بسم اهللا الرحمن الرحيمبسم اهللا الرحمن الرحيم

ادب عرض و سالم با سالم و عرض ادببا

حضور همه عزيزان

"تغييرات اقليمی و نقش آن در آتش سوزی اکوسيستمهای طبيعی”

لل ال ن ش ا :همايش بين المللیهآتش سوزی در عرصه های منابع طبيعی

گرگان ۶۴/٨/١٣٩ ۶-۴/٨/١٣٩٠

:توسط

جعفری مصطفی ریدکتر ی ج ر عضو هيئت علمی و رييس بخش تحقيقات جنگل و

مولف هادی در تهيه و تدوين ارزيابی جهانی تغيير اقليم

Topic of keynote speech in opening session:

“Climate Change and Its Role on Wildfires in Natural Ecosystems”

1st International Conference on:

Wildfire in Natural Resources Lands

GorganGorgan, I.R. of Iran, I.R. of Iran

26-28 October 2011

By:

Dr. Mostafa Jafari

Academic member of RIFR, Director of Forest Research Division

And Lead Author of AR4-WGII/ AR5-WGIII/ IPCC

:چکيده

نقش مراتع و جنگلها از اعم طبيعی اکوسيستمهای حريق در مختلفی عوامل و علل فعاليتهای انجام با يا و باشند داشته طبيعی منشاء است ممکن عوامل اين .دارند تاثير تحت با که است مهمی عوامل از يکی اقليمی تغييرات .شوند تشديد بشریدرمختلفهایشدتباهایحريقايجادباعثاقليمیمختلفعناصردادنقرار ر ی رنر ر ی بیريقيجبي

کشور منجمله زمين کره مختلف مناطق شونده تجديد طبيعی منابع عرصه مهمی مسئله اقليمی تغييرات در انسان نقش .شود می ايران اسالمی جمهوری

ت تکها هدشتا ات دق شناختتدگ و صحيح شناخت صورتدر.گيردقرارتوجهمورد بيشتربايستمیکهاست حريق کنترل در گزاری اثر امکان انسانی رفتار تنظيم با عوامل، اين از دقيق

ديگر سوی از و دما افزايش باعث سوئی از اقليمی تغييرات .يابد می افزايش ساز زمينه رطوبت و دماتغييرات.شودمیخشکی ايجادورطوبتکاهشباعث در ای کننده تعيين نقش خود که شود می طوفانی و شديد بادهای وقوع تشديد.دارندهاحريقبهبخشیشدتياوايجاد یيويج .رريقبب

Summary:

There are different reasons and factors for creating fire in naturali l di f d l d Th fecosystems including forests and rangelands. These factors may

have natural origins or may accelerate by man made activities.Climate change is one of the most effective factors which areaffecting on climatic elements to create wildfire with differentaffecting on climatic elements to create wildfire with differentdensity in natural field around the globe including I.R. of Iran. Roleof human in climate change is important issue which needs to paymuch more attention Collecting accurate data and information frommuch more attention. Collecting accurate data and information fromresearch results, could help to modifying human activities andincrease the possibility of the fire control. In most part of the earth asa result of climate change, temperature increased and precipitationg , p p pas well as humidity decreased and caused drought and flood.Changing temperature and precipitation will increase thunder andstorms which have crucial impact on creating and increasingwildfires.

:عناوين بحث

تغيير اقليم در جهان و ايرانوضيت جنگل در جهان و ايران

عوامل موثر در وقوع آتش سوزیطلف ل عوامل طبيعی-الف

تغييرات اقليمیتغييرات با منشاء انسانیتغييرات با منشاء طبيعی

عوامل محيطی و شرايط جوییعوامل انسانی-ب

نکات قابل توجه در ارتباط با آتش سوزیجمعبندی و پيشنهاد

آاهش ضخامت اليه ازن

آيفيت هوا تغيير اقليم

تنوع زيستي

بيابان زايي آبجنگل

:قرن گذشته ٨٠قرن حاضر در مقايسه با دهه ٩٠پيش بينی وضعيت تغييرات نزوالت جوی در دهه )٢٠٩٠– ٢٠٩٩به١٩٨٠-١٩٩٩تغييرات نزوالت( زو( )يير

