ºµ¸°¹ ¹º°²°...

170
1 ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelwifo universitetis iuridiuli fakulteti Tamar RvamiCava sakasacio saCivris dasaSveboba administraciul procesSi (SedarebiTi analizi) sadisertacio naSromi samarTlis doqtoris akademiuri xarisxis mosapoveblad samecniero xelmZRvaneli - irma xarSilaZe samarTlis doqtori, Tsu iuridiuli fakultetis profesori Tbilisi 2017 w. ავტორის სტილი დაცულია

Upload: others

Post on 15-Feb-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

1

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelwifo universitetis iuridiuli fakulteti

Tamar RvamiCava

sakasacio saCivris dasaSveboba

administraciul procesSi

(SedarebiTi analizi)

sadisertacio naSromi

samarTlis doqtoris akademiuri xarisxis mosapoveblad

samecniero xelmZRvaneli - irma xarSilaZe

samarTlis doqtori, Tsu iuridiuli fakultetis profesori

Tbilisi

2017 w.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 2: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

2

Sinaarsi S e s a v a l i ................................................................................................................................................................. 6

Tavi 1. kasaciis iuridiuli buneba da amocanebi ...................................................................... 11

1.1. kasaciis warmoSoba da ganviTareba saqarTveloSi,

sazRvargareTis qveynebSi ....................................................................................................................... 11

1.2. kasaciis arsi da misi gansxvaveba apelaciisgan .............................................. 16

1.3. saapelacio samarTalwarmoebis Taviseburebani administraciul

procesSi ................................................................................................................................................................. 22

1.4. sakasacio samarTalwarmoebis gansxvaveba 1 instanciis

sasamarTloSi arsebuli samarTalwarmoebisagan ......................................................... 31

1.5. naxtomiseburi kasaciis instituti da misi Taviseburebani ....................... 33

1.6. kasaciis mizani da farglebi .................................................................................................... 36

1.7. sakasacio samarTalwarmoebis principebi.................................................................... 47

1.7.1. dispoziciurobis principi ..................................................................................................48

1.7.2. SejibrebiTobisa da saqmis garemoebebis gamokvleva

sasamarTlos mier; administraciuli procesis inkviziciuri buneba . 51

1.7.3. mosamarTlis mier procesis warmarTvis principi, koncentraciis

principi ...............................................................................................................................................................54

1.7.4. kanonis winaSe Tanasworobis principi ................................................................... 56

1.7.5. kanonierebis principi ............................................................................................................... 57

1.7.6.sasamarTlos damoukideblobisa da miukerZoeblobis principi ..... 57

1.7.7. administraciuli procesis zepirobisa da uSualobis principi

..................................................................................................................................................................................... 59

1.7.8. administraciuli procesis saqveynoobis principi ................................... 60

1.7.9. saxelmwifo enis principi ................................................................................................... 62

1.8. samarTliani sasamarTlo ............................................................................................................. 64

Tavi 2. sakasacio saCivris dasaSveboba .......................................................................................... 69

2.1. sakasacio saCivris warmoebaSi miRebis pirobebi (formaluri

dasaSveboba) ......................................................................................................................................................... 69

2.2. sakasacio saCivris obieqti ........................................................................................................ 76

2.3. sakasacio saCivris Setanis uflebis mqone subieqtebi da maTi

Semxebloba davis saganTan .................................................................................................................. 77

2.4. mesame pirebis Semxebloba davis saganTan ...................................................................80

2.5. sakasacio saCivaris Setanis kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli

vada ............................................................................................................................................................................... 83

2.6. sakasacio saCivris Sinaarsi ......................................................................................................84

2.7. procesis xarjebi .................................................................................................................................. 88

ავტორის სტილი დაცულია

Page 3: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

3

2.8. saksasacio gasaCivrebaze werilobiTi uaris ararseboba ...........................89

2.9. sakasacio sasamarTlos boWva, daSvebis moculoba da moqmedeba ..... 90

2.9.1. sakasacio saCivris daSvebis moculoba ................................................................. 91

2.9.2. sakasacio saCivris daSvebis moqmedeba .................................................................. 94

2.9.3. sakasacio saCivris daSvebis, ganmxilveli sasamarTlos boWva 94

2.9.4. sakasacio sasamarTlos boWvis moculoba, farglebi ........................... 96

2.9.5. sakacio saCivris dauSveblobis moqmedeba......................................................... 97

Tavi 3. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos mier administraciuli

saproceso kodeqsis 34-e muxliT gaTvaliswinebuli sakasacio saCivris

dasaSvebobis safuZvlebi .............................................................................................................................98

3.1. samarTlis ganviTareba da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis

Camoyalibeba .........................................................................................................................................................98

3.1.1 saqmis gansakuTrebuli mniSvneloba samarTlis ganviTarebisa da

erTgvarovani sasamarTlo praqtikis CamoyalibebisaTvis ............................ 100

3.1.2. samarTlebrivi sakiTxebis sasamarTlosaTvis qvemdebareoba da

saqmis gadawyvetisaTvis mniSvneloba ................................................................................. 106

3.1.3. samarTlebrivi sakiTxebis garkvevis saWiroeba .......................................... 107

3.1.4. saqarTvelos uzenaes sasamarTlos manamde msgavs samarTlebriv

sakiTxze gadawyvetileba ar miuRia .................................................................................... 109

3.1.5. sakasacio saCivris ganxilvis Sedegad mocemul saqmeze

savaraudoa msgavs samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi

sasamarTlos manamde arsebuli praqtikisagan gansxvavebuli

gadawyvetilebis miReba ..................................................................................................................... 111

3.2. divergentuli kasacia ..................................................................................................................... 112

3.2.1. saqmis gadasawyvetad mniSvnelovani samarTlebrivi sakiTxebi .... 112

3.2.2. samarTlebrivi sakiTxebis identuroba .............................................................. 116

3.2.3. gadasinjvadi samarTlebrivi sakiTxebi ............................................................ 117

3.2.4. gadasinjvadi sakiTxebis samarTlebrivi mniSvneloba ....................... 117

3.2.5. Seusabamoba saapelacio da uzenaesi sasamarTloebis

gadawyvetilebebs Soris ................................................................................................................... 118

3.2.6. mizez-Sedegobrioba ................................................................................................................ 119

3.3. samarTawarmoebis Tavisebureba iseT saqmeebze, romlebic

ganxilulia saapelacio sasamarTlos mier materialuri an/da

saproceso samarTlis normebis mniSvnelovani darRveviT. arsebuli

praqtikis analizi ........................................................................................................................................ 121

3.3.1. saproceso xarvezis/darRvevis cneba ...................................................................... 125

3.3.2. gamoricxuli saproceso xarvezi .............................................................................. 126

3.3.3. saproceso xarvezis arseboba ........................................................................................ 127

ავტორის სტილი დაცულია

Page 4: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

4

3.3.4. mizez-Sedegobrioba .................................................................................................................. 127

3.4.saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba ewinaaRmdegeba msgavs

samarTlebriv sakiTxze adamianis uflebaTa da ZiriTad

TavisuflebaTa dacvis konvencias da adamianis uflebaTa evropuli

sasamarTlos precedentul samarTals. .................................................................................128

3.5. saqmis ganxilva sakasacio sasamarTloSi ............................................................. 130

3.6. sakasacio sasamarTlos gadawyvetileba...................................................................... 138

3.7. saqmis gadacema saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos didi

palatisaTvis ..................................................................................................................................................... 143

Tavi. 4 samosamarTlo samarTali ...................................................................................................... 146

4.1. sasamosamarTlo samarTlis ganviTarebis perspeqtivebi saqarTveloSi,

arsebuli praqtikis analizi ........................................................................................................... 146

4.2. saerTo samarTlis qveynebis gamocdileba ................................................................ 151

4.3. kontinenturi samarTlis qveynebis gamocdileba ............................................... 155

d a s k v n a ................................................................................................................................................................... 157

bibliografia ........................................................................................................................................................ 163

ავტორის სტილი დაცულია

Page 5: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

5

naSromSi gamoyenebuli abreviaturebi

gv - gverdi

mux. - muxli

ix. - ixile

red. - redaqtori

Sead. – Seadare

a.S. – ase Semdeg

w. - weli

ssm - saqarTvelos sakanonmdeblo macne

szak - saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsi

sask - saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi

sssk - saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi

Art. Artikel - muxli

S. - Seite (gverdi)

P. Page - gverdi

BVerfGE Bundesverfassungsgerichtsentscheidungen - germaniis federaluri sakonstitucio sasamarTlos gadawyvetileba

BVerwGE Bundesverwaltungsgerichtsentscheidungen - germaniis federaluri administraciuli sasamarTlos gadawyvetileba

VwGO Verwaltungsgerichtsordnung - germaniis administraciuli saproceso kodeqsi

GG Grundgesetz - germaniis ZiriTadi kanoni

VwVfG Verwaltungsverfahrensgesetz - germaniis kanoni administraciuli

warmoebis Seasaxeb

BGB Bürgerliches Gesetzbuch - germaniis samoqalaqo kodeqsi

ავტორის სტილი დაცულია

Page 6: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

6

S e s a v a l i

Temis aqtualoba

saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis ganxorcielebas

xanmokle istoria aqvs. aRsaniSnavia, rom 2000 wlis 1 ianvars

amoqmedda saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi,

romelmac 2005 wlidan moyolebuli ramdenjerme ganicada cvlileba, aRniSnuli Seexo administraciul procesSi sakasacio saCivris

dasaSvebobis sakiTxsac.

praqtikaSi SeiZleba adgili hqondes iseT SemTxvevas, rodesac saqme mniSvnelovania samarTlis ganviTarebisa da erTgvarovani

sasamarTlo praqtikis CamoyalibebisaTvis, an saapelacio sasamarTlos mier miRebuli gadawyvetileba mniSvnelovnad gansxvavdeba am kategoriis saqmeebze saqarTvelos uzenaesi

sasamarTlos manmade arsebuli praqtikisagan. zogjer saapelacio sasamarTlos mier saqme ganxilulia mniSvnelovani procesualuri

darRveviT, romelsac SeeZlo arsebiTad emoqmeda saqmis ganxilvis

Sedegze. bunebrivia zemoaRniSnuli mdgomareobis dros mxares unda

mieces sakasacio saCivris Setanis SesaZlebloba. kanonmdebelma

procesis monawile mxareebs mianiWa gasaCivrebis ukanaskneli (Tumca,

SezRuduli), individualuri uflebebis dacvis uflebamosileba.1

unda aRiniSnos, rom kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi adgens samoqalaqo

saproceso kodeqsis normebis, gamoyenebis aucileblobas. migvaCnia, rom vinaidan administraciuli samarTali aris samarTlis

damoukidebeli da ara kmpleqsuri dargi, mas axasiaTebs

inkviziciuroba. ararelevanturia, rom man samarTlis sxva dargebis

normebis meSveobiT daareguliros administraciul-procesualuri

urTierTobebi. administraciuli kanonmdebloba samoqalaqo da sisxlis samarTlis saproceso kanonmdeblobasTan erTad aregulirebs administraciuli davebis saerTo sasamarTloebSi

ganxilvisa da gawyvetis saproceso wesebs. amitom mniSvnelovania am

kuTxiT moxdes administraciuli kanonmdeblobis sistematizacia,

masSi Setanil iqnas garkveuli cvlilebebi da damatebebi, moxdes

arsebuli, sakanonmdeblo xarvezebis gamosworeba, aRniSnuli

instituis srulyofa, administraciul procesualuri sakiTxebis

mowesrigeba.

1 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S.18.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 7: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

7

aRniSnulidan gamomdinare, vfiqrobT mniSvnelovania aRniSnul

Temaze Catarebuli kvleva, raTa moxdes sakanonmdeblo xarvezebis gamosworeba da aRniSnuli sakasacio gasaCivrebis instituis

srulyofa. sakasacio saCivars icnobs ucxo qveynebis

administraciuli saproceso samarTalic, am kuTxiT mniSvnelovania

maTi gamocdilebis gaziarebac, raTa ganviTardes da daixvewos

aRniSnuli instituti.

saapelacio sasamarTlos yvela gadawyvetilebis gasaCivreba ar aris

SesaZlebeli sakasacio wesiT, radgan kanonmdebloba garkveul

winapirobebze damokidebuls xdis sakasacio saCivris dasaSvebobas.

mizani aris sakasacio sasamarTloebis gantvirTva sruliad usagno, umniSvnelo samarTlebrivi davebis ganxilvisagan da maTi

sicocxlisunarianobis SenarCuneba. kanonmdeblis mier dasaSvebobis am winapirobebis SerCeva mniSvnelovania kasaciis miznis upiratesobis

sakiTxis gadasawyvetad daicvas (sayovelTao da individualuri

interesi).2

saksacio sasamarTlos amocanas warmoadgens marTlmsajulebis erTiani sistemis dacvis uzrunveyofa da samarTlis ganviTarebaze

sajaro interesi, aseve Zalian mniSvnelovania calkeul samarTlian

gadawyvetilebebze mxareTa interesebis dacva.

administraciul procesSi mniSvnelovani adgili ukavia sakasacio

saCivris dasaSvebobis safuZvlebis dadgenas, aseve iseTi sakiTxebis

ganxilvas rogoricaa, samarTlis ganviTareba da erTgvarovani

sasamarTlo praqtikis Camoyalibeba, samosamarTlo samarTlis

ganviTareba da damkvidreba saqarTveloSi.

erTiani sasamarTlo praqtikisa da samarTlis ganviTarebis sayovelTao interesis uzrunvelsayofad mniSvnelovania kasaciis

funqcionaluri kompetencia, gasaCivrebuli gadawyvetilebis

samarTlebrivi elementebis gadaxedva, gasaCivrebuli

gadawyvetilebis samarTlebrivi safuZvlianobis Semowmeba,

gadasinjvadi uflebis SezRudva, sakasacio wesiT gasaCivrebuli

gadawyvtilebiT Semofargvla, sakasacio saCivris dasaSvebobis boWva

da sakasacio sasamarTlos valdebuleba, safuZvlianad ganixilos

gansakuTrebuli mniSvnelobis mqone yvela sakasacio saCivari.3

-mniSvnelovania, sakasacio sasamarTlos mier gadawyvetilebis

dasabuTebulobis sakiTxi, romelic unda iyos amomwuravi da

2ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo, SGG,

FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 17-18. 3 iqve, gv. 21.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 8: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

8

srulyofilad dasabuTebuli, masSi zustad iyos ganmartebuli

dasaSvebobis samarTlebrivi safuZvlebi, maTi Sinaarsi da ar

iwvevdes bundovanebas.

-vfiqrobT, rom Zalian mniSvnelovania sakasacio sasamarTlos mier saproceso samarTalebrivi normebis ganmartebisa da maTi

mizanSewonilobis sakiTxebis gansazRvra. uzenaesi sasamarTlos roli mniSvnelovania aseve qvemdgomi instanciis sasamarTloebze

zedamxedvelobis ganxorcielebis kuTxiT, maT mier kanonis sworad gamoyenebisa da sasamarTlo praqtikis erTgvarovnebis

uzrunvelyofis mizniT.

-vfiqrobT, rom administracoili marTlmsajulebis efeqturad ganxorcielebis mizniT mniSvnelovania sasamarTlos reformirebis sakiTxi.

xSirad kanonmdeblobaSi adgili aqvs garkveuli xarvezebis

arsebobas, aseT dros, aucilebelia da saWiroa sasamarTlos mier moxdes maTi Sevseba. Ees yovelive cxadyofs samosamarTlo samarTlis Camoyalibebis da ganviTarebis aucileblobas qarTul

samarTlebriv sistemaSi. administraciuli samarTlis wyaroebs Soris mniSvnelovani adgili uWiravs sasamarTlo precedentsa da

sasamarTlo praqtikas.

unda RiniSnos, rom dResdReobiT saqarTveloSi, administraciuli procesis mimarTulebiT sakasacio saCivris dasaSvebobasa da mis

praqtikul daniSnulebaze ar arsebobs arc erTi samecniero naSromi,

rac calsaxad miuTiTebs sakvlevi Temis damuSavebis aucileblobaze,

mis aqtualobaze.

kvlevis mizani da Seswavlis sagani

zemoT aRniSnulidan gamomdinare ikveTeba sadisertacio naSromis

mizanic. naSromis mizania sakasacio saCivris dasaSvebobis da masTan

dakavSirebuli problematikis Seswavla, damuSaveba, misi SedarebiT-samarTlebrivi analizi da arsebuli sakanonmdeblo xarvezebis gamosworebis Cveneuli versiebis Camoyalibeba sazRvargareTis qveynebis administraciuli kanonmdeblobisa da sasamarTlo

praqtikis gamocdilebis gaziarebis Sedegad.

kasacia, rogorc sistemuri cneba Tavisi mniSvnelobiT gulisxmobs mesame instanciis sasamarTlos mier meore instanciis anu saaapelacio sasamarTlos gadawyvetilebaTa gadasinjvas

samarTlebrivi TvalsazrisiT. sakasacio gasaCivrebis instituti

dasabams iRebs me-16 saukuneSi napoleonis droindeli safrangeTis

kanonmdeblobidan (sakasacio tribunali). me-19 saukuneSi sakasacio

ავტორის სტილი დაცულია

Page 9: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

9

sasamarTloebi Seiqmna belgiaSi, italiaSi, SveicariaSi, espaneTSi,

rumineTSi, saberZneTSi da sxva.4

sakasacio sasamarTlo gasaCivrebuli gadawyvetilebis samarTlebriv

aspeqtebs ganixilavs da ar awarmoebs saqmis arsebiTad ganxilvas.

saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebaTa sakasacio instanciaSi

gasaCivrebis procesualuri instituti ramdenime mizans isaxavs: mxaris interesebis dacva da erTiani marTlmsajulebis

uzrunvelyofa; sakasacio instanciaSi saqmis ganxilva da msgavsi kategoriis saqmeebze erTgvarovani sasamarTlo praqtikis

Camoyalibeba.

kasaciis ZiriTadi mizani swored mxareebis kanonieri interesebis

dacva, samarTlis ganviTareba da erTiani marTlmsajulebis

uzrunvelyofaa.

gamoyenebuli mecnieruli kvlevis meTodebi

naSromis damuSavebis dros vecadeT gamogveyenebina mecnieruli

kvlevis iseTi meTodebi rogoricaa: empiriuli gamokvlevis meTodi -

Sedareba. am meTodis gamoyeneba SesaZleblobas mogvcems sakvlevi normebi SevadaroT sxva qveynebis kanonmdeblobaSi arsebul

analogiur sakiTxebs, saerTo problematikas, sakiTxis ZiriTad

miznebsa da amocanebs.

aucilebelia ganisazRvros iseTi mniSvnelovani sakiTxebi

rogoricaa gamosakvlevi Temis cneba, damaxasiaTebeli niSnebi, moxdes maTi safuZvlianad ganmarteba da amisaTvis gamoviyenoT Semdegi

meTodebi: analizi, abstragireba, sinTezi, induqcia da deduqcia.

disertaciis struqturis aRwera

sadisertacio naSromi Sedgeba Sesavlis, 4 Tavisa da daskvnisagan.

disertaciis moculoba Seadgens 170 gverds, romelSic Sedis

literaturis nusxa 8 gverdze.

pirveli Tavi exeba kasaciis iuridiul bunebasa da amocanebs,

masSi ganxilulia kasaciis warmoSoba da ganviTareba, rogorc

saqarTveloSi aseve sazRvargareTis qveynebSi. aqve saubaria pirveli

instanciis, saapelacio da sakasacio samarTalwarmoebis wesebs

Soris arsebul Taviseburebebsa da gansxvavebebze. ganxilulia

naxtomiseburi kasaciis instituti. saubaria kasaciis mizansa da

farglebze, mis ZiriTad arssa da amocanebze. ganxilulia sakasacio samarTalwarmoebis ZiriTadi principebi da maTi damaxasiaTebeli

4 ix. T. Todria., ,,faqtobrivi garemoebebis mniSvneloba sakasacio sasamarTloSi“,

Tb., 2011, gv. 9.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 10: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

10

Taviseburebebi. aseve saubaria iseT mniSvnelovan sakiTxze,

rogoricaa samarTliani sasamarTlos ufleba.

meore TavSi ganxilulia sakasacio saCivris warmoebaSi miRebis

pirobebi (formaluri dasaSveboba). saubari exeba sakasacio saCivris

obieqts, sakasacio saCivris Setanis uflebamosilebis mqone

subieqtebs, saproceso vadebsa da xarjebs. aseve ganxilulia sakasacio sasamarTlos boWvis da misi moculobis farglebTan

dakavSirebuli sakiTxebi.

mesame TavSi ganxilulia sask-is 34-e muxlis me-3 nawiliT

gaTvaliswinebuli sakasacio saCivris dasaSvebobis safuZvelebi. samarTlis ganviTareba da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis

Camoyalibeba. sasamarTlo praqtikis analizis safuZvelze ganmartebulia Tu ras gulisxmobs saqmis gansakuTrebuli

mniSvneloba, garkvevis unarianoba, garkvevis saWiroeba, rogorc mecnierebis ganviTarebis aseve erTgvarovani sasamarTlo praqtikis

Camoyalibebis TvalsazrisiT.

amave TavSi ganxilulia divergentuli kasacia. saubaria gadasinjvadi

samarTlebrivi sakiTxebis mniSvnelobaze, maSin rodesac praqtikaSi adgili aqvs Seusabamobas saapelacio da sakasacio sasamarTloebis

gadawyvetilebebs Soris.

aseve saubaria sakasacio sCivris dasaSvebobis iseT mniSvnelovan

safuZvelze, rodesac saapelacio sasamarTlos mier saqme ganxilulia mniSvnelovani saproceso darRveviT da arsebobs

varaudi, rom mas SeeZlo arsebiTad emoqmeda saqmis ganxilvis

Sedegze. aqve saubaria saqmis ganxilvis proceduraze sakasacio

sasamarTloSi. aseve saubaria sakasacio sasamarTlos

gadawyvetilebaze. ganxilulia Tu ra SemTxvevebSi gadaecema saqme

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos did palatas.

meoTxe TavSi saubaria samosamarTlo samarTalis mniSvnelobaze,

misi ganviTarebis aucileblobaze da perspeqtivebze saqarTveloSi. ganxilulia rogorc saerTo samarTlis aseve kontineturi samarTlis qveynebis magaliTze ra adgili uWiravs samosamarTlo

samarTals parlamentis kanonebTan erTad. yuradReba gamaxvilebulia uzenaesi sasamarTlos rolze normis Sinaarsis ganmartebis

sakiTxebTan dakavSirebiT.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 11: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

11

Tavi 1. kasaciis iuridiuli buneba da amocanebi

1.1. kasaciis warmoSoba da ganviTareba saqarTveloSi, sazRvargareTis qveynebSi

,,kasaciis,, (cassare) etimologia laTinur enaSi iRebs saTaves, rac

pirveladi mniSvnelobiT anulirebas, gauqmebas, likvidacias,

baTilobas niSnavda. samarTlis mecnierebaSi man Tavdapirvelad SeiZina sakasacio organos mier axali arsebiTi gadawyvetilebis

gamotanis gareSe gadawyvetilebis gauqmebis mniSvneloba.5

Zveli qarTuli samarTlis istoriis mixedviT saqarTvelos saxelmwifos yvela mkvidrni or mTavar samosamarTlo uwyebas

ekuTvnodnen. umetesoba samefo samosamarTlo dawesebulebebs

eqvemdebareboda, saeklesio ymaTagan Semdgari umciresoba ki

sakaTalikoso samosamarTlo dawesebulebebs emorCileboda.

samosamarTlo uwyebasa da olqs maSin ,,sasjulo samrebloi’’

hrqmevia. es termini daviT aRmaSeneblis 1123 w. anderZSia naxmari.

sasamarTlos maSin ,,samsjavro saxli’’, ,,sabWo’’, da ,,saajo kari’’

ewodeboda. sasamarTloSi gamocxadebasac sabWod wardgena

ewodeboda. ,,saajo kari’’ es iyo maSindeli sasamarTlo romelic aseve

ganixilavda samoqalaqo saqmeebs.6

,,xelmwifis karis garigebaSic“ ,,saajo kari’’ samosamarTlo dawesebulebis zogad saxelad gvevlineba da is sasamarTlos warmoebisa da marTlmsajulebis saerTo dawesebuleba da Senoba

unda yofiliyo. ,,saajo kari’’ romelsac vazirTa upirvelesi

mwignobarTuxucesi Wyondideli kviraSi erTxel mosamarTleobda,

saqarTvelos pirveli safexuris dawesebuleba ki ara, aramed

umaRlesi sasamarTlo unda yofiliyo, romelSic pirveli safexuris

sasamarTlos gadawyvetilebiT ukmayofiloTa saCivari da,, aja’’

irCeoda xolme.7

ara-Cveulebrivsa da iuridiulad rTul SemTxvevebSi, rodesac

gasarCevi saqme metad Zneli da saTuTi gadasawyveti iyo, mefe sakiTxis gasarCevad da gadasawyvtad saxelwifo darbazis sagangebo sxdomas

iwvevda xolme. ase moqceula bagrat IV-e opizelTa da mijnaZorelTa

5 ix. k. yifiani., sakasacio warmoebis dawyebis safuZvelebi samoqalaqo

samarTlis procesSi qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT, Jurnali.

,,marTlmsajuleba’’, 2007, #2, gv. 181. 6 ix. iv. javaxiSvili., Txzulebani Tormet tomad. tomi VII, qarTuli samarTlis

istoria. Tbilisis universitetis gamomcemloba, 1984, wigni meore, nakveTi meore, gv.

341. 7 iqve, gv. 341.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 12: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

12

davis ganxilvis dros. amgvarad saxelmwifo darbazi saqarTvelos

uzenaesi sasamarTloc yofila.8

st. orbelians moepoveba erTi friad sayuradRebo cnoba,

romliTganac Cans, rom Tamaris mefobaSi rTuli davis gadasawyvetad erTi metad iSviaTi da im droisaTvis gasaocari saSualebisaTvisac

miumarTavT: Cveulebrivi sasamarTlos magier, cnobil

sjulismecnierTagan Semdgari samsjavro mouwveviaT, romelSic saqarTvelos saxelmwifoSi maSin arsebuli samive sarwmunoebis

qalkidonian – qarTvelebisa, antiqalkidonel somxebisa da

mahmadianTa ganTqmuli samarTlis mecnierni miuxmiaT wevrebad. dava or somexTa episkoposs Soris iyo atexili Zvirfasi jvris sakuTrebis

gamo, romelsac oriveni erTi meores ecilebodnen.9

am gansakuTrebul samsjavroSi saqarTvelos saxelmwifos interesebisa da Tvalsazrisis warmomadgenlad da damcvelad

yofila Wyondideli da vazirTa upirvelesi.10

istoriul wyaroebze dayrdnobiT prof. m. kekeliam Camoayaliba ramdenime mniSvnelovani daskvna qarTul samarTalSi

gadawyvetilebaTa gasaCivrebis TaviseburebaTa Sesaxeb. kerZod CvenSi

arsebobda sasamarTlos gadawyvetilebaTa gasaCivrebis instituti,

romelsac ,,meored samarTalSi Sesvla“, ,,meored samarTlis

moTxovna“ da ,,meored micemuli samarTali“ ewodeboda; saqarTveloSi arsebuli gasaCivrebis instituti sagrZnoblad gansxvavdeboda

klasikurad aRiarebuli apelaciisa da kasaciisagan; saTanadod

uflebamosili pirebi (mefe, dedofali, batoniSvilebi, kaTalikosi)

jer saqmis meored ganxilvis mizanSewonilobis sakiTxs wyvetdnen,

xolo Semdeg irCeoda saqme; XVIII saukunis meore naxevarSi qarTl-kaxeTis samefoSi namdvilad arsebobda sasamarTlos

gadawyvetilebaTa gasaCivrebis instituti, romelic apelaciur

xasiaTs atarebda; mefis garda, ganmeorebiT saqmis garCevaze saCivris

miRebisa da ganxilvis ufleba hqondaT dedofals, batoniSvilebs da

kaTalikoss.11

rogorc vxedavT, saqarTveloSi uZvelesi droidan icnobdnen

sasamarTlo gadawyvetilebaTa gasaCivrebis instituts.12

8 ix. iv. javaxiSvili., Txzulebani Tormet tomad. tomi VII, qarTuli samarTlis

istoria. Tbilisis universitetis gamomcemloba, 1984, wigni meore, nakveTi meore, gv.

342. 9 iqve, gv. 342. 10

iqve, gv. 342. 11ix. v. xrustali., kasacia samoqalaqo samarTalwarmoebaSi, sadisertacio naSromi,

Tb, 2004, gv. 3-4. 12ix. v. xrustali., saqarTvelos Tanamedrove kasaciis warmoSoba da ganviTreb,

Jurnali ,, marTlmsajuleba“, №1, 2009, gv. 38-45.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 13: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

13

Tanamedrove kasacia warmoiSva safrangeTSi da aq miiRo Tavisi

saboloo saxe. me-16 saukuneSi ukve arsebobs sasamarTlo gadawyvetilebebis gauqmebis samefo sabWosadmi specialuri saCivari

(contrary étés et nullité).13

sakasacio tribunali, (napoleonis mier gardaqmnili iqna sakasacio

sasamarTloSi), romelic damoukidebeli iyo sakanonmdblo da

aRmasrulebeli xelisuflebisagan, magram TviTon ar warmoadgenda

sasamarTlo instancias.14

kasacia rogorc sistemuri cneba Tavisi mniSvnelobiT gulisxmobs mesame instanciis sasamarTlos mier meore instanciis anu saaapelacio sasamarTlos gadawyvetilebaTa gadasinjvas

samarTlebrivi da ara faqtobrivi TvalsazrisiT.

saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsisgan gansxvavebiT

(sask) germaniis administraciuli saproceso kodeqsi (gask) iyenebs

,,reviziis" cnebas. es sityvac laTinuri warmoSobisaa (revidere) da

gadaxedvas, gadasinjvas niSnavda. samarTlis mecnierebaSi is zemdgomi sasamrTlos mier mxolod kanonis darRvevis da ara faqtebis gadamowmebis TvalsazrisiT gadawyvetilebis gadasinjvis

samarTlebriv saSualebas gulisxbobs.15

germanul saproceso samarTalSi, kasaciis, rogorc gasaCivrebis

saxis, Sedareba xSirad xdeba reviziaTan misi, garkveuli msgavsebis

gamo. es msgavseba TvalSisacemia, radgan kasacia warmoadgens,

magaliTad, italiasa da safrangeTSi, aseve sxva qveynebSi,

gasaCivrebis ukanasknel SesaZleblobas. kerZod, gasaCivrebuli

gadawyvetilebis mxolod da mxolod samarTlebrivad gadaxedvas. amiT TiTqmis amowurulia kasaciis reviziasTan msgavsebis erTaderTi

saSualeba. kanondarRvevaze misaRebi sakasacio gadawyvetilebis

mizania gasaCivrebuli gadawyvetilebis gauqmeba. ver miiReba davis

saganze reformatoruli gadawyvetileba, xolo reviziis dros gasaCivrebis saboloo mizans ki ar warmoadgens gasaCivrebuli

gadawyvetilebis gauqmeba; ZiriTadad, reviziis molodinia saqmis

arsebiTi da saboloo gadawyveta. es reformatoruli gadawyvetileba ar warmoadgens sarevizio sasamarTlos diskreciul

13

ix.T. Todria., faqtobrivi garemoebebis mniSvneloba sakasacio sasamarTloSi,

Tb., 2011, gv. 8. 14ix. iqve, gv. 8-9. 15 ix. k. yifiani., sakasacio warmoebis dawyebis safuZvelebi samoqalaqo samarTlis procesSi qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT, Jurnali.

,,marTlmsajuleba’’ 2007, #2, gv. 181. iuridiuli TvalsazrisiT, rogorc sask-i,

aseve gask-i am cnebebs erTiani mniSvnelobiT iyenebs.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 14: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

14

uflebamosilebas, radgan swored sarevizio sasamarTlo ufro metad

valdebulia, Tu sakmarisia dadgenili faqtobrivi garemoebebi.16

(sask-i) da aseve (gask-i) ar iZleva kasaciis dasaSvebobis cnebis

legalur definicias. kasaciis dasaSveboba gulisxmobs im

winapirobebs, romlebsac unda akmayofilebdes sakasacio saCivari,

raTa daiwyos saqmiswarmoeba sakasacio instanciis sasamarTloSi.

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos mier sakasacio saCivris

dasaSvebobis safuZvlebi mocemulia sask-is 34-e muxlSi.17

sask-i sakasaco saCivris Setanis uflebamosilebas aniWebs mxareebs

da mesame pirebs damoukidebeli sasarCelo moTxovniT. sakasacio saCivris obieqtia saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba

(ganCineba). kanonmdebloba erTmaneTisagan mijnavs dasaSvebobis formaluri da faqtobrivi wanamZRvrebis arsebobis Semowmebis

etapebs. saksacio saCivris Sesvlis Semdeg mosamarTle zepiri

ganxilvis gareSe amowmebs saCivris formalur mxares (Setanilia Tu

ara vadaSi, Seicavs Tu ara yvela rekvizits da sxv.). Tu saCivari

akmayofilebs kanoniT dadgenil moTxovnebs sssk-is (396-397-e

muxlebi18), sasamarTlos kolegiuri Semadgenloba mxreTa werilobiT an zepiri ganxilvis gareSe amowmebs dasaSvebobis faqtobriv

safuZflebs sask-is (muxli 34-e), romlebzec saubari dawvrilebiT

gveqneba naSromis momdevno qveTavebSi.

magaliTad germanuli kanonmdebloba sakasacio saCivris obieqtad miiCnevs saapelacio sasamrTlos mier gamotanil saboloo

Semajamebel gadawyvetilebas. kasaciis dasaSvebobis sakiTxs andobs

saapelacio sasamarTlos. qarTuli samarTlebrivi sistemisagan gansvavebiT germaniis sasamarTlo sistemaSi sakasacio saCivris

dasaSvebobas amowmebs ara sakasacio aramed saapelacio sasamarTlo, romlis gadawyvetilebis winaaRmdegac aris mimarTuli sakasacio

saCivari. germaniis administraciuli saproceso kodeqsis 117-e

paragrafis me-2 nawili19 gansazRvravs saapelacio sasamarTlos

uflebamosilebas gadawyvitos kasaciis daSveba. uflebamosili

16 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 25. 17Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 34-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #2352 23.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 18Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 396-397-e muxlebi, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 19Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, § 117-e, me-2 nawili,

miRebuli1960 wlis 20 ianvars (VwGO).

ავტორის სტილი დაცულია

Page 15: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

15

sasamarTlo sakuTari iniciativiT, mxaris moTxovnisa da

Suamdglolobis gareSe, gansazRvravs dasaSvebia Tu ara kasacia.

kasaciis dasaSvebobis safuZvlebi erTnairia rogorc saapelacio, ise

sakasacio instanciis sasamarTloebisTvis. im SemTxvevvaSi Tu

saapelacio sasamarTlom kasacia dauSveblad miiCnia, mxares ufleba

aqvs saCivari Seitanos germaniis umaRles federalur sasamarTloSi,

kasaciis dasaSvebobaze uaris Tqmis Sesaxeb gadawyvetilebaze. saCivris Semtani piri valdebulia miuTiTos da daasabuTos

kanonmdeblobiT dadgenili dasaSvebobis winapirobebis arseboba.

aRniSnul gasaCivrebis wesTan dakavSirebiT vfiqrobT, rom qarTuli

realobidan gamomdinare, marTlmsajulebis efeqturad da

xarisxianad ganxorcielebis mizniT, qarTuli kanonmdeblobiT dadgenili gasaCivrebis wesi ufro misaRebia, radgan sakasacio saCivris dasaSveboba unda Seamowmos sakasacio sasamarTlom da ara saapelacio instanciis sasamarTlom, romlis gadawyvetilebis winaaRmdegac aris mimarTuli sakasacio saCivari.

germanul iuridiul literaturaSi aRniSnulia, rom kasacia dasaSvebi unda iyos mxolod da mxolod gansakuTrebuli

mniSvnelobis gamo, an konkretuli saqmis gansakuTrebuli

garemoebebis gamo.20

sakasacio sasamarTlo mowinaaRmdege mxares saSualebas aZlevs,

gamoTqvas mosazreba saCivris Taobaze, Tumca gadawyvetileba

SeiZleba gamotanil iqnes zepiri mosmenis gareSec. saCivris Setana

aCerebs gadawyvetilebis kanonier ZalaSi Sesvlas. Tu saCivari ar

dakmayofilda, gadawyvetileba Sedis kanonier ZalaSi. saCivris

Taobaze sasamarTlo gadawyvetilebas iRebs ganCinebis formiT.

ganCineba unda Seicavdes mokle dasabuTebas, romlis mizania saapelacio sasamarTloebisaTvis saxelmZRvanelo miTiTebebis

micema dasaSvebobis praqtikasTan mimarTebaSi, asveve saCivris

avtorisaTvis ganmarteba, Tu ra gaxda amgvari gadawyvetilebis

gamotanis mizezi, ganCineba SeiZleba Camoyalibdes dasabuTebis

gareSec, Tu ar arsebobs imis aucilebloba, rom sicxade iqnas Setanili kasaciis dasaSvebobis winapirobebTan mimarTebaSi an Tu

saCivari dakmayofilda.21

Tu dakmayofilda saCivari kasaciis dasaSvebobaze uarisTqmis

Sesaxeb, maSin saCivris safuZvelze dawyebuli warmoeba gadaizrdeba

da gagrZeldeba sakasacio warmoebad. mxarisaTvis ganCinebis

20ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 8. 21

iqve, gv. 9

ავტორის სტილი დაცულია

Page 16: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

16

gadacemis momentidan iwyeba dasabuTebuli sakasacio saCivris

wardgenis vadis dena.

saqarTveloSi efeqtiani marTlmsajulebis ganxorcielebas

emsaxureba uflebis dacvis samsafexurovani sistema. administraciuli marTlmsajuleba xorcieldeba saerTo

sasamarTloebis mier davebis pirveli instanciiT, apelaciisa da

kasaciis wesiT ganxilvis gziT.22

germanuli administraciuli sasamarTlos sistemis sawyisebi Zevs XIX

saukuneSi, roca 1863 w. erT-erT germanul saxelmwifoSi - badenSi-

dafuZnebuli iyo pirveli administraciuli sasamarTlo.23

germaniaSi (saerTo) administraciuli sasamarTloebis warmoeba da

organizeba regulirdeba 1960 wels miRebuli kanoniT

administraciuli sasamarTloebis Sesaxeb (SemdgomSi-kas). kas §2

iTvaliswinebs sasamarTlo sistemis sam instancias. amJamad

germaniaSi arsebobs pirveli instanciis 53 administraciuli

sasamarTlo, meore doneze imyofeba saxelmwifos federalur miwebad

dayofis principis Sesabamisad Seqmnili 16 umaRlesi

administraciuli sasamarTlo. administraciul sasamarTlos

saTaveSi udgas federaluri administraciuli sasamarTlo.24

1.2. kasaciis arsi da misi gansxvaveba apelaciisgan

saqarTveloSi dRes moqmedi sakasacio gasaCivrebis instituti Tavisi

SinaarsiTa da miznebiT arsebiTad gansxvavdeba, rogorc adre moqmedi

kasaciisagan, ise saapelacio gasaCivrebis institutisagan. kasaciisagan gansxvavebiT saapelacio wesiT gasaCivrebis mizania

saqmis xelaxla gadawyveta, saqmis xelmeored mTlianad an

nawilobriv arsebiTad ganxilva. apelacia gulisxmobs pirveli instanciis sasamarTlos

gadawyvetilebis gadasinjvas, kanonier ZalaSi Seusvleli sasamarTlo gadawyvetilebis kanonierebisa da dasabuTebulobis

Semowmebis gziT mxareTa uflebebis dacvas.25

22ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanel, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

398.

23 ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А.

Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. Oovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tb., 2014, gv. 464. 24iqve, gv. 465. 25 ix.S. qurdaZe ., samoqalaqo saqmeTa ganxilva zemdgomi instanciis sasamarTloSi,

gamomcemloba ,,meridiani“ Tb, 2006, gv. 9.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 17: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

17

saapelacio instanciis sasamarTlo xelaxla ikvlevs saqmis rogorc

faqtobriv, ise samarTlebriv sakiTxebs. gasxvavebiT sakasacio

instanciis sasamarTlosagan, romelic sakasacio saCivars amowmebs

mxolod samarTlebrivi, iuridiuli TvalsazrisiT.

kasacias, gasaCivrebis sxva saxeebisagan gansxvavebiT, SeiZleba

samarTlianad ewodos SezRuduli apelacia. apelaciis msgavsad, kasaciac mimarTulia qvemdgomi sasamarTlo instanciis

gadawyvetilebis winaaRmdeg, romlis winapirobacaa saamiso uflebamosili procesis monawile piris Sesabamisi saproceso

qmedeba (mxaris qmedeba). gasaCivrebis orive saxes aqvs suspenziuri

efeqti, anu, iwvevs gasaCivrebuli gadawyvetilebis kanonier ZalaSi

(maT Soris, Sesvla) SeCerebas. sakasacio saCivris Setana ganapirobebs,

saapelacio saCivris msgavsad, davis sagnis zemdgom sasamarTlo

instanciaSi ganxilvas (devoluciuri efeqti).26 gasaCivrebis orive

saxeze vrceldeba reformation in peius27-is akrZalva. sakasacio da saapelacio sasamarTloebs Soris arsebobs garkveuli

gansxvavebebi:

apelaciisaTvis, rogorc sasamarTlo dadgenilebaTa gasaCivrebis

saSualebisaTvis, damaxasiaTebelia Semdegi niSnebi:

1. apelacia (saapelacio saCivari) Seitaneba kanonier ZalaSi

Seusvlel sasamarTlo gadawyvetilebaze.28 aseTi

gadawyvetilebis sakasacio wesiT gasaCivreba dauSvebelia.

saqarTvelos kanonmdebloba ar icnobs e.w. naxtomisebur kasacias,

romlis Tanaxmad SesaZlebelia raionuli (saqalaqo) sasamarTlos kanonier ZalaSi Seusvleli gadawyvetilebis gasaCivreba uSualod

sakasacio sasamarTloSi, roca aseTi saCivari emyareba kanonis

darRvevas.29

2. saapelacio saCivris safuZvelze saqme gansaxilvelad

gadaecema zemdgom sasamarTlos;

26ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 23. 27ix. reformation in peius – is akrZalva. Secvla uaresobisken (umaRlesi instanciis mier ufro mkacri sasjelis gamoyeneba msajvrdebulis saCivris saqmis

ganxilvis dros). http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=6&t=11930.> bolos gamoxmobilia, 10.04.2016. 28 ix.S. qurdaZe ., samoqalaqo saqmeTa ganxilva zemdgomi instanciis sasamarTloSi,

gamomcemloba ,,meridiani“ Tb, 2006, gv. 9. 29ix. v. xrustali ., kasacia samoqalaqo samarTalwarmoebaS, disertaciis

avtoreferati, Tb, 2004, gv. 9.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 18: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

18

3. apelaciis Setana ganpirobebulia pirveli instanciis

sasamarTlos mier araswori gadawyvetilebis gamotaniT, rac saapelacio saCivris Semtani piris azriT gamoixateba an

faqtobrivi garemoebebis arasworad dadgenaSi, an kanonis

arasworad SefardebaSi (gamoyenebaSi), an mxareTa mier

arasrulad warmodgenil masalaSi, amdenad saubaria dainteresebuli piris mier gadawyvetilebis gasaCivrebaze misi

dausabuTeblobisa da ukanonobis gamo;

4. sakasacio sasamarTlosagan gansxvavebiT, saapelacio instanciis sasamarTlo saqmis gadasinjvis dros ganixilavs

rogorc faqtis sakiTxebs, ise samarTlis sakiTxebsac, e.i. mas

ufleba aqvs Seamowmos saqmis, rogorc iuridiuli, ise

faqtomrivi mxareebi imave moculobiT, ra moculobiTac amas

axorcielebs pirveli instanciis sasamarTlo;30

uzenaesi sasamarTlo Tavis gadawyvetilebaSi ganmartavs, rom sakasacio instanciis sasamarTlo amowmebs saapelacio

sasamarTlos gadawyvetilebis kanonierebas, Tumca mniSvnelovania

ganimartos, rom gasaCivrebuli gadawyvetilebis (ganCinebis)

samarTlebrivi (kanonierebis) mxaris Semowmeba SeuZlebelia

faqtobrivi garemoebebis gareSe, rac gulisxmobs imas, rom sakasacio sasamarTlos ar SeuZlia faqtobrivi garemoebebis

dadgena, Tumca igi amowmebs erT SemTxvevaSi dadgenili

faqtobrivi garemoebebis samarTlebriv mxares, xolo meore

SemTxvevaSi-faqtobrivi garemoebebis dadgenis procesis

marTebulobas. amdenad, saapelacio instanciis sasamarTlos mier konstatirebuli saqmis faqtobrivi safuZveli sakasacio

instanciis sasamarTlosaTvis savaldebulod rCeba, garda im

SemTxvevisa, roca faqtobrivi garemoebebis dadgenis procesis

kanoniereba sadavod aris qceuli.31

5. miuxedavad imisa, rom sakasacio sasamarTlo ar aris faqtebis damdgeni sasamarTlo da amowmebs mxolod gadawyvetilebis

samarTlebriv mxares, samarTlebrivi Semowmebis funqcia ar arsebobs da arc SeiZleba warmovidginoT faqtobrivi

garemoebebis gareSe. ufro metic, SeuZlebelia bolomde

aixsnas kanonierebis Semowmebis fenomeni, Tu ar ganisazRvra faqtobrivi garemoebebis mniSvneloba kanonierebis Semowmebis

procesSi - ra gavlenas axdens faqtobrivi garemobebi kanonierebis Semowmebis wesze da sabolood ra kriteriumebi

30

ix. S. qurdaZe ,,samoqalaqo saqmeTa ganxilva zemdgomi instanciis sasamarTloSi,

gamomcemloba ,,meridiani“ Tb, 2006, gv. 9- 10. 31 Sead. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 25.12.2014 wlis ganCineba, saqme № bs-11-

11(k-14).

ავტორის სტილი დაცულია

Page 19: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

19

gansazRvravs sakasacio sasamarTlos Semxeblobas faqtobriv

garemoebebTan.32 6. saapelacio instanciis sasamarTlos saqmis ganxilvis Sedegad

rogorc wesi, ar aqvs ufleba saqme daabrunos pirveli instanciis sasamarTloSi xelaxla gansaxilvelad da gadawyvetilebis gamosatanad aramed pirveli instanciis

sasamarTlos gadawyvetilebis gauqmebis SemTxvevSi,

valdebulia gamoitanos axali gadawyvetileba; 7. saapelacio wesiT gasaCivrebuli gadawyvetilebis aRsruleba

Cerdeba (garda im SemTxvevisa, roca gadawyvetileba

dauyovnebliv unda aRsruldes); 8. saapelacio sasamarTlos uflebamosileba saqmis gadasinjvis

dros Semofarglulia saapelacio saCivris moTxovnis

farglebiT (TANTUM DEVOLUTUM QUANTUM APPELLATUM- ramdenic

saCivaria imdeni gadawyvetilebaa) da pirveli instanciis

sasamarTlos gadawyvetilebis sagniT. axali moTxovnebi, romlebic ar yofila pirveli instanciis sasamarTlos

gadawyvetilebis sagani, ar SeiZleba warmodgenil iqnes

saapelacio warmoebaSi.33

saapelacio sasamarTloSi SeiZleba axali faqtebisa da

mtkicebulebebis wardgena, sakasacio sasamarTloSi es pricipulad

dauSvebelia, radgan igi gadawyvetilebis mxolod kanonierebas

amowmebs. saapelacio sasamarTloSi saqmis ganxilvisas dauSvebelia davis

sagnis Secvla an gadideba, agreTve Segebebuli sarCelis aRZvra, igive

wesi moqmedebs sakasacio sasamarTloSi saqmis ganxilvis dros. sasamarTlo gadawyvetilebTa gasaCivrebis instituti romis

samarTlidan momdinareobs. mniSvnelovania respublikis periodis

pirvel naxevarSi romis samaTalSi gabatonebuli ori stadia in jure da

in judicio procesi. aRsaniSnavia is, rom am periodSi Cndeba gasaCivrebis

pirveli meTodebi - gadawyvetilebis Sesacvlelad - resttitucio in

integrum ( sawyis mdgomareobaSi aRdgena).34 Cveni welTaRricxvis bolos warmoiSva samoqalaqo proceSi iseTi

instituti, rogoricaa apelacia, romelmac Tavisi saboloo saxe da

forma miiRo imperator iustinianes mefobis xanaSi (527-565 w.w.).

XIV-XV s.s mijnaze moxda romis samarTlis normebis recefcia

germanul samarTalSi. romis samarTlis, italiuri procesis

32

ix. T. Todria., faqtobrivi garemoebebis mniSvneloba sakasacio sasamarTloSi,

Tb., 2011, gv. 29. 33ix. S. qurdaZe ., samoqalaqo saqmeTa ganxilva zemdgomi instanciis sasamarTloSi,

gamomcemloba ,,meridiani“ Tb, 2006, gv.9- 10. 34 ix. g. qiria ., samoqalaqo saqmeebze sasamarTlo gadawyvetilebaTa gasaCivrebis

Taviseburebani, disertaciis avtoreferati, Tb, 1998, gv. 19.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 20: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

20

recefcia germaniaSi dasrulda 1495 wels saimperio sasamarTlos

daarsebiT, romelic amasTanave asrulebda saapelacio sasamarTlos

funqciebsac. safrangeTSi apelaciis cneba gamoCnda XIII-s bolos. 1667

wlis ordonansiT damkvidrda kasaciis instituti (franguli Kasser-

isgan ,,msxvreva“).35

apelacia laTinuri sityvaa da niSnavs ,,mimarTvas“.36 igi warmoadgens

sasamarTlo gadawyvetilebebis gasaCivrebis erT-erT formas

zemdgomi instanciis sasamarTloSi. administraciul iusticiaSi igi

warmoadgens Tanamdebobis piris moqmedebis (gadawyvetilebis)

gasaCivrebas da damaxasiaTebelia saxelmwifo mmarTvelobisaTvis.

sasamarTloSi ki mas sul sxva datvirTva aqvs, igi gulisxmobs erTxel ganxiluli saqmis xelaxla arsebiT ganxilvas sxva zemdgomi

sasamarTlos mier.37 saqarTvelos kanoniT ,,saerTo sasamarTloebis

Sesaxeb“ administraciuli marTlmsajuleba xorcieldeba saerTo

sasamarTloebis mier davebis pirveli instanciiT, saapelacio da

sakasacio wesiT ganxilvis gziT.

mniSvnelovani da principuli sxvaoba mdgomareobs, erTi mxriv,

sakasacio saCivris dasaSvebobis gansakuTrebul SezRudvebSi, xolo,

meore mxriv, sakasacio sasamarTlos saapelacio sasamarTlosagan

gansxvavebul uflebamosilebaSi, Semoifarglos mxolod da mxolod samarTlebrivi gadaxedviTa da gadasinjvadi samarTlebrivi normebis gamoyenebiTa da faqtobrivi garemoebebis xelaxali dadgenis

dauSveblobiT. es niSnavs axali, qvemdgomi sasamarTlo instanciis mier daudgeneli faqtobrivi garemoebebis zogadad gaTvaliswinebis

SeuZleblobas. imavdroulad, mxolod pirobiTia sakasacio sasamarTlos boWva qvemdgomi sasamarTlos mier dadgenili

faqtobrivi garemoebebiT da boWva ar moqmedebs im SemTxvevaSi, Tu saxezea saproceso darRvevebis dasaSvebi da dasabuTebuli

garemoebebi. dadgenili faqtobrivi garemoebebiT SeuboWveloba

uflebamosils ar xdis sakasacio sasamarTlos, Tavadve daadginos

faqtobrivi garemoebebi. sasamarTlo mxolod da mxolod

uflebamosilia, gaauqmos gasaCivrebuli gadawyvetileba. sakasacio

saCivari gasaCivrebis ukanaskneli SesaZleblobaa, risi Sedegicaa

sakasacio gadawyvetilebis gausaCivrebadoba, maSin roca saapelacio

35 ix. g. qiria ., samoqalaqo saqmeebze sasamarTlo gadawyvetilebaTa gasaCivrebis

Taviseburebani, disertaciis avtoreferati, Tb, 1998, gv. 19. 36 ix. ЮРИДИЧЕСКИЙ ЕИЦИКЛОПЕДИЧЕСКТЙ СЛОВАРЬ, М, 1984. С 23; ucxo sityvaTa

leqsikoni, Semdgeneli m. WabaSvili., Tb, 1989, gv. 48. 37ix. k. kereseliZe., administraciul saqmeTa saapelacio da sakasacio warmoeba

saqarTvelos kanonmdeblobis mixedviT, Jurnali ,,adamiani da konstitucia,“ 2005,

№3, gv. 111.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 21: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

21

sasamarTlos gadawyvetileba gasaCivrebadia garkveuli

winapirobebiT da, amdenad, dauyovnebliv ar Sedis kanonier ZalaSi.38

apelacia da kasacia administraciul procesSi gasaCivrebis

demokratiul formebs warmoadgens. marTlmsajulebis ganxorcielebis principebis uzrunvelsayofad zemdgom administraciul instanciaSi gasaCivreba mniSvnelovania

samarTlianobis dadgenis TvalsazrisiT. franguli

administraciuli iusticiis institutiT gaTvaliswinebuli,

saxelwifo sabWo, rogorc zeda instancia, akontrolebs pirveli mosamarTlis gadawyvetilebas da auqmebs mas Tu aSkaraa kanonis an

xelisuflebis gadameteba.39 aqedan gamomdinare, franguli kanonmdeblobiT saapelacio da sakasacio wesiT gasaCivreba

dakavSirebulia kanonis darRvevasTan da aseve, rac Zalian mniSvnelovania saxelmwifo xelisuflebrivi uflebamosilebis

gadametebastanac.

erTmaneTisagan gansxvavdeba aseve apelaciisa da kasaciis miznebi:

zemoT aRniSnulidan gamomdinare, apelaciis mizania daicvas mxareTa

uflebebi, ZalaSi Seusvleli sasamarTlo gadawyvetilebis rogorc

faqtobrivi ise iuridiuli dasabuTebulobis Semowmebis gziT.

sakasacio sasamarTlos ufro farTo amocanebi ekisreba: gadawvetilebis samarTlebrivi safuZvlianobis Semowmebis gziT

uzrunvelyos jer erTi, mxareTa uflebebis dacva da, meore

kanonmdeblobis WeSmariti azrisa da Sinaarsis erTgvarovnad gageba,

marTlmsajulebis erTianoba mTeli qveynis masStabiT.40

saerTod saCivari aris gasaCivrebis ara erTiani saSualeba, aramed

gasaCivrebis sxvadasxva SesaZleblobis Semkrebi cneba, romelTa

erToblivi niSan-Tvisebaa is, rom isini mimarTulia ara saboloo

sasamarTlo gadawyvetilebebis, aramed nebismieri saxis

gadawyvetilebis, gansakuTrebiT ki, ganCinebebis mimarT. es ukve aris

kasaciasa da saCivars Soris principuli gansxvaveba. is, Tu ramdenad kasaciisa Tu apelaciis analogiur principebzea dafuZnebuli

saCivari, damokidebulia gasaCivrebuli gadawyvetilebis saxeze. sagangebo statusi eniWeba kasaciis dauSveblad cnobis ganCinebis

mimarT Setanil saCivars, romelic aisaxeba saboloo gadawyvetilebaSi sakasacio saCivris dauSveblobis uaryofiTi da

ararsebuli formis saxiT. amgvarad, sakasacio sasamarTlo aris

38ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 23. 39ix. БОБОТОВ С.В.б ПРАВАСУДИЕ ВО ФРАНЦИЙ М. 1994 Г. С .110-111. 40 ix. v. xrustali., kasacia samoqalaqo samarTalwarmoebaS, disertacia Tb. 2004 ,

gv.20.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 22: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

22

imavdroulad saCivris ganmxilveli sasamarTloc. am sasaCivro

samarTalwarmoebis mizania, dasaSvebobis saboloo gadawyvetilebis

miRebamde, daxuruli sakasacio instanciis gaxsna.41

Tumca unda aRiniSnos, rom garda gansxvavevbebisa saapelacio da

sakasacio samarTalwarmoebas bevri saerTo niSanic axasiaTebT:

kerZod, es exebaT gasaCivrebis uflebis mqone subieqtebs, aseve

gasaCivrebis obieqts, samarTawarmoebis im wesebis dacviT

ganxorcielebas, rac gaTvaliswinebulia pirveli instanciis

sasamarTloebisTvis, gasaCivrebis procesualuri wesebs, gadawyvetilebebisa da ganCinebebis gauqmebis samarTlebriv

safuZvlebs, sasamarTlos sxvadasxva ganCinebebis damoukideblad

gasaCivrebas da a.S.

1.3. saapelacio samarTalwarmoebis Taviseburebani administraciul procesSi

saqmis ganxilva saapelacio sasamarTloSi warmoebs im wesebis

dacviT, rac dadgenilia pirveli instaciiT saqmeTa ganxilvisaTvis

(sssk-is mux. 372-e42).

sask-s 34-e muxlis 11 nawilis43 Tanaxmad, saapelacio sasamarTlos administraciul saqmeTa palatis mosamarTlem SeiZleba erTpirovnulad ganixilos sapelacio saCivari: a) sask-is me-6 muxliT gaTvaliswinebul saqmeze gamotanil gadawyvetilebaze;

b) sajaro informaciis gacemasTan dakavSirebiT gamocemuli individualuri administraciul-samarTlebrivi aqtis Taobaze;

g) sajaro reestris CanawerTan dakavSirebul davebze;

d) sacxovrebeli binis privatizebasTan dakavSirebul davebze;

e) administraciul xelSekrulebasTan dakavSirebul davaze saijaro urTierTobis Taobaze;

v) samSeneblo urTierTobidan warmoSobil davaze;

z) kerZo saCivarze;

41 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S.24. 42 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 372-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 43

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 34-e muxlis 11 nawili,

saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 23: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

23

T) sask-is 2123 muxlis me-8 nawiliT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi;

i) politikuri represiis msxverplad aRiarebuli piris da misi pirveli rigis memkvidrisaTvis fuladi kompensaciis gacemasTan dakavTirebul davaze;

i)1 konvenciis darRvevis an/da saxelmwifos mier kompensaciis gadaxdis Taobaze komitetis gadawyvetilebis safuZvelze fuladi kompensaciis gacemasTan dakavTirebul davaze;

k) arasrulwlovnis skola-pansionSi gagzavnasTan dakavSirebul saqmeebze.

saapelacio saCivris obieqtia pirveli instanciis sasamarTlos gadawyvetileba. sasamarTlosadmi uwyebrivad daqvemdebarebul administraciul saqmeebs pirveli instanciiT ganixilaven raionuli (saqalaqo) sasamarTloebi da magistrati mosamarTleebi. werilobiTi formiT Sedgenili saapelacio saCivariSetanil unda iqnes im pirveli instanciis sasamarTloSi, romelmac gamoitana saapelacio wesiT gasaCivrebuli gadawyvetileba. saapelacio saCivris savaldebulo rekvizitebi gansazRvrulia sssk-is 368-e muxliT. saapelacio saCivris Setanis Semdeg pirveli instanciis sasamarTlo dauyovnebliv gadaugzavnis saapelacio sasamarTlos mTlianad saqmes da damatebiT Semosul yvela masalas. Tu saapelacio saCivari Setanilia uSualod saapelacio sasamarTloSi, maSin es ukanaskneli saqmes gamoiTxovs Sesabamisi sasamarTlodan.44 administraciul saqmeze pirveli instanciis sasamarTlos gadawyvetilebis saapelacio wesiT gasaCivrebis ufleba aqvT: mxareebs (mosarCeles da mopasuxes), mesame pirebs damoukidebeli sasarCelo moTxovniT, maT uflebamonacvleebs, Tanamonawileebs (TanamosarCeles da Tanamopasuxes), maTi Tanamonawileobis safuZvlebiT gansazRvrul farglebSi, pirebs, romlebic ar monawileoben saqmeSi rogorc mxareebi, magram sasamarTlo gadawyvetilebiT ganisazRvra maTi uflebebi da movaleobebi erT-erTi mxaris mimarT.45

iuridiul literaturaSi arsebobs apelaciis ori saxe: sruli

apelacia da arasruli apelacia. sruli apelacia damaxasiaTebelia

safrangeTisa da italiisaTvis, arasruli apelacia ki

damaxasiaTebelia iseTi qveynebisaTis, rogoricaa germania da avstria.

