215 kapital 28 01 2011

DENES, VO

INDEKS NA MAKEDONSKA BERZA (27.01)

...samo idejata e kapital, sè drugo e pari... ~len na grupacijata KAPITAL MEDIA GROUP

petok / weekend

VOVEDNIKBIQANA ZDRAVKOVSKA-STOJ EVSKA

(ANTI)REFORMSKI KAPACITET� STRANA 2

vike

nd |

peto

k-28

| sa

bota

-29

| ned

ela

-30.

janu

ar

i. 2

011

| br

oj 2

15 |

godi

na 1

| ce

na 2

0 de

n. |

tel.

2 5

5 14

41

| fa

ks. 2

58

14 4

0

INFLACIJATA POVTORNO VO FOKUSOT

RASTOT NA CENITE ]E GO ZAGROZI ZAKREPNUVAWETO NA EKONOMIJATA?!� STRANA 12-13

NOVI VRABOTUVAWA VO JAVNIOT I DR@AVNIOT SEKTOR ]E IMA

PLATITE NA DR@AVNITESLU@BENICI NEMA DA SE ÊPKAAT� STRANA 7

Makedoncite }e moàt da investi-raat i vo zlato?! � STRANA 10

...POGLED NA DENOT...QUPÔ ZIKOVEDEN DOBAR PRIMER!� STRANA 4

KOLUMNA MARJAN PETRESKI

TRI PREPORAKI ZA NOVA NADE@ ZA EKONOMIJATA� STRANA 14

� STRANA 2-3

DED

INDEKS NA MAKEDONSKA BERZA (27.01)D D ( )

VOBIZDST

(AREKA�

vikeeke

ndnddnn||

eetokk

-k-82822

| sa

bota

-29

| ned

ela

-30.

janu

ar

i. 2

011

| br

oj 2

15| g

odin

a 1

| cen

a 2

0 de

n.| t

el. 2

55

Makedoncite }e moàt da investi-raat i vo zlato?! �� STSTSTRARARANA 10

....P..PQEDPR� S

KOMA

TRZANAEK�

DR@AVATA ]E GI “PRISVOI” I OBJEKTITE NA KOMPANIITE

MAKEDONIJA BARA IMOT VREDEN DVE MILIJARDI EVRA OD SFRJMAGACINI, KANCELARII, STOKOVNI KU]I I PRODAVNICI NA OHIS, EMO-OHRID, TRESKA, AGROPLOD, GAZELA, VITAMINKA, INTERIMPEKS VO BELGRAD, ZAGREB, QUBQANA NASKORO TREBA DA STANAT SOPSTVENOST NA REPUBLIKA MAKEDONIJA.

BAXANAKOT GO TRUEL GAZDATA NA PINK?!

MOMENT NA VISTINATA ZA ZDRAVJETO NA @EQKO MITROVI]

NA ZATVORAWE, ETVRTOK, 27.01.2011, 13.00~.

MBI 10 4,64%MBID 2,74%OMB 0,26%

EVRO/DENAR 61,51DOLAR/DENAR 44,96 EVRO/DOLAR 1,37

NAFTA BRENT 98,58EURORIBOR 1,62%

� STRANA 22-23

Navigator2 KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

Пadnalo industriskoto proizvodstvo vo 2010 godina. Dràvniot zavod za statis-tika gi objavi godi{nite podatoci za industriskoto proizvodstvo lani. Spored nivnite presmetki, proizvodstvoto vo in-dustrijata vo dekemvri 2010 godina se na-malilo za duri 7,7%, sporedeno so istiot period vo kriznata 2009 godina. Najgolem pad lani imalo kaj grade`nata industrija od duri 15,8%. Spored statistikata na Zavodot, vo cela 2010 godina rudarstvoto padnalo za celi 6,7%, a tekstilot za 2,5%. Metaloprerabotuva~kata industrija, pak, lani porasnala za celi 22%. Za 14,3% se zgolemilo proizvodstvoto na energija, gas, parea i topla voda lani.4,3%

GLAVEN I ODGOVOREN UREDNIKQup~o Zikov

ZAMENICI NA GLAVNIOT UREDNIKSpasijka Jovanova, Verica Jordanova, Biqana Zdravkovska Stoj~evska

POMO[NICI NA GLAVNIOT UREDNIKIgor Petrovski, Maja Bajalska Georgievska, Aleksandra Spasevska

GRAFI^KI I IT DIREKTORNikolaj Toma{evski

GRAFI^KI PRELOM I WEB ADMINISTRACIJANade Toma{evska, Igor Toma{evski

FOTOGRAFIJAAleksandar Ivanovski

Izdava: KAPITAL MEDIA GROUP doo Skopje, ul: Romanija bb (fabrika Gazela) 1000 Skopje, p.fah: 503, Republika Makedonija; PRETSEDATEL NA ODBOROT NA SODRU@NICI: Qup~o ZikovIZVR[EN DIREKTOR: Gordana Mihajlovska

OFFICE MANAGER I FINANSII: Aleksandra Nikolova: ++389 2 2551 441/ lok:[email protected]

PRETPLATA NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL I NA MAGAZINOT KAPITAL:Sawa Savovska: ++ 389 2 551441 /lok: [email protected]

REKLAMAAleksandra Stojmenova: ++389 2 2551441/ lok:[email protected]; [email protected]

OGLASIDijana Gulakova: ++389 2 2551441/ lok: [email protected]

SPECIJALNI PRILOZI:Jasmina Savovska Tro{anovski: ++389 2 2551 441/ lok: 102, [email protected]

Prviot broj na dnevniot vesnik Kapital se pojavi na 17 mart 2010telefon: ++ 389 2 2551 441; faks: ++ 389 2 2581 440; e-mail: [email protected]

Pe~ati: Grafi~ki Centar SkopjeSpored misleweto na Ministerstvoto za kultura za dnevniot vesnik “Kapital” se pla}a povlastena dano~na stapka. Tekstovite i fotografiite ne se vra}aat. Site objaveni tekstovi, fotografii i druga grafi~ka oprema se avtorski za{titetni i moàt da bidat preobjaveni, ili na drug na~in koristeni samo so dozvola na izdava~ot.Dano~en broj: MK 4030999366644; @iro smetki: Eurostandard banka: 370011100019555

BIQANA ZDRAVKOVSKA-STOJ^[email protected]

DBBBBIQANA ZDRAVKOVSKA-STOJÊVSKAzzzzdrzdrz avkav ovsovska@a@@@kapapppitatal.c.com.o .mk

Vo posledno vreme protes-tite i {trajkovite za~estija vo Makedonija. Barem sme vo trend. Protestite so op{to nezadovolstvo pro-tiv vlasta stanuvaat “moda” koja mnogu brzo se {iri. Pa, duri i svetskite lideri vo Davos se podispla{ija deka narodot moè da im izleze na ulica zaradi toa {to cenite na hra-nata i osnovnite proiz-vodi sekojdnevo rastat. No, na{ata vlast e re{ena da prodolì so reformite. Pa, kako {to vlasta zasi-luva so reformite, taka za~estuvaat i protestite i {trajkovite. Reformata vo zdravstvoto gi izvadi na ulica lekarite. Reformite vo visokoto obrazovanie gi nateraa profesorite za prv pat za ne{to da izlezat na protest. Izlegoa na ulici i tutunarite... Vla-data najavi i zasileni re-formi vo javnata adminis-tracija, pa ne e ~udo za nekoj mesec po ulicite da izlezat i dràvnite slu`benici. No, na{ive protesti se razli~ni od tie, na primer, vo Albanija ili Egipet. Kaj nas protestite imaat standardizirana {ema. Na sekoj protest, paralelno so protestantite, izleguvaat da protestiraat i anti-protestanti, koi sakaat da izrazat nezadovolstvo {to ovie prvive protestiraat protiv vladinite reformi i da kaàt kolku se za-dovolni od reformite. Pa, pred novinarskite kameri po~nuvaat jadno da pelte~at dodeka gi ~itaat govorite koj ni samite ne gi razbiraat. I na krajot, koga }e se gledaat novinarskite

(ANTI)REFORMSKI KAPACITET

PETOK 28 JANUARI 2011PRVIOT BROJ NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL IZLEZE NA 17 MART 2010 g.

izve{tai za protestite, tie stanuvaat tolku banalni {to na nikoj ve}e ne mu e jasno, nitu grià {to nekoj e neza-dovolen od reformite koi se pravat. Posebno banalno izgleda koga nekoja grupa nezadovolni antiprotestanti }e se soberat na Biha}ka. Ova mu doa|a ne{to kako makedonski izum, oti retko se gleda nekade da se pro-testira protiv opozicija. Demek, da potsetele kolku ovie ni{to ne napravile koga bile na vlast. Pa, zatoa i se vo opozicija, a ne se na vlast.I po takvite “dramoletki”, izleguvaat vladinite minis-tri reformatori i samo-zadovolno izjavuvaat deka protestite se politi~ki in-struirani i antireformski. Breej! Kakvo smiruva~ko soznanie. Eve, i da e taka. Pa, sigurno ne mislele deka opozicijata }e spie ve~no ili deka }e im aplaudira za reformite. Izgleda mnogu naivno ako vlasta smetala deka so reìrani antipro-testi }e moè da go me-naxira nezadovolstvoto od reformite koi gi pravi. So takvi pretstavi ne gi re{ava nazadovolstvoto i konfliktot koi gi sozdava so tie koi se zasegnati od reformite i promenite koi se pravat. Naprotiv, samo u{te pove}e frustrira i iritira. Op{to poznato pravilo e deka promenite sozdavaat nezadovolstvo i otpor kaj tie koi se zasegnati so tie promeni. Zatoa i mora da bidat upravuvani i komu-nicirani za da se postigne celta. Vo sprotivno, moàt lesno da preminat vo haos. Vo najmala raka, ministrite reformatori trebalo da gi informiraat i konsultiraat tie koi se zasegnati od tie promeni. Ne moè profe-sorite ili lekarite za zakon-skite izmeni i reformite vo nivniot resor da doznavaat od izjava na ministerot dadena na otvorawe na nekoja sportska sala. E, pa,

normalno e da ima otpor i nezadovolstvo. Na primer, reformite vo zdravstvoto. Nikoj ìv vo dràvava ne moè da go sledi i razbere ministerot kakvi reformi pravi vo ne-goviot resor i koja e celta na tie reformi. Pa so sekoja nova “reformska” izmena i najava, konfuzijata kaj leka-rite i pacientite stanuva u{te pogolema. Taka ne se pravat reformi. Posebno ne vo oblast koja e od ìvoten interes za ogromen broj gra|ani. Duri i reformite navistina da imaat za cel da gi sredat sostojbite vo zdravstvoto i visokoto obrazovanie, za koi site so soglasuvaat deka i toa kako im treba reforma, koga tie lo{o se menaxirani, koga ne se komunicirani i objasneti dobro, sozdavaat op{to nezadovolstvo, koe opozicijata ili koj bilo drug nezadovolen moè da go iskoristi i prenaso~i protiv reformskite promeni. E, tuka doa|ame do klu~noto pra{awe. Dali vlasta ima kapacitet da gi upravuva promenite koi se neminovni so reformite? Ova {to dose-ga go gledame ne oddava ka-pacitet, tuku nemo} kaj vlasta da gi upravuva procesite koi samata gi po~nuva.

VNekoga{nite ogromni magacini, kancelarii, stokov-ni ku}i i prodavnici na Ohis, Emo-Ohrid, Treska, Gazela, Vitaminka, smesteni na frekventni lokacii vo Belgrad, Zagreb, Qubqana, naskoro treba da stanat sopstvenost na Republika Makedonija

DR@AVATA ]E GI “PRISVOI” I OBJEKTITE NA KO

Nekoga{nite ogromni magacini, kancelarii, stokov-ni ku}i i prodavnici na Ohis Emo Ohrid Treska

r , r ,r , r ,

MAKEDONIJA BDVE MILIJARDI

Makedonija vo procesot na sukcesija na SFRJ }e bara imot vreden dve milijardi evra, koj porano bil sopstvenost na makedonskite kompanii vo porane{nite jugoslovenski re-publiki. Atraktivnite objekti nema da im bidat vrateni na firmite, tuku }e gi “prisvoi” dràvata, zatoa {to takva odluka e donesena na vladina sednica. Kompaniite zasega ne se bunat, zatoa {to tie odamna krenale race od ovoj imot zatoa {to ne moèle nikako da si go vratat. Nekoga{nite ogromni magacini,

kancelarii, stokovni ku}i i prodavnici na Ohis, Emo-Ohrid, Treska, Agroplod, Gazela, Vita-minka, Interimpeks, smesteni na frekventni lokacii vo Bel-grad, Zagreb, Qubqana, Ni{, Karlovac naskoro treba da stanat sopstvenost na Republika Makedonija. So propa|aweto na Agencijata za privatizacija, Javnoto pretprijatie za stopa-nisuvawe so stanben i deloven prostor vo ime na dràvata gi vodi site sudski postapki so jugoslovenskite dràvi za da go vrati imotot na firmite. Od Javnoto stanbeno pretpri-jatie objasnuvaat deka otkako propadnala Agencijata za priva-tizacija tie ja nasledile ovaa obvrska. Vladata odlu~ila site nedvi`nosti na makedonskite firmi koi porano ne vlegle vo procenetiot imot na kompaniite, a se nao|aat na teritorija na SFRJ, da stanat sopstvenost na dràvata. Po sudskite razvrski i re{avaweto na sopstvenosta na imotot na makedonskite fir-mi, Vladata treba da odlu~uva

{to }e pravi so imotot - dali }e go prodava ili }e go dava pod zakup. “Na teritorijata na porane{na Jugoslavija imot imaat Treska, Ohis, 11 Oktomvri, Agrohem-izacija, Gazela, Emo-Ohrid, Vitaminka, Oteks, Agroplod, Interimpeks, Replek i Alkaloid. Celiot imot ve}e go imame popi{ano. Vo najgolem del od slu~aite se raboti za imot steknat vo ste~ajni postapki. Mnogu direktori na ovie firmi ne go prijavile imotot vo ak-cionerskite knigi i so odluka na Vlada toa e sega imot na Re-publika Makedonija. Problemot be{e {to imotot na kompaniite se vodi vo imotnite listovi vo

PECE JOVESKIDIREKTOR NA OHIS “Za àl, s$ {to imavme vo Srbija e ve}e prodadeno od prethodnoto rakovod-stvo vo periodot od 2001-2003 godina. Toa be{e skapocen imot. Vo centarot na Belgrad imavme administra-tiven prostor od okolu 400 kvadratni metri. Imavme i magacinski prostor vo elitnata naselba vo Belgrad, Beàni~ka Kosa, od re~isi 1.000 metri kvadratni. Proda`bata i dobienata suma bea nekako podzaskrieni.“

SIMO NAUMOSKIPRETSEDATEL NA UO NA VITAMINKA “Vo Ni{ imavme go-lem magacin, prizemje i eden kat. Í go otsta-pivme na Vladata bidej}i ne moèvme da go legalizirame. Imavme problem so na{i vraboteni vo magacinot, koi ne ni dozvoluvaa da go vpi{eme kako sopstve-nost na Vitaminka, iako za toj magacin toga{ plativme 400.000 marki. Sega toj objekt ne se koristi.“

VLADIMIR BAHÔVANOVSKIDIREKTOR NA JAVNOTO PRETPRIJATIE ZA STOPA-NISUVAWE SO STANBEN I DELOVEN PROSTOR“Celiot imot na makedonskite kompanii vo porane{na SFRJ ve}e go imame popi{ano. So toj imot porano upravuva{e Agencijata za privatizacija. Vo najgolem del od slu~aite stanuva zbor za imot steknat vo ste~ajni postapki. Mnogu direktori na ovie firmi ne go prijavile imotot vo ak-cionerskite knigi i so odluka na Vlada toa e sega imot na Republika Makedonija. Imame 180 objekti samo vo Srbija koi treba da gi sukcesirame”

KATERINA POPOSKA [email protected]

M2

milijardi evra vredi imotot na makedonskite firmi na teritorijata

na porane{na SFRJ

Navigator 3��NE IM BE[E DENOT�LIDERI �POBEDNIK

KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

USPEHOT E DOBAR MENAXMENT VO AKCIJA

VILIJAM E. HOLERPORANE[EN MENAXER ZA PRODA@BA NA [EVROLET

�

Poddr{kata za 26 gra|anski organizacii koi dobija grant-ovi vo vkupen iznos od re~isi 58 milioni denari ili 1,2 milioni {vajcarski franci od programata CIVICA Mo-bilitas, finansiski poddràna od [vajcarskata agencija za razvoj i sorabotka, ja vbro-juva [vajcarija vo redot na najgolemite poddrùva~i na demokratskite procesi vo Makedonija. Ambasadorot na [vajcarskata konfederacija vo Makedonija, Stefano Lazaroto, veli deka poddr{kata na gra|anskoto op{testvo e eden od stol-bovite na sorabotkata me|u dvete zemji. Navistina e za pofalba negovata posvetenost na neguvawe i podobruvawe na procesot na me|uetni~ka sorabotka na site nivoa vo op{testvoto. Zadovolen e od prvite iskustva, koi

malni uslovi od na{ite, rektorot bi trebalo da bide prv na branikot na profesorite, zatoa {to toa i samiot e, vo javno objasnuvawe na sostojbite vo visokoto obrazovanie i vo baraweto pogolem buxet i podobri uslovi za funkcionirawe na dràvnite univerziteti. E, pa, rektore, odlu~ete se {to i koj zastapuvate i izlezete vo javnosta so jasen stav, no prethodno bidete sigurni deka nema da Vi se smeni misleweto preku no}.Vaka, ostavivte vpe~atok na neseriozen prv profeor vo zemjata i pokraj odgovornata funkcija koja ja nosite!

Rektorot na Univerzitetot Kiril i Metodij bukvalno preku no} gi menuva svoite stavovi! Otkako prv se sprotivstavi na izmenite vo Zakonot za visoko obrazovanie i obvini za klasi~en upad vo avtonomijata na univerzitetite, po samo nekolku dena Velimir Stojkovski pokaà nere-alen optimizam, zastanat do ministerot Todorov. I zgora na s$, duri se drzna da izjavi deka ne gi poddrùva profesorite koi protestiraat i “voni-nstitucionalno” baraat re{enie na problemot. A toj, kako legalist, ~eka{e ministerot da go povika na razgovori otkako sam si gi stokmi izmenite i, patem, ne mu prifati niedno od ba-rawata. Vo nekoi ponor-

P

� GUBITNIK

R

� MISLA NA DENOT

BARAK OBAMA

Amerikanskiot pretsedatel znae deka

glavnoto orudie go ima vo ekonomijata, pa zatoa so novi merki }e go pottik-nuva rastot

ZINE AL ABIDINE BEN ALI

Ne mu pomogna mnogu begstvoto na

porane{niot pretsedatel na Tunis, zatoa {to Interpol }e go goni so me|unarodna poternica

DIK MARTI

Izve{tajot za trguvawe so ~ove~ki organi poleka

ja trasira tragata na site involvirani vo ovoj kriminal i dobiva zasluèna poddr{ka

LIDIJA NEDELKOVSKA

Nepotrebno se vpletka vo pajakovata mreà

{to se {iri od Pero Nakov bb, so {to ja dovede vo pra{awe nezavisnosta na sudot

DENES VAKA, UTRE TAKA!

ZNAÂJNA PODDR[KA

STEFANO LAZAROTO

VELIMIR STOJKOVSKI

OMPANIITEjuva [vajcarija najgolemite podddemokratskite Makedonija.Ambasadorot na [konfederacija voStefano Lazarotpoddr{kata na op{testvo e edbovite na sorabdvete zemji. Navpofalba negovatana neguvawe i p

BARA IMOT VREDEN I EVRA OD SFRJ

tamo{nite direktori i ste~ajnite upravnici. Vo objektite divo se vseluvale rabotnici, koi podocna ne dozvoluvale makedonskite direktori da gi legaliziraat imotite na teritorijata na Ju-goslavija. “Postapkite za vra}awe na sopstvenosta na imotot na make-donskite kompanii pointenzivno gi vodime od 2006 godina. Dosega najmalku 10 imoti uspeavme da vpi{eme vo imotnite listovi. Od minatata godina rabotime so polna parea. O~ekuvame ovaa godina da uspeeme da zapi{eme pove}e od 50% od ovoj imot na ime na Republika Makedonija”, veli Bah~ovanovski. Del od direktorite na kompaniite koi imale magacini, prodavnici, kancelarii na teritorijata na

porane{na Jugoslavija àlat {to poradi kontradiktornite zakoni vo Makedonija i vo dru-gite zemji i poradi nere{enata sopstvenost na objektite izgu-bile nedvièn imot vreden mnogu pari. Edna od mnogute kompanii koi imale imot na teritorijata na porane{na SFRJ e i Vitaminka od Prilep. Simo Naumoski, pretsedatel na UO na kompanijata, veli deka imale golem magacin vo bliz-inata na Ni{, pokraj avtopat. No, bidej}i ne moèle da go legaliziraat, stanal sopstvenost na dràvata.“Toa be{e golem magacin, prizemje i eden kat. & go ot-stapivme na Vladata bidej}i ne moèvme da go legalizirame. Imavme problem so na{ite vraboteni vo magacinot, koi ne ni dozvoluvaa da go legal-izirame i da go vpi{eme kako sopstvenost na Vitaminka, iako

DR@AVATA GI ÊKA I DIPLOMATSKITE PRETSTAVNI[TVADràvata ~eka sukcesija i na diplomatskite pretstavni{tva. Pretstavnik na Makedonija vo Komisijata za sukcesija na imo-tot na porane{na SFRJ e zamenik-ministerot za nadvore{ni raboti, Zoran Petrov. Toj za “Kapital” objasnuva deka iako trebalo pretstavnicite na site jugoslovenski republiki da se sretnat vo fevruari vo Saraevo, sredbata se odloìla.“Pokraj diplomatskite pretstavni{tva, treba da se ras~istat i problemite so imotite na firmite. Nie ja prifativme podelba-ta na diplomatskiot imot vo prvata faza. Treba da gi dobieme porane{nite ambasadi vo Atina i vo Kambera i dve reziden-cijalni objekti vo Rim i Cirih”, objasnuva Petrov.

TRANZICIJATA GO IZEDE IMOTOT So transformacija na op{testveniot kapital vo akcii, del od firmite koi imale imot vo SFRJ ne moàt da go vpi{at kako sopstven. Imotot na teri-torijata na SFRJ ne moèl da vleze vo procenkata na kompanijata, vrz osnova na {to se utvrduvala vrednosta na firmata vo pari. Poradi vojnite vo BiH, vo Hrvatska i vo Srbija, vo prostoriite na makedonskite firmi nasilno vleguvale lu|e, koi podocna gi zazemale objektite.

pokaùvaat oti poddr{kata im ovozmoùva na organizaciite pove}e da se fokusiraat vrz implementacijata na svoite godi{ni programi. Lazaroto so ovoj proekt prakti~no se izdvojuva od ostanatite stranski ambasa-dori, koi ili gi komenti-raat aktuelnite politi~ki slu~uvawa vo zemjata ili retko istapuvaat vo javnosta so konkretni proekti. Ne-goviot poteg za poddr{ka na programata CIVICA Mobilitas e vaèn ne samo za gra|anskite organizacii, kako nejzini direktni korisnici, tuku i za dolgoro~na finansiska, institucionalna i programska odr`livost na gra|anskiot sektor vo celost.

STEFANO LAZAROTO

VELIMIR STOJKOVSKI

Srbija i Hrvatska, na primer. Nie sega vodime postapki da gi vpi{eme imotite na ovie kompanii kako imot na Makedonija”, objasnuva Vladimir Bah~ovanovski, direktor na Javnoto pretprijatie za stopanisuvawe so stanben i deloven prostor.Alija [aki}, zadolèn za procesot na sukcesija na imotot na firmite na porane{na SFRJ vo ova javno pretprijatie, za “Kapital” otkriva deka procenetiot imot vredi pove}e od dve milijardi evra.“Objektite koi gi poseduvame vo Hrvatska, Bosna i Hercegovina, Crna Gora, Slovenija, Srbija i Kosovo se procenuvaat na pove}e od dve milijardi evra. Minatata godina izvadivme okolu 50 imotni listovi za objekti, nekoga{na sopstvenost na makedonski firmi. Preku sudskite postapki utvrdivme na kogo se vodi imotot koj dosega ne bil prijaven. Imame 180 objekti samo vo Srbija koi treba da gi sukcesirame. Sega vadime imotni listovi i objektite se otpi{uvaat od katastrite vo zemjite na porane{na Jugoslavija”, objasnuva [aki}. Dopolnitelen problem bilo toa {to vo vremeto na Jugoslavija direk-torite na podru`nicite na Treska, Ohis, Emo, Oteks imale problem so

za toj magacin toga{ pla-tivme 400.000 marki. Sega toj objekt ne se koristi”, objasnuva Naumoski. Od OHIS, pak, velat deka celiot imot {to go imale vo porane{na SFRJ e pro-daden.“Za al, s$ {to imavme vo Srbija e ve}e prodadeno od prethodnoto rakovodstvo vo periodot od 2001-2003 godina. Toa be{e skapo-cen, mnogu vreden imot. Vo centarot na Belgrad imavme administrativ-en prostor od okolu 400 kvadratni metri. Imavme i magacinski prostor vo elit-nata naselba vo Belgrad, Beàni~ka Kosa, od re~isi 1.000 metri kvadratni. Ne-govata proda`ba i sumata bea nekako podzaskrieni”, veli sega{niot direktor na OHIS, Pece Joveski.I zagubarot EMO od Ohrid imal imot vo Belgrad od okolu 130 metri kvadratni, vedna{ do sega{nite pros-torii na vesnikot “Poli-tika”. Advokati objasnuvaat deka dràvata e naslednik na ovoj imot, bidej}i EMO ne moèl da go zapi{e imotot vo akcionerskata kniga na kompanijata.

Navigator4 KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

Kompaniite na koi sportskite klubovi im dolàt pari ne sakaat da bidat

akcioneri vo novite ak-cionerski dru{tva koi }e gi formiraat sportskite zdruènija. Predloènite izmeni na Zakonot za sport nala-gaat sportskite klubovi od zdruènija na gra|ani da se transformiraat vo akcionerski dru{tva, bez da mora da gi prefrlat i dolgovite, {to gi digna na noze firmite koi po-baruvaat pari. A gi ima mnogu.Toa se komunalnite pretprijatija, sportskite sali, firmite od koi sportskite klubovi naba-vuvale oprema i, sekako, dràvata. Od EVN Makedonija pot-vrduvaat deka sportskite klubovi imaat neplateni smetki za struja.“Dolgovi na ime na sportski klubovi kon EVN ima i sekako deka kompanijata insistira na nivna naplata. Na{ata politika e ista kon site korisnici, bez razlika dali se raboti sportski klubovi, dràvni institucii ili

privatni korisnici”, velat od EVN.EVN }e insistira na naplata na dolgovite, no toa }e go pravi so zdruènijata na gra|anite, koi nema da prestanat da posto-jat po formiraweto na

akcionerskite dru{tva. Toa zna~i deka ovie zdruènija moàt slo-bodno da zgasnat, bez pritoa da ima kakva bilo reperkusija kon akcionerskite dru{tva.Eden od predloènite modeli za transformaci-

ja na sega{nite zdruènija e na doveri-telite da im se podelat akcii vo novoformiran-ite akcionerski dru{tva kako valorizacija na dolgovite. Neofici-jalno doznavame deka vo EVN ne postoi interes

za dobivawe akcii vo sportskite klubovi, zatoa {to toa zna~i deka vo idnina ovaa kompanija }e treba da bide odgovorna i za funkcioniraweto na klubovite, koi se daleku od profitabilni. Sepak, del od pozna-va~ite smetaat deka obrskite na sportskite klubovi }e mora da bidat plateni i pokraj predloènite izmeni na Zakonot.“So ovoj predlog-zakon Vladata zamiùva na ednoto oko vo odnos na dolgovite na klubovite. Toa e golema pomo{ za

sportot i moè da bide od presudno zna~ewe. Smetkite za struja, voda i dolgovite kon salite ili stadionite }e mora da bidat plateni vo sekoj slu~aj, bidej}i, vo spro-tivno, ne }e moàt da funkcioniraat i pokraj faktot {to akcioner-skite dru{tva nema da gi nasledat obvrskite. Dokolku nema struja ili parno vo salite, toga{ dolgovite sekako }e mora da bidat plateni”, veli pretsedatelot na Ko{arkarskata federaci-ja na Makedonija, Daniel Dimevski.

