1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος...

38
Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου Σελίδα 1

Upload: others

Post on 09-Jul-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα1

Page 2: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα2

Περιεχόμενα

Κεφάλαια Σελίς

-Περί Ακτινοβολίας 3

-Πηγές Ακτινοβολιών 4

-Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες 5

-Μη ιοντίζουσες Ακτινοβολίες 7

-Το Ηλεκτρομαγνητικό φάσμα 8

-Γενικές πληροφορίες 10

-Δείκτης UV ακτινοβολιών 11

-Είδη UV ακτινοβολιών 12

-Πηγές UV ακτινοβολιών 13

-Ιδιότητες UV ακτινοβολιών 16

-Παράγοντες που επηρεάζουν την UV ακτινοβολία 18

-Θετική επίδραση UV ακτινοβολίας 32

-20 μύθοι και αλήθειες για τις UV ακτινοβολίες 35

-Πηγές άρθρου 36

Page 3: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Page 4: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Page 5: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Page 6: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Page 7: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Page 8: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Page 9: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Page 10: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα10

Η υπεριώδης ακτινοβολίαΟ Ήλιος είναι ένας ισχυρότατος σταθμός πυρηνικής ενέργειας. Παράγειένα ευρύ φάσμα ορατών και αόρατων ακτίνων, όμως μόνο τα τρίαδισεκατομμυριοστά από αυτές φτάνουν στην επιφάνεια της γης. Οιμισές περίπου (το 48%) είναι ορατές, ενώ οι υπόλοιπες, οι αόρατες,διακρίνονται σε υπέρυθρες (το 46%) και υπεριώδεις (το 6%).

Page 11: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα11

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η τιμή του Δείκτη UV στην Ελλάδα μπορείνα φτάσει μέχρι και 10 ή 11, τιμές που εκφράζουν εξαιρετικά δραστικήακτινοβολία και κατά συνέπεια την ανάγκη άμεσης προστασίας από τονήλιο. Όσο ο ήλιος πλησιάζει στον ορίζοντα τόσο μικρότερες τιμές έχει οΔείκτης UV και κατά συνέπεια τόσο μικρότερος είναι ο κίνδυνος από τηνυπεριώδη ακτινοβολία. Όσο μεγαλύτερος είναι ο Δείκτης UV τόσο πιοεύκολα και πιο σύντομα μπορούν να εμφανισθούν τα ανεπιθύμητααποτελέσματα της υπεριώδους ακτινοβολίας.

Page 12: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα12

Ακτίνες UVA

Οι ακτίνες UVA διεισδύουν στο δέρμα μας σε ιδιαίτερα μεγάλο βάθος.Δεν προκαλούν εγκαύματα, ωστόσο μπορεί να προξενήσουν μεγάληζημιά στο κολλαγόνο και την ελαστίνη, τις ουσίες που μας χαρίζουν έναλείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι υπεύθυνες για το 80% της γήρανσης τουδέρματος, καθώς δημιουργούν κηλίδες, ρυτίδες και χαλάρωση. Στοβάθος του χρόνου, όταν δηλαδή τις αφήνουμε να δρουν ανεξέλεγκτα,προκαλούν κυτταρική ζημιά που μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο τουδέρματος.

Ακτίνες UVB

Οι ακτίνες UVB δε διαπερνούν την επιδερμίδα σε μεγάλο βάθος. Δρουνστην εξωτερική στοιβάδα του δέρματος και προκαλούν κοκκινίλες καιεγκαύματα, καταστρέφοντας τους ιστούς και τα κύτταρά του. Επίσης, μετην πάροδο του χρόνου, μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο τουδέρματος.

Ακτίνες UVC

Page 13: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα13

Οι ακτίνες UVC είναι εξαιρετικά επικίνδυνες, αλλά κανονικάφιλτράρονται από το όζον και παρεμποδίζεται η βλαπτική διέλευσήτους στην επιφάνεια της Γης. Δυστυχώς όμως, η συνεχώς αυξανόμενητρύπα του όζοντος συρρικνώνει τον ρυθμό απορρόφησής τους.

Τα αντηλιακά είναι ένα ισχυρό όπλο στην προστασία μας από τιςυπεριώδεις ακτινοβολίες. Παρατηρήστε τις εικόνες που ακολουθούν:

● Στην πρώτη το δέρμα είναι εκτεθειμένο χωρίς αντηλιακό καιαπορροφά όλη την ένταση της υπεριώδους ακτινοβολίας, μένοντας στηνπραγματικότητα απροστάτευτο.

