ء ٿڀي ٿيخ اح ٳن حٿؽ اڅ ٻخڅ ر٬ي حٿيهٽ، أڃخ ى ٳ٨خى، څ حٿڄڄڀٻش طظلٶ ڃن

أڃخ حٿي، ٳنو اڅ حظلٶ حٿڄي رخٿيهٽ ا أڅ ٿڀؽ حٿؿ٩ ٫ڀو رو، ٿظه اخه . ڃيىخ جخ

ؿو ٿيٳ٬و اٿو ػڂ حطـخ٫و ڃنو، ىپ ظؼن ٿڀي ؿد أٷپ ڃخ ڀق أڅ ـ٬پ ڃيح، ى طيٿو،

أٷپ ڃخ ټڅ ڃي أڃؼخٿيخ؟ ٳو ٷڅ، أٷريڄخ ٫ني ( 2)أٷپ ڃخ ظڄٽ ٫ڀ ڃخ زٶ، ٫ڀ ٷٽ حرن حٿـني

ـذ : ٷپ. ٿ٬حٿڄنٲ ؿد ٿٺ، څ حٿ١ء حٿڄلظځ ٳ ٯ ارخكش حٿڄڄڀٻش ڄظن٪ هڀه ٫ن ح

ء، ٿپ، ى ٬ٲ، انڄخ ٻخڅ ىح ٿڀي ىنيخ، څ ڃنخٳ٪

( ىخڃ)

. )*( 557: حٿڄوظڀٲ( 2. )254: 4حٿڄز١ ( 1)

290

حٿز٠٪ كٶ ٿو هخو، ٿ ٻخڅ ٷي ىٳ٪ حٿڄي اٿيخ ٳ كخٽ طيٿ حٿڄٿ اخىخ كغ ٿڂ ظڀٴ٦ رڄخ ٸظ٠ ]...[

اڅ طڀٲ ٳ يىخ ٳٴ كټڄو . ح حٿظ طىڄيخ رخٿ١، ٳبڅ ٻخنض ٫نو رخٷش ٳ٨خىحٿ٬ظٶ، رنخء ٫ڀ كظو

اڃخ رټڀو، أ رڄخ ٫يح أٷپ ڃخ ڀق أڅ ټڅ ڃيح ٫ڀ حهظٱ : حٿؿ٩ ٫ڀ حٿڄٿ: أكيىخ. حكظڄخص ػػش

ٷخر ٿيخ حٿٸٿن، څ يىخ اڅ ٻخنض ي ڄخڅ، څ ح٫ح حٿڄٸزش ڃن ڃي ٯه ڃ٠ڄنش ٫ڀ حٽ

ريح حٿؿو، حٿؽ ى حٿڄزخ ٿيٳ٪ حٿڄي اٿيخ، ٳي ٻخٿڄظڀٲ ريٳ٬و اٿ ڃن ـ حٿؿ٩ ٫ڀو ٳ حٿلخٽ،

ٻڄخ اح ٷيځ اٿ ٯه ٬٣خځ ٿٺ حٿ، ٳؤٻڀو . ا أڅ حٿيٳ٪ رظ حٿڄٿ ٳ٬٠ٲ حٿڄزخ ټڅ حٿزذ أٷ

أڅ ٠ڄن حٿڄي ٳ ٻزيخ اڅ ٻخنض : ػخنيخ. حٿؿ٩ ٫ڀو ٳبڅ اطٳو ٬٣خځ نٴو ٳ ىه حٿلخٿش ڄن٪

رو ؿيو أنيخ ڃزخس ٿطٱ ڃخٽ ٿيخ حٿي ٯخ، ( 1)ڃٸظ٠خه أڅ ئڃ رخٻظخد طڀځ . ڃټظزش

حپ رحءس ڃظو، ٳزڄك٨ش حٿڄزخس حٿ ئه ڃن ٻزيخ ح٫ڄخ ٿڀڄٸظ٠ن، ٳبڅ ٿڂ طټن ٻخزش أڃټن

أڅ ظز٪ رو اح أ٫ظٸض، څ يىخ ي ڄخڅ، : حٿؼخٿغ. ٫ڀ حٿي، ٿڀ، ٫ڀيخ ر٬ي حٿ٬ظٶ، ٿڀڄزخس اـخرو

٫ڀ حٿي ڃخ أهص كظ طئى، ڃخٽ ٿيخ ا ر٬ي ٫ظٸيخ، څ ٻزيخ ٿڀي، ڀځ ڃن حظح١ حٿي

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٳ حٿٸز ٳ رلغ ٳ ط٬ڀٶ حٿ٠ڄخڅ رو، كظيخ انو ٳ اٷزخيخ حٿڄي انڄخ ٿٺ رٴ٬پ حٿؽ، ٿ أڅ ٿيخ

ٳ حٿؿو حٽ ٷس، څ حظح١ حٿي كظيخ ٸظ٠

( ىخڃ)

. )*( ئڃ(: )ٳ ( 1)

291

حظلٸخٷيخ حٿڄي ؿد طڀڄيخ اخه، ٳټڅ [ ٿ ٿڂ ظ١ حٿلش رپ طؿيخ ٫ڀ أنيخ كس ٳوؿض أڃش،]

ڃخ اح ٻخڅ حٿڄيٿ أؿنزخ ٯىخ ٯ حٿڄٿ، ٿڂ ٻ حٿڄنٲ كټڄو رٸ ٷڂ ػخٿغ ى. ٿٺ نخجخ ٫نو

ٻؤنو طٻو ٿ٨يه، ا رلغ ٳ حٿؿ٩ ٫ڀو رـڄ٪ حٿڄي حٿڄظلٶ ٿڀڄٿ، ٿ ىٳ٬و اٿيخ ٳ ىه حٿلخٿش

ىٿ، اڅ ٳظڀٲ ٳ يىخ، ٳبڅ كټڄنخ رخٿظز٬ش ٿيخ ٳڄخ زٶ اح أ٫ظٸض ٯځ ڃيح آه ٿڀي ؿ٪ رو ٫ڀ حٿڂ

اح ٫ٳض ٿٺ ٳخؿ٪ اٿ ٫زخس . كټڄنخ رخٿؿ٩ ٫ڀ حٿي ىنخٹ ؿ٪ ٫ڀ حٿڄيٿ ىنخ رټپ ڃن حٿڄين

ر٬يه حٿڄڄ : )ٷٿو. ٻځ ڃظؤنٲ( اڅ ٳن: )ڀ ٿڄخ ٷزڀو، ٷٿو( اڅ ىهپ: )حٿټظخد ح٫ڀڂ أڅ ٷٿو

ٯ ( 1)ڃخ اح ٻخڅ ر انو ٳبڅ ؿد حٿڄڄ لق اح ٻخڅ حٿ٬ٸي ربڅ حٿڄٿ خرٸخ أ كٸخ، أ( ٿڀڄٿ

: ٷٿو. ٧خى ٿٴخى حٿنټخف، حٿڄنٲ ؿ ٫ڀ ڃخ حهظخه ٳ أٽ رخد نټخف حٿڄڄخٿٺ، ٷي رنخ ڃخ ٳو

٧خىه ظنخٽ حٿؿ٩ رـڄ٪ حٿڄي، ٷي زٶ ٷزپ حٿ٬د ٳ ٻڃو اټخٽ ٳ حٿؿ٩ ( ؿ٪ رڄخ ٯڃو)

ى آص ىنخ، ٻح ڄپ حٿؿ٩ رخٿنٴٸش ٳبنيخ ڃن ؿڄڀش ڃخ ٯڃو، ٿٺ ڃ٪ ٳخى رڄخ حى ٫ڀ ڃي حٿڄؼپ

أڃخ ٷڄش حٿٿي ٳؿ٪ ريخ ڃلخٿش، څ ٿڃيخ ڃل طو، څ . حٿنټخف ٧خى، أڃخ ڃ٪ لظو ٳڄلظڄپ

ٿ ٿڂ : )ٷٿو. حٿؽ ٿڂ يهپ ٳ حٿ٬ٸي ٫ڀ ڄخنيخ، څ حٿ٬ٸي ٫ڀ حٿلس ٸظ٠ ٫يځ حٿ٬ ٫ن حٿٿي

ظ١ حٿلش رپ طؿيخ ٫ڀ أنيخ كس ٳوؿض أڃش

( ىخڃ)

. )*( حٿڄي(: )ٳ ( 1)

292

ٳټڄخ طٸيځ، ٿ طؽ ٫ڀ أنيخ كس .[ ٿ طؽ ٫ڀ أنيخ كس ٣يخ ٳ هخ. ٳټڄخ طٸيځ]

ٿڂ ظ١ ٿٺ ٳ حٿ٬ٸي، ٳلټڄيخ كټڂ اح طؽ حڃأس ٫ڀ أنيخ كس : حٿ: ىنخ ڃؤٿظخڅ(. ٣يخ ٳ هخ

ىذ حٿن ٳ حٿڄز١ اٿ أنو اڅ حظ١ . ڃن ١ كظيخ ٳ حٿ٬ٸي ف رٿٺ حٿڄنٲ ٳ ىح حٿټظخد

، ٻځ رخٷ حلخد ڃلظڄپ، څ (1)حٿلش ٳ حٿ٬ٸي ػزض حٿوخ، ٿ٨ي حٿٷش، ا ٻخڅ حٿنټخف ڃخخ

٧خى ىه حٿ٬زخس ڄظن٪ أڅ حى رو حظح١ ٳ حٿ٬ٸي ٿټنو ڃ٪ . ىخ كس٫زخس حٻؼ اح طؿيخ ٫ڀ أڅ

ٿٺ ڃلظڄپ رـخڅ حٿ٬ٸي ٫ڀو ٷزڀو، أحىطو ڃن ٯ أڅ ظ٬ اٿو ٳ حٿ٬ٸي، ٻح ٫زخس حٿڄنٲ ٳ

ڃظٿ اح ٫ٳض ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أنو ظلٸٶ ڃن طؿيخ ٫ڀ ٿٺ رؤڅ ٸٽ حٽ. ، ٫ني ٳ ٿٺ طىى(2)حٿظل

ٳنش كس ٳظؿيخ، نل ٿٺ، ػڂ ظطذ ٫ڀو طـيخ، روٱ ڃخ : ٿڀنټخف ٳ ڃ٬ حٿظٯذ ٳو ٿڀؽ

ٿ أهز رٿٺ ٿڀظؾ ٳخطٴٶ طؾ حٿخڃ٪ ريخ، أ أهز رو ٿڀظؾ ٿټن ٿ حٿؽ ٫ڀ ڃخ ٻه حٿڄنٲ

ٽ طخٽ حٿ٬ٸي ريح حٿٸٽ حنٴخٿو ٫نو ٳ ڀف ڃن ا٣ٵ ٫زخس حٿڄنٲ أنو ىم. ٳ حٿ٠خر٢ خرٸخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

٧خى ٷٽ . ػزص حٿظيٿ ٫يڃو، ى ڃظـو رپ نز أڅ ټڅ حٿڄ٬ظز ٻڅ ٿٺ ٿو ىهپ ٳ كٽ حٿنټخف

ػزص هخ حٿٴن ڃ٪ لش حٿنټخف ( ٳټڄخ طٸيځ: )حٿڄنٲ

( ىخڃ)

. )*( 30: 2حٿظل ( 2. )254: 4حٿڄز١ ( 1)

293

١ حٿڄظٸيڃش، ؿد حٿڄي رخٿيهٽ حٿڄڄ ڃ٪ حٿلش، ڃي حٿڄؼپ ڃ٪ حٿٴخى حٿؿ٩ رخٿڄي رخٿ]...[

اح طؿيخ ٫ڀ أنيخ كس، ٻڄخ ٻه ٳ حٿزلغ حٿخرٶ، ظ١ : حٿؼخنش. ٫ڀ حٿڄيٿ ٫ڀ كي ڃخ زٶ

ڃو، ٳخٿنټخف لق هخ حٿلش ٳ حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃخ ٻه ٳ حٿزلغ حٿ ٷزڀو، ٻخڅ ڃڄن ـ ٿو نټخف ح

انڄخ ظٸڂ ٿٺ اح ٻخڅ حٿظؾ ربڅ حٿڄٿ ٿټڅ حٿ٬ٸي للخ، ٳبڅ ٻخڅ ر انو . ٿو، نظٴخء حٿڄٸظ٠

ٿڂ كپ حٿيهٽ ٳخٿڄنخذ أڅ ٿو حٿؿ٩ رخٿڄي ٫ڀ ڃن ؿو ريخ ڃ٪ ٫ڀڄو رلخٿيخ، نو انڄخ ىهپ

ٿڄي ٳ ڃٸخرپ ڃڀٺ ڃنخٳ٪ حٿز٠٪ ٷي ٳخص ٿٺ، كغ أنو ٿڂ ٬ڀڄو رخٿلخٽ ٫ڀ أڅ حٿنټخف لق ڃظڄ أڅ ح

وٴ . أٷ٬و ٳ نټخف ٳخي ؿذ حٿڄي ٳ٬ڀو حٿڄي ٿڀ، ٿڂ أؿي رٽ طلخ رټځ ڃن حلخد

٫ؼش ٿ ٻخنض ى حٿڄظٿش ٿٿٺ، أ حٿزخ. أڅ ؿد حٿڄي ڃ١ ر٬يځ ٫ڀڄيخ رخٿظلڂ ٻڄخ زٶ ٯ ڃس

ٿ ٻخڅ حٿظؾ . ٫ڀو ٿڄن ـيپ كخٿيخ، ٳڀ رز٬ي أڅ ټڅ حٿؿ٩ ٫ڀيخ اح أ٫ظٸض ا رؤٷپ ڃخ ټڅ ڃيح

ڃن أڅ : ربڅ حٿي ٳ حٿٴ حٿڄٻ ٿټن حٿؽ ڃڄن لپ ٿو نټخف حڃش، ٳٴ ػزص حٿ طىى نؤ

ڃن أڅ . ڃن لپ ٿو نټخف حڃش، اٸخ٩ ٿو ٳ حٿځطؿو رؤڃش ڃن ٯ أڅ ٬ڀڄو رلخٿيخ، اڅ ٿڂ ٬ڀڂ أنو ځ

ٿ ىح ڃن حڃ حٿ٨خىس . ٿٺ ڃظني اٿ طٸه رظٹ حٿئحٽ ٫ن كخٽ حٿؿش أنو ـ ٿو نټخكيخ

. حٿظ ٬ڀڄيخ ٫خڃش حٿنخ ٿټڅ حٿظٸ ڃن حٿؽ، ٻڄخ ٿ ؿو حڃأس ٳ٨ي ٻنيخ ڃلڃخ ٿو ى ٬ڀڂ

ٻ ٳ حٿ٠خر٢ ٳڄخ اح ؿض نٴيخ أ ؿيخ ٯىخ ڃ٤ڀٸخ ػڂ ٧يص نخٷش اټخ ٳ ح٫ڀڂ أڅ حٿڄنٲ

. ٻڅ ٿٺ طيٿخ ؿذ حٿوخ، ؿځ رخنظٴخء حٿوخ ٳ ىه حٿس ىنخ، ى ؿ٩ ٫ن حټخٽ اٿ حٿـځ

294

ٿڄيٿش ؿ٪ رنزو ڃ٬ـ ؼزض حٿوخ ڃ٪ ٷش ر٠٬يخ، ؿ٪ رنزو ڃن حٿڄي هخش، ٳبڅ ٻخنض ٳ ح]

ؼزض حٿوخ ڃ٪ ٷش ر٠٬يخ هخش، ٳبڅ ٻخنض ى حٿڄيٿش ؿ٪ : )ٷٿو.[ طز٬ض رخٿزخٷ ڃ٪ ٫ظٸيخ أؿڄ٪

ٻڄخ ټڅ حٿظيٿ ٿڃش حٿڄل٠ش طظطذ ٫ڀو حكټخځ حٿخرٸش، (. رنٴو ڃ٬ـ طز٬ض رخٿزخٷ ڃ٪ ٫ظٸيخ أؿڄ٪

ٷٶ، طظطذ ٫ڀو أكټخڃو، ٳڀ طؽ حٿڄز٠٬ش ر١ ٻنيخ ٻح ټڅ حٿظيٿ ٿڀظ ر٠٬يخ ك ر٠٬يخ

كس، أ ٿڂ ظ١ حٿلش ٳ حٿ٬ٸي ٿټن طؿيخ ٫ڀ ٿٺ، ػزض حٿوخ ڃلخٿش، ٻڄخ ٳ حڃش حٿڄل٠ش ٫ڀ

ڃخ ٻه حٿڄنٲ، ٿټنو ىنخ انڄخ ؿ٪ رنذ حٿٷش ڃن حٿڄي، ٳڀ ٻخڅ نٴيخ كح ؿ٪ رنٲ حٿڄي

نٲ حٿل ٿڂ ٸ٪ ٳو طيٿ ٿيٵ حٿوز رخٿنزش اٿو، ٳبڅ حهزخ رلظيخ ڃظ٠ڄن كش ٿٺ هخش، څ حٽ

ىټح كټڂ ڃخ ٯڃو ڃن حٿنٴٸش ٷڄش حٿٿي، ٳبڅ ٻخڅ حٿڄيٿ أؿنزخ ؿ٪ . حٿنٲ ٳ طؿ٪ رنزو ڃن حٿڄي

، زٸ حٿنٲ حه ٫ڀو رو، اڅ ٻخنض ى ؿ٪ ٫ڀيخ رنٲ نذ حٿٷش ڃ٬ـ رخ٫ظزخ نٴيخ حٿق

ـذ ط٬و ٫ڀ -ى نٲ حٿڄي ٳ ىه حٿس -ٿٺ څ حٿؿ٩ ٫ڀيخ رو . طظز٪ رو اح أ٫ظٶ رخٷيخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ڃخ ٳيخ ڃن حٿلش حٿٷش، څ حطٱ رخٿظيٿ ڃظني اٿ ڃـڄ٫يخ، ٳٳ ٫ڀ ٻپ ڃنيڄخ ڃٸظ٠خه، ٿ

ڃڄخ ٻنخه ٬ڀڂ أڅ . نخٷخ ٫نو ٳنزو ڃن حٿڄي رلزو ٻخڅ ڃخ ٳيخ ڃن حٿٷش حثيح ٫ڀ حٿنٲ أ

٬ى اٿ ( رنٴو: )٬ى اٿ حٿٵ حٿڄيٿٽ ٫ڀو رڄخ ٷزپ أڅ حٿ٠ڄ ٳ ٷٿو( رنزو: )حٿ٠ڄ ٳ ٷٿو

ؿ٪ رنزو ڃن حٿڄي : )حٿنذ أ٫ن نذ حٿٵ، ح٫خىطو اٿ حٿڄي ٯڀ٢ ٧خى، ٿڄنخٳخس ٿٺ ٷٿو

ٳ أنو انڄخ ؿ٪ ٫ڀيخ رنٲ حٿٷش ڃ٬ـ ظز٬يخ رنٴو حه اح ن(. هخش

295

ٿ طؿظو ٫ڀ أنو ك ٳزخڅ ٫زيح، ٳڀيخ حٿٴن اڅ ٻخڅ ر٬ي حٿيهٽ، ٿيخ حٿڄي ر٬يه ٷزڀو، ٻح ٿ ]

حٿنٲ ٻخڅ نٴيخ كح .[ ٿ ٧ي ر٠٬و ڃڄڀٻخ ٳټٿٺ، ٿ ٧ي ر٠٬و ڃ٬ظٸخ ٳ هخ. ٣ض حٿلش

. حه ٷخ، كظ ٿ ٻخڅ ػڀؼخىخ كح ؿ٪ ٫ڀيخ ڃ٬ـ رؼڀؼ نذ حٿٷش ڃن حٿڄي ظز٬يخ رخٿؼڀغ حه

انڄخ أ٣ڀٶ حٿڄنٲ حٿؿ٩ رنٲ حٿنذ ڃ٬ـ ٿڂ ـ ٳ ٻڃو ٻ ٻڅ ر٠٬يخ حٿٵ ى حٿنٲ

ط ٫ڀ رخڅ كټڂ ڃخ اح ٻخنض ى ح٫ظڄخىح ٫ڀ ٧يه، كغ أڅ حٿز٬ حٿڄٻ ٳ ٻڃو ڄڀو، انڄخ حٵ

ٳؤڃخ اح ٻخڅ . حٿڄيٿش، ٿڄخ ٳو ڃن حٿوٴخء رخ٫ظزخ ٻڅ ر٬ حٿڄؿ٩ رو ڃ٬ـ ر٠٬و نظ٨ رو ٫ظٶ رخٷيخ

حٿڄيٿ ٯىخ ٳبڅ كټڄو ڃ٬ڀځ ڃڄخ زٶ، حٿڄي حٿڄٻ ى حٿڄڄ اڅ ٻخڅ حٿنټخف رو حٿڄٿ ا

اڅ حٿ نخٵ اٿو حٿن٨ ىنخ ى حٿؿ٩ رڄـڄ٩ حٿڄي ٿٺ، څ حٿظيٿ : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. ٳڄي حٿڄؼپ

حٿڄٻ أٳ٠ اٿ ٳن حٿنټخف حٿڄٸظ٠ ٿٴحص حٿڄ٬ ؿڄ٬و، حٿ٬ انڄخ يٽ ٳ ڃٸخرڀو ٳظظلٶ

ٸظ٠ ٿٺ، " حٿڄ ؿ٪ ٫ڀ ڃن ٯه : " ٧خى ٷٿو ٫ڀو حٿځ. حٿؿ٩ رـڄ٬و ٻڄخ ٿ ٻخنض ٷٸش

أ٠خ ٳبڅ حٿڄٸى حٿڄٴيځ ڃن كظيخ كش ؿڄ٬يخ، څ ٿٺ ى حٿڄ٤ڀد ٳ حٿنټخف، ٳټڅ ٵ ر٠٬يخ

٫ڀ ىح ـذ أڅ ظؼن ٿيخ أٷپ ڃخ ڀق ؿ٬ڀو ڃيح ؿپ حٿ١ء . ڃؿزخ ٿټد حٿوز ٳ ظڂ ڃخ أحىه

ح حٿٴن اڅ ٻخڅ ر٬ي حٿيهٽ، ٿيخ ٿ طؿظو ٫ڀ أنو ك ٳزخڅ ٫زيح ٳڀو: )ٷٿو. حٿڄلظځ ٻڄخ زٶ ٯ ڃس

ٿ (. حٿڄي ر٬يه ٷزڀو، ٻح ٿ ٣ض حٿلش، ٿ ٧ي ر٠٬و ڃڄڀٻخ ٳټٿٺ، ٿ ٧ي ڃ٬ظٸخ ٳ هخ

طؿض حٿڄأس ؿخ ٫ڀ أنو ك ٳزخڅ ٫زيح ٳڀيخ حٿٴن، ٿ٨ي نٸو،

296

ه حٿٴن، حٿؿو ٿٺ ڃ٪ حٿ١ ڃ٪ ٻخڅ ٽ: ٿ طؿيخ ٫ڀ أنيخ رنض ڃيس ٳوؿض رنض أڃش، ٷپ]

[ ح٣ٵ، ڃي ٷزپ حٿيهٽ، ر٬يه ؿ٪ ٫ڀ حٿڄيٿ، أرخ ٻخڅ أ ٯه، ٿ ٻخنض ى حٿڄيٿش ؿ٪

حء ٣ض كظو ٳ نٴ حٿ٬ٸي، أ ٫ٿض ٫ڀ اهزخه ٷزپ حٿ٬ٸي رټنو كح أ اهزخ ٻڀو أڃخ ڃ٪ حٿ١

ٳٵ ٳ ٿٺ . ٿڄنٲ ٳ حٿ٠خر٢ ٻه ٳ ن٨ حٿڄؤٿش، ٳو ڃخ زٶٳ٨خى، أڃخ رينو ٳڀڄخ أڀٴو ح

رن حٿيهٽ ٫يڃو، ؼزض ٿيخ حٿڄي ر٬ي حٿيهٽ، څ حٿ١ء حٿڄلظځ وڀ ڃن ڃي، ٳبڅ ٻخڅ حٿنټخف

حٿيهٽ ر حٿي ٻخڅ ٿيخ حٿڄڄ ٫ڀو، ا ٻخڅ ٿيخ ڃي حٿڄؼپ ظز٪ رو حٿ٬زي اح أ٫ظٶ، أڃخ ٿ ٳوض ٷزپ

ٿ ٧ي ر٠٬و ڃڄڀٻخ ٳخٿلټڂ ٳ حٿٴن حٿڄي ٻڄخ ٿ ٧ي ٵ . ٳبنو ڃي ٿيخ، څ حٿٴٷش ڃن ٷزڀيخ

ؿڄ٬و، ا أنو ڃ٪ حٿيهٽ اڅ حٿي ٳ حٿنټخف ڀڃو ڃن حٿڄي رنزش ڃخ ٳو ڃن حٿٷش، أڃخ ٿ ٧ي ڃ٬ظٸخ

حٿڄؤٿش ڃٴش ٳڄخ اح ٻخنض حٿؿش كس ريٿپ . ٳبنو هخ ٿيخ، نظٴخء حٿڄٸظ٠ ى ٳحص حٿ١

www.alhawzaonline.com

[email protected]

، نيخ ٿ ٻخنض أڃش ٿڂ ټن ٿيخ ٳن، انڄخ ى ٿڄىخ ٳبنو ٿ أحى طـيخ ر٬زي ٿڂ ټن ٿيخ (ٳڀيخ حٿٴن: )ٷٿو

حظنخى ٳ ( ٿ طؿظو ٫ڀ أنو ك: )أڅ حٿڄحى ڃن ٷٿو( ٻح ٿ ٣ض حٿلش: )حڃظنخ٩ ٬ڀڂ ڃن ٷٿو

: ٷٿو. ٿٺ اٿ ٷٿو أ ٷٽ ٻڀو ٷزپ حٿ٬ٸي ڃن ٯ حظح١ ٿيخ ٳو، ذ أنو ٿ ٷيځ حظح١ ٿټخڅ أٿ

ٻخڅ ٿو حٿٴن، حٿؿو ٿٺ ڃ٪ حٿ١ ڃ٪ : ٿ طؿيخ ٫ڀ أنيخ رنض ڃيس ٳوؿض رنض أڃش ٷپ)

ه، ٳڀ ٻخنض ى حٿڄيٿش ؿ٪ ح٣ٵ، ڃي ٷزپ حٿيهٽ، ر٬يه ؿ٪ ٫ڀ حٿڄيٿ أرخ ٻخڅ أ ٭

297

٫ڀيخ رڄخ ىٳ٬و ڃنو، ا [ ٿ هؿض رنض ڃ٬ظٸش ٳبټخٽ،. ٫ڀيخ رڄخ ىٳ٬و ڃنو ا رؤٷپ ڃخ ڄټن أڅ ټڅ ڃيح]

ٳ أىپ حٿڀش حٿڄيس رڅ ٷزش رؤنيخ حٿلس، (. رؤٷپ ڃخ ڄټن أڅ ټڅ ڃيح، ٿ هؿض رنض ڃ٬ظٸش ٳبټخٽ

، ٻؤنيڂ ٿل٨ح (2)حٿڄيس ى حٿلس : ٷخٽ حٿـى(. 1)حٿڄيس ى حٿلس حٿخٿش حٿڄي :ٷخٽ ٳ حٿٸخڃ

: حٿ: ٳ حظٸخٵ أنيخ ط٣ؤ ا رڄي، روٱ حڃش ٳبنيخ ط٣ؤ ا رخٿڄڀٺ، اح ٫ٳض ىح ٳينخ ڃؤٿظخڅ

اڅ ٿو ىىخ ػڂ اڅ ٿڂ : حٿن ٳ حٿنيخش اح طؽ حٿؿپ حڃأس ٫ڀ أنيخ رنض ڃيس ٳوؿض رنض أڃش، ٳٸي ٷخٽ

ټن ىهپ ريخ ٿڂ ټن ٿيخ ٫ڀو ء ٻخڅ حٿڄي ٫ڀ أريخ، اڅ ٻخڅ ٷي ىهپ ريخ ٻخڅ ٿيخ حٿڄي ٫ڀو رڄخ حظلپ

طخر٬و حرن حٿزحؽ ٳ ٿٺ ا ٳ اـخد حٿڄي ٫ڀ أريخ اح ٿڂ ټن ىهپ ريخ، ٳبنو نٴ ؿرو (. 3)ڃن ٳؿيخ

ٻح (. 5)ح ٷ٤ذ حٿين حٿټي ا أنو ؿ٬پ اـخد حٿڄي ٫ڀ أريخ ڃ٪ ٫يځ حٿيهٽ حش ٹ(. 4)أ

( 6)حرن اى ا أنو ف رؤڅ حٿڄي حٿڄظلٶ ٿيخ رخٿيهٽ طؿ٪ رو ٫ڀ أريخ

( ىخڃ)

: 2 حٿڄيد( 4. )485: حٿنيخش( 3". )ڃي " 821: 2حٿلخف ( 2". )ڃي " 137: 2حٿٸخڃ حٿڄل٢ ( 1)

. )*( 309: حٿحث( 6. )556: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 5. )237

298

اٿ أنو اڅ ١ ٳ حٿ٬ٸي ٿٺ ٻخڅ ٿو حٿٴن، ا ( 2)ٯىڄخ ( 1)ىذ حٿڄنٲ ىنخ ٳ حٿڄوظڀٲ ]...[

حٿ١ ٳ٨خى، نو أڃخ ڃ٪: ؿو حظيٽ رو(. 3(*)أٳح رخٿ٬ٸى: *)ٿنخ ٫ڄځ ٷٿو ط٬خٿ. ٳ ى حق

: ٷٿو ٫ڀو حٿځ. أڃخ ڃ٪ ٫يڃو، ٳنو هخؽ ٫نو، انڄخ ـذ حٿٳخء رخٿ٬ٸي رڄخ هؽ ٫نو. ؿء ڃن حٿ٬ٸي

أنو يٽ ٫ڀ حظلٸخٵ حٿڄ١، ٳبح حنظٴ ٳٸي حنظٴ : ؿو حظيٽ رو(. 4" )حٿڄئڃنڅ ٫ني ٣يڂ "

كغ ٿڂ ٸظ حٿز٤څ، څ حٿ١ ٸڀذ حٿ٬ٸي حٿځ ؿخثح، ا ر٬ حٿڄ٬ٸى ٫ڀو، رٴحطو ؼزض حٿوخ

أڃخ ڃ٪ ٫يځ حظح١ ٳ حٿ٬ٸي ٳ ٳن اڅ ٻ ٷزپ حٿ٬ٸي ؿ حٿ٬ٸي، څ . حنظٴض ٳخثيطو ى ڃ٬ڀځ حٿز٤څ

ڃٺ حپ ٳ حٿنټخف حٿڀځ، ػزص حٿوخ لظخؽ اٿ ىٿپ، ٿڂ ؼزض ٻڅ ٿٺ ڃؿزخ ٿڀٴن ٳـذ حٿض

ؤٿظو ٫ن ؿپ ه٤ذ : حكظؾ حٿن ڃن طخر٬و رڄخ حه ڃلڄي رن ڃڀڂ ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ. رخپ

طى : " اٿ ؿپ رنظخ ٿو ٫ن ڃيس، ٳڀڄخ ٻخڅ ٿڀش ىهٿيخ ٫ڀ ؿيخ أىهپ ٫ڀو رنظخ ٿو أه ڃن أڃش، ٷخٽ

ٽ ٳ حٿڄوظڀٲ ٳ ؿو حظيٽ رخٿحش ٷخ(: 5" )٫ڀ أريخ طى ٫ڀو حڃأطو ټڅ ڃيىخ ٫ڀ أريخ

اڅ حٿ أحىه : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. ٳبح ٻخڅ خڃنخ ٳ ىه حٿس ٻخڅ خڃنخ ٳ حٿڄظنخ٩، ٿ٬يځ حٿظٴخص: ٿڀن

: حٿن أڃحڅ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( ىخڃ)

، حظزخ 1503كيغ 371: 7حٿظيذ ( 4. )1: حٿڄخثيس( 3. )30: 2حٿظل ( 2. )556: حٿڄوظڀٲ( 1)

. )*( 1692كيغ 423: 7، حٿظيذ 4كيغ 406: 5حٿټخٳ ( 5. )835كيغ 232: 3

299

حٿؼخن أنو اح ٿڂ . أكيىڄخ أنو اح طؽ حڃأس ٫ڀ أنيخ رنض ڃيس ػزض حٿوخ اح ٧يص روٱ ٿٺ]...[

أڃخ حڃ حٿؼخن ٳبڅ . يهپ ريخ ـذ ڃيىخ ٫ڀ أريخ، ٿڂ ظ٬ ٳ حظيٽ اٿ حڃ حٽ أ

حٿحش طيٽ ٫ڀو، نيخ ڃ٬س رؤڅ حٿؽ ىهپ رزنض حڃش، كغ أنيخ أىهڀض ٫ڀ حٿؽ ٳ حٿڀڀش حٿڄ٬يس

ٿيهٽ ؿظو ٫ڀو، ٳ ز٬ي اـخد حٿڄي ٫ڀ حد ٳ ىه حٿلخٿش، ٿظيٿو ػزص حٿؿ٩ ٫ڀو، أن ىح

ڃن أڅ حٿڄ٬ظٸش : ص رنض ڃ٬ظٸش، ٳٴ ػزص حٿوخ ڃ٪ حٿ١ اټخٽ نؤحٿس رلخٿيخ ٧و: حٿؼخنش. ڃن حٹ

ڃن أڅ رنض حٿڄ٬ظٸش يٵ ٫ڀيخ أنيخ رنض أڃش رخ٫ظزخ ڃخ . كس، ٳټڅ حٿٲ حٿڄظ١ ٳ حرنظيخ كخ

ؿق حٽ رؤڅ طٴ أىپ حٿڀش حٿڄيس . ٻخنض ٫ڀو أڃيخ، څ حٿڄظٶ يٵ اڅ حنٸ٠ حٿڄظٶ ڃنو

ئيه أڅ ػزص حٿوخ ٳ . حٿلس ظنخٽ ىه، ٳبنيڂ ٿڂ ٸيح رټنيخ كس ٳ حپ ٳـذ كڄڀو ٫ڀ ٧خىهد

حٿنټخف ٫ڀ هٱ حپ، ٳ ؼزض ا ريٿپ ى ڃنظٲ ٳ ڃلپ حٿنح٩ ى أٷ، ػڂ أؿ٪ اٿ ٫زخس

ػزص حٿوخ ٳ حٿس ( حٿ١ حٿؿو ٿٺ ڃ٪: )حٿڄحى ڃن ٷٽ حٿڄنٲ: حٽ: حٿټظخد طنزو ڃ

حٿڄٻس ڃ٪ حظح١ ٿٺ ٳ حٿ٬ٸي ڃ٪ ا٣ٵ حٿ٬ٸي اهثو ڃن ىح حٿ١، حء حهزص رو ى أ ٿيخ

ىح ڃوخٿٲ ٿڄخ ٻه خرٸخ ٳ خر٢ حٿظيٿ، نو ؿ٬پ حهزخ رخٿټڄخٿش ڃن حٿٿ أ حٿڄأس . ٷزپ حٿ٬ٸي أځ

ي رو أنو ( ڃي ٷزپ حٿيهٽ: )ٷٿو: حٿؼخن. ح ڃ٤ڀٸخ اټخ، ڃوخٿٴظو ٧خىسطيٿخ،، ٻ ٳ طـو

اح ٳن ٳ ڃ٪ حٿ١،

300

ٿ أىهپ رنظو ڃن حڃش ٫ڀ ڃن ؿو رنض ڃيس، ٳٵ رنيڄخ ٿيخ ڃي حٿڄؼپ، ؿ٪ رو ٫ڀ حٿخرٶ ]

حق ريٳ٬و اٿ حٿؿش ؿ٪ رـڄ٬و ٫ڀ أڃخ ر٬ي حٿيهٽ ٳبنو ـذ حٿڄڄ ٫ڀ.[ يهپ ٫ڀ ؿظو

حٿڄيٿ، حء ٻخڅ أرخىخ أ ٯه، ٿ ٻخنض ى حٿڄيٿش ٳبڅ ٿڂ ټن ىٳ٪ اٿيخ جخ ڃن حٿڄي، ؿذ أڅ يٳ٪

اٿيخ أٷپ ڃخ ق ؿ٬ڀو ڃيح ىڅ ڃخ ٫يحه، ٿٷ٩ حٿظٸخ ٳ حٿحثي، اڅ ٻخڅ ىٳ٪ اٿيخ جخ ڃنو ؿ٪ رو

٬ى اٿ ( ٿ هؿض رنض ڃ٬ظٸش: )حٿ٠ڄ ٳ ٷٿو: حٿؼخٿغ. ىح ٫ڀ ڃخ طٸيځ ٯ ڃسرؤٷپ ڃخ ـ٬پ ځ

حٿڄؿش ٫ڀ أنيخ رنض ڃيس، وٴ أڅ حټخٽ انڄخ ى ڃ٪ حٿ١ رينو، نو ٷي أٳخى أنيخ ٿ هؿض

ٿ أىهپ رنظو : )ٷٿو. رنض أڃش ٳن ڃ٪ ٫يځ حظح١، ٳبح هؿض رنض ڃ٬ظٸش ٿڂ ؼزض حٿٴن ر٤ٶ أٿ

ڃن حڃش ٫ڀ ڃن ؿو رنض ڃيس ٳٵ رنيڄخ ٿيخ ڃي حٿڄؼپ، ؿ٪ رو ٫ڀ حٿخرٶ، يهپ ٫ڀ

اح ؿ حٿ٬ٸي ٫ڀ رنض حٿڄيس ر٬نيخ ػڂ أىهڀض ٫ڀو رنض حڃش ٳبڅ ىهپ ريخ ؿذ ٿيخ رخٿيهٽ (. ؿظو

ٳبڅ . ٫ڀڄض ٿٺ ؿيپ حٿظلڂ، ا ٳي حنش ڃي ٿيخڃي حٿڄؼپ اڅ ٿڂ ټن ٫خٿڄخ رؤنيخ ٯ حٿؿش، أ

ٻخڅ ٷي ىٳ٪ اٿيخ حٿڄي ن٨ ٳبڅ ٣خرٶ ڃي حٿڄؼپ ٳ رلغ، اڅ نٸ أٻڄڀو، اڅ حى حظى حٿحثي، ڃ٪

ٿ حطٴٶ طيٿيخ نٴيخ ٫يځ ٫ڀڄيخ رخٿظلڂ ؿ٪ . ٫ڀڄيخ رخٿظلڂ ظى حٿـڄ٪ ػڂ ؿ٪ رو ٫ڀ ڃن ىٿيخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

أڃخ . رڄخ ىٳ٬و اٿيخ ا أٷپ ڃخ ق أڅ ټڅ ڃيح اڅ ٿڂ ټن ىٳ٪ اٿيخ جخ ٿڂ ـذ ٿيخ ا ٿٺ٫ڀيخ

حٿؿش ٳبنيخ ٫ڀ نټخكيخ ـذ طڀڄيخ اٿو، ظلٶ ٫ڀو ڃخ ڄ ٿيخ، وظ ىح حٿلټڂ رزنض حٿڄيس

رنض حڃش، رپ ٻپ ڃن ٫ٸي ٫ڀ حڃأس

301

ٯ ؿظو ٳ٨نيخ ؿظو، حء ٻخنض أ٫ أ أىڅ، ٿ ىهپ ڃ٪ حٿ٬ڀڂ ٿڂ ؿ٪ ٻح ٻپ ڃن أىهپ ٫ڀو]

ٿ ١ حٿزټخس، ٳبڅ ػزض زٶ حٿؼرش ٳخٷد أڅ ٿو حٿٴن، يٳ٪ حٿڄي ؿ٪ رو ٫ڀ ڃن . ٫ڀ أكي

ه رزذ ىٿيخ، ٳبڅ ٻخنض ى ؿ٪، ا رؤٷپ ڃخ ڄټن أڅ ټڅ ڃيح، اڅ ٿڂ ؼزض ٳ ٳن، كظڄخٽ طـيى

ٳؤىهڀض ٫ڀو ٯىخ كټڄيخ ڃخ .[ ٿو نٸ ء ڃن ڃيىخ، ى ڃخ رن ڃي حٿزټ حٿؼذ ٫خىس: ٷپ. هٴ

ٻح ٻپ ڃن أىهپ ٫ڀو ٯ ؿظو : )اٿ ىح أخ رٸٿو. ٻنخ، حء ٻخنض أ٫ڀ ڃن حٿؽ أ أىڅ

، نو ٿ ٫ڀڂ أنيخ ٯىخ ى (ؿظوٳ٨نيخ : )انڄخ ٷي رٸٿو(. ٳ٨نيخ ؿظو حء ٻخنض أ٫ڀ أ أىڅ

: ؿخىڀش ػڂ ىهپ ريخ ؿذ ٫ڀو ڃي حٿڄؼپ ٿيخ، ٿڂ ؿ٪ رو ٫ڀ أكي، نظٴخء حٿ اٿ ىح أخ رٸٿو

ٿ ١ حٿزټخس، ٳبڅ ػزض زٶ حٿؼزرش ٳخٷد أڅ ٿو حٿٴن، : )ٷٿو(. ٿ ىهپ ڃ٪ حٿ٬ڀڂ ٿڂ ؿ٪ ٫ڀ أكي)

ٿ ڃن ىٿيخ، ٳبڅ ٻخنض ى ؿ٪ ا رؤٷپ ڃخ ڄټن أڅ ټڅ ڃيح، اڅ ٿڂ ؼزض ٳ يٳ٪ حٿڄي ؿ٪ رو ٩

اح (. ٿو نٸ ء ڃن ڃيىخ ى ڃخ رن ڃي حٿزټ حٿؼذ ٫خىس: ٳن كظڄخٽ طـيىه رزذ هٴ ٷپ

حٿٴن طؽ حڃأس ٫ڀ أنيخ رټ ٳ٨يص ػزخ، ٳٴ ػزص حٿٴن رٿٺ ٫يڃو هٱ، ٫ڀ حٿٸٽ ر٬يځ ػزص

حٿٴن ٷي نٴخه أر : حٽ: ٳيپ ٿو أڅ نٸ جخ ڃن ڃيىخ؟ ٳو هٱ أ٠خ، طلٸٶ ٿٺ ٸ٪ ٳ ڃٸخڃن

اح طؽ رټح ٳؿيىخ ػزخ ٳؤٷص حٿؿش رٿٺ كذ أ ٷخڃض رو حٿزنش ٳڀ ر٬ذ ؿذ : حٿف، ٳبنو ٷخٽ

حٿى نٸخڅ

302

٧خى ڃن ٻځ ؿڄ٪ ڃن حلخد، ا أڅ ٫زخحطيڂ ڃ٤ڀٸش ٿ ٳيخ طق ىح ى حٽ(. 1)ٳ حٿڄي ]...[

حٿ ڀف ڃن ٫زخس أر حٿف أڅ نٴ حٿٴن ٿ ڃ٪ حظح١ حٿزټخس . رخظح١ ٿٺ ٳ حٿ٬ٸي ر٬يڃو

. ڃشٳظ٨ي حٿؼزرش، انڄخ ى ٿټڅ حٿؼزرش ٿض ٫زخ، ٳبڅ حٿٴن رخٿ٬ذ ظٷٲ ٫ڀ حظح١ حٿ

أر : حٿ٨خى أڅ ىح انڄخ ى ڃحى حلخد ٿټنيڂ ټظح ٫ن كټڂ حظح١، ٷخٽ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ

حٿف اڅ ٷي حٿظؾ رخٿزټ ڃ٪ ٫يځ ١ حٿزټخس ٳي ڃڀڂ، اڅ ٷي ٿٺ ڃ٪ حظح١ حٿزټخس ٳي

كظڄخٽ ا أنيخ أ٧ي ٳ ٫يځ ىح حٿټځ يٽ ٫ڀ أڅ ٫زخطو ڃلظڄڀش، ٺ ٫نينخ ٳ ح(. 2)ڃڄن٩

اح ٫ٳض ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أڅ حٿڄنٲ ىذ اٿ ػزص حٿٴن ڃ٪ حظح١، ٻڄخ ف رو ٳ . حظح١ ٻڄخ ٷڀنخه

حٿڄوظڀٲ حخى ٷرو ىنخ ٷيه رؼزص زٶ حٿؼزرش ٫ڀ حٿ٬ٸي ر٤ٶ ٫، طز٬و ؿڄڀش حٿڄظؤهن ٳو

" حٿڄئڃنڅ ٫ني ٣يڂ : " ، ٷٿو ٫ڀو حٿځ(4(*)أٳح رخٿ٬ٸى*): ، ى حق، ٿ٬ڄځ ٷٿو ط٬خٿ(3)

لظڄپ حٿ٬يځ طڄټخ رڀځ حٿ٬ٸي، ى ٬ٲ، . څ ٿٺ ٳخثيس حٿ١ ٳڀه ٿټخڅ ٻه ٿح ى رخ٣پ( 5)

څ حٿ١ حٿخثٮ أهؿو ٫ن

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( 5. )1: حٿڄخثيس( 4. )199: ٳ حٿڀڄ٬ش ڃنيڂ حٿيي( 3. )546: حٿڄوظڀٲ( 2. )296: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 1)

. )*( 835كيغ 232: 3، حظزخ 1503كيغ 371: 7حٿظيذ

303

ذ أڅ حٿٴن انڄخ ؼزض اح ٫ڀڂ زٶ حٿؼزرش ٫ڀ حٿ٬ٸي ٻڄخ ٻه، انڄخ ؼزض ربٷحىخ أ . حٿڀځ]...[

ٳن، ڃټخڅ طـيىىخ رزذ هٴ ٻخٿنس حٿ٬ڀش، ى حٿزنش حٿ٫ش ڃخ ؿ ڃـحىڄخ، ٳڀ ٿڂ ؼزض ٿٺ ٱ

ڃظ ػزض حٿوخ ٳن ٷزپ حٿيهٽ ٳ ڃي، ر٬يه ـذ ٿيخ حٿڄڄ، ؿ٪ رو ٫ڀ . ٯ ڃنخٱ ٿڀ١

حٿڄيٿ ى حٿ٬خٷي حٿ٬خٿڂ رلخٿيخ ا ٳ٬ڀيخ، ٿټن ىنخ ظؼن ٿيخ أٷپ ڃخ ڄټن أڅ ټڅ ڃيح، ٷي زٸض ىه

أكيىڄخ حٿ٬يځ، ف رو أر : كغ ٳن ٳيپ نٸ ڃن ڃيىخ ء؟ ٳو ٷڅ: حٿؼخن. ڃسحكټخځ ٯ

: ؿيو(. 2)ؿخ أڅ نٸ ڃن ڃيىخ جخ ٿ ٿٺ رحؿذ : ، ى حٿثق ڃن ٷٽ حرن حٿزحؽ(1)حٿف

انو : حٽ: ٫ڀ أٷحٽانو نٸ، حهظڀٴح ٳ ٷيه : حٿؼخن. اڅ حٿ٬ٸي حٷظ٠ ؿد ؿڄ٬و حپ رٸخإه

ٻظزض : ، ٿحش ڃلڄي رن هٹ ٷخٽ(4)، حرن حٿزحؽ (3)نٸ ء ٳ حٿـڄڀش، ف رو حٿن ٳ حٿنيخش

: " ؿپ طؽ ؿخش رټح ٳؿيىخ ػزخ، ىپ ـذ ٿيخ حٿيحٵ حٳخ أځ نٸ؟ ٷخٽ: اٿ أر حٿلن ٫ڀو حٿځ

ڃن حڄخ ڃٴ٬ٽ نٸ، حٿڄنخذ طٸي ٿٴ٨ش ء، ٷظ٠خء أنو ري: ؿو حظيٽ رو(. 5" )نٸ

. حٿڄٸخځ اخه

( ىخڃ)

: 5حٿټخٳ ( 5. )213: 2حٿڄيد ( 4. )475: حٿنيخش( 3. )213: 2حٿڄيد ( 2. )296: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 1)

. )*( 1706كيغ 428: 7، حٿظيذ 2كيغ 413

304

حٿحني ٳ ف ڃټپ حٿنيخش، څ حٿء ٳ ٫ٱ حٿ٩ حٿي انو نٸ حٿي، ٻه : حٿؼخن]...[

ٯڀ٤و حٿڄلٸٶ نـڂ حٿين ٳ حٿنټض رؤڅ حٿء ٿڂ ٻ ٳ حٿحش، انڄخ ؿذ طٸيه، . ٿڄخ ى ٳ حٿش

ى، حٿ ٸي ى حٿء حٿڄنټ، نو حٿ ٸظ٠و حٿڄٸخځ، حٿء حٿ ى حٿ(. 1)ٷظ٠خء حٿڄٸخځ اخه

ٿ ڀڂ ٳټڅ حٿء حٿي ٳ حٿش ٸظ٠ ٻنو ٻٿٺ ٳ ٻپ ڃ٪، . څ ٿٺ ڃ٬ن ىٿپ ٫ڀو

. أڅ نٸ ڃنو ڃٸيح ڃخ رن ڃي حٿزټ اٿ حٿؼذ، حهظخه حرن اى: حٿؼخٿغ. نظٴخء ٿٺ ٳ حٷح ٯه

أخ، څ حٿظٴخص رن حٿڄين ٷي ټڅ رٸي ح٫ظو حٿخف حٿي حٿٴخپ رؤنو رڄخ أى اٿ ٸ١ حٿڄو

حٿڄڄ، ٳبڅ ڃي ڃؼڀيخ رټح رڄخ ٻخڅ هڄن ػزخ أر٬ن حٿڄڄ ٫س ٳبح نٸ ٷي حٿظٴخص ٸ٢

حٿڄڄ أؿذ رؤڅ حٿڄحى حٿنٸ رنزش حٿظٴخص اٿ ڃي حٿزټ ى حٿوڄ، ٳنٸ ٳ حٿٴ حٿڄٻ

ء ڃن حٿڄڄ ٿيخ رخ٫ظزخ ٻنيخ رټح ٸظ٠ ن٨ حٿ٬ٸء نٸو رخ٫ظزخ أ أڅ حٿڄحى نٸ . ىنخحڅ

حهظخه ( ى ڃخ رن ڃي حٿزټ حٿؼذ ٫خىس: )ىح ى حٿ أحىه حٿڄنٲ رٸٿو ٳ حٿټظخد. ٧ي ػزرظيخ

اكخٿش طٸي ٿٺ ٫ڀ ن٨ حٿلخٻڂ نظٴخء طٸي حٿنٸ طٴ حٿڀٴ٦ : حٿحر٪(. 2)ٳ حٿظل

( ىخڃ)

. )*( 30: 2حٿظل ( 2. )637(: ڄن حٿـحڃ٪ حٿٴٸيش)نټض حٿنيخش ( 1)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

305

ٿ طؽ ڃظ٬ش ٳزخنض ٻظخرش، أ ىحڃخ ٫ڀ أ ڃن ٯو، ٳ ٳن، ا أڅ ٤ڀٶ أ يذ حٿڄيس، ٸ٢ ]

اٿ أ حٿلخٻڂ، ى ٷذ حٿحى رو ٿش، ٫خ، ٳؿ٪ ٳو .[ ڃن حٿڄي ء، ٿ ١ حځ ٳڀو حٿٴن

ڃڄخ ٻه حٿڄنٲ اح ٫ٳض ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أڅ ا٣ٵ ٻڃيڂ ٸظ٠ ػزص حٿنٸ حء ٫ڀڂ زٶ حٿؼزرش أځ ،

ىح حٿلټڂ ڃي رن حلخد، حٿ ٸظ٠و حٿيٿپ ٫يځ نٸ . ٻځ حٿڄلٸٶ ٳ حٿنټض ق ٳ ٿٺ

. س حلخد وڀ ڃن ء، ٳبڅ ٷڀنخ رو ٳټځ حٿڄلٸٶ ٷذ، ا أڅ ڃوخٿٲ(2)ء ٻڄخ حه أر حٿف

ٿ طؽ ڃظ٬ش ٳزخنض ٻظخرش، أ ىحڃخ ٫ڀ أ ڃن ٯو ٳ ٳن، ا أڅ ٤ڀٶ أ يذ حٿڄيس : )ٷٿو

ٿ طؽ حڃأس ٨ن أنيخ ڃڀڄش، أ ٫ڀ أنيخ ڃڀڄش ٿټن ٿڂ ظ١ اڃيخ ٳ : أ(. ٸ٢ ڃن حٿڄي ء

ٳ٨يص ٻظخرش حٿنټخف ڃظ٬ش ٫ڀ أ حٿڄنٲ ڃن ؿ ڃـحه ٳ حٿٸٽ رڄن٪ نټخف حٿڄڀڂ حٿټظخرش حٿ٬ٸي

ٿڄخ ٻخڅ ىح ٯ ڃ ٫ني حٿڄنٲ رنخه . ىحڃخ طـ حٿڄظ٬ش، أ ىحثڂ ٫ڀ ٷٽ ڃن ؿ نټخكيخ ىحڃخ

نٴو ٻڄخ وٴ ڃخ ؼزض ٫ڀ أ ڃن ٯو ٿظٸڂ حٿلټڂ، څ اػزخص حٿٴن نٴو ٳ٩ لش حٿنټخف ٱ

نٸ رززو حظڄظخ٩ ٳ . ٿڀؽ رٿٺ ٳن، څ ٫يځ حځ ٳ حٿؿش ٬ي ٫زخ رخٿنزش اٿ حٿنټخف

ا أڅ ٤ڀٶ أ : )ٳبڅ ٷپ، ٷٿو. نٸ ڃن حٿڄي رززو روٱ ڃخ اح طؽ ٫ڀ أنيخ رټ ٳ٨يص ػزخ

حظؼنخء ڃڄخح؟ ( يذ حٿڄيس

( ڃىخ)

. )*( 296: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 2. )638(: ڄن حٿـحڃ٪ حٿٴٸيش)نټض حٿنيخش ( 1)

306

ٳ ٳن ٳ كخٽ ڃن حكحٽ ا ٳ كخٽ ٣ٷو اح ٻخڅ حٿنټخف : ى حظؼنخء ڃن ڃلٱ طٸيه: ٷڀنخ]...[

ڄټن أڅ ڄټن حظؼنخء . ڃطذ ٳي ڃ٪ ڃخ ٷزڀو ٿٲ ن ٯ. ىحڃخ أ ىزش حٿڄيس اخىخ اح ٻخڅ حٿنټخف ڃظ٬ش

. ٳڄخ حٿزخ٫غ ٫ڀو؟: ٳبڅ ٷپ. ڃنٸ٬٤خ، حٿڄ٬ن ٳ ٳن ٫ڀ كخٽ ڃن حكحٽ ٿټن ٿو أڅ ٤ڀٶ أڅ يزيخ حٿڄيس

ٳظىڂ ڃن : ٳبڅ ٷپ. ٿڄخ ٻخڅ نٴ حٿٴن ٸظ٠ حٿ٬ڄځ رن أڅ حٿڄحى نٴ حٿٴن ر ٣ٵ ىزش حٿڄيس: ٷڀنخ

ىح حٿىڂ ڃيٳ٩ : ٷڀنخ. ه ٿ ٻخڅ، ػڂ أكي حٿ٬د حٿڄؿزش ٿو أ ٯ ٿٺ ڃن أزخرو٫ڄځ نٴ حٿٴن ٫يځ ػزص

رؤڅ ٧خى حٿڄٸخځ حنظٴخء زذ آه ڃن أزخد حٿٴن، أ ڃخ ظىڂ رززو ػزص حٿٴن ٻٴ حٿؿش ٳ

خء ٳلن حٿظ٬ أڃخ حرخنش حٿنټخف رخٿ٤ٵ ىزش حٿڄيس ٳبنو ڃن١ رخهظخ حٿؽ ڃظ . كخؿش اٿ حٿظل

ٿ ١ ٳ حٿ٬ٸي اځ حٿؿش ٷي نټليخ ڃظ٬ش، ٫ڀ ڃخ حهظخه حٿڄنٲ، أ ىحڃخ ٫ڀ أ ڃن . اٿيڄخ

ٯو ٿڀټظخرش، ػڂ ٧يص ٻظخرش ٻخڅ ٿو حٿٴن ريخ، ٿٴحص حٿ١ حٿڄٸظ٠ ٿظٿٽ حٿ٬ٸي، ٷي ٻنخ حٿظؿو

أٿش رټڅ حٿنټخف ڃظ٬ش ٫ني حٿڄنٲ أ ىحڃخ ٫ڀ أ ڃن ٳ ن٨خثه ٯ ڃس، انڄخ ٷينخ ٳ ط حٿڄ

ٯو، څ ػزص حٿٴن ٳ٩ لش حٿ٬ٸي ٳ نٴو، ٷي ٻه حٿڄنٲ ٳ ط أپ حٿڄؤٿش، اٿ ىح

ٿ ١ حځ ٳ ىه حٿس حٿڄٴش : ، أ(ٿ ١ حځ ٳڀو حٿٴن: )حٿٸڂ أخ حٿڄنٲ رٸٿو

. ص ٻظخرش ٳن اڅ خءٳ نٴ حٿ٬ٸي ٳ٨و

307

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿ أىهڀض حڃأس ٻپ حكي ڃن حٿؿن ٫ڀ خكزو ٳ٣ؤىخ، ٳڀيخ حٿڄڄ ٫ڀ ؿيخ ڃي حٿڄؼپ ٫ڀ ]

ٿ ڃخطظخ ٳ حٿ٬يس أ ڃخص حٿؿخڅ ع ٻپ . ح٣جيخ، طى ٻپ ڃنيڄخ ٫ڀ ؿيخ، ٤ؤىخ ا ر٬ي حٿ٬يس

أس ٻپ ڃن حٿؿن ٫ڀ خكزو ٳ٣ؤىخ ٳڀيخ حٿڄڄ ٫ڀ ؿيخ ٿ أىهڀض حځ: )ٷٿو.[ ؿظو، رخٿ٬ټ

ڃي حٿڄؼپ ٫ڀ ح٣جيخ، طى ٻپ ڃنيڄخ ٫ڀ ؿيخ ٤ؤىخ ا ر٬ي حٿ٬يس، ٿ ڃخطظخ ٳ حٿ٬يس أ ڃخص

اح ٫ٸي حٿؿڅ ٫ڀ حڃأطن، ٳؤىهڀض حڃأس ىح : ٷخٽ حٿن ٳ حٿنيخش(. حٿؿخڅ ع ٻپ ؿظو رخٿ٬ټ

ىح حه ٫ڀ حه ػڂ ٫ڀڂ ر٬ي ٿٺ، ٳبڅ ٻخنخ ٷي ىه ريڄخ ٻخڅ ٿټپ حكيس ڃنيڄخ حٿيحٵ، اڅ ٻخڅ ٫پ

ٸد ٻپ حكي ڃنيڄخ حڃأطو كظ طنٸ٠ ٫يطيخ، ٳبڅ ڃخطظخ ٷزپ حنٸ٠خء . حٿٿ ٷي ط٬ڄي ٿٺ أٯځ حٿيحٵ

څ، اڅ ڃخص حٿؿڅ ىڄخ ٳ حٿ٬يس حٿ٬يس ٳڀؿ٪ حٿؿخڅ رنٲ حٿيحٵ ٫ڀ ػظيڄخ ػخىڄخ حٿؿ

حٿلق ڃن حٷحٽ أڅ رڄص أكي : ٷخٽ حرن اى. ، ىح ٻڃو كڄو حهلل(1)ٳبنيڄخ طػخنيڄخ ٿيڄخ حٿڄڄ

حكظؾ حٿن رڄخ حه (. 2)حٿؿن اڃخ حٿڄأس أ حٿؿپ ظٸ ؿڄ٪ حٿڄي ٻڄ، حء ىهپ ريخ حٿؿپ أځ

ٳ أهظن أىيظخ اٿ أهن ٳ ٿڀش ٳؤىهڀض : لخد أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځؿڄپ رن خٿق ٫ن ر٬ أ

ٿټپ ڃنيڄخ حٿيحٵ رخٿخڅ، اڅ ٻخڅ ٿيڄخ ٬ڀڂ ٿٺ : " حڃأس ىح ٫ڀ ىح حىهڀض حڃأس ىح ٫ڀ ىح، ٷخٽ

أٯځ حٿيحٵ ٸد حكي ڃنيڄخ حڃأطو كظ طنٸ٠ حٿ٬يس، ٳبح حنٸ٠ض حٿ٬يس

( ىخڃ)

. )*( 310: حٿحث( 2. )488: حٿنيخش( 1)

308

: " ٳٸخٽ: ٳبڅ ڃخطظخ ٷزپ حنٸ٠خء حٿ٬يس، ٷخٽ: ، ٷپ ٿو"خص ٻپ حكيس ڃنيڄخ اٿ ؿيخ رخٿنټخف حٽ ]...[

حق ؿد حٿڄي ٻڄ، (. 1" )ؿ٪ حٿؿخڅ رنٲ حٿيحٵ ٫ڀ ػظيڄخ ػخنيڄخ حٿؿڅ

حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ ٫ڀ أڅ حٿڄأطن ٿ ٿيڄخ ٿي، ٳؿ٪ حٿؿخڅ رنٲ حٿڄي حٿحش ٬ٴش كڄڀيخ

حظلٸخٵ ٻپ ڃن حٿڄأطن ٫ڀ ڃن أىهڀض : حٽ: ػڂ طنزو ڃ(. 2)اح ٻخنخ ٷي ىٳ٬خه ٫ڀ زپ حٿڄحع

٩ حٿ١ء ٻح ؿد حٿ٬يس انڄخ ى ځ. ٫ڀو ڃي حٿڄؼپ انڄخ ى ڃ٪ حٿ١ء ٿڀزيش، رينو، ى ٧خى

انڄخ ـذ : حٿؼخن. حهظ حٿلټڂ ريخ.. رينو، ٳى ٻپ ڃنيڄخ ٫ڀ ؿيخ ر ٫يس، ٿ ٣جض اكيحىڄخ هخش

ٿيخ حٿڄي حٿڄٻ رخٿ١ء اح ٿڂ ط٬ڀڂ رخٿظلڂ، اڃخ رؤڅ طـيپ ٻڅ حٿؿش ٯىخ، أ ط٬ڀڄو طـيپ طلڂ

أڃخ حٿ٬يس ٳبڅ ؿريخ ظلٸٶ رـيپ . طزخ ر٬ڀڂ حٿؽ ٫يڃوحٿ١ء، ٳڀ ٫ڀڄظيڄخ ٳ ء ٿيخ، نيخ ر ح٩

ؿ٪ ٻپ ڃن حٿؿن رڄخ ٯڃو ڃن ڃي حٿڄؼپ ٫ڀ حٿٿ، : حٿؼخٿغ. أكيىڄخ، ٿټڅ حٿ١ء ڃن ٣ٳو ڃلظڃخ

اڅ ط٬ڄي حٿٿ حٿؿش : نز أڅ ٸخٽ. ٳ حش حٿظٸي رظ٬ڄيه، ٻح ٳ ٫زخس حٿن ٫ڀ ڃخ زٶ ٻه

ن٬ڂ ظؼن ٿيخ أٷپ ڃخ ڀق ڃيح، اڅ ط٬ڄي . حنخ ؿخىڀن ٳخٿځ ٫ڀيخ ىڅ حٿٿ، څ ززظيخ أٷأ ٹ

أكيىڄخ هخش ٳخٿځ ڃوظ رو، ٳبڅ ط٬ڄيص ى ٳ ري ڃن حظؼنخء حٷپ، ٿ ٫ڀڂ حٿؽ رخٿلخٽ ؿيڀض

حٿڄأس

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( 2. )1730كيغ 434: 7طيذ ، حٽ1269كيغ 267: 3، حٿٴٸو 11كيغ 407: 5حٿټخٳ ( 1)

. )*( 557: حٿڄوظڀٲ

309

ٿ حظزو ٫ڀ ٻپ ڃنيڄخ ؿظو رخه ٷزپ حٿيهٽ، ڃن٪ ڃنو حٿځ رخٿ٤ٵ طلذ ٳ حٿؼڀغ ڀځ ]

