kwiecieñ 2004 strona 1

Nr 2 kwiecieñ 2004 Rok 1 ISSN 1732-3592

ci¹g dalszy str. IV

ci¹g dalszy str. II

Poœród pól i zadrzewieñPoœród ³¹k, pól i lasów w ma-

lowniczym krajobrazie znajduj¹ siêstacyjki Kopaszewskiej DrogiKrzy¿owej. Jej wyj¹tkowoœæ i nie-powtarzalny urok polega w³aœnie natym, ¿e jej stacje wtopione s¹ wkrajobraz. Ta niecodzienna droga li-czy oko³o 16 kilometrów i wiedziez kaplicy pa³acowej w Kopaszewie(stacje I i XIV wmurowane s¹ w ze-

wnêtrzne œciany wie¿y kaplicy pa³a-

cowej) przez Kopaszewko, dalej tzw.traktem turewskim przez Rogacze-wo Wielkie do koœcio³a w R¹biniu(stacje VII i VIII wmurowane s¹ po

obu stronach bramy na tamtejszym

koœciele). Tym samym szlakiemDroga wraca z powrotem do Kopa-szewa. Odlewy przedstawiaj¹ce po-szczególne stacje KopaszewskiejDrogi Krzy¿owej (po dwie) wmu-rowane s¹ w ponad trzy metrowejwysokoœci, kwadratowe s³upyzwieñczone czterospadowymi dasz-kami. Wmurowane s¹ tak, by wska-zywaæ kierunek dalszej pielgrzym-ki. Tablice - p³askorzeŸby z po-szczególnymi stacjami by³y odlanez ¿elaza i sprowadzone z Francji.Zosta³y wykonane w jednej ze zna-nych – wówczas - paryskich pra-cowni. Obecnie wszystkie orygina-³y stacji Kopaszewskiej Drogi Krzy-¿owej znajduj¹ siê wewn¹trz kapli-cy pa³acowej w Kopaszewie. Zosta-³y tam przeniesione i zainstalowanewiosn¹ 1997 roku. My, wœród pól i³¹k mo¿emy podziwiaæ ich kopie.

Tragiczna œmieræHistoria Kopaszewskiej Drogi

Cudze chwalmy, ale i swoje znajmy

Zabiegani i zajêci dniem codziennym rzadko mamy czas by podzi-wiaæ piêkno okolicy, w której mieszkamy. W Wielkim Tygodniu –który sprzyja refleksji – warto przyjrzeæ siê jednej z najciekawszychatrakcji naszego powiatu zwi¹zanej z Œwiêtami Wielkanocnymi.

Krzy¿owej siêga XIX wieku. Zo-sta³a ufundowana przez Jana KoŸ-miana, ówczesnego dziedzica Ko-paszewa. Jej poœwiêcenie przezproboszcza krzywiñskiego, ksiêdzaFranciszka Ponieckiego, w obecno-œci 18 kap³anów i wiernych z ca³ejokolicy, mia³o miejsce w niedzielêdnia 3 paŸdziernika 1855 roku. Bez-poœrednim powodem, dla któregoDroga ta zosta³a ufundowana by³asamobójcza œmieræ ¿ony Jana KoŸ-miana - Zofii, córki genera³a Dezy-derego Ch³apowskiego. Wystêpuj¹-ce u niej zaburzenia umys³owe do-prowadzi³y do tego, ¿e dnia 25 paŸ-dziernika 1853 roku otru³a siê. Po-chowano j¹ w rodzinnych gro-bach przy koœciele w R¹biniu. Przydrodze, któr¹ szed³ kondukt pogrze-bowy, postawiono dwa lata póŸniejkapliczki Kopaszewskiej DrogiKrzy¿owej. Indultu na za³o¿enie tejDrogi udzieli³ papie¿ Pius IX. Jed-nak arcybiskup Przy³uski, nie chc¹cnadaæ jej wiêkszego znaczenia, niepozwoli³ na to, aby prowadzi³aprzez inne parafie. Jej trasa mia³aprowadziæ przez parafie wyskock¹i r¹biñsk¹. Wówczas KoŸmian wy-stara³ siê o nowy, pokonuj¹ce tetrudnoœci, indult Stolicy Apostol-skiej. Oba oryginalne dokumentyznajduj¹ siê w kaplicy pa³acowej wKopaszewie. A my, dziêki jego sta-raniom mamy wyj¹tkowy sakralno–regionalny zabytek, który, gdytylko zechcemy siê zatrzymaæ mo-¿emy podziwiaæ. D.£.

•ród³o: Pawe³ Buksalewicz, „Ko-paszewska Droga Krzy¿owa”

Podzia³ krajów cz³onkowskichna jednostki NUTS wynika z ko-niecznoœci harmonizacji i porówny-walnoœci danych statystycznych wca³ej Unii. Europejska statystyka re-gionalna opiera³a siê do tej pory na„Nomenklaturze Jednostek Teryto-rialnych dla Celów Statystycznych(NUTS)”. Stosowan¹ dotychczasklasyfikacjê ma zast¹piæ nowa po-wsta³a na podstawie majowego roz-porz¹dzenia i ma obj¹æ wszystkiepañstwa cz³onkowskie.

Podzia³ pañstwa cz³onkowskie-go w myœl rozporz¹dzenia ma byæ

NUTS

a Powiat

KoœciañskiW maju 2003 roku Parlament Eu-ropejski i Rada Unii Europejskiejwyda³a rozporz¹dzenie w sprawieustalenia wspólnej klasyfikacjiJednostek Terytorialnych do Ce-lów Statystycznych – NUTS.Sw¹ siedzibê PCPR ma w Ko-

œcianie przy ul. KaŸmierczaka 41.Jest tu zatrudnionych siedem osób,same panie. Pracuj¹ tu g³ówna ksiê-gowa oraz pracownicy zajmuj¹cy siê:domami pomocy spo³ecznej, porad-nictwem specjalistycznym, inter-wencjami kryzysowymi i sprawamiuchodŸców; opiek¹ nad rodzin¹ idzieckiem, pomoc¹ osobom opusz-czaj¹cym zak³ady karne oraz niektó-re rodzaje placówek opiekuñczo-wy-chowawczych, resocjalizacyjnych,zak³ady dla nieletnich i rodziny za-stêpcze; placówkami opiekuñczo-wychowawczymi i wspó³prac¹ z or-ganizacjami pozarz¹dowymi; spra-wami osób niepe³nosprawnych.

- Zajmujemy siê organizowa-

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie

Przede wszystkim pomagaæPrezentujemy dziœ kolejn¹ jednostkê organizacyjn¹ powiatu koœciañ-skiego - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Koœcianie. Powo³anoje uchwa³¹ Rady Powiatu Koœciañskiego z 5 lutego 1999 r. Jest to samo-dzielna jednostka organizacyjno-bud¿etowa, podlegaj¹ca bezpoœred-nio Zarz¹dowi Powiatu. PCPR wykonuje zadania powiatu z zakresupomocy spo³ecznej, z zakresu administracji rz¹dowej oraz prowadzi powiatow¹ placówkê opiekuñczo-wychowawcz¹ wsparcia dziennego.

niem tam osób ubiegaj¹cych siê o

przyjêcie. Aktualnie wszystkie

miejsca s¹ zajête - informuje dyrek-tor Gra¿yna Talarczyk.

