Проф д р Слобода Џекова...
TRANSCRIPT
Книгата
е
независно
отпечатено
издание
на
нејзините автори.
Авторите
имаат
многу
поголема
слобода
(заедно
со поголема
одговорност) отколку
авторите
на
научните
трудови.
Како
книга
може
да
биде:монографија, учебник, практикум, енциклопедија, речник, компендиум, прирачник, суплемент
и
др.
Електронска
книга
е
публикација
на
печатената
книга
во дигитална
форма
со
можност
за
читање
на
компјутер
или
други
електронски
медиуми. Некои
мобилни
телефони може
исто
така
да
бидат
употребени
за
читање
на
е-
книгите. Обично
се
читаат
на
читачи
на
е-книги.
Електронската
книга
може
да
егзистира
и
без
печатен еквивалент.
Од
страна
на
авторот/авторите:-авторот има идеја која сака да ја сподели со
другите
читатели
од
слична
област;-
зголемување
на
угледот;-
стекнување
услови
за
напредување
во академската
кариера;
-
поради
финансиски
причини.
Од
страна
на
издавачката
куќа:-поради
финансиски
причини
(создавање
приход
од
издадените
и
продадени
книги).
Книгата
може
да
ја
пишува
еден
автор
или
група автори.
Ако
се
повеќе
автори
може
да
бидат
независни
и рамноправни
или
еден
од
нив
да
биде
уредник
(едитор).
Задачи
на
уредникот
во
тек
на
подготовка
на
книгата:-да
ја
структурира
содржината
на
текстот: поделба
на
главите;-
да
ја
усогласува
работата
на
авторите: да
го
изедначува
јазичниот
стил, обем
на
главите, вид
и
форма
на прилози
(табели
, слики);
-
да
го
потпише
издавачкиот
договор;-
да
учествува
во
сите
фази
на
издавање
на
книгата
до
нејзината
промоција.
Една
книга
обично
ги
има
следните
делови:-
наслов, предговор, вовед, разработка
на
материјалот, заклучок, библиографија, индекс, додаток, содржина.
Наслов
–
концизен, прецизен и да ја изразува што поцелосно содржината
и
предметот
во
делото.
Предговор
–
по
правило
е
кус
и
општ.Се
изнесуваатпричините
што
го
натерале
авторот
да
ја
напише
книгата.
Вовед
–
пообемен
од
предговорот
и
во
него
авторот
се дотакнува
и
до
самата
содржина
на
делото. Најчесто
се
заменуваат
со
предговорот; ретко во делото се наоѓаат и предговор
и
вовед.
Разработка
на
материјалот-
претставува стожер на делото , зазема
најмногу
простор. Се
изнесува
детално
и
документирано
собраниот
материјал
со
цел
на
поткрепа
на
тезата
која
треба
да се
обработи, образложи
и
докаже. Се
состои
од
повеќе
делови
(I
дел, II
дел..,) а
секој
од
нив
со
мноштво
глави
и
поглавја.-
Секое
поглавје
не
треба
да
биде
подолго
од
пет
отпечатени
страници.-
Големите
глави
и
поглавја
можат
да
се
стуктурираат
во
подпоглавја
и
подподпоглавја, но
не
смее
да
има
повеќе
одчетири
нивоа.
Библиографија
Индекс
–
индекс
на
поими
( предметен
индекс),индекс
на
лични имиња, може
да
биде
и
заеднички.
Додаток
–
се внесува се она што не е неопходно во текстот, а да претставува
интерес
за
читателот
(табели, фомулари, фотокопии
од
разни
документи, слики).
Содржина
–
се
внесуваат
насловите
на
пооделните
делови
на книгата со соодветниот број на страници.
Зависно
од
типот
на
книгата, на
пример
монографија, има
и резиме
и
заклучок.
Благодарница-
благодарноста
кон
оние
што
помогнале
на некаков
начин
може
да
се
изрази
во
предговорот, воведот
или
во
посебна
куса
напомена.