:٢٠٩٠ - ٢٠٩٩زمستان، )در صد نزوالت در غرب کشور ١٠کاهش بيش از (

:٢٠٩٠ - ٢٠٩٩تابستان، )در صد نزوالت در شمال و شماغرب کشور٢٠کاهش بيش از( )(

::گرم شدن جهانی و ارتباط آن با چرخه آبگرم شدن جهانی و ارتباط آن با چرخه آب

گرم شدن

دما رطوبت

شا اافزا تد ف ظ ظرفيتنگهداري آب

رطوبت جو ظرفيت دما،افزايشبا•

.يابد می افزايشآبنگهداریتاثيرات

گلخانه اي گلخانه گازهای تاثير تحت •شدت بارش

وميزانزمان،نوع،درایخشكسالي سيل

و ميزان زمان،نوع،در ای ايجاد تغييراتی نزوالت شدت.شودمی

:اثرات افزايش گازهای گلخانه ای

دو موضوع که بطور قطعی اتفاق افتاده :است

ن ک د اک د ش )CO(افزا )CO2(افزايش دی اکسيد کربندما زمين(افزايش سر )گرمايش يش ين(ز ر ز يش )ر

١٩٩٠تا ١٩۶١تغييرات دمای سطحی زمين نسبت به متوسط سالهای )شکل پائين -سال ١٠٠٠و نيمکره شمالی -شکل باال -سال ١۴٠کره زمين (

نگاهی جامع و چارچوبی بهم پيوسته: تغييرات اقليمی

تغيير اقليماثرات بر

محيطهای انسانی طبيع و

گا ا

و طبيعی

سازگاری

تطابق برنامه ها

کاهش اثرات

انتشارراههای توسعه غلظتاجتماعی -اقتصادی

ر گازها

IPCC, AR4, Chapter 10, Asia:

Cruz, R.V., H. Harasawa, M. Lal, S. Wu, Y. Anokhin, B. Punsalmaa, Y. Honda, M. Jafari, C. Li and N. Huu Ninh, 2007: Asia Climate Change 2007: Impacts Adaptation 2007: Asia. Climate Change 2007: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental P l Cli t Ch M L P O F C i i Panel on Climate Change, M.L. Parry, O.F. Canziani, J.P. Palutikof, P.J. van der Linden and C.E. Hanson, Eds., Cambridge University Press, Cambridge, UK, 469-506.

:اثرات مشاهده شده تغييرات اقليمی بر اکوسيستمهای طبيعی و تنوع زيستی در آسيا

اثرات/ بخشهاسيستمها

آسمانی، نزوالت کاهش دما، افزايش( گذشته سال ٢٠ در جنگلها سوزی اتش افزايش - طبيعی اکوسيستمهای)زمينکاربریتغيير )زمينکاربریتغيير

)خشکی بارندگی، کاهش( ها تاالب شدن خشک -

ارتفاعات به جانوری و گياهی های گونه حرکت - زيستی تنوع ها گونه داده دست از -

:سال آينده٩٠تاپيش بينی برای پ

:پيش بينی برای سه مقطع سی ساله

ميالدی ٢٠٣٩تا ٢٠١٠ميالدی ٢٠۶٩تا ٢٠۴٠٢ ٢تا٧ الد٩٩ ميالدی ٢٠٩٩تا٢٠٧٠

:پيش بينی برای دو عامل اقليمی

دما نزوالت آسمانی

:پيش بينی بر مبنای دو سناريو

انتشار اکثر )A1FI(حد )A1FI(حد اکثر انتشار )B1(حد اقل انتشار

:پيش بينی ها

:ارزيابی آسيب پذيری فيزيکی بخشها و سيستمهای اصلی در مناطق مختلف آسيا

:روند تغييرات شديد اقليمی در خاور ميانه

شامل کشور ١۵ در ايستگاه۵٢ازاستفادهبا کهایمطالعهاساسبر فلسطين عراق، ايران، گرجستان، قبرس، بحرين، آذربايجان، ارمنستان،(

)وترکيه سوريه سعودی، عربستان قطر، عمان، کويت، اردن، اشغالی،فتت تنگ اخاللانطا ال سالهای خالل در داریمعنیبطورحرارتدرجهروندگرفتهصورت.است يافته افزايش ٢٠٠٣ تا ١٩۵٠نيز استو شده مشاهده نزوالت وضعيت در تغييرات .تغييراتی در وضعيت نزوالت مشاهده شده استو نيز

:تغييرات اقليمی در ايرانخصوصا( گذشته، قرن نيم گذشته”در سال سی )در )در سی سال گذشتهدر نيم قرن گذشته، خصوصا(

افزايش دما در اغلب مناطقتغيير در ميزان نزوالت آسمانیتغيير در نوع و زمان نزوالت تمرکز در تکرار مقادير نزوالت

افزايش شدت باد و طوفانکاهش شبهای سرد و افزايش شبهای گرم

افزايش روزهای گرم و کاهش روزهای سرد

افزايش معنی دار دمای حداقل، حداکثر و ميانگين دما در اغلب ايستگاههای کشور سينوپتيک کشورسينوپتيک

