2.8.Özel tİp trİstÖrler 2.8.1.put (programmable unijunction transistor)
DESCRIPTION
OZEL SCR - PUT. 2.8.ÖZEL TİP TRİSTÖRLER 2.8.1.PUT (Programmable Unijunction Transistor) Bu tip tristörün kapı elektrotu, p-n-p-n bölgelerinden anoda yakın olan n tabakasından alınmıştır. N ormal tristör gibi özeğriye sahiptir. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
2.8.ÖZEL TİP TRİSTÖRLER 2.8.1.PUT (Programmable Unijunction Transistor)
Bu tip tristörün kapı elektrotu, p-n-p-n
bölgelerinden anoda yakın olan n tabakasından
alınmıştır.
Normal tristör gibi özeğriye sahiptir.
PUT elemanının zaman (geciktirme) devrelerinde,
mantık ve SCR tetikleme devrelerinde
kullanılması tristörlerle en önemli farklarıdır.
OZEL SCR - PUT OZEL SCR - PUT OZEL SCR - PUT OZEL SCR - PUT
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
OZEL SCR - PUT OZEL SCR - PUT OZEL SCR - PUT OZEL SCR - PUT Şekil 2.78 PUT, (a)Sembolü, (b)Özeğrisi, (c)Tranzistör eşdeğeri, (d)PUT ile tasarlanan bir SCR tetikleme devresi
VRB IH
0 VFB VAV
IA mA
(b)
A
K
G
(c)
A
K
G
(a)
C
R3 R2
R1
VC PUT
RY + vS(t)=Vmsint f
+ Vs
(d)
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
2.8.2.AGSCR,
(The Amplyfying-Gate SCR: Yükseltici kapılı tristör )
AGSCR bir tristördür. Çok küçük değerler olan
50µA'den küçük tetikleme akımında çalışması bir
üstünlüğüdür.
güç denetiminde, 1000A ve 1200V'un üzerine
çıkılabilir.
tümdevre olarak üretilirken, yükseltici kapı özelliği
kazandırılır. Kapı darbesi ile önce pilot SCR
eklemleri iletime girer.
OZEL SCR - AGSCR OZEL SCR - AGSCR OZEL SCR - AGSCR OZEL SCR - AGSCR
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
OZEL SCR - AGSCR OZEL SCR - AGSCR OZEL SCR - AGSCR OZEL SCR - AGSCR
Şekil 2.79 AGSCR'nin (a)sembolü, (b)yarıiletken yapısı, (d)SCR eşdeğer devresi
G
A
K
(a) (b)
n2 p2
p1
Kapı
n1
Katot metal yüzeyi
Yükseltici kapı yapısı
Rp Anot metal yüzeyi
(c)
Pilot SCR
Rp
K
A
IA G
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
2.8.3.GTO Kapıdan Söndürmeli Tristör
(Gate Turn-off Thyristor) Normal tristörlerden farkı, kesim konumuna
alınırken, normal tristörlerin söndürme
yöntemlerinin dışında kapı devresinden de
söndürülebilmesidir.
Tetiklemede kapıdan bir darbe uygulanIr
Kapı darbe akımının tersi yönünde bir akım
uygulandığında kesime girerler.
OZEL SCR - GTO OZEL SCR - GTO OZEL SCR - GTO OZEL SCR - GTO
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
OZEL SCR - GTOOZEL SCR - GTOOZEL SCR - GTOOZEL SCR - GTO
Şekil 2.80 GTO tristörü (a)sembolleri, (b)kapı kesim akımı başlangıcı anında, (c)daha sonraki aşamalarda plazma ve yarıiletken bölgelerdeki yük dağılımları.