● Στη δεύτερη το δέρμα έχει καλυφθεί σωστά με κάποιο αντηλιακόπροϊόν, οπότε οι βλαβερές ακτίνες ανακλώνται από τα αντηλιακάφίλτρα.

ΠΗΓΕΣ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ

Ο Ήλιος είναι η κύρια πηγή υπεριώδους ακτινοβολίας. Φτάνει στη γημέσω της επανεκπομπής της από τη στρατόσφαιρα. Οι υπεριώδειςακτίνες είναι υπεύθυνες για το "μαύρισμα" όταν κάνουμεηλιοθεραπεία, το καλοκαίρι.

Page 14: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα14

Ο Ήλιος είναι η κύρια πηγή υπεριώδους ακτινοβολίας

Μεγάλες δόσεις υπεριώδους ακτινοβολίας, βλάπτουν τον ανθρώπινοοργανισμό. Το μεγαλύτερο μέρος της υπεριώδους ακτινοβολίας, πουφτάνει στη Γη από τον Ήλιο απορροφάται από τα άτομα και τα μόριατης ανώτερης ατμόσφαιρας, δηλαδή την στρατόσφαιρα.

Page 15: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα15

Το στρώμα του όζοντος της στρατόσφαιρας,απορροφά κατά κύριολόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Το στρώμα του όζοντος της στρατόσφαιρας, απορροφά κατά κύριολόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία. Σήμερα ανησυχούμε γιατην πιθανή καταστροφή αυτής της προστατευτικής ασπίδας ενάντιαστις υπεριώδεις ακτίνες του Ήλιου.

Page 16: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα16

H υπεριώδης ακτινοβολία παράγεται από τις αποδιεγέρσειςορισμένων ατόμων

Το όζον της στρατόσφαιρας μειώνεται εξαιτίας εκτεταμένηςχρήσης των χλωροφθορανθράκων, ενώσεων που χρησιμοποιούνται σταψυγεία, τα κλιματιστικά τους ψεκαστήρες και αλλού.

Επίσης η υπεριώδης ακτινοβολία παράγεται από τις αποδιεγέρσειςορισμένων ατόμων.

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ

Αν και η υπεριώδης ακτινοβολία δεν είναι ορατή με γυμνόμάτι, μερικές από τις ιδιότητες της, όπως ακολουθούν, μαςπληροφορούν για την ύπαρξή της:

Page 17: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα17

Ακόμη…α) Όταν απορροφάται από υλικά σώματα (όπως άλλωστε και οι ακτίνεςοποιουδήποτε χρώματος), προκαλεί τη θέρμανση τους.β) Υπεριώδης ακτινοβολία με πολύ μικρό μήκος κύματος προκαλείβλάβες στα κύτταρα του δέρματος, οι οποίες μπορεί να είναι τέτοιες,

Page 18: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα18

ώστε να οδηγήσουν και στην εμφάνιση καρκίνου. Κατά τη διάρκεια τηςηλιοθεραπείας το μαύρισμα του δέρματος οφείλεται στη μελανίνη πουπαράγει ο οργανισμός, για να προστατευθεί από την υπεριώδηακτινοβολία.

Παράγοντες που επηρεάζουν την υπεριώδη ακτινοβολία

• ΤΟ ΟΖΟΝ: Η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία απορροφάται ισχυρά απότο όζον που βρίσκεται στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας(στρατόσφαιρα). Η ελάττωση της περιεκτικότητας της ατμόσφαιρας σεόζον έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίαςστο έδαφος, και αντίστροφα.

• ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ: Η υπεριώδης ακτινοβολία είναι εντονότερη όταν δενυπάρχουν σύννεφα. Τα σύννεφα γενικά εξασθενίζουν την ηλιακήακτινοβολία, αλλά το πόσο αποτελεσματικά συμβαίνει αυτό εξαρτάταιαπό το πάχος και το είδος των νεφών. Αραιά ή διασκορπισμένασύννεφα έχουν πολύ μικρή επίπτωση (περίπου 10%), ενώ τα χαμηλά καιμαύρα σύννεφα προκαλούν σημαντική εξασθένιση (μέχρι και 80%). Υπόορισμένες συνθήκες και για πολύ μικρές περιόδους μεμονωμένα καιλαμπερά σύννεφα μπορούν να οδηγήσουν σε μικρή αύξηση τηςακτινοβολίας. Όταν ο ηλιακός δίσκος είναι ορατός, τότεη εξασθένιση της υπεριώδους από τα σύννεφα είναι σχεδόν αμελητέα.

