ตวอยาง

10

“ น

า ย

ร อ

บ ร ”

แ ม

ฮ อ

ง ส

อ น

1  คำ�ขวญประจำ�จงหวด15  แผนท38  อ�นกอนเทยว    -  รจกแมฮองสอน/สภาพธรรมชาต/ประวตและความเปนมา/       ชาวไทใหญในแมฮองสอน49  “สดยอด” ในแมฮองสอน57  ทเทยวและเสนท�ง57 •ทเทยวยานเทศบาลเมองแมฮองสอน -  วดจองค�า วดจองกลาง/วดพระธาตดอยกองม/วดหวเวยง/          วดพระนอน/วดก�ากอ73 •ทเทยวยานอ.เมอง       -  บานหวยเสอเฒา/บานน�าเพยงดน/น�าตกแมสะกดหลวง/          บอน�ารอนผาบอง/น�าตกผาบอง/ทท�าการ อช. น�าตกแม-           สรนทร/บานในสอย/ภโคลน/ถ�าปลา/น�าตกผาเสอ น�าตก           แมสะงากลาง/พระต�าหนกปางตอง/โครงการพระราช-           ด�ารปางตอง 2 (ปางอง)/บานรกไทย (บานแมออ)92    • ทเทยวยานอ.ปางมะผา       -  ถ�าผแมน/ถ�าลอด/ถ�าแมละนา/ถ�าผาแดง106 •ทเทยวยานอ.ปาย       -  ลองแพแมน�าปาย/น�าตกแมเยน/วดพระธาตแมเยน/โปง          น�ารอนทาปาย/หนวยจดการตนน�าขนแมยะ/วดน�าฮ/           น�าตกหมอแปง115    • ทเทยวยานอ.ขนยวม       -  อนสรณสถานมตรภาพไทย-ญปน อ. ขนยวม/วดมวยตอ/          วดตอแพ/น�าตกแมยวมหลวง/ทงบวตองดอยแมอคอ/           ศนยอนรกษพนธกลวยไมรองเทานารอนทนนท/น�าตก           แมสรนทร125 •ทเทยวยานอ.แมลานอย       -  วนอทยานแกวโกมล (ถ�าแกวโกมล)

สารบญ

10

“ น

า ย

ร อ

บ ร ”

แ ม

ฮ อ

ง ส

อ น

ตวอยาง

11

“ น

า ย

ร อ

บ ร ”

แ ม

ฮ อ

ง ส

อ น

128    • ทเทยวชวงอ.แมสะเรยง-อ.สบเมย       -  วดพระธาตจอมมอญ/ลองแมน�าสาละวน/ทงบวตองดอย          แมเหาะ/น�าตกแมสวรรคนอย/ดอยหวากลโจะ/อช. แมเงา144 •ทเทยวยานเทศบาลตำาบลแมสะเรยง       -  วดจองสง/วดศรบญเรอง/วดแสนทอง/พพธภณฑแม-          สะเรยง149  เทยวเทศก�ลง�นประเพณ -  ประเพณกองโหล/ประเพณปอยสางลอง/ประเพณปอยหางน�า/      ประเพณปอยเหลนสบเอด หรองานจองพารา/ประเพณลอย       กระทง (ยเปง)/เทศกาลดอกบวตอง/เทศกาลชมชาบานรก-       ไทย155  เทยวตล�ด -  ตลาดสายหยด/ถนนคนเดน (อ. เมอง)/ตลาดนดชาวเขา (ตลาด      ปางมะผา)/ตลาดเทศบาล/ถนนคนเดน (อ. ปาย)/ตลาดเชา       แมสะเรยง166  ของกนและทกน171  “น�ยรอบร” อรอยทวไทย183  ซอของฝ�ก191  ขอมลก�รเดนท�ง -  การเดนทางจากกรงเทพฯ/การเดนทางภายในตวเมอง/การเดน      ทางไปเทยวตางอ�าเภอ/ตารางโทรศพทตดตอรถโดยสาร/       ตารางโทรศพทตดตอสอบถามเทยวบน/บรษททวรและ       บรการรถเชา198  ขอมลทพก -  พกทไหนด/อ. เมอง/เทศบาลเมองแมฮองสอน/อช. น�าตก-      แมสรนทร/อ. ปางมะผา/อ. ปาย/ตว อ. ปาย/อ. ขนยวม/       อ. แมลานอย/อ. แมสะเรยง/อช. สาละวน/หนวยพทกษ อช.       ท สว. 4 (แมสามแลบ)217  คนห�ทเทยว219  ขอคว�มชวยเหลอ

11

“ น

า ย

ร อ

บ ร ”

แ ม

ฮ อ

ง ส

อ น

ตวอยาง

แผนททางหลวง

กรงเทพฯ-แมฮองสอน

สญลกษณ ทางห

ลวงแ

ผนดน

ทางห

ลวงแ

ผนดน

สายจ

งหวด

เสนแ

บงเขตป

ระเทศ

จงหว

ด

อำเภอ

ตำบล

/หมบ

าน

มาตร

าสวน

1 :

4,46

0,00

00

5010

015

020

0 กม

.