A
G
A
K
G
K
(a) (b)
G K G
A
n+
p+ p
+
n+
n+
n+
p+ p
+
n+ n
+
p+ p
+
G K G
A n
+
(c) plazma plazma
n+
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
OZEL SCR - GTOOZEL SCR - GTOOZEL SCR - GTOOZEL SCR - GTO
Şekil 2.81 GTO ile örnek bir uygulama devresi
C2 0,04 1N1345B 600V T1 D2
D1 R4 RCA 200 C3 RY +
D2201M 35W 15 E 200V 160V
çekirdek Siemens E55 (M55)
L1=10mH R2=12,5 C1=0,33 G5001E
35W 100V L2 + DGA Tr1 5mH girişi 45 2N6292 30V 10V 4W R5 R3 20KHz 100 50 15W0V
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
BTW58-1300R GTO tristörü için özdeğerleri;
VDRM =1300V (Kapamada 1500V) Tekrarlı kapama gerilimi
VD =750 V Sürekli kesim gerilimi
IAef =7,5A İletimde etkin akım
IAor =6,5A İletimde ortalama akım
IAden. =25A Denetlenebilen akım
tf = 250ns Akımın azalma zamanı
Tdepo. =(40°C)-(+150°C) Depolama sıcaklık aralığı
TJ =120°C Eklem sıcaklığı
PT =65W (TA=25°C'de) Maksimum iletim kaybı
RthJC =1,5°C/W İç ısıl direnç
OZEL SCR - GTOOZEL SCR - GTOOZEL SCR - GTOOZEL SCR - GTO
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
RthCA =0,3°C/W Dış ısıl direnç
dv/dt=10kV/µs (VGR=5V) Gerilim yükselme hızı
=1kV/µs (VGR=10V)
VAT =3V (IA=5A, IG=0,2A) Anot-katot gerilim
düşümü
VGR =(3V) - (10V) Kesim kapı gerilimi
VGT =1,5V (TJ=25°C, VG=12V) İletim kapı gerilimi
IGT =200mA (TJ=25°C, VG=12V) İletim kapı akımı
td =0,25µs [IA=5A, VA=250V, IGF=500mA] Açma a. Yay.gecikme
süresi
tr =1µs [IA=5A, VA=250V, IGF=500 mA] Açma akm. yükselme
süresi
ts =0,5µs [VGG=10V, LG=0,8µH, IA=5A, VA=250V] Depolama süresi
tf =0,25µs [VGG=10V, LG=0,8µH, IA=5A, VA=250V] Düşme süresi
şeklinde üretici kataloglarında verilir.
OZEL SCR - GTOOZEL SCR - GTOOZEL SCR - GTOOZEL SCR - GTO
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
2.8.4.SUS (Silicon Unilateral Switch silisyumlu tek yönlü anahtar)
Tetikleme, lojik ve zamanlama devrelerinde kullanılan bir
yarıiletken elemandır. 0,5A ve 20V'dan daha küçük
kapasitelidir.
Örnek olarak 2N4987 SUS için bazı öz değerler,
VS=VFB= 6…10V Anahtarlama gerilimi
IS = 0,5mA (maksimum) Anahtarlama akımı
VH = 0,7V (25°C'de yaklaşık) Tutma gerilimi
IH = 1,5mA Maksimum tutma akımı
VF = 1,5V (IF=175mA'de) İletimdeki gerilim düşümü değeri
VRB= 30V Kesime kutuplama gerilimi
VG0= 3,5V Kapı darbe gerilimi minimum tepe değeri
OZEL SCR - SUSOZEL SCR - SUSOZEL SCR - SUSOZEL SCR - SUS
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
OZEL SCR - SUSOZEL SCR - SUSOZEL SCR - SUSOZEL SCR - SUS
Şekil 2.83 SUS (a)sembolü (b)özeğrisi (c)eşdeğer devresi (d)Osilatör çıkış gerilimi ölçüm devresi
(d)
R2 20
R1 10K
Tetikleme devresi
C 0,1µ
-
VO (Darbe genişliği)
+ VS=15V
A
K
G
(a) (c)
A
K
G
VRB IH
0 VH VF VFB=VS VAV
IA mA
(b)
IF
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
2.8.5.SBS (Silicon Bilateral Switch :
Yarıiletken iki yönlü anahtar)
Her iki yönde akım geçirir.
İki SUS'un ters paralel bağlanmış
şeklidir.