• ΤΟ ΥΨΟΜΕΤΡΟ: Η υπεριώδης ακτινοβολία γίνεται ισχυρότερη όσοαπομακρυνόμαστεκατακόρυφα από την επιφάνεια της θάλασσας, επειδή η ποσότητα τωνσυστατικών της ατμόσφαιρας που την απορροφούν ελαττώνεται με τούψος. Μετρήσεις έδειξαν ότι η υπεριώδης ακτινοβολία αυξάνεται κατάπερίπου 10% για κάθε 1000 μέτρα πάνω από τηνεπιφάνεια της θάλασσας.

• ΑΝΑΚΛΑΣΕΙΣ: Ένα αντικείμενο ή ένα άτομο δέχεται ακτινοβολίααπευθείας από τον ήλιο και διάχυτη από τον ουρανό, αλλά και απόανακλάσεις στο έδαφος. Το ποσοστό της ανακλώμενης ακτινοβολίας

Page 19: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα19

εξαρτάται από το είδος της επιφάνειας του εδάφους. Τα δένδρα, τογρασίδι, το χώμα και το νερό ανακλούν λιγότερο από το 10% τηςυπεριώδους ακτινοβολίας, σε αντίθεση με το φρέσκο χιόνι το οποίοανακλά μέχρι και το 80%, η την στεγνή άμμο που ανακλά περίπου το20% της ηλιακής ακτινοβολίας. Εξαιτίας των ανακλάσεων, άτομα πουβρίσκονται σε χιονισμένες περιοχές, ή σε αμμώδεις παραλίες, δέχο-νται περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία.

• ΤΟ ΝΕΡΟ: Περίπου το 95% της υπεριώδους ακτινοβολίας διαπερνά τονερό (π.χ. στη θάλασσα) και το 50% διεισδύει σε βάθος περίπου 3μέτρων. Όταν λοιπόν κολυμπάμε το σώμα μας βρίσκεται μόλις λίγαεκατοστά κάτω από την επιφάνεια του νερού, και κατάσυνέπεια δεν προστατεύεται από την υπεριώδη ακτινοβολία.

• Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΡΙΖΟΝΤΑ: Σε μία ανέφελη ημέρα, ηυπεριώδης ακτινοβολία είναι ισχυρότερη κατά τις μεσημεριανές απόότι κατά τις πρωινές ή απογευματινές ώρες. Όσο πιο ψηλά βρίσκεται οήλιος από τον ορίζοντα, τόσο πιο έντονη είναι η ακτινοβολία.

Η "ΤΡΥΠΑ ΤΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ"

Το όζον είναι ένα φυσικό αέριο που βρίσκεται στην ατμόσφαιρα σε 2στοιβάδες.

Στην ΤΡΟΠΟΣΦΑΙΡΑ που περιβάλλει την επιφάνεια της γης το "κακό"όζον είναι ένας ρυπογόνος παράγων που συμβάλλει στη δημιουργία τηςαιθαλομίχλης.

Στην ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΑ όμως, το όζον είναι "καλό" και απορροφά τομεγαλύτερο μέρος της UVB και όλη τη UVC ακτινοβολία. Τοστρατοσφαιρικό όζον βρίσκεται σε ύψος 10 - 50 χλμ από την επιφάνειατης γης.

Η στοιβάδα του όζοντος της στρατόσφαιρας, δρα σαν ένα πολύ ισχυρό"φίλτρο", απορροφώντας ένα μεγάλο ποσόν υπεριωδών ακτινών τουήλιου, που διαφορετικά θα έφταναν στην επιφάνεια της γης.

Page 20: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα20

Τα χημικά που κυρίως είναι υπεύθυνα για την καταστροφή τηςστοιβάδας, είναι οι αλογονωμένοι υδρογονάνθρακες(chlorofluorocarbons, CFC's), που βρίσκονται στα αέρια των ψυγείων,στα διάφορα sprays, πυροσβεστήρες και αλλού στη βιομηχανία.

