1.2...

- 1 -

การกาหนดคามาตรฐานกาซไนโตรเจนไดออกไซดในบรรยากาศ ทวไป ในเวลา 1 ป

(Annual Average NO2 Standard)

1. เรองเดม

1.1 ขอกาหนดทางกฎหมาย

การกาหนดมาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทวไป เปนการกาหนดมาตรฐาน

คณภาพสงแวดลอมอาศยอานาจตามความในมาตรา 32 แหงพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพ

สงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 โดยคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตมอานาจกาหนดมาตรฐาน

คณภาพอากาศ ซงจะตองอาศยหลกวชาการ กฎเกณฑ และหลกฐานทางวทยาศาสตรเปนพนฐาน และ

จะตองคานงถงความเปนไปไดในเชงเศรษฐกจ สงคม และเทคโนโลยทเกยวของ นอกจากน ยงม

อานาจในการปรบปรงแกไขมาตรฐานคณภาพอากาศทไดกาหนดไวแลวใหเหมาะสมตามกาวหนาในทาง

วทยาศาสตร เทคโนโลย และความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ และสงคมของประเทศ ตามมาตรา 34 แหง

พรบ. สงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535

1.2 การพฒนามาตรฐานกาซไนโตรเจนไดออกไซด

ประเทศไทยไดมการกาหนดมาตรฐานกาซไนโตรเจนไดออกไซดครงแรก เมอ พ.ศ. 2524 โดย

กาหนดมาตรฐานกาซไนโตรเจนไดออกไซดในเวลา 1 ชวโมง จะตองไมเกน 0.32 มลลกรมตอลกบาศกเมตร

ตามประกาศสานกงานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2524) เรอง กาหนด

มาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศ (ประกาศ ณ วนท 6 พฤศจกายน 2524) และภายหลงจากการ

ประกาศใชพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ .ศ. 2535 ไดมการปรบปรง

แกไขมาตรฐานกาซไนโตรเจนไดออกไซด ตามประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 10

(พ.ศ. 2538) เรอง กาหนดมาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทวไป (ประกาศ ณ วนท 17 เมษายน

2538) โดยคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตไดกาหนดมาตรฐานของกาซไนโตรเจนไดออกไซดใน

บรรยากาศทวไป ไวดงน

1.1) คามาตรฐานกาซไนโตรเจนไดออกไซดในบรรยากาศทวไป

• คาเฉลยของกาซไนโตรเจนไดออกไซด ในเวลา 1 ชวโมง จะตองไมเกน 0.17

สวนในลานสวน (ppm) หรอ ไมเกน 0.32 มลลกรมตอลกบาศกเมตร (mg/m3)

1.2) วธการตรวจวดกาซไนโตรเจนไดออกไซดในบรรยากาศทวไป

• การวดหาคาเฉลยของกาซไนโตรเจนไดออกไซด ในเวลา 1 ชวโมง ใหใชเครองวด

ระบบเคมลมเนสเซน (Chemiluminescence) หรอระบบอนทกรมควบคมมลพษเหนชอบ

• เครองวดระบบเคมลมเนสเซน (Chemiluminescence) หมายความวา เครองมอวด

คากาซไนโตรเจนไดออกไซดโดยใชกาซโอโซนทาปฏกรยากบกาซไนตรกออกไซด ซงถกเปลยนมาจาก

กาซไนโตรเจนไดออกไซดแลววดความเขมของแสงซงเกดจากปฏกรยานน ณ ทความยาวคลนทสงกวา

600 นาโนมเตอร (Nanometer)

- 2 -

2. การดาเนนงานทผานมา

2.1 ทบทวนผลกระทบตอสขภาพอนามย (Health effects)

จากการทบทวนขอมลทางวชาการจากการศกษาหลายดานทมอยในปจจบน เชน การศกษาในคน

การศกษาพษวทยาในสตวทดลอง และการศกษาดานระบาดวทยา พบหลกฐานการไดรบกาซ NO2 ทงใน

ระยะสน และระยะยาว จะสงผลกระทบตอสขภาพอนามยทงในระยะเฉยบพลน และเรอรง (Review of the

California Ambient Air Quality Standard for Nitrogen Dioxide; California Environmental Protection

Agency, 2007, WHO, 2000, 2006) สรปดงน

ผลกระทบตอสขภาพ เมอไดรบ NO2 ในระยะสน (short-term exposure effects)

การศกษาในคน (controlled human exposure studies)

• ในผทเปนโรคหอบหด (asthmatics) เมอไดรบกาซ NO2 ความเขมขน 260 ppb เปนเวลา 15 –

30 นาท จะเสรมฤทธการตอบสนองตอสารกอภมแพ เชน ไรฝน เกสรดอกไม เปนตน สงผลตอการ

อกเสบของทางเดนอากาศหายใจเพมขน (airway inflammatory)

• ในผทเปนหอบหด เมอไดรบกาซ NO2 ความเขมขน 200 – 300 ppb เปนเวลา 30 นาท

ถง 2 ชวโมง สงผลตอการเพมขนของการถกกระตนของทางเดนอากาศหายใจ (airway reactivity) และอาจ

สงผลตอการเพมขนของอาการโรคหอบหดและการใชยารกษาโรค

• ในผทมสขภาพด (healthy subjects) ไมพบหลกฐานของผลกระทบตอสมรรถภาพการ

ทางานของปอด หรอการอกเสบของทางเดนอากาศหายใจ เมอไดรบกาซ NO2 ตากวา 1,000 ppb

ผลกระทบสขภาพ เมอไดรบ NO2 ในระยะยาว (long-term exposure effects)

การศกษาพษวทยาในสตวทดลอง (animal toxicological studies)

• การไดรบกาซ NO2 เปนระยะเวลานาน (1-6 เดอน) และไดรบซาๆ ความเขมขน 298 - 500 ppb

สงผลตอการเปลยนแปลงโครงสรางของปอด และประสทธภาพการปองกนการตดเชอในปอดลดลง

• การไดรบ NO2 เปนเวลาทยาวนานขน (8 เดอน) ความเขมขน ≥ 250 ppb ในขณะทมการ

พฒนาการของปอด จะสงผลตอการเปลยนแปลงโครงสรางของปอด

การศกษาดานระบาดวทยา (epidemiological studies)

• พบความสมพนธอยางชดเจนของการไดรบกาซ NO2 รายป ความเขมขนในชวง 23 – 37 ppb

(อาศยขอมล NO2 รายวน เปนพนฐาน) สงผลตอการเพมขนของอาการโรคหอบหดและการใชยารกษา

โรค และการเขารบการรกษาตวทโรงพยาบาลและหองฉกเฉนอนเนองจากโรคหอบหด โดยเฉพาะอยาง

ยงในเดก และการศกษาบางชน พบความสมพนธกบการตายกอนวยอนควร (mortality) การเขารบการ

รกษาตวทโรงพยาบาลและหองฉกเฉนเนองจากโรคหลอดเลอดหวใจ(cardiovascular disease)

• การไดรบกาซ NO2 เปนระยะเวลานาน (1 ป หรอ หลายป) ความเขมขน 30 -44 ppb อาจสงผล

ตอการเปลยนแปลงของการเจรญเตบโตของสมรรถภาพการทางานของปอด (ในเดก) อาการของโรค

หอบหด (ในเดกทเปนหอบหด) และการคลอดกอนกาหนด (preterm birth)

- 3 -

ในการกาหนดคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลยรายป ครงน จะพจารณาจากการศกษาดานระบาด

วทยาเปนหลก เนองจากเปนการศกษาความสมพนธของการไดรบกาซ NO2 ทงระยะสน (หลายชวโมง ถง

หลายสปดาห) และระยะยาว (หลายป) ทสงผลกระทบตอสขภาพอนามยในประชากรกลมใหญ และ

เฉพาะเจาะจงกลมเสยงได เชน ในเดกทเปนโรคหอบหด เปนตน ภายใตเงอนไขทเกดขนจรง เชน การ

ไดรบกาซ NO2 รวมกบสารมลพษตวอน ๆ เปนตน สาหรบการศกษาในคน เปนการศกษาผลกระทบตอ

สขภาพจากการไดรบกาซ NO2 ในระยะสน (หลายนาท ถง 2-3 ชวโมง) ภายใตการควบคมการตรวจวด

และประเมนผลกระทบตอสขภาพของหองปฏบตการ สวนใหญศกษาในกลมผใหญสขภาพด และผเปนโรค

หอบหดระดบปานกลาง แตไมไดศกษาในกลมเสยง (ทารก เดก ผสงอาย และผทเปนโรคหอบหดระดบ

รนแรง) นอกจากน ผลการศกษาในคน ไมมความจาเปนตองนามาใชทานาย หรอประเมนผลกระทบตอ

สขภาพจากการไดรบกาซ NO2 ในระยะยาว สวนผลการศกษาในสตวทดลอง มความเกยวเนองและ

สนบสนนขอมลผลกระทบตอสขภาพอนามยจากทงการศกษาในคน และการศกษาดานระบาดวทยา

ดงนน การกาหนดคามาตรฐานกาซ NO2 รายป ครงน จะพจารณาจากการศกษาดานระบาดวทยา

หลายปทผานมา ในสหรฐอเมรกา และทวปยโรป ในป 1997-2005 ทไดระบความสมพนธอยางชดเจนของ

การไดรบกาซ NO2 (independent effect of NO2) ทงในระยะสน และระยะเวลานาน และผลกระทบของโรค

ทางเดนหายใจ (respiratory disease) ไดแก สมรรถภาพการทางานของปอดลดลง การเพมขนของอาการ

ของโรคหอบหดและโรคทางเดนหายใจ และการเขารบการรกษาตวทโรงพยาบาลและหนวยฉกเฉนเนองจาก

โรคหอบหด ซงเปนรายงานผลการศกษาชนเดยวกนกบท Office of Environmental Health Hazard

Assessment (OEHHA) นามาพจารณาในการเสนอแนะคามาตรฐานกาซ NO2 รายป ของรฐ

แคลฟอรเนยร (Review of the California Ambient Air Quality Standard for Nitrogen Dioxide;

California Air Resources Board, 2007, WHO, 2000, 2006) ดงน

• โรคทางเดนหายใจ (Respiratory disease)

การศกษาผลกระทบของโรคทางเดนหายใจ เมอไดรบกาซ NO2 ในระยะยาว (chronic exposure)

1. สมรรถภาพการทางานของปอด (Lung functions growth)

ในป ค.ศ 2000 Gauderman และคณะ ไดรายงานผลการศกษาความสมพนธระหวางสาร

มลพษทางอากาศ และการเจรญเตบโตของสมรรถภาพการทางานของปอด ในเดกอาย 9-15 ป (1,498

คน) ใน Southern California (12 ชมชน) ป ค.ศ. 1993-1997 โดยพบความสมพนธของการไดรบกาซ

NO2 เฉลย 1 ป ความเขมขน 36 ppb และสมรรถภาพการทางานของปอดลดลง ตอมาในป 2002

Gauderman และคณะ ไดรายงานผลการศกษาลกษณะเดม ในเดกอาย 9-11 ป (1,678 คน) ป ค.ศ. 1996-

