4-14 medicinski kozmeticar

1

OBRAZOVNI PROGRAM

MEDICINSKI KOZMETIČAR

2

SADRŽAJ: OPŠTI DIO .................................................................................................. 3 1. NAZIV PROGRAMA: MEDICINSKI KOZMETIČAR .................................................... 3 POSEBNI DIO ............................................................................................... 6 1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 6 1. 1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI .................................................................... 6 1. 2. STRUČNO- TEORIJSKI PREDMETI ................................................................ 7 1. 2. 1. ANATOMIJA SA FIZIOLOGIJOM ............................................................... 7 1. 2. 2. LATINSKI JEZIK ............................................................................... 16 1. 2. 3. ZDRAVSTVENA ZAŠTITA I HIGIJENA ....................................................... 22 1. 2. 4. HEMIJA I BIOHEMIJA ......................................................................... 29 1. 2. 5. MIKROBIOLOGIJA ............................................................................. 45 1. 2. 6. BOTANIKA ...................................................................................... 51 1. 2. 7. FIZIKALNA TERAPIJA ......................................................................... 60 1. 2. 8. ESTETSKA NJEGA ............................................................................. 70 1. 2. 9. KOZMETOLOGIJA ............................................................................. 79 1. 2. 10. FARMAKOGNOZIJA .......................................................................... 90 1. 2. 11. DERMATOLOGIJA ........................................................................... 97 1. 2. 12. PSIHOLOGIJA I KOMUNIKOLOGIJA ..................................................... 108 1. 2. 13. PRAKTIČNA NASTAVA .................................................................... 119 1. 3. IZBORNI PREDMETI ............................................................................. 151 1. 3. 1. STRANI JEZIK II ............................................................................. 151 1. 3. 2. LIKOVNA UMJETNOST SA ESTETIKOM .................................................. 152 1. 3. 3. ZDRAVA ISHRANA I DIJETETIKA .......................................................... 160 1. 3. 4. HUMANA GENETIKA ........................................................................ 166 1. 3. 5. ODABRANA POGLAVLJA IZ FIZIKE ....................................................... 175 1. 3. 6. ETIKA ......................................................................................... 186 1. 3. 7. PREDUZETNIŠTVO .......................................................................... 194 2. STRUČNI ISPIT ...................................................................................... 200 2. 1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNO-TEORIJSKI DIO ISPITA ................................. 200 2. 1. 1. KOZMETOLOGIJA ........................................................................... 200 2. 1. 2. ESTETSKA NJEGA ........................................................................... 202 2. 2. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČI RAD .......................................................... 204 2. 2. 1. PRAKTIČNA NASTAVA ...................................................................... 204 3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA ................................................ 206 4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA ................... 207 5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ........ 207 6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH ........................ 207 7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA ........................ 207 8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ............................ 209 8. 1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE ................. 209 9. PROFESIONALNA PRAKSA ........................................................................ 210 10. SLOBODNE AKTIVNOSTI ........................................................................ 210

3

OPŠTI DIO 1. Naziv programa: MEDICINSKI KOZMETIČAR 2. Nastavni plan

Redni broj

Nastavni predmeti-grupe predmeta

I II III IV Ukupno

sed. god. sed. god. sed. god. sed. god. A Opšteobrazovni predmeti 1. Maternji jezik i književnost 3 108 3 108 3 108 3 99 423 2. Matematika 2 72 2 72 2 72 2 66 282 3. Strani jezik 3 108 3 108 3 108 3 99 423 4. Informatika 2 72 72 5. Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282 Društvena grupa predmeta

1. Istorija 2 72 72 2. Sociologija 2 72 72 Prirodna grupa predmeta

1. Biologija 2 72 72 2. Fizika 2 72 2 72 72

UKUPNO A 18 648 14 504 10 360 10 330 1842 B Stručno-teorijski predmeti 1. Anatomija sa fiziologijom 3 108 108 2. Latinski jezik 2 72 72 3. Zdravstvena zaštita i higijena 2 72 72 4. Hemija i biohemija 2 72 2 72 2** 72 216 5. Mikrobiologija 2 72 72 6. Botanika 2 72 72 7. Fizikalna terapija 1+1* 36 1+2* 36 72 8. Estetska njega 1+2* 36 1+3* 36 1+4* 33 105 9. Kozmetologija 2+1* 72 2+3* 72 2+4* 66 210 10. Farmakognozija 2 72 72 11. Dermatologija 2+2* 72 2+2* 66 138 12. Psihologija i komunikologija 2 66 66

UKUPNO B 11 396 10 360 9 324 7 231 1275 C Praktična nastava 1 36 5 180 8 288 10 330 834 D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141 E Izborna nastava 2 72 2 72 4 144 4 132 420 1. Strani jezik II 2 72 2 72 2 72 2 66 282 2. Livna umjetnost sa estetikom 2 72 → 72 3. Zdrava ishrana i dijetetika 2 72 → 72 4. Humana genetika 2 72 72 5. Odabrana poglavlja iz fizike 2 72 2 66 138 6. Etika 2 72 → 72 7. Preduzetništvo 2 66 66 F Profesionalna praksa 15 dana 15 dana 15 dana 45 dana G Sedmični broj časova 32 32 32 32 H Broj radnih sedmica 36 36 36 33 141

Ukupno (A+B+C+D+E)= 4512

4

Napomene: - Časovi označeni zvjezdicom (*) su časovi praktične nastave. - Časovi označeni zvjezdicama (**) su časovi biohemije. - Za strani jezik II koriste se katalozi stranih jezika opšteobrazovnih predmeta sa

fondom časova dva nedjeljno za sve četiri godine – predmetni katalozi su u nadležnosti Zavoda za školstvo.

3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa - Produbljivanje i proširivanje opšteg obrazovanja u funkciji struke i

obezbjeđivanje stručno-teorijskih i praktičnih znanja, neophodnih za samostalno obavljanje poslova, definisanih standardima zanimanja.

- Osposobljavanje za planiranje, koordinaciju i programiranje kozmetičkih postupaka i osiguranje prostornih i organizacionih uslova rada.

- Osposobljavanje za sprovođenje kozmetičkih procedura na zdravoj koži i davanje uputstava za svakodnevnu higijensko-estetsku njegu, u zavisnosti od svojstava i statusa kože, uz sprečavanje nastanka i širenja infekcija vršenjem svih metoda sterilizacije i dezinfekcije i adekvatnom pripremom radnog mjesta.

- Sticanje sposobnosti prepoznavanja različitih tipova kože i pružanja adekvatne njege zavisno od potreba klijenta.

- Usvajanje sposobnosti sprovođenja fizikalno-kozmetoterapijskih procedura (mehanoterapija, elektroterapija, hidroterapija, peloidoterapija).

- Osposobljavanje za rukovođenje radom kozmetičkog salona i saradnika, kao i za planiranje, pripremu i organizaciju rada u u kozmetičkom salonu za njegu lica i tijela.

- Osposobljavanje za primjenu različitih tretmana za njegu zdrave kože lica i tijela.

- Razvijanje sposobnosti rukovanja savremenim aparatima i kozmetičkim priborom. - Osposobljavanje za pripremanje i prodaju kozmetičkih preparata. - Osposobljavanje za vođenje odgovarajuće medicinske dokumentacije u svim

procesima rada. - Sticanje sposobnosti održavanja higijene pribora i aparature. - Razvijanje svijesti o značaju prevencije zdravlja i osposobljavanje za

sprovođenje zdravstveno vaspitnog rada. - Sticanje vještina poslovne kulture, etike i komunikacije sa klijentima. - Osposobljavanje za vođenje računa o zaštiti zdravlja klijenata i okoline u skladu

sa higijensko-tehničkim i drugim mjerama zaštite, kao i o zaštiti svog zdravlja. - Sticanje osnovne informatičke pismenosti i komunikacije na bar jednom stranom

jeziku. - Sticanje znanja o osnovama ekološke zaštite i principima zaštite radne okoline. - Upoznavanje sa novim tehnologijama u kozmetici i potrebama konstatnog

usvajanja novog znanja i vještina. 4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih - U srednju stručnu školu (redovno obrazovanje), radi sticanja srednjeg stručnog

obrazovanja u četvorogodišnjem trajanju mogu se upisati lica koja su završila osnovnu školu i nijesu starija od 17 godina.

- Izuzetno, u Školu se mogu upisati lica do 18 godine, uz odobrenje Nastavničkog vijeća škole.

- Lica koja su napunila 18 godina uključuju se u program za obrazovanje odraslih. - Ako se za upis prijavio veći broj kandidata od broja raspisanih mjesta, upis se vrši

prema odgovarajućem Pravilniku o upisu učenika u srednju školu, koji donosi Ministarsvo prosvjete i nauke.

5

5. Trajanje obrazovanja - Obrazovanje po obrazovnom programu MEDICINSKI KOZMETIČAR traje 4 godine. 6. Prohodnost - U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta

tekuće godine postigli pozitivnu ocjenu i obavili profesionalnu praksu. - Odrasli napreduju po programu u skladu sa planom za izvođenje obrazovnog

programa za odrasle koji donosi Škola u skladu sa Uputstvom o prilagođavanju obrazovnih programa obrazovanju odraslih.

7. Obrazovanje koje se stiče - Završetkom obrazovnog programa učenik/učenica stiče stručno obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju: MEDICINSKI KOZMETIČAR.

6

POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1. 1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. STRANI JEZIK 1.1.4. INFORMATIKA 1.1.5. FIZIČKO VASPITANJE 1.1.6. ISTORIJA 1.1.7. SOCIOLOGIJA 1.1.8. BIOLOGIJA 1.1.9. FIZIKA Napomena: Katalozi opšteobrazovnih predmeta su u nadležnosti Zavoda za školstvo.

7

1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI 1.2.1. ANATOMIJA SA FIZIOLOGIJOM 1. Naziv predmeta: ANATOMIJA SA FIZIOLOGIJOM 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Razred Vrste nastave

Ukupno Teorija Vježbe Praktična

nastava I 108 108 II

III

IV

Ukupno 108 108 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje učenika sa osnovnom anatomskom i funkcionalnom organizacijom čovječjeg organizma.

- Sticanje znanja o lokomotornom sistemu-prepoznavanju uloge, podjele i lokacije kostiju, zglobova i mišića.

- Uočavanje značaja tjelesnih tečnosti u organizmu. - Uočavanje položaja, građe, podjele i osnovnih morfoloških karakteristika

kardiovaskularnog, respiratornog i digestivnog sistema. - Razlikovanje morfoloških i funkcionalnih karakteristika urinarnog, endokrinog i

genitalnog sistema. - Sticanje znanja o osnovnim osobinama organa recepcije, građe i podjele CNS. - Razvijanje sposobnosti opažanja i empatije, vještine komuniciranja i navikavanja

na urednost i preciznost. - Podsticanje i osposobljavanje učenika da koristeći znanja iz drugih područja

(biologija, hemija, fizika i zdravstvena njega) kroz interdisciplinarni pristup rješavaju probleme.

- Razumijevanje normalne funkcije ljudskog organizma, proučavanjem paralelno sa morfologijom, što ispunjava zahtjev sagledavanja jedinstva građe i funkcije bitnog za medicinsku praksu.

- U nastavi slijediti savremeni trend u izučavanju temeljnih biomedicinskih nauka, što podrazumijeva integrativnost naučnih disciplina i primjenjivost (funkcionalna anatomija, klinička i primijenjena anatomija).

8

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski

ciljevi Preporuke za

izvođenje nastave učenik učenik učenik

Anatomska i funkcionalna organizacija čovječjeg organizma - Upoznaje

organizaciju građe i funkcije čovječjeg organizma.

- Obrazlaže čovječji organizam kao cjelinu sastavljenu od pojedinih međusobno povezanih organskih sistema.

- Identifikuje glavne djelove tijela, pojedine organe i organske sisteme, kao i njihovo značenje u funkcionisanju organizma.

- Upotrebljava osnovne latinske termine iz međunarodno prihvaćene nomenklature.

- Razumije mogućnost široke primjene stečenih znanja kako u profesionalnom radu tako i u životu.

- Kabinetska nastava (korišćenje svih postojećih didaktičkih sredstava).

- Nastava zahtijeva poseban metodičko-didaktički pristup koji obezbjeđuje paralelno izlaganje gradiva iz anatomije i fiziologije.

- Dežurni učenici asistiraju nastavniku prilikom izvođenja nastave (grafoskop, projektor, modeli i slike).

Ćelija i tkiva - Poznaje osnovne

morfološke i funkcionalne karakteristike humane ćelije.

- Navodi neorganske i organske satojke ćelije.

- Definiše osnovne vrste tkiva koja izgrađuju čovječje tijelo.

- Poznaje svojstva i uloge pojedinih vrsta tkiva.

- Analizira različite veličine i oblike humanih ćelija, uočava glavne djelove ćelije i šematski ih prikazuje.

- Interpretira hemijski sastav ćelije i analizira biohemijski značaj pojedinih sastojaka, naročito vode.

- Razlikuje i crta strukturu epitelnog, mišićnog, nervnog i potpornog tkiva.

- Primjenjuje stečena znanja u razumijevanju građe i funkcije pojedinih organa.

- Razvija sposobnost opažanja.

- Razvija analitičko mišljene i sistematičnost u radu.

- Šematski prikaz humane ćelije gledane svjetlosnim i elektronskim mikroskopom.

- Prepoznavanje različitih vrsta tkiva ilustrovanih crtežom ili slikom.

- Demonstriranje građe organa na modelu ili slici (primjeri).

Lokomotorni sistem Koštani sistem - Crta kosti i vrši - Stiče - Demonstriranje na

9




- Objašnjava razvoj, građu i podjelu kostiju.

- Imenuje kosti: glave, trupa, gornjih i donjih udova.

- Opisuje glavne anatomske elemente pojedinih kostiju.

komparaciju kostiju prema obliku.

- Uočava i samostalno pokazuje pojedine kosti i njihove glavne elemente na modelu kostura.

samopouzdanje i sigurnost u samostalnom izlaganju.

modelu skeleta i modelima pojedinačnih kostiju.

Zglobovi - Definiše zglob. - Objašnjava građu i

podjelu zglobova. - Imenuje pokretne

zglobove tijela i poznaje pokrete u njima.

- Uočava ulogu zglobova u sklopu lokomotornog sistema.

- Skicira zglob. - Demonstrira

pokrete u pojedinim zglobovima.

- Uviđa važnost tjelesne aktivnosti za pravilan razvoj.

- Demonstriranje na modelu skeleta i simulacija pokreta.

- Šematski prikaz građe zgloba.

Mišići - Poznaje građu,

podjelu i osnovne funkcionalne karakteristike mišića.

- Navodi glavne grupe skeletnih mišića i njihove funkcije.

- Zna mišiće grudnog koša i trbuha.

- Uočava aktivnu ulogu mišića u sklopu lokomotornog sistema.

- Na modelu ili slici samostalno pokazuje pojedine mišiće.

- Primjenjuje stečena znanja u razumijevanju i procjenjivanju funkcije disanja i fenomena trbušne prese.

- Razumije značaj tjelesne aktivnosti u održavanju zdravlja i estetskog izgleda.

- Razvija smisao za urednost, preglednost i konciznost u izlaganju.

- Prepoznavanje skeletnih mišića na slici i modelu.

Tjelesne tečnosti - Navodi ukupnu

količinu tečnosti u organizmu i zna njen značaj.

- Pojašnjava termine: intracelularna, ekstracelularna, intercelularna i intavaskularna tečnost.

- Analizira uticaj starosne dobi, pola i uhranjenosti na količinu tečnosti u organizmu.

- Upoređuje količinu i sastav pojedinih tjelesnih tečnosti.

- Obrazlaže razmjenu tečnosti unutar organizma i indetifikuje stanja koja mogu dovesti do njenog gubitka.

- Razvija analitičnost i logično mišljenje.

- Šematska ilustracija vaskularnog, međućelijskog i ćelijskog prostora.

10




- Uočava važnost nadoknade tečnosti kod pacijenata sa različitom patologijom.

Krv - Poznaje sastav i

fizičko-hemijska svojstva krvi.

- Objašnjava funkcije krvi.

- Navodi mehanizme zaustavljanja krvarenja i objašnjava proces zgrušavanja krvi.

- Definiše krvne grupe.

- Analizira krvnu plazmu i krvne ćelije.

- Ocjenjuje krv kao glavni dijagnostički materijal.

- Razlikuje faktore zgrušavanja krvi i antikoagulantne materije.

- Analizira različite krvne grupe u ABO i RH sistemu i posljedice davanja krvi.

- Shvata potrebu povezivanja teorije i prakse.

- Povezuje uzroke i posljedice.

- Razvija pozitivan stav prema dobrovoljnom davanju krvi.

- Tabelarni prikaz krvnih grupa.

Kardiovaskularni sistem (KVS) - Poznaje položaj,

spoljašnji i unutrašnji izgled kao i građu srca.

- Definiše velike otvore (ušća) i valvularni aparat srca.

- Objašnjava veliki i mali krvotok.

- Poznaje djelovanje srca kao pumpe i navodi načine regulacije rada srca.

- Poznaje građu i vrste krvnih sudova.

- Nabraja glavne krvne sudove arterijskog i venskog sistema.

- Poznaje osnove limfnog sistema.

- Uočava topografske odnose srca i samostalno pokazuje djelove srca na modelima.

- Crta srčane šupljine, pregrade i otvore.

- Razlikuje uloge malog i velikog krvotoka.

- Razlikuje faze srčanog ciklusa.

- Analizira pojave pulsa i krvnog pritiska.

- Šematski prikazuje i analizira kretanje krvi u cirkulacijskom sistemu.

- Na modelu i slikama uočava velike krvne sudove tijela.

- Vrednuje značaj povezanosti krvnog i limfnog optoka.

- Razvija svijest o značaju fizičke aktivnosti za poboljšanje i očuvanje zdravlja.

- Razumije negativan uticaj uživanja nikotina i alkohola kao i nepravilne ishrane na zdravstveno stanje.

- Usvaja načela zdravog života.

- Posmatranje i prepoznavanje pojedinih djelova KVS-a na modelu i slici.

- Šematski prikazi nastavnih sadržaja iz fiziologije KVS-a.

- Učenici pretražuju po Internetu zanimljive ilustracije i sadržaje vezane za aktuelnu temu.

11




Respiratorni sistem - Poznaje podjelu,

osnovne morfološke karakteristike i uloge disajnih puteva.

- Poznaje položaj, izgled i građu pluća i plućne maramice.

- Objašnjava mehanizam ventilacije pluća.

- Razumije princip razmjene gasova na nivou pluća, kao i regulaciju disanja.