Прелиминарен
материјал-
сите
делови
од
книгата
што
се
наоѓаат пред
првата
страница
од
текстот:
предговор, вовед,
благодарница, содржина, посвета.
-
Овој
материјал
се
означува
обично
со
мали
или
со
големи римски
бројки, а
текстот
започнува
со
арапски
цифри
почнувајќи
од
еден.
Пишување
текст:
-
прва
копија, втора
копија, трета
копија... дефинитивна
копија
која
се
дава
во
печат.
-
По
секоја
копија
се
врши
корекција
на
збор, букви,
пасос, цели
реченици.
-
Лекторирање
на
текстот.
-
Дефинитивната
копија
претставува
што
е
можно почист
отпечаток, без
ниту
една
грешка, што
е
практично
невозможно.
ISBN е
акроним
од
International Standard Book Number и
се
наоѓа
на
секоја
издадена
книга.
ISBN бројот
го
доделува
Агенцијата
на
ISBN
на Република
Македонија
која
дејствува
во
рамките
на
Народната
универзитетска
библиотека
во
Скопје.
Пример:ISBN 978-608-4596-05-9
Обврска
на
издавачот, се внесува на корицата, на обвивката, во
CIP
каталогизацијата.
Електронското
издание
на
книгата
добива
нов
ISBN број.
CIP е
акроним
од
Cataloging-in-Publication.
Тоа
е
библиографска
идентификација
на
книгата
и се
внесува
во
неа
пред
таа
да
се
отпечати.
Се
внесува
на
задната
страна
од
насловната страница
; (насловна
страница
е
првиот
лист
по
корицата.)
CIP каталогизацијата
ја
изготвува
Народната Универзитетска
библиотека
и
е
обврска
на
издавачот.
CIP каталогизација:
001.81(075.8)
ISBN број:
ISBN 9989-9674-1-5
Корицата
на
книгата
е
значаен
дел
бидејќи
тоа
е
прв поглед
врз
неа.
Треба
внимателно
да
се
дизајнира
и
како
препорака
–
на корицата
да
се
стави
некоја
ефективна
илустрација
од
суштината на книгата.
На
предната
страна
од
корицата
се
внесува
име
и
презиме на
авторот
без
титули, полниот
наслов
на
книгата, а
најдолу
издавач, место
и
година
на
издавање.
На
задната
страна
од
корицата
се
внесуваат
извадоци
од биографијата
на
авторот/ авторите
или
извадоци
од
рецензиите
напишани
за
книгата.
Промоција
на
книгата.
Пишување
и
одбрана
на докторска
дисертација
Формални
и
званични
податоци
(наслов,автор, институција, ментор, содржина)
Извадок, abstract
Вовед
(историски
литературен
преглед
на
проблемот)
Цел
на
дисертацијата
Материјал
и
методи
Резултати
Дискусија
Заклучоци
Библиографија
(попис
на
цитирана
и
користена литература)
Често
содржи
и: благодарница, посвета,
епиграф, листа
на кратенки
–
не
се
задолжителни.
Да
ја
изразува
содржината
на
делото
и
неговата суштина.
Краток
и
не
многу
препотентен.
Да
се
избегнуваат
насловите
“Прилог
кон
...”
или “Материјал
во
врска
со
...”-
тие
се
без
содржина,
ништо
не
откриваат.
Премногу
долги
наслови
да
се
избегнуваат.Во
тој
случај
–
наслов
и
поднаслов.
Насловот
треба
да
се
одликува
со
остроумност, оригиналност
и
атрактивност.
На
корицата
и
на
насловната
страница
се
внесуваат
следните
податоци: (насловна страница
е
првата
страница
после
корицата):
- Име на универзитетот;- Име на факултетот – место;- Име, средна буква и презиме на авторот (безтитули);
- Наслов на трудот;- Поднаслов на трудот ( доколку го има);- Докторска дисертација;- Место, година.