2000 โดยพบความสมพนธของการไดรบกาซ NO2 เฉลย 1 ป ความเขมขน 32 ppb และสมรรถภาพการ

ทางานของปอดลดลง และลาสดในป ค.ศ 2004 Gauderman และคณะ ไดรายงานผลการศกษาในเดกทไม

เปนโรคหอบหด อาย 10-18 ป ( 1,759 คน) อยางตอเนองเปนเวลา 8 ป ( ค.ศ. 1993 – 2001) โดยพบ

ความสมพนธของการไดรบกาซ NO2 เฉลย 1 ป ความเขมขน 34.6 ppb และสมรรถภาพการทางานของ

ปอดลดลง ซงผลกระทบตอสขภาพดงกลาว เปนปจจยเสยงสาคญของการเกดโรคหลอดเลอดหวใจ และ

การตายกอนวยอนควร ในเวลาตอมาได

- 4 -

2. อาการของโรคหอบหดและโรคทางเดนหายใจ และอาการตอสารทกอใหเกดภมแพ

(Asthma & respiratory symptoms and allergic symptom)

ในป ค.ศ. 2005 Gauderman และคณะ ไดรายงานผลการศกษาความสมพนธของสาร

มลพษทางอากาศจากการจราจร และผลกระทบตอสขภาพอนามยในเดกทเปนโรคหอบหด อาย 14 และ17

ป (208 คน) ในป ค.ศ. 2000 ใน Southern California (10 ชมชน) โดยพบความสมพนธของการไดรบกาซ

NO2 เฉลย 1 ป ความเขมขน 31 ppb และอาการหายใจมเสยงดงหวดๆหรอฮด ๆ (wheezing) และการใช

ยารกษาโรคหอบหด การศกษาน ระบวากาซ NO2 เปนสารมลพษทางอากาศจากการจราจร ทอาจเปน

สาเหตสาคญของการเพมขนของความเสยงตอการเปนโรคหอบหด

ในป ค.ศ. 2004 Kim และคณะ ไดรายงานผลการศกษาความสมพนธของโรคทางเดน

หายใจ และการไดรบสารมลพษทางอากาศจากการจราจร ในเดกอาย 9 - 11 ป (1,111 คน จากโรงเรยน

10 แหง) ในป ค.ศ. 2001 ทอาศยอยใกลเสนทางการจราจรทหนาแนนในเขตเมองอยางนอย 1 ป ใน San

Francisco (Alameda Country, CA) โดยพบความสมพนธของการไดรบกาซ NO2 เฉลย 1 ป ความ

เขมขน 23 ppb และการเพมขนของอาการโรคหอบหด และหลอดลมอกเสบ (bronchitis)

ในป ค.ศ. 2003 Janssen และคณะ ไดรายงานผลการศกษาความสมพนธของผลกระทบ

ตอสขภาพอนามย และมลพษทางอากาศจากการจราจรหนาแนน ในเดกอาย 7-12 ป (2,071 คน จาก 24

โรงเรยน) ในป ค.ศ. 1997 - 1998 ประเทศเนเธอรแลนด (20 เมอง ใน central southwestern) โดยพบ

ความสมพนธของการไดรบกาซ NO2 เฉลย 1 ป ความเขมขน 18 ppb และอาการหายใจมเสยงดงหวดๆ

หรอฮดๆ ทเกดบอยๆ ไมรจกหาย (recurrent wheeze) ในเดกทมหลอดลมทมความไวตอการถกกระตน

(Bronchial hyperresponsiveness; BHR) หรอ มความไวตอสารททาใหเกดโรคภมแพ ( allergic

sensitization) การศกษาน แสดงใหเหนวาสารมลพษทางอากาศจากการจราจร มความสมพนธกบอาการ

โรคทางเดนหายใจเรอรง ในเดกนกเรยนทอาศยอยใกลกบเสนทางการจราจรทคบคง

ในป ค.ศ. 2000 Kramer และคณะ ไดรายงานผลการศกษาความสมพนธของสารมลพษทาง

อากาศจากการจราจร และผลกระทบตอสขภาพของเดกทอาศยอยใกลถนนสายหลกในเขตเมอง อาย 9 ป

(317 คน) ในป ค.ศ. 1996 - 1997 เมอง Dusseldorf ประเทศเยอรมน โดยพบความสมพนธของการไดรบ

กาซ NO2 เฉลย 1 ป ความเขมขน 29 ppb และอาการหายใจมเสยงดงหวดๆหรอฮด ๆอาการของโรคจมก

อกเสบจากภมแพ (allergic rhinitis) และความไวตอททาใหเกดโรคภมแพ

ในป ค.ศ. 2000 Shima และคณะ ไดรายงานผลการศกษาผลกระทบของกาซ NO2 ภายใน

และภายนอกอาคาร ทมตออาการโรคทางเดนหายใจ ในเดกอาย 9-10 ป (842 คน) ในป ค.ศ. 1992 - 1994

ใน Chiba Prefecture (7 ชมชน) ประเทศญปน โดยพบความสมพนธของการไดรบกาซ NO2 เฉลย 3 ป

ความเขมขน 10 ppb และอาการหายใจมเสยงดงหวดๆหรอฮด ๆและอาการโรคหอบหด

- 5 -

การศกษาผลกระทบของโรคทางเดนหายใจ เมอไดรบกาซ NO2 ในระยะสน (short-term exposure)

การเขารบการรกษาตวทโรงพยาบาลและหองฉกเฉนเนองจากโรคหอบหด

จากหลกฐานการประเมนผลกระทบตอสขภาพอนามยจากไดรบกาซ NO2 ของ

การศกษาดานระบาดวทยา (time series studies) พบความสมพนธอยางชดเจนของการไดรบกาซ NO2

และการเขารบการรกษาตวทโรงพยาบาลและหองฉกเฉนเนองจากโรคหอบหด ดงน

ในป 2005 Peel และคณะ ไดรายงานผลการศกษาความสมพนธของสารมลพษทาง

อากาศ และการเขารบการรกษาตวทหนวยฉกเฉนดวยโรคทางเดนหายใจ ในทกกลมอาย เปนเวลา 7 ป

(ค.ศ. 1993 – 2000) ในเมอง Atlanta รฐ Georgia สหรฐอเมรกา โดยพบวาอตราเสยงตอการเขารบการ

รกษาตวทหองฉกเฉนเนองจากโรคหอบหด ในเดกอาย 2-18 ป เพมขน 2.7% เมอกาซ NO2 รายชวโมง

เพมขน 20 ppb โดยคาเฉลยกาซ NO2 (1-hour) ของชวงเวลาการศกษาน เทากบ 45.9 ppb

ในป 2003 Galan และคณะ ไดรายงานผลการศกษาผลกระทบของมลพษทาง

อากาศตอการเขารบการรกษาตวทหองฉกเฉนรายวนเนองจากโรคหอบหด ในทกกลมอาย ( asthma

attacks = 4,827 คน, พบในเดกอาย 0-14 ป ถง 50%) เปนเวลา 4 ป (ค.ศ. 1995-1998) ในเมอง Madrid

ประเทศสเปน โดยพบวาอตราเสยงตอการเขารบการรกษาตวทหองฉกเฉนเนองจากโรคหอบหด ในเดก

อาย 0-14 ป เพมขน 2.4% เมอกาซ NO2 รายวน เพมขน 5.3 ppb โดยคาเฉลยกาซ NO2 (24-hour)

ของชวงเวลาการศกษาน เทากบ 34 ppb

ในป 1999 Alkinson และคณะ ไดรายงานผลการศกษาความสมพนธของสารมลพษ

ทางอากาศ และการเขารบการรกษาตวทโรงพยาบาลเนองจากโรคหอบหด ในเดกอาย 0-14 ป เปนเวลา 3

ป (ค.ศ. 1992-1994) ใน London ประเทศองกฤษ โดยพบวาอตราเสยงตอการเขารบการรกษาตวทหอง

ฉกเฉนเนองจากโรคหอบหด ในเดกอาย 0-14 ป เพมขน 5.9% เมอกาซ NO2 รายชวโมง เพมขน 24 ppb

โดยคาเฉลยกาซ NO2 (1-hour) ของชวงเวลาการศกษาน เทากบ 50 ppb

ในป 1999 Hajat และคณะ ไดรายงานผลการศกษาความสมพนธของสารมลพษ

ทางอากาศ และการเขาปรกษาแพทยเวชปฏบตทวไปรายวน (General Practitioner; GP) ดวยโรคหอบหด

และโรคระบบทางเดนหายใจสวนลางอนๆ (ยกเวนโรคหอบหด) ในทกกลมอาย (268,718 – 295,740 คน)

เปนเวลา 3 ป (ค.ศ. 1992-1994) ในพนท Greater London ประเทศองกฤษ โดยพบวาอตราเสยงของ

การมจานวนคนทเขาปรกษาแพทยเวชปฏบตทวไปรายวนเนองจากโรคหอบหดและโรคระบบทางเดน

หายใจสวนลางอนๆ ในเดกอาย 0-14 ป เพมขน 6.1% เมอกาซ NO2 รายวน เพมขน 22.5 ppb โดย

คาเฉลยกาซ NO2 (24-hour) ของชวงเวลาการศกษาน เทากบ 34 ppb

ในป 1998 Anderson และคณะ ไดรายงานผลการศกษาความสมพนธรของสาร

มลพษทางอากาศ และการเขารบการรกษาตวทโรงพยาบาลเนองจากโรคหอบหด ในทกกลมอาย เปน

เวลา 5 ป (ค.ศ. 19 87–1992) ใน London ประเทศองกฤษ โดยพบวาอตราเสยงตอการเขารบการรกษา

ตวทโรงพยาบาลรายวนเนองจากโรคหอบหด ในเดกอาย 0-14 ป เพมขน 1.25% เมอกาซ NO2 รายวน

เพมขน 10 ppb โดยคาเฉลยกาซ NO2 (24-hour) ของชวงการศกษาน เทากบ 37 ppb

- 6 -

ในป 1997 Sunyer และคณะ ไดรายงานผลการศกษาความสมพนธของสารมลพษทางอากาศ และ

การเขารบการรกษาตวทโรงพยาบาล ในทกกลมอาย เปนระยะเวลา 5 ป (ค.ศ. 1987–1992) ใน 3 เมอง

ในทวปยโรป ไดแก Helsinki Paris และ London โดยพบวาอตราเสยงตอการเขารบการรกษาตวท

โรงพยาบาลรายวนเนองจากโรคหอบหด ในเดกอาย 0-14 ป เพมขน 3.7% เมอกาซ NO2 รายวน เพมขน

26 ppb โดยคาเฉลยกาซ NO2 (24-hour) ของชวงเวลาการศกษาน เทากบ 37 ppb

นอกจากน ในป 2005 องคการอนามยโลก (WHO) ไดรายงานวาการไดรบกาซ NO2 ในบรรยากาศ

เฉลย 1 ป ทความเขมขน 26 - 40 ppb หรอสงกวา จะสงผลตอการเพมขนของอาการโรคทางเดนหายใจ และ