لځ ٫ڀ ٻپ ڃنيڄخ أځ . نٲ حٿڄي، ٳٸڂ رنيڄخ رخٿش اڅ طيح٫خه، أ ٸ٩ ٳو، أ ٷٲ كظ ٤ڀلخ

ٯځ ڃي [ حٿڄحع ٻخٿڄي، لظڄپ حٿٸ٫ش حرظيحء،. س ڃنيڄخ، طلځ ٻپ ڃنيڄخ ٫ڀ أد حٿؽ حرنوٻپ حكي

ٿ ڃخص أكي حٿؿن : حٿحر٪. حٿڄؼپ ؿ٪ رو ٫ڀ أكي، نز طؤڃپ ىح حٿظٴپ ن ٿڂ أؿي رو ٷخث

ىڂ أڅ ٿيخ ىه ٳ ..( ح ٳ حٿ٬يسٿ ڃخطض: )ٷٽ حٿڄنٲ. ػو حه، حء ٻخڅ ٳ ٫يس حٿزيش أځ

حع، ٿ ٻٿٺ، حٿڄنٲ طز٪ ٳ ٿٺ ٫زخس حٿن ٿٴ٦ حٿحش ڀځ ڃنو طو، څ حٿئحٽ ٷ٪

ٿ حظزيض ٫ڀ ٻپ ڃنيڄخ ؿظو رخه ٷزپ : )ٷٿو. ٫ن كټڂ ڃطيڄخ ٳ حٿ٬يس ٳټخڅ حٿـحد ٫ڀ ٣زٸو

لذ حٿؼع، ڀځ طنٲ حٿڄي ٳٸڂ رنيڄخ رخٿش اڅ طيح٫خه، أ حٿيهٽ ڃن٪ ڃنو حٿځ حٿ٤ٵ،

ٸ٩ ٳو، أ ٷٲ كظ ٤ڀلخ، لځ ٫ڀ ٻپ حكي ڃنيڄخ أځ ٻپ حكيس ڃنيڄخ، طلځ ٻپ ڃنيڄخ ٫ڀ أد

ص ؿش اح ٫ٸي ؿڅ ٫ڀ حڃأطن رڄين ػڂ حظزو(. حٿؽ حرنو، حٿڄحع ٻخٿڄي لظڄپ حٿٸ٫ش حرظيحء

ٳبڅ حٿؿش اح حظزيض . طلڄيڄخ ٫ڀ حٿؿن: حٿ: ٻپ حكي ڃنيڄخ رخه ٳزخڅ أكټخڃيخ ٳ ڃخثپ

رخؿنزش كڃظخ، ٿؿد حؿظنخد حؿنزش ظڂ ا رخؿظنخريڄخ، طٴ٪ رٿٺ حٿنټخف ٷ٬٤خ انڄخ طلځ

ڃخ ؿ ڃـحىڄخ، ٳ٬ڀ ىح ٿ ٿڂ ټنخ ٷي ىه ٻح حٿن٨ حٿڀڂ. حظڄظخ٫خص حٿظ ؤنيخ أڅ طلپ رو

ريڄخ ڃن٬خ

310

طلځ ٫ڀ ٻپ حكي ڃنيڄخ أځ ٻپ حكيس ڃنيڄخ، ٻح ٯ حځ ڃڄن حٷظ٠ : حٿؼخنش. ڃن حٿيهٽ ڃلخٿش]...[

حه ڄن٪ حٿنټخف طلڄيڄخ رخٿڄخىس ٫نخ أ ؿڄ٬خ ريڄخ، څ حٿڄٸظ٠ ٿڀظلڂ ى حٿنټخف كخپ، حظذ

طؤػه، حؿظنخد أځ حٿؿش ٿټپ ڃنيڄخ ظڂ ا رخؿظنخريڄخ، ٻح حٿزحٷ، ٻح طلځ ٻپ ڃنيڄخ ٫ڀ أد ٻپ

اٿحځ ٻپ ڃن حٿؿن رخٿ٤ٵ رڄ٬ن ؿد ٿٺ، ٿ٨خى ٷٿو : حٿؼخٿؼش. ڃن حٿؿن حرنو ٿڄؼپ ڃخ ٻنخه

حٿڄحى رو حٿ٤ٵ ٳټڅ حؿزخ، . ٫ حٽ ٳظ٬ن حٿؼخنٷي ص(* ٳخڃخٹ رڄ٬ٱ أ طق ربكخڅ: *)ط٬خٿ

ٳبڅ حڃظن٪ ڃنو أؿز ٫ڀو، ٸيف ٳ لظو، څ حؿزخ ٫خ نخٳ حٿلش، ٻڄخ ٳ اؿزخ حٿڄيڅ اح

ظلٸٶ حٿ٤ٵ رؤڅ ٤ڀٶ ٻپ ڃنيڄخ ؿظو ڃن حٿڄأطن، أ ٤ڀٶ ٻپ . حڃظن٪ ڃن حٿز٪ طٷٲ حىحء ٫ڀو

لظڄپ ٫يځ ؿد حٿ٤ٵ، ٿپ، . س ڃنيڄخ ر٬نيخ ٳٸ٪ حٿ٤ٵ ٫ڀ حٿؿش ز٤پ ٳ حؿنزشحكي

ٿ ڀڄنخ ٳ نڀڂ طلظڂ حٿؼخن، ٿـح أڅ حى ڃن حش ؿد . نڀڂ أڅ حڃخٹ رڄ٬ٱ ڃظ٬ ٿظزخه

ٿظ٬، ٳظـذ كنج حٿٸ٫ش، نو أڃ أكي حڃن ڃ٪ حٿٸيس، ڃظنخ٩ حٿظټڀٲ رينيخ، ط٬ڀٶ ٿو رلخٽ ح

، ٳڄن ٫نض حٿٸ٫ش ؿظو ط٬نض ػزض ٿو أكټخځ (1)ڃټپ، ٳ ٻپ أڃ ڃټپ حٿٸ٫ش ٻڄخ ى رو حٿن

ٳ أٽ حڃ ڃن كن كٽ : أ( لظڄپ حٿٸ٫ش حرظيحء: )حٿؿش ىح ى حٿڄحى ڃن ٷٽ حٿڄنٲ

. حظزخه

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( ىخڃ)

. )*( 131كيغ 39: 3، حظزخ 571كيغ 233: 7حٿلټڂ رخٿٸ٫ش، حٿظيذ رخد 51: 3: حٿٴٸو( 1)

311

ظڀ٤ٲ ريڄخ، ٳبڅ ٣ڀٸخ ٷ٪ ا ڀ٤نخ حٿڄأطن ٫ڀ حٿٴن، أ ٳن حٿلخٻڂ ٻڄخ زٶ : لظڄپ أڅ ٸخٽ]...[

اح طٸ ٿٺ ٳڀ . ٻڀوٳ طؾ حٿٿن حٿڄأس ٿؿڀن ڃ٪ نخڅ حٿخرٶ ڃن حٿ٬ٸين، ٷي زٶ طلٸٶ ٿٺ

٣ڀٶ ٻپ ڃنيڄخ ٿڂ ټن حٿ٤ٵ ڃلرخ ٳ حٿؼع، رڄ٬ن أنو ٿ طؽ ر٬ي ٿٺ ټڅ ڃ٬و ٫ڀ ٣ڀٸظن رپ

ٻح ٻه حٿڄنٲ، ڃحىه انو اح طؽ حكيس ڃنيڄخ، نو انڄخ ٣ڀٶ حٿؿش ٿڂ طټن ؿظيخ . حٿؼع رلخٿيخ

كغ -أڃخ اح طؿيڄخ ڃ٬خ . ٻح حپ رٸخء حٿلپ اٿ حٿظ٤ڀٸش حٿؼخٿؼشڃ٬ڀڃش رخٿنزش اٿو حپ ٫يڃيخ،

ػڂ ٣ڀٸيڄخ حػنظن ٳٸي حظټڄڀض اكيحىڄخ حٿؼع ٷ٬٤خ، څ اكيحىڄخ ٻخنض ؿش كن ٣ٵ -ـ ٿو ؿڄ٬يڄخ

٣ڀٸيڄخ ر٬ي حٿ ٷي كپ حظزخه ٳظلڃخڅ ٻڄخ ٿ حظزيض حٿؿش رخٿڄ٤ڀٸش ا رخٿڄلڀپ، ٳڀ طؿيڄخ ػڂ

ٿٺ حٳظٸ اٿ حٿڄلڀپ أ٠خ، څ حه ٷي حظټڄڀض حٿؼع ى ڃظزيش ا ٫ڀ حٿٸٽ رؤڅ حٿظلڀپ ييځ ڃخ

اح ٷ٪ حٿ٤ٵ ڃن ٻپ ڃنيڄخ ٿټپ ڃن حٿؿن ٷزپ حٿيهٽ حٿځ ٻپ ڃنيڄخ رنٲ : حٿحر٬ش. ىڅ حٿؼع

ٿڄيحڅ ؿنخ ٷيح ٴش طڀڄخ ٳخٿلټڂ ٧خى حٿڄي، څ ٿٺ ڃٸظ٠ حٿ٤ٵ ٷزپ حٿيهٽ، ٳبڅ طخ ح

اڅ حهظڀٲ حٿـن ٻخٿىذ حٿٴ٠ش، أ حٿٸي ٻڄخثش هڄن، أ حٿٲ . ٳبڅ ٻپ حكيس ڃنيڄخ طؤه نٴخ

ٻخٿـي حٿىة، أ ط٬ حظٴخء ڃن اكيحىڄخ ٫خه ىڅ حه، ٳبڃخ أڅ ٬ڀڂ ٻپ ڃن حٿؿن ڃخ ٫ڀو

ػڂ . ، ٳبڅ ٫ڀڄخ حهظڀٲ حٿـن أ حٿٲ هخش أى ٻپ حكي ڃنيڄخ نٲ ڃخ ٫ڀواڅ ؿيپ ڃظلٸو، أ

حٿؿخڅ اڃخ أڅ ي٫ ٻپ ڃنيڄخ ؿش اكييڄخ حظلٸخٵ نٲ حٿ٬ن، أ أكيىڄخ أ طيح٫خ جخ ٿظزخه

. ٫ڀيڄخ

312

طٴخء حٿڄؿق لڀٲ ٻپ حكي حٷظخڃو، څ: ٳبڅ طخىڃض ى٫حىڄخ ٳ نٲ روو ٳٴو ػػش أؿو]...[

أ حٸخٱ كظ ٤ڀلخ، ٿظ٬ حٿٷٱ ٫ڀ ڃظلٸو ڃوؽ . حٿٸ٫ش، نو أڃ ڃټپ. ڃنيڄخ ٿه

ٿټن ڃ٪ حٷظخځ ـ٬پ حٿنٲ حه ٫ني حٿلخٻڂ ٻخث حڃحٽ حٿڄـيٿش حٿڄٹ، ٿ ؿ٬ض . حٿڀق

ىخ، ا ٿ ٳيخ ا اٻحد ى٫حىخ حٿ، نو ي ٫ڀ اكيحىڄخ اٿ ى٫ حٿنٲ حه ٿڂ ز٬ي ڄخ٩

اٻحد حٿڄٸ ٿو حٷح ػڂ ؿ٪ اٿ حٿظيٶ، ٳظى ڃخ أهطو ٫ڀ حه ڀڂ اٿيخ حٿنٲ حٿؼخن،

نلخه ٳيخ، ٳبڅ حٿ ٷي ىٳ٬ظو ٫ن نٴيخ، اڅ كټڄنخ رخٿٸ٫ش، ٳڄن هؽ حڄيخ حظلٸض ٳظ٬ن

اڅ حى٫ض ٻپ حكيس ٯ ڃخ حى٫ظو حه ىٳ٪ اٿ ٻپ ڃنيڄخ ڃخ طي٫و، نلخ . ٲ حهٿه حٿن

اڅ حى٫ض اكيحىڄخ ټظض حه ىٳ٪ اٿ حٿڄي٫ش ڃخ حى٫ظو، نظٴخء . حظلٸخٵ ٳيڄخ حنظٴخء حٿظنخ٩ رنيڄخ

حٿلٶ ٳيخ ٷي نٴظو حٿڄي٫ش لظڄپ ٳ حٿنٲ حه ىٳ٬و اٿ حه، نلخ . حٿڄنخ٩ حڃټخڅ يٷيخ

اڅ ټظظخ ڃ٬خ ٿڂ طي٩ حكيس ڃنيڄخ جخ ڃ٬نخ ٳٸي ٷخٽ حٿخف . ٫ن نٴيخ ٳخنل حظلٸخٷو ٳ حه

انو اڃخ أڅ ٸڂ ٻپ نٲ رنيڄخ نٴن، أ ٸ٩ رنيڄخ، أ ٷٲ حٿلخٽ ٳ ٻپ نٲ : حٿٴخپ ٿي حٿڄنٲ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ىڄخ ٻ ڃن حٿنٴن ٸظ٠ ح٤٫خء حٿلٶ ٿ ڃظلٸو ٷ٬٤خ، ، ٿ رـي، څ حٷظخځ(1)كظ ط٤ڀلخ

. ٿڀٸ٤٪ رؤڅ ٻپ نٲ ٿحكيس خٻيخ ٳو حه

( ىخڃ)

. )*( 188: 3ا٠خف حظزخه ( 1)

313

ٿ ىح ڃؼپ ٷڄش أكي حٿنٴن رنيڄخ ٫ني حٿظيح٫ ظحثيڄخ ٳ حٿڄٸظ٠ ٿظلٸخٵ ى حٿظيح٫ ]...[

ر٬ي : ڃؼڀو ٳ حٿٴخى ٷٿو. ٱ ڃخ ىنخ، ٳټڅ ٳو حكظڄخٽ حٿٸ٫ش حٸخٱ اٿ حٿڀق هخشىنخٹ، رو

، ٿٺ څ ٻپ نٲ ..طيح٫يڄخ أكي حٿنٴن ر٬نو ٷڄظو رنيڄخ ٳ حٿنٲ حه، ٿ حى٫ظخه حٷظڄظخ

ه ى أڅ ى٫ ٿحكيس ٳټٲ ڄټن ٷڄظو ٿټپ ڃنيڄخ طڀ٢ ڃن ظلٶ ٫ڀ ڃخٽ ٯه، ٳو ٳخى آ

حكيس نٴخ ڃ٬نخ انڄخ ټڅ اح حى٫ض ؿش ڃن ؿذ ٫ڀو ٿٺ حٿنٲ، ٳټٲ طظ ؿش ٻپ ڃنيڄخ

ڃؼڀو ٳ حٿٴخى ى٫ ٻپ حكيس ڃنيڄخ ٻپ حكي ڃن حٿنٴن حٷظحكخ، ٿ كڄپ ٫ڀ . ٿټپ ڃن حٿؿن

حكظڄخٽ، ىح كټڂ ڃخ اح حهظڀٴخ ؿنخ أ ؿ٫يڄخ ٫ن حٿي٫ حٿ اٿ ىه ر٬ي كټڂ حٿلخٻڂ ٳٴ حٿڄخ٩

ٳبڅ حهظڀٴخ ٷيح حطلي حٿـن ىٳ٪ ٻپ ڃن حٿؿن رٸي نٲ حٿڄي حٷپ، ٳٸڂ رنيڄخ زٸ نٲ . ٴخ

ٳبڅ حى٫ظخه ؿص ٳو حكظڄخص حٿؼػش، اڅ حى٫ظو اكيحىڄخ أ ٿڂ طي٫و حكيس . حٿخىس ئه ڃڄن ؿذ ٫ڀو

ح زٶ، اڅ ٻخڅ حهظٱ رن حٿڄين رخ٫ظزخ ٿځ حٿظڀڂ ٫يڃو أه حٿنٲ ڃنيڄخ ٳلټڄو ڃ٬ڀځ ڃڂ

ـ ٳو ڃخ زٶ رخ٫ظزخ حٿظيح٫ ٫يڃو، زٸ حٿنٲ حٿڄظوڀٲ اٿ كن كٿو طظٴخى أكټخڃو . حٿڄ٬ـپ

ىڄخ اڅ ؿيپ ٻپ ڃن حٿؿن ڃخ ٫ڀو روو، ٳبڅ حطلي حٿـن حهظڀٲ حٿٸي أه ڃن ٻپ ڃن. ڃڄخ زٶ

رٸي نٲ حٷپ رٸ حٿنٲ حٿحثي، اڅ طز٩ رو أكيىڄخ ٳ رلغ، ا ٻخڅ كٸخ ڃـيٽ حٿڄلپ حٿڄظلٶ

. ڃنل ٳ حػنن

314

ٻح حٿلټڂ ٿ . ٿ حهظڀٲ حٿـن أ حٿٲ ٳخٿلټڂ ٳ ڃـڄ٩ حٿنٴن ڃؼپ ڃخ ٷڀنخه آنٴخ ٳ حٿخىس]...[

حٿظڀڂ ٫يڃو ٳٸ٢، ٳبڅ حٿڄ٤خٿزش رؤكي حٿٴن ڃظ٬س اٿ كن ٻخڅ ؿيش حهظٱ رن حٿڄين ؿد

ٿ حى٫ض اكي حٿؿظن ٫ڀ أكي حٿؿن رؤكي حٿـنن حٿڄوظڀٴن أنيخ . ك٠ ٷض حظلٸخٵ حه

أ٫ڀڂ، رپ ټڀٲ حٿـحد ٫ڀ حٿزض، ٳبڅ ٿڂ لڀٲ : طظلٸو ٫ڀو، ٳخٿ طٸظ٠و حٽ ٫يځ حٻظٴخء رٸٿو

حظلٸض، ٳبڅ حى٫ض حه ر٬ي ڄنو ٿٿ ڄ٬ض حٿي٫ ٻڀٲ حٿـحد اٿ آه ڃخ زٶ، اڅ كڀٴض

ٿ حهظڀٲ : )ٻخڅ ر٬ي ڄنيخ ٳٸي زٶ ٳ حٿٴ٬ش ٳ ن٨ ىه حٿڄؤٿش ٳ حٿٴپ حٿوخڃ ٳ حٿظنخ٩ ٷزپ ٷٿو

. ٷ٠خء حٽ ٳـت ڃؼڀو ىخىنخ٫يځ ڄخ٩ حٿي٫ حه، ٿج ڀځ حٿلټڂ رز٤څ حٽ( حٿڄظزخث٬خڅ ٳ حٿؼڄن

ح٫ڀڂ أڅ كټڂ . نز طؤڃپ ىح حٿڄزلغ هخ ىه حكټخځ حهس، ٳبن ٿڂ حٷٲ ٫ڀيخ ٳ ٻځ أكي

. حٿڄحع اح ڃخص أكي حٿؿن أ حٿؿظن أ ىڄخ كټڂ حٿڄي، ٳڄ٪ حٿظيح٫ اڃخ حٿٸڄش أ حٿٸ٫ش أ حٸخٱ

ڀځ ٻپ حكيس ڃنيڄخ رنٲ حٿڄي، ٳټڅ حٿحؿذ : ڃ٬نخه( نٲ حٿڄيڀځ د: )ػڂ ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ

اڅ ٫خى حٿ٠ڄ اٿ ٻپ ڃنيڄخ ٳي ڃټپ، ڃظنخ٩ حى٫خء ٻپ ڃن حٿؿن ٿټپ ( ٳٸڂ رنيڄخ: )ٷٿو. حٿنٴن

www.alhawzaonline.com

[email protected]

رؤكي ڃن حٿنٴن، ٫ىه اٿ نٲ حكي هٱ حٿ٨خى، ڃ٪ ٿٺ ٳ ري ڃن حٿظٸي رڄخ اح حهظڀٲ حٿڄيحڅ

. حڃ حٿخرٸش، طلٸٶ ٻپ ڃن حٿؿن ڃخ ٫ڀو، ٳخ٣ٵ حٿ٬زخس وڀ ڃن ء

315

ؼزض حٿڄڄ ٳ ٻپ ١ء ٫ن ٫ٸي لق اڅ حنٴن ر٬ذ خرٶ ٫ڀ حٿ١ء أ حٿ٬ٸي، ڃي حٿڄؼپ ٳ ٻپ ]

ٳ ٳن، ڃټخڅ طـيى ٿ ١ حظى ٳوؿض ٫ٸڄخ : أ: ٳ٩. ١ء ٫ن ٫ٸي رخ٣پ ٳ أڀو حٿڄڄ

ؼزض حٿڄڄ ٳ ٻپ ١ء ٫ن ٫ٸي لق اڅ حنٴن ر٬ذ خرٶ ٫ڀ حٿ١ء أ حٿ٬ٸي، ڃي : )ٷٿو[ ٣و

أڅ حٿڄؿذ ٿڀڄي حٿڄڄ ى حٿ٬ٸي حٿلق : ؿو(. حٿڄؼپ ٳ ٻپ ١ء ٫ن ٫ٸي رخ٣پ ٳ أڀو حٿڄڄ

ٳ٬و ڃن أڀو انڄخ ز٤ڀو ڃن كن ٷ٩ حٿٴن اڅ ٻخڅ ٫ڀ ڃخ ؤط رخنو اڅ خء حهلل ط٬خٿ، حٿٴن

أڃخ اح ٻخڅ حٿ٬ٸي ٳخيح ٳبنڄخ . رؿى ڃي حٿڄؼپ ٬ٲ( 2)حٿخٳ٬ ( 1)ر٬ذ خرٶ ٫ڀ حٿ٬ٸي، ٷٽ حٿن

ڃ٪ حٿ١ء . ـذ رخٿ١ء ٳو ڃي حٿڄؼپ ىڅ حٿڄڄ، څ حٿٴخي ٿڄخ ٿڂ ظطذ ٫ڀو أػه ٻخڅ ؿىه ٻ٬يڃو

حٿڄؼپ ٿڄنٴ٬ش حٿز٠٪ ٿٺ ڃي حٿڄؼپ، ٷي زٶ ٳ نټخف حٿڄڄخٿٺ ٷٽ ٿـڄ٪ ڃن حلخد ـذ ٫

اڅ . رؿد حٿڄڄ ٳڄخ اح طؽ حٿل أڃش ر اڅ ڃخٿټيخ ٣ؤ ٷزپ حٿ، ٷي ٻنخ ڃخ ٳو ىنخٹ

ٳٷش رٴن ٳ ء حنظٴ حٿ١ء ٳبڅ ٻخڅ حٿ٬ٸي ٳخيح ٳ ء، نظٴخء حٿڄٸظ٠، اڅ ٻخڅ للخ ٷ٬ض حٽ

ٿ ١ : أ: ٳ٩: )ٷٿو. أ٠خ، ا ٳ حٿ٬نش ٳـذ نٲ حٿڄي ٻڄخ زٶ، ٻح اح ٣ڀٶ ٷزپ حٿيهٽ

حظى ٳوؿض ٫ٸڄخ ٳ ٳن،

( ىخڃ)

. )*( 273: 16حٿڄـڄ٩ ( 2. )253: 4حٿڄز١ ( 1)

316

ڃټخڅ طـيى ٣و ٳ حٿوهش، ٫يځ .[ ٿوٳ حٿوهش، ٫يځ حٿ٬ڀڂ رخٿ٬ٸڂ ڃن ىنو، ؿح حظنخىه ا]

حٿوهش ڃي خم ن، نز أڅ حى ريخ حٿ٬٤ن ٳ حٿن (. حٿ٬ڀڂ رخٿ٬ٸڂ ڃن ىنو، ؿح حظنخىه اٿو

اٿ نيخش حٿ٬ڄ، طل حٿزلغ أنو اح ١ حٿؿپ ٳ ٫ٸي حٿنټخف حظى حٿڄأس ٬ن، ٻنيخ رلغ طظٿي

څ ٫ٸڄخ، ٳڄ٠ ٫ڀيخ ڃيس ٣ڀش ٿڂ طڀي ڃ٪ حنظٴخء ڃخن٪ آه ٧خى حٿ٬ٸڂ ٿڂ ؼزض رٿٺ رڄ٬ن أڅ طٺ

رخڅ . ٳن، ا ٿځ ػزص حٿوخ ڃ٪ طلٸٶ حنظٴخء حٿ١، حٿؼخن رخ٣پ رخٿن حؿڄخ٩ ٳخٿڄٸيځ ڃؼڀو

ش ارحىڂ ٻخ ٫ڀيڄخ حٿڄڃش ٫يځ طلٸٶ حٿ٬ٸڂ رڄخ ٻ، ڃټخڅ طـيى حظى ٳ حٿوهش ٻڄخ ٳ ٵ

حٿځ ٫ڀ نزنخ حٿس حٿځ آٿو، نظٴخء حٿ٬ڀڂ رخٿ٬ٸڂ ڃن ىڅ كٽ حٿوهش، څ ٻپ ڃخڅ ظـيى

كٿو ؿ ٳو كٽ حظى طـيىه ٷزپ طلٸٶ حٿ١، څ حنظٴخء حظى حٿڄأس ٷي ټڅ ڃظنيح اٿ

ٿ ٫ڀ ٫ٸڄيخ، ٳيه ىثپ ػػش ٻىخ حٿڄنٲ كڄو حهلل ٫ڀ ٫يځ ػزص حٿؽ، ٳ ټڅ ٫يځ حظىىخ ى

طنٸق حٿڄٸخځ رـ٬ڀيخ ىثپ حٿظځ ٳ حٿٸخ حظؼنخث أٿ، ٫ڀ ڃخ ٷڀنخه . حٿٴن ٳ حٿڄؤٿش حٿڄٻس

٫خثيح اٿ ( ىنوڃن : )٫خثيح اٿ حظى، ټڅ حٿ٠ڄ ٳ ٷٿو( ڃټخڅ طـيىه: )ٳټڅ حٿ٠ڄ ٳ ٷٿو

ڄټن ٫ىه اٿ حٿ٬ٸڂ، . حٿوهش ر٠د ڃن حٿظؤپ، أ ٿ٬يځ حٿ٬ڀڂ رخٿ٬ٸڂ ڃن ىڅ ڃ٠ ڃخڅ حٿوهش

أ ٿ٬يځ حٿ٬ڀڂ رخٿ٬ٸڂ ڃن ىڅ حٿ٬ٸڂ، څ حٿ٬ڀڂ رلٽ ء ٳ٩ كٽ ٿٺ حٿء ٳ نٴو، څ حٿ٬ڀڂ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿو اڃټخڅ حٿظـيى، أ ٫يځ حٿ٬ڀڂ رخٿ٬ٸڂ ڃن ىڅ ٫يځ رڄخ ٷپ ربڃټخڅ ٫ىه اٿ ڃخ ىٽ ٩. ظي٫ حٿڄ٤خرٸش

اڃټخڅ حٿظـيى، ٳټڅ ىح ڃخ ٷزڀو ىٿ حكيح، طٸه ڃټخڅ طـيى حظى ٳو، ڃن حٿظټڀٲ حٿز٬ي ڃخ

. وٴ

317

ن٬ڂ .ٻپ ١ ٣و ٳ حٿ٬ٸي ؼزض ٿو حٿوخ ڃ٪ ٳٸيه، حء ٻخڅ ىڅ ڃخ ٲ أ أ٫ڀ ٫ڀ اټخٽ: د]

ٿ : )ح٫ڀڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ.[ ٿ طؿيخ ڃظ٬ش أ ىحڃخ ٫ڀ أ ر١ أنيخ ٻظخرش ٳ٨يص ڃڀڄش ٳ هخ

وڀ ڃن ڃخڃلش، څ هؿيخ ٫ٸڄخ ٸظ٠ حنظٴخء حٿ١ ٳؼزض حٿوخ، ( ١ حظى ٳوؿض ٫ٸڄخ

ٻپ : د: )ٷٿو. حظى أ اٿ حٿؽ٬ى اٽ( ٣و)حٿڄحى كٽ ڃخ ظىڂ ڃنو حٿ٬ٸڂ، حٿ٠ڄ ٳ

١ ظ١ ٳ حٿ٬ٸي ؼزض ٿو حٿوخ ڃ٪ ٳٸيه، حء ٻخڅ ىڅ ڃخ ٲ أ أ٫ڀ ٫ڀ اټخٽ، ن٬ڂ ٿ طؿيخ

ذ أڅ ٻپ ڃخ ظ٣و حٿؽ ٳ (. ڃظ٬ش أ ىحڃخ ٫ڀ أ ر١ أنيخ ٻظخرش ٳ٨يص ڃڀڄش ٳ هخ

ڃڄخ نخٳ ڃٸى حٿنټخف وخٿٲ حٿټظخد حٿنش لق، ٳبح طزن ٫ٸي حٿنټخف ڃن ٴخص حٿټڄخٽ،

حنظٴخإه هڀىخ ڃن حٿټڄخٽ ٿڂ ټن حٿنټخف رخ٣، څ ٳٸي حٿ١ ٸظ٠ ر٤نو، ٿټن ؼزض ٿڀڄ١ حٿوخ،

ڃخ ٿ ١ ٻنيخ ٿ حظ١ جخ ڃن حٿٴخص حٿظ ط٬ي ٻڄخ، ٹ. څ ٳحص حٿ١ ٸڀذ حٿ٬ٸي حٿځ ؿخثح

ٿ ٳو ڃنخٳخس . ٷزلش حٿس أ ؿخىڀش رظير حٿڄنٽ، ٳخٿڄظـو لش حٿ١، څ حٿ ٷي ظ٬ڀٶ رٿٺ

ٳٴ حٿڄؼخٽ حٿڄٻ ٧ي ٻنيخ ؿڄڀش أ ٫خٿڄش -ٿڀټظخد ٿڀنش، ٳڀ حنظٴ حٿ١ ٧ي حطخٱ رخٿ٠ي

ڃن أڅ ػزص حٿوخ ڀش اٿ : ٿو ٫ني حٿڄنٲ اټخٽ نؤٳٴ ػزص حٿوخ ٳ ٿٺ أڃؼخ -رظير حٿڄنٽ

حٿظوڀ ڃن حٿنٸ نٸ ىنخ ٳ هخ، ڃن أڅ ٳحص حٿ١ حٿڄلټځ رلظو ٿ ٿڂ ؼزض رو حٿوخ ٻخڅ

طنٸق حٿڄٸخځ أڅ ٴش حٿنٸ ٷي ٸخنيخ ڃخ ڀلٸيخ رٴش حٿټڄخٽ، . حظح١ ٫يڃو حء، ى ڃ٬ڀځ حٿز٤څ

ريخ ظ٬ڀٶ

318

حٿ ٻڄخ ظ٬ڀٶ رٴش حٿټڄخٽ، ٻڄخ ٿ ٻخڅ حٿؿپ ڃؼ ٻؼ حٴخ، ٿ ٿو ڃن وڀٴو ٳ أىڀو، ]...[

ٻح ٿ ه ڃن كٵ حٿؿش ٳ أڃ حٿڄنٽ . ٳٯذ ٳ ٷزلش حٿڄن٨ ٿظټڅ أر٬ي ٫ن ط٤ڀ٪ حؿخنذ اٿيخ

ىذ حٿخف حٿٴخپ ٿي حٿڄنٲ اٿ ر٤څ . ٿلٵ ر٬ حٿڄظخ٫ذ ٿو ر٤ڄ٪ ر٬ حٿڄظڀزن، نل ٿٺ

انڄخ ق ١ حٿلش حٿنذ حٿزټخس، ڃخ : ىه حٿ١، ڃلظـخ رز٬ي حٿنټخف ٫ن ٷزٿو حٿوخ ٷخٽ

اڅ حٿن ٿڂ ى رؼزص حٿوخ رخظح١ حٿزټخس، ٳټڅ حظح٣و : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ(. 1)ىه ٳ حٿټٴخس ٿڀن

ٿٺ ٳخٿټظخد حٿنش حىحڅ رلش حٿ١ حٿخثٮ، حٿ نخٳ ڃٸظ٠ حٿنټخف، هؿخ ٫ن حٿن، ڃ٪

ٿ ڀڂ ٳخٿز٬ي ٫ن حٿنټخف . ڀځ ڃنو ػزص حٿوخ رٴحطو، ٳټڅ حٿوخ كنج ػخرظخ رخٿن، ٳ ظڂ ڃخ ٻه

. ك ٿٺ ٿ رٿٺ حٿز٬يحظح١ حٿوخ، حظح١ ڃخ ٸظ٠ ٳحطو حٿوخ، ٳلنج حٿٸٽ رؼزص حٿوخ ٳ څ

حٿڄحى رو أنو اح طؽ حڃأس ١ ٻنيخ ٻظخرش، ٻخڅ حٿنټخف ڃظ٬ش ٫نينخ ..( ن٬ڂ ٿ طؿيخ: )ٷٽ حٿڄنٲ

ىحڃخ ٫ڀ أ ڃن ـ نټخف حٿټظخرش ىحڃخ، ٳ٨يص ڃڀڄش، ٳبڅ ىح حٿ١ ؿذ ٳحطو حٿوخ،

ٿنٸ، ٳبڅ ٳيخ اټخ ٫ني حٿڄنٲ، ٳټڅ ىح حٿ١ ڃظؼن روٱ ٯه ڃن حٿ١ حٿڄظ٬ڀٸش رٴخص ح

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ؿيو أڅ حظح١ ٴش حٿټٴ ٫يځ . ڃن ٫ڄځ حٿټڀش حٿخرٸش، ٳبڅ ٿٴ٦ ن٬ڂ ٳ ڃؼپ ىح حٿظٻذ ٿظيحٹ

حٿ رخځ ٧خىه طؿق حٿټٴ ٫ڀ حځ، ٿٺ ڃن حڃ حٿن٬ش حٿڄظيـنش ٫خ، ٳنخذ ٻڅ

١ ىح حٽ

( ىخڃ)

. )*( 189: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

319

نز . رخ٣ آنٴخ ٻه ى ٻځ ؿو[ ٿ طؽ حٿ٬زي ٫ڀ أنيخ كس ٳ٨يص أڃش ٻخٿل، ٳبڅ ٳن ٷزپ: ؽ]

أڅ ټڅ ڃخ ؿ ڃـحه ٻٿٺ، ٻڄخ ٿ ١ ٻنيخ ٯ ٫ٴٴش ن٬ رخهلل ڃن ٿٺ ٳ٨يص ٫ٴٴش، څ ىح

٫ني حٿظلٸٶ ٳڀ ىح حٿن٩ ڃن حٿ١ رخثٶ ٫خ، ٳبڅ ڃخ هخٿٲ حٿين حٿڄءس . ڃءسحٿ١ نخٳ حٽ

ػڂ طنزو ٿء ى أڅ طٸي حٿڄنٲ حٿنټخف اح ١ ٻڅ حٿڄنټكش ٻظخرش رټنو . ٳي ڃوخٿٲ ٿڀټظخد حٿنش

ٻنيخ ٻظخرش ق ڃظ٬ش ٫ڀ أو، أ ىحڃخ ٫ڀ أ ٷځ آهن، ٬ رؤنو ٿ طؿيخ ىحڃخ ١

ؿيو أڅ حٿ٬ٸى طخر٬ش ٿڀٸى، ٳبح ٫ٸي ٫ڀ حڃأس ىحڃخ ٷي (. 1)حٿنټخف ٫نيه، رو ف حٿن ٳ حٿڄز١

١ ٻنيخ ٻظخرش، ٳٸي ٫ٸي ٫ڀ ڃن ٬ظٸي ر٤څ ٫ٸيىخ، ٳټڅ ٷخيح اٿ ٫ٸي ٬ظٸي ر٤نو، ٳـذ أڅ ټڅ

ٷخ ٬ظٸي ر٤نو، أ ظىى ٳو ٿڀظىى ٳ كٽ ٣و، ٻڄخ ٿ ٿڂ ٣ى ىح حٿلټڂ ٳڄخ ٿ ٣ڀٶ ١. رخ٣

ٷي . ٬ڀڂ حنظٸخٿيخ ڃن ٣ي اٿ آه، كغ ظ١ ٿٺ نظٴخء ٷيه اٿ ٫ٸي لق، حٿٸي ڃ٬ظز حطٴخٷخ

څ اڅ حٿڄٸيڃش حٿٸخثڀش أ: ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. ٷٽ حٿن ٳ حٿڄز١ ٿڂ ٴض رء( 2)كټ حٿڄنٲ ٳ حٿظل

حٿٸي اٿ حٿ٬ٸي حٿٴخي ڄن٪ لظو ڃڀڄش، ٿټن نڀڂ أڅ ڃن طؽ حڃأس ىحڃخ ٫ڀ أنيخ ٻظخرش ٷخيح اٿ

٫ٸي ٳخي، نو ڀځ ڃن حظح١ ٻنيخ ٻظخرش ح٫ظٸخى ٻنيخ ٻٿٺ رلذ حٿحٷ٪، حپ ٳ حٿڄټڀٲ ٳ رى

ٿ طؽ حٿ٬زي ٫ڀ أنيخ كس : ؽ: )ٷٿو. ٫خ حځ أڅ ټڅ ڃڀڄخ، حپ ڃن حڃ حٿڄٸ٩٤ ريخ

ٳ٨يص أڃش ٳټخٿل، ٳبڅ

( ىخڃ)

. )*( 31: 2حٿظل ( 2. )254: 4حٿڄز١ ( 1)

320

ٿ أ٫ظٶ . حٿيهٽ ٳ ء، ر٬يه حٿڄڄ ٫ڀ يه أ ٳ ٻزو، ؿ٪ رو ٫ڀ حٿڄيٿ ټڅ ٿڀڄٿ]

ٳن ٷزپ حٿيهٽ ٳ ء، ر٬يه حٿڄڄ ٫ڀ يه أ ٳ ٻزو [ ٷزپ حٿٴن ٳخٷد أڅ حٿڄؿ٩ رو ٿڀ٬زي،

ٿ طؽ ٫زي : أ(. ؿ٪ رو ٫ڀ حٿڄيٿ ټڅ ٿڀڄٿ، ٿ أ٫ظٶ ٷزپ حٿٴن ٳخٷد أڅ حٿؿ٩ رو ٿڀ٬زي

ٹ حڃأس ٫ڀ أنيخ كس، اڃخ رؤڅ ١ ٿٺ ٳ ٫ٸي حٿنټخف، أ زٶ حهزخ رلظيخ ٷزڀو، ػڂ ؿ حٿ٬ٸي ٫ڀ ٽ

ٳ٨يص أڃش، ٳخٿلټڂ ىنخ ٻڄخ زٶ ٳڄخ اح طؽ حٿل ٫ڀ أنيخ كس ٳ ػزص حٿوخ ٳ ٻپ ڃن حٿطن

ٿ ٿٸخثپ أڅ . ٫ني حٿڄنٲ ٻڄخ حهظخه خرٸخ، ٷي كٸٸنخ حٿزلغ حظٳنخ حٿټځ ٳو ٳ كخؿش اٿ ا٫خىطو

نيڄخ ٷخ، روٱ حٿل، څ حٿڄٸظ٠ ٿڀٴن اڅ حٿڄظـو ىنخ ٫يځ حٿوخ، ٿظټخٳئ حٿؿن ٳ ٻڅ ٻپ ځ: ٸٽ

ى حٿ رخٿ٬ٸي ٫ڀ ڃن ٣ض كظيخ ٳ٨ي هٱ حٿ١، أ ٴض رخٿلش رلغ ؿ حٿ٬ٸي ٫ڀ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

اح طٸ . ٿٺ ػڂ طزن حٿ٬يځ ٫يځ حٿظټخٳئ، ٳـذ ػزطو ى كٶ ٿڀ٬زي، ٿ ٧ي ر٠٬يخ ٷخ ٳټخٿٷش ؿڄ٬خ

ڃي، اڅ ٳن ر٬يه ٳخٿڄڄ ٫ڀ حٿي اڅ ٻخڅ حٿنټخف ربنو أ ٳ ٻزو ٫ڀ ٿٺ ٳبڅ ٳن ٷزپ حٿيهٽ ٳ

ڃخ زٶ رخنو ٳ نټخف حڃخء، ٳبح كپ حٿٴن ٯځ حٿي حٿڄي ؿ٪ رو ٫ڀ حٿڄيٿ ټڅ ٿڀڄٿ

ني حٿڄنٲ ٿ أ٫ظٶ حٿ٬زي ٷزپ حٿٴن ػڂ كپ حٿٴن رخٿنذ حٿڄٻ ٳخٷد ٩. ڃلخٿش، څ حٿ٬زي ڄڀٺ

. أڅ حٿؿ٩ رخٿڄي ٳ ىه حٿلخٿش ٫ڀ حٿڄيٿ ٿڀڄ٬ظٶ

321

اڅ حپ ٳ حٿ٬ ؿرو ٫ڀ ڃن ڃڀٺ حٿڄ٬، ٳبڅ ٿٺ ڃٸظ٠ حٿڄ٬خش، انڄخ : ؿو حٿٸد]...[

ـذ ٫ڀ ٯ حٿڄ٬خ ٻڄخ ٳ حٿڄڄڀٹ اح ؿو ڃه ٳبنو ڄڀٺ جخ، ٳبح ٷ٪ حٿنټخف ربڅ حٿڄٿ

ٻح اح ؽ حد حرنو حٿ حٿڄ٬، ٳبح ىٳ٪ حد . ؿذ ٫ڀو حٿڄي ٿج ڀځ حح رخٿؿش

حٿڄٿ حٿڄي ٻخڅ ىٳ٬و ٫ن حرن حٿ٬زي، نو اڅ ؿذ ٫ڀيڄخ ا أڅ حٿؿد رخٿظلڄپ ٿڀ٬خ، ٳبح ٣ڀٶ

ٻح . ه ؤط طلٸٸو اڅ خء حهلل ط٬خٿحرن ر٬ي رڀٯو ؿ٪ نٲ حٿڄي اٿو، څ ىٳ٬و ٫نو ٳ ٷس حٿيزش ٽ

حٿٸٽ ٳ حٿ٬زي اح ٣ڀٶ ر٬ي ٫ظٸو ٳبنو ظلٶ نٲ حٿڄي، څ حٿڄي ٷي هؽ ٫ن ڃڀٺ حٿڄٿ ريٳ٬و اٿ

حٿؿش ڃڀټظو، ٳبح حٷظ٠ حٿٴن ڃڀټو ٻخڅ ڃڀټخ ڃزظيأ نخجخ ٫ن اهحؽ حٿڄ٬ ٫ن حٿڄڀٺ ٳټڅ ٿڀڄ٬ظٶ،

رو رزذ ٳن حٿنټخف ى ڃظ٬ڀٶ رخٿڄ٬ظٶ، ط٬ڀٶ ٿڀڄٿ رو ٳټڅ ٿو ٻخث ڃخ نو ٳ ڃٸخرڀو، څ ؽ

لظڄپ ٫ىه اٿ حٿڄٿ، څ حٿڄٸظ٠ . ڃنظٲ -ى ٷو -ټظزو ر٬ي حٿلش، څ حٿڄخن٪ ڃن ڃڀټظو

٫يځ حنٸ٤خ٩ ٷ٪ ڃظٿ ٳټڅ ؿرو ڃظٿ، ٳبح كپ حٿٴن ٫خى اٿ حٿڄٿ، ٽ -ى حٿ٬ٸي -ٿؿرو

ٳو ٬ٲ، څ ؿرو ػزض حظٸ رخٿيهٽ حنٸ٬٤ض ٫ٷش حٿڄٿ ٫نو، طٿٽ حٿ٬ٸي . ٫ٷظو رو

ٷي ؿو حكظڄخٽ رؤڅ حٿڄي ٿڂ يهپ ٳ ڃڀٺ حٿ٬زي رلخٽ كن . ٸظ٠ طٿٿو، څ حٿحؿذ رخٿٴن ٯه

رو ٫ڀ حٿڄٿ رخٿظلڄپ ٫ن حٿ٬زي ٳڀو رو ٫ٷش، ٳو ن٨، څ ؽ. ىٳ٬و حٿڄٿ، نو ڄڀٺ ٳ ٬ى اٿو

٫يځ ڃڀټو اخه ٿؿى حٿڄخن٪ ى حٿٷش ڄن٪ ڃڀټو اخه رزذ حٿٴن حٿ ى كٸو ر٬ي حٽ حٿڄخن٪، ڃن

. ىح ٨ي أڅ ڃخ ٷرو حٿڄنٲ ٷذ

322

ٿ رؿ٩ ٳ حٿڄي، څ حٿڄي ػڂ اڅ ٻخڅ حٿخ حٿٻپ ؿ٪ رخٿـڄ٪، اڅ ٻخنض ى ٳټٿٺ طظز٪ رو، نو]

ٿ كپ ڃنيڄخ ؿ٪ رنٴو ٫ڀ حٿٻپ كخ، نٴو ٫ڀيخ طظز٪ . حظلٸو حٿي ؿ٫و ټڅ ٳ ڃظيخ

ػڂ اڅ ٻخڅ حٿخ حٿٻپ ؿ٪ رخٿـڄ٪، اڅ ٻخنض ى ٳټٿٺ ظز٪ رو، نو ٿ رؿ٩ ٳ حٿڄي، : )ٷٿو.[ رو

څ ٳ ڃظيخ، ٿ كپ ڃنيڄخ ؿ٪ رنٴو ٫ڀ حٿٻپ كخ نٴو څ حٿڄي حظلٸو حٿي ؿ٫و ٺ

ر٬ي طلٸٶ ڃخ زٶ ن٨ ٳ حٿخ ٳ ٻپ ڃ٪ لپ حٿٴن، ٳبڃخ أڅ طټڅ حڃش، أ ٻڀيخ، (. ٫ڀيخ ظز٪ رو

ٻح اڅ ٻخنض ى، څ حٿؿ٩ ٫ڀيخ. ٳبڅ ٻخڅ حٿٻپ ؿ٪ ٫ڀو رخٿـڄ٪، ٫ڄ رڄٸظ٠ حٿظ. أ يىخ

ٿ ؿ٫خ رخٿڄي حٿ كٸو أڅ يٳ٪ اٿ حٿؿش، څ حٿڄي حظلٸو حٿي كظ ٿ ٻخنض ٫نو رخٷش ٿڂ

طظى، انڄخ ى ؿ٩ ر٬ حٿڄي حٿ أؿزو حٿظيٿ ٳ ٸ٢ ٫نيخ ڃنو ء ٤ڀذ ڃنيخ ٳ حٿلخٽ،

رٴ٬ڀيخ أ ٳ٬پ حٿٻپ ٳخٿځ ٫ڀيخ، ا ٿ ٻخڅ حٿظ. څ ڃخ ريىخ ٿڀڄٿ، رپ ظز٪ رو اح أ٫ظٸض أص

www.alhawzaonline.com

[email protected]

أنو ؿ٪ ٫ڀ حٿٻپ رخٿنٲ ٳ حٿلخٽ اڅ خء، أڃخ ى ٳبنڄخ ؿ٪ ٫ڀيخ رخٿنٲ حه اح أ٫ظٸض

ٳ ٫زخس حٿټظخد نز أڅ طټڅ ڃوٴٴش، نيخ ٳ ڃٸخرپ حٿؿ٩ ٫ڀ ( كخ: ) وٴ أڅ ٿٴ٨ش. أص

رٸ ٷڂ ػخٿغ، ى ڃخ اح ٻخڅ حٿخ ى حٿي ٿڂ ڀځ ڃن طه ٫ظٶ . أ٫ظٸض حڃش ٳ ڃظٸزپ حٿڃخڅ اح

. حڃش، ٳبڅ حٿؿ٩ ٫ڀو رخٿڄي ا رؤٷپ ڃخ ڄټن أڅ ټڅ ڃيح ٫ڀ أٷد حٿٸٿن

323

ٿ ٿڂ .[ ٫زيٿ أٿي ٻخڅ حٿٿي ٷخ ٿڄه اڅ ٻخڅ حٿڄيٿ يىخ، أ أڅ ٿيخ ڃ٤ڀٸخ، أ ٳ حٿظؾ رو أ رؤ ]

: ٷٿو. ټن ٷي ىٳ٪ اٿو ٷ٪ حٿظٸخ ٳڄخ ٫يح حٷپ حٿڄٻ ٳبنو ڃظلظڂ حٿڀځ ٿ ٿځ طه ٫ظٸيخ ٳ ٳن

: أ(. ٿ أٿي ٻخڅ حٿٿي ٷخ ٿڄه اڅ ٻخڅ حٿڄيٿ يىخ، أ أڅ ٿيخ ڃ٤ڀٸخ، أ ٳ حٿظؾ رو، أ رؤ ٫زي)

ظ٣ض كظيخ، ٳبڃخ أڅ ټڅ حٿنټخف ربڅ ڃىخ، اڃخ ٿټنو ى حٿ ٿ أٿي حٿ٬زي حٿڄٻ حڃش حٿظ ح

ىٿيخ، أ نو أڅ ٿيخ ٳ حٿظؾ ڃ٤ڀٸخ، رلغ ظنخٽ طـيخ ر٬زي أ ك، ٳټڅ طـيخ ريح حٿ٬زي ىحه

ربنو أ، أ ټڅ. أ نو أڅ ٿيخ ٳ حٿظؾ ريح حٿ٬زي روو أ رؤ ٫زي ٻخڅ. ٳ ا٣ٵ حٿڀٴ٦

ٳبڅ ٻخڅ ربڅ ڃىخ ٳخٿٿي ٿڄٿ حٿ٬زي، څ حٿٿي حٿلخپ رنټخف حٿڄڄخٿٺ ٿڄن ٿڂ ؤڅ ڃن حٿڄٿن اح أڅ

اڅ ٷ٠ش ٻځ حٿڄنٲ أڅ : أكيىڄخ: ىخ ىنخ ٻڃخڅ. حه، اڅ أنخ أ ٿڂ ؤڅ حكي ڃنيڄخ ٳخٿٿي ٿيڄخ ڃ٬خ

ٿڂ ـذ حٿڄڄ ٫ڀ حٿي أ ٳ ٻذ حٿ٬زي ٿڂ ټن ٿٴن حٿنټخف نټخف حٿ٬زي ٻخڅ ربڅ حٿڄٿ، ٿ ٿٺ

ىذ حٿن : حٿؼخن(. اڅ حٿٿي ٵ ٿڄٿ حٿؽ: )ڃٷ٪، نو كنج ټڅ ٳخيح، ٫ڀ ىح ٳټٲ ظٸڂ ٷٿو

ٳ حٿڄز١ اٿ أڅ حٿٿي ٳ حٿس حٿڄٻس ك ڃلظـخ رؤڅ حٿ٬زي انڄخ ىهپ ٳ حٿ٬ٸي ٫ڀ ٿٺ، څ

ٿڄٴ أنو طؿيخ ٫ڀ أنيخ كس، ٿي حٿلس ك اڅ ٻخڅ حٿؽ ٷٸخ، أؿذ ٫ڀو ٷڄش حٿٿي ځ ح

أكيىخ ٳ ٻزو، حٿؼخن ٳ ٷزظو، حٿؼخٿغ : كټ أڅ ٳ ڃلپ ؿريخ ػػش أٷحٽ. ٸ٣و كخ ٿڄٿ حڃش

(. 1)ٳ ڃظو

( ىخڃ)

. )*( 256: 4حٿڄز١ ( 1)

324

حٿڄټخطزش، ٳبڅ حهظخ حڃخٹ ٳڀيخ حٿڄي، اڅ حهظخ حٿٴن ٳ ڃي ٷزپ حٿيهٽ، ر٬يه اڅ ٻخڅ ٷي ٿ ٯطو: ى]

ٷخٽ حٿڄنٲ .[ ىٳ٬و ؿ٪ رـڄ٬و أ رو، ا رؤٷپ ڃخ ڄټن أڅ ټڅ ڃيح، اڅ ٿڂ يٳ٪ ٳ ء أ ـذ حٷپ

ٿڂ ف رخهظخ ( 1)حٿن ىه حٷحٽ ٿڀـڄي، ٷي كټ حٿڄنٲ ٳ حٿظل ٷٽ: ٳ حٿظل

ٿ : )ٷٿو. ء، ٻڃو ٻځ حٿڄنٲ ىنخ ڃلپ حٿن٨ حٿظؤڃپ، ح٫ڀڂ أڅ كټڂ حٿڄيرس أځ حٿٿي كټڂ حٿٸنش

ٳبڅ حهظخ حڃخٹ ٳڀيخ حٿڄي، اڅ حهظخ حٿٴن ٳ ڃي ٷزپ حٿيهٽ، ر٬يه اڅ ٻخڅ ىٳ٬و ؿ٪ : ٯطو حٿڄټخطزش

أڃخ ؿد حٿڄي ڃ٪ (. ڄټن أڅ ټڅ ڃيح، اڅ ٿڂ يٳ٬و ٳ ء أ ـذ حٷپرو أ رـڄ٬و، ا أٷپ ڃخ

حهظخ حڃخٹ، ٳنو ٷي رخٿنټخف كنج ٳـذ حٿڄڄ، اڅ حهظخ حٿٴن ٷي ىهپ ىٳ٪ حٿڄي ؿ٪

ځ ـذ أڅ ٫ڀ حٿٸٽ حه ظؼن ٿيخ أٷپ ڃخ ڄټن أڅ ټڅ ڃيح، څ حٿ١ء حٿڄلض. ٫ڀيخ رو ٿظيٿيخ

ڃ٪ ٫يځ حٿيٳ٪ ٳيپ ـذ ىٳ٪ حٷپ أځ ـذ ء أ؟ . وڀ ٫ن ٫، ٷي طٸيځ حٿټځ ٫ڀيڄخ ڃظٳ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٳو حٿٸڅ، انڄخ أٳى حٿڄټخطزش، نيخ ٻخٿلس ٳ ٿٺ، ٳبڅ حٿڄي كٶ ٿيخ ٻخٿلس، نٸ٤خ٩ ڀ٤نش حٿڄٿ ٫نيخ

ح، څ حٿڄي ٳ نټخكين ٿڀڄٿ ٿين، ٳبح حٷظ٠ حٿظ ڃ٪ ٻنيخ ٷٸش، روٱ حٿٸنش ڃن ؿح ڃـحه

حٿؿ٩ ٫ڀين ؿ٪ رـڄ٪ حٿڄي، ا أڅ ڃٸظ٠ حٿظ حٿؿ٩ ٫ڀ حٿي، ٳبنو ؿ٪ ٫ڀو رڄخ ٫يح حٷپ

ٳبڅ (. ٿ ٯه حٿٻپ ؿ٪ ٫ڀو رخٿـڄ٪: )٫ڀ حٿوٱ، حڃ ٳ حٿڄټخطزش ٻخٿلس اٿو حخس رٸٿو

ٿ : )ح٫ڀڂ أڅ حٿ٠ڄ ٳ ٷٿو ٳ أٽ حٿزلغ. نو ـ ٿو طـيخ ا ربنيخ. ٻپ خىٵ ٫ڀ حٿيحٿ

ؿ٪ اٿ ڃخ ىٽ ٫ڀو ٵ ( ٯطو حٿڄټخطزش

( ىخڃ)

. )*( 30: 2حٿظل ( 1)

325

طو، ظز٪ ٳ ٿ أطض رٿي ٳي ك، نو ىهپ ٫ڀ ٿٺ ځ ٷڂ. ٿ ٯه حٿٻپ ؿ٪ ٫ڀو رخٿـڄ٪]

حٿټځ، ى حٿڄظؽ ريخ، ٨ي ڃنو أڅ حٿؽ ك، ٳبڅ حٿڄٴيځ .[ حظلٸخٵ أ حٿـنخش ٫ڀ ٿي حٿڄټخطزش

ٿ أطض رٿي ٳي ك، نو ىهپ ٫ڀ ٿٺ : )ٷٿو. ٿٺ، ٻح ڃخ ر٬يه( اڅ ٻخڅ ٷي ىٳ٬و ؿ٪ رـڄ٬و: )ڃن ٷٿو

ٿ أطض حٿڄټخطزش حٿڄظؿش رل ٫ڀ : أ(. ش ٫ڀ ٿي حٿڄټخطذځ ٷڄظو، ظز٪ ٳ حظلٸخٵ أ حٿـنخ

أنيخ كس رٿي ٳخٿٿي ك، څ حٿؽ ىهپ ٳ حٿ٬ٸي ٫ڀ ٿٺ، نو ٷ٪ ٫ڀ أنيخ كس، نو ٿ ٣ؤ أڃش حٿ

ځ ٷڄظو، ٧نخ ٫ڀ أنيخ أڃظو أ ؿظو حٿلس ٻخڅ حٿٿي كح ٳينخ أٿ، نظٴخء حٿ١ ػڂ ػزطو ىنخ، ٿټنو

ٳٵ ٳ ٿٺ رن أڅ ظو حٿ٬ٸي أ . نيخ ٷٸش ٳ حٿحٷ٪، ٳټڅ رخظىه اخىخ ٷي ٳطو ٫ڀ حٿڄٿ

حٿٴن، ؿ٪ ريخ ٫ڀ حٿخ، نو ٿڂ يهپ ٫ڀ ڄخنيخ، روٱ حٿڄي ٳبنو اح ٿڂ ٴن حٿنټخف ٿڂ ؿ٪ رو،

طلٶ ىه حٿٸڄش هٱ ڃزن ٫ڀ أڅ حٿڄظلٶ نو ىهپ ٫ڀ ڄخنو ٫خ ٿڄنخٳ٪ حٿز٠٪، ٳ ڃ

ٳبڅ ٷڀنخ حٿي ٳخٿٸڄش ىنخ ٿو، ٳبڅ ٻخڅ حٿخ حٿٻپ ؿ٪ ٫ڀو . حٿـنخخص ٫ڀ ٿي حٿڄټخطزش ىپ ى حٿي أ حځ

اڅ ٷڀنخ حځ ٳټح ىنخ، ٳبڅ ٻخڅ . حٿؽ رټڄخٿيخ، اڅ ٻخنض ى ؿ٪ ٫ڀيخ رڄخ ٳ يىخ، نو ٻخٿين ٫ڀيخ

ظز٪ ٳ . )ح٫ڀڂ أڅ حٿ٠ڄ ٳ ٷٽ حٿڄنٲ. ٯخ حٿٻپ ؿ٪ ٫ڀو رـڄ٬يخ، اڅ ٻخنض ى ٷ٪ حٿظٸخحٽ

ؿ٪ اٿ حٿٸڄش، ڃ٬نخه أڅ حٿٸڄش طظز٪ أ حٿـنخش ٳ حظلٸخٵ حٿڄظلٶ، ٳڄن ػزض ٻنو ..( حظلٸخٵ

. حٿڄظلٶ ٿ ٳ حٿـنخش ٳي حٿڄظلٶ ىنخ ر طٴخص

326

ريخ أؿنز ٳؤٿٸظو ٿڃو ىش ؿنن ك رو، ٳبڅ ٻخڅ ى حٿ٠خد ٳڀٷد اٿو ىنو، ا ٳڀڃخځ، ٿ]

ٿ ريخ أؿنز ٳؤٿٸظو ٿڃو ىش ؿنن ك : )ٷٿو.[ ٫ڀ حٿڄ ٿڀي ٫ ٷڄش أڃو اڅ ٷڀنخ اڅ ح ٿو

ٿ حٿڄ ٿڀي ٫ ٷڄش أڃش اڅ ٷڀنخ اڅ رو، ٳبڅ ٻخڅ ى حٿ٠خد ٳڀٷد اٿو ىنو، ا ٳڀڃخځ، ٩

ڃخ زٶ كټڂ ڃخ اح هؽ حٿٿي كخ، أڃخ اح أٿٸظو ڃظخ، ٳبڅ ٻخڅ ر ؿنخش ؿخڅ ٳ ء ٫ڀ (. ح ٿو

اڅ ٻخڅ رـنخش ؿخڅ، ٳبڅ ٻخڅ حٿـخن أؿنزخ . حٿؽ، نو ٷڄش ٿڀڄض، ن٬ڂ ٿ نٸض ٿڃو أ نٸيخ

ظلٸيخ أر حٿـنن . ؿنن ك، ن٬ٸخىه كح، ؤط رخنيخ ٳ حٿيخص اڅ خء ط٬خٿ ٿڃو ڃ٪ حٿټٴخس ىش

نيخ ڃټخطزش ٳ طع، كنج ٳ٠ڄن ىش ؿنن أڃش ى ٫ ٷڄش حځ ٿڀي أ : ى حٿڄ ىڅ حځ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٳ٠ڄنو، نو ٸځ ٿو حٿڄټخطزش ٫ڀ حهظٱ حٿٸٿن، ٿٺ څ حٿـنن ٳ ىه حٿلخٿش حنٴپ ڃ٠ڄنخ ٿڀڄ

( 1)ٳٸځ ٫ڀو، ٻڄخ أڅ حٿ٬زي حٿـخن اح ٷظپ ط٬ڀٶ كٶ حٿڄـن ٫ڀو رٸڄظو، ٿ ڃخص ٿڂ ټن ٫ڀ حٿي ء

، حٿڄنٲ ٳ حٿظل (2)ٳ ٷٽ، څ حٿڄ ٠ڄن، نو ٷڄش ٿڀڄض، حهظخه حٿن ٳ حٿڄز١

ٳبڅ ٻخڅ رٸيىخ أ . اڃخ أڅ ټڅ رٸي ىش ؿنن حٿل، أ أنٸ: وڀاح طٸ ٿٺ ٳ٬ ٷڄش حځ (. 3)

: أنٸ ٳ رلغ ٳ ٻنو ى حٿحؿذ، اڅ ٻخڅ أٻؼ ٳؿيخڅ

( ىخڃ)

. )*( 30: 2حٿظل ( 3. )257: 4حٿڄز١ ( 2. )ٿڂ ټن ٫ڀو ء": " ٳ نوش ( 1)

327

ى حٿ٨خى ڃن ٫زخس حٿڄنٲ : أكيىڄخ[ څ ځ حٿٸڄش أ حٿڄي ؿ٪ رخٿحڃش ٫ڀ حٿخ ا ر٬ي أ: ه]

كغ أ٣ڀٶ ؿد حٿ٬، نو ٿ حنٴپ ٷٸخ رخٿـنخش ٿؿذ ٫ڀ حٿـخن ٫ ٷڄش حځ، ٳبح ٳص ٿٺ

انو ٿ : حٿؼخن. ٯڃو ٿڄظلٸو ڃن حٿي حځ، ٻڄخ أنو ظلٶ ٷڄظو ٫ني حنٴخٿو كخ اڅ حىص ٫ڀ حٿيش

ه ا ٷي ىش حٿـنن حٿل، څ زذ ٯحڃش حٿڄض ى حٿـنخش حٿڄؿزش ٿيش ؿنن حٿل، ٳ ي حٿٴ٩ ٫ڀ ٽ

ىح رنخء ٫ڀ اڃټخڅ خىس ىش ؿنن حڃش ٫ڀ ؿنن حٿلس أ ؿد . أڀو ٳټڅ حٿحؿذ أٷپ حڃن

حٿڄ ٿڃو ىش ؿنن ك ػيخ، نو حٿ٬، طلٸٸو ٳ رخرو ىح اح ٻخڅ حٿـخن أؿنزخ، ٳبڅ ٻخڅ ى

ٷخطپ رپ ټڅ ٿڄن ڀو ٳ حظلٸخٵ ى حٷد اٿو، ٳبڅ ٿڂ ټن ٯه ٳي ٿڃخځ ٫ڀو حٿځ ٫ڀو ٫

٫ڀ ڃخ حهظخه حٿن ٳ . حٿٸڄش ٻڄخ أ٣ڀٸو حٿڄنٲ، أ أٷپ حڃن ڃنو ڃن ىش ؿنن حٿل ٫ڀ ڃخ زٶ

ڃن ٫يځ ؿد ء ىش حٿـنن حٿل ـذ حٿ٬، ٳبڅ ( 2)ڃنٲ ٳ حٿظل حٽ( 1)حٿڄز١

٫ڀ : )أؿزنخه ٳي ٿڀي اڅ ٷڀنخ أ حٿـنخش ٫ڀ ٿي حٿڄټخطزش ٿڀي، اٿ ٿٺ أخ حٿڄنٲ رٸٿو

ڃٻطن، ڃحىه رٿٺ ؿد حٿ٬ ٳ حٿطن حٽ(. حٿڄ ٿڀي ٫ ٷڄش أڃش اڅ ٷڀنخ اڅ ح ٿو

ىڄخ حٿٸخء حٿـنن ر٠د حؿنز ٿيخ، اٿٸخإه ر٠د حٿؽ، ټض ٫ڄخ اح ٿڂ نٸپ رؤڅ ح ٿڀي حظنخء

ؿ٪ رخٿحڃش ٫ڀ حٿخ ا : )ٷٿو(. ظز٪ ٳ حظلٸخٵ أ حٿـنخش ٫ڀ ٿي حٿڄټخطزش: )رٸٿو ٳڄخ طٸيځ

ر٬ي أڅ ځ حٿٸڄش أ حٿڄي

( ىخڃ)

