กรอบประเดนการตรวจราชการและนเทศงานกรณปกตระดบกระทรวง กระทรวงสาธารณสข ประจ าป 2555 คณะท 3 การสงเสรมสขภาพ ปองกนควบคมโรคและลดปจจยเสยงดานสขภาพ

หวขอ ประเดนการตรวจ

ราชการ การตรวจราชการเชงกระบวนการ ผลส าเรจ/ตวชวด แนวทางการสนบสนนจากสวนกลาง หนวยงานท

รบผดชอบ

หวขอ 3.1 การจดทาแผนบรณาการงานสงเสรมปองกนเชงรกระดบจงหวด

การจดทาแผนบรณาการงานสงเสรมปองกนเชงรกระดบจงหวด

1.จงหวดมการจดทาแผนบรณาการงานสงเสรมปองกนเชงรกระดบจงหวดซงประกอบดวย 1.1งานสงเสรมสขภาพ งานปองกนควบคมโรค เชน มะเรง เบาหวาน ความดนโลหตสง หวใจ และหลอดเลอดสมอง 1.2สขภาพชองปากภายใตแผนงานของกองทนทนตกรรม 2.มการนาแผนบรณาการงานสงเสรมปองกนเชงรกเชงรกระดบจงหวดไปสการปฏบตและสามารถดาเนนการใหบรรลผลตามเปาหมายของแผน

รอยละของการบรรลผลตามแผนทกาหนด

สานกนโยบายและยทธศาสตร สป.จดทาคมอแนวทางการจดทาแผนบรณาการงานสงเสรมปองกนเชงรกระดบจงหวด เรองสขภาพชองปากภายใตแผนงานของกองทนทนตกรรม สนบสนนดงน 1. จดประชมถายทอดนโยบายและแนวทางดาเนนการ 3. จดทาคมอแนวทางการปฏบตงานใหจงหวด 4. จดประชมวชาการทนตสาธารณสข เพอใหจงหวดไดนาเสนอผลงานจดบรการบรณาการ/เชงรก/นวตกรรม/โครงการพฒนา 5.พฒนาระบบขอมลทนตสาธารณสขและวางกรอบการประเมนผลการจดบรการสงเสรมปองกนของกองทนทนตกรรม

1.สานกนโยบายและยทธศาสตร สป. 2.กรมอนามย

หวขอ ประเดนการตรวจราชการ

การตรวจราชการเชงกระบวนการ ผลส าเรจ/ตวชวด แนวทางการสนบสนนจากสวนกลาง หนวยงานทรบผดชอบ

หวขอ 3.2 การปองกนและควบคมโรคตดตอ

กระบวนการดาเนนงานขบเคลอน ใหเกดอาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน

จงหวดมกระบวนการขบเคลอนและอาเภอมการดาเนนงานตามคณลกษณะทกาหนดในแตละดาน เพอขบเคลอนใหเปน "อาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน" โดยมเกณฑการประเมนคณลกษณะอาเภอปองกนควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน ดงน 1.มคณะกรรมการการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ 2.มระบบระบาดวทยาทดในระดบอาเภอ 3.มการวางแผน ตดตามและประเมนผลการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ 4.มการระดมทรพยากรหรอการสนบสนนงบประมาณจากหนวยงานทเกยวของเปนรปธรรม

มผลสาเรจของการควบคมปองกนโรคทสาคญตามนโยบายกระทรวงสาธารณสข และทเปนปญหาในพนท

พฒนาศกยภาพทม SRRT เพออาเภอควบคมโรคเขมแขงอยางยงยน โดย 1. การจดประชมเชงปฏบตถอดบทเรยนการเฝาระวงเหตการณของทม SRRT เครอขายระดบตาบล โดยการสมคดเลอกผเขารวมประชม ประกอบดวย รพสต อปท อสม อาเภอ จงหวด เขต แหงละ 1-2 คน 2. การอบรมระบาดวทยาสาหรบแพทยหวหนาทมและผสอบสวนหลก ผอบรมเบกจายจากตนสงกด 3. การอบรมระบาดวทยากอนปฏบตการสาหรบเจาหนาทระบาดวทยาระดบเขตและจงหวดทปฏบตงานใหม 4. นเทศ ตดตาม ประเมนผลทม SRRT เครอขายระดบตาบล โดยสมตรวจรพสต บางแหง 5. โอนเงนสนบสนนจงหวดดาเนนการอบรมหลกสตร SRRT ระดบตาบล 6 จดการประกวด เชดชและใหรางวล

กรมควบคมโรค

หวขอ ประเดนการตรวจราชการ

การตรวจราชการเชงกระบวนการ ผลส าเรจ/ตวชวด

แนวทางการสนบสนนจากสวนกลาง หนวยงานทรบผดชอบ

หวขอ 3.3 การดแลปญหาสขภาพจต

ระบบการเฝาระวง ปองกนการฆาตวตาย และตดตามดแลผพยายามฆาตวตาย

๑. การวเคราะหสถานการณผมปญหาการฆาตวตาย เพอสการวางแผนในระดบจงหวด อาเภอ หมบาน ตามบรบทของแตละพนท ๒. การวเคราะห สงเคราะหขอมลการฆาตวตายของประชาชนในพนทเพอคนหาประชาชนกลมเสยง ปจจยกระตนทเขามามสวนเกยวของกบปญหาการฆาตวตายในแตละพนท ๓. การทบทวนกระบวนการดาเนนงานชวงปทผานมา เพอกาหนดตวชวดความสาเรจของจงหวด วางแผนปฏบตการตามความรนแรง ความถทเกดปญหาในพนท ๔. ระบบการคนหา คดกรอง บรการการเขาถงบรการของผทเสยงตอการฆาตวตาย เฝาระวง ชวยเหลอ บาบดรกษา และตดตามดแลอยางตอเนอง ตามมาตรฐานทกาหนด ๕. ปจจยททาใหเกดความสาเรจและ/ หรอการแกไขปญหาในการดาเนนงาน ปญหาอปสรรค และ ขอเสนอแนะ

อตราการฆาตวตายลดลง

- มการสนบสนนงบประมาณใหแกจงหวดพนทสแดง - มขอมลผทฆาตวตายส าเรจรายจงหวดเพอสะทอนใหเหนถงอตราการฆาตวตายมแนวโนมเพมขนหรอลดลง - มการทอดองคความรของพนททไดด าเนนการ เพอไดวเคราะหตนเอง และปองกนไดตามบรบท - การพฒนาองคความรแกบคลากรเครอขาย - มมาตรฐานการบรการผทเสยงตอการฆาตวตายระดบ รพศ./รพท./รพช.

-ชดความรเกยวกบการฆาตวตายและการดแลรกษาผทเสยงตอการฆาตวตายทผลตโดยกรมสขภาพจต -สามารถคนหาขอมลความรตางๆและรบขอแนะน าเพมเตมไดทาง www.suicidethai.com , www.dmh.or.th

กรมสขภาพจต

หวขอ ประเดนการตรวจราชการ

การตรวจราชการเชงกระบวนการ ผลส าเรจ/ตวชวด

แนวทางการสนบสนนจากสวนกลาง หนวยงานทรบผดชอบ

หวขอ 3.4 การดแลสขภาพแมและเดก และผสงอาย

ระบบและกระบวนการพฒนาโรงพยาบาลผานเกณฑมาตรฐานโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวระดบทอง

ตดตามการดาเนนงานของจงหวด ในการวางแผนเพอการพฒนาสขภาพแมและเดกอยางเปนระบบทเชอมโยงระหวางสถานบรการฯ ครอบครว และ ทองถนโดยมกระบวนการดงน 1. มการวเคราะหสถานการณ ปญหาและอปสรรคตอการพฒนาสขภาพแมและเดกทเปนปจจบน 2.มการวางแผนงาน/ โครงการ /กจกรรมเพอแกปญหาอนามยแมและเดกอยางบรณาการ 3.แผนงานมความเชอมโยง ตอเนองในการดแลสขภาพแมและเดกทครบวงจรส ครอบครว ชมชน ทองถน 4.มการชแจงรายละเอยดโครงการฯการพฒนาความรการดแลสตรตงครรภและเดกแรกเกด – 5 ป 5.มการศกษาวจย หรอนวตกรรมเพอสรางองคความรในการพฒนาสขภาพแมและเดก

จานวนโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวทผานเกณฑระดบทองไมนอยกวารอยละ 90

1.โครงการต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว 1.1 จดประชมเชงปฏบตการจดทาแผนททางเดนยทธศาสตรตาบลนมแมฯ จดโดยศนยอนามยเขต1-12 1.2 มคมอตาบลนมแมฯ ตวอยางVDO ผลงานและรายงานผลการดาเนนงานตาบลนมแมของ 5 ตาบล 2.โครงการโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครว 2.1 ประกาศเกยรตคณโรงพยาบาลสายใยรกระดบทองและสมมนาวชาการอนามยแมและเดกครงท 4 2.2 โปรมแกรมประเมนมาตรฐานโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลสายใยรกแหงครอบครว 2.3 โปรมแกรมประเมนมาตรฐานโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครว 2.4 จดประชมเชงปฏบตการการดแลสตรตงครรภแนวใหมในบรบทประเทศไทยและคลนกเดกดคณภาพ

กรมอนามย

หวขอ ประเดนการตรวจราชการ

การตรวจราชการเชงกระบวนการ ผลส าเรจ/ตวชวด

แนวทางการสนบสนนจากสวนกลาง หนวยงานทรบผดชอบ

2.5 การประเมนและรบรองมาตรฐานโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวและโรพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลสายใยรกแหงครอบครว 2.6 โลโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวระดบทองใหมและประกาศเกยรตคณโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวทผานการประเมนซา 2.7 โลโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลสายใยรกแหงครอบครว

หวขอ ประเดนการตรวจราชการ

การตรวจราชการเชงกระบวนการ ผลส าเรจ/ตวชวด

แนวทางการสนบสนนจากสวนกลาง หนวยงานทรบผดชอบ

หวขอ 3.4 การดแลสขภาพแมและเดก และผสงอาย

การจดตงและพฒนาชมรมผสงอายผานเกณฑชมรมผสงอายคณภาพ

จงหวดมกระบวนการขบเคลอนตาบลตนแบบดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว ๑.มสถานการณผสงอายและมการวเคราะหขอมล ๒.มแผนงานโครงการตามบรบทของพนทในการดแลสขภาพผสงอาย ๓.มการน าแผนงานโครงการสการปฏบต ๔.มModel หรอ good practice ทเปนตวอยางการด าเนนงาน เพอการขยายผล ตาบลทมการดาเนนงานผานเกณฑองคประกอบการดาเนนงานทใชในการประเมนการดาเนนงานดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว(Long Term Care : LTC) จานวน ๖ ขอ ๑. มขอมลผสงอายตามกลมศกยภาพตามความสามารถในการประกอบกจวตรประจาวน ( Barthel Activities of Daily Living :ADL)

มชมรมผสงอายผานเกณฑคณภาพเพมขน

๑.พฒนาบคลากร -อบรมพฒนาศกยภาพบคลากร “การดแลสขภาพผสงอายระยะยาว (Long Term Care)(คร ก.) - ศนยอนามยเขต (คร ก.) จดอบรมถายทอดเทคโนโลยวชาการแกผเกยวของ ระดบจงหวด ทองถน (คร ข.) ๒.พฒนาหลกเกณฑมาตรฐานดานการสงเสรมสขภาพผสงอาย ๓.ผลตสอเพอเผยแพรประชาสมพนธ

กรมอนามย

๒. มชมรมผสงอายผานเกณฑชมรมผสงอายคณภาพ ๓. มอาสาสมครดแลผสงอายในชมชน ๔. มบรการการดแลสขภาพผสงอายทบานทมคณภาพ (Home Health Care) โดยบคลากรสาธารณสข 5 มบรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพในระดบตาบล ๖. มระบบการดแลผสงอาย กลมท ๒ (ตดบาน) และผสงอาย กลมท ๓ (ตดเตยง) * เกณฑการดาเนนงานตามเอกสารแนบทาย

และสนบสนนการด าเนนงาน ๔.จดเวทแลกเปลยนเรยนร เรอง ต าบลตนแบบดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว(LTC)...กบทองถนเขมแขง..ประชาชนแขงแรง” ๕.นเทศตดตามประเมนผล

หวขอ ประเดนการตรวจราชการ

การตรวจราชการเชงกระบวนการ ผลส าเรจ/ตวชวด

แนวทางการสนบสนนจากสวนกลาง หนวยงานทรบผดชอบ

หวขอ 3.5 การคมครองผบรโภคดานสขภาพ

กระบวนการกากบดแลมาตรฐานและเฝาระวงผลตภณฑสขภาพใหปราศจากการปนเปอนและเปนไปตามมาตรฐาน

จงหวดมกระบวนการการตรวจสอบ กากบดแลคณภาพมาตรฐาน และความปลอดภยของผลตภณฑ และสถานประกอบอาหาร ไดแก 1) สารปนเปอน ๖ ชนดในอาหาร 2)นามนทอดซา 3) นาดม 4) นาแขง 5) นมโรงเรยน 6) กวยเตยว 7) อนๆทเปนปญหาของจงหวด

มผลการกากบดแลคณภาพมาตรฐานตามแผนของพนท

ขอ 5) และ 6) อย. สนบสนนงบประมาณคาตรวจวเคราะหตวอยางผลตภณฑนมโรงเรยน และกวยเตยว โดยเกบตวอยางสงตรวจวเคราะหทกรมวทยาศาสตรการแพทย

1. สานกงานคณะกรรมการ อาหารและยา 2.กรมวทยาศาสตร การแพทย 3. ศนยปฏบตการความปลอดภยดานอาหาร

หวขอ ประเดนการตรวจราชการ

การตรวจราชการเชงกระบวนการ ผลส าเรจ/ตวชวด

แนวทางการสนบสนนจากสวนกลาง หนวยงานทรบผดชอบ

หวขอ 3.5 การคมครองผบรโภคดานสขภาพ

กระบวนการพฒนาสถานประกอบการเพอสขภาพใหมคณภาพไดมาตรฐานเพอรองรบพระราชบญญตสถานประกอบการเพอสขภาพ

จงหวดดาเนนการ 5 ขนตอนตามกระบวนการพฒนาสถานประกอบการเพอสขภาพใหมคณภาพไดมาตรฐานเพอรองรบพระราชบญญตสถานประกอบการเพอสขภาพ 1. มฐานขอมลสถานประกอบการเพอสขภาพในเขตพนทรบผดชอบ 2. มกระบวนการสงเสรมพฒนาการขอรบรองมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพ อยางนอยปละ ๑ ครง 3. มขอมลสถานประกอบการเพอสขภาพทไดรบการตรวจ ประเมนมาตรฐาน ๔. มขอมลสถานประกอบการเพอสขภาพทไดรบการขนทะเบยนรบรองมาตรฐานตามทกฎหมายกาหนดทงหมดในเขตพนทรบผดชอบในป ๒๕๕๕ ๕. สถานประกอบการเพอสขภาพไดคณภาพ มาตรฐานตามทกฎหมายกาหนด ไมตากวารอยละ ๙๕

สถานประกอบการเพอสขภาพไดคณภาพมาตรฐานตามทกฎหมายกาหนด

๑. คมอการปฏบตงาน(SOP) และแบบรายงานการเกบรวบรวมขอมลสถานประกอบการ ๒. (ราง) พระราชบญญตสถานประกอบการเพอสขภาพ ๓. งบประมาณสาหรบดาเนนการสารวจ/ตรวจประเมนมาตรฐาน/สงเสรมพฒนาสถานประกอบการและสถานประกอบการเพอสขภาพ ๔. การอบรมพฒนาศกยภาพบคลากรงานธรกจบรการสขภาพสวนภมภาค ๕. การประชม สมมนาเพอจดทายทธศาสตรงานธรกจบรการสขภาพ

กรมสนบสนนบรการสขภาพ

หวขอ ประเดนการตรวจราชการ

การตรวจราชการเชงกระบวนการ ผลส าเรจ/ตวชวด

แนวทางการสนบสนนจากสวนกลาง หนวยงานทรบผดชอบ

หวขอ 3.6 การสงเสรมการใชบรการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในระบบบรการสขภาพ

ระบบการสงเสรมสนบสนนการใหบรการดวยการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกเพมขน

1.จงหวดสงเสรมใหโรงพยาบาลทวไป โรงพยาบาลชมชน และรพสต.มรายการยาสมนไพรในบญชยาหลกแหงชาตไมนอยกวา 20 รายการ ใชในสถานบรการ 2.จงหวดสงเสรมใหแพทยและ/หรอบคคลทเกยวของ ไดรบการอบรมความรการใชยาสมนไพรในบญชยาหลกแหงชาตหรออบรมหลกสตรอนทเกยวของกบการเพมมาตรฐานการใหบรการ 3.จงหวดมการตดตามการรายงานขอมลอยางครอบคลม ถกตองและครบถวน

มจานวนผปวยรบบรการดานการแพทยแผนไทยเพมขน

1.สงเสรมการผลตและการกระจายยาสมนไพรในบญชยาหลกอยางเพยงพอ 2.จดอบรมและมคมอการใชยาสมนไพร 3.สนบสนนโปรแกรมทจะวเคราะหขอมลจากหนวยบรการในพนท

กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก

- 12 -

เอกสารประกอบการประชมชแจงแผนการตรวจราชการและนเทศงานระดบกระทรวง กระทรวงสาธารณสข ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2555 วนท 26-27 มกราคม พ.ศ.2555 ณ โรงแรมรามาการเดน กรงเทพมหานคร

ภารกจท 2 การตดตามผลการปฏบตราชการสาธารณสขสวนภมภาค ประเดนหลกท 3 : การสงเสรมสขภาพ ปองกนควบคมโรคและลดปจจยเสยงดานสขภาพ หวขอท 3.1 : การจดท าแผนบรณาการงานสงเสรมปองกนเชงรกระดบจงหวด ประเดนการตรวจราชการ : การจดท าแผนบรณาการงานสงเสรมปองกนเชงรกระดบจงหวด (แผนงานลดโรค มะเรง เบาหวาน ความดนโลหตสง หวใจและหลอดเลอดสมอง)

