whaf book cover¸‡านวิจัย...whaf book cover ... “ ”
TRANSCRIPT
คณะทำงานพฒนาแนวทางเสนอขาวประเดนผหญง
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย
แนวทางการเสนอขาว
เรองเพศ
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
2สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
3
แนวทางเสนอขาวเรองเพศ พมพครงแรก ตลาคม 2549
จำนวนพมพ 3,000 เลม
ISBN 974-94998-4-0
คณะทปรกษาบรรณาธการ กฤตยา อาชวนจกล. นาตยา เชษฐโชตรส. บญรตน อภชาตไตรสรณ
มานจ สขสมจตร. รงมณ เมฆโสภณ. วลาสน พพธกล. สนทสดา เอกชย
บรรณาธการ จตตมา ภาณเตชะ
เรยบเรยงโดย จตตมา ภาณเตชะ. ณฐยา บญภกด. ธญญา ใจด.
ออกแบบปกและรปเลม Sister Print & Media Group
จดพมพโดย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง (สคส.)
12/22 ถ.เทศบาลสงเคราะห แขวงลาดยาว จตจกร กรงเทพฯ 10900
โทรศพท 0-2591-1224 ถง 5 โทรสาร 0-2591-1099
[email protected] www.whaf.or.th
สนบสนนโดย มลนธรอกกเฟลเลอร
คำนำจากสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย 4
คำนำจากจากคณะทำงานพฒนาแนวทางเสนอขาวประเดนผหญง 7
ทำไมตองมแนวทางเสนอขาวเรองเพศ 10
เรองเพศของวยรน 17
ขาวขมขน 31
ขาวความรนแรงในชวตค 53
ขาวประเดนทองไมพรอมและทำแทง 69
ขาวคนรกเพศเดยวกน 85
ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ 100
จรยธรรมวชาชพของสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย 109
รายชอคณะผเชยวชาญและคณะทำงาน 110
เอกสารอางอง 118
สารบญ
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
4สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
5
คำนำจากสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย
นาตยา เชษฐโชตรส รกษาการ นายกสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย
หนงสอทอยในมอทานนจะถอวาเปนประวตศาสตรของสมาคมนกขาวนก
หนงสอพมพแหงประเทศไทยกวาได เพราะใชเวลาในการพฒนากรอบความ
คด เนอหาและรปแบบการนำเสนอ คอนขางยาวนานถงสองป ตงแตป 2547
ซงเปนชวงคาบเกยวระหวางคณผสด คตวรนาฎ ซงเปนประธานสมาคมฯ ในขณะ
นนและมาเสรจสมบรณในปลายป พ.ศ. 2549 น
ทกลาววาคมอนเปนประวตศาสตรกเพราะเปนครงแรกทมการรเรมจดทำ
คมอแนวทางการเสนอขาวเรองเพศในสงคมไทยขน ซงไมใชวาจะเปนประโยชน
เฉพาะเพอนสอมวลชนเทานน แตยงเปนเสมอนคมอการอานขาวของผบรโภคขาว
ประจำวนอกดวย เรยกไดวานกขาวอานได ผบรโภคอานด
ทำไมตองเปนการรายงานขาวเรองเพศ? เมอไดพจารณาดวาจะตอบ
อยางไรกคดไดวา ”เรองเพศ” ในสงคมไทยเราเปนเรองทละเอยดออน พดถงกยาก
ยงเขยนถงกยงยาก เพราะเรามกมภาพลบตอเรองเพศ และไมคอยพดเรองนกนในท
สาธารณะ แลวนกหนงสอพมพทตองมาทำขาวเรองเพศ และเขยนรายงานออกมา
ในรปของขาวใหสาธารณชนไดอานจะรสกอยางไร และเขยนออกมาอยางไร
เปนเรองนาเหนใจอยางยง คมอการนำเสนอขาวเรองเพศจงนาจะเปนเครองมอชน
หนงทใหแนวทางในการเขยนขาวแกนกขาวได โดยเฉพาะ ขาวขมขน ขาวเรองเพศ
ของวยรน คนรกเพศเดยวกน การทำแทง/ทงเดก และความรนแรงในชวตค ซงเปน
ประเดนขาวทสอตองประสบเจอและนำเสนออยบอยครง
ในกระบวนการพฒนาคมอน กไดมการปรบแกมาโดยตลอด โดยคณะ
ทำงานพฒนาแนวทางทำขาวประเดนผหญง และคดวายงสามารถปรบปรงพฒนาได
อก หากเพอนสอมวลชนทไดนำแนวทางนไปประยกตใชแลวมความคดเหน
ประสบการณทอยากแบงปน กสามารถสอสารกลบมายงคณะทำงานฯ หรอสมาคมฯ ได
เพราะเราหวงวาคมอนจะเปนคมอของพวกเราอยางแทจรง
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
6สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
7
นบตงแตสมาคมนกขาวแหงประเทศไทย(ชอเดมกอนรวมกนเปนสมาคม
นกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย) กอตงขนตงแตป พ.ศ. 2498
กไดดำเนนการในหลายๆ ดาน ทงสนบสนนการดำเนนงานอยางเปนอสระของสอ
หนงสอพมพ ซงถอวาเปนสอทเขาถงสาธารณชนไดอยางกวางขวางสอหนง อกทง
ยงคอยตดตามดแลการทำงานของเพอนสอมวลชน เรยกไดวาทวงตงกนเองอยาง
เปน กลยาณมตร เพอพฒนาวชาชพสอสารมวลชน โดยเฉพาะสอหนงสอพมพให
เปนวชาชพทสามารถคงไวซงศกดศร และไดรบความเชอถอจากสาธารณชน
ปจจบน สงคมไดเปลยนแปลงไปอยางมาก ประกอบกบมประเดนขาวตางๆ
ทนกขาวตองเขาไปเกยวของเพอรายงานเหตการณแกสาธารณชน โดยเฉพาะทเปน
เรองละเอยดออน และโตเถยงกนมากอยางการรายงานขาวเรองเพศ ทางสมาคมฯ
คำนำจากคณะทำงานพฒนาแนวทางเสนอขาวประเดนผหญง
มานจ สขสมจตร ประธานคณะทำงานพฒนาแนวทางเสนอขาวประเดนผหญง
สมาคมฯ มงหวงทจะทำงานบนขอมล ความร ขยายกรอบคดทกวางขวาง
ครอบคลมประเดนทตนเองตองเขาไปเกยวของ เพราะเราไมสามารถมความรใน
หลกการสอสารเพยงอยางเดยวไดอกตอไป หากแตเรายงตองมความรในประเดนท
เราเขาไปเกยวของดวย เชน เมอตองรายงานขาวการเมอง ขาวเอดส ขาวสงแวดลอม
และขาวเรองเพศ เพอใหรวาผคนนอกแวดวงสอสารมวลชนเขาคดกนอยางไร
และเราคดอยางไร จนเกดการเรยนรขามสาขา และนำมาพฒนาวชาชพสอมวลชน
ใหมความเปนมออาชพมากขน
นอกจากนยงมสงทนายนดอยางยงทสภาการหนงสอพมพแหงชาต ไดนำ
แนวคดบางสวนของหนงสอเลมนไปปรบใชเปนแนวปฏบตของสภาการหนงสอพมพ
แหงชาต เรอง การเสนอขาวและภาพขาวผหญงและเดกถกละเมดทางเพศ และได
แจกจายใหแกสมาชกไปแลว ซงเมอหนงสอเลมนเสรจสมบรณ สมาคมฯ และ
สภาการฯ จะรวมมอกนแจกจายหนงสอเลมนไปยงเพอนสมาชกสอสารมวลชน
ทกแขนงตอไป
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
8สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
9
คดวาลำพงเทคนควธการสอสารมวลชนเพยงอยางเดยวคงไมเพยงพอทจะชวยให
เพอนนกขาวแกปญหาทตองประสบในการรายงานขาวประเดนน
ในป พ.ศ. 2547 ทางสมาคมฯ จงเกดความคดทจะพฒนาการนำเสนอขาว
ประเดนผหญงขน จงไดแตงตงคณะทำงานพฒนาแนวทางเสนอขาวประเดนผหญง
ขน ซงประกอบดวย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง (สคส.) นกวชาการ และสอมวลชน มารวมกนคด และจดทำคมอในลกษณะ how to
หรอ ”รายงานขาวเรองเพศอยางไร” ซงไดขยายจากประเดนผหญงใหมความ
ครอบคลมมากขนจนนำไปสประเดนทเกยวของกบเรองเพศ โดยผสมผสานกบการ
ใหแนวคดวเคราะหเรองเพศในสงคมไทย โดยมการประชมคณะทำงานเปนประจำ
ทกเดอน
แทจรงแลวแนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศน ถาพจารณาใหดกแทบจะเปน
สงเดยวกบทสภาการหนงสอพมพแหงชาตไดบญญตไวในจรยธรรมแหงวชาชพ
หนงสอพมพทพวกเราคนเคยกนเปนอยางดหลายขอโดยเฉพาะอยางยง ขอ ๑๕ ”ในการเสนอขาวหรอภาพใดๆ หนงสอพมพตองคำนงมใหลวงละเมดศกดศรความเปนมนษยของ บคคลทตกเปนขาวโดยเฉพาะอยางยง ตองใหความคมครองอยางเครงครดตอสทธมนษยชนของเดก สตรและผดอยโอกาส
ในการเสนอขาวตามวรรคแรกตองไมเปนการซำเตมความทกขหรอโศกนาฏกรรมอนเกดแกเดก สตรและผดอยโอกาสนนไมวาทางใดทางหนง”
เพยงแตคมอฉบบนไดนำจรยธรรมเหลานนมาอธบายอยางเปนรปธรรมโดย
ยดโยงกบประเดนเรองเพศ ทนบวนนกขาวเองกจะตองรายงานขาวประเดนนมาก
ขนเรอยๆ
ในนามประธานคณะทำงานพฒนาแนวทางเสนอขาวประเดนผหญงทได
ตดตามการทำงานชนนมาตงแตตนเปนเวลานานกวาปครง ผมรสกภมใจทไดม
แนวทางทเปนรปธรรมใหแกนกขาวไดเลอกพจารณานำมาใชประกอบในการ
รายงานขาวเรองเพศซงมความละเอยดออนและทาทาย ถอเปนคมอทพวกเราได
รวมกนคด รวมกนทำ เพอเปนแนวทางในการทำงานทนกขาวกตองเขาใจใน
ประเดนขาวของตวเองมากขน เพราะขณะนผรบสารหรอผอานของเราพฒนาขน
มาก ผสงสารหรอนกหนงสอพมพเองกยงตองพฒนาตนเองมากกวาเปนสองเทาทวคณ
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
10สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
11
ในชวงเวลาทผานมา การเสนอขาวเรองเพศมกไดรบเสยงทวงตงจากสงคม
อยบอยครง วาเปนการนำเสนอขาวทละเมดสทธของผทตกเปนขาว ลาสด
ศนยวจยกรงเทพโพล สถาบนวจย มหาวทยาลยกรงเทพ ไดรายงานผลการสำรวจความ
คดเหนของประชาชน เรอง ”ประชาชนคดอยางไรกบหนงสอพมพในปจจบน” เมอ 28 มถนายน 2549 วา หนงสอพมพไดคะแนนตำสดในแงของ ”การระมดระวงการนำเสนอภาพและขาวททำใหผตกเปนขาวเสยหาย” นอกจากน ผลการตดตาม
และวเคราะหการเสนอขาวเรองเพศทางสอหนงสอพมพอยางเปนระบบและตอเนอง
ตงแตป 2545 โดย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง พบวาเนอหาและภาพ
ขาวอาจละเมดผตกเปนขาวได ซงสอดคลองกบผลการสำรวจ
ทำไมตองมแนวทางเสนอขาวเรองเพศ สอเองคงคลางแคลงใจวาการรายงานขาวเรองเพศนน สงคมตางเหนพองกน
วาเปนเรองสำคญ เปนการเตอนภยจงจำเปนตองรายงานใหสาธารณชนรบร เหตใด
จงกลายเปนปญหาไปได เขาทำนองทำดไมไดด อาจเกดความนอยอกนอยใจกนไป
แตเมอพนจพเคราะหลงไปในรายละเอยดจงพบวา แทจรงแลวปญหาไมไดอยทสอ
แตอยทระบบวธคดเรองเพศของสงคมไทย ทมอทธพลตอวธคด วธมองปญหาของ
สมาชกทกคนในสงคม ซงกรวมถงสอเองดวย แทบจะเรยกไดวาฝงอยในระดบ
วฒนธรรมของสงคมจนเปนเรองธรรมชาต ปฏบตสบตอกนไปโดยไมรตว สบสาว
ราวเรองไมถกวาทำไมจงคดหรอปฏบตเชนนน
ระบบคดเรองเพศทกลาวถงน หมายรวมถงความคด ความเชอ คานยม
ประเพณ วถปฏบตทเกยวกบเรองเพศทงหมด โดยจะมชดความคดอยสองชดทใช
กนแพรหลายกลายเปนมาตรฐานหลก หนงคอมาตรฐานสำหรบผหญง สองคอ
มาตรฐานสำหรบผชาย ซงหมายความวาชดความคดทงสองกำหนดความหมายของ
พฤตกรรมดในเรองเพศไวแตกตางกนสำหรบหญงและชาย เชน เรามคานยมเรอง
เพศทมองวาผหญงทดตองรกนวลสงวนตว แตงกายมดชด ควบคมอารมณทางเพศ
ของตน สวนผชายทดกถกมอบบทบาทใหเปนฝายรกในเรองเพศ ไมจำเปนตอง
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
12สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
13
ควบคมความตองการทางเพศ หรอควบคมอารมณเพศเฉพาะกบวงศาคณาญาต
ตนเองเทานน หากทงหญงและชายปฏบตตวผดแผกแตกตางไปจากแบบแผนหรอ
