«НАЗАРБАЕВ ЗИЯТКЕРЛІК МЕКТЕПТЕРІ»ДЕРБЕС БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМЫ

ДЕНЕ ШЫНЫҚТЫРУОқу жоспары

2017-2018 оқу жылы

2-сынып

Мазмұны

Ұзақ мерзімді жоспар 3Тілдік мақсаттар туралы 4Орта мерзімді жоспар 6

Бөлім 1: Жеңіл атлетика арқылы физикалық қасиеттерді дамыту 6Бөлім 2: Спорттық ойындарды меңгеру үшін қозғалыс ойындар 13Бөлім 3: Гимнастика арқылы денені дамыту 19Бөлім 4: Қазақ ұлттық қозғалыс ойындары 24Бөлім 5: Денсаулық және физикалық жүктеме 27Бөлім 6: Қозғалыс ойындар 34Бөлім 7: Топтық ойындар арқылы әлеметтік дағдылар 41

Бөлім 8: Денсаулық және дене белсенділігі 47Қысқа мерзімді жоспар 54

2

Ұзақ мерзімді жоспарПән : Дене тәрбиесі , сынып : 2

1 тоқсан 2 тоқсан 3 тоқсан 4 тоқсан

Бөлім 1 – Жеңіл атлетика Бөлім 3– Гимнастика арқылы Бөлім 5 – Денсаулық және Бөлім 7 – Топтық ойындарарқылы физикалық қасиеттерді денені дамыту физикалық жүктеме арқылы әлеуметтік дағдылардамыту Қауіпсіздік ережесі Қауіпсіздік ережесі Қауіпсіздік ережесі Қауіпсіздік ережесі Денсаулық туралы жалпы Әр түрлі физикалық жүктемелер Төзімділікті дамытуға арналған Комуникативті дағдыларды

түсінік арқылы дене қасиеттерін жаттығулар. дамыту. Таңғы жаттығулар жиынтығы дамыту. Физикалық жүктеменің ағзаға Жеке шығармашылық қабілет Лақтыру секіру және жүгіру Гимнастикалық жаттығулар

әсері. Шығармашылық - топтық

дағдылары

жиынтығы. Денсаулықты жақсартуға

жұмыс арқылы. Лақтыру секіру және жүгірудің Өрмелеу арналған дене белсенділігі. Өздігінен жасалатын

эстафеталық элементтері Топтық тапсырмалар арқылы Дене жаттығулары арқылы қозғалыстағы прогресс.қозғалыс дағдыларын дамыту. денсаулықты жақсарту.

Бөлім 2– Спорттық ойындарды 4-бөлім – Қазақ ұлттық қозғалыс Бөлім 6 –Қозғалыс ойындар Бөлім 8– Денсаулық және денемеңгеру үшін қозғалыс ойындар ойындары белсенділігі Қозғалмалы ойындардың Қазақтың ұлттық ойындарымен Жарыс ойындары Таза ауадағы дене тәрбиесі

рөлдері

танысу Байланыс ойындар

(іс-әрекеті)

Доппен қозғалмалы ойындар Рөльдік сюжеттік ойындар Білім беру ойындары Топтық әрекеттердегі жүгіру Қозғалыстар арқылы ойындар Ынтымақтастық және әділ ойын Шабуыл әрекеті арқылы

тапсырмалары.

Мектепте және мектептен тыс ойындар Түрлі ұзындыққа жәнеойын әрекеттері. биіктікке секіру

жаттығулары. Эстафета және қозғалмалы

ойындарЕскертпелер:Қажет болған жағдайда, жоспардың ұзақ мерзімді келешегіндегі бірліктер тиісті маусым ішінде оқытылуына мүмкіндік беру үшін ауыстырылуы мүмкін.Бөлімлар белгілі бір тақырыптарды қамтитын сабақтар жинағы болып табылады.Тақырыптар ұзақ мерзімді жоспарлау және орта мерзімді жоспарларда ұсынылған белсенділік барлық пәндер үшін келісілетіндей етіп беріледі. Әрбір тоқсаншеңберінде тақырыптар оларға берілген тең уақыт санына ие болады. Б = барлық сынып ЖЖ = жұптық жұмыс Тәж = оқушы тәжірибесі Ф = формативтік бағалау Т = топтық жұмыс Ж = жеке жұмыс К = оқытушы көрсетед

3

Тілдік мақсаттар туралы

«Дене тәрбиесі » пәнінің мазмұны оқыту тілдері (қазақ және орыс тілдері) арқылы беріледі. Әр пәннің өз тілдік стилі бар, оны нақты бір пәннің «ғылыми тілі» деп атауға болады. Ғылыми тіл – пәннің мазмұнын оқып үйрену, ойлау қабілетін және пәндік мазмұнның негізгі ұғымдарымен жұмыс істеуді жақсарту үшін қолданылатын негізгі құрал. Оқытылу тілі арқылы оқитын көптеген оқушыларға олардың ғылыми тіл мен пән мазмұнын толық игеруі үшін білім алу үдерісінде үнемі қолдау көрсетілуі қажет. Үштілді білім беру контексінде бірінші ғылыми тілдің дамуы да тұрақты назарды талап етеді, сондықтан бірінші тіл арқылы оқуға жұмсалатын шектеулі уақыт тиімді және нәтижелі қолданылуы керек.

Тілдік мақсаттар ғылыми тілді үйрену үшін маңызды құрал болып табылады. Оқушылар үшін өздерінен не күтілетіндігін түсінуі тілдік мақсаттардың анық құрылуына байланысты. Сондай-ақ, тілдік мақсаттар оқытушылар мен оқушыларға оқуға деген ынтаны қалыптастыруға, өлшеуге және қолдауға көмектеседі. Пән мазмұны мен ғылыми тілді оқытуды үнемі қатар назарда ұстайтын пән мұғалімдері оқушыларға үлгі көрсетіп, пән мен тілді оқып үйренуге көмектеседі.

Ғылыми тілді оқытуды қолдау үшін мұғалімдерге оқу жоспарларына келесі оқу мақсаттарын қосу ұсынылады:• оқушылардың назарын ғылыми тілге аудару (мысалы, пәнді оқытудың мақсаттарына жетуге қажетті терминология және сөздері бар лексиканы қолдану);• пән мазмұнының ұғымдарымен жұмыс істеуге қажетті жұмыс тілін қолдану (мысалы, топтық жұмыстар, сұрақты дұрыс қоя білу, жағдайды талдау және пікірталас жүргізу үшін қажетті сөздер мен сөз тіркестері);• алдын ала оқыту, оның ішінде ең бастысы, пәнді оқуда дұрыс қолдана білу үшін қажетті терминология мен тіркестер жиынтығын қамтитын лексиканы орынды контексте алдын ала қолдану;• оқушылардың төрт дағдының барлығын түрлі әрекеттерде (мысалы, оқылым-тыңдалым, оқылым-жазылым, оқылым-айтылым, тыңдалым-жазылым және т.б.) түрлі мақсаттарға қол жеткізу үшін қолдану;• оқушыларды пікірталас диалогтарға қатыстыру (мәселен, оқушылардан қысқа жауаптарды қабылдамау, білімді ғана көрсететін сұрақтарды қоймау; оқушыларды өз білімін нәтижелі талқылау үшін пайдалануға ынталандыру, сондай-ақ оқушылар диалогқа қатыса алуы үшін қажет лексикалық қормен қамтамасыз ету);• тілге тән оқу дағдыларын дамыту (мәселен, таңдамалы түрде тыңдау, түсіндіру, металингвистикалық және метакогнитивтік танымды дамыту, басқа сөзбен айту, сөздікпен жұмыс дағдылары);• тіл туралы сын тұрғысынан ойлауды дамыту (мәселен, тілдерді салыстыру, оқушылардың тілді барынша нақты пайдалануға ынталандыру, тілді оқудағы жетістіктерді бағалау);• сабақ басында тілдік мақсатты белгілеу, сабақтың соңында осы мақсат бойынша қол жеткізген жетістіктерді талқылау.

Тілдік мақсат үлгісі оқу жоспарының әр бөлімінде көрсетілген.Тілдік мақсат үлгісі сонымен бірге ғылыми тілдің құрамдас бөліктерін қамтиды,

оны пайдалану мен есте сақтауға оқушылардың назарын аудару маңызды. Бұл құрамдас бөліктер келесі тақырыпшалармен көрсетілген:

(1) пәнге арналған арнайы лексика және терминология,4

(2) диалог/жазылым үшін қажетті сөз тіркестері. Берілген тіл оқушылар үшін түсінікті әрі анық болса, бұл олардың пәндік мақсаттар мен тілді оқудағы мақсаттарға қол жеткізуіне көмектеседі.

Тілдік мақсаттарды анықтау үшін келесі етістіктерді пайдалануға болады: талдау, сұрақтар қою, санаттарға бөлу, таңдау, жіктеу, салыстыру, байланыстыру, қарсы қою, көшіру, құрастыру, сынау, анықтау, суреттеу, әзірлеу, бағалау, түсіндіру, мысал келтіру, жорамалдау, анықтау, негіздеу, келіссөздер жүргізу, болжау, өндіру, балама шешімдер ұсыну, себептерді түсіндіру, пысықтау, қайта ұйымдастыру, басқа сөзбен айту, мазмұндау, қайта қарап шығу, көшіріп алу, рөлдік ойындар ойнау, қорыту, синтездеу және жазу, түрлі мақсаттар үшін пайдалану, өз сөзімен анықтама жазу, безендіру.

Тілдік мақсаттардың кейбірін пән мазмұнын оқу мақсаты деп те есептеуге болатынына қарамастан, мазмұн мен тілдің бөлінуі оқушылардың мазмұнға да, тілге де баса назар аударуына көмектеседі. Бұл, сондай-ақ, жауаптар мен шешімдер іздеуүшін қолданылатын үдерістермен салыстырғанда, жауаптарға/шешімдерге аударылатын назарды теңгеруге көмектеседі. Атап айтқанда, осындай үдерістерге баса назар аудару тілдің нақты қолданылуы мен ойлау әрекетінің жақсаруына көмектеседі. Тілдік емес пәндерде оқыту мақсаттарының көпшілігі мазмұнға бағдарланады, бірақ ең кемінде біреуі тілге бағдарлануы тиіс.

5

Орта мерзімді жоспар

Дене шынықтыру. Бастауыш мектеп. 2 сынып

1-Бөлім: Жеңіл атлетика арқылы дене қасиеттерін дамытуАлдын ала білімдерБілім алушылар өткен сынптан және сыныптан тыс жалпы физикалық жаттығуларды біледі деп күтілуде.КонтекстБілім алушылар өздерінің қозғалыс қабілеттерін ойындар мен эстафеталар негізінде жақсартады.Бұл тараудың тілдік мақсатыПәннің осы бөлімінің оқу мақсатына жету үшін, білім алушыларға төменде академиялық және мектеп терминологиясына сай тілдік мақсаттың мысалы берілгенОқудың тілдік мақсаты Пәндік лексика және терминология Диалогқа/жазуға арналған пайдалы сөз

тіркестеріБілім алушылар біледі: Кіреді: Талқылауға арналған сұрақтар: Қозғалыспен байланысты физикалық даму ереже, тәуекел, қауіпсіздік Салауатты өмір салты үшін физикалық

қасиеттерін талқылайды таңғы жаттығулар, денсаулықты күшейту белсенділік маңызды ма? физикалық қасиет, дағды, қабілет Таңғы жаттығуларды жасау неге салауатты өмір салты

соншалықты маңызды?

жүгіру, секіру, лақтыру Физикалық белсенділік сіздің жұмыс дайындық, келесі жұмыс

жасау қабілетіңізге қалай әсер етеді?

ойын, эстафета Жүгіруден кейін өзіңізді қалайсезінесіз?

Жоғарыда «Тілдік мақсат » басқа тілдік мақасаттарды қалыптастыру үшін және тілдік оқу масаттары бойынша қосымша бағдарларды білім беруге және академиялық тілді меңгеруге қолданылады.Қысқаша мазмұнОсы бөлімде білім алушылар физикалыық қабілеттерін дамытумен айналысады. Өздерінің қозғалыс техникаларын жеңіл атлетикалық жаттығуларды жасаумен дамытады. Білім алушылар жаттығу компоненттерін демонстрациялап, қыйындығы әр түрлі деңгейдегі физикалық жаттығуларды ойластырады және жаттығулардың ағзаның энергетикалық жүйесіне әсерін түсіндіреді.

6

Оқу Мұғалімге арналған ескертулербағдарламасына Оқу мақсаттары Сабақта ұсынылатын қызмет түрлері Оқу ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)сілтемеҚауіпсіздік ережесіДенсаулық туралы жалпы түсінік

3.4. 2.3.4.1. (Б, К) Таңдалған іс әрекеттің техника Ұсынылған іс-әрект түріне Әр бір әрекет үшінДенсаулықты Денсаулықты қауіпсіздігіне нұсқау. байланысты техника қауіпсіздік үлкен бос кеңістікнығайтудағы нығайтудағы ережесіне нұсқауқиындықтар қиындықтар менмен тәуекелдер тәуекелдерді

анықтау

3.1 2.3.1.1. Салауатты (Б, ЖЖ, Ф) Білім алушылар төрт-төртен Мұғалім білім алушыларға Техника қауіпсіздікСалауатты өмір салты үшін кішкене топтарға бөлінеді. Екі ойыншы тапсырманы орындау барысында ережесінің нұсқауынаөмір салты дене бірін-бірі қолынан ұстап қарама-қарсы сақтандыру және өзін-өзі сақтау сілтеме:үшін дене белсенділігінің тұрады. Ал қалған екеуі екі жақта тұрады. туралы еске салу керек. http://osh92.ru/publ/4-1-белсенділігінің маңыздылығын Бір ойыншы жүргізуші (Водящий), ал Сұраңыз: Неліктен физикалық 0-126маңыздылығы түсіну екіншісі қашқақ (убегающий) болып белсенділік дене темпиратурасын

таңдалады. Қашқақ ойыншы қашады ал көтереді де демді жиілетідіжүргізуші қуалап қолын тигізуге Физикалық белсенділік салауаттытырысады. Ал қолдарын ұстап тұрған екі өмір салтына маңызды ма?ойыншы қашқақты қалқан болып қуғанжүргізушіден қорғап көмектеседі.

(Б, Т, Ф) Білім алушылар сызылған Денсаулыққа қатысты сұрақтар Әр бір әрекет үшінсызықтың жанына тұрады. (бормен мынаны қамтуы мүмкін: Енді сіздің үлкен бос кеңістіксызылған және жіппен, секіртпемен жүрек соғысыңыз қандай болды? Сіз Мұғалім ысқырғышы,созылған бір жағынан екінші жағына секірмес бұрын, жүрек соғысыңыз бор,секіртпе,жіп,секіріп, 30 секунд бойы сызыққа тимей жылдамдатылды ма? Сіз айталасыз уақыт өлшегіш.

секіреді. Үш қайталаған соң қысқаша ба, біз осындай жүктемені өткізгендеҚозғалмалы ойындарға

демалыс беріледі сол уақытта денсаулыққа неліктен сіздің жүрек соғысыңыз сілтеме:қатысты сұрақ қойыңыз. тездетеді? http://spo.1september.ru/

article.php?ID=200302002Салауатты өмір салты

7

Оқу Мұғалімге арналған ескертулербағдарламасына Оқу мақсаттары Сабақта ұсынылатын қызмет түрлері Оқу ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)

сілтеме

жеңіл атлетикаСілтеме:https://interactive-

plus.ru/ru/article/113393/discussion_platform

Таңғы жаттығулар жиынтығы.

3.2 2.3.2.1. Қозғалыс (Б, Тәж, Ф) Мұғалім өткізетін көжектер Таңертеңгі жаттығу ерекше Әр бір әрекет үшінҚозғалыс әрекетіндегі дене таңертеңгі кешенді жаттығуларды білім иілгіштік, созылу және тыныс алу үлкен бос кеңістікәрекетіндегі қыздыру және алушылар шеңберде орындайды. жаттығулардан тұру керек.дене қыздыру қалыпқа Көк шалғынды орманда Жаттығу таза ауада немесе Мұғалім үшінжәне қалыпқа келтірудің қояндар өмір сүрді (шеңберді айналып желдетілген бөлмеде 6-8 минут ысқырғыш.келтіру маңызын жүру) күнделікті кешенді жалпы дамыту

түсіндіру Көжектер қояндар жаттығулардан тұрады. бастауыш мектеп үшінЖүгіргіш қояндар Сұраңыз: Таңертеңгілік кешенді таңертеңгіОрман ішін аралап жаттығуларды орындаудың маңызы жаттығулар сілтеме:Көжектер жүр паналап неде? (мысалы, ұйқыдан кейн ағзаны

https://yandex.kz/images/Бір –бірінің артынан жұмысқа дайындау, көңіл күй меншеңбер жасап жағалап тонусын көтеру.) ұйқышылдық пен search?text=комплекс%2Ұшына тұрып аяқтың (аяқ ұшына тұру) әлсіздікті жояды. 0утренней%20гимнастиҰстады басын таяқтың ки%20для%20начально

Көжектер құсты көрді де й%20школы%20в%20каАртынан кетті ерді де ртинках&stype=image&lЖүгіріп келіп көлшікке (қолды тік ұстап r=163&noreask=1&sourc

e=wizТүп-түзу шеңбер құрды әні бұлғау)Көтеріп тіке қолдарынАқырын ғана бұлғады

Құйрықтарын бұлғандап,Ойынның құрды тізбегін.Отырып тұрып тырбандап,

Жемтіктерін іздеді.

