1. symposium ส่วนหน้า 20-4-61 · ` โครงการ thailand research...

การวจยด

านการเกษ

ตรเพอเสร

มสรางเศ

รษฐกจข

องประเท

ศ

THAILAND RESEARCH SYMPOSIUM

2017

สำ�นกง�นคณะกรรมก�รวจยแหงช�ต (วช.)National Research Council of Thailand (NRCT)

ในง�น “มหกรรมง�นวจยแหงช�ต 2560

(Thailand Research Expo 2017)”ระหว�งวนท 23 - 27 สงห�คม 2560

ณ โรงแรมเซนท�ร�แกรนด และบ�งกอกคอนเวนชนเซนเตอร

เซนทรลเวลด กรงเทพฯ

PROCEEDINGS

PR

OC

EE

DIN

GS

สำ�นกง�นคณะกรรมก�รวจยแหงช�ต (วช.)กองประเมนผลและจดก�รคว�มรก�รวจย 196 ถนนพหลโยธน แขวงล�ดย�ว เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900โทรศพท 0 2561 2445 ตอ 518, 524 โทรส�ร 0 2579 0109, 0 2579 0455website : www.researchexpo.nrct.go.th (Click ท Link : Thailand Research Symposium)

ISBN : 978-974-326-657-7

Thailand Research Symposium 2017

5National Research Council of Thailand (NRCT)

สารบญ

หนา

` โครงการThailandResearchSymposium2017 8

` ก�าหนดการน�าเสนอบทความผลงานวจย 11

F ภาคบรรยาย(OralPresentation) 11

F ภาคโปสเตอร(PosterPresentation) 19

` แผนผงพนทการจดกจกรรมThailandResearchSymposium2017 24

` บทความผลงานวจยทน�าเสนอในกจกรรมThailandResearchSymposium2017 27

F ภาคบรรยาย(OralPresentation) 27

H กลมเรองการวจยดานการพฒนาคณภาพชวตของประชาชนและการพฒนาอยางทวถง 29

- กลยทธการบรหารโรงเรยนเพอเสรมสรางความเขมแขงทางคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนประถมศกษา 31

- การพฒนาชดความรดานวฒนธรรมทองถนชมชนทงสมออ�าเภอพนมทวนจงหวดกาญจนบร 45

โดยใชแนวคดแผนทเดนดน

- ความสามารถคดบรหารจดการตนของนกเรยนชนประถมศกษาจ�าแนกตามเพศ: 57

กรณศกษาสงกดส�านกการศกษากรงเทพมหานคร

- การศกษาความสมพนธระหวางสถานการณจตลกษณะเดมจตลกษณะตามสถานการณ 68

กบพฤตกรรมการท�างานจตอาสาของแพทยแผนไทยประจ�าสถาบนการแพทยแผนไทยเนตรดาว

- นวตกรรมแอนเมชนเพอปองกนภาวะสมองเสอมของผสงอายโดยใชหลกมตจตวญญาณตามวถมสลม 79

สองภาษา

- การพฒนาทกษะการเอาชวตรอดจากการจมน�าของนกเรยนโรงเรยนบานหนองใหญ 92

อ�าเภอพระพทธบาทจงหวดสระบร

- การสรางแรงจงใจเครอขายกลมเกษตรกรผปลกขาวอนทรยในจงหวดศรสะเกษกรณศกษา 104

กลมเกษตรทพยต�าบลดอ�าเภอราษไศลจงหวดศรสะเกษ

- การประเมนผลโครงการด�าเนนงานการพฒนาคณภาพชวตโดยใชการแพทยทางเลอกวถธรรม 117

เพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงจงหวดราชบร

- ปญหาและอปสรรคในการจดบรการสาธารณสขทสอดคลองกบวถอสลาม 130

- กระบวนการพฒนารปแบบเชงปฏบตการการปองกนการพลดตกหกลมเพอเสรมสรางคณภาพชวต 141

ผพการทางการเหนทอาศยในชนบทอยางมสวนรวม:การจดการบรณาการสขภาพตา

- การลดปญหาอบตเหตจราจรดวยกลยทธ5สโดยชมชนมสวนรวมในอ�าเภอทงเสลยม 150

- การปองกนโรคมาลาเรยของประชาชนกลมนอยในประเทศไทยโดยวธการประเมนแบบเสรมพลง 161

H กลมเรองการวจยดานการเกษตรเพอเสรมสรางเศรษฐกจของประเทศ 173

- การพฒนาเครองวดปรมาณเนอยางแหงในน�ายางพาราแบบเทคนควดไมโครเวฟแบบหนงพอรต 174

- แบบจ�าลองสภาพยอมไฟฟาเชงซอนของเซรมของน�ายางส�าหรบท�านายเปอรเซนตเนอยางแหงในน�ายาง 182

- การท�านายวนเกบเกยวทะลายปาลมน�ามนสดดวยวธการประมวลผลสญญาณภาพ 189

- การตรวจวเคราะหเพศอนทผลมดวยเทคนคเครองหมายดเอนเอ 196

- ผลของบรรจภณฑและอณหภมในการเกบรกษาตอการเปลยนแปลงกจกรรมของเอนไซมตอตาน 203

อนมลอสระของเหดถงเชาสทองแหง

phad16

Rectangle

PROCEEDINGS Thailand Research Symposium 2017


ชอเรอง :การประเมนผลโครงการด�าเนนงานการพฒนาคณภาพชวต โดยใชการแพทยทางเลอกวถธรรม เพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงจงหวดราชบรTitle :ProjectEvaluationonSufficiencyEconomyPhilosophyUtilizingThePrinciples ofBuddhistAlternativeMedicineinRatchaburiProvince

ชอเจาของผลงาน : นางพมพณภสทบทม(Mrs.PimnaphatThapthim)สงกด : คณะสาธารณสขศาสตรมหาวทยาลยมหดลผวจยรวม : 1.ผศ.ดร.จฑาธปศลบตร 2.ดร.วลลรตนพบครสงกด : คณะสาธารณสขศาสตรมหาวทยาลยมหดลผวจยรวม : 3.นายวรยะลมมนสงกด : คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอมสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

บทคดยอ

การวจยครงนเปนการวจยเพอประเมนผลการด�าเนนงานพฒนาคณภาพชวตทางดานสขภาพโดยใชการแพทยทางเลอก

วถธรรมเพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง จงหวดราชบร โดยใชรปแบบ CIPPModel ของสตฟเฟลบมและคณะ

ใชกลมตวอยางจ�านวน 330 คน เครองมอทใชเปนแบบสอบถามและแบบสมภาษณ วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา

และเชงอนมานผลการศกษาพบวาภาพรวมการประเมนอยในระดบปานกลาง( =3.32,SD=0.34)ดานทมคาเฉลยสงสดคอ

บรบท( =4.14,SD=0.62)รองลงมาคอดานผลผลตผลกระทบกระบวนการปจจยน�าเขาประสทธผลการถายทอดสงตอ

และความยงยนมคาเฉลยต�าสด( =2.94,SD=0.56)ถงแมวาความยงยนมคาเฉลยต�าสดแตการรกษาแบบแพทยทางเลอก

หลายวธสามารถท�าใหเกดความยงยนได

สาเหตทความยงยนมคาเฉลยต�าสดอาจเนองมาจากความไมแนนอนในเชงนโยบาย การจดกจกรรมไมตอเนอง ความ

ไมเชอมนไมศรทธาในองคความร ภาระงานตอบคลากรทคอนขางสง ความไมครอบคลมในกลมเปาหมาย ขาดการตดตาม

และประเมนผล ดงนน ผบรหารควรก�าหนดนโยบายทชดเจน เพมการสรางขวญและก�าลงใจในการวจยควบคกบการตดตาม

ประเมนผลสงเสรมใหประชาชนมสวนรวมในการเลอกแนวทางการดแลสขภาพดวยตนเองและพฒนาศกยภาพใหเกดในชมชน

เพอสรางสขภาพทพงตนเองไดและท�าใหเกดความยงยน

ค�าส�าคญ:การประเมนผลโครงการการแพทยทางเลอกวถธรรมเพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง

Abstract

ThestudyaimedtoevaluatetheprojectofSufficiencyEconomyPhilosophyutilizingthePrinciples

ofBuddhistAlternativeMedicineinRatchaburiProvinceusingCIPPmodelofStufflebeam,etal.Thesample

of thestudywas330peoplewhoparticipated inahealthcamp,whichusedtheprinciplesofBuddhist

alternativemedicine techniques. Purposive sampling techniquewas used. Datawas collected through

questionnaires and interview forms. Content validity was performed by qualified scholars. The total

reliabilityof thequestionnaires (thealphacoefficient)was0.95withdescriptiveandChi-squarestatistics

used in the analysis. The results showed the overall evaluationwasmoderate ( = 3.32, SD = 0.34).

ThehighestmeanwasContext ( = 4.14, SD=0.62) followedbyProductivity, Impact, Process, Inputs,

Thailand Research Symposium 2017PROCEEDINGS

National Research Council of Thailand (NRCT)118

EffectivenessandTransportability.ThelowestaveragewasSustainability( =2.94,SD=0.56).However,

theSustainabilityhadthelowestaverage,butmanymethodsofalternativemedicinecanbesustainable.

Sustainabilityproblemsmaybecausedbyunstablepolicies,discontinuousactivitiesanddisbelief

inknowledge.Staffworkloadwasquitehighandthereisinsufficientcoverageoftargetgroupsandalack

of follow up and evaluation. The topmanagement shouldmake policies clear, increase research and

increasemoralealongwithmonitoringandevaluationaswellasencouragingpeopletoparticipateinthe

selectionof self-careguidelines.Therewas thepotential todevelopaprototypecommunityandbuild

ahealthy,sustainableself-reliantsociety.