44 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

300-400.

45 iqve, gv. 400.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 24: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

24

,,sruli“ apelacia warmoadgens saqmis gadasinjvas mTlianad ara

mxolod saqmeSi arsebuli masalebis safuZvelze, aramed saapelacio sasamarTloSi wardgenili nebismieri axali mtkicebulebis

safuZvelze. saqmis monawile pirebs ufleba aqvT pirvel instanciaSi ukve ganxiulTan erTad saapelacio sasamarTloSi waradginon axali

mtkicebulebac (axali faqtobrivi monacemebi, axali mosazrebebi da

axsna ganmartebebi). mocemul SemTxvevSi saapelacio sasamarTlos

ufleba aqvs daadginos axali faqtebi ( sssk-is 380-e muxli46), amitom mas ara aqvs ufleba saqme daabrunos xelaxla gansaxilvelad pirveli

instanciis sasamarTloSi, aramed TviTon unda miiRos (gamoitanos)

gadawyvetileba arsebiTad, gamokvleuli mtkicebulebebisa da

dadgenili faqtebis safuZvelze. sruli apelaciis SemTxvevSi saapelacio sasamarTlo amowmebs ara mxolod pirveli instanciis

sasamarTlos gadawyvetilebas, aramed Tavad saqmesac, xelaxla

ganixilavs ra mis faqtobriv da samarTlebriv mxareebs. sruli apelaciis dros saapelacio sasamarTlo ikvlevs saqmis faqtobriv

mxares sruli moculobiT e.i. axorcielebs imave moqmedebebs saqmis

garemoebaTa gamosakvlevad, mtkicebulebaTa Sesafaseblad rasac

pirveli instanciis sasamarTlo.47

,,arasruli“ apelacia warmoadgens pirveli instanciis sasamarTlos

gadawyvetilebaTa gadasinjvas im faqtobrivi monacemebis sauZvlze, romlebic pirveli instanciis sasamarTloSi wardgenili iyo saqmis

monawileTa mier. arasruli apelaciis zogadi wesis mixedviT saapelacio sasamarTloSi sasamarTlo ganxilvisas axal faqtebsa da

mtkicebulebebze miTiTeba (maTi wardgena) ar daiSveba, magram garkveuli pirobebis arsebobisas axal mtkicebulebebze an

garemoebebze miTiTeba dasaSvebia. amrigad, arasruli apelaciis

SemTxvevaSi saapelacio sasamarTlo saqmes rogorc wesi, ganixilavs

im mtkicebulebaTa safuZvelze, romlebic ukve iyo pirveli

instanciis sasamarTlos ganxilvis sagani (anu romlebic gamoikvlia

pirveli instanciis sasamarTlom).48

arasruli apelaciis dros sssk-is 385-e muxlis 1-li49 nawilis Tanaxmd saapelacio sasamarTlos ufleba aqvs saqme daabrunos pirveli istanciis sasamarTloSi xelaxla arsebiTad

gansaxilvelad da gadawyvetilebis gamosatanad.

46

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 380-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 47 ix. S. qurdaZe., samoqalaqo saqmeTa ganxilva zemdgomi instanciis sasamarTloSi,

gamomcemloba ,,meridiani“ Tb., 2006, gv. 12. 48 iqve, gv. 10-11. 49 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 385-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 25: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

25

aqedan gamomdinare, unda aRiniSnos, rom saapelacio sasamarTlo

sruli apelaciis dros, pirveli instanciis sasamarTlos mier

miRebul gadawyvetilebas arsebiTad, xelaxla ganixilavs, xolo arasruli apelaciis dros axdens pirveli instanciis sasamarTlos

mier miRebuli gadawyvetilebis Semowmebas. saapelacio saCivari Sedgenili unda iyos werilobiTi formiT da wardgenili unda iyos im sasamarTloSi romelmac gamoitana

gadawyvetileba. saapelacio saCivari unda Seicavdes: 1. im sasamarTlos dasaxelebas romlis saxelzedac aris Sedgenili

saCivari; 2. im piris dasaxelebas da misamarTs, romelsac Seaqvs

saCivari; 3. gasaCivrebuli gadawyvetilebis zust dasaxelebasa da

miTiTebas am gadawyvetilebis gamomtan sasamarTloze; 4. miTiTebas imis Taobaze gadawyvetileba mTlianadaa gasaCivrebuli Tu misi

romelime nawili; 5. miTiTebas, Tu raSi mdgomareobs gadawyvetilebis usworoba da konkretulad ras moiTxovs saapelacio saCivris Semtani

piri; 6. miTiTebas garemoebebze, romlebic asabuTeben saapelacio

saCivars, da im mtkicebulebebs, romlebic adastureben am garemoebebs;

7. saapelacio saCivarze unda iyos darTuli werilobiTi masalebis

nusxa; 8. monacemebs imis Sesaxeb, xom ar surs sapelacio saCivris

warmdgens saqmis ganxilva zepiri mosmenis gareSe; saapelacio saCivari da aseve damatebiT Semosuli masalebi

sasamarTlos waredgineba imdeni aslis darTviT, ramdeni monawilec

aris saqmeSi. saapelacio saCivari xelmowerili unda iyos saCivris

Semtani piris anu apelantis an misi kanonieri warmomadgenlis mier.

Tu, uflebamosilebis ganxorcielebis damadasturebeli sabuTi

saqmeSi ar aris, warmomadgenlis mier Setanil saapelacio saCivars unda daerTos saapelacio saCivris Setanaze misi uflebamosilebis

ganxorcielebis damadasturebeli mindobiloba. sssk-is 368-e muxlis

me-550 nawilis Tanaxmad, Tu saapelacio saCivari ar pasuxobs zemoT

CamoTvlil moTxovnebs an saxelmwifo baJi ar aris gadaxdili,

sasamarTlo saCivris Semtan pirs avalebs, Seavsos xarvezi

sasamarTlos mier dadgenil vadaSi, romelic SeiZleba gagrZeldes

mxareTa TxovniT. Tu am vadaSi ar iqna xarvezi Sevsebuli, saapelacio

saCivari ar miiReba.

saapelacio saCivris Setanis vada aris 14 dRe, romlis gagrZeleba da

aRdgena kanonmdeblobiT ar aris gaTvaliswinebuli. gasaCivrebis

vadis dena iwyeba mxarisaTvis gadawyvetilebis gadacemis momentidan.

gadawyvetilebis ,,gadacema“ gulisxmobs, gadawyvetilebis damowmebuli aslis mxarisaTvis an misi warmomadgenlisaTvis

50 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 368-e muxlis me-5 nawili,

saqarTvelos parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 26: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

26

uSualod sasamarTloSi xelze micemas, rac man unda daadasturos

Tavisi xelmoweriT. gadawyvetilebis fostis meSveobiT gagzavnis SemTxvevaSi gasaCivrebis vada aiTvleba gadawyvetilebis aslis

fotisTvis an kurierisTvis Cabarebis momentidan. saqmeSi

aucileblad unda iyos cnoba, rom am wesiT gagzavnili

gadawyvetilebis asli Cabada adresats.51 Tu dasabuTbuli gadawyvetilebis gamocxadebas eswreba saapelacio

saCivris Setanis uflebis mqone piri, saapelacio saCivris Setanis

vada iwyeba misi gamocxadebis momentidan.

sssk-is 370-e muxlis52 Tanaxmad, Tu gadawyvetilebis gamocxadebis Semdeg mxare sasamarTlos an mowinaaRmdege mxares werilobiTi

formiT ganucxadebs uars saapelacio gasaCivrebaze, saapelacio

saCivari aRar daiSveba. am sakiTxTan dakavSirebiT iuridiul

literaturaSi gamoTqmulia mosazreba, rom aseTi midgoma TiTqos ewinaaRmdegeba saapelacio saCivris Setanis kanoniT gansazRvrul

vadas, romlis ganmavlobaSic mosarCeles an mopasuxes nebismier

dros aqvs ufleba Seitanos saapelacio saCivari.53

Tumca, gamoTqmuli meore sawinaaRmdego mosazrebis Tanaxmad,

saapelacio gasaCivrebaze uaris Tqma mxaris uflebaa. am uflebis

realizacias ukavSirdeba meore mxaris kanonieri ndoba am uarze.

aqedan gamomdinare marTebulia, rom mxare, romelmac aseTi uari

ganacxada, kargavs uflebas gaasaCivros gadawyvetileba saapelacio

wsiT.54

sssk-is 374-e muxlis55 Tanaxmad, saapelacio saCivris Semosvlidan 10 dRis ganmavlobaSi saapelacio sasamarlo awarmoebs dasaSvebia Tu

ara saapelacio saCivari. unda Semowmdes daculia Tu ara saapelacio

saCivris wardgenis 14 dRiani vada, aseve pasuxobs Tu ara saapelacio saCivris Sinaarss da saapelacio saCivris Semtan pirs uari xom ar

aqvs naTvami saapelacio gasaCivrebaze, saqmis masalebs Tan erTvis Tu

51 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

400.

52Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 370-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 53 ix. v. loria., saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis komentari, Tb.,

2004, gv. 226.

54ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

401.

55 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 374-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 27: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

27

ara baJis gadaxdis damadasturebeli dokumenti. Tu saapelacio

saCivris dasaSvebobis Semowmebis Sedegad aRmoCndeba, rom arsebobs

misi dasaSvebobis yvela piroba, saapelacio sasamarTlo miiRebs

ganCinebas ,,saapelacio saCivris gansaxilvelad miRebisa da misi

momzadebis Sesaxeb“. sasamarTlo niSnavs saapelacio saCivris

ganxilvis dRes“, ris Sesaxebac mxares atyobinebs am ganCinebis

miRebidan 3 dRis vadaSi. Tu saapelacio saCivris dasaSvebobis

Semowmebisas dadginda, rom saCivris dasaSvebobis esa Tu is piroba ar arsebos da es xarvezi sasamarTloSi dadgenil vadaSi ar iqna

Sevsebuli, maSin sasamarTlos gamoaqvs ganCineba ,,saapelacio

saCivris ganuxilvelad datovebis Sesaxeb.56 ra drosac pirs mTlianad

ubrundeba mis mier gadaxdili saxelmwifo baJi.

rac Seexeba kerZo saCivars, sssk-is 416-e muxlis57 Tanaxmad kerZo

saCivris Setana SesaZlebelia ganCinebis gadacemis momentidan 12 dRis

ganmavlobSi. am vadis gagrZeleba an aRdgena dauSvebelia. Tu ganCinebis gamocxadebas eswreboda kerZo saCivris Setanis uflebis

mqone piri, kerZo saCivris Setanis vada daiwyeba misi gamocxadebis

momentidan.

administraciuli saproceso kodeqsis me-12 muxlis58 piveli nawili,

samoqalaqo saproceso kodeqsisagan (mux. 369-e, 416-e59)

gansxvavebulad awesrigebs gasaCivrebis vadis dinebis dawyebas.

garkveuli pirobebis dacvis gaTvaliswinebiT, kerZod procesis

monawile pirs, sasamarTlo aqtiT unda ganemartos: gasaCivrebis

SesaZlebloba, organo, sadac SeiZleba gasaCivreba, misi

adgilmdebareoba, gasaCivrebis vada da gasaCivrebis wesi. amave

kodeqsis me13-e muxlis me-2 nawiliT60, mxares unda gadaeces

sasamarTlos yvela gadawyvetilebis asli, romelSic miTiTebuli iqneba mxareTa mier sasamarTlo aqtebis gasaCivrebis uflebis Sesaxeb

ask-is me-12 muxlis me-2 nawiliT dadgenili wesis gaTvaliswinebiT.

sagulisxmoa, rom administraciul saqmeTa ganmxilveli sasamarTlos

56 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008,. gv.

401.

57 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 416-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 58

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, me-12 muxlis pirveli

nawili, saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999,

https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 59

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 369-416-e muxlebi,

saqarTvelos parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 60

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, me-13 muxlis me-2 nawili,

saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 28: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

28

mier am pirobebis daucveloba, kerZod, saproceso normiT dadgenili

romelime zemoT CamoTvlili moTxovnebis darRveva, Tundac erT-

erTis, arasasurvel Sedegs iwvevs, rogorc mogebuli mxaris, ise

sasamarTlosaTvis, radgan sasamarTlo gasaCivrebis vada izrdeba

erT wlamde.61 vadis aTvla daiwyeba gadawyvetilebis gamotanis

mometidan, aseT SemTxvevSi mxares eZleva ufelba sasamarTlos

gadawyvetileba gaasaCivros erTi wlis ganmavlobaSi.

sssk-is 371-e muxlis62 Tanaxmad, saapelacio saCivris Sesvlis Semdeg

pirveli instanciis sasamarTlo dauyovnebliv, magram ara ugvianes 5

dRisa, gadaugzavnis saapelacio sasamarTlos mTlianad saqmes,

agreTve damatebiT Semosul yvela masalas. saapelacio saCivris miRebisas mis aslebs saapelacio sasamarTlo gadaugzavnis

mowinaaRmdege mxares, romelsac SeiZleba dauniSnos vada saapelacio

saCivarze pasuxis gasacemad. saapelacio saCivris gansaxilvelad miRebisa da momzadebis Sesaxeb gamotanili ganCineba aCerebs gasaCivrebuli gadawyvetilebis kanonier ZalaSi Sesvlas mTlianad an

im nawilSi, romelic gasaCivrebulia. im SemTxvevaSi Tu saapelacio

saCivari Setanilia iseT gadawyvetilebaze, romlis mimarTac

gamotanilia ganCineba, romelic iTvaliswinebs kanonier ZalaSi

Sesvlamde mis dauyobnebliv aRsrulebas. saapelacio saCivris Setana avtomaturad arCerebs dauyovneblivi aRsrulebis Sesaxeb adre

gamotanili gadawyvetilebis moqmedebas, aseT SemTxvevaSi saapelacio sasamarTlos apelantis SuamdgomlobiT SeuZlia gamoitanos ganCineba gsaCivrebuli gadawyvetilebis dauyovnebliv aRsrulebis

droebiT SeCerebisa da aRsrulebis RonisZiebebis gauqmebis Sesaxeb.63

saapelacio sasamarTlo saapelacio saCivris gansaxilvelad miRebis

Semdeg niSnavs saqmis zepiri ganxilvis dros. ris Sesaxebac mxareebs

atyobinebs am ganCinebis miRebidan 3 dRis ganmavlobaSi. saapelacio

sasamarTlo iRebs kanoniT gaTvaliswinebul yvela zomas, raTa

saapelacio saCivari ganxilul iqnes dadgenil vadaSi (sssk-is mux.

376-e64).

61

ix. m. vaCaZe., i.Todria., p. turava., n. wkeplaZe., saqarTvelos administraciuli

saproceso kodeqsis komentari, Tb, 2005, gv. 53.

62 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 371-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 63 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb, 2008, gv.

402.

64 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 376-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 29: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

29

saapelacio sasamarTlo warmoadgeans meore instanciis

sasamarTlos, romelic amowmebs pirveli instanciis sasamarTlos

mier miRebul gadawyvetilebas xelmeored, saapelacio saCivris

farglebSi, rogorc faqtobrivi aseve samarTlebrivi TvalsazrisiT

(sssk-is mux. 377-e65). saapelacio sasamarTlos ganxilvis sagani asev SeiZleba iyos sasamarTlos is ganCinenbebi romlebic gamotanilia

saqmis pirvel instanciaSi ganxilvasTan dakavSirebiT, da romlebic

win uswrebs sasamaTlo gadawyvetilebis gamotanas, imisgan

damoukideblad, dasaSvebia Tu ara maT mimarT kerZo saCivari,

aRniSnuli wesi reglamentirebulia sssk-is 377-e muxlSi.66 amave

muxlis me-5 punqtiT gansazRvrulia, rom pirveli instanciis sasamarTlos gansjadobas saapelacio sasamarTlo Seamowmebs

mxolod mopasuxis moTxovniT. aseTi moTxovna dasaSvebia, Tu igi saqmis pirvel instanciaSi ganxilvisas iyo wamoyenebuli mopasuxis

mier, an Tu arsebobs sapatio mizezi, ris gamoc aseTi moTxovna ver

iqna wina instanciaSi wamoyenebuli.

mniSvnelovania sakiTxi, romelic exeba saapelacio saCivaarze uaris

Tqmas. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kanonmdeblobiT saapelacio saCivarze uaris Tqma dasaSvebia saapelacio

sasamarTlos gadawyvetilebis gamotanamde. saapelacio saCivarze

uaris Tqmis SemTxvevaSi, sasamarTlo Sewyvets saqmis warmoebas, ris

Sedegadac mxares erTmeva ufleba, kvlav gaasaCivros sasamarTlos

gadawyvetileba saapelacio wesiT.

mowinaRmdege mxares SeuZlia saapelacio saCivris gadacemidan 10

dRis vadaSi waradginos Segebebuli saapelacio saCivari, miuxedavad

imisa uari aqvs Tu ara naTqvami saapelacio saCivris Setanaze. saapelacio saCivrze uaris Tqmis an misi ganuxilvelad datovebis

SemTxvevaSi Segebebuli saapelacio saCivari ar ganixileba.

saapelacio sasamarTloSi saqmis ganxilvisas gamoiyeneba is wesebi

rac dadgenilia pirveli instaciiT saqmeTa ganxilvisaTvis. saqmis ganxilvisas SeiZleba moyvanil iqnes axali faqtebi da wardgenil

iqnes axali mtkicebulebebi, Tumca, Tu es faqtebi da mtkicebulebei SeiZleboda mxaris mier wardgenili yofiliyo pirveli instancis

sasamarTloSi saqmis ganxilvisas, maram ar waradgina arasapatio

mizeziT.

unda aRiniSnos, rom saqmoqalaqo saproceso kanonmdeblobisagan gansxvavebiT administraciul procesSi administraciuli saqmis ganmxilveli sasamarTlo uflebamosilia inkviziciurobis pricipis

65

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 377-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 66

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 377-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 30: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

30

safuZvelze, sajaro interesebidan gamomdinare, sakuTari iniciativiT uzrunveyos administraciuli davis gansaxilvelad

saWiro faqtebisa da mtkicebulebebis mopoveba. davis sagnis Secvla

an gadideba, Segebebuli sarCelis Setana saapelacio instanciis

sasamarTloSi dauSvebelia (sssk-is muxli. 381-e67).

saaplacio sasmarTlos SeuZlia miiRos axlad warmodgenili

mtkicebulebebi, Tu maT mniSvneloba aqvT saqmisTvis. aseve SeuZlia gaaziaros pirveli instanciis sasamarTlos mier gamokvlevis

Sedegebi mTlianad an nawilobriv. samarTalwarmoeba saapelacio

sasamarTloSi iwyeba zepiri ganxilviT, romlic drosac moxsenebiT

gamodis sasamarTlos erT-erTi wevri da warmoadgens saqmis

garemoebebs, pirveli instanciis sasamarTlos sarezolucio nawils, amis Semdeg mxreebs eZlevaT sityva Tavisi Suamdgomlobebis

wamosayeneblad da dasasabuTeblad. amis Semdeg iwyeba mxareTa

mosazrebebis mosmena. Tu saqmis zepiri ganxilvisas daSvebuli iqneba

axali mtkicebulebebi, romelTa warmodgenac ar gamoiwvevs saqmis

ganxilvis gadadebas, sasamarTlo mxares ganusazRvravs gonivrul

vadas misi mosazrebebis warmosadgenad. sasamarTlo uflebamosilia sakuTari iniciativiT an mxaris SuamdgomlobiT Seamowmos sadavo

mtkicebulebebi.

saapelacio instanciis sasamarTlo uflebamosilia Secvalos, gaauqmos pirveli instanciis sasamarTlos mier miRebuli

gadawyvetileba mTlianad an nawilobriv, an sqme ukan daabrunos

pirveli instanciis sasamarTloSi xelaxla gnsaxilvelad: a) Tu

saqme ganixila sasamarTlos arakanonierma Semadgenlobam; b) Tu

sasamarTlom saqme ganixila erT-erTi mxaris dauswreblad, romelsac ar miuRia Setyobineba kanoniT dadgenili wesiT an misi

kanonieri warmomadgenlis gareSe, Tu aseTi warmomadgenloba

kanoniT iyo gaTvaliswinebuli, garda im SemTxvevebisa, roca aseTi kanonieri warmomadgeneli cnobs sasamarTlo procsis warmarTvis

marTlzomierebas; g) Tu gadawyvetileba gamotanilia saqmeze,

romelic sasamarTlos uwyebrivad ar eqvemdebareba; d) Tu

gadwyvetileba miRebulia saqmis zepiri ganxilvis safuZvelze,

romlis drosac darRveulia sajaroobis wesebi; e) Tu gadawyvetileba

iuridiulad ar aris sakmarisad dasabuTebuli; e1) Tu

gadawyvetilebis dasabuTeba imdenad arasrulia, rom misi

samarTlebrivi safuZvlianobis Semowmeba SeuZlebelia; v)

gadawyvetilebas xels ar aweren is mosamarTleebi, romlebic

gadawyvetilebaSi arian aRniSnulni; z) gadawyvetileba gamotanilia

67

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 381-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 31: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

31

im mosamarTleebis mier, romlebic am saqmis ganxilvaSi adre

monawileobdnen. saapelacio sasamarTlos SeuZlia ar gadaagzavnos

saqme ukan da TviTon gadawyvitos igi (sssk-is mux. 385-394).68

administraciul samarTalwarmoebaSi ar gamoiyeneba sssk-is XXVI

Tavis debulebebi dauswrebel gadawyvetilebasTan dakavSirebiT. administraciul procesSi saapelacio sasamarTlo uflebamosilia gamoitanos dauswrebeli gadawyvetileba im SemTxvevaSi Tu mosarCele arasapatio mizeziT ar gamocxaddeba sasamarTlo

sxdomaze da gagzavnili aqvs Setyobineba. administraciul procesSi dauswrebel gadawyvetilebas sasamarTlo iRebs saqmeSi arsebuli

masalebis safuZvelze sask-is me-4 da me-19 muxlebis69 safuZvelze, es kidev erTi damadasturebeli niSania administraciuli davebis

ganmxilveli sasamarTlos inkviziciurbisa. saqmis ganxilvisas orive mxaris arasapatio mizeziT gamoucxadeblobis SemTxvevSi

sasamarTlo uflebamosilia sarCeli ganuxilvelad datovos.

saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebis SinaarsSi miTiTebuli

unda iyos is piri, rmelmac Seitana saapelacio saCivari, aseve

saCivarSi dayenebuli moTxovna, gasaCivrebuli gadawyvetilebis

Sinaarsi, aseve miTiTebuli unda iyos is samarTlebrivi safuZvlebi, romelTa gamoc saapelacio sasamarTlom Secvala an gaauqma

gasaCivrebuli gadawyvetileba, aseve asaxuli unda iyos sasamarTlos

gadawyvetilebis daskvna, asve miTiTebuli unda iyos xarjebis

ganawilebis Taobaze, aseve gadawyvetilebis gasaCivrebis vadasa da

wesze.

saapelacio sasamarTlos mier miRebuli gadawyvetileba SeiZleba

gasaCivrdes sakasacio wesiT kanonmdeblobiT dadgenil vadaSi.

1.4. sakasacio samarTalwarmoebis gansxvaveba 1 instanciis sasamarTloSi arsebuli samarTalwarmoebisagan

saqmis ganxilva sakasacio sasamarTloSi warmoebs im wesebis dacviT,

rac dadgenilia pirveli instaciiT saqmeTa ganxilvisaTvis. sainteresoa is gansxvavebebi rac arsebobs am or instanciis

sasamarTloebs Soris. sakasacio sasamarTlosagan gansxvavebiT pirveli instanciis

sasamarTlo saqmis gadasinjvis dros, ganixilavs, rogorc faqtis

68

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 385-394-e muxlebi, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 69

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, me-4 da me-19 muxlebi,

saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 32: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

32

sakiTxebs, ise samarTlis sakiTxebsac70, rac imas gulisxmobs, rom mas

aqvs uflebamosileba Seamowmos saqmis, rogorc iuridiuli mxare, ise

faqtomrivi garemoebebi. gasaCivrebuli gadawyvetilebis aRsruleba Cerdeba garda im

SemTxvevisa, roca gadawyvetileba dauyovnebliv unda aRsruldes. suspenziuri efeqti moqmedebs rogorc davebis pirveli instanciiT

ganxilvis dros aseve sakasacio saCivris wardgenis SemTxvevSi.

pirveli instanciis sasamarTlo SezRudulia sarCeliT, misi uflebamosileba saqmis ganxilvis dros Semofarglulia saCivris

moTxovnis farglebiT. axali moTxovnebi, romlebic ar yofila

pirveli instanciis, saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebis

sagani, ar SeiZleba warmodgenil iqnes sakasacio warmoebaSi. pirveli intanciis sasamarTloSi xdeba faqtebisa da mtkicebulebebis

wardgena, sakasacio sasamarTloSi es pricipulad dauSvebelia,

radgan igi gadawyvetilebis mxolod kanonierebas amowmebs. pirveli instanciis sasamarTloSi saqmis ganxilvisas dauSvebelia

davis sagnis Secvla an gadideba, Segebebuli sarCelis wardgena. es

dauSvebelia aseve sakasacio sasamarTloSic.

unda aRiniSnos, rom mniSvnelovani gansxvaveba pirveli instanciis

sasamarTlosa da sakasacio sasamarTlos Soris mdgomareobs, imaSi,

rom sakasacio saCivrs dasaSvebobis gansakuTrebuli pirobebi,

SezRudvebi gaaCnia, xolo, meores mxriv, sakasacio sasamarTlos pirveli instanciis sasamarTlosagan gansxvavebul

uflebamosilebaSi, Semoifarglos mxolod da mxolod samarTlebrivi gadaxedviTa da gadasinjvadi samarTlebrivi normebis gamoyenebiT da faqtobrivi garemoebebis xelaxali dadgenis

dauSveblobiT. es niSnavs axali, qvemdgomi sasamarTlo instanciis mier daudgeneli faqtobrivi garemoebebis zogadad gaTvaliswinebis

SeuZleblobas. imavdroulad, mxolod pirobiTia sakasacio sasamarTlos boWva qvemdgomi sasamarTlos mier dadgenili

faqtobrivi garemoebebiT da boWva ar moqmedebs im SemTxvevaSi, Tu saxezea saproceso darRvevebis dasaSvebi da dasabuTebuli

garemoebebi. dadgenili faqtobrivi garemoebebiT SeuboWveloba uflebamosils ar

xdis sakasacio sasamarTlos, Tavadve daadginos faqtobrivi

garemoebebi. sasamarTlo mxolod da mxolod uflebamosilia,

70

ix. S. qurdaZe., samoqalaqo saqmeTa ganxilva zemdgomi instanciis sasamarTloSi,

gamomcemloba ,,meridiani“ Tb., 2006 , gv. 9- 10.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 33: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

33

gaauqmos gasaCivrebuli gadawyvetileba. sakasacio saCivari

warmoadgens gasaCivrebis ukanasknel SesaZleblobas.71 erTmaneTisagan unda ganvasxvavoT pirveli instanciis sasamarTlosa

da sakasacio sasamarTlos miznebi. pirveli instanciis sasamarTlos

mizans warmoadgens mxareTa uflebebis dacva, konkretuli gansaxilveli saqmis rogorc faqtobrivi ise iuridiuli

dasabuTebulobis Semowmebis gziT.

sakasacio sasamarTlos mniSvnelovan amocanas warmoadgens - gadawvetilebis kanonierebis Semowmebis safuZvelze uzrunvelyos

mxareTa uflebebis dacva, kanonis normebis, maTi Sinaarsis

erTgvarovnad gageba, da ganmarteba marTlmsajulebis usafrTxoeba

da erTianoba.

1.5. naxtomiseburi kasaciis instituti da misi Taviseburebani

marTalia, kasacia terminologiurad gasaCivrebis ukanaskneli

saSualebaa, Tumca, mas avtomaturad rodi mivyavarT mesame

sasamarTlo instanciaSi.72

qarTuli administraciuli kanonmdeblobisagan gansxvavebiT, germaniis administracili saproceso kanonmdeblobiT gaTvaliswinebulia metad mniSvnelovani naxtomiseburi kasaciis

instituti. rodesac mxreebs surT, saboloo gdawyvetileba miiRon

saapelacio instanciis gverdis avliT, procesis ekonomiurobis

principidan gamomdinare da samarTalwarmoebis daCqarebis mizniT,

maT SeuZliaT airCion naxtomiseburi kasacia.

saqmeebze romlrbSic faqtobrivi garemoebebi davas ar iwvevs da

gasarkvevia mxolod samrTlebrivi xasiaTis sakiTxebi, apelacia

SeiZleba Semayovnebel Sualedur rgolad iqces, romelic mxolod gaumarTleblad aWianurebs umaRlesi sasamarTlo organos mier

mniSvnelovani samarTlebrivi sakiTxis gadawyvetas. aseT

SemTxvevebSi pirveli instanciis wesiT gamotanili gadawyvetileba,

romelzec dasaSvebiaa apelacia, SeiZleba saapelacio instanciis

gverdis avliT daeqvemdebaros pirdapir sakasacio instancias, risTvisac aucilebeli winapirobebia mowinaaRmdege mxaris Tanxmoba

71

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 23. 72

iqve, gv. 15.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 34: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

34

da skasacio sasamarTlos mier naxtomiseburi kasaciis dasaSvebad

cnoba.73

sakasacio sasamarTlos mier pirveli instanciis sasamarTlo

gadawyvetilebis ganxilvis mizans warmoadgens procesis daCqareba, Tu udavoa gansaxilveli saqmis garemoebebi da ar saWiroebs Semdgom

axsna-ganmartebas, aseve, Tu gadawyvetileba damokidebulia mxolod

samarTlebrivi sakiTxebis Sefasebaze.74

im qveynebSi, sadac arsebobs samsafexuriani sasamarTlo sistema

(pirveli instancia, apelacia, kasacia), sakasacio wesiT SeiZleba

gasaCivrdes mxolod saapelacio sasamarTloebis gadawyvetilebebi.

magaliTad, avstriis kanonmdeblobiT sakasacio wesiT SeiZleba gadaisinjos mxolod saapelacio sasamarTloebis gadawyvetilebebi

Tu es gadawyvetilebebi saWiroeben aseT gadasinjvas materialur-

samarTlebrivi an saproseo-samarlebrivi TvalsazrisiT.75

kanonmdebloba gamonakliss ar iTvaliswinebs. aseve safrangeTis kanonmdeblobiT sakasacio wesiT SeiZleba gasaCivrdes mxolod wina

instanciaSi miRebuli gadawyvetileba.

Suamdgomloba naxtomiseburi kasaciis daSvebis Sesaxeb da mowinaaRmdege mxaris Tanxmoba ganixileba rogorc uari apelaciis

wesiT gasaCivrebaze. werilobiTi formiT gacxadebuli Tanxmobis

ukan gawveva ar daiSveba.76

saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebebi, agreTve pirveli instanciis sasamarTlo gadawyvetilebebi SeiZleba gasaCivrebul

iqnas sakasacio saCivriT.77

Suamdgomloba werilobiTi formiT unda iqnes Setanili sakasacio

sasamarTloSi. Suamdgomlobis avtorma unda daasabuTos

naxtomiseburi kasaciis dasaSvebobis arseboba. naxtomiseburi

kasacia daiSveba Tu saqmes arsebiTi, niSvneloba aqvs an samarTlis ganviTareba an erTgvarovani sasamarTlo praqtikis uzrunvelyofa

saWiroebs sakasacio sasamrTlos mier gadawyvetilebis miRebas. naxtomiseburi kasacia ar SeiZleba daemyaros saproceso normebis

73 ix. k. Yyifiani., sakasacio warmoebis dawyebis safuZvelebi samoqalaqo

samarTlis procesSi qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT, Jurnali

,,marTlmsajuleba’’ 2007, #2, gv. 184. 74

Zivilprozessordnung, Kommentar von Prof. Dr. Heinz Thomas, Dr. Klaus Reichold, Prof. Dr. Hans Putzo, Dr. Rainer Hüsstege, 24., neubearbeitete Auflage, Vergal C.H. Beck, München, 2002, S. 925-

926. 75 ix. v. xrustali., kasacia samoqalaqo samarTalwarmoebaSi, sadisertacio

naSromi, Tb., 2004 , gv. 40-41. 76 ix.k. yifiani., sakasacio warmoebis dawyebis safuZvelebi samoqalaqo

samarTlis procesSi qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT, Jurnali

,,marTlmsajuleba’’ 2007, #2, gv. 184. 77

ix. Couchez G., procédure civilé, Dalloz, 9e edition 1996. S 352.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 35: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

35

darRvevas. Tu mxare sakuTar moTxovnas amyarebs saproceso normis

darRvevaze, maSin man jer unda mimarTos saapelacio sasamarTlos.78

unda aRiniSnos, rom ordinaruli – (Cveulebrivi)79 kasaciisgan

gansxvavebiT, naxtomiseburi kasaciis daSvebis sakiTxs wyvets Tavad

sakasacio sasamarTlo.

naxtomiseburi kasaciis daSvebis Sesaxeb Suamdgomlobis daukmayofileblobis SemTxvevaSi gadawyvetileba Sedis kanonier

ZalaSi, xolo Tu dakmayofilda, maSin samarTalwarmoeba

gagrZeldeba, rogorc sakasacio warmoeba, im gansxvavevbiT, rom gadawyvetilebis gauqmebis SemxvevaSi saqme gansaxilvelad ubrundeba

pirveli instanciis sasamarTlos. Tu SemdgomSi gamotanili pirveli instanciis sasamarTlos mier gamotanili gadawyvetileba gasaCivrda

saapelacio wesiT, saapelacio sasamarTlo valdebulia, Tavis gadawyvetilebas safuZvlad daudos sakasacio sasamarTlos is

samarTlebrivi Sefasebebi, rac gaxda gadawyvetilebis gauqmebis

safuZveli.80

gansxvavebiT germanuli adminisstraciuli saproceso kanonmdeblobisagan saqarTvelos kanonmdebloba ar iTvaliswinebs

naxtomiseburi kasaciis instituts. sakasacio wesiT gasaCivrebas eqvemdebareba mxolod saapelacio sasamarTlos mier miRebuli

gadawyvetilebebi, xolo rac Seexeba pirveli instanciis sasamarTloebis mier miRebul gadawyvetilebebs maTi gasaCivreba

unda moxdes saapelacio wesiT. meore safexuris anu saapelacio sasamarTlosaTvis gverdis avla da naxtomiseburi kasaciis

gamoyeneba dauSvebelia.

am sakiTxTan dakavSirebiT saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tavis

ganCinebaSi uTiTebs, rom sakasacio sasamarTlo ganixilavs mxolod

saapelacio sasamarTlos mier miRebuli gadawyvetilebis (ganCinebis)

kanonierbis sakiTxs. sakasacio sasamarTlo ar ganixilavs raionuli

(saqalaqo) sasamarTlos mier miRebuli gadawyvetilebis kanonierebis

sakiTxs.81

sakasacio sasamarTlo Semoifargleba davis konkretuli sagnis

samarTlebrivi SefasebiT, rac gamoricxavs gadawyvetilebis

78

ix. k. yifiani., sakasacio warmoebis dawyebis safuZvelebi samoqalaqo

samarTlis procesSi qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT, Jurnali

,,marTlmsajuleba’’ 2007, #2, gv. 184. 79ix. http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=6&t=20743.> bolos gamoxmobilia,

25.03.2016 80 ix. k. yifiani., sakasacio warmoebis dawyebis safuZvelebi samoqalaqo

samarTlis procesSi qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT, Jurnali

,,marTlmsajuleba’’ 2007, #2, gv. 184. 81

ix. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 21.01. 2003 wlis ganCineba, saqme №3k/1295-02.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 36: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

36

misaRebad mniSvnelovani faqtobrivi garemoebebis dadgenas, rac,

TavisTavad, moaswavebs kasaciis cnebis niSans.82

1.6. kasaciis mizani da farglebi

kiTxva, Tu ra aris kasaciis arsi da mizani, dargobriv literaturaSi

ganixileba, rogorc savaldebulo, xolo, nawilobriv, rogorc

gardauvali. gansakuTrebuli dava mimdinareobs imasTan

dakavSirebiT, unda emsaxurebodes Tu ara kasacia mxolod da mxolod an upiratesad erTiani sasamarTlo praqtikis Camoyalibebis

sayovelTao interesebsa Tu konkretul SemTxvevaSi arsebul, swori

gadawyvetilebis miRebis individualur interess. es kanonmdeblisaTvis namdvilad mniSvnelovani sakiTxi SedarebiT

naklebmniSvnelovania (Tumca, ara umniSvnelo)

samarTalgamomyeneblisaTvis.83

sakasacio gadawyvetilebis miRebis winapirobaa yovelTvis Sesabamisad uflebamosili piris mier saproceso moqmedebis

ganxorcieleba. miuxedavad imisa, rom kasacia, am sityvis wminda

enobrivi TvalsazrisiT, aris gadamowmeba, gadaxedva, anu, gadaxedvis

saganze misaRebi gadawyvetileba, aq saubaria procesis monawile

mxaris mier gasaCivrebis ukanasknel saSulebaze, romlis Setanis

SesaZleblobasac mesame (gare) piri moklebulia im SemTxvevaSic ki, rodesac am ukanasknels gaaCnia gadawyvetilebis gadasinjvis

samarTlebrivi, ekonomikuri (finansuri) Tu raime sxva saxis interesi.

Tavad procesis monawile mxare, romlis mimarTac ar gasaCivrebula

wina instanciis sasamarTlo gadawyvetileba, ekrZaleba sakasacio

sasamarTlo ganxilvaSi monawileobis miReba.84

gasaCivrebis sxva SesaZlebloba magaliaTad sakonstitucio saCivari, romelic SesaZlebels xdis sakasacio gadawyvetilebis

konstituciasTan Sesabamisobis kuTxiT gadaxedvas, aris ara

gasaCivrebis saxe, aramed konstituciuri kontrolis meqanizmi, romelic miniWebuli aqvs magaliTad germaniis federalur sakonstitucio sasamarTlos saxelmwifo xelisuflebis yvela

demokratiuli organos mimarT.85

sakasacio saCivari SezRudulia rogorc dasaSvebobis, ise gadaxedvis

moculobisa da farglebis mixedviT. es boWva da gasaCivrebis sxva SesaZleblobebis mimarT misgan gamomdinare gansxvaveba aris

82 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S.15. 83 iqve, gv. 16. 84

iqve, gv. 16. 85iqve, gv. .16.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 37: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

37

sinamdvileSi sakasacio saCivris ZiriTadi arsi da mizani. nebismieri sasamarTlo samarTalwarmoebis mizania konkretul davis saganze

samarTliani gadawyvetilebis miReba, romelic Seesabameba moqmed samarTalsa da romelmac sabolood unda daasrulos da amowuros

procesis monawileTa Soris arsebuli dava. amas ganekuTvneba gadawyvetilebis misaRebad mniSvnelovani faqtobrivi garemoebebis

gamoZieba da dadgena, aseve mxedvelobaSi misaRebi samarTlebrivi

debulebebis SerCeva da Sinaarsobrivi gansazRvra (ganmarteba), aseve saqmis faqtobrivi garemoebebidan dasadgomi samarTlebrivi

Sedegebis dadgena (subsumbcia - kvalifikacia).86

gadawyvetilebis misaRebad friad mniSvnelovania yvela es calkeuli

aspeqti. imavdroulad, kanonmdebloba Semoifargleba sakasacio

wesiT gasaCivrebuli gadawyvetilebis samarTlebrivi gadaxedviT,

maSasadame, moqmedi samarTli normebis marTebuli gamoyenebiT. aqedan

TvalnaTliv gamomdinareobs, rom saubaria konkretul SemTxvevaSi

misaReb samarTlian gadawyvetilebaze, winaaRmdeg SemTxvevaSi, sakasacio sasamarTlos unda mieniWos gadawyvetilebis misaRebad mniSvnelovani faqtobrivi garemoebebis SeuzRudavad gadasinjvisa da

gamoZiebis uflebamosileba. aseT SemTxvevaSi sakasacio gadaxedva

daemsgavseboda saapelacio ganxilvas.

saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebis (ganCinebis) kanonierebis Semowmeba gulisxmobs materialursamarTlebrivi da

procesualursamarTlebrivi normebis darRvevis Semowmebas. magram

sakasacio sasamarTlos qarTuli modelis mixedviT,

gadawyvetilebis kanonierebis Semowmebas gaaCnia Tavisi farglebi,

romelsac mosamarTle ver gascdeba, kerZod, sssk-is 404-e muxlis

pirveli nawilis87 Tanaxmad, sakasacio sasamarTlo amowmebs

gadawyvetilebas sakasacio saCivris farglebSi. sakasacio sasamarTlos ar SeuZlia Tavisi iniaciativiT Seamowmos saproceso

darRvevebi garda 396-e muxlis pirveli nawilis ,,v“ punqtSi88

miTiTebuli faqtebisa, romlebic miuTiTeben procesualur

darRvevaze.89

86 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S.16-17. 87 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 404-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

88 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 396-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

89 ix. T. Todria., faqtobrivi garemoebebis mniSvneloba sakasacio sasamarTloSi,

Tb., 2011, gv. 25-26.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 38: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

38

zemoaRniSnuli miuTiTebs imaze, rom qarTuli modelis sakasacio sasamarTlo ar aris faqtebis damdgeni sasamarTlo da amowmebs

mxolod gasaCivrebuli gadawyvetilebis kanonierebis sakiTxs. SeiZleba sakmaod bevri iTqvas imis Sesaxeb Tu riT aris

ganpirobebuli kasaciis aseTi modelis arseboba, magram vfiqrobT

rom mis mTavar maxasiaTebels warmoadgens is miznebi da amocanebi,

romlebic dgas sakasacio sasamarTlos winaSe.

sakasacio sasamrTlos mier miRebuli gadawyvetilebis kanonierebis

Taobaze sakiTxis dayeneba samarTalwarmoebis mxaris uflebaa, xolo miRebul gadwyvetilebasTan dakavSirebuli msjeloba uzenaesi

sasamarTlos prerogativaa.90 sakasacio warmoebis mTavari amocana

(mizani) aris ara saqmis arsebiTad gadawyveta (ganxilva) aramed qvemdgomi sasamarTlos mier miRebuli gdawyvetilebis kanonierebis

Semowmeba.91 Semowmebis samarTlebrivi funqcia aris sakasacio sasamarTlos

amocanebisa da miznebis ganmsazRvreli erT - erTi elementi.92 kasacia ZiriTadad marTlmsajulebis erTiani sistemis dacvas

emsaxureba, romelic Tavis mxriv xels uwyobs, rogorc samarTlebrivi usafrTxoebis ganmtkicebas ise SezRuduli

moculobiT marTlmsajulebis calkeuli sakiTxebis ganviTarebas.93

aRsaniSnavia, rom franguli kanonmdeblobis mixedviT sakasacio saCivari miznad isaxavs sakasacio sasamarTlos mier gadawyvetilebis

kanonTan Sesabamisobis Semowmebas, aqedan gamomdinare igi ganixilavs

gadawyvetilebis mxolod samarTlebriv mxares. igi ar amowmebs saqmis faqtobriv garemoebebs da ar SeuZlia mokvleviTi saqmianobis

ganxorcieleba. igi arc axal mtkicebulebebs ganixilavs da arc

xelmeored amowmebs mtkicebulebebs, romlebic gasaCivrebuli

gadawyvetilebis gamomtan sasamarTloSi iyo wardgenili.94

garkveuli samarTlebrivi debulebebis samarTalgamoyenebiTa da aragadasinjvadobiT Semofargvla da sakasacio sasamarTlos Zalian 90ix. T. mamaiaSvili., erTgvarovani sasamarTlo praqtikisadmi miZRvnili konferencia, sakasacio sasamarTlos gadawyvetileba, Jurnali

,,marTlmsajuleba’’, 2008, #1, gv. 104. 91ix. S. qurdaZe., samoqalaqo saqmeTa ganxilva zemdgomi instanciis

sasamarTloSi, Tb., 2006, gv. 94. 92ix. T. mamaiaSvili., erTgvarovani sasamarTlo praqtikisadmi miZRvnili konferencia, sakasacio sasamarTlos gadawyvetileba, Jurnali

,,marTlmsajuleba’’, 2008, #1, gv. 105. 93

ix. Zivilprozessordnung, Kommentar von Prof. Dr. Heinz Thomas, Dr. Klaus Reichold, Prof. Dr.

Hans Putzo, Dr. Rainer Hüsstege, 24., neubearbeitete Auflage, Vergal C.H. Beck, München, 2002, S.

895-896. 94 ix. Ginchard S., Raynaud P., Nouveau Code de Procedure civile, Dalloz, edition 2002,S. 334-339.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 39: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

39

mkacri dasaSvebobis winapirobebi TvalnaTliv cxadyofs, rom konkretul SemTxvevaSi misaRebi samarTliani gadawyvetileba ar

warmoadgens sakasacio gadaxedvis erTaderT mizans. erTiani

sasamarTlo praqtikis (samarTlebrivi usafrTxoeba) da samarTlis

ganviTarebis sajaro interesi Tanaganapirobebs kasaciis mizans.

imavdroulad, qvemdgomi sasamarTlo instanciis mier dadgenili faqtobrivi garemoebebi xSirad ar aris gamoricxuli sakasacio wesiT

gadasinjvisas, risi gaTvaliswinebac xSirad arasakmarisad xdeba. faqtobrivi garemoebebis gadaxedva aucilebelia aseve maTi moqmed

samarTalTan Sesabamisobis kuTxiT. Tumca es saWiroebs

gansakuTrebul protests, romlis dasabuTebulobac aTavisuflebs

sakasacio sasamarTlos boWvisagan.95

vfiqrobT, rom kasaciis ZiriTad arsze zegavlenas axdens ara sakasacio sasamarTlos pirobiTi boWva qvemdgomi sasamarTlo

instanciis mier dadgenili faqtobrivi garemoebebiT, aramed

akrZalva, Tavadve gamoikvlios da daadginos gadawyvetilebis

misaRebad mniSvnelovani faqtobrivi garemoebebi, rac, dasabuTebuli

protestis SemTxvevaSi, zogadad iwvevs gasaCivrebuli gadawyvetilebis gauqmebasa da saqmis xelaxla gansaxilvelad

qvemdgom, saqmis faqtobriv garemoebaTa damdgen sasamarTlo

instanciaSi gadagzavnas.

sakasacio sasamarTlos winaSe mdgar umniSvnelovanes amocanas

warmoadgens is rom Seamowmos saqmis iuridiuli mxare, is Tu

ramdenad sworadaa Sefardebuli samarTlis norma, ramdenad

sworadaa gagebuli, im normis (kanonis) azri da Sinaarsi, romelic

gamoiyena sasamarTlom, konkretuli saqmis gadawyvetis dros.96

aRniSnuli warmoadgens kasaciis Taviseburebis arss, samarTlebrivi

saSualebebis sistema, romelic gansazRvravs kasaciis Taviseburebebs

warmoadgens samarTlebrivi mowesrigebis meqanizms.97

franguli kanonmdeblobiT sakasacio sasamarTlo ar ganixilavs

xelmeored saqmes, romlis mimarTac Semotanili iyo sakasacio

saCivari. mas SeiZleba gansaxilvelad waredginos mxolod

samarTlebrivi sakiTxebi, romlebic am saqmesTan dakavSirebiTaa

wamoyenebuli. dauSvebelia sakasacio sasamarTloSi axali

mtkicebulebebis wardgena.98

95ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 17. 96ix. T. liluaSvili., samoqalaqo procesis sakiTxebi saqarTvelos

sasamarTloebis praqtikaSi, nawili 1. Tb., 2002, gv. 165.

97 ix. С.С. Алесеев., Обшая теориа права, Т. 2, М. 1982г. С. 9. 98

ix. Couchez G., Procedure civile, Dalloz, 9e

edition 1996, S. 387-389.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 40: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

40

avstriis kanonmdeblobiT sakasacio samarTalwarmoebis mizans

warmoadgens erTiani marTlmsajulebis uzrunvelyofa, samarTlis rogorc materialuri ise saproceso normebis Sinaarsis

erTgvarovnad gageba, samarTlebrivi usafrTxoeba, samarTlis

ganviTareba. ar unda moxdes saapelacio sasamarTlos mxridan uzenaesi sasamarTlos mier uzrunvelyofili marTlmsajulebis

erTiani sistemis gverdis avla, maSin, rodesac aseTi erTiani

marTlmasjuleba jer kidev ar arsebobs, an Tumca arsebobs, magram

ara erTiani marTlmsajulebis saxiT.99

saapelacio sasamarTlos yvela gadawyvetileba ar aris gasaCivrebadi

sakasacio wesiT, radgan kanonmdebloba garkveul winapirobebze

damokidebuls xdis sakasacio saCivris dasaSvebobas. mizani aris

sakasacio sasamarTloebis gantvirTva sruliad usagno, umniSvnelo samarTlebrivi davebis ganxilvisagan da maTi sicocxlisunarianobis

SenarCuneba. kanonmdeblis mier dasaSvebobis am winapirobebis SerCeva

(Tumca, mxolod aq) mniSvnelovania kasaciis miznis upiratesobis

sakiTxis gadasawyvetad (sayovelTao da individualuri interesi).

amdenad, sul ufro metad daimkvidra Tavi dasaSvebobis principma

(sakasacio saCivris qonebriv-samarTlebriv Rirebulebaze

damokidebulebis gverdiT), gansakuTrebiT, rodesac saqme exeba

gansakuTrebul mniSvnelobasa da divergentulobas. am midgomiT,

sakasacio saCivari dasaSvebia mxolod im SemTxvevaSi, rodesac saxezea maRali finansuri interesisa da samarTlebrivi mniSvnelobis

mqone samarTlebrivi dava. xelmisawvdomobis SezRudvebi ki,

gansakuTrebiT, gansakuTrebuli mniSvnelobisa da divergentulobis

gamo dasaSvebobis aucilebloba, marTalia, angariSs uwevs sajaro

interesebs, Tavidan aaridebs ra sakasacio sasamarTlos aragadasinjvad saqmeebsa da unarCunebs ra mas maRal funqcionalur

unarianobas. amdenad, marTebuli da samarTliani gadawyvetilebis

miRebis individualuri interesi ar gadadis ukana planze, aramed

rCeba sakasacio samarTalwarmoebaSi kasaciis miznad.100

unda aRiniSnos rom sakasacio sasamarTlos Seqmnis mizani aris is

rom uzrunvelyofili iyos sasamarTlo praqtikis erTgvarovneba,

kanonebis erTgvarovani gageba. kasaciis ZiriTadi mizani ar SeiZleba

iyos sxva, Tu ara mxareTa uflebebis dacva saqarTvelos

99

ix. Jurisdiktionsnorm und Zivilprozessordnung, Herausgegeben von Dr. Rudolf Stohanzl. , 15;

Auflage. Wien 2002.S.399-416. 100ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 17-18.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 41: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

41

kanonmdeblobis Sesabamisad, sasamarTlo Secdomebis gamosworeba,

romlebic SeiZleba dauSvan maT am kanonmdeblobis gamoyenebisas.101 im SemTxvevaSi rodesac erTiani sasamarTlo praqtikis Camoyalibebis

uzrunvelyofa mniSvnelovnad axdens zegavlenas kasaciaze,

imavdroulad, es ar aris kasaciis arc erTaderTi da arc upiratesi

mizani. kanonmdebeli ufro martivad miaRwevda am mizans, Tu igi, konkretuli saqmis farglebSi gasarkvevi samarTlebrivi sakiTxebis

miRma, SesaZlebels gaxdida konkretulad gasarkvev da dasadgen

samarTlebriv sakiTxebze mboWavi pasuxebis gacemas. samarTlebrivi

erTgvarovnebisa da samarTlis ganviTarebis garda, kasaciam, misi

SezRudvebis miuxedavad, unda uzrunvelyos konkretuli saqmis

samarTlianad gadawyveta. amaze, uwinares yovlisa, metyvelebs is, rom qvemdgomi sasamarTlo instanciis gadawyvetileba gadaxedvadia ara

sakuTari iniciativiT, aramed mxolod da mxolod procesis erT-erTi

monawile mxaris Suamdgomlobis safuZvelze. kanonmdebelma mianiWa

procesis monawile mxareebs gasaCivrebis ukanaskneli (Tumca,

SezRuduli), individualuri uflebebis dacvis uflebamosileba, ar

aqcia ra isini samarTlebrivi erTgarovnebis damcvelebad.102

amdenad, misi mizani didad arc gansxvavdeba sxvaTa miznebisagan, uzrunvelyos samarTlebriv davaze swori gadawyvetilebis miReba da xeli Seuwyos procesis monawile mxareTa Soris arsebuli davis

sabolood dasrulebas.

