01_ozel_isimler
TRANSCRIPT
ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 1
ì CİSİMCİKLER VE HÜCRELER’DE ÖZEL İSİMLER
} “Guarneri” Cisimcikleri...Variola (Çiçek) (intrasitoplazmik asidofilik)
} “Lysse” cisimcikleri... Kuduz
} “Negri” cisimcikleri... Kuduz (intrasitoplazmik asidofilik)
} “Lewinthal-Coletilre” cisimcikleri... C.psittaki enfeksiyonlarý
} “Baykuþ Gözü” (owl’s eye) cisimcikleri... CMV enfeksiyonlarý (intranükleer+perinükleer inklüzyon)
} “Balon” hücreleri... Condyloma accuminatum (HPV enfeksiyonu)
} “Cowdry A” cisimciði... HSV, VZV (intranükleer)
} “Virchow” hücreleri... Yellow Fever, Lepramatoz lepra
} “Cowdry B” cisimciði... Poliomyelit, Rift valley fever (intranükleer)
} “McCoy” hücreleri... Trahom
} “Mooser” cisimcikleri... Riketsia typhii
} “Asteroid” cisimciði... Sarkoidoz, Berilyoz, sporotrikoz (multinükleer dev hücreler içinde)
} “Martý Kanadý” görüntüsü... Campylobacter jejuni
} “Schaumann” hücresi... Sarkoidoz, Berilyoz (granülomların içinde bulunur)
} “Leishman-donovan” cisimcikleri... Leishmaniasis
} “Aschoff” cisimciði, nodülü... Akut Romatizmal ateþ
} “Sklerotik madler” cisimcikleri... Kromoblastomikoz
} “Babes-Ernst” cisimcikleri... En sýk Difteride görülür (birçok bakteriyel enfeksiyonda görülür) (intraselüler granüller)
} “Schüffner” cisimcikleri... Plazmodium vivax ve ovale
} “Tzanck” hücreleri... Herpes enfeksiyonlarýnda görülen akantolitik epitel hücr eleri
} “Halbersteadter-Prowazek” cisimcikleri... Trohom’da görülen intrasitoplazmik cisimler
} “Donovan” cisimcikleri... Calymmntobacterium granulomatis enfeksiyonlarý
} “Clue” hücreleri... Gardnerrella vaginalis enfeksiyonlarý
} “Sülfür” granülleri... Actinomyces enfeksiyonlarý
} “Dane” partikülü... Hepatit B virüsü
} “Councilman” cisimcikleri... Sarý Humma, Toksik veya Viral hepatitler’de tek bir hepatik hücrenin ölümü sonucu oluşur
} “Downey” Hücreleri... EBV enfeksiyonu (infeksiyöz mononükleoziste kanda görülen atipik lenfosit)
} “Koilositik” hücreler (PAP smearda)... HPV
} “Molluscum” cisimcikleri... Molluscum contagiosum
} “Brassy” cisimcikleri... Malarya’da görülen koyu boyanan büzüşmüş eritrosit
} “ Fraenkel” nodülü... Epidemik tifus (R.prowazakii)
} “Warthin-Finkeldey” hücreleri... Kýzamýk’ta lenfoid dokuda görülen dev hücreler
} “Langhans” hücreleri (dev hücreleri)... Tüberküloz (dev hücreler, çekirdekler periferde)
} “Yabancı cisim dev hücreleri... Yabancı cisim etrafında oluşan granulomlarda görülen çekirdeklerin sitoplazmada düzensiz dağıldığı hücreler
} “Birbeck” granülleri... Histiositoz-X
} “Piyosiyanin-Piyoverdin” pigmentleri... Psödomonas enfeksiyonlarý} “Gohn” odaðý ve kompleksi... Tüberküloz} “Sahanda Yumurta görünümü”... Mycoplazmanýn kültürdeki kolonileri} “Elementer cisim”... Klamidya enfeksiyonlarý (hücre dýþý)} “Retiküler (inisyal) cisim”... Klamidya enfeksiyonlarý (hücre içi)} “Ara cisimler”... Klamidya enfeksiyonlarý (öküz gözü þeklinde)
1 ÖZEL İSİMLER
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER2 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 3
} “Anitschow” ve “Aschoff” hücreleri, } Caterpillar hücresi... Akut romatizmal kardit’te Aschaff cisimciği içinde görülen histiosit
} “Yýldýzlý Gök” manzarasý... Burkitt lenfoma (En hızlı büyüyen insan neoplazmı)
} “Bunina” cisimcikleri... Amyotrofik lateral skleroz
} “Auer çubuklarý”... AML-M3 (En sık AML-M3’te olmakla birlikte diğer AML’lerde de görülebilir)
} “Michealis-gutmann” cisimcikleri... Malakoplaki de görülür
} “Neurofibriller yumaklar”... Alzheimer hastalýðý
} “Call-Exner cisimcikleri... Overin granuloza hücreli tümörü
} “Marinesco” cisimcikleri... Subst. Nigra ve pigmente nöron patolojileri
} “Curschmann” spiralleri... Bronþial astým
} “Corpora amylocea... Kronik prostatit (büyük ve laminated kalsifikasyonlar)
} “Orphan” Annie hücreleri... Overin papiller karsinomasý
} “Asbestos” cisimcikleri... Asbestosis
} “Russel” cisimcikleri... Plazma hücrelerinin salgýsýdýr (Plazma hücreleri içinde bulunan, asidafilik, gama globulinlerin oluşturduğu pantiküller)
} “Psammoma” cisimcikleri... Overin seröz kistadenokarsinomasý, Tiroidin papiller karsinomasý, menengioma, oligodendrogliom
} “Reinke” kristalleri... Leydig hücreli tümör
} “Ferruginous” cisimcikleri... Asbestozis
} “Lewy” cisimcikleri... Parkinson hastalýðý, Lewy hastalýðý
} “Barr” cisimcigi... Diþilerdeki ikinci X kromozomunun oluþturduðu dens nükleer yapý
} “Lakunar” hücreler... Hodgkin lenfoma nodüler sklerozan tip
} “Reed-Sternberg” hücreleri... Hodgkin lenfomalar (çift çekirdekli)
} “Popcorn” hücreler... Hodgkin lenfoma, lenfositten zengin tip
} “Heinz” cisimcikleri... G-G-PD eksikliði, talessemi, splenektomi’de görülen introselüler denatüre hemoglobin
} “Hilus” hücresi... Overin sex-cord stromal tümörlerinden olan lipid cell tümörde görülür
} “Signet” Ring hücreleri (Taşlı yüzük hücreleri)... Gastrik karsinoma
} “Mallory” cisimciği... Kronik Alkolizm’de, hepatik hücrelerin sitoplazmasında görülür
} “Hobnail” hücreleri... Serviksin clear-cell karsinomasý
} “Schiller-Duval” cisimcikleri... Yolk-sac tümörleri
} “Zimmerman” hücreleri... Hemangioperisitoma (en çok uterus damarlarý etrafýnda)
} “Senil plak”lar... Alzheimer hastalýðý
} “Signet” cells... Overin krukenberg tümörü (Overe çoğunlukla gastrik musinöz karsinomadan metastoz sonucu oluşan tümör. Musin içeren taşlı yüzük (signetcell) hücreleri içerir)
} “Charcot-Leyden” kristalleri... Bronþial astým
} “Coffee-bean” görüntüsü... Overin benign brenner tümörü
} “Psödorozetler”... Elving sarkoma, epandimoma
} “Hurthle” hücreleri, Askanazy hücresi... Hashimoto (otoimmun) tiroidit
} “Homer-Wright” rozetleri... Nöroblastoma
} “Blefaroplast”... Epandimoma perivosküler psödorozetler, ependimal rozetler içerir
} “Blue-dome (mavi kubbe)” kistler... Memenin fibrokistik hastalýðý
} “Physaliphorous” hücreleri... Kordoma’lar
} “Keratin” incileri... Yassý hücreli karsinom
} “Hirano” cisimcikleri ve “Granulovakuoler Degenerasyon”... Alzheimer hastalýðý
} “Psödopalisadlar”... Glioblastoma multiforme
} “Haþlanmýþ Yumurta” (Fried Egg) hücreleri... Oligodendroglioma kalsifikasyon sıktır
} “Pick” cisimcikleri... Pick hastalýðý’nda nöronlarda görülen intrositoplazmik cisimcik
} “Pick hastalığı... Özellikle frontol ve temponol lobların atnofisi ile giden beynin dejeneratif bir hastalığı
} “Lafora” cisimcikleri... Lafora Hastalýðý (progresif myoklonik epilepsi türü bir hastalık)
} “Gandy-gamna”cisimciði... Dalaktaki kalsiyum ve hemasiderin depozitleridir. Artmýþ ve konjesyonuda hemolizde görülür.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER2 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 3
} “Gamna-Fovre cisimciği... Lenfogranoloma venereum’da (C. trochomotis yapar) görülen intrositoplazmik bazofilik cisimcik
} “Glomus” cisimciði... Termoregülasyonda görev alan, ciltteki arteriovenöz anastomozlarý düzenleyen oluþumlardýr.
} “Hassal” cisimciði... Timus medullasında keratinize epitelin dejenere lenfositler etrafında oluşturduğu yapı
} “Hematoksilen” cisimciði... SLE hastalaðýnda görülür.
} “Kamino” cisimciði... Ýntraepidermal hyalin globülleridir.
} “LE” cisimciði... Antinükleer antikorlara baðlý nükleus hasarýnýn sonucu oluþan homojen ve kromatin yapýsýný kaybetmiþ paterndir.
} “LE hücresi... Başka bir hücrenin antinükleer IgG (ANA) ve complemanla kaplı çekirdeğini fogosite etmiş PMN lökosit. İnvitro olarak SLE hastasının kanında oluşur. Eskiden ANA olup olmadığını öğrenmek için kullanılırdı.
} “Libman-sack” nodülleri... SLE’de görülen nonbakteryal verrüköz kardiak vejetasyonlardýr. (Libman-sock endokonditi)
} “Lipofuskin” granülleri... Yaşlanma veya atrofiye bağlı, çeşitli dokularda özellikle kalp, karaciğer, beyinde biriken kahverengi sarı introselüler materyal
} “Loose” cisimciði... Eklem boþluðunda bulunan kemik yada kýkýrdak parçalarýdýr. } “Nemaline” cisimciði... Dejeneratif iskelet kasý hastalýklarýnda elektron mikroskobisinde görülen bandlardýr.} “Rosenthal” fibrilleri... (Pilositik ashositom’da görülür)} “Pilositik Astrositom... Çocuklarda daha fazla görülen nisbeten daha iyi huylu astrositom tipi} “Verocay” cisimciði... Schwannoma (nörilemmoma)’da hücre çekirdeklerinin oluşturduğu çit şeklinde görünüm} “Wiebel-palada”cisimcikleri... Vonwillebrand faktör içeren endotel hücrelerindeki çubuk görünümündeki organellerdir. } “Zebra” cisimciði... Niemann-Pick hastalýðý, Tay-Sachs hastalýðý ve mukopolisakkaridozda makrofajda elektron
mikroskopisinde, sitoplazma’da görülen inkluzyonlardýr.} “Sitoid” cisimcikler... Sistemik lupus eritematozusta görülen küçük retina eksudalarýdýr. } “Antoni A ve Antoni B alan”... Schwannomada görülen sýklýkla biribiri ardýna gelen miksoid ve hücresel alanlardýýr. } “Civatte” cisimcikleri (=Kolloid cisimcikler)... Lichen planusta görülür} “Fuzchin” cisimcikleri: (=kanser cisimciði)... Plazmositlerin sitoplazmasýndaki eozinofilik cisimciklerdir.} “Konkard” cisimcikleri... Sarkoidozda görülür.} “Alder-reilly” cisimcikleri... Hurler sendromunda lökositlerde görülür.} “Herring” cisimciði... Vazopressin içeren veziküller bu cisimcikte bulunur. Nörohipofizde axonların terminal ucunda bulunan
nörosekretuar granüller.} “Pacchiani” cisimcikleri... Menenjit sonrasý oluþan arachnoid granülasyonlara denir. } Armoni - Ebstein Cisimcikleri... Diabetiklerde proksimal tübüllerde Glikoz depolanmasý sonucu görülen cisimciklerdir,
tübül fonksiyonunu etkilemezler.} “Howell-Jolly cisimciği... Splenektomi sonrası, megoloblastik anemiler, ciddi hemolitik anemilerde görülen eritrosit içi
nükleer artıklar.} Zelballen yumaðý... Feoksimositomada tümör hücrelerinin damardan zengin bað dokusunu yuvalara ayrýlmasý sonucu
oluþan yapı} Apolet manzarasý... Primer hiperparatidoidizmde omuzlarda kalsiyum birikimi sonucu oluþan görüntü} Askanazy hücresi... Hashimoto tiroiditindeki Hurthle hücrelerinin diðer adýdýr, patogromaniktir.} Edrheim hücreleri... Rathke poþu artýðý olan squamöz hücrelerdir. Bu hücrelerin kalýntýlarýndan Kraniofaringioma geliþir.} Goormaghtigh hücresi, Juxtaglomerüler hücre... Renin salgılar (Böbrekte).} Cister Josef nodülü... Mide kanserinin Umbilikal nod tutulumu ile oluþan nodülün özel ismi.} “Sister Josepin nodülü... Maling intraabdominal reoplazmların umblicusa metostazı sonucu oluşan nodül.} Nish nodülü... Mide kanserinin, sol aksiller nod tutulumuyla oluþan nodülün özel ismi
} Dutcher cisimciði... Plazma hücresi nüvesi içerisindeki immmünglobulin birikimidir. Bu birikim plazma hücresi sitoplazmasýnda granüllü endoplazmik retikulumd ise buna Russel cisimciði denir.
} Lisch nodülü... Tip 1 Nörofiloromotoziste görülen iris hamertomları
} Mide kanseri • Sister Joseph nodülü • Blummer’s Shelf tümörü: rektal muayeneyle farkedilen periton metastazı • Virchow nodülü: supraklaviküler lenf nodu metastaz • Krukenberg tümörü: overe metastaz
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER4 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 5
} Clara hücreleri... Mukozal Clara hücreleri bronþiollerde bulunur ve immunglobinlerden zengin sulu proteinöz bir madde salgýlar.
