01. hematopoieza
TRANSCRIPT
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
1/33
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
2/33
Sangele: Plasma
apa
proteine
lipide
electroliti
Elemente figurate:
eritrocite
leucocite
granulocite
neutrofile
eozinofile
bazofile limfocite
monocite
trombocite
Citologiesangeperiferic
coloratie May-Grunwald-Giemsa
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
3/33
Procesulde hematopoieza:
Productia hematiilor,leucocitelorsi
trombocitelor(plachetesanguine)
175miliarde hematii/zi 4-5milioane/l
70miliardeleucocite/zi (neutrofile,eozinofile,
bazofile,monocite,limfocite) 4-10,000/l
175miliardetrombocite/zi 150-400,000/l
Capacitatedecrestereaproductiei,incazde
nevoie ( hemoragiimasive,infectiibacteriene)
de5-10ori
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
4/33
Anatomia hematopoiezei Localizare
Primul trimestru sacul embrionar
Aldoilea trimestru ficat si splina
Altreilea trimestru scheletul axialsi periferic Adult scheletul axial
Corpurile vertebrale
Sternul
Coastele
Pelvisul
Hematopoieza sepoate re-extinde lasediile fetale
(ex.ficat,splina),inconditii deextrema necesitate
(ex.talasemia)
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
5/33
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
6/33
Histologiemedularanormala coloratieHE
Histologiamaduvei
hematoformatoare
Tesutadipos
Trabeculeosoase
Insule hematopoietice:30-70%dincelularitate
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
7/33
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
8/33
IL3,G
M-C
SF
IL3
IL3,
GM
-CSF
IL3,GM
-CSF
IL3, GM -CSF
IL3, IL11,EPOIL3,G
M-C
SF, E
PO
EP O
GM-CSF, IL4
IL9
G M -CSF , IL5
GM-C
SF ,M-C
SF
GM -CSF ,M -
CSF
GM-CSF,G-CSF
IL3,IL7
IL
7IL7, IL2, IL4
IL7, IL3IL 6
Celula st em
plur ipoten ta
Celulast em
limfoida
Celula st em
mie loida
P rogenitor T
T im us
T-he lper
T supresor/cito toxic
P la smoc it
B -CellP rogenitor B
P rogenitorgranulo-
monoc itar
P rogenitoreoz inof i l
P rogenitor bazofil
M egacarioci t
E ri tro b last
E ri troc it
G ranuloc it b azofil
M astoc it
G ranuloc it
eoz inof i l
G ranuloc it
ne u trofil
Monoc it
Celuladendr itica
Tromboc ite
IL6, TPO
IL6, TPO
M egacariob la st
Hematopoieza organizareierarhica:celulestem,progenitori/precursori,efectori
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
9/33
Celulelestempluripotente celulelematca
Capabiledeautoreinnoirenelimitata
Capabiledediferentierenelimitata potdanastereoricaruitipdecelulaefectoare
Auto-reinnoirea- diviziunefaradiferentiere
Diferentierea danasterecelulelorprogenitoare
Prezenteinmaduvainnumarmic:ratamitotica redusa Cate CSHPexistaintotal???
