1

تدوین مطالعات تفصیلی -توجیهی

اجرای برنامه ها

طرح مدیریت

قوانین مرتبط

: زیست محیط بهسازی و حفاظت قانون 6 ماده الف بند طبق•انجام دادن تحقیقات و بررسیهای علمی و اقتصادی در زمینه حفاظت و بهبود و بهسازی محیط زیست و جلوگیری از آلودگی و

.باشدبر هم خوردن تعادل محیط زیست از وظایف و اختیارات سازمان می ضمائم و ماده دو و چهل و مقدمه شامل کنوانسیون متن به منضم واحده ماده بر مشتمل زیستی تنوع کنوانسیون به الحاق قانون•

رسیده نگهبان شورای تأیید به 1375/3/13 تاریخ در و تصویب اسالمی شورای مجلس 1375/3/6 روز جلسه در که آن گونه ها از پایدار استفاده زیستی، تنوع حفظ از عبارت اند شود، دنبال آن مربوط مقررات برابر باید که کنوانسیون، این اهداف .است

ژنتیکی، منابع کاربرد از حاصل مزایای برابر در و عادالنه سهیم شدن و عملکرد ارزیابی اختصاصی شاخصهای خصوص در اداری شورایعالی 18/11/1382 مورخ 217124/1901 شماره مصوبه طبق•

عنوان به زیست محیط مدیریت طرح دارای مناطق مذکور مصوبه پیوست جدول 3 ردیف در زیست محیط حفاظت سازمان .است گردیده تعیین سنجش مالك کمی شاخص

کشور طبیعی منابع از پایدار گیری بهره و زیست محیط از حفاظت : توسعه سوم برنامه قانون 104 ماده• کشور کالن اکوسیستمهای در بومی زیست مدیریت اجرای : توسعه چهارم برنامه قانون 67 ماده• :توسعه پنجم برنامه•

بومی زیست مدیریت برنامه اجرای و تدوین :187 ماده الف بند▫ حساس بومهای درزیست بومی زیست مدیریت برنامه تدوین :191 ماده الف بند▫

:توسعه ششم برنامه قانون 38 ماده ط بند • :آورد بعمل حفاظت جهت را زیر اقدامات است موظف دولت خطر و تهدید معرض در های گونه و زیست محیط چهارگانه مناطق از مدیریت و حفاظت عمل برنامه اجرای و تدوین تهیه،-

جوامع اولویت با حقوقی و حقیقی اشخاص مشارکت و داوطلبانه های ظرفیت از گیری بهره رویکرد با کشور وحش حیات انقراض زیست محیط حفاظت سازمان توسط نهاد مردم های سازمان و محلی

مالك ، کشور ریزی برنامه و مدیریت سازمان ( 257 نشریه ) سازمان حفاظت تحت مناطق مدیریت طرح تهیه العمل دستور• مطالعات گزارشات بررسی در العمل دستور این از گرفته بر خدمات شرح و باشد می مناطق مدیریت های طرح تهیه در عمل .باشد می استناد مورد

طرح مديريت مناطق از تدوين تا اجرا

اجراي مشاركتي

انتخاب مناطق پايلوت

پايش و بازنگري

اجراي مشاركتي

تهیه طرح مديريت

هدف از تهیه طرح مديريت مناطق چهار گانه

دستیابی به رویکردی همه سو نگر ، کاربردی و پویا به منظور حفظ و نگهداری منابع اکولوژیك مناطق، ضمن بهره برداری

معقوالنه و پایدار از این منابع

ضرورت تهیه طرح مديريت

چهارگانه مناطق در تفرجی آموزشی پژوهشی حفاظتی اهداف به دستیابی•

و بالقوه توانهای و اکولوژیکی ویژگیهای شناخت پی در اکولوژیك توان ارزیابی• درون اجتماعی و اقتصادی شرایط نیز و موجود زیستی تنوع وضعیت و بالفعل

منطقه پیرامون و زون هر برای مدیریتی تخصصی های برنامه ارائه و بندی زون به دستیابی•

ویژه بصورت و علمی) فعالیتهای برای الزم تاسیسات و بنایی زیر ساختارهای جانمایی•

( منطقه ساکنین معیشتی - فرهنگی - گردی طبیعت - حفاظتی - تحقیقاتی بخشی بین اقدامات تمرکز جهت باالدستی سند تدوین• در محلی جوامع اولویت با خصوصی بخش گذاری سرمایه های زمینه ایجاد•

منطقه مدیریت

فرایند تهیه طرح مدیریت

:توجیهی فاز ژئومرفولوژی اقلیم، نظیر پایه اطالعات های الیه گذاری رویهم و بندی جمع مدیریتی و اجتماعی -اقتصادی اطالعات های الیه نمودن عالوه اکولوژیك توان ارزیابی منطقه پیرامون و داخل اجتماعی اقتصادی مالحظات نمودن لحاظ پهنه تفکیك منظور به ها کاربری و ها فعالیت ساماندهی ابزار و تکنیك بندی زون) منطقه بندی زون

مبنای بر تا باشد می سازمان مدیریت تحت مناطق در پایدار برداری بهره های محدوده از حفاظتی های میسر را گردی طبیعت و پژوهش و حفاظت،آموزش اهداف به توأمان دستیابی ، مدون مدیریتی ضوابط (.نماید

