3 fís agus struchtúr an pdocstore.kerrycoco.ie/kccwebsite/docs/ecplan/fis.pdfplean Áitiúil...

Plean Áitiúil Eacnamaíoch agus Pobail Chiarraí 2016-2022

Contae le dúchas doimhin ag féachaint roimhe 17

3Fís agus Struchtúr

an Phlean


Contae le dúchas doimhin ag féachaint roimhe18



3.1 Fís Chiarraí



3.2 Struchtúr LECP Chiarraí

FÍS

Forbairt Eacnamaíochta & Cruthú Post

Cáilíocht Beatha Pobal & Cuimsiú Sóisialta

12 Spriocanna Ardleibhéil



Eacnamaíocht Inmharthana

Cáilíocht Beatha Inmharthana

Cuspóirí Forbairt Pobail Inmharthana

Gníomhartha Gníomhartha Gníomhartha

3.3 Ráitis Socheacnamaíocha

Chuir fís an chontae le forbairt na ráiteas socheacnamaíoch. Léiríonn na trí cinn díobh na haidhmeanna a bhain-eann le feabhas a chur ar gheilleagar Chiarraí is ar cháilíocht beatha agus ar éagothroime is toirmeasc sóisialta a laghdú. Díríonn na prionsabail úd ar fhorbairt eacnamaíoch agus pobail agus ar fhís iomlán Chiarraí a chruthú. D’eascair roinnt spriocanna ardleibhéil as na ráitis socheacnamaíocha maidir le Forbairt Eacnamaíochta agus Cruthú Post, Cáilíocht Beatha agus Cuimsiú Sóisialta.

1Forbairt Eacna-maíochta agus Cruthú Post

Geilleagar láidir éagsúil a chruthú, trí thacaíocht ó shamhail fhorbartha oideachais is oiliúna, chun go mbeidh daonra inmharthana agus pobail

bheomara ar fud an chontae.

2Cáilíocht Beatha

Ardcháilíocht beatha a bhrú ar aghaidh, bunaithe ar thimpeallacht ghlan nadúrtha, seirbhísí áitiúla ardchaighdeáin, mórtas ceantair agus cultúir mar

aon le rannpháirtíocht chiallmhar i gcinntí a dhéanamh

3Pobal agus Cuimsiú

Sóisialta

Cuimsiú sóisialta agus eacnamaíoch a bhrú ar aghaidh, ag díriú go háirithe ar cheantair agus pobail i gCiarraí mar a mbítear faoi mhíbhuntáiste sóisialta, ar

an imeall nó i mbaol toirmisc.



3.4 Spriocanna Ardleibhéil

Chabhraigh na trí ráiteas socheacnamaíoch le sraith spriocanna ardleibhéil a fhorbairt agus ar aon dul leis na ráitis, roinntear na spriocanna ardleibhéil idir spriocanna a bhaineann go díreach le geilleagar agus pobal, a sheasann astu féin ach a bhraitheann go pointe áirithe ar a chéile de bharr roinnt téamaí trasnaithe. Léirítear na téamaí trasnaithe úd a aontaíonn an LECP seo i mír 3.6. Bhí baint mhór ag na spriocanna ardleibhéil maidir leis na gníomhartha a aithint a mhínitear i míreanna 5, 6 agus 7 san LECP seo.

1 Forbairt Eacnamaíochta & Crurthú Post – spriocanna cinnte ardleibhéil

Sprioc uimh.Cuspóirí &

GníomharthaLch.

1.1 Tacú le Gnó atá cheana fein i gCiar-raí

An bonn atá ann a neartú – tacú le timpeallacht láidir gnó do sheirbhísí áitiúla gnó/Obair sa Bhaile/Micreafhiontar & FBM (SME).

50 - 54

1.2 Infheistíocht a mhealladh go CiarraíIonad Spás Oibre a fhorbairt ar bhonn Inmharthana is Tacú leo i dtreo infheistíocht suntasach FDI & dúchasach (Mol Trá Lí/Cill Airne).

55 - 57

1.3 An leas is fearr ar bhonn Inmhartha-na a baint as Deiseanna Fáis do Chiar-raí

Réimsí fáis a aithint – Turasóireacht, Bia, Déantús Innealtói-reachta, Fuinneamh Inathnuaite, TFC, Seirbhísí & Miondíol, An Earnáil Chruthaitheach, Ealaíon, Gníomhaíochtaí Spórt agus Cultúrtha.

58 - 64

1.4 Éagsúlacht i nGeilleagar ChiarraíCur le héagsúlacht ar bhonn inmharthana sa gheilleagar/gnó séasúrach/eiceathurasóireacht/sláinte /teanga/ ealaín/spórt /turasóireacht chultúrtha.

65 - 67

1.5 Margaíocht Margaíocht a dhéanamh chun Branda Chiarraí a fhógairt/infheistíocht a mhealladh chugainn 68 - 70

1.6 Forbairt Scileanna Díriú ar easpa scileanna/scileanna a nascadh le deiseanna oibre 71 - 73

1.7Teicneolaíocht Chliste Bonneagar TFC/gréasán baile cliste a fhorbairt go hinmhartha-na

74

1.8 Gréasáin/Comhpháirtíocht Cleachtais Ghréasáin & comhpháirtíocht a spreagadh idir an earnáil phoiblí agus lucht gnó, i measc lucht gnó, gnó agus oideachas chun cur go mór le gníomhaíocht sa gheilleagar.

75 - 76

1.9 Acmhainní Nádúrtha

An leas is fearr a bhaint as mianach eacnamaíoch agus forbairt acmhainní nádúrtha ar bhonn inmharthana agus a chinntiú nach mbeidh aon tionchar suntasach ar an gcomhshaol. (Foraoiseacht agus ábhar inathnuaite/Iascaigh agus Fás Muirí/Talmhaíocht/Comhshaol agus Turasóireacht).

77 - 79

1.10 Fuinneamh Cur le hiomaíocht gnó i gCiarraí trí thionscadail um fhuin-neamh ar chostas íseal a fhorbairt.

80 - 81

1.11 CeangailteachtAn leas is fearr a bhaint as ceangailteacht sa chontae trí infheistíocht i mbonneagar inmharthana comhshaoil agus iompair ar láithreacha cuí.