ชดความคดน กจะกลายเปนผหญงเลว ผชายแหย ไปทนท
การทสงคมมชดความคดเรองเพศ 2 ชดหลกอยางน สะทอนใหเหนวาเรอง
เพศไมใชเรอง ”ธรรมชาต” แตเปนเรองทถกกำหนดโดยระบบสงคมวฒนธรรม
ในจดน มแนวคดหนงทนาสนใจเพราะอธบายเรอง ”เพศ” ไวอยางครอบคลมและ
ละเอยด คอแนวคดเพศวถ (sexuality) ซงนาจะมประโยชนหากนำมาใชเปน
แนวทางในการเสนอขาวเรองเพศ เพราะแนวคดเพศวถมความครอบคลมถง
คานยม บรรทดฐาน และระบบวธคด วธปฏบตทงหมดทเกยวกบความปรารถนา
และการแสดงออกทางเพศ แนวคดนมองวาเรองเพศนนไมใชพฤตกรรมตาม
ธรรมชาต แตเปนการสรางความหมายทางสงคม ”เพศวถ” หรอคำทเราคนเคยคอ
”เรองเพศ” จงสมพนธกบมตทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมท
กำหนดและสรางความหมายใหแกเรองเพศในทกแงมม เชน การเปนคนรกตางเพศ
เปนเรอง ”ปกต” การรกเพศเดยวกนเปนเรอง ”ผดปกต” หรอ ”ผหญงด” คอผท
ตองออนประสบการณหรอเปนฝายรบในเรองเพศ (passive) เพศสมพนธในรปแบบ
ตางๆ เชน การมเพศสมพนธกบคนเพยงคนเดยว หรอหลายคน การมเพศสมพนธ
ทปลอดภย/ไมปลอดภย รกตางวย รกนอกสมรส ทงหมดนเปนตวอยางของเพศวถ
ซงมความหลากหลาย
เพศวถยงมการเปลยนแปลงไปในแตละวฒนธรรม ชนชน และกาลเวลาอก
ดวย เชน เพศวถในสมยตนรตนโกสนทรมองวาการทผหญงนงผาซน หมสไบผน
เลกปกปดรางกายสวนบน ไมถอวาโป ไมใชผหญงใจแตก ใจงาย แตเพศวถในยค
ปจจบนมองตางกนโดยมองวา เปนการเปดเผยรางกายอยางไม เหมาะสม
หรอเปนการกระทำของผหญงทมความประพฤตไมดในเรองเพศ เปนตน การนำ
แนวคด ”เพศวถ” มาเปนแนวทางหนงในการนำเสนอขาวเรองเพศ จะทำใหเกดการ
ตงคำถามกบมาตรฐานเรองเพศของสงคมวาสงผลกระทบตอผหญง ผชาย และคน
รกเพศเดยวกนทตกเกณฑมาตรฐานนนๆอยางไร จะทำใหเกดความละเอยดออนใน
การเลอกใชภาษา วธการนำเสนอขาว และการสมภาษณแหลงขาวมากยงขน
ในสวนของสอหนงสอพมพ ทมกถกวพากษวจารณกนมาก เปนเพราะสอม
บทบาทในการชนำความคดในสงคม โดยการเสนอขาวทมทงภาพและเนอหาสาระ
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
14สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
15
ปรากฏอยในรปวสดทคงทน สบคนมาวเคราะหวจารณไดงายกวาสอแขนงอน
สอหนงสอพมพจงเปรยบเสมอนบนทกความทรงจำรวมของสงคม ทบนทกความคด
ความเชอเรองเพศในรปของการรายงานเหตการณหรอขาว ผานประสบการณ
มมมองและการตความของสอ
แนวทางการเสนอขาวเรองเพศเลมนถกจดทำขนบนฐานคดเรอง ”เพศวถ” โดยหยบยกตวอยางการรายงานขาวขมขน ขาวการตงทองเมอไมพรอม/ทำแทง/ทง
เดก ขาวความรนแรงในชวตค เรองเพศของวยรน และขาวคนรกเพศเดยวกน
ทผานการวเคราะหใหเหนอทธพลของพาดหวขาวและภาษาทใช รวมทงระบบคด
เรองเพศของสอทชนำการเลอกสมภาษณแหลงขาวโดยนกขาวเองกแทบไมรตววา
ทำไมจงเลอกแหลงขาวนน ซงไมใชเรองแปลกอะไรเพราะสออนๆ กเจอกบเรอง
แบบนเหมอนกน จนเกดการเรยนรทจะกำหนดแนวทางการนำเสนอขาวของตนขน
มา เชน บบซแผนกภาษาไทยกมหลกปฏบตของตวเองมากมายทเดยว ไมวาจะ
เปนการหลกเลยง ”การเหมารวม” (stereotyping) การตระหนกวา ”รสนยมทางเพศ” (sexual orientation) เปนสทธและทางเลอกของแตละคน ตองไมกอใหเกด
อคตตอหญงรกหญง หรอชายรกชาย (stigmatization) และทกเพศวถควรไดรบ
การกลาวถงหรอไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมกน (non-discrimination) และใหเกยรต ชาวบบซยงมกฎเกณฑวาไมควรนำความรนแรงตอผหญงมานำเสนอใน
ลกษณะสงเสรมใหเกดความรสกวาผหญงตองตกเปนเหยอของความรนแรง
การขมขนเปนเคราะหกรรมสวนตวของผหญงทประสบเหต (victimization) เปนตน
กลาวไดวา คมอนตงคำถามกบระบบคดเรองเพศในสงคมไทยมากกวาตง
คำถามกบสอ เพยงแตสะกดใหสอฉกคดวาสอเองกตองระมดระวงการตดกบดก
ความคดเรองเพศของสงคมไทยและถายทอดซำ
หนงสอเลมนจงใหความหวงวาเราจะสามารถฝนคานยมหลกทมผลทำรายเพอนมนษยได หากเรารเทาทนและตองการสรางการเปลยนแปลงในทางทด
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
16
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
17
โรคเสพตดเซกส-ภยเงยบ
โจ! ฮตมเซกสบนรถเมลรบอทธพลสอ-ศลเสอม
สกดวยรนทำรกบนรถเมล
เยาวชนมวสมปญหาเซกสเดกไทย
หญงไทยควรรกนวลสงวนตว
วกฤตปญหาโจตดเซกส เรองเพศของวยรน ปรากฏการณเรองเพศกบวยรนเปนประเดนทอยในความสนใจของสงคม และเปนกระแสขาวทถกนำเสนอผานทางสอมวลชนอยางสมำเสมอ สวนใหญเปนการนำเสนอปรากฏการณในฐานะปญหาสงคม โดยใชขอมลจากรายงานผลการวจยและการสำรวจ รวมถงความคดเหนของบคคลกลมตางๆ ในสงคม
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
18
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
19
การนำเสนอขาวเรองเพศของวยรนเทาทผานมาอาจแบงตามมมมองของ
การนำเสนอไดอยางนอย 3 มมมอง คอ
2. มมมองทางการแพทยและสาธารณสข มมมองนใหความสนใจปจจยเสยงตอสขภาพของวยรนและสขภาพของสงคมโดยรวม
มกเปนการรายงานขาวในทำนองวา การทวยรนมเพศสมพนธทเรวขนเปนการเพมอตรา
เสยงตอการตดโรค การแพรเชอ การตงทองเมอไมพรอม สงผลเสยตอสขภาพของแมและ
การใหกำเนดทารกทไมสมบรณ เชน ”สธ.ชวยรนไทยนาหวงป’47 คาดเปนเอดสออ!”
3. มมมองเชงจตวทยา มมมองจตวทยามองเรองเพศกบวยรนวาเปนเรองของแรงขบทางเพศทอยในระดบ
จตใตสำนกของคน และอธบายวาพฒนาการทางเพศทไมเปนไปตามลำดบขนของ
พฒนาการทางรางกายและจตใจ นำไปสการมเพศสมพนธทผดปกต อนเปนอาการเจบปวย
ชนดหนง ซงการรายงานขาวดวยมมมองเชนน มกใชภาษา เชน ”โรคตดเซกซ สวงกง เซกสเอออาทร” เปนตน การใชมมมองแบบนนำไปสความเชอวากระบวนการบำบดทาง
จต การใหคำปรกษาแบบจตวทยาคลนกจะชวยแกไขพฤตกรรมของผปวย (ซงกคอวยรน)
เหลานได
มมมองของการนำเสนอขาว เรองเพศของวยรนในปจจบนเปนอยางไร?
1. มมมองวฒนธรรม ศลธรรม และประเพณ
พบวามมมองนถกนำมาใชบอยครงทสด ยกตวอยางเชน
“หญงไทยควรรกนวลสงวนตว”
”เยาวชนมวสม ปญหาเซกสเดกไทย”
”เซกสบนรถเมล: หลดจากวฒนธรรมเดม/เควงควางและสบสน”
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
20
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
21
วยรนเปนผบอนทำลาย
วฒนธรรมอนดงามของชาต
การใชมมมองศลธรรม วฒนธรรม ประเพณ ทำใหการวเคราะหและตความ
ปรากฏการณเรองเพศในวยรนมลกษณะตดสนและใหคณคาวาถกผด ดเลว รกษา
หรอทำลาย อยเสมอ วยรนจงถกมองวาเปนตวสรางปญหา ถกตตราวาเปนผ
บอนทำลายวฒนธรรมอนดงามของชาต และในทสด นำไปสการแกปญหาดวยการ
รณรงคใหหญงไทยรกนวลสงวนตว และตงหนวยสอดสองความประพฤตของวยรน
ใชมมมอง
วฒนธรรม ศลธรรม
และประเพณ
วยรนยงไมมความรบผดชอบ
ในเรองเพศ
และสรางภาระทางสาธารณสข
มมมองนใหความสนใจปจจยเสยงตอสขภาพของวยรนและสขภาพของสงคม
โดยรวม มกเปนการรายงานขาวในทำนองวา การทวยรนมเพศสมพนธทเรวขน
เปนการเพมอตราเสยงตอการตดโรค การแพรเชอ การตงทองเมอไมพรอม สงผล
เสยตอสขภาพของแมและการใหกำเนดทารกทไมสมบรณ เชน ”สธ.ชวยรนไทยนาหวงป’47 คาดเปนเอดสออ!”
ผลกระทบทตามมาจากมมมอง ของการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
ผลกระทบทตามมาจากมมมอง ของการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
ใชมมมอง
การแพทย
และสาธารณสข
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
22
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
23
ภาพเหมารวมทวา ”วยรนตดเซกส” ทำใหวยรนถกมองวาเปนผปวย พงได
รบการบำบดใหสามารถเรยนรเรองเพศไดอยางเหมาะสม ตามกรอบของสงคมยค
ปจจบน เชน การมเพศสมพนธในวยทเหมาะสม จงเรมปรากฏคลนกใหคำปรกษา
แกวยรน
ทำขาวเรองเพศของวยรนอยางไร ใหสรางสรรค ใชมมมอง
จตวทยา
ผลกระทบทตามมาจากมมมอง ของการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
เรองเพศของวยรนทผใหญมองวาเปนปญหานน ทจรงมสาเหตปจจยทหลากหลายเขามาเกยวของ การใชมมมองเดยวในการอธบายจงไมอาจสรางความเขาใจในปญหาได อกทงการฉายภาพทไมครบสมบรณและรอบดานอาจกลายเปนการสรางปญหาซำเตม และสรางภาพเหมารวมทบดเบอนใหแกวยรนได สอมวลชนสามารถหลกเลยงผลกระทบนไดโดยเลอกใชเทคนคตอไปนในการทำขาวเรองเพศของวยรน
วยรนไทยมภาวะผดปกต
ในการเรยนรเรองเพศ
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
24
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
25
1. เพมเตมมมมอง/มตใหมๆทยงใชกนนอย เชน มมมองเพศภาวะ มองเรองเพศกบวยรนวาเกยวโยงกบโครงสรางความสมพนธเชงอำนาจในสงคมทไม
เทาเทยม ซงนำไปสการปลกฝงคานยม ความเชอ และความรนแรงทางเพศ ความเหนอกวาของ
เพศชายในการควบคมรางกาย รวมทงวถปฏบตทางเพศของผหญง ในการใชมมมองเพศ
ภาวะ เราอาจทำไดโดยนำเสนอขอมลเพมเตมเกยวกบการอบรมเลยงด หรอความคาดหวง
ของสงคมในเรองเพศตอผหญง/ผชายนน วาสงผลกระทบตอปญหาหรอสขภาพทางเพศ
ของวยรนอยางไร
มตสทธทางเพศของเดกวยรน วยรนกมสทธพนฐานทรฐตองสนบสนน เชน
การไดรขอมลตางๆ เพอใหมสขภาพทางเพศทด ซงประเดนนเกยวพนไปถงกลไกการให
บรการของรฐ เชน แหลงความรและขอมลขาวสารเพอวยรน สถานทใหคำปรกษาแก
วยรนในเรองชวต รวมถงชวตทางเพศดวย
2. นำเสนอขอมลทกดานของมมมองนนๆ และผสมผสานทกมมมองท
แตกตางหลากหลายเขาดวยกนอยางสมดล เพอใหสงคมไทยขยายมมมองและฐานคดเรอง
เพศกบวยรนไดอยางรอบดานมากขน เชน
ถารายงานขาวดวยมมมองทางศลธรรม วฒนธรรม ประเพณ กควรชใหเหนวา
ทงวยรนหญงและชายพงรวมแรงรวมใจรกษาวฒนธรรมอนดงามของชาต ดวยการชวยกน
รกนวลสงวนตว ไมชงสกกอนหาม โดยไมผลกภาระใหฝายใดฝายหนงวาตองเปนผรกษา
วฒนธรรมเพยงฝายเดยว
นอกจากน การนำเสนอโดยการเปรยบเทยบใหเหนวฒนธรรมในอดตกบปจจบนกจะ
ชวยขยายความเขาใจของคนในสงคมดวยวาวฒนธรรมไมใชสงทหยดนง แตมการ
เปลยนแปลงไปในแตละชวงเวลา เชน การเปรยบเทยบวฒนธรรมการแตงกายในอดตของ
ผหญงไทยทแตงกายดวยผานอยชนกบการแตงกายลกษณะเดยวกนของวยรนไทยปจจบน