Cveni azriT dasaSvebobis winapirobebis arsebulma SezRudvebma,

erTis mxriv, unda uzrunvelyos sakasacio sasamarTlosaTvis

naklebad mniSvnelovani saqmeebis Tavidan acileba, xolo, meores

mxriv, SezRudon gadasaxedi gadawyvetilebis moculoba.

kanonmdebeli Seecada am miznis miRwevas, samoqalaqo samaproceso

samarTalSi uwinares yovlisa, davis sagnis Rirebulebis SezRudviT, xolo administraciul samarTalwarmoebaSi gansxvavebiT samoqalaqo

procesisagan sakasacio saCivari dasaSvebia, miuxedavd sarCelis

fasisa. am SemTxveaSi ar gamoiyeneba sssk-is 365-e muxlisa da 391-e

muxlis me-2 nawilis103 moTxovnebi. (sask-is muxli 34104). kasaciis

101 ix. v. xrustli., kasaciis miznebi da sakasacio saCivris gansaxilvelad miRebis

(dsaSvebobis) winapirobebi, krebulSi: T. liluaSvili., 75 wlis saiubileo

krebuli Tb., 2003, gv. 188. 102 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S.18. 103

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 365-e da 391-e muxlis me-2

nawili, saqarTvelos parlamenti, #1106, 14.11.1997,

https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 42: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

42

dasaSvebobasa da gadaxedvis moculobas Soris gasxvaveba yovelTvis ar aris sakmarisad gaTvaliswinebuli kasaciis miznis sakiTxze

msjelobisas.

migvaCnia, rom tendencia aSkarad midis sasamarTlos gantvirTvis mizniT sul dasaSvebobis ufro viwro winapirobebis dawesebisa da sakasacio sasamarTlos funqcionaluri unarianobis

SenarCunebisaken, samarTlebrivi erTgvarovnebisa da samarTlis

ganviTarebis sayovelTao interesis wina planze wamowevisaken.

kanonmdebeli, sakasacio saCivris dasaSvebobis winapirobebis

farglebSi, upiratesobas aniWebs samarTlebrivi erTgvarovnebis sajaro interesis dacvasa da calsaxad ayenebs mas konkretuli saqmis

samarTlianad gadawyvetis individualur interesze win. amisda

miuxedavad, sakacio saCivari rCeba procesis calkeuli monawile mxareebisaTvis individualuri uflebebis dacvisa da

ganxorcielebis saSualebad. sajaro interesebis dasacavad

aRmocenebuli dasaSvebobis winapirobis daZlevis Semdeg, sakasacio sasamarTlom unda miiRos konkretul saqmeze samarTlebrivad

marTebuli gadawyvetileba, romelsac ar eqneba aranairi pirdapiri

da uSualo samarTlebrivi zemoqmedeba sxva, procesSi aramonawile

pirebsa Tu davis sxva sagnebze, am sxva saqmeze msgavsi davis sagnisa da

samarTlebrivi sakiTxebis arsebobis SemTxvevaSic ki. imavdroulad

cxadia, rom sakasacio sasamarTlos mier amoxsnili samarTlebrivi

sakiTxebi, rogorc wonadi, umaRlesi sasamarTlo instanciisa, zegavlenas axdens qvemdgomi sasamarTlo instanciebis

samarTalgamoyenebasa da mosaxleobis samarTlebriv qcevaze.105

sakasacio sasamarTlom, uwinares yovlisa, unda gaiTvaliswinos nebismieri samarTaldarRveva da Tavadve gamoiyenos yoveli

samarTlebrivi norma, romelsac esa Tu is saproceso kodeqsi ar

gansazRvravs, rogorc aragadaxedvad debulebas. kasatoris

valdebulebaa konkretul kanondarRvevaze miTiTeba, romelic imavdroulad ar gamoricxavs sakasacio sasamarTlos mier qvemdgomi sasamarTlo instanciis gadawyvetilebis kasatoris mier

miuTiTebeli kanondarRvevis miuxedavad gauqmebas. sxva wesi

vrceldeba mxolod saproceso sakiTxebsa da, gansakuTrebiT,

faqtobrivi garemoebebis dadgenis proceduraze, romlebic sakasacio instanciaSi marTlac gadasinjvadia mxolod kanondarRvevebis

saproceso protestis (miTiTeba) farglebSi. Tumca aqac arsebobs

104

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 34-e muxlis 1-li

nawili, saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999,

https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 105 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S.19.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 43: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

43

sagamonakliso SemTxvevebi gansakuTrebulad mZime saproceso

xarvezebze, romlebic gasaTvaliswinebelia sakuTari

iniciativiTac.106

germanuli kanonmdeblobiT, kanonmdebloba gadaxedvadi samarTlebrivi normebis darRvevas ayenebs wina planze qvemdgomi

sasamarTlo instanciis gadawyvetilebis gadasinjvis winapirobad,

sinamdvileSi saqme naklebad exeba kanondarRvevis gamovlenas, ramdenadac metwilad sakasacio saganze swori saboloo

gadawyvetilebis miRebas, gadasinjvadi samarTlebrivi normebis

gamoyenebis SezRudviT. aqedan gansakuTrebiT gamomdinareobs is, rom

kasacia SeiZleba dasabuTebuli iyos kanondarRvevis gareSec,

magaliTad, im SemTxvevaSi, rodesac gasaCivrebuli gadawyvetilebis miRebis Semdeg ZalaSi Sevida am konkretul saqmeSi gamosayenebeli

samarTlebrivi norma, romelsac qvemdgomi instanciis sasamarTlo

verc gamoiyenebda da verc daarRvevda.107

unda aRiniSnos, rom germanuli kanonmdeblobiT kanondarRvevis arseboba ar warmoadgens sakasacio saCivris dasabuTebulobasa da ar

iwvevs gasaCivrebuli gadawyvetilebis gauqmebas, im SemTxvevaSi, Tu darRveva aramizezSedegobrivia an kidev gauqmebulia sxva romelime

kanondarRveviTa da imgvarad kompensirebadia, rom gadawyvetileba,

saboloo jamSi, marTebulia. germaniis federaluri sakonstitucio sasamarTlo samarTlebrivi erTgvarovnebis dacvas miiCnevs sakasacio

sasamarTlos upirveles amocanad. sxva gadawyvetilebebSi ki

sasamarTlom erTgvarad Searbila es gamonaTqvami da wamoayena, erTis

mxriv, samarTlebrivi usafrTxoebisa da samarTlis ganviTarebis

argumentebi, xolo, meores mxriv, mxaris daintereseba samarTliani

gadawyvetilebis miRebaSi.108

mxaris interesebis dacvis argumentebi aris aseve sakasacio saCivris,

rogorc gasaCivrebis namdvili saSualebis Camoyalibeba, romelic

SesaZlebelia mxolod mxaris SuamdgomlobiTa da xarjebiT, aseve

mxolod im SemTxvevaSi, rodesac gadawyvetileba miiReba ara zogad

samarTlebriv, abstraqtul sakiTxze, aramed konkretul

samarTlebriv davaze, aseve reformatio in peius-is (uaresiT Secvla) akrZalva da mxolod procesis monawileTa Soris moqmedi kanonieri

Zala. e.i. gadawyvetilebis sauaresod Sebruneba, gadawyvetilebis

106 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S.20. 107 iqve, gv. 20. 108

iqve, gv. 20-21.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 44: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

44

Secvla kasatoris sawinaarmdegod, sakasacio sasamarTlos

gadawyvetilebis Zala mxolod procesis monawileebze vrceldeba.

erTiani sasamarTlo praqtikisa da samarTlis ganviTarebis sayovelTao interesis sasargeblod ki metyvelebs kasaciis

funqcionaluri kompetencia, gasaCivrebuli gadawyvetilebis

samarTlebrivi elementebis gadaxedva, gasaCivrebuli gadawyvetilebis samarTlebrivi safuZvlianobis Semowmeba

gadasinjvadi uflebis SezRudva, sakasacio wesiT gasaCivrebuli

gadawyvtilebiT Semofargvla, sakasacio saCivris dasaSvebobis boWva

da sakasacio sasamarTlos valdebuleba, arsebiTad ganixilos

gansakuTrebuli mniSvnelobis mqone yvela sakasacio saCivari.109

germaniis federaluri sakonstitucio sasamarTlo miiCnevs, rom

kasacia aris „sakanonmdeblo mizanSewonilobis warmodgenis

Sesabamisad Camoyalibebuli saproceso warmonaqmni. misi funqcionaluri gansazRvrisas ki unda gamovmdinareobdeT moqmedi

samarTlidan“. am sakanonmdeblo konstelaciiT, kasacia aris

„gasaCivrebis saSualeba, romelic unda emsaxurebodes sayovelTao

interessac da mxaris interesebsac“.110 marTalia, SezRudulia

sakasacio sasamarTlos mier saqmis gadasinjvis uflebamosileba,

Tumca, rogorc ki Cndeba, misi mizania gadasawyveti SemTxvevis

samarTlebrivad marTebuli gadawyvetilebis miReba. es mizani pirdapir da uSualod gamomdinareobs Tavad kanonismieri

regulaciebidan, kerZod, kasaciis zemoT aRwerili formidan, rogorc mxaris saCivridan saqmeze marTebuli gadawyvetilebis

misaRebad.

sakasacio sasamarTlos xelmisawvdomobis kuTxiT, ZiriTadad,

miznebi ar gamoricxavs erTmaneTs; piriqiT, isini xels uwyoben da

ganavrcoben erTmaneTs; calkeuli SemTxvevis gadawyvetis

gadmosaxedidan, mizania erTiani sasamarTlo praqtikis Camoyalibeba da samarTlis ganviTareba da qvemdgomi sasamarTlo instanciis

mimarT makontrolebeli funqciis arseboba. am miznisaken mimavali gza ki aris kanonismieri regulaciiT calkeuli saqmis samarTliani

da marTebuli gadawyveta“.111 germaniis feedralurma sakonstitucio

109ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 21. 110

Sead. germaniis federaluri sakonstitucio sasamarTlos 1978 wlis

09seqtembris ganCineba 2, 831/76. BV erfG, Beshchl. V. 9.9. 1978 – 2 BvR 831/76 – Bverf GE 49,

148 ff. 111

Sead. germaniis federaluri sakosntitucio sasamarTlos plenumis 1980 wlis 11

ivnisis ganCineba 1/79, germaniis federaluri sakonstitucio sasamarTlos

gadawyvetilebebi, 54, 277, 289. BVerfG, Beschl.des Plenums v. 11.6.1980 – IPBvU 1/79 – BverfGE

54, 277, 289.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 45: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

45

sasamarTlom, ganmarta, rom kasacia, mis sxva miznebTan SedarebiT,

emsaxureba calkeuli saqmis gadawyvetis dacvis interess.112

xazgasmulia saksacio sasamarTlos orgvari amocana: erTis mxriv marTlmsajulebis erTiani sistemis dacva da samarTlis

ganviTarebaze sajaro interesi da meores mxriv, calkeul samarTlian

gadawyvetilebebze mxareTa interesebis dacva.

amocanebi da miznebi ganuyofelia da SeiZleba iTqvas, rom yvela

konkretuli amocana garkveulwilad TviTon warmoadgens mizans.113

sakasacio sasamarTlos Tavis mxriv evaleba, Tu arsebobs sakasacio saCivris warmoebaSi miRebisa da dasaSvebobis yvela winapiroba ganixilos sakasacio saCivari arsebiTad da miiRos mis mimarT

Sesabamisi gadawyvetileba, kerZod imis miuxedavad Tu rogori iqneba

ganxilvis Sedegebi, daakmayofilos an uari uTxras kasators

sakasacio saCivris moTxovnaze, meores mxriv gadawyvetilebis sakasacio wesiT gasaCivrebis SesaZlebloba da TviT sakasacio

sasamarTlos arseboba, warmoadgens realur samarTlebriv

saSualebas kidev erTxel Semowmdes gadawyvetilebis siswore, misi

samarTlevrivi dasabuTebulobis TavlsazrisiT, rac iZleva imis

imeds, rom Secdoma Tu samarTlebriv dasabuTebaSi marTlac

daSvebulia – gaswordes es Secdoma, gaswordes gadawyvetileba. zemoTaRmiSnulidan gamomdinare naTlad gamoikveTa kasaciis erTi mizani: mxareTa uflebebisa da interesebis dacva, romelsac sxvanairad individualuri interesebis dacvas uwodeben.114

Cveni azriT, dasaSvebobis winapirobebis gansxvavebebi da aragadasinjvadi samarTlebrivi normebi aris mxolod xarisxobrivi

da ara zogadi xasiaTisa; amdenad, isini ar exeba kasaciis mizans. es

namdvilad vrceldeba, magaliTad, im sxvaobaze, romelic axasiaTebs SejibrebiTobis princips samoqalaqo samarTalwarmoebaSi da

inkviziciurobis princips administraciul samarTalwarmoebaSi,

romelic sakasacio instanciaSi gamoixateba mxolod im sakiTxSi, warmoadgens Tu ara saproceso xarvezs mtkicebulebaTa

moupovebloba.

gadawyvetilebis miRebis interesi da erTiani sasamarTlo praqtikisa

da samarTlis ganviTarebis interesi, kanonmdeblis mier dasaSvebobis

112ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 21-22. 113

ix. М. А. Алиескеров., Кассационное рпоизводство по гражданским делам: вопросы теории и

практики. Изд. ,,норма“, 2005г. С. 42. 114 ix. T. liluaSvili., samoqalaqo saqmeTa warmoeba sasamarTloSi, praqtikuli

saxelmZRvanelo, II gamocema, gamomcemloba ,,jisiai’’, 2005, gv. 494.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 46: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

46

winapirobebis kuTxiT, da aseve sakasacio sasamarTlos mosamarTlis

winaSe, romelic kanonis ZaliT valdebulia daicvas, daakmayofilos

da SesabamisobaSi moiyvanos orive interesi ise, rogorc amas

ganszRvravs konkretuli saproceso kanonmdebloba.

kasaciis mizani ar SeiZleba iyos sxva, Tu ara mxareTa uflebebis

dacva saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad, sasamarTlo

Secdomebis gasworeba, romlebic SeiZleba dauSvan maT am

kanonmdeblobis gamoyenebisas.115 sakasacio sasamarTlos funqcia unda iyos kanonebis erTgvarovnad gamoyenebis uzrunvelyofa

saqarTvelos mTel teritoriaze.116

sakasacio sasamarTlom unda Seamowmos da gaiTvaliswinos sarCelis

dasaSvebobisaTvis aucilebeli uflebadacvis moTxovnileba, Tumca

mxolod da mxolod dasaSvebi kasaciis farglebSi.117

procesualuri saSualebebis sworad gamoyenebas aqvs gadamwyveti mniSvneloba sakasacio sasamarTlos winaSe gansazRvruli miznebis

miRwevisaTvis. SeiZleba iTqvas, rom erTianobaSi aRebul smarTlebriv saSualebTa sistemis meSveobiT mowesrigebulia is

procesualur-samarTlebrivi urTierTobebi, romlebic warmoiSveba

sakasacio saCivris aRZvriT.118

amasTan erTad eWvs aRar iwvevs rom, saqarTveloSi kasaciis Seqmnis erT-erTi mizani iyo kanonebis erTgvarovnad gageba da erTiani marTlmsajulebis uzrunvelyofa. aseTi mizani dasaxulia TiTqmis yvela qveynis sakasacio sasamarTloebis winaSe, romelsac sxvanairad sajaro interesebis dacvas uwodeben.119 kasaciis saqmianobaSi rogorc individualuri ise sajaro interesebis dacva erTnairad mniSvnelovania.120

115 ix. T. liluaSvili., samoqalaqo saqmeTa warmoeba sasamarTloSi, praqtikuli

saxelmZRvanelo, II gamocema, gamomcemloba ,,jisiai’’, 2003, gv. 303. 116

ix. g. qiria., samoqalaqo saqmeebze sasamarTlo gadawyvetilebaTa gasaCivrebis

Taviseburebani, Jurnali ,,samarTali“, 1997, № 9-10, gv. 76-78. 117 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahen (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastsche Darstellung under besonderer Berûck-sichtigung der hôchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ûnberarbeitete-und erweiterte Auflage Kôln. Berlin. Bonn. Mûnchen:

Heymanns, 1997, S. 131. 118

ix. T. Todria., faqtobrivi garemoebebis mniSvneloba sakasacio sasamarTloSi,

Tb., 2011, gv. 28-29. 119 ix. T. liluaSvili., samoqalaqo saqmeTa warmoeba sasamarTloSi, praqtikuli

saxelmZRvanelo, II gamocema, gamomcemloba ,,jisiai’’, 2005, gv. 494. 120 ix. v. xrustali., kasacia samoqalaqo samarTalwarmoebaSi, disertaciis

avtoreferati, 2004, gv. 9-10.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 47: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

47

1.7. sakasacio samarTalwarmoebis principebi

samarTlis sistema moicavs, rogorc samarTlis pozitiur normebs,

ise samarTlis principebs. principi laTinuri sityvaa da niSnavs

dasawyiss, dasabams. am termins iyeneben romelime Teoriis,

moZRvrebis, mecnierebis ZiriTadi amosavali debulebis, asevev qcevis

ZiriTadi wesis aRsaniSnavad.121 zogierTi samarTlebrivi

urTierTobis sworad gadawyveta SeuZlebelia, mxolod samarTlis konkretuli normis safuZvelze da saWiro xdeba samarTlis

principebis moSvelieba.122 principebs gansakuTrebuli mniSvneloba aqvT administraciuil samarTalwarmoebaSi konkretuli administraciuli davis gainxilvisa da gadawyvetis dros. Uumetesad gvxvdeba konstituciur-samarTlebrivi principebi, romlebic samarTlis TiTqmis yvela dargisTvis saerToa, magram arsebobs dargobrivi principebi, romlebic mxolod konkretuli dargis samarTlebriv

Siinaarss gansazrvravs, samarTlis dargis ganmsazRvrel

saxelmZRvanelo123 ideebs warmoadgens. materialuri administraciuli samarTali marTlmsajulebis ganmaxorcielebeli pirebisaTvis warmoadgens samarTlebriv

saSualebas Seafasos mesame pirTa qmedebebi, maSin roca administraciuli procesualuri normebi Tavad marTlmsajulebis

ganmaxorcielebelTa qmedebebis ganmsazRvrelia.124

im SemTxvevaSi, rodesac procesi atarebs samZebro, inkviziciur xasiaTs, rac damaxasiaTebelia administraciuli samarTalwarmoebisTvis, sasamarTlos SeuZlia TviTon, sakuTari iniciaTiviT uzrunvelyos faqtobrivi garemoebebis da

mtkicebulebebis mopoveba. iuridiul literaturaSi sxva da sxva avtoris mier araerTgvarovnad

aris Camoyalibebuli da ganxiluli prinipebi, romlebic sakmaod

mravalricxovania. am konkretul SemTxvevaSi ganxilulia iseTi

principebi, romlebsac mniSvnelovani adgili ukaviaT da zegavlenas axdenen sakasacio samarTawarmoebisas administraciul saqmis

ganxilvaze.

121

ix. T. liluaSvili., g. liluaSvili., v. xrustali., z. ZlieriSvili. , samoqalaqo

saproceso samarTali, I nawili, Tb., 2014, gv. 74. 122

ix. g. xubua., samarTlis Teoria, Tb., 2004 , gv. 164. 123

ix. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo, ,,praqtikuli rekomendaciebi administraciuli saproceso samarTlis sakiTxebze magistrati

mosamarTleebisaTvis“, Tbilisi, 2010 w, gv. 18. 124

ix. J. Schwarze., European Administrative Law, Sweet and Maxwell, 1992. Page.1173.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 48: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

48

administraciuli samarTawarmoebis procesSi Semdegi miznebi

miiRweva: 1.moqalaqeTa subieqturi sajaro uflebebis dacva (anu iseTi

uflebebis, romlebic calkeul pirs gaaCnia saxelmwifos mimarT);

2.(obieqturi) kontroli administraciaze (romelic amavdroulad

SeiZleba ganxilul iqnes, rogorc individualuri sarCelebis

Sedegi); 3.samarTlebrivi saxelmwifos moTxovnaTa ganxorcieleba;

4.kanonmdeblobis daxvewa da misi gamoyeneba teqnikaSi, ekonomikaSi da

oficialur sferoSi momxdari cvlilebebis gaTvaliswinebiT,

agreTve, 5.magaliTad germaniaSi samarTlebrivi stabiulurobis

mxardaWera.125

saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 1-li muxlis me-2

nawilSi126 aRniSnulia, rom administraciul samarTalwarmoebaSi gamoiyeneba saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsis

debulebani. es norma exeba samarTalwarmoebis principebis

gamoyenebis sakiTxsac, Tumca administraciul kanonmdeblobaSi

Camoyalibebulia mxolod dargisTvis damaxasiaTebeli,

mniSvnelovani principebi, romlemzec dawvrilebiT qvemoT gveqneba

saubari.

1.7.1. dispoziciurobis principi

cnobili dispoziciurobis principi administraciuli

samarTalwarmoebis erT-erTi mniSvnelovani principia. termini

dispoziciuroba laTinuria - ,,dispositivus“ da niSnavs ,,ganvkargav“.127 aRniSnuli principi procesis mxareebs aniWebs uflebas TviTon gadawyviton sasamarTlosadmi mimarTvis, davis sagnis gansazRvrisa

da saqmis morigebiT dasrulebis sakiTxebi. am principis Tanaxmad administraciuli saqmeTa ganxilva iwyeba mosarCelis werilobiTi

gancxadebis safuZvelze. sasamarTlo ganixilavs da wyvets saqmes

mxolod sarCelSi Camoyalibebuli moTxovnis farglebSi. sasamarTlo araa uflebamosili gascdes sasarCelo moTxovnis

farglebs. administraciuli procesis msvlelobisas sasamarTlos ufleba aqvs mxolod sasarCelo moTxovnis Sevsebisa Tu dazustebis

mizniT misces garkveuli rekomendaciebi mxareebs. am formiT xdeba mxolod sarCelSi arsebuli xarvezebisa da naklovanebebis 125 ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А. Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. Ovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tb., 2014, gv. 467. 126 Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 1-li muxlis me-2

nawili, saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999,

https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 127

ix. S. qurdaZe., n. xunaSvili., saqarTvelos samoqalaqo saproceso samarTali, Tb.,

2012 , gv. 86.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 49: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

49

gamosworeba da ara zemoqmedeba sarCelis Sinaarsze.128 SeuZlebelia

sarCelis wardgena sxva piris uflebebis darRvevis Taobaze.129

sssk-is 248-e muxlis130 Tanaxmad sasamarTlos ufleba ara aqvs

miakuTvnos Tavisi gadawyvetilebiT mxares is, rac mas ar mouTxovia,

an imaze meti vidre igi moiTxovda. iuridiul literaturaSi, dispoziciurobis principis gamovlinebadaa miCneuli agreTve

mxareTa ufleba, gaasaCivron sasamarTlos esa Tu is aqti. mxareTa

saproceso uflebaa - gasaCivron sasamarTlo gadawyvetilebebi an

Seurigdnen am gadawyvetilebas, cnon igi, moiTxovon misi aRsruleba

an uari Tqvan mis aRsrulebaze.131 dainteresebul pirzea damokidebuli gaasaCivrebs Tu ara sasamarTlos gadawyvetilebas

saapelacio da sakasacio wesiT. aseve unda aRiniSnos, rom saapelacio sasamarTlo gadawyvetilebas amowmebs saapelacio saCivris

farglebSi faqtobrivi da samarTlebrivi TvalsazrisiT. aqedan gamomdinare pirveli instanciis sasamarTlo SeboWilia sasarCelo

moTxovnis (sarCelis sagnis) farglebiT da ver gascdeba am farglebs, xolo saapelacio sasamarTlo SeboWilia saapelacio saCivris

farglebiT, ufro sworad saapelacio saCivris moTxovnis

farglebiT, rac imas niSnavs, rom am moTxovnis farglebSi SeuZlia

Seamowos gadawyvetilebis kanoniereba da dasabuTebuloba.132 frangi administrativisti gui brebani aRniSnavs werilobiTi

saqmiswarmoebis principTan dakavSirebiT, romelSic igulisxmeba saqmis ganxilva mxolod gancxadebasa Tu sarCelSi aRniSnuli

garemoebebis gamo, mxolod im dokumentebiTa da moTxovnebis garSemo,

romlebic saqmeSia werilobiT warmodgenili, aqedan gamomdinare

sasamarTlos am principis Tanaxmad, ar SeuZlia damatebiTi gamoZieba Caataros da gadawyvitos mmarTvelobis sakiTxebi an saqmis sxva

mxareebi, romlebic warmodgenili dokumentebidan ar

gamomdinareobs.133

128 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

21.

129 ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А.

Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. Ovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tb., 2014 , gv 468. 130 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 248-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 131

ix. T. liluaSvili., g. liluaSvili., v. xrustali., z. ZlieriSvili . , samoqalaqo

saproceso samarTali, I nawili, Tb., 2014, gv. 85. 132 ix. v. xrustali., kasacia samoqalaqo samarTalwarmoebaSi, disertacia, Tb., 2004,

gv. 109.

133 ix. Бребан, Г., Франуцзкое административное право, М. 1998 стр. 447-451

ავტორის სტილი დაცულია

Page 50: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

50

dispoziciurobis principi moqmedebs sakasacio

samarTalwarmoebaSic sssk-is 404-e muxlis134 Tanaxmad sakasacio

sasamarTlo amowmebs gadawyvetilebas sakasacio saCivris farglebSi. sakasacio saCivris farglebi gulisxmobs imas Tu ra moculobiT

saCivrdeba gadawyvetileba mTlianad Tu nawilobriv. sakasacio

saCivari moTxovnis farglebSi unda iyos Semowmebuli. rac Seexeba sakasacio saCivris samarTlebrivi safuZvlianobis Semowmebas aq sakasacio sasamarTlo araa SezRuduli sakasacio saCivris farglebiT da mas SeuZlia Seamowmos ara marto am saCivarSi

miTiTebuli kanonis darRvevebi, aramed agreTve kanonis sxva

darRvevebic.135 saapelacio da sakasacio sasamarTloebs ufleba aqvT gaauqmon qvemdgomi sasamarTlos gadawyvetileba mxolod saCivris safuZvelze

da masSi dasmuli moTxovnis farglebSi.

sask-is me-3 muxlis meore nawilis Tanaxmad, administraciul samarTalwarmoebaSi monawile administraciuli organo

uflebamosilia saqme morigebiT daamTavros, uari Tqvas sarCelze an

cnos sarCeli, Tu es ar ewinaaRmdegeba saqarTvelos kanonmdeblobas.

miuxedavad imisa, rom administraciul samarTalwarmoebaSi, dispoziciurobis principis safuZvelze mxareebii administraciuli

procesis warmarTvisa da misi dasrulebis uflebiT sargebloben,

kanoni awesebs gargveul SezRudvebs konkretul SemTvevebSi.

administraciuli procesi SesaZlebelia ar dasruldes im SeTxvevaSi, Tu konkretuli administraciuli davis ganxilva da saqmeze WeSmaritebis dadgena upirveles yovlisa sajaro interesebidan

gamomdinareobs.136

administraciul samarTalwarmoebaSi, samoqalaqo

samarTalwarmoebisagan gansxvavebiT sasamarTlo uflebamosilia, Seamowmos ramdenad SesabamisobaSia saqarTvelos kanonmdeblobasTan

administraciuli organos uari, misi mxridan sarCelis cnoba, an misi

monawileobiT saqmis morigebiT dasruleba.

Tu dadgindeba, rom administraciuli organos uari sarCelze, sarCelis cnoba an misi monawileobiT saqmis morigebiT damTavreba

134 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 404-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 135 ix. v. xrustali., kasacia samoqalaqo samarTalwarmoebaSi, disertacia, Tb., 2004,

gv. 110. 136

ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

21-22.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 51: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

51

ewinaaRmdegeba saqarTvelos kanonmdeblobas, sasamarTlo arsebiTad

ganixilavs saqmes da gamoitans gadawyvetilebas, xolo im SemTxvevaSi Tu administraciuli organo uars ganacxadebs saqmis ganxilvaSi

monawileobaze, sasamarTlo gamoitans mis mimarT dauswrebel

gadawyvetilebas sask-is me-4 da me19-e muxlebis gaTvaliswinebiT. administaciuli procesis dawyebac da damTavrebac mxareTa nebis

gamovlenazea damokidebuli. aRsaniSnavia, rom germanuli samarTlis

mixedviT, erT instanciaSi davis dasrulebis Semdeg mxareebi Tavad

wyveten gasaCivrebas da davis gagrZeleba maT nebazea damokidebuli, garda im SemTxvevisa roca sajaro interesebis sasargeblod administraciul samarTalwarmoebaSi monawile subieqti Tavad ar

warmoadgens saCivars137.

1.7.2. SejibrebiTobisa da saqmis garemoebebis gamokvleva sasamarTlos mier; administraciuli procesis inkviziciuri buneba

sakasacio sasamarTlo ganmartavs, rom saqmis arsebiTad faqtobrivi da samarTlebrivi TvasazrisiT ganmxilveli sasamarTloebis mier oficialobis principis meSveobiT saqmis garemoebaTa damatebiTi

gamokvleva, mtkicebulebaTa mopoveba saxelmwifoSi dReisaTvis arsebuli samarTlebrivi kulturis pirobebSi aris upirobo

aucilebloba, administraciul davaTa kanonierad gdawyvetisaTvis, administraciul organoTa saqmianobaze srulfasovani sasamarTlo

kontrolis ganxorcielebisaTvis, ris gareSec samrTlebrivi

saxelmwifos, rogorc RirebulebiTi sikeTiT sargebloba

SesaZlebelia ver miiRwes.138

SejibrebiTobis principi konstituciur-samarTlebrivi princips

warmoadgens. am principis safuZvelze adamianis uflebebis dacva

sasamarTloSi garantirebulia. procesis mimdinareobisas moqalaqe

ara obieqtis aramed procesis subieqtis rolSi gvevlineba, romlsac aqvs uafleba sakuTari azrisa Tu mtkicebulebebis warmodgenis meSveobiT zemoqmedeba moaxdinos administraciuli procesis

warmarTvasa da mis ganviTarebaze. 139

137

ix .M.P. Singh., German administrative Law in Common Law perspective, Germany 2001. Page.

224. 138

ix. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos administraciul saqmeTa palatis 2014

wlis 2 dekembris gadawyvetileba №bs-303-299(k-14).

139 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava,. p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb, 2008, gv.

22.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 52: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

52

am principis Tanaxmad mxareebi sargebloben Tanabari uflebebiTa da

SesaZleblobebiT, daasabuTon TavianTi moTxovnebi, uaryon an

gaaqarwylon meore mxaris mier wamoyenebuli moTxovnebi, mosazrebebi

Tu mtkicebulebebi. mxareebi TviTonve gansazRvraven, Tu romeli faqtebi unda daedos safuZvlad maT moTxovnebs an romeli

mtkicebulebebiT unda iaqnes dadasturebuli es faqtebi (sssk-is

muxli me-4). 140 swored am principis paralelurad administraciul samarTalwarmoebaSi moqmedebs sasamarTlos mier saqmis

garemoebebis yovelmxrivi da obieqturi gamokvlevis principi, rac

gulisxmobs sasamarTlos aqtiur rols, romelic uflebamsilia

sajaro interesebidan gamomdinare, Tavisi iniciativiT Seagrovos

faqtobrivi garemoebebi da mtkicebulebebi, miiRos gadawyvetileba

damatebiTi informaciisa da mtkicebulebebis warmosadgenad.

administraciuli procesi gamoirCeva inkviziciuri bunebiT, radgan

sajaro normebis dacvazea orientirebuli, riTac igi gansxvavdeba

samoqalaqo procesisgan, sadac xdeba kerZo samarTlebrivi

interesebis dacva. Tu administaciuli davis ganxilvis procesSi sasamarTlos ar daakmayofilebs mxareTa mier warmodgenili

mtkicebulebebi da miiCnevs, rom arasakmarisia saqmis gareboebebis obieqturi gamokvlevisa da saqmeze obieqturi WeSmaritebis dasadgenad igi Tavisi iniciativiT uzrunvelyofs mtkicebulebebis

moZiebasa da garemoebebis gamokvlevas. aseve gasaTvaliswinebelia is, rom sasamarTlom SeiZleba yuradReba gaamaxvilos iseT

garemoebebTan da mtkicebulebebTan dakavSirebiT, romlebic mxareebs

procesis mimdinareobisas ar warudgeniaT sasamarTlos winaSe.

administraciuli sasamarlo procesis erT-erT Taviseburebas,

romelic arsebiTad ganasxvavebs mas samoqalaqo procesisagan,

warmoadgens gamokvlevis principi (kas § 86). amis Sesabamisad, administraciuli sasamarTlo Tavisi movaleobebis ZaliT

ganixilavs saqmis garemoebebs. is araa SezRuduli im ganmartebebiTa

da mtkicebulebebiT, romelTac monawileebi waradgenen.141

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo Tavis erT-erT gadawyvetilebaSi asabuTebs administraciul procesSi moqmedi oficialobis principis

specifikur bunebas da ganmartavs, rom samoqalaqo procesisagan

gansxvavebiT administraciul procesis me-19 muxlis pirveli nawili,

oficialobis principis gaTvaliswinebiT, sasamarTlos aniWebs

140 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, me-4 muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 141

ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А. Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. ovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tb., 2014, gv 469.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 53: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

53

damatebiT uflebamosilebas - sakuTari iniciativiT Seagrovis faqtobrivi garemoebebi da mtkicebulebebi saqmeze kanonieri

gadawyvetilebis misaRebad. ufro metic, samoqalaqo saproceso

kodeqsis 107-e muxli sasamarTlos aniWebs uflebamosilebas

dasabuTebuli ganCinebiT mtkicebulebaTa Segroveba (Semowmeba)

daavalos im sasamarTlos, romlisTvisac teritoriulad es ufro

mosaxexebelia.142 administraciul procesSi gadawyvetilebis gamotanisas didi

mniSvneloba aqvs mtkicebulebebs.143 sask-is me-17 muxlis me-2 nawilis

Tanaxmad,144 Tu kanoniT sxva ram ar aris dadgenili, administraciul-

samarTlebrivi aqtis ararad aRiarebis, baTilad cnobis an Zaladakargulad gamocxadebis Sesaxeb sarCelis wardgenis

SemTxvevaSi mtkicebis tvirTi ekisreba administraciul organos,

romelmac gamosca es aqti. amasTan dakavSirebiT sainteresoa saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos gadawyvetileba sadac

aRniSnulia, rom sask-is 17.2 muxlis Tanaxmad, Tu kanoniT sxva ram ar

aris dadgenili, administraciul-samarTlebrivi aqtis baTilad gamocxadebis Sesaxeb sarCelis wardgenis SemTxvevaSi mtkicebis

tvirTi ekisreba administraciul organos, romelmac gamosca es aqti.

sakasacio sasamarTlo aseve yuradRebas amaxvilebs sask-is me-4

muxlze da aRniSnavs, rom administraciuli samarTalwarmoebisaTvis

maxasiaTebeli inkviziciurobis elementi, administraciul organos

ar aTavisuflebs mtkicebis tvirTis valdebulebisagan.145 qarTuli administraciuli samarTalwarmoebis msgavsad germanuli administraciuli kanonmdeblobiT mosamarTleebi aseve ar arian SezRudulni mxareTa mier warmodgenili SuamdgomlobebiTa da

mtkicebulebebiT. mosamarTles SeuZlia saerTod Seacvlevinos

mxares Suamdgomloba. igi uflebamosilia ara mxolod daavalos

mxareebs garemoebebis dadgenis mizniT warmoadginon mtkicebulebebi, aramed imoqmedos misTvis miniWebuli uflebamosilebis farglebSi

da Tavad daadginos saqmisaTvis mniSvnelovani garemoebebi. Tumca garemoebebis gamokvlevis procesSi mosamarTles ar SeuZlia ukan

daubrunos administraciul organos sakiTxi Sesaswavlad. amasTan

dakavSirebiT germaneli mecnierebi miuTiTeben, rom es iqneboda xelisuflebis gamijvnis principis darRveva da erTi xelisuflebis

142

ix. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos administraciul saqmeTa palatis 2013

wlis 26 Tebervlis gadawyvetileba №bs-435-430(k-12). 143ix. m. salxinaSvili., z. meiSvili., administraciuli samarTlis saqmeebze

gadawyvetilebaTa miRebis Taviseburebani, Tb., 2005, gv. 61. 144

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, me-17 muxlis me-2

nawili, saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999,

https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 145

ix. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos administraciul saqmeTa palatis 2010

wlis 25 maisis gadawyvetileba №bs-1247-1191(2k-09).

ავტორის სტილი დაცულია

Page 54: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

54

mxridan meoris saqmianobaSi Careva. inkviziciurobis principis mizans

warmoadgens is, rom moxdes saqmesTan dakavSirebuli garemoebebis

srulyofili Seswavla, Sefaseba da normebis swori misadageba

faqtobriv garemoebebTan. inkviziciurobis principis arsi

gamomdinareobs mniSvnelovnad sajaro interesebidan, romelic yovelTvis Tan sdevs administraciul davebs da rogorc wesi

upirispirdeba kerZo interesebs146.

1.7.3. mosamarTlis mier procesis warmarTvis principi, koncentraciis principi

mosamarTlis aqtiuroba da administraciuli procesis warmarTvaze zedamxedveloba prioritetulia administraciuli sarCelis warmoebaSi miRebidan saqmeze gadawyvetilebis gamotanis

momentamde.147aqedan gamomdinare administraciuli davis ganmxilveli mosamarTle valdebulia uzrunvelyofs wesrigis dacva sasamarTlo

sxdomaze, aseve moaxdinos saqmis ganxilva kanonmdeblobiT

gansazRvrul vadebSi, xarvezebis SemTxvevaSi maTi aRmofxvris

uzrunvelyofa da a.S. rac Seexeba koncentraciis princips igi gulisxmobs sasamarTlos mxridan procesis warmarTvis

koncentracias imasTan dakavSirebiT, rom rac SeiZleba swrafad da

mokle droSi, efeqturad da xarisxianad moxdes saqmiswarmoebis dasruleba mas Semdeg rac srulad da obieqturad iqneba Seswavlili da gamokvleuli saqmesTan dakavSirebuli garemoebebi da

mtkicebulebebi. aucilebelia mxareebisaTvis xelmisawvdomi iyos samarTalwarmoebis gamartivebuli da daCqarebuli formebi da isini daculi iyos

borotad gamoyenebis an dayovnebisagan, rac, kerZod, unda ganxorcieldes sasamarTlosaTvis samarTalwarmoebis ufro

efeqturi warmarTvis uflebamosilebaTa miniWebis gziT.148

unda aRiniSnos, rom germaniis administraciuli saproceso kanonmdelobiT martiv saqmeebze gadawyvetileba SeiZleba

erTpirovnulad mosamarTlem miiRos, gaTvaliswinebulia agreTve

gamartivebuli sasamarTlo warmoebis SesaZlebloba: gadawyvetilebis miReba sasamarTlos daskvnis saxiT mxareTa mosmenis

146

ix. M.P. Singh., German administrative Law in Common Law perspective, Germany 2001. Page.

223. 147 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb, 2008, gv.

28. 148

ix. samarTliani sasamarTlos ufleba, Tb., 2001, gv. 110.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 55: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

55

Semdeg zepiri ganxilvis Catarebis gareSe.149 aseve, procesis

daCqarebis mizniT, mosamarTles SeuZlia daexmaros mxares moTxovnis

transformirebaSi (sask-is 281 muxli)150.

sakasacio sasamarTlos miTiTebiT, maSin rodesac mxare procesualurad sworad ver ayalibebs Tavis moTxovnas procesis

dispoziciurobis principis gaTvaliswinebiT, mosamarTlem sarCelis transformirebisas sworad unda daadginos mosarCelis iuridiuli

interesi - ra uflebis aRsadgenad mimarTa man sasamarTlos da ra

aris misi saboloo interesi. sakasacio sasamarTlos ganmartebiT, procesualuri uflebebi da materialuri moTxovnebi ar unda iqnes

uaryofili mosarCelis gamoucdelobis gamo, aramed mosamarTles

SeuZlia xeli Seuwyos moTxovnis transformirebas.151 sakasacio sasamarTloSi Tu dadga sarCelis transformirebis sakiTi, mosamarTles SeuZlia saqme daubrunos saapelacio instanciis sasamarTlos da moiTxovos sarCelis transformireba. administraciuli saqmis ganmxilveli sasamarTlos inkviziciuri

buneba vlindeba mesame pirebis mowvevasTan dakavSirebiTac. gansxvavebiT samoqalaqo samarTalwarmoebisagan administraciul procesSi sasamarTlo Tavad wyvets sakiTxs mesame pirTa mowvevis

Sesaxeb. sasamarTlos mier mesame piri saqmeSi aucileblad unda iqnes

Cabmuli, Tu igi im samarTalurTierTobis monawilea, romlis Taobazedac sasamarTlos mier mxolod saerTo gadawyvetilbis

gamotanaa SesaZlebeli ( sask-is me-16 muxlis me-2 nawili).

unda aRiniSnos, rom sakasacio sasamarTloSi sask-is me-16 muxlis me-

2 nawiliT gaTvaliswinebuli mesame pirebi (anu mesame pirebi

savaldebulo mowveviT). SeiZleba Caeban maTive TanxmobiT, Tu isini sadavod ar xdian saapelacio sasamarTlos mier dadgenil faqtobriv

garemoebebs da waradgenen mxolod samarTlebriv mosazrebebs sask-is

muxli 341 muxlis me-2 nawili.

149 ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А. Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. Oovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tb., 2014 , gv. 471. 150Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 281 muxli. saqarTvelos

parlamenti, #2352 23.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 151

ix. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos administraciul saqmeTa palatis 2011

wlis 15 seqtembris gadawyvetileba №bs-203-200(k-11).

ავტორის სტილი დაცულია

Page 56: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

56

1.7.4. kanonis winaSe Tanasworobis principi

adamianis uflebebis sayovelTao deklaracia gansakuTrebiT icavs

kanonis winaSe Tanasworobis princips, udanaSaulobis prezumpcias, kanonis Sesabamisad Seqmnili damoukidebeli da miukerZoebeli sasamarTlos mier ganxorcielebuli samarTliani da Ria

marTlmsajulebis uflebas.152

aseve, aRniSnuli principi szak-is me-4 muxlSia153 gansazRvruli, romlis Tanaxmad yvela Tanasworia kanonis winaSe rogorc fizikuri

da iuridiuli pirebi aseve administraciuli organoebi. dauSvebelia administraciuli samarTlebrivi urTierTobis monawile romelime

mxaris kanonieri uflebisa da Tavisuflebis, kanonieri interesebis

SezRudva an maTi ganxorcielebisaTvis xelis SeSla, agreTve maTTvis kanonmdeblobiT gauTvaliswinebeli raime upiratesobis miniWeba an

romelime mxaris mimarT raime diskriminaciuli zomebis miReba. miuxedavad administraciul samarTlebriv urTierTobebSi subieqtebs Soris arsebuli subordinaciisa sasamarTlo valdebulia kanonis winaSe Tanasworobis principis safuZvlze daicvas procesSi

monawile mxareebis Tanasworoba. mxareTa saproceso Tanasworobis principiT gamsWvalulia procesis TiTqmis yvela instituti da

norma.154 unda aRiniSnos, rom sasamarTlo ver gamoitans gadawyvetilebas Tu man ar mousmina orive dapirispirebul mxares an ar misca maT SesaZlebloba gamoiyenon saproceso kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli yvela ufleba da meqanizmi TavianTi poziciis

gasamarTleblad, TavianTi uflebeis dasacavad.155

gasaTvaliswinebelia, rom sssk-is 394 muxlis156 Tanaxmad saqmis

ganxilva erT-erTi mxaris dauswreblad, romelsac ar miuRia Setyobineba kanoniT dadgenili wesiT warmoadgens sakasacio saCivris

gauqmebis absolutur safuZvels.

aRsaniSnavia aseve, rom kanonmdeblobis-konstituciuri wesrigisadmi,

xolo aRmasrulebeli da sasamarTlo xelisuflebis- kanonisa da

samarTlisadmi daqvemdebarebis principi erT-erTi mniSvnelovani

konstituciuri principia.157

152

ix. samarTliani sasamarTlos ufleba, Tbilisi, 2001 w, gv. 12. 153

Sead. saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsis me-4 muxli. saqarTvelos

parlamenti, № 2181, 15.07.1999, https:// matsne. gov.ge/ka/document/ view / 16270. 154 ix. T. liluaSvili., g. liluaSvili., v. xrustali., z. ZlieriSvili., samoqalaqo

saproceso samarTali, I nawili, Tb., 2014, gv. 97. 155 iqve, gv. 98. 156

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 394-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 157

ix. prof. doq. S. Sulce., n. Smic-iusteni., doq. p. turava., Tanaavtorebi: T zodelava., a. kapanaZe., zogadi administraciuli samarTali, saxelmZRvanelo

maswavlebelTaTvis, me-2 gadamuSavebuli gamocema, Tb., 2012, gv. 12.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 57: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

57

1.7.5. kanonierebis principi

kanonierebis principi gulisxmobs, rom samarTlis normebs (

kanonebs) pativs scems da aRasrulebs kidec yvela (xelisuflebis

organoebi, Tanamdebobis pirebi, organizaciebi Tu fizikuri pirebi).158

kanonis darRvevis ufleba TviT kanonmdebelsac ki araaqvs. kanonis darRvevis SemTxvevaSi saxelmwifom unda uzrunvelyos darRveuli an

sadao uflebis saTanado dacva, kanoniT dadgenili procesualuri wesebis dacviT d aseve ganaxorcielos miRebuli gadawyvetilebis

aRsruleba. administraciuli davis ganmxilvelma sasamarTlom unda

uzrunvelyos, rogorc materialuri samarTlis aseve procesualuri

samarTlis normebis sworad gamoyeneba. sasamarTlos mier ganxiluli konkretuli saqme da am saqmeze miRebuli gadawyvetileba dasabuTebuli unda iyos Sesabamisi normebis

safuZvelze.kanonierebis principi niSnavs, rom samarTalwarmoebis

yvela saxisa da stadiis msvlelobSi, procesis yvela monawilis

moqmedeba xorcieldeba kanonis Sesabamisad, dauSvebelia kanoniT

dadgenili moTxovnebis darRveva.159

organuli kanoniT ,,saerTo sasamarTloebis Sesaxeb“ gansazRvravs rom uzenaesi sasamarTlo kolegiurobis principidan gamomdinare

saqmeebs ganixilavs kolegiurad, sami mosamarTlis SemadgenlobiT. dauSvebelia sakasacio samarTawarmoebisas mosamarTlem saqme

ganixilos erTpirovnulad.

1.7.6.sasamarTlos damoukideblobisa da miukerZoeblobis principi

aRniSnuli principi erT-erTi mniSvnelovani konstituciur-

samarTlebrivi principia. sasamarTlos damoukidebloba unda iyos uzrunvelyofili saxelmwifos mier da daculi qveynis konstituciiT

da kanoniT. yvela samTavrobo da sxva dawesebulebaTa movaleobaa,

pativi scen sasamarTlos damoukideblobas. sasamarTlom mis winaSe

wardgenili saqmeebi unda gadawyvitos miukerZoeblad, faqtebze

dayrdnobiT da kanonis Sesabamisad, nebismieri mxridan da nbismieri

mizniT yovelgvari SezRudvis, Seusabamo zegavlenis, iZulebis,

Zaldatanebis, daSinebis an pirdapiri Tu arapirdapiri Carevis

gareSe.160

158 ix. S. qurdaZe., samoqalaqo samarTalwarmoeba pirveli instanciis sasamarloSi“,

Tb., 2006, gv. 83-84. 159 ix. a. kobaxiZe., samoqalaqo saproceso samarTali, gamomcemloba ,,saqarTvelos

macne“, Tb., 2003, gv. 51. 160

ix. samarTliani sasamarTlos ufleba, Tb., 2001, gv. 13-14.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 58: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

58

evropis sasamarTlos mier dadgenilia, rom sasamarTlo organo

damoukidebeli unda iyos rogorc aRmasrulebeli xelisuflebis,

aseve saqmeSi monawile mxareebisagan.161 administraciul samarTalwarmoebaSi sasamarTlo valdebulia uflebamosileba ganaxorcielos kanonisa da Sinagani rwmenis

safuZvelze, mosamarTle Tavis saqmianobaSi damoukidebelia da

emorCileba mxolod saqarTvelos konstituciasa da kanons. raime zemoqmedeba an Careva mis saqmianobaSi gadawyvetilebis miRebaze

zegavlenis mizniT akrZalulia da isjeba kanoniT (sssk-is me-6

muxlis 1-li nawili).162

es imas gulisxmobs, rom marTlmsajuleba kanoniT dadgenil

CarCoebSi unda ganxorcieldes.163

mosamarTlis damoukidebloba niSnavs imas, rom man saqme unda gadawyvitos kanonis Sesabamisad da ara romelime Tanamdebobis piris

miTiTebiT.164

adamianis uflebaTa dacvis evropulma sasamarTlom daadgina, rom yvela mosamarTlem romlis miukerZoeblobaSi eWvis SetanisaTvis

aris kanonieri safuZvlebi, uari unda Tqvas ama Tu im saqmeSi

monawileobaze. saqmeSi ,,zandi avstriis winaaRmdeg“ evropulma

sasamarTlom daadgina, rom saqmis ganxilva kanonis safuZvelze

Seqmnili tribunalis mier, misi mizani aris is, rom demokratiul sazogadoebaSi samarTalwarmoeba ar iyos damokidebuli aRmasrulebel organoze da is regulirdebodes parlamentis mier

miRebuli kanonis safuZvelze.165 sasamarTlos damoukideblobisa da miukerZoeblobis principis safuZvelze administraciuli saqmis ganxilvaSi dauSvebelia

monawileobdes mosamarTle, romelsac gaaCnia piradi interesi saqmis

arsTan dakavSirebiT, an Tu iseTi garemoeba, romelic zegavlenas

moaxdens saqmis obieqturad gadawyvetaze. sask-i gansxvavebiT sssk-isgan acilebis institutTan dakavSirebiT iTvaliswinbs saqmis ganxilvaSi mosamarTlis monawileobis dauSveblobis damatebiT

161 ix. adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlo da Tqveni fundamenturi uflebebi,

samarTliani sasamarTlos ufleba (konvenciis me-6 muxli). www.nplg.gov.ge.

162Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, me-6 muxlis, pirveli nawili.

saqarTvelos parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 163 ix. a. kobaxiZe., samoqalaqo saproceso samarTali, gamomcemloba ,,saqarTvelos

macne“, Tb., 2003, gv. 38. 164 iqve, gv. 38. 165 ix. adamianis uflebaTa evripuli sasamarTlo da Tqveni fundamenturi uflebebi,

samarTliani sasamarTlos ufleba (konvenciis me-6 muxli). www.nplg.gov.ge.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 59: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

59

safuZvels, kerZod, sask-is me-7 muxlis166 Tanaxmad mosamarTle ver

miiRebs monawileobas saqmis ganxilvaSi, Tu igi am saqmesTan dakavSirebiT adre monawileobda administraciul warmoebaSi

(administraciuli warmoeba aris administraciuli organos

saqmianoba administraciul-samarTlebrivi aqtis, momzadebis,

gamocemisa da aRsrulebis, administraciuli saCivris gadawyvetis,

agreTve administraciuli xelSekrulebis, dadebis an gauqmebis

mizniT. szk-is me-2 muxli167). administraciuli samarTalwarmoeba gulisxmobs saqarTvelos saerTo sasamarTloebis mier administraciuli saqmeebis ganxilvisa da gadawyvetis saproceso

wesebs. sasamarTlos damoukideblobis principi uflebas aZlevs da avalebs

sasamarTlos, uzrunvelyos sasamarTlos saqmiswarmoebis

samarTliani mimdinareoba da mxareTa uflebebis dacva.168

1.7.7. administraciuli procesis zepirobisa da uSualobis principi

admininistraciuli samarTawarmoeba mimdinareobs zepiri formT. zepiri mosmenis dros mxareebs SeuZliaT sasamarTlos warudginon

ara mxolod werilobiTi dokumentebi, aramed zepirad gamoTqvan

TavianTi mosazrebebi da gaamyaron argumentebi. administraciuli

saproceso kanonmdebloba, kerZod, sask-is 27-e muxli169 aseve

iTvaliswinebs mxareTa dauswreblad, zepiri mosmenis gareSe administraciul saqmeze gadawyvetilebis miRebas gamartivebuli

wesiT, romelic dasaSvebia, mxolod mxareTa werilobiTi moTxovnis

safuZvelze. zepirobis principTan aris dakavSirebuli uSualobis

principi. misi Sinaarsi imaSi mdgomareobs, rom administraciul saqmeze gadawyvetileba unda miiRos im sasamarTlos Semadgenlobam an

im mosamarTlem, romlebic uSualod monawileobdnen saqmis

ganxilvaSi, zepir mosmenaSi, mtkicebulebaTa moZiebasa da ganxilvis

procesSi.170

166

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, me-7 muxlis me-2 nawili,

saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 167

Sead. saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsis me-2 muxli. saqarTvelos

parlamenti, № 2181, 15.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/document/view /16270. 168

ix. samarTliani sasamarTlos ufleba, Tbilisi 2001 w, gv. 14. 169

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 27-e muxlis me-2 nawili,

saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 170 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

30.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 60: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

60

sasamarTlo SeiZleba daeyrdnos mxolod zepiri ganxilvis Sedegad gamokvleul mtkicebulebebs da miiRos gadawyvetileba im

garemoebebze dayrdnobiT, rac zepir sxdomaze iqneba ganxiluli.171

(kas §1) adgens, rom administraciuli sasamarTlo warmoeba

xorcieldeba damoukidebeli, administraciuli organoebisagan

gamoyofili sasamarTloebis mier.172

aseve, gadawyvetileba saqmeze SeuZlia gamoitanos im sasamarTlom

romelmac uSualod gamoikvlia, Seamowma da Seafasa mxareTa mier warmodgenili gareboebebi da damtkicebulad CaTvala am

gadawyvetilebisaTvis mniSvnelobis mqone garemobebi.173 uSualobis principis srulyofilad ganxorcielebisTvis mniSvnelovani da

aucilebeli pirobaa mosamarTleTa ucvleloba. mosamarTlis

Secvla ki zogjer aucilebelia, rodesac igi daavaddeba da

saWiroebs mkurnalobas, rodesac mxareebma mas ganucxades acileba an

TviTon ganacxada acileba, rodesac igi kanoniT gaTvaliswinebuli

safuZvliT Camoaciles saqmis ganxilvas.174 mosamarTlis Secvlis SemTxvevSi damoukideblad imisa Tu ra

safuZvliT xdeba es, saqmis mTavar sxdomaze ganxilva grZeldeba im

etapidan, romel etapzec moxda Secvla.175 Secvlil mosamarTles

SeuZlia mxareTa mosazrebebs, axsna-ganmartebebs da saqmeSi arsebul

sxva masalebs gaecnos sasamarTlo sxdomis oqmSi.

1.7.8. administraciuli procesis saqveynoobis principi

saqmis ganxilvis saqveynoobis principi gansazRvrulia saqarTvelos

konstituciis 85-e muxlSi, asve 2009 wlis organul kanonSi ,,saerTo

sasamarTloebis Sesaxeb“ da sssk-is me-9 muxlSi,176 aseve szak-is me-10

muxlSi.177 igi gulisxmobs imas, rom sasamarTloSi zepiri mosmena

unda Catardes sajarod, saqveynod da Riad. saqmis ganxilvas procesis

171

ix. Walter Leisner., Aldo Piras., Massimo Stipo., Administrative Law the problem of Justice. Vol III

WesternEuropean democraticies Giuffre Milan 1997. Page 203. 172 ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А. Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. Oovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tb., 2014, gv. 468. 173 ix. T. liluaSvili., g. liluaSvili., v. xrustali., z. ZlieriSvili., samoqalaqo

saproceso samarTali“, I nawili, Tb, 2014 w, gv. 117. 174

iqve, gv. 118. 175

iqve, gv. 118. 176 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, me-9 muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 177

Sead. saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsis me-10 muxli. saqarTvelos

parlamenti, № 2181, 15.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/document/view /16270.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 61: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

61

monawile pirebTan erTad SeiZleba daeswros nebismieri

dainteresebuli piri. aRniSnuli demokratiuli principi xazs usvams

sasamarTlos damoukideblobasa da gamWvirvalobas, qmnis piris

uflebis dacvis garantias. es principi SeiZleba SeizRudos im

SemTxvevaSi Tu sasamarTlo sxdomaze ganixileba saxelmifo,

komerciuli, profesiuli an pirad saidumloebas mikuTvnebuli

iformacia. aseve mxaris SuamdgomlobiT sasamarTlo uflebamosilia

saqme ganixilos daxurul sxdomaze, Tumca miRebuli gadawyvetileba

mainc cxaddeba sajarod.

marTalia gadawyvetileba unda gamocxaddes sajarod, magram presa da sazogadoeba SeiZleba ar iqnes daSvebuli mTel sxdomaze an mis

nawilze, demokratiul sazogadoebaSi zneobis, sazogadoebrivi

wesrigis an erovnuli uSiSroebis Tvalszrisidan gamomdinare, Tu amas moiTxovs arasrulwlovnis an mxareTa piradi cxovrebis dacvis

interesebi, sasamarTlos mier mkacrad gansazRvrul aucilebel

farglebSi gansakuTrebuli garemoebebis arsebobisas, rodesac

sajarooba safrTxes uqmnis marTlmsajulebis interesebs.178

germaniis (kas § 173) adgens, rom im SemTxvevaSi Tu (kas-Si) araa

specialuri proceduruli mowerilobani, maSin gamoiyebneba

samoqalaqo saproceso kodeqsis zogadi principebi, romlebic

samarTlebrivi saxelmwifos principidan gamomdinareobs, moqmedebs

agreTve administraciuli sasamarTlo procesis mimarTac. maT

miekuTvneba, magaliTad, sasamarTlo garCevis sajaroobis principi.179

unda aRiniSnos, rom saqveynoobis principi ar moqmedebs saqmis

winaswari momzadebis, an sxva mizniT Sesrulebul calkeul

saproceso moqmedebis dros. aseve, sarCelis warmoebaSi miRebis an

aseT miRebaze uaris Tqmis, sapelacio da sakasacio saCivrebis

dasaSvebobis da a.S. sakiTxebis ganxilva- gadawyvetisas. 180

saqveynoobis (sajaroobis) principis darRveva warmoadgens

gadawyvetilebis gauqmebis absolutur safuZvels. sssk-is 394-e

muxlis ,,d“ punqtis181 Tanaxmad gadawyvetileba yovelTvis CaiTvleba kanonis darRveviT miRebulad da unda gauqmdes Tu gadawyvetileba

178

ix. samarTliani sasamarTlos ufleba, Tb., 2001, gv. 18. 179

ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А. Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. Oovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tb., 2014 , gv. 468. 180 ix. T. liluaSvili., g. liluaSvili., v. xrustali., z. ZlieriSvili., samoqalaqo

saproceso samarTali, I nawili, Tb., 2014, gv. 106. 181 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 394-e muxlis ,,d“ punqti,

saqarTvelos parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 62: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

62

miRebulia saqmis zepiri ganxilvis safuZvelze, romlis drosac

darRveulia procesis sajaroobis wesebi.182

1.7.9. saxelmwifo enis principi

saqarTvelos konstituciis me-8 muxlis Tanaxmad saqarTvelos

saxelmwifo ena aris qarTuli, xolo afxazeTis avtonomiur

respublikaSi - afxazuri. igive Sinaarsis matarebelia szak-is me-14 muxli183 romlis Tanaxmadac administraciuli warmoebis enaa

qarTuli, xolo afxazeTSi - agreTve afxazuri. unda RiniSnos, rom

adamainis uflebaTa evropuli konvenciis me-6 muxlis Tanaxmad

mxareebs SeuZliaT isargeblon Tarjimnis ufaso momsaxurebiT, Tu

maT ar ician ena, romelzec mimdinareobs samarTalwarmoeba. Tu dainteresebuli mxaris gancxadeba an mis mier wardgenili sxva

dokumenti Sedgenilia arasaxelmwifo enaze, dainteresebuli mxare

valdebulia administraciuli organos mier dadgenil vadaSi,

romelic ar SeiZleba iyos sam dReze naklebi, waradginos gancxadebis

an dokumentis sanotro wesiT damowmebuli Targmani. am vadis gaaSveba SeiZleba gaxdes dainteresebuli mxaris gancxadebis ganxilvaze

uaris Tqmis safuZveli (szak-is muxli 73-e184).

,,saerTo sasamarTloebis Sesaxeb“ organuli kanonis me-10

muxlis185Tanaxmad Tarjimnis momsaxureba anazraurdeba saqarTvelos

saxelmwifo biujetidan. sxva samarTlebrivi sistemebisaTvis damaxasiaTebelia sxva

principebic maTi Taviseburebebidan gamomdinare. magaliTad germanuli administraciuli samarTlisaTvis damaxasiaTebelia

swrafi marTlmsajulebis ganxorcielebis principi. vinaidan

germaniaSi administraciuli davebis xangrZlivi ganxilva erT-erT

did gamowvevas warmoadgenda wlebis manZilze. adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos mier germaniis mimarT uflebaTa darRvevis

dadgenis safuZvelze, 1991 da 1997 wels gatarebuli reformebis Sedegad davebis ganxilvis periodebi mniSvnelovnad Semcirda da es

182 ix. T. liluaSvili., g. liluaSvili., v. xrustali., z. ZlieriSvili., samoqalaqo

saproceso samarTali, I nawili, Tb., 2014, gv. 109. 183

Sead. saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsis me-14 muxli. saqarTvelos

parlamenti, № 2181, 15.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/document/view /16270. 184

Sead. saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsis me-73 muxli. saqarTvelos

parlamenti, № 2181, 15.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/document/view /16270. 185

saqarTvelos organuli kanoni ,,saerTo sasamarTloebis Sesaxeb“. 2257.

saqarTvelos parlamenti, 04/12/2009. https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/90676.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 63: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

63

principi germanuli administraciuli procesisTvis dResdReobiT

Zalian mniSvnelovan princips warmoadgens.186

aseve sainteresoa principi, romelic mosamarTlis mier Sinagani rwmenis safuZvelze gadawyvetilebis miRebis SesaZleblobas iZleva

da warmoadgens erT-erT mniSvnelovan debulebas rasac unda

eyrdnobodes mosamarTle gadawyvetilebis miRebisas. saqmis srulyofilad ganxilvis Sedegi unda iyos amavdroulad aseTi

Sinagani rwmenis Camoyalibeba rac aseve saWiroebs dasabuTebas.187

germaniaSi, administraciuli samarTlis sasamarTlo dacvis konstituciursamarTlebriv safuZvels warmoadgens ZiriTadi

kanonis me-19 muxlis me-4 abzacSi188 Camoyalibebuli norma: ,,Tu romelime piris piradi uflebebi darRveulia sajaro xelisuflebis

mier, mas SeuZlia mimarTos sasamarTlo dacvas“. am konstituciur normas germaniaSi uwodeben ZiriTad saproceso samarTals an

samarTlebrivi saxelmwifos gvirgvins.189 saxelwifos umniSvnelovanes da upirveles valdebulebas

warmoadgens adamianis Rirsebis dacva, romelic samarTlebrivi

saxelmwifos principis ideazea dafuZnebuli, masTan dakavSirebulia iseTi mniSvnelovani principebis uzrunveyofa romelTa

mniSvnelobazec zemoT visaubreT.

zemoaRniSnulidan gamomdinare, garkveuli samarTlebrivi urTierTobis mosawesrigeblad aucilebelia samarTlis principebis gamoyeneba, aqedan gamomdinare Cven mizansewonilad miviCnieT gangvexila yvela is principi, rac administraciuli samarTalwarmoebisaTvis aris damaxasiaTebeli, aseve yuradReba gavamaxvileT uzenaesi sasamarTlos rekomendaciebze da ganmartebebze aRniSnuli principebis mniSvnelobasa da maT sasamarTlo praqtikaSi gamoyebebis Taviseburebebze.

germanuli kanonmdeblobis Tanaxmad, rodesac mxares ar eZleva sakuTari azris gamoTqmisa da mtkicebulebebis wardgenis SesaZlebloba, inkviziciurobis, saqmis garemoebebis gamokvlevis principebis darRveva SeiZleba gaxdes sakasacio saCivris dasaSvebobis safuZveli. aRniSnulis gaTvaliswineba waadgeboda qarTul kanonmdeblobasa da marTlmsajulebas, gaafarTovebda sakasacio saCivris dasaSvebobis safuZvlebs. aRniSnul tendencias adasturebs saqarTvelos administraciul saproceso kodeqsSi 2017 wels ganxorcielebuli damatebebi.

186

ix. M.P. Singh., German administrative Law in Common Law perspective, Germany 2001. Page.

224. 187iqve, gv. 226-227. 188

Sead. germaniis ZiriTadi kanonis me-19 muxlis me-4 abzaci, miRebuli 1949 wlis 23

maiss, Grundgesetz. 189 ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А. Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. Oovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tb., 2014, Gv. 466.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 64: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

64

1.8. samarTliani sasamarTlo

adamianis uflebaTa sayovelTao deklaraciis me-8 muxlis mixedviT yovel adamians aqvs ufleba efeqtianad aRidginos uflebebi kompetenturi erovnuli sasmarTloebiT konstituciis an kanonebis mier miniWebuli ZiriTadi uflebebis darRvevis SemTxvevaSi. Mmoqalaqis es ZiriTadi ufleba gasaCivrebaze fiqsirebulia saqarTvelos konstitiuciis 42.1 muxlSi,190 sadac aRniSnulia, rom ,,yvela adamians ufleba aqvs, Tavis uflebaTa da TavisuflebaTa dasacavad mimarTos sasamarTlos’’. aqve gansazrvrulia, rom yoveli piri unda gansajos mxolod im sasamarTlom, romlis iurisdiqciasac eqvemdebareba misi saqme. aRniSnul konstituciur princips ,,samarTlian sasamarTloze’’

adamianis ,,ZiriTad uflebas’’ uwodeben.191 aRniSnul uflebas aRiarebs ,,adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa dacvis evropuli konvenciac’’ (me-6 muxli).

marTlmsajulebis saTanado ganxorcielebas aqvs ori aspeqti: 1. intituciuri (sasamarTlos damoukidebloba da miukerZoebloba) da 2. proceduruli (saqmis ganxilvis samarTliani xasiaTi). adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa dacvis evropuli konvenciis monawile qveynebis mier garantirebuli unda iyos aRiarebuli uflebebis dacva samarTliani da sajaro sasamarTlo ganxilviT.192

saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlo konstituciis 42-e

muxlis193 danawess ,,instrumentul uflebad“ miiCnevs da aRniSnavs,

rom mocemuli muxli ,,uzrunvelyofs uflebebisa da kanonieri

interesebis sasamarTlos meSveobiT dacvadobas“.194

kacobriobis istoriaSi ar yofila da arc iqneba uflebis dacvis ufro efeqtiani saSualeba, vidre aris uflebis dacvis

sasamarTlo saSualeba.195

190

saqarTvelos konstituciis 42-e muxli. miRebuli 24.08.1995. 191ix. saqarTvelos konstituciis komentarebi – adamianis ZiriTadi uflebani da

Tavisuflrbani, l. izoria; k. korkelia; k. kublaSvili; g. xubua., ,,meridiani’’,

Tb., 2005, gv. 363.

