2008.05 raport strategiczny iab 2007

1. Raport strategiczny IAB Polska INTERNET 2007 POLSKA EUROPA WIAT DOSTP DO INTERNETU KONSUMENCI ONLINE CZAS KORZYSTANIA Z INTERNETU WITRYNY INTERNETOWE REKLAMA ONLINE ROZWJ RYNKU HANDLU ELEKTRONICZNEGO INTERNET JAKO RDO INFORMACJI O PRODUKTACH I FIRMACH PUBLIC RELATIONS W DOBIE INTERNETU BADANIA NA RYNKU INTERNETOWYM DODATEK SPECJALNY MAJ 2008

2. Raport strategiczny IAB Polska Internet 2007: Polska, Europa i wiat Opracowanie raportu: Dominik Kaznowski, Piotr Kowalczyk, Magdalena Rwiska, Jarosaw Sobolewski Na okadce wykorzystano mapy internetu (mapa nasycenia routerami oraz mapa pocze midzy nimi) autorstwa Chrisa Harrisona (www.chrisharrison.net) stworzone Autorzy: na podstawie danych zebranych w ramach projektu DIMES (www.netdimes.org) Krzysztof Adamus, Artur Banach, Olgierd Cygan, Krzysztof Dbowski, Piotr Fieko, realizowanego na uniwersytecie w Tel Awiwie. Andrzej Garapich, Magorzata Kaczmarzyk, Olga Kamiska, Dominik Kaznowski, Piotr Kowalczyk, Magorzata Lakowska, Maciej Ledzion, Anna Miotk, Iwona Pog, Micha Rapacki, Magdalena Rwiska, Rafa Szychowski, Jarosaw Sobolewski, Maciej Swoboda, Szymon Szmigiel, Dominik Wartecki www.iabpolska.pl Od wydawcy O ddajemy do rk czytelnikw pierwszy tak kompletny i wyczerpujcy opis polskiego internetu. Raport IAB Internet 2007: Polska, Europa i wiat jest kontynuacj czterech wczeniejszych raportw IAB Polska poszerzon o jeden z najistotniejszych dla rynku elementw badanie wydatkw reklamowych IAB AdEx zrealizowane przy wsppracy z PricewaterhouseCoopers Polska. Pomimo podejmowania wielu prb zmierzajcych do oszacowania budetw reklamowych w internecie dopiero dzisiaj prezentujemy pierwsze opracowanie, ktre zostao zrealizowane zgodnie z midzynarodowymi standardami. Drugim istotnym elementem zwizanym z tegorocznym raportem jest to, e to wanie prenumeratorzy Media & Marketing Polska bd pierwszymi czytelnikami tego raportu. Raport, ktry oddajemy w Pastwa rce, jest pocztkiem naszej wsppracy z IAB Polska. Wierzymy, e owoce tej wsppracy bd widoczne na amach naszych pism zarwno Media & Marketing Polska, jak i I-biza, dziki czemu nasi czytelnicy bd najlepiej poinformowanymi graczami na rynku reklamy internetowej. Wydawca Juliusz Donajski VFP Communications Sp. z o.o. ul. Wa Miedzeszyski 630 03-994 Warszawa tel.: 022 514 65 00 faks: 022 740 50 55 www.media.com.pl maj 2008 dodatek do Media & Marketing Polska 3

3. Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007 SPIS TRECI Rozdzia 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 Dostp do internetu Rozdzia 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26 Konsumenci online Rozdzia 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36 Czas korzystania z internetu Rozdzia 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40 Witryny internetowe Rozdzia 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50 Reklama online Rozdzia 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70 Rozwj rynku handlu elektronicznego Rozdzia 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76 Internet jako rdo informacji o produktach i rmach Rozdzia 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 Public relations w dobie internetu Rozdzia 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .84 Badania na rynku internetowym 4 dodatek do Media & Marketing Polska maj 2008

4. Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007 Drodzy Czytelnicy! iniejszym przekazujemy w Wasze rce pity raport na poziomie najbardziej rozwinitych krajw Europy Zachod- N strategiczny IAB Polska Internet 2007 Polska, Europa, wiat. Cieszy nas to, e zyska on miano wiarygodnego i pomocnego rda informacji na temat rynku niej. E-mail marketing udowodni swoj skuteczno i zwik- sza udzia w rynku. Ronie te popularno kontentu wideo. interaktywnego w Polsce i na wiecie po stronie przedstawicie- Kolegium redakcyjne li rynku internetowego i marketerw. Szczeglnie mie jest to, raportu e ten may jubileusz zbiega si w czasie z jednym z najbardziej udanych lat dla polskiej brany internetowej. Jestemy W tym roku w zwizku z powikszeniem si grona czon- rwnie dumni z tego, e moemy po raz pierwszy opubliko- kw zwizku zarzd IAB podj decyzj o umoliwieniu wszyst- wa wyniki badania wydatkw reklamowych w internecie. kim zainteresowanym udziau w pracach nad przygotowaniem Rok 2007 by rokiem wyjtkowym pod wzgldem wydat- tego raportu. W pracach wzio udzia 20 ekspertw z wiod- kw reklamowych w internecie, co pokazuj wyniki badania cych rm reprezentujcych niemal wszystkie gazie marketin- IAB AdEx 2007 przeprowadzonego wsplnie z Pricewaterho- gu interaktywnego. Wanie ten otwarty charakter powstawa- useCoopers, ktrego wyniki publikujemy na amach raportu. nia najwaniejszego dokumentu sygnowanego logo IAB Polska By rwnie czasem docenienia roli naszego medium przez do- jest znakiem zmian, jakie zaszy w organizacji. tychczasowych graczy z innych segmentw rynku medialnego. W wielu rmach by to etap wdraania strategii internetowych. Badanie wydatkw Oznakami swoistego boomu stay si powszechne poszukiwa- reklamowych nie nowych pracownikw oraz widoczny brak dowiadczonych w internecie IAB AdEx kadr w brany. Agencje reklamowe masowo otwieray swoje oddziay interaktywne. Stacje telewizyjne, radiowe oraz wy- Wanym krokiem w kierunku rozwoju polskiego rynku in- dawcy prasowi uruchamiali projekty internetowe. Doszo te teraktywnego stanie si zapewne inicjatywa badania wydat- do zmiany strategii wielu duych graczy internetowych, ktrzy kw reklamowych w internecie IAB AdEx. Partnerem, twr- zaczli uruchamia serwisy tematyczne niezwizane jednym c metodologii i realizatorem badania w Polsce jest Pricewa- brandem. Umocni si i znacznie powikszy rynek marketin- terhouseCoopers Polska Sp. z o.o. (PwC Polska). Wyniki ba- gu w wyszukiwarkach. Obiecujco wyglday udzia i rozwj e- dania za 2007 rok, ktre publikujemy w tym raporcie, s -mail marketingu. Powstay rynki marketingu aliacyjnego i ad- efektem wsppracy midzy IAB Polska i PwC Polska. Zapre- vergamingu, wczeniej zbyt niszowe, aby mogy si utrzyma. zentowane poniej wyniki badania opracowano na podstawie Eksplodoway rynek lifestyleowy i rozrywka w sieci. Warto danych zebranych przez PWC Polska od 25 najwikszych rwnie zwrci uwag na spektakularne zaistnienie serwisw podmiotw obecnych na polskim rynku. Proces zbierania, spoecznociowych w przestrzeni medialnej, ktre zaangao- agregowania i analizy danych dla rynku polskiego zosta prze- way rzesze uytkownikw i z pewnoci spowodoway wzrost prowadzony przez PwC Polska, jednak dane przedstawione oglnej liczby uytkownikw internetu. w raporcie nie podlegay adnej formie audytu przeprowadzo- Internet sta si wan czci mediaplanw i na wiksz nego przez PwC. ni w poprzednich latach skal widzielimy powstawanie wy- Podpisana pomidzy IAB Polska i PwC Polska umowa specjalizowanych komrek i stanowisk odpowiedzialnych za przewiduje realizowanie badania IAB AdEx w procznych marketing internetowy po stronie klientw. Na rynku form re- falach oraz publikacj danych rocznych w corocznym raporcie klamowych bardzo siln pozycj utrzymaa reklama graczna. wydatkw reklamowych w Europie realizowanym wsplnie Silny okaza si take trend korzystania z marketingu w wy- przez PWC i IAB Europe. Identyczne badanie w Wielkiej szukiwarkach. Ogoszenia w internecie stay si realn alterna- Brytanii jest prowadzone od 9 lat i stao si standardem tyw dla rynku prasowego i zdobyy udzia w rynku wydatkw rynkowym. 6 dodatek do Media & Marketing Polska maj 2008

5. Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007 Zmiany w IAB Polska Rok 2007 by czasem rewolucyjnych zmian w sposobie funkcjonowania Zwizku Pracodawcw Brany Internetowej IAB Polska. Uchwalony zosta budet organizacji oraz zatrudniono jej dyrektora generalnego. Od maja zaczo pracowa biu- ro zwizku, ktre szybko osigno trzyosobowy skad. Brana internetowa bardzo pozytywnie ocenia te zmiany i z 13 rm zrzeszonych na etapie przeksztaca- nia organizacji ze stowarzyszenia w zwizek branowy do koca roku IAB Polska liczyo ju 32 rmy, w tym jednego nowego czonka zwyczajnego TVP SA. Dziaania w roku 2007 Jednym z pierwszych dziaa w 2007 r. byy rekrutacja pracownikw i organizacja pracy biura, ktre koordynuje dziaania majce na celu realizacj inicjatyw czonkw. Wzrost liczby czonkw oraz ich aktywno doprowadziy do powstania grup roboczych. Najbardziej intensywne prace prowadziy grupy marketingu w wyszukiwarkach, e-mail marketingu i wideo w internecie. Na rok 2008 planowane s due wydarzenia bdce wynikiem prac tych grup. W ramach wsppracy ze Stowarzyszeniem Agencji Reklamo- wych powsta dokument okrelajcy dobre praktyki na rynku reklamy internetowej. Pre- cyzuje on zakres obowizkw i odpowiedzialnoci poszczeglnych podmiotw w trakcie realizacji kampanii reklamowych od briefu klienta, poprzez wspprac z agencjami i domami mediowymi, po emisj kampanii w witrynach. Dziki aktywnoci biura udao si nawiza kontakty z organizatorami konferencji branowych i zapewni udzia w kon- ferencjach krajowych naszych prelegentw (w tym przygotowanie specjalnych paneli po- wiconych internetowi). Organizowane byy szkolenia we wsppracy z brytyjsk rm Digital Strategy Consulting. IAB Polska wczyo si rwnie aktywnie w prace Zwizku Stowarzysze Rady Reklamy. Jednym z gwnych celw stawianych przed strukturami zwizku byo zorganizowanie Forum IAB 2007 jako najwikszej krajowej imprezy powiconej rynkowi interaktywnemu. Hasem tej edycji bya Kreacja i efektywno. Forum IAB 2007 odbyo si w listopadzie w hotelu Radisson w Warszawie. Zgromadzio ok. 400 uczestnikw i byo najliczniejsz konferencj powicon tematyce interaktywnej w Polsce w tym roku. Gwiazdami konferencji byli Alain Heureux, prezydent IAB Europe, oraz wiceprezes Viacom Digital Solutions An- dy Chen. Nie zabrako te najbardziej uznanych krajowych prelegentw, ktrzy swoimi pre- zentacjami wzbudzili nadzwyczajne zainteresowanie przybyych. Po konferencji w trakcie wieczornej gali w klubie M25 odby si na konkursu kampanii reklamowych MIXX, ktry to brand zosta sprowadzony do Polski z IAB USA. Grand prix zdobya w tej edycji agencja Opcom z Krakowa. 8 dodatek do Media & Marketing Polska maj 2008