Kapı devresine zener bağlanarak AA ile
tetiklenen SBS'nin, tetikleme gerilimi
küçültülebilir.
OZEL SCR - SUSOZEL SCR - SUSOZEL SCR - SUSOZEL SCR - SUS
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
OZEL SCR - SBSOZEL SCR - SBSOZEL SCR - SBSOZEL SCR - SBS
Şekil 2.84 SBS (a)sembolü, (b)SUS eşdeğer devresi (c)özeğrisi, (d)tranzistör eşdeğer devresi
(b)
T1
T2
G
(a)
T1
T2
G
(c)
+IH
-IH=-IS
-VRB
+IA mA
-IA
+VFB VAV
(d)
T1
T2
G
R2 Dz2
R1 Dz1
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
2.8.6.SCS (Silicon Controlled Switch :
Yarıiletken Denetimli Anahtar) Dört uçlu tristördür.
PUT'daki gibi bir anot kapı ve SCR'deki gibi bir
katot kapı vardır. Her iki kapıdan tetiklenebilir.
Anoda doğru, ters akıtılmak istenen büyük akımlar
SCS'yi kesime sokar. (OR) kapısı gibi çalışır.
Zamanlama, mantık ve tetikleme devresi
uygulamaları ile düşük güç kapasitesine sahip
uygulamalarda kullanılmaktadır.
OZEL SCR - SCSOZEL SCR - SCSOZEL SCR - SCSOZEL SCR - SCS
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
SCS'nin özeğrisi normal tristörler gibidir.
BRY39 294-176 tipi bir SCS için öz değerler;
VD=VR= 70V IT = 250mA (TC=85°C),
IT =175mA (TA=25°C) ITm = 3A
VDRM =VRRM= 70V di/dt = 20A/µs
VGKm = 5V IGKm = 100mA
VGm = 70V Tdepo = 65°C ile +200°C
TJ = +125°C RthJA = 450°C/W
RthJA = 150°C/W (25°C'nin üzerinde)
OZEL SCR - SCSOZEL SCR - SCSOZEL SCR - SCSOZEL SCR - SCS
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
OZEL SCR - SCSOZEL SCR - SCSOZEL SCR - SCSOZEL SCR - SCS
Şekil 2.85 SCS (a)sembolü (b)tranzistör eşdeğer devresi (c)BRY39 tipi SCS'nin fiziksel uç şekli
A
K
AG
(a)
KG A
K
AG
KG
(c)
AG
K
KG
(b)
A
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
2.8.7.Işıkla Çalışan Tristörler Işıkla
çalışan diyot tristör, LAS (Light
Activated Switch)
Dış kapı bağlantısı yoktur.
Işık, pencere gibi olan kapısından
girdiğinde tetiklenir.
Kapama ve iletim özeğrisi tristör
gibidir.
OZEL SCR - LASOZEL SCR - LASOZEL SCR - LASOZEL SCR - LAS
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Işıkla çalışan tristör, LASCR (Light
Activated SCR)
LAS'den farkı, bir ışık kaynağıyla
tetiklenebildiği gibi kapı devresinden bir
darbe gerilimi ile tetiklenebilir olmasıdır.
Işık olmadan da normal SCR gibi
kapıdan tetiklenebilir.
OZEL SCR - LASOZEL SCR - LASOZEL SCR - LASOZEL SCR - LAS
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Işıkla çalışan SCS
Anot veya katot kapılarıyla tetiklenebilmenin
dışında üçüncü yol olarak bir ışık kaynağıyla
tetiklenebilir.
LAPUT
Normal PUT’dan tek farkı, LAPUT'un aynı
zamanda ışıkla da çalışmasıdır.
Bu elemanın kullanımında da her iki tetikleme
şekli birlikte veya ayrı ayrı olarak kullanılabilir.
