fákeppni kafli 16. . Ófullkomin samkeppni Ófullkomin samkeppni vísar til þeirra markaða þar...

46
. Fákeppni Kafli 16

Post on 20-Dec-2015

228 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

.

Fákeppni

Kafli 16

.

Ófullkomin samkeppni

Ófullkomin samkeppni vísar til þeirra markaða þar sem hvorki ríkir einokun né fullkomna samkeppni.

.

Ófullkomin samkeppni

Ófullkomin samkeppni á einnig við greinar þar samkeppnisaðilar eru til staðar, en samkeppnin er ekki svo mikil að einokunarvald sé ekki til staðar.

.

Tegundir ófullkominnar samkeppni

Fákeppni Nokkrir seljendur sem hver býður

svipaðar vörur til sölu. Einkasölusamkeppni

Mörg fyrirtæki sem selja vörur sem svipar til hver annars en eru samt ólíkar.

.

Ferns konar samkeppnisstaða

Einokun Fákeppni Einkasölu-

samkeppni

Fullkomin samkeppni

• kranavatn

• kapalkerfi

• Tenniskúlur

• Olía

• Bækur

• Bíóhús

•Hveiti

• Mjólk

Fjöldi fyrirtækja

Vörutegundir

Mörg Ft.

Eitt Ft. Mörg

Ft. Ólíkar vörur

Einsleitar vörur

.

Markaðir með nokkra seljendur

Vegna þess hve seljendur eru fáir á fákeppnismörkuðum

skapast togstreita á milli verðsamráðs og síðan

hagnaðartöku.

.

Einkenni fákeppni

Fáir seljendur bjóð einsleitar vorur Fyrirtækin hafa áhrif hvert á annað Best væri að stunda verðsamráð og hegða

sér eins og einokari og takmarka framleiðsluna til þess að geta farið fram á hærra verð.

.

Tvíkeppni (Duopoly)

Tvíkeppni er fákeppni með aðeins tveimur seljendum

.

A Duopoly Example: Demand Schedule for Water

Quantity Price Total Revenue0 $120 $ 0

10 110 1,10020 100 2,00030 90 2,70040 80 3,20050 70 3,50060 60 3,60070 50 3,50080 40 3,20090 30 2,700

100 20 2,000110 10 1,100120 0 0

.

Tvíkeppni

Ef fullkomin samkeppni ríkti, yrði markaðsverðinu þrýst niður þar til jaðarkostnaður jafn 0:

P = MC = $0Q = 120 gallons

Ef einokun ríkti yrði markaðsverð og –magn hagrætt á þann hátt sem hámarkaði heildarhagnað:

P = $60Q = 60 gallons

.

Tvíkeppni

Þjóðhagslega hagkvæmt magn er 120 gallon, en einokarinn mun aðeins framleiða 60 gallon.

Hvað gerist því hjá tvíkeppnisaðilunum.

.

Samkeppni, samráð og samtök.

Tvíkeppnisaðilarnir gætu komið sér saman um einokunarmagn.. Samráð (Collusion)

Þegar tvö fyrirtæki ákveða saman verð og magn á markaðinum.

Samtök (Cartel) Þegar tvö fyrirtæki taka höndum

saman og fylgja hverju öðru í takt.

.

Samkeppni, samráð og samtök

Jafnvel þó fákeppnisaðilar vildu bindast samtökum og þéna einokunarhagnað, er það oft ekki mögulegt. Samkeppnislög hindra opinber samtök meðal fákeppnisaðila til þess að vernda almannaheill.

.

Jafnvægi í fákeppni

Nash jafnvægi er sú staða þegar þeir aðilar sem að málum standa velja hver þann kost sem hentar þeim best, að gefnum ákvörðunum allra hinna.

.

Jafnvægi í fákeppni

Ef hvert fákeppnisfyrirtæki ákveður framleiðsluna, hvert í sínu lagi til þess að

hámarka hagnað, þá munu þau framleiða meira magn en ef einokun væri til staðar, en minna en

ef fullkomin samkeppni ríkti.

Markaðsverðið verður einnig þarna á milli.

Hagnaður verður einnig þarn á á milli.

.

A Duopoly Example: Demand Schedule for Water

Quantity Price Total Revenue0 $120 $ 0

10 110 1,10020 100 2,00030 90 2,70040 80 3,20050 70 3,50060 60 3,60070 50 3,50080 40 3,20090 30 2,700

100 20 2,000110 10 1,100120 0 0

.

