1) religion 1prep t1 (1-17) - almoallem.com · ىداﺪﻋا لوا ﻒﺼﻠﻟ لوا...

للصف اول ا�عدادىالفصل الدراسى اول

قصة أسماء بنت أبى بكر

« ذات النطاقين »

فى

التربية الدينية ا�سالمية

المؤسسة العربية الحديثـةللطبـع والنشـر والتوزيـع بالقاهــرة وا�سكندريــة

8 شارع المنطقة الصناعية بالعباسية ـ الرقم البريدى : 11381ت : 24677183 - 26823792 أو الرقم المجانى : 08002220000

المعلم4 عاما 4أشهر وأقـوى كتب تعليميـة على امتداد

ΩÉg ¬jƒæJ

á«HôàdG IQGRh ¬JôbCG πjó©J ôNB’ É k≤ÑWΩ 2013 ¢ù````£°ùZCG ô```¡°T ≈a º`````«∏©àdGh

( ôμH ≈HCG âæH AÉª°SCG ) á°üb QGôbEG IOÉYEÉH

z ø«bÉ£ædG äGP {

á«eÓ°SE’G á«æjódG á«HôàdG IOÉªd

iOGó```````````YE’G ∫hC’G ∞``````````°ü∏d

∂dòd

∂dòch , π≤à°ùe ≥ë∏e ≈a IQô≤ªdG á°ü≤dG ™°Vh ºJ

á«ª«∏©àdG äGQGOE’G äÉfÉëàeÉH IOQGƒdG á∏Ä°SC’G ÉæLQOCG

ôμH ≈HCG âæH AÉª°SCG( ø«bÉ£ædG äGP )

( ôμH ≈HCG âæH AÉª°SCG á°üb ) ( á«eÓ°SE’G á«æjódG á«HôàdG ) ≈a º∏©ªdG( ∫hC’G ≈`°SGQódG π`°üØdG ) iOGó````YE’G ∫hC’G ∞``°ü∏d z ø«bÉ£ædG äGP {

4

, É keÉY nô°ûY ná©HQnCÉH ` p∫ƒ°SôdG páã©H nπÑ nb pá°ü≤dG p√òg oçGóMnCG oCGóÑJ : á ne uó n≤ oe ●

n¿ƒ°û«©j , pá«Hô©dG pIô`jõédG ≈` pa pÜô`©dG nø` pe rºp ¡pfGô«Lh náμe pπ`gCG o¢†©H n¿É` nch

, rº p¡ p∏¡L ≈ n∏ nY mπ«dO ônÑcCG sπ©dh , oáÄu«°ùdG oäG nOÉ©dG É¡« pa oô°ûàæJh , oπ¡édG É ng oOƒ o°ùj kIÉ«M

É n¡d n¿ƒe uó≤jh É n¡nfƒ°S uó≤jh É n¡nfhóÑ©j GƒòfÉ nc ≈` pàsdG pIQÉ`éëdG nø pe oáJƒëæªdG oΩÉæ°UC’G p√òg

sø p¡pJO’ ph nó©H kAÉ«MCG päÉæÑdG oøaO : É ng pRôHCG røªa páÄu«°ùdG päGOÉ©dG ø nY É senCG . nø«HGô≤dG

oÜhôëdG n∂ pdP uπ oc n¥ƒah , pô p°ùr« nªdG oÖ©dh , pôªîdG oÜô°Th , u∫ tòdGh pô≤ØdG n±ƒN

oπ p© nà r°ûnJ nh , pÜÉÑ s°ûdG nø pe lIô«Ñc lOG nó rYnCG É n¡« pa oπà≤ o«a , rº o¡nær«nH oΩƒ o≤ nJ rânfÉc ≈ pàdG oá«∏ nÑ≤dG

uπ pX ≈ pah , má∏jƒW mäGƒæ°ùd pQ rCÉ sãdG oπ°ù∏°ù oe tôªà°ùjh , rº o¡næ«nH pá«gG nô nμdGh pI nhG nó n©dG oQÉf

tóédG , É n¡pJ nO’ƒpH É n¡ t∏c oá∏FÉ©dG oìôØàa , ( môμH ≈HnCG âæH oAÉª°SnCG ) räó`dh pIÉ«`ëdG p√òg

Ég pô«μØJ ≈ pa o∞∏àîJ nI nô r°SC’G √ pòg s¿CG oí u°Vƒj oìôØdG G nò ngh , tΩC’Gh oÜC’Gh , oI só nérdGh

päÉæÑdG pIO’h ≈ pa i nôJ râfÉc ≈ pàdG , náμe ≈a pá«Hô©dG pô°SC’G nø pe mô«ãc røe É ngô«Z røY

. É kª« p¶Y G kQÉY

≈ n∏ nY oÖéj Ée oø≤àJh oº s∏©àJ , áª«∏°S kICÉ°ûf CÉ°ûæàa , É n¡ pà nærHG ná«HôJ oIô°SC’G oø p°ù rëoJh

sπ©dh , pº°ùédGh pπ≤©dG áª«∏°S tÖ°ûJh , o™«ªédG É¡tÑë«a , o¬æ p≤àJh ¬ªs∏©àJ r¿CG pIÉàØdG

. t§b ºæ°üd nóé°ùJ ’CG É n¡«HCG røe âªs∏©J É n¡sfnCG , o¬ nª¶YCGh m¢SQO n∫hCG

, ` u≈ pÑædG áã©H nπÑb nô°ûY n™HGôdG pΩÉ©dG ≈ pa oOÓ«ªdG ∂ pd nP n¿Éc : ló«©°S lçóM ●

pÖ s≤∏ªdG ( ná` naÉëob ≈`pHCG pø`rH ˆG póÑY ) oâ«H nƒg , m¢ûjôb pIOÉ`°S päƒò«`H røè mâ`«`H ≈` pa

pº«¶©dG pâ«ÑdG G nòg oπgCG nπ¨°ûfG pó≤a , ≈æ pZh móéeh xõY oâ«H nƒ og nh , ( môμH ≈HCG) `H

p™°Vh p∂°Th ≈ n∏ nY , môμH ≈ pHnCG áLhR (i sõ o©dG póÑY oâæH oá n∏ r« nà ob) râfÉc , ÇQÉW mçóëH

. ≈ pfÉ sãdG É ng pOƒdƒe

nAÉ )الفصل اول nª r°SnCG oOÓ« pe )


5

, nøLôîjh nø∏Nój , päÉH sô≤ªdGh päÉnÑjô n≤dG pAÉ°ùæ∏d pô«ÑμdG pâ«ÑdG oÜGƒHCG râ nëpà oa

. oIO’ƒdG p¬«dEG oêÉàëJ É ne pAÉ°†b ≈ pa É k«©°S

Éª«a pQ ohÉ°ûà∏d nø r°ù∏Lh , pIO’ƒdG pá«∏ª©H nøª o≤j ≈FÓdG náμe (1) oäÓHÉb räAÉL

≈ sàM lá∏«∏b läÉYÉ°S ’pEG p¢†ªJ rºd nh , nÖ pYÉàe uπbCÉH o™°VƒdG sºàj ≈ sàM , o¬o∏ nª nY ≈¨Ñæj

. É n¡nà∏ØW ( oá n∏ r« nà ob ) râ©°Vh

( môî°U oâæH ≈ nªr∏ n°S) pô«îdG tΩCG râYô°SCG : pójóédG pOƒdƒª∏d pIô°SC’G o∫ÉÑ≤à°SG ●

: rândÉ≤a o¬d É n¡àØ°Uhh , É n¡ræ pe É n¡«æ«Y räCÓe róbh , É n¡nærHG oô u°ûÑJ

É¡sfEG , oácôÑdGh oô«îdG É n¡«a o¿ƒμ«°ùa , n∂ pJOƒdƒe ≈ pa n∂d ˆG n∑QÉH .. ˆG nóÑY Éj ``

. môμH ÉnHnCG É nj É n¡pH rô p°ûHCÉa , n∂ pë peÓe røe oô«ãμdG É n¡«ah , lá∏«ªL lá∏jƒW

p∂ pJÉØ°U ≈ pa p∂ n∏ãe n¿ƒ oμJ r¿CG ƒ` oL rQCGh , o√É` seoCG Éj p∂ nd ˆG nôμ°T : môμH ƒoHCG n∫É` nb

nâ«ÑdG Éæ«∏Y CÓªàa , oô nÑμJ É neóæY ≈ n∏YC’G É n¡∏ãeh É n¡nJ nh róob p∂ n∏©éJ r¿CGh , p∂ pdÉªYCGh

. G kQhô°Sh É kMôa

iòdG ƒ¡a ; p¬ pà s«£Y ≈ n∏ nY o√ôμ°ûjh , ˆG oó nª rënj môμH ƒHCG n¢ù∏Lh , pô«îdG tΩCG râLôN

. ≈ p£ r©oj iòdG ƒgh , oÖ n¡nj

: kÓFÉb pQhô t°ùdÉH o¬¡Lh nCÓàeG póbh , ná naÉ nëob ƒHCG o√ódGh nπNO sºK

. môμH ÉHCG Éj (2) kAÉ°ùe rº pY ``

. o√ÉàHCG Éj kAÉ°ùe nâ rª pY ``

? nõjõ©dG s≈æoH Éj n∂ nJOƒdƒe nâr« sª n°S nºpH ``

. o√ÉàHCG Éj nAÉª°SCG É n¡oà« sª n°S ``

? G kódh oój pôoJ nâæc n∂ s∏©dh , ˆG nóÑY Éj É n¡«a n∂d n∑ pQƒH ``

. ≈ p°VÉ nªdG ≈ pa AÉ°ùædG ó«dƒàH oΩƒ≤J râfÉc ≈àdG ≈gh , má∏HÉb o™ªL : äÓHÉb (1)

. ΩÓ°SE’G nπÑb pìÉÑ°üdGh pAÉ°ùªdG oá«ëJ : É kMÉÑ°U rº pYh , kAÉ°ùe rº pY (2)


6

póæY rø pe ƒ¡a , G kódh rΩnCG É kàæH râfÉcCG lAGƒ°Sh , oäôràNG Éeh oäOQCG É ne o√ÉàHCG Éj ˆGh ``

. ˆG póÑY É¡«NCG ≈ pah , É¡«a É nænd ˆG p∑ pQÉ nÑ o«rdh , p≥dÉîdG

násjƒb râfÉc ró≤a , G kô«ãc ( AÉª°SCG ) `pH môμH ƒHCG nìôna : l¬«LƒJh lº«∏©Jh lá«HôJ ●

, o™ª°ùJ Ée uπμd É n¡ oª t¡ØJh , É ngDhÉcP nOG nR É ng tƒ oªof nOGORG É nª∏ch , uƒ oªtædG ná©jô°S , pº°ùédG

pÜô©dG pQÉÑNCGh , É n¡àjGhQh pÜô©dG pQÉ©°TCG røe nô«ãμdG pâ¶ pØ nM ≈ sàM , o√ oO uOôJh o¬ o¶ØëJ

. É n¡æe ô«ãμdG pâaô n©a , rº p¡pHÉ°ùfCGh rº p¡ pîjQÉJh

≈ pa É kæ«eCG n¿Éc ró≤a , náfÉeC’Gh pπª©dGh p∫ rƒ≤dG ≈ pa náYÉé°ûdG É ng pópdGh røe râªs∏©J

rônKrDƒoj rº∏a , p¢SÉædG n™ ne p¬ãjóM ≈ pa É kbOÉ°U , (1) ká∏FÉW k’GƒeCG p¬«∏Y râÑ∏L ≈ pàdG p¬JQÉéJ

oA≈°ùoj Ée o¬æe rQ oó r°ünj rº∏a , p¿É n°ùu∏dG s∞ nY , m√ÉL hCG mÖ p°üræ ne ≈dEG nπ°ü«pd kI sôe nÜòc o¬sfCG o¬æY

. o¬oàfÉμe râfÉc É nª r¡e m¿É°ùfEG ≈dEG

nIóéfh , nø«LÉàëªdGh pAGô≤ØdG ΩÉ©WEGh , pAÉ nØ n© t°†dÉH n≥a uôdGh náªMôdG o¬æe râªs∏©Jh

o¢SÉædG É n¡ naôYh môμH ƒHCG É n¡pH n∞°üJG ≈ pàdG pIó«ªëdG päÉØ°üdG nø pe nô«ãμdGh , på«¨à°ùªdG

. p¬« pa

o¬cQÉ°ûJh , p¬«dEG ≈ p r°üoJh o¬ o©ª°ùJ râfÉc !? G kô«pãc o¬àÑMCG róbh É n¡pH oìôØj ’ nºpd

, (3) o√É n« r≤ od ≈ n∏ nY máØ¡∏àe m¢ùØæH (2) o¬nànH rhnCG ô¶àæJ pÜÉÑdG nAGQh râØbh ÉªsH oQh , nåjóëdG

≈ sæªàJh , p¬ pà n°ùr∏Lh p¬ peÓch p¬dÉªYCG ≈a o√ oó u∏≤Jh , p¬pH (4)≈ s°SnCÉ nà nJ iòdG ≈ n∏YC’G É n¡o∏ã ne ƒ¡a

nøjòdG uπc rø pe môjó≤Jh mΩGôàMG sπëe n¿ƒμJ ≈ sàM , ¬pJÉ«M ≈ pa É¡«HCG nπãe ¿ƒμJ r¿CG

. É n¡nfƒaô©j

pópFGƒªdG pOGóYEG ≈ pa nΩóîdG o∑QÉ°ûJ É n¡ pàndƒØW oòræ oe ( oAÉª°SCG ) râfÉc : É n¡JnCÉ°ûf ●

GƒfÉc lAGƒ`°S , pΩÉ`jC’G nø` pe mΩƒj ≈ pa oIô«ÑμdG pâ«ÑdG oáYÉb º¡æe ƒ∏îJ ’ øjòdG , p±ƒ«°†∏d

pQÉÑc rø pe É ng oódGh n¿Éc ró≤a , pIQÉéàdG pQƒeC’ nøjó°UÉ≤dG nø pe rhCG , pø«cÉ°ùªdGh pAGô≤ØdG nø pe

. ´ƒ oLôdG : ánH rhC’G (2) . Iô«ãc : án∏ pFÉ nW (1). i pónà r≤ nJ : ≈ s°SCÉàJ (4) . kábÉà°ûe , p¬ pàjDh oQ ≈ n∏ nY ká n°üj pô nM : √É n« r≤ od ≈ n∏ nY áØ u¡n∏ nà oe (3)


7

n¿ƒJCÉj øjòdG nø pe rhCG , G kô«ãc k’Ée É¡æe níHQ ≈àdG pá°ûªbC’G ≈ pa o¬oJQÉéJ âfÉch , náμe pQÉ séoJ

≈ pa o¬ ob uó°üJ râfÉch , É¡«a nAÉ°†≤dG l¢ûjôb o¬ràsdh ≈àdG (1) päÉnj uódG pQƒeCG ≈ pa º¡æ«H nπ°üØ«d

. p¬ pª∏Y røe Gh oOGOõ«d n¿ƒoHÉ s°ù sædGh oAÉ nªn∏ o©dG o√ oó p°ü≤j n¿Éc Ée G kô«ãch , o∫ƒ≤j Ée uπc

n™ ne rº¡pãjóM ≈dEG râà°üfCG ÉªHQh , mó«©H øe pA’Dƒg sπc iôJ oAÉª`°SCG râfÉc ró`≤d

Ióªà©e , nπ« pb Éª«a É¡jCGôH râdOCGh , p¢ù∏éªdG pAÉ¡àfG nó r©H râ©ª°S Éª«a o¬à°ûbÉfh , É¡«HnCG

. nô pc oP Ée uπμd (2) ká«YGh , É¡«HCG øe o¬àªs∏©J Ée ≈ n∏ nY

, p±ƒ«°†∏dh â«Ñ∏d ópFGƒªdG pOGóYEG ≈ pa nΩóîdG oóYÉ°ùJ ≈gh kIó«©°S râfÉc ró≤d

. mIôuÑμàe ’h má«dÉ©àe nô«Z , º¡æe oIô«ÑμdG pΩÉ©`£dG oáYÉb ƒo∏îJ É` nªs∏ nb ø`jòdG

n¢SÉædG iôJh , o¬©e o±ƒ£Jh , pΩGôëdG â«ÑdG ≈dpEG É¡«HCG n™ ne É kfÉ«MCG oÖgòJ râfÉc

, nøjQhô°ùe nø«Môa o¬nfƒ oëpaÉ n°üojh , ¬æe n¿ƒHôà≤«a , pÜÉMôàdGh pô r°ûÑdÉH o¬nfƒ∏ pHÉ≤ oj rºgh

. ¬H (3)É k¡«Jh G kôîna oOGOõàa

: (4) p≥«à©dG pâ«ÑdÉH o¬©e o±ƒ£J ≈gh É¡«HC’ oAÉª°SnCG âdÉb

? o√ÉàHCG Éj G kô«ãc o¢SÉædG n∂ tÑ pëoj G nPÉ nªpd ``

. rº o¡ népFGƒM ≈ p°†rbnCGh , rº o¡tÑ pMoCG ≈æfC’ : môμH ƒHCG n∫É nb

? rº o¡ n∏ rã pe oπ©ØJ ’ GPÉª∏a , pΩÉæ°UCÓd n¿hóé°ùj rºgGQCG ≈æfEG pâHCG Éj ``

sπc Éæd n≥∏Nh , o√ nó rMh É næ n≤ n∏ nN iòdG p¬dEÓd o¿ƒμj ÉªfEG nOƒé°ùdG s¿EG : môμH ƒHCG n∫Éb