SPORNI IZMENITE VO ZAKONOT ZA SPORT

DOVERITELITE NE SAKAAT DA BIDAT AKCIONERI VO SPORTSKITE KLUBOVI

Kompaniite na koi sportskite klubovi im dolàt pari ne sakaat da bidat akcioneri vo novite ak-cionerski dru{tva koi }e gi formiraat sportskite zdruènija

��

SR\AN IVANOVI][email protected]

4 FEVRUARI 2011 - SPECIJALEN PRILOG

BIZNIS KONSALTING

ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: [email protected]; TEL: 02 2551 441;LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI

KAPITAL MEDIA GROUP DOOP-FAH 503 1000 SKOPJETEL. 02 2551 441; FAKS. 02 2581 440

� MAKEDONSKITE KONSULTANTI ZA SU[TINATA NA INOVATIVNOSTA KAKO NOV KONCEPT VO DELOVNOTO RAZMISLUVAWE I DELUVAWE

� KAKO EFIKASNO DA GO INTEGRIRATE MARKETINGOT I SOCIJALNITE MEDIUMI VO RABOTEWETO VO NASOKA NA ZGOLEMENA PRODA@BA I POGOLEMA PREPOZNATLIVOST NA VA[ATA KOMPANIJA?

� KOLKU ÎNI IMPLEMENATCIJATA NA ODREDEN STANDARD?

� JAVNO - PRIVATNO PARTNERSTVO - POTENCIJALI, MO@NOSTI ZA KOMPANIITE, ZAKONSKA RAMKA, SOVETI

ZA OVIE I ZA DRUGI TEMI ÎTAJTE VO SPECIJALNIOT PRILOG BIZNIS KONSALTING KOJ KE IZLEZE NA 4 FEVRUARI 2011 VO NEDELNIKOT KAPITAL.

PROBLEMOT E VO ZAKONOT ZA SPONZORSTVA!

Najtrofejniot klub na Makedonija, odbojkar-skiot tim na Rabotni~ki, poradi katastrofalno lo{ite finansiski uslovi na klupskiot buxet,

od godinava ne e del od dràvniot {ampionat. Po predloènite izmeni na Agencijata za mladi i sport, koi se odnesuvaat na aktuelniot Zakon za sport, mnogumina se zapra{aa dali toa }e pomogne vo re-vitalizacijata na klubot.“Ova e pozitivna merka na Agencijata i sekako deka bi ja olesnila na{ata rabota. No, s$ dodeka ne bide promenet Zakonot za sponzorstva, vo delot kade {to investitorite pla}aat danok na sredstvata nameneti za sponzorstvo, nema ni{to osobeno da se smeni vo op{tata slika na sportot. Kaj nas vladee hroni~en nedosig od sponzori, a ovaa posledno predloèna merka ne vodi kon podobruvawe na sostojbata”, veli porane{niot trener na Rabotni~ki, Jo{ko Milenk-ovski.

“Dolgovi na ime na sportski klubovi kon EVN ima i sekako �deka kompanijata insistira na nivna naplata. Na{ata poli-tika e ista kon site korisnici, bez razlika dali se raboti sportski klubovi, dràvni institucii ili privatni koris-nici”, velat od EVN.

Navigator 5KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

�� 3 FAKTI ZA... PROCENKI...

171,5 MILIONI EVRA IZNE-SUVAL BUXETSKIOT DEFICIT NA MAKE-DONIJA LANI

MILIJARDI DOLARI SE PROCENUVA DEKA ]E IZNESUVA BUX-ETSKIOT DEFICIT NA SAD GODINAVA1,5

18 MILIJARDI EVRA IZNESUVAL JAVNIOT DOLG NA HRVATSKA VO SEPTEMVRI MINATATA GODINA

QUPÔ ZIKOV

56...POGLED NA DENOT...

EDEN DOBAR PRIMER!enovive se obiduvam da najdam konk-retna pri~ina kako bi moèl da potsetam na predlozite na makedon-skata biznis-zaednica (od pred Nova godina) za re{avaweto na mnogu te{kite ekonomski problemi – niskoto nivo na investicii, otsustvoto na kompanii i pomali firmi so dinami~na delovna

aktivnost, katastrofalno niskiot izvoz, disfunkcional-nite sektori vo rabotni{tvoto i javnata administracija (formlano vraboteni – fakti~ki ne angaìrani), kako i dolgogodi{niot problem so visokata nevrabotenost, koja e i eden od najgolemite generatori na golemata siroma{tija (moèbi najgolemata vo Evropa). So ovie pra{awa na ova mesto }e se zanimavam vo denovite {to sleduvaat...Biznis-zaednicata ovde ima re{enija. Samo nema koj da slu{ne. Preku Stopanskata komora na Makedonija kon kra-jot na minatata godina biznismenite (golemi i pomali) vo nekolku navrati gi predloìja svoite re{enija. Vladata ne gi slu{na koncentrirano! Premierot Nikola Gruevski kon krajot na minatata godina, kako da trgna i po firmite, navodno, da videl kako na lice mesto denes izgleda “delovnata impotentnost na firmite i menaxerite”, no do den dene{en ne e poznato do koj grad, selo i firma stigna premierot vo ovaa misija. Dali poseti barem pet firmi, na primer? I {to slu{na od niv? Koi Vi se iskustvata, premiere?...Kako {to pove}e pati sme napi{ale vo na{ite vesnici, osnovnata smisla vo vodeweto na edna ekonomska politika od strana na organizirana vlast i dràva e otvorawe rabotni mesta, zgolemuvawe na ìvotniot standard na naselenieto i kreirawe blagosostojba kaj gra|anite. Ako ova se ovozmoì, toga{ gra|anite pove}e }e tro{at, }e sozdavaat potreba od novi proizvodstva, }e se gener-iraat novi i novi firmi, trgovijata }e raste, vi{ocite }e se izvezuvaat, investiciite vo site sektori dramati~no }e rastat, }e se razviva finansiskiot i bankarskiot sek-tor, kompaniite razvivaj}i se }e ja rastat svojata vred-nost, akciite kaj akcionerskite dru{tva }e poskapuvaat, imatelite na akciite }e bidat sre}ni...

Ova e pravecot {to za Makedonija, od sekoja mo`na vlast, go ~ekame so decenii, a ne so godini... Zatoa i mislevme deka “Prerodbata na Gruevski” e re{enieto! No, ni{to od toa...Ajde sega da vidime kako so sli~nite problemi efektno se spravuva Barak Obama, aktuelniot pretsedatel na SAD! Denovive administracijata na amerikanskiot pretseda-tel javno go detektira klu~niot problem na ekonomijata i op{testvoto: nevrabotenosta i oslabenata konkurentnost na kompaniite vo SAD! Obama e dlaboko svesen deka nema mesto za konfrontacija so silniot amerikanski biznis... Namesto za neprijatel vo krizata, Obama najde sili gole-miot biznis vo SAD da go promovira vo mo`no re{enie, so toa {to kaj niv go gleda generatorot na novite rabotni mesta... Pravilno, pretsedatele! Obama se fokusira na strate{kata cel - otvorawe novi rabotni mesta! Negoviot konkreten plan e za relativno kratko vreme otvorawe na novi 230 iljadi novi rabotni mesta. Za da ja ostvari celta, pretsedatelot go nazna~uva Xefri Imelt (prv ~ovek na Xeneral elektrik) da go vodi ekonomskoto sovetodavno telo, koe ima samo edna obvrska – da smisluva proekti za otvorawe novi rabotni mesta. No, Obama ne e populist da gi slu{a sindikatite i {iroko-to gra|anstvo vo tezite deka krupnite amerikanski investi-tori i biznismeni se nemoralni li~nosti... Vo golema mera, pretsedatelot gi uriva i stereotipite vo ideologijata na svojata partija koga stanuva zbor za odnosite so golemite amerikanski industrijalci. Demokratskata partija po~nuva da gi menuva svoite odnosi... Novo vreme!Zna~i, na ~elo na Sovetot formiran vo Belata ku}a e mo}na delovna figura ({efot na moèbi najmo}nata kompanija vo SAD). Nazna~uvaj}i go nego, Obama vo isto vreme vo Va{ington go pokanuva Hu Xintao, kineskiot pretsedatel! Celta e da mu kaè vo o~i deka “prioritet broj eden za amerikanskata administracija i biznis-sektorot e podo-bruvawe na konkurentnosta na amerikanskata ekonomija na stranskite pazari”! A Kina ovde e klu~na... Na ve~erata so Hu Xintao, priredena od Barak Obama, os-ven Imelt, prisutni se i {efovite na XP Morgan i Goldman Saks, dvete najgolemi banki koi gi sledat amerikanskite investicii doma i nadvor. Site tie se obidoa da mu objas-nat na gostinot deka na amerikanskite kompanii treba da im se obezbedat fer uslovi na kineskiot pazar. Zaklu~ok: Na{iot premier sose Vladata kako za po~etok neka ja istraàt poslednata epizoda na amerikanskiot pretsedatel vo odnos na idninata na biznisite vo SAD. Da po~uvstvuvaat kako energi~no se re{avaat problemite. Kako {to go pravi toa Obama. Ottuka, sloboden sum da zaklu~am deka za re{avawe na makedonskite najgolemi problemi, napi{ani vo po~etokot na dene{niot tekst, otsustvuva elementarna vizija, znaewe, otsutnost, defokusiranost, otsustvo i na energija i nep-odgotvenost da se primi ideja, primer, sugestija... Nemo}!

D

PERICA IVANOVSKI �zamenik-minister za zemjodelstvo

MINATATA GODINA E EDNA OD NAJDOBRITE ZA ZEMJODELSTVOTO

Kako toa efektno go pravi Barak Obama, a na Nikola Gruevski so godini nikako da mu tekne!

inatata edna e od najdobrite godini za makedonskoto zemjodelstvo, oceni zamenik-ministerot za zemjodelstvo, Perica Ivanoski.“Samo izvozot na gra-dinarskite proizvodi lani e zgolemen na 65 milioni evra,

vo odnos na 52 milioni vo 2009 godina”, izjavi Ivanovski.Toj informira{e deka se gradi otkupniot centar na Agrokor, vo koj se investirani pove}e od eden milion evra i koj treba da bide gotov do maj godinava.“Imame notirano 15 lokacii za izgradba na novi otkupno-distrib-utivni centri {irum dràvata, koi vo tekot na godinava }e bidat ponudeni na doma{ni i stranski investitori”, izjavi Ivanoski.

K O M E R C I J A L E N O G L A S

M

Intervju6 KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

PREGLED VESTI�-

KOWANOVSKI E ÎST, MIJALKOV SE PROVERUVAAntikorupciskata komisija, po proverka na fakti~kata sostojba so imotot na ministerot za odbrana, Zoran Kowanovski, i toa {to go prijavil vo imotniot list, konstatira deka podatocite se isti. Pretstavkata protiv Kowanovski be{e upatena od Obedineti za Makedonija. Od Komisijata informiraat deka s$ u{te nemaat odgovor od Sa{o Mijalkov, direktor na Direkcijata za bezbednost i kontrarazuznavawe, za toa dali ima akcii ili pobaruvawe vo ê{ka. “Dokolku parite od proda`bata na akciite se pre-frleni na smetka, toj ima obvrska da gi prijavi vo anketniot list”, re~e Selami.

Pratenikot na SDSM, Jani Makraduli , v~era obvini deka direktorot na Carin-

skata uprava, Van~o Kargov, potpi{al dogovor za nabavka na integriran informaciski sistem, za {to isplatil 150.000 evra, a softverot nikoga{ ne bil dostaven. Makraduli na v~era{nata sednica na Sobranieto, na koja bea na dneven red prateni~ki pra{awa, pobara od ministerot za finansii, Zoran Stavreski, da prezeme merki protiv Kargov poradi zloupotreba na buxetski pari.No, direktorot na Carin-skata uprava tvrdi deka ob-

OPOZICISKATA SDSM OBVINI ZA KRIMINAL

MAKRADULI: KARGOV JA O[TETIL CARINATA ZA 150.000 EVRA

vinuvawata na Makraduli se celosna nevistina, koja lesno moè da se demantira, i zboruvaat za tendencioznost ili neinformiranost na pratenikot na SDSM. "Gi pokanuvam Jani Makraduli i site zainteresirani vedna{ da povelat i da se uverat deka sistemot funkcionira. V~era be{e me|unaroden den na carinata i integriran-iot informaciski sistem go prezentiravme pred ~etiri-esetina gosti od dràvnite i me|unarodnite institucii. Toj e prezentiran i pred Potkomitetot za carina vo Evropskata komisija vo Bri-sel. Za ponatamo{en razvoj na ovoj sistem, ~ija upotreba e zadolìtelena od januari 2010 godina, vo momentov ba-rame pari od Svetska banka", izjavi Kargov za "Kapital". Makraduli postavi pra{awe i do premierot Nikola Gruevski, od kogo pobara da se izjasni za kritikite za makedonskoto sudstvo, {to vo intervju dadeno pred dva dena za A1 televizija gi izre~e ambasadorot na SAD, Filip Riker."Lu|eto od razli~ni oblasti koi izminatiov period

protestiraa gi etiketiravte kako privrzanici na SDSM. No, pretpostavuvam deka na Riker ne moète da mu zalepite etiketa na opozici-jata, pa, zatoa, Ve pra{uvam {to mislite za negoviot stav za sudstvoto?", pra{a Makraduli. Zakonot za legalizacija na divogradbite be{e povod za u{te edno pra{awe do premierot, vo koe Makraduli ja povtori tezata na SDSM deka re{enieto na Vladata e osmisleno vo interes na funkcionerite na VMRO-DPMNE."Smetate li deka e pravedno da ja legalizirate hacien-data na direktorot na Biroto za javna bezbednost, Qup~o Todorovski–Radnikot, izgrade-na na zemjodelsko zemji{te, a istovremeno da gi krevate vo vozduh so dinamit zgradite vo Debar Maalo, kade {to ìveeja 2.300 gra|ani izma-meni od investitori bliski do VMRO-DPMNE?", pra{a Makraduli.Premierot se soglasi so ambasadorot Riker deka ima prostor za podobruvawe na sostojbata vo sudstvoto. Vo odnos na legalizacijata na

divogradbite, Gruevski odgo-vori deka SDSM se obiduva da go diskreditira Zakonot, za{to VMRO-DPMNE se za-fatila so re{avawe na ovoj problem. "Pokaùvaj}i so prst na li~nostite so visoki pri-mawa, kako Todorovski, koi se pomalku od 1% od popu-lacijata, SDSM se obiduva da go diskreditira Zakonot. Vistinata e deka ovaa parti-ja po~na da se interesira za problemot so divogradbite duri otkako VMRO-DPMNE predloì zakon {to }e go re{i", re~e Gruevski.

ANTIKORUPCISKATA BARA RAZRE[UVAWE NA KARAXOSKI

VO MAKEDONSKI [UMI "IZEDENI" 11.500 EVRA

Direktorot na javnoto pretprijatie Makedonski {umi tro{el �mnogu pari na ru~eci, ve~eri, viski i reprezentativen materijal. Direktorot Karaxoski tvrdi deka rabotel zakonski

GRUEVSKI: VLADATA E ZA MANEVSKI DA SI ODI OD SUDSKIOT SOVET

Vladata }e poddrì eventualna inicijativa za promena na Ustavot vo koj se ovozmoùva minis-terot za pravda da e ~len na Sudskiot sovet. Ova

go izjavi v~era premierot Nikola Gruevski, odgovaraj}i na prateni~ko pra{awe dali }e prifatat amandman na Ustavot so koj }e se trgne ministerot za pravda, Mihajlo Manevski, od Sovetot, so ogled na toa {to vo Parlamentot ve}e se vodi postapka za ustavni izmeni. "Ovoj del, za àl, nesvesno ili svesno, od strana na SDSM be{e vmetnat vo 2005 godina, koga tie bea na vlast. Venecijanskata komisija toa go ospori toga{, VMRO-DPMNE be{e protiv toa i doturkavme sega toa da bide del od izve{taj na Evropskata komisija, oti ne e dobro re{enie. VMRO-DPMNE toga{, zaradi toa {to smeta{e deka re{enieto e lo{o, se odlu~i duri i da ne go poddrì celiot paket ustavni izmeni. Od tie pri~ini, lani VMRO-DPMNE podnese inicijativa za promena na Ustavot, vo koja ima{e i izmeni na ova re{enie, no, za àl, vo toj period ne naidovme na konkretna poddr{ka od pogolemite politi~ki partii vo Parlamentot, taka {to toa be{e odloèno", re~e premierot Gruevski.Toj dodade deka kako potvrda na zalo`bite na Vla-data za podobruvawe na sostojbite vo pravosudstvoto se i golemiot broj reformski zakoni koi bea doneseni neodamna, koi, kako {to re~e, so stapuvaweto vo sila }e ovozmoàt podobruvawe na sostojbite vo ovaa sfera.

Javnoto pretprijatie Make don s k i {umi moèbi e vo kriza ama direktorot, vraboten-ite i nivnite gosti se

najadeni i napieni. Spored podatoci na Dràvnata komisija za spre~uvawe na korupcijata, direktorot @arko Karaxoski na smetka na pretprijatieto vo {est ugostitelski objekti minatata godina napravil smetki od 11.500 evra za ru~eci i ve~eri. "Za da bide somneòt u{te pogolem, vo eden ist den vo eden ugostitelski objekt

HUMAR ZAMINUVA OD MAKEDONIJA SO NADE@ DEKA ]E NÈ VIDI VO NATO!

Generalot Dejvid Humar, komandantot na NATO {tabot vo Skopje, si zamina od Makedonija, a za nov {ef na sovetodavniot tim na Alijansata e

postaven polkovnikot Jordan Jordanov od Bugarija. Humar pred zaminuvaweto ima{e sredba so ministerot za odbrana, Zoran Kowanovski, na koja potencira{e deka Makedonija mora da prodolì so odbranbenite reformi so tempo {to e neophodno za odrùvawe na zalo`bata na Makedonija da stane ~lenka na NATO.Iako, spored Humar, golem del od rabotata e zavr{en, no, sepak, treba da se napravi u{te mnogu, zatoa {to reformite se postojan proces koj treba da se realiz-ira so upotreba na znaewe i napori. Transformiran-iot NATO {tab vo Makedonija }e raboti na sovetuvawe na vlasta vo vrska so odbranbenite reformi, no }e sluì i kako olesnuva~ i otvorena vrata za komu-nikacija so strukturite na Alijansata.Za ministerot Kowanovski namaluvaweto na misi-jata na NATO gi potvrduva uspe{nite reformi, no ja naglasi ulogata na Humar kako prijatel na Make-donija, osobeno vo realizacijata na proekti za razvoj na odbranata. Kowanovski izrazi nade` deka }e ima odli~na sorabotka i so novonazna~eniot polkovnik, Jordan Jordanov.

bile napraveni pet fakturi vo iznos od 50.000 denari i vo drug objekt edna fak-tura od 6.000 denari. Toa se pribli`no iljada evra. Moè da se zaklu~i deka stanuva zbor za fiktivni fakturi, preku koi Karaxoski ispumpal pari od pretpri-jatieto za svoja ili korist na drugi lica", istakna pretse-datelot na Antikorupciskata komisija, Ilmi Selami. Makedonski {umi i skapo se reklamirala. Za reprezent-acija, samo minatata godina bile potro{eni 6.500 evra za penkala, kalendar~iwa i skapi pijalaci, naj~esto vis-ki. Iako Karaxoski i negovi-ot voza~, Qup~o Zdravevski, zemale po 200 evra nadomest

MAKEDONCITE VO ALBANIJA ]E GO BOJKOTIRAAT POPISOT

Makedoncite vo Albanija }e go bojkotiraat pret-stojniot popis vo april, bidej}i Albanskiot institut za statistika ne gi prifati barawata

za posebna grafa za nacionalnost Makedonec vo popisniot formular, najavi pretsedatelot na partijata Makedonska alijansa za evropska integracija, Edmond Temelko.Spored Temelko, se pokaàle opravdani stravuvawata deka albanskata vlast na sekoj na~in }e se obide da prikaàt {to e mo`no pomal broj malcinstva vo dràvata."Povtorno vo ovoj formular ne postoi grafa za Make-donci i za site ostanati malcinstva vo Albanija. Za da bideme delumno zadovolni, tie napravija varijanta kade {to ne postoi nitu edno malcinstvo, tuku prazno mesto za etni~ko izvestuvawe. Ova go uslo`nuva pro-cesot, bidej}i vo formularot ima edna to~ka vo koja se veli "preferiram da ne se izjasnuvam”, koja {to im dava mo`nost na site gra|ani vo Albanija koi se pod pritisok da ne moàt da se izjasnat na koja naciona-lnost & pripa|aat. Nie kategori~no ja otfrlame ovaa verzija i ostanuvame na na{iot stav. ]e u~estvuvame na popisot dokolku postoi grafa Makedonec. Dokolku ne se slu~i toa, }e bojkotirame i nema da go priznaeme popisot {to e zakaàn vo april", veli Temelko.Iako s$ u{te nema oficijalna najava, po poslednite nemiri vo Albanija, ne e isklu~eno i odloùvawe na popisot {to treba da se odrì vo april.

MAKSIM [email protected]

SDSM tvrdi deka direktorot na Carinata, �Van~o Kargov, platil 150.000 evra za softver {to nikoga{ ne stignal. Kargov tvrdi deka softverot e vo Carinata i funkcionira

MARIJA [email protected]

za odvoen ivot, zemale pari i za slu`benoto vozilo, a prijavuvale deka koristat privatno, so {to dopol-nitelno ispumpale u{te 850 evra. Za antikorupcioner-ite e ~udno {to pretpri-jatieto izminative nekolku godini prijavuva zaguba, a direktorot nedoma}inski se odnesuval. Antikorupciskata komisija do Vladata dostavi inici-jativa za razre{uvawe na Karaxoski, a }e primeni i drugi merki protiv nego.Karaxoski tvrdi deka nav-odite na Antikorupciskata komisija se “notorna laga”. Toj ne patuval so slu`beno vozilo, a reprezentativen ma-terijal nabavuval na tender. "Nie sme golemo pret-pri j a t i e so 30 podru`nici vo pove}e grado-vi, 30 direk-tori i okolu 3.000 vrabote-ni. Tro{ocite za ru~ek ili ve~era izne-suvaat samo 1% od vkup-niot prihod na pretpri-

jatieto. Dali ne treba voda da pieme ili da nemame so {to da gi posluìme gostite", pra{uva Karaxoski. Toj potencira deka na sekoi 15 dena dostavuval izve{tai do Vladata i ne se pla{i deka }e bide razre{en, bidej}i za dve godini, kolku {to e direktor, vratil del od starite dolgovi i go dovel

pretprijatieto vo do-bivka.

PREGLED VESTI�

Politika / Pari / Dràva 7KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

SOVET NA ÊSTA NA ZNM: GO BRANIME KODEKSOT NA NOVINARITE

Vo vrska so komentarot na osnova~ot na Kapital Me-dia Grup, Qup~o Zikov, za rabotata na Sovetot na ~esta, Sovetot saka da vi ukaè na nekolku fakti

koi }e & pomognat na javnosta da stekne celosna slika za slu~ajot. Vo odnos na tvrdeweto vo va{iot komentar "Treba da se kaè deka obidot na Sudot na ~esta da si dade pravo da tolkuva zadni nameri vo tekstot e opasen i neprifatliv”, sakame da vi go predo~ime slednoto:Sovetot na ~esta vo nitu edna re~enica od soop{tenieto ne konstatira deka incidentot e nepostoe~ki ili napi{an so zadni nameri, {to koga bi bilo to~no se soglasuvame deka bi bilo opasno i neprifatlivo. Sovetot postapuva edinstveno vo odbrana na principite na Kodeksot na novinarite, bez nikakva namera da bide "uredni{tvo nad site uredni{tva” i vo toj kontekst, site prijatelski i kolegijalni sugestii ni se dobredojdeni. Sovetot vi ukaùva deka ne moè da se zboruva za "primerot na Slobodanka Jovanovska” zatoa {to tekstot voop{to ne be{e potpi{an od nea. Vo vrska so javnite pretstavki izneseni vo va{iot komentar, smetame deka se legitimni i nie se soglasuvame deka za niv e potreb-na po{iroka i zaedni~ka debata vo site organi na ZNM.

VRABOTUVAWA VO JAVNIOT I DR@AVNIOT SEKTOR ]E IMA

PLATITE NA DR@AVNITE SLU@BENICI NEMA DA SE EPKAAT

Soglasno poslednata odluka na Vladata, vrednosta na bodot za �utvrduvawe na platite na ovie vraboteni ostanuva nepromeneta i iznesuva 73,85 denari

data vo 2009 godina izleze so paket antikrizni merki, me|u koi vlegoa i tro{ocite za dràvnite slu`benici."Najgolem del od buxetskite rashodi se namaluvaat preku zabrana za vrabotuvawa vo dràvnata administracija i javniot sektor; odlagawe na 10% zgolemuvawe na platite vo dràvnata administracija i javniot sektor; namalu-vawe na stavkata za tekovni rashodi kaj site buxetski korisnici vo prosek za 16% i namaluvawe na brojot na patuvawa, tro{oci za repr-ezentacija; zabrana za kupu-vawe mebel, vozila i drugo; namaluvawe na limitot za koristewe mobilen telefon; ukinuvawe bonusi; zabrana za ispla}awe honorari i sli~no", glase{e vladinata odluka.

NAJGOLEMATA PLATA OSTANUVA 900 EVRA

Soglasno utvrdeniot bod i vrednosta na bodot, bru-to-platata na dràvnite slu`benici i ovaa godina }e se dviì me|u 200 i 900 evra, vo zavisnost od

pozicijata na koja e nazna~en slu`benikot. Ne zemaj}i gi predvid platite na minis-terite, premierot i pre-tsedatelot, najgolema plata zema generalniot sekretar vo dràvnite institucii, a najmala pomladite ref-erenti.Utvrduvaweto na platite na dràvnite slu`benici se formira soglasno Zakonot za dràvni slu`benici. Za-konot poso~uva deka platata na slu`benikot se utvrduva preku vrednuvawe na sood-vetniot stepen na obrazo-vanie, rabotnoto mesto i rabotnoto iskustvo.Taka, za zavr{eno sredno obrazovanie se dobivaat 100 boda, za vi{o 150, a za visoko obrazovanie 200 boda. Dokolku slu`benikot e magister na nauki, dobiva 225 boda, a dokolku e dok-tor na nauki 250 boda. Isto taka, soglasno Zakonot, se predviduvaat i dopolnitelni dodatoci. Odnosno, za rabot-no iskustvo se dobiva plus 0,5% od osnovnata plata, a za sekoja navr{ena godina

GABRIELA [email protected]

BLOKIRANA SMETKATA NA A1 I NA FIRMI NA PERO NAKOV BB

Blokirana e smetkata na A1 televizija.

Po barawe na javniot obvinitel, Krivi~niot sud donese re{enie za vremeno blokirawe na site bankarski smetki na firmite na Pero Nakov bb, koi se del od istragata vo slu~ajot "Pajaìna". Poradi postoewe osnovano somnenie deka del od sredstvata proizlegle od krivi~no delo, obvinitelst-voto pobaralo obezbeduvawe na sredstvata do krajot na istragata, potvrdi Lidija Nedelkova, pretsedatel na Osnoven sud Skopje 1."Ova e voobi~aena vremena merka koja trae za vreme na istragata. Subjektite imaat pravo na àlba vo rok od tri dena, no re{enieto stapuva na sila vedna{", veli Nedelkova. Direktorot na A1, Slavko Ninov, veli deka nemaat do-bieno izvestuvawe za blokirawe na smetkite i deka do v~era rabotite funkcionirale najnormalno.Vo "Pajaìna" bea uapseni 18 lica, na ~elo so sopst-venikot na A1, Ramkovski. Spored organite na progonot, firmite nelegalno zarabotile 18 milioni evra, a so nepla}awe danok go o{tetile buxetot za okolu 4 mil-ioni evra.

raboten sta` se dobiva plus dodatok od najmnogu 20%.