1. สถานการณและสภาพปญหา การดแลสขภาพประชาชนในพนทของแตละจงหวด เปนภารกจทสาคญของหนวยงานในสงกดกระทรวงสาธารณสข แตมหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและเอกชน รวมทงองคกรปกครองสวนทองถนทกระดบ มบทบาทและมสวนรวมอยางมากในการดแลสขภาพของประชาชนทงในดานแผนงาน/โครงการ และงบประมาณ ปญหาสาคญทเกดขนคอ หนวยงานหลกและหนวยงานภาคเครอขายดงกลาว ตางทาหนาทและภารกจในการดแลสขภาพประชาชน โดยมไดมการบรณาการกจกรรมและงบประมาณดวยกน จากการตรวจราชการระดบจงหวดของกระทรวงสาธารณสขในปทผานมา พบวาภาพรวมประเทศสวนใหญมความกาวหนาในการจดทาแผนบรณาการ กลาวคอ การจดทาแผนมหลายภาคสวนเขามามสวนรวมมากขนจากเดมทมพยงเฉพาะในสวนของสาธารณสข โดยดาเนนการในรปของคณะกรรมการ วเคราะหสภาพปญหาสขภาพและจดลาดบความสาคญของปญหาในภาพรวมจงหวด โดยสวนใหญจะวเคราะหจากขอมลเชงระบาดวทยาเปนหลก แตยงไมมการกลาวถงขอมลอนๆเชน การวเคราะหมาตรการแกไขปญหาทผานมา หรอขอมลเกยวกบพฤตกรรมสขภาพของกลมเปาหมายตางๆ ทมผลตอปญหาสขภาพเปนตน ในสวนของการจดทาแผนบรณาการสวนใหญจะเปนการบรณาการทรพยากร แตยงขาดการบรณาการแผนรวมกบภาคเครอขายทเกยวของหรอแมแตในสวนของสาธารณสขจงหวดกตาม พบวา มการจดทาแผนบรณาการรวมกนแตปฏบตการแยกสวนกน ขอสงเกตอกประการหนงพบวา สวนใหญจงหวดจะกลาวถงกระบวนการจดทาแผนยทธศาสตรระดบจงหวด 3- 5 ป แผนพฒนาสาธารณสขจงหวด และแผนปฏบตการประจาป เพอขบเคลอนแผนจงหวดสการปฏบตระดบอาเภอและตาบล โดยไมไดกลาวถงแผนการแกไขปญหาทสาคญๆในภาพรวมจงหวด ซงเปนแผนสาคญทจะกาหนดมาตรการแกไขปญหาเพอเปนแนวทางทชดเจน ใหพนทสามารถนาไปปฏบตไดจรง ซงจะเหนไดจากแผนปฏบตการประจาป และโครงการแกปญหาตางๆในระดบอาเภอและตาบล สวนใหญจะเปนกจกรรมทดาเนนการทเคยปฏบตมาจากปกอนๆ และหลายกจกรรมมความซาซอนกน เหนไดจากโครงการมจานวนมากทงทเปนกลมปญหา/เปาหมายเดยวกน แสดงถงการจดทาแผนทยงไมไดนาปญหามาเปนตวตงเพอบรณาการรวมกบหนวยงานตางๆทเกยวของอยางแทจรง การจดทาแผนพฒนาสขภาพระดบจงหวด เปนการจดทาแผนบรณาการงานสงเสรม สขภาพและปองกนโรคเชงรกของจงหวด มใชเฉพาะของสานกงานสาธารณสขจงหวดเทานน ดงนน หนวยงานหลก หรอภาคเครอขายทมภารกจดแลสขภาพทกหนวยงาน จะตองมทศทาง เปาหมายการดาเนนงานรวมกน ภายใตแผนพฒนาสขภาพระดบจงหวด นอกจากน กองทนสขภาพตาบล โดยคณะกรรมการสามารถจดทาแผนปฏบตการใหสอดคลองและเชอมโยงกบแผนดงกลาว ผลประโยชนทเกดขนจากการมแผนพฒนาสขภาพระดบจงหวด คอ ประชาชนทกพนทจะไดรบการดแลสขภาพดานการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคเชงรกมากขน และทวถง ทาใหมสขภาพด นอกจากการจดทาแผนพฒนาสขภาพระดบจงหวดแลว สานกงานสาธารณสขจงหวด จะต องตดตามการบรหารจดการกองทนสขภาพตาบลใหมการจดทาแผนทสอดคลองกบแผนพฒนาสขภาพจงหวด รวมทงมการตดตามและประเมนผลการปฏบตงานของกองทนดงกลาวดวย

- 13 -

2. วตถประสงค 2.1 เพอใหจงหวดมแผนบรณาการระดบจงหวดโดยใหครอบคลมงานสงเสรมสขภาพ งานปองกนและ

ควบคมโรค (มะเรง เบาหวาน ความดนโลหตสง หวใจ หลอดเลอดสมอง) 2.2 เพอใหมสวนรวมจากทกภาคสวนในการจดทาแผนบรณาการในรปของคณะกรรมการทเกยวของ 2.3 เพอใหจงหวดมการตดตามและประเมนผลการดาเนนงานของกองทนสขภาพตาบล

3. แนวทางการด าเนนงาน 3.1 จงหวดมการจดทาแผนบรณาการเชงรกระดบจงหวด ซงประกอบดวย งานสงเสรมสขภาพ งานปองกน

และควบคม 5 โรคทสาคญ ไดแก มะเรง เบาหวาน ความดนโลหตสง หวใจ หลอดเลอดสมอง โดยใชปญหาสขภาพในพนทเปนตวกาหนดกลยทธ/มาตรการการแกปญหาสขภาพจากการมสวนรวมและบรณาการงาน / ทรพยากรของทกภาคสวน และมกลไกการขบเคลอนแผนบรณาการเชงรกระดบจงหวด เชนมคณะกรรมการวางแผนและประเมนผลระดบจงหวด (กวป.) MCH Board CD & NCD Board เปนตน

3.2 มการนาแผนบรณาการเชงรกระดบจงหวดไปสการปฏบตและสามารถดาเนนงานใหบรรลผลตามเปาหมายทกาหนด และมการตดตามและประเมนผลการดาเนนงานของกองทนสขภาพตาบลใหสอดคลองกบแผนบรณาการเชงรก โดยใชกลไกของคณะอนกรรมการหลกประกนสขภาพสาขาจงหวด (อปสจ.)

3.2 มขอมลผลการดาเนนงานตามแผน 4. นยามค าส าคญ แผนบรณาการเชงรก หมายถง หมายถงแผนใดๆซงไดกาหนดแนวทางการแกไขปญหาสขภาพในพนทอยางบรณาการรวมกบหนวยงานตางๆในพนท โดยไมจาเปนตองมรายละเอยดของการปฏบต ทงนแผนบรณากรอาจมชอหรอรปแบบตางๆตามทจงหวดกาหนดขนเชนแผนยทธศาสตร แผนกลยทธ แผนพฒนา ฯลฯ สงสาคญทตองปรากฏในแผนคอมาตรการแกปญหาตองชดเจน และแสดงลกษณะบรณาการ 3 สวนไดแก 1) บรณาการเชงยทธศาสตรหรอมาตรการแกปญหาโดยพจารณาผสมผสานยทธศาสตรระดบประเทศ ระดบพนทเขาดวยกน รวมถงบทบาทภาคในพนท เชนองคกรปกครองสวนทองถนและภาคประชาสงคม 2) บรณาการเชงการใชทรพยากร ไดแก หนวยงาน งบประมาณ กาลงคน องคความร จากทกแหลงไมจากดเฉพาะกระทรวงสาธารณสข หรอจากสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตเทานน

3) บรณาการเชงกากบตดตามและประเมนผล หมายถงการตดตามและใหขอเสนอแนะตอการดาเนนงานของหนวยตางๆ ใหบรณาการไปในทศทางเดยวกน โดยเนนปญหาสขภาพในพนทเปนหลก

แผนบรณาการทจดวามคณภาพ จะพจารณาความชดเจนจาก 3 องคประกอบ คอการวเคราะหสภาพปญหาทชดเจนทงดานกวางและดานลก การระบกลมเปาหมายทมความเสยงไดอยางแยกแยะ การกาหนดกลยทธและมาตรการทมผลตอการแกปญหา ทงนแผนบรณาการไมใชการรวบรวมโครงการตางๆเขาดวยกน ซงจะทาใหเกดความซาซอนและผปฏบตอาจเกดความสบสนไดงาย ปญหาสขภาพในพนท หมายถง ปญหาในขอบเขตพนทหนงๆ ทเกดจากโรค การเจบปวย และพยาธสภาพทงรางกายและจตใจ รวมทงปญหาทเกดจากพยาธสภาพทางสงคม สงแวดลอม พฤตกรรม และปจจยทมผลตอสภาวะสขภาพ

- 14 -

5. ผลลพธทตองการ

4.1 จงหวดมแผนบรณาการงานสงเสรมสขภาพและปองกนโรคเชงรกระดบจงหวด 4.2 กองทนสขภาพตาบล มการดาเนนงานทสอดคลองและเชอมโยงกบแผนบรณาการเชงรก 4.3 มการนาแผนบรณาการเชงรกระดบจงหวดไปสการปฏบตและสามารถดาเนนงานใหบรรลผลตาม

เปาหมายทกาหนด 6. ผลส าเรจ/ตวชวด

รอยละของการบรรลผลตามแผนทกาหนด 7. หนวยงาน/ผรบผดชอบ

6.1 สานกตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข 6.2 สานกตรวจและประเมนผล

ภารกจท 2 การตรวจตดตามผลการปฏบตราชการสาธารณสขสวนภมภาค ประเดนหลกท 3 การสงเสรมสขภาพ ปองกนควบคมโรคและลดปจจยเสยงดานสขภาพ หวขอ 3.1 การจดทาแผนบรณาการงานสงเสรมสขภาพเชงรกระดบจงหวด

- 15 -

ประเดนการตรวจราชการ.การจดทาแผนบรณาการเชงรกงานบรการสงเสรมและปองกนโรคในชองปากของกองทนทนตกรรม

๑. สถานการณสภาพปญหา เพอเพมประสทธภาพการเขาถงบรการบรการสงเสรมและปองกนโรคในชองปาก ใหผมสทธทกสทธ

สามารถเขาถงบรการไดอยางครอบคลมอยางมประสทธภาพ และสามารถควบคมสถานการณการเกดโรคในชองปากในระยะยาว โดยจดระบบงบประมาณในรปแบบกองทนทนตกรรม ซงเปนกระจายอานาจการตดสนใจและการจดการดานงบประมาณใหจงหวดสามารถกาหนดแผนดาเนนการเชงบรณาการเชงรก ตามสภาพปญหา ขอมลเชงประจกษ และบรบทพนทของประชาชนทเปนกลมเปาหมายตาง ๆ

๒. วตถประสงค สนบสนนใหจงหวดจดทาแผนบรณาการเชงรกและจดระบบบรการสงเสรมและปองกนโรคในชองปาก

ใหครอบคลมกลมเปาหมายอยางมประสทธภาพ

๓. แนวทางการด าเนนการ ๑. จงหวดมระบบขอมลและวเคราะหปญหาสขภาพชองปากของพนท ๒. จงหวดมกลไก กระบวนการ และเครอขายในการจดทาแผนบรณาการเชงรกสขภาพชองปากจาก

ขอมลเชงประจกษ ๓ จงหวดมการนาแผนบรณาการเชงรกสขภาพชองปากสแผนปฏบตของหนวยงานในระดบตางๆ

และสามารถดาเนนการบรรลผลตามเปาหมายทกาหนด ๔. จงหวดมระบบการตดตามครอบคลมของการใหบรการ และตดตามการใชจายงบประมาณใหเปนไป

ตามวตถประสงคแผนงาน/โครงการกาหนด ๕. จงหวดมระบบสนบสนนและรปแบบการจดบรการสขภาพชองปากในระดบเครอขายและระดบรพ.

สต.อยางเปนระบบและมประสทธภาพ

๔. ผลลพธทตองการ ๑. จงหวดมระบบขอมลและศกยภาพในการวเคราะหปญหาสขภาพชองปากของพนท ๒. จงหวดมแผนบรณาการเชงรกสขภาพชองปากสแผนปฏบตของหนวยงานในระดบตางๆ ๓. เกดรปแบบการจดบรการสขภาพชองปากระดบอาเภอทเขมแขง

๔. มการพฒนาโครงการเชงพฒนา/นวตกรรมตาง ๆ ทงในระดบจงหวดและระดบเครอขาย

- 16 -

ผลส าเรจ/ตวชวด รอยละของการบรรลตามแผนทกาหนด

หนวยงาน/ผทรบผดชอบ หนวยงาน สานกทนตสาธารณสข กรม กรมอนามย ชอสกล นางสณ วงศคงคาเทพ ตาแหนง ทนตแพทยชานาญการพเศษ โทร. ๐๒-๕๙๐ ๔๒๑๓ โทรสาร ๐๒-๕๙๐๔๒๐๓ มอถอ ๐๘๑ ๖๖๘๓๔๑๒ E-mail : suneewong@gmail.com

- 17 -

แบบรายงานการนเทศผลด าเนนงานกองทนทนตกรรมปงบประมาณ ๒๕๕๕ รอบท.......... (รายงานเตรยมสงใหทมนเทศงานของแตละจงหวด และ สานกทนตสาธารณสข รายงานปละ ๒ ครง)

ขอมลทวไป ๑.๑ จานวนอาเภอในจงหวด ……......แหง ๑.๒ จานวน CUP ในจงหวด……......แหง ๑.๓ จานวน PCU โรงพยาบาล ……..แหง ๑.๔ จานวน รพ.สต. ในจงหวด..........แหง ๑.๕ จานวนประชากรทงหมด ………...........…คน จานวนประชากรสทธ UC …................………คน จ านวนทนตบคลากรในจงหวด

๑. จานวนทนตแพทยทงหมด ………...........................................คน จาแนกเปนทพ.กสธ. ....................คน ทพ.รฐอน....................คน ทพ.เอกชน...................................คน สดสวนทนตแพทยตอประชากร = ....................................................................................................... จานวนทนตแพทยเฉพาะทาง.................คน

๒. จานวนทนตาภบาลทงหมด ……….........................................คน จาแนกเปนทนตาภบาล รพ. ............. คน ทนตาภบาล รพ.สต.....................คน สดสวนทนตาภบาลตอประชากร = ....................................

๓. จานวนนกวชาการทางานในงานทนตกรรม ………...............คน นวก.ปฏบตงานในสสจ................คน นวก.ปฏบตงานในรพ.................คน นวก.ปฏบตงานในรพ.สต..............คน

๔. จานวนผชวยทนตแพทย (ในตาแหนงจพง.ทนตฯ) …................คน จานวนลกจาง..................คน การจดบรการตสขภาพชองปากใน รพ.สต. จานวนรพ.สต.ทมครภณฑทนตกรรมครบชด.............แหง จานวนรพ.สต.มครภณฑทนตกรรมไมครบชด.......แหง จานวนรพ.สต.ทไมมครภณฑทนตกรรม .............แหง ป ๒๕๕๕ มการตงงบครภณฑทนตกรรมในรพ.สต..............แหง จานวนรพ.สต.ทมทนตาภบาลปฏบตงานประจา............แหง จานวนรพ.สต.ทมทนตาภบาลหมนเวยนใหบรการ..........แหง จานวน รพ.สต.ทไมมบรการทนตกรรม...........แหง รพ.สต.ททนตบคลากรประจาและครภณฑทนตกรรมพรอมใหบรการ..........แหงคดเปนรอยละ.........ของรพ.สต.ทงหมด รพ.สต.ททนตบคลากรประจาและแตไมมครภณฑทนตกรรม..........แหงคดเปนรอยละ.........ของรพ.สต.ทงหมด รพ.สต.ทไมมทนตบคลากรประจาและแตมครภณฑทนตกรรม..........แหงคดเปนรอยละ.........ของรพ.สต.ทงหมด รพ.สต.ทไมมทงทนตบคลากรประจาและครภณฑทนตกรรม..........แหงคดเปนรอยละ.........ของรพ.สต.ทงหมด จงหวดมแผนพฒนาบรการ oral service plan อยางไรในป ๒๕๕๕-๒๕๕๗ ............................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................

- 18 -

ขอมลสภาวะทนตสขภาพระดบจงหวด กลมอาย รายการตวชวดสภาวะทนตสขภาพ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔

กลมอาย ๑.๕ป รอยละเดกปราศจากฟนผในฟนนานม กลมอาย ๓ ป รอยละเดกปราศจากฟนผในฟนนานม กลมอาย ๖ ป (ป ๑) รอยละเดกปราศจากฟนผในฟนแท กลมอาย ๑๒ ป (ป ๖)

รอยละเดกปราศจากฟนผในฟนแท คาเฉลยผ ถอน อดในฟนแท (DMF) เดกอาย ๑๒ ป (ป.๖) ไมมเหงอกเลอดออก

กลมอาย ๖๐ ปขนไป

รอยละของประชากรทมฟนใชงานไดไมนอยกวา ๒๐ ซ

รอยละประชากรทมฟนใชงานทเหมาะสม (ไมนอยกวา ๔ คสบ)

หมายเหต กลมใดมการเกบขอมลขอใหชวยรายงานอยางชดเจน สรปสถานการณระดบปญหาของจงหวด ……ควรเนนน าหนกการสงเสรมปองกนและพฒนาบรการในกลมใดบาง ดวยมาตรการแกปญหาอยางไร ............................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................

- 19 -

เอกสารประกอบการประชมชแจงแผนการตรวจราชการและนเทศงานระดบกระทรวง กระทรวงสาธารณสข ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2555 วนท 26-27 มกราคม พ.ศ.2555 ณ โรงแรมรามาการเดน กรงเทพมหานคร

แผนงาน /โครงการและการใชงบประมาณ ๑ แผนงาน /โครงการระดบจงหวดในสวนของงบพฒนาระบบ (0.75 บาท/ปชก.)