. É¡æe ≈ nL rôoJ nIópFÉa ’h , ¢SÉædG p™ræ o°U røe oΩÉæ°UC’G p√ pògh , mA≈°T

? n∂ pd nP Gƒ∏©Øj r¿CG rº o¡ nªs∏ nY iòdG pø ne røμdh , √ÉàHCG Éj ká≤«≤M ``

. mº«∏°S mô«μØJ n¿hO rº pg pOG nó rLCGh rº p¡pFÉHBG røY ÉghòNCG , oó«dÉ≤Jh läGOÉY oAÉª r°SCG Éj É¡fEG ``

. G kóHCG mºæ°üd nó oé r°SnCG rød , o√ÉàHCG Éj n∂ o∏ rã pe ÉfCG : oAÉª°SCG râdÉb

. á n¶ paÉM : án« pYGh (2) . päÉnjÉ næ pédG ≈ pa o™aóJ Ée ≈gh , ánj pO o™ªL : äÉnj uódG (1)

. páÑ©μdG ≈ n∏ nY o≥«à©dG oâ«ÑdG o≥ n∏ r£ ojh , oºjôμdG oºjó≤dG : o≥«à©dG oâ«ÑdG (4) . nôîàaGh nô sÑμ nJ : É k¡«J n√É nJ (3)


8

É ne nh oä rOQCG É ne o√ÉàHnCG É nj ˆG nh ? G kónd nh oój pôoJ nâræ oc n∂ s∏©d nh , ˆG nórÑ nY Énj É n¡« pa n∂ nd n∑ pQƒoH {

, É n¡« pa É nænd ˆG p∑ pQÉ nÑ o«rd nh , p≥ pdÉ nîdG póræ pY rø pe nƒ o¡ na G kód nh rΩnCG É kàæpH rânfÉ ncnCG lAGƒ n°Sh , oä rônà rNG

. z É n¡« pNnCG ≈ pa nh

? pQG nƒ pëdG G nò ng oá nÑ n°SÉ næ oe É ne nh ? o√ƒoHnCG rø ne nh ? ˆG oórÑ nY rø ne ( CG )

. rí u°V nh . p√ pô« pμ rØ nJ nø r°ù oMh , p¬ p∏ r≤ nY ná neÓ n°S oí u°V nƒoj p√ pópdG nh ≈ n∏ nY ˆG órÑ nY tO nQ n¿É nc ( Ü )

: pán« pJB’G päÉnHÉ nLE’G pør«nH rø pe náë«ë°üdG náHÉ nLE’G pôs«înJ ( L )

. z ? G kónd nh oój pôoJ n∂ s∏ n©nd { : ≈ pa oΩÉ n¡ rØ pà r°S’G

. ( äÉnæ nÑdG o√ nôμ nj só nédG ) s¿nCG ≈ n∏ nY lπ«pd nO `` 1

. ( äÉnæ nÑdG o√ nôμ nj nÜC’G ) s¿nCG ≈ n∏ nY lπ«pd nO `` 2

. ( äÉnæ nÑdG tÖ pëJ nI nô r°SC’G ) s¿nCG ≈ n∏ nY lπ«pd nO `` 3

. ( pô n°SC’G nø pe É ng pôr« nZ rø nY pI nô r°SC’G pô« pμ rØ nJ p±Ópà rNG) ≈ n∏ nY lπ«pd nO `` 4

á°UÓîdG

: ≈g , pπ°üØdG G nòg røe oÖpdÉ s£dG É n¡ oªs∏ n© nà nj ≈àdG p¢Sh oQ tódG uºgCG røe sπ©d

oπª©j o¬fC’ ; pAÉjôKC’G pá≤ÑW øe lπLQ ƒ¡a , môμH ≈HCG pIÉ«M øY lIòÑf `` 1

o¬ ne rƒb o∑QÉ°ûj ’ ƒ¡a , pπ≤©dG oï°SGQ pôμØdG oº«∏°S lπLQ ƒgh , pIQÉéàdÉH

. káª«∏°S ká«HôJ o√ nO’hCG ≈ uHôjh , nô rª nîdG oÜô°ûj ’h , ΩÉæ°UC’G IOÉÑY ≈a

É n¡ p∏gCGh É¡ p°ùØæd ká©aÉf râëÑ°UCG , É n¡oà«HôJh É n¡ o¡« pL rƒnJ ø p°ù rMoCG G nPEG nIÉàØdG s¿CG n∞«c `` 2

, ká«cP , káYÉé°T , pº`°ùédG ná``jƒb tÖ o°ûJ ( oAÉª°SCG ) iP ≈g Égh . É n¡ pe rƒ nbh

, pIô°SC’G oâ«H : ≈g , É¡«a râªs∏©J ≈àdG oá°SQóªdGh . ká©°VGƒàe , káØ≤ãe

. Ég oódGh ƒg É n¡ oªu∏©eh

É¡°†©H áHÉLEGh , Qô≤ªdG ÜÉàμdG äÉÑjQóJ

1


9

. ná naÉ nëob ƒoHnCG √ƒoHnCGh , mô rμ nH ƒoHnCG nƒ og ˆG oórÑ nY ❋ ( CG )

. nAÉ nª r°S nCG p¬ pà nærHÉpH n¥ pR oQ mô rμ nH ÉnHnCG É nfóu« n°S s¿nCG nƒ og : pQG nƒ pëdG G nò ng oá nÑ n°SÉ næ oe nh ❋

ró n≤ na , p√ pô« pμ rØ nJ nø r°ù oM nh , p¬ p∏ r≤ nY ná neÓ n°S oí u°V nƒoj p√ pópdG nh ≈ n∏ nY ˆG pórÑ nY tO nQ n¿É nc ( Ü )

G nò ng nh , p≥ pdÉ nîdG póræ pY rø pe n∂ pd nP É nªsfpEGh , rônà rînj rºnd nh , rO pôoj rºnd o¬ sfnCÉ pH o√ nópdG nh nÜÉ nLnCG

. √ pô« pμ rØ nJ pø r°ù oMh , p¬ p∏ r≤ nY pá neÓ n°S ≈ n∏ nY lπ«pd nO

. ( pô n°SC’G nø pe É ng pôr« nZ rø nY pI nô r°SC’G pô« pμ rØ nJ p±Ópà rNG ) ≈ n∏ nY lπ«pd nO ( L )

: ê

. á nbÉ nà r°û oe : ( á nØ u¡`∏ nà oe ) ≈ næ r© ne `` 2 . ¬nJ nO rƒ nY : ( ¬```nànH rhnCG ) ≈ næ r© ne `` 1 ( CG )

. i pónà r≤ nJ : ( ≈` s°SnCÉ nà nJ ) ≈ næ r© ne `` 3

É n¡ n∏ nã ne o√ oô pÑ nà r©J râ`nfÉ nc É n¡`sfC’; mô rμH ƒHCG É ngƒ`oHnCG nƒ og oAÉ nª r°SnCG o√ oô p¶nàræ nJ rânfÉ nc i pòsdG ( Ü )

. p¬ peÓ nc nh p¬pdÉ nª rYnCG ≈ pa p¬pH i pónà r≤ nJ i pòsdG , ≈ n∏ rYC’G

≈ pa oá nYÉ né s°ûdG : É n¡«pHnCG rø pe oAÉ nª r°SnCG É n¡ràªs∏©nJ ≈ pàsdG p∫É nª rYnC’Gh päÉ nØ u°üdG o¢† r©nH ( L )

o≥a uôdGh , oá nª rM sôdGh , p¿É n°ùu∏dG oá sØ pYh , o¥ ró u°üdGh , oánfÉ nenC’Gh , pπ nª n©dGh p∫ rƒ n≤dG

oôr« nZ nh .. på« p nà r°ù oªdG oI nó rénf nh , ø« pLÉàëªdGh pAG nô n≤ oØdG oΩÉ n© rWEGh , pAÉ nØ n© t°†dÉH

. n∂ pd nP

: ê

É¡o∏ nã ne nƒ o¡ na , o√É n« r≤ od ≈ n∏ nY má nØ u¡∏àe m¢ù rØnæpH o¬ nànH rhnCG oô p¶nàræ nJ pÜÉnÑdG nAG nQ nh râ nØ nb nh É nªsH oQ nh {

. z ... p¬ peÓ nc nh p¬pdÉ nª rYnCG ≈ pa o√ oó u∏ n≤ oJ nh , p¬pH ≈ s°SnCÉ nà nJ i pòsdG , ≈ n∏ rYC’G

: pør« n°S rƒ n≤ rdG nør«nH É sª pe päÉnHÉ nLpE’G s¥ nOnCG ôs«înJ ( CG )

( o¬ndƒ``o∏ oM `` o¬ nLh oô` oN `` ¬nJ nO rƒ` nY ) : ( ¬``nànH rhCG ) ≈ næ r© ne `` 1

( má sªnà r¡ oe nôr« nZ `` á nbÉ nà r°û oe `` ánæj põ nM ) : ( á nØ u¡∏ nà oe ) ≈ næ r© ne `` 2

( i pó``nà r≤ nJ `` ≈ n°ù```ræ nJ `` ¿ nõ`` rënJ ) : ( ≈ s°SnCÉ nà nJ ) ≈ næ r© ne `` 3

? G nPÉ nªpd nh ? oAÉ nª r°SnCG o√ oô p¶nàræ nJ rânfÉ nc i pòsdG pø ne ( Ü )

. É n¡«pHnCG rø pe oAÉ nª r°SnCG É n¡ràªs∏ n© nJ ≈ pàsdG , p∫É nª rYC’Gh päÉ nØ u°üdG n¢† r©nH rô oc rPG ( L )

2


10

. tô o°†nJ ’ nh o™ nØræ nJ ’ nΩÉ næ r°UnC’G s¿C’ `` 3 ( CG )

. mô« pμ rØ nJ n¿hO n∂ pd nP Gh oO sƒ©nJ rº o¡sfC’ `` 3 ( Ü )

. nº s∏ n© nà nJ r¿nCG oój pôoJ nh lá n© p°VGƒnà oe É n¡sfC’ `` 3 ( L )

: ê

. ] ∂°ùØæH ÖLCG [ : ê

: áë«ë°üdG áHÉLE’G ΩÉeCG (✓) áeÓY ™°V

: mºnæ n°üpd oó oé r°ùnj ’ mô rμ nH ƒoHnCG n¿É nc ( CG )

( ) . nΩÉ næ r°UC’G n¿h oóoÑ©nj ’ o¬ ne rƒ nb s¿C’ `` 1

( ) . o¬ ne rƒ nb n∞ pdÉ nîoj r¿CG tÖëoj o¬ sfC’ `` 2

( ) . tô o°†nJ ’ nh o™ nØræ nJ ’ nΩÉ næ r°UnC’G s¿C’ `` 3

: nΩÉ næ r°UC’G n¿hóoÑ©j o¢SÉ sædG n¿É nc ( Ü )

( ) . rº p¡« pØ r°ûnJh rº o¡ ob oR rônJ É n¡sfC’ `` 1

( ) . lπ« pª nL É n¡ n∏ rμ n°T s¿C’ `` 2

( ) . mô« pμ rØ nJ n¿hO n∂ pd nP Gh oO sƒ©nJ rº o¡sfC’ `` 3

: pâr«nÑdG pπ nª nY ≈ pa o∑ pQÉ n°ûoJ oAÉ nª r°SnCG rânfÉ nc ( L )

( ) . lΩ nó nN rº og nóræ pY n¢ùr«nd nh ; oAGô n≤ oa º o¡sfC’ `` 1

( ) . pΩ nó nîdG pánfÉ nenCG ≈ pa t∂ o°ûnJ É n¡sfC’ `` 2

( ) . nº s∏ n© nà nJ r¿nCG oój pôoJ nh , lá n© p°VGƒnà oe É n¡sfC’ `` 3

. ` ∫ƒ°SôdG áã©H πÑb Üô©dG ∫ÉM ∞°U

3

4


11

: ≈ pJrCÉ nj É nª« pa pør« n°S rƒ n≤dG nør«nH É sª pe á në« pë s°üdG ánHÉ nLE’G pô s« nînJ

: u≈ÑsædG pá nã©H nπ rÑ nb mô rμ nH ≈ pHnCG oâræpH oAÉ nª r°SnCG rä nópd oh ( CG )

( mΩG nƒ rYnCG pI nô r°û n©pH `` É keÉ nY nô n°û nY ná n°ù rª nîpH `` É keÉ nY nô n°û nY ná n©HQnCÉH )

( m™ p°VG nƒnà oe `` ≈ kæ pZh xõ pY `` mô` r≤ na ) : pâr«nH ≈ pa mô rμ nH ≈ pHCG oâræpH oAÉ nª r°SnCG ä nópd oh ( Ü )

( Ö```pdÉ nZ `` ˆG óÑY `` oá`` naÉ nëob ) : o¬ª r°SG nAÉ nª r°SnCG ƒ oNnCG ( L )

(i sõ o©dG órÑ nY oâæH án∏ r« nà ob `` pÖp∏ s£ oªrdG pórÑ nY oâæH ás« pØ°U) : ≈ pg , nAÉ nª r°SnCG tΩoCG ( O )

, É¡ræ pe É¡r«æ«Y ränCÓ ne ró nb nh , É n¡nærHG oô u°ûnÑoJ ( mô rî n°U oâræpH ≈ nnªr∏ n°S pôr« nîdG tΩoCG ) râ nY nô r°SnCG {

É n¡« pa ¿ƒ oμ n« n°ù na , n∂` pJ nOƒ`od rƒ` ne ≈` pa n∂`nd ˆG n∑ nQÉ`nH ˆG nórÑ nY Énj : rândÉ n≤ na o¬`nd É n¡rà nØ n°U nh nh

. z oá nc nônÑdGh oôr« nîdG

? mô rμ nH ≈HCG pâræpH nAÉ nª r°SnCG oI só nL rø ne ( CG )

nø pe n∂ pd nP ≈ n∏ nY n∂ o∏«pd nO É ne nh ? sø o¡ og nôμJ ΩCG äÉæÑdG tÖëJ mô rμ nH ≈ pHnCG tΩoCG rânfÉ ncnCG ( Ü )

? pI nQÉ nÑ p©dG

? pI nój pó nédG pI nOƒod rƒ nªdG ≈ pa mô rμ nH ≈HCG tΩoCG É n¡pH rânÑ pé rYoCG ≈ pàsdG oäÉ nØ u°üdG É ne ( L )

É nªs∏ oc nh , uƒ oªtædG ná n©j pô n°S pº r°ù pédG násj pƒ nb râfÉ nc ró n≤ na , G kô« pã nc nAÉ nª r°SnCÉ pH mô rμ nH ƒoHnCG nì pô na {

. z ... o√ oO uO nôoJ nh o¬ o¶ nØ rënJ , o™ nª r°ùnJ É ne uπμd É n¡ oª t¡ nØnJ nh , É ngoDhÉ nc nP nOG nR É ng tƒ oªof nOG nO rRG

? G kô«ãc nAÉ nª r°SnCÉH mô rμH ƒHCG nì pô na G nPÉ nªpd ( CG )

? É ng pô¨ p°U ≈ pa oAÉ nª r°SnCG râ n¶ pØ nM G nPÉ ne ( Ü )

? É ng pópdG nh rø pe râ nªs∏ n© nJ G nPÉ ne ( L )

? mô rμ nH ÉnHnCG n¿ƒtÑ pëoj o¢SÉ sædG n¿É nc G nPÉ nªpd

? G nPÉ nªpd nh ? p¬ pe rƒ nb nπ rã pe pΩÉ næ r°UCÓd oó oé r°ùnj mô rμ nH ƒoHnCG n¿É nc rπ ng

1

2

3

4

5

º∏©ªdG ÜÉàc äÉÑjQóJ É¡æY Ö«éjÖ`````dÉ`£dG


12

pá nY rô o°ùpdh , p∫É nL uôdG øe nº∏ r°SnCG røe n∫hnCG nAÉ nª r°SnCG oópdGh o≥jó°üdG môμH ƒHCG n¿É nc : á ne uó n≤ oe ●

: É n¡ uªgnCG røe lÜÉnÑ r°SnCG p¬ peÓ r°SpEG

™àªJ ≈àdG oáªjôμdG o¥ÓNC’Gh , ` móªëe nø«Hh o¬æ«H o§HôJ âfÉc ≈àdG oábGó°üdG

. ΩÓ°SE’G ÇOÉÑe ™eh ` p∫ƒ°SôdG p¥ÓNCG n™ ne É¡obÉØJGh , môμH ƒHCG É¡H

p¬ pJÉØ°Uh páªjôμdG p¬ pbÓNCÉH oÖ né r©oJh , G kójó°T É vÑM É ngÉnHnCG tÖëoJ râfÉc nAÉ nª r°SnCG s¿nCG ÉªHh