82 - 84

1.12 Fiontar Sóisialta Fiontar Sóisialta a fhorbairt chun nádúr pobal tuaithe a neartú.

85 - 86



2Cáilíocht beatha – spriocanna cinnte ardleibhéil

Sprioc uimhCuspóirí agus Gníomhartha

lch

2.1 Comhshaol Nádúrtha

Saothrú le páirtithe leasmhara chun tírdhreach agus comhshaol nádúrtha an chontae a chosaint mar bhua mór eacnamaíoch agus fóntas luachmhar a chuireann le cáilíocht beatha na ndaoine.

92 - 97

2.2 Pobail Cheantair

Tacú le pobail agus iad a neartú chun go ngníomhóidh na háitritheoirí maidir le bearta sóisialta, cultúrtha, eacna-maíoch agus comhshaoil i dtreo cur le haitheantas, meon seilbhe agus mórtas ceantair.

98 - 102

2.3 Rochtain SeirbhísíBearta praiticiúla a bhunú ar bhonn áitiúil i gcomhar le páirtithe leasmhara chun feagairt do dheacrachtaí um theacht ar sheirbhísí.

103 - 104

2.4 Plé & RannpháirtíochtA chinntiú go gcuirtear plé le saoránaigh chun cinn ag gach leibhéal ionas go mbeidh páirt ag cách lena mbain-eann le cinntí a dhéanamh nó polasaí a dhréachtú.

105 - 108

2.5 Sláinte & Leas

Cur le sláinte agus leas an phobail ar bhonn meabhrach agus fisiciúil trí aird a dhíriú ar na táscairí sóisialta sláinte (mar oideachas, comhshaol, spórt & gníomhaíocht fhisiciúil, tithíocht, stádas eacnamaíoch).

109 - 114

2.6 Cultúr & Oidhreacht

Cur le rochtain ról sóisialta agus eacnamaíoch na n-ealaíon agus í sin a aithint, mar aon le cultúr i gCiarraí trí chur in iúl trí na n-ealaíon, feasacht chultúrtha agus rannpháirtíocht a chur chun cinn.

115 - 116



3Pobal agus Cuimsiú Sóisialta – spriocanna cinnte ardleibhéi

Sprioc uimhCuspóirí &

Gníomhartha lch

3.1 Easnamh SóisialtaCur le feasacht easnamh sóisialta i gCo Chiarraí agus freagraí ilghnéitheacha ilpholasaí a fhorbairt trí shaothrú le daoine aonair, pobail agus áisíneachtaí.

121 - 126

3.2 Oideachas

Deiseanna oideachais a sholáthar tríd an gcoincheap foghlaim ar feadh an tsaoil, rochtain a fheabhsú, tacú le fanacht san oideachas mar aon le hoiliúint/scileanna cuí a fhorbairt do dheiseanna poist atá anois ann agus sa todh-chaí..

127 - 129

3.3 DífhostaíochtRochtain fostaíocht ardchaighdeáin do lucht cuardach post, lucht dífhostaithe go fadtéarmach agus lucht beagán fostaíochta a bhrú ar aghaidh.

130 - 131

3.4 Leanaí & Daoine ÓgaTorthaí níos fearr a chinntiú do leanaí & daoine óga mar sheirbhís éifeachtach agus breis deiseanna trí shaothrú leo féin agus leis na háisíneachtaí cuí.

132 - 134

3.5 Lucht Scothaosta

Ciarraí a bhrú ar aghaidh mar chontae tacaoise agus comhoibriú a neartú i measc áisíneachtaí reachtúla is eagraíochtaí pobail agus deonacha chun cur le sláinte, leas, sábháilteacht agus rannpháirtíocht daoine scothaosta.

135 - 136

3.6 Pobail ar an imeallClaochló a bhunú trí phróisis agus struchtúir pháirtíochta a bhunú chun grúpaí ar an imeall agus faoi thoirmeasc i gCiarraí a chuimsiú agus a neartú

137 - 138

3.7 Daoine faoi mhíchumas

Timpeallacht a bhunú mar a mbeidh daoine faoi mhíchu-mas in ann páirt a ghlacadh sa phobal ar bhonn cearta cothroma an saol a chaitheamh chun an mianach is fearr atá iontu a bhaint amach.

139 - 141

3.8 Bonneagar Sóisialta & Pobail

A chinntiú go dtugtar tús áite do bhonneagar bunaithe ar ghá mar is cuí agus pobail inmharthana a bhunú ionas go mbeidh meon seilbhe i measc pobail nua agus seanbhun-aithe ar fud an chontae.

142-146

3.9 Athbhunú

Tacú le hathbhunú inmharthana ceantair idir uirbeach agus tuaithe trí phleananna comhtháite, cur le cumas pobail agus díriú ar infheistíocht chun pobail bheo inmharthana a chruthú.

147



3.5 Réimsí Dírithe

Sa mhír seo mínitear gníomhartha difriúla faoi réimsí dírithe a aithníodh go minic mar théamaí ón gcomhair-liúchán poiblí. Tá léargas gearr anseo ar théamaí gnímh ón bplean agus liosta cuimsitheach gníomhartha a luann an treoir is na páirtithe do gach aon cheann díobh mar aon le scála ama feidhmithe i míreanna an phlean mar a leanas:

1. Forbairt Eacnamaíochta agus Gníomhaíocht um Chruthú Post – Mír 52. Gníomhaíocht um Cháilíocht Beatha – Mír 63. Gníomhaíocht Pobail agus Cuimsiú Sóisialta – Mír 7



3.5.

1For

bair

t Ea

cnam

aíoc

hta

agus

Dír

iú a

r C

hrut

hú P

ost

Réi

msí

Dír

ithe

ón

gCom

hair

liúch

án P

oibl

í:

Bia

& D

eoch

na T

alún

Mio

ndío

lTu

rasó

irea

cht

Suío

mha

nna

Stra

ité-

isea

cha

agus

Réi

tigh

do

Mha

oin

a Fh

orba

ir

Gré

asái

n G

hnó

a Fh

or-

bair

t –

Com

hoib

riú

Nuá

il &

C

ruth

aith

each

t a

Cho

thú

Ach

oim

re a

gus

prío

mhp

hoin

tí n

a nG

níom

hart

ha a

bha

inea

nn le

gac

h ré

imse

ar

leit

h:

1.2.