На
првата
страница
по
насловната
се
внесуваат:
-
Ментор: име, средна
буква
и
презиме,име
на
факултетот, место;
-
Членови на комисијата за одбрана:име, средна
буква
и
презиме,
име
на
факултетот, место.- Датум на одбраната;- датум на промоцијата;- Наука во која се стекнува тезата.
Содржината
на
корицата, насловната
страница
и
првата
страница
се
прецизно дефинирани
при
обликување
на
тезата,
според
препорака
на
Народната
и универзитетска
библиотека
во
Скопје.
Овие
правила
е
неопходно
да
се
следат
заради
полесна
библиографска
обработка
и информатичко
складирање.
Благодарница-
со неа се изразува благодарност на сите кои
на
некаков
начин
помогнале
во
изработка
или
пишување
на
трудот: на
менторот, институциите
или
на поединци
кои
материјално
ја
помогнале
изработката.
Посвета
–
обично
се
пишува
било
на
жив
човек, било
во спомен
на
покојниот
наставник, научник
кој
со
своето
дело
го
инспирирал
авторот.
Некои
автори
ја
посветуваат
на
својата
најблиска
фамилија.
Епиграф
–
дословен
цитат
кој
го
објавуваат
заедно
со наведување
на
неговиот
автор.Содржи
начелна
изјава
или
некоја
многу
длабока
и
значајна
идеја
која
се
провлекува
низ целото
дело.
И
трите
работи
не
се
обврзни.
Пред
содржината
се
внесува
список
на
користените
кратенки
во
текстот
= листа
на кратенки.
Се
пишуваат
со
големи
букви, без
точки
меѓу
нив.
Се
наредени
по
азбучен
ред.
Пр. За
адрено
кортикотропниот
хормон
се
пишува
АКТХ, а не А.К.Т.Х.
Обврзен
дел
од
докторската
теза
кој
се
наоѓа
на
почеток.
Ги
прикажува
редоследно
сите
глави, заглавја, подзаглавја
со бројот
на
нивното
означување
и
број
на
страницата
на
која
се
наоѓаат.
Често
се
користи
универзална
децимална
класификација.
Содржината
не
треба
да
содржи
повеќе
од
две
или
три
поднивоа според
УДК.
Секоја
глава
се
означува
со
арапски
бројки
од
еден
до потребниот
број(1.,2.,3..). На
ист
начин
се
означуваат
заглавјата
(1.1., 1.2., 1.3...) и
подзаглавјата
( 1.1.1., 1.1.2., 1.1.3., ...).
Истата
нумерација
се
користи
во
текстот.
Содржината
дава
преглед
на
материјалот
во
целина.
Покрај
насловот
на
трудот, од
информативна
гледна
точка, најважен
е
извадокот.
Прв
се
чита
од
целокупниот
текст.
Се
користи
како
содржина
за
складирање
и
пребарување
на научни
информации
во
биомедицинските
бази
на
податоци.
Препорачливо
е
да
е
напишан
до
500 зборови, за
разлика
од извадоците
во
изворните
трудови
кои
се
до
250 зборови.
Kлучни
зборови
(за
биомедицината
според, MESH, најмногу
до
10 клучни
зборови)
Обично
се
пишува
на
крај.
Во
извадокот
збиено
се
изнесува
најбитно, најново
и најдрагоцено
во
целиот
труд.
Добриот
апстракт
треба
да
назначи:-
основна
цел
на
истражувањето
-
применета
методологија-
постигнати
резултати
-
битни
заклучоци
Не
смее
да
биде
напишано
нешто
што
не
е
споменато
во
тезата.
Да
се
избегнуваат
цртежи, равенки,формули, литература, кратенки.
Да
се
напише
во
еден
дел, во
трето
лице
и
пасивна
форма
на глаголот.
Abstract
-
претставува
целосен
превод
на
извадокот
на
англиски јазик, заедно
со
преведениот
наслов
и
клучните
зборови.
Се
изнесуваат
сите
дотогашни
податоци
објавени
во литературата
, а
се
во непосредна во врска со предметот на
дисертацијата.
