Ж Е Л Б И Р Е Й Т - Б И Л И М Б А Й Р А Г Ы

О ЖОЖду буткенде

АК ЖОЛ САГА,БУТУРУУЧУ!

КМУНУН ИЛИМПОЗ- ДОРУ ОШКО БАРЫШТЫ

2-бетте

“КИТЕПТИ ПЛАНШЕТКЕ АЛМАШТЫ- РУУ МУМКУН ЭМЕС”

6-бетте

МОСКОВС­КИЕСТУДЕНТЫ В БИШКЕКЕ

5-бетте

ЯПОНИЯГА БАРАМ ДЕ­СЕН, ЯПОН ТААНУУ ИНСТИТУ- ТУНАН БИ­ЛИМ АЛ!

4-бетте

Абитуриенттерди кабыл алууга КМУ даяр, бир айдан соц кабыл алуу енектугун баштайт!

Ошентип, 2019- жылдагы окуу жылы да жыйынтыкталуу алдында турат. И. Ара- баев атындагы КМУ абитуриенттерди ка­был алууга толук даяр. Бир айдан сон ка­был алуу енектугун баштайт. Эгер Сиз, абитуриент, заман талабына ылайык, та- тыктуу билим алам десециз, анда ойлон- бой туруп И. Арабаев атындагы КМУ- нун босогосун аттацыз. Сизге татыктуу билим берууге, келечектеги тандап ал- ган кесибициздин татыктуу ээси кылып чыгарууга университет жамааты колдон келген аракетин керет!

Эне тилдин 30 жылдыгына арналган чоц конференция КМУда етту

24- апрелде И. Арабаев атындагы КМУ менен Мамлекеттик тил боюнча улуттук комиссиясы биргеликте эне-тилдин 30 жылдыгына арналган илимий чоц кон- ференцияны университеттин Чы цгы з Айтматов атындагы жыйындар залын- да еткерушту. Ага кыргызга тебесу ке- рунген аттуу- баштуу инсандары каты- шып, тил боюнча жалындуу жакшы пи- кирлерин айтышты. Мисалы, коомдук жана мамлекеттик ишмерлер Медет­кан Шеримкулов, Абдыганы Эркебаев, КМУнун ректору Телебек Абдырахманов, университеттин проректорлору, инсти­тут жетекчилери, факультет декандары менен бирге, Мамлекеттик тил боюнча улуттук комиссиянын терагасы Назар- кул Ишекеев езунун кызматкерлери ме- нен чогу катышып, эне- тилинин мам- лекеттик тил статусун алгандан берки 30 жылдык тарыхына кецири токтолушту.

И . АРАБАЕВ АТЫНДАГЫ КМУнун РЕК ТО Р У Т в Л в Б ЕК АБДЫ РАХМ АНОВ АБЫ ЛОВИЧ!

УРМАТТУУ БУТУРУУЧУЛвР!Сиздерди И. Арабаев атындагы КМУ­

нун профессордук-окутуучулар курамы- нын жана жалпы жамаатынын атынан университетибизди ийгиликтуу аяктап, жацы турмуш жолуна аттанышыцыздар менен чын дилимден куттуктайм. Сиз- дерге чын ден соолук каалайм. Турмуш жолуцуздар байсалдуу болсун! Тандаган кесибициздердин татыктуу ээси болу- шуцуздарга тилектешмин. Алган билими- циздердин узурун керуп, кыргыз мамле- кетинин енугушуне ез салымыцыздарды кошосуздар деген терец ишенимдемин. Сиздерге талыкпастан билимин берип, окутуп, жол керсеткен мугалим агай- эжелерициздерге дагы ыраазычылык билдирем. Ак жол каалайм Сиздерге!

КМУнун эки студенти сынакта биринчи орунду алышты

И. Арабаев аты нда­гы КМУнун эки студен­ти, тактап айтканда Са- тылганова Алтынай ме­нен, Исманж ан кызы Бегимай Кыргыз Рес- публикасынын М ам ­лекеттик тил боюнча улуттук комиссиясы жургузген студенттер арасы нда еткен жат жазуу боюнча сынакта биринчи орунду алыш­ты. Сынакка Респуб­лика боюнча 1000 ден ашык студент катыш- кан. Б иринчи орун беш студентке берилип, анын экеену КМУнун билимдуу студент кыз- дары жецип алышканы кубандырбай койбойт.

Эки студент кызыбыз- дын бири Сатылгано- ва Алтынай Лингвис­тика институтунун би- ринчи курсунда билим алса, экинчиси Исман- жан кы зы Бегимай География жана эколо­гия туризм факульте- тинин 1- курсунун сту­денти. Ж ат жазууну бешке жаздырып, сы- накка даярдаган тил- чи эжелери, КМУнун ардактуу окутуучула- ры Иманакунова Кул- нур Шеримбековна ме­нен Черикчиева Гулми- ра М еймановнага да ыраазычылык билди- рип коюбуз шарт!

№005(05) / 29-май / 2019 - жыл Окуу - тунде алдыцдагы шам чырак, Билим алсац мацдай ачык жаркырап . 2

И. Арабаев атындагы КМУ менен Кыргыз билим беруу академиясы биргеликте облустарда семинар вткврушту

13-15-май кундеру И. Арабаев атындагы КМУ менен Кыргызстандагы Кыргыз билим беруу Академиясынын кызматкерлери бирге­ликте эки кундук иш сапар менен Нарын жана Ысык-Кел облустарына барып, райондук мек- теп директорлору, мугалимдери менен жолугуп, окуу методикасын жакшыртуу боюнча семинар еткеруп келишти. Мындай маанилуу семинар мындан ары да жыл сайын аталган семинар ел- кенун район-аймактарында ете тургандыгын эсициздерге сала кетели.

Университеттин жамааты акрредитациядан ийгиликтуу втушту!

29-30-апрель кундеру И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университетинин башкы корпусунда акрредитациялык иш болуп етту. Бир аз мучулуштуктерду эске алуу менен жал- пысынан аталган акрредитациялык иш жак- шы етту десек жацылбайбыз. Жыйынтыгында окуу жайда эмгектенген мугалимдерге, илимий кызматкерлерге агенттиктин жана ректорат- тын атынан биргеликте даярдалган сертифи­кат тапшырылды. Эске сала кетсек, буга чейин КРнын Билим беруу жана илим министрлиги- нин демилгеси менен кез карандысыз аккреди­тация жана рейтинг агенттиги тузулген болчу. Аталган агенттикке 2020- жылга чейин Кыр­гызстандагы жогорку окуу жайларын акрреди­тациядан еткеруу иши милдеттендирилген...

Профессор КГУ имени И.Арабаева принял участие в международной конференции

16 по 18 мая 2019 года в МГУ имени М.В.Ломоносова на факуль­тете государственного управления «School of public adm inistration) прошла XVII международная кон­ференция «Государственная уп­равление: Россия в глобальной по­литике».

В дискуссии принимали участие ученые, представители Федераль­ного собрания, общественные дея­тели, представители зарубежных научных центров и университетов.

Профессор КГУ имени И.Ара­баева Досаалы Иманбердиев выс­тупил с докладом «Неопределен­ность Конституционного статуса Президента КР как предпосы л­ка роста коррупции в стране» в секции «Институты государствен-

ного и муниципального управле­ния: актуальная российская прак­тика и мировые тенденции». Этот круглый стол вел заведующий ка­федрой теории и методологии го­сударственного и муниципально­го управления ФГУ МГУ имени М .В.Ломоносова, советник пре­зидента РФ, академик РАН С.Ю.Г- лазьев.

Также с докладами выступил д.и.н., зав.кафедрой Международ­ных организаций и проблем гло­бального управления МГУ и веду­щий программу «Большая игра» на первом канале ОРТ в России В.А.Никоновым «Публичная дип­ломатия и стратегические комму­никации России: проблемы и перс­пективы».

Биофактын деканы Урал университетинен келген вкулду кабыл алды

Биология жана химия факультетинин деканы Ма- маткан Чоров Урал мамлекеттик университетинен келген доктор Виктория Почегунду кабыл алды. Жолугушууда билим беруу, адис даярдоо боюнча суйлешушту. Ошондой эле Урал университетинен келген агартуучу университеттеги география, эко­логия жана туризм факультетинин айрым илимий кызматкерлери менен да кезикти.