: บรณาการการตงงบประมาณในจงหวด ฝายทนตฯตองเสนอโครงการของบจาก นพ.สสจ. ซงจ าแนก เปนวตถประสงค ๖ ดาน 1 ศกษาสถานการณ 2 พฒนาระบบขอมล 3 นเทศกากบ 4 พฒนาศกยภาพบคลากร 5 ประเมนผลโครงการ 6 พฒนาระบบบรหารจดการ

ล าดบท โครงการ / กจกรรม วตถประสงค งบประมาณทไดรบ งบประมาณทใชไป

๒ แผนงาน /โครงการระดบจงหวด (1.72บาท/ปชก.ทกสทธ) ซงจ าแนก เปนวตถประสงค ๗ ดาน

1 จดบรการบรณาการ 2 จดบรการเชงรก 3 พฒนาบรการใน รพ.สต. 4 พฒนาการจดบรการรวมอสม. / ทองถน 5 พฒนาโครงการแกปญหา 6 พฒนาระบบบรการ 7 รณรงคระดบจงหวด

ล าดบท โครงการ / กจกรรม วตถประสงค งบประมาณทไดรบ งบประมาณทใชไป

- 20 -

๓ แผนงาน / โครงการระดบอ าเภอ ( 13.73 บาท/ปชก.ทกสทธ ) ซงจ าแนก เปน ๗ กลมเปาหมาย กลม ANC กลม WBC กลม เดกกอนวยเรยน กลม นกเรยนประถม/ นกเรยนมธยม กลมผสงอาย กลมสอ. / รพ.สต. กลมอนๆ DM, ผพการ, เอกชน

ล าดบท CUP โครงการ / กจกรรม กลมเปาหมาย งบประมาณทไดรบ งบประมาณทใชไป

๑ 1 ๒ ๓. ฯลฯ

๑ 1 ๒ ๓. ฯลฯ

๑ 1 ๒ ๓. ฯลฯ

สรปแผนงานโครงการของจงหวดในภาพรวม ก าหนดขนเพอพฒนาและแกปญหาตางๆในจงหวดอยางไร

- 21 -

เอกสารประกอบการประชมชแจงแผนการตรวจราชการและนเทศงานระดบกระทรวง กระทรวงสาธารณสข ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2555 วนท 26-27 มกราคม พ.ศ.2555 ณ โรงแรมรามาการเดน กรงเทพมหานคร

ผลผลต ผลลพธ การใหบรการ

กลมอาย รายการ เปาหมาย ผลงาน รอยละ

๕.๑ กลมเดก อาย ๐ - ๕ ป

๑. หญงมครรภไดรบการตรวจสขภาพชองปาก (คน) ๒. เดก ๐ - ๒ ป ไดรบการเคลอบฟลออไรดวานช (คน) ๓. ผปกครองเดกอาย ๙ - ๑๒ เดอน ไดรบการสาธตการแปรงฟน (คน) ๔. เดกอาย ๐ - ๕ ป ไดรบบรการทนตกรรม (การเขาถงบรการสขภาพ ชองปาก) (คน)

๕.๒ กลมเดกประถมศกษา

๑. เดกนกเรยนชน ป. ๑ ไดรบการตรวจฟน (คน) ๒. เดกนกเรยนชน ป. ๑ ไดรบ SEALANT (คน/ซ) ๓. เดกนกเรยนชน ป. ๑ ไดรบบรการทนตกรรม Comprehensive care (คน)

๔. เดกอาย ๖ - ๑๒ ป ไดรบบรการทนตกรรม (การเขาถงบรการสขภาพชองปาก) (คน)

๕. โรงเรยนทเขารวมเปนเครอขายโรงเรยนเดกไทยฟนด (ระบจานวนโรงเรยนทเขารวมและจานวนเครอขาย โดยไมตองระบรอยละ)

๕.๓ งานสงเสรมทนตสขภาพในผสงอาย

๑. ผสงอายใสฟนเทยม (คน) ๒. ผสงอายใสรากฟนเทยม (คน) ๓. ชมรมผสงอายทมกจกรรมสงเสรมสขภาพชองปาก (ระบจานวนชมรม ไมตองระบรอยละ)

- 22 -

การบรหารจดการกองทนทนตกรรม ระดบการบรหาร

จดการ ลกษณะ/รปแบบการบรหารจดการ ไมม ม

๖.๑ ระดบจงหวด

๑. จงหวดมคาสงแตงตงและจดประชมคณะกรรมการพฒนาระบบบรการสขภาพชองปากระดบจงหวด

๒. จงหวดมแผนยทธศาสตรดานทนตสาธารณสขระดบจงหวด ๓. จงหวดมระบบจดเกบและฐานขอมลสภาวะทนตสขภาพ ในภาพรวมของจงหวด

๔. จงหวดมระบบตดตามผลการดาเนนงาน ๕. จงหวดมระบบการเตรยมความพรอมสาหรบทนตบคลากรใหมกอนปฏบตงาน

๖.๒ ระดบ CUP

๑. มคาสงแตงตงและจดประชมคณะกรรมการประสานงานสาธารณสขระดบอาเภอทประกอบดวยทนตบคลากร ผแทนทองถนและภาคประชาชน

๒. มการวางแผนปฏบตงานสงเสรมปองกน และแกไขปญหาสขภาพชองปากในพนท โดยการมสวนรวมของ รพ.สต.เครอขาย ระบ แหง

๓. มโครงการสงเสรมปองกนสขภาพชองปากโดยการมสวนรวมของชมชน

๔. มการนเทศ ตดตามการดาเนนงานของ รพ.สต.เครอขาย ระบ แหง

๕. มขอมลสภาวะทนตสขภาพในกลมอายหลก

๖. มแผนการจดบรการทนตกรรมหมนเวยนใน รพ.สต.ทไมมทนตบคลากรทกแหง

๗. มการสนบสนนวสดทนตกรรม แก รพ.สต.เครอขาย ระบ แหง

๘. มระบบการพฒนาศกยภาพทนตบคลากร ระบ

23

ระบแผนงาน/โครงการเชงพฒนา หรอนวตกรรมตางๆ(ระดบจงหวดและเครอขาย ๑. ระดบจงหวด

ล าดบท ชอโครงการ รายละเอยดโครงการโดยยอ กลมเปาหมาย ๑. โครงการ...............

๒. โครงการ................

๒. ระดบอ าเภอ / เครอขาย

ล าดบท เครอขาย ชอโครงการ รายละเอยดโครงการโดยยอ กลมเปาหมาย

๑. โครงการ...............

๒. โครงการ................

ปญหาอปสรรคในการด าเนนงาน

๑. .................................................................................................................................................... ๒. .................................................................................................................................................... ๓. ....................................................................................................................................................

ขอเสนอแนะส าหรบสวนกลาง ๑. .................................................................................................................................................... ๒. ....................................................................................................................................................

๓. ....................................................................................................................................................

24

สรปภาพรวมจงหวด ผลการตรวจราชการและนเทศงาน กรณปกต ระดบกระทรวง ปงบประมาณ ๒๕๕๕

เขตตรวจราชการท ..... จงหวด................... รอบท ...... วนท ........................

แผนงาน /โครงการระดบจงหวดในสวนของงบพฒนาระบบ วตถประสงคของโครงการ จานวนเงน รอยละ

1 การศกษาสถานการณปญหา

2 การพฒนาระบบขอมล

3 การนเทศกากบ

4 พฒนาศกยภาพบคลากร

5 ประเมนผลโครงการ

6 พฒนาระบบบรหารจดการ

รวม

คณะท3 การสงเสรมสขภาพ ปองกน ควบคมโรค และลดปจจยเสยงดานสขภาพ ภารกจท2 : การตดตามผลการปฏบตราชการสาธารณสขในสวนภมภาค ประเดนหลกท3 : การสงเสรมสขภาพ ปองกน ควบคมโรค และลดปจจยเสยงดานสขภาพ หวขอ ๓.๑ การจดท าแผนบรณาการงานสงเสรมสขภาพเชงรกระดบจงหวด เรอง ๓.๑.๒ การจดท าแผนบรณาการเชงรกงานบรการสงเสรมและปองกนโรคในชองปาก ของกองทนทนตกรรม 1. วเคราะหสถานการณ สภาพปญหาของพนท สรป ๑) ปญหาสขภาพชองปาก ๒) การขาดแคลนทรพยากร ๓) ปญหาระบบบรหารจดการ ฯลฯ 2. วเคราะหแผนบรณาการเชงรกงานบรการสงเสรมและปองกนโรคในชองปากของกองทนทนตกรรม จงหวดสรปปญหาแตละกลมเปาหมาย และก าหนดแผนบรณาการเชงรกอยางไร (คอแผนแกปญหาสขภาพชองปากของพนท) การนาแผนบรณาการเชงรกสแผนปฏบต ๓ กลมของกองทนทนตกรรม แผน ๓ กลม คอ แผนงาน /โครงการระดบจงหวดในสวนของงบพฒนาระบบ (0.75 บาท/ปชก.)

แผนงาน /โครงการระดบจงหวด (1.72บาท/ปชก.ทกสทธ) และ แผนงาน / โครงการระดบอ าเภอ ( 13.73 บาท/ปชก.ทกสทธ ) โดยสรปเสนอในการตรวจราชการรอบ ๑

แบบ ตก.๑

25

แผนงานกองทนทนตกรรมระดบจงหวด ประกอบดวย.........โครงการ รวมจานวนงบประมาณ................บาทดงน

วตถประสงคของโครงการ จานวนเงน รอยละ

1 จดบรการบรณาการ

2 จดบรการเชงรก

3 พฒนาบรการใน รพ.สต.

4 พฒนาการจดบรการรวมอสม. / ทองถน

5 พฒนาโครงการแกปญหา

6 พฒนาระบบ

7 รณรงคระดบจงหวด

แผนงานกองทนทนตกรรมระดบอาเภอ (สรปจากทกอาเภอ)

กลมเปาหมาย จานวนโครงการ รวมจานวนงบประมาณ รอยละ หญงตงครรภ (ANC) เดกปฐมวย (WCC) เดกกอนวยเรยน กลมนกเรยนประถมศกษา นกเรยนมธยมศกษา ผสงอาย งานบรการสขภาพในรพ.สต อสม. รวม

ระบบตดตามผลการดาเนนการ จงหวดมการพฒนาระบบตดตามผลการใหบรการดงน

26

ระบบสนบสนนและรปแบบการจดบรการสขภาพชองปากในระดบเครอขาย และระดบรพ.สต. จงหวดมการพฒนาระบบสนบสนนและรปแบบการจดบรการสขภาพชองปากในระดบเครอขาย และ

ระดบรพ.สต

3. วเคราะหผลการด าเนนงานในเชงปรมาณ (Output) และ เชงคณภาพ (Outcome/Impact) แสดงผลงานในเรองแผนงาน/โครงการและการใชจายงบประมาณ

4. ปญหาและขอเสนอแนะ ปญหา ขอเสนอแนะ

5. เรองทผนเทศงานรบไวเพอด าเนนการตอและ/หรอประสานการแกไข 6. ผลลพธจากการด าเนนงานเปรยบเทยบกบเปาหมาย

เปนการรายงานผลงานตางๆตามแผนเทยบกบเปาหมายและวตถประสงคโครงการ :ซงสวนใหญจะรายงานในชวงตรวจราชการรอบ ๒

๗. รายชอคณะตรวจราชการและนเทศงาน

ชอ-สกล:ผนเทศงาน ต าแหนง หนวยงาน มอถอ

27

ภารกจท ๒ : การตดตามผลการปฏบตราชการสาธารณสขในสวนภมภาค ประเดนหลกท 3 : การสงเสรมสขภาพ ปองกนควบคมโรคและลดปจจยเสยงดานสขภาพ หวขอท ๓.๒ : การปองกนและควบคมโรคตดตอ ประเดนการตรวจราชการ กระบวนการดาเนนงานขบเคลอนใหเกดอาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน สถานการณและสภาพปญหา กระทรวงสาธารณสข ไดเหนความสาคญของนโยบายอาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน ทใชอาเภอเปนจดเชอมโยงการบรหารจดการทรพยากรในการดาเนนงานเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพ โดยนบการมสวนรวมระหวางสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข กรมควบคมโรค และองคกรปกครองสวนทองถน ในการขบเคลอนใหเกดระบบเฝาระวง ปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพระดบอาเภอทมประสทธภาพและประสทธผลตอสขภาพของประชาชนในพนท ทสามารถดาเนนการไดดวยตนเองในการควบคมโรคอยางตอเนองและยงยน ซงในป 2555 น มงเนนผลกดนใหองคกรปกครองสวนทองถน เกดความตระหนก ถงบทบาทในการเฝาระวง ปองกนควบคมโรค รวมทงการบรณาการ การดาเนนงานขององคกรระดบจงหวด วตถประสงค

1) เพอพฒนาอาเภอใหมคณลกษณะเปนอาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน 2) เพอพฒนาจงหวดใหมระบบและกลไกการบรหารจดการทเ ออ/สนบสนนใหเกดการพฒนา

“อาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน”

หวขอกระบวนการทจะตรวจราชการ จงหวดมกระบวนการขบเคลอนและอาเภอมการดาเนนงานตามคณลกษณะทกาหนดในแตละดาน

เพอขบเคลอนใหเปน “อาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน” ดงน 1. น าขอมลทางระบาดวทยาของโรคและภยสขภาพมาประเมนสถานการณ รวมถงปจจยท

เกยวของอน มาก าหนดเปาหมาย วางแผนและปฏบตการรวมกนในการพฒนาใหเกด “อ าเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน” ระหวางหนวยงานภายในจงหวด และ/หรอหนวยงานภายนอก/องคกรอน

1.1 มระบบขอมล ครบ 4 ดาน ขอมลโรคและภยสขภาพ ปจจยเสยงทเปนภยตอสขภาพ เชน ปจจยทางสงคม ประชากร สงแวดลอมและพฤตกรรม

เสยง ขอมลการดาเนนงานเพอขบเคลอนอาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน มการแลกเปลยนขอมลระหวางเครอขายภายในจงหวด เครอขายระดบเขต และ/หรอ

สวนกลาง 1.2 มการวเคราะหและนาเสนอขอมลตามขอ 1.1 เพอประเมนสถานการณและรวมแกปญหาโดย

บคลากรจากหนวยงานระดบจงหวด อาเภอ และ/หรอหนวยงานจากภายนอกอนๆอยางนอยเดอนละ 1 ครง 1.3 รวมกบหนวยงานทเกยวของ วเคราะหผลการประเมน Self Assessment คณลกษณะอาเภอ

ควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน เพอหาประเดนทตองพฒนา (GAP) และวางแผน กาหนดเปาหมายการพฒนาอาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน ในปงบประมาณ 2555

28

2. จงหวดมกลไกการสนบสนนใหอ าเภอผานเกณฑคณลกษณะอ าเภอควบคมโรคเขมแขงแบบ

ยงยน - มคาสงแตงตงคณะกรรมการฯ ทมบทบาทหนาทในการสนบสนนใหเกดอาเภอควบคมโรคเขมแขง

แบบยงยน ซงประกอบดวยบคลากรของสานกงานสาธารณสขจงหวด หนวยงานภายในจงหวด และ/หรอหนวยงานภายนอกอนๆ

- จดทาแผนยทธศาสตร และแผนปฏบตราชการ ประจาปงบประมาณ พ.ศ.2555 เพอสนบสนนอาเภอ ควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน

- สอสาร ถายทอด ชแจงนโยบาย จดเวทแลกเปลยนเรยนร กบหนวยงานภายใตส งกดสานกงานสาธารณสขจงหวดทกระดบ และ/หรอหนวยงานภายนอกอน รบทราบอยางทวถง

- มการถายทอดความร แนวปฏบตเกยวกบทมเฝาระวงสอบสวนเคลอนทเรว (SRRT) ระดบตาบล ใหแกหนวยงานทเกยวของในอาเภอทกแหงรบทราบอยางทวถง

3.จงหวดมระบบการตดตามความกาวหนา และผลส าเรจ พรอมสรปผลการด าเนนงาน ปญหา/อปสรรคและขอเสนอแนะ เพอสนบสนนการพฒนาใหเกด "อ าเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน"

- กาหนดแผนการตดตามประเมนผล โดยมปฏทนการทางานอยางชดเจน - มการนเทศ กากบ ตดตามผลการดาเนนงานของอาเภออยางนอย 2 ครงตอป ในไตรมาส 2 และ

3 - สรปรายงานผลการดาเนนงานในภาพรวม รอบ 6 และ 9 เดอน พรอมใหขอเสนอแนะในการ

ขบเคลอนอาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยนใหหนวยงานทเกยวของรบทราบอยางทวถง - เผยแพร ผลการดาเนนงานขบเคลอนอาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน ใหหนวยงานทเกยวของ

รวมถงหนวยงานภายนอก/องคกรอนทเกยวของรบทราบ อยางทวถง

4. จงหวดมระบบเฝาระวงโรค สอบสวน และการปองกน ควบคมโรคและภยสขภาพ ทมประสทธภาพ - ทมเฝาระวงสอบสวนเคลอนทเรว (SRRT) ระดบจงหวด ดาเนนการเฝาระวง สอบสวน ปองกน

ควบคมโรคไดตามมาตรฐานทสอดคลองกบกฎอนามยระหวางประเทศ - มการประเมนระบบเฝาระวง หรอถอดบทเรยนการสอบสวนการปองกนควบคมโรคพรอม

ขอเสนอแนะแนวทางการพฒนาอยางนอย 1 เรอง ตอป

5. อ าเภอผานเกณฑคณลกษณะอ าเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยนตามเปาหมาย ภาพรวมจงหวด ตองมจานวนอาเภอทผานเกณฑคณลกษณะอาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบ

ยงยนอยางนอย รอยละ 60 ของอาเภอทงหมดในจงหวด

โดยทอาเภอจะตองผานเกณฑคณลกษณะอาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน 5 คณลกษณะ ดงน

หวขอกระบวนการทจะตรวจราชการ คณลกษณะท ๑ มคณะกรรมการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ 1.1 คาสงคณะกรรมการสขภาพระดบอาเภอประกอบดวยตวแทนจาก 3 ภาคสวน

- ภาครฐ (รพ./ สสอ. นายอาเภอ)

29

หวขอกระบวนการทจะตรวจราชการ - ทองถน (อปท.ภายในอาเภอ) - ภาคประชาชน (อสม./ผนาชมชน/องคกรพฒนาเอกชน)

1.2 มรายงานการประชมของคณะกรรมการฯ อยางสมาเสมออยางนอยไตรมาส ละ 1 ครง 1.3 นาผลการวเคราะหสถานการณมากาหนดปญหาและแนวทางแกไขปญหามาใชในการดาเนนงาน 1.4 มการมอบหมายผรบผดชอบใหดาเนนการควบคมโรค/ภยอยางนอยรอยละ 50 ของการประชม 1.5 มการตดตามผลการดาเนนงานตามมตการประชมคณะกรรมการอยางสมาเสมอ

คณลกษณะท ๒ มระบบระบาดวทยาทดในระดบอ าเภอ 2.1 ทม SRRT อ าเภอและเครอขายมความพรอมและปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ

2.1.1 ทม SRRT ระดบอาเภอ ไดรบการประเมนโดย สคร. และผานมาตรฐาน 2.1.2 มการอบรม “การเฝาระวงเหตการณ” แก SRRT เครอขายระดบตาบล ครอบคลมทก รพ.สต.

