∆∆ √√ ∞∞ ªª ¶¶ ∂∂ §§ √√ ∆∆ √√ ¶¶ ππ¢ ∂ ∫ ∂ ª µ ƒ π √ ™ 2 0 0 7 � ∆ ∂ À à √ ™ 4 1 23

ΟΙΝΙΚΕΣ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ

ΚΑΪΡ

Η Καΐρ ιδρύθηκε το 1928 και κλείνουνφέτος 80 χρόνια από τότε. Το Μάρτιο ήτον Απρίλιο του 2008 η εταιρεία θα τογιορτάσει µε µια µεγάλη εκδήλωση στηΡόδο, κάνοντας παραλλήλως και τα εγκαί-νια του νέου της εργοστασίου, που πήρερεύµα το Σάββατο 11 Αυγούστου και υπο-δέχθηκε τον τρύγο τις επόµενες ηµέρες.Κατά σύµπτωση ήµουν εκεί εκείνη τηνηµέρα και το περιηγήθηκα µε ξενάγησητου µηχανολόγου Κυριάκου Χατζηκυρια-ζή. ∆ύο χιλιόµετρα νότια από τη Ρόδο,στα ανατολικά του µεγάλου δρόµου προςΛίνδο, είναι το εντυπωσιακό αρχικό κτή-ριο, το οποίο όµως δεν αρκούσε. Έτσι,εκεί έµειναν οι διοικητικές υπηρεσίες καιτα κελάρια ωρίµασης των αφρωδών πουπαράγει η εταιρεία. Ακριβώς πίσω, περίέναν πυρήνα που υπήρχε, κατασκευάστη-κε το νέο εργοστάσιο που υποστηρίζεταικαι από βιολογικό καθαρισµό.

Μια µεγάλη υπερυψωµένη ράµπα υπο-δέχεται τα φορτηγά και από κάτω τέσσε-ρις σταφυλοδόχοι ταυτόχρονης λειτουρ-γίας διανέµουν αυτοµάτως στα εννέα πιε-στήρια που είναι πιο κάτω. Όλες οι δεξα-µενές των λευκών είναι 4,5 τόνων, ενώ οιεννέα οινοποιητές είναι από 25 έως 80τόνους. Υπάρχει πλήρες αυτόµατο σύστη-µα ψύξης και θα προστεθεί άµεσα σύστη-µα αζώτου και οµοίως πλήρης και αυτό-µατη είναι η γραµµή εµφιάλωσης που λει-τουργεί «παλέτα µέσα - παλέτα έξω»,όπως χαρακτηριστικά λέει ο κ. Χατζηκυ-ριαζής.

Οι κτηριακές εγκαταστάσεις καταλαµ-βάνουν συνολικώς περί τα 40 στρ. και ανα-τολικά τους, προς τη µεριά της θάλασ-σας, άλλα 100 στρ. είναι ένα από τα ιδιό-κτητα αµπέλια της Καΐρ. Τόσο κοντά στην

πόλη και όµως τα κατσίκια έκαναν µεγά-λη ζηµιά. Ενισχύθηκε, λοιπόν, η περίφρα-ξη και το αµπέλι θα ανασυσταθεί. Με ταδικά της αµπέλια και µε την καθοδήγη-ση των αγροτών, τόσο στα υπάρχοντα όσο

και στα νέα αµπέλια τους (επιλογή τόπου,ποικιλιών και τεχνικών) η Καΐρ βελτιώνεισυνεχώς την πρώτη ύλη. Το ίδιο κάνει καιµε την πολυσέλιδη εγκύκλιο τρύγου, πουείναι αναλυτική και ιδιαιτέρως αυστηρή,

ιδίως ως προς την κατηγοριοποίηση τωνποιοτήτων του σταφυλιού και που ο γρά-φων είχε την ευκαιρία να ξεκοκαλίσει σ'ένα καφενείο στον Άγιο Ισίδωρο. Εκεί ανα-φερόταν κατηγορηµατικά πως σε εφαρ-µογή ειληµµένης απόφασης, φέτος θαείναι η τελευταία χρονιά που η εταιρείαπαραλαµβάνει γκρενάς. Όπως λέγαµε καιστην εισαγωγή, οι πολύ υψηλές αποδό-σεις που επιδιώκουν οι αγρότες µε τηνποικιλία αυτή συνιστούν µέγα πρόβληµα.

«Η εγκύκλιος αυτή είναι η άποψή µας γιαέναν καλό τρύγο», λέει ο διευθυντής τηςΚαΐρ και προϊστάµενος παραγωγής, χηµι-κός µηχανικός, Αλέξανδρος Γλυνός, ο οποί-ος κάνει σαφές πως η εταιρεία σχεδιάζεικαι σταδιακά υλοποιεί τη στρατηγική τηςγια τα επόµενα χρόνια. Νέα εµπορικήπολιτική µε έντονο εξαγωγικό προσανα-τολισµό, µε νέο διευθυντή πωλήσεων καιεπανασχεδιασµό του τρόπου εξόδου στηναγορά και προβολής των προϊόντων. Καιβεβαίως νέα προϊόντα.

Τον ∆εκέµβριο του 2006 στο Αφρόςκαι Φυσαλλίδες η Καΐρ είχε παρουσιάσειγια πρώτη φορά το νέο της λευκό αφρώ-δες. Πρόκειται για την αξιολογότατη Velvetαπό αθήρι και σαρντονέ, που παράγεταιµε την κλασική µέθοδο και που µετά απόένα χρόνο ωρίµασης στις υπόγειες κάβεςθα κυκλοφορήσει πριν από τις γιορτές σε50.000 φιάλες, πιθανότατα ως τοπικός∆ωδεκανήσου. Στις αρχές του 2008 θαβγει και η ροζέ Velvet από µανδηλαριάκαι σαρντονέ σε αντικατάσταση της ΡοζέReserve της οποίας τα αποθέµατα εξα-ντλούνται. Βαρύς και δύσκολος ο ρόλοςτης ροζέ Velvet αφού η Reserve είναι τοκορυφαίο ελληνικό αφρώδες. Η νέα σει-ρά ήσυχων ξηρών οίνων της Καΐρ είναι ηΗδοίνος που περιλαµβάνει λευκό, ροζέκαι ερυθρό ως Τοπικά Αιγαιοπελαγίτικααπό 15.000 φιάλες το καθένα. Το λευκόαπό αθήρι και µοσχάτο Τράνι, το ερυθρόαπό µανδηλαριά, καµπερνέ σοβινιόν, µερ-λό και σιρά και το ροζέ από µανδηλαριάκαι µοσχάτο που θα αντικαταστήσει τοΡουβίνιο, που είχε πάρει χρυσό το 2005στη Θεσσαλονίκη.

ΡΟ∆ΟΣ

Ο ∆ιόνυσος στο Αρχιπέλαγος του ΉλιουTÔ˘ ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΚΡΗ

Από τότε που κόλλησα το «µικρόβιο»,και να θέλω να ξεφύγω από τα οινοποι-εία και τ’ αµπέλια δεν µπορώ. «Και πού

είναι ο αρχαιολογικός χώρος της Κιµησάλας;»ρώτησα τον αρχαιολόγο, Μανόλη Στεφανά-κη, που τηλεφώνησε για συνεργασία. (*) Απά-ντησε χωρίς να γνωρίζει τι χορδές χτυπάει:«Ανάµεσα στον Έµπωνα και τα Σιάνα». Μάλιστα!Ακριβώς στην καρδιά της αµπελουργικής ζώνηςτης Ρόδου! Υπήρχε και η πληροφορία πως κάτιγίνεται και στη Λέρο, και έτσι µια αφορµή ενα-σχόλησης µε το γνωστικό µου αντικείµενοεπεκτάθηκε σε οινική εξερεύνηση. Στη Ρόδο, την Κω και τη Λέρο θα περιπλανη-θούµε αυτή τη φορά αφού, προς το παρόν, απ’όλα τα ∆ωδεκάνησα µόνο σ’ αυτά τα τρία υπάρ-χει οργανωµένη οινοπαραγωγή. Στο φύλλοαυτό δηµοσιεύουµε το ρεπορτάζ από τη Ρόδοκαι στο επόµενο θα ασχοληθούµε µε Κω καιΛέρο. Βεβαίως, αµπελάκια υπάρχουν σχεδόνσε όλα τα νησιά και παράγεται κρασί, κυρίωςγλυκό ερυθρό, για ιδία χρήση. Μια εποχή µάλι-