КМУда Кыргызстан менен Германиянын кызматташтыгына арналган съезд втту

26- апрелде КМУда немец тилчи мугалимдеринин кезек- теги съездди болду. Ага Кыр- гызстандын булуц- бурчунан келген 250 ден ашуун мугалим катышты. Конференция мето- дикалык секцияларга белунуп, ар бир секцияга 30 дан кем эмес мугалим катышты. Иш чара- ны уюштурган Кыргызстанда-

гы тилчилер уюмунун жетек- чиси Замира Мамбетова съезд Кыргызстанда он учунчу жолу еткерулуп жатканын, максаты Кыргызстан менен Германия- нын эки тараптуу алака, карым- катнашын чыцдоо учун уюшул- ганына токтолду.

КМУнун илимпоздору Ошко барыштыАйчурек Калдыбаева баштаган

педагогика кафедрасынын профес- сордук-педагогикалык курамынан турган 13 киши ректор Т.А. Абды- рахмановдун колдоосу менен Ош облусуна барып, Ош гуманитар- дык-педагогикалык институтун- да еткерулген педагогикалык фо- румга катышып, илимий доклад- дарды жасап келишкен. Ошондой эле КМУдан барган екулдер Кыр- гыз-0збек университети менен да таанышып, жетекчилиги менен ке- зигишкен.

Физика- математика факультетиндеги иш-чараларданАпрель, май айларында универси­

теттеги физика-математикалык би­лим беруу жана маалыматтык тех- нологиялар факультети илимий иш чараларды кеп еткерду. 12- апрель космонавт кунуне арнап окуу жай- дын Чыцгыз Айтматов атындагы жыйындар залында илимий маа- нидеги чоц конференция еткерсе, 17- майда башкы корпустун ошол эле жыйындар залында профессор Ракым Усубакуновдун 90 жылдык мааракесине арналган «Табигый ма- тематикалык багыттагы предмет- терди окутууга компетенттуу ма- миле» деген аталыштагы эскеруу иш чарасын уюштурушту. Ага рек­тор Телебек Абдырахманов, окуу иштери боюнча биринчи про рек­тор Тууганбай Коцурбаев баштаган

белгилуу окумуштуулар катышып, профессор Р.Усубакуновдун адам- дык сапатын, ийгиликтерин айтып эскеришти. Кеп етпей эле 22- май куну аталган факультеттин жамааты -2-3 -курстардын студенттеринин педагогикалык практикасын жы- йынтыктоочу кецешмеге чогулушту.

Педагогикалык практикаларын студенттер Бишкек шаарындагы орто мектептерде ийгиликтуу етеп, мугалимдердин жогорку баасына ээ болушкан. Практиканын биринчи жумасында мектеп, класс, класс же- текчи, окуучулар менен таанышып, окуучулар менен тарбиялык иштер- ди уюштурушкан. Педагогикалык тажрыйбанын жыйынтыгында жо- горку курстун студенттери педаго- гикалык тажрыйбанын кунделугу

тиркелген отчётту, фотоотчетторду, зачёттук сабактын же класстан тыш- каркы иштердин конспектисин, окуу колдонмолорун тапшырышкан. 18­20-май кундеру педагогикалык таж­рыйбанын жыйынтыгы менен мек­тептерде мугалимдер, окуу белум башчылар, директор, методисттер, педагогика, психология кафедрасы- нын екулдерунун катышуусундагы жыйын етуп, студенттерге берил- ген баанын негизинде талкуу жур- ду. Анда мектептин практикантка берген мунездемесун эсепке алуу менен ар бир практикантка коюл- ган баа, педагогикалык тажрыйба- нын учурдагы студенттин иши, ошо- ну менен катар практика учурунда жаралган кыйынчылыктар женун- де кецири сез болду.

№005(05) / 29-май / 2019 - жыл Окуу - тунде алдыцдагы шам чырак, Билим алсац мацдай ачык жаркырап . 3

Балдарыбыз аман-эсен болсун!1 - И ю нь бардарды кор-

гоонун эл аралык куну 1949- жылы БУУнун атайын сессия- сында кабы л алынып, 1950- жылдан тарта майрам катары белгилене баштаган. Ар бир майрамдын езунун жаралуу та- рахы, себеби болгондой эле, балдарды коргоо майрамы- нын пайда болушунун езунун себеби бар. Анткени жогору- да белгилеген ж ы лдарга че- йин эл аралык аренада бал­дардын укугун коргоо, балдар кунун белгилее маселеси кун тартибине коюлуп,актуалдуу маселе катары айтылып кел- ген. Кеп етпей балдардын уку­

гун коргоо боюнча иш аракет- тер активдуу журуп, 1- июнь балдарды коргоонун эл аралык куну катары эсептелген. Бал- дарга кецул буруу, балдардын укугун коргоо иштери езгече советтик доордо жакшы жол- го коюлган. Эске сала кетсек, 1- июнь жыл наамада кызыл кун катары эсептенилбейт. Учурдан пайдаланып И. Арабаев атын- дагы КМУда эмгектенген жал- пы кесиптеш, агай- эжелерди 1- июнь балдарды коргоонун эл аралык куну менен куттук- тайбыз. Уул- кыздарыцыздар- дын жыргалын керуп, узак жа- шацыздар!

Балбан студентбиринчинибагынтты!

И. Арабаев атындагы КМУ- нун Чыгыш тануу жана Эл ара­лык мамилелер факультетинин 1- курсунун студенти Шукуров Толубай Казакстан Республика- сынын Костонай облусунда ет- кен эркин куреш боюнча эл ара­лык мелдеште биринчи орунду багынткан. Билеги кучтуу бал­бан студентибизге баракелде де- мекчибиз!

КМУда белгилуу педагог Магрифа Рахимова эскерилди

15-майда И.Арабаев атындагы Кыргыз мам- лекеттик университети- нин М.Р.Рахимова атын­дагы Квалификация- ны жогорулатуу жана кадрларды кайра даяр- доо институтунда Кыр­гыз Республикасынын илимине эмгек сицир- ген ишмер, педагогика илимдеринин доктору, профессор, Орусиянын педагогикалык жана со- циалдык илимдер акаде- миясынын анык мучесу Рахимова Магрифа Ра- химовнанын 90 жылды- гына жана М.Р.Рахимо­ва атындагы Квалифика- цияны жогорулатуу жана кадрларды кайра даяр- доо институтунун тузул- гендугунун 20 жылдыгы- на арналган «Ааламда-

шуу процесстеринин шартында билим беруу системасын модерниза- циялоо» аттуу эл ар а­лык илимий-практика- лык конференция жогор- ку децгээлде болуп етту.

Конференцияга рес- публиканын жакын- кы жана чет елкелер- ден келген билим беруу жаатындагы илимий тармактын керунуктуу екулдеру, ЖОЖдордун профессордук-окутуучу- лар курамдарынын, орто мектептеринин, балдар бакчаларынын екулде­ру, докторанттар жана аспиранттар катышты. Иш чарага катышкан- дар М .Р.Рахимованын жаркын элесине арнал- ган китеп кергезмесуне да кубе болушту.

Маанилуу келишимдерге кол кою учурунан...27- марттагы Россия президентти

Владимир Путиндин Кыргызстанга болгон расмий иш сапарында Рос- сиянын бир катар Ж ОЖдорунун ректорлору да Бишкекке келген. Эки мамлекеттин ЖОЖдору ара­лык эки тараптуу чоц жолугушууда бир катар маанилуу келишимдерге кол коюлган. Ал маанилуу жолугу­шууда университетибиздин ректо­ру, профессор Телебек Абылович Абдырахманов дагы Россиялык ай- рым ЖОЖдордун ректорлору ме­нен кызматташтык тууралуу маани­луу келишимдерге кол коюшканын айта кетуубуз зарыл. Андан кийин, ошондой эле Корея мамлекетинен, Германиядан келген екулдерду да ректор кабыл алып, университеттер аралык алаканы бекемдее боюнча маанилуу суйлешуулер болгонун эсициздерге сала кетели.