} Adria hücreleri... Kardiak miyozitte, Adriamisin (=doxorubusin) toksisitesine sekonder deðiþikliklerdir.
} Caterpillar hücreleri... Geniþ multinükleer dev hücreler olup, akut romatizmal ateþte gözlenir.
} Faggot hücreleri... Auer rod içeren AML M3’deki malign promiyelosittir.
} Physaliferös hücreleri... Kordoma’da gözlenen, çok geniþ ve vakuollü sitoplazmalý tümör hücreleridir.
} Smudge hücreleri... Adenovirüsle infekte hücrelerde gözlenen ovoid nükleuslu geniþ hücrelerdir.
} Esas hücre (þef)... Midede bulunan pepsin yapan hücrelerdir.
} Parietal hücre(kenar)... Midede bulunan HCI ve intrinsik faktör yapan hücrelerdir. IF (intrinsik faktör) Vit B12’yi bağlar ve ileumdan emilimini sağlar. Eksikliğinde pernisyöz anemi görülür.
} G hücreleri... Midenin antrum kýsmýnda bulunan musin ve gastrin salgýlayan hücrelerdir.
} Onkositik hücreleri... Tüm sitoplazmasýný dolduran çok sayýda mitokondri içeren hücrelerdir.
} Buhot hücreleri... Hurler sendromunda karaciðerde inklüzyon cisimciði içeren hücrelere denir.
} Gargoyl hücreleri... Hurler sendromunda bir çok hücrede mukopolisakkarid birikmesi nedeniyle vakuollu görünüm oluþ-masýdýr.
} LE hücresi... SLE’de bulunan lupus eritematozus cisimleri ile ilgili monosit ve makrofajdýr. ANA kaplı çekirdekleri fogosite etmiş PMNL.
} Epimiyoepitelyal hücre... Benign lenfoepitalyal lezyon için karekteristik olan epimiyoepitelyal hücre adacýklardýr.
} Hatsianis hücreleri... Haepatit B enfeksiyonunda, bazý hepatositlerde çekirdek antijenine baðlý olarak kum tanesine benzeyen granülasyon oluþur.Bu hücrelere denir.
} Hauf-bayer hücreleri... Plasenteda stroma arasýndaki hücrelere denir.
} Betz hücresi... 1.motor nöron hücrelerine denir, serebral korteknin prenentral gyrusunda bulunur (Motor konteks).
} Kulchitsky hücresi... Enteroendokrin, enterochromoffin hücre GIS’te dağılmıştır ve 20 civarında hormon ve nörotransmitter salgılar. Bronþiyal karsinoid tümör bunlardan köken alýr.
} Ependimol hücre... Spinal kardun santral kanalını ve beyin ventriküllerini kaplayan hücreler.
} Downey hücresi... İnfeksiyöz meronskleoziste periferik yaymada görülen atipik lenfositler.
} Mickulicz hücreleri... Rinoskleromada granülomatöz evrede lipid içermeyen çok sayýda mikroorganizma içeren hücrelerdir.
} Rinoskleroma... Bir klebsiella türüne bağlı üst solunum yollarının kronik granülomatöz hastalığı.
} Mott hücreleri... Multipl myelomda görülür.
} Blue-blobs... Papsmear’deki atrofi.
} Blue-bodies... Deskuamatif interstisyel pnömonide alveolar makrofaj içindeki PAS(+)boyanan demir içeriðidir.
} Corpora arantii... Semilunar kapaklarýn kapanma çizgisi boyunca görülen küçük fibroz nodüllerdir.
} Glomus cisimciði... Termoregülasyonda görev alan, ciltteki arteriovenöz anastomozlarý düzenleyen oluþumlardýr.
} Hassal cisimciði... Keratinize epitelde konsantrik agregatlar ve timüs medullasýndaki keratinlerdir.
} Heinz cisimciði... Alyuvar sitoplazmasýnda okside olmuþ hemoglobindir.
} Hematoksilen cisimciði... SLE hastalýðýnda görülür.
} Kamino cisimciði... Ýntraepidermal hyalin globülleridir. Spitz nevüste gözlenir
} Loose cisimciði... Eklem boþluðunda bulunan kemik yada kýkýrdak parçalarýdýr.
} Nemaline cisimciði... Dejenaratif iskelet kasý hastalýklarýnda elektron mikroskobisinde görülen bandlarýdýr.
} Nörofibriler tangle... Alzheimer hastalýðýnda görülen mikrotübül iliþkili protein ve nörofilamentlerdir.
} Sülfür granülleri... Actinomyces’de görülen sarý odaklardýr.
} Weibel-palade cisimcikleri... Von willebrand faktör içeren endotal hücrelerindeki çubuk görünümündeki organellerdir.
} Zebra cisimciði... Niemann-Pick hastalýðý, Tay-Sachs hastalýðý ve mukopolisakkaridozda makrofajda elektron mikroskopisinde, Sitoplazma’da görülen inkluzyonlardýr.
} Corpora amylacea... Benign prostat hiperplazisinde görülen ve glandüler lümende bulunan proteinöz maddeye denir.
} Fuzchin cisimcikleri(=kanser cisimciði)... Plazmositlerin sitoplazmasýndaki eozinofilik cisimciklerdir.
} Konkard cisimcikleri... Sarkoidozda görülür.
} Alder-reilly cisimcikleri... Hurler sendromunda lökositlerde görülür.
} Pacchiani cisimcikleri... Menenjit sonrasý oluþan arachnoid granülasyonlara denir.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER4 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 5
ì ANATOMİ’DE ÖZEL İSİMLER
} Alcock kanalı...Canalis pudendalis (içinden n. pudendus ve a.v.pudenda interna geçer ).
} Auerbach pleksusu... Plexus myentericus (barsakların tunica muscularis’i içindeki sinir ağı ).
} Bartholin bezleri... Gll. vestibulares majores (vulva’da).
} Bertin kolonları... Columnae renales (böbrekte).
} Bigelow bağı... Lig. iliofemorale (art. coxae’da).
} Bochdalek üçgeni... Trigonum lumbocostale (diaphragma’da).
} Botalli kanalı... Duc.arteriosus (embriyonal kanal olup; aorta ile a.pulmonalis arasındadır.Doğumdan sonra lig.arteriosum şeklinde kalır).
} Broca merkezi... Area phasia motoria (motor konuşma - ön konuşma merkezi ; gyrus frontalis inferior’da pars triangularis’te yer alır ; Brodmann’ın 44. ve 45. alanları).
} Brunner bezleri... Glandulae duodenales (duodenum’un submukozasında bulunan bezler).
} Calot üçgeni... Trigonum cystohepaticum (karaciğer, duc. cysticus ve duc.communis hepatis arasındaki üçgeni - a. cystica bu üçgende bulunur).
} Camper fasyası... Fascia superficialis abdominis’in yağ tabakası panniculus adiposus).
} Clarke çekirdeği... Nuc. dorsalis - nuc. thoracicus (medulla spinalis’in cornu posterius’unda yer alır. C VII - L II düzeylerde yer alan bu çekirdekler Stilling - Clarke kolonu olarak adlandırılır).
} Cloquet düğümü... Nodi lymphoidei inguinales profundi’ in canalis femoralis içinde yer alan üst - büyük düğümü.
} Colles fasyası... Fascia superficialis perinei’nin str. membranosum’u.
} Colles kırığı... Radius alt ucunun kırığı.
} Cooper bağları... Lig.suspensorium mammae (meme’de).
} Cooper bağı... Lig. pectineale (lacuna vasorum’un arka duvarını yapar).
} Corti organı... Organum spirale (iç kulaktaki ses organı).
} Cowper bezleri... Glandulae bulbourethrales.
} Deiters çekirdeği... Nuc.vestibularis lateralis.
} Descemet membranı... Lamina limitans posterior ( cornea’da).
} Douglas çıkmazı... Excavatio rectouterina.
} Douglas kavsi... Linea arcuata - linea semicircularis (rectus kılıfının arka yaprağında yer alır).
} Dupuytren kontraktürü... Aponeurosis palmaris’in kontraktürü.
} Edinger... Westphal çekirdeği Nuc.oculomotorius accessorius (CN III’ün parasempatik çekirdeği).
} Eustachio borusu... Tuba auditiva (cavitas tympani ile pharynx arasında).
} Falloppio borusu... Tuba uterina
} Fallot tetralojisi... Konjenital kalp hastalığı
} Galen veni... V. cerebri magna (sinus rectus’a açılır).
} Goll demeti... Fasciculus gracilis (med.spinalis’te).
} Graaf follikülü... Folliculus ovaricus vesiculosus.
} Haller çıkmazı... Sinus obliquus pericardii.
} Hasner kapakçığı... Plica lacrimalis (duc.nasolacrimalis’in distal sonunda).
} Hensen kanalı... Ductus reuniens (sacculus ile duc.coch.arasında)
} Hesselbach üçgeni... Trigonum inguinale (linea semilunaris, lig.inguinale ve vasa epigastrica inferior arasında yer alır).
} Heubner arteri... A. centralis longa - a. recurrens (a. Cerebri anterior’un).
} Sinus... (cavum) Higmori Sinus maxillaris
} Hilton yasası... Eklem innervasyonu ile ilgilidir.
} Heschl girusları... Gyri temporales transversi (işitme merkezlerinin yer aldığı bu giruslar gyrus temporalis superior’da yer alır).
} His demeti... Fasciculus atrioventricularis.
} Houston plikaları... Plicae transversae recti.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER6 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 7
} Hunter kanalı... Canalis adductorius (uyluk ön bölgesinde).
} Jacobson organı... Organum vomeronasale (burun’da).
} Kiesselbach anastomozu... Septum nasi mukozasındaki arterial anastomoz olup; bulunduğu yer locus Kiesselbachi veya Little alanı olarak bilinir.
} Kocher manevrası... Duodenum’un mobilize edilmesi.
} Kocher kesisi... Subkostal abdominal insizyon.
} Kupffer hücreleri... Macrophagocytus stellatus (karaciğer sinuzoidlerindeki fagositer hücreler).
} Langer çizgileri... Sulci cutis (deri kesileri bu çizgilere paralel yapılmalıdır).
} Langerhans adacıkları ... Insulae pancreaticae (pancreas’taki endokrin adacıklar).
} Latarget siniri... Truncus vagalis anterior et posterior’dan çıkarak midenin küçük eğriliği boyunca seyreden sinirler.
} Leydig hücreleri... Endocrinocytus interstitialis (testis’te testosteron salgılayan hücreler).
} Lieutaud üçgeni... Trigonum vesicae (mesane mukozasındaki plikasız üçgen alan).
} Lissauer traktusu... Tractus dorsolateralis (medulla spinalis’te).
} Lister tüberkülü... Tuberculum dorsale (radius alt ucunda).
} Little alanı... Locus Kiesselbachi (septum nasi’de).
} Littré bezleri... Glandulae urethrales (penil üretradaki müköz bezler).
} Louis açısı... Angulus sterni.
} Luschka delikleri... Aperturae laterales ventriculi quarti (beyinde IV.vetrikülün lateral çıkmazlarındaki delikler).
} Mc Burney noktası... Karın ön duvarında ostium appendicis vermiformis’in izdüşümü. SIAS’tan göbeğe çekilen hatta SIAS’tan 5 cm uzaktaki noktadır.
} Mackenrodt bağı... Lig.transversum cervicis - lig. cardinale (uterus’un stabilizasyonunu sağlayan en önemli bağ).
} Malpighi piramidleri... Pyramides renales.
} Magendie deliği... Apertura mediana ventriculi quarti (beyinde IV.vetrikülde bulunan 3. delik).
} Meckel divertikülü... Diverticulum ilei.
} Meckel kıkırdağı... Birinci yutak kavsi kıkırdağı.
} Meckel boşluğu... Cavum trigeminale (ganglion trigeminale’nin oturduğu dura mater boşluğu).
} Meibom bezleri... Glandulae tarsales (göz kapağındaki modifiye yağ bezleri).
} Meissner pleksusu... Plexus submucosus (barsak’ta).
} Monro deliği... Foramen interventriculare (beyinde ventriculus lateralis ile ventriculus tertius arasındaki delik).
} Morgagni kolonları... Columnae anales.
} Morgagni çukurcukları... Lacunae urethrales.
} Morison çıkmazı... Recessus hepatorenalis (supine pozisyonda periton boşluğunun en çukur yeri).
} Müller kanalı... Duc. paramesonephricus.
} Oddi sifinkteri Sphincter hepatopancreatica (ampulla Vateri etrafındaki sifinkter).
} Pacchioni granulasyonları... Granulationes arachnoideae (venöz sinüslere giren araknoid uzantıları; SSS’nın venöz sisteme geçişini sağlarlar).
} Parona aralığı... Spatium intermusculare antebrachii (Pirogoff - Parona aralığı olarak ta adlandırılır).
} Passavant kabartısı... Yutma esnasında farinks arka duvarında ortaya çıkan çıkıntı.
} Pecquet sarnıcı... Cisterna chyli
} Pecquet kanalı... Ductus thoracicus
} Petit üçgeni... Trigonum lumbale (m.latissimus dorsi, m.obliquus internus abdominis ve crista iliaca arasında oluşur).
} Peyer plakları... Folliculi lymphatici agregati (ileum’da).
} Pirogoff açısı... Angulus venosus (boyun kökünde v.subclavia ile v. jugularis interna’nın birleşim yerinde).
} Pfannenstıel insizyonu... Alt abdominal transvers kesisi.
} Pott fraktürü... Fibula alt uç kırığı
} Poupart bağı... Lig.inguinale.
} Purkinje lifleri... Rami subendocardiales (kalbin ileti sisteminde).
} Rathke kesesi... Saccus hypophysialis (yutakta adenohipofizi oluşturacak olan ektodermal orijinli embriyonal kese).
} Reissner membranı... Membrana vestibularis (iç kulakta scala vestibuli ile scala media - duc.cochlearis arasındaki ince duvar).
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER6 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 7
} Remak kordonları... Lamina hepatica (karaciğer hücreleri tarafından yapılan hücre dizileri; aralarında karaciğer sinuzoidleri vardır).
} Retzius aralığı... Spatium prevesicale.