2.2 ทม SRRT ระดบต าบลมการด าเนนงานดงน 2.2.1 อสม.ทกคนผานการอบรมการเฝาระวงเหตการณ 2.2.2 มขาวทไดรบแจงอยางนอยเดอนละ ๑ ครง 2.2.3 มการแจงขาวแกเครอขาย อสม.ในพนทหรอ สสอ.ในกรณทพบความผดปกตหรอมการระบาด 2.2.4 มการบนทกขอมลการแจงขาวลงในโปรแกรมออนไลนไดอยางถกตอง ไดแก แหลงขาว ขอความ

ขาวชดเจน ขนาดของปญหา การดาเนนการหลงรบแจง 2.2.5 มการสอบสวนโรค/ภยสขภาพ อยางนอยปละ 1 ครง 2.2.6 มการประชมทม SRRT เครอขายระดบตาบลอยางนอยปละ 2 ครง 2.2.7 มเครอขายการเฝาระวง สอบสวน เพอประโยชน ในการเฝาระวงปองกนโรค/ภยสขภาพ เชน

เครอขาย mailgroups, facebook, การสอบสวนโรครวมกน 2.3 มระบบขอมลและการเฝาระวงโรคและภยสขภาพ

2.3.1 ระบบขอมลและการเฝาระวงโรคตดตอมคณลกษณะดงน 2.3.1.1 มความครอบคลมของสถานบรการทสงรายงาน 2.3.1.2 ขอมลทนเวลาเปนปจจบน 2.3.1.3 มการสารองขอมลอยางนอย 5 ปยอนหลง 2.3.1.4 มการจดทาหรอนาเสนอรายงานสถานการณทกเดอน 2.3.2 ระบบขอมลและการเฝาระวงโรคไมตดตอมคณลกษณะดงน 2.3.2.1 มฐานขอมลผปวยโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคหวใจขาดเลอดและโรคหลอดเลอด

สมอง 2.3.2.2 สารองขอมลอยางนอย 5 ปยอนหลง 2.3.2.3 จดทาหรอนาเสนอรายงานสถานการณ ทก 6 เดอน 2.3.3 ระบบขอมลและการเฝาระวงโรค/ปจจยเสยงอนๆมคณลกษณะดงน 2.3.3.1 มการเฝาระวงหรอสารวจขอมลดานพฤตกรรม และ/หรอสงแวดลอมทเปนปจจยเสยงของ

โรค/ภยสขภาพ เชน ดชนลกนายงลาย การละเมดกฎหมายควบคมเครองดมแอลกอฮอลล การละเมดกฎหมายควบคมการบรโภคยาสบ การใชถงยางอนามย ฯลฯ

2.3.3.2 มการจดทาหรอนาเสนอรายงานสถานการณและผลการวเคราะหโรค/ภยสขภาพ / ปจจย /

30

หวขอกระบวนการทจะตรวจราชการ พฤตกรรม / สงแวดลอม

คณลกษณะท ๓ มการวางแผน ก ากบตดตามและประเมนผล การปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ 3.1 มเปาหมายและแผนปฏบตการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพทเปนปญหาสาคญของพนทอยางนอย 1

เรอง 3.2 มเปาหมายและแผนปฏบตการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพทเปนปญหาสาธารณสขตามนโยบาย

อยางนอย 1 เรอง 3.3 มปฏทนปฏบตการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพทเปนปญหาของพนทและทเปนนโยบายของ

ประเทศ 3.4 มปฏบตการรวมกบทองถนและภาคประชาชนในการปองกนควบคมโรค/ปญหาสขภาพทเปนปญหาของ

พนทและทเปนนโยบายของประเทศ 3.5 มผรบผดชอบตดตามประเมนผลแผนปฏบตการปองกนควบคมโรคทเปนปญหาของพนทและทเปน

นโยบายของประเทศ 3.6 มการกาหนดแนวทางการประเมนผลโครงการแผนงาน/แผนปฏบตการปองกนควบคมโรคและภย

สขภาพ 3.7 มการกาหนดระยะเวลาในการประเมนผลความสาเรจของแผนปฏบตการปองกนควบคมโรคและภย

สขภาพ 3.8 มรายงานผลการปฏบตงานตามแผนปฏบตการปองกนควบคมโรคและภยสขภาพ เพอใชในการตดตาม

กากบ อยางนอย 1 ครงตอป 3.9 มแผนปฏบตการรองรบการควบคมโรค/ ภยฉกเฉนทางดานสาธารณสขระดบอาเภออยางนอย 1 แผน

3.10 มการซอมแผนรองรบการควบคมโรค/ภยฉกเฉนดานสาธารณสขระดบอาเภออยางนอยปละ 1 ครง คณลกษณะท ๔ มการระดมทรพยากรหรอการสนบสนนงบประมาณจากหนวยงานทเกยวของเปนรปธรรม 4.1 องคกรปกครองสวนทองถน เชน อบจ., เทศบาล, อบต.

- รอยละขององคกรปกครองสวนทองถน มการจดสรรทรพยากรเพอการควบคมโรคอยางเปนรปธรรม 4.2 กองทนสขภาพชมชน

- รอยละของกองทนสขภาพชมชน จดสรรทรพยากรเพอการควบคมโรคอยางเปนรปธรรม (มแผนการทางานและการใชเงน)

4.3 โรงพยาบาลคสญญาหลก (CUP ) ทดแลหลกประกนสขภาพของประชาชนสวนใหญในอาเภอ - CUP จดสรรทรพยากรเพอการควบคมโรคอยางเปนรปธรรม

4.4 หนวยอนๆ เชน องคกรเอกชน วด ประชาชน - หนวยงานอนๆเชน องคกรเอกชน วด ประชาชน จดสรรทรพยากรเพอการควบคมโรคโดยคณะกรรมการฯอาเภอมระบบการบรหารจดการทรพยากรเปนรปธรรมสามารถตรวจสอบได

คณลกษณะท ๕ มผลส าเรจของการควบคมโรคทส าคญตามนโยบายกระทรวงสาธารณสขและโรคทเปนปญหาในพนทอยางนอยประเดนละ 1 เรอง

ผลลพธทตองการ

31

อาเภอมคณลกษณะเปน “อาเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน”สงผลใหเกดการลดโรคทเปนปญหาตามนโยบายของกระทรวงสาธารณสขและโรคทเปนปญหาในระดบอาเภอ รอยละ 60 ของอาเภอทงหมดในจงหวด

หนวยงาน/ผรบผดชอบ กองแผนงาน กรมควบคมโรค ผรบผดชอบ

หนวยงานทรบผดชอบ กรมควบคมโรค ผรบผดชอบ 1. นางสาวพรทพย ศรภานมาศ ตาแหนง ผอานวยการกองแผนงาน โทร 02 - 5903085 โทรสาร 02 - 5903082 มอถอ 089 - 0324599 อเมล

siporntip@gmail.com 2. แพทยหญงวรรณา หาญเชาววรกล ตาแหนง ผอานวยการสานกจดการความร โทร 02 - 9659611 โทรสาร 02 - 9659610 มอถอ 081 - 4427959 อเมล

loah12@hotmail.com 3. นางอานวย แสงฉายเพยงเพญ ตาแหนง นกวเคราะหนโยบายและแผนชานาญการพเศษ กองแผนงาน โทร 02 - 5903278 โทรสาร 02 – 5903082 มอถอ 089 – 3004338 อเมล

samnouy@hotmail.com 4. ดร.อรยะ บญงามชยรตน ตาแหนง นกวเคราะหนโยบายและแผนชานาญการ กองแผนงาน โทร 02 – 5903091 โทรสาร 02 – 9659588 มอถอ 081 - 8317413 อเมล

hsaariya@yahoo.com 5. นางสจตรา บวแชม ตาแหนง นกวเคราะหนโยบายและแผนชานาญการพเศษ กองแผนงาน โทร 02 – 5903091 โทรสาร 02 – 9659588 มอถอ 085 - 3600191 อเมล

buacham@gmail.com

-----------------------------------------------------------------------------------

ภารกจท ๒ : การตดตามผลการปฏบตราชการสาธารณสขในสวนภมภาค

32

ประเดนหลกท ๓ : การสงเสรมสขภาพ ปองกน ควบคมโรคและลดปจจยเสยงดานสขภาพ หวขอท ๓.3 : การดแลปญหาสขภาพจต ประเดนการตรวจราชการ : ระบบการเฝาระวงปองกนการฆาตวตายและตดตามดแลผพยายามฆาตวตาย

สถานการณและสภาพปญหา ปญหาการฆาตวตายเปนผลกระทบทางสขภาพจตทรนแรงทสด จะเกดขนเมอบคคลถกบบคนหรอ

คบของใจอยางรนแรง ถอเปนหนงในดชนชวดสขภาพจตโดยรวม โดยดเรองอตราฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน (KPI ระดบกระทรวงสาธารณสข) ในปทผานมาอตราอยในระดบทควบคมได แตเปนททราบดอยแลววาสภาวะวกฤตในประเทศไทยเพมความรนแรง ทงภาวะวกฤตธรรมชาต ภาวะวกฤตดวยนามอมนษย ภาวะวกฤตดานเศรษฐกจ ความขดแยงทางการเมอง ซงอนาคตมแตจะกดดนมากขน ปญหานจงยงคงตองไดรบการตดตามดแลอยางตอเนอง

ผมประวตการพยายามฆาตวตายถอเปนกลมเสยงทใหญทสดของผฆาตวตายสาเรจ การพยายามฆาตวตายมความสมพนธกบการฆาตวตายสาเรจมาก ประมาณการณไดวา ในผพยายามฆาตวตาย ๑๐ ราย ประสบความสาเรจ ๑ ราย ผทพยายามฆาตวตายสมควรไดรบการดแล เพอเปนการชวยเหลอ เพอลดความทกขทรมานทางจตใจ เยยวยาแกไขในสงทคนพบและทา การปองกนการฆาตวตายในทสด

วตถประสงค ใหหนวยบรการสาธารณสขระดบโรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป โรงพยาบาลชมชน และ

โรงพยาบาลสรางเสรมสขภาพระดบตาบล/สถานอนามย ๑. เพอเสรมสรางและปองกนผททารายตนเอง ใหเผชญชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข ๒. เพอลดปญหาการฆาตวตายโดยเพมการเขาถงบรการดายการมระบบการคนหา คดกรอง เฝาระวง

ดแลและชวยเหลอ ผมภาวะซมเศราและผทเสยงตอการฆาตวตาย รวมไปถงตดตามดแลอยางตอเนองในชมชน ๓. เพอใหมการเฝาระวงแนวโนม อบตการณ ขนาดของปญหา ปจจยเสยง ปจจยกระตน และการ

ปองกน แกไขปญหาของหนวยบรการสาธารณสขและประชาชนในพนท

ค านยาม ๑. การทารายตนเอง (Self harm) หมายถง การตงใจทารายรางกายตนเองใหบาดเจบ โดยสวนใหญไมไดประสงคถงการจบชวต ๒. การพยายามฆาตวตาย (Suicide Attempt) หมายถง การกระทาตอตนเองโดยมงหวงใหจบชวตแตไมสาเรจ ๓. การเฝาระวง หมายถง การเฝาสงเกตพฤตกรรม ปฏกรยาการสอสาร ถงสญญาณทบอกถงการทารายตนเองของประชาชน หรอประชาชนกลมเสยงอยางตอเนอง และเฝาระวงใกลชด จดสงแวดลอม มใหเออตอการทารายตนเอง พรอมทงพดคยใหประชาชนระบายความทกขใจ ๔. การบรการบ าบดรกษาและเฝาระวงอยางตอเนอง หมายถง ผพยายามฆาตวตายทมารบบรการในหนวยบรการสาธารณสข ไดรบการคดกรอง เฝาระวงดวยวธการและ/หรอเครองมอสาหรบบคลากรสาธารณสข เชน แบบคดกรองภาวะซมเศราและความเสยงตอการฆาตวตาย กรมสขภาพจต และไดรบบรการตรวจรกษาตามอาการและการดแลดานสงคมจตใจ ตามอาการทพบ ไดแก การใหยา สขภาพจตศกษา การใหการปรกษา การทาจตบาบด ฯลฯ และมการตดตามเยยมภายใน 15-30 วนอยางนอยหนงครง ภายหลงจากใหกลบบาน และ หรอ มการตดตามดแลโดยการนดมาตดตามผลทสถานบรการ (Follow up)

33

หรอการตดตามไปดแลในชมชนโดยเจาหนาทสาธารณสข (Refer) เพอใหเกดความปลอดภยจากการฆาตวตาย และไมกลบไปฆาตวตายซา ภายใน 1 ป กระบวนการตรวจราชการและนเทศงาน ๑. วเคราะหสถานการณผมปญหาการฆาตวตาย เพอสการวางแผนในระดบจงหวด อ าเภอ หมบาน ตามบรบทของแตละพนท ๒. ท าการวเคราะห สงเคราะหขอมลการฆาตวตายของประชาชนในพนทเพอคนหาประชาชนกลมเสยง ปจจยกระตนทเขามามสวนเกยวของกบปญหาการฆาตวตายในแตละพนท ๓. ทบทวนกระบวนการด าเนนงานชวงปทผานมา เพอก าหนดตวชวดความส าเรจของจงหวด วางแผนปฏบตการตามความรนแรง ความถทเกดปญหาในพนท ๔. มการก าหนดระบบการคนหา คดกรอง บรการการเขาถงบรการของผทเสยงตอการฆาตวตาย เฝาระวง ชวยเหลอ บ าบดรกษา และตดตามดแลอยางตอเนอง ตามมาตรฐานทก าหนด ๕. ปจจยทท าใหเกดความส าเรจและ/ หรอการแกไขปญหาในการด าเนนงาน ปญหาอปสรรค และ ขอเสนอแนะ *ปจจยสความสาเรจของการดาเนนงานควรมการดาเนนงานทครอบคลมทง 3 ดาน

๕.๑ ดานบรหารจดการ - มการแตงตงคณะกรรมการดแลงานชดเจน - มคณะทางาน , ผรบผดชอบชดเจน เชน กลมงานจตเวช เปนตน - มการพฒนาตามมาตรฐานการปองกน เฝาระวง ดแลรกษาการฆาตวตาย หรอตามแนวทางการพฒนาระบบบรการสขภาพจตและจตเวช - มการรบทราบถงนโยบาย ตวชวด และการรณรงคตาง ๆ ในการดแล ปองกนผทเสยงตอการฆาตวตายในแตละป รวมทงทราบถงการรณรงควน ปองกนการฆาตวตายโลก ในวนท ๑๐ กนยายนของทกป ๕.๒ ดานวชาการ

- มบคลากรทรบผดชอบไดรบการอบรมทางวชาการเพอเพมพนทกษะ ความร ทเกยวของกบการปองกนปญหาการฆาตวตาย - มการใชฐานขอมล รง. 506 DS Online มความเขาใจ สามารถรายงานผลได - มการจดทา / เผยแพรองคความรเกยวกบการปองกนการฆาตวตาย แกหนวยงานทเกยวของทงในและนอกระบบสาธารณสข เชน อบต.., อบจ.. - มการสนบสนนการทางานภาคประชาชนในพนทรบผดชอบ - มแนวทางการดแลรกษาและสงตอผปวยอยางเปนระบบ และเปนมาตรฐาน

๕.๓ ดานบรการ

๑ มระบบดแลและรกษาผทเสยงตอการฆาตวตายอยางครอบคลม ๑.๑ ระบบการคนหา คดกรองกลมเสยง ๑.๒ ระบบการบาบดรกษา ชวยเหลอ ๑.๒.๑ การรกษาดวยยา ๑.๒.๒ การรกษาทางจตสงคมบาบด การใหการปรกษา เปนตน

34

๑.๒.๓ การฟนฟ และการเยยมตดตาม ๒ การมแนวทางหรอทราบถงการดแล ชวยเหลอประชาชนตามบรบทของการไดรบผลกระทบ ๓ กลม ๒.๑ ผทพยายามฆาตวตาย /ผรอดชวต ๒.๒ คนใกลชดทไดรบผลกระทบ เชน พอแม ญาต เปนตน ๒.๓ ประชาชนทวไปในพนท เชนผทอยในพนทไดรบทราบขาวสาร

๓.ทราบถงระบบการสงตอและระบบใหการปรกษาสายดวนสขภาพจต๑๓๒๓, WWW.suicidethai.com

๔. มแนวทางการดแลชวยเหลอผทเสยงตอการฆาตวตาย (Clinical Practice Guideline: CPG ) หรอแนวทางการดแลรกษาเบองตนทเหมาะสมกบบรบทของหนวยบรการ

ผลลพธทตองการของกรม ๑. รอยละการตดตามดแลชวยเหลออยางตอเนองผพยายามฆาตวตาย เทากบหรอมากกวารอยละ ๗๐ ๒. อตราการพยายามฆาตวตายซาของผพยายามฆาตวตายลดลงจากปทผานมา ๓. อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคนลดลงจากปทผานมาหรอจานวนผทฆาตวตายสาเรจลดลงจากปทผานมา ๔. จานวนประชาชนกลมเสยงเขาถงบรการ

ตวชวดของกรม รอยละการตดตามดแลผพยายามฆาตวตายเปนไปตามเกณฑ

สตร จ านวนผพยายามฆาตวตายในพนทจงหวดทไดรบการตดตามดแลอยางตอเนองในป 2555 X 100

จ านวนผพยายามฆาตวตายทงหมดในปงบประมาณ 2555

หนวยงาน/ผรบผดชอบ

- กรมสขภาพจต (รพ.จตเวชขอนแกนราชนครนทร) - ผรบผดชอบ : นพ.ประภาส อครานนท

ตาแหนง : นายแพทยเชยวชาญ โทรศพท : 043-209999 ตอ 63111 โทรสาร : 043-224722 Mobile : 089-9494885 E-mail : pat_ukn@yahoo.co.th

ภารกจท 2 การตรวจตดตามผลการปฏบตราชการสาธารณสขสวนภมภาค

35

ประเดนหลกท 3 การสงเสรมสขภาพ ปองกนควบคมโรคและลดปจจยเสยงดานสขภาพ หวขอท 3.4 การดแลสขภาพมารดา เดก และผสงอาย ประเดนการตรวจราชการ ระบบและกระบวนการพฒนาโรงพยาบาลผานเกณฑมาตรฐาน โรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวระดบทอง สถานการณ สภาพปญหา

สขภาพทารกในครรภมความสมพนธอยางมนยส าคญทางสถตกบสขภาพของมารดาชวงกอนตงครรภและระยะตงครรภ ซงการวเคราะหสถานการณงานอนามยแมและเดก พบอปสรรคตอสขภาพของมารดาและเดกแรกเกด - 5 ป ในหลายประการ ไดแก แมตงครรภเมออายนอยกวา 20 ป มแนวโนมเพมขน ปจจบน รอยละ 18.8 ซงแมตงครรภอายนอยกวา 20ปจะมภาวะแทรกซอนจากการตงครรภสงกวาผทมอายเกนกวา 20 ป จะพบอบตการณของโลหตจางสง ความดนโลหตสงขณะตงครรภ เจบครรภคลอดนาน และภาวะคลอดกอนก าหนดสง นอกจากนยงพบวา อตราตายของมารดาอาย 15-19 ป สงกวามารดาทมอาย 20-24 ป ถง 3 เทา ในขณะเดยวกน หญงตงครรภฝากครรภทสถานบรการสาธารณสข มากกวารอยละ 95 แตฝากครรภชา โดยหญงตงครรภฝากครรภครงแรกเมออายครรภนอยกวาหรอเทากบ 12 สปดาหเพยง รอยละ 72 สงผลใหพบภาวะผดปกตชา เสยงตอการตดเชอ เอช ไอ ว หรอ ตบอกเสบ โรคพนธกรรมธาลสซเมย และการไดรบความรเพอการปฏบตตวระยะตงครรภชา คลอด หลงคลอดชาและพบวาสามเพยงรอยละ 35 เขารบความรการดแลสตรมครรภและการเลยงดเดก รวมทงการไดรบวตามนเสรมธาตเหลก สารไอโอดนและโฟลกชาไปดวย การให iodine supplementation แกหญงตงครรภกอนและระหวางตงครรภในพนททมการขาดสารไอโอดนสามารถปองกนผลเสยตอระดบไอควของเดก แตหญงตงครรภ ไทย รอยละ 52.5 ขาดสารไอโอดน นอกจากน ยงพบวาอตราทารกแรกเกดขาดออกซเจน 25.6 :1,000 การเกดมชพ อตราทารกแรกเกดน าหนกนอยกวา 2,500 กรม รอยละ 8.8

