Shitja e aksioneve të rregullta me kesh

Shembull 1:Korporata N ka marrë autorizimin për mundësinë e shitjes së 300.000 aksioneve të vlerës nominale 80€. Ndërkohë korporata ka shitur me të gatshme 10.000 aksione të rregullat për:

a) 100 € b) 80 €c) 60 €

a) 100 €

Keshi...................................... 1,000,000Kapitali aksionar ........................800,000 Premia në kapital ........................200,000

b) 80 €

Keshi...................................... 800,000Kapitali aksionar ........................800,000

c) 60 €

Keshi...................................... 600,000Diskonti ..................................200,000

Kapitali aksionar ........................800,000

Shembull: master

Me 5 janar 2006 korporata N ka marr autorizim për 200.000 aksione të rregullta të vlerës nominale 3€ 10 janar 2006 ka shitur 30,000 aksione nga 12 € me kesh

Keshi...................................... 360,000Aksionet e rregullta.......................90,000 Premia në kapital ........................270,000

1

Shitja e aksioneve të rregullta me pasuri

Shembull 2.Një korporatë ka blerë pajime me 1.000 aksione të rregullat me vlerë nominale 70€ kurse vlera e tregut të tyre është 100€.

Pajimet ..................................100,000 Kapitali aksionar.....................70,000 Premia ....................................30,000

Shembull 3:Janë blerë makineri me 200 aksione të rregullta me vlerë nominale 100€ ndërsa vlera e tregut është 150€

Makineritë..............................30,000 Kapitali aksionar.....................20,000 Premia në kapital ....................10,000

Shembull: master

Me 20/02/07 korporata S ka blerë pajisje përmes 2000 aksione të rregullta të vlerës nominale 3€. Në datën e blerjes vlera e tregut e aksioneve është 15€.

Pajisjet....................................30,000 Aksionet e rregullta...................6,000 Premia.....................................24,000

Evidenca e emetimit të aksioneve të rregullta pa vlerë nominale

Shembull 4:Një korporatë ka shitur 1000 aksione të rregullta me kesh nga 20€ për aksion. Këto aksione nuk kanë pasur të shpallur vlerën nominale.

Keshi......................................20,000 Kapitali aksionar.....................20,000

2

Evidenca kontabël e aksioneve të rregullta kur regjistrohen(regjistrimi i aksioneve) master

Shembull 5:Korporata X me 2/2/00 ka regjistruar 5.000 aksione të rregullta sipas vlerës së tregut pre 20€, vlera nominale e të cilave ka qenë 10€.Me 10/06/00 aksionarët kanë paguar me kesh vlerën e aksioneve të rregullta të regjistruara me 2 shkurt.

1) Evidenca me 2 shkurtKërkesat për kapital...........................100,000

Kapitali aksionar i regjistruar.............50,000Premia................................................50,000

2) Evidenca me 10 qershorKeshi ...............................................100,000Kapitali aksionar i regjistruar ..............50,000

Kërkesat për kapital ..........................100,000Aksionet e rregullta............................. 50,000

Shembull master:

1) 03/04/05 korporata S ka bërë regjistrimin e 5.000 aksioneve të rregullta të vlerës nominale 3€ dhe se në datën e regjistrimit vlera e tregut e aksioneve ka qenë 16€.2) 05/06/2005 aksionet e regjistruara janë paguar me kesh

1) Të drejtat për aksionet e regjistruara.........80,000Aksionet e regjistruara..................................15,000Premia në aksione.........................................65,000

2) Keshi..............................................80,000Të drejtat për aksione të regjistruara..80,000

2a) Aksione të regjistruara.................15,000Aksione të rregullta............................15,000

3

Evidenca kontabël e aksioneve të preferenciale

Veçoritë kryesore të aksioneve preferenciale

1) prioritet në pikëpamje të pagesës së dividentës2) të drejtën në dividendë kumulative 3) Prioritet në pikëpamje të pjesëmarrjes në pasurinë e korporatës 4) Mundësia e opsionit të thirrjes nga korporata 5) Nuk japin të drejtën e votës

Shembull 6.Një shoqëri aksionare e ka marr autorizimin për 30.000 aksione preferenciale të cilat sjellin dividendë 9% nga vlera nominale e tyre që është 60 €. Janë shitur 10.000 aksione preferenciale me çmim 90€.

Keshi ...............................................900,000Kapitali aksionar (ak.pref)................. 600,000Premia në kapitalin aksionar...............300,000

4

Evidenca kontabël e aksioneve të preferenciale konvertibile

Shembull 7:Korporata N me 1/6/2002 ka emituar aksione preferenciale konvertibile të vlerës nominale 100€ (20.000 aksione) me 9 % dividend. Çdo aksion preferencial është konvertibil me 4 aksione të rregullta të vlerës nominale 10€. Gjatë vitit 2003 çmimi i shitjes (vlera e tregut) të aksioneve të rregullta ka arritur në 40€ kurse dividenda për këto aksione në krahasim me 2002, që ishte 1€ për aksion, është bërë 3€ për aksion. Në këtë periudhë një pronar i aksioneve preferenciale konvertibile i ka konvertuar 100 aksione në aksione të rregullta.