О АТ ЖАЛЫНДА...

Жээнбек Абдиев, И. Арабаев атындагы КМУнун Маркетинг кызматынын жетекчиси:

"Б Ы Й Ы Л УНИВЕРСИТЕТКЕ 1500 ГО Ж А К Ы Н

М ЕКТЕП БУТУРУУЧУСУ

К ЕЛИ П ТААН Ы Ш Ы П К Е ТТИ "

- Жээнбек Сейта- лиевич, И. Арабаев атындагы КМУда кан- ча жылдан бери иш- теп келе жатасыз?

- И. Арабаев атындагы КМУда 2004- жылдан бери иштеп келе жатам. Мурда Ж. Баласагын атындагы К ы р­гыз улуттук университети- нин Тарых жана челкем таа- нуу факультетинде мугалим болуп иштечумун. И. Ара- баев атындагы КМУга Та- рых илимдеринин доктору, профессор, бейиши болгур, рам аты лы к Бектемир Жу- мабаевдин чакыруусу менен келип иштеп калгам. Бекте­мир экеебуз жакшы дос элек. Бектемир ал кезде И. Арабаев атындагы КМУнун азыркы Чыгыш таануу жана Эл ара- лык мамилелер факультети Чыгыш тилдери жана мада- нияты институту деп аталчу, ошол институтта декан бо­луп иштечу. Ал мени: “Биз- де региондордун тарыхы де­ген аталыштагы сабак бар, орус тилинде дарс оку” деп алып келген.

Ошентип эки универси- тетте иштеп журдум. 2010- жылы КМУнун "Чыгыш тил- дери жана маданияты" инс- титутуна декандын орун басары болгом. Кеп етпей эле университетте Маркетинг кызматы боюнча белум ачы- лып, ректор Телебек Абыло- вичтин сунушу менен Марке­тинг белумунун жетекчиси болуп бекигем. Ошондон бери аталган Маркетинг белумун жетектеп келем.

- Маркетинг жетек­чиси эмне иш кыла- сыз?

- Мен жетектеген кызмат- тын максаты студенттерди ка­был алуу, алардын тузумун тузуу, окууну аяктаган буту-

руучу студенттердин иш ме- нен камсыз болушун кезе- м елдее боюнча иш алып ба- руу ж.б. И. Арабаев атындагы КМУ педагогикалык багыт- тагы окуу жай болгондуктан, езгече кецулду педагогика­лык кадрларга бурабыз. Жыл сайын ар бир факультеттин жардамы менен проферен- тациялы к иштерди жургу- зебуз. Студенттердин келип тапшыргандан баштап, окуу- ну бутуп, ишке орношконуна чейин кеземелдеп турабыз. Кыскасы ушундай иштерди аткарабыз.

- Быйылкы абиту- риенттерди кабыл алуу ишине болгон даярдыгыцыздар кан- дай?

- Кабыл алууга биз куз айынан баштап эле даярдык к ер е баш тайбыз. Факуль- теттер ездерунун тааныш - тыруучу брошюра, буклет- терин чыгарышат. Жаз айын- да факультеттер чогулуп ачык эш иктер кунун еткеруш ет. Тээ кыш тан бери универ- ситетибизге 1500 ге жакын мектеп окуучусу келип му- галимдер менен, студенттер менен жолугушуп, универ­ситет менен тааныш ып ке- тишти. Ж акы нда эле окуу жайыбызга Ош, Жалал-Абад облустарынан бутуруучулер келип кетишти. Окуучуларды алып келууде бизге жерги- ликтуу бийликтин екулдеру, ошол эле райондук кецештин депутаттары, мектеп дирек- торлору ж.б. жардам берип жатышат. Ж акында башта- ла турган абитуренттерди кабыл алуу ишине даярды- гыбыз жакшы. Кабыл алуу енектугун бир айдан соц баш- тайбыз.

• М И Р Л А Н АЛЫ М Б АЕВ

№005(05) / 25-май /2 0 1 9 - жыл Окуу - тунд© алдыцдагы шам чырак, Билим алсац мацдай ачык жаркырап . 4

Японияга барам десен;, Япон таануу институтунан бил им ал!

• М И Р Л А Н АЛЫ М Б АЕВ

. АРАБАЕВ АТЫНДА­ГЫ КЫРГЫЗ МАМЛЕКЕТ- ТИКУНИ-

ВЕРСИТЕТИНЕ ЯПОН ТААНУУ ИНСТИТУТУ УЧ ЖЫЛ МУРДА АЧЫЛГАН. ИНСТИТУТТУН МАК- САТЫ КЫРГЫЗ ЖАШ- ТАРЫНА ЯПОН ТИ- ЛИН УЙР0ТУУ ЖАНА ЖАШТАРДЫН ЯПОНИЯ МАМЛЕКЕТИНЕ БАРЫП ИШТЕП КЕЛУУСУН0 МУМКУНЧУЛУК ТУЗУУ. ИНСТИТУТТА ОКУГАН СТУДЕНТТЕР 4 ЖЫЛДЫК БИЛИМ АЛУУ АРАЛЫ- ГЫНДА ЯПОН МАМЛЕ­КЕТИНЕ ЭКИ ЖОЛУ БА­РЫП КЕЛЕ АЛЫШАТ. БИ- РИНЧИСИ, 1- КУРСТУ АЯКТАГАНДА, ТАКТАП АЙТКАНДА БИР ЖЫЛ­ДЫК ОКУУДАН КИЙИН- КИ 0НДУРУШТУК ПРАК- ТИКАЛАРЫН ЯПОН МАМЛЕКЕТИНДЕ 0 Т 0 П КЕЛИШЕТ. ЭКИНЧИ- СИ, 3-КУРСТУ БУТК0Н- Д 0 БАРЫП ПРАКТИКА 0 Т 0 Ш 0 Т . СТУДЕНТ- ТЕРДИН АТАЛГАН 0 Л - К 0 Г 0 БАРЫП ПРАКТИ­КА 0 Т 0 0 С У Н 0 КЕТКЕН КАРЖЫЛЫК ЧЫГЫМДЫ ТОЛУГУ МЕНЕН (ЯПОН 0Л К 0С У ) ЯПОН КОМ- ПАНИЯЛАРЫ Т 0 Л 0 П БЕРЕТ. АЗ КУН МУРУН ЭЛЕ УНИВЕРСИТЕТКЕ ЯПОН ТААНУУ ИНС- ТИТУТУН ТУЗУУНУ ДЕ- МИЛГЕЛЕГЕН, ОКУП, ИШТЕЙМ ДЕП ЯПО­НИЯГА БАРГАН БАШКА УЛУТТАГЫ ЖАРАНДАР- ДЫ ОКУТУП, ИШ ТААП БЕРУУ УЧУН "РИЙ- ЛЕЙШ НШ ИП" КОМ- ПАНИЯСЫНЫН БАШ- КЫ ДИРЕКТОРУ ТЕРАО­КА ШЮ НКИЧИ МЫРЗА МЕНЕН ЯПОН ТААНУУ ИНСТИТУТУНУН КАМ- КОРДУК КЕНЕШИНИН 0КУЛУ ЕЦУХАШИ МИ- ЧИНОРИ МЫРЗА КЕ- ЛИП УНИВЕРСИТЕТТИН РЕКТОРУ, ПРОФЕССОР Т0Л 0Б Е К АБДЫРАХМА- НОВ МЕНЕН ЖОЛУГУП, ИНСТИТУТТУН МЫН- ДАН АРКЫ ИШ АРАКЕТИ БОЮНЧА СУЙЛ0Ш УШ - ТУ. ЭСКЕ САЛА КЕТСЕК, И. АРАБАЕВ АТЫНДАГЫ КМУНУН ЯПОН ТААНУУ ИНСТИТУТУНУН БАШ- КЫ ДИРЕКТОРУ АЙ- БЕК САМАРОВ. АЙБЕК АГАЙ ЯПОН ТИЛИНДЕ ТУШ ЖООРУЙТ. Ж. БА- ЛАСАГЫН АТЫНДАГЫ КУУНУ БУТУРГ0Н. ЯПО­НИЯ 0 Л К 0 С У Н 0 БА- РЫП ОКУП КЕЛГЕН.

