Σελ. 155

Το οξυγόνο! Η αναπνοή επιτρέπει στους οργανισμούς να

προσλάβουν οξυγόνο το οποίο χρησιμοποιούν για να παράξουν

ενέργεια.

1

Σελ. 155

Χωρίς αέρα ούτε η φλόγα του κεριού μπορεί ναδιατηρηθεί αναμμένη ούτε ο ποντικός να διατηρηθείστη ζωή.

2

3

Σελ. 156-157

Επειδή περιέχει οξυγόνο.

I. Οργανική ύλη / καύσιμη ύλη / μελισσοκέρι / παραφίνη

II. Οργανική ύλη /τροφή (θρεπτικές ουσίες π.χ. γλυκόζη)

Από την ατμόσφαιρα.

4

Από την τροφή.

Μέσω του αίματος / κυκλοφορικού συστήματοςΥπενθύμιση: το οξυγόνο δεσμεύεται από την αιμοσφαιρίνη των ερυθρών μας αιμοσφαιρίων

Μέσω του αίματος / κυκλοφορικού συστήματοςΥπενθύμιση: τα μικρομόρια που έχουν πεπτεί απορροφούνται στο πλάσμα στο ελικώδες έντερο

Στα μιτοχόνδρια

5

Σελ. 157

Διοξείδιο του άνθρακα / νερό / θερμότητα

6

Σελ. 161

μικρομόρια

λεπτό έντερο

αίμα κύτταρα

γλυκόζη

οξυγόνο ενέργεια

7

Εμπέδωση…Εμπέδωση…

Σελ. 161

γλυκόζη οξυγόνο Δ.Α. νερό ενέργεια

8 Εμπέδωση…Εμπέδωση…

Μιτοχόνδριο

Εσωτερική μεμβράνη

Εξωτερική μεμβράνη

Πτυχώσεις

Μήτρα

Σελ. 158

9

Σελ. 159

οργανικές ουσίες

ενέργεια

διοξείδιο του άνθρακα

οξυγόνο

υδατάνθρακες λιπαρές ουσίες πρωτεΐνες

10

Σελ. 159

4%

78%

1%

11

Εμπέδωση…Εμπέδωση…

√

√

√

Σελ. 161

√

12Εμπέδωση…Εμπέδωση…

Στη φωτοσύνθεση (ΦΣ) των φυτών.

Σελ. 16213

Οι πρώτες ύλες της μιας λειτουργίας είναι τα προϊόντα της άλλης και αντίστροφα

Η ΦΣ προμηθεύει το οξυγόνο που είναι απαραίτητο για να συνεχιστεί η λειτουργία

της Αν., ενώ η Αν. προμηθεύει τη ΦΣ με Δ.Α.

Σελ. 16214

15

Σελ. 164

Ρινική κοιλότητα

Φάρυγγας

Στόμα

Επιγλωττίδα

Λάρυγγας

Πνεύμονας

Διάφραγμα

16

φάρυγγας λάρυγγας τραχεία

βρόγχοι βρογχίδια

Σελ. 165

17

Αν αγγίξετε το εσωτερικό ενός ρουθουνιού σας, θα εντοπίσετε ένα υγρό και πολλά στερεά σώματα. Ποια είναι αυτά; Σε τι εξυπηρετούν;

Εισπνεύστε από τη μύτη. Τώρα από το στόμα. Σε ποια περίπτωση αισθάνεστε τον αέρα πιο κρύο;

18 O οργανισμός μας επεξεργάζεται τον αέρα καθώς περνά από τη μύτη.

Βλέννα: Υγραίνει τον αέρα και παγιδεύει διάφορα μικρόβια και σωματίδια.Αιμοφόρα αγγεία: Θερμαίνουν τον αέρα.Τρίχες: Καθαρίζουν τον αέρα (συγκρατούν διάφορα σωματίδια, σκόνη και μικρόβια).

Σελ. 165

Κι όταν κρυολογήσουμε;

19

Η επιγλωττίδα κλείνει την είσοδο του

λάρυγγα και εμποδίζει την είσοδο της

τροφής στο αναπνευστικό μας σύστημα

κατά τη κατάποση.

Σελ. 166

20

λάρυγγας

τραχεία

βρόγχοι

Σελ. 166

Με βάση τα όσα έχουμε

μάθει…

21

• Οι χόνδρινοι δακτύλιοι είναι ελαστικοί και βοηθούν την τραχεία να μην κλείνει καινα παραμένει πάντα ανοικτή για να περνά ο αέρας ακόμη κι όταν λυγίζουμε τοκεφάλι μας.

