20110414 merwe vierhavens
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Merwe-Vierhavens: van Woestijn naar Goudmijn
Jan Rotmans
14-04-2011
Opgave
ontwikkel een onweerstaanbare
woeste, sprankelende visie
voor de Merwe-Vierhavens
Randvoorwaarden voor opgave
• hoogwaardige woonmilieus en innovatieve bedrijvigheid
volgens duurzaamheids standaard
• in Vierhavens: clean tech deltaduurzame energie, afval, materialen, water, mobiliteit
• in Merwehaven: duurzame woonmilieus5-10.000 mensen, communities, drijvende woonwijken
Context
Merwe/Vierhavens
• ca. 100 ha oppervlak [Merwehaven 46 ha; Vierhavens 54 ha]
• meeste grond in handen van HBR/OBR
• bijna geen woningen
• Merwehaven: opslag, overslag en verwerking van fruit
• Vierhavens: havengerelateerde bedrijvigheid, sap
• grenst aan Schiedam en Rotterdam-West
Merwehaven / Vierhavens
resultante van een visie en strategie 100 jaar geleden
G.J. Jongh, directeur Gemeentewerken
rechter oever: nieuwe havens voor stukgoed (fruit, sap)
linker oever: transitohavens voor bulkgoederen (kolen)
mondiale oriëntatie (Suezkanaal en Panamakanaal)
aanleg van diepe havens en infrastructuur (tot 10 m) voor grote zeeschepen
was veel weerstand, ging tegen de tijdsgeest in
DNA Merwehaven / Vierhavens
genotype = water, internationale handel, stukgoed, vitaminen
fenotype = stoer, ruig, goed bereikbaar, vrij, uitzicht, iconen
transitie van mono-functioneel naar multi-functioneel gebied
functiemenging, wonen, werken én produceren, fijnmazig
productief gebied: energie, voedsel, schoon water
sluiten van kringlopen
Toekomstvisie Merwe-Vierhaven
Ingrediënten
• nieuwe havelingen– kenniswerkers / doendenkers / vakmensen / goudzoekers
• waterstad– op en aan het water
• clean tech delta– cluster van (middel)grote bedrijven en kennisinstellingen
• trade zone– producten en kennis mede ontwikkeld door bedrijven uit BRICS-landen
• upcycling
– van oude zooi wat mooiers maken
2010
DOEPEL STRIJKERS / DRIFT / TILLIE 12.10.2010
8 SCENARIO’S
LOYDPIER 2.0
STADS-OASE
VRIJ-STAAT
LITTLE CHINA
WO
RS
T C
AS
E
BE
ST
CA
SE
WO
RS
T C
AS
E
BE
ST
CA
SE
WO
RS
T C
AS
E
BE
ST
CA
SE
WO
RS
T C
AS
E
BE
ST
CA
SE
Twee toekomstbeelden
Stadsoase
Vrijstaat
Stadsoase Vrijstaat
Stadsoase Vrijstaat
idyllisch en harmonieus rauw en stoer
wonen,werken, recreëren in harmonie
eerst geld, dan gezelligheid
alles lijkt te kloppen schuurt en klopt niet helemaal
gezinnen en terugkeerders pioniers en goudzoekers
gebied als coöperatie gebied dat investeringen trekt
STADSOASE
Stadsoase
gebied als cooperatie
alles lijkt te kloppen
waardengemeenschappen die met elkaar wonen, werken
gezinnen en mensen die eerder stad ontvlucht zijn
zijn mede-eigenaar van het gebied
samenredzaamheid
iedereen produceert; productie ingepast in het landschap
Stadsoase
decentrale energievoorziening
klimaateconomie rond schone energie, biomassa, restenergie
collectieve, productieve tuinen
binnenplaatseen die gezamenlijk zijn ingericht
zeer gemengd wonen / werken / produceren
leeflandschap, gebied in harmonie
WATERSTAD
VRIJSTAAT
Vrijstaat
gebied dat investeringen aantrekt
“eerst geld, dan gezelligheid”
schuurt meer en klopt niet geheel
rauw en stoer
goudzoekers, pioniers
spontaan, schijnbaar ongeorganiseerd
Vrijstaat
vrijbuiters en pioniers ontwikkelen het gebied stapsgewijs
pioniers uit hele wereld trekken naar dit gebied
heel productief gebied, wordt veel hergebruikt
upcyclen van elektronisch afval wordt wereldwijd verhandeld
spannend en innovatief, veel hoogbouw
rommelig, spannend gebied, stoere sfeer
Vrijstaat
BIOMASSA CENTRALE
WATERWONINGEN
Evolutie:van Vrijstaat naar Stadsoase
Evolutie• van Ruig naar Woest
– pioniers en goudzoekers ontwikkelen gebied op eigen kracht – vanuit vrije ruimte in ongedachte richtingen – gebied wordt ‘strange actractor’ en trekt andere pioniers aan
• van Woest naar Onweerstaanbaar
– meer richting geven en uiteenlopende activiteiten verbinden – investeren in omgevingskwaliteit en leefbaarheid– gezinnen en terugkeerders aantrekken– verschuiving van werken naar wonen en recreëren
Hybride Vorm als Resultaat
Sturing: organisch ontwikkelen
ruimte bieden
– faciliteren en stimuleren van eigen initiatief– belemmeringen wegnemen, netwerken bevorderen – mentale ruimte, juridische ruimte, financiële ruimte
richting geven
– investeren in en realiseren van collectieve voorzieningen – afstemmen van ontwikkelingen in meer samenhang – herformulering van leidende principes voor gebied
2040: Merwe-Vierhavens kloppend hart van ‘Green Machine’
• bruisende mix van stoerheid, rauwheid en schoonheid, harmonie
• groene productiemachine en hoogwaardige leefomgeving
• internationale bedrijvigheid en leefgemeenschappen
• water staat centraal: voor productie, wonen en recreëren
• ‘living lab’ voor duurzame innovaties voor later elders in Rotterdam