8

Оқу Мұғалімге арналған ескертулербағдарламасынаОқу мақсаттары Сабақта ұсынылатын қызмет түрлері Оқу ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)сілтемеАяқтың тұрып ұшына,Секірді бәрі қосыла,Көңілді болды осылай!Мұрынмен терең демалды,Ойнады әбден шулады,Үйлеріне бет алды .

(Б, ЖЖ, Ф) Білім алушылар таңғы3.3. 2.3.3.1. Қозғалыс жаттығу үшін жұпта өздері білетін 2-3 Білімалушылардыңбір-бірімен Әр бір әрекет үшінҚозғалыс әрекеттерін жалпы дамыту жаттығуларын таңдайды. өзара әрекеттері мен идеяларын үлкен бос кеңістікәрекеттерін орындау кезінде Сөйтп барлық сынып болып таңғы бақылаңыз.орындау ағзадағы жаттығулар кешенін құрап, орындайды. Таңертеңгі гимнастикакезінде физикалық Олар таңғы жаттығудың ағзаға маңызын Сұраңыз: Қалай физикалық кешеніне сілтеме:ағзадағы өзгерістердің жәнефизикалықжүктемеденкейн белсенділік сіздің жұмыс жасау http://festival.1septemberфизикалық себептерін өзгерісін талқылайды. қабілетіңізге әсер етеді? .ru/articles/631305/өзгерістерді түсіндіру http://pandia.ru/text/78/4бақылау 39/150.php1.2. 2.1.2.1 - өздігінен Лақтыру секіру және жүгіру дағдыларыФизикалық байланыстыруды (Б, ЖЖ, Ф) Білім алушылар «Ақ аю» Білім алушылар мына ережені Әр бір әрекет үшіндамуға ықпал оқу арқылы ойынын ойнайды. Бос алаңда «үлкен мұз » сақтауы керек: «қонжық» оны үлкен бос кеңістікететін түрлі негізгі қозғалыс кішкене орын сызылады. Ода жүргізуші қоршаған адамдардың қолдарыныңдене дағдыларын тұрады- «Ақ аю». Ал қалғандары қонжық арасынан «Аюдың» оны Мұғалім ысқырғышы,жаттығуларын түсіну және (медвежата) өз еркімен алаңда орналасады. құтқарғанына дейін шыға алмайды. бор,да түйіндес жетілдіру Мен аулауға шықтым деп а Ақ аю Аулау кезінде ойыншылардың Эстафетаға сілтеме:қозғалыстарды ырылдап белгі береді де, қонжықтарды киімінен ұстауға, ал « қашушыларға» http://kidportal.ru/konkurжақсартады қуады. Ұстаған бірінші қонжықты үлкен ойын алаңының шекарасына шығуға si-i-estafeti/estafeti/және мұзға апарады, сосын екіншісін қуады. болмайды.орындайды Сөйтіп ұсталған екі қонжықтар бір-бірін

қолынан ұстап, қалған қонжықтардыұстауға тырысады. Ақ аю үлкен мұздатурады. Екі қонжықтар ұстаған қонжықты

9

Оқу Мұғалімге арналған ескертулербағдарламасынаОқу мақсаттары Сабақта ұсынылатын қызмет түрлері Оқу ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)сілтемеқолдарының ортасында ұстайды, сөйтіпойыншы «аю құтқар» деп айғайлайды. Аюжүгіріп келіп ұсталған қонжықты үлкенмұзға алып кетеді. Сөйтіп тағы да ұсталғанекі қонжықтар бір-бірінің қолынан ұстапқалған қонжықтарды қуады.Қонжықтардың бәрі ұсталмағанша ойынжалғасады. Соңғы ұсталған қонжықжеңіске жетеді де, ақ аюға айналады.

(Б, Т, Ф)Білім алушылар «кім озып кетеді?» Жұптардың ойынын бақылау, Большое, свободноеойынын ойнайды. Ойыншылар 2-3 топқа Сұраңыз, жүгіруден кейін сіз өзіңізді пространство длябөлініп, бір-бірінің қолдарынан ұстайды. қалай сесінесіз? ( Жүрек соғысы, каждого видаОларзалдыңбойыменорналасады. температура, тыныс алуы) Жүгіру деятельности.Команданың тапсырмасы-мұғалімнің қандай қозғалыс дағдыларынбелгісімен бір аяқпен секіріп 10 метр ара дамытады? Свисток для учителя,қашықтықта сызылған белгіге дейін жету. мелСөйтіп командалар кері бұрылып артқақарай бір аяқпен секіріп барады, бірінші Ссылка на М.Н. Жуковбоп жеткен команда жеңіске жетеді. «Подвижные игры»

http://www.studfiles.ru/preview/3551035/

(Б, Т, Ф) Білім алушылар «Допқа тигіз» Екіаяқпентұруғаболмайды. Әр бір әрекет үшінойынынойнайды.Ойыншыларекі Ойыншылар қолдарын ажыраттпауы үлкен бос кеңістіккомандаға бөлініп бір-біріне қарама-қарсы керек. Бұл шартты ұстанбаған18-20 метр арақашықтықта орналасады. командаға жеңіліс есептейді. ОйынғаОйыншылардың алдын сызып, ортасына тағы бір шарт қосып ойынды Ысқырғыш, бор,волейбол добын қояды. Жребий тарту қиындатуға болады. Шарт бойынша волейбол добы, теннисбойынша, бір команда ойыншылары кіші ойыншыларбіраяғынтобық доптары .

10

Оқу Мұғалімге арналған ескертулербағдарламасына Оқу мақсаттары Сабақта ұсынылатын қызмет түрлері Оқу ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)сілтемедоптан алады. буынынан ұстап, секіріп тұруыМұғалім ысқырығы бойынша ойыншылар керек. Сілтеме: М.Н. Жуковволейбол добын қарама-қарсы командаға Ойыншылардыңөз-өзінедеген «Қозғалмалы ойындар»домалату үшін кіші доппен волейбол сеніміне көз жеткізіңіз. Ойыншылар http://www.studfiles.ru/prдобына лақтырады. Қарама-қарсы тұрған бір-біріне қолдау корсетіп, жақсы eview/3551035/команда сол кіші доптарды жинап, пікір айта алады.ысқырық бойынша дәл сол мақсатпен Ойыншыларға сұрақ қойыңыз: Сіздіңволебол добына лақтырады. Осылай серігіңіз сізді мақтағанда, қандацкезектесе отырып, допты орнатылған ішкі сезімде болдыңыз?реттікпен лақтырады. Ойын уақыты 8-10 Ойыншыларға ойындағы қауіпсіздікмин. Волейбол добын қарама-қарсы ережесін еске салыңыз.команданын алдындағы сызығынан Егер ойын барысында волейбол добыасырған команда жеңіске иеленеді. ойыншылардан алшақ кетіп қалса,

онда допты қайтадан сол орта. сызыққа қояды. Бұндай жағдайда

допқа екі жақтан бірдей уақыттаатқылау басталады. Сызықтан асқанәр доп командаға ұпай береді.Ойыншыларға сұрақ: Бізгефизикалық тұрғыдан дамуқаншалықты маңызды?Оқушылардан ойын барысындақандай физикалық жақтарындамытқаны жайлы ойлануынсұраңыз. Оқушыларға сұрақ:Эстафета орындағаннан кейін қандайжағдайдасыңдар…шаршаулы…қөңілді…энергияға толы?

Лақтыру секіру және жүгірудің1.1. 2.1.1.1. эстафеталық элементтері

11

ОқуМұғалімге арналған ескертулер

бағдарламасына Оқу мақсаттары Сабақта ұсынылатын қызмет түрлері Оқу ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)

сілтеме

Негізгі Негізгі қозғалыс (Б, Т, Ф) Ойыншыларды екі командаға Кезекті ойыншыларға мәре сызығына Әр бір әрекет үшінқозғалыс әрекеттерін арақашықтығы 10-12 метр етіп бөліп, доп алмай тұрып жүгіруге болмайды. үлкен бос кеңістікдағдыларын меңгеру бойынша эстафеталық ойындар өткізу Егер ойыншы допты шеңбергедамыту тапсырмаларды 1 нұсқа тигізбесе, ол допты алып, сызыққа Ысқырғыш, бор, теннис

талқылау. -жылан тәрізді жүгіру тұрып, допты шеңберге тигізгенше доптары, секіртпе,-топпен жүгіру қайта латырады. Егер ойыншы секіру волейбол доптары ,-бір орыннан ұзындыққа секіру барысында жіпке тиіп кетсе, оның Қозғалмалы ойындар-нысанаға лақтыру командасына айып ұпайы беріледі. мен эстафеталар:2 нұсқа Тапсырма бойынша жіктелу. Шеңбер http://u-s.kz/publ/10618--оң аяқта секіру бойына гимнастикалық шоқпарлар podvizhnye-igry-i--сол аяқта секіру мен қалашықтар қойылады және оны estafety-s-elementami--көшбасшының артынан жүгіру міндетті түрде тигізу керек. legkoy-atletiki.html- доп капитанға Оқушыларды осы теорияны

практиканы бастамай жатыптүсінетіндей етіп, өз істерін түсініп

3.5. 2.3.5.1. Мектептен (Б, Т, Ф) Білім алушылар 2 топқа бөлінеді жасауға баулу қажет. ДенсаулыққаМектептен тыс тыс және де, сөре сызығына бірінің артына бірі 2 төнетін қауіп қатерлерге де назар Әр бір әрекет үшінжәне мектептегі қатарға тұрады. Сөре сызығынын 3 метр аударған жөн. Оқушылар үлкен бос кеңістікмектептегі қозғалыс ара қашықтықта көлденең орналасқан денсаулықтарына тие алатын кауіп- .қозғалыс әрекеттерінің орындықтар тұрады. Орындықтардан 3 қатер үлесі аз болу үшін, олардыңәрекеттері мүмкіндіктерін метр қашықтықта оларға параллель сызық қауіпсіздік техникасын білетіндігіне Ысқырғыш, бор, теннис

талқылау жүргізіледі Командалар санына көз жеткізу қажет. доптары, секіртпе,байланысты бұл сызықтын 5 метр волейбол доптарықашықтықта диаметрі 1 метр болатын Сілтеме:шеңберлер салынған. Әр команданың «Физическая культураалғашқы ойыншысына воллейбол добы для всех: для детей иберіледі. Мұғалім әр топқа төреші взрослых»:тағайындайды. Мұғалім ысқырығы http://www.fizkultura-берілгенде қатардағы алғашқы ойыншылар vsem.ru/кто-быстрее-орындыққа жүгіріп келіп одан секіреді, эстафета-с-бегом-кейін сызыққа тұрып допты шеңберге прыжками/дәлдеп лақтыруға тырысады. Сонан соңдопты қолына алып, орындықтан қайта «Дворовые игры»:

12

Оқу Мұғалімге арналған ескертулербағдарламасына Оқу мақсаттары Сабақта ұсынылатын қызмет түрлері Оқу ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)сілтемесекіріп, өз командасындағы келесі http://materinstvo.ru/art/dойыншыға береді. Келесі ойыншы дәл vorgamesосылай қайталайды. Ең аз айып ұпайларынжинаған және эстафетаны алғашқы болыпбітірген команда жеңіске жетеді.Ойыншылар 2 командаға бөлініп, қатарғабірінің артынан бірі тұрады. Стартсызығынан 3м қашықтықта қарама-қарсыорындықтар орнатылады. Стартсызығынан орандыққа дейін ойыншыларғапараллель сызық жүргізеді. Бұл сызықтан5м қашықтықта диаметрі 1м шеңберлерсызады. Қатардағы 1-ші ойыншылардаволейбол болады. Мұғалім әр командағатөреші орнатады. Ысқырық бойынша 1-шіойыншылар орындыққа жүгіріп, онысекіріп өтеді. Одан кейін сызық жанындатоқтап, допты шеңберлерге тигізу үшінлақтырады. Одан кейін олар доптыңартынан барып, оны алып қайтаданорындықтан секіре отіп, қайтакомандаластарына барып, сызық үстіндекелесі ойыншыға береді. Келесіойыншылар дәл осы әрекетті қайталайды.Бірінші біткен және аз айып ұпай алғанкоманда жеңіске жетеді.

Дене шынықтыру. Бастауыш мектеп. 2 сынып2-бөлім: Спорттық ойындары арқылы қозғалыс ойындар

Алдын ала білімдерОқушылардың алдыңғы сыныптардан немесе сыныптан тыс алған тәжірибелері болуы мүмкін.Контекст

13

Бұл бөлім оқушылардың белсенді қозғалыс пен спортты ойындардың спектрін допты қолдана отырып топпен, жұппен жұмыс істеуін дамытуға көмектеседі.Бұл тараудың тілдік мақсатыОқушылардың бөлімнің тілдік мақсатқа жетуі үшін арнайы академиялық терминологиямен оқу мақсаты астында келтіріліп жазылған.

Оқудың тілдік мақсаты Пәндік лексика және терминология Диалогқа / жазуға арналған пайдалы сөзОқушылар қозғалыс ойындарының олардың Әділ ойын, ережелер, жарыс, Сұрақтар:қабілеттерін дамытатынын көрсету керек. серіктестік, басқа адамдардың Ойындарда не себептен ереже болу

керектілігі мен қабілеттерін түсіну керек? Рөлдер: лидер, көмекші Топпен жұмыс істеген сізге ұнайды ма? Ойлау қабілетін қолдана отыра суретін Не себептен ережені сақтау керек?

келтіру: зигзаг, сызықтар, дөңгелек Неге біз басқа топтардан көмек алуШабуылдау, қорғану керекпіз?

Қозғалыс қабілеттері Неге біз ойынға қауіпсіз орынды таңдаукерекпіз?

Күн ішінде не себептен біз өте белсендіболып жүруіміз керек?

Тілдік оқу мақсаттарына қарап басқа да тілдік мақсаттарды жасауға болады

Қысқаша мазмұныОқушылар қозғалысқа арналған ойындарды ойнай отырып қозғалыс спектрін дамытады. Доппен ойнау арқылы оқушылар допты қолдану қабілетін дамытады.

14

Оқу Мұғалімге арналған ескертулербағдарламас Оқу мақсаттары Сабақта ұсынылатын қызмет түрлері Оқу ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)ына сілтемеҚозғалмалы ойындардың рөлдері

2.8. 2.2.8.1. Қозғалыс (Б, Т) Оқушылар «Нөмірлер аталуы» Егерде оқушы ережелерді бұзып Әр қызмет түріне үлкен,

Қозғалыс белсенділігіндегі ойынын ойнайды. жатса, оның тобынан балл алынады.бос кеңістік. Бор.

белсенділігі рольдерді Ойыншылар 2 топқа бөлінеді де старт Адамның эмоционалды күйі оныңсызығының алдына бірінің артына бірі физикалық беленділігіне әсер етедінің мән талқылау.қатар құрып тұрады. ме? Физикалық белсенділік сізгемәтініндегі Егерде бөлме үлкен болса, ойыншылар қаншалықты ұнайды?рольдер бірінің қасына бірі тұрып 2 қатар құраалады. Старт сызығынан 2 м қашықтықтафиниш сызығы параллельді сызылыптұрады. Оқушылар тұрған қатарынабайланысты саналады. Сандары бойыншамұғалім оқушыларды шақырып тұрады.Финишқа бірінші болып келгенойыншының тобына жеңіс ұпайларысаналады.Көп ұпай жинаған топ жеңіске жетеді.

Айтылған оқушылардың бірде-біреуі Әр қызмет түріне үлкен,(Б, Ф) Оқушылар «Шишки, желуди, орнында тұрмауы керек. бос кеңістік. Ысқырық.орехи» ойынын ойнайды. Оқушылардың орын ауысуын Қозғалмалы ойындарғаОйыншылар бір дөңгелек жасап тұрады қадағалаңыз. Оқушыларға қозғалу сілтеме: http://domovenok-да, ортаға бір жүргізуші шығады, ал кезінде ыңғайлы болды ма деп as.ru/nashi-deti/podvizhnye-қалғандары үш-үштен топ болып центрге сұраңыз. igry-dlja-detei-ot-6-do-11-қарап тұрады. Мұғалім барлық топқа: let.htmlбіріншісіне «шишка», екіншісіне«желудь», үшіншісіне «орех» береді.Жүргізушінің дауысын көтеріп«орехи»деп айтса, сол адамдар орнынауыстырып жатқанда, жүргізуші босағанорындардың біреуіне тұрып үлгеруі керек.егерде жүргізуші біреудің орнына тұрса,ортада қалып қалған оқушы жүргізушіболады. Солай «орехи» десе, қолдарында«орехтары» барлар орын ауыстыру керек.