Οταν οι υδρογονάνθρακες αυτοί αποσυντεθούν στην στρατόσφαιρα,απελευθερώνουν χλώριο, το οποίο "επιτίθεται" στο όζον. Κάθε άτομοχλωρίου δρα σαν καταλύτης και προκαλεί τη διάσπαση 100.000 μορίωνόζοντος.

Αν συνεχιστεί η χρήση των sprays που περιέχουν τους βλαπτικούς για τοόζον της στρατόσφαιρας υδρογονάνθρακες, μέχρι το 2075 η ζώνη τουόζοντος θα έχει καταστραφεί κατά το 40%.

Εχει δε υπολογιστεί ότι:

Μείωση κατά 1% του όζοντος ή Αύξηση 2% της UVB που φτάνει στη γημε συνέπεια τελικά τα ακανθοκυτταρικά και βασικοκυτταρικάκαρκινώματα του δέρματος να αυξάνουν κάθε χρόνο κατά 1-3%.

ΕΝΤΑΣΗ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ

Η ένταση της UVΒ που φτάνει στο σημείο που βρισκόμαστε, εξαρτάταιαπό:

-Εποχή

-Ώρα της ημέρας

-Γεωγραφικό πλάτος

-Υψόμετρο που βρισκόμαστε

-Αντανάκλαση του ηλιακού φωτός στην επιφάνεια της γης

-Διάχυση στην ατμόσφαιρα

-Σύννεφα

Παραδείγματα:

Page 21: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα21

Η ένταση της UVB είναι μεγαλύτερη το μεσημέρι από το πρωί ή τοαπόγευμα, μεγαλύτερη το καλοκαίρι απ' ότι τον χειμώνα

Μεγαλύτερη στον Ισημερινό απ' ότι στην Ευρώπη

Σε υψόμετρο 1500 μ. η ένταση της UV αυξάνει κατά 20% !

Το γρασίδι αντανακλά μόνο το 3%, το νερό της θάλασσας 5%, η άμμος17% και το χιόνι 85% !!

Τα σύννεφα απορροφούν το 30-80% της ακτινοβολίας (ανάλογα με τούψος που βρίσκονται, την πυκνότητα κλπ), ΟΧΙ ΟΜΩΣ ΟΛΗ τηνακτινοβολία.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΙΩΔΟΥΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ

Η ελάττωση του στρώματος του όζοντος είναι γνωστό ότι επιδεινώνειτις επιπτώσεις στην υγεία από τη UV ακτινοβολία για τον άνθρωπο, ταζώα, τους θαλάσσιους οργανισμούς και τα φυτά, διότι τότε δεναπορροφά αποτελεσματικά τη UV ακτινοβολία (ιδίως UVΒακτινοβολία). Υπολογιστικά μοντέλα προβλέπουν ότι μείωση 10% τουόζοντος στη στρατόσφαιρα θα μπορούσαν να προκαλέσουν 300.000καρκίνους του δέρματος (ακανθοκυτταρικό, βασικοκυτταρικό), 4.500μελανώματα και μεταξύ 1,6 - 1,75 εκατομμύρια επιπλέον περιστατικάοφθαλμικού καταρράκτη/ έτος παγκοσμίως. Η Υπεριώδης ακτινοβολίαυποδιαιρείται σε 3 τύπους:

Χρησιμοποιώντας τα στοιχεία που συλλέγονται συστηματικά από τηνεπιστημονική βιβλιογραφία, ο Π.Ο.Υ. έχει προσδιορίσει εννέαδυσμενείς εκβάσεις υγείας που προκαλούνται σαφώς από UVR έκθεση.

Οι εννέα ασθένειες που αξιολογήθηκαν ήταν:

Δερματικό κακοήθες μελάνωμα (CMM): το μελάνωμα του δέρματοςείναι ένας κακοήθης καρκίνος με υψηλά ποσοστά θνησιμότητας.Μεταξύ 50% και 90% του φορτίου της ασθένειας από το μελάνωμαοφείλεται στην έκθεση UVR, όπως υπολογίζει ο WHO.

Page 22: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα22

Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC): αυτό είναι ένα άλλο είδοςκακοήθους καρκίνου δέρματος που προχωρεί γενικά λιγότερο γρήγορααπό το μελάνωμα και είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσει το θάνατο ήτην τρέχουσα ανικανότητα. Από το συνολικό νοσολογικό φορτίο τουκαρκινώματος αυτού, το 50 - 70% αποδίδεται στην έκθεση στηνυπεριώδη ακτινοβολία.

Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC): αυτός ο καρκίνος του δέρματοςεμφανίζεται κυρίως στους ηλικιωμένους και αυξάνεται αργά από τοπικήεξάπλωση. Η επίπτωση και η θνησιμότητα από το καρκίνωμα αυτό είναικατά 50 - 90% αποδοτέο στην έκθεση UVR.

Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του επιπεφυκότα και του κερατοειδούςχιτώνα του οφθαλμού (SCCC): αυτό είναι ένας σπάνιος όγκος τηςεπιφάνειας του ματιού. Περίπου 50 - 70% του φορτίου των ασθενειώνλόγω SCCC αποδίδεται στην έκθεση UVR.

Οι παρακάτω καταστάσεις είναι επίσης η συνέπεια υπερβολικήςέκθεσης σε UVR, αλλά υπάρχει ιδιαίτερη αβεβαιότητα για τονοσολογικό φορτίο των εκτιμήσεων, δεδομένου ότι λίγα στοιχεία είναιδιαθέσιμα στην επίπτωση ή/ και το UV-αποδοτέο μέρος:

Φωτογήρανση: η χρόνια επίδραση από την ηλιακή ακτινοβολίασυνδέεται με την ανάπτυξη δερματικών αλλοιώσεων, αποκαλούμενων«υπερκεράτωση λόγω ηλιακής ακτινοβολίας». Στις σπάνιεςπεριπτώσεις, αυτές είναι προ-καρκινικές αλλοιώσεις. Το φορτίο τηςασθένειας των δερματικών αυτών αλλοιώσεων είναι 100% αποδοτέοστην έκθεση UVR.

Ηλιακό έγκαυμα: τα ηλιακά εγκαύματα μπορεί να είναι σοβαρά και τοφορτίο που προκύπτει είναι 100% αποδοτέο στην έκθεση UVR.

Φλοιώδης καταρράκτης: 5% του συνολικού νοσολογικού φορτίου τωνατόμων με καταρράκτη αποδίδεται άμεσα στην έκθεση UVR.

Πτερύγιο: 40 - 70% του νοσολογικού φορτίου της ασθένειας αποδίδεταιστην έκθεση UVR.

Page 23: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα23

Επανενεργοποίηση επιχείλιου έρπητα (RHL): η υπερβολική έκθεσηUVR προκαλεί την καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος και τηνεπανενεργοποίηση του ιού έρπη, 25 - 50% του νοσολογικού φορτίουτης ασθένειας στη UV έκθεση.

Το δέρμα και τα μάτια είναι τα όργανα που υφίσταται την μεγαλύτερηέκθεση στις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου. Αν και τα μαλλιά και τανύχια είναι περισσότερο εκτεθειμένα, είναι λιγότερο σημαντικά απόιατρικής άποψης. Η έκθεση στην ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία μπορείνα καταλήξει σε άμεσα και σε χρόνια προβλήματα υγείας του δέρματος,των ματιών και του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς και σε βλάβεςστο DNA.

Δύο φωτογραφίες του ίδιου αγαλματιδίου τραβηγμένες η (α) στοορατό φως και η (β) στο υπεριώδες

Τα άμεσα αποτελέσματα της έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολίαείναι η πρόκληση εγκαύματος στο δέρμα και φωτοκερατίτιδας στομάτι.Χρόνια αποτελέσματα είναι ο καρκίνος και η πρόωρη γήρανση τουδέρματος, ενώ στα χρόνια αποτελέσματα του ματιού περιλαμβάνονταιο καταρράκτης, το πτερύγιο και η κερατοπάθεια.

Page 24: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα24

Page 25: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα25

Ακολουθούν εικόνες, που εξηγούν πολύ καλά την δράση-ενέργεια τωντριών ειδών UV ακτινοβολίας, στο δέρμα του ανθρώπου, καθώς και

την βλαπτική δράση τους.

