1

İçindekiler

Önsöz 1. Hoşgeldiniz 2. Neden Gönüllülük? 3. Gönüllülük a. Gönüllülük Nedir? b. Gönüllüler Neden Önemlidir? c. Neden Gönüllü Olunur? d. Neden Gönüllü Olunmaz? e. Gönüllü Ne Yapar? f.GönüllüHangiSektörde/Kurumda/KuruluştaÇalışabilir? 4. Gönül Elçisi a. Gönül Elçisi Kimdir? b.GönülElçilerininHizmetVereceğiDezavantajlıGruplarKimlerdir? c. Kimler Gönül Elçisi Olabilir? d.GönülElçisiNeTürHizmetler/İşlerYapar? e.GönülElçisiOlmakİçinNeYapılır? f.GönülElçisininHizmeteKatkıFaaliyetleri/HizmetSunumuNasılOlur? g.GönülElçisininÇalışmaİlkeleriNelerdir? h. Son Söz

Ekler 1. Toplum Kalkınmasında Gönül Elçileri Projesi (2 Yıllık) İş Takvimi 2. Gönül Elçisi Başvuru Formu 3. Gönül Elçisi Aylık Faaliyet Raporu Formu

Kaynaklar

Önsöz

Gönüllülük;insanlarımutluluğaulaştıran,geçmiş-bugün-gelecekçizgisinindevamını

sağlayan,kapsamlı,güçlüveönemlibirhizmetanlayışıdır.Gönüllülük,birmedeniyet

göstergesiolarak;maddivemanevigücün,birlikveberaberliğinsembolüdür.

Biztarih,kültürvedinideğerlerimizdoğrultusunda;insanahizmeti,kendimizedüstur

edinmişbirecdadıntorunlarıyız.Buaçıdanbizibizyapaninsanideğerleriyaşattıkça,

sevgiyi,şefkati,merhametipaylaştıkçagücümüzünartacağınainanıyoruz.Geçmişimizden

aldığımızgüçveenerjiyigeleceğetaşımakiçinbugündensorumlulukalmakdüşüncesiyle

sizleri“GönülElçisi”olmayadavetediyoruz.

Gönüldengönüleulaşmanınenkısaveenanlamlıyollarındanbirinibulmanıziçinbirlikte

işbirliğineçağırıyoruz.Herbirimizinfarklıalanlarda,farklıkonulardayapabileceklerivardır.

Kendimizikeşfederken,toplumsalkalkınmayakatkısağlamakisteyenleriçingelinsizde

“GönülElçisi”olundiyoruz.

Hazırlananbuelkitabının;gönüllülükkavramına,“GönülElçisi”olmanınönemiveyollarına

ışıktutacağıinancıylasizleribuönemligörevedavetediyoruz.

Fatma ŞAHİN

T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı

5

1.Hoşgeldiniz

Ülkemizde,bölgemizde,ilimizdeveyöremizdekiihtiyaçsahibikişileredestekvermeküzere

oluşturulanGönülElçileriElKitabı’nahoşgeldiniz.

BuElKitabı;T.C.AileveSosyalPolitikalarBakanlığıtarafındanyürütülen“Toplum

Kalkınmasında Gönül Elçileri Projesi” (Ek:1)kapsamındahazırlanmıştır.ElKitabı’nın

amacı“Gönüllülük”ve“GönülElçiliği”konularınıtanımlamak,gönüllülüğüntoplum

kalkınmasıaçısındanöneminedeğinmekve“GönülElçisi”olmakisteyenleriçiniletişim

kanalıoluşturmaktır.

Gönüllüçalışmanınesasıolansosyalilişkiler;bireyleringelişmesi,toplumunkalkınması

verefahıiçinkritikönemesahiptir.Dahası,gönüllülük;yoksulluğunsonucuolarakortaya

çıkansosyaldışlanmayıazaltmaktadır.Aynızamandagönüllülük;kadın,çocuk(özellikle

kızçocuk)genç,yaşlı,engelli,kentyoksulu,topraksızveaztopraklılargibisıklıkladışlanan

nüfusgruplarınıntoplumadâhilolmasınınbiryoludur.Özellikledezavantajlıgruplarolarak

tanımlananbunüfusgruplarınıntoplumaentegrasyonlarındagönüllülükbakışaçısıve

gönüllükişilerin(GönülElçileri)önemlibirrolübulunmaktadır.

Aslındagönüllülük,neredeyseinsanlıktarihikadareskiamaeskimeyenbirgerçeklikvebir

pratiktir.Birbaşkaifadeylegönüllülük;içindeyaşadığımızcoğrafyaiçinhemgelenek,hem

güncellikvehemdegelecektir.