15

Оқу Мұғалімге арналған ескертулербағдарламас Оқу мақсаттары Сабақта ұсынылатын қызмет түрлері Оқу ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)ына сілтемеОйынға ойыншылар үйрене бастағаннанкейін екі немесе үштен айта берсе болады.Мысалы: «орехи, желуди».Ойынның соңында бірде-бір ретжүргізуші болмаған оқушылар жеңеді.

2.1.2. 1.Доппен қозғалмалы ойындар.

1.2. (Б) Оқушылар шеңберге тұрады. Мұғалім Ойын арқылы нақтылық пен Әр қызмет түріне үлкен,Физикалық Физикалық кезек-кезекпен 2-3 допты дөңгелектің жылдамдықты дамытады. бос кеңістік. 3-10 орташадамуға дамуға ықпал ортасына домалатады. Доп дөңгелектің Мынандай сұрақтар қойыңыз: Допты диаметрлі доптар.ықпал ететін қозғалыс ортасында тұрып қалмауы керек. Доп жерде қалатындай оны домалатыпететін әрекеттерін ортада тұрып қалған жағдайды оны жүре аласыз ба? Допты оң және солқозғалыс түсіндіру қолмен не аяқпен дөңгелектің сыртына жағыңызбен домалатып жүре аласызәрекеттерін қарай шығарыпып жіберу керек. Доптар ба? Сіздің қозғалыстағы ең ыңғайлыорындау. ортадан тез өтсе, мұғалім тағы да допты қолыңыз? Не себептен? Не себептен

домалатып жібереді. Егерде доп ортада доптар әр түрлі бағытта айналады?тұрып қалса, оны мұғалім алып тастайды.Дөңгелектегі доптардың саны рекорджасау керек.

(Б) Шеңберде тұрып оқушылар допты Көзбен өлшеу мен нақтылық,2.2.

2.2.2.1.құлатпай бір-біріне барынша тез беруі жылдамдық дамиды. Әр қызмет түріне үлкен,

Мақсатқа керек. Допты бір-біріне барынша тез Ойынның алдында оқушыдан қандай бос кеңістік. 1-3 орташақол жеткізу Командалық лақтырып не бере салуы керек, тіпті қауіп-қатер болуы мүмкін деп диаметрлі доптар.үшін жұмыстағы оқушыларға артпен қарап қолын артқа сұраңыз. Бұл қауіптерді қаншалықтыкомандалы көшбасшылық жіберіп лақтырса да болады. Жаттығуды минималдауға болады деп сұраңыз.қ дағдыларды оқушылардың көзін жабуы арқылы Қауіпке оқушылардың тайып құлауыжұмыстағы түсіну қиындатуға болады. мен өзге оқушылармен соқтығысуынкөшбасшыл

(Б) Оқушылар шеңберге тұрады.жатқызуға болады. Оқушылардан

Әр қызмет түріне үлкен,ық бұл ойын кезінде қолданылатынЖүргізуші шеңбердің ортасына тұрып бос кеңістік. Орташадағдылар қабілеттерді сұраңыз. Түсінгендопты жоғары қарай «Доп жоғарыға!» диаметрлі доп.оқушылар бас бармақтарын көтерсінатты сөзбен допты жоғары қарай деңіз.лақтырады. Ал, қалғандары осы уақытта

16

Оқу Мұғалімге арналған ескертулербағдарламас Оқу мақсаттары Сабақта ұсынылатын қызмет түрлері Оқу ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)ына сілтемешеңберден барынша алысқа қарай қаашыпүлгеруі керек. Жүргізуші допты ұстағанда«Стоп!» деп айқайлайды, сол кезде бәріқатып қалуы керек. Сол кезде үргізушіорнынан қозғалма, өзіне жақын адамғадопты лақтырады. Ал, «былғанған» адамжүргізуші болады. Егерде жүргізушідопты ойыншыға тигізбесе, шеңбердіңортасына қайтадан барады, ойынжалғасады.

2.1. 2.2.1.1. Қозғалыстар арқылы ойындарҚозғалысқа Қозғалысқа Артық қозғалысқа арналған ойындар Сұраңыз: Заттарды алуға қалай Әр қызмет түріне үлкен,байланыст байланысты (Б) Ойыншылар «Соңғы болып ал» жүгіретініңізді жоспарладыңыз ба? бос кеңістік. Мұғалімгеы стратегия стратегия мен ойынын ойнайды. Ойыншылар екі топқа Бұл тапсырманы жақсы орындай ысқырық. Ойынды өткізугемен тактиканы білу бөлінеді де бірінің артына бірі қатар алдыңыз ба? Жоқ болса, неге? арналған құрал-жабдықтар.тактиканы және түсіну болып тұрады. Қатардан 15 м қашықтықта

Балалар мен ата-аналарғатаңдау (городки), түйрегіштер, кубиктар тұрады.арналған ФламингуруЗаттар топтағы адам санынан 1-ге аз.

Сигнал болған кезде ойыншылар біртіндеп сілтемесі:заттарға шетінен жүгіреді, бірі оң http://flaminguru.ru/detigr9-жағынан, бірі сол жағынан жүгіріп 13.htmзаттардың біреуін алып, қатарды айналып,келесі адамға қолымен тигізеді. Кезегікелген адам заттарға жүгіріп ойындыжалғастырады. Заттардың бәрін алған топ

2.3. 2.2.3.1.жеңіске жетеді.

Ұсталғаннан ойыншылар алаңдаӘр қызмет түріне үлкен,

Дене Дене (Б) Оқушылар «Топтық қуаласпақ» бос кеңістік. Мұғалімгебарлық қарсыластар болғанша жүрежаттығулар жаттығуларын ойынын ойнайды. Сынып екі топқа ысқырық. Бор, қағаз,береді. Артынан оқушылар рөлдерінын орындау орындау бөлінеді. Оның біреуі алаңның сыртында қаламдар.ауыстырады. Көп оқушылардыкезіндегі кезіндегі сызықта қатарға тұрады, ал біреуі алаңның

Балалар мен ата-аналарғаұстап,аз ұсталған оқушыларбірлескен бірлескен ішінде 3-4 шеңбердің ішінде тұрады.белгіленеді. Жеңген топты анықтау арналған Фламингуружұмыс жұмысты Мұғалім санды айтады, осы саны барүшін уақыттан тыс ойын өткізіледі. сілтемесі:салыстыру. оқушы шығып келесі топтаға оқушыны

17

Оқу Мұғалімге арналған ескертулербағдарламас Оқу мақсаттары Сабақта ұсынылатын қызмет түрлері Оқу ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)ына сілтемеқуалап жетуге тырысады. 10-15секундтан Көп ұпай жинаған топ жеңеді. http://flaminguru.ru/pi83.htmlкейін келесі нөмерлі оқушы шақырылады.Ал, қашып жүрген оқушы шеңберге кіріптұра алады, бірақ бұл шеңберде бір оқушығана тұра алады. Келесі оқушы шеңбергекіргенде басқасы ішінен шығып кетеді.Мектептегі және мектептен тыс ойын

3.5. 2.3.5.1. әрекеттеріМектептен Мектептен тыс (ЖЖ) Оқушылар жұппен «Лақтыр-ұста» Оқушыларға бұл олардың бір- Әр қызмет түріне үлкен,тыс және және мектептегі ойынын ойнайды. Әр жұпта доп болады. бірімен қабіллетіліктерімен бөлісу бос кеңістік. Мұғалімгемектептегі қозғалыс Жұптағы біреуі допты лақтырып ұстап және оны дамыту екенін түсіндіру. ысқырық.Әр оқушыларқозғалыс әрекеттерінің тұрады, ал екіншісі санап тұрады. Келесі Сұраңыз: Не себептен доппен ойнау жұбына доптар.әрекеттері мүмкіндіктерін кезекте санап тұрған оқушы лақтарады, ал біздің индивидуалды

талқылау лақтырған оқушы санайды. қабілеттіліктерімізді дамыту Балаларға арналғанмаңызды? қозғалмалы ойындар:(Т, Б) Оқушылар екі топқа бөлінеді де екі Оқушылардың жұппен әрі http://kladraz.ru/igry-dlja-

топ екі қатарға тұрады.Ең алдында индивидуалды жұмысын бағалаңыз. detei/podvizhnye-igryтұрған оқушы айналады да, келесі Сұраңыз: Осы жаттығулардыойыншы оның белінен ұстап онымен қоса жасағаннан кейін өзіңізді қалайайналады. Ойын қатарда тұрған барлық сезініпоқушылардың айналғанында ғана бітеді. тұрсыз?...шаршаңқы...бақытты

18

Дене шынықтыру. Бастауыш мектеп. 2 - сынып

3-бөлім: Гимнастика арқылы денені дамыту

Алдын ала білімдерОқушылардың үйде немесе қосымша сабақтарда, дене шынықтыру сабақтарында алдыңғы 1 сыныпта алған гимнастика білімі және гимнастикалық қабілеттері бар.КонтекстТүрлі физикалық жүктемелер сериясы арқылы оқушылар қол күшін дамытып, шеңбермен гимнастикалық жаттығулар орындап, үйлесімділік пен тепе-теңдікке дамытуға арналған ойындар ойнайды.Осы бөлімнің тілдік оқу мақсатыҮйретудегі тілдік мақсаттың мысалы оқушыларға осы бөлімдегі пәнді үйрену мақсатына жетуге көмектесу үшін төмендегі берілген академиялық терминологияға сәйкес келедіҮйретудегі тілдік мақсат Пәндік лексика және терминология Диалог/жазу үшін қажетті сөз тіркестері

Оқушылар: Мыналарды қамтиды: Талқылауға арналған сұрақтар: Күш,үйлесімділікжәнетепе-теңдік кеңістік / бағыт: артқа, алға, бір жақтан Біздің күшімізбен ептілікігімізді бұл қызмет

дағдыларының суретей және көрсете алады. екінші жаққа қалай дамытады? динамика: жылдам, баяу Сіздер берілген физикалық қабілеттерді тізе, аяқ, іш, арқа, қол, аяқтары түсінезіздерме:ептілік,тепе-теңдік, байланыс, идеялар, іс-әрекеттер, бірізділік үйлесімділік, күш, жылдамдық? ептілік, тепе-теңдік, үйлесімділік, күш, Қандай қауіпсіз жолмен швед қабырғасына

жылдамдық көтерілуге және түсуге болады? Кеңістіктегі өзгеріспен гимнастикадағы

динамиканы көрсету неліктен маңыздыекенін айта аласыздар ма?

Қолдың және дененің жоғарғы бөлігігимнастикада неліктен күшті болуы керекекендігін айта аласыз ба?

Гимнастикада үйлесімділіктің неліктенқажетекендігін айта аласыз ба?

Басқа да тілдік мақсаттарды қою және академиялық тілде білім беру және оны үйрену кезінде қолданылатын тілдік оқыту мақсаттары бойынша қосымша нұсқауларды жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» бөлімінен қараңыз.Қысқаша мазмұныБұл бөлім қол күшін, үйлесімділік және тепе-теңдікті дамытуға бағытталған бөлімшелерге бөлінеді. Денені басқару дағдыларын дамыту мен жақсартуға арналған жеке тапсырмаларына көңіл бөлінген түрлі топтық іс-шараларды орындайды. Білім алушылар жұп және үлкен топтарда жеке дағдыларынынң дамуын зерттеп, жақсарту үшін жұмыс жасайды.

19

Оқубағдарлама Оқу Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Мұғалімге арналған ескертпелер Оқыту ресурстарысына мақсаттары (оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:

Қауіпсіздік ережесі.Әр түрлі физикалық жүктемелер, денеқасиеттерін дамыту

3.4. 2.3.4.1. (Б, ЖЖ) Қол бұлшық еттерін күшейту, Белгілі бір физикалық қызметке Әрбір жұмыс түрі үшінДенсаулықт Денсаулықты олардың күшін дамыту, сондай-ақ ептілік, қажет әр физикалық дағдылар үлкен, бос кеңістік.ы нығайтудағы тепе-теңдік және үйлесімділікті дамыту (ептілік, тепе-теңдік, үйлесімдік, Талаптарға сайнығайтудағ қиындықтар мен арналған жаттығуларды күш, жылдамдық) туралы айтыңыз. гимнастикалық маттар.ы тәуекелдерді орындайтындарын білім алушыларға Гимнастика осы физикалыққиындықта анықтау түсіндіріңіз. дағдыларды барлық жағынанр мен дамытады. Оқушылардан сұраңыз:тәуекелдер олар осы физикалық дағдыларды

түсінеді ме?

3.2 2.3.2.1. (Б, Ж, Тәж.) Оқушылар «Қаздың қадамы» Оқушылар бұл жаттығудыҚозғалыс Қозғалыс жаттығуын жасауға тырысады. Жүрісті орындағаннан кейін, мұғалімәрекетіндегі әрекетіндегі жеке орындауын, содан кейін мұғалімнің «Қаздың қадамы» жаттығуындене дене қыздыру ұсынған әдісін көрулерін сұраңыз. Білім түсіндіреді. Еңкейген күйде, аяқтықыздыру және қалыпқа алушылардан қаз жүрісімен жүрген кезде тік ұстап, еденде қолмен жүріңіз, аяқжәне келтірудің дененің қай бөліктері мен бұлшық еттері пен омыртқа толық созылғаншақалыпқа маңызын жұмыс жасайтынын сұраңыз. дейін; содан кейін қолмен дәл солкелтіру түсіндіру Жаттығулардағы дағыдағдыларды қалыптан дененің еңкейген қалпына

жетілдіру неліктен маңызды екенін дейін, содан кейін жаттығудыоқушылардан сұраңыз. қайталаңыз.

(Б) Оқушылар бір қатардағы маттарға Сұраңыз: Бұл жаттығу күшті қалайішпен жатады. Жүргізушілер бір-біріне дамытад? Қолдың және дененіңдоп жіберген кезде, оқушылар аяғы мен жоғарғы бөлігі гимнастикадақолына тіреніп, кілемшеден көтеріліп, неліктен күшті болуы керекдопты өткізеді. екендігін айта аласыз ба?Гимнастикалық жаттығуларжиынтығы

20

1.2. 2.1.2.1. - (Б, Ж, Ф) Әрбір оқушы белінде шеңберді Кез келген қауіпті қозғалыстарын Әрбір жаттығу үшін үлкен,Физикалық өздігінен айналдырады, және олар қозғалыста түзетіңіз, сондай-ақ барлық бос орын. Мұғалім үшіндамуға байланыстыруды қаншалықты ұзақ ұстап тұра алатынын оқушыларға кез-келген тәуекелдер ысқырық, секундомер. Әрықпал оқу арқылы көреді. Ең үздік оқушылардың қозғалысы туралы айтыңыз. Сұраңыз: Қандай оқушыға шеңбер.ететін түрлі негізгі қозғалыс мен олардың әдістерін бақылаңыз бұлшық еттер / дене бөліктерідене дағдыларын (YouTube-тан клип қараңыз - оқу жаттығу үшін пайдаланылады?жаттығулар түсіну және ресурстарды).ында жетілдіру (Б, Ж, Ф) Әрбір оқушы құрсауды алға Сұраңыз: Неге шеңберден секіріп Шеңберді қалай айналдырутүйіндес жіберіп жүгіреді және кейін жұмыс өту қауіпті болуы мүмкін? (Мысалы, керек, жаңа үйренушілергеқозғалыста істейді. Ол құрсауды кейін арқан ретінде кенеттен тоқтату). арналған кеңестер:рды пайдаланып оны ұстап бір рет өтуі тиіс. https://www.youtube.com/watжақсартады Оқушылар, олар тоқтағанша құрсау ch?v=bhRHD3bBNZY (3,08және арқылы қанша рет өткенін бақылауы мин)орындайды керек.1.5. 2.1.5.1 - ӨрмелеуКеңістікте кеңістікте (Б, Т) Білім алушылар екі командағақозғалыс қозғалыс гимнастикалық қабырғасына қарама-қарсы Ойыншы жалаушаға қолын тигізуі Әрбір қызмет үшін үлкен,әрекеттерін әрекеттерін 7-8 метр қашықтықта тізбекке тұрады. қажет.Уақыттанбұрыналға бос кеістік. Мұғалім үшінталдай білу түсіну және Командалардыңалдында2-3метр ұмтылуға тыйым салынады. Егер ысқырық. Гимнастикалық

тарату қашықтықта биіктігі 60 см гимнастикалық аралық әрбір оқушыға жеткілікті бөрене (60 см), шведбөрене орналастырылады. Бөрененің болса, жаттығуды барлығы бірден қабырғасы, маттар,астына, өрмелейтін жерге, гимнастикалық жасауы мүмкін. жалаушалар.қабырғаның жанына, түсу жеріне маттар Қозғалмалы ойындар:төселеді. Мұғалімнің белгісі бойынша http://www.fizkult-командалардың алғашқы ойыншылары ura.ru/sci/mobile_game/27бөренеге жақындап, үстінен аттап өтеді де,гимнастикалық қабырғаға келіп шығады,2-2,3 м ілінген жалаушаға қолын тигізіп,қайтадан төмен түсіп, артқа қайтып баражатып, бөренеден аттап өтіп, өзініңтізбегінің соңына келіп тұрады. Оданкейін ойынға жаңа ойыншылар араласады.Эстафетаны бұрын аяқтаған және аз ережебұзған команда, ойын жеңімпазы болыптанылады.