افزايش معنی دارکاهش معنی دار

(+)

)2010-2039(توزيع مكاني اختالف ميانگين بارش در آينده ا آ 2ا 51976

شناسی 1976-2005با دوره آماري شناسی ش مرکز اقليم ش

شش مرکز اقليم شسی و گزار

شازمان هواشناسسی و گزار

ازمان هواشناسد استفادهد استفاده

: :ساسا

داده های موردمنابع و دداده های مورد

منابع و د

)2010-2039(توزيع مكاني اختالف ميانگين دما در آينده ا آ 2ا 51976

شناسی 1976-2005با دوره آماري شناسی ش مرکز اقليم ش

شش مرکز اقليم شسی و گزار

شازمان هواشناسسی و گزار

ازمان هواشناسد استفادهد استفاده

: :ساسا

داده های موردمنابع و دداده های مورد

منابع و د

:نقش جنگل

حدودگرمسيریکشورهایدر”خصوصازدائیجنگل ل یج یروز يریور و ر را انسانی منشاء با جهانی کربن انتشار حجم از %٢٠

شودمشامل شودمیشاملدر سال ) BT(ميليارد تن ٢حدود

:٢٠١٠آخرين ارزيابی جهانی منابع جنگل توسط فائو در

:در قاره های مختلف ١٩٩٠–٢٠١٠روند ذخيره کربن در زيست توده جنگلی

Source: FAO, GFRA 2010

:در قسمت های مختلف ١٩٩٠–٢٠١٠روند مجموع ذخيره کربن در جنگلها

Source: FAO, GFRA 2010

:در قاره های مختلف ١٩٩٠–٢٠١٠تغييرات سطح جنگل در خالل

Source: FAO, GFRA 2010

:در کشورهای مختلف ٢٠٠۵–٢٠١٠تغييرات ساالنه سطح جنگل در خالل

Source: FAO, GFRA 2010

٢٠۵٠و پيش بينی برای سال ٢٠٠٠و ١٧٠٠تغيير کاربری و کشاورزی در سالهای

ميالدی ١٧٠٠وضعيت در سال

ميالدی ٢٠٠٠وضعيت در سال

ميالدی ٢٠۵٠پيش بينی وضعيت برای سال

:پوشش جنگلی در منطقه مديترانه

افزايش اهميت جنگل و نقش آن در اقتصاد سبز

٢٠١١بزرگداشت سال بين المللی جنگل

انتشار اصول و استراتژی مديريت حريق توسط فائو: توجه بين المللی به مسئله آتش سوزی

ميالدی می باشد و اين قبل از انتشار چهارمين ٢٠٠۶سال انتشار کتاب .ميالدی می باشد٢٠٠٧ارزيابی جهانی تغيير اقليم در سال م

٢٠٠٧و انتشار در سال ٢٠٠۶ارزيابی جهانی حريق در قالب ارزيابی جنگل در سال

در زمينه داده ها” ضرورت همکاری همه جانبه خصوصا

:اثر تغييرات اقليمی بر جنگل و جنگلداری

افزايش تنش خشکیجابجائی جنگل خشک با مراتع

تغيير در وضعيت برداشت

هجوم حشرات جديد

ی ش يش زافزايش آتش

سوزی

ع

هجوم گونه های مهاجم

ل مشکل زنده مانی نهالهال

مشکل تجديد حيات گونه ها تغيير در وضعيت آب و روطوبت

:وقوع انواع آتش سوزي در جنگل متناسب با شرايط موجود

آتش وقوع براي جنگل محيطي آمادگي و شرايط به توجه بالشف تواند مي مختلفعواملتغييروزمينه شدنفراهمباسوزي،

موثر جنگل در ها سوزي آتش انواع توسعه يا و ايجاد به نسبتشودواقع .شودواقع

ن1 ز ز )نگلششكف(آتش )جنگلپوشش كف(آتش سوزي زميني-1آتش سوزي تاجي - 2ا3 ت ز آتش آتش سوزي تنه اي-3

: نقش عوامل مختلف در ايجاد و توسعه آتش سوزي جنگل

عوامل مختلف منجمله جريانات جوي، باد و طوفانها مي توانند در ايجاد و توسعه آتش سوزي باعث تبديل ممكن است باد گاهي. ها نقش داشته باشند آتش سوزي

زهطد تآتش گ اتاا شتنه .شودو تنه اي تاجيهاي گستردهآتش سوزيبهسطحيمحدودكاهش بارش و رطوبت و نيز افزايش دما مي توانند از عوامل اصلي در شكل گيري و