} Riolan demeti... Proc.styloideus’tan başlıyan (m. stylopharyngeus, m.sty lohyoideus, m. styloglossus, lig. stylomandibulare, lig. stylohyoideum) kas ve bağların oluşturduğu yapı.
} Riolan kavsi... A. mesenterica superior ile a. mesenterica inferior arasındaki anastomotik bağlantı.
} Rolando oluğu... Sulcus centralis - sulcus Rolandi. (beyinde frontal ve parietal loblar arasındaki oluk).
} Scarpa üçgeni... Trigonum femorale (lig. inguinale, m. sartorius ve m. adductor longus arasında oluşur).
} Scarpa ganglionu... Ganglion vestibulare.
} Scarpa fasyası... Fascia superficialis abdominis’in str.membranosum’u.
} Schlemm kanalı... Sinus venosus sclerae (gözde - sklerokorneal birleşekte humour aquosus’un emildiği).
} Sibson fasyası... Membrana suprapleuralis.
} Sertoli hücreleri... Epitheliocytus sustenans (testis’te).
} Skene bezleri... Glandulae urethrales - gll.paraurethrales (kadın’da).
} Stenon kanalı... Ductus parotideus - Stensen kanalı.
} Sylvius oluğu... Sulcus lateralis (beyin’de).
} Sylvius kanalı... Aquaeductus cerebri - mesencephali (beyinde; III. ve IV. ventriküller arasındaki kanal).
} Tenon kapsülü ... Fascia - capsula bulbi.
} Thebesius venleri... Venae cardiacae minimae.
} Treitz bağı... M. (lig.) suspensorium duodeni (flex.duodenojejunalis ile diaphragma’nın crus dex.’u arasında uzanır).
} Tyson bezleri... Glandulae praeputiales.
} Valsalva sinüsleri... Sınus aortae.
} Vesalius deliği... Framen Vesali (for.ovale’nin iç yanında küçük bir venin geçtiği variasyonel delik).
} Vidius siniri... N.canalis pterygoidei (n.petrosus major et profundus’un birleşmesi ile oluşur).
} Volkmann kanalı... Canalis perforans (kemik’te).
} Waldeyer’in lenfatik halkası... Anulus lymphaticus (isthmus faucium etrafındaki tonsilla halkası).
} Wernicke alanı... Area phasia sensoria - arka konuşma merkezi (beyin’de gyrus supramarginalis + gyrus angularis’i içine alan Brodmann’ın 39. - 40. alanları).
} Wharton kanalı... Ductus submandibularis.
} Willis poligonu... Circulus arteriosus cerebri.
} Winslow deliği... Foramen epiploicum - for. bursa omentalis (arka duvarını VCI, ön duvarını lig. hepatoduodenale içerikleri, üst duvarını karaciğer, alt duvarını duodenum yapar).
} Wolff kanalı... Ductus mesonephricus.
} Wrisberg bağı... Lig.meniscofemorale anterius.
} Giannuzi Yarımayları... Mikst bezlerde bulunan seröz salgıyı lümene boşaltan hücreler topluluğu görünümüne verilen isimdir.
} Paneth hücreleri... İnce bağırsak, çekum ve sağ kolon başlangıcında yer alırlar. Lizozim içerirler ve anti-bakteriyel etkiye sahip hürelere verilen isimdir.
} Jukstekapiller (J) reseptörler... Pulmoner damarlara yakın yerleşmiş olan unmyelinize C liflerinin sonlanmalarına verilen özel isimdir. Akciğerin hiperinflasyonu ile stimule olur.
} Rufiini Cisimcikleri... Derideki basınç duyusunu algılayan kapsüle reseptöre verilen isimdir.
} Brunner Glandları ... Duedenum ilk kısımlarında submukozada mukus salgılayan bezlere verilen isimdir.
} M Hücreleri... İnce bağırsak villusunda kök hücrelerden köken aldığı ve antijene yönelik yanıtta rol aldığı düşünülen hücrelere verilen isimdir.
} Chief (Esas) hücre (Zimogen hücre)... Mide corpusunda pepsinojen salgılayan hücredir.
} Oksintik (Parietal) hücre... Mide corpusunda bulunan HCL ve İF salgılayan, yapısında bol miktarda mitokondri bulunduran hücreye verilen isimdir.
} Cushing Refleksi... Kranium içi basınç artmasından kaynaklanan özel tipte bir MSS iskemik cevabıdır. İskemi ile vazomotor ve sempatik stimulasyon olur, arteriyel basınç BOS basıncını geçer ve kan dolaşımı beyinde başlar.
} Wallerian Dejenerasyon... Periferik sinir aksonları kesildiğinde, kopan segmentin dejenerasyona uğramasıdır.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER8 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 9
} Meissner Korpuskülü... Demiste papillalar içerisinde Tunika Submukozada bulunan dokunma duyu sinir sonlanmasına verilen isimdir.
} Bainbrigde Refleksi... Atrial volüm fazlalığında atrial gerim reseptörleri tarafından oluşturulan taşikardiye verilen isimdir.
} Paccini Cisimcikleri ... Deride ve kas boyunca dağılım gösteren kapsüllü vibrasyon duyusunu alan korpüsküldür.
} Bezold - Jarisch Reflexi... Sol ventrikül endokardiyal gerim reseptörlerinin uyarılması ile hipotasiyon ve bradikardi meydana gelmesidir.
} Sharpey Lifleri... Periostun dış fibroz tabakasından matrix içine giren kollajen fibril demetlerine denir. Bu lifler sayesinde periost kemiğe yapışır.
} Hawship Lakünası... Kemik rezorbsiyonu olan bölgelerde enzimatik aktivite ile oluşan, içinde osteok-lastlar içeren çukurcuklar.
} Havers Kanalları... Compact kemikte (Sekonder, olgun kemik) kan damarlarını taşıyan kemik uzun eksenine paralel kanallardır.
} Volkman kanalları... Havers’e periosteumdan damar taşıyan, kemik uzun eksenine dik kanallardır.
} Hering cisimcikleri... ADH ve oksitosin hormonlarının hipofizde depolandığı cisimciklere verilen isimdir.
} Reisner Membranı... Kohlea’da Scala Media ve Sçala Vestibuli arasında bulunan membrandır.
} Nissl Cisimcikleri... Perikaryodn (Soma)’da GER ve serbest ribozomların oluşturdukları ışık mikroskobunda görülen bazofilik granüler alanlardır.
} Betz’in Dev Hücreleri... Gyrus presantralisde, Brodman’ın 4 nolu sahasındaki hücrelerdir. Cortex cerebrinin 5. tabakasındaki hücrelerdir.
} Rozenthal Fibrilleri... Serebellar pilositik astrositomda, astrositlerin uzantılarının yaptığı saç benzeri liflerdir.
} Basket Hücreleri... Seröz tükrük bezlerinde asini çevresindeki bir çeşit hücredir. Actin mikrofilamantları ve myozin içerir ve sekresyonların ağır boşluğuna geçmesini sağlar.
} Langerhans Hücreleri... Epidermis’te St. Spinosumda bulunan antijen presente eden hücrelerdir. Mezo-derm orijinlidir.
} Birbeck Granülleri... Langerhans hücrelerinde raket şeklindeki sitoplazmik granüllerdir.
} Merkel Hücresi... Epidermis St. Bazale’de mekanoreseptör olarak göre ev alırak dokunma duyusunu algılayan hücredir.
} Billroth Cisimcikleri... Dalak kırmızı pulpasında düzensiz retikuler bağ doku yaprakçıklarıdır ve çevre-deki sinuslerle anostomoz yaparlar.
} Bruch Menbranı... Üvea’da choroid’in iç tabakasıdır ve retinanın pigmente epitelinin bazal membranıdır.
} Bowman Membranı... Kornea’nın 5 tabakasından biridir. Hücre içeriği yoktur.
} Clara Hücreleri... Terminal branşiollerde sitoplazmasında glikojen granülleri, Golgi komplexleri ve mitokondria içeren, siliasız kolumnar hücrelerdir.
} Clear Hücreleri... Ekrin (Merokrin) ter bezlerinde piramidal yapıda, sekretuar granülü az, glikojen içeriği yüksek; iyon ve su taşınmasında görev alan hücrelerdir.
} Alveoler Makrofajlar (Dust Hücreleri)... Kalp yetmezliğinde demir pigmenti (Hemosiderin) ile pozitif boyanan RES kökenli hücrelere verilen isimdir.
} Littre Bezleri Erkek üretrasında duvarda bulunan küçük mukus salgılayan bezlerdir.
} Reinke Kristalleri... Testisin Leyding hücrelerinde bulunan, ışık mikroskobunda görülebilen stoplazmik kristallere verilen isimdir.
} Juxtaglomerular Aparatus... Bir nefronun glomeruler afferent arteriyol ve distal kıvrıntılı tübülünün oluşturduğu özel bir yapıdır. Kan basıncı düzenlenmesinde Renin Anjiotensin-Aldosteron siste-minde görev alır.
} Ranvier Düğümleri... Periferik sinir sisteminde Schwann Hücresinin oluşturduğu myelin kılıfının mevcut olmadığı axonal noktalara verilen isimdir.
} Podosit... Glomerulusu saran Bowman Kapsülü’nün visceral tabakasının yapısındaki Epitelyal hücredir.
} Pedisel... Kandaki maddeler kapiller fenestralardan filtre edildikten sonra bazal membranı geçer ve ayaksı çıkıntılar (Footprocess) arasındaki porları yani Pedisel’i geçerek Bowman mesafesine geçer.
} Juxtaglomerular Hücreler... Glomerul afterent artekrilyol media tabakasında Renin salgılayan miyoepitelyal hücrelere verilen isimdir.
} Ryanodine Reseptörü... T-Tübül aksiyon potansiyelinin, sarkoplazmik retikuluma iletimi salınımı sırasında görev yapan SR membranındaki reseptör.
} Hassal Cisimcikleri... Timus medullasında bulunan eozinofilik yapılara verilen isimdir.
} Wolffian Kanalcıkları... Erkeklerde embriyonik dukt sisteminin parçası ve reproduktif sistem ductuslarını oluşturur.
} Vasa Rekta... Renol Medulla’dan Henle Loop’una paralel halde kanalcıklar oluşturan kan damarlarına verilen isimdir.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER8 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 9
} Rezistin... A dipöz doku tarafından kaynaklanan, insülinin etkilerini inhibe etme yeteneği olan hormon.
} Ohm Yasası... Akım (voltaj), voltaj ile direkt, rezistans ile indirekt orantılıdır.
} I(Akım)=E/R E... Voltaj R: Rezistans
} (Auerbach) Myenterik Plexus... Sindirim sisteminde T-Musurlaris Propria’da sirkuler ve longitudinal kas tabakası arasında yerleşmiş plexustur-parasempatiktir.
} Leydig Hücresi... Testesteron salgılayan testisin seminifer tubulleri (intenstiyel hücre) arasındaki hücredir.
} Hering-Breuer Reflex... Akciğerlerin genişlemesi afferent sinirleri uyarır, bu da medulladaki inspiratuar sinirleri inhibe ederek inspirasyonun kesilmesini sağlar.
} Graffian Folikülü... Ovulasyondan hemen önceki matur folliküldür.
} Golgi Tendon Organı... Tendonun çevresindeki kollajen demetlerinde yerleşen gerilime duyarlı me-kanoreseptörlerdir. Afferent sinir liflerine (Grup Ib) denir.
} Frank Starling Kanunu... Stroke volüm ile end-diastolik volüm arasındaki ilişkidir. End diastolik volüm arttıkça stroke volümünde de artış olur.
} Sertoli Hücresi... Seminifer tubul epitelini oluşturan iki hücre tipinden biridir. Jpermatojenik hücreler için destek olurlar.
} Kerckring Valuleri... İnce bağırsakta bulunan plica ciraslaris’tir. Submukoza ve mukoza içeren katlantılardır.
} Lieberkühn Kriptaları (intestinal bezler)... Tubuler yapıdaki bu bezler villusların tabanındaki lamina propriaya uzanırlar.
} Peg Hücreleri... Fallopian Tüplerinde mukozayı oluşturan 2 hücre tipinden biridir. Silyalı kolumner hücreler arasındadırlar ve mukus sekrete ederek, ovumun uterusa taşınmasına yardımcı olurlar.
} C Cells... Tiroid bezinde Parafollikuler, kalsitonin salgılayan hücrelerdir.
} Lambda Granülleri... Plateletlerin içerdiği 175-200 mm çapında olan ve lizozomal enzimler içeren granüllerdir.
} Kupfer Hücreleri... RES’den derive olan sinuzoidal endotelyal hücreler arasında yaygın bulunan oval nukleus, bol mitokondria, gelişmiş Golgi Organeli olan hücrelerdir.
} İto Hücreleri... Karaciğerde Disse mesafesinde bulunan yağ ve vitamin A’yı retinil esteri halinde depo-layan hücrelerdir. Sirozda kollojenizasyondan sorumludur.
} Langerhans Adacıkları... Pankreas yapısında endokrin hücrelerin topluluklarıdır.
} (PP) F Hücreleri... Pankreatik polipeptid salgılarlar. Pankreatik polipeptid, pankreasın exokrin enzim ve HCO3- sekresyonunu azaltır, safra kesesi relaksasyonuna sebep olur.
} D Hücreleri... Pankreastan somatostatin salgılayan hücrelerdir. Etkileri glukagon, büyüme hormonu ve insulin salınımının inhibisyonudur.
} Kalsekestrin... Sarkoplazmik Retikulumda kalsiyumun gevşek olarak bağlandığı yapı.
} Wolff-Chaikoff Etkisi... Yüksek dozda İodine(I2) alımıyla tiroid hormon sentezinin ihhibe olmasıdır.
} Renshaw Hücresi... Spinal Kordda ön boynuzda inhibitör hücrelerdir. Motornöronların kollateral axonlarından input alırlar ve uyarıldıklarında motornöronda inhibisyon yaparlar.
} Poiseville Denklemi... Kan damarlarındaki rezistansı değiştiren faktörleri verir. R= Rezistans r= Damarın yarıçapı h= Vizkozite l= Damarın uzunluğu R= 8hl/ r4
} Kapasitans (Komplians)... Kan damarlarının genişleyebilirliğini tarifler. Basınç değişikleriyle volüm değişiminin nasıl olduğunu tarifler.