21

1.4. 2.1.4.1. (К, Г, И) «Қорғаушы тиын» Үлкен залда, балалар алысқа кетпеу Әрбір қызмет үшін үлкен,Өзінің және жылдамдық Гимнастикалық қабырғаның жоғарғы үшін, ойын алаңының белгілеу бос кеңістік. Мұғалім үшінбасқаларды жаттығуларын тақтайшасына8-10допқойылады. қажет. Сонымен қатар, доптар ысқырық. Швед қабырғасы,ң қозғалыс және басқа да Жүргізушіні таңдайды, ол тиын- барлық уақытта ойында болады. маттар, орташа диаметрліәрекеттерін, қабілеттерін саңырауқұлақ терушілер мен туристерден- Егер біреу допқа тиіп кетсе, ол керек доптар.анықтайды түсіндіріңіз және басқа ойыншылардан орманын қорғайды. дақталған болып есептеледі.

көрсетіңіз Блегі бойынша ойын басталады - тиынгимнастикалық қабырғаға көтеріледі (оледенге түсіп жүре алмайды), ол бір қолмендопты алады да ойыншыларға лақтырады.Кімге доп тисе, сол ойыншы ойыннаншығады. Барлық шарларды лақтырғасынойыншыны ауыстырады.

2.2 2.2.2.1 - Топтық тапсырмалар арқылы қозғалысМақсатқа командалық дағдыларын дамыту.қол жеткізу жұмыстағы (Б, Ф) Білім алушылар мұғалімнің Оқушылардың бір-біріне Әрбір қызмет үшін үлкен,үшін көшбасшылық белгілеген, шектеулі алаңында көмектесуін қадағалаңыз. бос кеңістік.командалы дағдыларды «Фламингоны ұстау» ойнынын ойнайды. Белгіленген ойыншылар (Фламинго) Қазақстандық жабайық түсіну Бес білім алушы басқа студенттерге ойында бос ойыншылардың көмегін табиғатына сілтемелер/жұмыстағы «Flamingo» ұстайды және оқушы ауланған пайданғанын талдаңыздар. . кітаптар.көшбасшыл кезде,ол бір аяғымен тепе-теңдік сақтап Сұраңыз: олар қандай стратегияны Қозғалмалы ойындар:ық тұрады, шаршаған кезде аяғын ауыстыруға қолданды? Неліктен біз топтық http://www.fizkult-дағдылар болады және басқа оқушы оның иығына әрекет кезінде басқалардың көмегін ura.ru/sci/mobile_game/28

тигізетін болса, «Фламинго» қайтадан пайдалануымыз қажет?жүгіреді. 2-3 минут кейін білім алушыларрөлдерін ауыстырып жалғастырады.

2.5.Қозғалы 2.2.5.1 - қозғалыс (Б, Т, Ф) Білім алушылардың екі Жүгіру белгі берілгенде басталады. Әрбір қызмет үшін үлкен,с белсенділігі командада бір тізбекке тұрады. Әр Ойыншылар гимнастикалық бос кеңістік.белсенділігі үрдісінде сыни команданың алдындагимнастикалық орындықтың табанының үстімен Гимнастикалықүрдісінде ойлау орындық, табанымен жоғары қойылады. жүгіруі керек. Әрбір шартты бұзғаны орындықтар, мұғалімгесыни ойлау ерекшеліктерін Белгі бойынша бірінші ойыншылар үшін айып ұпайы беріледі. ысқырық.ерекшелікт талқылау гимнастикалық орындықтың үстіменері жүріп өтіп, фишкаға дейін жүгіріп, қолын

тигізіп, артқа қайтады Келген ойыншықолын екінші ойыншының қолына

22

тигізгенде ғана, екінші ойыншы жүгіріпшығады. Тапсырманы орындағасынойыншы тізбектің соңына тұрады.Эстафетаны бірінші аяқтаған ойыншыларкомандасы жеңімпаз болады.

23

Дене шынықтыру. Бастауыш мектеп. 2 - сынып

4 бөлім: Қазақтың ұлттық қозғалыс ойындары.Алдын ала білімдерОқушылардың үйде немесе қосымша сабақтарда, дене шынықтыру сабақтарында алдыңғы 1 сыныпта алған қазақтың ұлттық ойындары туралы білімдері бар.КонтекстБұл бөлімде білім алушылар қазақтың ұлттық ойындарымен рөлдік- сюжеттік ойындар арқылы танысады, ынтымақтастық пен әділ ойынды дамытады.Осы бөлімнің тілдік оқу мақсатыҮйретудегі тілдік мақсаттың мысалы оқушыларға осы бөлімдегі пәнді үйрену мақсатына жетуге көмектесу үшін төмендегі берілген академиялық терминологияға сәйкес келедіҮйретудегі тілдік мақсат Пәндік лексика және терминология Диалог/жазу үшін қажетті сөз тіркестеріОқушылар: Мыналарды қамтиды: Талқылауға арналған сұрақтар: Қазақтың ұлттық ойындары білімін «Теңге алу» Қандай ұлттық ойындарды білесіздер?

талқылау және көрсету. «Арқан тартыс» Ұлттық ойындардың жай ойындардан «Бәйге» айырмашылығы неде? «Жапалактар және қарлыгаштар» Неге ойындарда ереже болады? «Алармаж» Әріптестермен жұмыс істеу ұнай ма?

Неліктен ойын ережесін сақтау маңызды жәнетоптық ойындарды әділ ойнау қажет?

Басқа да тілдік мақсаттарды қою және академиялық тілде білім беру және оны үйрену кезінде қолданылатын тілдік оқыту мақсаттары бойынша қосымша нұсқауларды жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» бөлімінен қараңыз.Қысқаша мазмұныБұл бөлімде білім алушылар қазақтың ұлттық ойындарымен танысады, рөлдік- сюжеттік ойындар ойнайды, ойын қызметі арқылы әділ ойын мен ынтымақтастық дағдыларын дамытады.

24

Оқубағдарлама Оқу Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Мұғалімге арналған ескертпелер Оқыту ресурстарысына мақсаттары (оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:

Қазақтың ұлттық ойындарымен танысу

2.7. 2.2.7.1. (Б, Т) «Теңге алу». Білім алушылар екі Білім алушыларды қазақтың ұлттық Әр қызмет түріне арналғантопқа бөлініп, қазақтың ұлттық ойындарымен таныстырып, олардың үлкен, бос кеңістік.Топтық Топтық және ойындарын ойнайды. «Салт аттылар» шығу тарихын айту керек. Мұғалімге ысқырық.және жарыс жарыс шауып келе жатып, орамалға түйілген Қазақ халқының тарихы мен салт- Текшелер, арқан,әрекеттері әрекеттері теңгені көтеруі керек. Қатысушылар дәстүрлерін сыйлауға тәрбиелеу. гимнастикалықтаяқшалар.кезіндегі кезіндегі жүгіріп келіп текшені көтеріп, бағананы Сұраңыз: Қандай ұлттық ойындарды Қазақтың ұлттық ойындарыпатриотизм патриотизм айналып, өз командасына қайтуы керек. білесіздер? сайтына сілтеме:көрінісін http://www.bilu.kz/kazah-

талқылау igry.php

3.5. 2.3.5.1. (Б) «Арқан тартыс». Білім алушылар Ойын ережесінің сақталуынарқанның екі шетінен ұстап, қадағалаңыз.Мектептен Мектептен тыс қарсыластарын өздерінің жақтарынатысжәне және мектептегі тартып алуға тырысады.мектептегі қозғалыс (К) «Бәйге» - екі команданыңқозғалыс әрекеттерінің ойыншылары кезекпен белгіленгенәрекеттері мүмкіндіктерін қашықтықта жылқылармен жарысады.талқылау Білім алушылар гимнастикалықтаяқшаларды қолдана, жылқымен шауыпбара жатқан қимылын орындайды.Рөлдік-сюжеттік ойындар

2.5. 2.2.5.1. (Б, Т) Лашындар және қарлығаштар. Ойынға қатысушылардың саны Әр қызмет түріне арналғанҚозғалыс Қозғалыс Білім алушылар екі командаға тең бөлінеді. шектелмейді. Бірнеше ойын үлкен, бос кеңістік.белсенділігі белсенділігі Біреуі-қарлығаштар, екіншісі-лашындар. Екі нәтижелерінен кейін жеңімпазды Балаларға арналған қазақтыңүрдісінде үрдісінде сыни команда бір-біріне арқаларымен қатарға анықтауға болады. ұлттық ойындары:сыни ойлау ойлау тұрады. Мұғалім дауыстап «Қар» немесе http://www.bilu.kz/igry.phpерекшелікт ерекшеліктерін «Лаш» айтады. Команданың аты толықері талқылау айтылмағанынша қозғалмау керек. Мұғалім

бір команданың атын толық атағаннан кейін,аталған команда басқа команданың

25

Оқубағдарлама Оқу Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Мұғалімге арналған ескертпелер Оқыту ресурстарысына мақсаттары (оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:

ойыншыларын қуады, ал қашып бара жатқанкоманданың ойыншылары белгіленген жергедейін жетуге тырысады. Ұсталғандаройыншылар, ұстайтын команда мүшелеріболады және ойынды қайта бастауға болады.Ынтымақтастық және әділ ойын.

2.6 2.2.6.1. (Б, Т) Білім алушылар «Алармаж» ойынын «Алармаж» - балаларға арналған Әр қызмет түріне арналғанӘр түрлі Әр түрлі ойнайды. Ойынның шарты бойынша қазақтыңұлттықойыны.Бұл үлкен, бос кеңістік.жағдайлард жағдайлардағы «жүргізуші» анықталып, топтың қарсы ойынды 5 адамнан құралған шағын Балаларға арналған қазақтыңағы шығармашылық алдында тұрады. Топтың барлық мүшелері топта, сондай-ақ 20 адамға ұлттық ойындары:шығармаш қабілеттерін бірінің соңынан бірі тұрып, бір-бірінің жететіндей үлкен топта ойнауға http://www.bilu.kz/igry.phpылық талқылау белдерінен ұстайды. Белгі бойынша болады. Кейбір дереккөздерде бұлқабілеттер «жүргізуші» біресе бір жағынан жүгіріп, ойын «Қасқырлар мен қойлар» деп

біресе екінші жағына жүгіріп, тізбектің аталады.соңында тұрған ойыншыға жетугетырысады. Егер «жүргізуші» дегенінежете алса, онда ол топтың алдына тұрады,ал ұсталған ойыншы «жүргізуші» болады.

26

Дене шынықтыру. Бастауыш мектеп. 2-сынып

5-бөлім: Денсаулық және физикалық жүктемеОсыған дейін меңгерілуі тиіс білімОқушылар алдыңғы сабақтардың физикалық дене тәрбиесі сабақтарынан және мектептен тыс әрекетте денсаулық туралы түсінік пен базалық білімді алады.КонтекстОсы бөлімде денсаулықтың және сау болудың маңызына талдау жасалады. Оқушыларға жүректің, өкпенің денсаулығын жақсартуға көмектесетін ширатудың кең ауқымы, жалпы физикалық жүктемелер беріледі. Бірқалыпты белсенділіктен жоғары қарқынды белсенділікке дейін (өз жасы үшін) оқушылар салауатты өмір салтының негізгі түсініктерін алады.Осы бөлімнің тілдік оқу мақсатыҮйретудегі тілдік мақсаттың мысалы оқушыларға осы бөлімдегі пәнді үйрену мақсатына жетуге көмектесу үшін төмендегі берілген академиялық терминологияға сәйкес келедіҮйретудегі тілдік мақсат Пәндік лексика және терминология Диалог/жазу үшін қажетті сөз тіркестеріОқушылар: Қамтылады: Талқылауға арналған сұрақтар: ширатумен, салқындаумен және жалпы денсаулық, тамыр соғысының жиілеуі, қиын Физикалық жүктеме алдында жылытуды

физикалық жүктемелермен байланысты тыныс алу орындау неліктен маңызды?салауатты өмір салты концепциясын талқылау ширату кезіндегі әрекететтер: бір орында Дене шынықтыру кезінде біздің денежәне көрсету жүгіру, екі аяқты біріктіріп/бөлек секіру, температурамызға не болады?

аяқты көтерген жерде тізені бүгу Ширату және салқындаудан кейін өзімізді жүгіру, тез жүру, жай жүру, жай серуендеп қалай сезінеміз?

жүру, Спортпен айналысқан кезде жүрек соғысы теңселу, еңкею, созылу неліктен жылдамырақ болады? бұлшықет, жүрек соғысының азаюы, Физикалық белсенділіктен кейін қалыпқа

қалпына келу жылдамдылығы, дене келу неліктен маңызды?температурасы, терлегіштік, шыдамдылық Жаттығу кезінде бізге неліктен кеңістікті

бұлшықет, дене мүшелері (қолдар, аяқтар, бақылау керек?бас, тізе, саусақтар)

динамикалық созылуБасқа да тілдік мақсаттарды қою және академиялық тілде білім беру және оны үйрену кезінде қолданылатын тілдік оқыту мақсаттары бойынша қосымша нұсқауларды жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» бөлімінен қараңызҚысқаша шолу

27

Оқушылар өздерінің түсініктерін физикалық белсенділік арқылы дамытуға көмектесу үшін бірқатар ширату жаттығуларына және физикалық жүктемелерге қатысады. Оқушылар физикалық жүктеме кезінде пайда болатын аспектілерді түсіндіредік (дене температурасы, жүрек, тыныс алу жиілігі). Берілген тапсырмалар арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттері жүрек пен өкпенің сау болуының маңыздылығы туралы біле дамиды. Мектептегі өміріне және ашық ауадағы белсенділікке қатысты физикалық әрекеттерге оқушылардың қатысу мүмкіндігі де осы бөлімде қамтылған.

Оқу Мұғалімге арналған ескертпелербағдарламасына Оқу мақсаттары Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Оқыту ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:

3.4 2.3.4.1 - Қауіпсіздік ережесіДенсаулықты денсаулықты Төзімділікті дамытуға арналғаннығайтудағы нығайтудағы жаттығулар.қиындықтар қиындықтар мен (Б, Т, Ф) Ойынды таза ауада немесе Қауіпсіздік техникасы бойынша Үлкен ашық кеңістік,мен тәуекелдер тәуекелдерді кеңістігі үлкен орында оқушылардың нұсқаулық берілетін әрекеттің мұғалімге арналған

анықтау жүгіре алуы үшін жүргізу керек. түріне қарай болады. ысқырық, 5-7 оқушыКөптеген көйлек-көншек Аңшыда қалған әр қыстырғыш санына арналған әртүрліқыстырғыштары қажет болады үшін айыппұл төлетуге болады: көйлек-көншек(жарқыраған, әр түрлі болғаны дұрыс). өлең айту, би билеу, құс немесе қыстырғыштары.Бұл ойында балалар мен ересектер ойнай жануар болып дауыс шығару, өлеңалады. Ойыншылар саны шектелмеген. айту және т.б. АйыппұлдыБарлық топ екіге бөлінеді. Біреуі «бұғыға» салуға болады.«аңшылар», екіншісі — «бұғылар». Ойынды есептеу дағдысынБарлық қыстырғыштар бірдей шоғырға жаттықтыру үшін пайдалануғабөлінеді және барлық «аңшыларға» болады. Мысалы, ұпай санынберіледі. «Аңшылар» қыстырғыштарды қыстырғыш түсі бойынша үлестірубарлық киімге қыстырады және ойын арқылы санау. Мысалы, қызылбасталады. Сигналдан кейін (музыкалық қыстырғыштарға үш ұпай беру, алкіріспе немесе аңшылардың даусына сары қыстырғыштар үшін бірұқсатуға болады) «аңшылар» ұпайдыалу.Бағалауәдісін«бұғыларды» аулай бастайды. «Бұғыны» оқушылардың қиялдарына қарайұстаған соң «аңшы» оған қыстырғышты өздеріне таңдатуға болады.бекітедіжәнежібереді.Денесіндеқыстырғышы қалмаған «аңшы» жеңеді.

1.4. Өзінің және 2.1.4.1 - өзінің Жүргізуші қалпақты киеді және(Б, Т, Ф) Ойынға қалпақ қажет болады, Үлкенашық кеңістік,басқалардың және оны орында газеттен немесе қағаздан басқа балалардан қашады, мұғалімге арналған

28

Оқу Мұғалімге арналған ескертпелербағдарламасына Оқу мақсаттары Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Оқыту ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:

қозғалыс басқалардың жасауға болады. Жүргізуші қалпақты қалпақты қолмен ұстауға ысқырық, бір қалпақ.әрекеттерін, қозғалыс киеді және басқа балалардан қашады, болмайды. Ойынға қалпақ қажетанықтайды әрекеттерін қалпақты қолмен ұстауға болмайды. Қуып жетуші балалар болады, оны орында

көрсетеді және Қуып жетуші балалар жүргізушіден жүргізушіден қалпақты алуға газеттен немесе қағаздантүсіндіреді қалпақты алуға тырысуы керек. тырысуы керек. жасауға болады.