:تفصیلی فاز یك برای مردمی های مشارکت جلب رویکرد با زون هر ویژه اقدامات و ها برنامه ارائه

ساله 5 دوره

فرایند بررسی گزارش های مطالعات

سري گزارش توسط مشاور به همراه ضمائم 2تهيه

و نسخه نرم افزاري

ارسال به دبيرخانه كارگروه اداره كل استان)استاني )

ارسال به دبيرخانه كارگروه ستادي دفتر زيستگاهها) )

برگزاري جلسه كارگروه استاني

( روز پس از دريافت 7حداكثر (گزارش

برگزاري جلسه كارگروه ستادي

( روز پس از دريافت 7حداكثر (نظريه استان

ارسال نظرات كارگروه استاني به كارگروه ستادي

و مشاور

تهيه صورتجلسه نظرات كارگروه ستادي و ابالغ به مشاور و استان

تائيد گزارش

عدم تائيد و ارائه نظرات اصالحي

ابالغ به مشاور

تعداد جلسات کارگروه ستادی برگزار شده طی 92-88سالهای

88سال

89سال

90سال

91سال

92سال

93سال

94سال

95سال

96سال

97سال

جلسه 20

جلسه 18

جلسه 16

جلسه 14

عناوین جلدهای گزارشات

فیزیو گرافی ، زمین شناسی و ژئو مرفولوژی ، زمین و خاك ، اقلیم ، منابع آب پوشش گیاهی ، حیات وحش و زیستگاهها زمین رخساره ها ، اقتصادی و

اجتماعی ارزیابی توان ، ارزیابی زون ها ، مرز بندی و زون بندی ، آلبوم نقشه های مرحله

توجیهی حفاظت شدید ، حفاظت شده ، استفاده متمرکز ، استفاده ) برنامه زونهای

(بافر ، سایر استفاده ها / اداری ، احیا و بازسازی ، سپر/گسترده ، استفاده ویژه جلب مشارکتهای مردمی ، برنامه آموزش کارکنان ،ارزیابی آثار توسعه ، تدوین

کتاب طرح ، آلبوم نقشه های مرحله تفصیلی

نمونه ای از گزارشات جلد شده

برون داد طرح مديريت مناطق

زیستگاهها –ژنتیکی، گونه ای ” حفظ ذخایر” اراضی منابع طبیعی / تعیین تکلیف مستثنیات ایجاد محیط مناسب آموزشی ، پژوهشی و تحقیقاتی بهره گیری از پتانسل تفرج با رعایت ظرفیت برد با تاکید بر بهره ( ملی ، منطقه ای و محلی ) جلب و تمرکزسرمایه گذاری ها

گیری از توان جوامع محلی و حفاظت مشارکتی مدیریت بر تغییر کاربریها با توجه به فعالیتهای ذیل هر زون ایجاد یا تکمیل چرخه های اقتصادی در جوامع محلی هم راستایی اقدامات اجرایی دستگاهای ذیربط نقش آفرینی و حضور موثر و واقعی مردم در اقدامات مدیریتی و اجرایی عینیت یافتن حفاظت مشارکتی با بهره گیری از توان جوامع محلی توسعه پایدار دستیابی به

كاربردهاي فعلي طرح مديريت مناطق

بهره گیری از مطالعات مناطق سبز کوه و دنا و سایر مناطق واقع در محدوده پروژه زاگرس

حله و –میانکاله –بختگان –بهره گیری از مطالعات مناطق ارژن و پریشان سایر مناطق تاالبی در طرح تاالبها

منطقه در مطالعات ارزشگذاری اقتصادی 30بهره گیری از مطالعات بیش از مناطق

بهره گیری در تدوین تعدادکثیری از پایان نامه های دانشجویی در مقاطع مختلف

شورای ساماندهی مناطق و –بهره گیری در بسیاری از جلسات کمیته ارزیابی نیز کارگروه های تخصصی دفاتر فنی سازمانی

ماموریتها و پاسخ –بازدیدها –خبری –بهره گیری در تهیه گزارشات ستادی به استعالمها و امور جاری دفتر زیستگاهها و امور مناطق

149 129

فاقد مطالعه خاتمه یافته یا در حال انجام

(تعداد)طرح مدیریت مناطق چهارگانه

66%

34%

( مساحت به درصد)طرح مدیریت مناطق چهارگانه

فاقد مطالعه خاتمه یافته یا در حال انجام

19 4

3 0 3 0

(تعداد)پـارک مـلی

فاقد مطالعه بررسی فقط توجیهی در حال انجام نهایی خاتمه یافته

(65.5)%

(13.5)%

(10.5)% (10.5)%

8

1

5

1 2

20

(تعداد)اثر طبیعی ملی

فاقد مطالعه بررسی فقط توجیهی در حال انجام نهایی خاتمه یافته

(54)%

(22)%

(13.5)%

(2.5)%

(2.5)% (5.5)%

12

4

4 3 3

18

(تعداد)پناهگاه حیات وحش

فاقد مطالعه بررسی فقط توجیهی در حال انجام نهایی خاتمه یافته

(41%

(7%) (7%) (9%)

(9%)

(27%)

