1. Zarzdzanie przedsibiorstwem przez pryzmat celw finansowych

Wprowadzenie

Przedsibiorstwo w otoczeniu gospodarczym; Cel dziaalnoci przedsibiorstwa; Dlaczego finanse s wane? Pomiar wynikw osiganych przez przedsibiorstwo za pomoc kategorii finansowych.

Firma funkcjonuje w otoczeniu gospodarczymKto nie zna terenu na pewno przegra wojn Sun Tzu

Analiza PESTAnalizujemy wpyw otoczenia firmy na nasz strategi i plany dziaania wedug kryteriw: Politycznych Ekonomicznych Spoecznych Technologicznych

Wpyw otoczenia

rdo: GUS

Wskaniki makroekonomiczneInflacja bdzie miaa wpyw zarwno na ceny jak i na koszty.rdo: GUS

Musimy j umiejtnie przewidzie zwaszcza w przypadku zawierania dugoterminowych kontraktw

Kursy walut

Musimy uwzgldni cykliczno

rdo: GUS

Cele przedsibiorstwaMarzy moe kady, ale tylko nieliczni zamieniaj marzenia na celePodrnik

Mierz siy na zamiary, czy zamiar podug siFirmy zachodnie zastanawiaj si jak obej bariery i jakie zasoby bd im do tego potrzebne

CEL

CEL Tu jestemyWikszo polskich firm niestety wybiera to rozwizanie w obliczu barier

Tu chcielibymy by

Tu zmierzamy

Cele strategicznePo angielsku:S M A R T Simple (proste) Measurable (mierzalne) Achievable (osigalne) Realistic (realistyczne) Timely (okrelone w czasie)

Po polsku:S U K C E S spjne z misj uporzdkowane konkretne i osigalne czasowo zdefiniowane ekonomiczne (mierzalne) systematyczne

Cele przedsibiorstwafinansowe: maksymalizacja wartoci dla akcjonariuszy maksymalizacja zysku maksymalizacja zestawu wskanikw finansowych niefinansowe: maksymalizacja udziau w rynku budowa sieci sprzeday wejcie na rynek z nowym produktem utrzymanie zatrudnienia

Wikszo firm kreuje warto dla wacicielaROE

ROE (zwrot na kapitale) = Zysk / Kapita Dwignia = Zobowizania / Kapita ROA (zwrot na aktywach) = Zysk / AktywaWskanik sprawnoci

Dwignia finansowa

ROA

Mara zysku

Mara zysku = Zysk / Sprzeda Sprawnoci = Sprzeda / Aktywa Noniki wartoci

Cena

Koszty

Sprzeda

Aktywa

SWOT Strengths Weaknesses Opportunities Threats Silne strony Sabe strony Szanse Zagroenia

Nazwa pochodzi od pierwszych liter 4 obszarw analizy. Jednoczenie sowo to oznacza cik prac

SWOT a kierunki strategiczneSilne strony Sabe strony

Szanse

Zagroenia

Strategia = zamie sabe strony na silne, wykorzystaj szanse i unikaj zagroe!

Czynniki sukcesu C&L (1)

Dowiadczony dyrektor, posiadajcy dobr znajomo rynku i swojej brany Nadanie za wymaganiami klientw i utrzymywanie wysokiego poziomu jakoci Dobre stosunki pracownicze wsparte systemem premii i bodcw Innowacja i elastyczno w sferze marketingu, technologii i produkcji

Czynniki sukcesu C&L (2)

Wzmoona koncentracja na podnoszeniu rentownoci, a nie wartoci sprzeday - dobry system zarzdzania Operowanie na rozwijajcych si rynkach (ekspansywno)

Czynniki sukcesu KPMG (1)

Brak kredytw Brak zainteresowania przejmowaniem innych firm, za wyjtkiem fuzji podyktowanych logik brany Przedsibiorstwo zbudowane od podstaw przez obecnego waciciela Przedsibiorstwo jest 'sterowane przez rynek - wysokie nakady na badania i rozwj, jak rwnie na ksztatowanie produktw markowych

Czynniki sukcesu KPMG (2)

Pomysowe produkty i usugi, dobrze rozwinite badania rynku identyfikujce potrzeby i oczekiwania klientw Jako - klienci maj silne poczucie wysokiej jakoci produktw i usug Utrzymywanie 'kultury maej firmy', tzn. lojalno pracownikw, dobre wynagrodzenia, przyja pomidzy pracownikami Styl zarzdzania (przywdztwa): dyskretny styl zarzdzania bez powierzchownych oznak sukcesu, takich jak drogie samochody, luksusowe biura, itp.

