Äàðõàí

òàòàõ õýñýã.

ÄÀÐÕÀÍ-ÓÓË ÀÉÌÀÃ

2013 ОН

ժĪË̪РÖÀËÈÍ ÕªËÑÍÈÉ

ÒÀËÀÀÐ ÑÓÐÃÀËÒ

Çàì òýýâýð, àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàéäûí 2008 îíû 5 äóãààð ñàðûí 27-íû ºäðèéí 88

äóãààð òóøààëûí ãóðàâäóãààð õàâñðàëòààð áàòëàãäñàí

Ãàëò òýðýãíèé áîëîí ñýëãýýíèé õºäºë㺺íòýé õîëáîîòîé àæèëòíû ñàõèëãûí òóñãàé

æóðàì:

1. Àæèëòíû õºäºëìºð çîõèöóóëàëò- Àæèëòíû ¿¿ðýã

- Øàãíàë óðàìøóóëàë

- Ñàõèëãûí çºð÷èë, ò¿¿íä íîîãäóóëàõ øèéòãýë

2. Àæèëòíû àæèë, àìðàëòûí çîõèöóóëàëò- Àæëûí öàã

- Àæëûí ºäðèéí ýõëýë, òºãñãºë

- Èë¿¿ öàã

- Àæèë, æèæ¿¿ðëýëòèéí õóãàöààã ñóíãàõ òîõèîëäîë

- Àìðàëòûí õóãàöàà

- Àìðàëò îëãîëò

- - Àæëûí öàãèéí çóðìàã

2009 îíû 12-ð ñàðûí 28-íû ºäðèéí À-218 òîîò òóøààëààð

Òºìºð çàìûí àæèëòàí íàðûí õºäºëìºðèéí õºëñíèé çààâàð

áàòëàãäàí 2010 îíû 1-ð ñàðûí 01-ýýñ ìºðäºæ áàéíà.1. Àæèë, àìðàëòûí öàã -7 õîíîãèéí àæëûí öàã 40 öàã,

2.Åðäèéí àæëûí ¿ðãýëæëýë 8 õ¿ðòýë öàã, àæëûí öàãèéã óðòàñãàí

õîíîãò 12 öàãààñ ¿ë õýòýðíý.

3.Àæëûí ºäðèéí äàðààõ õýâèéí àìðàëòûí ¿ðãýëæëýõ õóãàöààã åðäèéí

àæëûí /8 öàã/ ºäºðòýé àæèëòàíä 16 öàã,

4. 7 öàãèéí àæëûí ºäºðòýé àæèëòàíä 17 öàã,

5. Àæëûí äàðààëñàí 2 ºäðèéí õîîðîíäîõ òàñðàëòã¿é àìðàëò íü 12 öàã

áà ò¿¿íýýñ äýýø õóãàöààãààð áàéíà,

6. 12 öàãààð àæèëëàäàã ýýëæèéí àæèëòàíä 24 öàãààð òóñ òóñ

òîãòîîñîí.

Òºìºð çàìûí àæèëòàí íàðûí õºäºëìºðèéí õºëñíèé çààâàð

2. Òàðèôò áîëîí àëáàí òóøààëûí öàëèí

3. Õèéñíýýð õºëñ àâàã÷äûí õºäºëìºðèéí õºëñ

4. Íýìýãäýë õºëñ

5. Ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàäûí àæèëòíû õºäºëìºðèéí

õºëñ

6. Çîð÷èã÷ òýýâðèéí áðèãàäûí àæèëòíû

õºäºëìºðèéí õºëñ

7. Áóñàä àæèë ìýðãýæëèéí àæèëòíû õºäºëìºðèéí

õºëñ

8. Ñàõèóëûí õºäºëìºðèéí õºëñ

6.1 Ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàäûí àæèëòàí íü òàñðàëòã¿é áàéíãûí õºäºë㺺íòýé øóóä

õîëáîîòîé àæèë äýýð îíöãîé àíõààðàìæ áîëãîîìæ øààðäñàí íàðèéí ò¿âýãòýé àæèë

6.2 Ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàä àæèëòàí íü ãàëò òýðýãíèé õºäºë㺺íèé çóðìàãèéí äàãóó

ãóëñàõ ãðàôèêààð àæèëëàäàã

6.3 Ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàäûí àæèëòíû àæëûí öàãèéã çóðìàãààð òîãòîîäîã áºãººä

õýâèéí àæëûí öàã ãýæ òîîöíî

6.4 Ç¿ò¿¿ðèéí áðèãàäûí öàëèíã õºäºë㺺íèé ÷èãëýë, òºðºë á¿ðò àæèëëàñàí

öàãèéã òóõàéí õºäºë㺺íä àÿëñàí öàãèéí òàðèôò öàëèíãààð ¿ðæ¿¿ëæ ñàðûí

ýöýñò íýãòãýí ñàðûí òàðèôò öàëèíã ãàðãàíà.

6.5 Ñýëãýýíèé áðèãàäûí àæèëòàí íàðò àæëûí à÷ààëëààñ øàëòãààëàí õèéñíýýð

áîëîí öàãààð öàëèíãèéí õýëáýð õýðýãëýíý.

6.6 Ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàäûí àæèëòàí íü çóðìàãèéí äàãóó òóõàéí ñàðûí íîðìò

öàãààñ èë¿¿ àæèëëàñàí òîõèîëäîëä íîðìîîñ èë¿¿ àæèëëàñàí öàãèéã àíãèëàí /

íèéòýýð àìðàõ áàÿðûí ºäºð áîëîí 7 õîíîã á¿ðèéí àìðàëòûí ºäºð, èë¿¿ öàãààð

àæèëëàñàí/ íýìýãäýë õºëñ îëãîíî.

6.7 Ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàäûí àæèëòíû ñàðä àæèëëàñàí öàãèéí òîîöîîã ñàðûí ýöýñò

öàãèéí íýãäñýí ä¿íãýýð òîîöîí ãàðãàíà. Ñàðûí ýöýñò àæèëëàñàí öàã òóõàéí ñàðä

àæèëëàâàë çîõèõ íîðìò öàãòàé òîõèð÷ áàéâàë íèéòýýð àìðàõ áàÿðûí ºäºð, 7

õîíîãèéí àìðàëòûí ºäðèéã á¿ðýí ýäýëñýí ãýæ ¿çíý.