. É ng pópdGh pΩÓ°S pEÉH râª∏Y r¿ nCG pO sô né oªpH pΩÓ°SE’G ≈dEG râYô°SCG ó≤a , pIó«ªëdG

iòdG u≈ëdG ≈ pa , náμªH o¢û«©j nAÉª°SCG oópdGh môμH ƒHCG ¿É nc : môμH ≈HCG oΩÓ r°SpEG ●

≈ sª°ùj n¿Éch , ( mó p∏ rj nƒ oN pâæH náéjó nN ) p¬ pàLhR n™ ne ( ˆG póÑY oøH oóªëe ) ¬«a o¢û«©j

, p¢SÉædG nø«H páØrdC’Gh pábGó°üdG p§HGhQ ≈ pa pôKC’G oôÑcCG o¬d pQGƒédG oÜôbh , pQÉétàdG s≈M

; pø«Ø∏JDƒe pø«≤jó°U Éª¡æe nπ©éa , ( ôμH ≈HCG ) h ` móªëe ø«H oQG nƒ pédG n§HQ róbh

røY pó r©oÑdG ≈ pa pør«≤Øàeh , oIQÉéàdG ƒgh pπª©dG ≈a pør«c pôà°ûeh , uø°ùdG ≈ pa pø«HQÉ≤àe

. pá«∏gÉédG pó«dÉ≤Jh päGOÉY

nø pe n±ôY rø nª«a o√Gôj ’ Ée päÉØ°üdG øe p¬«a iôj ¿Éch , G kóªëe môμH ƒHCG nÖ nMÉ n°U

o√AGQh ¿CG iôjh , p√ô«Z røY É¡H oõ s«ªàj ≈àdG päÉa tô°üàdG øe (1) o¢û ngój n¿Éc ró≤d πH , p∫ÉLôdG

o¬æe ` lóªëe nÖ∏Wh , p¬àdÉ°SôH ˆG o¬ã©H Éªæ«M ∂dòd ; ¬pàaô©e øY oõé©j G vô°S

p≥jó°üàdG ≈dEG n ô°SCG rπH , kÓjƒW ô uμØj ºdh rO sOôàj rºnd ˆG póæY røe p¬pH AÉL ÉªH n¿ÉªjE’G

. I nôr« nëdGh oá n°û rg sódG o¬æY râdGRh , p¬pH nAÉL É ne uπμH

. oô s«ëàj : o¢ûgój (1)

É )الفصل الثانى n¡ oeÓ````````````` r°SpEG )


13

: o√Éæ©e Ée ` lóªëe n∫É nb

. ≈ uH nQ p¬pH ≈ pfôeCG Ée p∫ÉLôdG øe o¬ o p∏ rH oCG rø ne o∫hCG nâfCGh , ≈ pÑ pMÉ n°U n∂ sfpEG môμH ÉHCG Éj ``

. o∫ƒ≤J Ée uπμd l¥ uó°üeh , n∂«dEG l™ªà°ùe ≈æfEG .. rº©f ``

. `` ≈ ndÉ n©nJh o¬nfÉëÑ°S `` ˆG póæY øe ƒg ÉªfEGh , ióræ pY røe n¢ù«d ¬odƒbCG Ée s¿EG ``

. t≥ëdG ƒg ¬odƒ≤J Ée ¿CG G kócDƒe ÉkfÉ≤jpEG oø pbhoCGh , n∂ ob uó n°UoCG ≈æfEG .. rº©f ``

. nø«©ªLCG p¢SÉædG ≈dEG ˆG øe l∫ƒ°SQ ≈æfpEG ``

. oø«eC’G o¥OÉ°üdG nâfCG n∂fpEGh , ˆG ∫ƒ°SQ Éj rº©f ``

pô r¡ nédÉH `` ≈ ndÉ n©nJh o¬nfÉëÑ°S `` ˆG Énf nô oerCÉ nj ≈àM , G vô°S ¿B’G tπ¶«°S nôeC’G Gòg ¿EG ``

. p¬pH

. p¬pH oô oerCÉ nJ Ée uπμH løeDƒe n∂ n© ne ÉfCGh , ˆG n∫ƒ°SQ Éj rº©f : ôμH ƒHCG n∫É nb

, nÜÉÑdG n¥ôWh , p¬à«H ≈dEG n¬ sLƒJh , ˆG n∫ƒ°SQ môμH ƒHCG n∑ nô nJ : nAÉ nª r°SCG oΩÓ r°SEG ●

≈àM É ngG nônj nOÉc Éeh , o¬d níàØàd râYô°SnCÉ na , môμH ƒHCG ÉgƒHCG pÜÉÑdÉH rø ne s¿CG oAÉ nª r°SCG râaô©a

. z rºμ«∏Y oΩÓ°ùdG { : n∫É nbh , É¡d nº°ùàHG

? pAÉ≤ u∏dG oá«ëJ p√òg πg ? o√ÉàHCG É nj .. Gòg Ée ``

oº∏°ùªdG n≥ r∏ nj É nªnoã«ëa , nø«ª∏°ùª∏d pAÉ≤ u∏dG oá«ëJ ≈gh , ΩÓ°SE’G oá«ëJ É¡fEG .. rº©f ``

. pá«ëàdG p√ò¡H É ngrCGóÑj hCG o√rCGóÑj , É kàNCG hCG É kNCG oáª∏°ùªdG hnCG

? É n¡pH n∂ na sô nY iòdG pø neh ``

. `` ≈ ndÉ n©nJ nh o¬nfÉëÑ°S `` ˆG o¬ n∏°SQCG ró≤a .. ` ˆG póÑY øH oóªëe ``

!? ˆG o¬∏°SQCG nºpHh ? oø«eC’G n∂ oÑMÉ°U ˆG póÑY oøH oóªëe ``

o√óMh o≥dÉîdG ƒg `` ≈ ndÉ n©nJh o¬nfÉëÑ°S `` o¬ sfnCG n¢SÉædG nºu∏ n©o«pd ˆG o¬ n∏ n°S rQnCG : môμH ƒHCG n∫É nb

Gƒb uó°üj ¿CGh , pΩÉæ°UC’G nIOÉÑY Gƒcôàj r¿CGh , pIOÉÑ©dÉH o¢Uƒ°üîªdG ƒg o¬fCGh , p¿ rƒ nμ∏d

. p¬«dEG ƒYój Ée uπc ≈ pa o¬dƒ°SQ


14

` ˆG póÑY oøH oóªëe p¬pH nAÉL Ée uπμH oâæeBGh oâª∏°SCG ≈æfpEG pânHnCG Éj : oAÉ nª r°SnCG râdÉb

. p¬pH o√ôeCGh `` ≈dÉ©J `` ˆG póæY røe

. ˆG o∫ƒ°SQ G kóªëe s¿CGh ˆG ’EG ¬dEG ’ r¿CG oó¡°TCG : oAÉª°SCG Éj ≈dƒb

≈d rπ` ob rø` pμ nd nh , pøn∏` n©dG nh uô`°ùdG ≈` pa nh , pQÉ n¡ sædG nh pπ«∏dÉpH mâbh uπ`c ≈ pa É¡dƒ`bnCÉ`°S ``

? ΩÓ r°SE’G pá«ëJ tOQ É ne : pânHnCG Éj

. z o¬oJÉcôHh ˆG áªMQh oΩÓ°ùdG oº oμ«∏Yh { : pá«ëàdG √òg tO nQ

pøj uódG ≈ pa oô uμØoJh ’pEG , É n¡ p°ù rØæH ƒo∏îJ oAÉª`` r°SnCG räOÉc É ne : ˆG pÖ«ÑM n™`` ne lAÉ≤d ●

G nò ng rø pe pójõªdG páaô©e ≈dEG o¥ sƒ°ûàJh , ¬HQ póæY rø pe ` ˆG o∫ƒ` o°S nQ p¬`pH nAÉ`L i pòsdG

oójôJ É¡fEG ? náμe ≈ pa p¢SÉædG tπc p¬pH oøeDƒ«°S rπg nh ? ˆG nóoÑ r©nJ r¿nCG ™«£à°ùJ n∞« nc nh , pøj uódG

râ n© pª n°S , É ng pô«μØJ ≈a lábQÉZ oAÉª°SCG Éªæ«Hh ! É n¡ p°ùØf ≈ pa o∫ƒéj Ée uπμd É kfÉ«Hh G kójõe

É n¡ n°ù rØnf räóLh ≈àM oíàØJ räOÉc Éeh , o¥QÉ£dG ø ne iôàd p¬«dEG râ¡ésJÉa , pÜÉÑdG s¥ nO

. môμH ƒHCG ÉgƒHCG o¢ùp∏éj oå«M o¬©e äQÉ°S ºK , kIQhô°ùe ká nM pô na o¬rà s≤∏Jh , ˆG p∫ƒ°SQ nΩÉeCG

oAÉª°SCG râ∏ÑbCG ºoK , p¬«dEG nçóëJh , p¬pH nÖ sM nQ róbh ` ˆG o∫ƒ°SQ n¢ù∏é«d môμH ƒHCG nΩÉb

. p¬H nâÄL Ée πμH âæeBG ≈æfEG ` ˆG n∫ƒ°SQ Éj : râdÉb ºK , ` ˆG ∫ƒ°SQ râs«Mh

? oAÉª°SCG Éj oâÄL mA≈°T iCÉH : É kØ u£∏àe É¡dCÉ°S sºK , ` t≈ÑædG É¡d nº°ùàHG

lóMGh o¬fCÉH ` ≈dÉ©J ` ˆG póæY røe mádÉ°SôH nâÄL n∂ sfpEG : ≈ pHCG ≈d n∫É nb : oAÉª°SCG râdÉb

oónÑ r©oj iòdG ƒg o¬fCGh , n∂dP rº o¡ nª∏©àd p¢SÉædG ™«ªL ≈dEG n∂∏°SQCG o¬fCGh , o¬d n∂jô°T ’

≈a náæédG s¿CGh , p¢SÉædG ≈dEG pIAÉ°SE’G pøYh , uô°ûdG pøY ≈¡æjh pô«îdÉH oô oerCÉj o¬fCGh , √óMh

. n≥ r∏îdG nº∏Xh nôØch n∑ô°TnCG rø nªpd nQÉædG ¿CGh , pÜÉ≤©dG nø pe n±É nNh nΩÉ≤à°SG ø nªpd pIôNB’G

uπc ≈ pa p¬pdƒ°Sôdh ˆ páYÉ£dG ≈ n∏ nY ≈ææjógÉ©J røμdh .. oAÉª°SCG Éj p∂«a ˆG n∑QÉH ``

? p¬pH oô oerCÉ nj Ée


15

oô` oerCÉJ Ée uπμd pá`YÉ£dG ≈ n∏ nY `` ≈dÉ©J `` ˆG oó` pgÉ nYoCGh n∑ oó pgÉ nYoCG , ˆG ∫ƒ`°SQ Éj rº©f ``

. o√ nóMh ˆ pIOÉÑ©dGh , p¬pH

É¡d n∞YÉ°†j r¿CGh , u≥ëdG ≈∏Y É n¡nà uÑãjh É n¡nfÉªjEG ni uƒ n≤ oj r¿CÉH ` ˆG o∫ƒ°SQ É¡d É nY nO

. pIôNB’Gh É n«rf tódG ≈ pa nôLC’Gh nÜGƒãdG

á°UÓîdG

pøH póªëªd o¬oàÑë°Uh oáªjôμdG o¬` obÓNCGh oIó«ªëdG môμH ≈HCG oäÉØ°U râ`fÉ`c

. p¬≤jó°üJh p¬eÓ°SEG páYô°S ≈ pa ÖnÑ°ùdG , p¬ pbÓNCÉH o¬oHÉéYEGh , ` ˆG póÑY

nÖ«ÑëdG nÜC’Gh , nôjó≤dG ºu∏©ªdGh , náæ`°ùëdG nIƒ`°SC’G môμH ƒ`HCG n¿É` nc É sªdh

. äÉª∏°ùªdG π pFGhCG røex( oAÉª°SCG) n¿ƒμJ r¿CG u≈©«Ñ£dG øe n¿Éc , nAÉª°SC’

p¬pH ≈ pf nô nenCG É nªpH p∫É nL uôdG nø pe o¬ o p∏ rHoCG rø ne o∫hnCG nârfnCG nh , ≈Ñ pMÉ n°U n∂fEG , môμ`H É`HCG É`j {

. z ≈ uH nQ

? ¬H ¬ZÓHEG OGQCG i pòsdG oô nÑ nîdG É ne nh ? oπ pFÉ n≤dG pø ne ( CG )

: pán« pJB’G päGQÉnÑ p©dG nø pe ÜGƒ°üdG pô s«înJ ( Ü )

`` o¬ o≤j pó n°U ¬sfC’ ; ká∏eÉé oe) : ` mó sªë oe p≥j pó r°üàH mô rμ nH ƒoH nCG n nô r°SnCG ``

( p√ pô« pμ rØ nJ n™ ne pΩÓ r°SE’G p¥É nØuJ’ `` p¬ pJƒob rø pe É kaƒ nN


1

. ˆG pórÑ nnY oøH oóªëe : nƒg oπ pFÉ n≤dG ❋ ( CG )

. nø« p© nª rLnCG p¢SÉ sædG ≈ ndpEG ˆG nø pe l∫ƒ o°S nQ o¬ sfnCG ƒ og : p¬pH o¬ nZÓrHpEG nOG nQnCG i pòsdG oôÑîdGh ❋

. √ pô« pμ rØ nJ n™ ne pΩÓ r°SE’G p¥É nØuJ’ ( Ü )

: ê


16

ˆG o∫ƒ o°S nQ p¬pH nAÉ nL i pòsdG pøj uódG ≈ pa oô uμ nØ oJ nh ’pEG , É n¡ p°ù rØ næpH ƒo∏ rînJ oAÉ nª r°SnCG rä nOÉ nc É ne nh {

. z .. pøj uódG G nò ng rø nY pójõ nªrdG pá na pô r© ne ≈dpEG o¥ sƒ n°ûnà nJ nh , p¬uH nQ póræ pY rø pe `

? pøj uódG pºt∏©àd É¡oà∏«°S nh É ne nh ? oAÉ nª r°SnCG râ nªn∏ r°SnCG n∞ r« nc ( CG )

: ≈JCÉj Éª«a áë«ë°üdG áHÉLE’G ΩÉeCG (✓) áeÓY ™`°V ( Ü )

: pIÉàØdG oÖLG nh `` 1

. § n≤ na p∫õæªdG n∫É nª rY nCG nø p≤ rà oJ r¿nCG ( CG )

. § n≤a pøj uódG nQƒ oeoCG nº∏©àJ r¿nCG ( Ü )

. É n¡ pYG nƒrfnCG p™«ªéH nΩƒ∏ o©dG nº s∏©àJ r¿nCG ( L )

. n≥ nÑ n°S É ne uπ oc nør«nH n™ nª réJ r¿nCG ( O )

: nAÉ nª r°SnCG oΩÓ r°SpEG n¿É nc `` 2

. É ng pópdG nh oó«∏≤J o¬ o°SÉ n°SnCG ( CG )

. pô«« r sà∏d É n¡tÑM o¬oÑ nÑ n°S ( Ü )

. pô r°ü n©dG ná n°Vƒe n¿É nc nΩÓ r°SE’G s¿C’ ( L )

. pº«∏ s°ùdG É ng pô rμ pØpd G kó« pcrCÉ nJ ( O )

2

. ] ∂°ùØæH ÖLCG [ ( CG )

. n≥ nÑ n°S É ne uπ oc nør«nH n™ nª réJ r¿nCG `` 1 ( Ü )

. pº«∏ s°ùdG É ng pô rμ pØpd G kó« pcrCÉ nJ `` 2

: ê


17

. É k≤«Kh É nª o¡næ«H nÜ oQÉ n≤ sàdG oπ n© rénJ lQƒ oeoCG mó sªëeh mô rμ nH ≈ pHnCG nø«nH n¿É nc

. nQƒ oeC’G n∂ r∏ pJ rí u°V nh

pô r¡ nédÉpH `` ≈ ndÉ n©nJ nh o¬nfÉ nërÑ o°S `` ˆG Énf nô oerCÉj ≈ sà nM , G vô` p°S n¿B’G tπ n¶`n« n°S nô` reC’G G nò ng s¿pEG {

. z .. p¬pH

? o¬nd nπ« pb i pòsdG pø ne nh ? pΩÓ nμdG G nò ng oπ pFÉ nb rø ne ( CG )

? ô reC’G p∫ shnCG ≈ pa G vô p°S pΩÓ r°SE’G oI nƒ rY nO rânfÉ nc G nPÉ nªpd ( Ü )

. ` móªëe pI nƒ rY nópd mô rμ nH ≈ pHCG páHÉ népà°SG pá nY rô o°S pÜÉnÑ r°SnCG rø pe ÉnfÉ nc pørj nô renCG rô oc rPG

. z pøn∏ n©dGh uô u°ùdG ≈ pah , pQÉ n¡ædGh pπ r« s∏dÉpH , mârb nh uπ oc ≈ pa É n¡odƒob nCÉ n°S {

? oá nÑ n°SÉ næ oªdG É ne nh ? oAÉ nª r°SnCG oç sóëàJ rø ne ≈ ndpEG ( CG )