Треба
да
се
изнесат
оние
трудови
објавени
во
минатото, а кои содржат
нови
методи
или
откриваат
нови
важни
факти
кои
го
придвижуваат
развојот
на
односниот
проблем–генеза
на
идејата.
За
таа
цел
се
користат
примарни
публикации.
Цитатите
да
се
внесуваат
внимателно
и
целосно
а
не
изолирано отргнати
од
општиот
контекст.
Во
воведот
може
да
се
цитираат
и
сопствени
трудови.
Последната
реченица
од
воведот
треба
да
завршува
со
текст
кој директно
не
воведува
во
целите
на
докторската
дисертација:
...поради тие причини неопходни се дополнителни испитувања на ****** врз ***** за да се проверат изнесените дилеми.
Што
пократко, поконцизно, но
доста
конкретно
да
се напише
целта
или
целите
на
истражувањето.
Некои
истражувачи
тука
ја
внесуваат
и
хипотезата
или работните
претпоставки
и
задачи.
Наброените
цели
не
треба
да
бидат
многу
на
број.
Некогаш
е
добро
да
се
групираат
повеќе
помали
или помалку
значајни
цели
во
една
групна
цел.
Сопствен
материјал
–да
се
изнесува
објективно
и
суво.
Обично
се
пишува
најпрво
од
сите
делови.
Да
се
пишуваат
во
делови
со
посебни
поднаслови
кои мора
да
бидат
во
согласност
со
поднасловите
во
делот
резултати.
Детално
се
опишува
употребениот
материјал, како
и условите
за
експериментирање
што
ќе
овозможи
на
компетентни
лица
повторување
на
експериментот, што е
и
една
од
карактеристиките
на
научен
труд, како
што
е
докторската
дисертација.
Материјал
-
со
кој
материјал
е
работено: крв, серум, ликвор, ткиво
и
др. од
луѓе
или
експериментални
животни:
-
возраст, пол, телесна
маса;
-
критериуми
за
избор
на
контролната
иексперименталната
група;
-
етички
норми
кои
се
почитувале;
-
ако
е
аплициран
лек: кои
лекови, со
нивнитехемиски
и
генерички
имиња, начин
на
подготовка
и
апликација, количество.
Методи
–детално
се
опишуваат
нови
методи, нови
инструменти, нов
тип
на
податоци
за
да
може
да
се
репродуцираат.
Често
определени
слики
може
да
го
илустрираат
и
осветлат новиот
метод.
Претходно
употребени
методи
и
инструменти
опишани
и публикувани, доволно
е
само
да
се
цитираат.
Секцијата
материјал
и
методи
е
клуч
кој
ја
гарантира репродуцибилноста
на
вашите
резултати
бидејќи
опишуваат
што
сте
направиле, како
сте
го
направиле
и
со
што.
Да се користи активна форма на изразување и минато свршено време!
Резултатите
се
пишуваат
во
минато
време, по логичен
редослед
што
не
секогаш
одговара
на
редоследот
на
изведба
на
експериментите.
Резултатите
се
пишуваат
по
истиот
редослед
како во
поглавјето
материјал
и
методи.
Крајна
објективност, но
со
претставување
на резултатите
што
поедноставно.
Резултатите
да
бидат
со
примена
на
напредни статистички
тестови, соодветно
статистички
обработени, а
најдените
разлики
прецизно анализирани
за
значајност.
Се
опишува
примерокот.
Само
се
опишуваат
резултатите, но
не
се интерпретираат.
Резултатите
обично
се
илустрираат
со
различни прилози: табели, графикони, фотографии.
На
секоја
слика
или
табела
да
се
внесат
податоците
од статистичката
анализа
и
степенот
на
значајност
на
разликите.
Прилозите
да
бидат
вметнати
во
текстот
при
нивното прво
споменување, по
завршување
на
пасусот, а
најдалеку
на
наредната
страна.
Кога
треба
да
се
прикажат
многу
резултати
кои
не
може
да
се прикажат
во
графикон
или
кога
точните
бројки
се
многу
важни.