วาเหตใดการแตงกายเชนเดยวกนจงมความหมายตางกน โดยในอดต ผหญงหมสไบผนเลก
เพยงผนเดยว แตไมถกตำหนวาไมรกนวลสงวนตว เปนตน
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
26
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
27
ถารายงานขาวดวยมมมองทางการแพทย กควรสะทอนสภาพปญหาและผล
กระทบตอสขภาพทางเพศของวยรน และชใหเหนจดบกพรองของบรการทางการแพทยทง
ในเชงปองกนและรกษาท ไมสามารถสงเสรมใหวยรนมสขภาพทางเพศทด เชน
การขาดแคลนขอมลและบรการคมกำเนด ขอมลเกยวกบยาคมฉกเฉน เปนตน หรอการ
นำเสนอขาวเกยวกบพฤตกรรมทางเพศของวยรนในฐานะปจจยเสยงตอการตดโรคทางเพศ
สมพนธ หรอทองไมพรอมนน กสามารถนำเสนอโดยเปลยนทศทางเปนการสะทอนใหเหน
สญญาณอนตรายวาวยรนไทยมเพศสมพนธเรวขนแตกลบมความรเรองเพศสมพนธท
ปลอดภยชากวาทควร ดงทพบวาสถตการใชถงยางอนามยในกลมวยรนอยในระดบตำมาก
ถารายงานขาวดวยมมมองทางจตวทยา กไมควรเนนทจตวทยาของวยรน
เฉพาะคนเทานน แตใหเพมเตมมมมองจตวทยาสงคมดวย เชน ระบบวธคดเรองเพศใน
สงคมสงผลตอพฤตกรรมทางเพศทแตกตางกนระหวางวยรนหญงและชายอยางไร และนำ
เสนอมมมองของ ”ผร” วาเหตใดการมเพศสมพนธเรวของคนไทยในอดตจงไมถกมองวา
”ตดเซกส” หรอมพฒนาการทางเพศผดปกต เปนตน
3. มความละเอยดออนในการเลอกใชคำ อยางเชน หลกเลยงการใชคำกลาวโทษพฤตกรรมฝายใดฝายหนง เชน ”สงคมเสอม
เดกหญง เรขายตว...........” ซงเวลาเสนอขาวในรปแบบนมกจะตามมาดวยนำเสยงทสรป
วาพฤตกรรมทางเพศของวยรนหญงเปนตวชวดความเสอมของสงคมไทย แตเมอใชคำเรยก
พฤตกรรมทางเพศของวยรนชายทเปนการรมโทรม กมการใชคำวา ”เซกสเอออาทร”
ซงเปนเรองตองระวงเพราะจะกลายเปนการลดความรนแรงของพฤตกรรมทางเพศของ
วยรนชายซงทจรงแลวเปนอาชญากรรมรายแรง
และเคลดลบสดทาย คอ การใหพนทกบมมมองทหลากหลายในเรองเพศของ
วยรนในสดสวนทสมดลกน ไมวาจะเปนมมมองเร องเพศทเนนการรกนวลสงวนตว มมมองเชงจตวทยา มมมองสทธทางเพศของเดก และมมมองเพศภาวะ เปนตน ซงจะทำให
ขาวมคณคาเพราะสะทอนความครบถวน สมบรณทกมมมอง ไมกดกนมมมองใดมมมองหน งออกไป อกท งยงเพมสสนใหกบขาว และกระตนความสนใจของผอานมากขน เมอไดอานมมมองทแตกตางไปจากเดม
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
28
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
29
แหลงขาวเรองเพศของวยรนเพอการรายงานขาวใหครบทก มมมอง เชน
มมมองรกนวลสงวนตว อาท กระทรวงวฒนธรรม กระทรวง
ศกษาธการ และขาราชการพลเรอนและการเมองทรณรงค
สงเสรมแนวคดน
มมมองเชงจตวทยา อาท กรมสขภาพจต และจตแพทย
มมมองสทธเดก อาท องคกรพฒนาเอกชนดานเดก และนก
วชาการสทธมนษยชนทวไป
มมมองเพศภาวะ อาท องคกรพฒนาเอกชนดานผหญง
และนกวชาการสตรนยม
•
•
•
• เดกทเขาวา “เลว” ชผใหญใจแคบ
คานจองวจยแตปญหาเยาวชน แนะตแผ “ผใหญ” ใหเดกเรยนร
เดกกรงขอสทธลาคลอดขณะเรยน
เปดคลนกเพอนวยทนรบวาเลนไทน
ส.ว. ยำ ม.2- ม.4 เปนหวงวกฤตวยรน ตงอยางจบจองแตเดก หรอดวนชภาพรวม
ตวอยางขาวทสรางสรรค
แนวทางการนำเสนอขาวเรองเพศของวยรน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
30
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
31
พาดหวขาว ทสรางสรรคยงมอยอกมากในหนงสอพมพไทย ตวอยางพาดหวขาวขาง
ตนมทงทสอดแทรกมตสทธมนษยชนของเดก ไมตำหนพฤตกรรมการมเพศสมพนธ
ของเดกเพยงแตเตอนใหระมดระวงเรองการปองกนโรคตดตอทางเพศสมพนธ มการนำ
เสนอแงมมใหมๆ ทมเนอหาตางไปจากเดม คอไมจองจบผดเดก และยงเปดพนทใหแกเสยง
ของเดกไดสอสารกบผใหญอกดวย นอกจากนยงชใหเหนวานกขาวมขอมลเกยวกบแหลง
ขาวทหลากหลาย ไมจำกดการสมภาษณอยทแหลงขาวเพยงไมกคน ซงทำใหสามารถนำ
เสนอมมมองทหลากหลายเกยวกบประเดนวยรนกบเรองเพศ ทนาสนใจคอมการนำเสนอ
ขาวการ ”เปดคลนกเพอนวยทนรบวาเลนไทน” ในชวงเทศกาลวาเลนไทน ซงเปน
นมตรหมายทดวาสอยงนำเสนอขาวเรองเพศของวยรนในมตอนๆ ในชวงวาเลนไทนดวย
ไมมงแตนำเสนอขาวดานลบเรอง ”การหมกมนในเรองเพศ” ของวยรน
ขาวขมขน
จากการรวบรวมขาวเรองเพศทางหนงสอพมพ พบวามการรายงานขาวขมขนมากทสด และมกนำเสนอในหนาหนง โดยในอดตนยมนำภาพของผหญงทถกขมขนมาตพมพ แตปจจบนสอมความรและความตระหนกในจรยธรรมการเสนอขาวมากขน จงมความระมดระวงในการนำเสนอรปผถกขมขน แตยงคงพบอยบอยครงวาเนอหาและภาษา รวมทงมมมองทใชในการทำขาวไดสรางความเขาใจทผดเกยวกบปญหาขมขน และบางขาวทำใหผตกเปนขาวเสยหายมากขนไปอก
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
32
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
33
…เดกหญงม. 2 ถงคราวเคราะห เพอนชาย...วางแผนชว ใหพวกอกสบกวาคนจบขงพดเรยงคว
ขงพดเรยงคว สาวใสสายเดยว
แกงซงฉดสาวใหญ
”ทด” หนเจอสาวอมซดสลบหวงขมขน มมมองของการนำเสนอ ขาวขมขนในปจจบนเปนอยางไร?
เรยกไดวาการทำขาวขมขนทเปนอยเปนการทำขาวจากมมมองอาชญากรรมเปน
หลก คอมองวาการขมขนเปนอาชญากรรม ขอมลทใชในการทำขาวมกมาจากสำนวนการ
สอบสวนของเจาหนาทตำรวจเปนสวนใหญ ซงการทำขาวขมขนจากมมมองอาชญากรรม
ทำใหขาวขมขนมลกษณะตอไปน คอ
เนนการบรรยายสรระ และการแตงกายของผหญง เชน
”สาวหนาตาด ไมรใครไอหนลงมอ”
”...ทเกดเหต.... พบหญงสาวสวมเสอยดแขนกด.... กางเกงขาสน..”
” ‘ทด’ หนเจอสาวอมซดสลบหวงขมขน”
•
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
34
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
35
เนนการบรรยายสถานทเกดเหต สภาพศพ และหลกฐานอยางละเอยด ในลกษณะเดยวกบรายงานการสอบสวนของตำรวจ เชน ”หางจากทพบศพ 100 เมตร เปนกระทอมเกบเครองสบนำ ทนอนกระจดกระจาย ถงยางอนามยทใชแลว 5 อน ขวดเบยร 3 ใบ ขวดเหลา 1 ใบ มคราบเลอดตดอยทเสากระทอม ในบอปลาพบกระเปาถอของผตายลอยอย” หรอ ”ทเกดเหตเปนรองสวน พบศพหญงสาวนอนหงาย สวมเสอชดนอนลายขาวฟา ขางในสวมเสอยดคอกลมสขาว สวนยกทรงสชมพถกถลกขนไปกองไวเหนอหนาอก ทอนลางเปลอยเปลา บรเวณรมตลงพบกางเกงนอนขายาว และกางเกงขาสนรดรปเปอนโคลน กางเกงใน รองเทาหนบสสม 1 ขาง และไฟแชกหนงอนวางกองอย”
ใชคำเรยกผกระทำ ดวยสมญานามทบงบอกถงความโหดราย ผดมนษย หรอมจตใจทวปรตทางเพศ เชน ”หมายจบ 5 หนกาม ขย ด.ญ. 13” ”ตร.รวบอก ‘2 โจหน’ แกงโหดขมขน น.ส…” “ฆาตกรรมทมฬขมขน – ตดหว เหยอสาวบญชหนาตาด” และ
”หนกามลวง 2 เหยอสาวไปขนใจสดวตถาร”
•
•
เนนการบรรยายการลงมอขมขนโดยละเอยด กระทงผอานสามารถจนตนาการเหนภาพได ”…นาย….เปนคนลากลงไป ขณะขมขนไดถอดเสอยดสดำมาปดหนานกศกษาสาว จากนนนาย….ตามมาขมขนเปนรายท 2 และใชเสอแจคเกตของนาย...ปดหนานกศกษาผนน จากนนนาย....ลงมอเปนรายท 3 ใชเสอปดหนาเหยอ โดยนาย.......ใชไฟแชกจดทขางหของนกศกษาสาวให เกด เสยงและแสงไฟคลายกบเสยงกลองและแสงแฟลต ตอมานาย......ตามมาขมขนเปนคนท 4 นาย......คนท 5 นาย.....คนท 6 นาย......เหนเพอนขมขนจนครบแลว จงยอนกลบมาขมขนซำอก 1 ครง” การบรรยายทละเอยดเกนไปได
สรางอารมณคลอยตามใหเกดในหมผอานขาว ซงไมเปนผลด และยงมรายงานวา
ผกระทำผดบางสวนกจำขนตอนการกอเหตอยางทเคยอานในขาวมาทำซำดวย
•
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
36
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
37
ผลกระทบทตดตามมา จากมมมองของการนำเสนอขาวขมขน
ความเขาใจผดหมายเลข 1 ผหญง เปนตน เหตของปญหาขมขน
เพราะ แตงตวโป หรอมสรระทดงดด
ความสนใจ หรอทำทาทางเชงยวยวน
ทางเพศ
•
ความเขาใจผดหมายเลข 2 การขมขนมกเกดขนในทเปลยว และท
มด และเกดในเวลากลางคน
•
การสรางและตอกยำความเขาใจผด
ความจรงหมายเลข 1 ผหญงทถกทำรายมทกวย ตงแตอายไม
กเดอน จนถงผสงอาย
•
ความจรงหมายเลข 2 ปญหาขมขน เกดขนไดทก เวลาและ
สถานท ทงทบาน ททำงาน โรงพยาบาล
โรงเรยน สถานตำรวจ ฯลฯ
•
ความเขาใจผดหมายเลข 3 ผขมขนมกเปนคนแปลกหนา หรอเปน
คนทมบคลกภาพทมปญหาอยางเดนชด
• ความจรงหมายเลข 3 ขอมลจากงานวจยและการทำงานใหความ
ชวยเหลอผประสบปญหาพบวา ผขมขน
ส วน ใหญ ร จ ก ก บผ ถ ก กระทำ เ ช น
เปนเพอนรวมงาน เพอนบานหรอแม
กระทงญาตพนอง และมบคลกภาพปกต
ในสายตาของคนรจก
•
ความเขาใจผดหมายเลข 4 การขมขน ตองมรปแบบทใชกำลงและ
ความรนแรงอยางชดเจน เชน มบาดแผล
มรองรอยการตอส
• ความจรงหมายเลข 4 การขมขน คอการถกบงคบใหม เพศ
ส ม พ น ธ โ ด ย ไ ม ย น ย อ ม พ ร อ ม ใ จ
ในหลายกรณผหญงไมกลาขดขน ตอส
เพราะถกขมขวาจะใชความรนแรงกบทง
ตวเองหรอกบญาตพนอง หรอใชเงอนไข
อำนาจในเรองอนๆ เชน สถานภาพ
นายจางกบลกนอง เจาหนกบลกหน
•
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
38
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
39
ความเขาใจผดหมายเลข 5 ปญหาขมขนเปนเรองของความ
ตองการทางเพศทไมอาจควบคม
ได เพราะไดรบสงเราตางๆ เชน
ดสอโป ดมสรา
• ความจรงหมายเลข 5 ปญหาขมขนเกยวของกบความสมพนธ
เชงอำนาจ เปนการใชอำนาจในเรองเพศ
ของผทเหนอกวากระทำกบผทมอำนาจ
นอยกวา และผกระทำสวนใหญมการ
วางแผนลวงหนากอนลงมอ การขมขนจง
ไมใชเรองการควบคมอารมณเพศไมได
•
การสรางและตอกยำความเขาใจผด เสยงสะทอนจากผตกเปนขาววาถกขมขน
คำใหสมภาษณตอไปน เปนเพยงความในใจสวนหนงของผหญงทเคยตกเปนขาวขมขน
”กอนลงขาวกมนกขาวเขามาคยนะ กบอกเขาวา พ หนเชอใจพนะ หนเชอมนใน
ตวพ พชวยพจารณาไดไหมคะวาอะไรทควรลงอะไรทไมควรลง ขอมลหนจะพยายามใหพ
ทงหมด เพราะพจะไดเขาใจแลวพจะไดไปวเคราะหวาตรงนไมควรลง ตรงนนควรตดออก
แตพอทายทสดขาวออกมาแบบนน กมความรสกวา บางทอาจจะเปนเพราะวาพเขาชน
แลวกบการทำงานตรงน เขากเลยไมไดมองวาพอลงไปแลวมนจะเกดผลกระทบกบตวผ
เสยหายอยางไรบาง”
”พวกเพอนๆและลกศษยทเคยสอน โทรศพทมาเยอะมาก เพราะหนงสอพมพลง
ละเอยดวาเราเปนใคร มหรอคนทรจกเราเขาจะไมร ถงขนาดทวา พอหนงสอพมพลงขาวปบ
เพอนกโทรมาถามทบานเลยวาใชเราหรอเปลา...”