W DPS Moœciszki mieszkaj¹osoby przewlekle chore psy-chicznie (65 miejsc), natomiast wJarogniewicach osoby niepe³no-sprawne fizycznie (67 miejsc).niem i prowadzeniem us³ug o okre-

œlonym standardzie w Domach

Pomocy Spo³ecznej w Jarogniewi-

cach i Moœciszkach oraz kierowa-

Warsztaty

skutecznej

terapii

str. II

Wyci¹gniêta

pomocna d³oñ

str. II

Fundusz dla nie-

pe³nosprawnych

str. III

Karty

parkingowe dla

niepe³nospraw-

nych

str. III

Do Zespo³u

po orzeczenie

str. IV

125-lecie œmierci

gen. Dezyderego

Ch³apowskiego

str. IV

kwiecieñ 20042strona

Wa¿ne adresy

II

Starostwo Powiatowe w KoœcianieAl. T. Koœciuszki 22, 64-000 Koœciant e l e f o n y :- Andrzej Jêcz - StarostaKoœciañski: - 512 17 85,- Micha³ Jurga - WicestarostaKoœciañski: - 512 17 85,- Biuro Rady: - 512 17 85,- Wydzia³ Organizacyjny, Ka-dry: tel . / fax. 512 08 25,- Gra¿yna Szproch SkarbnikPowiatu - 511 09 95,- Wydzia³ Finansów, Pe³nomoc-nik Starosty ds. Integracj i Eu-ropejskiej : - 511 09 95,- Wydzia³ Geodezj i Kartografi ii Katastru: - 511 08 84, budy-nek przy ul . Gostyñska 38- Kazimierz Dembny - EtatowyCz³onek Zarz¹du - 512 74 36,- Wydzia³ Komunikacji i Dróg -512 74 36,- Wydzia³ Architektury, Budow-nictwa i Ochrony Œrodowiska -512 74 28, 512 74 31,- Wydzia³ Oœwiaty i Spraw Spo-³ecznych - 512 70 67,512 74 33,- Zarz¹dzanie Kryzysowe 51195 53,- Zarz¹d Dróg Powiatowych512 74 18.Urz¹d Miasta i Gminy Czempiñ64-020, ul. 24 Stycznia 25te l . (061) 282 67 03,fax (061) 282 63 02Urz¹d Miejski Koœcian64-000 Koœcian, Al. Koœciuszki 22te l . 512 27 00Urz¹d Gminy Koœcian64-000 Koœcian, ul M³yñska 15te l . 512 10 01, 512 13 45,fax. (065) 512 03 15Urz¹d Miasta i Gminy Krzywiñ64-010 Krzywiñ, ul. Rynek 1te l . 517 05 25,fax. (065) 517 06 76Urz¹d Miasta i Gminy Œmigiel64-030 Œmigiel, pl. Wojska Polskiego 6te l . 518 00 03, 518 01 39,fax. (065) 518 98 23Samodzielny PublicznyZespó³ Opieki Zdrowotnej w Koœcianieul. Szpitalna 7, 64-000 Koœciante l . centrala . 512-08-55Komenda Powiatowa Policji w Koœcianieul. Surzyñskiego 31, 64-000 Koœciante l . centrala 512-70-01Poradnia Psychologiczno Pedagogicznaw Koœcianieul. Koœcielna 7, 64-000 Koœciante l . 5-12-17-60Komenda Powiatowa Pañstwowej Stra¿yPo¿arnej w Koœcianieul. B¹czkowskiego 5 a, 64-000 Koœciante l . 5-12-53-95, 5-12-60-72Powiatowa StacjaSanitarno - Epidemiologicznaw Koœcianieul. Piaskowa 42 a, 64-000 Koœciante l . 5-12-22-33Powiatowy Inspektorat Weterynaryjnyw Koœcianieul. Gostyñska 42, 64-000 Koœciantel. 5-12-07-03, fax.5-12-74-39Powiatowy InspektoratNadzoru Budowlanego w Koœcianieul. Koœcielna 5, 64-000 Koœciante l . 5127423Powiatowy Urz¹d Pracyul. Wyszyñskiego 6, 64-000 Koœciante l . 512-10-55Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinieul. KaŸmierczaka 41, 64-000 Koœciante l . 511 01 66, 511 98 32Miejski Oœrodek Pomocy Spo³ecznejul. Szczepanowskiego 1, 64-000 Koœciante l . 512 06 22Oœrodek Pomocy Spo³ecznejGmina Koœcianul . M³yñska 15, 64-000 Koœciante l . 512 35 43Oœrodek Pomocy Spo³ecznej Krzywiñul. Rynek 1, 64-010 Krzywiñte l . 517 06 45Oœrodek Pomocy Spo³ecznej Œmigielpl. Wojska Polskiego 6, 64-030 Œmigielte l . 518 09 69Oœrodek Pomocy Spo³ecznej Czempiñul. 24 stycznia 25, 64-020 Czempiñte l . (061) 282 67 67

Koœciañskie Powiatowe Cen-trum Pomocy Rodzinie wraz z in-stytucjami zwi¹zanymi z pomoc¹spo³eczn¹ uczestniczy³o w tworze-niu ,,Strategii spo³eczno-gospodar-czej powiatu koœciañskiego na lata2002-2015’’. Opracowano wówczasprogramy operacyjne, dotycz¹cesystemu wspierania osób niepe³no-sprawnych zamieszkuj¹cych powiatkoœciañski. W ramach powiatowegosystemu wspierania osób niepe³no-sprawnych powsta³y programy:,,Poznaj – pomó¿’’ - polegaj¹cy nautworzeniu bazy danych osób nie-pe³nosprawnych, opracowaniu in-formatora i prowadzeniu poradnic-twa; ,,Pomoc osobom niepe³no-sprawnym’’ - maj¹cy na celu wspie-ranie rodzin posiadaj¹cych niepe³no-sprawnych cz³onków rodziny, pro-wadzenie rehabilitacji spo³ecznej,prowadzenie poradnictwa, finanso-wanie i poszerzenie WTZ; projektwsparcia edukacji m³odzie¿y niepe³-nosprawnej’’ - polegaj¹cy na two-rzeniu oddzia³ów i klas integracyj-nych, wyposa¿eniu uczniów niepe³-nosprawnych w odpowiedni sprzêtnp. komputery, udzielanie pomocyfinansowej dla dzieci i m³odzie¿yucz¹cej siê; projekt wspó³pracy pla-cówek kulturalnych funkcjonuj¹cychw powiecie poprzez organizacjê im-prez dla osób niepe³nosprawnych;projekt rozbudowy i tworzenia no-wych placówek i instytucji oœwia-towych w powiecie poprzez Budo-wê Centrum Sportu i Rehabilitacjiprzy Zespole Szkó³ Specjalnych;,,Bli¿ej was’’.