ตวอยาง

57

“ น

า ย

ร อ

บ ร ”

แ ม

ฮ อ

ง ส

อ น

ทเทยวยานเทศบาลเมองแมฮองสอน(ดแผนท 3)

ตวเมองแมฮองสอนมขนาดเลก บรรยากาศสงบ  ถนนสายหลกของตว 

เมอง คอ ถ. ขนลมประพาส และ ถ. แหลงพาณชย มวดเกาแก ราน 

อาหาร รานของทระลก ธนาคาร กระจกตวอยในละแวกเดยวกน รวม 

ถงอาคารพาณชยสามชนตงเรยงรายสลบกบเรอนแถวไม

  ภายในตวเมองแมฮองสอนไมมรถสองแถวหรอสามลอถบ 

บรการ มแตเพยงมอเตอรไซครบจาง การเดนจงเปนวธทดทสดในการ 

เทยวชมเมอง

  หากตองการชมเรอนไมทมงหลงคาดวยแปนเกลดหรอใบตองตง 

สามารถชมไดทยานปลาย ถ. แหลงพาณชย ซงเปนซอยเลก ๆ  ไปออก 

หนองจองค�า  ในชวงออกพรรษาซงมเทศกาลจองพารา บานแตละหลง 

จะประดบจองอยางสวยงาม  ถามาเทยวในชวงฤดหนาว จะเหนดอก 

พวงแสดสสมแดงบานสะพรงแตงแตมเรอนไมใหมสสนสดใส

ทเทยวและเสนทาง

ตวอยาง

58

“ น

า ย

ร อ

บ ร ”

แ ม

ฮ อ

ง ส

อ น

วดจองค�า วดจองกลางไหวพระ ชมภาพกระจกเขยนสและตกตาไม

วดจองค�าและวดจองกลางเปรยบเสมอน 

วดแฝด เพราะตงอยในก�าแพงเดยวกน 

เมอหนหนาเขาหาวด วดจองกลางจะ 

อยดานขวามอ วดจองค�าอยซาย  ทง 

สองวดตงอย กลางเมองแมฮองสอน 

เปนเสมอนสญลกษณทางวฒนธรรม 

ของไทใหญ ทนอกจากจะมความงดงาม 

ทางศลปะแลว ยงเปนศนยกลางของกจกรรมทางวฒนธรรมและ 

ประเพณของชาวแมฮองสอน ทงพนทดานหนาวดทเปนสวนสาธารณะ 

หนองจองค�ากเออใหใชเปนสถานทประกอบพธตามประเพณในรอบป 

อกดวย

  ทตง  ถ. ช�านาญสถตย อ. เมอง  หางจาก ถ. ขนลมประพาส 

ประมาณ 100 ม.

  รถยนตสวนตว  จากสแยก สภ. เมอง ใช ถ. ขนลมประพาส 

ไปทาง อ. ขนยวม 700 ม. แลวเลยวซายเขา ถ. ขวเผอกไปอก 

250 ม. จากนนเลยวซายเขา ถ. ช�านาญสถตย วดจองกลางอยทาง 

ขวามอ ถดไปเปนวดจองค�า

  ประวต  วดจองค�าและวดจองกลางเปนวดเกาแก ชางชาว 

ไทใหญสรางขนเมอ พ.ศ. 2370 อนเปนเวลาใกลเคยงกบการสราง 

เมองแมฮองสอน

  สงนาสนใจ

  • วดจองค�า  มสงนาสนใจคอ

  - วหารหลวงพอโต  สรางเมอ พ.ศ. 2469 โดยชางชาวพมา 

สถาปตยกรรมเปนแบบไทใหญผสมตะวนตก  อาคารมผงเปนรปตว 

ตวอยาง

59

“ น

า ย

ร อ

บ ร ”