? pQÉ¡sædGh pπ r« s∏dÉH oAÉ nª r°SnCG o¬odƒ≤à°S i pòsdG É ne ( Ü )

≈`dEG É¡àHÉéà°SG á`Yô°S ≈a ô«Ñc ô`KCG É¡«HCGh AÉ nª` r°SnCG nør«`nH pá n≤«K nƒdG pá n∏ u°ü∏d n¿É` nc

. ∂dP í°Vh . ΩÓ°SE’G

? É ng tO nQ É ne nh ? ΩÓ r°SE’G oá s«ënJ É ne ( CG )

? o¬rà n« p≤ nd n∞ r« nc nh ? É n¡ peÓ r°SEG nó r©nH ˆG p∫ƒ o°S nQ pAÉ n≤ pd ≈ n∏ nnY oAÉ nª r°SnCG râ n°U nô nM G nPÉ nªpd ( Ü )

. z .. p¬pH nârÄ pL É ne uπ oμ pH oâræ neBG ≈ pæ sfpEG , ˆG n∫ƒ o°S nQ Énj {

? oåj pó nëdG G nò ng n¿É nc p±hô t¶dG uinCG ≈ pah ? ˆG p∫ƒ o°SQ ≈ ndpEG oánK uó nëàªdG pø ne ( CG )

? p¬r«ndpEG oç sóëàJ ≈ pàsdG p¬pH râæ neBGh , o∫ƒ o°S sôdG p¬pH nAÉ nL i pòsdG É ne ( Ü )

1

2

3

4

5

6

7


(∫hCG ΩôJ) iOGóYEG ≈dhCG (á°ü≤dG) á«eÓ°SE’G á«æjódG á«HôàdG `` 3Ω


18

nø peh É n¡«HCG rø pe oº s∏©àJ ≈¡a , páæ``eDƒªdG pIÉà``Ø∏d nπ nãªdG oAÉª``°SnCG râHô°V : á ne uó n≤ oe ●

nø«æeDƒªdG o∑QÉ°ûJ , lá«HÉéjEG láæeDƒe ≈gh , o¬ªs∏©àJ ÉªH oπª©J ≈gh , ` ∫ƒ°SôdG

, É n¡sH nQ ≈ p°V rôoJ ≈gh , p¬«∏Y oQ pó≤J Ée sπc oΩ uó≤Jh , rº¡æY o∫CÉ°ùJh rº o¡nfGõMCGh rº o¡ nMGôaCG

. p¬«dEG ƒoÑ r°ünJ Ée n≥ s≤Mh , É n¡æ nY ˆG n≈ p°Vôna ; É n¡næj pOh

, G o∫ƒ°SQ p¬pH nAÉL Ée sπc oAÉ nª r°SnCG râ n©nÑ sJG : í«ë s°üdG p≥jô s£dG ≈ n∏ nY oAÉ nª r°SnCG ●

≈dEG nOƒ©j ≈àM É ng nópdGh oô¶àæJ râfÉc , oΩÓ°SE’G p¬«dEG ƒ oY rój É ne räò sØæa , p¬pH rân∏ªYh

nø«Hh rº¡æ«H iôéj ÉªHh , nø«ª∏°ùªdG p∫GƒMCGh ` ∫ƒ°SôdG p∫GƒMCÉH É ng nô pÑî«d , pâ«ÑdG

nø«ª∏°ùªdGh ` ˆG n∫ƒ°SQ G rhPBGh , pIƒYódG só p°V GƒØbh øjòdG m¢ûjôb røe nø«`cô°ûªdG

päÉjBG røe p¬«∏Y n∫õf Éeh , nåjOÉMCG røe p∫ƒ°SôdG nø pe n™` pª n°S É ne πc (1)É n¡oæ≤ n∏ oj n¿Éc , o¬©e

päÉª∏°ùªdG n™ ne ká n« uØîàe oÖgòJ râfÉc rπH , n∂dòH p∞àμJ ºdh , pºjôμdG p¿BGô≤dG pQƒ o°Sh

n¿ƒª∏°ùªdG É¡«dEG oÖgòj n¿Éc ≈àdG oQGódG n∂∏J , ( pº nb rQC’G ≈HCG pøH pº nb rQC’G) pQGO ≈dEG

Ée ≈dpEG ´Éªà°S’Gh ` ∫ƒ°SôdÉH p ÉªàLÓd , IƒYódG p∫hCG ≈a nø« uØîàe äÉª∏°ùªdGh

. `` ≈ ndÉ n©nJ nh ¬nfÉëÑ°S `` o¬tH nQ p¬pH o√ oô oerCÉj Éeh , º«μëdG pô rc uòdG iBG røe p πjôÑL p¬pH n∫õf

nø pe nø«ª∏°ùªdG oÖ«°üj Ée nôãcCG ± sô©ààpd , pAÉ°ùædG øe nøª∏°SCG røªpH ≈ p≤ nà r∏ nJ râfÉc

oøH o¿ÉªãY) rº o¡æeh , p¬à`«H ≈ n∏ nY n¿hO sOôàj øjòdGh , É¡`«HCG pQÉÑ`NCÉH tºà`¡Jh , i nPC’G

oøH oáë∏W ) h , ( m¢UÉbh ≈ pHCG oøH oó©°S ) h , ( m±ƒY oøH pø`ª`MôdG oóÑY ) h , ( n¿É sØ` nY

, pôr«nH tõdG p¿ÉªjpEG pIƒ≤H pÜÉéYE’G nIójó°T râfÉch , ( pΩG sƒ©dG oøH oôr«nH tõdG) h , (ˆG pó«ÑY

. p¬ pJó«≤Y røY p¬ pYÉaOh , iPC’G π tªëJ ≈∏Y p√ pôÑ°Uh

. É n¡ oªu∏©jh , É¡«∏Y oCG nô r≤ nj : É n¡oæ u≤ n∏ oj (1)

≥````p¿É`````ªjE’G oAÉ )الفصل الثالث pd )


19

oó≤ëj , pÖ∏≤dG nß«∏Z pô rØ oμdG nójó°T G kôaÉc kÓLQ pô«HõdG tº nY n¿É nc : p¿ÉªjE’G oI sƒ ob ●

. p¬ pJƒYóH oøeDƒjh , G kóªëe o™Ñàj √BGQ r¿nCG Ωƒj øe ô«HõdG p¬«NCG pøHG ≈∏Y

: É keƒj tº©dG ¬d ∫Éb

uÜ nQ ˆ Gƒ oªn∏ r°SnCG má°ùªN n¢ù peÉN oô«HõdG n¿Éch) , móªëe nøjO nâ©ÑJG n∂fnCG ≈ pæ n n∏ nH ``

. ( p√ pôªY rø pe nI nô°ûY ná°ùeÉîdG ≈ pa ≈à na n¿É nch , nø«ªndÉ©dG

. nø«ªndÉ©dG uÜ nQ ˆ oâª∏°SCG rº©f : oô«HõdG n∫É nb

. oπ°†aCGh lô«N ƒ¡a , n∂ pe rƒ nb pøjO ≈dpEG ró oYh `` s≈æoH Éj `` G nòg øe n∂ rY nO ``

. oAÉ°ûJ Ée rπ©aGh .. nOƒYnCG ød ``

, pô«HõdG øe nº≤àæj ¿nCG nQ sô nb nh o¬ o¶«Z sóà°TGh , oáHÉLE’G p√òg uº©dG p¢ùØf ≈a räôsKnCG ó≤d

nó nb rhCGh , p§FÉëdG ≈∏Y o¬ n≤ s∏Yh mô«°üM ≈a o¬ sØnd nh p∫É nÑ pëdÉH , p¬r« n∏ rL pQh p¬rjój nós« nbh o¬μ°ùeCÉa

râdÉ°ùa , p¬«æ«Y ≈dEG räòØfh , pô«HõdG ¢SCGQ ≈dEG p¿É nN tódG oáæ°ùdCG râ©dórfÉa , G kQÉf o¬àëJ

r¿CG nOÉch , G kójó°T É k≤«°V oô«HõdG s¢ùMCÉa , ¬°SÉØfCG oºoà rμ nj ¿É nN tódG nOÉ nch , o ƒeódG É¡æe

, ójó°ûdG nÜGò©dG nπ sªëJh , pAÓnÑdG Gò ng ≈∏Y nônÑ n°U o¬æμdh , o¬nHG nƒ n°U nó p≤Øjh p¬«∏Y ≈ nª r oj

. p¬«àØ°T o¥ pQÉØJ ’ pó«MƒàdG oáª∏c râfÉch , p¬ pJó«≤Yh p¬pfÉªjEG røe rπ u∏ n≤j rºndh

G kóHCG pô rØ oμdG ≈dEG nOƒ©j rød o¬ sf nCG o√ôÑNCG o¬æμdh , p¬ pe rƒ nb pøjO ≈dpEG nOƒ©j r¿CG o¬ tª nY o¬ræ pe nÖn∏ nW

. ÉkH rQpEG ÉkH rQEG o¬©£b ƒdh

sπ nª na , ` ˆG o∫ƒ°SQ p¬H nAÉL É nªpH p¬fÉªjEG røY o¬ n© pL rôoj rød pô«HõdG nÜGòY s¿nCG nº p∏ nY ró≤d

. o¬nfrCÉ°Th o¬côJh (1) o¬ndÉ n≤ pY s∂Øa , p¬YƒLQ øe n¢ùpÄnjh , ¬Ñjò©J røe

, p¬fÉªjEÉH rânÑ pé rYoCG róbh , pô«H tõdG nQÉÑNnCG o™ sÑà nà nJ oAÉ nª r°SnCG râfÉ nc : ˆG ≈ pa lÜÉ né rYpEG ●

Ée pπ rL nCG røe râfõëa , p¬æjód p¬°UÓNEGh , p¬Jó«≤Y ≈∏ nY p¬JÉÑKh , i nPC’G ≈∏Y p√ôÑ°Uh

. p¬«∏Y ká≤Ø°Th p¬pH knáªMQ É ngÉ nær« nY râ n© ne nO nh , mÜGòY røe o√É≤∏j

. oó«≤dG : o É≤©dGh , o ó«b : o¬ndÉ n≤ pY (1)


20

≈ pa p ƒe tódG nQÉ`KBGh , É n¡ p¡ rL nh ≈ n∏ nY É kjOÉH n¿õ`ëdG nóLƒa , môμH ƒHCG É¡«∏Y nπ`` nN nO

? oAÉª°SCG Éj o ƒ oe tódG p√òg Ée : É¡dCÉ°ùa , É n¡r« næ r«Y

Gƒ o©ÑsJG øjòdG n¿ƒª∏°ùªdG o√É≤∏j iòdG pÜGò©dG pπLCG øeh .. ˆG pπLCG øe l ƒeO ``

. ` ˆG o∫ƒ°SQ p¬pH nAÉL É nªpH GƒæeBGh , s≥ëdG nøjódG

? rº¡æe nøjó p°ü≤J røeh ``

. p¬ p∏gCG røeh , p¬ uª nY røe o√É≤∏j Éeh , n∂ nÑ pMÉ n°U ( pΩGƒ©dG nøH nô«HõdG) oó p°ürbnCG ``

. p¬fÉªjEGh p√ôÑ°U ≈∏Y o¬oÄ paÉ ncoCG n±ƒ°ùa , ≈fõëJ ’ .. ( pΩGƒ©dG oøH oô«HõdG) ``

? lΩó©e o¬fCG nâ rªp∏ nY ró≤a , o√ÉàHCG Éj p¬pH oôLÉàoj k’Ée p¬«£©à°S rπg : oAÉª r°SnCG râdÉb

. `` ˆG nAÉ n°T r¿EG `` p∫ÉªdG nø pe ≈∏ZCG ƒg Ée É k°†jCG ¬«£YCGh , Iõjõ©dG ≈ pà s« næoH Éj rº©f ``

pQÉ«àNG nø pe sóoH ’h , pêGhõ∏d oío∏ r°ünJ xø°S ≈ pa âëÑ°UCG ró nb nAÉ nª r°SnCG s¿EG : ˆG oI nOG nQEG ●

É kÑ«Y n¢ùr«nd nh , É ng pô renCG ≈ pa o¬©e pΩÓμdÉH môμH ÉHCG i pô r oj pô«HõdG pøY É n¡nãjóM s¿EGh , É¡d mê rh nR

¿Éc ¿EGh , ¬©e nåjóëdG CGóÑj ¿CG rø pe n™fÉe ’h , p¬àæH’ ní`pdÉ°üdG n¿É°ùfE’G oÜnC’G nQÉàîj ¿CG

o¬oÄ pLÉ nØoj πg ? åjóë`dG CGóÑj ∞«c øμdh , ôμH ≈HCG ≈dEG ø«H sô≤ªdG øe G kóMGh ô«HõdG

? mó«©H røe o¬nd oí uªn∏ oj rhnCG ? p ƒ°VƒªdÉH

páYÉb ≈a môμH ≈HCG ≈∏Y nπNO PEG , o¬©e påjóëdG pA róÑd o§ u£îj môμH ƒHCG Éªæ«Hh

pIƒYódG p¿CÉ°T ≈ pa rº o¡oãjóM n¿É nc , pΩGƒ©dG oøHG º p¡«ah , nø«H sô≤ªdG nø pe láYÉªL p±ƒ« t°†dG

É sªdh , p¿BGô≤dG nø pe É kãjóM n∫õf Éª«ah , rº¡d nø«cô°ûªdG AGòjEG øe n¿ƒª∏°ùªdG o√É≤∏j É neh

≈HCG n™ ne É kàbh ≈ n≤ rÑ nj r¿CG nΩ rƒ n≤dG níª°ùà°SGh , oô«HõdG n¿PCÉà°SG , p±Gô°üf’ÉH oáYÉªédG sº ng

. ôμH

. mô renCG ≈ pa n∂ oà rÄ pL .. môμH ÉHCG É nj : o¬nd n∫É nb nh o¬æ pe nÜôàbG sºoK

. G kôr« nN o¿ƒμj ˆG nAÉ°T r¿EG ``

. ≈ p°ù rØ næpd (AÉ nª r°SnCG) n∂àæHG nój n∂ ræ pe oÖ∏WCG n∂ oàÄL , ˆG nAÉ°T r¿EG o¬ t∏c oô«îdG ƒg ``


21

, mπ«∏b oòræ oe p¬«a ôμ nØoj n¿Éc Ée p√ pô pWÉîH sôeh , p¢VQC’G ≈dEG n¥ôWCGh , môμH ƒHCG nâμ°S

!! ˆG p™ræ o°U røªd o¬fEG ˆGh , ˆG p™ræ o°U røªd o¬fEG ˆGh : kÓFÉb o¬ n°ù rØnf nç só nM sºoK

. mäÉ¶ëd ≈ pfô¶àfG : pΩG sƒ n©dG pøH’ môμH ƒHCG n∫É nb

o¬Lh É¡d sô nª rMG mäÉª∏μH É¡«fPCG ≈ pa n¢ù nª ngh É kÑfÉL ÉgòNCGh , nAÉª r°SCG ≈∏Y nπNO

≈ ndEG oópdGƒdG É n¡ sª°†a , rº s∏μàJ ºdh , (1) kAÉ«M p¢VQC’G ≈ nd pEG É n¡ p¡LƒH râbôWCGh , nAÉª n°SnCG

. ˆG pácôH ≈∏©a .. pá nÑ r£ pîdG ≈∏Y Énæ r≤aGh : n∫É nb nh pô«HõdG ≈dEG nOÉY ºK , p√ pQó°U

pêGhR ≈∏Y môμH ≈HCG pá≤aGƒªH .. náμe ≈a oôÑîdG iô n°S : pô«HõdGh nAÉ nª r°SnCG oêGh nR ●

( móp∏ rj nƒN oøH ΩGƒ©dG) h , o¬oàªY pô«HõdG tΩCÉa , ` ˆG o∫ƒ°SQ o¬ ncQÉHh , nAÉ nª r°SnCG røe pô«HõdG

nø«ª∏°ùªdG nø«H án∏ u°üdG oájƒ≤J p¬«a oêGhõdG Gògh , u≈ÑædG êhR ( náéjóN) pIó«°ùdG ƒNCG

`` o¬æY ˆG ≈ p°V nQ `` ¿Éch , káæ°S nIô°ûY n¢ùªN pô rª o©dG nø pe o¬dh nº∏°SCG oô«HõdÉa , pπ pFGhC’G

n¿Éch , pô rª o©dG nø pe nI nô r°ûY á©HGôdG RhÉéàJ ºdh râª∏°SCG oAÉª°SCGh , nº∏°SCG røe n¢ù peÉ nN

Öé©J . pAÉ°ùuædGh p∫ÉLôdG pør«H røe nI nô r°ûY ná©HÉ°ùdG nΩÓ°SE’G Gƒ∏ nNO nøjòdG øe É n¡oÑ«JôJ

n¥QGƒØdG nº s£M nΩÓ°SE’G ¿CG Gƒ°ùfh , êGhõdG Gòg ≈∏Y môμH ≈HCG pá≤aGƒe øe ¿ƒcô°ûªdG