Çóðãàà. Ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàäûí àæèëòíû õºäºëìºðèéí õºëñ:

Ñàéíøàíä ç¿òã¿¿ðèéí äåïî

ÓÁÒÇ-ûí äàðãûí 2012 îíû 9-ð ñàðûí 26-íû ºäðèéí À-173 òîîò

òóøààëààð ¿íäñýí öàëèí íýìýæ 10-ð ñàðûí 01-ýýñ ýõëýí ìºðäºæ

áàéíà. Ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàäûí öàãèéí ¿íäñýí òàðèôò öàëèí áóþó

ñàðûí ¯ÄØ áîëîí ¿íäñýí òàðèôò öàëèíãààñ õóâèàð òîîöîæ îëãîäîã

íýìýãäýë, íýìýãäýë õºëñ áîäîõ, çàñâàð òåõíèê ¿éë÷èëãýýíèé

àæèë ã¿éöýòãýñýí õóãàöàà áîëîí ñóë çîãñîëòûí õºëñ áîäîõîä

õýðýãëýíý.

¯¿íä: Çîð÷èã÷ òýýâýð ìàøèí÷- 4614.54 òºã, òóñ ìàø- 3922.35 òºã

À÷ààíû õºäºë㺺íèé ìàøèí÷- 4496.10 òºã, òóñ ìàø- 3821.69 òºã

Ñýëãýýíèé õºäºë㺺íèé ìàøèí÷ - 4288.37 òºã , òóñ ìàø -3645.11 òºã

Õàëààã÷ ìàøèí÷ - æèæ¿¿ð- 4288.37 òºãðºã. òóñ ìàø -3645.11 òºãðºã

Ãàëò òýðãýýð òýýâýð, ¿éë÷èëãýýíèé àæèë ã¿éöýòãýñýí

ç¿òã¿¿ðèéí öàãèéí òàðèôò öàëèí

1.Çîð÷èã÷ òýýâðèéí àæèë:

-Îëîí óëñûí ãàëò òýðýã

- Îðîí íóòàã

-Õîò , ä¿¿ðãèéí

2. À÷àà òýýâðèéí àæèë:

- Øóóä ãàëò òýðãýýð

- Õýñãèéí ò¿¿âýð ãàëò òýðýã

- Äàìæóóëàõ àæ àõóéí /纺âºð/ áîëîí òóñãàé çîðèóëàëòûí,

ò¿ëõýã÷ ç¿òã¿¿ðýýð

3. Ñýëãýýíèé àæèë :

- Ñýëãýý õèéõ, ç¿òã¿¿ð õàëààõ

4. Ç¿òã¿¿ðýýð ãàíöààð÷èëñàí ÿâàëò õèéõ

5. Çîð÷èã÷îîð

Ìàøèí÷

5546.29

5301.92

4844.64

5127.29

4898.18

4619.01

4490.94

4288.32

3743.41

Òóñëàõ

4714.36

4506.6

4117.94

4358.20

4163.45

3926.18

3817.30

3645.07

3181.90

Èë÷èò òýðýãíèé çàñâàð÷íû öàãèéí

òàðèôò öàëèí

Çàñâàð÷èí:

1-ð çýðýã – 2206.58 òºãðºã

2-ð çýðýã- 2427.24 òºãðºã

3-ð çýðýã – 2714.09 òºãðºã

4-ð çýðýã-3089.21 òºãðºã

5-ð çýðýã – 3442.26 òºãðºã

6-ð çýðýã – 3883.58 òºãðºã

ÓÁÒÇ-ûí àæèëòàí íàðò ñàðûí àæëûí ¿ð

ä¿íãýýð îëãîõ øàãíàë

Ñàðûí àæëûí ¿ð ä¿íãýýð îëãîõ øàãíàëûã òóõàéí ñàðä æèíõýíý

àæèëëàñàí õóãàöààíä íü íîîãäîõ òàðèôò áîëîí àëáàí òóøààëûí öàëèíãààñ 50

%-èàð áîäîæ îëãîíî. Ñàðä 168 öàã àæèëëàñàí:

1-ð çýðýãòýé – 2206.58 òºã õ 168öàã õ 0.5= 185353 òºãðºã ,

4-ð çýðýã -3089.21 òºã õ 168öàãõ 0.5 = 259493.64 òºãðºã

6-ð çýðýã- 3883.58 òºãðºã õ 168 öàã õ 0.5 = 326220.72 òºãðºã

-Õàñàõ ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä:

-Îñîë àâààðü, ñ¿éðýë, ÕÕ-ûí îñîë ãàðãàñàí, àæèëä èðýõäýý áîëîí àæëûí

áàéðàíä ñîãòóóðóóëàõ óíäàà õýðýãëýñýí

- øèíýýð äàãàëäàí àæèë÷íààð áîëîí ãýðýýãýýð àæèëëàæ áóé

-Àæëûí ãîëîãäîë, õºäºëìºð õàìààëëûí çºð÷èë ãàðãàñàí, àæëûí õàðèóöëàãà

àëäñàí, õºäºëìºðèéí ñàõèëãà áàò, áàéãóóëëàãûí äîòîîä

æóðàì çºð÷ñºí, àæèë òàñàëñàí, àæëûí áàéðíû òîäîðõîéëîëòîíä çààãäñàí

àæèë ¿¿ðãýý õàíãàëòã¿é áèåë¿¿ëñýí àæèëòíû òóõàéí ñàðûí ¿ð

ä¿íãèéí øàãíàëûã áóóðóóëàõ áóþó á¿ðýí õàñíà.

Çàñâàð÷äûí ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò: Ãàëò òýðýãíèé õºäºë㺺íèé

àþóëã¿é áàéäëûã á¿ðýí õàíãàõ

Õàðãàëçàõ ¿ç¿¿ëýëò: ªºðèéí áóðóóãààñ:

Îíöãîé òîîöîîò ãîëîãäîë ãàðãàñàí òîõèîëäîë á¿ðò -25 ïóíêò

Ãîëîãäîë ãàðãàñàí òîõèîëäîë á¿ðò – 15 ïóíêò

Ñóóäëûí çóðìàãèéí òàñàëäàë ãàðãàñàí òîõèîëäîë á¿ðò- 10 ïóíêò

À÷ààíû çóðìàãèéí òàñàëäàë ãàðãàñàí òîõèîëäîë á¿ðò- 5 ïóíêò

Èë÷èò òýðýã õîîðîíäûí çàñâàðò îðñîí òîõèîëäîë á¿ðò- 20 ïóíêò

Ìàøèí÷, òóñëàõ ìàøèí÷- ¯íäñýí ¿ç¿¿ëýëò: Ãàëò òýðýãíèé õºäºë㺺íèé

àþóëã¿é áàéäëûã á¿ðýí õàíãàõ ,

Õàðãàëçàõ ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä: ªºðèéí áóðóóãààñ: -Îíöãîé òîîöîîò ãîëîãäîë ãàðãàñàí