Platite na dràvnite slu`benici ovaa godina nema da se menuvaat. Soglasno poslednata odluka

na Vladata, vrednosta na bodot za utvrduvawe na platite na ovie vraboteni ostanuva nepromeneta i izne-suva 73,85 denari. Vladata potvrdi deka i ponatamu ostanuvaat da vaàt anti-kriznite merki za dràvnite slu`benici, koi se odnesu-vaat na platite i tro{ocite na dràvnata uprava.No, nejasno e na koj na~in se po~ituvaat ovie merki. Iako so antikrizniot paket, pred s$, se zabrani vrabotu-vawe vo javnata i dràvnata slu`ba, polneweto na admin-istracijata ne prestanuva. Samo vo dekemvri minatata godina na internet-stranica-ta na Agencijata za dràvni slu`benici ima{e oglasi za novi 223 vrabotuvawa, a pred dva dena i ministerot za zdravstvo, Bujar Osmani, najavi 280 novi vrabotu-vawa vo zdravstvoto. Ne izostanuvaat ni ramkovnite vrabotuvawa. Soglasno pos-lednata odluka na Vladata, za 2011 godina ve}e se is-planirani 600 novi “ramk-ovni” slu`benici.So vakvite planovi, izjavata na premierot Nikola Gruevs-ki deka osven vrabotuvawata po Ramkovniot dogovor, se zabranuvaat site drugi vo dràvnata i javnata adminis-tracijata, pa|a vo voda. Kako antikrizna merka, vo 2010 i 2011 godina platite na premierot Nikola Gruevski i na 15 ministri i vi-cepremieri }e bidat pomali za 10%. Nivnite plati se dviàt od 40.000 do 60.000 denari. So ova namalu-vawe buxetskite rashodi na mese~no nivo se namalija za 80.000 denari, a godi{nite za 960.000 denari, {to e okolu 15.000 evra.

NE E BA[ SÈLIMITIRANO

No, nepo~ituvaweto na pa-ketot antikrizni merki ne zastanuva samo kaj ramk-ovnite vrabotuvawa. Izvori od Vladata potvrduvaat deka slu`benicite s$ u{te im-aat neograni~eni iznosi za patuvawa na smetka na dràvata, no i deka postoi zloupotreba na slu`beni vozila za privatni celi. Edinstvenoto namaluvawe za koe brifiraat ottamu e limitot na smetkite za mobilni telefoni. Ako pred kriznite merki limitot bil 6.000 denari, sega e nama-len na 1.500 denari. Spored na{iot izvor, vakvoto na-maluvawe i ne moè da se smeta kako antikrizna merka, bidej}i site me|usebe moàt besplatno da razgovaaraat, pa limitot od 6.000 denari i taka bil previsok.Samo kako potsetuvawe, Vla-

Kako antikrizna merka, vo 2010 i 2011 godina platite na premierot �Nikola Gruevski i na 15 ministri i vicepremieri }e bidat pomali za 10%.

FUNKCIJA BODOVI PLATA

Generalen sekretar 706 850 evraSekretar na gradot Skopje 661 790 evraSekretar na op{tina (grad) 596 715 evraSekretar na op{tina (selo) 506 610 evraDràven sovetnik 516 620 evraRakovoditel na sektor 496 600 evraPomo{nik rakovoditel na sektor 406 490 evraRakovoditel na oddelenie 346 420 evraSovetnik 281 340 evraVi{ sorabotnik 246 300 evraSorabotnik 231 280 evraPomlad sorabotnik 201 240 evraSamostoen referent 196 235 evraVi{ referent 181 220 evraReferent 166 200 evraPomlad referent 146 180 evra

Politika / Pari / Dràva8

PREGLED VESTI�


PRISTIGNAA U[TE PET UKRAINSKI AVTOBUSI ZA GRADSKIOT PREVOZ

U{te pet, od vkupno 15 avtobusi koi gi izrabotuva ukrain-

skiot proizvoditel LAZ, a se del od vladiniot tender za nabavka na avtobusi za potrebite na Javnoto soobra}ajno pretprijatie, v~era pristignaa vo Makedonija. Iako ve}e eden mesec docni isporakata na prvata tura avtobusi za gradski prevoz, do krajot na mesecot se o~ekuva da pristignat ostana-tite. Avtobusite vo momentov se smesteni vo carinskoto skladi{te na Fer{ped, kade {to se po~nati carinskite proceduri. Od Javnoto soobra}ajno pretprijatie naja-vuvaat deka najdocna do krajot na sledniot mesec, po zavr{uvaweto na site pravni proceduri, avtobusite }e bidat pu{teni vo soobra}aj.“Vo Makedonija dosega se pristignati {est avtobusi, a ostanatite devet gi o~ekuvame do krajot ili po~etokot na slednata nedela", izjavi direktorot na JSP, Mi{o Nikolov. Soglasno tenderskata procedura, ostanatite 69 avtobusi od ukrainskiot proizvoditel treba da pristig-nat vo tekot na godinava.

[VAJCARSKI GRANTOVI DOBIJA 26 GRA\ANSKI ORGANIZACII

Dvaeset i {est makedonski gra|anski organizacii dobija grantovi vo vkupen iznos od re~isi 58 milioni denari ili 1,2 milioni {vajcarski franci od programata CIVICA

Mobilitas na Centarot za institucionalen razvoj od Skopje (CIRa), finansiski poddràna od [vajcarskata agencija za razvoj i sorabotka (SDC).Programata, so vkupna vrednost od 3,75 milioni {vajcarski franci, po~na da se sproveduva vo juli 2009 godina i ima za cel da gi zajakne kapacitetite na gra|anskite organizacii i nivnata odr`livost. Korisnici na trite vida grantovi – institucionalni, so godi{en buxet do 150.000 {vajcarski franci; proektni, so buxet do 100.000 i ad-hok, odnosno mali grantovi so buxet do 10.000 {vajcarski franci, se gra|anskite organizacii koi se fokusirani na decentralizacijata, dobroto vladeewe, transpar-entnosta i ot~etnosta na lokalnite samoupravi, zastapuvawe i lobirawe na interesite na gra|anite, kako i tie {to se zanimavaat so rodovata ednakvost i me|uetni~kite odnosi.

TODOROV "IM SE PRIDRU-@I" NA [TRAJKUVA ITE

AKADEMSKATA FELA IZLEZE NA ULICA

So ogromna pa-rola i megafoni vo racete, peej-}i ja univer-zitetskata himna, profesorite na

UKIM v~era protestiraa vo krugot na Skopskiot univerzitet. Dodeka tie go izrazuvaa svojot revolt kon izmenite vo Zakonot za visoko obrazovanie, nenadejno "im se pridruì" ministerot Nikola Todo-rov.Profesorite pobaraa nov zakon, a ne zakonski izmeni, koi se {esti po red vo rok od dve godini. Go obvinija rektorot Ve-limir Stojkovski deka ne ja ispo~ituval odlukata na univerzitetskiot Senat, iako, tvrdat, bil dolèn da go stori toa. Smetaat deka pri~ina za ova se zatskrieni interesi za koi, kako {to velat, "se pazarele" so ministerot."Mnogu e nevkusno da se otstapuva od toa {to zna~i prvi~na poddr{ka na na{ite kolegi po-radi nekoi pazarewa so nadle`niot minister za pretsedatel na Senat. Imame situacija kade {to rektorot ni e i premier i pretsedatel na Sobranie, a toa go nema vo niedna demokratija. Avtonomijata e ustaven princip. Sekoj {to ne go po~ituva i go kr{i, postapuva protiv Ustavot", re~e profesor-kata od Pravniot fakultet, Gordana Buàrovska.Vo odnos na univer-zitetskiot Senat, zakaàn za ponedelnik, Buàrovska potencira deka rektorot nema mandat da zakaùva univerzitetski Senat so

VIKTORIJA [email protected]

ista to~ka na dneven red po vtor pat. Sabaudin @uta, profesor na Pedago{ki fakultet i ~len na univerzitetskiot Senat, mu pobara ostavka na ministerot Todorov."Dali vie imate samokon-trola, voop{to? Apso-lutno nemate, zatoa {to ja ru{ite celokupnata avtonomija i na univer-zitetite i na celokup-niot obrazoven sistem. Vie avtomatski treba da podnesete ostavka", mu se obrati toj.Todorov, pak, odgovori deka ne znae so koj svoj poteg dopira do univer-zitetskata avtonomija."Ne znam so koj del od Zakonot se pravi upad vo avtonomijata. Jas znam deka najgolem del od profesorite si odrùvaat nastava, no znam deka ima i eden mal procent koi{to ne go pravat toa, a nema da dozvolime da ima ni minimalen broj profesori koi ne im ovozmoùvaat na studen-tite da imaat takva priv-ilegija od prva raka da nau~at za oblasta za koja se educiraat. Baram samo

da ima pogolema ot~etnost i uniformen izve{taj za da znaeme kako se tro{at parite od participacijata na studentite. Od ovoj fakultet pred nas proizleguvam i jas i ne sakam da go uni{tam", re~e toj, potenciraj}i deka "upadnal" na protestot zatoa {to sakal li~no da gi slu{ne zabele{kite na profesorite i da dokaè deka nema namera da se krie ili da izbegnuva debata. Profesorite istaknaa deka ne se sloùvaat so golem del od izmenite i dopolnuvawata na Zakonot za visoko obrazovanie i na~inot na koj tie se donesuvaat. Velat, protestirale so cel da go za~uvaat dostoin-stvoto na nivnata pro-fesija i da spre~at da se marginalizira i vulgar-izira ulogata na visokoto obrazovanie. "Za da potvrdime deka sme vistinski bastion na demokratijata, nema da dopu{time da se sru{i. Za da manifestirame edinstvo, dostoinstvo i re{itelnost vo odbranata

Profesorite pobaraa nov zakon, a ne zakonski izmeni, koi se �{esti po red vo rok od dve godini. Go obvinija rektorot Ve-limir Stojkovski deka ne ja ispo~ituval odlukata na univer-zitetskiot Senat, tuku se pazarel so ministerot

NIKOLA TODOROVMINISTER ZA OBRAZOVANIE

Ne znam so koj del od Zakonot se pravi upad vo avtonomijata. Jas znam deka najgolem del od profesorite si odrùvaat nastava, no znam deka ima i eden mal procent koi{to ne go pravat toa, a nema da dozvolime da ima ni minimalen broj profesori koi ne im ovozmoùvaat na studentite da imaat takva privilegija od prva raka da nau~at za oblasta za koja se educiraat. Baram samo da ima pogolema ot~etnost i unifor-men izve{taj za da znaeme kako se tro{at parite od partici-pacijata na studen-tite. Od ovoj fakultet pred nas proizleguvam i jas i ne sakam da go uni{tam.

]E SE OTVORAT MALI SOBIRNI CENTRI ZA PLASTI^NA AMBALA@A

Otvorawe mali sobirni centri za plasti~na ambalaà, podobruvawe na standardot na neformalnite sobira~i, kako i realizirawe na drugi aktivnosti

koi }e gi vklu~at sobira~ite e celta na memorandumot koj go potpi{aa ministerot za trud i socijalna poli-tika, Xeqal Bajrami, direktorot na USAID, Majkl Fric, zamenik-gradona~alnikot na Skopje, Bor~e Georgievski i direktorite na Agencijata za vrabotuvawe, Vlatko Popovski i na neprofitnoto pretprijatie za upravuvawe so otpad od pakuvawe Pakomak, Filip Ivanovski."Na{ite napori vo naredniot period }e bidat naso~eni kon gradewe na kapacitetite na nacionalnite institucii koi se zanimavaat so upravuvawe so plasti~en otpad, kako i kreirawe javni privatni partnerstva, pri {to se nadevame deka ova }e go stimulira razvojot na industri-jata za reciklirawe vo Makedonija, {to }e rezultira so zgolemuvawe na vrabotuvawata i dolgoro~ni promeni vo socioekonomskata sostojba na ovaa marginalizirana grupa gra|ani", istakna Bajrami.

Dodeka profesorite go izrazuvaa svojot �revolt kon izmenite vo Zakonot za visoko obrazovanie, nenadejno "im se pridruì" ministerot Nikola Todorov.

na akademskite vrednos-ti gradeni pove}e od 60 godini i za da pora~ame nema da ~ekame nikoj da ni ja vrati odzemenata akademska sloboda, nie samite }e si ja vratime", rekoa tie.

9Kompanii / Pazari / FinansiiPREGLED VESTI�


PREZENTACIJA NA MAKEDONSKI VINA VO [VEDSKA

Ambasadata na Makedonija vo Stokholm i Stopanskata komora [vedska organiziraa delovna prezentacija i degustacija na makedonski vina vo Stokholm.

Ovaa manifestacija be{e retka mo`nost da im se pretstavat pove}e od 70 vina na {vedskite i finskite stopanstvenici. So svoi proizvodi u~estvuvaa Tikve{, Skovin, Stobi, Dudin, Bovin, Lozar, Popova kula, Popov, Xumajlija i Vik-Anxelo. “Ova e dosega najgolema prezentacija na makedonski vina vo [vedska i po{iroko vo Skandinavija, a posebno me raduva deka ovoj isklu~itelen nastan se sovpadna so po~etokot na mojot mandat”, re~e novonaimenuvaniot make-donski ambasador vo [vedska, Kire Ilioski.Delovnata prezentacija vo Stokholm bi moèla da gi podotvori vratite za pogolem plasman i pobaruva~ka na makedonski vina vo Skandinavija.

ZA PRV PAT ONLAJN-OBUKI VO MAKEDONIJA

Semos Edukacija za prv pat vo Makedonija }e po~ne so sproveduvawe onlajn-obuka. Na 7 fevruari }e bide nameneta za slu{atelite koi ne se od Skopje, a sakaat

da posetuvaat oficijalna sertificirana obuka. “S$ {to e potrebno e da imate sopstven kompjuter, veb-kamera i elba za u~ewe. Obukata se odviva na toj na~in {to sledite direkten prenos vo na{ata u~ilnica od doma. Vo sekoe vreme moè da postavuvate pra{awa, pismeno ili vo audioformat ako imate mikrofon. Softverot na Semos edukacija ovozmoùva da go gledate i slu{ate predava~ot i da ja sledite celokupnata nastava so site nastavni sredstva, materijali i da imate pristap do labo-ratoriskite kompjuteri”, veli Valentina Taseva, direktor na Semos Edukacija. Ova e u{te eden proekt na Semos Edukacija preku koj tie ja ostvaruvaat svojata misija za s$ po{iroka kompjuterska edukacija na Makedoncite. Licata koi }e ja sledat obukata od doma vo promotivniot period od 1 fevruari do 1 mart moè da koristat popust na nastavata od 30%. Prvata onlajn-obuka koja }e se odrì }e bide po~etna obuka za Java programeri. Ponatamu }e sleduvaat oficijalni obuki za Microsoft i Cisco. Z

akonot za gradewe e premnogu lib-eralen za da vospostavi red vo grade`ni{tvoto. Grade`nite kom-

panii koi denovive li~no od ministerot za transport i vrski, Mile Janakies-ki, gi slu{naa izmenite vo Zakonot za gradewe i Zakonot za urbanisti~ko i prostorno planirawe, velat deka novinite nema da donesat ni{to dobro, a najmalku }e gi olesnat sostojbite, {to e intencija na zakonodavecot. Vo Stopanskata komora na Makedoni ja velat deka nivnite ~lenki ve}e dostavile zabele{ki za izmenite, najmnogu za Za-konot za gradewe. Najgolemi reakcii ima na novinata da se izzeme nadzorniot inèner kako organ koj tre-ba da ja nadgleduva izgrad-bata na objekti do 200 metri kvadratni. Inaku, rabotata na nadozrniot organ opfa-}a proverka na gradbata vo sekoja faza od gradeweto, proverka na licencite na izveduva~ite, na kvalitetot na grade`niot materi-jal, kako i proverka dali izgradbata e vo soglasnost so lokaciskite uslovi, os-novniot proekt i odobre-nieto za gradba. “Simptomati~no e toa {to Zakonot dozvoluva izveduva~ot na objektot so samo eden potpis na notar da go pu{ti objektot vo upotreba, bez toa da go proveri nadzoren organ. Taka se otvora mo`nost

i firma koja ne poseduva licenca i ne gi prijavuva rabotnicite da gradi objekti, zatoa {to nema koj da gi kon-trolira. Ne moè kakva bilo gradba, i da e do 200 metri kvadratni, da bide ostavena na moralna odgovornost na izveduva~ot”, smeta Nikola Velkovski, pretsedatel na Zdruènieto na grade`nici pri Stopanskata komora na Makedonija. Toj veli deka dovolno zagriùva~ki e toa {to vo zemjava re~isi 30% od grade`nicite rabotat na crno, {to bi trebalo da pretstavuva alarm kaj vlasta za nosewe postrogi zakoni, a ne za poliberalni. I Sojuzot na stopanski ko-mori (SSK) smeta deka novite zakonski izmeni ne pridone-suvaat za otstranuvawe na nelojalnata konkurencija. Pretsedatelot na Grade`nata komora pri SSK, Sead Ko~an, kako i Velkovski, smeta deka ukinuvaweto na nadzorniot inèner }e ja pottikne izgrad-bata na divogradbi. “Ukinuvawe na nadzoren inèner pri izgradba na ku}i e socijalna merka, bidej-}i se àlele fizi~kite lica deka toa im e dodaten tro{ok. Me|utoa, toa }e soz-dade nelojalna konkuren-cija, a postoi rizik da se slu~i pogolema {teta. Nie predlagame op{tinite da imaat svoi inèneri koi }e bidat stru~ni vo delot na statikata na objektot i }e go nadgleduvaat istiot povre-meno. Tie }e imaat i obvrska da go pregledaat objektot pred da se pu{ti vo upotreba. Taka }e spre~ime {teti od pogolem razmer, na primer, da ne niknat novi divogradbi”, objasnuva Ko~an.Tome Kostadinovski, ~len na

BEZ KONTROLA SE GRADAT NEKVALITETNI GRADBI

GRADE@NICITE KONTRA ZAKONSKITE IZMENI

SOWA [email protected]

Grade`nite kompanii so razo~aruvawe gi do~ekaa izmenite na Za- �konot za gradewe i Zakonot za prostorno i urbanisti~ko planirawe. Mnogu od novite pravila, spored niv, }e ja pottiknat nelojalnata konkurencija i }e gi otvorat sivite kanali vo grade`ni{tvoto

KLU^NI ZAKONSKI IZMENI - Vo Zakonot za gradba se ukinuva izvedbeniot proekt- Gradbite }e se kategoriziraat vo dve kategorii - Nema da se izdava odobrenie za gradba za izgradba na garaì, potporni yidovi ili bazeni koi se gradat na istata parcela kade {to se nao|a obejktot za do-muvawe. - Klu~na izmena vo Zakonot za prostorno i urbanisti~ko planirawe e nosewe nov urbanisti~ki plan i za samo edna parcela.

@ITO VARDAR STEKNA IMOT VREDEN 91,7 MILIONI DENARI

Kompanijata za proizvodstvo na prehranbeni proizvodi @ito Vardar od Veles se stekna so nedvièn imot na @ivino Komerc od [tip vo vrednost od 91,7 milioni

denari (okolu 1,5 milioni evra). Hipotekata e aktivirana otkako @ito Vardar ne uspea da gi naplati pobaruvawata od {tipskata kompanija. Vo soop{tenieto objaveno od strana na @ito Vardar se veli deka stanuva zbor za nedvièn imot koj se nao|a vo [tip, so povr{ina od 5.927 metri kvadratni, kako i nedvièn imot vo Kriva Palanka, so vkupna povr{ina od 18.412 metri kvadratni vo mesnosta Ginovci i 13.074 kvadratni metri vo mesnosta Psa~a.Inaku, kompanijata @ito Vardar optimisti~ki gleda na raboteweto za ovaa godina. Spored nivniot biznis-plan za 2011 godina, od kompanijata planiraat da ostvarat dobivka od 6,4 milioni denari. Vakviot plan e baziran vrz osnova na kompaniskite procenki na informaciite so koi raspo-lagaat, kako i prognozite za o~ekuvanite ceni na surovini i materijali i proda`nite ceni na sopstvenite proizvodi. Pritoa, najgolem del od svoite prihodi od kompanijata planiraat da gi ostvarat na doma{niot pazar.

Upravniot odbor na SSK, pak, smeta deka neophodno e da se izbri{e ~lenot od Zakonot koj dozvoluva podizveduva~ite da rabotat bez licenca. Toj tvrdi deka ~lenot e socijalen i dozvoluva vo momentot 80% od podizveduva~ite koi rabotat na dràvnite objekti da ne poseduvaat licenca. Imeno, ~lenot predviduva za vr{ewe na rabotite od vnatre{no ureduvawe na gradbata, kako {to se postavuvawe osvet-luvawe, molero-farbarski uslugi, postavuvawe parketi, plo~ki, vodoinstalatorski raboti i sl. da ne poseduvaat licenca. Dovolno e firmata da e registrirana vo Cen-tralniot registar. “Toa se pravi mnogu ednos-

tavno. Na tenderite nabavkata e nedeliva, a jasno e deka niedna grade`na kompanija ne moè sama da izgradi objekt od takvi razmeri, poradi {to najmuva podizveduva~i bez licenca. Vo zemjava ima 7.000 grade`ni kompanii, a samo 2.000 od niv imaat licenca za rabota”, veli Kostadinov. Ministerot za transport, Mile Janakieski, vakvite tvrdewa gi otfrli kako neosnovani, objasnuvaj}i deka Zakonot se nosi so cel da se rastovari procedurata pri gradewe, objasnuvaj}i deka golem del od izmenite se donesle vrz baza na prepo-rakite na Me|unarodnata fin-ansiska korporacija.

Kompanii / Pazari / Finansii10 KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

BERZANSKI INFORMACII

2.540

2.590

2.640

2.690

2.740

2.790

2.840

21/01/11 22/01/11 23/01/11 24/01/11 25/01/11 26/01/11 27/01/11

MBI 10

2.800

2.850

2.900

2.950

3.000

21/01/11 22/01/11 23/01/11 24/01/11 25/01/11 26/01/11 27/01/11

MBID

117,00

117,10

117,20

117,30

117,40

117,50

21/01/11 22/01/11 23/01/11 24/01/11 25/01/11 26/01/11 27/01/11

OMB

ПОКАЗАТЕЛИ ЗА КОМПАНИИ - ЕЛЕМЕНТИ НА ИНДЕКСОТ МБИ10 27.01.2011

ALK (2009) 1.431.353 4.551,45 390,18 11,67 1,04

BESK (2009) 54.562 8.580,00 341,43 25,13 0,25

GRNT (2009) 3.071.377 677,81 105,83 6,40 0,68

KMB (2009) 2.014.067 3.590,47 533,81 6,73 1,04

MPT (2009) 112.382 34.655,52 / / 0,97

REPL (2009) 25.920 43.260,00 5.625,12 7,69 0,87

SBT (2009) 389.779 3.819,80 211,39 18,07 0,87

STIL (2009) 14.622.943 241,13 0,11 2.180,60 3,37

TPLF (2009) 450.000 4.065,20 61,42 66,19 1,19

ZPKO (2009) 271.602 2.426,00 / / 0,32

ХВ P/BВкупно

издадени акции Просечна ценаНето добивка

по акција P/E

ПРОМЕТ ПО ПАЗАРНИ СЕГМЕНТИ 27.01.2011

Промет во ЕВРА

Број на трансакции

% на промена

обврзници 17.189 12 -91,82

обични акции 223.124 139 71,92

Вкупно Официјален пазар 240.312 151 -29,29

обични акции 45.424 45 40,09

Вкупно Редовен пазар 45.424 45 40,09

27.01.2011

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

Тетекс Тетово 720,00 27,21 57.600

Попова Кула Демир Капија 22,00 10 33.000

Бетон Скопје 8.580,00 10 8.580

Стопанска банка Скопје 264,00 10 13.200

Стопанска банка Битола 3.819,80 9,96 2.899.231

Аутомакедонија Скопје 1900 -9,52 285.000Арцелормиттал Скопје (ХРМ) 154,96 -1,30 762.410

0 0,00 0,00 0

0 0,00 0,00 0

0 0,00 0,00 0

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

Стопанска банка Битола 3819,8 9,96 2.899.231

Алкалоид Скопје 4551,45 2,29 2.457.782

Гранит Скопје 677,81 6,78 1.647.767

Комерцијална банка Скопје 3590,47 3,31 1.486.455

Македонијатурист Скопје 2960 7,56 1.468.160

27.01.2011АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПРОМЕТ

27.01.2011АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПАД

Име на компанијата

Просечна цена (МКД)

%Износ (МКД)

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПОРАСТ ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД

Отворен инвестициски фондНето-имот на

фонд (ден.) 1М 3М 6М YTD 1YПодатоците се однесуваат за

ILIRIKA JIE 32.330.731,02 4,09% 13,36% 10,92% 3,74% 5,17% 26.01.2011

ILIRIKA GRP 45.742.811,57 -1,43% 4,33% 11,35% -1,91% 12,19% 26.01.2011

Иново Статус Акции 20.026.135,35 8,44% 11,45% 3,89% 8,88% -7,53% 26.01.2011

KD Brik 34.543.734,62 -1,26% 2,99% 5,26% -1,29% 16,28% 26.01.2011

KD Nova EU 28.066.176,92 4,42% 7,03% 8,60% 4,37% 2,50% 26.01.2011

КБ Публикум балансиран 25.692.326,40 3,52% 5,04% 5,57% 3,59% 3,28% 26.01.2011

27.01.2011

]e moàt li make-donskite gra|ani i firmi kone~no da investiraat vo zla-to? Ova pra{awe v~era si go post-

avija prisutnite na prezent-acijata na firmata KB Kapi-tal i biznis vo Stopanskata komora na Makedonija. Tamu pretstavnicite na ovaa firma objavija deka kako posrednici na germanskata kompanija za trgovija so metali Auvesta }e im ovozmoàt na fizi~kite i pravnite lica od zemjava da kupuvaat investicisko zlato vo stranstvo, ne{to {to dosega ne be{e dozvo-leno so Zakonot za devizno rabotewe. Goce Milo{evski, pret-stavnikot na KB Kapital i biznis, firma koja e reg-istrirana kako trgovsko dru{tvo, veli deka ne postoi zakonska pre~ka za vr{ewe na ovaa dejnost, istaknuvaj-}i gi prednostite od investi-raweto vo zlato. "Stanuva zbor za investi-cisko zlato od 24 karati so 4 devetki, zlato vo forma na pra~ki i vrednosni ser-tifikati. Na{ partner e ger-manskata kompanija Auvesta, koja vr{i kupoproda`ba i skladirawe na blagorodniot metal vo bezbednosni trezori, kako i negovo deponirawe vo bankite. Auvesta sorabotuva

MAKEDONCITE ]E INVESTIRAAT VO ZLATO?!