Keywords:ProjectEvaluation/SufficiencyEconomyPhilosophywith thePrincipleofBuddhistAlternative

MedicineinRatchaburiProvince

E-mailaddress:[email protected]

*CorrespondingAuthor:V.Pobkeereee-mailaddress:[email protected]

ความเปนมาและความส�าคญของปญหา สถานการณโรคไมตดตอเรอรงเปนปญหาสขภาพระดบประเทศและระดบโลก ซงนบวนจะทวความรนแรงขน จาก

รายงานสถตสขภาพทวโลกปพ.ศ.2555ขององคการอนามยโลกพบวา1ใน10ของประชาชนในวยผใหญปวยเปนโรคเบาหวาน

และ 1 ใน 3 มภาวะความดนโลหตสง ส�าหรบในประเทศไทย ในป พ.ศ. 2555 พบผปวยโรคไมตดตอเรอรง 5 โรครายใหม

มจ�านวนรวม1,009,002รายโรคความดนโลหตสงมอตราปวยสงสดจ�านวน602,548รายอตราปวย938ตอประชากรแสนคน

รองลงมาคอโรคเบาหวานจ�านวน336,265รายอตราปวย523ตอประชากรแสนคนโรคเรอรงทางเดนหายใจสวนลางจ�านวน

24,927รายอตราปวย39ตอประชากรแสนคนโรคหวใจขาดเลอดจ�านวน24,587รายอตราปวย38ตอประชากรแสนคน

และโรคหลอดเลอดสมองจ�านวน20,675รายอตราปวย32ตอประชากรแสนคนแนวโนมทกโรคปพ.ศ.2551-2555พบวา

มแนวโนมเพมขน (อมรา ทองหงษ, กมลชนก เทพสทธา และภาคภม จงพรยะอนนต, 2555) ป พ.ศ. 2559 พบผปวย

โรคเบาหวานรายใหมจ�านวน288,128รายคดเปนอตราปวย500ตอประชากรแสนคนโรคความดนโลหตสงรายใหมจ�านวน

654,886ราย โรคหวใจและหลอดเลอดจ�านวน29,931ราย (ส�านกโรคไมตดตอ, 2559)จงหวดราชบร ซงอยในเขตบรการ

สขภาพท5มอตราปวยดวยโรคเบาหวานและความดนโลหตสงสงกวาของประเทศและมแนวโนมสงขน(ศรเพญสวสดมงคล,

2559,หนา15)ส�านกงานสาธารณสขจงหวดไดประกาศนโยบายการด�าเนนงานสาธารณสขในปพ.ศ.2556โดยใชหลกแพทย

วถธรรมเพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงขบเคลอนงานเพอใหประชาชนไดเรยนรวธการ ควบคมโรค สงเสรมสขภาพ

ปองกนโรค โดยเฉพาะโรคไมตดตอเรอรงทเกดจากพฤตกรรม (ใจเพชร กลาจน (หมอเขยว), 2554) โดยตงเปาหมายใหผปวย

เบาหวานและความดนโลหตสงใชยาแผนปจจบนลดลงปฏรประบบสขภาพของสถานพยาบาลทกระดบในจงหวดใหประชาชน

รจกการพงตนและตระหนกถงความส�าคญของการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยใชกระบวนการลกเสอในการถายทอดหลก

การด�าเนนงานผานอาสาสมครสาธารณสข(อสม.)จ�านวน12,000คนทมในจงหวดราชบร

การแพทยทางเลอกวถธรรมยดหลกสขภาพพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงขององคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

บรณาการรวมกบศาสตรการแพทยแผนตางๆไดแกการแพทยแผนไทยแพทยทางเลอกแพทยแผนปจจบนและหลกธรรมะ

ของพระพทธเจามาผสมผสานกน เนนการใชวตถดบธรรมชาตทมในทองถน ปลอดภย เรยบงาย ไดผลเรว ท�าใหสขภาพกาย

และจตใจดขน เนนการแกปญหาทสาเหตและการพงตนไดของผปวยซงสอดคลองกบนโยบายแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554) คอ “สงคมอยเยนเปนสขรวมกน ภายใตแนวทางปฏบตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง”

และวสยทศนของแผนพฒนาสขภาพแหงชาตฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) คอ “มงสระบบสขภาพพอเพยง เพอสรางให

สขภาพดบรการดชวตมความสขอยางพอเพยง”ปจจบนการแพทยทางเลอกวถธรรมเพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง



ด�าเนนงานภายใตองคกรการกศล“มลนธแพทยวถธรรมแหงประเทศไทย”(BuddhistMedicineFoundation)โดยนายใจเพชร

กลาจน ประธานมลนธฯ และทมจตอาสาแพทยวถธรรม และส�านกการแพทยทางเลอก กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและ

การแพทยทางเลอก กระทรวงสาธารณสข ไดอนมตหลกสตร “การแพทยทางเลอกวถธรรม เพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจ

พอเพยง”แตงตงนายใจเพชรกลาจน(หมอเขยว)เปนผเชยวชาญดานการแพทยทางเลอกวถธรรมและไดด�าเนนการจดกจกรรม

อบรมเผยแพรองคความรใหกบประชาชนเปนจ�านวนมาก (มลนธแพทยวถธรรมแหงประเทศไทย กองบรรณาธการ/การผลต

ทมงานจตอาสาแพทยวถธรรม., 2558) พบวามผทสมครใจใชวธการดแลสขภาพแนวเศรษฐกจพอเพยง ตามหลกแพทย

ทางเลอกวถธรรม ตงแตป 2538-2551 จ�านวน 12,203 คน สมตวอยางแบบงาย จ�านวน 1,397 คน พบวาผปวยมอาการ

เจบปวยลดลงภายใน5วนจ�านวน1,291คนคดเปนรอยละ92ซงสวนใหญเปนโรคหรออาการทแพทยแผนปจจบนวนจฉยวา

เปนโรคเรอรงตองตายหรอรกษาไมหายเชนมะเรงเนองอกเบาหวานความดนโลหตสงโรคหวใจภมแพเกาทปวดตามขอ

ตงเมอยตามรางกายเรอรงปวดศรษะเรอรงเปรยบเทยบประชากรในคายสขภาพปพ.ศ.2552จ�านวน2,152คนสมตวอยาง

แบบงายจ�านวน1,359คนทมอาการเจบปวยรวม1,803อาการพบวาภายใน7วนอาการเจบปวยทเลาลง1,704อาการ

คดเปนรอยละ95เมอเปรยบเทยบขอมลของกลมตวอยางพ.ศ.2538-2551กบพ.ศ.2552พบวาประสทธภาพในการลดปญหา

ความเจบปวยใกลเคยงกนแสดงถงความคงตวในประสทธภาพของวธการน และผลการวเคราะหขอมลการสมภาษณเชงลก

จากประชากรพ.ศ.2538-2553จ�านวน16,252คน เกบตวอยางจ�านวน39คนพบวา ไมวาผปวยจะเปนโรครายทวนจฉย

โดยแพทยแผนปจจบนวาไมหายหรอเปนอาการเจบปวยธรรมดาทไมรายแรงกสามารถทเลาหรอหายไดแมผปวยระยะสดทาย

วธการนกชวยลดความทกขทรมาน และเสยชวตดวยความสงบ อกทงยงชวยลดปญหาสขภาพจต เศรษฐกจ สงคมและ

สงแวดลอมไดอกดวย(ใจเพชรกลาจน,2554).ในเดอนตลาคมพ.ศ.2556มลนธแพทยวถธรรมแหงประเทศไทยไดรบเกยรต

อยางสงจากส�านกกจการในพระราชด�ารพระเจาหลานเธอ พระองคเจาพชรกตยาภา ประสานความรวมมอในการสนอง

พระราชด�ารใหการชวยเหลอแกกลมผดอยโอกาสในมตดานสขภาพแบบองครวมโดยเขารวมกจกรรมสนบสนนความรการแพทย

ทางเลอกวถธรรมไปสผตองขงหญง ภายใตชอ “โครงการดแลสขภาพผตองขงหญงดวยการแพทยทางเลอกวถธรรม เพอการ

พงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง ภายใตการด�าเนนงานตามโครงการก�าลงใจในพระราชด�ารพระเจาหลานเธอ พระองคเจา

พชรกตยาภา” มวตถประสงคเพอใหโอกาสผตองขงหญงไดเรยนรการดแลสขภาพดวยหลกการแพทยทางเลอกวถธรรมฯ

สามารถน�าไปปรบใชในการดแลสขภาพกายสขภาพจต และไดรบการพฒนาจตวญญาณ เพอคณภาพชวตทดขน มสขภาพใจ

ทด มจตวญญาณดงามกลบสครอบครว ชมชน สงคม และไมกลบมากระท�าความผดซ�า ซงในโครงการดงกลาวไดเกบรวบรวม

ขอมลในรปแบบการวจยกงทดลองแบบกลมทดลอง1กลมเกบขอมล2ครงกอนและหลงการทดลองมวตถประสงคเพอศกษา

ผลของโปรแกรมสรางเสรมสขภาพดวยการแพทยทางเลอกวถธรรม เพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง ตอพฤตกรรม

การสรางเสรมสขภาพและภาวะสขภาพของผตองขงหญง เรอนจ�ากลางนครพนม กลมตวอยางเปนผตองขงหญง อายระหวาง

20-70ปจ�านวน104คนเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจงระยะเวลาศกษา7เดอนเครองมอทใชในการทดลองไดแกโปรแกรม

สรางเสรมสขภาพดวยการแพทยทางเลอกวถธรรม เพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงแบบบนทกรายบคคลสอวดทศน

สอบคคล แบบสอบถาม แบบสมภาษณแบบเจาะลกและการสนทนากลม วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา วเคราะห

