CROMOSOMA

Unidade didctica 1:

A clula: unidade de vida

Primeiras observacins microscpicas S. (XVII)

Robert Hooke:

En 1665 fixo as primeiras observacins de clulas vexetais mortas de cortiza (corcho)

Utilizou o termo clula para designar cada unha destas cavidades microscpicas ou celas

Primeiras observacins microscpicas S. (XVII)

Leeuwenhoek:

Fabricaba os seus propios microscopios

Fixo numerosos debuxos de clulas vivas (espermatozoides glbulos vermellos, lvedos...)

S. (XIX) Establecemento da teora celular

1 1837 Scheleiden, (botnico) Schwann (zologo) vexetais e animais estan constitudos por clulas.

2 Extensible aos microorganismos

a clula a unidade estrutural e funcional dos seres vivos

3 1855, R. Virchow toda clula procede doutra clula.

Posibilitado pola mellora do poder de resolucin dos microscopios

4 Ramn y Cajal premio Nobel de Medicina en 1906 individualizade das clulas nerviosas

RAMON Y CAJAL
PREMIO NBEL MEDICINA 1906

Enunciado teora celular

1 - Unidade estrutural: todos os seres vivos estn formados por unha ou mis clulas.

2 - Unidade funcional: toda clula capaz de manterse viva por se mesma, pois est dotada da maquinaria necesaria para realizar as funcins vitais.

3 - Unidade reprodutiva: toda clula procede doutra preexistente.

4 A clula contn o material xentico dun ser vivo.

NIVEIS ORGANIZACIN SERES VIVOS

NIVEIS ABITICOS

NIVEIS BITICOS

Tipos de organizacin celular

PROCARIOTA

EUCARIOTA

Mis sinxela e pequena

Sen ncleo

Mis complexa

Con ncleo e orgnulos membranosos

Bacterias

Resto seres vivos

Unicelulares

Protozoos

Algas

Fungos

Plantas

Animais

Pluricelulares

CLULA PROCARIOTA-EUCARIOTA

(a) Diagrama dun procariota. (b) Microfotografa electrnica dun procariota. A clula ten aproximadamente 1m de dimetro. (c) Diagrama dun eucariota. (d) Microfotografa electrnica dun eucariota (clula animal). A clula ten unos 25 m de dimetro

CLULA PROCARIOTA

Primeiros seres vivos fai 3500 millns anos

Moi sinxelas (procariota sen ncleo autntico)

Gran capacidade de adaptacin a moitos ambientes

Aparecen illadas ou formando colonias (agrupacins de organismos independentes)

ORGANIZACIN CLULAS PROCARIOTAS

Parede celular: confiere maior resistencia clula

Membrana celular: individualiza as clulas separndoas do medio externo. Contn protenas que realizan diversas funcins

Citoplasma: o espazo interno da clula. Contn un lquido(citosol ou hialoplasma) con estruturas que lle permiten clula realizar as sas funcins vitais Salientar entre elas:

- Unha nica* molcula de ADN circular, que constite o material xentico da clula

Os ribosomas, que son fbricas de protenas.

*As veces aparecen outras pequenas molculas de ADN circular chamados plsmidos** Algunhas clulas posen outras estruturas especializadas como flaxelos, fimbrias

CLULA EUCARIOTA

Xurdiron fai 1500 millns de anos a partir de clulas procariotas

Mais complexas (eucariota con ncleo autntico)

Desenvolveron membranas que delimitan compartimentos dentro da clula

Aparecen illadas (organismos unicelulares) ou formando seres pluricelulares

Organizacin Clula Eucariota

Membrana: envoltura que rodea a clula.

Citoplasma: espazo entre a membrana e o ncleo onde se atopan os orgnulos celulares (compartimentos especializados en realizar unha funcin concreta.)

Ncleo: contn o material xentico no seu interior e est separado do citoplasma pola membrana nuclear.

Pel cebola

Epitelio mucosa bucal

Paramecio

Tamao clula eucariota

Moi variable pero en xeral microscpico

Tamao clula eucariota/procariota

Forma clula eucariota

Moi variable pero en xeral:Organismos unicelulares: viven en medios acuticos con formas redondeadas ao ser mais resistentes.

Organismos pluricelulares: formas moi variadas adaptadas sa funcin.