FIRMATA KB KAPITAL I BIZNIS NAJAVI TRGOVIJA SO ZLATO

Trgovskoto dru{tvo KB Kapital i biznis od ponedelnik }e posreduva za gra|anite i firmite vo Makedonija da kupuvaat zlatni pra~ki i vrednosni sertifikati za zlato vo stranstvo. Poznava~ite na deviznoto rabotewe se skepti~ni bidej}i ova dosega ne be{e zakonski dozvoleno

(Podatocite vo tabelite i graficite gi obezbeduva Makedonskata berza za hartii od vrednost. Vrednostite koi gi gledate deneska, se od posledniot den na trguvawe, ~etvrtok - 27.01.2011)

MAJA BAJALSKA-GEORGIEVSKA

[email protected]

MBID E SOSTAVEN OD 15 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII �KOTIRANI NA PAZAROT NA JAVNO POSEDUVANI DRU[TVA

MBI 10 E SOSTAVEN OD 10 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII KOTIRANI �NA OFICIJALNIOT PAZAR NA MAKEDONSKA BERZA

OMB E SOSTAVEN OD NAJLIKVIDNITE OBVRZNICI �KOTIRANI NA MAKEDONSKA BERZA

MAKEDONSKA BERZA

Makedonskata berza v~era{noto trguvawe go zavr{i so ostva-

ren promet od 17,5 milioni denari, {to e re~isi dvojno pomalku vo odnos na sre-data, koga toj iznesuva{e 33,1 milioni denari. [to se odnesuva do vrednostite na berzanskite indeksi, ovojpat i trite denot go zavr{ija vo zeleno. Osnovniot berzanski indeks MBI-10, vo odnos na ostanatite dva indeksi, pov-torno ima{e najgolem rast od 4,64% na 2.827,62 indeksni poeni. Indeksot na javnopo-seduvanite dru{tva MBID ja zgolemi vrednosta za 2,71% na 2.949,62 indeksni poeni, a trguvaweto so rast od 0,26% go zavr{i i indeksot na obvrznici OMB. Dene{noto trguvawe ovoj indeks }e go po~ne so vrednost od 117,36 indeksni poeni.Fokusot na investitorite s$ pove}e e naso~en kon akci-ite na kompaniite. Za toa zboruva i s$ pogolemiot broj akcii koi ostvaruvaat pro-meti pogolemi od eden mil-ion denari. Na v~era{noto trguvawe ima{e osum takvi akcii. Najgolem promet od 2,8 milioni denari be{e ostva-ren so akcijata na Stopan-ska banka od Bitola, ~ija prose~na cena v~era porasna

za 9,96% na 3.819,8 denari za akcija. Promet od 2,4 mil-ioni denari be{e ostvaren i so akcijata na Alkaloid, od koj bea istrguvani 540 akcii. Vo brojkata na osum akcii so promet pogolem od eden million denari u{te se najdoa akciite na Granit, so promet od 1,6 milioni denari; Komercijalna banka i Makedonija turist so os-tvaren promet od 1,4 mil-ioni denari; potoa akciite na Makstil i Makedonski telekom so promet od 1,1 milioni denari i akcijata na Makpetrol so promet od eden milion denari.Vkupniot promet so obvrznici iznesuva{e eden milion den-ari. Najtrguvana, so ostvaren promet od 610.000 denari, be{e devettata emisija na obvrznici za denacional-izacija.Od vkupno 29 istrguvani hartii od vrednost, duri 25 zabeleàa rast na ce-nata, na tri od niv cenata zabeleà pomestuvawe vo nadolna linija, a samo edna hartija od vrednost ostana bez promena na cenata. Na-jgolem rast, od duri 27,21%, ima{e akcijata na Teteks od Tetovo, a najgolem pad, od 9,52%, ima{e akcijata na Automakedonija.

so trite rafinerii - Heraus od Germanija, Umikor od [vajcarija i Emirats gold od Dubai. Site tie imaat razli~ni ìgovi i broj na zlatoto koe go proizveduvaat", objasni Milo{evski.Onoj koj }e saka da kupi zlato }e treba da uplati suma pari vo koja pokraj dnevnata ber-zanska cena na zlatoto, }e bidat presmetani i tro{ocite za transport i osiguruvawe, {pedicija i bankarskite tro{oci. Site dopolnitelni tro{oci, spored Milo{evski, }e opfatat okolu 8% od ber-zanskata cena na odredenata koli~ina zlato koja klientot }e saka da ja kupi. Dopol-nitelno, KB Kapital i biznis }e napla}a provizija od 1% do 1,5% za uslugata koja }e ja vr{at kako posrednici.

Klientot }e dobie sertifikat za poseduvawe zlato. Bankarite i brokerite so skepsa gledaat na toa {to go prezentira{e KB Kapital i biznis, objasnuvaj}i deka s$ u{te ne postoi dokraj definirana zakonska regu-lativa za ovaa dejnost, nitu, pak, istata ima knigovodstven tretman. Zasega, samo banki i investiciski fondovi od Makedonija moàt da otvorat kastodijan-smetki vo stranstvo za trguvawe so hartii od vrednost i finansiski deriva-ti, kako {to se sertifikatite za poseduvawe zlato. “Spored Zakonot za devizno rabotewe, zlatoto se trguva za dolari i potoa vrednosta legnuva na nekoja bankarska smetka. Smetam deka pravilen i edinstven na~in da se

investira vo zlato e preku prvoklasna banka AAA banka, a vo slu~ajov ne e dokraj jasno koj }e go izdade sertifikatot za poseduvawe zlatni pra~ki ili vrednosniot sertifikat za zlato?, veli Darko Stojk-ovski, direktor vo [parkase banka. Od Narodnata banka ne do-bivme odgovor za toa dali trguvaweto so zlato od strana na doma{ni fizi~ki i pravni lica e mo`nost koja naskoro }e bide otvorena, za {to ve}e podolgo vreme se zboruva deka }e bide regulirano so novi zakonski izmeni.Cenata na zlatoto na svetskite berzi na krajot od minatata godina povtorno po~na da raste, zaedno so dolarot, a momentalno iznesuva 33.000 evra za kilogram.

RASTOT PRODOL@I, PROMETOT REÎSI PREPOLOVEN

Od KB Kapital i biznis, firma koja e registrirana kako trgovsko �dru{tvo, velat deka ne postoi zakonska pre~ka za posreduvawe pri kupuvawe zlato vo stranstvo

17.03.2010 11

Kompanii / Pazari / Finansii 11KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

Рочности преку ноќ 1 нед. 1 мес. 3 мес.

Благајнички записи 4,00% СКИБОР 2,75% 3,63% 4,37% 5,35%

Ломбарден кредит 5,50% МКДОНИА

Извор: НБРМ

КУРСНА ЛИСТА Банка

Среден курс 3м 6м 12м 24м 36м

во денари Стопанска 5,50% 6,25% 6,50% 9,15% 9,65%

ЕМУ евро 61,5155 Комерцијална 5,50% 6,50% 6,80% 9,60% 10,00%

САД долар 44,9642 НЛБ Тутунска 5,00% 6,30% 6,70% 9,50% 9,70%

В.Британија фунта 71,2604

Швајцарија франк 47,6052

Канада долар 45,1324 EUR USD GBP CHF

Австралија долар 44,8200 61,6 45,9 71,9 48Извор: НБРМ

ДЕВИЗЕН КУРС ВО МЕНУВАЧНИЦИ

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Држава Валута

РочностКАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИ БАНКИ

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБ

Makedonskite kompanii se optimisti deka godinava }e se otvoraat mnogu novi firmi

{to }e pridonesat za rast na pazarot, sostojba koja be{e karakteristi~na za pretkriznata 2008 godina. Poradi globalnata ekonom-ska kriza, re~isi site sek-tori i industriski granki stagniraa vo izminatite dve godini. Golem del od biznismenite vo zemjava, koi poradi recesijata stavija i klu~ na vrata, sega o~ekuvaat pogolema konkurencija na pazarot.Tekstilnite kompanii, koi bea najpogodeni od krizata, predviduvaat deka godinava }e otvoraat novi proizvod-stveni pogoni, no i deka }e gi restartiraat zatvorenite. Pogolemo razmrduvawe na pazarot na nedvi`nosti, kako i vlez na stranski agencii najavuvaat agenciite za nedvi`nosti vo zemjava. Optimisti~ki najavi stignu-vaat i od prerabotuva~kata industrija.Spored poslednite neofici-jalni podatoci, vo zemjava ima okolu 70.000 firmi. Od niv najgolem del se vo sektorot trgovija i vo prerabotuva~kata industrija. Poslednite podatoci na Dràvniot zavod za statis-tika, pak, pokaùvaat deka vo periodot od 2004 do 2008 godina brojot na kompanii vo Makedonija porasnal za 14.344. Vo istiot toj period dvojno se zgolemil brojot na novootvoreni firmi vo prerabotuva~kata industrija, vo grade`ni{tvoto, zdravst-voto i kaj nedvi`nostite.

ZGOLEMENATA POBARUVA KA ]E OTVORI NOVI KOMPANII

BIZNISMENITE OÊKUVAAT RAZDVI@UVAWE NA KONKURENCIJATA NA PAZAROT

Tekstilcite, koi bea najpogodeni od krizata, predviduvaat deka godinava }e otvorat novi proizvodni pogoni, a }e gi restartiraat i starite. Agenciite za nedvi`nosti najavuvaat razmrduvawe na pazarot, kako i vlez na stranski kompanii

ALEKSANDRA [email protected]

Spored statistikata, mnogu pomalku se zatvorale otkolku {to se otvorale firmi vo re~isi istite sektori, {to pokaùva deka pazarot ras-tel od godina vo godina.Dràvniot zavod za statis-tika s$ u{te ne gi obelode-nuva podatocite za brojot na otvoreni i zatvoreni firmi vo poslednite dve godini. Tokmu 2009 i 2010 godina bea osobeno turbulentni za mekedonskata ekonomija, koga zgasnaa mnogu firmi i proizvodni pogoni.Del od biznismenite velat deka po rastot vo pret-kriznite godini, mnogu doma{ni kompanii ne uspeale da go preìveat kolapsot na ekonomijata i zgasnale. Nivnite proekcii se poooptimisti~ni za go-dinava.Od agencijata za nedvi`nosti Bastion velat i deka trendot na otvorawe novi agencii za nedvi`nosti i na pazarot, voop{to, vo momentov e nadolen, no zazdravuvawe na pazarot se o~ekuva go-dinava. “Otkako po~na krizata, vo poslednive dve godini se zatvorija mnogu agencii za nadvi`nosti. Iako pred krizata ima{e trend na ot-vorawe novi, a na pazarot vlegoa i nekolku stranski, nitu edna od niv ne uspea da opstoi vo krizata”, ob-jasnuva Donka Filipovska, sopstvenik na agencijata.Taa dodava deka makedonski-ot pazar na nedvi`nosti vo momentov ne e profitabilen i zatoa ne se otvorale novi agencii. “Kako rezultat na krizata, nema{e investicii i pazar-ot stagnira{e. O~ekuvam deka vo tekot na ovaa go-dina kone~no }e se razmrda pazarot i deka }e se pojavat pove}e novi agencii”, veli

UJP: DANOK NA DOBIVKA DA SE PRIJAVI DO 28 FEVRUARI UPRAVUVAWE SO VREME - POTREBA ZA MENAXERITE NA 21-OT VEK

Firmite da go prijavat danokot na dobivka i da podnesat godi{en

danok na vkupen prihod do krajot na naredniot mesec do Upravata za javni prihodi. Od UJP informiraat deka dano~en bilans za odano~uvawe na nepriznaeni rashodi treba da podnesat pravnite lica - rezidenti vo Makedonija koi ostvaruvaat dobivka od vr{ewe dejnost vo zemjata i stranstvo, kako i organiza-ciska edinica na nerezident koj ostvaruva dobivka od

vr{ewe dejnost na teritori-jata na Makedonija. Malite i mikrotrgovcite, pak, koi izvr{uvaat stopanska dejnost, a vo poslednite tri godini, odnosno vo 2008, 2009 i 2010 godina, od koj bilo izvor osvarile vkupen prihod ne pogolem od 3.000.000 den-ari na godi{no nivo, zaradi utvrduvawe godi{en danok na vkupen prihod za delovnata 2010 godina treba da podne-sat dano~en bilans na vkupen prihod i prijava za regis-tracija na trgovsko dru{tvo

za primena na godi{en danok na vkupen prihod. Firmite koi se registrirani za celite na godi{en danok na vkupen prihod dokolku ost-varile vkupen prihod vo 2010 do 3.300.000 denari treba da podnesat samo dano~en bilans na vkupen prihod. Nepodnesuvaweto dano~ni prijavi vo zakonski utvrdeniot rok, 28 fevruari, povlekuva prekr{ok za koj e predvidena globa od 2.000 do 3.000 evra i globa od 500 do 1.000 evra na odgovornoto lice.

So zabrzanoto tempo na ìvot, upravuvaweto so vremeto denes e

na vrvot na listata alatki potrebni za li~niot razvoj. Lu|eto na visokite menaxer-ski pozicii vo zemjava, koi imaat potreba od prila-goduvawe i harmonizirawe na nivnite sposobnosti za upravuvawe so vremeto i podobruvawe na nivniot li~en razvoj, v~era imaa mo`nost da prisustvuvaat na predavaweto na svetski poznatiot mentor za menax-

ment Majk Xorx, vo eduka-tivniot centar M6.Vo tekot na ovoj interak-tiven seminar u~esnicite se zapoznaa so principite i praktikite za menaxirawe so sopstvenoto vreme od sekoj aspekt, a zaminaa so jasna agenda za tekoven li~en razvoj. Vistinskoto zna~ewe na “tajm menax-ment#, voveduvawe pri-oriteti, postavuvawe i dostignuvawe jasni celi, kako da se bide efikasen i efektiven vo ostvaruvaweto

na zada~ite, prevencija od stres na rabotnoto mesto bea samo del od pra{awata koi poznatiot menaxerski guru i motivaciski govornik Majk Xorx im gi razjasni na prisutnite.So unikatna preciznost, mudrost i humor, Majk Xorx pretstavi tri klu~ni stan-dardi koi im se potrebni na menaxerite od 21 vek: emocionalna/spiritualna inteligencija, razvoj na menaxmentot/liderstvoto i kontinuirano u~ewe.

Filipovska. ZGOLEMENATA POBARUVA^KA ]E OTVORI NOVI TEK-STILNI POGONI

Analiti~arite velat deka godinava, kako rezultat na zgolemenata pobaruva~ka, tekstilot }e izleze od kriza. O~ekuvaat deka doprva }e se otvoraat novi pogoni. Marija Perkovska od Klas-terot na tekstilni kompanii veli deka stranskite part-neri koi izminatite dve godini bile naso~eni kon pazarite vo Kina i Indija povtorno }e se vra}aat na evropskite pazari.“Izminatata godina i pol ima{e tendencija na zat-vorawe na tekstilni fabriki. tie koi uspeaja da opstojat vo krizata sega imaat golemi nara~ki. Ovaa godina, otkako na{ite stranski partneri povtorno se vratija na ev-

ropskite pazari, o~ekuvam deka }e imame nagoren trend na otvorawe novi tekstilni pogoni", objasnuva Perk-ovska.Taa dodava deka vo tek-stilnata industrija ne e ednostavno zatvoraweto i otvoraweto na firmite i pogonite, kako {to e slu~ajot so trgovijata. “Potrebni se pove}e pari za da se otvori proizvodstven pogon. Ne e tolku ednostavno da se stavi klu~ na vrata. Vo poslednite nekolku godini trendot kaj nas be{e da se otvoraat samo trgovski objekti, butici, marketi i kafeterii, a ne proizvodst-veni pogoni. Na ekonomijata & nedostigaat investicii vo proizvodstvoto”, potencira Perkovska.Od konditorskata industrija, pak, velat deka vo krizata opstoile samo firmite koi

podolgo vreme egzistiraat na pazarot."Firmite i pogonite koi se otvorija vo poslednite nekolku godini se poma-li i izvozno orientirani, bidej}i kaj nas pazarot e mal, a imame i golem uvoz na konditorski proizvodi od stranstvo”, veli Grigor Cvetanov, generalen direktor na konditorskata kompanija Makprogres od Vinica.To j dodava deka seko ja kompanija koja }e ponudi kvalitetni proizvodi po konkurentna cena }e opstoi na pazarot.

ZA ÊTIRI GODINI BROJOT NA KOMPANII PORASNAL ZA 14.334

Spored podatocite na Zavodot za statistika, za ~etiri godini, od 2004 do 2008 godina, brojot na kompanii vo Makedonija se zgolemil za 14.334. Vo 2004 godina na

makedonskiot pazar postoele 45.881 kompanii, dodeka na krajot na 2008 godina nivniot broj iznesuva 60.225. Na kra-jot na 2010 godina, pak, na makedonskiot pazar rabotea okolu 70.000 firmi. Spored dejnostite, najmnogu firmi ima vo sektorot trgovija na golemo i malo, dodeka najmal e brojot na firmi koi rabotat vo sektorot energetika. Najgolem porast na brojot na novootvoreni firmi vo periodot od 2004-2008 godina ima vo prerabotuva~kata industrija, kaj hotelite i restoranite, kaj agenciite za nedvi`nosti, kako i kaj zdravstvoto i obrazovani-eto. Vo istiot period najmnogu firmi se zatvorile vo sek-torot trgovija, obrazovanie i soobra}aj, kako i kaj sektorot skladirawe i vrski.

Fokus12 KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

1,70,7

0,2-0,5

0,4

-1,7

-1,3 -1,4-1,4

-2,4-2,3

-1,6

0,1 0,60,7

1,4

0,2

1,8

1,5

1,9 2

2,7 2,9 3

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

Jan.

Fev

.

Ma

r.

Apr

.

Ma

j

Jun.

Jul.

Avg

.

Sep

.

Okt

.

Noe

.

Dek

.

Jan.

Fev

.

Ma

r.

Apr

.

Ma

j

Jun.

Jul.

Avg

.

Sep

.

Okt

.

Noe

.

Dek

.

GODI[NI STAPKI NA INFLACIJAALEKSANDAR [email protected]


Zgolemu vawe t o n a pobaruva~kata za surovini i hrana na globalniot pazar i o~ekuvawata za zakrep-nuvawe na ekonomijata od kriza sozdavaat

pritisok koj doveduva do zabrzan rast na cenite. Inflacijata vo globalni ramki po~nuva da sta-nuva problem koj brzo moè da se uveze vo Makedonija. Teoretski, toa moè da bide znak deka ekonomijata po~nuva ra raste, no rastot na pobaruva~kata za odredeni surovini i zgolemeniot optek na pari vo najgolemite svetski ekonomii, kako SAD i Kina, koi odlu~ija so vbrizguvawe pari da gi le~at posledicite od krizata, se podloga za lesno zgolemuvawe na cenite.Ekonomistite predupreduvaat deka inflacijata stanuva glaven rizik koj lesno moè da go naru{i tempoto na zakrepnuvawe na make-donskata ekonomija od krizata i poradi toa alarmiraat Vladata navreme da reagira za da gi ublaì cenovnite {okovi {to demnat od stranstvo. Signal deka problemot so inflacijata vleguva vo doma{nata ekonomija se i poslednite statisti~ki podatoci, spored koi godi{nata inflacija vo dekemvri 2010 godina, spore-dena so istiot mesec prethodnata godina, dostigna 3%, {to e na-jviosko nivo vo poslednite godini. Cenite na nekoi osnovni proiz-vodi na godi{no nivo porasnaa pove}e i od nivoto na umerena inflacija. Masloto za jadewe e poskapo za 35,4%, {e}erot za 10,6%, strujata za 10%, gasot za

16,2%, te~nite goriva za 23%, domuvaweto i stanarinite za 7,5%, transportot za 6,5%. Indeksot

GODI[NI STAPKI NA INFLACIJAALEKSANDAR JANEV


RASTOT NA CENITE ]E GO ZAGROZI ZAKREPNUVAWETO NA EKONOMIJATA?!

RASTAT TENZIITE VO DAVOS

BANKARITE NE PRIZNAVAAT VINA ZA KRIZATABORO MIRÊSKI

enormnite buxetski kratewa, kako posledica na dràvniot dolg na dràvata, po~naa da imaat i psiholo{ko vlijanie vrz Britan-cite. Vo Davos toj naglasi deka vladinata koalicija nema da se otkaè od strogata politika za namaluvawe na fiskalniot dolg, koja ja sproveduva britanskata Vlada.Spored nego, padot na ekonomskiot rast na Velika Britanija za 0,5% vo 2010 godina e razo~aruva~ki dokaz za vlasta, no, potencira{e deka restrukturiraweto na javnite finansii e od osobeno zna~ewe za vra}awe na ekonomskiot rast od pretkrizniot period. I britanskiot premier, Dejvid Kameron, o~ekuva Britanija

da "zaglavi" vo u{te pogolemi dràvni dolgovi poradi postroga-ta fiskalna politika koja }e ja implementira rabotni~kata partija, koja moè da producira i kontraefekt. Ova bi zna~elo povisoki kamati na vra}awe na zaemite na dolg rok.Od druga strana, izvr{niot direk-tor na bankarskiot gigant Goldman Saks, Geri Kon, gi predupredi prisutnite vo Davos deka imple-mentiraweto postrogi regulativi vo bankarskoto rabotewe moè da predizvika eskalacija na krizata vo odnos na definirawe na ram-kite na raboteweto na pomo{nite fondovi i ostanatite finansisko-revizorski entiteti. Vakvite komentari na rakovodst-

voto na Goldman Saks se posledica na zgolemuvaweto na profitite na filijalite {irum svetot. Od bankata objavija deka ovaa godina planiraat da potro{at okolu 9,5 milijardi funti za 360.000 vraboteni, koi gi ima bankata {irum svetot. Na sostanokot vo Davos, Kon gi sovetuva{e bankarskite lideri da prestanat da se fokusiraat na podobruvawe na fiskalnata kriza preku tradicionalnite merki, tuku da gi sogledaat efektite od novite pravila, koi, nesomneno, pozitivno vlijaat na sostojbata vo svetot. "Vo narednite nekolku godini nereguliraniot sektor }e po~ne da se razviva so prebrzo tempo.

Sepak, rizikot e rizik. Moite griì se deka ovoj rizik }e pre-dizvika bankarskoto rabotewe da se prenaso~i - od regularno i transparentno bankarstvo vo pomalku regularno i somnitelno bankarstvo", re~e Geri Kon vo negovoto obra}awe do liderite vo Davos. Isto taka, Vikram Pandit, direk-tor na Sitigrup, gi predupredi liderite vo Davos deka pobliskata sorabotka vo reguliraweto na problemite so koi se soo~uvaat bankite vo svetot }e im pomogne na bankite da izlezat od "senkata" i da prestanat da se ~uvstvuvaat kako glavni vinovnici za krizata koja go zafati svetot. Toj istakna deka i visokiot rizik moè da

na ceni na hranata na Svetskata agencija za hrana (FAO) vo dekem-vri 2010 godina ja nadmina na-jgolemata vrednost od 2008 godina, koga imavme izrazen pritisok vrz

cenite, a godi{nata inflacija vo Makedonija dostigna 10,1%.Ekonomistite komentiraat deka porastot na cenite na osnovnite prehranbeni produkti dobiva

zagriùva~i razmeri. “Vo slu~aj na rapiden rast na cenite na globalno nivo, naj-dobro e edna ekonomija da se potpre na sopstvenoto proizvod-

stvo, odnosno Vladata da pokaè pogolem interes i da stimu-lira odgleduvawe kulturi za koi nie, kako zemja, imame

Inflacijata vo globalni ramki stana problem koj brzo moè da se uveze vo Makedonija. Teoretski, taa moè da bide znak deka ekonomijata po~nuva da raste, no ekonomistite predupreduvaat deka inflacijata sta-nuva rizik koj lesno moè da go naru{i zazdravuvaweto na makedonskata ekonomija od krizata i poradi toa alarmiraat Vladata navreme da rea-gira za da gi ublaì cenovnite {okovi {to demnat od stranstvo

��

MIROQUB [UKAROV PROFESOR NA UNIVERZITET NA JIE“Makedonija uvezuva nafta i drugi surovini i poradi toa se o~ekuva godinava da ja uvezeme i inflacijata. Tro{ocite za proizvodstvo }e se zgolemat, a pobaruva~kata nema da raste. Toa sigurno }e vlijae vrz zabavuvawe na ekonomskiot razvoj, bidej}i vo uslovi na zgolemeni ceni, ìvotniot standard na gra|anite dopol-nitelno }e bide zagrozen, a siroma{tijata }e raste. Vladata treba da gi sledi ovie dvièwa i da reagira soodvetno od stokovite rezervi, osobeno da intervenira na pazarot so nekoi elementarni proizvodi, kako {to se p~enicata, {e}erot, masloto i naftata.”

V~era{niot den od ~etirid-nevnata liderska sredba vo Davos pomina vo zna-kot na dràvnite buxetski deficiti i ulogite na golemite bankarski gigan-

ti vo spravuvaweto so fiskalnata kriza koja vladee vo svetot. Nesom-neno, poradi stravot od rastot na inflacijata i cenata na hranata, surovinite i proizvodite, koi se "motorot" na site debati vo izmi-native tri dena, vo Davos, v~era, liderite upatija brojni kritiki. Vicepremierot na Velika Bri-tanija, Nik Kleg, za "Fajnen{al tajms" istakna deka zakanata od

ZORAN STAVRESKIMINISTER ZA FINANSII"Proekciite na Vladata e deka inflacijata vo 2011 }e se dviì od 2% do 3%, pri {to se ze-meni predvid zgolemuvanjeto na cenite na hranata i energensite pod vlijanie na dvièweto na svetskite pazari. Budno se sledi situacijata na

me|unarodniot pazar i dokolku ima potreba, }e se intervenira od stokovite rezervi za da se za~uva makroekonomskata stabilnost".

MASLO 35,4%

[E]ER 10,6%

STRUJA 10%

GAS 16,2%

GORIVA 23%

TRANSPORT 6,5%

2009 2010

TOP 10 MEMOARI NA POLITI^KI LIDERI

NANAI LIDERI

no.1 13KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

Evropskata centralna banka (ECB) najavi deka naskoro moè da gi zgolemi kamat-

nite stapki, iako nekoi evrop-ski zemji ~uvstvuvaat seriozni posledici od dol`ni~kata kriza. Pretsedatelot na ECB, @an-Klod Tri{e, predupredi deka gu-vernerite na centralnite banki mora vnimatelno da gi sledat inflaciskite pritisoci, bidej}i rastot na cenite na energensite i na hranata lesno moè da se vdomat vo ekonomiite. “Site guverneri na centralni banki, vo uslovi koga cenite na hranata, energijata i surovin-ite rapidno rastat, mora da bidat mnogu vnimatelni za da ja zadràt cenovnata stabilnost bez posledici vrz doma{nite ceni”, re~e Tri{e.Ekonomistite vo Makedonija komentiraat deka vo slu~aj na uvezena inflacija, monetarnata politika, preku zgolemuvawe

na osnovnata kamata, ne moè da deluva mnogu efikasno vo spre~uvawe na inflaciskite pritisoci. “Koga rastot na cenite vo doma{nata ekonomija e posledi-ca na zgolemuvawe na cenite na surovinite na globalno nivo, monetarnata politika ne moè mnogu da pomogne vo ublaùvawe na cenovnite {okovi. Osnovnata kamata moè, no i ne mora da se zgolemi, bidej}i toa }e zna~i izvlekuvawe na vi{okot likvid-

nost od ekonomijata i povtorno namaluvawe na kreditnata aktivnost. Sepak, Narodnata banka }e proceni dali treba da se zatega monetarnata politika za da se odrì stabilnosta na cenite ili ne. Zasega, stapkata na inflacija ne se razli-kuva dramati~no od proekciite na Vladata, taka {to nema pri~ina za drasti~ni promeni vo toj del”, veli ministerot za ekonomija, Fatmir Besimi.

@AN-KLOD TRI[EGUVERNER NA EVROPSKATA CENTRALNA BANKA“Site guverneri na centralni banki, vo uslovi koga cenite na hranata, energijata i surovinite rapidno rastat, mora da bi-dat mnogu vnimatelni za da ja zadràt cenovnata stabilnost bez posledici vrz doma{nite ceni.”

BARAK OBAMA: "SONI[TATA NA MOJOT TATKO"�� Amerikanskiot pretsedatel go napi{a ne-

goviot politi~ki memoar vo 1995 godina, koga be{e na ~elo na odborot na studentskiot vesnik Harvard Law Review.