ในขณะทเดกแรกเกด - 5 ป ตองการการเลยงดเพอสรางความมนคงทางจตใจ สรางตวตนและคณคา สรางความคดสรางสรรค การทเดกจะมพฒนาการสมวยและบคลกภาพทดเมอเตบโตนนการสมผส การกอด การเหกลอม การพด การฟง การเลน ลวนมผลตอการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดก (ศนสนย ฉตรคปต,2542 ) โดยเฉพาะใน 2 ปแรกสมองเจรญเตบโตและพฒนาเรวทสดถง 90% ของสมองผใหญ (นตยา คชภกด,2553) เดกวยนตองการความรก ความผกพนทเดกมตอผเลยงด ซงการเลยงลกดวยนมแมนมแมเปนการใหความรก ความผกพน (Bowlby,1969 ) ชวยหลอหลอมบคลกภาพทพงปรารถนาเมอเตบโต (โสภา ชพกลชย ชปลมนน ,2547) และสรางเซลสมอง และเชาวปญญาของลก (Ange NK และคณะ,2000),Quinn PJ และคณะ (2001) จากการส ารวจพบอตราการเลยงลกดวยนมแมอยางเดยว 6 เดอนเพยงรอยละ 29.6 เทานน(ส านกสงเสรมสขภาพ,2553) สวนปจจยทสงผลตอสตปญญาและพฒนาการเดก ไดแกรายได การศกษาของผเลยงดเดกและพฤตกรรมเลยงดทตอบสนองตอความตองการของเดกอยางสมดล (ลดดา เหมาะสวรรณและคณะ,2546) โดยพบวาการอบรมเลยงดแบบรกสนบสนนและใชเหตผล และการเหนแบบอยางทดจากบดามารดา มความสมพนธทางบวกกบจตลกษณะและพฤตกรรมของคนดทเกงและมสข (ดจเดอน พนธนาวน,2552) เดกแรกเกด ถง 5 ป จากการส ารวจพบวาเดกแรกเกด-5 ปมพฒนาการสมวยทกดานรอยละ 70.3 และมแนวโนมเตยและอวนเพมขน จากรอยละ 7.9 และรอยละ 4 (ป 2546) เปนรอยละ 13.1 และรอยละ 11.7 (ป 2550) สวนคาเฉลยเชาวปญญาเดกวยเรยนไทยมคา 91.4 จด โดยพบวาเดกคอนขางสงและสงกวาเกณฑมเชาวปญญาสงกวาคาเฉลย คอ 92.8 และ 93.2 จดตามล าดบ

36

โครงการสายใยรกแหงครอบครวฯ มแนวคดทเนน “การพฒนาคณภาพมนษยทยงยน และวางรากฐานบคลกภาพของเดกเพอการปองกนปญหาสงคมในระยะยาว” โดยใชแผนททางเดนยทธศาสตรเปนเครองมอในการบรณาการงานกบหนวยงานภาครฐ เอกชนและชมชน ทองถน และใชมาตรการสงคม ทนสงคมในการขบเคลอนการด าเนนงาน เพอสงเสรมสขภาพแมและเสรมสรางกระบวนการความฉลาดทางปญญา (IQ) ความฉลาดทางอารมณ (EQ) และความฉลาดทางสงคม (SQ) ใหเดกมคณภาพชวตทเหมาะสม เตบโตเปนผใหญทเปนก าลงส าคญ ตอการพฒนาประเทศชาตตอไป

วตถประสงค 1. สรางความรกและความผกพนใหเกดขนในครอบครวดวยการสงเสรมการเลยงลกดวยนมแม 2. สรางการมสวนรวมและความเชอมโยงในการพฒนาสขภาพแมและเดกอยางตอเนอง ระหวางสถานบรการสาธารณสข ครอบครว และทองถน 3. สรางเดกปฐมวยใหเจรญเตบโต มพฒนาการสมวย เปนคนเกง คนด และมความสข

หวขอกระบวนการทจะตรวจราชการ: ระบบและการพฒนาโรงพยาบาลผานเกณฑโรงพยาบาล สายใยรกแหงครอบครวระดบทอง

1. มการวเคราะหสถานการณ ปญหา และอปสรรคตอการพฒนาสขภาพแมและเดกทเปนปจจบน 2. มการวางแผนงาน/โครงการ/กจกรรมเพอการแกปญหาอนามยแมและเดกอยางบรณาการทง

หนวยงานภายในและหรอหนวยงานภายนอก และเชอมโยงครบวงจรจากสถานบรการฯ ครอบครว และทองถน 2.1 หนวยงานภายใน : คลนกกอนสมรส คลนกฝากครรภ หองคลอด

หลงคลอด คลนกเดกด คณะกรรมการแมและเดกจงหวด 2.2 หนวยงานภายนอก : เทศบาลหรออบต.หรอ อบจ. สถานประกอบกจการ

2.3 แผนงานมความเชอมโยง ตอเนองในการดแลสขภาพแมและเดกทครบวงจรส ครอบครว ชมชน ทองถน คอ - มระบบสงตอขอมลแมหลงคลอดและทารกให อสม.เพอการเยยมครอบครว ชวยเหลอการเลยงลกดวยนมแมและการเลยงดเดกอยางทนเหตการณ

- มแผนงานรวมกบทองถน ( เทศบาล/อบต.) ภาคภาครฐ เชน สถานประกอบกจการเพอชวยเหลอและแกไขปญหาดานสขภาพแมและเดก เชน มมนมแมในสถานประกอบกจการ /แผนการเรยนการสอนแมและเดกในโรงเรยน ฯลฯ

- มระบบชวยเหลอและสงตอขอมลเดกทสงสยพฒนาการลาชาใหแกโรงเรยน ศนยเดกฯ และครอบครวเพอการกระตนเดกใหมพฒนาการสมวย

- มมาตรการสงคมทเปนขอตกลงของชมชนในการพฒนาสขภาพแมและเดกเพอใหประชาชนเกดการปฏบตอยางจรงจงและตอเนอง

3. มการชแจงรายละเอยดโครงการฯและการพฒนาความรการดแลสตรตงครรภและเดกแรกเกด-5ปอยางนอย 2 เรอง คอการดแลสตรตงครรภและการดแลเดกแรกเกด-5ป

4. มการศกษาวจยหรอนวตกรรมเพอสรางองคความรในการพฒนาสขภาพแมและเดก ผลลพธทตองการ(ของกรม) - รอยละ 90 โรงพยาบาลผานเกณฑการประเมนโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวสายใย

37

รกแหงครอบครวระดบทอง

การสนบสนนจากสวนกลาง 1. การประชมชแจงรายละเอยดของโครงการฯ การพฒนาความรการดแลสตรตงครรภแนว ใหมในบรบทประเทศไทยและการพฒนาคลนกเดกดคณภาพและการประชมเชงปฏบตการ การจดท าแผนททางเดนยทธศาสตรต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว 2. การสมประเมนและรบรองมาตรฐานโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวระดบทอง และ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลสายใยรกแหงครอบครว 3. การประกาศเกยรตคณโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวระดบทอง/โรงพยาบาลสงเสรม สขภาพต าบลสายใยรกแหงครอบครวและต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว 4. โปรมแกรมการประเมนโรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวและโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ต าบลสายใยรกแหงครอบครว 5. คมอการด าเนนงานฯ เอกสารวชาการ ตวอยาง VDOผลงานและรายงานการด าเนนงานต าบล นมแมฯ 6. การตดตามงาน โดย การรายงานผลการด าเนนงานและน าเสนอผลงานระดบเขตทก 3 เดอน การตดตามงานเฉพาะกจของกรมอนามย และการเสดจเยยมตดตามงานต าบลนมแมฯ 5 ครง โรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครวระดบทอง(จ.ปตตาน) 1 ครง หนวยงานทรบผดชอบ -หนวยงานทรบผดชอบกลมอนามยแมและเดก ส านกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย -ผรบผดชอบ 1. นางจนตนา พฒนพงศธร ต าแหนง นกวชาการสาธารณสขช านาญการพเศษ โทรศพท/โทรสาร . 02-5904426 Mobile : 085-6613064-65 e-mail: jin_pattana@yahoo.com 2. นางนงลกษณ รงทรพยสน ต าแหนง นกวชาการเผยแพรช านาญการพเศษ

โทรศพท 02-5904425 Mobile : 086-8997380 e-mail : noi_55@hotmail.com

ภารกจท 2 การตรวจตดตามผลการปฏบตราชการสาธารณสขสวนภมภาค ประเดนหลกท 3 การสงเสรมสขภาพ ปองกนควบคมโรคและลดปจจยเสยงดานสขภาพ

38

หวขอท.. 3.4 การดแลสขภาพแมและเดก และผสงอาย ประเดนการตรวจราชการ.....การจดตงและพฒนาชมรมผสงอายผานเกณฑชมรมผสงอายคณภาพ สถานการณ สภาพปญหา

ปจจบนความกาวหนาดานการแพทยและสาธารณสข สงผลใหจ านวนและสดสวนของประชากรผสงอายไทยเพมขนอยางรวดเรวโดยสดสวนประชากรสงอายเพมจากรอยละ ๑๐.๗ ในป ๒๕๕๐ (๗.๐ ลานคน) เปนรอยละ ๑๑.๘ (๗.๕ ลานคน) ในป ๒๕๕๓ และรอยละ ๒๐.๐ (๑๔.๕ ลานคน) ในป ๒๕๖๘ (ส านกงานสถตแหงชาต,๒๕๕๑) นบวาอตราการเขาส “ภาวะประชากรสงอาย (Population Ageing)” เรวมาก ซงหมายความวาประเทศไทยมเวลาสนมากทจะเตรยมการเพอรองรบประชากรผสงอาย ทงในดานสขภาพ เศรษฐกจ และสงคม อตราสวนการเปนภาระวยสงอาย หรออตราพงพงวยสงอายในป ๒๕๓๗ เปน ๑๐.๗ เพมขนเปน ๑๔.๓ ในป ๒๕๔๕ และเพมขนเปน ๑๖.๐ ในป ๒๕๕๐ หมายความวาประชากรวยท างาน ๑๐๐ คน ตองรบภาระในการเลยงดผสงอาย ๑๖ คน ประกอบกบสดสวนผสงอายทอยตามล าพงในครวเรอนมแนวโนมเพมสงขน จากรอยละ ๖.๓ ในป ๒๕๔๕ เปนรอยละ ๗.๗ ในป ๒๕๕๐ และรอยละ ๕๖.๗ ของผสงอายอยตามล าพงในครวเรอน อยไดโดยไมมปญหา ทเหลอรอยละ ๔๓.๓ มปญหา ซงปญหาทพบมากทสดคอ รสกเหงารอยละ ๕๑.๒ ไมมคนดแลเมอเจบปวย รอยละ ๒๗.๕ (ส านกงานสถตแหงชาต,๒๕๕๑) ผสงอายตองการผดแลในการท ากจกรรมประจ าวน จากการตรวจสขภาพโดยการตรวจรางกายพบวาผสงอายวยปลาย (อาย ๘๐ ปขนไป) ตองมคนดแลบางเวลารอยละ ๕๒.๒ และตองมคนดแลตลอดเวลา รอยละ ๑๐.๒ (เยาวรตน ปรปกษขาม,๒๕๔๗) อายยงสงยงเจบปวย จากการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาต ป ๒๕๕๐ พบวา รอยละ ๖๙.๓ ของประชากรในกลมอาย ๖๐ - ๖๙ ป เปนโรคเรอรงและพบเพมขนเมออายมากขน และเพมขนเปน ๘๓.๓ ในกลมทมอาย ๙๐ ปขนไป โดยภาวการณเจบปวยโดยเรอรง ๖ โรคพรอมกนถงรอยละ ๗๐.๘ และหนงในสของผสงอายทมภาวะทพพลภาพจากปญหาสขภาพเปนเหตใหไมสามารถท ากจกรรมทเคยท าได รอยละ ๑๘.๙ มปญหาสขภาพเหลานนานกวา ๖ เดอน เปนภาวะทพพลภาพระยะยาว เปนเหตใหมคาใชจายในการดแลสงและตองการคนดตลอดเวลา ปญหาสขภาพปากและฟน ผสงอายมปญหาการสญเสยฟนทงปาก จนไมสามารถเคยวอาหารไดประมาณ ๒๕๐,๐๐๐ คน แมจะมโครงการฟนเทยมพระราชทาน กยงไมสามารถครอบคลมไดทงหมด นอกจากน ผสงอายยงมความเสยงตอการสญเสยฟนจากโรคในชองปาก จงมความตองการการบรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพ เพอลดการสญเสยฟนควบคกนไป กระทรวงสาธารณสขไดด าเนนงานภายใตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๕๐ และแผนผสงอายแหงชาตฉบบท ๒ (พ.ศ.๒๕๔๕ – ๒๕๖๔) โดยเฉพาะยทธศาสตรท ๓ ยทธศาสตรระบบคมครองทางสงคมส าหรบผสงอาย มาตรการท ๔.๒ “จดตงและพฒนาบรการทางสขภาพและทางสงคมรวมทงระบบการดแลผสงอายในระยะยาวในชมชนทสามารถเขาถงผสงอายมากทสด โดยเนนบรการถงบานและมการสอดประสานกนระหวางบรการทางสขภาพและทางสงคม” ดชนวดท ๓๘ กระทรวงสาธารณสขเปนเจาภาพหลก

39

“สดสวนของต าบลทมบรการส าหรบผสงอาย ๑.สนบสนนการดแลผสงอายระยะยาว ๒.ระบบประคบประคอง ๓. ดแลโรคเรอรงทส าคญ๔.อาสาสมครชมชน ๕.สนบสนนใหผดแลมความรความสามารถในการดแลผสงอาย” เพอเตรยมความพรอมสการเปนสงคมผสงอายของประเทศไทย และยทธศาสตรการพฒนาสขภาพผสงอายของกระทรวงสาธารณสข (ป๒๕๕๒ – ๒๕๕๔) ซงประกอบดวยยทธศาสตรท ๑ การพฒนาระบบบรการสขภาพผสงอาย ยทธศาสตรท ๒ การสรางและพฒนาศกยภาพก าลงคนดานการดแลสขภาพผสงอาย ยทธศาสตรท ๓ การสรางความเขมแขง และการมสวนรวมของชมชนและภาคเครอขายดานผสงอาย ยทธศาสตรท ๔ การบรหารจดการเชงบรณาการสขภาพผสงอาย และยทธศาสตรท ๕ การพฒนาองคความรและการศกษาวจยสขภาพผสงอาย จากปญหาผสงอายขาดผดแล หรอขาดคนชวยเหลอจากชมชน หรอไดรบการดแลจากผดแลทไมมคณภาพ กระทรวงสาธารณสข จงไดประกาศกระทรวงสาธารณสข พ.ศ.๒๕๕๒ เรองกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ (ฉบบท ๖) “การประกอบกจการใหบรการดแลผสงอายทบาน” เพอพทกษและคมครองสทธของผสงอายโดยเฉพาะผสงอายกลมทพงตนเองไดบาง ชวยเหลอตนเองไดบาง และผสงอายกลมทพงตนเองไมได ชวยเหลอตนเองไมได พการหรอทพพลภาพ ใหไดรบการดแลทมคณภาพ การด าเนนงานต าบลตนแบบดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาวจงเปนการด าเนนงานภายใตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช ๒๕๕๐ และแผนผสงอายแหงชาตฉบบท ๒ (พ.ศ.๒๕๔๕ – ๒๕๖๔) รวมถงนโยบายส าคญของกระทรวงสาธารณสข ซงไดถกก าหนดใหเปนตวชวดส านกตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข ป ๒๕๕๔ ประเดนตวชวดท ๐๓๐๘ “จ านวนจงหวดทมการด าเนนงานตามกระบวนการต าบลตนแบบดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว (Long Term Care : LTC) ” โดยมเปาหมาย “หนงจงหวด หนงต าบลตนแบบ” ผลการด าเนนงานทผานมาพบวามต าบลตนแบบเขารวมกระบวนการ ถง ๘๑ ต าบล

จากเหตผลดงกลาว เพอใหการด าเนนงานมการพฒนางาน และมการขยายผลการด าเนนงานอยางตอเนอง และเพอใหชมชนมความตระหนกในการดแลผสงอาย ผสงอายไดรบการดแลมคณภาพชวตทด การจดตงและพฒนาชมรมผสงอายใหผานเกณฑชมรมผสงอายคณภาพ จงเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนการด าเนนงานต าบลตนแบบดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว ของกระทรวงสาธารณสข เพอชวยผลกดนการด าเนนงานของภาคสวนตางๆ ใหมระบบการดแลสขภาพผสงอายทงในสถานบรการสขภาพและในชมชน โดยมผสงอายกลมทพงตนเองได ชวยเหลอผอนชมชน และสงคมได (ผสงอายกลมท ๑ : ตดสงคม) รวมตวกนเปนชมรมผสงอายทเขมแขงทจะสงเสรมสนบสนน การสงเสรมสขภาพ และปองกนโรค และดแลผสงอายกลมทพงตนเองไดบาง ชวยเหลอตนเองไดบาง (ผสงอายกลมท ๒ : ตดบาน) รวมถงผสงอายกลมพงตนเองไมได ชวยเหลอตนเองไมได พการ หรอทพพลภาพ (ผสงอายกลมท ๓ : ตดเตยง) ใหเปนผสงอายมคณภาพชวตทด อยในสภาพแวดลอมทเออตอการสงเสรมสขภาพและ จ าเปนตองมการพฒนาระบบการดแลผสงอาย ในโรงพยาบาลของกระทรวงสาธารณสข เพอรองรบปญหาทจะเกดขน ในอนาคตอยางเปนระบบตอไป

40

วตถประสงค ๑. เพอเตรยมการรองรบระบบการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว โดยทองถนเปนฐานการด าเนนงาน รวมกบ ชมชนโดยเฉพาะชมรมผสงอาย ครอบคลมทกจงหวด

๒. เพอพฒนารปแบบการดแลสขภาพผสงอายระยะยาวทเหมาะสมกบวถชวต และบรบทของพนท ๓. เพอใหบรการทครอบคลมดานสขภาพ ทนตสาธารณสข จตวทยา สงคม การดแลชวยเหลอในการ ด ารงชวตและกจวตรประจ าวน ซงเปนการดแลอยางตอเนองตามศกยภาพทเหมาะสมกบผสงอายแตละกลม ๔.. เพอพฒนาระบบการดแลผสงอายในชมชน และการดแลผสงอายในสถานบรการสขภาพ สงกดกระทรวงสาธารณสข ๕. เพอพฒนาระบบขอมลสารสนเทศและวชาการดานการดแลสขภาพผสงอายอยางเปนระบบ เปนขอมลแนวทางในการจดท าแผนงานนโยบาย การด าเนนงานดแลสขภาพผสงอายระยะยาวในระดบประเทศ หวขอกระบวนการทจะตรวจราชการ และรายละเอยดในแตละกระบวนการทก าหนด (ในคอลมนท ๓ )

จงหวดมกระบวนการขบเคลอนต าบลตนแบบดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว หมายถงมกระบวนการด าเนนงาน