สมรรถภาพของปอดในเดกลดลง อยางมนยสาคญทางสถต โดยเมอเดกไดรบกาซ NO2 เปนระยะเวลานาน

จะมความเสยงตอการปวยดวยโรคทางเดนหายใจเพมขน เนองจากการตดเชอในปอดเดกซาๆ อาจเปนเหต

ใหปอดถกทาลายตอไปไดในชวต ยงกวานน การศกษาภายในอาคาร ทมการใชเตากาซ เปนแหลงกาเนด

กาซ NO2 โดยพบวากาซ NO2 เฉลย 1 สปดาห ความเขมขน 8-68 ppb เมอเดกอาย 5-12 ป ไดรบกาซ NO2

เฉลย 2 สปดาห เพมขน 15 ppb จะมความเสยงในการพบอาการโรคทางเดนหายใจ เพมขน 20%

นอกจากน การศกษาในสตวทดลอง ไดระบวาการไดรบกาซ NO2 เปนระยะเวลานาน (1-6 เดอน) ความเขมขน

298 - 500 ppb สงผลตอการเปลยนแปลงโครงสรางของปอด และประสทธภาพการปองกนการตดเชอในปอด

ลดลง ซงองคการอนามยโลก ไดกาหนดคา Guideline สาหรบการไดรบกาซ NO2 เฉลย 1 ป (annual

guideline) ทระดบ 21 ppb (WHO,2000, 2005)

ในป ค.ศ. 2007 รฐแคลฟอรเนย สหรฐอเมรกา ไดพจารณาถงผลกระทบตอสขภาพอนามย

ขางตน และไดประกาศปรบปรงคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง จากเดม 250 ppb ปรบใหเขม

กวาเดมเปน 180 ppb และกาหนดคามาตรฐานเฉลย 1 ป ทระดบ 30 ppb เพมเตม เพอใหสามารถ

ปองกนผลกระทบตอสขภาพอนามยของประชาชนจากการไดรบกาซ NO2 ทความเขมขน ในเวลา 1

ชวโมง และระยะยาว

สาหรบมาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศระดบประเทศของสหรฐอเมรกา (The National

Ambient Air Quality Standards; NAAQS) หรอมาตรฐานกลาง (federal standard) นน องคการพทกษ

สงแวดลอมแหงสหรฐอเมรกา (U.S.EPA) ไดกาหนดคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป ทระดบ 53 ppb

และขณะนอยในระหวางการทบทวนคามาตรฐานดงกลาว

- 7 -

2.2 มาตรฐานกาซไนโตรเจนไดออกไซดในบรรยากาศของตางประเทศ

ปจจบนมหลายประเทศไดกาหนดคามาตรฐานกาซ NO2 ในเวลา 1 ป เพอใหสามารถการปองกน

ผลกระทบตอสขภาพอนามยจากไดรบกาซไนโตรเจนไดออกไซดในระยะยาว เชน สหรฐอเมรกา แคนาดา

กลมประเทศยโรป แคนาดา ออสเตรเลย และเกาหลใต รวมถง องคการอนามยโลก ทงน การกาหนด

มาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป สวนใหญเปนการกาหนดเพมเตมจากมาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง

เพอใหสามารถปองกนผลกระทบตอสขภาพอนามยทงในระยะสนและระยะยาว สาหรบประเทศไทยม

เพยงคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง โดยรายละเอยดของคามาตรฐานกาซ NO2 ของประเทศ

ตางๆ แสดงในตารางท 1

ตารางท 1 แสดงคามาตรฐานกาซไนโตรเจนไดออกไซดในบรรยากาศของตางประเทศ

ประเทศ

มาตรฐานกาซไนโตรเจนไดออกไซด

(สวนในลานสวน; ppm)

Short-term Long-term

คาเฉลย 1 ชวโมง คาเฉลย 24 ชวโมง คาเฉลย 1 ป

Guideline ขององคการอนามยโลก

(WHO Global update 2005)

0.10

- 0.021

สหรฐอเมรกา

1. มาตรฐานกลาง (NAAQS)

2. มาตรฐานของรฐแคลฟอรเนย

(ปรบปรงลาสด 2007)

-

0.18

-

-

0.053

0.03

European Union (EU) * 0.15 - 0.021

แคนาดา 0.21 0.1 0.05

ออสเตรเลย 0.12 - 0.03

ญปน - 0.04-0.06 -

เกาหลใต 0.10 0.06 0.03

ไทย 0.17 - -

หมายเหต: * = ประเทศสมาชก European Union ม 27 ประเทศ ไดแก Austria, Belgium, Bulgaria,

Cyprus, the Czech Republic, Denmark, Estonia, Finland, France, Germany, Greece, Hungary, Ireland, Italy,

Latvia, Lithuania, Luxembourg, Malta, Netherlands, Poland, Portugal, Romania, Slovakia, Slovenia, Spain,

Sweden, United Kingdom

- 8 -

2.3 สถานการณกาซไนโตรเจนไดออกไซด ในประเทศไทย

• คณลกษณะของกาซไนโตรเจนไดออกไซด

กาซไนโตรเจนไดออกไซด (NO2) มลกษณะเปนสนาตาลแกมแดง และมกลนฉน เปนกาซชนด

หนงของกาซออกไซดของไนโตรเจน (NOx) ซงเกดจากกระบวนการเผาไหมเชอเพลงทอณหภมสง เชน

ยานพาหนะ และโรงไฟฟา เปนตน กาซออกไซดของไนโตรเจน ประกอบดวย ไนตรสออกไซด (N2O) ไนตร

กออกไซด (NO) ไนโตรเจนไดออกไซด (NO2) ไนโตรเจนไตรออกไซด (NO3) ไดไนโตรเจนไตรออกไซด (N2O3)

ไดไนโตรเจนเตตราออกไซด (N2O4) และไดไนโตรเจนเพนตอกไซด (N2O5) แตมเพยงกาซ NO และ NO2 ท

เปนสารมลพษทางอากาศทสาคญ กาซ N2O เปนกาซเรอนกระจก และกาซ NO2 เปนสารมลพษพนฐาน

(criteria pollutant) ทบงชสถานการณคณภาพอากาศ เนองจากหลกฐานทางวชาการระบอยางชดเจนวา

การไดรบกาซ NO2 จะสงผลกระทบตอสขภาพอนามย โดยกาซ NO2 ในบรรยากาศ จะถกปลอยจากการ

เผาไหมโดยตรง และเกดจากปฏกรยาโฟโตเคมคลของกาซ NO นอกจากน ทงกาซ NO และ NO2 ยง

เปนสารตงตนของการเกดสารมลพษทตยภมหลายชนด เชน กาซโอโซน (O3) ในบรรยากาศชนโทรโพส

เฟยร กรดไนตรก (HNO3) และอนภาคแขวนลอยในรปของไนเตรต (nitrate aerosol) ซงกอใหเกดการตก

สะสมของกรด เปนตน

• กาซไนโตรเจนไดออกไซดเฉลย 1 ชวโมง (1-hr average)

จากสถตขอมลผลการตรวจวดกาซไนโตรเจนไดออกไซดในบรรยากาศ ในชวง 6 ป ทผานมา

(พ.ศ. 2545-2550) ตรวจวดดวยสถานตรวจวดคณภาพอากาศแบบอตโนมตทวประเทศ โดย เครองวด

ระบบเคมลมเนสเซน (chemiluminescence) จานวน 47 สถาน ในพนทท วไป และรมถนน พบวากาซ

NO2 เฉลย 1 ชวโมง ตรวจวดไดในชวง 0-340 ppb สวนใหญอยในเกณฑมาตรฐานคณภาพอากาศของไทย

(คาเฉลย 1 ชวโมง 170 ppb) ยกเวนพนทรมถนน ในกรงเทพมหานคร ทสถานฯ การเคหะชมชนดนแดง

และสถานโรงจกรพระนครใต จงหวดสมทรปราการ (ตารางท 2)

จากการวเคราะหจานวนวนทกาซ NO2 เกนเกณฑมาตรฐานคณภาพอากาศของไทย ในป พ.ศ.

2545-2550 พบจานวนวนทเกนมาตรฐาน จานวนทงสน 1 - 28 วน โดยจานวนวนทเกนมาตรฐานมากทสด

(28 วน) พบในป พ.ศ. 2549 ทสถานโรงจกรพระนครใต จงหวดสมทรปราการ รองลงมา คอ สถานการ

เคหะชมชนดนแดง กรงเทพมหานคร (1 วน) ซงเปนบรเวณรมถนนอโศก -ดนแดงทมสภาพการจราจร

ตดขด รายละเอยดสถานการณกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง แสดงดงตารางท 2

- 9 -

ตารางท 2 ระดบกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง สงสด ในป พ.ศ. 2545-2550

จงหวด สถานตรวจวดคณภาพอากาศ

กาซไนโตรเจนไดออกไซดเฉลย 1 ชวโมงสงสด (ppb) 2545 2546 2547 2548 2549 2550

Max.

Days>Std

. Max.

Days>Std. Max.

Days>Std. Max.

Days>Std. Max.

Days>Std. Max.

Days>Std.

พนททวไปใน กทม.

สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 141 0 169 0 * * * * * * * *

มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา 116 0 125 0 129 0 168 0 106 0 123 0 ททาการไปรษณยราษฎรบรณะ 147 0 160 0 121 0 112 0 148 0 144 0 กรมอตนยมวทยา บางนา 157 0 129 0 92 0 105 0 99 0 123 0 มหาวทยาลยราชภฎจนทรเกษม 124 0 123 0 158 0 135 0 103 0 132 0 การเคหะชมชนคลองจน 132 0 124 0 104 0 113 0 115 0 124 0 สนามกฬาการเคหะชมชนหวยขวาง 132 0 143 0 117 0 108 0 113 0 148 0 โรงเรยนนนทรวทยา ยานนาวา 140 0 129 0 95 0 99 0 123 0 115 0 โรงเรยนมธยมวดสงห บางขนเทยน 111 0 119 0 122 0 143 0 88 0 91 0 มหาวทยาลยรามคาแหง 140 0 136 0 * * * * * * * 0 กรมประชาสมพนธ * * * * 170 0 98 0 113 0 106 0 โรงเรยนบดนทรเดชา * * * * * * 83 0 97 0 115 0

รมถนนใน กทม.