2.1

Láith

reac

ha

um

aona

id g

hort

ha b

ia a

aith

int.

1.3.

6.1

Mei

thea

l Bi

a na

Ta

lún

a bh

unú

is ac

mha

inní

a

shol

átha

r i d

treo

Str

aité

is Bi

a a

fhor

bair

t.

1.3.

6.2

Mar

gaío

cht

agus

br

anda

bi

a C

harr

aí

chun

bu

ntai

rgí a

gus

tairg

í cei

rde

a ch

uim

siú..

1.3.

6.3

Gnó

thaí

Bia

a f

hor-

bair

t is

tacú

leo

trí

thio

n-sc

adal

mar

an

Clá

r A

cada

mh

Bia

ag B

ord

Bia.

1.3.

6.4

Stra

itéis

mhó

r am

háin

fo

rbar

tha,

bain

istío

chta

agu

s oi

brith

e a

ullm

hú d

o M

harg

aí

feirm

eoirí

Chi

arra

í.

1.3.

7.1

Nea

rt a

n Ré

igiú

in a

fh

ógai

rt m

ar s

holá

thró

ir bi

a ag

us d

í trí

Ghr

úpa

Blas

Chi

ar-

raí/G

réas

án B

ia n

a Rí

ocht

a a

fhor

bair

t is

a ch

ur c

hun

cinn

.

1.4.

1.1

Bunt

aigh

de a

dhé

an-

amh

ar é

ifeac

ht i

onad

fea

b-ha

is Te

ic-T

halú

n N

áisiú

nta

a bh

unú.

.

1.1.

4.1

Com

hdhá

il m

hion

-dí

ola

a re

acht

áil

chun

béi

m

a le

agan

ar

dh

ea-c

hlea

ch-

tas

áitiú

il, ná

isiún

ta

agus

id

irnái

siúnt

a m

aidi

r le

le

as

luch

t ái

tiúil

mio

ndío

la C

hiar

-ra

í.

1.1.

4.2

Tio

nsna

mh

píol

ó-ta

ch u

m fh

eabh

as m

iond

íola

a

reac

htái

l i n

dá io

nad

éags

úla

uirb

each

ag

us

tuai

the

mar

ao

n le

foin

sí m

aoin

ithe

chui

ge

sin a

aim

siú.

1.1.

5.3

An

lá m

íosú

il ‘si

opa

áitiú

il’ a

leat

hnú

is a

chur

chu

n ci

nn s

na b

ailte

cho

mh

mai

th

le c

árta

díls

each

ta d

á ré

ir.

1.1.

5.4

Iarr

acht

ar b

heoc

ht a

ch

ur i

lár

bailt

e go

hái

rithe

le

linn

buai

cshé

asúr

na

tura

sói-

reac

hta

trí

fhad

a

chur

le

hu

aire

anta

osc

ailte

mio

ndío

la

agus

ócá

idí s

óisia

lta a

eag

rú.

1.3.

8.2

Stra

itéis

Tura

sói-

reac

hta

Chi

arra

í a fh

orba

irt i

s a

fhei

dhm

iú m

ar is

cui

d í s

in

den

Phle

an Á

itiúi

l seo

Eac

na-

maí

och

agus

Pob

ail.

1.3.

8.1

Feid

hmiú

na

gc

us-

póirí

tur

asói

reac

hta

i gC

ai-

bidi

l 5

de P

hlea

n Fo

rbar

tha

Cho

ntae

C

hiar

raí

agus

sa

St

raité

is Tu

rasó

ireac

hta

a ch

ur c

hun

cinn

go

gnío

mha

ch

chun

tre

oir

a th

abha

irt

don

stra

itéis

LEA

DER

.

1.3.

8.3

Tuill

eadh

oi

bre

a dh

éana

mh

ar r

ogha

nna

beal

aí

agus

sta

idéi

r in

déan

ta c

hun

Slite

G

lasa

a

fhor

bair

t sa

C

hont

ae d

e ré

ir tr

eora

cha

náisi

únta

do

Shlit

e G

lasa

.

1.5.

1.1

Scéi

mea

nna

Píol

óta-

cha

um A

thbh

unú

Lár

Bailt

e a

fhei

dhm

iú c

hun

tacú

le lá

r ba

ilte,

san

áire

amh

bhea

dh

scéi

mea

nna

athn

uach

ana,

sóisi

alta

, po

bail

agus

déi

leái

l le

hái

trib

h fh

olm

ha.

1.2.

1.1

Stai

déar

ind

éant

a a

dhéa

nam

h m

aidi

r le

Cua

n na

Fi

anai

te.

1.2.

1.5

Páirc

Tei

cneo

laío

chta

C

hiar

raí a

fhái

l agu

s an

str

ai-

téis

fhor

bart

ha f

adté

arm

ach/

inm

hart

hana

cht a

chi

nntiú

.

1.2.

1.6

Páirc

Tei

cneo

laío

chta

C

hiar

raí

a bh

unú

mar

ghn

é ria

chta

nach

i

bhFo

rbai

rt

Eacn

amaí

ocht

a an

ch

onta

e is

í ag

sa

othr

ú le

Ri

alta

s Á

itiúi

l, Á

isíne

acht

aí S

táit

agus

co

mhl

acht

aí.

1.2.

2.2

Áise

anna

ar

láith

rea-

cha

stra

itéise

acha

idr

phob

al

agus

fion

tar

a ch

ur a

r fu

d an

ch

onta

e ar

son

spá

sann

a do

n ob

air

i bpá

irt.

1.1.

1.1

Mei

thea

l co

ntae

/ré

igiú

nach

Áisí

neac

htaí

Stá

it a

bhun

ú ch

un m

iana

ch F

orba

irt

Eacn

amaí

ocht

a sa

cho

ntae

a

bhre

ith le

ché

ile.

1.1.

1.2

Aon

ad

Forb

airt

Ea

cnam

aíoc

hta

a bh

unú

i gC

omha

irle

Con

tae

Chi

arra

í m

ar a

on le

pos

t a b

hunú

mar

O

ifige

ach

Forb

arth

a Ea

cna-

maí

och.

1.3.