лыктуу иштер аткарылып жаткан-дыгын баса белгилеп айткым келет.

Айбек Самаров,И. Арабаев атындагы КМ Унун Япон таануу институтунун директору:

И. Арабаев атындагы КМУнун Япон таануу институтунун тузулге- нуне уч жыл болду. Уч жыл ар алы- гында кептеген жакшы ийгиликтерге жетише алдык десем жацылышпайм. Студенттер Японияга барып практи- каларын етеп келип жатышат. Инсти- тутубузда япон тилин жакшы билген, тажрыйбалуу мугалимдер эмгектени- шет. Буюрса мугалимдердин санын дагы ко бейтсекпу деген аракетгебиз. Институттун негизги енектешу бол- гон, “Жапан стайл” компаниясы муга- лимдерге кошумча айлык акы тел ей

беришет. Ошондой эле “Рийлейшн- шип”, "Жапан стайл", "IBS" компа- ниялары техникалык жабдуулар ме- нен да камсыздап турушат. Андан тышкары алар Японияга 48 орун- дуу жатакана курушкан. И. Арабаев атындагы КМУдан барган студент­тер ошол жатаканада жашап, прак- тикаларын етешет. Студенттердин тил билуусун текшерип туруш учун Япониядагы тестирлеечу агенттик менен келишим тузгенбуз. Алар ар бир эки ай сайын студенттердин тил- ди канчалык децгээлде уйренгенду- гун тест аркылуу текшерип турушат. Бир жылда алты ирет текшеришет. Кыргызстандагы башка жогорку окуу жайларында япон тилинде сабак ал- ган студенттер тестти биздин инсти­тутка келип тапшырышат. Ал тесттин жыйынтыгы менен студенттер, япон тилин уйренген жарандар атайын сертификатка ээ болушат. Японияга барганда ошол сертификаттын неги- зинде ишке орношо алышат.

Жакында эле япон тарап менен дагы бир жакшы келишимге кол коюштук. Тактап айтканда, Тынч океан региондорундагы универси- теттерде окуган студенттердин мо- билдуулугун арттыруу учун тузулген эл аралык уюм бар. Ал уюмдун кура- мына 35 мамлекеттен 570 универси­тет кирген. Кыргызстандан бирин- чилерден болуп биздин И. Арабаев атындагы КМУ катталганын баса бел­гилеп айта кетуум зарыл. Ал уюмдун сунушу менен быйылкы жылы уни- верситеттен 4 студент Японияга ба­рып бекер, стипендия алып окуп ке- луу мумкунчулугуне ээ болгону жа­тышат. Мындан тышкары кун чыгыш елкесундегу “Осака туризм” универ­ситета менен дагы студенттерди бир- геликте окутуу боюнча келишим туз­генбуз. Учурда ал жака да студенттер­ди жиберуу боюнча суйлешуулерду жургузуп жатабыз.

Тераока Ш юнкичи, "Рийлейш нш ип" компаниясынын башкы директору:

-Биздин И. Арабаев атындагы КМУга институт ачканыбыздын се- беби, Кыргызстанда Япон мамле- кетинин тилине, маданиятына кы- зыккан жаштар кеп. Тилекке карты акыркы учурда Япон тилин билген кыргыз жаштары азайып кеткен. Ошол себептен кыргыз жаштары - на Япон тилин уйретелу, Япония­га барып окуп, иштеп келуусуне мумкунчулук тузелу деген максат- та институтту тузгенбуз. ©зуцер- ге маалым болгондой, институт­тун тузулгенуне уч жыл болду. Уч жыл аралыгында институт езунун натыйжалуу иш-аракетин керге- зуп жатат.

Японияда И. Арабаев атындагы КМУда окуган студенттер башка студенттерден ете айырмаланып турушат. Алар биринчиден япон тилин жакшы билгендиги менен, практиканы мыкты ездештуруп, окуусуна, иштесе ишине тактыгы менен езгечеленушет. Студенттер­дин мындай жендемдуу, билим- дуу болушунун себеби, И. Ара­баев атындагы КМУнун Япон таа­нуу институтунда Япон елкесунун тилин, маданиятын жакшы билген мугалимдер иштеп, студенттерди жакшы окутушат. Ал эми студент­тер туристтерди тейлеечу жайлар- да, кебунче аэропорттордо, мей- манканаларда практика етешет. Анткени институтта туристтерди, мейманканаларга келген коноктор- ду тейлее боюнча атайын сабак ету- лет. Институтту буткен бутуруучу- лерду кааласа биз кийин Японияда иш менен камсыздоого аракет жа- сайбыз. Ал жакта жумушкерлер же- тишсиз. Билимдуу кыргыз жашта- рына иш таап берууге, Кыргызстан менен тыгыз кызматташууга биз да- йым даярбыз. Учурдан пайдаланып И. Арабаев атындагы КМУнун же- текчилигине, ректор Телебек Абы- лович Абдырахмановго терец ыраа- зычылык билдирем. Биздин сунуш- ту колдоп, Япон таануу институтун ачылышына чоц салым жана кол- доо керсеткену учун ыраазыбыз.

тердин саны жыл сайын арбып жа­тат. Япония мамлекетине барып практикадан еткен студенттердин саны да кебейууде. Биздин компа- ниянын максаты алдыдагы 10 жыл аралыгында Япония мамлекетинде 10 мицдеген кыргыз жаштары иш менен камсыз болуп, жакшы жу- муштарда эмгектенишсе, кун чы­гыш елкесунде иштеп, кыргыз мам­лекетине ез салымдарын кошушса деген тилектебиз.

Буюрса университеттин Япон таануу институтун аяктаган, окуу- сун жакшы бутурген студенттер келечекте ишсиз калышпайт деп ишендирип кеткибиз келет. Япо­нияга барып айлык- маянасы жого- ру, жакшы жумуштарда иштее мум­кунчулугуне ээ болушат. Ачыгын айтканда кыргыз жаштары Япония­га барып уйрене турчу н ер с ел ер аб- дан кеп. Япондор да кыргыздардан кеп нерсени уйренуп, улгу алышса болот. Япон кыргыз кызматташты- гында И. Арабаев атындагы КМУ­нун алдындагы Япон таануу инс­титутунун орду абдан чоц. Учурда эки елкенун ортосунда билим бе- руу жаатында дагы кептеген алгы-

Ецухаши М ичинори, Япон таануу институтун негиздеечулердун бири:

-Кыргыз студенттери Япон таануу боюнча университетте окуп билим алганы менен Япония мамлекетин­де барып иштеп кетуу мумкунчулу- гу аз болгондугуна байланыштуу окууну буткун студенттерди жу- мушка орноштуруу боюнча ком­пания ачканбыз. Акыркы убактар- да кыргыз жаштарынын арасында Япон тилин билген жаштар абдан азайып кеткен. Мына ушул себеп- терден улам И. Арабаев атындагы КМУнун жетекчилиги менен бир- геликте уч жыл мурда Япон таануу институтун ачканбыз. Институттун шартты толук талапка жооп берет. Ачылганына болгону уч гана жыл болгону менен тапшырган студент-

№005(05) / 25-май /2 0 1 9 - жыл Окуу - тунд© алдыцдагы шам чырак, Билим алсац мацдай ачык жаркырап . 5

И

■ /А ^ А

• Ч Ы Г £ ,

Ч | | 1 ] ц ■ ] ГТТ*I С Т У Д Е Н Т Ы

1 *1ГЛУ

1 _ т .