6. Czonkowie IAB Polska maj 2008 Firma Adres Telefon, faks E-mail WWW 4people.pl Sp.j. ul. Staromiejska 12/2, tel.: 032 790 21 21 [email protected] www.4people.pl 40-013 Katowice faks: 032 790 21 11 Ad.Net SA ul. Mynarska 42, tel.: 022 447 32 00 [email protected] www.adnet.pl 01-171 Warszawa faks: 022 447 32 01 AdAction ul. Senatorska 13/15, tel.: 022 829 65 38 [email protected] www.adaction.pl 00-075 Warszawa faks: 022 829 65 55 Agora SA ul. Czerska 8/10, tel.: 022 555 44 44 [email protected] www.gazeta.pl 00-732 Warszawa faks: 022 555 48 70 ARBOinteractive Polska ul. Altowa 2, tel.: 022 592 45 00 [email protected] www.arbointeractive.pl 02-386 Warszawa faks: 022 489 42 14 Ataxo Sp. z o.o. ul. Dbrwki 10, tel.: 032 743 74 44 [email protected] www.ataxo.pl 40-081 Katowice faks: 032 743 74 94 Bankier.pl SA ul. Koszykowa 54, tel.: 022 630 82 44 [email protected] www.bankier.pl 00-675 Warszawa faks: 022 630 85 83 Bluerank ul. Gdaska 80, tel.: 042 632 33 21 [email protected] www.bluerank.pl 90-613 d faks: 042 632 15 51 Cormedia Sp.j. ul. Bonifraterska 15/92, tel.: 022 398 38 04 [email protected] www.cormedia.pl 00-203 Warszawa faks: 022 635 15 40 Cube Group Sp. z o.o. ul. Migdaowa 4, tel.: 022 201 32 90 [email protected] www.cubegroup.pl 02-796 Warszawa faks: 22 201 32 91 . Digital One ul. Dowborczykw 25, tel. 042 677 14 77 [email protected] www.digitalone.pl 90-019 d faks: 42 677 14 78 Direct Trafc Sp. z o.o. ul. Woodyjowskiego 83, tel.: 022 201 22 33 [email protected] www.directtrafc.pl 02-724 Warszawa faks: 022 201 22 39 e-Business Solutions al. 3 Maja 2 lokal 66, tel.: 022 402 09 94 [email protected] www.e-bs.pl Sp. z o.o. 00-391 Warszawa Eniro Polska Sp. z o.o. ul. Domaniewska 41, tel.: 022 314 20 00 [email protected] www.pf.pl 02-672 Warszawa faks: 022 314 20 01 Fast Bridge ul. Altowa 6, tel.: 022 572 33 99 [email protected] www.fastbridge.pl 02-386 Warszawa faks: 022 572 33 01 FFCreation Sp.j. ul. Chorgwi Pancernej43, tel.: 022 858 79 81 [email protected] www.ffcreation.com 02-951 Warszawa faks: 022 858 79 79 Grupa Onet.pl SA ul. Wiertnicza 166, tel.: 022 453 31 00 [email protected] www.onet.pl 02-952 Warszawa faks: 022 453 31 31 Grupa Pracuj Sp. z o.o. Prosta Ofce Centre, tel.: 022 373 73 00 [email protected] www.pracuj.pl ul. Prosta 51, faks: 022 373 73 01 00-838 Warszawa Interactive Marketing ul. Mynarska 42, tel.: 022 44 73 220 [email protected] www.impartner.pl Partner Polska Sp. z o.o. 01-171 Warszawa faks: 022 44 73 201 Interaktywna Sp. z o.o. ul. Okrzei 23, tel.: 0 793 536 365 [email protected] www.fotka.pl 03-715 Warszawa faks: 022 211 95 35 Interia.pl SA Al. Jerozolimskie 81, tel.: 022 595 16 00 [email protected] www.interia.pl XV p. Orco Tower, faks: 012 646 27 10 02-001 Warszawa International Data Group ul. Jordanowska 12, tel.: 022 321 78 00 [email protected] www.idg.pl Poland SA 04-204 Warszawa faks: 022 321 78 88 Internetowy Dom Mediowy ul. Jubilerska 10, tel.: 022 211 33 88 [email protected] www.idmnet.pl Net Sp. z o.o. 00-939 Warszawa K2 Internet SA al. Solidarnoci 74a, tel.: 022 448 70 00 [email protected] www.k2.pl 00-145 Warszawa faks: 022 448 71 01 Kompan.pl Sp. z o.o. ul. Puawska 469, tel.: 022 486 96 00 [email protected] www.kompan.pl 02-844 Warszawa Media Contacts Sp. z o.o. ul. Postpu 13, tel.: 022 843 66 60 [email protected] www.mediacontacts.com 02-676 Warszawa faks: 022 843 66 61 Media Direction OMD ul. Ateska 67, tel.: 022 511 11 20 [email protected] www.mediadirection.com.pl 03-970 Warszawa faks: 022 511 11 42 Media Regionalne Sp. z o.o. Prosta Ofce Center, tel.: 022 463 07 00 [email protected] www.mediaregionalne.pl ul. Prosta 51, faks: 022 463 00 77 00-838 Warszawa Mediaedge:cia ul. Dobra 56/66, tel.: 022 55 27 791 [email protected] www.mecglobal.com 00-312 Warszawa faks: 022 55 27 770 MindShare Polska Sp. z o.o. ul. Dobra 56/66, tel.: 022 55 27 200 [email protected] www.mindshare.pl 00-312 Warszawa faks: 022 55 27 201 Money.pl Sp. z o.o. ul. Kociuszki 29, tel.: 071 337 42 66 [email protected] www.money.pl 50-011 Wrocaw faks: 071 337 42 70 Mosqi.to ul. Wigury 13 lok. 10, tel.: 042 636 75 51 [email protected] www.mosqi.to 90-302 d NetSprint Sp. z o.o. ul. Bieanowska 7, tel.: 022 844 49 90 [email protected] www.netsprint.pl 02-655 Warszawa faks: 022 852 20 60 Nowoczesna Firma Sp. z o.o. ul. Flory 9/1, tel.: 022 314 14 00 [email protected] www.nf.pl 00-586 Warszawa faks: 022 314 14 10 O2.pl ul. Jutrzenki 177, tel.: 022 398 88 88 [email protected] www.o2.pl 02-231 Warszawa faks: 022 398 80 99 Opcom Grupa Eskadra ul. Jeleniogrska 17, tel./faks.: 012 26 80 100 [email protected] www.opcom.plul Sp. z o.o. 30-422 Krakw Performance Media ul. Idzikowskiego 19, tel.: 022 899 03 45 [email protected] www.performance-media.pl 02-704 Warszawa faks: 022 899 15 74 Plasma Media ul. Czeremchowa 28, tel.: 0 501 541 105 [email protected] www.plasmamedia.pl 03-159 Warszawa Point of View ul. Filona 16, tel.: 022 843 50 31 [email protected] www.pov.pl 02-658 Warszawa faks: 022 843 9 97 Polskie Badania Internetu Al. Jerozolimskie 65/79, tel. 022 630 72 68 [email protected] www.pbi.org.pl Sp. z o.o. 00-697 Warszawa faks: 022 630 72 67 Polskie Ksiki Telefoniczne al. Solidarnoci 128, tel.: 022 632 17 02 w. 400 [email protected] pkt.pl Sp. z o.o. 01-195 Warszawa faks: 022 310 62 60 Sare ul. Niedwiedzia 2c, tel.: 022 852 28 59 [email protected] www.sare.pl 02-737 Warszawa Synerway SA al. Niepodlegoci 69, tel. 022 322 73 18 [email protected] www.synerway.com.pl 02-626 Warszawa Telewizja Polska SA ul. J.P Woronicza 17, . tel.: 022 640 22 24 [email protected] www.itvp.pl 00-999 Warszawa faks: 022 640 22 02 Trader.com (Polska) Sp. z o.o. ul. Towarowa 22, tel.: 022 455 33 00 [email protected] www.trader.pl 00-839 Warszawa faks: 022 455 33 01 Value Media ul. Fasolowa 31a, tel.: 022 203 60 00 [email protected] www.valuemedia.pl 02-482 Warszawa faks: 022 863 13 60 Web Search Factory Polska ul. Rajskich Ptakw 55a, tel.: 022 894 41 57 [email protected] www.websearchfactory.pl Sp. z o.o. 02-816 Warszawa faks: 022 894 41 57 Wirtualna Polska SA ul. Sienna 75, tel.: 022 57 63 900 [email protected] www.wp.pl 00-833 Warszawa faks: 022 57 63 999 Zanox.de AG ul. Suwak 3, tel. 022 23 21 370 [email protected] www.zanox.com/pl 02-676 Warszawa faks: + 49 30 50 96 91 99 Zed Digital ul. Gdaska 27/31, tel.: 022 345 21 40 [email protected] www.zeddigital.pl 01-633 Warszawa faks: 022 345 21 41

7. Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007 Wsppraca z IAB Europe Wynikiem dziaa IAB Polska w ramach IAB Europe bya organizacja konkursu MIXX (jako drugi kraj europejski po Belgii). Desygnowalimy rwnie polskiego przedstawi- ciela do wiatowej inicjatywy MIA Project, ktra ma na celu uwsplnienie walut w ba- daniach liczby uytkownikw internetu. W kongresie IAB Europe Interact 2007 w Brukseli uczestniczyo 13 przedstawicieli rm internetowych z Polski. Co w 2008? Bdziemy starali si wprowadzi i popularyzowa wydarzenia promujce marketing interaktywny, w tym cykle IAB Update i IAB Showcase. Zorganizujemy dwie konferen- cje tematyczne powicone SEM i wideo w internecie. Wyzwaniem bdzie dwudniowe Forum IAB 2008 w listopadzie. Planujemy bardzo bogaty program merytoryczny i oczekujemy wikszej liczby uczestnikw ni w ubiegym roku. Na pocztku czerwca 60 przedstawicieli polskiej brany internetowej wyjedzie na kongres Interact do Berli- na. Prawdopodobne jest rwnie zorganizowanie podobnego wyjazdu na targi OMD w Dsseldore na jesieni tego roku. Wkrtce zostanie rwnie opublikowana wersja an- gielska tego raportu. Szykujemy ponadto kilka duych akcji, ktrych szczegy bd na bieco ujawniane. Liczymy take na dalszy dynamiczny wzrost liczby czonkw i ich inicjatyw. 10 dodatek do Media & Marketing Polska maj 2008