192 ix. Gomien / Harris/ Zvaak., Law and Practice of the Europien Convention on Human Rights and the

Europien Social Carter, Council of Europe PubliSing, 1998, page 305-309. 193

Sead. saqarTvelos konstitucia, 42-e muxli, saqarTvelos parlamenti,

№786,24.08.1995, https://matsne.gov.ge/ka/document/view/30346. 194

Sead. saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos, 2009 wlis 27 agvistos

gadawyvetileba # 1/2/434 saqmeze ,,saqarTvelos saxalxo damcveli saqarTvelos

parlamentis winaaRmdeg“ (II-I). 195 ix. S. qurdaZe., gamartivebuli warmoebis arsi samoqalaqo procesSi, Jurnali

,,samarTali’’ #7,-8, 2002, gv. 29.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 65: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

65

adamianis ZiriTadi ufleba kanonier sasamarTloze samarTlebrivi saxlmwifos principis Semadgeneli nawilia. swored aRniSnuli uflebaa uzrunveyofili saqarTvelos konstituciis 42.2 muxliT. adamianis uflebaTa konvencia kanonier sasamrTloze uflebas samarTliani sasamrTlos ZiriTadi uflebis Semadgenel nawilad Tvlis. konvenciis me-6 muxlis pirveli punqtis Sesabamisad: ,,yoveli adamiani aRWurvilia gonivrul vadaSi misi saqmis samarTliani da saqveynod ganxilvis uflebiT kanonis safuZvelze

Seqmnili damoukidebeli da miukerZoebeli tribunalis mier.

piris ufleba samarTlian sasamarTloze, rogorc umniSvnelovanesi

konstituciur samarTlebrivi principi, gulisxmobs piris piradi

uflebis ganxorcielebas rogorc piradad, aseve warmomadgenlis

meSveobiT. piris ufleba samarTlian sasamarTloze samarTlebrivi

saxelwifos da demokratiuli principis erT-erT mniSvnelovan

elements warmoadgens, vinaidan samarTliani sasamarTlos ufleba is

umniSvnelovanesi meqanizmia, romelic awesrigebs individsa da

saxelmwifos Soris arsebul sadavo urTierTobebs, uzrunvelyofs konstituciuri uflebis efeqtur realizacias da icavs uflebebSi

gaumarTlebeli Carevisagan.196

samarTlebrivi saxelwifos umniSvnelovanesi principebia kanonis

uzenaesoba, xelisuflebis danawileba, adamianis uflebebis dacva.

samarTlebriv saxelmwifoSi saxelmwifo xelisufleba xorcieldeba

kanonis safuZvelze da kanonis CarCoebSi. kanonisa da sasamarTlos

winaSe yvela Tanasworia, kanonis moTxovnebi Tanabrad

savaldebuloa saxelmwifo organoebis, Tanamdebobis pirebisa da

moqalaqeebisaTvis. saxelmwifo xelisufleba xorcieldeba

xelisuflebis danawilebis principis safuZvelze, dauSvebelia

sakanonmdeblo, aRmasrulebeli da sasamarTlo funqciebis aRreva.

umaRles socialur Rirebulebad miCneulia adamiani, misi Rirseba,

uflebebi da Tavisuflebebi.197

rogorc moqalaqe agebs pasuxs Tavisi saxelmwifos winaSe, ise saxelwifo xelisuflebasac ekisreba pasuxismgebloba moqalaqis

winaSe. moqalaqeTa uflebebi saimedod unda iyos daculi

196ix. saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2008 wlis 19 dekembris

gadawyvetileba # 1/1/403,427 sameze ,,kanadis moqalaqe husein ali da saqarTvelos

moqalaqe elene kirakosiani saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg“. (II. paragr. 1),

http:/constcourt.ge/index.php?lang_id=22&id=528&action=show. 197ix. http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=6&t=6414, ,,samoqalaqo ganaTlebis

leqsikoni“, moxelis samagido leqsikoni; [Semdg.: samson uridia da sxv.; red.: vaJa

gurgeniZe] - Tb., 2004 - 483gv.: cxr.; 24sm. - (sajaro mosamsaxuris b-ka). - ISBN 99940-0-

063-2: [f.a.]

ავტორის სტილი დაცულია

Page 66: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

66

xelisuflebis an misi warmomadgenelebis yovelgavri

TviTnebobisagan.198

piris ufleba samarTlian sasamarTloze sakmaod kompleqsur xasiaTs

atarebs, misi Sinaarsi ramdenime urTierTdakavSirebul uflebas

aerTianebs. Tanamedrove sasamarTlo praqtika cxadyofs, rom samarTliani sasamarTlos ufleba gulisxmobs piris SesaZleblobas daubrkoleblad mimarTos Sesabamis sasamarTlos uflebis

darRvevis faqtze.

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlo ganmartavs199, rom sasamarTlo

dacvis ZiriTadi uflebidan gamomdinare, sasamarTlo procesis yovel monawiles unda hqondes sakuTari Sexedulebis gamoTqmisa da

poziciis dafiqsirebis ufleba. es ufleba uzrunvelyofili unda

iyos ara zogadad, aramed yoveli konkretuli faqtobrivi garemoebis

mimarT, romelic sasamarTlo ganxilvis sagania. yovel mxares unda hqondes sakuTari Sefasebis gamoxatvis SesaZlebloba im faqtis

mimarT, romelsac ixilavs sasamarTlo sakuTari iniciativiT.

adamianis uflebaTa evropulma siasamarTlom saqmeze ,,iakovlevi

ruseTis federaciis winaaRmdeg“200 aRniSna, rom adamianis uflebaTa dacvis evropuli konvencia uzrunvelyofs ara Teoriul an iluziur

uflebebs, aramed im uflebebs, romlebic praqtikuli da efeqtiania.

Ggermanuli samarTlis mixedviT efeqturi samarTlebrivi dacvis

principi miekuTvneba piris ZiriTad uflebas. germaniis ZiriTadi

kanonis me-19 muxlis me-4 punqtis201 Tanaxmad aRniSnuli principis

mniSvneloba gulisxmobs subieqtruri uflebis uzrunvelyofas. aRniSnuli muxli pirs aniWebs srulyofil samarTlebriv dacvas

xelisuflebis Carevisagan.202

germaniis ZiriTadi kanoni uzrunveyofs da gzas uxsnis pirs, xelisuflebis mxridan uflebis darRvevis SemTxvevaSi mimarTos

sasamarTlos. es garkveul wilad sajaro xelisuflebis

198ix. v. loria., m. salxinaSvili., saqarTvelos saxelmwifo da administraciuli

samarTlis sakiTxebi, Tb., 2001, gv. 18.

199Sead. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2012 wlis 28 Tebervlis gadawyvetileba

# bs-1422-140(k-11). 200

Sead. adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos 2005 wlis 15 martis

gadawyvetileba # 72701/01, ,,Yakovlev vs Russia“,

http:/hudoc.echr.coe.int/sites/eng/pages/search.aspx?i=001-68516#,,itemid“: (“001-68516“). 201

ix. germaniis ZiriTadi kanonis me-19 muxlis me-4 punqti: Tu romelime piris

uflebebi dairRva sajaro xelisuflebis mier, mas SeuZlia mimarTos sasamarTlos.

ramdenadac dadgenili ar aris sxva gansjadoba, aRniSnul saqmeebs ganixilaven

saerTo sasamarTloebi. ix.GG art. 19. Abs.4 (https://dejure.org/gesetze/GG/19.htmi)/ 202

ix. germaniis federaluri sakonstitucio sasamarTlos pirveli senatis 1990

wlis 12 ianvris ganCineba, BvL 17/59, BverfGE (10, 264).

ავტორის სტილი დაცულია

Page 67: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

67

kontrolsac gulisxmobs rac gamoixateba maTi gadawyvetilebis

SesaZlo reviziis saSualebiT. saxelmwifo pasuxismgeblobis institutis arsebobac gamomdinareobs samarTlebrivi saxelmwifos

arsidan.203

rodesac saubaria dacvis efeqturobaze, pirvel rigSi, igulisxmeba sasamarTlos yvela instanciaSi Tanabari SesaZleblobiT mimarTvis

ufleba.204 aRniSnuli ZiriTadi ufleba iyofa samarTlebrivi dacvis

gzis efeqturobad da samarTlebrivi dacvis namdvilobad.205

imisaTvis, rom ZiriTadi uflebebis cxovrebaSi gatareba moxdes da

ganxorcieldes socialur sinamdvileSi, saxelmwifos mxridan

saWiroa, izrunos ZiriTadi uflebebis dacvaze.206 administraciuli

samarTalwarmoebisTvis damaxasiaTebelia garkveuli Taviseburebebi,

romlebic ,,sakuTari Taviseburi amocanebiT, monawileobis formebiT, samarTlebrivi wesebiT da upirveles yovlisa sxvadasxvagvari

pasuxismgeblobebiT„ aris aRWurvili.207

ingliseli mecnieris jon lokis azriT, saxelmwifo samarTlis

gamovlinebaa, romelic emyareba adamianis uflebebs da

Tavisuflebebs. igi ambobda, Tavisufleba aris vimoqmedo Cemi

survilis Sesabamisad, rodesac amas ar krZalavs kanoni. lokis mier

formulirebuli es principi SemdgomSi Camoyalibda, rogorc zogadi

sakacobrio pricipi, aseTi saxiT: ,,nebadarTulia yvelaferi, rac ar aris akrZaluli kanoniT da aravin ar SeiZleba aiZulon Seasrulos

is, rasac kanoni ar moiTxovs“. 208

saqarTvelos organulma kanonma ,,saerTo sasamarTloebis Sesaxeb’’209 axleburad gansazRvra saqarTvelos Tanamedrove sasamarTlo sistema, romelSic sakasacio sasamarTlos gansakuTrebuli adgili ukavia. sakasacio sasamarTlo warmoadges mesame instanciis sasamarTlos, romelsac SeuZlia ara marto

203

ix. z. adeiSvili., q. vardiaSvili., l. izoria., n. kalandaZe., m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., p. turava., d. qitoSvili., zogadi administraciuli samarTlis

saxelmZRvanelo, Tb., 2005, gv. 41. 204

ix. BverfGE 31, 364 (368) 205

ix. Epping, V., Grundrechte, Lehrbuch, Verlag Springer, Berlin, Heidelberg, Newyourk, 2007, S.

382. 206

ix. Hesse, Bestand und Bedeutung der Grundrechte in der Bundesrepublik deutschland, in :

EuGRZ 1978, S. 434; Ossenbuhl , Grundrechtsschutz im und durch Verfaherensreect, in Festschrift

fur Kurt Eichenberger zum 60. Geburstag, Eicherbeger, 1982, S. 183. 207ix. In-Chin Chen., Das institute der Vertretung im Vertretung im Verwaltungsverfahren zwieschen

Verwaltungseffizienz und Rechtsschutauftrag, Peter Lang, Frankfurt, 2000. S. 27. 208

ix. v. loria., m. salxinaSvili., saqarTvelos saxelmwifo da administraciuli

samarTlis sakiTxebi, Tb., 2001, gv. 19.

209 Sead. saqarTvelos organuli kanoni ,,saerTo sasamarTloebis Sesaxeb’’. 2257.

saqarTvelos parlamenti, 04/12/2009. https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/90676.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 68: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

68

gaauqmos gadawyvetileba da saqme daabrunos ukan xelaxla gansaxilvelad, aramed kanonT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi

TvoTon miiRos axali gadawyvetileba.

swored sakasacio sasamarTlo unda iyos samarTliani sasamarTlos garanti saxelmwifoSi. sakasacio sasamarTlosTan dakavSirebuli RonisZiebebis ganxilvisas mxedvelobaSia misaRebi is faqti, rom saqme ukve or sasamarTlo instanciaSia

ganxiluli.210

uzenaesi sasamarTlo, romlis konkretuli mizania samarTlis dinamikuri, progresirebadi da maunificirebeli ganmartebis uzrunvlyofa, mniSvnelovan rols TamaSobs samarTlebrivi usafrTxoebis ganmtkicebaSi. zogadad, uzenaesi sasamarTloebi uzrunvelyofen imas, rom garantirebuli iyos moqalaqeTa samarTlebrivi mdgomareoba sxva moqalaqeebTan an xelisuflebis organoebTan urTierTobaSi. uzenaesma sasamarTloebma unda uzrunvelyon konstitiuciuri normebis uSualo gamoyeneba da am

normebis gaTvaliswinebiT kanonebis ganmarteba.211 sasamarTlo xelisuflebisTvis samarTlis Sesabamisad moqmedeba niSnavs sasamarTlo gadawyvetilebebis mxolod moqmedi samarTlis

farglebSi miRebas. normaTa interpretacia mxolod iuridiuli

meTodologiis safuZvelze unda xorcieldebodes. kanonmdeblobaSi xarvezis arsebobis SemTxvevSi ki mosamarTlis argumentacia mxolod

konstituciis imanenturi principebis Sesabamisad unda warmoebdes.212

administraciuli marTlmsajulebis organizacia unda pasuxobdes adamianis konstituciur uflebas misi uflebis efeqtian dacvaze. efeqtiani marTlmsajulebis ganxorcielebas emsaxureba uflebis dacvis samsafexurovani sistema. Aadministraciuli marTmsajuleba xorcieldeba saerTo sasamarTloebis mier davebis pirveli

instanciT, apelaciisa da kasaciis wesiT ganxilvis gziT.213

210ix. e. qecbaia., sakasacio saCivris dasaSvebobis pirobebi samoaqalaqo

samarTalwarmoebaSi, Jurnali ,,marTlmsajuleba’’, 2007, #2 gv. 158. 211 ix. samarTliani sasamarTlos ufleba, Tb., 2001, gv. 162; cntraluri da

aRmosavleT evropis uzenaesi sasamarTloebis TavmjdomareTa da mosamarTleTa

Sexvedraze miRebuli rezolucia centralur da aRmosavleT evropis qveynebSi

sasamarTlo xelisuflebis gaZlierebis Sesaxeb, Temaze ,,uzenaesi sasamarTlo da

sakonstitucio sasamarTlo: rolis, uflebamosilebisa da funqciebis

urTierTdamokidebuleba“, praRa da brno, 21-23 oqtomberi, 1988 weli.

212 ix. l. izoria., Tanamedrove saxelwifo Tanamedrove administracia, GTZ,

gamomcemloba ,,siesta“ Tb., 2009, gv. 191. 213 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

398.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 69: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

69

unda aRiniSnos, rom ,,adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa dacvis evropuli konvenciis’’ me-6 muxliT daculi samarTliani sasamarTlos ufleba aris sakmaod mravalaspeqtiani da

erT-erTi umTavresi uflebaTagani, radgan swored mis saTanado ganxorcielebazea mniSvnelovnad damokidebuli sxva fundamentur

uflebaTa dacva.214

Tavi 2. sakasacio saCivris dasaSveboba

2.1. sakasacio saCivris warmoebaSi miRebis pirobebi (formaluri dasaSveboba)

yvela gadawyvetileba, romesac procesSi monawile mxare asaCivrebs, ar eqvemdebareba sakasacio wesiT ganxilvas. kanonmdebeli mxolod maSin iZleva sasamarTlo gadawyvetilebis sakasacio wesiT gasaCivrebis SesaZleblobas, Tu miiCnevs, rom igi sakasacio wesiT ganxilvas eqvemdebareba, rac imas niSnavs, rom gasaCivrebuli gadawyvetilebis sagans samarTlebrivi an ekonomikuri mniSvneloba unda hqondes. kasaciis dasaSveboba warmoadgens efeqtur filtrs, romlis meSveobiTac sakasacio sasamarTloebi Tavisufldebian iseTi saqmeebis ganxilvisagan, romlebic sakascio ganxilvas ar saWiroeben da romelic xels uwyobs sakasacio sasamarTloTa gantvirTvas umniSvnelo saqmeebisagan. amitom sakasacio sasamarTloebi ixilaven, mxolod im saqmeebs romlebsac kanonmdebeli sakasacio wesiT ganxilvisaTvis dasaSavebad miiCnevs.215

magaliTad germanuli kanonmdeblobiT sakasacio wesiT gasaCivrebadi

araa nebismieri gadawyvetileba, romelic SemxeblobaSia romelime

monawile pirTan. kanonmdebelma gansazRvra gasaCivrebis es

ukanaskneli SesaZlebloba im SemTxvevebisaTvis, romlebic man miiCnia

samarTlebriv davad kasaciis Rirsad, anu, rodesac davas aqvs

gansakuTrebuli samarTlebrivi an ekonomikur-finansuri

mniSvneloba gasaCivrebuli gadawyvetilebis sagnis gamo. namdvili

filtri, romelic aaridebs sakasacio sasamarTlos kasaciis uRirs

procesebs, axdens ra sasamarTlos gadatvirTvis prevencias, aris

kasaciis daSveba, romelic Semoifargleba mxolod im SemTxvevebiT,

romlebic kanonmdebelma miiCnia kasaciis Rirs, gadasinjvad

saqmeebad. ZiriTadad, dasaSvebobis mizezebi unificirebuladaa

mowesrigebuli. sakasacio sasamarTlos xelmisawvdomobis SezRudva saqmis gadasinjvadobis regulaciis meSveobiT ar axdens zegavlenas

214 ix. adamianis uflebaTa evripuli sasamarTlo da Tqveni fundamenturi uflebebi,

samarTliani sasamarTlos ufleba (konvenciis me-6 muxli). www.nplg.gov.ge. 215ix. e. qecbaia., sakasacio saCivris dasaSvebobis pirobebi samoaqalaqo

samarTalwarmoebaSi, Jurnali ,,marTlmsajuleba’’, 2007, #2 gv. 160.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 70: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

70

kasaciis gadaxedvis moculobaze iseT saqmeebze, romelsac

kanomdebeli miiCnevs gadasinjvadad.216

kasaciis dasaSvebobis Semowmebisas, mxdevelobaSi SeiZleba miRebul iqnes mxolod is, rom samarTlebrivi norma an am normidan gamomdinare samarTlebrivi Sefaseba uSualod ukavSirdebodes gansaxilvel saqmes, emsaxurebodes gansaxilveli saqmis gadawyvetas, safuZvlad edos am saqmeze gamotanil

gadawyvetilebas.217

sakasacio marTlmsajulebis mizania rogorc pirovnebis darRveuli uflebebis dacva konkretul sadavo sakiTxebTan mimarTebaSi, aseve erTiani sasamarTlo praqtikis Camoyalibebisa da samarTlis ganviTarebis xelSewyoba, am amocanebis jerovnad Sesrulebis uzrunvelyofa SesaZlebeli xdeba, Tu ar moxdeba sakasacio sarCelis dasaSvebobis SezRudva.218

sakasacio sasamarTlo upirveles yovlisa amowmebs sakasaco saCivris formalur winapirobebs da amis Semdeg iRebs sakasacio saCivars dasaSvebobis Sesamowmeblad.

administraciuli saproceso kodeqsis 1-li muxlis II nawilis219 Tanaxmad, Tu am kodeqsiT sxva ram ar aris dadgenili, administraciul saproceso kanonmdeblobaSi gamoiyeneba saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsis debulebebi saCivris Setanisa, aqedan gamomdinare, sasamarTlos administraciul saqmeTa gasaCivrebas saapelacio da sakasacio wesiT awesrigebs samoqalaqo saproceso kodeqsis me-8 da me-9 kari, im SezRudvebisa da Taviseburebebis gaTvaliswinebiT, rac dadgenilia sask-s 34-e muxliT.220

216ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 137. 217 ix. T. liluaSvili., samoqalaqo saqmeTa warmoeba sasamarTloSi, praqtikuli

saxelmZRvanelo, II gamocema, gamomcemloba ,,jisiai’’, 2005, gv. 504.

218 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

398.

219 Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 1-li muxlis me-2

nawili, saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999,

https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 220 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

dministraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

399.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 71: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

71

sask-s 34-e muxlis pirveli nawili221 uSvebs administraciul davebze saapelacio da sakasacio saCivris Setanis SesaZleblobas davis sagnis Rirebulebis miuxedavad. samoqalaqo davebze saapelacio saCivari dasaSvebia mxolod im SemTxvevaSi Tu davis

sagnis Rirebuleba aRemateba 1 000 lars. sakasacio saCivaris

sagnis Rirebuleba ganisazRvreba imis mixedviT, Tu gasaCivrebuli

gadawyvetilebis ra zomiT Secvlaze Seaqvs saCivari mxares. Tu am

Rirebulebis odenoba eWvs iwvevs, sakasacio saCivris Semtanma pirma es

Rirebuleba sarwmunod unda daadasturos . sssk-is 365 muxlisa da

391-e muxlis me-3 nawilis es moTxovnebi administraciul samarTalwarmoebaSi ar gamoiyeneba.

rogorc ukve aRvniSneT qarTuli sasamrTlo sistemisagan gansxvavebiT germaniis sasamrTlo sistemaSi sakasacio saCivris

dsaSvebobas amowmebs ara sakasacio sasamarTlo, aramed saapelacio

sasamarTlo, romlis gadawyvetilebis winaaRmdegac aris mimarTuli

sakascio saCivari. kerZod, germaniis administraciuli saproceso

kodeqsis 117-e paragrafis me-2 nawili222 gansazRvravs saapelacio

sasamarTlos uflebamosilebas gadawyvitos kasaciis daSveba.

kasaciis daSveba unda aisaxos Sesabamis gadawyvetilebaSi. masze

vrceldeba gadawyvetilebis momwesrigebeli yvela debuleba.

magaliTad, konsultacia, gadawyvetilebis miReba Tu Cabareba.223

kasaciis daSvebis moTxovna mkafio unda iyos gasaCivrebis sicxadis

interesebidan gamomdinare. marTalia, SesaZlebelia misi ganmarteba,

Tumca, SeZlebisdagvarad, unda iqnas SerCeuli iseTi formulireba,

rogoricaa „kasacia daiSveba“. aseve „kasacia dasaSvebia“ an kidev „am

gadawyvetilebis mimarT daiSveba kasacia“.224

im SemTxvevaSi, Tu sasamarTlom gadawyvita, ar daeSva kasacia, amis

mkafiod formulireba savaldebulo ar aris, radgan daSvebis

ararseboba, rogorc wesi, moaswavebs dauSveblobas. amdenad, kasaciis dauSveblobis gadawyvetilebis sarezolucio nawilSi asaxva

namdvilad Sedis marTlmsajulebis interesebSi, radgan aRar darCeba

eWvis safuZveli, imsjela Tu ara sasamarTlom am sakiTxze.

dargobrivi literatura saubrobs mosazrebaze, daSvebis Sesaxeb

221

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 34-e muxlis pirveli

nawili, saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999,

https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 222Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, § 117-e, me-2 nawili,

miRebuli 1960 wlis 20 ianvars, (VwGO), §117 http:/www.gesetze-im-

internet.de/vwgo/BJNR000170960.html. 223ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München: Heymanns, 1997, S. 154. 224

iqve, gv. 154.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 72: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

72

gadawyvetilebam unda daasaxelos aseve kompetenturi sakasacio

sasamarTlo. amis sawinaaRmdegod, unda iTqvas, rom daSveba aris

gadawyvetileba da ara gasaCivrebis wesis ganmarteba. im SemTxvevaSi,

Tu kanonmdebloba gansazRvravs gasaCivrebis wesis ganmartebas, iqve unda iqnas moxseniebuli kompetenturi sakasacio sasamarTlos

dasaxelebac.225

kasaciis daSveba SeiZleba Semoifarglos davis sagnis calkeuli

nawilebiT, Tu is gamoyofadia da SeiZleba iyos nawilobrivi

gadawyvetilebis sagani. amdenad, zustad unda aRiweros is nawili,

romelzec vrceldeba daSveba. Tu es ukeT gasagebia, maSin SeiZleba im

nawilis moxseniebac, romelzec ar xdeba kasaciis daSveba. daSvebis

SezRudva savaldebuloa, rodesac davis sagnis nawilze saxezea

dasaSvebobis winapirobebi. SezRuduli daSvebis SesaZlebloba da

aucilebloba vrceldeba davis sagnis im kasaciis Rirs nawilebze,

romlebic aris damoukidebeli kanonieri Zalis unariani. amdenad, daSvebis SezRudva im SemTxvevaSic ar aris damokidebuli calkeul

samarTlebriv sakiTxebze, rodesac garkveul samarTlebriv sakiTxs

gaaCnia daSvebis safuZveli, radgan sakasacio sasamarTlom unda ganixilos da gadawyvitos davis sagani da ara samarTlebrivi

sakiTxi.226 germanuli samarTliT saapelacio sasamarTlos moWva gamomdinareobs kanonmdeblobidan saapelacio sasamarTlosac aqvs

sxvadasxva SesaZlebloba, gamoasworos dauSvebeli kasacia, anu, post

faqtum, dauSvas kasacia, ganurCevlad imisa, mkafiod aris Tu ara

dauSvebloba gamoxatuli, Tu daSveba mxolod konkludenturia

(dumili).227

germanuli kanonmdebloba228 iZleva gadawyvetilebis aSkara uzustobebis SuamdgomlobiT an sakuTari iniciativiT gasworebis

SesaZleblobas. vinaidan kasaciis daSvebis gadawyvetileba

warmoadgens sasamarTlo gadawyvetilebis Semadgenel nawils, maszec

vrceldeba xarvezis gamosworebis SesaZleblobac. Tumca

winapirobebi mxolod iSviaTad aris saxeze. aucilebelia,

225 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 155. 226 iqve, gv. 155. 227iqve, gv. 155-156. 228Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, § 118-e , nawili, miRebuli

1960 wlis 20 ianvars, (VwGO), §118 http:/www.gesetze-im-internet.de/vwgo/BJNR000170960.html.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 73: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

73

sasamarTlom gadawyvitos daSveba. imavdroulad, uzustoba unda iyos

calsaxad SesamCnevi229

sasamarTlo, romelmac miiRo ganCineba saCivris dauSveblobis

Sesaxeb, valdebulia, daakmayofilos dasabuTebuli saCivari. es ar

unda iyos aucileblad igive sasamarTlo Semadgenloba, romelmac

miiRo gasaCivrebuli gadawyvetileba, magram aucileblad igive

senati. ubralod, ibadeba kiTxva, rogor unda moxdes dakmayofileba Tu cvlileba da unda miiRon Tu ara monawileoba araprofesionalma

mosamarTleebmac? erTis mxriv, araprofesionali mosamarTleebi monawileobas iReben mxolod saqmis zepir ganxilvasa da gadawyvetilebis miRebaSi germaniis administraciuli saproceso

kodeqsis me-19 paragrafi230 meores mxriv, xdeba im gadawyvetilebis

cvlileba, romelic miiRo araprofesionali mosamarTleebiT

dakompleqtebulma sasamarTlo kolegiam.

im SemTxvevaSi, Tu isini ar miiRebdnen monawileobas gadawyvetilebis

SecvlaSi, maSin SeiZleba gadawyvetilebis miRebis dros maT mier

gadawonili mosamarTleebi aRmoCndnen umravlesobaSi da,

faqtobrivad, Semoabrunon srulad dakompleqtebuli sasamarTlo

Semadgenlobis gadawyvetileba. miuxedavad imisa, rom gadawyvetilebis Secvla xorcieldeba martivi da SedarebiT

moklevadiani samarTalwarmoebis farglebSi, raTa saCivari,

uaryofiTi gadawyvetilebis SemTxvevaSi, maqsimalurad swrafad

waredginos saapelacio an sakasacio sasamarTlos, aucilebelia

araprofesionali mosamarTleebis monawileoba im SemTxvevaSic ki,

Tu ar aris CaniSnuli saqmis zepiri ganxilva. nakleb mniSvnelovania

sakiTxi, gadawyvetileba unda iqnas gamotanili sakuTriv

gadawyvetilebisa Tu ganCinebis saxiT. is garemoeba, rom icvleba

gadawyvetileba, gonivrulad ganixilavs saxecvlili

gadawyvetilebis formas. imavdroulad aSkara uzustobebi

eqvemdebareba gasworebas ganCinebiT. gasworebisas icvleba ara

ganCineba, aramed ganimarteba, raze iqna miRebuli ganCineba.231

sakasacio sasamarTlos Cveulebriv SemTxvevaSi saCivris

dakmayofilebis dasabuTebis arsebul valdebulebas (germaniis

229ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 156. 230 Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, § me-19, nawili, miRebuli

1960 wlis 20 ianvars, (VwGO), §19 http:/www.gesetze-im-internet.de/vwgo/BJNR000170960.html. 231 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 158.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 74: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

74

administraciuli saproceso kodeqsis 133-e paragrafis me-5 nawili232)

aseve, rogorc gadawyvetilebis dadebiTi Secvlis dasabuTebis

valdebulebad. es yvelaferi imitom aris saeWvo, rom gadawyvetilebis

saxecvlas, saCivarze miRebuli umaRlesi sasamarTlos instanciis

gadawyvetilebis msgavsad, ar xelewifeba kasaciis daSveba.

gadawyvetilebis dadebiTi saxecvla, romelic pirdapir ukavSirdeba

sakasacio vadis denas, aucileblad unda Seicavdes gasaCivrebis wesis

ganmartebas, msgavsad kasaciis nebismieri damatebiTi daSvebisa.

gadawyvetilebis Secvlamde aucilebelia mxareebis mosmena. zepiri

mosmenis moTxovna vrceldeba aseve samarTalwarmoebis am etapzec. im

SemTxvevaSic ki, rodesac momCivanma gamoTqva kasaciis dasaSvebobis

sakuTari xedva saCivris dasabuTebaSi, nebismier SemTxvevaSi, yvela sxva monawilesac unda mieces sakuTari argumentebis moSveliebis

SesaZlebloba.233

im SemTxvevaSi, Tu saCivari dasaSvebi da dasabuTebulia, faqtobrivi

garemoebebis damdgeni sasamarTlo uSvebs kasacias. saCivris warmoeba

amiT sruldeba, xolo sakasacio warmoeba ki grZeldeba (germaniis

administraciuli saproceso kodeqsis 139-e paragrafis me-2

nawili234), ris gamoc saqme waredgineba germaniis administraciul

saqmeTa federalur sasamarTlos.

im SemTxvevaSi, Tu sasamarTlo dauSveblad da dausabuTeblad

miiCnevs saCivars, maSin saCivari dauyovnebliv waredgineba sakasacio

sasamarTlos. amis Sesaxeb unda ecnobos procesis monawile mxareebs

germaniis administraciuli saproceso kodeqsis 148-e paragrafis me-2

nawilis235 Sesabamisad.

marTalia, saqarTvelo ar ganekuTvneba inglisur-amerikuli samarTlis ojaxis qveyanaTa kategorias, sadac sasamarTlo gadawyvetilebebs precendentuli da savaldebulo Zala gaaCnia,

232

Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, § 133-e, me-5 nawili,

miRebuli 1960 wlis 20 ianvars, (VwGO), §133 http:/www.gesetze-im-

internet.de/vwgo/BJNR000170960.html. 233 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 158. 234

Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, § 139-e, me- 2 nawili,

miRebuli 1960 wlis 20 ianvars,(VwGO), §139 http:/www.gesetze-im-

internet.de/vwgo/BJNR000170960.html. 235

Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, § 148-e, me- 2 nawili,

miRebuli 1960 wlis 20 ianvars, (VwGO), §148 http:/www.gesetze-im-

internet.de/vwgo/BJNR000170960.html.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 75: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

75

magram erTgvarovani sasamarTlo praqtikis dadgenas didi

mniSvneloba eniWeba evropis kontinenturi samarTlis qveynebSic.236

Unda aRiniSnos, rom 2017 wels ganxorcielebuli sakanonmdeblo cvlilebebis Sedegad kidv ufro gaizrdeba uzenaesi sasamarTlos roli marTlmsajulebis efeqturad ganxorcielebis procesSi. gafarTovda sakasacio saCivris dasaSvebobis safuZlebi rogorc administraciul procesSi, aseve sisxlis da samoqalaqo saqmeebTan mimarTebiT. Tumca, unda aRiniSnos, rom SenarCunebulia is midgoma, rom uzenaesi sasamarTlo mxolod gansakuTrebuli mniSvnelobis saqmeebs ganixilavs.

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos mier sakasacio saCivari

daiSveba, Tu kasatori daasabuTebs rom: a) saqme moicavs

samarTlebriv problemas, romlis gadawyvetac xels Seuwyobs

samarTlis ganviTarebasa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis

Camoyalibebas; b)saqarTvelos uzenaes sasamarTlos manamde msgavs

samarTlebriv sakiTxze gadawyvetileba ar miuRia; g)sakasacio

saCivris ganxilvis Sedegad mocemul saqmeze savaraudoa msgavs

samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos

manamde arsebuli praqtikisagan gansxvavebuli gadawyvetilebis

miReba; d)saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba gansxvavdeba

msgavs samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos

manamde arsebuli praqtikisagan – divergentuli kasacia;

e)saapelacio sasamarTlom saqme ganixila materialuri an/da

saproceso samarTlis normebis mniSvnelovani darRveviT, rasac

SeeZlo arsebiTad emoqmeda saqmis ganxilvis Sedegze;

v)saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba ewinaaRmdegeba msgavs

samarTlebriv sakiTxze adamianis uflebaTa da ZiriTad

TavisuflebaTa dacvis konvencias da adamianis uflebaTa

evropuli sasamarTlos precedentul samarTals.

arsebobs mosazreba imis Sesaxeb, rom sakasacio sasamarTloSi, saCivrebis wardgena SesaZlebeli unda iyos mxolod gansakuTrebul saqmeebze, romlebic gadaisinjeba mesame instanciis mier, magaliTad iseTi saqmeebi, romlebmac SeiZleba ganavrcos samarTali an xeli Seuwyos samarTlis erTgvarovan interpretacias. Ees saqmeebi SeiZleba, agreTve, SeizRudos im saCivrebamde, romlebSic saqme exeba sayovelTao sazogadoebrivi

mniSvnelobis mqone samarTlis normas. apelanti valdebuli unda

236ix. e. qecbaia., sakasacio saCivris dasaSvebobis pirobebi samoaqalaqo

samarTalwarmoebaSi, Jurnali ,,marTlmsajuleba’’, 2007, #2 gv. 157.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 76: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

76

iyos Camoayalibos is safuZvlebi, Tu ratom emsaxureba saqme

aRniSnul miznebs.237

2.2. sakasacio saCivris obieqti

sakasacio saCivris obieqti SeiZleba iyos mxolod saapelacio

sasamarTlos kanonier ZalaSi Seusvleli gadawyvetileba .aseve

dasaSvebia calkeul ganCinebaTa sakasacio wesiT gasaCivreba.

sakasacio saCivris obieqti aris yovelive is rac SeiZleba gasaCivrdes sakasacio wesiT.238 sakasacio saCivris obieqtis zustad gansazRvras aqvs didi praqtikuli mniSvneloba. Tu sakasacio saCivris moTxovna scildeba sakasacio sasamarTlos kompetencias, Tu kasatori asaCivrebs saapelacio sasamarTlos iseT saproceso dokuments, romlis sakasacio wesiT gasaCivrebas ar iTvaliswinebs kanonmdebloba, sakasacio sasamarTlo ar

dauSvebs aseT sakasacio saCivars.239

sakasacio saCivari SeiZleba Setanil iqnes ara mxolod mTlin

gadawyvetilebaze, aramed mis nebismier Semadgenel nawilze. aseT SemTxvevaSi gadawyvetilebis kanonier ZalaSi Sesvla Cerdeba im

nawilSi romelic gasaCivrebulia.

magaliTad germaniis administraciuli saproceso kanonmdebloba gansazRvravs, rom sakasacio wesiT gasaCivrebadia mxolod ZiriTadi gadawyvetilebebi da ara Sualeduri gadawyvetilebebi.240 maSasadame sakasacio saCivris obieqtad miiCnevs saapelacio sasamrTlos mier gamotanil saboloo Semajamebel gadawyvetilebas. kasaciis dasaSvebobis sakiTxs andobs saapelacio sasamarTlos, romelic sakuTari iniciativiT, mxaris moTxovnisa da Suamdgomlobis gareSe, gansazRvravs dasaSvebia Tu ara kasacia. kasaciis dasaSvebobis safuZvlebi erTnairia rogorc saapelacio, ise sakasacio instanciis sasamarTloebisTvis. im SemTxvevvaSi Tu saapelacio sasamarTlom kasacia dauSveblad miiCnia, mxares ufleba aqvs saCivari Seitanos germaniis umaRles federalur sasamarTloSi.

237 ix. samarTliani sasamarTlos ufleba, Tb., 2001, gv. 148.

238 ix. T. liluaSvili., samoqalaqo saqmeTa warmoeba sasamarTloSi, praqtikuli

saxelmZRvanelo, II gamocema, gamomcemloba ,,jisiai’’, 2005, gv. 495.

239 iqve, gv. 495.

240 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München: Heymanns, 1997, S. 129.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 77: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

77

2.3. sakasacio saCivris Setanis uflebis mqone subieqtebi da maTi Semxebloba davis saganTan

sakasacio saCivris Semosvlidan 10 dRis ganmavlobaSi sakasacio sasamarTlom unda Seamowmos, dasaSvebia Tu ara sakasacio saCivari. Aam mizniT sakasacio sasamarTlom unda Seamowmos:

Semotanilia Tu ara sakasacio saCivari uflebamosili piris mier.

administraciuli procesis monawileTa Soris mniSvnelovani adgili uWiravT administraciuli procesis mxareebs. Mmxareebad SeiZleba CaiTvalon erTis mxriv, pirebi, romelTac gaaCniaT kanoniT daculi uflebebi da movaleobebi da meore mxriv, pirebi, organo, an organizacia, romelic dgas meore mxaris darRveuli uflebis sapirispirod.241

administraciul-samarTlebrivi urTierTobis mxareebs warmoadgenen mosarCele da mopasuxe, TavianTi interesebiT urTierTdapirispirebuli mxareebi. mosarCele SeiZleba iyos nebismieri piri, romelmac aRZra sarCeli Tavisi darRveuli an sadavo uflebis dasacavad, xolo mopasuxe ki aris piri, romelmac mosarCelis gancxadebiT, daarRvia an sadavo gaxada misi ufleba.242

administraciul procesSi mosarCeled gvevlineba is dainteresebuli

piri, romlis kanonieri interesic darRveuli iqna administraciul-samarTlebrivi aqtis an administraciuli organos mier

ganxorcielebuli qmedebis safuZvelze. aqedan gamomdinare,

administraciul procesSi savaldebulo mxared - mopasuxed

yovelTvis gvevlineba is administraciuli organo, romelmac gamosca administraciul samarTlebrivi aqti an ganaxorciela iuridiuli

mniSvnelobis mqone raime qmedeba.243

administaciuli kanonmdeblobis mixedviT, administraciuli

procesis mxareebs warmoadgenen fizikuri da iurifiuli pirebi. kanoniT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi mxareebi SeiZleba iyvnen

organizaciebi, romlebic ar arian iuridiuli pirebi (mag.

araregistrirebuli kavSiri).244

241

ix. Kiener., Rutsch.e, Kuhn., Offentliches Verfahrensrecht, Vergal Dike,Zurich, St. Gallen, 2012, S.

134. 242

ix. m. vaCaZe., i.Todria., p.turava., n. wkeblaZe., saqarTvelos administraciuli

saproceso kodeqsis komentari, Tb., 2005, gv. 57. 243

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, me-14 muxlis pirveli

nawili, saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999,

https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 244

Sead. saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi, 45-e muxli, saqarTvelos parlamenti, #

786, 26.06.1997, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/31702.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 78: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

78

sakasacio saCivris Setanis ufleba aqvT mxareebs da saqarTvelos admistraciuli saproceso kodeqsis me-16 muxlis II nawiliT245 gansazRvruli wesiT saqmeSi Cabmul mesame pirebs. mxolod am pirebs aqvT sakasacio saCivris Setanis uflebamosileba.

germaniis kanonmdebloba ufro afarToebs procesis monawile

subieqtTa wres, kerZod, germaniis administraciuli saproceso

kodeqsis (VwGO)246 63-e muxlis Tanaxmad, administraciul procesSi

mnawileoben: mosarCele, mopasuxe, mesame pirebi da federaciuli saxelmwifos warmomadgeneli administraciul sasamarTloSi an

sajaro interesebis warmomadgeneli.

kasaciis Setanis ufleba aqvs ara procesis nebismier monawiles,

aramed mxolod imas, vis winaaRmdegac gamotanilia konkretuli

gadawyvetileba. iseve, rogorc saxelmwifo mxolod im mosarCeles aZlevs sasarCelo moTxovnis wamoyenebis uflebasa da am saxiT misi samarTlebrivi poziciis sasamarTlo gziT ganxorcielebis

SesaZleblobas, romelsac aqvs uflebadacvis moTxovnileba da

romelic ver axerxebs sakuTari uflebis sasamarTlos gareSe dacvas,

is mxolod im dainteresebul pirs aZlevs meore (an Semdgomi)

instanciiT gasaCivrebis SesaZleblobas, romelsac aqvs daxmarebis

moTxovnileba da aqvs aseve dacvis Rirsi samarTlebrivi interesi, gadaaxedinos da gaauqmebinos sasamarTlo wesiT mis mimarT miRebuli

gadawyvetileba. amas SeiZleba vuwodoT „gasaCivrebis SesaZleblobis

dacvis moTxovnileba“.247

sakasacio sasamarTlom unda Seamowmos da gaiTvaliswinos sarCelis

dasaSvebobisaTvis aucilebeli uflebadacvis moTxovnileba, Tumca

mxolod da mxolod dasaSvebi kasaciis farglebSi.248

procesis monawile subieqtebi SemxeblobaSi unda iyvnen sakasacio

saCivarTan. rodesac administraciul-samarTlebrivi aqti ukanonoa.

ganurCevlad imisa, Tu rogor unda gavigoT es, gasaCivrebuli

gadawyvetilebis ukanonobis mtkiceba/gacxadeba unda iyos ara

saCivris ganuyofeli nawili, aramed unda warmoadgendes kasaciis

245

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, me-16 muxlis me-2

nawili, saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999,

https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 246Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, miRebuli 21.01.1960. 63-e

muxli, (VwGO), §63 http:/www.gesetze-im-internet.de/vwgo/BJNR000170960.html.

247 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 131. 248 iqve, gv. 131.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 79: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

79

dasabuTebis formalur mxares. im SemTxvevaSi, Tu sasamarTlom

daavala administraciul organos administraciul-samarTlebrivi aqtis gamocema sasamarTlos samarTlebrivi Sexedulebis

gaTvaliswinebiT, maSin saCivris arsi SeiZleba mdgomareobdes imaSi, rom gadawyvetilebis samotivacio nawilSi Camoyalibebuli

samarTlebrivi Sexeduleba, romelic gansazRvravs gadawyvetilebis

sarezolucio nawils, ar Seesabameba mosarCelis mier dasaxul

sasarCelo mizans249.

Semxebloba SeiZleba iyos formaluri an materialuri saxis. formaluri saCivari mdgomareobs procesis monawileTa

Suamdgomlobasa da gadawyvetilebas Soris sxvaobaSi. formaluri

saCivari aris im monawile mxareTa winapiroba, romlebic

ganapirobeben davis sagnis Suamdgomlobis Sinaarss. aq saqme unda

exebodes Sinaarsobriv da ara mxolod redaqciul gadaxvevas.

formalurad monawile SemxeblobaSia im SemTxvevaSic ki, rodesac

dakmayofilda misi damatebiTi (damxmare) da ara ZiriTadi

Suamdgomloba250.

procesis im monawileTaTvis, romlebsac ar SeuZliaT da ar undaT

SuamdgomlobiT gadawyvetilebaze zegavlenis moxdena, magaliTad,

mopasuxe, mopasuxe apelanti an romelime mesame piri, yvelaferi

damokidebulia swored materialur saCivarze, anu, gadawyvetilebis sarezolucio nawilis uaryofiTi zegavlena samarTlebriv

poziciaze, Tu maT konkretuli SuamdgomlobiT ar ganuzraxavT

garkveuli gadawyvetilebis miReba. es niSnavs, rom Semxebloba

saxezea im SemTxvevaSic ki, rodesac gadawyvetilebis Sinaarsi

uaryofiT zegavlenas axdens monawileze. im SemTxvevaSi, Tu kasatori

kasaciis Setanis momentSi jer kidev ar aris SemxeblobaSi, maSin

kasacia ar daiSveba251.

Germanuli kanonmdeblobiT, Tu kasaciis wardgenis Semdeg iseTi

garemoeba iCens Tavs, romelic ganapirobebs kasatoris Semxeblobas,

es mainc ar gamoiwvevs kasaciis daSvebas, radgan axlad gamovlenili Tu aRmoCenili garemoebebi zogadad ar eqvemdebareba sakasacio

warmoebis farglebSi gaTvaliswinebas. im SemTxvevaSi, Tu sakasacio

249Sead. germaniis socialur saqmeTa federaluri sasamarTlos 1976 wlis 27

oqtombris gadawyvetileba - 2 ru 127/74 - germaniis federalur saqmeTa federaluri

sasamarTlos gadawyvetilebebi 43, 1, 2 . (BSG,Urt. v. 27.10.1976-2 Ru 127/74-BSGE 43,1,2 ff.) 250 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München: Heymanns, 1997, S. 132. 251 Sead. germaniis socialur saqmeTa federaluri sasamarTlos 1959 wlis 03

noembris gadawyvetileba - 2 rv 826/56 - germaniis socialur saqmeTa federaluri

sasamarTlos gadawyvetilebebi 11, 26, 27. (BSG,Urt. v. 3.11.1959-9RV 826/56-BSGE

11,26,27.)

ავტორის სტილი დაცულია

Page 80: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

80

warmoebis dros qreba sarCelis uflebadacvis moTxovnileba,

magaliTad, sasarCelo moTxovnis SesrulebiT, maSin Semxebloba

mainc ZalaSi rCeba gasaCivrebuli gadawyvetilebiT; kasacia ki

daSvebulia. SesaZloa, am SemTxvevaSi sasarCelo moTxovna aRar

dakmayofildes uflebadacvis arasakmarisi moTxovnilebis gamo,

garda im SemTxvevebisa, rodesac sarCels SeiZleba gauCndes sruliad

gansxvavebuli, dacvis Rirsi mizani, miuxedavad sakasacio

instanciaSi sasarCelo moTxovnis Secvlis akrZalvis principisa.

msgavsi SemTxvevebi gvxvdeba, magaliTad, germaniis administraciuli

saproceso, kodeqsiT gaTvaliswinebuli administraciuli

sasamarTlo samarTalwarmoebis dros, rodesac aRZrulia

SecilebiTi sarCeli.252kerZod, rodesac administraciulma organom,

gaauqma ra gasaCivrebuli administraciul-samarTlebrivi aqti,

gamosca mxaris mier moTxovnili axali administraciul-

samarTlebrivi aqti, xolo mosarCelem ki moaxdina sasarCelo

moTxovnis transformacia damatebiT aRiarebiT sarCelad, rac

SesaZlebelia TviT sakasacio samarTalwarmoebis farglebSic ki253.

2.4. mesame pirebis Semxebloba davis saganTan

rogorc zemoT aRvniSneT saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebis gasaCivrebis ufleba aqvs saqarTvelos admistraciuli saproceso kodeqsis me-16 muxlis II nawiliT254 gansazRvruli wesiT saqmeSi Cabmul mesame pirebsac.

sakasacio sasamarTloSi sask-is me-16 muxlis me-2 nawiliT

gaTvaliswinebuli mesame pirebi (anu mesame pirebi savaldebulo

mowveviT). SeiZleba Caeban maTive TanxmobiT, Tu isini sadavod ar xdian saapelacio sasamarTlos mier dadgenil faqtobriv garemoebebs

da waradgenen mxolod samarTlebriv mosazrebebs sask-is muxli 341

muxlis me-2 nawili. germaniis administraciuli saproceso kanonmdeblobiT mesame piri

(damxmare an mowveuli piri, sxva romelime uflebamosili piri),

252 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München: Heymanns, 1997, S. 132-133. 253 Sead. germaniis socialur saqmeTa federaluri sasamarTlos 1991 wlis 17

aprilis gadawyvetileba - 1rr 2/89 - germaniis socialur saqmeTa federaluri

sasamarTlos gadawyvetilebebi 68, 228, 229. (BSG,Urt.v.17.4.1991-1RR 2/89-BSGE 68,228,229

mwN.) 254

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, me-16 muxlis me-2

nawili, saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999,

https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 81: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

81

romelic ar yofila apelanti an saapelacio mopasuxe. im SemTxvevaSi, Tu man saapelacio samarTalwarmoebisas wamoayena moTxovnebi an

Suamdgomlobebi, formaluri Semxebloba Zalian martivad ikiTxeba

Suamdgomlobebsa da sarezolucio nawils Soris gansxvavebaSi.

mesame piri im SemTxvevaSic ki uflebamosilia saapelacio

sasamarTlos gadawyvetilebis sakasacio wesiT gasaCivrebaze, Tu mas

aranairi Suamdgomloba ar wamouyenebia saapelacio instanciaSi. misi Semxebloba ganixileba sasamarTlo praqtikis mier gadawyvetilebis

kanonier ZalasTan boWvis kuTxiT. igive kanonieri ZaliT boWva,

romelic aqvT procesis mTavar monawile pirebsac, im SemTxvevaSi ver

iqneba sakmarisi mowveuli pirisaTvis, rodesac saapelacio

sasamarTlos gadawyvetileba Seesabameba mowveuli piris moTxovnas.

imisaTvis, vinc miaRwia sasurvel gadawyvetilebas, ar arsebobs

dacvis Rirsi moTxovnileba, miaRwios saCivris meSveobiT misi

Suamdgomlobis sawinaaRmdego gadawyvetilebas.

sxvaTa Soris, germaniis socialur saqmeTa federalurma sasamarTlom moiTxova mowveuli mesame pirebis materialuri Semxeblobis dasadastureblad kanonieri Zalis moqmedebis farglebs

gareT gamavali uaryofiTi zegavlena. germaniis administraciul

saqmeTa federaluri sasamarTlos azriT, mowveuli mesame piri ar

aris SemxeblobaSi davis saganTan, rodesac misi CarTuloba

dauSvebelia Sesabamisi winapirobebis ararsebobis gamo. Semxeblobis

es zogadi uaryofa aris erTgvarad problemuri, radgan mesame piris CarTulobis mizezi ar ukargavs gadawyvetilebas mesame pirebze

gavrcelebis SesaZleblobasac. marTalia, aseT SemTxvevebSi xSirad,

Tumca ara aucileblad, ar iarsebebs davis saganTan da, maSasadame,

SemxeblobasTan kavSiri, rac, calkeul SemTxvevaSi, gadamowmebis

sagans warmoadgens.255

im SemTxvevaSi, Tu gadawyvetileba gamotanilia mowveuli mesame piris mimarT maSin igi Semxeblobis TvalsazrisiT imyofeba mopasuxis

msgavs situaciaSi. im SemTxvevaSi, Tu saapelacio sasamarTlom ZalaSi datova pirveli instanciis sasamarTlos es gadawyvetileba an

Tavadve daakisra mesame pirs garkveuli valdebulebebis Sesruleba,

maSin es aris kasaciis Sesatanad aucilebeli Semxebloba. xolo, im

SemTxvevaSi, Tu saapelacio sasamarTlom gaauqma mesame piris mimarT miRebuli pirveli instanciis gadawyvetileba an ZalaSi datova mesame pirisaTvis valdebulebebis dakisrebaze uaris mTqmeli pirveli

instanciis gadawyvetileba, maSin Semxebloba Sefasebadia mopasuxis

255 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S.135.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 82: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

82

msgavsad. amdenad, sakmarisi araa (sxva SemTxvevaSi, sakmarisi)

gadawyvetilebis kanonieri ZaliT boWva.256

vinaidan damoukidebeli sasarCelo moTxovna (davis daxmareba) gamoixateba mxaris daxmarebaSi damxmare piri ver iqneba

SemxeblobaSi, rodesac daxmareba aRmoCenili mxarec ar aris

SemxeblobaSi. misi sakasacio saCivaric daiSveba mxolod im

SemTxvevaSi (misi moTxovnebisa da Sumadgomlobebisagan

damoukideblad), Tu daxmareba aRmoCenilma mxarem waago saapelacio

instancia. imavdroulad, damxmare piris Semxebloba SezRudulia, Tu

man mxolod nawilobriv gauwia daxmareba romelime mxares,

magaliTad, ramdenime davis sagnidan mxolod erT-erTSi.257

magaliTad germaniis kanonmdeblobiT gaTvaliswinebulia, rom sajaro interesebis uflebamosili warmomadgeneli Semxeblobis

gareSec uflebamosilia kasaciis Setanaze. es gamomdinareobs misi

funqciidan, ganaxorcielos sajaro interesebi samarTalwarmoebis

nebismier stadiaze, procesis monawile sxva danarCeni pirebisagan

damoukideblad. mis gankargulebaSia, samarTlisa da keTildReobis

dasanergad daafiqsiros pozicia da, saWiroebis SemTxvevaSi,

Seicvalos mxare. im SemTxvevaSi, Tu man saapelacio warmoebis dros

wamoayena garkveuli moTxovna/Suamdgomloba, romelic daakmayofila

saapelacio sasamarTlom, maSin masac aklia moTxovnileba, sakasacio

wesiT moiTxovos sxva saxis gadawyvetilebis miReba. sajaro interesi

ver iqneba orientirebuli sxvadasxva gadawyvetilebaze, garda im

SemTxvevebisa, rodesac Tavi iCina faqtobrivi da samarTlebrivi

garemoebebis gasaTvaliswinebelma cvlilebam.258

Tu sakasacio saCivari Seitana arauflebamosilma pirma, sakasacio sasamarTlo ver dauSvebs aseT saCivars.

sarCelis dsaSvebobis etpze sasamarTlos mier im faqtis aRmoCena rom sarCeli Semoitana arasaTanado mosarCelem, warmoadgens administraciuli sarCelis ganxilvaze uaris Tqmis safuZvels. Tu administraciuli saqmis ganxilvis dros, sasamarTlo daadgens, rom sarCeli aRZrulia ara im piris mier, romelsac moTxovnis ufleba aqvs, igi ganCinebiT Sewyvets saqmes administraciuli procesis nebisier stadiaze administraciuli procesis es wesi gansxvavdeba samoqalaqo procesisagan konkretul sakiTxTan mimarTebSi. KkerZod samoqalaqo procesSi mosarCelis TanxmobiT, sasamarTlos ufleba aqvs arasaTanado mosarCele Secvalos

256ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S.. 135. 257 iqve, gv. 135. 258

iqve, gv. 135-136.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 83: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

83

saTanado mosarCeliT saqmis ganxilvis Seuwyvetlad. im SemTxvevaSi Tu arasaTanado mosarCele uars ityvis Seicvalos saTanado mosarCeliT, sasamarTlo saTanado mosarCeles Caabams procesSi mesame pirad aucilebeli mowvevis wesiT.259

administraciul samarTalwarmoebaSi mxareebs warmoadgenen mxolod

is pirebi, romleTac gaaCniaT mxared arsebobis uflebaunarianoba, saproceso uflebaunarianoba administraciul

samarTalwarmoebaSi.260 es cneba gulisxmobs samarTlebriv unarianobas saqme awarmoon Tavad an Sesabamisi uflebamosili piris

meSveobiT.261

2.5. sakasacio saCivaris Setanis kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli vada

sakasacio saCivris Setanis vada aris 21 dRe. am vadis aRdgena (gagrZeleba) ar SeiZleba, vadis dena iwyeba orive mxarisaTvis gadawyvetilebis gadacemis momentidan. gadawyvetilebis gadacemis momentad aiTvleba am gadawyvetilebis aslis maxarisaTvis Cabareba uSualod sasamarTloSi an misi mxarisaTvis gadagzavnis kanoniT dadgenili wesiT (sss-k 397-e muxlis262 pirveli nawili). iseT SemTxvevaSi, rodesac gadawyvetilebis gamocxadebas eswrebian mxareebi an maTi warmomadgenlebi, romlebsac hqondaT sakasacio saCivris Setanis ufleba, maSin sakasacio saCivris Setanis vada iwyeba misi gamocxadebis momentidan.

sakasacio wesiT gadawyvetilebis gasaCivrebis sakiTxTan dakavSirebiT praqtikuli mniSvneloba aqvs imis zustad gansazRvras, Tu saidan, romeli dridan iwyeba kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli vadis aTvla da rodis sruldeba es vada.

germaniis administraciuli saproceso kanonmdeblobiT dasaSvebi

saCivari iTxovs or saproceso moqmedebas, kerZod, saCivris Setanasa

da saCivris dasabuTebas. Setanasa da dasabuTebaze vrceldeba

erTiani vadebi, romelic gaTvaliswinebulia germaniis

administraciuli saproceso kodeqsis 133-e paragrafis me-2 da me-3

nawilebiT, am debulebebis mixedviT, saCivari unda iqnas Setanili gadawyvetilebis Cabarebidan erTi Tvis ganmavlobaSi da

dasabuTebuli ori Tvis ganmavlobaSi. administraciuli saproceso

259 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

dministraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

226.

260ix. Walman, B., Weeissenberger P., Praxiskomentar zum Bundesgesetz uber das

Verwaltungsverfahren (VwVG), SCHULTHESS VERLAG, Zü RICH, 2009 s. 261

ix. Ule, C.H., Laubunger, H.W., Verwaltungsverfahrensrecht, 3 Auflge, C. Heimans Verlag, Berlin,

Boom, Munchen, 1986, S. 135. 262Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 397-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 84: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

84

kodeqsi gansazRvravs damoukidebel, Setanis vadisagan gansxvavebul,

dasabuTebis vadebs. im SemTxvevaSic ki, Tu saCivari Setanilia

erTTviani vadis amowurvamde, SesaZlebelia dasabuTebis orTviani

vadis srulad gamoyeneba.263

vadis dena iwyeba yovelTvis srulyofili gadawyvetilebis CabarebiT, risi Semadgeneli nawilicaa aseve gasaCivrebis wesis Sesabamisi

ganmarteba. erTgvarovnebis interesebidan gamomdinare, mxareebi Sesabamisad unda iyvnen warmodgenili saqmis faqtobrivi garemoebebis

damdgen sasamarTlo instanciaSi. daculi unda iyos aseve vadebi

konkretuli dokumentis drouli SesvliT Sesabamis sasamarTloSi.

gansxvavebuladaa mowesrigebuli sakiTxi, Tu romel sasamarTloSi

unda iqnas Setanili saCivari. konkretuli dokumentis araSesabamis

sasamarTloSi Setana ar aCerebs vadis denas, radgan, dauSveblad

cnobis ganCinebis gasaCivrebis SemTxvevaSi, ar arsebobs vadis denis

SeCerebis debuleba264, sxva sakiTxia, SesaZlebelia Tu ara arakompetentur sasamarTloSi konkretul SemTxvevaSi pirvandeli

mdgomareobis aRdgenis moTxovnis wamoyeneba.

Tu romelia saCivris miRebaze pasuxismgebeli sasamarTlo, unda

gadawydes formasTan urTierTkavSirSi. vadis aTvlis dawyebis,

gaangariSebisa da dasrulebis sakiTxebi efuZneba imave principebs,

rogorc kasaciis Setana da dasabuTeba, ris gamoc SeiZleba maTze

miTiTeba.

2.6. sakasacio saCivris Sinaarsi

sakasacio sasamarTlom unda Seamowmos Seesabameba Tu ara sakasacio

saCivris Sinaarsi sssk-is 393-e da396-e muxlebis moTxovnebs:

sssk-is 396 muxli265 gansazRvravs im monacemebs, romlebsac unda Siecavdes sakasacio saCivari. am monacemebis erToblioba qmnis

sakasacio saCivris Sinaarss.

sakasacio saCivari Seitaneba werilobiTi formiT im

sasamarTloSi, romelmac gamoitana gadawyvetileba. sssk-is 400-e

muxlis266 Tanaxmad sakasacio saCivris Semosvlis Semdeg saapelacio sasamarTlo dauyovnebliv gadaugzavnis sakasacio sasamarTlos sakasacio saCivars da mTlianad saqmes.

263ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 178. 264 iqve, gv. 178. 265Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 396-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 266 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 398-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 85: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

85

sssk-is 401-e muxlis267 safuZvelze saqmis gansaxilvelad miRebis Semdeg sakasacio saCivrisa da TandarTuli masalebis aslebi unda

gadaegzavnos meore mxares, romelsac sakasacio sasamarTlo

dauniSnavs vadas saCivarze werilobiTi pasuxis gasacemad.

sakasacio saCivris savaldebulo rekvizitebi gansazRvrulia sssk-

is 396-e muxliT268 igi unda Seicavdes: 1. im sasamarTlos dasaxelebas,

romlis saxelzedac Sedgenilia saCivari; 2. im piris dasaxelebasa da

misamarTs, romelsac Seaqvs saCivari; 3. gasaCivrebuli gadawyvetilebis zust dasaxelebasa da miTiTebas am gadawyvetilebis

damdgen sasamarTloze; 4. miTiTebas imis Taobaze Tu

gadawyvetilebis ra nawilia gasaCivrebuli; 5. miTiTebas, Tu ra

moculobiT saCivrdeba gadawyvetileba, gasaCivrebis safuZvlebs

(kasaciis mizezebi) da ganmartebas imis Taobaze, moiTxovs Tu ara

momCivani gadawyvetilebis gauqmebasa Tu Secvlas (kasaciis

ganacxadi); 6. miTiTebas im faqtebsa da mtkicebulebebze, romlebic

adastureben saproceso samarTlis normebis darRvevas, Tu sakasacio

saCivari saproceso normebis darRvevas emyareba; 7. sakasacio

saCivarze darTul werilobiTi masalebis nusxas; 8. sakasacio

saCivris Semtani piris xelmoweras.

sssk-is 396-e muxlis 2-e nawiliT269 warmomadgenlis mier Setanil

sakasaio saCivars unda daerTos mindobiloba, romelic adasturebs

warmomadgenlis uflebamosilebas sakasacio saCivris Setanaze, Tu

aseTi uflebamosilebis damadasturebeli sabuTi ar aris saqmeSi.

aqedan gamomdinare sakascio sasamarTlom uwinares yovlisa unda Seamowmos, ramdenad pasuxobs TviTon sakasacio saCivari kanoniT gaTvaliswinebul moTxovnebs. magaliTad sakasacio saCivris gansaxilvelad miReba, Tu masSi araa miTiTebuli gadawyvetilebis romel nawils asaCivrebs kasatori, an kidev ra moculobiT da ra safuZvliT saCivrdeba gadawyvetileba (kasaciis mizezi), ras moiTxovs kasatori gadawyvetilebis gauqmebas Tu Secvlas (kasaciis ganacxadi) da a.S.

Tu werilobiTi formiT Sedgenili sakasacio saCivari ar pasuxobs

sssk-is 396-e muxlis moTxovnebs, sakasacio sasamarTlom unda gamoitanos ganCineba xarvezis Sevsebis Sesaxeb da niSnavs vadas amisaTvis. Tu xarvezi am vadaSi ar iqneba Sevsebuli sakasacio sasamarTlom unda gamoitanos ganCineba misi ganuxilvelad datovebis Sesaxeb.

267 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 400-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 268 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 396-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 269 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 396-e muxlis 2-e nawili,

saqarTvelos parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 86: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

86

germaniis administraciuli saproceso kanonmdeblobiT sakasacio saCivari da misi dasabuTeba unda waradginos germaniis uzenaes

federalur sasamarTloSi daSvebis uflebamosilebis mqone pirma.

germaniis administraciuli saproceso kodeqsis 67-e paragrafis

pirveli nawili.270

sakasacio saCivris Setana da dasabuTeba unda moxdes mxolod

werilobiTi formiT. am formas zogadad Seesabameba mxolod

werilobiTi, sakuTari xelmoweriT gaformebuli dokumenti. imavdroulad umaRlesi sasamarTlo instanciebis sasamarTlo

praqtikam, gaiTvaliswina ra monacemTa mimosvlis sferoSi arsebuli

teqnikuri progresi, aRiara aseve nebis gamovlenis sxva formebic,

romlebic srulad Seesabameba werilobiT formasa da, ZiriTadad,

Tanabarzomieria271.

germaniis administraciuli saproceso kodeqsis 133-e paragrafis me-2

nawili moiTxovs gasaCivrebuli gadawyvetilebis saCivarSi aRweras.

saCivari, uwinares yovlisa, unda iwyebodes momCivanis personaluri

monacemebiTa da nebiT, gaasaCivros kasaciis dauSveblad cnobis

ganCineba. kanonmdebloba gansazRvravs saCivarze gadawyvetilebis

egzemplarisa Tu damowmebuli aslis TandarTvis aucileblobas.

vinaidan saubaria imperatiul normaze, amis gauTvaliswinebloba jer

kidev ar ganapirobebs saCivris dauSveblobas. imperatiuli normis gauTvaliswineblobisa da saCivarSi gadawyvetilebis

mouxsenieblobis SemTxvevaSi ki, sakasacio sasamarTlosaTvis sruliad ucnobi rCeba gasaCivrebuli gadawyvetilebis Sinaarsi

(yovel SemTxvevaSi, gasaCivrebis vadis farglebSi). amdenad, saCivari

dauSvebelia.272

saCivris Setana ar unda ukavSirdebodes raime saxis winapirobebs. kasaciis paralelurad wardgenili damxmare saCivari iseve

dauSvebelia, rogorc, saCivris paralelurad misi dakmayofilebis

SemTxvevaSi Setanili kasacia, radgan saCivari ar unda iyos,

gasaCivrebis nebismieri sxva saxis msgavsad, damokidebuli garkveul

winapirobebze.273

gansakuTrebuli mniSvneloba aqvs saCivris dasabuTebis Sinaarss. saCivris dasabuTeba unda moicavdes daSvebis safuZvlis detalur

270Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, miRebuli 21.01.1960. 67-e

paragrafis pirveli nawili (VwGO), &67 http:/www.gesetze-im-

internet.de/vwgo/BJNR000170960.html. 271

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 179. 272

iqve, gv. 179. 273 iqve, gv. 180.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 87: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

87

aRweras, romelsac efuZneba daSvebis neba. amas aqvs udidesi

praqtikuli mniSvneloba, radgan saCivris ganmxilvelma sasamarTlom SeiZleba gaiTvaliswinos mxolod saCivris dasabuTebaSi miTiTebuli daSvebis safuZveli da daSvebis sxva faqtobrivi garemoebebi im

SemTxvevaSic unda datovos gauTvaliswinebeli, rodesac isini

saxezea. daSvebis safuZvlis detaluri aRweris valdebulebam ganapiroba moculobiTi kazuistikuri sasamarTlo praqtikis

Camoyalibeba, romelic ver warmoCindeba yvela calkeuli detalis

saxiT. imavdroulad yovelTvis sworad ar xdeba gansxvaveba daSvebis

safuZvlis aRwerasa da mis arsebobas Soris. arasakmarisi aRwera an

dasaxeleba ganapirobebs saCivris dauSveblobas, maSin roca misi

ararseboba iwvevs dausabuTeblobas. sakasacio sasamarTlom SeiZleba gaiTvaliswinos mxolod droulad Setanil dasabuTebaSi asaxuli an kidev dasabuTebis vadaSi werilobiT damatebuli

dasabuTeba. dagvianebiT, anu, dasabuTebis vadis gasvlis Semdeg wardgenili safuZveli ver gaamarTlebs saCivris verc dasaSvebobasa

da verc dasabuTebulobas.274

im SemTxvevaSi, Tu saCivari efuZneba samarTlebrivi davis

gansakuTrebul mniSvnelobas, , sakmarisi araa mxolod miTiTeba imaze, rom saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba samarTlebriv

darRvevebzea dafuZnebuli. uwinares yovlisa, unda iqnas formulirebuli da dasabuTebuli konkretuli samarTlebrivi

sakiTxi, Tu ratom aris is garkvevisunariani da aucileblad gasarkvevi da ratom scildeba misi mniSvneloba konkretul

SemTxvevas275.

im SemTxvevaSi, Tu konkretuli samarTlebrivi sakiTxi ukve

gadawyvetilia umaRlesi sasamarTlo instanciis doneze, momCivanma

unda miuTiTos safuZveli, saidanac gamomdinareobs, rom es sakiTxi,

amisda miuxedavad, gasarkvevad aucilebelia an xelaxla gasarkvevi.

im SemTxvevaSi, Tu samarTlebrivi sakiTxis saeWvooba, mniSvneloba da

moqmedeba xelisgulzea gamotanili, sruliad zedmeti iqneboda, momCivanisaTvis mogveTxova damatebiTi argumentacia isedac mkafiod

Camoyalibebuli winapirobebis paralelurad. im SemTxvevaSi, Tu

momCivanma detalurad ver moaxdina dasabuTeba, Tu ratom aqvs

samarTlebriv davas gansakuTrebuli mniSvneloba, maSin saCivari aris

ara dauSvebeli, aramed dausabuTebeli, Tu saxeze ar aris romelime

obieqturi winapiroba. sakasacio sasamarTlo ar unda mieces

cdunebas, daasabuTos saCivris dauSvebloba normis detaluri

ganmartebiT. im SemTxvevaSi, Tu sasamarTlo asabuTebs garkvevis

274. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo, SGG,

FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 180-181. 275 iqve, gv. 181.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 88: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

88

arasakmaris aucileblobas normisa an samarTlebrivi cnebis

SinaarsiT, rogorc wesi, es metyvelebs imaze, rom Tavad norma

saWiroebs dazustebas.276

2.7. procesis xarjebi

yvela saxelmwifos saproceso kanonmdebloba marTlmsajulebis xelmisawvdomobis principidan gamomdinare iTvaliswinebs

sasamarTlos xarjebis gadaxdisagan gaTavisuflebis, Semcirebis an gadavadebis SesaZleblobas mxareTa qonebrivi mdgomareobis

gaTvaliswinebiT.

saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsis 47-e muxli277

sasamarTlos uflebas aniWebs, moqalaqe qonebrivi mdgomareobis

gaTvaliwinebiT, mTlianad an nawilobriv gaaTavisuflos saxelwifo biujetis sasargeblod sasamarTlo xarjebis gadaxdis

valdebulebisagan. xolo samoqalaqo saproceso kodeqsis 48-e

muxliT278 ki gaTvaliswinebulia sasamarTlos mier mxarisaTvis baJis

gadaxdis valdebulebis gadavadeba, anda maTi odenobis Semcireba.

aRniSnuli normebi qmnis safuZvels, rom saxelwifo baJis winaswar,

rig SemTxvevebSi ki saerTod gadauxdelobam, materialuri

usaxsrobis gaTvaliswinebiT ar Seaferxos da ar daabrkolos, mxare da ar waarTvas mas darRveuli uflebis aRdgenisa da procesualuri

saSualebebiT dacvis SesaZlebloba. aRniSnuli normebis

safuZvelze, sasamarTlos gamoaqvs ganCineba sasamarTlos

xarjebisagan gaTavisuflebis, gadavadebis an Semcirebis Sesaxeb, Tu ra Tqma unda mxare sasamarTlos warudgens utyuar mtkicebulebebs

baJis gadaxdis SeuZleblobis Sesaxeb.

sasamarTlos kancelaria amowmebs erTvis Tu ara sakasacio saCivars baJis gadaxdis damadasturebeli dokumenti, xolo Tu aseTi dokumenti ar erTvis, Suamdgomlobebis grafaSi miTiTebulia Tu ara Suamdgoloba saxelmwifo baJis gadaxdisagan gaTavisuflebis, misi gadavadebis an Semcirebis Sesaxeb. sasamarTlos kancelaria formaluri uzustobebis aRmoCenis SemTxvevaSi mosarCeles mis warmomadgenels miuTiTebs uzustobis aRmofxvris Sesaxeb.

276 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 181. 277

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 47-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 278

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 48-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 89: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

89

Tu mosarCele gamoarkvevs rom sakasacio saCivari Semotanilia sssk-is 178-e da 179-e279 muxlebSi miTiTebuli pirobebis darRveviT, an saxelwifo baJi ar aris gadaxdili, gamoitans ganCinebas xarvezis Sesaxeb da mosarCeles dauniSnavs vadas mis Sesavsebad. Tu mosarCele daniSnul vadaSi Seavsebs ganCinebaSi miTiTebul xarvezs mosamarTle gamoitans ganCinebas sakasacio saCivris warmoebaSi miRebis Seaxeb, winaaRmdeg SemTxvevaSi sakasacio sasamarTlo gamotans ganCinebas sakasacio saCivris ganuxilvelad datovebis Sesaxeb (sssk-is 396-e muxlis280 mesame nawili) (sakasacio saCivris warmoebaSi miRebaze uaris Tqmisa da misi mosarCelisaTvis dabrunebis Sesaxeb, razedac SeiZleba kerZo

saCivris Setana.) 281

magaliTad germanuli kanonmdeblobiT moqmedebs e.w. ,,procesis

xarjebis Semweobis sistema“. amgavri daxmarebis miRebisaTvis

arsebobs ori winapiroba 1.modave mxares ar gaaCnia finansuri

SesaZlebloba, raTa awarmoos procesi da 2.sasamarTlos SefasebiT

mxares unda hqondes warmatebis Sansebi. Suamdgomlobis dakmayofilebis SemTxvevaSi mxare Tavisufldeba sasamarTlo baJisa

da advokatis honoraris gadaxdisagan. orive xarji ifareba

saxelmwifos biujetidan. Tumca, im SemTxvevaSi Tu mxare waagebs

process, igi marTalia Tvisi xarjebisagan kvlav Tavisufalia, magram

valdebulia, mowinaarmdege mxares aunazrauros yvela danaxarji.282

2.8. saksasacio gasaCivrebaze werilobiTi uaris ararseboba

sssk-is 370-e muxli283 amkvidrebs debulebas, romlis Tanaxmad Tu gadawyvetilebis gamocxadebis Semdeg mxare werilobiTi formiT ganacxadebs uars saapelacio gasaCivrebaze, saapelacio saCivari aRar daiSveba. igive wesi moqmedebs gadawyvetilebis sakasacio wesiT gasaCivrebaze uaris Tqmisas, radgan sssk-is 399-e muxlis284 Tanaxmad saqmis ganxilva sakasacio sasamarTloSi moqmedebs im

279

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 178-e da 179-e muxlebi,

saqarTvelos parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 396-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 281 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

297.

282

282ix. S. papuaSvili; samarTlebrivi tendenciebi, samarTlis ganviTareba

samosamarTlo samarTlis meSveobiT da marTlmsajulebis xelmisawvdomoba,

(momxsenebeli ladoWanturia), Jurnali - ,,qarTuli samarTlis mimoxilva“ 6 №4 2003,

gv. 466. 283

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 370-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 284

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 399-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 90: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

90

wesebis dacviT, romlebic dadgenilia saapelacio sasamarTloSi saqmeTa ganxilvisaTvis.

amrigad, uaris Tqmas sakasacio gasaCivrebaze ukavSirdeba seriozuli samarTlebrivi Sedegi: Tu miuxedavad imisa, mxare mainc gaasaCivrebs gadawyvetilebas sakasacio wesiT, am saCivars sakasacio sasamarTlo ganuxilvelad datovebs misi dauSveblobis gamo. mxolod erT SemTxvevaSi SeiZleba moixsnas aseTi Sedegi: Tu mowinaaRmdege mxare, romelsac ar ganucxadebia uari sakasacio gasaCivrebaze gaasaCivrebs gadawyvetilebas. aseT SemTxvevaSi mxares, romelmac uari Tqva sakasacio gasaCivrebaze SeuZlia

sakasacio saCivris gadacemidan 10 dRis ganmavlobaSi waradginos Segebebuli sakasacio saCivari (sssk-is 405-e muxli285), miuxedavad imisa aqvs Tua ara naTqvami uari sakasacio saCivris Setanaze.

germaniis administraciuli kanonmdeblobiT im SemTxvevaSi, Tu

procesis erT-erTi monawile, mowinaaRmdege mxaris saCivrisagan

damoukideblad, Seitans e.w. damoukidebel Segebebul kasacias, es

aris mowinaaRmdegis kasaciasTan gaTanabrebuli saCivari.286

germaniis kanonmdebloba gansazRvravs sakasacio mopasuxis mier Segebebuli kasaciis garkveuli vadis farglebSi aRZvris

SesaZleblobas, im SemTxvevaSi, Tu man Tavadve uari Tqva kasaciis

Setanaze. miuxedavad imisa, rom „aradamoukidebeli Segebebuli

kasacia“ ar warmoadgens saCivars, aramed aris mowinaaRmdege mxaris

kasaciis winaaRmdeg wamoyenebuli moqmedi Suamdgomloba, misi

winapirobaa Segebebuli kasaciis Semtani piris Semxebloba, romelic,

magaliTad, ar aris saxeze im SemTxvevaSi, rodesac misi mizania

sarCelis dakmayofilebaze uaris Tqma dauSveblobiT, nacvlad misi

dausabuTeblobisa.287

2.9. sakasacio sasamarTlos boWva, daSvebis moculoba da moqmedeba

saqarTvelos samoqalaqo saproceso kanonmdeblobiT, sakasacio

saCivari Sedis gadawyvetilebis gamomtan sasamarTloSi, romelic saqmes Tan darTul masalebTan erTad ugzavnis saqmis ganmxilvel

sakasacio sasamarTlos.

germaniis kanonmdeblobiT miwis umaRlesi instanciis sasamarTlo

eqskluziurad wyvets kasaciis dasaSvebobis sakiTxs. germaniis

285

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 405-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 286

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 136. 287iqve, gv. 136.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 91: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

91

uzenaesi federaluri sasamarTlo moklebulia am gadawyvetilebis

gadasinjvis SesaZleblobas. daSvebis boWvis gamo, federaluri

sasamarTlo im SemTxvevaSic valdebulia, sakasacio warmoebis dros gaiTvaliswinos miwis umaRlesi instanciis sasamarTlos mier

ganxorcielebuli daSveba, rodesac Sinaarsobrivad arasworia an

ganxorcielebulia saproceso darRvevebiT.288

kanonmdebloba iTvaliswinebs sakasacio sasamarTlos mier kasaciis dauSveblad cnobis ganCinebis gadaxedvis SesaZleblobas procesis monawilis saCivrisa da garkveuli winapirobebis arsebobis

SemTxvevaSi. magaliTad germaniis uzenaesi federaluri sasamarTlos

gadatvirTvis mosalodneli safrTxe, romelic SeiZleba ganapirobos kasaciis dauSveblad cnobis ganCinebis gasaCivrebis uflebis

SemoRebam, nawilobriv mainc dakompensirdeboda imiT, rom bevri dResdReobiT arsebuli kasacia arc ki daiSveboda dasaSvebobis

winapirobebis ararsebobis gamo. meores mxriv, kasaciis dauSveblad cnobis ganCinebis mimarT Setanili saCivari Semoifargleboda

dasaSvebobis winapirobebis gadamowmebiT, xolo, dakmayofilebis

perspeqtivis gadasinjva, saerTod ar moxdeboda.289

2.9.1. sakasacio saCivris daSvebis moculoba

kasaciis dasaSveboba aucileblad ar unda jdebodes mTliani

gadawyvetilebis konteqstSi. nebismier SemTxvevaSi, daSveba unda

Semoifarglos gadawyvetilebis im gamoyofadi nawilebiT, romlis

mimarTac arsebobs dasaSvebobis winapirobebi. es SezRudva ar aris

sasamarTlosaTvis miniWebuli „SesaZlebloba“, aramed valdebulebaa

da, amdenad, ar warmoadgens sasamarTlos diskreciul

uflebamosilebas290.

im SemTxvevaSi, Tu gadawyvetileba ganixilavs erTian, aragamoyofad

davis sagans, maSin, dasaSvebobis winapirobis arsebobis SemTxvevaSi,

kasacia dasaSvebia yovelgvari SezRudvis gareSe. es garemoeba arc

saWiroebs gansakuTrebul xazgasmas, radgan daSveba (SezRudvis

ararsebobis SemTxvevaSi) vrceldeba mTel gadawyvetilebasa da yvela

monawileze. is winapirobebi, romelTa safuZvelzec dasaSvebi da

realuria daSvebis SezRudva.291

germanuli kanonmdeblobiT aucilebelia sakasacio saCivris dasaSvebobisas yuradReba gamaxvildes Semdeg sakiTxebze:

288ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 159. 289

iqve, gv. 159. 290 iqve, gv. 159. 291iqve, gv. 160.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 92: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

92

- ramdenime damoukidebeli sasarCelo moTxovnidan erT-erTiT

Semofargvla;

- erTi mTliani moTxovnidan erT-erTi romelime gamoyofadi

nawiliT Semofargvla, romelic SeiZleba iyos nawilobrivi an

Sualeduri gadawyvetilebis sagani;

- Semofargvla, romelic exeba davis sagnis damoukidebel an

gamoyofad nawils;

- ZiriTadi gadawyvetilebis davis sagniT Semofargvla.292

Kasaciis daSvebis SezRudva dasaSvebia mxolod im SemTxvevaSi, rodesac gadawyvetilebis nawilebi warmoadgens nawilobrivi

gadawyvetilebisa da damoukidebeli kanonieri Zalis sagans. vinaidan kasaciis dasaSveboba calke Sefasebis sagania yovel nawilobriv

gadawyvetilebaze, es gayofa unda moqmedebdes im SemTxvevaSic ki,

rodesac gadawyvetilebaSi ganxilulia gamoyofadi, mocilebadi

nawilebic.293

amdenad, daSveba ver Semoifargleba namdvilad samarTlebrivi

sakiTxebiT im SemTxvevaSic ki, Tu mxolod isini qmnian daSvebis

safuZvels. vinaidan sakasacio sasamarTlo iRebs gadawyvetilebas kasaciis meSveobiT gasaCivrebul davis saganze da ara calkeul

samarTlebriv sakiTxebze, daSveba ver SezRudavs gadawyvetilebis

moculobas. samarTlebrivi sakiTxebiT, rogorc daSvebis safuZvliT,

Semofargvla, praqtikulad, niSnavs samarTlebrivi sakiTxebis

wardginebas. im SemTxvevaSi, Tu daSveba gavrcelda garkveul

samarTlebriv sakiTxebze, maSin SezRudva baTilia im SedegiT, rom

daSveba vrceldeba mTel gadawyvetilebaze. Tumca ganmartebam an

mniSvnelobis Secvlam SeiZleba ganapirobos is, rom daSveba

gavrceldes gadawyvetilebis im nawilebze, romlebic efuZneba

daSvebis ganmapirobebel samarTlebriv sakiTxebs, kerZod, maT

amoxsnas.294

daSveba aseve ver Semoifargleba moTxovnis ramdenime konkurirebadi

safuZvlidan erT-erTiT. moTxovnis safuZveli aris erTiani da

aragamoyofadi moTxovnis mxolod samarTlebrivi dasabuTeba. daSvebis SezRudva moTxovnis ramdenime konkurirebadi safuZvlidan

erT-erTiT iqneboda samarTlebrivi sakiTxebiT Semofargvlis

msgavsi.295

292

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München: Heymanns, 1997, S. 161. 293 iqve, gv. 161. 294

iqve, gv. 161. 295

iqve, gv. 161.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 93: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

93

im SemTxvevaSi, Tu saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebis

Sinaarss warmoadgens ramdenime davis sagani, unda Semowmdes, Tu

romels gaaCnia daSvebis safuZveli. mxolod asea SesaZlebeli

kasaciis daSveba. es nawili gadawyvetilebaSi imdenad zustad unda

aRiweros, rom procesis monawileebmac da sakasacio sasamarTlomac

zustad gaigon daSvebis moculoba. davis ramdenime sagnis msgavsad,

kasaciis daSveba unda da SeiZleba SeizRudos im SemTxvevaSi, Tu,

mravali subieqturi sasarCelo moTxovnis arsebobis SemTxvevaSi, daSvebis safuZveli iarsebebs mxolod calkeuli saproceso

TanamonawileebisaTvis.296

magaliTad germaniis uzenaesi federaluri sasamarTlo dasaSvebad da namdvilad miiCnevs daSvebis Semofargvlas garkveuli saproceso

winapirobebiT. Tumca am mosazrebis winaaRmdeg arsebobs garkveuli

eWvebi, radgan msgavsi midgoma migviyvanda iqamde, rom kasacia gadawyvetda mxolod samarTlebriv sakiTxsa da ara davis sagans an

gamoyofad/gamijvnad nawils. marTalia, Sualeduri gadawyvetileba

miiReba mxolod saproceso winapirobebze. kasaciaze gadawyvetileba

ki miiReba, maT Soris, SezRuduli daSvebis dros, sabolood

gadawyvetilebis meSveobiT, romelic ar SeiZleba Semoifarglos

mxolod saproceso winapirobiT. im SemTxvevaSi, daSveba namdvili rom

iyos daSvebis safuZvlis warmomqmneli saproceso winapirobiT, maSin

sakasacio sasamarTlo unda wyvetdes mxolod am sakiTxs, da ara davis

sagans. Sedegad gveqneboda is, rom kasaciis erTaderTi sagani

gaxdeboda Sualeduri dava, miuxedavad imisa, rom es Tavidan unda yofiliyo acilebuli Sualeduri gadawyvetilebebis damoukidebeli

gasaCivrebiT.297

kasaciis daSvebis procesis marTvis uflebamosilebiT Semofargvla

ganixileba, rogorc sarCelis dasaSvebobis SezRudva, ris gamoc,

savaraudod, aucilebelia sxva saproceso winapirobebis

gadamowmebac298.

daSvebis SezRudva mizanSewonilia mxolod im SemTxvevaSi, Tu is mTlianad moicavs sarCelis dasaSvebobasac da ar gamoricxavs sxva

saproceso winapirobebis gadaxedvas. im SemTxvevaSi, Tu davis

ramdenime sagani imdenadaa damokidebuli erTmaneTTan, rom erTs

meorisaTvis aqvs preiudiciaruli mniSvneloba, rom ara mxolod

296 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 162. 297 iqve, gv. 162-163. 298 iqve, gv. 162-163.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 94: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

94

orives saCivris dasaSvebobaa erTgvarovnad Sesafasebeli, aramed

daSvebis Semofargvlac ramdenime moTxovnidan erT-erTiT.299

2.9.2. sakasacio saCivris daSvebis moqmedeba

kasaciis daSvebas aqvs konstituciuri moqmedeba, rodesac

gamocxadebiT iqmneba kasaciis dasaSvebobis winapiroba. is ver

anacvlebs dasaSvebobis sxva winapirobas, magaliTad, monawileobasa

da saproceso unarianobas, gadawyvetilebis saxis gasaCivrebadobas,

Semxeblobasa da a.S., da verc zedmetad aqcevs am winapirobebs.

konstituciuri moqmedeba arsebobs im SemTxvevaSic, rodesac ar

arsebobs an gauqmebulia dasaSvebobis winapirobebi. sakuTari

konstituciuri moqmedebiT, kasaciis dasaSveboba mboWavia sakasacio

sasamarTlosaTvis. is moqmedebs yvela monawilis mimarT,

ganurCevlad imisa, Tu vis sasargeblodaa amoxsnili daSvebis ganmapirobebeli samarTlebrivi sakiTxi an gadawyvetili

samarTlebrivi dava. mxolod im SemTxvevaSi, Tu subieqturi

sasarCelo moTxovnebi SesaZlebels xdis davis sagnis gamoyofas,

daSveba SezRudvadia misi moqmedebis TvalsazrisiT.300

2.9.3. sakasacio saCivris daSvebis, ganmxilveli sasamarTlos boWva

sruliad meorexarisxovania, kasacia daSvebulia judex a quo-Ti,

dauSveblad cnobis saCivriTa Tu judex ad quem-iT. nebismier

SemTxvevaSi, daSvebis ganmxilveli sasamarTlo SeboWilia daSvebis

gadawyvetilebiT. miuxedavad imisa, rom nebismieri sasamarTlo

uflebamosilia, gaauqmos garkveuli sakuTari gadawyvetilebebi,

gansakuTrebiT, rodesac isini saproceso darRvevebiTaa miRebuli an

sulac baTilia.301

im SemTxvevaSi, Tu sakasacio sasamarTlom dauSva ganCinebiT kasacia,

is veRar gaauqmebs missave gadawyvetilebas, aramed SeboWilia misi

moqmedebiT, ris gamoc is arauflebamosilia, ar miiRos da

dauSveblad scnos kasacia arasakmarisi an araswori daSvebis gamo.302

sakasacio sasamarTlo, ZiriTadad, SeboWilia qvemdgomi sasamarTlo

instanciis mier kasaciis daSvebiT; man ar unda gadasinjos, saxezea Tu

ara daSvebis kanonieri safuZveli, romlis aSkara ararsebobis

SemTxvevaSic, saCivari, miuxedavad daSvebisa, msgavsad saproceso

299

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München: Heymanns, 1997, S. 163. 300 iqve, gv. 164-165. 301 iqve, gv. 165. 302

iqve, gv. 165.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 95: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

95

darRvevebiT miRebuli daSvebisa, unda iqnas dauSveblad cnobili da

ar iqnas miRebuli warmoebaSi. sainteresoa sasamarTlo praqtikaSi

xom ar arsebobs boWvidan gadaxvevis SemTxvevebi. sasamarTlo

praqtikis mier daSvebis boWvis manamde gakeTebuli SezRudva, aSkara

kanondarRvevis SemTxvevaSi, ewinaaRmdegeba saCivris sicxadis

principsa da mosarCelis kanonieri ndobis interesebs. kasaciis daSvebis kanonismieri winapirobebi yofila kanonmdeblis mxolod

miTiTeba daSvebis ganmxilveli sasamarTlosadmi, romlis Seusruleblobac sakasacio samarTalwarmoebaSi ver ganapirobebda

kasaciis dauSveblobas.303

mxolod daSvebis gadawyvetilebis baTiloba ganapirobebs mis

gauTvaliswineblobas im SedegiT, rom kasacia dauSvebelia. Tumca baTilia gadawyvetileba ara nebismieri uxeSi Sinaarsobrivi an

formaluri naklovanebisa Tu xarvezis gamo, romelTac Sedegad aqvT

kanonsawinaaRmdegooba/ukanonoba. TviT umZimesi saproceso

xarvezebi, romelsac kanoni gansakuTrebulad awesrigebs, rogorc absolutur sakasacio safuZvelsa da warmoebis ganaxlebis

safuZvels, ar iwvevs gadawyvetilebis baTilobas, aramed asabuTebs

mis gauqmebadobas misi kanonismieri winapirobebis safuZvelze.

sasamarTlo gadawyvetilebebi ZalaSia maT gauqmebamde, baTilobis

safuZvlis arsebobis SemTxvevaSic ki da aqvs moqmedeba, romelic,

saCivris dasaSvebobis SemTxvevaSi, mdgomareobs imaSi, rom es

winapiroba saxezea dasaSvebobisaTvis.304

vinaidan dasaSvebi kasaciis winapirobaa mxolod namdvili daSveba,

daSvebis winapiroba ver gaxdeba sakasacio samarTalwarmoebis sagani. kasaciis daSveba aseve ar aris gasaCivrebuli gadawyvetilebis

winmswrebi gadawyvetileba, amdenad, sakasacio sasamarTlo

arauflebamosilia, gaauqmos daSveba an gauTvaliswinebeli datovos

gauqmeba. daSvebiT boWva gamomdinareobs jer mxolod zogadi

samarTlebrivi principebidan, konkretuli samarTlebrivi debulebis

gareSe. sakasacio sasamarTlos boWvis normebis mizania kanonmdeblis

mier mcdarad miCneuli sasamarTlo praqtikis Secvla, isini ubralod

afiqsirebs arsebul samarTlebriv mdgomareobas.305

sakasacio sasamarTlos ar aqvs ufleba, uyuradRebod datovos

daSveba TviT aSkara xarvezis arsebobis SemTxvevaSic ki, daSveba

baTilia, rodesac procesis monawile mxareebs es SeiZleboda da unda

scodnodaT daSvebis xarvezianobis saxisa da simZimis safuZvelze. es

303 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 167. 304 iqve, gv. .167. 305

iqve, gv. 167-168.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 96: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

96

samarTlebrivi mosazreba cdilobs, gauwios angariSi kanonieri

ndobis princips..306

aRsaniSnavia, rom kasacia ar unda iqnas daSvebuli aragadasinjvadi

samarTlebrivi sakiTxebis gamo, ris gamoc xarveziania daSvebaze

miRebuli gadawyvetileba. Tumca es arafers cvlis daSvebis

namdvilobisa da boWvis TvalsazrisiT. igive wesi moqmedebs im

SemTxvevaSi, rodesac samarTlebrivad umniSvneloa kasaciis daSvebis

samarTlebrivi sakiTxi. orive SemTxvevaSi saqme exeba

kanonsawinaaRmdego, namdvil (arabaTili) gadawyvetilebas. daSvebis

ganxilveli sasamarTlo isedac valdebulia, daasabuTos daSveba.307.

2.9.4. sakasacio sasamarTlos boWvis moculoba, farglebi

sakasacio sasamarTlos daSvebiT boWvis farglebi mxolod daSvebisa

da misi moqmedebis farglebis tolfasia. kasaciis SeuzRudavi

daSvebis dros ki mTliani gadawyvetileba moculia amiT. im

SemTxvevaSi, Tu daSveba mkafiod Semoifargleba davis sagnis

mocilebadi, gamoyofadi nawilebiT, maSin amave SezRuduli

moculobiT dasabuTebadia dasaSvebobis winapirobebi. am SemTxvevaSi

kasacia ar daiSveba gadawyvetilebis danarCeni nawilebisaTvis.

marTalia, sakasacio sasamarTlo Semoifargleba mxolod

samarTlebrivi sakiTxis SefasebiT, romlis gamoc daSvebulia

kasacia. gadasinjvis moculobis msgavsi SezRudva arc im

SemTxvevaSia saxeze, rodesac kasacia daSvebulia mxolod

konkretuli samarTlebrivi sakiTxis irgvliv.308

Tu kasaciis daSvebis gadawyvetileba ar moicavs mkafio SezRudvas,

maSin is saxezea im SemTxvevaSic ki, rodesac daSvebis

gadawyvetilebis dasabuTeba dasaSvebad miiCnevs SezRudvas.

imavdroulad, daSveba SeiZleba konkretul SemTxvevaSi ganimartos

dasabuTebis daxmarebiT, rom daSveba Semoifarglos davis sagnis

gamoyofadi, mocilebadi nawiliT. uxeSad kanonsawinaaRmdego

daSvebiT absoluturi boWva Sedegis TvalsazrisiTac gonivrulia,

da misaRebic ki, radgan is yvelaze ukeT amkayofilebs kanonmdeblis mier gasaCivrebis wesis dasaxul mizansa da kanonieri ndobis

interess. am konteqstSi ukana planze unda gadavides saqmis arsebiTad

306

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 167-168. 307

iqve, gv. 171. 308 iqve, gv. 172.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 97: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

97

ganmxilveli sasamarTlos interesi, Tavidan aicilos kasaciis

araRirsi samarTalwarmoeba.309

magaliTad germanuli kanonmdeblobiT, im SemTxvevaSi, Tu kasaciis dauSveblad cnobis ganCinebis mimarT Setanili saCivari sabolood

mainc ganapirobebs kasaciis daSvebas, iqneba es miwis administraciul saqmeTa umaRlesi sasamarTlos mier xarvezis gamosworebisa Tu am saCivarze germaniis administraciul saqmeTa federaluri

sasamarTlos mier miRebuli gadawyvetilebiT, maSin dasrulebuli

samarTalwarmoeba grZeldeba sakasacio samarTalwarmoebis saxiT.310

2.9.5. sakacio saCivris dauSveblobis moqmedeba

kasacia dauSvebelia ara mxolod im SemTxvevaSi, rodesac

gadawyvetileba calsaxad da mkafiod amas ambobs, aramed maSin,

rodesac gadawyvetileba ar Seicavs gasageb da mkafio daSvebas.

gadawyvetileba aragasaCivrebadia, rodesac saxeze ar aris kasaciis

dasaSvebobis winapirobebi. kanonieri Zalis SeCereba xdeba saCivris

drouli SetaniT, ris gamoc vada ver gava. dauSvebeli, Tumca,

droulad Setanili saCivari, misi daukmayofileblobis SemTxvevaSi,

Sedis kanonier ZalaSi. igive wesi moqmedebs dauSveblobis

SemTxvevaSic, radgan, rogorc wesi, saCivari gamoricxuli ar aris.

mxolod gadawyvetileba cxadyofs, aucilebelia Tu ara daSveba.311

germanuli kanonmdeblobiT samarTalwarmoebebze, sadac kasaciis

dauSvebloba gasaCivrebadia saCivris meSveobiT. manam, sanam dauSvebloba ar gamoaswora arc saapelacio sasamarTlom

Sesworebis, damatebisa an Secvlis gziT, an kidev saCivris safuZvelze

aRadgina sakasacio sasamarTlom, kasacia, dauSveblobis gamo, ver

ganapirobebs gasaCivrebuli gadawyvetilebis arsebiT gadasinjvas.

amdenad, dauSvebelia is kasaciac, romelic saCivarTan erTad

Setanilia dauSveblad cnobis ganCinebis winaaRmdeg.312

309 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 172. 310 iqve, gv. 172. 311 iqve, gv. 173. 312

iqve, gv. 173.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 98: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

98

Tavi 3. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos mier administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxliT gaTvaliswinebuli sakasacio saCivris dasaSvebobis safuZvlebi

3.1. samarTlis ganviTareba da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis Camoyalibeba

saqarTvelos administraciul saproceso kodeqsSi Setanili damatebebis Sedegad ganisazRvra saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos mier sakasacio saCivris miRebis safuZvlebi.313

saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3

nawilis314 Tanaxmad, saqarTvelos uzenesi sasamarTlos mier sakasacio saCivari daiSveba Tu: a) saqme moicavs samarTlebriv problemas, romlis gadawyvetac xels Seuwyobs samarTlis ganviTarebasa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis Camoyalibebas;

nebismier saqmes, romelic sasamarTloSi ganixileba, SeiZleba hqondes mniSvneloba sruliad sxvadsaxva TvalsazrisiT, magaliTad, saqmes aqvs mniSvneloba kasatorisaTvis an saerTod mxareebisaTvis maTi moTxovnis (davis sagnis) gadawyvetis Sedegis TvalsazrisiT. saqmis gadawyvetas SeiZleba hqondes mniSvneloba ekonomikuri zneobrivi, moralur- politikuri, istoruli Tu sxva raime mosazrebiTac.315

Tu risTvis an ra TvalsazrisiT unda hqondes saqmes mniSvneloba, raTa daSvebul iqnes am saqmeze kasacia, amas gansazRvravs TviTon kanonmdebeli. sxva sityvebiT rom vTqvaT kanonmdebeli gansazRvravs im ZiriTad sferoebs (mimarTulebebs) romlebisTvisac saqmes unda hqondes mniSvneloba, raTa daSvebul iqnas kasacia am saqmeze. rogorc aRvniSneT es sferoebia (mimarTulebebia): samarTlis ganviTareba da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis Camoyalibeba. Tu saqmes aqvs mniSvneloba

313 ix. sakasacio saCivris dasaSvebobis winapirobebze c. raihenbeheri., S.

papuaSvili., samarTlis ganviTareba- samoqalaqo procesSi kasaciis daSveis

axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali ,,marTlmsajuleba da kanoni’’, N 4.

2005, gv. 72-81.

314 Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 34-e muxlis me-3 nawili,

saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 315 ix. T. liluaSvili., samoqalaqo saqmeTa warmoeba sasamarTloSi, praqtikuli

saxelmZRvanelo, II gamocema, gamomcemloba ,,jisiai’’, 2001, gv. 503.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 99: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

99

samarTlis ganviTarebisTvis an erTgvarovani sasamarTlo praqtikis CamoyalibebisTvis – kasacia daSvebul unda iqnes.316

es is SemTxvevaa, rodesac arsebobs sayovelTao interesi samarTlis konkretuli normis erTgvarovnad gagebisaTvis da es problema ar yofila sasamarTlos gansjadi (an qvemdgomi sasamarTloebis interpretacia saWiroebs Semdgom Sefasebas), rac Tavis mxriv mniSvnelovania samarTlis mecnierebisa da praqtikis Semdgomi ganviTarebisaTvis.317

am kuTxiT sainteresoa qarTuli administraciuli saproceso kanonmdeblobisgan gansxvavebiT, germanul administraciul saproceso kanonmdeblobaSi arsebuli norma kasacis dasaSvebobis sakiTxTan dkavSirebiT, kerZod germanuli kanonmdebloba dafuZnebulia ekonomiurobis principze. sakasacio sasamarTlos Tu winaswar SeuZlia gansazRvros, rom mocemul saqmes ar gaaCnia araviTari principuli mniSvneloba sasamarTlo praqtikisaTvis, xolo sakasacio saCivars _ warmatebis perspeqtiva aRar ganixilavs sakasacio saCivaris dasaSvebobis safuZvlebs. EaRniSnuli normis Sinaarsi gamomdinareobs iqidan, rom uzenaesi sasamarTlo ar gadaitvirTos sruliad usagno da umniSvnelo administraciuli kategoriis davebisagan, mxares ar gauCndes fuWi molodini saqmis mogebiT damTavrebasTan mimarTebaSi da ekonomiurobis principis gaTvaliswinebiT, mxares ar mouwios zedmeti xarjis gaReba saxelmwifo baJis gadaxdasTan dakavSirebiT.

sakasacio sasamarTlom saqmeze g. g. - q. Tbilisis gldani-naZaladevis raionis gamgeobisa da q. Tbilisis gldani-naZaladevis raionis gamgeobis samxedro gamwvevi komisiis winaaRmdeg. mocemul SemTxvevaSi miiCnia, rom arsebobs saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawilis “a” qvepunqtiT gansazRvruli g. Gg-s sakasacio saCivris dasaSvebobis safuZveli, vinaidan saqme mniSvnelovania samarTlis ganviTarebisa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis CamoyalibebisaTvis. aRniSnulidan gamomdinare, sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom g. Gg-s sakasacio saCivari Tbilisis saapelacio sasamarTlos 2012 wlis 30 aprilis ganCinebaze, sarCelis dakmayofilebaze uaris

316 ix. sakasacio saCivris dasaSvebobis winapirobebze c. raihenbeheri., S.

papuaSvili., samarTlis gaviTareba- samoqalaqo procesSi kasaciis daSveis axali

safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jur.nali ,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4. 2005,

gv. 72-81.

317 iqve, gv.72-81.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 100: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

100

Tqmis nawilSi gansaxilvelad unda iqnes daSvebuli da ganxilul iqnes mxareTa daswrebiT.318

unda aRiniSnos, rom konkretul saqmesTan dakaSirebiT uzenaesi sasamarTlo Tavis dasabuTebaSi safuZvlianad ar ganmartavs Tu ratom aris konkretuli saqme Tavisi arsiT mniSvnelovani samarTlis ganviTarebisa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis CamoyalibebisaTvis.

imisaTvis, rom sakasacio saCivari iyos dasaSvebi, samarTlebriv davas unda hqondes gadamwyveti da gansakuTrebuli mniSvneloba. daSvebis es safuZveli SesaZleblobas aZlevs sakasacio sasamarTlos, uzrunvelyos samarTlebrivi usafrTxoeba sadavo samarTlebriv sakiTxebze gadawyvetilebis miRebiT da ganaviTaros samarTali. kasaciis dasaSvebobam unda uzrunvelyos umaRlesi instanciis sasamarTlo gadawyvetilebebis miReba gansakuTrebuli mniSvnelobis mqone saqmeebze, romelTac aqvT rezonansuli zegavlena zogadi samarTalgamoyenebis procesze.319

cneba „samarTlebrivi saqme“ ar unda iqnas gagebuli ise, rom yvelaferi damokidebulia samarTlebrivi davis mTlian

mniSvnelobaze, davis sagansa da mis Sedegze. ufro metad saqme exeba

sadavo samarTlebrivi sakiTxebis garkvevas, romelTac pasuxi unda

gaeces gadawyvetilebis miRebisas. es ukve gamomdinareobs iqidan, rom sakasacio sasamarTlo SezRudulia samarTalgamoyenebiT

konkretuli kasaciis farglebSi. amis winapiroba, uwinares yovlisa, aris faqtobrivi garemoebebis dadgenasa da samarTalgamoyenebas

Soris arsebuli zusti gansxvaveba. 320

3.1.1 saqmis gansakuTrebuli mniSvneloba samarTlis ganviTarebisa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis CamoyalibebisaTvis

mocemuli formulireba ,,samarTlis ganviTareba da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis CamoyalibebisaTvis’’, ar gulisxmobs, rom aucilebelia orive winapirobis erTdroulad dakmayofileba, aramed sakmarisia erT-erTis arseboba. Tumca aqve unda aRiniSnos is garemoeba, rom am kriteriumebis erTmaneTisagan gamijvna TiTqmis SeuZlebelia, ramdenadac, rodesac saqme mniSvnelovania

318

Sead. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 17. 01. 2013 wlis ganCineba, saqme № bs-

722-707(2k-12).

319ix. sakasacio saCivris dasaSvebobis winapirobebze c. raihenbeheri., S. papuaSvili:., samarTlis gaviTareba- samoqalaqo procesSi kasaciis daSveis axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali ,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4.

2005, gv. 72-81. 320 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 138.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 101: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

101

samarTlis ganviTarebisaTvis, igi aseve mniSvnelovania erTgavrovani sasamarTlo praqtikis CamoyalibebisaTvis da piriqiT.321

kasaciis daSveba mxolod im SemTxvevaSia mizanSewonili, rodesac sakasacio sasamarTlom SeiZleba gaarkvios sadavo samarTlebrivi

sakiTxi, anu, rodesac aucilebelia pasuxi gadawyvetilebis Sedegis

dasasabuTeblad. sakasacio sasamarTlos ki ar aqvs samarTlebrivad

umniSvnelo sakiTxebis garkvevis arc ufleba da arc SesaZlebloba.322

sakasacio sasamarTlo saqmeze m. g. - saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministros winaaRmdeg miiCnia, rom sakasacio saCivari ar akmayofilebs saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawilis moTxovnebs da ar eqvemdebareba dasaSvebad cnobas Semdeg garemoebaTa gamo:

saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawili gansazRvravs sakasacio saCivris gansaxilvelad dasaSvebobis amomwurav safuZvlebs, rogoricaa: a) saqme mniSvnelovania samarTlis ganviTarebisa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis CamoyalibebisaTvis; b) saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba gansxvavdeba am kategoriis saqmeebze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos manamde arsebuli praqtikisagan; g) saapelacio sasamarTlos mier saqme ganxilulia mniSvnelovani saproceso darRveviT da arsebobs varaudi, rom mas SeeZlo arsebiTad emoqmeda saqmis ganxilvis Sedegze.

sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom warmodgenili sakasacio saCivari ar aris dasaSvebi saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli arc erTi zemoT miTiTebuli safuZvliT.

kasatori ver asabuTebs saapelacio sasamarTlos mier saqmis ganxilvas mniSvnelovani saproceso darRveviT. kasatori sakasacio saCivarSi ver aqarwylebs saapelacio sasamarTlos mier dadgenil faqtobriv garemoebebsa da daskvnebs. sakasacio saCivari ar aris dasaSvebi arc saapelacio sasamarTlos ganCinebis sakasacio sasamarTlos mier damkvidrebuli praqtikisagan gansxvavebis arsebobis safuZvliT

(07.07.11w. ganCineba saqme №bs-51-50(k-11)). amasTan, sakasacio saCivris

321 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

405.

322 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 141.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 102: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

102

ganxilvisa da sakasacio sasamarTlos mier saqmeze axali gadawyvetilebis miRebis saWiroeba ar arsebobs arc samarTlis ganviTarebisa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis Camoyalibebis aucileblobis TvalsazrisiT. amdenad, sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom mocemul saqmes ar gaaCnia araviTari principuli mniSvneloba sasamarTlo praqtikisaTvis, xolo sakasacio saCivars _ warmatebis perspeqtiva.323 vinaidan sakasacio sasamarTlo SezRudulia mxolod gadasinjvadi

samarTlis gamoyenebiT, aragadasinjvadi samarTlis sakiTxebi ver

gaamarTlebs kasaciis dasaSvebobas. gadasinjvadi samarTlebrivi

sakiTxebic mxolod im SemTxvevaSia gadamwyveti kasaciis dasaSvebad,

Tu isini relevanturia gadawyvetilebis misaRebad.324

sakasacio saCivris dsaSvebobis sakiTxis gadawyveta sasamarTlos Sexedulebaze da mosamarTlis Sinagan rwmenaze, mis gamocdilebaze, kvalifikaciazea damokidebuli, radgan sasamarTlom unda gansazrvros, Tu ramdenad aris saqme samarTlis ganviTarebisaTvis mniSvnelovani. samarTlis ganviTarebisaTvis mniSvnelovani saqme gulisxmobs samarTlebrivi precendentis Seqmnas. am SemTxvevaSi mniSvneloba aqvs kanonis ganmartebas, romelic unda gamoiyenos sasamarTlom konkretuli urTierTobis dsaregulireblad.325

vfiqrobT, umjobesia es sakiTxebi sakanonmdeblo doneze Camoyalibdes konkretuli normebis safuZvelze.

sakmarisi araa sakiTxis gansakuTrebuli mniSvnelobis arseboba mxolod maxrisaTvis, ufro metic, sakasacio sasamarTlos mier gamosatani gadawyvetilebis nawili zogadsamarTlebriv princips unda moicavdes, romelic gadasawyveti sakiTxis mimarT samarTlebrivi marTlSegnebis (samarTlebrivi sizustis) ganmtkicebas Seuwyobs xels.326

rac Seexeba saqmis mniSvnelobas samarTlis ganviTarebisaTvis, aq

gadamwyvetia is winapiroba, rom aRniSnul sakiTxze ar unda

arsebobdes uzenaesi sasamarTlos praqtika. rac Seexeba kriteriumis

323

Sead. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 17. 01. 2013 wlis ganCineba, saqme №bs-

771-755(k-12). 324

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 141. 325 ix. e. qecbaia., sakasacio saCivris dasaSvebobis pirobebi samoaqalaqo

samarTalwarmoebaSi, Jurnali ,,marTlmsajuleba’’, 2007, #2 gv. 167. 326 ix. Jauernig, O, Zivilprozessrecht, Vergal C.H. Beck’’, 2003, S. 268.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 103: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

103

Sinaarssa da masStabs, aq SeiZleba mivmaToT germaniis sasamarTlo

praqtikaSi Camoyalibebul principebs, romelTa mixedviTac

samarTlis ganviTarebisaTvis kasacia dasaSvebia, Tu calkeuli saqme

iZleva imis SesaZleblobas, rom Camoyalibdes calkeuli materialuri an saproceso normis ganmartebis zogadi principebi an

moxdes kanonis xarvezis aRmofxvra. Sesabamisad samarTlis

ganviTareba SemTxvevaTa or jgufs moicavs. kerZod: 1. calkeuli sqmis safuZvelze xdeba materialuri an saproceso normis ganmartebis

zogadi principebis Camoyalibeba an 2. aucilebelia kanonis xarvezis

aRmofxvra. pirveliT moiazreba is SemTxvevebi, rodesac magaTad,

saapelacio sasamarTlom moaxdina kanonis debulebaTa (axleburi)

ganmarteba, romelic uzenaesi sasamarTlos mier jer arc

aRiarebulia da arc uaryofili. amasTan mniSvnelovania isic, rom gadasawyveti samarTlebrivi sakiTxi iZleodes zogadi principebis

Camoyalibebis SesaZleblobas. meore SemTxveva moicavs yvela im

samarTlebriv davas, romelTa gadasawyvetad saWiroa kanonis xarvezis aRmofxvra da es jer ar momxdara uzenaesi sasamarTlos

mier, radgan winaaRmdeg SemTxvevaSi ar iarsebebda xarvezis

armofxvris saWiroeba da Sesabamisad, arc kasacia iqneboda

dasaSvebi.327

germanuli kanonmdblobis Tanaxmad, im SemTxvevaSi, Tu kanoni iTvaliswinebs kasaciis dauSveblad cnobis ganCinebis mimarT

saCivars, romlis ganxilvis drosac sakasacio sasamarTlom sakuTari gadmosaxedidan unda Seafasos saqmis gansakuTrebuli samarTlebrivi

mniSvneloba, is ar unda mieces imis cdunebas, kasaciis dasaSvebobis

sakiTxis ganxilvisas winaswarve imsjelos aseve kasaciis Sinaarsze,

rac praqtikaSi arc Tu iSviaTi SemTxvevaa.328

im SemTxvevaSic ki, rodesac gasaCivrebuli gadawyvetileba damokidebulia gasarkvevad aucilebeli da unariani samarTlebrivi

sakiTxis gadawyvetaze, kasacia ar unda daiSvas, Tu am samarTlebriv

sakiTxs aklia gansakuTrebuloba.329

aRsanisnavia, rom germaniuli kaninmdeblobiT, didi senatisadmi

mimarTva mizanSewonilia im SemTxvevaSi, Tu wardgenili

327 ix. sakasacio saCivris dasaSvebobis winapirobebze c. raihenbeheri., S.

papuaSvili., samarTlis gaviTareba - samoqalaqo procesSi kasaciis daSveis

axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali ,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4.

2005, gv. 75-76.

328 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S.142. 329 iqve, gv. 142.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 104: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

104

samarTlebrivi sakiTxi xels Seuwyobs samarTlis ganviTarebasa an

erTiani sasamarTlo praqtikis uzrunvelyofas. samarTlebrivi davis gansakuTrebuloba damokidebulia ara kanondarRvevis simZimis

xarisxze, romlis arsebobac unda gadamowmdes dasaSvebi kasaciis

farglebSi. yvelaferi damokidebulia pasuxis moqmedebis

mosalodnel masStabebze, sadavo da gasarkvevad aucilebel Tu

unarian samarTlebriv sakiTxze. im SemTxvevaSi, Tu sruliad calsaxaa federaluri kanonis gverdis avla an romelime sxva mZime

kanondarRveva, maSin pasuxgasacemi ar aris sadavo samarTlebrivi

sakiTxi.330

marTalia, germaniis uzenaesma federalurma sasamarTlom miiCnia,

rom „aSkara ukanonobis“ dros saCivari dasaSvebia avtomaturad.

gamomdinare iqidan, rom es gaxlavT sruliad gansxvavebuli

samarTlebrivi midgoma, sasamarTlo praqtikas ar xelewifeba, cvlilebebiTa da damatebebiT Caerios kanonmdeblis mier Seqmnil

dasaSvebobis sistemaSi. calkeul SemTxvevaSi, mxolod unda

Semowmdes, aris Tu ara konkretuli kanondarRveva

antikonstituciuri xasaTis, da, amgvarad, aris Tu ara gadawyvetileba

baTili. Tumca, amas mainc ver eqneboda Sedegad saCivris dasaSveboba

an kidev avtomaturi dasaSveboba. konstituciis darRvevisa da

Sesabamisi sakonstitucio saCivris arsebobis SemTxvevaSi, germaniis

federaluri sakonstitucio sasamarTlo (da ara sakasacio

sasamarTlo) uflebamosilia, gaauqmos konkretuli gadawyvetileba. germaniis federaluri sakonstitucio sasamarTlos praqtikam ki SeiZleba Camoayalibos gadawyvetilebis xelaxali gadasinjvis

sruliad sxva warmodgena, Tu damatebiT gasaTvaliswinebelia

konstituciuri principi an, gansakuTrebiT, zepiri mosmenis

fundamentaluri principi331.

es aZlevs faqtobrivi garemoebebis damdgen sasamarTlos Sesabamis

uflebamosilebasa da valdebulebas, Secvalos konkretuli

gadawyvetileba, im SemTxvevaSi, Tu saxezea Sesabamisi winapirobebi.

damkvidrebuli azris Tanaxmad, saqmes arsebiTi mniSvneloba aqvs, Tu gdasawyvetia samarTlebrivi skiTTxi, romelic saWiroebs

330

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 142-143. 331 iqve, gv. 143.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 105: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

105

garkvevas da romelic SeiZleba wamoiWras sxva mravali saqmis ganxilvis dros.332

saqme mniSvnelobas iZens samarTlis ganviTarebisaTvis da saWiroebs sakasacio instanciis mier gadawyvetilebis miRebas, Tu calkeuli SemTxveva sasamarTlos ubiZgebs Camoayalibos saxelmZRvanelo principebi: materialuri an saproceso kanonis normaTa ganmarTebisaTvis, an kanonSi xarvezis SevsebisaTvis.333

rac Seexeba sasamarTlo praqtikas, iuridiul literaturaSi ar arsebobs misi erTgvarovani ganmarteba. ,,erTgvarovani sasamarTlo praqtikis Seqnma mniSnelovania rogorc sasamarTlosTvis aseve - sazogadoebisTvisac.334

sasamarTlo praqtikas xan aigiveben precedentTan, xan umaRlesi sasamarTlo instanciis gadawyvetilebebTan, xan nebismieri sasamarTlos gadawyvetilebebTan. erT-erTi Sexedulebis Tanaxmad, sasamarTlo praqtika, rogorc samosamarTleo saqmianobis Sedegi, aris konkretuli saqmis gadawyvetisas normis ganmartebis rezultati. es rezultati xsnis da aRrmavebs gamoyenebuli normis Sinaars akonkretebs normas erTgvar normatiuli xasiaTis

formebSi- samarTlebriv (правоположение) sasamarTlo praqtika is samosamarTleo saqmianobaa, romelsac Sedegad mosdevs am samarTlebrivi debulebebis Seqmna. arsebobs sawinaaRmdego mosazrebac, rom samosamarTleo praqtikas miekuTvneba ara mxolod is gadawyvetileba, romelic ayalibebs axal samarTlebriv Teziss aramed is gadawyvetilebebic, romlebic konkretizirdeba Tundac naTeli da mkafio kanonis normebi yovelgavri ganmartebis da analogiis gareSe. winaaRmdeg SemTxvevaSi Zalian rTuli iqneboda im kriteriumebis SemuSaveba, romliTac sasamarTlos erT gadawyvetilebas mivakuTvnebdiT sasamarTlo praqtikas da meores –ara.335

sasamarTlo gadawyvetileba, rogorc precedenti, SeiZleba gamovlindes arsebuli normis Sinaarsis ganmartebaSi, rasac ingliselebi uwodeben ,,declaratory precedent’’ an normis an Cveulebis 332 ix. sakasacio saCivris dasaSvebobis winapirobebze c. raihenbeheri,, S.

papuaSvili., samarTlis gaviTareba - samoqalaqo procesSi kasaciis daSveis

axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali ,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4.

2005, gv.74.

333 ix. k. yifiani., sakasacio warmoebis dawyebis safuZvelebi samoqalaqo

samarTlis procesSi qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT, Jurnali

,,marTlmsajuleba’’, 2007, #2, gv. 185-186. 334

ix. T. mamaiaSvili., erTgvarovani sasamarTlo praqtikisadmi miZRvnili konferencia, sakasacio sasamarTlos gadawyvetileba, Jurnali

,,marTlmsajuleba’’, 2008, #1, gv. 5. 335 ix. k. yifiani., sakasacio warmoebis dawyebis safuZvelebi samoqalaqo

samarTlis procesSi qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT, Jurnali

,,marTlmsajuleba, 2007, #2, gv. 186.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 106: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

106

ararsebobis SemTxvevaSi – axali normis Semqmnelad, rasac ingliselebi uwodeben - ,,original precedent.’’.

336

sasamarTlo praqtika es aris calkeul saqmeebze gadawyvetilebis miRebisas Seqmnili wesebi. sasamarTlo praqtikis savaldebulo Zala ara Tavd masSia, aramed saxelmwifo nebaSi, romelsac SeuZlia sasamarTlo gadawyvetilebebi aiyvanos an ar aiyvanos samarTlis formis rangSi.337

3.1.2. samarTlebrivi sakiTxebis sasamarTlosaTvis qvemdebareoba da saqmis gadawyvetisaTvis mniSvneloba

saqme mniSvnelovania, rodesac mosalodnelia, rom masTan dakvSirebiT sakasacio sasamarTlos mier miRebuli gadawyvetileba xels Seuwyobs an samarTlis Semdgom ganviTarebas, samarTlis normaTa erTgvarovan gagebas an samarTlis Semdgom ganviTarebas.338 amis pirveli aucilebeli winapirobaa, rom es samarTlebrivi sakiTxi eqvendebarebodes garkvevas, saWiroebdes garkvevas da iyos mniSvnelovani saqmis

gadawyvetisaTvis339 anu saqme unda exebodes samarTlis iseT normas, romelic eqvemdebareba gadasinjvas. sakascio wesiT gadasinjvas eqvemdebareba mxolod is samarTlebrivi skiTxebi, romelic moicva saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebam, aseve is sakiTxebi, romelzedac saapelacio sasamarTlos unda mieRo gadawyvetileba. Amis sapirispirod is samarTlebrivi sakiTxebi ar SeiZleba gaxdes sakasacio sasamarTlos gansjis sagani, romlebic wamoiWreboda saapelacio sasamarTlos mier saqmeze sxvagvari gadawyvetilebis miRebis SemTxvevSi. sakasacio wesiT gadasinjva moicavs saapelacio sasamarTlos mier ganxilul samarTlebriv sakiTxebs da mis mniSvnelobas awmyoSi da ara imas, rom

336ix. k. yifiani., sakasacio warmoebis dawyebis safuZvelebi samoqalaqo

samarTlis procesSi qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT, Jurnali

,,marTlmsajuleba, 2007, #2, gv. 186. 337 ix. Шершеневич Г .Ф., Общая теориа права. Том 2 , Москва, издание Бр. Башмакових 1910. С

46. 338 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

404.