МОСКОВСКИЕ СТУДЕНТЫ В БИШКЕКЕ

ТУДЕНТЫ М О С ­КОВСКОГО ГО­СУДАРСТВЕН­НОГО ЛИНГ­ВИСТИЧЕСКОГО

УНИВЕРСИТЕТА ИМЕНИ МОРИСА ТОРЕЗА, ФАКУЛЬ­ТЕТА СПЕЦ ЗАРУБЕЖНОЕ РЕЛИГИОВЕДЕНИЕ ПРИЕХА­ЛИ В КГУ ИМЕНИ И. АРАБАЕ- ВА ПО ПРОГРАММЕ ОБМЕН СТУДЕНТОВ. НА ДАННЫЙ МОМЕНТ ОНИ ПОЛУЧАЮТ ОБРАЗОВАНИЕ И ОЗНА- КАМЛИВАЮТСЯ С ГОРО­Д О М И ДОСТОПРИМЕЧА­ТЕЛЬНОСТЯМИ В БИШКЕКЕ.

-Добро пожаловать в Кыргызстан, можете представиться?

-ЕЛИЗАВЕТА: Я Борисенко Елизавета Алексеевна учусь в Москве родом из Крыма. Увле­каюсь и работаю в сфере журна­листики. Мне нравится Бишкек.

-КАМИЛА: Жабелова Камила Исмаилова учусь на лингвиста на 2-курсе, родом из Болгарии

-ИВАН: Соловьев Иван Вла­диславович учусь в университете МГЛУ. Сам из города Солнечно­горск в Подмосковье. Закончил два режиссерских курса. В Биш­кеке мне очень нравится, здесь красивая природа и вкусная еда.

-АННА: Меня зовут Карпова Анна Владимировна, год назад нам ввели предмет кыргызский язы к как второй иностранный язык. Мы все с удовольствием учим. После приезда в Бишкек еще с большим интересом на­чали понимать культуру и язык Кыргызстана.

-Как вам удался этот шанс приехать в Кыргыз­стан по обмену студента?

- ЕЛИЗАВЕТА: Мы единствен­ные в ВУЗе и вообще в Москве кто учить кыргызский язык. В других университетах в основ­ном делают упор на европейс­кие языки, а нас так распреде­лили именно на тюркские языки. Поэтому нам предложили прак­тику в Бишкеке, и конечно же мы согласились. Потому что это очень интересно узнать другую культуру, другой народ. Это для нас был хороший шанс.

-Ваше первое впечатле­ние, когда приехали?

-ИВАН: Первое чувство было как будто мы из России не уеха­ли. В особенности нас очень по­радовали добрые люди.

-АННА: Очень приятно было приехать из Московской суетытам еще на данный момент пого­да плохая, поэтому для нас было приятно что тут теплая погода.

-ЕЛИЗАВЕТА: Мне сразу бро­сились в глаза очень медленный ритм в жизни в Бишкеке, а там у нас обычно все спешат, бегут куда-то. Можно сказать что мы здесь отдыхаем от Москвы.

-Какие отличия замети­ли именно в сфере обра­зования в Москве и Кыр­гызстане?

-АННА: У нас в Москве пары идут по другому у вас по 50 ми­нут, а у нас по полтора часа одна пара. Это было для нас очень нео­жиданно.

-ИВАН: Также радуют подход учителей, потому что они ста­раются больше вести диалог со студентами и из-за этого прият­но учиться. Еще к этому учителя все радостные и активные.

-ЕЛИЗАВЕТА: Преподавате­ли также подготовили для нас очень нужные материалы, эти материалы нам нужны для кур­совой работы. Таких материа­лов у нас нет в учебниках Рос­сии. Они также мотивируют нас на написания курсовых работ.

-Чтобы вы посоветовали о нашей системе образо­вания?

-ИВАН: Единственное навер­но это больше интерактивнос­

ти или же какие нибудь презен­тации.

- АННА: От нашего универ­ситета нет много отличий в об­разовании. У нас также в поточ­ных лекциях учитель читает лек­цию и включает презентацию, а здесь мы учимся только четве­ро, и учителя нам уделяют вни­мания, и сейчас мы уже привы­каем к этому.

-Изучая кыргызскийязык какие особенностивы смогли увидеть ?

- ЕЛИЗАВЕТА: Кыргызский язык очень тесно связано с ис­торией. То есть очень много слов, которое исходить из существую­щих традиций и вот по ходу изу­чения языка мы начинаем пони­мать историю кыргызского наро­да традиции, культуру.

- ВАНЯ: А также нам немнож­ко было трудно в разговорном, именно из диалектических слов южного и северного.

- КАМИЛА: Если было бы воз­можность мы еще раз приехали бы в Кыргызстан с удовольст­вием.

• К У Н Д У З О С М О Н О В А

В КГУ имени И.Арабаева прошла встреча с учеными из Германии

В КГУ имени И.Арабаева 17 ап­реля прошла встреча с учеными изГермании: профессором Генри Мар­ком, профессором факультета Биз­неса и экономики Бременского уни­верситета - д-ром Ганс Дитрих Хаа- сисом, профессором университета Фрезениус - д-ром Мартином Крее- бом. Во встрече участвовала посол ФРГ в КР Моника Иверсен, замес­титель посла ФРГ Ирья Берг, при­сутствовали ректор Т.Абдырахма- нов, декан ФЭТ Т.Чодураев, про­фессор А.Эргешев и др.

В своем выступлении г-жа Мони­ка Иверсен отметила, что посеще­ния того иного вуза всегда радует, поскольку в основном связаны с но­выми проектами, а преподаватели своей ежедневной работой создают будущее своей страны. В Германии экологическая проблематика имеет большое значение и по зеленой эко­номике накоплен огромный опыт. Очень перспективное направление и для устойчивого развития Кыр­гызстана. Для реализация этих идей требуются огромные усилия многих людей, сказала она.

Профессора из Германии расс­казали о совместной работе с кыр­гызскими коллегами, целях и зада­чах предстоящего проекта, отмети­ли, что рады творческой командной работе, основываю щ ейся на 2-х принципах: доверии и взаимном сотрудничестве.

В присутствии посла состоялось подписание Соглашения о созда­нии кыргызского-германско-про- фессиональной школы в сфере ме­неджмента, что позволит в будущем готовить бакалавров, магистров, аспирантов, PhD в области эколо­гии, биоэкономики, управлению социально-экономическими и при­родными процессами для устойчи­вого развития. После встречи в ре­сурсном центре профессора дали интервью телеканалу «ЭлТР» и га­зете «Кут-Билим».

№005(05) / 29-май / 2019 - жыл Окуу - тунде алдыцдагы шам чырак, Билим алсац мацдай ачык жаркырап . 6

О КИТЕП-ЖАН ДУЙНеНУН АЗЫГЫ...

- Гулнара Жуманазаровна, университетте окуп жаткан студенттердин китепке бол- гон кызыгуусу кандай? Китеп окуган студенттер коп элеби?

-Эми ар кандай. Китепке кы- зыгып, китепти суйуп окуган сту­денттер да бар. Китеп окубай, те­лефон тиктеген студенттер да кеп. Мындан он жыл мурункуга кара­ганда китеп окуган студенттер­дин саны азайды. Себеби интер­нет енугуп, бизге атаандаштык жаратты.

-Студенттердин, окурман- дардын китепке болгон кы- зыгуусун арттыруу учун кан­дай чараларды корсо болот?

- Балдардын китепке болгон кы- зыгуусун арттырууну мектеп кура- гынан эле башташ керек. Адабий китептер атайын суреттер менен коштолуп чыгарылса дейм. Ошон- дой эле китептерди ар бир окур- мандын жаш курагына ылайыкташ керек. Бала эс тарткандан баштап китептин баалуулугун уйренсе, ошондо китепке болгон кызыгуу пайда болмок.

-Азыркы чыгып жаткан ки-

Гулнара Жуманазарова, И. Арабаев атындагы КМУнун Чыгыш таануу жана Эл аралык мамилелер факультетинин № 4 окуу залынын китепканачысы:

“Китепти планшетке алмаштыруу мумкун эмес”

тептердин маани- мазмунуна кандай баа бересиз?

-Маанисиз китептер да жазылып, басылып чыгып жатат. Пайдасыз китептер да кеп. Пайдасыз китеп­тер коомду деградацияга алып ба- рат. Мурдагыдай китептердин маз- мунун, маанисин, басылып чыгуу эрежелерин кезем елдеген орган жок. Китеп палатасынын талабы- на туура келген китептер чыкпай атат. Мына ушундай себептерден улам дагы элдин, жаштардын ки- тепке болгон кызыгуусу темендеп баратат.