òîõèîëäîëä- 50 ïóíêò

-Ãîëîãäîë ãàðãàñàí òîõèîëäîë á¿ðò- 25 ïóíêò

-Ñóóäëûí çóðìàãèéí òàñàëäàë ãàðãàñàí òîõèîëäîë á¿ðò – 10 ïóíêò

-À÷ààíû çóðìàãèéí òàñàëäàë ãàðãàñàí òîõèîëäîë á¿ðò – 5 ïóíêò

-Èë÷èò òýðýã õîîðîíäûí çàñâàðò îðñîí òîõèîëäîë á¿ðò -25 ïóíêò

-Íèéòëýã ¿ç¿¿ëýëò:

-Îëîí íèéòèéã õàìàðñàí ñàð, óëèðëûí çóðìàãèéí ä¿íãèéí õóðàë, õºäºë㺺í÷íèé çºâëºë㺺í, äóëààí

òåõíèêèéí áàãà õóðàëä îðîëöîîã¿é, 7 õîíîãèéí õóðàë, òåõíèêèéí õè÷ýýëä ñóóãààã¿é òîõèîëäîë

á¿ðò- 10 ïóíêò

- Àæèë ýõëýõèéí ºìíº áà àæëûí äàðàà ýìíýëýãèéí ¿çëýãò îðîîã¿é òîõèîëäîë á¿ðò – 25 ïóíêò

-ªãñºí ¿¿ðýã äààëãàâàð áèåë¿¿ëýýã¿é, ÕÀÀÝÀ-í áîëîí ¸ñ ç¿éí çºð÷èë ãàðãàñàí òîõèîëäîë á¿ðò –

10-50 ïóíêòýýð ñàðûí ¿ð ä¿íãèéí øàãíàëûã áóóðóóëíà.

ÓÁÒÇ-ûí äàðãûí 2010 îíû 7-ð ñàðûí 28-íû -158 äóãààð òóøààëààð àëáàí

òóøààëûí òàðèôò öàëèíãààñ æèíõýíý àæèëëàñàí õóãàöààíä íü òîîöîí Á¿ñèéí

íýìýãäýë îëãîíî.

¹ Á¿ñèéí íýð Àíãèëàë

/áàéãóóëëàãààð/

Á¿ñèéí

íýìýãäëéèí

õýìæýý

1 Õîéä á¿ñ Òýýâýðëýëòòýé øóóä õîëáîîòîé /Õèëèéí 12 êì-

Ò¿íõ-281-ð êì/

8%

2 Òºâèéí á¿ñ Òýýâýðëýëòòýé øóóä õîëáîîòîé

/290-ð êì- Àãóéò-12-ð çºðëºã/

6%

3 Óðä á¿ñ-1 Òýýâýðëýëòòýé øóóä õîëáîîòîé

/570-ð êì- 216-ð êì/

11%

4 Óðä á¿ñ-2 Òýýâýðëýëòòýé øóóä õîëáîîòîé

/Àãü ñ¿ìáýò 35-ð çºðëºã- Çàìûí-¯ä-2/

13%

ÌÓ-ûí ÍÕ, Õºäºëìºðèéí ñàéäûí 2005 îíû 05 ñàðûí 03-íû ºäðèéí 77 òîîò

òóøààë:

Òýòãýâðèéã õºíãºëºëòòýé òîãòîîõ ãàçðûí äîð áîëîí

õºäºëìºðèéí õîðòîé, õàëóóí, õ¿íä íºõöºëä

õàìààðàõ àæèë, ìýðãýæëèéí æàãñààëò øèíý÷ëýí

áàòëàãäñàí. ¯¿íä:

- Ãàçðûí äîîðõ óóðõàéí àæèë ìýðãýæèë

- Õºäºëìºðèéí õîðòîé íºõöºë

-Õºäºëìºðèéí õàëóóí íºõöºë

- Õºäºëìºðèéí õ¿íä íºõöºë – çàñâàð÷èä, ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàä, ìàñòåð,

õ¿ëýýí àâàã÷ ãýõ ìýò àëáàí òóøààëóóä îðíî.

ÓÁÒÇ-ûí äàðãûí 2012 îíû 3-ð ñàðûí 28-íû ºäðèéí À-57 òîîò

òóøààëààð 3-ð ñàðûí 01-ýýñ ýõëýí àæèëëàñàí öàã òóòàìä -70 òºãðºã

îëãîäîã áîëñîí.

Æèøýý: 168 öàã õ 70 òºã = 11760 òºã

176 öàã õ 70 òºã = 12320 òºã

184 öàã õ 70 òºã= 12880 òºã

Òºìºð çàìûí àæèëòàí íàðò îëãîõ òàñðàëòã¿é

àæèëëàñíû íýìýãäýë:ÓÁÒÇ-ûí äàðãûí 2009 îíû 10-ð ñàðûí 21-íû

ºäðèéí À-188 òîîò òóøààëààð :

Òàñðàëòã¿é àæèëëàñàí õóãàöàà /æèëýýð/:

Òàðèôò áîëîí àëáàí òóøààëûí öàëèíãààñ îëãîíî.

5-10 õ¿ðòýë - 4.5%

10-15 õ¿ðòýë – 6.0 %

15-20 õ¿ðòýë – 7.5 %

20-25 õ¿ðòýë – 9.0%

25-ýýñ äýýø 10.5 %

Æíü:ÒÇ-ä òàñðàëòã¿é 6 æèë àæèëëàñàí 4-ð çýðýãòýé çàñâàð÷èí

168 öàã àæèëëàñàí áîë 2808.37 õ 168 öàã = 471806.16 òºã

471806.16 òºã õ 4.5%= 21231 òºãðºã

Óíààíû çàðäëûí õºíãºëºëò , õîîëíû õºíãºëºëò

ÓÁÒÇ-ûí äàðãûí 1997 îíû 8-ð ñàðûí 28-íû ºäðèéí À-71 òîîò

òóøààëààð Òºìºð çàìûí ñàëáàðûí àæ àõóéí íýãæ , áàéãóóëëàãóóäàä

àæèëëàæ áàéãàà íèéò òºìºð çàì÷äàä õîò îðîí íóòãèéí íèéòèéí

õýðýãöýýíèé òýýâðèéí óíààíû çàðäëûí õºíãºëºëòèéã ñàðä 10.0 ìÿíãàí

òºãðºãººð òîîöîí òóõàéí ñàðä æèíõýíý àæèëëàñàí õóãàöààíä îëãîíî.