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
40
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
41
”วนทสามหนงสอพมพลงขาววา ผตองหายอมรบวามเพศสมพนธกนจรง แตฝาย
หญงเปนฝายยนยอม มการเรยกไปนวดหลงกอน แลวดงฝายชายเขามากอดจบ พอเราอาน
ถงตรงนนเรามความรสกวาทำไมเขาถงโกหก เพราะเขากรดวาเขาทำอะไรกบเราบาง
แลวทำไมหนงสอพมพถงลงขาวแบบนน ทำไมไมโทรศพทมาถามเรากอน วาเหตการณเปน
อยางไร เรองทแทจรงเปนอยางไร”
”เคยเปดเขาไปในอนเตอรเนตโดยบงเอญ เหนวาเขากำลงคยเรองของเราอย กเลย
ลองอานดวาเขาพดถงเราวาอยางไรกนบาง ซงพออานแลวกมแตความหดหใจ เพราะแหลง
ขอมลของพวกเขาจะมาจากหนงสอพมพ แลวเขากตความและตดสนพฤตกรรมของเราจาก
เนอหาในหนงสอพมพ พวกเขาตงกระทกนวา ตำรวจบอกวาฝายหญงไมตองการแจงความ
มนตองยงไงแนเลย ผหญงคงไปใหทาและสมยอมเขากอน แลวอยากเรยกรองคาเสยหายถง
มาทำใหเปนเรองเชนน พออกวน กตงกระทกนวา ไดอานหนงสอพมพวนนหรอเปลา
ผตองหาใหการรบสารภาพแลวนะวามเพศสมพนธกนจรง แตฝายหญงเปนฝายเรมกอน
โดยเรยกใหไปนวดหลงให แลวกดงตวฝายชายเขามากอดจบ อยางนเขาไมเรยกวาการ
ขมขนหรอก เขาเรยกวาเปนการใหทาและสมยอม เราอานแลวเรากมความรสกวา สงคม
มองวาเราเปนผหญงไมด ทงๆทเราไมไดทำผดอะไร แลวทำไมทกคนถงมาโยนความผดให
เราคนเดยว เลยรสกแยมากๆ”
ทำขาวขมขนอยางไรใหสรางสรรค
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
42
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
43
1. ตองรเทาทน “พลง” ของภาษา เลกใชคำทอธบายคณลกษณะทางรางกาย เชน รปรางหนาตา การแตงกาย
เพราะการรายงานขาวดวยการเนนยำและใหความเดนแกเพศสรระบางสวนในฐานะท
เปนจดดงดดความสนใจ เชน หนาอก สะโพก บนทาย โดยใชภาษาทพรรณนาถง
รปรางหนาตาของผถกกระทำทสวนใหญเปนผหญง จะไปสรางความเขาใจแกผอานวา
การลวงละเมดทางเพศจะเกดขนกบผทมสรระดงดดความสนใจเทานน
ไมเรยกผกระทำดวยสมญานามทบงบอกถงความโหดรายทผดมนษย หรอมจตใจทวปรตทางเพศ เชน ”หน โหด บากาม ซาดสต” ซงทำใหเขาใจไปวาผทลงมอ
กระทำเปนผทมจตใจวปรต เพราะมความตองการทางเพศสงทไมสามารถระงบได
ซงไมจรงเพราะผกระทำผดสวนมากเปนคนปกตไมไดปวยทางจต การนำเสนอแทำให
เรองของความรนแรงทางเพศซงสามารถเกดขนไดกบทกๆ คน กลายเปนปญหาท
สงคมมองไมเหนหรอละเลยทจะทำความเขาใจ และตอกยำความเชอผดๆ ดวยการ
อธบายปญหาขมขนดวยเหตผลแบบมตเดยว คอเหตผลดานสภาพจตใจของผกระทำ
ซงไมเพยงพอตอการทำความเขาใจปญหาในระดบวฒนธรรมหรอโครงสรางอำนาจได
•
•
ไมเนนคำเรยกผถกกระทำ วา ”เหยอ” หรอ ”ผเคราะหราย” เพราะสะทอนใหเหน
มายาคตวา เหตการณทเกดขนเปนความเคราะหรายของผหญง ทำใหพฤตกรรมของผ
กระทำไมไดรบการตงคำถามจากสงคม หรอการมองปญหาในระดบกวางขนมากกวา
เรองชะตากรรมสวนตวของบคคลใดบคคลหนง นอกจากนการมอบสถานะ ”เหยอ”
แกผหญงทถกกระทำนน เปนการตอกยำมายาคตของการถกลวงละเมดทางเพศ
วาเปนสงทสรางรอยมลทนใหแกผหญง และทำใหคณคาของผหญงหมดไป เปนการยด
โยงคณคาของผหญงไวกบพรหมจรรย แมคำวา ”เหยอ” จะทำใหผอานรสกสงสารและ
เหนใจผถกกระทำ แตกไมไดชวยแกปญหาอะไร กลบทำใหสงคมเขาใจผดวาการขมขน
เปนปญหาของคนโชคราย ไมใชปญหาของสงคมทควรชวยกนแกไข
2. ทำขาวอยในกรอบสทธมนษยชน ไมบรรยายหรอใหรายละเอยดเกยวกบการลงมอขมขนอยางละเอยด เชน การเลารายละเอยดตงแตดกฉด ไปจนถงการเปลองผา รวมถงจำนวนครงของการขมขน
หากเปนเหตการณขมขนหม กมกจะรายงานอยางละเอยดถงผกระทำ (ซงมชอระบ)
ทผลดกนขมขนทละคน ในบางเหตการณใชคำทแสดงใหเหนถงระยะเวลาอนยาวนาน
•
•
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
44
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
45
ตดตอกนของการกระทำ ซงถอเปนการขมขนซำ อกทงยงไมคำนงถงจตใจของ
ครอบครว และญาตมตรของผถกกระทำ ทอาจไดอานขาวนเชนกน
มงเนนการคมครองผถกกระทำ โดยปกปดภาพ ชอ-นามสกล ทอย สถานททำงาน
หลกเลยงการบรรยายทใหรายละเอยดของผถกกระทำโดยไมจำเปน เนองจากสงคมยง
มความเชอผดๆ วาคณคาของผหญงอยทพรมจรรยหรอความบรสทธ ผถกขมขน
จงกลายเปนผหญงมตำหน ผหญงทถกกระทำจงเผชญกบสายตาของสงคม และรสก
อบอายกบการตองเปดเผยตว
3. ทำขาวโดยไมผลตซำความรความเขาใจทผดเกยวกบปญหาขมขน ไมบรรยายสถานทเกดเหตอยางละเอยด ในลกษณะเดยวกบรายงานการสอบสวน
ของตำรวจ ซงทำใหผอานเขาใจวาการขมขนเกดในทเปลยวและมด เทานน นำไปส
การแกปญหาไมตรงจดและอาจเปนการละเมดสทธอกดวยหากบอกใหผหญงหลกเลยง
การเดนทางในทเปลยว เวลาคำมด เพราะสภาพสงคมปจจบนเปลยนแปลงไปมาก
ผหญงกตองทำงานนอกบานเชนเดยวกบชาย จงไมสามารถหลกเลยงเวลา สถานทใน
การเดนทางได สออาจชวยแกไขความเขาใจผดได โดยหากการขมขนเกดในสถานท
เชนน อาจพาดหวขาววา ”ขมขน ในซอยบาน” เพอชใหเหนวาผหญงตองใชเสนทางน
•
•
เปนประจำในการเดนทางจากบานไปทำงาน ซงจะทำใหเราสามารถหาวธแกปญหาได
อยางตรงจดมากกวา เชน จดใหมระบบความปลอดภยทดมากขน แทนทจะจำกด
เวลาและสถานทในการเดนทางของผหญง
ไมนำเสนอขาวในลกษณะทชนำวาการขมขนสามารถทำไดเพอเปนการสงสอนผหญงทไมปฏบตตามคานยมของสงคม เชน ”สอบสาวเหยอ 4 ทรชน-เทยวอารซ
เอบอย” ทำใหเขาใจไปวาผหญงทไปเทยวสถานบนเทงสมควรถกขมขน ในทางกลบ
กน สอควรรายงานขาวโดยมจดยนวาการขมขนคอความรนแรงทางเพศทไมควรเกด
ขนในทกกรณ ไมวาผหญงคนนนจะมอาชพอะไร แตงกายอยางไร มพฤตกรรม
อยางไร และอยในสถานทใด เวลาใด ในกรณนจงควรหลกเลยงขอความวา ”เทยว
อารซเอบอย”
ไมเบยงเบนความผดของผกระทำไปทสอโป การเสพยา การดมสรา ซงทำใหความ
ผดของผกระทำเบาลง อกทงยงไมไดลดความเขาใจผดทวา ”ความตองการทางเพศ
ของผชายเปนเรองธรรมชาต ควบคมไมได” เพราะในความเปนจรงแลวทงหญงและ
ชายมความตองการทางเพศตามธรรมชาตทงค เพยงแตผหญงถกสอนใหควบคมความ
ตองการน แตผชายถกสอนวาตองแสดงออกถงความเปนชาย
•
•
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
46
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
47
4. เพมเตมมมมองทขาดหายไป ขยายมตของขาวประเดนขมขนใหเปนมากกวาขาวอาชญากรรม มากกวาการเลาเหตการณ หรอเปนการรายงานความคบหนาของคดเปนสวนใหญ แตมมตอนๆ
เขามาดวย เชน ทศนคต คานยมเรองเพศของสงคม ความสมพนธเชงอำนาจระหวาง
คนทมเพศตางๆ กน เพอชวยใหสงคมมความเขาใจตอปญหาขมขนมากขน
ขยายมมมองของประเดนขาวขมขนใหมากกวาปญหาของปจเจกชน การเสนอขาวควรเพมบรบททางสงคมอนๆ เชน ความไมปลอดภยในชวต การฟนฟผหญงท
ประสบปญหา ปญหาจรยธรรมทางเพศ โดยสมภาษณบคคลทมมมมองหลากหลาย
ตอปญหาขมขนเพอสะทอนใหเหนวาเปนปญหาของทงสงคม ไมใชชะตากรรมสวนตว
ของผหญงคนใดคนหนง ผอานจะไดมมมองและเหนมตอนทกวางออกไป
•
•
บาทหลวงมะกนขมขน ‘หญงไทย’
ขไมยอม ‘เนรเทศ’
ตวอยางขาวขมขนทสรางสรรค
แจงจบโชเฟอรรบสงนกเรยน ขมขนป.2
จบครขมขนเดกม.1
ออกอบายดเกรด
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
48
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
49
พาดหวขาว ขางตนมความสรางสรรค เพราะไมใชภาษาทหวอหวา หลกเลยงการ
บรรยายสรระและการแตงกายของผหญง หรอพยายามโยงไปถงปจจยอนๆ เชน การดม
เหลา และดสอโปวาเปนสาเหตของการขมขน พาดหวขาวนยงหลกเลยงการใชคำวา
”เหยอ” ”ซวย” ”เคราะหราย” ททำใหผอานคดวาเปนเรองของโชคชะตาสวนตว หรอคำ
วา ”โหด” ”หน” ซงทำใหผอานมกเขาใจผดวาผทลงมอขมขนจะมบคลกภาพทผดปกต
จงไมทนระมดระวงภยจากบคคลใกลตว
เนอขาว ดานลางกสามารถบรรยายเหตการณไดครบถวน โดยไมผลตซำความเชอ
ผดๆ เกยวกบการขมขน เพราะไมบรรยายสรระของผหญง หรออาการของผกระทำวา
มนเมา ดสอโป วาเปนสาเหตของการขมขน หลกเลยงการบรรยายเหตการณขณะขมขน
อยางละเอยดจนผอานสามารถจนตนาการเหนภาพได ซงเปนการตอกยำและทำรายจตใจผ
ถกกระทำ พอแม และญาตพนอง นอกจากนยงคมครองผถกกระทำโดยปกปดภาพ ชอ-
นามสกล ทอย หลกเลยงการบรรยายรายละเอยดของผถกกระทำโดยไมจำเปน
นางกง (นามสมมต) อาย 40 ป นำเดกหญงตาย (นามสมมต) อาย 8 ป ลกสาวคนเดยว นกเรยนชน ป.2 เขาแจง ร.ต.อ. กระจาง จตอารย รอยเวร สภ.อ.สงเมน จ.แพรเมอเวลา 23.00 น. วนท 19 พฤษภาคม ใหดำเนนคดนายสทธพงษ แสนเมอง อาย 60 ป อยท 30/3 หม 3 ต.ดอนมล อ.สงเมน จ.แพร โดยกลาวหาวาชวงเวลา 18.00 น. วนท 19 พฤษภาคม นายสทธพงษเปนคนขบรถรบสงเดกในหมบานไปในโรงเรยนในตวเมองแพร และนำลกสาวตนไปขมขนอนาจาร
นางกงกลาววา วนเกดเหต นายสทธพงษไมนำลกสาวมาสงตามเวลา แตพาตดรถไปสงนกเรยนคนอนจนหมด จากนนนำลกสาวตนไปทหองนำโรงเรยนหวดง หางจากบาน 1 กโลเมตร ทำการขมขนและขมขไมใหไปบอกใคร ....
แจงจบโชเฟอรรบสงนกเรยน ขมขนป.2
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
50
แนวทางการนำเสนอขาวประเดนขมขน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
51
เมอเวลา 13.00 น. วนท 28 ตลาคม นายชย (นามสมมต) อาย 43 ป พา ด.ญ. แอน (นามสมมต) อาย 12 ป นกเรยนชน ม.1 โรงเรยนแหงหนงในจ.พระนครศรอยธยา เขาแจงความกบ พ.ต.ต. วศษฎ ทานมข สารวตรเวร สภ.อ. เสนา จ.พระนครศรอยธยาวา ด.ญ. แอนถกนายวพากย แจมแจง อาย 26 ป ครสอนคอมพวเตอรขมขนจนสำเรจความใคร โดยนายชยกลาววา เมอวนท 21 ตลาคมทผานมา ลกสาวไปโรงเรยนตามปกต ขณะจะเขาหองเรยนไดพบนายวพากย ออกอบายจะพาไปดเกรดการเรยนทหองคอมพวเตอร จากนนไดนำนำสมมาใหลกสาวดม ไมกนาทลกสาวกรสกเวยนหวและงวงหลบไปกระทงฟนขนมากพบวานอนอยทมมหองโดยไมสวมเสอผาและมเลอดออกทอวยวะเพศดวย จงรบเกบหนงสอกลบบานและไมไปโรงเรยนกระทงเพอนๆ มาสอบถาม ลกสาวไดแตรองไห กระทงทราบเรองจงมาแจงความ...
จบครขมขนเดกม.1 ออกอบายดเกรด ทกวนน เราใชชวตอยทามกลางสงคมทเตมไปดวยความความเขาใจผดๆ เกยวกบ
การขมขน ไมวาจะเปนความคดทวาผหญงเองทเปนฝายผด เพราะแตงตวไมเหมาะสม
กลบบานดกดน เดนในท เปลยวตามลำพง จงสมควรถกขมขนเพอเปนการลงโทษ
หรอความคดดงเดมในเรองพรหมจรรยของผหญงทมองวา เมอผหญงถกลวงละเมดทาง
เพศแลวกเปรยบเสมอนสนคามตำหน ยอมไรคณคาและเปนทซบซบนนทาของเพอนบาน
และเพอนรวมงาน การนำเสนอขาวขมขนจงเปนเรองละเอยดออน เพราะนอกจากตวผหญง
ทถกขมขนจะไดรบความกระทบกระเทอนทงกายและใจแลว ยงเกยวพนไปถงครอบครว
ญาต และเพอนฝงอกดวย หากเราคำนงถงบรบทชวตของผหญงเหลาน และมความ
ละเอยดออน รวมทงรเทาทนอทธพลของ ”ภาษา” แลว เราในฐานะสอมวลชนจะมบทบาท
สำคญอยางมากในการสรางความเขาใจเกยวกบปรากฏการณขมขน และสอจะเปนผสราง
การเปลยนแปลงในสงคม จากเดมทเปนสงคมทซำเตมผถกกระทำ ไปสสงคมปญญาทปราศจากความเขาใจผดๆ เรองขมขน
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
52
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
53
หนมยวโหดวปรตฆาหนศพแลเมยคาโรงแรม
เมยจอมหง! แทงหวใจผว
เมยสาวนอยใจผวโดดตกตายทงกลม
รอน จม.รำพนรนทด
เภสชกรสาวสวยซดยาพษเซนรก
ผวเกาแคนเมย-ยงแฟนใหมดบ
ความรนแรงในชวตค ความรนแรงในชวตคมกถกพดถงวาเปนปญหาหรอชะตากรรม
สวนตว แตเมอพจารณาทงจากสถตของบานพกฉกเฉนทใหการชวยเหลอผหญงทถกกระทำรนแรง หรอจากขาวตามหนาหนงสอพมพ จะพบวาความรนแรงในชวตคเกดขนในสงคมระดบกวาง ในกลมคนทกฐานะ เชอชาต ศาสนา และอาชพ ปญหาความรนแรงทเกดขนในชวตของคนคหนงจงไมใชปญหาสวนตว แตเปนภาพสะทอนของคนอกหลายๆ คทกำลงเผชญความรนแรงหรออาจจะเผชญในอนาคต
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
54
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
55
มมมองของการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค ในปจจบน เปนอยางไร ?