Page 26: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα26

Page 27: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα27

Page 28: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα28

Page 29: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα29

H υπεριώδης ακτινοβολία Β (UV-B) προκαλεί έγκαυμα και διάφορεςμορφές καρκίνου του δέρματος, η υπεριώδης ακτινοβολία Α (UV-

A) επιδρά στον υποδόριο ιστό

Όπως πολύ παραστατικά φαίνεται παραπάνω, ενώ η υπεριώδηςακτινοβολία Β (UV-B) προκαλεί έγκαυμα και διάφορες μορφές καρκίνουτου δέρματος, η υπεριώδης ακτινοβολία Α (UV-A) επιδρά στονυποδόριο ιστό και μπορεί να αλλάξει η δομή του κολλαγόνου και τωνινών ελαστίνης του δέρματος, επιταχύνοντας έτσι την γήρανση του. Οιαρνητικές συνέπειες των εγκαυμάτων είναι αθροιστικές. Είναισημαντικό να κατανοήσουμε ότι το δέρμα έχει την ικανότητα νααφομοιώσει την υπεριώδη ακτινοβολία με τηνπαραγωγή μελανίνης (μαύρισμα), η οποία προστατεύει από την έκθεσηστην UV ακτινοβολία. Το ανθρώπινο μάτι όμως δεν έχει τέτοιαικανότητα.

Όταν η υπεριώδης ακτινοβολία αλληλεπιδράσει με το DNA προκαλείμια αναδιάταξή του όπου υπάρχουν δύο συνεχόμενεςβάσεις θυμίνης δημιουργώντας τα διμερή θυμίνης. Tο σχήματου DNA αλλάζει τοπικά στο σημείο όπου σχηματίζονται τα διμερή, μεαποτέλεσμα οι πολυμεράσες τόσο του DNA όσο και του RNA να ταπροσπερνούν, αλλάζοντας με αυτό το τρόπο το πλαίσιο ανάγνωσης, μεαποτέλεσμα την εμφάνιση μεταλλάξεων. Οι οργανισμοί έχουναναπτύξει αρκετούς διαφορετικούς μηχανισμούς για να επιδιορθώσουντα διμερή θυμίνης, όπως το ένζυμο φωτοϋλάση που ενεργοποιείται

Page 30: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα30

με μπλε ακτινοβολία και διαχωρίζει τα διμερή.Άλλοι μηχανισμοίαποκόπτουν το σημείο που σχηματίστηκαν τα διμερή καιη DNA πολυμεράση συμπληρώνει τις ελλιπείς βάσεις.

Ακολουθούν μερικές εικόνες καρκίνου του δέρματος, λόγωυπερβολικής έκθεσης του στην ακτινοβολία UV του ηλίου.

Page 31: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα31

Page 32: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα32

Page 33: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα33

Η Θετική Επίδραση της Υπεριώδους Ακτινοβολίας

Η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία έχει αναμφισβήτητα και θετικήεπίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό. Ωφελεί την ψυχική μας υγεία καιβοηθά το σώμα μας να συνθέσει βιταμίνη D. Η βιταμίνη D είναικεφαλαιώδους σημασίας για την υγεία, αλλά προσλαμβάνουμεσυνήθως μικρά ποσά, εκτός αν καταναλώνουμε μεγάλες ποσότητεςσυγκεκριμένων τροφών, όπως τα λιπαρά ψάρια. Ωστόσο, υπάρχεισαφής συσχέτιση της παρατεταμένης έκθεσης στον ήλιο κατά τιςδιακοπές και το ηλιακό έγκαυμα με τη μεγάλη αύξηση τουμελανώματος στους ανοιχτόχρωμους φωτότυπους και τα άτομα μεπολλαπλούς σπίλους. Για να ελέγξουμε αυτή την ανησυχητική τάσηείναι απαραίτητο να μετριάσουμε την έκθεση στις ευπαθείς ομάδες.

Παραμένουν πολλά ερωτήματα σχετικά με τη βιταμίνη D, όπως: «ποιαείναι τα αναγκαία επίπεδα για τον οργανισμό» και «πώς αυτά μπορούννα επιτευχθούν». Σε μελέτες σχετικά με τον κίνδυνο ανάπτυξηςκαρδιαγγειακής νόσου, αναφέρονται ως επιβλαβή τόσο τα υψηλά όσοκαι τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D. Συνεπώς υπάρχει σκεπτικισμόςγύρω από τις συστάσεις που πρέπει να δίνονται. Υψηλά επίπεδα ίσωςαυξήσουν και τον κίνδυνο νεφρολιθίασης ή καταστολής τουανοσοποιητικού συστήματος. Οι θετικές επιδράσεις της βιταμίνης Dθεωρείται ότι επιτυγχάνονται σε επίπεδα ορού γύρω στα 70 nmol/L(παρόλο που αυτό αμφισβητείται ακόμη).