.توسعه و گسترش آتش سوزي ها در اكوسيستمهاي طبيعي مختلف شوند

:خصوصيات آتش سوزي جنگل

تخمينقابلآنمكانوزمانحدوديتاكهجنگلدرسوزيآتشخصوصياتبهتوجهبا تخمين قابل آن مكان و زمانحدوديتاكهجنگلدرسوزي آتشخصوصياتبهتوجهبا داد كاهش آنرا وقوع مناسب، ريزي برنامه با توان مي دهد مي رخ تدريج به ”نسبتا و استتقخاللن شن اتكا ا انناقداخ اتاا كاناطال مكاني اطالعات هاي سامانه.نموداقدامخساراتكاهش به نسبتوقوعخاللدرنيزو

GISدر مناسبي قابليت مكاني، اطالعات گيري كار به و مديريت توانمند ابزار عنوان به .دارندجنگل سوزيآتشسازيشبيهزمينه

در )المللي بين تشكيالت CPF)14طرفازفائوجنگل سوزيآتشمديريتكارشناس دارد انساني فعاليتهاي منشاء ها سوزي آتش درصد 94 كه است نموده اعالم 2011 سپتامبر

.باشدميكاهشقابلمنظرصحيحمديريتباو .باشدميكاهش قابلمنظرصحيحمديريتباو

Fires in Northeast Iran21 November 21 November

2010

Forest fires burningin Golestanin GolestanProvince, IslamicRepublic of Iran.The overviewsatellite image(MODIS Aqua,500 m resolution)shows the locationof the mountainand forest rangeand forest rangein GolestanProvince, which isbordering theCaspian Sea and

kTurkmenistan.Source: NASA.

:آسيب پذيری فيزيکی در اکوسيستمای جنگلی

نزوالت مقدار و )افزايش ”عمدتا( دما ميزان در تغييراتی گذشته قرن نيم درا اآ شال ااکشلقاطکا گل خزری جنگلهای ”خصوصاوکشورمختلفنقاط در)کاهش”غالبا(آسمانی

.)١٣٨۶ جعفری( است شده مشاهدهبهمنجرتواندمکهجوینزوالتميزانوحرارتدرجهمقداردرتغييرات به منجر تواند می که جوینزوالتميزانوحرارتدرجهمقداردرتغييرات روی بر اثر در را تبعاتی شود، اقليمی شرايط نتيجه در و هوائی و آب تغييرات

می آنها از بعضی به که دارد پی در بيابانی و مرتعی و جنگلی اکوسيستمهای.نموداشارهتوانآنها زيست شرايط شدن نامناسب خاطر به گياهی جوامع و ها گونه حرکت و جابجائی - يا و گيرد صورت رويشمحلجغرافيائیمحلدرارتفاعی نظرازاستممکنجابجائیاين- واقع فصول و زمان در جوی نزوالت و دما فصلی رژيم تغيير پی در جابجائی اين است ممکن -

.شود.شود ها گونه انقراض ياورويشدرمحدويتجغرافيائی، جابجائیبهمنجراستممکنياو- ییر رررر

:اتش سوزی در جنگلها و مراتع

برابری جنگلکاری مقدار با سوزی آتش ميزان که است شده زده تخمين,IFFN(کندمی 2003(.

.دارد اقليمی شرايط و موقعيت به بستگی سوزی آتش فصل افزايش و رطوبت کاهش با )دسامبر( آذر تا )اگوست( مرداد از شمال در باد درجه افزايش با )سپتامبر(شهريورتا)مارچ( اسفندازجنوبومرکزدر

خشکی وقوع و حرارتگذلذآ گذاشته اثر علوفه رویبرکهشدهذکرمراتع درهاسوزیآتشعمدهاست

شا ا اگلآتشقتگ دارد وجودجنگلدرآتشوقوعمورد درنيزمتعددیگزارشات

:سابقه اتش سوزی در جنگلهای ايران

ا کا اا آق/اطال روی بر سوزی آتشوقوعECE/FAO اطالعاتیبانکاساسبرسالهای خالل در ايران درختی پوشش داری های عرصه ساير و جنگلهابطورکهباشدمسالدرمورد١٣٠متوسطتعداد١٩٩۵١٩٨٢ بطور که باشد می سالدرمورد١٣٠متوسطتعداد١٩٨٢–١٩٩۵aletMovaghati.,( است سوخته هکتار ۵۴٠٠ ميزان متوسط

2008(. 2008(.