25 11

46

3 0

83

(تعداد)منطقه حفاظت شده

فاقد مطالعه بررسی فقط توجیهی در حال انجام نهایی خاتمه یافته

(49.5%)

(1.5%) (27.5%)

(6.5%)

(15%)

فرايند انتخاب مناطق پايلوت(برگزاري كارگاههاي توجیهي اجراي طرح مديريت مناطق)

:گيالن 1گروه • (اردبيل ، آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي ، زنجان ،قم ، قزوين ،كردستان) • :سمنان 2گروه •البرز،خراسان جنوبي،خراسان رضوي،خراسان شمالي،تهران )•

(،گلستان،مازندران : لرستان 3گروه •ايالم،چهارمحال و بختياري،خوزستان،كهكيلويه و )•

(بويراحمد،كرمانشاه،مركزي،همدان : فارس 4گروه • (اصفهان،بوشهر،سيستان و بلوچستان،كرمان، هرمزگان،يزد)•

نقشه پراکنش

مناطق مورد بررسی جهت انتخاب مناطق پایلوت

روش مشارکتی انتخاب مناطق نمونه

روش ماتریس وزنی -• :معیارهای انتخاب -•

اکولوژیك فرهنگی –اجتماعی اقتصادی مدیریتی

رتبه بندی نهایی مناطق

ردیف انزلی سمنان بروجرد شیراز

خبر و روچون

روچون خبر و

سالوک دنا اشترانکوه

1 ارسباران

2 سرخ اباد پرور-توران اشترانکوه دنا آبشار مارگون آبشار مارگون

3 بیجار جهان نما بیستون بیستون قمیشلو قمیشلو

4 پلنگ دره میانکاله لشگردر سبزکوه نخیلو دره انجیر

5 آق داغ الر خانگرمز خانگرمز گنو نخیلو

6 بوجاق تندوره سبزکوه تنگ صیاد دره انجیر گنو

7 باشگل البرزمرکزی تنگ صیاد لشگر در

8 مراکان

مناطق منتخب اجرای طرح مدیریت طی برنامه پنجم توسعه

(آذربایجان شرقی)حفاظت شده ارسباران –مجموعه پارک ملی •

(خراسان شمالی)حفاظت شده سالوک –مجموعه پارک ملی •

(کهگیلویه و بویراحمد)حفاظت شده دنا –مجموعه پارک ملی •

(کرمان)پناهگاه حیات وحش خبر و روچون _مجموعه پارک ملی •

(لرستان)منطقه حفاظت شده اشترانکوه •

(سمنان) منطقه حفاظت شده پرور •

:سایر مناطقی که طرح مدیریت در حال اجرا دارند

(سمنان)مجموعه پارک ملی پناهگاه حیات وحش و حفاظت شده توران • (سمنان)پناهگاه حیات وحش خوش ییالق • (قزوین)منطقه حفاظت شده باشگل •

(همدان)منطقه حفاظت شده خانگرمز •

نقشه پراکنش در حال اجرا در سطح کشور

سالوک خوش ییالق

پرور

توران

خبر و روچون

دنا

اشترانکوه

ارسباران

باشگل

ضرورت حضور جوامع محلی در اجرای طرح مدیریت

محلی جوامع توان از گیری بهره بدون منطقه یك مدیریت طرح اجرای اهداف به دستیابی و الزم پایداری از بومی های سمن های پتانسیل و

حضور ضرورت بنابراین بود نخواهد برخوردار آن در شده بینی پیش اجرایی های برنامه پیشبرد در محلی جوامع مستمر مشارکت و واقعی .باشد می تاکید مورد و اساسی ارکان از مدیریت طرح

تجارب و توانمندی ها به توجه با و گروه ها این مشارکت با باید امر این سویه دو اعتماد فضای ایجاد با مناطق از پایدار حفاظت در آن ها

.گیرد صورت

نقش سایر دستگاهها و ارگانهای دولتی و خصوصی در اجرای طرح مدیریت

را زیست محیط از حفاظت که اساسی قانون پنجاهم اصل به نظر با سازمان محترم ریاست نامه تفاهم امضاء پیرو و داند می همگانی وظیفه مناطق مدیریت طرح اجرای و تهیه ، کشور سراسر استانداران با متبوع

همین در و گرفته قرار عمل مالك باالدستی سند عنوان به استان هر در ضمن مدیریت طرح اجرای بخشی بین ی کارگروهها ایجاد راستا

تامین نیز و دستگاهها سایر با مرتبط اقدامات راستایی هم و حمایت .است گرفته قرار تاکید مورد ، نیاز مورد مالی منابع

مناطقمدیریت اجرای مشاركتی طرح فرآیند

با تاکید بر مشارکت ذینفعان( تفصیلی-توجیهی) مدیریت طرح تهیه •

همکاری با محلیها و تشکل های جوامع بومی و نهاد با مذاکره و شناسایی • هاسمن

مناطقبهره برداری پایدار و مجاز از •

اجراروند ضمن پایش و ارزیابی نظارت بر اجرای طرح •

با مشارکت کلیه ذینفعانساله طرح 5بازنگری •

نقش های موثر در مشارکت ایده آل

هدف نهایی نقش اختصاصی نقش مشترك ذینفعان

دولت

همفکری و تعامل

نظارت بر قوانین و وحدت رویه آن

آگاهی و آگاهی رسانی سمن ها توسعه سبز پایدار

اعتماد و تعاون جوامع بومی و محلی

تفکر نفع بلند مدت بخش خصوصی

انواع تصدیگری

(Governance)