στα είχαν εµφανιστεί και κάποιες φιάλες απόδιάφορα «Κτήµατα» στους Λειψούς, όπου η«Παναγιά του Χάρου» γιορτάζει εννιά µέρεςµετά τον ∆εκαπενταύγουστο και γίνεται γιορ-τή κρασιού. Κάποιες πιο οργανωµένες φυτεύ-σεις υπάρχουν στην Πάτµο και τη Νίσυρο καιίσως από εκεί αναδειχθεί κάποιος µελλοντι-κός παραγωγός, αρκεί να καταφέρει να σώσειτα φυτά από τα κατσίκια που, όσο νόστιµα καιαν είναι, δηµιουργούν µεγάλο πρόβληµα, ακό-µα και στις παρυφές της πόλης της Ρόδουόπως θα δούµε παρακάτω.

Το ζήτηµα είναι πως µε τη φήµη και τοντουρισµό που έχουν τα ∆ωδεκάνησα είναι µιακρίσιµη για την εικόνα του ελληνικού κρασι-ού περιοχή. Μαζί µε τα άλλα νησιά του Αιγαί-ου αποτελούν ένα είδος «Οινικής Πρεσβεί-ας», όπως εύστοχα λέει η Μαρία Τριανταφύλ-λου της Εµερυ. Για τους ίδιους λόγους είναι καιµια περιοχή που µπορεί να δεχθεί αρκετούςµικρούς παραγωγούς. (*) Εκτός από εξερευνη-τής του ελληνικού αµπελώνα ο κ. Μακρής είναικαι τοπογράφος-µηχανικός µε ειδίκευση στηνπιστοποίηση σταδίων κλασικού αθλητισµού.

ΡΟ∆ΟΣ

Αν το αµπέλιήλθε στα µέρη µαςαπ’ τα ανατολικά,όπως λένε τα βιβλία,η Ρόδος θα πρέπεινα ήταν αν όχι τοπρώτο, από τα πρώ-τα µέρη που το υπο-δέχθηκε, αφού λόγωτης θέσης και τουµεγέθους της είχεσηµαντική εµπορι-κή επικοινωνία µετην ανατολή. Ανέκα-θεν το κρασί ήτανένα από τα κύριαπροϊόντα της και ταπλοία της το εξήγαγαν συστηµατικά. Η αρχαιολογική έρευνα έχει εντοπίσει σε όλη τηµεσογειακή λεκάνη τους σφραγισµένους αµφορείς της που είχαν µια παράσταση τουήλιου ως σφραγίδα γνησιότητας, ο ίδιος ήλιος που κοσµεί την πασίγνωστη οµώνυµηφιάλη της Καΐρ. Με δεδοµένο δε πως ουδέποτε έχει χτυπηθεί από φυλλοξήρα, η οποίαέχει φθάσει µέχρι την Κω, αµπέλια πάντα κάλυπταν τις πλαγιές των βουνών της καιτώρα τα αυτόριζα πρέµνα έχουν µέσο όρο ηλικίας περί τα 40 χρόνια, ενώ υπάρχουνκαι φυτά πολύ µεγαλύτερης ηλικίας. Αθήρι και µανδηλαριά (αµοργιανό τη λένε οι Ροδί-τες) οι δύο κυρίαρχες ποικιλίες που έχουν δικαίωµα σε ονοµασία προέλευσης. Μοσχά-το λευκό και το ξαδέλφι(;) του µοσχάτο ντι Τράνι, που έφεραν οι Ιταλοί, συνυπάρχο-ντα έχουν δικαίωµα σε οίνους ΟΠΕ. Έχουν φυτευτεί και ξενικές ποικιλίες µε κυρίαρ-χη την γκρενάς ρουζ, που µε τη µεγάλη παραγωγή της έχει εξελιχθεί και σε µέγα πρό-βληµα.

Οι δύο γνωστές εταιρείες Καΐρ και Έµερυ έχουν συµβάλει αποφασιστικά ώστε τοκρασί να είναι και σήµερα το ίδιο σηµαντικό ως προϊόν για τη Ρόδο. Υπάρχουν όµωςκαι άλλοι µικροί παραγωγοί και πρέπει να σηµειώσουµε πως είναι σε καλό επίπεδοανεπτυγµένος και ο οινοτουρισµός. Χαρακτηριστικό είναι πως τόσο τα µεγάλα όσο καιτα µικρά οινοποιεία έχουν ευρεία γκάµα ετικετών, ώστε να καλύπτουν τις ποικίλεςαπαιτήσεις της τοπικής αγοράς, έτσι όπως διαµορφώνεται µε τον τουρισµό.

Η στροφή του κόσµου στα τουριστικά επαγγέλµατα και η σηµαντική βελτίωση τουεπιπέδου ζωής είχαν βεβαίως επιπτώσεις στην αµπελοκαλλιέργεια, αλλά γι’ αυτά θαπούµε όταν φτάσουµε στον Έµπωνα. Θα ξεκινήσουµε από την πόλη της Ρόδου και θακαταλήξουµε εκεί αφού περάσουµε από την Κοιλάδα των Πεταλούδων.

Teyxos_41 12/21/07 1:44 PM Page 23

∆∆ √√ ∞∞ ªª ¶¶ ∂∂ §§ √√ ∆∆ √√ ¶¶ ππ¢ ∂ ∫ ∂ ª µ ƒ π √ ™ 2 0 0 7 � ∆ ∂ À à √ ™ 4 124

ΟΙΝΙΚΕΣ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ

Κοιλάδα των Πεταλούδων

∆ε νοµίζω πως υπάρχει επισκέπτης τουνησιού που δεν θα περάσει από τη φηµισµέ-νη κοιλάδα µε τις πεταλούδες, που ονοµά-τισε και τον ∆ήµο Πεταλούδων µε έδρα τηνΚρεµαστή. ∆ύο µεγάλοι χώροι στάθµευσηςµετά βίας χωρούν τα δεκάδες πούλµαν καιτα εκατοντάδες ΙΧ των επισκεπτών. Θυµά-µαι το χώρο χρόνια πριν και τώρα διαπίστω-σα πως έχει διαµορφωθεί όµορφα και περι-λαµβάνει και µια τεχνητή λίµνη. Η κατασκευήτης ήταν αναγκαία γιατί οι έρευνες απέδει-ξαν πως ήταν το πρόβληµα της µειωµένηςυγρασίας που έκανε τον πληθυσµό των πετα-λούδων να φθίνει. Ρυθµίζει, λοιπόν, την υγρα-σία και ταυτοχρόνως είναι και σηµείο ανά-παυλας µε το µικρό αναψυκτήριο πλάι της.

Υπάρχουν δύο δρόµοι για να φτάσει κανείςστις Πεταλούδες. Είτε από το Θεολόγο σταδυτικά είτε από την Ψίνθο στα ανατολικά καισχεδόν όλοι οι επισκέπτες κάνουν όλη αυτήτη διαδροµή στο πλαίσιο της περιήγησήςτους στο νησί και ως εκ τούτου θα περάσουναναγκαστικώς µπροστά από το οινοποιείοπου βρίσκεται στο δυτικό κλάδο της προςΘεολόγο.