6

Niyet,emek,

yürek,gönüllülük,

mutluluktur

2. Neden Gönüllülük?

Köklüvetarihigeleneklerdendoğan,

yardımlaşmavedayanışmaduygularına

dayanangönüllülük;insandavranışının

entemelveeneskiifadeşekillerinden

birisidir.Buifadeşekliylebireyler,

içindeyaşadıklarıtoplumadahaaktif

olarakkatılmaktavediğerleriiçin

önemliolduklarınıhissetmeihtiyaçlarını

karşılamaktadır.Buihtiyacınözünde;

kişilerarasıilişkilerinolumluveyapıcı

birhalalmasıvebunabağlıolarak

kişilerinvedolayısıylatoplumların

refahınıarttırmaisteğibulunmaktadır.

Gönüllülüğünolduğuyerdeolumluve

yapıcıiletişimnedeniylesosyalbağlılıkve

güvenduygularıpekişmektedir.

Gelenekaçısındanbaktığımızda,Osmanlıİmparatorluğudönemindehayıryapmainancıyla

şekilbulan“Vakıf”anlayışı,gönüllülükkavramıylamuhtaçlarayardımetmenindünyadakiilk

örneğiolmuştur.Dahasonratümdünyaülkeleriningıptaederektanımladıklarıbugelenek

TürkiyeCumhuriyeti’ndededevamedegelmiştir.

Dünyada,özellikledebatıdamodernanlamdasiviltoplumhareketivegönüllülük

hareketlerineparalelolarak,Türkiye’de1980’lerdeçağdaşunsurlarıdaiçerengönüllülük

vesiviltoplumhareketleriivmekazanmayabaşlamıştır.Halen,gelenekten-geleceğeakan

busüreçtegönüllülük;ülkeinsanınınilgi,ihtiyaç,kültürvemedeniyetiyleharmanlanarak

devametmektedir.Özellikle1990’larınbaşındaTürkiye’desiviltoplumkuruluşlarının

gelişimininhızkazanması,kişiselvetoplumsalbilinçlenmeyideberaberindegetirmiş

vebunaparalelolarakdabireyselgönüllülükçalışmaları,organizasyoneldüzeyde

yürütülmeyebaşlamıştır.

7

8

3. Gönüllülük

a. Gönüllülük Nedir?

Gönüllülük;birbireyinmaddikarşılıkbeklemedenyadabaşkabirçıkarbeklentisiiçinde

olmadan,ailesiyadayakınçevresidışındakibireylerinyaşamkalitesiniartırmakyada

genelolaraktoplumunyararınaolduğudüşünülenbirhedefeulaşmakiçin,yalnızcaiçinden

gelerekvedoğruolduğunainanarak,birtoplumsalgirişimedestekolmasıdır.

Enyalınözelliğiyleyardımlaşmadaşekilbulangönüllülükdünyaüzerindehertoplumda

görülenbirolgudur.Budurumutanımlayanterimlervegönüllülüğünifadebiçimleri

toplumdantopluma,kültürdenkültürevedildendiledeğişiklikgöstersedegönüllülüğü

güdüleyendeğerlerortakveevrenseldir:,

Ancak,detayainildiğindevegünlükyaşamdakarşılığıarandığındagönüllülüğündaha

kapsamlıveçokboyutluolduğugörülür.

Örneğin,gönüllülük;

Çözümübaşkasındanbeklemekdeğil,bireyselgücünüçözümbulmakiçinkullanmaktır.

Başkasınımutluetmeninenbüyükmutlulukolduğunufarketmektir.

Güveni,dürüstlüğüvepaylaşmayıöğrenmekveöğretmektir.

Karşılıkbeklemedensevmektir.

Yolundagitmeyenherşeyiçinbireyselolarakyapılabilecekbirgörevolduğunu

bilmektir.

Karşılığınıveremeyecekbirineiyilikyapmanınhazzınıömürboyukendineyaşatma

demektir.

Başkasınımutluetmeninenbüyükmutlulukolduğunufarketmektir.

Üzüntüvesevincinpaylaşılmakisteneceğiilkkişiolmaktır.

“O”nakimsesizliğinivemuhtaçlığınıhissettirmemektir.

“O”nunkişiselliğinihepaklındatutmakve“biricik”olduğunubilipbaşkalarıyla

karşılaştırmamaktır.

“O”hatayaptığındaonasahipçıkmaktır.

“O”nunyanındaykenhiçbirsiyasıveideolojikgörüşeaitolmamaktır.

Önyargılardankurtulmaktır.

Emekvermektir.

Bazenaffetmektir.

Bencilliktensıyrılmaktır.

Empati kurabilmektir.

Sabretmektir.

Örnekolmaktır.

Özlemektir.

9

10

Gönüllülük;özen,dikkatvesorumlulukgetirmektir.İştebunedenlegönüllülük;

“O”nayapılmayacaksözlervermemektir.