339 ix. sakasacio saCivris dasaSvebobis winapirobebze c. raihenbeheri., S.

papuaSvili., samarTlis gaviTareba - samoqalaqo procesSi kasaciis daSveis

axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali ,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4.

2005, gv. 74-75.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 107: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

107

saapelacio sasamarTlos sxvagvar gadawyvetilebas ,,arsebiTi

mniSvneloba eqneboda“.340

germanuli kanonmdeblobiT, im SemTxvevaSi, rodesac sadavoa

evrokavSiris samarTlis ganmarteba, saapelacio sasamarTlos eZleva

SesaZlebloba, mimarTos evrokavSiris (luqsemburgi) sasamarTlos.

imavdroulad, saapelacio sasamarTlos gaaCnia diskreciuli

uflebamosileba, Tavadve gasces pasuxi dasmul kiTxvaze. miuxedavad

imisa, rom sakasacio sasamarTlos ar gaaCnia kiTxvaze pasuxis gacemis

uflebamosileba, aramed is valdebulia, wardginebiT mimarTos

evrokavSiris sasamarTlos, kasacia unda iqnas daSvebuli, radgan evrokavSiris sasamarTlosadmi wardginebiT mimarTvis sakiTxi

samarTlebrivad mniSvnelovania sakasacio sasamarTlosaTvis, radgan

mxolod am gziT xdeba sakiTxis garkveva. normis konstituciurobis sakiTxmac SeiZleba daasabuTos konkretuli saqmis gansakuTrebuli

mniSvneloba. marTalia, am SemTxvevaSi aucilebelia germaniis

federaluri sakonstitucio sasamarTlosadmi mimarTva, rodesac

saqmis ganmxilvel sasamarTlos surs, gamoricxos konkretuli

normis antikonstituciuroba. xolo, seriozuli eWvis miuxedavad,

normis konstituciurobis dadasturebis SemTxvevaSi ki, xdeba gansakuTrebuli mniSvnelobis mqone samarTlebrivi sakiTxis

gadawyveta, ris gamo kasacia unda daiSvas.341

3.1.3. samarTlebrivi sakiTxebis garkvevis saWiroeba

saqmis mniSvnelobis gansazRvris meore mniSvnelovani winapirobaa, rom samarTlebrivi sakiTxi saWiroebs garkvevas.342 sakiTxi ar saWiroebs garkvevas, rodesac is udavoa, ramdenadac pasuxi yovelgvari dasabuTebis gareSe gamomdinreobs kanonis teqstidan. sakiTxi aseve ar saWiroebs garkvevas, rodesac masTan dakavSirebiT arsebobs uzenaesi sasamarTlos gadawyvetileba. Tumca es ukanaskneli SemTxveva ar gamoricxavs sakiTxis Semdgomi garkvevis saWiroebis warmoSobas, rodesac uzenaesi sasamarTlos

340ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb, 2008, gv.

404.

341 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 139. 342 ix. sakasacio saCivris dasaSvebobis winapirobebze c. raihenbeheri,. S.

papuaSvili., samarTlis gaviTareba - samoqalaqo procesSi kasaciis daSveis

axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali ,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4.

2005, gv.75.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 108: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

108

praqtika gaxdeba farTo mecnieruli gansjis sagani da mosamarTleebisa da mecnierebis mier warmodgenili argumentebi ubiZgebs uzenaes sasamarTlos sakuTari mosazrebebis gadamowmebisaken.343

sakiTxis garkvevis aucilebloba ixsneba sxvadasxva pasuxis

arsebobisas im SemTxvevaSic ki, Tu aRniSnuli kiTxva pasuxgacemulia

umaRlesi instanciebis sasamarTlo praqtikiT, ganurCevlad imisa, Tu konkretulad romelma umaRlesma sasamarTlom gadawyvita

samarTlebrivi sakiTxi. am konteqstSi sakmarisi araa romeli pirveli

an saapelacio instanciis sasamarTlos gadawyvetileba. germanuli

kanonmdeblobiT, sadavo sakiTxi unda gadawyvitos umaRlesi

federaluri sasamarTlo instanciebis erToblivma senatma, germaniis federalurma sakonstitucio sasamarTlom an evrokavSiris

sasamarTlom. sakiTxis garkvevis aucilebloba SeiZleba saxeze iyos

erTjeradad gadasawyvet saqmezec ki. saqme ar unda exebodes

„mudmivmoqmed“ umaRlesi instanciebis sasamarTlo praqtikas. aseve

aucilebeli ar aris, konkretuli sakiTxis gamrkvevi gadawyvetilebis

gamoqveyneba.344

im SemTxvevaSi, Tu umaRlesi sasamarTlo instanciebis sasamarTlo praqtika gadaawyda raime saxis winaaRmdegobas dargobriv

literaturasa Tu sasamarTlo gadawyvetilebebSi (SesaZloa,

mxolod obiter dictum-is saxiT), maSin SeiZleba gaCndes garkveuli kiTxvis niSnebi mis mimarT da warmoiSvas misi gadaxedvis

aucilebloba. winaaRmdegoba SeiZleba efuZnebodes seriozul

argumentacias. sakmarisi araa gakvriTi, zedapiruli azris

gamoxatva.345

ukve garkveuli samarTlebrivi sakiTxi SeiZleba dadges xelaxali

garkvevis aucileblobis winaSe. magaliTad, im SemTxvevaSi, rodesac

icvleba samarTali. am SemTxvevaSi uarsayofia Zveli samarTlis safuZvelze ukve gadawyvetili samarTlebrivi sakiTxis identuroba

da saxecvlili samarTlidan gamomdinare samarTlebrivi sakiTxi. ukve gadawyvetili samarTlebrivi sakiTxis garkvevis aucileblobam

SeiZleba ar ganapirobos samarTlebrivi normis cvlileba, magram

Secvalos zogadi faqtobrivi urTierTobebi, rac ganapirobebs

343 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

404.

344ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 140. 345

iqve, gv. 140.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 109: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

109

samarTlis ganviTarebis xelaxal garkvevas. 346 meores mxriv, sakiTxis garkvevis aucilebloba SeiZleba ar arsebobdes Tundac

dasabuTebuli eWvis dros, rodesac, magaliTad, SezRudulia

samarTlebrivi normis droSi gamoyenebis sfero. es gansakuTrebiT

exeba gardamaval debulebebs, rodesac maTi gamoyeneba ar Seexeba

didi raodenobis SemTxvevas.347

3.1.4. saqarTvelos uzenaes sasamarTlos manamde msgavs

samarTlebriv sakiTxze gadawyvetileba ar miuRia

saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3

nawilis348 Tanaxmad, saqarTvelos uzenesi sasamarTlos mier sakasacio saCivari daiSveba Tu kasatori daasabuTebs, rom: b) saqarTvelos uzenaes sasamarTlos manamde msgavs samarTlebriv sakiTxze gadawyvetileba ar miuRia;

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2017 wlis 3 maisis ganCinebaSi administraciul saqmeze #bs-157-155 (k-17)349 ssip saxelmwifo qonebis erovnuli saagentos sakasacio saCivari dauSveblad miiCnia da ganmarta, rom aRniSnuli sakasacio saCivari ar akmayofilebs saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawilis moTxovnebs da ar eqvemdebareba dasaSvebad cnobas Semdeg garemoebaTa gamo:

saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawili gansazRvravs sakasacio saCivris dasaSvebobis amomwurav safuZvlebs, kerZod aRniSnuli normis Tanaxmad, saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos mier sakasacio saCivari daiSveba, Tu kasatori daasabuTebs, rom: a) saqme moicavs samarTlebriv problemas, romlis gadawyvetac xels Seuwyobs samarTlis ganviTarebasa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis Camoyalibebas; b) saqarTvelos uzenaes sasamarTlos manamde msgavs samarTlebriv sakiTxze gadawyvetileba ar miuRia; g) sakasacio saCivris ganxilvis Sedegad mocemul saqmeze savaraudoa msgavs samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos manamde arsebuli praqtikisagan gansxvavebuli gadawyvetilebis miReba; d) saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba gansxvavdeba msgavs samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos manamde arsebuli praqtikisagan; e) saapelacio sasamarTlom

346

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S.140. 347

iqve, gv. 140. 348

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 34-e muxlis me-3 nawili,

saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 349

ix. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2017 wlis 3 maisis ganCineba saqmeze #bs-157-155 (k-17).

ავტორის სტილი დაცულია

Page 110: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

110

saqme ganixila materialuri an/da saproceso samarTlis normebis mniSvnelovani darRveviT, rasac SeeZlo arsebiTad emoqmeda saqmis ganxilvis Sedegze; v) saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba ewinaaRmdegeba msgavs samarTlebriv sakiTxze adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa dacvis konvencias da adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos precedentul samarTals.

sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom warmodgenili sakasacio saCivari ar aris dasaSvebi saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli arc erTi zemoT miTiTebuli safuZvliT.

sakasacio saCivari ar aris dasaSvebi saapelacio sasamarTlos mier damkvidrebuli praqtikisagan gansxvavebis arsebobis safuZvliT da amasTan, ar arsebobs sakasacio saCivris ganxilvis Sedegad msgavs samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos manmade arsebuli praqtikisagan gansxvavebuli gadawyvetilebis miRebis varaudi. saapelacio sasamarTlos gasaCivrebuli ganCineba asaeve ar ewinaaRmdegeba adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa dacvis konvencias da adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos precedentul samarTals. amasTan saqmis ganxilvisa da sakasacio sasamarTlos mier saqmeze axali gadawyvetilebis miRebis saWiroeba ar arsebobs arc samarTlis ganviTarebisa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis Camoyalibebis TvalsazrisiT.

sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom kasatori ver asabuTebs saapelacio sasamarTlos mier saqmis ganxilvas materialuri an/ da saproceso samarTlis normebis mniSvnelovani darRveviT. kasatori sakasacio saCivarSi ver aqarwylebs saapelacio sasamarTlos mier dadgenil faqtobriv garemoebebsa da daskvnebs. amdenad, sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom mocemul saqmes ar gaaCnia araviTari principuli mniSvneloba sasamarTlo praqtikisaTvis, xolo sakasacio saCivars _ warmatebis perspeqtiva.

sakasacio sasamarTlo iziarebs mocemul saqmeze qveda instanciis sasamarTlos mier dadgenil faqtobriv garemoebebs da am garemoebebTan dakavSirebiT gaketebul samarTlebriv Sefasebebs.

zemoaRniSnulidan gamomdinare, sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom ar arsebobs sakasacio saCivris dasaSvebobis saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawiliT reglamentirebuli arc erTi safuZveli, ris gamoc sakasacio saCivari ar unda iqnes daSvebuli gansaxlvelad.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 111: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

111

3.1.5. sakasacio saCivris ganxilvis Sedegad mocemul saqmeze

savaraudoa msgavs samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos

uzenaesi sasamarTlos manamde arsebuli praqtikisagan

gansxvavebuli gadawyvetilebis miReba

saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3

nawilis350 Tanaxmad, saqarTvelos uzenesi sasamarTlos mier sakasacio saCivari daiSveba Tu kasatori daasabuTebs, rom: g) sakasacio saCivris ganxilvis Sedegad mocemul saqmeze savaraudoa msgavs samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos manamde arsebuli praqtikisagan gansxvavebuli gadawyvetilebis miReba;

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2017 wlis 19 aprilis ganCinebaSi administraciul saqmeze #bs-139-137 (k-17)351 sakasacio sasamarTlo saqmis Seswavlis, sakasacio saCivris saqmis Seswavlis Sedegad miiCnevs, rom saqarTvelos okupirebuli teritoriebidan iZulebiT gadaadgilebul pirTa, gansaxlebisa da ltolvilTa saministros sakasacio saCivari ar akmayofilebs saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawilis moTxovnebs da ar eqvemdebareba dasaSvebad cnobas Semdeg garemoebaTa gamo:

saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawili gansazRvravs sakasacio saCivris dasaSvebobis amomwurav safuZvlebs, kerZod aRniSnuli normis Tanaxmad, saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos mier sakasacio saCivari daiSveba, Tu kasatori daasabuTebs, rom: a) saqme moicavs samarTlebriv problemas, romlis gadawyvetac xels Seuwyobs samarTlis ganviTarebasa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis Camoyalibebas; b) saqarTvelos uzenaes sasamarTlos manamde msgavs samarTlebriv sakiTxze gadawyvetileba ar miuRia; g) sakasacio saCivris ganxilvis Sedegad mocemul saqmeze savaraudoa msgavs samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos manamde arsebuli praqtikisagan gansxvavebuli gadawyvetilebis miReba; d) saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba gansxvavdeba msgavs samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos manamde arsebuli praqtikisagan; e) saapelacio sasamarTlom saqme ganixila materialuri an/da saproceso samarTlis normebis mniSvnelovani darRveviT, rasac SeeZlo arsebiTad emoqmeda saqmis ganxilvis Sedegze; v) saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba ewinaaRmdegeba msgavs samarTlebriv sakiTxze adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa dacvis konvencias

350

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 34-e muxlis me-3 nawili,

saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 351

ix. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2017 wlis 19 aprilis ganCineba saqmeze #bs-139-137 (k-17).

ავტორის სტილი დაცულია

Page 112: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

112

da adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos precedentul samarTals.

sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom warmodgenili sakasacio saCivari ar aris dasaSvebi saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli arc erTi zemoT miTiTebuli safuZvliT.

sakasacio saCivari ar aris dasaSvebi saapelacio sasamarTlos mier damkvidrebuli praqtikisagan gansxvavebis arsebobis safuZvliT da amasTan, ar arsebobs sakasacio saCivris ganxilvis Sedegad msgavs samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos manmade arsebuli praqtikisagan gansxvavebuli gadawyvetilebis miRebis varaudi. saapelacio sasamarTlos gasaCivrebuli ganCineba asaeve ar ewinaaRmdegeba adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa dacvis konvencias da adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos precedentul samarTals. amasTan saqmis ganxilvisa da sakasacio sasamarTlos mier saqmeze axali gadawyvetilebis miRebis saWiroeba ar arsebobs arc samarTlis ganviTarebisa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis Camoyalibebis TvalsazrisiT.

sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom kasatori ver asabuTebs saapelacio sasamarTlos mier saqmis ganxilvas materialuri an/ da saproceso samarTlis normebis mniSvnelovani darRveviT. kasatori sakasacio saCivarSi ver aqarwylebs saapelacio sasamarTlos mier dadgenil faqtobriv garemoebebsa da daskvnebs. amdenad, sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom mocemul saqmes ar gaaCnia araviTari principuli mniSvneloba sasamarTlo praqtikisaTvis, xolo sakasacio saCivars _ warmatebis perspeqtiva.

sakasacio sasamarTlo iziarebs mocemul saqmeze qveda instanciis sasamarTlos mier dadgenil faqtobriv garemoebebs da am garemoebebTan dakavSirebiT gaketebul samarTlebriv Sefasebebs.

zemoaRniSnulidan gamomdinare, sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom ar arsebobs sakasacio saCivris dasaSvebobis saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawiliT reglamentirebuli arc erTi safuZveli, ris gamoc sakasacio saCivari ar unda iqnes daSvebuli gansaxlvelad.

3.2. divergentuli kasacia

3.2.1. saqmis gadasawyvetad mniSvnelovani samarTlebrivi sakiTxebi

saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3

nawilis Tanaxmad, saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos mier

sakasacio saCivari daiSveba Tu kasatori daasabuTebs, rom: d)saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba gansxvavdeba msgavs

ავტორის სტილი დაცულია

Page 113: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

113

samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos manamde arsebuli praqtikisagan – divergentuli kasacia.

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos mier sakasacio marTlmsajulebis ganxorcieleba miznad isaxavs ara marto samarTlebrivi davebis gadawvetas da mosarCelis uflebebisa da kanonieri ineresebis dacvas, aramed erTgvrovani sasamarTlo praqtikis Camoyalibebas. kasaciis dasaSvebobis es kriteriumi yuradRrebas amaxvilebs saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebasa da uzenaesi sasamarTlos mier damkvidrebuli sasamarTlo praqtikas Soris Seusabamobaze. Ees is SemTxvevaa, rodesac erTi da igive samarTlis normis safuZvelze saapelacio da sakasacio sasamarTlos gadawyvetilebis dasabuTebaSi xdeba am normis gansxvavebuli interpretacia.352

Tu sakasacio wesiT gasaCivrebuli saapelacio sasamarTlos gadawyvetleba gansxvavdeba adre damkvidrebuli praqtikisagan mxedvelobaSia imave an sxva saapelacio sasamarTloebis, agreTve pirveli instanciis sasamarTloebis mier damkvidrebuli

praqtika.353

kasaciis dasaSvebobis am kriteriumis gamoyenebis aucilebeli winapirobaa uzenaesi sasamarTlos praqtikis arseboba, romelic ar gulisxmobs saqmeze didi palatis gadawyvetilebis arsebobis aucileblobas, sakmarisia erTi konkretuli yvelaze axali gadawyvetilebis arseboba. Aam niSniT kasaciis daSveba miznad ar isaxavs ,,urCi’’ saapelacio sasamarTlos dasjas, aramed zrdis saapelacio sasamarTlos rols samarTlisa da sasamarTlo praqtikis Camoyalibebis saqmeSi. saapelacio sasamarTlos gansxvavebuli gadawyvetileba, romelic jerovnad aris gaazrebuli da dasabuTebuli, ar unda darCes yuradRebis miRma. uzenaesi sasamarTlo valdebuli xdeba saTanadod Seafasos saapelacio sasamarTlos gansxvavebuli Sexeduleba, aRiaros is an mecnierulad daasabuTos sakuTari upiratesoba. yovelive es biZgs

aZlevs marTlmsajulebis praqtikis srulyofas.354

352 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava, p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

405.

353 ix. c. raihenbeheri., S. papuaSvili,, samarTlis gaviTareba - samoqalaqo

procesSi kasaciis daSveis axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali

,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4.(6) 2005, gv. 72-81.

354 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

405-406.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 114: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

114

kasaciis daSveba samarTlis araeTgvarovani ganmartebis (divergentis) gamo emsaxureba erTiani sasamarTlo praqtikis dacvas (anu erTgvarovani sasamarTlo prqtikis uzrunvelyofas)

garkveuli samarTlebrivi normebis ganmartebisas.355

erTgvarovani sasamarTlo praqtikis CamoyalibebisaTvis kasacia

dasaSvebia iseT SemTxvevaSi, rodesac Tavidan unda iqnes acilebuli sasamarTlo praqtikaSi mkveTri gansxvavebebis danergva an maTi

Semdgomi arseboba, Tumca gadamwyvetia aseve isic, Tu ra mniSvneloba aqvs gasaCivrebul gadawyvetilebas zogadad sasamarTlo

praqtikisaTvis. am kriteriumiT, upurveles yovlisa, igulisxmeba

iseTi SemTxvevbi, rodesac saqme gvaqvs e.w. divergenciasTan, anu gasaCivrebuli gadawyvetilebis gansxvavebasTan zeda an imave donis

instanciis sasamarTlos gadawyvetilebisagan. sssk-is 391-e muxlis

me-5 nawilis ,,b“ qvepunqti356 calke gamoyofs divergencias uzenaesi

sasamarTos gadawyvetilebasTan mimarTebaSi, amitom, am qvepunqtSi

unda vigulisxmoT iseTi SemTxvevebi, rodesac gansxvavebas adgili

aqvs saapelacio sasamarTloebis gadawyvetilebebs Soris.357

garda amisa, am kriteriumis dasakmayofileblad sakmarisi ar aris, rom sasamarTlom erT konkretul saqmeze mcdari gadawyvetileba

miiRos, Tundac es samarTlebrivi Secdoma aSkara iyos. Tumca,

aRiarebulia, rom kanonis normaTa ganmartebisas an gamoyenebisas daSvebuli Sinaarsobrivi an formaluri Secdoma maSin scdeba calkeuli SemTxvevis farglebs da seriozulad avnebs sazogado

interesebs, rodesac Secdoma maStaburia da arsebobs imis

SesaZlebloba, rom mis safuZvelze Seiryes ndoba marTlmsajulebis

mimarT. aRniSnul kriteriumTan dakavSirebiT principulia is

garemoeba, rom aq gadamwyvetia ara mxolod calkeuli samarTlebrivi

davis bedi, aramed misi mniSvneloba erTgvarovani sasamarTlo

praqtikis CamoyalibebisTvis, rac Tavis mxriv uSualo kavSirSia

sazogado interesebTan.358

355ix. c. raihenbeheri., S. papuaSvili., samarTlis gaviTareba - samoqalaqo

procesSi kasaciis daSveis axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali

,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4.(6) 2005, gv. 77.

356Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 391-e muxlis me-5 nawilis ,,b“

qvepunqti, saqarTvelos parlamenti, #1106, 14.11.1997,

https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 357 ix. c. raihenbeheri., S. papuaSvili., samarTlis gaviTareba - samoqalaqo

procesSi kasaciis daSveis axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali

,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4.(6) 2005, gv. 76.

358iqve, gv. 76.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 115: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

115

qarTuli sasamrTlo sistemisagan gansxvavebiT germaniis sasamrTlo sistemaSi sakasacio saCivris dsaSvebobas amowmebs ara sakasacio sasamarTlo, aramed saapelacio sasamarTlo, romlis gadawyvetilebis winaaRmdegac aris mimarTuli sakascio saCivari, am TvalsazrisiT qarTul sasamarTlo sistemaSi damkvidrebuli modeli ufro misaRebia.

samarTlis normis ganmarteba aris procesi da ara erTjeradi aqti, sakasacio sasamarTlo axdens normis dinamiur ganmartebas. yovelive es biZgs aZlevs marTlmsajulebis praqtikis

srulyofas.359

kasaciis dasaSvebobam SesaZlebloba unda misces sakasacio

sasamarTlos, samarTlebrivi davis gansakuTrebuli mniSvnelobis

gamo, gamoarkvios konkretul SemTxvevaSi iseTi sadavo

samarTlebrivi sakiTxebi, romelTac umaRlesi instanciis

sasamarTlo praqtikidan SeiZleba hqondeT zegavlena, maT Soris,

konkretuli saqmis miRma arsebul zogad samarTalgamoyenebaze.

amdenad, yvelaferi damokidebulia imaze, Tu ramdeni analogiuri samarTlebrivi sakiTxis Semcveli saqmea ganxilvis stadiaSi sakasacio sasamarTlosa Tu faqtobrivi garemoebebis damdgen

sasamarTloSi. aseve gasaTvaliswinebelia administraciul samarTalwarmoebaSi arsebuli an kidev mosalodneli gamoyenebis

SemTxvevebi. im SemTxvevaSi, Tu sasamarTlo, sakuTari kompetenciis

farglebSi, ver upasuxebs am samarTlebriv sakiTxs, maSin mas,

ukidures SemTxvevaSi, mouwevs mtkicebulebebis mopoveba sando

prognozis gasakeTeblad.360

germaniis administraciuli saproceso kanonmdeblobiT, kasaciis daSvebis ganmapirobebeli gadaxveva saxezea Semdegi winapirobebis

arsebobis SemTxvevaSi.

orive gadawyvetilebam unda amoxsnas samarTlebrivi sakiTxi;

amoxsnili samarTlebrivi sakiTxebi unda iyos identuri orive

gadawyvetilebaSi;

samarTlebrivi sakiTxebi unda gamomdinareobdes gadasinjvadi

samarTlidan;

samarTlebrivi sakiTxis amoxsna samarTlebrivad relevanturi

unda iyos orive gadawyvetilebisaTvis;

pasuxebi ar unda modiodes erTmaneTTan SesabamisobaSi;

359ix. m. vaCaZe., i. Todria., p. turava., n. wkeplaZe., saqarTvelos administraciuli

saproceso kodeqsis komentari Tb., 2005, gv. 209.

360 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 143.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 116: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

116

amas unda daematos gasaCivrebuli gadawyvetilebidan

gadaxvevis mizez-Sedegobrivi kavSiri.361

samarTlebrivi sakiTxi saapelacio sasamarTlosTvis mniSvnelovani

unda iyos saqmis gadasawyvetad, anu mizez-Sedegobriv kavSirSi unda

iyos saapelacio sasamarTlos mier gamotanil gadawyvetilebasTan.

es kriteriumi ar aris mocemuli, rodesac, magaliTad, saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba alternatiulad eyrdnoba agreTve sxva

dasabuTebas, romlis farglebSic saerTod ar ismis iseTi

samarTlebrivi sakiTxi, romelic garkvevas saWiroebs. Tu zemoT

CamoTvlili kriteriumebidan erT-erTi mainc ar aris mocemuli, maSin

kasatoris samarTlebrivi dacvis aucilebloba arsebobs.362

gadaxvevis sakiTxi araa damokidebuli imaze, ramdenad SesabamisobaSia erTmaneTTan mosayvani Sesadarebeli

gadawyvetilebebi. im SemTxvevaSic ki, Tu es ar gamoixateba kanonis

sityvasityviTi mniSvnelobiT, saqme unda exebodes gadawyvetilebis

samotivacio nawilis farglebSi arsebul samarTalgamoyenebas. im

SemTxvevaSic ki, rodesac saapelacio sasamarTlo sruliad sxva

dasabuTebiT miva igive Sedegamde, rogorc Sesadarebeli

gadawyvetileba, saqme exeba divergentulobis SemTxvevas, romelSic

SeiZleba ar arsebobdes mizez-Sedegobrivi kavSiri. gadamwyvetia

orive gadawyvetilebaSi Sesuli samarTlebrivi winadadebebi,

romlebic asabuTebs gadawyvetilebas.363

3.2.2. samarTlebrivi sakiTxebis identuroba

gadamwyvetia ara davis sagnis, aramed pasuxgacemuli samarTlebrivi

sakiTxebis identuroba. divergentulobaze saubari aris im

SemTxvevaSic ki, rodesac gansxvavebul faqtobriv garemoebebsa da sxvadasxva davis saganze erTi da igive samarTlebrivi sakiTxebis

amoxsnas exeba. samarTlebrivi sakiTxebi identuria ara mxolod im

SemTxvevaSi, rodesac isini exeba erTi da igive samarTlebrivi

361

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 143. 362 ix. c. raihenbeheri., S. papuaSvili., samarTlis gaviTareba - samoqalaqo

procesSi kasaciis daSveis axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali

,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4.(6) 2005, gv.75.

363ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S.146.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 117: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

117

normidan gamomdinare erTsa da imave samarTlebriv cnebas, aramed

maSinac, roca sxvadasxva samarTlebrivi normebidan momdinare erTi da igive samarTlebrivi cnebebi Seicavs mowesrigebis erTsa da imave

Sinaarss.364identurobis dadgena SeiZleba rTuli iyos mxolod

imitom, rom man SeiZleba aucilebeli gaxados mowesrigebis Sinaarsis

dadgena da samarTlebrivi terminis ganmarteba.365

3.2.3. gadasinjvadi samarTlebrivi sakiTxebi

gansakuTrebuli mniSvnelobis gamo, mxolod gadasinjvadi samarTlebrivi sakiTxebi amarTlebs divergentulobis motiviT

kasaciis daSvebas, radgan sakasacio sasamarTlo SeboWilia qvemdgomi sasamarTlo instanciis mier aragadasinjvadi samarTlis

dadgeniTa da gamoyenebiT. Tu sasamarTlo ver upasuxebs aseT

kiTxvebze, maSin sakasacio sasamarTlos gadawyvetileba ver Seuwyobs

xels erTiani sasamarTlos praqtikis ganviTarebas. faqtobrivi garemoebebis damdgeni sasamarTlo ar ganixilavs da ar adgens

aragadasasinji samarTlebrivi sakiTxebis Sinarss. Kkasaciis daSvebis winapirobaa mosalodneli sakasacio gadawyvetilebiT gansakuTrebuli mniSvnelobis mqone samarTlebriv sakiTxebze

pasuxis gacema.366

3.2.4. gadasinjvadi sakiTxebis samarTlebrivi mniSvneloba

samarTlebrivi sakiTxebis amoxsna, rodesac sakiTxi araa

damokidebuli Sesadarebel gadawyvetilebebze, ar ganapirobebs

divergentul daSvebas. sruliad umniSvneloa is samarTlebrivi

principebi, romlebic ar ganapirobebs gadawyvetilebis Sedegs. es

exeba rogorc adrindel, umaRlesi sasamarTlo instanciis mier

miRebul gadawyvetilebas, ise gasaCivrebul gadawyvetilebas. unda ganvasxvavoT orive gadawyvetilebis samarTlebrivi mniSvnelobisda

mixedviT. adrindel gadawyvetilebaze kanoni ar Seicavs aranair

miTiTebas samarTlebrivi mniSvnelobis aucileblobaze. Tumca is

gamomdinareobs im garemoebidan, rom zedmeti samarTlebrivi

formulirebebi unda ganixilos ararsebulad. es principi moqmedebs

maSinac, rodesac magaliTad, iseTi SemTxvevebi, rodesac gadawyvetilebaSi samomavlod igegmeba sasamarTlo praqtikis Secvla

364 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S..147. 365

iqve, gv. 147. 366 iqve, gv.147.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 118: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

118

an xdeba miniSneba, Tu rogor unda gadawyvitos sasamarTlom dava

analogiur SemTxvevebSi.367

Tumca samarTlebrivi mniSvneloba aq vrceldeba ara samarTlebrivi

principis mizez-Sedegobriobaze gadawyvetilebis SedegisaTvis,

aramed imaze, iyo Tu ara samarTlebrivi sakiTxis amoxsna savaldebulo nawili saqmis ganmxilveli sasamarTlos

mosazrebebSi.368

amdenad, sakmarisia, rodesac gadawyvetileba ar Seicavs

samarTlebrivi sakiTxis sakmarisad amoxsnas, rodesac is mxolod

azrobrivadaa warmodgenili masSi. gasaCivrebul gadawyvetilebaze ki

moqmedebs gansakuTrebuli specifika, rom saproceso kanonebi

moiTxovs gadaxvevis dasabuTebasa da mizez-Sedegobriv kavSirs.369

3.2.5. Seusabamoba saapelacio da uzenaesi sasamarTloebis gadawyvetilebebs Soris

kasacia daiSveba yovelTvis, rodesac erTmaneTisagan gansxvavdeba

amosaxsneli samarTlebrivi principebi, anu, rodesac isini

SeusabamobaSia erTmaneTTan. kongruenciis savaldebulo Semowmeba

vrceldeba ara sityvasityviT Tu saredaqcio Tanxvedraze, aramed mxolod da mxolod Sinaarsobrivi damTxvevisa da gadaxvevis

sakiTxze. Sedarebis sagania ara mTliani samarTlebrivi normis

Sinaarsis gansazRvra, aramed aucileblad samarTlebrivi terminis

mTliani definicia. ufro zustad, unda Semowmdes ori konkretuli

samarTlebrivi principi/formulireba maTi Sinaarsobrivi

Tanxvedris mixedviT, romlebic exeba samarTlebrivi terminis

nawilobriv aspeqtebs.370

germnuli kanonmdeblobiT, im SemTxvevaSi, Tu sakasacio sasamarTlom Camoayaliba sxvadasxva gadawyvetilebaSi erTsa da

imave sakiTxze gansxvavebuli samarTlebrivi formulirebebi, kasacia

yovelTvis unda daiSvas, ganurCevlad imisa, Tu romel gadawyvetilebas ar emTxveva saapelacio sasamarTlos

367 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 147. 368 Sead. germaniis uzenaesi federaluri sasamarTlos gaerTianebuli didi

senatebi, 1994 wlis 05 maisis ganCineba - 1-4/93 - germaniis uzenaesi federaluri

sasamarTlos gadawyvetilebebi 126, (BGH Vereinigte Groβe Senate, Beschl. V. 5,5 1994 – VGS

1-4/93-BGHZ 126. 369 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 147. 370

iqve, gv. 147.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 119: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

119

gadawyvetileba.371 sxva principi moqmedebs mxolod im SemTxvevaSi,

rodesac sakasacio sasamarTlom Secvala misi adrindeli xedva, an

kidev rodesac am gadawyvetilebebidan erT-erTi gadafara didi

senatisa (palata) an federaluri sasamarTlo instanciebis

gaerTianebuli senatis gadawyvetilebam. im SemTxvevaSi, Tu daZleulia divergentulobis safrTxe damazustebeli

gadawyvetilebiT, saapelacio sasamarTloc SeiZleba SeuerTdes am

gadawyvetilebas, iseve, rogorc es SeiZleba gaakeTos sakasacio sasamarTlos senatma federaluri sasamarTlo instanciebis

gaerTianebuli senatisadmi mimarTvis gareSe.372

aucilebeli ar aris, rom saapelacio sasamarTlos da uzenaesi

sasamarTlos gadawyvetilebebi erTi da igive normas exebodes.

sakmarisia, rom sxvadasxva normas safuZvlad erTi da igive

samarTlebrivi principi edos.373

germanuli kanonmdeblobiT, ganurCevlad imisa, umaRlesi sasamarTlo instanciis adrindeli gadawyvetileba gamoqveynebulia

Tu raime sxva formiTaa cnobili, SeiZleba, saapelacio sasamarTlom

dauSvas kasacia, rodesac misTvis ucnobia adrindeli

gadawyvetileba. Tumca es ar aris samarTlebrivad gadamwyveti

kriteriumi.374

3.2.6. mizez-Sedegobrioba

germaniis administrciuli saproceso kodeqsi calsaxad gansazRravs

divergenciis daSvebisaTvis, rom gasaCivrebuli gadawyvetileba unda

efuZnebodes gadaxvevas/saxecvlas. amis mizezi SeiZleba iyos,

magaliTad, is, rom umaRlesi sasamarTlo instanciebis gadawyvetilebebis samotivacio nawilis mniSvneloba im SemTxvevaSic ver gaiTvaliswinebs samarTlebrivi sakiTxebis sxvadasxvagvarad

amoxsnas, Tu, konkretul SemTxvevaSi, sxvadasxva safuZvels mivyavarT

sruliad gansxvavebul Sedegamde. da piriqiT, saapelacio

371 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 147. 372 iqve, gv. 147. 373 ix. c. raihenbeheri., S. papuaSvili., samarTlis gaviTareba - samoqalaqo

procesSi kasaciis daSveis axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali

,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4.(6) 2005, gv.77.

374 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 148.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 120: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

120

sasamarTlos gadawyvetilebebis motivacia xSirad Seicavs, maTi

dabali gare zemoqmedebis gamo, iseT samarTlebriv formulirebebs, romlebic Seusabamoa umaRlesi sasamarTlo instanciebis

sasamarTlo praqtikasTan.375

uzenaesi sasamarTlos praqtikasTan winaaRmdegoba (divergentuloba) saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebisaTvis unda iyos obieqturi

da faqtobrivad kauzaluri. aqedan gmomdinare, mniSvnelovania

saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebis samotivacio nawili, romelic gansazRvravs sarezolucio nawils da warmoadgens

gadawyvetilebis safuZvels. vinaidan saproceso darRvevebis mizez-

Sedegobrioba xSirad ver dgindeba gadawyvetilebis SedegisaTvis,

kanonmdebelma mxolod mciredi SesaZlebloba gaiTvaliswina.

divergentuloba ki niSnavs imas, Tu rogor gadawyvetda

samarTlebriv sakiTs saapelacio sasamarTlo, rom gaeTvaliswinebina umaRlesi sasamarTlo instanciis sasamarTlo

praqtika.376

miuxedavad imisa, rom sssk-is 391-e muxlis me-5 nawilis ,,b“ qvepunqti

ar iTvaliswinebs, rom uzenaesi sasamarTlo praqtikasTan winaaRmdegobasa da saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebas Soris

unda arsebobdes mizez-Sedegobrivi kavSiri, es TavisTavad gamomdinareobs kasatoris samarTlebrivi dacvis saWiroebidan da

kasaciis daniSnulebidan. winaaRdeg SemTxvevaSi, azri ar eqneboda

uzenaesi sasamarTlos mier samarTlebrivi sakiTxis ganxilvas, vinaidan aRniSnuli ganxilvis Sedegi ar iqneboda mniSvnelovani

saqmis gadasawyvetad. 377

im SemTxvevaSi, Tu saapelacio sasamarTlom alternatiulad

daasabuTa gadawyvetileba, maSin mxolod erT-erTi alternatiuli

gadaxveva ganapirobebs kasaciis daSvebas, radgan sxva alternativa

marto ver ganapirobebs gadawyvetilebas. imavdroulad, kumulaciuri

dasabuTebisas divergentulobis mizez-Sedegobrioba mxolod im

SemTxvevaSi ivaraudeba, rodesac orive dasabuTeba ar emTxveva

umaRlesi sasamarTlo instanciebis gadawyvetilebebs, radgan erT-

375 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S.149. 376

iqve, gv. 149. 377 ix. c. raihenbeheri., S. papuaSvili., samarTlis gaviTareba - samoqalaqo

procesSi kasaciis daSveis axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali

,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4.(6) 2005, gv. 78.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 121: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

121

erTi dasabuTebis gauqmebisas meore amarTlebs gadawyvetilebis

Sedegs.378

3.3. samarTawarmoebis Tavisebureba iseT saqmeebze, romlebic ganxilulia saapelacio sasamarTlos mier materialuri an/da saproceso samarTlis normebis mniSvnelovani darRveviT. arsebuli praqtikis analizi

saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3

nawilis Tanaxmad, saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos mier

sakasacio saCivari daiSveba Tu kasatori daasabuTebs, rom:

e)saapelacio sasamarTlom saqme ganixila materialuri an/da

saproceso samarTlis normebis mniSvnelovani darRveviT, rasac

SeeZlo arsebiTad emoqmeda saqmis ganxilvis Sedegze;

sakasacio saCivari SeiZleba efuZnebodes mxolod imas, rom gadawyvetileba, romelsac kasatori asaCivrebs kanonis darRveviTaa gamotanili. Ees imas niSnavs, rom sakasacio saCivarSi aucileblad unda iyos miTiTebuli Tu romeli kanonia

darRveuli da raSi gamoixateba es darRveva.

sssk-is 393-e muxliT379 samarTlis normebi darRveulad iTvleba, Tu

sasamarTlom: 1. ar gamoiyena knoni, romelic unda gamoeyenebina; 2.

gamoiyena kanoni romelic ar unda gamoeyenebina; 3. arasworad

ganmarta kanoni. aRniSnuli norma moicavs gasaCivrebuli

gadawyvetilebis Semowmebis samarTlebriv mxares, romlis Tanaxmad

samarTlis normebi darRveulad iTvleba, Tu sasamarTlom arasworad

gamoiyena da ganmarta materialur-samarTlebrivi norma. igive wesi

moqmedebs procesualur-samarTlebriv darRvevebze mxolod 393e

muxlis me-3 nawilis konteqstis gaTvaliswinebiT.380

sssk-is 393 muxlis381 3-e nawiliT saproceso samarTlis normebis darRveva mxolod maSin SeiZleba gaxdes gadawyvetilebis gauqmebis

safuZveli, Tu am darRvevis Sedegad saqmeze araswori gadawyvetileba

iqna gamotanili. gansaxilvel muxlSi miTiTebul danawesebs

ukavSirdeba faqtobriv garemoebebTan Semxeblobis problematika,

378 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 149. 379

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 393-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 380

ix. T. Todria ., faqtobrivi garemoebebis mniSvneloba sasaksacio sasamarTloSi,

Tb., 2011, gv. 19. 381 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 393e muxlis, 3-e nawili,

saqarTvelos parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 122: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

122

rac warmoadgens sakasacio sasamarTlos qarTuli modelis

iurisdiqciis gansazrvris xerxemals.382

sakasacio saCivari romelic emyareba ara kanonis darRvevas, aramed mxolod gdawyvetilebis faqtobriv mxares, SeiZleba iTqvas, araa sakasacio saCivari, amitom igi dauSvebelia, magram kanoni aseT saCivars ganixilavs, rogorc sakasacio saCivars, romelsac aqvs xarvezi. sakasacio sasamarTlom unda daavalos kasators Seavsos es xarvezi, risTvisac uniSnavs mas vadas. Tu es xarvezi am vadaSi ar iqneba Sevsebuli sakasacio saCivari unda darCes ganuxilvelad.383

sakasacio saCivarSi Camoyalibebuli sakasacio moTxovnis dasabuTebuloba, mTlianad ganpirobebulia kasaciis miznebiT, rac imas niSnavs, rom sakasacio saCivris dasabuTebuloba unda emyarebodes kanonis darRvevas. Maseve naCvenebi unda iyos, Tu konkretulad raSi gamoixateba kanonis darRveva.384

gasaCivrebuli gadawyvetilebis Semowmeba unda moicavdes, rogorc

materialur-samarTlebriv, aseve procesualur-samarTlebriv

mxaresac.385 saksacio saCivris safuZvels SeiZleba warmoadgendes mxolod gasaCivrebuli gadawyvetilebis kanoniT darRvevis

gamotanaze miTiTeba. aRniSnuli danawesi, upirveles yovlisa

gansazRvravs kasatoris uflebis Sinaarss, rac ganpirobebulia

sakasacio instanciis iurisdiqciis TaviseburebiT, misi

instanciurobidan gamomdinare.386

procesualuri darRveva rom gaxdes saapelacio saCivris dsaSvebobis safuZveli, aucilebelia am darRvevas hqondes iseTi xasiaTi, rom aSkara iyos misi uaryofoTi zegavlena saqmis ganxilvis Sedegze. procesualuri darRvevis xarisxis gansazRvris or SemTxvevasTan gvaqvs saqme: qarTveli kanonmdebeli TviTon axdens im saproseso darRvevebis gansazRvras, romlebic aucileblad iwvevs gadawyvetilebis gauqmebas. sssk-is 394-e muxliT387 gansazRvruli sakasacio saCivris gauqmebis absoluturi safuZvlebi aris sakasacio saCivris dasaSvebobis kanonmdeblis

382

ix. T. Todria ., faqtobrivi garemoebebis mniSvneloba sasaksacio sasamarTloSi,

Tb., 2011, gv. 19. 383ix. v. xrustali., sadisertacio naSromi Temaze: kasacia samoqalaqo

samarTalwarmoebaSi, ix. disertaciis avtoreferati, Tb., 2004, gv. 15.

384iqve, gv. 15.

385 ix. T. Todria ., faqtobrivi garemoebebis mniSvneloba sasaksacio sasamarTloSi,

Tb., 2011, gv. 18. 386 iqve, gv. 18.

387Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 394-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 123: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

123

mier imperatiulad dadgenili norma, aq sasamarTlos mixedulebisaTvis adgili ar rCeba.388

mniSvnelovan saproceso darRvevebSi aucileblad unda

vigulisxmod, ZiriTadi saproceso uflebebis darRveva.389

SeiZleba iTqvas, rom aRniSnuli norma warmoadgens gasaCivrebuli

gadawyvetilebis Semowmebis im aucilebel winapirobas, romliTac

uzrunvelyofilia kanonierebis dacvis procesualuri principebi.390 gadawyvetileba yovelTvis CaiTvelba kanonis darRveviT miRebulad

da sakasacio saCivari dasaSvebia Tu:

a) saqme ganixila sasamarTlos arakanonierma Semadgenlobam;

b) sasamarTlom saqme ganixila erT-erTi mxaris dauswreblad, romelsac ar miuRia Setyobineba kanoniT dadgenili wesiT an misi kanonieri warmomadgenlis gareSe, Tu aseTi warmomadgenloba kanoniT iyo gaTvaliswinebuli, garda im SemTxvevisa, roca aseTi kanonieri warmomadgeneli cnibs sasamarTlo procesis warmarTvis marTlzomierebas;

g) gadawyvetileba gamotanilia saqmeze, romelic sasamarTlos uwyebrivad ar eqvemdebareba;

d)gadawyvetileba miRebulia saqmis zepiri ganxilvis safuZvelze,romlis drosac darRveulia procesis sajaroobis wesebi;

e) gadawyvetileba iuridiulad ar aris sakmarisad dasabuTebuli;

e1) gadawyvetilebis dasabuTeba imdenad arasrulia, rom misi samarTlebrivi safuZvlianobis Semowmeba SeuZlebelia;

v) gadawyvetilebas xels ar aweren is mosamarTleebi, romlebic gadawyvetilebaSi arian aRniSnulni;

z) gadawyvetileba gamotanilia im mosamarTleebis mier, romlebic am saqmis ganxilvaSi adre monawileobdnen;

T) saqmeSi ar aris saapelacio sasamarTlos sxdomis oqmi.

388 ix. m. kopaleiSvili., n. sxirtlaZe., e. qardava., p. turava (red.)

administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo, (kas), (gtz), Tb., 2008, gv.

406.

389ix. c. raihenbeheri., S. papuaSvili., samarTlis gaviTareba - samoqalaqo

procesSi kasaciis daSveis axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali

,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4.(6) 2005, gv. 80.

390 ix. T. Todria ., faqtobrivi garemoebebis mniSvneloba sasaksacio sasamarTloSi,

Tb., 2011, gv. 21.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 124: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

124

zemoT aRniSnuli CamonaTvali amomwuravia da sakmarisia erT-erTi

safuZvlis arseboba, raTa sakasacio sasamarTlom gaauqmos

gasaCivrebuli gadawyvetileba.

aRsaniSnavia safrangeTis kanonmdebloba, sadac gaTvaliswinebulia

msgavsi saproceso normebi. kerZod, safrangeTis samoqalaqo

saproceso kodeqsis 604-e muxlis Tanaxmad, sakasacio gasaCivreba

Seexeba gasaCivrebuli gadawyvetilebis samarTlebriv mxares. safrangeTis sakasacio sasamarTlo amowmebs mxolod samarTalTan

dakavSirebul sakiTxebs da ar exeba faqts, kerZod ar akontrolebs

faqtis Sefasebis siswores.391

franguli kanonmdeblobiT samarTlis normis darRvevaSi

igulisxmeba kanonis darRveva, arakompetenturoba,

uflebamosilebebis gadameteba, debulebaTa SeuTavsebloba, formis

daucveloba da samarTlebrivi safuZvlebis ar arseboba. kanonis

darRvevaSi igulisxmeba kanonis araswori gamoyeneba, ganmarteba da

uari kanonis gamoyenebaze.392

unda aRiniSnos, germaniis administraciuli saproceso kodeqsis 132-e

paragrafis me-2 nawilis me-3 qvepunqti,393 iTvaliswinebs kasaciis

dasaSvebobas saproceso xarvezis an darRvevis gamo, romelic mocemulia da romelsac SeiZleba efuZnebodes sasamarTlos

gadawyvetileba. kodeqsi moiTxovs ara mxolod saproceso xarvezis

arsebobas, aramed uSualod moTxovnis wamoyenebas. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi orientirebulia nebismier

saproceso darRvevaze da ra mniSvnelovan saproceso darRvevaze,

rogorc es saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsis 394-e

muxlSia mocemuli.

saproceso darRvevis gamo kasaciis daSveba upirveles yovlisa emsaxureba samarTlebrivi saxelwifos principebze damyarebuli sasamarTlo procesis uzrunvelyofas yoveli konkretuli saqmis

ganxilvisas.394

Tu SeuZlebelia normis materialur-samarTlebrivi Sinaarsis

Semowmeba, safrangeTis sakasacio sasamarTlo ar gaiziarebs gasaCivrebul ganCinebaSi gamoTqmul mosazrebas da gaauqmebs

391

ix. J. Boré L. Boré., La cassation en martiére civile. Dalloz, 2008. P. 242-248. 392

ix. J. Boré L. Boré., La cassation en martiére civile. Dalloz, 2008. P. 258-263. aseve, G Couchez.,

Procédure civile. Paris. 1998, p. 345. 393

Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsis 132-e paragrafis me-2

nawilis me-3 punqti. miRebuli 21.01.1960. (VwGO), &132. 394 ix. c. raihenbeheri., S. papuaSvili., samarTlis gaviTareba - samoqalaqo

procesSi kasaciis daSveis axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis, Jurnali

,,marTlmsajuleba da kanoni’’, #4.(6) 2005, gv. 78.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 125: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

125

ganCinebas. sakasacio sasamarTlos upirvelesi movaleobaa maqsimalurad Seuwyos xeli samarTlebrivi normebis sworad

ganmartebas.395

sakasacio sasamarTlom ara mxolod unda ganaxorcielos sajaro

interesebi, aramed procesis calkeuli monawileebis interesebSi

izrunos kanonis uzenaesobaze, samarTlian sasamarTloze. uzenaes sasamarTlos eniWeba saapelacio sasamarTloze procesualuri

zedamxedvelobis funqcia, raTa uzrunvelyofili iyos procesualuri normebis dacva da saproceso samarTlebrivi normebis

erTgvarovani gamoyeneba. 396

3.3.1. saproceso xarvezis/darRvevis cneba

saproceso Secdomasa da materialur Secdomas Soris gamijvna

SeiZleba calkeul SemTxvevaSi rTuli iyos. Tumca yovelTvis saqme

unda exebodes saapelacio sasamarTlos mier Cadenil kanondarRvevas. saproceso xarvezi aris saapelacio sasamarTlos saproceso

debulebis darRveva. rogorc wesi, esaa romelime saproceso kodeqsis

debulebebi. esa Tu is materialuri kanonic SeiZleba, gamonaklisis

saxiT, Seicavdes iseT debulebebs, romlebic awesrigebs ara

materialur samarTalurTierTobebs, aramed samarTalwarmoebis

mimdinareobas. Tumca imavdroulad nebismieri saproceso normis

darRveva avtomaturad ar aris saproceso xarvezi. es mxolod im

SemTxvevaSia ase, rodesac saproceso debulebis gamouyeneblobam an

arasworma gamoyenebam daaxarveza samarTalwarmoebis mimdinareoba.397

im SemTxvevaSi, Tu kanonmdebloba Seicavs normebs, romlebic ar exeba

gadawyvetilebamde mimaval gzasa da gadawyvetilebis Cabarebas,

aramed gansazRvravs, Tu rogor unda iqnas miRebuli Sinaarsobrivi

gadawyvetileba, maSin maTi darRveva aris ara saproceso xarvezi,

aramed gadawyvetilebis Sinaarsobrivi xarvezi. marTalia, saproceso

xarvezi axdens zegavlenas gadawyvetilebis Sinaarsze, rac ukve

gamomdinareobs iqidan, rom misTvis kasaciis daSveba mniSvnelovania

mxolod im SemTxvevaSi, rodesac gadawyvetileba SeiZleba amas

efuZnebodes. aq saqme exeba mxolod arapirdapir zegavlenas, romelic

efuZneba arasworad ganvlil saproceso gzas.398

bunebrivia, kasaciis daSvebisaTvis gadamwyvetia mxolod

gadasinjvadi saproceso normebi, radgan aragadasinjvadi samarTlis

395 ix. Breton, L., arrȇt de la Cour de de cassation,Toulouse, 1975, t, é, p. 6. 396 შეად. PP Pirtzner, in Schoch/ Schmidt-ABmann/Pietzner, VwGO, § 132, Rn. 83. 397 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 150. 398

iqve, gv.150.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 126: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

126

debulebebis darRveva sruliad meorexarisxovania daSvebuli

kasaciis pirobebSi.

saapelacio sasamarTlos samarTalwarmoeba xarveziania, Tu

ganxorcielda saproceso moqmedeba, romelic, ar unda

ganxorcielebuliyo an ar unda ganxorcielebuliyo am saxiT, an kidev

rodesac ar ganxorcielebula aucilebeli saproceso moqmedeba. procesis monawilis mcdari saproceso moqmedeba mxolod im

SemTxvevaSia saproceso xarvezi, anu, sasamarTlos mier Cadenili

kanondarRveva, rodesac sasamarTlom yurdReba ar miaqcia

naklovanebas, ris gamoc samarTalwarmoeba sruliad sxva

mimarTulebiT wavida. im SemTxvevaSi, Tu saapelacio sasamarTlos

materialur-samarTlebrivi mosazrebis safuZvlis arsebobisas

araferia damokidebuli garkveul saproceso moqmedebaze, ganuxorcielebeli an arasworad ganxorcielebuli saproceso

moqmedeba im SemTxvevaSic ar aris saproceso xarvezi, Tu sakasacio

sasamarTlo ar miiCnevs mas misi gadmosaxedidan mniSvnelovnad.399

3.3.2. gamoricxuli saproceso xarvezi

germanuli kanonmdeblobiT, saproceso xarvezebi, romelsac kasatori veRar gaasaCivrebs sakasacio wesiT ar amarTlebs kasaciis

daSvebas. es xdeba im SemTxvevaSi, rodesac procesis monawile uars

acxadebs saproceso normis gamouyeneblobis gasaCivrebaze, an kidev

droulad ar an ver asaCivrebs im saproceso xarvezs, romelic man

icoda an unda scodnoda. amdenad, es wesi vrceldeba mxolod

uarsayof, magram ara iseT saproceso xarvezebze, romlebic

gasaTvaliswinebelia sakuTari iniciativiT. Tumca es ar gamoricxavs

aseve iseTi saxis saproceso xarvezebis gamoyenebas, romlebic

ganapirobeben kasaciis dasaSvebobas. gamoyenebis aucilebloba

cxadyofs, rom kasaciis daSvebis debulebebi, saproceso xarvezis

gamo, morgebulia ara saapelacio sasamarTlos daSvebaze, aramed

kasaciis dauSveblad cnobis saCivarze.400

erTis mxriv, saapelacio sasamarTlo mxolod ukidures gamonaklis SemTxvevebSi dauSvebs kasacias mis mier daSvebuli saproceso

xarvezis gamo, radgan is, rogorc wesi, gamomdinareobs jerovnad

ganxorcielebuli samarTalwarmoebidan. meores mxriv ki, monawileebma SeiZleba saCivris meSveobiT gaasaCivron iseTi

saproceso xarvezebi, romlebmac Tavi iCines mxolod samotivacio

nawilSi an saqmis zepiri ganxilvis dros. saproceso xarvezis

399

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 150-151. 400

iqve, gv. 151.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 127: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

127

gasaCivrebis aucilebloba aris faqtobrivi garemoebis niSani kasaciis dauSvelad cnobis saCivris dasaSvebad da saCivris formis

dasaSvebad. anu, mas aqvs ormagi datvirTva. 401

magaliTad germaniis administraciuli saproceso kodeqsi iTvaliswinebs kasaciis daSvebas garkveuli saproceso

xarvezebisaTvis. uwinares yovlisa, saapelacio sasamarTlos

valdebulebis darRveva, ar daakmayofilos Suamdgomloba da ar

dahkiTxos eqimi, rogorc eqsperti. sasamarTlos Tavisufali rwmenis

safuZvelze gadawyvetilebis miRebis, darRvevac ar amarTlebs

kasaciis daSvebas. ZiriTadad, aq saqme exeba mosamarTlis mier

mtkicebulebaTa Tavisuflad Sefasebas. dabolos, inkviziciurobis

principis darRvevamac SeiZleba ganapirobos kasaciis daSveba, rodesac sasamarTlom sakmarisad ar ganixila konkretuli

Suamdgomloba. gansakuTrebulad rTulia inkviziciurobis principisa da mtkicebulebaTa Tavisuflad Sefasebis principis

urTierTqmedeba.402

3.3.3. saproceso xarvezis arseboba

sakmarisi ara aris xarvezebis mxolod moxsenieba, aramed saproceso

xarvezebi marTla saxeze unda iyos, realurad unda arsebobdes. sakmarisia Tu ara ubralod gasaCivreba Tu saxeze realurad unda

iyos konkretuli sapreceso xarvezi? interesTa identuri situaciis

dros, sakmarisia mxolod saproceso xarvezis moxsenieba. savaldebulo araa kanonis Sesabamisi cvlilebebis ganxorcieleba vinaidan xarvezis arsebobis sakiTxi exeba mxolod saproceso

xarvezs, es winapiroba gadamwyveti mniSvnelobisaa mxolod kasaciis dauSveblad cnobis ganCinebis mimarT saCivris ganxilvis

farglebSi.403

3.3.4. mizez-Sedegobrioba

kanonmdeblobis moTxovnaa, kasaciis dasaSvebad saproceso xarvezis

arsebobis paralelurad, aseve is, rom saapelacio sasamarTlos

gadawyvetileba unda efuZnebodes amas. maSasadame, moTxovnaa ara

faqtobrivi mizez-Sedegobrioba, aramed sakmarisi SesaZlebloba, rom sasamarTlo SeiZleba kanondarRvevis gareSe mivides sruliad sxva

Sedegamde.404

401

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 151. 402 iqve, gv. 152. 403

iqve, gv. 153. 404 iqve, gv. 153.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 128: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

128

es ganpirobebulia imiT, rom xSirad aradadgenadia, Tu rogor gadawyvetda samarTlebriv sakiTxs saapelacio sasamarTlo

samarTalwarmoebis normaluri mimdinareobisas. gansakuTrebiT,

rodesac saproceso xarvezi, rogorc es xSirad xdeba, exeba

faqtobrivi garemoebebis dadgenas. amdenad, sakmarisia, procesis monawileebs rom ebiZgaT maTi SuamdgomlobebiTa Tu sxva

argumentebiT saapelacio sasamarTlosaTvis, damatebiTi mokvlevis

Catareba, romelic, SesaZloa, migviyvanda sruliad sxva

gadawyvetilebamde. aq unda amovideT, rogorc saerTod saproceso

xarvezis sakiTxis ganxilvisas, saapelacio sasamarTlos

materialur-samarTlebrivi mosazrebidan, radgan yvelaferi imazea

damokidebuli, Tu rogor gadawyvetda swored saapelacio da ara

sakasacio sasamarTlo. es ukanaskneli unda amovides am SemTxvevaSi

saapelacio sasamarTlos gasagebi materialur-samarTlebrivi

mosazrebidan maSinac ki, Tu ar iziarebs mas. im SemTxvevaSi, Tu saqme

exeba erT-erT romelime absolutur sakasacio mizezs maSin, kanonis

ZaliT, mizez-Sedegobrioba ivaraudeba. maSasadame, aucilebeli

aRaraa mizez-Sedegobriobis SesaZleblobis konkretulad Semowmeba

da dadgena.405

3.4.saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba ewinaaRmdegeba

msgavs samarTlebriv sakiTxze adamianis uflebaTa da

ZiriTad TavisuflebaTa dacvis konvencias da adamianis

uflebaTa evropuli sasamarTlos precedentul samarTals

saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3

nawilis406 Tanaxmad, saqarTvelos uzenesi sasamarTlos mier

sakasacio saCivari daiSveba Tu kasatori daasabuTebs, rom: v)

saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba ewinaaRmdegeba msgavs

samarTlebriv sakiTxze adamianis uflebaTa da ZiriTad

TavisuflebaTa dacvis konvencias da adamianis uflebaTa

evropuli sasamarTlos precedentul samarTals.

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2017 wlis 3 maisis ganCinebaSi administraciul saqmeze #bs-136-134(k-17)407 sakasacio sasamarTlo saqmis Seswavlis, sakasacio saCivris dasaSvebobis Semowmebis

405 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 154. 406

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 34-e muxlis me-3 nawili,

saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 407

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2017 wlis 3 maisis ganCineba saqmeze #bs-136-134(k-17).