Οινοποιία Αναστασίας Τριανταφύλλου

Στο µέσο περίπου της διαδροµής από τηδιασταύρωση του Θεολόγου ως τις Πεταλού-δες, σε στρατηγικό δηλαδή σηµείο - πέρα-σµα, είναι το οινοποιείο της Αναστασίας Τρια-νταφύλλου. Η Αναστασία είναι γόνος τηςοικογένειας Τριανταφύλλου και ως χηµικόςείχε δεκαετή προϋπηρεσία και συµµετοχήστην Έµερυ. Από το 1995 ακολουθεί τηναυτόνοµη πορεία της µε τη βοήθεια του συζύ-γου της Νίκου Ζαφειρακόπουλου, Αρκάδαστην καταγωγή, µε οικονοµικές σπουδές, πουείναι στη Ρόδο τα τελευταία 19 χρόνια καιασχολιόταν µε κατασκευές.

Το χαριτωµένο ισόγειο κεραµοσκεπέςκτήριο είναι σε επαφή µε το δρόµο και έχειµπροστά του ένα µικρό αµπελάκι και έναυπαίθριο µουσείο µε εργαλεία και µηχανή-µατα, όπου την παράσταση κλέβει ένα φορ-τηγό αντίκα που λειτουργεί ακόµα.

Ο σχεδιασµός του κτηρίου είναι προσα-νατολισµένος έντονα προς τον οινοτουρι-σµό. Η µεγάλη βεράντα στην πρόσοψη καιστο εσωτερικό το µεγάλο µπαρ, τα ράφια καιοι πάγκοι µε τα κρασιά και άλλα προϊόντακαι το καθιστικό – καφενείο εξυπηρετούντους 30.000, κατά µέσο όρο, επισκέπτες τοχρόνο, που αγοράζουν περί τις 50.000 φιά-λες, όση δηλαδή και η συνολική παραγωγήτου οινοποιείου! Αυτό και αν δεν είναι ο ορι-σµός των εννοιών οινοτουρισµός και «πώλη-ση στην πόρτα του οινοποιείου». Χαρακτη-ριστικό το ότι τα κρασιά δεν κυκλοφορούνστην αγορά παρά µόνο σε µερικά εστιατό-ρια και σε µικρές ποσότητες.

Με 30 ιδιόκτητα στρέµµατα και άλλα 60συνεργαζόµενα και µε αξιοποίηση των ποι-κιλιών αθήρι, καµπερνέ σοβινιόν, µανδηλα-ριά, µοσχάτο λευκό και Αµβούργου το οινο-ποιείο παράγει δέκα ποικιλιακά κρασιά σεποσότητες από 1500 έως 6000 φιάλες, ανά-λογα µε τον κωδικό. Το λευκό Νεφέλη από

µοσχάτο παράγεται σε ξηρό και ηµίγλυκο.Από αθήρι παράγονται ο ξηρός Θαλασσινόςπου περνά λίγο βαρέλι, ο ηµίξηρος Ταξιδευ-τής, ο γλυκύς «Akratos Inos» και η Ρετσίνα.Το Ροζέ είναι από µοσχάτο Αµβούργου, τοερυθρό Μανδηλάρι παράγεται σε ξηρό καιηµίγλυκο και ο περασµένος από βαρέλι «ΚαλόςΑγρός» είναι από καµπερνέ σοβινιόν. Τέλος,τηρώντας την παράδοση του νησιού, παρά-γεται σούµα στην οποία η γνώση και εµπει-ρία της Αναστασίας φαίνονται και στη µύτηκαι στο στόµα.

Στην άκρη της αυλής του υπαίθριου µου-σείου ένα κτίσµα είναι το πρώτο από έναφιλόδοξο σχέδιο. Ο κ. Ζαφειρακόπουλος µουέδειξε έναν πλήρη φάκελο µε αναλυτικά αρχι-τεκτονικά σχέδια επτά διαδοχικών κτηρίων,που στο σύνολό τους θα είναι ένα µουσείοµε επτά αντιστοίχως θεµατικές ενότητες.Μου έδειξε και φωτογραφίες εκθεµάτων ταοποία µε επιµέλεια συλλέγει. Αµπελουργίακαι οινοποίηση, ελαιουργία, αρτοποιία, κερα-µική είναι µερικές από τις ενότητες του µου-σείου. Ο φάκελος είχε υποβληθεί για χρηµα-τοδότηση αλλά δεν εγκρίθηκε. «Θα το κάνωµόνος µου, σε περισσότερο χρόνο αλλά θα τοκάνω», δήλωσε µε πειστική επιµονή ο κ. Ζαφει-ρακόπουλος.

ΈµπωναςΑπό το Θεολόγο ο δρόµος συνεχίζει νότια

προς τη Σορωνή έδρα του ∆ήµου Καµείρου(από την οµώνυµη αρχαία πόλη) και µετάµπαίνει στη ζώνη του ερυθρού ΟΠΑΠ Ρόδοςστις Φάνες και την Καλαβάρδα. Υπάρχουνεδώ πολλά πεδινά αµπέλια µε αµοργιανό καιµοσχάτο. Για να πάει κανείς στον Έµπωνα,που σηµειωτέον οι ντόπιοι τον λένε η Έµπω-να και αυτός ο δυϊσµός υπάρχει και στις πινα-κίδες, έχει στην Καλαβάρδα δύο επιλογέςεξίσου γοητευτικές. Είτε συνεχίζει νοτιοδυ-τικά προς Σκάλα και Κρητηνία, όπου το περί-φηµο κάστρο και µετά ανηφορίζει προς τανοτιοανατολικά, είτε αρχίζει αµέσως να ανη-φορίζει προς Σάλακο και πιάνει το δρόµοπου την ισοϋψή περίπου των 550µ περπατάστη δυτική πλαγιά του Ατάβυρου. Οι αρχαι-όφιλοι θα ακολουθήσουν την πρώτη διαδρο-µή, οι αµπελόφιλοι τη δεύτερη και όσοι αγα-πούν και τα αρχαία και τα αµπέλια, αντί ναπάθουν σχιζοφρένεια θα κάνουν και τις δύο.Στη διαδροµή από Σάλακο, πριν τον Έµπω-να, υπάρχει διασταύρωση απ’ όπου ένας και-νούργιος καλοφτιαγµένος δρόµος οδηγείστον Άγιο Ισίδωρο στη νοτιοανατολική πλα-γιά του Ατάβυρου και από κει, περιτριγυρί-ζοντας ουσιαστικώς το βουνό, συναντά τοδρόµο από Μονόλιθο και Σιάνα και οδηγεί

στον Έµπωνα από την άλλη είσοδο του χωρι-ού.

Η παραπάνω περιγραφή έχει ουσιαστι-κώς περιλάβει όλα τα σηµαντικά χωριά τήςζώνης ΟΠΑΠ, στις πλαγιές του Ατάβυρου(µέγιστο υψόµετρο 1216µ) και της νοτιοδυ-τικής απόληξής του Ακραµύτη (823µ). Όσοτο υψόµετρο µεγαλώνει τόσο πυκνώνει τοαθήρι και µειώνεται το αµοργιανό. Τώρα, αυτότο «πυκνώνει το αθήρι» µην το παίρνετε καιτοις µετρητοίς γιατί στην πραγµατικότητααραιώνει σε σχέση µε την έκταση του παρελ-θόντος.

Ο τουρισµός έφτασε και εδώ και µια στά-ση στα Σιάνα, όπου τα πούλµαν δηµιουργούνπραγµατικό αδιαχώρητο και µια σειρά απόκαταστήµατα πωλούν όλα τα ίδια πράγµα-τα, το πιστοποιεί. Θέλετε και το αντιφατι-κό; Τα πούλµαν παρκάρουν εµπρός από τακαφενεία και τα εστιατόρια και κρατάνε τιςµηχανές αναµµένες ώστε να δουλεύει ο κλι-µατισµός και να βρουν δροσερό περιβάλλονοι τουρίστες, αλλά όση ώρα αυτοί πίνουνκαφέ ή τρώνε τους ψεκάζουν καυσαέριο!Κάποια στιγµή όµως τα πούλµαν φεύγουνκαι το χωριό ξαναβρίσκει τη γοητευτική γαλή-νη του. Τότε είναι η κατάλληλη ώρα για νααναζητήσετε τον παπα-Γιώργη, ευρυµαθέ-στατο και δεινό συζητητή, αλλά και ερασι-τέχνη αµπελουργό και αποσταγµατοποιό καιµε άποψη για το γλυκό κρασί της µεταλα-βιάς.