Oncadirençvezahmetlegirmeyibaşardığınhayatlardançıktığındaoluşturacağı

boşluğuhesabakatabilmektir.

Gönlününestiğindedeğil,“O”ihtiyaçduyduğundayanındaolabilmektir.

Gönlüneduyulangüveniboşaçıkarmamaktır.

b. Gönüllüler Neden Önemlidir?

Mevcuthizmetveçalışmalarıntoplumtarafındangörülmesinisağlar,

Devletiletoplumarasındaköprügörevigörür,iletişimigüçlendirir,

Yapılançalışmalarınbaşarısınıartırır,

Hizmetlerinsunumvekullanımınındahaetkiliolmasınısağlar,

11

İnsankaynaklarınıngüçlendirilmesinekatkısağlar,

Profesyonelolarakçalışanekibemoraloluşturur,

Özellikletoplumkalkınmasıçalışmalarındakikatkıvekatılımıilekalkınmanın

sürdürülebilirliğinisağlar.

c. Neden “Gönüllü” Olunur?

Gönüllüolmagerekçeleritoplumyapısıvekişiselözelliklerdoğrultusundaçeşitlilik

göstermektedir.Buçeşitliliğikişilerözelindeanlamak;iyibiriletişimveişbirliğiiçinde

gönüllühizmetsunumuvealımındakienönemliunsurlariçindedir.Gönüllüolma

gerekçelerinikişivetoplumodaklınedenlerolarakikitemelkategorideelealmak

mümkündür.Örneğin;

Kişi-Odaklı nedenler;

Başkalarınayardımederekkendiniiyihissetmek,

Bilgi,becerivedeneyimleripaylaşmak,

Başkalarınaörnek/modelolaraktakdirveövgükazanmak,

Belirlibirkonudayetkiveyetkinlikkazanmak,

Kendisiniihtiyaçduyulanbirisiolarakgörmek,

Sosyalbirçevrevekonumedinmek,

Aidiyetduygusunuyaşamaktır.

Toplum-Odaklı nedenler;

Kamuyararıfaaliyetlerekatkıdabulunmak,

Toplumsalbirsorunaçözümbulmak,

İnandığıvegüvendiğibirçalışmayıveyakuruluşudesteklemek,

İnsankaynağıihtiyacınakatkıvermektir.

12

Çok istiyorumama, ben

ne yapabilirim ki?!

d. Neden Gönüllü Olunmaz?

Kişilerinniçingönüllüolmadığınıbilmek,onlarınniçingönüllüolmakistediğinibilmekkadar

önemlidir.Gönüllüolmamakiçinnedenlerdahaçokkişilikyapısındankaynaklanmaktadır.

Örneğin;

Gönüllülükkonusundanegatiftutumveönyargıyasahipolmak,

Sorumluluküstlenmektenkorkmak,

Teklifedilmesinibekleyenkişilikyapısınasahipolmak,

Dahaönceyaşadığıyadaşahitolduğuolumsuz

deneyimlerlekarşılaşmaktançekinmek,

Halenyaptığıişeyadaözelhayatınaolumsuz

etkilerindençekinmek,

Yapabileceğibirişolmadığınıdüşünmek,

Özgüvenyetersizliğinedeniyleyapacağıişin

beğenilmemesindençekinmek,

Yenisosyalçevrelereuyumsağlamaktazorlanmak,

Yapılacakişinsıkıcıve

keyifsizolduğunudüşünmek,

Vakitvenakitkaybındançekinmek,

Yeterlivakitbulamamak,

Aidiyetduygusunasahipolamamaktır.

13

e. Gönüllü Ne Yapar?

Toplumungüçlenmesivetoplumsalsorunlarınçözümlenmesiiçingönüllü;

Deneyimlerinedayalıfikirleriylekatkıverir,

Hayallerinedayalıfarklıbakışaçılarıiçerenfikirleriylekatkıverir,

Emekgücünekatkıverir,

Parasalkaynaksağlar,

Kamuoyuoluşturur,

Kuruluşayeniüyelerkazandırır,

Sözcülükyapar,

Hedefgruplarınyereldüzeydekiihtiyaçlarınagöregündembelirler,

Üstdüzeydeilişkilerkurarakyönetici/kararvericilerindesteklerinisağlar,

Örgütleyicifaaliyetleryürütür,

İletişimvebilgilendirmefaaliyetleriniyürütür;

-Benzeramaçlıfaaliyetlerekatılarakbilgialış-verişindebulunur,

-Farklıamaçlafaaliyetlerdefırsateğitimleriyapar,

-Yerelmedyaileiletişimkurar,

Araştırmayaparakyadaasılişigereğiyaptığıaraştırmalarıyöneticivetoplumla

paylaşır,

Sorumlubirvatandaşolarakverilenhizmetlerinkalitesiniizlerpaylaşır,

f. Gönüllü Hangi Sektörde / Kurumda / Kuruluşta Çalışabilir?