Æíü:Àæëûí öàã-176 çàñâàð÷èí 144 öàã àæèëëàñàí áîë 10000:176

õ144= 8182 òºãðºã àâíà.

Äàðõàí òàòàõ õýñãèéí çàõèðãàà, ¯Ý-èéí õîðîîíû õîîðîíä áàéãóóëñàí

õàìòûí ãýðýýíä çààñíû äàãóó ºäºðò 2500 òºãðºãíèé õîîëíû õºíãºëºëò

îëãîíî.

Æíü: Àæëûí ºäºð 23 õ 2500 = 57500 òºãðºã

21 õ 2500= 52500 òºãðºã

ÓÁÒÇ-ûí Õºäºëìºðèéí /ìýðãýæëèéí / àâàðãààð óäàà äàðàà øàëãàðñàí

àæèëòàíä íýìýãäýë îëãîõ æóðàì 2010 îíû 6-ð ñàðûí 02-íû ºäðèéí À-106 òîîò

òóøààëààð æóðàì áàòëàãäñàí

- 2 æèë äàðààëàí øàëãàðñàí áîë- ñàð á¿ð 120000 òºãðºã

- 3 áà ò¿¿íýýñ äýýø æèë äàðààëàí øàëãàðñàí áîë – ñàð

á¿ð 200000 òºãðºã

- Íýìýãäëèéã òóõàéí ñàðä æèíõýíý àæèëëàñàí öàãò íü

òîîöîæ îëãîíî.

Ñ¿õáààòàð-Çàìûí-¿¿äèéí õîîðîíä õ¿íä æèíòýé ãàëò òýðýã

ÿâóóëàõàä îðîëöñîí àæèëòíóóäûã óðàìøóóëàõ ò¿ð æóðàì

1. Àÿëëûí çàìä òîãòîîñîí æèíãèéí íîðìîîñ /50-èàñ äýýø òîíí/ æèíòýé

òîìú¸îëñîí óðòààñ èë¿¿ óðò á¿ðýëäýõ¿¿íòýé ãàëò òýðýã æîëîîäñîí

ìàøèí÷, òóñëàõ ìàøèí÷èä óðàìøóóëàë îëãîíî.

Òîãòîîñîí äèôôåðåíöèàë æèíãèéí íîðìîîñ èë¿¿ æèí:

* 51-100 òí 5%-òóõàéí àÿëëûí öàãèéí òàðèôò öàëèíãààñ

* 101-150 òí 7%

* 151-200 òí 9%

* 201-250 òí 11%

* 251-300 òí 13%

* 301-äýýø 15%

Æíü: ÓÁ -×îéð õ¿ðòýë 247êì 2ì62ì ñåðèéí ç¿òã¿¿ð àÿëàõàä ×îéð-Öàãààíõÿð

õ¿ðòýë 2.9 öàãò 3184 òí æèíòýé 58 òîìú¸îëñîí âàãîíòîé : Öàãààíõÿðààñ ×îéð õ¿ðòýë

ÓÌ ñåðèéí ò¿ëõýã÷ ç¿òã¿¿ð õýðýãëýæ 2.9 öàã, Öàãààíõÿðààñ-×îéð õ¿ðòýë 1

ç¿òã¿¿ðýýð 3 öàã íèéò 5.9 öàã àÿëñàí áîë æèíãèéí íîðìûã òîîöîõîä:

ÓÁ-×îéð õ¿ðòýë 2ì62- ç¿òã¿¿ðèéí æèíãèéí íîðì -2600 òí, ÓÌ ñåðèéí

ç¿òã¿¿ð 1300 òí íèéò 3900 òí Öàãààíõÿðààñ- ×îéðûí õýñýãò 2600 òí

áàéíà. 2ì62ì-ç¿òã¿¿ð Öàãààíõÿðààñ-×îéðûí õýñýãò 3184-2600=584 òí-

ä óðàìøóóëàë òîîöâîë: Öàãààíõÿðààñ- ×îéð õ¿ðòýë 3 öàã àÿëñíû

òàðèôò öàëèíãààñ ìàøèí÷èä: 3öàãõ 4496.10 = 13448.30 òºã ¿¿íýýñ

15%-èéã 2023 òºãðºã, òóñëàõ ìàøèí÷èä: 2023 õ 75%= 1517 òºãðºãèéí

óðàìøóóëàë îëãîíî.

Óðò á¿ðýëäýõ¿¿íòýé ãàëò òýðýã æîëîîîäñîíû óðàìøóóëàë:

1-3 òîãòîîñîí óðòààñ õýòýðñýí âàãîíû òîî - 2 %

4-5 4%

6-8 6%

9-äýýø 8%

- À÷àà, õîîñîí âàãîíîîð õîëèìîã íàéðóóëàãäñàí ãàëò òýðýãíèé æèí óðò òîãòîîñîí æèíãèéí

íîðì áà òîìú¸îëñîí óðòààñ èë¿¿ áîë îëãîíî

- Òóõàéí àÿëëûí òåõíèêèéí õóðä ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàäûí áóðóóãààñ øàëòãààëàí

áèåëýýã¿é áîë óðàìøóóëàë îëãîõã¿é.

-Õîîðîíäûí çàìä ç¿òã¿¿ð ýâäýð÷ òóñëàõ ç¿òã¿¿ð äóóäñàí òîõèîëäîëä îëãîõã¿é.

- Ã/ò ò¿ëõýã÷ ç¿òã¿¿ðòýé àÿëñàí òîõèîëäîëä ò¿ëõýã÷ ç¿ò¿¿ðò íîãäîõ æèíãèéí íîðìûã

îðîëöóóëæ òîîöîõ áà ò¿ëõýã÷ã¿éãýýð àÿëñàí õýñãèéí êì öàãò èë¿¿ æèíòýé ã/ò

æîëîîäñîíû óðàìøóóëàë îëãîíî.

.