Τα εκλεκτά ορεινά αµπέλια εγκαταλεί-πονται σιγά-σιγά, και στον Άγιο Ισίδωρο, στοίδιο καφενείο όπου διάβασα την εγκύκλιοτρύγου της Καΐρ, οι κάτοικοι µου έλεγαν πωςη παραγωγή του χωριού τους έχει µειωθείστο ένα τρίτο. Όπως και να έχει, το καλόσταφύλι βγαίνει εδώ πάνω στα ψηλά και ανπάρει κανείς το δρόµο που οδηγεί στην κορ-φή του Ατάβυρου βλέπει ακόµα, ευτυχώς,κάποια από τα πολύ ορεινά αµπελοτεµάχια.Αν ακολουθήσει το δύσκολο, από ένα σηµείοκαι µετά, χωµατόδροµο και φτάσει στην κορ-φή βλέπει, δυστυχώς, ένα σύµπλεγµα κεραι-ών επάνω στο ναό του Αταβύριου ∆ία.

ΕΜΕΡΥΣτη δεξιά πλευρά του δρόµου από Σάλα-

κο και σε επαφή µε αυτόν, γύρω στα 200µπριν από τον Έµπωνα, είναι το οινοποιείοτης Έµερυ, που ως εταιρεία είναι µερικά χρό-νια παλαιότερη της Καΐρ, αλλά µε το κρασίασχολείται από τα µέσα της δεκαετίας του'60. Ο διευθυντής παραγωγής, χηµικός µηχα-νικός, Στέργος Χατζησάββας, εξηγεί πως στοκτήριο έγιναν πολλές επεµβάσεις, όπως ηεπένδυση όλης της πρόσοψης µε πέτρα (και

όχι µόνο για οµορφιά), η νέα σκεπή που εξα-σφαλίζει καλύτερη και σταθερότερη θερµο-κρασία και το νέο κελάρι των 600τµ. Οµοί-ως, έγιναν και προσθήκες στον εξοπλισµόόπως οι νέες δεξαµενές µε µανδύα.

∆ε θα µείνουν όµως εδώ. Στην Έµερυυπάρχει στρατηγικός σχεδιασµός µε στόχοτην αναβάθµιση της ποιότητας, ιδίως σταερυθρά στα οποία θα δοθεί µεγαλύτερη έµφα-ση, και την περαιτέρω αύξηση των εξαγω-γών, στις οποίες τα τελευταία χρόνια έχουνγίνει έντονες και στοχευµένες προσπάθειεςµε επιλεγµένα κρασιά από την ευρεία γκά-µα της εταιρείας. Το πρόγραµµα προβλέπειπεραιτέρω αναβάθµιση της γραµµής παρα-γωγής, πλήρη εγκατάσταση αζώτου και δύονέα προπιεστήρια για προζυµωτική κρυοεκ-χύλιση.

Προβλέπεται, επίσης, η εγκατάστασηνέας γραµµής παραγωγής για αφρώδη κρα-σιά µε τον κλασικό τρόπο, µε στόχο την αύξη-ση του όγκου και της ποιότητας. Η ΜαρίαΤριανταφύλλου το λέει χαρακτηριστικά «τοαφρώδες για την Έµερυ θα γίνει η γραβάτα στοκοστούµι µας». ∆εν υπάρχει χώρος του κρα-σιού (Σεο, Εδοαο, Ελληνίδες του Κρασιού)στον οποίο να µη συµµετέχει και να µην προ-σφέρει τις υπηρεσίες της η κα Τριανταφύλ-λου. Φυσικό λοιπόν, ως προερχόµενη απότη Ρόδο και την Έµερυ, να είναι αυτή πουκινεί τα νήµατα για την Περιφερειακή ∆ιε-παγγελµατική Οργάνωση Αµπέλου & ΟίνουΝήσων Αιγαίου.

Χωρίς να εγκαταλείπεται ο στόχος τηςδηµιουργίας ιδιόκτητου αµπελώνα, η εται-ρεία έχει αναβαθµίσει τη συνεργασία της µεαµπελοκαλλιεργητές και στο πλαίσιο αυτόέχουν φυτευτεί µε κλήµατα που προµήθευ-σε η ίδια, µαλαγουζιά και σαρντονέ, και απότου χρόνου θα αρχίσει η πειραµατική σε πρώ-τη φάση οινοποίησή τους.

Όσον αφορά τα κρασιά η Μαίρη Τρια-νταφύλλου θεωρεί καταλυτική τη συνεργα-σία τους µε την Αµπελοοινική. Τα πιο πρό-σφατα προϊόντα τους είναι το λευκό ∆εξα-µενή Νο 4 από 70% αθήρι και 30% σοβινιόνµπλαν στις 7.000 φιάλες και το ερυθρό Άµαρ-τος ισόποσα από καµπερνέ σοβινιόν και µερ-λό στις 10.000 φιάλες. Παρά τις ποσότητες,η κα Τριανταφύλλου επισηµαίνει πως εξα-κολουθούν να τα θεωρούν πειραµατικά.

Για τη λειτουργία της Έµερυ σηµαντικήείναι και η επισκεψιµότητα του οινοποιείουκαι στην κατεύθυνση αυτή θα υπάρξουν επί-σης εξελίξεις. Τώρα, ο χώρος υποδοχής βρί-σκεται στη δεξιά άκρη της πρόσοψης τουκτηρίου, δέχεται από 50.000 έως 60.000 επι-σκέπτες το χρόνο και κάνει πωλήσεις πουαντιπροσωπεύουν κατά µέσο όρο το 7% τηςσυνολικής παραγωγής των περίπου 460.000φιαλών. Το σχέδιο προβλέπει τη µετατροπήτου παλιού κελαριού των 450τµ, που µε ένατούνελ επικοινωνεί κατευθείαν µε το δρόµο,σε µουσείο, χώρο υποδοχής και εκδηλώσε-ων.

Θαρρενός ΣταµάτηςΛίγα µέτρα µετά το οινοποιείο της Έµε-

ρυ αρχίζει το χωριό. Μπαίνοντας, λοιπόν,στον Έµπωνα στ' αριστερά του δρόµου είναιµια από τις πλέον γνωστές ταβέρνες του,αυτή του Μπάκη. Ακριβώς πριν είναι η µικρήεγκατάσταση του Σταµάτη Θαρρενού. Ο κ.Θαρρενός έχει 25 στρ. δικά του αµπέλια µεαθήρι και αµοργιανό και από το 1995 παρά-γει κυρίως χύµα κρασί. Από τότε όµως εµφια-λώνει και κάποιες µικρές ποσότητες, πουδιατίθενται κυρίως στο τουριστικό κατάστη-µα που διατηρεί η σύζυγός του στα Σιάνα,στον κεντρικό δρόµο απέναντι από την εκκλη-σία. ∆ιευκρινίζει πως δεν σκοπεύει να επε-κταθεί σε µεγαλύτερη εγκατάσταση ούτε καισε µεγαλύτερες ποσότητες φιαλών.

Μεγάλη ευρυχωρίαστις νέες κάβες τηςΚαΐρ, που αναδιαρ-θρώνει ολοκληρω-τικά την γκάµα της.