๑.มสถานการณผสงอายและมการวเคราะหขอมล ๒.มแผนงานโครงการตามบรบทของพนทในการดแลสขภาพผสงอาย ๓.มการนาแผนงานโครงการสการปฏบต ๔.มModel หรอ good practice ทเปนตวอยางการดาเนนงาน เพอการขยายผล

ต าบลตนแบบดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาวหมายถงต าบลทมการด าเนนงานผานเกณฑองคประกอบการด าเนนงานทใชในการประเมนการด าเนนงานดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว (Long Term Care : LTC) จ านวน ๖ ขอ ดงน ๑. มขอมลผสงอายตามกลมศกยภาพตามความสามารถในการประกอบกจวตรประจ าวน ( Barthel Activities of Daily Living : ADL ) ๒. มชมรมผสงอายผานเกณฑชมรมผสงอายคณภาพ ๓. มอาสาสมครดแลผสงอายในชมชน ๔. มบรการการดแลสขภาพผสงอายทบานทมคณภาพ (Home Health Care) โดยบคลากรสาธารณสข ๕. มบรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพในระดบต าบล ๖. มระบบการดแลผสงอาย กลมท ๒ (ตดบาน) และผสงอาย กลมท ๓ (ตดเตยง)

41

หมายเหต ...มบรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพในระดบต าบล หมายถง มการจดบรการปองกนโรคในชองปากตามชดสทธประโยชนในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล หรอสนบสนนการจดกจกรรมสงเสรมสขภาพชองปากในชมรมผสงอายทด าเนนการโดยแกนน าชมรมผสงอายหรอ อสม. (รายละเอยดแตละกระบวนการ / เกณฑการประเมนตามเอกสารแนบทาย)

ผลลพธทตองการ(ของกรม) จ านวนต าบลสงเสรมสขภาพผสงอายระยะยาวผานเกณฑการด าเนนงานต าบลตนแบบดานการดแลสขภาพผสงอายระยะยาว (Long Term Care : LTC) อยางนอย ๒ ต าบล ตอ ๑ จงหวด

หนวยงานทรบผดชอบ...กรมอนามย -ผรบผดชอบ ส านกสงเสรมสขภาพ กลมอนามยผสงอาย

นายแพทยเอกชย เพยรศรวชรา ต าแหนง นายแพทยช านาญการพเศษ รกษาการในต าแหนงหวหนากลมอนามยผสงอาย โทรศพท ๐๒ – ๕๙๐ ๔๕๐๓ มอถอ ๐๘๑ – ๖๐๐ ๘๕๔๓ โทรสาร ๐๒ – ๕๙๐ – ๔๕๐๐ E-mail: ekachaipien @ hotmail.com , ekachai.p @ anamai.mail.go.th

นางวมล บานพวน ต าแหนง นกวชาการสาธารณสขช านาญการ หนวยงาน ส านกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย โทรศพท ๐๒ - ๕๙๐ ๔๕๐๘ มอถอ ๐๘๑ - ๔๔๔ ๒๘๖๔ โทรสาร ๐๒ – ๕๙๐๔๕๐๐ E-mail: vimol.b @ anamai.mail.go.th

- ผรบผดชอบ ส านกทนตสาธารณสข

ทนตแพทยสปราณ ดาโลดม ต าแหนง ทนตแพทยเชยวชาญ หนวยงาน ส านกทนตสาธารณสข กรมอนามย โทรศพท ๐๒ - ๕๙๐ ๔๑๑๘ มอถอ ๐๘๑ – ๖๑๔ ๓๐๗๕ โทรสาร ๐๒ - ๕๙๐ ๔๑๑๕ E-mail: Supranee.d @ anamai.mail.go.th

42

เอกสารแนบทาย

มขอมลผสงอายตามกลมศกยภาพ ตามความสามารถในการประกอบกจวตรประจ าวน ( Barthel Activities of Daily Living :ADL)

****************************************

ค าจ ากดความ

การจ าแนกกลมผสงอายเพอใหเหมาะสมกบการด าเนนงานดแลสงเสรมสขภาพผสงอายระยะยาวครอบคลมกลมเปาหมายตามกลมศกยภาพ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ไดประยกตจากเกณฑการประเมนความสามารถในการประกอบกจวตรประจ าวน ดชนบารเธลเอดแอล (Barthel ADL index) ซงมคะแนนเตม ๒๐ คะแนน ดงน ผสงอายกลมท ๑ ผสงอายทพงตนเองได ชวยเหลอผอน ชมชนและสงคมได (กลมตดสงคม) มผลรวมคะแนน ADL ตงแต ๑๒ คะแนนขนไป ผสงอายกลมท ๒ ผสงอายทดแลตนเองไดบาง ชวยเหลอตนเองไดบาง (กลมตดบาน) มผลรวมคะแนน ADL อยในชวง ๕ – ๑๑ คะแนน ผสงอายกลมท ๓ ผสงอายกลมทพงตนเองไมได ชวยเหลอตนเองไมได พการ หรอทพพลภาพ (กลมตดเตยง) มผลรวมคะแนน ADL อยในชวง ๐ -๔ คะแนน

ความสามารถในการด าเนนชวตประจ าวน ดชนบารเธลเอดแอล (Barthel ADL index)

๑. Feeding (รบประทานอาหารเมอเตรยมส ารบไวใหเรยบรอยตอหนา) ๐. ไมสามารถตกอาหารเขาปากได ตองมคนปอนให ๑. ตกอาหารเองไดแตตองมคนชวย เชน ชวยใชชอนตกเตรยมไวใหหรอตดเปนเลกๆ ไวลวงหนา ๒. ตกอาหารและชวยตวเองไดเปนปกต ๒. Grooming (ลางหนา หวผม แปรงฟน โกนหนวด ในระยะเวลา ๒๔ - ๒๘ ชวโมงทผานมา) ๐. ตองการความชวยเหลอ ๑. ท าเองได (รวมทงทท าไดเองถาเตรยมอปกรณไวให) ๓. Transfer (ลกนงจากทนอน หรอจากเตยงไปยงเกาอ) ๐. ไมสามารถนงได (นงแลวจะลมเสมอ) หรอตองใชคนสองคนชวยกนยกขน ๑. ตองการความชวยเหลออยางมากจงจะนงได เชน ตองใชคนทแขงแรงหรอมทกษะ ๑ คน หรอใชคน

ทวไป ๒ คนพยงหรอดนขนมาจงจะนงอยได ๒. ตองการความชวยเหลอบาง เชน บอกใหท าตาม หรอชวยพยงเลกนอย หรอตองมคนดแลเพอความปลอดภย ๓. ท าไดเอง

43

๔. Toilet use (ใชหองน า) ๐. ชวยตวเองไมได ๑. ท าเองไดบาง (อยางนอยท าความสะอาดตวเองไดหลงจากเสรจธระ) แตตองการความชวยเหลอในบางสง ๒. ชวยตวเองไดด (ขนนงและลงจากโถสวมเองได ท าความสะอาดไดเรยบรอยหลงจากเสรจธระ ถอดใส เสอผาไดเรยบรอย) ๕. Mobility (การเคลอนทภายในหองหรอบาน) ๐. เคลอนทไปไหนไมได ๑. ตองใชรถเขนชวยตวเองใหเคลอนทไดเอง (ไมตองมคนเขนให) และจะตองเขาออกมมหอง หรอประตได ๒. เดนหรอเคลอนทโดยมคนชวย เชน พยง หรอบอกใหท าตาม หรอตองใหความสนใจดแลเพอความปลอดภย ๓. เดนหรอเคลอนทไดเอง ๖. Dressing (การสวมใสเสอผา) ๐. ตองมคนสวมใสให ชวยตวเองแทบไมไดหรอไดนอย ๑. ชวยตวเองไดประมาณรอยละ ๕๐ ทเหลอตองมคนชวย ๒. ชวยตวเองไดด (รวมทงการตดกระดม รดซบ หรอใชเสอผาทดดแปลงใหเหมาะสมกได) ๗. Stairs (การขนลงบนได ๑ ชน) ๐. ไมสามารถท าได ๑. ตองการคนชวย ๒. ขนลงไดเอง (ถาตองใชเครองชวยเดน เชน walker จะตองเอาขนลงไดดวย) ๘. Bathing (การอาบน า) ๐. ตองมคนชวยหรอท าให ๑. อาบน าเองได ๙. Bowels (การกลนการถายอจจาระในระยะ ๑ สปดาหทผานมา) ๐. กลนไมได หรอตองการการสวนอจจาระอยเสมอ ๑. กลนไมไดบางครง (เปนนอยกวา ๑ ครงตอสปดาห) ๒. กลนไดเปนปกต ๑๐.Bladder (การกลนปสสาวะในระยะ ๑ สปดาหทผานมา) ๐. กลนไมได หรอใสสายสวนปสสาวะแตไมสามารถดแลเองได ๑. กลนไมไดบางครง (เปนนอยกวาวนละ ๑ ครง) ๒. กลนไดเปนปกต

44

การใหคะแนนของเกณฑประเมนชมรมผสงอายคณภาพ

1. ขอมลทวไป

1.1 อดมการณ

ไมม คะแนน = 0 ม คะแนน = 2 1.2 จ านวนสมาชก

ต ากวา 50 ป คะแนน = 1 50 – 59 ป คะแนน = 2 80 ป ขนไป คะแนน = 2 การชวยเหลอตนเองดานรางกาย / สขภาพของสมาชก ชวยเหลอตนเองไมได เมอออกนอกบาน คะแนน = 3 ชวยเหลอตนเองไมได ทงในบานและนอกบาน คะแนน = 2

1.3 สถานทตงชมรม

ไมม คะแนน = 0 ม ตงอยท (ระบไดเพยง 1 สถานท)

ร.พ. คะแนน 1 ร.ร. คะแนน 1 สถานอนามย คะแนน 1 วด คะแนน 1 อบต. / เทศบาล คะแนน 1 อนๆ (ระบ) คะแนน 2

สถานท หรอ บคคลทจะตดตอกบผอนไดสะดวก ไมม คะแนน 0 ม (ระบ) คะแนน 1 รวม 15 คะแนน

= 2

= 5

= 5

= 2

คะแนนมเพยง ขอใดขอหนง เทานน

= 1

45

2. กรรมการ

2.1 ประกาศแตงตงคณะกรรมการเปนทางการ ไมม คะแนน 0 ม คะแนน 1 2.2 ประชมคณะกรรมการในรอบ 1 เดอนทผานมา ไมม คะแนน 0 ม 1 ครง คะแนน 1 2 ครงขนไป คะแนน 2 2.3 ประชมคณะกรรมการกบองคกรภายนอกในรอบ 1 ปทผานมา ไมม คะแนน 0 ม 1 ครง คะแนน 1 2 ครงขนไป คะแนน 2 2.4 โครงสรางคณะกรรมการทงหมด................................................. ชาย ................. คะแนน 0 หญง 10% คะแนน 1 20% คะแนน 2 30% คะแนน 3 40% คะแนน 4 ตงแต 50% คะแนน 5

รวม 10 คะแนน

= 1

= 2

= 2

= 5

46

2. กฎ กตกา 3.1 ระเบยบขอบงคบของชมรม

ไมม คะแนน 0 ม ไมเปนลายลกษณอกษร คะแนน 2 ม เปนลายลกษณอกษร (ระบไดมากกวา 1)

วตถประสงค คะแนน 1 หลกเกณฑรบสมาชก คะแนน 1 โครงสรางบทบาท คะแนน 1 ระเบยบการเงน คะแนน 1 แผนงาน / โครงการจดกจกรรม คะแนน 1 3.2 การตรวจสอบดานการเงนของชมรม

ไมม คะแนน 0 ม ไมประกาศใหสมาชกทราบ คะแนน 1 ประกาศใหสมาชกทราบ คะแนน 2 2.2 ประชมคณะกรรมการในรอบ 1 เดอนทผานมา ไมม คะแนน 0 ม จ านวน 1 ครง คะแนน 1 จ านวน 2 ครงขนไป คะแนน 2 จ านวน 3 ครงขนไป คะแนน 3

รวม 10 คะแนน

= 5 ใหคะแนนได ทกขอทม

= 2

= 3

47

4. ระดมทน (ยกเวน ฌกส.) 4.1 จากสมาชก ไมม คะแนน 0 ม เปนครงคราว คะแนน 5 สม าเสมอ เชน เดอนละครง คะแนน 8 4.2 จากทองถน

ไมม คะแนน 0 ม คะแนน 5 4.3 จากองคกรชมชนและองคกรพฒนาเอกชนอนๆ

ไมม คะแนน 0 ม คะแนน 3 4.4 จากภาครฐ ไมม คะแนน 0 ม คะแนน 2 4.5 ฌกส. ไมม คะแนน 0 ม คะแนน 2

รวม 20 คะแนน

= 8

= 5

= 3

= 2

= 2

48

5. กจกรรม

5.1 กจกรรมออกก าลงกายรวมกนในรอบ 1 เดอนทผานมา ไมม คะแนน 0 ม จ านวน....................................ครง 12 ครง คะแนน 15 คะแนน 11 ครง คะแนน 14 คะแนน 10 ครง คะแนน 13 คะแนน 9 ครง คะแนน 12 คะแนน 8 ครง คะแนน 11 คะแนน 7 ครง คะแนน 10 คะแนน 6 ครง คะแนน 9 คะแนน 5 ครง คะแนน 8 คะแนน 4 ครง คะแนน 7 คะแนน 3 ครง คะแนน 6 คะแนน 2 ครง คะแนน 5 คะแนน 1 ครง คะแนน 4 คะแนน 5.2 กจกรรมตรวจสขภาพรวมกบในกลมสมาชกในรอบ 1 ปทผานมา ไมม คะแนน 0

ม จ านวน.................ครง 1 ครง คะแนน 3

2 ครงขนไป คะแนน 5 5.3 เยยมเยยนสมาชกทเจบปวยพการหรอทพพลภาพในรอบ 1 เดอนทผานมา ไมม คะแนน 0

ม จ านวน.................ครง 1 ครง คะแนน 3

2 ครงขนไป คะแนน 5 5.4 กจกรรมตามประเพณ วฒนธรรมโดยในรอบ 1 ปทผานมา ไมม คะแนน 0

= 15

= 5

= 5

= 5

49

ม จ านวน.................ครง 1 ครง คะแนน 3

2 ครงขนไป คะแนน 5 5.5 ชวยเหลอสงเคราะหดานการเงน / สงของ เพอนสมาชกในรอบ 1 ปทผานมา ไมม คะแนน 0

ม จ านวน.................ครง 1 ครง คะแนน 3

2 ครงขนไป คะแนน 5 5.6 ชมรมเปนแหลงศกษาดงานถายทอดองคความรใหกบชมรมหรอหนวยงานอนๆในรอบ 1 ปทผานมา ไมม

ม จ านวน.................ครง 1 ครง คะแนน 3

2 ครงขนไป คะแนน 5

5.7 กจกรรมอนๆในรอบ 1 ปทผานมา ไมม

ม จ านวน.................ครง ระบกจกรรม 1 ขอ คะแนน 1

2 ขอ คะแนน 2 3 ขอ คะแนน 3 4 ขอ คะแนน 4 ตงแต 5 ขอ คะแนน 5

รวม 45 คะแนน

หมายเหต:

= 5

= 5

= 5

สรปการใหคะแนน 1. ขอมลทวไป คะแนนรวม 15 คะแนน 2. กรรมการ คะแนนรวม 10 คะแนน

3. กฎ กตกา คะแนนรวม 10 คะแนน 4. ระดมทน คะแนนรวม 20 คะแนน

5. กจกรรม คะแนนรวม 45 คะแนน = 100 คะแนน

50

ชมรมผสงอายผานเกณฑชมรมผสงอายคณภาพ หมายถง ชมรมผสงอายทไดคะแนนจากการประเมนชมรมผสงอายคณภาพ ในระดบดเยยม มคะแนนรอยละ 80 ขนไป (ตาม CD ROM ดชนวดสขภาพผสงอายไทย โดยกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข)

*************************************** เกณฑประเมนการดแลสขภาพผสงอายทบาน

ทมคณภาพ ( Home Health Care) โดยบคลากรสาธารณสข **************************************

๑. ม นโยบาย การจดระบบการดแลผสงอายทบานชดเจน

๒. ม ฐานขอมล ภาวะสขภาพผสงอาย และผดแลในชมชนทรบผดชอบ

๓. ทมสขภาพ มการ ประเมนปญหา ของผปวยสงอาย ใหความรเฉพาะดาน ในการดแลผสงอายทเจบปวยทบานแกญาต ผดแลและวางแผนการเยยมผปวย

๔. มการพฒนาบคลากรทปฏบตงานดแลผสงอายทเจบปวยทบาน

๕. มเวทแลกเปลยนเรยนรรวมกน

๖. มทมใหการปรกษาทชดเจนและสามารถใหค าปรกษาแกเครอขายบรการและผดแลสม าเสมอ

๗. มการจดหาวสด อปกรณ เครองมอทางการแพทยในการสนบสนนการดแล

๘. มตารางปฏบตงานของเจาหนาทในการดแลผสงอายทบาน

๙. เยยมและตดตามดแลผปวยผสงอายทบานอยางตอเนองตามแผนการเยยมผปวยจนสามารถจ าหนาย Case ได

๑๐. มระบบสงตอและตดตาม การตอบรบผปวยสงอายนอกเขตรบผดชอบ ทสงตอไปยงเครอขายบรการ ใหไดรบการดแลทบานตอเนอง

๑๑. มระบบรายงาน ทกเดอนและรายป ๑๒. มการอบรมผดแลผสงอายและหรออาสาสมครผดแลผสงอาย หมายเหต : เกณฑการประเมน ตองผานการประเมนทกขอ

51

การประเมนคณภาพกจกรรม “บรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพในระดบต าบล” ในการดแลผสงอายระยะยาว (Long Term Care)

บรการสงเสรมปองกนทนตสขภาพในระดบต าบล ประกอบดวย ๑) สนบสนนชมรมผสงอายใหจดกจกรรมดานการสงเสรมสขภาพชองปาก และ ๒) จดบรการทนตกรรมปองกนตามชดสทธประโยชน

๑) สนบสนนชมรมผสงอายใหจดกจกรรมดานการสงเสรมสขภาพชองปาก วดจากศกยภาพในการจดกจกรรมของชมรม (๑๐๐ คะแนน)

กจกรรมจดโดยชมรมผสงอาย คะแนนเตม (๑๐๐)

การใหคะแนน

๑. จดกจกรรมสงเสรมสขภาพชองปากอยางนอยปละ ๒ ครง (เชน การใหความรดานสขภาพชองปาก การฝกทกษะการท าความสะอาดชองปาก การแปรงฟนในชวงเวลาจดกจกรรมทชมรมฯ การตรวจสขภาพชองปาก โดยสมาชกชมรมฯ ฯลฯ)

๓๕ ไมม = ๐ ม ๑-๒ กจกรรม =๒๐ ม มากกวา ๒ กจกรรม =๓๕

๒. จดสงแวดลอมใหเออตอการสงเสรมสขภาพชองปาก (เชน มมมความรในชมรมผสงอาย สถานทจดกจกรรมสงเสรมสขภาพชองปาก วสด / อปกรณ สนบสนนกจกรรม การสรางกระแส ฯลฯ)