แ ม

ฮ อ

ง ส

อ น

ท (T) หรอตรมข ผนงกออฐถอปน กรอบประตหนาตางเปนซมโคง

ประดบลวดลายแบบตะวนตก หลงคามงสงกะส เชงชายประดบไมฉล 

แบบศลปะไทใหญ

  ภายในวหารเปนทประดษ- 

ฐานพระประธานคอหลวงพอโต 

พระพทธรปขนาดใหญปางมาร- 

วชย หนาตกกวาง 4.85 ม. สง 

5.6 ม. ศลปะพมาสมยมณฑะเลย 

มลกษณะเดน คอ พระพกตร 

อวบอม การครองจวรเปนรวสมจรงตามธรรมชาต คลายศลปะอมราวด 

ในอนเดย

• วดจองกลาง  สงนาสนใจภายในวด ไดแก

  - เจดยประธาน  เปนเจดยทรงเครองแบบมอญ บนยอดประดบ 

“จอง” อาคารอเนกประสงคของวดไทใหญ

“จอง” เปนอาคารหลกของวดไทใหญ มฝาสามดาน และยกพนสง 

กจกรรมสวนใหญของวดจะปฏบตกนบนจอง จงอาจกลาวไดวา จองเปนทง 

วหาร ศาลาการเปรยญ ทท�าวตรเชาเยน กฏพระ หอฉน และโรงครว รวม 

ถงอาจกนสวนหนงเปนพพธภณฑดวย  อยางไรกตามบางวดอาจแยกสวน 

ใดสวนหนงเชนวหารหรอโรงครวออกไปสรางเปนอกอาคาร

  ถงแมวดไทใหญจะท�ากจกรรมหลายอยางบนจอง ทวากมการ 

จดระเบยบแยกสวนทถอว าสงและศกดสทธออกจากพนทประกอบ 

สงฆกรรม โดยใชการเลนระดบสงต�าของพนอาคารเปนตวก�าหนด สวน 

ทประดษฐานพระพทธรปประธานและพระสาวกจะอยบน “ขาปาน” คอ 

พนทระดบสงสด หลงคาทปกคลมสวนนจะท�ายอดสงขนไปกวาสวนอนใน 

ลกษณะยอดปราสาทหรอสองคอสามชาย  ลดลงมาอกระดบคอสวนของ 

พระสงฆ มทงบรเวณประกอบสงฆกรรมทยนตอออกมาจากขาปานและ 

สวนทเปนกฏของเจาอาวาสและพระลกวด  พนทระดบต�าสดมกเปนสวนท 

ฆราวาสนงฟงเทศนฟงธรรม ซงสวนหนงอาจใชเปนโรงครวดวย

ตวอยาง

60

“ น

า ย

ร อ

บ ร ”

แ ม

ฮ อ

ง ส

อ น

ฉตรสามชน มกล มเจดยสทศลอมรอบ องคเจดยกออฐถอปนทาส 

ขาว สวนลายปนปนทองคเจดยทาสทอง  ยามค�าคนเมอประดบไฟ ส 

ทองทลายปนปนจะเปลงรศมดมลงเมลอง

  - วหารเลก  มหลงคาเรอนยอดทรงปราสาทซอนถงหาชน 

สวนยอดของหลงคาทสงทสดประดบฉตรทองสามชน หลงคามง 

สงกะส มโลหะฉลลายตกแตงตามสวนตาง ๆ  ของหลงคาและเชงชาย

  -  วหารใหญ  เปนอาคารอเนกประสงค คอเปนทประดษฐาน 

พระพทธรป ใชประกอบพธกรรมงานบญ จดแสดงพพธภณฑ ทงเปน 

หอฉนและกฏของเจาอาวาสดวย  ลกษณะเดนของอาคารคอ มหลงคา 

ซอนกนหลายชน และชายคาตกแตงดวยโลหะฉลลายอยางหรหราตาม

แบบวดไทใหญ

  - หองพพธภณฑ  ตง 

อย บนจองของวด (เปดเวลา 

08.00-18.00 น.) จดแสดงตกตา 

ไมแกะสลกจ�านวน 33 ตวทน�า 

มาจากพมาตงแต พ.ศ. 2400 

มมถายภาพทสวยทสดในแมฮองสอน

หนองจองค�าเปนหนองน�าธรรมชาตทมมาแตครงสรางวดพระธาตดอย- 

กองม  ตอมาป พ.ศ. 2435 พญาพทกษสยามเขต เจาผ ครองเมอง 

แมฮองสอนคนท 3 ไดขดแตงบรณะ  และปจจบนทางเทศบาลไดปรบปรง 

บรเวณรอบหนองน�าใหเปนสวนสาธารณะทสวยงาม ชาวเมองนยมมาพก 

ผอนในชวงเยน

  หากมาเทยวแมฮองสอน อยาลมถายรปทหนองจองค�า เพราะเปน 

มมถายภาพทสวยทสด ดวยมวดจองค�าและวดจองกลางเปนฉากหลง ใน 

บงน�ามเงาสะทอนของสองวดปรากฏอยดงดงาม โดยเฉพาะชวงทมหมอก 

ลอยเหนอน�าจะสวยงามเปนพเศษ  คนวนพระทางวดเปดไฟประดบโบสถ 

และเจดยดสวางไสวสวยงาม

ตวอยาง

61

“ น

า ย

ร อ

บ ร ”