Παρά την ασαφή εικόνα, ένα σαφές μήνυμα μπορεί να δοθεί σεόλους:• Αποφύγετε το ηλιακό έγκαυμα.• Αποφύγετε την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο.• Αποφύγετε την ανεπάρκεια της βιταμίνης D. Εάν ζείτε στην Ευρώπηκαι χρειάζεται να αποφεύγετε τον ήλιο, να λαμβάνετε συμπληρώματασύμφωνα με την επίσημη οδηγία που ισχύει στη χώρα σας.• Εκπαιδευτείτε να προσέχετε το δέρμα σας.

Page 34: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα34

ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΗΛΙΑΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ

Ο ήλιος είναι απαραίτητος για :

Τη σωματική και συναισθηματική μας σταθερότητα,

Παραγωγή θερμότητας (αποτέλεσμα της υπέρυθρης ακτινοβολίας)

Σύνθεση βιταμίνης D στο δέρμα (αποτέλεσμα της UVB ακτινοβολίας -αρκεί ένα 10λεπτο την ημέρα)

Φωτοσύνθεση των φυτών, παραμένει ένας φίλος τον οποίο δεν θαπρέπει να επισκεφτόμαστε υπερβολικά συχνά, εάν δεν θέλουμε νααντιμετωπίσουμε αργότερα τις καταστρεπτικές συνέπειές του.

Η ηλιακή ακτινοβολία "ρίχνει" την πίεση

Η έκθεση στον ήλιο αυξάνει μεν τον κίνδυνο για την εμφάνιση καρκίνουστο δέρμα, όμως τα οφέλη μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερα από τουςκινδύνους, κυρίως χάρη στη γρήγορη και σημαντική μείωση τηςαρτηριακής πίεσης που επιφέρει η υπεριώδης ακτινοβολία (UV).

Αν και οι επιστήμονες διευκρίνισαν ότι θα πρέπει να γίνουν κι άλλεςμελέτες πάνω στο ζήτημα, ανέφεραν ότι ίσως στο μέλλον θα πρέπει νααναθεωρηθούν οι σχετικές ιατρικές συμβουλές για τη σχεδόν πλήρηαποφυγή της έκθεσης στον ήλιο.

Οι δερματολόγοι του πανεπιστημίου του Εδιμβούργου δεν έχουν ακόμακάνει επίσημη επιστημονική δημοσίευση, αλλά θα παρουσιάσουν ταευρήματά τους στο μεγαλύτερο διεθνές δερματολογικό συνέδριο στονκόσμο, το οποίο πραγματοποιείται αυτή την εβδομάδα στην πόλη τηςΣκωτίας, σύμφωνα με το BBC.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρ. Ρίτσαρντ Γουέλερ, θεωρούν ότι ηηλιακή ακτινοβολία βοηθά στην πτώση της αρτηριακής πίεσης, καθώςοι βλαβερές για το δέρμα υπεριώδεις ακτίνες απελευθερώνουν μιαουσία (μονοξείδιο του αζώτου) που ρίχνει την πίεση στο αίμα.

Page 35: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα35

Έτσι, ο ήλιος βοηθά στην μείωση του κινδύνου για έμφραγμα καιεγκεφαλικό, ακόμα και στην παράταση της ζωής. Οι Βρετανοίεπιστήμονες επισήμαναν πως οι θάνατοι από καρδιά και εγκεφαλικάλόγω υψηλής πίεσης είναι πολύ περισσότεροι από ό,τι οι θάνατοι απόκαρκίνο του δέρματος.

Page 36: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα36

Page 37: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα37

(Από τις παραπομπές που ακολουθούν, χρησιμοποιήθηκανείτε αυτούσια μέρη αυτών, είτε χρησιμοποήθηκαν αυτές για

επιβεβαίωση των αναφερόμενων στην εργασία πληροφοριών)

- http://www.dealnews.gr/component/k2/item/72510-%CE%A4%CE%B1-%CE%BF%CF%86%CE%AD%CE%BB%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%AD%CE%BA%CE%B8%CE%B5%CF%83%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%83%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B4%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%82#.UuOiBNJYnGg