Табели
може
да
се
употребат
и
во
поглавјето
Материјал
и методи, на
пример
–
табела
на
опсервирани
објекти.
Секоја
табела
мора
да
има
краток
наслов
кој
обично
се пишува
над
табелата.
Да
се
опишат
различните
колони
во
табелата.
Броевите
во
табелите
да
содржат
не
повеќе
од
две
децимални места.
Секоја
табела
мора
да
биде
спомената
во
текстот.
Се
употребуваат
да
се
прикажат
главните
резултати, делумно
извлечени
од
табелата.
Секоја
фигура
мора
да
биде
реферирана
во
текстот.
Секоја
фигура
мора
да
има
наслов, краток, но информативен; да
претставува
информативна
целина
т.е. да
биде
разбирлива
и
без
читање
на
текстот.
Секоја
фигура
да
има
легенда
за
објаснување
на определени
симболи
.
Насловот
на
фигурата
се
става
под
неа.
Ако
во
резултатите
има
големи
табели
со поединечни
вредности, а не се нужни за
објаснување
на
содржината
на
добиените резултати
кои
би
го
оптовариле
текстот, добро
е
да
се
додадат
на
крај
на
текстот, а пред библиографијата, како
додатоци
или
апендикси.
Истото
се
однесува
за
претставување
компјутерски програми, алгоритми, спектрални
анализи,
формулари
за
испитување, слики
или
дијаграми
на резултати кои не се доволно значајни за да бидат
прикажани
во
главниот
дел
на
резултати.
Да
се
изнесуваат
сопствените
резултати
и
што
произлегува
од нив
т.е. се
анализира
точноста
на
добиените
резултати
и
нивната
значајност.
Да
се
изнесе
како
прикажаните
резултати
и
нивното
толкување се
сложуваат
со
резултатите
кои
се
веќе
објавени
од
страна
на
други
автори.
Да
се
образложат
најдените
разлики, тестираните
хипотези
и причините
за
нив.
Јасно
да
се
предочат
теоретските
и
практичните
последици
од изнесените
резултати
т.е. да
се
назначи
клиничкото
значење
на
истражувањето.
Да
се
дадат
сугестии
за
понатамошна
работа
на
проблемот.
Да не се создаде несразмера меѓу сопствениот и туѓиот материјал.
Редоследот
на
дискусијата
и
нејзината
содржина
да
се подредат
на
поставената
хипотеза
или
целите
поставени
во
дисертацијата.
Добро
е
обемната
дискусија
да
биде
групирана
слично како
и
резултатите.
На
кратко
-
во
дискусијата
да
се
води
сметка
за
:
Да
не
се
повторува
воведот!
Да
не
се
презентираат
нови
резултати!
Да
не
се
повторуваат
целосно
резултатите!
Препорачливо
е
првиот
заклучок
или
заклучоци
да
бидат
во рамките
на
начелниот
план
–оценка
на
новата
концепција,
нова
методологија, а потоа еден до два заклучоци за суштината
на
применетиот
метод.
Останатите
заклучоци
треба
да
содржат
најважни
нови
факти од
покрупни
размери.
Се
пишуваат
во
кратки, лаконски
реченици.
Секој
заклучок
да
биде
самостоен, независен
од
претходните или
наредните
заклучоци. Не
треба
да
почнуваат
со
зборовите
“наведениот
факт”,
“горните
мотиви”.
Заклучоците
се
нумерираат.
Не
смее
да
бидат
многубројни
(8 -10 -12).
Ако
трудот
е
од
описна
природа, па
има
многу, но
ситни факти, сите
заклучоци
може
да
се
поделат
на
основни
(од
прв
ред) и
на
заклучоци
од
втор
ред.
Списокот
мора
да
ги
опфати
сите
автори
кои
се споменуваат
во
текстот;
во
списокот
не
треба
да
има
трудови
кои
не
се
цитирани во
текстот;
се
цитираат
само
објавени
податоци;
ако се користат непублицирани податоци, осознаени
при приватна
комуникација, се
цитираат
во
текстот, но
не
и
позади
во
списокот
на
цитирана
литература;
ако
еден
автор
има
повеќе
трудови, при
цитирањето
треба да
се
означи
точно
на
кој
труд
се
однесува
цитатот.