- Pokazuje djelove disajnog sistema na modelu.

- Posmatra i analizira odnos pluća i organa sredogruđa.

- Uočava osnovne principe disanja.

- Uviđa značaj očuvanja zdrave životne sredine.

- Razvija pozitivan stav prema sopstvenom zdravlju.

- Razvija osjećaj o potrebi zaštite na radu.

- Posmatranje i prepoznavanje djelova disajnog sistema na modelima i slikama.

- Korišćenje shema i crteža.

Digestivni sistem - Navodi organe koji čine digestivni sistem.

- Poznaje položaj i građu pojedinih organa za varenje.

- Definiše pojam varenja.

- Navodi osnovne hranljive materije.

- Pojašnjava mehaničku i hemijsku obradu hrane.

- Obrazlaže varenje hranljivih materija u pojedinim djelovima probavne cijevi.

- Poznaje osnovne principe resorpcije u digestivnom sistemu.

- Pokazuje djelove probavne cijevi i pridodatih žlijezda na modelu.

- Analizira značaj i karakteristike hranljivih materija i procesa varenja hrane.

- Identifikuje složenu ulogu jetre i gušterače u funkcionisanju organizma u cjelini.

- Razvija svijest o značaju zdrave ishrane za očuvanje i poboljšanje zdravlja.

- Razvija potrebu aktivnog informisanja i razmjene sadržaja.

- Prepoznavanje pojedinih djelova digestivnog sistema na modelima i slikama.

- Učenici pretražuju po Internetu zanimljive ilustracije i sadržaje vezane za aktuelnu temu.

Promet materija i energije - Pojašnjava

metabolizam. - Poznaje osnove

metabolizma ugljenih hidrata, masti i bjelančevina.

- Uočava promet materija i energije kao osnovni biološki proces.

- Uspostavlja korelaciju znanja iz anatomije sa znanjima iz drugih

- Usvaja načela prevencije gojaznosti.

- Pretraživanje interneta na temu promet materije i energije, diskusija rezultata.

12




predmeta. Tjelesna temperatura i njena regulacija - Poznaje

mehanizme stvaranja i odavanja tjelesne toplote.

- Vrednuje značaj termoregulacije.

- Razvija analitičko i logičko mišljenje.

- Seminarski rad - Tjelesna

temperatura i njena regulacija.

Urinarni sistem - Navodi organe

urinarnog sistem. - Opisuje izgled,

građu i funkciju pojedinih urinarnih organa.

- Nabraja osnovne funkcije bubrega u čovječjem organizmu.

- Objašnjava mehanizme koji učestvuju u procesu stvaranja mokraće.

- Poznaje fizička, hemijska i citološka svojstva urina.

- Skicira bubreg, mokraćovod, mokraćnu bešiku i mokraćnu cijev i pokazuje ih na modelu i slici.

- Razlikuje karakteristike muške i ženske mokraćne cijevi.

- Vrednuje značaj bubrega u održavanju homeostaze unutrašnje sredine organizma.

- Upoređuje količinu i sastav primarne i sekundarne mokraće.

- Ocjenjuje značaj urina kao dijagnostičkog materijala.

- Posmatranje i prepoznavanje pojedinih djelova urinarnog sistema na modelu i slici.

- Šematski prikaz ili model nefrona.

Genitalni sistem - Poznaje

morfološke i funkcionalne karakteristike ženskih i muških polnih organa, kao i dojke.

- Poznaje osnove menstruacionog ciklusa i mogućnost kontracepcije.

- Navodi primarne i sekundarne polne karakteristike.

- Pokazuje djelove ženskog i muškog genitalnog sistema na modelu i slici.

- Vrednuje značaj zaštite od neželjene trudnoće.

- Razlikuje anatomske i funkcionalne karakteristike polova.

- Razvija osjećaj lične odgovornosti prema higijeni polnih organa i reproduktivnom zdravlju.

- Razvija pozitivan odnos prema planiranju porodice.

- Posmatranje i prepoznavanje djelova ženskog i muškog genitalnog sistema na modelu i slici.

Endokrini sistem - Navodi endokrine

žlijezde i opisuje njihov položaj.

- Pravi skicu endokrinih žlijezda u tijelu.

- Razumije uticaj stresa na organizam.

- Seminarski rad: - Stres i hormoni. - Posljedice.

13




- Poznaje građu pojedinih endokrinih žlijezda.

- Objašnjava fiziološko dejstvo hormona pojedinih žlijezda.

- Razlikuje hipofunkciju i hiperfunkciju endokrinih žlijezda.

- Vrednuje značaj funkcionalne povezanosti svih endokrinih žlijezda u organizmu kao i suodnos sa nervnim sistemom.


- Pomanjkanja prekomjernog izlučivanja pojedinih hormona.

Sistem organa recepcije - Poznaje opšte

osobine organa recepcije, te njihovu povezanost sa nervnim sistemom.

- Objašnjava osnove recepcije vida, sluha i ostalih vrsta recepcije (recepcija bola, taktilna i toplotna recepcija, kinestetička recepcija, recepcija mirisa i ukusa i viscerorecepcija).

- Poznaje građu kože i njene funkcije.

- Navodi kožne derivate.

- Razlikuje osnovne vrste receptora i shvata put pretvaranja draži u osjećaj.

- Vrednuje značaj receptornih organa u komunikaciji organizma sa spoljašnjom sredinom-“prozor u svijet koji nas okružuje“.

- Pokazuje djelove kože na modelu i slici.

- Analizira značenje kože za organizam.

- Podstiče humani odnos prema osobama sa oštećenim vidom i sluhom.

- Uviđa značaj lične higijene za održavanje zdrave kože.

- Seminarski radovi (zainteresovani učenici prave video-prezentacije ili koriste grafo-folije pri izlaganju sadržaja).

- Posmatranje građe kože i njenih derivata na modelu.

Nervni sistem - Poznaje građu i

podjelu centralnog (CNS) i perifernog nervnog sistema.

- Obrazlaže princip djelovanja nervnog sistema kao i osnovne funkcije pojedinih djelova nervnog sistema.

- Objašnjava pojam sinapse i neurotransmitera.

- Razlikuje somatski i vegetativni nervni

-Skicira osnovne tipove neurona i razlikuje sivu i bijelu masu u CNS-u.

- Pokazuje djelove nervnog sistema na modelu i slici.

- Sposoban je opisati refleksni luk.

- Šematski prikazuje sinapsu.

- Uočava povezanost somatskog i vegetativnog

- Razvija pravilan odnos prema mentalnom zdravlju i pozitivan stav prema novim saznanjima.

- Prepoznavanje djelova nervnog sistema na modelu i slici.

- Šematski prikaz refleksnog luka.

- Prepoznavanje djelova neurona i nervne sinapse na modelu ili slici.

14




sistem. - Poznaje zaštitne

tvorevine CNS-a: moždane ovojnice i cerebrospinalna tečnost.

nervnog sistema. - Analizira značaj

moždanih ovojnica i cerebrospinalne tečnosti.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - I. Anđelković, A. Stajkovac, A. Ilić: Anatomija i fiziologija, udžbenik za I razred

medicinske i zubotehničke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005.

- P. Keros, B. Matković: Anatomija i fiziologija, udžbenik za učenike srednjih medicinskih škola, Naklada Ljevak, Zagreb, 2006.

- Lj. Mijatov, N. Mihić: Repertorium, Anatomski praktikum, Educa, Novi Sad, 1989. - N. Bukurov, Anatomska beležnica, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd, 1992. - A. Cassan, prevela sa španskog G. Mihajlović: Školski fiziološki atlas, Kreativni

centar, Beograd, 2004. - Š. Plut: Anatomija in fiziologija človeka, učbenik, DZS, Ljubljana, 2002. - T. Mozetič, A. Slapnik: Anatomija in fiziologija človeka, Delovni zvezek, DZS,

Ljubljana, 2000. - Resursi sa Interneta. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Nastava se realizuje u opremljenom kabinetu za anatomiju sa fiziologijom koja je

opremljena: - grafoskopom, PC uređajem i LCD projektorom, - mikroskopom i trajnim preparatima, ćelijama i tkivima, - modelima, kako anatomskim tako i funkcionalnim, različitim organskim sistemima

i pojedinačnim organima ( modelima skeleta i muskulature čovjeka, modelom srca, pluća, mozga, jetre, kože, oka, uha i po mogućnosti ostalih organa),

- anatomskim kartama-slikama različitih organa i organskih sistema, - po mogućnosti nabaviti i kompjuterske programe za izučavanje i ponavljanje

gradiva (software na CD-ROM-u) i različite oblasti istraživanja na DVD-ROM-u. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno, najmanje po jedna ocjena u svakom

klasifikacionom periodu. - Pismeno (jednom u polugodištu). - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u

klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena

dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Doktor medicine.

15

10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa drugim predmetom Predmet Znanja

- Latinski nazivi - Latinski jezik - Pravilan izgovor - Pravilan naglasak

- Krv - Respiratorni sistem - Digestivni sistem - Promet materija i energije

- Zdravstvena zaštita i higijena

- Prva pomoć - Higijena ishrane

- Nervni sistem - Psihologija i komunikologija - Organske osnove i činioci psihičkog života

- Tjelesne tečnosti - Krv - Digestivni sistem

- Hemija i biohemija - Voda i elektroliti - Cerebospinalna tečnost

(likvor) - Tjelesne tečnosti (urin,

znoj, limfa) - Jetra i njena funkcija

- Ćelija i tkiva - Lokomotorni sistem - Krv - Kardiovaskularni sistem - Respiratorni sistem - Digestivni sistem - Urinarni sistem - Genitalni sistem - Nervni sistem - Sistem organa recepcije

- Praktična nastava

- Ćelija i tkiva - Lokomotorni sistem - Krv - Uzimanje uzoraka krvi za

hematološke pretrage - Kardiovaskularni sistem - Respiratorni sistem - Digestivni sistem - Urinarni sistem - Genitalni sistem - Nervni sistem - Sistem organa recepcije

- Anatomska i funkcionalna organizacija čovječjeg organizma

- Digestivni sistem - Urinarni sistem

- Zdrava ishrana i dijetetika - Bolesti nepravilne ishrane (bolesti jetre, oboljenje žučnih puteva, bubrega i dr. )

- Krv - Građa i funkcija organa

- Humana genetika - Osnovni principi nasleđivanja

- Normalne i patološke osobine čovjeka

- Krvni sudovi i srce - Građa oka - Poznavanje anatomije

- Odabrana poglavlja iz fizike

- Kretanje fluida - Optika(oko)

16

1.2.2. LATINSKI JEZIK 1. Naziv predmeta: LATINSKI JEZIK 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave:



nastava I 36 36 72 II

III

IV

Ukupno 36 36 72 3. Opšti ciljevi nastave - Razvijanje svijesti o potrebi i značaju učenja latinskog jezika. - Ovladavanje tehnikom razgovjetnog čitanja sa razumijevanjem, usvajanje

pravilnog izgovora¸ ritma i intonacije rečenice. - Razumijevanje činjenica i zakonitosti iz latinskog jezika. - Ovladavanje opštom i stručnom medicinskom terminologijom. - Osposobljavanje učenika za nastavak stručnog usavršavanja i za primjenu

stečenih znanja u praksi.

17





Uvod u latinski jezik - Upoznaje osnovne

karakteristike latinskog jezika: porijeklo, rasprostranjenost, značaj izučavanja.

- Uočava i razlikuje karakteristike latinskog jezika u medicini.

- Određuje vremensku i prostornu rasprostranjenost.

- Uočava značaj učenja latinskog jezika.

- Razvija svijest o značaju učenja jezika u medicini.

- Diskusija: - Značaj latinskog

jezika.

Fonetika - Navodi abecedu. - Upoznaje pravila

izgovora. - Nabraja podjelu

glasova. - Upoznaje pravilan

naglasak. - Objašnjava

kvantitet slogova.

- Piše pravilno. - Pravilno naglašava

riječi. - Određuje način

rastavljanja riječi na slogove.

- Izgovara pravilno intonaciju rečenice.

- Razvija stručnost i preciznost.

- Izgovor i intonacija.

- Rastavljanje riječi na slogove.

- Određivanje akcenta.

Morfologija - Navodi podjelu

riječi. - Upoznaje osnovne

karakteristike imenske promjene.

- Navodi osnovne karakteristike glagolske promjene (konjugacija, lice i broj, vremena, glagolske načine, glagolska stanja, glagolske imenice, glagolski pridjevi i nepravilni glagoli).

- Objašnjava analizu rečenice.

- Razlikuje vrste riječi, oblik i značenje riječi u rečenici.

- Pronalazi glavne djelove u rečenicama.

- Uočava karakteristike imenske promjene (rod, broj i padež).

- Pravilno koristi stručne termine.

- Vrši adekvatan prevod.

- Razvija analitičnost i logičnost.

- Analiza rečenica i teksta

- Prevod teksta. - Stručni termini

(termini vezani za bolesti i ljudske organe).

Imena - Navodi imena,

imenice, pridjeve, zamjenice i brojeve.

- Razlikuje i interpretira: imenice, pridjeve, zamjenice i brojeve.

- Razvija preciznost. - Analiza i prevod teksta.

Imenice - Navodi podjelu

imenica na pet deklinacija.

- Upoznaje pravila i

- Razlikuje i određuje rod, broj i padež imenice.

- Razlikuje pet deklinacija.

- Razvija sposobnost usmenog izražavanja.

- Analiza rečenica i odgovarajućeg teksta.

- Prevod teksta. - Korišćenje stručnog

18




izuzetke u rodu i broju.

- Upoznaje deklinaciju grčkih imenica.

- Razlikuje grčku deklinaciju.

- Koristi pravilno imenice.

- Pronalazi imenice u rečenici i tekstu.

- Određuje funkciju u rečenici.

- Upotrebljava stručne termine iz svijeta medicine.

rječnika. - Čitanje

medicinskih termina.

Pridjevi - Definiše pridjeve - Nabraja podjelu

pridjeva na pridjeve I, II i III deklinacije

- Upoznaje se sa pravilnom komparacijom pridjeva

- Objašnjava pridjeve koji imaju nepravilnu i opisnu komparaciju.

- Određuje pridjeve I, II i III deklinacije

- Uočava pridjeve u rečenici

- Određuje rod, broj i padež

- Upoređuje karakteristike pridjeva, slaganje sa imenicom

- Vrši komparaciju pridjeva

- Pravilno upotrebljava pridjeve.


- Analiza rečenica i odgovarajućeg teksta.

Zamjenice - Definiše

zamjenice. - Navodi podjelu

zamjenica na: lične, prisvojne, pokazne, odnosne i upitne.

- Upoznaje se sa promjenom zamjenica.

- Navodi upotrebu zamjenica u recepturi.

- Razlikuje vrste zamjenica.

- Pronalazi zamjenice u tekstu.

- Uočava funkciju zamjenica.

- Analizira upotrebu zamjenica u recepturi.

- Razvija stručnost. - Analiza rečenica i odgovarajućeg teksta.

Brojevi - Definiše brojeve. - Navodi podjelu

brojeva. - Upoznaje osnovne i

redne brojeve.

- Razlikuje vrste brojeva.

- Pronalazi brojeve u rečenici.

- Određuje primjenu pojedinih brojeva.

- Razvija analitičnost i logičko mišljenje.

- Analiza i prevod odgovarajućih rečenica i tekstova.

Glagoli - Objašnjava

glagolske promjene.

- Navodi podjelu

- Razlikuje glagolske promjene.

- Razlikuje četiri konjugacije.

- Razlikuje vremena

- Razvija samostalnost, samopouzdanje i kreativnost.

- Razvija stručnost.


19




glagola na konjugacije.

- Navodi vremena u latinskom jeziku: prezent, imperfekat, futur, perfekat, pluskvanmperfekat i futur II.

- Objašnjava upotrebu vremena.

- Upoznaje glagolske načine: indikativ, konjuktiv, imperativ.

- Navodi glagolska stanja: aktiv i pasiv.

- Upoznaje glagolske imenice: infinitiv, supin i gerund.

- Navodi glagolske pridjeve: participi i gerund.

- Objašnjava nepravilni glagol: sum, esse, fui.

- Upoznaje glagolske pridjeve i nepravilne glagole.

u latinskom jeziku. - Određuje tvorbu i

upotrebu vremena. - Razlikuje tri

glagolska načina. - Uočava značaj i

upotrebu glagolskih načina.

- Razlikuje glagolske imenice.

- Pronalazi oblike glagolskih imenica.

- Razlikuje glagolske pridjeve.

- Pronalazi i razlikuje nepravilne glagole.

- Razlikuje glagolske pridjeve i nepravilne glagole.

- Prevodi tekstove u oba pravca.

Prilozi - Definiše priloge. - Upoznaje se sa

građenjem priloga. - Navodi podjelu

priloga. - Upoznaje se sa

komparacijom priloga.

- Navodi upotrebu priloga u recepturi.

- Pronalazi priloge u rečenici i određuje njihovu funkciju.

- Određuje tvorbu i značenje priloga.

- Koristi pravilno priloge.

- Uočava i shvata upotrebu priloga u recepturi.


Prijedlozi - Upoznaje funkciju

prijedloga. - Navodi prijedloge

sa akuzativom. - Navodi prijedloge

sa ablativom. - Nabraja prijedloge

koji se upotrebljavaju uz

- Analizira funkciju prijedloga.

- Prepoznaje prijedloge u rečenici.

- Razlikuje upotrebu prijedloga uz odeđene padeže.

- Koristi pravilno prijedloge.


- Analiza rečenica i tekstova.

20




oba ova padeža. - Navodi prijedloge

koji se najčešće koriste u recepturi.

- Pravilno upotrebljava prijedloge u recepturi.

Receptura - Definiše pojam

receptura. - Upoznaje način

pisanja recepta. - Navodi najčešće

skraćenice u receptima.

- Analizira način pisanja recepta.

- Razlikuje postupke obrade ljekovitih sirovina.

- Razlikuje oblike ljekova.

- Pravilno koristi skraćenice u receptima.

- Razvija sposobnost za samostalnost u radu.

- Razvija stručnost i preciznost.

- Pisanje recepata. - Tumačenje

skraćenica u receptima.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - R. Popović: Latinski jezik za I razred medicinske, veterinarske i poljoprivredne

škole, Zavod za udžbenike, Beograd, Obilićev venac 5, 2007. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Stručni rječnici. - Leksikoni. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmeno, najamnje jednom u klasifikacionom periodu. - Pismena provjera znanja - Pismeni zadatak (po jedan u polugodištu). - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor latinskog jezika i književnosti.