Қалпақты көп рет алған оқушы жеңеді. Қалпақты көп рет алған оқушыМұнымен қоса ойынға уақыт жеңеді. Мұнымен қоса ойынғатағайындалады. уақыт тағайындалады.Ойыннан кейін оқушылардан өздерініңфизикалық күйлерін осы ойынды жүргізукезінде қалай басқаруға болатындарынсұраңыз (дем алу, қалпына келу және т.б)

(Б, Т, Ф) «Секіргішпен жүгіру». Екі Ойын ережелері бойынша бос Үлкен ашық кеңістік,ойыншы әдеттегі қысқа секіргішті екі ойыншыларға секіргіш астынан мұғалімге арналғанқолына алады және алаң бойынша жүгіріп өтуге рұқсат беріледі. ысқырық, секіргіштер.жүгіреді, бос қолмен басқа Қашып бара жатқан ойыншыларға, Сыныптың немесе екіойыншыларды ұстауға тырысады. қуып жететін ойыншыларға алаң топтың топтасуына қарайБірінші ұсталған ойыншы жүргізуші шекарасынан асып өтуге тыйым болады.арасында тұрады және бір қолымен салынады. Ойын 10 минут болады.секіргіштің ортасынан ұстайды. Ол басқа Бір рет те ұсталмаған ойыншыойыншыларды ұстауға да қосылады. Үш жеңеді.жүргізуші өздерінің міндеттерінен Оқушыларға шекарадан шығуғабосатылуы үшін (секіргішті жіберместен) болмайтынын нақты түсіндіріңіз.олардың әрқайсысы (әр түрлі) біройыншыны ұстауы керек. Екі соңғыойыншы секіргішті жүргізушіден аладыжәне қайтадан ұстай бастайды.Ойыннан кейін оқушылардан өздерініңфизикалық күйлерін осы ойынды жүргізукезінде қалай басқаруға болатындарынсұраңыз (дем алу, қалпына келу және т.б)

29

Оқу Мұғалімге арналған ескертпелербағдарламасына Оқу мақсаттары Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Оқыту ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:

Физикалық жүктеменің ағзаға әсері.

1.5. Кеңістікте 2.1.5.1 - (Б, Т, Ф) «Құрбақаны ұста». Барлық Оқушылардың физикалық Әр тапсырмаға арналғанқозғалыс кеңістікте ойыншылар (шектелген алаңда) алға белсенділіктерінің деңгейін отбасы үлкен кең алаң. Мұғалімгеәрекеттерін қозғалыс қойылған қолдарды тіреп, тізерлеп тұру мүшелерінің белсенділігімен арналған ысқырық,талдай білу әрекеттерін күйіне келеді. Осы күйде алаң шегінен салыстырып қараңыз. Сұраңыз: территорияны белгілеуге

түсіну және тысқары екі жүргізуші тұрады. Олар орындалған жаттығулардың арналғантарату сигнал бойынша алаңда «құрбақаша» қайсысы жылдамдықты, күшті, орындықтар/конустар.(кезекпен қолды және аяқты тіреу төзімділікті, ептілікті дамытады?

арқылы) секіреді және осылайша жылжу Қандай жаттығулар осыарқылы ойыншыға жақындауға және қабілеттерді жақсартуғаолардың ішінен біреуін ұстап алуға көмектеседі?тырысады. Олар «құрбақа» болып қашаалады.Ешкімгеойынбарысындақолдарын еденнен алып, жүресіненотыруға рұқсат етілмейді. Алға немесеартқа екі аяқ немесе қол арқылы секіріп,жылжуға болады. Жүргізуші ұстап алғанкез келген оқушы жаңа «құрбақа»болады және басқа ойыншылардыұстауғакіріседі.Соңғыұсталғанойыншы жеңімпаз болады.

Жеңілген топ допты беткі сызықтан Әр тапсырмаға арналған(Б, Т, Ф) «Қолмен хоккей». Ойынға3.3. Қозғалыс 2.3.3.1 - қозғалыс үлкен кең алаң. Мұғалімгеарналған алаң волейбол алаңынан ойынға кіргізеді. Мұның алдындаәрекеттерін әрекеттерін қарсылас топтың барлық арналған ысқырық,аспайды. Әр топтағы 5—б ойыншыларорындау кезінде орындау кезінде ойыншылары өздерінің территорияны белгілеугежер арқылы қолмен итеріп, кішігірімағзадағы ағзадағы жартыларына қарай ортаңғы арналғандопты береді. Ойынның мақсаты —физикалық физикалық сызыққа өтеді. Көңіл күй туралы орындықтар/конустар.допты беру немесе жеке әрекеттерөзгерістерді өзгерістердің және оқушылардың ойындыарқылы қарсыластың жағына беткібақылау себептерін жүргізу кезінде қалай ұстағандары

сызыққа қарай жылжу және допты осы туралы сұрақ қойыңыз.түсіндіру30

ОқуМұғалімге арналған ескертпелер

бағдарламасына Оқу мақсаттары Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Оқыту ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)

сілтеме:

сызыққа домалатып шығару. Топтыңсәтті әрекеттері үшін бір ұпай беріледі.

3.1 2.3.1.1 - Денсаулықты жақсартуға арналғанСалауатты өмір салауатты өмір дене белсенділігі.салты үшін салты үшін дене (Б, Т, Ф) "Қазан" қазақтың ұлттық Физикалық күшті және қозғалыс

Әр тапсырмаға арналғандене белсенділігінің ойыны жазда алаңда, қыста мұзда координациясын дамыту.

үлкен кең алаң. Мұғалімгебелсенділігінің маңыздылығын ойнауға болатын ойын. "Қазан" ойынына Осы ойында жүректен басқа қандай

арналған ысқырық,маңыздылығы түсіну 3-тен бастап 10 адамға дейін қатыса ағзаның іске қосылатынын

территорияны белгілеугеалады. Ойын шарттарына сай, жерде сұраңыз? (мысалы, квадрицепс

арналғаннемесе мұзда шеңбер сызылады. сияқты үлкен бұлшықеттер, олар

орындықтар/конустар.Жүргізушіден басқа барлық ойыншылар допты алу үшін еңкейген кезде

Қазақстанның ұлттықосы шеңбер бойына тұрады, ал жүргізуші пайда болады немесе лақтырғаншеңбер сыртында тұрады. Шеңбердің кездегі арқа/қол тұстағы ойындары:ортасында алдын ала кішігірім шұңқыр бұлшықеттер). Әр аптада

http://www.bilu.kz/kazah-жасалады, әр ойыншының алдында бір бұлшықеттің әртүрлі топтарын

igry.php#toktyкішігірім шұңқыр жасалады. Әр ойыншы, жаттықтыратын физикалықжүргізушіні қоса, қолына шыбықты жаттығуды не үшін орындау керек?

радиусы 7-10 см болатыннемесе доп таяқты ұстайды. Ойынға Энергетикалық және ойын түрінде

ағаш шар, гимнастикалықрадиусы 7-10 сантиметр болатын ағаш жасалатын мұндай физикалық

шыбықтар немесе допшар қажет болады. Жүргізуші шыбықпен жаттығулар көңілге және жақсы

таяқтаршарды орталық қуысқа айдап кіргізуге көңіл күйге қалай әсер етеді?тырысады, ал басқа ойыншылар қуысты Оқушылардың денсаулық туралыөздерінің шыбықтарымен қорғайды және түсініктерін сұрақтар мен жауаптароған шарды шеңберден алу арқылы мұны арқылы бағалаңыз.

жасауға мүмкіндік бермейді. Егер шардысоғатын ойыншы оны ұра алмаса және өзшұңқырына келе алмаса (ол үшіншұңқырға шыбықты бір ұшымен қоюкерек), оны жүргізуші (сол әдіспен)алады. Жеңілген ойыншы «жүргізуші»болады, ойын басынан басталады. Егержүргізуші шарды ортаңғы шұңқырға

31

Оқу Мұғалімге арналған ескертпелербағдарламасына Оқу мақсаттары Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Оқыту ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:алып келе алмаса, барлық ойыншыларжылдам өз орындарымен ауысуы керек.Жүгіріс кезінде жүргізуші басқаоқушының шұңқырын алуға тырысады.Ойынды орынсыз (шұңқырсыз) қалғанойыншы қайта бастайды.

1.3. Дене 2.1.3.1 - дене Дене жаттығулары арқылыжаттығуларын жаттығуларының денсаулықты жақсартуретін сақтап ретін орындай (Б, Т, К) «Мөңке балық пен шортан Ойын жетекшінің сигналы Әр тапсырмаға арналғанорындау білу балық». Сигнал бойынша "мөңке бойынша басталады. Барлық үлкен кең алаң. Мұғалімге

балықтар" басқа жаққа жүгіріп өтеді. "мөңке балықтар" жүгіріс кезінде арналған ысқырық,"Шортан балық" оларды ұстайды. тордан, себеттен және морғадан территорияны белгілеугеҰсталған "мөңке балықтар" (төрт-бес) өтуі керек. Тұрғандарға оларды арналғанқолдан ұстап, алаңда көлденең тұрып, ұстауға болмайды. Себетті жасап орындықтар/конустар.торды жасайды. тұрған ойыншылар айқасқанЕнді "мөңке балықтар" тор арқылы (қол қолдарын"шортанбалықтың"астындағы) басқа жаққа жүгіріп өтуі арқасына асатын болса және оныкерек. "Шортан балық" торда тұрып, себетке кіргізіп, морғаны жабатыноларды аңдып тұрады. Ұсталған "мөңке болса, олар "шортан балықты"балықтар" саны сегіз, он болады, олар ұстай алады. Мұндай жағдайдажүгіріп өтетін себет - шеңберлерді барлық "мөңке балықтар"жасайды. Мұндай себет саны біреу болуы жіберіледі және жаңа "шортанмүмкін, оны 15-18 ойыншы қолдарымен балық" таңдалады.ұстасып көрсетеді. "Шортан балық" себеталдында орнында тұрады және "мөңкебалықтарды" ұстайды.Ұсталған"мөңкебалықтар"саныұсталмаған балықтарға қарағанда көпболғанда, ойыншылар ұсталмағанбалықтар жүгіріп өтетін морғаларды,яғни ұсталған мөңке балықтардың дәлізінжасайды. Морғадан шығатын есікте

32

Оқу Мұғалімге арналған ескертпелербағдарламасына Оқу мақсаттары Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Оқыту ресурстары(оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:тұрған "шортан балық" оларды ұстайды.Соңғы қалған оқушы жеңімпаз болады.Оған жаңа "шортан балық" рөлін береді.

(Б, Т) Ойыншылар 2 топқа бөлінеді.Олар бір-бірінен бір адым аралықтізбекте тұрады. Бірінші ойыншыжүргізушінің сигналы бойыншақолындағы гимнастикалық таяқтан аттапөтеді. Содан кейін оны келесі ойыншығабереді. Тапсырманы бірінші орындайтынтоп жеңеді.

33

Дене шынықтыру. Бастауыш мектеп. 2-сынып

6-бөлім: Қозғалыс ойындары

Осыған дейін меңгерілуі тиіс білімОқушылар алдыңғы сыныптан іс-қимыл ойыны кезінде, сонымен қатар, мектептегі және мектептен тыс ойындарға негізделген физикалық дене тәрбиесі бағдарламасы шегінде өздерінің денелерін бақылады.КонтекстБұл бөлім оқушыларға қимыл-сын дағдыларын дамытуға бағытталған бірқатар ойын әрекеттері арқылы координацияны дамытуға көмектеседі. Бұл дағдылар олардың болашақтағы белсенді әрекеті үшін негіз болады (қанша және қаншалықты жақсы қатысады). Осы бөлімде алынған қимыл-іс жарыстары мен түсінік 2-сыныпта кезекті әрекет шегінде дамиды.Осы бөлімнің тілдік оқу мақсатыҮйретудегі тілдік мақсаттың мысалы оқушыларға осы бөлімдегі пәнді үйрену мақсатына жетуге көмектесу үшін төмендегі берілген академиялық терминологияға сәйкес келедіҮйретудегі тілдік мақсат Пәндік лексика және терминология Диалог/жазу үшін қажетті сөз тіркестеріОқушылар: Қамтылады: Талқылауға арналған сұрақтар: соққылар, аяқпен соғу, лақтыру, айналу және дененің бөліктері: қолдар, аяқтар, тізелер, Допты лақтыру динамикасын өзгерте аласыз

дриблинг сияқты кейбір іс-қимыл бас, саусақтар, саусақ ұштары ба?дағдыларын түсінуді сипаттау және көрсету жүгіру, жүру Аяқпен жасалатын соққының қандай түрлері

төменнен лақтыру, соққы, айналу допты алысқа ұшыруға көмектеседі?

қолмен және аяқпен дриблинг Біз соққыларымызды қалай жақсарта аламыз? Қол мен қолдың буынын бақылау арқылы

мақсат, анықтық, мақсатпен нысанаға келудің неліктен маңызды екенін дайындау, кезектегі жұмыс айта аласыз ба? өту, секіру, соққылар, қолдан қағып жіберу Допты басқару кезінде қарсы аяғымызды ереже, қатер, қауіпсіздік алдыға неліктен қоюымыз керек?

Қолмен емес, аяқпен ұрған кезде доп неліктенары қарай ұшады?

Доптың қай түрі қашықтықтан ұру үшінжақсырақ болады? Мұның себебін түсіндіреаласыз ба?

Басқа да тілдік мақсаттарды қою және академиялық тілде білім беру және оны үйрену кезінде қолданылатын тілдік оқыту мақсаттары бойынша қосымша нұсқауларды жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» бөлімінен қараңызҚысқаша шолуІс-қимыл белсенділігі кезінде денені бақылаудың іс-қимыл дағдыларының диапазоны бөлімнің барлық бөлігінде қолданылады: айналу, лақтыру, дриблинг, соққылар. Оқушыларға әртүрлі іс-шараларда шығармашылық тәсілдемені өздерінің іс-қимыл дағдыларын байланыстыру және топтық, жеке жұмыс барысында ережені, динамикалық өзгерістерді зерттеу арқылы таныту ұсынылады. Арнаулы іс-тәжірибеге, анықтыққа, биіктікке және

34

қашықтыққа ерекше көңіл аударылады.

Оқу Оқу Мұғалімге арналған ескертпелербағдарламасына Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Оқыту ресурстарымақсаттары (оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:3.4 2.3.4.1 - Жарыс ойындары.Денсаулықты денсаулықтынығайтудағы нығайтудағы «Ұсталмайтын бау» Ойында доппен жасалатын әртүрлі Еркін ойын алаңы.қиындықтар қиындықтар мен (Б, Т) Жерге ұзындығы 2 м бауды қояды, қозғалыстарды қолдануды үйрету. 6-8 метр бау, мұғалімгемен тәуекелдер тәуекелдерді баудың екі жағынан оның ұштарына Өз әрекеттерін серіктестің арналған ысқырық

анықтау қарай бір-бірден жарысқа қатысушылар әрекеттерімен үйлестіру қабілетінтұрады (бау ойыншылардың тізелерінің дамыту, қарсыласу сезімін дамыту.арасында болады). Ойын жетекшінің сигналы бойыншаОйынның мазмұны. Ойыншылар басталады. Аяқты көлбеу кезіндежетекшінің нұсқаулығы бойынша иілуге болмайды.әрекеттерді орындайды (қолдары алға,екі жаққа, жоғары, белге және т.б).Ойыншының сигналы бойыншаойыншылар жылдам иіледі және баудыаяқ астарынан суырып алуға тырысады.Мұны бірінші орындайтын адам жеңеді.Ойынды топпен жүргізуге болады.

2.2. Мақсатқа 2.2.2.1 - Ойын ережелері: Ойын жетекшінің 10-20 дана текше пішінді(Б, Т) Әр ойыншының алдында бесқол жеткізу үшін командалық қалашық болады. Ойыншылардың сигналы бойынша басталады. заттар, қалашықтар немесекомандалық жұмыстағы көздерін байлайды. Жетекші Белгіленген уақыт ішінде қатаң конустаржұмыстағы көшбасшылық ойыншыларға соқыр тәуекелмен жатқан түрде ойнайды. 40 с ішінде 10көшбасшылық дағдыларды қалашықтан екі фигура жасау Спорткешені Авангардқалашықтардан қандай да бір фигураныдағдылар түсіну жасауға ұсыныс жасайды, мысалы, тапсырмасын да беруге болады. http://avangardsport.at.ua/

«құдық» немесе «зеңбірек». Мұны Ойынды топпен жүргізуге болады.

бірінші орындайтын ойыншы жеңімпазболады.

(Ж, Т, ЖЖ) Еденде диаметрі 40—60 см Ойын ережелері: Ойын жетекшінің Үлкен кең алаң, ысқырық,

35

Оқу Оқу Мұғалімге арналған ескертпелербағдарламасына Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Оқыту ресурстарымақсаттары (оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:шеңбер сызылады. Шеңберде көздері сигналы бойынша басталады. 8 борбайланған ойыншылар тұрады. қадамды міндетті түрде жасауЖетекшінің сигналы бойынша ойыншы керек. Шеңберге сызықтышеңберден шығып, 8 қадам алға басуы баспастан тұрған ойыншы жеңімпазкерек және қайтадан шеңберге келіп, 8 болады.қадам артқа жасауы керек. Ойынды топпен жүргізуге болады.Шеңберге қайып келе алған ойыншыжеңеді.