๓๕ ไมม = ๐ ม ๑-๒ กจกรรม =๒๐ ม มากกวา ๒ กจกรรม =๓๕

๓.มการเรยนรในชมรมผสงอาย (เชน การไปศกษา/ดงานชมรมผสงอายอน การเขารวมประชมดานสขภาพชองปาก ฯลฯ)

๑๐ ไมม = ๐ ม =๑๐

๔.มขอมลสขภาพชองปากสมาชกชมรมผสงอายททนสมย ๑๐ ไมม = ๐ ม =๑๐

๕.การเปนแหลงศกษา/ดงาน/เรยนรของชมรมฯ ภาคเครอขายทเกยวของ ดานการสงเสรมสขภาพชองปากผสงอาย

๑๐ ไมม = ๐ ม =๑๐

52

๒.บรการทนตกรรมปองกนตามชดสทธประโยชน (๑๐๐ คะแนน)

กจกรรม คะแนนเตม (๑๐๐)

การใหคะแนน

๑. ตรวจสขภาพชองปากและใหค าแนะน า หรอตรวจคดกรองกลมเสยง

๓๐ ไมม = ๐/ ม = ๓๐ คะแนน

๒.ฝกทกษะในการควบคมคราบจลนทรย ๓๐ ไมม = ๐/ ม = ๓๐ คะแนน ๓. การใชฟลออไรดวานชปองกนหรอยบยงรากฟนผ ๒๐ ไมม = ๐/ ม = ๒๐ คะแนน ๔. ขด ขด ท าความสะอาดฟน ปองกนปรทนตอกเสบ ๒๐ ไมม = ๐/ ม = ๒๐ คะแนน

สรปคะแนนการประเมนคณภาพกจกรรม ๑๖๐ คะแนน ขนไป ระดบดมาก ๑๔๐- ๑๕๙ คะแนน ระดบด ๑๒๐ – ๑๓๙ คะแนน พอใช

53

ภารกจท 2 : การตดตามผลการปฏบตราชการสารธารณสขในสวนภมภาค ประเดนหลกท 3 : การสงเสรมสขภาพ ปองกน ควบคมโรคและลดปจจยเสยงดานสขภาพ หวขอท 3.5 : การคมครองผบรโภคดานสขภาพและอาหารปลอดภย ประเดนส าคญ (Issue) : จงหวดมกระบวนการก ากบดแลมาตรฐานและเฝาระวงผลตภณฑสขภาพ ใหปราศจากการปนเปอนและเปนไปตามมาตรฐาน

สถานการณและสภาพปญหา : จากสถานการณการเฝาระวงผลตภณฑสขภาพทผานมา พบวา มผลตภณฑ อาหาร และเครองสาอางทมปญหาความไมปลอดภยและมผลตอสขภาพของประชาชน เชน ปญหาการเตมวตถกนเสยเกนคามาตรฐานทกาหนดในอาหาร เชน เสนกวยเตยว และปญหาการใชเครองสาอางหนาขาว กระจางใส เปนตน ซง อย.ไดดาเนนการพฒนา ยกระดบมาตรการผลตใหไดมาตรฐานตามเกณฑทกาหนด และมการเฝาระวงอยางตอเนอง นอกจากนผลตภณฑนมโรงเรยนกเปนอกประเดนหนงทตองมการเฝาระวง เนองจากนมโรงเรยนเปนอาหารกลมเสยง มการเนาเสยงาย และกลมผบรโภคเปนกลมเดก ซงตองมการเฝาระวงมาตรฐานการผลตและมาตรฐานความปลอดภยอยางเขมงวด ดงนน จงตองมการควบคมการกากบดแลเพอใหผลตภณฑสขภาพใหมคณภาพ มาตรฐานและความปลอดภยแกผบรโภค

วตถประสงค : เพอกากบผลตภณฑสขภาพใหมคณภาพ มาตรฐานและความปลอดภยแกผบรโภค (Post Marketing)

หวขอกระบวนการทจะตรวจราชการและรายละเอยดในแตละกระบวนการทก าหนด : การกากบดแลมาตรฐาน การผลตและมาตรฐานความปลอดภยของผลตภณฑ ไดแก

1. การก ากบดแลมาตรฐานการผลตและมาตรฐานความปลอดภยนมโรงเรยน ณ แหลงผลต โดยใหสานกงานสาธารณสขดาเนนการ ดงน

1.1 ตรวจประเมนสถานทผลตนมโรงเรยนตามเกณฑ GMP ปละ 2 ครง ( 1 ครง/เทอม) 1.2 เกบตวอยางผลตภณฑนมโรงเรยน ณ สถานทผลตเพอตรวจวเคราะหคณภาพมาตรฐาน

ณ กรมวทยาศาสตรการแพทยหรอศนยวทยาศาสตรการแพทย ปละ 2 ครง (1 ครง/เทอม) โดย อย.รบผดชอบ คาตรวจวเคราะห ทงนใหแจงทางศนยวทยฯ ใหเกบคาวเคราะหกบกรมวทยฯ (โดย อย. จะเปนผจายกบทางกรมวทยาศาสตรการแพทย)

- ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554: ตรวจประเมนภายในเดอนธนวาคม 2554 – มกราคม 2555

- ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2555: ตรวจประเมนภายในเดอนมถนายน – กรกฎาคม 2555 1.3 แนะนาใหความรการเกบรกษานมโรงเรยนทถกตองแกโรงเรยน/ผขนสง 1.4 รายงานขอมลผลตรวจประเมนสถานทผลตและผลวเคราะหคณภาพมาตรฐานจาก

กรมวทยาศาสตรการแพทยหรอศนยวทยาศาสตรการแพทยใหกบสานกงานคณะกรรมการอาหารและยาเพอ สรปสถานการณภาพรวมตอไป

2. การก ากบดแลมาตรฐานการผลตและมาตรฐานความปลอดภยผลตภณฑเสนกวยเตยว ณ แหลงผลต โดยใหสานกงานสาธารณสขดาเนนการ ดงน

2.1 ตรวจประเมนสถานทผลตเสนกวยเตยวตามเกณฑ GMP ปละ 1 ครง 2.2 เกบตวอยางผลตภณฑเสนกวยเตยวทกประเภท (เสนใหญ เสนเลก เสนหม ทงเสนสดและ

แหง) ณ สถานทผลต โดยสมเกบสถานทผลตละ 1 ตวอยาง สงตรวจวตถกนเสย (กรดเบนโซอก :ไมเกน

54

1,000 ppm) ณ กรมวทยาศาสตรการแพทยหรอศนยวทยาศาสตรการแพทย โดย อย.รบผดชอบคาตรวจวเคราะห ทงนใหแจงทางศนยวทยฯ ใหเกบคาวเคราะหกบกรมวทยฯ (โดย อย. จะเป นผจายกบทางกรมวทยาศาสตรการแพทย)

2.3 ตรวจสอบความถกตองของการแสดงฉลากผลตภณฑเสนกวยเตยว โดยมการแสดง 1) ชออาหาร 2) ชอทตง และสถานทผลต 3) ปรมาณสทธ 4) วน เดอน ป ทผลต

3. การเฝาระวงความปลอดภยในผลตภณฑอาหาร ณ สถานทจ าหนาย เกบตวอยางอาหาร ณ แหลงจาหนาย เชน ตลาดนด ตลาดสด ซปเปอรมารเกต เปนตน โดยตรวจวเคราะหสารปนเปอนในอาหาร ไดแก ยาฆาแมลง ฟอรมาลน บอแรกซ สารกนรา สารฟอกขาว สารเรงเนอแดงและนามนทอดซา โดยใชชดทดสอบเบองตน (Test kit) หรอสงตรวจหองปฏบตการ ตามแผนการเฝาระวงความปลอดภยของผลตภณฑของจงหวด

4. การเฝาระวงคณภาพน าบรโภค/น าแขง 4.1 การเฝาระวงคณภาพนาบรโภค/นาแขงในสภาวะปกต โดยใหสานกงานสาธารณสขดาเนนการ

ดงน 1) ตรวจเฝาระวงสถานทผลตนาแขงตามมาตรฐาน GMP สถานทผลตอาหาร (GMP ทวไป)

ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 193) พ.ศ. 2543 และประกาศกระทรวงสาธารณสข ( ฉบบท 239 ) พ.ศ. 2544

2) ตรวจเฝาระวงสถานทผลตนาบรโภคในภาชนะบรรจปดสนท ตามประกาศกระทรวงสาธารณสขฉบบท 220 พ.ศ. 2544 (ตรวจสอบสถานท ฉลากและเกบตวอยางตรวจวเคราะห)

3) หากพบการกระทาผด ดาเนนการตาม Compliance Policy 4) รายงานขอมลผลการเฝาระวงคณภาพนาบรโภคใหกบสานกงานคณะกรรมการอาหารและ

ยาเพอสรปสถานการณภาพรวมตอไป 4.2 การเฝาระวงคณภาพนาบรโภคในกรณเกดอทกภย โดยใหสานกงานสาธารณสขจงหวด

เฉพาะทอยในเขตประสบอทกภยดาเนนการ ดงน 1) ลงพนทใหคาปรกษาในการปรบปรง ฟนฟสถานทผลตนาบรโภคทประสบอทกภยและ

ตรวจประเมนสถานทผลตนาบรโภคในภาชนะบรรจปดสนท ตามประกาศกระทรวงสาธารณสขฉบบท 220 พ.ศ. 2544

2) เกบตวอยางนาบรโภคจากสถานทผลตนาบรโภคทประสบอทกภย สงตรวจวเคราะหคณภาพมาตรฐาน ณ กรมวทยาศาสตรการแพทยหรอศนยวทยาศาสตรการแพทย โดย กรมวทยฯรบผดชอบคาตรวจวเคราะห

กรณผลตรวจวเคราะหคณภาพนาบรโภคจากกรมวทยาศาสตรการแพทยหรอศนยวทยาศาสตรการแพทย ครงท 1 ไมผานมาตรฐานตามเกณฑทกาหนด ใหสานกงานสาธารณสขจงหวดลงพนทเพอใหคาปรกษาในการปรบปรง ฟนฟสถานทผลตนาบรโภคทประสบอทกภยใหผานเกณฑมาตรฐานและเกบตวอยางนาบรโภคสงตรวจวเคราะหคณภาพมาตรฐาน ณ กรมวทยาศาสตรการแพทยหรอศนยวทยาศาสตรการแพทย ครงท 2

55

3) รายงานขอมลผลการเฝาระวงคณภาพนาบรโภคในกรณเกดอทกภยใหกบสานกงานคณะกรรมการอาหารและยาเพอสรปสถานการณภาพรวมตอไป 5. อนๆ ทเปนปญหาของจงหวด เชน

- ความปลอดภยดานเครองส าอาง โดยใหสานกงานสาธารณสขดาเนนการ ดงน 1) ตรวจแนะนาทรานจาหนาย และแจกเอกสารแผนพบเครองสาอางอนตราย และรายชอ

เครองสาอาง ทประกาศหามผลต นาเขา หรอขาย 2) เฝาระวงสมเกบตวอยางเครองสาอางกลมเสยง ทมชอไมซากบเครองสาอางทเคยประกาศ

ผลวเคราะหแลว 3) ตรวจ ตดตาม เฝาระวงไมใหมการวางจาหนายเครองสาอางผดกฎหมาย 4) ตดตาม ตรวจสอบสถานเสรมสวยและคลนกเสรมความงาม 5) รณรงคประชาสมพนธใหความรผบรโภค

ผลลพธทตองการ : ผลตภณฑสขภาพมคณภาพ มาตรฐานและความปลอดภยแกผบรโภค

หนวยงานทรบผดชอบ - หนวยงานทรบผดชอบ : กองสงเสรมงานคมครองผบรโภคดานผลตภณฑสขภาพในสวนภมภาค

และทองถน สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา - ผรบผดชอบ : ชอ/สกล นายสมใจ สตนตยาวล ต าแหนง ผอานวยการ

โทร 0-2590-7444 โทรสาร 0-2591-8484 Mobile - e-mail address : somjai@fda.moph.go.th - หนวยงานทรบผดชอบ : กลมควบคมเครองสาอาง สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา - ผรบผดชอบ : ชอ/สกล นายคณต ลกรกษ ต าแหนง เภสชกรชานาญการพเศษ

โทร 0-2590-7275 โทรสาร 0-2591-8468 Mobile - e-mail address : loogruk@fda.moph.go.th - หนวยงานทรบผดชอบ : สานกอาหาร สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา - ผรบผดชอบ : ชอ/สกล นางสาวอรสา จงวรกล ต าแหนง นกวชาการอาหารและยาชานาญการ

โทร 0-2590-7173 โทรสาร 0-2591-8460 Mobile - e-mail address : orasa@fda.moph.go.th

- หนวยงานทรบผดชอบ : ศนยปฏบตการความปลอดภยดานอาหาร - ผรบผดชอบ : ชอ/สกล จงกลน วทยารงเรองศร ต าแหนง ผอานวยการ

โทร 0-2591-0000 โทรสาร 0-2588-3020 Mobile - e-mail address : foodsafety_moph@hotmail.com

56

ภารกจท ๒ การตดตามผลการปฏบตราชการสาธารณสขในสวนภมภาค ประเดนหลกท ๓ การสงเสรมสขภาพ ปองกน ควบคมโรค และลดปจจยเสยงดานสขภาพ หวขอ ๓.๕ การคมครองผบรโภคดานสขภาพและอาหารปลอดภย ประเดนส าคญ (Issue) กระบวนการพฒนาสถานประกอบการเพอสขภาพใหมคณภาพไดมาตรฐาน เพอรองรบพระราชบญญตสถานประกอบการเพอสขภาพ

๑. สถานการณและสภาพปญหา ๑.๑ รฐบาลมนโยบายใหประเทศไทยเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต (Global Medical Hub) ในป

๒๕๕๓-๒๕๕๗ โดยเนนยทธศาสตร ๔ ดาน คอ ๑) การรกษาพยาบาล โดยไมใหมผลกระทบตอคนไขทเปนคนไทย ๒) ธรกจสงเสรมบรการสขภาพเรงยกระดบมาตรฐานสปาไทยใหกาวไกลสสากลแตกตางจากทอนๆ โดยเฉพาะคณภาพทตองเปนทยอมรบ ซงประเทศไทยมศกยภาพเปนทยอมรบจากทวโลก เรอง สปา นวดแผนไทย ๓) การแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก ทจะดงชาวตางประเทศมารกษาพยาบาลในประเทศไทย และ ๔) การสนบสนนสมนไพรไทยและผลตภณฑจากสมนไพรไทย มคณภาพและศกยภาพสามารถผลตเขาสตลาดเครองสาอาง ยาและอาหารเสรมสขภาพ โดยไดแถลงตอรฐสภาเมอวนองคารท 23 สงหาคม 2554 ขอ 4 นโยบายสงคมและคณภาพชวต ขอ 4.3.7 การขบเคลอนใหประเทศไทยเปนเลศในผลตภณฑและการบรการดานสขภาพและการรกษาพยาบาลในภมภาคเอเซย โดยการประสานความรวมมอกบทกภาคสวนทเกยวของในการสรางความกาวหนาในทางวชาการ และไมกอใหเกดผลกระทบกบบรการสขภาพโดยรวมของคนไทย และรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขไดมอบนโยบายการบรหารงานกระทรวงสาธารณสข ขอ ๑๑ สงเสรมการจดบรการสขภาพนานาชาต (Medical Hub and Wellness) และระบบโลจสตก โดยไมกอใหเกดผลกระทบกบบรการสขภาพโดยรวมของคนไทย โดยการสนบสนนกจการสปา และผลตภณฑสขภาพ การแกกฎหมายกจการสปา รวมทงการสนบสนนโรงงานผลตภณฑสขภาพไทยใหไดมาตรฐาน GMP (Good Manufacturing Practice) ซงกระทรวงสาธารณสข ไดมอบใหกรมสนบสนนบรการสขภาพใหการสนบสนนธรกจบรการสขภาพดานวชาการ แกภาคธรกจบรการสขภาพ ในการเพมศกยภาพมาตรฐานสปาไทย ใหสามารถเขาแขงขนในตลาดโลก โดยการยกระดบคณภาพมาตรฐานสปาใหมมาตรฐานสปาระดบสากล (Spa Grading) เพอสรางรายไดนาเขาประเทศ โดยไมกระทบตอระบบบรการสขภาพหลกของประเทศ และผลกดนการยกเวนภาษสรรพสามตใหแก สถานประกอบการเพอสขภาพทผานการรบรองมาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารณสขเรองกาหนดสถานทเพอสขภาพหรอเสรมสวย มาตรฐานของสถานทการบรการ ผใหบรการ หลกเกณฑ และวธการตรวจสอบเพอการรบรองใหเปนไปตามมาตรฐานสาหรบสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวยตามพระราชบญญตสถานบรการ พ.ศ.๒๕๐๙ พ.ศ.๒๕๕๑ ซงกาหนดมาตรฐานไว ๕ ดาน ไดแก สถานท ผดาเนนการสปา/ผประกอบการ ผใหบรการ การบรการและความปลอดภย เพอใหบรการอยางมคณภาพและผรบบรการมความปลอดภย โดยสถานประกอบการฯทผานการรบรองจะไดรบตราสญลกษณ “มาตรฐาน สบส.” เปนรปมอและดอกกลวยไมแสดงไวทสถานประกอบการฯ จะไดรบสทธยกเวนภาษสรรพสามต ศนยเปอรเซนตจากเดมทจดเกบรายไดอตรารอยละ ๑๐ เปนการสรางแรงจงใจใหสถานประกอบการเพอสขภาพสามารถเขารบรองมาตรฐานไดอยางครอบคลมทวประเทศ

๑.๒ กรมสนบสนนบรการสขภาพ เปนหนวยงานหลกทมอานาจหนาทตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กาหนดสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวยมาตรฐานของสถานท การบรการ ผใหบรการ หลกเกณฑ และวธการตรวจสอบเพอการรบรองใหเปนไปตามมาตรฐานสาหรบสถานทเพอสขภาพ