Hvernig fjöldi markaðsaðila hefur áhrif á útkomuna

Magnáhrifin : Vegna þess að verð er hærra en jaðarkostnaður, mun aukin sala auka hagnað.

Verðáhrifin : Aukin framleiðsla mun lækka verðið og hagnað á allar seldar einingar.

Eftir því sem fjöldi seljenda vex mun markaður færast í átt til aukinnar samkeppni.

Verðið nálgast jaðarkostnað og framleitt magn nálgast það sem teljast þjóðhagslega hagkvæmt.

.

Leikjafræði og lögmál um samvinnu.

Leikjafræði er greining á strategískri ákvarðanatöku fólks við ýmsar aðstæður.Strategísk ákvörðun eru ákvarðanir sem teknar eru með hliðsjón af gerðum allra annarra, í sömu aðstöðu.

.

Leikjafræði og lögmál um samvinnu

Vegna þess hve fyrirtæki á fákeppnismarkaði eru fá, mun hvern fyrirtæki hugsa á strategískan hátt.

Hvert fyrirtæki veit að hagnaður þess veltur ekki aðeins sinni eigin framleiðslu, heldur einnig framleiðslu allra hinna fyrirtækjanna.

.

The Prisoners’ Dilemma

The prisoners’ dilemma provides insight into the difficulty in maintaining cooperation.

Often people (firms) fail to cooperate with one another even when cooperation

would make them better off.

.

FangaleikurinnBonnie’s Decision

Confess Remain Silent

Confess

Remain Silent

Clyde’s Decision

Clyde gets 8 years

Bonnie gets 8 years

Bonnie gets 20 years

Bonnie gets 1 year

Bonnie goes free

Clyde gets20 years

Clyde gets 1 year

Clyde goes free

.

The Prisoners’ Dilemma

The dominant strategy is the best strategy for a player to follow regardless of the strategies pursued by other players.

.

Vandræði fangans

Samvinna er erfið í framkvæmd vegna vegna þess að hún er í ekki samræmi við hagsmuni einstakra leikmanna.

.

Fákeppni líkt við vandamál fangans

Iraq’s Decision

High Production

Low Production

High Production

Low Productio

n

Iran’s Decision

Iran gets $40 billion

Iraq gets $40 billion

Iraq gets $30 billion

Iraq gets$50 billion

Iraq gets $60 billion

Iran gets$30 billion

Iran gets $50 billion

Iran gets $60 billion

.

Fákeppni líkt við vandamál fangans

Eiginhagsmunir gera það erfitt fyrir fákeppnisfyrirtæki að viðhalda

samvinnu með lítilli framleiðslu, háu verði og einokunarhagnaði.

.

Vígbúnaðarkaupphlaup

Decision of the United States (U.S.)Arm Disarm

Arm

Disarm

Decision of the Soviet Union

(USSR)

USSR at risk

U.S. at riskU.S. at risk and weak

U.S. safeU.S. safe and powerful

USSR at risk and weak

USSR safe

USSR safe and powerful

.

Auglýsingar

Marlboro’s Decision

Advertise Don’t Advertise

Advertise

Don’t Advertise

Camel’s Decision

Camel gets $3 billion profit

Marlboro gets $3

billion profit

Marlboro gets $2

billion profit

Marlboro gets $4

billion profit

Marlboro gets $5

billion profitCamel gets $2 billion profit

Camel gets $4 billion profit

Camel gets $5 billion profit

.

Sameiginlegar auðlindir

Exxon’s Decision

Drill Two Wells

Drill One Well

Drill Two Wells

Drill One Well

Arco’s Decision

Arco gets $4 million profit

Exxon gets $4 million

profit

Exxon gets $3 million

profit

Exxon gets $5 million

profit

Exxon gets $6 million

profitArco gets $3 million profit

Arco gets $5 million profit

Arco gets $6 million profit

.

En fólk vinnur stundum saman

Fyrirtæki sem hugsa um framtíðar-hagnað munu vinna saman í

endurteknum leikjum fremur en að svindla einum leik sem verður ekki

endurtekin.

.

Jack and Jill’s Oligopoly Game

Jack’s Decision

Sell 40 gallons

Sell 30 gallons

Sell 40 gallons

Sell 30 gallons

Jill’s Decision

Jill gets $1,600 profit

Jack gets $1,600

profit

Jack gets $1,500

profit

Jack gets $1,800 profit

Jack gets $2,000

profit

Jill gets $1,500 profit

Jill gets $1,800 profit

Jill gets $2,000 profit

.