Teyxos_41 12/21/07 1:46 PM Page 24

∆∆ √√ ∞∞ ªª ¶¶ ∂∂ §§ √√ ∆∆ √√ ¶¶ ππ¢ ∂ ∫ ∂ ª µ ƒ π √ ™ 2 0 0 7 � ∆ ∂ À à √ ™ 4 1 25

Το λευκό του είναι ξηρό από αθήρι καιµε τη µανδηλαριά κάνει τρία ερυθρά, ξηρό,ηµίγλυκο και γλυκό. Κυκλοφορούν ως επι-τραπέζια σε ποσότητες από 500 έως 600φιάλες το καθένα. «Το ηµίγλυκο τραβιέταιπερισσότερο», λέει ο κ. Θαρρενός και δικαί-ως, γιατί είναι το πιο ισορροπηµένο απ' όλα.

Οινοποιείο ΑλεξανδρήΚοντά στην ταβέρνα του Μπάκη ο δρό-

µος κάνει µια διχάλα. Παίρνοντας το δεξιόκλάδο 80µ. πιο πάνω στο αριστερό του δρό-µου είναι το οινοποιείο του Μιχάλη Αλε-ξανδρή, που έχει την υποστήριξη των δύογιων του, του Στέργου και του Παναγιώτη.

Η ιστορία ξεκινάει το 1962 από τον παπ-πού Στέργο που είχε αµπέλια και µικρό οινο-ποιείο έξω απ' το χωριό, οι εγκαταστάσειςτου οποίου σώζονται ακόµα αλλά δεν χρη-σιµοποιούνται πλέον. Συνεχίζοντας αυτήτην παράδοση ο κ. Μιχάλης έφτιαξε το δικότου οινοποιείο και δηµιούργησε τους Αµπε-λώνες Αλεξανδρή το 1982. Σήµερα οι γιοιτου, και κυρίως ο Παναγιώτης, είναι η τρί-τη γενιά. Ο Παναγιώτης µετά από δυο χρό-νια σπουδών στη Θέρµη ως τεχνικός αµπε-λουργίας-οινοτεχνίας έκανε τρία χρόνια στοΜονπελιέ και µετά το στρατιωτικό του είναιπλέον µόνιµα στο οινοποιείο από το 2006.Θυµάµαι το κτήριο και τις ετικέτες µερικάχρόνια πριν και είναι φανερό πως η παρου-σία του έχει επιδράσει θετικά, τόσο στο οινο-ποιείο, όσο και στο παραγόµενο κρασί.

Η οικογένεια Αλεξανδρή έχει γύρω στα35 στρ. ιδιόκτητα αµπέλια και αξιοποιείµόνον αυτά. Αν και δεν υπάρχει πιστοποί-ηση, ο Παναγιώτης Αλεξανδρής λέει πωςουσιαστικώς η καλλιέργεια είναι βιολογική.Εδώ ψηλά στις πλαγιές του Ατάβυρου αυτόισχύει για όλα τ' αµπέλια και είναι η σχεδόνολοκληρωτική έλλειψη βροχών και οι άνε-µοι κατά τη διάρκεια αύξησης και ωρίµασηςτων σταφυλιών που το επιτρέπει. Καλλιερ-γούν αθήρι, αµοργιανό και µοσχάτο, αλλάκαι ρίσλινγκ, καµπερνέ σοβινιόν και φρανκαι γκρενάς ρουζ. Τώρα φυτεύεται µε αθή-ρι και ένα ακόµα µικρό αµπελάκι στα 700µκαι σε πολύ µεγάλη κλίση.

Το κτήριο έχει στον όροφο το σπίτι τηςοικογένειας, στο ισόγειο και την αυλή ταµηχανήµατα οινοποίησης και στο υπόγειοτο µικρό κελάρι µε τα 12 βαρέλια, που θαγίνουν 15 και τα ράφια αναγωγικής παλαί-ωσης. Ειδικά ο χώρος αυτός, σε σχέση µε τοπαρελθόν, έχει αναβαθµιστεί σηµαντικά.Αναµένεται όµως έγκριση προγράµµατοςγια βελτίωση των υπαρχόντων χώρων καιεπέκτασή τους, όπως και για την προσθή-κη εξοπλισµού.

Παράγονται οκτώ κρασιά σε ποσότητεςγια το καθένα από 1.000 έως 3.000 φιάλεςανάλογα µε τον κωδικό και τη χρονιά. Ταδύο είναι ξηρά τοπικά ∆ωδεκανήσου, το λευ-κό από αθήρι και το ερυθρό ισόποσα απόµανδηλαριά και γκρενάς. Υπάρχει ακόµα τοεπιτραπέζιο ερυθρό ξηρό Πολίτης του Κόσµουαπό 50% καµπερνέ σοβινιόν και το υπόλοι-πο ισόποσα µανδηλαριά και καµπερνέ φραν.

Ένα ερυθρό ηµίγλυκο από µανδηλαριά µεγκρενάς είναι το µόνο που κυκλοφορεί ακό-µα µε την παλιά ρουστίκ ετικέτα. Τέλος, τέσ-σερα γλυκά κρασιά συµπληρώνουν την γκά-µα: τα Αµπελώνες Αλεξανδρής λευκός απόαθήρι και ερυθρός από µανδηλαριά και γκρε-νάς, το Αθήρι, το Risling που έχει και λίγοµοσχάτο και το Άρµα από αθήρι. Όλα σεφιάλες των 500ml.

Οινοποιείο Κουνάκη

Συνεχίζοντας τον κεντρικό δρόµο προςτο κέντρο του χωριού, 170µ µετά το οινο-ποιείο Αλεξανδρή είναι ο κάθετος δρόµοςπου οδηγεί δεξιά στο γήπεδο και αριστεράστο οινοποιείο Κουνάκη, γύρω στα 50µ. απότον κεντρικό. Μια αυλίτσα µε µια πέργκο-λα και 2-3 τραπεζάκια µε το ισόγειο οινο-ποιείο στ' αριστερά της και ένα µικρό κτί-σµα στα δεξιά της, που είναι χώρος υποδο-χής, εκθετήριο και συνάµα µουσείο. Μικρά,συµµαζεµένα, χαριτωµένα πράγµατα.

Ο Νίκος Κουνάκης ασχολείται µε τααµπέλια και το κρασί από παιδί. Αν και είχεάλλη απασχόληση, το 1997 πήρε επιδότη-ση, ανακαίνισε το οινοποιείο, πρόσθεσε εξο-πλισµό και µε αναβαθµισµένη ποιότητασυνέχισε, επισήµως πλέον.

Ο γιος του Γιάννης ασχολείται και αυτόςαπό παιδί, είναι φέτος τελειόφοιτος στοτµήµα οινολογίας του Τει και θα διαχειρι-στεί τα πράγµατα στο µέλλον. Στην ερώτη-ση αν ο πατέρας ακούει το γιο, ο κ. Νίκοςαπαντά: «Μα τότε γιατί τον έστειλα να σπου-δάσει; Όχι µόνο τον ακούω, αλλά αν και σπου-δαστής ακόµα έχει ήδη συνεισφέρει θετικά σεπολλά πράγµατα». Στα άµεσα σχέδια του Γιάν-νη η εγκατάσταση πλήρους συστήµατοςψύξης/κλιµατισµού και πλήρους οινολογι-κού εργαστηρίου.