การไฟฟายอยธนบร 141 0 128 0 126 0 155 0 110 0 89 0 ตารวจนครบาลโชคชย 154 0 152 0 161 0 131 0 106 0 127 0 การเคหะชมชนดนแดง 171 1 166 0 172 1 170 0 182 2 150 0

สมทรปราการ

โรงจกรพระนครใต 156 0 128 0 163 0 144 0 340 28 148 0 ศนยฟนฟอาชพคนพการ พระประแดง 129 0 168 0 97 0 101 0 116 0 153 0 กรมทรพยากรธรณ 129 0 135 0 141 0 130 0 118 0 113 0 ศาลากลางจงหวดสมทรปราการ 123 0 158 0 120 0 99 0 103 0 146 0 การเคหะชมชนบางพล 72 0 133 0 91 0 126 0 91 0 91 0

สมทรสาคร แขวงการทางสมทรสาคร 81 0 113 0 118 0 88 0 80 0 99 0 ศาลากลางจงหวดสมทรสาคร 83 0 124 0 108 0 101 0 91 0 103 0

ปทมธาน มหาวทยาลยกรงเทพ วทยาเขตรงสต 128 0 90 0 98 0 80 0 85 0 85 0

นนทบร กรมพฒนาพลงงานทดแทนฯ 92 0 148 0 118 0 95 0 85 0 131 0 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 88 0 101 0 88 0 79 0 78 0 83 0

เชยงใหม

ศนยราชการรวม อ.แมรม 77 0 81 0 110 0 83 0 55 0 70 0 โรงเรยนยพราชวทยาลย 84 0 143 0 103 0 128 0 83 0 114 0

ลาปาง

มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยลาปาง 131 0 143 0 133 0 100 0 74 0 105 0 สถานอนามยบานสบปาด 45 0 45 0 77 0 57 0 62 0 56 0 สถานอนามยบานทาส 40 0 43 0 45 0 50 0 60 0 54 0 สานกงานการประปาแมเมาะ 52 0 52 0 46 0 76 0 46 0 52 0

นครสวรรค มหาวทยาลยอาชวศกษา อ. เมอง 79 0 92 0 92 0 91 0 87 0 65 0 ขอนแกน บานพกปลดอาเภอ อ. เมอง 129 0 104 0 110 0 121 0 99 0 107 0

นครราชสมา บานพกทหารมณฑลทหารบกท 21 อ. เมอง 87 0 77 0 77 0 73 0 65 0 73 0

อยธยา โรงเรยนอยธยาวทยาลย * * * * 87 0 99 0 72 0 83 0

สระบร โรงเรยนหนาพระลาน อ.เฉลมพระเกยรต 75 0 106 0 107 0 106 0 83 0 89 0 สถานดบเพลงเขานอย 75 0 77 0 117 0 84 0 105 0 96 0

ราชบร ศนยชางบารงท 1 อ. เมอง 67 0 68 0 65 0 75 0 64 0 89 0

ระยอง

อบต. ตาสทธ อ.ปลวกแดง 32 0 42 0 34 0 47 0 37 0 40 0 สถานอนามยมาบตาพด 51 0 93 0 74 0 60 0 72 0 78 0 ชมสายโทรศพท อ.เมอง 59 0 69 0 76 0 92 0 64 0 67 0 ศนยวจยพชไร อ.เมอง 49 0 61 0 56 0 63 0 52 0 58 0

ชลบร สถานดบเพลงอาวอดม แหลมฉบง 89 0 74 0 104 0 77 0 87 0 70 0 ศนยเยาวชนเทศบาล อ. ศรราชา 78 0 78 0 76 0 69 0 82 0 73 0 สานกงานสามญศกษา อ. เมอง 89 0 89 0 100 0 87 0 88 0 92 0

ฉะเชงเทรา อบต.วงเยน อ.แปลงยาว * * * * * * 37 0 40 0 37 0 สราษฎรธาน ทวาการอาเภอเมอง * * * * 43 0 33 0 35 0 57 0 ภเกต ศนยบรการสาธารณสข อ.เมอง 43 0 143 0 55 0 42 0 44 0 42 0 สงขลา พนทเทศบาลนครหาดใหญ 44 0 52 0 57 0 38 0 39 0 32 0 คาเฉลย 99 0 110 0 101 0 95 0 91 1 98 0

Max 171 1 168 0 172 1 170 0 340 28 229 0

Min 32 0 42 0 34 0 33 0 35 0 32 0

หมายเหต: * ไมไดตรวจวด

- 10 -

• กาซไนโตรเจนไดออกไซดเฉลย 1 ป (Annual average)

จากขอมลผลการตรวจวดกาซ NO2 เฉลย 1 ป ในชวงป 2545– 2550 ของสถานตรวจวด

คณภาพอากาศ จานวน 47 สถาน ตรวจวดไดในชวง 2– 48 ppb โดยคา NO2 เฉลย 1 ป สงสด (annual

maximum) พบในป พ.ศ. 2545 ทระดบ 48 ppb ทสถานฯการเคหะชมชนดนแดง รองลงมา พบในป พ.ศ.

2547 ทระดบ 46 ppb ทสถานฯการเคหะชมชนดนแดง เชนเดยวกน (ตารางท 3) จากการวเคราะห

สถานการณแนวโนมกาซ NO2 ในพนทกรงเทพมหานคร พบวาปรมาณ กาซ NO2 ตรวจพบมากบรเวณ

รมถนน โดยปทผานมา (พ.ศ. 2550) มแนวโนมไมเปลยนแปลงมากนก เมอเทยบกบปทผานมา แสดงดง

รปท 1 สาหรบพนทในเขตปรมณฑลและตางจงหวดแยกตามรายภาค ตรวจพบระดบกาซ NO2 ในปรมาณ

ทไมสงมากนก แตป พ.ศ. 2550 มแนวโนมไมเปลยนแปลงมากนก เมอเทยบกบหลายปทผานมา แสดง

ดงรปท 2 และตารางท 4

รปท 1 แสดงคาเฉลยของกาซ NO2 เฉลยรายป จากทกสถาน ในกรงเทพมหานคร

(รมถนน และพนทท วไป) ป 2545- 2550

2423

24

2123

22

3735

35

32 32 33

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551

ป� พ.ศ.

NO

2 เฉ

ล�ยรา

ยป

� (pp

b)

พนททวไป รมถนน

- 11 -

รปท 2 แสดงคาเฉลยของกาซ NO2 เฉลยรายป จากทกสถานในพนทปรมณฑลและ ตางจงหวดแยก

ตามรายภาค ป 2545- 2550

18

1617

11 11

1010 10

17

1920

1718 18

988

78

10

15 1514

1212

12

13 141412

87

88

1010

0

5

10

15

20

25

30

2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551

ป� พ.ศ.

NO

2 เฉ

ล�ยรา

ยป� (p

pb)

ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอภาคกลาง ภาคตะวนออกภาคใต ปรมณฑล

- 12 -

ตารางท 3 ระดบกาซ NO2 เฉลย 1 ป (Annual Arithmetic Mean)

จงหวด สถานตรวจวดคณภาพอากาศ กาซไนโตรเจนไดออกไซดเฉลย 1 ป (ppb)

2545 2546 2547 2548 2549 2550


สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 29 23 * * * *

มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา 24 23 25 21 23 22 ททาการไปรษณยราษฎรบรณะ 19 22 23 19 23 24 กรมอตนยมวทยา บางนา 16 18 14 17 19 20 มหาวทยาลยราชภฎจนทรเกษม 22 18 30 23 24 25 การเคหะชมชนคลองจน 21 21 20 19 24 21 สนามกฬาการเคหะชมชนหวยขวาง 35 32 33 29 29 30 โรงเรยนนนทรวทยา ยานนาวา 31 30 26 25 26 24 โรงเรยนมธยมวดสงห บางขนเทยน 19 20 21 17 18 16 มหาวทยาลยรามคาแหง 23 21 * * * * กรมประชาสมพนธ * * 22 22 24 16 โรงเรยนบดนทรเดชา * * * 21 21 21

รมถนนใน กทม. การไฟฟายอยธนบร 28 28 26 24 26 27 ตารวจนครบาลโชคชย 34 33 32 30 30 28 การเคหะชมชนดนแดง 48 45 46 41 38 42


โรงจกรพระนครใต 17 25 18 20 22 18 ศนยฟนฟอาชพคนพการ พระประแดง 20 19 17 17 20 26 กรมทรพยากรธรณ 17 21 22 19 19 17 ศาลากลางจงหวดสมทรปราการ 22 25 24 18 20 23 การเคหะชมชนบางพล 13 14 16 15 13 11

สมทรสาคร แขวงการทางสมทรสาคร 19 20 21 19 20 18 ศาลากลางจงหวดสมทรสาคร 16 15 18 13 14 16

ปทมธาน มหาวทยาลยกรงเทพ วทยาเขตรงสต 16 17 20 19 18 17

นนทบร กรมพฒนาพลงงานทดแทนฯ 20 22 23 18 22 19 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 15 15 19 17 17 14

เชยงใหม ศนยราชการรวม อ.แมรม 7 6 11 7 8 10 โรงเรยนยพราชวทยาลย 13 15 20 17 15 17

ลาปาง

มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยลาปาง 12 13 14 12 12 12 สถานอนามยบานสบปาด 3 2 3 3 5 4 สถานอนามยบานทาส 4 4 5 4 5 8 สานกงานการประปาแมเมาะ 4 4 5 4 4 4

นครสวรรค มหาวทยาลยอาชวศกษา อ. เมอง 10 13 14 11 10 10 ขอนแกน บานพกปลดอาเภอ อ. เมอง 25 21 23 20 19 18 นครราชสมา บานพกทหารมณฑลทหารบกท 21 อ. เมอง 12 12 12 10 8 11 อยธยา โรงเรยนอยธยาวทยาลย * * 12 12 14 14

สระบร โรงเรยนหนาพระลาน อ.เฉลมพระเกยรต 16 15 13 20 19 18 สถานดบเพลงเขานอย 11 13 14 13 15 17

ราชบร ศนยชางบารงท 1 อ. เมอง 8 10 9 8 8 8

ระยอง

อบต. ตาสทธ อ.ปลวกแดง 5 5 6 7 7 7 สถานอนามยมาบตาพด 10 11 12 10 14 14 ชมสายโทรศพท อ.เมอง 10 10 12 10 9 11 ศนยวจยพชไร อ.เมอง 9 9 8 7 11 9

ชลบร สถานดบเพลงอาวอดม แหลมฉบง 15 15 15 16 12 12 ศนยเยาวชนเทศบาล อ. ศรราชา 11 12 12 13 12 10 สานกงานสามญศกษา อ. เมอง 16 17 16 12 13 15

ฉะเชงเทรา อบต.วงเยน อ.แปลงยาว * * * 5 5 5 สราษฎรธาน ทวาการอาเภอเมอง * * 6 5 3 7 ภเกต ศนยบรการสาธารณสข อ.เมอง 11 11 11 9 10 9 สงขลา พนทเทศบาลนครหาดใหญ 10 10 9 9 9 8 คาเฉลย 17 17 17 15 16 16

Max 48 45 46 41 38 42

Min 3 2 3 3 3 4

หมายเหต: * ไมไดตรวจวด

- 13 -

ตารางท 4 สถานการณกาซ NO2 เฉลย 1 ป (Annual Arithmetic Mean) แยกตามรายพนท

พนท

กาซไนโตรเจนไดออกไซดเฉลย 1 ป (ppb)

2545 2546 2547 2548 2549 2550

พนทท วไปใน กทม. 24 23 24 21 23 22

รมถนนใน กทม. 37 35 35 32 32 33

ปรมณฑล 17 19 20 17 18 18

ภาคเหนอ 7 8 10 8 8 9

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 18 16 17 15 14 15

ภาคกลาง 12 12 12 13 14 14

ภาคตะวนออก 11 11 12 10 10 10

ภาคใต 10 10 8 8 7 8

- 14 -

2.4 หลกเกณฑการกาหนดคามาตรฐานกาซไนโตรเจนไดออกไซด ในเวลา 1 ป

การกาหนดคามาตรฐานกาซไนโตรเจนไดออกไซดในบรรยากาศทวไป ในเวลา 1 ป

นอกจากจะใชหลกเกณฑการพจารณาจากผลกระทบตอสขภาพอนามยเปนหลกแลว จะตองใชการ

วเคราะหขอมลการตรวจวดคณภาพอากาศเชงสถต เปนขอมลสนบสนนดวย ซงการกาหนดคา

มาตรฐานกาซ NO2 เฉลยรายป ควรมความสมพนธกบคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง ทมอยเดม