IUCNطبقه بندی

(هدف مدیریتی)

تصدیگری ( د تصدیگری خصوصی( ج تصدیگری مشارکتی( ب تصدیگری دولتی( الف محلی/بومی

یالت

ای یا

ی مل

طح س

درل

ئومس

ی ولت

دان

رگا

ی حل

و می

تاناس

ح سط

در ل

ئومس

ی ولت

دان

رگا

ی ولت

دش

بخط

وسه ت

شدذار

واگت

ریدی

م(

ی برا

هان

سمه

ل بمثا

)

یرز

رامق ف

اطمن

ت ری

دیم

ی کت

شارت م

ریدی

م(

ی یر

م گصی

د تها

ن ندو

بفع

ذینی

هاوه

گر از

لشک

مت)

ك تر

مشت

ریدی

م(

ی یر

م گمی

صد ت

های ن

اراد

فعذین

ی ها

وه گر

از ل

شکمت

)

نمی

ن زحبا

صاط

وسی ت

وصص

خت

ریدی

م(

ه ب

یفاع

انتیر

غت

ورص

)

ی فاع

انتیر

غی

هال

شکط ت

وست ت

ریدی

م(

ن، سم

ه وگا

نشدا

)...

ی فاع

انتی

هال

شکط ت

وست ت

ریدی

م(

یا ی

صشخ

یوص

صخ

)

ت ری

دیا م

ه بشد

ت اظ

حفق

اطمن

و ها

رولم

قی

ومع ب

وامج

یحل

ع موام

جت

ریدی

ا مه ب

شدت

اظحف

ق اط

من

پناهگاه حیات وحش : الف -1 (ذخیره گاه مطلق طبیعت)

منطقه وحشی: ب-1

پارک ملی -2

اثر طبیعی -3

منطقه مدیریت زیستگاه -4 یا گونه

حفاظت ( منظر)چشم انداز -5 شده خشکی یا دریایی

با منطقه حفاظت شده -6 طبیعی منابع استفاده پایدار از

ارتباطی بین مردم و دولت در تمامی مراحل اجرای طرححلقه •

بستر سازی و تعامل مورد نیاز برای جلب مشارکت جوامع محلی•

اجرای فعالیت های ترویجی و آموزشی•

کمك در تشکیل، راه اندازی و توانمندسازی سمن های محلی•

کردن و ثبت کردن دانش بومیمستند •

تسهیل گر اجرای طرح های مدیریت•

احقاق حقوق جوامع بومی و محلی•

نقش به عنوان اهرم های حمایتی و بازوهای اجرایی و نهاد نظارتیایفای •

انعکاس مشکالت موجود در اجرای طرح های مناطق به منظور اصالح کیفیت اجرایی آنها•

و بکارگیری امکانات و ظرفیتهای غیردولتیتشخیص •

تسهیلگری جهت واگذاری نقش و مسئولیت ها به افراد جوامع بومی•

ارتباط میان ذینفعانبرقراری •

دانش بومی و تجربه جوامع بومی و محلی در مدیریت مناطقبکارگیری •

تصدی گری و مدیریت بخشی از مناطق•

اعتماد به طرح های تدوین شده•

باور به خود به عنوان ذینفعان اصلی•

نقش اصلی در پایداری طرح ها و توسعه•

پذیرش شیوه های نوین امرار معاش برای حفظ محیط زیست•

همکاری آگاهانه با دولت •

برداری مناسب و پایدار از منابع ملی و خدادادیبهره •

مرتعرعایت تناسب دام و •

هماهنگی بین بخشی و همسوسازی بین ادارات•

نظر گرفتن حقوق قانونی و عرفی جوامع محلی در تدوین و اجرای طرحهادر •

هماهنگی نهادها و سازمانهای دولتی در حفاظت از محیط زیست و حل و فصل تعارضات•

تسهیلگر امور برای فراهم کردن زمینه مشارکت همه ذینفعان و ذیربطان •

برنامه ریزی و تامین منابع مالی و انسانی •

مسئولیت پذیری مدیران و اجرای مدیریت مطلوب؛ شفافیت؛ پاسخگویی، قانون مداری، مشارکت و اجماع•

تالش در جهت بهبود وضعیت اقتصادی جوامع محلی•

های مشارکتی و مصوب در مناطق حفاظت شده اجرای قوانین و برنامه•

ارائه پیشنهادها به منظور اصالح قوانین•

هماهنگی بین زیر مجموعه های سازمانی•

واگذاری و تفویض اختیارات و اعتماد به سمن ها•

به رشد کمی و کیفی سمن هاکمك •

اجرای طرح های توانمندسازی و آموزش مردمی•

تشکیل کمیته ها ی مشترك از نمایندگان گروه های ذینفع در اجرای طرح ها•

اجرای طرح هادر حمایت از سرمایه گذاری بخش خصوصی •

نگرش از باال به نگرش موازی با سایر ذینفعانتغییر •

و ترغیب جوامع محلی، سمن ها و سایر گروه های ذینفع به مشارکت در مدیریت مناطقتشویق •