اتش سوزی در جنگلها و مراتع:

.در آتش سوزی عوامل عمدی و يا در خالل جنگ مسائل ناشی از آن مشاهده شده استها ا آ از ض ه ه IFFN(اشا 2003( ):IFFN, 2003(اشاره به بعضی از آمار ها

مالحظاتتعداد)هکتار(وسعت منطقهسال

مرتعجنگل

مرتع شامل جنگل۴٠٠١۵٠٠٣٠٠)کردستان(غرب ١٩٩٧

مورد جنگل طبيعی ٧ ۵٢)گلستان(شمال شرق ١٩٩٨

مورد جنگل طبيعی ٩ ١۴ ۵٠٠٠ ٣٠٠خوزستان ١٩٩٨

١٣٧٠٠٣٠۶٣کلی١٩٩١– ١٩٩٧ ی

تن علوفه ٨٧۶١ ٩٩٨ ٢٠۶٧١٣کلی ١٩٩٨

آمار حريق جنگلها و مراتع کشور

تعداد فقرات حريقسالمساحت سوخته شده

)هکتار(

١٣٨٠٨٠١٧٧۴۴١٣٨١٩٧۶١۴٨٠٢١٣٨٢١٣١٩١٧٠١۶١٣٨٣٩۶٩٩٣۵٨١٣٨۴١٠۴۶۶۶٧٨ ١٣٨۴١٠۴۶۶۶٧٨١٣٨۵١٢٣٧١١١٣٢١٣٨۶١٨۴۵٢٧٩٨٩١٣٨٧١١٣۶۴٩١۵١٣٨٨١٠٣٧۵٧۵٣

١٣٨٩٣۴۶۶٣٧۵۵۴نه ماهه

١٣٨٣٢١٣٨٣٢١۴٢٩۴١١۴٢٩۴١جمعجمع

تعدادفقرات حريق در کشورتعدادفقرات حريق در گلستان

مساحت سوخته شده توسط حريق در کشورمساحت سوخته شده توسط حريق در گلستان

آمار حريق جنگلها و مراتع گلستان

)هکتار(مساحت سوخته )فقره(تعداد حريق سال١٣۶٩٢۴٢٧١

١٣٧٠١٢٢۵

١٣٧١۴١١٣٧٠

١٣٧٢٣١٢٩٩

١٣٧٣٢٠١٧٩

١٣٧۴٧٢١٢٢۴

١٣٧۵٧٠٧۵١

١٣٧۶٢۶۴۶

١٣٧٧٢٧۴٩٠

١٣٧٨٣۶۶٧

١٣٧٩۵۶٣۶٧

١٣٨٠۴۵٢۵۴

١٣٨١۵٩٣٩۶

١٣٨٢٧۴١٩٢٠

١٣٨٣۶٨٢۶۶

١٣٨۴١٣٢۶٣۴

١٣٨۵١٣٠۵۴٨

١٣٨۶١٢۴٧۶٧

١٣٨٧١۴٠٣٢۶

١٣٨٨۶٧٢٠١

١٢۵۴١٠۴٠١جمع

فيزيکی پذيری ی:آسيب يزي يری :يب پ

هایدورهوخشکیايجادوجوینزوالتکاهشدما،افزايش• يش ی ور و یيجوجویزوشز آتش حتی يا و طبيعی های سوزی آتش وقوع افزايش باعث خشکسالی.شود می انسانی دخالتهای منشاء با های سوزی

اثرات فارس خليج در آن نوسانات و دريا آب سطح در تغييرات•.دارد ماندابی جنگلهای شرايط و سطح در مستقيمی

و وحش حيات از اعماکوسيستمعناصرتمامی اکوسيستمها،درتغييربا•.گيرند می قرار تاثير تحت غيره

اتقت ناتغ طشنا ا تش اکناز ساکنين برای زيستشرايطشدننامناسبوتغييراتوقوعصورتدر• تغييرات اين .شود می متعددی اجتماعی و اقتصادی تبعات باعث محلمختلفمهاجرتهایياوفرهنگیبهداشتی،مسائلفقر،منشاءتواندمی مختلف مهاجرتهای ياوفرهنگیبهداشتی،مسائلفقر،منشاءتواندمی.شود

اقليمی تغييرات از متاثر اکوسيستمها ی:تغييرات ي يير ز ر ه ي و :يير

يرم باعث اقليمی تغييرات کهدهدمینشانآمريکاکاليفرنيایدرشدهانجاممطالعات• ر یييرینريي ي به برگ سوزنی از مثال بطور اکوسيستمی تغييرات و ها گونه پراکنش در تغيير.شود می برگ پهنثن اتا لتغ شت اکزاافزا ت اک اکوسيستمها کربن ميزانافزايشووریبهرهوتوليد درتغييراتیباعثهمچنين•James( شود می et al. 2003(.