• Το σχήμα του μισού κρίκου επιτρέπει στον οισοφάγο να διευρύνεται (πουβρίσκεται ακριβώς πίσω από την τραχεία) όταν καταπίνουμε.

Σελ. 167

22

Σελ. 167

Στη θωρακική κοιλότητα

• Για να προστατεύονται από τις πλευρές• Για να διευκολύνεται η είσοδος / έξοδος του αέρα

λόγω των αλλαγών στις πιέσεις που δημιουργούνταικατά την εισπνοή / εκπνοή από τις κινήσεις τουθώρακα και του διαφράγματος

• Για να βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από τηρινική κοιλότητα (χώρος εισπνοής)

• Για να συνεργάζονται με την καρδιά (μικρήκυκλοφορία)!!!

23

Βρογχίδιο

Πνεύμονας

Κυψελίδες

Τριχοειδή αγγεία

5. Βρόγχος

Σελ. 168

24

Αν ενώσουμε την επιφάνεια όλων των κυψελίδων που βρίσκονται στους δυο

μας πνεύμονες, η επιφάνεια που θα σχηματιστεί θα είναι τόσο μεγάλη όσο ένα

γήπεδο τένις!!!

Σε τι εξυπηρετεί μια τόσο μεγάλη επιφάνεια;

25

26

Σελ. 209

εισπνοή

Σελ. 170

27

Πώς πρέπει να κινηθεί η μεμβράνη για να φουσκώσει το μπαλόνι;

+ +

Σελ. 169

28

Σελ. 170

Θωρακική κοιλότητα

Μπαλόνια

Διάφραγμα

Εισπνοή

Εκπνοή

29

Εισπνοή

(α) (Οι μύες των πλευρών συσπώνται). Οι πλευρές του θώρακα

κινούνται προς τα πάνω και προς τα έξω

(β) Το διάφραγμα κινείται προς τα κάτω

(γ) Αυξάνεται η χωρητικότητα της θωρακικής κοιλότητας και των

πνευμόνων μειώνεται η πίεση του θώρακα

(ε) Επιτυγχάνεται η είσοδος του αέρα στους πνεύμονες (ο αέρας

κινείται από την ατμόσφαιρα (όπου βρίσκεται σε ψηλότερη πίεση)

προς τους πνεύμονες όπου η πίεση είναι χαμηλότερη)

Σελ. 171

30

Σελ. 209

εκπνοή

Σελ. 170

31

Εκπνοή

(α) (Οι μύες των πλευρών χαλαρώνουν). Οι πλευρές του

θώρακα κινούνται προς τα κάτω και προς τα μέσα

(β) Το διάφραγμα κινείται προς τα πάνω

(γ) Μειώνεται η χωρητικότητα της θωρακικής κοιλότητας και

των πνευμόνων αυξάνεται η πίεση του θώρακα

(ε) Επιτυγχάνεται η έξοδος του αέρα από τους πνεύμονες (ο

αέρας κινείται από τους πνεύμονες(όπου βρίσκεται σε ψηλότερη

πίεση) προς την ατμόσφαιρα (όπου η πίεση είναι χαμηλότερη

σε σχέση με τους πνεύμονες)

Σελ. 171

Χρησιμο-ποιήστε

το μοντέλο

σας!

32

Ας ξαναθυμηθούμε τις σχέσεις ανάμεσα σε κυψελίδες

και τριχοειδή αγγεία… Γιατί χρειάζεται να είναι τόσο

στενές;

Ας ξαναθυμηθούμε τις σχέσεις ανάμεσα σε κυψελίδες

και τριχοειδή αγγεία… Γιατί χρειάζεται να είναι τόσο

στενές;

33

Τα οξυγονομόρια μοιάζουν πολύ με το μαθητόκοσμο…Δεν

τους αρέσει καθόλου να πιέζονται!

34

Σελ. 173

Η διάχυση / διαπίδυση των αερίων οφείλεται στη διαφορά της

συγκέντρωσής τους στις δυο πλευρές της κυτταρικής μεμβράνης

(υπενθύμιση: τόσο οι κυψελίδες όσο και τα αιμοφόρα αγγεία δομούνται από κύτταρα άρα

περιβάλλονται από κυτταρικές μεμβράνες). Τα αέρια κινούνται από χώρους με

ψηλή συγκέντρωση σε χώρους με χαμηλή συγκέντρωση.