injurde10-20000
doar20-400suntactive
osingura CSHPpoaterepopulaomaduvairadiataletal
Rezistentacrescutalachimioterapie
Sediuprincipalinmaduva foarteputinecirculainsange
Antigendesuprafata CD34+
Aspectasemanatorlimfocitelormici
Disfunctialorducelaaparitiaanemieiaplasticesauaunortipurideleucemie
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
10/33
Celulelestemmultipotente celulelestemlimfoide,mieloide
Derivadincelulelestempluripotente
Capabiledeautoreinnoireprelungita
Exprimaantigenul CD34
Capabile dediferentierelarga Celulelestemlimfoidedaunasterelimfocitelor B, T
Celulelestemmieloidedaunastere hematiilor,granulocitelor,monocitelorsitrombocitelor
Anomaliilecelulelorstemlimfoidepotducelaaparitialimfoproliferarilormaligne ex.Leucemiaacutalimfoblastica
Anomaliilecelulelorstemmieloidepotducelaaparitiamieloproliferarilormaligne - ex.Leucemiaacuta
mieloida
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
11/33
Celule progenitoare unitati formatoare decolonii: CFU's (ColonyForming Unit)
Deriva dincelule stemmultipotente
Capabile deauto-reinnoire limitata
Capabile dediferentiere limitata
CFU-GEMM - progenitorii granulocitelor,eritrocitelor,
monocitelor/macrofagelor,megacariocitelor Progenitori mai diferentiati
CFU-E - cudiferentiere catre eritrocite
CFU-GM cudiferentiere catre granulocite-monocite
CFU-G cudiferentiere catre granulocite
Raspund lastimularea decatre factorii decrestere
hematopoieticiex. Eritropoietina stimuleaza CFU-E,GM-CSFstimuleaza
CFU-GM,G-CSFstimuleaza CFU-G,etc.
Exprima antigene dediferentiere proteine desuprafata
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
12/33
Celuleleprecursoare blastiisidescendentiilor
Primeleceluleidentificabilemorfologic
Eritroblasti precursoriieritrocitelor
Mieloblasti precursoriigranulocitelor
Monoblasti precursoriimonocitelor
Limfoblasti precursoriilimfocitelor
Megacarioblasti precursoriitrombocitelor
Capacitatedeauto-reinnoireminima/absenta:celulelerezultate
dindiviziuneablastilorsuntcelulemaidiferentiate
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
13/33
Celuleefectoaremature
1. Eritrocitele (hematiile) transportaoxigen,dioxidde
carbon;duratadeviata120zile
Eritropoieza:
Proeritroblast
Eritroblastbazofil
Eritroblastpolicromatofil
Eritroblastortocromatic
Reticulocit
Eritrocit
Cineticaproductieicelulelorrosii 5ziledelaeritroblastla
reticulocit
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
14/33
Eritrocite
Eritrocitele: celuleanucleate diametru7-8
formadediscbiconcav
aceastaformaasigurao
deformabilitatemare,
necesarapentru
mobilitateainspatii
stramte
volumde80-95fl
constituenti:
membrana:
antigeni:ABO, Rh,
GphA
scheletcelular:
spectrina,ankirina
citoplasma:
hemoglobina
echipamentul
enzimatic- glicoliza
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
15/33
Reticulocite
Reticulocitele: eritrocitetinere
diametrumaimare 10-12
incitoplasma,lacoloratii
supravitaleseidentifica
structurireticulate- resturide
ARN ribozomal reticulocitelepetrecozica
atare,apoisetransformain
eritrocitemature
Valori normale: 0.5-3%dineritrocite Valorile seajusteaza infunctie de hematocrit:
indexreticulocitar =ret%xHct observat/Hct normal
Reticulocitele cresc insituatii asociate curegenerare exagerata:
posthemoragii
hemoliza
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
16/33
Eritroblastii: seobservadiversele
etapedematurare: proeritroblastii
(sageataverde)
eritroblastiibazofili
(sageataalbastra),
eritroblastii
policromatofili
(sageatarosie),
eritroblastiioxifili
(sageataportocalie).
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
17/33
2.Granulocitele celulespecializateinfagocitoza,distructiebacteriana
Granulocitelesuntdemaimultefeluri:
Neutrofile
Eozinofile
Bazofile
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
18/33
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
19/33
Eozinofil
Granulociteleeozinofile
Eozinofilele secaracterizeaza prin nucleubilobat si prezenta in
citoplasma aunor granulerosietice-portocalii.
Valori normale: 1-6%dinleucocite
Unnumar crescut deeozinofile (eozinofilie)estecaracteristic pentruafectiuni alergice,infestatiiparazitare si unelemalignitati
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
20/33
Bazofil
Granulocitelebazofile
Bazofilulsecaracterizeazaprintr-ocitoplasmabogataingranuledeculoarealbastruinchissiunnucleubilobat.