PCPR dofinansowuje niepe³no-sprawnym turnusy rehabilitacyjne,zaopatrzenie w sprzêt rehabilita-cyjny, przedmioty ortopedyczne iœrodki pomocnicze (aparaty s³u-chowe, gorsety, protezy koñczyn,kule, laski, materace przeciwodle-

¿ynowe, cewniki, pieluchomajtki),koszty tworzenia i dzia³aniaWarsztatów Terapii Zajêciowejoraz sport, kulturê, rekreacjê i tu-rystykê. Przeznacza równie¿ œrod-ki na likwidacjê barier architekto-nicznych, w komunikowaniu siê itechnicznych. W ci¹gu ostatnichpiêciu lat z dofinansowania turnu-sów rehabilitacyjnych skorzysta-³o 1513 osób. Bariery architekto-niczne, urbanistyczne i w komuni-kowaniu siê usuniêto w domach 89osób, a w zajêciach WTZ uczest-niczy³o 105 osób. W latach 2002-2003 zaopatrzono w sprzêt orto-pedyczny 386 osób.

- Realizowaliœmy tak¿e pro-gram PFRON-u ,,Drogowskaz’’,który dotyczy³ pomocy osobomniepe³nosprawnym w zaopatrze-niu w przedmioty ortopedyczne,œrodki pomocnicze i w komuniko-waniu siê. W roku 2000 z pomocytej skorzysta³o 136 osób na kwotê80 359 z³otych, natomiast w roku2001 – 217 osób na kwotê 91 706z³otych - wylicza dyrektor Gra¿y-na Talarczyk. - Od 2002 r. zadanieto realizowane jest w ramach œrod-ków na rehabilitacjê spo³eczn¹.

W listopadzie 2000 r. Rada Po-wiatu uchwali³a kierunki dzia³añ do-tycz¹cych rozwoju pomocy spo-³ecznej w latach 2001-2002. Reali-zuj¹c uchwa³ê PCPR opracowa³oPowiatowy System PomocyDziecku i Rodzinie. Prowadzonejest poradnictwo rodzinne i wycho-wawcze; opracowywane i wdra¿a-ne s¹ programy promuj¹ce rodzinêoraz wspieraj¹ce rodziców dziecisprawiaj¹cych k³opoty wycho-wawcze. PCPR propaguje zastêp-cze formy opieki rodzinnej, zajmu-je siê pozyskiwaniem kandydatówna rodziny zastêpcze, opiekuje siênimi, wspiera je materialnie, a tak¿epomaga w usamodzielnianiu i inte-gracji ze œrodowiskiem pe³noletnimwychowankom opuszczaj¹cym ro-dziny zastêpcze i placówki opie-kuñczo-wychowawcze. W pierw-szym roku istnienia jednostki w po-wiecie by³o 57 rodzin zastêpczych,w których wychowywa³o siê 80dzieci (przekazane œrodki - 509 tys.z³). W 2000 r. w 60 rodzinach wy-chowywa³o siê 82 dzieci (537 635z³). Rok póŸniej 84 dzieci trafi³o do52 rodzin (559 400 z³). 89 wycho-wanków trafi³o do rodzin zastêp-

czych w 2002 r., a w roku 2003 by³oich o piêciu osób mniej.

- W maju 2001 roku opraco-waliœmy program ,,Szczêœliwa ro-dzina’’, na realizacjê którego zMinisterstwa Pracy i PolitykiSpo³ecznej otrzymaliœmy 94 ty-si¹ce z³otych. Utworzyliœmy wów-czas wolontariat i wyposa¿yliœmypiêæ placówek opiekuñczo-wycho-wawczych wsparcia dziennego –mówi dyrektor Talarczyk. – Pó³roku póŸniej powsta³o pogotowierodzinne, gdzie kierowane s¹dzieci nie mog¹ce przebywaæ wdomu rodzinnym.

W 2002 r. ruszy³ program ,,Mamswój k¹t – nie jestem sam’’. Na jegorealizacjê 45 tys. z³ przekaza³oMPiPS. Za pieni¹dze te wyremon-towano w Kie³czewie mieszkaniechronione, w którym zamieszka³oczworo wychowanków rodzin za-stêpczych i Rodzinnego DomuDziecka. Rok póŸniej ministerstwoprzekaza³o PCPR 15 tys. z³ na utwo-rzenie Zespo³u Wsparcia Rodziny,w ramach którego dzia³a punkt po-mocy ¿ywnoœciowej i poradnictwospecjalistyczne. W ka¿d¹ œrodê wgodz. 15-17 w siedzibie PCPR dy-¿uruj¹ specjaliœci: prawnik, psycho-log, pedagog.

Realizowany jest ponadto pro-gram celowy pt. ,,Jesieñ ¿ycia’’, bê-d¹cy programem wspierania aktyw-noœci seniorów i ich rodzin orazœwiadczenia us³ug na rzecz ludzi sta-rych.

W tym roku koœciañski PCPRstara siê o pozyskanie œrodków zMinisterstwa Gospodarki, Pracy iPolityki Spo³ecznej na utworzeniemiejsc krótkiego i bezpiecznegoschronienia dla ofiar przemocy wrodzinie, w szczególnoœci kobiet,matek z dzieæmi, kobiet ciê¿arnychoraz ofiar zdarzeñ losowych. (kj)

Przede wszystkim pomagaæ ci¹g dalszy ze str. I

Realizacja zadañ stawianychuczestnikom warsztatów odbywasiê poprzez ogólne usprawnianie,rozwijanie ró¿nych umiejêtnoœci,w tym wykonywania czynnoœci¿ycia codziennego, przygotowa-nie do ¿ycia w œrodowisku spo-³ecznym, planowania, komuniko-wania siê, decydowania o w³a-snych sprawach, rozwijanie umie-

Warsztaty skutecznej terapii

Do WTZ uczêszcza 28 osób

W piêciu pracowniach - gospodarstwa domowego, plastyczno – krawiec-

kiej, stolarskiej, komputerowej i edukacyjnej – dzia³aj¹cych w koœciañ-

skich Warsztatach Terapii Zajêciowej prowadzona jest rehabilitacja spo-

³eczno-zawodowa osób niepe³nosprawnych. Jej celem jest poprawa roz-

woju i umiejêtnoœci, które uczestnikom zajêæ – na miarê ich indywidu-

alnych potrzeb - pozwol¹ na niezale¿ne, samodzielne i aktywne ¿ycie.

jêtnoœci psychofizycznych.K³adziemy równie¿ nacisk na

rozwijanie umiejêtnoœci zawodo-wych, przydatnych w póŸniejszymposzukiwaniu pracy – wyjaœnia Re-nata Smelkowska kierownik Warsz-tatów. Efekty pracy podopiecznychwarsztatów – od lat – mo¿emy po-dziwiaæ w czasie wystaw wykony-wanych przez nich prac.