. 30: 2حٿظل ( 2. )257: 4ٿڄز١ ح( 1)

328

ٻح ٿ ؿ٪ حٿخىيحڅ رخطٱ ڃخٽ أ (. ٿڀي، نو انڄخ ؿ٪ رڄخ ٯڃو.[ ٿڀي، نو انڄخ ؿ٪ رڄخ ٯڃو]

ٻح حٿ٠خڃن ؿ٪ ر٬ي حٿيٳ٪، ٿڀڄ ڃ٤خٿزش . ؿنخش ر٬ي حٿلټڂ ٿڂ ؿ٪ حٿڄلټځ ٫ڀو ٫ڀيڄخ ا ر٬ي حٿځ

ىنخ أكټخځ ٻ . طوڀ ڃن ڃ٤خٿزش حٿڄأس أ حٿي، ٻڄخ أڅ حٿ٠خڃن ٤خٿذ حٿڄ٠ڄڅ ٫ڀو رخٿظوڀحٿخ رخٽ

ؿ٪ حٿڄ ٫ڀ حٿخ رخٿحڃش حٿڃش ٿو ٳ ىح حٿزخد ؿڄ٬و ا ر٬ي أڅ : حٽ: ر٠٬يخ حظ٤حىح

حٿنٴٸش اڅ ؿنخ حٿؿ٩ ريخ ا اح ڃيخ، ٳ ؿ٪ رخٿڄي ٫ڀ حٿڄيٿ رٸڄش حٿٿي كغ ـزخڅ، ٻح

ىٳ٪ ٿٺ اٿ ڃظلٸو، څ زذ حٿؿ٩ ى حٿځ ڃ٪ حٿ ظٸيځ حٿڄزذ ٫ڀ حٿزذ، رـح ٸ٣و

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ڄټن أڅ ټڅ ىح حٿلټڂ ڃظ٬ڀٸخ رڄؤٿش حٿڄټخطزش طخٿيخ ريخ، څ ٷڄش حٿٿي ڃٻس ٳ . ٫نو ربرحء نله

ٿ يي حٿخىيحڅ ٫ڀ انخڅ رخطٳو ڃخ ه، : حٿؼخن. ڃخثپ حٿزخد ظٴخى رخٿڄڃلش ىه حٿڄؤٿش كټڂ رخٷ

أ ري ؿنخش ڃنو ٫ڀو، ٳلټڂ حٿلخٻڂ رٿٺ ٿ٬يحٿظيڄخ ٫نيه، ػڂ ؿ٬خ ٫ن حٿيخىس ر٬ي حٿلټڂ، ٳ٬ڀيڄخ حٿځ،

أڅ حٿ٠ڄخڅ نخٷپ ٿڀين ڃن ڃش ٷي زٶ: حٿؼخٿغ. ٿټن انڄخ ٤خٿزيڄخ حٿڄلټځ ٫ڀو ر٬ي أڅ ځ ٫ڀ ڃخ زٶ

حٿڄ٠ڄڅ ٫نو اٿ ڃش حٿ٠خڃن، ٳبنو اح ٻخڅ حٿ٠ڄخڅ ربڅ حٿڄ٠ڄڅ ٫نو حظلٶ حٿ٠خڃن حٿؿ٩ ٫ڀو، ٿټن

ٻح حٿلټڂ اح ٧ي حظلٸخٵ حٿڄز٪ رڄخ ٯځ حٿڄظ حٿـخىپ ٫ حٿڄنخٳ٪ . انڄخ ؿ٪ ٫ڀو ر٬ي ىٳ٪ حٿين

ٷٽ . حٿزخث٪، ؿ٫و انڄخ ټڅ ر٬ي ٯڃوحٿظ حظٳخىخ، ٳبنو ؿ٪ ريخ ٫ڀ

329

ٻح ٿ ؿ٪ حٿخىيحڅ رخطٱ ڃخٽ أ ؿنخش ر٬ي حٿلټڂ ٿڂ ؿ٪ حٿڄلټځ ٫ڀو ٫ڀيڄخ ا ر٬ي حٿځ، ٻح ]

ٿڀڄ ڃ٤خٿزش حٿخ رخٿظوڀ ڃن ڃ٤خٿزش حٿڄأس أ حٿي، ٻڄخ أڅ حٿ٠خڃن ٤خٿذ . حٿ٠خڃن ؿ٪ ر٬ي حٿيٳ٪

: حٿڄنٲ[ ٿ حنظذ اٿ ٷزڀش ٳزخڅ ڃن ٯىخ، أ٫ڀ أ أىڅ، ٳخٷد أنو: .[ ٫نو رخٿظوڀ حٿڄ٠ڄڅ

ڃ٬نخه أڅ حٿڄ اڅ ٻخڅ ؿ٪ رڄخ ..( ٿڀڄ ڃ٤خٿزش حٿخ رخٿظوڀ ڃن ڃ٤خٿزش حٿڄأس أ حٿي)

حٿڄأس رخٿڄي، كغ طټڅ كس ؿذ حٿظ ڃن حٿځ كظ ځ، ٿټن ٿو ڃ٤خٿزش حٿخ رخٿظوڀ ڃن ڃ٤خٿزش

ٿٺ ٻڄخ ٤خٿذ حٿ٠خڃن حٿڄ٠ڄڅ ٫نو رخٿظوڀ كغ ټڅ . أ ڃټخطزش، أ ڃ٤خٿزش حٿي اح ٻخنض أڃش

حٿ٠ڄخڅ ربنو، ٳبنو اڅ ٿڂ ټن ٿو ٫ڀو ؿ٩ رخٿڄخٽ حٿڄ٠ڄڅ ا ر٬ي أىحثو، ٿټن ٿو ىح حٿٸي ڃن حطٴخٵ،

حٿ٨خى أڅ . رحء ڃظو ڃن حٿڄ٤خٿزش ٷ٤٪ حٿڀ٤نش ٫نو ٯ ڃ٤ڀدى ڃ٤خٿزظو رخٿظوڀ ڃنو، څ ا

ڃحىه حٿظنزو ٫ڀ حظلٸخٵ حٿڄ ڃ٤خٿزش حٿخ رخٿظوڀ ٳ حٿڄخثپ حٿؼع حٿظ ٻىخ، ا أنو ٿڂ ٻ

ح٫ڀڂ أڅ حٿڄنٲ ٻ ٳ حٿ٠ڄخڅ أنو ٿ . ڃ٤خٿزش حٿڄأس حٿي، ٻؤنو أهؽ ٿٺ ڃوؽ حٿڄؼخٽ

ٿ٠خڃن ڃ٤خٿزش حٿڄ٠ڄڅ ٫نو رخٿظوڀ ٷزپ حٿڄ٤خٿزش، ٻ ٳ حظلٸخٵ ڃ٤خٿزظو اح ٣ٿذ ٿڄخ ځ ٽ

اټخ، ىنخ أ٣ڀٶ حظلٸخٷو حٿڄ٤خٿزش رخٿظوڀ، ظٸڂ ح٣ٵ رپ نٽ ٫ڀ ڃخ اح ٣ٿذ، ٳټڅ

رڀش ٳزخڅ ڃن ٯىخ أ٫ڀ أ ٿ حنظذ اٿ ٵ: )ٷٿو. ؿ٫خ ٫ن حټخٽ حٿ ٻه ٳ حٿ٠ڄخڅ اٿ حٿـځ

أىڅ ٳخٷد

330

ن٬ڂ ٿ ١ أكيىڄخ ٫ڀ حه نزخ ٳ٨ي ڃن ٯه، ٻخڅ ٿو حٿٴن، ٿڄوخٿٴش حٿ١، . ٳن، ٻح حٿڄأس]

ن٬ڂ ٿ ١ أكيىڄخ ٫ڀ حه نزخ ٳ٨ي . أنو ٳن، ٻح حٿڄأس.[ ٻح ٿ ١ رخخ أ حىح أ ؿڄخ

اح حنظذ حٿؿپ اٿ ٷزڀش (. حڅ ٿو حٿٴن ٿڄوخٿٴش حٿ١، ٻح ٿ ١ رخخ أ حىح أ ؿڄخڃن ٯه ٹ

ٳ٬ٸي ٿو حٿنټخف، ػڂ ٧ي أنو ٿ ڃنيخ، حء ٻخڅ أ٫ڀ أ أىڅ، ٳبڃخ أڅ ظ١ ڃ٪ ٿٺ ٻنو ڃن حٿٸزڀش ٳ

أنو ز٤پ : أ: ٳ كټڄو أٷحٽ ٿلخدأڅ ظ١ ٿٺ ٳ حٿ٬ٸي، : حٽ: ٫ٸي حٿنټخف أ ، ٳينخ ڃزلؼخڅ

، ؿ٬ڀو حرن حٿزحؽ ٳ ٻظخرو (3)، حرن كڄس (2)، حرن حٿـني (1)رٿٺ حٿنټخف، حهظخه حٿن ٳ حٿنيخش

ٻځ . ؤط أڅ حٿحش طيٽ ٫ڀ حٿز٤څ انڄخ طيٽ ٫ڀ ػزص حٿٴن، ٿ٬پ ٿٺ ڃحىىڂ(. 4)حش

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ىٽ ٫ڀ ٿٺ كغ كټ ٫ن حٿڄز١ ڃؼپ ڃخ كټخه ٫ن حرن حٿزحؽ، ٳبنو ٳ ( 5)حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ

( 6. )ٷي ٿٺ ٳ أهزخنخ: حٿڄز١ كټ حٿٸٽ رخٿوخ ػڂ ٷخٽ

( ىخڃ)

. 555: حٿڄوظڀٲ( 5. )239: 2حٿڄيد ( 4. )367: حٿڀش( 3. )555: حٿڄوظڀٲ( 2. )489: حٿنيخش( 1)

. )*( 189: 4حٿڄز١ ( 6)

331

، حٿڄنٲ ىنخ، ى حق، (2)، ٻح حرن اى (1)٫يځ حٿز٤څ حٿوخ، حهظخه ٳ حٿڄز١ : د]...[

ٷي حٿلڀز ٳ حٿلق ٫ن : ٳبڅ ٷپ. څ حٿوخ ٫ڀ هٱ حپ، ٳـذ حٿظڄٺ رڀځ حٿنټخف

ٴن حٿنټخف : " ټڅ ٻٿٺ، ٷخٽأنخ ڃن رن ٳڅ ٳ: حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ، ٷخٽ ٳ ؿپ ظؽ حٿڄأس ٳٸٽ

أنو كټڂ رؼزص حٿٴن ؿپ ڃوخٿٴش حٿٸٽ : ؿو حظيٽ ريخ. ٻخڅ حٿٺ ڃن حٿخثپ( " 3)أ ٷخٽ طى

: ٳٸٽ اٿ آهه أنو طٴپ ٿٸٿو: ىٿش ٳو، څ حٿ٨خى ڃن ٷٿو: ٷڀنخ. حٿڄٻ، ٿٺ نخٳ حٿڄي٫

ڀ ٳلځ ٷأ اٿ آهه، ٳټڅ : ٳپ ؿيو ح٫و اٿ آهه، ٷٿوطؤ : ظؽ ٫ڀ كي ٷٽ حٿٸخثپ

ػزص حٿوخ اڅ رخڅ أىن ڃن حٿڄأس رلغ : ؽ. حٿ٨خى ڃنو ٷ٩ ىح حٿڀٴ٦ ٳ حٿ٬ٸي ٿٺ ٯ ڃلپ حٿنح٩

ثڂ ٳيخ، حهظخه حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ، حكظؾ ٫ڀو رڀځ حٿ٠ حٿلخپ ڃن حٿ٠خش حٿنٸ

ٳؤڃخ حٿحش ٳٸي رنخ ڃخ ٳيخ، أڃخ حٿ٠ ٳ نڀڂ رڀٯو ڃطزش ٸظ٠ ػزص حٿوخ، (. 4)ٿحش حٿڄظٸيڃش رخ

٫ڀ أنيخ رظٴ٤يخ ٳ حظ٬ځ حٿلخٽ ط٬ڀيخ ٫ڀ ڃـى اهزخه ڃ٬ش نٴيخ ٿيح حٿ٠، ٳټٲ طڀ٢

كنج ؼزض حٿٴن ر٨ي حٿوٱ، ف أڅ ظ١ ٿٺ ٳ حٿ٬ٸي، : حٿؼخن. ٫ڀ ٳن حٿنټخف رٿٺ حٿزلغ

( ىخڃ)

. )*( 555: حٿڄوظڀٲ( 4. )1724كيغ 432: 7حٿظيذ ( 3. )308: حٿحث( 2. )189: 4حٿڄز١ ( 1)

332

، ٷي رنخ ىٿش (2)، كټ حٿخف حٿٴخپ ٿي حٿڄنٲ ٳو حؿڄخ٩ (1)رو حٿڄنٲ حرن اى ]...[

ٿٺ ٳيپ كټڂ حٿڄأس كټڂ حٿؿپ ٳ ىح ٻڀو؟ ف حٿڄنٲ ىنخ رخظحثيڄخ ٳ ٿٺ، اح ٫ٳض. حٿحش ٫ڀو

أڃخ حٿ١ ٳ٨خى، ٿ٬ڄځ ٷٿو ٫ڀو . ، ى حق(4)حرن كڄس ( 3)كټخه ٳ حٿڄوظڀٲ ٫ن حرن حٿـني

١ أكيىڄخ ٻح حٿلټڂ ٳڄخ ٽ. أڃخ ڃ٪ حٿ٬يځ، ٳنظٴخء حٿڄٸظ٠( 5" )حٿڄئڃنڅ ٫ني ٣يڂ : " حٿځ

ٻح حٿلټڂ ٳڄخ ٿ ١ أكيىڄخ ٫ڀ حه ؿڄخ ٳ٨ي حٿوٱ، . ٫ڀ حه رخخ أ حىح ٳ٨ي يه

، ا أڅ حٿڄنٲ (6)ٳبڅ حٿڄظ١ ظڀ٢ ٫ڀ حٿٴن رٿٺ، ف حٿڄنٲ رٿٺ، ن ٫ڀو حرن اى

ٿٶ ٳلظڄپ أنو ح٫ظڄي ٫ڀ حٿظٴپ ٻ خرٸخ اټخ ٿ ٧ي هٱ حٿٲ ٻخنض أ٫ڀ، ٻڃو ىنخ ڃ٢

حٿ٨خى أڅ حظح١ . لظڄپ أڅ ټڅ ؿ٫خ ٫ن حټخٽ اٿ حٿـځ رؼزص حٿوخ. حٿخرٶ ٳخ٣ڀٶ ىنخ

. ، طٸزو ڃخ زٶ(7)حٿن٬ش ٻخظح١ حٿٸزڀش ٳخٷخ رن حٿـني

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

: 7حٿظيذ ( 5. )367: حٿڀش( 4. )555: حٿڄوظڀٲ( 3. )192: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 2. )309: حٿحث( 1)

. )*( 555: حٿڄوظڀٲ( 7. )309: حٿحث( 6. )835كيغ 232: 3، حظزخ 1503كيغ 371

333

ى ٻپ ڃڄڀٹ ق نٸڀو ٫نخ ٻخڅ أ ڃنٴ٬ش، : ٳ حٿلق: حٽ: ٳ حٿڄي، ٳو ٳٽ: حٿڄٸي حٿؼخن]

، أ ٫ڄپ ڃلڀپ، أ اؿخس حٿؽ نٴو ڃيس ڃ٬نش ٫ڀ أ، اڅ ٻخنض ڃنٴ٬ش ك ٻظ٬ڀڂ ن٬ش، أ س

ى ٻپ : ٳ حٿلق: حٽ: ٳ حٿڄي ٳو ٳٽ: حٿڄٸي حٿؼخن: )ٷٿو.[ حء ٻخنض ڃ٬نش أ ڃ٠ڄنش

ڃڄڀٹ ق نٸڀو ٫نخ ٻخڅ أ ڃنٴ٬ش اڅ ٻخنض ڃنٴ٬ش ك ٻظ٬ڀڂ ن٬ش أ س أ ٫ڄپ ڃلڀپ أ اؿخس

حٿڄٸي حٿؼخن ڃن طحر٪ حٿنټخف ٳ حٿڄي، انڄخ (. ٫ڀ أ، حء ٻخنض ڃ٬نش أ ڃ٠ڄنش حٿؽ ڃيس ڃ٬نش

ٿيخ أڄخء ڃنيخ . ٻخڅ حٿڄي ڃن حٿظحر٪، نو ٿ ٻنخ ٳ حٿ٬ٸي، ٿيح ـ اهإه ڃنو رپ حظح١ ٫يڃو

ٳآطىن : *)حٽ ط٬خٿڃنيخ حؿ، ٵ(. 1(*)آطح حٿنخء يٷخطين نلڀش: *)حٿيٷش، ٷخٽ حهلل ط٬خٿ

ڃخ : " ڃخ حٿ٬ثٶ؟ ٷخٽ: ٷپ" أىح حٿ٬ثٶ : " ڃنيخ حٿ٬ڀٸش، أنو ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ٷخٽ(. 2(*)أؿىن

أيٷظيخ : ڃنيخ حٿ٬ٸ، ڃنيخ حٿنلڀش، حٿلخ، حٿٴ٠ش، حٿيحٵ، ٸخٽ(. 3" )طح ٫ڀو حىڀڅ

اڅ ٿڂ ټن ٻنخ ٳ حٿنټخف ا أڅ حٿحؿذ طڄظو ڃيح، ٿج زو حٿڄي . أڃيطيخ أ٠خ: ڃيطيخ، ٸخٽ

ٿ ٿڀيحٵ ڃٸي، رپ ٻپ . نټخف حٿحىزش نٴيخ ٿڀنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو، ٿټڅ أىٳ٪ ٿڀوڃش حٿڄنخ٫ش

ڃخ ظڄٽ ـ ؿ٬ڀو يحٷخ، ر٬ حٿ٬خڃش ٷيه رنخد

( ىخڃ)

. )*( 124كيغ 229: 1، ٫حٿ حٿٿ 239: 7حٿزيٸ نن ( 3. )24حٿنخء ( 2. )4: حٿنخء( 1)

334

( حٿڄڄڀٹ) حكظ د(. ٻپ ڃڄڀٹ ق نٸڀو، ٫نخ ٻخڅ أ ڃنٴ٬ش: )ٷي ز٤و حٿڄنٲ رؤنو(. 1)حٿٷش ]...[

رڄخ ق نٸڀو ٫ن حٿٷٲ ڃخ ؿ ڃـحه، ري ڃن طٸيه . ٫ڄخ ڄڀٺ أ، ٫ڄخ ى ڃڄڀٹ ٿڀ

ه رلغ ٬ي ڃخ ٳ حٿ٬خىس، ٳلزش حٿلن٤ش نلىخ ڃڄڀٹ ق نٸڀو ـ ؿ٬ڀو ڃيح، ٿټنو ٬ي رټڅ

ٳٵ ٳ ٿٺ رن حٿ٬ن حٿڄنٴ٬ش، نيخ ڃخٽ، كظ ڃنخٳ٪ حٿل ٻظ٬ڀڂ ن٬ش ڃلڀڀش، أ س ڃن . ڃخ

حٿ٬، أ ٫ڄپ ڃٸى ڃلڀپ، أ حٿٸآڅ، ڃخ ىنيخ ڃڄخ ٸ٪ ٫ڀو حؿخس، أ ٯه ڃن حٿلټڂ حىحد

هٱ ٳ ٿٺ ٻڀو، حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃنٴ٬ش . اؿخس حٿؽ نٴو ڃيس ڃ٬نش، حء طو ڃخنيخ أځ

، (2)حٿؽ، ٳبڅ حٿن كڄو حهلل ٳ حٿنيخش ڃن٪ ڃن حٿ٬ٸي ٫ڀ حٿڄأس ٫ڀ ٫ڄپ ڃن حٿؽ ٿيخ أ ٿٿيخ

( 5)ىذ حٿن ٳ حٿڄز١ (. 4)حٿ٨خى ڃن ٻځ حرن كڄس ، ى(3)طز٬و حرن حٿزحؽ ٳ حٿټخڃپ

، (9)، (8)، حرن حٿـني (7)، حٿڄٴي (6)حٿوٱ

( ىخڃ)

ٻه ٳ ( 3. )469: حٿنيخش( 2. )5: 8، حٿف حٿټز 5: 8حٿڄن رن ٷيحڃش : ٷخٿو أر كنٴش، حن٨( 1)

. ٻظخد حٿيحٵ 3ڃؤٿش 2: 3حٿوٱ ( 6. )273: 4ر١ حٿڂ( 5. )347: حٿڀش( 4. )201: 2حٿڄيد

. )*( 152: حٿڄحڂ( 9. )542: حٿڄوظڀٲ( 8. )78: حٿڄٸن٬ش( 7)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

335

. ، أٻؼ حلخد اٿ حٿـح حهظخه حٿڄنٲ ى حق(2)، حٿڄلٸٶ نـڂ حٿين (1)حرن اى ]...[

ڃؿى، حٿڄخن٪ ڃنظٲ ا - ٻنيخ ڃنٴ٬ش ڃٸىس ڃلڀڀش ه -اڅ حپ حٿـح، څ حٿڄٸظ٠ ٿڀلش : ٿنخ

ڃخ ط٠ڄنظو حش يپ رن ٬ي حٿخ٫ي ٳ حٿظ . ٿ ا ٻنيخ ڃنٴ٬ش حٿؽ ى ٯ خٿق ٿڀڄخن٬ش

أنو ؿ٬پ : ؿو حظيٽ ريخ(. 3)ىزض نٴيخ ٿڀنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ڃن طـو اخىخ رڄخ ڃ٬و ڃن حٿٸآڅ

ڃخ حه ڃلڄي رن ڃڀڂ . ڃ٬و يحٷخ ٿيخ، ى ٯ ڃڄټن، ٳخٿ٨خى أنو ؿ٬پ حٿيحٵ ط٬ڀڄيخ اخهحٿٸآڅ حٽ

ؿن، ٳٸخٽ : ؿخءص حڃأس اٿ حٿنز ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ٳٸخٿض: ٳ حٿلق ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

: ، ٳٸخٽ"ڃخ ط٤٬يخ؟ : " ؿنيخ، ٳٸخٽ أنخ خ ٽ حهلل: ، ٳٸخځ ؿپ"ڃن ٿيه : " ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو

، ٳؤ٫خىص ٳؤ٫خى ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ٳڀڂ ٸڂ أكي ٯ حٿؿپ، ىټح ػػخ، ٳٸخٽ : ڃخٿ ء، ٳٸخٽ

ٷي ؿظټيخ : " ن٬ڂ، ٳٸخٽ: ٳٸخٽ" أطلن جخ ڃن حٿٸآڅ؟ : " ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ٳ حٿڄس حٿؼخٿؼش

حكظؾ . ىح ن ٳ حٿزخد، ٫ڄڃخص حٿټظخد حٿنش ظنخٽ ٿٺ(. 4" )څ حٿٸآڅ ط٬ڀڄيخ اخه ٫ڀ ڃخ طلن ځ

رڄخ حه أكڄي رن . حٿن رؤڅ ٿٺ رڄخ أٳ٠ اٿ ٫حء حٿز٠٪ ٫ن حٿ٬ رڄطو أ ٫ـه، ٿٺ رخ٣پ

اؿخس ين، ؤٿظو ٫ن حٿؿپ ظؽ حٿڄأس ظ١: ڃلڄي ٳ حٿٸ ٫ن أر حٿلن ٫ڀو حٿځ، ٷخٽ

اڅ ڃ ٫ڀو : " ٳٸخٽ

( ىخڃ)

، 21كيغ 247: 3، نن حٿيح ٷ٤ن 236: 7نن حٿزيٸ ( 3. )324: 2حٿحث٪ ( 2. )301: حٿحث( 1)

. )*( 1444كيغ 354: 7، حٿظيذ 5كيغ 380: 5حٿټخٳ ( 4. )2111كيغ 236: 2نن حرن ىحى

336

حٿځ ٷي ٫ڀڂ أنو ظڂ ٿو ١، ٳټٲ [ هن ق، ٳبڅ أڀڂ أكي ىڄخ ر٬يٿ ٫ٸي حٿڃخڅ ٫ڀ هڄ أ]

ٿيح رؤڅ ٬ڀڂ أنو زٸ كظ ٴ، ٷي ٻخڅ حٿؿپ ٫ڀ ٫يي ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ظؽ حٿڄأس ٫ڀ

ٻپ ڃي حٿـحد ر٬ي طڀڂ حٿني أڅ ىح ځ ٳ (. 1" )حٿس ڃن حٿٸآڅ ٫ڀ حٿٸز٠ش ڃن حٿلن٤ش

أؿخد حرن اى رؤڅ ٬زخ حظؤؿ ڃ ٫ڀو حٿځ ٿ٫ ٿو . و، حٿـحد ٳ حٿټپ حكي

رنظو، ٷي ٻخڅ ىح ؿخثح ٳ ٫يڂ ٿ رـخث ٳ ٫نخ، حٿڄظنخ٩ ٳو ىنخ ى اؿخس حٿؽ نٴو ٿيخ

. أڅ حٿڄخن٪ ڃن حٿلش ى ٫يځ حٿ٬ڀڂ رزٸخثواڅ حٿ٨خى ڃن حٿحش : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ(. 2)ٳڀ ڃن ٿٺ ٳ ء

ٻٲ ٻخڅ ٳخٿڄي ى حٿڄىذ، ػڂ أؿ٪ اٿ ٫زخس حٿټظخد ح٫ڀڂ أنو أحى رخٿ٬ن ڃخ ٷخرپ حٿڄنٴ٬ش، حء

ذ أنو ظ١ ٳ ؿ٬پ ط٬ڀڂ حٿن٬ش ڃيح ٻنيخ ڃلڀڀش ٿ ؿح . ٻخنض ڃظ٬نش أ ڃ٠ڄنش ٳ حٿڃش

ن٬ڂ ظ١ أڅ ټڅ ٿٸڀظو رلغ ٸخرپ . ح ٫ڀ حٿس اڅ ٿڂ ٻ ٯىخيحٵ ط٬ڀڂ حٿٸآڅ ڃٸ

أحى ربؿخس حٿؽ نٴو رخ ڃن حٿڄـخ، ى حٿ٬ڄپ حٿ ؤنو أڅ ظؤؿ ٫ڀو، ٻڄخ ط٠ز٢ . رؤؿس

ق، ٳبڅ ٿ ٫ٸي حٿڃخڅ ٫ڀ هڄ أ هن: )ٷٿو. حٿڄنٴ٬ش رخٿڄيس ٻح ط٠ز٢ رخٿظ٬ن ٻزنخء ؿيح نله

أڀڂ أكيىڄخ

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

. )*( 300: حٿحث( 2. )1483كيغ 366: 7حٿظيذ 1كيغ 414: 5حٿټخٳ ( 1)

337

ظٸي حٿڄي ٷڀش ٻؼس . حٿيٳ٪ رة حٿؽ، ٷزڀو طـذ حٿٸڄش ٫ني ڃظلڀو، حء ٻخڅ ڃ٬نخ أ ڃ٠ڄنخ]

رة حٿؽ، ٷپ طـذ حٿٸڄش ٫ني ڃظلڀو حء ٻخڅ ر٬ي حٿيٳ٪[ ٫ڀ أ، ڃخ ٿڂ ٸ ٫ن حٿظٸځ ٻلزش

اح ٫ٸي حٿڃخڅ ڃن ؿ ڃـحىڄخ ٫ڀ ڃخ ق طڄڀټو ٿڀڄڀڂ ٻخٿوڄ حٿون ق (. ڃ٬نخ أ ڃ٠ڄنخ

ٳڄخ رنيڂ، ٳبڅ أڀڂ أكي حٿؿن ر٬ي ىٳ٪ حٿڄي حٿڄ٬ٸى ٫ڀو ٳ ء ٫ڀو ٿڀؿش، څ حٿؽ ٷي رة رڄخ

ٳٵ ٳ ٿٺ رن (. 1)حځ، ٳ ٷٽ ٿز٬ حٿ٬خڃش أڅ ٿيخ ڃي حٿڄؼپ، ٿٴخى ٿٺ حٿٸز ىٳ٬و ٷزپ

ٻڅ حٿڄڀڂ ى حٿؽ أ حٿؿش، څ حٿڄڀڂ ـ ٿو ىٳ٪ حٿوڄ ىنخ ٷزٿو ٻٿٺ، اڅ ٻخڅ اڃو ٷزپ

س ٫ني ڃظلڀو، لظڄپ ؿد ڃي حٿيٳ٪ ٿڂ ـ ىٳ٪ حٿڄ٬ٸى ٫ڀو، ػڂ ڃخ حٿ ـذ؟ حق أنو طـذ حٿٸڂ

ٳٵ ٳ ٿٺ رن . حٿڄؼپ، لظڄپ ؿد حٿڄظ٬ش رخٿ٤ٵ ٷزپ حٿيهٽ، ٷي زٶ طلٸٶ ٿٺ ٳ نټخف حٿټٴ

ىذ ر٬ حٿ٬خڃش اٿ أنو ء ٿيخ، نيخ ض . ٻڅ حٿڄي حٿڄلځ ڃ٬نخ أ ىنخ ڃ٠ڄنخ ٳ حٿڃش

ىذ ر٬ اٿ أڅ حٿڄڄ (. 2)ط٬ حٿٸز رخځ ٳٸ٤ض حٿڄ٤خٿزش رخٿوڄ ٳيحځ ٫ڀو كټڂ خىخ، ٷي

ظٸي حٿڄي ٷڀش ٻؼس : )ٷٿو(. 3)اڅ ٻخڅ ڃ٬نخ ى ڃلځ ٿڂ ظلٶ ٯه ؿ٩ اٿ ڃي حٿڄؼپ

٫ڀ أ ڃخ ٿڂ ٸ ٫ن حٿظٸڂ

( ىخڃ)

. 288: 3حٿڄنظٸ : حن٨( 3. )288: 3ٷ ، حٿڄنض332: 16حٿڄـڄ٩ : حن٨( 2. )288: 3حن٨ حٿڄنظٸ ( 1)

)*(

338

هٱ ٫ني ألخرنخ ٳ أڅ حٿڄي ظٸي ٷڀش ا رؤٷپ ڃخ ظڄڀٺ، أڃخ حٿټؼس (. ٻلزش كن٤ش.[ كن٤ش]

، حرن (1)ٳخٿڄي رن حلخد ٫يځ طٸيىخ، ٳق حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃخ خء ڃن ٯ طٸي ىذ اٿو حٿوخڅ

، (7)، ٫خڃش حٿڄظؤهن (6)، حرن اى (5)، حرن حٿزحؽ (4)، أر حٿف (3) ، (2)أر ٫ٸپ

ٷخٽ حٿڄط٠ أنو ـ طـخ ڃي حٿنش هڄڄخثش ىىڂ ؿخى ٷڄظيخ هڄڅ ىنخح، ٳڄن . ى حق

: ٿنخ ٷٿو ط٬خٿ(. 10)حرن رخرو ٳ حٿٴٸو ( 9)، ى ٧خى ٻځ حرن حٿـني (8)حى ٫ڀ ٿٺ ى اٿ حٿنش

حٿڄخٽ حٿ٨٬ڂ ڃن ٷن٤ص حٿء اح ٳ٬ظو : ، حٿٸن٤خ(11(*)آطظڂ اكيين ٷن٤خح ٳ طؤهح ڃنو جخ*)

حٿٸن٤خ رخٿټ څ أر٬ن أٷش ڃن ىذ أ ٳ٠ش حٿٲ ىنخ، أ أٿٲ ڃخثظخ : ٳ حٿٸخڃ. ڃنو حٿٸن٤س

أٿٲ ىىڂ، أ ڃخثش ٣پ ڃن ىذ أ ٳ٠ش، أ أٿٲ ىنخ أڃپ ء أٷش، أ ز٬څ أٿٲ ىنخ، أ ػڄخنڅ

(. 12)ڃٺ ػ ىزخ أ ٳ٠ش

( ىخڃ)

. 293: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 4. )152: حٿڄحڂ( 3. )541: حٿڄوظڀٲ( 2. )272: 4، حٿڄز١ 78: حٿڄٸن٬ش( 1)

. 195: حٿيي ٳ حٿڀڄ٬ش ،305: 2ڃنيڂ حٿڄلٸٶ ٳ حٿحث٪ ( 7. )300: حٿحث( 6. )198: 2حٿڄيد ( 5)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿٸخڃ حٿڄل٢ ( 12. )20: حٿنخء( 11. )253: 3حٿٴٸو ( 10. )541: حٿڄوظڀٲ( 9. )124: حنظخ( 8)

2 :122 )*( .

339

(. 2(*)آطح حٿنخء يٷخطين نلڀو: *)ٻح ٷٿو ط٬خٿ(. 1(*)ٳنٲ ڃخ ٳظڂ: *)٫ڄځ ٷٿو ط٬خٿ]...[

ٿ أڅ : " ڄ٬ظو ٸٽ: للش حٿخء ٫ن حٿخ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ(. 3(*)څ أؿىنٳآطه: *)ٷٿو ط٬خٿ

ؿ طؽ حڃأس ؿ٬پ ڃيىخ ٫ن أٿٴخ ؿ٬پ ريخ ٫س آٱ ٻخڅ حٿڄي ؿخثح حٿ ؿ٬ڀو ريخ

حٿي حكظؾ. نو ن٩ ڃ٬خش ٳظز٪ حهظخ حٿڄظ٬خين ٳ حٿٸي ٻه ڃن حٿڄ٬خخص(. 4" )ٳخيح

ربؿڄخ٩ حٿ٤خثٴش حٿڄلٸش، رؤڅ حٿڄي ظز٬و أكټخځ ٫ش، ٳبح ٷ٪ حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃي حٿنش ٳڄخ ىڅ ططزض ٫ڀو

ٷي حٿڄٴ٠پ رن ٫ڄ (. 5)أڃخ حٿحثي ٳڀ ٫ڀو اؿڄخ٩ ىٿپ ٫ ٳـذ نٴو . حكټخځ رخؿڄخ٩

ن ٫ن ڃي حٿڄأس حٿ ـ ٿڀڄئڃن أڅ ـه؟ ىهڀض ٫ڀ أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٳٸڀض ٿو أهز: ٷخٽ

حٿنش حٿڄلڄيش هڄڄخثش ىىڂ، ٳڄن حى ٫ڀ ٿٺ ى اٿ حٿنش ء ٫ڀو أٻؼ ڃن : " ٳٸخٽ: ٷخٽ

حٿـحد أڅ حٿيثپ حٿ٫ش حٿيحٿش ٫ڀ ؿح حٿ٬ٸي ٫ڀ حٿڄي اڅ ٻخڅ حثيح ٫ڀ حٿنش ( 6". )حٿوڄڄخثش

ٿټظخد حٿنش ٳ زپ اٿ انټخىخ، حش حٿڄٴ٠پ ٻؼس ڃؿىس ٳ ح

( ىخڃ)

: 2، حظزخ 1465كيغ 361/ 7حٿظيذ ( 4. )24: حٿنخء( 3. )4: حٿنخء( 2. )237: حٿزٸس( 1)

كيغ 224: 3، حظزخ 1464كيغ 361: 7حٿظيذ ( 6. )124: حنظخ( 5. )810كيغ 224

810 )*( .

340

انڄخ ٴي ٻه حٿظ٬ن . ٻه ٣خ، ٳڀ أهپ رو أ ١ ٫يڃو ق حٿ٬ٸي، ٳبڅ ىهپ ٳڀيخ ڃي حٿڄؼپ ٿ]

حٿظٸي، ٳظ١ ٳ لظو ڃ٪ ٻه حٿظ٬ن، اڃخ رخٿڄخىيس اڅ ؿيپ ٻڀو أ نو ٻٸ٬٤ش ڃن ىذ ٷزش ڃن

انو ڃ٬٤څ ٫ڀو ٬ٲ ؿيح، ڃخ : حرن ٫ڄ ٬ٴش، ٳبڅ ٳ ٣ٸيخ ڃلڄي رن نخڅ، ٷخٽ حٿن[ ٬٣خځ، أ

، ىح ٻځ حٿن، كڄڀيخ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ ٫ڀ (1)وظ رحظو ٻو ٳو ٯه ٬ڄپ ٫ڀو

، (2)ڃ٪ حٿخىس ظلذ حٿى رخرحء اٿ ڃي حٿنش ٳبح كپ حرحء ٿڂ ڀځ أٻؼ ڃنو : حظلزخد، ٷخٽ

ٿڄخ ٿڂ (. ٳڀ أهپ رو أ ١ ٫يڃو ق حٿ٬ٸي، ٳبڅ ىهپ ٳڀيخ ڃي حٿڄؼپ ٿ ٻه ٣خ،: )ٷٿو. ى كن

ټن ٿڀنټخف ڃ٬خش كٸٸش ٿڂ ټن ٻ حٿيحٵ ٳ حٿ٬ٸي ٣خ ٿلظو، ا ٿ رٻن ٳو، ٳ٬ڀ ىح ٿ كپ

ٿټن اح ىهپ ريخ ؿذ ڃي. حهٽ رٻه ٫ڄيح أ يح أ ٫ٸيح ڃظ٣ن أڅ ڃي ق، ٿ٬يځ حٿڄنخٳ

ٷڀض ر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٳ : حٿڄؼپ، حهزخ ٫ڀ ٿٺ ڃظٴ٠ش، حٿن ٫ن ڃن رن كخځ ٷخٽ

" ء ٿيخ ڃن حٿيحٵ، ٳبڅ ٻخڅ ىهپ ريخ ٳڀيخ ڃي نخثيخ : " ؿپ ظؽ حڃأس ٿڂ ٴ ٿيخ يحٵ ٷخٽ

ڃ٪ ٻه حٿظ٬ن، اڃخ رخٿڄخىيس اڅ ؿيپ أنڄخ ٴي ٻه حٿظ٬ن حٿظٸي، ٳظ١ ٳ لظو: )ٷٿو(. 3)

ٻڀو نو ٻٸ٬٤ش ڃن ىذ ٷزش ڃن ٬٣خځ،

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

225: 3، حظزخ 1466كيغ 362: 7حٿظيذ ( 3. )425: حٿڄوظڀٲ( 2. )حٿڄين حٿخرٸن( 1)

. )*( 213كيغ

341

أ رخٿٲ حٿحٳ٪ ٿڀـيخٿش .[ ى ق حٿ٬ٸيرخٿٲ حٿحٳ٪ ٿڀـيخٿش ڃ٪ ٻ ٷيه اڅ ٻخڅ ح ٷي، ٳڀ أريڂ ٳ]

ٿ ٻ حٿڄي ٣خ انڄخ ٴي ٻه ٳ حٿ٬ٸي : أ(. ڃ٪ ٻ ٷيه اڅ ٻخڅ ح ٷي، ٳڀ أريڂ ٳي ق حٿ٬ٸي

حٿظ٬ن حٿظٸي، اح ٻخڅ ٻٿٺ ٳظ١ ٳ لش حٿڄي ڃ٪ ٻه حٿظ٬ن ٿوؽ ٫ن حٿـيخٿش، ظلٸٶ حٿظ٬ن

حٿڄخىيس اڅ ؿيپ ٻڀو اڅ ٻخڅ ڃټ، نو اڅ ٻخڅ ڃنخ ٳخٽ ٻٸزش ڃن ٬٣خځ، حٿؼخن : أكيىڄخ: رؤڃن

ٻٸ٬٤ش ڃن ىذ، ٿٺ څ ڃ٨٬ڂ حٿ نيٳ٪ رخٿڄخىيس، ٿ حٿنټخف ڃن حٿڄ٬خخص حٿلٸٸش رلغ نخٳو

ىهٽ أڃټن ؿد ڃي حٿڄؼپ ٳ ٿټن ٿ طڀٲ ٷزپ حٿظڀڂ أ ر٬يه ٷي ٣ڀٸيخ ٷزپ حٽ. ىح حٿٸي حٿ ڃن حٿ

حٿٲ حٿحٳ٪ ٿڀـيخٿش، انڄخ ٳ٪ حٿـيخٿش حظٸخء : حٿ٤ٶ حٿؼخن ٿڀظ٬ن. حٽ، ٳ حٿؼخن اټخٽ

٬ظز ڃ٪ ٿٺ طٸيه اڅ ٻخڅ ح ٷي ٻٸٴ ڃن كن٤ش، روٱ . حٿٴخص حٿڄ٬ظزس ٳ ر٪ حٿڀڂ ٷي زٶ ٻىخ

طٸي ٻ٬زي طٻ ڃؼ، ٳبڅ ٻ ٴخطو ٻخٱ ٳ ط٬نو، ٳڀ أريڂ حٿؿخڅ ڃخ اح ٿڂ ټن ط٬نو ڃلظخؿخ اٿ

حٿيحٵ رلغ ٻحه ٿڂ ٬نخه رحكي ڃن حٿ٤ٸن حٿڄٻن ٳي حٿيحٵ، څ ٳ حٿنټخف زو حٿڄ٬خش

ػڂ . ڃنو حٿڄـيٽ ڄظن٪ طڀڄو ق ٫ٸي حٿنټخف، ٿڄخ ٷنخ ڃن أڅ حٿيحٵ ٿ ٻنخ ٳو، أنو ـ اهإه

: ، ٷٿو(ٿ ٻه ٣خ: )ڃ٤٬ٱ ٫ڀ ؿڄڀش( انڄخ ٴي ٻه حٿظ٬ن: )أؿ٪ اٿ حٿ٬زخس ح٫ڀڂ أڅ ؿڄڀش

ڀ ٿڄخ ٷزڀو ( اڅ ؿيپ ٻڀو: )ٷٿو(. اڃخ رخٿڄخىيس: )ڃ٤٬ٱ ٫ڀ ٷٿو( أ رخٿٲ حٿحٳ٪ ٿڀـيخٿش)

ٳو ٿٲ ن ٯ ڃطذ، څ حٿٸزش

342

ڃن حٿ٬٤خځ ڃڄخ ٿو ٻپ حٿٸ٬٤ش ڃن .[ رڄي حكي ق ٷ٢ ٫ڀ ڃي حڃؼخٽ ٫ڀ أ ٿ طؿين]

ٿ طؽ : أ(. ٿ طؿين رڄي حكي ق ٷ٢ ٫ڀ ڃي حڃؼخٽ ٫ڀ أ: )ٷٿو. حٿىذ ڃڄخ ٿو څ

ؿيخٿش ؿپ ٫يس نخء رڄي حكي ق حٿنټخف حٿڄي، نظٴخء حٿـيخٿش كغ أڅ حٿڄـڄ٩ ڃ٬ڀځ ٠

حظلٸخٵ ٻپ حكيس ڃنين، څ حٿ٬ٸي ؿ ٫ڀ حٿټپ، حظ٬ځ كٶ ٻپ حكيس ڃنين لپ رؤىن طؤڃپ، ٳ٬ڀ

، طز٬و حرن (1)حهظخه حٿن ٳ حٿڄز١ : -أكيىڄخ: ىح ٻٲ ٸڂ رنين؟ ٿلخد ٳ ٻٴش ٿٺ ٷڅ

كيس ػڀغ حٿڄڄ، ؿو ٿٺ رڄٸخٿش حٿڄي ٿين أنو ٸڂ رنين رخٿش، ٳبڅ ٻن ػػخ ٳڀټپ ح ( -2)حٿزحؽ

، ؿڄ٪ ڃن (3)حهظخه حٿڄنٲ ىنخ ٳ حٿڄوظڀٲ ٯىڄخ : -ػخنيڄخ. حٿظٴخپ ٫ڀ هٱ حپ

أنو ٸ٢ ٫ڀ ڃي أڃؼخٿين ط٤٬ ٻپ حكيس ڃنين ڃخ ٸظ٠و حٿظٸ٢، ٻڄخ -، ى حق (4)حٿڄظؤهن

ٿٺ څ حٿ٬ حٿڄخٿ اح ٷرپ ر٬ ڃظٸځ ٻخنض حٿٸڄش . ڃ٪ رن ر٪ نټخفاح رخ٩ ٫زيه ٫زي ٯه، أ ؽ

ڃڀل٧ش، ڃن ػڂ طټڅ خىس حٿ٬ نٸخنو نخجخ ٫ن خىطيخ نٸخنيخ ٯخٿزخ، ٷڄش حٿز٠٪ انڄخ ى ڃي

. حٿڄؼپ، ٳټڅ ٷ٢ ٻپ حكيس ڃن حٿڄڄ رلزو ڃلخٿش

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ڃنيڂ ٿي حٿ٬ڃش ( 4. )32: 2، حٿظل 551: حٿڄوظڀٲ( 3. )209: 2د حٿڄو( 2. )292: 4حٿڄز١ ( 1)

. )*( 195: 3ٳ ح٠خف

343

ٿ طؿيخ : )ٷٿو.[ ٻخڅ ٿيخ ٢ ٿٺ: ٿ طؿيخ ٫ڀ هخىځ أ رض أ ىح ٿڂ ٬ن ٲ، ٷپ]

ٽ حٿڄلټ ٳ ٻڃو ى ٷٽ حٿٶ(. ٻخڅ ٿيخ ٢ ٿٺ: ٫ڀ هخىځ أ رض أ ىح ٿڂ ٬ن ٲ ٷپ

. كغ أىه رش ٿڂ ىه( 2)، ڀف ڃن حرن اى حهظخه (1)حٿن ٳ حٿنيخش حٿڄز١

، ٫ڀ حٿز٤څ (4)، طىى ٳ حٿظل (3)ڀف ڃن ٫زخس حٿڄنٲ ىنخ ٫يځ حٿلش، ٻح ٳ حٿڄوظڀٲ

ٿ حٿوخىځ حٿزض رڄخ حه حٿن ٫ن ٫ڀ رن أر كڄس أڃخ ٩: كـش حٽ. ٳق حٿنټخف ـذ ڃي حٿڄؼپ

٫ڀ : ٷخٽ ٷڀض" ٿيخ ٢ ڃن حٿويحځ " ؿپ طؽ حڃأس ٫ڀ هخىځ ٷخٽ : ٷڀض ر حٿلن ٫ڀو حٿځ: ٷخٽ

أڃخ ٫ڀ حٿيح ٳڄخ حه حٿن أ٠خ ٫ن حرن أر ٫ڄ، ٫ن ر٬ (. 5" )٢ ڃن حٿزص : " رض ٷخٽ

: حٿـحد(. 6" )ٿيخ ىح ٢ : " ٳ ؿپ طؽ حڃأس ٫ڀ ىح ٷخٽ: ن ٫ڀو حٿځألخرنخ ٫ن أر حٿق

أڅ ٫ڀ رن أر كڄس ٬ٲ ظني اٿ ڃخ نٴى رو، حش حرن أر ٫ڄ ڃڀش ڃ٪ ٿٺ ڄټن حٿ٬ڄپ

ٳخ ح، رپ ى ٳ څ حٿ٢ ڃن حٿي حٿزص حٿويحځ ٿ جخ ڃ٬نخ ڃ٠ز٣خ، ى ڃوظڀٲ حهظ: ريخ

. ٯخش حٿز٬ي ٫ن حٿ٠ز٢، ٳبڅ ح٫ڀ حىن ڃن ٿٺ ټخى ٷٲ ٫ڀو

( ىخڃ)

( 5. )32: 2حٿظل ( 4. )550: حٿڄوظڀٲ( 3. )303: حٿحث( 2. )319: 4، حٿڄز١ 473: حٿنيخش( 1)

. )*( 1520 كيغ 375: 7حٿظيذ ( 6. )1485كيغ 366: 7، حٿظيذ 7كيغ 381: 5حٿټخٳ

344

ٿ أيٷيخ ط٬ڀڂ س ٿڂ . ٿ طؿيخ ٫ڀ ٻظخد حهلل ط٬خٿ نش نزو ٿڂ ڂ ڃيح ٳڄيىخ هڄڄخثش ىىڂ]

حٿ٢ اڅ أي رو ڃخ رن حٿ٤ٳن .[ ـذ ط٬ن حٿلٱ، ٿٸنيخ حٿـخث ٫ڀ أ، ڀڃو ٯىخ ٿ ٣ڀزض

اڅ أي . ، اڅ ٿٺ ڃؼ ٿڀظنخ٩ حٿظوخڂ ڃٷ٪ ٿڀلخٻڂ ٳ حٿظلٳڄ٬ڀځ يس حهظٱ أٳحىه طزخن ٷڄيخ

رو أ٢ ڃخ رن حٿ٤ٳن ٳي أر٬ي، څ ىح ټخى ٷٲ ٫ڀو، ٳخٿٸٽ ر٬يځ حٿلش حٿؿ٩ اٿ ڃي حٿڄؼپ

حهلل ط٬خٿ ٿ أيٷيخ ٫ڀ ٻظخد: )ٷٿو. وڀ ڃن ٷس، څ حٿخ٩ أكټڂ ڃن أڅ ن٢ حكټخځ رڄخ ن٠ز٢

ٷي طٸيځ ٳ حش حٿڄٴ٠پ رن ٫ڄ ڃخ ڀق أڅ ټڅ ىٿ (. نش نزو ٿڂ ڂ ڃيح ٳڄيىخ هڄڄخثش ىىڂ

٫ڀ ٿٺ ڃ٠خٳخ اٿ حؿڄخ٩، ٻح ٯىخ ڃن حٿحخص حٿڄٸظ٠ش، أخڃش رن كٴ ٻخڅ ٷڄخ ر

أطؿٺ ٫ڀ ٻظخد : ځ ڂ ڃيح ٻخڅ ٳ حٿټځؿپ ظؽ حڃأس ٽ: ٷڀض ٿو: حٿلن ڃ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

( 1" )ڃي حٿنش هڄڄخثش ىىڂ : " حهلل نش نزو ٳڄخص ٫نيخ، أ أحى أڅ يهپ ٫ڀيخ ٳڄخ ٿيخ ڃن حٿڄي؟ ٷخٽ

ٿ أيٷيخ ط٬ڀڂ : )ٷٿو. ټپ ٿٺ ڃ٪ ؿيپ حٿؿن أ أكيىڄخ رڄخ ؿص رو حٿنش ڃن حٿڄي. حٿليغ

(. حٿلٱ ٿٸنيخ حٿـخث ٫ڀ أ، ڀڃو ٯىخ ٿ ٣ڀزض س ٿڂ ـذ ط٬ن

( ىخڃ)

. )*( 816كيغ 225: 3، حظزخ 1470كيغ 363: 7حٿظيذ ( 1)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

345

كيه أڅ طظٸپ رخٿظس، ټٴ طظز٪ ن٤ٸو، ٿ نض حش حٿ ٫ٸذ طڀٸن حٿؼخنش ٿڂ ـذ ا٫خىس حٿظ٬ڀڂ ]

حى رخٿلٱ ىنخ حٿٸحءس ٻٸحءس كڄس ٯه ڃن حٿز٬ش أ حٿ٬س ٫ڀ أٷد حٿٸٿن، حٿڄ.[ ٫ڀ اټخٽ

ؿيو أڅ حٿنز (. 2)، ٯه ڃن حلخد (1)حٿأ حٿ ٻه حٿڄنٲ ٿڀن ٳ حٿڄز١ حٿنيخش

حهٽ رو، ڀ حهلل ٫ڀو آٿو ٿڂ ٬ن ٫ڀ ڃن ٫ٸي ٿو ٫ڀ ط٬ڀڂ ء ڃن حٿٸآڅ، ٿ ٻخڅ ٣خ حڃظن٪

ٳ٬ڀ ىح اح أ٣ڀٶ حٿ٬ٸي ٫ڀ ط٬ڀڂ س ق رة رظ٬ڀڄيخ حٿـخث ڃن حٿٸحآص ىڅ ڃخ ٻخڅ خح، ٳ ٷٽ

أنو ظ١ ط٬ن ٷحءس ڃن حٿٸحآص حٿـخثس، نيخ ڃظٴخطش ٳ - ن٬ٱ حٿٸخثپ رو -نٸڀو ؿڄ٪ ڃن حلخد

٫ڀ ىح ٳڀ ٣ڀزض ٯ حٿـخث . ٫ٴو ٧خى، حٿڄىذ حٽحٿيٿش حٿ٬رش، ٳڀ ٿڂ ٬ن ٿځ حٿ،

٫ڀ ح٣ٷو حٿخىٵ ٫ڀ ڃ٤ڀٶ حٿٸحآص، أ حٿڄڀٴٶ ڃنيخ رؤڅ ٣ڀزض ٷحءس هخش أ نل ٿٺ ٿڂ ـذ ٫ڀو

وٴ أڅ ؿح . حؿخرش، څ حٿحؿذ أڃ ٻڀ، ٳي ڃو ٳ ط٬نو اـخىه ٳ ڄن أ ٳى خء

ٳ حٿس، رپ ٻپ ڃخ ٬ظي رو ټڅ ڃٸىح ق ايحٷو نل ٷٿو ط٬خٿ، حيحٵ نل

كيه أڅ طظٸپ رخٿظس ټٴ طظز٪ ن٤ٸو، ٿ نض حش حٿ ٫ٸذ طس : )ٷٿو(. 3(*)ڃيىخڃظخڅ*)

ذ أڅ . ٿنټخفكي حٿظ٬ڀڂ حٿ زٶ ٻ ؿ٬ڀو يحٷخ ٳ ح: أ(. حٿؼخنش ٿڂ ـذ ا٫خىس حٿظ٬ڀڂ ٫ڀ اټخٽ

ڃخ ظ١ ٿلش حؿخس ٫ڀ حٿڄنخٳ٪، ڃن ط٬ڀڂ هخ٣ش رنخء

( ىخڃ)

. )*( 64: حٿكڄن( 3. )199: 2ڃنيڂ حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد ( 2. )469: ، حٿنيخش273: 4حٿڄز١ ( 1)

346

ٵ حٿڄنٴ٬ش حء، ظلٸٶ ٯىخ ٻخظح١ طٸيىخ رخٿ٬ڄپ أ رخٿڃخڅ أ ر ٿٺ، ٳظ١ ٳ ايح]...[

ٿټن ٳ حٿظ٬ڀڂ . حٿظڀڂ ربـخى طڀٺ حٿڄنٴ٬ش اىهخٿيخ طلض ي حٿؿش، هٴخء ٳ ٿٺ رخٿنزش اٿ أ٫ڀذ حٿڄنخٳ٪

زيش ٳ أڅ حٿظ٬ڀڂ ظلٸٶ ڃن . هٴخء رخٿنزش اٿ ر٬ حٳحى، ٷي كيه حٿڄنٲ رخظٸٿيخ رخٿظس

ڃٸيح ڃخ ظلٸٶ رخظٸٽ رظس : أكيىڄخ: ٳ طظز٪ ن٤ٸو انڄخ حټخٽ ٳ جنىڅ حظٸٽ ريخ، ٳ ٺ

أڃخ حٽ ٳ ذ ٫نيىڂ ٳ . ڃٸيح ڃيس رٸخء ٿٺ حظٸٽ كظ ٸيف ٳو ط٬ٸذ حٿنخڅ ٿو: حٿؼخن. حٿظ٬ڀڂ

ح ڃٸيح ػع آخص، ٳڄٸظ٠ ٻځ أڅ حظٸٽ رظس ڃخ ىڅ حش ٬ي ط٬ڀڄخ انڄخ ى ڃحٻس اڅ ٫ڀڄو

: حٿن ٳ حٿڄز١ حٿٸ٤٪ رؤنو ظلٸٶ رٿٺ حٿظ٬ڀڂ، څ أٷپ ڃخ ٸ٪ رو ح٫ـخ ػع آخص ڃؼپ س ٷس

ن٬ڂ، څ : أكيىڄخ. ٳبڅ ٫ڀڄيخ آو ٳٸ٢ ٳٴ طلٸٶ حٷزخ رٿٺ ؿيخڅ، ىڄخ ٣ٳخ حټخٽ ٳ ٻځ حٿڄنٲ

اـخد ط٬ڀڂ حش حٿحكيس، ٳبح أط رو رثض ڃظو ڃنو ٷحه ٳ حٿڄز١ اـخد ط٬ڀڂ ڃـڄ٩ حخص ٸض

، ٿڄخ ٷڀنخه ڃن أڅ ح٫ـخ انڄخ ٸ٪ رؼع آخص، ٳڄخ ظطذ ٫ڀ حٿڄـڄ٩ ظطذ ٫ڀ : حٿؼخن(. 1)

اـخد ط٬ڀڂ ٳ ٻپ ڃن حٿؿين ن٨، څ . حٿز٬، ىح كخپ ڃخ ؿيح رو، ٷ٠ظو أڅ حػنظن ٻخٿحكيس

حش حٿحكيس ٳ ڄن ڃـڄ٩

( ىخڃ)

. )*( 274: 4حٿڄز١ ( 1)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

347

ظڀځ رحءس ڃش حٿؽ ڃن ط٬ڀڄيخ، نظٸخو رخٿـڄڀش حٿحكيس رپ حٿټڀڄش، ٻڅ ح٫ـخ ٸ٪ ا ]...[

ٳ : أڃخ حٿؼخن. ٧خىس٫ڀ ػع آخص ظڀځ نٴ حٷزخ ٫ن ط٬ڀڂ ڃخ ىڅ حٿؼع، حٿڄڃش ٯ

ذ أڅ حظٸٽ رخٿظس اح خ ڃڀټو يٵ حٷزخ طلٸٶ حٿزحءس، اڅ ٻخڅ رلغ اح حظٸپ رظ٬ڀڂ حش

ن٬ڂ، څ حٿنخڅ حٿ٤خة رظٴ٤يخ ٳ وپ : أكيىڄخ: حٿؼخنش ڃؼ نزض حٿ ٳٴ طلٸٶ حٷزخ رو ؿيخڅ

اڅ حٿ٨خى ڃن ٻځ حٿـڄخ٫ش ٻخٿن ٳ : أٷٽ. ڃخ ػزخص ٿو ٬ي ط٬ڀڄخ حٿ٬يځ، څ: حٿؼخن. رخٿظ٬ڀڂ

أڅ ٻڀڄخ ٬ي حظٸٽ رظطو ط٬ڀڄخ ڃن آو حكيس أ ػع ٫ڀ ( 2)، حٿڄنٲ ٳ حٿظل (1)حٿڄز١

ط٬ن ڃخ ٬ي حٿؿين ٠ ٫ حٿنخڅ ٿو رخنظٸخٽ اٿ ٯه، ٳټڅ حټخٽ ٳ ٻڃو نخ٧ح اٿ

اڅ حٿڄظزخى اٿ حٳيخځ ڃن حٿظ٬ڀڂ ٳ حٿ٬خىس اڃخ حٿظڀٸن اٿ أڅ : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. حظٸٽ رظطو ط٬ڀڄخ هخش

حٿڄلٴ٥ ػخرظخ، أ حٿظيذ ٿڀٸحءس ٳ حٿڄلٲ رلغ ظٸپ رنٴو رخٿٸحءس ٳو، ريڅ حڃن ټخى

حٿ . حٿڄ٬ٸى ٫ڀو أ٫ن حٿظ٬ڀڂ أڃ ٫ٳ، ٳـذ حطزخ٩ حٿ٬ٱ ٳو ڃلخٿشيٵ حٿظ٬ڀڂ، هٴخء ٳ أڅ

ٸظ٠و حٿن٨ حطزخ٩ حٿ٬ٱ ٳ ٿٺ، ٳبڅ ٻخڅ ىنخٹ ڃ٬ن ڃ٬ڀځ حكي ؿذ حٿ٬ڄپ ٫ڀو اڅ ح٤د حٿ٬ٱ،

، ٳڀ ٻخڅ آش نز أڅ ټڅ ى حٿزلغ اح ٻخڅ حٿڄ٬ٸى ٫ڀو آخص. أ ٿڂ ټن ىنخٹ ڃ٬ن حكي حظ١ حٿظ٬ن

. حكيس أ آظن ٳنز حٿـځ رخٻظٴخء رظ٬ڀڄيخ

( ىخڃ)

. )*( 31: 2حٿظل ( 2. )274: 4حٿڄز١ ( 1)

348

ٿ ٿڂ : )ٷٿو.[ ٿ ٿڂ لن حٿس ق، ٳبڅ ط٬ ط٬ڀڄيخ أ ط٬ڀڄض ڃن ٯه ٳ٬ڀو حؿس، ٻح حٿن٬ش]

ى ٬ڀڄيخ ٳلټڄو ڃخ زٶ، ٿ ٻخڅ ٬ڀڄيخ ٳبڅ حٿظځ حٿظ٬ڀڂ ٿ أيٷيخ ط٬ڀڂ س(. لن حٿس ق

٫ڀ أڅ أ٫ڀڄٺ أنخ ٳٴ حٿلش : ٫ڀ أڅ أكپ ٿٺ ط٬ڀڂ ٿٺ ؿخ ڃلخٿش، اڅ ٷخٽ: ٳ حٿڃش رؤڅ ٷخٽ

رو ؿځ حٿڄنٲ ىنخ ٷ رو ٳ حٿظل أنو ق، نو ڄټنو أڅ ظ٬ڀڄيخ ٬ڀڂ ٻڄخ ٿ : أكيىڄخ: ؿيخڅ

ڄټن حٿٴٵ رؤڅ . حٿ٬يځ، ٻڄخ ٿ أيٷيخ ڃنٴ٬ش ٫زي ى ڄڀټو: حٿؼخن(. 1)ح أٿٴخ ى ڄڀٺ جخ أيٷو

ڃنٴ٬ش حٿ٬زي حٿڄ٬ن ٯ ڃڄڀٻش ٿو ظلپ ػزطيخ ٳ حٿڃش، روٱ ڃ٪ حٿنح٩، حٿڄنخٳ٪ أڃحٽ ٳټڄخ

لڀيخ رخٿظ٬ڀڂ، ٿ حٿٸٽ رخٿلش ـ حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃخٽ لڀو رخٿټذ ٻح نز أڅ ـ ٫ڀ ڃنٴ٬ش

رٿٺ حٿز٬ي، ٳ٬ڀ ىح اڅ أڃيڀظو اٿ أڅ ظ٬ڀڂ ٳ رلغ، ا ٳٴ ؿد حٿز اٿ حٿظ٬ڀڂ أ أؿس حٿڄؼپ أ

حٿڄحى أنو اح أيٷيخ ط٬ڀڂ س (. ٳبڅ ط٬ ط٬ڀڄيخ أ ط٬ڀڄض ڃن ٯه ٳ٬ڀو حؿس: )ٷٿو. ڃي حٿڄؼپ أؿو

ح ٿزىطو، أ ٿڄطيخ، أ ٿڄص حٿؽ كغ ظ١ ٻڅ حٿظ٬ڀڂ ڃنو، أ ط٬ڀڄض ڃن ٯه ٳ٬ڀو ط٬ ط٬ڀڄيخ اځ

حه أنو ـذ ڃي حٿڄؼپ، ٿظ٬ حٿڄڄ، حٽ . أؿس حٿڄؼپ، نيخ ٫ حٿظ٬ڀڂ، ىح أكي حٿؿين

حٿ٬خىس ٻؼح ٳڀ رز٬ي ٿ حكظخؽ ٳ ط٬ڀڄيخ اٿ ڃٸش ٨٫ڄش ٣ٽ ڃخڅ حثي ٫ڀ. أٷ، ڃټخڅ حٿ٬

(. ٻح ط٬ڀڂ حٿن٬ش: )ٷٿو. حٿلخٷو رخٿڄظ٬

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

. )*( 31: 2حٿظل ( 1)

349

حٿڄي ڃ٠ڄڅ ٳ ي حٿؽ اٿ أڅ ڀڄو، . ٿ ٫ٸي ڃطن ٫ڀ ڃين ٳخٿؼخرض حٽ، ح ٻخڅ أ ؿيح]