57

หรอเพอเสรมสวย ตามพระราชบญญตสถานบรการ พ.ศ. ๒๕๐๙ พ.ศ. ๒๕๕๑ ไดกาหนดหลกเกณฑและวธการตรวจสอบเพอการรบรองใหเปนไปตามมาตรฐานหมวด ๓ ขอ ๒๕ กาหนดใหมคณะกรรมการตรวจและประเมนมาตรฐาน สถานประกอบการกลาง และขอ ๒๖ กาหนดใหมคณะกรรมการตรวจและประเมนมาตรฐานสถานประกอบการประจาจงหวด ประกอบดวย นายแพทยสาธารณสขจงหวดเปนประธาน นายอาเภอทองททตงสถานประกอบการหรอผแทน ผแทนททาการปกครองจงหวด ผแทนงานการสงเสรมการปกครองสวนทองถนจงหวด ผแทนกองบงคบการตารวจภธรจงหวด ผแทนองคกรปกครองสวนทองถนทเกยวของ ใหหวหนากลมงานคมครองผบรโภคเปนกรรมการและเลขานการ โดยใหคณะกรรมการฯ ดงกลาวมอานาจหนาทตามขอ ๒๗ ในการพจารณาคารอง ตรวจลกษณะและมาตรฐานของสถานประกอบการ การบรการ และผใหบรการ เสนอความเหนตอผออกใบรบรองมาตรฐาน เพอพจารณารบรอง/ไมรบรอง หรอเพกถอนใบรบรองมาตรฐาน กรณสถานประกอบการมการปฏบตไมเปนไปตามหลกเกณฑทกาหนด พจารณาเรองรองเรยนเกยวกบสถานประกอบการ แจงหรอโฆษณาขาวสารดวยวธการใดๆ ตามทเหนสมควร เพอมใหประชาชนหลงเขาใจผดซงอาจเปนอนตรายเนองจากการจดบรการในสถานประกอบการ ซงหนวยงานในสวนกลางคอ กรมสนบสนนบรการสขภาพ โดยสานกงานสงเสรมธรกจบรการสขภาพ สาหรบสวนภมภาค คอสานกงานสาธารณสขจงหวด โดยกลมงานคมครองผบรโภค และขอ ๓๕ ไดกาหนดใหใบรบรองมาตรฐานมอาย ๒ ป นบแตวนทออกใบรบรอง สถานประกอบการใดทประสงคจะตออายใบรบรอง จะตองยนคารองขอใบรบรองภายใน ๓๐ วนกอนใบรบรองเดมสนอาย และใหคณะกรรมการดาเนนการตรวจและประเมนมาตรฐานเพอพจารณาออกใบรบรองใหม เมอไดยนคารองขอใบรบรองใหมแลว ใหถอวาสถานประกอบการนนมมาตรฐานเปนไปตามประกาศน จนกวาผออกใบรบรองจะมหนงสอแจงผลการพจารณาพรอมดวยเหตผล ขอ ๓๖ ใหคณะกรรมการตรวจและประเมนมาตรฐานของ สถานประกอบการ อยางนอยปละ ๑ ครง สถานประกอบการทไดรบการรบรองมาตรฐานแลว หากดาเนนการผดไปจากมาตรฐานทกาหนดหรอดาเนนการขดตอความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนด ใหคณะกรรมการดาเนนการแจงใหแกไข วากลาว ตกเตอน หรอเสนอเพกถอนใบรบรองมาตรฐานตามแตกรณ ซงในปงบประมาณ ๒๕๕๔ มสถานประกอบการเพอสขภาพทไดรบการขนทะเบยนรบรองมาตรฐาน จานวน ๑,๔๓๖ แหง (ในเขตกรงเทพมหานครจานวน ๓๑๗ แหง สวนภมภาค จานวน ๑,๑๑๙ แหง) จาแนกเปนสถานประกอบการสปาเพอสขภาพ จานวน ๔๕๑ แหง สถานประกอบการนวดเพอสขภาพจานวน ๙๓๗ แหง และนวดเพอเสรมสวยจานวน ๔๘ แหง ซงยงมจานวนไมมากเมอเทยบกบจานวนสถานประกอบการทงประเทศ

๑.๓ จากการดาเนนการการควบคม กากบ ตรวจสอบสถานประกอบการเพอสขภาพใหมคณภาพไดมาตรฐาน พบวาจากการบงคบใชประกาศกระทรวงสาธารณสขฯ ดงกลาว (มผลบงคบใชตงแตวนท 27 เมษายน 2547 ) เปนเวลา ๗ ป ไมประสบผลสาเรจเทาทควร เนองจากการไมมสภาพบงคบ ไมมบทลงโทษแตเปนภาคสมครใจ (ออกความตามพระราชบญญตสถานบรการ พ.ศ. 2509 ซงเจตนารมณของกฎหมายตองการแยก สถานบรการออกจากสถานประกอบการเพอสขภาพ) ทาใหมผประกอบการไมขอรบการตรวจรบรองมาตรฐาน หรอตออาย และมบางมาตรการในประกาศฯ ไมสอดคลองกบความตองการของสงคม จงสงผลกระทบตอประชาชนในดานความเชอมนในคณภาพการบรการ และการเพมประสทธภาพประกอบการในการแขงขนเพมรายไดใหแกประเทศ ดงนนเพอใหการสงเสรมและกากบ ดแลใหสถานประกอบการเพอสขภาพมคณภาพ ไดมาตรฐาน เปนการคมครองผบรโภค จงจาเปนตองจดระบบการสงเสรมและควบคม กากบการประกอบการเพอสขภาพใหเปนไปอยางมมาตรฐาน กรมสนบสนนบรการสขภาพจงดาเนนการ (ราง) พระราชบญญตสถานประกอบการเพอสขภาพ พ.ศ. .... ซงขณะนอยระหวางขนตอนการนาเสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณา

58

ดงนนเพอใหสถานประกอบการเพอสขภาพทไดรบการตรวจประเมนแลว ไดรบการขนทะเบยนรบรองมาตรฐานจากกระทรวงสาธารณสข มคณภาพไดมาตรฐานตามทกฎหมายกาหนด และเรงรดให สถานประกอบการทยงไมไดรบการรบรองมาตรฐานเขาสระบบการรบรองมาตรฐาน เพอเปนการคมครองผบรโภค และสรางความเชอมนใหกบผรบบรการ เพอรองรบพระราชบญญตสถานประกอบการเพอสขภาพ

๒. วตถประสงค ๒.๑ เพอใหประชาชนไดรบการคมครองดานบรการสขภาพ ๒.๒ เพอใหสถานประกอบการเพอสขภาพเขาสระบบการรบรองมาตรฐาน

๓. แนวทางการด าเนนการของจงหวด ๓.๑ คณะกรรมการตรวจและประเมนมาตรฐานสถานประกอบการประจาจงหวด ดาเนนการออก

ตรวจและประเมนมาตรฐานสถานประกอบการทยนคารองเพอขอรบรองมาตรฐานทงรายใหม รายตออาย และสมตรวจกรณเฝาระวงในสวนภมภาค

๓.๒ ประชมคณะกรรมการตรวจและประเมนมาตรฐานสถานประกอบการประจาจงหวด เพอพจารณาและรบรองมาตรฐานสถานประกอบการตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ฯ

๓.๓ สารวจ เรงรด ตรวจสอบ และควบคมกากบสถานประกอบการทยงไมไดรบรองมาตรฐาน ใหเขาสกระบวนการขอรบรองมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพ ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ฯ

๔. หวขอกระบวนการทจะตรวจราชการ และรายละเอยดในแตละกระบวนการทก าหนด กระบวนการพฒนาสถานประกอบการเพอสขภาพใหมคณภาพไดมาตรฐานเพอรองรบพระราชบญญต

สถานประกอบการเพอสขภาพ กาหนดเปนระดบขนของความสาเรจ (Milestone) เกณฑการใหคะแนนเปน 5 ระดบ พจารณา

จากความกาวหนาของขนตอนการดาเนนงานตามเปาหมายแตละระดบ ดงน

ระดบคะแนน ระดบขนของความสาเรจ (Milestone)

ขนตอนท 1 ขนตอนท 2 ขนตอนท 3 ขนตอนท 4 ขนตอนท 5 1 2 3 4

59

5

โดยมขนตอนการดาเนนงาน 5 ขนตอนดงน

ขนตอน รายละเอยดการด าเนนการ หลกฐานความส าเรจ

1 มฐานขอมลสถานประกอบการเ พอสขภาพในเขตพนทรบผดชอบ

รายชอสถานประกอบการเพอสขภาพในเขตพนทรบผดชอบ

2 มกระบวนการสงเสรมพฒนาการขอรบรองมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพ อยางนอยปละ ๑ ครง

แผนงาน/โครงการทดาเนนการในป ๒๕๕๕

3 มขอมลสถานประกอบการเพอสขภาพทไดรบการตรวจประเมนมาตรฐาน

รายชอสถานประกอบการเพอสขภาพทไดรบการตรวจประเมนมาตรฐาน

4 มขอมลสถานประกอบการเพอสขภาพทไดรบการขนทะเบยนรบรองมาตรฐานตามทกฎหมายกาหนดทงหมดในเขตพนทรบผดชอบในป ๒๕๕๕

รายชอสถานประกอบการเพอสขภาพทไดรบการขนทะเบยนรบรองมาตรฐานตามทกฎหมายกาหนดทงหมด ในป ๒๕๕๕

5

สถานประกอบการเพอสขภาพไดคณภาพ มาตรฐานตามทกฎหมายกาหนด ไมตากวารอยละ ๙๕

ผลการดาเนนงาน สตรการคานวณ ขอมลขนตอนท ๔ ขอมลขนตอนท ๓

นยาม ฐานขอมลสถานประกอบการเพอสขภาพ หมายถง ขอมลสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวยทใชใน

การประกอบกจการสปาเพอสขภาพ กจการนวดเพอสขภาพ หรอกจการนวดเพอเสรมสวย ทไดรบใบรบรองมาตรฐานตามทประกาศกระทรวงสาธารณสขฯ กาหนด และขอมลสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวยทใชในการประกอบกจการทยงไมไดรบใบรบรองมาตรฐาน โดยกจการดงกลาวตองไมเขาขายการประกอบการศลปะตามกฎหมายวาดวยการประกอบโรคศลปะ และการประกอบวชาชพอนตามกฎหมายวาดวยวชาชพทางการแพทยหรอสถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล รวมทงการประกอบกจการบรการตามกฎหมายวาดวยสถานบรการ ทงนตองเปนการประกอบกจการทมสถานทอยเปนหลกแหลงชดเจน

การสงเสรมพฒนา หมายถง การไดเขารวมกจกรรมอยางใดอยางหนง เชน การประชม/ อบรม/ สมมนา ไดรบการออกเยยมสารวจ ไดรบการชแจงรายสถานประกอบการ ไดรบการชแจงในพนท ตลอดจนได รบเอกสาร/แบบการประเมนตนเอง/การประชาสมพนธ

ไดรบการรบรองมาตรฐาน หมายถง สถานประกอบการเพอสขภาพทยนคารองขอใบรบรองมาตรฐาน เมอไดรบการตรวจ ประเมนแลวสามารถผานเกณฑมาตรฐาน ไดรบการขนทะเบยนรบรองตามประกาศกระทรวงสาธารณสขฯ ประเดนการตดตาม

X ๑๐๐

60

รอบท ๑ (๑) ใหคาแนะนาแนวทางการดาเนนการแกจงหวดโดยแบงเปน ๒ กลมคอ

- กรณรายตออาย ตองมทะเบยนในการตรวจสอบ เพอแจงสถานประกอบการเพอสขภาพทกาลงหมดอายกอน ๓๐ วน ใหเรงรดในการยนเอกสารขอตออาย (ตามประกาศกระทรวงสาธารณสขฯ ขอ ๓๕) - กรณรายใหม ดาเนนการสารวจจานวนสถานประกอบการเพอสขภาพทยงไมไดรบรองมาตรฐานรายอาเภอ และจดทาทะเบยน เพอเปนการเรงรด ตรวจสอบ และควบคมกากบสถานประกอบการทยงไมไดรบรองมาตรฐาน ใหเขาสกระบวนการขอรบรองมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพ ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ฯ ทงนคาเปาหมายตองไมนอยกวา ๒๐ แหง

(๒) ใหคาแนะนาแนวทางการสงเสรมพฒนาการยนรบรองมาตรฐาน โดยกระบวนการจดให สถานประกอบการเพอสขภาพไดเขารวมกจกรรมอยางใดอยางหนง เชน การประชม/ อบรม/ สมมนา ไดรบการออกเยยมสารวจ ไดรบการชแจงรายสถานประกอบการ ไดรบการชแจงในพนท ตลอดจนไดรบเอกสาร/แบบการประเมนตนเอง/การประชาสมพนธ (๓) ใหคาแนะนาใหดาเนนการตรวจประเมนมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพตามคม อการปฏบตงาน ( Standard operating procedure : SOP) กระบวนการรบรองมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพ และแนวทางการตรวจประเมนมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพ ของกรมสนบสนนบรการสขภาพ (๔) ใหคาแนะนาแนวทางการปฏบตตามทพระราชบญญตสถานประกอบการเพอสขภาพกาหนด

(๕) ดาเนนการตรวจสอบแผนปฏบตการของจงหวด วามความครอบคลมทกอาเภอ และสามารถปฏบตไดจรง ตามระยะเวลาทกาหนด

รอบท ๒

(๖) ตรวจสอบผลการดาเนนการตามแผนปฏบตการของจงหวด วามความครอบคลมทกอาเภอ และปฏบตไดตามแผนทกาหนด

(๗) ตรวจสอบทะเบยนการรบรองมาตรฐาน ทงรายใหม รายตออายและการสมตรวจกรณเฝาระวง (๘) ตรวจสอบตวชวดวาเปนไปตามคาเปาหมายหรอไม ตามรายละเอยดการดาเนนงานแตละระดบขนของความสาเรจ (Milestone) ผลทคาดวาจะไดรบ

(๑) สถานประกอบการเขาสกระบวนการรบรองมาตรฐานเพมขนและประชาชนไดรบการบรการทม คณภาพและมาตรฐานเดยวกน

(๒) สถานประกอบการเพอสขภาพทไดยนคารองเพอขอรบรองมาตรฐาน ไดรบการตรวจและประเมนมาตรฐานสถานประกอบการ และไดรบการรบรองมาตรฐาน ตามเกณฑทประกาศกระทรวงสาธารณสขฯ กาหนด

๕. ผลลพธทตองการ : สถานประกอบการเพอสขภาพไดคณภาพ มาตรฐานตามทกฎหมายกาหนด

ไมตากวารอยละ ๙๕

๖. หนวยงานทรบผดชอบ - หนวยงานทรบผดชอบ สานกงานสงเสรมธรกจบรการสขภาพ กรมสนบสนนบรการสขภาพ

61

- ผรบผดชอบ : ๑. นายแพทยภทรพล จงสมเจตไพศาล รกษาการนายแพทยเชยวชาญ สานกพฒนาวชาการและนเทศงาน

เบอรโทรศพท ๐๒ – ๕๙๐ – ๑๖๘๐ เบอรโทรสาร ๐๒ – ๕๙๐ – ๑๖๗๗ เบอรมอถอ 08 – ๑๔๙๘ – ๙๐๕๐

E – mail address : phattarapol@hotmail.com ๒. ทนตแพทยอาคม ประดษฐสวรรณ ผอานวยการสานกงานสงเสรมธรกจบรการสขภาพ เบอรโทรศพท ๐๒- ๙๕๑- ๐๗๙๒-๕ ตอ ๑๑๑ เบอรโทรสาร ๐๒ –๙๕๑- ๐๗๙๒-๕ ตอ ๑๑๐ เบอรมอถอ ๐๘๙- ๗๘๐๓๓๗๗

E – mail address : akom_p@hotmail.com 3. นางสาวแสงเดอน จารโรจนสกลชย นกวเคราะหนโยบายและแผนชานาญการ

เบอรโทรศพท ๐๒- ๙๕๑- ๐๗๙๒-๕ ตอ ๑๐๒ และ ๑๐๔ เบอรโทรสาร ๐๒ –๙๕๑- ๐๗๙๒-๕ ตอ ๑๐๖ และ ๑๑๐ เบอรมอถอ ๐81-7227046

E – mail address : doenjar@hotmail.com ๔. นางสวภรณ แนวจาปา

นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

เบอรโทรศพท ๐๒- ๙๕๑- ๐๗๙๒-๕ ตอ ๑๐๒ และ ๑๐๔ เบอรโทรสาร ๐๒ –๙๕๑- ๐๗๙๒-๕ ตอ ๑๐๖ และ ๑๑๐ เบอรมอถอ ๐8๕-๘๒๘๑๓๑๓

E – mail address : suwa_porn@yahoo.com

62

ภารกจท 2 การตรวจตดตามผลการปฏบตราชการสาธารณสขสวนภมภาค ประเดนหลกท 3 การสงเสรมสขภาพ ปองกนควบคมโรคและลดปจจยเสยงดานสขภาพ หวขอท 3.6 การสงเสรมการใชบรการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในระบบบรการสขภาพ ประเดนการตรวจราชการ ระบบการสงเสรมสนบสนนใหบรการดวยการแพทยแผนไทยและ การแพทย

ทางเลอกเพมขน สถานการณ สภาพปญหา

1. มลคาการใหบรการและใชยาสมนไพรยงมนอย 2. แพทยแผนปจจบนยงขาดความเชอถอในการใชยาสมนไพรเนองจากขาดขอมลการวจยทชดเจน

สนบสนน 3. ผสงใชยาแผนไทยและสมนไพรยงขาดความรความเขาใจทชดเจน 4. การใชประโยชนจากระบบรายงานในภาพรวมระดบประเทศยงไมมแกนหลกทจะดงขอมล

ทางดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในระบบบรการ วตถประสงค

1. เพอทจะใหผปวยเขาถงยาและบรการทางดานการแพทยแผนไทยและแพทยทางเลอกทไดมาตรฐาน

2. เพอใหทราบขอมลทมความครอบคลม ถกตอง ครบถวน เพอนาขอมลทไดมาพฒนางานดานการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก

หวขอกระบวนการทจะตรวจราชการ และรายละเอยดในแตละกระบวนการทกาหนด 1.จงหวดสงเสรมใหโรงพยาบาลทวไป โรงพยาบาลชมชน และรพสต.มรายการยาสมนไพรในบญชยาหลกแหงชาตไมนอยกวา 20 รายการ ใชในสถานบรการ

2.จงหวดสงเสรมใหผบรหาร/แพทยและ/หรอบคคลทเกยวของ ไดรบการอบรมความรการใชยาสมนไพรในบญชยาหลกแหงชาตหรออบรมหลกสตรอนทเกยวของกบการเพมมาตรฐานการใหบรการ

3.จงหวดมการตดตามการรายงานขอมลอยางครอบคลม ถกตองและครบถวน โดยมรายละเอยดดงน 1.กระตนผรบการนเทศโดยการแจงใหทราบรายการยาในบญชยาหลกแหงชาต 71 รายการ 2.จงหวดแจงใหหนวยบรการทกระดบกาหนดรายการยาสมนไพรอยางนอย 20 รายการ 3.จงหวดมการจดทาขอมลการพฒนาบคคลากรและการใหบรการการใชยาสมนไพรรวมทงขอมลอนๆอยางครอบคลม ถกตองและครบถวน ผลลพธทตองการ(ของกรม)

1. จานวนครงการใชบรการดานการแพทยแผนไทยและมลคาการใชยาแผนไทยเพมขน 2. มการนาขอมลจากระบบรายงานไปวเคราะหเพอนามาวางแผนพฒนางานตอไป

หนวยงานทรบผดชอบ -หนวยงานทรบผดชอบ สานกยทธศาสตร กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก -ผรบผดชอบ ชอ-สกล นายแพทยขวญชย วศษฐานนท

ตาแหนง ผอานวยการสานกยทธศาสตร กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทย ทางเลอกโทร 02-9659490 โทรสาร 02-9659490 มอถอ 089-915-2170 อเมลล kvisit@hotmail.com