Пописот
на
литература
се
пишува
на
посебен
лист
хартија.
Листовите
мора
да
имаат
реден
број
на
страницата/ страниците според
редоследот
на
ракописот.
Секоја
цитирана
публикација, како
и
насловот
да
се
цитираат
во оригинал.
Библиографските
единици
се
печатат
без
проред, а
меѓу
себе
се одделуваат
со
проред.
Некој
пат
презимето
на
авторот
некако
се
истакнува, било
со истурање
на
четири
до
осум
знака, било
на
печатењето
на
презимето
со
големи
букви, било
на
двата
начина.
Треба
да
се
внимава
на
секоја
точка
и
запирка
во библиографијата.
Bifon:
Стил
–
тоа
е
самиот
човек!Израз
на
човекот
каков
што
е
всушност:
-
културен
или
примитивен,-
интелектуално
богат
или
беден,-
јасен
или
конфузен,-
логичен
или
недоследен,-
дисциплиниран
и
уреден
или
неуреден
и
неодговорен.
Совршенството
на
стилот
се
огледа
во
единство
на
формата
и содржината.
И
најдобриот
истражувачки
материјал
може
да
се
упропасти, ако
стилски
е
невешто
оформен, со
јазични
или
технички
грешки.
Треба
да се пишува кратко, јасно, едноставно,
недвосмислено
и
со
логичен
редослед.
Да
се
обрне
внимане
на
чистотата
на
јазикот.
Име
и
презиме
на
странските
автори
да
се
пишуваат
во
оригинал
(грешки
во транскрипција).
Да
се
обрне
внимание
на
интерпункцијата:
точки, запирки
и
други
знаци.
Да
се
употребуваат
глаголи
наместо
глаголски
именки:Пример:наместо
“вршевме
истражување”----”истражувавме”…
Ако
се
опишува
познато, веќе
објавено
во
достапните
примарни научни
часописи, од
други
автори, а исто така и сопствен
материјал, да
се
користи
сегашно
време.
Ако
се
опишуваат
нови
резултати, постапки и др. треба да се пишува
во
минато
време.
Материјал
и
методи, како
и
резултати, главно
се
пишуваат
во минато
време.
Во
воведот
и
дискусијата
главно
се
користи
сегашно
време.
Активот
како
пократка
глаголска
форма
да
се
употребува
секаде
каде
е
можно.
Исклучок
е
апстрактот
–
да
се
употребува
пасивна
форма
на
глаголот
заради
полесна компјутерска
обработка
и
складирање
на
податоци.
Подобро
е
да
се
пишува
во
прво
лице
еднина
или
множина
наместо
во
трето
лице.
Пример:”откривме
дека
...”
наместо
“од
страна
на
авторот
е
откриено
дека...”.
Да
се
употребуваат
што
помалку
кратенки.
Кога
кратенката
се
јави
прв
пат
во
текстот, треба да се напише
целиот
израз
и
кратенката
стави
во
заграда.
Кратенка не треба да се употреби во насловот на текстот и во апстрактот.
Нема
смисла
да
се
скратува
назив, израз
кој
во
текстот
се сретнува
само
неколку
пати.
Ако
се
употребуваат
кратенки, се
прави
список
на
кратенки кој
се
дава
како
засебен
прилог
на
почетокот
на
трудот.
Реченицата
никогаш
да
не
започнува
со
кратенка.
Правила:
Кога
со
број
се
искажува
резултат
на
мерење
и
покрај
него се
означува
мерната
единица, секој
пат
стои
број
– 2g,
5kg, 25m…
Во
текстот
броеви
од
еден
до
девет
се
пишуваат
со
букви, а од 10 поголеми, се
пишуваат
со
броеви; пр. четири
деца,
но
14 деца, а сепак да се напише 4-14 деца. Не
треба
да се
мешаат
броеви
и
букви
за
иста
именка.