3.1

Cur

le

com

hoib

riú

idir

FBM

(SM

E) a

gus

mic

rea-

fhio

ntar

i dt

reo

cur

le d

eise

-an

na á

itiúl

a ag

us d

omha

nda.

1.5.

2.3

Gré

asán

co

mha

r a

chur

chu

n ci

nn i

mea

sc M

NC

/N

C i

gCia

rraí

trí

chua

irt

ar a

ch

éile

ag

us

ócái

dí

gréa

sáin

ea

tart

hu.

1.8.

1.1

An

Gré

asán

Réi

giún

-da

Cum

ann

Luch

t Tr

ácht

ála/

Cón

aidh

m a

fhor

bair

t.

1.8.

1.3

Cur

le

fo

rbai

rt

Gré

asán

Dia

spór

a i g

Cia

rraí

.

1.3.

5.1

Saot

hrú

ar

bhon

n le

atha

n le

is an

ea

rnái

l ta

lmha

íoch

ta

sa

chon

tae

chun

fo

rbai

rt

a dh

éana

mh

ar a

n gc

ur c

huig

e C

liste

ar

a le

agad

h bé

im le

linn

Fóm

har

2020

.

1.4.

2.3

Gré

asán

id

irái-

sínea

chta

a

fhor

bair

t ch

un

scan

nána

íoch

t a

éasc

ú sa

ch

onta

e.

1.4.

2.4

Trí c

hum

as a

n Io

naid

N

áisiú

nta

Scile

anna

Dig

itigh

i gC

iarr

aí a

gus

na c

láir

atá

ag

KET

B ag

us I

T Tr

á Lí

, lea

s a

bhai

nt a

s an

stiú

ideó

sca

nnán

a

bhei

dh i

Luim

neac

h.

1.4.

3.1/

1.4.

3.2

An

tions

c-na

mh

Íom

há U

íbh

Ráth

ach

a st

iúra

dh is

a c

hur

i gcr

ích.

1.4.

3.3

Mol

Dea

rtha

a b

hunú

i g

Cia

rraí

.



Réi

msí

Dír

ithe

ón

gCom

hair

liúch

án P

oibl

í:

Oid

each

asC

ur c

hun

Cin

nA

cmha

inní

Nád

úrth

a,

Gei

lleag

ar G

las

agus

Fu

inne

amh

Bon

neag

ar a

gus

Leat

hanb

hand

aC

uan

Farr

aige

Fi

onta

r Só

isia

lta

Ach

oim

re a

gus

prío

mhp

hoin

tí n

a nG

níom

hart

ha a

bha

inea

nn le

gac

h ré

imse

:1.

6.1.

1 Pá

irt

a gh

laca

dh

i bh

Fóra

m F

ostó

irí a

gus

Scile

an-

na O

idea

chai

s.

1.6.

1.2

Ag

leib

héal

co

ntae

in

aga

idh

na b

liana

, an

Fóra

m

Réig

iúna

ch

Fost

óirí

agus

Sc

ilean

na

Oid

each

ais

a at

hbhr

eith

niú.

1.6.

2.2

Iona

d fe

abha

is a

bhun

ú ch

un

oiliú

int

a éa

scú

don

lóna

dóire

acht

agu

s do

n tio

n-sc

al o

stói

reac

hta.

1.6.

2.3

Tion

scad

ail

tura

sói-

reac

hta

a fh

orba

irt

do

scoi

lean

na m

ar F

heac

htai

s “

Bí

Eola

ch a

r do

Cho

ntae

” ag

us

clái

r to

saith

e tu

rasó

ireac

hta

ar

líne

do s

coile

anna

.

1.6.

2.4

Sao

thrú

le B

OT

(ETB

) C

hiar

raí a

gus

an IT

chu

n cu

r le

lío

n na

gcú

rsaí

gea

rra

oiliú

na,

dírit

he,

solú

btha

sa

ch

onta

e ag

us s

olát

har

for-

roch

tain

cia

l-lm

har

a bh

unú

ar l

áith

reac

ha

tuai

the.

1.6.

2.7

Taisp

eánt

as a

fhor

bair

t de

bh

unch

loch

dé

antú

s an

ré

igiú

in,

díriú

go

spei

sialta

ar

dhao

ine

óga

a m

heal

ladh

chu

n ga

irmea

cha

sa d

éant

ús m

ar s

hlí

beat

ha.

1.5.

1.1

Saot

hrú

le h

áisín

each

taí

rialta

is,

fiont

air,

an

earn

áil

tura

sóire

acht

a, so

láth

róirí

oi

deac

hais

agus

pá

irtit

he

cuí

eile

sa c

hont

ae c

hun

coin

chea

p M

heith

eal

Chi

arra

í a

chot

hú

agus

fe

acht

as

bolsc

aire

acht

a br

anda

a a

ontú

chu

n tr

ácht

áil

an c

hont

ae a

bhr

ú ar

agh

aidh

.

1.5.

1.2

Le

as a

bha

int

as a

n gc

áilío

cht

beat

ha i

gCia

rraí

, as

buan

na a

gus

as a

thbh

reith

niú

is ua

sdát

ú a

dhéa

nam

h ar

ábh

ar

fógr

aíoc

hta

agus

fe

acht

as

mar

gaío

chta

a c

hrut

hú.

1.5.

1.4

Slí

an A

tlant

aigh

Fhi

áin

a fh

orba

irt

is m

arga

íoch

t a

dhéa

nam

h ar

bh

onn

inm

hart

hana

, rud

a c

huirfi

dh le

bu

anna

an

chea

ntai

r agu

s le

cáil

idirn

áisiú

nta

na h

áite

.

1.5.

2.2

Dei

sean

na a

chur

chu

n ci

nn

d’fh

iont

róirí

/fost

aith

e do

mha

nda

a lo

nnú

sa c

hont

ae

seo.

1.9.

1.2

Tacú

le g

níom

haío

chta

í m

alar

tach

a có

sta

agus

cu

r le

hi

onca

m

áitú

il tr

í sh

ain-

tairg

í cós

ta a

gus

seirb

hísí

mar

th

uras

óire

acht

, inn

ealtó

ireac

h-ta

, tr

ánna

gor

ma

agus

spó

irt

uisc

íoch

.

1.9.