Valorinormale:
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
21/33
Granulopoieza
precursoriigranulocitari
Procesuldematuraredelamieloblastlaneutrofilsegmentat 14zile
Stadiiledematurarealelinieigranulocitare:
mieloblast (sageataroz)
promielocit(sageataverde).
mielocit(sageataalbastra)
metamielocit(sageatarosie)
neutrofilnesegmentat (sageata
portocalie)
Inmodnormal,acesteformecelulareseintalnescdoarinmaduvaosoasa. Incazdeproductieaccelerata,cadeexempluinstarilesepticesauinleucemiilemieloide,acestecelulesepotrevarsasiinsangeleperiferic
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
22/33
3. Monocitele celule specializate infagocitoza,distructie celulara,prezentare deantigene
Monocit
Derivadintr-unprogenitor
comuncugranulocitele
neutrofile
Celuledetaliemare
Citoplasma hipogranulara,
nucleudeformaneregulata
Markeri: CD14, CD68
Valorinormale4-10%
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
23/33
4.Placutesanguine (trombocitele)
Megacariocit
Elementefigurateimplicatein
hemostazaprimara
Nusuntcelulepropriu-ziseci
fragmentedincitoplasmamegacariocitului
Diametru 1-3
Markeri:vWF,GP IIbIIIa (CD61)
Valorinormale:150-450.000/l
Duratadeviata:aprox7zile
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
24/33
5.Limfocitele:efectoriiimunitatiispecifice:identificacelulelecaselfsaunon-self
Limfocitesuntde2tipuri: T si B
Limfopoieza: Fazaantigen-independenta
Limfopoiezaprimitivaarelocinmaduva Maturatiasi instruireasepetrecelanivelultimusului (T)si
ganglionilorlimfatici (B)
Fazaantigen-dependenta Aldoileacicludeproliferaresidiferentierecaraspunsla
contactulcuantigenii
Implicasecretiadeanticorpi (B)siinterleukine (T) Fazadememorie
Urmeazaexpuneriilaantigen
Persistaanidezile
Markeriailimfocitelor B: CD19, CD20, CD22
Markeriailimfocitelor T: CD3, CD4, CD8
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
25/33
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
26/33
Factoriidecrestere hematopoietici
1. Eritropoietina (Epo) Sintetizatalanivelulrinichiului
Induceproliferarea CFU-E
Sintezacrestecandscadenumarul hematiilor
Existacapreparatcomercial (Epo-alfa, Epo-beta,
darbopoetina)- seutilizeazapescaralargainanemii,
maialesinceledeetiologierenalasiincele
paraneoplazice
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
27/33
2.Factorulstimulatoralcoloniilorgranulo-monocitare (GM-CSF) Secretatdelimfocite,celuleendoteliale,celulelestromaledinmaduva
Stimuleazaproductiadegranulocite,monocite
Existacapreparatcomercial
3.Factorulstimulatoralcoloniilorgranulocitare (G-CSF) Secretatinprincipallanivelulcelulelorstromalemedulare
Stimuleazaproductiasifunctiagranulocitelor
Sintezacrestecaraspunslainfectii
Existacapreparatcomercial (filgrastim,lenograstim) seutilizeazapescaralargainneutropeniiledediverseetiologii
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
28/33
4. Trombopoietina (TPO)
Produsainprincipalinficatsirinichi,darsilanivelul
celulelorstromalealemaduvei osoase
Sintezaestestimulatade IL6 Regleazacrestereasidiferentiereamegacariocitelor
actionandasuprareceptoruluispecificpt TPO depe
acestea
Nuexistacapreparatcomercial Doiagonistisinteticiaireceptoruluipentru TPO
(eltrombopagsiromiplostin)seutilizeazainprezent
catratamentintrombocitopenii
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
29/33
5.Factorulceluleistem (SCF)
