Download - 1 a celula 4º eso
CROMOSOMA
Unidade didctica 1:
A clula: unidade de vida
Primeiras observacins microscpicas S. (XVII)
Robert Hooke:
En 1665 fixo as primeiras observacins de clulas vexetais mortas de cortiza (corcho)
Utilizou o termo clula para designar cada unha destas cavidades microscpicas ou celas
Primeiras observacins microscpicas S. (XVII)
Leeuwenhoek:
Fabricaba os seus propios microscopios
Fixo numerosos debuxos de clulas vivas (espermatozoides glbulos vermellos, lvedos...)
S. (XIX) Establecemento da teora celular
1 1837 Scheleiden, (botnico) Schwann (zologo) vexetais e animais estan constitudos por clulas.
2 Extensible aos microorganismos
a clula a unidade estrutural e funcional dos seres vivos
3 1855, R. Virchow toda clula procede doutra clula.
Posibilitado pola mellora do poder de resolucin dos microscopios
4 Ramn y Cajal premio Nobel de Medicina en 1906 individualizade das clulas nerviosas
RAMON Y CAJAL
PREMIO NBEL MEDICINA 1906
Enunciado teora celular
1 - Unidade estrutural: todos os seres vivos estn formados por unha ou mis clulas.
2 - Unidade funcional: toda clula capaz de manterse viva por se mesma, pois est dotada da maquinaria necesaria para realizar as funcins vitais.
3 - Unidade reprodutiva: toda clula procede doutra preexistente.
4 A clula contn o material xentico dun ser vivo.
NIVEIS ORGANIZACIN SERES VIVOS
NIVEIS ABITICOS
NIVEIS BITICOS
Tipos de organizacin celular
PROCARIOTA
EUCARIOTA
Mis sinxela e pequena
Sen ncleo
Mis complexa
Con ncleo e orgnulos membranosos
Bacterias
Resto seres vivos
Unicelulares
Protozoos
Algas
Fungos
Plantas
Animais
Pluricelulares
CLULA PROCARIOTA-EUCARIOTA
(a) Diagrama dun procariota. (b) Microfotografa electrnica dun procariota. A clula ten aproximadamente 1m de dimetro. (c) Diagrama dun eucariota. (d) Microfotografa electrnica dun eucariota (clula animal). A clula ten unos 25 m de dimetro
CLULA PROCARIOTA
Primeiros seres vivos fai 3500 millns anos
Moi sinxelas (procariota sen ncleo autntico)
Gran capacidade de adaptacin a moitos ambientes
Aparecen illadas ou formando colonias (agrupacins de organismos independentes)
ORGANIZACIN CLULAS PROCARIOTAS
Parede celular: confiere maior resistencia clula
Membrana celular: individualiza as clulas separndoas do medio externo. Contn protenas que realizan diversas funcins
Citoplasma: o espazo interno da clula. Contn un lquido(citosol ou hialoplasma) con estruturas que lle permiten clula realizar as sas funcins vitais Salientar entre elas:
- Unha nica* molcula de ADN circular, que constite o material xentico da clula
Os ribosomas, que son fbricas de protenas.
*As veces aparecen outras pequenas molculas de ADN circular chamados plsmidos** Algunhas clulas posen outras estruturas especializadas como flaxelos, fimbrias
CLULA EUCARIOTA
Xurdiron fai 1500 millns de anos a partir de clulas procariotas
Mais complexas (eucariota con ncleo autntico)
Desenvolveron membranas que delimitan compartimentos dentro da clula
Aparecen illadas (organismos unicelulares) ou formando seres pluricelulares
Organizacin Clula Eucariota
Membrana: envoltura que rodea a clula.
Citoplasma: espazo entre a membrana e o ncleo onde se atopan os orgnulos celulares (compartimentos especializados en realizar unha funcin concreta.)
Ncleo: contn o material xentico no seu interior e est separado do citoplasma pola membrana nuclear.
Pel cebola
Epitelio mucosa bucal
Paramecio
Tamao clula eucariota
Moi variable pero en xeral microscpico
Tamao clula eucariota/procariota
Forma clula eucariota
Moi variable pero en xeral:Organismos unicelulares: viven en medios acuticos con formas redondeadas ao ser mais resistentes.
Organismos pluricelulares: formas moi variadas adaptadas sa funcin.