Kapitali aksionar (a. pref. konvertibile).................10,000Kapitali aksionar (a. rr).........................................4,000Premia në kapital ..................................................6,000

Evidenca kontabël e aksioneve të trezorit (thesarit)

Aksionet e trezorit janë ato aksione që korporata i blen prej aksionarëve të saj të cilëve më parë ua ka shitur ato aksione.

Aksionet e emetuara – aksionet e trezorit = aksionet në zotërim

Shembull 8:Korporata ka marr autorizim për 20.000 aksione të rregullta të vlerës nominale 150€. Me 20/2/2002 janë emituar 5.000 aksione të rregullta nga 200€ sipas vlerës së tregut. Vlera në konton fitimi i mbajtur është 200.000€. Me 10/10/2002 korporata ka blerë sërish, nga 210€, aksionet e saj që i ka shitur me 20/2/2002.

Keshi........................................................1,000,000Kapitali aksionar (a. rr).........................................750,000Premia në kapital ..................................................250,000

Aksionet e trezorit...............................................420,000Keshi......................................................................420,000

Shitja e aksioneve të trezorit

Me 20/12/2002 korporata ka shitur aksionet e saj të trezorit (2000 aksione) nga 220€.

Keshi........................................................440,000Aksionet e trezorit......................................420,000Premia në kapital (nga ak e trezorit)............20,000

5

Dividend në kesh

Dividendë në kesh përfaqëson shpërndarjet në para prej fitimit neto të korporatës për aksionarët e saj. Dividendë mund të merret në kesh çdo 3 muaj, 6 muaj, ose 1 vit, ose në formë të aksioneve me emetim të aksioneve të reja. Ndahet kur:

Fitimi i mbajtur ka saldo kreditoreTepricë keshi

Deklarimi i dividendës nga bordi i aksionarëve përfaqëson detyrim për korporatën. Zakonisht dividenda deklarohet në një datë të caktuar dhe u paguhet aksionarëve në para të gatshme pas një periudhe 3-4 mujore.

Shembull 9:Me 10/4/2004 korporata ka deklaruar dividendë 5€/aksion për 8.000 aksione të rregullta të shituara me 15/1/2003. Dividenda e deklaruar në prill paguhet me 30/06/2004.

Me 10/04/2004

Fitimi i mbajtur........................................40,000Dividendë e pagueshme.........................40,000

Me 30/06/2004

Dividendë e pagueshme..........................40,000Keshi...................................................40,000

Shembull master:1) 05/06/07 firma A ka deklaruar dividendë në kesh për të gjithë aksionet në zotërim në vlerë prej 80,000€ 2) 10/08/07 është bërë pagesa për të gjitha aksionet në zotërim

Me 05/06/07Fitimi i mbajtur............................................80,000

Dividenda e pagueshme kesh.....................80,000

Me 10/08/07Dividenda e pagueshme në kesh.................80,000

Keshi..........................................................80,000

6

Shembull master:

30/12/2001 korporata N ka në zotërim 2.000 aksione preferenciale të vlerës nominale 100€/aksion me dividendë 8% dhe 20.000 aksione të rregullta të vlerës nominale 5€. Bordi i drejtorëve të korporatës nuk ka deklaruar dividendë për vitin 2000 por me 31.12.2001 ka deklaruar shumën e dividendës për këtë vit në vlerë 50,000€ e cila do të paguhet me 20/01/2002. aksionet posedojnë

a) kushtin kumulativb) kushtin kumulativ participues

a) kushti kumulativAksione preferenciale 2.000 x 100€ = 200.000 x 8% = 16.000€ në vit, dividendëAksione të rregullta 20,000 x 5 € = 100.000

Aksionet preferenciale me kusht kumulativ duhet shpërndarë edhe dividenda e akumuluar për vitin 2000 së bashku me dividendën e vitit 2001. Pasi të jetë paguar pjesa e aksioneve preferenciale ajo pjesë që mbetet shpërndahet për pronarët e aksioneve të rregullta me 30/12/2001Fitimi i mbajtur.............................................................50,000

Dividenda e pagueshme aksione të rregullta..................18,000Dividenda e pagueshme aksione preferenciale...............32,000 (16,000 x 2 vite)

Me 20/01/2002Dividenda e pagueshme aksione të rregullta..................18,000Dividenda e pagueshme aksione preferenciale...............32,000