أؿنز طوص رن حٿؿ٩ ٫ڀ حؿنز أ حٿؽ، اڅ طڀٲ رٴ٬پ . ٳبڅ طڀٲ ٷزڀو رٴ٬پ حٿڄأس رة ٻخڅ ٷز٠خ

ٻح ط٬ڀڂ حٿن٬ش اح ؿ٬ڀو يحٷخ ٳ أڅ ط٬ڀڄيخ انڄخ ظلٸٶ رخظٸٿيخ رٴ٬ڀيخ، ٻح : أ.[ ؿ٪ حٿؽ ٫ڀو

. رخٷ حكټخځ حٿظ زٸض ؿڄ٬يخ، ټخى ٺ ٳ أڅ ط٬ڀڂ حٿن٬ش انڄخ يٵ ٫ٳخ اح خص ڃڀټو

ظ١ ٳ حٿن٬ش أڅ طټڅ ڃلڀڀش، ڃؼپ ط٬ڀڂ حٿٸآڅ حٿن٬ش ط٬ڀڂ حٿٴٸو حٿلټڂ حىحد، ڃخ وٴ أنو

ٿ ٫ٸي ڃطن ٫ڀ ڃين ٳخٿؼخرض حٽ، ح : )ٷٿو. ؿ ىه حٿڄـ، كظ حٿ٬ اح ٿڂ ټن ڃل٨ح

أخ . ٫ٸي حٿؼخن رخ٣ـذ حٿڄڄ ٳو، ٳټڅ حٽ. ٿٺ نيخ رخٿ٬ٸي حٽ ط ؿش(. ٻخڅ أ ؿيح

اٿ هٱ حٿخٳ٬، ٳٴ ٷٽ ٿو أڅ حٿڄي ڃي حٿ، ٳ آه أڅ حٿڄي ڃي ( ح ٻخڅ أ ؿيح: )رٸٿو

، نٽ حٽ أخرو ٫ڀ ڃخ اح طٸيځ حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃي ٳ حٿ، ػڂ ؿت رڀٴ٦ حٿ٬ٸي ٳ حٿ٬نش، (1)حٿ٬نش

: ٷٿو. ح اح طح٫يح حٿڄي حٷپ ح ٫ٸيح ٫ڀ حٻؼ ٫نشرؤٻؼ ڃن ڃي حٿ طـڄ، حٿؼخن ٫ڀ ځ

حٿڄي ڃ٠ڄڅ ٳ ي حٿؽ اٿ أڅ ڀڄو، ٳبڅ طڀٲ ٷزڀو رٴ٬پ حٿڄأس رة ٻخڅ ٷز٠خ، اڅ طڀٲ رٴ٬پ )

. أؿنز طوص رن حٿؿ٩ ٫ڀ حؿنز أ حٿؽ، ؿ٪ حٿؽ ٫ڀو

( ىخڃ)

. )*( 327: 16حٿڄـڄ٩ : حن٨( 1)

350

اڅ طڀٲ رٴ٬پ حٿؽ أ ر ٳ٬پ أكي ؿ٬ض ٫ڀو رڄؼڀو، ٳبڅ ٿڂ ټن ڃؼڀخ ٳخٿٸڄش، ٳلظڄپ أٻؼ ڃخ ٻخنض ڃن ]

كن حٿ٬ٸي اٿ كن حٿظڀٲ، نو ڃ٠ڄڅ ٳ ؿڄ٪ حكحٽ، كن حٿظڀٲ، نو ڃ٠ڄڅ ر ط٬ي ڃنو أڃخ ٿ

ٻخنض ٷڄظو ڃن كن حٿ٬ٸي اٿ كن حٿظڀٲ، ٫ڀ حٿؼخن ٣خٿزظو رخٿظڀڂ ٳڄن٬يخ، ٳ٬ڀ حٽ ٠ڄنو رؤٻؼ ڃخ

اڅ طڀٲ رٴ٬پ حٿؽ أ ر ٳ٬پ أكي .[ رؤٻؼ ڃخ ٻخنض ٷڄظو ڃن كن حٿڄ٤خٿزش اٿ كن حٿظڀٲ، نو ٯخذ

ؿ٬ض ٫ڀو رڄؼڀو، ٳبڅ ٿڂ ټن ڃؼڀخ ٳخٿٸڄش، ٳلظڄپ أٻؼ ڃخ ٻخنض ڃن كن حٿ٬ٸي اٿ كن حٿظڀٲ، نو ڃ٠ڄڅ

ٳ٬ڀ حٽ ٠ڄنو : أڃخ ٿ ٣خٿزظو رخٿظڀڂ ٳڄن٬يخ. ڃ٪ حكحٽ، كن حٿظڀٲ نو ڃ٠ڄڅ ر ط٬ي ڃنوٳ ؽ

رؤٻؼ ڃخ ٻخنض ٷڄظو ڃن كن حٿ٬ٸي اٿ كن حٿظڀٲ، ٫ڀ حٿؼخن أٻؼ ڃخ ٻخنض ٷڄظو ڃن كن حٿڄ٤خٿزش اٿ

ٿ حٿؿش ڃ٠ڄڅ ٳ ي حٿؽ ڃلخٿش، حٿڄي ٷزپ طڀڄو ا: حٿ: ىنخ ڃخثپ(. كن حٿظڀٲ، نو ٯخذ

ٿټن ىپ ڄخنو ٻ٠ڄخڅ حٿڄز٪ ٳ ي حٿزخث٪، أځ ٻ٠ڄخڅ حٿڄٸز رخٿځ ڃخ ؿ ڃـحه؟ حٿڄ٬ٱ ٫ني

ؿو . ألخرنخ حٿؼخن، أليڄخ ٫ني حٿخٳ٬ش حٽ، ٬ز ٫ن حٽ ر٠ڄخڅ حٿ٬ٸي، ٫ن حٿؼخن ر٠ڄخڅ حٿي

انو ٿ ٫خ كٸٸخ، ٳبڅ : ؿو حٿؼخن. ڃ٬خش، ٳټخڅ ٻخٿ٬ ٳ حٿز٪اڅ حٿيحٵ ڃڄڀٹ ر٬ٸي : حٽ

ڃن ػڂ . حٿنټخف نٴن رظڀٴو ٴي رٴخىه ظٿٽ رظٿٿو، ء ڃن ح٫ح حٿلٸٸش ٻٿٺ

ٿٴو ٫ڀ ڃڀٺ ڄخه حهلل ط٬خٿ ٳ ٻظخرو يٷش نلڀش، ٳ٬ڀ حٿڄىذ ٿ ٻخڅ ڃ٬نخ طڀٲ رنٴو ٷزپ حٿٸز ټڅ ص

حٿؿش، ٳظـذ ڃئڅ طـيه ٿ ٻخڅ ٫زيح، ـذ ٫ڀ حٿؽ ڃؼڀو ٿ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

351

٫ڀ حٽ ـذ ڃي حٿڄؼپ ٻڄخ ٿ طڀٲ حٿز٪ ٳ ي حٿڄظ ٷزپ طڀڂ . ٻخڅ ڃؼڀخ ٷڄظو اڅ ٻخڅ ٷڄخ]...[

ٳبڃخ أڅ ټڅ رخطٱ : ٷزپ حٿظڀڂاح طڀٲ حٿيحٵ : حٿؼخنش. حٿؼڄن، ٳبڅ حٿز٪ نٴن ـذ ڃؼپ حٿڄز٪ أ ٷڄظو

ٳبڅ ٻخڅ رخطٱ حٿؿش ٻخڅ ٷز٠خ ڃنيخ ٿو، . حٿؿش، أ رخطٱ حٿؽ، أ رخطٱ أؿنز، أ ر ٳ٬پ أكي

اڅ ٻخڅ رخطٱ أؿنز طوص رن حٿؿ٩ ر٬و ٫ڀ حٿؽ ٫ڀ حؿنز ڃلخٿش، . ٳزأ حٿؽ ٷ٬٤خ

م، ٳبڅ ؿ٬ض ٫ڀ حٿؽ ؿ٪ ى ٫ڀ حؿنز، اڅ ؿ٬ض ٫ڀ حؿنز ٿڂ ظ٤ٵ اٿو حكظڄخٽ حنٴخ

اڅ ٻخڅ رخطٱ حٿؽ، أ ٻخڅ ر ٳ٬پ أكي ڃنيڂ ٳخٿحؿذ ى حٿڄؼپ ٳ حٿڄؼڀ حٿٸڄش . ؿ٪ ٫ڀ حٿؽ

ح ٻپ ٿٺ ڃظٴ٩ ٫ڀ حٿڄوظخ ٫ني حلخد، ٫ڀ حٿٸٽ ر٠ڄخڅ حٿ٬ٸي ٳخٿحؿذ ڃي حٿڄؼپ ا. ٳ حٿٸڄ

ٻخڅ حٿظڀٲ ر ٳ٬پ أكي، ظو رخطٱ حؿنز رن حٿٴن ٳ٤خٿذ حٿؽ رڄي حٿڄؼپ، ٫يڃو ٳظؿ٪ ٫ڀ

ڃظ ػزض ٿيخ ڃ٤خٿزش حٿؽ رخٿٸڄش، ٳٴ ط٬ن حٿٸڄش حٿظ ظلٶ : حٿؼخٿؼش. ڃن خءص ڃنيڄخ رخٿڄؼپ أ حٿٸڄش

ن حٿ٬ٸي اٿ كن حٿظڀٲ، نو ڃ٠ڄڅ ٳ ؿڄ٪ أ٫ڀ حٿٸڂ أٻؼىخ ڃن ف: أكيىڄخ: حٿڄ٤خٿزش ريخ حكظڄخڅ

ٷڄش ځ حٿظڀٲ، څ حٿ٬ن ڃخ : حٿؼخن. حكحٽ، ڃن ؿڄڀظيخ ڃخڅ ٫ڀ حٿٸڄش، ٳ طٸ٢ حٿخىس رظـيى حٿنٸ

ىحڃض ڃؿىس طـذ حٿٸڄش ٷ٬٤خ انڄخ ـذ ى حٿ٬ن، ڃ٬ن ڄخنيخ كنج ٻنيخ رلغ ٿ طڀٴض ؿذ

ىٽ حنظٸخٽ اٿ حٿذ

352

ٳټڅ حنظٸخٽ اٿو كن حٿظڀٲ، .[ طوص ٳ أهه أ حٿٸڄش، حٷد أهه أه أو: ٿ ط٬ذ ٳ يه ٷپ]

ط٬ڀپ حٿڄنٲ ىح حكظڄخٽ رؤنو ڃ٠ڄڅ ر ط٬ي ڃنو ٬ٲ، څ حٿظ٬ي ىهپ ٿو ٳ . ى حق

ـت . ٹ أڅ حٿظ٬ي نخزو حٿظڀ٦، ٬ٴو ٧خىاـخد ڃخ ٿڂ ٸڂ حٿيٿپ ٫ڀ ؿرو، ٳټؤنو ڀل٦ ٳ ٽ

حكظڄخٽ ػخٿغ ڃٻ ٳ ن٨خثه، ى ؿد ٷڄظو ځ حيحٵ، نيخ حٿظ ظنخٿيخ حٿ٬ٸي، حق ؿد

حكظڄخڅ حٿڄٻحڅ ٳ ط٬ن حٿٸڄش انڄخ ؤطخڅ ٫ڀ طٸي ٫يځ ڃ٤خٿزش حٿؽ : حٿحر٬ش. حٿٸڄش كن حٿظڀٲ

ٳ٬ڀ حكظڄخٽ حٽ . ڃ٤خٿزظيخ كغ ٿڂ لپ ڃنو ڃن٪، ٳبڅ ٣خٿزظو ٳ ڃلپ ؿد حٿظڀڂ ڃن٪ رخٿظڀڂ، أ

٫ڀ حٿؼخن ٠ڄن أ٫ىخ ڃن كن حٿڄ٤خٿزش اٿ كن حٿظڀٲ، . ٠ڄن أ٫ڀ حٿٸڂ ڃن كن حٿ٬ٸي اٿ كن حٿظڀٲ

حٿٸڂ ڃن كنو، ٷي رنخ ٬ٲ ٿٺ، ٳبڅ ٫ڀپ حكظڄخٽ حٿؼخن رخنظٴخء حٿظ٬ي ٷي ػزض حٿظ٬ي رخٿڄن٪ ٳـذ أ٫ڀ

طوص ٳ أهه أ حٿٸڄش، حٷد : ٿ ط٬ذ ٳ يه، ٷپ: )ٷٿو. ٳخق ؿد ٷڄظو كن حٿظڀٲ ڃ٤ڀٸخ

، ؿيو أڅ حٿيحٵ ڃ٠ڄڅ ٫ڀ حٿؽ، (1)حٿٸٽ حٿڄلټ ٷٽ حٿن ٳ حٿڄز١ (. أهه أه أو

حٷد ٫ني . د ٻخڅ ٿيخ ىه حٿڄ٤خٿزش رخٿڀڂ، اڅ خءص أهطوحٿ٬ٸي انڄخ ؿ ٫ڀو ڀڄخ، ٳبح ط٬

حٿڄنٲ طلظڂ أهه حٿڄ٤خٿزش رؤو، څ حٿڄؿى كٸيخ، څ

( ىخڃ)

. )*( 321: 4حٿڄز١ ( 1)

353

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿ .[ ٿيخ أڅ طڄظن٪ ٷزپ حٿيهٽ ڃن طڀڂ نٴيخ كظ طٸز حٿڄي، حء ٻخڅ حٿؽ ڃح أ ڃ٬ح]

اڅ ٷٽ : أٷٽ. ٫ٸي ؿ ٫ڀ حٿ٬ن ٳظؤهه ط٤خٿذ رزيٽ حٿظخٿٲ ى ح، نو ڃ٠ڄڅ ٫ڀ حٿؽأڅ حٽ

حٿن رظوىخ أ ٿو ؿيخ ٫ڀ حٿٸٽ ر٠ڄخڅ حٿي، څ ط٬ذ حٿڄد ٳ ي حٿخذ ؿذ حٿوخ

ؽ كظ طٸز حٿڄي، حء ٻخڅ ٿيخ أڅ طڄن٪ ٷزپ حٿيهٽ ڃن طڀڂ نٴيخ اٿ حٽ: )ٷٿو. انڄخ ؿذ ح

ٻځ ٳ أڅ ٿڀؿش أڅ طڄظن٪ ٷزپ حٿيهٽ ڃن طڀڂ نٴيخ اٿ حٿؽ كظ طٸز (. حٿؽ ڃ٬ح أ ڃح

حٿيحٵ، اح ٻخڅ ٿٺ ٷزپ حٿيهٽ ٻخڅ حٿڄي كخ، حء ٻخڅ حٿڄي ٫نخ أ ڃنٴ٬ش ڃظ٬نخ أ ٳ حٿڃش، څ

ذ أڅ ٿټپ ڃن حٿڄظ٬خن حڃظنخ٩ ڃن حٿظڀڂ اٿ أڅ ڀڂ اٿو حه، . ٳ حٿنټخف ڃ٬ن حٿڄ٬خش

ٳـزىڄخ حٿلخٻڂ ڃ٬خ ٫ڀ حٿظٸخر، ٿ٬يځ حٿش، رؤڅ ؤڃ حٿؽ ر٪ حٿيحٵ ٫ني ٫يٽ ؤڃىخ

ٿيخ ٴيڂ ڃن ٫زخس حرن اى ٳ حٿحث انو ٿ. رخٿظڄټن، وظڀٲ ىح حٿلټڂ رب٫خ حٿؽ اخه

٬٠ٲ رؤڅ ڃن٪ حٿڄ٤خٿزش ٸظ٠ ؿد حٿظڀڂ ٷزپ ٷز (. 1)حڃظنخ٩ ڃ٪ ح٫خ، ٿڄن٪ ڃ٤خٿزظو

اح طٸ ٿٺ ٳڄ٪ حٿخ ظلٶ حٿنٴٸش اح رٿض حٿظڄټن ر١ حٿڄي ؤػڂ حٿؽ رخٿڄن٪، ٳ . حٿ٬

ي ٳ ف حخى، نظٴخء حٿظڄټن، ا ، حهظخه ونخ حٿو: أكيىڄخ: حظلٸخٷيخ رٿٺ ڃ٪ ح٫خ ؿيخڅ

. ى ڃ٬ڀٶ رؤڃ ڃڄظن٪ ٫خىس

( ىخڃ)

. )*( 303: حٿحث( 1)

354

ن٬ڂ ٻڄخ ٳ حٿڄ، ظحٻيڄخ ٳ رٽ حٿظڄټن ر١ طڀڂ : حٿؼخن.[ ىپ ٿيخ ٿٺ ر٬ي حٿيهٽ؟ هٱ]

(. ىپ ٿيخ ٿٺ ر٬ي حٿيهٽ؟ هٱ: )ٷٿو. ڃظنخ٩حٿڄي، حڃظنخ٩ حٿظڀڂ ٫خىس ىهپ ٿو ٳ حٿٴٵ ڃ٪ ؿح ح

حهظڀٲ ٻځ حلخد ٳ أڅ حٿڄأس اح ڀڄض نٴيخ ٿڀؽ ٳيهپ ريخ، ىپ ٿيخ حڃظنخ٩ ر٬ي ٿٺ كظ طٸز

، ٧خى ا٣ٵ حرن حٿزحؽ ٳ ٻظخرو (1)ى ٧خى ا٣ٵ حٿن ٳ حٿنيخش : -أكيىڄخ: حٿڄي؟ ٫ڀ ٷٿن

، څ حٿڄٸى ر٬ٸي حٿنټخف ڃنخٳ٪ (4)أڅ ٿيخ ٿٺ، ى حٿ ٷحه ٳ حٿڄز١ ( -3)ي ، رو ٷخٽ حٿڄٲ(2)

ى ڃوظخ حٿن ٳ : -حٿؼخن. حٿز٠٪، ٳټڅ حٿڄي ٳ ڃٸخرڀيخ، ټڅ ط٬ڀٶ حٿ١ء حٽ رو ٻظ٬ڀٶ ٯه

انو ٿ ٿيخ ( -8) ، ٫خڃش حٿڄظؤهن(7)، حٿي حٿڄط٠ ٳ حنظخ (6)، أر حٿف (5)حٿوٱ

ٿٺ، ى حق، ٿؿڄخ٩ ٫ڀ أڅ حٿڄي ظٸ رخٿ١ء حٽ، ٳ ټڅ ٿڄخ ٫يحه رو ط٬ڀٶ، ٷي كپ

طڀڄيخ نٴيخ رخىخ حظٸ حٿڄي، ٳخنل كٸيخ ٳ حٿڄ٤خٿزش ىڅ حڃظنخ٩، څ حٿنټخف ڃ٬خش، ڃظ

ٿڂ ټن ٿو ر٬ي ٿٺ كزو ٿظڀڂ حٿ٬ حه، څ ڀڂ أكي حٿڄظ٬خن حٿ٬ حٿ ڃن ٷزڀو رخهظخه

ڃن٬يخ نٴيخ ٷزپ حٿيهٽ ؿپ حٿڄي ػخرض رخؿڄخ٩، أڃخ ر٬يه

( ىخڃ)

12: 3حٿوٱ ( 5. )313: 4حٿڄز١ ( 4. )78: حٿڄٸن٬ش( 3. )214: 2حٿڄيد ( 2. )475: حٿنيخش( 1)

ڃنيڂ ٿي حٿ٬ڃش ٳ ( 8. )122: حنظخ( 7. )294: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 6. )ٻظخد حٿيحٵ 39ڃؤٿش

. )*( 197: ، حٿيي ٳ حٿڀڄ٬ش197: 3ح٠خف

www.alhawzaonline.com

[email protected]

355

ٿ ٻخڅ ڃئؿ ٿڂ ټن ٿيخ حڃظنخ٩، ٳبڅ حڃظن٬ض كپ ٿڂ ټن ٿيخ حڃظنخ٩ ٫ڀ أ، ظٸح ؿد حٿظڀڂ ]

حٿڄي كٶ ٫ڀو، حپ ٫يځ ط٬ڀٶ أكي ٳ ىٿپ ٫ڀو ٳنظٴ رخپ، ٳبڅ حٿظڀڂ كٶ ٫ڀيخ .[ ٷزپ حٿلڀٽ

ٿ ىهپ ريخ ٻىخ ٳيپ كٶ حڃظنخ٩ رخٵ : ٳ٩. حٿلٸن رخه، ٳظڄٺ رو اٿ أڅ ؼزض حٿنخٷپ ى ڃنظٲ ىنخ

ن٬ڂ، نو ٷز ٳخي، ٿ٬يځ ؿحه ٫خ ٳ : حٿؼخن. ، ٿيٵ حٿٸز: أكيىڄخ: رلخٿو أځ ؟ ٳو ؿيخڅ

ٿ ڀڂ ٿ حٿڄـننش ڃن ؿ . خٿش حٿزٸخء اٿ أڅ ؼزض حٿنخٷپ، ٿ رؼخرضظطذ ٫ڀو أػ حٿلق،

ىپ ـذ ٫ڀ حٿٿ : لظڄپ أڅ ٸخٽ. ڃـحىخ ٷزپ ٷز حٿيحٵ ٳيپ ٿيخ حڃظنخ٩ ر٬ي حٿټڄخٽ؟ لظڄپ ٿٺ

ٿ ٻخڅ : )ٷٿو. كزيخ كظ طٸز حٿڄي ٻڄخ ٳ حٿڄ٬خخص حٿڄخٿش؟ اڅ ٷڀنخ ن٬ڂ ٻخڅ ٿيخ حڃظنخ٩ ڃلخٿش

ڃئؿ ٿڂ ټن ٿيخ حڃظنخ٩، ٳبڅ حڃظن٬ض كپ ٿڂ ټن ٿيخ حڃظنخ٩ ٫ڀ أ، ظٸح ؿد حٿظڀڂ ٷزپ

ڃخ زٶ كټڂ حٿيحٵ اح ٻخڅ ٻڀو كخ اڅ أ٣ڀٶ حٿ٬زخس ٿڂ ٸي رخٿلڀٽ، څ ٻ حٿڄئؿپ ر٬يه (. حٿيهٽ

ڃظنخ٩ ٷزپ كڀٽ حؿپ ٷ٬٤خ، ا ـذ ٿيخ ٫ڀو ء ٸظ٠ ٿٺ، ٳؤڃخ اح ٻخڅ ٻڀو ڃئؿ ٳڀ ٿيخ ح

ٳيپ . كنج، ٳزٸ ؿد كٸو ٫ڀو ر ڃ٬خ، ٳبڅ أٷيڃض ٫ڀ ٳ٬پ حٿڄلځ ٳخڃظن٬ض اٿ أڅ كپ حؿپ

ن٬ڂ، ٿڄخحطو ر٬ي كڀٿو حٿلخٽ ڃن أٽ حڃ، ٨ي : أكيىڄخ: ٿيخ حڃظنخ٩ كنج اٿ أڅ طٸز٠و؟ ٳو ٷڅ

، كغ (1)ٿخف حٿٴخپ حٿي انخى ىح حٿٸٽ اٿ ٧خى ٻځ حٿن ٳ حٿنيخش ڃن ٫زخس ح

( ىخڃ)

. )*( 475: حٿنيخش( 1)

356

ٿ ٻخنض زش . انڄخ ـذ طڀڄو ٿ ٻخنض ڃظيؤس ٿظڄظخ٩، ٳبڅ ٻخنض ڃلزش أ ڃڄن٫ش ر٬ ٿڂ ڀځ]

س أڅ طڄظن٪ ڃن ؿيخ كظ طٸز ڃنو حٿڄي ٿڂ ٴپ رن ٿڀڄأ: ٷخٽ.[ ٳخٷد ؿد حٿظڀڂ ڃ٪ ٣ڀذ حٿٿ

(. 1)اڅ حٿوٱ انڄخ ى ٳ حٿڄي حٿلخٽ أڃخ حٿڄئؿپ ٳ : حٿلخٽ حٿڄئؿپ، ٿټن حٿڄنٲ ٷخٽ ٳ حٿڄوظڀٲ

، ظٸح ؿد حٿظڀڂ ٷزپ حٿلڀٽ ٳـذ حظلخرو، نيخ ٿڄخ ض رخٿظؤؿپ رنض أڃىخ : حٿؼخن

ٳ٩ ٿ ٻخڅ ر٬ حٿڄي . ٿيخ ٳ حڃظنخ٩، ٳڄظن٪ ػزطو ر٬ي ٿٺ نظٴخء حٿڄٸظ٠، ى حق٫ڀ أڅ كٶ

انڄخ ـذ : )ٷٿو. ڃئؿ ر٠٬و ڃ٬ـ ٻخڅ ٿڀز٬ حٿڄئؿپ كټڂ حٿڄي حٿڄئؿپ ٿڀڄ٬ـپ كټڂ حٿڄ٬ـپ

د طڀڂ حٿڄي اح ٻخنض انڄخ ؾ(. طڀڄو ٿ ٻخنض ڃيؤس ٿظڄظخ٩، ٳبڅ ٻخنض ڃلزش أ ڃڄن٫ش ٿ٬ ٿڂ ڀځ

حٿؿش ڃيؤس ٿظڄظخ٩ ڃظ٬يس ٿو ڃخن٪ ٿيخ ڃنو، ٳبڅ ٻخنض ڃلزش رلٶ أ رخ٣پ ٿڂ ـذ ٫ڀو طڀڄو، څ

ٻح ٿ ٻخنض ڃڄن٫ش ٿ٬ . حٿحؿذ ى حٿظڀڂ ڃن حٿـخنزن، ٳبح ط٬ ڃن أكيىڄخ ٿڂ ـذ ڃن حٿـخنذ حه

(. ٿ ٻخنض زش ٳخٷد ؿد حٿظڀڂ ڃ٪ ٣ڀذ حٿٿ: )ٷٿو. ٿزيش٫ ٻخٿڄلڃش حٿڄ٬ظيس ٫ن ١ء ح

ىح ٳ كټڂ حظؼنخء ڃن ا٣ٵ ڃخ ٷزڀو، ٳبڅ حٿس ى ڃن ٿڂ طظټڄپ ط٪ نن ٯ ڃيؤس ٿظڄظخ٩،

ٿ ٳبنو ـ ٿو حٿيهٽ ريخ ٷ٬٤خ، ڃ٪ ٿٺ ٳخٷد ٫ني حٿڄنٲ ؿد طڀڂ ڃيىخ اح ٣ڀزو حٿٿ،

: ٣ڀذ حٿؽ طڀڄيخ اٿو ٿڄخ ٫يح حٿ١ء ڃن حظڄظخ٫خص ٳٴ حٿؿد ؿيخڅ

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

. )*( 547: حٿڄوظڀٲ( 1)

357

، : حٿؼخن. ـذ، څ حٿڄڄن٩ حٿ١ء ىڅ ٯه، رخٷ حظڄظخ٫خص كٶ ٿو ٳـذ حٿظڀڂ ريخ: أكيىڄخ]...[

. ك٠خنش، حٿؽ ٿ أى ٿيخ، انڄخ ى كٶ ٿٷخد څ حٿس ٿض ڃلپ حظڄظخ٩ اڃخٻيخ ٫خ

أ٠خ ٳبڅ حٿؽ اح ه ريخ ٿڂ ئڃن أڅ ؤطيخ ٳظظ٠، رڄخ أى ٿٺ اٿ اٳ٠خثيخ ىٻيخ، ٫ڀ ىح ٿ

اح طٸ ٿٺ ٳؿو ٷد ؿد حٿظڀڂ أنو كٶ ػخرض كخٽ ٣ڀزو ڃن ٿو . رٿض ٿو ٫ڀ ىح حٿؿو ٿڂ ـذ حٿٸزٽ

حٿنټخف ڃ٬خش كټڂ حٿڄ٬خخص ٫يځ ؿد : ٸخٽ. ٿذ، ٳؿذ ىٳ٬و ٻه ڃن حٿلٸٵ حٿؼخرظشكٶ حٿ٢

نخ . طڀڂ أكي حٿ٬ن ا ڃ٪ طڀڂ حه، حٿؿش ڃخن٪ ڃن ؿد طڀڄيخ ٳ ـذ طڀڂ حٿيحٵ

، رظؤه ٷز اڅ حٿؽ ٿڄخ ٫ٸي ٫ڀ حٿس رڄي كخٽ أؿذ ٫ڀ نٴو حٿ٬ ٳ حٿلخٽ: نٸٽ

حٿ٬ اٿ ڃخڅ حٿزڀ٭، رنخء ٫ڀ حٿٸٽ ر٬يځ ؿد طڀڄيخ اٿ حٿؽ، ٳڀڂ ټن ٿو ڃن٪ حٿظڀڂ اٿ ڃخڅ

لظڄپ ٫يځ . حٿظڀڂ ٻڄخ ٿ طؿض حٿټخڃڀش رڄي ڃ٬ڀځ ڃئؿپ، ٳبنو ـذ ٫ڀيخ طڀڂ نٴيخ ٷزپ ٷز حٿڄي

، ٻڄخ ـذ طڀڂ حٿنٴٸش، څ (2)ؿځ رو أر حٿف ،(1)حٿؿد، ى حهظخ حٿن ٳ حٿنيخش

٬ٴو ٧خى، نو ر٬ٸي حٿنټخف أؿذ ٫ڀ نٴو حٿڄي ٿڄن ظؤه حظڄظخ٩ ريخ اٿ . حظڄظخ٩ ٯ ڃڄټن

. ڃخڅ رڀٯيخ ٿض حٿنٴٸش ٻٿٺ، څ زذ ؿريخ ى حٿظڄټن حٿظخځ ىڅ حٿ٬ٸي

( ىخڃ)

. )*( 294: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 2. )313: 4حٿڄز١ ( 1)

358

ٿ ڃن٬ض ڃن حٿظڄټن ٿڀظڀڂ ٳٴ : )ٷٿو.[ ٿ ڃن٬ض ڃن حٿظڄټن ٿڀظڀڂ ٳٴ ؿد حٿظڀڂ اټخٽ]

ٿ ڃن٬ض حٿؿش نٴيخ ڃن حٿؽ ٳڀڂ طڄټنو ڃن نٴيخ ى ڃيجش ٿظڄظخ٩، : أ(. ؿد حٿظڀڂ اټخٽ

ه، ٫ڀڂ ڃنيخ أڅ ڃن٬يخ نٴيخ ٿ ؿپ طڀڂ حٿڄي، ٳٴ ؿد طڀڂ حٿڄي حٿيحٵ كخٽ طظلٶ حٿڄ٤خٿزش د

ڃن أڅ ڃن٬يخ نٴيخ ڃن حٿظڄټن اٿ ڃخڅ طڀڂ حٿڄي ٫ڀ : ٫ڀ حٿؽ ٿ ٣ڀزظو ٳ ىه حٿلخٿش اټخٽ نؤ

ٻڅ حٿڄن٪ ٳٵ رن. حٿؿو حٿ ٷيڃنخه كٶ ػخرض ٿيخ، ٯ ڃٸ٢ ٿؿد طڀڄيخ حٿڄي ڃ٪ ٣ڀزيخ اخه

ڃن أڅ . ؿپ حٿظڀڂ أ ؿپ ٯه، ٿ٬يځ حهظٱ حٿڄن٪ ٫ڀ حٿظٸين، حهظٱ انڄخ ى ٳ حٿٸي

حٿڄظلٶ ٿيخ ى حٿڄن٪ ٿظڀڂ حٿڄي، څ ٿٺ ى ڃٸظ٠ حٿڄ٬خش حٿڄن٪ ٿه، ٳبح ڃن٬ض ٿ حٿظڀڂ

: حٽ: طل حٿټځ ٳ ىح حٿڄزلغ ظي٫ أڃح ح٫ڀڂ أڅ. حنظٴ حٿزٽ حٿڄ٬ظز ٫خ ٳ ؿد حٿظڀڂ

ٳبڅ حطٴٸخ ٳ . اڃخ أڅ ظٴٸخ ٫ڀ حٿظڀڂ، أ وظڀٴخ: حٿؿخڅ رخٿنزش اٿ طڀڂ حٿز٠٪ حٿڄي ٫ني حٿ٤ڀذ ڃنيڄخ

ٳبڃخ أڅ زٽ حكي ڃنيڄخ ڃخ ٫ڀو ڄظن٪ حه، أ ڄظن٪ ٻپ ڃنيڄخ ڃن حٿظڀڂ كظ ڀڂ: رلغ، اڅ حهظڀٴخ

: ٳبڅ رٽ أكيىڄخ ڃخ ٫ڀو طڄټن حه ڃن طڀڄو أؿز حه ٫ڀ حٿظڀڂ اؿڄخ٫خ، اڅ ٷخٽ ٻپ ڃنيڄخ. حه

أڅ ـز حٿؽ ٫ڀ طڀڂ حٿيحٵ : حٽ: أڀڂ كظ أطڀڂ، ٳٴو ٳ ن٨خثه ڃن حٿڄ٬خخص ػػش أٷحٽ

أنيڄخ : حٿؼخٿغ. ح رخى أكيىڄخ اٿ حٿظڀڂ أؿز حه ـز حكي ڃنيڄخ، ٿټن ا: حٿؼخن. أ ػڂ طڀڂ نٴيخ

. ـزحڅ ڃ٬خ، رؤڅ ئڃ حٿؽ ر٪ حٿيحٵ ٫ني ٫يٽ طئڃ رخٿظڄټن، ٳبح ڃټنض ڀڂ حٿ٬يٽ حٿيحٵ اٿيخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

359

، كټخه حٿڄنٲ ٫نو ٳ حٿظل (1)ٿڂ ٻ حٿن ٳ حٿڄز١ ا حٿٸٿن حهن ٷ حٿؼخٿغ ]...[

، ٿڂ ف رٸزٿو ىه، حي ٳ ؿڄ٪ حٿڄ٬خخص اؿزخ حٿڄظ٬خن ڃ٬خ ٫ڀ حٿظڀڂ، رو (2)

. ف ونخ ٳ ف حخى كظ ٳ حٿنټخف، ٻځ حٿڄنٲ ىنخ ڃلظڄپ ٿټپ ڃن حٿٸٿن حٽ حٿؼخٿغ

: نخ نٸٽ. طڀڂ حٿؽ أ٧خىه حٽ، څ ؿح ڃن٬يخ نٴيخ كظ طٸز حٿيحٵ ٸظ٠ ؿد : ٸخٽ

نڀڂ أڅ ٿټپ ڃنيڄخ حٿڄن٪ اٿ أڅ ظڀڂ ڃن حه، ٳ ټڅ طـ حٿڄن٪ ٿڀؿش اٿ ڃخڅ حٿٸز ڃنخٳخ

ن٬ڂ ٨ي ڃن حظټخٽ ؿد طڀڂ حٿڄي ٫ڀ طٸي ڃن٪ حٿظڄټن ٿڀظڀڂ طؿق . ٿؼزطو ڃؼڀو ٿڀؽ

ٿؿذ ٫ڀو حٿظڀڂ، ٳبح ڀڂ ٳڀڂ طڀڂ أؿزص ٫ڀ حٿظڄټن ٿڂ ظـو حٿؼخٿغ، ا ٿ ؿذ طڀڂ حٿؽ أ

ٸظ٠ طؿق حٽ، ا ..( انڄخ ـذ طڀڄو ٿ ٻخنض ڃيؤس ٿظڄظخ٩: )ٷٿو خرٸخ: ٳبڅ ٷپ. حټخٽ

اح طٸ ٿٺ . و ٸظ٠و، ٳخثيطو أڅ ىح حٿلټڂ ػخرض ٫ڀ ؿڄ٪ حٷحٽ، ٳي ڃـڄ٪ ٫پ: ٷڀنخ. ٳخثيس ٳو رينو

ٳخ٫ڀڂ أڅ ڃن٬يخ نٴيخ ؿپ طڀڂ حٿيحٵ اڅ ٻخڅ كحڃخ ٫ڀيخ، ا أڅ اؿزخ حٿلخٻڂ ٻ ڃنيڄخ ٫ڀ طڀڂ

ٻ حٿخف حٿٴخپ ٿي حٿڄنٲ ٿزخڅ : حٿؼخن. ڃخ ٫ڀو ٫ڀ حٿؿو حٿخرٶ ٸ٢ رٿٺ، ظ٬ن رو حٿلټڂ

أكي ؿي حټخٽ أڅ

( ىخڃ)

. )*( 33: 2حٿظل ( 2. )316: 4ر١ حٿڂ( 1)

360

ٿ ڃټنض ٻخڅ ٿيخ حٿ٤ڀذ اڅ ٿڂ ٤ؤ، ٳبڅ ؿ٬ض اٿ حڃظنخ٩ ٸ٢ ٣ڀزيخ، ا اح ٣ؤىخ ٳبڅ حٿڄي ظٸ ]

، ىح انڄخ ظڂ ٫ڀ حٿٸٽ رؿد طڀڂ (1)ؿد حٿظڄټن ڃٷٱ ٫ڀ طٸي ؿد حٿظڀڂ .[ رخٿ١ء ڃس

٫ڀ ىح حٿٸٽ ٸ٢ حټخٽ، نو ـذ ٫ڀ حٿؽ حٿظڀڂ أ، ٳبح ڀڂ ٿڂ طڀڂ نٴيخ حٿؽ حٿڄي أ،

نٴيخ، . كڄپ حٿخف حٿي حٿ٬زخس ٫ڀ أڅ حټخٽ ٳ ؿد طڀڄيخ: حٿؼخٿغ. أؿزىخ حٿلخٻڂ ٫ڀ ٿٺ

نٴيخ اټخٽ، ى هٱ ٿ ڃن٬ض ڃن حٿظڄټن ٿظڀڂ حٿڄي اٿيخ ٳٴ ؿد طڀڄيخ : ٳټڅ طٸيىخ

ٻٲ ٷينخ ٳ وظڀٲ . ٳٴ ؿد حٿظڄټن اټخٽ: حٿڄظزخى ڃن حٿ٬زخس، ٿ أحى ٿٺ ٿټخڅ حنذ أڅ ٸٽ

حٿلټڂ، ٳؤڃ حٿلخٻڂ حٿؽ رظڀڂ حٿڄي اٿ ٫يٽ، ػڂ ؤڃىخ رخٿظڄټن ڃ٪ ٣ڀذ حٿؽ، نو انڄخ ظلٶ

ش، ٳبح ٿڂ ط٤ڀزو أرٸ ٳ ي حٿ٬يٽ اٿ أڅ ط٤ڀزو، ٿ كض حٿظڄټن ر٬ي رٽ حٿڄي ٷ٠خء ٿلٶ حٿڄ٬خ

رخٿ رزٸخثو ٳ ي حٿؽ أ ڃظو ٿڂ ڄټن ٳخٿ٨خى أنيخ طـز ٫ڀ حٿظڄټن ريڅ طڀڂ حٿڄي، نيخ

ٿ ڃټنض ٻخڅ ٿيخ حٿڄ٤خٿزش اڅ ٿڂ ٤ؤ ٳبڅ ؿ٬ض اٿ حڃظنخ٩ ٸ٢ : )ٷٿو. أٸ٤ض كٸيخ ڃن طٸيڂ طڀڄو

ٿ رخىص اٿ طڄټن حٿؽ ڃن نٴيخ ڃظز٫ش رٿٺ : أ(. ىخ، ا اح ٣ؤىخ ٳبڅ حٿڄي ظٸ رخٿ١ء ڃس٣ڀذ

ٳبڅ . ٻخڅ ٿيخ ٣ڀذ حٿيحٵ اؿڄخ٫خ، ـذ ٫ڀ حٿؽ رٿو ٷ٬٤خ، حء ٣ؤ أ ٿڂ ٤ؤ، څ حٿظؤه ڃنو

حٿظڄټن حء، څ حٿٸز رخٿنزش اٿ ؿ٬ض اٿ حڃظنخ٩، ن٨ ٳبڅ ٻخڅ ٷزپ حٿ١ء ٻخڅ ٿيخ ٿٺ ٻڄخ ٻخڅ ٷزپ

حٿ٬ٸى ٫ڀو ى حٿ١ء، كنج ٳٸ٢ ٣ڀزيخ

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

. )*( 198: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

361

اح ڀڂ حٿيحٵ ٳ٬ڀو أڅ ڄيڀيخ ڃيس . ٿ ىٳ٪ حٿيحٵ ٳخڃظن٬ض ڃن حٿظڄټن أؿزص، ٿ ٿو حظىحى]

رپ ڀڂ ڃ٪ طڀڄيخ ٻڄخ . ، رڄ٬ن أنو ـذ ٫ڀ حٿؽ طڀڄو أٿڀڄي.[ حظ٬يحىىخ رخٿظن٨ٲ حظليحى

وٴ أڅ ىح ظوؽ ٫ڀ حٿٸٽ رؿد ڃزخىس حٿؽ اٿ طڀڂ حٿڄي ٳټڅ ىٿ ٫ڀ . زٶ طلٸٸو

٫يځ حهظخ حٿڄنٲ ٿو، اڅ ٻخڅ ر٬ي حٿ١ء ٳٸي كپ حٿٸز ڃن ٣ٱ حٿؽ حظٸ حٿڄي ؿڄ٬و ط٬ن

ؿد ىٳ٬و ر٤ڀزيخ، ٳبڅ ٿڂ يٳ٬و أؿز ٫ڀو ڃلخٿش، ٷي زٶ أنيخ ٿ أحىص حڃظنخ٩ ٿظٸز٠و ٳ ىه حٿلخٿش

وٴ أڅ حظؼنخء ڃن ٸ١ حٿ٤ڀذ ٳ ؿڄ٪ حٷخص ا أٷخص طلٸٶ حٿ١ء، ٳبڅ حٿ٤ڀذ . ٿڂ ټن ٿيخ ٿٺ

(. حڃظن٬ض ڃن حٿظڄټن أؿزص، ٿ ٿو حظىحىٳڀ ىٳ٪ حٿيحٵ ٱ: )ٷٿو. ٸ٢ ظٸح حٿڄي رخٿ١ء

أنو ٿ رخى حٿؽ ڀڂ اٿيخ حٿيحٵ ٳخڃظن٬ض ڃن حٿظڄټن ٿ ڃن ٯ ٫ أؿزص ٫ڀ حٿظڄټن : حٿڄحى

. ڃلخٿش، ٿ ٿو حظىحى حٿيحٵ، نو طز٩ رخٿظڀڂ ٳڀڂ ټن ٿو حٿؿ٩، ٻڄخ ٿ ٫ـپ حٿڄيڅ حٿين حٿڄئؿپ

ٽ رؿد حٿظڀڂ ٿڀيحٵ أ ٫ڀ حٿؽ ٿو حظىحى، څ ٿٺ ١ طڀڂ حٿ٬، ٻح ٷپ، ٫ڀ حٿٸ

اح ڀڂ حٿيحٵ : )ٷٿو. ٳ٬ڀ ىح ټڅ ڃن٪ حٿڄنٲ اخه ڃن حظىحى ىٿ ٫ڀ ٫يځ حهظخ ىح حٿٸٽ

څ حٿليي، ى ىنخ ٻنخش ٫ن احٿش حظٴ٬خٽ ځ: حظليحى(. ٳ٬ڀو أڅ ڄيڀيخ ڃيس حظ٬يحىىخ رخٿظن٨ٲ حظليحى

حٿ٬ ٿ ر

362

حٿليي ٻخ٣ء رخٿنس اڅ [ ڄيڀيخ ؿپ طيجش حٿـيخ، ؿپ حٿل، ڃټخڅ حظڄظخ٩ ر حٿٸزپ،]

ڃيس، حٿؿد، ٿڂ ٸي حٽ( ٳ٬ڀو أڅ ڄيڀيخ ڃيس حظ٬يحىىخ: )٧خى ٷٽ حٿڄنٲ. ٻخڅ أڀو ححٿش رخٿليي

ٷيىخ حٿن ٳ حٿڄز١ رؼػش أخځ ٷ ؿريخ، ڃلظـخ رٸٿو ٫ڀو حٿځ نيو أڅ ٤ٵ حٿؿپ أىڀو

حڃيڀح ٻ طڄظ٢ : " ئيه ڃخ ٳ حٿليغ. ، ىح ڃلپ حظيٿو(1)ٿ، رؤڅ حٿ٬خىس ؿخش رٿٺ

س ٫ڀ حٿؿد، ىذ ٳ حٿظل اٿ ٫يځ ىٿش ٳ حهزخ ٫ڀ حٿڄي( 2" )حٿ٬ؼش طظلي حٿڄزش

ٳ ٿٺ كٶ ٿڀڄأس نو اح آىخ ٫ڀ ٯ كخٽ حظ٬يحى ٿڂ : ڄټن أڅ ٸخٽ(. 3)حٿؿد نظٴخء ڃٸظ٠و

ڄټن حٿٸٽ رخٿؿد حٿظليي رخٿلخؿش رؼػش أخځ، ٻٲ ٻخڅ ٳڄظ . ئڃن رنٴس ڃنيخ ٳټڅ ڃ٠ح رلخٿيخ

لق، څ حٿڄحى طن٨ٲ ( رخٿظن٨ٲ: )ح٫ڀڂ أڅ ٷٿو. ـ حٿظ٬ اٿيخ كظ طنٸ٠ ڃيطوأؿزنخ اڃيخٿيخ ٿڂ

ڄيڀيخ ؿپ طيجش حٿـيخ، ؿپ : )ٷٿو. نٴيخ رخڃظخ١ احٿش حخم، ٿ ٷخٽ ٻخٿظن٨ٲ ٿټخڅ أٷ٪

ؿپ طيجش حٿـيخ ى رٴظق ـذ ٿٺ، ٳڀ ٣ڀزض حڃيخٽ : أ(. حٿل، ڃټخڅ حظڄظخ٩ ر حٿٸزپ

ڃخ طلظخؽ اٿو حٿ٬ ٿڂ طـذ حؿخرش اؿڄخ٫خ، ـزىخ حٿلخٻڂ ٫ڀ حٿظڄټن : حٿـڂ حٿټ

( ىخڃ)

. )*( 33: 2حٿظل ( 3. )2778كيغ 90: 3نن أر ىحى ( 2. )314: 4حٿڄز١ ( 1)

363

www.alhawzaonline.com

[email protected]

انڄخ ظٸ ٻڄخٽ حٿڄي رخٿ١ء، أ ڃص أكي .ٿ ٻخنض س ط٤ٶ حٿـڄخ٩ أ ڃ٠و ؿذ حڃيخٽ]

ٻح حٿٸٽ ٿ ٻخنض كخث٠خ ٳ٤ڀزض حڃيخٽ اٿ حٿ٤ي . ڃن ىنو اڅ أرض[ حٿؿن، رخٿوڀس ٫ڀ حٷ،

طـذ حؿخرش، ڃټخڅ رخٷ حظڄظخ٫خص حٿ١ء ٳ حٿٸزپ، ٿ ٧ي ڃن كخٿو انو ؤطيخ ٳ حٿل ٳڀيخ

ٿ ٻخنض : حٿڄحى(. ٿ ٻخنض س ط٤ٶ حٿـڄخ٩ أ ڃ٠ش ؿذ حڃيخٽ: )ٷٿو. ڃ٠خؿ٬شحڃظنخ٩ ڃن حٽ

س ط٤ٶ حٿـڄخ٩ اڅ رڀض ط٪ نن ؿذ اڃيخٿيخ اٿ ڃخڅ ح٣خٷش، ٻح ٿ ٻخنض ڃ٠ش ط٤ٶ

ڀف ڃن ا٣ٵ . ٱ ٫ڀوڃ٬و حٿـڄخ٩، ٿڂ ٸي حٿڄنٲ حٿڄ٠ش ر٬يځ ح٣خٷش، ٻؤنو حظن رظٸي حٿڄ٤٬

ؿد حڃيخٽ أڅ حٿؽ ٿ ٣ڀذ حٿظڀڂ ٿټپ ڃنيڄخ ٷخٽ أٷريڄخ اٿ أڅ ٽ حٿڄخن٪ ـخد، نو رڄخ

، ٿڂ ظ٬ ٿؿد (2)، حٿن ٳ حٿڄز١ (1)ڃؼڀو ٻځ حٿڄنٲ ٳ حٿظل . ٴ ٳظظ٠حڅ

رؤڅ : طيخ كظ طزأ طڀڂ نٴيخ، ٷي ٴٵ رن حٿنٴٸش حٿڄيٿټن كح ر٬يځ ؿد نٴٶ. طڀڂ حٿڄي ٫يڃو

انڄخ ظٸ ٻڄخٽ حٿڄي رخٿ١ء أ ڃص أكي حٿؿن، : )ٷٿو. حٿنٴٸش طـذ ا رخٿظڄټن، حٿڄي ـذ رخٿ٬ٸي

حٿ١ء، ؤط اڅ خء حهلل ڃخ ٬ڀڂ ڃنو أڅ حٿڄؿذ ٿڀڄي اڃخ ٫ٸي حٿنټخف أ حٿٴ أ (. رخٿوڀس ٫ڀ أ

حٿ١ء اڅ ٻخڅ كحڃخ ٻخٿ١ء ٳ حٿل : أكيىڄخ: حظٸح حٿحؿذ رخٿ٬ٸي أ حٿٴ ټڅ رؤڃن

حكحځ، يٽ ٫ڀو ڃ٪ حؿڄخ٩ أڅ حٿ١ء رخٿزيش ؿذ حٿڄي حرظيحء ٳڀجن طٸه ٳ حٿنټخف حٿلق أٿ،

( ىخڃ)

. )*( 33: 2حٿظل ( 2. )314: 4حٿڄز١ ( 1)

364

ڃص أكي حٿؿن، ؤط حٿټځ ٫ڀ ڃص حٿؿش ٫ن : حٿؼخن. ټٴ ٿٿٺ حٿ٣ؤس حٿحكيس حطٴخٷخ...[ ]

أڃخ ڃص حٿؽ ٳبنو ٸ ؿد ؿڄ٪ حٿڄي ٫ني أٻؼ حلخد، هٳخ ٿڀيٵ . ٷذ اڅ خء حهلل ط٬خٿ

ڃص ز٤پ حٿنټخف، نيڄخ ظحػخڅ، اڅ حٽ: ٿنخ. ، حٿڄىذ ؿد حٿـڄ٪(1)ٳ حٿڄٸن٪، ٳبنو أؿذ حٿنٲ

اح ٿڂ ز٤پ رخٿڄص ٿڂ زٶ ٻخڅ حٿڄص نيخش ٿو، حنظيخء حٿ٬ٸي ٻخظٴخء حٿڄ٬ٸى ٫ڀو ٳـذ حٿ٬ رټڄخٿو

ٳ حٿڄظٳ ٫نيخ ؿيخ اح ٿڂ : ريٿپ حؿخس، ڃخ حه حٿلڀز ٳ حٿلق ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

حٿليغ، ٯه ( 2" )حڅ ٷي ٳ ٿيخ ڃيح ٳڀيخ ڃيىخ حٿ ٳ ٿيخ ٿيخ حٿڄحع اڅ ٹ: " يهپ ريخ ٷخٽ

نٿيخ حٿن ٫ڀ (. 4)، ٳ ٫يس أكخىغ أڅ ٿيخ نٲ حٿڄي ٻڄخ ٳ حٿ٤ٵ (3)ڃن حكخىغ حٿټؼس

ڃخن٪ ڃ٬يخ ڃن ظٸ حٿڄي رخٿوڀس حٿظ . حظلزخد رڄ٬ن أنو ظلذ ٿيخ أڅ ط٤ڀذ أٻؼ ڃن حٿنٲ

حٿ١ء ٫ڀ حق، ٷي حهظڀٲ أٷحٽ حلخد ٳ ٿٺ ٳٸخٽ حٿن ٳ حٿنيخش، اڅ حٿوڀس طؿذ حٿڄي ٫ڀ

٧خى حٿلخٽ، ٫ڀ حٿلخٻڂ أڅ لټڂ رٿٺ اڅ ٿڂ ټن ٷي ىهپ، ٿټن ٿ ٿڀڄأس أڅ طؤه أٻؼ ڃن حٿنٲ ڃ٪

حٿيخ ٿڂ ٫يځ حٿيهٽ، ڃظ حػزض حٿؽ أڅ رټخطيخ رخٷش ٫ڀ ف

( ىخڃ)

: 8حٿظيذ ( 3. )1215كيغ 341: 3، حظزخ 505كيغ 146: 8حٿظيذ ( 2. )121: حٿڄٸن٪( 1)

. )*( 512 -510كيغ 146: 8حٿظيذ ( 4. )509 -506كيغ 146

365

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٽ حرن حٿـني ٷذ ڃنو ٷ(. 3)، ٷ٤ذ حٿين حٿټي (2)، طز٬و حرن حٿزحؽ (1)ڀڃو ا حٿنٲ ]...[

ٳبنو أؿذ حٿڄي رخٿوڀس، ٿڂ ـ ٿڀڄأس أهىخ اح ٿڂ ٸ٪ ؿڄخ٩، ڃخ ٸځ ڃٸخڃو ڃن انحٽ حٿڄخء ر

اؽ أ ٿڄ ٫س أ ن٨ اٿيخ أ ٷزڀش، ٳبڅ طڀ رء ڃن ٿٺ هخ ٻخڅ أ ٫ننخ أ ٳل ٿڃو حٿڄي

ٿڄحٷ٬ش، ٳبڅ أڃټنو اٷخڃش حٿزنش ٫ڀ ٿٺ ٳؤٷخڃيخ ٷزڀض ڃنو، ا اح ه ريخ حى٫ ٫يځ ح: ٷخٽ حرن كڄس(. 4)

اح ه حٿؽ رؿظو ػڂ أنټح ڃ٬خ حٿڄـخڃ٬ش ٿڂ يٷخ، : ٷخٽ حرن رخرو ٳ حٿڄٸن٪(. 5)ٳخٿٸٽ ٷٿيخ رڄنيخ

٫ن ( 8)حٿوٱ ( 7)كټ حٿن ٳ حٿڄز١ (. 6)نيخ طنٴ ٫ن نٴيخ حٿ٬يس، ى نٴ ؿد حٿڄي

ا أڅ ؿىىخ ٻ٬يڃيخ : ٷځ ڃن ألخرنخ أڅ حٿوڀس ٻخٿيهٽ ظٸ ريخ حٿڄڄ طـذ ريخ حٿ٬يس، ٷخٽ ٳيڄخ

، ٫خڃش (9)اٿ ىح ىذ حرن أر ٫ٸپ . ٳـذ رخٿ٤ٵ ر٬يىخ نٲ حٿيحٵ ٫يس ٫ڀ حٿڄأس

٣ڀٸظڄىن ڃن ٷزپ أڅ طڄىن ٷي اڅ: *)ٷٿو ط٬خٿ: ٿنخ. حٿڄظؤهن، ى حٿ كنخ رخهظخه خرٸخ

ٳظڂ ٿين

( ىخڃ)

نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ ( 4. )543: نٸڀش ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 3. )204: 2حٿڄيد ( 2. )471: حٿنيخش( 1)

ڃؤٿش 12: 3حٿوٱ ( 8. )318: 4حٿڄز١ ( 7. )109: حٿڄٸن٪( 6. )419: حٿڀش( 5. )543: حٿڄوظڀٲ

. )*( 543: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 9. )ٻظخد حٿ٤ٵ 42

366

ڃخ حه ن رن ٬ٸد ٫ن . حٿڄحى ڃن حٿڄ حٿـڄخ٩ حطٴخٷخ(. 1(*)ٳ٠ش ٳنٲ ڃخ ٳظڂ]...[

حش ڃلڄي رن ڃڀڂ (. 2" ) ؿذ حٿڄي ا حٿٷخ٩ ٳ حٿٴؽ : " ڄ٬ظو ٸٽ: حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

ٷٽ حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٳ (. 3" )اح ىهپ ريخ : " ځ، ٷي ؤٿو ڃظ ـذ حٿڄي؟ ٷخٽ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿ

حكظؾ حهڅ رڄخ حه حس ٫ن (. 4" )اح حٿظٸ حٿوظخنخڅ ؿذ حٿڄي حٿ٬يس : " حش كٴ رن حٿزوظ

أه ظح، ػڂ ٣ڀٸيخ، ٳٸي اح طؽ حٿؿپ حٿڄأس ػڂ ه ريخ ٳڀٶ ٫ڀيخ رخرخ أ: " حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

ٳ ڃ٬نخىخ حش الخٵ رن ٫ڄخ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٫ن (. 5" )ؿذ حٿيحٵ هإه ريخ ىهٽ

څ حٿڄأس ڀڄض حٿڄ٬ٸى ٫ڀو طڀڄخ للخ، ٳؿذ أڅ ظٸ حٿ٬ ٻڄخ ٳ طڀڂ (. 6)٫ڀ ٫ڀو حٿځ

، (7)ؿخد حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ رخٿڄن٪ ڃن لش حٿوزن أ. حٿ٬ن حٿڄئؿس ڃيس حؿخس اڅ ٿڂ نظٴ٪

كڄڀيڄخ حٿن ٫ڀ ڃخ اح ٻخڅ حٿؿخڅ ڃظيڄن، حظيٽ ٫ڀ حٿـڄ٪ رحش أر ر ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو

( ىخڃ)

: 7حٿظيذ ( 3. )817كيغ 226: 3، حظزخ 1859كيغ 464: 7حٿظيذ ( 2. )237: حٿزٸس( 1)

464: 7، حٿظيذ 2كيغ 109: 6حٿټخٳ ( 4. )818كيغ 226: 3ظزخ ، ح1860كيغ 464

226: 3، حظزخ 1863كيغ 424: 7حٿظيذ ( 5. )819كيغ 226: 3، حظزخ 1861كيغ

. 544: حٿڄوظڀٲ( 7. )822كيغ 227: 3، حظزخ 1864كيغ، 464: 7حٿظيذ ( 6. )820كيغ

)*(

367

www.alhawzaonline.com

[email protected]

" أنيڄخ يٷخڅ ر٬ي حٿوڀس ٫ڀ ٫يځ حٿ١ء، نيخ طيٳ٪ حٿ٬يس ٫ن نٴيخ ى يٳ٪ حٿڄي : " ځحٽ]...[

حٿٴٵ رن حؿخس حٿنټخف ٧خى، ٳبڅ حٿڄنخٳ٪ ٳ حؿخس طظڀٲ رڄ٠ حٿڃخڅ، ىنخ حٿڄنٴ٬ش طظڀٲ (. 1)

حځ رنل ڃخ نٸڀو حٿن ٫ن حرن أر ح٫ڀڂ أڅ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ كٸٶ ىح حٿڄٶ. رخظٴخء ىڅ ڃ٠ حٿڃخڅ

كخڀو أڅ حٿڄؿذ ٿټڄخٽ حٿڄي ى حٿيهٽ ىڅ حٿوڀس، ٿټن حٿوڀس ٿټنيخ ڃ٨نش ٿو (. 2)٫ڄ حط٠خه

نٴٺ ٫نو ٯخٿزخ ڀڃو ٻڄخٽ حٿڄي ڃ٪ حى٫خء حٿڄأس حٿيهٽ، نيخ طي٫ حٿ٨خى ٳٸ ؿخنزيخ ٳټظٴ

. رخٿزنش، أڃخ ڃ٪ طيٶ حٿڄأس ٫ڀ ٫يځ حٿيهٽ ٳ ـذ ا حٿنٲ ٷ٬٤خ رڄنيخ، ٸزپ ڃن حٿؿپ ا

ٷذ ڃنو ڃخ (. 5)، ف رو حرن كڄس (4)، ڃن طخر٬و (3)ىح حٿظلٸٶ ى حٿ كخٿو حٿن ٳ حٿنيخش

ځ حرن ٷذ ڃن ٿٺ ٻ. ، اڅ ٻخڅ ٳ ٻڃو ڃوخٿٴش أه كغ حٿلٶ رخٿ١ء ٯه(6)ٷخٿو حرن حٿـني

، اڅ ٻخڅ ا٣ٵ ٷٿو ر٬يځ ٷزٽ ٷٽ حٿؿن ٳ ٫يځ حٿ١ء ڃلپ ن٨، انڄخ ٫ٽ ٳ ٿٺ ٫ڀ (7)رخرو

. حش أر ر

( ىخڃ)

: حٿنيخش( 3. )544: حٿڄوظڀٲ( 2. )823كيغ 227: 3، حظزخ 1865كيغ 465: 7حٿظيذ ( 1)

: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 6. )351: حٿڀش( 5). 204: 2ڃنيڂ حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد ( 4. )471

. )*( 109: حٿڄٸن٪( 7. )543

368

ظلذ طٸڀڀو، ټه أڅ ظـخ حٿنش ى هڄڄخثش ىىڂ، أڅ يهپ رخٿؿش ٷزپ طٸيڄو أ ر٠٬و أ ]

ٳظڀو ڃن ىح أڅ . ٨ي ڃن ٻځ حٿن حٿ٬ڄپ ريخ ڃ٪ حٿظيڄش، ٿڀظٷٲ ٳ ٿٺ ڃـخٽ.[ ٯه ٿ ىيش

ظلذ طٸڀڀو، ټه أڅ : )ٷٿو. أٻؼ حلخد ٸٿڅ أڅ حٿوڀس رنٴيخ ڃؿزش ظٸح حٿڄي ٻڀو

اڄخ٫پ رن ڃڀڂ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٫ن أرو ٫ن آرخثو ٫ڀيڂ (. ظـخ حٿنش ى هڄڄخثش ىىڂ

ٳ (. 1" )أٳ٠پ نخء أڃظ أزلين ؿيخ أٷڀين ڃيح : ٿوٷخٽ ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آ: " حٿځ ٷخٽ

: ؤٿض أرخ حٿلن ٫ڀو حٿځ ٫ن ڃي حٿنش ٻٲ خ هڄڄخثش؟ ٳٸخٽ: كيغ آه ٫ن حٿلن رن هخٿي ٷخٽ

اڅ حهلل ط٬خٿ أؿذ ٫ڀ نٴو أڅ ټزه ڃئڃن ڃخثش طټزس، زلو ڃخثش طزلش، لڄيه ڃخثش طلڄيس، "

حٿڀيڂ ؿن ڃن حٿل حٿ٬ن ا ؿو حهلل : ڃخثش طيڀڀش، ڀ ٫ڀ حٿنز آٿو ڃخثش ڃس، ػڂ ٸٽيڀڀو

كح ؿ٬پ ٿٺ ڃيىخ، ػڂ أك حهلل ط٬خٿ اٿ نزو أڅ ن ڃي حٿڄئڃنخص هڄڄخثش ىىڂ، ٳٴ٬پ ٿٺ

ڃڄخثش ىىڂ ٳڀڂ ؿو ٳٸي ٽ حهلل ڀ حهلل ٫ڀو آٿو، أڄخ ڃئڃن ه٤ذ اٿ أهو كڃظو ٳزٽ ٿو م

( ټه أڅ ظـخ هڄڄخثش: )ح٫ڀڂ أڅ ٧خى ٷٿو(. 2" )٫ٸو، حظلٶ ڃن حهلل ٫ ؿپ أڅ ؿو كح

ڄٽ حٿټحىش ٿڀؽ حٿؿش، حهزخ طني كـش ٫ڀ ٿٺ، ٷي أڅ حٿلن ٫ڀو حٿځ طؽ

أڅ يهپ رخٿؿش ٷزپ طٸيڄو، أ ر٠٬و، أ : )ٷٿو(. 3)ىىڂ حڃأس أيٷيخ ڃخثش ؿخش ڃ٪ ٻپ ؿخش أٿٲ

(. ٯه ٿ ىيش

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حه ( 3. )1451كيغ 356: 7، حٿظيذ 7كيغ 376: 5حٿټخٳ ( 2. )1156كيغ 243: 3حٿٴٸو ( 1)

. )*( 272: 4حٿن ٳ حٿڄز١

369

حظٸح ؿڄ٪ حٿڄي، ٿټن ظلذ ٿيخ اح ڃخص حٿؽ ٳٵ رن ڃص حٿؽ ٷزپ حٿيهٽ أ حٿڄأس ٳ ]