. pásj pƒn«rf tódG Ç pOÉÑªdG uπc n¥ƒa i nƒ≤àdGh p¿ÉªjE’G nCGóÑe nπ©Lh , p¢SÉædG nø«H

oΩÓ°SE’Éa , É k°†©H rº o¡ o°†©H nCÉ sægh , n¿ƒª∏°ùªdGh t≈ÑædG nìôah , pêG nh sõdG oó pY rƒ ne nAÉLh

. pá«∏gÉédG pó«dÉ≤Jh päGOÉY ≈ n∏ nY ≈ n°† nb

(2) o±ƒoa tódG pânH pô o°Vh , oóFGƒªdG pâ nª«boCGh , môμH ≈HCG pâ«H ≈a náμe oπgCG n™ªàLG

. ø«æÑdGh pAÉaôdÉH pør«°Shô©∏d o™«ªédG É nYOh , i pQGƒ nédG pâsæ nZh

pô«HóJ rø pe G nò ng n¿Éch , É nª p¡r«Ñ∏b CÓªj oìô nØdGh , p¬à«H ≈dpEG É n¡ pL rh nR n™e oAÉ nª r°SCG râÑgP sºoK

. ôjó≤dG u≈∏©dG

pâ«H ≈dEG râ∏≤àfÉa , náμe ≈a ná«LhõdG É n¡nJÉ«M oAÉ nª r°SnCG räCGóH : pá s« pL rh sõdG pâ«H ≈ pa ●

Ée πãe É¡« pa lá s« p°û nM nh , m∞«pd øe lIOÉ°S phh , l¢TGô pa ’pEG p¬à«H ≈ pa røμj rº∏a , G kô«≤a n¿Éch , ô«HõdG

. É¡«∏Y oô n≤ ræ oj mÜnô nW oádBG : ( x± oO ) o™ rª nL : o±ƒoa tódG (2) . kÓ né nN : kAÉ n« nM (1)


22

ká«°VGQ râfÉ`c É¡æμdh , p∫É°ù`àZ’Gh pÜô` t°û∏d pó`∏édG øe láH rô pbh , pI nOÉ` n°S pƒdG ≈a

ºdh , É n¡pJÉ«M øe (1)rô né r°†nJ rº∏a , pΩÓ°SE’G ≈∏Y pô«HõdG ™e râ©ªàLG É¡fC’ ; kIó«©°S

o¬cQÉ°ûJh , páMGôdG nÜÉÑ°SCG o¬d Åu« n¡oJ , káfhÉ©àe râfÉμ na , o≥« p£oj ’ ÉªH É n¡ nLhR r∞ u∏ nμ oJ

. p¿BGô≤dG øe o∫õæj Ée pß rØ pMh , pIOÉÑ©dG ≈a

nOÉc Éªa , pOÉ¡àL’Gh óédGh pπª©dG ƒëf kájƒb ká n© ra nO pô«Hõ∏d oΩÓ°SE’G ≈ n£ rYnCG ró≤d

. pΩÉ°ûdG ≈dEG mIQÉéJ ≈a nô naÉ°S ≈àM , pá«LhõdG pâ«H ≈a tô p≤à°ùj

. oΩ sô nÑ nànJh o≥« p°†nJ : oô né r°†nJ (1)

á°UÓîdG

. ø peDƒª∏d º«∏°ùdG n∑ƒ∏°ùdG oπ°üØdG o∫hÉæàj

p∂jô°T ≈a IÉàØc oô uμ nØ oJ ÉeóæYh , pº∏©dGh pIOÉÑ©dÉH pøjódG s≥M i uODƒJ AÉª°SCÉa

, ˆG oIOGQEG o≥ s≤ëàJh , p¬àªjõYh p¬fÉªjEÉH siƒ≤dG nôpHÉ°üdG nøeDƒªdG oQÉ nà rînJ , É n¡JÉ«M

. páæeDƒªdG pIÉàØdÉH oøeDƒªdG ≈ nàØdG o¿ôà≤«a

êhõdG É¡d oQÉàîjh , pêGhõdG uø°S ≈dEG oπ p°ünJ ÉeóæY p¬àæHG pô renCG ≈ pa oô uμ nØoj môμH ƒHCGh

. mπbÉY møeDƒe mÜCG øe lº«∏°S l± tô°üJ ƒgh , nÖ p°SÉæªdG

n∫ nõ nf É ne nh , nåj pOÉ nMnCG rø pe ` p∫ƒ o°S sôdG nø pe n™ª n°S É ne sπ oc É n¡oæ u≤ n∏ oj É ngƒoHnCG n¿É nc {

oÖ ng rònJ râfÉ nc π nH , n∂ pd nòpH p∞ nà rμ nJ rºnd nh , pºj pô nμdG p¿BG rô o≤dG pQ nƒ°S nh päÉjBG rø pe p¬r« n∏ nY

≈ nd pEG p É nªpà r°SÓd ( pº nb rQC’G ≈ pH nCG øH pº nb rQC’G ) pQG nO ≈ nd pEG päÉ nªp∏ r°ù oªdG n™ ne ká« uØînà oe

. z ` p∫ƒ o°S sôdG


1


23

: ≈ pJrCÉ nj É nª« pa p¢SG nƒ rbC’G nør«nH É sª pe ná në« pë s°üdG nánHÉ nLE’G pô s«îJ ( CG )

(É n¡ræ pe o™ nª r°ùnj `` É n¡«∏ nY oCG nô r≤ nj `` É n¡ oª p© r£oj) : (É`` n¡oæ u≤ n∏ oj) ≈` næ r© ne `` 1

( låj pó``` nM `` ç nó```` nM `` ç pOÉ``` nM) : (åj pOÉ nMnCG) OôØe `` 2

(á`````j pQÉ nY `` á````Äj pô nL `` I nô```` pgÉ nX) : (án« uØ nînà oe) OÉ°†e `` 3

nø« pªp∏ r°ù oªdÉH p∫ƒ`` o°S sôdG p É nª`` pà rLG p¿É` nμ ne ≈ nd pEG oÖ` ng rònJ oAÉ nª` r°SnCG rânfÉc GPÉ nªpd ( Ü )

? kán« uØ nînà oe

? o¬ræ pe ´É nª s°ù∏d ` p∫ƒ o°S sôdG ≈ ndpEG päÉ nªp∏ r°ù oªdG nh nAÉ nª r°SnCG nÜÉ ng nP oô u°ù nØoJ nºpH ( L )

p√ô rª oY rø pe .......... pá næ s°ùdG ≈ pa pΩG sƒ n©dG oørH oôr«nH tõdG n¿É nc { : á«JB’G äGQÉÑ©dG π pª rcnCG

oAÉ nª r°S nCG É senCG , p∫É nL uôdG nø pe nºn∏ r°S nCG rø ne Ö«pJôJ≈ pa .......... o¬oÑ«J rônJ n¿É nc nh , nºn∏ r°SnCG É ne nóræ pY

.......... É n¡oÑ« pJ rônJ n¿É nch , râ nªn∏ r°SnCG É ne nóræ pY , É ng pô rª oY rø pe .......... oRhÉ nénànJ rø oμ nJ rº n∏ na

. z pAÉ n°ùuædGh p∫É nL uôdG nø pe nºn∏ r°SnCG rø ne ør«nH rø pe

2

. låj pó nM : (åj pOÉ nMnCG) OôØe `` 2 . É n¡«∏ nY oCG nô r≤ nj : (É n¡oæ u≤ n∏ oj) ≈ næ r© ne `` 1 ( CG )

. I nô pgÉ nX : (án« uØ nînà oe) OÉ°†e `` 3

, kán« uØ nînà oe nø« pªp∏ r°ù oªdÉH p∫ƒ o°S sôdG p É nªpà rLG p¿É nμ ne ≈ nd pEG oÖ ng rònJ oAÉ nª r°SnCG rânfÉc ( Ü )

p É nª` pà rLG n¿É` nμ` ne Gƒ` oª`n∏ r©nj ’ ≈`àMh , nø«` pc pô r°û oªdG pAG nò`jpEG rø` pe É` kaƒ` nN

. nø«ªp∏ r°ù oªdG

≈ sà nM , ¬ræ pe p Éª s°ù∏d ` p∫ƒ o°SôdG ≈ ndpEG nørÑ ng rònj oäÉ nªp∏ r°ù oªdG nh AÉ nª r°SnCG rânfÉc ( L )

≈ pa pI nó« pcC’G pá nÑ rZ sôdG ≈ n∏ nY t∫ oónj G nò ngh , o∫ƒ o°S sôdG o¬dƒ o≤ nj É sª pe lA r≈ n°T sø o¡nJƒ oØnj ’

. É n¡pH p∂ t°ù nªsàdGh , pπ« p°UC’G É ng pQ nó r°ü ne rø pe ΩÓ r°SE’G Ç pOÉÑe pá naô r© ne

: ê

n¿É nc nh , nºn∏ r°SnCG É ne nóræ pY p√ô rª oY rø pe nI nô r°û nY ná n°ù peÉ nîdG pá næ s°ùdG ≈ pa pΩG sƒ n©dG oørH oôr«nH tõdG n¿É nc {

oRhÉ nénànJ rø oμ nJ rº n∏ na oAÉ nª r°SnCG É senCG , p∫É nL uôdG nø pe nºn∏ r°SnCG rø ne Ö«pJônJ≈ pa n¢ù peÉ nîdG o¬oÑ« pJ rônJ

ør«nH rø pe nI nô r°û nY ná n©pHÉ s°ùdG É n¡oÑ« pJ rônJ n¿É nch , râ nªn∏ r°SnCG É ne nóræ pY É ng pô rª oY rø pe nI nô r°û nY ná n©pHG sôdG

. z pAÉ n°ùuædGh p∫É nL uôdG nø pe nºn∏ r°SnCG rø ne

: ê


24

. n∂ pd nP rí u°V nh . páæ peDƒ oªdG pIÉ nà nØr∏ pd π nã nªdG oAÉ nª r°SnCG rânH nô n°V

nI nój pó n°T oAÉ nª r°S nCG râfÉ nc rº o¡j nCG nh ? mô rμH ≈ pHnCG pâr«nH ≈ n∏ nY oO sO nônà nj ¿É nc ø«ªp∏ r°ù oªdG nø pe rø ne

? pÜÉ né rYE’G G nò ng oÜÉnÑ r°SnCG É ne nh ? p¬pH pÜÉ né rYE’G

? p¬r« n∏ nY oó p≤ rënj pΩG sƒ n©dG pørH pôr«nH tõdG tº nY n¿É nc G nPÉ nªpd

nø pe nº p≤ nà ræ nj r¿nCG nQ sô nb nh , o¬ o¶r« nZ sónà r°TGh , oánHÉ` nLE’G p√ pò` ng uº` n©dG p¢ù rØ`nf ≈ pa rä nô`sKnCG ró` n≤ nd {

. z .. pôr«nH tõdG

? p¬r« n∏ nY pôr«nH tõdG sº nY rä nQÉnKnCG ≈ pàsdG oánHÉ nLE’G Ée ( CG )

? pôr«nH tõdG nø pe tº n©dG nº n≤ nà rfG n∞ r« nc ( Ü )

: ≈JCÉj Éª«a ø«°Sƒ≤dG ø«H Éªe áë«ë°üdG áHÉLE’G ΩÉeCG (✓) áeÓY ™°V

(´Q pO `` ó``r« nb `` ÜÉ```n« pK) : (∫É```` n≤ pY) ≈ næ r© ne ( CG )

(π né nN `` ô`rÑ pc `` ô rëp °S) : (AÉ```` n« nM) ≈ næ r© ne ( Ü )

(∞«a nO `` ± oO `` ±É`a pO) : (±ƒ`oa tódG) oO nô rØ oe ( L )

(≥« p°†nJ `` qÖ pëoJ `` πÑ r≤ oJ) : (ô` né` r°†nJ) ≈ næ r© ne ( O )

1

2

3

4

5


¬à`` næHG pø pe ( pôr«nHõdG) pêG nh nR ≈ n∏ nY ( môμH ≈ pHCG) pá`` n≤ naGƒe rø pe n¿ƒ`c pô`` r°û oªdG nÖ` sé©nJ

? rº p¡«n∏Y tOônJ nºpHh ? rº¡Ñ té©J tô p°S Ée . ( nAÉ nª r°SCG)

3

¬ànæHG pø pe ( pôr«nHõdG) pêG nh nR ≈ n∏ nY ( môμH ≈ pHCG) pá n≤ naGƒe rø pe n¿ƒc pô r°û oªdG nÖ sé©nJ ❋

. Év« pæ nZ G kô pLÉnJ mô rμ nH ƒHCG n¿É nc nh , G kô« p≤ na n¿É nc pΩG sƒ n©dG nørH nôr«nH tõdG s¿C’ n∂ pd nP nh , ( nAÉ nª r°SCG)

p¿É nªjE’G nCG nórÑ ne nπ n© nL nh , p¢SÉ sædG nør«nH n¥ pQG nƒ nØdG nº s£ nM nΩÓ r°SE’G s¿nCÉpH rº p¡r« n∏ nY tO oQnCGh ❋

. pásj pƒn«rf tódG Ç pOÉÑªdG uπ oc n¥ rƒ na i nƒ r≤ sàdGh

: ê


25

≈ pa ´ƒ` oe tódG nQÉ`KBG nh , É n¡ p¡ rL nh ≈ n∏ nY Ékj pOÉnH n¿ rõ` oëdG nó` nL nƒ na : mô rμ nH ƒ`oHnCG É n¡r« n∏ nY nπ` nN nO {

. z ? oAÉ nª r°SnCG Éj o ƒ oe tódG p√ pò ng É ne : É n¡d nCÉ n°ù na , É n¡r«æ«Y

: ≈ pJrCÉ nj É nª« pa áë«ë°üdG áHÉLE’G ΩÉeCG (✓) áeÓY ™°V ( CG )

(I nô«ãc `` I nô pgÉX `` á« paÉ nN) : (á``j pOÉnH) ≈` næ r© ne `` 1

(ô``nKnCG `` QÉ```ãjEG `` I nQÉ```nKnCG) : (QÉ````KBG) Oô``Øe `` 2

(ßr« n dG `` ì nô nØdG `` AÉ nμ oÑdG) : (¿ rõ oëdG) ¢ùμY `` 3

? É ng pópdG nh p∫GDƒ o°S ≈ n∏ nY oAÉ nª r°SnCG rânHÉ nLnCG nºpH ( Ü )

. z p¬pfÉ nªjpEG nh p√ pô rÑ n°U ≈ n∏ nY o¬oÄ paÉ ncoCG n± rƒ n°ù na , ≈ pf nõ rënJ ’ {

: ≈ pJrCÉ nj É nª« pa áë«ë°üdG áHÉLE’G ΩÉeCG (✓) áeÓY ™°V ( CG )

(√ pó r≤ pM `` √ pô rØ oc `` p√ pô rÑ n°U) : ( p¬pfÉªjEG) o¢ù rμ nY ❋

? oAÉ nª r°SnCG o¿ nõ rënJ rânfÉ nc rø ne ≈ n∏ nY ( Ü )

? p¬pfÉ nªjpEG nh p√ pô rÑ n°U ≈ n∏ nY mô rμ nH ƒoHnCG o√CÉ naÉ nc n∞ r« nc ( L )

? G nPÉ nªpd nh ? oópdG nƒdG n≥ naG nh rπ ngh ? pôr«nH tõ∏ pd nAÉ nª r°SnCG oá nÑ r£ pN â sªnJ n∞ r« nc

¬ nc nQÉnH nh , nAÉ nª r°SnCG rø pe pôr«nH tõdG pêG nh nR ≈ n∏ nY mô rμ nH ≈ pHnCG pá n≤ naG nƒ oªpH ná sμ ne ≈ pa oôÑîdG i nô n°S {

. z ` ˆG o∫ƒ o°SQ

? ( nAÉ nª r°SnCG) rø pe pôr«nH tõdG nêG nh nR ` o∫ƒ o°S sôdG n∑ nQÉnH G nPÉ nªpd ( CG )

? n∂`pd nP ≈` n∏ nY rº`` o¡ o≤ paG nƒoJ rπ` ng nh ? ônÑ`` nîdG G nò`` ng oQÉ sØ` oμdG nπ nÑ r≤ nà`` r°SG GPÉ`` nªpH ( Ü )

? G nPÉ nªpd nh

n∂ pd nP oônKnCG É ne nh ? pΩG sƒ n©dG pørH pôr«nH tõdG pâr«nH ≈ pa oAÉ nª` r°SnCG É n¡rJ nó nL nh ≈ pàsdG pô r≤ nØdG oô pgÉ n¶ ne É ne

? É n¡ p°ù rØnf ≈ pa

6

7

8

9

10


26

≈dEG ôμH ≈ pHCG p¬Ñ pMÉ°Uh ` p∫ƒ°SôdG pIôég nç pOÉM oπ°üØdG G nòg ∫hÉæàj : á ne uó n≤ oe ●

, môμH ÉHCGh , ` ∫ƒ°SôdG o¬dÉ£HCG n¿Éch , ïjQÉàdG pçG nóMCG pº¶YnCG øe ƒgh , áæjóªdG

rº og oóujDƒoJ , § p≤ rj nQoCG nøH ˆG nóÑYh , nI nôr« n¡ oa nøH nôeÉYh , môμH ≈ pHCG øH ˆG nóÑYh , nAÉ nª r°SnCGh