Òåõíèêèéí àÿëàëä òîîöîãäñîí àÿëàë õèéñýí ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàä áîëîí øóóä

áóñ îðîëöîãчäîä îëãîõ óðàìøóóëàë

Ò¿ëøíèé àïïàðàòóóäûí çàñâàð, òîõèðóóëãà ãàðäàí õèéäýã 4-6-ð

çýðýãòýé çàñâàðчäàä òóõàéí òàòàõ õýñãèéí àÿëàëä ÿâæ ò¿ëøíèé íîðìûã

õýòð¿¿ëýýã¿é èëчèò òýðýãíèé õóâèéí æèíãýýñ õàìààðóóëàí òóõàéí ñàðä

æèíõýíý àæèëëàñàí õóãàöààíä íü íîîãäîõ òàðèôò öàëèíãààñ äîîð äóðüäñàí

õóâèàð óðàìøóóëíà.

Çýðý

ã

Ñàðûí

òàðèôò

öàëèí

Àæèëëàñàí

öàã

Óðàì-

øóóëàë

7%

Óðàì-

øóóëàë

14%

Óðàì-

øóóëàë

17%

Óðàì-

øóóëàë

21%

4 518987.28 168 36329 72658 88228 108987

5 578299.68 168 40481 80962 98311 121443

6 652441.44 168 45671 91342 110915 137013

ÓÁÒÇ-ûí äàðãûí 2002 îíû 10-ð ñàðûí 14-íû ºäðèéí À-58 òóøààëààð

Ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàäûí òåõíèêèéí àÿëàëûã òîîöîõ òóõàé

Ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàäûí ã¿éöýòãýñýí òåõíèêèéí

àÿëëûã ¿íäñýí áà ýðãýëòèéí äåïîä ¿íýëæ, ä¿ãíýõ

æóðàì : 1- Ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàäûí àæëûã òåõíèêèéí àÿëàëä òîîöîõ

¿ç¿¿ëýëò¿¿ä

2- Òåõíèêèéí àÿëëûí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéí áèåëýëòèéã ä¿ãíýõ

3- Óðàìøóóëàë îëãîõ ¿íäñýí çàð÷èì – òåõíèêèéí àÿëàë õèéñýí

ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàäàä òóõàéí àÿëëûã ã¿éöýòãýñýí õóãàöààíä

íîîãäîõ òàðèôò öàëèíãèéí 21 õóâüòàé òýíöýõ õýìæýýíèé óðàìøóóëàë

îëãîíî.

4- Òåõíèêèéí àÿëàë õèéæ ÷àäààã¿é ìàøèí÷èä àâàõ àðãà õýìæýý

ÓÁÒÇ-ûí äàðãûí 2008 îíû 3-ð ñàðûí 03-íû À-36 òîîò òóøààëààð

Ç¿òã¿¿ðèéí àæ àõóéí àæèëòíû çàðèì íýìýãäëèéí õýìæýýã ººð÷ëºõ òóõàé

:

1. Ìàøèí÷èéí ìýðãýæëèéí çýðãèéí íýìýãäýë:

- Ç¿òã¿¿ð æîëîîäîõ 1-ð çýðýãòýé ìàøèí÷èä – 50000 òºãðºã

- Ç¿òã¿¿ð æîëîîäîõ 2-ð çýðýãòýé ìàøèí÷èä - 30000 òºãðºã

- Ç¿òã¿¿ð æîëîîäîõ 3-ð çýðýãòýé ìàøèí÷èä – 10000 òºãðºã

- Ç¿òã¿¿ð æîëîîäîõ ýðõèéí ¿íýìëýõòýé òóñëàõ ìàøèí÷èä - 5000 òºã

2. Çààâàðëàã÷, ìàñòåð, õ¿ëýýí àâàã÷èéí ìýðãýøëèéí íýìýãäýë:

- Çààâàðëàã÷ ìàøèí÷ - 70000 òºãðºã

- Çàñâàðûí öåõèéí ìàñòåð, èë÷èò òýðýã õ¿ëýýí àâàã÷ - 50000 òºãðºã

3. Áýõýëãýýò èë÷èò òýðýãíèé àõëàõ ìàøèí÷ - 20000 òºãðºã

ÒÇ-ûí àæèëòíóóäàä æèëèéí àæëûí ¿ð ä¿íãýýð îëãîõ

øàãíàëûí ä¿ðýì

ÓÁÒÇ-ûí äàðãûí 2010 íû 01-ð ñàðûí 19-íèé ºäðèéí À-11 òîîò òóøààëààð

áàòëàãäñàí. Çîðèëãî:

ÓÁÒÇ-ûí ñàëáàð íýãæ, ¿éëäâýð, ¿éë÷èëãýýíèé òºëºâëºãººò çîðèëòûã

áèåë¿¿ëýõ õºäºëìºð, ìàòåðèàëûí çàðäëûã õýìíýõ, ñàíõ¿¿ ýäèéí çàñãèéí ¿ð

àøèã, îðëîãûã íýìýãä¿¿ëýõ, àæëûí õàðèóöëàãà, ñàõèëãà áàò, äýã æóðìûã

äýýøë¿¿ëýõ, àæèëòíû òîãòâîð, ñóóðüøèëòàé àæèëëàñàí àæëûí ¿ð ä¿íã

¿íýëýõýä îðøèíî.

¯íäñýí ¿ç¿¿ëýëò íü: òàéëàíò æèëä àøãèéí òºëºâëºãººã áèåë¿¿ëñýí,

¿éë àæèëëàãààíû çàðäàë õýìíýñýí, îðîí íóòãèéí îðëîãûí òºëºâëºãººã ºññºí

ä¿íãýýð áèåë¿¿ëñýí áàéõ.

Õàðãàëçàõ ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä íü: Áîõèð òí.êì àæëûí òºëºâëºãºº, èë÷èò

òýðýãíèé çàñâàðûí òºëºâëºãºº áèåë¿¿ëýýã¿é, îñîë àâààðü, ñ¿éðýë, õºäºëìºð

õàìãààëëûí íîöòîé îñîë ãàðñàí áîë ¿ð ä¿íãèéí øàãíàëûã áóóðóóëíà.

Æèëèéí ¿ð ä¿íãýýð îëãîõ øàãíàë òîîöîõ ñàðûí äóíäàæ öàëèíã

àæèëòíû òàéëàíò æèëä ñàð á¿ð àâñàí òàðèôò áà àëáàí òóøààëûí öàëèíãèéí

íèéëáýðèéã 11 ñàðä õóâààæ òîäîðõîéëíî.