2.1

Tai

ghde

a d

héan

amh

ar

mhi

anac

h ea

cnam

aíoc

h a

d’ea

scró

dh

as

luac

h br

eise

m

ar

ionc

am

fora

oise

acht

a a

choi

meá

d sa

cho

ntae

.

1.10

.1.1

Ta

cú

le

forb

airt

in

mha

rtha

na I

nbhe

ar n

a Si

on-

ainn

e ag

us

láith

reac

ha

mar

Th

airb

eart

agu

s ban

c ta

lún T

air-

bear

t/Béa

l Á

tha

Long

fort

mar

a

aith

níod

h sa

Phl

ean

Cre

at

Com

hthá

ite n

a Si

onai

nne)

.

1.10

.2.1

Fe

abhs

ófar

feid

hmiú

fu

inni

mh

na h

earn

ála

poib

lí fa

oi

33%

.

1.10

.2.3

Cui

rfea

r tú

s le

hu

asgh

rádú

pí

olót

ach

ar

shoi

lsiú

poib

lí.

1.11

.1.1

Clá

r bl

iant

úil o

ibre

a-ch

a bó

ithre

a fh

orba

irt

agus

a

fhei

dhm

iú a

gus

an t

-uas

mhé

id

acm

hain

ní a

infh

eist

iú a

nn c

hun

go m

beid

h ar

dtio

ncha

r ar

an

ngré

asán

bói

thre

.

1.11

.1.2

Ple

anan

na a

fhor

bair

t do

bhó

ithre

nua

feab

hsai

the

sa

chon

tae

mar

bhó

ithre

faoi

simh

laist

igh,

seac

hrói

d ag

us

naisc

ei

le

tábh

acht

acha

st

raité

isea-

cha

iom

pair.

1.11

.2.1

Ta

cú

le

solá

thar

in

mha

rtha

na le

ordh

ótha

inea

ch

sa b

honn

eaga

r se

irbhí

sí ui

sce

ar fu

d an

cho

ntae

.

1.11

.3.1

Fo

rbró

idh

Aer

fort

C

hiar

raí s

trai

téis

cúig

blia

na fá

is ch

un sa

mha

il gh

nó a

íocf

aidh

as

féin

a a

ithin

t.

1.11

.4.1

A

nailí

s a

dhéa

nam

h dí

rithe

ar

riach

tana

is le

atha

n-bh

anda

sa

ch

onta

e, ce

anta

ir ái

rithe

a ro

ghnú

don

bhf

orba

irt

agus

don

bhu

a ea

cnam

aíoc

h sa

gh

earr

théa

rma.

1.11

.5.1

Tai

ghde

a d

héan

amh

ar a

n bh

féid

eart

hach

t cu

r le

cu

mas

Io

nad

Iasc

aigh

C

huan

an

Dai

ngin

faoi

réi

r m

aoin

iú a

bh

eith

ar

fáil.

1.11

.5.2

Ple

anan

na a

bhr

ú ar

ag

haid

h ch

un C

uan

na F

ian-

aite

a l

eath

nú a

gus

gnó

nua

a fh

orba

irt

trí,

ar d

tús,

stai

déar

fé

idea

rtha

chta

a

dhéa

nam

h a

d’ai

thne

odh

an

mbe

adh

sé

oiriú

nach

in

fhei

stío

cht

a dh

éana

mh

sa

Last

a, Pl

éisiú

r (m

uirín

), lín

éir

chúr

sála

ag

us

gnío

mha

íoch

taí

gaol

mha

ra

cuai

n.

1.11

.5.3

A lo

rg g

o le

anta

r de

na

sei

rbhí

sí fa

rant

óire

acht

a is

go n

déan

far

uasg

hrád

ú or

thu

idir

An

Rinn

Aird

agu

s Ba

ile a

n Ri

dire

.

1.11

.5.4

A lo

rg g

o bh

feab

hsó-

faí n

aisc

agu

s for

bair

t an

chua

in

i bhF

aing

.

1.12

.1.1

C

omho

ibriú

id

ir io

naid

Fh

iont

air

sa

chon

tae

chun

str

aité

is a

ullm

hú a

bha

in-

isteo

idh

is a

chui

rfidh

spá

s ar

fá

il ch

un g

nóth

aí a

gus

fiont

air

nua

a th

osú.

1.12

.1.2

Mea

súnú

a d

héan

amh

ar a

n le

as a

bha

infí

as t

ion-

scad

ail u

asch

óirit

he sa

cho

ntae

, m

ar sh

ampl

a i g

cás T

rosc

áin,

Bia

agus

Éad

aigh

.

1.12

.1.3

G

o nd

éanf

aidh

Ú

dará

s na

Gae

ltach

ta s

olát

har

agus

acm

hain

ní a

chu

r ar

fái

l do

che

ithre

cho

mha

rchu

man

n po

bail

a fh

eidh

meo

idh

clár

ea

cnam

aíoc

h, só

isial

ta

agus

po

bail

i gc

eant

air

Gha

elta

chta

an

cho

ntae

.

1.12

.1.4

Mia

nach

sa

mha

il fio

ntai

r sh

óisia

lta

a sc

rúdú

ch

un ta

cú a

r bh

onn

inm

hart

ha-

na le

ria

chta

nais

an p

hoba

il go

ce

ann

a ré

ime.



3.5.

2 R

éim

sí D

írit

he P

obai

lR

éim

sí D

írit

he ó

n gC

omha

irliú

chán

Poi

blí

Míc

hum

asD

aoin

e Sc

otha

osta

Poba

il N

uaD

ífhos

taío

cht

agus

C

ruth

ú Po

st

Inm

hart

hana

cht

& C

aom

hnú

an

Cho

mhs

haoi

l N

ádúr

tha

Eala

íon

agus

O

idhr

each

t

Ach

oim

re a

gus

Prío

mhp

hoin

tí n

a nG

níom

hart

ha a

bha

inea

nn le

gac

h ré

imse

ar

leit

h:2.

3.3.

1 In

iúch

adh

roch

tain

m

íchu

mai

s a

dhéa

nam

h sa

ch

onta

e ch

un b

aic

ar t

heac

ht

ar

shei

rbhí

sí is

com

hairl

e a

aith

int.

3.7.