Soni{tata na mojot tatko e naslovot na knigata so memoari koja amerikan-skiot pretsedatel Barak Obama ja napi{a vo

1995 godina. Taa ne e klasi~en politi~ki memoar. "Sekoj ma` ìvee vo senkata na svojot tatko. Kolku e tatkoto pooddale~en od sinot, tolku i senkata e pogolema". So ovie zbo-rovi Obama ja opi{uva negovata ìvotna konfrontacija so tatko mu. "ûvstvoto deka pripa|a{ na dva sveta, a vo isto vreme da ne pripa|a{ nikade" e fenom-enot, odnosno glavnoto moto koe amerikanskiot lider se obiduva da go "protkae" niz re~enicite vo memoarot. Iako "Soni{tata na mojot tatko" e napi{an pred pove}e od 10 godini, pred Obama da stane najaktuelnata politi~ka figura vo SAD, vo 2006 godina be{e reobjaven.Obama po~na da go pi{uva me-moarot koga stana prviot af-roamerikanski pretsedatel na studentskiot vesnik Harvard Law Review pred 15 godini. Glaven akcent stava na narativniot opis na negovata li~nost i na toa kako od slabo dete, so sme{no ime, }e uspee da se razvie vo glavna svetska politi~ka figura. Mnogumina literaturni kriti~ari smetaat deka "Soni{tata na mojot tatko" be{e osnova za li~niot uspeh na dene{niot najmo}en fak-tor vo kreiraweto na svetskata politika. Vo 2008 godina, vo intervju za "Wujork tajms", Obama se obide da & objasni na amerikanskata javnost deka vo periodot koga ja pi{uval knigata, politi~kata kar-iera bila posledniot prioritet. Sepak, ne ja otfrlil mo`nosta del od amerikanskata glasa~ka masa da stane negov privrzanik, tokmu poradi trogatelnata prikazna koja pretsedatelot ja opi{uva vo "Soni{tata na mojot tatko". "Toj {to ja pro~ital mojata kniga se ~uvstvuva kako da me poznava celiot ivot", izjavil pretsedate-lot za "Wujork tajms".Obama e sin od majka Amerikanka i tatko Keniec, koi se ven~ale za vreme na nivnoto studirawe vo Havai. Vo negovata kniga se opi{uva kako miks od karak-terite na ìtelite na Havai, Indonezija, Afrika i îkago. Obama objasnuva deka e roden vo multikulturna sredina, koja se zasnova na op{testveni i rasni razliki, vo koja bil primoran da ivee ekstremno teòk ivot. Poradi razdeluvawe na negovite roditeli, Obama se vra}a vo Kenija. Slikata koja ja imal za tatko mu bila sozdadena od sekojd-nevnite prikazni na majka mu, a Kenija mu bila opi{uvana kako prekrasna mala dràva. "Soni{tata na mojot tatko" de-talno go opi{uva na~inot na koj radosta za afrikanskiot mit i folklornata tradicija i obi~ai na tatkovinata na tatkoto na Obama stanuva surova realnost. Detalno gi opi{uva i site nepro-spieni no}i kako posledica na lo{ite naviki na svojot tatko, koj bil alkoholi~ar, aroganten, strog i fizi~ki nasilen. "Uspeav da sfatam kako, duri i vo negovo otsustvo, lo{ata slika za tatko mi be{e dopolnitelen

�� Na v~era{nite sredbi vo Davos, Goldman Saks im drè{e "lekcii" na drugite banki, a XP Morgan luto vozvrati na udarot

proizvede visoki profiti. Sood-vetnoto finansisko trguvawe moè da ja podobri sostojbata na smet-kata na bankata i kompleksnosta na proizvodite i uslugite koi taa gi nudi, istakna Pandit.So ovie tvrdewa bankarskite lideri ja po~naa i "prepirkata" me|u niv. Na tvrdeweto na Kon mu se sprotivstavi pretsedatelot na odborot na Standard ~arterd, Peter Sands. "Ne mi e jasno kako moè lider-ite koi bile na ~elo na bankata pred po~etokot na krizata, koi realno ne uspeaja da ja preìveat, denes se "drznuvaat" da predloàt novi re{enija i merki za izlez od nea. Debatata za bankarskite

regulatorni merki denes e isto kako da debatirame kako podobro da gi vrzeme pojasite vo avionot pred da poletame. Ako postoi problem, avionot sekako }e se urne. Vo takov slu~aj, nikoj nema da te pra{a dali si go zavrzal pojasot pravilno, tuku site }e se zapra{aat dali pravilno funk-cioniral bezbednosniot sistem za aviosoobra}aj", revoltirano izjavi Sands. Isto taka, "zbesnat" od brojnite kritiki koi bea upateni kon bankarskiot sektor, Xejmi Dimon, direktor na XP Morgan, pobara liderite da prestanat da im ja namaluvaat ulogata i integritetot na bankite, i istakna deka nitu

dràvite, nitu bankite, kako posebni institucii, ne bi moèle da funkcioniraat. Spored nego, liderite ja iskoris-tile kriznata sostojba na bankite za da gi skrijat svoite nesood-vetni ~ekori koi gi sprovele vo tekot na nivnoto upravuvawe so javnite finansii. "Zgrozen sum i od brojnite svetski mediumi koi postojano objavuvaa pristrasni i nekorektni vesti vo odnos na glavnite vinovnici za svetskata finansiska kriza. Retko koi mediumi transparentno gi prenesuvaa informaciite za anti kriznite merki koi bankite postojano gi voveduvaa", istakna direktorot na XP Morgan.

motiv za mene da uspeam da ja nadìveam slikata za negovata nadmenost i da go prebrodam razo~aruvaweto", pi{uva Obama vo svojot memoar. Golem broj kriti~ari, eksper-ti i profesori ja komentiraa sodrìnata na memoarot. Iako site imaa razli~ni stavovi, vo edno bea soglasni: "Ne e va`no kako uspeal da najde du{even mir, va`no e deka Obama uspea da izleze od senkata na negoviot tatko". Amerikanskiot pretsedatel vo svojata kniga istaknuva deka cel ivot }e gi pameti zborovite na negoviot tatko... "Ti si Obama. Ti si najdobar". Nitu amerikanskiot vesnik "Wu-jork tajms" ne & ostana dolèn na amerikanskata javnost da go prezentira svojot stav vo odnos na pretsedatelskoto delo. Kako mlad i neiskusen avtor, Ba-rak Obama uspe{no ja "smesti" na hartija kompleksnosta na negoviot makotrpen ìvot. Se obide da objasni {to zna~i da poteknuva{ od siroma{no semejstvo, da bide{ odgledan samo od eden roditel, a, istovremeno, tvojata li~nost da bide sozdadena od nekolku razli~ni kulturi, od nekolku razli~ni nacii, se veli vo osvrtot vrz "Soni{tata na mojot tatko", od dnevniot vesnik "Wujork tajms". No, dali amerikanskata javnost uspea da izvle~e nekakva pouka od memoarot? Dali lu|eto koi poteknu-vaat od roditeli od razli~ni nacii i dràvi se prinudeni da ja izberat pripadnosta kon obi~aite i tradicijata na edniot roditel? Dali e nevozmo`no istovremeno da bide{ i belec i Afroameri-kanec, da poteknuva{ od "staroto vreme", a da ìvee{ vo "noviot svet"? Dokolku ova e lekcijata koja dene{niot najmo}en lider saka{e da ja predade na svetot, toga{ toj nesvesno se obide da & kontrira na amerikanskata ideologija, nacija i dràva. Amerikancite se gorda nacija, edinstveno poradi toa {to poteknuvaat od nekolku razli~ni kulturi, ìveat spored razli~ni obi~ai, a po~ituvaat mnogubrojni tradicii. "Amerika sekoga{ }e bide del od "stariot svet", a }e pripa|a na "noviot svet", Amerikancite sekoga{ }e go iveat ivotot eden del kako vo son, a eden del kako vo realnost". So ovie zborovi "Wujork tajms" go zavr{i svojot osvrt za deloto "Soni{tata na mojot tatko".

prodolùva

FATMIR BESIMI MINISTER ZA EKONOMIJA“Koga rastot na cenite vo doma{nata ekonomija e posledica na zgolemuvaweto na cenite na surovinite na globalno nivo, monetarnata politika ne moè mnogu da pomogne vo ublaùvaweto na cenovnite {okovi. Osnov-nata kamata moè, no i ne mora da se zgolemi, bidej}i toa }e zna~i izvlekuvawe na vi{okot likvidnost od ekonomijata i povtorno namaluvawe na kreditnata aktivnost. Sepak, Narodnata banka }e proceni dali treba da se zatega monetarnata politika za da se odrì stabilnosta na cenite ili ne. Zasega, stap-kata na inflacija ne se razlikuva dramati~no od proekciite na Vladata, taka {to nema pri~ina za drasti~ni promeni vo toj del.”

plodno podnebje. Koga bi imale pogolemo doma{no proizvodstvo na ìto i {e}er, vo vakva situacija bi se izolirale od nadvore{en cenoven {ok so kratkotrajna protekcionisti~ka merka. No, koga toa ve}e ne e strate{ki napraveno, kako instant-merki ostanuvaat subvencioniraweto na del od cenata na uvoznoto ìto i {e}erot i intervencija od stokovite rezervi. Dvete merki bi imale implikacii brz buxetot i moè da se napravat, na primer, na smetka na skratuvawe na nekoi neproduktivni buxetski tro{ewa, zatoa {to }e gi za{titat gra|anite od cenovniot {ok barem na kratok rok i nema da predizvikaat so-cijalen pritisok”, ocenuva Marjan Petreski, profesor na Amerikan kolex.Petreski smeta deka vakvite dvièwa kaj cenite }e se odrazat negativno vrz ekonomskoto zazdra-vuvawe, bidej}i dopolnitelno }e gi optovarat firmite i }e ja namalat potro{uva~kata na gra|anite, a toa negativno }e se odrazi vrz celata ekonomska aktivnost. No, spored nego, problemot ne e dolgoro~en, bidej}i nedostigot od surovinite na pazarot se pojavuva ovaa godina,

a dokolku idnata rekolta bide poproduktivna, vakvite cenovni pritisoci }e se eliminiraat. Re~isi site ekonomisti se edno-glasni deka inflacijata }e bide najgolem rizik za ekonomijata vo 2011 godina. I profesorot Miro-qub [ukarov sugerira Vladata vnimatelno da ja sledi sostojbata i navreme da reagira za da se izbegne cenoven {ok koj moè da & na{teti na ekonomijata, koja s$ u{te e mnogu ranliva.“Makedonija uvezuva nafta i drugi surovini i poradi toa se o~ekuva godinava da ja uvezeme i inflacijata. Tro{ocite za proizvodstvo }e se zgolemat, a pobaruva~kata nema da raste. Toa sigurno }e vlijae za zabavuvawe na ekonomskiot razvoj, bidej}i vo uslovi na zgolemeni ceni, ìvotniot standard na gra|anite dopolnitelno }e bide zagrozen, a siroma{tijata }e raste. Vladata treba da gi sledi ovie dvièwa i da reagira soodvetno od stokovite rezervi, a osobeno da intervenira na pazarot so nekoi elementarni proizvodi, kako {to se p~enicata, {e}erot, masloto i naftata. Na toj na~in moè da se ublaì cen-ovniot {ok od stranstvo”, ocenuva

profesorot [ukarov.VLADATA BUDNO JA SLEDI SOSTOJBATA

Vladinite pretstavnici priznavaat deka postoi opasnost zemjava da gi uveze visokite ceni, koi posto-jano rastat na globalnite pazari. Vladata, kako preventivni merki, ve}e odlu~i da ja namali carinata za uvoz na {e}er od 30% na 5%, a go odloì i poskapuvaweto na strujata. Ministerot za finansii, Zoran Stavreski, najavi deka e mo`no na slednata sednica Vla-data da ja razgleda idejata da intervenira na pazarot so del od zalihite vo stokovite rezervi."Proekciite na Vladata e deka inflacijata vo 2011 }e se dviì od 2% do 3%, pri {to se zemeni predvid zgolemuvanjeto na cenite na hranata i energensite pod vli-janie na dvièweto na svetskite pazari. Budno se sledi situacijata na me|unarodniot pazar i dokolku ima potreba, }e se intervenira od stokovite rezervi za da se za~uva makroekonomskata sta-bilnost", veli za Kapital , m i n i s t e r o t Stavreski.

TRI[E GI PREDUPREDUVA GUVERNERITE

Komentari / Analizi14 KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK


MARJAN PETRESKI,ekonomski istraùva~ i dobitnik na nagradata Olga Radzyner na avstriskata Centralna banka

MARJAN PETRESKI,ekonomski istraùva~ i dobitnikna nagradata Olga Radzyner naravsavstrirrrr skata CenCC trarrrr lna banka

TRI PREPORAKI ZA NOVA NADE@ ZA EKONOMIJATA

Doverbata poleka se vra}a na finan-siskite pazari vo Evropa. Rastot na bruto-doma{niot

proizvod na Germani ja, koja{to kupuva okolu edna pettina od na{iot izvoz, vo godinata {to zavr{i se o~ekuva da bide pogolem od o~ekuvaniot - okolu 3,7%. No, mnogumina vo Evropa se fatija na “jadicata” i sega o~ekuvaat germanskata ekonomija da go povle~e ostatokot od Evropa {to e izvoznozavisen od nea (zna~i i Makedonija) – a so toa celiot globalen voz - od rovot vo koj{to neodamna potona. Ova potsetuva na edna prikazna na bar-onot Minhauzen vo koja toj, navodno, uspeal da pobegne od mo~uri{teto vle~ej}i se nadvor so svojata sopstvena kosa! Sekako deka ova bila edna od negovite izmisleni prikazni. Sega, proekciite za rastot na Germanija za godinava se mnogu poumereni, pa se o~ekuva taa da raste so okolu 2,2%. Paralelno na ova, rastot vo evrozo-nata se o~ekuva da bide u{te poumeren, 1,5%. Sep-ak, iako vo momentov e vo takanare~ena “faza na odrùvawe”, takviot rast e so zna~itelno podobreni iz-gledi i na po{iroka proiz-vodstvena osnova. Sepak, i toj i rastot na Germanija vo 2011 godina se proekti-raat pod svetskiot prosek. Dopolnitelno, fiskalnite stimulansi }e gi snema,

popolnuvaweto na zali-hite }e zabavi. Moè li e voop{to da se nadevame na zna~itelno zabrzuvawe na nadvore{nata pobaruva~ka i, ottuka, na makedonskiot izvoz? Verojatno nema mnogu argumenti za poddr{ka na vakvata teza. Toga{, {to moè da napravi na{ata ekonomska politika za po-brzo da se vratime na po-sakuvanite stapki na rast od 5%-6%? Iako prostorot za takvo dejstvuvawe e ograni~en, imaj}i ja pred-vid trgovskata zavisnost na Makedonija, no i posta-vuvaweto na ekonomskata politika vo prethodniot period, sepak, }e se obidam da dadam tri mislewa za toa kako da izlezeme na vistinskiot pat.

Fokusirawe na dolg rok. Vo edna pri goda , glavniot ekonomist

na porane{niot pretseda-tel na SAD, Ximi Karter, predloìl ednostaven test za nositelite na ekonom-skite politiki. Toj im rekol na dvete prazni poliwa vo slednata re~enica da gi rasporedat zborovite "kratok rok" i "dolg rok": "Griète se za _______, a _______ }e se pogriì sam za sebe.” Pove}eto nositeli na ekonomskata politika na na{ite prostori pove-}e se griàt, za nesre}a, za kratkiot rok. Ne treba mnogu ubeduvawe za toa: na po~etokot na sekoja godina se proektira zna~itelno nivo na dràvni inves-

ticii, no, do krajot na godinata ili nivnata re-alizacija potfrluva ili tie se prvi na udar pri sekoj nadolen rebalans na buxetot. @rtvuvaweto na ovaa dolgoro~na komponenta na dràvnite finansii, sekako, e vo korist na kratkoro~nata komponenta.Zatoa, sega e vreme da se fokusirame na dolgoro~niot fiskalen problem. Posled-niot podatok za javniot dolg na Makedonija e 34,2% od BDP, so najava za negovo zgolemuvawe vo godinite {to doa|aat. Ova ne e odr`livo, osven ako sredstvata ne se iskoristat vo proekti so jasna srednoro~na koris-nost za ekonomijata, {to vklu~uva patna, elezni~ka, energetska, zdravstvena i informati~ka infrastruk-tura. Ako dràvata kredi-bilno mu pristapi na ova pra{awe, toga{ }e ja za-jakne doverbata na nacijata vo ekonomskite politiki i }e producira i kratkoro~ni pozitivni efekti!

Ponuda i pobaruva~ka. Edna poznata kniga na Xon Raul, "Teorija na pravdata”, govori

deka glavna cel na javnata politika treba da bide pre-nesuvaweto na sredstvata kon tie {to se na dnoto na ekonomskata hierarhija. Vo dene{niot makedonski kon-tekst toa bi gi vklu~ilo tutu-narite, lozarite i voop{to site nad 30% gra|ani {to ìveat pod linijata na siroma{tijata. No, ne smee ulogata na vladata da se

pretvori vo nekakvo fik-sirawe na raspredelbata na dohodot, za da postigne nekoja utopisti~ka forma na pravda. Naprotiv, vo slobodno op{testvo lu|eto treba da dobijat pari ako ne{to proizveduvaat (zna~i, sozdavaat ponuda) {to nekoj drug saka da go kupi (zna~i, postoi pobaruva~ka). Ova balansirawe e ostvarlivo samo na dolg rok: namesto marketin{ki kampawi za da se privle~at stranskite investitori, dolgoro~niot fiskalen stimulans moè da dojde i vo forma za stimu-lirawe na doma{nata do-dadena vrednost, t.e. vred-nosta {to ja proizveduvaat doma{nite pretprijatija so doma{no proizvedeni inputi. Zo{to da uvezuvame {e}er od Kina, na primer? Ako so fiskalni povlastici se stimuliraat pretprijati-jata da kupuvaat {e}er {to e proizveden doma, toga{ }e se zgolemi pobaruva~kata za {e}er (zna~i, indirek-tno }e se stimulira zem-jodelstvoto), }e se podigne {e}ernata industrija (za {to ne treba mnogu, bide-j}i fabrikata vo Bitola postoi) i }e se namali uvozot na {e}er (zna~i, }e se namali nadvore{nata ranlivost na ekonomijata). Multipliciran efekt – podo-bro, zdravje!

Pottiknuvawe na mo`nostite.Namesto da se obidu-vame da go podelime ekonomskiot kola~

po nekoja prethodno za-

dadena struktura, da se obideme da go zgolemime ekonomskiot kola~ na toj na~in {to }e sozdademe pogolemi mo`nos ti za site. Pogolemite mo`nosti }e ja namalat razlikata me|u bogatite i siroma{nite vo Makedonija i }e pridone-sat za artikulirawe na t.n. sredna klasa. Eden primer e sistemot na obrazovanie. Dvajca poznati ekonomisti od Har-vard, Goldin i Kac, govorat deka vakvata razlika vo dohodot e posledica na sistemot na obrazovanie koj{to ne proizveduva do-volno ve{tini kaj rabotnata sila. Denes, vo Makedonija nikoj ne bi se sloìl deka vedna{ po napu{taweto na studentskite klupi studentot e podgotven da “sedne” na rabotno mesto i ve}e da poseduva 90% od prakti~nite ve{tini {to mu se neo-phodni. Naprotiv, toj mora da pomine niz skap i ~esto dolg proces na trening na rabotnoto mesto. Da ne zaboravime, poslednoto e tro{ok za rabotodavecot ili, vo ekonomskiot àr-gon, pre~ka na pazarot na trud. Reformite vo obra-zovanieto, spored ova, se prioritet broj eden. No, reformata mora da po~ne so gradewe kvalitetni u~iteli, a ne gradewe {to pove}e zgradi!Vtor primer e sistemot na javno zdravstvo. Mnogu e o~igledno kako zdravstve-niot sistem vo Makedonija ja sozdava i prodlabo~uva

razlikata me|u bogatite i siroma{nite. Sistemot na javno zdravstvo, {to e edinstveno dostapen za mnozinstvoto gra|ani, postojano se degradi-ra. Ednakvite mo`nosti vklu~uvaat dostapnost na kvalitetna usluga za site. A reformata, kako i taa kaj obrazovanieto, mora da po~ne so gradewe kvalitetni zdravstveni rabotnici i investicii vo soodvetna zdravstvena oprema.Tret, no ne i najmalku vaèn, primer e pribliùvaweto kon evropskite vrednosti. Poslednoto podrazbira ohrabruvawe otvorenost, vizionerstvo, demokratski vrednosti, op{testvena odgovornost, pretpriema-~ki duh i taka natamu. Takvata politika treba da bide dneven prioritet vo raboteweto na sekoe ministerstvo, dràvna firma, slu`benik.Sekako, }e postojat i pove}e i sprotivstaveni mislewa od ovie. Ovie bea dolgoro~nite. I site tri nudat mo`nosti. I site tri balansir-aat me|u “ponudata” i “pobaruva~kata”. A s$ so cel makedonskata ekonomija {to pobrzo da se pribliì kon svo-eto “ramnote`no” nivo i kone~no da zapliva vo pomirni ekonomski vodi!

1

[to moè da napravi na{ata ekonomska politika za pobrzo da se vratime na posakuvanite stapki na rast od 5%-6%? Iako prostorot za takvo dejstvuvawe e ograni~en, imaj}i ja predvid trgovskata zavisnost na Makedonija, no i postavuvaweto na ekonomskata politika vo prethodniot period, sepak, }e se obidam da dadam tri mislewa za toa kako da izlezeme na vistinskiot pat.

��

2

3

ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: [email protected]; TEL: 02 2551 441;LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI

KAPITAL MEDIA GROUP DOOP-FAH 503 1000 SKOPJETEL. 02 2551 441; FAKS. 02 2581 440

18 FEVRUARI SPECIJALEN PRILOG

TRANSPORT I LOGISTIKA� INKOTERMS – NOVITE PRAVILA ZA TRGUVAWE

STAPIJA NA SILA

� KAKVI SE PROMENI ]E PREDIZVIKAAT VO RABOTEWETO NA PREVOZNICITE I [PEDITERITE?

� [TO ZNAÂT NOVITE MEMORISKI KARTI^KI ZA PREVOZNICITE?

� ANALIZA NA AKTUELNITE SOSTOJBI VO TRANAPORTOT I OÊKUVAWA ZA 2011 GODINA

� RASTE POBARUVA^KATA ZA LOGISTI^KI USLUGI VO REGIONOT!

ZA OVIE I ZA DRUGI TEMI ]E ÎTATE VO SPECIJALNIOT PRILOG TRANSPORT I LOGISTIKA KOJ ]E IZLEZE NA 18. FEVRUARI 2011 VO KAPITAL.

K O M E R C I J A L E N O G L A S K O M E R C I J A L E N O G L A S

Balkan / Biznis / Politika16 KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

Renomiraniot novi-nar Goran Mili}, voregionot poznat kako prviot ~ovek na neko-ga{en Jutel, vo ek-

skluzivno intervju za Ra-dio Slobodna Evropa (RSE) zboruva za novoto rabotno mesto, direktor na programata na balkanskata Al Xezira. Mestoto mu e ponudeno u{te vo noemvri minatata godina, no za toa ne zboruval zatoa {to do pred nekolku dena be{e vraboten vo Hrvatskata radiotelevizija (HRT). Mili} za RSE veli deka programata

na balkanskata Al Xezira }ebide poinakva i moderna i deka }e bidat iskoristeni site mo`nosti za televiz-isko povrzuvawe na zemjite od regionot. “Nema da ima balans kakov {to mora{e da postoi vo Jutel, tuku prednost }e imaat informaciite i aktuelnite slu~uvawa”, veli Mili}.Iako za toa se zboruva so meseci, kone~no objavivte deka }e bidete direktor na programata na balkanskata Al Xezira. Kolkav e pre-dizvikot za nekoj koj celiot

raboten vek go pominal na televizija da raboti za edna od najgolemite TV-kompanii vo svetot?Golem. Bi rekol deka toa e najvisokata funkcija {to ja dobil nekoj od ovie prostori vo me|unarodniot televiziski svet. Ne se raboti samo za funkcijata, tuku za toa deka rabotata e so dvoen predizvik. Od edna strana se pokriva regionot, zna~i {est, sedum, osum zemji {to razbiraat hrvatski, srpski, bosanski, crnogorski. Od druga strana, bidej}i Al Xezira ima u{te


Vo intervju za Radio Slobodna Evropa, renom-iraniot novinar Goran Mili} zboruva za no-voto rabotno mesto, direktor na programata na balkanskata Al Xezira i za toa {to }eim ponudi ovaa televizija na gleda~ite od porane{na Jugoslavija

��


i arapski, turski, angliski i sedum-osum sportski kanali, toa e mo`nost slu~uvawata i prikaznite od regionot da se prenesat vo svetskiot prostor. Al Xezira ima 50-60 milioni gleda~i.[to novo }e ponudi Al Xe-zira vo odnos na televiziite vo regionot, koga stanuva zbor, pred s$, za informa-tivnata programa?[to se odnesuva do vestite, }e bidat mnogu sli~ni, so toa {to, sekako, }e ima vesti od site zemji vo regionov. Ovde minutaàta voop{to nema da ja merime, nema kako vo Jutel da meram, da brojam jazici, da pravam balans, dali ovoj ili onij se navre-dil ili ne... Zna~i, ova e mo`nost da se plasiraat temi {to site gi dopiraat, kako, da re~eme, trgovija so lu|e, droga ili nekoi drugi solucii {to se interesni, zatoa {to site se nao|ame vo ovoj postkomunisti~ki period koga sekoj se snao|a. Nie nemame recept kako se podiga ekonomijata, kako se razviva demokratijata. Sekoj primer koj izgleda pozitiven moè da bide od interes za nekoja druga dràva.Go spomenavte Jutel. Al Xezira Balkan }e bide smestena vo Saraevo, isto kako i nekoga{en Jutel, kade {to bevte prv ~ovek. Kolku toa iskustvo }e vi pomogne vo rabotata vo Al Xezira, a kolku eventualno }e vi

pre~i?Mene }e mi pomogne. A sega ako nekoj po~ne da napa|a deka toa e Jutel, slu{ajte, Jutel nekoi go sakaa, nekoi ne. Toa ti e ista rabota. Toa be{e edno neobjektivno vreme, vreme koga se puka i koga nitu edna vest ne e vis-tinita i nitu edna emocija ne e vistinska. Ima{e gledanost vo prosek od 26%, {to denes nema nitu eden dnevnik vo nitu edna republika.Dali po~navte da go podgot-vuvate konceptot na progra-mata, zatoa {to ve}e ste vo penzija koga stanuva zbor za anga`manot na HTV?Ve}e ja podgotviv. Ne e te{ko da se napravi {ema. Prob-lemot sekoga{ e toa {to }e razrabotite igra, taktika, s$ }e predvidite vo fudbalot i potoa doa|a Mesi i vi dava tri gola. Ima raboti koi se nepredvidlivi i zavisat od ìvi lu|e. Najva`no e da se najdat tie 150 lu|e, da se na-jde sekoj da odgovara na sekoe mesto, a ne da se {ablo-nizira, zatoa {to toga{ toa e dosadna televizija. Ovde nitu jas nema da znam kako }e se odviva denot. Moèbi eden mesec }e ima pove}e vesti od Srbija, tri meseci od BiH, dva od Hrvatska, ne znam {to }e se slu~uva. Al Xezira na angliski dobi svetska nagrada za najdobar servis za vesti, no jas ja gledav, i ne deka sum umislen, ama mislam deka moème podobro. Moème

podobro zatoa {to imame pove}e mo`nosti.Mislite deka vo regionot ima pove}e interesni temi i deka }e najdete 150 kvalitet-ni novinari od regionot?Tie 150 lu|e ne se samo novi-nari, toa se site. Samo {to, sekako, }e nemame adminis-tracija. Seta administracija }e bide nadvore{na firma. êsto mi se javuvaat lu|e i baraat rabota. Da, jas de-finitivno imam uloga vo pri-maweto na lu|eto, no velam deka zasega mi treba reporter koj moè 40 sekundi vo ìvo da se javuva vo vestite i dva ~asa podocna da go zavr{i svojot prilog vo traewe do dve minuti, so tonska izjava na glavnite protagonisti, so snimka od nastanot itn.. Ete, ako go znaete toa, im-ate golemi {ansi da bidete primeni - da izgledate uver-livo, na svojot maj~in jazik da zboruvate besprekorno i da ne ste oboeni, da nemate istorija na politi~ka pri-padnost. Takvi mora da ima, no gi ima mnogu malku. Mene glavno mi se javuvaat lu|e vo smisla “Ne{to bi rabotel tamu, ti znae{ kolku iskustvo imam...”. Znam, no taa rabota ve}e ja rabotam jas. Jas sum edinstven. Sovetnici, razni konsultanti, nabquduva~i, istraùva~i itn., za toa ima mnogu, mnogu malku, da ne kaàm nema mesto. No, za proizveduva~i ima kolku sakate.

GORAN MILI]DIREKTOR NA AL XEZIRA BALKAN

enomiraniot novi-nar Goran Mili}, vo

na balkanskata Al Xezira }ebide poinakva i moderna i

r raboten vek go pominal na televizija da raboti za edna

[to se odnesuva do vestite, }e bidat mnogu sli~ni, so toa {to, sekako, }e ima vesti od site zemji vo regionov. Ovde minutaàta voop{to nema da ja merime, nema kako vo Jutel da meram, da brojam jazici, da pravam balans, dali ovoj ili onij se navre-dil ili ne... Zna~i, ova e mo`nost da se plasiraat temi {to site gi dopiraat, kako, da re~eme, trgovija so lu|e, droga ili nekoi drugi solucii {to se interesni, zatoa {to site se nao|ame vo ovoj postkomunisti~ki erio ko a sekoj se s ao|a

NE DEKA SUM UMISLEN, AMA MO@EME DA BIDEME NAJDOBRI!