, p¬≤«aƒJh p¬àjÉYQh ˆG pájÉ næ pY pπ°†ØH oIôé¡dG pâëéf ró≤dh , o¬oà njÉY pQh ˆG oájÉ næ pY É k©«ªL

.z môμH ƒHCGh , ` o∫ƒ°SôdG o¬©°Vh iòdG pø n≤ rà oªdG póu«édG pOGóYE’G π°†ØHh

, pΩÉ°ûdG ≈dpEG mIQÉéàH Ö ngò«d , nAÉ nª r°SnCG o¬à nLhR oôr«nH tõdG n∑ nô nJ : oá nÄ pLÉ nØ oªdG oI nQÉj uõdG ●

ná°ûFÉY pIô«¨°üdG É n¡ pàNCGh ˆG póÑY É n¡«N nCG n™ ne n¿ƒμàd ; É n¡«HCG pâ«H ≈dEG oAÉª°SCG râ∏≤àfGh

røe É kÑjôb p¿É°ùp∏énJ oá°ûFÉY É n¡oàNCGh oAÉª°SCG râfÉc mΩƒj ≈ah .. É¡«HCG páLhR n¿ÉehQ uΩCGh

GPEÉa ? ¥QÉ£dG pø ne iôàdh , níàØàd oAÉ nª r°SnCG râYô°SCÉa , t¥ nóoj oÜÉÑdG GPpEGh , môμH ≈HCG pôjô n°S

. ` ˆG o∫ƒ°SQ p¬pH

oπ rgCG nô sμah , pâbƒdG Gòg pπãe ≈ pa n¿É«JE’G oOÉà©j ` røμj ºdh pI nô« p¡¶dG âbh ¿Éc

. n™ nbh ób É kª«¶Y G kôeCG ¿CG ≈a môμH ≈HCG pâ«H

røe pΩÉ« p≤dG ≈a n ô°SnCG iòdG môμH ÉHCG nπHÉbh , p∫ƒ oN tódG ≈ pa n¿PCÉà°SGh , ˆG o∫ƒ°SQ nº s∏ n°S

: môμH ≈HC’ ` n∫Éb sºoK , n∫ƒ o°SôdG n¢ùp∏ réo«pd p¬ pfÉμe

. n∑ nóræ pY rø ne rê pô rNCG , môμH ÉHCG Éj ``

! oá°ûFÉYh oAÉª°SCG É nª o¡fEGh , ≈ p∏g nCG rº og ÉªfEG , ˆG n∫ƒ°SQ Éj ≈ ueCGh nâfCG ≈ pHCÉ pH ``

. pIôé¡dGh pêhôîdG ≈a ≈ pd n¿ pP oCG rób ≈fEÉa , môμH ÉHCG É nj ``

. ˆG ∫ƒ°SQ Éj áÑë°üdG , n∂©e ÉfCG ``

. môμH ÉHCG Éj áÑë°üdG º©f ``

. pør«JÉg s≈àn∏ pMG nQ i nó rMEG ˆG n∫ƒ°SQ Éj nâfCG oò oNrCÉ nJ ``

. pøªãdÉH É ng oò oNBÉ°S , môμH ÉHCG Éj rº©f ``

p∫ƒ ` )الفصل الرابع o°S sôdG oI nô ré pg )


27

n¢üt∏ nîsàdG GhQ sô≤a , p¬æjO røY móªëe pAÉæKEG røe n¿ƒcô°ûªdG n¢ùÄj : lá n∏ p°TÉ na lI nô neGDƒ oe ●

móªëe pâ«H pIô°UÉëªd Évjƒb ≈ kàa má∏«Ñb uπc røe GhQÉàNÉa , o√ oô n£ nN ni pô°ûà°ùj ¿nCG πÑb o¬æe

pá¡LGƒe røY mº°TÉg ƒæH o¬eƒb oõé r©njh , π pFÉÑ≤dG nør«H o¬ oe nO o¥ sôØàj n∂dòHh , p¬ p∏ rà nbh pπ«∏dÉH

. pQrCÉ` sã∏d É n¡u∏c m¢ûjôb

( mÖdÉW ≈HCG pøH ≈∏Y) røe nÖ∏£a , náμe oQÉØc p¬«∏Y n≥ nØ sJG ÉªH ` o¬ndƒ°SQ ˆG nôÑNCG

n¿hô¶æj n¿ƒ©ªàéªdG n¿Éc , (1)u≈ pe nô r°†ëdG pô°†NC’G p√ pO rôoÑpH ≈ s£ n nà nj r¿CGh , o¬nfÉμe nΩÉæj r¿CG

, o¬fÉμe É kªFÉf o∫Gõj Ée G kóªëe s¿CG ≈dEG ¿ƒæÄª£«a , nºFÉædG n¿ rhô«a , pÜÉÑdÉH mÖ≤K røe

. n¿hô©°ûj ’ rº ogh rº p¡ paƒØ°U nør«nH røe nêôN ` s≈ÑædG søμdh

oêÉàëj Ée räô°†MCÉa , pô nØ s°ùdÉH râª∏Y r¿CG pâbh røe É n¡ pÑ pLGƒH oΩƒ≤J oAÉª°SCG râfÉch

øe pô«NC’G på`∏ãdG ≈a mô`μH ≈HCG pâ«H ≈dEG ˆG o∫ƒ`°SQ nπ`°Uh sºoK . p¿GôaÉ°ùªdG p¬«dEG

. mA≈°T sπc É nª o¡nd räóYCG rób oAÉª°SCG râfÉch , pπ«∏dG

ÉkHƒæL pør« n¡ pésà oe , môμH ≈HCG pâ«H pô¡X ≈a (2) má nN rƒ nN røe o¬oÑ pMÉ°Uh o∫ƒ°SôdG nê nô nN

. mQ rƒnK QÉZ ≈dEG Ó n°Uh oå«M , pøª«dG p≥jôW ≈dEG

rº o¡nà n°û rg nO nº¶YCG Éeh , oºpFÉædG nΩƒ≤j r¿nCG ¿hô¶àæj n¿ƒcô°ûªdGh pìÉÑ°üdG oQƒf sπWnCG nh

!! ( mÖdÉW ≈HCG øH ≈∏Y) ƒg ÉªfEGh , G kóªëe ƒg n¢ù«d nºpFÉædG s¿nCG G rhnCG nQ Éªæ«M

≈£¨àj ƒgh o√BGQ o¬ sfCG oº p°ù r≤ oj rº o¡ o°† r©nÑ na , mÜGô¨à°SGh má°ûgO ≈a m¢†©H ≈dEG rº o¡ o°†©H nô n¶nf

, lô«°üb lâbh ’EG p¢†ªj ºdh , m¢ûjôb røe pΩƒ≤dG pQÉÑc røe nô pî n°S rº o¡ o°†©Hh , pAGO uôdÉH

. náμe (3) pAÉLQCG ≈ pa nô°ûàfG rób móªëe pIÉéf oôÑN n¿Éc ≈àM

≈ pa n¿ƒ``£sÑîàj Gƒ``MGQh , n¿ƒ`cô°ûªdG nQÉK : m± tô n°ünJ ø r°ù oMh lájƒb lá nªjõ nY ●

, pπà≤dG pI nô rμ pa oÖ pMÉ°Uh , nø«ª∏°ùªdG AGó`YCG tó``°TCG ( mπ¡L ƒHCG) n¬``éJGh , päÉnb oô t£dG

. pøª«dÉH (ärƒ ne nô r°†M) páæjóe ≈ pa o ƒæ°üªdG : ≈e nô r°†ëdG (1)

. AÉ nërfnCG : AÉ nL rQnCG (3) . p¿É«MC’G p¢†©H ≈ pa oΩóîà°ùj , pQGódG pô¡X ≈a lô«¨°U lÜÉH : oá nN rƒ nîdG (2)


28

nájƒ≤dG ná n∏ u°üdG o±ô©j ƒ¡a , o¬àYÉªL o¬©eh môμH ≈HCG pQGO ≈dpEG pπFÉÑ≤dG ≈∏Y pánj uódG ™jRƒJh

rø ne : räOÉf sºoK oAÉª r°SnCG râHôàbÉa nÜÉÑdG n¥ôW . ˆG póÑY øH póªëeh môμH ≈HCG nør«H ≈ pàsdG

? ¥ pQÉ s£dG o¿ƒμj

. môμH ≈HCG nâæH Éj ≈ëàaG : m∫ÉY mäƒ°üH mπ¡L ƒHCG n∫É nb

: nÜÉÑdG oAÉª°SCG râëàa

. pâ«ÑdG nø pe nêôN ≈HCG `` ? p∑ƒHCG nørjnCG ``

. p¬ pLh oô oN nâbh iQOCG ’ `` ? nêôN ≈àe ``

. o¬fÉμe o±ôYCG ’ `` ? nQÉ°S nørjCG ≈dEG ``

p√ó«H nAÉª`°SCG p¬`Lh ≈∏Y i nƒ`¡a , pßr« n dG pI só` p°T rø`e o¬ n°ù rØnf mπ¡L ƒHnCG r∂ p∏ªj ºd

, É¡æe o• rô o≤dG n§≤°Sh É n¡rà s≤ n°û na , É n¡pf oPoCG ≈dEG râ∏°Uh káª£d É n¡ p¡ rL nh ≈∏Y É n¡ nª n£ndh , pájƒ≤dG

. pAÉe uódÉH É n¡ o¡ rL nh nÖ s°†îJ róbh

ó≤a π¡L ƒHCG ÉeCG , áHô°†dG Ió°T øe ¬«fÉ©J Ée ºZôH ìõMõàJ ºd áàHÉK râØbh

mÖfP pô«Z røe nAÉª°SC’ p¬pHô°V ≈∏Y náμe oπ rgnCG o¬ ne’ róbh . mQÉYh mi rõ pN ≈a Öë°ùfG

. o¬rà næ nL

nÜÉÑdG n¥ôW ≈àM , mπ¡L ≈HCG ˆG uhóY røe o¬àb’ Éªe oíjôà°ùJ oAÉª°SCG ró nμJ rºdh

É ng uó nL näƒ°U râ n© pª n°S ≈àM , pÜÉÑdG nø pe oÜôà≤J oAÉª°SCG räOÉc Éeh , oôNBG l¥QÉW

Éªe p¬pf oPoCG ≈d pEG nπ°Uh ÉªH l∫ƒ¨°ûe ƒgh tó nédG nπNOh , nÜÉÑdG pâëàØa , náaÉëb ≈HCG

p¬∏àb rø pe n¿ƒcô°ûªdG p¬«∏Y n≥ØJG Éªe p¬JÉéfh , ˆG p∫ƒ°SQ pAÉØàNG pø nY oQÉÑNC’G o¬à∏bÉæJ

. o¬æe p¢üt∏ nîsàdGh

? oAÉª°SCG Éj p∑ƒHCG nørjCG : máØ¡d ≈ pa n∫Éb

. p¬uH nQ ≈dEG nô nLÉ ng o√G só nL Éj ≈HCG ``

? ∂dP ≈dEG oAÉ nª r°SCG Éj o√ÉYO iòdG Éeh ``

. ` ˆG p∫ƒ°Sôd oá nÑ rë°üdG , o√G só nL Éj ∂dP ≈dEG o√ÉYO iòdG ``


29

. móªëªd p¬pdÉ ne sπc ≈ n£YnCG o¬ sfpEG : o∫ƒ≤J o¢SÉædG ``

. G kô«ãc G kô«N Éæd n∑ôJ ró≤d .. o√G só nL Éj G kónHnCG ``

. nô«ãμdG nô«îdG Gòg oAÉª°SCG Éj ≈ pæjQCG ``

≈ pa É n¡rà sØd nh , pâ«ÑdG pAÉæ pa rø pe (1) mäG nƒ°ü nM oá°ûFÉY É n¡oàNCG É n¡rJóYÉ°Sh oAÉª r°SnCG râ©ªL

nó n≤ na ób ¿É nc nh , É ng só nL râÑ në n°S º`K , (2)I sƒ oμdG ≈a É n¡rà©°Vhh , p¢TÉª` o≤dG nø pe má`©£b

? o√G só nL Éj G kô«ãc n¢ùr«nd nCG : o∫ƒ≤J oAÉ nª°SnCGh , pI sƒ oμdG ≈a n™ p°V oh Ée p√ pó«H n¢ùªnn∏ na , o√ nô°ünH

. oAÉª°SCG Éj ≈ p°ùØf râMGôà°SG pó nb ¿B’G ``

¬«dEG ≈` n¡àfG i pòsdG n¿É`μªdG oAÉª` r°SnCG râna nô nY : pør«bÉ£uædG päGP nAÉ nª` r°SnCG oQ rh nO ●

ÉgƒNCG É¡oÑ në r°ünj , pÜGô°ûdGh pΩÉ©£dÉH kÓ«d ¬«dEG ≈ pJCÉJ râfÉμa , mQ rƒnK oQÉZ ƒgh , p¿ÉÑMÉ°üdG

mπªY rø pe p¬pH n¿ƒeƒ≤j Éeh , rº pg pQÉÑNCG páaô©ªd nø«cô°ûªdG p™tÑ nà nàpH o√ƒHCG o¬ nØ s∏c róbh , ˆG oóÑY

. ˆG p∫ƒ°SQ røY påëÑdG √ÉéJ

pIô«NC’G á∏«∏dG ≈ah , É¡«pdÉ«∏H ΩÉjCG nánKÓK QÉ¨dG ≈a o¬oÑ pMÉ°Uh ` ˆG o∫ƒ°SQ n≈ p≤ nH

É¡«NCG ™e Éª¡H âÑgPh , AÉªdG oAÉ≤ p°S É¡©eh láNƒÑ£e lIÉ°T É¡«a kI nôØ o°S oAÉª°SnCG râ©æ°U

pAÉ«°TC’G p§rH nQ ≈a oóYÉ°ùJ oAÉ nª r°SnCG râØbh , pπ«M sôdG oâbh ÉnfO GPEG ≈àM , pQÉ¨dG ≈dEG

Ée ≈∏Y rôoã©J º∏a râãëHh , p¬pH o§HôJ Ée róéJ ºdh , nAÉ≤ u°ùdGh nIô rØ t°ùdG n≥ u∏ n©oJ r¿CG räOGQCGh

, nAÉ≤ u°ùdG pôNB’ÉHh nI nô rØ t°ùdG É nª pg póMCÉH râ£HQ , pør« nØ r°üpf o¬rà s≤°Th (3)É n¡ nbÉ£pf râ sμØa , oójôJ

: É¡d n∫É≤a ∂dP oπ©ØJ ≈gh ˆG o∫ƒ°SQ ÉgBGQ

. z páæédG ≈a pør« nbÉ£f Gòg p∂ pbÉ£pæpH ˆG p∂ nd nórHCG { ``

. ( pør« nbÉ n£uædG päGP ) `H môμH ≈HCG oâæH oAÉ nª r°SnCG rân« uª o°S pø«ëdG ∂dP oòæeh

. IQÉ né pëdG nø pe nô o n°U Ée ≈gh , Iƒ°üM o™ªL : äG nƒ n°ü nM (1)

¬«a n™°Vƒàd pêQÉîdG nø pe tó n°ùoj ÉkfÉ«MnCGh , oAGƒ¡dGh oA rƒ°†dG ¬æe nπNó«d §pFÉëdG ≈a l¥ôN : oI sƒ oμdG (2)

. AÉ«°TC’G

. É kªFGO ¬«∏Y á°üjôM oá«Hô©dG oICGôªdGh , p¿É°ùfE’G p§ n°Sh n rƒ nM t n∏ oj iòdG oΩG nõ pëdG : o¥É n£uædG (3)


30

oê oôîj n¿Éch , môμH ≈HCG nºæZ ≈ nYôj nIô«¡oa oøH oôeÉY n¿Éc : nI nôr« n¡ oa øH ôeÉY oQ rh nO ●

, É¡«NCGh nAÉª°SCG pΩGóbCG pQÉKBG nºpdÉ©e pºæ¨dG pπ oLQCÉH n¢ù pª£«d , pºæ¨dÉH pô uμÑªdG pìÉÑ°üdG ≈a

Gƒ`àô©«a , mô`μH ≈HCGh ` ∫ƒ``°SôdG pøY n¿ƒãëÑj øjòdG ná`μe oQÉØc ÉgGôj ’ ≈`àM

. môμH ƒHCGh ` o∫ƒ°SôdG ¬æe nÜô°û«d pQÉ¨dG ≈dEG øÑ∏dÉH Ögòjh , É nª o¡nfÉμe

oOƒ≤«°S iòdG oπ«dódG , (§ p≤ rj nQoCG oøH ˆG oóÑY) nAÉL : § p≤ rj nQoCG pøH ˆG póÑY oQ rh nO ●

Gh tó©à°SGh , môμH ≈HCÉH má n≤«pKh má n∏ p°U ≈∏Y n¿Éch , p≥jô£dÉH máaô©e ≈∏Y ƒgh , nÖ rc sôdG

`` ≈ ndÉ©nJ nh o¬nfÉ nërÑ o°S `` o¬sHQ ≈ pLÉæj pAÉª°ùdG ≈dEG o√ nnónj É k©aGQ ` t≈ÑædG n∞bh , pπ«Mô∏ pd

uô n°T rø pe ¬©e rø neh o¬ n¶Øëj r¿CGh , nI nó nYÉ n°ù oªdGh n¿ rƒ n©dG o¬æe oÖo∏ r£nj , AÉ n°ûnj ÉªH o√ƒYójh