21


Znanja Povezanost sa drugim predmetom Predmet Znanja

- Pravilan izgovor - Pravilan naglasak

- Anatomija sa fiziologijom - Latinski nazivi

- Pravilan izgovor - Pravilan naglasak - Receptura

- Medicinska biohemija - Latinski nazivi

- Pravilna izgovor - Pravilan naglasak - Receptura

- Praktična nastava - Latinski nazivi - Vođenje protokola i

izdavanje rezultata - Pravilan izgovor - Pravilan naglasak - Receptura

- Farmakologija - Pravilan izgovor - Pravilan naglasak - Receptura

22

1.2.3. ZDRAVSTVENA ZAŠTITA I HIGIJENA 1. Naziv predmeta: ZDRAVSTVENA ZAŠTITA I HIGIJENA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 72 72 II

III

IV

Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje učenika sa pojmovima zdravlje, mentalno i fizičko zdravlje,

faktorima koji utiču na poremećaj i očuvanje zdravlja. - Sticanje znanja o značaju zdravstvenog vaspitanja, ciljevima, principima i

metodama vaspitanja. - Upoznavanje sa pojmom, zadacima i značajem prve pomoći, prepoznavanje

simptoma prestanka disanja i rada srca i načinima pružanja prve pomoći. - Upoznavanje sa osnovnim principima i značajem održavanja lične higijene. - Uviđanje značaja mentalne higijene i negativnog uticaja pušenja, alkoholizma i

narkomanije na zdravlje. - Razvijanje pozitivanog stava prema zdravlju i potrebi zdravstvene zaštite. - Razvijanje osjećaja lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju.

23





Pojam zdravlja - Definiše pojam

zrdavlje. - Opisuje fizičko i

mentalno zdravlje. - Nabraja činioce

poremećaja zdravlja.

- Upoznaje se sa pojmom socijalnog blagostanja.

- Uočava razliku između bolesti i zdravlja.

- Razlikuje pojmove fizičkog i mentalnog zdravlja.

- Analizira faktore poremećaja zdravlja.

- Razvija pozitivan stav prema zdravlju.


- Analiza faktora poremećaja zdravlja kroz navođenje primjera, rad u parovima.

Zdravstveno vaspitanje - Zna definiciju

zdravstvenog vaspitanja.

- Navodi ciljeve i principe zdravstvenog vaspitanja.

- Opisuje opšte i specifične ciljeve u zdravstvenom vaspitanju.

- Kazuje metode zdravstveno-vaspitnog rada.

- Upoznaje se sa zdravstveno vaspitnim sredstvima.

- Ocenjuje ulogu i značaj zdravstvenog vaspitanja.

- Uočava ciljeve zdravstvenog vaspitanja.

- Pronalazi sličnosti i razlike u različitim metoda zdravstveno-vaspitnog rada.

- Razlikuje zdravstveno vaspitna sredstva.

- Usvaja pozitivan odnos prema zdravlju kao ličnoj i društvenoj vrijednosti.

- Pretraživanje interneta na temu- Zdravstveno vaspitanje.

Promocija zdravlja - Zna metode i

oblike u zdravstvenom vaspitanju.

- Nabraja individualne, grupne i kompleksne metode.

- Navodi očigledna sredstva u zdravstveno-vaspitnom radu.

- Opisuje zdravstveno vaspitanje u DZ, bolnici, zatim u porodici i

- Analizira metode zdravstvenog vaspitanja.

- Razlikuje sredstva zdravstveno vaspitnog rada.

- Uočava razlike u zdravstvenom vaspitanju, u zdravstvenim ustanovama i predškolsko-školskim ustanovama.

- Razvija osjećaj o potrebi zdravstvene zaštite.

- Izrada panoa na temu - Promocija zdravlja.

24




predškolskim organizacijama.

Činioci koji utiču na zdravlje i očuvanje zdravlja - Nabraja prirodne

faktore spoljašnje sredine.

- Navodi pozitivne i negativne ekološke faktore.

- Povezuje uticaj higijene stanovanja na zdravlje.

- Opisuje epidemiološki značaj vode za piće i vazduha.

- Shvata značaj dispozicije otpadnih materija.

- Analizira uticaj prirodnih faktora sredine.

- Razlikuje pozitivne i negativne ekološke uticaje.

- Uočava prednosti uslova stanovanja i korišćenja zdrave pijaće vode.

- Razvija pozitivan stav o zdravoj okolini.

- Razvija pozitivan stav prema novim znanjima.

- Seminarski rad na temu - Pozitivni i negativni ekološki uticaji na čovjekovo zdravlje.

Prva pomoć - Definiše pojam,

cilj i zadatke prve pomoći.

- Objašnjava značaj i organizaciju prve pomoći.

- Zna da nabroji sredstva prve pomoći.

- Određuje stanje povrijeđenog.

- Utvrđuje znake prestanka disanja i rada srca.

- Planira i uči načine oživljavanja.

- Pravi razliku između nesvjestice, besvjesnog stanja i kome.

- Određuje načine pružanja prve pomoći komatoznom bolesniku.



- Simulacija bolesnika u komatoznom stanju i principi pružanja prve pomoći- igra uloga.

Lična higijena - Upoznaje se sa

osnovnim principima održavanja higijene.

- Navodi bolesti i poremećaje nastale usljed nedovoljne higijene.

- Nabraja sredstva za održavanje lične higijene različitih

- Uočava značaj sprovođenja lične higijene.

- Određuje principe higijene.

- Razlikuje bolesti koje nastaju zbog neodržavanja lične higijene.

- Uviđa razlike između pojedinih sredstava za održavanje



- Shvata značaj reproduktivnog zdravlja.

- Pretraživanje interneta na temu- Pravila sprovođenja lične higijene i odgovarajuća sredstva.

25




djelova tijela. - Zna definiciju i

sredstva kontracepcije.

- Opisuje najčešće polne bolesti kao i bolesti prenosive polnim putem (STD).

- Povezuje uticaj pravilnog odijevanja na zdravstveno stanje.

- Upoznaje ulogu sunčevog zračenja, vode, vazduha i sporta u unapređenju zdravlja.

higijene. - Upoređuje

kontraceptivne metode i analizira polno prenosive bolesti.

- Ocjenjuje uticaj spoljnih faktora na zdravlje.

Zdravlje kože i kose - Navodi prednosti

pravilnog održavanja higijene kože.

- Nabraja posljedice nehigijene značajne za pojedinca, kao i za širu populaciju.

- Povezuje dobru ličnu higijenu sa njegom bolesnika, naročito hroničnim.

- Upoznaje se sa problemom gljivičnih i parazitarnih (šuga i vašljivost) oboljenja u školama.

- Zna za preventivni uticaj higijene kože i kose na parazitarna oboljenja.

- Uočava značaj higijene kože i adneksa.

- Izražava efekte čiste kože u prevenciji gljivičnih i parazitarnih oboljenja, naročito u kolektivnim ustanovama.

- Vrednuje dobru higijenu kože u prevenciji profesionalnih oboljenja. .

- Analizira pozitivni uticaj lične higijene u zdravstvenim ustanovama(kod njege bolesnika)

- Razvija pozitivan stav prema ličnoj higijeni u skladu sa higijenskim normama sredine.

- Razvija pravilan odnos prema njezi bolesnika.

- Razvija osjećaj lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju.

- Razumije potrebu - neophodnost lične higijene bolesnika.

- Prikaz slika parazitarnih oboljenja kože (šuga, vašljivost).

Higijena ishrane - Definiše pojam

hrane. - Zna da razlikuje

pravilnu i nepravilnu ishranu.

- Analizira posljedice nepravilne ishrane.

- Utvrđuje značaj raznovrsne i kvalitetne ishrane.

- Prihvata načela zdrave ishrane.

- Uviđa posljedice dotadašnje nepravilne ishrane

- Seminarski rad: - Značaj raznovrsne,

higijenski ispravne i kvalitetne hrane.

26




- Nabraja ukupne energetske potrebe(bazalni metabolizam, fizička aktivnost i metaboličko dejstvo hrane).

- Opisuje značaj i vrste pojedinih energetskih, gradivnih i zaštitnih materija (masti, belančevin, UH, minerali, vitamini).

- Navodi važnije životne namirnice.

- Upoznaje se sa posljedicama nepravilne ishrane.

- Razlikuje energetske, gradivne i zaštitne materije.

- Razlikuje bolesti nastale usljed nepravilne ishrane.

Mentalna higijena - Navodi definiciju

mentalne higijene. - Opisuje primarnu i

sekundarnu prevenciju i njihove mjere.

- Upoznaje se sa uticajem pušenja i alkoholizma na zdravlje.

- Zna za dejstvo alkohola na pojedine organe i sisteme.

- Opisuje medicinski tretman alkoholičara i ulogu zdravstvenih radnika u prevenciji alkoholizma.

- Definiše pojam narkomanije.

- Nabraja vrste narkomanija, uzroke i odlike istih.

- Navodi načine prevenciie mentalnih

- Analizira mjere primarne i sekundarne prevencije.

- Ocjenjuje štetnost pušenja i konzumacije alkohola na organizam.

- Upoređuje dejstvo alkohola i opojnih droga.

- Pronalazi razlike uticaja različitih opojnih droga.

- Razvrstava načine prevencije mentalno-higijenskih poremećaja.

- Razvija svijest i saznanja o štetnosti cigareta, alkohola i droge.

- Seminarski rad na temu:

- Uticaj pušenja, alkoholizma i droge na mentalno zdravlje.

- Mentalna higijena u braku i porodici.

27




poremećaja. - Nabraja osnovne

postulate mentalne higijene u braku i porodici.

Okolina kao činilac zdravlja - Nabraja faktore

spoljne sredine koji utiču na zdravlje.

- Opisuje uticaj stanovanja, pijaće vode, aerozagađenja i kontaminacije zemljišta na zdravlje ljudi.

- Navodi štetne uticaje u radnoj sredini.

- Zna mjere sprečavanja epidemija u vanrednim uslovima.

- Razlikuje štetne i korisne uticaje okoline.

- Upređuje uticaj spoljnih faktora u urbanim i ruralnim sredinama.

- Ocjenjuje uticaj štetnih noksi na zdravlje u radnoj sredini.

- Razvija svijest o neophodnosti očuvanja životne sredine.

- Shvata važnost zaštite na radu.

- Pretražiavnje interneta na temu- Okolina kao činilac zdravlja; diskusija rezultata.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - M. Savićević i saradnici: Higijena, Medicinska knjiga, Beograd-Zagreb, 1978. - M. Savićević i saradnici: Praktikum higijene i humane ekologije, Institut za

higijenu, Beograd, 1981. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Odgovarajući crteži. - Stručna literatura , stručni časopisi, prospekti. - Grafoskop. - Računar. - Video projektor. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja se vrši usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Doktor medicine, specijalista za socijalnu medicinu; - doktor stomatologije, specijalista za socijalnu medicinu; - doktor medicine, specijalista za higijenu;

28

- doktor medicine. 10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja

- Higijena ishrane - Zdrava ishrana i dijetetika - Načela zdrave ishrane, nutritivne potrebe u zdravlju i bolesti

- Zdravlje kože i kose - Kozmetologija - Kozmetički proizvodi za njegu kose

29

1.2.4. HEMIJA I BIOHEMIJA 1. Naziv predmeta: HEMIJA I BIOHEMIJA

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 72 72 II 72 72 III 72 72 IV

Ukupno 216 216

3. Opšti ciljevi nastave - Usvajanje novih i proširivanje znanja stečenih tokom prethodnog školovanja. - Sticanje osnovnih znanja o materiji, strukturi materije, supstanci, elementima,

jedinjenjima, smješama. - Izračunavanje molarne mase, broja mola, molarne zapremine, broja čestica,

masenog sastava jedinjenja, sastavljanja hemijskih formula, pisanja elektronskih konfiguracija, popunjavanja orbitala u skladu sa Paulijevim principom i Hundovim pravilima.

- Upoznavanje učenika sa hemijskim promjenama, tipovima hemijskih reakcija, disperznim sistemima, rastvorima elektrolita, najvažnijim metalima, nemetalima i njihovim jedinjenjima.

- Sticanje znanja o strukturi i reaktivnosti organskih molekula, ugljovodonicima i derivatima ugljovodonika.

- Upoznavanje učenika sa definicijom, predmetom i značajem biohemije. - Sticanje znanja o značaju vode i elektrolita, proteina, hemoglobina, enzima,

acidobazne ravnoteže, tjelesnih tečnosti, vitamina, hormona i minerala i njhovim procesima u organizmu.

- Sticanje sposobnosti opisivanja i prikazivanja rezultata ogleda tablicama i grafikonima.

- Sticanje sposobnosti pronalaženja i korišćenja različitih izvora informacija. - Razvijanje sposobnosti razumijevanja procesa u živom organizmu i naglašavanje

uloge hemije na zdravlje i očuvanje životne sredine. - Razvijanje smisla za organizovan rad, tačnost, sistematičnost i urednost. - Razvijanje analitičkog mišljenja i stvaralačke mašte. - Razvijanje kriterijuma za samostalno procjenjivanje izvora podataka i

sposobnosti njihove upotrebe.

30





Materija - Definiše predmet

proučavanja hemije i pojašnjava njen značaj.

- Definiše materiju, supstancu, elemente, jedinjenja i smješe.

- Pojašnjava definiciju osnovnih hemijskih zakona.

- Navodi i pojašnjava definicije Ar, Mr, mol, molarnu zapreminu, Avogadrov broj.

- Objašnjava kvalitativno i kvantitativno značenje simbola i formula.

- Uočava razliku između elemenata, jedinjenja i smješa.

- Primjenjuje osnovne hemijske zakone na primjerima.

- Izračunava molarnu masu, broj mola, molarnu zapreminu, broj čestica, maseni sastav jedinjenja, sastavljanje hemijskih formula i stehiometrijska izračunavanja.

- Razvija analitičko mišljenje.

- Razvija preciznost i tačnost.

- Seminarski rad: - Tema - Iz istorije

hemije. - Kroz računske

zadatke utemeljiti znanje učenika iz ove oblasti.

Struktura materije - Definiše atom,

elementarne čestice, njihovu masu i naelektrisanje, izotope.

- Navodi modele atoma.

- Navodi teorije koje su dovele do kvantno –mehaničkog modela atoma (De Brolji, Hajzenberg).

- Upoznaje raspored elektrona u omotaču i povezuje sa mjestom u PS i osobinama elemenata.

- Objašnjava nastajanje jonskih, kovalentnih i

- Određuje N(p), N(e), N (n).

- Piše elektronske konfiguracije i određuje položaj elementa u PS.

- Popunjava orbitale u skladu sa Paulijevim principom i Hundovim pravilom.

- Analizira uzroke stvaranja jedinjenja iz atoma.

- Određuje kako se formira hemijska veza između pojedinih atoma i tip veze.

- Na pojedinim primjerima objašnjava polarnu


- Izrada crteža S i P orbitala.

- Izrada crteža formiranja hemijskih veza.

- Sastavljanje modela molekula i modela kristalnih rešetki.

31




metalnih veza. - Pojašnjava

međumolekulske privlačne sile i povezuje sa fizičkim osobinama supstance.

- Definiše molekulske orbitale, energiju veze, hibridizaciju atomskih orbitala.

i nepolarnu kovalentnu vezu i značaj za osobine supstanci.

- Pronalazi razlike u osobinama jedinjenja sa jonskom vezom i kovalentnom vezom.

- Upoređuje oblike hibridizacije kod C.

- Uočava razliku između kristalnih i amorfnih supstanci i vrste kristalnih sistema.

Hemijske promjene - Pojašnjava uslove

nastanka hemijskih reakcija.

- Objašnjava prikazivanje reakcija hemijskim jednačinama.

- Navodi tipove hemijskih reakcija(analiza, sinteza, oksidoredukcija).

- Upoznaje energetske promjene pri hemijskim reakcijama.

- Definiše brzinu hemijskih reakcija i faktore koji utiču na brzinu.

- Definiše povratne i nepovratne reakcije i faktore koji utiču na hemijsku ravnotežu.

- Upoznaje reakcije oksidoredukcije i sastavljanje jednačina.

- Navodi hemijske izvore električne

- Razlikuje tipove hemijskih reakcija.

- Razlikuje egzotermne i endotermne reakcije.

- Izračunava promjenu entalpije pri energetskim promjenama.

- Analizira uticaj faktora na brzinu hemijske reakcije i izračunava promjenu brzine u zavisnosti od tih faktora.

- Određuje konstantu ravnoteže i analizira faktore koji utiču na stanje ravnoteže(Le Šateljeov princip).

- Određuje oksidacione brojeve i koeficijente u jednačinama redoks reakcija.

- Obrazlaže radoks potencijal i predviđa tok

- Razvija vještinu sistematičnosti u radu.


- Demonstraci-oni ogledi:

- Izvođenje jonskih reakcija (praćenje pojave taloga, gasa, promjene boje).

- Praćenje energetskih promjena pri rastvaranju (NaOH, NaCl, NH4NO3).

- Praćenje uticaja faktora na brzinu (Na2S2O3 sa H2SO4).

- Seminarski rad: - Primjena

elektrolitičkih procesa u industriji.

32




energije. - Definiše redoks

potencijal. - Definiše proces

elektrolize.

reakcije na osnovu mjesta metala u naponskom nizu.

- Razlikuje katodne i anodne procese pri elektrolizi.

Disperzni sistemi - Definiše pojmove

rastvor, rastvarač, rastvorljivost.

- Pojašnjava vrste rastvora.

- Obrazlaže kvantitativan sastav rastvora.

- Objašnjava koligativne osobine rastvora.

- Razlikuje svojstva pravih i koloidnih rastvora.

- Izračunava količinsku koncentraciju i maseni udio rastvora.

- Razvija svijest o značaju rastvora za živi svijet i industriju.

- Seminarki rad: - Uloga i značaj

rastvora. - Pripremanje

rastvora određene koncentracije.

Rastvori elektrolita - Definiše

elektrolite, elektrolitičku disocijaciju, stepen i konstantu disocijacije.

- Navodi i pojašnjava definicije kisjelina, baza, soli.

- Objašnjava jonski proizvod vode i ph.

- Definiše hidrolizu soli.

- Definiše pufere.

- Razlikuje jake i slabe elektrolite na osnovu L i K.

- Izražava reakcije elektrolita jonskim reakcijama.

- Razlikuje kisjelu i baznu sredinu na osnovu vrijednosti ph.

- Vrednuje značaj određivanja i izračunavanja ph.

- Razlikuje soli koje hidrolizuju i piše reakcije hidrolize.