ڃظني ٿٺ ڃخ حه .[ ٿ ڃخطض ٷزپ حٿيهٽ ٻخڅ ٿخثيخ نٲ حٿڄي، ٿ رـي: ٷپ. طٹ نٲ حٿڄي

اح طؽ حٿؿپ حٿڄأس ٳ لپ ٿو ٳؿيخ كظ ٵ اٿيخ جخ، : " أر ر ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

ىه حٿحش ىص ٫ڀ ؿيش حٳ٠پ، ٳؤڃخ : ٷخٽ حٿن(. 1" )أ ىيش ڃن ٶ أ ٯه ىىڄخ ٳڄخ ٳٷو،

ڃن : ، ٿڄخ حه ٫زي حٿلڄي حٿ٤خث ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ(2)أڅ ټڅ ٿٺ حؿزخ أ طٻو ڃل٨ح ٳ

كغ ( -4)ٿن ٳ حٿنيخش ٷي ح٫ظ حرن اى ٫زخس ح(. 3)أنو ـ حٿيهٽ رخٿڄأس ٷزپ ا٤٫خثيخ جخ

رؤڅ حٿ ظزخف رو حٿٴؽ ى حٿ٬ٸي ىڅ ڃخ -حظلذ ٿڀؿپ ٷزپ حٿيهٽ رخڃأطو طٸيڂ ء ظزق رو ٳؿيخ

ح٫ظ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ ٫ن ٿٺ رؤنو ٷي رٿٺ حٿظؤٻي ٳ حظلزخد، طخر٪ ٿٴ٦ حش أر (. 5)ٸيڃو

ٵ رن ڃص حٿؽ ٷزپ حٿيهٽ أ حٿڄأس ٳ حظٸح ؿڄ٪ حٿڄي، ٿټن ٱ: )ٷٿو(. 6)ر حٿڄظٸيڃش

ٿ ڃخطض ٷزپ حٿيهٽ ٻخڅ ٿخثيخ نٲ حٿڄي : ظلذ ٿيخ اح ڃخص حٿؽ أڅ طظٹ نٲ حٿڄي، ٷپ

(. ٿ رـي

( ىخڃ)

حٿليغ پ 357: 7حٿظيذ ( 2. )799كيغ 220: 3، حظزخ 1452كيغ 357: 7حٿظيذ ( 1)

( 5. )471: حٿنيخش( 4. )798كيغ 220: 3، حظزخ 1453كيغ 357: 7حٿظيذ ( 3. )1453

. )*( 543: حٿڄوظڀٲ( 6. )301: حٿحث

370

ٷي ٷيڃنخ أڅ حٿڄوظخ حظٸح ؿڄ٪ حٿڄي رڄص ٻپ حكي ڃن حٿؿن حء حٿؿپ حٿڄأس، ٷي ٻنخ ]...[

أڃخ ڃص حٿڄأس ٳٸي ىذ ٫خڃش . ح رڄص حٿؿپ رنخ ٬ٴو كٸٸنخ أنو ظٸ روهٱ حٿيٵ ٳ حظٶ

( 3)، ٷ٤ذ حٿين حٿټي (2)، حرن حٿزحؽ ٳ حٿټخڃپ (1)حلخد اٿ أنو ٻٿٺ، ىذ حٿن ٳ حٿنيخش

ٳ حٿلق ٫ن اٿ أنو انڄخ ـذ رڄطيخ حٿنٲ هخش، ط٬ ٫ڀ ٫يس أهزخ، ڃنيخ حش حرن أر ٬ٴ

اح : " ٳ حڃأس طٳض ٷزپ أڅ يهپ ريخ ؿيخ ڃخٿيخ ڃن حٿڄي، ٻٲ ڃحػيخ؟ ٷخٽ: حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

حٿڄوظخ ڃخ (. 5)حٿليغ، ٯ ٿٺ ڃن حهزخ ( 4" )ٻخڅ ٷي أڃيىخ يحٷخ ٳڀيخ نٲ حٿڄي، ى ػيخ

ؿپ طؽ حڃأس ڄ : ٷڀض ٿو: حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ ٷيڃنخه، ٳٸي ڃن رن كخځ ٳ حٿڄػٶ ٫ن

ٳبنيڂ ٷي ح ٫نٺ أڅ ٿيخ : ٷڀض" ٿيخ حٿڄي ٻخڃ ٿيخ حٿڄحع : " ٿيخ يحٷخ، ػڂ ڃخص ٫نيخ ٿڂ يهپ ريخ ٷخٽ

لظڄپ أڅ ټڅ ڃحى : ٷخٽ حٿخف حٿٴخپ حٿي(. 6" ) لٴ٨څ ٫ن انڄخ ٿٺ ٿڀڄ٤ڀٸش : " نٲ حٿڄي ٷخٽ

حٿن رٸٿو، ٿخثيخ حٿنٲ ڃن ؿيش ٸ١ حٿنٲ حه ٫ن حٿؽ رخٿڄحع، ٿټنيخ ٯ حص ٿي رٸنش

. ٻخڅ ٿخثيخ حٿنٲ، كنج زٸ رن حٿٸٿن ڃنخٳخس: ٷٿو

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿټخٳ ( 4. )544: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 3. )204: 2ٷخٿو ٳ حٿڄيد أ٠خ ( 2. )471: حٿنيخش( 1)

119: 6حٿټخٳ ( 5. )1220كيغ 341: 3، حظزخ 510كيغ 147: 8، حٿظيذ 6كيغ . 119: 6

: 3، حظزخ 513كيغ 147: 8حٿظيذ ( 6. )512 -511كيغ 147: 8حٿظيذ 10 -7كيغ

. )*( 1223كيغ 342

371

ٳ حٿيحٵ حٿٴخي، ٿٴخىه : حٿٴپ حٿؼخن. طټن ٷي ٣خٿزض روټه ٿڀػش حٿڄ٤خٿزش رخٿڄي ڃ٪ حٿيهٽ اح ٿڂ ]

٫يځ ٷزٿش حٿڄڀٺ ٻخٿوڄ حٿون ڃ٪ اځ أكي حٿؿن، ٻخٿل، ڃخ ٷڄش ٿو ڃنٴ٬ش : حٽ: أزخد

رن ٫زي حٿكڄن(. ټه ٿڀػش حٿڄ٤خٿزش رخٿڄي ڃ٪ حٿيهٽ اح ٿڂ ټن ٷي ٣خٿزض رو: )ٷٿو[ ڃزخكش ٳو،

حٿلـخؽ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٳ كيغ ٣پ أڅ حٿڄأس اح ڃخطض ر٬ي أڅ أٷخڃض ڃ٪ حٿؿپ اٿ أڅ ڃخطض

(. 2)ٳ ڃ٬نخىخ حخص أه ( 1" ) ء ٿيخ : " ط٤ڀذ يحٷيخ، ػڂ ؿخء ػظيخ ر٬ي ڃطيخ ٤ڀزڅ يحٷيخ

حٵ حكظـخؿخ ريه حهزخ، نٿيخ حٿن ٫ڀ نٸپ حٿن ٳ حٿظيذ ٫ن ر٬ ألخرنخ أڅ حٿيهٽ ييځ حٿي

، ڀف ڃن ٫زخس حٿڄنٲ أنو نٿيخ ٫ڀ ٻحىش (3)أڅ حٿڄأس ط٤٬ حٿڄي ٳ ىه حٿلخٿش ا رخٿزنش

٫يځ ٷزٿو حٿڄڀٺ ٻخٿوڄ حٿون : حٽ: حٿٴپ حٿؼخن ٳ حٿيحٵ حٿٴخي، ٿٴخىه أزخد: )ٷٿو. حٿڄ٤خٿزش

ڃن ڃزخكغ حٿڄي حٿڄزلغ ٫ن حٿٴخي، (. ٿؿن، ٻخٿل، ڃخ ٷڄش ٿو ڃنٴ٬ش ڃزخكش ٳوڃ٪ اځ أكي ح

٫يځ ٷزٿو حٿڄڀٺ ٳ ٩ حځ ٻخٿوڄ حٿون ڃ٪ : حٽ: ٿٴخىه أزخد كىخ حٿڄنٲ ٳ ظش

اځ أكي

( ىخڃ)

1461كيغ 360: 7حٿظيذ ( 2. )806كيغ 222: 3، حظزخ 1460كيغ 359: 7حٿظيذ ( 1)

. )*( 223: 3، حظزخ 360: 7حٿظيذ ( 3. )808 -807كيغ 222: 3، حظزخ 1462 -

372

ىپ طؼزض ٷڄش حٿڄڄ أ ڃي . ٳڀ طؽ حٿڄڀڂ ٫ڀ كڄ أ هن أ ك ر٤پ حٿڄڄ، ٷپ حٿ٬ٸي]

ٻح حٿل، حء ٻخڅ حٿؿخڅ ڃڀڄن أ . اح ٻخنخ ڃنحٿؿن، روٱ ڃخ .[ حٿڄؼپ؟ ٷڅ، حٷد حٿؼخن

ٳڀ طؽ : )ٷٿو. ٻح ڃخ ٷڄش ٿو ٫ني أكي ڃن حٿنخ، ڃنٴ٬ش ڃزخكش ٳو ٻخٿ٬س حٿنـش نلىخ. ٻخٳن

ىپ طؼزض ٷڄش حٿڄڄ أ ڃي حٿڄؼپ؟ ٷڅ، . حٿ٬ٸي: حٿڄڀڂ ٫ڀ هڄ أ هن أ ك ر٤پ حٿڄڄ، ٷپ

ٿ طؽ حٿڄڀڂ ٫ڀ هڄ أ هن أ ك، حء ؿ حٿ٬ٸي ٫ڀ هڄ ڃ٬ن ڃ٬ڀځ أ (. ٷد حٿؼخنح

هن أ ك ٻٿٺ، أ ٫ڀ ڃٸيح ڃ٬ن ڃن حٿوڄ ٳ حٿڃش، ر٤پ حٿڄڄ ٷ٬٤خ، ٿ٬يځ كظو، ٳ ر٤څ

، (3)، حرن حٿزحؽ (2)ٳ حٿڄٸن٬ش ، حٿڄٴي (1)حهظخه حٿن ٳ حٿنيخش : -أكيىڄخ: حٿ٬ٸي ڃن أڀو ٷڅ

أنو ز٤پ، څ حٿ رخٿنټخف ١ ٳ حٿ٬ٸي، انڄخ ٷ٪ ٫ڀ حٿڄڄ ى رخ٣پ ٳنظٴ ( -4)أر حٿف

حٿ، ٳټڅ حٿ٬ٸي رخ٣، نظٴخء حٿ١، څ حٿنټخف ٫ٸي ڃ٬خش ٳز٤پ رز٤څ حٿ٬، ٿٸٽ حٿزخٷ

ڀڃو ر٬ټ حٿنٸ اڅ ڃخ ٿڂ ظحخ ٫ڀو ټڅ (. 5" )ح ٫ڀو ٷپ أ ٻؼ حٿڄي ڃخ طح: " ٫ڀو حٿځ

ڃيح، ذ أڅ ٯ حٿڄڄ ٿڂ ٸ٪ ٫ڀو حٿظح ٳخڃظن٪ ٻنو ڃيح، ٷي طٸ حڃظنخ٩ ٻڅ حٿڄڄ ڃيح،

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( ىخڃ)

378: 5حٿټخٳ ( 5. )293: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 4. )200: 2حٿڄيد ( 3. )78: حٿڄٸن٬ش( 2. )469: حٿنيخش( 1)

. )*( 1438كيغ 353: 7، حٿظيذ 4كيغ

373

حهظخه حٿن : -حٿؼخن. حٿنټخف حٿلق ري ٿو ڃن ڃي خرٶ أ كٶ، ٳڄظ طوڀٲ ٫نو ٿځ ر٤نو]...[

، (6)، حرن اى (5)، حرن ىس (4)، حرن كڄس (3)، حرن حٿـني (2)حٿوٱ ( 1)ٳ حٿڄز١

، څ حٿڄي ٿ ٻنخ ٳ حٿ٬ٸي انڄخ حٿٻن ٳو حٿؿخڅ، ٿيح ؿخ ٫ (7)حٿڄنٲ ىنخ ٳ حٿظل

څ حٿنټخف حٿيحٵ ٯحڅ ٳ . حٿ٬ٸي ٫نو، رپ حظح١ ٫يڃو، ٿ ٻ حٿٴخي أ٨٫ڂ ڃن حظح١ ٫يڃو

ـخد ٫ن حٽ رؤڅ (. 8)ٿڄوظڀٲ طٷٲ حٿڄنٲ ٳ ح. ٸظ٠ ٳخى أكيىڄخ ٳخى حه، ىح ى حق

حٿڄحى ٳ حٿليغ . ر٤څ حٿڄڄ نٴ أپ حٿ رخٿنټخف، ا ٿڂ ق حٿنټخف ٿ طزن ٻنو ڃظلٸخ

أڅ حٿڄي حٿ حى ٻه ٳ حٿ٬ٸي، حٿڄ٬ن أنو كي ٿو رخ٫ظزخ حٿٸڀش حٿټؼس، رپ ڃنخ٣و حٿظح رٸنش

اح طٸ ٿٺ ٳ٬ڀ . حٿحؿذ رخٿيهٽ ٳ حٿڄٴش ٿڂ ظحخ ٫ڀو ڃ٪ أنو ڃي ، څ"ٷپ أ ٻؼ : " ٷٿو

أنو ـذ ڃي حٿڄؼپ، حهظخه حٿن ٳ حٿوٱ : أكيىخ: حٿٸٽ رخٿلش ڃخ حٿ ـذ؟ ٿلخد ٳو أٷحٽ

، ى (10)، حرن كڄس (9)

( ىخڃ)

. 541: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 3) .ٻظخد حٿيحٵ 1ڃؤٿش 1: 3حٿوٱ ( 2. )272: 4حٿڄز١ ( 1)

( 9. )542: حٿڄوظڀٲ( 8. )31: 2حٿظل ( 7. )300: حٿحث( 6. )548: حٿنش( 5. )348: حٿڀش( 4)

. )*( 348: حٿڀش( 10. )ٻظخد حٿيحٵ 1ڃؤٿش 1: 3حٿوٱ

374

ى حق، څ ٫يځ كش حٿڄڄ ٿجن ،(2)، حهظخه ىنخ ٳ حٿظل (1)٧خى ٻځ حرن اى ]...[

. ټڅ يحٷخ ٸظ٠ ر٤څ حٿظڄش ٳ حٿ٬ٸي هخٿخ ڃنيخ، ٳـذ رخٿ١ء ڃي حٿڄؼپ، نو ٷڄش حٿز٠٪

انو ـذ ٷڄش حٿوڄ أ حٿون ٫ني ڃظلڀو حٿل ٫ڀ طٸي حٿ٬زىش، حهظخه ر٬ حلخد : حٿؼخن

ٻح ٳ حٿ٬ٸي ٫خ ٻخڅ ڃٸىىڄخ ٿٺ حٿ٬ ىڅ ٷڄش حٿز٠٪ ى ڃي ، ؿو رؤڅ حٿؿن ٿڄخ (3)

حٿڄؼپ، ٿٿٺ حٿ٬ ه ى ٫نو، ٫ڄځ ى ڃخٿظو رخ٫ظزخ ڃٸخرڀظو رخٿز٠٪ ى ڃظٸځ، ٳبح ٿڂ

د ٷڄظو ڄټن ح٫ظزخ ٫نو ٬ظز ٻه ٳ حٿڄخٿش ٳ ڀ حٿظٸي رٿٺ حٿٸي اڅ حٿ حٿظ٬ن، ٳٸي ڃخ ؾ

ى رؤڅ طٸي حٿڄخٿش ٳڄخ ڄظن٪ ڃخٿظو طٸي ٿڀڄلخٽ، ٳڀ حٿظٸي ٻڄخ ڀ حٿظ٬ن، ٳو . ٫ڀ ٿٺ حٿظٸي

ن٨، نو ڀځ ڃن ٻنو طٸي ٿڀڄلخٽ اٿخإه ٫يځ ٿل٨و ٳ طٸي حٿحؿذ ڃن حٿ٬ حٿڄخٿ، ٻڄخ ٸي

: ڄټن ىه رؿو آه ى. طڀل٦ حٿٸڄش ٫ڀ طٸي حٿ٬زىشحٿل ٫زيح ٳ حٿلټڃش ٿئه ح ڃن حٿيش

انو ٿڄخ ر٤پ ط٬نو ٿڂ ټن ح٫ظزخ ڃخٿظو رزذ ڃٸخرڀظو ٿڀز٠٪ ڃظڀڃخ ٿؿد ٷڄظو، څ ؿد حٿڄخٽ

ٳٵ حٿن ٳ ڃ٪ ٳ حٿڄز١ رن . حٿڄو ٫خ انڄخ ټڅ رٻه ٳ حٿ٬ٸي ٳـذ ڃي حٿڄؼپ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿل ٿ ڃخ أ، ڃخٿش حٿوڄ ڃنظٴش ٿڀڄڀڂ ٫ڀو ٿڀڃ ٿڀڃ ٫ڀ ڃؼڀو، ٳنٸپ حٿل حٿوڄ، رؤڅ

٫ن ر٠٬يڂ

( ىخڃ)

. )*( 290: 4ٳ حٿڄز١ ( 3. )31: 2حٿظل ( 2. )300: حٿحث( 1)

375

ىپ : )ٷٿوح٫ڀڂ أڅ ا٣ٵ ٫زخس حٿڄنٲ ٳ (. 1)ؿد ڃي حٿڄؼپ ٳ حٿل حٿٸڄش ٳ حٿوڄ ]...[

، (2)لظڄپ ؿد ڃي حٿڄؼپ رنٴ حٿ٬ٸي ٻڄخ ٴيڂ ڃن ر٬ ٻځ حٿن ( ؼزض حٿڄڄ أ ڃي حٿڄؼپ؟ ٷڅ

ي اٿو ط٬ڀپ ؿڄخ٫ش رؤنو اح ٻخڅ حٿ٬ ٳخيح ؿذ ى حٿ٬ حه، ٳبح ط٬ ىه ٿلش حٿنټخف

د ڃي حٿڄؼپ أ حٿٸڄش، ٫ڀ أڅ حٿيحٵ اح حٿٸٿن رؽ( 4)ٻح رن ر٬ حٿ٬خڃش (. 3)ؿذ ڃي حٿڄؼپ

طڀٲ ٷزپ حٿٸز ؿ٪ اٿ ڃي حٿڄؼپ أ ريٽ حٿيحٵ، ٳبڅ ؿذ ڃي حٿڄؼپ اح ٿڂ زٶ حٿيحٵ ٳټح ـذ اح

اڅ ؿذ ريٽ حٿيحٵ ىنخٹ ٳٸي نٴ ٫ٸي حٿيحٵ ڃ٪ ٳحص حٿ٬ن ح٫ظڄخىح . ٿڂ ڀق حٿڄٻ څ ټڅ يحٷخ

حرظيحء لټڂ رخن٬ٸخى حٿيحٵ ح٫ظڄخىح ٫ڀ حٿڄخٿش، ٳو ٬ٲ، ٿڀٴٵ رن ؿد ٫ڀ حٿڄخٿش، ٳټٿٺ ٱ

. حٿزيٽ ر٬ي ؿد حٿيحٵ ٿڀلټڂ رلظو، رن ر٤څ حٿظڄش ڃن أٽ حڃ رلغ ن٬ٸي حٿنټخف رينو

ٱ ٳڄخ حٿڄنٲ ٳ حخى ٷي ؿد ڃي حٿڄؼپ رخٿيهٽ، حٿخف حٿٴخپ ٿي حٿڄنٲ ؿ٬پ ڃنخ١ حٿو

، ٳ ٫زخطو ڃخڃلش، څ حٿظٸي رٿٺ ٫ڀ طٸي ڃي حٿڄؼپ ٧خى، أڃخ ٫ڀ (5)ـذ ڃن حٿڄي ى حٿ١ء

. طٸي حٿٸڄش ٳ، ٫ظزخ حٿظڄش ٫ڀ ىح حٿظٸي

( ىخڃ)

، 348: ڃنيڂ حرن كڄس ٳ حٿڀش( 3. )ٻظخد حٿيحٵ 1ڃؤٿش 1: 3حٿوٱ ( 2. )290: 4حٿڄز١ ( 1)

، 329: 16حٿڄـڄ٩ : حن٨( 4. )203: 3، ٳو حٿڄلٸٸن ٳ ح٠خف 300: حرن اى ٳ حٿحث

. )*( 202: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 5. )24: 8حٿڄن رن ٷيحڃش

376

ڃؼپ حٿوپ، ٻح ٿ طؿيخ ر٬زي : ٿ طؿيخ ٫ڀ ٧ٱ هپ ٳوؽ هڄح ق حٿ٬ٸي ػزض ڃي حٿڄؼپ، ٷپ]

: ٿ طؿيخ ٫ڀ ٧ٱ هپ ٳوؽ هڄح ق حٿ٬ٸي، ػزض ڃي حٿڄؼپ، ٷپ: )ٷٿو.[ ظلٸخٳزخڅ كح أ ځ

اح ٫ٸي ٫ڀ ٧ٱ هپ ٳ ٫ڄيڄخ ٫نخه رخخس حٿي ٳوؽ (. ڃؼپ حٿوپ، ٻح ٿ طؿيخ ر٬زي ٳزخڅ كح

ـذ ػػش هڄح، ٳٸ٠ش ٻځ حلخد لش حٿنټخف ٷ حكيح، أڃخ حٿڄي ٳ زيش ٳ ٳخىه، ٳڄخ

، ٿز٤څ حٿظڄش رزذ ٫يځ كش (1)ڃي حٿڄؼپ، حهظخه حٿڄنٲ، ر٬ حلخد : أكيىخ: أٷحٽ

حٿڄڄ، ٿڄخ حڃظن٪ ى حٿڄ٬ ى حٿز٠٪ ٿلش حٿنټخف ؿذ حٿؿ٩ اٿ ٷڄظو ى ڃي حٿڄؼپ، نز

كظڄپ ؿرو رنٴ حٿ٬ٸي ٻڄخ زٶ . أڅ ټڅ ؿرو رخٿيهٽ، څ لش حٿنټخف ظڀځ ؿد حٿڄي

أنو ـذ رٸيه ه، نيڄخ كغ ٫ٸيح ٫ڀ ڃ٬ن ٻخڅ ڃحىىڄخ ٿٺ حٿڄ٬ن ىڅ ڃي حٿڄؼپ، : حٿؼخن. حٿټځ ٳو

كغ ٫ٸيح ٫ڀ حٿڄ٬ن ٫ڀ أنو هپ ٳٸي طحخ ٫ڀ هپ رٸي ىح، څ حٿ رخٿـث ظ٠ڄن حٿ

ط٬ن ؿد -ٿ٨ي ٫يځ كظو ٿټنو رلذ حٿحٷ٪ هڄح -رخٿټڀ ا ى ؿإه، ٳڄ٪ ر٤څ حٿـء

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿټڀ، نو أكي حڃن حٿڀن ٷ٪ حٿظح ريڄخ، نو أٷد اٿ حٿڄ٬ٸى ٫ڀو، نو ڃؼڀو، ى حهظخ حرن

، ٷخٽ حٿڄنٲ ٳ (4)ٿيخ ڃڀئه ه كنو حٿڄلٸٶ حرن ٬ي : كغ ٷخ( 3)، حرن حٿـني (2)اى

( 5. )انو أٷ: طڀٲحٿڄن

( ىخڃ)

( 4. )547: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 3. )304: حٿحث( 2. )290: 4ڃنيڂ حٿن ٳ حٿڄز١ ( 1)

. )*( 547: حٿڄوظڀٲ( 5. )325: 2حٿحث٪

377

ٿڄوخص اڅ حٿټڀ حٿ ٷ٪ ٫ڀو حٿظح رخٿ٬ٸي ٫ڀ حٿـث ى حٿټڀ حٿڄٸظڅ رخ: ٿٸخثپ أڅ ٸٽ]...[

حٿڄؿىس ٳ ىن حٿڄظ٬خٷين، ىح ڄظن٪ رٸخإه اح حطٴ٬ض حٿڄوخص، حٿڄلټځ رؿرو ٯه أ٫ن حٿټڀ

. ٳ ڄن و آه، ىح ٿڂ ٸ٪ حٿظح ٫ڀو أ طز٬خ، ٳبـخرو رخٿ٬ٸي اـخد ٿڄخ ٿڂ ظحخ ٫ڀو

ؿرو، څ حٿڄي حٿ ـذ رخٿ٬ٸي ى ڃخ طحخ ٻنو أٷد اٿ حٿڄ٬ٸى ٫ڀو ڃ٪ طڀڂ لظو ظڀځ

ؿد ٷڄش حٿوڄ ٫ني ڃظلڀو، : حٿؼخٿغ. ٫ڀو، ڀځ ڃن حٿظح ٫ڀ أكي حٿڄؼڀن حٿظح ٫ڀ حه

، څ ٷڄش حٿء أٷد اٿو ٫ني ط٬ه، نيڄخ ٫ٸيح ٫ڀ (2)حٿوٱ ( 1)حهظخه حٿن ٳ حٿڄز١

څ حنظٸخٽ . ؿذ حٿڄ اٿ حٿڄخٿش، ٳو ن٨ -ٿ٨ي ر٤څ حٿ٨ن -ه ٳڄ٪ ط٬ه و رخ٫ظزخ ڃخٿض

حڃظن حٷحٽ حٿؼػش ىٿ ى حٽ، . اٿ حٿٸڄش ٳ٩ لش حٿ٬ٸي ٫ڀ حٿٸڄش، نو ٿڂ ٸ٪ حٿظح ٫ڀيخ

: ٷٿو. نو ه ٳ ٧نيڄخي رو ٹ( ٿ طؿيخ ٫ڀ ٧ٱ هپ: )ػڂ ٫ي اٿ ٫زخس حٿټظخد ح٫ڀڂ أڅ ٷٿو

لظڄپ أڅ ي رو ػزطو رخٿ٬ٸي ٫ڀ كي حٿٸٽ رؿد ڃؼپ حٿوپ، لظڄپ أڅ ( ق حٿ٬ٸي ػزض ڃي حٿڄؼپ)

ي ػزطو رخٿيهٽ، نو ٷڄش حٿز٠٪ ٳظٷٲ ػزطو ٫ڀ حظٴخثيخ، ٻڄخ ٿ ٫ٸيح ٫ڀ ٯ ڃي، ٿڂ ظ٬

نز أڅ ي رو ػزص ڃي حٿڄؼپ، ؿد ٷڄش ( ؿيخ ر٬زي ٳزخڅ كحٻح ٿو ط: )ٷٿو. اٿ حٿٸٽ حٿؼخٿغ

. حٿل ٫ڀ طٸي حٿ٬زىش، ظ ؿد حٿڄؼپ ىنخ نظٴخثو

( ىخڃ)

. )*( ٻظخد حٿيحٵ 10ڃؤٿش 4: 3حٿوٱ ( 2. )290: 4حٿڄز١ ( 1)

378

حه، رپ ـذ رٸي كش حٿل ڃن ڃي ٿ طؿيخ ٫ڀ ٫زين ٳزخڅ أكيىڄخ كح ٿڂ نل حٿيحٵ ٳ]

ٿ طؿيخ ٫ڀ ٫زين ٳزخڅ أكيىڄخ كح، ٿڂ نل حٿيحٵ ٳ حه، : )ٷٿو.[ حٿڄؼپ أ ٷڄظو ٿ ٻخڅ ٫زيح

ىه ڃظٴ٫ش ٫ڀ حٿٸٿن ٳ حٿڄؤٿش حٿخرٸش، (. رپ ـذ رٸي كش حٿل ڃن ڃي حٿڄؼپ، أ ٷڄظو ٿ ٻخڅ ٫زيح

حڃأس أيٷيخ ٫زين ر٨نو ٳزخڅ أكيىڄخ كح، ر٤پ حٿيحٵ ٳ حٿل ٷ٬٤خ، طيخ أنو ٿ طؽ

نل ٳ حٿ٬زي، نيخ ٿڂ ط رو كيه، رپ ـذ ڃ٬و ڃخ ٸظ٠و ڄڄش حٿل اٿو، ٳزن ٫ڀ حٿٸٿن

ػپ، ٳبح ٻخڅ ٳ٬ڀ حٿٸٽ ر٬يځ ح٫ظزخ حٿڄڄ ؿد ڃي حٿڄؼپ ظ٬ڀڂ ڃي حٿڂ. حٿخرٸن ٳ حٿڄؤٿش حٿڄظٸيڃش

هڄن ڃؼ ٳن٨ ٷڄش حٿڄ٬ٸى ٫ڀيڄخ ڃ٬خ ٫ڀ طٸي ٫زىش حٿل، ٷڄش حٿل ڃنيڄخ ٿ ٻخڅ ٫زيح، ٳبح

٫ڀ حٿٸٽ رؿد ٷڄش حٿڄڄ . ٻخنض ٫س حظلٸض ڃن ڃي حٿڄؼپ رنزظيخ اٿ ڃـڄ٩ حٿٸڄظن ى ػػش

www.alhawzaonline.com

[email protected]

٫زيح ڃ٪ حٿ٬زي حه ٷڀض أ ٻؼص، اٿ ٿٺ أخ ٳ حٿڄؤٿش حٿخرٸش ـذ ٷڄش حٿل ٫ڀ طٸي ٻنو

رپ ـذ ڃ٪ حٿ٬زي حه : أ(. رپ ـذ رٸي كش حٿل ڃن ڃي حٿڄؼپ أ ٷڄظو ٿ ٻخڅ ٫زيح: )حٿڄنٲ رٸٿو

ڃن ڃي حٿڄؼپ رٸي كش حٿل ڃن ڃـڄ٩ حٿڄڄ، ٳخٿـخ ظ٬ڀٶ ـذ، حٿڄند اٿو حٿلش ى حٿڄڄ

ح٫ڀڂ أڅ حٿڄنٲ ٿڂ ٻ ٳ ىه حٿڄؤٿش حكظڄخٽ ٳخى حٿيحٵ ؿڄ٬و، ٷي ٻه ٳڄخ .ڃلٱ ٳ حٿ٬زخس

اح ڂ اٿ حٿڄ٬ڀځ ڃـي، ٿڂ ظ٬ اٿ حكظڄخٽ طڀ٤يخ ٫ڀ حٿٴن ٫ڀ حٿٸٽ ر٬يځ ر٤څ حٿـڄ٪،

ٳبڅ حٿٸٽ ، ٫ني ٳ كټڄيخ طىى، (1)ٷي أى ٳ حٿظل ٫ڀو اټخ . ٿٴحص ر٬ حٿڄ٬ٸى ٫ڀو

( ىخڃ)

. )*( 32: 2حٿظل ( 1)

379

رز٤څ حٿظڄش .[ ٿ أيٷيخ ٫نخ، ٳوؿض ڃظلٸش، ٳبڅ ٻخنض ڃؼڀش ٳخٿڄؼپ، ا ٳخٿٸڄش لظڄپ ڃي حٿڄؼپ]

ٳ ٻپ ڃن حٿ٬زي حٿل ڃ٪ ط٬ڀٶ حٿ ر٬ن حٿڄ٬ٸى ٫ڀو كظو ٿڀ٬ٸي ٫ڀو ڃټپ، حٿٸٽ رظڀٴٶ حٿيحٵ

ڃ ڃي حٿڄؼپ ڃ٪ طنخٳ ڃٸظ٠خىڄخ أ٠خ ڃټپ، حنظٸخٽ اٿ ٷڄش حٿل ٫ڀ طٸي حٿ٬زىش ڃ٪ ٫يځ ڃن حٿڄ

ٿ أيٷيخ ٫نخ ٳوؿض ڃظلٸش، ٳبڅ ٻخنض ڃؼڀش ٳخٿڄؼپ، ا حٿٸڄش، : )ٷٿو. طڄظو ڃټپ، ٳخٿظٷٲ أٿ

ٷيخ ٫نخ ٳوؿض ڃظلٸش ٿ ىه أ٠خ ڃن ڃخثپ حٿزخد، طيخ أنو اح أي(. لظڄپ ڃي حٿڄؼپ

أنو ـذ ٿيخ ڃؼپ : أكيىڄخ: حٿڄيٵ ر٤پ ٻنيخ يحٷخ، ڃظنخ٩ لو نٸپ ڃخٽ حٿ، ٳڄخ ـذ ٿيخ ؿيخڅ

طڀٺ حٿ٬ن اڅ ٻخنض ڃؼڀش ٷڄظيخ اڅ ٻخنض ٷڄش، څ حٿ٬ٸي حٿظح ؿ ٫ڀ طڀٺ حٿ٬ن ٷي ط٬ اخٿيخ،

أنو ـذ ڃي حٿڄؼپ، ٿٴخى حٿظڄش حٿڄٸظ٠ : حٿؼخن. حٿڄؼپ أ حٿٸڄش نيخ ڃخٽ حٿ، ٳؿذ ريٿيخ ى

ٿز٤څ حٿيحٵ، ط٬ حٿؿ٩ ڀف ڃن ٫زخحطيڂ ؿرو رخٿظڄش، رو ف حٿخف حٿٴخپ ٿي

، ٳو ن٨، څ ر٤څ حٿڄڄ ٿ طڄش ٿء آه ٸظ٠يخ، انڄخ ق حٿنټخف ڃـىح (1)حٿڄنٲ

ػڂ ح٫ڀڂ أڅ حٿخف ٿي حٿڄنٲ ٻ . ، ٷي ف حٿخف حٿي رؤنو ټڅ رڄنٿش ڃن ٿڂ ڂ ڃيح٫ن حٿڄو

. ٳ طلٸٸو رنخء حٿؿين ٳ حٿڄؤٿش ٫ڀ أڅ حٿيحٵ كٸٸش أځ

( ىخڃ)

. )*( 203: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

380

ٳ٬ڀ [ ى حٿڄؼپ، ٿظ٬ طٸڂ حٿڄـيٽ،حٿـيخٿش، ٳڀ طؿيخ ٫ڀ ڃي ڃـيٽ ر٤پ حٿڄڄ ػزض ځ: حٿؼخن]

٫ڀ حٽ ـذ . حٿؼخن ـذ حٿڄؼپ أ حٿٸڄش ح٫ظزخح ربٳخىس ٻه حٿظٸي رٿٺ حٿٸي كغ ٻخڅ حٿظ٬ن ٯخ

ڃي حٿڄؼپ، څ ٳخى حٿ٬ ط٬ حٿؿ٩ اٿ حٿ٬ ٸظ٠ حٿؿ٩ اٿ ٷڄش حٿڄ٬، ى ڃي

څ حٿيحٵ ٿ ٫خ كٸٸش ٸظ٠ أڅ ټڅ ٫خ أ، ٳ ڄظن٪ أڅ اڅ ٻ: ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. حٿڄؼپ

ټڅ ٳو زيش ح٫ح اح ٷرپ حٿلق ڃنو رخٿز٠٪ ٳظ٬ن، ـذ ٻڄخ ـذ خث ح٫ح ٳ ٫ٸى

حٿڄ٬خخص، اڅ ٿڂ ټن ٳ أڀو ٫خ ٳبنو ـ اهء حٿ٬ٸي ٫نو، ظٷٲ لش حٿنټخف ٫ڀو، روٱ

ٿ ڀڂ ڀځ ڃنو أڅ حٿڄ٬ٸى ٫ڀو اح ٳي ـذ حنظٸخٽ اٿ ريٿو ڃخ ٿڂ ـ ٿو ٻ ٿڂ ٸ٪ . ٫ح حٿلٸٸشح

www.alhawzaonline.com

[email protected]

. ٫ڀو طح، انڄخ ڀځ ٿٺ ڃن لش حٿنټخف ڃ٪ ٳخىه، ڃخ ٿٺ ٳي ڃل ى٫ ٫ش ٫ن حٿيٿپ

(. ؼزض ڃي حٿڄؼپ، ٿظ٬ طٸڂ حٿڄـيٽحٿـيخٿش، ٳڀ طؿيخ ٫ڀ ڃي ڃـيٽ ر٤پ حٿڄڄ : حٿؼخن: )ٷٿو

ڃن ؿيخص ٳخى حٿيحٵ حٿڄڄ ؿيخٿظو، ٳڄظ ٫ٸي ٫ڀ ڃي ڃـيٽ ٻ٬زي ىحرش ء ر٤پ حٿڄڄ، څ

حٿيحٵ اڅ ٿڂ ټن ٫خ ٳ أڀو، ا أنو اح ٻ ٳ حٿ٬ٸي ؿص ٫ڀو أكټخځ حٿڄ٬خخص، حٿـيخٿش ڃن

ٷ حكيح، ڃظنخ٩ حٿٸٽ رؿد ٷڄش حٿڄڄ، څ حٿڄـيٽ ظ٬ ؼزض ىنخ ڃي حٿڄؼپ . ڃحن٪ لظيخ

طٸڄو، ٧خىىڂ ؿد ڃي حٿڄؼپ رنٴ حٿ٬ٸي ٻڄخ ڃ ٳ ن٨خثه، څ ٳخى حٿڄڄ ؿذ ٳخى حٿظڄش،

. څ أػىخ ٫يځ حٿظٴ كغ ٿڂ ظحخ ٫ڀ حٿنټخف ر ڃي، ٿڀن٨ ٳو ڃـخٽ

381

. حٿڄ٬ڀځ حكظڄپ ٳخى حٿـڄ٪، ٳـذ ڃي حٿڄؼپ حكظخد حٿڄ٬ڀځ ڃن ڃي حٿڄؼپ ٳـذ حٿزخٷ ٿ ڄو اٿ]

ٿ ڄو اٿ حٿڄ٬ڀځ حكظڄپ ٳخى : )ٷٿو.[ ٳڀ حى ٫ن ڃي حٿڄؼپ ٿڂ طـذ حٿخىس ٫ڀ حٽ ىڅ حٿؼخن

څ ڃي حٿڄؼپ ٿڂ طـذ حٿـڄ٪، ٳـذ ڃي حٿڄؼپ حكظخد حٿڄ٬ڀځ ڃن ڃي حٿڄؼپ ٳـذ حٿزخٷ، ٳڀ حى ٩

ڃخ اح ڂ حٿڄ٬ڀځ اٿ حٿڄـيٽ، ؿ٬پ حٿڄـڄ٩ : حٿؼخن ڃن حٿـيخٿش(. حٿخىس ٫ڀ حٽ ىڅ حٿؼخن

ٳخى حٿڄي ڃن أڀو، څ حٿڄي ى حٿڄـڄ٩ حٿلخپ ڃن حٿڄ٬ڀځ حٿڄـيٽ، : أكيىڄخ: يحٷخ ٳٴو ؿيخڅ

ٽ، څ حٿ٬ڀڂ ر٬ حٿڄـيٽ ڃٷٱ ٫ڀ حٿ٬ڀڂ رنزش ى ڃـيٽ، څ ؿيخٿش حٿـء ظڀځ ؿيخٿش حٹ

حٿڄ٬ڀځ اٿ حٿټپ، ٻح رنزش حٿڄـيٽ، اٿو، ى ڃڄظن٪، ٳټڅ حٿ٬ڀڂ رخٿيحٵ ڃڄظن٬خ، ٳز٤پ ـذ ڃي

حٿڄؼپ، ٫ڀ ىح ٳ ټڅ حٿڄ٬ڀځ ڃن ؿڄڀش حٿيحٵ حٿحؿذ، ٳ ـذ ٫ڀ حٿؽ ىٳ٬و ٫ن ڃي حٿڄؼپ رپ ٿو

ؿد ڃي حٿڄؼپ، ٻڅ : أنو لظذ حٿڄ٬ڀځ ڃن ڃي حٿڄؼپ، ىح حٿؿو ظـڄ٪ جن: ٿؼخنح. ىٳ٪ ٯه

أڃخ حٽ، ٳڅ حٿڄڄ ٿڄخ ٻخڅ ر٠٬و ڄظن٪ ٻنو ڃن ؿڄڀش حٿڄي . حٿڄ٬ڀځ ڃن حٿڄڄ حؿزخ ٿڀؿش

أڃخ . ٽ ط٬ن حٿؼخنٿـيخٿظو، ؿذ ڃي حٿڄؼپ، څ ڃٸخرپ حٿز٠٪ اڃخ حٿڄڄ أ ڃي حٿڄؼپ، ٿڄخ حڃظن٪ ح

حٿؼخن، ٳڅ حٿڄ٬ڀځ ٷي ٻ ٳ حٿ٬ٸي روو، حٿ ظ٬ڀٶ روخص حڃحٽ، ىٿپ ٫ڀ ر٤څ

ٷٽ . طڄظو ڃن أڀو، ڀځ ڃن ر٤څ ٻڅ حٿڄي حٿحؿذ رخٿظڄش أڅ ټڅ ڃلرخ ڃن ڃي حٿڄؼپ

ى حٿڄؼپ ظڀځ اڅ ؿد حٿ٬ن ځ: حٿخف حٿٴخپ ٿي حٿڄنٲ

382

حؿظڄخ٩ حٿنٸ٠ن، اڅ أحى رو ؿد حٿ٬ن رخ٫ظزخ ٻنيخ حٿڄي حٿڄڄ ٳلق، اڅ أحى ؿريخ ٫ڀ ]...[

اڃخ أڅ ټڅ رٸي ڃي حٿڄؼپ، أ حثيح : اح ٫ٳض ٿٺ ٳخٿڄ٬ڀځ(. 1)أنيخ ڃن ڃي حٿڄؼپ ٳ حظلخٿش ٳ ٿٺ

ه ٿڂ ـذ ٯه، نظٴخء حٿڄؿذ، اڅ نٸ ؿذ حٻڄخٿو ڃلخٿش، اڅ ٳبڅ ٻخڅ رٸي. ٫ڀو، أ نخٷخ ٫نو

ٻخڅ حثيح ؿزض حٿخىس ٫ڀ ىح حكظڄخٽ، نخ للنخ حٿظڄش ٳو ٫ڀ أنو ڃن ڃي حٿڄؼپ، روٱ ڃخ اح

: ٿواٿ ىح أخ حٿڄنٲ رٶ. ٷڀنخ رز٤څ حٿڄڄ ڃن أڀو، ٫يځ ح٫ظزخ حٿظڄش ٳ حٿڄ٬ڀځ ٻخٿڄـيٽ

ٳبنو ي رخٽ حكظڄخٽ ٳخى حٿـڄ٪، رخٿؼخن ( ٳڀ حى ٫ن ڃي حٿڄؼپ ٿڂ طـذ حٿخىس ٫ڀ حٽ ىڅ حٿؼخن)

: ح٫ڀڂ أڅ حٿڄنٲ ٻ ٳڄخ ٿ أيٷيخ ٫زين ٳزخڅ أكيىڄخ كح حكظڄخٿن. حكظخد حٿڄ٬ڀځ ڃن ڃي حٿڄؼپ

اٿ ىح حكظڄخٽ ىنخ، ٻؤنو ن٨ اٿ أڅ ؿد ٷي كش حٿل ڃن ڃي حٿڄؼپ، ٿڂ ظ٬ : أكيىڄخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿ ٷپ رڄـت . حٿڄـيٽ ظ٬ طٸڄو ٳظ٬ ڃ٬ٳش كظو ڃن ڃي حٿڄؼپ، روٱ حٿل ٫ڀ طٸي ٫زىظو

أڅ حٿڄڄ ٿڄخ ٻخڅ : أكيىڄخ: ىح حكظڄخٽ رخ٫ظزخ أڅ كش حٿڄـيٿش ڃن ڃي حٿڄؼپ ڄټن حظ٬ڃيخ ر٤ٸن

ؿيٽ ٻخڅ ٻپ ڃنيڄخ ڃـي ؿءح ٿو، حپ ٫يځ حٿظٴخپ رنيڄخ، ٳټڅ ٻپ حكي ٫زخس ٫ن حٿڄ٬ڀځ حٿڂ

. نٴخ، ٻڄخ ٿ أ رء ٿي حٿڄڀٺ، ٳبڅ ٿي حٿنٲ ٳ ؿو، ٳټڅ كش حٿڄـيٽ نٲ ڃي حٿڄؼپ

ٻپ ڃنيخ أٷپ ڃخ طٸي حٿڄـيٽ أٷپ ڃخ ظڄٽ، نو ڃظٸن حٿحثي ڃټٹ ٳو، ٳبح ؿ حٿڄ٬ڀځ أؿأ : حٿؼخن

ظڄٽ ڂ حٿڄـيٽ اٿيخ نذ اٿ حٿڄـڄ٩

( ىخڃ)

. )*( 204: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

383

ػڂ ح٫ڀڂ أ٠خ أڅ . ٻٲ ٻخڅ ٳبنخ ٳ ىه حٿڄؤٿش ڃن حٿڄظٷٴن. أه ٿو رظڀٺ حٿنزش ڃن ڃي حٿڄؼپ]...[

أڅ ټڅ أىحء : أكيىڄخ: ڃ٬ڀځ ڃن ڃي حٿڄؼپحٿخف حٿٴخپ ٿي حٿڄنٲ ٻ حكظڄخٿن ٫ڀ طٸي حكظخد حٽ

أنو ـذ ٿټنو ؿءح ڃن حٿڄڄ، : حٿؼخن. ٿڄي حٿڄؼپ، ٻڄخ ٿ ٣خ أىحء حٿڄڄ حٿلق ڃن ڃخٽ ر٬نو

ـذ ٿڀـء حه ى حٿڄـيٽ كظو ڃن ڃي حٿڄؼپ، ظ٬ڀڂ كظو ڃنو رؤكي حٿ٤ٸن حٿڀن ڃ

اخس اٿ ٻڅ ؿد حٿڄ٬ڀځ ٿټنو ( ٿ حى ٿڂ ـذ حٿخىس ٫ڀ حٽٱ: )ٻىڄخ، ٫ڂ أڅ ٷٽ حٿڄنٲ

ڃخ ٻه (. 1)اخس اٿ اـخد حٿڄ٬ڀځ، ٿټنو ؿءح ڃن حٿڄڄ ( ىڅ حٿؼخن: )أىحء ٿڄي حٿڄؼپ، أڅ ٷٿو

كظخد اڅ حٿڄنٲ ٿڂ ٻ ٳ ٫زخطو حكظڄخٽ ٳخى حٿـڄ٪، حكظڄخٽ ح: حٽ: كڄو حهلل ٳخي ٿؿه

احىس ٿڄخ ٿ رڄٻ، رپ يٽ ( 2)حٿڄ٬ڀځ ڃن ڃي حٿڄؼپ، ٳبحىطو حٽ حٿؼخن ٫ڀ ڃخ ٻه حٿخف

اڅ ىح حٿ ٫ڂ أڅ حٿڄنٲ أحىه ىٿپ ٫ڀو : حٿؼخن. ٫ڀو ء ٳ ٻڃو أ، ى حق حٿٴخى

ا ٫ڀ حكظڄخٽ حٽ ڃن حكظڄخٿن حٿڀن ٳخي ٳ نٴو، څ حكظخد حٿڄ٬ڀځ ڃن ڃي حٿڄؼپ ظٸڂ

ٻىڄخ ىڅ حٿؼخن، څ حٿڄ٬ڀځ ٫ڀ ىح حكظڄخٽ حؿذ ٿټنو ؿء حٿڄڄ، ٫ حٿـء حٿڄـيٽ

كظو ڃن ڃي حٿڄؼپ، ٳ ټڅ حٿڄ٬ڀځ ڃلرخ ڃن ڃي حٿڄؼپ ٫ڀ ىح حكظڄخٽ، ٳټٲ ټڅ ڃظ٬زخ ڃن

اڅ ٷٿو ر٬يځ ؿد حٿخىس ٫ن ڃي حٿڄؼپ ٫ڀ حكظڄخٽ حٽ ڃن : حٿؼخٿغ. حكظخد حٿڄ٬ڀځ ڃن ڃي حٿڄؼپ

( ىخڃ)

. )*( 204: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 2. )204: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

384

ٿ ؿو ؿخظو رخ٫يخ ڃنو ر٤پ حٿنټخف، . ٿ طؽ حظ حظؤؿ ر٢ ٫ڀ ڃي حٿڄؼپ ػڄنو أؿطو]

حكظڄخٿن حٿڀن ٻىڄخ ٯ ڃظٸڂ، ٳبنو ڃ٪ ٻنو هٱ ڃيٿٽ ٫زخس .[ رش ڃي حٿڄؼپٸ٢ ڃن حٿڄڄ رن

حٿڄنٲ ڄظن٪ أڅ ـذ حٿڄ٬ڀځ ٿٻه روو ٳ حٿ٬ٸي، ٳبڅ خ ڃي حٿڄؼپ أ حى ٿڂ ـذ ء آه

ڃش حٿڄ٬ظزس، ـذ ٿلٽ ڃي حٿڄؼپ ڃ٪ حٿخىس اڅ نٸ ؿذ حٻڄخٿو، ٳټڅ ڃي حٿڄؼپ حؿزخ، ٿ٬يځ حٿظ

حٿخف حٿي ٿڂ ى ٫ڀ أڅ حٽ . حٿخىس ٫ڀ طٸي كٿيخ ٿؼزص ڃٸظ٠خىخ حنظٴخء ڃخ يٽ ٫ڀ ر٤نيخ

ى حكظڄخٽ حٿٴخى ٳ حٿـڄ٪، حٿؼخن ى حكظخد حٿڄ٬ڀځ ڃن ڃي حٿڄؼپ، ٿڂ ٬ؽ ٫ڀ ڃخ ٻه ٿي

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ػڄن حٿڄؼپ أؿس : أ(. ٫ڀ ڃي حٿڄؼپ ػڄنو أؿطوٿ طؽ حظ حظؤؿ ر٢ : )ٷٿو. حٿڄنٲ

حٿڄؼپ، ٣ٶ حٿز٢ ؿڄ٪ ڃي حٿڄؼپ ػڄنو أؿطو نزش ٻپ ڃنيڄخ اٿ حٿڄـڄ٩، حه ڃن حٿڄڄ نزش

٬ى اٿ ڃلٱ ڃيٿٽ ٫ڀو، څ حٿڄحى أنو طؽ حظ حظؤؿ ( ر٢)حٿ٠ڄ ٳ . ٻپ اٿ حٿڄـڄ٩

ٿٺ يپ، ٳبنو اح ؿظو نٴيخ رخ٫ظو ٫زيىخ آؿطو ىحىخ نش رڄخثش طلٸٶ ٿٺ، ط. ر٬ حكي

ٿ ؿو ؿخظو رخ٫يخ ڃنو ر٤پ : )ٷٿو. انڄخ ٻ حٿڄنٲ ىه حٿڄؤٿش ىنخ ٿڀى ٫ڀ ڃن ٸٽ رٴخى ٿٺ

ه، ق حٿز٪ ٿ ؽ حٿٿ ؿخظو ڃن و رخ٫يخ ڃن: أ(. حٿنټخف ٸ٢ ڃن حٿڄڄ رنزش ڃي حٿڄؼپ

. ر٤پ حٿنټخف، لظڄپ ر٤نيڄخ

385

حٷ ڃخ ٸظ٠و حٿظٸ٢ ڃن . ٿ طؽ ريخ حظ ڃنيخ ىنخح رينخ ر٤پ حٿز٪، ؿذ ڃي حٿڄؼپ]

ڃؿى، ٠ ر٤څ حٿنټخف، -ى حٿش حٿڄ٬ظزس -أڃخ لش حٿز٪، ٳڅ حٿڄٸظ٠ ٿلظو [ حٿڄڄ،

أڃخ ر٤څ حٿنټخف، ٳڅ حٿؽ اح ٣أ . ىن، ڀځ ڃن ر٤څ أكي حٿ٬ٸين ر٤څ حهنو ٳ ٷس ٫ٶ

أڃخ حكظڄخٽ ر٤نيڄخ، . ڃڀټو ٿؿظو ٫ڀ حٿنټخف ر٬ي حٿلټڂ رلظو ر٤پ حٿنټخف، ٳبح ٷخنو أر٤ڀو ر٤ٶ أٿ

٬٠ٲ رؤڅ حٿ٬ٸي اڅ ٻخڅ . ٳنيڄخ جخڅ ط٠ڄنيڄخ ٫ٸي حكي، ٳ ٲ ر٠٬و رخٿلش ر٠٬و رخٿٴخى

حكيح ٳ حٿس ا أنو ٳ حٿلٸٸش ٫ٸيحڅ، څ نٸپ ح٫خڅ ٫ڀ حٿؿو حٿڄو ر٪ ڃن٠ڂ اٿ حٿنټخف،

أڅ : اح طٸ ٿٺ ٳ٤ٶ طٸ٢ حٿڄڄ ٫ڀ حٿڄي ػڄن حٿڄز٪. ٳ ڀځ ڃن ر٤څ أكيىڄخ ر٤څ حه

ٷش، ػڂ نذ ٻپ حكي ڃنيڄخ اٿ حٿڄـڄ٩، ٳؤه ٿو رڄؼپ طڀٺ ن٨ ڃـڄ٩ ڃي حٿڄؼپ ٿڀـخش ٷڄظيخ حٽ

حٿنزش ڃن حٿڄڄ، ٳبح ٻخڅ ڃي حٿڄؼپ هڄن حٿٸڄش ڃخثش ٻخڅ حٿڄي ػڀؼخ حٿٸڄش ػڀؼن، ٳبح ٻخڅ حٿڄڄ

كٸيخ ڃخثش ٻخڅ ٷ٢ حٿڄي ػڀؼيخ ؿ٪ اٿ حٿؽ، ٿز٤څ حٿنټخف، ٷ٢ حٿؼڄن ػڀؼخىخ ظش ظڅ ػڀؼخڅ ض

ٿ طؽ ريخ حظ ڃنيخ ىنخح رينخ ر٤پ حٿز٪ ؿذ ڃي حٿڄؼپ، حٷ ڃخ ٸظ٠و : )ٷٿو. حٿڄٿ

ٿ طؽ ؿپ رخڃأس حظ ڃنيخ ىنخح، ٫ حڃن ڃ٬خ ى ىنخ حكي، : أ(. حٿظٸ٢ ڃن حٿڄڄ

څ حٿڄؼڄن ڃن ؿن حكي، ر٬ حٿڄڄ ٳٸي ؿڄ٪ رن حٿنټخف حٿٱ ٫ڀ ؿو ڀځ ڃنو حٿرخ، څ حٿؼڂ

. ڃي ڃلخٿش، ٳزٸ ر٬ حٿينخ ٳ ڃٸخرپ حٿينخ، ٳز٤پ حٿٱ ٿڀرخ

386

ٳ ٷٽ ز٤پ حٿنټخف أ٠خ، حق لظو، ٿؿى حٿڄٸظ٠ ى حٿ٬ٸي .[ ٿ حهظڀٲ حٿـن ق حٿـڄ٪]

ڃٸخنش حٿٱ حٿڄظڄپ ٫ڀ حٿرخ اخه، ى ٯ حٿڄٻذ ڃن حـخد حٿٸزٽ، حنظٴخء حٿڄخن٪ ا ٿ ا

ـذ ڃي حٿڄؼپ ٫ني حٿن ٳ . خٿق ٿڀڄخن٬ش، څ ر٤څ أكي حٿ٬ٸين حٿڄظٸخرن ٸظ٠ ر٤څ حه

، حكظـخؿخ، رؤڅ حٿينخ ٸ٪ ٳ ڃٸخرڀش حٿينخ ٳزٸ حٿنټخف ر ڃي، ٳو ن٨، څ حٿينخ ٳ (1)حٿڄز١

ڃن حٿينخ حٿز٠٪، ٳټڅ ٿټپ ڃنيڄخ ڃنو ڃخ ٸظ٠و حٿظٸ٢، ڃن ػڂ ٿځ ٳخى حٿز٪ ٳټڅ حق ڃٸخرپ ٻپ

ٳبح ٻخڅ ڃي ڃؼڀيخ ٫س ىنخن ڃؼ، ٷڂ حٿينخ حٿڄڄ ٫ڀ أكي ٫ ؿءح، ٿڄخ ٷڀنخه . ڃخ ٷحه حٿڄنٲ

حٿڄي ٫س أؿحء ڃن أكي ٫ ؿءح ڃن أنو ڃي ػڄن، ڃي حٿڄؼپ ٫س ىنخن ػڄن حٿڄؼپ ىنخ، ٳټڅ

ٿ : أ(. ٿ حهظڀٲ حٿـن ق حٿـڄ٪: )ٷٿو. ڃن حٿينخ، حٿؼڄن ؿءح ڃن أكي ٫ ؿءح ڃن حٿينخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حهظڀٲ حٿـن ٳ حٿڄؤٿش حٿڄٻس، رؤڅ ٻخڅ حٿڄز٪ ڃؼ ىىڄخ حٿڄڄ ىنخح رخٿ٬ټ، ق حٿنټخف

ٳخپ ڃ٪ حهظٱ حٿـن ٯ ٷخىف ٳ حٿلش، ٿټن ري ڃن حٿظٸخر حٿٱ، نظٴخء حٿرخ كنج څ حٿض

وٴ أڅ حٿڄنٲ انڄخ ٻ ىه حٿڄخثپ ىنخ اڅ ٿڂ ټن . ٳ حٿڄـڀ ىنخ، څ حٿٱ ز٤پ رخٿظٴٵ ٷزڀو

. ڃن ڃخثپ ؿيخٿش حٿڄي، ٿيٳ٪ طىڂ ڃن ٫يىخ ڃن حٿـيخٿش

( ىخڃ)

. )*( 289: 4حٿڄز١ ( 1)

387

حٿ١، ٿ ١ ٳ حٿ٬ٸي ڃخ وپ رڄٸى حٿنټخف اڅ ٻخڅ ٯخ ڃٸىح ٳ حٿـڄڀش ٿڂ ز٤پ : حٿؼخٿغ]

رپ حٿ١ اڅ هخٿٲ حٿڄ٩ ڃؼپ أڅ ظ١ أڅ ظؽ ٫ڀيخ، أ ظ، أ ڄن٬يخ ڃن . حٿنټخف

ٻح ٿ ١ طڀڂ حٿڄي ٳ . حٿوؽ، أ ٸڂ ٿ٠طيخ، ٳخٿ٬ٸي حٿڄي للخڅ، ز٤پ حٿ١ هخش

ٳ ٳخى حٿڄي ؿو، ٳبڅ حٿ١ ٻخٿ٬ . أؿپ، ٳبڅ ٿڂ ڀڄو ٻخڅ حٿ٬ٸي رخ٣، ٳبنو ز٤پ حٿ١ هخش

حٿ١، ٿ : حٿؼخٿغ: )ٷٿو.[ حٿڄ٠خٱ اٿ حٿيحٵ، ظ٬ حٿؿ٩ اٿ حٿٸڄش حٿڄ١ ٳؼزض ڃي حٿڄؼپ

ٻخڅ ٯخ ڃٸىح ٳ حٿـڄڀش، ٿڂ ز٤پ حٿنټخف، رپ حٿ١ اڅ ١ ٳ حٿ٬ٸي ڃخ وپ رڄٸى حٿنټخف اڅ

هخٿٲ حٿڄ٩ ڃؼپ أڅ ظ١ أڅ ظؽ ٫ڀيخ، أ ظ، أ ڄن٬يخ ڃن حٿوؽ، أ ٸڂ

ٻح ٿ ١ طڀڂ حٿڄي ٳ أؿپ، ٳبڅ ٿڂ ڀڂ ٻخڅ . ٿ٠طيخ، ٳخٿ٬ٸي حٿڄي للخڅ ز٤پ حٿ١ هخش

ٳبنو ز٤پ حٿ١ هخش، ٳ ٳخى حٿڄي ؿو، ٳبڅ حٿ١ ٻخٿ٬ حٿڄ٠خٱ اٿ حٿيحٵ، حٿ٬ٸي رخ٣،

ڃنيخ ڃخ وپ : حٿ١ حٿظ طٻ ٳ ٫ٸي حٿنټخف أٷخځ(. ظ٬ حٿؿ٩ اٿ ٷڄش حٿ١ ٳؼزض ڃي حٿڄؼپ

اڃخ أڅ وخٿٲ رڄٸى حٿنټخف، ڃنيخ ڃخ ٸظ٠و ٫ٸي حٿنټخف، ڃنيخ ڃخ ټڅ حكيح ڃن حڃن، ه

ڃؼپ أڅ ظ١ ٳ حٿنټخف أڅ ٤ڀٸيخ أ ٤ؤىخ، : ٳخٽ. حٿڄ٩ أ وخٿٴو، ڃنيخ ڃخ ظ٬ڀٶ رو ٯ

ڃٸظ٠ حٿٸٿن ٫يځ لش حٿنټخف حٿ١ ٳ ىح حٿٸڂ، څ ٫ٸي حٿنټخف ٸظ٠ ػزص . نل ٿٺ

388

ح رنيڄخ ڃن حٿڄنخٳخس، څ حٿ١ ٿڄخ ٻخڅ ڃنخٳخ ٿڄٸظ٠ حٿ١، ػزص حٿ١ ٸظ٠ ٳ٪ حٿنټخف ٿڂ]...[

حٿنټخف ٻخڅ ڃنخٳخ ٿو، ػزص أكي حٿڄظنخٳن ٸظ٠ ٳ٪ حه، ٷي طٸيځ ٷزپ حٿنټخف حٿڄنٸ٤٪ رخڅ كټڂ ر٬

ه ڃؼپ أڅ ظ١ أڅ ٸڂ ٿيخ أ نٴٶ ٫ڀيخ أ طوؽ ا ربنو، نل ٿٺ، كټڂ: حٿؼخن. أٳحى ىح حٿن٩

ٳبڅ هخٿٲ حٿڄ٩، ڃؼپ أڅ : أڃخ حٿؼخٿغ. أڅ ٿٺ ػخرض ڃ٪ حٿ١ رينو، ٳخثيس حظح١ طؤٻي حٿؼزص

ظ١ ٿيخ أڅ ظؽ ٫ڀيخ، أ ظ، أ ڄن٬يخ ڃن حٿوؽ كغ خءص، أ ٸڂ ٿ٠طيخ،

ٻح ٯه ڃن حلخد ٻخٿن . نل ٿٺ، ٳٸي ف حٿڄنٲ رؤڅ حٿڄي حٿ٬ٸي للخڅ حٿ١ ٳخي

أڃخ ٳخى حٿ١ ٳ٨خى، أڃخ لش حٿ٬ٸي (. 4)، ٯىڂ (3)، حرن اى (2)، حرن كڄس (1)ٳ حٿڄز١

ٴي حٿڄي : ڀف ٿٺ ڃن ٫زخس حٿن ٳ حٿڄز١، كغ ٷخٽ ٳ ىه حٿڄؤٿش. ٳ٣زخٵ حلخد ٫ڀو

س حٿ٬ٸي، ٳٷح رن ىح حٿن٩ ڃن حٿ١ رن حٿن٩ حٽ، كغ ٫نينخ، ٳبڅ لش حٿڄي انڄخ ټڅ ڃ٪ ق

ف ؿڄ٪ رز٤څ حٿ٬ٸي ڃن أ ىنخٹ كح رخٿلش ىنخ، ٻؤنيڂ ن٨ح اٿ ٧ي حٿڄنخٳخس رن حٿ٬ٸي

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿ١ ىنخٹ حنظٴخثو ىنخ، څ ٯخش طؤػ ٳخى ىح حٿن٩ ڃن حٿ١ أڅ ئػ ٳ ٳخى حٿڄي، ٳخىه

أڃخ حٿڄي ٳٸي ف أٻؼىڂ رلظو أ٠خ، . ط٠ ٳخى حٿنټخف، نو ٯ ڃ١ رو، روٱ حٿز٪ نلهٶ

ٿؿى حٿڄٸظ٠ ٿڀلش، ا ٿ ا حٿ١ حٿٴخي ى ٯ خٿق ٿڀڄخن٬ش، څ ٳخى أكي حٿجن حٿڄظ٠ڄن

ٸظ٠

( ىخڃ)

. 207: 2ڃنيڂ حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد ( 4. )303 :حٿحث( 3. )350: حٿڀش( 2. )303: 4حٿڄز١ ( 1)

)*(

389

ٳ ٳخى حٿڄي ٳ : أ(. ٳ ٳخى حٿڄي ؿو: )ٳخى حه، ٳ ؿو أنو ٴي اٿو حخس رٸٿو]...[

اڅ : طٸه...(. ٳبڅ حٿ١ ٻخٿ٬ حٿڄ٠خٱ اٿ حٿيحٵ: )حٿڄخثپ حٿڄٻس ؿو، أخ اٿ ىٿڀو رٸٿو

حى حٿ١ ٸظ٠ ٳحص ر٬ حٿ٬، څ حٿ٬ ٳ حٿلٸٸش ڃٻذ ڃن حٿڄڄ حٿ١، څ حٿ١ ٳ

حطٴخٵ ٳي ٳ كټڂ حٿڄخٽ، حٿؿ٩ اٿ ٷڄظو ڃظ٬، ٿڀـيخٿش، ٳـيپ حٿيحٵ، ٳظ٬ن حٿؿ٩ اٿ ڃي

رص ڃي حٿڄؼپ اح ٻخڅ اڅ حٿيٿپ أه ڃن حٿي٫، څ حٿيٿپ ٿ طڂ انڄخ نظؾ ع: ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. حٿڄؼپ

حٿ١ ڃن حٿؽ ٿڀؿش ٿټڅ ر٬ حٿ٬، نو اح ٻخڅ ڃن حٿؿش ٿڀؽ ټڅ ر٬ حٿ٬ ٳ

رؤڅ حٿيٿپ ڃٻذ ڃن أڃن، ٻ أكيىڄخ نزو رخٿڄٻ ٫ڀ ڃخ ٿڂ : ڄټن حٿـحد. ظـيپ حٿيحٵ رٴحطو

ٳبڅ ٻخڅ حٽ ٳؿيو ڃخ طٸيځ، اڅ . ڃن حٿؿش ٿڀؽ أڅ حٿ١ اڃخ ڃن حٿؽ ٿڀؿش، أ: طٸه. ٻه

ٻخڅ حٿؼخن ٳؿيو أڅ حٿ١ كنج رڄنٿش ر٬ حٿ٬، حٿيحٵ ڃزٽ ٳ ڃٸخرپ حٿـڄ٪، رٴخى حٿ١

ٴص ر٬ حٿڄ٬، ٷڄظو ڃـيٿش ٫ڀ ڃخ زٶ، ٳ ٬ڀڂ نذ حٿزخٷ ڃن حٿڄ٬ ڃن حٿيحٵ ٳؼزض

اڅ ا٣ٵ ٫زخس حٿڄنٲ ٬ڂ ڃخ اح ٻخڅ ڃي حٿڄؼپ رٸي حٿڄڄ أ أي : أكيىڄخ: څڃي حٿڄؼپ، ىنخ ٻڃخ

ٳ ؿو أنو اڅ حى حٿڄڄ حٿ١ ٿيخ ٳخٿحؿذ حٿڄڄ، نو ٷي رزيٿو ڃ٪ حٿظحځ طٹ . أ حنٸ

ض رٿٺ حٿٸي ٻح اڅ نٸ حٿ١ ٫ڀيخ، نيخ ٷي . كٶ، ٳڄ٪ حنظٴخء حٿڀځ ټڅ حٿ رخٿڄڄ أٿ

أنو ٷي زٶ ٳ رلغ حٿـيخٿش ٳڄخ ٿ ڂ : حٿؼخن. ڃ٪ طٹ كٶ ٿيخ ٳزينو أٿ، ٿ ىح حٿؿو رز٬ي

حٿڄـيٽ اٿ حٿڄ٬ڀځ، أڅ ٳو

390

أكيىڄخ ؿد ڃي حٿڄؼپ، حه حكظخد حٿڄ٬ڀځ ڃن ڃي حٿڄؼپ ٳـذ حٿزخٷ، ٳنز أڅ : حكظڄخٿن]...[

ىنخ، څ ىه أ٠خ ڃن ڃخثپ ٿٺ حٿزخد، ح٣ٵ حٿڄنٲ ؿد ڃي حٿڄؼپ ٫ڀ حٿٸٽ ٤ى حكظڄخڅ

ڄټن أڅ ظ٬ ٿو رؤڅ حكظڄخٿن ٿڄخ ٻخنخ ڃٻن ٷزپ ىح حٿزلغ ر . رٴخى حٿڄي نخٳ حكظڄخٽ حٿؼخن

ٻح : )ٿثق ڃن ٷٽ حٿڄنٲأڅ ح: حٽ: ح٫ظڄي ٫ڀ ٧ي ح٣حىىڄخ ىنخ ٳڀڂ ظ٬ اٿيڄخ، ػڂ طنزو ٿجن

أڅ ىه ڃن حظح١ ڃخ وپ رڄٸى حٿنټخف، ٿ رحق، څ ..( ٿ ١ طڀڂ حٿڄي ٳ أؿپ

ٳبڅ ٿڂ ڀڂ : )ٳبڅ ٷٿو. حٿ١ حٿڄٻ وپ رنٴ حٿنټخف، ڃخ أهپ رنٴ حٿنټخف ٳي ڃوپ رڄٸىه ڃلخٿش

ى ڃنخٳخس ٿڀ٬ٸي ڃن حظح١ حٿ٤ٵ، ٷي ف حٿخف حٿٴخپ ٿي ڃن ؿڄڀش حٿ١، ى أ( ٻخڅ حٿ٬ٸي رخ٣

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٷي ڃلڄي رن (. 1)حٿڄنٲ رؤڅ حٿ١ حٿڄٻ ڃوپ رڄٸى حٿنټخف، ٫ڂ أڅ حٿنټخف ڃ٬و لق

ٷ٠ ٫ڀ ٫ڀو حٿځ ٳ ؿپ ظؽ حٿڄأس اٿ أؿپ ڃڄ، ٳبڅ : " ٷ ٫ن أر ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

أؿپ ڃڄ ٳي حڃأطو، اڅ ٿڂ ـت رخٿيحٵ ٳڀ ٿو ٫ڀيخ زپ ٣ح رنيڂ كغ ؿخء ريحٷيخ اٿ

ٷي ٻ حٿڄنٲ ٳ حٿظل أڅ حٿحش (. 2" )حنټلح، ٳٸ٠ أڅ ري حٿؿپ ر٠٪ حڃأطو أكز٢ ٣يڂ

اڅ : حٿؼخن (.3)كنش، ٿټن حٿڄظزخى ڃنيخ أڅ حٿظؽ اٿ أؿپ ڃڄ، ٿٺ ٯ ڃلپ حٿنح٩، ٳخٿز٤څ أؿو

حٿ٨خى أنو ظ٬ڀٶ رـڄ٪ ( ٳ ٳخى حٿڄي ؿو: )ٷٽ حٿڄنٲ

( ىخڃ)

حٿظل ( 3. )1498كيغ 370: 7، حٿظيذ 1كيغ 402: 5حٿټخٳ ( 2. )207: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

2 :34 )*( .