Relaciona con frechas as das columnas

Relaciona con frechas as das columnas

Estruturas celulares do citoplasma

Non membranosas:

Citoesqueleto

Centrosoma

Membranosas

Retculo endoplasmtico liso e rugoso

Aparato de Golgi

Lisososmas

Mitocondrias

Ncleo

Orgnulos comns clula animal e vexetal

Mitocondrias: orgnulos de dobre membrana en que se realiza a respiracin celular reaccin de substancias orgnicas (nutrientes) co osxeno, para producir a enerxa necesaria para realizar as funcins vitais da clula.

Retculo endoplasmtico: conxunto de tubaxes que se estende polo citoplasma. Realiza tres funcins: fabricacin ou sntese de lpidos e protenas; almacenaxe de substancias e comunicacin s zonas da clula. Pode levar pegados nas sas paredes ribosomas, e entn se chama retculo endoplasmtico rugoso. Ribosomas: partculas de pequeno tamao encargadas de fabricar as protenas seguindo as instrucins do ADN.

Aparello de Golgi: pequenos sacos aplanados onde as substancias fabricadas no retculo endoplasmtico acaban de formarse e finalmente se introducen en vesculas (bolsas), normalmente para seren segregadas ao exterior ou para formar lisosomas.

Lisosomas: pequenas vesculas con encimas (un tipo de protenas) dixestivos, capaces de destrur as partculas procedentes do exterior, as como os orgnulos en desuso.

Vacolos: sacos de grande tamao que almacenan diferentes tipos de substancias.

Orgnulos especficos clula eucariota animal

Centrosomas: orgnulo formado por un par de cilindros ou centrolos constitudos por tubos de protenas. Teen diversas funcins como facer de esqueleto da clula ou intervir na divisin celular.

Orgnulos especficos clula eucariota vexetal

Cloroplastos: orgnulos de dobre membrana nos que se realiza a fotosntese (obtencin de materia orgnica nova a partir de molculas inorgnicas utilizando a enerxa da luz solar).

Parede celular: cuberta rxida que d forma e proteccin a clula vexetal, envolvendo a membrana celular. Est formada fundamentalmente por celulosa (un glcido).

Vacuolos: na clula vexetal son de maior tamao

Orixe de mitocondrias e cloroplastos (ADN propio)
Teora endosimbionte Linn Margulis

Clula eucariota fotosinttica

Clula eucariota hetertrofa

O NCLEO CELULAR

CONDENSACIN ADN

CROMATINA = CROMOSOMA = ADN + protenas

Os cromosomas

Cariotipo

AUTOSOMAS

HETEROCROMOSOMAS OU CROMOSOMAS SEXUAIS

O CICLO CELULAR

A DIVISIN CELULAR NAS CLULAS EUCARIOTAS

DIVISIN DO NCLEO

MITOSE

MEIOSE

DIVISIN CITOPLASMA

CITOCENESE

CLULA VEXETAL

CLULA ANIMAL

MITOSE

A MEIOSE

COMPARACIN

MITOSE us MEIOSE

VARIABILIDADE XENTICA MEIOSE

SOBRECRUZAMENTO

SEPARACIN ALEATORIA CROMOSOMAS HOMLOGOS

MEIOSE E CICLOS BIOLXICOS

CICLO HAPLONTE

CICLO DIPLONTE

CICLO DIPLOHAPLONTE

Algas, protozoos, fungos unicelulares

Animais, protozoos, algas e fungos

Plantas, algas e fungos

O microscopio
electrnico - ptico

http://www.micomania.rizoazul.com/microscopia%20el%20microscopio.html

O microscopio ptico

Imaxe microscopio ptico

O microscopio
electrnico

Microscopio electrnico

O microscopio electrnico ao mandar sobre a mostra un haz de electrns, en vez de luz, cunha lonxitude de onda menor, capaz de interpretar como separados dous puntos mis prximos, aumentando polo tanto o seu poder de resolucin.

Microscopio electrnico
varrido - transmisin

Imaxe microscopio electrnico varrido imaxes en 3 D

Imaxe microscopio electrnico transmisin imaxes planas pero maior capacidade de aumentos

NCLEO CELULAR

MITOCONDRA

Paxinas web animacins meiose- mitose

http://www.cellsalive.com/cell_cycle.htm

http://highered.mcgraw-hill.com/olc/dl/120073/bio14.swf

http://highered.mcgraw-hill.com/olc/dl/120074/bio17.swf

http://highered.mcgraw-hill.com/olc/dl/120074/bio18.swf

http://highered.mcgraw-hill.com/olc/dl/120074/bio19.swf