Æíü: 3-ð çýðýãòýé çàñâàð÷èí æèëèéí òàðèôò öàëèí - 4549757 òºã/11 ñàð=

413614 òºãðºã

- Òºìºð çàìûí ñàëáàð íýãæ, òºâ, õýëòýñò îíû ýõíýýñ á¿òýí æèë

àæèëëàñàí àæèëòíóóäàä øàãíàëûã á¿ðýí îëãîíî.

--Ãýõäýý á¿òýí àæèëëààã¿é áîëîâ îíû ýõýíä àæèëëàæ áàéãààä

öýðãèéí æèíõýíý àëáàíä òàòàãäàí, öýðãèéí àëáàíààñ èðýýä 1 ñàðûí

äîòîð àæèëäàà îðñîí, òýòãýâýðò ãàðñàí, òàõèð äóòóóãèéí ãðóïïò îðñîí,

õ¿¿õýä òºð¿¿ëñýí, íÿðàé õ¿¿õäýý àñðàõ ºëºº àâñàí, ºëººíèé

õóãàöààíäàà ýðãýí àæèëäàà îðñîí, àæëûí áàéð íü öîìõîòãîãäñîí, èõ

äýýä ñóðãóóëü, äàìæààíä ñóðàëöñàí, õºäºëìºðèéí àäâàðàà ò¿ð

àëäñàí , çàõèðãààíû ºëººòýé, òºðèéí áàéãóóëëàãàä ñîíãóóëèàð/

àëáàí òóøààëä/ øèëæñýí, ãàäààä òîìèëîëòîîð àæèëëàõ áîëñîí çýðýã

õ¿íäýòãýí ¿çýõ øàëòãààíààð á¿ðýí àæèëëààã¿é àæèëòíû àæèëëàñàí

õóãàöààíä íü íîîãäîõ øàãíàëûã òîîöîæ îëãîíî.

-- Àæëûí õàðèóöëàãà, õºäºëìºðèéí ñàõèëãà àëäñàí, õºäºëìºðèéí

ãýðýýíä çààñàí ¿¿ðãýý áèåë¿¿ëýýã¿é, áàéãóóëëàãûí äîòîîä æóðàì

çºð ñºí , ºì õºðºíãèéã õóóëü áóñààð çàðöóóëæ áàéãóóëëàãàä

õîõèðîë ó ðóóëñàí çýðýã çºð ëèéí óëìààñ çàõèðãààíû àðãà õýìæýý

àâàãäñàí áîë øàãíàëûã 50 õ¿ðòýë áóóðóóëàõ áóþó á¿ðìºñºí õàñíà.

Ä/ä Õàðèóöàí àæèëëàõ õ¿íèé òîîÑàðä îëãîõ íýìýãäýë

/òºãðºã/

1 5-10 õ¿í 5000

2 11-15 õ¿ðòýë 7000

3 16-ààñ äýýø 9000

ÓÁÒÇ-ûí äàðãûí 2010 îíû 7-ð ñàðûí 01-íû ºäðèéí À-141 òîîò òóøààëààð

Áðèãàäûí äàðãà /àõëàõ/-ûí íýìýãäýë õºëñíèé õýìæýýã øèíý÷ëýí òîãòîîæ

2010 îíû 7-ð ñàðûí 01-ýýñ ýõëýí ìºðäñºí.

¯íäñýí àæëààñàà ÷ºëººëºã人ã¿é áðèãàäûí äàðãà/ àõëàõ/-ûí íýìýãäëèéí

õýìæýý

ÓÁÒÇ-ûí äàðãûí 2009 îíû À-196 òîîò òóøààëààð Ìàøèí÷, òóñëàõ

ìàøèí÷èä ìèíóò íºõºëòèéí íýìýãäëèéã øèíý÷ëýí òîãòîîñîí:

Çîð÷èã÷èéí ãàëò òýðýãíèé ç¿òã¿¿ðèéí áðèãàäûí

áóðóóòàé ¿éë àæèëëàãààíààñ øàëòãààëààã¿é

ãàðñàí õîöðîãäëûã òîãòîîñîí õóðäûã õýòð¿¿ëýõã¿é

àÿëæ íºõñºí òîõèîëäîëä íýã ìèíóò òóòàìä :

Îëîí óëñûí ãàëò òýðýãíèé ìàøèí÷- 300 òºã,

òóñ ìàøèí÷- 200 òºã

Îðîí íóòãèéí ãàëò òýðýãíèé ìàøèí÷- 150 òºã,

òóñ ìàøèí÷ - 100 òºã

غíèéí öàãààð àæèëëàñàí àæèëòàíä øºíº àæèëëàñàí öàã òóòàìä íîãäîõ

¿íäñýí áà òàðèôò öàëèíãèéí 20 õóâüòàé òýíöýõ õýìæýýíèé íýìýãäýë îëãîíî. Æíü: 3-ð

çýðýãòýé Çàñâàð÷èí 168 öàã àæèëëàñàí ¿¿íýýñ: 56 öàã øºíº àæèëëàñàí áîë:

2714.09õ 0.2 x 56 öàã= 30398 òºãðºã îëãîíî.

Àæèë îëãîã÷ àæèëòíûã èë¿¿ öàãààð áîëîí äîëîî õîíîã á¿ðèéí àìðàëòûí ºäºð

àæèëëóóëñàí òîõèîëäîëä íºõºí àìðóóëààã¿é áîë àæèëòàíä èë¿¿ àæèëëàñàí öàãò

íü íîãäîõ ¿íäñýí öàëèíã 2 äàõèí íýìýãä¿¿ëæ îëãîíî. Æíü: Ãàãíóóð÷èí 5-ð çýðýãòýé

24 öàã èë¿¿ àæèëëàñàí áîë 3442.26 õ24=82614.24 òºãðºã 2 äàõèí áîäîîä

165228.48 òºã, çºð¿¿- 82614.24 òºã

Àæèë îëãîã÷ íèéòýýð àìðàõ áàÿðûí ºäºð àæèëëàñàí àæèëòíûã íºõºí

àìðóóëààã¿é áîë äóíäàæ öàëèí õºëñèéã 2 äàõèí íýìýãä¿¿ëæ îëãîíî. Æíü:

Çàñâàð÷èí Ý.Øèíýáàÿð- 1-ð ñàðä íèéò 196 öàã àæèëëààä ¿¿íýýñ 1-ð ñàðûí 1-íä

12 öàã àæèëëàñàí áîë Á¨ ºäðèéí íýìýãäýë õºëñèéã îëãîõäîî ºìíºõ 3 ñàðûí öàëèí áóþó