- http://www.nooz.gr/science/i-iliaki-aktinovolia-rixnei-tin-piesi- http://podilato98.blogspot.gr/2013/08/yperiodis-aktinovolia.html- http://www.glikiazoi.gr/2012/09/05/%CE%92%CE%B9%CF%84%CE%B1

%CE%BC%CE%AF%CE%BD%CE%B7-%CE%91-%CE%8C%CE%BB%CE%B5%CF%82-%CE%BF%CE%B9-%CF%89%CF%86%CE%AD%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82/

- http://www.biozo.gr/node/250- http://www.prismanews.gr/index.php/health/item/46976-ereuna-gia-

hliotherapeia- http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=185879- http://www.sfedona.gr/content/%CF%84%CE%B1-

%CE%B8%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CE%B7%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%83

- http://www.mie.uth.gr/ekp_yliko/%CE%9A%CE%B5%CF%86%CE%AC%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF1.pdf

- https://student.cc.uoc.gr/uploadFiles/184-ΧΗΜ-301/18Kef_433_458.pdf

- http://www.e-knownet.eu/e-knownet/files/document/Summary_ENG.pdf

- http://www.semfe.gr/files/users/901/Biophysics-kef14.pdf- http://www.syggros-hosp.gr/newsite/files/file/85-88(1).pdf- http://www.paediatriki.gr/data/issue4/11-Tekmiriomeni.pdf- http://60.241.173.43/kosmos/2012/08/14/page_09.pdf

Page 38: 1 Σελίδα Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου2lyk-peir-athin.att.sch.gr/pr/2013-14/kat_c_03.pdf · λείο και σφριγηλό δέρμα. Είναι

Ελευθέριος-Κυριάκος Περδετζόγλου

Σελίδα38

- http://www.rheumatism.org.cy/userfiles/erevna%20gia%20ton%20ilio.pdf

- http://www.ucy.ac.cy/hr/documents/HealthSafety_AsfaliaYgeiaPerivallon/HealthSafety_KendraYgeias/hliaki_aktinobolia.pdf

- http://kosmasserafetinidis.wordpress.com/tag/%CF%85%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%8E%CE%B4%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%B1/

- http://www.iatropedia.gr/articles/read/4089- http://merkopanas.blogspot.gr/2012/11/ppt_19.html- 1. Wang, T. J.; Pencina, M. J.; Booth, S. L.; Jacques, P. F.; Ingelsson, E.;

Lanier, K.; Benjamin, E. J.; D'Agostino, R. B.; Wolf, M.; Vasan, R. S.,Vitamin D deficiency and risk of cardiovascular disease. Circulation2008, 117, (4), 503-11.

- http://www.advancehealth.gr/el/sections/65/articles/232-uperiodes-aktinobolia-ton-elio-kai-ta-matia-sas

- http://www.hospkorinthos.gr/docs/sunprotection.pdf- http://www.entercity.gr/content/view/1012/224/- http://health.in.gr/body/news/article/?aid=1231199843- http://www.pentapostagma.gr/2013/08/aktinovolia-epikindini-

uperiodis-gia-to-derma.html#.UuOqu9JYnGg- http://www.pentapostagma.gr/2013/08/aktinovolia-epikindini-

uperiodis-gia-to-derma.html#.UuOqvNJYnGg- http://podilato98.blogspot.gr/2013/08/yperiodis-aktinovolia.html- http://www.biozo.gr/node/250- http://physiclessons.blogspot.gr/2013/11/blog-post_7898.html- http://euro-crimes.blogspot.gr/2013/08/uva-kai-kinynoi.html- http://www.etpe.eu/new/custom/pdf/etpe697.pdf- http://www.physics.upatras.gr/UploadedFiles/course_109_9464.pdf- http://www.eeae.gr/gr/docs/president/_info_aktinovolies.pdf- http://www.aubrey-organics.com/custom.aspx?id=59- http://www.iatronet.gr/ygeia/dermatologia/article/94/i-epidrasi-tis-

iliakis-aktinovolias-sto-derma.html- http://www.physics.ntua.gr/~papayannis/Articles%20for%20tamex/UV

-INDEX-alex.pdf- http://www.bestrong.org.gr/el/health/sunprotection/sunandhealth/- http://db.cger.nies.go.jp/gem/moni-e/ozon/uv/overview.html- http://health-fts.blogspot.gr/2012/04/squamous-cell-carcinoma-of-

skin.html- http://copublications.greenfacts.org/en/artificial-

light/figtableboxes/8.htm