م در تغيير باعث سوزیآتشکهدهدمینشانساوانادرشدهانجاممطالعات• رييربوزیشینورجHiggins( شود می اکوسيستمها کربن تعادل در تغيير نيز و بيوماس پتانسيل et

al., 2007(.اتنتا اتزآتشکنشاطال لاث اااقاقا بر چرا با ای مقايسه قابلاثراتسوزیآتشکه دهدمینشانمطالعاتنتايج•

و ها گونه ترکيب روی بر اثرات اين چه اگر .گذارند می جای به مراتع رویع گياه کارکرد ويژگی رویبرآناثراتولینيست مشابهگياهیجوامعساختمان

Spasojevic( است يکسان )فانکشن( et al., 2010(.

:آسيب پذيری گونه ها پ

هایگونهرویبرگذاریاثربهمنجربارندگميزاندرتغييرات های گونه روی برگذاریاثربهمنجربارندگیميزاندرتغييراتAlnus( توسکا مثل رطوبت به حساس glutinosa, Alnus

subcordata(، بيد )Salix sp( يا و )Pterocaryafraxinifolia(اهدهيرکانجنگلهایدر شدخ fraxinifolia(شدخواهدهيرکانیجنگلهایدر.

تغييرات از را تری وگسترده تر وسيع شرايط تحمل که هائی گونه اقليم تغيير مخرب اثراتتاثيرتحتکمتراستممکندارنداقليمیگ

م.بگيرندقرار ارس مثل اند کرده پيدا تطابق خاصی شرايط با که حساسی های گونهJuniperus(کوهیسروياو sp(پذيریآسيباقليمتغييربا Juniperus(کوهیسروياو sp.(پذيری آسيب اقليم تغييربا

تحمل استانه محدويت به توجه با ها گونه اين .داشت خواهند بيشتری معرض در تغييرات وقوع با روطوبت و بارندگی و دما به نسبت آنها

گيرندمقرارانقراضخطرياورويشمحدوديت .گيرندمیقرارانقراضخطر ياورويشمحدوديت

:نقش گونه ها در ذخيره کربنسطتوم

راش

ه کيرذخ

شد ر

بلوط

ن ربک

)ن ت

(

)سال(دوره بهره برداری

:آسيب پذيری فيزيکی در اکوسيستمهای مرتعی پ

ات هااقلتغاث ت ي دتعاکو در مرتعی اکوسيستمهایرویبر اقليمتغييراثرات جنگلی اکوسيستمهای در آن مشابه جهات از بسياری

گ مسائل و آب چرخهگياهی،پوشش وضعيت.باشدمیدرکههستندعناصریخاکفرسايشبامرتبط ب يشبر ر ریر.باشند می توجه قابل آن ابعاد در تفاوتهائی با مشابهت

:آسيب پذيری فيزيکی در اکوسيستمهای مرتعی پ

تفاوتهای موجود در اکوسيستمای مرتعی از نظر شرايط " معموال. دمائی و ميزان نزوالت جوی قابل دقت می باشد

. اکوسيستمای مرتعی از ميزان بارندگی کمتر برخوردارندشرايط وزش باد نيز در اين اکوسيستمها با توجه به تفاوت

.در وضعيت پوشش گياهی حائز اهميت استبا توجه به فضای باز اين نوع اکوسيستمها در مقايسه با راکوسيستمهای جنگلی با وقوع تغييرات اقليمی بيشتر در ر ی ر ع ی

با ورود گونه . معرض گونه های مهاجم قرار می گيرندچهای مهاجم، گونه های بومی دچار محدويت شده و رشد م.گونه های جديد، شرايط زيستی جديدی را باعث می شوند

:آسيب پذيری فيزيکی در اکوسيستمهای مرتعی پ

در اکوسيستمهای مرتعی گونه های گياهی بعلت محدوديت آب گ کا ثل د خ ات ه ادا ا خا ق تطا ا روشهای تطابقی خاصی برای ادامه حيات خود مثل بکار گيری ش

استراتژی افزايش رشد ريشه ها برای دستيابی به منابع آب زير نمايند می اتخاذ را خشکی.زمينی به بيشتری تحمل ها گونه اين ي ی ی ر ي ی .ز ری ب ل بي و ين

از خود نشان می دهند ولی با تغييرات در وضعيت آبهای زير . زمينی اين گونه ها نيز با مشکالت جدی مواجه خواهند شد

گگل دارای گونه " اکوسيستمهای جنگلی، مرتعی و بيابانی معموالهای گياهی علفی يکساله و چند ساله و گونه های بوته ای و

باشند م گونهدرخت مرتع اکوسيستمهای گياه ترکيب در در ترکيب گياهی اکوسيستمهای مرتعی گونه .درختی می باشنداز آنجا که اين گونه ها تحمل . های علفی بيشتری وجود دارد