C= V/P C= Kapasitans V= Volume P= Basınç
} Dalton Kanunu... Bir gazın gaz karışımındaki parsiyel basıncı, fraksiyonel konsantrasyonuna bağlıdır.
} Parsiyel Basınç...Total Basınç x Konsantrasyon Fraksiyonu Albrightın Herediter Osteodistrofisi (Psödo hipoparatiroidizm Tip 1a): G proteindeki defekte bağlı PTH’a end organda (kemik ve böbrek) rezistans olmasıdır.
} Zellweger Sendromu... Peroksizom yokluğuyla giden; nörolojik, hepatik ve böbrek problemleri olan genetik bir hastalıktır.
} Reed-Sternberg Hücreleri: Hodgkin hastalığında çift vakuollü nukleus içeren dev hücrelerdir.
} Kaldesmon: Düz kas içindeki ince filamentlerin yapısındadır. TnT ve TnI ile fonksiyonel olarak benzerdir.
} Kardiodilatin ve Kardionatrin... ANP gibi atriumdan salınan sıvı ve elektrolit dengesini sağlayan ve kan basıncını düşüren özel kalp kası hücreleridir.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER10 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 11
} Sirkumvallat Papillaları... Sulcus Terminalisin önünde dilde yerleşik 10-15 adet geniş, sirküler papillalardır ve tat tomurcuklarını taşırlar.
} Von Ebner Bezleri... Minör tükrük bezleridir ve seröz sekresyona sahiptirler. Tat tomurcuklarının uyarılmasında salgılarıyla yardımcı olurlar.
} Hirschsprung Hastalığı... Nöral krest hücrelerinin kolonun distal bölgesine göç etmesi olmadığı için Auerbach Plexusu yokluğu ile seyreder. Kolonda dilatasyon meydana gelir.
} Keratohyalin Granülleri... Epidermis, Stratum granulosumunda bulunan Keratinositler içindeki granüllerdir. Histidin ve sistinden zengin protein içerirler ve keratin filamentlerini birleştirirler.
} Lacis Hücreleri... Juxtaglomeniler apparatus yapısındaki extraglomeruler mesangial hücrelerdir. Afferent ve efferent glomerular arterioller arasında uzanırlar.
} Medullipin l... Renal interstisyumda medulladaki kapiller ve tubulleri çevreleyen hücrelerden salınan vazodepresör bir hormondur ve karaciğerde Medullipin ll’ye çevrilerek kan basıncını düşürür.
} Entactin... Tüm Bazal Lamina’larda bulunan sulfatlanmış bin glikoproteindir. Laminine bağlanıp, lamina densada Tip IV kollajen ile bağlanmayı sağlar.
} Terascin... Enbriyonik dokularda gelişen sinir sistemindeki glial hücrelerden salınan bir glikoproteindir. Hücre matrix adhezyonunu etkiler ve migrasyonda rol alır.
} Kondronektin... Kıkırdakta yer alan ve kondrositler ile tip 2 kollajeni bağlayan bir glikoproteindir. Kıkırdak gelişiminden sorumludur.
} Osteonektin... Kemikte bulunan ve minerallerin tip 1 kollajene bağlanmasını sağlayan bir glikoproteindir.
} Fibrillin... Elastini demetler halinde tutan bir glikoproteindir. Elastik liflerin periferik mikrofibrillerindeki temel komponenttir.
} Chief Hücreleri... Paratiroid bezlerinde bulunan küçük, bazofilik, PTH salgılayan hücrelerdir.
} Oxyphil Hücreler... Paratiroid bezlerinde bulunan geniş, eozinafilik ve tek tek veya parakimde demetler halinde bulunan hücrelerdir.
} Üregastron...: Duodenumdaki, Brunner hücreleri tarafından salınırlar ve HCL sekresyonunu inhibe ederler.
} Peyer Plakları... İnce bağırsak lamina propriasındaki lenf nodları, ileumda muskularis mukozadan submukozaya genişleyen agregatları oluştururlar.
} Beyaz Yağ Dokusu... Tüm vücutta derinin derin tabakalarında enerji deposu olarak rol alır. Total vücut ağırlığının %20’sini oluşturur.
} Kahverengi Yağ Dokusu... Yenidoğan memelilerde bulunur. Erişkinlerde az miktardadır. Vücut ısısının düzenlenmesinde görev alır.
} Lipoblast... Adipositlerin meydana geldiği mezenşimden derine olan hücrelerdir.
} Eustachian Tüpü... Nasofarinx ile orta kulak arasında bağlantıyı sağlayan ve orta kulak ile dış ortam arası hava basıncını eşitleyen kanaldır.
} Kulchitsky veya K Hücreleri... Tüm solunum traktus epiteli boyunca bulunan, nöroendokrin sistemin bir parçası olan Serotonin, Bombesin ve Kalsitonin içeren sekretuar granülleri olan hücrelerdir.
} Ampulla Vateri... Pankreas ve safra kanalları içeriklerini duodenum 2. kıtasına aktarmadan birleşerek Ampullla Vateri oluştururlar.
} Oddi Sfinkteri... Safra ve pankreas salgılarının duodenuma aktarılması bazı düz kas liflerinin oluşturduğu Oddi Sfinkteri ile sağlanır. Yapısında koledok, pankreas kanallarının çevresinde ve ampulla çevresindeki düz kas yapısı bulunur.
} Glisson Kapsülü... Karaciğerin dış yüzünü çevreleyen retikulin liflerden ve (Tip 3 Kollajen) kollejen yapısında bir kapsüldür. Karaciğeri lob ve babüllere ayırır.
} Bellini Kanalları... Toplayıcı kanallar kortex boyunca paralel demetler halinde uzanıp ve medullada Bellini Kanallarını oluştururlar. Bu kanallar Renal Papilla tepesine açılarak idrarı pelvikalisiyel sisteme taşırlar.
} Meissner Plexusu... Sindirim sisteminde submukozal yerleşimli Parasempatik plexustur. Mukozal bezlere ve muscularis mukozadaki düz kaslara postganglionik uyarı sağlar.
} Rattke Kesesi... İlkel ağız kavite tavanıdır. Epitelyal büyümesinden ön hipofiz gelişir. Stellate (Granül) Hücreleri: Serebral Kortexin altı tabakasından dış ve iç Granüler Tabakada bulunan hücrelere verilen isimdir.
} Martinotti Hücreleri... Poligonal, kısa dendritli serebral kortex Gangliozik tabakada bulunan hücrelere verilen isimdir.
} Cajal Horizantal Hücreleri... Küçük, iğsi yapıda serebral kortex Plexiform tabakada bulunan hücrelere verilen isimdir.
} Von Ebner Glandları... Sircumuallat papillae üstünde bulunan tat tomurcuklarının çevresindeki oluk-lara seröz sıvı salarak, tat oluşturan maddelere çözünürlük sağlayan bezlere verilen isimdir.
} Bowman Bezleri... Olfaktör epitelde koku algılanmasında görev alırlar.
} Zeis Glandları ... Kirpiklerdeki sebore salgılanmadan sorumlu bezlere verilen isimdir.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER10 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 11
} Moll Glandları... Kirpiklerdeki apokrin ter bezlerine verilen isimdir.
} PP Hücreleri... Pankreasta bulunan, pankieatik polipeptid salgılayan ve pankreasın ekzokrin sekresyonlarını inhibe eden hücrelere verilen isimdir.
} Weibel-Palade Cisimcikleri... Endotel hücrelerinde membrana bağlı VWF depolayan organellere verilen isimdir.
} Waldeyer’in Halkası... GİS ve Respiratuar sistem için koruyucu görev yapan Lingual Tonsil, Palatine Tonsil ve Adenoidlerden oluşan lenfatik dokuya verilen isimdir.
} Lacteal... Sindirim sisteminde, villus merkezinde emilen lipidi dolaşım sistemine taşımada rol alan lenfatik kanallardır.
} Defansinler... Sindirim sisteminde Paneth hücrelerinde bulunan antimikrobiyal piptidlerden birisidir.
} Goblet Hücreleri... Enterositler arasında müsin salgılayan ve intestinal içeriğin lubrikasyonunda görev alan hürelerdir.
} Osteoprogeritör Hücre ... Osteoblast ve osteositlerin deri ve olduğu primitif mezenkimal hücredir.
} Osteoid... Kollajenöz extraselüler matrixe (Tip 1 Kallajen) verilen isimdir. Kalsiyum hidroksiapapit depolanması ile mineralize olur.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER12 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 13
ì KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM’DA ÖZEL İSİMLER
} Oluk(groove) İşareti: Lenfogranuloma Venerum için patognomoniktir.} Nuck Kanalı Kisti: Lig. Teres Uteri’nin inguinal kanaldan geçerken bir parça peritonuda kendisiyle beraber sürüklemesi
sonucu oluşan yapının erişkin çağda kistleşmesidir.} Schiller-Duval Cisimcikleri: Endodermal Sinüs Tümörü(yolk sak tümörü) için karakteristiktir.} Kabara Çivisi(Hobnail) Hücreleri: overin Clear Cell karsinomasında(=Mezonefroid Tümör) gözlenen hücrelerdir.} İki Hücre - İki Gonadotropin Mekanizması: Folikül içerisindeki steroid hormonlarının sentezi bu mekanizma aracılığı
ile sağlanır.} Chadwick İşareti: Gebelik esnasında vajinal mukoza genellikle koyu mavimsi,morumsu kırmızı renkte ve aşırı derecede
kanlanmış şekilde görünür.Bu bulguya chadwick işareti denmektedir.} Koroid Pleksus Kistleri: Lateral ventrikülde bulunan koroid pleksusdaki nöroepitelyal kıvrımların serebrospinal sıvı ile
dolmasi sonucu oluşurlar.} Cotswold Sınıflaması: Gebe kadınlarda da gözlenebilen Hodgkin Lenfoma’sının evrelemesi için kullanılan Ann Arbor
Evreleme Sistemi’nin(bu evreleme sistemi diger lenfomaların evrelemesindede kullanılabilir) revizyona uğramış şeklidir.} Endometriozis İnterna: Mikroskopik bulgular açısından endometriozise çok benzemesi nedeniyle adenomyozise verilen bir
isimdir.} Clue(=İpucu) Hücreleri: Gardnerrella Vaginalis vajinitlerinde gözlenen ve diğer bazı anaerob mikroorganizmaların
etkisiyle,yapışan ve kümeler oluştutan sınırları belirsiz hale gelmiş vagina epitel hücreleridir.} Çürümüş Balık Kokusu: Non spesifik vaginitlerde,vaginal akıntıdan alınan örneğin üzerine %10’luk KOH eklenmesi sonucu
ortam alkali bir hal alır ve anaerobik mikroorganizmaların metabolizması sonucu oluşan aminler alkali ortamda bu tarz bir kokunun oluşmasına neden olurlar.