10-ð ñàðûí öàëèí- 184 öàã 676854 òºã, 11-ð ñàðä- 120 öàã- 381566 òºã, 12-ð

ñàðä- 40 öàã 381566 òºã íèéëáýð-344 öàã 1770261 òºãðºã

1770261 : 344= 5146.1 òºã õ 12õ 2äàõèí= 123507 òºãðºã

Àæèëëàñàí æèëÕºäºëìºðèéí õýâèéí

íºõöºë

Õºäºëìºðèéí õýâèéí áóñ

íºõöºë

6-10 æèëä Àæëûí 3 ºäºð 5 ºäºð+1 ºäºð

11-15 æèëä Àæëûí 5 ºäºð 7 ºäºð+1 ºäºð

16-20 æèëä Àæëûí 7 ºäºð 9 ºäºð+1 ºäºð

21-25 ºäºð Àæëûí 9 ºäºð 12 ºäºð+ 1 ºäºð

26-31 ºäºð Àæëûí 11 ºäºð 15 ºäºð+1 ºäºð

32, ò¿¿íýýñ äýýø æèëä Àæëûí 14 ºäºð 18 ºäºð+1 ºäºð

Ýýëæèéí àìðàëò, ò¿¿íèé õóãàöàà ::

Àæèëòàíä æèë á¿ð ýýëæèéí àìðàëò îëãîæ áèåýð

ýäë¿¿ëíý. Ýýëæèéí àìðàëòûí ¿íäñýí õóãàöàà àæëûí 15

ºäºð áàéíà.

ÝÌ, ÍÕ-ûí ñàéäûí 2000 îíû 166 òîîò òóøààëààð áàòëàãäñàí

ýýëæèéí àìðàëòûí îëãîâîð òîîöîõ æóðàì:

-Àæèëòíû ýýëæèéí àìðàëòûí îëãîâðûã àìðàëò ýõëýõýýñ ºìíº îëãîíî.

- Ýýëæèéí àìðàëòûã îëãîâîðûã óã àæèëòíû ýýëæèéí àìðàëò ýäëýõýýñ ºìíºõ àæëûí 1

æèëèéí õóãàöààíû äóíäàæ öàëèí õºëñèéã ¿íäýñëýí òîäîðõîéëíî. Æíü: Àæèëòàí

2013 îí 7-ð ñàðûí 01-ýýñ àìðàëòàà ýäëýõ ãýæ áàéãàà áîë 2012 îíû 7-ð ñàðûí 01-

ýýñ 2013 îíû 7-ð ñàðûí 01 õ¿ðòýëõ õóãàöààã àâ÷ ¿çíý.

- Òîäîðõîéëîõäîî àìðàëò îëãîõûí ºìíºõ 12 ñàðûí öàëèí õºëñíèé íèéëáýðèéã 12-ò

õóâààæ 1 ñàðûí äóíäàæ öàëèí õºëñèéã ãàðãàíà.Íýã ºäðèéí öàëèí õºëñèéã ñàðûí

àæëûí ºäðèéí òîîíä õóâààæ íýã ºäðèéí äóíäàæ öàëèí õºëñèéã ãàðãàíà. Íýã ºäðèéí

äóíäàæ õºëñèéã àæèëòíû ýýëæèéí àìðàëòûí ºäðººð ¿ðæ¿¿ëýí îëãîâîë çîõèõ

ýýëæèéí àìðàëòûí îëãîâîð ãàðíà.

- Àæèëëàñàí õóãàöàà 12 ñàð õ¿ðýõã¿é áîë àæèëëàñàí õóãàöààíû äóíäàæ öàëèí

õºëñººð òîîöíî.Æíü: Òóõàéí áàéãóóëëàãàä 2012 îíû 11 ñàðûí 01-íä îðîîä 2013 îíû 7-ð

ñàðûí 01-íä ýýëæèéí àìðàëòàà ýäëýõýýð áîëñîí áîë ò¿¿íèé íèéò àæèëëàñàí 8-í

ñàðûí äóíäàæ öàëèí õºëñíèéí õýìæýýãýýð òîäîðõîéëíî.

Æíü: ìàø Ò.Àìàðöîãò 2012.02.01-ýýñ 2013.02.01 õ¿ðòýë òîîöîõ

2013.03.01-2013.04.19 õ¿ðòýë 34 õîíîã àìðàíà.

2012 îíä 2012 îíû 6- ñàðûí 05-ààñ 7-ð ñàðûí 26 õ¿ðòýë 34 õîíîã àìàðñàí

2013- 2 ñàðä -971114 òºã

1 ñàðä -1168220 òºã

2012- 12 ñàðä- 991881 òºã

11 ñàðä - 1103784 òºã

10 ñàðä – 1146202 òºã

9 ñàðä- 1019765 òºã

įÍ: 6400966: 6ñàð =1066828 òºã :21.2 õîíîã=

50322 òºã õ 34 õîíîã = 1710950 òºãðºã

ƯÄØ- 835860 òºã : 11 ñàð =75987 :21.2 õîíîã=

3584 òºãõ34=121866 òºã Íèéò: 1832816 òºãðºã

Æè÷: 2 àìðàëòûí õîîðîíä 6 ñàðààñ äîîøã¿é áàéíà.

Öàëèíãèéí ñóóòãàë

Õóâü õ¿íèé îðëîãûí àëáàí òàòâàð /ÕÕÎÀÒ/ -

Øóóä îðëîãîîñ:

* ¯íäñýí öàëèí, íýìýãäýë õºëñ, íýìýãäýë øàãíàë óðàìøóóëàë, àìðàëòûí îëãîâîð,

òýòãýâýð, òýòãýìæ òýäãýýðòýé àäèëòãàõ îðëîãî

* Ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð àæèë ¿¿ðýã ã¿éöýòãýæ àâñàí õºäºëìºðèéí õºëñ,

øàãíàë, íýìýãäýë òýòãýìæ, òýäãýýðòýé àäèëòãàõ îðëîãî

- Äýýðõ îðëîãîîñ ÍÄ ,ÝÌÄ-ûí øèìòãýëèéí ä¿íã õàññàí ä¿íãýýñ òîîöíî.

Øóóä áóñ îðëîãîîñ:

* Óíààíû õºíãºëºëòººñ 10 õóâèàð ñóóòãàí òîîöíî.