کمتری به تغييرات رطوبتی و دمائی از خود نشان می دهند لذا .بيشتر در معرض خطر می باشندط

:١٣٨٩آمارهای هواشناسی در سال گلستان،( استان هواشناسی )١٣٨٩اداره )١٣٨٩اداره هواشناسی استان گلستان، (

ا ا ا :اشاره به بعضی از داده ها در مورداشا

ش ا ااف د دما افزايشالت نز کاهش نزوالت جوی کاهش

فان ط زها ت وضعيت روزهای طوفانی ض

گلستانعوامل هواشناسي موثر در تشديد آتش سوزي استانگلستان،( استان هواشناسی )١٣٨٩اداره )١٣٨٩اداره هواشناسی استان گلستان،(

گلستانعوامل هواشناسي موثر در تشديد آتش سوزي استان)١٣٨٩اداره هواشناسی استان گلستان،(

درجه نسبت به ميانگين بلند 3افزايش دما در در سطح استان به ميزان -1

ن( ن ی و )ر

ح.مدت در اين دوره

.ميليمتر نسبت به ميانگين بلند مدت 6افزايش تبخير به ميزان -2درصد نسبت به ميانگين 14كاهش رطوبت در سطح استان به ميزان -3

.بلند مدتدرصد نسبت به ميانگين 80كاهش بارش در در سطح استان به ميزان -4

.بلند مدتوزش بادهاي گرم وخشك بطوريكه باد غالب استان در اين دوره -5

.جنوب و جنوب شرقي بوده است

:بررسی جنگلهای خزری در نيم قرن گذشته)١٣٨۶جعفری،( )١٣٨۶جعفری،(

ا ا ا :اشاره به بعضی از داده ها در مورداشا

ا دمادالت نزوالت جوی نز

فان ط زها ت وضعيت روزهای طوفانی ض

5 VariableActualFits

Mean annual wind speed (Gorgan station)Linear Trend Model

Yt = 0.475077 + 0.114667*t

Knot

s

4

3

2

Accuracy MeasuresMAPE 44.9657MAD 0.7791MSD 0.8129

Fits

2421181512963

1

0

Year (1980-2005)

:روزهای طوفانی در مناطق جنگلی خزر) ١٣٨۶جعفری ، - انحراف از متوسط ساالنه، ايستگاههای رشت، انزلی، بابلسر و گرگان (

: تغيير روند درجه حرارت و نزوالت آسمانی در نيم قرن گذشتهخز( ا نگل )١٣٨۶ف نطقه )١٣٨۶جعفری، – منطقه جنگلهای خزری(

)درجه سانتيگراد(تغييرات درجه حرارت تغييرات بارندگیايستگاه)ميليمتر()سال(

متوسطحد اکثرحداقل کاهشافزايشش شافزا شکاهشافزا افزا افزايشکاهشافزايشافزايش

۵۶/۴٢/۴۵٠/٠٨١/٢٨)۴٩(رشت

۴٠٩/۴٢/١٠١/١٨٠/۴٠)۵۴(انزلی

ل ١٨۴/۶١/٨١/١١/۴۴)۵۴(ا ١٨۴/۶١/٨٠١/١٠١/۴۴)۵۴(بابلسر

۵۵/۶٠/١١٠/٣١٠/٠٩)۵٣(گرگان

: اثرات تغيير اقليم

:اين اثرات ممکن است در تغيير)کاهش” عمدتا(ميزان بارندگی

)افزايش”معموال(باد )() افزايش” عمدتا(تنشهای حرارتی

چتغيير در چرخشهای هوا و آلودگيهاافزايش سطح آب درياها و تاثير بر شهرهای ساحلی

و ايجاد طوفانها مشاهده شود

:ضرورت تحقيقات در حوزه منابع طبيعی و کشاورزی

دارد ضرورت زمين کره روی بر اقليم تغيير گسترده تاثير به توجه بااال ت تکائطاک تت ال زف کشا کشاورزی فعاليت تحتکههائیعرصهطبيعی اکوسيستمهایبرعالوه.گيرد قرار تحقيق و مطالعه مورد دقيق بطور دارند قرار

:بانک داده ها و اطالعات

چضرورت تهيه و تنظيم آمار تعداد و مناطقي آه قبال دچار حريق شده اند ي مدر قالب بانك های داده ای و اطالعاتي

تنظيم گزارشات کارشناسی در مورد مشخصات جغرافيايي مناطقی که دچار آتش سوزي شده اند” قبال