} Amin Testi(Whiff Testi): Çürümüş balık kokusunun duyulmasına neden olan teste amin testi denmektedir.} Kahve Çekirdeği(=Caffee Beon)Görünümü: Bening bir over tümörü olan Brenner Tümöründeki epitelyal hücrelerin
sahip oldugu görünümdür.} Balon Hücreleri: Condyloma Accuminatum’da(HPV enfeksiyonu) gözlenen hücrelerdir.} Zimmerman Hücreleri: En çok uterusun etrafındaki damarlarda olmak üzere hemanjioperistomada gözlenen hücrelerdir.} Sabin-Feldman-Dye Testi: Toksoplazma’nın tanısında kullanılan serolojik testlerden birisidir.} Apt Testi: Vaginal kanda fetal kan bileşiğinin olup olmadığını tespit etmek amacıyla kullanılan bir testdir.} Arias Stella Reaksiyonu: Ektopik gebelikler esnasında,endometriumda beta HCG aracılığı ile oluşan değişikliklerdir.} Asherman Sendromu: Gonadotropik amenore sebepleri arasında yer alan kazanılmış bir anomali olup sıklıkla derin
küretajlar sonucu oluşan intrauterin yapışıklıkların gözlendiği bir sendromdur.} Behçet Hastalığı: Vulva ve perinede gözlenen ağrılı ülserlerle karakterize bir hastalıktır.} Tokatlanmış Yanak Görünümü: Parvovirüs B19 enfeksiyonu sonucu oluşan 5.Hastalığın karakteristik döküntüsüdür.} Blueberry Muffin Skin: Konjenital Rubella sendromunda(=Gregg Sendromu) gözlenen purpuralara verilen isimdir.} Bracht Manevrası: Vertebranın lordozunun arttırılmaya calışıldığı bu manevra doğum mekanizmasında başın
defleksiyonuna karşılık gelir.} Pinard Manevrası: Bacakların bulunduğu taraftaki el ile vajene girilerek makatın vajenden pelvis girimine doğru itilmesidir.} Kristaller Manevrası: İki kişiyle yapılan bu manevrada anne symphizisi üzerinden kuvvetlice bastırılarak baş asağı itilmeye
çalışılır.} Wigand-Martin-Winkel Manevrası: Baş ön-arka çapı pelvis yan çapına uymuyorsa yapılan manevradır.} Müller Manevrası: İki elle torakantorlerin kavranip gövdenin aşağıya,koksikse doğru çekilmesinin sağlandığı manevradır.} Veit Smellie Moriceau Manevrası: Vajinadan tek elle girilip çocuk sırtının symphizise bakacak şekilde doğrultulması ve
başın elle defleksiyona uğratılmasını içeren manevradır.} Braxton Hicks Kasılmaları: Erken gebelik döneminde ortaya çıkan ve gebelik ilerledikçe yoğunluğu artabilen
koordinasyonsuz aritmik ağrılardır.} Cooper Ligamenti: Mesane tespit(askı) prosedürlerinde sıklıkla kullanılan bir pelvis ligamentidir.} Corps Ronds: Bovenoid tip VIN da gözlenen aglütine nükleer DNA içeren pleomorfik multinükleer uniform neoplastik
hücrelerdir.} Collin’s Testi: VIN(vulvar intraepiteliyal neoplazi) tanısında kullanılan bir testtir. } Couvelaire Uterusu: Plasenta dekolmanında laparotomi yapıldığı zaman myometriyum’un mavi_mor renkte atonik olarak
görüldüğü bir patolojidir.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER12 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 13
} Lynch 2 Sendromu: İçinde over kanserlerinide barındıran multiple adenokanserlerin gözlendiği bir sendromdur.} Dandy Walker Deformitesi: Hidrosefali,retroserebellar kist ve anormal serebellar vermis gibi patolojileri içeren bir
sendromdur.} Cowdry A Cisimciği: Herpes virüs enfeksiyonlarında gözlenmektedir.} Donovan Cisimciği: Calymmatobacterium Granulomatis enfeksiyonlarında gözlenmektedir.} Douglas Ponksiyonu(Kuldosentez): Douglas boşluğuna bir iğne aracılığı ile girilerek eğer bir sıvı birikimi varsa,bu sıvı
hakkında bilgi almak için yapılmaktadır} Du Antijeni: Yaklaşık olarak tanımlanmış 36 D antijeni varyantından en sık görüleni olup D antijeninin inkomplet formudur
ve Rh(-) annelerde sensitizasyona yol açabilir.} Marchetti Testi: Diğer bir adı mesane boynu elevasyon testi olup,üriner inkontinansın diagnostik tanısında kullanılan
testlerdendir.} Düz Katater Testi: Üriner inkontinas tanısında kullanılan bu diagnostik testin amacı üretranın motilitesinin test edilmesidir.} Kallman Sendromu: En sık karşılaşılan konjenital hipogonadotropik amenore formudur.} İnkluzyon Kistleri: Epizyotominin ve benzeri laserasyonların iyi dikilmemesi sonucu oluşan vajenin bening neoplazmasıdır.} Kegel Egzersizleri: Üriner inkontinansın cerrahi dışındaki tedavi yöntemlerinden birisidir.} Orphan Annie Hücreleri: Overin papiller Karsinomasin’da gözlenen hücrelerdir.} Piper Forceps: Eğer makat gelişinde fetus doğum manevraları ile kurtulmazsa kullanılacak olan forceps tipidir.} Bartholin Bezleri(Gl. Vestibularis Major): Labiumlar arasında ve vestibilum arkasında yer alan vajina alt ucunun
kayganlaşmaşını sağlayan sekresyonunun salınmasından sorumlu bir cift bezdir.} Skene Bezleri(Gl. Vestibularis Minor): Erkek prostatının kadındaki karşılığıdır.Orifisiyum üretra eksterna çevresine
küçük delikler halinde açılmaktadır.} Betestha Kalsifikasyonu: Serviks kanserlerinde kullanılan bir sınıflama yöntemidir.} PCT/Sims-Hühner Testi: Sperm kalitesi ve spermle servikal mukus etkileşimi hakkında bilgi veren infertilitenin
değerlendirilmesinde kullanılan postkoital bir testtir.} Zona- Free Hamster Ovum Penetrasyon Testi: Spermatozoaların fertilizasyon kapasitesini ölçen testlerden birisidir.} HELLP Sendromu: Şiddetli Preeklampsinin bir türü olan bu hastalıkta trombositopeni,hemoliz,karaciğer enzimlerinde
yükselme gözlenmektedir.} Glassy Cell Karsinoma(Buzlu Cam Hücreli Karsinoma): Gebelikte en sık görülen serviks CA tipi olup
adenoskuamöz kanserin diferansiye şeklidir.} Gilbert Dreyfus Sendromu: 46 XY genetik yapısında ancak erkek fenotipi.kücük fallus,hipospadias.parsiyel wolf kanalı
gelişimi ve jinekomasti oluşumlarının gözlendiği bir sendromdur.} Lubs Sendromu: Genetik yapısı 46 XY iken dış genital sistemi kadın,iç genital sisteminin erkek yönünde gelişim gösterdiği
androjene karşı duyarsızlık gösteren bir sendromdur.} Reifenstein Sendromu: Genetik yapısı 46 XY ve erkek fenotipinde olmasına rağmen pubertede yetersiz androjen reseptörü
sonucu feminizasyon ve jinekomastinin gözlenebilecegi,oligoazospermik özellikleri olan androjene karşı duyarsızlık sendromudur.
} Call Exner Cisimcikleri: Overin granüloza hücreli tümörlerinde gözlenmektedir.} Signet Hücreleri: Overin Krukenberg tümöründe gözlenmektedir.} Hilus Hücresi: Overin lipid hücreli tümörülerinde gözlenmektedir.} Reinke Kristalleri: Leyding Hücreli Tümörde gözlenmektedir.} Psammoma Cisimcikleri: Overin seröz kistadenokarsinomunda görülmektedir.} Kugel Myomu: Uterusu simetrik olarak büyüten tek myomdur ve intramural yerleşimlidir.} Krukenberg Tümörü: Genellikle gastrointestinal sistem kaynaklı olan non neoplastik selüler stroma içerisinde yer alan taşlı
yüzük görünümü içeren metastatik over tümörleridir.} Kurzrok Miller Testi: Midsiklusta alınıp bir lamın üzerine konmuş mukus üzerine bir damla sperm eklenerek spermin
penetrasyonunun incelendiği bir testtir.} Kramer Çapraz Testi: İn vitro olarak kapiller tüplerde yapılan sperm penetrasyon testidir.} Eğrelti Otu Manzarası: Midsiklusta alınan mukusun ince bir lam üzerinde konulup kurutulması sonucu NaCl deki
kristalleşmeye bağlı olarak aldığı şekildir.} Bluedomed Kisti: Memenin fibrokistik hastalıklarında gözlenen bir patolojidir.} Kleihaur Betke Testi: Eritroplastozis fetaliste maternal dolaşıma karışmış olan fetal eritsrositlerin tespiti icin kullanılır.} TPI(Treponema Pallidum İmmobilizasyon testi): Sifiliz tanısında kullanılan altın standartdır.} Kar Fırtınası Görünümü: Molar Gebeliklerdeki endometriyum kavitesinin görünümüdür.} Peg Hücreleri: Fallop tüplerinde mukozayı oluşturan hücre tiplerinden biri olup,mukus sekresyonuyla ovumun taşınmasına
yardımcı olurlar.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER14 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 15
} Graff Folikül: Ovülasyondan önceki matür foliküle verilen isimdir.} Sertoli Hücresi: Seminifer tübül epitelinde yer alan bir hücre tipidir.} Leyding Hücresi: Testesteron salgılayan seminifer tübüller arasında yerleşmiş interstisyel hücrelerdir.} Hauf Bayer Hücreleri: Plasentada yerleşmiş olan stroma arasında bulunan hücrelerdir.} Le fort Parsiyel Kolpokleizis: Vajinanin parsiyel olarak oküle edilip uterusun desteklendiği bir yöntem olup,rektoselin
cerrahi tedavisinde kullanılır} Pessari: Vajina içerisine yerleştirilerek rektosel tedavisinde kullanılan bir materyaldir.} Elliot Forcepsi: Üst üste binen forceps tipidir.} Simpson Forcepsi: Paralel ağızlı forcepslerdir.} Leff ve Kielland forcepsleri: Verteksin rotasyonu için kullanılan forcepslerdir.} Leopold Manevraları: a) 1.Leopold manevrası:Fundus palpasyonu ile burada hangi kutubun(bas,makat,transver..)olduğunu anlamayı sağlar b) 2.Leopold manevrası:Bir elle fetus sabitlenir diğer elle uterusun lateral duvarları palpe edilir. c) 3.Leopold manevrası:Symphizis pubis üzerinden palpasyon yapılıp prezentasyon ve prezente olan kısmın ne kadar
indiği tespit edilir. d) 4.Leopold manevrası:Sefalik prominens palpe edilir.} Marfan Sendromu: Fibrillin geninde otozomal dominant bir bozukluk sonucu bağ dokularının zayıflığı ile karakterize bir
patolojidir.} Eisenmenger Sendromu: Gebelikte en yüksek mortaliteye sebep olan kardiyak hastalıktır.} Ebstein Anomalisi: Triküspit kapağın konjenital anomalisidir.} Meckel Sendromu: Sefaloselin beraber gözlenebileceği genetik sendromdur.} Limon Belirtisi: Spina Bifida’lı fetüste frontal kranial daralmayı ifade eder.} Muz Belirtisi: Spina bifida’lı fetüste serebellumun anormal konveks konfigürasyonunu ifade eder.} Marshall Taner Sınıflaması:
A) Pubarş Sınıflaması: 1) Preadölesan,vellus kılları mevcut 2) 11 yas.labium majus üzerinde hafif kıllanma ve pigmentasyon. 3) 12 yas.pubis üzerinde daha koyu sert ve sık kıllanma 4) 12.5 yas.daha az alanı kapsayan yetişkin tipte kıllanma 5) 14 yas.tamamen yetişkin tipi kıllanma mevcut Not:Aksiller kıllanma ise ikinci evreden itibaren paralel bir artış gösterir. B) Telarş Sınıflaması: 1) Preadölesan meme ucunda hafif çıkıntı 2) 11 yas meme ve papillada hafif çıkıntı 3) 11.5 yas meme ve areolada daha fazla büyüme ve belirginleşme 4) 12 yas areola ve papilla meme dokusundan farklı bir çıkıntı yapar. 5) 13.5 yas meme matür hal almıştır meme dokusu ve papilla matürasyona uğramıştır. } Nitabuch’s Layer: Desidua vera’nın spongioza tabakasıdır.} Mittelschmerz: Ovulasyona yakın donemde alt abdomende oluşan ağrıdır.} Nagele Formülü: Son ADET tarihine göre bu yöntemle doğum zamanı hesaplanır. SAT‘ın ilk gününden 3 ay çıkarılır ve 7 gün
eklenir.} Naboth Kistleri: Skuamoz metaplazi sonucu endoservikal glandların aseptik tıkanmasıyla transformasyon zonunda oluşan
kistlerdir.} Nitrazin Testi: Vajinanin enfeksiyonlara bağlı bozulan pH‘sını turnusol kağıdındaki renk değişikliğini değerlendirerek
saptamaya yarayan testtir.} Montevideo Birimi: Uterus motilitesinin tespiti için kullanılır.} Sheenan Sendromu: Hipofiz bezinin postpartum iskemik nekrozudur.} Caldwell-Moloy klasifikasyonu: Pelvisin antropoid, jinekoid, platypelloid, android olmak üzere tiplendirilmesi için
kullanılır.} Çilek Vajina(colipitis makularis): Trikomonnas enfeksiyonunda gözlenir.} Hand-Schüller-Chiristian Hastaligi: Gecikmiş puberteye neden olabilen bir santral sinir sistemi hastalığıdır.} Teka Lutein Kistleri: En az görülen fonksiyonel over kistleridir.Molar gebelikte dahil olmak üzere gebelerde gözlenen
bilateral kistlerdir.} Laurence-Moon-Bardet-Biedl Sendromu: İzole gonadotropin eksikliği ile birliktelik gösteren bu sendrom retinitis
pigmentoza, postaksiyal polidaktili,obezite ve hipogonadizm ile karakterizedir.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER14 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 15
ì DAHİLİYE’DE ÖZEL İSİMLER
} Cilt nekrozu ve purpura fulminans... Protein C eksikliğinde warfarin kullanımına bağlıdır
} Eritromelalji... Primer trombositozda görülen ellerin ve ayakların kızarız ve ağrılı olmasıdır.
} Splinter hemoraji... Skorbit ve infektif endokardit
} Diş eti hipertrofisi... AML M4,5, lityum kullanımı, sklosporin kullanımı, difenil hidantoin kullanımı, gebelik ve lokal diş hastalıklarına bağlı olabilir.
} Chlorama... AML’de görülen yeşil renkli cilt lezyonlarıdır. Tedavi altındaki hastalarda görülürse nüks olduğunu gösterir.
} Hunter/biftek dil... Pernisiyöz anemide görülür.
} Tayanç sendromu... Demir eksikliği anemisi + Pika+ seksüel gelişme geriliği+ çinko eksikliği Burr cell (ekinosit): KBY ve pruvat kinaz eksikliğinde görülür
} Akantosit... Abetalipoproteinemi, Kronik karaciğer hastalığı
} Heinz cisimciği... G6PD eksikiğinde görülür
} Howell-Jolly cisimciği... Megaloblastik anemi, lösemi, splenektomi sonrası
} Pappenheimer bodies... Sideroblastik anemilerde ve splenektomi sonrası görülür
} Zieve sendromu... Kronik karaciğer + hiperlipidemi, hemolitik anemi
} Imersland- Grasbeck send... Transkobalamin II eksikliği = Konjenital selektif B12 eksikliği
} Schilling testi... Vitamin B12 eksikilği tanısında kullanılır.
} Figlu test... Folik asid yetmezliğinde idrarda formiminoglutamik asid atılımını gösteren test Cabot halkası= 5’NÜKLEOTİDAZ EKSİKLİĞİ = Kurşun zehirlenmesinde görülür
} Hb Barts 4... Hiç alfa geni yoksa oluşan hemoglobinin adı. Evans sendromu = Otoimmün hemolitik anemi + Trombositopeni
} Donath-landsteiner antikoru... Paroksismal soğuk hemoglobinürisinde P kan grubu antijenine karşı gelişen IgG tipi antikor.
} HAM testi: PNH’da spesifik tanı yöntemi
} Pel-Ebstein tipi ateş (peryodik ateş)... Lenfomalarda görülen ateş
} Mukozis fungoides... Cildin en sık rastlanan primer lenfomasıdır.
} Sezary sendromu... mukozis fungoidesin lösemik formu’dur. (En sık CD4 fenotipi)
} Ph kromozomu... 9-22 translokasyonu/KML
} Bense Jones proteini... MM’da idrardaki protein
} Transtretin... kardiak amiloidosisde biriken madde
} Weibel-Palade cisimciği... Endotelde bulunur. vWF faktörü salgılar Pektus ekskavatum (kunduracı göğsü deformitesi =en sık Raşitizm Pektus karinatum (güvercin göğsü deformitesi) = en sık astım yapar
} Carvello Belirtisi... Triküspid yetmezliğiiği üfürümünün, inspiryumla şiddetlenmesi
} Carey-Coombs üfürümü... ARA’a mitral valvulite bağlı duyulan middiyastolik üfürüm
} Graham stiil üfürümü... Pulmoner hipertansiyonda duyulan pulmoner yetmezlik üfürümü
} Austin Filint üfürümü... Aort yetmezliğinde rölatif mitral darlık üfrümü
} Rytand üfürümü... AV tam blokta duyalan diastolik üfürümdür.