- Vrednuje značaj pufera za procese u organizmu i van organizma.

- Razvija svijest o značaju pufera za procese u organizmu i van organizma.

- Demonstracioni ogledi:

- Određivanje kisjele i bazne sredine pomoću inikatora.

- Određujivanje ph pomoću univerzalnog indikatora.

- Određujivanje ph u rastvorima soli.

Metali - Pojašnjava pojam

metala, mjesto u PS i navodi njihove opšte osobine.

- Navodi značaj metala u živom organizmu i industriji.

- Navodi najvažnija jedinjenja alkalnih metala, nalaženje i

- Interpretira opšte karakteristike alkalnih metala, njihovo dobijanje i značaj.

- Vrednuje značaj jedinjenja Ca i Mg u organizmu i za tvrdoću vode u industriji.

- Uočava osobine i

- Razvija sposobnost zapažanja.

- Seminarski rad: - Metali značajni u

organizmu. - Tvrde i meke vode. - Demonstracioni

ogledi: - Rastvaranje Na,

Mg, Al u vodi. - Rastvaranje Zn, Fe,

u HCl.

33




primjenu i dobijanje.

- Navodi značaj zemnoalkalnih metala i njihovih jedinjenja za živi svijet i u industriji.

- Upoznaje značaj Al i jedinjenja.

- Zna značaj prelaznih metala za živi svijet u industriju.

- Navodi značaj Pb i Sn.

značaj Al i jedinjenja Al.

- Analizira opšte karakteristike prelaznih metala, dobijanje i značaj za živi svijet i u industriji (Fe, Zn, Hg, Ag, Co, Cu, Mn, Cr).

- Amfoternost Zn, Al.

34

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i

sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi

Preporuke za izvođenje nastave

učenik učenik učenik Nemetali - Navodi mjesto

nemetala u PS, opšte osobine i značaj.

- Nabraja halogene elemente, pojašnjava njihovo nalaženje u prirodi, živom organizmu i značaj.

- Navodi halogenovodonične kiseline i oksi kiseline Cl.

- Procjenjuje značaj kiseonika, njihovih jedinjenja i ozona.

- Upoznaje značaj S i njegovih jedinjenja.

- Procjenjuje značaj N i P i njihovih jedinjenja.

- Procjenjuje značaj C, alotropske modifikacije i najvažnija jedinjenja C.

- Poznaje značaj H, njegove izotope i najvažnija jedinjenja (H2O).

- Razumije značaj Si i njegovih jedinjenja.

- Interpretira opšte karakteristike VII a grupe, nalaženje u organizmu.

- Vrednuje značaj halogenih elemenata i njihovih jedinjenja.

- Procjenjuje značaj kiseonika u prirodi, procese sagorijevanja, okside, perokside i ozon.

- Uočava značaj S, okside i kiseline S.

- Uočava značaj N i P, njihovih jedinjenja (NH3, oksida, kiseline).

- Uočava značaj C i jedinjenja C.

- Procjenjuje značaj Si u prirodi i jedinjenja.

- Analizira značaj H u prirodi, jedinjenja (H2O).

- Razvija svijest o značaju kiseonika za živi svijet.

- Demonstracioni ogledi:

- Reakcije Cl2 sa KBr, KJ.

- Laboratorijsko dobijanje CO2, NH3.

- Seminarski rad: - Vještačka đubriva.

Struktura reaktivnosti organskih molekula - Definiše organska

jedinjenja. - Navodi osobine C-

atoma značajne za organska jedinjenja.

- Definiše sastav, strukturu, konfiguraciju, konformaciju organskih molekula.

- Navodi podjelu

- Uočava opšte karakteristike organskih jedinjenja i razliku od neorganskih.

- Analizira oblike veza izmedju C-atoma.

- Razumije molekule i strukturne formule, izomeriju.

- Obrazlaže pojam hibridizacije kod C-

- Razvija preciznost u radu.

Vježba: - Sastavljanje

modela molekula sa jednostrukom, dvostrukom i trostrukom vezom.

35




organskih jedinjenja.

- Definiše organske reakcije, tipove organskih reakcija.

atoma i orijentaciju veze.

- Razlikuje podjelu prema načinu vezivanja C-atoma, prema funkcijama, grupama.

- Upoređuje homolitičke i heterolitičke reakcije, eletrofilne i nukleofilne reagense, reakcije supstitucije, adicije i eliminacije.

Ugljovodonici Alkani - Definiše alkane,

homologi niz, orijentaciju veze, strukturnu izomeriju.

- Imenije alkane po IUPAC-u.

- Navodi postupak dobijanja alkana.

- Nabraja i pojašnjava fizičke i hemijske reakcije.

- Uočava način obrazovanja homologog niza.

- Analizira strukturnu izomeriju kod alkana i nomenklaturu izomera.

- Uočava zavisnost osobina alkana od sastava.

- Vrednuje značaj reakcije sagorijevanja i krakovanja, kao i mehanizam reakcije supstitucije.


- Razvija komunikativnost.

- Pretraživanje slika i informacija o alkanima na internetu, diskusija zapažanja.

Alkeni, dieni , alkini - Navodi definiciju

alkena, diena i alkina, navodi njihov homologi niz, izomeriju, nomenklaturu, dobijanje.

- Pojašnjava fizičke i hemijske osobine.

- Prikazuje strukuru izomera i nomenklaturu.

- Uočava geometrijsku izomeriju kod alkena.

- Razlikuje reakcije sagorijevanja i oksidacije kod alkena.

- Analizira mehanizam adicije, Markovnikovljevo

- Razvija analitičko i logičko mišeljenje.

- Seminarski rad: Nafta i derivati nafte.

36




pravilo, 1, 4 adiciju kod diena, i polimerizaciju.

- Analizira značaj kiselosti kod alkina.

Aliciklični ugljovodonici i areni - Navodi definiciju

alicikličnih ugljovodonika i objašnjava njihov homologi niz, nomenklaturu, Bajerova teorija napona, cis-trans izomeriju, osobine.

- Navodi definiciju, hemologe benzena, nomenklaturu.

- Pojašnjava aromatičnost.

- Navodi arene sa kondezovanim prstenovima.

- Uočava strukturu benzenovog prstena.

- Analizira mehanizam elektrofilne supstitucije i reakcije adicije.


- Šematski prikaz banzenovog prstena.

- Demionstracioni

ogled: - Izvođenje

reakcije oksidacije.

Derivati ugljovodonika Halogeni derivati ugljovodonika - Navodi definiciju,

podjelu, nomenklaturu, dobijanje i pojašnjava osobine halogenih derivata

- Pojašnjava mehanizam nukleofilne supstitucije

- Uočava postupak dobijanja i osobine halogenih derivata i primjenu

- Uočava mehanizam nuklefilne supstitucije i značaj za organske sinteze, primjenu alikl halogenida

- Prikazivanje crtežom enantiomera i dijastreoizomera

Alkoholi i etri - Navodi definiciju,

podjelu, nomenklaturu, dobijanje i osobine alkohola.

- Nabraja i pojašnjava najvažnije polihidroksilne alkohole.

- Objašnjava

- Interpretira homologi niz i imena monohidroksilnih, alkohola, njihovo dobijanje i osobine.

- Pronalazi sličnosti i razlike između alifatičnih i aromatičnih alkohola.


- Demonstracioni ogled:

- Izvođenje reakcije oksidacije alkohola.

37




optičku izomeriju. - Navodi definiciju,

dobijanje, osobine i primjenu etara.

- Navodi osobine i primjenu dietiletra.

- Razlikuje enantiomere, diastereoizomere, racemsku smješu.

- Uočava strukturu fenola i osobine, razliku od alifatičnih alkohola.

Aldehidi i ketoni - Navodi definiciju,

homologi niz, nomenklaturu, dobijanje i osobine aldehida i ketona.

- Navodi značaj važnijih aldehida i ketona.

- Pravilno piše strukturne izomere.

- Analizira reakcije oksidacije, nukleofilne adicije, polimerizacije, kondezacije.

- Uočava oksidaciju, adiciju, polimerizaciju, kondezaciju, i razliku između aldehida i ketona.

- Razvija sistematičnost i preciznost u radu.

- Prikazivanje crteža enantiomera i dijastreoizomera.

- Demonstracioni

ogled: - Izvođenje

reakcije oksidacije aldehida.

- Demonstracioni

ogled - Izvođenje

reakcije CH3COOH sa metalima i alkoholima.

Organske kisjeline - Navodi definiciju,

podjelu, homologi niz, nomenklaturu, dobijanje i osobine organskih kisjelina.

- Navodi najvažnije mono, polikarbonske, alifatične i aromatične supstituisane kiseline, derivate kisjelina.

- Pravilno piše formule i navodi imena najvažnijih kisjelina i uočava njihov značaj u prirodi.

- Analizira kisjelost, reakcije sa metalima, bazama, alkoholima.

- Razlikuje hloride, amide, anhidride, estre kisjelina.

- Razvija logičko rasuđivanje.

- Pretraživanje interneta na temu:

- Karboksilne kisjeline.

Jedinjenja sa N - Navodi

funkcionalne grupe, njihova najvažnija jedinjenja i nazive.

- Definiše nitro jedinjenja, amine, dobijanje amina i

- Razlikuje nitro jedinjenja, postupke dobijanja i primjenu.

- Razlikuje primarne, sekundarne, tercijarne, kvaternerne amine,

- Razvija preciznost i sposobnost zapažanja.

38




pojašnjava njihov značaj.

alifatične i aromatične amine.

- Vrednuje značaj derivata anilina razlikuje baznost amina, reakciju sa HNO2.

Jedinjenja sa S - Poznaje grupe

jedinjenja u zavisnosti od funkcionalne grupe.

- Uočava značaj tiola, sulfida, disulfida i upoređuje njihove osobine.

- Razvija analitično i logičko rasuđivanje.

Heterociklična jedinjenja - Definiše

heterociklična jedinjenja, njihov značaj, osobine i ulogu.

- Navodi najvažnije heterociklične prstenove i supstance u čiji sastav ulaze.

- Razlikuje heterociklična jedinjenja sa petočlanim i šestočlanim prstenom.

- Uočava alifatične i aromatične osobine.

- Šematski prikaz važnih životnih jedinjenja u čiji sastav ulaze heterociklična jedinjenja.

39

Razred: TREĆI Informativni ciljevi i



učenika učenik učenik Biomolekuli i ćelija - Definiše biohemiju

i pojašnjava njen značaj za medicinu.

- Navodi definicije bioelemenata, biomolekula, biomakromolekula.

- Objašnjava razliku između makro i mikro elemenata.

- Razlikuje pojmove metabolizam, katabolizam, anabolizam.

- Vrednuje značaj neorganskih i organskih sastojaka ćelije za životne procese kao i hijerarhiju u molekulskoj strukturi žive materije.

- Razvija pozitivan stav prema novim saznanjima.

- Pretraživanje interneta od strane učenika na temu, katabolizam, anabolizam i metabolizam, diskusija zapažanja.

Voda i elektroliti - Objašnjava značaj

vode i elektrolita, njihov odnos u organizmu.

- Pojašnjava termine intracelularna, ekstracelularna, intersticijalna tečnost.

- Opisuje hidrataciju, dehidrataciju, posljedice poremećaja metabolizma vode i elektrolita.

- Uočava građu molekula vode i vodoničnu vezu.

- Razlikuje hidrofilne i hidrofobne supstance.

- Razlikuje sastav unutar ćelijske i van ćelijske tečnosti.

- Uočava proces osmoze, hidrataciju i dehidrataciju ćelije.

- Shvata značaj naučnih dostignuća.

- Seminarski rad: - Uloga vode i

elektrolita u organizmu.

Acidobazna ravnoteza - Navodi

koncentraciju vodonikovih atoma u tjelesnim tečnostima i zavisnost procesa u ćeliji od pH.

- Nabraja i pojašnjava fizioloski važne pufere, njihovu ulogu i značaj.

- Objažnjava acidozu i alkalozu.

- Objašnjava ulogu plućne i bubrežne regulacije pH.

- Navodi klinički

- Upoređuje bikarbonatni, fosfatni i proteinski puferski sistem.

- Uočava važnost optimalne vrijednosti pH za pravilno odvijanje biohemijskih procesa.

- Seminarski rad: - Bikarbonatni pufer

i acido-bazna ravnoteza.

40



izvođenje nastave učenika učenik učenik

značaj promjene ph.

Tjelesne tecnosti - Navodi tjelesne

tečnosti, njihov sastav i ulogu.

- Vrednuje značaj uloge likvora, limfe, urina, znoja, kao i analize tjelesnih tečnosti u kliničkoj dijagnostici.

- Razvija svijest o značaju tjelesnih tečnosti za zdravlje čovjeka.

- Seminarski rad: - Tjelesne tečnosti i

njihova analiza u kliničkoj dijagnostici.

Proteini - Definise amino-

kiseline, podjelu, osobine, esencijalne i neesencijalne proteinske amino-kiseline.

- Navodi definicije peptidne veze i strukture proteina.

- Navodi i pojašnjava proste i složene proteine.

- Opisuje varenje proteina i krajnje proizvode razlaganja.

- Uočava ulogu i osobine amino-kisjelina i proteina.

- Razlikuje primarnu, sekundarnu, tercijarnu i kvaternernu strukturu proteina.

- Razlikuje amino-kisjeline i proteine.

- Vrednuje značaj jetre u metabolizmu amino-kiselina i proteina.

- Razlikuje hipo i hiper proteinemiju.

- Uočava sastav plazme, proteine plazme i patološke promjene.


- Šematski prikaz strukture proteina.

Hemoglobin - Navodi porfirine i

njihov fiziološki značaj.

- Objašnjava strukturu molekula hemoglobina, ulogu i značaj.

- Objašnjava metabolizam hemoglobina i nastanak žučnih boja.

- Upoznaje derivate hemoglobina: oksi, karboksi i

- Uočava strukturu hema i protoporfirina IX i ulogu

- Vrednuje značaj derivata hemoglobina u dijagnostici.


- Šematski prikaz hemoglobina.

41




methemoglobin. Enzimi - Objašnjava ulogu,

građu i način djelovanja enzima.

- Navodi klasifikaciju enzima i uslove za dejstvo enzima.

- Upoznaje dijagnostički važne enzime.

- Objašnjava podjelu i ulogu koenzima.

- Razlikuje holoenzim i apoenzim.

- Analizira ulogu pojedinih faktora na dejstvo enzima.

- Uočava važnost enzima u dijagnostici, bolesti srca, jetre i pankreasa.



- Enzimi i njihov značaj u dijagnostici.

Ugljeni hidrati - Navodi značaj i

podjelu ugljenih hidrata.

- Definiše monosaharide, podjelu i osobine.

- Navodi najpoznatije disaharide, oligosaharide, polisaharide, njihovu građu i osobine.

- Opisuje varenje ugljenih hidrata, glikolizu, značaj insulina i poremećaj metabolizma ugljenih hidrata.

- Objašnjava regulaciju i poremećaj nivoa glukoze u krvi.

- Razlikuje aldoze i ketoze i piše Fiserove i Hovortove projekcione formule.

- Razumije stvaranje glikozidnih veza i karakteristične reakcije monosaharide.

- Upoređuje aerobni i anaerobni put razgradnje ugljenih hidrata.

- Uočava poremećaje u metabolizmu ugljenih hidrata (dijabetes mellitus).

- Razvija svijest o značaju pravilne ishrane.

- Demostracioni ogled:

- Reakcija skroba sa jodom.

- inverzija saharoze. - Reakcija sa

Felingovim i Tolensovim reagensom.

Lipidi - Definiše lipidne

klase njihove osobine i ulogu.

- Definiše proste i složene lipide.

- Opisuje lipoproteine i pojašnjava njihovu ulogu.

- Pojašnjava termine Ch, VLDL, LDL, HDL.

- Vrednuje ulogu i značaj lipida.

- Upoređuje zasićene i nezasićene više masne kisjeline, piše reakcije esterifikacije, hidrolize, saponifikacije, hidrogenizacije.

- Analizira sastav i ulogu lecitina,

- Razvija analitičko i logičko rasuđivanje.


- Određivanje kiselinskog, jodnog i saponifikacionog broja akrolinska reakcija.

42




- Navodi najvažnije steroide.

- Opisuje varenje lipida i stvaranje krajnjih proizvoda metabolizma.

kefalina, fosfatidilserina.

- Uočava ulogu lipida i njihovo pozitivno i negativno djelovanje na organizam čovjeka.

Krebsov ciklus - Objašnjava

međusobnu povezanost metabolizma ugljenih hidrata, proteina i masti.

- Pojašnjava ciklus uree.

- Navodi i pojašnjava pojmove ketonemije i ketonurija.

- Analizira molekul ATP i shvata energetske promjene u metabolizmu.

- Uočava krajnje proizvode Krebsovog ciklusa.


- Šematski prikaz Krebsovog ciklusa.

- Šematski prikaz molekula ATP.

Hormoni - Definiše hormone

njihovu podjelu, ulogu i način djelovanja.

- Objašnjava stvaranje hormona u žlijezdama sa unutrašnjim lučenjem.

- Objašnjava poremećaje u metabolizmu pojedinih hormona.

- Razlikuje najvažnije hormone i mehanizam njihovog djelovanja.

- Zna značaj pojedinih hormona u metabolizmu i dijagnostici.

- Razvija sposobnost komunikacije i argumentovanog iznošenja sopstvenog mišljenja.


- Hormoni i njihov značaj u metabolizmu, diskusija zapažanja.

Metabolizam minerala - Objašnjava

metabolizam Ca, Mg, P i esencijalnih elemenata u tragu.

- Navodi esencijalne elemente u tragu i njihovu ulogu.

- Vrednuje značaj i ulogu pojedinih esencijalnih elemenata u organizmu.

- Razlikuje vrste oboljenja koja nastaju usljed poremećaja koncentracije pojedinih minerala.

- Uočava značaj minerala u biohemijskoj analizi.

- Razvija svijest o značaju zdrave ishrane.

- Power point prezentacija od strane učenika:

- Poremećaji koncetracije minerala i vrste oboljenja.

43




Vitamini - Navodi vitamine

rastvorene u vodi i mastima, njihovu ulogu i mjesto nalaženja.

- Navodi bolesti koje su posljedice poremećaja koncentracije vitamina u organizmu.

- Objašnjava koenzime-prenosioce vodonika i koenzime-prenosioce grupa.

- Uočava vitamine rastvorene u vodi i mastima.

- Upoređuje pojmove hipo, hiper i avitaminoza i posljedice.

- Razvija svijest o značaju zdrave ishrane.

