13 dali znaete
TRANSCRIPT
-
8/8/2019 13 Dali znaete
1/3
Mo{ti (mo}i, relikvija), vo hristijanskata Crkva vid relikvii,
ostatoci od telata na svetitelite. Spored tolkuvaweto, toa se oduhoveni
prebivali{ta Bo`ji - vo oblik na delovi ili cel skelet, balsamirani
tela ili samo ~esti~ki od koski (nekoga{ obi~aj za raspar~uvawe na
mo{tite zaradi mo`nost da gi vidi {to pogolem broj na vernici, da gi
dopre i celiva, kako i zaradi polagawe vo ^esnata Trpeza i antiminsot -
so simboli~no pretstavuvawe na nebesnata Crkva na koja{to po~iva zem-
nata, no i zaradi veruvaweto vo nivnata apotropejska, za{titni~ka mo}).
Se ~uvaat vo kivot i drugi relikvijari.
Mo{ti na svetite
Stariot slovenski izraz mo{ti e imenka vo mno`ina izvedena od pra-
slovenskiot glagol mokti - mo`e. Preku teloto vo celina, koe{to ne
podlegnalo na fizi~ko-hemiskiot zakon na razlo`uvawe na materijata ili
preku negovi poedine~ni so~uvani delovi se projavuvaat natprirodni
dejstva; tie se Bo`ji, a ne na svetitelite - vsu{nost, toa e prodol`uvawe na
bogo~ove~kata sinergija i posle biolo{kata smrt na svetitelot.
Mo{tite kako telo koe{to ne podlegnalo na raspa|aweto na mate-
rijata pretstavuvaat prethodno svedo{tvo za besmrtnosta na li~nosta i
predznak za voskresenieto vo idniot vek i svet. Od vremeto na SedmiotVselenski Sobor vo antiminsot se v{iva ~esti~ka na sveti mo{ti.
(Pravoslavna enciklopedija)
DALI ZNAETE...DALI ZNAETE...
[to zna~i po[to zna~i poimot:imot:
MO[TI ?MO[TI ?
82
Prem
in,
Ro`destvoHristovo2004
-
8/8/2019 13 Dali znaete
2/3
Omraza
Du{evna sostojba apsolutno sprotivna na qubovta (Mat. 6,
24), du{evna sostojba koja se temeli na prirodnata reakcija na qu-
bovta. Toa e tipi~en vnatre{en naboj na sodr`ina sprotivna na qu-
bovta, taka {to ne e vo pra{awe nedostatok na qubov, odnosno na do-
bro, koga e vo pra{awe zloto (Lajbnic), tuku silna, no sprotivna so-
dr`ina, N. Loski.
Omrazata me|u lu|eto postoi od po~etokot na istorijata na
svetot (Bitie 4, 2 - 8), a Biblijata veli deka omrazata e zlo, plod na
grevot, oti Bog gi sozdade lu|eto da `iveat vo vzaemna bratska
qubov. No omrazata, koja{to od svoite dale~ni po~etoci se pri-
menuva vo istata smisla (bezbo`nikot go mrazi pravednikot inastapuva kako negov neprijatel), ima i ista {ema (zavist - omraza -
ubistvo): Kain protiv Avel, Isav protiv Jakov, sinovite na Jakov
protiv Josif, Egiptjanite protiv Izrailcite, bezbo`nicite pro-
tiv Prorocite... Toa e zna~i postojan zakon: glavno Bog, preku
Svojot izbranik stanuva cel i predmet na omraza. On e Bog na qubo-
vta, za kogo bi bila navreda obvinenieto deka go mrazi Svojot narod,
no samata Negova qubov ja vklu~uva omrazata kon idolopoklonstvo-
to, kon pohotta, zlostorstvoto, i voop{to kon site grevovi nabro-
jani vo Noviot Zavet. Vsu{nost, gre{nicite Mu se sprotistavile
na Boga i se isklu~ile sebesi od Negovata qubov, pa ottamu Bog go
mrazi grevot, zloto i sli~nite sostojbi.
A to~no vo svetot koj{to e potresen od strastvena omraza se
pojavuva Gospod Isus Hristos i do`ivuva taa omraza vo razni obli-
ci da se svrti i protiv Nego. Toa e omraza protiv Sinot Bo`ji na
Kogo{to Mu zaviduvaat (Mat. 27, 18; Luka 19, 14), omraza protiv
pravednicite, podocna omraza protiv u~enicite Hristovi i na kra-
jot, omraza na svetot protiv hristijanite.
No, so u~eweto na Gospod Isus Hristos jasno e zacrtan
stavot kon omarzata: da se mrazi zloto, a ne lu|eto, oti samo qubov-ta dava `ivot i go pravi ~ovekot sli~en na bog; vo ovoj kontekst
mo`e soodvetno da se sfati Hristovoto u~ewe za qubovta kon onoj
{to n# mrazi (Mat. 5, 44; Luka 6; 27, 35).
DALI ZNAETE...
[to zna~i poimot:
OMRAZA ?OMRAZA ?
83
Prem
in,
Ro`destvoHristovo2004
-
8/8/2019 13 Dali znaete
3/3
Potomci na Sim, sinot na Noe. Grupa narodi koi{to `iveele
vo Zapadna Azija. Od okolu 3000 godina pred Hrista pa natamu
tie se raseluvale od Arabija, a me|u niv bile i Izrailcite.
Kulturite i religiite im se razlikuvale, no jazicite im bile
bliski. Hananci, Sirijci, Fenikijci, Amoniti, Arabjani,
Asirci i Vavilonci. Site tie se semitski narodi. Na tloto na
semitskite jazici nastanale pismata, kako i religiite:
evrejskata, hristijanskata i islamskata.
DA
L
I
Z
N
A
ET
E koi se:
SSE M I T I T EE M I T I T E ??
84
Prem
in,
Ro`destvoHristovo2004