Dlaczego finanse s wane?

Firmy nie bankrutuj ze wzgldu na brak zysku. Firmy bankrutuj ze wzgldu na brak finansowania1995: Amazon.com rozpoczyna dziaalnod. 1997: Firma wchodzi na gied. Obsuguje te milionowego klienta 2001: Pojawia si pierwszy zysk (chod tylko za IV kwarta)

Dlaczego finanse s wane? - zdolno kredytowa firmyRating Banku S&P Moodys

1 2 3 4

AAA AA A BBB

Aaa Aa A BaaRating Inwestycyjny"

56 7 8

BBB CCC CC

BaB Caa CaRating Spekulacyjny"

910

CStracone

CStracone

Sprawozdania finansoweRachunek wyniku Sprzeda - koszty

BILANSAKTYWA PASYWA

ZyskZysk Aktywa

rodki pienine Sprawozdanie z przepywu rodkw pieninych rda finansowania

2. Podstawowe pojcia rachunkowoci i finansw

Kasa i memoria - dwa punkty widzenia na problematyk finansw w przedsibiorstwie; Zasady ewidencjonowania zdarze gospodarczych; Zasady gospodarowania majtkiem przedsibiorstwa; Wpyw dziaa podejmowanych w przedsibiorstwie na jego wyniki finansowe:

Bilans. rachunek zyskw i strat. rachunek przepyww pieninych (cash flow).

RachunkowoRodzaj CEL FINANSOWA dostarcza informacje zainteresowanym stronom na zewntrz organizacji ZARZDCZA dostarcza informacje osobom zarzdzajcym organizacj KOSZTOWA pomaga wyceni warto zapasw

Rodzaje rachunkowociPODATKOWAsprawozdania dla Urzdu Skarbowego

FINANSOWAsprawozdania dla osb zainteresowanych (akcjonariuszy, etc.)

PRAWNIE WYMAGANAsprawozdania statystyczne, do KPW

ZARZDCZAsprawozdania zarzdcze

Rachunkowo finansowa

podlega midzynarodowym standardom rachunkowoci jest cile unormowana ma przekaza obiektywne informacje zainteresowanym stronom trudno jest w oparciu o ni podejmowa decyzje

Rachunkowo zarzdcza

nie jest niczym unormowana zarzd ma dowolno w selekcji najwaciwszej informacji stosuje klasyfikacj na koszty adekwatne i nieadekwatne (relevant & irrelevant costs)

Sprawozdania finansowe

Sprawozdania finansowe zdefiniowane s w ustawie o rachunkowoci i w midzynarodowych standardach rachunkowoci (MSR lub ang. IAS) Firmy czsto stosuj kreatywn ksigowo, tzn. zgodn z reguami prawa, ale wykorzystujc konflikt pomidzy zasadami rachunkowoci!

Bilans przedsibiorstwaAKTYWA Aktywa trwae Aktywa trwae: Aktywa obrotowe I. Wartoci niematerialne i prawne

PASYWA Kapita wasny Kapita podstawowy Zobowizania i rezerwy Nalene wpaty (warto ujemna) na zobowizania Udziay (akcje) wasne (warto ujemna

I. II. Inwestycje krtkoterminowe: Zapasy II. Rzeczowe aktywa trwae III. 1. Krtkoterminowe aktywa finansowe Kapita zapasowy III. Nalenoci dugoterminowe IV. Nalenoci 1. a) Materiay Rezerwy na zobowizania W jednostkach powizanych Kapita z aktualizacji wyceny IV. Inwestycje dugoterminowe V. 2. b) Pprodukty i produkty w toku Inwestycje krtkoterminowe W pozostaych jednostkach V. Dugoterminowe rozliczenia midzyokresowe Zobowizania dugoterminowe VI. Pozostae 3. c) Produkty pienine i inne aktywa pienine kapitay rezerwowe gotowe rodki Krtkoterminowe rozliczenia VII. Zysk (strata) z lat ubiegych Zobowizania krtkoterminowe 4. Inne inwestycje krtkoterminowe Towary 2. midzyokresowe VIII. Zysk (strata) netto 5. Zaliczki na dostawy Rozliczenia midzyokresowe IX. Odpisy z zysku netto (warto ujemna) AKTYWA = PASYWA