ავტორის სტილი დაცულია

Page 129: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

129

Sedegad miiCnevs, rom q. Tbilisis municipalitetis aRmasrulebel organota sistemis- q. Tbilisis municipalitetis meriis moxeleT sakonkurso-saatestacio komisiis da q. Tbilisis municipalitetis meriis sapretenzio komisiis sakasacio saCivari ar akmayofilebs saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawilis moTxovnebs da ar eqvemdebareba dasaSvebad cnobas Semdeg garemoebaTa gamo:

saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawili gansazRvravs sakasacio saCivris dasaSvebobis amomwurav safuZvlebs, kerZod aRniSnuli normis Tanaxmad, saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos mier sakasacio saCivari daiSveba, Tu kasatori daasabuTebs, rom: a) saqme moicavs samarTlebriv problemas, romlis gadawyvetac xels Seuwyobs samarTlis ganviTarebasa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis Camoyalibebas; b) saqarTvelos uzenaes sasamarTlos manamde msgavs samarTlebriv sakiTxze gadawyvetileba ar miuRia; g) sakasacio saCivris ganxilvis Sedegad mocemul saqmeze savaraudoa msgavs samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos manamde arsebuli praqtikisagan gansxvavebuli gadawyvetilebis miReba; d) saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba gansxvavdeba msgavs samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos manamde arsebuli praqtikisagan; e) saapelacio sasamarTlom saqme ganixila materialuri an/da saproceso samarTlis normebis mniSvnelovani darRveviT, rasac SeeZlo arsebiTad emoqmeda saqmis ganxilvis Sedegze; v) saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba ewinaaRmdegeba msgavs samarTlebriv sakiTxze adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa dacvis konvencias da adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos precedentul samarTals.

sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom warmodgenili sakasacio saCivari ar aris dasaSvebi saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli arc erTi zemoT miTiTebuli safuZvliT.

sakasacio saCivari ar aris dasaSvebi saapelacio sasamarTlos mier damkvidrebuli praqtikisagan gansxvavebis arsebobis safuZvliT da amasTan, ar arsebobs sakasacio saCivris ganxilvis Sedegad msgavs samarTlebriv sakiTxze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos manmade arsebuli praqtikisagan gansxvavebuli gadawyvetilebis miRebis varaudi. saapelacio sasamarTlos gasaCivrebuli ganCineba asaeve ar ewinaaRmdegeba adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa dacvis konvencias da adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos precedentul samarTals. amasTan saqmis ganxilvisa da sakasacio sasamarTlos mier saqmeze axali gadawyvetilebis miRebis saWiroeba ar arsebobs arc samarTlis ganviTarebisa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis Camoyalibebis TvalsazrisiT.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 130: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

130

sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom kasatori ver asabuTebs saapelacio sasamarTlos mier saqmis ganxilvas materialuri an/ da saproceso samarTlis normebis mniSvnelovani darRveviT. kasatori sakasacio saCivarSi ver aqarwylebs saapelacio sasamarTlos mier dadgenil faqtobriv garemoebebsa da daskvnebs. amdenad, sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom mocemul saqmes ar gaaCnia araviTari principuli mniSvneloba sasamarTlo praqtikisaTvis, xolo sakasacio saCivars _ warmatebis perspeqtiva.

sakasacio sasamarTlo iziarebs mocemul saqmeze qveda instanciis sasamarTlos mier dadgenil faqtobriv garemoebebs da am garemoebebTan dakavSirebiT gaketebul samarTlebriv Sefasebebs.

zemoaRniSnulidan gamomdinare, sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom ar arsebobs sakasacio saCivris dasaSvebobis saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawiliT reglamentirebuli arc erTi safuZveli, ris gamoc sakasacio saCivari ar unda iqnes daSvebuli gansaxlvelad.

3.5. saqmis ganxilva sakasacio sasamarTloSi

rogorc ukve aRvniSneT, sakasacio saCivris Semosvlidan 10 dRis ganmavlobaSi, sakasacio sasamarTlom unda Seamowmos Setanilia Tu ara sakasacio saCivari sssk-is 396-e muxlis408 moTxovnaTa dacviT. maSasadame arsebobs Tu ara sakasacio saCivris warmoebaSi miRebis yvela winapiiroba. Tu es winapirobebi arseboben – sakasacio sasamarTlo miiRebs sakasacio saCivars misi dasaSvebobis Sesamowmeblad, an Tu aseTi winapirobebi ar arseboben – sakasacio sasamarTlo uars etyvis kasators sakasacio saCivris warmoebaSi miRebaze.

im SemTxvevaSi, Tu saCivari dauSvebelia, maSin is ar unda iqnas

miRebuli warmoebaSi, xolo dausabuTebeli saCivari ki ar unda

dakmayofildes. saubaria saCivarze „uaris Tqmaze“.409

sakasacio saCivris dasaSvebobas amowmebs mosamarTleTa kolegiuri

Semadgenloba zepiri ganxilvis gareSe, sssk-is 391-e muxlis410

408

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 396-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 409

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 187. 410

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 391-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 131: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

131

dafuZvelze, dasaSvebobis Semowmebis vada ar unda aRematebodes 3

Tves. igive vadas iTvaliswinebs sask-is 34-e muxlis me-3 31 nawili.411

germaniis miwis sasamarTlosa da umaRlesi miwis sasamarTlos saapelacio gadawyvetilebebi SeiZleba gasaCivrdes federalur

sasamarTlo palataSi. germaniis administraciuli saproceso

kodeqsis me-10 paragrafis me-3 nawilis412 Tanaxmad federaluri

palatis senatebi, romelic Sedgeba xuTi profesionali mosamarTlisagan amowmeben gadawyvetilebas mxolod samarTlebrivi

TvalTaxedviT. amasTan erTad saqmis gadasinjva SeiZleba, Tu es

daSvebulia saapelacio gadawyvetilebiT, an Tu TviTon federaluri

palata daakmayofilebs dainteresebuli mxaris moTxovnas. aseve ganixilavs kasaciis dauSveblad cnobis ganCinebis mimarT Setanili

saCivris sakiTxs, rodesac CaniSnulia sasamarTlos mTavari sxdoma,

xolo aseTis Cautareblobis SemTxvevaSi ki, saqmes ganixilavs sami

profesionali mosamarTliT dakompleqtebuli sasamarTlo kolegia. saCivarze gadawyvetilebis misaRebad vrceldeba zogadi saproceso

principebi, gansakuTrebiT ki, faruli konsultacia, gadawyvetilebis

umravlesobis wesiT miReba, gadawyvetilebis gamocxadeba da misi

egzemplaris Cabareba.413

germaniis federalur sasamarTloSi kasaciis daSvebis Semdegi

kriteriumebia gansazRvruli. kerZod, samarTlebriv davas unda hqondes principuli mniSvneloba an xels unda uwyobdes samarTlis Semdgom ganviTarebas an unda emsaxurebodes samarTalwarmoebis

erTianobis gaZlierebas. samarTlebrivi dava ganixileba

samarTlebrivi aspeqtebis kuTxiT, faqtobrivi garemoebebi, romlebic daadgina gadawyvetilebis gamomtanma sasamarTlom savaldebuloa

mesame instanciis sasamarTlosaTvis, im SemTxvevis garda, rodesac

aRniSnuli gasaCivrebulia dasaSvebi da dasabuTebuli wesiT.414

rac Seexeba ruseTis sakasacio sasamarTlos unda aRiniSnos, rom sakasacio sasamarTlo amowmebs gasaCvrebuli gadawyvetilebis ara

marto samarTlebriv mxares, ara marto materialuri da

procesualuri samarTlis normebis gamoyenebis siswores, aramed

faqtobriv mxaresac.415

411Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 34-e muxlis me-3 31

nawili, saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999,

https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 412

Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, miRebuli 21.01.1960. (VwGO),

§10 http:/www.gesetze-im-internet.de/vwgo/BJNR000170960.html. 413 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 186. 414 iqve, gv. 187. 415

ix. Н.М. Коршунов., Ю. Л. Мареев., Гражданский просесс, М. 2004, с. 508.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 132: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

132

sainteresoa italiis kanonmdebloba, romlis Tanaxmad, sakasacio wesiT SeiZleba gasaCivrdes gadawyvetileba saapelacio sasamarTlos

gverdis avliT.416 naxtomiseburi kasaciis institutis gamoyeneba,

razec zemoT dawvrilebiT visaubreT. Tu saCivrdeba mxareTa

SeTanxmebiT mxolod gadawyvetilebis samarTlebrivi mxare.

sask-is 34-e muxlis 4-e nawilis417 safuZvelze, administraciul saqmeze sakasacio saCivris warmoebaSi miRebisa da gadawyvetilebis

gamotanis vadaa 6 Tve.

Tu sasamarTlo sakasacio saCivars dauSveblad miiCnevs pirs

daubrundeba mis mier gadaxdili saxelmwifo baJis 70 procenti.

sssk-is 402 muxlis418 Tanaxmad, Tu arsebobs sakasacio saCivris yvela

winapiroba da igi miRebulia sakasacio sasamarTlos mier, gasaCivrebuli gadawyvetilebis kanonier ZalaSi Sesvla Cerdeba im

nawilSi, romelic gasaCivrebulia. im SemTxvevaSi Tu gasaCivrebulia

gadawyvetileba, romelic dauyovnebliv unda aRsruldes, sakasacio sasamarTlos SeuZlia droebiT SeaCeros aRsruleba da gaauqmos

aRrulebasTan dakavSirebuli RonisZiebebi. am sakiTxTan dakavSirebiT ganCineba SeiZleba gamotanil iqnes saqmis zepiri

ganxilvis gareSe, uzrunvelyofis Sesabamisi garantiebiT.

germaniis administraciuli saproceso kodeqsis 133-e paragrafis me-4

nawili,419 iTvaliswinebs saCivris SetaniT kanonieri Zalis moqmedebis

SeCerebas, (suspenziuri efeqti). kanonieri Zalis gadadeba am

SemTxvevaSi xdeba saCivarze gadawyvetilebis miRebamde.

gadawyvetileba Sedis kanonier ZalaSi saCivarze uaris TqmiT.

suspenziuri efeqti aqvs aseve dauSvebel saCivarsac.420

germaniis administraciuli saproceso kodeqsis 133-e paragrafis me-6

nawilis421 Sesabamisad, amave kodeqsis 132-e paragrafis me-3 nawilis

me-3 qvepunqtiT422 gaTvaliswinebul SemTxvevebze (gadawyvetilebis

416

ix. T. Todria.., faqtobrivi garemoebebis mniSvneloba sasaksacio sasamarTloSi,

Tb., 2011, gv. 24-25. 417 Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 34-e muxlis 4-e nawili,

saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 418Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 402-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 419

Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, miRebuli 21.01.1960. (VwGO),

§133. http:/www.gesetze-im-internet.de/vwgo/BJNR000170960.html. 420

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 176-177. 421

Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, miRebuli 21.01.1960. (VwGO),

§133. http:/www.gesetze-im-internet.de/vwgo/BJNR000170960.html. 422

iqve, (VwGO), §132.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 133: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

133

dafuZneba saproceso xarvezze). germaniis administraciul saqmeTa

federaluri sasamarTlo uflebamosilia, gaauqmos gadawyvetileba da ganCinebiT xelaxla gansaxilvelad daubrunos miwis

administraciul saqmeTa umaRles sasamarTlos, ris gamoc germaniis administraciul saqmeTa federalurma sasamarTlom aseve unda

miiRos saCivari davis sagnis gadawyvetilebaze.423

sssk-is 4021-e muxlis424 safuZvelze sakasacio sasamarTlo

uflebamosilia, sakasacio saCivris warmoebaSi miRebis Semdeg,

saqmesTan dakavSirebul im principul sakiTxebze, romlebic adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa dacvis konvenciiT da misi oqmebiT gaTvaliswinebuli uflebebisa da Tavisuflebebis

ganmartebas an gamoyenebas Seexeba, sakonsultacio daskvnisaTvis

mimarTos adamianis uflebaTa evropul sasamarTlos.

sakasacio sasamarTlom adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlosadmi sakonsultacio daskvnisaTvis mimarTvis moTxovna unda daasabuTos da adamianis uflebaTa evropul sasamarTlos warudginos saqmesTan dakavSirebuli saTanado samarTlebrivi da

faqtobrivi garemoebebi, sakonsultacio daskvnisaTvis mimarTvis

Sesaxeb man unda acnobos maxareebs. adamianis uflebaTa evropili sasamarTlos sakonsultacio daskvna savaldebulo xasiaTs ar

atarebs. sask-is 34-e muxlis 31 da me-4 nawilebiT425 gaTvaliswinebuli

vadis dineba Cerdeba.

sakasacio sasamarTlo sakasacio saCivris gansaxilvelad miRebis Sesaxeb iRebs ganCinebas da gansazRvravs saqmis zepiri ganxilvis

dros, ris Sesaxebac unda gaugzavnos Setyobineba mxareebs Sesabamisi

ganCinebis miRebidan 3 dRis ganmavlobaSi.

sakasacio sasamarTlo gadawyvetilebas amowmebs sakasacio saCivaris

farglebSi. mas ar SeuZlia sakuTari iniciativiT Seamowmos

saproceso darRvevebi garda sssk-is 396-e muxlis pirveli nawilis

,,v“ punqtisa, kerZod ,,miTiTebas im faqtebsa da mtkicebulebebze,

423ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 176-177. 424Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 4021-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 425Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 34-e muxlis 31 da 4-e

nawili, saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999,

https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 134: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

134

romlebic adastureben saproceso samarTlis normebis darRvevas, Tu

sakasacio saCivari saproceso normebis drRvevas emyareba“.426

sakasacio sasamarTlos ganxilvis sagani aseve SeiZleba iyos

sasamarTlos is ganCinebebi, romlebic win uswrebs sasamarTlos

saboloo gadawyvetilebas, imisgan damoukideblad, dasaSvebia Tu ara

maT mimarT kerZo saCivris Setana.

sakasacio sasamarTlom unda Seamowmos, saqme eqvemdebareba Tu ara uwyebrivad sasamarTlos da aqvs Tu ara mas saerTaSoriso

kompetencia mocemul konkretul saqmesTan dakavSirebiT. sakasacio

sasamarTlo, pirveli instanciis sasamarTlos teritoriul da

sagnobriv gansjadobas Seamowmebs mxolod mopasuxis moTxovniT. aseTi moTxona maSin aris dasaSvebi rodesac igi saqmis saapelacio

sasamarTloSi ganxilvisas ar yofila wamoyenebuli mopasuxis mier,

an Tu ar arsebobs sapatio mizezi, ris gamoc aseTi moTxovna ver iqna

wamoyenebuli saapelacio sasamarTloSi.

sakasacio sasamarTloSi dauSvebelia davis sagnis Secvla an

gadideba, aseve Segebebuli sarCelis Setana da xarjebis gansazRvra.

sask-is 34-e muxlis pirveli nawilis427 safuZvelze skasacio sasamarTloSi saqmis ganxilvisas mxareebs SeuZliaT warmoadginon

TavianTi mosazrebebi, mxolod im gremoebebTan dakavSirebiT, ra

safuZvliTac dauSva saCivari sakasacio sasamarTlom.

germanuli kanonmdeblobiT nebismier SemTxvevaSi, procesis yvela

monawiles unda mieces Sexedulebis gamoTqmis SesaZlebloba. es ki

gamomdinareobs saqmis zepiri mosmenis principidan. amdenad, procesis yvela danarCen monawiles unda mieces saCivrisa da misi dasabuTebis

gacnobis SesaZlebloba. maT eZlevaT poziciis gamosaxatavad

gonivruli vada. am vadis gasvlamde saCivarze gadawyvetileba ver

miiReba im SemTxvevaSic ki, rodesac is dauSvebelia, dausabuTebeli an

dasabuTebuli.428

426Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 396 -e muxlis pirveli nawilis

,,v“ punqti, saqarTvelos parlamenti, #1106, 14.11.1997,

https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 427

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 341-e muxlis pirveli

nawili, saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999,

https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 428 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 186.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 135: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

135

sakasacio sasamarTlo imsjelebs mxaris im axsna-ganmartebebze, romelic asaxulia sasamarTloTa gadawyvetilebebSi an sxdomaTa

oqmebSi.429

sakasacio sasamarTloSi sask-is me-16 muxlis me-2 nawiliT

gaTvaliswinebuli mesame pirebi SeiZleba Caeban maTive TanxmobiT, Tu isini sadavod ar xdian saapelacio sasamarTlos mier dadgenil faqtobriv garemoebebs da waradgenen mxolod samarTlebriv

mosazrebebs.430

saapelacio sasamarTlos mier damtkicebulad cnobili faqtobrivi

garemoebebi savaldebuloa sakasacio sasamarTlosaTvis, Tu

wamoyenebuli ar aris dasaSvebi da dasabuTebuli pretenzia (

Sedaveba).431

sakasacio sasamarTloSi saqmis zepiri ganxilva iwyba sakasacio

sasamarTlos erT-erTi wevris moxsenebiT, romelic sasamarTlos

moaxsenebs saqmis viTarebas, gaacnobs saapelacio sasamarTlos

gadawyvetilebis safuZvlebs. amis Semdeg mxareebs eZlevaT

SesaZlebloba warmoTqvan TavianTi sityva, gaakeTon gancxadebebi

dasabuTebis mizniT.

sakasacio sasamarTlos SeuZlia saqmis zepiri mosmenis gareSe gamoitanos gadawyvetileba da amis Sesaxeb mxareebs unda acnobos

winaswar.

germaniis administraciuli saproceso kodeqsis 101-e paragrafis me-3

nawili, iTvaliswinebs im saxis gadawyvetilebebis zepiri mosmenis

gareSe miRebis uflebamosilebas, romlebic ar warmoadgenen

sasamarTlo gadawyvetilebebs. maSasadame, sasamarTlos mTavari

sxdoma warmoadgens sasamarTlos diskreciul uflebamosilebas.

amgvarad, sasamarTlos mTavari sxdomis Casatareblad unda

arsebobdes seriozuli argumentebi, rac ukavSirdeba xarjebsa da

drois did danaxarjs.432

Tu saCivari dasaSvebia, maSin is dasabuTebulia, rodesac saxezea

kasaciis daSvebis wamoyenebuli safuZveli. saCivris dauSvebloba

(xandaxan gavrcelebuli praqtikis msgavsad) ver iqneba dasabuTebuli

429

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 407-e, muxlis pirveli punqti,

saqarTvelos parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 430

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 341-e muxlis me-2

nawili, saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999,

https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492. 431 Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 407-e, muxlis me-2 nawili,

saqarTvelos parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 432 Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsis 101-e paragrafis me-3

nawili. miRebuli 21.01.1960. (VwGO), &101.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 136: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

136

imiT, rom arasakmarisia saqmis gansakuTrebuli mniSvnelobis

argumentis moSvelieba, radgan Tavad samarTlebrivi dava ar

warmoadgens gansakuTrebul davas garkvevis aucileblobis,

unarianobisa da moqmedebis ararsebobis gamo. mxolod am sakiTxebis arasakmarisi da araamomwuravi ganxilva amarTlebs saCivris

dauSveblobis varauds, magram ara argumentaciis damajereblobis

ararseboba (dausabuTebloba). Zalze mniSvnelovania saCivris

dasaSvebobasa da dasabuTebulobas Soris gansxvaveba, radgan, gadawyvetilebis erTi da igive samarTlebrivi moqmedebisda

miuxedavad, SesaZloa, aman zegavlena iqonios sasamarTlos

Semadgenlobaze.433

sakasacio saCivris ganmxilveli sasamarTlo SeboWilia aseve

daSvebuli saCivris dros wamoyenebuli argumentebiT. im SemTxvevaSi, Tu realurad ar arsebobs momCivanis mier wamoyenebuli daSvebis

safuZveli, maSin sakasacio sasamarTlo ver daakmayofilebs saCivars

im sxva safuZvliT, romelic ar wamouyenebia momCivans. gansxvavebuli wesi moqmedebs mxolod saqmis gansakuTrebuli mniSvnelobis gamo

divergentulobis motiviT daSvebis SemTxvevaSi. administraciuli

saproceso, kodeqsiT gaTvaliswinebul saproceso xarvezebis

samarTalwarmoebaSi, sakuTari iniciativiT ver gadaisinjeba saqmis

gansakuTrebuli mniSvneloba da divergentuloba.434

saCivris ganxilvelma sasamarTlom ar unda gadasinjos (germaniis uzenaesi federaluri sasamarTlos kasaciis warmoebaSi miuReblobis

gadawyvetilebisagan gansxvavebiT, arsebobs Tu ara kasaciis

dakmayofilebis perspeqtiva, aramed Semoifarglos imiT, arsebobs Tu ara realurad saCivris dasabuTebaSi moxseniebuli daSvebis

safuZveli. uwinares yovlisa, sasamarTlom unda gauZlos cdunebas, saCivarze miRebuli gadawyvetilebiT ar gaakeTos aseve kasaciaze

winaswari daskvnebi. im SemTxvevaSi, Tu daSvebis saCivarSi

miTiTebuli safuZveli realurad arsebobs, kasacia im SemTxvevaSic

unda iqnas daSvebuli, rodesac ar arsebobs kasaciis dakmayofilebis

SesaZleblobebi. saCivari xSirad ar dakmayofildeba imis gamo, rom masSi wamoyenebuli sadavo samarTlebrivi sakiTxi ar aris garkvevis unariani mniSvnelobis uqonlobis gamo an kidev arsebul

divergentulobasa da saproceso xarvezs aklia mizez-Sedegobrioba

gadawyvetilebis SedegisaTvis. 435

433 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 184-185. 434 iqve, gv. 185. 435 iqve, gv. 185.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 137: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

137

im SemTxvevaSi, Tu saCivari dasaSvebi da dasabuTebulia, maSin

sakasacio sasamarTlo uSvebs kasacias. bunebrivia, daSveba

Semoifargleba gasaCivrebuli gadawyvetilebis nawiliT, rodesac

saxezea mxolod daSvebis wamoyenebuli safuZveli.436

Tu sakasacio sasamarTlo zRudavs daSvebas, aucilebeli ar aris

saCivarze uaris Tqma. am SezRudvidan gamomdinareobs gadawyvetilebis gamoyofadi nawilis dauSvebloba Sesabamisi

SedegebiT. im SemTxvevaSi, Tu momCivani Semoifargla saCivarsa da mis

daSvebaSi gadawyvetilebis gamoyofadi, gamijvnadi nawiliT, maSin

sasamarTlo unda Semoifarglos daSvebisas swored am moTxovniT.

amdenad, saxezea saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebasTan

gansxvaveba, romelmac unda gadawyvitos sakuTari iniciativiT,

SuamdgomlobiT boWvis gareSe, daSvebis sakiTxi. saCivarze miRebuli

dadebiTi gadawyvetileba unda Seicavdes aseve gasaCivrebis wessac,

radgan, misi CabarebiT, iwyeba sakasacio vadis aTvla.437

rogorc wesi, saCivarze miRebuli gadawyvetileba unda iqnas

dasabuTebuli germaniis administraciuli saproceso kodeqsis 133-e

paragrafis me-5 nawilis 438Sesabamisad. SeiZleba uari iTqvas

dasabuTebaze, im SemTxvevaSi, Tu dasabuTeba xels ver Seuwyos

daSvebis winapirobebis garkvevas. dasabuTeba mizanSewonilia maSin,

rodesac gadawyvetileba orientirebulia calkeul SemTxvevebze.

ganCineba ar unda dasabuTdes, rodesac saCivari erTxmad ar

dakmayofildeba an uari eTqmeba. am SemTxvevaSi, momCivans unda ecnobos misi saCivris dasaSvebobisa Tu dasabuTebulobis mimarT

eWvebi im miTiTebiT, gamoTqvas sakuTari Sexeduleba Setyobinebis

Cabarebidan erTi Tvis ganmavlobaSi. ganCinebas xels aweren

ganxilvaSi monawile mosamarTleebi. 439 im SemTxvevaSi, Tu sakasacio

sasamarTlo dasabuTebuli saCivriT dauSvebs kasacias, maSin

saCivarze miRebuli dadebiTi gadawyvetilebis CabarebisTanave, iwyeba

sakasacio vadis aTvla. administraciuli saproceso kodeqsiT saCivarze dawyebuli warmoeba grZeldeba sakasacio

436

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 187. 437

iqve, gv. 187. 438

Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, miRebuli 21.01.1960. 133-e

paragrafis me-5 nawili, (VwGO), §133 http:/www.gesetze-im-

internet.de/vwgo/BJNR000170960.html. 439 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 188-189.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 138: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

138

samarTalwarmoebis saxiT (germaniis administraciuli saproceso

kodeqsis 139-e paragrafis me-2 nawili440).

saCivarze miRebuli gadawyvetileba mboWavia sakasacio

sasamarTlosaTvis, ganurCevlad imisa, dadebiTia is Tu uaryofiTi. sakasacio sasamarTlo verc Secvlis mas da verc gauTvaliswinebels

datovebs sakasacio samarTalwarmoebaSi. miuxedavad imisa, rom ar arsebobs saCivarze miRebuli gadawyvetilebis gasaCivrebisa Tu

Secvlis SesaZlebloba, germaniis federaluri sakonstitucio sasamarTlos praqtikam SeiZleba ganapirobos gadawyvetilebis

gadasinjva da xelaxali gadawyvetilebis miReba, gansakuTrebiT im

SemTxvevaSi, rodesac damatebiT xdeba konstituciuri principis, maT

Soris, zepiri mosmenis principis gaTvaliswineba.441 am SemTxvevaSi, procesis monawile ar aris aucileblad damokidebuli

sakonstitucio saCivarze.

3.6. sakasacio sasamarTlos gadawyvetileba

saksacio saCivris dasabuTebuloba saksacio saCivris erT-erTi

umniSvnelovanesi da savaldebulo elemntia. saksacio saCivris dasabuTebulobis moTxovnas iTvaliswinebs sazRvargareTis

qveynebis kanonmdeblobac. magaliTad germanuli kanonmdeblobis mixedviT sakasacio saCivris dasabTebulobisaTvis aucilebelia im

garemoebeze miTiTeba, saidanac momdinareobs samarTldarRveva,

rogorc materialuri ise procesualuri TvalsazrisiT. amasTan am

garemoebeze miTiTeba zustad da amomwuravad unda moxdes. dasabuTeba mimarTuli unda iyos im gasaCivrebuli gadawyvetilebis im

safuZvlebis winaaRmdeg da gasaqarwyleblad, romlebsac es

gadawyvetileba emyareba.442

sakasacio sasamarTlo uflebamosilia Secvalos saapelacio

sasamarTlos gadawyvetileba, mxolod im farglebSi, rasac mxareebi

moiTxoven. saksacio sasamarTlo ar daakmayofilebs sakasacio

saCivars Tu: 1. kanonis miTiTebul darRvevas ara aqvs adgili; 2. saapelacio sasamarTlos gadawyvetilebas safuZvlad ar udevs

kanonis darRveva; 3. saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba

440Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, miRebuli 21.01.1960. 139-e

paragrafis me-2 nawili, (VwGO), §139 http:/www.gesetze-im-

internet.de/vwgo/BJNR000170960.html. 441

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 189-190. 442

ix. Thomas H., Reichold K., Putzo H., Hüsstege R., Zivilprozesssordnung, Kommentar, Verlag

C.H. Beck, München, 2002. S. 896; ix. Lüke .W; Zivilprozessrecht, Beck, 7; Auflage, München,

1999. S. 323-324.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 139: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

139

arsebiTad sworia, miuxedeavad imisa, rom gadawyvetilebis

samotivacio nawili ar Seicavs Sesabamis dasabuTebas.443

sakasacio saCivari SeiZleba efuZnebodes mxolod imas, rom gadawyvetileba kanonis darRveviTaa gamotanili d glisxmobs ara

mxolod kanons aramed sxva kanonqvemdebare aqtebsac, romlebic

kanonis realizaciis mizniTaa miRebuli Sesabamisi organoebis mier,

agreTve saproceso samarTlis normebs, romelTa darRveva SeiZleba

gaxdes gadawyvetilebis gauqmebis safuZveli, rodesac aseT darRvevas

SeeZlo gamoewvia saqmeze araswori gadawyvetilebis gamotana.

sakasacio saCivris dasabutebuloba unda emsaxurebodes kanonis -

materialuri Tu saproceso samartlis normebis daRvevis Cvenebas,

aseTi darRvevis arsebobis dadasturebas444

imis dadgena hqonda Tu ara adgili kanonis darRvevas an darRveulia

Tu ara kanoni sasamarTlos mier, romelzec igi amyarebs gasaCivrebul

gadawyvetilebas, es aris sakiTxi romelic unda gairkves da gadawydes

sakasacio saCivris miRebisa da arsebiTad ganxilvis Sedegad. sakasacio saCivris dasabuTebulobis Semowmeba xdeba sakasacio

saCivris daSvebisa da misi gansaxilvelad miRebis Semdeg. amitom

sakasacio saCivris daSvebamde kidec rom Candes, rom masSi miTiTebul

kanonis darRvevas ar SeiZleba hqondes adgili, sakasacio

sasamarTlo ver CaTvlis am saCivars dauSveblad, ver datovebs mas

ganuxilvelad.445

unda aRiniSnos, rom sakasacio sasamarTlo ar aris SeboWili sakasacio saCivarSi miTiTbuli kanonis darRvevis Semowmebis

farglebiT. mas SeuZlia da valdebulicaa Seamowmos kanonis darRvevis sxva SemTxvevebic Tu adgili hqonda aseTi saxis

darRvevebs. mniSvnelovania da garkveuli TaviseburebebiT xasiaTdeba

sakasacio saCivris dasabuTebuloba, rodesac es saCivari efuZneba

saproceso normebis darRvevas. imis gaTvaliswinebiT Tu romeli

konkretuli saproceso normis darRvevas emyareba sakasacio saCivari, SeiZleba saWiro gaxdes saqmeSi arsebeuli masalebis maT Soris

mtkicebulebebis Semowmeba da Sefaseba.446

magaliTad germanul iuridiul literaturaSi damkvidrebuli

mosazrebis Tanaxmad, sakasacio instanciis sasamarTloSi xdeba gasaCivrebuli gadawyvetilebis Semowmeba ara faqtobrivi aramed

samarTlebrivi TvalsazrisiT. dauSvebelia axali faqtebis wardgena.

443

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 410-e, muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 444

ix. v. xrustali ., kasacia samoqalaqo smarTalwarmoebaSi, sadisertacio

naSromi, Tb., 2004, gv. 57. 445iqve,, gv. 58. 446

iqve, gv. 60.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 140: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

140

gadawyvetilebis gadasinjva xorcieldeba mxareTa im axsna-

ganmartebis safuZvelze, romelic saapelacio sasamarTlos

gadawyvetilebaSi an sxdomis oqmSia Camoyalibebuli. saapelacio sasamarTlos mier dadgenili faqtebi sakasacio sasamarTlosaTvis

savaldebulo xasiaTs atarebs, garda im SemTxvevebisa, rodesac

faqtebis dagenisas adgili hqonda procesualur darRvevebs. sakasacio sasamarTloSi axali faqtebis wardgena mxolod im

SemTxvevaSia dasaSvebi, rodesac maTi saSualebiT xdeba

procesualuri naklis darRvevis dasabuTeba. axali faqtebisa da

mtkicebulebebis wardgena SesaZlebelia maSinac, rodesac saWiroa sakasacio saCivris gansaxilvelad miRebis dasaSvebobis winapirobis

dadastureba.447

qarTuli kanonmdeblobis Tanaxmad, dauSvebelia saksacio

sasamarTloSi axali faqtebisa da mtkicebulebeis wardgena.448

sakasacio sasamarTlo auqmebs gadawyvetilebas da saqmes xelaxla

gansaxilvelad ubrunebs saapelacio sasamarTlos, Tu: 1. saqmis

garemoebebi sapoceso normebis iseTi darRveviTaa dadgenili, rom am darRvevebis Sedegad saqmeze araswori gadawyvetileba iqna

gamotanili da saWiroa mtkicebulebaTa damaTebiTi gamokvleva; 2.

arsebobs sss-kis 396 muxliT gaTvaliswinebuli safuZvlebi garda ,,g“

da ,,e“ punqtebisa. kerZod: 1. saqme ganixila sasamarTlos

arakanonierma Semadgenlobam; 2. sasamarTlom saqme ganixila erT-erTi mxaris dauswreblad, romelsac ar miuRia Setyobineba kanoniT dadgenili wesiT an misi kanonieri warmomadgenlis gareSe, Tu aseTi warmomadgenloba kanoniT iyo gaTvaliswinebuli, garda im SemTxvevisa, roca aseTi kanonieri warmomadgeneli cnobs

sasamarTlo procesis warmarTvis marTlzomierebas; 3. gadawyvetileba miRebulia saqmis zepiri ganxilvis safuZvelze,

romlis drosac darRveulia procesis sajaroobis wesebi; 4. gadawyvetilebis dasabuTeba imdenad arasrulia, rom misi

samarTlebrivi safuZvlianobis Semowmeba SeuZlebelia; 5. gadawyvetilebas xels ar aweren is mosamarTleebi, romlebic

gadawyvetilebaSi arian aRniSnulni; 6. gadawyvetileba gamotanilia im mosamarTleebis mier, romlebic am saqmis ganxilvaSi adre

monawileobdnen; 7. saqmeSi ar aris saapelacio sasamarTlos sxdomis oqmi.

germaniis administraciuli saproceso kanonmdeblobiT saCivarze

uaris Tqmis, maT Soris, qvemdgom sasamarTlo instanciaSi xelaxla

gansaxilvelad dabrunebis SemTxvevaSi, saapelacio sasamarTlos

447ix. Lüke .W., Zivilprozessrecht, Beck, 7; Auflage, München, 1999. S. 314-324 448ix. S. qurdaZe., samoqalaqo saqmeTa ganxilva zemdgomi instanciis sasamarTloSi,

gamomcemloba ,,meridiani“ Tb., 2006, gv. 86.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 141: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

141

gadawyvetileba Sedis kanonier ZalaSi germaniis administraciuli

saproceso kodeqsis 133-e paragrafis me-5 nawili. radgan dasaSvebi

kasacia veRar Seitaneba.449

sakasacio sasamarTlom Tavis gadawyvetilebas safuZvlad unda

daudos samarTlebrivi Sefaseba, romelic savaldebuloa saapelacio

sasamarTlosaTvis. saqme xelaxla gansaxilvelad SeiZleba

daubrundes saapelacio sasamarTlos imave an sxva Semadgenlobas.

sakasacio sasamarTloSi saqmis ganxilvis Semdeg saqme sakasacio sasamarTlos gadawyvetilebis aslTan erTad ukan ubrundeba saqmis

ganmxilvel sasamarTlos.

germaniis administraciul saqmeTa federaluri sasamarTlos

saCivarze miRebul gadawyvetilebaSi. im SemTxvevaSi, Tu saxezea

administraciuli saproceso kodeqsis 132-e paragrafis me-2 nawiliT

gaTvaliswinebuli daSvebis winapirobebi (saproceso xarvezi), maSin germaniis administraciul saqmeTa federaluri sasamarTlos

diskreciuli uflebamosilebaa, dauSvas kasacia an kidev gaauqmos saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba kasaciis daSvebis gareSe da

xelaxla gansaxilvelad daubrunos saqme saapelacio sasamarTlos.450

am SemTxvevaSi, saqmis ukan dabruneba ar ganixileba, sakasacio

sasamarTlos, xarvezis miuxedavad, amomwuravad romc SeeZlos

gadawyvetilebis miReba. msgavsi SemTxveva dasaSvebia maSin, rodesac

saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba sxva motiviT sworia mizez-

Sedegobrivi saproceso xarvezisda miuxedavad. am SemTxvevaSi,

kasacia unda iqnas daSvebuli (dasabuTebuli saCivris msgavsad), xolo saCivarze warmoeba ki unda gagrZeldes sakasacio

samarTalwarmoebis saxiT (germaniis administraciuli saproceso

kodeqsis 139-e paragrafis me-2 nawili451). kanoni erTgvarad amoklebs savaldebulo kasaciasa da miznad isaxavs samarTalwarmoebis

saproceso-ekonomiuri motiviT Semoklebas. kasaciis daSvebas bevrad ufro meti dro dasWirdeboda vadebisa da gansaxorcielebeli

saproceso moqmedebebis gamo.452

449ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 189. 450 iqve, gv. 189. 451Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, miRebuli 21.01.1960. 139-e

paragrafis me-2 nawili, (VwGO), §139 http:/www.gesetze-im-

internet.de/vwgo/BJNR000170960.html. 452 ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 188.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 142: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

142

sainteresoa sakiTxi, romelic exeba kasaciis dauSveblad cnobis

ganCinebis mimarT Setanil saCivars, Tu rogor da rodisaa SesaZlebeli kanonsawinaaRmdego gadawyvetilebis gasaCivreba da

Sesworeba (arasworad dauSveblobis gamo).

sssk-is 374-e muxlis453 Tanaxmad, Tu ara arsebobs sakasacio saCivris

dasaSvebobis esa Tu is piroba, sakasacio sasamarTlos gamoaqvs ganCineba dauSveblobis gamo sakasacio saCivris ganuxilvelad

datovebis Sesaxeb da am ganCinebis gasaCivreba aRar daiSveba.

am sakiTxTan dakavSirebiT germanul kanonmdeblobaSi ufro metad

gasaTvaliswinebelia kanonmdeblis samarTlebriv-politikuri

gadawyvetileba, aaridos germaniis uzenaes federalur sasamarTlos

dauSvebeli kasaciebis ganxilva, garda kanoniT gaTvaliswinebuli

SemTxvevebisa.454

rogorc wesi, saCivris Setanaze uflebamosilia nebismieri monawile

piri, romelsac, daSvebuli kasaciis SemTxvevaSi, SeeZleboda am

saCivris wardgena, ganurCevlad imisa, dakmayofildeboda Tu ara misi

kasacia. Tumca, saCivris wardgenis SemTxvevaSic, unda arsebobdes

saCivris warsadgenad zogadad moqmedi dasaSvebobis winapirobebi.

aucilebeli Semxebloba, rogorc wesi, ganpirobebulia xolme

kasaciis dauSveblobiT. davis saganze miRebuli gadawyvetilebiT

Semxebloba savaldebulo araa, radgan saCivrdeba ara es

gadawyvetileba, aramed, uwinares yovlisa, kasaciis dauSveblad

cnobis ganCineba.

im SemTxvevaSi, Tu momCivani ar aris SemxeblobaSi warsadgeni

kasaciiT, maSin es vrceldeba kasaciis dasaSvebobaze, romelsac

aranairi mniSvneloba ar aqvs saCivris dasaSvebad. Tumca, kasaciis

dasaSvebobis ararasebobisas, zogadad ar iarsebebs daSvebis

safuZveli, vinaidan sakasacio sasamarTlos mier gadasinjva Semoifargleboda Semxeblobis ararsebobis gamo kasaciis

dasaSvebobis sakiTxiT, ris gamoc daSvebis safuZvlis saxiT wamoyenebuli samarTlebrivi sakiTxi ar iqneboda garkvevis

unariani.455

saCivris wardgenaze uflebamosili piria procesSi mowveuli mesame

piric, mas SeuZlia, procesis mTavari monawile pirebis

453

Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 374-e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 454ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S .174. 455iqve, gv. 175-176.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 143: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

143

Suamdgomlobebis farglebSi, damoukidebeli TavdacviTi

saSualebebis gamoyeneba.456

germaniis administraciul saqmeTa federaluri sasamarTlo miiCnevs,

rom mesame piris saCivari dauSvebelia Semxeblobis ararsebobis gamo. arasworad miwveuli mesame piri moklebulia davis saganTan raime

Semxeblobasa da, masTan erTad, gadawyvetilebis Secvlis dacvis

Rirs interess. amisda miuxedavad, individualuri Semxeblobis

sakiTxi yovelTvis konkretulad unda gadawydes.457

samarTali sazogadoebrivi urTierTobebis regulatori, xolo sasamarTlo gadawyvetileba samarTlSefardebis aqtia romlis miRebis kanoniT dadgenili formiT Camoyalibebisa da

dasabuTebulobisaTvis sasamarTlo valdebulia, saproceso

kanonmdebloba gamoiyenos srulad da yovlis momcvelad, mimarTos kanoniT dadgenil analogiis princips da samarTali gamoiyenos

maSinac, roca is kanonebSi araa mocemuli, ixelmZRvanelos

,,samarTlianobis“, ,,gonivrulobis“, ,,keTilsindisierebis“,

principebidan gamomdinare, misdios ,,sakuTar Sinagan rwmenas“,

saxelmwifo da sazogado interess, qveyanaSi kanonis uzenaesobis damkvidrebis mizans da swored kanonmdeblobis miznebisa da

principebis gaTvaliswinebiT miiRos kanonieri, samarTliani da

dasabuTebuli sakasacio ssamarTlos gadawyvetileba.458

3.7. saqmis gadacema saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos didi palatisaTvis

saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsis 3911 muxlis459 Tanaxmad, saqmis sakasacio wesiT ganmxilvel sasamarTlos SeuZlia motivirebuli ganCinebiT saqme gansaxilvelad gadasces saqarTvelos

uzenaesi sasamarTlos did palatas, Tu:

1.saqme Tavisi SinaarsiT warmoadgens iSviaT samarTlebriv

problemas;

iSviaT samarTlebriv problemasTan gvaqvs saqme, rodesac praqtikulad es problema saerTod jer ar dasmula sasamarTloebis

456

Sead. germaniis administraciuli saproceso kodeqsi, § 66-e, miRebuli 1960 wlis

20 ianvars, (VwGO) § 66. 457

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 176. 458

ix. T. mamaiaSvili,, erTgvarovani sasamarTlo praqtikisadmi miZRvnili konferencia, sakasacio sasamarTlos gadawyvetileba, Jurnali

,,marTlmsajuleba’’, 2008, #1 gv 111-112. 459Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 3911 -e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 144: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

144

winaSe da am normis gamoyenebis praqtika ar arsebobs, an kidev rodesac ar arsebobs sadavo samarTlebrivi urTierTobis arc kanoni arc analogiuri kanoni da aucilebelia samarTlis analogiis

gamoyeneba. samarTlis analogiis gamoyeneba, TavisTavd metad rTuli

saqmea, radgan am dros saqme unda gadawydes samarTlis zogadi

principebis safuZvelze, agreTve samarTlianobis,

keTilsindisierebisa da zneobis moTxovnemis Sesabamisad, magram

rodesac am sirTules emateba TviT saqmis sirTulec, sakasacio

palatas SeuZlia saqme gadasces gansaxilvelad did palatas.460

saqmis gansakuTrebuli mniSvneloba, normis axleburad ganmartebis

aucilebloba, Tu samarTlebrivi problemis iSviaToba, SeiZleba

ganpirobebuli iyo ara marto materialur-samarTlebrivi aramed

saproceso samarTlebrivi safuZvlebiTac.461

saqarTvelos uzenaesma sasamarTlom saqmeze - ss ,,p. i’’ saqarTvelos iusticiis saaministros aRsrulebis erovnuli biuros aWarisa da guriis saaRsrulebo biuros winaaRmdeg ganmarta, rom samoqalaqo saproceso kodeqsis 3911-e muxlis pirveli nawilis Sesabamisad, saqmis sakasacio wesiT ganmxilvel sasamarTlos SeuZlia motivirebuli ganCinebiT saqme gansaxilvelad gadasces saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos did palatas, Tu: a) saqme Tavisi SianaarsiT warmoadgens iSviaT samarTlebriv problemas; b) sakasacio palata ar iziarebs sxva sakasacio palatis mier adre Camoyalibebul samarTlebriv Sefasebas (normis ganmartebas); g) sakasacio palata ar iziarebs didi palatis mier adre Camoyalibebul samarTlebriv Sefasebas (normis ganmartebas).

sakasacio palata aRniSnavs, rom kasatoris mier aRZruli Suamdgomloba did palataze saqmis gansaxilvelad gadacemis Sesaxeb im motiviT, rom saqme exeba mniSvnelovan samarTlebriv sakiTxs, ver iqneba gaziarebuli, ramdenadac didi palatisaTvis saqmis gadacemas safuZvlad unda daedos is garemoeba, rom saqme Tavisi SinaarsiT warmoadgens iSviaT samarTlebriv problemas.

sakasacio palata aRniSnavs, rom am safuZvliT saqmis didi palatisaTvis gadacemis mizanSewonilobis sakiTxis ganxilva ganekuTvneba saqmis ganmxilveli sakasacio sasamarTlos gansakuTrebul, diskreciul uflebamosilebas, romlis mixedviT sasamarTlo Tavisi SexedulebiT da ara mxaris gancxadebis safuZvelze gansazRvravs saqmis saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos didi palatisaTvis gadacemis sakiTxs. mocemul SemTxvevaSi, sakasacio sasamarTlos miaCnia, rom ar arsebobs mocemuli davis gadawyvetisaTvis saqmis saqarTvelos uzenaesi

460

v. xrustali ., kasacia samoqalaqo smarTalwarmoebaSi, sadisertacio naSromi,

Tb., 2004, gv. 144-145. 461

iqve, gv. 144-145.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 145: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

145

sasamarTlos didi palatisaTvis gadacemis samoqalaqo saproceso kodeqsis 3911 muxlis462 pirveli nawiliT gaTvaliswinebuli arc erTi safuZveli.

saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawili463 gansazRvravs sakasacio saCivris gansaxilvelad dasaSvebobis amomwurav safuZvlebs, rogoricaa: a) saqme mniSvnelovania samarTlis ganviTarebisa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis CamoyalibebisaTvis; b) saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba gansxvavdeba am kategoriis saqmeebze saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos manamde arsebuli praqtikisagan; g) saapelacio sasamarTlos mier saqme ganxilulia mniSvnelovani saproceso darRveviT da arsebobs varaudi, rom mas SeeZlo arsebiTad emoqmeda saqmis ganxilvis Sedegze.

sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom warmodgenili sakasacio saCivari ar aris dasaSvebi saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli arc erTi zemoT miTiTebuli safuZvliT.

kasatori ver asabuTebs saapelacio sasamarTlos mier saqmis ganxilvas mniSvnelovani saproceso darRveviT. kasatori sakasacio saCivarSi ver aqarwylebs saapelacio sasamarTlos mier dadgenil faqtobriv garemoebebsa da daskvnebs.

sakasacio saCivari ar aris dasaSvebi arc saapelacio sasamarTlos ganCinebis sakasacio sasamarTlos mier damkvidrebuli praqtikisagan gansxvavebis arsebobis safuZvliT. amasTan, sakasacio saCivris ganxilvisa da sakasacio sasamarTlos mier saqmeze axali gadawyvetilebis miRebis saWiroeba ar arsebobs arc samarTlis ganviTarebisa da erTgvarovani sasamarTlo praqtikis Camoyalibebis aucileblobis TvalsazrisiT. amdenad, sakasacio sasamarTlo miiCnevs, rom mocemul saqmes ar gaaCnia araviTari principuli mniSvneloba sasamarTlo praqtikisaTvis, xolo sakasacio saCivars _ warmatebis perspeqtiva.464

2. sakasacio palata ar iziarebs sxva sakasacio palatis mier adre Camoyalibebul samarTlebriv Sefasebas (normis ganmartebas);

did palatas gaaCnia igive miznebi, rac aqvs sakasacio sasamarTlos zogadad. erTiani marTlmsajulebis uzrunvelyofa, erTgvarovani sasamarTlo praqtikis damkvidreba. magram am miznis

462Sead. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, 3911 -e muxli, saqarTvelos

parlamenti, #1106, 14.11.1997, https:/matsne.gov.ge/ka/document/view/29962. 463

Sead. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, 34-e muxlis me-3 nawili,

saqarTvelos parlamenti, #2352 23.07.1999, https://matsne.gov.ge/ka/dokument/view/16492 464Sead. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2013 wlis 27 ivnisis

ganCineba, saqme #bs-265-257(k-13).

ავტორის სტილი დაცულია

Page 146: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

146

relizacia SeuZlebeli iqneboda iseT pirobebSi, rodesac aseTi sakasacio palata ar iziarebs meore sakasacio palatis samarTlebriv Sefasebas, an kidev sakasacio palatas ar unda Secvalos mis mier adre sxva saqmesTan dakavSirebiT Camoyalibebuli samarTlebrivi Sefaseba, mis mier adre micemuli kanonis (samarTlis normis) ganmarteba.465

unda aRiniSnos, rom sakmarisi ar aris sakiTxis mxolod gansakuTrebuli mniSvnelobis arseboba mxolod mxarisaTvis, ufro metic sakasacio sasamarTlos mier gamosatani gadawyvetilebis nawili zogad samarTlebriv princips unda moicavdes, romelic gadasawyveti sakiTxis mimarT samarTlebrivi marTlSegnebis, samarTlebrivi sizustis ganmtkicebas Seuwyobs xels.466

3. sakasacio palata ar iziarebs didi palatis mier adre Camoyalibebul samarTlebriv Sefasebas (normis ganmartebas).

did palatas SeiZleba uamaravi saqme gadaeces gansaxilvelad, magram igi unda saWiroebdes saqmesTan dakavSirebuli gamosayenebeli normis

axlebur interpretacias, axleburi ganmartebis aucileblobas.

igulisxmeba, rom normis ganmarteba, romelic adre miRebuli iyo

mTeli qveynis masStabiT, Secvlili socialuri Tu ekonomikuri

pirobebis gamo saWiroebs axlebur, SeiZleba iTqvas, gansxvavebul

ganmartebas.467 aseT SemTxvevSi mizanSewonilia saqme gansaxilvelad

gadaeces did palatas.

Tavi. 4 samosamarTlo samarTali

4.1. sasamosamarTlo samarTlis ganviTarebis perspeqtivebi saqarTveloSi, arsebuli praqtikis analizi

Tanamedrove saqarTveloSi SeimCneva samosamarTlo samarTlis ganviTarebis perspeqtivebi, Tumca am etapze naklebad ganviTarebulia, rodesc adgili aqvs kanonmdeblobaSi garkveuli xarvezebis arsebobas, saWiro da ucilebeli xdeba misi Sevseba sasamarTlos mier. Ees yovelive iZleva imis SesaZleblobas, rom Camoyalibdes da ganviTardes samosamarTlo samarTali. am kuTxiT sainteresoa sazRvargareTis qveynebis samarTlebrivi gamocdilebis gaziareba.

465

v. xrustali ., kasacia samoqalaqo smarTalwarmoebaSi, sadisertacio naSromi,

Tb,, 2004, gv. 143. 466

Jauernig O., Zivilprozessrecht, Vergal C.H. Beck, 2003, S.268. 467

v. xrustali ., kasacia samoqalaqo smarTalwarmoebaSi, sadisertacio naSromi,

Tb., 2004, gv. 144.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 147: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

147

administraciuli samarTlis wyaroebs Soris mniSvnelovani adgili

uWiravs sasamarTlo precedentsa da sasamarTlo praqtikas.468

precendentuli samarTali sakmaod gavrcelebuli da mniSvnelovani samarTlis wyaroa. sasamarTlo precendenti jer kidev monaTmflobeluri epoqidan momdinareobs, Zvel romis smarTalSi igi erT-erT umniSvnelovanes samarTlis wyarod iTvleboda.

romis samarTali pirveladi formiT atarebda precendentul xasiaTs da warmoadgenda ,,mosamarTleTa samarTals’’,469 Tumca unda

iTqvas, rom precedentuli samarTlis (saerTo samarTlis) samSoblod mainc inglisi gvevlineba, sadac XI saukunidan is yalibdeboda da viTardeboda avtonomiurad, romis samarTalTan kavSiris gareSe.470

precedentuli samarTali mogvianebiT sxva qveybSic gavrcelda da

ganviTarda, Tumca yoveli konkretuli saxelmwifos samarTlebriv sisitemaSi integraciis Semdeg mainc rCeba inglisur fenomenad mTeli Tavisi arsiT.471

yvelaze maRali xarisxiT samarTalTan dakavSirebuli saqmianoba warmoCndeba marTlmsajulebis sferoSi, romlis specifikuri formac – sasamarTlo gadawyvetilebebi yovelTvis unda iyos samarTlebrivi normebis gamoyenebis Sedegi calkeuli SemTxvevisadmi. Aase, rom, arcerTi samarTlebrivi davis gadamwyvet sasamarTlo aqts, rogor farTo sivrcesac ar unda moicavdes, mosamarTlis Tavisufali mixeduleba, ar SeuZlia miiRos savsebiT TviTneburi gadawyvetilebis xasiaTi.472 rodesac arsebobs sasamarTlo mixeduleba es imas niSnavs, rom samarTlebriv problebas erTaderTi swori gadawyveta ar gaaCnia.473 Ees imas niSnavs, rom, rodesac arsebobs ramodenime kanonieri SesaZlebloba man arCevani gaakeTos Tavisi uflebamosilebis farglebSi.

iurispudenciaSi samarTlad ganixilaven ara saxelmwifos

xelisuflebis mier gamocemul kanons, aramed sxva wyaroebs -

sasamarTlo praqtikas, Cveulebebs, doqtrinas, bunebiTi samarTlis

468

ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А. Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. Ovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tbilisi, 2014, gv. 35. 469

ix. С. С. Алелссев., праго: азбука- теориа- философия: Опит комплексного исследования, М.

1999, 43. 470

ix. Рене Давид., Основые правовые системы современности, М. 1988, 273- 274. 471 ix. i. nozaZe., sasamarTlo precedenti inglisSi, konstitucia da qarTuli

samarTlis problemebi. miZRvnili prof. g. inwkirvelis dabadebis 75-e wlisTavs,

Tb., 2002, gv. 153. 472 ix. g. gogiaSvili., samarTlebrivi tendenciebi, rogor aviTareben mosamarTleebi

samarTals, Jurnali qarTuli samarTlis mimoxilva, 8/2005-1/2 , gv. 48. 473 ix. Smith., Judical Rewiew of Administrative Action, 1980, page 239.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 148: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

148

principebsa da adamianis imanentur uflebebs, romlebic SeiZleba

mniSvnelovnad gansxvavdebodnen kanonisagan.474 wina planze wamoiwia

sasamarTlo samarTalSemoqmedebis idea, romelic mosamarTles

aniWebs ufro did rols vidre, kanonis ganmmateblis rolia.475

samosamarTleo samarTalma gansakuTrebuli mniSvneloba SeiZina ukanaskneli 50 wlis ganmavlobaSi ise, rom igi faqtobrivad, parlamentis kanonebTan erTad, samarTlis erT-erT mniSvnelovan axal wyarod iqca. mosamarTles ar aqvs ufleba uari Tqvas gadawyvetilebis miRebaze im motiviT rom kanoni ar awesrigebs konkretul urTieTobas. Sesabamisad, kanonmdeblobis sasamarTlo praqtikiT (ganmartebebiT) Sevseba mosamarTlis ufleba ki ara, xSir SemTxvevaSi movaleobacaa.476

iurispudenciaSi aRiarebulia sasamarTlos samarTalSemoqmedebiTi

funqcia, amis gaTvaliswinebiT, unda mivudgeT ufro rTul da winaaRmdegobriv sakiTxs sasamarTlo samarTalSemoqmedebis

sazRvrebis Sesaxeb.477

am kuTxiT paralels Tu gavavlebT qarTul administraciul kanonmdeblobasTan davrwmundebiT rom marTlac mniSvnelovan da aucilebel perspeqtivas warmoadgens samosamarTleo samarTlis gnviTareba saqarTveloSi, xSiria SemTxvevebi praqtikaSi, rodesac uzenaesma sasamarTlom SeiZleba gaauqmos saapelacio sasamarTlos gadawyvetileba im motiviT rom mas es norma kanonmdeblobiT ar aaqvs dadgenili da praqtika sxvagvarad awesrigebs mocemul konkretul SemTxvevas. amitom zemoaRniSnulidan gamomdinare aucilebelia moxdes erTgvarovani sasamarTlo praqtikis Camoyalibeba da ganviTareba, raTa Tavidan iqnas acilebuli sasamarTlo procesebis gaWianureba.

sasamarTlo praqtika, rogorc samosamarTleo saqmianobis Sedegi, aris konkretuli saqmis gadawyvetisas normis ganmartebis rezultati. es rezultati xsnis da aRrmavebs gamoyenebuli normis Sinaars, akonkretebs normas erTgvar normatiuli xasiaTis formebSi. sasamarTlo praqtika is samosamarTleo saqmianobaa, romelsac Sedegad mosdevs am samarTlebrivi debulebebis Seqmna. Aarsebobs sawinaaRmdego mosazrebac, rom samosamarTleo praqtikas miekuTvneba ara mxolod is gadawyvetileba, romelic ayalibebs axal samarTlebriv Teziss aramed is gadawyvetilebebic, romlebic konkretizirdeba Tundac naTeli da

474 ix. g. gogiaSvili., samarTlebrivi tendenciebi, rogor aviTareben mosamarTleebi

samarTals, Jurnali qarTuli samarTlis mimoxilva, 8/2005-1/2 , gv. 50. 475

iqve, gv. 50. 476 ix. s. CaCava., samarTlebrivi tendenciebi, ZalaSi Sesuli sasamarTlo

gadawyvetilebebi da maTi gadasinjva, samosamarTleo samarTali, (momxsenebeli

karlman gaisi), Jurnali ,,qarTuli samarTlis mimoxilva’’, 5/2002-4, gv. 444.

477 ix. Fridman. , Limits of Judical Lawmaking, 1966, page 212.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 149: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

149

mkafio kanonis normebi yovelgavri ganmartebis da analogiis gareSe. 478

iurispudenciaSi, specialistebis nawili sasamarTlo praqtikas

miiCneven samarTlis wyarod. Tumca zogi sadavod xdis mosazrebas

imis Sesaxeb, rom sasamarTlo praqtika aris samarTlis wyaro, magram

masSi xedaven faqtors, romelic gansazrvravs samarTlis

avtoritets.479

germaniis uzenaesi sasamarTlos yofili Tavmjdomare karlman gaisi samosamarTleo samarTals saswavlo meTodikis klasikur Temad miiCnevs da saubrobs imaze Tu ra ,,farglebSi’’ da ,,rogor’’ unda iyos dsaSvebi samosamarTleo samarTali, is aseve aRniSnavs, rom ,,rogorc germaniaSi aseve safrangeTis samarTlebriv garemoSi me-19 saukunis meore naxevridan ukve eWvs aRar iwvevs samosamarTleo samarTlis arsebobis aucilebloba. samosamarTleo samarTlis ganviTareba udaod dadebiTi movlenaa da Tanamedrove samarTlebrivi sistemisaTvis win gadadgmul nabijad unda miviCnioT.480

rodesac vsaubrobT samarTlis ganviTarebaze samosamarTlo

samarTlis meSveobiT gasaTvaliswinebelia, rom samaosamarTlo samarTlis savaldebulooba radikalurad gansxvavdeba kanonis

normaTa savaldebuloobisagan, samosamarTlo samarTlis norma

warmoiSoba im momentSi, rodesac sasamarTlos gadawyvetileba

ZalaSi Sedis. misi moqmedeba imiT Semoifargleba, rom sxva sasamarTloebi analogiuri davis gadawyvetisas SeiZleba xelmZRvanelobdnen sasamarTlo praqtikaSi ukve arsebuli

gadawyvetilebiT. Tumca, igi savaldebulo ar aris da TviT sasamarTloebmac SeiZleba gadauxvion samosamarTlo samarTlis

normebs. kontinenturi evropis qveynebis samarTali ar icnobs

precedentul samarTlas, gansxvavebiT anglosaqsuri samarTlebrivi

sistemisagan, romelic,ZiriTadad, swored samosamarTlo samarTlis

meSveobiT viTardeba. Tumca miuxedavad amgavri radikaluri gansxvavebisa kontinenturi evropisa da anglosaqsuri samarTlis

sistemebs Soris, aSkaraa Rvawli, rac samosamarTlo samarTalma

Seitana orive samarTlebrivi sistemis ganviTarebaSi. swored am

garemoebebis gamo aris, rom orasi wlis win miRebuli safrangeTisa

478 ix. k. yifiani., sakasacio warmoebis dawyebis safuZvelebi samoqalaqo

samarTlis procesSi qarTuli da germanuli samarTlis mixedviT, Jurnali

,,marTlmsajuleba’’, 2007, #2, gv. 186. 479

ix. Carbonier., Droit Civil, 1971, page 376. 480ix. s. CaCava., samarTlebrivi tendenciebi, ZalaSi Sesuli sasamarTlo

gadawyvetilebebi da maTi gadasinjva, samosamarTleo samarTali, (momxsenebeli

karlman gaisi), Jurnali ,,qarTuli samarTlis mimoxilva’’, 5/2002-4, gv. 444.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 150: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

150

da asi wlis win miRebuli germaniis samoqalaqo kodeqsebi kidev

sicocxlisunarianebi rCebian.481

is faqti, rom kanonebi bevr kiTxvaze aranair an mxolod

absoluturad gaugebar pasuxebs iZlevian, Tanamedrove samarTalSi

bunebriv movlenad aRiqmeba. ufro metic kanonis arasrulyofileba

aucileblobadac ki miiCneva. swored mosamarTlea is piri, romelic uSualod praqtikaSi awydeba amgvar arasrulyofilebas da rameTu

movalea gadawycitos yovelgavri dava, miuxedavad imisa aris igi

uSalod daregulirebuli kanonis normiT Tu ara, naTeli xdeba is

aucilebloba, rasac warmoadgens samosamarTlo samarTali

samarTlebrivi sistemis efeqturi funqcionirebisaTvis.482

samosamarTleo samarTlis ganviTarebis saqmeSi mniSvnelovania uzenaesi da sakonstitucio sasamarTloebis roli, maT mier miRebuli gadawyvetilebebi da damkvidrebuli sasamarTlo praqtika.

unda aRiniSnos, rom samosamarTlo samarTlis gamoyeneba mniSvnelovania, ara sakasacio saCivris dasaSvebobis safuZvlebTan mimarTebaSi, aramed sasamarTlos mier gadawyvetilebaTa dasabuTebulobis kuTxiT.U

uzenaesma sasamarTlom unda uzrunvelyos konstituciuri normebis uSualo gamoyeneba da am normebis gaTvaliswinebiT kanonebis ganmarteba.483 uzenaesi sasamarTlo unda asrulebdes konstituciisa da kanonmdeblobis, aseve iuridiuli mniSvnelobis saerTaSoriso dokumentebisa da maT Soris, adamianis uflebaTa evropis konvenciis gamoyenebis kontrolis funqcias, rasac, sabolood, moaqvs samarTlis unifikacia. Aam funqciebis gaTvaliswinebiT: uzenaesi sasamarTlo unda Camoyalibdes wminda sakasacio instanciad, romlis mTavari funqciac iqneba kanonis dinamikuri ganmarteba da amiT sasamarTlo praqtikis erTgvarovnebis uzrunvelyofa, TavisuflebaTa da ZiriTad uflebaTa iuridiuli usafrTxoebis SenarCuneba da maTi dacva.484

481ix. S. papuaSvili., samarTlebrivi tendenciebi, samarTlis ganviTareba

samosamarTlo samarTlis meSveobiT da marTlmsajulebis xelmisawvdomoba,

(momxsenebeli ladoWanturia), Jurnali - ,,qarTuli samarTlis mimoxilva“ 6 №4 2003,

gv. 460. 482

iqve, gv. 460. 483ix. cntraluri da aRmosavleT evropis uzenaesi sasamarTloebis TavmjdomareTa

da mosamarTleTa Sexvedraze miRebuli rezolucia centralur da aRmosavleT

evropis qveynebSi sasamarTlo xelisuflebis gaZlierebis Sesaxeb, Temaze ,,uzenaesi

sasamarTlo da sakonstitucio sasamarTlo: rolis, uflebamosilebisa da

funqciebis urTierTdamokidebuleba“, praRa da brno, 21-23 oqtomberi, 1988 weli.