Gönüllüler,ulusalveuluslararasıalandakitümkamu,sivilveözelsektörlerdeçalışabilir.

Hernekadargönüllülüksiviltoplumhareketiileanılmaktaysadapratikteçokuzun

yıllardanberiherüçsektördedegönüllülükesasınadayalıçalışmalarınınolduğu

görülmektedir.

14

Örnekler;

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nda Gönüllülük;Devletyapılanmasındayeralanveresmikuruluşuntümözelliklerinesahipolmasınakarşınözde(vizyonvemisyonunda)insanıveonunihtiyaçlarınıodağınaalarakgönüllülükruhuylahizmetvermektedir.

Kamu Sektöründe Gönüllülük; Devletyapılanmasındayeralanresmikuruluşunhizmetlerinekatkıvermeküzerekurulanvakıflarbulunmaktadır.Örneğin;SağlıkBakanlığıüstdüzeyyöneticileritarafından1983yılındakurulanSağlıkveSosyalYardımVakfıhalenortakamaçlarkapsamındagönüllülükruhuylahizmetvermektedir.

Özel Sektörde Gönüllülük; günümüzdesosyalsorumlulukprojelerikapsamında;baştailerigelenbüyükşirket,firmaveholdinglerolmaküzerepekçoközelsektörtemsilcisigönüllülükhizmetlerindeörnekuygulamalaryapmayıkatmadeğerleriolarakortayakoymaktadır.

Sivil Toplumda Gönüllülük;çağdaşsiviltoplumkuruluşlarındahernekadarprofesyonelkişilerinhizmetvermesiveteknolojininavantajlarınınkullanılmasıistendikbirgerçeklikisedebusektördekiuygulamalargönüllülükzeminindegerçekleştirilmektedir.

Uluslararası Kuruluşlarda Gönüllülük;BirleşmişMilletler(UN)yapılanmasıiçindeki“BirleşmişMilletlerGönüllüleriProgramı(BMG)”eniyiörnektir.Bugönüllübirim/programınamacı;dünyaçapındabarışvekalkınmayagönüllülükyoluylakatkısağlamaktır.YaptığıçalışmalarlaBMG;evrenselvekapsamlıgönüllülüğübenimseyerek,gönüllüğünçeşitliliğiniveözgürirade,bağlılık,sorumlulukvedayanışmagibideğerleridevamettirmektedir.

Buörneklerdenyolaçıkılarak;Türkiye’degönüllülerintümsektörlerdegörevyapabileceklerigörülmektedir.

15

4. GÖNÜL ELÇİSİ

a. Kimdir?

Özgüriradeylevedayanışmaruhuiçinde,herhangibirmaddikarşılıkbeklemeksizinsahip

olduğudeneyimbecerivekaynaklarıtoplumundezavantajlıgruplarınınyaşamkalitelerini

yükselmeyeyönelikolarakkullanarak,T.C.AileveSosyalPolitikalarBakanlığınınvermiş

olduğukurumsalhizmetlerekatkısağlayankişidir.

“GönülElçiliği”tanımı insana ve insanlığa hizmet için karşılık beklemeden

emek veren kişi ve gruplar içinkullanılanderinanlamlıbirifadedir.İfadeninderinliği,

yapılanişiniçinde;akıl,düşünce,deneyim,beceriveprofesyoneluzmanlıklarkadarinanç,

değerlerveinsansevgisininbulunmasındangelmektedir.

Ülkemizdepekçoksektördebutanımaltındahizmetverenkişivegruplarbulunmaktadır.

Örneğin;doğa,kültür,turizm,siyasiparti,din,eğitim,gençlikvespor,hayırişlerivb.

konulardaemekverenleriçinGönülElçileritanımınınkullanıldığıgörülmektedir.BuEl

KitabındakullanılanGönülElçiliğiveGönülElçileritanımlarından;T.C.AileveSosyal

PolitikalarBakanlığıtarafındanyürütülen“ToplumKalkınmasındaGönülElçisiProjesi”

kapsamındakigönüllükişilerkastedilmektedir.

b. Gönül Elçilerinin Hizmet Vereceği Dezavantajlı Gruplar Kimlerdir?

T.C.AileveSosyalPolitikalarBakanlığı’nınTeşkilatveGörevleriHakkındaKanun

HükmündeKararname(KHK/633)kapsamındadaelealındığıgibidezavantajlı/kırılgan

gruplar;

Kadınlar,

Çocuklar(özelliklekızçocukları),

Engelliler,

Yaşlılar,

GazilerveŞehitAileleri,

16

Yoksullar(topraksızköylülervekentyoksulları),

GönülElçilerininyereldüzeydeöngördüklerigruplar,

Diğer(maddebağımlılarıvb.)gruplardır.

c. Kimler Gönül Elçisi Olabilir?