2.8. Қозғалыс 2.2.8.1 - . Байланыс ойындарбелсенділігінің қозғалыс (Б, Т, Ф) «Шырша бүршіктері, емен Бірде-бір рет жүргізуші болмаған Үлкен кең алаң, ысқырық,мән мәтініндегі белсенділігіндегі жаңғақтары, жаңғақтар» ойыншылар жеңіске жетеді. боррольдер рольдерді Ойыншылар шеңбер жасайды. Ойын ережелері: 1.

талқылау. Шеңбердің ортасында жүргізуші тұрады, Шақырылғандардың орнындаал қалғандары үшке бөлініп, бір-біріне қалуғатыйымсалынады.2.беттерімен қарап ортаға тұрады (бірінші Ойыншылардың басқа үштіккенөмір — жүргізушіден үш-төрт қадамда). жүгіріп кетуге құқығы жоқ (мұндайЖетекші (оқушы болуы да мүмкін) жағдайда ойыншы жүргізушібарлық ойыншыларға атауларды береді: болады).бірінші үштік «шырша бүршіктері», Сұраңыз:екіншісі «емен жаңғақтары», үшіншісі дұрыс нәтижеге қол жеткізудің ең«жаңғақтар». Белгі бойынша жүргізуші жақсы әдісі қандай? (мысалы, бір-дауыстап атауларын атай бастайды, бірімен сөйлесу, ойыншыныңмысалы: «Жаңғақтар». «Жаңғақ» деп қасында тұру және оған орынаталған барлық ойыншылар орындарын бермеу).ауыстырулары қажет, ал жүргізуші босқалған орынға жүгіреді. Егер бұл ойыжүзеге асса, онда орынсыз қалғанойыншы жүргізушіге айналады. Егержүргізуші «Емен жаңғақтары» десе,үштікте тұрғандар екінші болып,«Шырша бүршіктері» десе, үштіктетұрғандар бірінші болып ауысады. Ойынмеңгерілгеннен соң, жүргізушіге

36

Оқу Оқу Мұғалімге арналған ескертпелербағдарламасына Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Оқыту ресурстарымақсаттары (оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:үштіктен екі немесе тіпті үш ойыншынышақыруға болады, мысалы:«еменжаңғақтары, жаңғақтар».

Шақырылғандарда орындарын

ауыстырады.Эстафетаны басқалардангөрң

Үлкен кең алаң, ысқырық,1.4. Өзінің және 2.1.4.1 - өзінің (Б, Т, Тәж.) «Альпинисттер». жылдамырақ бітірген, басқа топқа

бор, Швед қабырғасы,қарағанда аз қате жіберген топбасқалардың және «Альпинисттердің» екі тобы сап түзеп, гимнастикалық баспалдақ,жеңеді.қозғалыс басқалардың гимнастикалық қабырғаға қарап, одан 6-7 дистанцияны белгілеугеОйын ережелері: Орындықтың білтеәрекеттерін, қозғалыс м аралықта тұрады. Бірінші ойыншылар арналған конустар.тақтайшасы бойынша уақыттананықтайды әрекеттерін мен гимнастикалық қабырға арасындабұрын ауысуға тыйым салынады.көрсетеді және білте тақтайшасы жоғары төңкерілгенОйыншы тепе-теңдікті жоғалтпауытүсіндіреді гимнастикалық орындықтар орнатылады.керек. Мұғалім көрсеткенҚабырғаның шеткі аралығындабиіктіктен аса секіруге болмайды.гимнастикалық төсеніштер қойылады.Дәл емес жерге қонуға да тыйымМұғалімнің сигналы бойынша біріншісалынады. Әр қате үшін ойыншығаойыншылар гимнастикалық орындықтыңайыппұлдық ұпай салынады.білте тақтайшасы бойынша жылжиБарлық ойыншыдан сұраңыз: Топқабастайды, гимнастикалық қабырғағақандай тактиканы қолдануғаөтеді, оған мінеді, шеткі аралыққа дейінболады? Тобыңыздың жақсыраққабырға бойынша жылжиды және төменжұмыс істеуі үшін не істей аласыз?түседі. Мұғалім қабырғада өрдің(мысалы,бір-біріменсөйлесу,биіктігін алдын ала көрсетеді (кішкене«топтық әңгіме» арқылы басқалентамен, жалаушамен белгілейді).топтың әлсіз жақтарын анықтайГимнастикалық қабырғадан түскен кездеотырып сол топтың жасағанойыншы төсеніште бормен белгіленгенқорытындысын талқылау).диаметрі 40 см шеңбер ішіндегі 70-75 см

биіктікте орналасқан білте тақтайшадансекіре алады. Жерге түскен соң ойыншысапта соңғы болып тұрады. Екіншіойыншылар алдыңғы «альпинист» жергетүскен соң бірден гимнастикалықорындық бойынша жылжи бастайды.

37

Оқу Оқу Мұғалімге арналған ескертпелербағдарламасына Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Оқыту ресурстарымақсаттары (оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:2.3. Дене 2.2.3.1 - дене Білім беру ойындарыжаттығуларын жаттығуларынорындау орындау (Б, Т, Ф) «Допқа түс». Ойыншылар 2 Егер ойын барысында волейбол Ойынға бір волейбол добыкезіндегі кезіндегі топқа бөлінеді және бір-бірінен 18-20 м добы ойыншылардан бір жаққа және оқушылар саныныңбірлескен жұмыс бірлескен аралықтағы қарсы жақта сапта тұрады. домалап кетсе, оны сол сызықтың жартысына тең болатын

жұмысты Ойыншылардың аяқтарының алдында алаң аймағына қояды. 2. Мұндай теннис добы керек.салыстыру. сызықтаржүргізіледі,алалаңның жағдайда волейбол добын ату бір

ортасында волейбол добы болады. Бір уақытта екі жақтан басталады. 3.топтың ойыншылары (жеребе бойынша) Қарсыласқа қарай домалап барғанкішігірім доп алады. Жетекшінің сигналы әр доп топқа бір ұпай береді.бойынша ойыншылар допты волейбол Ойында қалай жеңе алғаныңыздыдобына лақтырады, оны қарсы топқа сұраңыз. Допты қарсыластыңдомалатуға тырысады. Басқа топтың территориясында қанша уақытқаойыншылары тасталған доптарды дейін ұстап тұруды жоспарлайсыз.жинайды және сигнал бойынша оларды Допты қарсыластың жағынада волейбол добына лақтырады, оны кері домалату үшін қандайдомалатуға тырысады. Осылай, кезекпен тактикаларды қолдандыңыз. Осытоптар доптарды қажетті лақтыру саны тапсырмада қандай қиындықтыбойынша лақтырады. Ойын ұзақтығы 8— жеңгеніңізді сұраңыз және оны10 мин. қалай жасадыңыз. Жеткілікті түрде кең ойын

Допты қарсы тұрған топтың алаңы, волейбол добы,сызығынан дөңгелетіп апара білген топ мұғалімге арналғанжеңеді. ысқырық, бор керек және

Көбірек тұтқындарды алған топқажет болса, ойынды

2.5.Қозғалыс 2.2.5.1 - (Т, ЖЖ, Ф) «Күзетшілер мен секунд өлшеуішбелсенділігі қозғалыс барлаушылар». Ойыншылар жеңеді. уақытында өткізу керек.«Күзетші» «барлаушының» барлықүрдісінде сыни белсенділігі «барлаушылар» мен «күзетшілер» деген қимылдарын қайталауы керек,ойлау үрдісінде сыни екі топқа бөлінеді және бір-бірінен 18-20 болмаса, ол жеңіледі. Қашатынерекшеліктері ойлау м аралықтағы екі қарсы жақта сапта ойыншыны аңду кезінде оның

ерекшеліктерін тұрады. Сап алдында үш қадамда сызық үйінің шекарасына дейін ғанаталқылау жүргізіледі, ал ортасында сызылған шығуға болады. Допты түсіріп

шеңберде волейбол добы салынады. алған ойыншы ұсталған болады. ӘрТоптағы ойыншылар нөмір реті бойынша кезде «барлаушы» допты орнына

38

Оқу Оқу Мұғалімге арналған ескертпелербағдарламасына Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Оқыту ресурстарымақсаттары (оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:саналады. «Барлаушылар» тобының қояды.міндеті — допты өз сызығына алып кету,басқа топтағы ойыншылардың міндеті —бұған қарсы тұру. Мұғалім нөмірдідауыптап атайды, қарсы тұрғанойыншылар (осы нөмірді ұстаптұрғандар) допқа жүгіріп келеді. Егер«күзетші» үлгермесе, «барлаушы» доптыұстап алады және онымен бірге өз үйінежүгіріп келеді, ал «күзетші» тұтқынболады, «барлаушының» артына тұрады.Егер екі ойыншылар да бір мезеттеортаға жүгіріп шықса, «барлаушының»міндеті бірқатар жаттығуларды (қолменқимылдау, бір орында секіру жәнеайналу, алға қарай қозғалу және т.б)орындап болған соң, «күзетшінің»назарын аудару (ол осы қозғалыстарды«барлаушының» артынан қайталайды)және допты алып кету болады. Егер«барлаушы» допты ұстап алса, бірақ«күзетші» оған жетіп, қолмен ұстаса,«барлаушы» тұтқынға түседі, болмаса, олжарыста жеңеді. Ойын барлық нөмірлеройынға қатыспайынша жалғаса береді.Тұтқынға түскендер есептеледі және өзтоптарына жіберіледі. Ойынқайталанады, ойыншылар рөлдеріменауысады.

2.2.1.1 -Шабуыл әрекеті арқылы ойындар.

2.1. Қозғалысқабайланысты қозғалысқа (Б, Т, Ж) Сыныптағы оқушылардан екі Оқушыларға басқа оқушыларды Үлкенашық кеңістік,стратегиямен байланысты жүргізуші таңдалады. Жетекшінің ғана ұстауды ескерту керек, оларға мұғалімге арналғанстратегия мен

39

Оқу Оқу Мұғалімге арналған ескертпелербағдарламасына Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері Оқыту ресурстарымақсаттары (оқыту әдістемесі бойынша)сілтеме:тактиканы тактиканы бұйрығы бойынша оқушылардың міндеті киімді ұстап, швед қабырғаларына ысқырық.таңдау қолдану ойын алаңында әртүрлі бағытта жүгіру немесе ойын көшеде өткізілсе,

болса, жүргізушілердің міндеті алаңдағы табиғаттағы төбеге өрмелеп шыуғаойыншылардың кез келгенін қуып жету, болмайды Мұндай жағдайдаоларды ұстау болып саналады. жүргізушіге осы төбені қолменЖүргізушілер ұстаған оқушы да ұстау ғана жеткілікті және ойыншыжүргізушіболады,ойынбарлық жүргізуші болады.ойыншылар жүргізушілер болғаншажалғаса береді. Содан кейін, ойындықайтадан бастауға болады.Ойыншылармен шабуыл жасайтынойыншылардың қателерін және келесіойында осы қателерді қайталамауды

2.2.6.1 - әр түрлі талқылау.Жүйелі түрде алмасудың қажеті Үлкенашық кеңістік,2.6. Әр түрлі жағдайлардағы (Т, Ж, Тәж.) «Күн мен түн».

жоқ, сол кезде ойыншылар қандай мұғалімге арналғанжағдайлардағы шығармашылық Ойыншылар алаң ортасында бір-бірінетоптың айтылатынын білмейді, ысқырық.шығармашылық қабілеттерін арқасымен тұратын екі топқа бөлінеді,

сондықтан оларға аса назар аударуқабілеттер талқылау . олардың аралығы 1,5 м. Бір топқа «Күн»керек болады. Жетекшінің сигналатауы, екінші топқа «Түн» атауыберуі алдында ойыншылардыңберіледі. Әр топтың өз алаңында (10—12назарын аудару үшін оларға әртүрлім) үйі бар. Мұғалім кенеттен топжаттығуларды орындауға ұсынысатауының біреуін атайды, мысалы

беруге болады (қолдардың қалпын«Күн!» Осы топтың ойыншылары өзауыстыру, секіріс немесе бірүйлеріне жылдам жүгіріп барады, алорында адымдау). Ойыншыларғабасқа топ қуып жетіп, оларды ұстайды.үйдің шекарасын ғана ұстауға«Ұсталған» ойыншылар басқа топқа өтедірұқсат етіледі. Жүгіру кезінде біржәне т.б. Ойын бірнеше рет өткізіледі,оқушы қарсы тұрған оқушыны ғанасодан кейін бірдей жүгірісте (үш немесеемес, оның көршілерін де «ұстай»төрт) әр топтан ұсталған ойыншылар

алады.саны саналады.Көбірек ойыншыларды ұстаған топ

жеңеді.

40

Дене шынықтыру. Бастауыш мектеп. 2-сынып

7-бөлім: Топтық ойындар арқылы әлеуметтік дағдылар

Ұсынылатын алдын ала білімдерБілі алушыларда алдыңғы сыныптарда физикалық дене тәрбиесі сабақтарында, мектептен тыс әрекетте қол жеткізген бірқатар әлеуметтік дағдыларды дамытады.КонтекстБұл бөлімде, негізінен, топтық ойындар арқылы оқып жатқан оқушылардың әлеуметтік дағдыларын дамытуға ерекше көңіл аударылады. Білім алушылар әрекет негізінен ынтымақтастық та, жарыс та болып саналады. Ол әлеуметтік дағдылардың әртүрлі аспектілерін дамытады.Бұл бөлімнің тілдік мақсатыБілім алушыларға арналған ғылыми/академиялық тілде жазылған тілдік мақсат мысалы оқушыларға осы бөлімнің пәнді меңгеру мақсаттарына жетуге көмектесу үшін төменде беріліп отыр.Оқудың тілдік мақсаты Оқудың тілдік мақсаты Оқудың тілдік мақсатыБілім алушылар: Қамтылады: Талқылауға арналған сұрақтар: топтық ойын белсенділігі аясында әділ ойын, ереже, сайыс, ынтамақтастық, • Біздің ойындарымызда неліктен ережелер бар?

әлеуметтік дағдыларды түсіну және қажеттілікті және басқа адамдардың • Сізге ойынсерікпен жұмыс істеу ұнай ма?көрсету мүмкіншілігін түсіну

• Ережелерді ұстанудың және топтық ойындарды рөлдер: лидер, ізбасар әділ ойнаудың неліктен маңызды екені туралы айта кеңістікте елестету: сызықтар, зигзагтар, аласыз ба?шеңберлер• Ойындарда неліктен қауіпсіз орындарды мұқият шабуыл, қорғаныстаңдауымыз қажеттігін айта аласыз ба? қимыл-тірек аппараты: секіру, секіргішпен• Әрбір күні және күні бойына неліктен физикалықсекіру, секірістер, еңбектеу, ішпен қозғалутұрғыда белсенді болу қажет екенін айтасыз ба?

Басқа да тілдік мақсаттарды жазу үшін, ғылыми тілде оқытуда қолданылатын көмекші құрал, жоғарыдағы «Тілдік мақсаттарға кіріспені» қараңыз.Қысқаша мазмұныБілім алушылар шығармашылық контексін ынталандыруға арналған әртүрлі ойындар кіреді. Жеке және топтағы білім алушылар ойынды әртүрлі ету үшін алмасады. Белгілі бір әрекетті жасау кезінде, оқушыларды үйде, мектепте физикалық белсенділікке қатысу мүмкіндігін көрсету, мақұлдау үшін денсаулыққа келешектегі пайдасын ескере отырып, ынталандырады. Бұдан басқа, білім алушылар іс-қимыл жаттығуларының кең ауқымын, денені басқаруды, осы бөлімдегі объектілік бақылау дағдыларын машықтандырып, дамытады.Оқу Оқу Мұғалімге арналғанбағдарламасына Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері ескертпелер (оқыту әдістемесі Оқыту ресурстарымақсаттарысілтеме: бойынша)

41

1.6. Оқытудың 2.1.6.1 - Қауіпсіздік техникасы.әр түрлі оқытудың әр Коммуникативтік дағдыларды дамытукезеңдерінде түрлі Қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқама Осы бөлімдегі қызметтің Үлкен бос кеңістік,қауіпсіздік кезеңдерінде жүргізіңіз. болжалды түрлеріне байланысты ысқырық, борережесін сақтау қауіпсіздік (Ж, Т, Тәж.) «Өз жалаушаларыңа бар» мұғалімнің қауіпсіздік Керек уақытында

ережесін ойыны. Барлық ойыншылар бірнеше топқа техникасы бойынша нұсқамасы. шеңбердің орнына

түсіндіру кругты пайдалануғабөлініп, шеңбер құрып тұрады. Әр Барлық жалаушалар бәрә-бәрәнешеңбердің ішінде қолын созып түрлі-түсті қарама-қарсы әртүрлі түсте боладыжалауша ұстап бір ойыншы тұрады. болғаны дұрыс. Әр талпыныстан

Ғаламтор ресурстарынаБасшының бірінші белгісі бойынша барлық кейін жалауша ұстаған

сілтеме:ойыншылар алаңда жүгіре бастайды ойыншыларды ауыстыру керек.http://www.fizkult-

ura.ru/(жалауша ұстаған ойыншыдан басқасы), Жеңу үшін, қандай тактикаекінші белгі бойынша тоқтап, тізерлеп қолданғандарын сұраңыздар.отырып, көздерін жұмады. Осы кезде Осы тапсырманы орындаужалаушалар бар ойыншылар жаңа орынға барысында сендерге қандайауысады. Басшының «Өз жалаушаңа бар!» қабілеттеріңді пайдалануға турабелгісі бойынша барлығы өз жа түсінің келді және оны сендер қалайжалаушасына барып, шеңбер құрап тұра қалу орындадыңдар? – депкерек. Көп ұпай жинаған топ жеңімпаз сұраңыздар.болады. Лақтырғаннан кейін допты

қарсыластарыңызға кедергі(Ж, Т, Тәж.) «Қарсыластың добын ұста» жасамас үшін, қайта ұстауға

Үлкен бос кеңістік,ойыны. Құрамын тең қылып ойыншыларды болмайды.