สมการถดถอยพหคณและวเคราะหเนอหา(ContentAnalysis)พบวาหลงไดรบโปรแกรมกลมตวอยางมคะแนนเฉลยความร

การรบรความสามารถตนเอง และพฤตกรรมสรางเสรมสขภาพในดานกายบรหาร การปรบสมดลรางกายดวยอาหารและ

สมนไพร การเอาพษออกจากรางกาย ดานจตใจ สงคม และการพฒนาจตวญญาณดกวากอนไดรบโปรแกรมอยางมนยส�าคญ

ทางสถตทระดบ < .001 ภาวะสขภาพ ไดแก คาดชนมวลกาย ระดบความดนโลหตตวบน ระดบความดนโลหตตวลาง

ระดบน�าตาลในเลอด ระดบคอเลสเตอรอล ระดบไตรกลเซอไรดมคาเฉลยลดลงกวากอนไดรบโปรแกรมอยางมนยส�าคญทาง

สถตทระดบ<.05ระดบไขมนชนดไมด(แอลดแอล)มคาเฉลยเพมขนอยางไมมนยส�าคญทางสถตระดบไขมนชนดด(เอชดแอล)

มคาเฉลยลดลงอยางมนยส�าคญทางสถตในระดบ0.003ความรเรองการสรางเสรมสขภาพและการรบรความสามารถตนเองใน

การปฏบตสรางเสรมสขภาพมความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบพฤตกรรมสรางเสรมสขภาพอยางมนยส�าคญทางสถต

(r=0.30และr=0.64,p<.001)(ส�านกกจการในพระราชด�ารพระเจาหลานเธอพระองคเจาพชรกตยาภา,2558).



หลงจากทไดมการประกาศนโยบายการด�าเนนงานแพทยวถธรรมเพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงแลว ยงไมได

มการประเมนผลการด�าเนนงานอยางชดเจนดงนนผวจยจงมความสนใจทจะศกษาการประเมนผลการด�าเนนงานแพทยวถธรรม

ในจงหวดราชบรเพอเสนอสารสนเทศทไดจากการวจยใหผเกยวของทกระดบน�าไปประยกตใชเปนแนวทางในการปรบปรง

พฒนางานใหมประสทธภาพมากขนโดยผวจยไดประยกตใชรปแบบการประเมนแบบซป (CIPPModel) ของสตฟเฟลบมและ

คณะ(Stufflebeam,etal.2013)เปนการประเมนบรบท(Contextevaluation)ปจจยน�าเขา(Inputevaluation)กระบวนการ

(Processevaluation)และผลผลต(Productevaluation)(StufflebeamandCoryn,2013)และไดใชรปแบบการประเมน

แบบประยกตCIPPIESTซงเปนสวนปรบขยายของรปแบบการประเมนCIPPโดยการปรบขยายการประเมนผลผลต(Product

Evaluation)ออกเปนการประเมนผลกระทบ (ImpactEvaluation)การประเมนประสทธผล (Effectivenessevaluation)

การประเมนความยงยน (Sustainability evaluation) และการประเมนการถายทอดสงตอ (Transportability evaluation)

(StufflebeamandCoryn,2013)ซงจะกอใหเกดประโยชนสงสดกบประชาชนในพนทตอไป

วตถประสงคการวจย เพอประเมนผลโครงการด�าเนนงานการพฒนาคณภาพชวตโดยใชการแพทยวถธรรมในหนวยงานและสถานบรการ

สาธารณสขจงหวดราชบร

นยามศพททใชในการวจย การประเมนผลโครงการ หมายถง กระบวนการเกบรวบรวมขอมลอยางเปนระบบเกยวกบการด�าเนนงานโครงการ

โดยเรมตงแตการตงค�าถามการประเมน เลอกรปแบบการประเมน เกบรวบรวมขอมลวเคราะหขอมลและน�าเสนอสารสนเทศ

แกผบรหารหรอผทมสวนเกยวของประกอบการตดสนใจเกยวกบคณคาหรอความคมคาของการด�าเนนงานโครงการใชเปนขอมล

ส�าหรบการปรบปรงหรอยตการด�าเนนโครงการโดยน�าระเบยบวธวจยทางสงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตรมาประยกตใช

เพอศกษาความสมพนธเชงสาเหตและผลระหวางนโยบายแผนงานโครงการกบผลลพธและผลกระทบ

แพทยทางเลอกวถธรรมเพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง หมายถง การแพทยทน�าเอาจดดของวทยาศาสตร

สขภาพทง 4 แผน คอ แผนปจจบน แผนไทย แผนทางเลอกและแผนพนบาน รวมถงหลก 8 อ. ไดแก อทธบาท 4 อารมณ

อาหาร ออกก�าลงกาย อากาศ เอนกาย เอาพษภยออก และประกอบอาชพทเปนสมมาอาชพ เพอสขภาพทดโดยการบรหาร

จดการองคความรประยกตผสมผสานบรณาการดวยพทธธรรมะและปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ภมพลอดลยเดชประยกตใชใหเหมาะสมและสามารถแกไขหรอลดปญหาสขภาพทตนเหตณสภาพสงคมสงแวดลอมในปจจบน

โดยน�าไปสการปฏบตทประหยด เรยบงายปลอดภย ไดผลพงตนเองได ใชทรพยากรทองถนเปนหลกประยกตเขากบวถชวต

ไดอยางยงยน โดยใชวธปฏบตในการถอนพษปรบสมดล เพอปองกน ควบคม บ�าบด บรรเทาโรค สงเสรมและฟนฟสขภาพ

ดวยเทคนค 9 ขอ (ยา 9 เมด) มดงตอไปน 1. รบประทานสมนไพรปรบสมดล 2. กวซาหรอการขดพษ ขดซา หรอขดลม

3.สวนลางล�าไส (ดทอกซ)4.แชมอ/เทาในน�าสมนไพร5.พอกทาหยอดประคบอบอาบดวยสมนไพร6.ออกก�าลงกาย

กดจดลมปราณ โยคะ กายบรหาร 7. รบประทานอาหารปรบสมดล 8. ใชธรรมะ ท�าใจใหสบาย ผอนคลายความเครยด

9.รเพยรรพกใหพอด(ใจเพชรกลาจน(หมอเขยว),2557).

ผลการด�าเนนงานแพทยทางเลอกวถธรรมเพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง จงหวดราชบร หมายถง

ความส�าเรจการด�าเนนงานแพทยทางเลอกวถธรรมเพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง จงหวดราชบร โดยศกษาปจจย

และบรบทส�าคญตางๆทสงผลตอความส�าเรจของการด�าเนนงานประกอบดวยบรบทปจจยน�าเขากระบวนการและผลลพธ

อธบายไดดงน

1. การประเมนดานบรบท (Context) หมายถง การศกษาความสอดคลองเพอใหไดมาซงเหตผล ความสมพนธของ

สภาพแวดลอม เงอนไขปญหาซงน�ามาเปนตวก�าหนดทศทางการด�าเนนโครงการซงในทนคอการศกษาความสอดคลอง

ระหวางวตถประสงคโครงการกบปจจยตางๆเหลาน



1.1 นโยบายดานสาธารณสข หมายถง นโยบายของรฐบาลทพฒนาดานสาธารณสขทเกยวของกบสขภาพของ

ประชาชน

1.2 ความตองการประชาชนผเขารบการอบรมเพอเผยแพรความรการดแลสขภาพโดยใชการวเคราะหวตถประสงค

ของการด�าเนนโครงการ

1.3 ปญหา และสภาพสงคมปจจบน อนน�าไปสความจ�าเปนของการด�าเนนโครงการ หมายถง การศกษาบรบท

ของสงคมปญหาความส�าคญของปญหาและความตองการแกไขปญหาอนน�าไปสความจ�าเปนของการด�าเนนโครงการในทนคอ

จ�านวนผปวยโรคเรอรงเพมสงขน

2. การประเมนดานปจจยน�าเขา(Input)หมายถงการประเมนความพรอมและความเหมาะสมของปจจยส�าคญทสงผล

ตอความส�าเรจของโครงการ ดวยการพจารณาปรมาณและคณภาพของปจจยน�าเขาประกอบดวย คณลกษณะของวทยากร

จตอาสาพเลยง คณสมบตของผเขารบการอบรม ระยะเวลา วสดอปกรณและสถานทจดอบรม ซงท�าการประเมนโดยสอบถาม

ความคดเหนของคณะกรรมการด�าเนนงานโครงการและผเขารบการอบรม

2.1 คณลกษณะของวทยากร หมายถง จ�านวนวทยากร ลกษณะของบคคลทมความรความเขาใจในหวขอทสอน

เปนผตรงตอเวลา มน�าเสยงและทาทางในการบรรยายสภาพเหมาะสม มความสามารถในการน�าเสนอ พรอมทจะใหความ

ชวยเหลอผเขารบการอบรมเปดโอกาสใหซกถามและแลกเปลยนความคดเหนโดยการสอบถามความคดเหนของคณะกรรมการ

ด�าเนนงานโครงการและผเขารบการอบรม

2.2 คณลกษณะของจตอาสาพเลยง หมายถง จ�านวนจตอาสาพเลยง ลกษณะของบคคลทมความรความเขาใจ

ในหวขอทสอน เปนผตรงตอเวลามน�าเสยงและทาทางในการบรรยายสภาพเหมาะสมมความสามารถในการน�าเสนอพรอมท

จะใหความชวยเหลอผเขารบการอบรม เปดโอกาสใหซกถามและแลกเปลยนความคดเหน โดยการสอบถามความคดเหนของ