Keshi..............................................................................50,000

b) kushti kumulativ dhe participues

Aksione preferenciale 2.000 x 100€ = 200.000 Aksione të rregullta 20,000 x 5 € = 100.000

I) Alokimi i dividendës për vitin 2000: 2.000 x 100€ x 8% = 16,000II) Alokimi i dividendës për vitin 2001: 2.000 x 100€ x 8% = 16,000III) Alokimi i dividendës në aksione të rregullta 2001: 20.000 x 5€ x 8% = 8,000

40,000IV) Alokimi i dividendës mes aksioneve preferenciale dhe aksioneve të rregullta mbi bazën e participimit në totalin e vlerës nominale

A.p (50.000 – 40.000) x 200.0001/300.000 2 = 10,000 * 2/3 = 6,666.66A.p (50.000 – 40.000) x 100.0003/300.000 4 = 10,000 * 1/3 = 3,333.33

1 Vlera totale e aksioneve preferenciale 2 Totali i aksioneve preferenciale dhe aksioneve të rregullta3 Vlera totale e aksioneve të rregullta 4 Totali i aksioneve preferenciale dhe aksioneve të rregullta

7

Fitimi i mbajtur....................................................................50,000Dividenda në kesh në aksione të rregullta.........................38,666.66Dividenda në kesh në aksione preferenciale .....................11,333.33

Dividenda në kesh në aksione të rregullta.........................38,666.66Dividenda në kesh në aksione preferenciale .....................11,333.33

Keshi.......................................................................................50,000

8

Dividenda e pagueshme në aksione të rregullta

Korporatat në përqindje shumë të madhe e ndajnë dividendën në kesh por nganjëherë dividendën e ndajnë edhe në aksione të rregullta për arsye se:

1) nuk ka suficit të mjaftueshëm të keshit 2) dividendë në aksione të rregullta nuk implikon domosdoshmërinë e përdorimit

të resursve të korporatës për pagesën e dividendës.3) Kur dividendë në aksione të rregullta deklarohet në përqindje të lartë ajo

ndikon në uljen e çmimeve të aksioneve gjë që i bën aksionet e korporatës shumë atraktive për investitorët potencial.

4) Të ardhurat nga dividenda në aksione nuk i nënshtrohen tatimit.

Në momentin e deklarimit, dividenda në aksione të rregullta nuk paraqet detyrim për korporatën pasi që nuk paguhet në kesh ose me ndonjë formë tjetër të pasurisë, megjithatë është element i kapitalit aksionar.

Shembull 10: Korporata në fillim të vitit 2000 ka pasur këtë gjendje në kontot e saj në bilanc:

Kapitali aksionar (5.000 x 10).............. 50,000Premia në kapital ..................................30,000Fitimi i mbajtur .....................................70,000Totali.....................................................150,000

Me 10/1/2000 korporata M ka deklaruar 10% dividendë në aksione të rregullta për aksionet në zotërim e cila do të shpërndahet me 10/5/2000. Në datën e deklarimit çmimi i aksioneve të rregullta (zakonshme) ka qenë 40€. Nga kjo del se totali i dividendës në aksione të rregullta sipas vlerës së tregut është 20.000€.

10% x 5000 aksione x 40€ = 20.000€ ose 500 x 40€ = 20.000

Fitimi i mbajtur .....................................20,000Dividenda e pagueshme........................ 5,000Premia në kapital..................................15,000

Pas këtyre regjistrimeve kontot në bilanc kanë këto vlera:

Kapitali aksionar (5.000 x 10).............. 50,000Premia në kapital ..................................45,000Fitimi i mbajtur .....................................50,000Dividenda e pagueshme...........................5,000Totali.....................................................150,000

9

Në datën e shpërndarjes së dividendës:

Dividenda e pagueshme...........................5,000Kapitali aksionar ..................................5,000

Kapitali aksionar (5.000 x 10).............. 55,000Premia në kapital ..................................45,000Fitimi i mbajtur .....................................50,000Totali.....................................................150,000

Kur dividenda në aksione të rregullta deklarohet deri në 25% të totalit të aksioneve kontoja fitimi i mbajtur debiton për atë përqindje të aksioneve të rregullta sipas vlerës së tregut, ndërsa kur dividenda deklarohet mbi 25% të totalit të aksioneve atëherë kontoja fitimi i mbajtur debiton për vlerën nominale të aksioneve të rregullta

Shembull 11:

Nëse nisemi nga shembulli 10 me të vetmin dallim që përqindja e deklaruar e shpërndarjes së dividendës në aksione të rregullta është 100%.

Fitimi i mbajtur...................................50,000Dividneda e pagueshme.....................50,000

Dividenda e pagueshme.......................50,000Kapitali aksionar (a. rr).......................50,000

10