} Dock üfürümü... Sol anterior desenden koroner arterin yüksek dereceli darlığına bağlı 2-3. İnterkostal aralıkta duyulan diastolik üfürüme verilen isimdir.
} Gibson belirtisi... PDA ve AV fistüllerdeki sürekli üfürüm Branham belirtisi = AV fistüle basınca yavaşlama
} Pulsus parvus et tardus (yavaş ve geç gelen nabız)... AS, hipovolemi, KKY
} Pulsus seler et altus... Aort yetmezliği, hipertiroidi, PDA
} Corrigan nabız (sıçrayıcı nabız, St.Vitus dansı)... AY, AV blok, ciddi sinüsal bradikardi
} Pulsus bisferiens (çift zirveli)... Aort yetmezliği, aort yetmezliği + aort darlığı, hipertrofik kardiomyopati, hiperkinetik durumlar
} Dikrotik nabız... Dilate kardiomyopati, kalp tamponadı, hipovolemik şok
} Pulsus alternans (değişken nabız)... Sol kalp yetmezliği (en sık),
} Pulsus bigeminus (iki zirveli nabız)... Bigemine ventriküler ekstrasistoller
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER16 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 17
} Pulsus paradoksus... Sistolik arteriyel basınçta, inspiryum ile 10 mmHg’dan fazla düşmenin tespit edilmesidir. Kalp tamponadı, konstriktif perikardit, aşırı şişmanlık, gebelik, akut pulmoner emboli ve şokta görülebilir. Pulse defisit, atrial fibrilasyonda görülür. Kalp tepe atımı ile periferik nabız sayısı arasında fark vardır. Apeksde periferden daha fazladır. Pulsus filiformis şokta görülen zayıf amplitüdlü hızlı nabızdır.
} Cannon dalgası... (dev a dalgası): AV tam blokta görülen dev a dalgası
} Psödosiyanoz... Methemoglobinemideki yalancı siyanoz
} Revers siyanoz... Ellerdeki siyanozun ayaktan fazla olması: Büyük damar
} Fantom tümörü =Vanising tümör... KKY’de minör fissürde sıvı birikimi Dressler sendromu = MI’e gelişen otoimmün perikardit. En geç komplikasyon
} Aschoff nodülleri... ARA’da görülen myokarddaki spesifik nodüller
Corrigan nabız... Water Hammer nabzı = Aort yetmezliğinde duyulur
Hill belirtisi... Popliteal arter basıncı, brachial arter basıncından 40 mmHg veya fazla yüksektir.
Pistol shot... Aort yetmezliğinde her sistolde femoral arterde işitilen sistolik üfürümdür
Durozier çift üfürümü... Aort yetmezliğinde femoral artere steteskopla hafif bastırılmakla duyulan sistolik ve diyastolik üfürümde
Musset belirtisi ...Aort yetmezliğinde her sistolde başın sallanması
Guinke nabzı... Aort yetmezliğinde her sistolde tırnak kapiller pulsasyonu
Dans der arter... Aort yetmezliğinde Boyun duvarlarının kuvvetli pulsasyonu
Müller bulgusu... Aort yetmezliğinde Uvulanın sistolde sallanması
Ewart Pin belirtisi... Perikardial tamponadda duyulan tuber sufl
Azigos lob... Akciğerin en sık rastlanan konjenital anomalisi
} Platipne... Hasta kalkınca dispne oluyur, yatınca dispnesi kayboluyorsa: sol atrial mikzoma, masif plevral efüzyon, hepatorenal sendromda görülür.
} Cheyne Stokes solunumu... solunum yavaş yavaş hızlanır bir noktadan sonra tekrar yavaşlayarak durur. Bu periyodik tekrar eder. SSS olayları (en sık), ilaç zehirlenmesi ve yaşlılardaki pnömonilerde görülür.
} Biot solunumu... Menenjitlerde görülür. Düzensiz solunum
} Kusmall solunumu... Derin ve takipneik solunum. Metabolik asidozda görülür
} Reid indeksi... Mukoz bez/duvar kalınlık oranı, KOAH’da >0.4’dür
} Crushman spiralleri... Astımda bronş şeklini almış balgam Chartot leyden kristalleri: Astımda eozinofil parçaları içeren balgam
} Creola cisimleri... Astımda epitel dötüntüsü içeren balgam
} Sampter sendromu... İlaca bağlı astım
} Hampton hörgücü... Pulmoner embolide tabanı plevrada, tepesi hillusta doğru olan akciğer infaktüsünde izlenen opasitelerdir.
} Lineer atelektazi (Flechner çizgisi)... Pulmoner embolide görülür
} Westermark belirtisi... Pulmoner embolide damar gölgelerinde ani ve künt sonlanma
} Löfgren sendromu... Artralji, eritema nodosum ve bilateral hiler LAP = sarkoidozdur
} Heertfordt sendromu... Ateş, uveit, parotis bez tutulumu ve fasial paralizisi ile karakterizir.
} Schaumann, asteroid cisimler... Sarkoidozda görülür
} Kveim Reaksiyonu... Sarkoidozda cilt testi
} Caplan Sendromu... Pnömokonyotik nodüller + romatoid artrit olmasıdır.
} Yumurta kabuğu ve Melek kanadı kalsifikasyon... Silikozisde görülür
} Kronik dağ hastalığı (Monge hast)... Yüksek rakımda hipoksiye bağlı sekonder polisitemi
} Horner sendromu... satellit gangliona veya bunun üzerindeki bir noktada sempatik sinire basıya bağlıdır. ipsilateral pteosis, enoftalmus, miyozis (küçük) bir pupil ve yüzde hipohidroz.
} Hamman belirtisi... Pnömomediastende göğüs önyüzünde kalp tepe atımı ile beraber senkron çıtırtı duyulmasıdır.
} Değirmen çarkı belirtisi... Perikard içinde hem hava hem sıvı toplanmasında duyulur.
} Albright sendromu... Kemiklerde fibröz displazi, plazmada kalsiyum, ALP ve fosfor artışı
} Tietze sendromu... Kostokondral eklemlerde ağrılı nonsüpüratif şişlik.
} Vena cava superior sendromu... venöz dolgunluk, boyunda pelerin tarzında ödem ve göğüs duvarında kollateraller
} Caplan sendromu... Romotoid artrit ile beraber kömür işçisi pnömokonyozu olması.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER16 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 17
} Hughes Stovin sendromu... Behçet hastalığında tekrarlayıcı tromboflebitler.
} Hamman Rich sendromu... Hızlı ve akut seyirli intertisyel fibrozis
} Mounier Kuhn send... Trakeobronkomegali, beronşektazi
} Williams Campbell... Bronş kıkırdağnda kartilaj defekti veya eksiliği vardır, bronkomalazi
} Sarı tırnak (yellow nail) send... lenfödem, bronşektazi, sinüzit
} Kartagener send... Bronşektazi, sinüzit ve situs inversus, otozomal resesif geçiş
} Youngs send... Kronik sinopulmoner enfeksiyon, obstrüktif azospermi,
} Samter send... rinosinüzit, nazal polip ve aspirine bağlı astım
} Swyer James- Macload send... Çoçuklukta geçirilen şiddetli adenovirus enfeksiyonuna bağlı tek taraflı bronşiolitis obliterans ve saydam akciğer
} Poncet hastalığı... post primer tüberkuloz ile beraber romatizmal ateş ve poliartritis.
} Ivemark send... Dalak yokluğu ile beraber her iki akciğerde 3 lob vardır.
} Fanconi sendromu... Proksimal tübülüsün iflasıdır. RTA neden olur.
} Bartter sendromu... Henle çıkan kolunun hipofonksiyonudur.
} Liddle sendromu... Distal tübül hiper fonksiyonu (Tansiyon yüksek, K düşük, aldesteron normal) Tamm Horsfall proteini henle kulpunun çıkan kolu ve distal tubuluslardan üretilen proteindir. Görevi bakterilerin üriner sisteme invazyonunu engellemektir
} Good-Posture hastalığı... Anti bazal membran antikoru pozitif (hemoptizi, hematüri ve demir eksikliği anemisi vardır.
} Çift konturlu (demiryolu-tramvay izi görünümü)... Membranoproleferatif glomerülonefritte görülür.
} Schiller-duval cisimcikleri yada embrioid cisimcikler... Yolk sac tümöründe görülür.
} Rinke kristalleri... Leydig hücreli ca’da görülür
} Hurtle hücreleri... Hashimato troiditinde izlenir
} Milkman fraktürü... Osteomalazide görülen yalancı fraktürler
} Atılmış pamuk manzarası... Kafa kemiğinde Page hastalığında görülen lezyonlar
} Tuz biber manzarası... Hiperparatiroide görülen kafa kemiğindeke lezyonlar
} Brown tümörü... Hiperparatiroidide görülen çenedeki kistler
} Somogy fenomeni... DM’de gece hipoglisemisi, sabah şekeri yüksek
} Şafak fenomeni... DM’de insülin duyarlılığının azalmasına bağlı sabah şekeri yüksek
} Zucker kandal organı... Aort bifürkasyonundaki sempatik ganglion
} Metirapon testi... ACTH rezervini ölçen test
} Conn sendromu... Hipertansiyon+hipopotasemi+aldesteron yüksek, renin düşük
} Mackler triadı... Özefagus rüptüründe subkutan amfizem, kusma ve göğüs ağrısı
} Akantozis nigrikans... GIS tümörlerinde görülen ciltteki pigment artışı
} Eritama kronikum migrans... Lyme hastalığında ilerleyici eritem
} Dieulafoy ülseri... En sık midede görülür. Mukozada yada submokozada kalibresi büyük bir arterin kronik basıncına bağlı gelişen mukozal hasardır.
} Kayser – Fleischer halkası... Wilson hastalığında kornea limbusunda descement membranda bakır birikimine bağlı gelişen lezyon
} Cruvalier Baumgarten sendromu... Portal hipertansiyonda caput medusa + venöz üfürüm Nekrolitik migratuar eritem: Glikogonomada görülür.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER18 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 19
ì BULGULAR’DA ÖZEL İSİMLER
} Trousseau belirtisi... tetanide üst kolun tansiyon aletinin manşonuyla sıkılması sonucu ortaya çıkan korpopedd spasm.
} Trousseau sendromu... Gezici trombofilebit tablosu olup en baþta abdominal tümörler, özellikle pankreas Ca, AML, Behçet hastalýðýna baðlý olarak oluþur.
} Cor bovinum... sifilizde kalbin boyutlarý Aort yetmezliðinden dolayý büyüyebilir. Öküz kalbini andýrýr bu duruma cor bovinum denir.
} Bakýr tel görünümü... hipertansif retinopati 4 evrede incelenir. Birinci evre arterlerde daralma ikinci evre bakýr tel görünümü, üçüncü evre Gunn hasarý, dördüncü evre sert eksüdalardan oluþur.
} Deoksinükleotidil transferaz... Bir DNA polimeraz enzimi olup ALL’ li hastalarda %95 saptanýrken AML’ li hastalarda en fazla %5 saptanýr.
} Kloroma... Yumuþak dokularda AML hücrelerinin tümöral birikimleri sonucu yeþilimsi renkte kloromalar görülebilir. AML M4 ve M5’ te diþ eti, M1 veM3’ te ise yumuþak doku infiltrasyonlarý sýktýr.
} Tofus... Gut hastalýðýnýn karakteristik bulgusu olup dalak, testis, Karaciðer Akciðer v.b dokularda bulunur. Santral sinir siste-minde görülmez, oluþumu için monosodyum ürat kristallerinin çökmesi gerekir.
} Mavi sklera... Tip IV osteogenezis imperfektada sklera mavi görülür. Bunun nedeni skleranýn incelerek altýndaki koroid plek-susun görülmesidir.
} Violin teli... Üst genital sistemin etkilediði gonore de bazen periton yayýlýmý görülebilir. Buradan karaciðere yayýlýp gonokokal perihepatit geliþebilir. Bu inflamasyonun iyileþmesi sýrasýnda violin-teli yapýþýklýklarý oluþur.
} Fitz Hugh Curtis Sendromu... gonokok veya klamidya’ya bağlı salpengit sonrası oluşan perihepatit
} Öküz gözü görünümü... (Ýndian file) Küçük ve tek tipteki tümör hücrelerinin kanseröz veya normal görünümlü asinüs ve duktusu çevrelemesi ile ortaya çýkar. Lobuler karsinomada görülür.
} Munro mikroabseleri... Psöriaziste görülen keratotik stratum korneum da nötrofil küçük agregatlarýn oluþturduðu yapýdýr.
} Wickham striaelarý... Kaþýntýlý, mor ve poligonal plaklar þeklinde ortaya çýkan deri ve mukozal membranlarý etkileyen liken planusda görülen Beyaz nokta ve çizgiler üzerinde oluþan papüllere ve plaklara denir.
} Kahverengi indurasyon... Kronik venöz konjesyonun akciðerlerdeki kahverengi renkte ve sert kývamda olmasýdýr.
} Auspitz belirtisi... Psöriyaziste plaklarýn yüzeyindeki skvamlar kaldýrýlýnca bu damarlar kolaylýkla kanar ve noktasal kanamalarý oluþturmasýdýr.
} Crooke’s hyalin deðiþikliði... Yüksek düzeyde endojen yada eksojen glukokortikoidlere baðlý hipofizdeki deðiþiklerdir.
} Mc Burney belirtisi... Akut appendisitte görülen umblikus sağ anterior superior iliac spine arasındaki çizginin 2/3 dış kesi-mindeki hassasiyet
vHutchinson’s diþi... Konjenital sifilizde tersiyer sifilizde diþte görülen inflamatuar destrüksiyondur. (testere dişleri)
} Kayser-Fleischer halkasý... Wilson hastalýðýnda korneadaki diskolere halkadýr.
} Koplik lekeleri... Kýzamýkta görülen, mukozal lezyonlardýr, bukkal mukozode görülmesi kızamık için patagnomonik.
} Mc Callum plaklarý... Akut romatizmal ateþte görülen myokardial lezyonlardýr.
} Zelballen... Feokromasitomada berrak sitoplazmalý hücrelerin oluþturduðu karakteristik hücre adacýklarýdýr.