Bilans przedsibiorstwa+ = wykorzystanie - = rdoAKTYWA

+ = rdo - = wykorzystanie

PASYWA

Rachunek zyskw i stratWariant kalkulacyjnyA. Przychody ze sprzeday B. Koszty sprzedanych produktw C. Zysk brutto ze sprzeday (A-B) D. Koszty sprzeday E. Koszty oglnego zarzdu F. Zysk (strata) ze sprzeday (C-D-E) G. Pozostae przychody operacyjne H. Pozostae koszty operacyjne I. Zysk (strata) z dziaalnoci operacyjnej J. Przychody finansowe K. Koszty finansowe L. Zysk (strata) z dziaalnoci gospodarczej M. Wynik zdarze nadzwyczajnych N. Zysk (strata) brutto O. Podatek dochodowy P. Pozostae obowizkowe zmniejszenie zysku R. Zysk (strata) netto

Wariant porwnawczyA. Przychody ze sprzeday B. Koszty dziaalnoci operacyjnej C. Zysk (strata) ze sprzeday (A-B) D. Pozostae przychody operacyjne E. Pozostae koszty operacyjne F. Zysk (strata) z dziaalnoci operacyjnej G. Przychody finansowe H. Koszty finansowe I. Zysk (strata) z dziaalnoci gospodarczej J. Wynik zdarze nadzwyczajnych K. Zysk (strata) brutto L. Podatek dochodowy M. Pozostae obowizkowe zmniejszenie zysku N. Zysk (strata) netto

Piramida DuPonta (oryginalna)ROA

Mara zysku

Wskanik sprawnoci

Cena

Koszty

Sprzeda

Aktywa

Piramida DuPonta (zmodyfikowana)ROE

ROE (zwrot na kapitale) = Zysk / Kapita Dwignia = Zobowizania / Kapita ROA (zwrot na aktywach) = Zysk / AktywaWskanik sprawnoci

Dwignia finansowa

ROA

Mara zysku

Mara zysku = Zysk / Sprzeda Sprawnoci = Sprzeda / Aktywa Noniki wartoci

Cena

Koszty

Sprzeda

Aktywa

Apple Inc. rachunek wynikuRok koczcy siPrzychody ze sprzeday Koszty produkcji sprzedanej Zysk brutto na sprzeday Koszty operacyjne Badania i rozwj 1,782,000 1,333,000 1,109,000 25/09/2010 65,225,000 39,541,000 25,684,000 26/09/2009 42,905,000 25,683,000 17,222,000 27/09/2008 32,479,000 21,334,000 11,145,000

Koszty oglnego zarzdu (SG&A)Zysk operacyjny Pozostae przychody operacyjne

5,517,00018,385,000 155,000

4,149,00011,740,000 326,000

3,761,0006,275,000 620,000

EBITKoszty finansowe Zysk brutto Podatki Zysk netto z powtarzalnej dziaalnoci Zysk netto

18,540,00018,540,000 4,527,000 14,013,000 14,013,000

12,066,00012,066,000 3,831,000 8,235,000 8,235,000

6,895,0006,895,000 2,061,000 4,834,000 4,834,000

Apple Inc. - AktywaStan na dzie Aktywa obrotowe rodki pienine Inwestycje krtkoterminowe Nalenoci Zapasy Pozostae aktywa biece Aktywa krtkoterminowe cznie Inwestycje dugoterminowe Maszyny i wyposaenie Warto firmy Wartoci niematerialne i prawne Pozostae aktywa Dugoterminowe aktywa podatkowe Aktywa cznie 25/09/2010 26/09/2009 27/09/2008 11,261,000 14,359,000 11,560,000 1,051,000 3,447,000 41,678,000 25,391,000 4,768,000 741,000 342,000 2,263,000 75,183,000 5,263,000 18,201,000 6,192,000 455,000 1,444,000 31,555,000 10,528,000 2,954,000 206,000 247,000 2,011,000 1,727,000 47,501,000 11,875,000 12,615,000 6,151,000 509,000 3,540,000 34,690,000 2,455,000 207,000 352,000 641,000 1,227,000 39,572,000