-Жогоруда интернет жо- нундо айтып кеттициз, элект-

рондук китептер менен ка- газ китептердин айырмасы эмнеде?

-Негизинен кагаз китептердин баалуулугун тушунген адам гана билет. Мисалы, электрондук к и ­тептерди эртеден кечке чейин окуй албайбыз. Кечке эле экранды ка- рап отуруп кезун талып, ооруйт. Ден соолугуна олуттуу зыян болу- шу толук мумкун. Ошондой эле бар- дык эле адамдардын интернетке акча телеп, китеп окуу мумкунчу- лугу жок. Ал эми кагаз китептер­ди куну- туну кучактап окусак бо­лот. Тажап кетсен, жаап коюп, кай­ра эс алган сон улантып окуй берсе болот. Кыскасы, китепти планшет­ке алмаштыруу мумкун эмес. Союз маалында Кыргызстандын эли дуй- недегу китепти эн кеп окуган элдер- дин катарына кирген. Китепти кеп окуган адам кепту билет, билимдуу болот. Мисалы азыркы маалда кы- тай эли китепти кеп окушат экен. Алар китеп окуйбуз деп, китепка- нага барып уч саатка чейин кезек кутушеерун уктум.

МаектешкенК У Н Д У З О С М О Н О В А

О АРАКЕТЧИЛ СТУДЕНТ

АЗЫРКЫНЫН ЗАЛ- КАРЫ, ЭЛ УУЛУ ЭЛ- МИРБЕК ИМАНА- ЛИЕВДИН ЧЫГАР- МАЧЫЛЫГЫНА АЗЫ НООЛАК КАЙРЫЛГЫМ

КЕЛИП ТУРАТ. АДАБИЯТ АЙ- ДЫИЫНДА Ч О И -Ч О И ЗАЛ- КАРЛАРДЫН ИЗИЛДЕНБЕЙ, ЭЛ АЛДЫНА СУНУЛБАЙ ЖАТ- КАНЫ ©КУНУЧТУУ ИШ БОЛ- ГОНУ МЕНЕН, ЧЫНЫГЫ ЗАЛ- КАРДЫН, ЧЫНЫГЫ ЧЫГАРМА- ЧЫЛЫК, АДАБИЯТ, КЕЛЕЧЕК МУУН УЧУН ИЗ КАЛТЫРЫП КЕЛЕ ЖАТКАН ЭМГЕГИ, ЭЛ- МИРБЕК ИМАНАЛИЕВДЕЙ ИНСАНДАРАЙТЫЛБАЙКАЛ- БАЙТ. ДЕГЕНИМ, К©ПТ©Н БЕРИ ЧЫГАРМАЧЫЛЫГЫН КЫ­ЗЫГУУ МЕНЕН ОКУП, УГУП ЖУРГ©НУМ АКЫН Ж©НУНД© ЖЫЛУУ ПИКИР КАЛТЫРУУГА ТУРТКУ БОЛДУ.

Ж алпысынан Элмирбек Има- налиевдин чы гармачы лы к дац- гыр жолун уч топко белгум кел- ди. Айтыштары, поэзиясы жана кошоктору деп. Менимче, кеп ин- сан бул пикиримди четке какпас- тыр... Себеби, эл алдына чыгып, айтышып келе жаткан айтыштары езунче узун сабак болсо, эл ара- сында обондуу ыр болуп ырда- лып журген ырлары, кайталангыс обондору узун кеп. Ал эми, кепчу- луктун суроосу менен айтып келе жаткан кошоктору да баа жеткис байлык. азы ркы капиталисттик доордо жашап жаткан элдердин арасы нда Элмирбек И маналиев элдик оозеки чыгармачылыктын данакери же кароолчусу десем да жанылыш ты к болбос. Кыргыз- дын улуттук кез карашын, тушу- нугун, ыр угуу маданиятын толу- гу менен езуне синирип алгандай сезим туудурат. Белгилуу текм е акын Аалы Туткучев ал женунде «Мен Элмирбекти бир китепке ок- шотом, жаны эле окуп бутсен, дагы бир жагы ачылат»- дегендей. Зал- кар инсан женунде кеп баштоо, бир

ЭЛ УУЛУЭЛМИРБЕКИМАНАЛИЕВДИНЧЫГАРМАЧЫЛЫГЫСТУДЕНТТЕРГЕшык-жендвм

«Кызыл тил менен кагып алып калканыцды,

Кагып алып калмасмынкалпагыцды»

- деп кыргызга таандык Ала-Тоо- дой керунген ак калпагыбызга ти- йишип ырдап етту. Ага Элмирбек баягы журушунен жазбастан, акын- дарга тиешелуу улуу сапат менен

«Кайра-кайра карайсыцкалпагымды,

Ар качантан кийип жургвн,Бул дагы акылымды бийик

туткан.Менин да ойлоп жургвн

мартабамды, Негедир калпагымдан бир

кептерди баштап коюп, Керейим шалкаладыц. Анча-мынча бул жерде тууган

келсе,Ардагыцдан ушундай бооруц

келсе,Козгото бербесецчи

шайтаныцды.Сен эмес Кытай тартып, ала

алган эмес,Башымда усу турган

калпагымды.»

- деп Кыргыздын илгертен келе жат­

кан намысын сак- тап, бир кайрып еткенде тарых- ка кайрылып, эч убакта Кы р­гыздын улут­тук баш ки- йими болгон

- деген сыяктуу асыл ойлорду тегуп жатса да, Казак акыны

тигин таа- сын айтып етту. Ошон­

дой эле дагы бир казак акыны

Алик Бекбосумов менен айтыш ын- да да «калпакты» кыргыз туш келди адамдарга тартуу кы лбайт экенин

калпакты жержайнаган кы- тайлар да ала алган эмес-

эмес, мин туркун китеп болуп жар- кылдагансыйт.

Бул текм е акындын айты ш та­ры езунче эле бир дастан. Ким ме­нен, кандай жерде айтыш курба- сын, озунун адамдык бийиктигин, улуулугун сактап, айтыштын жа- зылбаган мыйзамына баш ийип, салт менен айтышат. Жаш чагын- да эле Казактын, Кыргыздын мен- мен деген токмо акындары менен айтышса да, бир жеринде созго ча- лынбаган, арданып алып-учпаган, сездун гулун терип ырдаган, айтчу оюн азил-тамашага чалып жамак таган, каадасы менен ыр дуйно сундо жашап келе жаткан мыкты токмо акын. Казактын Даулетке рей акыны менен айтышканда каршысындагы акын эки эл дин ортосуна от жагып, акын га тишийип ырдап жатса да, акыл-эс менен ыр тегуп,

«с» менен «ш» болбосо, тили

бирге казагым,Качан болсо,

боорумду тартыпжургвн казагым.

Бир ныптасын жугумдун артып

жургвн казагым»

«Калпакты да кетерген баштар ке- терет» деп улуттук баш кийимди тартуу кылуудан баш тартты. Ж ал­пысынан бир эле айтышта эмес, Элмирбек бардык айтыштарында каршылашындагы акындын адам- дык касиетине тийиштуу сездерду эч качан айткан эмес.

Ошол журушу менен айтыш ба- шында кыргызды жоосу катары ке- руп, теминип чыккан, бир кайрык менен кыргыз акынын женип алам деген кыязда куулу чыккан Даулет- керей айтыштын акырында,

«Ыстык квлдвн кеп жеткенЭлмирбектин,

Квцулу Ыстык квлдвй ысыкэкен.

Твкмв акын деп айткандайсиздин элде,

Талантыц тас кайрактай балэкенсиц»

- деп Элмирбектин талантына баа берип, анын адамгерчиликтуу ыр теккен намысынын алдында баш ийип берди. Ушул сьщары кебунче айтыштарынын сонунда акындар анын талантына баа берип, «баш ийдим», же «утулдум» деген кы яз­да жогорудагыдай ойлорду калты- рышкан. Чындап окуп буткус дас- тандын айтыштары эле узун сабак болчудай. Терендеп изилдееге ки- ришкен болсок, айтыштарын эле жаш езгечелугуне карап белуп ал- сак да болчудай. Себеби, акын 15­25 жаш ортосунда азил-тамашасы аралаш, чыныгы жаштык дем ме- нен чыккан асыл ырларды теккен болсо, 40ка чамалаган кезде элдин мун-кайгысын, кейгейун атайын уюштурулган айтыш кечелеринде айтып жетишип жатат. Дагы бир узак ангеме болчу Казак акын кызы Айнур менен чыккан айтышы десек жанылыштык болбос.