การเสนอขาวประเดนความรนแรงในชวตคอยางทเปนอย
ทำใหเกดความเขาใจวา
ปรากฏการณความรนแรงในชวตคเปนเรองปกตในสงคม เชน มการใชคำในลกษณะ ”ผวเมยทะเลาะกนเปนเรองธรรมดา” หรอ ”ลนกบฟน”
หญงทแตงงานแลวเปนสมบตของสาม ผหญงจงตองเชอฟงและปฏบตตามสาม
ทกเรอง สามมสทธทจะสงสอน ”เมย” ตวเองได เชน มการใชคำวา ”เตะสงสอน”
”หนกมอไปหนอย”
•
•
เกดความรนแรงขนเพราะความหงหวง โดยสวนใหญจะเปนฝายชายหงหวงท
ฝายหญงไปมความสมพนธกบชายอน เชน ”หนม ‘รปภ.’ แคนเมยระรนชควาปนยงทะลอก” ”มอขวานฆาเมยมอบตว-แคนมชหน.คนงาน” หรอ ”ผวยวะขอหยากรดหนาแหกเมยหมอนวด” ซงภาษาทใช มนยยะวาการกระทำของภรรยาเปนการ
หยามศกดศรของสาม ทำใหสามโกรธจดจนควบคมอารมณไมอย และนำไปสการใช
ความรนแรงอยางหลกเลยงไมได ในขณะทหากภรรยาหงหวงสาม ขาวมกจะออกมาใน
ทำนอง ”เมยจอมหง! แทงหวใจผว” ”เมยหง! แทงผวตายสนท” ซงสะทอนวาผหญง
นนใชแตอารมณ มกจะมอาการหงหวงโดยไมคำนงถงเหตผล และเพยงแคเรองหงหวง
เลกๆ นอยๆ กทำใหบานปลายกลายเปนความรนแรง นอกจากน พาดหวขาวมกจะไม
ใหรายละเอยดเพมเตมเกยวกบสาเหตทนำไปสการหงหวงของผหญง จงไมเคยมการ
พาดหวขาวในทำนองวา ”เมยหง ผวระรนชแทงตายสนท”
•
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
56
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
57
ความสมพนธนอกสมรสทฝายหญงเปนผกระทำถอเปนความผดรายแรง จะถกตตราวาเปนผหญงเลว ดงจะเหนไดวามการใชคำวา ”มช” ”สำสอน” สวนความสมพนธนอกสมรสทฝายชายเปนผกระทำ ถอวาเปนเรอง
ปกต เปนธรรมชาตของผชาย ภาษาทใชในขาวจะสอไปในทำนอง ”ขนแผน”
”มบานเลก” ”อปถมภเดก” ยงไมพบวาสอใชคำวา ”มช” หรอ ”สำสอน” กบเพศสมพนธนอกสมรสทกระทำโดยผชาย
• ผลกระทบทตดตามมา จากมมมองของการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
การสรางและตอกยำความเขาใจผด วา...
ความรนแรงในครอบครวหรอชวตคเปนปญหาหรอชะตากรรมสวนตว โดยเฉพาะการใชภาษาไปในทำนองทวา ”ลนกบฟน” หรอ ”ผวเมยทะเลาะกนเรองธรรมดา” ทำใหคนสวนใหญคดวา ความรนแรงในชวตคเปนปญหาของคนสองคน
อกทงยงเปนเรองปกต ธรรมดา ทยอมรบได ทงๆ ทขอมลจากบานพกฉกเฉนและ
องคกรผหญงตางๆ ทใหการชวยเหลอผหญงทถกกระทำรนแรง ไดสะทอนใหเหนวา
ปญหาความรนแรงในชวตคเปนปญหาทเกดขนไดกบคนทกฐานะ เชอชาต ศาสนา
และอาชพ ซงความคดเชนนทำใหสงคมมงแกปญหาท เกดขนเปนรายกรณไป
แทนทจะมงแกทระบบวธคดในสงคมทโนมนำไปสความรนแรงในครอบครว
•
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
58
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
59
สามมสทธทำความรนแรงตอภรรยาได – การตอกยำวาสามเพยงแค
”เตะสงสอน” แต ”หนกมอไปหนอย” ทำใหปญหานเบาลง และสะทอนวาสาม
มสทธทจะสงสอนภรรยาของตวเองได เพราะภรรยาเปนเพยงสมบตชนหนงของ
สาม แตหากภรรยาไมสามารถรองรบความรนแรงไดอกตอไป และตอบโตดวย
ความรนแรงบาง จะถกมองวาไรเหตผลหรอเปนผหญงคดมาก เรองมาก เชน
”จบโขกบนไดเมยโหดฆาผว เตลดหนทงศพเนาหนอนไช อางเฉยถกตกอน” หรอ ”คตเตอรสะบดเฉอนจผวรองแรงปาดขณะเมาหลบเมยยมแสยะสะใจถอมดมอบตวตร.หมอเกงตอสำเรจ”
ศกดศรเปนเรองของผชายเทานน สวนผหญงไมสามารถอางศกดศรได -
การรายงานขาวในลกษณะทสามทำรายภรรยาเพราะเหตหงหวงนน ทำใหผหญงยง
ถกตตราวาเปนฝาย ”สำสอน” ”มช” ทำใหผชายเสยศกดศร ในขณะทไมเคยม
การนำเสนอขาวในลกษณะทวา สาม ”สำสอน” และ ”มช” เปนการทำลาย
ศกดศรของภรรยา
•
•
เพศสมพนธนอกสมรสของผชายเปนเรองปกต จะเหนวาขาวมกให
สมญากบผชายทมภรรยาหลายคนวา ”ขนแผน” เปนผใหการ ”อปถมภเดก”
ซงถอวาเปนลกษณะผชายมเสนห เปนผชายแทๆ ในขณะทเพศสมพนธนอก
สมรสของผหญงเปนสงเลวราย เปนพฤตกรรมทสำสอน
•
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
60
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
61
เสยงสะทอนจากผไดรบผลกระทบ
หากยอนเวลากลบไปได จะไมขอใหขาว
”แตสำหรบกรณพ พบอกไดเลยวา หากยอนเวลากลบไปได พจะไมยอมตกเปน
ขาว เพราะสงทหนงสอพมพรายงานคอนขางรนแรงพอสมควร หลายครงทพมความรสก
วาทำไมเขาถงเขยนขาวแบบน หรอทำไมถงเอาภาพเหลานมาลง บอยครงทพรสกสงสยวา
ทำไมเขาไมสงสารเราบางเลยเหรอ เขาจะรบางไหมวาสงทเขารายงานไปนนไดสงผล
กระทบกบเรามากนอยแคไหน เราตองเจอกบคำพดททำใหเรารสกแยกบชวตของเรา
อยางไรบาง ชวงนนเลยมความรสกวาแยมากๆ เพราะเราไมคดวาจะออกมาในรปแบบน...”
เราตองระมดระวงปกปองตวเอง เพราะสออาจไมทนตระหนกถงผลกระทบ
”พแทบจะไมสามารถตอรองหรอชแจงกบนกขาวไดเลย ยกเวนบางเรองเทานน เชน
เรองภาพโป เพราะเราบอกวาเปนเรองกำลงอยในคดความ กำลงฟองรองกนอย ถา
หนงสอพมพฉบบไหนเอาภาพไปลงพมสทธฟองรองได คอตองขเลยดวยซำ ไมอยางนน
เดยวกเอามาลงตพมพ สวนเรองอนๆไมตองพดถงเพราะหนงสอพมพลงทกอยางอยแลว
และอยางละเอยดดวย”
•
•
ทำขาวความรนแรงในชวตคอยางไร ใหสรางสรรค
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
62
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
63
1. รเทาทน “พลง” ของภาษา: ละเอยดออนในการเลอกใชคำ หลกเลยงการใชคำทสอวาความรนแรงในชวตคเปนปญหาสวนตว เชน ”ลนกบฟน”
”เรองผวๆ เมยๆ” แตพยายามสอใหเหนวาเปนปญหารวมของสงคมทไมควรเกดขน
และเปนปญหาการทำรายรางกาย ทมความละเอยดออนและซบซอนกวาปญหา
อาชญากรรมทวไป และตองมการแกไขเชงระบบวธคดของทงสงคม ไมใชการแก
ปญหาเปนกรณๆ ไป
ไมใชคำทตอกยำคานยมผดๆ ทมองวาภรรยาเปนสมบตของสาม ไมมองวาการใชความรนแรงสงสอนภรรยา ถอเปนเรองปกต เชน เตะสงสอน หนกมอไปหนอย
ไมใชคำทตดสนคณคาเฉพาะฝายหญง เชน ”สำสอน” ”มช” ในขณะทผชายทมเพศ
สมพนธนอกสมรสจะลอยตวเหนอปญหา อกทงยงมนยยะวาการกระทำความรนแรง
ตอผหญงทมเพศสมพนธนอกสมรสหรอคบหา ศกษาดใจผชายมากกวา 1 คน
เปนเรองปกตทยอมรบได
•
•
•
หลกเลยงการใชคำทตอกยำมายาคตทวา ผหญงเปนเพศทใชอารมณมากกวาเหตผล เชน อธบายปรากฏการณฆาตวตายซงมสาเหตทมาอนสลบซบซอน ดวยการ
สรปเรองทงหมดใหเปนเพยงแคการ ”ประชด” ซงเปนคำทสะทอนถงการตดสนใจแบบ
ใชอารมณมากกวาเหตผล และยดโยงไปกบความเชอทวาผหญงเปนเพศทไมคอยม
เหตผล ซงเปนมายาคตทเปนรากเหงาของอกหลายปรากฏการณ เชน การกดกน
ผหญงจากตำแหนงหนาทระดบสงเพราะเหตทมองวาผหญงใชอารมณมากกวาเหตผล
จงไมสมควรรบตำแหนงผบรหาร เปนตน
2. เพมเตมมมมองทหลากหลายเพอสรางคณคาขาว มมมองเกยวกบกลไกและนโยบายภาครฐ เพอแกไขปญหาความรนแรงในชวตค
ซงอาจเปนการใหขอมลเกยวกบบรการทางการแพทยและสาธารณสข การจดตงศนย
ชวยเหลอผหญงในภาวะวกฤตทไดรบความรนแรง ระบบยตธรรมดำเนนโครงการ
กระบวนการกฎหมายเชงสมานฉนท บรการดานสงคมสงเคราะห บานพกฉกเฉน ศนยให
คำปรกษา เปนตน รวมทงการวจารณนโยบายปจจบน เพอนำไปสการปรบปรงให
สามารถแกไขทตนเหตของปญหา
•
•
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
64
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
65
มมมองเพศภาวะ ซงวเคราะหถงความสมพนธเชงอำนาจระหวางเพศ ระบบวธคด
เรองเพศของคนในสงคม เชน การตงคำถามวาสงคมไทยยดถอระบบผวเดยวเมยเดยว
หรอผวเดยวหลายเมย หรอระบบใดอกบาง และระบบใดควรเปนทยอมรบ เพราะเหต
ใด สอดคลองกบชวตจรงของคนสวนใหญหรอไม การตงคำถามบอยๆ จะชวยใหผอาน
คด และไดขอสรปสำหรบตวเอง เปนการชวยสรางสงคมทใชสตปญญาเปนฐาน
•
สาวผบสลมเครยดกนยาตาย
ตวอยางขาวทสรางสรรค
เมยแทงผว
สามแทงภรรยาแคดด
ผวเมยแทงกน2ราย
เมยดบผวรอดทงค
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
66
แนวทางการนำเสนอขาวความรนแรงในชวตค
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
67
พาดหวขาว ขางตนไดหลกเลยงการดวนสรปถงสาเหตของความรนแรง และไม
ตดสนคณคาหรอตำหนพฤตกรรมทางเพศของฝายใดฝายหนง นกขาวจงไมใชคำวา ”เมยหงแทงผวดบ” หรอ ”ผวแคนเมยมชแทงเมยดบ” เพราะไมตองการผลตซำความเชอผดๆ
เรอง ”ศกดศรของลกผชาย” และ ”ความไรเหตผลของผหญง” ซงมกสะทอนออกมาใน
ภาษา เชน ”หงหวง” ”แคน” ”มช” เปนตน
เนอขาว ทสรางสรรคดงตวอยางดานลางพบวา สวนใหญจะนำเสนอขาวในลกษณะ
เปนกลาง ไมใสความคดเหนสวนตว หรอหลกเลยงภาษาทตดสนคณคาผทตกเปนขาว
นอกจากน ยงไมดวนสรปถงสาเหตของความรนแรงวาเปนเรอง ”หงหวง” ”รกสามเสา” หรอสนนษฐานเอาเองวาฝายหญงหรอชายไปมความสมพนธ อกทง ไมบรรยายสภาพผถก
กระทำ และบรเวณทเกดเหตในลกษณะของการเขยนบทละครโศกนาฏกรรมทจะสงผลกระ
ทบกระเทอนจตใจของญาต พนอง ผถกกระทำ
เมอเวลา 07.00 น. วนท 24 พฤศจกายน พ.ต.ท. ดสต ศรจนทร พนกงานสอบสวน สภ.อ. เวยงชย จ. เชยงราย รบแจงพบผเสยชวตรมถนนสายบานหวดอย-บานศรเวยง พบศพนางองคนา จกสวรรณ อาย 38 ป แคดดสนามกอลฟแหงหนง ในมอถอมดสปารตา 1 เลม สภาพศพถกแทงลนปและหนาอก ขางตวพบรถจกรยานยนตฮอนดา รนเวฟ ทะเบยน ขนม 739 เชยงราย ตอมาตำรวจตามจบกมนายจรญ ใจแปง อาย 49 ป สามผตาย และเปนผกอเหต สอบสวนสารภาพคบหากบนางองคนามานาน ระยะหลงมปากเสยงกนบอยครง กอนเกดเหตทะเลาะกนและบนดาลโทสะ จงควาอาวธมดในรถออกมาจวงแทงและนำมดใสมอภรรยาเพอหวงอำพรางคดวาเปนเหตฆาตวตาย จงแจงขอหาฆาผอนตายโดยเจตนา
สามแทง ภรรยาแคดด
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
68
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
69
อนาถศพทารกแรกเกด ฆ า ย ด ถ ง
แ ม ใ จ ย ก ษ ทงลก
นศ. ผวเมย ฆ า โ ย น ท า ร ก กำจด ม า ร ห ว ข น
ฆ าท ง เล อดในอก นองเอ
เปกประหารแม ท ม ฬ
ก น ย า ข บ ล ก ท ะ ล ก ! คาหองสวมรถทวร
ทองไมพรอม
และทำแทง ปญหาการตงทองเมอไมพรอม เปนปญหาทมความสลบซบซอน เกยวเนองกบปจจยหลาย
ประการดวยกน สงคมไทยจำเปนตองขยายมมมองเพอสรางความเขาใจตอปรากฎการณการตงทองเมอไมพรอมอยางรอบดานมากขน เพราะปจจบนสงคมสวนใหญยงคงมองปญหาการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง ดวยมมมองและระบบวธคดเรองศาสนาและศลธรรมเปนหลก สงผลใหขอมลและการรบรของสงคมตกรอบอยทเรองความผดบาปเปนหลก และมงประณามผหญงทตกอยใน
สถานการณลำบากของชวต ซงไมไดชวยปองกนและแกไขปญหาใดๆ ไดเลย
การเสนอขาวทเกยวของกบปญหาทองเมอไมพรอม และการทำแทง ทจะชวยขยายมมมองใหกบสงคมได จำเปนตองเขาใจสภาพปญหาอยางรอบดานและไมผลตซำความคดความเชอทเปนอปสรรคตอการทำความเขาใจปญหาทองไมพรอม
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
70
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
71
มมมองของการนำเสนอขาว การตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
ในปจจบนเปนอยางไร?