Apple Inc. PasywaSep 25, 2010 Sep 26, 2009 Sep 27, 2008 Zobowizania Zobowizania krtkoterminowe wobec dostawcw Kredyty krtkoterminowe Inne zobowizania biece Zobowizania krtkoterminowe cznie Zaduenie dugoterminowe Pozostae zobowizania Odroczone podatki Zobowizania cznie Kapitay wasne Kapita akcyjny Zysk zatrzymany Inne kapitay wasne Kapitay wasne cznie 17,738,000 2,984,000 20,722,000 5,531,000 1,139,000 27,392,000 9,453,000 2,053,000 11,506,000 3,502,000 853,000 15,861,000 8,558,000 5,534,000 14,092,000 746,000 3,704,000 18,542,000

10,668,000 8,210,000 37,169,000 23,353,000 -46 77,00047,791,000 31,640,000

7,177,000 13,845,000 8,00021,030,000

Apple - zyskowno70 000 000 60 000 000 50 000 000 40 000 000 30 000 000 20 000 000 10 000 000 0 Przychody ze sprzeday Koszty sprzedanych produktw Zysk brutto ze sprzeday

Mara zyskuZyskSprzeda x 100%

W zalenoci od potrzeby liczymy ten wskanik na odpowiednim poziomie zysku:

netto

zysk ze sprzeday, zysk operacyjny, zysk brutto lub zysk

PAMITAJ by zawsze sprawdzi konstrukcj wskanika przed rozpoczciem analizy!!!

Stopa zyskumenederaZysk przed odsetkami x 100% Aktywa netto

akcjonariuszaZysk przed opodatkowaniem Warto netto

x 100%

Wskaniki pynnoci Wskanik biecyAktywa biece Zobowizania biece

Wskanik szybkiAktywa biece - zapasy Zobowizania biece

Wskaniki wypacalnoci Pokrycie odsetekZysk przed odsetkami Odsetki

Dwignia finansowaZaduenie dugoterminowe Fundusze akcjonariuszy

Wskaniki sprawnoci Cykl nalenociNalenoci Sprzeda x 365 dni

Cykl zapaswZapasy Koszt produktw sprzedanych x 365 dni

Cykl zobowizaZobowizania handloweKoszt zakupw na kredyt towarowy x 365 dni

Wskanik ten bdzie zazwyczaj najtrudniejszy do obliczenia na podstawie bilansu i rachunku wyniku. Zazwyczaj bdziemy prbowali oszacowa go poprzez przyjcie kosztw cznie minus koszty wynagrodze i amortyzacji (czyli te skadniki kosztw, ktre nie powoduj powstawania zobowiza wzgldem dostawcw

Kapita pracujcyCykl nalenoci + Cykl zapasw - Cykl zobowiza = Kapita pracujcy

Ocena firmy - wykorzystanie zasobw

wskanik wykorzystania zasobw sprzeda aktywa netto pozostae wskaniki wykorzystania zasobw (np. sprzeda na pracownika, sprzeda na urzdzenie, sprzeda na jednostk powierzchni)

Mondi wiecie SA (MSC)Skonsolidowane raporty roczne Przychody netto ze sprzeday (tys. z.) Zysk (strata) z dziaal. oper. (tys. z.) Zysk (strata) brutto (tys. z.) Zysk (strata) netto (tys. z.) Amortyzacja (tys. z.) EBITDA (tys. z.) Aktywa (tys. z.) Kapita wasny (tys. z.) Liczba akcji (tys. szt.) Zysk na akcj (z.) Warto ksigowa na akcj (z.) 2007 1 518 657 295 680 303 794 246 158 104 345 400 025 1 367 096 981 945 50 000 4,92 19,64 2008 1 406 292 194 716 174 734 141 197 110 833 305 549 1 881 449 1 066 274 50 000 2,82 21,33 2009 1 360 843 99 616 74 613 71 407 118 287 217 903 2 279 714 1 184 453 50 000 1,43 23,69 2010 2 263 674 330 724 263 690 249 317 157 360 488 084 2 319 698 1 433 771 50 000 4,99 28,68