AGENCIJA ZA FINANSISKA PODDR[KA VO ZEMJODELSTVOTO I RURALNIOT RAZVOJ Telefon: 02 3097-460 Faks: 02 3097-454e-mail adresa: [email protected]

MINISTERSTVO ZA ZEMJODELSTVO, [UMARSTVO I VODOSTOPANSTVOTelo za upravuvawe so IPARDTelefon: 02 3109-809Faks: 02 3110-887e-mail adresa: [email protected]

Agencija za pottiknuvawe na razvoj vo zemjodelstvotoTelefon: 047 228-330 / 047 228-370www.agencija.gov.mk

SEKOJ RABOTEN DEN OD 8:30 DO 16:30 ÂSOT

Informacii za izgotvuvawe i dostavuvawe na barawa, kako i prakti~ni soveti za aplicirawe, zainteresiranite zemjodelski proizvoditeli moàt da dobijat vo regionalnite centri na Agencijata za pottiknuvawe na razvoj vo zemjodelstvoto. (Kontakt lista na regionalni centri i nadle`ni lica e objavena na veb stranite na nadle`nite institucii.)

PRETHODNA NAJAVAza objavuvawe na tret Javen povik za dostavuvawe na barawa za koristewe na sredstva od pettata komponenta na Instrumentot za pretpristapna pomo{ za ruralen razvoj na

Evropskata Unija (IPARD Programata 2007-2013) Vladata na Republika Makedonija i Agencijata za finansiska poddr{ka vo zemjodelstvoto i ruralniot razvoj gi izvestuvaat site zainteresirani pravni i fizi~ki lica deka vo vtorata polovina na fevruari 2011 godina }e se objavi Tret Javen povik za dostavuvawe na barawa za koristewe na finansiski sredstva od pettata komponenta na Instrumentot za pretpristapna pomo{ za ruralen razvoj na Evropskata Unija (IPARD Programa za periodot 2007-2013 godina “Slu`ben vesnik na Republika Makedonija” broj 83/2009 od 03.07.2009 godina).Celta na IPARD Programata 2007-2013 e preku soodvetni merki za poddr{ka na zemjodelstvoto i ruralniot razvoj da se podobri konkurentnosta na zemjodelskoto proizvodstvo i zemjodelsko-prehrambeniot sektor, preku nivno usoglasuvawe so standardite na Evropskata unija i postignuvawe na odr`liva ìvotna sredina i socio-ekonomski razvoj na ruralnite sredini preku pottiknuvawe na ekonomskata aktivnost i zgolemuvawe na mo`nostite za vrabotuvawe.Finansiskite sredstva od IPARD Programata 2007-2013 vo vrska so sproveduvawe na Tretiot Javen povik od fevruari 2011 godina se nameneti za slednite merki:

Merka 101 - Investicii na zemjodelskite stopanstva so cel nivno prestruktuirawe i nadgradba za postignuvawe na standardite na Evropskata Unija, Merka 103 - Investicii za prerabotka i marketing na zemjodelskite i ribni proizvodi so nivno prestruktuirawe i nadgradba za dostignuvawe standardite na Evropskata Unija, i Merka 302 - Diverzifikacija i razvoj na ruralnite ekonomski aktivnosti.

Planiranite finansiski sredstva za sproveduvawe na tretiot Javen povik iznesuvaat vkupno 20.720.000,00 EUR od koi 75% se pridonesi od EU i 25% se pridonesi od Buxetot na Republika Makedonija, koi }e bidat presmetani vo denarska protivvrednost so vaè~ki kurs za mesec fevruari 2011 godina. Pravilata za koristewe na finansiskite sredstva od IPARD Programata 2007-2013 nalagaat prethodno sklu~uvawe na dogovor na potencijalnite korisnici so Agencijata za finansiska poddr{ka vo zemjodelstvoto i ruralniot razvoj i realizacija na odobrenata investicija soglasno prethodno dogovorenite uslovi. Kontrolata na lice mesto i sproveduvaweto na nadzorot nad dogovorot izvr{uvaat ovlasteni lica od Agencijata za finansiska poddr{ka vo zemjodelstvoto i ruralniot razvoj i relevantni institucii od Republika Makedonija za upravuvawe, sproveduvawe i kontrola na IPARD i Evropska Unija. Na~inot i postapkata za koristewe na finansiska poddr{ka od IPARD Programata 2007-2013 se propi{ani vo Uredbata za na~inot i postapkata za koristewe na finansiska poddr{ka za merki za ruralen razvoj finansirani od pettata komponenta na Instrumentot za pretpristapna pomo{ za ruralen razvoj na Evropskata Unija (“Slu`ben vesnik na Republika Makedonija” broj 112/2009 od 09.09.2009 godina).

Oglasot }e trae 45 dena od denot na objavuvawe na Javniot povik vo dnevnite vesnici.NAPOMENA: Potrebnata dokumentacija za podgotovka i podnesuvawe na barawa, vklu~itelno i Upatstvata za korisnicite na sredstva od IPARD Programata 2007-2013 }e bidat aùrirani i objaveni na veb stranata na Agencijata vo periodot do objavuvawe na Javniot povik.Podetalni informacii vo vrska so tipovite na investicii, kriteriumite za dobivawe na finansiska poddr{ka, visinata na poddr{kata po merki zaintresiranite moàt da gi dobijat vo

Balkan / Biznis / Politika 17KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

VESNA [email protected]

Balkanot intenzivno se povrzuva so svetot preku novi direktni avi-olinii. Srbija po

19-godi{na pauza od ovaa godina povtorno uspea da vospostavi direktni letovi za Amerika. Vozduhop-lovnite vlasti na SAD utvrdija deka Hrvatska gi zadovoluva me|unarodnite bezbednosni standardi vo vozdu{niot soobrakjaj i & dodelaija kategorija eden so {to hrvatskite i ameri-kanskiote avioprevoznici }e moàt da vospostavat letovi me|u dvete dràvi. Montenegro erlajns }e vospostavi linii za Bri-sel i Milano, hrvatskata nacionalna kompanija Kroacija erlajns voveduva ~etiri novi linii, a tur-skata kompanija Anadoluxet po~na so direktni letovi za London.Amerikanskata aviokom-panija Rajan interne{nal ervejs od 3 juni do 29 oktomvri }e soobra}ana linijata Belgrad-îkago i Belgrad –Toronto. Direktoratot za civilno vozduhoplovstvo na Srbija izdade dozvola na ovaa kompanija za letovi koi po 19-godi{na pauza vosposta-vi direktna aviovrska me|u Srbija i Severna Amerika.Letalata na Rajan dva pati nedelno }e poletu-vaat od aerodromot Nikola Tesla. Po barawe na

Amerikancite, redosledot na planiranite letovi e îkago-Belgrad, Belgrad–Toronto, Toronto-Belgrad i Belgrad-îkago. Aviosoobra}ajot kon amerikanskiot kontinent ne funkcionira{e od 1992 godina. Vo dva navrati srpski Jat se obide da ja obnovi linijata (2004 i 2006 godina), no obidite bea bezuspe{ni bidej}i amerikanskata vozduhoplov-na vlast Srbija ja stava vo kategorijata dva, a neophod-na be{e prva kategorija. Spored procenkite, pre-voznikot koj }e soobra}a me|u Srbija, SAD i Kan-ada, godi{no bi moèl da preveze minimum 100.000 patnici.Isto taka, srpskata vozduhoplovna vlast na hrvatskata nacionalna aviokompanija Kroacija erlajns & dade dozvola za

letawe na linijata Belgrad-Dubrovnik.Vo tekot na letnata sezo-na Kroacija erlajns }e soobra}a od srpskite aerodromi dva pati ne-delno (vo ponedelnik i sreda). Dozvola za letawe vo letnata sezona dobi i italijanskata aviokompanija Igls erlajns, koja dva pati nedelno }e leta na linija Belgrad–Forli.

NOVI BALKANSKI KONEKCII

Hrvatskata nacionalna kompanija Kroacija erlajns voveduva ~etiri novi linii. Vo mart Kroacija erlajns }e poletuva od Zagreb za Istanbul tri pati nedelno. Hrvatskiot avioprevoznik }e leta od Zadar za Minhen dva pati nedelno, dodeka germanskata Lufthanza na istata linija }e leta tri pati vo nedelata, {to e vo

soglasnost so dogovorot za zaedni~ka sorabotka me|u dvata avioprevoznici.Pokraj ovie dve linii, Kroacija erlajns }e gi pov-rze London i Man~ester so Pula preku ~arter-letovi. Kroacija erlajns prethodno najavi letovi od Rieka za London, kako i otvorawe na linija od Zagreb preku Dubrovnik za Atina, od Dubrovnik za Venecija i od Split za Hamburg.Turskiot avioprevoznik Anadoluxet po~na so direk-tni letovi me|u ankarski Esenboxa i londonskiot aerodrom Stansted. Uslugata po~nuva od denes i }e bide sekoja sreda, petok i ne-dela. Anadoluxet isto taka ima direktni letovi od Ankara do Amsterdam, Bri-sel, Dizeldorf, Frankfurt, severen Kipar, Kopenhagen, Moskva, Stokholm, Damask, Teheran i Viena, kako

dodatok na 36-te destinacii za promena na let.Crnogorskata Vlada na avioprevoznikot Monte-negro erlajns mu odobri otvorawe na novi linii i dade garancii za kredit od 9,6 milioni evra potrebni za ovaa kompanija.Otvoraweto novi linii }e ovozmoì podobra povr-zanost so glavnite evrop-ski gradovi. Crnogorskiot minister za soobra}aj, Andrija Lompar, izjavi deka ovaa rabota }e ~ini 4,6 milioni evra, dodeka ~etiri milioni evra }e se potro{at za nabavka na nov "embraer 195".“Letovite za London }ese zgolemat od dva na tri pati nedelno, letovi za Frankfurt }e ima sekoj den, a }e se otvorat letovi za Milano i Brisel tri pati nedelno”, izjavi Lompar.

SLOVENCITE ]E GO TU@AT JAT

Poradi odloùvawe na po~etokot na letovite od Portoro` do Rim, Turisti~koto zdruènie

Portoro` (TUP) }e ja tuì srpskata aviokompanija Jat, potvrdi direktorot na organizacijata, Jadran Furlani~.Furlani~ e nezadovolen bidej}i od generalniot direktor na Jat ervejs, Vladimir Ogwenovi}, primil poraka deka i pokraj dovolniot broj patnici, povtorno }e go odloì po~etokot na leto-vite na utvrdenata linija Portoro`-Rim.Novata linija Belgrad-Portoro` se vospostavi lani. Trae{e od april do septemvri. Toga{ se dogovori prodolùvawe na liniite od Belgrad preku Portoro` do Rim. Rakovod-stvoto na TUP protestira{e protiv odloùvaweto na prviot let na Jat u{te pred eden mesec. TUP bara od JAT vedna{ da vospostavat avionska linija Belgrad-Rim preku Portoro`, koja pred nekolku meseci se najavuva{e kako golem bi-znis-uspeh na slovene~kata turisti~ka agencija i srp-skiot avioprevoznik.

Srbija po 19-godi{na pauza povtorno uspea da vospostavi direktni letovi za SAD i Kanada. Monte-negro erlajns }e vospostavi linii za Brisel i Milano, a turskata kompanija Anadoluxet vospostavi direktni letovi za London

��

BALKANSKITE AVIOPREVOZNICI JA OSVOJUVAAT EVROPA I AMERIKA

SE OTVORAAT NOVI AVIOLINII

RIEKA ]E SE REKLAMIRA NA IN-TERNET-STRANICATA NA RAJANERGradot Rieka, za da go pottikne prometot na patnici na svojot aerodrom, go prifati predlogot, vo sorabot-ka so Hrvatskata turisti~ka zaednica, da go kofinan-sira reklamiraweto vo promotivni kampawi. Rieka }e plati 50.000 evra za da se reklamira na internet-stranicata na niskobuxetskiot avioprevoznik Rajaner, za ovaa kompanija da vospostavi letovi od ostrovot Krk do London i Stokholm.

Svet / Biznis / Politika18 KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

Amerikanskiot pre-tsedatel po vtor pat vo svojot mandat im se obrati na lider-ite na 51 sojuzna

amerikanska dràva i im veti deka so pottiknuvawe na pazarot za rabotna sila, na-maluvawe i poednostavuvawe na dano~niot sistem, kako i so zgolemuvawe na kompeti-tivnosta na amerikanskite kompanii }e se obide da go pottikne razvojot na ameri-kanskata ekonomija. Najavi i ogromni investicii za re-forma na obrazovniot sistem, podobruvawe na infrastruk-turata, modernizacija na tehnolo{kite inovacii, kako i reformi na energetskiot sistem. Na obra}aweto pred Kon-gresot vo vtornikot, koe go prosledija pove}e od stotici milioni gra|ani vo svetot, Obama istakna deka ameri-kanskata vlast e podgotvena da odgovori na site prediz-vici koi gi donese svetskata finansiska kriza. "Namaluvaweto na taksite i danocite i poednostavu-vaweto na dano~niot sistem zavisat od politi~kata volja na republikancite i demokra-tite, bidej}i vo otsustvo na konsenzus me|u niv, taksite i danocite moè da stanat mnogu visoki, a toa da vlijae vrz nekolku milioni biznisi", re~e Obama. Toj predloì eliminirawe na site "dupki" vo dano~niot sistem, koi momentalno nekoi kompanii gi iskoristuvaat i pla}aat mnogu niski danoci. So zakonskite izmeni na dano~niot sistem, }e uspeeme da gi potro{ime za{tedenite pari za namaluvawe na kor-

porativnata dano~na stapka, koja momentalno iznesuva 35%, i e najvisoka vo svetot, re~e amerikanskiot pretse-datel. Poradi toa, Obama gi povika golemite biznismeni vo Amerika da se otkaàt od dano~nite olesnuvawa po 2013 godina, koga }e zavr{at dano~nite kratewa koi gi vo-vede prethodniot amerikanski pretsedatel, Xorx Bu{. "Mora da ja napravime Amer-ika dràva so najdobra biznis-klima vo svetot. Zatoa, }e ja prezememe celata odgo-vornost za buxetskiot deficit i }e go reformirame na{eto vladeewe. Na ovoj na~in, na{ite gra|ani }e prosper-iraat. Samo taka Amerika }e uspee da izdvojuva pobeda vo bitkata so svetskata finan-siska kriza", izjavi Obama vo amerikanskiot Kongres. So ova toj gi najavi naporite na amerikanskata Vlada za

pottiknuvawe na pazarot na rabotnata sila. Kako {to prenesuvaat amerikanskite mediumi, pretsedatelot devet pati go iskoristil zborot “novi rabotni mesta” za vreme na negovoto obra}awe. Zgolemuvaweto na kompeti-tivnosta na amerikanskite kompanii na svetskiot pazar i reformite vo obrazovniot sistem se klu~ni faktori koi moàt da pridonesat za podobruvawe na sostojbata na visokata nevrabotenost so koja se soo~uva Amerika vo momentov. "Amerika se soo~uva so visok stepen na nedostig od visok-oobrazovan kadar. Dokolku ne se sprovedat reformi na ce-liot sistem i povrzanosta na sistemot so drugite segmenti od ekonomija, pazarot na trud }e pretrpi u{te pogolemi te{kotii vo idnina. Ako ne

se prezeme ni{to, Amerika }e treba da ja bara visokokval-ifikuvanata rabotna sila nadvor od svoite granici", re~e Obama.

OBAMA ]E GI POSETI MALITE I SREDNITE PRETPRIJATIJA

^lenovite na kabinetot na amerikanskiot pretsedatel }e patuvaat niz cela Amerika za da gi ubedat liderite na malite i srednite pret-prijatija da zemat pogolemo u~estvo vo me|unarodnata trgovija. Ova }e bide edna od akciite na Obama, ~ija krajna cel e dvojno zgolemu-vawe na izvozot. "Ako Amerikancite sakaat da se podobri ekonomskata sostojba na dràvata, pove}e mali i sredni pretprijatija mora da rabotat nadvor od granicite. Zgolemuvawe na izvozot zna~i i zgolemuvawe na platite na vrabotenite", re~e sekretarot od Minister-stvoto za trgovija, Geri Lok, vo presret na obra}aweto na Obama. Vakvata merka pretsedate-lot ja najavi u{te na pr-voto obra}awe vo Kongresot. U{te toga{ toj & poso~i na amerikanskata javnost deka planira da prezeme merki za dvojno zgolemuvawe na izvozot. Spored ekspertite, vakvata postapka na administraci-jata na Obama se dolì na stravot od dominacija na brzoraste~kite ekonomii, kako Kina i Indija.

35% iznesuva

korporativnata dano~na stapka vo Amerika

Obama veti pogolema konkurenost na amerikanskite kompanii, pomali danoci i tehnolo{ki inovacii, glavno poradi stravot od konkuren-cijata od brzoraste~kite ekonomii kako Indija i Kina

��

BARAK OBAMA VO KONGRESOT VETI

]E SE IZBORAM ZA PODOBAR PROSPERITET NA AMERIKANCITE

Germanskiot zamenik-minister za finan-sii Jorg Asmusen vo

vtornikot, na konfer-encijata za evropskata dol`ni~ka kriza, koja ja organizira{e Blumberg, a se odrà vo Wujork, izjavi deka evropskite lideri vo mart }e go pretstavat noviot obemen plan za spre~uvawe na {ireweto na dol`ni~kata kriza vo evrozonata. Evropskite ministri }e gi po~nat finalnite sostanoci pri

krajot na fevruari, so cel da ja dogovorat kone~nata verzija do krajot na mart godinava.Investitorite veruvaat deka Evropskata unija (EU) }e bide podgotvena da im dade dopolnitelna pomo{ na site dràvi na koi im e potrebna. Potencijalnite novi merki investitorite gi povrzuvaat so zgolemenata vrednost na evroto naspro-ti dolarot, namaluvaweto na kamatnite stapki koi zadolènite dràvi mora

da gi isplatat za zaemite koi im gi dodeli Unijata, kako i s$ pogolemite fin-ansiski sredstva koi EU i Me|unarodniot monetaren fond (MMF) gi sobraa od aukciite na evroobvrznic-ite. Asmusen istakna deka so planot za novite antikriz-ni merki }e se pro{iri paktot za stabilnost i rast, odnosno, }ese zgolemi ekonomskata koordinacija me|u slabite i silnite evropski dràvi.

EU PODGOTVUVA NOVI ANTIKRIZNI MERKI

Francuskiot pretseda-tel, Nikola Sarkozi, izjavi deka Fran-

cija o~ekuva ponudi od investitorite za dogovor za izgradba na prvata veternica za {iroka potro{uva~ka, vreden okolu 10 milijardi evra. "Celta e da sozdademe na-cionalen sektor koj }eproizveduva delovi za veternicite na more, kako i proizvodi nameneti za izvoz", istakna francuskiot

pretsedatel.So ova }e se otvorat okolu 10 iljadi novi rabotni pozicii vo sektorot koj maksimalno }e ja koristi ja~inata na vetrot, re~e Sarkozi.Francuskata Vlada plani-ra da go objavi konkursot vo vtoroto trimese~je od 2011 godina. Okolu 600 vet-ernici, koi }e se dviàt spored vetrot, }e bidat izradeni po dolìnata na La Man{ i vo blizina

na francuskiot breg na Atlantskiot Okean.Celta e da se sozdadat proizvodni kapaciteti od tri iljadi megavolti elektri~na energija na deset razli~ni lokacii, se veli vo izve{tajot na Ministerstvoto za ekologija i energetika. Se o~ekuva veternicite da po~nat so rabota duri vo 2015 godina, a proizvodstvenite kapaciteti da dostignat okolu 6.000 megavolti.

FRANCIJA ]E INVESTIRA 10 MILIJARDI EVRA VO VETERNICI

“Kipar mora da go namali brojot na vraboteni vo dràvnata uprava i da sprovede reforma na penziskiot sistem za da se izbegne ponatamo{no namaluvawe na rejtingot, {to se zakanuva. Imame hroni~ni problemi koi nema da gi stavime pod tepih, tuku }e se obideme da gi re{ime.”

HARILAOS STAVRAKISminister za finansii na Kipar

� DVA, TRI ZBORA“Postojanoto ~uvstvo na gra|anite deka ìveat vo demokratsko op{testvo, ~esniot dijalog me|u vlasta i gra|anite, zasnovan na informa-ciskite tehnologii na direkt-nata demokratija, se klu~nite priznaci na sovremenata demokratija. Rusija e podgot-vena da prifa}a prijatelski soveti za svojot iden raz-voj, no vo nitu eden slu~aj nema da dozvoli da bide podu~uvana.”

DMITRIJ MEDVEDEVpretsedatel na Rusija

“Egipet da ne gi blokira socijalnite mreì na Internet i da im dozvoli odrùvawe mirni protesti na Egip}anite. Egipetskata vlast sega ima golema mo`nost da izvr{i politi~ki, ekonomski i so-cijalni reformi.”

HILARI KLINTONdràven sekretar na SAD

BORO MIRÊSKI

Kancelarijata na ameri-kanskiot Kongres za buxet (CBO) objavi nova

procenka spored koja bux-etskiot deficit na SAD vo 2011 godina }e dostigne nov rekord od 1,5 milijardi dolari, {to pretstavuva 10% od bruto-doma{niot proizvod (BDP) na zemjata vo 2010 godina.Novata procenka e pogolema od prethodnata, za {to Kon-gresot i pretsedatelot Barak Obama vo dekemvri donesoa

odluka za prodolùvawe na primenata na dano~nite ole-snuvawa vovedeni za vreme na mandatot na prethodniot pretsedatel, Xorx Bu{, koi treba{e da iste~at na krajot na godinata. Se prognozira deka i ameri-kanskata ekonomija vo 2011 godina }e ostvari rast od 3,1%, a vo 2012 godina od 2,8%, po {to BDP vo peri-odot me|u 2013 i 2016 godina }e raste vo prosek po 3,4% godi{no.

DEFICITOT NA SAD VO 2011 ]E IZNESUVA 1,5 MILIJARDI DOLARI

Avstralija privreme-no vovede nov danok za da se finansira

programata za obnova na delovi od dràvata pogodeni od katastrofal-nite poplavi. Procenkite za {teti od poplavite se najmalku 10 milijardi dolari.Premierot Xulija Gi-lard objavi nov danok vrz prihodite. Toj }e bide polovina procent za licata so godi{ni

prihodi pogolemi od 50.000 avstraliski dolari i eden procent za tie so godi{ni prihodi pogolemi od 100 iljadi avstraliski dolari (99.800 amerikan-ski dolari).Pogodenite doma}instva od poplavite nema da podleàt na takov danok koj }e bide samo vo ovaa i slednata godina. Taa poso~i deka }e se namalat federalnite rashodi vo drugi sferi

za da se “zakrpi” buxetot od koj dosega se oddeleni 5,6 milijardi avstraliski dolari. Poplavite }e predizvikaat namaluvawe na ekonomskiot rast na Avstralija za polovina procent vo fiskalnata godina koja zavr{uva na 30 juni. Avstraliskata Vlada prodolùva so merkite za celosno likvidirawe na buxetskiot deficit do 2012-2013 godina.

AVSTRALIJA VOVEDE NOV DANOK ZA OBNOVA OD KATASTROFALNITE POPLAVI

Svet / Biznis / Politika 19KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

Avtomobilskite pro-izvoditeli s$ po~es-to po~nuvaat da so-rabotuvaat me|usebe na zaedni~ki teh-

ni~ki proekti i da sozdavaat sojuzi. Vakciot trend e pot-tiknat od ekonomskiot kolaps i tro{okot od razvivawe zelena tehnologija, koja e hit vo avtomobilskata in-dustrija.“Ovoj vid sorabotka ne e nov. Otsekoga{ bil prisuten, no vo poslednite dve godini se zgolemi intenzitetot”, izjavi Vili Diez, direktor na Insti-tutot za avtomobilska indus-trija vo Nurtingen-Gaizlingen za Doj~e Vele. Toj smeta deka proizvodi-telite na avtomobili uso-vr{ile {irok spektar na teh-nologija, dodeka go pro{irile nivniot opseg na modeli koi vklu~uvaat hibridni motori, elektri~ni motori, motori so biogorivo i elektri~ni mo-tori. Pristigna momentot koga nitu edna kompanija ne moè da go napravi toa sama.“Ne mi teknuva nitu edna kompanija koja ne sklu~uva sojuzi so drugi proizvoditeli, nezavisno dali stanuva zbor

za proizvodstvo ili za istraùvawe”, veli Diez.Germanskiot avtomobils-ki gigant BMV poslednive nekolku godini rabote{e zaedno so Dajmler, Xen-eral motors i Krajsler na usovr{uvawe na hibridna tehnologija. Tie gi podelija tro{ocite za razvivawe na mali ~etiricilindri~ni mo-tori so Peò grup, PSA. Sega dvete kompanii zaedni~ki razvivaat proizvodstvo na novi hibridni motori.Diez veli deka na proiz-voditelite na avtomobili koi sozdavaat pomalku od tri milioni avtomobili godi{no im se neophodni vakvite so-juzi za da preìveat.“Postojat odredeni proiz-voditeli na avtomobili koi vo golem stepen zavisat od sorabotkata i zatoa tie se obiduvaat da rabotat is-tovremeno so nekolku svoi konkurenti. Toa zna~i deka ako eden partner se otkaè, tie }e imaat drugi partneri”, smeta Diez.

KUPUVAWE NA GOLEMOPred pet godini BMV sfati deka za da ostane finansiski silna kompanija, treba da gi namali materijalnite tro{oci za ~etiri milijardi evra do 2012 godina. Zatoa,

odlu~i da po~ne so kupuvawe delovi zaedno negoviot ger-manski rival Dajmler.“Se razbira, na po~etokot i dvete strani razvija odrede-no nivo na doverba, no kul-turata ne be{e golem prob-lem”, soop{ti potparolot na BMV, Frenk Vein{troth. Za gradewe na doverba, dvete kompanii se sretnaa vo Ulm, polovina pat me|u {tabot na Dajmler vo [tutgart i bazata na BMV vo Minhen.Vein{troht istakna deka iako BMV i Dajmler isto gledaa

na uslovite za kvalitet, be{e predizvik da se stan-dardiziraat delovi za da gi zadovolat barawata za dizajn na dvete kompanii. BMV i Dajmler imaat unikat-ni karakteristiki. Isto taka, imame razli~ni programi za motorot. Na primer, na{ite prenosi mora da se pokratki za {estcilindri~niot motor da go sobere vo kolata”, veli toj. So zaedni~ko kupuvawe delovi na golemo, Dajmler i BMV uspeaja da gi namalat materijalnite tro{oci za

pove}e od 100 milioni evra godi{no.Dvete kompanii verojatno moèa da za{tedat pove}e dokolku sozdadea zaedni~ki katalog, no tie se mnogu prebirlivi za toa koi de-lovi gi delat. Nitu eden proizvoditel ne saka da gi zagrozuva tehni~kite tajni ili sopstveniot imix.Tie se podgotveni da go delat proizvoditelot na vnatre{nite delovi za sedi{tata, no nadvore{noto tapacirawe ostanuva unikat-

no za sekoj brend.“Mu{teriite s$ u{te sakaat da vozat BMV ili Dajmler. Ako tie dobijat ~uvstvo deka avtomobilite im se mnogu isti, ve}e nema da kupuvaat BMV”, dodava toj.

MO@NOSTI I RIZICIIako BMV kaà deka negovite mu{terii pobrzo pridobija od novata i inovativna teh-nologija i po porazumna cena, Diez kaà deka tuka ima i nedostatoci.“Mu{teriite o~igledno kupu-vaat avtomobili so kompo-nenti koi gi imaat i drugite lu|e. Zatoa, tie na nekoj na~in gubat del od unikat-nosta koja moè da si ja povrzat so odreden model”, veli toj.Drug rizik e deka ako kompo-nentite se razvivaat zaedno, ima mo`nost da ispadnat so gre{ki, {to }e vlijae na nekolku proizvoditeli istovremeno, {to o~igledno }e im na{teti na nivnite brendovi”, dodava Diez.Idninata za avtomobilskite proizvoditeli }e donese pogolema sorabotka, zem-aj}i gi predvid ogromnite tro{oci za razvivawe zelena tehnologija i s$ pogolemoto zna~ewe na kineskiot i in-diskiot pazar.