Έχουν 40 στρ. δικά τους µε µοσχάτο,σαρντονέ, µανδηλαριά, καµπερνέ σοβινιόν,γκρενάς ρουζ, µερλό και σιρά. Περιστασια-κά αγοράζουν σταφύλια από άλλα 10 στρέµ-µατα. Με πολύ προσωπική δουλειά στοαµπέλι και στο οινοποιείο, εµφιαλώνουν µεµια ηµιαυτόµατη εµφιαλωτική γύρω στις25.000 φιάλες το χρόνο σε εννέα κωδικούς.Αυτοί που διακινούνται και στην αγορά τηςΡόδου είναι: το ΟΠΕ Μοσχάτος Ρόδου Αϊ -Γιάννης σε 4.000 φιάλες των 500ml, τα τοπι-κά ∆ωδεκανήσου Chardonnay Κουνάκη σε6.000 φιάλες και Πολυποικιλιακός Ερυθρόςαπό καµπερνέ, µερλό και σιρά σε 7.500 φιά-λες και τα επιτραπέζια Ροζέ Κουνάκη απόγκρενάς σε 3.000 µε 3.500 φιάλες και Ερυ-

θρός Γλυκός από µανδηλαριά σε 1.500 φιά-λες. Εµφιαλώνονται τέσσερα ακόµα κρασιάµικρής παραγωγής που περνάνε όλα απόβαρέλι και διατίθενται µόνο στο οινοποιείο.∆ύο είναι γλυκά από 500 φιάλες των 500mlτο καθένα. Το λευκό Vignioli είναι ΟΠΕ καιτο ερυθρό D' Aubusson από µανδηλαριάεπιτραπέζιο. Τα άλλα δύο είναι ξηρά τοπι-κά ∆ωδεκανήσου, ο Ροδινός από σαρντονέστις 600 φιάλες και ο Φιλίνος από µερλόστις 900.

Η βούλησή τους πάντως για µεγαλύτε-ρη προσοχή στις πωλήσεις και εµπορικόάνοιγµα στην Αθήνα είναι δεδοµένη. Πατέ-ρας και γιος Κουνάκης είπαν µ' ένα στόµαπως «φιλοδοξία µας αλλά και µόνη ουσιαστικώςδυνατότητα να επιζήσει και να µεγαλώσει τοοινοποιείο είναι να βγουν τα κρασιά µας εκτόςΡόδου». Προγραµµατίζουν επίσης να εµφια-λώσουν ΟΠΑΠ κρασιά στο µέλλον.

Κρασιά ΜερκούρηςΗ οικογένεια Παπαµιχαήλ έχει καταγω-

γή από τη Σύµη και είναι το όνοµα του Μερ-κούριου Παπαµιχαήλ που έδωσε την επω-νυµία Κρασιά Μερκούρης. Ο ΜερκούρηςΠαπαµιχαήλ είχε ξεκινήσει να κάνει κρασιάαπό το 1952 και τώρα ο γιος του Μανόληςκαι ο εγγονός του Κώστας Παπαµιχαήλ, ανι-ψιός του Μανόλη, συνεχίζοντας και τιµώ-ντας τον παράγουν κρασιά µε το όνοµά του.

Στην έξοδο του χωριού προς Σιάνα καιΜονόλιθο, σε επαφή µε την αριστερή µεριάτου δρόµου είναι το οινοποιείο, και ακριβώςπίσω το παραδοσιακό αποστακτήριο παρα-γωγής σούµας. Ένας µικρός επισκέψιµοςχώρος-εκθετήριο µε ράφια και µπάρα υπο-δέχεται τους επισκέπτες και έχει δίπλα τουτο επίσης επισκέψιµο παραδοσιακό κελά-ρι.

Το ιδιότυπο εδώ είναι πως ο κ. Παναγιώ-της και ο νεότερος Κώστας έχει ο καθέναςτα δικά του αµπέλια, χρησιµοποιούν τις ίδιεςεγκαταστάσεις, αλλά παράγει ο καθένας ταδικά του κρασιά, τα προβάλλουν µεν στονίδιο χώρο, αλλά τα εµπορεύονται ξεχωρι-στά. Και µαζί και χώρια λοιπόν, σε καλήσυνεργασία.

Ο Παναγιώτης Παπαµιχαήλ έχει 15 στρ.µε αθήρι, αµοργιανό, µοσχάτο και καµπερ-νέ σοβινιόν. Τελευταία φύτεψε και λίγο ασύρ-τικο. Ο Κώστας Παπαµιχαήλ έχει 80 στρ. µετις ίδιες ποικιλίες, εκτός απ' το ασύρτικο.Σε ό,τι αφορά τα εµφιαλωµένα, που είναιόλα επιτραπέζια, η γκάµα και η παραγωγήτους είναι πάνω-κάτω ίδια µε ελαφρώς µεγα-λύτερες ποσότητες του Μανόλη, ο οποίοςόµως παράγει πολύ λιγότερο χύµα κρασί.Τα λευκά ξηρά από αθήρι βγαίνουν συνολι-κώς σε 5.000 φιάλες, τα ροζέ από αθήρι καιµανδηλαριά σε 800 φιάλες, τα ερυθρά ξηράαπό µανδηλαριά σε 5.000 φιάλες. Ο Κώσταςκάνει και ένα ηµίγλυκο λευκό σε 500 φιά-λες, ενώ ο Μανόλης πειραµατικά οινοποι-εί ασύρτικο ως γλυκό κρασί. Κάνουν και οιδύο γλυκό από µοσχάτο σε 1.100 συνολικώςφιάλες, ηµίγλυκο ερυθρό από αθήρι και µαν-δηλαριά σε 7.500 φιάλες και γλυκό σε 7000

φιάλες. Όλα τα γλυκά κρασιά τους είναι λια-στά και τα λευκά κυκλοφορούν σε φιάλεςτων 500ml. Προσέθεσαν τελευταία και απόένα ερυθρό ξηρό από καµπερνέ περασµένοαπό βαρέλι στις 2.000 φιάλες.

Άγιος ΙσίδωροςΟ Άγιος Ισίδωρος µε τους 575 κατοίκους

βρίσκεται, σε σχέση µε τον Έµπωνα, στηνάλλη µεριά του Ατάβυρου τη νοτιοανατο-λική. Από τις παρυφές του χωριού ξεκινάκαι το πιο δηµοφιλές µονοπάτι από τα πολ-λά που βγάζουν ψηλά στην κορυφή του βου-νού, όπου και το ιερό του Αταβύριου ∆ία.Το χωριό φηµιζόταν παλαιότερα για τονόγκο παραγωγής και την ποιότητα των στα-φυλιών του. Τώρα ο όγκος έχει µειωθεί δρα-µατικά και η ποιότητα έχει κάπως υποχω-ρήσει, παραχωρώντας τη φήµη της στονΈµπωνα.

Οινοποιείο ΚυριακούληΟ επί δύο τετραετίες δήµαρχος Ατάβυ-

ρου, ως το 2006, γεωπόνος ΠαναγιώτηςΚυριακούλης και ο ανιψιός του Βασίλης, πουκατάγονται απ’ το χωριό, είναι πίσω από τονέο οινοποιείο που από το 2006 άρχισε ναεµφιαλώνει κρασιά.

Λίγο έξω από το χωριό, στη θέση Αϊ -Σίδερο όπου ήταν ο παλιός οικισµός, είναιτο οινοποιείο και δίπλα του εµφιαλωτήριονερού. Οι διαδικασίες ξεκίνησαν το 2003 καιτο οινοποιείο ολοκληρώθηκε και άρχισε τηλειτουργία του το 2006, ενώ το εµφιαλωτή-ριο νερού θα αρχίσει να λειτουργεί από τουχρόνου, µεταφέροντας εδώ τη σχετική δρα-στηριότητα που έχει η οικογένεια σε άλλοσηµείο του νησιού. Ο κ. Παναγιώτης εξηγείπως κίνητρα για την κατασκευή του οινο-ποιείου ήταν η καλή ποιότητα του σταφυ-λιού της περιοχής, η ενίσχυση των τοπικώναµπελουργών και η απασχόληση του Βασί-λη.

Τα δύο κτήρια είναι µεταλλικές κατα-σκευές µε αυτή του οινοποιείου µεγαλύτε-ρη στα 565τ.µ. µαζί µε το υπόγειο κελάριτων 75τ.µ., όπου υπάρχουν 15 συνολικώςβαρέλια των 225 και 400 λίτρων. Η οικογέ-νεια Κυριακούλη δεν έχει δικά της αµπέλιακαι προµηθεύεται από τοπικούς καλλιερ-γητές µόνο αθήρι και αµοργιανό προς τοπαρόν. Με αυτές τις δύο ποικιλίες εµφιά-λωσε έξι κρασιά, τρία λευκά σε µέση ποσό-τητα 15.000 φιάλες το καθένα και τρία ερυ-θρά στις 7.000 φιάλες το καθένα.