8. Strategia to podstawa

9. Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007 ROZDZIA 1 Dostp do internetu Dostp do internetu mieszkacw. Jednak pomimo niskiego odsetka korzy- na wiecie stajcych z internetu (13,7 proc.) w sieci najczciej mona spotka internautw z Azji stanowi oni grup Wedug danych InternetWorldStats.com w 2007 r. liczc ju ponad 500 mln osb, co stanowi prawie z internetu korzystao 20 proc. ludnoci wiata, czyli po- 40 proc. wszystkich uytkownikw internetu. Niewtpli- nad 1,3 mld osb (w stosunku do ub.r. odnotowano za- wie najblisze lata bd sprzyja umacnianiu tej pozycji, tem wzrost o ok. 200 mln). Liderem pod wzgldem od- zwaszcza za spraw pastw takich jak Chiny czy Indie. setka osb korzystajcych z internetu pozostaje nadal Europa z 348 mln internautw zajmuje drugie miej- Ameryka Pnocna, gdzie dostp do sieci ma 71,1 proc. sce pod wzgldem liczby osb korzystajcych z internetu. Jednak biorc pod uwag odsetek internautw, oka- zuje si, e stanowi oni jedynie 43,4 proc. mieszka- Dostp do internetu na wiecie cw naszego kontynentu. Wskanik ten podwyszaj pastwa skandynawskie: Norwegia z 88 proc. miesz- Kraj Liczba Proc. populacji Wzrost liczby kacw korzystajcych z internetu (najlepszy wynik na internautw (penetracja) internautw wiecie), Islandia 85,4 proc., Szwecja 77,3 proc., (w mln) 2000-07 (w proc.) Ameryka Pnocna 238,0 71,1 120 Dania 68,8 proc., ale rwnie Holandia 87,8 proc., Oceania/Australia 19,2 57,1 152 czy Portugalia 73,1 proc; oglnie w Unii Europej- Europa 348,1 43,4 231 skiej ponad poowa ludnoci korzysta z internetu Ameryka aciska 126,2 22,2 599 (55,7 proc.). Ze wszystkich europejskich nacji naja- Bliski Wschd 33,5 17,4 920 twiej spotka w sieci Niemcw 53,2 mln internautw, Azja 510,5 13,7 347 Afryka 44,4 4,7 883 wiat 1319,9 20,0 266 Holandia 14,5 87,8 273 Uytkownicy internetu w podziale na regiony Szwecja 7,0 77,3 73 Portugalia 7,8 73,1 211 Ameryka Pnocna Azja Reszta wiata Luksemburg 0,3 70,6 239 Europa Japonia Dania 3,8 68,8 93 Wielka Brytania 40,4 66,4 162 Niemcy 53,2 64,6 122 23 Finlandia 3,3 62,7 71 6 Sowenia 1,3 62,2 317 2010 36 Estonia 0,8 57,8 107 18 Wochy 33,1 57,0 151 Austria 4,7 56,7 121 16 Hiszpania 22,8 56,5 324 Francja 34,9 54,7 310 20 Belgia 5,5 52,8 175 9 Irlandia 2,1 50,1 163 Czechy 5,1 49,9 410 2005 29 otwa 1,1 47,4 614 21 Sowacja 2,5 45,9 285 22 Cypr 0,4 45,2 197 Polska 14,1 36,6 403 Grecja 3,8 35,5 280 11 Wgry 3,5 35,2 390 8 Litwa 1,2 34,2 443 2000 17 Malta 0,1 31,7 218 25 Rumunia 7,0 31,4 775 39 Bugaria 2,2 30,0 412 Unia Europejska 273,2 55,7 190 proc. 5 10 15 20 25 30 35 40 rdo: Internet World Stats, grudzie 2007 r. rdo: Bank wiatowy, CIA Factbook (2005), Jupiter Research (2006), PWC (2005), Computer Industry Almanac (2006) 12 dodatek do Media & Marketing Polska maj 2008

10. Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007 20 krajw o najwikszej liczbie internautw Dostp do internetu w Polsce Kraj Liczba internautw Proc. populacji (w mln) (penetracja) Zasig internetu w Polsce jest nadal mniejszy ni na USA 210,0 69,6 Chiny 132,0 10,0 zachodzie Europy, jednak na szczcie liczba polskich Japonia 86,3 67,1 internautw stale i szybko ronie. Wedug badania Niemcy 50,6 61,3 NetTrack rmy Millward Brown SMG/KRC pod koniec Indie 40,0 3,5 2007 r. byo ju 12,9 mln internautw w wieku powyej Wielka Brytania 37,6 62,3 15 lat. Na tej podstawie w badaniu Megapanel estymuje Korea Poudniowa 33,9 66,1 Francja 30,8 50,3 si liczb internautw w wieku powyej 7 lat na 14,1 Wochy 30,8 51,7 mln. W porwnaniu z rokiem 2006 oznacza to wzrost Brazylia 25.9 13,9 o ponad 10 proc. (wedug danych z badania NetTrack). Rosja 23,7 16,5 Spord osb w wieku 7 lat i wicej z internetu korzysta Kanada 21,9 67,5 39,5 proc. Meksyk 20,2 19,0 Hiszpania 19,2 42,7 Podobne dane podaje Gwny Urzd Statystyczny, Indonezja 18,0 8,0 wedug ktrego w 2006 r. dostp do sieci miao Turcja 16,0 21,1 41 proc. gospodarstw domowych i 92 proc. przedsi- Australia 14,7 70,2 biorstw. Z internetu faktycznie korzystano w 38 proc. Wietnam 14,5 17,1 gospodarstw domowych, co przekada si na 39 proc. Tajwan 13,8 60,0 Argentyna 13,0 34,0 Polakw w wieku 16-74 lata bdcych regularnymi (co najmniej raz w tygodniu) uytkownikami internetu. rdo: Internet World Stats, grudzie 2007 r. W stosunku do ub.r. oznacza to wzrost o 5 punktw procentowych. Brytyjczykw 40,4 mln, Francuzw 34,9 mln, i Wo- Internet w Polsce pozostaje niezmiennie domen du- chw 33,1 mln. Polska zajmuje 9. miejsce w Europie ych miast zasig internetu w miastach powyej pod wzgldem liczby internautw 14,1 mln osb. Znacznie mniejszy zasig internet ma na wschodzie Europy. W takich krajach, jak: Rosja, Ukraina czy Tur- cja, nie przekracza 25 proc., jednak ze wzgldu na ich Liczba internautw w Polsce wielko pochodzi z nich znaczcy odsetek europejskich Internauci powyej 7. roku ycia (Megapanel) internautw, na przykad Rosjanie stanowi 8,4 proc. Internauci powyej 15. roku ycia (NetTrack) wszystkich internautw w Europie. Jak zmienia si wiatowy internet, pokazuj wybrane 15 14,1 , przykady, np. w 1995 r. 66 proc. wszystkich internau- 3, 13,1 12,9 ,9 tw na wiecie pochodzio z USA, obecnie jest to tylko 18 proc.; w grupie 20 krajw o najwikszej liczbie inter- 12 11,7 ,7 nautw s za pastwa takie jak Wietnam czy Indone- zja. O potencjale pastw azjatyckich wiadcz Indie, 9,6 w ktrych jest ju wicej internautw ni w Niemczech 9 9 8,4 8, (kraj o najwikszej liczbie internautw w Europie), cho zasig internetu wynosi w Indiach zaledwie 5,3 proc. 7,4 ,4 Naley jednak przy tym pamita, e ilo nie zawsze 6,5 , przechodzi w jako np. w Wikipedii jzyki o najwik- 6 5,8 , szej liczbie artykuw to: angielski, niemiecki, francuski 4,6 , i polski, za nimi jest japoski (cho w Japonii jest a 87,5 mln uytkownikw internetu), a chiski zajmuje 3 2,2 , dopiero 12. pozycj. mln 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 rdo: Millward Brown SMG/KRC NetTrack, grudzie 2000-2007, Megapanel PBI/Gemius, grudzie 2004-2007 maj 2008 dodatek do Media & Marketing Polska 13

11. Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007 Odsetek Polakw korzystajcych z internetu 500 tys. mieszkacw jest prawie dwa razy wikszy ni na wsi. Jednak w ub.r. wzrost zasigu by nieco szybszy Internauci powyej 7. roku ycia (Megapanel) na wsi ni w miastach w cigu 2007 r. zasig w mia- Internauci powyej 15. roku ycia (NetTrack) stach wzrs o ponad 4,5 punktu procentowego, podczas gdy na wsi byo to 5 punktw procentowych. Za- 50 pewne w najbliszych latach, w miar upowszechniania , 42,9 si internetu, dysproporcje te bd si wyrwnywa w 2007 r. kilkakrotnie wicej nowych uytkownikw , 38,7 39, 39,5 40 internetu mieszkao na wsi ni w najwikszych mia- 36, 36,9 stach. Wrd polskich uytkownikw internetu jest znacznie 30 8 28 wicej osb modych ni starszych. Wedug badania Me- 26 6 6,8 26,8 gapanel PBI/Gemius w grudniu 2007 r. w grupie 15- , 25,3 5 24,5 , 21,7 -19 lat z sieci korzystali prawie wszyscy internautw , 19,3 z tej grupy wiekowej byo 2,64 mln, co stanowi a 20 94,6 proc. wszystkich osb w tym wieku w Polsce. Na- 15,2 tomiast penetracja internetu w grupie powyej 60 lat, cho w porwnaniu z rokiem 2006 zwikszya si o po- 10 ow, to nadal wynosi zaledwie 5,3 proc. , 7,4 Tendencja jest wyrana z sieci korzystaj prawie wszystkie osoby z kategorii 15-19 lat, ponad poowa proc. osb w wieku 20-29 lat i prawie poowa w wieku 30- 2000 2001 2002 2003 2004 004 4 2005 005 5 2006 006 6 2007 20 007 -39, co czwarta w wieku 40-59 lat i zaledwie co dwu- rdo: Millward Brown SMG/KRC NetTrack, grudzie 2000-2007, Megapanel PBI/Gemius, grudzie 2004-2007, GUS Odsetek internautw w stosunku do wszystkich mieszkacw Polski Penetracja internetu wedug wielkoci miejscowoci w Polsce Wie Miasto rednio w Polsce 60 50 46,8 53,5 50,5 51,6 50 42,1 43,6 39,4 42,4 40 40,5 40 34,4 29,7 30 27,3 30 31 27,3 23,6 20 25 22,2 20 10 13,9 15,7 proc. proc. wie miasto miasto miasto miasto miasto miasto 2004 2005 2006 2007 do 20 20-50 50-100 100-200 200-500 pow. 500 tys. tys. tys. tys. tys. tys. rdo: Megapanel PBI/Gemius, grudzie 2004-2007, GUS rdo: Megapanel PBI/Gemius, grudzie 2007, GUS 14 dodatek do Media & Marketing Polska maj 2008

12. Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007 Penetracja internetu wedug Prognoza odsetek osb majcych dostp grup wiekowych w Polsce do internetu w Polsce 100 94,6 60 80 50 50 47 60 56,7 43 48,7 39 44,7 40 40 34 25,1 30 30 20 5,3 proc. proc. 7 14 7-14 15-19 15 19 20-29 20 29 30-39 30 39 40-59 40 59 pow. 60 pow 2005 2006 2007 2008 2009 2010 rdo: Megapanel PBI/Gemius, grudzie 2007, GUS rdo: ITU dziesta w wieku powyej 60 lat. Trudno si spodziewa radykalnej zmiany tej sytuacji mona raczej przypuszcza, e ponad 6 mln Polakw powyej 60. roku ycia nie skorzysta ju z internetu, a wzrost zasigu w tej ka- Odsetek internautw w stosunku tegorii wiekowej bdzie powolny i spowodowany gwnie do wszystkich mieszkacw wchodzeniem do niej modszych rocznikw, ktre dobrze kategorie wiekowe orientuj si w internecie. Opublikowana w 2003 r. prognoza Midzynarodowej 7-14 15-19 20-29 30-39 Unii Telekomunikacji (ITU) mwi, e uzyskanie dostpu 40-59 pow. 60 rednio w Polsce do sieci przez 50 proc. Polakw bdzie moliwe naj- wczeniej w 2010 r. Prognoza ITU sprawdza si na razie 100 do dobrze i biorc pod uwag sabszy ni w poprzed- 93,7 94,6 nich latach wzrost liczby internautw w 2007 r., mona przypuszcza, e poziomu 50 proc. zasigu internetu 80 w Polsce faktycznie nie uda si przekroczy szybciej ni 72,8 w 2010 r. 71,4 W badaniu GUS wrd przyczyn braku dostpu do in- 60 51,7 56,7 ternetu w miejscu zamieszkania respondenci najczciej 46,7 48,7 wskazywali na brak potrzeby korzystania z sieci. Wan 41,7 44,7 rol odgryway rwnie wzgldy ekonomiczne zbyt wy- 40 39,6 42,3 39,4 35,4 37,3 sokie koszty zarwno sprztu komputerowego, jak i uzy- 34,4 27,1 skania dostpu do sieci byy drug barier pod wzgldem 24,2 25,1 23,6 25 27,2 czstoci wskazywania. Pocieszajce jest to, e w tym 20 14,8 17,3 przypadku zaobserwowa mona spadek rzdu 4--5 proc. 3,6 w stosunku do lat 2006 i 2005. W pierwszej czwrce 2 5,3 1,5 przyczyn braku dostpu do sieci znalaza si rwnie nie- proc. 2004 2005 2006 2007 wystarczajca wiedza. W miar wzrostu liczby osb ko- rdo: Megapanel PBI/Gemius, grudzie 2004-2007, GUS rzystajcych z sieci i poszerzania si grupy internautw 16 dodatek do Media & Marketing Polska maj 2008

13. Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007 Powody nieposiadania dostpu do internetu Udzia w caoci przychodw operatorw w domu (proc. ogu gospodarstw domowych z tutuu wiadczenia usug dostpu bez dostpu do internetu) w latach 2005-2007 do internetu, III kw. 2007 2005 r. 2006 r. 2007 r. Telewizje kablowe Reszta TP 41 Brak potrzeby 43 39 9% 32 18% Zbyt wysokie koszty sprztu 36 36 6% Zbyt wysokie 31 64% koszty dostpu 35 33 Brak odpowiednich 20 3% umiejtnoci 19 15 Brak technicznych 9 moliwoci Netia Dialog podczenia 8 do internetu 8 Nie zawiera telefonii ruchomej rdo: UKE na podstawie danych operatorw Posiadanie 8 dostpu do internetu 8 gdzie indziej 7 Dostawc dominujcym na polskim rynku w III kwar- 3 tale 2007 r. bya Telekomunikacja Polska SA. Jej udzia Niech do internetu 3 w przychodach z tytuu wiadczenia usugi dostpu do 3 sieci wynis 64 proc. 2 W drugiej kolejnoci z 18-procentowym udziaem Wzgldy bezpieczestwa 2 znaleli si operatorzy sieci telewizji kablowych. Tu za 1 nimi inni dostawcy z wynikiem 9 proc. Udziay takich proc. 10 20 30 40 50 rm jak Telefonia Dialog SA i Netia SA to odpowiednio Odsetki nie sumuj si do 100 proc. ze wzgldu na moliwo wskazania wicj ni jednej odpowiedzi 3 i 6 proc. rdo: GUS Zasig internetu wrd populacji nie jest jedyn mia- r postpu cywilizacyjnego zwizanego z rozwojem no- z wyksztaceniem rednim, zasadniczym i podstawowym wych technologii. W odniesieniu do internetu istotne s wskanik ten w cigu ostatnich trzech lat wzrs o 5 proc. take rozwj dostpu szerokopasmowego oraz liczba Ograniczone moliwoci techniczne dostawcw usug spraw, jakie mona zaatwi przez internet w urzdach internetowych czciej wskazywane byy jako przeszko- administracji publicznej i rmach. Pod tym wzgldem da w uzyskaniu szerokopasmowego dostpu do internetu Polska wypada znacznie gorzej ni pastwa UE, a take (21 proc. gospodarstw bez szybkich czy) ni jako ba- gorzej ni niektre europejskie kraje niebdce czonka- riera dostpu do tej sieci w ogle (9 proc. gospodarstw mi Unii. Wedug danych Eurostatu w 2007 r. w Polsce bez internetu w domu). Z drugiej strony liczba osb na- jedynie 25 proc. spord sprawdzanych przez badaczy potykajca bariery techniczne ju na etapie uzyskania 20 podstawowych usug publicznych byo dostpnych poczenia z globaln sieci bya prawie trzykrotnie drog elektroniczn, podczas gdy rednia dla 27 pastw wiksza 641 tys. gospodarstw (9 proc. z ok. 7,4 mln) Unii Europejskiej wynosia 59 proc. niszy wskanik w ogle nie mogo by podczonych do tej sieci, pod- ni Polska miay jedynie Bugaria (15 proc.) oraz, co jest czas gdy 223 tys. gospodarstw (21 proc. z nieco ponad troch zaskakujce, Szwajcaria (21 proc.). W wikszoci 1 mln) chciaoby mie szybsze cza, ale napotkao pro- pastw Unii Europejskiej wskanik ten przekracza blemy lece po stronie dostawcw. 50 proc., a w Austrii wynosi rwno 100 proc. 18 dodatek do Media & Marketing Polska maj 2008

14. Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007 Niska dostpno usug publicznych wpywa na bardzo niski odsetek obywateli, ktrzy kontaktowali si z urzdami drog elektroniczn w 2007 r. wskanik ten wynis dla Polski 15 proc. przy redniej dla caej Unii na poziomie 30 proc. W tym rankingu Polska wy- R E K L A M A przedzia jedynie Grecj, Bugari i Rumuni. Lepiej jest w przypadku przedsibiorstw w 2007 r. 64 proc. rm wykorzystao internet do kontaktw z urzdami, jest to wynik zbliony do redniej unijnej, ktra wyniosa 65 proc. Zapewne pod wzgldem e-governmentu Polska jeszcze dugo bdzie w ogonie Europy rozwj spoeczestwa informacyjnego nie jest priorytetem wadz pa- stwowych i nawet jeli uchwala- ne s regulacje prawne w tym zakresie, to odwleka si wprowa- dzenie ich w ycie (przykadem jest ustawa o podpisie elektronicznym z 2001 r. w roku 2006 przesunito termin wpro- wadzenia podpisu elektronicznego w administracji pastwowej do poowy 2008 r., czyli wdroe- nie ustawy zajmie pastwu pol- skiemu siedem lat). Jesieni ub.r. Ministerstwo Fi- nansw ogosio, e ju od 1 kwietnia 2008 r. bdzie mona zoy PIT przez internet. Jednak tak moliwo nadal bd mieli jedynie posiadacze kwalikowane- go podpisu elektronicznego, ktrego uzyskanie oznacza wydatek rzdu kilkuset zotych i kolejne wysokie koszty (przeduenie wa- noci podpisu) w nastpnych latach. Dodatkowo przed wysaniem deklaracji podatkowej internetem naley zgosi taki zamiar urzdo- wi skarbowemu i poczeka na wy- danie przez naczelnika odpowied- niego urzdu zawiadczenia o moliwoci elektronicznego roz- liczania podatku, co moe po- trwa kilka tygodni. W tej sytuacji trudno spodziewa si, eby wiele maj 2008 dodatek do Media & Marketing Polska 19

15. Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007 Odsetek korzystajcych z internetu Liczba czy szerokopasmowych w kontaktach z urzdami publicznymi na 100 mieszkacw Dania 58 Dania 37,2 Norwegia 55 Holandia 33,1 Islandia 54 Finlandia 28,8 Holandia 49 Szwecja 28,3 Szwecja 47 Luksemburg 24,6 Luksemburg 44 Belgia 23,9 Finlandia 43 Wielka Brytania 23,8 Niemcy 39 Francja 22,3 Francja 37 Niemcy 21,1 Wielka Brytania 33 UE (15 krajw) 20,8 UE (15 krajw) 31 Estonia 20 Kraje strefy euro 30 Sowenia 28 Austria 18,4 Estonia 27 UE (27 krajw) 18,2 UE (27 krajw) 27 Hiszpania 16,8 Irlandia 26 Wochy 15,9 Hiszpania 25 Irlandia 15,5 Austria 24 Sowenia 15,3 Wgry 22 Portugalia 14,8 Belgia 21 Malta 13,9 Sowacja 20 Litwa 12,7 Cypr 18 Czechy 12,2 Litwa 18 Wgry 11,6 otwa 17 otwa 11,6 Portugalia 17 Cypr 11,1 Wochy 15 Sowacja 6,9 Czechy 14 Polska 12 Polska 6,8 rdo: Eurostat 2007 rdo: Eurostat 2007 Grecja 10 Grecja 6,8 Bugaria 4 Rumunia 6,6 Rumunia 4 Bugaria 5,7 proc. 10 20 30 40 50 60 proc. 5 10 15 20 25 30 35 40 osb wykorzystao internet do rozliczenia podatku za za pomoc telefonu komrkowego. Ma on by taszy ni 2007 r. W tym samym czasie w Norwegii (ktra wg da- dotychczasowe e-podpisy, a przede wszystkim prostszy nych Eurostatujest liderem pod wzgldem odsetka osb w obsudze i bardziej dostpny dla osb prywatnych. korzystajcych z e-governmentu) z rozliczenia rocznego Tak wic by moe w kolejnych zestawieniach Eurostatu online korzysta 65 proc. podatnikw (w 2006 r.). Polska nie znajdzie si ponownie w ogonie pastw euro- Jest na szczcie niewielka szansa, e rok 2008 pejskich pod wzgldem e-governmentu. w Polsce bdzie czasem przeomu w dziedzinie e-governmentu. Od 1 lipca 2008 r. wszystkie rmy zatrud- Internet niajce powyej piciu pracownikw bd musiay pod- szerokopasmowy pisywa przesyane do ZUS dokumenty kwalikowanym podpisem elektronicznym. Oznacza to gwatowny wzrost Chocia zdecydowana wikszo polskich uytkowni- liczby e-podpisw. Firmy wydajce podpisy elektronicz- kw korzysta z internetu za porednictwem czy szero- ne twierdz, e moe to spowodowa spadek cen nawet kopasmowych (wedugg badania NetTrack 90 proc. re- do 30 z za jeden e-podpis. W br. zapowiadane jest rw- spondentw korzystajcych z internetu w domu deklaru- nie pojawienie si tzw. podpisu mobilnego skadanego je, e ma stae cze), to pod wzgldem broadbandu 20 dodatek do Media & Marketing Polska maj 2008

16. Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007 Odsetek gospodarstw domowych z dostpem munia i Bugaria), podczas gdy w Polsce wskanik do szybkiego internetu wzrs z 3,9 do 6,8. Nieco lepsza jest pozycja Polski w przypadku odsetka Islandia 76 gospodarstw domowych majcych dostp do szerokopa- Holandia 74 smowego internetu. Wedug danych Eurostatu w Polsce Dania 70 taki dostp ma 30 proc. gospodarstw, wicej ni np. we Szwecja 67 Woszech czy u naszych ssiadw w Czechach i na Norwegia 67 Sowacji. Jednak w porwnaniu z rankingiem z roku Finlandia