تهيه نقشه پيش بينی آتش سوزی در آينده با توجه به مختصات زمانی و مکانی کان

:تهيه نقشه پهنه بندی خطر

ا ب وز آتش تعد م مناطق تعيين ا ب خط بند پهنه نقشه تهيه نقشه پهنه بندی خطر برای تعيين مناطق مستعد آتش سوزی برای تهيه

استفاده در برنامه زيست محيطی مّلی و منطقه ای

آمايش سرزمين و ارائه راهنما برای استفاده از فهرست کاربری زمين

ش آ ط برای اجتناب از توسعه نامناسب در مناطق با خطر آتش سوزی باالط

کاهش برای توانند می ها زيستگاه مجاور و خطر پر منطقه بين های هش زمين وا برای ی ه ه ور زي ج ر و ی بين پر ين ه ز

شعله ور شدن آتش، محّلی امن برای تخليه مردم و مکان های تدارک آب

. مورد استفاده قرار گيرند

مطالعه موردی در مورد خطر آتش سوزی و تعيين شاخص آتش سوزی

تهيه نقشه خطر آتش سوزی

تهيه نقشه شاخص های آتش سوزی

:پيشنهاد برای چارچوب اقدامات آتی

سوزی آتش محوريت با اقليم تغيير مسئله برای ای برنامه وزی الويت ش وري يم ب يير ی ی بر وي بر نو آوری و افزايش همکاری در زمينه های فن آوری

کاربرد زمينه نمودن فراهم و آگاهی پيش دستگاههای تجهيز و ربرتهيه ي ن ز و م ر ی و ی پيش ه جهيز هي و اقدام در جهت کاهش جنگلزدائی

جنگلکاری گسترده ری برنامه ر ج بر با توجه به وجود عدم قطعيت ها، در برنامه های آتی استراتژی های

چچند گزينه ای مورد توجه قرار داده شودبرنامه های انطباق و سازگار سازی

یهماهنگی ملی، منطقه ای و بين المللی در زمينه تغييرات اقليمی ی ی ی

):در مورد ايران(بعضی از مقاالت

Allard, G. 2001. The fire situation in Islamic Republic of Iran. Int. Forest Fire News 27.

Gillian Allard FAO Forestry Department RomeGillian Allard, FAO Forestry Department, Rome

S. Movaghati, F. Samadzadegan, A. Azizi (2008) A COMPARATIVE STUDY OF THREE ALGORITHMS FOR FOREST FIRE DETECTION IN IRAN, University of Tehran, Tehran, The International Archives of the Photogrammetry Remote Sensing and Spatial Information SciencesThe International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences. Vol. XXXVII. Part B8. Beijing 2008

Abbas Banj Shafiei, Moslem Akbarinia, Gholamali Jalali and Mohsen Hosseini (2010), The ecology and silviculture of beech: from gene to landscape Forest fire effects in beech dominatedecology and silviculture of beech: from gene to landscape Forest fire effects in beech dominated mountain forest of IranForest Ecology and Management Volume 259, Issue 11, 15 May 2010, Pages 2191-2196Natural Resources Faculty, Urmia University,Natural Resources and Marine Sciences Faculty, Tarbiat Modares University Noor, Mazandaran, Iran, Available online 21 March 2010.

):در مورد ساير کشور ها(بعضی از مقاالت

Rune Groven and mate Niklasson (2005), Anthropogenic impact on past and present fire regimes in a boreal forest landscape of southeastern Norway, Can. J. For. Res. 35: 2719-2726 (2005)Fire-scarred wood samples from 50 stumps, snags, and living tree of Scots pine (Pinus sylvestris L. ) were dendrochronologically cross-dated to describe an 800 year long fire history of Eldferdalen Nature Reserve (~6 ha) and its surroundings (~4000 ha ) in southeastern Norway.

Erik Hellberg, Mats Niklasson, and Anders GranstrÖm (2004), Influence of landscape structure on patterns of forest fire in boreal forest landscapes in SwedenCan. J. For. Res. 34: 332-338 (2004)To analyze the effect of landscape structure (viz. amount of wetlands) on the past forest fire regime in b l d d d l d f b d f l d d dboreal Sweden, were reconstructed detailed fire by cross-dating fire scars in living and dead Scots pine (Pinus sylvestris L.) in two different landscape types: mire-free landscapes with a low proportion (1% -2%) of mires and mire-rich landscapes with a high proportion (21%-33%) of mires. Two localities were selected and at least one, adjacent mire-free and mire-rich areas of 256-601 ha were sampled. Over 650 – year period, the two landscape types differed primarily in the fire intervals and size of fires. ….

الحمد هللا رب العالمين الحمد هللا رب العالمين

عزيزان همه از تشکر ن با زيز ز ر ب