ในการคดคานวณทางคณตศาสตร ซงทาไดโดยกาหนดคามาตรฐาน กาซ NO2 เฉลยรายปโดยยด

ความสมพนธกบคาเฉลยรายชวโมงของกาซ NO2 เปนหลก ดวยการวเคราะหความสมพนธของขอมลผล

การตรวจวดกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง และ เฉลย 1 ป ในชวง 6 ป ทผานมา (พ.ศ. 2545–2550) ซง

ตรวจวดดวยเครองวดระบบเคมลมเนสเซน (chemiluminescence) จากสถานตรวจวดคณภาพอากาศ

แบบอตโนมตทวประเทศ จานวน 47 สถาน โดยมรายละเอยดของหลกเกณฑการพจารณา ดงน

• หลกเกณฑการกาหนดคามาตรฐาน

1) พจารณาจากผลกระทบตอสขภาพอนามย (Health effects)

ในปจจบนประเทศไทยมขอมลทางวทยาศาสตรทเกยวกบการไดรบ กาซ NO2 และผลกระทบ

ตอสขภาพอนามย คอนขางจากด ดงนน การพจารณากาหนดคามาตรฐาน กาซ NO2 ในเวลา 1 ป

สาหรบประเทศไทย จาเปนตองอาศยขอมลจากตางประเทศอยางมาก แนวทางทสามารถนาไปใชในการ

กาหนดมาตรฐานฯ จงเนน ผลการศกษาดานระบาดวทยาทระบความสมพนธอยางชดเจนของการไดรบ

กาซ NO2 และโรคทางเดนหายใจ เปนหลก ซงเปนการศกษาชนเดยวกนกบทรฐแคลฟอรเนยร โดย

Office of Environmental Health Hazard Assessment (OEHHA) และ California Air Resources

Board (CARB) นามาใชในการพจารณากาหนด ทบทวน และเสนอแนะคามาตรฐานกาซ NO2 รายป

โรคทางเดนหายใจ (Respiratory disease)

จากการศกษาดานระบาดวทยาทสาคญๆ หลายชน ทงในสหรฐอเมรกา และยโรป ในชวงป

ค.ศ. 1997-2005 มหลกฐานแสดงความสมพนธอยางชดเจน ( independent effect) ของการไดรบกาซ

NO2 ทงในระยะสน (24 ชวโมง) และระยะยาว (1 ป หรอ หลายป) และโรคทางเดนหายใจ ไดแก

สมรรถภาพการทางานของปอด การเขารบการรกษาตวทโรงพยาบาลและหองฉกเฉนเนองดวยโรคหอบ

หด และ อาการของโรคหอบหดและโรคทางเดนหายใจ แสดงดงรปท 3 โดยผลการศกษาดงกลาว พบ

ความสมพนธของการไดรบกาซ NO2 และโรคทางเดนหายใจ ท ความเขมขนเฉลยในชวง 18 – 50 ppb

แตการศกษาสวนใหญ พบความสมพนธทระดบความเขมขนเฉลยในชวง 23–37 ppb

ดงนน จากการพจารณาผลกระทบตอสขภาพอนามย พบวาคามาตรฐานกาซ

NO2 ในบรรยากาศทวไป ในเวลา 1 ป ควรอยในชวง 23-37 ppb

- 15 -

รปท 3 ผลการศกษาดานระบาดวทยาทพบความสมพนธอยางชดเจนของการไดรบกาซ NO2 และ

โรคทางเดนหายใจ (respiratory disease) ในสหรฐอเมรกา และยโรป ในป ค.ศ. 1997 – 2005

45.9

34 34

3734.6

23

18

45.9

34

37

31

29

50

0

10

20

30

40

50

60

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Study number

Mea

n N

O2

(ppb

)

studies 1-6 are short-term exposure studies 7-11 are long-term expsoure

ทมา: California Environmental Protection Agency, Review of the California Ambient Air Quality Standard for Nitrogen

Dioxide; Technical Support Document, 2007

การศกษาลาดบท ผศกษา (รายงาน ค.ศ.) Outcome สถานทศกษา

1 Peel (05) Asthma emergency room visit, children Atlanta, Georgia, USA.

2 Galan (03) Asthma hospital admission Madrid, Spain

3 Atkinson (99) Asthma emergency department admission,

children

London, UK

4 Hajat (99) General Practice asthma, children London, UK

5 Anderson (98) Asthma hospital admission London, UK

6 Sunyer (97) Asthma hospital admission, children 3 Euro cities (Helsinki, Paris, London)

7 Gauderman (04) Lung function Southern California

8 Gauderman (05) Asthma, wheeze Southern California

9 Kim (04) Asthma, bronchitis San Francisco Bay Area

10 Kramer (00) Allergic symptoms Dusseldorf, Germany

11 Janssen (03) Allergic sensitization Netherlands

- 16 -

2) การวเคราะหขอมลการตรวจวดคณภาพอากาศเชงสถต

เปนการกาหนดคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป โดยอาศยคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1

ชวโมง ของไทยทมอย และสตรการคานวณ ทไดจากการวเคราะหความสมพนธของขอมลกาซ NO2 เฉลย

1 ชวโมง และกาซ NO2 เฉลย 1 ป ในชวงป พ .ศ. 2545–2550 โดยแบงออกเปน 2 วธ คอ 1) วเคราะห

ความสมพนธระหวางสดสวน ( ratio) ของกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง และเฉลย 1 ป ซงเปนวธการ

เชนเดยวกบทมลรฐแคลฟอรเนยร ใชในการวเคราะหความสมพนธของขอมลเพอใชเปนขอมลสนบสนน

ประกอบการกาหนดคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป 2) วเคราะหความสมพนธระหวางกาซ NO2 เฉลย

1 ชวโมง และเฉลย 1 ป ดวย linear regression technique ซงเปนวธการเดยวกบทโครงการ The Acid

Deposition Control Strategy in the Kingdom of Thailand (ป 2546) โดย JICA ใชในการคานวณราง

คามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป ของไทย เพอใชเปรยบเทยบกบสถานการณกาซ NO2 รายป ทไดจาก

การประมวลผลดวยแบบจาลองทางคณตศาสตร โดยมรายละเอยดการวเคราะหขอมลของแตละวธ ดงน

1) วเคราะหความสมพนธระหวางสดสวน (ratio) ของกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง และเฉลย 1 ป

วธการ 1) หาความสมพนธระหวางสดสวนของกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง ทระดบ 99th percentile

(NO2 1-hr 99th percentile) และกาซ NO2 เฉลย 1 ป (annual mean) ดงสมการ

2) หาความสมพนธระหวางสดสวนของกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง สงสด (1-hour maximum)

และกาซ NO2 เฉลย 1 ป ดงสมการ

3) คานวณคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป จากความสมพนธของคามาตรฐานกาซ

NO2 เฉลย 1 ชวโมง ของไทย (170 ppb) และ ratio ทคานวณไดในขอ 1) และขอ 2)

ผลการวเคราะห

ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางสดสวนของกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง และเฉลย 1 ป แสดงดง

ตารางท 5-10 โดยสรปผลไดดงน

1) สดสวนของ NO2 1-hr 99th percentile : annual mean มคาเทากบ 4

2) สดสวนของ NO2 1-hr maximum : annual mean มคาประมาณ 6.6

3) คามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง (170 ppb) สมพนธกบคาเฉลยรายป ในชวง 26 - 43 ppb

ดงสมการ

170/4 = 43 , 170/6.6 = 26

ดงนน จากการวเคราะหความสมพนธระหวางสดสวนของกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง และเฉลย

1 ป พบคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป อยในชวง 26 - 43 ppb

1-hr 99th percentile /annual mean

1-hr maximum/annual mean

- 17 -

ตารางท 5 แสดงความสมพนธระหวางสดสวน (ratio) ของกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง และเฉลย 1 ป (2545)

จงหวด สถานตรวจวดคณภาพอากาศ Annual mean (ppb)

1-hr 99th percentile

Annual mean 1-hr max

Annual mean


สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 28.7

2.89 4.91 มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา 23.6 3.01 4.91 ททาการไปรษณยราษฎรบรณะ 19.2 3.83 7.67 กรมอตนยมวทยา บางนา 16 3.99 9.79 มหาวทยาลยราชภฎจนทรเกษม 21.8 3.26 5.69 การเคหะชมชนคลองจน 20.8 3.17 6.34 สนามกฬาการเคหะชมชนหวยขวาง 34.6 2.35 3.65 โรงเรยนนนทรวทยา ยานนาวา 30.9 2.75 4.53 โรงเรยนมธยมวดสงห บางขนเทยน 19 3.54 5.86 มหาวทยาลยรามคาแหง 23.3 3.18 6.02


การไฟฟายอยธนบร 28.4 2.75 4.97 ตารวจนครบาลโชคชย 34 2.65 4.53 การเคหะชมชนดนแดง 48 2.42 3.56


โรงจกรพระนครใต 16.7 3.96 9.35 ศนยฟนฟอาชพคนพการ พระประแดง 19.9 3.38 6.45 กรมทรพยากรธรณ 17.1 3.57 7.57 ศาลากลางจงหวดสมทรปราการ 21.9 3.20 5.63 การเคหะชมชนบางพล 12.5 3.70 5.78

สมทรสาคร แขวงการทางสมทรสาคร 19.4 2.78 4.16 ศาลากลางจงหวดสมทรสาคร 15.6 3.66 5.33

ปทมธาน มหาวทยาลยกรงเทพ วทยาเขตรงสต 15.7 3.88 8.14

นนทบร กรมพฒนาพลงงานทดแทนฯ 20.2 2.82 4.56 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 15.1 3.64 5.81


ศนยราชการรวม อ.แมรม 7.2 4.87 10.72 โรงเรยนยพราชวทยาลย 13.3 4.29 6.32

ลาปาง

มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยลาปาง 11.7 4.17 10.47 สถานอนามยบานสบปาด 2.6 5.55 17.04 สถานอนามยบานทาส 3.8 5.52 10.52 สานกงานการประปาแมเมาะ 3.9 5.70 13.46

นครสวรรค มหาวทยาลยอาชวศกษา อ. เมอง 9.9 4.46 8.01

ขอนแกน บานพกปลดอาเภอ อ. เมอง 24.9 3.13 5.18 นครราชสมา บานพกทหารมณฑลทหารบกท 21 อ. เมอง 11.6 4.23 7.51

สระบร โรงเรยนหนาพระลาน อ.เฉลมพระเกยรต 15.5 3.28 4.85 สถานดบเพลงเขานอย 11.3 3.99 6.66