* ¯Ý-èéí ãèø¿¿íèé òàòâàð - Íèéò öàëèí õºëñíººñ 1%-èàð òîîöîæ ñóóòãàíà

* Áóñàä ñóóòãàëóóä: Áàéðíû õºëñ, öàõèëãààíû òºëáºð, ÒÇ-ûí ãýðèéí

óòàñ, ¿¿ðýí òåëåôîí, öàéíû ãàçðûí òîîöîî, Çàìûí äàðãà, Àëáà, Òàòàõ

õýñãèéí äàðãà íàðûí òóøààëààð òºëáºð òºëºõ àðãà õýìæýý àâàãäñàí

çýðýã îðíî.

Íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë

¹ Äààòãàëûí òºðºë Àæèë îëãîã÷ Äààòãóóëàã÷

1 Òýòãýâðèéí äààòãàë 7 % 7%

2 Òýòãýìæèéí äààòãàë 0.8% 0.8%

3 ¯éëäâýðèéí îñîë ìýðãýæëýýñ

øàëòãààëàõ ºâ÷íèé äààòãàë 3% 0

4 Ýð¿¿ë ìýíäèéí äààòãàë 2% 2%

5 Àæèëã¿éäëèéí äààòãàë 0.2% 0.2%

Íèéò ä¿í: 13% 10%

ÍÄ-ûí ñàíãààñ îëãîõ òýòãýâýð, òýòãýìæ * Òýòãýâýðèéí ñàíãààñ:

-ºíäºð íàñíû òýòãýâýð,

- òàõèð äóòóóãèéí òýòãýâýð

- òýæýýã÷ýý àëäñàíû òýòãýâýð

* Òýòãýìæèéí äààòãàëûí ñàíãààñ:

- Æèðýìñíèé áîëîí àìàðæñàíû òýòãýìæ

- Õºäºëìºðèéí ÷àäâàð ò¿ð àëäñàíû òýòãýìæ- åðäèéí ºâ÷èí, àõóéí îñëûí óëìààñ

õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà ò¿ð õóãàöààãààð àëäàõààñ ºìíº 3 áà ò¿¿íýýñ äýýø ñàðûí

õóãàöààíä òýòãýìæèéí äààòãàëûí øèìòãýë òºëñºí äààòãóóëàã÷ øèìòãýë òºëæ

àæèëëàñàí æèëýýñ õàìààðàí 3 ñàðûí õºäºëìºðèéí õºëñ, îðëîãîîñ õóâèàð òîîöíî. 5

õ¿ðòýë æèë – 50 %, 5-14 æèë – 55%, 15 áà ò¿¿íýýñ äýýø- 75% àæëûí ºäðººð òîîöîæ

îëãîíî.

- Îðøóóëãûí òýòãýìæ

*¯éëäâýðèéí îñîë ìýðãýæëýýñ øàëòãààëàõ ºâ÷íèé äààòãàë

- ¯éëäâýðèéí îñîë

- Ìýðãýæëýýñ øàëòãààëàõ ºâ÷èí

Ìàø Á.Õîíãîðáóÿí- 2-ð ñàðûí 21-ýýñ 3-ð ñàðûí 03 õ¿ðòýë

ºâäñºí. Óëñàä 11 æèë 1 ñàð àæèëëàñàí. Àæëûí 7 õîíîãèéí

ýìíýëýãèéí ÷ºëººíèé ìºí㺠àâíà.

¯¿íýýñ: 5 õîíîã –Àæèë îëãîã÷îîñ, 2 õîíîã- ÍÄ-ûí ñàíãààñ àâíà.

ªâäºõººñ ºìíºõ 3 ñàðûí /á¿òýí àæèëëàñàí/ öàëèíãààñ áîäíî.

2013 îíû 1, 2012 îíû 12-ð ñàðä äóòóó àæèëëàñàí òóë 11-ð

ñàð- 20 õîíîã- 1072100 òºã, 10-ð ñàðä- 23 õîí- 1088380 òºã,

9-ð ñàðä -20 õîí- 1015030 òºã, íéèëáýð- 3175510 òºã /63

õîí=50405 òºã /íýã ºäðèéí öàëèí/

50405 òºã õ 55% = 27723 òºãðºã

Àæèë îëãîã÷ - 27723 õ 5 õîí= 138615 òºã

ÍÄ-ûí ñàíãààñ – 27723 õ 2 õîí= 55446 òºã

Íèéò 194061 òºãðºã îëãîñîí áàéíà.

* Àæèëã¿éäëèéí äààòãàëûí ñàíãààñ- àæèëã¿éäëèéí òýòãýìæèéã 24

ñàðààñ äîîøã¿é õóãàöààíä, ò¿¿íèé äîòîð ñ¿¿ëèéí 9 ñàðä íü òàñðàëòã¿é

òºëñºí íºõöºëä àâíà.

Øèìòãýë òºëñºí 5 õ¿ðòýë æèë -45%, 5-10 æèë-50%, 10-15 æèë áà

ò¿¿íýýñ äýýø-60%,

Àæèëã¿éäëèéí òýòãýìæèéã îðøèí ñóóãàà ãàçðûíõàà Õºäºëìºð õàëàìæ

¿éë÷èëãýýíèé õýëòýñò ýñâýë ÍÄ-ûí áàéãóóëëàãàä á¿ðòã¿¿ëñýí ºäðººñ

ýõëýí àæëûí 76 ºäºð äóóñòàë õóãàöààíä îëãîíî.

Ãýõäýý 36 ºäðèéã õàñàæ îëãîõ íºõöºë áàéäàã

- ªºðèéí õ¿ñýëòýýð õºäºëìºðèéí ãýðýý öóöàëñàí

- Õºäºëìºðèéí ñàõèëãûã óäàà äàðàà áóþó íîöòîé çºð÷ñºíèé óëìààñ

çàõèðãààíû ñàíàà÷èëãààð àæëààñ õàëàãäñàí áîë 40 ºäðèéí òýòãýìæ

îëãîíî.

Àæëààñ õàëàãäñàí äààòãóóëàã÷ àæèë îëãîã÷òîé òîîöîî õèéæ

äóóññàíààñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð ÕÕ¯Õ-ò á¿ðòã¿¿ëýõ ¿¿ðýãòýé.

Õ¿íäýòãýí ¿çýõ øàëòãààíã¿éãýýð õîæèìäñîí õóãàöààíû àæëûí

ºäð¿¿äýä íîîãäîõ òýòãýìæèéã õàñàæ òîîöíî. Æíü: 24 õîíîãèéí äàðàà

ìàòåðèàëàà ºãñºí áîë 76 õîíîã áóñ 66 õîíîãèéí òýòãýìæ îëãîíî.