484 ix. g. gogiaSvil., samarTlebrivi tendenciebi, rogor aviTareben mosamarTleebi

samarTals, Jurnali qarTuli samarTlis mimoxilva, 8/2005-1/2, gv 76.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 151: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

151

4.2. saerTo samarTlis qveynebis gamocdileba

aRsaniSnavia, rom anglosaqsuri sistemis qveynebSi SemuSavebulia

precedentebis doqtrina, romelic adgens precedentebis gamoyenebis

wess da principebs.485

precedentuli samarTali (Case Law) rogorc inglisSi aseve saerTo samarTlis yvela sxva qveyanaSi yalibdeba da viTardeba marTlmsajulebis ganmaxorcielebeli organoebis saqmianobis Sedegad, rodesac sasamarTlo organo konkretuli saqmis gadawyvetisas adgens zogadi xasiaTis qcevis wess, romelsac savaldebulo Zala aqvs. es aris precedenti, romlis safuZvelic sasamarTlo gadawyvetilebaa, anu ara mTlianad gadawyvetileba, aramed mxolod misi nawili Seadgens sasamarTlo precedents. saerTod sasamaTlo gadawyvetileba Seicvs, konkretuli saqmis analizs, mis faqtobriv mxares samarTlis normis Sinaars, rmliTac sasamarTlo xelmZRvanelobda gadawyvetilebis gamotanisas da daskvnebs. Pprecedentia sasamarTlo gadawyvetlebis mxolod is nawili, romelic gvevlineba, rogorc gadawyvetilebis ,,Suaguli’’, ,,mosamarTlis samarTlebrivi poziciis arsi, principi, romlis safuZvelzec aris gamotanili gadawyvetileba.’’ - radio desidenti, garda amisa sasamarTlo gadawyvetilebis Semadgeneli nawilia obiter dictum – gzad naTqvami ,,gancxadeba im sakiTxze romelic ar aris gadawvetilebis sagani’’. misi mniSvneloba Semoifargleba ama Tu im principis deklarirebiT da damokidebulia mosamarTlis avtoritetze.486

Tu radio desidenti ukve TavisTavad aris precedenti, obiter dictum SeuZlia aseTad ,,gadaiqces’’ mxolod damajereblobis maRali xarisxis meSveobiT. aqve unda RiniSnos, rom sasamarTlo gadawyvetilebis am nawilebis erTmaneTisagan gamijvna sakmaod rTulia, vinaidan rogorc bogdanovskaia aRniSnavs, ,,maTi

gamoyofis meTodologia bolomde ar aris SemuSaveuli’’.487

anglosaqsuri sistemis qveynebSi administraciuli samarTali XX-e

saukuneSi Camoyalibda. im dros gabatonebuli iyo parlamentis

uzenaesobis doqtrina, romlis Tanaxmad samarTlis ZiriTad wyarod

aRiarebuli iyo kanonmdebloba. sasamarTlo precedentis, rogorc

samarTlis wyaros mniSvnelooba, am mizezis gamo, administraciul

485

ix. Кросс Р., Прецедент в английсом праве. М., 1985; Апарова Т. Б., Суди и судебний процесс

Великобритании. Англия, Уэльс, Шотландия. М., 1996, с. 13-14. 486 ix. i. nozaZe., sasamarTlo precedenti inglisSi, konstitucia da qarTuli

samarTlis problemebi. miZRvnili prof. g. inwkirvelis dabadebis 75-e wlisTavs,

Tb., 2002 , gv. 154. 487

iqve, gv. 154.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 152: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

152

samarTalSo gacilebiT mcirea. vidre konstituciur da samoqalaqo

samarTalSi.488

inglisSi saparlamento aqtebs SeuZliaT gaauqmon precedentebi da

mosamarTleTa mier dadgenili sxva samarTlebrivi normebi. mosamarTleTa sakanonmdeblo Zalaufleba aris daqvemdebarebuli

xelisufleba, romelic xorcieldeba parlamentis TanxmobiTa da

kontroliT.489

rogorc zemoT aRvniSneT, precedentis samSoblod miCneuli aris

inglisi. iSviaTi gamonaklisebis garada igi warmoadgens, samarTlis

wamyvan wyaros TiTqmis yvela inglisurenovan qveyanaSi. aRniSnuli qveynebi warmoadgenen anglosaqsur (angloamerikul) samarTlebriv ojaxs, sadac gansakuTrebul rols asrulebs sasamarTlo precedenti. inglisSi sasamarTlo zogjer iyenebs iseT precedentebs, romelTa asaki 300 da 400 welia. precedentuli

samarTali gulisxmobs mravali detaluri normis arsebobas. Tanamedrove inglisis samarTali sasamarTlo gdawyvetilebaTa sul

cota 1000 tomisgan Sedgeba.490

sasamarTlo organoebisa da mosamarTlis gansakuTrebuli

mdgomareoba,, rogorc marTlmsajulebis ganmaxorcieleblisa da

samarTalsemoqmedebisa, mJRavndeba sasamarTlo gadawyvetilebebis

sesrulebis sizustesa da efeqturobaSi.491

im princips, romelic precedentis dacvis valdebulebaze

migviTiTebs ewodeba (star decisis- gadawyvite ise, rogorc gadawyvetili

iyo adre). inglisSi precedentuli samarTlis damaxasiaTebel Taviseburebas warmoadgens is, rom aq gansxvavebiT, magaliTad aSS-sagan e.w stare decisi (amerikulad – star decisis) –precedentis wesi moqmedebs Semdegnairad zemdgomi sasamarTlos gadawyvetileba qvemdgomi sasamarTlosaTvis savaldebuloa: agreTve, rogorc wesi, sasamarTlos gadawyvetileba savaldebuloa imave instanciis adre miRebuli gadawyvetilebiT.492

precedentuli samarTali Sedgema mosamarTleTa mier gadawyvetilebis gamotanis procesSi Seqmnili da gamoyenebuli

488

ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А. Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. ovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tb., 2014, gv 36. 489

ix. g. gogiaSvili., samosamarTlo samarTali, Tb., 2014, gv. 40. 490 ix. S.B. Marsh., I. Soulsby., Outlines of English Law, 5

th. Edition, London, 1980, page. 22.

491ix. S.B. Marsh., I. Soulsby., Outlines of English Law, 5th

. Edition, London, 1980, page. 24. 492

ix. i. nozaZe., sasamarTlo precedenti inglisSi, konstitucia da qarTuli

samarTlis problemebi. miZRvnili prof. g. inwkirvelis dabadebis 75-e wlisTavs,

Tb., 2002, gv. 154.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 153: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

153

normebisa da principebisagan. TiTqmis yvela qveyanaSi sasamarTlo

precedenti ama Tu im xarisxiT flobs Tavis marwmunebel Zalas.493

saerTo samarTali SesaZleblobas aZlevs mosamarTles mxolod maSin ixelmZRvanelos Zveli gadawyvetilebiT, Tu ki daadgens analogias am gadawyvetilebasa da gansaxilvel saqmes Soris, magram yoveli radio decidendi emyareba arsebiT faqtebs xolo ori afsoluturad erTnairi, identuri saqme TiTqmis ar arsebobs, mosamarTles eZleva SesaZlebloba, ganacxados, rom precedenti da mocemuli konkretuli saqme ar emTxveva erTmaneTs, radganac saqmeSi aris arsebiTi faqtebi, romelic ar aris maTTvis saerTo.494 Tu mosamarTle daadgens, precedentis mavaldebulebelebeli Zalis arsebobas, miuxedavad imisa mizanSewonilia Tu ara aRniSnuli, igi unda Seufardos aucileblad.

aSS-i uzenaesi sasamarTlo iTxovs ,,dauZlevel garemoebebs an

gansakuTrebul garemoebebs, an gansakuTrebul mizezebs“, raTa

gadauxvios da ar daicvas wina gadawyvetilebebi.495

inglisuri tradiuciuli doqtrina precedens ganixilavs, rogorc marTlwesrigis stabilurobisa da mdgradobis uzrunvelyofis

saSualebas. precedentis gamoyeneba ar aris damokidebuli

mosamarTlis subieqtur mixedulebaze, xSirad mosamarTlisaTvis

gacilebiT ufro saWiroa, iyos zustad cnobili, vidre idealurad

srulyofili.496

unda aRiniSnos, rom qvemdgomma sasamarTlom aucileblad unda ixelmZRvanelos zemdgomi sasamarTlos gadawyvetilebiT, igi

SeboWilia zemdgomi sasamarTlos gadawyvetilebiT, Tumca,

mxolod mosamarTleze, mis mixedulebazea damokidebuli zemdgomi sasamarTlos maravalricxovani da urTierTsawinaarmdego, normebidan romels gamoiyenebs. TiToeuli gadawyvetilebis mniSvneloba precedentis rangSi icvleba… uTvalav faqtorze

damokidebulebiT.497

precedentis sakiTxTan dakavSirebiT didi mniSvneloba gaaCnia sasamarTloebis ierarqias. inglisSi mxolod umaRlesi

sasamarTloebis mier iqmneba precedenti. pracedentis savaldebulo zala da moqmedebis farglebi ganisazRvreba imiT Tu ra adgili ukaviaT ierarqiaSi: 1) lordTa palatis mier dadgenil

493 ix, g. gogiaSvili., samarTlebrivi tendenciebi, rogor aviTareben mosamarTleebi

samarTals, Jurnali qarTuli samarTlis mimoxilva, 8/2005-1/2, gv. 62. 494

ix. Уолкер Р., Английская судебная система, М. 1980, с. 168-269. 495

ix. g. gogiaSvili., samosamarTlo samarTali, Tb, 2014, gv. 92. 496 ix. g. gogiaSvili., samarTlebrivi tendenciebi, rogor aviTareben mosamarTleebi

samarTals, Jurnali qarTuli samarTlis mimoxilva, 8/2005-1/2, gv. 60. 497

ix. R.A. Leftar., The task of the appellate court ,, Notre dame lawyer“, 1958, page 566.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 154: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

154

sasamarTlo precedents savaldebulo Zala aqvT yvela sasamarTlosaTvis, radgan aRniSnuli sasamarTTlo instancia umaRlesia mTel gaerTianebul samefoSi; 2) saapelacio sasamarTlos mier dadgenil precedents savaldebulo Zala aqvT qvemdgomi sasamarTloebisaTvis da Tavad saapelacio

sasamarTlosaTvis gamonakliss warmoadgenen (sisxlis samarTlis saqmeebi); 3) maRali sasamarTlos mier miRebul gadawyvetilebebs savaldebulo precedentis Zala aqvT qvemdgomi

sasamarTlebisaTvis, Tumca am ukanasknelTaTvis absoluturad savaldebulos ar warmoadgens.498

precedenti gansazRvravs sasamarTlos rols samarTlis Camoyalibebasa da ganviTarebaSi. misi gnaviTareba xdeba sasamarTRlos praqtikis Seucvlelad. precedentuli samarTali iqmneboda konkretuli iuridiuli saqmeebis gadawyvetis procesSi mosamarTleTa samarTalSemoqmedebiTi saqmianobis Sedegad, rodesac saWiro normis ararsebobis SemTxvevSi mosamarTle saqmes wyvetda gonebis safuZvlze da iRebda gadawyvetilebas, romelic momavalSi analogouri cxovrebiseuli semTxvevebis gadawyvetisas

gamoiyeneboda.499

iuridiul literaturaSi gamoTqmuli mosazrebis Tanaxmad sasamarTlo precedenti aris samarTlis wyaro, romelic ar

Seicavs samarTlis normas. precedents ,,zogadnormatiuli Zala aqvs’’.500

inglisuri samarTlis normebi iqmnebian mosamarTleebis mier, isini warmoadgenen sasamarTlo gadawyvetilebis ZiriTad nawils, inglisuri samarTlis norma mWidrod ukavSirdeba konkretul saqmis garemoebebs da gamoiyeneba am saqmis analogiuri saqmeebis gadasawyvetad, romelzec es gadawyvetilebaa gamotanili. amasTan gansxvavebiT kontinentur evropaSi, samarTlis normebs gamoimuSaveben doqtrinis meSveobiT, an Seqmnilia kanonmdeblis mier.501

inglisuri samarTlis norma 1. Ddadgenilia saxelmwifo organos

mier, mocemul SemTxvevaSi umaRlesi instanciis sasamarTlos mier; 2. savaldebulo Zala gaaCnia momavalSi analogiuri saqmeebis

ganxilvisa da gadawyvetisas, mravaljeradi gamoyenebisaa; 3. maTi dacva darRvevis SemTaxvevaSi uzrunvelyofilia Sesasbamisi

sasamarTlo ganaCenis Tu gadawyvetilebis gauqmebis gziT; 4.

498

ix. Рене Давид,, Основые правовые системы современности, М. 1988. с. 319. 499

iqve, gv. 319. 500

ix. b. savaneli., samarTlis Teoria, Tb., 1993, gv. 38. 501

ix. i. nozaZe., sasamarTlo precedenti inglisSi, konstitucia da qarTuli

samarTlis problemebi. miZRvnili prof. g. inwkirvelis dabadebis 75-e wlisTavs,

Tb., 2002, gv. 158.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 155: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

155

adgens sazogadoebrivi urTierTobis monawileTa uflebebsa da

movaleobebs.502

rodesac bundovania kanonis debulebebis ganmarteba aseT

SemTxvevebSi sasamarTlo qmnis ganmartebis precedentebs,503

romelis safuZvelsac wamoadgens kanoni.

saerTo samarTlis sistemaSi, mudmivad xdeba axali normebis

Seqmna. inglisur samarTals aqvs SesaZlebloba iyos dinamiuri da yovelTvis drosTan Sesabamisi. swored amitom mosamarTleTa samarTalSemoqmedeba dasaSvebi da sasargebloc kia.504

XIXs-is 30-iani wlebidan sasamarTlo precedentis institutma dakarga is adgili, romelic mas aqmade eWira samarTlis wyaroTa sistemaSi da Seicvala misi funqciuri mniSvneloba. Tu uwin mosamarTleebi pasuxismgebelni iyvnen samarTlis udidesi nawilis ganviTarebisaTvis, axla maTi amocana ZiriTadad Semoifargleba

kanonSi gamoxatuli samarTlis ganmartebiT.505

4.3. kontinenturi samarTlis qveynebis gamocdileba

kontinenturi samarTlis ojaxis qveynebSi samarTlebrivma doqtrinam mTlianad uaryo precedentebis doqtrina da sasamarTlo praqtikas ar

Tvlis samarTlis wyarod. magram administraciuli iurisdiqciis sasamarTlo praqtikam imdenad didi zegavlena moaxdina

administraciulsamarTlebrivi sferos formirebaze, rom bevri

mkvlevari aRiarebs Semdeg debulebas: administraciuli samarTali,

faqtobrivad Camoyalibda administraciuli sasamarTloebis mier.506 romelTa uflebamosilebaSi ar Sedis samarTlebrivi normebis

dadgena. isini qmnian doqtrinebsa da principebs, ris safuZvlzec

xdeba konkretuli saqmeebis ganxilva da gadawyveta.

kontinenturi qveynebis mosamarTles, iseve rogorc inglisels,

ueWvelad yovelTvis surda samarTlis mdgradoba. am mizniT is

pirvelad eyrdnoboda romaul samarTals da kodifikaciis wesebs,

502ix. i. nozaZe., sasamarTlo precedenti inglisSi, konstitucia da qarTuli

samarTlis problemebi. miZRvnili prof. g. inwkirvelis dabadebis 75-e wlisTavs,

Tb., 2002, gv. 160. 503

ix. Боботов С. В., Буржуазные концепции судейского нормотворчества. 1986. 2, с. 98. 504ix. i. nozaZe., sasamarTlo precedenti inglisSi, konstitucia da qarTuli

samarTlis problemebi. miZRvnili prof. g. inwkirvelis dabadebis 75-e wlisTavs,

Tb., 2002, gv. 163. 505

iqve, gv. 164. 506ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А. Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. Oovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tb, 2014, gv. 36.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 156: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

156

mogvianebiT napoleonis epoqis kodeqsebs.507 romauli samarTlis

safuZvelze Seiqmna romanul-germanuli samarTlebrivi ojaxi,

romlis ZiriTadi samarTlis wyaros warmoadgens kanoni, rogorc

samarTlis upirvelesi, xolo precedenti damxmare wyaros.508

romanul-germanuli samarTali romis samarTlis recepciis Sedegad

aRmocenda, misi evoluciis Sedegia, misi gagrZelebaa.

romanul-germanul samarTals gonebis da universitetebis

samarTals509 uwodeben. XII-XVI saukuneebSi italiaSi, boloniis universitetSi romis samarTlis Seswavlis safuZvelze Seiqmna

aRniSnuli romanul-germanuli samarTalis ojaxi.

ZiriTadi principi, romelic dacul unda iqnes marTlmsajulebis

ganxorcielebisas, esaa - msgavsi saqmeebi msgavsad wydeba. am saerTo miznis misaRwevad kontinenturi samarTlis sistema da saerTo

samarTlis sistema sxva da sxva xerxs mimarTavs, swored es

ganapirobebs Tavis mxriv, maT Soris gansxvavebas. TiToeulma

samarTlebrivma sistemam evoluciis gansxvavebuli gza ganvlo.510

samarTlebrivi doqtrina Tavdapirvelad uaryofda mosamarTleebis

mier samarTlis normebis Seqmnis SesaZleblobas. mogvianebiT mosamarTles mieca SesaZlebloba aRmoefxvra kanonSi arsebuli

xarvezebi mciredi ganmartebebis safuZvelze. kidev ufro mogvianebiT samarTlebrivma doqtrinam aRiara sasamarTlo praqtikis

normaSemoqmedebiToba, misi mizanSewoniloba, rac gamomdonareobs samarTlebrivi moTxovnebis socialuri praqtikis saWiroebebTan

adaptaciis aucileblobiT.511 Tumca igi CveulebiT samarTalad

miiCnia. XX -e saukunidan sasamarTlo praqtika ukve aRiarebulia,

rogorc samarTlis damoukidebeli wyaro.

sasamarTlo da normaSemoqmedebiTi saqmianoba

urTierTdakavSirebulia, Tumca, mosamarTlis gadawyvetileba

damokidebulia, im normatiul aqtze, romelic mas safuZvlad udevs.

kanonis interpretacia unda moaxdinos mosamarTlem. es interpretacia TavisTavad warmoadgens normaSemoqmedebiT

saqmianobas, romelsac socialur konteqstSi gacilebiT ufro didi

fasi aqvs, vidre sakanonmdeblo xelisuflebis abstraqtul enas.512

507 ix. g. gogiaSvili., samarTlebrivi tendenciebi, rogor aviTareben mosamarTleebi

samarTals, Jurnali qarTuli samarTlis mimoxilva, 8/2005-1/2, gv. 60. 508ix. i. nozaZe., mosamarTleTa samarTalSemoqmedeba romanul-germanul

samarTlebriv ojaxSi, Jurnali ,,samarTali“ №1-2, 2008, gv. 23. 509

ix. В. М. Корельского и В. Д. Перевалова., Теория государства и права. М. 1997, с. 519. 510

ix. g. gogiaSvili., samosamarTlo samarTali, Tb, 2014, gv. 78. 511

ix. Tate N., Judical instution in Cross-national perpective: goward integrating Courts into the

Comparative Study of the Politics, Oxford, 1981. Page. 1. 512 ix. Eckhoff T., Justice, it

,s determination in social interaction Rotterdam, 1974, page. 114-115.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 157: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

157

iuridiul literaturaSi zogi mecnieri Tvlis, rom mosamarTlem ara mxolod kanonis safuZvelze SeiZleba Seqmnas axali samarTlebrivi

norma, aramed samarTlianobis principze apelirebiTac.513

sasamarTlo xelisufleba Tavisi uflebamosilebis materializebas

axdens sasamarTlo gadawyvetilebebiT, ganCinebebiT, ganaCenebiTa da

dadgenilebebiT. swored maTi erToblioba warmoadgens sasamarTlos

saqmianobis Sinaarss, xolo sasamarTlo praqtika aris umaRlesi sasamarTlo instanciebis principili gadawyvetilebebis

erToblioba samarTalgamoyenebis sakiTxebze.514

mTel rig qveynebSi, magaliTad nidrlandebi, brazilia, kolumbia

miCneulia, rom sasamarTlo ar qmnis samarTals igi mxolod ufardebs

Sesabamis normebs. ZiriTad wyarod aRiarebulia da gabatonebulia

kanoni. iTvleba, rom sasamarTlo precedenti aris mniSvnelovani,

Tumca samarTlis kanonqvemdebare wyaros warmoadgens. safrangeTisa da germaniis umarlesi sasamarTlo dawesebulebebis gadawyvetilebebs savaldebulo Zala qvT ara mxolod kanonis

Sefardebis, aramed kanonmdeblobaSi xarvezis arsebobis

SemTxvevaSic. isini adgenen ara mxolod kanonis Sefardebis

erTgvarovan wesebs, aramed precedentis rangSi ayavT mosamarTlis

mier konkretul saqmeze gamotanili gadawyvetileba, romelic

magaliTad analogiasa Tu zogad princips efuZneba.515

d a s k v n a

Cvens mier Catarebuli kvleva miznad isaxavs qarTuli

administraciuli samarTlisa da sazRvargareTis yveynebis, kerZod

germanuli modelis, kanonmdeblobisa da sasamarTlo praqtikis

analizis safuZvelze sakasacio samarTalwarmoebis, kerZod, sakasacio saCivris dasaSvebobasTan dakavSirebuli ZiriTadi problematuri sakiTxebis gamokveTas da maTi SesaZlo gadaWris

gzebis moZiebas.

kasacia aris procesis monawileTa xelT arsebuli gasaCivrebis

ukanaskneli saSualeba, romlis mizanicaa davis saganze kasaciis

dasaSvebobisas, anu, konkretuli saqmis gansakuTrebuli

samarTlebrivi da finansur-ekonomikuri daniSnulebis arsebobisas, davis saganze marTebuli da samarTliani gadawyvetilebis miReba da

513ix. i. nozaZe., mosamarTleTa samarTalSemoqmedeba romanul-germanul

samarTlebriv ojaxSi, Jurnali ,,samarTali“ №1-2, 2008, gv. 26. 514ix. o. melqaZe., b. dvali ., sasamarTlo xelisufleba sazRvargareTis qveynebSi.

Tb., 2000, gv. 59. 515ix. i. nozaZe., mosamarTleTa samarTalSemoqmedeba romanul-germanul

samarTlebriv ojaxSi, Jurnali ,,samarTali“ №1-2, 2008 , gv. 27.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 158: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

158

procesis monawileTa Soris arsebuli davis sabolood dasruleba.

bunebrivia, erTiani sasamarTlo praqtikisa da samarTlis ganviTarebis sayovelTao interesi ganapirobebs konkretuli davis

saganze sakasacio saCivris dasaSvebobas. Tumca, imavdroulad, kasaciis arsi ganpirobebulia sakasacio sasamarTlos SezRuduli

uflebamosilebiT, gamoiyenos mxolod gadasinjvadi samarTlebrivi

normebi da masTan dakavSirebuli akrZalviT, Tavadve daadginos

faqtobrivi garemoebebi.

dasabuTebulia Tu dausabuTebeli kasacia, ufro gamomdinareobs

materialuri samarTlidan. saproceso-samarTlebrivi debulebebi

mxolod gviCveneben gzas, romelic sasamarTlom unda ganvlos,

procesis monawileTa CarTulobiT, marTebuli da samarTliani

gadawyvetilebis misaRebad. amdenad, aq gabatonebulia saproceso

mizanSewonilobisa da ekonomiurobis principebi. Tumca es gasavleli gza ar rCeba mxolod sasamarTlosa Tu procesis monawile mxareTa

anabara. yvelaferi nawilobriv damokidebulia imperatiul

samarTlebriv normebze. amdenad, sasamarTlo ver datovebs misTvis

mizanSewonili mizeziT gauTvaliswinebels saproceso-samarTlebriv

debulebebs da SeuZlia, ganvlos es misTvis mizanSewonili gza.

kanoni zustad ganusazRvravs sasamarTlos imas, rac mizanSewonili

da ekonomiuria saproceso-samarTlebrivi TvalsazrisiT. sasamarTlom ki unda Seasrulos es dawerili normebi im SemTxvevaSic

ki, Tu mas eqneba saproceso mizanSewonilobis sruliad sxva

warmodgena. imavdroulad sasamarTlo uflebamosilia, ganmartos saproceso samarTalebrivi normebi da gaiTvaliswinos mizanSewoniloba da saproceso ekonomia ganmartebis

kriteriumebad.516

-migvaCnia, rom kanonis ganmartebis sakiTxi sakmaod mniSvnelovania

saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos saqmianobaSi, mis

uflebamosilebaSi, romelic precedentis mniSvnelobas iZens. kanonis ganmarteba ar unda iyos formaluri xasiaTis, is unda gamomdinareobdes normis Sinaarsidan da miznidan. aseve mniSvnelovania kanonis droSi gamoyenebis principi.

-mniSvnelovd migvaCnia samosamarTlo samarTalis ganviTareba, gadawyvetilebaTa dasabuTebulobisa da qarTuli samarTlebrivi

sistemis efeqturi funqcionirebisaTvis. am saqmeSi umniSnelovanesia

uzenaesi sasamarTlos roli.

Cven vfiqribT, rom aseve mniSvnelovania sasamarTlo sistemis reformirebis sakiTxi. pirvel rigSi sasurvelia daisvas sakiTxi

516

ix. May A., Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo,

SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München:

Heymanns, 1997, S. 29.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 159: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

159

administraciuli sasamarTloebis Seqmnis Sesaxeb. amisaTvis

aucilebelia moxdes konstituciis 83-e muxlis me-4 punqtis Canaweris

gadaxedva, romelic miuTiTebs, rom dauSvebelia saqarTveloSi

specialuri sasamarTloebis Seqmna. marTlmsajulebis moqnilobis,

swarfad, efeqturad da xarisxianad ganxorcielebisaTvis saWirod

migvaCnia, rom saqarTveloSi arsebobdes administraciul

sasamarTloTa iseTi sistema, romelic dResdReobiT bevr

ganviTarebul ucxo saxelmwifos gaaCnia.

administraciuli iusticia, rogorc iurisdiqciuli kontrolis

forma, romelic Tanamedrove ucxo qveynebisTvis aris

damaxasiaTebeli, magaliTad rogorebicaa: italia, espaneTi, didi

britaneTi, safrangeTi, germania da sxva, romlebsac gaaCniaT

iurisdiqciuli kontrolis TavianTi modelebi. administraciuli iusticiis cenbaSi igulisxmeba mmarTvelobis sferoSi kerZo pirsa da sajaro administracias Soris wamoWrili davis gansazRvruli

sasamarTlo saproceso formis gadawyvetis wesi, romelic realizdeba samarTlebrivi konfliqtebis gadasaWrelad

specialurad Seqmnili iurisdiqciuli organoebis saqmianibaSi. aseTi midgomis dros wina planze administraciuli iusticiis wamyvani

damaxasiaTebeli niSnis saxiT, gamodis administraciuli davebis

gansaxilvelad ara raime specialuri dawesebulebis arseboba,

aramed, iurisdiqciul organoebSi maTi gadawyvetis sasamarTlo

saproceso wesi. mmarTvelobis sferoSi davis ganxilvis sasamarTlo

saproceso wess iyenebn administraciuli sasamarTloebi, agreTve, ama

Tu im zomiT - kvazisasamarTlo administraciuli organoebi.517

Sesabamisad, am SemTxvevaSi administraciuli iusticiis cnebas miakuTvneben ara marto specialuri administraciuli sasamarTloebis da administraciuli tribunalebis

(kvazisasamarTloebis) saqmianobas, aramed saerTo

sasamarTloebisasac, romlebic axorcieleben administraciul

samarTalwarmoebas, rogorc sasarCelo samoqalaqo

samarTalwarmoebis nawils, rac damaxasiaTebelia, magaliTad

mravali arabuli qveynisaTvis.518

magaliTad germaniaSi administraciul iusticias ukavSireben saerTo administraciuli iurisdiqciis sasamarTlo organoebis

(administraciuli sasamarTloebis) saqmianobas da specialur

administraciul iurisdiqcias, safinanso, socoalur, disciplinur

sasamarTloebs, romlebic funqcionireben sasamarTlo

xelisuflebis farglebSi da axorcielemen marTlmsajulebas.

517

ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А. Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. Oovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tb., 2014, gv. 281-282. 518

iqve, gv. 282.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 160: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

160

administraciuli iusticia am SemTxvevaSi aRiqmeba, rogorc

damoukidebeli specializebuli sasamarTlo xelisufleba, romelic

mowodebulia, daicvas kerZo pirebis uflebebi da kanonieri interesebi administraciuli organoebis aramarTlzomieri

qmedebebisagan.519

administraciuli iusticia, rogorc administraciulsamarTlebrivi

instituti 1. qmnis samarTlebrivi saSualebebis, principebis da

meqanizmebis sistemas, romelic saSualebas aZlevs kerZo pirebs, sasamarTlo wesiT gaasaCivron sajro administraciis

aramarTlzomieri aqtebi da daicvan TavianTi subieqturi uflebebi; 2.

gankuTvnilia davebis gadawyvetisaTvis, roca mxareebi

dakavSirebulni arian xelisufleba-daqvemdebareba tipis

urTierTobebiT; 3. moicavs met-naklebad sasamarTlo organoebis

sistemas an kvazisasamarTlo dawesebulebebs, specialurad Seqmnils

an morgebuls administraciul-samarTlebrivi davebis gadasawyvetad;

Sesabamisad, es organoebi iyofa: a) administraciul sasamarTloebad, romelTac gaaCniaT saerTo iurisdiqcia administraciuli davebis mixedviT da damoukidebelni arian aqtiuri administraciisa da

saerTo sasamarTloebisagan; b) administraciul tribunalebad an

specializebul administraciul sasamarTloebad, romlebic iqmnebian garkveuli tipis administraciuli saqmeebis gadasawyvetad

(sagadasaxado dabegvra, socialuri dazrveva da a.S.); sauwyebo

,,kvazisasamarTloebad, romlebic wyveten davas mxolod uwyebis

farglebSi. 4. funqcionirebs saproceso formiT, romelic

mTlianobaSi Seesabameba saerTo sasamarTlo procesis models,

miuxedavad arsebuli mTeli rigi gansakuTrebuli Tvisebebisa; 5.

wyvets davebs sadavo administraciuli aqtis baTilad ( ukanonod)

cnobis an gauqmebis gziT.520

sainteresoa aseve espaneTis administraciuli iusticiis modeli,

romelic emyareba sasamarTlo xelisuflbis erTianobis princips.

masSi moiazreba specializebuli dawesebulebebis (palatebis)

modeli, romelic iTvaliswinebs saerTo sasamarTloebis struqturaSi specializebuli administraciuli iurisdiqciis

ganyofilebebis gamoyofas. saerTo sasamarTloebis administraciuli ganyofilebebi gamodian rogorc saerTo

519

ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А. Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. Oovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tb., 2014, gv. 283. 520

iqve, gv. 284-285.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 161: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

161

administraciuli iurisdiqciis administraciuli iusticiis

organoebi.521

zogjer administraciuli iusticiis cneba emTxveva administraciuli iurisdiqciuli kontrolis cnebas da SesaZlebelia maTi

urTierTCanacvleba. administraciuli iusticiis konkretuli

formebi, rogorc iurisdiqciuli kontrolis specializebuli

instituti, damokidebulia ama Tu im qveynis samarTlebriv

tradiciebze, dominantur dulaistur midgomebze, romlebic exeba xelisuflebis danawilebis principsa da maTi urTierTzemoqmedebis

gansxvavebul midgomebs.522

rac Seexeba sasamarTlo praqtikas, vfiqrobT, rom uzenaesi

sasamarTlos mier ukanasknel wlebSi miRebuli gadawyvetilebebi,

maTi rekomendaciebi, Zalian mniSvnelovania rogorc samarTlis ganviTarebisaTvis ise erTgvarovani sasamarTlo praqtikis

CamoyalibebisTvis. unda aRiniSnos rom sakasacio sasamarTlos gadawyvetilebebi marTlac amkvidrebs erTgvarovan sasamarTlo

praqtikas, Tumca amasTanave unda iTqvas rom gadawyvetilebis dasabuTebuloba umetes SemTxvevebSi bundovania da saWiroebs

srulyofil, safuZvlian dasauTebas. vinaidan saqarTvelos

administraciuli saproceso kodeqsis 34-e muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli krteriumebi sakmaod zustia da mkacrad moiTxovs

am safuZvlebis gaTvaliswinebiT sakasacio saCivris dasaSvebobas, sakasacio sasamarTlom gadawyvetilebis dasabuTebaSi unda miuTiTos imis Sesaxeb Tu ratom Seesabameba an ar Seesabameba sakascio saCivari kanonmdeblobiT gansazRvrul dasaSvebobis konkretul

winapirobebs. Sinaarsobrivad ganimartos Tu ras gulisxmobs samarTlis ganviTarebisaTvis an erTgvarovani sasamarTlo

praqtikisaTvis mniSvnelovani samarTlebrivi saqme, daSvebis SemTxvevaSi raSi gamoixatema konkretuli saqmis gansakuTrebuli

xasiaTi, gansakuTrebuli mniSvneloba. aseve xazi unda gaesvas saqmis

divergentulobas, gadasinjvadi samarTlebrivi sakiTxebis

mniSvnelobas da saproceso xarvezebis arsebobas.

-mniSvnelovania kidev ufro gafarTovdes da dakonkretdes sakasacio saCivris dasaSvebobis safuZvlebi. gaziarebuli iqnes sazRvargareTis qveynebis praqtikuli gamocdileba, razec naSromSi gamaxvilebulia yuradReba, kerZod ganxilulia germaniis administraciuli saproceso kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli sakasacio sacivris dasaSvebobis safuZvlebi.

521

ix. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н. Козирина и М. А. Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i. xarSilaZe., n. Oovsianikova., sazRvargareTis qveynebis administraciuli samarTali, Tb., 2014, gv. 285. 522 iqve, gv. 285.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 162: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

162

-ufro metad unda amaRldes da gamoikveTos uzenaesi sasamarTlos,

upirvelesi roli, romelsac isini asruleben uzenaesobis

ganmtkicebaSi. unda moxdes mosamarTleTa rolis gafarToeba, maTi

damoukideblobisa da efeqturobis ganmtkiceba.523

-mniSvnelovania umaRlesi instanciis sasamarloebs Soris kompetenciaTa damatebTi gamijvna da samosamarTlo samarTlis

SemoqmedebiTi roli.524

-miuxedavad imisa rom uzenaes sasamarTloebs ara aqvT sakanonmdeblo

uflebamosileba, maT unda Seasrulon kanonis ganmartebis dinamikuri roli da zedamxedveloba gauwion sasamarTloebis mier kanonis gamoyenebas da amgvarad uzrunveyon sasamarTlo praqtikis

erTgvarovneba. rogorc kanonis damcvelebi, isini xels uwyoben TavisuflebaTa da ZiriTad uflebaTa iuridiuli usafrTxoebis

SenarCunebas da dacvas.525

-mniSvnelovanad migvaCnia kanonmdeblobis sistematizacia, rom erT kodeqsSi iyos Tavmoyrili administraciuli saproceso normebi da ar adgendes administraciuli kanonmdebloba saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsis normebis gamoyenebis aucileblobas.

uzenaes sasamarTlos akisria udidesi mniSvnelobis samarTlebrivi

misia.526

es yovelive saboloo jamSi xels Seuwyobs ara mxolod moqalaqeTa

ZiriTadi uflebebisa da Tavisuflebebis efeqtur dacvas, aramed uzrunvelyofs qarTuli administraciuli samarTlis daxvewas da

samomavlod ganviTarebas, rogorc mecnieruli aseve praqtikuli

TvalsazrisiT.

523

ix. samarTliani sasamarTlos ufleba, Tbilis, 2001 w, gv. 157. 524

iqve, gv. 161. 525

iqve, gv. 157. 526

iqve, gv. 165.

ავტორის სტილი დაცულია

Page 163: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

163

bibliografia gamoyenebuli normatiuli masala

1. saqarTvelos konstiucia, gamoqveynebuli saqarTvelos

parlamentis uwyebebi, 24.08.1995, №31-33, 2015 wlis 8 Tebervlis

mdgomareobiT; 2. saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsi, gamoqveynebuli

saqartvelos sakanonmdeblo macne №39(46), 1999 weli, 2015 wlis 1

seqtembris mdgomareobiT; 3. saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsi, gamoqveynebuli

saqarTTvelos sakanonmdeblo macne, № 3239, 15.07.1999, 2015 wlis 1

seqtembris mdgomareobiT; 4. saqarTvelos samoqalaqo kodeqsi, gamoqveynebuli parlamentis

uwyebani, 24 ivlisi, №31,1997w, 2015 wlis 1 aprilis mdgomareobiT; 5. saqarTvelos samoqalaqo saproceso kodeqsi, gamoqveynebuli

parlamentis uwyebani, №47-48, 31.12.1997, 2015 wlis 20 martis

mdgomareobiT; 6. saqarTvelos organuli kanoni ,,saerTo sasamarTloebis Sesaxeb“,

saqarTvelos parlamenti 04.12.2009; gamoyenebuli samecniero literatura da informacia qarTul enaze

7. iv. javaxiSvili., Txzulebani Tormet tomad. tomi VII, qarTuli

samarTlis istoria. Tbilisis universitetis gamomcemloba.,

1984, wigni meore, nakveTi meore; 8. m. kopaleiSvili, n. sxirtlaZe, e. qardava, p. turava (red.)

,,administraciuli saproceso samarTlis saxelmZRvanelo~,

(kas), (gtz), Tbilisi, 2008; 9. m. vaCaZe, i. Todria, p. turava, n. wkeplaZe ,,saqarTvelos

administraciuli saproceso kodeqsis komentari’’, Tb, 2005;

10. z. adeiSvili, q. vardiaSvili, l. izoria, n. kalandaZe, m.

kopaleiSvili, n. sxirtlaZe, p. turava, d. qitoSvili, zogadi

administraciuli samarTlis saxelmZRvanelo, Tbilisi, 2005;

11. Административное право зарубежних стран: Учебник. Под ред. А. Н.

Козирина и М. А. Штатиной . –М.: Спарк, 2003 г. mTargmnelebi: i.

xarSilaZe, n. ovsianikova, sazRvargareTis qveynebis

administraciuli samarTali, Tbilisi, 2014;

12. prof. doq. S. Sulce, n. Smic-iusteni, doq. p. turava,

Tanaavtorebi: T zodelava, a. kapanaZe, ,,zogadi

administraciuli samarTali“, saxelmZRvanelo

maswavlebelTaTvis, me-2 gadamuSavebuli gamocema, Tbilisi,

2012;

13. v. loria., ,,saqarTvelos administraciuli saproceso kodeqsis

komentari“, Tb. 2004;

ავტორის სტილი დაცულია

Page 164: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

164

14. v. loria, m. salxinaSvili, ,,saqarTvelos saxelmwifo da

administraciuli samarTlis sakiTxebi~, Tb. 2001; 15. m. salxinaSvili, z. meiSvili., administraciuli samarTlis saqmeebze

gadawyvetilebaTa miRebis Taviseburebani, Tbilisi 2005;

16. a. kobaxiZe., ,,samoqalaqo saproceso samarTali“, gamomcemloba

,,saqarTvelos macne“, Tb, 2003;

17. S. qurdaZe ,,samoqalaqo saqmeTa ganxilva zemdgomi instanciis

sasamarTloSi“ gamomcemloba ,,meridiani“ Tb, 2006;

18. S qurdaZe., ,,samoqalaqo samarTalwarmoeba pirveli instanciis

sasamarloebSi“, Tb, 2006; 19. S. qurdaZe., n. xunaSvili., ,,saqarTvelos samoqalaqo saproceso

samarTali“, Tbilisi, 2012 ;

20. T. Todria., ,,faqtobrivi garemoebebis mniSvneloba sakasacio

sasamarTloSi“, Tbilisi, 2011;

21. l. izoria., ,,Tanamedrove saxelwifo Tanamedrove

administracia“, GTZ, gamomcemloba ,,siesta“ Tbilisi, 2009;

22. g. xubua., ,,samarTlis Teoria“, Tbilisi, gamomcemloba

,,meridiani“, 2004;

23. b. savaneli., samarTlis Teoria, Tbilisi, 1993;

24. o. melqaze, b. dvali, ,,sasamarTlo xelisufleba

sazRvargareTis qveynebSi“. Tbilisi, 2000;

25. T. liluaSvili., ,,samoqalaqo procesis sakiTxebi

saqarTvelos sasamarTloebis praqtikaSi’’; nawili 1. Tb, 2002; 26. T. liluaSvili, ,,samoqalaqo saqmeTa warmoeba

sasamarTloSi’’, praqtikuli saxelmZRvanelo, II gamocema,

gamomcemloba ,,jisiai’’, 2003;

27. T. liluaSvili., ,,samoqalaqo saqmeTa warmoeba sasamarTloSi’’, praqtikuli saxelmZRvanelo, II gamocema,

gamomcemloba ,,jisiai’’, 2005;

28. T. liluaSvili, g. liluaSvili, v. xrustali, z. ZlieriSvili

,,samoqalaqo saproceso samarTali“, I nawili, Tb, 2014;

29. T. liluaSvili., ,,75 wlis saiubileo krebuli“, Tb. 2003w, v. xrustali, ,,kasaciis miznebi da sakasacio saCivris

gansaxilvelad miRebis (dsaSvebobis) winapirobebi~; 30. praqtikuli rekomendaciebi administraciuli saproceso

samarTlis sakiTxebze magistrati mosamarTleebisaTvis,

saqarTvelos uzeanesi sasamarTlo, Tbilisi, 2010; 31. c. raihenbeheri, S. papuaSvili: ,,samarTlis ganviTareba’’-

samoqalaqo procesSi kasaciis daSvebis axali safuZvlebis ganmarTebisaTvis’’, Jur. ,,marTlmsajuleba da kanoni’’, N 4.

2005; 32. S. papuaSvili; ,,samarTlebrivi tendenciebi, samarTlis ganviTareba

samosamarTlo samarTlis meSveobiT da marTlmsajulebis

xelmisawvdomoba“, (momxsenebeli ladoWanturia), Jurnali -

,,qarTuli samarTlis mimoxilva“ 6 №4 2003w;

ავტორის სტილი დაცულია

Page 165: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

165

33. v. xrustali., ,,kasacia samoqalaqo samarTalwarmoebaSi“

sadisertacio naSromi, Tb, 2004 ;

34. v. xrustali ,,kasacia samoqalaqo samarTalwarmoebaSi“

disertaciis avtoreferati, Tb, 2004;

35. gia qiria., ,,samoqalaqo saqmeebze sasamarTlo gadawyvetilebaTa

gasaCivrebis Taviseburebani“. disertaciis avtoreferati, Tb,

1998; 36. g. qiria, ,,samoqalaqo saqmeebze sasamarTlo gadawyvetilebaTa

gasaCivrebis Taviseburebani“, Jurnali ,, samarTali“, 1997 w, № 9-

10;

37. v. xrustali., ,,saqarTvelos Tanamedrove kasaciis warmoSoba

da ganviTreba“, Jurnali ,, marTlmsajuleba“, №1, 2009 ; 38. k. yifiani, ,,sakasacio warmoebis dawyebis safuZvelebi

samoqalaqo samarTlis procesSi qarTuli da germanuli

samarTlis mixedviT,, Jur. ,,marTlmsajuleba’’ 2007;

39. k. kereseliZe., ,,administraciul saqmeTa saapelacio da

sakasacio warmoeba saqarTvelos kanonmdeblobis mixedviT“.

Jur. ,,adamiani da konstitucia,“ 2005w, №3; 40. T. mamaiaSvili, erTgvarovani sasamarTlo praqtikisadmi

miZRvnili konferencia, ,,sakasacio sasamarTlos

gadawyvetileba“, Jur. ,,marTlmsajuleba’’, 2008w, #1;

41. e. qecbaia., ,,sakasacio saCivris dasaSvebobis pirobebi

samoaqalaqo samarTalwarmoebaSi’’ Jur. ,,marTlmsajuleba’’,

2007 w, #2;

42. i. nozaZe, ,,sasamarTlo precedenti inglisSi“, konstitucia da

qarTuli samarTlis problemebi. miZRvnili prof. g.

inwkirvelis dabadebis 75-e wlisTavs, Tbilisi, 2002;

43. i. nozaZe., ,,mosamarTleTa samarTalSemoqmedeba romanul-

germanul samarTlebriv ojaxSi“, Jur. ,,samarTali“ №1-2, 2008;

44. g. gogiaSvili, ,,samosamarTlo samarTali“, Tbilisi, 2014;

45. g. gogiaSvili, samarTlebrivi tendenciebi, ,,rogor aviTareben

mosamarTleebi samarTals“, Jur. qarTuli samarTlis

mimoxilva, 8/2005-1/2;

46. s. CaCava, samarTlebrivi tendenciebi, ,,ZalaSi Sesuli sasamarTlo gadawyvetilebebi da maTi gadasinjva”, ,,samosamarTleo samarTali’’ (momxsenebeli karlman gaisi),

Jur. ,,qarTuli samarTlis mimoxilva’’, 5/2002-4; 47. cntraluri da aRmosavleT evropis uzenaesi sasamarTloebis

TavmjdomareTa da mosamarTleTa Sexvedraze miRebuli rezolucia centralur da aRmosavleT evropis qveynebSi

sasamarTlo xelisuflebis gaZlierebis Sesaxeb, Temaze

,,uzenaesi sasamarTlo da sakonstitucio sasamarTlo: rolis,

uflebamosilebisa da funqciebis urTierTdamokidebuleba“,

praRa da brno, 21-23 oqtomberi, 1988;

ავტორის სტილი დაცულია

Page 166: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

166

48. ,,adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlo da Tqveni

fundamenturi uflebebi“, samarTliani sasamarTlos ufleba

(konvenciis me-6 muxli). www.nplg.gov.ge.

saqarTvelos saerTo sasamarTloebis da sakonstitucio sasamarTlos gadawyvetilebebi

49. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 21.01. 2003 wlis ganCineba,

saqme №3k/1295-02;

50. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2012 wlis 28 Tebervlis

gadawyvetileba № bs-1422-140(k-11);

51. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2013 wlis 26 Tebervlis

gadawyvetileba №bs-435-430(k-12);

52. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2010 wlis 25 maisis

gadawyvetileba №bs-1247-1191(2k-09);

53. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos administraciul saqmeTa

palatis 2014 wlis 2 dekembris gadawyvetileba №bs-303-299(k-14);

54. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos administraciul saqmeTa

palatis 2011 wlis 15 seqtembris gadawyvetileba №bs-203-200(k-

11);

55. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 17. 01. 2013 wlis ganCineba,

saqme № bs-722-707(2k-12);

56. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 25. 12. 2014 wlis ganCineba,

saqme № bs-11-11(k-14);

57. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 17. 01. 2013 wlis ganCineba,

saqme №bs-771-755(k-12);

58. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2013 wlis 27 ivnisis

ganCineba, saqme #bs-265-257(k-13).

59. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2017 wlis 3 maisis ganCineba, saqmeze #bs-157-155 (k-17).

ავტორის სტილი დაცულია

Page 167: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

167

60. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2017 wlis 19 aprilis ganCineba, saqmeze #bs-139-137 (k-17).

61. saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos 2017 wlis 3 maisis ganCineba, saqmeze #bs-136-134(k-17).

62. saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos, 2009 wlis 27

agvistos gadawyvetileba # 1/2/434 saqmeze ,,saqarTvelos

saxalxo damcveli saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg“ ( sasamartlos wevrebis qetevan eremaZisa da besarion zoiZis

gansxvavebuli azri);

63. saqarTvelos sakonstitucio sasamarTlos 2008 wlis 19

dekembris gadawyvetileba # 1/1/403,427 saqmeze ,,kanadis moqalaqe husein ali da saqarTvelos moqalaqe elene

kirakosiani saqarTvelos parlamentis winaaRmdeg“;

germaniis federaluri administraciuli da sakonstitucio sasamarTlos gadawyvetilebebi

64. germaniis federaluri sakonstitucio sasamarTlos 1990 wlis

12 ianvris ganCineba, BvL 17/59, BverfGE (10, 264).

65. germaniis federaluri sakonstitucio sasamarTlos 1978 wlis

09 seqtembris ganCineba 2, 831/76. BV erfG, Beshchl. V. 9.9. 1978 – 2 BvR

831/76 – Bverf GE 49, 148 ; 66. germaniis federaluri sakosntitucio sasamarTlos plenumis

1980 wlis 11 ivnisis ganCineba 1/79, germaniis federaluri

sakonstitucio sasamarTlos gadawyvetilebebi, 54, 277, 289.

BVerfG, Beschl.des Plenums v. 11.6.1980 – IPBvU 1/79 – BverfGE 54, 277,

289;

67. germaniis uzenaesi federaluri sasamarTlos 1959 wlis 15

dekembris gadawyvetileba - 6 cr 176/78 - (BGH, Urt. v. 15.12.1995- VI

ZR 176/78);

68. germaniis uzenaesi federaluri sasamarTlos 1994 wlis 05

maisis ganCineba - 1-4/93 - (BGH V. 5,5 1994 – VGS 1-4/93);

69. germaniis uzenaesi federaluri sasamarTlos 1959 wlis 27

ianvris gadawyvetileba - 8 cr 3/58 - germanuli samarTlis

yovelTviuri gamocema 1959, 486. (BGH, Urt. v.27.01.1959-VIII ZR 3/58-

MDR 1959,486);

ავტორის სტილი დაცულია

Page 168: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

168

70. germaniis uzenaesi federaluri sasamarTlos 1996 wlis 17

seqtembris gadawyvetileba - 8 cr 108/95 (BGH, Urt. v. 17,91996-VIII

ZR 108/95);

71. germaniis socialur saqmeTa federaluri sasamarTlos 1976

wlis 27 oqtombris gadawyvetileba - 2 ru 127/74 -(BSG,Urt. v.

27.10.1976-2 Ru 127/74); 72. germaniis administraciul saqmeTa federaluri sasamarTlos

1987 wlis 16 oqtombris gadawyvetileba - 4 c 35.85 - (BVerwG, Urt.

v. 16 10 1987-4 C 35.85);

73. germaniis socialur saqmeTa federaluri sasamarTlos 1959

wlis 03 noembris gadawyvetileba - 2 rv 826/56 -(BSG,Urt. v.

3.11.1959-9RV 826/56);

74. germaniis socialur saqmeTa federaluri sasamarTlos 1991

wlis 17 aprilis gadawyvetileba - 1rr 2/89 - (BSG,Urt.v.17.4.1991-

1RR 2/89);

adamianis uflebaTa sasamarTlos gadawyvetilebebi

75. adamianis uflebaTa evropuli sasamarTlos 2005 wlis 15 martis

gadawyvetileba # 72701/01, ,,Yakovlev vs Russia“,

http:/hudoc.echr.coe.int/sites/eng/pages/search.aspx?i=001-68516#,,itemid“:

(“001-68516“).

ucxouri normatiuli aqtebi

76. Verwaltungsgerichtsordnung, germaniis administraciuli saproceso

kodeqsi, miRebuli 1960 wlis 20 ianvars;

77. Grundgesetz, germaniis ZiriTadi kanoni, miRebuli 1949 wlis 23

maiss, 2012 wlis 11 ivlisis mdgomareobiT, BGBI. IS. 1478;

ucxouri samarTlebrivi literatura

78. May, Artur. Die Revision in den zivil-und verwaltungsgenichtlichen Verfahren (ZPO, ArbGG, VwGo, SGG, FGO) Eine systemastische Darstellung unter besonderer Berück-sichtigung der höchtrichterlichen Rechtsprechung/ von Artur May 2, ünberarbeitete-und erweiterte Auflage Köln. Berlin. Bonn. München: Heymanns, 1997;

79. Zivilprozessordnung, Kommentar von Prof. Dr. Heinz Thomas, Dr. Klaus

Reichold, Prof. Dr. Hans Putzo, Dr. Rainer Hüsstege, 24., neubearbeitete

Auflage, Vergal C.H. Beck, München, 2002;

ავტორის სტილი დაცულია

Page 169: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

169

80. Lüke .W; Zivilprozessrecht, Beck, 7; Auflage, München, 1999;

81. Couchez G. procédure civilé, Dalloz, 9e edition 1996; 82. Ginchard S., Raynaud P., Nouveau Code de Procedure civile, Dalloz, edition

2002;

83. Jurisdiktionsnorm und Zivilprozessordnung, Herausgegeben von Dr. Rudolf

Stohanzl. 15; Auflage. Wien 2002; 84. Gomien / Harris/ Zvaak. Law and Practice of the Europien Convention on

Human Rights and the Europien Social Carter, Council of Europe PubliSing,

1998;

85. Epping, V., Grundrechte, Lehrbuch, Verlag Springer, Berlin, Heidelberg,

Newyourk, 2007;

86. J.Schwarze, European Administrative Law, Sweet and Maxwell, 1992;

87. M.P. Singh, German administrative Law in Common Law perspective,

Germany 2001; 88. Walter Leisner, Aldo Piras, Massimo Stipo, Administrative Law the problem of

Justice. Vol III WesternEuropean democraticies Giuffre Milan 1997;

89. Hesse, Bestand und Bedeutung der Grundrechte in der Bundesrepublik

deutschland, in : EuGRZ 1978, S. 434; Ossenbuhl , Grundrechtsschutz im und

durch Verfaherensreect, in Festschrift fur Kurt Eichenberger zum 60.

Geburstag, Eicherbeger, 1982; 90. In-Chin Chen, Das institute der Vertretung im Vertretung im

Verwaltungsverfahren zwieschen Verwaltungseffizienz und Rechtsschutauftrag,

Peter Lang, Frankfurt, 2000; 91. Kiener, Rutsche, Kuhn, Offentliches Verfahrensrecht, Vergal Dike,Zurich, St.

Gallen, 2012; 92. Walman, B., Weeissenberger P., Praxiskomentar zum Bundesgesetz uber das

Verwaltungsverfahren (VwVG), ), SCHULTHESS VERLAG, Zü RICH, 2009; 93. Ule, C.H., Laubunger, H.W., Verwaltungsverfahrensrecht, 3 Auflge, C. Heimans

Verlag, Berlin, Boom, Munchen, 1986;

94. Jauernig, O, Zivilprozessrecht, Vergal C.H. Beck’’, 2003;

95. J. Boré L. Boré. La cassation en martiére civile. Dalloz, 2008;

96. G Couchez, Procédure civile. Paris. 1998;

97. Breton, L, arrȇt de la Cour de de cassation,Toulouse, 1975;

98. Smith. Judical Rewiew of Administrative Action, 1980;

99. Fridman. Limits of Judical Lawmaking, 1966;

100. Carbonier. Droit Civil, 1971;

101. Eckhoff T. Justice, it,s determination in social interaction Rotterdam, 1974; 102. S.B. Marsh, I. Soulsby, Outlines of English Law, 5th. Edition, London,

1980;

103. R.A. Leftar. The task of the appellate court ,, Notre dame lawyer“, 1958; 104. N. Tate. Judical instution in Cross-national perpective: goward

integrating Courts into the Comparative Study of the Politics, Oxford, 1981; 105. Jauernig O; Zivilprozessrecht, Vergal C.H. Beck, 2003; 106. С.В. БОБОТОВ, ПРАВАСУДИЕ ВО ФРАИИЙ М. 1994; 107. Боботов С. В. Буржуазные концепции судейского нормотворчества. 1986;

ავტორის სტილი დაცულია

Page 170: ºµ¸°¹ ¹º°²° «¨Â»²°¨press.tsu.ge/data/image_db_innova/samartal/tamar_gvamichava.pdf · 6 S e s a v a l i Temis aqtualoba saqarTveloSi administraciuli marTlmsajulebis

170

108. С.С. Алесеев. Обшая теориа права. Т. 2, М. 1982;

109. М. А. Алиескеров, Кассационное рпоизводство по гражданским делам:

вопросы теории и практики. Изд. ,,норма“, 2005;

110. Бребан, Г. Франуцзкое административное право, М. 1998;

111. Шершеневич Г .Ф. Общая теориа права. Том 2 , Москва, издание Бр. Башмакових 1910;

112. Н.М. Коршунов, Ю. Л. Мареев, Гражданский просесс, М. 2004;

113. С. С. Алелссев, праго: азбука- теориа- философия: Опит комплексного

исследования, М. 1999;

114. Рене Давид, Основые правовые системы современности, М. 1988;

115. Кросс Р. Прецедент в английсом праве. М., 1985;

116. Апарова Т. Б. Суди и судебний процесс Великобритании. Англия, Уэльс,

Шотландия. М., 1996;

117. Уолкер Р., Английская судебная система, М. 1980;

118. В. М. Корельского и В. Д. Перевалова. Теория государства и права. М.

1997;

sadisertacio naSromi Sesrulebulia Cem mier, ar gamomiyenebia literatura saTanado miTiTebis gareSe da vacnobiereb siyalbis gamovlenis SemTxvevaSi Sedegis baTilad cnobisa da Sesabamisi programidan aRdgenis uflebis gareSe garicxvis

realobas.

T. RvamiCava

ავტორის სტილი დაცულია