ราชบร ศนยชางบารงท 1 อ. เมอง 8.2 4.50 8.15

ระยอง

อบต. ตาสทธ อ.ปลวกแดง 4.9 3.56 7.43 สถานอนามยมาบตาพด 10.1 3.28 5.06 ชมสายโทรศพท อ.เมอง 10.2 3.73 5.80 ศนยวจยพชไร อ.เมอง 8.6 3.48 6.62

ชลบร สถานดบเพลงอาวอดม แหลมฉบง 15 3.13 7.14 ศนยเยาวชนเทศบาล อ. ศรราชา 11.4 3.50 6.82 สานกงานสามญศกษา อ. เมอง 15.6 3.17 5.00

ภเกต ศนยบรการสาธารณสข อ.เมอง 11 2.52 3.83 สงขลา พนทเทศบาลนครหาดใหญ 9.6 2.70 4.57 คาเฉลย 17 4 7

- 18 -





Annual mean


สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 23 3.84 7.33 มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา 23.4 3.17 5.35 ททาการไปรษณยราษฎรบรณะ 22.2 3.92 7.20 กรมอตนยมวทยา บางนา 17.5 4.16 7.36 มหาวทยาลยราชภฎจนทรเกษม 17.7 4.24 6.95 การเคหะชมชนคลองจน 21.3 3.53 5.83 สนามกฬาการเคหะชมชนหวยขวาง 32.4 2.56 4.42 โรงเรยนนนทรวทยา ยานนาวา 30.1 2.79 4.29 โรงเรยนมธยมวดสงห บางขนเทยน 20.1 3.53 5.92 มหาวทยาลยรามคาแหง 21.1 3.75 6.44


การไฟฟายอยธนบร 27.8 2.77 4.60 ตารวจนครบาลโชคชย 33.4 2.64 4.55 การเคหะชมชนดนแดง 44.7 2.42 3.72






เชยงใหม ศนยราชการรวม อ.แมรม 6 5.14 13.43 โรงเรยนยพราชวทยาลย 15 3.61 9.56

ลาปาง

มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยลาปาง 12.9 5.27 11.07 สถานอนามยบานสบปาด 2 5.53 22.63 สถานอนามยบานทาส 4 4.75 10.75 สานกงานการประปาแมเมาะ 3.8 5.86 13.85

นครสวรรค มหาวทยาลยอาชวศกษา อ. เมอง 13 3.94 7.07 ขอนแกน บานพกปลดอาเภอ อ. เมอง 20.6 3.01 5.06 นครราชสมา บานพกทหารมณฑลทหารบกท 21 อ. เมอง 11.9 3.69 6.47



ระยอง

อบต. ตาสทธ อ.ปลวกแดง 5.3 3.70 7.86 สถานอนามยมาบตาพด 11.1 3.95 8.36 ชมสายโทรศพท อ.เมอง 10.3 3.68 6.68 ศนยวจยพชไร อ.เมอง 9 3.57 6.81

ชลบร สถานดบเพลงอาวอดม แหลมฉบง 14.7 3.00 5.04 ศนยเยาวชนเทศบาล อ. ศรราชา 11.6 3.53 6.72 สานกงานสามญศกษา อ. เมอง 16.5 3.45 5.39

ภเกต ศนยบรการสาธารณสข อ.เมอง 10.5 2.65 13.53 สงขลา พนทเทศบาลนครหาดใหญ 9.5 2.83 5.45 คาเฉลย 17 4 7

- 19 -




Annual mean 1-hr max Annual mean

มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา 24.8 3.23 5.21 ททาการไปรษณยราษฎรบรณะ 22.7 3.71 5.34 กรมอตนยมวทยา บางนา 14.4 4.97 6.44 มหาวทยาลยราชภฎจนทรเกษม 30.3 2.94 5.22 การเคหะชมชนคลองจน 19.6 3.72 5.31 สนามกฬาการเคหะชมชนหวยขวาง 33.4 2.48 3.50 โรงเรยนนนทรวทยา ยานนาวา 26.3 2.66 3.61 โรงเรยนมธยมวดสงห บางขนเทยน 21.3 5.73 3.67 กรมประชาสมพนธ 21.7 7.84 2.93

รมถนนใน กทม. การไฟฟายอยธนบร 26.1 3.18 4.83 ตารวจนครบาลโชคชย 32.4 2.68 4.97 การเคหะชมชนดนแดง 45.6 2.54 3.77







ศนยราชการรวม อ.แมรม 11 4.17 9.98 โรงเรยนยพราชวทยาลย 19.9 3.62 5.18

ลาปาง

มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยลาปาง 14 3.86 8.67 สถานอนามยบานสบปาด 3.4 5.13 17.49 สถานอนามยบานทาส 5.1 5.01 9.02 สานกงานการประปาแมเมาะ 4.6 5.23 10.02

นครสวรรค มหาวทยาลยอาชวศกษา อ. เมอง 13.6 3.01 4.87

ขอนแกน บานพกปลดอาเภอ อ. เมอง 22.6 3.84 6.72 นครราชสมา บานพกทหารมณฑลทหารบกท 21 อ. เมอง 11.5 4.01 7.59

อยธยา โรงเรยนอยธยาวทยาลย 11.5 4.12 8.47



ระยอง

อบต. ตาสทธ อ.ปลวกแดง 6.3 3.53 6.08 สถานอนามยมาบตาพด 12.2 4.08 6.64 ชมสายโทรศพท อ.เมอง 11.5 3.82 6.69 ศนยวจยพชไร อ.เมอง 8.4 3.48 7.11

ชลบร สถานดบเพลงอาวอดม แหลมฉบง 14.6 3.75 6.20 ศนยเยาวชนเทศบาล อ. ศรราชา 12.3 3.61 6.44 สานกงานสามญศกษา อ. เมอง 15.5 4.26 10.77

สราษฎรธาน ทวาการอาเภอเมอง 5.8 3.43 7.37

ภเกต ศนยบรการสาธารณสข อ.เมอง 10.5 2.71 5.23 สงขลา พนทเทศบาลนครหาดใหญ 9.1 2.75 4.07 คาเฉลย 17 4 6

- 20 -


สถานตรวจวดคณภาพอากาศ Annual mean (ppb)

1-hr 99th percentile Annual mean

1-hr max Annual mean

มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา 21 3.05 8.02 ททาการไปรษณยราษฎรบรณะ 18.7 3.79 5.98 กรมอตนยมวทยา บางนา 16.7 3.78 6.30 มหาวทยาลยราชภฎจนทรเกษม 23 2.57 5.87 การเคหะชมชนคลองจน 18.7 3.58 6.03 สนามกฬาการเคหะชมชนหวยขวาง 28.7 2.37 3.76 โรงเรยนนนทรวทยา ยานนาวา 25.3 2.41 3.91 โรงเรยนมธยมวดสงห บางขนเทยน 16.7 3.59 8.56 กรมประชาสมพนธ 21.8 2.94 4.50 โรงเรยนบดนทรเดชา 20.9 2.74 3.98 การไฟฟายอยธนบร 24.4 2.67 6.36 ตารวจนครบาลโชคชย 30.3 2.38 4.33 การเคหะชมชนดนแดง 40.7 3.24 4.17 โรงจกรพระนครใต 19.8 3.27 5.80 ศนยฟนฟอาชพคนพการ พระประแดง 17.4 4.20 7.28 กรมทรพยากรธรณ 19.2 3.38 6.76 ศาลากลางจงหวดสมทรปราการ 17.7 3.55 5.58 การเคหะชมชนบางพล 14.7 3.83 8.61 แขวงการทางสมทรสาคร 19.3 2.91 4.57 ศาลากลางจงหวดสมทรสาคร 13.1 4.11 7.69 มหาวทยาลยกรงเทพ วทยาเขตรงสต 18.7 2.79 4.29 กรมพฒนาพลงงานทดแทนฯ 18.2 2.91 5.21 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 16.7 3.05 4.72 ศนยราชการรวม อ.แมรม 7.4 5.40 11.20 โรงเรยนยพราชวทยาลย 17 4.01 7.54 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยลาปาง 11.6 4.26 8.65 สถานอนามยบานสบปาด 3.4 4.88 16.72 สถานอนามยบานทาส 4.2 5.29 12.02 สานกงานการประปาแมเมาะ 3.7 6.77 20.59 มหาวทยาลยอาชวศกษา อ. เมอง 11.4 4.39 7.99 บานพกปลดอาเภอ อ. เมอง 20.4 3.38 5.92 บานพกทหารมณฑลทหารบกท 21 อ. เมอง 9.7 4.65 7.55 โรงเรยนอยธยาวทยาลย 12.2 3.63 8.12 โรงเรยนหนาพระลาน อ.เฉลมพระเกยรต 20.3 3.64 5.22 สถานดบเพลงเขานอย 13.4 3.50 6.25 ศนยชางบารงท 1 อ. เมอง 7.8 4.25 9.66 อบต. ตาสทธ อ.ปลวกแดง 6.6 3.14 7.10 สถานอนามยมาบตาพด 9.6 3.44 6.26 ชมสายโทรศพท อ.เมอง 10.3 3.88 8.93 ศนยวจยพชไร อ.เมอง 7 4.41 8.97 สถานดบเพลงอาวอดม แหลมฉบง 15.6 2.75 4.93 ศนยเยาวชนเทศบาล อ. ศรราชา 13 3.06 5.32 สานกงานสามญศกษา อ. เมอง 11.7 3.60 7.46 อบต.วงเยน อ.แปลงยาว 4.8 3.99 7.77 ทวาการอาเภอเมอง 5.3 3.19 6.19 ศนยบรการสาธารณสข อ.เมอง 9.2 2.60 4.57 พนทเทศบาลนครหาดใหญ 8.7 2.87 4.36