. ¬«∏Y n∫ põrfoCG Éªe ˆG pÜÉàc rø pe mäÉjBG ƒo∏àj ºK , p≥jô£dG päG nônã nY nh pAGóYC’G

: râdÉbh o¬ neÉenCG râØbh , ` ˆG n∫ƒ°SQ ´ uOƒàd oAÉ nª r°SnCG râØbh : pá sÑ pMC’G o G nO nh ●

, ¬«∏Y râ nªs∏°Sh , É¡«HCG rø pe râHôàbG ºK . nø«¶aÉëdG oô«N ƒgh p¬ pàjÉ nY pQ nh ˆG pß rØ pM ≈a

≈a p≥`«aƒàdÉH o¬d râYOh , ` u≈`Ñæ∏d p¬ pà nÑ rë o°U ≈`∏Y (1) o¬rà n£nÑ nZh , p¬ pæ«ÑL ≈à o¬rà n∏ sÑ nbh

pπ`jƒ`£`dG p≥`jô£dG ≈à nÜÉ`Z ≈`àM , nÖ` rc sôdG p¿ÉÑbGôj É¡«NCG n™ ne râØbh ºK .. p¬ pà∏MQ

. nÜ pôrãnj ≈dEG º¡nà¡Lh nøjòNBG , pê uô©àªdG

É nª og nOÉ°Sh , p¿õëdGh p≥ n∏≤dG nø pe lA≈°T Éª¡«∏Y GóH óbh , É¡«NCG n™ ne oAÉª r°SnCG räOÉY

≈fpEG oAÉ nª r°SnCG É nj ˆGh : ∫É≤a , nâª°üdG Gòg n™£≤j r¿CG nOGQCG ˆG nóÑY søμdh , oâª°üdG

. ˆG p∫ƒ°SQ ≈∏Yh môμH ≈HCG ≈∏Y l∞FÉîd

pΩÓ°SE’G ≈dEG nIƒYódG s¿C’ ; nôãcCG ˆG p∫ƒ``°SQ ≈∏Y o±ÉNCG ˆG nóÑY Éj ≈` pæ sæμdh ``

. p¬pH ’EG tºàJ ’

p∂ o≤ paG nhoCG ≈ pæ sfpEGh , i pô«μØJ rø pe oè n°†rfnCG p∑ oô«μØJh , mÜGƒ°U ≈∏Y o√ÉàNCG Éj pâfCG rº n©nf ``

. nø«dƒ≤J Ée ≈∏Y

. É¡«HCG oπãe pô«îdG Gòg rø pe É¡d n¿ƒμj ¿CG râsæªJ : o¬rà£ÑZ (1)


31

ƒg ˆG s¿nCG , ≈ p°ùØf o¬d oìÉJôJh ≈ pæ oæ pÄ rª n£oj É sª pe ≈ pNnCG Éj røμd : É n¡ndƒb oAÉª°SnCG râ∏ªcnCGh

`` ≈ ndÉ n©nJh o¬nfÉ nërÑ o°S ` o¬fnCGh , pI nôé¡∏d êh oô oîdÉH o√ nô neCG iòdG ƒgh , p¬ pàdÉ°SôH o¬ n∏°SQCG iòdG

√òg pAÉLQnCG uπc ≈a pΩÓ°SE’G pô°ûnfh , pIƒYódG pΩÉªJE’ ¬©e rø ne oßaÉMh , p¬« pYGQh o¬ o¶ paÉM

. Iô«ÑμdG É«fódG

. oAÉª r°SnCG Éj w≥M ˆGh Gòg ``

. nÜôãj ≈a nø«ª∏°ùªdÉHh u≈ÑædÉH n≥ë∏f r¿CG ˆG ƒ oYónf : oAÉª r°SCG râdÉb

. rº p¡pH o≥ë∏f n± rƒ°S ˆG nAÉ n°T r¿EG : ˆG oóÑY n∫Éb

á°UÓîdG

. ( p§«£îàdG oáª«b) ƒgh , É kª«¶Y É k°SQO oπ°üØdG Gòg Éæd oΩ uó≤j

n¿ƒμj r¿CGh , m¢ShQóe mº«∏°S m§«£îJ rø pe mπªY uinCG ≈∏Y pΩGó`bE’G nπ`Ñb sóoHÓa

. p¬pH oΩƒ≤jh o¬oæ p≤ rà oj lO sóëe lQ rh nO mOôa uπμd

: má≤FÉa mI nQÉ n¡ nªpH oQGh rOC’G pâ nY uR oh ró≤dh

. É¡«a oQÉØμdG s∂ o°ûnj rødh ICGôeG É¡fC’ ; pQÉ¨dG ≈dEG o¬ o∏ pªëJh nΩÉ©£dG tó p©oJ oAÉª°SCÉa ``

É nªpd o™ªà°ùjh , pQÉ sØμdG pø nY päÉeƒ∏©ªdG p™ rª néH oΩƒ≤j , môμH ≈HCG oøH ˆG oóÑYh ``

. môμH ≈HCGh ` p∫ƒ°Sô∏ pd o¬ o u∏Ñjh , o¬nfƒ£ u£îjh o¬nfhôuH nóoj

AÉª``°SCGh ô`μH ≈`HCGh ∫ƒ``°SôdG ΩGó`bCG QÉ`KBG á`dGREG ¬àª¡e , Iô«¡a øH ôeÉYh ``

. ôμH ƒHCGh ∫ƒ°SôdG ¬æe Üô°û«d ; øÑ∏dÉH AÉ°ùªdG ≈a Ögòj ¿CG ¬«∏Y ºK , ˆG óÑYh

≈a É nª o¡n∏«dO n¿Éc , `` É kª∏°ùe røμj rºd o¬ sfCG rø pe pº rZ sôdG ≈ n∏ nY `` § p≤ rj nQoCG oøH ˆG oóÑYh ``

. G kóu«L n≥jô£dG oº∏©j o¬fC’ ; pôØ°ùdG


32

p™jR rƒnJh , pπ rà n≤dG pI nô rμ pa Ö pMÉ°Uh , nø« pª∏°ù oªdG pAG nó rY nCG tó°TCG , mπ r¡ nL ƒoHnCG n¬éJG nh {

. z mô rμ nH ≈ pHnCG rø nY n∫nCÉ r°ù«pd ; o¬oà nYÉ nª nL o¬ n© neh , mô rμ nH ≈HnCG pâr«nH ≈dEG pπ pFÉ nÑ n≤dG ≈ n∏ nY pánj uódG

? ( pπ pFÉÑ n≤dG) : oO nô rØ oe É ne nh ? (ánj uódG) : ≈ næ r© ne É ne ( CG )

oå nërÑnj n¿É nc o¬sfCG rø pe pº rZ sôdG ≈ n∏ nY , ( mô rμH ≈ pHCG) pQG nO ≈ ndpEG mπ¡L ƒoHCG nÖ ng nP G nPÉ nªpd ( Ü )

? mó sª në oe rø nY

. mQÉ n°üpà rNÉH nAÉ nª r°S nCG nh mπ r¡ nL ≈ pHnCG nør«nH nç nó nM É ne rô oc rPG ( L )

? G nPÉ nªpd nh ? ( pør« nbÉ n£uædG näG nP) nAÉ nª r°SnCG ≈ n∏ nY n≥ n∏ rWCG i pòsdG pø ne

o¬ n∏` n°S rQnCG i pò`sdG ƒ``g ˆG s¿nCG , ≈` p°ù rØnf o¬nd oìÉnJ rônJ nh , ≈` pæ oæ pÄ rª n£oj É sª pe ≈` pNnCG Éj rø` pμ nd {

o¬ o¶ paÉ nM `` ≈ ndÉ n©nJh o¬nfÉ nëÑ°S `` o¬ sf nCG nh , pI nô ré p¡r∏ pd êh oô oîdÉpH o√ nô nenCG i pòsdG nƒ og nh , p¬ pàndÉ n°S pôpH

. z p¬« pYG nQ nh


1

2

3

. pπ«pà n≤dG pπ rgC’ m∫É ne rø pe o™ na róoj É ne : (á`nj uódG) ≈` næ` r© ne ❋ ( CG )

. á∏«Ñ≤dG : ( pπ pFÉ nÑ n≤dG) oO nô rØ oeh ❋

rø nY oå nërÑnj n¿Éc o¬sfCG rø pe pº rZ sôdG ≈ n∏ nY , mô rμ nH ≈ pHCG pQG nO ≈ ndpEG mπ r¡ nL ƒoHnCG nÖ ng nP ( Ü )

. mó sªë oe Éfóu«°Sh mô rμ nH ≈ pHnCG nør«nH násj pƒ n≤dG ná n∏ u°üdG o± pô r©nj n¿É nc o¬sfC’ , mó sª në oe

. ] ∂°ùØæH ÖLCG [ ( L )

: ê

. ` ˆG o∫ƒ o°S nQ nƒ og ( pør« nbÉ n£uædG näG nP) nAÉ nª r°SnCG ≈ n∏ nY n≥ n∏ rWCG i pòsdG ❋

p∫ƒ°SôdG pπ« pM nQ nóræ pY nAÉ n≤°ùdGh , nIôØ°ùdG n≥ u∏ n©oJ r¿CG rä nOG nQCG É n¡sfnC’ ; n∂ pd nòpH É ngÉ sª°Sh ❋

râ n£nH nQ , pør« nØ r°üpf o¬rà s≤°Th , É¡bÉ n£pf râ sμ nØ na , p¬pH Éª¡ o£H rônJ É ne ró pénJ rºnd nh , É n¡«HnCG nh

. nAÉ n≤ u°ùdG pô nNB’ÉpH nh , nI nô rØ t°ùdG É nª pg pó nMnCÉpH

: ê


33

: ≈ pJrCÉ nj É sª pe á në« pë s°üdG ánHÉ nLpE’G pô s« nînJ ❋

( môμH ≈HCG øH ˆG oóÑY `` oAÉ nª r°SnCG `` ≥jó u°üdG môμH ƒHCG) : pI nQÉ nÑ p©dG p√ pò ng oπ pFÉ nb ( CG )

: ≈ n∏ nY oΩÓ nμdG G nò ng t∫ oónj ( Ü )

( p¿É nªjE’G pI só p°T `` uº¡dGh p¿ rõ oëdG `` pÜG nô p£ r°V’Gh p± rƒ nîdG)

: s¿nCG oÖnÑ s°ùdGh , mô« pÑ nc mìÉ nénæpH pI nô ré p¡dG oá n∏ rM pQ râ sªnJ

. G vó pL nAÉ«Ñ rZnCG GƒofÉc nQÉ sØμdG ( CG )

. G vó pL nAÉ n« pc rPnCG GƒofÉ nc nø«ªp∏ r°ù oªdG ( Ü )

. p§«£îàdG nø pe mI nô«Ñ nc má nL nQ nO ≈ n∏ nY n¿É nc nπ nª n©dG ( L )

. `` ≈ ndÉ n©nJ `` ˆG pánjÉ nY pQh , §«£îàdG nø pe mIô«Ñc má nLQ nO ≈ n∏ nY n¿É nc nπ nª n©dG ( O )

: rø pe xπ oc pQ rh nO rø nY mQÉ n°üpà rNÉH rç sóënJ

. mô rμ nH ≈HCG øH ˆG póÑY ( Ü ) .x nAÉ nª r°SnCG ( CG )

. nI nôr« n¡ oa pørH pô peÉ nY ( O ) . § p≤ rjQoCG pørH ˆG pórÑY ( L )

4

5

. oAÉ nª r°SnCG : pI nQÉ nÑ p©dG p√ pò ng oπ pFÉ nb ( CG )

. p¿É nªjE’G pI só p°T ≈ n∏ nY oΩÓ nμdG G nò ng t∫ oónj ( Ü )

: ê

≈`ndEG É nª`¡p∏ rª nMh , pÜG nô` s°ûdGh pΩÉ n©` s£dG pOG nó` rY pEÉH oΩƒ` o≤ nJ râ`nfÉc : oAÉ nª`` r°SnCG ( CG )

. pQÉ n dÉpH É ng pópdGhh , p∫ƒ o°S sôdG

n¿ƒoã nëÑj nøj pòsdG , pQÉ sØ oμdGh m¢ûrj nô ob nQÉ nÑ rNnCG oπ o≤ ræ nj n¿É nc : mô rμ nH ≈ pHnCG oøH ˆG oóÑY ( Ü )

. pQÉ n dÉpH p¬Ñ pMÉ n°Uh p∫ƒ o°S sôdG ≈ ndEG , mô rμ nH ≈HCGh ˆG p∫ƒ o°S nQ rø nY

n¿Éc o¬sfC’ ; nÜ pôrãnj ≈dpEG ná sμ ne rø pe p≥j pô s£dG nπ«pd nO n¿Éc : § p≤ rj nQoCG oørH ˆG oóÑY ( L )

. pp¥ oô t£dG ∂ pdÉ n°ù nªpH É kªpdÉ nY

: ê

. `` ≈ ndÉ n©nJ `` ˆG pánjÉ nY pQh , §«£îàdG nø pe mIô«Ñc má nLQ nO ≈ n∏ nY n¿É nc nπ nª n©dG s¿nCG ❋ : ê


34

≈ pHnCG p¢ù rØf ≈ pa n∂ pd nP oônKnCG É ne nh ? mô rμH ≈HCG pâr«nH ≈ ndpEG G kô r¡ oX ` o∫ƒ o°S sôdG nÖ ng nP G nPÉ nªpd

? mô rμ nH

? mìÉ nénæpH oI nô neGnDƒ oªrdG pâ sªnJ rπ ng nh ? ` ≈ pÑ sædG pπ rà nb ≈ n∏ nY n¿ƒ` oc pô r°û oªrdG nô neBÉ nJ n∞ r« nc

? G nPÉ nªpd nh

? o¬æ pe p± tô n°üsàdG G nò ng oánd’ nO É ne nh ? ¬J nô ré pg ná n∏ r«nd p∫ƒ o°S sôdG p¢TG nô pa ≈ pa nΩÉ nf i pòsdG pø ne

? GƒoÄÑnàNG G nPÉ nªpd nh ? pI nô ré p¡dG nóræ pY nø« pc pô r°û oªdG nø pe o¬oÑ pMÉ n°U nh o∫ƒ o°S sôdG nCÉ nÑ nà rNG nørjnCG

É ne ≈ n∏ nY oAÉ nª r°SnCG o¬rà nfCÉ rª nW n∞ r« nc nh ? p¬ pærHG pâr«nH ≈ nd pEG mô rμ nH ≈HCG oópdG nh náaÉëb ƒHCG nÖ ng nP G nPÉ nªpd

? rº¡« pØ rμ nj mô«ãc m∫É ne rø pe rº o¡d oópdGƒdG o¬ nc nônJ

: z pá sæ nédG ≈ pa pør« nbÉ n£pf G nò ng p∂ pbÉ n£pæpH ˆG p∂ nd nórHnCG {

? (¥É n£pf) : ≈ næ r© ne É ne ( CG )

? n∂ pd nP É n¡« pa n∫É nb ≈ pàsdG oá nÑ n°SÉ næ oªdG É ne nh ? É n¡ndÉ nb rø nªpd nh ? pI nQÉ nÑ p©dG p√ pò ng oπ pFÉ nb rø ne ( Ü )

1

2

3

4

5

6


n¢ù pª r£n«pd ; pQÉ n dG nƒ rënf oô« p°ùnjh , mô rμ nH ≈HCG nºnæ nZ ≈ nY rônj n¿É nc : I nôr« n¡ oa oørH oô peÉ nY ( O )

o∫ƒ o°S sôdG p¬« pa oÅpÑ nà rînj n¿Éc i pòsdG ; pQÉ n dG ≈dpEG oÖ ng ròJ≈ pàsdG pΩG nó rbC’G nQÉKBG

. o¬oÑ pMÉ n°Uh

? n∂ pJÉ n« nM ≈ pa o¬≤ uÑ n£oJ n∞ r« nc nh ? pπ r°ü nØdG G nò ng rø pe o¬ nà rª s∏ n© nJ m¢S rQ nO tº ngnCG É ne 6

. ] ∂°ùØæH ÖLCG [ : ê


35

É nª og nOÉ n°Sh , p¿ rõ oëdGh p≥ n∏ n≤dG nø pe lA r≈ n°T É nª p¡r« n∏ nY G nónH ró nbh , É n¡« pN nCG n™ ne oAÉ nª r°SnCG rä nOÉ nY {

. z oâ rª s°üdG

? ( p¿ rõ oëdG) : o¢ù rμ nY É ne nh ? (â rª s°üdG `` ≥ n∏ n≤dG) : ≈ næ r© ne É ne ( CG )

? É ngƒ oNnCGh oAÉ nª r°SnCG râ n≤ p∏ nb G nPÉ nªpd ( Ü )

? o¬oànd’ pO É ne nh ? É nª o¡næ«H nQG nO i pòsdG oåj pó nëdG É ne nh ? É nª o¡oà rª n°U n™£ n≤ rfG n∞ r« nc ( L )