Cash Flow Amazon.com

Ocena projektw inwestycyjnychNajczciej stosowane techniki

Klasyfikacja metodTECHNIKI OCENY OPACALNOCI INWESTYCJI

Statyczne

Dynamiczne

PAYBACK Okres zwrotu

ARR Ksigowa stopa zwrotu

NPV Warto bieca netto

IRR Wewntrzna stopa zwrotu

PAYBACK - okres zwrotu

Jest to iloraz nakadu inwestycyjnego i zysku. Okrela ilo lat (miesicy, tygodni), w cigu ktrych nakady poniesione na realizacj inwestycji zwrc si z zysku netto. Do wyliczenia zysku netto uwzgldniamy koszty finansowe (odsetki od kredytw zacignitych na realizacj projektu inwestycyjnego) oraz amortyzacj i podatki. Ze wzgldu na swoj prostot, okres zwrotu jest jedn z najczciej stosowanych technik oceny inwestycji

ARR - ksigowa stopa zwrotu

ARR (Average lub Accounting Rate of Return) Jest ona czsto nazywana przecitn, redni lub ksigow stop zwrotu. Oblicza si j w nastpujcy sposb:

ARR = przecitny roczny zysk netto/nakady inwestycyjne

Do realizacji przyjmowane s te projekty, dla ktrych ksigowa stopa zwrotu jest wysza ni zaoona warto, np. przecitna w danej brany lub koszt kredytu. Gwne wady metody:

nie uwzgldnia wartoci pienidza w czasie, urednia, czyli nie bierze pod uwag rozkadu strumienia pienidza w czasie, wykorzystuje kategorie zysku ksigowego, a nie przepywy rodkw pieninych

NPV - warto bieca netto

Czsto nazywana take wartoci zaktualizowan netto Jest to suma zdyskontowanych przepyww pieninych netto generowanych przez projekt. Obliczana jest w nastpujcy sposb:okres FCF Wspczynnik dyskonta DCF0

0

1

2

3

.. .

n

PV0

FV1

FV2

FV3

FVn

1PV

1/(1+s) 1/(1+s) 1/(1+s) .. 1/(1+s) 1 2 3 . n PV1 PV2 PV3 PVn

NPV - wizualizacja1kwota wspczynnik 20%

2 1000 0,6944

3 1000 0,5787

4 1000 0,4823

5 1000 0,4019

6 1000 0,3349

1000 0,8333

833,30 699,40 578,70 482,30 401,90 334,90 3330,50 NPV dla powyszego przykadu

IRR - wewntrzna stopa zwrotuTo taka stopa dyskonta, przy ktrej NPV przepywu rodkw pieninych = 0

Strategia ustalania ceny i kosztyNISKIE CENYGWNE WEJCIE WYSOKA JAKO

Niektre czynniki wpywajce na cen

Konkurencja Popyt i poda Strategia Produkt Elastyczno cenowa popytu Percepcja produktu w oczach klienta Relacja ceny do korzyci z zakupu Cykl koniunkturalny Koszt wytworzenia Percepcja firmy w oczach klienta Sposb sprzeday Czynniki psychologiczne u sprzedawcy

Cele polityki cenowej

Zorientowane Zorientowane na zysk na sprzeda

Zorientowane na utrzymanie status quo

KOSZTYPrzedmiot kosztw 1. Koszty dla wyceny zapasw Metoda klasyfikacji kosztw koszty produktu i okresu elementy kosztu produkcji kalkulacja zleceniowa i procesowa zachowanie kosztw koszty znaczce koszty utopione koszty utraconych korzyci koszty kontrolowalne i nie poddajce si kontroli zachowanie kosztw

2. Koszty dla podejmowania decyzji 3. Koszty dla kontroli

Koszty produktu i okresuKOSZTY

Aktywowane

Koszty okresu

Koszty produktu i okresukoszty produkcyjne koszty pozaprodukcyjne

koszty produktw koszty okresu

aktywowane do momentu dokonania sprzeday

wykazywane w r-ku wyniku jako koszty w biecym okresie obrachunkowym

Alokacja kosztw oglnychRodzaj kosztu Podstawa podziau Dzierawa, inne opaty, energia, ogrzewanie Nakady zwizane z zatrudnieniem (kadry, stowka, itp.) Amortyzacja, ubezpieczenia, itp powierzchnia

liczba zatrudnionych

warto rzeczowych skadnikw majtku trwaego