คณะกรรมการด�าเนนงานโครงการและผเขารบการอบรม

2.3 คณลกษณะของผเขารบการอบรมหมายถงเพศอายการศกษาโดยการสอบถามความคดเหนผเขารบการอบรม

2.4 ระยะเวลาหมายถงก�าหนดเวลาทใชในการอบรมไดแกจ�านวนวนและระยะเวลาทใชในการบรรยายในแตละ

หวขอ ระยะเวลาในการจดกจกรรมเขาฐานงานตาง ๆ และกจกรรมกลมในคายสขภาพโดยการสอบถามความคดเหนผเขารบ

การอบรมและเจาหนาทสาธารณสข

2.5 วสดอปกรณ หมายถง สงตาง ๆ ทใชในกจกรรมการอบรมในคายสขภาพ ไดแก เอกสาร สอการสอน

โสตทศนปกรณ ระบบเสยง ไมโครโฟน ตลอดจนวตถดบทใชสาธตในแตละหวขอและฐานงานตาง ๆ โดยการสอบถาม

ความคดเหนผเขารบการอบรมและเจาหนาทสาธารณสข

2.6 บรรยากาศในการอบรม หมายถง การจดอาคารสถานท และความสะดวกทางกายภาพในการศกษาภาค

ทฤษฎและปฏบต มความสะดวกในการเดนทาง ขนาดของหองประชม แสงสวางความสะดวกในการจดและเคลอนยายโตะ

เกาอ เออตอการมปฏสมพนธระหวางผสอนกบผเรยนหรอระหวางผเรยนดวยกนไดสะดวก และมบรรยากาศของการยอมรบใน

ความแตกตางในทางความคดและประสบการณทแตกตางกนของแตละคน มความเคารพซงกนและกน มอสรภาพและ

การสนบสนนใหมการแสดงออกและมความเปนกนเองมากกวาบงคบดวยระเบยบกฎเกณฑตางๆ

3. การประเมนดานกระบวนการ (Process) หมายถง การประเมนเกยวกบความเหมาะสมของกระบวนการด�าเนน

โครงการในภาพรวมแตละประเดน ไดแก การวางแผนการด�าเนนงาน การก�าหนดระยะเวลาการจดกจกรรมตงแต 1-7 วน

การจดกจกรรมในคายสขภาพและการประสานงานการนเทศตดตามก�ากบการด�าเนนงานการประเมนผลการด�าเนนงาน

3.1 การวางแผนการด�าเนนงาน (Planning) เปนการวางเคาโครงกจกรรมซงเปนการเตรยมการกอนลงมอปฏบต

เพอใหการด�าเนนการสามารถบรรลเปาหมายทวางไวอยางมประสทธภาพ

3.2 การก�าหนดระยะเวลาในการจดกจกรรมตงแต1-7วน

3.3 รปแบบการจดกจกรรมในการอบรม หมายถง กระบวนการด�าเนนงาน การจดกจกรรมตามก�าหนดเวลาและ

ตารางทวางไวในคายสขภาพไดแกการบรรยายในภาคทฤษฎตามหวขอตางๆ การสาธตยา9เมดลงมอปฏบตจรงตามฐานงาน

และกจกรรมกลม



3.4 การประสานงาน หมายถง การท�าใหการจดกจกรรมในแตละกจกรรมตอเนองกน ไดแก กระบวนการในการ

บรหารจดการทดการชวยประสานงานระหวางวทยากร จตอาสาพเลยง กบผเขารบการอบรม การชวยแกไขปญหาอปสรรค

ระหวางการอบรมในคายสขภาพการปฏบตงานดวยความมมนษยสมพนธทด ความกระตอรอรนในการใหค�าแนะน�าและ

การชวยเหลอและความตรงตอเวลาของทมงาน

3.5 การตดตามผลอยางตอเนอง (ContinuousMonitoring)หมายถงการศกษาและตรวจสอบการใชทรพยากร

ทางการบรหารและการจดการในการปฏบตงานและตรวจสอบในเรองการน�าแผนงานไปปฏบต (Program Implementation)

และการปฏบตตามแผนงาน(ProgramOperation)

3.6 การประเมนผลการด�าเนนงาน(ProjectEvaluation)หมายถงมการประเมนความส�าเรจของการด�าเนนงาน

แพทยทางเลอกวถธรรมเพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงในพนท

4. การประเมนดานผลผลต(Product)เปนการประเมนเพอเปรยบเทยบผลผลตทเกดขนกบวตถประสงคของโครงการ

หรอมาตรฐานทก�าหนดไวและแปลความหมายถงเหตของสงทเกดขนโดยค�านงถง

4.1 ความครอบคลมของกลมเปาหมาย

4.2 ความร (knowledge) ทไดรบหลงจากการอบรมเสรจสน หมายถง ความรตามหลกแพทยวถธรรมเกยวกบ

กลไก การเกด และการหายของโรคตาง ๆ เรยนรวธปฏบตเพอปองกนโรค ควบคมโรค สงเสรม และฟนฟสขภาพดวยเทคนค

9ขอ

4.3 ความเขาใจ (comprehension) หมายถง การเรยนรในระดบทผเรยนเขาใจในเรองกลไก การเกด และ

การหายของโรคตาง ๆ เรยนรวธปฏบตเพอปองกนโรค ควบคมโรค สงเสรม และฟนฟสขภาพดวยเทคนค 9 ขอ ในดาน

ความหมาย ความสมพนธ และโครงสรางและสามารถแสดงออกไดดวยพฤตกรรมตาง ๆ เชน อธบาย (โดยใชค�าพด)/

เปรยบเทยบ/แปลความหมาย/ตความหมาย/คาดคะเน/สรปยอ/ท�านาย/บอกใจความส�าคญ/กะประมาณ

4.4 การน�าไปใช (application) หมายถง การเรยนรในระดบทผเรยนน�าความรไปใชในการหาค�าตอบและแกไข

ปญหาในสถานการณตาง ๆ โดยแสดงออกดวยพฤตกรรมตาง ๆ เชน ประยกต ปรบปรง/แกปญหา/เลอกจด/ท�า ปฏบต

แสดงสาธตผลต

4.5 ภาวะสขภาพของผเขารบการอบรม หมายถง อาการไมสขสบายตาง ๆ โรคภยไขเจบ ซงประเมนโดยการ

สอบถามความรสกและการตรวจรางกายและบนทกลงในแบบบนทกการตรวจสขภาพ

4.6 ความพงพอใจในการจดกจกรรมอบรมในคายสขภาพ ไดมการปรบขยายการประเมนผลผลต (Product

Evaluation)ออกเปนการประเมนผลกระทบ (Impact Evaluation)การประเมนประสทธผล (Effectiveness Evaluation)

การประเมนความยงยนSustainabilityEvaluation)การประเมนการถายทอดสงตอ(TransportabilityEvaluation)

5. การประเมนผลกระทบ (Impact Evaluation) เปนการประเมนเพอใหทราบวาสงทผรบประโยชน (จากโครงการ

หรอสงแทรกแซง)ไดรบเกนไปกวาเปาหมายความตองการทจะไดรบตอบสนองตามความตองการจ�าเปนนนคออะไรบางทงทาง

บวกและทางลบเชนความยากงายในการน�าความรดานการแพทยวถธรรมฯไปใชในชวตประจ�าวนการเปนทยอมรบบทบาท

ทางสงคมชมชนหรอหนวยงานและผลกระทบตอปญหาสาธารณสข

6. การประเมนประสทธผล(EffectivenessEvaluation)เปนการประเมนวาโครงการหรอสงแทรกแซงบรรลตอบสนอง

ความตองการจ�าเปนของกลมผรบประโยชนไดอยางครอบคลมหรอไม

7. การประเมนความยงยน (Sustainability Evaluation) หมายถง แนวทางการปฏบตอยางเปนระบบวธการหรอ

สงทจะท�าใหการด�าเนนงานแพทยวถธรรมใหประสบผลส�าเรจมความตอเนองยงยน

8. การประเมนการถายทอดสงตอ (TransportabilityEvaluation)หมายถงวธการทจะท�าใหกจกรรมการใหความร

หรอการน�าความรดานการแพทยทางเลอกวถธรรมไดรบการถายทอดหรอขยายองคความรจากบคคลกลมคนชมชนใดๆไปส

อกบคคลกลมคนชมชนอน



กรอบแนวคดในการวจยและวรรณกรรมสนบสนนกรอบแนวคด จากวตถประสงคของการวจยทก�าหนดไว ผวจยไดศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของกบรปแบบการประเมนดานตาง ๆ

จงไดเลอกประยกตใชรปแบบการประเมนแบบซป(CIPPmodel)ของสตฟเฟลบมและคณะ.(StufflebeamandG.Zhang,

2017) ประเมนผลการด�าเนนงานการพฒนาคณภาพชวตโดยใชการแพทยทางเลอกวถธรรมเพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจ

พอเพยงจงหวดราชบรเพอใหไดมาซงขอมลสารสนเทศเพอใชในการด�าเนนโครงการประกอบดวยดานบรบทดานปจจยน�าเขา

ดานกระบวนการและดานผลผลตดงน

1)ดานบรบท(Context)ไดแกนโยบายสาธารณสขความตองการของผเขารบการอบรมปญหาและสภาพสงคมปจจบน

2)ดานปจจยน�าเขา(Input)ไดแกคณลกษณะของวทยากรจตอาสาพเลยงคณสมบตของผเขารบการอบรมงบประมาณวสด

อปกรณบรรยากาศในการอบรม3)ดานกระบวนการ (Process) ไดแกการวางแผนการด�าเนนงาน (Planning)การก�าหนด

ระยะเวลาอบรมรปแบบการจดกจกรรมในการอบรมการประสานงานการตดตามผลอยางตอเนอง(ContinuousMonitoring)