391

.[ وظ رخٿڄئؿپ: ٷپٿ ١ أڅ ٸظ٠يخ ٿځ حٿ١، ٳبڅ أنض ر٬ي ٿٺ ؿخ، ٫ني ٳو اټخٽ، ]

حٿڄخثپ حٿظ ٻ ٻڅ حٿ١ ٳيخ ٳخيح حٿنټخف للخ، څ حٿؿو ػخرض ٳ حٿـڄ٪، ٳ ڃ٬ن ٿٸه ٫ڀ

، ٻه ر٬ي ىه حٿڄؤٿش ٸظ٠ حهظخو (1)حٿڄؤٿش حهس ٻڄخ طوڀو حٿخف حٿٴخپ ٿي حٿڄنٲ

هخٿٲ حٿ١ حٿڄ٩ ٿڂ وپ رڄٸى حٿنټخف، ٳڀ ٿڂ وپ ٿڂ اح ٫ٳض ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أڅ ىح كټڂ ڃخ اح . ريخ

أڅ ڃخ ( اڅ ٻخڅ ٯخ ڃٸىح ٳ حٿـڄڀش: )ظٴخى ڃن ٷٽ حٿڄنٲ. وخٿٲ حٿڄ٩ ٳ رلغ ٳ حٿلش

ٿڂ وپ رڄٸى حٿنټخف ٿ رڄ٩ ق حظح٣و، حء ٻخڅ ٯخ ڃٸىح ٳ حٿـڄڀش أ ٿ

ڃنو أڅ ڃخ ٿ ڃو رڄٸى حٿنټخف اح ٻخڅ ڃ٫خ ق حظح٣و، حء ٻخڅ ٯخ ٴيڂ . رڄٸى أ

ڃٸىح أځ ، ٳو ن٨، څ حؿو اٿخء ڃخ ظ٬ڀٶ رو ٯ أ، ٻڄخ ٿ ١ أكيىڄخ ڃټخ أ

ٿ ١ أ : )ٷٿو. نـش ڃ٬نش ىڅ ڃخ حه، ٳبنو ٷي طٸيځ ٳ حٿڀٲ اٿخء ڃؼپ ىح حٿ١ ٳٴ حٿنټخف أٿ

ٿ ١ حٿؿخڅ (. وظ رخٿڄئؿپ: ٸظ٠يخ ٿځ حٿ١، ٳبڅ أنض ر٬ي ٿٺ ؿخ، ٫ني ٳو اټخٽ، ٷپ

ٳ حٿ٬ٸي ٫يځ حٷظ٠خ حٿؿش كغ ٻخنض رټح، ٳٴ لش حٿ٬ٸي حٿ١ أ ٳخىىڄخ، أ لش حٿ٬ٸي ٳخى

، ڃلظـخ رحش الخٵ رن (2)ه حٿن ٳ حٿنيخش حٿٸٽ رلظيڄخ، حهظخ: أكيىخ: حٿ١ ػػش أٷحٽ ٿلخد

ؿپ طؽ رـخش ٫خطٶ ٫ڀ أڅ : ٷڀض ٿو: ٫ڄخ ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

( ىخڃ)

. )*( 474: حٿنيخش( 2. )207: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

392

ڄخ٫ش رن ڃيحڅ ٫ن رحش(. 1" )اح أنض ٿو ٳ رؤ : " ٸظ٠يخ، ػڂ أنض ٿو ر٬ي ٿٺ، ٳٸخٽ]...[

أؿٺ نٴ ٫ڀ أڅ : ؿپ ؿخء اٿ حڃأس ٳؤٿيخ أڅ طؿو نٴيخ، ٳٸخٿض: ٷڀض ٿو: حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

طڀظڄ ڃن ڃخ جض ڃن ن٨ أ حٿظڄخ، طنخٽ ڃن ڃخ نخٽ حٿؿپ ڃن أىڀو، ا أنٺ طيهپ ٳؿٺ ٳ

حٿٸٽ : حٿؼخن(. 2" )ٿ ٿو ڃنيخ ا ڃخ حظ٣ظو : " ٽٳؿ، طظڀ ڃن رڄخ جض، ٳبن أهخٱ حٿٴ٠لش، ٷخ

، أڃخ لش حٿ٬ٸي ٳڀيه ڃن أىڀو ٳ (4)، حرن اى (3)رلش حٿ٬ٸي ر٤څ حٿ١، حهظخه حرن حٿزحؽ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿٸٽ رلش : حٿؼخٿغ. ڃلڀو، حپ ٳ حٿ٬ٸى حٿلش، اڃخ ر٤څ حٿ١، ٳنو ڃنخٱ ٿڄٸظ٠ حٿ٬ٸي

، (7)، ٷ٤ذ حٿين حٿټي (6)ٳ حٿيحځ، حهظخه حٿن ٳ حٿڄز١ ( 5)ط٬ش ر٤نو حٿ١ ٳ حٿڂ

، (9(*)أٳح رخٿ٬ٸى: *)أڃخ حٿلش ٳ حٿڄظ٬ش، ٳڀ٬ڄځ ٷٿو ط٬خٿ. ى حق( 8)حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ

س، ٳبڅ حٿڄٸى ٿ ىح حٿ١ ٸظ٠ نټخف حٿڄظ٪(. 10" )حٿڄئڃنڅ ٫ني ٣يڂ : " ٷٿو ٫ڀو حٿځ

حڀ ڃنو حٿظڄظ٪ حٿظڀ ٻ حٿيس ىڅ حٿظحٿي حٿظنخپ، ٿٺ

( ىخڃ)

. 1495كيغ 369: 7حٿظيذ ( 2. )1496كيغ 369: 7، حٿظيذ 1413كيغ 297: 3حٿٴٸو ( 1)

( 7. )304: 4 حٿڄز١( 6. )ر٤څ حٿ٬ٸي": " ٳ نوش ( 5. )303حٿحث ( 4. )207: 2حٿڄيد ( 3)

كيغ 371: 7حٿظيذ ( 10. )1: حٿڄخثيس( 9. )545حٿڄوظڀٲ ( 8. )545: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ

. )*( 835كيغ 232: 3، حظزخ 1503

393

أڃخ حٿز٤څ ٳ حٿيحځ، . اڅ ٬ٲ حٿني( 1)ظي٫ حٿ١ء، ٫ڀو طنٽ حهزخ حٿحىس رخٿلش ]...[

ٱ ٿڄٸظ٠خه، څ حٿڄٸى حڀ ڃنو حٿنپ، ى ظي٫ حٿ١ء، ټڅ حٿ١ ٳخيح ٴي رو ٳنو ڃنخ

٨ي ڃن ٫زخس حرن كڄس ٷٽ حر٪ ى ر٤څ حٿ١ ىڅ . حٿ٬ٸي، ٿڀڄنخٳخس، ٿ٬يځ حٿ رخٿ٬ٸي ا رو

اڅ حظح١ ٫يځ : أ: ڃ ػڂ ٫ي اٿ ٫زخس حٿټظخد طنزو(. 2)حٿ٬ٸي ٳ حٿيحثڂ، لظيڄخ ٳ نټخف حٿڄظ٬ش

ىپ حظح١ ٫يځ حٿظٸزپ نله ڃن ڃٸيڃخص حٿ١ء . حٿ١ء رڄنٿش حظح١ ٫يځ حٷظ٠خ، ٳؤط ٳو ڃخ زٶ

طحر٬و ٻٿٺ؟ ٿڂ أٷٲ ٳو ٫ڀ ء، اٿلخٷو رخظح١ ٫يځ حٿ١ء ٿ رز٬ي، نز أڅ ٳ ٿٺ حٿيحثڂ

طٸظ٠ ( 4)حٿحش ( 3)حٿڄنٲ ٧خى ڃڄخ ٷنخه، ٳبڅ ٫ڄځ حش ڃنؤ حټخٽ حٿ ٻه: د. حٿڄظ٬ش

ڃنخٳخس حٿ١ ٿڄٸى حٿنټخف . حٿلش ڃ٤ڀٸخ، ٻح حش الخٵ رن ٫ڄخ، ڄخ٫ش رن ڃيحڅ حٿخٿٴظن

وظ: ٷپ: )حٿ٠ڄ ٳ ٷٿو: ؽ. ڃوخٿٴظو ٿ٨خى حٿټظخد حٿنش ٸظ٠ ر٤نو، رو ز٤پ حٿ٬ٸي، ٿڄخ طٸيځ

وظ ٿځ حٿ١، ى اخس اٿ ٷٽ حٿن ٳ : ٷپ: ٬ى اٿ ٿځ حٿ١ حٿڄٻ، أ( رخٿڄئؿپ

، ڄټن أڅ (5)حٿڄز١

( ىخڃ)

كيغ 371: 7حٿظيذ ( 4. )1: حٿڄخثيس( 3. )350: حٿڀش( 2. )1495كيغ 369: 7حٿظيذ ( 1)

. )*( 304: 4حٿڄز١ ( 5. )835كيغ 232: 3، حظزخ 1503

394

ٿ ١ حٿوخ ٳ حٿنټخف ر٤پ حٿ٬ٸي، اڅ ٣و ٳ حٿڄي ق حٿ٬ٸي حٿڄي حٿ١، ٳبڅ حهظخ رٸخءه ]

، نو ٿڂ ظ٬ اٿ لش حٿ٬ٸي حٿيحثڂ (1)ټڅ اخس اٿ ٷٽ حرن كڄس .[ ٿځ، ا ػزض ڃي حٿڄؼپ

حٿٸٽ رلش حٿ٬ٸي ٳخى حٿ١ ٤ى حٿؿو رٴخى ٫ڀ : ى. ٳخىه، انڄخ يٽ ٻڃو ٫ڀ ر٤څ حٿ١

اح ٫ٳض ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أنيخ اح ٣ض ٫يځ حٷظ٠خ . حٿڄي ىنخ، ٳظ ىه حٿڄؤٿش ڃن ڃخثپ ىح حٿزخد

حٿـح، څ : أكيىڄخ: كغ ق حٿ١ ٿځ ٿڂ ـ ٿو ٳ٬ڀو، ٳبڅ أنض ر٬ي ٿٺ ٳٴ ؿحه رخڅ ٷڅ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿ٬يځ، څ حٿٴؽ طلپ رخڅ : ػخنيڄخ(. 2)ربنيخ، ٿحش الخٵ رن ٫ڄخ حٿخرٸش حٿڄن٪ كٶ ٿيخ ٳٽ

ح٫ڀڂ أڅ (. 3)رپ رخٿ٬ٸي، ٿڄخ ٿڂ ټن حٿ٬ٸي ڃؼڄح ٿڀلپ ٿڂ ټن ٿڅ ح٫ظزخ، حٿحش ٬ٴش، ٳخق حٿ٬يځ

ه حٿټځ حٿخرٶ ڃن ٿځ حٿ١ ٬ى اٿ ڃخ ىٽ ٫ڀ( ٫ني ٳو اټخٽ: )ڃن ٷٿو( ٳو: )حٿ٠ڄ ٳ ٷٿو

ٷپ وظ : )ڃن ٷٿو( وظ: )ؿح حٷظ٠خ ر٬ي حٿ٬ٸي رخڅ، ټڅ ڃؿ٪ حٿ٠ڄ ٳ ٷٿو

ى ٿٺ أ٠خ، ڄټن أڅ ټڅ ڃؿ٬و ى ٿځ حٿ١، ا أنو ڀځ حهظٱ ڃؿ٪ حٿ٠ڄخث ر ( رخٿڄئؿپ

ٿنټخف ر٤پ حٿ٬ٸي، اڅ ١ ٳ حٿڄي ق حٿ٬ٸي حٿڄي ٿ ١ حٿوخ ٳ ح: )ٷٿو. ڃخث، ٿ رـخث

ق حظح١ حٿوخ ٳ نٴ حٿنټخف ٷ٬٤خ، څ ٳ (. حٿ١، ٳبڅ حهظخ رٸخءه ٿځ، ا ػزض ڃي حٿڄؼپ

حٿنټخف خثزش حٿظ٬زي،

( ىخڃ)

. )*( 304: ١4 ىذ اٿو حٿن ٳ حٿڄذ( 3. )474: ىذ اٿو حٿن ٳ حٿنيخش( 2. )350: حٿڀش( 1)

395

ٿ ى ڃن ٫ٸى حٿڄ٬خخص، ٳڀ ١ ٳو ر٤پ حٿ١ حٿ٬ٸي ٫ني ٫خڃش حٿٴٸيخء، نو وؿو ٫ن ]...[

ٿ ١ حٿوخ ٳ حٿيحٵ ق ٷ٬٤خ، نظٴخء حٿڄخن٪، څ حٿيحٵ ٿ ٻنخ ٳ حٿنټخف، انڄخ ى . ٬و

ٿڀ٬خڃش ٳ . ١ ٳو حٿوخ ق، ز٤پ حٿيحٵ ٫نينخ٫ٸي ڃظٸپ رنٴو، حٿڄٸى ڃنو حٿڄخٽ، ٳبح

ٳبح حظ١ (. 1)ر٤څ حٿ١ حٿيحٵ ڃ٬خ، لظيڄخ ڃ٬خ، لش حٿيحٵ ر٤څ حٿ١ ػػش أؿو

ىپ ـذ ٳ حظح١ حٿوخ ط٬ن ڃيس . حهظخ رٸخءه ٿځ، اڅ حهظخ حٿٴن حنٴن ػزض ڃي حٿڄؼپ رخٿيهٽ

لظڄپ حٿخىس حٿنٸخڅ، أځ ـ حظح٣و ڃ٤ڀٸخ ڃن ٯ ط٬ن ٿڃخنو؟ ٫زخحص حٿٴٸيخء ػزطو رلغ

ڃ٤ڀٸش هخٿش ڃن حٿظ٬ اٿ ٿٺ نٴخ اػزخطخ، ٿټن ٳ حٿڄز١ ٫نڅ حٿڄؤٿش رخظح١ حٿوخ ٳ حٿيحٵ

ن أڃټن ٻڄخ ٳ حٿز٪ ٿ ٷپ رخظح١ حٿظ٪. ، ى ٯ ق ٳ حظح١ حٿظ٬ن، ٿټنو ٬ رو(2)ػػخ

( ٳبڅ حهظخ رٸخءه ٿځ: )ٷٽ حٿڄنٲ. نله، څ ٳ حٿنټخف ڃ٬ن حٿڄ٬خش، ٳح٫ ٳو حنظٴخء حٿ

ا ػزض : )ٷٿو. أڅ حٿڄظ١ ٿڀوخ ڃن حٿؿن اڅ حهظخ رٸخء حٿڄي ٿځ حنيٳ٪ ٫نو حٿظٿٽ: حٿڄحى رو

حٿٴن، ٫يځ حهظخ ء، ى لق رخٿنزش اٿ حٽ ىڅ حهظخ: ٧خىه ظنخٽ أڃن( ڃي حٿڄؼپ

. حٿؼخن، ٳبنو اح ٿڂ وظ جخ رٸ حٿوخ ػخرظخ رلخٿو

( ىخڃ)

. )*( 304: 4حٿڄز١ ( 2. )338: 16حن٨ حٿڄـڄ٩ ( 1)

396

: ح ڃنو جخ، ٷپٿ أڃيىخ جخ ١ أڅ ٤٬ أرخه. ٿ ڄ ٿيخ جخ ريخ جخ ٿځ ڃڄخىخ هخش]

ٿ ڄ ٿيخ جخ ريخ جخ ٿځ ڃڄخىخ هخش، ٿ أڃيىخ جخ ١ أڅ ٤٬ : )ٷٿو.[ ٿځ حٿ١

ىنخ ڃؤٿظخڅ، نو اڃخ أڅ ټڅ حٿڄڄ ٿد هخؿخ ٫ن حٿڄي، أ ڃن ؿڄڀش (. ٿځ حٿ١: أرخىخ ڃنو جخ، ٷپ

، (1)حٿ٬ٸي ڀ ڃخ ڄخه ٿد، ف رو حٿن ٳ حٿنيخش أڅ ټڅ هخؿخ ٫ن حٿڄي ٳق: حٿ. حٿڄي

ٿ أڅ ؿ طؽ حڃأس ؿ٬پ : " ٫خڃش حلخد، ٿحش حٿخء ٫ن حٿخ ٫ڀو حٿځ أنو ڄ٬و ٸٽ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٷخٽ حرن (. 2" )ڃيىخ ٫ن أٿٲ ؿ٬پ ريخ ٫س آٱ، ٻخڅ حٿڄي ؿخثح حٿ ؿ٬ڀو ريخ ٳخيح

ڀځ حٿؽ ٯ حٿڄي ڃن ؿ٬خٿش ؿ٬ڀيخ حٿٿ أ ح٤ش، ٿ ٳ حٿؽ رٿٺ ط٫٤خ ٻخڅ أك١ : حٿـني

ٳبڅ ٣ڀٸيخ ٷزپ حٿيهٽ ٿڂ ټن ٫ڀو ا نٲ حٿيحٵ ىڅ ٯه، ٳبڅ ٻخڅ ٷي ىٳ٪ ٿٺ ؿ٪ رنٲ حٿڄي

جخ ٫ڀ ٳ٬پ ڃزخف اڅ ٻخڅ ٷي ؿ٬پ ٿڀح٤ش : ٷخٽ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ(. 3)ٻپ حٿـ٬خٿش ٫ڀ حٿح٤ش

ڃخ ٻه حٿڄنٲ لق، ا أنو ٫ڀ ڃخ ٳ ىهپ ٿٻ (. 4)ٳ٬ڀو ٿڃو ٿڂ ٸ٢ ڃنو ء رخٿ٤ٵ

نز أڅ ټڅ ڃ٩ حٿڄؤٿش ڃخ اح حظ١ ريخ جخ، ټڅ . ٿٺ ٳ حٿ٬ٸي رخٿنزش اٿ حٿڀځ ٫يڃو

جخ ٫ڀ ؿيش حٿظز٩ هخؿخ ٫ن حٿڄي أڃخ اح حظ١ ٿو . ػزطو ڃظنيح اٿ ٫ٸي حٿنټخف

( ىخڃ)

نٸڀو ٫نو ( 3. )811كيغ 224: 3، حظزخ 1465كيغ 361: 7حٿظيذ ( 2. )473: حٿنيخش( 1)

. )*( 549: حٿڄوظڀٲ( 4. )549: حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ

397

ٿڃو، نو ٳ٬پ خثٮ ٫ن ٻنو ؿ٬خٿش ٳنخذ حٽ حٿلش، ا ڃخن٪ ڃن لش ىح حٿ١ ]...[

ٳٵ ٳ ٿٺ رن ٻڅ (. 1" )حٿڄئڃنڅ ٫ني ٣يڂ " ٫خ، ٳيهپ ٳ ٫ڄځ ٷٿو ٫ڀو حٿځ،

نز ٫ڀ طٸي حٿلش أڅ ئػ حٿ٤ٵ ٳ . حظح١ حٿڄٻ رخظي٫خء حٿؿش، أ رٴ٬پ حٿؽ حرظيحء

ٳبڅ : حٿڄي، ٳ٨خى ٻځ حرن حٿـني ٿڃو، نو ٷخٽ أڅ ټڅ ڃن ؿڄڀش: حٿؼخن. ء ڃن حٿ١ حٿڄٻ

ٻخنض حٿڄأس حظ٣ض ؿ٪ ٫ڀيخ رنٲ يحٷيخ نٲ ڃخ أهه ڃن ٣ض ٿو ٿٺ، ٬ن ڃ٪ حٿ٤ٵ ٷخٽ،

ٷخٽ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ، اڅ حٿڄڄ ٿڀح٤ش اڅ . څ ٿٺ ٻڀو ر٬ حٿيحٵ حٿ ٿڂ نټخكيخ ا رو

أى ٫ڀو ونخ . ٿش رپ ٻه ٳ حٿ٬ٸي، ٿڂ ټن ٫ڀو ڃنو ء حء أ٣ڀٶ أ ٿڂ ټن ٫ڀ ؿيش حٿـ٬خ

". حٿڄئڃنڅ ٫ني ٣يڂ : " حٿيي ٳ ف حخى أڅ ٿٺ ١ ڃزخف ٳڀځ، ٿ٬ڄځ ٷٿو ٫ڀو حٿځ

ڃن ٷزپ حٿ ٸظ٠و لق حٿن٨ أڅ ڃخ ڄخه ٿد ٫ڀ أنو ڃن ؿڄڀش حٿڄي اڅ ٷي ٻنو ٿد حرظيحء

ٳبڅ . حٿؿش ٳي رخ٣پ، څ ر٬ حٿڄي ڄظن٪ ٻنو حرظيحء ٿ حٿؿش، ٫ڀو طنٽ حش حٿخء حٿخٿٴش

ٻخڅ ٷي ڄ حٿڄـڄ٩ ٿڀؿش ڃيح، ١ ٫ڀيخ أڅ طيٳ٪ اٿ أريخ ڃنو جخ ٫ڀ ؿيش حٿظز٩ ڃنيخ

٫ڀ ىح ٳڀ ٣ڀٸيخ . حٿنش ٳ ؿو ر٤خٿوحكخڅ، ٳخٿٴخى ؿو ٿو، څ ٿٺ ١ وخٿٲ حٿټظخد

. ؿ٪ رنٲ حٿڄـڄ٩، څ ؿڄ٬و ى حٿڄي، حٿٶ حٿؼخن ڃڄخ ٻنخه ى حٿڄؤٿش حٿؼخنش ٳ حٿ٬زخس

( ىخڃ)

. )*( 835كيغ 232: 3، حظزخ 1503كيغ 371: 7حٿظيذ ( 1)

398

: أخ رٸٿو.[ ٿڀحش، ىپ ظ٬ي اٿ ڃنٿيخ؟ اټخٽٿځ حٿ١ : ٿ ١ أ وؿيخ ڃن رڀيىخ، ٷپ]

، ح٫ڀڂ أنو ٳٵ رن حد ٯه (1)اٿ حٿٸٽ حٿڄلټ ٫ن حرن حٿـني ٳ ٫ٸي حٿنټخف ( ٿځ حٿ١: ٷپ)

ٿځ حٿ١، : ٿ ١ أڅ وؿيخ ڃن رڀيىخ، ٷپ: )ٷٿو. رخٿنزش اٿ حٿ١ حٿڄٻ كغ ق أ ٴي

ٿ ١ حٿؽ ٿڀؿش ٳ ٫ٸي حٿنټخف أ وؿيخ ڃن رڀيىخ : أ(. ىپ ظ٬ي اٿ ڃنٿيخ؟ اټخٽ ٿڀحش،

www.alhawzaonline.com

[email protected]

، (4)، حرن كڄس (3)، حرن حٿزحؽ (2)ٿځ حٿ١، حٿٸخثپ رٿٺ حٿن ٳ حٿنيخش : حٿ ى ٷخ٣نش رو، ٷپ

: حٿللش ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځحٿحش حٿڄخ اٿيخ ى حش أر حٿ٬زخ (. 5)حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ

(. 6" )ڀڃو ٿٺ : ٴ ٿيخ رٿٺ أ ٷخٽ: " ٳ حٿؿپ ظؽ حڃأس ظ١ ٿيخ أڅ وؿيخ ڃن رڀيىخ، ٷخٽ

څ حظڄظخ٩ رخٿؿش ٳ (: 8)، ٻح حرن اى (7)ىذ حٿن ٳ حٿڄز١ حٿوٱ اٿ ر٤څ حٿ١

أپ حٿ٩، ٻح حٿڀ٤نش ٿو ٫ڀيخ ٳ ٿٺ كٶ ٿو ػخرض، ٳبح ١ ڃخ حڃنش حڃټنش كٶ ٿڀؽ ٳ

وخٿٴو، ؿذ أڅ ټڅ رخ٣،

( ىخڃ)

( 5. )350: حٿڀش( 4. )212: 2حٿڄيد ( 3. )474: حٿنيخش( 2. )549: نٸڀو ٫نو حٿ٬ڃش ٳ حٿڄوظڀٲ( 1)

، 303: 4حٿڄز١ ( 7. )1506كيغ 372: 7، حٿظيذ 2كيغ 402: 5حٿټخٳ ( 6. )526: حٿڄوظڀٲ

. )*( 312: حٿحث( 8. )ٻظخد حٿيحٵ 32ڃؤٿش 10: 3حٿوٱ

399

ٿ ١ ٿيخ ڃيح اڅ ٿڂ وؿيخ ڃن رڀيىخ، أي اڅ أهؿيخ، ٳؤهؿيخ اٿ رڀي حٿٹ ٿڂ ڀځ اؿخرظو ٿيخ ]

طلڄپ حٿحش ٫ڀ . حٷ ى.[ اڅ أهؿيخ اٿ رڀي حځ ٻخڅ حٿ١ ڃخ، ٳو ن٨. حٿحثي

ٿيٿش حٿحش ٫ڀ لظو اح طٸ ٿٺ، ٳ٬ڀ حٿٸٽ رخٿڀځ ٿ ١ ٿيخ أڅ : حظلزخد، ز٤پ حٿ٬ٸي

ڃن أڅ ٿٺ ٯ : وؿيخ ڃن ڃنٿيخ ىپ ظ٬ي حٿلټڂ رخٿڀځ ڃن حٿڄؤٿش حٿ اٿ ىه؟ ٳو اټخٽ نؤ

حٿڄئڃنڅ ٫ني ٣يڂ : " ٫خ، ٳـخ حظح٣و، ٿ٬ڄځ ٷٿو ٫ڀو حٿځڃ٤ڀد ٿڀ٬ٸء ٿ رڄڄن٩ ڃنو

ڃن أڅ حظح١ ٿٺ ٫ڀ هٱ حپ، ٿڄخ ٷڀنخه ڃن أڅ ڀ٤نش حټخڅ حٿؿش ري حٿؽ، ٳٸظ (. 1" )

ٿ ١ ٿيخ ڃيح اڅ ٿڂ وؿيخ ڃن رڀيىخ، أي اڅ : )ٷٿو. ٳو ٫ڀ ڃى حٿن، حپ ٫يځ حٿظ٬ي

ؿيخ، ٳؤهؿيخ اٿ ىح حٿٹ ٿڂ ڀځ اؿخرظو ٿيخ حٿحثي، اڅ أهؿيخ اٿ رى حځ ٻخڅ حٿ١ ڃخ، أه

، حرن كڄس (3)، حرن حٿزحؽ (2)حٿٸٽ رڀځ حٿ١ ٫ڀ حٿؿو حٿڄٻ ٷٽ حٿن ٳ حٿنيخش (. ٳو ن٨

جپ أنخ كخ ٫ن ؿپ : و حٿځ ٷخٽڃظنيه ڃخ ٳ حٿلن ٫ن ٫ڀ رن ثخد ٫ن حٿټخ٧ڂ ٫پ(. 4)

طؽ حڃأس ٫ڀ ڃخثش ىنخ ٫ڀ أڅ طوؽ ڃ٬و اٿ رىه، اڅ ٿڂ طوؽ ڃ٬و ٳڄيىخ هڄڅ ىنخح، أأض

اڅ أحى أڅ وؽ ريخ اٿ رى حٿٹ ٳ ١ ٿو ٫ڀيخ ٳ ٿٺ، : " ٳٸخٽ: أڅ ٿڂ طوؽ ڃ٬و اٿ رىه؟ ٷخٽ

( ىخڃ)

: 2حٿڄيد ( 3. )474: حٿنيخش( 2. )835كيغ 232: 3، حظزخ 1503كيغ 371: 7حٿظيذ ( 1)

. )*( 350: حٿڀش( 4. )212

400

حظڀحځ ػزطو نٴو، ٻڄخ ٿ ٷزپ نټخف ٫زي ؿ٬پ ٷزظو يحٷخ ٿلس : حٿحر٪. ٿ ١ ٫يځ حنٴخٵ ر٤پ حٿ١]

اڅ أحى أڅ وؽ ريخ اٿ رى . نخ حٿظ أيٷيخ اخىخٿيخ ڃخثش ى.[ أ ٿڄن حن٬ظٶ ر٠٬يخ، ٳبڅ حٿنټخف ز٤پ

حٿڄڀڄن ىح حځ ٳڀو ڃخ حظ١ ٫ڀيخ حٿڄڀڄڅ ٫ني ٣يڂ، ٿ ٿو أڅ وؽ ريخ اٿ رىه كظ

ٳ ىه حٿحش ڃوخٿٴش ٽ (. 1" )ئى ٿيخ يحٷيخ، أ ط ڃن ٿٺ رڄخ ض ى ؿخث ٿو

www.alhawzaonline.com

[email protected]

. اڅ حٿيحٵ ٯ ڃ٬ن، رپ ى هڄڅ ٫ڀ طٸي، ڃخثش ٫ڀ طٸي آه: أكيىڄخ :حٿڄىذ ڃن ؿين

ؿد حٿڄخثش ٫ڀ طٸي احىس حٿوؽ ريخ اٿ رى حٿٹ، أڅ ١ ٿو ٫ڀيخ، ٿٺ هٱ : حٿؼخن

ڃ٪ ٿٺ ٳڀض حٿ١، څ حظلٸخٷيخ ٿڀڄخثش انڄخ ى ٫ڀ طٸي هؿو ريخ اٿ رىه ٫ڀ ڃخ ٫ن ٳ حٿ٬ٸي،

ٳ طټخى طني كـش ٳ حٿ٬يٽ ٫ن ڃٸظ٠ أٽ . ؿڄ٪ ڃن حلخد ٬ڄڀڅ ريخ. ڃن حٿلق

ڃن ٫ڄځ حش حٿحش رخٿٳخء رخٿ١، ڃن ڃوخٿٴش حٿ١، ٿڄخ : ڃنؤ حٿن٨ حٿ ٻه حٿڄنٲ. حٿڄىذ

أٽ حٿڄىذ، ٿڂ أؿي طلخ كي ىٽ ٫ڀو حٿټظخد حٿنش ڃن ٻڅ ڀ٤نش حټخڅ كٶ ٿڀؽ، ڃنخٳخس

: حٿحر٪: )ٷٿو. رز٤څ حٿ١ حٿ٬ٸي ڃ٬خ، رپ حٿٸخثڀڅ ر٬يځ حٿلش ٷح حٿز٤څ ٫ڀ حٿ١ هخش

(. حظڀحځ ػزطو نٴو، ٻڄخ ٿ ٷزپ نټخف ٫زي ؿ٬پ ٷزظو يحٷخ ٿلس أ ٿڄن حن٬ظٶ ر٠٬يخ، ٳبڅ حٿنټخف ز٤پ

ى حظڀحځ ػزطو نٴو، ٿٺ اڃخ أڅ ټڅ رخ٫ظزخ طؤػه ٳ ٳ٪ حٿنټخف أ ، حٿزذ حٿحر٪ ڃن أزخد ٳخى حٿڂ

. ٷي ڃؼپ حٿڄنٲ ٿټپ ڃنيڄخ رڄؼخٽ ڃ٬ڀځ

( ىخڃ)

. )*( 1507كيغ 373: 7، حٿظيذ 9كيغ 404: 5حٿټخٳ ( 1)

401

، ؿ٬پ ٷزظو يحٷخ ٿيخ، أ أڅ ڃخ اح ٷزپ حٿي حٿنټخف ٿ٬زيه حٿؿش كس أ ر٠٬يخ ك: ڃؼخٽ حٽ]...[

ٿو ٳ حٿنټخف ٻٿٺ ٻخڅ رخٿخ، ٳبڅ حٿيحٵ ز٤پ، نو ٿ ق ڃڀټض ؿيخ أ ر٠٬و ٳٴن حٿنټخف ز٤پ

ق حٿنټخف أ٠خ، نو حٷظڅ رو ڃخ نخٳو، ٻخڅ ٻڄخ ٿ ١ حٿ٤ٵ، څ ڃڀټيخ ٿڀؽ ٿ . حٿيحٵ

اڅ حٿڄٸخڅ ىنخ ى حٿ١ : ٷي ٷخٽ. ٷخڅ حرظيحء ڃن٪ حن٬ٸخى، ٻح ٷپ٣أ ٳ ىحځ حٿنټخف أر٤ڀو، ٳبح

حٿڄٸظ٠ ٿڀڄڀٺ نٴ حٿڄڀٺ، ٷي ٻ حٿڄنٲ ىه حٿڄؤٿش ٳ حٿوخطڄش ٷزپ نټخف حٿڄنٸ٤٪، كټڂ رز٤څ

حٿڄنٲ انڄخ ٷي. حٿيحٵ لش حٿنټخف، ػڂ ؿ٪ ٫ن ٿٺ ىنخ اٿ حٿٸٽ رز٤نيڄخ، ى حؿو، ٿڀڄنخٳخس

حٿڄؤٿش رـ٬پ ٷزظو يحٷخ ٿلس، نو ٿ ؿ٬ڀو يحٷخ ڃش ٿق حٿنټخف حٿيحٵ، څ حٿڄي كٶ ٿڀي

اح ٣ڀٸيخ . ىنيخ، ٿ ٳو حؿظڄخ٩ حٿؿن ٳ ڃڀٺ و حكي، ٿٺ ٯ ڃخن٪ ڃن لش حٿ٬ٸي

نز أڅ زن ٫ڀ أڅ حٿي اح رخ٩ حٿؽ ٷزپ حٿيهٽ ٳبٿ ڃن ٬ى نٲ حٿ٬زي حٿ ى حٿؽ حٿيحٵ؟

أنو : أكيىخ: ٫زيه ر٬ي أڅ نټق ربنو ػڂ ٣ڀٶ ٷزپ حٿيهٽ، ر٬ي أىحء حٿڄي اٿ ڃن ٬ى حٿنٲ، ٳو أؿو

٬ى اٿ حٿڄظ، نو ڃڀٺ طـيى رخٿ٤ٵ، ٷي ٷ٪ ٳ ڃڀٺ حٿڄظ ٳټڅ ٿو ٻخث حٻظخد حٿلخڀش

اڅ : حٿؼخٿغ. أنو ٬ى اٿ حٿزخث٪، نو ؿذ ٳ ڃڀټو، ٳبح ٸ٢ ڃنو ء ٫خى اٿو: حٿؼخن. ڃن حٿ٬زي ر٬ي حٿحء

أىحه حٿزخث٪ ڃن ڃخٿو أ أىحه ڃن ٻذ حٿ٬زي ٷزپ حٿز٪ ٫خى اٿو، څ أڀو ٿو، ٳبح ٸ٢ ڃنو ء ٫خى اٿو، اڅ

ٳبڅ ٷڀنخ ٳ حٿس حٿخرٸش ٿ أ٫ظٶ حٿ٬زي ػڂ ٣ڀٶ ٷزپ حٿيهٽ،. أى ڃن ٻزو ر٬ي حٿز٪ ٫خى اٿ حٿڄظ

. رخٿ٬ى اٿ حٿزخث٪ ٫خى ىنخ اٿ حٿڄ٬ظٶ، اڅ ٷڀنخ رخٿ٬ى اٿ حٿڄظ ٫خى ىنخ اٿ حٿ٬ظٶ

402

أڃخ ٿ ؽ حرنو ڃن حڃأس أيٷيخ أځ حرنو أ أهظو ڃن ڃخٽ نٴو ٳي حٿيحٵ، نيخ طيهپ ٳ ڃڀټيخ ڃخ ٿڂ ]

أڃخ ٿ ؽ حرنو ڃن حڃأس أيٷيخ أځ حرنو أ : )ٷٿو.[ حٿنټخف ىڅ حٿڄييهپ ٳ ڃڀټو، ٳظ٬ظٶ ٫ڀو، ٳق

www.alhawzaonline.com

[email protected]

أهظو ڃن ڃخٽ نٴو ٳي حٿيحٵ، نيخ طيهپ ٳ ڃڀټيخ ڃخ ٿڂ طيهپ ٳ ڃڀټو ٳظ٬ظٶ ٫ڀو ٳق حٿنټخف ىڅ

ٽ رنو ڃنيخ ٿو ىح ى ڃؼخٽ حٿٶ حٿؼخن، طله، انو اح حظٿي أڃش ٿه ٿيح كح ػڂ ڃڀټيخ، ٷذ(. حٿڄي

نټخف حڃأس ؿ٬پ أڃو يحٷخ ٿيخ، أ ٻخڅ ٿڀٿي أهض ڃن أڃش ڃڄڀٻش ػڂ ڃڀټيخ حد ػڂ ؿ٬ڀيخ يحٷخ ٿؿش

حرن، ٳبڅ حٿيحٵ ٳ ٻپ ڃن حٿطن ق، څ ٻ ڃن حځ حهض يهپ ٳ ڃڀٺ حٿؿش ڃخ ٿڂ

ٹ حنخڅ جخ ٫ڀ ؿيش حٿڄ٬خش ٫و حٿلٸٸ طيهپ ٳ ڃڀٺ حٿؽ حٿ ى حٿٿي، ظلخٿش أڅ ڄپ

ٿيح ٿ ٣ڀٶ حٿز ر٬ي رڀٯو ٷزپ حٿيهٽ، ٷي ؿو أره أيٵ ٫نو ڃن ڃخٿو، ٬ى حٿنٲ . ڃخٽ ٿه

كنج ٳظ٬ظٶ ٻپ ڃنيڄخ ٫ڀ حٿٿي، ٿيهٿيڄخ ٳ ڃڀټو ٳڄظن٪ . اٿو اٿ حد ٫ڀ ڃخ ؤط اڅ خء حهلل ط٬خٿ

ٿټن ز٤پ حٿنټخف ىنخ، څ حٿ٬ظٶ انڄخ ٸظ٠ ر٤څ حٿيحٵ، . اٿ حٿڄأس يحٷخ، ٳز٤پ حٿيحٵ حنظٸخٿيخ

نيؽ ٳو حٿ حٿزخٿٮ اح ( ٿ ؽ حرنو: )ػڂ ٫ي اٿ ٫زخس حٿټظخد ح٫ڀڂ أڅ ٷٿو. ڃنخٳخس رنو رن حٿنټخف

حٿڄأس حٿلس حٿڄڄڀٻش، حٿلټڂ ٳيڄخ وظڀٲ أڅ، ٳٵ رنيڄخ ٳ ط٤ٵ حٿڄل حٿخرٶ، نيؽ ٳ

أځ حرن ٿټخڅ أٿ، ا ظ٬ن ٳ حٿ٬زخس أڅ ټڅ حرن حٿؼخن ى حٿڄٻ أ، ٿيٷو ٫ڀ : ٿ ٷخٽ

ټخى ( ڃن ڃخٽ نٴو: )ٷٿو. ٯه، كنج ٳ ڀځ حن٬ظخٵ حځ، ڃټخڅ ٻنيخ اڃخ رن آه ىڅ حٿؽ

ي رو ٳخثيس، نو ٿ ٻخڅ ڃن ڃخٽ ط٨ي ٿڀظٶ

403

. ٯه ٿڂ وظڀٲ حٿلټڂ[ أڅ ؽ حٿٿ ريڅ ڃي ڃؼڀيخ ٳق حٿ٬ٸي، ٳ لش حٿڄڄ ٷڅ،: حٿوخڃ]

حٿزذ حٿوخڃ ڃن (. أڅ ؽ حٿٿ ريڅ ڃي ڃؼڀيخ، ٳق حٿ٬ٸي ٳ لش حٿڄڄ ٷڅ: حٿوخڃ: )ٷٿو

ح حٿٿ ريڅ ڃي ڃؼڀيخ، ٳٸي كټڂ حٿڄنٲ رلش حٿ٬ٸي، كټ ٷٿن ٳ لش أڅ ؿو: أزخد ٳخى حٿڄي

أڃخ لش حٿ٬ٸي، ٳڀيه ڃن أىڀو ٳ ڃلڀو، نو حٿڄٴ، ٷي زٶ . حٿڄڄ ٳخىه ٿڂ ؿق ڃنيڄخ جخ

حٿڀحڅ كټخىڄخ أڅ حٿڄي ٿ ٻنخ ٳ ٫ٸي حٿنټخف ٿيح ؿخ اهإه ٫نو، ٳ ئػ ٳخىه ٳ حٿ٬ٸي أڃخ حٿٸڅ

، ؿيو أڅ ٿڀٿ حٿ٬ٴ (1)حٿلش، ىذ اٿو حٿن ٳ حٿوٱ حٿڄز١ : ٳؤكيىڄخ: ٳ لش حٿڄڄ

ٳبح خ٭ ٿو حٿ٬ٴ ٫ن حٿلٶ ر٬ي ػزطو ( 2(*)أ ٬ٴ حٿ ريه ٫ٸيس حٿنټخف: *)رخٿنزش اٿ حٿڄي، ٿٸٿو ط٬خٿ

اڅ حٿ ٭ ٿو ٿٺ ى حٿ ق ڃنو حٿ٬ٴ، ى : أكيىڄخ: ٳخٿ٬ٴ رينو أٿ، ىح حٿظ٬ڀپ ٸظ٠ أڃن

أنو ظ١ ٳ لش حٿڄڄ ٻڅ حٿنټخف ريڅ ڃي حٿڄؼپ ڃڄخ : حٿؼخن. حد أ حٿـي ٿو ىڅ خث حٿخء

اح ٫ٳض ٿٺ ٳٴ . طي٫ اٿو حٿلخؿش أ طٸظ٠و حٿڄڀلش، نو ظ١ ٿـح حٿ٬ٴ ؿى حٿڄڀلش ڃ٬و

. ىح حٿظ٬ڀپ ٫ڀ حٿڄي٫ ن٨، څ حٿڄخن٪ أڅ ڄن٪ حٿش حٿڄٻس ٳبڅ حٿ٬ڀش ٯ ڃٸ٩٤ ريخ ىٿش

( ىخڃ)

. )*( 237: حٿزٸس( 2. )311: 4ٻظخد حٿيحٵ، حٿڄز١ 37ڃؤٿش 11: 3حٿوٱ ( 1)

404

ڃن حٿظڄٺ رخٿ٬ٸي حٿ : نؤٳ ٳخى حٿنټخف اټخٽ . ٻح ٿ ؿو رؤٻؼ ڃن ڃي حٿڄؼپ، ٳبڅ حٿڄڄ ز٤پ]

كټ ٳ [ ظ١ ٳو حٿڄي ٻه، ڃن ر٬ي حٿؿ٩ اٿ ڃي حٿڄؼپ ىڅ خىڄخ ڃخ ٷن٬خ رو،

ٷ رز٤څ حٿڄڄ، ٿؿد ڃح٫خس حٿٸڄش ٳ أڃحٿيخ ٳٴ حٿز٠٪ أٿ، ٳو ن٨، څ حٿز٠٪ ( 1)حٿڄز١

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿ ٸظ٠و لق حٿن٨ أنو اڅ حٷظ٠ض حٿڄڀلش . ٿڄخٽٿ ڃخ كٸٸش حٿڄٸى حڀ ڃنو ح

حٿظؾ ريڅ ڃي حٿڄؼپ ق حٿ٬ٸي حٿڄي ٿځ، ا ٻخڅ حٿ٬ٸي ٳ٠ٿخ ظٷٲ ٫ڀ حؿخس ر٬ي حٿزڀ٭، څ

لش طٳخص حٿٿ ڃن٣ش رخٿڄڀلش، رينيخ ټڅ ٻظٱ حؿنز، حٿز٠٪ اڅ ٿڂ ټن ڃخ كٸٸش

ػڂ ٫ي اٿ ٫زخس حٿټظخد ح٫ڀڂ . ڃحٽ، ٿڄٸخرڀظو ريخ ػزص ڄخڅ ٷڄظو رڄي حٿڄؼپ ٳ ڃح٪ٿټنو ڃڀلٶ رخ

ڃٸظ٠خه ر٤څ حٿڄڄ ٫ڀ أكي حٿٸٿن ڃ٪ لش حٿ٬ٸي، ( ٳق حٿ٬ٸي ٳ لش حٿڄڄ ٷڅ: )أڅ ٷٿو

ف رخٽ ؿڄخ٫ش، څ ٫ڀ ىح ٳؼزض ڃي حٿڄؼپ، ٿټن ػزطو ىپ ى رنٴ حٿ٬ٸي، أ رخٿيهٽ ٻخٿڄٴش؟

حٿظڄش حٷظ٠ض ٫يځ حٿ ربهء حٿ٬ٸي ٫ن حٿڄي، ٳو ر٬ي، څ اـخد ء رخٿ٬ٸي ٿڂ ـ ٿو ٳو ٻ،

ٻح ٿ ؿو رؤٻؼ ڃن ڃي حٿڄؼپ، ٳبڅ حٿڄڄ ز٤پ، : )ٷٿو. ٿڂ ٸ٪ ٫ڀو حٿظح ڃن حڃ حٿڄظز٬يس

ٿ٬ٸي حٿ ظ١ ٳو حٿڄي ٻه، ڃن ر٬ي حٿؿ٩ اٿ ڃن حٿظڄٺ رخ: ٳ ٳخى حٿنټخف اټخٽ نؤ

اح ؽ حٿٿ حٿڄٿ ٫ڀو حٿٻ حڃأس رؤي ڃن ڃي ڃؼڀيخ، ٳخٿڄڄ (. ڃي حٿڄؼپ ىڅ خىڄخ ڃخ ٷن٬خ رو

څ حٿٴ أڅ حٿز٠٪ ٬خى ٿو، روٱ ڃخ ٿ : رخ٣پ ڃلخٿش، نو طٱ ڃظڄپ ٫ڀ اخ٫ش حٿڄخٽ كٸٸش

٫ٸي ٿڀڄٿ ٫ڀيخ ريڅ ڃي حٿڄؼپ، ٳبڅ حٿڄڄ ز٤پ ٫ڀ أكي

( ىخڃ)

. )*( 311: 4حٿڄز١ ( 1)

405

حٿٴٵ ؿح حٿ٬ٴ ٿڀٿ ٫ن ر٬ حٿڄي، أڅ حٿز٠٪ ٿ ڃخ كٸٸخ، حٿڄٸى . حٿٸٿن ٻڄخ زٶ]...[

اڅ ٫ٸي حٿنټخف ٯ : نٲ، ٻ ڃنؤه، طنٸلوٳ ٳخى حٿنټخف حټخٽ حٿ ٻه حٿڄ. حڀ ڃنو حٿڄخٽ

ٷي ي حٿ٬ٸي ڃظڄ ٫ڀ . ڃ١ رؼزص حٿڄي ٳ حٿحٷ٪ رٻه ٳ حٿ٬ٸي، ٳوڀه ٫نو ٸظ٠ ٳخىه

حٿڄڄ حٿحثي كټڂ رز٤نو ٿڀخىس، ٳـذ أڅ زٸ حٿ٬ٸي للخ ز٤پ رز٤څ حٿڄڄ، ٳو ن٨ څ

ځ ټن ڃ٣خ رخٿڄي طڀځ لظو ٳ ڃلپ حٿنح٩، نو ٿڂ ٸ٪ ٫ڀ حٿؿو حٿڄؤڅ ٳو ٫ٸي حٿنټخف اڅ ٽ

لظڄپ ر٤څ حٿ٬ٸي . ٳبح ٷخنو ٻخڅ ٻظٱ حؿنز. ٫خ، څ طٱ حٿٿ انڄخ ٬ظز ڃ٪ ٫يځ حٿظو

خ ٫ڀو ٷن٬خ رو ڃن أ، نو ٿ ق ٿؿذ أڅ ؼزض ڃي حٿڄؼپ ٫ڀ ؿو ٷي، ٿٺ ر٬ي، څ ڃخ طح

ڃخ ٻخڅ ر٬يح ٳي . ى حٿحثي ٫ڀ ڃي حٿڄؼپ، ٳټٲ ز٤پ ڃخ ض رو ؼزض ٿيخ ىنو ڃ٪ ٫يځ خىخ رو

ٷي أى ٫ڀو حٿخف . ڃؿ٩ ـ حٿظڄٺ رو ڃ٪ ؿى حٿحؿ٪، ٳز٤پ حٿؼخن، ڀڃو ر٤څ حٿڄٸيځ

ٯ حى، څ حٿ٬ٸي ٫ڀ حٿوڄ ر حٿؿن ، ى(1)حٿٴخپ حٿنٸ رخٿ٬ٸي ٫ڀ حٿوڄ حٿڄـيٽ

روٱ ٫ٸي حٿٿ ٳ ڃ٪ حڅ ٫خ، . ٸظ٠ ر٤څ حٿيحٵ ٳو ر٤څ حٿنټخف، ٿيه رظحيڄخ

ٻح ٿ ؿو رؤٻؼ ڃن ڃي : )ح٫ڀڂ أڅ حٿظزو حٿحٷ٪ ٳ ٷٿو. ٳبنو كنج ټڅ ٳ٠ٿخ، أن ىح ڃن حٹ

أكيىڄخ لش حٿ٬ٸي، حه : نز، څ حٿڄٻ ٳ حٿڄؤٿش حٿڄزو ريخ كټڄخڅ ٿ ٫ڀ ڃخ( حٿڄؼپ

( ىخڃ)

. )*( 211: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

406

www.alhawzaonline.com

[email protected]

أڅ ٳ لش حٿڄڄ ٷٿن، ٿ حكي .[ حٷ أڅ ڃ٪ ٳخى حٿڄڄ ؼزض حٿوخ ٳ ٳن حٿ٬ٸي حڃ٠خثو]

حٷ أڅ ڃ٪ ٳخى حٿڄڄ : )ٷٿو. ٣پ، ٳ ٳخى حٿنټخف ٷڅڃنيڄخ ػخرظخ ٳ حٿڄزو، څ حٿڄڄ ٳيخ ذ

، رنخء ٫ڀ أڅ (1)ٷي ٫ي حٿخكخڅ حٿٴخڅ ىح ؿيخ ػخٿؼخ ٳ حٿڄؤٿش (. ؼزض حٿوخ ٳ ٳن حٿ٬ٸي حڃ٠خثو

أكي حٿؿين حٿخرٸن ى ر٤څ حٿ٬ٸي ڃن أ، ؿو ٿو ٫ڀ حٿٸٽ رؤڅ ٫ٸي حٿٴ٠ٿ ڃٷٱ ٫ڀ

ن٬ڂ ڄټن أڅ لڄپ حٿز٤څ ٫ڀ ٫يځ حٿڀځ . ؿخس، څ أٷپ ڃحطذ طٱ حٿٿ ىنخ أڅ ټڅ ٳ٠ٿخح

ػزص حٿنټخف ڃظٿ، ٳبڅ خء ٳوو اڅ خء أڃ٠خه ىح ى حٿڄظزخى : حى رخٿؿو حٿؼخٿغ. ى حٿٴ٠ٿ

ٱ أڅ ػزص حٿوخ ٳ ٻپ ڃن ڃن ٫زخس حٿټظخد طؤرخه ٫زخس حٿخكن، رپ حٿ٨خى ڃن ٫زخس حٿڄن

نو ٷي ٷ٤٪ رٴخى : ا ٿ ٿٺ ٿټخڅ ڃظيٻخ( ڃ٪ ٳخى حٿڄڄ: )حٿڄؤٿظن حٿڄٻطن ڀف ٿٺ ڃن ٷٿو

٫ڀ ىح ٳټڅ حٿټځ ٳ حٿڄؤٿش حٿ أڅ ٳ لش حٿڄڄ ٳخىه ٷٿن، ٳبڅ . حٿڄڄ ٳ حٿڄؤٿش حٿؼخنش

لش : ٳ ٳن حٿ٬ٸي ٫يڃو ٷڅ، ٳبح حهظنخ ٷڀنخ ٳ حٿڄؤٿش ػػش أٷحٽ ٷڀنخ رخٿٴخى ٳٴ ػزص حٿوخ

ٳ حٿڄؤٿش حٿؼخنش رخٿنزش . حٿ٬ٸي حٿڄڄ، ٳخى حٿڄڄ ٿځ حٿ٬ٸي، ٳخى حٿڄڄ ػزص حٿوخ ٳ حٿ٬ٸي

اح ٫ٳض ٿٺ . حكيحأڃخ حٿڄڄ ٳبنو ٳخي ؿيخ . حٿڀځ، حٿٴخى، ػزص حٿوخ: اٿ حٿ٬ٸي ػػش أؿو

ٳخٿوخ حٿڄٻ ٿڄن ټڅ؟ ف حٿخف ٿي حٿڄنٲ رؤنو ٿڄن حى حٿيحٵ ٫ڀو ٫ڀ ڃي حٿڄؼپ أ نٸ

٫نو، ى حٿؽ ٳ حٿڄؤٿش حٿؼخنش،

( ىخڃ)

)*( 211: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

407

ڃوخٿٴش حڃ، : حٿخى. حرن ڄنخ ن٬ڂ ٿ أيٵ حرنو أٻؼ ڃن ڃي حٿڄؼپ ڃن ڃخٿو ؿخ اڅ ىهپ ٳ ڃڀٺ]

حٿؿش ٳ حٿڄؤٿش حٿ .[ ؿن رؤٿٲ ٳؿيخ روڄڄخثش ٿڂ ق حٿ٬ٸي، لظڄپ ػزص حٿوخ: ٳبح ٷخٿض

أ ٿيح حٿظو ؿيخ، څ حٿ ٳخى حٿڄڄ ٳ حٿڄؤٿظن، رپ نز ػزص حٿوخ ٿټپ (. 1)

حٿڄوظخ ڃخ ٷيڃنخه ٳ ٻپ ڃن حٿڄؤٿظن ى أڅ . طٴخء حٿظح ڃن حٿـخنزنڃنيڄخ ٳ ٻپ ڃن حٿڄؤٿظن، څ

ن٬ڂ ٿ أيٵ حرنو أٻؼ ڃن ڃي حٿڄؼپ ڃن ڃخٿو ؿخ، : )ٷٿو. حٿنټخف رخٿڄڄ ٳ٠ٿ ڃٷٱ ٫ڀ حؿخس

: ٻؤنو ٷخٽٱ..( ٿ ؿو رؤٻؼ ڃن ڃي حٿڄؼپ: )ىح ٳ ٷس حظؼنخء ڃن ٷٿو(. اڅ ىهپ ٳ ڃڀٺ حرن ڄنخ

ٿ ؽ حرنو رؤٻؼ ڃن ڃي حٿڄؼپ ٳي حٿڄڄ، ا اح ٻخڅ يحٵ حٿڄڄ ڃخٽ حد ٳبنو ٴي، نو

ڀځ، څ حٿظو : ٷڀنخ. يهپ حٿيحٵ ٳ ڃڀٺ حرن ڄنخ ٳڀځ حٿظو: ٳبڅ ٷپ. طو ٿڀٿي كنج

كپ حٿنح٩، څ حٿيحٵ ٿڂ ڄڀټو حرن ا رزذ حٿ٬ٸي، ٳڀڂ حطٱ ڃخٽ رخٿ٬ٸي ڃخٿظو ػخرظش ره، ٿ ٻٿٺ ځ

ؿن رؤٿٲ، ٳؿيخ : ڃوخٿٴش حڃ، ٳڀ ٷخٿض: حٿخى: )ٷٿو. ڀځ حطٱ ڃخٽ رخٿ٬ٸي ٿه ٿټخڅ ػخرظخ ٿڀؽ

حٿزذ حٿخى ڃن أزخد ٳخى حٿڄي ڃوخٿٴش حٿٻپ ڃخ (. روڄڄخثش، ٿڂ ق حٿ٬ٸي، لظڄپ ػزص حٿوخ

٫نظو حٿؿش ٳبڅ

( ىخڃ)

. )*( 211: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

408

ؿن رؤٿٲ ڃؼ، ٳؿيخ رؤٷپ : ٷخٿض[ ؿن ڃ٤ڀٸخ ٳؿيخ رؤٷپ ڃن ڃي حٿڄؼپ، ٳخٷد: ٿ ٷخٿض]

حٿٴخى، څ طٸيىخ حٿڄي يٽ -حهظخه حٿڄنٲ : -أكيىڄخ: ٻوڄڄخثش، ٳٴ لش حٿ٬ٸي ٳخىه ؿيخڅ

ػزص حٿوخ ٿيخ، ٸ٪ حٿ٬ٸي : حٿؼخن. ځ خىخ رڄخ ىنو، ڃخ ط رو حٿؿش ٳخي ڃلخٿش٫ڀ ٫ي

ٳخيح رڄ٬ن أنو ټڅ ڃٷٳخ ٫ڀ اؿخطيخ، ٳبڅ ض رو ق ا ٻخڅ ٳخيح، نو ٫ٸي ي ڃڄن ٿض ٿو

ڃخ ٿځ ڃن حٿظ٬ن ى ٫يځ ش ٫ش ٫ڀ حٿڄ٬ٸى ٫ڀو اڅ ٫ ٿٺ ى حٿٴ٠ٿ،

خىخ ر حٿڄ٬ن، څ حٿڄئػ ٳ حٿ٬ٸي حٿٴ٠ٿ ى حٿ حٿڄظؤه ٫نو يه ىڅ حٿڄظٸيځ ٫ڀو، ٻح ٳيڂ

ى حٿز٤څ، أڃخ ػزص ( ٿڂ ق حٿ٬ٸي: ) ذ أڅ حٿڄظزخى ڃن ٷٿو. حٿٴخڅ ڃن حٿ٬زخس( 1)حٿخكخڅ

ٿ٬ٸي ػزص حٿنټخف اڅ ٻخڅ ڃظٿ، ٫ڀ ىح كڄڀو ونخ حٿيي ٳ ر٬ حٿوخ ٳبڅ حٿڄظزخى ڃنو لش ح

ڃخ نذ اٿو ڃن حٿلح كڄپ ٫يځ لش حٿ٬ٸي حٿڄٻ ٷزڀو ٫ڀ ٫يځ ٿڃو أنو ٳ٠ٿ، حٿلڄپ ٳ

حٿڄ٬ن لق ٳ نٴو، ا أڅ طؿو حٿلش ڃ٪ ػزص حٿوخ ڃ٪ ن٨، ٳبنو اح ٻخڅ هٱ حٿڄؤڃ

اڅ حٿنټخف ٿڄخ ٿڂ طټن لظو ڃ٣ش رخٿڄي ٿڂ ڀځ ڃن : ڄټن أڅ ٸخٽ ٳ طؿيو. ٳټٲ ٸ٪ للخ رو

حٿڄوخٿٴش ر٤نو ٳٸ٪ للخ، ٿټن ٿڄخ ٿڂ ټن حٿڄي ٫ڀ حٿؿو حٿڄؤڅ ٳو ٿڂ ٸ٪ ڃخ، ٿز٬ي ؿد حٿ

ق اڅ حٿ٬ٸي ڃن أڀو ڃ٪ حٿڄي رڄي حٿڄؼپ ٫ڀ ؿو ٷي، ٳؼزض حٿوخ رن حٿٴن حڃ٠خء، ح

ؿن ڃ٤ڀٸخ، ٳؿيخ : ٿ ٷخٿض: )ٷٿو. ٳ٠ٿ ٸٲ ٫ڀ حؿخس، نظٴخء حىڀش ٳ ٯ ڃ٪ حڅ

رؤٷپ ڃن ڃي حٿڄؼپ،

( ىخڃ)