คาเฉลย 15 4 7

- 21 -





Annual mean มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา 23 2.96 4.69 ททาการไปรษณยราษฎรบรณะ 23 3.68 6.48 กรมอตนยมวทยา บางนา 19 3.72 5.12 มหาวทยาลยราชภฎจนทรเกษม 24 2.82 4.26 การเคหะชมชนคลองจน 24 3.11 4.90 สนามกฬาการเคหะชมชนหวยขวาง 29 2.63 3.95 โรงเรยนนนทรวทยา ยานนาวา 26 2.60 4.78 โรงเรยนมธยมวดสงห บางขนเทยน 18 3.50 4.97 กรมประชาสมพนธ 24 3.08 4.77 โรงเรยนบดนทรเดชา 21 3.25 4.64 การไฟฟายอยธนบร 26 2.73 4.16 ตารวจนครบาลโชคชย 30 2.43 3.53 การเคหะชมชนดนแดง 38 2.66 4.75 โรงจกรพระนครใต 22 6.62 15.53 ศนยฟนฟอาชพคนพการ พระประแดง 20 3.55 5.72 กรมทรพยากรธรณ 19 3.45 6.18 ศาลากลางจงหวดสมทรปราการ 20 3.60 5.08 การเคหะชมชนบางพล 13 4.07 7.12 แขวงการทางสมทรสาคร 20 2.86 4.08 ศาลากลางจงหวดสมทรสาคร 14 3.91 6.47 มหาวทยาลยกรงเทพ วทยาเขตรงสต 18 2.95 4.65 กรมพฒนาพลงงานทดแทนฯ 22 2.59 3.86 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 17 3.00 4.68 ศนยราชการรวม อ.แมรม 8 4.44 6.78 โรงเรยนยพราชวทยาลย 15 3.79 5.43 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยลาปาง 12 3.19 6.21 สถานอนามยบานสบปาด 5 5.74 13.82 สถานอนามยบานทาส 5 3.81 11.42 สานกงานการประปาแมเมาะ 4 5.69 11.38 มหาวทยาลยอาชวศกษา อ. เมอง 10 3.69 9.18 บานพกปลดอาเภอ อ. เมอง 19 2.96 5.14 บานพกทหารมณฑลทหารบกท 21 อ. เมอง 8 4.53 7.95 โรงเรยนอยธยาวทยาลย 14 3.55 5.12 โรงเรยนหนาพระลาน อ.เฉลมพระเกยรต 19 2.79 4.28 สถานดบเพลงเขานอย 15 3.38 6.82 ศนยชางบารงท 1 อ. เมอง 8 5.05 8.28 อบต. ตาสทธ อ.ปลวกแดง 7 3.12 5.50 สถานอนามยมาบตาพด 14 3.00 5.03 ชมสายโทรศพท อ.เมอง 9 3.99 6.79 ศนยวจยพชไร อ.เมอง 11 3.10 4.88 สถานดบเพลงอาวอดม แหลมฉบง 12 3.25 7.26 ศนยเยาวชนเทศบาล อ. ศรราชา 12 3.83 6.69 สานกงานสามญศกษา อ. เมอง 13 3.49 6.68 อบต.วงเยน อ.แปลงยาว 5 3.78 7.61 ทวาการอาเภอเมอง 3 4.80 11.21 ศนยบรการสาธารณสข อ.เมอง 10 2.63 4.60 พนทเทศบาลนครหาดใหญ 9 2.59 4.60

Mean 16 4 6

- 22 -





Annual mean มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา 22 3.27 5.58 ททาการไปรษณยราษฎรบรณะ 24 3.80 6.09 กรมอตนยมวทยา บางนา 20 3.95 6.31 มหาวทยาลยราชภฎจนทรเกษม 25 2.85 5.38 การเคหะชมชนคลองจน 21 3.77 5.85 สนามกฬาการเคหะชมชนหวยขวาง 30 2.54 4.88 โรงเรยนนนทรวทยา ยานนาวา 24 2.84 4.80 โรงเรยนมธยมวดสงห บางขนเทยน 16 3.62 5.58 กรมประชาสมพนธ 16 3.42 6.47 โรงเรยนบดนทรเดชา 21 3.29 5.56 การไฟฟายอยธนบร 27 2.95 4.84 ตารวจนครบาลโชคชย 28 2.56 4.46 การเคหะชมชนดนแดง 42 2.40 3.57 โรงจกรพระนครใต 18 3.84 8.11 ศนยฟนฟอาชพคนพการ พระประแดง 26 2.87 5.93 กรมทรพยากรธรณ 17 4.04 6.71 ศาลากลางจงหวดสมทรปราการ 23 3.80 6.31 การเคหะชมชนบางพล 11 4.66 8.16 แขวงการทางสมทรสาคร 18 2.93 5.37 ศาลากลางจงหวดสมทรสาคร 16 3.77 6.36 มหาวทยาลยกรงเทพ วทยาเขตรงสต 17 2.92 4.87 กรมพฒนาพลงงานทดแทนฯ 19 2.87 4.57 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 14 3.21 5.92 ศนยราชการรวม อ.แมรม 10 4.79 7.29 โรงเรยนยพราชวทยาลย 17 3.80 6.56 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยลาปาง 12 4.51 8.67 สถานอนามยบานสบปาด 4 5.72 14.11 สถานอนามยบานทาส 8 3.84 27.47 สานกงานการประปาแมเมาะ 4 6.58 13.16 มหาวทยาลยอาชวศกษา อ. เมอง 10 4.26 6.44 บานพกปลดอาเภอ อ. เมอง 18 3.49 5.84 บานพกทหารมณฑลทหารบกท 21 อ. เมอง 11 3.81 6.63 โรงเรยนอยธยาวทยาลย 14 3.75 5.94 โรงเรยนหนาพระลาน อ.เฉลมพระเกยรต 18 3.20 4.91 สถานดบเพลงเขานอย 17 3.36 5.49 ศนยชางบารงท 1 อ. เมอง 8 5.59 11.06 อบต. ตาสทธ อ.ปลวกแดง 7 3.74 5.75 สถานอนามยมาบตาพด 14 3.25 5.39 ชมสายโทรศพท อ.เมอง 11 3.78 6.03 ศนยวจยพชไร อ.เมอง 9 4.02 6.67 สถานดบเพลงอาวอดม แหลมฉบง 12 3.25 5.99 ศนยเยาวชนเทศบาล อ. ศรราชา 10 4.51 7.66 สานกงานสามญศกษา อ. เมอง 15 3.52 6.11 อบต.วงเยน อ.แปลงยาว 5 3.99 7.77 ทวาการอาเภอเมอง 7 3.19 8.65 ศนยบรการสาธารณสข อ.เมอง 9 2.66 4.86 พนทเทศบาลนครหาดใหญ 8 2.74 4.18

Mean 16 4 7

- 23 -

2) วเคราะหความสมพนธระหวางกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง และเฉลย 1 ป ดวย linear regression

technique

วธการ 1) หาความสมพนธของกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง ทระดบ 99th percentile และเฉลย 1 ป ดวย

linear regression ดงสมการ

2) หาความสมพนธของกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมงสงสด และเฉลย 1 ป ดวย linear regression ดงสมการ

3) คานวณคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป โดยแทนคา X ดวยคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง

(170 ppb) ในแตละป จาก regression model ทไดจากขอ 1) และขอ 2)

ผลการวเคราะห

ผลการวเคราะหความสมพนธของกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง และเฉลย 1 ป ดวย regression ดงน

1) ความสมพนธของกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง ท 99th percentile และเฉลย 1 ป ของทกสถานฯ

ในแตละป ดวย regression ดงรปท 4

2) ความสมพนธของกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง สงสด และเฉลย 1 ป ของทกสถานฯ ใน แตละป

ดวย regression แสดงดงรปท 5

3) คานวณคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป โดยแทนคา X ดวยคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง

(170 ppb) ใน regression model ทไดของแตละป แสดงผลการคานวณดงตารางท 11

ตารางท 11 แสดงผลการคานวณคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป

ป พ.ศ. Regression model มาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป(ppb)

1-hr max.

& annual mean 1-hr 99

th percentile

& annual mean

1-hr max.

& annual mean 1-hr 99

th percentile

& annual mean

2545 Y = 0.1901X – 1.9156 y = 0.3942x - 4.7603 30 62

2546 Y = 0.1786X – 2.5308 y = 0.3397x - 2.7171 28 50

2547 Y = 0.1975X – 2.5323 y = 0.3582x - 3.4977 31 57

2548 Y = 0.1743X – 1.0577 y = 0.3295x - 1.4571 29 54

2549 y = 0.2306x - 3.8069 y = 0.3668x - 2.8169 35 59

2550 y = 0.1871x - 1.9551 y = 0.3249x - 1.9315 30 53

เฉลย 30 56

ดงนน จากการวเคราะหความสมพนธระหวางกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง และเฉลย 1 ป ดวย

linear regression technique พบวาคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป อยในชวง 30-56 ppb

Y = mX + b

Y = mX + b

- 24 -

รปท 4 Regression ระหวาง NO2 เฉลย 1 ชวโมง ท 99th percentile และกาซ NO2 เฉลย 1 ป (2545 – 2550)

Relation between the 99th percentile hourly value and the annual average value

y = 0.3942x - 4.7603R2 = 0.8988

0

10

20

30

40

50

60

0 20 40 60 80 100 120 140

The 99th percentile hourly value (ppb)

An

nu

al avera

ge(p

pb

)


y = 0.3397x - 2.7171R2 = 0.8308

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

0 20 40 60 80 100 120


Th

e a

nn

ual avera

ge (

pp

b)


y = 0.3582x - 3.4977R2 = 0.8762

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

0 20 40 60 80 100 120 140


An

nu

al avera

ge (

pp

b)

Relation between the 99th percentile hourly value and the annual value (2005)

y = 0.3295x - 1.4571R2 = 0.8278

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

0 20 40 60 80 100 120 140


An

nu

al

ave

rag

e (

pp

b)

Relation between the 99th percentile and the annual mean value (2006)

y = 0.3668x - 2.8169R2 = 0.8818

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

0 20 40 60 80 100 120

The 99th percentile value (ppb)

An

nu

al

av

era

ge

(p

pb

)

Relation between the 99th percentile hourly value and the annual mean value (2007)

y = 0.3249x - 1.9315R2 = 0.8225

0

5

10

15

20

25

30

35

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Maximum 1-hr average (ppb)

(An

nu

al a

ve

rag

e (

pp

b)

- 25 -

รปท 5 Regression ระหวางกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมงสงสด และกาซ NO2 เฉลย 1 ป (2545 – 2550)

Relation between the maximum hourly value and the annual mean value (2002)

y = 0.1901x - 1.9156R2 = 0.6456

0

10

20

30

40

50

60

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180


An

nu

al a

ve

rag

e (

pp

b)


y = 0.1786x - 2.5308R2 = 0.6117

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180


An

nu

al

av

era

ge

(p

pb

)


y = 0.1975x - 2.5323R2 = 0.6756

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200


An

nu

al

avera

ge (

pp

b)


y = 0.1743x - 1.0577R2 = 0.5887

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180


An

nu

al a

ve

rag

e (

pp

b)

Relation between the maximum hourly value & the annual mean value (2006)

y = 0.2306x - 3.8069R2 = 0.7714

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200


An

nu

al

avera

ge (

pp

b)


y = 0.1871x - 1.9551R2 = 0.7974

0

5

10

15

20

25

30

35

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180


An

nu

al a

ve

rag

e (

pp

b)