} Zahn çizgileri... Trombüsler kalpte ve aortada belirgin tabakalaþma gösterir.Bu görünüm trombosit, bir miktar fibrinden oluþan soluk tabaka ve daha fazla eritrosit içeren boyu tabakanýn sýralanmasýndan oluþur.
} Courvosier belirtisi... Palpe edilebilen gergin bir safra kesesi ile olan aðrýsýz sarýlýktýr. Tümör veya ortak safra yada ampullanýn koledekolithiazisinden kaynaklanýr.
} Murphy belirtisi... Akut kolasistitte sağ subkostel bölgenin inspirasyonda palpasyonu sonucu ağrı olması.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER18 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 19
ì RADYOLOJİK BULGULAR’DA ÖZEL İSİMLER
} Nidus... Osteoid osteomada radyolojide saptanýr. Özellikle gençlerde ortaya çýkar ve gece artan aðrýlar tipik bulgusudur. Aðrýlar aspirin kullanýmýyla dramatik oranda azalýr.
} Bal peteði akciðer görünümü... Ýdiyopatik interstisyel fibrozis, eozinofilik granüloma, skleroderma, romatoid artrit, sarkoidoz ve pnömokonyoz bu görünümü oluþturabilir.
} Arayüz iþareti... Mediastinal ve visseral plevranýn interlober fissürlerin düzensizleþmesi, kalýnlaþmasýdýr. Ýntestisyel hastalýklarýn en erken ve en sýk saptanan bulgusudur.
} Kuyruklu yýldýz iþareti... Fokal fibrotik doku kitleleri olup bronþ ve damarlar kitlenin içine uzanýr. Sarkoidoz ve pnömok-onyozda görülür.
} Yumurta þeklinde kalp... Transpozisyonda görülür.
} Tahta papuç þeklinde kalp... Fallot tetralojisinde görülür.
} 8 veya kardan adam þeklinde kalp... Suprakardiak total pulmoner venöz drenajý temsil eder.
} Scimitar iþareti... Pulmoner venöz dönüþ anomalisinde anormal verir görünümü palaya benzetildiði için bu isim verilmiþ.
} Kaldýrým taþý görünümü... Crohn hastalýðýnda mukoza tutulumudur. Bu mukozal yapý, daha sonra düzensiz daralma gösterir buna ip iþareti denir.
} Kurþun boru þekli... Ülseratif kolitte baþlangýçta spazm nedeniyle dar görülen kolon, fibrozisin geliþmesiyle hastalarý silinmiþ boru þeklini alýr.
} Renol halo iþareti... Bilgisayarlý tomografide görülen gerato fasiyasý kalýnlaþmasý sonucu oluþur. Akut pankreatit de görülür.
} Stewart bulgusu... Transvers kolonun orta kesiminde gaz yokluðudur. Akut pankreatitde görülür.
} Tren rayý iþareti... Hipertrofik pilor stenozunda pilor kanalý birbirine paralel iki çizgi þeklinde görülür.
} Omuz iþareti... Hipertrofik pilor stenozunda kasýn antruma yaptýðý basýnýn görünümüne denir. Bulbus tabanýndakine ise þemsiye iþareti denir.
} Bull’s eye (=target örneði)... Ýnvaginasyonun ultrasoundda görülen bulgusudur.
} Örümcek ayaðý görünümü... Yetiþkin tip polikistik böbrek hastalýðýnda incelen ve geniþleyen kalisyel yapýlar oluþturur.
} Çiçek demeti görünümü... Medüller sünger böbrekte iv ürografide oluþan görünümüdür.} Geyik boynuzu görünümü... Pelvisi ve kalisyel sistemi dolduran büyük taþlara denir.} Kar fýrtýnasý görünümü... Mol hidatiformda endometrial kavitenin düzensiz, içerisinde hipoekoik alanlar bulunan, hiperekoik
bir doku ile dolu görünümüdür.} Muz iþareti... Dandy-walker malformasyonunda,fetal kraniyumda ventrikülomegali, sisterna magnada silinme ile beraber
serebellar deformasyondur.} Limon iþareti... Dandy- walker malformasyonunda frontal kemiklerin binkonkav deformasyonudur. } Codman üçgeni... Periostun en sýk tümör (sıklıkla osteosarkom), daha az sýklýkta hematom ve pü ile elavasyonu sonucu
oluþur.} Soðan zarý þeklinde periost reaksiyonu (=lamelli)... Osteosarkom, Ewing sarkomu ve enfeksiyonda görülür.} Bambu kamýþý... Ankilozan spondilitte paravertebral ligamanlar önce kalsifiye, daha sonra ossifiye olurlar. Bu görünüme
denir.} Budanmýþ aðaç görünümü... Pulmoner hipertansiyonun röntgen bulgusu hiler bölgede geniþlemiþ pulmoner damarlar ve
periferik kesimde azalmýþ damarlardýr.} Çentik iþareti... Bebekte üst mediasteni örterek yanýlgýya neden olan büyük timus, kalp bölgesi ile birleþtiði yerde çentik
iþareti ile tanýnýr.} Çift ark iþareti... Safra kesesinde lümeni dolduran taþta, sýklýkta kese duvarý ile taþýn kenarý ayrý ayrý izlenmesidir.} Double- bubble görünümü... Duodenal obstrüksiyonlarda midenin ve obstrüksiyonun üst kesimindeki duodenum distan-
siyonuna baðlý iki ayrý gaz görünümüdür.} Çift kanal (=çift kese) görünümü... Erken evre normal gebelikte gestasyonel kese ve endometrial kanalýn bir bölümünün
iki ayrý yapý olarak izlenmesi görünümüdür.} Çoban sopasý görünümü... Femurda koksa vara en sýk görülen deformite þeklidir. Femoral þaftýn eðilmesiyle oluþan görünüme
denir.} Diþ macunu bulgusu... MR’da sagittal kesitlerde ekstrude diskin kanala doðru uzamasýna denir. Disk lezyonlarýnda görülür.} Dirsek iþareti... Telede sol atrium büyüklüðüne sol ventrikül katýlmamýþsa özefagusta itilme ve alt kenarda dirsek yapar.} Dolu fýrtýnasý görünümü... Alveoler ekinokokozis (E.multilokularis) karaciðerde görülen düzensiz ve belirsiz sýnýrlý, noduler
ve infiltratif þekilde görülen lezyondur.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER20 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 21
} Duvara atýlmýþ çamur görünümü... Plevral kalsifikasyonda görülen homojen olmayan belirgin yoðunluk artýmý þeklindedir. Hemotoraks, ampiyem ve plevral sývýya sekonder geliþir.
} Fantom tümörü (=kaybolan tümör)... Ýnterboler ankiste plevral sývýlar kalp yetmezliðinde sýk görülür. Yetmezlik tedavisi ile çabucak kaybolduðu için bu isim verilmiþtir.
} Fildiþi vertebra... Paget hastalýðý (Osteitis deformans)’da vertebra korpuslarý tutulduðunda oluþan görüntüdür.} Fil kulaðý pelvis görünümü... Down sendromunda iliak kanatlar geniþlemiþ, pelvisin tipik görünümüdür.} Fleischer çizgileri... Diyafragmanýn yüksek pozisyonda olmasý sonucu bozulan akciðerin alt kesimlerinde oluþan disk þeklindeki
atelektazilerdir. Subfrenik abse ve süpüratif proçesler neden olabilir.} Frankal çizgisi... Osteoid yapýmýnýn durmasý ve kalsiyum tuzlarýnýn çökmeye devam etmesi sonucu provizyonel kalsifikasyon
çizgisinin yoðunluðunda artmadýr. } Frigyalý þapkasý görünümü... Safra kesesinin konjenital anomalisinde fundusun kendi üzerine katlanmasýyla oluþur.} Golf sopasý görünümü... Tüberküloz üreteri tuttuðunda yer yer daralma ve geniþlemeler görülür. Fibrozis nedeniyle üreter
kýsalýr ve düzleþir bu görünüme denir.} Hamptom çizgisi... Gastrik ülserde niþin boynunda ödeme baðlý oluþan radyolusent ince bir çizgiye denir.} Hamptom hörgüçü... Pulmoner infarktýn akut fazýnda hemen daima plevraya dayalý kesik koni þeklinde konsolidasyon
görülür.} Hilal iþareti ... Akciðer hidatik kist’te görülen lezyonlarýn üst tarafýný çevreyen hilal þeklinde radyolusent alanlardýr.} Ýnci dizisi görünümü... Akut penkreatitde ayakta çekilen röntgenogramlarda bazen barsak içerisindeki sývýnýn üzerinde kalan
hava kabarcýklarýnýn oluþturduðu görünümdür.} Kahve çekirdeði görünümü... Sigmoid volvulusda pelvisten diyafragma altýna kadar uzanan ters U þeklindeki görünü-
müdür.} Kalem ucu görünümü... Akalazyada grafide özefagus distal ucunun giderek daralmasý sonucu oluþan görünümdür.} Kalisyel hilal bulgusu... Kronik üriner obstriksiyon sonucu parankim kalýnlýðýnda azalma sonucu oluþan görünümdür.} Kare þeklindeki pelvis... Akondroplazide, ilium’un kanadý kare þeklini alýr.} Kare þeklindeki vertebra... Ankilozan spondilit’te görülen vertebra korpuslarýn ön yüzlerindeki konkavite yeni kemik biri-
kimlerine baðlý olarak düzleþmesi sonucu oluþan görünümdür.} Karga ayaðý iþareti... Safra kesesinde opaktaþlar içinde gaz yapan bakteriler tarafýndan oluþturulan gaz görünümleridir.(düz
röntgende)} Kelebek yada yarasa kanadý görünümü... Akciðer ödeminde perihiler yerleþimli konsolidasyondur.} Kýlýç týný tibia... Sifilizde görülen tibia diyafizindeki, özellikle ön kesimde subperiostal yeni kemik oluþumu nedeniyle oluþan
görünümdür.} Kova sapý yýrtýðý... Menisküsün longitudinal uzanan vertikal yýrtýðýdýr.} Lambert kanalý... Akciðerde bronko alveolar kanallardýr ve bronþun obstruksiyonunda bu kanallar aracýlýðý ile o segment
kollabe olmayabilir.
} Loose body... Osteokondritis dissekans’ta kýrýk çizgisinin kýkýrdaðýda içine almasý ile parça kopar ve eklem içine düþer.
} Menisküs iþareti... Akciðer tüberküloz kavitelerinde mantar topu geliþebilir. Kavite duvarý ile mantar topu arasýndaki rady-olusensi bu görünümü oluþturur.
} Molar diþ iþareti... Normal kulak kemikçiklerinin görünümüne denir. Dislokasyonlarda bu görünüm bozulur.
} Nilüfer çiçeði bulgusu... Hidatik kistin ultrasonda patognomik bulgusudur.
} Olta görünümü... Büyümüþ prostatýn yapýsý ve mesane tabanýn yukarý kalkmasýna baðlý olarak üreterlerin distal ucunda yukarý doðru kývrýlmaya denir.
} Overriding aorta... Fallot tetrolojisinde aort kökünün saða doðru yer deðiþtirerek ventrikuler septal defekt üzerine binmesi-dir.
} Parmak basýsý görünümü... Ýskemik kolitte barsak lümeninde gözlenen indentasyonlardýr.
} Patlamýþ mýsýr... Bronþiyal hamartomun içinde gözlenen kalsifikasyonlardýr.
} Peçete halkasý... Kolonun malign tümörleri lümeni çepeçevre sarmasý ile oluþan görünümdür.
} Pelken iþareti... Skorbütte aðýrlýk taþýyan uzun kemiklerde metafizyel fraktürlere baðlý küçük dikensi çýkýntýlardýr.
} Pellegrini- Steide... Travmaya baðlý yumuþak doku ossifikasyonlarý olup, distal femurda addüktör tüberküle komþu ossifi-kasyondur.
} Pençe eli görünümü... Mukopolisakkaridozda, röntgende metakarplarýn proksimal ve falankslarýn distal uçlarýndaki sivr-ileþmeler.
} Placode: Meningomyeloselde nöral doku deri yüzeyinde bu plak þeklinde açýk olarak izlenir.
} Porsenel safra kesesi... Safra kesesi duvarý bazen kronik inflamasyonlarýn iyileþme evresinde kalsifiye olur ve düz röntgende görülebilir.
} Psödofraktürler (Looser zonlarý)... Osteomalazide görülen genellikle simetrik lezyonlardýr.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER20 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 21
} Psödokidney iþareti... Barsak duvarý kalýnlaþmasýnýn ultrasondaki tanýmýdýr.
} Putti triadý... Doðuþtan kalça çýkýðýnýn üç önemli bulgusu, asetebular hipoplazi, femur baþý hipoplazisi ve femur baþýnýn üst ve dýþta olmasýdýr.
} Rokitonsky-Aschoff sinüsleri... Adenomiyomatoziste, safra kesesi duvarýnda yerel kas hipertrofisi ile beraber bu epitelyal mukozal sinüsler bulunur.
} Saç fýrçasý görünümü... Talassemia’da kafada diploe geniþler, trabeküler yapý iç tabulaya dikey konum alýr. Dýþ tabula incelir ve bu görünüm oluþur.
} Erlenmayer deformitesi... Talasemide femurda gözlenen deformitedir.
} Sandeviç vertebra... Sekonder hiperparatiroidizm de vertabralarýn ortasý radyolusent, üst ve alt kenarlarý yeni kemik yapýmý nedeniyle artmýþ durumdadýr.
} Scalloping... Diyafragma konturunda birden fazla sayýda görülen küçük kubbelenmelere denir. Asteniklerde derin inspiryumda, amfizemde ve pnömotoraksta görülebilir.
} Schmorl nodülleri... Scheuerman hastalýðý(Adelosan kifoz)’ da epifiz plaklarýnýn ön kesiminde bulunup, basý yapabilir, disk aralýðýný daraltýr.
} Sekestrum... Piyojenik osteomiyelitte enfeksiyon sürecinde oluþan ölü kemik parçalarýna denir.
} Sýçan kuyruðu görünümü... Bronþ karsinomunda tutulan bronþta daralma ve obstrüksiyonun bulgusudur.
} Siluet iþareti... Bir röntgende normalda görülmesi gereken yapýnýn kenarýnýn görülmemesi bu kenara komþu alanýn ayný yoðunluktaki ayný madde ile kaplandýðýný gösterir. Buna siluet iþareti denir.