Αν ήσουν κυψελίδα, πως θα ήσουν καμωμένη...35

…ώστε να διαχέονται γρήγορα από μέσα σου τα αέρια;

12

3

Μπορείτε τώρα να καταλάβετε γιατί οι κυψελίδες:•Είναι πολύ λεπτές;•Έχουν επιφάνεια ίση με ένα γήπεδο τένις;

Το οξυγόνο περνά με διάχυση /διαπίδυση από τις κυψελίδες (ψηλή συγκέντρωση λόγω εισπνοής) στα ερυθρά αιμοσφαίρια που βρίσκονται μέσα στα τριχοειδή αγγεία που περιβάλλουν τις κυψελίδες

Το διοξείδιο του άνθρακα και το νερό περνούν με διάχυση / διαπίδυση από το αίμα (ψηλή συγκέντρωση λόγω κυτταρικής αναπνοής) στις κυψελίδες (χαμηλή συγκέντρωση)

36

Κατά την εκπνοή ο αέρας περνά μέσα από το λάρυγγα, όπου θέτει σε παλμική κίνηση δυο ζευγάρια δέρματος που ονομάζονται φωνητικές χορδές, παράγοντας ήχο. Όσο πιο γρήγορα πάλλονται οι χορδές, τόσο πιο λεπτός είναι ο ήχος!

Οι άντρες συνήθως έχουν πλατύτερο λαιμό σε σχέση με τις γυναίκες, με αποτέλεσμα ο ήχος να πάλλεται σε αργότερο ρυθμό και να παράγει ήχο χαμηλότερης συχνότητας!

Με τη βοήθεια της γλώσσας, των δοντιών και των χειλιών, ο ήχος διαμορφώνεται σε έναρθρο λόγο στο στόμα!

37

http://animations.3d4medical.com/Trachea-Bronchi-5-animation_AN1343.html

Πηδήξτε όσο ψηλότερα μπορείτε πάνω-κάτω 15 φορές.

Τι παρατηρείτε να συμβαίνει:

στο ρυθμό της αναπνοής σας;

στον καρδιακό σας κτύπο;

Γιατί σας συμβαίνουν όλα αυτά;

38

39Σελ. 175

Κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης τα μυϊκά μας κύτταρα χρειάζονται περισσότερη ενέργεια

γι’ αυτό και η αντίδραση της καύσης γίνεται πιο γρήγορα για να καλύπτει τις ενεργειακές μας

ανάγκες. Ως αποτέλεσμα:

α. η κυκλοφορία του αίματος αυξάνεται για να προμηθεύει τα μυϊκά κύτταρα με οξυγόνο και

γλυκόζη, και να απομακρύνει ταυτόχρονα τις άχρηστες ουσίες που παράγονται ως

αποτέλεσμα της καύσης

β. ο ρυθμός της αναπνοής αυξάνεται για να προσλαμβάνει ο οργανισμός περισσότερο

οξυγόνο μέσω της εισπνοής και να αποβάλλει πιο γρήγορα το διοξείδιο του άνθρακα και το

νερό που παράγουν τα μυϊκά μας κύτταρα

40

Σελ. 175

μέσα στο κυτταρόπλασμα τους

Έχοντας ως βάση τις πληροφορίες που σας

δόθηκαν…

41

Απαραίτητο το οξυγόνο

Δίνει περισσότερη ενέργεια

Δίνει λιγότερη ενέργεια

Γίνεται χωρίς οξυγόνο

Διασπάται η γλυκόζη

Παράγεται ενέργεια

Παράγονται τοξικές ουσίεςΓίνεται στα

μιτοχόνδρια των κυττάρων

Γίνεται στο κυτταρόπλασμα των κυττάρων

Σελ. 176

Ποιες ασθένειες του αναπνευστικού μας συστήματος γνωρίζετε;

42

43

Σελ. 177

44

Φυματίωση

Χρόνια Βρογχίτιδα

Βρογχικό άσθμα

Να εντοπίσετε πόσες από

αυτές οφείλονται σε:

μόλυνση από μικρόβια

κληρονομικούς

παράγοντες

ερεθισμό του

αναπνευστικού

συστήματος λόγω

χημικών ουσιών

Μόλυνση από

μικρόβια

Κληρονομικοί παράγοντες

Ερεθισμός λόγω

χημικών

Ερεθισμός λόγω

χημικών

Σελ. 178

45

Υγιείς βλεφαρίδες.

Υγιής βλεννογόνος.