İhtiyaçsahibiinsanlaraveinsanlığakatkısağlamakisteyenherkesGönülElçisiolabilir.

Örneğin;

Emekliler;özelliklesağlık,sosyalhizmetveeğitimsektöründehizmetvermişolan;

Öğretmen

Doktor

Hemşire

SosyalÇalışmacı,Sosyolog,Psikologvb.

Yarızamanlıçalışanyetişkinler

Evhanımları

Gençler;

Yaşamaveinsanadairbilgiedinmekisteyenler

Sosyalhizmetleralanındabirmeslekseçmekiçinbilgiedinmekisteyenler,

Gönüllülük ruhuna sahip olanlar

Öğrenmeninenkolayolduğuyaşlardakiçocuklar/öğrenciler.

Toplumtarafındantanınankişiler;

Biliminsanı

Oyuncu

Sanatçı

Yazarvb.

Toplumdakidoğalliderler.

Önemliolankişileringerçektenböylebirişiyapmakistemeleridir.Neyapılacağınagelince;

herkesinbirbaşkasıiçinyapabileceği,birbaşkasınaverebileceği/vebirbaşkasıyla

paylaşabileceğimutlakabirduygusu,düşüncesi,fikri,deneyimi,aynivenakdikatkısı,

ideallerivehayalleriolduğumuhakkaktır.

d. Gönül Elçisi Ne Tür Hizmetler/ İşler Yapar?

GönülElçisi;hedefgruplarınihtiyaçlarınagörekendiilgi,bilgi,becerivedeneyimleri

kapsamındakiher tür sosyal hizmetekatkıverebilir.Buhizmetlerkurumve

kuruluşlardaverilebileceğigibievziyaretleriiledeyürütülebilir.

GönülElçilerindenbeklenentemelgörevtoplumilekamukuruluşlarıtarafındanverilen

hizmetlerarasındailetişim sağlamaktır.BuamacaulaşmakiçinGönülElçileri;

YaşadıklarıilveilçedüzeyindehizmetverentümT.C.AileveSosyalPolitikalar

Bakanlığınabağlıhizmetbirimleriniveverdiklerihizmetlerianahatlarıylabilirler

veihtiyaçsahiplerininbukuruluşlardakiilgililerleiletişimegeçmelerinisağlarlar.

Özellikledesteklemekistedikleribirhizmetkuruluşu/birimivarsaburadaverilentüm

hizmetleriayrıntılarıylabilirlerveihtiyaçsahiplerininbukuruluştakiilgililerleiletişime

geçmelerinisağlarlar.

Sosyalsorumlulukprojesiyürütmekisteyenözelsektörtemsilcilerineyolgöstererek

T.C.AileveSosyalPolitikalarİl/İlçeMüdürlükleriileiletişimegeçmelerinisağlarlar.

BağışyapmakisteyenhayırsevervatandaşlarayolgöstererekT.C.AileveSosyal

Politikalarİl/İlçeMüdürlükleriileiletişimegeçmelerinisağlarlar.

17

18

“GönülElçiliği”nintanıtımveyaygınlaştırılmasıiçinAileveSosyalPolitikalarİl/İlçe

Müdürlükleritarafındantoplumdafarkındalıkyaratmakiçinyapılantoplantıve

eğitimlerekatılırlar.

Toplumkalkınmasıçalışmalarındarolmodelioluştururlar.

GönülElçisi’ninyapacağıhizmetinnevenasılolacağıT.C.AileveSosyalPolitikalar

Bakanlığıİl/İlçeMüdürlükleriileişbirliğiiçindebelirlenir.

e. Gönül Elçisi Olmak İçin Ne Yapılır?

GönülElçiliğikonusundabilgiedinmekveGönülElçisiolmakiçinikişekildebaşvuru

yapılmasıgerekmektedir.

1. Doğrudan Başvuru: T.C.AileveSosyalPolitikalarBakanlığıileiletişimegeçilir.

2. Web Sayfasından Başvuru: AileveSosyalPolitikalarBakanlığıWebSayfası

(www.gonulelcileri.gov.tr)ilgilibölümündekiyönlendirmelerdoğrultusundaişlemyapılır.

Her iki durumda;

GönülElçiliğihakkındabilgialınır.

BaşvuruFormu(Ek:2)doldurulur.

Formundeğerlendirilmesinitakiben

Bilgilenmetoplantı/görüşmeleriyapılır.

İl/İlçeMüdürlüğütarafındanmülakatyapılır.

GönülElçiliğikararı(herikitarafça)netleştirilir.

Gönüllühizmetalanıbelirlenir.

Gönüllühizmetverilecekil/ilçe/köy/mahalle/kuruluşbelirlenir.

Görevtanımı;İl/İlçeMüdürlüğüilebirlikteyapılır,yazılıolarakkayıtaltınaalınır.