1. มมมมองทดวน ”ตดสนและพพากษา” ผประสบปญหาการตงทองเมอ ไมพรอม ซงสะทอนออกมาในภาษาทใช เชน
รวบพออำมหต ฆาลกชายโยนลงเจาพระยา
แมใจยกษทงลก แมโหดทงลกตากแดด – มดรมกด
แมใจรายทงทารก
ผวเมยโจอำมหตฆาลกในไส ทงกลางหมอชต 2
2. มงนำเสนอภาพความโหดรายของผประสบปญหาการตงทองเมอไมพรอม โดยใชภาษาทบรรยายพฤตการณอยางละเอยด และฉายใหเหนสภาพของทารกอยาง
ชดเจน เชน
พอแมใจยกษเผาลกยดกลองโฟมปกธปขอขมา
หกคอทารก ฝงใตตนโพธ
กนยาขบ ลกทะลก! คาหองสอมรถทวร
พบศพทารกถกสนขกด
ศพทารก 3 เดอน ถกรดคอยดกระเปา ทงหมอชต 2 – ตร. ควานหาพอแม
3. มภาพเหมารวมในใจวาผหญง/ผชายททงหรอฆาลกเปนพวกรกสนก ”ไมตองการมภาระ” เหตผลทวา ”ไมพรอม” จงเปนเพยงขออาง จงมกพบขาวใน
ทำนอง
ทงมารหวขน หกคอฆาอำมหตมารหวขนยดถงหวฝงดน
นศ. ผวเมยฆาโยนทารก กำจดมารหวขน
ฆาทงเลอดในอกนองเอเปกประหารแมทมฬ
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
72
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
73
4. มกตงขอสนนษฐาน – ”ผหญง” คอ ”ผกระทำผด” โดยจะพบเนอขาวใน
ลกษณะตงขอสนนษฐานไวกอนวาผหญงเปนฝายทำราย/ทอดทงทารก เชน
”...สลด! พบศพทารกแรกเกดเพศชาย แขน-ขาหก ศรษะบบ ถกหอดวยผาถง
ยดใสพลาสตกอกชน ทงถงขยะหนาหอพก ตร.สงสยถกแมทำราย”
”...พบศพทารกถกนำมาทงในคลอง เบองตนสงสยแมวยรนรกสนกจนตงทอง
แลวทำแทงหรอผาเอาออก กอนนำมาทงในคลองประจานความโหดเหยม”
”...ศพเดกทารกลอยนำ เบองตนสนนษฐาน ถกมารดาใจแตกจบเดกโยนทงนำ
เพอตดปญหา”
ผลกระทบทตดตามมาจากมมมองของการนำเสนอขาว
ทองไมพรอมและการทำแทง
เขาใจผดวา > ผหญงททองไมพรอมทกคนอยากไปทำแทง
ขอเทจจรง > เมอผหญงทองไมพรอม การทำแทงไมใชทางออกทผหญงทกคนนกถงเสมอ
ไป ผหญงททองไมพรอมตองการคนทเขาใจ รบฟงปญหา ตองการขอมลท
รอบดานเพอตดสนใจเลอกใหสอดคลองกบสถานการณชวตของเธอ
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
74
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
75
รายงานวจยเบองตน “สภาพปญหาและอตราการทำแทงในประเทศไทย” โดย ณฐยา บญภกด และดสตา พงสำราญ
The Population Council, Bangkok
ขอเทจจรงสขภาพผหญง : การทำแทงทไมปลอดภย. เอกสารเผยแพรโดย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง (สคส.)
1.
2.
เขาใจผดวา > ผหญงททองไมพรอมคอคนไมรบผดชอบ ไมคมกำเนด
ขอเทจจรง > จากการศกษาพบวา 24% ของผหญงททองไมพรอมมการคมกำเนดแลว
แตกยงทอง 1
เขาใจผดวา > การทำแทงเปนเรองของเดกใจแตก ใจงาย
ขอเทจจรง > การศกษาสวนใหญพบวา 56% ของผหญงททำแทงมอายระหวาง 20-29
ป ซงถอวาอยในวยทำงาน 2
เขาใจผดวา > ถาการทำแทงเปนสงถกกฎหมาย กจะยงมการทำแทงมากขน
ขอเทจจรง > จากการศกษาทวโลกพบวา อตราการทำแทงไมเกยวของกบกฎหมาย
แตเกยวของกบบรการคมกำเนด ทมประสทธภาพและทวถง
เขาใจผดวา > การคมกำเนดเปนความรบผดชอบของผหญง
ขอเทจจรง > ในสงคมไทย ผหญงไมมสทธทจะพดและตดสนใจในเรองเพศ ซงรวมถงการ
คมกำเนดดวย เหนไดจาก ผหญงทกลาพดเรองเพศจะถกมองวาเปนผหญง
ไมด
เขาใจผดวา > ทองไมพรอมเปนปญหาสวนตวไมใชปญหาสงคม
ขอเทจจรง > ทกคนในสงคมมสวนกดดนใหผหญงททองเมอไมพรอมตองหาทางออกดวย
การทำแทง
เพราะเรายงคงลอเลยนวา ”ทองกอนแตง” ”ทองไมมพอ” ”ลกไมมพอ”
เพราะเรายงคงเหนเปนเรองธรรมดาทโรงเรยนไลนกเรยนออกเพราะทอง
เพราะเรายงคดวา ”ตองเอาปบคลมหว” ถาลกหลานทองไมพรอม
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
76
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
77
ทำขาวทองไมพรอมและการทำแทงอยางไรใหสรางสรรค
1. เพมมตทขาดหายไปในการมองปญหาและการนำเสนอขาว เงอนไขชวต ความคดความรสกของผหญงทประสบปญหา เชน สถานการณทนำ
ไปสการตงครรภทไมพรอมของผหญงนน มการใชความรนแรงหรอไม การเขาถง
บรการคมกำเนด ความรความเขาใจในการวางแผนครอบครว แรงกดดนตางๆ ทสง
ผลตอการตดสนใจเมอเกดปญหา ผลกระทบตอรางกาย จตใจ สงคม เศรษฐกจ
และการปรบใจกบสงทเกดขน
มตทางสขภาพของผหญง ผลกระทบทางสขภาพทผหญงไดรบ ขอมลเกยวกบการ
ปองกนการตงครรภเมอไมพรอม เชน การเขาถงและใชยาคมกำเนดฉกเฉนอยางถกวธ
การใชถงยางอนามยหญง/ชาย ผลกระทบตอสขภาพของผหญงเมอตองไปทำแทงทไม
ปลอดภย และผลกระทบทางสขภาพ
มตดานสวสดการและการใหความชวยเหลอเมอผหญงประสบปญหาทองเมอไมพรอม การแสวงหาขอมลและบรการตางๆ หาจากไหนอยางไร คณภาพของขอมล
ทไดมา คณภาพของบรการทไดรบ
•
•
•
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
78
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
79
2. ขยายความเขาใจดวยขอมลความรสกจากเจาของปญหา การเสนอขาวจำเปนตองใหพนทและความสำคญกบเสยงของผหญงมากขน เพอสะทอนปจจยหรอบรบททางสงคมทมสวนสำคญในการตดสนใจของผหญง
การรายงานขาวประเดนปญหาการตงทองเมอไมพรอม และการทำแทงควรนำ
เสนอขอมลอยางรอบดานของสภาพปญหาทผหญงตองเผชญ รวมถงขอมลใน
แงของทางเลอกทางออกใหแกผประสบปญหา เพอใหเกดการเสรมความ
เขมแขงแกผหญงทเผชญปญหา (women empowerment)
3. ใชมมมองเพศภาวะเพอวเคราะหและทำความเขาใจ ระบบโครงสรางอำนาจและความสมพนธหญงชายในสงคม วาสงผลตอปญหาผหญงอยางไร โดยเฉพาะปญหาทองเมอไมพรอม และสอตองทำ
หนาทอยางตอเนอง เพอปรบเปลยนทศนคตเรองความสมพนธระหวางหญง
ชายดงกลาวใหเกดความเทาเทยม หรอสอดแทรกความรเรองเพศศกษา ใหม
ความเขาใจทถกตอง และเคารพซงกนและกน
•
•
พบศพทารกลอยนำ
ตวอยางขาวทสรางสรรค
ทงลกชายวย 3 เดอน
แมหมดหนทางเลยงลก
จบยดกระเปา นำไปทง
ทำแทงทงศพทารกม.เกษตรฯ
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
80
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
81
พาดหวขาว ขางตนเปนพาดหวขาวทด เพราะไมตดสนถก-ผด ไมดวนสรปถง
สาเหตของการทงลก อกทงยงหลกเลยงการใชคำวา ”แมใจยกษ” ”แมใจโหด” เปนตน
บางพาดหวขาวใชคำวา ”แมหมดหนทางเลยงลก” ซงไมไดแสดงใหเหนความโหดรายของ
ผหญง แตมงสอสารกบผอานวาเปนเพราะแมไมมทางเลอกจงตองทงลก
เนอขาว ทสรางสรรคดานลางน จะไมใสความคดเหนสวนตวของนกขาวลงไป
เพยงแตใหรายละเอยดวามเหตการณอะไร เกดขนทไหน มใครอยในทเกดเหตบาง ดงนน
จงไมปรากฏเนอขาวทดวนสรปและเหมารวมวา ”เบองตนสงสยแมวยรนรกสนกทงลกลงนำ” หรอ ”วยรนใจแตกนำลกมาทง” อกทงนกขาวยงหลกเลยงไมบรรยายสภาพรางกาย
ทารกอยางละเอยด เพราะไมตองการเหมารวมวาผประสบปญหาการตงทองเมอไมพรอม
เปนพวกจตใจโหดราย และทำรายลกตวเองอยางปาเถอน
เมอเวลา 09.45 น. วนท 1 พฤศจกายน พบศพทารกแรกเกดเพศชายเสยชวตมาประมาณ 2 วน ลอยนำอยคลองบานมาลาง ตดสนามกอลฟยนโก ถนนกรงเทพกรฑา แขวงและเขตสะพานสง กทม. พ.ต.ท. นำเพชร ทรพยอดม สารวตรเวร สน.ประเวศ รบแจงรดไปทเกดเหต พบเดกรางกายครบสมบรณมเศษกระดาษหนงสอพมพตดตามรางกายและไมพบบาดแผล จงนำศพสงสถาบนนตเวชตรวจพสจนหาสาเหตการตาย
พบศพทารกลอยนำ
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
82
แนวทางการนำเสนอขาวการตงทองเมอไมพรอมและการทำแทง
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
83
เมอเวลา 15.00 น. วนท 22 มถนายน พ.ต.ต. สำเรง อำพรรทอง สารวตรเวร สน.บางเขน รบแจงพบศพเดกคลอดทงในถงขยะ อาคารเรยนรวม 2-3 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน ถนนงามวงศวาน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กทม. พบทารกอายประมาณ 7-8 เดอน เพศชายบรรจในถงดำ ใสถงกระดาษซอนอกชน สอบสวนทราบวาแมบานประจำอาคารกำลงหาสงเหลอใช พบถงกระดาษดงกลาวจงเปดดพบวาเปนศพทารก
ทมวนท 1 ธ.ค. ร.ต.ท. เอกราช ทบถม พงส. (สบ.)หน. สน. โชคชยไปสอบสวนกรณพบเดกทารกเพศชายวย 3 เดอน ถกทงอยขางอาคารลาดพราวคอนโดทาวน โครงการ 2 ซอยลาดพราว 87 แยก 9 แขวงและเขตวงทองหลาง กทม. พบนายชชวาล หาญสนเทยะ อาย 19 ป เจาหนาทอาสาสมครศนยมนธรรมกำลงอมดแลเดกอย ใหการวา มชาวบานมาแจงเหนเดกรองอยขางอาคารจงมาด โดยมผาออม ขวดนม และสมดประจำตวของ รพ.ราชวถ วางอยใกลกน
ทงลกชายวย 3 เดอน ทำแทงทงศพทารกม.เกษตรฯ
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
84
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
85
ชายร กชายทำพษ เกยหนมเตรยมขนศาล
คดแยงสมบตหลงคขาเสยชวต
เตรยมลางบางขาราชการกบ เจาหนาท สาวหลอและพวก ต งต ง เพอเปนแบบอยางแกสงคม
ร ว ม เ พ ศ ก ร ด ตอตานกดกน
ทอมร น ใหญ ยงดดบ แคนปนใจ ฆาตวตาม
ขาวคนรกเพศเดยวกน
แมวาองคการอนามยโลก (WHO) ไดเพกถอนลกษณะความ
สมพนธระหวางคนรกเพศเดยวกนออกจากกลมคนทมความผดปกตทางจต เมอ 13 ปทแลว และกระทรวงสาธารณสขของไทยเองกไดออกจดหมายรบรองวาการรกเพศเดยวกนไมถอเปนความผดปกตแตประการใดเมอป 2542 แตเรองราวของคนรกเพศเดยวกนกยงถกนำเสนอดวยฐานคดและมมมองทสะทอนมายาคตทสงคมมตอคนรกเพศเดยวกน
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
86
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
87
มมมองของการนำเสนอขาว คนรกเพศเดยวกนในปจจบนเปนอยางไร?