همسویی با منافع دولت و جوامع محلی•

دیدگاه منفعت طلبی تغییر •

سرمایه گذاری در فعالیت های اقتصادی همسو و سازگار با محیط زیست •

فعالیت و مشارکت در بحث اقتصاد و اشتغال در راستای توسعه پایدار•

سمن ها باید در تمامی سطوح در نظر گرفته شودمشارکت

ایجاد دفتر سمن ها در ادارات کل محیط زیست

دولتو هاهمکاری بین سمن تقویت

مورد تایید جوامع بومی و محلی و یا تشکل های آنان باید طرف مذاکره دولت باشندنمایندگان

ها باید طرح ها را کارشناسی و تکمیل کننداستان

های اجراییپروژه در قالب طرح مدیریت مناطق حفاظت شده خردکردن

نیاز به قانون تملك اراضی برای مدیریت محدوده های امن

طرح های مدیریت بایستی با طرح های آمایش سرزمین مطابقت داده شود

برای مشخص شدن مالکیت سازمان 16اصالح ماده

سازی الگوهای مشارکتی مدیریت مناطق حفاظت شدهبومی

اصالح مرز مناطق حفاظت شده

هزینه های مدیریت با مشارکت دادن جوامع بومی و محلیکاهش

ذینفعتشکیل گروه های تحقیقاتی و پژوهشی در هر منطقه متشکل از نمایندگان گروه های

شناسایی گروه های ذینفع و تقسیم کار مناسب

سود اقتصادی مشخص برای گروه های ذینفعتعریف

ایجاد فرصت هایی برای درآمدزایی مستقیم جوامع بومی و محلی

از سازمان های مردم نهاد و تشکل های بومی و محلیهای مالی و اجتماعی دولت حمایت

قوانین حمایتی برای ثبت و بسط گروه های مردم نهاد

پیگیری و ارزیابی روند پیشرفت طرح ها با حضور کلیه گروه های ذینفع

توانمند سازی جوامع بومی و محلی

نزدیك دولت با جوامع بومی و محلی رابطه

تشکیل کارگاه های محلی برای اطالع رسانی، آگاه سازی و جلب مشارکت جوامع بومی و محلی

شناسایی و ثبت دانش بومی در ارتباط با حفظ مناطق

تدوین سیاست های کشوری برای تعریف جایگاه تشکل ها و نحوه فعالیت دستگاه های دولتی با آنان

وضعیت معیشت جوامع بومی و محلیارتقاء

مدیریتاجرای طرح بخش خصوصی در سازمان های مردم نهاد و بهره گیری از توان مشارکت

(متشکل شدن جوامع بومی و محلی)ساماندهی و رهبری گروههای ذینفع رسمیت شناختن نقش سمن ها از طرف سایر سازمان ها و نهاد های ذیربطبه

ذینفعگرو ههای ظرفیت سازی در بین

کلیه سازمان ها و گروه های ذیربط باید در بازنگری قوانین مشارکت داشته باشند

با فرهنگ های محلی و بومی و شناخت اقوامآشنایی

فرهنگ سازی و ظرفیت سازی در بین مسئولین امر

تغییر دیدگاه و نگرش مسئولین رده های باالی مدیریتی به مشارکت

حضور تمامی ارگان های ذیربط برای تصمیم گیری

حضور سازمان در جایگاه نظارتی تا پیدایش همگرایی کامل بین گروه های ذینفع

حکومتی استانیدخالت دادن استانداری ها به عنوان باالترین نهادهای

شناسایی و مقابله با گروه های مخرب و سودجو

در نظر گرفتن حداقل ظرفیت برد برای مدیریت مناطق در شروع کار

کلیه گروه های ذینفع بوسیله سمن هاآموزش

یك الگوی واحد نباید برای تمامی مناطق تعمیم داده شود

تامین اعتبارات محلی برای اجرای طرح

شیوه های مناسب مدیریتی بر اساس فرهنگ، سنن و عرف جوامع بومی و محلیاتخاذ

تضمین پایداری اجرای طرح

منابع مالي اجراي طرح مديريت

تفصیلی مناطق چهار –تدوین و اجرای طرحهای توجیهی : طرح ملی

درصد مطالعات 30در صد اجرا و 70گانه سازمان با هدف (تفاهم نامه های سازمان با استانداران)منابع مالی استانی صندوق ملی محیط زیست طرح ها و پروژه های ملی و بین المللی

به تفکیک نحوه ابالغ اعتبار 97تخصیص اعتبارات سال (تفصیلی مناطق چهارگانه-تهیه و اجرای طرح های توجیهی)

استان ردیف

نقدی (میلیون ریال)

خزانهاسناد

(بند ب دو ساله) (میلیون ریال)

(بند ز) اسناد خزانه (میلیون ریال)

جمع (میلیون ریال)

1500 (ارسباران)آذربایجان شرقی 11200 7500 10200

1500 (سالوک)خراسان شمالی 21500 8500 11500

1100 (پرور)سمنان 3900 27/5281 27/7281

1500 (توران)سمنان 41300 10000 12800

1600 (خبر و روچون)کرمان 51300 9000 11900

1400 (دنا)کهگیلویه و بویراحمد 61100 12000 14500

1400 (اشترانکوه)لرستان 71539 11000 13939

8 (گلستان)گلستان

*.ت.مطالعات ت *1028/75 0 5000 6048/75

11048/75 جمع کل8839 68271/28 88169/02

اهم اقدامات جهت اجراي بهینه طرح مديريت مناطق

تدوام انعقاد تفاهم نامه فی مابین ریاست سازمان با استانداران طرح مدیریت مناطق( ستادی –منطقه ایی / استانی ) ایجاد ساختار اجرایی پیگیری مصوب نمودن طرح های مدیریت مناطق به عنوان سند باال دستی در