IZVOR Doj~e Vele

�SVET 0-24 �

...BEZBEDNOSTêlnicite - sigurni vo Davos!

Iljadnici lica se angaìrani kako privatno obezbedu-vawe na prisutnite 2.500 politi~ki i ekonomski lideri

na Svetskiot ekonomski forum vo Davos, [vajcarija. Me|u obezbeduvaweto ima i snajperisti.

...ODBELE@UVAWEIndija go proslavi Denot na Republikata

Indiskite paravoeni edinici so mar{irawe go odbeleàa Denot na republikata pred pretsedatelskata palata vo

Wu Delhi. Na ovoj den se slavi godi{ninata od usvojuvaweto na demokratskiot ustav vo zemjata.

...“[TO LI ]E NÈ SNAJDE?!”Egip}anite ne se smiruvaat

Egipetskata policija be{e “na gotovs” na vtoriot den od protestite vo Kairo, kade {to iljadnici Egip}ani ostro

protestiraat protiv 30-godi{noto vladeewe na pretsedatelot na zemjata, Hosni Mubarak.

PREDIZVICI NA GERMANSKITE KOMPANII

SORABOTKATA E KLU^ ZA USPEH VO AVTOMOBILSKIOT SEKTOR�� Avtomobilskata industrija stanuva ogromna mreà od specijalni vrski, dogovori i spojuvawa. Part-

nerstvata se zacvrstuvaat koga pomalite kompanii so golem opseg na modeli se obiduvaat da bidat vo ~ekor so tehnologijata

Feqton20 KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

2323

Vo o~ekuvawe na toj den koga Pejpal }e stane dostapen i za nas Make-

doncite, ostanuva da si zamisluvame kako lica od na{ite odgovorni institucii }e se raku-vaat so Xon Donahju, a blicovite }e bleskaat nekade niz kancelariite na internet-kompanijata eBay, koja e sopstvenik i na servisot Pejpal. I dodeka trae ubaviot son, globalniot lider vo elektronskata proda`ba i onlajn-pla}aweto gi objavi finansiskite rezultati za prethod-nata godina i gi ostavi i drugite internet-kom-panii da sonuvaat za prihod od 9,2 milijardi dolari. Ovoj tret najgolem globalen internet-servis na krajot od prviot kvartal godinava o~ekuva da ja kompletira i akvizicijata na german-skiot onlajn-{oping klub, brands4friends. Spored lu|eto zapoznaeni so nastanite, zdelkata bi trebalo da iznesuva okolu 150 milioni evra, a spored proekciite, eBay u{te podlaboko }e navleze vo biznisot so modata, kade {to ve}e egzistira. Posledno ne{to {to se povrzuva{e so toa be{e lansiraweto na aplikacijata za Ajfon.Inaku, eBay e mesto kade {to oboàvatel na Madona moè da kupi plo~a od nea, a, istovre-meno, nekoj od drugata strana na svetot moè da si kupi ku}a vo Wujork. Seto toa blagodarenie na najprofitabilniot na~in na koristewe na Inter-netot, e-trgovijata, koja kako biznis re~isi edna decenija se povrzuva so ovaa kompanija.

SOVR[ENATA PRIKA-ZNA NA OMIDIJAR

Prikaznata za ra|aweto

PETAR [email protected]

PERFEKTNATA PRODAVNICANAJGOLEMITE INTERNET-KOMPANII VO SVETOT: EBAY

PRIKAZNI OD WALL STREET

Investitorite na Vol Strit dosega gi treti-raa akciite na kompaniite {to

se zanimavaat so tretman na cvrstiot otpad kako da se i tie... |ubre. Izmina-tive dve godini akciite na “|ubrexiskite” kompanii bea me|u najneatraktivnite i nivnata cena pa|a{e zaradi silnata konkuren-cija, recesijata i niskata inflacija, {to ne dozvoli

poskapuvawe na uslugite na ovie firmi, kako i namaluvawe na nivnite prihodi i profitni mar-gini. No, rabotite po~naa da se menuvaat, velat analiti~arite, kako {to se menuvaat i ekonomskite trendovi, odnosno prvite znaci na ekonomsko zazdra-vuvawe vo SAD {to se pojavija lani. Izgledite za 2011 godina se u{te podo-bri, so obem na rabota na ovie firmi {to se o~ekuva

da bide pogolem u{te vo prviot kvartal. I navistina, na po~etokot od mesecov akciite na Waste Management, najgole-mata kompanija za treti-rawe na cvrst otpad vo Severna Amerika, porasnaa do novi rekordni nivoa, odnosno do 37 dolari, vo odnos na 31 dolar za akci-ja pred {est meseci. Nekoi analiti~ari odat duri dot-amu {to predviduvaat skok do 45, pa i 50 dolari ovaa

AKCIITE NA “\UBREXI

eBay nudi onlajn-platforma preku koja moète da prebaruvate, da kupuvate i da prodavate razli~ni raboti, od antikviteti, retki po{tenski marki do polovni avtomobili, obleka, elektronika. Korisnicite po~nuvaat so naddavawe, a na krajot posakuvaniot predmet go dobiva toj {to }e ponudi najmnogu

�� Akciite na Waste Management, najgolemata kompanija za tretirawe cvrst otpad vo Severna Amerika, po~naa da rastat godinava, na kriljata na opti-mizmot na investitorite, koi o~ekuvaat mnogu od operaciite na WM vo Kina

izvle~e profit od nego. Po nekolku meseci razmislu-vawe za idejata za onlajn-aukcija, za vreme na vik-endot pred Denot na trudot (vo SAD toa e prviot ponedelnik od septemvri) sednal na svojot kompjuter i do ponedelnik popladne, na samiot praznik, ve}e go imal onlajn-servisot AuctionWeb, koj e prototip na eBay.

PRVA PRODA@BA - RASIPANA LASERSKA SVETILKA

Edna od prvite prodadeni raboti na eBay bil ra-sipana laserska svetilka za 14,83 dolari. Za~uden, Omidijar kontaktiral so pobednikot vo naddavaweto za da go pra{a dali razbral deka tamu pi{uva deka laserskata svetilka e rasipana. Vo imejlot so odgovor kupuva~ot objasnil deka e kolekcioner na ra-sipani laserski svetilki. Taka, malku po malku, za sekoja provizija od proda`bite do{lo do golema finansiska ekspan-zija na stranicata. Otkako se zgolemile prihodite i iznesuvale pove}e od platata vo prethodnata kompanija kade {to rabo-tel francuskiot programer, toj celosno se posvetil na novata kompanija, ~ie ime oficijalno bilo prome-neto od AuctionWeb vo eBay vo septemvri 1997 godina. Izvorno, dome-jnot pripa|al na Echo Bay Technology Group, koja bila konsultantska firma na Omidijar. Koga Omidijar se obidel da go registrira servisot pod imeto echo-bay.com, otkril deka toj domejn e ve}e vo upotreba od strana na Echo Bay Mines, rudarskata kompanija za zlato. Negova vtora opcija bila eBay.com. Denes ovoj domejn pretstavuva sinonim za onlajn-aukcija.Vo momentot koga eBay se pojavi na berzata, inter-net-stranicata imala pove}e od milion korisni-ci. Do 1998 godina li~niot udel na Omidijar vo kompanijata bil pribli`no milijarda dolari, a potoa

� DEJVID STAJNERDEJVID STAJNER, glaven izvr{en direktor , glaven izvr{en direktor na na WasteWaste managementmanagement: ”Proizvodstvoto na energija : ”Proizvodstvoto na energija od otpad }e ni bide klu~en stolb na rastot od otpad }e ni bide klu~en stolb na rastot vo periodot {to sleduva”.vo periodot {to sleduva”.

na ovaa internet-kompanija e svoevidna romanti~na prikazna od Silikon-skata Dolina, povrzana so osnova~ot na kompanijata, Pjer Omidijar.Edna no} za vreme na ve~erata svr{enicata na programerot Omidi-jar go spomenala svoeto staro hobi - da sobira i razmenuva kutiv~iwa za PEZ bonboni. Se poàlila deka otkako od Boston se

doselile vo Silikonskata Dolina, taa ima problem da ja najde svojata pri-jatelka-kolekcionerka za da napravat razmena. Iako vo 1995 godina vo SAD imalo golem entuzijazam za sobi-rawe na ovie kutiv~iwa, sepak, vo zalivot na San Francisko nemalo ni mesto kade {to moèle da se kupat. Ova go nateralo programerot da razmisluva za vospostavuvawe vrska

kade {to kolekcionerite }e moàt onlajn da trgu-vaat so vakvi predmeti. Taka, za da ja “spasi” svojata svr{enica, u{te toga{ go zapi{al kodot za stranicata {to eden den }e stane eBay.com. I toa bi trebalo da bide kraj na ovaa “ubava” prikazna. Vo knigata “eBay – sovr{ena prikazna” od Adam Kohen, objavena vo 2002 godina, se zboruva za

toa deka gornata storija, kako {to priznal i samiot Omidijar, bila eden vid “romanti~na” verzija koja ja fabrikuval sektorot za odnosi so javnosta vo kom-panijata vo 1997 godina. Vistinata e deka vo letoto 1995 godina Omidijar go pravel toa {to go prav-ele i drugite umni lu|e vo Silikonskata Dolina: opsednat so Internetot, razmisluval za toa kako da

� NNajgolemata aukciska ku}a na Internet – ajgolemata aukciska ku}a na Internet – eBayeBay

Feqton 21KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

toj stanal i pretsedatel na bordot na direktori. Podatocite velat deka prviot vraboten vo eBay bil Kris Agarpao, a Xefri Skol bil vraboten kako prv pretsedatel na kompanijata u{te vo 1996 godina. Taa godina eBay sklu~il dogovor za licen-cirawe so kompanijata nare~ena Electronic Travel Auction, za da ja upotrebi SmartMarket tehnologijata za proda`ba na avionski

godina. Uslugite na Waste Management podrazbiraat sobirawe, reciklirawe, obnovuvawe na resursite, kako i osloboduvawe od otpadot. A koja e pri~inata za ovoj optimizam? Toa e Kina. Waste Management gi zasi-li svoite investicii za globalen rast, koj{to se o~ekuva silno da se zabr-za godinava, a glavna cel e tokmu najbrzoraste~kata ekonomija vo razvoj na planetava. Vo mart lani Waste Man-agement za 142 milioni dolari kupi 40% od akci-ite na Shanghai Environm-net Group, vode~ka kom-panija vo segmentot waste-to-energy (pretvorawe na otpadot vo energija) vo Kina. Dosega, Waste

Management izgradi dve fabriki vo zemjata, a vo tek e izgradbata na u{te tri. Kompanijata soop{ti deka nejziniot biznis so pretvorawe na otpadot vo energija vo Kina }e bide del od planot za ekspanzija, koj predviduva dvojno zgolemuvawe na prihodite od proizvodstvo na energija. Wheelabrator Technologies, koja e podru`nica na Waste Management tokmu vo segmentot “energija od otpad”, }e bide klu~niot generator na rastot na me|unarodnite pazari, veli glavniot izvr{en direktor, Dejvid Stajner. Vladata vo Peking veti deka vo slednite pet go-dini }e izgradi pove}e od 100 postrojki {to

}e go pretvoraat otpadot vo elektri~na energija, a Waste Management o~ekuva da u~estvuva vo taa izgradba. Investitorite po~naa da gledaat ogromen potencijal vo ovoj vlez na Waste Man-agement vo Kina, zemja koja spored nekoi analizi ve}e ja nadminala SAD vo ulogata na najgolem isfrla~ na cvrst otpad vo svetot. Se procenuva deka urbanite podra~ja vo Kina }e generiraat okolu 490 milioni toni cvrst otpad do 2030 godina, za razlika od 190 milioni toni vo 2004 godina. “Seto toa zna~i ogromen rast za Waste Management, koja go zasiluva svoeto prisustvo vo Kina”, veli Leo Ri{ti, analiti~ar

specijaliziran za potce-neti kompaniski akcii. Toj prognozira rast na cenata na akcijata na Waste Management do 45-50 dolari godinava. Waste Management nema da se zadrì samo vo Kina so investiraweto vo kapaciteti {to }e pravat struja od otpad. Kompani-jata planira do krajot na 2012 godina da izgradi tri vakvi postrojki i vo Evropa. Generalno, inici-jativite za ponatamo{en rast na kompanijata {to gi sproveduva menaxmentot vklu~uvaat investirawe vo proizvodstvo na energija koristej}i otpad, recik-lirawe i novi tehnologii za tretirawe na otpadot. Pokraj seto toa, firmata planira da potro{i do

500 milioni dolari sekoja godina za podobruvawe na energetskata efikasnost na site nejzini fabriki. Amaliti~arite na ovoj in-dustriski sektor o~ekuvaat organskiot rast na prihodite na firmata za ovaa godina da bide 5%, za razlika od skromniot rast vo 2010 godina. Toa }e se slu~i blagodare-nie na zgolemeniot obem na rabota, povisokata cena na reciklirawe i poskapite uslugi za sobi-rawe na otpadot. Za 2011 godina Stjuart [arf, analiti~ar na Standard i Purs, prog-nozira zarabotka na 2,45 dolari, pove}e od 2,05 dolari ostvareni vo 2010 godina i 2,01 dolari vo 2009 godina.

Vol Strit ve}e po~na da mu predviduva bikov pazar za akcijata na Waste management, so toa {to {est od 11 analiti~ari {to ja sledat ovaa hartija od vrednost prepora~uvaat nejzino kupuvawe. Ostanatite, pak, prepora~uvaat nejzino ~uvawe, za tie {to ve}e ja poseduvaat. I nekoi golemi institucionalni investitori kupija del od “kola~ot” na Waste man-agement, kako {to e Bil Gejts, ~ija fondacija Bil i Melinda Gejts posedu-va 3,7% od kapitalot na Waste management. Drugi golemi akcioneri se Capital World Investors, najgolemiot akcioner, so 8,8% udel, kako i Maori European Holdings, so 6,8%.

bileti i drugi turisti~ki proizvodi. Porastot bil fenomenalen. Samo na po~etokot od 1997 godina internet-stranicata hosti-rala 2 milioni aukcii, {to e zna~itelno pove}e sporedeno so 250 iljadi aukcii vo celata 1996 godina. Slednata godina vo mart, izvr{en direktor na eBay stanuva Meg Vajtmen. Vo toj period kompanijata imala 30 vraboteni, polovina milion korisnici i pri-hodi od 4,7 milioni dolari

samo od proda`bata vo SAD.

EKSPANZIJA Kako {to stranicata gi pro{iri kategoriite na proizvodi koi moàt da se prodavaat, biznisot po-rasna brzo, pa vo fevruari 2002 godina kompanijata go stekna IBazar, evrop-skata internet-stranica za aukcija, a potoa kupi i eden od najprofitabilnite biznisi, Pejpal. Po vakvite strate{ki akvizicii, kompanijata

se pro{iri vo Evropa i vo Azija, a po osobenite napori koncentrirani kon dvata najgolemi pazari vo svetot, Kina i Indija, vo po~etokot na 2008 godina kompanijata se pro{iri globalno. Stekna stotici milioni registrirani ko-risnici, vraboti pove}e od 15 iljadi lu|e i ostvari prihodi od 7,7 milijardi dolari. Taka, s$ u{te e o~igleden rastot od godina vo godina, pri {to sporedeno so posledniot kvartal od 2009 godina, godinava {to izmina kom-panijata zabeleà porast od duri 10% vo prihodite, vklu~uvaj}i go i prometot od servisot na Skajp. Dnevno na eBay se pro-davaat ili kupuvaat mil-ioni raboti od razli~na priroda, od kolekcioner-ski par~iwa do vozila. Vo 2005 godina eBay ja lansira{e kategorijata Business & Industrial, so {to navleze vo biznisot so industriskiot vi{ok, a spored edna od nivnite reklami, tie se nareku-vaat “najgolemiot motor za povtorna upotreba na Zemjata”.Na internet-stranicata, generalno, s$ moè da

bide staveno na aukcija, dokolku toa e legalno i ne ja naru{uva politikata na eBay za prodavawe zabraneti i nedozvoleni raboti. Taa e aukciska ku}a koja nikoga{ ne gi zatvora portite i sekoj moè da bide kupuva~ ili prodava~.Golem broj lu|e bukvalno se otkaàle od svoite rabotni mesta za da krei-raat svoi biznisi na eBay, a golemite kompanii, kako IBM, gi prodavaat nivnite najnovi produkti i nudat duri i servisi na eBay.Oddelni internet-strani-ci, kako eBay US i eBay UK, na korisnicite im ovozmoùvaat trgovija i so lokalnata valuta. Po okolu deset godini vo eBay, izvr{nata direktor-ka Vajtman, koja be{e poz-nata po nejziniot “èòk” temperament, se odlu~i da vleze vo politika (dali temperamentot bil pri~ina, ne e poznato), taka {to na nejzinoto mesto kompanijata go postavi Xon Donahju, “~ovekot so |avolesta nasmevka”, kako {to go narekuvaat vo kompani-jata. Slednata, 2009, go-dina eBay ja kompletira{e proda`bata na Skajp za

2,75 milijardi dolari, no ostana i so 30% udel vo kompanijata.

MNOGU PARI IZGUBENI NA SUDOVI

Minatata godina, i pokraj predviduvawata, eBay ne izvle~e korist od recesi-jata. Imeno, kompanijata o~ekuva{e deka lu|eto nema da kupuvaat novi raboti i deka }e trguvaat so starite. No, biznisot so onlajn-proda`bata zabeleà 16% zaguba u{te pred po~etokot na 2009 godina i se soo~i so te{kata konkurencija od Amazon. Ova glavno se dolì na izborot na kupuva~ite, na koi Amazon im izgleda kako pomalku rizi~no mesto za kupuvawe. Kon ova se priklu~uvaat i tu`bite od luksuznite brendovi, {to eBay go ~inea mnogu pari. Spored ekspertite, golemite tu`bi indiciraat deka eBay }e ima pogolema korist dokolku vovede pogolema regulacija na proizvodite koi gi pro-dava. Vo juli 2010 godina eBay dobi tu`ba od XPRT Ventures, koj ja obvini kompanijata za kradewe doverlivi infomacii za nivnite patenti, {to potoa gi upotrebile vo nivnite plate`ni sistemi kako PayPal Pay Later i Pay-Pal Buyer Credits. Za ova, eBay plati ot{teta od 3,8 milijardi dolari. No, isto taka, eBay i prethodno be{e obvinet, i toa od strana na amerikanskiot Kongres, deka prifa}ale specijalni ceni na novi ponudeni akcii od nivnata investiciska banka Gold-man Saks i prodavawe na nivniot udel zaradi ostvaruvawe profit. A u{te vo 1999 godina, pak, eBay doìvea pove}e pre-kini vo funkcioniraweto. Najdolgiot trae{e duri 22 ~asa. Za da ja vrati do-verbata na korisnicite na stranicata, kompanijata vospostavi pove}e od 10 iljadi telefonski povici do najgolemite klienti za da se izvini za prekinot.

Vo naredniot broj na “Kapital” }e doznaete za Flickr, denes podru`nica na Yahoo, koja svoevremeno rakovode{e so edinstve-niot servis za hostirawe na fotografii

ISKATA” KOMPANIJA POVE]E NE SE \UBRE

�� Vo letoto 1995 godina program-erot Omidijar go pravel toa {to go prav-ele i drugite umni lu|e vo Silikonskata Dolina: opsed-nat so Interne-tot, razmisluval za toa kako da izvle~e profit od nego. Po nekolku meseci razmisluvawe za idejata za onlajn-aukcija, sednal na svo-jot kompjuter i za nekolku dena ve}e go razvil onlajn-servisot, prototip na eBay

Po~ituvani ~itateli,Feqton vo Kapital: Najgolemite internet kompanii vo svetot. Doznajte za toa kako Fejsbuk, Gugl, Amazon i ostanatite, od pretpriema~ki potfati bazirani na inovativnosta i kreativnosta na svoite osnova~i, za samo nekolku godini stanaa globalni kom-panii {to “teàt” desetici milijardi dolari.

XON DONAHJUDonahju e roden vo 1960 go-dina i studiral ekonomija na Univerzite-tot Dartmut, a gi zavr{il i biznis-studiite vo Stenford. So karierata po~nal kako pomlad konsul-tant vo Bain and Company, svetskata kon-sultantska ku}a so sedi{te vo Boston, kade {to po 20 godini rabota stanal i menaxer na globalnite operacii na kompanijata. Momentot na negovata najgolema slava dojde vo 2008 godina, koga toj stana generalen direktor na eBay. Kako takov, toj e odgovo-ren i za rakovodstvoto na Pejpal. Ima ~etiri deca so negovata sopruga Elin, koja mo-mentalno e ambasador vo Sovetot za ~ovekovi prava vo ON.

ИNVESTITORIVo 1997 godina Benchmark Capital investira{e 6,7 mil-ioni dolari vo eBay. Slednata godina kompanijata zamina na javna inici-jalna ponuda, a nejzinite akcii, blagodarenie na uspe{niot biznis-plan, se trguvaa po mnogu dobri ceni, pa osnova~ite na kompanijata preku no} stanaa milijarderi.

� OOsnova~ot na kompanijata, snova~ot na kompanijata, PJER OMIDIJARPJER OMIDIJAR

� Glavnite lica zad Glavnite lica zad eBayeBay: direktorot, : direktorot, pretsedatelot i investitorot pretsedatelot i investitorot

FunBusiness22 KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

-

Umetni~kata akademija vo Split gi zavr{i konzervatorsko-restavrator-skite raboti na anti~kata mermerna skulptura "Srame`livata Venera" i taa e gotova da se transportira vo

Makedonija. Kako {to objavi hrvatskiot vesnik "Slobodna Dalmacija", po {est meseci rabota na profesorite i studentite na Umetni~kata akademija, restavracijata i konzervacijata se uspe{no izvedeni. Se o~ekuva ovaa skulptura da bide donesena vo Makedonija na po~etokot na fevruari, koga ekipata od Split }e ja postavi vo Muzejot na grad Skopje. Skulpturata datira od 3 vek i be{e pronajde-na vo juli 2008 godina vo anti~kiot lokalitet

Skupi. Vo juni 2010 godina be{e donesena vo konzervatorsko-restavratorskata rabotilnica vo Split, po prethodno potpi{an dogovor za sorabotka me|u Arheolo{kiot muzej i Umetni~kata akademija od Split. Kako {to istaknuva dekanot na Akademijata, Branko Matuli}, po {estmese~na rabota na studen-tite i profesorite, vo potpolnost se ispol-neti obvrskite od dogovorot, odnosno site restavratorsko-konzervatorski raboti se zavr{eni uspe{no i statuata e podgotvena za vra}awe vo Makedonija.Restavracijata i konzervacijata, kako {to po-jasnuva Matuli}, opfati analiza na mermerot i mineralite vo nego, lepewe na skr{enite delovi, modelirawe na delovite od nozete {to nedostigaa, postavuvawe na skulpturata vo pravilna polo`ba, kako i lasersko ~istewe na mermerot i izrabotka na specijalna kutija

za transport. Za profesorot Ivo Doneli, koj rakovode{e so celiot proekt na restavracija i konzervacija na ovaa skulptura, rabotata im e doverena tokmu niv poradi iskustvoto vo rabotata so anti~ki skulpturi."Ja dobivme skulpturata "Srame`livata Ven-era" vo prirodna golemina, vo delovi bez ba-zata, a glavata & be{e odvoena. Ovaa rabota ni ja doverija nam zatoa {to imavme iskustvo so restavracija i kozervacija na anti~ki skulpturi", veli profesorot Doneli.Vo prvata faza, spored Doneli, skulpturata e postavena na noze, spoeni se site delovi, a vo vtorata faza od restavracijata i konzervaci-jata e opfateno modelirawe na nozete."Koga im prezentiravme {to sakame da napra-vime, ni rekoa deka toa e prehrabro, no, sega, koga s$ e napraveno, voodu{evuvaweto

e golemo. Ova e pionerski zafat, zatoa {to realno "vlegovme" vo rabota na avtorot”, objasnuva Doneli, koj zaedno so u{te dva-jca asistenti, eden predava~ i studentite rabote{e na statuata na Venera.Statuata na bo`icata Venera e izrabotena vo prirodna golemina od 170 santimetri. Spored arheolozite, se raboti za originalna izrabotka na "Srame`livata Venera", koja najverojatno e rabotena od vrvni vajari vo profesionalnite rabotilnici od toa vreme. Toa, velat arheolozite, se gleda po maznosta na teloto pri izrabotkata i stilskite karak-teristiki, kako polo`bata i delfinot na nogata na Venera, {to pretstavuva nejzin poseben atribut. Spored materijalot i izrabotkata, odnosno nejzinata vrednost, arheolozite ja sporeduvaat so eksponatite vo muzejot Luvr vo Pariz.

PO [ESTMESE^NA RESTAVRACIJA VO SPLIT

"SRAME@LIVATA VENERA" SE VRA]A

Po pove}enedelnoto le~ewe vo eden germanski klini~ki centar, Pink media interne{nal gi razjasni site {pekulacii vo vrska so zdravjeto na sopstvenikot na kompanijata,

@eqko Mitrovi}. Tie soop{tija deka denovive se vratil na rabota i se ~uvstvuva odli~no. Po mnogubrojnite nagoduvawa za pri~inata za negovoto boleduvawe, od grupacijata Pink

soop{tuvaat deka po izvr{enite analizi na germanskite doktori e utvrdeno deka se raboti za kontinuirano truewe so arsenik i benzen, kako i drugi radioaktivni supstancii koi bile stavani vo hranata i pijalacite i dovele do aplasti~na anemija. “Dokolku ne bilo reagirano navreme, od smrtta go delele samo nekolku dena. Po potvrdata na toksikolo{kite analizi, se isklu~uva sekakva mo`nost bolesta da e genetski predizvikana”, velat od televiziskata imperija Pink. Me|u drugoto, vo TV-grupacijata Pink momen-talno se slu~uvaat reformi. Mitrovi} ve}e

gi podelil prvite 20 otkazni re{enija, a se o~ekuvaat u{te 50-ina suspenzii za negovite ”bliski” sorabotnici. Kako {to soop{til za srpskite mediumi, Mitrovi}, po nekoi soznani-ja, dal nalog za zabranet pristap na celiot imot na Pink za negoviot blizok sorabotnik, a voedno i baxanak Zlatko Krmpoti}.Mitrovi} izjavil deka imal dovolno vreme da proveri {to, vsu{nost, se slu~uvalo okolu nego i vo negovata kompanija, za {to prethodno ne bil svesen. Navodno, poseduva stenogrami od koi mo`e da vidi {to zboru-vale lu|eto za nego.