W Warsztatach Terapii Zajê-ciowej zajêcia prowadzone s¹zgodnie z indywidualnym progra-mem rehabilitacji i terapii przygo-towanym dla ka¿dego uczestnikaprzez Radê Programow¹, w którejsk³ad wchodz¹ pracownicy Warsz-tatów. Rada raz w roku dokonujeoceny efektów rehabilitacji i w ra-zie koniecznoœci modyfikuje pro-gram indywidualny dla ka¿degouczestnika. Ocenia równie¿ przy-datnoœæ zawodow¹ uczestnika ijeœli stwierdzi, ¿e mo¿e on podj¹æpracê w warunkach pracy chronio-nej, to kieruje tak¹ osobê do Urzê-du Pracy.

W chwili obecnej na zajêciauczêszcza 28 osób. - Dwie osoby s¹zarejestrowane jako poszukuj¹-ce pracy – informuje Renata Smel-kowska.

Dwóch uczestników podjê³opracê i pracuj¹ jako pracownicyfizyczni w zak³adach pracy chro-nionej. Jeden uczestnik otrzyma³pomoc z Urzêdu Pracy i w kwiet-niu wyje¿d¿a do Ciechocinka nakurs prawa jazdy. Chce byæ nie-zale¿ny i podj¹æ dzia³alnoœæ naw³asn¹ rêkê – dodaje kierownik.

Zdaniem pracowników Warsz-tatów Terapii Zajêciowej – jak wy-nika z ich obserwacji - uczestnicybior¹cy udzia³ w zajêciach nabie-raj¹ pewnoœci siebie, zwiêksza siêich aktywnoœæ, wzrasta u nich po-czucie w³asnej wartoœci. Poczuciezadowolenia, poczucie wartoœci

zdobytych umiejêtnoœci, wreszciepoczucie wolnoœci i niezale¿noœciw wyborze dzia³añ i podejmowa-niu decyzji, a tak¿e integracja ikontakt z osobami zdrowymiwp³ywaj¹ na polepszenie jakoœciich ¿ycia.

Na integracjê z osobami zdrowy-mi pozwalaj¹ niepe³nosprawnympodopiecznym Warsztatów organi-zowane czêsto zajêcia uspo³ecznia-

j¹ce – czyli uczestnictwo w zawo-dach sportowych, festynach, impre-zach kulturalnych, wycieczkach, pik-nikach.

Pobyt 25 osób na zajêciachwarsztatowych finansowany jestprzez powiat koœciañski ze œrod-ków Pañstwowego Funduszu Re-habilitacji Osób Niepe³nospraw-nych. Pobyt jednej osoby finan-suje Urz¹d Miasta Koœciana, po-zosta³ych Oœrodki Pomocy Spo-³ecznej ze Œmigla i Przemêtu.

bj

Renata Smelkowska

kwiecieñ 2004 strona 3III

Œrodki, które na te zadaniaotrzyma³ Powiat Koœciañski w2004 roku wynosz¹1.199.604,00z³. Wiêksza czêœæ tejkwoty – 803.922,00 z³ – zosta³oprzekazane na zadania realizowa-ne przez PCPR, a 395.682,00 z³.na dzia³ania PUP.

Powiatowy Urz¹d Pracy zprzyznanych œrodków 150 tys. z³.przeznaczy na udzielanie osobomniepe³nosprawnym po¿yczek narozpoczêcie dzia³alnoœci gospodar-czej. Kolejne 25 tys. z³. na finan-sowanie kosztów szkolenia i prze-kwalifikowania zawodowego. Pra-codawcy mog¹ staraæ siê o zwrotkosztów zwi¹zanych z przysto-sowaniem stanowisk pracy dla po-trzeb zatrudnionych przez siebieosób niepe³nosprawnych. Na tencel przeznaczono 30 tys. z³ Pozo-sta³¹ kwotê – 190. 682, 00 z³. –Rada przeznaczy³a na zobowi¹za-nia dotycz¹ce kosztów wynagro-dzeñ osób niepe³nosprawnych isk³adek na ich ubezpieczenia spo-³eczne, a tak¿e zobowi¹zania do-tycz¹ce dofinansowania do opro-centowania kredytu bankowego.

W roku 2003 na realizacje tychzadañ przeznaczono wiêksze œrod-ki - 424.195,00 z³. Udzielono 4po¿yczki. Na rozpoczêcie dzia³al-noœci gospodarczej 3 na rozpoczê-cie dzia³alnoœci rolniczej 1. Na tencel przeznaczono 108 tys. z³. Prze-szkolono 55 osób. Zawarto 1 umo-

wê na przystosowanie miejsca pra-cy dla osoby niepe³nosprawnej. Nazobowi¹zania dotycz¹ce kosztówwynagrodzeñ, sk³adek na ubezpie-czenia spo³eczne dofinansowaniedo oprocentowania kredytu banko-wego wydatkowano kwotê235.355,14 z³.

W tym roku na dofinansowa-nie kosztów tworzenia i dzia³aniawarsztatów terapii zajêciowej(przez PCPR) przeznaczono 360tys. z³. Osoby niepe³nosprawnemog¹ siê ubiegaæ o dofinansowaniedla siebie i dla opiekunów turnu-sów rehabilitacyjnych. W rokuubieg³ym z tej formy pomocy sko-rzysta³o 338 osób. Rada na to za-danie przeznaczy³a 170 tys. Du-¿ym zainteresowaniem wœród osóbniepe³nosprawnych cieszy siê po-moc przy likwidacji barier urbani-stycznych, architektonicznych(np. remontów ³azienek). Pomocprzyznano 35 wnioskodawcom. Wroku 2004 na ten cel przeznaczono120 tys. z³otych. Kwot¹ 25 tys.z³. postanowiono wesprzeæ impre-zy sportowe, kulturalne i rekre-acyjno – turystyczne, których od-biorcami bêd¹ osoby niepe³no-sprawne. Kwotê prawie 130 tys.z³ przeznaczono na dofinansowa-nie zaopatrzenia w sprzêt rehabili-tacyjny – œrodki ortopedyczne. Wroku poprzednim z tej formywsparcia skorzysta³o 214 miesz-kañców powiatu. bj

Fundusz dla

Niepe³nosprawnychJak co roku Rada Powiatu Koœciañskiego dokona³a – na ostatnim

posiedzeniu, 23 marca - podzia³u œrodków pochodz¹cych z Pañstwo-

wego Fundusz Rehabilitacji Osób Niepe³nosprawnych. Z tych pie-

niêdzy realizowane s¹ zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej –

przez Powiatowy Urz¹d Pracy - i z zakresu rehabilitacji spo³ecznej

przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie.

�Pañstwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepe³nosprawnych po-wsta³ w 1991 roku. Obecnie dzia³anie Funduszu jest oparte na

ustawie o rehabilitacji zawodowej i spo³ecznej oraz zatrudnianiu osóbniepe³nosprawnych z 27 sierpnia 1997 roku z póŸniejszymi zmianami.