شورای برنامه ریزی استانداریها پایدار نمودن بند مستقل مالی برای اجرای طرح مدیریت مناطق در تمامی

استانها پیرو مفاد نفاهمنامه سازمان با استانداری ها فعالسازی نقش سمن های زیست محیطی و همسو سازی و تقویت جوامع

محلی در اجرای طرح مدیریت مناطقاجرای طرح مدیریت مناطق مستعد اجرا حداقل در هر استان یك منطقه

ساختار اجرای طرح مدیریت

سطح ستادي

سطح استان

شورای راهبری طرح مدیریت مناطق

معاون محیط زیست طبیعی : رییس شورا

مدیر کل دفتر زیستگاهها و امور مناطق: جانشین

دفتر زیستگاهها و امور مناطق: دبیرخانه شورا

اعضاء عملکرد و پاسخگویی به شکایات ، -مدیران کل دفاتر حقوقی و امور مجلس ، بازرسی

مشارکت های مردمی ، زیستگاهها و امور مناطق و فرماندهی یگان حفاظت

سایر اعضاء نماینده دفاتر تخصصی

نماینده تشکلهای مردم نهاد

(حسب مورد)صاحبنظران اولویت اقدامات

تعیین اهداف راهبردی و سیاست ها ی اجرایی و ابالغ به کمیته هماهنگی ستادی

تدوین شرح وظایف و برنامه شورا

بررسی نحوه تأمین منابع مالی

نحوه هماهنگی با دستگاههای مربوطه در سطح ملی جهت همگرایی وهمسوسازی طرحها و پروژه های سایر دستگاهها

تعیین شاخصهای کمی پیشرفت مطلوب فعالیت

ارزیابی نتایج نهایی فعالیت

جهت دریافت رهنمون و تعیین راهبردهای کالن ،در خصوص روند انجام مطالعات و اجرای برنامه های طرح مدیریت مناطق، جلسات شورا حداقل هر سه ماهه یکبار در حضور رییس محترم سازمان برگزار می گردد

.

کمیته هماهنگی و نظارتی ستادی

: اعضاء عملکرد وپاسخگویی به شکایات مردمی، آموزش ، مشارکت مردمی، -کارشناسان دفاتر زیستگاهها و امور مناطق، بازرسی

حقوقی و امور مجلس ، فرماندهی یگان (حسب مورد :) اعضاء هسته مشورتی

اعضاء هیات علمی دانشگاه و مراکز علمی، مهندسین مشاور،نماینده گروههای مردم نهادکارشناس دفاتر تخصصی ، .تعیین نماینده ثابت برای یك دوره دو ساله ضروری است

:اولویت اقدامات تهیه شرح وظایف جامع کمیته در امور ستادی و استانی، در زمینه بررسی و تصویب گزارشات مطالعات، ارزش یابی، پایش و

نظارت بر اجرا با استفاده از ظرفیت هسته کارشناسی و مشورتی

تهیه مستندات و فراهم نمودن چارچوبهای الزم درخصوص امورمحوله جهت تصمیم سازی و ارائه به شورای راهبری

بودجه ریزی اجرای طرح مدیریت مناطق با همکاری مرکز نوسازی وتحول اداری

(در امور اجرایی ، آموزشی و پایشی ) انتخاب گروه مشارکتی تعیین شاخصهای کمی پیشرفت مطلوب فعالیت

تعیین شاخصهای ارزیابی

( شرح خدمات ، حق الزحمه ها ، ارتباطات ) تهیه قراردادها

...نحوه ارایه گزارشات و –وظایف –تعیین اعضاء گروه *

کارگروه هماهنگی بین بخشی

رییس کارگروه به انتخاب اعضاء برای یك دوره دو ساله تعیین می گردد اداره کل حفاظت محیط زیست استان: دبیرخانه

:ترکیب اعضاء مدیر کل حفاظت محیط زیست استان یا نماینده تام االختیار ، نمایندگان تام االختیار استانداری ، اداراه کل منابع طبیعی ، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ، اداره کل امور اراضی ، اداره کل بنیاد مسکن انقالب اسالمی ، شوراهای اسالمی ، گروههای مردم نهاد و سایر دستگاهها و نهادها

(استان ... راه و شهرسازی ، ثبت اسناد ، امور آب ، امور عشایری و : نظیر ) حسب مورد به منظور راهبری و بررسی روند اجرای برنامه ها در محل لزوما هر سه ماه یکبار در حضور استاندار

.استانداری برگزار می گردد :اولویت ها

پیگیری نحوه اجرای برنامه های طرح مدیریت هماهنگی بین بخشی و همگرایی جهت ارایه طرح مطالعات و تصویب و اجرایی نمودن برنامه های