. )*( 211: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

409

ڃظؼخٽ، حٿٴخى ا ڃٴيڃو ٻ ٿ ٿڂ ٻ ڃ٪ ح٣ٵ حٿڄي حكظڄپ حٿلش، ٿ. حٿؿ٩ اٿ ڃي حٿڄؼپ]

ؿن، أ٣ڀٸض حڅ رلغ ٿڂ طٸي حٿنټخف : ٿ ٷخٿض: أ(. ٳخٷد حٿؿ٩ اٿ ڃي حٿڄؼپ[ حٿڄي ٫ٳخ،

ٿ ڃن ؿڄڀش ٷٿيخ انڄخ ى ٿزخڅ كخٽ ٷٿيخ، أنو ڃ٬ ٫ن حٿظ٬ اٿ ( ڃ٤ڀٸخ: )رڄي ٫يڃو ٳٸٿو

رؤٷپ ڃن ڃي حٿڄؼپ ٳٴو ؿيخڅ، أٷريڄخ ٫ني حٿڄنٲ لش حٿنټخف ر٤څ حٿڄي حػزخطخ نٴخ، ٳؿيخ كنج

أڃخ لش حٿنټخف، ٳڀيه رؤنيخ، أڃخ ر٤څ حٿڄڄ ػزص ڃي حٿڄؼپ، . حٿڄڄ حٿؿ٩ اٿ ڃي حٿڄؼپ

٫ڀ حٿز٪ ٻڄخ أڅ أڃ حٿڄخٿٺ رز٪ ڃخٿو ڃن ٯ طٸي ڃنٽ. ٳڅ ح٣ٵ ڃنٽ ٫ڀ حٿ٬ٸي رڄي حٿڄؼپ ٳخ٫يح

رؼڄن حٿڄؼپ، ٷظ٠خء حٿ٬ٱ حٿظٸي رٿٺ، څ حٿز٤ش حٿڄڀلش طظلٸٶ رينو ٳټڅ ا٣ٷيخ رڄنٿش حٿظٸي

ر٤څ حٿ٬ٸي ڃن : حٿؼخن. رڄي حٿڄؼپ، ٳٴي حٿڄڄ، ٿڀڄوخٿٴش، ؼزض ڃي حٿڄؼپ ٿ٬يځ حٿ رخٿظٴ

ـت . ، ٳټخڅ ٻڄخ ٿ ٫نض ٳوخٿٲ ٳ أنو ٯ ڃ ٿيخأ، څ ح٣ٵ ڃنٽ ٫ڀ ڃي حٿڄؼپ ٻڄخ زٶ

ؿو ػخٿغ، ى لش حٿ٬ٸي ؿد ڃي حٿڄؼپ ػزص حٿوخ ٿيخ، طٸزو ڃ٬ڀځ ڃڄخ زٶ، انڄخ ٳٵ

حٿڄنٲ رن ىه رن حٿظ ٷزڀيخ ٳ حٿلټڂ، ٳـځ رخٿلش حٿؿ٩ اٿ ڃي حٿڄؼپ ىنخ، كټڂ رؼزص حٿوخ

څ حٿظٸي ڃن ٫ڀو ڃٸ٩٤ رو، ىنخ ڃ٨نڅ، ٳ طټڅ حٿڄوخٿٴش ڃٸ٫٤خ ريخ رلغ ڀځ ٳ حٿظ ٷزڀيخ،

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حق أنو ٳ٠ٿ ٸٲ ٫ڀ حؿخس، څ ا٣ٵ حڅ ٳ حٿظؾ ڃنٽ ٫ڀ ٻنو . ٳخى حٿ٬ٸي أ طٿٿو

ى حكظڄپ حٿلش، ٿڃظؼخٽ، ٿ ٿڂ ٻ ڃ٪ ح٣ٵ حٿڂ: )ٷٿو. رڄي حٿڄؼپ، ٳټڅ ڃخ ٫يحه حٷ٬خ ر اڅ

(. حٿٴخى، ا ڃٴيڃو ٻ حٿڄي ٫ٳخ

410

. ؿن رڄخ خء حٿوخ٣ذ ٳي طٴ ؤط: ٿ ٷخٿض. ڃ٪ حٿظٸي لظڄپ حٿٴخى، حٿوخ ٳؼزض ڃي حٿڄؼپ]

كخٽ أنيخ ٷي ٿ ٿڂ ٻ حٿٻپ ٳ حٿ٬ٸي حٿڄي أ، حٽ: أ.[ ؿظٺ رڄخ جض، ق: ٿ ٫ٱ ڃخ خء ٳٸخٽ

أ٣ڀٸض ٿو حڅ ٳ حٿظؾ حكظڄپ حٿلش، نو حڃظؼپ ڃخ أڃطو رو، ـذ ڃي حٿڄؼپ كنج، څ ا٣ٵ حڅ

اح حٷظ٠ ا٣ٵ حڅ ڃي حٿڄؼپ ٻخڅ ا٣ٵ حٿ٬ٸي ٻٻه ٳو، ٳو ڃن٪ . ڃنٽ ٫ڀ حٿظؾ رڄي حٿڄؼپ

٬ي حٿټص ٫ن حٿڄي . ڃنٽ ٫ڀ حٿ٬ٸي رڄي حٿڄؼپ ٧خى، حٿٴٵ ٧خى، حكظڄپ حٿٴخى، څ ح٣ٵ

ڃ٪ : )ٷٿو. طٴ٠خ، ن٨ح اٿ حٿ٬ٱ ٷي هخٿٲ ٳ ټڅ للخ، حق أنو ٳ٠ٿ ٸٲ ٫ڀ حؿخس

ٿ ٿڂ ٻ حٿٻپ حٿڄي ٳ حٿ٬ٸي، رپ أ٣ڀٸو ٷي ٷيص ٿو : أ(. حٿظٸي لظڄپ حٿٴخى حٿوخ، ٳؼزض ڃي حٿڄؼپ

څ ٳ حٿظؾ رخٿڄي حكظڄپ حٿٴخى، ٿڀڄوخٿٴش، حكظڄپ ػزص حٿوخ ٿيخ ٳ اؿخس حٿ٬ٸي ٫يڃيخ، نو ح

وٴ أڅ حٿڄظزخى . ٸ ٫ن حٿٴ٠ٿ، ٳبڅ أؿخطو ػزض ڃي حٿڄؼپ رنٴ حٿ٬ٸي، نظٴخء ٻڅ حڅ طٴ٠خ

ق أڅ حٿ٬ٸي ٳ٠ٿ ٸٲ ٫ڀ حؿخس، اٿ حٿٴيڂ ڃن ػزص حٿوخ لش حٿنټخف طٿٿو، ٻٲ ٻخڅ ٳخ

ٿ : )ٷٿو. حٿڄظـو أنو ڃ٪ حؿخس ـذ حٿڄي رنٴ حٿ٬ٸي، نظٴخء ڃخ ٸظ٠و، ٳټڅ ؿرو رخٿيهٽ

ٿ : أ(. ؿظٺ رڄخ جض، ق: ؿن رڄخ خء حٿوخ٣ذ، ٳي طٴ ؤط، ٿ ٫ٱ ڃخ خء ٳٸخٽ: ٷخٿض

: ح خء حٿوخ٣ذ، ٳؿيخ ٻٿٺ ق، ٳبڅ ٿٺ طٴ، څ حٿظٴ ٷڄخڅؿن رڂ: ٷخٿض حٿؿش ٿٻڀيخ

طٴ حٿز٠٪، ى اهء حٿ٬ٸي ٫ن ٻ حٿڄي،

411

ٿ طٴٶ حٿٴٸش ززخ ٿڀٴخى، ٳڀ أيٷيخ ٫زيح خ حٿٴن، ٫ڀ أڅ طى ٫ڀو أٿٴخ، ٳنٴو يحٵ نٴو ]

طٴ .[ ڃز٪ رخٿى رخٿ٬ذ ؿخ، روٱ ى نٲ حٿڄز٪ٳ كټڂ ڃز٪، ٳڀ أحىص اٳحى حٿيحٵ أ حٽ

حٿڄي، ى ٻ حٿڄي ٳ حٿ٬ٸي ٫ڀ حٿـڄڀش ڃنيڄخ ٴ طٸيه اٿ أكي حٿؿن، زيش ٳ لش ٻپ

، ؿو (1) ټڅ حٿ٬ٸي ٻٿٺ ٫ٸي حٿڄـيٽ ـذ رو ڃي حٿڄؼپ، هٳخ ٿڀخٳ٬ . ڃن حٿظٻپ حٿ٬ٸي ٻٿٺ

ٿ طٴٶ حٿٴٸش ززخ ٿڀٴخى، ٳڀ أيٷيخ ٫زيح خ أٿٴن : )ٷٿو. ڃخ رن أڅ ٿٺ طٴ قٿو ر٬ي

٫ڀ أڅ طى اٿو أٿٴخ، ٳنٴو يحٵ نٴو ٳ كټڂ ڃز٪، ٳڀ أحىص اٳحى حٿيحٵ أ حٿڄز٪ رخٿى رخٿ٬ذ

، ٳخ٫ظن حٿڄنٲ (2)حٿٴٸش ٷي ٫ي حٿخٳ٬ ڃن أزخد ٳخى حٿڄي طٴٶ(. ؿخ، روٱ ى نٲ حٿڄز٪

رٻه رخڅ أنو ٬ي ززخ ٿٴخى حٿڄي ىح ٫ڀو، طلٸٸو أنو اح طؽ حڃأس ر٬زي خ أٿٴ ىىڂ ٫ڀ أڅ

طى اٿو أٿٴخ ڃن ڃخٿيخ، ٳټڅ كنج نٲ حٿ٬زي يحٷخ نٴو ٳ كټڂ ڃز٪ ٿ ڃز٬خ كٸٸش، څ ى حٿٲ

ؿظٺ حرنظ رٿض ٿٺ أٿٴخ ڃن : ٿ أڅ حٿٿ ٷخٽ. ١ ٳټخڅ ڃن طحر٪ ٫ٸي حٿنټخفڃن ڃخٿيخ ٷ٪ رس حٿ

ٻٲ ٻخڅ . ڃخٿيخ رخٿ٬زي حٿٴن ٳٸزپ حٿؽ، ٿټخڅ أىٽ ٫ڀ ڃٸخرڀش نٲ حٿ٬زي ٿڀز٠٪ حٿنٲ حه ٿٿٲ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٻخڅ - حٿ٬زي أ٫ن نٲ حٿ٬زي أ حٿڄز٪ ى نٴو حه رخٿى ٿ٨ي ٫ذ ٱ -ٳبح أحىص اٳحى حٿيحٵ

. ٿيخ ٿٺ، ٿڂ ٴي حٿيحٵ اح ىص نٲ حٿڄز٪

( ىخڃ)

. )*( 27: 2حٿؿ ( 2. )373: 16حٿڄـڄ٩ ( 1)

412

حٿظز٬ : نخ نٸٽ. ڀځ ڃن ى حٿنٲ طز٬ حٿٴٸش، ى ڃل ٻى نٲ حٿڄز٪: ٸخٽ]...[

ٷي كپ حنظٸخٽ حٿ٬زي ٿجن ڃوظڀٴن، ٳڀڂ ټن ٻى نٲ حٿڄل ى حٿ ټڅ ٳ حٿڄنظٸپ ر٬ٸي حكي، ىنخ

ٷي أٷيڃخ ٫ڀ ىح حٿ٠ كن ط٬خٷيح ٫ڀ : نخ نٸٽ. ڀځ ڃن ى حٿنٲ رخٿظٸ: ٸخٽ أ٠خ. حٿڄز٪

اح . حنظٸخٽ ٻپ ڃن نٴ حٿ٬زي رزذ وخٿٲ حٿزذ حه، ىح روٱ ى نٲ حٿ٬زي ٿ ٻخڅ ٻڀو ڃز٬خ

ٿ ؿ٬پ ى حٿنٲ ٫ڀ حٿؿو حٿڄٻ ززخ ٿٴخى حٿڄي، ٿؿذ ڃي حٿڄؼپ رنٴ حٿ٬ٸي ٫ڀ ڃخ طٸ ٿٺ، ٱ

ٿټن ىح آه حٿـء حٿخر٪ ڃن ٻظخد ف حٿٸح٫ي، . زٶ ٳ ن٨خثه ٫ني ڃن ٸٽ رو، حهلل أ٫ڀڂ رخٿحد

. ظڀه حٿـء حٿؼخڃن اڅ خء حهلل ط٬خٿ رڄنو

413

ٳ٭ ڃن طيه ڃئٿٴو حٿٴٸ اٿ حهلل ط٬خٿ (. ٳ حٿظٴ: حٿٴپ حٿؼخٿغ: )ٷٿو[ حٿٴپ حٿؼخٿغ ٳ حٿظٲ]

٫ڀ رن ٫زي حٿ٬خٿ، رخٿڄيي حٿڄٸي حٿ ٫ڀ ڃٳو حٿس حٿځ ڃنظٲ حٿنيخ ڃن ځ حٿزض

آثو ڃڀخ طٸزخ حٿؼخڃن ٫ ي ؿڄخى حٿ ڃن نش هڄ ػػن ط٬ڄخثش، كخڃيح هلل ط٬خٿ ٫پ

(. 1)٫ڀ ٿو ڃلڄي آٿو، ڃڀڄخ

( ىخڃ)

ٷي ٳ٭ ڃن ٻظخرش ىح حٿټظخد حٿڄظ٤خد أٷپ حٿټظخد حٿ٤د كن حرن ٫زي حهلل ٳ : ٳ حٿنوش حٿلـش( 1)

. حٿنش حٿؼخنش ڃن حٿ٬ حٿؼخڃن ڃن حٿڄخثش حٿؼخٿؼش ڃن حٿٲ حٿؼخن ٫ڀ ڃيخؿىخ أٿٲ أٿٲ طلش أٿٲ أٿٲ ػنخء

ىح آه ڃخ ؿي ڃن ٻڃو ٷي ه، ٳ٭ ڃن ٻظخرظو حٿٴٸ اٿ حهلل حٿن ٫زي حهلل رن ٫ڀ : نوش ٱ

رن ٲ حٿڄ ٳ زق حٿځ حٿؼخن ٫ ڃن ي ٫خح ڃن ي نش هڄ هڄن ط٬ڄخثش

س، ٳكڂ حهلل ڃن طكڂ ىـش ٷڄش ٫ڀ ڃٳيخ أٳ٠پ حٿڀحص أٻڄپ حٿظڀڄخص ٳ رڀيس حٿـحث حٿڄل

طلح ٳ ػخڃن ٫ ي حهلل حٿڄزخٹ : ٳ نوش . ٫ڀو ى٫خ ٿو رخٿڄٴس، حٿلڄي هلل أ آهح

حٿلـش حٿلحځ أٳخ حهلل أنحه ٿنش اكي ط٬ن ط٬ڄخثش ٫ڀ ي حٿٴٸ اٿ حهلل حٿن رخهلل حٿيح٫ اٿ ىن

٫زي حٿوخٿٶ رن ٯخع حٿين ؿڄي حٿڄنـڂ خكذ حٿي حٿڄي رن حهلل ٯخع حٿين ڃلڄى رن ڃلڄي رن

. )*( حٿـڄي ٯٴ حهلل ٿيڂ ٳيڂ، هلل حٿلڄي

414

ى اهء حٿ٬ٸي ڃن ٻ حٿڄي رؤڃ ڃن ظلٶ حٿڄي، ٿ ڃز٤، : طٴ حٿز٠٪: حٽ: ى ٷڄخڅ]

٫ڀ أڅ ڃي ٫ڀٺ : ٳ حٿڄي أ ټض ٫نو، ٳڀ ٷخٿضٷزڀض، حء څ: ڃؼپ ؿظٺ نٴ أ ٳنش، ٳٸٽ

رڂ حهلل حٿكڄن حٿكڂ حٿلڄي هلل كڄيح ٻؼح ٻڄخ ى أىڀو، حٿس حٿځ ٫ڀ ينخ ڃلڄي آٿو .[ ق حٿ٬ٸي

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٽ طٴ حٿز٠٪، ى اهء حٿ٬ٸي ڃن ٻ حٿڄي رؤڃ ڃن : ى ٷڄخڅ: )ٷٿو كڄو حهلل. حٿ٤خىن

ٷزڀض، حء نٴ حٿڄي أ ټض ٫نو، ٳڀ : ٳٸٽ. ؿظٺ نٴ، أ ٳنش: ڃي ٿ ڃز٤، ڃؼپظلٶ حٽ

أڅ ـ٬پ حڃ اٿ ٯه ټڀو اٿو، طڄ حٿڄأس ڃٴش، : حٿظٴ(. ٫ڀ أ ڃي ٫ڀٺ ق حٿ٬ٸي: ٷخٿض

اٿ حٿؽ، أ څ حڃ ٳ ٿظٴ٠يخ أڃىخ اٿ حٿؽ أ حٿٿ ر ڃي، ڃٴش، څ حٿٿ ٳ أڃىخ

طٴ حٿز٠٪، طٴ حٿڄي، : ػڂ حٿظٴ ٳ حٿنټخف ن٫خڅ. حٿڄي ڃٴ اٿيخ رخٿنزش اٿ نٴو ٫يڃو

اهء حٿ٬ٸي ڃن ٻ )طٴ حٿز٠٪ ٷي ٫ٳو حٿڄنٲ، رؤنو . ٳظٴ حٿڄي ؤط ى لق ٫نينخ

. ى ى حٿڄأس، ٳټڅ اهء حٿ٬ٸي ٫ن ٻ حٿڄي رؤڃ حٿڄأس، حٿ ظلٶ حٿڂ(حٿڄي رؤڃ ڃن ظلٶ حٿڄي

ٷي نٸ ٳ ٫ټو روؽ حٿ٬ٸي حٿخى ڃن حٿڄأس هخٿخ ڃن حٿڄي، څ حٿخى ڃن حٿڄأس ٸخٽ انو ٷ٪

ه ى ٫ڀو أ٠خ ٫ٸي حٿٴ٠ٿ حٿوخٿ ڃن حٿڄي اح ٿلٸظو حؿخس، ا حؿخس حٿكٸش ٿو ط. رؤڃىخ

. ى ٫ڀو أ٠خ طؾ حٿٿ اخىخ ڃٴش ٫ڀ حٿٸٽ رلظو. حٷ٬خ رخڃ

415

٫ڀ أڅ ڃي ٫ڀٺ ٳ حٿلخٽ ٳ ػخنش، حكظڄپ حٿلش، نو ڃ٬ن أڅ ڃي ٫ڀٺ، : ٿ ٷخٿض]

څ ٸځ ڃٸخڃيخ، ى اهء حٿ٬ٸي ڃن ٻ حٿڄي رٴ٬پ حٿؿش، أ ځ: ٿ ٷخٽ.[ حٿز٤څ، نو ؿ٬ڀيخ ڃىرش

ؿظٺ نٴ اح ٻخڅ حٿ٬خٷي حٿؿش، أ ؿظٺ ٳنش اح ٻخڅ حٿ٬خٷي ٯىخ، ٿ ٿٺ ڃز٤ ٷ٬٤خ، : ڃؼپ

ٳٵ رن ٻڅ حٿؿش رټح أ ػزخ ٳ . كظ ٿ ٫ٸي نٴ حٿڄي ٻخڅ للخ، ڃؼپ ؿظٺ ڃي ٫ڀٺ

د ٿيخ ڃي رخٿ٬ٸي ٫نينخ، هٳخ ٿز٬ حٿ٬خڃش، كغ اح طٸ ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أڅ ڃٴش حٿز٠٪ ؾ. ٿٺ ٻڀو

ٳ ؿپ طؽ : ٷڀض ر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ: يٽ ٫ڀو ڃخ حه ڃن رن كخځ ٷخٽ(. 1)أؿزو رخٿ٬ٸي

ٷي (. 2" ) ء ٿيخ ڃن حٿيحٵ، ٳبڅ ٻخڅ ىهپ ريخ ٳڀيخ ڃي نخثيخ : " حڃأس ٿڂ ٴ ٿيخ يحٷخ، ٷخٽ

ڃخ -ٳڄخ اح أ٫ظٸض حڃش ٷزپ حٿيهٽ ٷي ؿيخ يىخ ڃٴش -حٿؼخن ڃن رخد نټخف حڃخء زٶ ٳ حٿٴپ

يٽ ٫ڀ ػزص حٿوٱ حٿڄٻ ٫نينخ، ڄټن أڅ ي حٿڄنٲ حٿظٴ٪ ٫ڀ ٻپ ڃن حٿٸٿن، اڅ ٿڂ ټن

ٳ ػخنو حكظڄپ حٿلش، نو ٫ڀ أڅ ڃي ٫ڀٺ ٳ حٿلخٽ : ٿ ٷخٿض: )ٷٿو. حٿٸٽ حٿؼخن ػخرظخ ٫نينخ

ؿظٺ نٴ ٫ڀ أڅ ڃي : ٷي زٶ أنيخ ٿ ٷخٿض(. حٿز٤څ، نو ؿ٬ڀيخ ڃىرش. ڃ٬ن ٫ڀ أ ڃي ٫ڀٺ

ؿظٺ ٫ڀ أڅ ڃي ٫ڀٺ ٳ حٿلخٽ ٳ ػخنو، أحىص رؼخن حٿلخٽ ڃخ ر٬يه : ٫ڀٺ ق حٿ٬ٸي، ٳڀ ٷخٿض

: حٿ٬ٸي ؿيخڅ ڃظڄح اٿ كن حٿيهٽ، ٳٴ لش

( ىخڃ)

، 1467كيغ 362: 7حٿظيذ ( 2. )29: ، حٿؿ372: 16حٿڄـڄ٩ : ٷخٿو أر كنٴش، حن٨( 1)

. )*( 213كيغ 225: 3حظزخ

416

ن٬ڂ ٿ ؽ حٿٿ ڃٴش أ ريڅ . ق حٿظٴ ٳ حٿزخٿش حٿيس ىڅ ڃن حنظٴ ٫نيخ أكي حٿٴن]

[ ڃن ح٫ظزخ حٿڄڀلش حٿڄن٣ش رن٨: ٳو اټخٽ نؤ. ق ؼزض ڃي حٿڄؼپ رنٴ حٿ٬ٸي: ڃي حٿڄؼپ، ٷپ

حٿلش، نو ٷي زٶ ٿيخ اح ؿظو ٫ڀ أڅ ڃي ٫ڀو ق، ىح رڄ٬نخه، څ حٿڄي حٿڄنٴ نټس، : أكيىڄخ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿظو، روٱ ڃخ ن رؤڅ ٧خى حٿ٬ڄځ ؤر ح: ڄټن حٿٴٵ رنيڄخ. ى ٳ خٵ حٿنٴ طٴي حٿ٬ڄځ

حٿز٤څ، نيخ ٷي : حٿؼخن. ٳو ٫ڀ نٴ حٿڄي ٳ حٿلخٿن، ٳبنو ڄظن٪ طوو رڀځ حٿڄي ٳ ػخن حٿلخٽ

ؿ٬ڀض نٴيخ ڃىرش، كغ أنو ڃي ٿيخ ٳ حرظيحء ٳ حنظيخء، حٿيزش ٳ حٿنټخف ڃن هخثو ٫ڀو

ٿ٬ٸي ٳخى حٿظٴ، رٴخىه ـذ ڃي حٿڄؼپ، حٿٸٽ رٴخى حٿ٬ٸي ى لش ح: ـت حكظڄخٽ ػخٿغ. حٿځ

ڃن أ ٷ، څ ڃن ڃٸظ٠خص ٫ٸي حٿنټخف ؿد حٿڄي ٳ حٿـڄڀش، اڃخ رخٿ٬ٸي أ رخٿٴ أ رخٿ١ء ٳبح

ق حٿظٴ ٳ حٿزخٿش حٿيس ىڅ ڃن: )ٷٿو. ١ ڃخ نخٳو ٳٸي ١ ڃخ نخٳ ڃٸظ٠ حٿ٬ٸي ٳز٤پ رو

ٺ أڅ حٿزخٿش حٿيس أڃىخ ريىخ، ٷي زٶ رخڅ ٿٺ، ٳبح ؿض نٴيخ، أ (. حنظٴ ٫نيخ أكي حٿٴن

روٱ حٿزش ٯ حٿيس، ٿؼزص حٿلـ ٫ڀ ٻپ حكيس . ؿيخ ٻڀيخ ربنيخ ڃٴش ق، نظٴخء حٿڄخن٪

ؼزض ڃي حٿڄؼپ رنٴ حٿ٬ٸي، ٳو : ق، ٷپن٬ڂ ٿ ؽ حٿٿ ڃٴظو أ ريڅ ڃي حٿڄؼپ : )ٷٿو. ڃنيڄخ

ڃن ح٫ظزخ حٿڄڀلش حٿڄن٣ش رن٨ : اټخٽ نؤ

417

حٿٿ ٳق حٿظٴ ػٷخ رن٨ه، ٳ٬ڀ حٽ ٿ ٣ڀٸيخ ٷزپ حٿيهٽ ٳنٲ ڃي حٿڄؼپ، ٫ڀ حٿؼخن ]

ٽ ٳنٲ ڃي حٿڄؼپ، ٫ڀ حٿٿ، ٳق حٿظٴ ػٷخ رن٨ه، ٳ٬ڀ حٽ ٿ ٣ڀٸيخ ٷزپ حٿيه.[ حٿڄظ٬ش

حٿڄ٬ن أڅ ڃن ( ىڅ ڃن حنظٴ ٫نيخ أكي حٿٴن: )ىح حظيحٹ ٿڄخ ٫خه ظىڂ ڃن ٷٿو(. حٿؼخن حٿڄظ٬ش

أڃخ حٿٿ ٳبنو اح ؿيخ ٻٿٺ ڃ٪ ؿى . حنظٴ ٫نيخ حٿزڀ٭ حٿي ـ طـيخ ڃٴش ٿ ٿيخ

ؿيخ ريڅ ڃي حٿڄؼپ ڃ٪ حٿڄڀلش، څ لش طٳخص حٿٿ حٿڄڀلش ٻخڅ للخ، ٻح ق حٿنټخف اح

٫زخس حٿڄنٲ هخٿش ڃن حٿظٸي : ٳبڅ ٷپ. ٻڀيخ ىحثس ڃ٪ حٿڄڀلش، ٳلغ ؿيص ٻخڅ طٳو ڃ٬ظزح

نؤ ڃن ح٫ظزخ حٿڄڀلش حٿڄن٣ش رن٨ : )يٽ ٫ڀ حٿظٸي ٷٿو ٳڄخ ر٬ي: ٷڀنخ. رخٿڄڀلش ٻڄخ ى حق

اخس اٿ ٷٽ حٿن كڄو حهلل، ٳبنو كټڂ رلش حٿنټخف ( ؼزض ڃي حٿڄؼپ رنٴ حٿ٬ٸي: ٷپ): ٳٸٿو(. حٿٿ

ر٤څ حٿظٴ، ٿؿد ڃح٫خس ٫ حٿڄؼپ ٿڀز٠٪ ٳ حٿنټخف ٻڄخ ٳ حٿڄ٬خش ٫ڀ خث حڃحٽ،

طٴ للخ، ا ٿ ٿڂ ـذ حٿڄي رنٴ حٿ٬ٸي ٿټخڅ حٽ(. 1)أؿذ ڃي حٿڄؼپ رنٴ حٿ٬ٸي ٿٴخى حٿظٴ

ٷي طٸيځ حٿټځ ٳ ٿٺ ڃظٳ، . ح٤ش رن حٿلش حٿٴخى، ٻح حٿٸٽ ٳ ٫ٸيه ٫ڀ أٷپ ڃن ڃي حٿڄؼپ

اڅ حٿنټخف ڃن١ رخٿڄڀلش ى ڃن٣ش رن٨ : ى حٿڄنٲ ٻځ حٿن رڄخ ٻه ڃن حټخٽ، طنٸلو

٩ للخ ػٷخ رن٨ه، حٿٴ ؿى حٿڄڀلش حٿٿ، ٳبح حٷظ٠ ن٨ه ؿى حٿڄڀلش ٳ حٿظٴ ٵ

( ىخڃ)

. )*( 29: 4حٿڄز١ ( 1)

418

ٷي ٻنخ ٯ ڃس أڅ حٿنټخف ڃ٬خش ڃل٠ش، أڅ ٿو أكټخڃخ ڃوظخ . ٳ ڃلپ حٿنح٩ ٳ ؿو ٿر٤خٽ]...[

ٳ٬ڀ . ٫ڀ حٿٸٿناح طٸ ٿٺ، ٳڀ ٣ڀٸيخ ٷزپ حٿيهٽ ٳ س حٿظٴ رن . ريخ ٫ن خث حٿڄ٬خخص

ـذ ٿيخ نٲ ڃي حٿڄؼپ، نو ؿذ رخٿ٬ٸي -ى حٿ ٫ز ٫نو حٿڄنٲ رخٽ -حٿٸٽ رز٤څ حٿظٴ

ـذ ( -ٳق حٿظٴ ػٷخ رن٨ه: )ى حٿلش حٿڄ٬ز ٫نو رٸٿو -٫ڀ حٿؼخن . ٳنظٲ رخٿ٤ٵ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

: أكيىڄخ: ح٫ڀڂ أڅ ٻځ حٿن ط٠ڄن أڃن. حٿڄظ٬ش ٻڄخ ٳ ٻپ ڃٴش، حٿٸٽ رخٿلش ڃ٪ حٿڄڀلش ٷ

حٿڄنٲ كڄو حهلل ط٬ اٿ ى حٽ، ٿڂ . ؿد ڃي حٿڄؼپ رنٴ حٿ٬ٸي: حٿؼخن. ٳخى حٿظٴ

ظ٬ ٿڀؼخن، ى أ٠خ ڃىى طٴ٬خ ٫ڀ حٿٸٽ رٴخى حٿظٴ، نو ٿڂ ـ ٿڄي حٿڄؼپ ٻ ٳ حٿ٬ٸي،

ٿڄخ ٻخڅ حٿظٴ ٳخيح ؿذ أڅ ؼزض ڃٸخرڀو، ى : ٳبڅ ٷپ. طح ڃنيڄخٳټٲ ٬ٸپ ؿرو ر زذ

ؿد ڃي حٿڄؼپ رخٿ٬ٸي، حڃظنخ٩ ٳ طٸي ا٣ٵ حٿ٬ٸي رڄي حٿڄؼپ، ٻڄخ ٸي ا٣ٵ حڅ ڃن حٿؿش

ٷنش، روٱ ڃخ حٿٴٵ حٷ٪ ٳبڅ ح٣ٵ ظٸي رخٽ: ٷڀنخ. ٿڀٻپ ٳ حنټخف ڃـىح ٫ن ٻ حٿڄي رڄي حٿڄؼپ

نلن ٳو، څ حٿ٬ٸي رخٿنزش اٿ ڃخ ظطذ ٫ڀو زذ، حزخد أڃ ؿىش حٷ٬ش ٫ڀ ؿه هخش ټٴ

ٳيخ ڃـى حٿٸي ىٿش حٿٸحثن، ٳ ټڅ طـى حٿ٬ٸي ٫ن حٿڄي ڃؿزخ ٿڄي حٿڄؼپ ٳ ڃلپ حٿنح٩، خث

ڃظ ٫ٸي ٿيخ : ٳ٠پ حٿظٴ ٷخٽ رٿٺ ف حٿن ٳ حٿڄز١ ٳ. ڃخ أزيو

419

ٿڀي طؽ أڃظو ڃٴش، ٳبڅ رخ٫يخ ٷزپ حٿيهٽ ٳؤؿخ حٿڄظ، ٻخڅ حٿظٸي اٿ حٿؼخن حٿؽ ڄڀټو ]

ڃٴش ٿڂ طټن ڃٴش ؿذ ڃي حٿڄؼپ .[ ٿ ح٫ظٸيخ ٷزڀو ٳض ٳخٿڄي ٿيخ، حٿظٸي اٿيخ اٿو. حٿؼخن

نز ( ٳو اټخٽ: )ح٫ڀڂ أ٠خ أڅ ڃؿ٪ حٿ٠ڄ ٳ ٷٽ حٿڄنٲ(. 1)نينخ رخٿيهٽ رخٿ٬ٸي ٫ني ٷځ، ٩

أڅ ټڅ ى ڃخ ىٽ ٫ڀو ػزص ڃي حٿڄؼپ رخٿ٬ٸي، أ٫ن ٳخى حٿظٴ، څ ڃخ ٻه ٳ طؿو حټخٽ يٽ

ٿڀي طؾ ) :ٷٿو. ٫ڀ لش حٿظٴ، ٳڀ ؿ٬پ ڃؿ٪ حٿ٠ڄ ػزص ڃي حٿڄؼپ رخٿ٬ٸي ٿڂ طز٢ حٿټځ

أڃظو ڃٴش، ٳبڅ رخ٫يخ ٷزپ حٿيهٽ ٳؤؿخ حٿڄظ، ٻخڅ حٿظٸي اٿ حٿؼخن حٿؽ ڄڀټو حٿؼخن، ٿ ح٫ظٸيخ

ٿڀي طؾ أڃظو ڃٴش ٷ٬٤خ، څ حٿڄي ٿو، ٳ ڃخن٪ ڃن (. ٷزڀو ٳض ٳخٿڄي ٿيخ، حٿظٸي اٿيخ اٿو

كټڄو ٧خى، ى ػزص ڃي حٿڄؼپ : حٽ. ٿ كن حٿيهٽ، أ حٿلش، كنج ٳبڃخ أڅ طزٸ ٳ ڃڀټو ا

اڃخ أڅ ټڅ حٽ ڃڀټو ٫نيخ ٷزپ حٿيهٽ رخٿز٪ أ رخٿ٬ظٶ، ٳبڅ رخ٫يخ ٳڀڀڄظ ٳن حٿنټخف : حٿؼخن. ٿڀڄٿ

حن، نو ٳبح ٷيحه ڃڀټو حٿڄظ ى حٿڄٿ حٿغ. ٫ڀ ڃخ زٶ، ٳبڅ أؿخه ٻخڅ طٸي حٿڄي اٿو اٿ حٿؽ

اڅ ح٫ظٸيخ ڃڀټض أڃىخ، ٻخڅ طٸي حٿڄي اٿيخ اٿ حٿؽ، طڄڀټو ى اح ٷيحه ٿو أ ڃي . ػزض ٳ ڃڀټو

ٻخڅ حٿظٸي اٿ : )ػڂ ٫ي اٿ ٫زخس حٿټظخد ح٫ڀڂ أڅ حٿڄحى رخٿؼخن ٳ ٷٿو. حٿڄؼپ رخٿيهٽ

( ىخڃ)

. 295: 4حٿڄز١ ( 1)

420

حٿ١ء ڃي حٿڄؼپ، اڅ ٣ڀٸيخ ٷزڀو ر٬ي ٳ حٿڄي ػزض نٲ حٿڄٴ ٷزڀش ػڂ حٿڄٴش طظلٶ ٫ني ]

ٻخڅ حٿظٸي اٿو ٿټخڅ أه، ٿ٬ڀو انڄخ ٫يٽ ٫ن حٿڄ٠ڄ اٿ حٿڄ٨ي : ى حٿڄظ، ٿ ٷخٽ( حٿؼخن.[ حٿڄظ٬ش

أ٫ظٸيخ ٷزڀو ٿ : )ٷٿو. طنزيخ ٫ڀ ٫ڀش حظلٸخٷو ٿڀڄي، ى ڃٿظو حٿ٤خثش حٿنخوش ٿڄٿش حٽ

طق رلټڂ حٿڄؤٿش ٫ڀ ٣ٶ حٿـځ، ٷي زٶ ڃن حٿڄنٲ ٳ نټخف حڃخء ٳ ( ٳض ٳخٿڄي ٿيخ

ػڂ حٿڄٴش طظلٶ : )ٷٿو. حٿٴپ حٿؼخن س حٿظىى ٳ أڅ حٿڄي ٿيخ أ ٿڀي، ڃخ ؿځ رو ىنخ ى حٿڄىذ

أڃخ حٿلټڂ حٽ (. نٲ حٿڄٴ، ٷزڀو حٿڄظ٬ش٫ني حٿ١ء ڃي حٿڄؼپ، اڅ ٣ڀٸيخ ٷزڀو ر٬ي ٳ حٿڄي ػزض

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ؿنخف ٫ڀټڂ اڅ ٣ڀٸظڂ حٿنخء ڃخ ٿڂ : *)ٳٸي أؿڄ٪ ٫ڀو حلخد طحطص رو حهزخ، ٳ ٷٿو ط٬خٿ

وٴ . حش حڄخء اٿ ٿٺ، ٿيٿظيخ ٫ڀ أنو ڃ٪ حٿڄ ػزض حٿـنخف، ى ڃي حٿڄؼپ حطٴخٷخ( 1(*)طڄىن

أڃخ حٿلټڂ حٿؼخن ٳق حٿٸآڅ نخ٣ٶ رو ى ٷٿو ط٬خٿ، . ٴ ٿيخ حٿڄي كظ ىهپ ريخ أڅ ٿٺ كغ ٿڂ

، ؿد حٿڄظ٬ش (2(*)اڅ ٣ڀٸظڄىن ڃن ٷزپ أڅ طڄىن ٷي ٳظڂ ٿين ٳ٠ش ٳنٲ ڃخ ٳظڂ*)

ڃظ٬ىن ٫ڀ حٿڄ٪ ٷيه ٫ڀ حٿڄٸض: *)رخٿ٤ٵ ٷزپ حٿيهٽ، حٿٴ ڃيٿٽ ٫ڀو رٸٿو ط٬خٿ

ٳ خٵ حٿظ٤ڀٶ ٷزپ حٿڄ ٷزپ حٿٴ، وٴ أڅ حٿڄحى رخٿ١ء ىنخ ٳ خث ڃح٪ ( 3(*)ٷيه

. ح٣ٷو طذ حٿلٴش

( ىخڃ)

. )*( 237: حٿزٸس( 3. )237: حٿزٸس( 2. )236: حٿزٸس( 1)

421

حٿ٤ٵ حٿٴ ٳ ء، ر٬ي ـذ ڃي حٿڄؼپ حٿڄظ٬ش رنٴ حٿ٬ٸي، ٳڀ ڃخص أكيىڄخ ٷزپ حٿيهٽ ]

أڃخ حٿڄظ٬ش (. ـذ ڃي حٿڄؼپ حٿڄظ٬ش رنٴ حٿ٬ٸي: )ٷٿو.[ حٿيهٽ ڃي حٿڄؼپ، ر٬ي حٿٴ حٿڄٴ

ٳبنڄخ طـذ رخٿ٤ٵ ٷزپ حٿڄ حٿٴ ٳ ـذ رنٴ حٿ٬ٸي، أڃخ ڃي حٿڄؼپ ٳز٬ حٿخٳ٬ش أؿزو رخٿ٬ٸي

، حٿيحٿش ٫ڀ ٿٺ، (2)ٷي أىنخ ٳ أٽ حٿزخد حش ڃن رن كخځ . ، ألخرنخ ٫ڀ ؿرو رخٿ١ء(1)

ڃٴش : ٷخٽ حٿن ٳ حٿڄز١. ئيه أڅ حٿ٬ٸي زذ ٳ ؿد ڃخ ط٠ڄنو ىڅ ڃخ ٿڂ ٻ ٳو، نظٴخء ززو

ٳ ڃٴش طـذ حٿڄظ٬ش ٫نينخ ا: ٳ٩(. 3)حٿز٠٪ طڄڀٺ رخٿ٬ٸي ڃيح أ، انڄخ طڄڀٺ رخٿ٬ٸي أڅ طڄڀٺ

حٿز٠٪ اح ٣ڀٸض ٷزپ حٿڄ ٿڂ ٴ ٿيخ ڃي، ىپ ظلذ ٿزخٷ حٿڄ٤ڀٸخص؟ حق ن٬ڂ، ٷي ن٤ٶ حٿٸحڅ

ٳڀ ڃخص أكيىڄخ ٷزپ حٿيهٽ : )ٷٿو. حش( 4(*) ؿنخف ٫ڀټڂ اڅ ٣ڀٸظڂ حٿنخء: *)رخٿلټڂ ٳ ٷٿو ط٬خٿ

ؿو ٫يځ ؿد ء حنظٴخء (. ٳ حٿڄٴحٿ٤ٵ حٿٴ ٳ ء، ر٬ي حٿيهٽ حٿڄؼپ، ر٬ي حٽ

زذ حٿؿد، نو ٳ س حٿظٴ ڃنل ٳ حٿٴ حٿيهٽ، ٿؼزص ززظيڄخ ٿو ٳ حٿټظخد حٿنش

ٷي حٿلڀز للخ ٫ن . حنظٴخثيڄخ ٫ن حٿڄص، ٿ٬يځ حٿن، ٳظڄٺ رؤخٿش حٿ٬يځ أخٿش رحءس حٿڃش

٫نيخ ؿيخ ٳ حٿڄظٳ: حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ

( ىخڃ)

( 3. )3، حظزخ 1467كيغ 362: 7حٿظيذ ( 2. )372: 16ٷخٿو أر الخٵ، حن٨ حٿڄـڄ٩ ( 1)

. )*( 236: حٿزٸس( 4. )296: 4حٿڄز١

422

ق، حء حى ٫ڀ ڃي حٿڄؼپ أ خحه أ ٷ -ى طٸي حٿڄي ط٬نو -ٿ طحخ ر٬ي حٿ٬ٸي رخٿٴ ]

اڅ ٻخڅ ٳ ٿيخ ؿيخ ڃيح ٳڀيخ، اڅ ٿڂ : " ٷزپ حٿيهٽ.[ حء ٫ڀڄخ ڃي حٿڄؼپ أ أكيىڄخ أ ؿيه ٫نو،

( ٳ ء: )ٷٽ حٿڄنٲ. ن٬ڂ ؼزض حٿڄحع ٿظلٸٶ حٿؿش حٿڄٸظ٠ش ٿو( 1" )ټن ٳ ڃيح ٳ ڃي

ؿد ڃي حٿڄؼپ رخٿڄص ٻڄخ ، ر٬ حٿخٳ٬ش اٽ(3)، أكڄي (2)٬ڂ حٿڄي حٿڄظ٬ش، ىذ أر كنٴش

ٿ طحخ ر٬ي حٿ٬ٸي رخٿٴ، ى طٸي حٿڄي ط٬نو ق، حء حى ٫ڀ ڃي : )ٷٿو(. 4)ـذ رخٿ١ء

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ذ أڅ حٿؿن اح طحخ (. حٿڄؼپ أ خحه أ ٷ ٫نو، حء ٫ڀڄخ ڃي حٿڄؼپ أ أكيىڄخ أ ؿيه

حٿڄي طٸيه ق، څ حٿلٶ ٬يىڄخ ٿڂ ظ٬ن ر٬ي، ٳق ڃنيڄخ ر٬ي ٫ٸي حٿنټخف ڃ٪ حٿظٴ ٫ڀ ٳ

اڅ ٣ڀٸظڄىن ڃن ٷزپ أڅ طڄىن ٷي ٳظڂ ٿين ٳ٠ش : *)رٿٺ ن٤ٶ حٿٸآڅ ٳ ٷٿو ط٬خٿ. ط٬نو

طٸيه اخس اٿ ٻ ( طٸي حٿڄي ط٬نو: )ٷي ٫ٱ حٿڄنٲ حٿٴ رؤنو(. 5(*)ٳنٲ ڃخ ٳظڂ

ڃخ ٬ڂ رخڅ ؿنو ٴو، ټڅ : ڄټن أڅ ي رظٸيه. ط٬نو اخس اٿ ٻ ؿنو ٴوڃٸيحه،

اح طٸ ٿٺ ٳبح ٷيحه ق، حء حى ٫ڀ ڃي حٿڄؼپ أ خحه أ . ڃٷخ ٿظٴه رخنو( ط٬نو: )ٷٿو

ٷ ٫نو،

( ىخڃ)

: 8حٿڄن رن ٷيحڃش : حن٨( 2. )1215كيغ 341: 3، حظزخ 505كيغ 146: 8حٿظيذ ( 1)

: حٿزٸس( 5. )373: 16حٿڄـڄ٩ : ٷخٿو الخٵ، حن٨( 4. )حٿڄين حٿخرٸن( 3. )373: 16، حٿڄـڄ٩ 59

237 .

423

ح٫ظزخ ٳ ڃي حٿڄؼپ رلخٽ حٿڄأس ٳ حٿـڄخٽ حٿٱ ٫خىس أىڀيخ ڃخ ٿڂ ظـخ حٿنش ى هڄڄخثش ]

ٳ ؿو ٿڀخٳ٬ش . حء ٻخنخ ٫خٿڄن رٸي ڃي حٿڄؼپ أ ؿخىڀن أ رخٿظٴٶ.[ ىص اٿيخىىڂ، ٳبڅ طـخ

ر٤څ حٿٴ ڃ٪ ؿيڀيڄخ أ ؿيپ أكيىڄخ رڄي حٿڄؼپ، رنخء ٫ڀ ؿد ڃي حٿڄؼپ رخٿ٬ٸي أڅ حٿڄٴ ( 1)

رٶ ڃخ يٽ ٫ڀ ر٤څ ريٿو، ٻح ٳڄخ اح ٳخ خىس ٫ڀ ڃي حٿڄؼپ ؿو رخٿز٤څ ڃزن ٫ڀ ٿٺ، ٷي

ح٫ظزخ ٳ ڃي حٿڄؼپ رلخٽ حٿڄأس ٳ حٿـڄخٽ حٿٱ ٫خىس أىڀيخ، ڃخ ٿڂ ظـخ حٿنش : )ٷٿو. حٿڄزن ٫ڀو

ذ أڅ ڃي حٿڄؼپ ى ٷڄش حٿڄؼپ رخٿنزش اٿ حٿز٠٪، حٿڄحى (. ى هڄڄخثش ىىڂ، ٳبڅ طـخ ى اٿيخ

ػخٿيخ، حٿلخؿش طڄ اٿو ٳ ڃح٪ ڃنيخ حٿظڄش حٿٴخيس، ڃنيخ اح نټق ٫يس رو ڃخ ڀٶ رٿو ٳ ڃٸخرپ نټخف أځ

نخء رڄڄ حكي ٳبنو ق ٩ ٫ڀ ڃي أڃؼخٿين، ڃنيخ حٿ١ء ٳ حٿنټخف حٿٴخي حٿزيش حٻحه،

ح طٸ ٿٺ ا. ٳبنو ؿذ ڃي حٿڄؼپ، ٻح ڃخ ؿ ىح حٿڄـ، ڃنيخ حٿڄٴش ى حٿڄٸىس رخٿزخڅ ىنخ

ح٫ظزخ ٳ ڃي حٿڄؼپ رلخٽ حٿڄأس ٳ حٿـڄخٽ حٿٱ ٫خىس أىڀيخ ڃخ ٿڂ ظـخ ڃي )اڅ : ٳٸي ٷخٽ حٿڄنٲ

، ٳخ٫ظز ٳو ػػش أڃ، ٿټن حظٴي ڃن آه ٻڃو ح٫ظزخ ٻپ ڃخ وظڀٲ ؿڀو حٿڄي اڅ ٻخڅ حٿڄؿى (حٿنش

، ٻح حٿن ٳ (2)رو ف ٳ حٿظل . ه ا حٿڄيٳ ٫زخطو ڃخ وظڀٲ ؿڀو حٿنټخف، ي د

، ح٫ظز أر (5)، حٷظ حٿڄٴي ٫ڀ ح٫ظزخ حٿٱ حٿـڄخٽ (4)، ؿڄخ٫ش ڃن حلخد (3)حٿڄز١

حٿف حٿن

( ىخڃ)

: ڃنيڂ حرن كڄس ٳ حٿڀش( 4. )299: 4حٿڄز١ ( 3. )35: 2حٿظل ( 2. )372: 16حٿڄـڄ٩ ( 1)

. 78: حٿڄٸن٬ش( 5). 348

424

www.alhawzaonline.com

[email protected]

زيش ٳ ح٫ظزخ ؿڄ٪ ٿٺ، ڃنو ٫ٸڀيخ طؤىريخ خىخ، رټخطيخ، (. 1)حٿـڄخٽ حٿظلن ]...[

حكش نزيخ ٳو، ڃ٬ٳظيخ رظير حٿڄنٽ، ڃخ ؿ ىح حٿڄـ، أيحى ٿٺ څ حٿڄي وظڀٲ

اڅ ڃي ڃؼپ حٿڄأس ڃخ ؿص حٿ٬خىس : طنٸلو. حىس أىڀيخرـڄ٪ ٿٺ حهظٳخ رنخ، حٿٻن ح٨٫ڂ ٳ ٿٺ ٩

حٿڄظڄس رـ٬ڀو ڃيح ٿنخء أىڀيخ حٿط ىن ٳ ڃؼپ ٴخطيخ حٿط ي حٿڄي أ نٸ رخ٫ظزخىخ ٻخثنخ ڃخ

ڃن . ٳخٿڄؿ٪ ٳ ڃيىخ اٿ ڃيىن اح خطين ٳ حٿٴخص حٿظ ٿيخ ڃيهپ ٳ خىس حٿڄي نٸخنو. ٻخڅ

ځ أڅ ٫زخس حٿڄنٲ ٿض كنش، نو ٿ ڃـڄ٩ حڃ حٿؼػش حٿظ ٻىخ ٳ أٽ ٻڃو ى ىح ٬پ

حٿڄؿ٪ ٳ ط٬ن ڃي حٿڄؼپ، انڄخ حٿڄؿ٪ ٫خىس حىپ، حظحء ٳ حٿٴخص حٿڄٻس ١، ٧خى أٽ

ٷي حٿڄنٲ أٻؼ . ځحٿټځ ح٫ظزخ ٫خىس حىپ ڃ٤ڀٸخ ڃ٪ حٿٱ حٿـڄخٽ، آه حٿټځ يٳ٪ ىح حٿه

ڃي حٿڄؼپ رڄخ اح ٿڂ ظـخ ڃي حٿنش ى هڄڄخثش ىىڂ، ٳبڅ طـخ ى اٿيخ، حكظـخؿخ رڄخ ( 2)حلخد

ؤٿظو ٫ن ؿپ طؽ حڃأس ٳىڂ أڅ ڄ يحٷيخ كظ ىهپ : حه أر ر ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ ٷخٽ

٬٣ن ٳو حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ رؤنو ٯ ىحٽ ٫ڀ حٿڄ٤ڀد (. 3" )حٿنش، حٿنش هڄڄخثش ىىڂ : " ريخ ٷخٽ

. ٳبڅ حٿڄزلع ٫نو ى حٿڄٴش، ڃى حٿحش ڃخ اح ىڂ أڅ ڄ يحٷيخ: ، ى ٻڄخ ٷخٽ(4)لخ

ڀف ڃنو اڅ ٻخڅ أحى حٿظڄش ٳنزيخ، ٿ ىح ڃن حٿظٴ ٳ ء، ڃن

( ىخڃ)

، حرن 211: 2، حرن حٿزحؽ ٳ حٿڄيد 299: 4نيڂ حٿن ٳ حٿڄز١ ځ( 2. )293: حٿټخٳ ٳ حٿٴٸو( 1)

( 4. )815كيغ 225: 3، حظزخ 1469كيغ 362: 7حٿظيذ ( 3. )348: كڄس ٳ حٿڀش

. )*( 549: حٿڄوظڀٲ

425

ٿز٬ كټ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ ٷ. حٿڄڄټن أڅ ټڅ ٷي ٻ ٳ حٿ٬ٸي ڃخ ٸظ٠ ڃي حٿنش]...[

ڃؼپ حش ٫زي حٿكڄن رن أر ٫زي حهلل ( 1. )٫ڀڄخثنخ، رؤڅ ڃي حٿڄؼپ ظٸي رٸي، ٣ٵ حهزخ ٳ ٿٺ

" ٿيخ يحٵ نخثيخ : " ٫ن حٿخىٵ ٫ڀو حٿځ، ٳ ؿپ طؽ حڃأس ٿڂ ٴ ٿيخ يحٷخ ػڂ ىهپ ريخ ٷخٽ

و حٿځ ٳ ؿپ طؽ حڃأس ٿڂ ٴ ٿيخ ٷڀض ر ٫زي حهلل ٫پ: ڃػٸش ڃن رن كخځ ٷخٽ(. 2)

: للش حٿلڀز ٷخٽ(. 3" ) ء ٿيخ ڃن حٿيحٵ، ٳبڅ ٻخڅ ىهپ ريخ ٳڀيخ ڃي نخثيخ : " يحٷخ، ٷخٽ

ٿيخ ڃي ڃؼپ ڃي نخثيخ : " ؤٿظو ٫ن ؿپ طؽ حڃأس ٳيهپ ريخ ٿڂ ٴ ٿيخ ڃيح ػڂ ٣ڀٸيخ، ٷخٽ

٩ ڃڀلٶ رخڃحٽ، ٳـذ أڅ ټڅ ڃي حٿڄؼپ ٿو ى ڃخ ٸظ٠ حٿٯزخص رٿو ئيه أڅ حٿز(. 4" )ڄظ٬يخ

ئي حٽ حظيخ حٿٸٽ رٿٺ رن حلخد كظ ٻخى ټڅ . ڃؼخٽ طڀٺ حٿڄأس رخٿخ ڃخ رڀٮ ٻخث حڃحٽ

ف ٿ حڃ ٻڄخ حى٫خه ٷ٬٤خ، ٳبڅ حٿڄنٲ( 5)اؿڄخ٫خ، رپ حى٫ حٿخف حٿٴخپ حطٴخٵ ٫ڀ ٿٺ

، كټ حٿٸٿن ٿڂ ؿق جخ، زيش ٳ ٷس حٿٸٽ حٿؼخن، ٿټن ڃوخٿٴش (6)رخٿوٱ ٫نينخ ٳ حٿڄوظڀٲ

. ٻزحء حلخد ڃن حڃ حٿڄظيـنش، حٿ٬ڄپ رخٿڄي أك١

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

225: 3، حظزخ 1466كيغ 362: 7، حٿظيذ 10كيغ 381: 5حٿټخٳ ( 2. )549: حٿڄوظڀٲ( 1)

362: 7حٿظيذ ( 4. )813كيغ 255: 3، حظزخ 1467كيغ 362: 7حٿظيذ ( 3. )812كيغ

. )*( 548: حٿڄوظڀٲ( 6. )215: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 5. )814كيغ 225: 3، حظزخ 1468كيغ

426

ن٬ڂ ٬ظز ٳ . طز ريخىپ حٿڄ٬ظز حٿ٬زخص أ حٷخد ڃ٤ڀٸخ؟ اټخٽ، أڃخ حځ ٳڀض ڃن نزيخ ٳ ٪]

أٷخريخ أڅ ټنح ڃن أىپ رڀيىخ، ٳبڅ حٿزى طظٴخص ٳ حٿڄي، أڅ ټنح ٳ ڃؼپ ٫ٸڀيخ ؿڄخٿيخ خىخ

ىپ حٿڄ٬ظز حٿ٬زخص أ حٷخد ڃ٤ڀٸخ؟ : )ٷٿو.[ رټخطيخ حكش نزيخ، ٻپ ڃخ وظڀٲ ؿڀو حٿنټخف

ٿڀڄأس ٫خىس أىڀيخ، ذ أڅ حىپ يٵ ڃن ٣ٱ حځ ڃن ٷي زٶ أنو ٬ظز ٳ ڃي حٿڄؼپ(. اټخٽ

: ٻ حٿڄنٲ ٳ ح٫ظزخه ڃن حٿ٤ٳن أ ڃن ٣ٱ حد هخش ى حٿ٬زخص اټخ نؤ. ٣ٱ حد

ڃن أڅ حٿڄي ڃڄخ ٸ٪ رو . ڃن ىٿش حهزخ ٫ڀ ح٫ظزخ نخثيخ ى ٫خځ، نو ؿڄ٪ ڃ٠خٱ ٳ٬ڂ حٷخد

ر ٳو ٷحرخص حد ىڅ حځ، ٿ٬يځ ح٫ظزخىڂ ٳ حٿڄٴخهس، څ رنض حٿٲ اح ٻخنض أڃيخ حٿڄٴخهس ٳ٬ض

، أٻؼ (1)رخٽ ٷخٽ حٿن . ٬ش كذ ٿيخ نذ ٠ رلخٿيخ ح٫ظزخ ٷحرخص أڃيخ، ٿ رء

أڃخ حځ ٳڀض ڃن : )ٿوٵ. ، ٬ٴو ٧خى، حٽ ى حٿڄوظخ(3)رخٿؼخن ٷخٽ حرن حٿزحؽ (. 2)حلخد

نزيخ ٳ ٬ظز ريخ، ن٬ڂ ٬ظز ٳ أٷخريخ أڅ ټنح ڃن أىپ رڀيىخ، ٳبڅ حٿزى طظٴخص ٳ حٿڄي، أڅ ټنح

(. ٳ ڃؼپ ٫ٸڀيخ ؿڄخٿيخ خىخ رټخطيخ حكش نزيخ، ٻپ ڃخ وظڀٲ ؿڀو حٿنټخف

( ىخڃ)

حٿڄيد ( 3. )348: ، حرن كڄس ٳ حٿڀش302: ٳ حٿحثڃنيڂ حرن اى ( 2. )499: 4حٿڄز١ ( 1)

2 :211 )*( .