OZEL SCR - LASOZEL SCR - LASOZEL SCR - LASOZEL SCR - LAS
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
OZEL SCR - LASCROZEL SCR - LASCROZEL SCR - LASCROZEL SCR - LASCR
Şekil 2.86 Işıkla çalışan tristörler (a)LAS, (b)LASCR, (c)ve tranzistör eşdeğer devresi, (d)LASCS, (e)ve tranzistör eşdeğer devresi, (d)LAPUT
A
K
(a)
G
A
K
(b)
A
K
G
(f)
A
K
AG
(d)
KG
G
A
K (c)
KG
AG
(e)
A
K
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
OZEL SCR - LASCROZEL SCR - LASCROZEL SCR - LASCROZEL SCR - LASCR
Şekil 2.87 LASCR (a)LASCR ile SCR tetikleme uygulaması, (b)normalde kapalı,
ışık ile tetiklenen SCR, (c)normalde açık, ışık ile kapanan SCR
(a)
SCR
C R3
R2
R1
LASCR
RY + vS(t)
=Vm sint f R4
(b)
K
A
SCR
R1
R2
LASCR
(c)
K
A
SCR
R1
R2 LASCR
D1
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
OZEL SCR - LASCROZEL SCR - LASCROZEL SCR - LASCROZEL SCR - LASCR
Şekil 2.88 Darlington ile tetiklenen LASCR ile tasarlanmış, (a) normalde kapalı, (b) normalde açık AA rölesi görevi yapan devre
Diac 32 V
R1=33K
C 0,1 F
(b)
Triac
RY +vS(t) 220 V f=50 Hz
LASCR
R2
Tr1 D5
Rp
D1
D4
D2
D3
R1=39K
C 0,1 F
(a)
Triac
RY +vS(t) 220 V f=50 Hz
LASCR
Rp D1
D4
D2
D3
Diac 32 V
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
2.8.8.İki yönlü tristör, TRIAC
Ters paralel bağlı iki tristör gibi
tanımlanabilir. Her iki yönde de tristör
olarak görev yapar.
Triyaklar iletime sürülürken, dört ayrı
iletim konumunda çalıştırılabilirler. Her
bir konumun tetikleme düzeneği
farklıdır.
OZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIAC
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Şekil 2.89 İki yönlü tristör TRIAC, (a)sembolü, (b)iletim-kesim özeğrisi, (c)uç ve fiziksel görünüşleri
(c)
T1 B1
T2 B2
G
OZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIAC
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Şekil 2.89 İki yönlü tristör TRIAC, (a)sembolü, (b)iletim-kesim özeğrisi, (c)uç ve fiziksel görünüşleri
(c)
T1 B1
T2 B2
G
(b)
0 VH VF VFB VAV
IH
IT1 mA
IF
IH
IT2 mA
IF
(-VFB) VRB VF VH
OZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIAC
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Şekil 2.89 İki yönlü tristör TRIAC, (a)sembolü, (b)iletim-kesim özeğrisi, (c)uç ve fiziksel görünüşleri
(c)
T1 B1
T2 B2
G
(b)
0 VH VF VFB VAV
IH
IT1 mA
IF
IH
IT2 mA
IF
(-VFB) VRB VF VH
(c)
OZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIAC
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Şekil 2.90 Triyak yarıiletken yapısının farklı eksenlerden kesit görünüşü
p1
y T2
Gate
T1
x y
T2
Gate T1
x
n4
p1
n1
p2
p2
n1
n4
n3
n2
OZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIAC
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Şekil 2.91 Triyak tetiklemesi için kutuplama konumları
(0) T1
(+ +) T2
e 5 p1