: ( Ü ) rø pe É¡oÑ°SÉæj Ée ( CG ) ≈a mIQÉÑY uπ oμ pd ôàNG

ÉkHƒæL ø«¡ pésà oe , môμH ≈HCG pâ«H pô r¡X ≈ pa má nN rƒ nN røe o¬oÑMÉ°Uh o∫ƒ°SôdG nêôN {

. z mQ rƒnK pQÉZ ≈ ndpEG Ó°U nh oår«M , pø nªn«dG p≥jôW ≈dEG

? (≥j pô nW) : o™ rªL É ne nh ? (á nN rƒ nN) : ≈ næ r© ne É ne ( CG )

? pâr«nÑdG ÜÉH rø pe É nLôîj ºdh , pá nNƒîdG nø pe o¬oÑMÉ°Uh o∫ƒ°SôdG nêôN GPÉªd ( Ü )

? G nPÉªdh ? Ó n°Uh nøjCG ≈dEGh ? o√ƒμ∏°S iòdG o≥jô£dG É ne ( L )

? nÜGô°ûdGh nΩÉ©£dG p¬Ñ pMÉ°Uh p∫ƒ°S sô∏d oô p°† rëoJ râfÉc rø ne ( O )

7

8

9

( CG )

. mô rμH ≈ pHCG oâæH oAÉ nª r°SnCG ( CG )

. môμH ≈ pHCG oøH ˆG oóÑY ( Ü )

. nI nô« n¡ oa oøH oôeÉY ( L )

. § p≤ rjQCG oøH ˆG oóÑY ( O )

( Ü )

nQÉKBG pºæ¨dG pπLQCÉH o¢ù pª£j n¿Éc ``

. nAÉª°SCGh p¬ÑMÉ°Uh u≈ÑædG pΩGóbCG

. nø«cô°ûªdG nQÉÑNCG o™ sÑààj n¿Éc ``

nÜGô°ûdGh nΩÉ©£dG oπªëJ râfÉc ``

. É n¡«HCGh p∫ƒ°Sô∏d

pIôég nÖ rc nQ nOÉb iòdG oπ«dódG ƒg ``

. môμH ≈ pHCGh p∫ƒ°SôdG


36

اسئلة القصة الواردة بامتحانات بعض ا�دارات التعليمية بالمحافظات للفصل الدراسى ا�ول

ÖdÉ£dG É¡æY Ö«éj

: ( ôμH ≈HCG âæH AÉª°SCG ) á°üb øe ❋

ˆG ∫ƒ°SQ ¬H AÉL iòdG øjódG ≈a ô uμØJh ’EG , É¡°ùØæH ƒo∏îJ ( AÉª°SCG ) äOÉc Éeh {

. z øjódG Gòg øY ójõªdG áaô©e ≈dEG ¥ sƒ°ûàJh , ¬HQ óæY øe `

? øjódG ºt∏©àd É¡à∏«°Sh Éeh ? (AÉª°SCG ) âª∏°SCG ∞«c ( CG )

. ` ∫ƒ°SôdG áã©H πÑb Üô©dG ∫ÉM r∞ p°U ( Ü )


: z áæédG ≈a ø«bÉ£f Gòg ∂bÉ£æH ˆG ∂dóHCG { ( CG )

â∏«b ≈àdG áÑ°SÉæªdG Éeh ? â∏«b øªdh ? á≤HÉ°ùdG IQÉÑ©dG √òg πFÉb øe ❋

? É¡«a

. z ΩÉæ°UCÓd óé°ùj ôμH ƒHCG ¿Éc { : IQÉÑ©dG √òg Ü uƒ°U ( Ü )

¢ùª°T ø«Y IQGOEG `` IôgÉ≤dG á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

1

Iõ«édG ∫Éª°T IQGOEG `` Iõ«édG á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

2


: z áæédG ≈a ø«bÉ£f Gòg ∂bÉ£æH ˆG ∂dóHCG {

? É¡«a â∏«b ≈àdG áÑ°SÉæªdG Éeh ? â∏«b øªdh ? á≤HÉ°ùdG IQÉÑ©dG √òg πFÉb øe ( CG )

. z ΩÉæ°UCÓd óé°ùj ôμH ƒHCG ¿Éc { : IQÉÑ©dG √òg Ü uƒ°U ( Ü )

É¡æH IQGOEG `` á«Hƒ«∏≤dG á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

3


37


, ¬àdÉ°SôH ¬∏°SQCG iòdG ƒg ˆG ¿CG , ≈°ùØf ¬d ìÉJôJh ≈ææÄª£j Éªe ≈NCG Éj øμd {

. z ¬«YGQh ¬¶aÉM `` ≈dÉ©Jh ¬fÉëÑ°S ` ¬fCGh , Iôé¡∏d êhôîdÉH √ôeCG iòdG ƒgh

: ø«°Sƒ≤dG ø«H Éªe áë«ë°üdG áHÉLE’G ôs«îJ ( CG )

: á≤HÉ°ùdG IQÉÑ©dG πFÉb `` 1

( ô`μH ≈HCG ø`H ˆG ó`ÑY `` AÉ`ª°SCG `` ≥`jó°üdG ô`μH ƒHCG )

: ≈∏Y ΩÓμdG Gòg ∫ój `` 2

( ¿ÉªjE’G Ió°T `` º¡dGh ¿õëdG `` ÜGô£°V’Gh ±ƒîdG )

? GPÉªdh ? ø«bÉ£ædG äGP (ôμH ≈HCG âæH AÉª°SCG) ≈∏Y ≥∏WCG iòdG øe ( Ü )

¿ƒ«°ùH IQGOEG `` á«Hô¨dG á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

4


. z ≈HQ ¬H ≈fôeCG ÉªH ∫ÉLôdG øe ¬¨u∏HCG øe ∫hCG âfCGh , ≈ÑMÉ°U ∂fEG : ôμH ÉHCG Éj {

? ¬H ¬ZÓHEG OGQCG iòdG ôÑîdG Éeh ? πFÉ≤dG øe ( CG )

: ≈JCÉj Éª«a ø«°Sƒ≤dG ø«H Éªe ÜGƒ°üdG ôs«îJ ( Ü )

: ` óªëe ≥jó°üàH ôμH ƒHCG ´ô°SCG ❋

(√ô«μØJ ™e ΩÓ°SE’G ¥ÉØJ’ `` ¬eƒb øe É kaƒN `` ¬≤jó°U ¬fC’ á∏eÉée)

IOÉªM Ωƒc IQGOEG `` Iô«ëÑdG á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

5


GƒæeBGh ≥ëdG Gƒ©ÑJG øjòdG ¿ƒª∏°ùªdG √É≤∏j iòdG πLCG øeh , ˆG πLCG øe ´ƒeO {

. z ` ˆG ∫ƒ°SQ ¬H AÉL ÉªH

õàæªdG IQGOEG `` ájQóæμ°SE’G á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

6


38

? ( ≥ëdG ) : OÉ°†e Éeh ? ( ´ƒeO ) : OôØe Ée ( CG )

? ¬àYÉé°Th ¬fÉªjEG ≈∏Y ô«HõdG ( ôμH ƒHCG ) CÉaÉc ∞«c ( Ü )


øe ¬«∏Y ∫õf Éeh , åjOÉMCG øe ` ∫ƒ°SôdG øe ™ª°S Ée πc É¡æ u≤∏j ÉgƒHCG ¿Éch {

, ºbQC’G QGO ≈dEG ÖgòJ âfÉc πH , ∂dòH ∞àμJ ºdh , ºjôμdG ¿BGô≤dG Qƒ°Sh äÉjBG

. z ` ∫ƒ°SôdG ≈dEG ´Éªà°SÓd

: ≈JCÉj Éª«a ø«°Sƒ≤dG ø«H Éªe áë«ë°üdG áHÉLE’G ôs«îJ ( CG )

( É¡æe ™ª°ùj `` É¡«∏Y CGô≤j ` É¡ª©£j ) : ( É`¡æ u≤∏j ) ≈æ©e `` 1

( çó```M `` å```jóM `` çOÉ```M ) : ( åjOÉMCG ) OôØe `` 2

? ` ∫ƒ°SôdG ´ÉªàLG ¿Éμe ≈dEG ÖgòJ (AÉª°SCG) âfÉc GPÉªd ( Ü )

±ƒæe IQGOEG `` á«aƒæªdG á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

7


: ø««JB’G ø«dGDƒ°ùdG øe óMGh ∫GDƒ°S øY ÖLCG ❋

, √É«≤d ≈∏Y áØ u¡∏àe ¢ùØæH ¬àH rhnCG ô¶àæJ ÜÉÑdG AGQh ( AÉª°SCG ) âØbh ÉªHQh { `` 1

. z ¬dÉªYCG ≈a √óu∏≤Jh ¬H ≈ s°SCÉàJ iòdG ≈∏YC’G É¡∏ãe ƒ¡a

? ( ¬àH rhnCG ) : OÉ°†e Éeh ? ( áØ u¡∏àe ) : ≈æ©e Ée ( CG )

? GPÉªdh ? ( AÉª°SCG ) √ô¶àæJ âfÉc iòdG øe ( Ü )

. É¡«HCG øe ( AÉª°SCG ) É¡àªs∏©J ≈àdG ∫ÉªYC’Gh äÉØ°üdG ¢†©H ôcPG ( L )

ø«¡éàe , ( ôμH ≈HCG ) â«H ô¡X ≈a áNƒN øe ¬ÑMÉ°Uh ∫ƒ°SôdG êôN { ` 2

. z QƒK QÉZ ≈dEG Ó°Uh å«M , øª«dG ≥jôW ≈dEG ÉkHƒæL

IQƒ°üæªdG ÜôZ IQGOEG `` á«∏¡bódG á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

8


39

? ( áNƒN ) : ≈æ©e Ée ( CG )

øe É`Lôîj ºdh , á`NƒîdG øe ¬ÑMÉ°Uh ` ∫ƒ`°SôdG êô``N GPÉªd ( Ü )

? â«ÑdG ÜÉH

? Ó°Uh øjCG ≈dEGh ? √Éμ∏°S iòdG ≥jô£dG Ée ( L )


¬«£YCGh , ¬fÉªjEGh √ôÑ°U ≈∏Y ¬ÄaÉcCG ±ƒ°ùa , ≈fõëJ ’ .. ( ΩGƒ©dG øH ô«HõdG ) {

. z ∫ÉªdG øe ≈∏ZCG ƒg Ée É k°†jCG

? É¡dÉb øªdh ? IQÉÑ©dG √òg πFÉb øe ( CG )

? z ∫ÉªdG øe ≈∏ZCG ƒg Ée ¬«£YCG { : ¬dƒ≤H Oƒ°ü≤ªdG Ée ( Ü )

ï«°ûdG ôØc IQGOEG `` ï«°ûdG ôØc á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

9


. z ≈HQ ¬H ≈fôeCG ÉªH ∫ÉLôdG øe ¬¨u∏HCG øe ∫hCG âfCGh , ≈ÑMÉ°U ∂fEG : ôμH ÉHCG Éj {

? ¬H ¬ZÓHEG OGQCG iòdG ôÑîdG Éeh ? πFÉ≤dG øe ( CG )

: á«JB’G äGQÉÑ©dG øe ÜGƒ°üdG ôs«îJ ( Ü )

: ( óªëe ) ≥jó°üàH ( ôμH ƒHCG ) ´ô°SCG ❋

( √ô«μØJ ™e ΩÓ°SE’G ¥ÉØJ’ `` ¬Jƒb øe É kaƒN `` ¬≤jó°U ¬fC’ á∏eÉée )

≥jRÉbõdG ¥ô°T IQGOEG `` á«bô°ûdG á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

10


: z áæédG ≈a ø«bÉ£f Gòg ∂bÉ£æH ˆG ∂dóHCG { `` 1

......................... : ( ¥É£ædG ) ±OGôe : πªcCG ( CG )

á«∏«YÉª°SE’G IQGOEG `` á«∏«YÉª°SE’G á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

11


40

? GPÉªdh ? ø«bÉ£ædG äGP ( AÉª°SCG ) ≈∏Y ≥∏WCG iòdG øe ( Ü )

: ø«à«JB’G ø«JQÉÑ©dG ΩÉeCG ( ) hCG , (✓) áeÓY ™°V ( L )

( ) . ` ≈ÑædG áã©H ΩÉY ≈a ( AÉª°SCG ) äód oh `` 1

. º«∏°ùdG ÉgôμØd G kó«cCÉJ ; ( ôμH ≈HCG âæH AÉª°SCG ) ΩÓ°SEG ¿Éc `` 2

( )

≈fôeCG ÉªH ∫ÉLôdG øe ¬`¨u∏HCG øe ∫hCG âfCGh ≈`ÑMÉ°U ∂fEG .. ( ô`μH ÉHCG ) Éj { `` 2

. z ≈HQ ¬H

......................... : ( ≈ÑMÉ°U ) OÉ°†e : πªcCG ( CG )

? ( ôμH ≈HCG ) `d ` ∫ƒ°SôdG ¬ZÓHEG OGQCG iòdG ôÑîdG Ée ( Ü )

ô«Z IQÉÑ©dG ΩÉeCG ( ) áeÓYh , áë«ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG (✓) áeÓY ™°V ( L )

: ≈JCÉj Éª«a áë«ë°üdG

ΩÓ°SE’G ¥ÉØJ’ ; ` óªëe ≥jó`°üàH ( ôμH ƒHCG ) ´ô`°SCG `` 1

( ) . √ô«μØJ ™e

( ) . §≤a ∫õæªdG ∫ÉªYCG ºs∏©àJ ¿CG IÉàØdG ÖLGh `` 2


¬H ≈fôeCG ÉªH ∫ÉLôdG øe ¬¨u∏HCG øe ∫hCG âfCGh , ≈ÑMÉ°U ∂fEG .. ( ôμH ÉHCG ) Éj {

. z ≈HQ

: ≈JCÉj Éª«a ø«°Sƒ≤dG ø«H Éªe áë«ë°üdG áHÉLE’G ôàNG ( CG )

( π«LôdG `` πLGôdG `` πLôdG ) : ( ∫ÉLôdG ) OôØe ❋

? ( ôμH ≈HCG ) ≈∏Y ¢Vô©j ¿Éc GPÉeh ? IQÉÑ©dG ≈a ç uóëàªdG øe ( Ü )

¢SQƒæ°S IQGOEG `` Ωƒ«ØdG á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

12


41


≈∏YC’G É¡∏ãe ƒ¡a , √É«≤ od ≈∏Y áØ u¡∏àe ¢ùØæH ¬àH rhnCG ô¶àæJ ÜÉÑdG AGQh âØbh ÉªHQh {

. z ¬eÓch ¬dÉªYCG ≈a √óu∏≤Jh , ¬H ≈ s°SCÉàJ iòdG

. ( áØ u¡∏àe `` ¬àH rhnCG ) : ≈æ©e päÉg ( CG )

? ¬æe É¡àÑ°ùàcG ≈àdG äÉØ°üdG Éeh ? ( AÉª°SCG ) √ô¶àæJ âfÉc iòdG øe ( Ü )

•ƒ«°SCG IQGOEG `` •ƒ«°SCG á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

13


≈∏YC’G É¡∏ãe ƒ¡a , √É«≤ od ≈∏Y áØ u¡∏àe ¢ùØæH ¬àH rhnCG ô¶àæJ ÜÉÑdG AGQh âØbh ÉªHQh {

. z .. ¬eÓch ¬dÉªYCG ≈a √óu∏≤Jh , ¬H ≈ s°SCÉàJ iòdG

: ≈JCÉj Éª«a ø«°Sƒ≤dG ø«H Éªe Ö°SÉæªdG ôs«îJ ( CG )

( ¬dƒ∏M `` ¬``LhôN `` ¬``JOƒY ) : ( ¬````àH rhnCG ) ≈æ©e `` 1

( áªà¡e ô«Z `` ábÉà°ûe `` áæjõM ) : ( áØ u¡∏àe ) ≈æ©e `` 2

? ( AÉª°SCG ) √ô¶àæJ âfÉc iòdG øe ( Ü )

. É¡«HCG øe ( AÉª°SCG ) É¡àªs∏©J ≈àdG ∫ÉªYC’Gh äÉØ°üdG ¢†©H ôcPG ( L )

êÉgƒ°S IQGOEG `` êÉgƒ°S á¶aÉëe∞°üfΩÉ```©dG

14


42

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

á∏Ä°SCG øY É¡«a Ö«é«d ò«ª∏à∏d áchÎe äÉëØ°üdG ògäÉfÉëàe’ÉH IOQGƒdG á°ü≤dG


43

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


44

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


45

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


46

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


47

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


48

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


49

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


50

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


51

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


52

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


53

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


54

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


55

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


56

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


57

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


58

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


59

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


60

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


61

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


62

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................


63

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

.................................................................................................

المؤسسة العربية الحديثـةللطبـع والنشـر والتوزيـع بالقاهــرة وا�سكندريــة

8 شارع المنطقة الصناعية بالعباسية ـ الرقم البريدى : 11381ت : 24677183 - 26823792 أو الرقم المجانى : 08002220000

1838 : ´GójE’G ºbQ

1) religion 1prep t1 (1-17) - almoallem.com · ىداﺪﻋا لوا ﻒﺼﻠﻟ لوا...

Documents