Stimuleazaintrareacelulelorstempluripotentein
ciclulcelular angajareapediversecaide
diferentiere
6. Interleukinele (IL1, IL2, IL3,... IL15.)
Mediazacomunicarimultiplesicomplexeintre
diverseletipurideleucocite Nivelecrescutecaraspunslainfectii
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
30/33
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
31/33
Intrebarideautocontrol
1. Caresuntcaracteristicileceluleistem hematopoieticemultipotente?
A. Citologicareunaspectasemanatorlimfocitului
B. Estefoartesensibilalachimioterapie
C. Arecapacitatedeautoreinnoirenelimitata
D. Exprimaantigenul CD68
E. Exprima antigenul CD34
2. Printremarkeriiimunofenotipicidecelula T sunt:
A. CD-7
B. CD-13
C. CD-8
D. CD-19
E. CD-20
3. Urmatoareleafirmatii NU suntcorecteinceeaceprivestetesutul hematopoietic:
A. Intimpulceluide-altreilaeatrimestrualsarcinii,splinaesteprincipalulorgan hematopoietic
B. Inmodnormaltesutul hematopoieticocupa 30-70%dincelularitateamedulara
C. Zilnicseproducaproximativ175milioanede hematii
D. Inconditiidesuprasolicitareindelungata hematopoiezaadultuluipoatereaparelanivelulsplineisificatului
E. Dupanastere, hematopoiezaarelocinspecialinmaduvaosoasadinoaselescheletuluiperiferic
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
32/33
4. Printremarkeriiimunofenotipicidecelula B sunt:
A. CD7
B. CD19
C. CD8
D. CD5
E. CD20
5. Urmatoareleafirmatiisuntcorecteinceeaceprivestetrombopoietina (TPO):
A. Esteprodusainficatsiriinichi
B. Sintezaeiestestimulatade IL6
C. Sefolosesteinpracticacurentaexistandcapreparatcomercial
D. AreefectincrucisatcuGM-CSF
E. Esteunmediatoralinflamatiei
6. Urmatoareleafirmatiisuntcorecteinceeaceprivestelimfopoieza:
A. InfazaantigendependemtainstruirealimfocitelorT arelocintimus
B. Infazaantigenindependentalimfopoiezaprimitivaarelocinmaduvaosoasa
C. Fazaantigen-dependenta implicasecretiadeimunoglobulinesiinterleukine
D. Fazadememoriepersistalunidezile
E. InstruirealimfocitelorB arelocinganglioniilimfatici
-
8/8/2019 01. HEMATOPOIEZA
33/33
7. Urmatoareleafirmatiisuntadevarateinceeaceprivesteeritrocitele:
A. Auformaamoeboidala
B. Volumulnormalvariazaintre80-95fl
C. Suntnecesareaproximativ5zilepentruprocesuldematuraredelaeritroblastlareticulocit
D. Primacelulaidentificabilaaserieieritrocitareesteeritroblastuloxifil
E. Printemarkeriidemembranaaieritrocituluisenumara: CD45, CD20, CD3
8. Celulelestempluripotente:
A. Suntcapabilede autoreinnoirenelimitata
B. Aupesuprafataantigenul CD33
C. Suntneidentificabile morfologic
D. Intotal,existacatevazecidemiideasemeneacelule
E. Disfuctialorpoateducelaanemieaplastica
9. Urmatoareleafirmatiisuntadevarateinceeaceprivestestructuramaduveiosoasenormale:
A. Aproximativ10%estereprezentatadetesutadipos
B. Tesutul hematopoieticreprezinta 30-70%dincelularitateamedulara
C. Densitateacelularaesteasemanatoaresangeluiperiferic
D. Celulelestromaleauroldesustinerepentrucelulele hematopoietice
E. Maduva hematoformatoareselocalizeazapredominantlaniveluloaselorlungi