Relaciona con frechas as das columnas
Relaciona con frechas as das columnas
Estruturas celulares do citoplasma
Non membranosas:
Citoesqueleto
Centrosoma
Membranosas
Retculo endoplasmtico liso e rugoso
Aparato de Golgi
Lisososmas
Mitocondrias
Ncleo
Orgnulos comns clula animal e vexetal
Mitocondrias: orgnulos de dobre membrana en que se realiza a respiracin celular reaccin de substancias orgnicas (nutrientes) co osxeno, para producir a enerxa necesaria para realizar as funcins vitais da clula.
Retculo endoplasmtico: conxunto de tubaxes que se estende polo citoplasma. Realiza tres funcins: fabricacin ou sntese de lpidos e protenas; almacenaxe de substancias e comunicacin s zonas da clula. Pode levar pegados nas sas paredes ribosomas, e entn se chama retculo endoplasmtico rugoso. Ribosomas: partculas de pequeno tamao encargadas de fabricar as protenas seguindo as instrucins do ADN.
Aparello de Golgi: pequenos sacos aplanados onde as substancias fabricadas no retculo endoplasmtico acaban de formarse e finalmente se introducen en vesculas (bolsas), normalmente para seren segregadas ao exterior ou para formar lisosomas.
Lisosomas: pequenas vesculas con encimas (un tipo de protenas) dixestivos, capaces de destrur as partculas procedentes do exterior, as como os orgnulos en desuso.
Vacolos: sacos de grande tamao que almacenan diferentes tipos de substancias.
Orgnulos especficos clula eucariota animal
Centrosomas: orgnulo formado por un par de cilindros ou centrolos constitudos por tubos de protenas. Teen diversas funcins como facer de esqueleto da clula ou intervir na divisin celular.
Orgnulos especficos clula eucariota vexetal
Cloroplastos: orgnulos de dobre membrana nos que se realiza a fotosntese (obtencin de materia orgnica nova a partir de molculas inorgnicas utilizando a enerxa da luz solar).
Parede celular: cuberta rxida que d forma e proteccin a clula vexetal, envolvendo a membrana celular. Est formada fundamentalmente por celulosa (un glcido).
Vacuolos: na clula vexetal son de maior tamao
Orixe de mitocondrias e cloroplastos (ADN propio)
Teora endosimbionte Linn Margulis
Clula eucariota fotosinttica
Clula eucariota hetertrofa
O NCLEO CELULAR
CONDENSACIN ADN
CROMATINA = CROMOSOMA = ADN + protenas
Os cromosomas
Cariotipo
AUTOSOMAS
HETEROCROMOSOMAS OU CROMOSOMAS SEXUAIS
O CICLO CELULAR
A DIVISIN CELULAR NAS CLULAS EUCARIOTAS
DIVISIN DO NCLEO
MITOSE
MEIOSE
DIVISIN CITOPLASMA
CITOCENESE
CLULA VEXETAL
CLULA ANIMAL
MITOSE
A MEIOSE
COMPARACIN
MITOSE us MEIOSE
VARIABILIDADE XENTICA MEIOSE
SOBRECRUZAMENTO
SEPARACIN ALEATORIA CROMOSOMAS HOMLOGOS
MEIOSE E CICLOS BIOLXICOS
CICLO HAPLONTE
CICLO DIPLONTE
CICLO DIPLOHAPLONTE
Algas, protozoos, fungos unicelulares
Animais, protozoos, algas e fungos
Plantas, algas e fungos
O microscopio
electrnico - ptico
http://www.micomania.rizoazul.com/microscopia%20el%20microscopio.html
O microscopio ptico
Imaxe microscopio ptico
O microscopio
electrnico
Microscopio electrnico
O microscopio electrnico ao mandar sobre a mostra un haz de electrns, en vez de luz, cunha lonxitude de onda menor, capaz de interpretar como separados dous puntos mis prximos, aumentando polo tanto o seu poder de resolucin.
Microscopio electrnico
varrido - transmisin
Imaxe microscopio electrnico varrido imaxes en 3 D
Imaxe microscopio electrnico transmisin imaxes planas pero maior capacidade de aumentos
NCLEO CELULAR
MITOCONDRA
Paxinas web animacins meiose- mitose
http://www.cellsalive.com/cell_cycle.htm
http://highered.mcgraw-hill.com/olc/dl/120073/bio14.swf
http://highered.mcgraw-hill.com/olc/dl/120074/bio17.swf
http://highered.mcgraw-hill.com/olc/dl/120074/bio18.swf
http://highered.mcgraw-hill.com/olc/dl/120074/bio19.swf