- Izrada tematskih panoa:

- Vitamini, hipo, hiper i avitaminoza.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - R. Jankov, D. Sišović, F. Bihelović, S. Antić: Hemija za I razred opšte gimnazije,

Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Podorica, 2007. - M. Rakočević, R. Horvat: Opšta hemija za I razred srednje škole, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000. - S. Arsenijević, M. Ćelap: Zbirka zadataka sa ogledima iz hemije za I razred, NK

Beograd, 1982. - M. Jovetić: Neorganska hemija za prvi i drugi razred srednje škole, Zavod za

izdavanje udžbenika, Novi Sad, 1992. - V. Pavlović, R. Marković: Organska hemija za drugi i treći razred srednje škole,

Zavod za izdavanje udžbenika, Novi Sad, 1991. - Dr Aleksandra Stojiljković: Hemija za treći razred, Beograd, 1997. - V. Pavlović i R. Marković: Organska hemija, Zavod za izdavanje udžbenika , Novi

Sad, 1991. - J. Petrović, S. Velimirović: Hemija za IV razred gimnazije, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Beograd, 2000. - V. Đurđić: Medicinska biohemija za IV razred medicinske škole, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000. - N. T. Majkić-Singh: Medicinska biohemija, DMBJ, Beograd, 1994. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Laboratorijski pribor. - Posudje i hemikalije za demonstracione oglede. - Grafoskop. - Kompjuter, video projektor. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmeno po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu. - Pismena provjera znanja vrši se pismenom vježbom (po jedna u polugodištu). - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu.

44

- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika I i II razerd: - profesor hemije; - diplomirani hemičar; - diplomirani inženjer hemijske tehnologije. III razred: - specijalista biohemije. 10. Povezanost predmeta


- Voda i elektroliti - Tjelesne tečnosti - Krv - Rastvori i elektroliti - Monosaharidi, disaharidi i

oligosaharidi - Aminokiseline i proteini - Lipidi i lipoproteini - Vitamini

- Anatomija i fiziologija - Tjelesne tečnosti - Krv - Digestivni sistem

- Enzimi - Krv

- Mikrobiologija - Metabolozam mikroorganizama

- Antigen i antitijela

45

1.2.5. MIKROBIOLOGIJA 1. Naziv predmeta: MIKROBIOLOGIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II 72 72 III IV

Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Razumijevanje opštih pojmova i činjenica iz mikrobilogije. - Usvajanje potrebnih znanja iz oblasti opšte bakteriologije, ekologije

mikroorganizama i imunologije. - Razumijevanje uticaja spoljašnjih ageanasa na bakterije. - Sticanje opštih znanja o uzrocima, prenosiocima i posljedicama infekcija i

zaraznih bolesti. - Upoznavanje sa osnovama epidemiologije zaraznih bolesti. - Razumijevanje odnosa čovjekove sredine i čovjeka sa mikroorganizmima. - Povezivanje teorijskih sadržaja sa praktičnim radom. - Razvijanje sposobnosti posmatranja, uočavanja i zaključivanja. - Razvijanje sposobnosti zaštite organizma od zaraznih bolesti vakcinacijom. - Praćenje širenja bolesti u populaciji i faktora koji utiču na njihovo širenje. - Razumijevanje bakterija i virusa koje su najčešći uzročnici oboljenja čovjeka.

46

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI




Opšta bakteriologija - Definiše bakterije i

navodi osnovne oblike.

- Ilustruje i pojašnjava građu bakterijske ćelije.

- Opisuje ishranu i metabolizam uz navođenje enzima.

- Opisuje razmnožavanje bakterija uz navođenje faktora koji utiču na razmnožavanje.

- Objašnjava genetiku i opisuje postupak prenošenja genetičkog materijala bakterija.

- Uočava i razlikuje osnovne oblike bakterija.

- Analizira i određuje sastavne elemente bakterijske ćelije.

- Razlikuje disimilaciju i asimilaciju i uočava izvore hrane i energije.

- Uočava značaj razmnožavanja uz razlikovanje oblika i faktora koji utiču na razmnožavanje.

- Određuje genotip, fenotip i mutacije i razlikuje transfer genetičkog materijala.



- Šematski prikaz građe bakterijske ćelije.

Ekologija mikroorganizama - Opisuje

rasprostranjenost mikroorganizama i objašnjava mikrofloru i mikrofaunu u zdravom organizmu.

- Uočava staništa mikroorganizama i razlikuje mikroorganizme kože, nosa i digestivnog trakta.

- Razvija pozitivan stav prema zdravlju i higijeni.

- Seminarski rad na temu: ekologija mikroorganizama.

Uticaj spoljašnjih ageanasa na bakterije - Opisuje sterilnost,

asepsu i dezinfekciju i navodi fizičke agense.

- Nabraja hemijske ageanse i objašnjava mehanizam djelovanja.

- Razlikuje fičičke agense i određuje sterilnost i dezinfekciju.

- Vrši komparaciju i uočava najznačajnije dezinficijense i antiseptike.


- Razvija pozitivan prema higijeni i zdravlju.

- Posjeta mikrobiološkoj laboratoriji, upoznavanje sa postupcima sterilnosti i dizenfekcije.

Hemioterapeutici - Objašnjava

djelovanje hemioterapeutika i antibiotika na

- Razlikuje difuzione i dilucionu metodu i uočava nastanak rezistencije.


- Referat na temu: Hemioterapeutici.

47




mikroorganizme i navodi rezistenciju mikroorganizama.

Infekcija i zarazna bolest - Definiše infekciju i

navodi vrste infekcija.

- Navodi definiciju zarazne bolesti i objašnjava posljedice infekcije i zarazne bolesti.

- Razlikuje vrste infekcija.

- Uočava razliku u pojavi infekcija u odnosu na zarazne bolesti.



- Pretraživanje interneta na temu: Infekcija i zarazna bolest, diskusija zapažanja.

Osnovi epidemiologije zaraznih bolesti - Definiše

epidemiologiju i njene zadatke i navodi faktore neophodne za nastanak infekcije.

- Objašnjava prenošenje i način javljanja zaraznih bolesti.

- Navodi i opisuje mjere za sprečavanje i suzbijanje zaraznih bolesti.

- Razlikuje Vogralikov lanac i Gordonov trijas.

- Analizira širenje zaraze i način javljanja.

- Uočava mjere sprečavanja i suzbijanja zaraze.


- Pravljenje tematskih panoa na temu: Faktori neophodni za nastanak infekcija.

Patogenost i virulencija - Definiše

patogenost i virulenciju i navodi faktore patogene aktivnosti.

- Razlikuje faktore invazivnosti i toksičnosti i određuje virulenciju.

- Uviđa važnost očuvanja kvaliteta.

- Pretraživanje interneta na temu: Patogenost i virulencija, diskusija rezultata.

Imunologija - Definiše

imunologiju i opisuje otpornost organizma.

- Objašnjava nespecifičnu otpornost i opisuje spoljašnje i unutrašnje faktore.

- Navodi i pojašnjava specifičnu otpornost.

- Objašnjava humoralni imuni odgovor i opisuje

- Upoređuje urođenu i stečenu otpornost.

- Razlikuje spoljašnje i unutrašnje faktore.

- Upoređuje antigen i imuni sistem.

- Analizira građu, klase i vrste antitijela.

- Razlikuje aglutinaciju, precipitaciju, litičke reakcije i



- Pravljenje tematskih panoa na temu: Otpornost organizma.

48




antitijela. - Opisuje reakciju

antigen-antitijelo. - Navodi i opsuje ćelijski imuni odgovor.

- Definiše imunost i nabraja aktivnu i pasivnu zaštitu.

- Opisuje vakcine i serume.

- Navodi definiciju preosjetljivosti i pojašnjava preosjetljivost ranog tipa.

- Pojašnjava preosjetljivost kasnog tipa.

reakcije imobilizacije.

- Analizira efektorne, regulatorne i t-ćelije pamćenja.

- Upoređuje prirodnu i vještačku imunost.

- Indentifikuje vrste vakcina, razlikuje homologne i heterologne serume.

- Razlikuje anafilaksu, artusov fenomen, desenzibilizaciju i serumsku bolest.

- Uočava značaj turbekulinskog testa, autoimune bolesti i imunodeficijencij.

Specijalna bakteriologija - Navodi i pojašnjava

stafilokoke i streptokoke.

- Objašnjava najserije uz navođenje meningokoke i gonokoke.

- Pojašnjava korinebakterijum difterije i mikobakterijum turbekulozis.

- Opisuje bacilus antracis klostridijum tetani.

- Objašnjava klostridije gasne gangrene i klostridijum botulinum.

- Upoznaje enterobakterije.

- Objašnjava bortodelu pertusis

- Opisuje treponemu

- Pronalazi sličnosti i razlike između stafilokoka i streptokoka.

- Razlikuje meningokoke i gonokoke.

- Uočava simptome difterije i tuberkuloze.

- Razlikuje klostridije, gasne ganglije i botulinum.

- Razlikuje enterobakterije.

- Uočava pertusis ili veliki kašalj.

- Uočava znake sifilisa.

- Razvija pravilan odnos prema zdravlju i higijeni.

- Pretraživanje interneta na temu: Specijalna bakteriologija.

49




palidum. Opšta virusologija - Definiše i

pojašnjava opšte karakteristike virusa.

- Navodi i objašnjava interferenciju, tropizam i selektivnost virusa.

- Nabraja i opisuje virusne infekcije.

- Uočava građu, hemijski sastav i umnožavanje virusa.

- Razlikuje stvaranje i vrste interferona.

- Uočava i upređuje virusne infekcije.


- Pravljenje tematskih panoa na temu: Opšte karakteristike i građa virusa.

Specijalna virusologija - Navodi i pojašnjva

polio viruse, koksaki viruse i eho viruse.

- Pojašnjava karakteristike virus gripa.

- Opisuje virus mumpsa, morbila rabijesa i rubele.

- Navodi i pojašnjava virus humane imunodeficijencije.

- Upoznaje adenoviruse i herpes viruse.

- Navodi i pojašnjava viruse hepatitisa.

- Upoređuje polioviruse, koksaki viruse i eho viruse.

- Uočava grip ili influencu.

- Uočava oboljenja koja izazivaju zauške i male boginje.

- Razlikuje prenošenje i inficiranje hiv virusom.

- Uočava i razlikuje infekcije izazvane adenovirusima.

- Pronalazi sličnosti i razlike između hepatitisa a i hepatitisa b.


- Prikaz slajdova različitih vrsta Virusa.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Š. Radulović: Mikrobiologija sa epidemiologijom za II razred medicinske škole,

Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004. - S. Stajić: Mikrobiologija za zdravstvenu struku, Zavod za udžbenike i nastavna

sredstva, Sarajevo, 1983. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - PC računar. - LCD projektor. - Projekciono platno. - Slike. - Šeme. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmeno najmanje jednom u klasifikacionom periodu.

50

- Pismenu provjeru znanja vršiti putem pismene vježbe - po jedna u polugodištu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Doktor medicine, specijalista za medicinsku mikrobiologiju; - diplomirani biolog – mikrobiolog. 10. Povezanost predmeta


- Metabolizam mikroorganizama

- Antigen i antitijela

- Hemija i biohemija - Enzimi - Krv

51

1.2.6. BOTANIKA 1. Naziv predmeta: BOTANIKA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II 72 72 III

IV

Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje osnovnih znanja o biljnoj ćeliji i njenom značaju za živi svijet. - Usvajanje znanja o biljnim tkivima, njihovom sastavu, podjeli i funkciji. - Sticanje znanja o morfologiji, metamorfozi i anatomiji biljnih organa. - Shvatanje značaja procesa i razlikovanje tipova razmnožavanja kod biljaka. - Upoznavanje sa kriterijumima sistematike biljaka i njihovom podjelom na

taksone. - Uvježbavanje praktičnih vještina pri terenskom radu. - Uočavanje značaja ekologije za ekosistem. - Razvijanje svijesti o značaju očuvanja životne sredine.

52





Biljna ćelija - Definiše pojam ćelije.

- Navodi specifičnosti, nabraja i opisuje glavne djelove biljne ćelije.

- Upoznaje funkciju djelova biljne ćelije.

- Objašnjava deobu biljne ćelije.

- Razlikuje biljnu i životinjsku ćeliju.

- Analizira značaj biljne ćelije za živi svijet.

- Uočava specifičnosti biljne ćelije.

- Uočava glavne djelove biljne ćelije i analizira njihovu funkciju.

- Analizira proces deobe biljne ćelije.

- Uočava specifičnosti biljne ćelije.

- Razvija pozitivan stav prema novim saznanjima iz svoje struke.

- Prikaz skica, slika i modela biljne ćelije.

- Priprema mikroskopskih preparata biljne ćelije.

- Uvježbavati samostalan i grupni rad kod učenika.

Biljna tkiva - Definiše biljna

tkiva. - Nabraja biljna

tkiva i objašnjava njihovu podjelu.

- Navodi razlike između tvornih i trajnih tkiva i opisuje njihove morfološke osobine.

- Objašnjava građu i funkciju vršnih, bočnih, umetnutih i tkiva rane i opisuje mjesto njihove lokalizacije.

- Nabraja trajna tkiva, objašnjava njihovu građu i funkciju.

- Objašnjava osnovne karakteristike pokoričnog, parenhimskog, mehaničkog, sprovodnog i sekrecionog tkiva.

- Vrednuje značaj tkiva i analizira njihov sastav.

- Vrši komparaciju između tvornih i trajnih tkiva i uočava njihove karakteristike.

- Razlikuje tipove tvornih tkiva.

- Indetifikuje ulogu tvornih tkiva i uočava njihove osnovne karakteristike.

- Razlikuje tipove trajnih tkiva i indetifikuje njihovu ulogu.


- Prikaz skice, slike i modela biljnih tkiva.

- Pravljenje mikroskopskih preparata biljnih tkiva.

53




Biljni organi (anatomija, morfologija i metamorfoza) - Definiše biljne

organe i objašnjava njihovu organizaciju.

- Ilustruje nastanak klice i navodi njene djelove.

- Opisuje od kojih djelova klice nastaju organi.

- Nabraja vegetati-vne biljne organe.

- Objašnjava građu i funkcije korjena.

- Pojašnjava primanje vode i mineralnih materija.

- Pojašnjava metamorfozu korjena.

- Objašnjava građu i funkciju stabla.

- Pojašnjava transport vode i mineralnih materija kao i organskih jedinjenja.

- Navodi razliku između zeljastih i drvenastih biljaka.

- Obrazlaže podjelu drvenastih biljaka na drveće, žbuno-ve i polužbunove.

- Navodi djelove lista, objašnjava funkciju i nabraja podjelu listova prema položaju i funkciji.

- Opisuje metamorfozu listova.

- Definiše proces transpiracije i fotosinteze.

- Obrazlaže značaj procesa fotosinteze

- Određuje porijeklo biljnih organa.

- Analizira nastajanje i ulogu klice.

- Indetifikuje biljne organe, shvata ulogu i uočava njihove anatomske karakteristike.

- Upoređuje funkcije korjena, stabla i lista.

- Analizira značaj resorpcije vode i mineralnih materija.

- Razmatra proces transporta vode i mineralnih materija kao i organskih jedinjenja.

- Ocjenjuje značaj procesa fotosinteze i transpiracije.

- Analizira procese koji se dešavaju u biljnim organima.

- Razvija svijest o uzročno posljedičnim vezama odnosa čovjeka i životne sredine.

- Pretraživanje interneta na temu: Biljni organi. Diskusija rezultata.

- Slike i grafikoni biljnih organa.

- Uvježbavati samostalan i grupni rad kod učenika.

- Koristiti stručnu literaturu.

54




za živi svijet. Razmnožavanje kod biljaka - Objašnjava značaj

procesa razmnožavanja za biljke, životinje i čovjeka.

- Nabraja tipove razmnožavanja kod biljaka.

- Pojašnjava vegetativno, bespolno i polno razmnožavanje kod biljaka.

- Nabraja i pojašnjava tipove polnog procesa razmnožavanja.

- Definiše proces oprašivanja i navodi tipove oprašivanja.

- Opisuje proces oplođenja i objašnjava proces razvića biljne jedinke.

- Vrednuje značaj procesa i razlikuje tipove razmnožavanja kod biljaka.

- Upoređuje i uočava sličnosti i razlike između vegetativnog, bespolnog i polnog razmnožavanja.

- Indetifikuje biljke koje se razmnožavaju vegetativno, bespolno i polno.

- Razmatra procese razmnožavanja kod biljaka.

- Razvija svijest o značaju prirodne raznovrsnosti.


- Izrada grafičkih radova vezanih za tipove razmnožavanja biljaka.

Organi za razmnožavanje kod cvjetnica - Pojašnjava značaj

organa za razmnožavanje kod biljaka.

- Imenuje djelove organa za razmnožavanje kod biljaka.

- Opisuje građu cvijeta i navodi funkciju njegovih pojedinih djelova.

- Definiše cvast i nabraja tipove cvasti.

- Objašnjava nastanak sjemenog zametka.

- Opisuje funkciju i nabraja vrste ploda.

- Definiše proces

- Razlikuje djelove cvjetova.

- Uočava funkciju cvijeta.

- Upoređuje cimozne i recemozne cvasti.

- Analizira proces oprašivanja.

- Upoređuje različite tipove oprašivanja.

- Analizira proces oplođenja.

- Uočava ulogu sjemenog zametka.

- Indetifikuje funkcije ploda.

- Razvija ekološku svijest.

- Izrada tematskih panoa, cvijet, sjemena i plod.

55




oprašivanja, navodi i pojašnjava tipove oprašivanja.

- Opisuje proces oplođenja.

- Objašnjava proces razvića biljne jedinke.

Klasifikacija (sistematika) biljaka - Definiše ulogu

sistematike biljaka.

- Navodi sistematske kategorije ili taksone.

- Pojašnjava botaničku i farmaceutsku nomenklaturu.

- Obrazlaže podjelu biljaka na niže i više biljke.

- Nabraja niže biljke.

- Opisuje oblik, građu i razmnožavanje algi.

- Pojašnjava razlike između modroze-lenih, zelenih i mrkih algi.

- Nabraja najznačajnije predstavnike modrozelenih, zelenih i mrkih algi.

- Opisuje oblik, građu i razmnožavanje gljiva.

- Nabraja najznačajnije predstavnike Phycomycetes, Ascomycetes i Basidiomycetes.

- Opisuje građu lišaja.

- Definiše više biljke

- Uočava značaj binarne nomenklature.

- Razlikuje više i niže biljke.

- Analiza i upoređivanje biljaka prema obliku i građi.

- Idnetifikuje predstavnike nižih i viših biljaka.