1.1

Plea

n G

níom

haío

chta

M

íchu

mai

s do

Cho

ntae

Chi

ar-

raí a

ullm

hú i

gcom

har

leis

an

bhFó

ram

Áiti

úil C

omha

irlea

ch

Míc

hum

ais.

3.7.

1.2

Grú

pa

iona

daío

chta

m

íchu

mai

s a

bhun

ú ag

leib

héal

co

ntae

is é

nas

ctha

leis

an P

PN

atá

ar s

on l

ucht

míc

hum

ais

i gC

o. C

hiar

raí

3.7.

2.2

Dío

nadh

míc

hum

ais

a ch

ur i

ngac

h po

lasa

í nua

3.7.

2.3

Cia

rraí

a c

hur

chun

ci

nn m

ar c

hont

ae “t

aca

míc

hu-

mai

s” t

ríd a

n nG

rada

m ‘B

rat’

um “T

aca

Míc

hum

ais”

.

3.7.

3.1

Dei

sean

na

nuál

a fo

staí

ocht

a m

ar

an

tsam

hail

Feirm

eoire

acht

Sh

óisia

lta

a ch

ruth

ú do

luch

t míc

hum

as.

3.5.

1.1

Gru

pa b

aini

stío

chta

a

bhun

ú ch

un a

n C

lár

Con

tae

Taca

oise

a

fhor

bair

t, pl

é le

gr

úpaí

is á

isíne

acht

aí a

oib

ríonn

le

da

oine

sc

otha

osta

is

a dh

éana

nn io

nada

íoch

t ort

hu.

3.5.

2.1

Tacú

le b

eath

a ne

amh-

sple

ách

trí t

hion

scad

ail p

hoba

il ag

us s

eirb

hísí

ag le

ibhé

al á

itiúi

l sa

cho

mha

rsan

acht

mar

aon

le

tions

cnai

mh

Tús,

RSS

agus

CE.

3.5.

2.2

Scéi

m a

fhor

bair

t chu

n da

oine

ar

scor

a s

prea

gadh

le

saor

álac

ht n

ó tr

eoir

a th

ab-

hair

t ina

bop

bal f

éin.

3.5.

2.3

Tion

scad

ail

a bh

unú

chun

nas

c a

chru

thú

idir

na

glún

ta.

3.5.

2.4

Gní

omha

íoch

taí s

póir

t is

caith

eam

h ai

msir

e a

bhun

ú do

lu

cht

scot

haos

ta

m.sh

. Ba

bhlá

il Se

anch

aird

e.

3.1.

2.2

Fre

asta

l ar

ria

chta

-na

is gr

úpaí

a m

bíon

n ea

snam

h Só

isial

ta

orth

u tr

í dh

íriú

ar

ghní

omha

rtha

sa

chlá

r SI

CA

P.

3.1.

2.8

Ath

bhre

ithni

ú ar

str

ai-

téis

Chi

arra

í ag

us

saot

hrú

ar

na

gnío

mha

rtha

ai

thea

nta

tosa

íoch

ta.

3.1.

2.9

Ní m

ór r

iach

tana

is na

dt

eife

ach

a th

áini

g le

déa

naí a

ch

ur s

an á

iream

h ag

us p

lean

po

bail

a bh

unú

chun

tac

ú le

is an

sao

thar

úd.

2.5.

5.1

Tacú

le

fo

rbai

rt

ar

sham

hlac

ha

um

oide

acha

s slá

inte

pi

arda

tr

í th

ions

c-da

il m

ar a

n Ti

onsc

nam

h Z

ón

Gní

mh

um S

hlái

nte

don

Luch

t Si

úil.

An

tsam

hail

úd a

fho

r-ba

irt

do

Phob

ail

Nua

/Luc

ht

Inim

irce.

3.3.

3.3

Tacú

le sa

otha

r i m

easc

gr

úpaí

ar

an im

eall

sna

réim

sí tr

eoirg

hairm

e ag

us

trae

náil

post

i dt

reo

dul a

r ag

haid

h sa

bh

fost

aíoc

ht in

a dh

iaid

h sin

.

3.1.

2.3

Oib

riú

le

KD

YS

agus

B

OO

C

hiar

raí

ar

chlá

ir n

uála

cha

a fh

orba

irt

chun

tac

ú le

dao

ine

óga

fost

aíoc

ht a

aim

siú

agus

a

choi

meá

d.

3.3.

1.1

Plea

n co

mho

rdai

the

a fh

orba

irt

chun

díri

ú ar

dhí

f-ho

staí

ocht

i m

easc

na

hóig

e m

aidi

r le

roc

htai

n ag

us p

ost

a ch

oim

eád

mar

a le

anas

:

Fo

rbai

rt P

ears

anta

, Sci

lean

na

is O

iliúi

nt,

Com

hairl

e ag

us

Com

hairl

eoire

acht

, Soc

rú, T

acú

le F

osta

íoch

t, Io

mpa

r.

3.3.

2.1

Clá

ir fh

orba

rtha

pea

r-sa

nta

a re

acht

áil

don

tras

nú

ó bh

eith

dí

omha

oin

go

dul

istea

ch

i bp

ost

go

háiri

the

dóib

h siú

d a

bhío

nn d

íom

haoi

n le

tam

all f

ada.

3.3.

3.2

Na

baic

ag

us

deac

rach

taí

a bh

íonn

ro

imh

luch

t cu

arda

igh

post

a a

ithin

t. N

í mór

aire

a t

habh

airt

dói

bh

siúd

ina

mea

sc

a th

áini

g ar

im

irce

chug

ainn

, nó

a bh

eadh

fa

oi m

híbh

untá

iste

de d

heas

ca

stio

gma

a bh

eith

ag

bain

t le

na

mui

ntir

nó le

na g

cean

tar.

2.1.

3.1

Plea

n co

mht

háite

Fr

ithbh

rusc

air a

r bho

nn c

onta

e a

fhor

bair

t, ag

cur

le ti

onsc

adai

l m

ar G

hlan

tach

án E

arra

igh,

Lá

Gla

nta

Con

tae,

grúp

aí

Bailt

e Sl

acht

mha

ra

agus

Sc

oile

anna

Br

at

Gla

s ch

un

feac

htas

le

anún

ach

Frith

bhru

scai

r a

shol

átha

r, é

bain

teac

h le

hoi

de-

acha

s, po

bal a

gus

reac

htaí

ocht

bh

rusc

air

a ch

ur i

bhfe

idhm

.