การประเมนผลการด�าเนนงาน(Evaluation)4)การประเมนดานผลผลต(Product)เปนการประเมนเพอเปรยบเทยบผลผลต

ทเกดขนกบวตถประสงคของโครงการหรอมาตรฐานทก�าหนดไวความครอบคลมของกลมเปาหมายความร(knowledge)ทได

รบหลงจากการอบรมเสรจสนความเขาใจ(comprehension)การน�าไปใช(application)ภาวะสขภาพของผเขารบการอบรม

ความพงพอใจในการจดกจกรรมอบรมในคายสขภาพ5)ประเมนผลกระทบ(ImpactEvaluation)6)การประเมนประสทธผล

(Effectiveness Evaluation) 7) การประเมนความยงยน (Sustainability Evaluation) 8) การประเมนการถายทอดสงตอ

(TransportabilityEvaluation)

วธการด�าเนนการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงประเมนผล (Evaluation Research) เพอประเมนผลการด�าเนนงานการพฒนาคณภาพ

ชวตโดยใชการแพทยทางเลอกวถธรรมเพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง จงหวดราชบร เกบรวบรวมขอมลโดยการใช

แบบสอบถาม และแบบสมภาษณ กลมตวอยางทใชในการวจยครงนใชการเลอกดวยการสมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง

(PurposiveSampling)ไดแก

1. กลมตวอยางฝายบคลากร/เจาหนาทในหนวยงานและสถานบรการสาธารณสขแบงเปน2ระดบคอ

1.1 ระดบบรหารไดแกผอ�านวยการโรงพยาบาลอ�าเภอสาธารณสขอ�าเภอผอ.รพ.สต.จ�านวน25คน

1.2 ระดบปฏบตการจ�านวน30คน

2. กลมตวอยางฝายประชาชนทเคยเขารบการอบรมในคายสขภาพการก�าหนดกลมตวอยาง โดยใชสตรการค�านวณ

ของW.G.Cochran(CochranWG,1997)ไดเปนจ�านวน330คน

สถตทใชในการวเคราะหขอมลของการศกษาในครงนมดงน

สถตเชงพรรณนา(DescriptiveStatistics)ไดแกคารอยละ(Percentage)คาเฉลย(Mean)สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(StandardDeviation)ในการวเคราะหขอมลทวไปของผใหขอมลทงสามกลมขอมลความรเกยวกบการแพทยทางเลอกวถธรรม

ดานสาเหตการเกดโรคการวนจฉยโรคและความรเกยวกบการใชเทคนค9ขอวเคราะหขอมลความพงพอใจในการจดกจกรรม

คายสขภาพ

ผลการวจย

ผลการศกษาพบวาภาพรวมของการประเมนอยในระดบปานกลาง ( = 3.32, SD= 0.34) ดานทมคาเฉลยสงสดคอ

บรบท( =4.14,SD=0.62)รองลงมาคอดานผลผลต( =3.47,SD=0.64)ดานผลกระทบ( =3.39,SD=0.41)

ดานกระบวนการ( =3.27,SD=0.58)ดานปจจยน�าเขา( =3.24,SD=0.48)ดานประสทธผล( =3.13,SD=0.53)

ดานการถายทอดสงตอ ( = 2.97, SD = 0.56) และดานความยงยนมคาเฉลยต�าสด ( = 2.94, SD = 0.56) ถงแมวา

ความยงยนจะมคาเฉลยต�าสดแตการรกษาแบบแพทยทางเลอกวถธรรมหลายวธสามารถท�าใหเกดความยงยนได



ผลการรวบรวมขอมลจากการสมภาษณผบรหารและเจาหนาทระดบปฏบตสวนใหญมความเหนวาดานบรบทมความ

เหมาะสมสอดคลองกบนโยบายกระทรวงสาธารณสขคอการเนนใหประชาชนมความสามารถในการพงตนในการดแลสขภาพ

โดยเฉพาะในกลมผปวยโรคเรอรงและเหมาะกบสถานการณปญหาสขภาพของประเทศไทยในปจจบน

ดานปจจยน�าเขาดานงบประมาณทใชในการด�าเนนงานมเพยงพอมงบประมาณสนบสนนจากสสจ.สปสช.วสดอปกรณ

ใชแบบเรยบงาย ราคาไมแพงไมสนเปลอง บคลากรทมความรในดานการแพทยทางเลอกวถธรรมฯ มจ�านวนจ�ากด หลายพนท

ตองเชญวทยากรจากหนวยงานอนหรอจากพนทอนมาใหความรกบประชาชนในการจดกจกรรมอบรม

ดานกระบวนการยงขาดเรองการตดตามประเมนผลอยางชดเจน การจดกจกรรมไมตอเนองโดยเฉพาะในระดบจงหวด

ยงไมมการประเมนผลการด�าเนนงานเลย จงไมทราบผลลพธการด�าเนนงานวาเปนอยางไร บรรลวตถประสงคหรอไม ยงขาด

การวเคราะหและการน�าผลการประเมนมาพฒนางาน เนองจากมภาระงานมากมงานอยางอนทเรงดวนรออย การจดกจกรรม

ในพนท ไมมการประเมนผล จ�านวนครงของการจดกจกรรมแพทยวถธรรมกยงไมครอบคลมกลมเปาหมาย มประชาชนเพยง

บางสวนเทานนทไดรบความร

ดานผลผลต ประชาชนทไดรบการอบรมมความรในการดแลสขภาพมากขนในระดบหนงสามารถแกไขปญหาสขภาพ

เบองตนได สวนตวเจาหนาทเองกยงไมไดรบความรครบถวนบางคนทเคยผานการอบรมกไดเพยงขนพนฐานมเพยงสวนนอย

เทานนทไดเขาอบรมในเชงลก

ดานผลกระทบ สวนใหญมความเหนโดยภาพรวมวาถาประชาชนน�าแนวทางแพทยทางเลอกวถธรรมไปใชในการดแล

สขภาพไดจะสามารถท�าใหสขภาพดขนสามารถลดจ�านวนผปวยโรคเรอรงลดความรนแรงลดภาวะแทรกซอนและสงผลใหลด

คาใชจายในการรกษาโรคไดตลอดจนท�าใหเกดความเขมแขงในชมชนเกดชมชนสรางสขภาพพงตนไดแตในปจจบนประชาชน

ทไดรบการอบรมยงมจ�านวนนอย และยงไมไดน�าความรไปใชในชวตประจ�าวนอยางจรงจง เจาหนาทระดบปฏบต สวนใหญ

มความเหนวาองคความรดานการแพทยวถธรรมสามารถน�ามาบรณาการเขากบงานสงเสรมสขภาพในพนทไดแตจะมรายละเอยด

แตกตางจากวธการอนในดานการจดกจกรรม การเรยนรตามฐานงานตาง ๆ ซงจะตองมการวางแผนงาน มการประสานงาน

ขอความรวมมอจากภาคสวนตาง ๆ เชน อปท. ผน�าชมชน อสม. ทมงานจตอาสาแพทยวถธรรมสวนกลางหรอสวนภมภาค

ใกลเคยง นอกจากนการด�าเนนงานแพทยวถธรรมยงมผลกระทบโดยตรงตอตวเจาหนาทระดบปฏบตเองทงในเชงบวกและลบ

ในเชงบวกไดแกผลกระทบตอสขภาพของตวเจาหนาทเองในรายทน�าแนวทางแพทยวถธรรมไปใชอยางตอเนองและมความเขาใจ

อยางแจมแจงในเรองสาเหตกลไกการเกดโรคการปรบสมดลรอนเยนโดยใชเทคนค9ขอเพอแกไขปญหาสขภาพท�าใหสขภาพ

ดขนสงผลตอภาวะเศรษฐกจท�าใหประหยดคาใชจายในการด�ารงชวตสงเสรมการใชหลกธรรมในการด�าเนนชวตมากขนท�าให

มสตในการพจารณาไตรตรองปญหาหรอสงทเขามากระทบทงทางกายและจตใจในชวตประจ�าวนทงในครอบครวหนาทการงาน

และในสงคม สวนผลกระทบในเชงลบมทงในครอบครวเองทสมาชกในครอบครวทไมไดรบการอบรมดานการแพทยวถธรรม

มความคดเหนทแตกตางบางรายเกดความขดแยงในครอบครวในชวงแรกถงขนทะเลาะเบาะแวงรนแรงเนองจากความไมเขาใจ

ในแนวคด และแกนแทของแนวทางดงกลาว สวนผลกระทบตอหนาทการงานท�าใหบคลากรผรวมงานเกดความไมเขาใจ

ในพฤตกรรมทเปลยนไปซงแตกตางและสวนทางกบวถชวตของคนทวไปในสงคม เชน การรบประทานอาหาร การลดและงด

รบประทานอาหารประเภทเนอสตว เปลยนมาเปนการรบประทานอาหารมงสวรต การปรบเปลยนการรบประทานอาหาร

ตามล�าดบ การรบประทานผกผลไมกอนขาวและกบ บางครงสงผลถงสมพนธภาพระหวางเพอนรวมงาน อาจถงขนเกดความ

ขดแยงตองเผชญกบเสยงวพากษวจารณและแรงเสยดทานจากบคคลรอบขางตลอดจนการไมไดรบการสนบสนนจากหวหนา

หนวยงานหรอผบงคบบญชา ทไมเขาใจรปแบบการท�างานตามแนวทางดงกลาว ขอมลเพมเตมจากกลมประชาชนทเคยเขารบ

การอบรมพบวา ในรายทน�าความรดานการแพทยวถธรรมไปใชอยางตอเนองเพยงใชไมกขอกสามารถแกไขปญหาสขภาพได

และเหนผลชดเจน เชน ใชวธการกวซา แกไขอาการปวดศรษะ ปวดเมอยกลามเนอ ความตงเครยด แกไข ใชวธโยคะแกไข