- Uočava razliku među pojedinim predstavnicima nižih biljaka.

- Uočava razliku među pojedinim predstavnicima viših biljaka.

- Upoređuje srodne karakteristike viših biljaka. .

- Vreduje značaj nižih i viših biljaka za životnu zajednicu, a posebno za čovjeka

- Analizira značaj algi u prirodi i za čovjeka.

- Pronalazi osnovne sličnosti i razlike između Phycomycetes, Ascomycetes i Basidiomycetes.

- Uočava sličnosti i

razlike između


- Razvija svijest o

potrebi zaštite životne sredine.

- Upoznavanje učenika sa pojedinim predstavnicima biljaka.

- Posjeta botaničkoj bašti i nacionalnom parku.

- Pretraživanje interneta.

- Pretraživanje

interneta na temu. - Najznačajnije

familije skrivenosjemenica.

- Posjeta botaničkoj

bašti, nacionalnom parku i dr.

56




i nabraja razdjele viših biljaka.

- Opisuje osnovne karakteristike mahovina i pojašnjava njihovo razviće.

- Nabraja najznačajnije predstavnike mahovina.

- Opisuje osnovne karakteristike rastavića.

- Objašnjava razviće rastavića i nabraja njihove najznačajnije predstavnike.

- Opisuje osnovne karakteristike papratnjača, objašnjava razviće i navodi najznačajnije predstavnike papratnjača.

- Opisuje biljke sa sjemenom.

- Navodi osnovne karakteristike golosjemenjača i nabraja njihove najznačajnije familije.

- Opisuje karakteristike Ginkgoaceae, Pinaceae i Cupresaceae, i nabraja njihove najznačajnije predstavnike.

- Ilustruje osnovne karakteristike skrivenosjemenica.

- Nabraja najznačajnije familije skrivenosjemenica, opisuje njihove

golosjemenjača i skrivenosje-menjača.

- Analizira razliku između monokotiledonih i dikotiledonih biljaka.

- Uočava značaj familije kao i njihovih predstavnika za farmaceutsku industriju.

- Uočava razlike i sličnosti između pojedinih familija i rasprostranjenosti.

- Ističe značaj viših biljaka u životnoj sredini.

- Vrednuje značaj viših biljaka za čovjeka prvenstveno za farmaceutsku industriju.

- Ističe značaj viših biljaka u životnoj sredini.

- Analizira značaj viših biljaka za čovjeka prvenstveno za farmaceutsku industriju.

- Sakuplja biljke i

izrađuje herbarijum.

57




odlike i nabraja njihove predstavnike:

- Ranunculaceae, - Berberidaceae, - Papaveraceae, - Fumariaceae, - Fagaceae, - Betulaceae - Juglandaceae, - Caryophyllaceae, - Brassicaceae, - Ericaceae, - Primulaceae, - Tiliaceae, - Malvaceae, - Euphorbiaceae, - Rosaceae, - Fabaceae, - Malaceae, - Amygdalaceae, - Punicaceae, - Hyppocastanaceae, - Linaceae, - Apiaceae, - Rhamnaceae, - Apocynaceae, - Gentianaceae, - Sambucaceae, - Oleaceae, - Valerianaceae, - Solanaceae, - Scrophulariaceae, - Plantaginaceae, - Lamiaceae, - Asteraceae, - Liliaceae, - Iridaceae, - Poaceae, - Orchidaceae. Osnovni principi ekologije - Definiše ekologiju

kao biološku nauku.

- Nabraja ekološke faktore.

- Nabraja stadijume organizacije živih bića na zemlji.

- Objašnjava značaj ekoloških faktora

- Uočava značaj ekologije.

- Upoređuje odnose među živim bićima.

- Analizira ekološke faktore.

- Indetifikuje izvore zagađenja.

- Vrednuje značaj mjera koje se

- Razvija ekološku svijest.

- Video prezentacije o izvorima zagađenja.

- Zakoni o zaštiti životne sredine.

- Izrada tematskih panoa - zaštita životne sredine.

58




na biljne zajednice.

- Ilustruje izvore i vrste zagađenja.

- Navodi mjere zaštite protiv raznih vidova zagađenja.

- Nabraja biiljke kao indikatore stepena zagađenja.

sprovode za smanjenje zagađenja.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - R. Jančić: BOTANIKA za II razred medicinske škole, Zavod za udžbenike i nastavna

sredstva, Beograd, 2006. - D. Baloš: BIOLOGIJA za I razred medicinske i veterinarske škole, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, Zavod za školstvo, Podgorica, 1992. - R. Marinović: Osnovi mikrologije i lihenologije, Beogradski izdavačko-grafički

zavod, Beograd, 1983. - Ž. Tešić, R. Marinović: Sistematika nižih biljaka, Zavod za izdavanje udžbenika

Srbije, Beograd, 1981. - B. Tatić, V. Blečić: Sistematika i filogenija viših biljaka, Univerzitet u Prištini,

Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Priština, 1996. - J. Rohlena: Conspectus florae Montenegrinae, Vydano odpory ministarstva

skolstvi a Narodni rady badatelske v Praze, Praha, 1942. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Opremljen biološki kabinet ili specijalizovana učionica. - Kompjuter sa lcd projektorom i internet konekcijom. - Modeli. - Slike. - Šeme. - Enciklopedije i stručni časopisi. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu - Pismena provjera znanja – pismena vježba (dvije u polugodištu). - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor biologije; - diplomirani biolog.

59



- Biljna ćelija - Biljna tkiva - Biljni organi - Razmnožavanje biljaka - Sistematika biljaka

- Biologija

- Biljna ćelija - Biljna tkiva - Biljni organi - Razmnožavanje biljaka - Ljekovite biljke,

- Klasifikacija biljaka - Biljna ćelija - Biljna tkiva - Droge

- Farmakognozija - Ljekovito bilje, droge, proizvodnja droga

- Biljna ćelija - Biljna tkiva - Droge

- Praktična nastava - Preparati - Pravljenje preparata - Sakupljanje biljaka

60

1.2.7. FIZIKALNA TERAPIJA 1. Naziv predmeta: FIZIKALNA TERAPIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 36 36 II 36 36

III IV

Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje učenika sa osnovnim pojmovima, činjenicama i zakonitostima iz

oblasti masaže. - Sticanje znanja o značaju i vrstama relaksacije, masažnih međuhvatova i

masažnih hvatova. - Upozanavanje sa tehnikama masaže glave, vrata, lica, grudnog koša, trbuha,

leđa, gornjih i donjih ekstremiteta. - Upoznavanje sa fiziološkiim i refleksnim dejstvom masaže na kožu, mišiće,

zglobove, krvotok, nervni sistem. - Sticanje znanja o mogućim indikacijama i kontraindikacijama za primjenu

odgovarajućih tehnika masaže. - Razvija pravilan odnos prema zdravlju kao društvenoj vrijednosti. - Osposobljavanje za nastavak stručnog usavršavanja.

61





Masaža - pojam i podjela - Poznaje istorijat,

navodi definiciju i objašnjava značaj manuelne masaže.

- Navodi različite vrste masaže, objašnjava efekte, trajanje, indikacije i kontraindikacije.

- Opisuje postupke: uspostavljanja i prekidanja dodira, manuelnu masažu i masažne hvatove.

- Poznaje ulogu masaže u procesu rehabilitacije.

- Navodi sredstva za masažu.

- Opisuje opremu u prostoriji za masažu.

- Objašnjava odnos stručnog lica prema bolesniku i tehnike pripreme bolesnika za masažu.

- Vrednuje značaj masaže u procesu rehabilitacije.

- Razlikuje indikacije i kontraindikacije.

- Izražava pravilan postupak izvođenja masaže.

- Razlikuje sredstva za masažu.

- Analizira postupak pripreme pacijenta za masažu i izbora odgovarajućih sredstava za masažu.


- Razvija logičko rasuđivanje.

- Prikazivanje slajdova na kojima su objašnjene različite vrste masaže.

- Video prikaz

pravilnog postupka pripreme pacijenta za masažu i postupaka izvođenja manuelne masaže.

Relaksacija - Navodi definiciju

relaksacije i pojašnjava relaksacione položaje.

- Objašnjava razlike između lokalne, preogresivne i totalne relaksacije.

- Opisuje položaje za masažu pojedinih djelova tijela.

- Opisuje srednji fiziološki položaj.

- Navodi sredstva za

- Vrednuje značaj relaksacije.

- Upoređuje lokalnu, progresivnu i totalnu relaksaciju.

- Razlikuje relaksacione položaje i analizira dejstvo relaksacije.

- Upoređuje masažne tehnike.


- Analizira značaj meditacije.

- Uočava značaj relaksacije u očuvanju zdravstvenog stanja čovjeka.

- Prikazivanje slika i grafikona na kojima su objašnjeni relaksacioni položaji.

- Šematski prikaz sredstava za masažu.

62




masažu. - Poznaje masažne

tehnike. - Zna dejstvo

relaksacije i poznaje relaksirane mišiće.

- Navodi položaje fizioterapeutskog tehničara pri masaži.

- Nabraja sredstva za masažu.

- Pojašnjava meditaciju.

- Demonstrira disanje u hari.

- Vrednuje značaj disanja u hari.

Masažni hvatovi (glađenje, trlanje, gnječenje, lupkanje, vibracije) - Objašnjava pojam

masažnih hvatova. - Navodi masažne

hvatove: glađenje, trljanje, gnječenje, lupkanje, vibracije i objašnjava posebno svaku tehniku.

- Poznaje metodiku, trajanje i djelovanje svakog masažnog hvata.

- Poznaje pravac masaže.


- Navodi indikacije i kontraindikacije za svaki masažni hvat.

- Zna mjesta primjene i način izvođenja svakog masažnog hvata.

- Navodi intenzitet pritiska kojim se izvodi svaki masažni hvat.

- Poznaje broj terapeutskih pokreta u minuti kod masažnog

- Razlikuje masažne hvatove i analizira dejstvo svakog masažnog hvata.

- Vrednuje značaj planiranja trajanja svakog masažnog hvata.

- Upoređuje metodike i analizira dejstva glađenja, trljanja gnječenja, lupkanja i vibracije.

- Upoređuje masažne položaje i sredstva za masažu.

- Vrednuje značaj stvaranja opušteneog okruženja.



- Izrada seminarskih radova.

63




hvata lupkanja.

Masažni međuhvatovi (češljanje, peglanje, valjanje, štipkanje, istezanje tkiva, rastresanje) - Navodi definiciju

masažnih međuhvatova.

- Objašnjava kombinovanje masažnih hvatova i međuhvatova.

- Opisuje način izvođenja i primjenu masažnih međuhvatova.


- Demonstrira masažne međuhvatove i masažne položaje.

- Zna kod kojih se oboljenja primjenjuje svaki masažni međuhvat.

- Zna kontraindikacije za masažne međuhvatove.

- Poznaje češljanje , peglanje, valjanje, štipkanje i istezanje tkiva, rastresanje i njihovo dejstvo.

- Razlikuje masažne međuhvatove.

- Uočava način izvođenja masažnih međuhvatova.

- Vrednuje značaj određivanja dužine trajanja svakog masažnog međuhvata.

- Analizira dejstvo masažnih međuhvatova češljanja, peglanja, valjanja, štipkanja, istezanja tkiva, rastezanja itd.

- Vrednuje značaj adekvatnog položaja bolesnika za izvođenje masažnih međuhvatova.

- Analizira indikacije kod kojih se masažni međuhvatovi mogu primijeniti.

- Vrednuje značaj izrade plana masažnih hvatova i međuhvatova.


- Razvija svijest o profesionalnoj odgovornosti.

- Navikava se na sistematičnost u radu.


- Video zapis, tehnika izvođenja masažnih međuhvatova.

64

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Tehnika masaže pojedinih djelova tijela - Nabraja i

pojašnjava tehnike masaže pojedinih djelova tijela.

- Zna topografske anatomije tih djelova tijela.

- Definiše mišićne grupe i inervaciju na tim djelovima.

- Nabraja pravce svih masažnih pokreta.

- Poznaje masažne položaje, sredstva za masažu i trajanje masaže pojedinih djelova tijela.

- Nabraja masažne hvatove i međuhvatove koji se koriste.

- Navodi indikacije i kontraindikacije pri masaži pojedinih djelova tijela.

- Navodi masažu najvažnijih nerava pojedinih djelova tijela.

- Analizira dejstvo masaže na pojedine djelove tijela.

- Uočava pravac masažnih pokreta.

- Uočava mišićne grupe i imenuje ih

- Vrednuje značaj planiranja masažnih hvatova međuhvatova.

- Analizira indikacije i kontraindikacije pri masaži pojedinih djelova tijela.

- Upoređuje i analizira tehnike masaže pojedinih djelova tijela.

- Izražava dužinu trajanja masaže.

- Analizira masažu mišićnih grupa i nerava.

- Razvija kulturu dijaloga i komunikacije sa pacijentima.

- Razvija osjećaj profesionalne odgovornosti.


- Prikaz slika iz anatomskog atlasa mišićne grupe na kojima se izvode tehnike masaže.

- Video prikaz tehnike masaže pojedinih djelova tijela.

- Demonstracija pravca masažnog hvata.

Masaža glave, vrata, lica, grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta) - Poznaje masažne

hvatove koji se koriste kod masaže glave, vrata, lica, grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta.

- Pojašnjava topografske anatomije tih djelova tijela.

- Zna mišićne grupe koje se nalaze na tim djelovima

- Analizira i upoređuje dejstvo masažnih hvatova koji se koriste pri masaži glave, vrata, lica, grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta.

- Uočava topografske anatomije tih djelova tijela.

- Upoređuje dužine

- Razvija osjećaj odgovornosti i spremnosti za timski rad.

- Razvija samopouzdanje.

- Posjete spa centrima.

- Video prikaz tehnika masaže: glave, vrata, grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta-analiza položaja i tehnika izvođenja od strane učenika.

- Prikaz slika iz anatomskog atlasa mišićne grupe na

65




tijela. - Opisuje masažu

najvažnijih nerava i metodiku izvođenja.

- Zna trajanje svake masaže.

- Poznaje sredstva za masažu koja određuje prema tipu kože.

- Opisuje položaje pri masaži pojedinih djelova tijela.

- Nabraja indikacije i kontraindikacije.

- Opisuje dejstvo masaža i njihovu metodiku izvođenja.

- Objašnjava masažu prednje i zadnje strane ekstremiteta.

trajanja svake masaže.

- Uočava položaje u kojima se masaža izvodi.

- Analizira indikacije i kontraindikacije kod različitih vrsta masaža.

- Vrednuje značaj adekvatnog položaja klijenta prilikom masaže i izbor odgovarajućih sredstava za masažu.

- Analizira masažne hvatove i međuhvatove i shvata njihovo dejstvo.

- Upoređuje površinski i duboki pritisak kod masaže.

kojima se izvode tehnike masaže.

- Prikaz slika različitih masažnih položaja.

Indikacije i kontrandikacije - Definiše pojam

indikacije. - Navodi i

pojašnjava indikacije: povrede mekih tkiva, prelome kostiju, kontrakture, ožiljke, deformacije kičmenog stuba, bolesti centralnog i perifernog nervnog sistema, kardiovaskularna oboljenja, degenerativna reumatska oboljenja zglobova, degenerativna reumatska oboljenja

- Razlikuje indikacije od kontraindikacija.

- Analizira sve povrede, oboljenja, deformacije kontrakture i promjene kod kojih se može primjeniti masaža.

- Uočava sva zapaljenja, oboljenja i procese kod kojih se masaža ne može primijeniti tj. kontraindikovana je.

- Određuje odgovarajuću masažu prema tipu oboljenja.

- Uviđa važnost lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju.

- Preuzima odgovornost za sopstveno zdravlje.

- Pretraživanje web stranica na temu: Indikacije i kontraindikacije i mogućnost primjene masaže na različita oboljenja; analiza zapažanja.

- Primjena refleksologije.

- Prikaz slika različitih vrsta oboljenja, rad u parovima, razvrstavanje slika prema odgovarajućim tehnikama masaže.

66




kičmenog stuba. - Objašnjava pojam

kontraindikacije i navodi oboljenja, akutna zapaljenja, gnjojne procese, infektivna oboljenja, maligne procese, krvarenja i sklonost ka krvarenju, zapaljenje vena i limfnih puteva, opekotina i dr.

- Pojašnjava indikacije – povrede mekih tkiva, postraumatske kontrakture, ožiljci, fantomski bol, deformacije kičmenog stuba, morbus Bechterew vanzglobni reumatizam, mlitave i spastične pareze i paralize kardiovaskularna oboljenja, nesanica, i dr.

- Poznaje pojam kontraindikacija i navodi oboljenja kod kojih se masaža ne može primijeniti.

- Opisuje pripremu bolesnika za masažu i provjerava stanje kože cirkulacije i limfotoka.

- Poznaje tonus mišića kontrakture zglobova, mjesto izlaska nerva ili put nervnog stabla.

- Analizira indikacije i kontraindikacije.

- Vrednuje značaj pregleda kože mišića zglobova.

Fizikalno-kozmetoterapijske procedure - Upounaje različite - Uočava postupak - Shvata značaj - Šematski prikaz

67




oblike mehanoterapijskih procedura.

- Pojašnjava djelovanje mehanoterapijskih procedura na tkiva.

- Upoznaje indikacije i kontraindikacije primjene mehanoterapijskih procedura.

- Navodi osnove kinezioterapije i pojašnjava njen značaj za kozmetologiju.

- Pojašnjava različite oblike hidroterapijskih i balneoprocedura.

primjene različitih mehanoterapijskih procedura i mehanoterapije sa posebnim osvrtom na higijensku i kozmetološku masažu.

- Uočava postupak primjene jednostavnijih elektroprocedura.

- Analizira postupke izvođenja kinezioterapije.

- Upoređuje postupke izvođenja lokalnih i opštih hidro i balneoprocedura.

posvećivanja pažnje sopstvenom organizmu kao i ulogu pojedinih fizikalno-kozmetoterapijskih procedura u poboljšanju kvaliteta života.

humane ćelije gledane svjetlosnim i elektronskim mikroskopom.

- Prepoznavanje različitih vrsta tkiva ilustrovanih crtežom ili slikom.

- Demonstriranje građe organa na modelu ili slici (primjeri).

Kvarcne i soluks lampe u kozmetičkoj praksi - Upoznaje opšte

karakteristike svjetlosti.

- Pojašnjava biološko i fiziološko dejstvo svjetlosti na organizam.

- Objašnjava razliku između prirodnog i vještačkog izvora svjetlosti.