Αυξάνεται ο αριθμός των παραμορφωμένων κυττάρων του βλεννογόνου. Οι βλεφαρίδες καταστρέφονται.

Τα κύτταρα του βλεννογόνου ιστού παραμορφώνονται, πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα και μετατρέπονται σε καρκινικά.

βλεφαρίδες

βλεννογόνος

Σελ. 179

4700 επικίνδυνες για την υγεία ουσίες

46

Σελ. 180

... λόγω παράλυσης των βλεφαρίδων και παραμονής της αυξημένης βλέννας και

σκόνης/μικροβίων στην τραχεία / βρόγχους / βρογχίδια... με αποτέλεσμα παθήσεις όπως

άσθμα, χρόνια βρογχίτιδα…

47

Αυξημένη πιθανότητα καρκίνου του πνεύμονα / γλώσσας/ στόματος / λάρυγγα...

... λόγω της πίσσας και των χημικών...

48

Αυξημένη πιθανότητα βροχγίτιδας, εμφυσήματος, κομμένης ανάσας και υποστηριζόμενης αναπνοής...

... λόγω μειωμένης επιφάνειας των κυψελίδων...

49

Κάθε τσιγάρο ισοδυναμεί με από τη ζωή σου.

50

51

Σελ. 183

ΚυψελίδεςΔημιουργία τεράστιας επιφάνειας για γρήγορη ανταλλαγή αερίων μεταξύ αναπνευστικού συστήματος και αίματος

ΠνεύμονεςΕισπνοή (είσοδος οξυγόνου στο αίμα) και εκπνοή (έξοδος διοξειδίου του άνθρακα και νερού) από τον οργανισμό

ΤραχείαΧόνδρινοι δακτύλιοι σε σχήμα μισού κρίκου που επιτρέπου κίνηση του λαιμού και κατάποση χωρίς να εμποδίζονται οι αναπνευστικές κινήσεις

Τριχοειδή αγγείαΑνταλλαγή αερίων μεταξύ αναπνευστικού συστήματος και αίματος (διάχυση οξυγόνου από τις κυψελίδες στο αίμα, διάχυση διοξειδίου του άνθρακα από το αίμα στις κυψελίδες)

Ας θυμηθούμε…

Γιατί με πιάνει λόξυγγας;

Όταν έχεις λόξυγγα, πιθανόν λόγω αυξημένηςσυγκέντρωσης του οξυγόνου στο αίμα σου, οι μύεςτου αναπνευστικού σου συστήματος συσπούνταιαπότομα, φέρνοντας πολύ αέρα στους πνεύμονέςσου. Για να σταματήσει αυτή η απότομη ροή τουαέρα, κλείνει αντανακλαστικά η επιγλωττίδα σου,δημιουργώντας τον χικαπ ήχο! Η είσοδος του αέρασταματά τόσο απότομα, που αναπηδά ολόκληρο τοσώμα σου!!!

Λόγοι που οδηγούν στο λόξυγγα περιλαμβάνουν: τηνλαίμαργη κατάποση φαγητού / κατανάλωση αλκοόλ /άγχος / έντονη συναισθηματική φόρτιση /υπερκατανάλωση αεριούχων ποτών / κατανάλωσηπικάντικων φαγητών

Ένας γρήγορος τρόπος να απαλλαγείς από τονλόξυγγα είναι να αναπνέεις για λίγα δευτερόλεπταμέσα σε μια μικρή σακούλα. Αν αυτό δεν σε εκφράζει,δοκίμασε να τραβήξεις για 1 λεπτό τις άκριες τωνμαλλιών σουτ, να πιείς λίγες γουλιές νερό ή νααναθέσεις σε κάποιον να σε τρομάξει!

52

Γιατί φταρνίζομαι;

Κατά την εισπνοή, μπορεί να εισέλθουν στους πνεύμονες μικρόβια, μικρά έντομα ή σκόνη που βρίσκονταν στον ατμοσφαιρικό αέρα. Το φτάρνισμα είναι μια αντανακλαστική προσπάθεια του αναπνευστικού μας συστήματος να τα αποβάλει ώστε να μην καταλήξουν στους πνεύμονες

Όταν φταρνίζεσαι, ο αέρας βγαίνει από τη μύτη σου με ταχύτητα 160 χιλιόμετρα την ώρα!!!

Όταν είμαστε άρρωστοι φταρνιζόμαστε πιο συχνά σε μια προσπάθεια να αποβάλουμε τα μικρόβια που βρισκονται μέσα στον οργανισμό μας και μας προκαλούν την ασθένεια

53