∆ύο κρασιά είναι ΟΠΑΠ, το Αθήρι καιτο Αµοργιανό Ρόδου, τα Γέλανδρος λευκόςκαι ερυθρός είναι τοπικά ∆ωδεκανήσου καιτα Μυρτώνας λευκός και ερυθρός επιτρα-πέζια. Τα ΟΠΑΠ κυκλοφορούν µόνο σε φιά-λες 750ml, ενώ τα υπόλοιπα και σε 375mlκαι 187,5ml. Η οινοποίηση γίνεται µε τηνυποστήριξη της Οινογνωσίας.

Στα µελλοντικά σχέδια είναι η παραγω-γή ρετσίνας και η βελτίωση του δρόµου πρό-σβασης στο οινοποιείο και η εξέλιξή του σεεπισκέψιµο.

Teyxos_41 12/21/07 1:47 PM Page 25

∆∆ √√ ∞∞ ªª ¶¶ ∂∂ §§ √√ ∆∆ √√ ¶¶ ππ¢ ∂ ∫ ∂ ª µ ƒ π √ ™ 2 0 0 7 � ∆ ∂ À à √ ™ 4 126

ΟΙΝΙΚΕΣ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ

ΟΈµπωνας είναι το πιο ψηλό χωριότης Ρόδου, έχει 1.250 κατοίκους καιείναι έδρα του δήµου Ατάβυρου στα

όρια του οποίου περιλαµβάνονται και ταχωριά Άγιος Ισίδωρος, Κάµειρος Σκάλα (ήαπλώς Σκάλα), Κρητηνία, Λακκί, Μανδρι-κό, Μονόλιθος και Σιάνα. Αυτή η έκτασηείναι και το µεγαλύτερο τµήµα της ζώνηςτου λευκού ΟΠΑΠ Ρόδος, µε την προσθή-κη του Απόλλωνα του ∆ήµου Καµείρου καιµεγάλο µέρος της ζώνης του ερυθρού ΟΠΑΠ,µε την προσθήκη των χωριών Απόλλωνας,Καλαβάρδα, Σάλακος και Φάνες του ∆ήµουΚαµείρου και της Μαριτσάς του ∆ήµου Πετα-λούδων.

Αν και περί τα 45χλµ. από τις δηµοφι-λείς βόρειες ακτές του νησιού, ο τουρισµόςέχει ήδη εντάξει την περιοχή στα προγράµ-µατά του και θα δείτε πολλά πούλµαν καιενοικιαζόµενα αυτοκίνητα µε τουρίστες.Έχω την εντύπωση πως τα Σιάνα είναι τοπλέον δηµοφιλές τουριστικά χωριό. Οι δρό-µοι είναι σε καλή κατάσταση, οι διαδροµέςόµορφες και τα σηµεία ενδιαφέροντος πολ-λά. Εδώ στα ορεινά χωριά τα καταλύµαταείναι λίγα και η συντριπτική πλειονότητατων τουριστών διερχόµενοι, κατά συνέπειαµεγάλα και τα ήρεµα διαστήµατα της µέρας.Σε όλα τα χωριά υπάρχουν αξιοπρεπείς χώροιανάπαυλας και εστίασης και µε λίγη προ-σοχή θα ανακαλύψετε εύκολα τα σηµεία µετα µη τουριστικά φαγητά. Ως πρώτο βήµααπλώς µην πάτε εκεί που πάνε τα πούλµαν,προτιµήστε τα απλά καφενεία όπου συχνά-ζουν οι ντόπιοι, οι οποίοι είναι ιδιαιτέρωςφιλόξενοι. Μην αρνηθείτε το κέρασµα καιγια να τους κερδίσετε αµέσως προτιµήστελίγη σούµα, το τοπικό απόσταγµα που παρά-γεται µόνο από σταφύλια και όχι από σύκαή άλλα φρούτα όπως σε άλλα νησιά τουΑιγαίου. Αυτό το απόσταγµα στη Νίσυροτο λένε «κουκουβίνα».

Στο κυρίως κείµενο, στην εισαγωγή γιατον Έµπωνα δίδεται µια περιγραφή τωναµπελοτοπιών και της κατάστασής τους.Όπως περιγράφεται εκεί, έξι οινοποιητικέςµονάδες δραστηριοποιούνται στην περιο-χή, σχεδόν όλες προσανατολισµένες στονοινοτουρισµό και ανοικτές στους επισκέ-πτες. Μαθαίνουµε, µάλιστα, ότι µια ακόµα

είναι στα σκαριά, αλλά είναι πολύ νωρίς γιαπερισσότερα. Θα ευχηθούµε απλώς καλήεπιτυχία γιατί το σχέδιο ακούγεται πολύενδιαφέρον. Επιπλέον, στον Έµπωνα κάθεχρόνο, κάπου µέσα στο χρονικό διάστηµααπό 18 έως 25 Σεπτεµβρίου, διοργανώνεταιγιορτή κρασιού.

∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi˜ ¯ÒÚÔ˜ ∫ÈÌËÛ¿Ï·˜

Βρίσκεται λίγο πριν από τα Σιάνα, βόρειααπό τη θέση Στελιές, προς το µικρό οικισµόΛακκί και την παραλία της Γλυφάδας. Είναιεκτεταµένος και για τον αρχαιόφιλο επισκέ-πτη εντυπωσιακός, καθώς σε τρεις κατάφυ-τους µε πεύκα λόφους περιλαµβάνονταιακρόπολη µε ναό και τείχος, οικιστικές εγκα-ταστάσεις, µε µεγαλύτερη αυτή των Βασι-λικών, νεκρόπολη και άλλα διάσπαρτα µνη-µεία. Μεταξύ τους και το µεταβυζαντινόεκκλησάκι του Προφήτη Αβακούµ, θερα-πευτή όσων είχαν προβλήµατα ακοής, ωςεκ τούτου και η αυτοσχέδια πινακίδα λέει«Προς Απακού». Επάνω στα ερείπια τουναού της ακρόπολης του Αγίου Φωκά, υπήρ-χε το οµώνυµο εκκλησάκι. Ο Ιταλός ανα-σκαφέας Μάουρι, προκειµένου να αποκα-λύψει τον αρχαίο ναό, το καθαίρεσε αλλάσηµείωσε στο ηµερολόγιό του: «Συγνώµηάγιε της ορθοδοξίας που σου χαλώ στο σπίτι,αλλά έτσι και αλλιώς παράνοµος ήσουν»! Στοχώρο έχει ξεκινήσει έρευνες το Τµήµα Μεσο-γειακών Σπουδών του Πανεπιστηµίου Αιγαί-ου, µε τη συνεργασία της ΚΒ' ΕΠΚΑ και οιαρχαιολόγοι Μανόλης Στεφανάκης και ΒάσωΠατσιαδά έχουν ήδη αρχίσει να ονειρεύο-νται ένα αρχαιολογικό πάρκο µε αµαξιτέςκαι κυρίως πεζοπορικές διαδροµές.

Το 1992 έπιασε φωτιά το δάσος, αλλά ηµαζική κινητοποίηση των κατοίκων το έσω-σε. Τώρα, έχει ήδη ολοκληρωθεί το πρό-γραµµα κατασκευών πυροπροστασίας καιστις Στελιές υπάρχει µόνιµα µονάδα δασο-πυροσβεστών. Στους λόφους υπάρχουν πολ-λές κυψέλες και η περιοχή φηµίζεται για το

µέλι της. Μπορεί κανείς να συναντήσει τουςµελισσοκόµους, να τους δει να εργάζονται(από σχετική απόσταση) και να πάρει πολ-λές πληροφορίες. Στις οµαλές τώρα εκτά-σεις ανάµεσα στους λόφους υπάρχουν καιπολλά αµπέλια και µάλιστα ο κ. Γλυνός τηςΚαΐρ λέει πως είναι γνωστά για το καλό καιξεχωριστό ως προς τα χαρακτηριστικά τουσταφύλι τους.