Реченицата
да
не
започнува
со
број, а ако мора, тогаш бројот
се
пишува
со
букви.
Ако
бројот
има
повеќе
од
четири
знака, три
се
одделуваат
од другите
со
размак: 3 287 354.
Четири
знака
на
бројот
се
пишуваат
заедно
без
растојание (4325), освен
ако
се
во
столб
меѓу
други
броеви: 4 325
35 876...
Кога
се
пишува
од-до
, на
пример
10-27, цртичката
е
кратка и
нема
растојание
меѓу
неа
и
броевите.
Растојание
мора
да
се
остави
во
изразот
38 –
12 (38 минус 12), но
го
нема
во
-70 степени, исто
и
во
проценти-
34%.
Знакот
за
еднаквост
бара
растојание
од
двете
страни
(5 = 5), за
да
би
се
разликувал
од
хемиската
врска
(С=О).
Општо
правило:-
Равенките
треба
да
почнуваат
вовлечено
(интендирано)
и во одделни линии;
-
за
да
се
избегне
поголемо
растојание
меѓу
редовите
кои содржат
формули
или
математички
изрази, може
изразот
на
пр.
3+7 да
се
претвори
во
(3+7)/(12+10)12 +10
-
Не
се
остава
празно
место
меѓу
знаците
кои
се
множат меѓусебно; на
пр. xyz.
-
Не
повеќе
од
две
децимални
места.
Текстот
да
биде
со
двоен
проред;
маргината
од
сите
страни
да
биде
најмалку
25 милиметри, а од
лево
30mm;
нов
ред
започнува
со
пет
до
осум
празни
знака;
околу
формулите
да
се
остави
повеќе
простор;
печатениот
текст
треба
да
биде
уреден, чист,привлечен, без
граматички
и
други
грешки;
величината
на
докторската
дисертација
–
не
треба
ни
да
се предимензионира, но
не
треба
да
биде
ни
сосема
кратка,
бидејќи
треба
за
проблемот
да
се
пишува
исцрпно, такашто
и по неколку години да не може да се дополнува.
Сите
истоветни
наслови, со
иста
тежина, глави и поглавја треба
да
бидат
еднакво
обележени
за
да
се
знае
взаемната
припадност
и
подреденост
(со
еднаква
големина
на
буквите, шпационирано
(разделени), еднакво
подвлечени
и
др.
Протоколи
на
експериментите, историја
на
болеста
може
да се
напишат
со
мали
букви, со
мало
растојание
меѓу
редовите,
густо, вовлечено.
Новото
поглавје
треба
да
започне
на
нова
страна
со растојание
од
осум
до
десет
сантиметри
од
горниот
раб
на
листот.
На
една
страна
да
има
просечно
три
до
четири
пасоса.
Секој
пасос
почнува
со
нов
ред
и
претставува
логична
целина, обработува
единствена
мисла.
Во
тек
на
изработка
на
тезата, да
се
објават
еден
или
повеќе трудови.
Кога
се
почне
со
пишување, не треба да се прекинува; проверување
на
факти
и
друго
се
остава
за
подоцна.
Ако
во
тек
на
пишување
се
блокира
мисловната
активност, треба
повторно
да
се
прочитаат
претходните
неколку
страни.
Начин
на
загревање: пишување
писма, белешки; претходен чин
на
краткотрајно
пишување.
Некои
автори
советуваат
дел
кој
е
мисловно
оформен
да
не
се завршува
тој
ден, туку
малку
да
се
остави
за
наредниот
ден
кога
се
почнува
и
новата
целина.
Целокупната теза да се изнесе во време од 30 минути.
Да
ги
содржи
следните
делови:
-
вовед
5 минути-
материјал
и
методи
5 минути
-
резултати
и
дискусија
17 минути-
заклучоци
3 минути
вкупно
30 минути
Напишаниот
материјал
треба
да
се
подготви
за
изнесување
во говорна
верзија.