екі топқа бөлу керек. Командалар бастау Допты ұстап алған ойыншы оныысқырық, бор.

линиясыныңартынақатарғатұрады. басқа біреуге бере алмайды, ол өзіБағыттағыштарға бір-бірден доп беріледі. сол добын қолына ұстап орнынаБасшының бірінші белгісі бойынша бірінші қайту керек.нөмірлер допты алаңға барынша алысқа Ойын талаптары өте тең болулақтырады да, қарсыластың добына қарай үшін, алаңды өте мұқият таңдаужүгіреді. Оны ала салып, кері қайтады. Өз керек. Орындау техникасы үшінорнына бірінші барған ойыншы жеңіс қосымша ұпай беруге болады.ұпайын алады.Содан кейін допты екінші ойыншыға - Балалар, қазір хал-жағдайларыңбереді, ал өзі қатар соңына тұрады. Белгі қалай? - деп сұраңыздар. - Егербойынша ойынды келесі жұп жалғастырад. күштерің мен энергияларыңЕң көп ұпай жинаған команда жеңімпаз жеткілікті болса – орындарыңда

42

болады. тұрып, 5 рет секіріңдер,шаршасаңдар – отырыңдар. Үлкен бос кеңістік,- Көңіл-күйлерің қалай? Егер ысқырық, бор

2.8. Қозғалыс 2.2.8.1 - (Ж, Т, Ф) «Допты капитанға бер» ойыны. көңілді болсаңдар – қолдарыңдыбелсенділігінің қозғалыс Капитан шығып, өз командасының әр көтеріп, бұлғаңдар, егер көңілсізмән мәтініндегі белсенділігіндегі ойыншысына допты лақтарыда, допты болсаңдар – қолдарыңдырольдер рольдерді ұстап алған ойыншы оны капитанға арттарыңа жасырыңдар.

талқылау. қайтарып, өзі отырады, ойын осылайынан -Ойнаған кезе не сезіндіңдер?барлығы отырғанға дейін жалғасады. Өз Егер қиын болса – аяқтарыңдыорнына бірінші болып келген команда топырлатыңдар, ал жеңіл болса-жеңімпаз болады. қолдарыңмен шапалақтаңдар.

Жеке шығармашылық қабілет

1.2. Физикалық 2.1.2.1 - (Ж, Т, Тәж.) «Нысанаға дәл түс». Барлық доп лақтырылып Үлкен бос кеңістік,дамуға ықпал физикалық 12-15 м жерге екі параллель сызық болғаннан кейін, ұрылған ысқырық, борететін қозғалыс дамуға ықпал сызылады. Алаң ортасына екі түске боялған таяқшаларды жаңа орынға қояды. 10 кегли, булава жәнеәрекеттерін ететін қозғалыс 10 таяқша (5-тен) қойылады. Әр команда Таяқшалар орнатылғанннан басқада 10-20 доптарорындау. әрекеттерін өзіне белгілі бір түсті таңдап алады. кейін ойыншылар доптарды

түсіндіру Ойыншыларды екі топқа бөліп, оларды жинау керек.алаңның қарама-қарсы жағына қою керек. Жалдымдықты және лақтыру

Бір команданың ойыншыларына (жеребе нақтылығын немесе бағыттыбойынша) кішкентай доптар беріледі. өзгерту сендерге неліктен

Басшының белгісі бойынша бір топтың көмектесетінін айта аласыңдаройыншылары «дүркіндетіп» кішкене ма? - деп сұраңыздар.доптармен таяқшаларды ұрады. Атқылаған Осы ойынды ойнаған кезде,

топтың әр ұрылған таяқшасы артқа қарай сендер команда немесе өзбір қадам кері жылжытылады. Басқа беттеріңмен қандай шешімдертоптың ұрылған таяқшасы бір қадам қабылдадыңдар? Осы ойынды

жақынға бері жылжытылады. Содан кейін бұрынғыдан да жақсы ойнаукелесі топ атқылайды. Кезектілік төрт рет үшін, сендер жеке ойынды

қайталанады. Өз таяқшаларын алысқа итере жақсартуларың керек пе, әлдеалған топ жеңімпаз болып шығады. топтық ойынды ма?Білім алушыларға ұсынылған ойындыкүрделендіруді, ойынның баламанұсқаларын табуды ұсыну

43

2.4 Дене 2.2.4.1 - дене (Ж, Т, Ф) Өздерің ойнаған ойынды Идеяларға ықпал етіп, Үлкен бос кеңістік,жаттығуларын жаттығуларын талқылаңдар және Қазақстанды көшбасшылық белгілер ысқырық, борорындау орындау мекендейтін әртүрлі сынып ретінде көрсеткен оқушыларға назар 2-4 гимнастикалықережелері мен ережелері мен бірлесіп жаңа ойын ойластырып аударыңыздар. Ойынды жүргізу орындықтар.әдістері әдістерін шығарыңдар. Әділ және қауіпсіз ойын барысында оны үнемі тоқтатып,

талқылау. ұйымдастыру үшін қажетті ережелерді білім алушылардан, ойын жақсықарап шығыңдар. Ойынды өздерің ойнап, жүріп жатыр ма, әлде нені

оны қайтадан қарап шығыңдар. өзгерту керек, деп сұрап тұруҚажеттілігі бойынша өзгерістер енгізіңдер. керек.

Шығармашылық - топтық жұмысарқылы

2.5. Қозғалыс 2.2.5.1 - (Б, ЖЖ, Тәж.) «Ақ аюлар». Алаңды көл «Аю» «Қонжықты» ұстап алып Ғаламтор ресурстарынабелсенділігі қозғалыс деп елестетеміз. Шет жақтан кішірек орын кеткенге дейін, ол оны қоршап сілтеме:үрдісінде сыни белсенділігі – мұздықты белгілеп алу керек. Онда алған жұптың қолынан сырғып Баскетболойлау үрдісінде сыни жүргізгіш – «ақ аю» тұрады. Басқа шығып кетпеу керек. Ұстау жатықтырушысы:ерекшеліктері ойлау «қонжықтар» өз еркімен алаңда шашырап кезінде ойыншылардың киімінен http://hoops.com.ua/

ерекшеліктерін тұрады. «Аю»: «Аңға шықтым!» - деп ұстауға болмайды, ал қашқындар Үлкен бос кеңістік,талқылау гүрілдейді де, «қонжықтарды» ұстап алаң шекарасынан шықпау ысқырық, бор

алмақ болады. Алдымен ол бір керек. 2-4 гимнастикалық«қонжықты» ұстап алып (мұздыққа Сіздің ос ойыныңызды ойнаған орындықтар.

апарып тастайды), содан кейін басқасын топ ережені дұрыс түсінгенін-ұстайды. Содан кейін ұсталған екі түсінбегенін сұраңыз. Сіздің

«қонжық» қол ұстасып алып, басқа ойыныңызды түсінгенін жәнеойыншыларды ұстай бастайды. «Аю» олар қалай ойнағанын (олар

мұздыққа кетеді. Біреулерді ұстап алған ойын барысында шамасы келгенкезде екі «қонжық», ұсталған ойыншы бір нәрсе) және тілектерін (олар

қолдарының ортасында қалатындай етіп, жақсырақ орындай алатын бірқолдарын айқастыра біріктіреді де; «Аю, нәрсе) бағалаңыз.

көмекке!», - деп айқайлайды. «Аю» келіп,ұстап алған «қонжықты» мұздыққа

апарады. Келесі екі ұсталған «қонжық» та Ойын ережелері:қол ұстасып алып, қалған «қонжықтарды» 1. Екі аяқпен тұруға болмайды.ұстай бастайды. Барлық «қонжықтар» 2.Ойыншылар қолдарын

ұсталғанша, ойын жалғаса береді. Ең ажыратпау керек.соңғы ұсталған ойыншы «ақ аю» болады. 3. Ережелер бұзылған жағдайда,

44

Соңғы ұсталған ойыншы жеңімпаз болып топ жеңілген болып саналады.табылады.

Үлкен бос кеңістік,2.6. Әр түрлі 2.2.6.1 - әр түрлі (Б, ЖЖ, Тәж.) Ойыншылар залдың бір Сіздің осы ойыныңызды ойнаған ысқырық, боржағдайлардағы жағдайлардағы қабырғасының бойынша тұрады. Олар командаңыз ережелерді 2-4 гимнастикалықшығармашылық шығармашылық бес-бестен бөлініп, қол ұстасып тұра қаншалықты жақсы түсінгенін орындықтар.қабілеттер қабілеттерін қалады. Ол командалар. сұраңыз. Ойынды қалай Дене тәрбиесі/өмірдегі

талқылау Ойын мазмұны. Топтардың міндеттері — түсінгенін, және олар қалай бар қозғалысты жеткізу:мұғалім белгісі бойынша, бір аяқпен ойнағанын (олар ойын http://www.fizkult-ura.ru/секіре отырып, он қадам жерге олардың барысында шамасы келген біралдына сызылған сызыққа жету керек. нәрсе) және тілектерін (оларСодан кейін топтар кері бұрылып, қарама- жақсырақ орындай алатын бірқарсы жаққа секіріп бару керек. нәрсе) бағалаңыз.Шекараға бірінші жеткен топ жеңеді.Ойынды, бір аяқпен секіріп, ал екіншіаяқтың табан буынынан ұстауға тапсырмаберу арқылы күрделендіруге болады.Өздігінен жасалатын қозғалыстағы

3.4 2.3.4.1 - прогрессДенсаулықты денсаулықты (Ж, Т, Тәж.) Ұшып бара жатқан доп – Сынып екі топқа бөлінеді. Доптар, ысқырық, Үлкеннығайтудағы нығайтудағы балалардың координациясын дамытуға Бірінші топ еденге отырып, бір- бос кеңістік.қиындықтар қиындықтар мен арналған көңілді ойын. біріне 20 рет доп лақтырады.мен тәуекелдер тәуекелдерді Сынып екі топқа бөлінеді. Бірінші топ Содан кейін екінші топ та тура

анықтау еденге отырып, бір-біріне 20 рет доп солай істейді. Допты аз түсіргенлақтырады. Содан кейін екінші топ та тура топ жеңіске жетеді.солай істейді. Допты аз түсірген топжеңіске жетеді.

Ысқырық,үлкенбос(Ж, Т, Ф) Ойыншылар шеңберге тұрып, Дұрыс нәтижеге жету үшін, ең«қақпаша» жасап, қолдарын жоғары жақсы тәсіл қайсысы, деп кеңістік.көтереді. Жүргізуші қатар тұрған екі сұраңыз (мысалы, бір-бірімен Сыртағы ойын:ойыншыны «шырмауықтар» деп қарым-қатынас жасау, http://kidportal.ru/igri/na-

ulitse/жариялайды. Бір шырмауық шеңбер ішіне ойыншының жанында болып,тұрады, ол «қашқын» деп, ал екіншісі оған орын бермеу).шеңбер сыртына тұрады, ол «қуғыншы» Сендер қандай тактиканыдеп аталады. Жүгіру арақашықтығы үлкен қолдандыңдар? Осы тапсырманы

45

емес – шеңберді бір рет айналып келіп, өз орындау барысында сендергеорнына тұру керек, бірақ тура жүгіруге қандай қабілеттерді пайдалануғаболмайды, ол үшін «қақпашалардың» тура келді және оны қалайбіресе бір жағынан, біресе екінші жағынан пайдаланғандарыңды айташығып, ирек жолмен өз орнына жету аласыңдар ма?керек. Жүргізушінің белгісі бойынша екішырмауық та орнынан қозғалады. Егержеңсе, яғни өз орнына бірінші болыпжетсе, оның орнына басқа шырмауықсайланады да, қуғыншы сол өзі қалабереді. Егер қуғыншының қолы қашқынғатисе, онда қуғыншы өзінің орнына басқашырмауықты таңдайды да, ал қашқыншырмауық өзі қала береді. Ойынды,балаларды бір-екіге санап, екі топбойынша да ойнатуға болады, ондақашқын мен қуғыншы әртүрлі топтаналынады, және екеуінің де жемісі өзініңтобына бір ұпай береді.

46

Дене шынықтыру. Бастауыш мектеп. 2-сынып8-бөлім: Денсаулық және дене белсенділігі

Ұсынылатын алдын ала білімдерБілім алушылар бірінші сыныптарда, сабақтан тыс уақытта алдыңғы физикалық дене тәрбиесі бөлімдерінен денсаулық пен физикалық белсенділік туралы түсініктерін дамытады.КонтекстБұл бөлімде білім алушылардың денсаулық туралы білімін, достарымен, заттармен сыныпта физикалық жаттығу жүргізу арқылы түсініктері мен дағдыларын кеңейтуге бағытталған.Бұл бөлімнің тілдік мақсатыБілім алушыларға арналған академиялық тілде жазылған тілдік мақсат мысалы оқушыларға осы бөлімнің пәнді меңгеру мақсаттарына жетуге көмектесу үшін төменде беріліп отыр.

Оқудың тілдік мақсаты Оқудың тілдік мақсаты Оқудың тілдік мақсатыБілім алушылар: Мыналарды қамтиды: Талқылауға арналған сұрақтар: физикалық жүктемелердің кең ауқымы бас, бел, қолдар, аяқтар, жүрек Сіз көріп тұрған созылуда дененің қандай бұлшқеттері

негізінде оқушылардың денсаулықты жүгіру, асықпай баяу жүгіру, / бөліктері қолданылады?жақсарту туралы түсінігін талқылау, жүру, жай жүріс Сіз өзіңізді осы жаттығулардан кейін қалай сезінесіз ...көрсету секіргіш арқылы секіру, секіру, қалжыраған ... екпінді ... бақытты?

тырпылдау, қолмен дриблинг, Физикалық белсенділік бізге едәуір бақытты болыпгалоп сезінуге көмектесе ала ма?

Ауыр дем алыс, энергия Біз қандай физикалық мүмкіншіліктерді жүрек соғысы, жүрек соғысының дамытатымызды білесіз бе?

жиілігі, дем алу кезіндегі жүрек Жүгіруді қамтитын осындай жаттығуды орындаусоғысының жиілігі, жүректің барысында баланың жүрек соғысының жиілігі қалайжұмыс кезіндегі соғысы артады?

лидер, ізбасар тыныс алу, сыртқы түрі (терлеу,

беттің шырайы) отансүйгіштік, адал ойын

Басқа да тілдік мақсаттарды жазу үшін, ғылыми тілде оқытуда қолданылатын көмекші құрал, жоғарыдағы «Тілдік мақсаттарға кіріспені» қараңыз Қысқаша шолуБілім алушыларға осы бөлім бойы салауатты өмір салтының маңыздылығын машықтандыру, тану және көрсету ұсынылады. Білім алушылар жүрек пен өкпеге пайдалы физикалық іс-әрекетке қатысады, сабақта кедергілер мен доптар қолданылады. Білім алушылар өз жұмыстарын, ағзаларындағы өзгерістерді зерттеген кезде жүрек жұмысының ғылыми аспектілеріне жеке, топтық, командалық физикалық жүктеме арқылы кіріспе жасалады. Білім алушыларға осы бөлім бойы шығармашылық таныту, салауатты өмір салтына бағытталған өздерінің, басқа білім

47

алушылардың идеяларына қатысу ұсынылады.Оқу Оқу Мұғалімге арналған Оқыту ресурстарыбағдарламасына Ұсынылған оқыту іс-әрекеттері ескертпелер (оқытумақсаттарысілтеме: әдістемесі бойынша)

Таза ауадағы дене тәрбиесі (іс -әрекеті)

3.4 2.3.4.1 - (К, Б, Ф) Ойынға ұзындығы 3-4 м Секіру кезінде ойыншылар Ысқырық, ақыт өлшегіш, секіртпе, үлкенДенсаулықты денсаулықты арқан керек, оның ұшына бұршақ жүргізгішке жақындамау бос кеңістік.нығайтудағы нығайтудағы немесе құм толтырылған қап керек. Арқан тиіп кеткенқиындықтар қиындықтар мен байлану керек. Ойын үшін ойыншы ойыннанмен тәуекелдер тәуекелдерді кәдімгі секіргішті де пайдалануға шығарылады.