มมมองตอกยำวาชวตของคนรกเพศเดยวกนหลกหนไมพนเรองชงรกหกสวาท การละเมดทางเพศ ความรนแรง และรกสามเสา โดยตอกยำวาเหต
ความรนแรงตางๆ ทเกดขนโดยเฉพาะทเกยวของกบเรองความสมพนธทางเพศนน
มสาเหตมาจากการมรสนยมทางเพศกบคนเพศเดยวกน นอกจากนนยงตตราความ
สมพนธทางเพศระหวางคนรกเพศเดยวกนวา เปนความสมพนธทไมจำเปนตองม
ความผกพนทางใจ แตสามารถมความสมพนธทางเพศกนไดเพยงแคไดเจอหนากน
และถกใจกนเทานน จงมกจะพบขาวซำๆ ในทำนอง
”ชายรกชายทำพษ เกยหนมเตรยมขนศาล คดแยงสมบตหลง คขา เสยชวต”
”ทอมรนใหญ ยงดดบ แคนปนใจ ฆาตวตาม”
•
”อดตพยาบาลรกขม ทอมฆาด จอยงหวใจตายตาม ซดดวย .357 เปนศพคบน
เตยง เหตมสาวหลออกคนแทรก”
”จอยงหวสาวดบคาหางดง หงเดนควงทอม กอนฆาตวตาม”
มมมองตอกยำวาคนรกเพศเดยวกน คอกลมคนทแปลกประหลาด ผดปกต โดยเลอกใชคำทสอใหเหนกรยาอาการเสยงดง และอลหมาน เปนกลมคนทรกสนก
และไมทำตามกฎ เชน
”เตรยมลางบางขาราชการกบเจาหนาทสาวหลอและ พวกตงตง เพอเปนแบบอยาง
แกสงคม”
”รวมเพศ กรด ตอตานกดกน”
นอกจากนภาพประกอบทใช สวนใหญเปนภาพทตอกยำความแปลก เนนการแตง
กายทเหนอจรง ซงไมใชวถชวตประจำวนของคนรกเพศเดยวกน เนนการแสดงออก
ในเรองเพศเปนสำคญ เชน การโชวหนาอก การกอดจบอยางเปดเผย เปนตน
•
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
88
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
89
มมมองตอกยำวาคนรกเพศเดยวกนชอบเรยกรองสทธ เรยกรองการยอมรบจากสงคม เชน
”ชาวสมวงสมมนาเชยงใหมรองสทธถกสงคมตอกยำ”
”รวมเพศกรดตอตานกดกน”
”เพศทสาม ขอพนทการเมองลนพรอมเท 4 แสนเสยงหนน”
แมวาขาวจะมเนอหานำเสนอปญหา หรอความตองการของกลมคนรกเพศ
เดยวกน แตรปแบบการรายงานกยงคงเนนถงความแตกตางระหวางเพศชาย
เพศหญง และกะเทย รวมถงใชนำเสยงทำนองวาเปนการเรยกรองในเรองสวนตว
ซงเปนเรองเลกนอย ไมสำคญเมอเทยบกบปญหาเชงโครงสราง เนอหาสาระท
ตองการเสนอจงถกจดลำดบความสำคญเปนรองไปจากเรองบคลกภาพหรอภาพ
ลกษณของคนรกเพศเดยวกนซงจะถกเนนยำอยางโดดเดนอยเสมอ
• ผลกระทบทตดตามมา จากมมมองของการนำเสนอขาว
ภาพเหมารวมตายตวทกลาวถงขางตนทำใหคนจำนวนมากในสงคมรสกวาคนรกเพศ
เดยวกนเปนตวตลก บางคนอาจถงกบรงเกยจ และกลว ซงสงผลใหคนรกเพศ
เดยวกนถกกดกนและเลอกปฏบตในหลายๆ เรอง สทธทไดรบกไมเทาเทยมกบคนรกตาง
เพศ เชน ในป พ.ศ. 2540 สภาสถาบนราชภฏออกกฎเกณฑไมรบนกศกษาทมบคลก
และพฤตกรรมเปนคนรกเพศเดยวกนเขาเรยนคร ทงๆ ทในมหาวทยาลยของไทยเองกม
อาจารยทเปนชายรกชายททำคณประโยชนแกสงคม และไดรบความนบถอจากนกเรยน
นกศกษาอยางมาก
นอกจากคนรกเพศเดยวกนจะถกกดกนจากระบบตางๆ ในสงคมแลว ยงถกเลอก
ปฏบตและกดกนดานอาชพอกดวย โดยในป 2542 มการหามกลมคนรกเพศเดยวกนออก
รายการโทรทศน ดวยเหตผลวาจะเปนตวอยางทไมดแกเยาวชน ผลกระทบเหลานทำให
คนรกเพศเดยวกนจำนวนมากไมกลาเปดเผยเรองราวชวตของตนเอง เพราะเกรงการเหมา
รวมตามภาพลกษณทถกสรางขน แตดเหมอนการเกบงำกรยาไวอยางมดชดกยงถกมองวา
เปนความผดอยด เพราะมกจะถกตราหนาวาเปนพวก ”แอบจต”
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
90
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
91
ทำขาวคนรกเพศเดยวกนใหสรางสรรค ไดอยางไร
1. รเทาทน “พลง” ของภาษา: เลยงการเสนอภาพตายตวตอคนรกเพศเดยวกน
หลกเลยงการใชคำทเนนวาคนรกเพศเดยวกนเปนคนทมอารมณรนแรง เชน ”ทอมหงโหด” ”รวบหนมคขาโหด ฆาเกยดไซเนอร อางหงชายรมตอม” หรอ ”ทอมพายรกจอยงสาวม.6”
หลกเลยงการใชคำทเนนกลมคนรกเพศเดยวกนวาเปนผผดปกต เชน ”ศพทสะดงชาวเกย” ”จบฉดฮอรโมน บำบดเกยเลกไมปาเดยวกน” หรอ ”แหดกะเทยไทยโชวฮองกง”
หลกเลยงการระบอตลกษณของผทตกเปนขาววาเปน ”ทอม” ”ด” ”ตด” ฯลฯ เพอ
หลกเลยงการตความตามความเขาใจของตนเอง เชน ”ทอมแทง น.ร. เซนตโยฯ จนมม หลงแฝงเปนเดกเสรฟ” ซงในกรณนสอเชอมโยงบคลก การเดนเหน และทรงผมของ
คนราย จนสรปวาเปน ”ทอม” แตภายหลงความจรงปรากฏวาเธอคอผหญงคนหนง
•
•
•
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
92
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
93
การนำเสนอขาวอยางสรางสรรคโดยหลกเลยงการตความอตลกษณการเปนคน
รกเพศเดยวกนของผทตกเปนขาวนนสามารถทำได และมหนงสอพมพท
พยายามนำเสนอขาวโดยยดหลกการนมาแลว ดงกรณทผหญงคนหนงโดด
สะพานลอยฆาตวตาย หนงสอพมพฉบบหนงพาดหวขาววา ”ดนอยใจทอม ดงสะพานลอยลงมาใหรถทบ” ในขณะทอกฉบบหนงเลอกทจะพาดหวขาววา
”สาว ‘ดวตฟร’ ประชดรกโดดสะพานลอยดบ”
2. เพมเตมมมมองทหลากหลายของคนรกเพศเดยวกน เพอสรางความเขาใจ
ควรนำเสนอชวตของคนรกเพศเดยวกนในมตทหลายหลาย ไมมงเนนนำเสนอแตมตชวตทางเพศเพยงดานเดยว เพราะในชวตจรงยงมคนรกเพศ
เดยวกนจำนวนมากทมชอเสยงและทำคณประโยชนแกสงคม ควรคาแกการเปน
ขาวเชนกน
•
ใชมตสทธมนษยชนในการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน โดยสอสามารถ
สมภาษณแหลงขาวเพมเตม จากธรรมเนยมปฏบตเดมๆ ทมกนยมสมภาษณแต
นกจตวทยาทใหความเหนในทำนองทวาการรกเพศเดยวกนเปนความผดปกต
ของพฒนาการทางเพศ มาเปนการสมภาษณนกวชาการ นกกจกรรมทมมม
มองสทธมนษยชนของคนรกเพศเดยวกน
•
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
94
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
95
สาวบกเซนตโยเซฟ คอนแวนต
ไลแทง 4 นกเรยน
ตวอยางขาวทสรางสรรค
จดประชมคนรกเพศเดยวกน
สธ. ขยายคลนกสขภาพ ‘ชายรกชาย’
ทวประเทศ
ฆาหนมปรญญาโท ‘มธ’ คาหองพก
โก-สตรเหลกววาหแฟนหนมชนมน
พาดหวขาว ทสรางสรรคเกยวกบคนรกเพศเดยวกนพบอยพอสมควรในสอ
หนงสอพมพของไทย ตวอยางเชน ขาวนกเรยนเซนตโยฯ ถกแทง นกขาวกไมดวนสรปวาผ
ทกอเหตเปนทอม เพยงเพราะโรงเรยนเซนตโยฯ เปนโรงเรยนทมแตนกเรยนหญง และผกอ
เหตมทาทางการเดนและทรงผมทตางไปจากกลสตรทสงคมคาดหวง หรอขาวการจด
ประชมคนรกเพศเดยวกน กแสดงใหเหนวานกขาวมความรเทาทนพลงของภาษาเปนอยาง
มาก เพราะคำวา ”คนรกเพศเดยวกน” ซงนยมใชกนในแวดวงวชาการเพอสรางความ
เขาใจทถกตองแกคนกลมน กเรมถกนำมาใชมากขนในกลมคนทำงานสอตางๆ แทนคำวา
”รกรวมเพศ” ทมนยยะสอใหเหนภาพวาคนกลมนนยมมเพศสมพนธบอยครง ผดแผกไป
จากคนรกตางเพศ หรอการใชคำวา ”ชายรกชาย” แทนคำวา ”ตด” ”แตว” ”ไมปาเดยวกน” กเพอหลกเลยงการใชคำทมความหมายในทางดหมน หรอลอเลยน และยงสอให
เหนวาคนเพศเดยวกนสามารถมความรกใหแกกนได
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
96
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
97
เมอเวลา 08.00 น. วนท 14 พฤษภาคม ร.ต.อ. วศวะ สวะญานนท รอยเวร สน. วงทองหลาง รบแจงเหต พบศพชายในหองพกปานแกว หอง 104 รามคำแหงซอย 53 แขวงและเขตวงทองหลาง รายงาน พล.ต.ต.วทยา โกสยะสถต ผบก.น. 4 พ.ต.อ. ปกรณ กตตวฒน ผกก.สส.น. 4 พ.ต.อ. พตน มณรตน ผกก.สน. วงทองหลาง รวมตรวจสอบทเกดเหตในหองพกดานในสดพบศพนายสทธพงศ ชนะบางแกว อาย 28 ป นกศกษาปรญญาโทมหาวทยาลยธรรมศาสตร สภาพไมสวมเสอ สวมกางเกงยนสขายาว นอนหงาย ขาขดกนคลายกบนงสมาธ มผาหมสนำเงนลายขาวคลมอยทลำคอมบาดแผลถกปาดลก 1 แหง และทราวนมซายถกแทง 1 แผล คาดเสยชวตมาแลว 2 วน ตรวจสอบภายในหองไมพบรองรอยการตอส แตสภาพหองรกรงรงพบกนบหรและเหลาเปดดมแลว จากการสอบสวนนายเหรยญชย ชมพพาศ ผดแลอาคารดงกลาวใหการวา ผตายมาเชาหองพกตงแตเดอนมกราคม 2548
เนอขาว ดงตวอยางดานลางแสดงใหเหนวานกขาวมความรอบคอบในการนำเสนอขาว โดยใชขอสนนษฐานของแพทยเปนขอมลประกอบการรายงานขาว ไมใชขอมลจาก
ตำรวจเพยงแหลงเดยว ลกษณะการรายงานขาวยงมความเปนกลางสง หลกเลยงการ
ตความหรอคาดเดารสนยมทางเพศของผตาย ซงแสดงใหเหนวานกขาวมมมมองสทธมนษย
ชนทลกซง จงเหนวารสนยมทางเพศเปนสทธของแตละคน สงนไมไดทำใหคนมคณคามาก
ขนหรอนอยลง และไมวาจะเปนคนรกตางเพศหรอรกเพศเดยวกนกมโอกาสทจะถกทำราย
ไดเหมอนกน จงไมจำเปนตองดงรสนยมทางเพศของบคคลขนมานำเสนอใหโดดเดนกวา
คณลกษณะอนๆ นอกจากน ขาวชนนยงแสดงถงจรยธรรมของนกหนงสอพมพทไมดวนนำ
เสนอสาเหตการตาย เพราะยงไมมขอมลชดเจน
ฆาหนมปรญญาโท ‘มธ’ คาหองพก
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
98
แนวทางการนำเสนอขาวคนรกเพศเดยวกน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
99
กอนเกดเหตเมอวนท 11 พฤษภาคม เหนนายสทธพงศพาเพอนมาดมเหลาทหอง 2-3 คน สอบถามเพอนขางหองทราบวา ผตายไดมาขอยมจานและนำมาคนในคนวนท 12 พฤษภาคม เวลา 22.00 น
จนมผพบเปนศพ เบองตนแพทยลงความเหนวาผตายถกลอคคอทางดานหลงและถกแทงบรเวณหนาอกกอนจะถกปาดคอและนำผาหมมาคลมไว สนนษฐานวาคนรายนาจะเปนคนรจก สวนสาเหตการฆาตกรรมอยระหวางสอบสวน
การทลายมายาคตทมตอคนรกเพศเดยวกนเปนภาระกจสำคญทจะสรางความเขาใจตอ
สงคมวารปแบบวถชวตทางเพศของผคนนนมความแตกตางหลากหลาย และคนกลม
นจำนวนมากกเปนผททำประโยชนใหแกสงคมมาโดยตลอด ซงสะทอนใหเหนวาวถทางเพศ
ของคนไมไดเปนตวกำหนดความด/เลวในตวคนเลย อยางไรกตาม การแกไขความเขาใจผด
ตอคนรกเพศเดยวกน เปนเรองทตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวนในสงคม ทงมต
ของการพฒนาองคความร มตกลไกทางกฎหมายและการคมครองสทธ รวมถงการ
เคลอนไหวของประชาคมคนรกเพศเดยวกนดวย โดยเฉพาะอยางยงสถาบนสอมวลชนตอง
รวมกนสรางฐานคดใหมในการนำเสนอเรองเพศใหหลดจากกรอบเดมๆ เพอทำหนาท
สะทอนภาพวถชวตทมความแตกตางหลากหลายในสงคมไดอยางเปนจรง
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
100
ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
101
ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ
ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ สภาการหนงสอพมพแหงชาต พ.ศ.๒๕๔๑
หมวด ๑ หมวดทวไป
ขอ ๑ ขอบงคบนเรยกวา “ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ พ.ศ.