(Уландысы бар)

Автор: И.Арабаев атындагы КУУнун алдындагы Теологиялык колледждин кыргыз тили жана адабиятынын окутуучусу,КЕНЖ ЕБЕКОВАБ У Р У Л К А Н

№005(05) / 29-май / 2019 - жыл Окуу - тунде алдыцдагы шам чырак, Билим алсац мацдай ачык жаркырап . 7

О ТАЛАНТТУУ ЖАНА КЫЗЫКТУУ СТУДЕНТ!..

Ко л у н а н к е е р у т е г у п г е н т а л а н т -

ТУУ СТУДЕНТТЕРДИН БИРИ АЛЫМКУЛ УУЛУ НУРЗАТБЕК.

КААРМАНЫБЫЗ УЧУРДА УНИ- ВЕРСИТЕТИБИЗДЕГИ "КеР - к е м МАДАНИЯТ ЖАНА БИ­ЛИМ БЕРУУ"- ф а к у л ь т е т и н - ДЕ 4-КУРСТА БИЛИМ АЛЫП ЖАТКАН УЧУРУ. НУРЗАТБЕК ОКУУДАН ТЫШКАРЫ, ТЕРИ- ДЕН, ЖЫГАЧТАН К е З Ж О О - СУН АЛГАН ТУРДУУ БУЮМ- ДАРДЫ ЖАСАП, КЫРГЫЗДЫН САЛТТУУ ЖАНА ЭТНО-МА-д а н и я т ы н ы н е н У Г У Ш У н е АЗ ДА БОЛСО е З САЛЫМЫН КОШУП ЖАТКАНЫН ЭСИ- ИИЗДЕРГЕ САЛА КЕТЕЛИ...- Нурзатбек мырза, алгач

взуцузду тааныштырып кет- сециз?

-Мен Нарын обулусунун Кочкор ра- йонуна караштуу Ак-Жар айылында терелуп, ошол эле айылдын Ак-Жар орто мектебин бутургем. Учурда И. Арабаев атындагы КМУнун “Керкем маданият жана билим беруу” факуль- тетинде 4- курста билим алып жатам.

- Квз жоосун алган ар тур­кун буюмдарды жасап журв-

Нурзатбек Алымкулуулу, И. Арабаев атындагы КМУнун "Кврквм внвр жана билим беруу" факультетинин студенти:

“Университеттеги окуткан агай- эжелериме ыраазымын, кеп нерсени уйретушту”

суз. Чынын айтканда мындай буюмдарды жасоо ар бир эле кишинин колунан келе бер- беси белгилуу. Сиз мындай внвргв кантип эгедер болуп алгансыз?

-Атам уста киши. Айылда, мен оку- ган мектепте кол эмгектен сабак бе- рип, мугалим болуп иштейт. Атамдын устаканасында окуучулар жасаган ар туркун турдуу буюмдар кеп. Бала ча- гыман ошол буюмдарды керуп, таа- сирленип чоцойгом десем жацылыш- пайм. Алгач 8- классымдан баштап ат жабдыктарын жасап баштагам. Тери- ни ийлеп, булгаары, кайыш кылып, андан жуген, нокто, куюшкан жасап, камчы еруп журдум. Кийин мектеп- ти аяктаар жылдары жыгачтан буюм­дарды жасоого еттум. Элибизде айты- лат го, “енерду баалап, багыш керек” деп. Анысы кандай енерду багып ара- кет кылса эле енер ерчуй берет экен.

- “Аккан арыктан суу агат” дегендей внвр сизге атацыз- дан втквн турбайбы...

- Ооба, жуз пайыз атамдан еткен десем жацылышпайм. Жасаган ишин мага керсетуп уйреткен атама ыраа­зымын. Атам: “баламдын дээринде бар экен, кол енерчулукту уйренуп алды” деп бир чети мактанса, бир чети мени менен сыймыктанып калат.

- И. Арабаев атындагы КМУга чейин кол внврчулук боюнча лицейде билим алып- тырсыз. Ошол тууралуу айта кетсециз?

- Аскердик кызматымды етеп кел- генден кийин, 2012-жылы Бишкек шаарындагы №5 кесиптик лицейин- де жыгаччылык, эмерек жасоо белумун аяктагам. Ал жерден негизи чоц эме- ректерди жасоону окуткандыктан, ста- ноктордун турлеру менен иштееде ар кандай ыкмаларды колдоно билууну, жана ошондой эле станок менен иш-

тее кооптуу болгондугуна байланыш- туу коопсуздук чараларын алдын алуу- ну окуп билип, бутургем. Андан соц, “АДАЛ СТРОЙ” фирмасында иштеп баштап, ал жакта азыркы кунге че- йин эмеректерди жасап эмгектенем.

- Эмерек жасасацыз акча- луу, бай студент турбайсыз- бы?

- Кудайга шугур. Акча деген табы- лат, кайра жок болот. Негизгиси енер да. Кудай берген талантты таптап, ер- чутуу керек.

- И. Арабаев атындагы КМУга келип окуп калышы- цызга эмне себеп болду эле?

- Жогоруда езуцуз “Аккан арыктан суу агат” деп суроо бергендей, атамдын жолун жолдоп, мен дагы кол енерчу- лукту енуктуруу менен бирге мугалим- дик кесипти аркалап, жаш муундарга билим берип, шыктандырсам деген ой менен И. Арабаев атындагы КМУ- га тапшыргам.

- Быйыл мынакей твртунчу курсту аяктап жатыптырсыз. Университеттен эмнелерди билип уйрвнв алдыцыз. Ал- ган билимицизге канаатта- насызбы?

- Албетте канааттанам. Жакшы са­бак алдым. Кеп нерсени уйрендум. Онерумдун ерчушуне университет- тин, окуган факультетимдин салымы абдан зор. Окуткан агай-эжелериме ото ыраазымын. Таазим кылам. Ал эми эмнелерди билип уйренгенум боюнча айтсам, териден, кийизден, форекстен жана ошондой эле жыгачтан, ар кан- дай сувенирлерди жасоону уйрене ал- дым. ”Жигитке жетимиш енер аздык кылат” дегендей сайма саюуну, чий то- кууну да ездештурдум. Биринчи курс­та окуп атканда университетте еткен кол енерчулук боюнча кароо сынакта баш байгени алып, “Гран-прини” же-

цип алгам. Экинчи курсумда факуль- теттер аралык сынакта биринчи орун- ду багындыргам.

- Ушу кезге чейин эле бир топ буюм жасап коюптурсуз. Сизге жаккан, журвгуцузгв жакын кайсыл буюмуцуз?

- Жасаган иштеримдин баары элеезуме жагат, ошолордун ичинен эц эле

жакыны апама берген сурет салгычым. Аны жыгачтан жасагам. Апам 40 жыл мектепте мугалим болуп иштеп, пен- сияга чыккан. Аталган сурет салгыч- ты апамдын пенсияга чыгышы менен куттуктап белек кылгам. Ал эми атама болсо быйыл камчы белек кылдым. Ал камчы дагы эмнегедир журегуме жа­кын болуп, жакшы жасагандай сезилди.

- Азыркы тапта кандай буюмдарды жасап жатасыз?

- Мугалимдер берген билимдин ар- касы менен азыркы тапта ар туркун буюмдарды жасоону ездештуруп, из- денуум кецейди десем болот. Учурда колдонулбай калган буюмдарды кеп жасап атам. Элибизде байыркы заман- да турдуу буюмдар болгон экен. Ошо­лордун кебун жасоого аракет жасап, улуттук маданиятыбыздын енугушуне аз да болсо салымымды кошсом деген ойдо журем. Андан тышка заманбап буюмдарды да оймой-чийме тушуруп жасайм. Мисалы, сааттардын турле- рун, сандыкчаларды, брелокторду ж.б.