�Bud¿et funduszu w 90% tworz¹ œrodki pochodz¹ce z obowi¹zko-wych miesiêcznych wp³at. Wp³at tych dokonuj¹ pracodawcy, któ-

rzy zatrudniaj¹ co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pe³nywymiar czasu pracy, a wskaŸnik zatrudnienia osób niepe³nospraw-nych w ich zak³adzie jest ni¿szy ni¿ 6%.

�Pozosta³e przychody Funduszu stanowi¹ dotacje z bud¿etu pañ-stwa, a tak¿e innych dotacji lub subwencji (spadków, zapisów

i darowizn; dobrowolnych wp³at), dochodów z oprocentowania po-¿yczek, odsetek od zakupionych obligacji emitowanych lub gwaran-towanych przez Skarb Pañstwa lub NBP oraz lokat terminowych.

W ubieg³ym roku Zarz¹d Powia-tu Koœciañskiego z³o¿y³ do AgencjiRestrukturyzacji i ModernizacjiRolnictwa wnioski o pomoc finan-sow¹ w ramach programu SAPARDna przebudowe dróg powiatowych.Wnioski te dotyczy³y dróg Zgliniec– Jurkowo, Wydorowo –Sierpowoi Bielewo – Bie¿yñ.

- W marcu Zarz¹d PowiatuKoœciañskiego otrzyma³ infor-macje, ¿e wszystkie trzy wnioskioceniono pozytywnie, i ¿e udzie-laj¹c nam promesy wyra¿onozgodê na wspó³finansowaniewnioskowanych przez nas inwe-stycji - informuje Micha³ Jurga –wicestarosta Koœciañski.

W przypadku dróg Bielewo –Bie¿yñ i Wydorowo – Sierpowo

Drogi coraz bli¿ejkwota pomocy finansowej do ka¿-dej z nich nie przekroczy 630 tys.z³otych. Pomoc finansowa przyprzebudowie drogi Zgliniec – Jur-kowo nie bêdzie wy¿sza ni¿437.138,00 z³.

Decyzja o promesie AgencjiRestrukturyzacji i Moderniza-cji Rolnictwa jest dla nas bar-dzo dobr¹ wiadomoœci¹. Bardzocieszy nas szansa uzyskaniapomocy, na któr¹ liczyliœmy.Jesteœmy przekonani, ¿e dziê-ki temu pod koniec tego rokuwszystkie te trzy drogi bêd¹mog³y byæ przebudowane. Beztego wsparcia realizacja tychtrzech inwestycji w jednym rokuby³aby niemo¿liwa – dodaje wi-cestarosta Jurga. bj

Od pocz¹tku marca na drogachw centrum miasta Koœciana urucho-miona zosta³a strefa p³atnego par-kowania i pobierane s¹ op³aty zaparkowanie. Pobieranie op³at par-kingowych wzbudzi³o zaniepoko-jenie osób niepe³nosprawnych, któ-re posiadaj¹ karty parkingowe.

Karty parkingowe, które posia-daj¹ osoby niepe³nosprawne wydajeZespó³ Orzekania o Stopniu Niepe³-nosprawnoœci w Koœcianie przy ul.KaŸmierczaka 41. Jak informuje prze-wodnicz¹ca Zespo³u – Ma³gorzataSchwarz – karty te, których w rokuubieg³ym wydano prawie 260, po-twierdzaj¹ uprawnienie w³aœcicielakarty oraz kierowcy przewo¿¹cegow³aœciciela karty do niestosowania siêdo niektórych znaków drogowych.Niestosowanie siê do tych znakówma u³atwiæ osobom niepe³nospraw-nym poruszanie siê po mieœcie.

Karty te nie zwalniaj¹ ich po-siadaczy z op³at w strefie p³atnegoparkowania. Op³aty, ich wysokoœæ,a tak¿e ewentualne ulgi reguluje radagminy, na terenie której znajduje siêstrefa p³atnego parkowania. Wprzypadku Koœciana decyzje tele¿¹ w gestii Rady Miejskiej.

Karty parkingowe dla niepe³nosprawnych

W zwi¹zku z tym – jak infor-muje starosta Andrzej Jêcz, ¿e pro-blem pobierania op³at od osób nie-pe³nosprawnych w strefie parkowa-nia sta³ siê Ÿród³em licznych pytañi interwencji zwróci³em siê w dniu11 marca do Rady Miasta z proœb¹o rozwa¿enie dokonania zmiany wuchwale reguluj¹cej zasady funkcjo-nowania strefy w tym w³aœnie za-kresie. Warto wspomnieæ, ¿e wLesznie i Poznaniu nie pobiera siêop³at od osób niepe³nosprawnychza parkowanie w miejscach wyzna-czonych. W koœciañskiej strefie zo-sta³o wyznaczonych 6 miejsc par-kingowych dla osób niepe³nospraw-nych – dodaje starosta.

Rada Miejska Koœciana na sesjiw dniu 1 kwietnia przychyli³a siêdo wniosku w³adz powiatowych iprzyjê³a, ¿e op³aty za parkowanieod osób niepe³nosprawnych niebêd¹ pobierane w ca³ej strefie p³at-nego parkowania.

W miastach Lesznie czy Pozna-niu nie pobiera siê op³at od osób nie-pe³nosprawnych za parkowanie wwyznaczonych dla nich miejscach.

Karta parkingowa upowa¿-

nia do nie przestrzegania na-

stêpuj¹cych znaków drogo-

wych:

• zakazu ruchu w obu kierun-

kach,

• zakazu wjazdu pojazdów sil-

nikowych, z wyj¹tkiem moto-

cykli jednoœladowych,

• zakazu wjazdu motorowerów,

autobusów, motocykli,

• zakazu postoju,

• zakazu postoju w dni niepa-

rzyste,

• zakazu postoju w dni parzy-

ste,

• strefy ograniczonego postoju

- oznacza wjazd do strefy, w któ-

rej obowi¹zuje zakaz postoju

pojazdów na wszystkich dro-

gach; dopuszczalny czas unie-

ruchomienia pojazdu d³u¿szy

ni¿ jedna minuta jest wskaza-

ny zapisem na znaku.

Karta parkingowa powinna

byæ umieszczona za przedni¹

szyb¹ pojazdu samochodowego

w sposób umo¿liwiaj¹cy odczy-

tanie jej pierwszej strony. bj

Zapewnienie ka¿dej jednost-ce warunków do osi¹gniêcia opty-malnych warunków w zakresieumiejêtnoœci zdobywania wiedzyoraz wszechstronnego rozwoju tocredo humanizacji ¿ycia. - Nie-pe³nosprawni musz¹ z wiêk-szym trudem osi¹gn¹æ ten cel.Nie zawsze potrafi¹, nie zawszechc¹ zrobiæ to sami. Czêstotrzeba im w tym pomóc. Z tegote¿ powodu – mówi Maria Wie-czorek – dyrektor Oœrodka - 15lat temu zrodzi³a s iê myœlutworzenia przy ¯³obku w Ko-œcianie Oœrodka Rehabilitacyj-nego dla Dzieci Niepe³no-sprawnych.