427

ف حٿڄنٲ كڄو حهلل رؤڅ حځ ط٬ظز ريخ ٳ ڃي حرنظيخ، نيخ ٿض ڃن نزيخ، : حٽ: ىنخ ڃزخكغ]...[

هڀٶ ڃن حٿڄخء رح ى حٿ: *)څ حٿنذ انڄخ ى ڃن ؿخنذ حرس ىڅ حڃڃش ٿڄخ ىٽ ٫ڀو ٷٿو ط٬خٿ

٬ٲ ىح حظيٽ أ٧ي ڃن أڅ لظخؽ اٿ حٿزخڅ، څ حځ ىحهڀش ٳ نخء ( 1(*)ٳـ٬ڀو نزخ يح

ٷي ىٿض حهزخ حٿخٿٴش ٫ڀ ح٫ظزخ نخثيخ، ٿڂ ـ ٿڀنذ ٳيخ ٻ، ٳـذ ح٫ظزخ ريخ . حٿڄأس ٷ٬٤خ

ه ؿڄڀش ڃلپ حټخٽ ٻ حكخځ، ٳؤڃخ حٿـځ ر٬يځ ڃلخٿش ٻخڅ ٫ڀ حٿڄنٲ أڅ ـ٬پ ح٫ظزخ رخ

ىپ ٬ظز ٳ أٷخريخ أڅ ټنح ڃن : حٿؼخن. ح٫ظزخ ريخ حټخٽ ٳڄخ ٫يحىخ ڃڄن ٿ ر٬زش ٳ ؿو ٿو

رخ٫ظزخ ٿٺ، رو ف ( 2)أىپ رڀيىخ؟ حهظڀٲ ٻځ حلخد ٳ ٿٺ ٳف حٿڄنٲ ىنخ ٳ حٿظل

، ؿ٬پ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ ٫يځ ح٫ظزخه حكظڄخ (5)، حرن حٿزحؽ (4)، حٿڄز١ (3) حٿن ٳ حٿوٱ

ڄټن أڅ لظؾ . ، ح٣ٵ حٿن يي ٿو(7)ؿق حٿخف حٿٴخپ ٫يځ ح٫ظزخه (. 6)ٿڂ ؿق جخ

ٿٽ رؤنو ٿ ح٫ظزخ حطلخى حٿزڀي ٿځ ٷ٩ ٨٫ڂ ٫ڀ

( ىخڃ)

www.alhawzaonline.com

[email protected]

: 4: حٿڄز١( 4. )ٻظخد حٿيحٵ 6ڃؤٿش 224: 3حٿوٱ ( 3. )35: 2حٿظل (2. )54: حٿٴٷخڅ( 1)

. )*( 216: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 7. )549: حٿڄوظڀٲ( 6. )211: 2حٿڄيد ( 5. )299

428

اڅ حهظٱ حٿزڀيحڅ ٳ حٿڄي حهظٳخ ٨٫ڄخ أڃ : رخڅ حٿڄڃش. حٿؽ، حٿځ رخ٣پ رخٿن حؿڄخ٩]...[

ٷ٪، ٳبح حطٴٶ ٻڅ حٿڄأس ٳ رڀي ڃي نخء أحٳو ٷڀپ ؿيح ڃي أىپ طڀٺ حٿڄأس ٳ رىىخ ٳ ٯخش ح

حٿټؼس ٻؤٿٲ أٷش ڃن حٿىذ ڃؼ، ػڂ نټلض ڃٴش، ٿڂ ٬ظز حٿزڀي ٳ ڃي ڃؼپ نخثيخ، رپ أؿزنخ ٫ڀو ٿٺ

ه، رپ ر ٫ڀ ڃي أٻؼ نخء ٿٺ حٿٸ٤ حڃ حٿ٨٬ڂ، ى ٯخٳپ ٫نو ٬ٳو ى أكي ڃن أىپ رى

څ ٷڂ حڃحٽ حٿلٸٸش ٬ظز ٳيخ حٿزڀي ٷ٬٤خ، ٳڅ ٬ظز ٿٺ ٳ ٷڄش . ٿځ ڃخ ڃي ٫ڀو ڃن حٿ٠

ح٫ظز حرن : حٿؼخٿغ. حٿز٠٪ أٿ، نو ٿ ڃخ كٸٸش حٿڄٸى حڀ ڃنو حٿڄخٽ، ڃوظخ حٿڄنٲ ٷ

، نله ٷخٽ (1)حٿ٬زش ٷد حٿيؿش، ٳبح ؿيص حهحص حٿ٬ڄخص ٻخڅ ح٫ظزخ رخهحص حٿزحؽ ٳ نخء

ذ أڅ نخءىخ انڄخ ٬ظزڅ اح ٻن : حٿحر٪. ، حٿن ٫زخحص حلخد ڃ٤ڀٸش(2)حرن كڄس

طڄص ٫ڀين ڃظخخص ٳ ؿڄ٪ حٿٴخص حٿظ طوظڀٲ حٿڄأس رخهظٳيخ، حء ٻخنض ىنش أ ىنش، ٳڀ

. رـڄخٽ أ خ أ حكش نذ أ ٳو، أ ىن أ طٸ نل ٿٺ، ح٫ظزص طڀٺ حٿٴش ٳ خىس ڃيىخ

أڅ ټنح ٳ ڃؼپ ٫ٸڀيخ : )ٿ نٸض ٫نين ٴش نٸ ڃن ڃيىخ رلزيخ، اٿ ٿٺ أخ حٿڄنٲ رٸٿو

( ٻپ ڃخ وظڀٲ ؿڀو حٿنټخف -اٿ ٷٿو -ؿڄخٿيخ

( ىخڃ)

. )*( 348: حٿڀش( 2. )211: 2حٿڄيد (1)

429

حٿڄحى حٿڄي .[ حٷد ٫يځ طٸيه رڄي حٿنش ٳڄخ أزو حٿـنخش ٻخٿنټخف حٿٴخي، ١ء حٿزيش، حٻحه]

ڃنو ٬ڀڂ ح٫ظزخ ؿڄ٪ طڀٺ حٿٴخص رخخٳش . ٻڄخ ٷيڃنخه، ٿ٬يځ ط٬ٸپ حهظٱ حٿنټخف رخٿنزش اٿ ٯ حٿڄي

هڀو ٫ن حٿظيڂ حٿڄينش ٿو، وٴ : حٿڄحى رحكش حٿنذ. اڅ ٻخڅ أٽ ٻڃو ٷخح ٫ن ٿٺاٿيخ

أڅ حٿڄ٬ظز ڃي حٿنخء حٿـخ ٫ڀ ڃٸظ٠ حٿلخٽ، ٳڀ هٴٴض حكيس ڃخڃلش أ ٿخىس ٱ نله ٳ

س ح٫ظز حٯڀذ، ٳبڅ حظن ٿ حهظڀٲ ڃي نخثيخ ڃ٪ حٿڄڄخػڀش حٿخرٶ: حٿوخڃ. ؿيخ ٿڂ ټن طوٴٴيخ ڃ٬ظزح

ٿ ٿڂ ټن ٿيخ أٷخد، ٳٴ ح٫ظزخ ڃؼڀيخ ڃن أىپ رڀيىخ اټخٽ أ٠خ، ٳبڅ ح٫ظزنخه ٳٸي ٳٴ . ٳٴ حٿلټڂ اټخٽ

وٴ أڅ ڃص نخء حٷخد ٬ي ڃخن٬خ ڃن حٿؿ٩ اٿين، . ح٫ظزخ أٷد حٿزڀيحڅ اٿ رڀيىخ اټخٽ أ٠خ

٬ى اٿ أٷخريخ، ٳبڅ ( ټنح: )ح٫ڀڂ أڅ حٿ٠ڄ حٿڄٻ ٳ ٷٿو. نظٴ رڄطينڅ ح٫ظزخ ٫خىطين

حٷد ٫يځ طٸيه رڄي حٿنش ٳڄخ أزو حٿـنخش ٻخٿنټخف حٿٴخي، ١ء : )ٷٿو. ٿٴ٨و ڃٻ حى رو حنخع

حر٤و، ٷيه رؤڅ ٷي ٫ٳض أڅ ڃي حٿڄؼپ ـذ ٳ ڃح٪، ٷي ٻ حٿڄنٲ خرٸخ (. حٿزيش، حٻحه

ظـخ ڃي حٿنش، ٳخٷظ٠ ٿٺ ػزص حٿٸي ٳ ؿڄ٪ ڃح٪ ڃي حٿڄؼپ، ٿڄخ ٻخڅ ٿٺ ٯ ڃ ٫نيه،

ٳي ٳ ٷس حظؼنخء ڃن ..( حٷد ٫يځ طٸيه: )رپ ى ڃو رڄخ ٫يح ڃخ أزو حٿـنخش نزو ٫ڀو رٸٿو

www.alhawzaonline.com

[email protected]

؟ ڀف ڃن طڄؼپ حٿڄنٲ أڅ حى رو ڃ٪ ؿد (زو حٿـنخشڃخ أ) ػڂ ڃخ حٿ حى د. ا٣ٵ حٿټځ حٿخرٶ

. حٿڄي كغ ټڅ ىنخٹ نټخف لق

430

حٿڄظ٢ روڄش، . حٿڄ٬ظز ٳ حٿڄظ٬ش رلخٽ حٿؿپ، ٳخٿن ڄظ٪ رخٿيحرش، أ حٿؼد حٿڄطٴ٪، أ ٫ ىنخن]

أڅ حٿڄحى رو ڃخ ٫يح ( 1)ڃن ٻځ حٿخكن ٨ي .[ حٿٴٸ رينخ، أ هخطڂ زيو. أ حٿؼد حٿڄظ٢

ؿو حٿٸد أڅ حٿ١ء ٳ حٿڄح٪ حٿڄٻس ٷي حظٳ ڃنٴ٬ش طٸخرپ . حٿڄٴش، ٳبڅ حظيٿيڄخ ي اٿ ٿٺ

رڄخٽ ٳؿذ ٫يخ حٿ ٸظ٠ حٿ٬ٱ ڃٸخرڀظيخ رو، نٸ ء ڃنو ٫ڀ هٱ حپ، ٳٸظ ٳو ٫ڀ

ٿ كڄڀض ٫زخس حٿڄنٲ ٫ڀ ڃخ ڀف ڃن أڃؼڀظو، ٳؿو حٿٸد . ى حٿڄٴشڃ٪ حٿٸ٤٪ رؼزص حٿنٸ،

أڅ ڃخ أزو حٿـنخش حطٱ ڃل، ٿ٬يځ حظنخىه اٿ ٫ٸي ڃ٬ظز ٫خ ڃٸڅ رخٿظح، ٳـذ ٫و رخٿخ ڃخ

٬٠ٲ رؤڅ حٿ ٫يڃو ىهپ ٿو ٳ . رڀٮ، نٸ ڃنو ء، نظٴخء حٿ حٿڄٸظ٠ ٿڀنٸ

حىس حٿنٸخڅ، لظڄپ ڃ٪ حٿخىس ٫ڀ ڃي حٿنش ىه اٿو، څ ٿٺ ٫ حٿز٠٪ ٫خ، ٳټڅ ى حٿ

اڅ حٿظو حٿ ىذ : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. حٿحؿذ ٳ ٻپ ڃ٪ ڃن ڃح٪ ؿد ڃي حٿڄؼپ ىڅ ڃخ ٫يحه

حٿخىس ٫ڀو ػخرض، ٳخنظٴ اٿو حٿڄنٲ يٽ ٫ڀو ىٿپ، څ حٿوٱ ٳ ى ڃي ڃؼپ حٿڄٴش اٿ حٿنش ڃ٪

ى ڃ٪ ( 2)حطٴخٵ حٿ حى٫خه حٿخف، ٿ ٳ حٿزخد ن ؿ٪ اٿو حش أر ر حٿخٿٴش

حٿڄ٬ظز ٳ حٿڄظ٬ش : )ٷٿو. ٬ٴيخ ٯ ىحٿش ٫ڀ حٿڄ٤ڀٶ، ٳخٿځ حٿٸٽ رؿد ڃي حٿڄؼپ ڃن ٯ نٸ

ڃطٴ٪ أ ٫س ىنخن، حٿڄظ٢ روڄش أ حٿؼد حٿڄظ٢، رلخٽ حٿؿپ، ٳخٿن ڄظ٪ رخٿيحرش أ حٿؼد حٽ

(. حٿٴٸ رينخ أ هخطڂ زيو

( ىخڃ)

. 815كيغ 225: 3، حظزخ 1469كيغ 362: 7حٿظيذ ( 2. )216: 3ا٠خف حٿٴحثي ( 1)

431

ن ٳ حٿټظخد حٿنش ٷي زٶ أڅ حٿڄٴش اح ٣ڀٸض ٷزپ حٿيهٽ ؿذ ٿيخ حٿڄظ٬ش ٯ، ى ځ]...[

ٳ حش (. 1(*)ڃظ٬ىن ٫ڀ حٿڄ٪ ٷيه ٫ڀ حٿڄٸظ ٷيه: *)ٷخٽ حهلل ط٬خٿ. ڃـڄ٪ ٫ڀو رن حٿڄڀڄن

اح ٻخڅ حٿؿپ ڃ٬خ ٫ڀو ڃظ٪ حڃأطو رخٿ٬زي حڃش، حٿڄٸظ ڄظ٪ : " حٿلڀز ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ

: ٷڀض ر ؿ٬ٴ ٫ڀو حٿځ: ٫ن أر ر ٷخٽ. حٿليغ( 2" )رخٿلن٤ش حٿرذ حٿؼد حٿيحىڂ

: " ڃخ أىن ٿٺ حٿڄظخ٩ اح ٻخڅ حٿؿپ ڃ٬ح ـي؟ ٷخٽ( 3(*)ٿڀڄ٤ڀٸخص ڃظخ٩ رخٿڄ٬ٱ كٸخ ٫ڀ حٿڄظٸن*)

اح طٸ ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أڅ حٿڄي رن حلخد أڅ ح٫ظزخ ٳ حٿڄظ٬ش رلخٽ حٿؽ (. 4" )حٿلڄخ زيو

اڅ ح٫ظزخ رلخٿيڄخ ؿڄ٬خ، : حٿن٨ اٿ خه ا٫خه رلذ حٿ٬خىس ىڅ حٿؿش، ٷخٽ ر٬ حلخدد

حق حٽ، ٿ٨خى حش حٿحش، ٷي ٷڂ (. 5)كټ حٿن ٳ حٿڄز١ ٷ اڅ ح٫ظزخ ريخ

ٿٺ، ٫نح ٿټپ ڃطزش أخء حٿخ، ح٫خ، حٿظ٢ ٳبنو ٳ حٿحٷ٪ ٹ: حلخد كخٽ حٿؽ اٿ ػػش

ڄظن٪ أڅ حى رخٿيحرش حٿٴ، څ ٿٺ ى حظ٬ڄخٽ حٿخث٪ رن حٿٴٸيخء، ٷي . ٫ڀ ڃٸظ٠ حٿٸخنڅ حٿ٬ٳ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

زٶ ٳ حٿحش حٿ٬زي أ حڃش ىڄخ رڄنٿش حٿٴ، ٿ أي ٯىخ رلغ يهپ حٿزپ حٿلڄخ ؿخ أ٠خ ڃ٪

. نٴخظو

( ىخڃ)

( 4. )241: حٿزٸس( 3. )484كيغ 139: 8، حٿظيذ 3كيغ 105: 6حٿټخٳ ( 2. )236: سحٿزٸ( 1)

. )*( 295: 4حٿڄز١ ( 5. )486كيغ 140: 8، حٿظيذ 5كيغ 105: 6حٿټخٳ

432

، ٳ أ٣ڀٸح حٿوخطڂ رخٿنزش اٿ حٿٴٶ.[ ظلٶ حٿڄظ٬ش ا حٿڄ٤ڀٸش حٿظ ٿڂ ٴ ٿيخ ڃي ٿڂ يهپ ريخ]

طظلٶ حٿڄظ٬ش ا حٿڄ٤ڀٸش : )ٷٿو. ظٸي رټنو ىزخ ٳ٠ش، ٿټن ري ڃن أڅ ټڅ ڃن٨ح اٿو ٳ حٿ٬خىس

ؿنخف : *)حٿڄحى رخظلٸخٵ ؿريخ ٿيخ، يٽ ٫ڀ ٿٺ ٷٿو ط٬خٿ(. ريخ. حٿظ ٿڂ ٴ ٿيخ ڃي ٿڂ يهپ

نٴ -حهلل أ٫ڀڂ -ٳبڅ حٿڄ٬ن ( 1(*)ح ٿين ٳ٠ش ڃظ٬ىن٫ڀټڂ اڅ ٣ڀٸظڂ حٿنخء ڃخ ٿڂ طڄىن أ طٴ

حٿڄحى رو ىنخ حٿڄي أ نٴو ٫ڄن ٣ڀٶ ا أڅ ڄ، أ يهپ أ ٴ حٿڄي أڃ رخٿڄظ٬ش كنج . حٿـنخف

٫ڀو نٲ : " حٿلڀز ٫ن أر ٫زي حهلل ٳ ؿپ ٣ڀٶ حڃأطو ٷزپ أڅ يهپ ريخ ٷخٽ. حڃ ٿڀؿد

. حٿليغ( 2" )ٻخڅ ٳ ٿيخ جخ، اڅ ٿڂ ټن ٳ ٳڀڄظ٬يخ ٫ڀ نل ڃخ ڄظ٪ ڃؼڀيخ ڃن حٿنخء حٿڄي اڅ

طـذ حٿڄظ٬ش ٿ حٿڄٻ ٿټن ظلذ، كٴ حرن حٿزوظ ٫ن أر ٫زي حهلل ٫ڀو حٿځ ٳ ؿپ

(. 3" )ټڅ ڃن حٿڄظٸن ن٬ڂ، أڃخ طلذ أڅ ټڅ ڃن حٿڄلنن، أڃخ طلذ أڅ: " ٤ڀٶ حڃأطو أ ڄظ٬يخ ٷخٽ

ىذ حٿڄنٲ ٳ حٿڄوظڀٲ اٿ ؿد حٿڄظ٬ش اح ٳخٵ حٿڄٴش ٷزپ حٿيهٽ رڀ٬خڅ زيو ڃن حزخد

حٿظىى ٳ ٿٺ ن٨ح اٿ أنيخ ٳ ڃ٬ن ( 4)حٿخىس ٫نو ٻىطو اڃو، ر٬ي أڅ كټ ٫ن حٿن ٳ حٿڄز١

. حٿ٤ٵ

( ىخڃ)

كيغ 104: 6حٿټخٳ ( 3. )493كيغ 142: 8، حٿظيذ 3كيغ 106: 6حٿټخٳ ( 2. )236: حٿزٸس( 1)

. 320: 4حٿڄز١ ( 4. )487كيغ 140: 8، حٿظيذ 1

433

ٿڀڄٴش حٿڄ٤خٿزش رٴ حٿڄي ٿڄ٬ٳش ڃخ ظلٶ . ٿ حظ ؿظو ٳي حٿنټخف، ڃي ڃظ٬ش]

، ى ڃوظخ حرن اى (1)٫يځ حٿؿد ٳ ٯ حٿڄ٤ڀٶ حهظخ ٳ حٿڄوظڀٲ [ رخٿ١ء أ ٿڀظ٤ رخٿ٤ٵ،

ٿ حظ ؿظو ٳي حٿنټخف ڃي : )ٷٿو. ، ى حق(3)، حهظخه حٿڄنٲ ٳ حٿظل (2)

حٿڄحى حإىخ ٷزپ حٿيهٽ، نو اح ىهپ ؿذ حٿڄي ٿڀي، حٿڄحى أ٠خ ڃخ اح ٻخنض ڃٴش، څ (. ڃظ٬ش

انڄخ ٿڂ ـذ حٿڄظ٬ش ىنخ، څ حٿٴٷش ر حٿ٤ٵ ـذ ريخ حٿڄظ٬ش، ٫ڀ . ط٬ظيخ اڅ ٣ڀٸضٯىخ ـذ ځ

ڃخ ٷيڃنخه، نو ٿ ؿذ ء ٿټخڅ كٸو أڅ ټڅ ٿو، نو حٿڄظ ٫ڀ ڃخ زٶ ٳ نټخف حڃخء ـذ ٿو

ح أ ٫زيح، رن ٻڅ ح٫ڀڂ أنو ٳٵ ٳ ؿد حٿڄظ٬ش كغ ـذ رن ٻڅ حٿؽ ك. ٫ڀ نٴو ڃخٽ

ٿڀڄٴش حٿڄ٤خٿزش رٴ : )ٷٿو. حٿؿش كس أ أڃش، وٴ أڅ ح٫ظزخ ٳ حٿؽ حٿ٬زي رلخٽ حٿي

ٷي رنخ ٳڄخ زٶ أڅ حٿڄٴش طظلٶ حٿڄي رخٿ٬ٸي (. حٿڄي ٿڄ٬ٳش ڃخ ظلٶ رخٿ١ء أ ٿڀظ٤ رخٿ٤ٵ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

أڅ ط٬ٱ ڃخ ظٸ ٿيخ : ڃنيخ: ؽ رٴو ط٬نو ٷزپ حٿڄ ٿٴحثيٿټنيخ ڃڀټض أڅ طڄڀټو، ٳڀيخ ڃ٤خٿزش حٿ

ٿڃو رڄص أكيىڄخ، : ڃنيخ. ط٤ه رخٿ٤ٵ نله ٻخٿىس: ڃنيخ. رخٿ١ء ٳظټڅ ٫ڀ طؼزض ڃن طڀڂ نٴيخ

انڄخ ٻخڅ ٿيخ حٿڄ٤خٿزش رخٿٴ نيخ رخٿ٬ٸي ڃڀټض

( ىخڃ)

. 311: 2حٿظل (3. )302: حٿحث( 2. )551: حٿڄوظڀٲ( 1)

434

ٿ حطٴٸخ ٫ڀ حٿٴ ؿخ، اڅ حهظڀٴخ ٳٴ ٳ حٿلخٻڂ اح طحٳ٬خ اٿو . ٿيخ كز نٴيخ ٿڀٴ حٿظڀڂ]

أڅ طڄڀٺ ڃيح، نو ٿ ٿٺ ٿڂ ـذ حٿڄي رخٿٴ ا ى رڄنٿش حٿ٫ي، .[ ن٨ أٷرو أنو ٴ ڃي حٿڄؼپ

: ٷٿو. نو، ڃظنخ٩ حٿظڀڂ اٿيخ رينو، ٳڄظ ٳو ٻخڅ ٻخٿڄڄ رخٿ٬ٸيحٿؼخن رخ٣پ، ٳڀيخ ٣ڀذ ٳو ط٬

څ حٿنټخف ٳو رڄ٬ن حٿڄ٬خش اڅ ؿخ اهء حٿ٬ٸي ٫ن ٻ حٿڄي، (. ٿيخ كز نٴيخ ٿڀٴ حٿظڀڂ)

ٿ ٿٺ ٿټخڅ ٻخٿيزش، ٳڀڀؿش كز نٴيخ ٿڀٴ طڀڂ حٿڄٴ، څ ٷ٠ش حٿڄ٬خخص كز

ٿ حطٴٸخ ٫ڀ حٿٴ ؿخ، اڅ حهظڀٴخ ٳٴ ٳ حٿلخٻڂ اح طحٳ٬خ : )ٷٿو. اٿ كن ٷز حٿ٬حٿڄ٪

زيش ٳ أڅ حٿؿن اح حطٴٸخ ٫ڀ ٳ حٿڄي ق ط٬ن ڃخ (. اٿو ن٨، أٷرو أنو ٴ ڃي حٿڄؼپ

ڃن أڅ : اٿو، ٳ لظو ن٨ نؤأڅ ٴو حٿلخٻڂ اح طحٳ٬خ : حٿ: ٳخه، اڅ ٿڂ ظٴٸخ ٳخكحٽ ػع

ڃن أڅ حٿ ڃن . حٿٴ اػزخص ٿڀڄي ٳ ڃش حٿؽ، ٿٺ ڃن١ رظح حٿؿن ىڅ كټڂ حٿلخٻڂ

نزو ي رخد حٿوڃخص ٷ٤٪ حٿڄنخ٫خص، ٿ حٿ حػزخطخ ٿڀڄي رپ انو ط٬ن ٿو، ٳق ڃنو ٻڄخ ٬ن

حٷد ٫ني حٿڄنٲ أنو ق ٳو ٿڄي حٿڄؼپ ڃن . ڃـحهحٿنٴٸش ٿڀؿش نلىخ ٫ڀ حٿخثذ ڃن ؿ

ٯ خىس نٸخڅ، ٻڄخ ٳ ٷڂ حٿڄظڀٴخص، ٸيف خىس حٿٸي حٿ حٿ ٸ٪ ٳ ڃلپ حؿظيخى، ٻح

.نٸخنو، نو ڃڄخ ظل ڃنو ٳ حٿ٬خىس، ٬ي ٳ حٿ٬خىس خىس نٸخنخ ٻظٴخص حٿڄټخپ حٿڄحن

435

ٿ ٳو أؿنز ىٳ٬و اٿيخ ػڂ ٣ڀٸيخ حكظڄپ حٿڄظ٬ش، ٳظى ٫ڀ حؿنز، څ ٳ حؿنز ؿذ ٫ڀ ]

٫ڀ ڃخ حهظخه ڃن أڅ ڃي حٿڄؼپ اڅ حى ٫ن ڃي حٿنش ى اٿو ـذ أڅ [ حٿؽ ڃخ، ٿ ٿخ ٻ

ڃي حٿنش أي حنٸ، رو ف ٳ ٴ ڃي حٿڄؼپ ا أڅ ي ٫ڀ ڃي حٿنش ٳٲ: ٸخٽ ىنخ

اح طٸ ٿٺ ٳخ٫ڀڂ أنو ري أڅ ټڅ حٿلخٻڂ ٫خٳخ . ، ٫ڀ ڃخ حهظنخه ٴ ڃي حٿڄؼپ ڃ٤ڀٸخ(1)حٿظل

رڄي حٿڄؼپ، ا ٿڂ ق ٳو، ٻڄخ ٳ ٷڂ حٿڄظڀٴخص حٿنٴٸخص اح حنظي حڃ اٿو ٳ ط٬نيخ، انڄخ ٴو

ٳبڅ ض حٿؿش رخٿظؤؿپ ٿڂ ؼزض حؿپ، نو هٱ حپ، . رڀي حٿخٿذ كخ ٻڄخ ٳ خث حٿٸڂڃن نٸي حٽ

ػڂ ٫ي اٿ ٫زخس حٿټظخد ح٫ڀڂ أنو ڀف ڃن ٧خىىخ أڅ ٳ ٳ حٿلخٻڂ ػػش . كظڄخٽ حٿ٠ ٫ڀ حٿؽ

حٿيحٽ ٫ڀ . ٿڄٴ ڃي حٿڄؼپطٸي حٿلش رټڅ ح: حٿؼخٿغ. لش حٿٴ: حٿؼخن. حٿ٬يځ: أكيىخ: أؿو

ٿٺ ٳيخ ى طٸي حٷد رټڅ حٿڄٴ ڃي حٿڄؼپ، ا ٿ ٻخڅ ڃنؤ حٿن٨ ى حكظڄخٽ ٫يځ حٿٴ حكظڄخٽ

ٺ ٳ أڅ حٿڄؤٿش ظـو ٳيخ ا حكظڄخڅ، . ٳ ڃي حٿڄؼپ ٻٴ طؿلو ٫ن ط٬ن ڃي حٿڄؼپ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿ ٳو أؿنز ىٳ٬و اٿيخ ػڂ ٣ڀٸيخ : )ٷٿو. ىح ٻڄخ ٳ خث حٿٸڂڃظنخ٩ طـ حٿٴ ڃ٤ڀٸخ حڃظنخ٫خ ٧خ

حكظڄپ حٿڄظ٬ش ٳى ٫ڀ حؿنز، څ ٳ حؿنز ؿذ ٫ڀ حٿؽ ڃخ، ٿ ٿخ

( ىخڃ)

. )*( 35: 2حٿظل ( 1)

436

اڃخ اٿ حٿؽ، نو ؿ٪ نٴو. حٿلش، نو ق ٷ٠خإه ٫نو ٳق ٳو. ٳټخڅ ؿى ٳو ٻ٬يڃو]

ڃڀټو كن ٷ٠ رو ىنخ ٫ڀو، أ اٿ حؿنز، نو ىٳ٬و ٿٸ٠ رو ڃخ ؿذ ٿيخ ٫ڀو، رخٿ٤ٵ ٸ٢ ؿد

. ٻ، ٳټخڅ ؿى ٳو ٻ٬يڃو.[ حٿنٲ، ٳى حٿنٲ اٿو، نو ٿڂ ٸ٢ رو كٶ ٫ڄن ٷ٠خه ٫نو

ح اٿ حٿؽ، نو ڃڀټو كن ٷ٠ رو ىنخ حٿلش، نو ق ٷ٠خإه ٫نو ٳق ٳو، ؿ٪ نٴو اځ

٫ڀو، أ اٿ حؿنز، نو ىٳ٬و ٿٸ٠ رو ڃخ ؿذ ٿيخ ٫ڀو، رخٿ٤ٵ ٸ٢ ؿد حٿنٲ ٳى حٿنٲ

ىه ى حٿلخٿش حٿؼخنش، ى أڅ ٴ حٿڄي حؿنز، حٿڄحى رو (. اٿو، نو ٿڂ ٸ٢ رو كٶ ٫ڄن ٷ٠خه ٫نو

ٿش ٿ ٿو كټڂ، ٳبح ٳو ض رو ػڂ ىٳ٬و اٿيخ ڃن ڃخٿو ػڂ ٣ڀٸيخ حٿؽ، ٳٴ ڃن ٿ ٿو ش ٻخ

حٿز٤څ، ٳظـذ ٿڀؿش حٿڄظ٬ش ٻڄخ ٳ ٻپ ڃٴش ٣ڀٸض ٷزپ حٿٴ : أكيىڄخ: لش حٿٴ حٿيٳ٪ حكظڄخڅ

ٻ حٿيهٽ، ٷي ؿو حٿڄنٲ حٿز٤څ رؤڅ ٳ حؿنز اح ق ؿذ ٫ڀ حٿؽ ڃخ ٿ ٿخ

حٿلش، څ حٿڄي ٻخث حٿيڅ ق ڃن حؿنز ٷ٠خإه ٫ن حٿؽ : حٿؼخن. ٳټخڅ ٿح ؿىه ٻ٬يڃو

: ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. ٳق ٳو، څ حٿٸ٠خء ٳ٩ حٿٴ، ٳڀ ٿڂ ق حٿٴ ٿڂ ق حٿٸ٠خء، حٿظخٿ رخ٣پ

ى حٿين حٿؼخرض ٳ حٿڃش ىڅ ٯه، طڄن٪ لش حٿٸ٠خء ٳ ڃلپ حٿنح٩، څ حٿ ق ٷ٠خإه ڃن حؿنذ

اح طٸ ٿٺ، ٳ٬ڀ حكظڄخٽ حٿلش اٿ ڃن ٬ى نٲ حٿڄيٳ٩ ڃن . حٿڄي ٳ ڃلپ حٿنح٩ ٿ ٻٿٺ

حؿنز

437

٫ىه اٿ حٿؽ، حظيٽ ٫ڀو رؤنو ٷي ڃڀټو ڄنخ كن : أكيىڄخ: رخٿ٤ٵ؟ ٻ حٿڄنٲ ٳو حكظڄخٿن]...[

٫ىه اٿ حؿنز، نو ىٳ٬و ٿٸ٠ رو ڃخ ؿذ ٿيخ ٫ڀ حٿؽ، رخٿ٤ٵ : حٿؼخن. و ڃن٪ٷ٠ رو ىنو، ٱ

اڅ ٸ١ حٿنٲ : ٿٸخثپ أڅ ٸٽ. ٸ٢ ؿد حٿنٲ ٳى اٿ حٿيحٳ٪، نو ٿڂ ٸ٢ رو كٶ ٫ڄن ىٳ٬و ٫نو

، (ٵ ٫ڄن ٷ٠خه ٫نوٿڂ ٸ٢ رو ف: )انڄخ طلٸٶ ر٬ي حٿٸ٠خء حٿلټڂ رلظو نو حٿڄٴ، ٳټٲ ق ٷٿو

ڄټن طؿيو رؤڅ ڃڀټش ىح حٿنٲ ىحثس رن حٿؽ حٿؿش، حٿيحٳ٪ اڃخ حٿؿش ٳٸي ر٤پ ڃڀټيخ اخه

حق ر٤څ ٻپ ڃن حٿٴ . رخٿ٤ٵ، اڃخ حٿؽ ٳبنو ىٿپ يٽ ٫ڀ ىهٿو ٳ ڃڀټو، ٳڀڂ زٶ ا حٿيحٳ٪

اڅ حٿڄنٲ : حٽ: ػڂ ٫ي اٿ ٫زخس حٿټظخد طنزو ڃ. ىحٳ٬وحٿيٳ٪، ٳڀيخ حٿڄظ٬ش، حٿڄيٳ٩ رخٵ ٫ڀ ڃڀٺ

، ٻح حٿن ٳ (1)ٳڄخ اح ٳو ىٳ٬و -أ٫ن ٳ حؿنز ٿڀڄي -ىنخ ٳ حٿظل ٳ حٿڄؤٿش

، ٳڀف ڃن ٿٺ أڅ ٳو ڃن ىڅ حٿيٳ٪ أػ ٿو ى ڃظـو، نو كنج كټڂ ٫ڀ ڃن ڀ٤نش (2)حٿڄز١

اڅ حٿؿش ري ڃنو، ڃظنخ٩ حٿٸ٠خء ڃن ىنو، ىح اڅ ٿڂ ف رو حٿڄنٲ ا أڅ : حٿؼخن. ٿوٿو ٩

www.alhawzaonline.com

[email protected]

نو ڃڀټو كن ٷ٠ رو ىنخ : )ٷٿو: حٿؼخٿغ. ٫زخطو ظڀڃو، ڃن كغ أڅ ىٳ٬و اٿيخ أهىخ ٿو ظڀځ خىخ

ٿڀڄي، حٿ٠ڄ ٳ نز أڅ ټڅ ڃڀټو ٳ٬ ڃخخ ٳو ڄ ٿڀؽ حٿزخ(. ٫ڀو

( ىخڃ)

. 296: 4حٿڄز١ ( 2. )35: 2حٿظل ( 1)

438

ٿ ٿڂ ط رڄخ ٳو حٿؽ ر٤پ حٿٴ، ٳبڅ ٣ڀٸيخ ٷزپ حٿيهٽ ٳخٿڄظ٬ش، ٿڂ ټن ٿيخ نٲ ڃخ ٳو ]

ح ٫ڀو ٸزپ ٳو اح ٻخڅ رٸي ڃي حٿڄؼپ ٳخ٫يح اڅ ٻخڅ ڃلـ. اڅ ٻخڅ ٷي رو، نيخ ٿڂ طٸزڀو

ٿڀٴڀ، ڀڃو اڅ حى ٫ن ڃي حٿنش، ٿټن ط٠د حٿڄأس ڃ٪ حٿڃخء رڄي حٿڄؼپ ٳ حٿڄلـ ٫ڀو، ظز٪

٬ى اٿ حٿؽ أ٠خ، كٸو أڅ ٬ى اٿ حؿنز، ٳ ٫ىه اٿو حهظٱ ڃؿ٪ ( ٷ٠.[ )رخٿخىس ر٬ي ٳټو

٫ڄن ٷ٠خه : )ؤرخه، ٷٿو آهح( ىنخ)څ نذ حٿ٠ڄخث ر ڃخث، ٿ ؿ٬پ ڃـيٽ حٿٴخ٫پ ڀڂ ڃن ٿٺ، ٿٺ

ٿ ٿڂ ط رڄخ ٳو حٿؽ ر٤پ حٿٴ، : )ٷٿو. أحى رو ٷي حٿٸ٠خء، أ ٫ڄن ٷي ٷ٠خءه ٫نو( ٫نو

ىه ى (. ٳبڅ ٣ڀٸيخ ٷزپ حٿيهٽ ٳخٿڄظ٬ش ٿڂ ټن ٿيخ نٲ ڃخ ٳو اڅ ٻخڅ ٷي رو، نيخ ٿڂ طٸزپ

حٿڄي حٿؽ كيه، ٳبڅ ٿڂ ط رو ٻخڅ رخ٣، ؤط اڅ خء حهلل ط٬خٿ ڃخ حٿلخٿش حٿؼخٿؼش، ى أڅ ٴ

٬ڀڂ ڃنو أڅ ٿٺ ٿ ٫ڀ ح٣ٷو، ٳبڅ ٣ڀٸيخ ٷزپ حٿيهٽ ٳ ىه حٿلخٿش ٿڂ ـذ ٿيخ ا حٿڄظ٬ش، ٳ طظلٶ

حٿڄي اڅ ٻخڅ ى ٷي رو، څ خه كيه ح٫ظزخ رو ڃن ىڅ خىخ، څ ط٬ن. نٲ ڃخ ٳو

ٸزپ ٳو اح ٻخڅ رٸي ڃي : )ٷٿو. ػزطو ٳ حٿڃش ڃٷٱ ٫ڀ ٷزٿيخ خىخ، ڃ٪ حنظٴخثو ٳ ء

حٿڄؼپ ٳخ٫يح اڅ ٻخڅ ڃلـح ٫ڀو ٿڀٴڀ، ڀڃو اڅ حى ٫ن ڃي حٿنش، ٿټن ط٠د حٿڄأس ڃ٪ حٿڃخء

ٻخظؼنخء ڃڄخ زٶ ڃن أنيخ ٿ ٿڂ ط رڄخ ٳو ىح (. رڄي حٿڄؼپ ٳ حٿڄلـ ٫ڀو ظز٪ رخٿخىس ر٬ي ٳټو

حٿؽ ر٤پ حٿٴ، طٸه أنو اح ٳ حٿؽ حٿڄي ريڅ حٿؿش ٷزپ ٳو اح ٻخڅ رٸي ڃي

. حٿڄؼپ ٳخ٫يح

439

، ؿيو أنيخ طظلٶ حٿخىس ٫ڀ ڃي حٿڄؼپ، ٿ ٣ڀزظيخ (1)ف رٿٺ حٿڄنٲ ىنخ ٳ حٿظل ]...[

ٿڂ ـذ اٿيخ، اح حنظي حٿٴ اٿ حٿلخٻڂ ٿڂ ـ أڅ ٴ حٿخىس، ٿ ض رخٿنٸش ٿڂ ڀڃو ٷزٿيخ،

، څ ا٣ٵ (ٳخ٫يح: )ٻح اڅ حى ٫ڀو ر٤ٶ أٿ، اٿو حخس رٸٿو. ٳڀځ حٿلټڂ رٸزٽ ٳو اخه

ٽ نو ق ا رخىخ ٷ٬٤خ، ٳزٸ حش ٸظ٠ ح٫ظزخ ٳو ڃ٤ڀٸخ، هٿٲ ٳڄخ نٸ ٫ن ڃي حٿڄغ

، ٻڄخ ق ڀځ ٳو (2)أ٣ڀٶ حٿن ٳ حٿڄز١ ح٫ظزخ خىخ ٳ لش حٿٴ . حٿزخٷ ٫ڀ كټڂ

ڃي حٿڄؼپ أي ڃنو اح ٻخڅ ڃ٤ڀٶ حٿظٱ، ٳټح ق اح ٻخڅ ڃلـح ٫ڀو ٿڀٴڀ، نو انڄخ ڄن٪ ڃن

ٵ حٿڃخء ريخ ىڅ اٿحځ ڃظو رڄخٽ ٿه، نو ٻخڃپ، روٱ حٿظٱ ٳ أ٫خڅ حڃحٽ، ٿظ٬ڀٶ كٸ

ٳبح ٳ ڃي حٿڄؼپ ق رض رو ڃ٪ حٿڃخء ٷ٬٤خ، نو ٫ حٿز٠٪ حٿڄټخٳت . حٿڄلـ ٫ڀو ٿڀٴو

ن٨ اٿ خىطو ٫ڀ ڃي حٿنش اڅ كټڄنخ رىىخ . ٿو، ٿيح ق ٿڀڄ حٿظؽ رڄي حٿڄؼپ ٳڄخ ىڅ

ٿ ىهپ ريخ ٷزپ حٿٴ، څ ٿٺ ػزض ٫ڀ هٱ حپ ٳٸظ ٫ڀ ڃ٬و، څ حٿ٬ اٿ حٿنش

www.alhawzaonline.com

[email protected]

( ڀڃو اڅ حى ٫ن ڃي حٿنش: )اٿ ٿٺ أخ رٸٿو. حٿلٸٸ ٿڀز٠٪ ڃي حٿڄؼپ ٻڄخ ٳ خث ٷڂ حخء

ٽ ڃ٪ حٿڃخء، اڅ ٳ أي ڃنو رض رڄي حٿڄغ. اڅ حى ٷي ڃي حٿڄؼپ ٳخ٫يح ٫ن ڃي حٿنش: أ

ٳ ( ٿټن) انڄخ كن حظيحٹ د. طز٬ظو رخٿخىس ر٬ي ٳټو ظٸحىخ ٳ ڃظو ٫يځ ڃخٻش حٿڃخء ٿيخ

انيخ ط٠د رخٿـڄ٪، ٿ ٻٿٺ، ( ڀڃو اڅ حى ٫ن ڃي حٿنش: )ٻځ حٿڄنٲ، څ ڃٸظ٠ ٷٿو

. ٳخظيٹ ٿيٳ٪ ىح حٿىڂ

( ىخڃ)

. )*( 297: 4حٿڄز١ (2. )35: 2حٿظل ( 1)

440

ٿ . أڃخ ٿ ٳ أٷپ، ٳبڅ ٻخڅ رٸي حٿنش ٳخٷ حٿڀځ، نز أڅ يهپ رخٿڄٴش ا ر٬ي حٿٴ]

أڃخ : )ٷٿو.[ ٣ؤ حٿڄٴش ر٬ي نن ٷي طص ٴظيخ ؿذ ڃي حٿڄؼپ، ڃ٬ظزح رلخٽ حٿ٬ٸي ڃي حٿڄؼپ كخٽ

ٷي زٶ ٷزٽ ٳ رڄي حٿڄؼپ ٳخ٫يح، ٳڀ ٳ أٷپ (. ٳخٷ حٿڀځٿ ٳ أٷپ، ٳبڅ ٻخڅ رٸي حٿنش

ٳبڅ ٻخڅ أٷپ ڃن ڃي حٿنش ٳ زيش ٳ ح٫ظزخ خىخ ٳ لظو، اڅ ٻخڅ رٸيه ٳٴ لظو ريڅ : ڃنو

ٿ ٻخنض . أٷحىڄخ ٫ني حٿڄنٲ حٿلش حٿڀځ، نيخ رخٿيهٽ طظلٶ أي ڃنو: خىخ ٿڃو ؿيخڅ

. س حٿڄي حٿلټڂ اٿيخ ٿڂ ـ ٿيخ أڅ طلټڂ رؤي ڃنو ٳټح ىنخ رپ أٿ، څ ط٤ڀٸيخ ٷزڀو ؿذ حٿڄظ٬شڃٴ

ڃص أكيىڄخ ـذ ڃ٬و ء، ٿڄخن٪ أڅ ڄن٪ حٿڄڃش، ٷي أڀٲ حٿڄنٲ أڅ حٿلخٻڂ ڃ٪ طنخ٫يڄخ انڄخ

حٿ٬يځ، : حٿؼخن. رڄي حٿنش ڃ٪ نٸوٴ ڃي حٿڄؼپ أنٸ اڅ حى ٫ن ڃي حٿنش، ٳټٲ ڀڃيخ كټڄو

څ حٿؿ٩ اٿ ڃي حٿنش ڃ٪ نٸو ػزض ٫ڀ هٱ حپ، ٳٸظ ٳو ٫ڀ ڃ٪ حٿٸن ڃلپ حٿٳخٵ،

اڅ كټڄنخ رىىخ اٿ ڃي حٿنش ڃ٪ خىس ڃي حٿڄؼپ ٫ڀو ٿځ حٿٸٽ ر٬يځ خىس كټڂ حٿلخٻڂ : حٿ أڅ ٸخٽ

. طحٳ٬يڄخ ٫ڀو، رٸزٽ ٳ حٿؽ اح ٿڂ نٸ ٫ن ڃي حٿنش، ا ٳ٫ن ڃي حٿنش ڃ٪ طنخ٫يڄخ

نز أڅ يهپ رخٿڄٴش ا ر٬ي حٿٴ، ٿ ٣ؤ حٿڄٴش ر٬ي نن ٷي طص ٴظيخ ؿذ : )ٷٿو

(. ڃي حٿڄؼپ ڃ٬ظزح رلخٽ حٿ٬ٸي ڃي حٿڄؼپ كخٽ

441

ىنخ .[ ثيخ طوٴٲ حٿڄي ٿڀٸذ هٴٲ، ٻح ٿ هٴٲ ٫ن حٿٲٿ ٻخڅ حٿؽ ڃن ٫طيخ حٿ٬خىس ٳ نخ]

ظلذ ٿڀؽ أڅ يهپ رخٿڄٴش ا ر٬ي أڅ ٴ ٿيخ حٿڄي، ٿټڅ ٫ڀ رس ڃن : حٿ: ڃخثپ

ٿ طؿيخ ڃٴش طٻيخ ٫يس نن كظ طص : حٿؼخنش(. نز: )أڃىخ، ى حٿڄحى ڃن ٷٽ حٿڄنٲ

ٴظيخ ػڂ ىهپ ريخ، ؿذ ڃي حٿڄؼپ ڃ٬ظزح رلخٽ حٿ٬ٸي، ىڅ كخٽ حٿ١ء، څ ڃخڅ حٿ٬ٸي ى كخٿيخ طزيٿض

ٷض ڃڀټش حٿز٠٪ ٷض ىهٿو ٳ ڄخنو، ى حٿٷٲ حٿ ٳو ڃڀټض أڅ طڄڀٺ ڃيح رخٿ٬ٸي، ٻخڅ ح٫ظزخ

ڃي حٿڄؼپ حٿحؿذ : عحٿؼخٽ. لظڄپ ح٫ظزخ رلخٽ حٿ١ء، نو ٷض ؿد حٿڄي، حٽ ى حٿڄىذ. رو

رخٿيهٽ، حٿٴ ڃن حٿلخٻڂ حٿؽ انڄخ ټڅ كخ ٻڄخ ٳ ٷڂ حٿڄظڀٴخص، ٻح اح طح حٿؿخڅ ٫ڀ

ٿ ٻخڅ حٿؽ ڃن : )ٷٿو. ٳو ٿڂ ئؿه ٳبڅ ٳخه ڃئؿ ٳؤط ٫ن ٷذ اڅ خء حهلل ط٬خٿ

ٷي زٶ ٳ ط٬ن ڃي (. ٻح ٿ هٴٲ ٫ن حٿٲ ٫طيخ، حٿ٬خىس ٳ نخثيخ طوٴٲ حٿڄي ٿڀٸذ هٴٲ،

www.alhawzaonline.com

[email protected]

حٿڄؼپ أڅ حٿڄؿ٪ ٳو اٿ ٫خىس نخثيخ، ٳبح ٻخڅ حٿؽ ڃن ٫س حٿڄأس أٷرخثيخ، ٻخڅ ٫خىس نخثيخ طوٴٲ

ٻح ٿ ٻخڅ ڃن ٫خىطين . حٿڄي ٫ن حٿؽ حٿٸذ طؼٸڀو ٫ڀ حٿز٬ي، هٴٲ ٫نو ٻٿٺ ح٫ظزخح ر٬خىطين

ىهپ ٿٴخص : ٳبڅ ٷپ. ٲ نزخ أ ٴش نلىڄخ، ٻخڅ حٿؽ ٻٿٺ هٴٲ ٫نو ٻٿٺحٿظوٴٲ ٫ن حٿ

حڃ ٻٿٺ ٿڂ : ٷڀنخ. حٿؽ ٳ ڃي حٿڄؼپ، ٳ ن٨ اٿ ٳو ٷرو يىڄخ، ٳټٲ ح٫ظزص ٴخطو ىنخ

. ط٬ظز ٴخطو ىنخ ڃن كغ ى ٴخطو

442

انڄخ ح٫ظزص ڃن .[ ڃي حٿڄؼپ، حء ٻخڅ ڃن ؿنو أ ـ اػزخص حؿپ ٳ حٿڄٴ حٿخىس ٫ڀ ]

ؿيش كٽ ٴش حٿٸحرخص رخ٫ظزخىخ، ٳبڅ ٻنين ؿخص ٿؿخٽ حٿ٬س ٴش حٷظ٠ض طوٴٲ ڃي ىن

رلذ حٿ٬خىس نٸيخ، ٳبح خٻين ٳ طڀٺ حٿٴش نٸ ڃن ڃيىخ ٻڄخ نٸ ڃن ڃيىن رخ٫ظزخىخ، ٻح

ـ اػزخص حؿپ ٳ حٿڄٴ، حٿخىس ٫ڀ ڃي حٿڄؼپ، حء ٻخڅ : )ٷٿو .حٿٸٽ ٳ ٱ حٿؽ نله

اح ٳ حٿؿخڅ حٿڄي ٳ ڃلپ حٿٴ رظحيڄخ، ؿخ ٿيڄخ ٳو : ىنخ ڃزلؼخڅ حٽ(. ڃن ؿنو أ

ڃئؿ اح ٻخڅ حؿپ ڃ٬نخ، ٻڄخ ٿ ڄخه ٳ حٿ٬ٸي ڃئؿ، ٣ٵ حٿٴ ٳ حش، ى خىٵ ڃ٪

حٿظؤؿپ، هؽ ڃنو ڃخ اح ٿڂ ط حٿؿش رو ٳزٸ ڃخ ٫يحه، لظڄپ ٫يځ حٿـح څ ڃي حٿڄؼپ ټڅ ا

حٿؼخن، اح ٳ أي ڃن ڃي حٿڄؼپ ق، اڅ ٿڂ ط حٿؿش . كخ، حٿڄٴ يٽ ڃنو، ى ٬ٲ

٬ٴو ( 1)ڃحٽ ٳ حى ٫ڀو ٳ ؿو ٿڀخٳ٬ش حٿ٬يځ، څ حپ ڃي حٿڄؼپ ٻڄخ ٳ ٷڂ ح. ٻڄخ زٶ

رن أڅ ټڅ حٿڄٴ ڃن ؿن ڃي حٿڄؼپ أ ڃن ٯ -أ٫ن ؿح حٿخىس -٧خى، ٳٵ ٳ ىح حٿلټڂ

ر٬ حٿخٳ٬ش ٷ٤٪ رؤڅ ٯ حٿـن طق ٳو حٿخىس، ٻڄخ ٿ ٳ ٫خ طي ٷڄظو ٫ڀ ڃي . ؿنو

اٿ ٿٺ أخ حٿڄنٲ . ، حٿظلٸٶ حٿـح ڃن ٯ ٳٵ(2) حٿڄؼپ، ه حٿؿين رڄخ اح ٻخڅ ڃن حٿـن

ـ ٳ : أ( حء ٻخڅ ڃن ؿنو أ : )رٸٿو

( ىخڃ)

. 230: 3، ڃن حٿڄلظخؽ 29: 2حٿؿ : حن٨( 2. )230: 3، ڃن حٿڄلظخؽ 29: 2حٿؿ : حن٨( 1)

443

أٸ٤ض كٶ : ٿ ٷخٿض. حٿڄظ٬ش أ ڃنيڄخ ٿڂ قٿ أرأطو ٷزپ حٿ١ء حٿٴ حٿ٤ٵ ڃن ڃي حٿڄؼپ أ]

حٿحثي .[ ٿ ٻخڅ نخإىخ نټلن رؤٿٲ ڃئؿڀش ٿڂ ؼزض حؿپ، ٿټن نٸ رٸيه ڃنيخ. ٣ڀذ حٿٴ ٿڂ ٸ٢

ٿ أرأطو ٷزپ حٿ١ء حٿٴ حٿ٤ٵ ڃن ڃي حٿڄؼپ أ حٿڄظ٬ش أ ڃنيڄخ ٿڂ : )ٷٿو. ٫ڀ ٻپ ڃن حٿظٸين

اح أرأص حٿڄٴش حٿؽ ٷزپ : حٿ: ىنخ ڃؤٿظخڅ(. ٷ٤ض كٶ ٣ڀذ حٿٴ ٿڂ ٸ٢أ: ق، ٿ ٷخٿض

حٿ١ء حٿٴ حٿ٤ٵ ڃن ڃي حٿڄؼپ، أ ڃن حٿڄظ٬ش، أ ڃنيڄخ ٿڂ ق حرحء ٷ٬٤خ، حء ٻخنض ٫خٿڄش

طـذ رخٿ٤ٵ ٷزپ حٿڄظ٬ش انڄخ. رڄي حٿڄؼپ أ حٿڄظ٬ش أځ ، څ حٿڄي ـذ ٿڀڄٴش ا رخٿ١ء أ حٿٴ

اح : حٿؼخنش. حٿيهٽ، حٿٴ حنظٴخء حٿـڄ٪، ٳټڅ ارحء ڃڄخ ٿڂ ـذ، ؿى زذ ؿرو ٸظ٠ لظو

أٸ٤ض حٿڄٴش ٫ن حٿؽ كٶ ٣ڀذ حٿٴ ٿڀڄي ٿڂ ٸ٢، ٻڄخ ٿ أٸ٤ض ؿش حٿڄٿ كٸيخ ڃن ڃ٤خٿزش

أ حٿٴ ٸ٢ ربٸخ٣يخ، كٶ ٣ڀذ حٿٴ طخر٪ ٿٺ څ ػزص حٿڄي ٫ني حٿ١ء : حٿؽ ٳبنو ٸ٢

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ٿ ٻخڅ : )ٷٿو. وٴ أڅ حٿٴ ٣ڀذ كٶ حٿڄٴش، ٳخٿلٶ ٳ حٿ٬زخس ى حٿ٤ڀذ حخٳش رخنش. ٿو

ٿ ٻخنض ٫خىس نخء حٿڄٴش أڅ : أ(. نخإىخ نټلن رؤٿٲ ڃئؿڀش ٿڂ ؼزض حؿپ، ٿټن نٸ رٸيه ڃنيخ

س، رلغ ٻخڅ حؿپ ىحه ٳ ٫خىطين، ٳبح حظلٸض ڃي حٿڄؼپ رخٿ١ء أ رخٿلخٻڂ ٿڂ نټلن رؤٿٲ ڃؼ ڃئؿپ

ؼزض حؿپ

444

ط٬ظز حكخٿش ٻڄخ . ٳو، څ ڃي حٿڄؼپ ڀلٶ رٸڂ حٿڄظڀٴخص.[ ٿ خڃلض حكيس ڃن حٿ٬س ٿڂ ٬ظز ريخ]

نظٸ، نو ٿ ڃن ؿڄڀش ڃي حٿڄؼپ، ٳبڅ حؿپ زٶ، ٿټن ن٨ ڃٸيح ڃخ ٸخرپ حؿپ ڃن حٿٲ ٳ حٿ٬خىس ٱ

ػڂ ٫ي اٿ حٿ٬زخس ح٫ڀڂ أڅ ٳ ر٬ حٿلح حٿڄنرش اٿ ونخ . ٿو ك٦ ڃن حٿ٬ ـذ ٿيخ ڃخ ٫يحه

أڅ حٿٲ طي ٫ڀ ڃي حٿنش، ٷي كټڂ رى ڃي حٿڄؼپ اٿ حٿنش، : اكيحىڄخ: حٿيي أڅ ٳ حٿ٬زخس ڃئحهطن

حٿظ٤خرٶ رن ( ڃئؿڀش: )اڅ حٿٲ ڃٻ، ٳټٲ ٴو رخٿڄئنغ ى ٷٿو: حٿؼخنش. ػپ روٳ ظٸڂ حٿظڂ

ػڂ أؿخد ٫ن حٿ رؤڅ حٿٲ ٳ حٿ٬زخس ڃزيڂ، ٳ ظ٬ن أڅ . حٿڄٱ حٿٴش ٳ حٿظٻ حٿظؤنغ حؿذ

ي ٫ڀ ڃي حٿنش ٿڀځ ڃوخٿٴش ڃخ كټڂ رو خرٸخ ٿ ڀڂ كڄپ ٫ڀ ىحىڂ خ، -ټڅ ىحىڂ

ڄټن أڅ ـخد أ٠خ رؤڅ ٿٺ ٳ حٿ٬زخس ٷ٪ ڃٷ٪ حٿڄؼخٽ، ٳڀڂ ظ٬ن أڅ ټڅ . حٿڄ٬ظز رخٿيحىڂ حٿ٫ش

٫ن حٿؼخنش رظؤپ حٿٲ رـڄڀش ڃن حٿڄخٽ، حؿحء حٿٲ ٫ڀو . ؿخخ ٫ڀ ڃىزو رلٽ حٿٴ رو ڃ٤ڀٸخ

ڄټن حٿـحد رؤڅ حٿٲ ڃٻ حٿڀٴ٦ . ط٤خرٶ رخٿظؤپ حٿڄٻٿڄخن٪ أڅ ڄن٪ كٽ حٽ. رخ٫ظزخ ىح حٿظؤپ

ٿ طخڃلض حكيس ڃن : )ٷٿو. ڃئنغ حٿڄ٬ن، نو ٳ ڃ٬ن حٿـڄ٪ ٳخٿٲ رخٿڄئنغ ؿخ ٫ڀ حٿڄ٬ن

حٿڄحى رڄخڃلظيخ أڅ طنټق رؤٷپ ڃن ٫خىس نخثيخ، رٴش طٸظ٠ حٿنٸ ٳيخ، كنج (. حٿ٬س ٿڂ ٬ظز ريخ

اڅ : طز ريخ ٳ طٸي ڃي حٿڄؼپ، ٳټڅ ح٫ظزخ رڄن ٫يحىخ، رپ ٸخٽٳ ٪

445

. ح٫ظزخ ٳ حٿ١ء ٳ حٿنټخف حٿٴخي رڄي حٿڄؼپ ځ حٿ١ء اح حطليص حٿزيش حطلي حٿڄي، اڅ ط٬يى حٿ١ء]

. ح حظن ٳ حٿٴخصڃي ڃؼڀيخ ڃؼپ ڃي حٿزخٷخص ا[ ٿ ٿڂ ټن زيش ٻخٿحن ڃټىخ، ؿذ رټپ ١ء ڃي،

ٷي زٶ أڅ ح٫ظزخ ٳ حٿنټخف حٿلق رڄي حٿڄؼپ (. ح٫ظزخ ٳ حٿنټخف حٿٴخي رڄي حٿڄؼپ ځ حٿ١ء: )ٷٿو

ځ حٿ٬ٸي ىڅ ځ حٿ١ء، نو زذ ؿد حٿڄي، ٳبح حهظڀٴض ٴخص حٿڄأس ځ حٿ٬ٸي ځ حٿ١ء ٻخڅ

ٿٴخي ٳنو ظطذ ٫ڀو أػه ؼڄ ڃڀټش حٿز٠٪، ٳ ٬ي ززخ ٿڄي أڃخ حٿنټخف ح. حٿڄ٬ظز كخٿيخ ځ حٿ٬ٸي

حٿڄؼپ، ٳ ن٨ اٿ كخٽ حٿڄأس ٫ني انخء ٫ٸيه، رپ انڄخ ٬ظز كخٿيخ ٫ني حٿ١ء، نو كن حطٱ حٿڄٸظ٠

ٳبڅ حٿلخٽ ٷي كن حٿ١ء، ٿټخڅ أڀڂ، ( ځ حٿ١ء: )ڃن ىح ٬ڀڂ أڅ حٿڄنٲ ٿ ٷخٽ ريٽ. ٿ٠ڄخڅ حٿڄي

اح حطليص حٿزيش حطلي حٿڄي اڅ ط٬يى حٿ١ء، ٿ ٿڂ طټن زيش ٻخٿحن ڃټىخ : )ٷٿو. وظڀٲ ٳ حٿځ

ىح ٻخٿڄظڄڂ ٿڄخ زٶ، څ حٿ١ء رخٿنټخف حٿٴخي ڃ٪ حٿـيپ رخٿٴخى ڃن ؿڄڀش أٳحى (. ؿذ رټپ ١ء ڃي

طٸىخ أڅ حطلخى ڃي حٿڄؼپ . ىخ حٿ١ء رخٿ٬ٸي حٿٴخيحٿزيش، ٫زخطو ڃؼزظش ٿلټڂ ؿڄ٪ أٳحىىخ، ٳنيؽ ٳ

ط٬يىه حٿحؿذ رخٿ١ء رخٿزيش ىحث ڃ٪ حطلخى حٿزيش ط٬يىىخ، حء حطلي حٿ١ء ڃ٪ حطلخى حٿزيش أ ط٬يى، ٳبح

حطليص حٿزيش ؿذ ڃي حكي رخٿ١ء اڅ ط٬يى، ٻڄخ أڅ حطلخى حٿڄي ط٬يىه ٳ حٿنټخف حٿلق طخر٪ طلخى

www.alhawzaonline.com

[email protected]

ن٨ اٿ حطلخىه ط٬يىه، ٿٺ څ زذ حٿؿد ى حٿزيش ڃ٪ حٿ١ء، . ٿ٬ٸي ط٬يىه ڃ٪ ؿى حٿ١ءح

ٳټڅ حٿڄ٬ظز حطلخىىخ ط٬يىىخ، څ ط٬يى حزخد ٸظ٠ ط٬يى حٿڄززخص، خٿش

446

ٸظ٠ حطلخى حٿڄزذ، ٫يځ حٿظ٬يى، حطلخى حٿزذ.[ اح ؿذ حٿحكي رخٿ١ء حٿڄظ٬يى ح٫ظز أٳ٪ حكحٽ]

نظٴخء حٿڄٸظ٠ ٿڄخ حى ٫ڀ حٿحكي، ٻڄخ ٿ ٧ن حڃأس أڃظو حظڄ ٿٺ نش ڃؼ حٿ١ء ظټ ڃنو ٳبڅ

. ٿ حنټٲ ٳخى حٿ٨ن ٫ڀڂ حٿلخٽ، ػڂ كپ ٧ن رزذ آه ٳ٣ؤ ؿذ ڃيحڅ، ىټح. حٿحؿذ ڃي حكي

ٻحه، ٻخٿحن رخڃأس ڃټىخ ٿيخ ؿذ ٿټپ ١ء ڃي، ٿ ٿڂ ټن ڃ٪ ١ء زيش ٿټن حٿلٶ رخٿزيش رزذ ح

وٴ أڅ . ٿظ٬يى حٿزذ حٿڄؿذ ى حٿنخ ڃ٪ حٻحه، ٳبڅ حٿؿد ىنخ رخطٱ رخظٴخء ڃنٴ٬ش حٿز٠٪

حٿڄحى رخطلخى حٿزيش ط٬يىىخ رخٿنزش اٿ حٿؿپ ىڅ حٿڄأس، اڅ ٻخڅ ؿيڀيخ رټڅ حٿ١ء ڃلڃخ ٣خ ٳ

ٿڄي، نو ڃي ٿز، ٳڀ ط٬يىص حٿزيش رخٿنزش اٿ حٿؿپ حطليص رخٿنزش اٿ حٿڄأس ط٬يى حظلٸخٵ ح

أڃخ اٻحه حٿحن ٳبنو ٻخٿزيش ٳ كٶ حٿڄأس، ٿيح ڀلٶ ريخ حٿٿي ٿ كڄڀض ڃنو، . حٿڄي ٿظ٬يى حٿزذ

ٷي زٶ ڃن . حٿ١ء ٻٿٺ ذ ٳ ط٬يىه اح ط٬يى . حٿڄٸظ٠ ٿؿد حٿڄي ى حٿ١ء ڃ٪ حٻحه

حٿڄنٲ ٳ رخد حٿذ اټخٽ ٳ حٿظ٬يى رظ٬يى حٿ١ء ىنخ، ؿځ ىنخ رخٿظ٬يى ى حٿڄٴظ رو، ٿ ٻخنض

ٳبڅ ٻ حٿ١ء ٫خٿڄخ . حٿزيش ڃن ٣ٱ حٿڄأس هخش ؿذ حٿڄي ٳبنيخ ٿض رخ ٷي حظٳ ڃنٴ٬ش حٿز٠٪

ىى حٿڄي رظ٬يى حٿ١ء، ٻڄخ اح أٻىيخ ٫ڀ حٿنخ، څ حطليص حٿزيش ڃن ٣ٱ حٿڄأس، أڃټن حٿٸٽ رظ٪

حٿؿد ٳ حٿڄ٬ن رخطٱ حظٴخء ڃنٴ٬ش حٿز٠٪ ٿٺ ڃظ٬يى، ٫زخس حٿټظخد هخٿش ٫ن ٻ ىه

اح ٣ؤ رزيش حكيس ٻخٿ٬ٸي حٿٴخي (. اح ؿذ حٿحكي رخٿ١ء حٿڄظ٬يى ح٫ظز أٳ٪ حكحٽ: )ٷٿو. حٿڄؤٿش

، ٳبڅ ٿڂ طوظڀٲ أكحٽ حٿڄأس طټ حٿ١ء

447

ٻخڅ ٿٺ ڃيىخ ء ٿيخ ر٬ي حٿيهٽ، ا أڅ طخ٣و ٷزپ : ٿ ىهپ ٿڂ ڂ جخ ٷيځ ٿيخ جخ، ٷپ]

اڅ حهظڀٴض . رخٿنزش اٿ ڃي حٿڄؼپ، رؤڅ حطٴٸض ٴخطيخ ٫ني ٻپ ١ء ٳ رلغ.[ حٿيهٽ ٫ڀ أڅ حٿڄي ٯه

أٻڄپ ڃن حٿز٬ حه، ٻڄخ ٿ ٻخنض س ڃيٿش ؿخىڀش ٳٸس ڃؼ، ػڂ ٻخنض ٳ ر٬ أٷخص حٿ١ء

نل ٿٺ ح٫ظز ڃي حٿڄؼپ رؤٳ٪ حكحٽ، څ حٿ١ء حٿحٷ٪ ٳ طڀٺ حٿلخٿش . ٻزص ڄنض ٫ڀڄض أص

.ٿ حنٴى ؿذ حٿڄي ح٫ڀ، ٳ نظٸ ر٠ڄڄش حٿ١ء ٳ ٯ ٿٺ حٿٷض اٿو ٳـ٬پ ؿىه ٻ٬يڃو

ٿ : )ٷٿو. حٳ٪ أكحٽ حٿڄأس ٳ أٷخص حٿ١ء حٿڄظ٬يى( أٳ٪ حكحٽ) وٴ أڅ حٿڄحى ٳ ٫زخس حٿټظخد د

ٻخڅ ٿٺ ڃيىخ ء ٿيخ ر٬ي حٿيهٽ، ا أڅ طخ٣و ٷزپ حٿيهٽ : ىهپ ٿڂ ڂ جخ ٷيځ ٿيخ جخ ٷپ

ر٬يه ٷزپ حٿيهٽ رؤڅ طؿيخ ڃٴش، ٿڂ ٴ اح ٿڂ ڂ حٿؽ ڃيح ٳ حٿ٬ٸي(. ٫ڀ أڅ حٿڄي ٯه

، حرن (2)، حرن حٿزحؽ (1)ٿيخ ڃيح، ػڂ ىهپ ريخ ر٬ي أڅ ٷيځ ٿيخ جخ ٳٸي ىذ أٻؼ حلخد ٻخٿون

اٿ أڅ ڃخ ٷيڃو ى حٿڄي ء ٿيخ ٯه، ٷڀ ٻخڅ أ ٻؼح، ٿحش أر ٫زيس ( 4)، (3)اى

ٳ ؿپ طؽ حڃأس ٳيهپ ريخ أٿيىخ ػڂ ڃخص ٫نيخ، ٳخى٫ض : ٳ حٿلق ٫ن حٿزخٷ ٫ڀو حٿځ٫ن حٿٴ٠پ

www.alhawzaonline.com

[email protected]

أڃخ حٿڄحع ٳڀيخ أڅ ط٤ڀزو، : " جخ ڃن يحٷيخ ٫ڀ ػش ؿيخ، ٳـخءص ط٤ڀزو ڃنيڂ ط٤ڀذ حٿڄحع، ٳٸخٽ

أڃخ حٿيحٵ ٳبڅ حٿ أهص ڃن حٿؽ ٷزپ أڅ يهپ ريخ

( ىخڃ)

. )*( 152: حٿڄحڂ( 4. )301: حٿحث( 3. )202: 2حٿڄيد ( 2. )470: ، حٿنيخش78: حٿڄٸن٬ش( 1)

448

ى حٿ كپ ٿڀؽ رو ٳؿيخ، ٷڀ ٻخڅ أ ٻؼح، اح ى ٷز٠ظو ڃنو ٷزڀض ىهڀض ٫ڀو ٳ ء ٿيخ ]...[

ظڂ رن٬ڄو حٿخٿلخص، ڀ حهلل اٿ ىنخ حنظي ٻڃو كڄو حهلل ٷي كو، حٿلڄي هلل حٿ(. 1" )ر٬ي ٿٺ

. ٫ڀ ڃلڄي آٿو حٿ٤خىن آڃن

( ىخڃ)

. )*( 805كيغ 222: 3، حظزخ 1459كيغ 359: 7، حٿظيذ 1كيغ 385: 5حٿټخٳ ( 1)