- Pojašnjava sinergističko i antagonističko djelovanje svjetlosti, indikacije i kontraindikacije.

- Uočava postupak rukovanja soluks i kvarc lampama i određivanja biodeze.

- Analizira postupke preduzimanja mjera zaštite.

- Shvata značaj svjetlosti za organizam, povoljnih i nepovoljnih djelovanja svjetlosti na organizam.

- Demonstriranje na modelu skeleta i modelima pojedinačnih kostiju.

Sauna i toplotne procedure - Upoznaje različite

izvore i oblike toplote (povišena, snižena, nulta i vlažna).

- Pojašnjava načine

- Uočava primjenu najčešćih oblika termoterapijskih procedura.

- Shvata značaj spoljašnjih faktora za dobro funkcionisanje organizma.

68




prenošenja toplote i njihova fiziološka dejstva.

- Objašnjava udružena djelovanja toplote sa drugim ageansima, indikacije i kontraindikacije.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Z. Miletić, S. Zorić: Osnovi masaže, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd, 1996. - L. Lidel, S. Tomas: Masaža, Panonia, Novi Sad, 2005. - J. Milošević, M. Stošić: Tehnike akumpresure, Beograd, 2003. - V. Mihajlović: Fizikalna terapija, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd, 2002. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Crteži. - Stručna literatura. - Stručni časopisi. - Prospekti. - Grafoskop. - Računar. - Projektor. - Internet konekcija. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmeno provjeravanje znanja, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Specijalista fizikalne medicine; - diplomirani fizioterapeut, specijalista I stepena fizikalne terapije.

69



- Masaža pojedinih djelova tijela

- Fizikalno-kozmetoterapijske procedure

- Anatomija i fiziologija - Mišići - Zglobovi


- Kozmetologija - Kozmetički proizvodi


- Kvarcne i soluks lampe u kozmetičkoj praksi

- Masaža – pojam i podjela

- Estetska njega - Kozmetoterapijske procedure i njega kože

- Primjena toplotnih agenasa u kozmetici

- Fototerapijske procedure - Masaža

- Masaža – pojam i podjela - Relaksacija - Masažni hvatovi - Masažni međuhvatovi - Tehnika masaže pojedinih

djelova tijela - Masaža glave, vrata, lica,

grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta

- Indikacije i kontraindikacije


- Kvarcne lampe i soluks lampe u kozmetičkoj praksi

- Sauna i toplotne procedure

- Praktična nastava - Masaža - Relaksacija - Masažni hvatovi - Masažni međuhvatovi - Masaža glave, vrata, lica,


- Fizikalne i kozmetoterapijske procedure


- Termoterapija – peloid, parafin, hidrolokator, sauna

- Velnes

70

1.2.8. ESTETSKA NJEGA 1. Naziv predmeta: ESTETSKA NJEGA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II 36 36 III 36 36 IV 33 33

Ukupno 105 105 3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje znanja o procedurama kojima se unapređuje lična higijena u očuvanju

estetskog izgleda. - Sticanje znanja o procedurama kojima se obezbjeđuje zaštita funkcije kože,

njega kože, ublažavanje i otklanjanje nedostataka sa kože. - Sticanje znanja o procedurama dekoracije kože, kose i nokata. - Povezivanje teorijskih znanja sa drugim predmetima: kozmetologijom,

dermatologijom i fizikalnom terapijom. - Povezivanje teorijskih znanja sa praktičnim radom koji se odvija u kozmetičkom

salonu. - Razvijanje smisla za organizovani rad, tačnost, sistematičnost i urednost. - Sticanje sposobnosti korišćenja odgovarajuće literature preko knjiga i

kompjuterske pretrage.

71





Estetska njega i predmet proučavanja - Definiše estetsku

njegu. - Upoznaje cilj i

značaj estetske njege.

- Interpretira estetsku njegu.

- Interpretira cilj i značaj proučavanja estetske njege.

- Razumije ulogu estetske njege za održanje zdravlja i ljepote.

Ustanove za estetsku njegu - Upoznaje ustanove

za estetsku njegu. - Upoznaje

kozmetički salon i organizaciju rada.

- Razlikuje ustanove za estetsku njegu.

- Analizira organizaciju rada u kozmetičkom salonu.

- Analizira pravila ponašanja i rad medicinskog kozmetičara.

- Obilazak ustanove za estetsku njegu.

Dezinfekcija, sterilizacija - Definiše

dezinfekciju i sterilizaciju.

- Pojašnjava metode dezinfekcije.

- Interpretire dezinfekciju i razlikuje metode dezinfekcije.

- Interpretira sterilizaciju i razlikuje metode sterilizacije.

- Razvija svijest o prevenciji zdravlja.

- Pokazivanje primjeraka sredstava za dezinfekciju i demnonstracija njihovog korištenja.

Koža kao organ - Upoznaje kožu kao

organ. - Navodi tipove

kože.

- Razlikuje slojeve kože.

- Analizira fiziološku ulogu kože.

- Razlikuje tipove kože.


- Prikazivanje slika kože i njenih slojeva.

Masaža - Upoznaje masažu

kao metodu njege. - Navodi vrste

masaža. - Opisuje fiziološko

dejstvo masaže.

- Interpretira masažu kao metodu njege i unapređenja zdravlja.

- Razlikuje masažu prema vrsti mehaničkog agensa, namjeni i površini.

- Analizira sredstva za masažu.

- Poznaje fizičko dejstvo masaže.

- Prepoznaje ulogu poštovanja senzibiliteta čovjeka prema svom tijelu za svoju profesiju.

- Kratki filmovi o izvođenju različitih vrsta masaže.

72




Akupresura i refleksoterapija - Opisuje

akupresuru. - Navodi vrste

akupresure. - Opisuje

refleksoterapiju.

- Interpretira akupresuru.

- Razlikuje vrste akupresure.

- Interpretira akupresuru.

- Poznaje teoriju zona.

- Film ili slike – Prikaz akupresure i refleksoterapije.

Primjena toplotnih agenasa u kozmetologiji - Upoznavanje

termoterapijske procedure.

- Navodi toplotne agense u kozmetoterapiji.

- Interpretira termoterapijske procedure.

- Poznaje fiziološke aspekte.

- Razlikuje toplotne agense u kozmetoterapiji.

- Poznaje krioterapiju kao kozmetoterapijsku proceduru.

- Shvata značaj toplote i dobre regulacije za dobro funkcionisanje organizma.

- Film ili slika – Prikaz termoterapijskih procedura.

Primjena hidroterapije u kozmetoterapiji - Upoznaje

hidroterapiju kao metodu u kozmetoterapiji.

- Upoznaje fiziološko dejstvo i vrste hidroterapijskih procedura.

- Interpretira hidroterapiju.

- Poznaje fiziološko dejstvo hidroterapijskih procedura.

- Razlikuje vrste hidroterapijskih procedura.

- Film ili slika – Prikaz hidroterapijskih procedura.

Depilacija i epilacija - Upoznaje se sa

metodama depilacije i epilacije. .

- Razlikuje postupke depilacije

- Razlikuje postupke epilacije.

- Razvija profesionalnu odgovornost.

- Film ili slika – Prikaz depilacije i epilacije.

73

Razred:TREĆI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Kozmetodijagnostika - Pojašnjavanje

pojam kozmetodijagno-stike.

- Obrazlaže anamnezu i kozmetičku dijagnostiku.

- Inerpretira kozmetodijagnostiku kao skup radnji i procedura.

- Interpretira anamnezu i utvrđuje kozmetičku dijagnozu.

- Razvija komunikacijske vještine.

- Razvija senzibilitet prema klijentu.

- Rad u parovima – Vježba izvođenja kozmetodijagno-stike.

Elektroterapijske procedure - Upoznaje

elektroterapijske procedure.

- Obrazlaže biološko dejstvo jednosmjerne i naizmjenične električne struje.

- Interpretira elektroterapijske procedure.

- Analizira biološko djelovanje struje.

- Analizira efekte djelovanja galvanske struje.

- Analizira efekat neofaradske struje-miolifting.

- Analizira efekte djelovanja naizmjeničnih interferentnih struja.

- Razvija profesionalnu odgovornost.

- Film ili slike – Prikaz izvođenja elektroterapije.

Fototerapijske procedure - Upoznaje

fototerapijske procedure.

- Obrazlaže primjenu infracrvenih, vidljivih i ultraljubičastih zraka u kozmetoterapiji.

- Interpretira fototerapijske procedure.

- Analizira efekte biološkog dejstva, infracrvenih, vidljivih i ultraljubičastih zraka.

- Analizira primjenu infracrvenih zraka u kozmetoterapiji.

- Analizira primjenu vidljivih zraka u kozmetoterapiji.

- Analizira primjenu ultraljubičastih zraka u kozmetoterapiji.

- Analizira hromoterapiju u njezi lica i tijela.

- Shvata značaj svjetlosti za organizam, povoljnih i nepovoljnih djelovanja svjetlosti na organizam.

- Film ili slike – Prikaz izvođenja elektroterapije.

74




- Analizira primjenu polihromatske (bioptrom lampa)i monohromatske vrijednosti (laser) u kozmetoterapiji.

Primjena ultrazvuka u estetskoj njezi - Obrazlaže

primjenu ultrazvuka u estetskoj njezi.

- Interpretira sonu terapiju u estetskoj njezi.

- Analizira biološko dejstvo i primjenu ultrazvuka u estetskoj njezi.

- Film ili slike – Prikaz upotrebe ultrazvuka u estetskoj njezi.

Kozmetoterapijske procedure i njega kože - Upoznaje osnovne

kozmetoterapijske procedure.

- Opisuje karakteristike i tretmane različitih tipova kože.

- Opisuje karakteristike i tretmane različitih stanja kože.

- Opisuje estetske procedure u tretmanu dishromija.

- Interpretira hemijsko čišćenje različitih tipova kože.

- Inerpretira piling i koonedokspresiju kože.

- Analizira primjenu maski za različite tipove i stanja kože.

- Analizira karakteristike i njegu suve kože.

- Analizira karakteristike i njegu masne i mješovite kože.

- Analizira karakteristike i njegu aknozne kože.

- Analizira karakteristike i njegu kože zahvaćene serijumom.

- Analizira karakteristike i njegu kože sa eritemom.

- Analizira karakteristike kože sa dishromijama

- Analizira tretmane za kožu sa

- Razvija sposobnost opažanja i razlikovanja tipova i stanja kože.

75




dishromijama. Kozmetoterapijske procedure u tretmanima celulita - Obrazlaže pojam

celulita, uzroke nastajanja i oblike.

- Opisuje kozmetoterapijske procedure u tretmanima celulita.

- Interpretira pojam celulita.

- Analizira uzroke nastajanja i oblike.

- Analizira kozmetoterapijske procedure u tretmanima celulita.

76

Razred: ČETVRTI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Estetske procedure u njezi ruku i stopala - Pojašnjava

pojmove manikir i pedikir.

- Navodi opremu za manikir i pedikir.

- Opisuje promjene na šakama i noktima.

- Opisuje estetske procedure njege i dekoracije ruku i nokata.

- Opisuje promjene na stopalima.

- Opisuje procedure estetske njege stopala.

- Inerpretira pojmove manikir i pedikir kao procedure u njegi ruku i stopala.

- Poznaje opremu za manikir i pedikir.

- Analizira promjene na šakama i noktima.

- Analizira procedure njege ruku.

- Analizira preparate za njegu i dekoraciju nokata.

- Analizira procedure njege i dekoracije nokata.

- Analizira promjene na stopalima.

- Analizira procedure estetske njege stopala.

- Razvija estetsku svijest.

- Prikaz opreme i preparata za njegu i dekoraciju ruku i stopala.

- Prikaz slika za različitim vrstama promjena na koži ruku i stopala.

Dekorativne i korektivne estetske procedure - Navodi dekorativne

i korektivne estetske procedure.

- Navodi dekorativne preparate za lice.

- Opisuje procedure dekoracije periokularne regije.

- Opisuje procedure dekoracije usana.

- Opisuje procedure šminkanja.

- Interpretira dekorativne i korektivne estetske procedure.

- Analizira pudere za lice.

- Analizira rumenila i ruževe za lice.

- Analizira procedure dekoracije obrva.

- Analizira procedure dekoracije trepavica.

- Analizira procedure korekcije i dekoracije očnih kapaka.

- Analizira procedure dekoracije usana.

- Pretraživanje interneta:

- Puderi i rumenila u industriji i na tržištu.

- Dekoracija obrva – vježba u parovima.

77




- Analizira procedure šminkanja za različite prilike.

- Analizira procedure trajne šminke.

Sociološki, psihološki i medicinski aspekti estetske njege - Opisuje povezanost

estetske njege i mode, zdravlja i njege bolesnika.

- Interpretira povezanost estetske njege i izgleda mode, ljepote i šarma.

- Interpretira estetski izgled i zdravlje.

- Interpretira ulogu estetske hirurgije u estetskoj njezi.

- Formira svoj stav o njegovanju prorodnog izgleda ljepote i mogućnostima estetske hirurgije.

- Diskusija: - Estetika i

zdravlje. - Prednosti i

nedostaci estetske hirurgije.

Zaštita od profesionalnih estetskih poremećaja - Navodi mjere

zaštite i zaštitnih sredstava.

- Interpretira vrste uzroka povreda i profesionalnih bolesti.

- Analizira mjere zaštite i zaštitna sredstva.

- Razvija svijest o potrebi zaštite na radu.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - S. Mazić, B. Kovčić, J. Marković: Estetska njega I, Zavod za udžbenike, Beograd,

2006. - S. Mazić, S. Mazić-Radovanović, M. Đujić, N. Vujasinović: Estetska njega II,

Zavod za udžbenike, Beograd, 2006. - S. Mazić, S. Mazić- Radovanović, M. Katančević: Estetska njega II, III i IV razred

medicinskih i stučnih škola- Zavod za udžbenike, Beograd. 2004. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Grafoskop. - Kompjuter sa priključkom za internet. - Video projektor. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i pismeno (pismenom vježbom poslije

svake oblasti). - Učenik dobija minimum po jednu ocjenu u svakom klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima.

78

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Specijalista kozmetologije; - specijalista fizikalne medicine. 10. Povezanost predmeta


- Njega kože - Koža i njeni izdanci

- Kozmetologija - Emulzije - Maske - Preparati za uljepšavanje - Koža kao organ

- Kozmetoterapijske procedure i njega kože


- Fototerapijske procedure - Masaža

- Fizikalna terapija - Fizikalno-kozmetoterapijske procedure

- Kvarcne i soluks lampe u kozmetičkoj praksi

- Masaža – pojam i podjela - Moralne obaveze

medicinskog radnika - Etika - Komunikacija sa klijentom

- Sociološko, psihološki i medicinski aspekti estetske njege

79

1.2.9. KOZMETOLOGIJA 1. Naziv predmeta: KOZMETOLOGIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II 72 72 III 72 72 IV 66 66

Ukupno 210 210 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje sa morfološkim i fiziološkim karakteristikama kože i njenih

izdanaka. - Sticanje znanja o osobinama kozmetičkih sirovina i biološkom djelovanju. - Sticanje znanja o sastavu i načinu izrade kozmetičkih proizvoda. - Poznavanje zakonskih propisa koji regulišu upotrebu kozmetičkih sirovina i

kozmetičkih proizvoda. - Povezivanje teorijskih znanja sa praktičnim radom koji se odvija u sklopu

proizvodnog ciklusa u materijalnoj proizvodnji. - Razvijanje smisla za organizacioni rad, tačnost, sistematičnost i urednost. - Sticanje sposobnosti korišćenja odgovarajuće literature preko knjiga i

kompjuterske pretrage.

80





Kozmetologija, predmet proučavanja - Definiše

kozmetologiju kao naučnu disciplinu.

- Upoznaje se sa ciljem proučavanja i podjelom kozmetologije.

- Intepretira kozmetologiju kao naučnu disciplinu i kratak istorijat.

- Razlikuje – opštu, dekorativnu i medicinsku kozmetologiju.


Građa i funkcija kože i njenih izdanaka - Upoznaje strukturu

kože i njenu funkciju.

- Navodi izdanke kože-znojne žlijezde, lojne žlijezde, nokte i dlake.

- Razlikuje slojeve kože.

- Analizira strukturu epidermisa.

- Analizira strukturu dermisa i hipodermisa.

- Pojašnjava funkciju kože i njenih slojeva.

- Analizira građu i funkcije znojnih žlijezda.

- Analizira građu i funkcije lojnih žlijezda.

- Analizira građu i funkcije nokata.

- Analizira građu i funkcije dlaka.


- Shematski prikaz građe kože.

Kozmetičke sirovine - Definiše kozmetičke

sirovine. - Navodi kozmetičke

sirovine prema porijeklu i hemijskom sastavu.

- Pojašnjava nomenklaturu sirovina.

- Obrazlaže zakonske propise za kozmetičke sirovine.

KOZMETIČKE SIROVINE PRIRODNOG PORIJEKLA - Upoznaje sirovine

prirodnog porijekla.

- Interpretira kozmetičke sirovine.

- Razlikuje kozmetičke sirovine prema porijeklu.

- Razlikuje kozmetičke sirovine prema hemijskom sastavu.

- Interpretira nomenklaturu kozmetičkih sirovina.

- Interpretira zakonske propise

- Razvija sposobnost zaključivanja.

- Razvija

sistematičnost.

- Izrada tematskih panoa – vrste kozmetičkih sirovina.

81




- Navodi sirovine neorganskog i organskog porijekla.

- Opisuje sirovine biljnog porijekla.

- Opisuje alge i ekstrate algi.

- Opisuje sirovine životinjskog porijekla.

- Obrazlaže osobine viših masnih alkohola i viših masnih kiselina.

za: - kozmetičke

sirovine, - interpretira

kozmetičke sirovine prirodnog porijekla,

- razlikuje sirovine neorganskog porijekla,

- razlikuje sirovine organskog porijekla,

- analizira biljne ekstrakte,

- a, nalizira masna ulja i voskove biljnog porijekla

- analizira sirovine životinjskog porijekla,

- razlikuje više masne alkohole i više masne kiseline.

Polusintetička i sintetička sirovina - Upoznaje sirovine

polusuintetičkog i sintetičkog porijekla.

- Analizira sirovine polusintetičkog porijekla.

- Analizira sirovine sintetičkog porijekla.

Kozmetički aktivna i pomoćna supstanca - Navodi kozmetičke

sirovine kao grupu aktivnih i pomoćnih supstanci.

- Obrazlaže osobine biogenih stimulansa.

- Navodi površinski aktivne materije(pam) prema hlb vrijednostima i jonogenosti.