Во
усменото
излагање
треба
да
се
задржите
на:-
цел
и
задачи
на
сопственото
истражување;
-
применетата
методологија;-
карактеристики
на
сопствениот
истражувачки
материјал;
-
што
ново
и
најзначајно
е
постигнато
со
ова
истражување.
Во
почетокот
доволни
се
неколку
реченици
од
историскиот преглед, па
во
најкуси
црти
да
се
изнесе
применетата
методологија
Најголем
дел
од
времето
треба
да
се
посвети
на
резултатите
од сопственото
истражување
во
светлоста
на
критичните
литературни
податоци.
Треба да се даде акцент на она што е ново, но
аргументирано
со свои
резултати.
Коментарот
да
се
дава
после
резултатите
а
не
да се
чека
на
крај
како
во
пишаната
верзија!!
Резултатите
и
дискусијата
да
се
изнесуваат истовремено
–
разлика
во
однос
на
пишаната
верзија!!
Материјалот
треба
да
се
изнесува
усмено, а не да се
чита.
Пред
предавањето
лично
да
се
провери
салата
во
која
ќе
биде
презентацијата:
-
да
се
провери
електричната
инсталација;-
дали има платно за проектирање;
-
дали
има
видео
бим
проектор
и
дали
работи, како
и
резервен;
-
дали
има
покажувач
( поентер);-
каков
е
начинот
на
комуникација
со
човекот
кој
прикажува
слајдови;-
како
работи
микрофонот, ако
е
голема
салата.
Најчесто
слајдовите
се
подготвуваат
компјутерски
со специјални
програми
–
power point
и многу други.
Подготвените
слајдови
на
компјутер
директно
се пренесуваат
на
видео
проекторот
и
се
прикажуваат
на
платното.
Кога
е
нужно
прикажување
на
движење (ехокардиографски
запис, рентген
динамски
испитувања, оперативни
постапки
и
др.) се
користи видео
проекција.
Материјалот
за
презентација
треба
да
биде
подготвен така
што
да
биде
јасен
и
да
говори
сам
за
себе.
Прикладен
слајд
содржи
една
битна
порака
со
кое
се поткрепува
усменото
излагање.
Илустрациите
да
бидат
што
поедноставни; додатни информации
да
се
дадат
усмено.
Да
се
избегнуваат
табели, освен ако резултатите се важни и не може
да
се
прикажат
со
цртежи.Во тој случај табелите не
смеат
да
имаат
повеќе
од
20 до
25 податоци
(зборови
и букви), или
најмногу
осум
колони.
За
еден
слајд
обично
е
потребно
една
минута
за
прифаќање од
аудиториумот; значи
за
30 минути
да
се
планираат
30
слајдови.
Во
предавањето
да
се
настапува
одмерено
и
сугурно
имајќи предвид
дека
со
проблемот
е
најдобро
запознаен
(евентуално
има
уште
неколку
лица
кои
ја
знаат
проблематиката).
Да
се
говори
јасно, нагласувајќи
поедини
места
во излагањето.
Да
се
најдат
неколку
слушатели
со
кои
директно
ќе комуницира.
Непотребно
шетање
или
неподвижно
стоење, како
и непотребно
гестикулирање
да
се
избегнува.
Облеката
треба
да
биде
свечена, но
не
многу
нападна
и
пред се
удобна.
1. Спироски
МЖ. Научниот
труд
-
да
се
напише
и
да
сеобјави. Институт
за
имунобиологија
и
хумана
генетика,
Медицински
факултет, Универзитет
„Св. Кирил
и
Методиј”,Скопје, Република
Македонија, 2002.
2. Estelle M. Phillips, Derek S. Pugh.”How to Get a PhD: A Handbook for Students and Their Supervisiors”, Open University Press, 2000.
3. Samic M. Kako nastaje naucno djelo, Sarajevo: Svjetlost,1990.
4. Science Careers (From the journal Science).Mastering Your Ph.D.: Giving a Great Presentation.
http://sciencecareers.sciencemag.org.