แ ม

ฮ อ

ง ส

อ น

มทงรปคนและสตวทเกยวเนองกบเรองพระเวสสนดรชาดก  นอก 

จากนยงมคมภรโบราณ พระพทธรปหนออนองคเลกฝมอประณต 

ถวยโถโอชาม และเครองใชโบราณอกหลายชน

  -  แผนกระจกเขยนส  มจ�านวนหลายสบภาพ ตดอยบรเวณ 

ฝากนกฏเจาอาวาส  เปนฝมอ 

ชางไทใหญจากเมองมณฑะ- 

เลย ประเทศพมา เขยนเรอง 

พระเวสสนดรชาดกและพทธ- 

ประวต ตลอดจนภาพซงแสดง 

วถชวตความเปนอยของคนใน 

อดต โดยมค�าบรรยายเปนภาษาพมา

วดพระธาตดอยกองมไหวพระธาต ชมเมองแมฮองสอนจากมมสง- โทร. 0-5361-1221

เปนศนยรวมความศรทธาของชาวเมอง และเปนวดแหงแรกทสรางขน 

ในแมฮองสอน เดมชอวดปลายดอย ตอมาเปลยนชอวดตามนามพระ 

ธาต  นบเปนวดทมความส�าคญมากทสดวดหนงในแมฮองสอน  กลาว 

กนวา ใครไปแมฮองสอนแลวไมไดไปวดน แสดงวายงไปไมถง

  ทตง  อยบนดอยกองม ต. จองค�า อ. เมอง  หางจากตวเมอง 

แมฮองสอน 1.6 กม.

  รถยนตสวนตว  จากสแยก สภ. เมอง ใช ถ. ขนลมประพาส 

ไปทาง อ. ขนยวมประมาณ 750 ม. ใหเลยวขวาเขา ซ. ขนลม- 

ประพาส 3 ไป 200 ม. แลวเลยวซายเขา ถ. ผดงมวยตอไปอก 150 ม. 

พบทางขนวดขางวดพระนอน ใหตรงขนไปตามทางขนเขาทคอนขาง 

แคบและคดเคยวจนถงวด

ตวอยาง

62

“ น

า ย

ร อ

บ ร ”

แ ม

ฮ อ

ง ส

อ น

  สงนาสนใจ

  • พระธาตเจดยองคใหญ  เปนเจดยทรงเครองแบบมอญ ประดบ 

ลายปนปน ตงอยบนฐานแปดเหลยม 

ซอนกนสามชน ฐานชนลางสดประดบ 

ดวยซมพระทงแปดทศ

  จองตองสซงเปนพอคาชาว 

ไทใหญ สรางขนเมอ พ.ศ. 2403 

เพอเปนทบรรจพระธาตของพระ โมคคลลานะเถระซงอญเชญมาจากพมา และเพอเปนทระลกใน 

การขนครองเมองแมฮองสอน

  • วหาร  อยตดกบพระธาตเจดยองคใหญซงสรางขนพรอม 

กน  ลกษณะเปนอาคารเปดโลง ผงรปสเหลยมผนผา หลงคาซอนสาม 

ชนมงดวยกระเบองไมและตกแตงโลหะฉลลายอยางประณตงดงามตาม 

แบบศลปะไทใหญ

  • พระธาตเจดยองคเลก  พญาสงหนาทราชาเจาผครองเมอง 

แมฮองสอนคนแรก สรางขนเมอ พ.ศ. 2417  องคพระธาตเปนเจดย 

ทรงเครองแบบมอญ ฐานสเหลยมจตรสซอนสามชน ตรงมมทงสของ 

ฐานมรปสงหปนปนประดบอย และท�าซมพระแบบศลปะมอญทกลาง 

ฐานแตละดาน ซมประธานพเศษกวาซมอน คอท�าเปนยอดปราสาท 

สามยอด ประดบลายปนปนงดงามมาก  เชอกนวาภายในประดษ- 

ฐานพระธาตของพระสารบตร

  • จดชมทวทศน  ขณะเดนลงจาก 

ดอยกองมมาตามบนไดจะเหนทวทศนตวเมอง 

แมฮองสอน หนองจองค�า วดจองค�า และวด 

จองกลาง  ทางบนไดสดทบรเวณศาลาทม 

พระพทธรปประดษฐานอย  จากศาลานจะ

มองเหนเทอกเขาถนนธงชยเปนขนเขาสลบซบซอนสดลกหลกตา

ตวอยาง