} Spina ventoza... Tüberkülozun el ve ayaðýn tubuler kemiklerdeki görülen þekline denir.
} Stierling iþareti... Crohn hastalýðýnda spazma ve daha sonra fibrozise baðlý olarak çekumun dolmamasýdýr.
} Þampanya kadehi pelvis görünümü... Hurler sendromunda görülür.
} Taþlý yüzük iþareti... Bronþiektazide tutulan bronþla saðlam bronþun birlikte olduðu görünüme denir.
} Tenis topu görünümü... Hipernefroma, seminoma ve koriepitelyoma akciðere sýklýkla bu görünümde metastaz yapar.
} Testere diþi görünümü... Ülseratif kolitte kolonda derin olmayan ülserlerin oluþturduðu görünümdür.
} Tirbuþon özefagus... Diffuz özefagial spazmda deðiþen þiddete simultan kontraksiyonlarla karakterizedir.
} Trummerfeld zonu... Skorbütte metafizlerde görülen radyolusent bir bölgedir.
} Watershed infarktý... Anterior serebral ile medial serebral arterlerinin uç dallarýnýn birleþtiði yer olan parieto- oksipital bölgede görülen hemodinamik infarkttýr. Nedeni dolaþýmýn aniden azalmasýdýr.
} Wimberger halkasý... Skorbütte radyolusent epifizleri çevreleyen yoðun bir kortikal çizgidir.
} Yakalýk (=Hamptom) çizgileri... Mide ülserinde benignite iþaretidir.
} Yumurta kabuðu þeklinde kalsifikasyon... Silikoziste lenf nodlarýnýn bu þekilde kalsifikasyon gösterir.
} Yumurta þeklinde kalp... Büyük arterlerin transpozisyonunda görülen bulgudur.
} Yüzer diþ görünümü... Histiositozde görülen, alveoler kenarlarýn yýkýlmasý sonucu oluþan görünümdür.
} Zýmba ile delinmiþ görünüm... Multipl myelomda kafa grafisinde küçük ve keskin kenarlý lezyonlardýr.
} Benekli osteoporoz... Kemik ve yumuþak doku travmasý sonucu sempatik distrofi (Sudeck atrofisi)’nde kemiklerin metafiz kesiminde benekli radyolusent alanlardýr.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER22 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 23
ì TESTLER’DE ÖZEL İSİMLER
} Dick testi... Streptococcus pyogenes’e bağlı Kızıl hastalığında cilde eritrojenik toksin verilerek duyarlýlýk araþtýrýlýr. Kýzarýklýk olursa organizmada antitoksin yoktur.
} Schultz-charlton sönme reaksiyonu... Kızılda skarlatiniform döküntünün eritrojenik toksine baðlý olup olmadýðýný gösterir. Antitoksin verildikten sonra sönme varsa hasta kızıldır.
} Kapsül þiþme testi... Streptokokus pnemonia ve klebsiella’da tanýda önemlidir.} Schick testi ... Difteride kiþilerin immün yanýtýný ölçer.} Sereny testi... Entero invazif Eschericha colinin diðer tiplerden ayýrýmýný yapar. Kültür süzüntüsü tavþanda keratokonjunktivit
yapar esasýna dayanýr.} ONPG(Ortonitrofenil B-D galaktopiranozid) testi... Salmonellalar bazý bakterilerden bu testle ayrýlýr.} Weil-Felix reaksiyonu... Proteus cinsi bakterilerle Riketsia antijenleri arasýndaki çapraz reaksiyonlar esasýna dayanýr. Rik-
etsiyol hastalıkların tanısında kullanılır.} Wright aglutinasyonu... Brusellada hasta serumu ile yapýlan tüp aglutinasyon testidir. } Rose Bengal... Brusellada hasta serumu ile yapýlan lamaglutinasyon testidir.} Spot test... Brusellada tam kan ile lam aglutasyon yoluyla, insanda oluþmuþ antikorlar saptanýr.} Ring testi... Brusellada sütte antikorlarýn araþtýrýlma testidir.} Mantaux testi PPD testi (purified protein derivative)... Tüberkuloz’da duyarlýlýðý ölçen deri testidir.} Lepromin deri testi... Leprada basile karþý duyarlýlýðý ölçen deri testidir. Eðer negatifse hücresel immünite defektiftir.} TPHA (Treponema pallidum hemaglitünasyon testi)... Sifiliz tanýsýnda oldukça duyarlýdýr ve taný testi olarak kul-
lanýlýr.} FTA-ABS... Sifiliz tanýsýnda çok güvenilir testir, ilk pozitifleþen ve yalancý (+) sonucu olmayan testir. Doðrulama testi olarak
kullanýlýr.} TPI (Treponema pallidum immobilizasyon)... Sifiliz tanýsýnda altýn standart yöntemdir.} VDRL... Sifiliz kullanýlan non-treponemal testir. Sifilizde tedavinin izlenmesinde kullanýlýr. Sadece nörosifilizde ilk taný testi
olarak kullanýlabilir.} Frei testi... Lenfogranuloma venerum tanýsýnda kullanýlan deri reaksiyon testidir. Lenfogranuloma venereum C.trochamatis’e
bağlı oluşur.} Tzanck testi... Hepetik lezyondan alýnan kazýntý materyalinde balonlaþmýþ hücrelerle intranükleer inklüzyonlarýn gösterilm-
esidir.} Koagülaz testi... Akut enfenksiyonlarda patojenik stafilokoklarýn ayýrýmý için kullanýlan patojenite testidir. S.aureus: Koagu-
laz} Kanagawa fenomeni... Vibrio parahemoliticus’un kanlý besiyerinde meydana getirdiði hemoliz olayýdýr.} Germ tüp oluþturma testi... Candida albicans’ý diðer kandida türlerinden ayýrt eder.} Soðuk aglutinin testi... Mycoplasma pneumoniae enfeksiyonu bulunan olgular, insan alyuvarlarýný soðukta (4°C) aglutine
eden antikorlar üretir.} Ames testi... Bir kimyasal bileþiðin mutajen olup olmadýðýný araþtýrýr.} Kweim- Siltzback testi... Sarkoidoz tanýsýnda kullanýlan testtir.} Basitrasin disk testi... A grubu streptokoklarý diðer streptokkoklardan ayýrmak için kullanýlýr. Disk çevresinde basitrasine
baðlý üreme inhibisyonu varsa A grubu streptokok lehine yorumlanýr.} Optokin inhibisyon testi... Streptokokkus pneumeniayý diðer streptokoklardan ayýrt etmek için kullanýlýr. Pnömokoklar
optokinle inhibe olur. Pnömokoklarda ayrıca safra tuzları ile kolonilerin erimesi gözlenir.} Nefes testi... Helicobacter pylori tanýsýnda kullanýlýr.} Sabin- Feldman: Toxoplazma gondii tanýsýnda kullanýlýr.} Gruber-Widal testi... Salmonella aglutinasyon testidir. Enterik ateþ, sepristanýsýnda kullanýlýr.} String (ip) testi... Giardia lamblia tanýsýnda kullanýlýr.} Lam aglunitasyon testi... Salmonella ve Shigellayý tiplendirme için kullanýlýr.} ÝMVÝC testi... Birçok enterobakter türünü tiplendirmede kullanýlýr.} Çini mürekkepi testi... Menenjit olgularýnda BOS’ta Cryptococcus neoformansý gösterir.} Casoni deri testi... Kist hidatik (Ekinokokkus granülosus) tanýsýnda kullanýlan PPD benzeri deri testidir.} Asit ham testi... PNH(paroksismal nokturnal hemoglobinüri) tanýsýnda kullanýlýr. Temel prensip PNH’da eritrositlerin asit
ortamda lizisinin artmasýna dayanýr.} Osmotik frajilite testi... Herediter sferosifoz tanýsýnda kullanýlýr. Temeli eritrositlerin osmalariteye dayanýksýzlýðý nedeniyle
lizisinin artmasýna dayanýr.} Mazotti testi... Onkoserka volvulus tanýsýnda kullanýlýr.} Seloteyp yöntemi... Enterobius vermicularis tanýsýnda kullanýlýr.
} Kleihaur-betke testi... Fetal Hb için kullanýlýr. Eritroblastozis fetaliste maternal dolaþýma katýlan fetal eritrositlerin tayini için kullanýlýr.
BÖLÜM 1 ÖZEL İSİMLER22 ÖZEL İSİMLER BÖLÜM 1 23
ì DİĞER ÖZEL İSİMLER
} Kohn porlarý... Komþu alveoller arasýnda bulunur. Mural geçiþlerde birbirine baðlý bu porlar, bakteri ve eksudanýn bronkopnömoniye yol açacak þekilde yayýlmasýna olanak saðlar.
} Arantius nodülü... Pulmoner kapaðýn sað-sol-anterior yaprakcýklarýnýn fibröz yapýdaki merkezidir.
} Balanit... Glans penisin kronik iltihabýna denir.
} Bantu hemosiderozis... Zencilerde yüksek demir içeriði olan alkollü içeceklerin alýnmasýna baðlý olarak oluþan demir yüklenmesidir.
} Blefaroplast... Özel boyalarla ependimomlar, sitoplazmadaki çekirdeðin yanýnda bu yapýnýn varlýðý ile kesin ayýrt edilirler.
} Buschke-Löwenstein tümörü... Ýyi diferensiye, siðilimsi yassý epitel geliþmeleri yaygýn yerel invazyon gösteren dev kondilomdur. Etken HPV.
} Epulis... Gingivada sapsýz (sesil) yada saplý, elastik kývamlý ve kýrmýzý-mavi yada pembe renkte görülen tümöre benzer kitledir.
} Ranula... Aðýz tabanýnda dil frenulumuna yakýn bir alanda yerleþim gösteren tek taraflý bir kisttir. Dil altı bezlerinin retansiyon kistidir. (mavi renkli)
} Granüler hücreli tümör... Dili en sýk etkileyen benign tümörlerden birisidir.
} Þalonlar... Hücreyi G1 fazýnda tutarak çoðalmasýný engelleyen maddelerdir.
} Tuftsin... Dalak tarafýndan sentezlenen fagositlerin aktivitesini artýran tripeptiddir.
} Sago dalaðý... Dalakta amiloid birikimi ile olur.
} Aleka: Post-mortem pýhtýya denir. Parlak, düzgün yüzeyle, elastik ve damar duvarýndan ayrýdýr.
} Dievlafoy ülseri... Mukozada yada submukozada kalibresi büyük damar ve damarýn kronik basýncýna, baðlý mukozal hasarla karekterli lezyon-dur. En sýk mideye yerleþir.
} Von-Brun adalarý... Kronik sistitte görülür.
} Dubois absesi... Timusun epitalyal yapýlarýný oluþturan embriyonal kanalýn gerilememesi sonucu oluþur.
} Pepper sendromu... Nöroblastomun karaciðer metastazýna denir.
} Alberran bezleri... Prostatta bulunur. Selim büyüyerek týkanmaya sebep olabilir.
} Mikulicz sendromu... Porotis, laerimal submandibuler bezlerin bilatenal ağrısız sert şişlikleridir. Tüberküloz, lenfoma, lösemide olabilir.
} Kabara çivisi (Hobnail) görünümü... Overin berrak hücreli tümörlerinde gözlenir.
} Aries-Stella fenomeni... Ektopik gebelikte endometriumda Beta-HCG etkisi ile oluþan deðiþikliðe denir.
} Mavi kubbe(=bluedomed) kist... Memede fibrokistik hastalýkta gözlenir.
} Kernohan çentiði... Tenterium köþesinde fýtýklaþmadýr. Kontrolateral serebral pedinkül laserasyonu neden olur.
} Frekel... Epidermiste melanosit hiperplazisinde kaynaklanan pigmente maküldür.
} Tuz-karabiber görünümünde retina epiteli... Konjenital rubella’da epitelde hipotrofi ve hipotrofi ile karekterli tuz- biber görünümüdür.
} Reid indeksi... Akciðerde submukozal gland tabakasýnýn, bronþ duvarýna oranýdýr. Kronik bronþitte oran artar.
} Koroid nodülleri... Milier tüberkülozda gözde coroid nodüller tanýda oldukça deðerlidir.
} Basiller anjiomatoz... AIDSve immün suprese olanlarda izlenir. Bartonella hensale sorumludur.
} Chiclero ülseri... Leishmania mexicana tarafýndan oluþturulur ve en çok kulaðý tutar.
} Müller Hücresi... Retinada bulunan bağ ve destek hücresidir.
} Rodopsin... Görmeyi sağlayan pigmentlerden birisi
} Ranvier boğumu... 2 myelin kılıf arasındaki schwann hücresi bulunmayan kısım
} Schmidt-Lantermann yanıkları... Myelin kılıf oluşurken kalan schwann arada hücre sitoplazması
} Goblet Hücreleri... Mukus salgılayan hücreler
} Kalsiform hücreler... Goblet hücrelerinin diğer ismi
} Rosenthal fibrilleri... Pilositik astrositomda görülen saç benzeri astrosit uzantıları
} Nörilemmosit... Schwann hücresinin diğer adı
} Kromatolizis... Akson hasarında nükleusun perifere geçip nükleusun belirginleşip, nissel cismi kaybolması
} Kinosilyum... Dengeyi sağlayan tüy hücrelerinin herbiri
} Stereosilyum... En büyük kinosilya
} Cupula... Semisirküler kanalda ucundaki jelatinimsi
} Otokonia... Silliaların gömüldüğü kalsiyum karbattan zengin yapı
} Calsequetrin... Sarkoplazmik retikulumda kalsiyum bağlayan protein
} Hening cisimcikleri... ADH ve oxitosinin hipofizde depolanma şekli
} Kerkring valvilleri... İnce barsak mukozasında bulunur.
} Sharpey lifleri... Periostu kemiğe bağlayan lifler
} Hawskip lakunası... Osteoklastların kemikte bulunduğu çukurcuklar
} Kromogranin A... Katekolaminlerin vezikullerde birlikte depolandıkları madde
} Kastrasyon hücreleri... Ön hipofizde bulunur
} Decidua Hücreleri... Endometriumda bulunur
} Betz’in Dev Hücreler... Brodmanın 4 No’lu alanındaki hücrele