آن به شورای برنامه ریزی استان

پیگیری تامین منابع مالی مورد نیاز در اجرا

ارایه راهکارهای ممکن به منظور همسو نمودن فعالیت ها و برنامه های بین دستگاهیتسهیل در توسعه فعالیتهای گروههای مردم نهاد به ویژه در زمینه آموزش جوامع محلی در راستای

اجرای برنامه های طرح مدیریت

همکاری و هماهنگی با کار گروه کارشناسی بررسی و اجرای طرح مدیریت مناطق

کارگروه کارشناسی بررسی و اجرای طرح مدیریت مناطق

مدیرکل یا باالترین مقام حوزه محیط طبیعی -رییس کارگروه

:اعضـــاء رییس اداره محیط طبیعی یا کارشناس مسئول زیستگاههای استان -

رئیس منطقه تحت مطالعه -

از تشکل مردم نهاد ( با تخصص فعالیت مشارکتی)مشاور -

نماینده کارگروه هماهنگی بین بخشی حسب مورد - .از صاحبنظران حسب مورد دعوت به عمل می آید *

اعضاء کارگروه استانی بررسی کننده گزارشات طرحهای مدیریت مناطق در اداره کل حفاظت محیط زیست استانها -

.عضو این کارگروه هستند کلیه اعضاء کارگروه استانی با ابالغ مدیرکل استان منصوب و رونوشت ابالغ آنها به دبیرخانه کارگروه ستادی ارسال -

.خواهد گردید .مصوبات و صورتجلسات کارگروه با امضاء مدیرکل استان به کارگروه ستادی ارسال خواهد شد-

تهیه و تنظیم صورتجلسه کارگروه استانی جهت مشخص شدن عملکرد مشاور مطابق با الگوی صورتجلسه پیوست - . این دستورالعمل که در مراحل فرآیند کار ابالغ می شود، خواهد بود 1شماره

بودجه ریزی جهت اجرای برنامه های طرح مطابق با هر یك از فصول با توجه به اولویتها و نوع فعالیتها به صورت - .پنجساله و یکساله

با تاکید بر دیدار با شوراهای ) هماهنگی با مشاور در خصوص مراحل و زمان بازدید از منطقه به هنگام تهیه مطالعات - ... (محلی ، محیط بانان ، ذینفعان و

واحد اجـــرایی

رییس اداره محیط زیست شهرستان ، رییس منطقه مورد اجرا ، شورای :اعضاء اصلی محلی ، نماینده گروههای مردم نهاد منطقه ، نماینده دستگاههای ذیربط و صاحبنظران

محلی حسب مورد

.ابالغ اعضاء توسط فرمانداری مربوطه و برای یك دوره دو ساله صورت می گیرد -

:شرح وظایف جلب مشارکت جوامع محلی در اجرای برنامه های طرح مدیریت

مشارکت ذینفعان واقعی منطقه اجرای طرح مدیریتایجاد تعامل و پایداری مشارکت در پایش اقدامات اجرایی مطابق با طرح مدیریت

مشاوره فنی در اجرای طرح مدیریت

جهت اجرایی نمودن فعالیتهای ذیل برنامه های طرح مدیریت مناطق با توجه به مقیاس مطالعات ،تغییرات حضور مستمر مهندسین مشاور تهیه کننده طرح ... احتمالی در زمان اجرا و تنوع شیوه های اجرایی و

مدیریت هر منطقه ضرورت می یابد تا با ارایه مشاوره فنی به اداره کل حفاظت محیط زیست استان طی .دوره پنج ساله اجرای طرح خدمات الزم را ارایه نماید

:مشاوره در این خصوص با تاکید بر موارد ذیل می باشد .اولویت با مهندسین مشاور تهیه کنننده طرح مدیریت در فاز تفصیلی می باشد - . حضور مستمر نماینده مقیم مهندسین مشاور در استان و محل اجرا الزامیست- بازنگری طرح مدیریت طی مدت مذکور بر عهده مهندسین مشاور می باشد- تهیه و ارایه گزارشات مستمر پیشرفت طرح و ضمایم مربوطه مطابق با دستورالعمل های ابالغی- تهیه دستورالعمل ها ،شیوه نامه ها و دوره های آموزشی - تهیه کلیه نقشه های اجرایی مورد نیاز اجرای طرح - لزوم شرکت در کلیه جلسات کارشناسی حسب نظر اداره کل حفاظت محیط زیست استان- این مشاوره فنی از محل عقد قرارداد محیط زیست استان با مهندسین مشاور برای یك دوره یکساله و

.پس از آن حسب رضایت تا پنج سال قابل تمدید می باشد

دستورالعمل هاي الزم

(اکوالژ)ضوابط احداث و مدیریت اقامتگاه های بوم گردی• دستورالعمل و ضوابط مشارکت در اجرای برنامه های طبیعت گردی• ودیگر دستورالعمل های مرتبط من جمله دستورالعمل های ابالغی اخیر •

به استانها در خصوص ورود طبیعت گردان داخلی و خارجی به مناطق و ...