๒๕๔๑”
ขอ ๒ ขอบงคบนใหใชบงคบตงแตวนประกาศเปนตนไป
ขอ ๓ ในขอบงคบน
“ขาว” หมายถง เนอขาว ความนำหรอตวโปรย พาดหวขาว ภาพขาว และคำ
บรรยายภาพขาว
“หนงสอพมพ” หมายถง หนงสอพมพตามธรรมนญสภาการหนงสอพมพแหง
ชาต พ.ศ.๒๕๔๐ ขอ ๓
“ผประกอบวชาชพหนงสอพมพ” หมายถงผประกอบวชาชพหนงสอพมพตาม
ธรรมนญสภาการหนงสอพมพแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๐ ขอ ๓
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
102
ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
103
ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ
หมวด ๒ จรยธรรมของหนงสอพมพ
ขอ ๔ หนงสอพมพตองยดถอขอเทจจรง ความถกตองแมนยำและความครบถวน
ขอ ๕ หนงสอพมพตองนำเสนอขาวเพอประโยชนสาธารณะ โดยไมแสวงหาผล
ประโยชนสวนตนหรอ หมคณะ
ขอ ๖ หนงสอพมพตองแสดงความพยายาม ในการใหความเปนธรรมแกทกฝาย
ขอ ๗ หนงสอพมพตองไมแตงเตมเนอหาสาระของขาว จนคลาดเคลอนหรอเกนจาก
ความเปนจรง
ขอ ๘ หนงสอพมพ ตองละเวนการเสนอขาวเพราะความลำเอยง หรอมอคตจนเปน
เหตใหขาวนนคลาดเคลอนหรอเกนจากความเปนจรง
ขอ ๙ หนงสอพมพตองไมสอดแทรกความคดเหนลงในขาว
ขอ ๑๐ เมอคดลอกขอความใดจากหนงสอพมพ สงพมพ หรอแหลงขอมลอน ๆ
ตองบอกทมาของขอความ นน
ขอ ๑๑ การเสนอขาวทมการพาดพง อนอาจเกดความเสยหายแกบคคลหรอ
องคกรใด ๆ ตองแสดงถงความ พยายามในการเปดโอกาสใหฝายทถกกลาว
หาแสดงขอเทจจรงดวย
ขอ ๑๒ ในกรณทมการเสนอขาวผดพลาด หนงสอพมพตองลงพมพแกไขขอ
ผดพลาด ดงกลาวโดยไมชกชา
ขอ ๑๓ หนงสอพมพตองไมเสนอขาวโดยเลอนลอยปราศจากแหลงทมา พงระบ
ชอบคคลทใหสมภาษณ หรอใหขาวอยางเปดเผย เวนแตจะมเหตอนควรปกปด
เพอสวสดภาพและความปลอดภยของแหลงขาว และตองเปนประโยชนตอสทธ
ในการรบรขาวสารของสาธารณชน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
104
ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
105
ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ
ขอ ๑๔ หนงสอพมพตองปกปดชอและฐานะของบคคลทใหขาวไวเปนความลบ
หากไดใหคำมนแกแหลงขาวนนไว หนงสอพมพตองปกปดนามปากกาหรอ
นามแฝงทปรากฎในหนงสอพมพฉบบนนไวเปนความลบ
ขอ ๑๕ ในการเสนอขาวหรอภาพใดๆ หนงสอพมพตองคำนงมใหลวงละเมดศกดศร
ความเปนมนษยของบคคลทตกเปนขาวโดยเฉพาะอยางยง ตองใหความ
คมครองอยางเครงครดตอสทธมนษยชนของเดก สตรและผดอย โอกาส
ในการเสนอขาวตามวรรคแรกตองไมเปนการซำเตมความทกขหรอโศกนาฏกรรม
อนเกดแกเดก สตรและผดอยโอกาสนนไมวาทางใดทางหนง
ขอ ๑๖ การพาดหวขาวและความนำของหนงสอพมพ ตองไมเกนไปจากขอเทจจรงใน
ขาวและตองสะทอนใจความสำคญหรอเนอหาหลกของขาว
ขอ ๑๗ หนงสอพมพจะตองไมเสนอภาพขาวทอจาด ลามกอนาจาร หรอนาหวาดเสยวโดย
ไมคำนงถงความรสกของสาธารณชนอยางถถวน
ขอ ๑๘ ในการแสดงความคดเหนหรอการวพากษวจารณ หนงสอพมพตองให
ความเทยงธรรมแกฝายทถกพาดพงเสมอ
ขอ ๑๙ ขอความทเปนประกาศโฆษณา ทปรากฏอยในหนงสอพมพ ตองแสดงให
เหนชดวาเปนประกาศโฆษณา จะแอบแฝงเปนการเสนอขาวหรอความคดเหน
มได
หมวด ๓ จรยธรรมของผประกอบวชาชพหนงสอพมพ
ขอ ๒๐ ผประกอบวชาชพหนงสอพมพ ตองไมประพฤตปฏบตการใดๆ อนจะนำ
มาซงความเสอมเสยเกยรตศกดแหงวชาชพ
ขอ ๒๑ ผประกอบวชาชพหนงสอพมพ ตองไมอวดอางหรออาศยตำแหนงหนาท
เพอเรยกรองสทธหรอผลประโยชนใดๆ ทไมชอบธรรม
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
106
ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
107
ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ
ขอ ๒๒ ผประกอบวชาชพหนงสอพมพ ตองละเวนการรบอามสสนจางอนมคา
หรอผลประโยชนใดๆ เพอใหกระทำการหรอไมกระทำการใดอนจะขดตอการ
ปฏบตหนาทเพอใหประชาชนไดรบขอมลขาวสารอยางถกตอง รอบดาน
หมวด ๔ แนวปฏบตของหนงสอพมพและผประกอบวชาชพหนงสอพมพ
ขอ ๒๓ ผประกอบวชาชพหนงสอพมพ พงละเวนการรบอภสทธ หรอตำแหนง
เพอใหกระทำการ หรอไมกระทำการใดอนจะขดตอการปฏบตหนาทเพอให
ประชาชนไดรบขอมลขาวสารอยางถกตองรอบดาน
ขอ ๒๔ การเสนอขาวของหนงสอพมพ พงตระหนกถงความสำคญของขาวตอ
สาธารณชนและไมเสนอขาว ในทำนองชวนเชอในเรองทไมเปนประโยชนตอ
สาธารณะ
ขอ ๒๕ การไดมาซงขาวสาร หนงสอพมพพงใชวธทสภาพและซอสตย
ขอ ๒๖ ในการแสดงความคดเหน หนงสอพมพพงกระทำโดยบรสทธใจ และไมม
พนธะกรณอนใด นอกจากมงปฏบตหนาทเพอสาธารณชน โดยไมยอมให
อทธพลอนใดมาครอบงำความคดเหน
ขอ ๒๗ หนงสอพมพ พงละเวนการลวงละเมดสทธสวนบคคล เวนแตกรณเพอ
ประโยชนสาธารณะ
ขอ ๒๘ หนงสอพมพพงใชความระมดระวงอยางรอบคอบ ใหประกาศโฆษณา
ทงหลายอยภายในขอบเขตของศลธรรมและวฒนธรรม หนงสอพมพพง
ระมดระวงทจะไมเปนเครองมอในการเผยแพรประกาศโฆษณาทนาสงสยวาจะ
เปนภยแกสงคมหรอสาธารณชน
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
108
ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
109
ขอบงคบวาดวยจรยธรรมแหงวชาชพหนงสอพมพ
จรยธรรมวชาชพ
ของสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย
(๑) สงเสรมและรกษาไวซงเสรภาพของการเสนอขาวและความคดเหน
(๒) ใหประชาชนไดทราบขาวเฉพาะทเปนจรง การเสนอขาวสารใด ๆ ออกพมพ
โฆษณาเผยแพร ถาปรากฏวาไมตรงตอความเปนจรง ตองรบจดการแกไขใหถกตอง
โดยเรว
(๓) ในการไดมาซง ขาว ภาพ หรอขอมลอนใด มาเปนของตน ตองใชวธการทสภาพ
และซอสตยเทานน
(๔) เคารพในความไววางใจของผใหขาว และรกษาไวซงความลบของแหลงขาว
(๕) ปฏบตหนาทของตน โดยมงหวงตอสาธารณประโยชน ไมใชตำแหนงหนาท
แสวงหาผลประโยชนสวนตว หรอหมคณะโดยไมชอบธรรม
(๖) ไมกระทำการอนเปนการบนทอนเกยรตคณของวชาชพ หรอความสามคคของ
เพอนรวมวชาชพ
ขอ ๒๙ หนงสอพมพพงหลกเลยงการเผยแพรประกาศโฆษณาทมเหตใหนาเชอวา
เจาของประกาศโฆษณานน เจตนาจะทำใหผอานหลงเชอในสงทงมงาย
ขอ ๓๐ ภาษาทใชในหนงสอพมพพงหลกเลยงคำทไมสภาพ หรอมความหมาย
เหยยดหยาม
ประกาศ ณ วนท ๓๐ มนาคม พ.ศ. ๒๕๔๑ นายมานจ สขสมจตร
ประธานสภาการหนงสอพมพแหงชาต
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
110
คณะผเชยวชาญและคณะทำงาน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
111
คณะผเชยวชาญและคณะทำงาน
1. ประธานมลนธสถาบนพฒนาสอมวลชนแหงประเทศไทย ประธาน
คณมานจ สขสมจตร
2. ประธานสภาการหนงสอพมพแหงชาต รองประธาน
คณพงษศกด พยฆวเชยร หรอผแทน
3. นายกสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย รองประธาน
คณผสด คตวรนาฎ
4. อปนายกสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย รองประธาน
คณนาตยา เชษฐโชตรส
5. สมาคมนกขาววทยและโทรทศนไทย รองประธาน
คณสวรรณา อยานนท
คณะผเชยวชาญ
และคณะทำงาน
คณะผเชยวชาญ
ชอ-นามสกล ตำแหนง
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
112
คณะผเชยวชาญและคณะทำงาน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
113
คณะผเชยวชาญและคณะทำงาน
6. หนงสอพมพไทยรฐ ผเชยวชาญ
คณธงชย ณ นคร
7. หนงสอพมพไทยรฐ ผเชยวชาญ
คณประกต หลมสกล
8. หนงสอพมพไทยรฐ ผเชยวชาญ
คณชวรงค ลมปปทมปาณ
9. หนงสอพมพเดลนวส ผเชยวชาญ
คณวรพจน แสนประเสรฐ
10. หนงสอพมพคมชดลก ผเชยวชาญ
คณพงศศกด ใบเงน
11. หนงสอพมพมตชนรายวน ผเชยวชาญ
คณชาญชย กายพนธ
ชอ-นามสกล ตำแหนง ชอ-นามสกล ตำแหนง
12. หนงสอพมพสยามรฐ ผเชยวชาญ
คณจนตนา จนทรไพบลย
13. หนงสอพมพแนวหนา ผเชยวชาญ
คณจระพงศ เตมเปยม
14. นกขาวอสระ ผเชยวชาญ
คณรงมณ เมฆโสภณ
15. หนงสอพมพบางกอกโพสต ผเชยวชาญ
คณสนทสดา เอกชย
16. ผศ.ดร.วลาสน พพธกล ผเชยวชาญ
คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
17. รศ.ดร.กฤตยา อาชวนจกล ผเชยวชาญ
สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
114
คณะผเชยวชาญและคณะทำงาน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
115
คณะผเชยวชาญและคณะทำงาน
18. คณชมยภร แสงกระจาง ผเชยวชาญ
19. รศ. มาล บญศรพนธ ผเชยวชาญ
คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน
มหาวทยาลยธรรมศาสตร
20. คณณฐยา บญภกด ผเชยวชาญและเลขานการ
มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
1. คณมานจ สขสมจตร ประธาน
2. คณนาตยา เชษฐโชตรส รองประธาน
3. ผศ.ดร.วลาสน พพธกล รองประธาน
4. คณประสงค เลศรตนวสทธ คณะทำงาน
5. คณรงมณ เมฆโสภณ คณะทำงาน
6. คณสนทสดา เอกชย คณะทำงาน
7. คณภทระ คำพทกษ คณะทำงาน
ชอ-นามสกล ตำแหนง
ชอ-นามสกล ตำแหนง
คณะทำงานเพอพฒนาแนวทางเสนอขาวประเดนผหญง
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
116
คณะผเชยวชาญและคณะทำงาน
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
117
คณะผเชยวชาญและคณะทำงาน
8. คณบญรตน อภชาตไตรสรณ คณะทำงาน
9. คณชวรงค ลมปปทมปาณ คณะทำงาน
10. คณวสยศ งามขำ คณะทำงาน
11. คณชมยภร แสงกระจาง คณะทำงาน
12. คณวรพจน แสนประเสรฐ คณะทำงาน
13. คณสวรรณา อยานนท คณะทำงาน
14. รศ. มาล บญศรพนธ คณะทำงาน
15. คณมนทกานต เชอมชต คณะทำงาน
16. คณณฐยา บญภกด คณะทำงาน
17. คณจตตมา ภาณเตชะ คณะทำงานและเลขานการ
ชอ-นามสกล ตำแหนง
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย คณเทยมใจ ทองเมอง
คณพรพฒน ดลกกลยากล
มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง จตตมา ภาณเตชะ
ธญญา ใจด
คณะเลขานการ
ภาคผนวก
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
118
ภาคผนวก
สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง
119
กนกวรรณ ธราวรรณ. 2548. บนทกประสบการณของผหญงทตงทองเมอไมพรอม. พมพครง
ท 2. กรงเทพ : พเอนพ กรป.
จตตมา ภาณเตชะ. ”แลวเราจะเขาใจกนไดอยางไร.” โพสตทเดย. (9 กรกฏาคม 2548) : A10.
จตตมา ภาณเตชะ ณฐยา บญภกด สมาล โตกทองและดสตา พงสำราญ. 2548. การฉาย
ภาพความรนแรงตอผหญง วเคราะหมมมองสอไทย. กรงเทพ : มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพ
ผหญง.
ณฐยา บญภกด และดสตา พงสำราญ. รายงานวจยเบองตน “สภาพปญหาและอตราการทำแทง
ในประเทศไทย” (เอกสารประกอบการสมมนาระดบชาตเรอง ‘ทางเลอกของผหญงทตงทองเมอไมพรอม
ภาค 2 ตอนรวมกนสรางทางเลอกใหหลากหลาย’ โรงแรมโซลทวน กรงเทพ). 1 สงหาคม 2545.
พรชนก อตถะสมปณณะ. 2546. การนำเสนอขาวสตรบนหนาหนงของหนงสอพมพไทยรฐ.
วทยานพนธ วารสารศาสตรมหาบณฑต สาขาการสอสารภาครฐและเอกชน คณะวารสารศาสตรและ
สอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร.
มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง. ”ขอเทจจรงสขภาพผหญง : การทำแทงทไม
ปลอดภย.” เอกสารเผยแพร.
รายงานการประชมคณะทำงานเพอพฒนาแนวทางเสนอขาวประเดนผหญงครงท 1. วนท 27
กนยายน 2547. ณ หองประชมสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย ถนนสามเสน กรงเทพฯ.
รายงานการประชมคณะทำงานพฒนาแนวทางเสนอขาวประเดนผหญง ครงท 2. วนท 18
ตลาคม 2547. ณ หองประชมสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย ถนนสามเสน กรงเทพฯ.
รายงานการประชมคณะทำงานพฒนาแนวทางเสนอขาวประเดนผหญง ครงท 3. วนท 29
พฤศจกายน 2547. ณ หองประชมสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย ถนนสามเสน กรงเทพฯ.
รายงานการประชมคณะทำงานพฒนาแนวทางเสนอขาวประเดนผหญงครงท 4. วนท 24
มกราคม 2548. ณ หองประชมสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย ถนนสามเสน
กรงเทพฯ.
รายงานการประชมคณะทำงานพฒนาแนวทางเสนอขาวประเดนผหญง ครงท 5. วนท 21
กมภาพนธ 2548 ณ หองประชมสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย ถนนสามเสน
กรงเทพฯ.
เอกสารอางอง
ภาคผนวก
เรองเพศ แนวทางการเสนอขาว
120
รายงานการประชมคณะทำงานพฒนาแนวทางการนำเสนอขาวประเดนผหญง ครงท 6. วนท
28 มนาคม 2548 ณ หองประชมสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย ถนนสามเสน
กรงเทพฯ.
รายงานการประชมคณะทำงานพฒนาแนวทางเสนอขาวประเดนผหญง ครงท 7. วนท 25
เมษายน 2548 ณ หองประชม สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย ถนนสามเสน
กรงเทพฯ.
วลาสน พพธกล และกตต กนภย. 2546. เพศและการสอสารในสงคมไทย. รายงานวจยฉบบ
สมบรณ สนบสนนโดยสำนกงานกองทนสนบสนนการวจย(สกว.).
วลาสน พพธกล. ”เซกสในวยรนกบสามขวแนวคด.” โพสตทเดย. (25 กนยายน 2547) :
A10.
วลาสน พพธกล. ”เซกสในวยรนกบสมมมอง.” โพสตทเดย. (9 ตลาคม 2547) : A10.
อญจาร. ”กรมสขภาพจตออกจดหมายรบรองรกเพศเดยวกนไมผดปกต.” เอกสารเผยแพร.
U.N. General Assembly, 56th Session. Question of torture and other cruel,
inhuman or degrading treatment or punishment - Note by the Secretary-General
(A/56/156). 3 July 2001.