อาการปวดหลงอาการชาจากหมอนรองกระดกทบเสนประสาทใชวธการดมน�าสมนไพรและอาหารปรบสมดลลดระดบน�าตาล

ในเลอดลดความดนและไขมนสงและการใชวธการอนๆแกไขอาการไมสขสบายอนๆอกมากมาย



ดานประสทธผลประชาชนเขาใจสาเหตการเกดโรค วนจฉยโรค เขาใจกลไกการเกดโรคและปฏบตตามแนวทางแพทย

วถธรรมฯ ได คะแนนความรประชาชนอยในระดบดเพยงแค 10.6%ระดบปานกลาง47.3%และระดบนอย42.1%การน�า

ความรไปประยกตใชยงมอยนอยเพยงแค13%ขอมลเพมเตมจากการสมภาษณเจาหนาทระดบปฏบตไดมการบนทกตดตามผล

ขอมลการเปลยนแปลงภาวะสขภาพหลงจากทมกลมผปวยน�าความรดานการแพทยทางเลอกวถธรรมฯ ไปใชอยางตอเนอง

พบวาผปวยเบาหวานจ�านวน25คนมระดบน�าตาลในเลอดลดลงผปวยโรคไขมนในเลอดสงจ�านวน20คนมระดบไขมนลดลง

ดานความยงยนพบวาผใหขอมลสวนใหญมความเหนวาการจดกจกรรมเผยแพรความรดานการแพทยวถธรรมในพนท

ยงไมเพยงพอและไมครอบคลมกบจ�านวนกลมเปาหมายสวนใหญจดอบรมกนปละ 1-2 ครงเทานนสามารถถายทอดเนอหาได

เพยงบางสวนมบางพนททมการจดกจกรรมตอเนองทกเดอนประชาชนทเขาอบรมใหขอมลเพมเตมวาจ�านวนครงทจดอบรมนอย

ไดรบความรเพยงบางสวน ไมครบองครวม ไมตอเนอง บางคนเกดความสงสยเมอเกดปญหาหลงจากอบรมแลวกไมทราบวา

จะไปถามใครวทยากรกไมไดอยในพนท

ดานการถายทอดสงตอพบวาเจาหนาทสาธารณสขสวนใหญยงมความรดานการแพทยวถธรรมในขนพนฐานน�ามาใช

ดแลสขภาพตนเองไดบางและสามารถถายทอดความรสประชาชนในพนทไดเพยงบางสวน มเจาหนาทเพยงสวนนอยทศกษา

อบรมอยางตอเนองจรงจงและมองคความรเชงลกและมนใจจนสามารถเปนวทยากรถายทอดความรสงตอและเปนพเลยงให

หนวยงานหรอพนทอนได สวนประชาชนทไดรบการอบรม ไมวาจะเปนแกนน�า อสม. ประชาชนกลมเสยง กลมปวย หรอ

ประชาชนทวไปสวนใหญมความรขนพนฐานน�าไปใชดแลสขภาพตวเองไดเพยงบางสวนยงไมสามารถสงตอหรอถายทอดองค

ความรใหบคคลอนแมกระทงในครอบครวของตนเองกยงไมเกดความเชอมนและศรทธามบางพนททจดกจกรรมอบรมทบทวน

ความรอยางตอเนอง เกดการรวมกลมผรกสขภาพเปดรบจตอาสาในชมชนรวมมอกนขบเคลอนงานตอ จนมบคคลตนแบบดาน

การดแลสขภาพเปนทมงานทสามารถสงตอความรใหกบชมชนและพนทอนได

การอภปรายผล

จากผลการศกษาขางตน ผลการประเมนดานบรบทมคะแนนสงสด โดยผใหขอมลมความเหนวาโครงการ/กจกรรม

มความสอดคลองกบแนวนโยบายของกระทรวงสาธารณสข ทเนนการสรางสขภาพมากกวาการซอมสขภาพ เหนไดจาก

ความพยายามในการขบเคลอนงานผานหนวยงานในสงกดภายใตแผนงานปองกนควบคมโรคไมตดตอเรอรงมเปาประสงคส�าคญ

เพอลดปจจยเสยงจากโรควถในปจเจกบคคลของประชาชน (พฤตกรรมทเปลยนแปลงจากวถความเปนไทย นยมวฒนธรรม

ตะวนตก) รวมถงการสงเสรมและพฒนาบทบาทความเขมแขงชมชน ใหสามารถจดการแกไขปญหาสขภาพอยางเหมาะสม

และสอดคลองกบสภาพปญหาสาธารณสขในปจจบนทมแนวโนมการเจบปวยจากโรคเรอรงทเพมสงขนอยางนาตกใจ

ดานกระบวนการผใหขอมลสวนใหญไดใหขอความเหนวาหนวยงานมการบรหารจดการไปสกลมเปาหมายดวยการถายทอด

นโยบายสแผนปฏบตอยางชดเจน ดงปรากฏเปนหนงสอจากหนวยเหนอสงการใหขาราชการปฏบตหนาทเพอสนบสนนงาน

แพทยทางเลอกวถธรรมของจงหวดราชบรทวาสงทนาสงเกตคอหนวยบรการกลบไมทราบแนวทางการประเมนผลโดยเฉพาะ

ภาพรวมของจงหวดราชบร เหตผลสนบสนนส�าคญทชวยอธบายปรากฏการณเหลาน อาจเนองมาจากการปรบเปลยนโยกยาย

ผบรหารระดบสงคอนายแพทยสาธารณสขจงหวดซงเปนผประกาศนโยบายแพทยวถธรรมซงมกพบวาเมอนายแพทยสาธารณสข

จงหวดคนใหมยายมาด�ารงต�าแหนงแทนกมกมการเปลยนแปลงแนวนโยบายซงผใตบงคบบญชาจ�าตองสนองตามนโยบายใหม

จงท�าใหการด�าเนนงานตามนโยบายเดมหยดชะงก หรออาจเนองมาจากการมเปาประสงคจ�านวนมากท�าใหเกดความจ�าเปนใน

การจดล�าดบความส�าคญซงอาจน�าไปสปญหาอนๆ เชนการตอสชวงชงของกลมตางๆ ในองคการทตองการใหเปาประสงคของ

ตนเองไดรบการจดล�าดบความส�าคญเหนอผอน และการปรบเปลยนล�าดบความส�าคญของเปาประสงค เมอมการเปลยนแปลง

อ�านาจภายในองคการ เชนหวหนาหนวยงานในปจจบนอาจเนนเปาประสงคอยางหนงแตในอนาคตเมอบคคลเปลยนไป

เปาประสงคทไดรบการใหความส�าคญอาจเปลยนแปลงไปซงท�าใหมความยากล�าบากในการน�าแนวทางการประเมนเปาประสงค

มาใชในการประเมนองคการยงขน(พชายรตนดลกณภเกต,2552)



ผใหขอมลสวนใหญมความเหนวาการอบรมเผยแพรความรดานการแพทยวถธรรมในพนทเนนอบรมระดบแกนน�า เชน

อสม.อาจมประชาชนกลมเสยงและกลมปวยโรคเรอรงบางแตเปนเพยงบางสวนเทานนยงมประชาชนในพนทอกมากทยงไมม

ความร แมแตตวเจาหนาทเองกยงไมไดรบความรครบถวน บางคนทเคยผานการอบรมกไดเพยงขนพนฐาน มเพยงสวนนอย

เทานนทไดเขาอบรมในเชงลก ทงนอาจเกดจากปจจยหลายประการทมผลตอความครอบคลมของกล มเปาหมายและ

ความตอเนองในการจดกจกรรม เชน ความสนใจสวนบคคลของเจาหนาทสาธารณสขทมตอแนวทางการแพทยวถธรรม

ความหลากหลายหรอชดเครองมอทน�ามาใชในการด�าเนนงานสาธารณสข เจาหนาทอาจเลอกเครองมอหรอวธการอนในการจด

กจกรรมเผยแพรความรใหกบประชาชน หรอภาระงานทมคอนขางมาก ไมสามารถจดสรรเวลาในการจดกจกรรมใหครอบคลม

กบกลมเปาหมายไดหรอแมแตการขาดการวางแผนงานการเตรยมทมงานหรอความรวมมอจากเครอขายภายในชมชน

ดานผลกระทบ จากการรวบรวมเนอหาโดยการสมภาษณสวนใหญมความเชอมนวา นอกเหนอจากการทประชาชน

จะไดประโยชนทท�าใหมสขภาพทดขนแลว แพทยทางเลอกวถธรรมจะชวยแกปญหาสาธารณสขส�าคญไดอกหลายเรองดงเชน

1) แกปญหาจ�านวนผปวยโรคเรอรงทมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง 2) ชวยลดความรนแรงและภาวะแทรกซอนในผปวย

โรคเรอรง3)ชวยลดภาระคาใชจายในการรกษาพยาบาลผปวยและ4)ประชาชนชมชนนนๆจะไดรบการพฒนาศกยภาพใน

ดานการดแลสขภาพแบบพงตนเอง(เปนนกสรางสขภาพ)ซงจะเปนรากฐานส�าคญทท�าใหเกดความเขมแขงในชมชนสการเปน

ชมชนสรางสขภาพตนแบบพงตนอยางยงยน

นอกจากนงานแพทยวถธรรมยงมผลกระทบโดยตรงตอตวเจาหนาทระดบปฏบตเองทงในเชงบวกและลบในเชงบวกไดแก

ผลกระทบตอสขภาพทดขนของเจาหนาททน�ามาปฏบตเอง ซงมเจาหนาท (ผขบเคลอนงาน) หลายรายทน�าแนวทางแพทย

วถธรรมไปใชอยางตอเนอง และมความเขาใจอยางแจมแจงในเรองสาเหต กลไกการเกดโรค การปรบสมดลรอนเยนโดยใช