تفاهم نامه فیمابین سازمان و استان ها

مفاد و کارکردها• تعهدات ایجاد شده برای استانداران و سایر دستگاه های ذیربط•تامین )ضرورت امضای تفاهم نامه در تسهیل و تسریع اقدامات اجرایی•

اعتبار، ایجاد مشارکت در امور، شناخت بیشتر نسبت به نتایج اجرایی ...(طرح

حمایتهای واقعی و مستمر از روند اجرا•قانون برنامه 38اجرای وظایف قانونی محوله مرتبط همچون بند ط ماده •

ششم توسعه کشور

تفاهم نامه في مابینرئیس سازمان حفاظت

و استاندار محیط زيست محترم خراسان شمالي

کمیته هماهنگی استانی

مدیریت سالوک محلیکمیته

دبیر خانه کمیته

زیر کمیته های تخصصی

مجموعه سالوکساختار اجرایی مدیریت

نمونه ای از برنامه های اجرایی زون های طرح مدیریت

منطقه ارسباران

پایش

فرم های پایشی /فرایند/ اقدامات/ ضرورت ها

عوامل ناپایداری اجرای طرح مدیریت

مدیریت طرح تدوین در ذینفعان تمامی موثر مشارکت عدم• طرح اهداف پیشبرد رکن ترین اصلی عنوان به اعتبارات کمبود• مدیریت طرح نتایج و اهداف با نفعان ذی کافی و الزم آشنایی عدم•

آنها اجرای و مناطق مناطق مدیریت طرح برنامه اجرای در کافی ضمانتهای نبود• های ارگان حتی و محلی و بومی جوامع میان اطمینان و اعتماد عدم•

در مناطق مدیریت طرح اجرای از ناشی نتایج و اثرات به نسبت دولتی موجود وضعیت بهبود

اجرا در شده بينی پيش اقدامات برخی تطابق عدم و نبودن روز به• منطقه موجود وضعيت با

پیشنهادات و انتظارات

باال سند عنوان به مناطق مدیریت طرح اجرای داشتن کارقرار دستور الویت در• دستی

پیشبرد در سازمان مدیریتی سطوح تمامی در امکانات و منابع همراستایی و تقویت• رو پیش اقدامات تسهیل و

در مناطق امور و ها زیستگاه دفتر وظایف و ساختارتشکیالت در تغییرات برخی ایجاد• مناطق مدیریت های طرح اجرای روند بر تخصصی پایش راستای

اجرای برنامه های کالبدی از جمله در زون های تفرجی با اولویت اجرا توسط جوامع • محلی صورت گیرد

بررسی و بازنگری و حسب ضرورت تدوین قوانین و ضوابط الزم با هدف تسهیل • مشارکت جوامع محلی در اقدامات اجرایی

هم راستایی سیاست ها و رسالتهای سازمانی ارگانها و دستگاههای دولتی • معرفی نمایندگان ثابت از دفاتر تخصصی ستادی جهت بازدید های پایش طرح•

:از مدیران کل استانی

تأمین اعتبارات الزم• ایجاد انگیزه و هماهنگی بیشتر جهت پیشبرد طرح مدیریت• ایجاد ساختار اجرایی در سطح استان و تسهیل برگزاری جلسات مربوطه • هماهنگی با ستاد در برگزاری دوره های آموزشی و کارگاه های تخصصی• اعزام کارشناس مرتبط به کارگاه ها و دوره های آموزشی• تأکید بر مشارکت مؤثر جوامع محلی و سمن ها در تدوین و اجرا• ترغیب سرمایه گذاران محلی در اجرای برنامه های طرح مدیریت •

پیشنهادات و انتظارات

:از کارشناسان مرتبط در اداره کل استان ها

تسلط به قوانین و دستورالعمل های مرتبط• آشنایی کامل با منطقه و زون بندی آن• برگزاری کارگروه استانی و اجرایی• هماهنگی با مدیریت خدمات طرح در مراحل اجرای طرح • همکاری وهمراهی با مهندسین مشاور در تدوین طرح مدیریت• پیگیری نحوه جذب و هزینه کرد منطبق با برنامه های طرح• نظارت و پایش اقدامات اجرایی طرح و تهیه گزارشات مستدل و منظم• ضرورت بررسی دقیق گزارش های مطالعات در کارگروه استانی•

پیشنهادات و انتظارات

اجراي طرحانتظار از نتايج مورد

مشارکت بهینه جوامع محلی در حفاظت و بهره مندی از منافع منطقه• ارتقاء سطح حفاظت در منطقه• بهبود هماهنگی بین بخشی• مشارکت و حضور مؤثر بخش خصوصی•

برنامه هاي سال جاري

پیگیری انجام اقدامات اولویت دار• رعایت زمان بندی برنامه های پیش بینی شده در طرح •

شماره تلفن ثابت شماره تلفن همراه سمت نام و نام خانوادگی نام استان

1 منطقه دارای اولویت مطالعه

4اولویت 3اولویت 2اولویت 1اولویت

دالیل انتخاب 2

2 منطقه دارای اولویت اجرا

4اولویت 3اولویت 2اولویت 1اولویت

دالیل انتخاب 3

میزان افزایش کمی و کیفی حفاظت در منطقه در پی اجرای برنامه های طرح مدیریت 4

اجرای برنامه های طرح مدیریت/ میزان تأثیر مشارکت و حضور بخش خصوصی در مدیریت 5

چگونگی مشارکت بهینه جوامع محلی در حفاظت و بهره مندی از منافع منطقه 6

مشکالت پیش رو در اجرا 7

نظرات و پیشنهادات 8