ADRIJANA [email protected]

Sopstvenikot na Pink bil truen so arsenik, benzen i drugi radioaktivni supstancii, koi gi vnesuval vo organizmot preku hranata i pijalacite. So toa se otfrlaat site {pekulacii za navodnata leukemija, rak, sida i konsumacija na drogi. Reformi i otkazni re{enija za nekoi od najbliskite sorabotnici na Mitrovi}

��

Po {estmese~nata restavracija i konzervacija od strana na profesorite i studentite na splitskata Umetni~ka akademi-ja, se o~ekuva skulpturata “Srame`livata Venera”, pronajdena vo Skupi vo 2008 godina, na po~etokot na fevruari da bide donesena vo Makedonija

��

“Somnitelnoto lice” Zlatko Krmpoti}, inaku, e soprug na Lola, sestra na Milica, sopru-gata na @eqko. Na javnosta & e poznat kako porane{en vrven fudbaler na Crvena yvezda, povremen jugoslovenski reprezentativec, a podocna i biznismen.Kako {to pi{uvaa srpskite mediumi, Mitrovi} vo dekemvri minatata godina be{e itno hospi-taliziran poradi premorenost predizvikana od anemija. Zdravjeto na eden od najgolemite mediumski magnati na Balkanot seriozno bilo naru{eno poradi niskite vrednosti na krvnite parametri, {to na kraj rezulti-

Sopstvenikot na Pink bil truen so arsenik, benzen i drugi radioaktivni supstancii, koi gi vnesuval vo organizmot ru r , dru r d u c , u rru r , dru r d u c , u��

BAXANAK GO TRUEL GAZDATMOMENT NA VISTINATA ZA ZDRAVJETO NA @EQKO MITROVI]

SOWA MILOVANOVI]

Mitrovi} so soprugata Milica i }erkite �Kristina i Andrea

-

Come back � vo rozoviot svet na Mitrovi}Come back� vo rozoviot svet na Mitrovi}

Zabava, adrenalin i mnogu pari �

FunBusiness 23KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

Muzejot na Makedonija vo sre-data nave~er (26 januari) be{e doma}in na otvoraweto na izlo`bata na sovremen dizajn so naslov

“Postoe~ki dostignu-vawa (dom i moda)”, vo organizacija na Javna soba, nevladina organizacija za kul-turni aktivnosti i Stihting Cultural Aid od Holandija. Izlo`bata sve~eno ja otvori am-basadorot na Holan-dija, koja izrazi za-dovolstvo od povrzu-vaweto na dvete zemji preku vakov kulturno-umetni~ki nastan. Taa kaà deka e gorda na odli~nata prezent-acija na holandskite i makedonskite diza-jneri i sre}na poradi sozdavaweto na sovremeniot koncept vo umetnosta. “Sekoga{ e podobro toa {to go rabotime zaedni~ki od toa {to go pravime sami”, izjavi Filipini. Me|u prisutnite bea i nejzinite kolegi od diplomatksiot kor, amerikanskiot ambasador Filip Riker i pretstavnicite na francuskata ambasada.Na izlo`bata se pretstavija 13 umetnici, sedum avtori od Holandija (Sa{a Lanoj, Kris Slater, Kristel Hofmans, Remko Svart, Marike Rongen, Martajn Homan, Ber-tus Rosier i Kaat [ulte) i {est od Make-donija: Rosica Mr{i}, Aleksandra [ekut-kovska, Tina Go{eva, Gordana Vrencoska, Mima Pejoska i Andrej Bartling. Tie se izrazija vo razli~ni disciplini na diza-jnot - nakitot, modata, modnite dodatoci, dizajnot na razli~ni utilitarni predmeti, s$ do dizajniraweto enterieri.Spored kuratorot na izlo`bata, Ana Frangovska, izlo`bata pretstavuva retka mo`nost da se vidi sovremen doma{en i stranski dizajn. Frangovska veli deka eden od konceptite na izlo`bata e aspektot na ènata kako potro{uva~, odnosno genetskiot kod na ènata da izleze da kupi par~e obleka, mebel, nakit itn.. “Ne{to po {to na vremeto bil ozna~uvan nejziniot status vo op{testvoto, no isto taka i ve}eprefinetiot aspekt i educiranost na ènata vo dene{no vreme da kupi odbrano

par~e dizajn {to e potpi{ano od nekoe dizajnersko ime, a ne samo kako brend. Najinteresen moment e tokmu spojot na lokalnoto so internacionalnoto, doma{noto so toa {to e trend vo svetot”, potencira{e Frangovska. Kako {to istaknuvaat i samite dizajneri,

ovaa izlo`ba pretstavuva za~etok na sozdavaweto tradicija za razvoj na dizajnot kaj nas, no i mo`nost za razvoj na sorabotkata i na edukativnata komponenta na dizajnot. Holan-dskiot pret-stavnik Martajn Homan, diza-jner na modni dodatoci kako kop~iwa, bra-zletni, prsteni i sl., te`nee kon izvedba na

dekorativni par~iwa ~ija funkcija ne e da bidat ubavi, tuku misteriozni i najva`no da predizvikaat reakcija. Toj veli deka negovata rabota ne e dizajnirawe samo za sebe, tuku pravi osvrt kon holandskata umetnost i sorabotka so drugite dizajneri, istaknuvaj}i deka koga se dizajnira treba da se pogledne i kon drugite aspekti na dizajnot i da se upotrebat ve{tinite mak-simalno. Gordana Vrencoska, inaku, dobropoznata po plakatite za Skopje xez-festival i profe-sor po vizuelni komunikacii i grafi~ki dizajn na Evropskiot univerzitet vo Skopje, ~estopati se izrazuva vo dizajnot kako umetni~ka disciplina. Deloto so koe se pretstavi e nasloveno “Makedonski folk-lor” i izobiluva so dekorativni aspekti. Taa istaknuva deka mladite dizajneri se borat za postavuvawe infrastruktura vo koja }e ima pogolemo vklu~uvawe od strana na pove}e sektori - mediumite, umetni~kite kriti~ari, umetni~kite spisanija, kako i pogolema sorabotka me|u dizajnerite i biznis-zaednicata, koja }e dovede do funk-cionirawe na dizajnot na sovremeno nivo.Izlo`bata “Postoe~ki dostignuvawa (dom i moda)” e poddràna od holandskata ambasada, Ministerstvoto za kultura na Makedonija, fondacijata Mondrian, grad Skopje i }e trae do 15 mart.

Pred nekolku meseci vo doma{nata javnost se pojavija kritiki za izborot na splitskata akademija kako nositel na proektot za restavracija i konzervacija, vo smisla deka

anti~koto bogatstvo im e dadeno “na ve`bawe” na studentite. Sepak, ovie vesti se najava za uspe{no zavr{uvawe na proektot za “oìvuvawe” na “Srame`livata Venera”.

IZLO@BA NA SOVREMEN DIZAJN “POSTOE^KI DOSTIGNUVAWA (DOM I MODA)”

IVA BALÊVA

VO MAKEDONIJA

ralo i se odrazilo vrz celiot organizam. Poradi vakvata sostojba, Mitrovi} ja do~eka Novata godina vo eden klini~ki centar speci-jaliziran za leukemija vo Germanija, kade {to bil podloèn na lekuvawe. Poslednive triesetina dena vo javnosta izlegoa golem broj prikazni za toa dali navistina stanuva zbor za anemija ili, pak, lo{ata zdravstvena sostojba na najbogatiot ~ovek na Balkanot e rezultat na negoviot “buren” ìvot, koj moèbi e prosleden so konsumirawe drogi, piewe ap~iwa za slabeewe, pa potoa dijagnozi za leukemija, rak ili sida... Me|utoa, nekolku dena otkako bil praten na le~ewe vo Germanija, Mitrovi} izleze vo javnosta so iz-java deka se ~uvstvuva s$ podobro i podobro, deka negoviot organizam povtorno po~nal da gi proizveduva potrebnite supstancii vo krvta i deka e ~ista sre}a {to stanuva zbor za blag oblik na aplasti~na anemija. “Ne stanuva

�� Mladite dizajneri se borat za postavuvawe na infrastruktura vo koja }e ima pogolemo vklu~uvawe od strana na pove}e sektori - medium-ite, umetni~kite kriti~ari, umetni~kite spisanija, kako i pogolema sorabotka me|u dizajnerite i biznis-zaednicata


Srame`livata � VENERA }e zastane na noze


zbor za nikakva leukemija, nitu, pak, drugi grozni raboti za koi pi{uvaat mediumite. Ednostavno premnogu rabotev periodov i organizmot mi se premoril. Me|utoa, sega po priroden pat zakrepnuvam”, bea prvite izjavi na Mitrovi} za srpskite mediumi.Kako {to se razotkrivala celata situacija, somneìte na Mitrovi} za mo`niot zagovor protiv nego i truewe s$ pove}e se potvrdu-vale: “Ne moàm da gi dozvolam tra~evite za mene, posebno koga se odnesuvaat na rabotata na Pink vo Slovenija, kade {to od den na den ostvaruvame s$ podobri rezultati so gledanosta, a vo Srbija so re-alnoto {ou “Dvor” (“Zamok”) gi nadminavme i sopstvenite standardi. Zlobnite lu|e koi ja ~ekaa mojata bolest za da se vpregnat vo mediumski i drugi kampawi protiv mene, vo idnina mora da mi se trgnat od pred o~i”, izjavil Mitrovi}.

d racija na holai makedonskijneri i sre}nsozdavaweto umetnosta. “Srabotime zaesami”, izjavi bea i nejzinikor amerika

ralo i se odrazilo vrz celiot organizam.Poradi vakvata sostojba, Mitrovi} ja do~ekaNovata godina vo eden klini~ki centar speci-j k j G j k

zbor za nikakva leukemija, nitu, pak, drugi grozni raboti za koi pi{uvaat mediumite. Ednostavno premnogu rabotev periodov i

TA NA PINK?!

Anti~kiot lokalitet Skupi �

SPOJ NA HOLANDSKI I MAKEDONSKI ART-DIZAJN

GORDANA VRENCOSKA � - Pink sonata in G-minor

CRNA ZAVERA VO “ROZOVIOT SVET”: OD BAXANAK DO BORXIJA?!@eqko Mitrovi} me|u najsomnitel-nite lica od negovoto najblisko delovno i semejno opkruùvawe go poso~il Zlatko i, navodno, ve}e na policijata & predal dokazi deka toj bil Borxija, zaverenikot koj go truel so poso~enite hemikalii i radio-aktivni supstancii. Krmpoti} be{e ~len na edna od najdo-brite generacii na belgradska Crvena Yvezda, od krajot na sedumdesettite i po~etokot na osumde-settite godini, koja stigna do finaleto na Kupot na UEFA. Pred osum godini Krmpoti} be{e i na privremena rabota vo Makedonija kako trener na ~airskiot klub Sloga Jugomagnat, so koj go osvoi vtoroto mesto vo prvenstvoto i plasman vo kupot na UEFA. Inaku, najzasluèn za anga`manot na Krmpoti} vo Sloga be{e legendarniot menaxer Velibor Xarovski. Xaro za "Kapital" izjavi deka ne bi gi komentiral navodite za somneìte deka Krmpoti} e "truja~ot" na Mitrovi}. "I so Zlatko i so @eqko sum odli~en prijatel. Jas go dovedov Krmpoti} vo Sloga! Be{e mnogu te{ko da se donese trener od Belgrad na âir, a, od druga strana, da se ubedat ~airskata uprava i naviva~ite da im donese{ trener od Belgrad!". "A prijatel sum so @eqko i planiram golema sorabotka vo idnina so nego", dodava Xaro. Moèbi e in-teresna prodolènata “makedonska fudbalska vrska” na semejstvoto Krmpoti}. Sinot na Zlatko Krmpoti}, Zlatko Krmpoti} junior, pred dve godini, kako dvae-set i dvegodi{en odbranben fudbaler na Dinamo (Vrawe) i prethodno del na site mladinski kategorii vo {kolata na crveno-belite od Marakana, be{e vid-en kako edno od najgolemite sezonski zasiluvawa na kumanovskiot klub Milano. No, po otkrivaweto na kriminalot na gazdata na ovoj klub, “tobako bosot” Bajru{ Sejdiu, klubot finansiski propadna...

ЗЛАТКО KRMPOTIЌ - �од sлавните denovi na Crvena yvezda

24 KAPITAL / 28.01.2011 / PETOKRabota / Finansii / Farmacija

BANKARSTVO/FINANSIIIzvor: Ve~erObjaveno: 25.01.2011„Kolor medija” od Skopje, raspi{uva: oglas za vrabotuvawe na Finansiski upravitel so rabotno mesto vo Skopje. Dokolku ste komunikativni, ambiciozni, kooperativni,profesionalec vo rabotata i dokolku gi poseduvate baranite stru~ni znaewa za vodewe finansii za ova rabotno mesto, a smetate deka }e bidete od polza na va{ata kompanija „Kolor Media”/izdava~ na vesni-cite: „Svet”, „Ubavina i zdravje”, „Moe bebe” i „Isprati recept” od Skopje-Stanete del od na{iot uspe{en tim! Osnovnite uslovi koi se baraat: -Visoka stru~na podgotovka/ekonomska struka od oblasta na finan-sii -Odli~no poznavawe na rabotata na kompjuterot. Znaewe na angliskiot jazik, a po mo`nost i srpskiot -Poseduvawe na voza~ka dozvola od B-kategorija -Probna rabota za ova rabotno mesto e 3 meseci so prethodnoto prakti~no rabotno iskustvo od najmalku edna godina. Opis na rabotata: -Rabota vo oblasta na finansiskiot sektor, a i kandidatot da ima odli~ni finansiski poznavawa -Brzo,to~no,precizno i navremeno spravuvawe so site barani rabotni obvrski od oblasta na finansiite vo firmata, kako i korespondencija so delovni partneri i -Redovna isplata na mese~na plata za polno rabotno vreme Kandidatite treba da imaat ve}e rabotno iskustvo vo finansiskiot sektor, a poèlno e toa rabotno iskustvo da e rezlizirano i vo pe~atenite mediumi. Profil na kandidatite: -Razviena rabotna disciplina,znaewa od oblasta na finansiite -Komunikativen/a/ so razvieni organizaciski i idejni sposobnosti -Ume{nost za timska rabota i podgotvenost za rabota vo uslovite na kusi vremenski rokovi. Va`na napomena: Site kandidati mora da dostavat CV vo koe }e priloàt pokraj opis na gorebaranoto i opis na svojata profesionalna biografija, rabota so finan-siite. Da priloàt i svoja mala fotografija vo boja, so li~ni podatoci/datum i mesto na ra|awe i mesto na ìveewe da e vo Skopje/ kako i svojot kontakt telefon/mobilen i fiksen/. Nekompletni i nepotpolneti CV-a nema da bidat zemeni vo predvid. Samo onie kandidati koi }e vlezat vo potesen izbor }e bidat kontaktirani. Pravo na ovoj konkurs imaat site dràvjani na Makedonija koi se zdravi i rabotosposobni i koi gi ispolnuvaat gorenavedenite uslovi za ova rabotno mesto, bez razlika na pol, nacionalna i verska pripadnost, a da se na vozrast od 25 do 60 godini. Kandidatite svoete CV treba da go ispratat na e-mail adresa: [email protected] so oznakata „CV za finansiski upravitel” i obavezno po po{ta na adresata „Kolormedia” ul.Debarca br.10, 1000 Skopje, so oznakata-„Konkurs za rabota” vo zatvoreno pliko. Konkursot e otvoren 7 dena od denot na negovoto objavuvawe za podetalni informacii moète da se obratite vo rokot od 7 dena na fiksniot broj 3116-567 sekoj den do zatvoraweto na ovoj konkurs, od 14.00 do 18.00

JAVEN SEKTORIzvor: Ve~erObjaveno: 25.01.2011Sovetot na JNU Institut za makedonski jazik „Krste Misirkov” Skopje donesuva odluka za raspi{uvawe konkurs za izbor na dvajca sorabotnici vo edno od nau~nite zvawa

FARMACIJAIzvor: VremeObjaveno: 27.01.2011Farmacevtskata kompanija DEMAKS NOVA od Skopje objavuva oglas za vrabotuvawe na 3 stru~ni sorabotnika (medicinski pretstavnici). Potrebni kvalifikacii: -visoko obrazovanie (medicinski fakultet), -aktivno poznavawe na angliski jazik -odli~no poznavawe na MS offi ce ,Power Point - poloèn voza~ki ispit. Ve{tini i sposobnosti: -odli~ni komunikaciski, analiti~ki i organizaciski sposobnosti -stru~nost i elokventnost, energi~nost -poèlno e prethodno iskustvo pri grupni prezentacii i rabota na teren. Nudime: -rabota vo dinami~na sredina, dobri uslovi, vrvna obuka, mo`nost za dokaùvawe na va{ite profesionalni sposobnosti. Internacionalna kariera Site zainteresirani kandidati da dostavat CV fotografija i motivaciono pismo na makedonski jazik na e-mail: [email protected]. Nepotponite aplikacii nema da bidat razgledani.

Izbor na aktuelni oglasi

PRETPLATETE SE NA

Pove}e informacii na 02/ 2551441 ili [email protected]

25KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK Obuki / Finansii i smetkovodstvo

Kursot e dizajniran za po~etnici – za zdobivawe na kvalifikacija i prekvalifikacija odnosno celosno osposobuvawe za rabota vo finansiskoto smetkovodstvo.Kursevite se nameneti za kandidati so SSS I VSS.Nastavata se realizira vo mali grupi od eksperti od dadenite oblasti sledena so soodveten raboten materijal.

Upisot e vo tek.Informacii sekoj raboten den od 09 – 20 ~asot.

Ruzveltova 6, 1000 Skopjetel/ faks 02/ 3213-409 , 02/ 3215-026 e-mail: [email protected]; [email protected] www.kds.com.mk

KURS ZA FINASISKO SMETKOVODSTVO

(72 ÂSA)

Ednodneven seminar

„VNATRE[NATA REVIZIJA VO TRGOVSKITE DRU[TVA I JAVNITE PRETPRIJATIJA VO REPUBLIKA

MAKEDONIJA”

PREDAVA^: Trajko Spasovski, rakovoditel vo �Sektorot za centralna vnatre{na revizija, Ministerstvo za finansii na Republika Makedonija.

10 fevruari 2011 godina �

10:00-16:30 ~asot �

Stopanska komora na Makedonija, �sala 1 na 5-ti kat

Site u~esnici na seminarot }e dobijat raboten materijal i sertifikat za u~estvo.

Zainteresiranite za u~estvo na ovoj seminar moàt da se prijavat najdocna do 4 fevruari 2011 godina.

Prijavniot list i podetalni informacii moè da se prevzemat od sajtot na Stopanskata komora na Makedonija: www.mchamber.mk

KONTAKT:Len~e Zikovatel: 02 32 44 054 faks: 02 32 44 088e-mail:[email protected]

Anita Mitrevskatel: 02 32 44 057 faks: 02 32 44 [email protected]

26 KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK

OBUKA: MENAXMENT NA NEVLADINI ORGANIZACII (NVO)

Vremetraewe: 2 meseci/ 2 pati nedelno h 2 ~asa (vkupno 32 ~asa) Sleden termin: 1 fevruari 2011OBUKATA E NAMENETA ZA MLADI LU\E SO ILI BEZ RABOTNO ISKUSTVO KOI IMAAT INTERES ZA RABOTA VO NEVLADINI ORGANIZACII (NVO) VO MAKEDONIJA ILI VO STRANSTVO. OBUKATA JA SPROVEDUVAAT ISKUSNI NVO PROFESIONALCI I AKTIVISTI, I PRETSTAVUVA DINAMIÊN SPOJ NA TEORETSKA I PRAKTI^NA RABOTA.

OBUKATA OPFAЌA: voved vo gra|ansko op{testvo i rabotata na nevladinite �organizacii, me|unarodni, regionalni i lokalni iskustva, zna~eweto na me|unarodnoto civilno op{testvo (civil society) i negoviot podem vo izminatite decenii, goleminata i funkcioniraweto na me|unarodnoto civilno op{testvo, istorija na gra|anskoto organizirawe vo Makedonija, registra- �cija i normativna ramka za rabota na NVO sektorot, zna~ewe na NVO sektorot vo Republika Makedonija, odnosite na NVO sektorot so javnite institucii, privatniot sektor, mediumite i gra|anite, finansirawe na NVO sektorot, oblasti na anga`man na NVOi,voved vo osnovnite koncepti i termini od zna~ewe za �menaxmentot vo NVO sektorot: proekti, donatori, fandrejzing, volonterstvo, korporativna odgovornost, me|unarodna sorabotka, op{testven aktivizam, itn.osnovni na odnosi so donatori, voved vo upravuvawe so �proekti, zapoznavawe so rabotata na uspe{ni NVO, itn. menaxirawe na proekti, obezbeduvawe na finansii za proekti, �menaxment vo procesite na me|unarodna sorabotka, vodewe na regionalni i me|unarodni proekti, voved vo Evropskite fondo-vi i nivnosto zna~ewe za NVO sektorot vo Makedonija, itn.

CENA:Cena za eden u~esnik e 4,000 den (+DDV). Mo`no e pla}awe na rati. Na krajot na obukata sekoj u~esniк dobiva sertifikat.

NAÎN NA PRIJAVUVAWE: Prijavete go va{eto u~estvo na telefonite: 02 3 103 673 / 02 5 296 589,ili elektronski na [email protected]

Direktor na obukata e Dr. Risto Karajkov. Dr. Karajkov ima doktorat po me|unaroden razvoj od Univerzitetot vo Bolowa, Italija. Negovite istraùva~ki sorabotki vklu~uvaat i prestoj pri presti`niot Center for Civil Society Studies na Johns Hopkins University, vo SAD, kako i na UNU WIDER vo Helsinki. Dr. Karajkov ima pove}e od 10-godi{no iskustvo vo NVO sektorot vo Makedonija, regionot, i po{iroko.

ZABELE[KA: PO@ELNO E (NO NE NEOPHODNO) UÊSNICITE NA OBUKITE DA IMAAT OSNOVNI POZNAVAWA NA ANGLISKI JAZIK I RABOTEWE SO KOMPJUTER.

Obuki / Menaxment / HR

27KAPITAL / 28.01.2011 / PETOK Tenderi / Konferencii i saemi

Analiza na finansiski izve{tai i relativno vrednuvawe na kompaniiteJanuari 2011Primeko Business & Personal Coaching Januari 2011Ksantika, Agencija za komunikaciiFinansiska edukacija za kreditni òngleriJanuari 2011

Sinergija PlusKurs za ofis menaxerJanuari 2011KDSInterna revizija Januari 2011PrimekoObuka za odnosi so javnostJanuari 2011ITC Konsalting

Relaxed Management (Tailor Made Training)Januari 2011 Ksantika,Agencija za komunikaciiRe{enie za va{ata finansiska idninaSekoj PonedelnikSinergija PlusChoose your perfect job. Start creating your future today!!!

Internet marketingJanuari 2011ITC KonsaltingCreative communication (Tailor Made Training)Januari 2011 Ksantika,Agencija za komunikaciiKurs za smetkovodstvoJanuari 2011KDS

Nau~i i zbogati se!Januari 2011Sinergija PlusFinansiski menaxmentJanuari 2011PrimekoPi{uvawe CV i Motivaciono pismo; Komunikaciski ve{tini; i Podgotovka za intervju za vrabotuvawe

Januari 2011ITC Konsalting@ivotni ve{tini i li~en razvojSekoj petokZorba Konsalting

Za pove}e informacii odete na www.no.net.mk

Vodi~ za neformalno obrazovanie - Aktuelni obuki

OGLAS ZA DODELUVAWE NA DOGOVOR ZA JAVNA NABAVKA

DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Ministerstvo za Finansii

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAIznajmuvawe i servisirawe na multifunkciski �ma{ini so obezbeduvawe na potro{ni materijali za potrebite na Ministerstvoto za finansii.Link � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt-egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=72d7f9d4-7ae0-42e6-a4e4-bbfb94dbaf2e&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Agencija za katastar na nedvi`nosti

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAKonsultantski uslugi i mediumska kampawa. �Link � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt-egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=b3b3500f-81ca-4eaa-b6a6-55-fbfb429709&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. FOD DOOEL Novaci AD ELEM Skopje

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAUslugi za Osiguruvawe �

Link: https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt- �egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=8e879d4d-0e3c-4521-98fb-20-fb4824956a&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: Op{tina Ilinden1.

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKANabavka i izgradba na oprema za �soobra}ajna signalizacija na teritorija na op{tina Ilinden.Link: https://e-nabavki.gov.mk/eProcure- �mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosi-eRPP.aspx?EntityId=7c626ea4-a6ea-4aa5-8a48-bb41f5894737&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Centralen registar na RM

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKASistem za video nadzor vo Skopje i [tip. �Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcure-mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=5646fa57-dd51-46d1-9b91-786-e6a6305d2&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. Op{tina Aerodrom

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAIzbor na firma za odrùvawe na sportski �i detski igrali{ta na teritorija na op{tina Aerodrom.Link � : https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt-egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=0c3b28ca-4a33-44dd-8aac-99-fabee30237&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: Op{tina Butel1.

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAIzvr{uvawe na operativni geodetski raboti i �geodetski raboti za posebni nameni.Link: https://e-nabavki.gov.mk/eProcure- �mentIntegration/PublicAccess/Dossie/dosieRPP.aspx?EntityId=dd71d032-b297-4ab8-be5c-14-e3d2b20fe7&Level=2


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: 1. JP Slu`ben vesnik na RM

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKANabavka na usluga - pe~atewe na Registar na �propisi i drugi izdanija za 2011 godina.Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt-egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=b7ac1ca2-b57b-4e5f-8d30-52-a1297b7a6e&Level=2

KAPITAL TENDERI


DOGOVOREN ORGANNaziv na dogovorniot organ: Op{tina Centar1.

PREDMET NA DOGOVOROT ZA JAVNA NABAVKAIluminacija na arhitektonski �spomenici od oblasta na kulturata.Link: � https://e-nabavki.gov.mk/eProcurementInt-egration/PublicAccess/Dossie/dosieACPP.aspx?EntityId=cac8ffd6-7b12-4f7f-83e8-209-d6a2b2861&Level=2

Na 22 i 23 mart 2011 godina Me|unaroden kongres za ishrana i zdravstvo vo Francija

BIZNIS-FORUM VO DI@ONZa vreme na 6. Me|unaroden kongres za ishrana i zdravstvo vo Diòn, }e se odrì binzis-forum (brokerski nastan) na koj{to }e moàt da se razmenat iskustva so drugi u~esnici za vreme na kongresot.

Ovoj nastan gi targetira industriite za prehranbeni proizvodi, laboratoriite, �tehni~ki centri koi se zanimavaat so hrana i ishrana. Poentata na ovoj nastan vo sporedba so drugi nastani so sli~ni temi e senzorskiot pristap (vkus, aroma, struktura/sostav....).

Sekoja organizacija (industrija, javna ili privatna istraùva~ka laboratorija, �tehni~ki centar), koja ima tehnolo{ka ili know-how ponuda ili barawe ili koja bara partneri e dobredojdena za da se priklu~i vo delovnite sredbi so kompanii od cela Evropa.

Brokerskiot nastan se organizira vo ramkite na 6. Me|unaroden kongres za ishra- �na i zdravstvo vo Diòn. Nad 370 sredbi me|u kompaniite se organizirani za vreme na posledniot Kongres vo 2010 godina.

Site informacii i registracija ( pred registracija na brokerskiot nastan) moè da se najdat na www.taste-nutrition-health.com ili na linkot na gorenavedeniot kongres.

On-line Registracijahttp://b2match.eu/taste-nutrition-health2011/participants/new

EEN Proekt www.een.mk

SOFÊ JOVANOVSKA [email protected], Tel: +389 (02) 3244060

LAZO ANGELEVSKI [email protected] Tel: +389 (02) 3244090

Na 16 i 17 fevruari 2011 Saem i Nastan za tehnolo{ka i biznis sorabotka, vo [panija

EGÉTICA-EXPOENERGÉTICA 2 VO VALENSIJA

Stopanskata komora na Makedonija - EIICM organizira poseta na Vtoriot saem za tehnolo{ka i delovna sorabotka. Nastanot }e se odrì vo Valensija na 16 i 17 fevruari 2011 godina, za vreme na zaedni~kite me|unarodni saemi: EGÉTICA-EXPOENERGÉTICA: Saem za energii; ECOFIRA: Saem za voda, po~va, vozduh, otpad i nivni tehnologii i uslugi i EFIAQUA: Saem za efikasno vodostopanstvo.

ROKOVI: do 3 fevruari 2011 godina: registracija i podnesuvawe na profili; �

do 9 fevruari 2011 godina: barawa za bilateralni sredbi. �

POVEЌE INFORMACII ZA SAEMITE: EGÉTICA - EXPOENERGÉTICA: www.egetica-expoenergetica.com ECOFIRA: www.feriavalencia.com / ecofira EFIAQUA: www.feriavalencia.com / efiaqua

Veb-sajt na Vtoriot nastan za tehnolo{ka i delovna sorabotka: http://www.enterprise-europe-network.ec.europa.eu/public/bemt/home.cfm?eventid=2460

VLEZOT I UÊSTVOTO NA SAEMOT SE BESPLATNI.

KONTAKT:

Lazo Angelevski proekten konsultant tel: (02) 3244090 [email protected]~e Jovanovska proekten konsultant tel: (02) 3244060 [email protected]

TOP 100

VO FEVRUARI 2011 ^ITAJTE VOSPECIJALNI PRILOZI

ZA SITE INFORMACII JAVETE SE NA:TEL. 02 2551 441 LOK 102 LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKIILI ISPRATETE E-MAIL NA: [email protected] KAPITAL MEDIA GROUP DOOP-FAH 503 1000 SKOPJETEL. 02 2551 441; FAKS. 02 2581 440

KONSALTING ZDRAVI I AKTIVNI TRANSPORT I LOGISTIKA


215 kapital 28 01 2011

Documents