Pocz¹tkowo dzia³a³ on jako Od-dzia³ Rehabilitacyjny. Od 1999 rokujest Samodzielnym Publicznym Za-k³adem Opieki Zdrowotnej.

W Oœrodku znajduj¹ pomocdzieci z upoœledzeniem umys³o-wym, z dysfunkcj¹ narz¹du ru-chu, z mózgowym pora¿eniemdzieciêcym, z opóŸnionym roz-wojem psycho–fizycznym. Oœro-dek œwiadczy us³ugi z o charakte-

Wyci¹gniêta pomocna d³oñPrawie 130 dzieci z Koœciana i oœmiu gmin by³ego województwa lesz-

czyñskiego korzysta z pomocy Oœrodka Rehabilitacyjnego dla Dzie-

ci i M³odzie¿y przy ul. B¹czkowskiego 11 w Koœcianie.

Maria Wieczorek

Podczas zajêæ

rze leczniczo – rehabilitacyjnym,pedagogiczno – wychowawczymi opiekuñczo – pielêgnacyjnym.

W dziale leczniczo – rehabili-tacyjnym pracuje obecnie 2 leka-

rzy rehabilitantów, 3 rehabilitan-tów, 6 fizjoterapeutów i 1 tech-nik masa¿ysta. Ich zadaniem jestpodniesienie ogólnej sprawnoœcidzieci poprzez stosowanie pe³ne-go zakresu æwiczeñ oraz hydro-

terapiê, hipoterapiê i dogoterapiê.Zajêcia pedagogiczne prowadz¹nauczyciele z Zespo³u Szkó³ Spe-cjalnych oddelegowani do pracyw Oœrodku. - Trzeba tu podkre-œliæ – zauwa¿a pani dyrektor -bardzo dobr¹ wspó³pracê po-miêdzy Oœrodkiem a Zespo³emSzkó³ Specjalnych.

Zatrudniamy równie¿ psy-chologa i logopedê – dodaje Ma-ria Wieczorek. Program terapiistanowi po³¹czenie metod psy-chologicznych i pedagogicznych.Jest dostosowany do indywidu-alnych mo¿liwoœci i potrzeb dzie-ci. U osób upoœledzonych wystê-puj¹ te same zaburzenia mowy cou osób o prawid³owym rozwoju

umys³owym, lecz s¹ one bardziejz³o¿one, nawarstwione i czêst-sze. Wszystkie dzieci objête s¹opiek¹ logopedyczn¹.

O tym jak przebiega ¿ycie nie-pe³nosprawnego, jaki nada siê musens, w jaki sposób bêdzie rozu-mia³ i wykorzystywa³ swe mo¿li-woœci w ogromnej mierze decydu-je otoczenie. Pracownicy Oœrod-

ka przyczyniaj¹ siê konstruktyw-nie do przystosowania niepe³no-sprawnego do warunków ¿ycia.S³u¿¹ rodzicom, rad¹ i wiedz¹. Jestto miejsce, w którym znajd¹ oniwyci¹gniêt¹ pomocn¹ d³oñ.

Przypominamy, ¿e OœrodekRehabilitacji Dzieci i M³odzie¿y,Domy Pomocy Spo³ecznej w Ja-rogniwicach i Moœciszkach, Ze-spó³ Szkó³ im. Marii Konopnic-kiej w Koœcianie, Powiatowe Cen-trum Pomocy Rodzinie, SzpitalNeuropsychiatryczny, ŒDSP Ko-œcian i stowarzyszenia organizu-j¹ trzeci ju¿ raz obchody DniaGodnoœci Osoby Niepe³nospraw-nej. Impreza odbêdzie siê 7 majana koœciañskim rynku. bj

kwiecieñ 20044strona

Orêdownik Powiatowy, Pismo Po-

wiatu Koœciañskiego. Wydaje i re-

daguje Starostwo Powiatowe w Ko-

œcianie. Nak³ad 9 tys. egz. Tel. i

fax (065) 512 08 25, e-mail: po-

wiatkoscian@post.pl. Internet:

www.powiatkoscian.pl

IV

Czym zajmuje siê PowiatowyZespó³ do Spraw Orzekania oNiepe³nosprawnoœci w Koœcianie?

Powiatowy Zespó³ ds. Orzeka-nia o Niepe³nosprawnoœci w Ko-œcianie realizuje zadania w zakresieorzekania o niepe³nosprawnoœci istopniu niepe³nosprawnoœci. Orze-kamy na wniosek osoby zaintere-sowanej lub jej przedstawiciela usta-wowego albo, za ich zgod¹. Wnio-sek o orzeczenie stopnia niepe³no-sprawnoœci mo¿e z³o¿yæ równie¿oœrodek pomocy spo³ecznej. Wy-dajemy trzy rodzaje orzeczeñ. Oniepe³nosprawnoœci osób, które nieukoñczy³y 16 roku ¿ycia, orzecze-nia o stopniu niepe³nosprawnoœciosób, które 16 rok ¿ycia ju¿ ukoñ-czy³y oraz orzeczenia, które upraw-niaj¹ do ulg i uprawnieñ osoby, któ-re posiadaj¹ ju¿ orzeczenia o inwa-lidztwie lub niezdolnoœci do pracy.

Co powinno siê znaleŸæ wewniosku, który osoba niepe³no-sprawna sk³ada do Zespo³u?

Przede wszystkim we wnioskupowinny siê znaleŸæ podstawowedane o wnioskodawcy. Jego daneosobowe, adres zamieszkania, danedotycz¹ce sytuacji spo³ecznej i za-wodowej oraz okreœlenie celu, dlaktórego niezbêdne jest uzyskanieorzeczenia.

Czyli?Orzeczenie mo¿e byæ potrzeb-

ne osobie niepe³nosprawnej do ró¿-nych celów. Mo¿e pomóc w odpo-wiednim zatrudnieniu, w zakwali-fikowaniu siê na szkolenie. Mo¿ete¿ u³atwiæ udzia³ w terapii zajêcio-wej, w zaopatrzeniu w przedmiotyortopedyczne i œrodki pomocnicze.Na podstawie orzeczenia osoba nie-pe³nosprawna mo¿e równie¿ ubie-gaæ siê o mo¿liwoœæ korzystania zsystemu œrodowiskowego wsparciaw samodzielnej egzystencji. Mamtu na myœli korzystanie z us³ug so-cjalnych, opiekuñczych, terapeu-tycznych i rehabilitacyjnych. Orze-czenie takie jest konieczne tak¿eprzy ubieganiu siê o sta³y zasi³ek,zasi³ek pielêgnacyjny, czy kartê par-kingow¹. Powodów, dla którychosoby niepe³nosprawne staraj¹ siêo orzeczenie jest du¿o. Musz¹ onebyæ wyraŸnie zaznaczone w sk³a-danym wniosku.