19

f. Gönül Elçisi’nin Hizmete Katkı Faaliyetleri/ Hizmet Sunumu Nasıl Olur?

GönülElçisi’ningörevtanımıdoğrultusunda(kurumlarlaişbirliği,evziyaretleri,lobi

faaliyetleri,toplumduyarlılığıartırmavb.)ilkadımİl/İlçeMüdürlüğüdanışmanlığıileatılır.

Hizmetinilkziyaretini(kurumu/kuruluşu/kişileritanıyorolsabile)İlMüdürüve/veya

ilgiliuzmanilebirlikteyapılır.Gönüllühizmetinilkgünündeişbirliğiveiletişimiçinde

çalışılacakkişilerGönülElçileriiletanıştırılır.

Kurum/KuruluşpersoneliGönülElçisi’ningörevtanımıkonusundabilgilendirilir.

Gönüllühizmetlerevziyaretleriileyapılacaközellikteyseyineilkziyaretİl/İlçeMüdürü

ve/veyailgiliuzmanilebirlikteyapılarakhizmetalankişiyenetürbirdestekverilebileceği

açıklanır.

Gönüllühizmet“GönülElçisi-HizmetAlanKişi-İl/İlçeMüdürüve/veyailgiliuzman-

(varsa)Kurum/KuruluşEkibi”iletişimağıiçindeyürütülür.

GönülElçisiheraysonundakısabir“AylıkFaaliyetRaporu”(Ek:3)hazırlayarakdeneyim,

izlenimveönerilerinipaylaşır.

GönülElçisihizmetvereceğialana(örneğin;koruyucuaile,kaliteliyaşlanmavekuşaklar

arasıuyum,engellivehizmetlereerişim,aileveyoksulluk,kadınvegüçlenmevb.)ilişkinil,

ilçevemahalledüzeylerindefarkındalıktoplantılarvegörüşmeleryapar.

GönülElçisi,kendisiilebirlikteçalışacakfarklıdisiplinlerdenoluşanGönülElçileriEkibini

oluşturur.

g. Gönül Elçisinin Çalışma İlkeleri Nelerdir?

Hedef Grup açısından;

Bakanlığabağlıresmikurumvekuruluşlarda,bukuruluşlardanhizmetalantoplumave

hizmetpolitikalarındasözsahibiyerelyöneticilerefarkındalıkgeliştirme,savunuculuk,

lobifaaliyetlerivb.gönüllühizmetlerverir.

Bakanlığınöngöreceğiyereldüzeydehizmeteulaşmasorunuyaşayanözel/marjinal

grupvekişilerehizmetverir.

GönülElçisi’ninkendisininönereceği(yereldüzeydeihtiyaçsahibiolan)veBakanlıkproje

yetkilileriilebirliktekararverilecekgrupvekişilerehizmetverir.

Çalışma zaman ve süresi bakımından;

Gönüllü hizmet bile olsa Gönül Elçisi belli

birsorumluluksahibiolarakhareketetmeyi

kabul eder.

Kendisininbaşlangıçtabelirleyeceğizaman,

vesürelereuygunolarakhizmetverir.

Hastalık,seyahatvb.gerekçelerlehizmet

veremeyeceğidurumlarıhemyetkililereve

özelliklehizmetverdiğihedefgruplara/

kişilerebildirir.

Çalışmayabaşladıktansonrazaman,süre,

bölgekuruluşv.bkonulardabirdeğişiklik

yapmakistediğindeöncedenyöneticiler

vehizmetverdiğihedefgruplara/kişilerebildirir.

Hizmet içeriği bakımından;

BaştaBakanlıkolmaküzerehizmetverdiğikurumvekuruluşunvizyonvemisyonunu

bilirvebuçerçeveiçindehizmetverir.

Hizmetverdiğitoplumunihtiyaçvedeğerleriningözönündebulundurur.

Görevtanımıkapsamındahizmetverir.Sorumlulukalanıdışınaçıkmazvesorumluluk

alanıiçindeeminolamadığıdurumvekararlarıyöneticileredanışarakverir.

Tercihenkendi,eğitim,meslekideneyimvebecerileriileilgilikonulardahizmetverir.

Farklıalanlardahizmetvermeisteğiİl/İlçeMüdürlüğüve/veyailgiuzmanilebirlikte

değerlendirilir.

Verdiğihizmetvehedefgrubudahaiyitanımakveiyiiletişimkurmakiçintanıtımve

oryantasyontoplantısınailavetenyapılantoplantılarakatılmakiçinistekliolur.

Gereğinde(kendinieksikyadageliştirmekistediğinde)İl/İlçeMüdürlüğüve/veyailgi

uzmandanteknikbilgiveeğitimtalebindebulunur.