เทคนคยา 9 เมด (9 วธการ) เพอแกไขปญหาสขภาพ ในมตดานเศรษฐกจชวยใหประหยด และลดคาใชจายในการด�ารงชวต,

ในมตทางสงคมวฒนธรรม แพทยทางเลอกวถธรรมชวยสงเสรมการใชหลกคดพทธธรรมะในการด�าเนนชวตมากขน ท�าใหมสต

ในการพจารณาไตรตรองปญหา หรอสงทเขามากระทบทงทางกายและจตใจ ในชวตประจ�าวนทงในครอบครว หนาทการงาน

และในสงคมสวนผลกระทบในเชงลบพบวาสมาชกในครอบครวผเขารบการอบรมทไมไดรบการอบรมดานการแพทยทางเลอก

วถธรรมและผเขารบการอบรมมความคดเหนทแตกตางกน บางรายเกดความขดแยงในครอบครวในชวงแรก ถงขนทะเลาะ

อยางรนแรงสบเนองจากความเขาใจทไมตรงกนในแนวคดทรบรจากการเรยนการสอนและประสบการณของบคคลกบแกนแท

แหงพทธธรรมะทถกน�ามาบรณาการตามแนวทางแพทยวถธรรม สวนผลกระทบตอหนาทการงาน (เจาหนาทผขบเคลอน)

ท�าใหบคลากรผรวมงาน เกดความไมเขาใจในพฤตกรรมทเปลยนไปซงแตกตางและสวนทางกบวถชวตของคนทวไปในสงคม

เชน การลดและงดรบประทานอาหารประเภทเนอสตว หรอปรบเปลยนเปนการรบประทานอาหารมงสวรต การปรบเปลยน

รบประทานอาหารตามล�าดบขน การรบประทานผกผลไมกอนขาวและกบขาว ซงเปนปรากฏการณปกตทเกดขนในชวงแรก

ของผเรมตนใชแนวทางการแพทยทางเลอกวถธรรมทอาจขาดประสบการณ จนเปนเหตใหบคคลรอบขางมองวาเปนพฤตกรรม

ทผดปกตบาง “สดโตง” กเรยก เปนเหตใหนกฝกปฏบตมอใหมเกดความคลางแคลงใจ สงสย หลายคนสบสน และไมมนใจ

ในองคความรดานการแพทยวถธรรม ในทสด เมอไมมนใจตอแนวทางการปฏบต จะเรมขาดการเขารวมกจกรรมกบกลม

(เจาหนาท, จตอาสาแพทยวถธรรม) อยางตอเนอง และจะไมมศกษาหาความรเพมเตมในเชงลก โดยเฉพาะความรดานพทธ

ธรรมะซงจะเปนตวยดโยงส�าคญตอการปรบเปลยนพฤตกรรมในระดบจตวญญาณ(เชงลก)สงเหลานเกดขนทงในกลมเจาหนาท

ผขบเคลอนงานและกลมผเขารบการอบรมฯ

นอกจากนจากเนอการสมภาษณในกลมเจาหนาทผขบเคลอนงาน พบวาความขดแยงขางตนสงผลตอสมพนธภาพ

ระหวางเพอนรวมงาน อาจถงขนเกดความขดแยง ตองเผชญกบเสยงวพากษวจารณ และแรงเสยดทานจากบคคลรอบขาง

ตลอดจนการไมไดรบการสนบสนนจากหวหนาหนวยงานหรอผบงคบบญชาทไมเขาใจรปแบบการท�างานตามแนวทางดงกลาว

ซงสภาพเหตการณดงกลาวอธบายดวยหลกแหงศาสตรแหงการดแลรกษาอาการเจบปวยดวยการแพทยแผนปจจบนและแพทย

ทางเลอกวถธรรมในเชงความขดแยงไดวา ความขดแยงกนเกดขนจรงแตเปนเพยงบางเรองเทานนระหวางองคความรทมอยเดม

(การแพทยแผนปจจบน) กบแนวคดองคความรดานการแพทยวถธรรม โดยแนวทางการแพทยแผนปจจบนเนนการใชความร

ตามทฤษฎตะวนตกทใชหลกวทยาศาสตรและเทคโนโลยททนสมย แตแนวคดการแพทยทางเลอกวถธรรม ยดหลกสขภาพ



พงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงขององคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท 9 บรณาการรวมกบศาสตรการแพทยแผน

ตาง ๆ ไดแก การแพทยแผนไทย แพทยทางเลอก แพทยแผนปจจบนและหลกธรรมะของพระพทธเจามาผสมผสานกน

เนนการใชวตถดบธรรมชาตทมในทองถน ยดความเปนประโยชนสง ประหยดสด ปลอดภย เรยบงาย ไดผลเรว เนนการแก

ปญหาทสาเหตและการพงตนไดของผปวย(ใจเพชรกลาจน,2554).

จากการประเมนดานประสทธผลพบวา สวนใหญมความเหนในภาพรวมวาถาประชาชนน�าแนวทางแพทยทางเลอก

วถธรรมไปใชในการดแลสขภาพไดจรงกจะสามารถท�าใหสขภาพดขนไดจรงสามารถลดจ�านวนผปวยโรคเรอรงลดความรนแรง

ลดภาวะแทรกซอนและสงผลใหลดคาใชจายในการรกษาโรคไดสอดคลองกบผลการศกษาของนตยาภรณสระสายทท�าการ

ศกษาผลของโปรแกรมสรางเสรมสขภาพดวยการแพทยทางเลอกวถธรรมเพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงตอพฤตกรรม

การสรางเสรมสขภาพและภาวะสขภาพของผตองขงหญงเรอนจ�ากลางจงหวดนครพนม ภายใตการด�าเนนงานตามโครงการ

ก�าลงใจในพระราชด�ารพระเจาหลานเธอ พระองคเจาพชรกตยาภา โดยพบวา หลงเรยนรโปรแกรม กลมตวอยางมคะแนน

ความรการรบรความสามารถตนเอง และพฤตกรรมสรางเสรมสขภาพในดานกายบรหาร การปรบสมดลรางกายดานอาหาร

และสมนไพรการเอาพษออกจากรางกายดานจตใจสงคมและการพฒนาจตวญญาณดกวากอนการเรยนร(เขารวม)โปรแกรม

อยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ<.001ภาวะสขภาพไดแกคาดชนมวลกายระดบความดนโลหตตวบนระดบความดนโลหต

ตวลาง ระดบน�าตาลในเลอด ระดบคอเลสเตอรอล ระดบไตรกลเซอไรดมคาเฉลยลดลง เมอเปรยบเทยบกบกอนเขารวม

โปรแกรมอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ < .05 ระดบไขมนชนดไมด (LDL) มคาเฉลยเพมขนอยางไมมนยส�าคญทางสถต

ระดบไขมนชนดด (HDL) มคาเฉลยลดลงอยางมนยส�าคญทางสถตในระดบ .003 ความรเรองการสรางเสรมสขภาพ และการ

รบรความสามารถตนเองในการปฏบตสรางเสรมสขภาพมความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบพฤตกรรมสรางเสรม

สขภาพอยางมนยส�าคญทางสถต(r=0.30และr=0.64,p<.001)(ส�านกกจการในพระราชด�ารพระเจาหลานเธอพระองค

เจาพชรกตยาภา,2558).

และจากการประเมนดานประสทธผลผใหขอมลหลายทานยนยนอยางมนใจจะน�าไปสความเขมแขงในชมชนเกดชมชน

สรางสขภาพพงตนได แตในปจจบน ประชาชนทเปนกลมเปาหมายส�าคญเขารบการอบรมยงไมครอบคลม และยงไมไดน�า

ความรไปใชในชวตประจ�าวนอยางจรงจง

จากผลการประเมนดานความยงยนพบวามคาคะแนนต�าสดอาจเนองมาจาก1)ความไมแนนอนในเชงนโยบาย2)การ

จดกจกรรมไมตอเนอง 3) ขาดความเชอมนและไมศรทธาในองคความร 4) ภาระงานของบคลากรผขบเคลอนงานมคอนขางสง

5)ความไมครอบคลมกลมเปาหมาย6)ขาดการตดตามและประเมนผลดงนนผบรหารจงควรก�าหนดนโยบายทชดเจนเพมขวญ

และก�าลงใจในการด�าเนนงานแกเจาหนาท สงเสรมการวจยควบคกบการตดตามประเมนผล สงเสรมประชาชนใหมสวนรวม

ในการเลอกแนวทางการดแลสขภาพดวยตนเอง สงเสรมศกยภาพเครอขายชมชนเพอการสรางสขภาพทพงตนเองได และ

น�าไปสความยงยนอยางแทจรง

แผนภมแสดงรอยละของการน�าวธแพทยทางเลอกวถธรรมไปใช

ดทอกซ

ธรรมะ

รเพยงรพก

พอกทาหยอดฯ

อาหารปรบสมดล

โยคะกดจด

แชมอเทา

กวซา

สมนไพรปรบสมดล

25.2

28.5 29.1

35.2

42.4

43.3

47.9

56.4

85.2



ผทเขารวมโครงการไดรบความรอยางเพยงพอเกยวกบการดแลสขภาพตามแนวทางการแพทยทางเลอกวถธรรมและ

สามารถน�าไปใชในชวตประจ�าวนตดตอกนไป รวมทงในชมชนของผเขารวมโครงการทไดมการจดกจกรรมเพอทบทวนความร

ดานการแพทยทางเลอกวถธรรมอยางตอเนองดวยซงอาจน�ามาซงความยงยนนอกจากนยงมการสงเสรมใหประชาชนมสวนรวม