Poza tymi podstawowymi da-nymi osoba sk³adaj¹ca wniosek owydanie orzeczenia do³¹cza do nie-go dokumentacjê medyczn¹, w tymzaœwiadczenia lekarskie. W tymmiejscu chcê zwróciæ uwagê, ¿e za-œwiadczenie takie nie mo¿e byæ wy-dane wczeœniej ni¿ 30 dni przeddniem z³o¿enia wniosku. Do wnio-sku tego powinno siê za³¹czyæwszystkie inne dokumenty mog¹cemieæ wp³yw na ustalenie niepe³no-

Do Zespo³u po orzeczenieRozmowa z Przewodnicz¹c¹ Zespo³u do spraw Orzekaniao Niepe³nosprawnoœci Ma³gorzat¹ Schwarz.

Ma³gorzata Schwarz

sprawnoœci lub stopnia niepe³no-sprawnoœci. Nale¿y równie¿ pamiê-taæ o tym, ¿e do wniosku o wyda-nie orzeczenia o wskazaniach do ulgi uprawnieñ do³¹cza siê - pozawspomnianymi wy¿ej elementami- orzeczenie o inwalidztwie lub nie-zdolnoœci do pracy.

Gdzie mo¿na otrzymaæ wnio-ski?

Wymagane druki wniosku orazzaœwiadczenia lekarskiego mo¿naotrzymaæ w siedzibie Powiatowe-go Zespo³u przy ul. KaŸmierczaka41 b¹dŸ na stronie internetowej Po-wiatowego Zespo³u.

Czy w naszym powiecie du¿oosób zg³asza siê do Pañstwa?

Tak. W roku ubieg³ym w Powia-towym Zespole z³o¿onych zosta³oponad 2400 wniosków. Z czego po-nad 1700 to wnioski o wydanieorzeczenia o stopniu niepe³no-sprawnoœci, a 662 to wnioski owydanie orzeczenia o niepe³no-sprawnoœci.

W 2003 r. Powiatowy Zespó³wyda³ ³¹cznie 2607 orzeczeñ, dlaosób powy¿ej 16 roku ¿ycia - 1896orzeczeñ, pozytywnych - 1735, dlaosób poni¿ej 16 roku ¿ycia - 711orzeczeñ, w tym 554 osoby zali-czono do osób niepe³nosprawnych.

Czy orzecznictwo to jedynadzia³alnoœæ Zespo³u?

Nie. Oprócz realizowanych za-dañ orzeczniczych Powiatowy Ze-spó³ wydaje legitymacje dokumen-tuj¹ce niepe³nosprawnoœæ i stano-wi¹ce dla osób niepe³nosprawnychpodstawê do korzystania z ulg iuprawnieñ m.in. do ulgowych prze-jazdów œrodkami publicznego trans-portu zbiorowego - kolejowego i au-tobusowego. W 2003 roku wydano272 takie dokumenty. Aby uzyskaælegitymacjê nale¿y równie¿ z³o¿yæwniosek. Potrzebne jest te¿ zdjêciei kserokopia orzeczenia.

Wydajemy równie¿ karty par-kingowe potwierdzaj¹ce uprawnie-nie w³aœciciela karty oraz kierowcyprzewo¿¹cego w³aœciciela karty doniestosowania siê do niektórychznaków drogowych. I podobnie, byuzyskaæ taki dokument nale¿y z³o-¿yæ w Powiatowym Zespole wnio-sek wraz ze zdjêciem oraz kseroko-pi¹ orzeczenia. Op³ata za wydaniekarty parkingowej wynosi 25 z³. Wroku ubieg³ym wydaliœmy 259 kart.Tak jak ju¿ wspomnia³am formula-rze wszystkich wniosków s¹ do-stêpne w siedzibie PowiatowegoZespo³u przy ul. KaŸmierczaka 41w Koœcianie.

Rozmawia³ Bartosz Jankowski

ci¹g dalszy ze str. INUTS a Powiat Koœciañskitrójstopniowy. (NUTS 1, NUTS 2,NUTS 3) Przy jego tworzeniu nale-¿y uwzglêdniæ stan zaludnienia, orazrzeczywist¹ polityczn¹, administra-cyjn¹ i instytucjonaln¹ sytuacjê, atak¿e uwarunkowania ekonomicz-ne, spo³eczne, historyczne, kultu-rowe i geograficzne.

W myœl tej propozycji PowiatKoœciañski znalaz³ siê w jednostcenazwanej Podregionem Zachodnio-poznañskim. W jego sk³ad wchodz¹prócz naszego powiatu tak¿e: Lesz-no oraz powiaty: gostyñski, grodzi-ski, leszczyñski, miêdzychodzki,

nowotomyski, szamotulski, œrem-ski, rawicki, i wolsztyñski. . W myœlpropozycji urzêdu marsza³kowskie-go Powiat Koœciañski znalaz³by siêw jednostce – podregionie leszczyñ-skim. Tworzy³yby go – Leszno ipowiat leszczyñski, rawicki, œrem-ski, gostyñski, krotoszyñski i jaro-ciñski.

Z uwagi na jednodniowy terminwyra¿enia stanowiska, a w zwi¹z-ku z tym trudnoœæ zasiêgniêcia szer-szej opinii – gmin – starosta powia-tu przychyli³ siê do propozycjiprzygotowanej przez Miêdzyresor-

towy Zespó³ Rz¹dowy. Za tym sta-nowiskiem przemawiaj¹ argumentyludnoœciowe, zasobnoœci organiza-cyjne i ekonomiczne.

Trzeba równie¿ mocno podkre-œliæ, ¿e podzia³ Polski na jednostkistatystyczne nie ma rzadnego zna-czenia administracyjnego. Oznaczato, ¿e podzia³ ten nie bêdzie wp³y-wa³ na dzia³alnoœæ gmin i powiatów.Nie ma równie¿ znaczenia dla po-zyskiwania jakichkolwiek funduszy,tak¿e pochodz¹cych z UE. Podzia³ten s³u¿y wy³¹cznie celom staty-stycznym. bj

Turew, R¹biñ... miejsca jak¿enierozerwalnie zwi¹zane z Ch³a-powskimi, ale to Dezydery by³tym w³aœcicielem, który odcisn¹³tu najwiêksze piêtno.

Jako ¿o³nierz – oficer, bra³udzia³ w kampanii 1807 r. – pe³ni³obowi¹zki oficera przy Napole-onie. Dowodzi³ szwole¿erami w1813 r. Jako Genera³ w wojniepolsko-rosyjskiej 1831 r. – dowo-dzi³ odzia³em wys³anym na Litwê.Po upadku powstania, przez za-borców skazany na 22 tyœ. tala-rów i wiêzienie, a przez jemuwspó³czesnych „przyjació³” nie-s³usznie obwiniony jako sprawcaupadku powstania. ¯yj¹c pod kl¹-tw¹ opinii publicznej zamieni³ sza-blê na lemiesz i wróci³ do pracy wrolnictwie. Jeszcze odsiaduj¹c wiê-zienie napisa³ doskona³e dzie³o „ORolnictwie”.

Gen. Dezydery Ch³apowskiodegra³ wybitn¹ rolê w ¿yciu pu-blicznym Wielkopolski, jako przy-wódca obozu zachowawczego, d¹-¿¹cego do dŸwigniêcia kraju drog¹pracy gospodarczej, kulturalnej iwzmocnienia koœcio³a katolickiego.