n1
p2 n2
n4
n3
e 1 e 2 e 3 G (+)
(+ +)
G (+)
p1 n1 p2 n1 p2
n2
(0) T1
T2
(a)
e4
OZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIAC
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Şekil 2.91 Triyak tetiklemesi için kutuplama konumları
G (-) (0) T1
(+ +) T2
e 5
p1
n1
p2 n2
n4
n3
e 1 e 2 e 3 G (+)
(+ +)
G (+)
p1 n1 p2 n1 p2
n2
(0) T1
T2
(a)
G (-)
T2 (+ +)
(0) T1
e 5
p1
n1
p2 n2
n4
n3
e 1 e 2 e 3
(b)
(+ +) T2 p1 n1 p2 n1 p2 n2
(0)T1
n1 p2 n3
e4 e4
OZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIAC
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Şekil 2.91 Triyak tetiklemesi için kutuplama konumları
G (-)
T2 (-)
G (-) T1 (+)
(- -) T2
(+) T1
e5
e4
p2
n1
p1
n2 n3
n4
e3 e2 e1
G (-)
n3 p2 n1
n3 p2 n1 n3 p2 n1
(c)
T1 (+)
e3 e2 e1
(0) T1
(+ +) T2
e 5 p1
n1
p2 n2
n4
n3
e 1 e 2 e 3 G (+)
(+ +)
G (+)
p1 n1 p2 n1 p2
n2
(0) T1
T2
(a)
G (-)
T2 (+ +)
(0) T1
e 5 p1
n1
p2 n2
n4
n3
e 1 e 2 e 3
(+ +) T2 p1 n1 p2 n1 p2 n2
(0)T1
n1 p2 n3
e4 e4
OZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIAC
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Şekil 2.91 Triyak tetiklemesi için kutuplama konumları
G (-)
T2 (-)
G (-) T1 (+)
(- -) T2 (- -) T2
(+) T1
e5
e4
p2
n1
p1
n2 n3
n4
e3 e2 e1
G (-)
n3 p2 n1
n3 p2 n1 n3 p2 n1
(c)
p2 n1
p1
n2 p2 n1
T2 (- -)
G (+ +)
T1 (+)
p2 n1
p1
n1 p1 n4
G (+ +)
(+) T1
e5
e4
p2
n1
p1
n2 n3
n4
e3 e2 e1
(d)
(0) T1
(+ +) T2
e 5
p1
n1
p2 n2
n4
n3
e 1 e 2 e 3 G (+)
(+ +)
G (+)
p1 n1 p2 n1 p2
n2
(0) T1
T2
(a)
G (-)
T2 (+ +)
(0) T1
e 5
p1
n1
p2 n2
n4
n3
e 1 e 2 e 3
(b)
(+ +) T2 p1 n1 p2 n1 p2 n2
(0)T1
n1 p2 n3
e4 e4
OZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIAC
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Tablo 2.8 Triyak özdeğerleri
Triyak öz değeri Triyak tipi 262-028 262-731 VDRM [V] ±400 ±800 IT [A] 0,35 (TA =
45°C) 8 (TAC= 57°C)
ITmax [A] 6 (TJ = 125°C)
70
di/dt [A/µs] 50 100 IGmax [A] 2 2 PGmax [W] 1 5 PGort. [W] 0,1 0,5 Tdepo [°C] -40, +150 -40, +125 TJ [°C] -40, +125 -40, +125 UT0(=VTm) [V] 1,4 …. 1,7 1,55 dv/dt [V/µs] 20 (TJ=125°C) 500 (TJ=105°C) IH [mA] 10 50 IDRM [mA] 0,05
(TJ=125°C) 1,5 (TJ=105°C)
IGT(+)(Knm.1)[mA] 5 50 (-)(Knm.2) 10 50 TC (+)(Knm.3) 10 50 =25°C (-)(Knm.4) 5 50 VGT [V] 2 2,5 RthJC [°C/W] 100 5
OZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIACOZEL SCR - TRIAC
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
OZEL SCR - MCTOZEL SCR - MCTOZEL SCR - MCTOZEL SCR - MCT
2.8.9.MCT (MOSFET Controlled Thyristor)
•Tristör-tranzistör karışımı olan MCT, tristör gibi çalışan ve MOSFET gibi de denetlenebilen bir elemandır.
•Yapısında iki MOSFET bulundurur. Aynı kapı sinyaline bağlanan bu kapılardan biri iletimde iken diğeri kesimde olur. Bu nedenle bunlardan birine açık FET diğerine de kapalı-FET denebilir.