20

Ekip üyesi olma ve hizmeti benimseme bakımından;

Hizmetverdiğiyeri/kurumubenimseyerekaidiyetduygusunungelişmesiiçinolumlu

tutum içinde olur.

Görevtanımıkapsamındakendiniekipiçindehissetmekiçinolumlututumvedavranış

içinde olur.

Verdiğihizmeteilişkinkişiselgörüşveönerilerinibelirterekhizmetkalitesinin

artırılmasınıvekendisininaktifbirekipüyesiolmasınısağlar.

“İnsan-Odaklı” hizmet anlayışı bakımından:

Hizmetalanherbirkişininayrıbirdeğerolduğunubilerek“İnsan-Odaklı”hizmet

anlayışıvegüçlüempatiduygusuylailetişimkurarakhizmetverir.

Hizmetalangrupvekişileriniçindebulunduklarıözeldurumlarnedeniylehassasve

kırılganolabileceklerinibilerekiletişimkurar.

Farklıvezorkişiliközelliklerinegöreiletişimbecerilerinikullanarakhizmetverir.

Hizmetvereceğigrupvekişilerleduygusalbağkuracağınıveonlarıhayalkırıklığına

uğratmayacakbilgi,turum,becerivedavranışlarasahipolduğunainanarakyolaçıkar.

21

22

h. Son Söz Olarak;

GönülElçisi’ndenbeklenenentemelhizmetdezavantajlı/kırılgangruplarınsosyal

haklarınıkullanabilmeleriiçindevletinilgilikurumlarıilebuluşmalarınayardımcıolmaktır.

Dezavantajlı/kırılgangruplarınentemelsorunlarıhizmeteulaşmavehizmetkullanımda

ortayaçıktığından;devlet,özelsektörvesiviltoplumkuruluşlarıtarafındansunulanher

türhizmetebugruplarınulaşmalarınaaracıolmaktır.

Bugönüllülükhizmetlerininnasılyapılacağıda;T.C.AileveSosyalPolitikalarBakanlığıile

işbirliğindebelirlenir.

“Toplum Kalkınmasında Gönül Elçileri Projesi”kapsamındagörevebaşlayanGönül

Elçilerininkatkılarınınbeklendiğiönceliklialtprojealanları;

KORUYUCUAİLE,

KALİTELİYAŞLANMAVEKUŞAKLARARASIUYUM,

ENGELLİVEHİZMETLEREERİŞİM,

AİLEVEYOKSULLUK,

KADINVEGÜÇLENME

Altprojealanlarıdezavantajlı/kırılgangruplarınihtiyaçlarıveAilevesosyalPolitikalar

Bakanlığı’nınpolitikalarıdoğrultusundadeğiştirilebileceğigibiyenikonularda

eklenecektir.

Faaliyetler

1.ProjeÖnHazırlıklarFaaliyetleri

1.1Projealanlarınınihtiyaçlarınınbelirlenmesi

1.2Projeninyenidengözdengeçirilmesi

1.3ElKitabı’nınhazırlanması

2.ProjeBaşlatmaFaaliyetleri

2.1Projeekibivegörevtanımınınoluşturulması

2.2Açılışveüstyönetimbilgilendirmetoplantısı

2.3İlYöneticileribilgilendirmetoplantısı

2.4İlbilgilendirmeziyaretleri

3.GönülElçileriFaaliyetleri

3.1GönülElçileriiçinduyuruyapılması

3.2GönülElçilerininönkayıtişlemlerininyapılması

3.3GönülElçileritanışmavebilgilendirmetoplantısı

3.4GönülElçileriEkibininoluşturulması

3.5GönülElçileriEkibiningörevtanımıveişdağılımınınyapılması

3.6Koordinasyon/bilgilendirmetoplantıları

3.7Websayfasınınoluşturulmasıvegüncellenmesi

3.8GönülElçileriHavuzuveİletişimAğı/Platform”unoluşturulması

4.ProjeTanıtımFaaliyetleri

4.1ProjeTanıtımMalzemeleri(GenelveGönülElçileriiçin)hazırlanması

4.2Siviltoplum,özelvekamusektörlerinebağlıkuruluşlaratanıtımmalzemeveilanlarınındağıtılması

4.3Gönüllülükkonusundafarkındalıkseminerleri

Ek-1

Toplum Kalkınmasında Gönül Elçileri Projesi İş Takvimi

24

1.Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1.Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1.Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1.Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2.Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2.Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2.Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2.Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Not