Dla pog³êbienia wiedzy o rol-nictwie pojecha³ do HrabstwaNorfolk, ojczyzny p³odozmianu,gdzie wzorowo prowadzi³ maj¹tekw Holkham, póŸniejszy Ksi¹¿êLeicester – Wiliam Cok – entuzja-sta Napoleona! Tam odby³ prak-tykê roln¹. Zwiedzi³ AkademiêRolnicz¹ w Edynburgu, zaznajo-mi³ siê z dzia³aniem p³uga szkoc-kiego i stosowaniem p³odozmia-nu, ogl¹da³ gorzelnie, zwiedza³hodowle koni i tucz byd³a. PóŸ-niej pierwsza mleczarnia w Pol-sce stanê³a w Turwi, stanê³y tupierwsze stogi. Ch³apowskipierwszy os³ania³ pola szpalera-mi drzew, zalesia³ nieu¿ytki, do-stosowywa³ uprawy do rodzajuziemi, pierwszy zu¿ywa³ odpad-ki na paszê, sprowadza³ i krzy¿o-wa³ byd³o. S³owem to jemu za-wdziêczamy postêp w kulturzerolnej Wielkopolski, dziœ przodu-j¹cej krajowi. Tak by³o póŸniej.Wczeœniej gdy u niego próbowa-no pierwsze maszyny, mówiono– pu³kownik zwariowa³.Zdaj¹c sobie sprawê z niskiej wie-dzy agronomicznej w kraju przyj-mowa³ i uczy³ praktykantów. PóŸ-

125-lecie œmierci gen. D. Ch³apowskiego

Stary zegar na turewskim pa³acu, który z woli genera³a sta³ siê her-

bem Ch³apowskich mia³ odmierzaæ czas czynu, radoœci, walki, mia³

równie¿ przypominaæ, ¿e mija. W sobotê – 27 marca 2004 roku –

wybi³by 125 rocznicê œmierci tego wielkiego syna Koœciañskiej Zie-

mi. Z tej okazji w R¹biniu przedstawiciele w³adz powiatowych i gmin-

nych wziêli udzia³ we mszy œwiêtej, a nastêpnie z³o¿yli wi¹zanki

kwiatów na grobie genera³a.

niej powiedziano „Niejeden pol-ski maj¹tek nie przeszed³ w obcerêce poniewa¿ jego w³aœciciel wy-kszta³ci³ siê w Turwi”. Czyni³ sta-rania o utworzenie szko³y rolni-czej w Turwi w oparciu o poznañ-ski Bazar. By³o to jednak zbyt nie-

Ufundowa³ w Poznaniu KlasztorSercanek, protegowa³ misje ludo-we i Jezuitów, szerzy³ kult ma-ryjny, inicjuj¹c nabo¿eñstwa ma-jowe, popiera³ Szarytki, opieko-wa³ siê m³odymi ksiê¿mi. W 1846r. zbudowa³ kaplicê w Turwi. Jed-na z pierwszych ochronek Edmun-da Bojanowskiego te¿ powsta³a uniego.

Genera³ bra³ udzia³ w wybo-rach do parlamentu pruskiego, po-pieraj¹c program polityczny LigiPolskiej, g³osz¹cej solidarnoœæ,walkê o prawa narodowe z d¹¿e-niem do autonomii Wielkiego Ksiê-

stwa Poznañskiego. By³ te¿ cz³on-kiem pruskiej Izby Panów.

Tragiczna œmieræ córki Zofiispowodowa³a wycofywanie siêgenera³a z ¿ycia publicznego i co-raz czêœciej bywa³ za granic¹. Wy-je¿d¿a³ z ¿on¹ dla poprawy jejzdrowia, ale tak¿e odwiedza³Niemcy, Szwajcariê, W³ochy aprzede wszystkim Pary¿. By³o tomiasto jego m³odoœci i mia³ tu wielutowarzyszy broni, znajomych iprzyjació³.

To w w³aœnie w Pary¿u cie-szy³ siê wst¹pieniem najm³odszejcórki Józefy, do klasztoru Sacre-Coeur w Conlans pod Pary¿em,ale i smuci³ kiedy jego ukochana¿ona Antonina odda³a duszê Bogu.

Genera³ Ch³apowski po razostatni podró¿owa³ do Francji w1865 r., póŸniej ju¿ tylko odwie-dza³ s¹siadów i przyjació³ w oko-licy i do póŸnej staroœci przecha-dza³ siê po turewskich polach.Jeszcze za jego ¿ycia 2 marca 1879r profesor Stanis³aw hr. Tarnow-ski, w czasie wyk³adu publiczne-go w Poznaniu powiedzia³: „To¿o³nierz – poeta, przenosz¹cy naniwê rolnictwa wszystkie kwiatypoezji ¿ycia, poezji czynu”.

Zmar³ 27 marca 1879 r. spo-kojnie w salonie turewskiego pa-³acu, pytaj¹c gdzie ona? I niebardzo by³o wiadomo czy pyta³ oPolskê czy o ¿onê.

Józef Œwi¹tkiewicz

bezpieczne dlagermanizuj¹cychWielkopolskê za-borców.Ch³apowski doce-nia³ te¿ wartoœæs³owa pisanego.To jego staraniemw 1837 r. po-wsta³o pierwszepismo dla ludu„Szkó³ka Nie-dzielna”, a finan-sowo i swymi ar-tyku³ami wspie-ra³ „Przegl¹d rol-niczo - przemy-s³owy” i „Zie-mianina”.W swoim œwiato-pogl¹dzie ubole-wa³ nad rozdar-ciem politycznympolskiej emigracji.Podobnie jakAdam Mickiewiczuwa¿a³, ¿e po wszystkich nieszczê-œciach, które na naród spad³y to Ko-œció³ jest jedyn¹ nadziej¹ ludów wniewoli. A stawianie fundamentówpod gmach przysz³ej Ojczyzny na-le¿a³o zaczynaæ od wykorzenieniatakich objawów choroby narodu pol-skiego jak: cynizm, lenistwo, z³oœæw stosunku do bliŸnich, fa³szyweambicje i co najwa¿niejsze, brakprawdziwej mi³oœci Ojczyzny.

Dezydery Ch³apowski by³, jakto historycy tego okresu nazywa-j¹, czo³owym dzia³aczem obozuklerykalno – konserwatywnego.Jego dzia³alnoœæ na tym polu, dotej pory, nie zosta³a naukowoopracowana. Krzysztof Moraw-ski – jego prawnuk - o tej dzia³al-noœci dziadka napisa³: nie by³o ini-cjatywy koœcielnej, której by ge-nera³ zapocz¹tkowa³ lub nie po-piera³. Posiada³ œcis³e kontakty zezmartwychwstañcami. Za³o¿y³miesiêcznik katolicki „Przegl¹dPoznañski” redagowany pod ha-s³em „Bóg i Ojczyzna” i sprowa-dzi³ na redaktora Jana KoŸmiana.