- Ар бир инсан жасаган иши жакшы болсо, андан эргуу алаары белгилуу. Сиз иши- цизден кандай эргуу аласыз?

- Ар бир ишимди дит коюп жасайм. Ошондуктанбы, иш кылып атканда убакыттын кандай еткенун билбей ка­лам. Бир ишти баштап алганда бутур- генче шашам. Чала елук кылып таш- тап салгым келбейт. Бирок сапаттуу жа- соого аракет жасайм. Берилип иштеп атып кундун кандай кеч кирип, тацдын кандай атканын билбей калган учурла- рым да болот. Жасаган ишиц кецулге толуп, жакшы болсо чарчаганыц эч нерсеге татыбай калат.

- Кол внврчулуктвн тыш- кары дагы кандай талантка эгедерсиз?

- Сурет тартам. Эски ырларды ыр- доону жакшы керем. Бош кунум бол- бойт. Убактымды туура пайдаланууга аракет жасайм. Окуудан кийин уста- канада отуруп эмгектенем. Дагы убак- тым боло калса, “Адал строй” фирма- сына барып иштей коём.

- Алдыга койгон кандай асыл максаттарыцыз бар?

- Алдыда тандап алган кесибимдин татыктуу ээси болуп, атамдын жолун уласам деген ой- тилегим зор. Мектеп окуучуларына ушул тармакта билим берип, кол енерчулуктун ар тараптуу жактарын енуктурууге ез салымымды кошсом деген максаттамын.

- Кызыктуу маегициз учун чоц рахмат!

Маектешкен ф КУДАЙБЕРГЕН

Р А Й Ы М К У Л О В

БАШКЫ РЕДАКТОР:Мирлан Алымбаев

ЭЛЕКТРОНДУК ДАРЕК:alimbaeff@mail.ru

ДИЗАЙНЕР:Кубат Абышов

НУСКАСЫ: 1000 БУЙРУТМА: 932

РЕДАКЦИЯЛЫК КЕЦЕШ:Телебек Абдырахманов Сыртбай Мусаев Айчурек Калдыбаева Шарапат Искендерова Бакыт Мырзатаева

Кыргыз Республикасынын Юстиция минисгрлигинде катталган № 10170Кол жазмалар кайтарылбайт жана рецензияланбайт. Окурмандардын жарыялаган макалалары редакциянын кез карашын билдирбейт жана ага редакция жооп бербейт.

Гезит редакциянын компьютердик борборунда терилди жана жасалгаланды. "ММКны колдоо боюнча борбор" фондунун басмаканасында басылды. Бишкек шаары,

ДАРЕГИ:Бишкек шаары И.Раззаков кечесу 49БАЙЛАНЫШ ТЕЛЕФОНУ:312 66 47 73, 0703 34-27-10

Горький кечесу-1б.

№005(05) / 25-май / 2019 - жыл Окуу - тунде алдыцдагы шам чырак, Билим алсац мацдай ачык жаркырап . 8

Береги суреттегу Бердалиева Гульзат Ш амшиевна. Гульзат Шамшиевна менин бир тууган тайежем болот. Ал эми сурет­тегу апа Гулзат Ш амшиевна- нын апасы менин тайенем. Те- йенем быйыл туура 80 жашка чыкты. 0туп кеткен 17- май эне- лер куну менен тайнемди жана тайежемди, ошондой эле апам-

ды куттуктаим. Ден соолугуцар бекем болсун! Биздин бакты- бызга бар болгула, менин асыл адамдарым!

К У Н Д У З О С М О Н О В А ,И. А р а б а е в атындагы КМ Унун Чыгыш та ан уу ж а н а Эл аралы к мамилелер факультетинин 3- курсунун студенти

О КАТ КУРЖУН.

Жазгы квктвм, учуп-конуп квпвлвк, Жан эргитет квцул кушу квквлвп. Жаштыктын бир кайрыктары ун салат, Жацырыктап жан дуйнеден вчв элек.

Бак аралап басып келем жай гана, Бачайыдай бажыраят айлана.Бах, чиркан ай! Табийгаттын келбети, Бар кврквмун айланткандай саймага.

Булбул сайрап, туги тараптан тил безеп, Бул учур да втер квзду ирмесек.Бугун белек кыз-жигиттер кыналат, Биз олтурчу бак тубунде бир кезек.

Мезгил негемынча кулук аръгмыц, Моокум канбай вчуп барат жарыгыц. Мен взумду кулгун жигит сезсем да, Мацдайдагы бырыш сенин салымщ.

0

1$

Эгиикте жаз жыттанат, квпквк асман, Эрке жел леп-леп согот батыш жактан.Эч персе ойлонбостон колем ишлтейм. Элиртип ыр шъгбырайт, мени жазсац.

Тал-терек тармалданып бурун ачкан, Термелет эрке желге съшап жаткан. Токтолбой бир орунда учуп-конуп,Таранчы чыйт-чыйт сайрайт жубун тапкан.

Жаз мезгил жан дуйнвмду козгоп турат, Жанъгма дем-'куч оерип, коштоп турат. Жаштыгым караан узуп кетип жатып, Жаз куну бир кайрылып токтоп турат.

Сезилет бугун дуйнв жашаргандай,Сезилет бут айланам тазаргандай. Сезимде окшоштурам жаздын керкун, Селкилер жолугууга жасангандай.

АПАКЕ,САГЫНДЫМСИЗДИ...

Мен Куранбаева Алтын Туактаев- на. Туркменстандан болом. 1. 09. 2018- жылы Кыргызстандын бор­бор калаасы Бишкек шаарындагы И. Арабаев атындагы КМУдан “окууга еттуц”- деген чакыруу кагазы кел- ген. Ошондогу суйунучту менден сурабацыз. Мен эле эмес, катты кергенде атам, апам, агам да ете кубанган. 21. 09. 2018- жылы мен алыскы Туркменстандан Кыргыз- станды кездей сапар алдым. Само- лётто келе жатып Кыргызстанда кантип окуйм, кыргыз тилин кан- тип уйренем деп аябай коркком. Келип эле университеттин жатака- насынан орун алып, туркмен кыз- дар менен бирге жашап калдым. Туркмен улутундагы студенттер- ден мен эле болсом керек деген ой менен келгем. Бирок менден башка дагы студенттер кеп экен. Алар менен бирге жашап журуп, бирок эмнегедир кыргыз кыздар менен жашоону туура кердум. Кыргыз кыздар менен жашасам кыргыз тилин да бат уйренее- румду билдим. Ошентип турк­мен кыздардан белунуп, кы р­гыз кыздар менен жашап башта- дым. Алар менен “кел- ал” болуп суйлешуп атып, ойлогондой эле кыргыз тилин бат ездештурдум. Азыр Кудайга шугур, кыргыз тилинде эркин суйлейм. Кыр- гызча текс жазып, кыргызча окуйм. Билимди болсо Физи- ка-матиматика факультетинде алып жатам. Буюрса келечек- те физик- матиматик мугали- ми болуп чыгам. Мага Кыр- гызстандан окуган аябай жак­ты. Бишкек аябай кооз шаар, эли мейман дос. Окууга етке- руп, менин окуу акымды те- леп жаткан апама аябай ыраа- зымын. Аз кун мурун жандай керген алтын апамдын туул- ган куну болуп етту. Апамды туулган куну менен чын журе- гумден куттуктайм. Апа, Сиз- ди аябай сагындым. Буюрса барам. Менин окуум жакшы. Экзамендеримди ийгиликтуу тапшырдым. Учурдан пай- даланып мага кеп- кецешин айтып жол керсеткен кура- торум Нурзат Асанбекова эжеге дагы гезит аркылуу ыраазычылыгымды билди- рем. Эже мени ез кызындай керуп, дайыма кароосуна алып калкалап келет, жар- дамын эч аябайт. Апаке, са- гындым Сизди...

КУР АН БАЕВ АА Л ТЫ НТУ А К ТА Е В Н А ,И. А р а б а е в атындагы КМ Унун студенти