Ön Çalışma

Ön Çalışma

Ön Çalışma

Ön Çalışma

Ön Çalışma

Ön Çalışma

25

Faaliyetler

5.AltProjeler

5.1KoruyucuAileAltProjeFaaliyetleri

5.2KaliteliYaşlanmaveKuşaklarArasıUyumAltProjeFaaliyetleri

5.3EngelliveHizmetlereErişimAltProjeFaaliyetleri

5.4AileveYoksullukAltProjeFaaliyetleri

5.5KadınveGüçlenmeAltProjeFaaliyetleri

6.ProjeİzlemeveDeğerlendirmeFaaliyetleri

6.1Aylıkfaaliyetraporlarınınhazırlanmasıveyenidenplanlama

6.2ÜçAylıkteknikvemaliraporlarınhazırlanması

6.3ÜçAylıkProjeRaporu’nundeğerlendirilmesive(gereğinde)yenidenplanlamayapılması

6.4KoruyucuAileAltProjeRaporununyazılması

6.5KaliteliYaşlanmaveKuşaklarArasıUyumAltProjesiRaporununyazılması

6.6EngelliveHizmetlereErişimAltProjesiRaporununyazılması

6.7AileveYoksullukAltProjesiraporununyazılması

6.8KadınveGüçlenmeAltProjesiraporununyazılması

6.9Projegeneldeğerlendirme/raporlamavesonuçlarınpaylaşılması

Ek-1

Toplum Kalkınmasında Gönül Elçileri Projesi İş Takvimi

26

1.Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

1.Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2.Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2.Yıl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Not

Ön Çalışma

Ön Çalışma

Ön Çalışma

27

Adı Soyadı : Başvuru Kodu1 : /

Hizmet Yeriİl :

İlçe :

Mahalle/ Köy :

Kurum/ Kuruluş :

Kişisel BilgilerDoğum Yeri : Doğum Yılı :

Cinsiyeti : Kadın Erkek

Medeni Durumu : Evli Bekar

İletişim BilgileriTelefon :

Faks :

Cep :

Eğitim Bilgileriİlköğretim Ortaöğretim Üniversite

Yüksek Lisans Doktora +

İş Deneyimleri (Özgeçmiş eklenecek):

Gönül Elçisi Olma Gerekçesi1.

2.

3.

4.

Hizmet Vereceği Alan :

Beklenti ve Önerileri :

1ProjeekibitarafındandoldurulacakveGönülElçisiolmakisteyenbireylerilgialanlarınagörealtprojelereyönlendirilecektir.

Ek-2

Gönül Elçisi Başvuru Formu -

Adı Soyadı : Başvuru Kodu No : /

Hizmet Verdiği Kuruluş :

Rapor Dönemi : 01/ /201 - 01/ /201

Planlanan Aylık Faaliyetler

Ay İçinde Gerçekleştirilen Faaliyetler a. Kaç kişi / aile ile görüşüldü :

b. Kaç merkez ziyaret edildi :

c. Kaç telefon görüşmesi yapıldı :

d. Diğer :

Gerçekleştirilemeyen Faaliyetler ve Nedenleri

Başarı ve Kazanımlar

Görüş ve Öneriler

İmza

Ek-3

Gönül Elçisi Aylık Faaliyet Raporu Formu2

2Gereğindesayfanınarkasıveeksayfalarkullanılabilir,hizmeteilişkinfotokopi,

geliştirilmişbirdoküman,gazetekupürüvb.eklenebilir.

-

İletişim Adresi

Aile ve Sosyal Politikalar BakanlığıEskişehir Yolu Söğütözü Mahallesi 2177. Sok. No:10-A ANKARA

Telefon : 0312 705 53 54

0312 705 53 45

Web Sayfası : www.aile.gov.tr

www.gonulelcileri.gov.tr

Gönül Elçisi’nin Kişisel İletişim Adresleri ve Notları

-

Kaynaklar

1.“AileveSosyalPolitikalarBakanlığınınTeşkilatve

GörevleriHakkındaKanunHükmündeKararname,KHK/633.

2.AileveSosyalPolitikalarBakanlığıDenetimHizmetleriBaşkanlığı.

“GörevveÇalışmaYönergesi”.12Mart2012.

3.Uz,Fatma“ToplumlaÇalışmadaEvZiyaretleri”,BasılmamışSeminerNotları,2000.

4.www.filantropi.org/dunyadamodernfilantropinintarihçesi/p=930

5.www.insanca.kadikoy.bel.tr/gonulluluk_eğitim

6.www.osgd.org/staticfiles/files/gonulluluk_arastirması_kasim_2005.pdf

7.www.panel.stgm.org.tr/vera/app/var/files/g/o/gonulluluk2.pdf

8.www.siviltoplum.com.tr

9.www.siviltoplumakademisi.org.tr/index.php?option=com_content&view=articl&id=57

1:goenuellueluek-nedir&catid=44:son-haberler&Itemid=118.

10. www.un.org.tr

11. www.undp.org.tr

12.www.nps.gov/.../fundraising_individuals_volunteering.htm

13.YamanYılmaz,“”SivilToplumDergisiYıl:1Sayı:2/Nisan-Mayıs-Haziran2003.