анықтау болады. Ол балықшы балықтарды 2-нұсқа (топтық). Шеңбер(қалған ойыншыларды) ұстауға бойында тұоһрғанарналған қармақ болып саналады. ойыншылар бірінші-екіншіБарлық ойыншылар шеңбер болып саналады да, екі топқұрып тұрады, ал жүргізгіш – құрады.Жүргізгіш(1-қолына арқан ұстап ортаға нұсқадағы сияқты) – солтұрады. біреу. Арқан тиіп кеткенЖүргізгіш қабы бар арқанды ойыншы қолын көтереді,ойыншылардың аяғына тиетіндей ол өз тобына айып ұпайынетіп, еденмен жүргізеді. Ал әкеледі. Әр қателіктенойыншылар оны мұқият қадағалап кейін есеп дауыстаптұрып, жақындаған кезде жарияланады.аяқтарына тигізей, секіру керек. 2-4 минут ойыннан кейінҚап немесе арқан тиген ойыншы, айып ұпайын аз алған топортаға тұрып арқанмен балық ойында жеңіске жетеді.ұстауға кіріседі де, жүргізгішшеңбердегі оның орнына тұрады.Соңғы қалған екі-үш ойыншыжеңімпаз болып саналады.Тобығынан биік емес жерінетиген ойыншы ұсталған балықболып саналады.

3.1 2.3.1.1 - (К, Б, Ф) Қазақ ұлттық ойыны – Ойынды бірнеше рет Бағана, нығыздалған доптар, ысқырғыш.Салауатты өмір салауатты өмір «Теңге алу» (Куме алу) өткізуге болады, бірақ әр

48

салты үшін салты үшін дене Салт аттылар белгі бойынша ойыннан кейін оны талдаудене белсенділігінің бастау сызығынан бастап, жету керек.Онысондай-ақбелсенділігінің маңыздылығын сызығына дейін, атпен шауып бірнеше алаңда бірнешемаңыздылығы түсіну келе жатып, орамалға оралған оқушымен өткізуге

және алдын ала ойын алаңына болады, солайынан еңшашыратып тасталған теңгелерді үздік ойыншыға жарысжинап алу керек. "Куме алу" ұйымдастыруға болады.балалар нұсқасында келесідей Сіздің осы ойыныңыздыболады: алаңда бастау және жету ойнаған командаңызсызығы сызылады. Ойын алаңы ережелерді қаншалықтыбойынша тиындар қойылады. жақсы түсінгенін сұраңыз.Балалар бастау сызығының Ойынды қалай түсінгенін,бойына тұрады да,«старт» және олар қалайкомандасы бойынша, атқа мінген ойнағанын (олар ойынсалт аттылар сияқты (бұл ретте барысында шамасы келгенгимнастика таяқшаларының бір нәрсе) және тілектерінаяқтарының арасына салып (олар жақсырақ орындаймінеді) алаң бойымен, «шауып алатын бір нәрсе)келе жатып», тиындарды жинай бағалаңыз.отырып, жету сызығына қарайжүгіреді. «Шауып келе жатып»,тоқтамастан көп тиын жинағанойыншы жарыс жеңімпазы болыпжарияланады. Бұл ретте жетусызығына жеткенге дейін атпеншауып келе жатқандай болукерек, және тиынды алған кездетоқтауға болмайды.Топтық әрекеттердегі жүгіру

1.3. Дене 2.1.3.1 - дене тапсырмалары.жаттығуларын жаттығуларының (К, Б, Ф) Барлық ойыншылар Әр апта сайын бұлшықтың Үлкен бос кеңістік, ысқырғыш.ретін сақтап ретін орындай шеңберге жұптасып, бір ойыншы әртүрлі топтарын Даладағы ойындар:орындау білу екінші ойыншының артынан нығайтатын дене http://kidportal.ru/igri/na-ulitse/str3.html

тұрады. барлығының қолы жаттығуларын орындау нетөменге түсірілген. Шеңбер үшін қажет екендігінсызығына жүргізгіш те тұрады. сұраңыз. Осы қарқынды

49

Оның артында серіктесі жоқ. Ол және жарамды ойындарбірінші сызықта тұрған сияқты дене жаттығуларыойыншының біреуіне қарап, көзін сіздің көңіл-күйіңіз бенқысу керек. Көз қысқан ойыншы жалпы жағдайыңызғаөз орнынан жүгіріп шығып, қалай әсер етеді? Сұрақтаржүргізгіштің артына тұрады. Бірақ мен жауаптар арқылыоның артында тұрған ойыншы оқушылардың денсаулықжүргізгішті мұқият қарап тұрады, туралы ұғымын бағалаңыз.ал егер ол оның серіктесіне көзқысқанын сезіп қалса, оны ұстапқалу керек. Егер ол осылай істейалса, онда ол басқаға көз қысукерек, сөйтіп нәтижеге жеткенгедейін көзін қысып, серіктес іздейбереді. Егер екінші сызықтағыойыншы дер кезінде серіктесінұстап қала алмаса, ол жүргізушіболады, яғни бірінші сызыққатұрып, көз қысып, серіктес іздейбастайды. Ойынды барлықойыншылар орын ауысыпболғанша жалғастыра беругеболады.Түрлі ұзындыққа және

1.5Кеңістікте 2.1.5.1 - биіктікке секіру жаттығуларықозғалыс кеңістікте (Б, Ж, Ф) «Жылғадан» секіріп өт Топпен жұмыс істеген Дене тәрбиесі сабағындағы қозғалмалыәрекеттерін қозғалыс Сынып екі топқа бөлінеді, олар қолайлы болды ма, деп ойындарталдай білу. әрекеттерін бір-бірден старт сызығының сұраңыздар. Осы http://festival.1september.ru/articles/566873/

түсіну және артына сапқа тұрады. Старттан 8 тапсырмада не қиынтарату. м жерге екі параллель сызық болды? Осы тапсырманы Үлкен бос кеңістік, ысқырғыш, бор,

арқылы ені екі метр шартты орындау барысында қайталама бағана және текше, шеңбер.жылға, ал тағы 8 м кейін әр қатар қандай қасиеттер керек?алдына бұрылыс тағаны Осы ойынды жаңғыртуғақойылады. Белгі бойынша болады, мысалы, құрсаубағыттаушы ойыншылар жүгіре түрінде тағы бірнешеотырып, жылғалардан секіріп, кедергі қосуға болады.

50

тағанды айналып өтіп, керіқайтады, кері қайтқан кездеқайтадан жылғадан секіріпэстафетаны келесі ойыншығабереді. Әр өткен сайын жылғаныаттамағаны үшін топқа 2 секундайып санкциясы тағайындалады.Межені аз уақытта жүріп өткентоп жеңімпаз болады.

(Б, Т, Ж, Ф) Қарақшы - казактар Ойынды жүргізу Үлкен бос кеңістік, ысқырғыш, жәнеОйыншылар екі топқа: барысында балалардың қараңғы жер аймағының белгісі.«қарақшылар» тобы мен тәртібін қадағалаңыз. Білім 6-12 жастағы балалардың қозғалыс даму«казактар» тобына бөлінеді. алушылар тығылмай-ақ, ойындары:«Казактар» тұтқынға түскен қашуына болады. http://www.idealdomik.ru/yenciklopedija-«қарақшыларға» орын - «зындан» Ойынды тегіс жерде өткізу poleznyh-sovetov/deti-i-табады, ал «қарақшылар» сол керек, егер көшеде болса, roditeli/razvivayuschie-podvizhnye-igry-кезде тығылып үлгеру керек. ағаштар мен табиғи dlja-detei-ot-6-do-12-let.htmlСодан кейін «казактар» іздеуге кедергілер азырақ болукіріседі, және олар міндетті түрде керек.«қарақшыларды» қуып жетіп, Сіздің осы ойыныңыздыоларға қолдарын тигізу керек. Ал ойнаған командаңызтұтқынға түскен «қарақшы» ережелерді қаншалықтықашпай керек. Барлық тұтқынға жақсы түсінгенін сұраңыз.түскендер «зынданда» болады, Ойынды қалай түсінгенін,оларды бір «казак» күзетеді. және олар қалай«Қарақшылар», «тұтқындалғанға» ойнағанын (олар ойынқолдарын тигізу арқылы оларды барысында шамасы келгентұтқыннан босата алады. Ал егер бір нәрсе) және тілектерінол бірден қашып үлгермесе, оны (олар жақсырақ орындай«казак» - күзетші ұстап ала алады. алатын бір нәрсе)«Казак» сол сияқты «тұтқынды» бағалаңыз.құтқаруға келген «қарақшыны» даұстап ала алады. Барлық«қарақшылар» «зынданға» түскенкезде, ойын аяқталдыдеп

51

есептеледі. Содан кейін ойынқатысушыларының рөлінауыстырып, ойынды қайтабастауға болады.Эстафета және қозғалмалыойындар(Б, Ж, Тәж.) «Орман алаңы». Ойын басшы белігісі Үлкен бос кеңістік, ысқырғыш, бор,Қатысушылар алдында орман бойынша басталады. Үстел пластикалық стакандар 20 дана, 15 данаалаңының зонасы орналасқан. жанына көмекшілер қою үстел теннисінің доптары, ыдыстың бетінОсы зонаға үстелдер қойылады, керек, олар құлаған жауатын целофан қақпақтар, ыдыстардыоның үстіне үстел теннисіне стакандарды көтеріп целофанан қақпақ жасау үшін арналғанарналған шариктер салынған орнына қояды және жіптер.пластмасса стакандар қойылған, стакандарды таңдауғаал стакандар беті көрінбейтін рұқсат бермейді. Ұпайларпленкамен жабылған. Білім эстафета біткеннен кейіналушылар оның ішінде не бар есептеледі. Көбірек шарикекенін тек мәреге жеткенде ғана жинаған топ жеңіскеашып, өз тобына стаканның жетеді. Сіздің осыішінде не бар екенін көрсете ойыныңызды ойнағаналады. Теннис шариктер барлық командаңыз ережелердістаканда болмайды. қаншалықты жақсыҚатысушылардың міндеті – өз түсінгенін сұраңыз.кезегі бойынша орман алаңына Ойынды қалай түсінгенін,дейін жүгіріп барып, кез келген және олар қалайстаканды алып, кері қайту. ойнағанын (олар ойынҚатысушы стаканды таңдамау барысында шамасы келгенкерек. Кездейсоқ табу арқылы топ бір нәрсе) және тілектерінөзіне ұпай жинайды. (олар жақсырақ орындайМандариндер қаншалықты көп алатын бір нәрсе)болса, сол топ жеңіске тезірек бағалаңыз.жетуге мүмкіндік алады.

(Б, Ж, Тәж., Ф) Әр топтың Ойын басшы белігісі Үлкен бос кеңістік, ысқырғыш. Топтыңалдына 5 метр жерде үстел бойынша басталады. Үстел санына қарай 3 – 4 стол, А 4үстінде 8 пазл жатады. Пазлдың жанына көмекшілер қою форматындағы қарапайым суреттер (шар,

52

бір жағында сурет, ал екінші керек, олар құлаған спорттық доп, собачка және т.б.),жағында нөмір жазылған. Әр стакандарды көтеріп разрезать на 5-8 частейқатысушы топтағы өз кезегі орнына қояды және ойын Білім беру қызметкерлерінің әлеуметтіккөрсетілген нөмірі бар пазл алады. ережесін қадағалайды. желісі:Бірінші қатысушының міндеті, өз Ұпайлар эстафета http://nsportal.ru/нөмірі бар пазлды табу, тоннель біткеннен кейін есептеледі.арқылы қолайлы тәсілмен өтіп, Сіздің тобыңызпазлды тоннельден кейін 5 метр қаншалықты жақсы жәнежерге қойылған тақтаға ілу болып бірлесіп ойнады, дептабылады. Пазлды жапсырғаннан сұраңыз. Ол нәтижеге әсеркейін, қатысушы қайтадан жүгіріп етті ме?өз тобына келу керек.

53

Қысқа мерзімді жоспар

Сабақ жоспары

Сабақты жоспарлаудан бұрын орта мерзімді жоспарды қараңыз. Сабақ жоспарын ұсынылған үлгі негізінде әзірлеуге болады.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Мектеп:

Күні: Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: Қатысқандар саны:

Қатыспағандарсаны:

Сабақ тақырыбы

Осы сабақта қолжеткізілетін оқумақсаттары (оқубағдарламасына сілтеме)Сабақ мақсаттары Сабақ мақсаттарын анықтап алыңыз. Олар оқу

мақсаттарымен (ОМ) бірдей болуы немесе ОМ ұзақмерзімді сипатта болса, нақты осы сабаққабейімделген болуы мүмкін (ОМ қол жеткізу үшінбірнеше сабақ қажет болған жағдайда)

Бағалау критерийлері Осы сабақта қарастырылатын оқу мақсаттарынбағалаудың критерийлерін көрсетіңіз. Бағалаукритерийлерің өзіңіз құруға және/немесе бағалаукритерийлерін әдістемелік құжаттардан(«Қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырмаларжиынтығы», «Жиынтық бағалау бойынша әдістемелікұсыныстар») іріктеп алуға болады.

Тілдік мақсаттар Тілдік емес пәндер үшін құрастырылады.

Тілдік мақсаттарды, лексика мен тіркес мысалдарынқоса анықтаңыз

Пәнге тән лексика мен терминология:

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

Құндылықтарды дарыту Осы сабақта балалардың бойына сіңіруге арналғанкіріктірілген оқу бағдарламасындағы құндылықтар менұлттық, жалпыадамзаттық құндылықтардыкөрсетіңіз.Құндылықтарды дарыту … арқылы/көмегімен жүзегеасады (іс-әрекетті және/немесе тақырып мазмұнынсипаттау).

54

Пәнаралық байланыстар Ықтимал пәнаралық байланысты әріптесіңізбенталқылаңыз немесе дереккөздерге жүгініңіз.Сабақта пәнаралық кіріктірілу қалай жүзегеасырылатынын көрсетіңіз (іс-әрекет және/немесемазмұн арқылы)

АКТ қолдану дағдылары Осы сабақта оқушылар қандай АКТ дағдыларындамыта алатынын көрсетіңіз

Бастапқы білім Оқушылар бастапқыдан нені біледі немесе осы сабақалдында олар нені білуі керек? (негізгі ұғымдар,деректер, формулалар, теориялар)Бұрыннан бар білімді қалай белсендендіре аласыз?

Сабақ барысы

Сабақтың Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет Ресурстаржоспарланған

кезеңдері

Сабақтың басы Сабақ басында:- оқушылардың зейінін шоғырландыруға;- оқушылармен бірге сабақ мақсаттарын/ОМанықтап алуға;- оқушылардың «жақын даму аймағын», сабақсоңында күтілетін нәтижелерді анықтауғакөңіл бөлу қажет

Сабақтың ортасы Сабақ мақсатына орай бар білімдердіқалыптастыру мен дағдыларды дамытуғабағытталған іс-әрекет.Іс-әрекет барысында ақпаратты талдау жәнеөңдеу, зерттеу, практикалық жұмыс,проблемалық жағдаяттарды шешу арқылыоқушылардың бойында білім мен дағдыларқалыптасады және дамиды

Сабақтың соңы Сабақ соңында оқушылар рефлексия жүргізеді:- нені білдім, нені үйрендім?- нені толық түсінбедім?- немен жұмысты жалғастыру қажет?

Оқушылар өздерінің жұмысы менсыныптастарының жұмысын белгілі біркритерийлер бойынша бағалай алады

Саралау – оқушыларға қалай Бағалау – оқушылардың Денсаулық жәнекөбірек қолдау көрсетуді материалды меңгеру қауіпсіздікжоспарлайсыз? Қабілеті деңгейін қалай тексеруді техникасының сақталуы

жоғары оқушыларға қандай жоспарлайсыз?міндет қоюды жоспарлап

отырсыз?

55

Саралау іріктелген Бұл бөлімде оқушылардыңтапсырмалар, нақты бір сабақ барысындаоқушыдан күтілетін үйренгенін бағалау үшіннәтижелер, оқушыға дербес қолданатын әдіс-қолдау көрсету, оқу тәсілдеріңізді жазасызматериалдары менресурстарын оқушылардыңжеке қабілеттерін есепке алаотырып іріктеу (Гарднердіңжиындық зият теориясы)түрінде болуы мүмкін.Саралау уақытты ұтымдыпайдалануды есепке алаотырып, сабақтың кез келгенкезеңінде қолданыла алады

Денсаулық сақтау технологиялары.Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.Осы сабақтақолданылатынҚауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшінрефлексия пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген

Сабақсұрақтарға жауап беріңіз.

мақсаттары/оқумақсаттары дұрысқойылған ба?Оқушылардыңбарлығы ОМ қолжеткізді ме?Жеткізбесе,неліктен?Сабақта саралаудұрыс жүргізілді ме?Сабақтың уақыттықкезеңдері сақталдыма?Сабақ жоспарынанқандай ауытқуларболды, неліктен?Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардыңжетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

56