Stefna stjórnvalda í fákeppnismálum

Samvinna með fákeppnisaðila er óæskileg frá sjónarhóli þjóðfélagsins vegna þess að hún leiðir til of lítillar framleiðslu og of hárrar verðlagningu.

.

Deilur um samkeppnislög

Samkeppnislög eiga að koma í veg fyrir einokun á markaði.

Samkeppnislög geta stundum bannað viðskiptavenjur sem gætu annars verið jákvæðar: Verðleiðbeining (Resale price maintenance) Undirboð (Predatory pricing) Samþætting (Tying)

.

Verðleiðbeining

Verðleiðbeining gerist þegar framleiðendur eða heildsalar gefa smásölum fyrirmæli um verðlagningu til neytenda.

.

Undirboð

Undirboð gerist þegar stórt fyrirtæki lækkar verð á framleiðsluvörum sínum með því augnmiði að hrekja samkeppnisaðila af markaðinum.

.

Samþætting

Samþætting á við þegar fyrirtæki býður tvær (eða fleiri) framleiðslu-vörur sínar saman á einu verði, fremur en að selja þær í sitthvoru lagi.

.

Summary

Oligopolists maximize their total profits by forming a cartel and acting like a monopolist.

If oligopolists make decisions about production levels individually, the result is a greater quantity and a lower price than under the monopoly outcome.

.

Summary

The prisoners’ dilemma shows that self-interest can prevent people from maintaining cooperation, even when cooperation is in their mutual self-interest.

The logic of the prisoners’ dilemma applies in many situations, including oligopolies.

.

Summary

Policymakers use the antitrust laws to prevent oligopolies from engaging in behavior that reduces competition.

.

Graphical Review

.

The Four Types of Market Structure

Monopoly Oligopoly Monopolistic

Competition

Perfect Competitio

n

• Tap water

• Cable TV

• Tennis balls

• Crude oil

• Novels

• Movies

• Wheat

• Milk

Number of Firms?

Type of Products?

Many firms

One firm Few

firms Differentiated products

Identical products

.

The Prisoners’ DilemmaBonnie’s Decision

Confess Remain Silent

Confess

Remain Silent

Clyde’s Decision

Clyde gets 8 years

Bonnie gets 8 years

Bonnie gets 20 years

Bonnie gets 1 year

Bonnie goes free

Clyde gets20 years

Clyde gets 1 year

Clyde goes free

.

Oligopolies as a Prisoners’ Dilemma

Iraq’s Decision

High Production

Low Production

High Production

Low Productio

n

Iran’s Decision

Iran gets $40 billion

Iraq gets $40 billion

Iraq gets $30 billion

Iraq gets$50 billion

Iraq gets $60 billion

Iran gets$30 billion

Iran gets $50 billion

Iran gets $60 billion

.

An Arms-Race Game

Decision of the United States (U.S.)Arm Disarm

Arm

Disarm

Decision of the Soviet Union

(USSR)

USSR at risk

U.S. at riskU.S. at risk and weak

U.S. safeU.S. safe and powerful

USSR at risk and weak

USSR safe

USSR safe and powerful

.

An Advertising Game

Marlboro’s Decision

Advertise Don’t Advertise

Advertise

Don’t Advertise

Camel’s Decision

Camel gets $3 billion profit

Marlboro gets $3

billion profit

Marlboro gets $2

billion profit

Marlboro gets $4

billion profit

Marlboro gets $5

billion profitCamel gets $2 billion profit

Camel gets $4 billion profit

Camel gets $5 billion profit

.

A Common-Resources Game

Exxon’s Decision

Drill Two Wells

Drill One Well

Drill Two Wells

Drill One Well

Arco’s Decision

Arco gets $4 million profit

Exxon gets $4 million

profit

Exxon gets $3 million

profit

Exxon gets $5 million

profit

Exxon gets $6 million

profitArco gets $3 million profit

Arco gets $5 million profit

Arco gets $6 million profit

.

Jack and Jill’s Oligopoly Game

Jack’s Decision

Sell 40 gallons

Sell 30 gallons

Sell 40 gallons

Sell 30 gallons

Jill’s Decision

Jill gets $1,600 profit

Jack gets $1,600

profit

Jack gets $1,500

profit

Jack gets $1,800 profit

Jack gets $2,000

profit

Jill gets $1,500 profit

Jill gets $1,800 profit

Jill gets $2,000 profit