ในการเลอกแนวทางการดแลสขภาพดวยตนเองตามแนวทางการแพทยทางเลอกวถธรรม และพฒนาศกยภาพใหเกดในชมชน

เพอสามารถสรางสขภาพทพงตนเองไดตามแนวเศรษฐกจพอเพยง

การทบคลากรสาธารณสขจะเขามาท�างานแพทยวถธรรมจนประสบผลส�าเรจได ตองขนกบปจจยหลายอยางเรมตนท

ความสนใจสวนบคคล ประกอบกบการไดรบการสนบสนนจากผบรหารทมวสยทศนและมความเขาใจหลกการแพทยวถธรรม

บคคลผนนจะตองมความเสยสละ มความอดทน เขมแขงทงทางดานรางกายและจตใจ เนองจากลกษณะงานเปนการท�างานท

คอนขางสวนกระแสสงคม ซงมกไดรบแรงเสยดทานจากบคคลรอบขาง ไมวาจะเปนครอบครว เพอนรวมงานหรอคนในสงคม

กตามจะตองมการปรบเปลยนทศนคตวธคดวถการด�าเนนชวตประจ�าวนซงคอนขางแตกตางจากคนสวนใหญในสงคมปจจบน

ตลอดจนตองเขารวมกจกรรมบ�าเพญประโยชนกบกลมจตอาสาทงสวนกลางและสวนภมภาค ในการจดกจกรรมคายสขภาพ

ซงจะตองอาศยความรวมแรงรวมใจ โดยเฉพาะคายสขภาพเตมรปแบบ 5-7 วน ซงตองรองรบผเขาอบรมจากทวประเทศเปน

จ�านวนมาก ตงแต 100-500 คน แลวแตเหตปจจย ในบางครงอาจสงผลกระทบกบงานประจ�า เพอนรวมงาน โดยเฉพาะใน

หนวยงานทยงไมมการจดตงหนวยบรการแพทยวถธรรมอยางเตมรปแบบชดเจน

จากการสมภาษณเจาหนาทสาธารณสข พบวาปจจยทสงผลตอความยงยนในการด�าเนนงานแพทยทางเลอกวถธรรม

ประกอบดวย 1) ความเชอและศรทธาในองคความรดานการแพทยวถธรรม 2) จ�านวนครงของการเขาอบรมในคายสขภาพ

หรอความตอเนองในการตดตามเนอหาความร3)การมกจกรรมภายในกลมอยางตอเนอง(ทงกบกลมเจาหนาทและกลมจตอาสา

สวนกลาง) ผลตอความยงยนมาจากการแลกเปลยนเรยนร เนองจากองคความรในดานนมรายละเอยดคอนขางมาก ผทไดรบ

การอบรมเพยงระดบพนฐานหรอเรยนรอยางผวเผนและมไดน�าแนวทางนไปใชใหเกดผลดวยตนเอง กมกจะขาดความมนใจ

4) การจดตงคณะท�างานเฉพาะในระดบจงหวดเพอขบเคลอนงานและบรการวชาการใหกบหนวยงานรฐ และเครอขาย

ภาคประชาชนผสนใจ5)การจดกจกรรมอยางตอเนองหรอบรณาการไปกบงานประจ�าเหตเพราะภาระงานประจ�าของเจาหนาท

สาธารณสขตองมงเนนการท�างานตามตวชวดของกระทรวงสาธารณสขทมอยมากมายในปจจบน ดงนนการบรณาการไปกบ

งานประจ�าจงเปนสงส�าคญตอความยงยนในการด�าเนนงาน

ปญหาอปสรรคการด�าเนนงานวจยจากการเกบรวบรวมขอมลโดยการสมภาษณผบรหารและบคลากรระดบปฏบต

รวมทงขอเสนอแนะเพมเตมจากประชาชนพบวา

1. เกดจากการเปลยนผบรหารเปลยนแปลงนโยบายท�าใหการด�าเนนงานไมตอเนอง

2. การน�านโยบายสการปฏบตยงไมไดผลอยางชดเจนบคลากรหลายระดบหลากหลายสาขา อาชพ ยงมความเขาใจ

ไมตรงกนเกดความขดแยงในองคกรบคลากรด�าเนนงานไมเพยงพอทงในหนวยงานราชการและในชมชน

3. ความไมเชอมนศรทธาในองคความรดานการแพทยวถธรรมและความไมครอบคลมกลมเปาหมาย

4. ขาดการน�าเสนอขอมลเชงวชาการ การท�างานวจย ผลการเปลยนแปลงภาวะสขภาพ และคณภาพชวตของผทน�า

ความรทางการแพทยวถธรรมไปใชอยางจรงจงและตอเนองและขาดการตดตามประเมนผล

5. ขาดการเชอมโยงและประสานงานระหวางบคลากรสขภาพและจตอาสาแพทยวถธรรมจากสวนกลาง

ขอเสนอแนะ 1. ทบทวนเกยวกบการก�าหนดนโยบายใหชดเจนแมวาจะมการเปลยนแปลงผบรหารกควรสนบสนนใหเกดการด�าเนนงาน

อยางตอเนองผบรหารควรเปนฝายอ�านวยการทงการก�าหนดนโยบายแบบแผนกระบวนการด�าเนนงานตดตามประเมนผลอก

ทงการสรางขวญก�าลงใจใหกบฝายปฏบตงานเปนส�าคญส�าหรบหนวยปฏบตควรหมนแสวงหาพฒนาความรอยางตอเนองมงมน

ในความดงามทพรอมจะชวยเหลอประชาชนอนจะเปนองคประกอบส�าคญในการสนบสนนการจดกจกรรมคายสขภาพเพอสงตอ

ใหผเขารวมกจกรรมและสามารถน�าไปปรบใชกบชวตประจ�าวนตอไป



2. ใหน�าขอมลเพอศกษาปจจยตอประชาชนในกลมตาง ๆ เผยแพรขอมลองคความรใหประชาชนรบทราบอยางทวถง

ซงสามารถท�าใหเกดผลสมฤทธในการดแลสขภาพตนเองตอไปในอนาคต

3. เปดเวทการแลกเปลยนเรยนรระหวางทมงานแพทยทางเลอกวถธรรมและทมแพทยแผนปจจบนและท�าความเขาใจ

เรองการแพทยผสมผสานเพอลดความขดแยงในองคกรและน�าเสนอขอมลเชงวชาการและงานวจยตางๆ

4. ควรผลกดนใหประชาคมจงหวดราชบรเหนชอบเรองการใชแนวทางแพทยทางเลอกวถธรรมเพอการพงตนตามแนว

เศรษฐกจพอเพยงเปนยทธศาสตรการพฒนาคณภาพชวตหรอเปนวสยทศนเพอใหเกดความตอเนองยงยน

5.สนบสนนใหมการประสานเชอมระหวางบคลากรสาธารณสขกบทมจตอาสาแพทยวถธรรมจากสวนกลางเพอ

แลกเปลยนขอมลขาวสารและวางแผนพฒนาการด�าเนนงาน

6.จดอบรม สรางทมวทยากรในชมชน สรางกลมแกนน�าสขภาพ สงเสรมใหเกดบคคล ชมชนตนแบบและจดตงทม

ด�าเนนงานแพทยวถธรรมประจ�าจงหวดเพอประสานงานเผยแพรขอมลงานวชาการงานวจยและพฒนา

บรรณานกรมใจเพชรกลาจน(หมอเขยว).(2554).ความเจบปวยกบการดแลสขภาพแนวเศรษฐกจพอเพยงตามหลกแพทยทางเลอกวถพทธ

ของศนยเรยนรสขภาพพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงสวนปานาบญอ�าเภอดอนตาลจงหวดมกดาหาร.[วทยานพนธ

ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต].อบลราชธาน:มหาวทยาลย.

ใจเพชรกลาจน(หมอเขยว).(2557).ถอดรหสสขภาพเลม3มาเปนหมอดแลตวเองกนเถอะ.อษาการพมพ.

มลนธแพทยวถธรรมแหงประเทศไทยกองบรรณาธการ/การผลตทมงานจตอาสาแพทยวถธรรม.วารสารแพทยวถธรรม.2558;

ฉบบท6ปท2กรงเทพฯ:บรษทพมพดจ�ากด.

เวบไซตส�านกโรคไมตดตอ.(2559).สบคนเมอ24พฤษภาคม2560จากhttp://www.thaincd.com/2016/mission

ศรเพญสวสดมงคล(บก.).(2559).รายงานประจ�าป2558.กรงเทพฯ:กรมควบคมโรคส�านกโรคไมตดตอ

ส�านกกจการในพระราชด�ารพระเจาหลานเธอพระองคเจาพชรกตยาภา. (2558).ดแลสขภาพผตองขงหญงดวยแพทยวถธรรม

เพอการพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง.กรงเทพฯ:โรงพมพส�านกงานพระพทธศาสนาแหงชาต.

อมรา ทองหงษ, กมลชนก เพทสทธา และภาคภม จงพรยะอนนนต. ส�านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค. (2555). รายงาน

การเฝาระวงโรคไมตดตอเรอรงพ.ศ.2555.สบคนเมอ2กนยายน2559.

พชายรตนดลกณภเกต.(2552).องคการและการบรหารจดการ.หนา52ยอหนา2.นนทบร:ทงคบยอนดบคส.จ�ากด.

CochranWG.(1997).SamplingTechniques.NewYork:JohnWilley.

D.L. Stufflebeam and CL.S. Coryn. (2013). Evaluation Theory,Models, and Applications, JohnWiley &

Sons,NY.

D.L. StufflebeamandG.Zhang. (2017). TheCIPP EvaluationModel : How to Evaluate for Improvement

andAccountability,GuilfordPress,NY.

1. symposium ส่วนหน้า 20-4-61 · ` โครงการ thailand research...

Documents