2.1.

3.2

Saot

hrú

le

páir

tithe

ei

le l

easm

hara

um

fhe

asac

hat

ar d

hea-

chle

acht

as i

s m

odhe

-ol

aíoc

ht

mai

dir

le

gnéi

the

brad

acha

mar

an

Ghl

úine

ach

Bhio

rach

, Ba

lsam

H

imal

ayan

ag

us e

ile.

2.1.

4.1

Saot

hrú

le p

obai

l an

ch

ósta

agus

pái

rtith

e le

asm

hara

ch

un St

raité

is Ba

inist

iithe

Imea

ll Tr

á a

bhun

ú i g

Co

Chi

arra

í.

2.1.

4.3

Tacú

le

fo

rbai

rt

ar

stra

itéis

um b

hain

istiú

inm

n-ha

rtha

na ta

ilte

cnoi

c.

2.6.

1.1

Feas

acht

ar

an m

bon-

neag

ar m

ar a

tá i

gCia

rraí

a c

hur

chun

cin

n ag

us t

acú

le s

aoth

ar

nua

eala

íon

de g

ach

sagh

as m

ar

a m

híni

tear

i S

trai

téis

Eala

íon

Chi

arra

í 201

6 –

2021

.

2.6.

2.1

Scéi

m

“eal

aíon

tóir

poba

il” a

bhu

nú c

hun

saot

hrú

le g

rúpa

í áiti

úla

– Lu

cht

Scoi

r G

hnío

mha

igh,

grúp

aí

Míc

hu-

mai

s, G

rúpa

í Par

áide

7rl.

2.6.

2.2

Oili

úint

dó

ibh

siúd

a ea

graí

onn

ócái

dí/fé

iltí

agus

a

bhío

nn a

g pl

é le

hea

laío

n po

bail.

2.6.

2.3

N

aisc

a b

hunú

id

ir ai

steo

irí

agus

lu

cht

nua

féac

hana

.

2.6.

2.4

Oib

riú

laist

igh

de

Phái

rtío

cht

Oid

each

as C

hiar

-ra

í ch

un a

n ts

raith

spe

isial

ta

clár

oid

each

ais

ceoi

l Tak

e N

ote

a re

acht

áil d

o le

anaí

is d

aoin

e óg

a.



Réi

msí

Dír

ithe

ón

gCom

hair

liúch

án P

oibl

í

Slái

nte

agus

Lea

sIn

déan

tach

t ag

us

Plea

náil

Áit

ePl

é le

is a

n bP

obal

Leit

hlis

Sói

sial

ta

Ach

oim

re a

gus

prío

mhp

hoin

tí n

a nG

níom

hart

ha a

bha

inea

nn le

gac

h ré

imse

ar

leit

h:2.

5.1.

1 Sp

rioca

nna

Stra

itéis

Éire

Slá

intiú

il a

bhrú

ar

agha

idh

agus

an

feid

hmiú

a a

thbh

re-

ithni

ú.

2.5.

3.1

Tacú

le

cu

id

Chi

ar-

raí

i bh

feid

hmiú

an

pho

lasa

í ná

isiún

ta N

asc

don

Bhea

tha,

a ch

uim

síonn

(1

) Tu

iscin

t ní

os

fear

r ar

iom

par

féin

mha

raith

e (2

) Ta

cú l

e po

bail

um c

hois-

cthe

acht

ag

us

freag

airt

do

n io

mpa

r fé

inm

hara

ithe.

2.5.

5.5

A c

hinn

tiú g

o bh

fuil

eola

s ar s

hlái

nte

agus

ar s

heirb

-hí

sí ta

caío

chta

ar

fáil

i m

easc

an

pho

bail

áitú

il dó

ibh

siúd

ag

a bh

fuil

fadh

bann

a slá

inte

m.sh

. gr

úpaí

tac

aíoc

hta

ailse

agu

s lá

eo

lais

Sean

chai

rde.

2.5.

6.2

Br

anda

a

fhor

bair

t do

Shl

áint

e &

Leas

Chi

arra

í a

chui

mse

oidh

Bai

lte a

gus

Poba

il Sl

áini

tiúla

.

2.5.

5.2

Tion

scad

ail

oide

acha

s po

bail

a ch

ur c

hun

cinn

fao

i gh

alar

ai

nsea

lach

go

há

irith

e sa

mhé

id a

bha

inea

nn l

e hé

irí

as

toba

c, le

ha

lcól

ag

us

le

raim

hre.

2.2.

1.2

Plea

náil

poba

il ar

an

láth

air

a fh

eidh

miú

i 12

pho

bal.

3.6.

1.1

Cai

thfe

ar

plea

nann

a po

bail

a bh

unú

ar

anai

lís

soch

eacn

amaí

och

chun

fre

a-ga

irt

do r

iach

tana

is an

che

an-

tair

go h

áirit

he d

óíbh

siú

d at

á ar

an

imea

ll.

3.4.

2.3

Iona

d cr

uinn

ithe

ar

fuiri

st t

each

t or

thu

a bh

unú

ar

láith

reac

ha é

agsú

la, g

o há

irith

e i g

cean

tair

tuai

the.

2.4.

1.1

Clá

r Oili

úna P

lé Po

bail a

bh

unú

do p

háir

tithe

leas

mha

ra

uilig

an L

ECP,

san

áire

amh

beid

h pr

ótac

al P

lé P

obai

l agu

s U

irlisí

do

n ch

omha

irliú

chán

poi

blí.

2.4.

1.4

Cur

le p

lé is

pái

rtío

cht

ag g

rúpa

í po

bail

is de

onac

ha

mai

dir

le c

innt

í a d

héan

amh

trí

Ghr

éasá

n Pá

irte

acha

is Ph

oibl

í C

hiar

raí.

3.6.

2.1

Cai

thfid

h lu

cht

déan

ta

Pola

saí

agus

Á

isíne

acht

aí

a ch

innt

iú g

o sp

reag

tar

poba

il ar

an

imea

ll is

go d

taca

ítear

leo

i nd

éana

mh

cinn

tí.

2.4.