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Şekil 2.92 MCT için (a)p kanal eşdeğer devre ve (b)sembolü, (c)n kanal eşdeğer devre ve (d)sembolü
Anot A
Gate G (d) Katot K
Anot A
Gate G Katot K (b)
Anot A Kapalı FET Açık Gate FET
G
Katot K
(c)
Anot A
Gate
G
Kapalı Açık FET FET
(a)
Katot K
OZEL SCR - MCTOZEL SCR - MCTOZEL SCR - MCTOZEL SCR - MCT
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
OZEL SCR - QUADRCOZEL SCR - QUADRCOZEL SCR - QUADRCOZEL SCR - QUADRC
2.8.10. QUADRAC (Triyak+Diyak) Şekil 2.93 Quadrac sembolü
MT1 Quadrac
G
MT2
•Tek paket içine yerleştirilmiş bir triyak ve bunu tetikleyecek şekilde bağlı diac elemanlarından oluşur.
•Triyak gibi akımı her iki yönde akıtabilir. AA anahtarları ve faz denetimi yapmak üzere, hız, sıcaklık ve ışık denetiminde kullanılmak üzere geliştirilmiştir.
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
SCR SNUBBERSSCR SNUBBERS SCR SNUBBERSSCR SNUBBERS
2.9. TRİSTÖR KORUMA DEVRESİ
(SCR Snubber Circuits)
•Tristör iletime veya kesime girdiğinde, indüktif bileşenli yükte gerilim yükselmeleri oluşur.
•Buna göre RS, CS elemanları üzerinden
geçecek bir akım akar. Dolayısıyla RS, CS
koruma elemanlarını hesaplarken gerilimin maksimum değeri önemli rol oynar.
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
•Tristöre paralel bağlı RC elemanının fonksiyonları;
Devredeki ve yükteki geçici olaylarla yükselen gerilimlerden tristörü koruması,
Kapama durumunu destekleyerek ve dV/dt'yi sınırlaması,
Kesim geriliminin tepe değerini azaltması,
Devrenin anahtarlama kayıplarını azaltması
Olarak tanımlanabilir.
SCR SNUBBERSSCR SNUBBERS SCR SNUBBERSSCR SNUBBERS
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Şekil 2.94 AA şebekeden beslenen tristör koruma (gerilim söndürme) devresi
A
SCR G
IG K
S L RY IY
RS
VA CS
+ 220V ~ vs(t)
SCR SNUBBERSSCR SNUBBERS SCR SNUBBERSSCR SNUBBERS
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
Şekil 2.95 (a)RY yükü ve tristör koruma devresi, (b)DA kaynağından, (c) ve (d)genel RY-LY yükünü denetleyen GTO ve LS-DS-RS-CS koruma devresi,
DS RS CS A K
IG (c) G
LSeri A
IY
IY SCR
G IG
K
RS VA CS
DFW
(a) (b)
A RP RS CS LS A . K SCR IG (d) G
RY + vs(t)
~
+
- Vsda -
A RY LY LSeri LS GTO IY DS RS
G IG CS
K
SCR SNUBBERSSCR SNUBBERS SCR SNUBBERSSCR SNUBBERS
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
SCR SNUBBER APPLICATIONSSCR SNUBBER APPLICATIONSSCR SNUBBER APPLICATIONSSCR SNUBBER APPLICATIONS
Şekil 2.99 Denetimsiz köpru doğrultucu ile triyaklı faz denetimi
Triyak Ls
iYAA
D1 DA Motoru D3 + iYDA
vs, f Rs Cs (-) (+)
i (di/dt)sö Ra La D4 D2
Dr.N. Abut KOÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ [email protected]
SCR SNUBBER APPLICATIONSSCR SNUBBER APPLICATIONSSCR SNUBBER APPLICATIONSSCR SNUBBER APPLICATIONS
Şekil 2.101 Hassas kapı devreli triyak söndürme düzeni ve faz denetimi yapan ışık bağlantılı tetikleme
MOC 3021
1A 50Hz
L=318mH VCC Rgir 1 10V/s 6 180 2,4K + vS
2 0,1 C1 1V/s G
denetleyici