- 26 -

• สรปคามาตรฐานกาซ NO2 ในเวลา 1 ป

การกาหนดคามาตรฐานกาซ NO2 ในเวลา 1 ป ไดพจารณาหลกเกณฑจากผลกระทบตอสขภาพ

อนามยเปนหลก ประกอบกบการวเคราะหขอมลการตรวจวดคณภาพอากาศเชงสถต เพอพจารณาถง

สถานการณคณภาพอากาศในปจจบน และความสมพนธกบคามาตรฐานเฉลย 1 ชวโมง ทมอยเดม โดย

สรปคามาตรฐานกาซ NO2 ในเวลา 1 ป ดงตารางท 12

ตารางท 12 สรปคามาตรฐานกาซ NO2 ในเวลา 1 ป

หลกเกณฑการพจารณา คามาตรฐานกาซ NO2

ในเวลา 1 ป

1.ผลกระทบตอสขภาพอนามย 23-37 ppb

2.การวเคราะหขอมลการตรวจวด

คณภาพอากาศเชงสถต

วธท 1: วเคราะหความสมพนธระหวาง

สดสวนของกาซ NO2 เฉลย 1 ชวโมง

และเฉลย 1 ป

26-43 ppb

วธท 2: วเคราะหความสมพนธของกาซ

NO2 เฉลย 1 ชวโมง และเฉลย 1 ป ดวย

linear regression technique

30-56 ppb

จากการพจารณาผลกระทบตอสขภาพอนามย รวมกบสถานการณคณภาพอากาศในปจจบนดวย

การวเคราะหขอมลการตรวจวดคณภาพอากาศเชงสถต พบวาคามาตรฐานกาซ NO2 ในเวลา 1 ป ควรอย

ในชวง 30-37 ppb ซงคามาตรฐานใดๆ ในชวงคาดงกลาว จะมความสมพนธกบคามาตรฐานเฉลย 1

ชวโมง ทมอยเดม และจะสามารถปองกนผลกระทบตอสขภาพอนามยได โดยคามาตรฐานทมคาตาสด

หรอเขมงวดทสด จะสามารถปองกนผลกระทบตอสขภาพอนามยไดมากทสด

ดงนน กรมควบคมมลพษ เหนวาคามาตรฐาน กาซ NO2 ในเวลา 1 ป ทเหมาะสมสาหรบ

ประเทศไทย ควรอยทระดบความเขมขน 30 ppb ซงจะสามารถปองกนผลกระทบตอสขภาพอนามยได

มากทสด และมความสมพนธกบคามาตรฐานเฉลย 1 ชวโมง ทมอยเดม แสดงดงรปท 6

- 27 -

รปท 6 การกาหนดคามาตรฐานกาซ NO2 ในเวลา 1 ป

30

56

30

21

53

3030

2326

37

43

30

50

0

10

20

30

40

50

60

70

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

number of standard

NO

2 an

nual

sta

ndar

d (p

pb)

ยอมรบไดในชวง 30 - 37 ppb

WHO, EU

Proposed value=30 ppb

federal std., US.EPA

california

Canada

Australia Korea

Health effects

Statistic: ratio

Statistic: regression

รปท 6 แสดงการกาหนดคามาตรฐานกาซ NO2 ในเวลา 1 ป โดยอาศยขอมลทางวชาการดาน

ผลกระทบตอสขภาพอนามยเปนหลก ประกอบกบการวเคราะหขอมลการตรวจวดคณภาพอากาศเชงสถต

และมาตรฐานของตางประเทศเปนขอมลสนบสนน พบวาคามาตรฐานทเหมาะสมสาหรบประเทศไทย

ควรอยทความเขมขน 30 ppb ซงเปนระดบสงสดทยอมใหมไดในบรรยากาศ และเปนระดบทจะปองกน

สขภาพอนามยของประชาชนทกกลม ในระยะยาวได

เมอพจารณาสถานการณคณภาพอากาศ เมอมการกาหนดคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป ท

ระดบ 30 ppb จากขอมลผลการตรวจวดกาซ NO2 เฉลย 1 ป ทเกนระดบรางคามาตรฐานดงกลาว ในป

พ.ศ. 2545 - 2550 จาก 47 สถาน พบวากรงเทพมหานครเปนจงหวดเดยว ทพบสถานการณ กาซ NO2

เฉลย 1 ป เกนรางคามาตรฐานฯ เปนประจาทกป ในพนทรมถนน ดงรปท 7 จากการวเคราะหแยกราย

สถาน พบวาสถานฯ การเคหะชมชนดนแดง มระดบกาซ NO2 รายป เกนรางคามาตรฐานฯ มากทสด

(ตารางท 13) สาหรบพนทในเขตปรมณฑลและตางจงหวด ยงคงอยในเกณฑรางคามาตรฐานฯ รปท 7-8

- 28 -

รปท 7 แสดงคาเฉลยของกาซ NO2 รายป ในกรงเทพมหานคร (รมถนน และพนทท วไป) เปรยบเทยบ

กบรางคามาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป

2423

24

2123 22

3735

35

32 32 33

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551

ป พ.ศ.

NO

2 เฉ

ลยรา

ยป

(ppb

)

พนททวไป รมถนน

proposed standard = 30 ppb

ตารางท 13 สถานฯ ทพบคากาซ NO2 เฉลย 1 ป เกนรางคามาตรฐาน (30 ppb) ณ ความเขมขนตางๆ

จงหวด สถานตรวจวดคณภาพอากาศ กาซไนโตรเจนไดออกไซดเฉลย 1 ป (ppb)

2545 2546 2547 2548 2549 2550

พนทท วไป

ใน กทม.

มหาวทยาลยราชภฎจนทรเกษม - - 30.3 - - -

สนามกฬาการเคหะชมชนหวยขวาง 34.6 32.4 33.4 - - 30.3

โรงเรยนนนทรวทยา ยานนาวา 30.9 30.1 - - - -

รมถนน

ใน กทม.

ตารวจนครบาลโชคชย 34.0 33.4 32.4 30.3 - -

การเคหะชมชนดนแดง 48.0 44.7 45.6 40.7 38.3 42.0

หมายเหต: - หมายถง คากาซ NO2 รายป ไมเกนรางคามาตรฐาน

- 29 -

รปท 8 แสดงคาเฉลยของกาซ NO2 รายป ในพนทปรมณฑลและพนทตางจงหวด เปรยบเทยบกบรางคา

มาตรฐานกาซ NO2 เฉลย 1 ป

18

1617

11 1110 10 10

1719 20

1718 18

10

87

8 89

14 1515

141413

12

1212 12

10 108

8 78

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551

ป พ.ศ.

NO

2 เฉ

ลยรา

ยป (p

pb)

ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอภาคกลาง ภาคตะวนออกภาคใต ปรมณฑล

proposed standard = 30 ppb

- 30 -

3. ความเหนของกรมควบคมมลพษ

กรมควบคมมลพษ เหนควรกาหนดคามาตรฐานกาซไนโตรเจนไดออกไซดในบรรยากาศ

โดยทวไป ในเวลา 1 ป ทระดบ 30 ppb (0.030 ppm หรอ 0.057 mg/m3) เพมเตมจากมาตรฐานกาซ

NO2 เฉลย 1 ชวโมง ทมอยเดม (170 ppb) โดยอาศยขอมลทางวชาการดานผลกระทบตอสขภาพอนามย

เปนหลก รวมกบการวเคราะหขอมลการตรวจวดคณภาพอากาศเชงสถต และคามาตรฐานของ

ตางประเทศเปนขอมลสนบสนน เพอเปนการเพมระดบการปองกนผลกระทบตอสขภาพอนามยของ

ประชาชนจากการไดรบกาซ NO2 ในบรรยากาศโดยทวไป เปนระยะเวลายาวนานได โดยอาศยอานาจตาม

ความในมาตรา 34 แหงพระราชบญญตสงเสรม และรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535

4. ประเดนเสนอเพอพจารณา

เหนชอบกบรางประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต เรอง กาหนดมาตรฐานคณภาพ

อากาศในบรรยากาศโดยทวไป โดยกาหนดคาเฉลยกาซไนโตรเจนไดออกไซดในบรรยากาศโดยทวไป

ในเวลา 1 ป จะตองไมเกน 0.030 ppm (0.057 mg/m3)

- 31 -

ราง

ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต

ฉบบท …..(พ.ศ. ………. )

เรอง กาหนดมาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทวไป

โดยเปนการสมควรปรบปรงแกไขมาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทวไปทได

กาหนดไวแลวใหเหมาะสมตามความกาวหนาในทางวทยาศาสตร เทคโนโลย และความ

เปลยนแปลงทางเศรษฐกจ และสงคมของประเทศ อาศยอานาจตามความในมาตรา ๓๔ แหง

พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. ๒๕๓๕ ประกอบกบคาสง

สานกนายกรฐมนตรท .................ลงวนท ……………………….และมตคณะกรรมการ

สงแวดลอมแหงชาตในคราวการประชมครงท ………………. เมอวนท …………………จง

ปรบปรงแกไขมาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทวไป ไวดงตอไปน

ขอ ๑ ใหยกเลกความใน (๒) ของขอ ๒ ของประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต

ฉบบท ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๓๘) ออกตามความในพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพ

สงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. ๒๕๓๕ เรอง กาหนดมาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศ

โดยทวไป ลงวนท ๑๗ เมษายน ๒๕๓๘ และใหใชความตอไปนแทน

“(๒) คาเฉลยของกาซไนโตรเจนไดออกไซดในเวลา ๑ ชวโมง จะตองไมเกน ๐.๑๗

สวนในลานสวน หรอไมเกน ๐.๓๒ มลลกรมตอลกบาศกเมตร และในเวลา ๑ ป จะตองไมเกน

๐.๐๓ สวนในลานสวน หรอไมเกน ๐.๐๕๗ มลลกรมตอลกบาศกเมตร”

ขอ ๒ ใหยกเลกความในขอ (๑) ของขอ ๒ ของประกาศคณะกรรมการสงแวดลอม

แหงชาตฉบบท ๒๘ (พ.ศ. ๒๕๕๐) ออกตามความในพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพ

สงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. ๒๕๓๕ เรอง กาหนดมาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศ

โดยทวไป ลงวนท ๑๐ เมษายน ๒๕๕๐ และใหใชความตอไปนแทน

“(๑) การวดหาคาเฉลยของกาซไนโตรเจนไดออกไซดในเวลา ๑ ชวโมง หรอในเวลา ๑

ป ใหใชเครองวดระบบเคมลมเนสเซน หรอระบบอนทกรมควบคมมลพษใหความเหนชอบ และ ”

ประกาศ ณ วนท ………………………………….

( )

รองนายกรฐมนตร

ประธานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต

- 32 -

เอกสารอางอง

1. ARB (Air Resources Board). 2007. Review of the California Ambient Air Quality

Standard for Nitrogen Dioxide (Staff Report). California Environmental Protection Agency.

(available at http://www.arb.ca.gov/researcj/aaqs/no2-rs/no2-rs.htm)

2. ARB (Air Resources Board). 2007. Review of the California Ambient Air Quality

Standard for Nitrogen Dioxide (Technical Support Document). California Environmental

Protection Agency. (available at http://www.arb.ca.gov/researcj/aaqs/no2-rs/no2-rs.htm)

3. U.S.EPA. 1995. Review of the National Ambient Air Quality Standards for

Nitrogen Dioxide. Office of Air Quality Planning and Standards. Research Triangle Park. NC.

EPA-452/R-95-005.

4. U.S.EPA. 2007. Nitrogen Dioxide Health Assessment Plan: Scope and Methods

for Exposure and Risk Assessment. Office of Air Quality Planning and Standards. Research

Triangle Park. NC.

5. WHO. 2000. WHO Air Quality Guideline for Europe Second Edition. (available at

http://www.euro.who.int/air/activities/20050223_4)

6. WHO. 2006. WHO Air Quality Guidelines for particulate matter, Ozone, nitrogen

dioxide and sulfur dioxide Global update 2005. (available at

http://www.who.int/phe/air/aqg2006execsum.pdf)

http://www.arb.ca.gov/researcj/aaqs/no2-rs/no2-rs.htm

http://www.arb.ca.gov/researcj/aaqs/no2-rs/no2-rs.htm

http://www.euro.who.int/air/activities/20050223_4

http://www.who.int/phe/air/aqg2006execsum.pdf

1.2...

Documents