1.2

A c

hinn

tiú g

o n-

éas-

caíte

ar

daoi

ne

óga

ó ga

ch

cúlra

sói

sialta

mai

dir

le c

innt

í a

dhéa

nam

h tr

í chl

ár C

omha

irle

na n

Óg

agus

plé

le P

ainé

al Ó

ige

Cho

ntae

Chi

arra

í (K

DYS

).

2.4.

2.1

Clá

r ce

anna

ireac

ht

phob

ail

a fh

orba

irt

a ch

uim

-se

oidh

Ria

lach

as,

Cin

ntí

agus

Bu

nrea

cht.

2.3.

1.2

Tacú

le

po

bail

um

fhre

agra

í nuá

lach

a, bu

nsei

rbhí

sí a

shol

átha

r ag

us o

iliúi

nt d

óibh

siú

d a

mha

irean

n in

áite

anna

ar

an g

cúlrá

id.

2.5.

3.4

Tacú

le

tio

nsca

dail

phob

ail

a ch

uire

ann

le m

eab-

hars

hlái

nte

dear

fach

ag

us

a oi

brío

nn

i gc

oinn

e le

ithlis

só

isial

ta.

2.2.

6.3

An

plea

n st

raité

iseac

h sé

blia

na a

g an

gC

omhc

hoist

e Pó

ilíne

acht

a a

fhor

bair

t m

aidi

r le

slá

ndái

l.

2.3.

1.1

Fóra

m Io

mpa

ir a

fhor

-ba

irt.

2.3.

1.3

Lean

úint

de

bh

on-

neag

ar s

ásúi

l Lea

than

bhan

da a

lo

rg.



3.6 Téamaí Trasnaithe

Tá trí mhír sa Phlean Áitiúil seo Eacnamaíoch agus Pobail (LECP) (i) Forbairt Eacnamaíochta agus Cruthú Post (ii) Cáilíocht Beatha (iii) Pobal agus Cuimsiú Sóisialta. Cé gur mír ar leith gach ceann díobh, aithnítear téamaí áirithe a léiríonn go mbíonn na trí mhír ag brath ar a chéile, sin iad na “téamaí trasnaithe” agus cuireann siad go mór le fiúntas an phlean. Leanann siad na prionsabail treoracha agus tacaíonn le téamaí mar atá ráiteas socheacna-maíoch, spriocanna ardleibhéil, cuspóirí forbartha agus gníomhartha an phlean. Tá siad go léir lárnach maidir le mianach Chiarraí a bhaint amach agus fís an phlean seo a chur i gcrích.

Tosaíocht san LECP is ea geilleagar a thógáil ina mbeidh Rath agus Teacht Aniar. Pleanáladh mórán gníomhartha anseo mar thaca i gcás aon fhadhbanna geilleagair a tharlódh amach anseo. Smaoinítear ar éagsúlacht a bhreith isteach i bhfiontair atá cheana féin ann agus breis comhordaithe idir fostóiri agus institiúidí oideachais. Ní féidir geilleagar láidir a chruthú gan teacht aniar a bheith sa phobal, agus dá bhrí sin cuim-sítear rochtain agus soláthar seirbhísí do na daoine atá ar an imeall nó ina gcónaí ar an gcúlráid.

Mar théamaí faoi chuspóiri tá Inmharthanacht agus Slándáil ionas go mbeidh timpeallacht shaibhir ináitrithe ag na glúnta atá le teacht fós, mar aon le geilleagar a bheidh rathúil san fhadtéarma. Tá siad tábhachtach ó thaobh cúrsaí sóisialta de, anam a bheith sa phobal agus rochtain dóibh siúd a bhíonn ina n-aonar. Tá Ceangailteach agus Beocht idirlín riachtanach ó thaobh na heacnamaíochta agus fiontraíochta de. Tá an banda leathan riachtanach d’eacnamaíocht nua-aoise-ach, idir rochtain, bhonneagair agus cheangail. Tá siad chomh tábhachtach céanna ó thaobh cúrsaí sóisialta de, mar gur chuspóirí riachtanacha iad spioraid láidir

teacht aniar

maireachtáil inmharthanacht

nascthacht rath nuáil cruthaitheacht éagsúlacht slándáil deiseanna

éagsúlacht

slándáil

éagsúlacht slándáil

nascthacht teacht aniar rath

slándáil

maireachtáil deiseanna slándáil

nascthacht

nuáil cruthaitheacht

teacht aniar

teacht aniar deiseanna

maireachtáil

nuáil cruthaitheacht



pobail a thógáil agus daoine aonaracha a cheangail isteach le foinsí eolas san LECP seo.

Bhí Nuálacht agus Cruthaitheacht de shíor mar thréithe muintir Chiarraí. Cothaíonn mórán sa phlean seo le traidisiúin an chontae a chothú mar ealaíon agus oidhreacht, cúrsaí ealaíon a bhunú a bheidh cuim-sitheach folláin maidir le heagrúchán chomh maith le spiorad nuálaíochta a spreagann infheistiíocht agus fiontar nua.

Coincheap ríthábhachtach is ea Éagsúlacht idir shói-sialta agus eacnamaíoch. Contae éagsúil ilchultúrtha anois is ea Ciarraí agus caithfidh an LECP cur le gníomhartha imeasctha agus daoine a bhreith le chéile. Ní mór do na hearnálacha geilleagair mar thurasói-reacht agus feimeoireacht teacht ar bhearta nua chun a bheith indéanta mar ghníomhaíochtaí i dtodhchaí an chontae

Tá bonn comónta faoi na téamaí bunúsacha úd ar fad, coincheap amháin a aontaíonn na gníomhartha agus polasaithe atá sa trí mhír, sin Deiseanna. Cuimsíonn “deiseanna” sa chomhthéacs seo go mbeidh deis rannpháirtíochta ag cách i bpobal imeasctha, beag beann ar shuíomh, cúrsaí socheacnamaíoch nó cúlra eitneach. Ciallaíonn “deiseanna” a bheith páirteach i ngeilleagar gníomhach, timpeallacht ghnó a chinntíonn slándáil agus dóthain airgid, chomh maith le luach fiún-tach saothair is nuála do chách.

3 fís agus struchtúr an pdocstore.kerrycoco.ie/kccwebsite/docs/ecplan/fis.pdfplean Áitiúil...

Documents