°ÈÔÚÙ‹ ÌÂÏÈÔ‡ Î·È Ûԇ̷˜

Στα Σιάνα κάθε χρόνο, περί τα µέσαΑυγούστου, διοργανώνεται στην πλατείαµπροστά από την εκκλησία η Γιορτή Μελι-ού και Σούµας. Είναι πρωτοβουλία του πολι-τιστικού συλλόγου Σιάνων «Η Βρασιά» µετην υποστήριξη του δήµου και φέτος ήτανη τέταρτη χρονιά. Στη διάρκειά της γίνο-νται οµιλίες, θεατρικές παραστάσεις, µου-σικές βραδιές και έκθεση βιβλίου και φωτο-γραφίας. Στην αυλή της εκκλησίας τοπικοίπαραγωγοί µελιού και σούµας εκθέτουν καιπωλούν τα προϊόντα τους. Σε κοντινό χώροστήνεται ένα αποστακτήριο και οι επισκέ-πτες έχουν τη δυνατότητα να µάθουν τηδιαδικασία και να δοκιµάσουν τη σούµαζεστή-ζεστή, όπως βγαίνει απ' το καζάνι µετη συνοδεία µεζέδων που προσφέρονται.Φέτος το µούστο έστειλαν η Καΐρ και ηΈµερυ.

Εκεί συνάντησα και το νέο δήµαρχο Ατά-βυρου, Νίκο Τσουκαλά. Ο νέος και στην ηλι-κία κ. Τσουκαλάς, που ηγείται ενός εξίσουνέου σε ηλικιακή σύνθεση δηµοτικού συµ-βουλίου, περιέγραψε τα σχέδιά του για τηνανάπτυξη του οινοτουρισµού στην περιο-χή. Πρέπει όµως να ειπωθεί ότι ο κ. Τσου-καλάς, που έχει διατελέσει και µέλος του∆.Σ. της Καΐρ, κάνει το δικό του κρασί τατελευταία δέκα χρόνια και φέτος η άδειάτου αφιερώθηκε εκεί. ∆εν τον κινεί δηλα-δή µόνο το καλώς νοούµενο συµφέρον τηςπεριοχής του, αλλά και το µεράκι του.

Είπαµε πιο πάνω για τη γιορτή κρασι-

ού στον Έµπωνα, που γίνεται απ' τη δεκα-ετία του '80. Πρόθεση του κ. Τσουκαλά είναιη αναβάθµισή της. Έχουν ήδη γίνει συζη-τήσεις και αναµένεται θετική απάντησηαπό τη Μητρόπολη Ρόδου, για µεγάλη έκτα-ση που κατέχει ψηλά στον Ατάβυρο, εκείπου υπάρχουν και αµπελοτόπια. Στο χώροαυτό, µετά από διαµόρφωση, σχεδιάζεταιπλήρης αναπαράσταση της διαδικασίαςτρύγου και οινοποίησης.

Μέσα στον Έµπωνα, µετά από δωρεάπου έχει ως δικλίδα τον όρο πως θα γίνειµουσείο, ο δήµος κατέχει ένα οικόπεδο.Εκεί προγραµµατίζεται η κατασκευή διώ-ροφου πέτρινου κτηρίου, που στο ισόγειοθα έχει έκθεση της χλωρίδας και της πανί-δας της περιοχής και στον όροφο χώρο σεµι-ναρίων.

Έχουν επιλεχθεί τρεις περιοχές πουπροσφέρονται για περιήγηση στ' αµπέλια.Η πρώτη είναι ο παραπάνω χώρος της Κιµη-σάλας και των Βασιλικών, η δεύτερη η θέσηΑγρός στο δρόµο προς Άγιο Ισίδωρο και ητρίτη η θέση Χαρακάκι πάνω απ' τον Έµπω-να στην πλαγιά του Ατάβυρου.

Βασική προϋπόθεση όµως για την ανά-πτυξη του οινοτουρισµού είναι η διατήρη-ση και ενίσχυση της αµπελοκαλλιέργειαςκαι της οινοποιητικής παράδοσης. Έτσι,στις προθέσεις είναι η ενίσχυση νέων, κυρίωςσε επίπεδο σπουδών, ώστε να έχουν κίνη-τρο απασχόλησης.

Ως πρώτο βήµα στις κατευθύνσεις αυτέςέγινε φέτος το τριήµερο 31 Αυγούστου και1 – 2 Σεπτεµβρίου η πρώτη αναβαθµισµέ-νη γιορτή κρασιού. Στο πλαίσιό της, πέρααπό τις µουσικές και θεατρικές παραστά-σεις, µεταξύ των οποίων και ένας χορευτι-κός σύλλογος από την Τουρκία, έγιναν καιοµιλίες µε θέµατα το αµπέλι και το κρασί,τις προοπτικές τους στην περιοχή και τηνανάπτυξη του οινοτουρισµού. Μεταξύ τωνοµιλητών ο Γιάννης Μπουτάρης, η ΜαίρηΤριανταφύλλου, η Χαρούλα Σπινθηροπού-λου και ο Παναγιώτης Γεωργιάδης.

Οινοτουρισµός στο δήµο Ατάβυρου

ΑΓΟΡΑ

Από τους ορεινούς αµπελώνες στους πρόποδες του όρους Ατα-βύρος, το Αθήρι της Καΐρ ξεχωρίζει για τα έντονα αρώµατα εξω-τικών φρούτων και λουλουδιών, την ισορροπηµένη γεύση και επί-γευσή του. Στη γεύση είναι κοµψό και η ωριµότητά του συνυπάρ-χει µε µια όµορφη οξύτητα που δροσίζει στο φινάλε το στόµα.

∫∞πƒ ∞.∂.2ο χλµ Λεωφόρου Ρόδου – Λίνδου, 851 00 Ρόδος � Tηλ.: 224 106 8770

www.cair.gr � e-mail: info@cair.gr

ΑΘΗΡΙ ΡΟ∆ΟΥ

Εµπνευσµένο από τον Γάλλο Foulk de Villaré, Μέγα Ιππότη του τάγ-µατος του Αγίου Ιωάννου στην Ρόδο και στη Μάλτα περί το 1305, τοVillaré είναι ένα κρασί που αναπτύσσεται πολυεπίπεδα. Εξαιρετικόστόµα, θαυµάσια ισορροπία µεταξύ οινοπνεύµατος και οξύτητας, γιαένα σύνολο που είναι παχύ, σαρκώδες και µυελώδες.

√π¡√£∏∫∏ EMERYΑυστραλίας 28, 851 00 Ρόδος � Tηλ.: 224 102 9111

www.emery.gr � e-mail:info@emery.gr

VILLARE

Ένα εκπληκτικό µοσχάτο από τη Ρόδο που λίγοι γνωρίζουν! Απότα ορεινά κτήµατα του Έµπωνα και της Κρητηνίας το λευκό µοσχά-το και το µοσχάτο Trani εκφράζουν έξοχα τα αρωµατικά τους χαρα-κτηριστικά. Ερεθιστικές ευωδιές από φλούδες νεραντζιού και λεµο-νιού, µαζί µε τριαντάφυλλο. Πλούσια, γλυκιά και δροσερή γεύση.

∫∞πƒ ∞.∂.2ο χλµ Λεωφόρου Ρόδου – Λίνδου, 851 00 Ρόδος � Tηλ.: 224 106 8770

www.cair.gr � e-mail: info@cair.gr

MUSCAT DE RHODES

Teyxos_41 12/21/07 1:47 PM Page 26