- Obrazlaže osobine emolijenasa.

- Obrazlaže osobine ugušivača.

- Navodi konzervanse i antioksidanse.

- Uočava razliku između kozmetički aktivnih i pomoćnih supstanci.

- Razlikuje površinski aktivne materije (pam) prema hlb vrijednostima.

- Upoređuje osobine –katjonaktivnih, anjonaktivnih, amfoternih i nejonskih, površinski aktivnih

- Izrada tematskih panoa kozmetički aktivne i pomoćne supstance.

82




- Navodi boje i mirise.

materija. - Upoređuje

osobine hidrofilnih i lipofilnih emolijenasa.

- Upoređuje prirodne, polusintetičke i sintetičke ugušičivače, konzervanse i antioksidanse.

- Razlikuje boje i mirise.

Kozmetički proizvodi - Definiše kozmetičke

proizvode i navodi njihovu podjelu.

- Obrazlaže kozmetičke proizvode.

- Opisuje prave rastvore i koloidne rastvore.

- Opisuje emulzije. - Obrazlaže postupke

dobijanja emulzija. - Opisuje suspenzije. - Opisuje ekstraktivne

rastvore i način dobijanja.

- Opisuje sluzi, paste, aerosoli.

- Interpretira kozmetičke proizvode.

- Razlikuje kozmetičke (sirovine) prema namjeni, obliku i konzistenciji.

- Analizira prave rastvore i primjenu u kozmetologiji.

- Analizira koloidne rastvore i primjenu gela u kozmetologiji.

- Analizira emulzije i mehanizam stvaranja.

- Razlikuje postupke dobijanja emulzija.

- Analizira suspenzije.

- Analizira ekstraktivne rastvore i postupke dobijanja (infuzi i dakoti).

- Razlikuje tinkture i aromatične vode.

- Razlikuje sluzi, paste i aerosoli.



- Kozmetički proizvodi i prikupljanje kataloga proizvođača kozmetičkih proizvoda.

83

Razred: TREĆI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Kozmetički proizvodi za održavanje čistoće - Upoznaje

kozmetičke proizvode za održavanje čistoće.

- Obrazlaže osobine sapuna i navodi vrste sapuna.

- Obrazlaže postupke dobijanja sapuna.

- Navodi proizvode za pranje kose.

- Navodi proizvode za kupanje i tuširanje.

- Upoznaje proizvode za čišćenje kože.

- Razlikuje proizvode za održavanje čistoće.

- Interpretira sastav i osobine sapuna.

- Razlikuje vrste sapuna.

- Analizira postupke dobijanja sapuna.

- Interpretira sastav šampona za pranje kose.

- Razlikuje vrste šampona.

- Uočava razliku između proizvoda za pranje kose.

- Razlikuje proizvode za kupanje.

- Razlikuje proizvode za tuširanje.

- Uočava razliku uzmeđu proizvoda za čišćenje kože.

- Razlikuje kreme i losione za čišćenje kože.

- Razlikuje gelove i ulja za čišćenje kože.

- Razlikuje preparate za piling kože.


- Izrada tematskih panoa vrste proizvoda za održavanje čistoće.

- Analiza proizvoda u maloprodajnim trgovinama kozmetičkih proizvoda i literaturi.

Proizvodi za čišćenje zuba i njegu usne duplje - Upoznaje

proizvode za čiščenje zuba i njegu usne duplje.

- Navodi proizvode za čišćenje zuba.

- Uočava razliku između proizvoda za čišćenje zuba i njegu usne duplje.

- Analizira sastav proizvoda za čišćenje zuba.

- Razlikuje vrste pasti za zube prema sastavu namjeni i izgledu.

- Razlikuje

- Razgovor sa stomatologom na temu čišćenje zuba i njega usne duplje.

84




proizvode za njegu usne duplje.

Dezodoransi i antiperspiransi - Upoznaje

dezodoranse i antiperspiranse.

- Opisuje dezodoranse i antiperspiranse.

- Uočava razliku između dezodoransa i antiperspiransa.

- Analizira dezodoranse i antiperspiranse.

- Razlikuje oblike dezodoranasa i antiperspiranata.

Kreme za njegu kože - Upoznaje kreme za

njegu kože. - Opisuje supstance

za izradu krema za kožu.

- Navodi vrste krema za njegu.

- Interpretira kreme za njegu kože.

- Analizira supstance za izradu krema za njegu.

- Analizira ambiofilne kreme.

- Analizira kreme za dan.

- Analizira hidrantne kreme.

- Analizira kreme za noć.

- Analizira kreme za hlađenje i ublažavanje.

- Analizira kreme za masažu.

- Analiza reklamnih prospekata krema za njegu koze.

Losioni, gelovi i ulja za njegu kože i kose - Upoznavanje

losiona za njegu kože i kose.

- Navodi losione za njegu kože i kose.

- Opisuje gel za njegu kože.

- Navodi ulja za njegu kože i kose.

- Uočava razliku između losiona za njegu kože i kose.

- Razlikuje losione za njegu kože.

- Razlikuje losione za njegu kose.

- Analizira gel za njegu kože.

- Analizira gel za njegu kose.

- Razlikuje ulja za njegu kože.

- Razlikuje ulja za njegu kose.

- Referat - Kozmetička ulja, gelovi i losioni.

Puderi za njegu tijela - Upoznavanje

pudera za njegu - Interpretira pudere

za njegu kože.

85




tijela. - Navodi pudere za

njegu kože.

- Analizira pudere za njegu kože.

Maske i pakovanja za njegu kože - Upoznaje maske i

pakovanja za njegu kože.

- Navodi maske prema izradi, osobinama kože i načinu tehnološkog postupka.

- Interpretira maske i pakovanja kao proizvode za njegu kože.

- Razlikuje maske prema izradi i osobinama kože.

- Razlikuje maske prema tehnološkom postupku.

- Prikuplja reklamne prospekte maski za njegu koze.

Proizvodi za njegu ruku i nogu - Upoznaje

proizvode za njegu ruku i nogu.

- Navodi proizvode za njegu ruku i nogu.

- Obrazlaže proizvode za njegu ruku i nogu.

- Analizira proizvode za njegu ruku.

- Analizira proizvode za njegu nogu.

86




učenik učenik učenik Proizvodi za njegu djece - Upoznavanje

proizvoda za njegu djece.

- Navodi proizvode za njegu kože djece.

- Interpretira proizvode za njegu kože djece.

- Razlikuje proizvode za njegu djece.

- Analizira kreme i losione za njegu kože djece.

- Analizira pudere za njegu kože djece.

- Razgovor sa pedijatrom.

Proizvodi za muškarce - Upoznaje

proizvode za muškarce.

- Navodi proizvode za muškarce.

- Inerpretira proizvode za njegu kože za muškarce.

- Razlikuje proizvode prije, u toku, i poslije brijanja.

- Analizira proizvode prije i u toku brijanja.

- Analizira proizvode poslije brijanja.

Preparati za zaštitu kože - Obrazlaže

karakteristike sunčanog zračenja i individualnu podnošljivost.

- Navodi proizvode za zaštitu od sunčanog zračenja.

- Navodi proizvode za zaštitu od insekata.

- Analizira djelovanje sunčevog svijetla i uv-zračenja.

- Interpretira individualne podnošljivosti sunčevog zračenja.

- Analizira proizvode koji pripremaju kožu za duži boravak na suncu.

- Analizira proizvode za zaštitu kože od sunca.

- Analizira proizvode za njegu kože poslije sunčanja.

- Analizira proizvode za zaštitu od insekata.

- Referat – - Uticaj UV zračenja

na kožu i upotreba solarijuma.

Proizvodi za uljepšavanje - Upoznavanje

proizvoda za - Interpretira

proizvode za - Analiza slika

poznatih ličnosti iz

87




uljepšavanje. - Navodi proizvode

za izbjeljivanje i tamnjenje kože.

- Navodi podloge za šminku, dekorativne pudere i rumenila za lice.

- Navodi proizvode za uljepšavanje očiju.

- Navodi proizvode za uljepšavanje obrva i trepavica.

- Navodi proizvode za uljepšavanje usana.

- Upoznaje proizvode za uljepšavanje kose.

- Navodi proizvode za uljepšavanje kose.

- Upoznaje

proizvode za uklanjanje suvišnih dlaka.

- Upoznaje proizvode za uljepšavanje nokata.

- Navodi proizvode za uljepšavanje nokata.

uljepšavanje. - Analizira proizvode

za izbjeljivanje kože.

- Analizira proizvode za tamnjenje kože.

- Analizira podlogu za šminku.

- Analizira dekorativne pudere.

- Analizira rumenila za lice.

- Analizira sjenke za očne kapke.

- Analizira maskare za trepavice.

- Analizira proizvode za bojenje obrva i trepavica.

- Analizira ruževe za usne.

- Analizira olovke za usta i sjaj za usta.

- Interpretira proizvode za uljepšavanje kose.

- Razlikuje proizvode za privremeno i trajno kovrdžanje kose.

- Analizira lakove za kosu.

- Analizira boje za kosu.

- Razlikuje proizvode za uklanjanje suvišnih dlaka ( adhezivna i hemijska sredstva).

- Interpretira proizvode za uljepšavanje nokata.

- Analizira proizvode za čišćenje mrlja sa nokata, omekšavanje zanoktica i

novina prema stilu njege i šminkanja.

- Analiza postojećih proizvoda za uljpšavanje na tržištu.

- Diskusija o stilovima šminkanja.

88




očvršćivanje nokata.

- Analizira podloge za lakove, lakove za nokte, proizvode za sušenje lakova i odstranjivanje lakova.

Neželjene reakcije različitih proizvoda - Navodi kozmetička

sredstva koja mogu izazvati neželjene reakcije.

- Upoznaje metode ispitivanja kozmetičkih proizvoda na neželjene reakcije.

- Razlikuje kozmetička sredstva koja mogu izazvati neželjene reakcije.

- Razlikuje metode ispitivanja kozmetičkih proizvoda na neželjene reakcije.

- Seminarski rad – Neželjene reakcije različitih kozmetičkih sredstava.

Industrijska proizvodnja kozmetičkih sredstava - Upoznaje

karakteristike industrijske proizvodnje kozmetičkih proizvoda

- Interpretira karakteristike industrijske proizvodnje kozmetičkih proizvoda


5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - S. Mazić i Ž. Nidžović: Kozmetologija – za II, III i IV razred medicinske škole,

Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999. - S. Mazić: Kozmetologija I i II, Mrlješ, Beograd, 2001.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Grafoskop. - Kompjuter sa priključkom za internet. - Video projektor. 7. Obavezni način provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Znanje se provjerava i ocjenjuje usmeno i pismeno. - Usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Pismeno- pismene vježbe poslije svake oblasti. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine.

89

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Specijalista kozmetologije; - Diplomirani farmaceut. 10. Povezanost predmeta


- Kozmetičke sirovine

- Neorganska hemija - organska hemija - Farmakognozija

- Osobine oksida, kiselina i ljekovitih biljaka

- Kozmetički preparati

- Farmakognozija - Dobijanje emulzija vodeno-alkoholnih

90

1.2.10. FARMAKOGNOZIJA 1. Naziv predmeta: FARMAKOGNOZIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II III 72 72 IV

Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje saznanja o značaju ljekovitog bilja kako u terapijske tako i u kozmetičke

svrhe. - Osposobljavanje za poznavanje i razlikovanje ljekovitog bilja u prirodi. - Sticanje saznanja o tome koji dio ljekovitog bilja sadrži aktivne principe (droge). - Upoznavanje na koji način se vrši berba i sušenje droga, kao i ekstrakcija aktivnih

principa iz droga, zatim način pakovanja, čuvanja i upotreba kako bi se zadržala aktivnost ljekovitih sastojaka.

- Sticanje saznanja koje biljne droge se mogu upotrebljavati u obliku infuzuma, macerata i ljekovitih pripravaka koje služe u kozmetičke svrhe, a koje služe samo za ekstrakciju aktivnih principa.

- Upoznavanje sa hemijskim sastavom biljnih droga, sa njihovim farmakološkim djelovanjem i optimalnim dozama.

- Upoznavanje sa osnovnom podjelom biljnih droga na osnovu glavnodjelujućih aktivnih principa.

- Sticanje sposobnosti za pravilno korišćenje literature i interneta kako bi se upotpunila saznanja i upoznala nova istraživanja na poljima farmacije i kozmetologije.

- Shvatanje značaj prirodnih sirovina, koje su bile i ostale osnov za sintezu lijekova i kozmetičkih preparata.

91

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TREĆI




Uvodni dio - Navodi pojam

predmeta. - Objašnjava pojam i

značaj ljekovitog bilja i biljnih droga.

- Opisuje proizvodnju droga od samoniklog i uzgajanog bilja.

- Opisuje branje, stabilizaciju, sušenje, pakovanje i čuvanje droga.

- Interpretira značaj ljekovitog bilja.

- Razlikuje ljekoviti dio biljke od dijela koji nema ljekoviti značaj.

- Uviđa značaj vremena i načina proizvodnje droga.

- Razvija moć zapažanja.

- Razvija analitičko mišljenje i objektivnost.

Kozmetičke sirovine biljnog porijekla Alkaloidne droge - Navodi osnovne

karakteristike alkaloida.

- Opisuje biljke. - Chelidonium

majus. - Capsicum annum. - Thea sinensis. - Theobroma cacao. - Navodi hemijski

sastav, alkaloide, kozmetičke pripravke, djelovanje i upotrebu droga, alkaloida i preparata.

- Interpretira znanja o ekstrakciji alkaloida i upotrebi ekstrakta u ljekovite i kozmetičke svrhe.

- Razlikuje biljke i droge koje sadrže alkaloide.



- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže alkaloide.

- Upoznavanje sa prvilnom upotrebom i doziranjem.

- Upoznavanje sa najnovijim saznanjima i zanimljivostima o dejstvu i upotrebi alkaloida.

Heterozidne droge - Navodi osnovne

karakteristike heterozida.

- Opisuje biljke. - Prunus amygdalus. - Brassica nigra et

alba. - Aloe. - Tilia cordata. - Betula verrucosa. - Navodi hemijski

sastav, heterozide, kozmetičke pripravke,

- Interpretira znanja o ekstrakciji heterozida i upotrebi ekstrakta u ljekovite i kozmetičke svrhe.

- Razlikuje biljke i droge koje sadrže heterozide.

- Razlikuje dejstva i upotrebu heterozida od alkaloida.


- Povezuje i razvija logiku mišljenja.

- Razvija sistematičnost.

- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže heterozide.

- Upoznavanje sa najnovijim saznanjima i zanimljivostima o dejstvu i upotrebi heterozida.

92




djelovanje i upotrebu droga, heterozida i preparata.

Saponozidne droge - Navodi opšte

karakteristike saponina, njihovo prisustvo u biljkama.

- Navodi fizičko-hemijske osobine, strukturu saponina.

- Objašnjava dejstvo i primjenu saponina.

- Opisuje biljke. - Hedera helix. - Callendula

officinalis. - Navodi hemijski

sastav, kozmetičke pripravke, djelovanje i upotrebu droga i preparata.

- Interpretira znanja o ekstrakciji heterozida i upotrebi ekstrakta u ljekovite i kozmetičke svrhe.

- Razlikuje biljke i droge koje sadrže heterozide.

- Razlikuje dejstva i upotrebu heterozida od alkaloida.

- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže saponozide.

Taninske droge - Navodi opšte

karakteristike tanina, njihovo prisustvo u biljkama.

- Navodi fizičko-hemijske osobine, strukturu i podjelu tanina.

- Objašnjava dejstvo i primjenu tanina.

- Opisuje biljke: - juglans regia, - hypericum

perforatum. - Navodi hemijski

sastav, kozmetičke pripravke, djelovanje i upotrebu droga, tanina i preparata.

- Interpretira saznanja o upotrebi taninskih droga u ljekovite i kozmetičke svrhe.

- Razlikuje biljke i droge koje sadrže tanine.

- Razlikuje dejstva i upotrebu tanina od heterozida i alkaloida.

- Razvija sposobnost logičkog mišljenja.


- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže tanine.

- Upoznavanje sa najnovijim saznanjima i zanimljivostima o dejstvu i upotrebi tanina.

Etarska ulja - Definiše etarska

ulja.

- Shvata veliki značaj etarskih ulja u kozmetičke


- Razvija pozitivan

- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih

93




- Navodi rasprostranjenost i lokalizaciju.

- Objašnjava fizičko hemijske osobine etarskih ulja.

- Opisuje proces proizvodnje etarskih ulja.

- Objašnjava djelovanje i primjenu etarskih ulja.

- Opisuje biljke: - humulus lupulus, - mentha piperita, - melissa officinalis, - cinnamomum

ceylanicum, - eugenia,

cariophyllata - achillea

millefolium, - zingiber oficinale, - pimpinella anisum, - thymus vulgaris, - thymus serpyllum, - eucalyptus, - eglobulus, - salvia officinalis, - pertroselinum

sativum, - matricaria

chamomilla, - pinus nigra, - rosmarinus

officinalis, - lavandula

officinalis, - camphora, - navodi hemijski

sastav, kozmetičke pripravke djelovanje i upotrebu droga, etarskih ulja i preparata.

svrhe. - Razlikuje biljke i

droge koje sadrže etarska ulja.

- Shvata značaj ljekovitog bilja i prirodnih sirovina koje nisu strane za organizam u proizvodnji kozmetičkih preparata.

stav prema zdravlju.

preparata koji sadrže etarska ulja.

- Upoznavanje sa najnovijim saznanjima i zanimljivostima o dejstvu i upotrebi etarskih ulja.

- Upoznavanje sa prvilnom upotrebom i doziranjem preparata etarskih ulja.

Smole i balzami - Definiše smole i

balzame. - Navodi hemijski

- Interpretira saznanja o dobijanju i upotrebi smola i


- Povezuje podatke i razvija logičko

- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji

94




sastav, fizičko-hemijske osobine.

- Objašnjava dobijanje, djelovanje i upotrebu droga:

- Colophonium, - Mastix, - podophylli

rhizoma, - benzoe, - balsamum

peruvianum et tolutanum.

balzama u kozmetičke svrhe.

- Prepoznaje biljke i droge.

mišljenje. sadrže smole i balzame.

Masti i ulja - Opisuje biljne i

životinjske droge koje sadrže masne materije:

- oleum amygdale, - oleum olivae, - oleum sesami, - adeps suillus, - objašnjava

hemijski sastav i upotrebu.

- Interpretira značaj biljnih i životinjskih masti i ulja koja se koriste kao sirovine za izradu kozmetičkih proizvoda.

- Prepoznaje biljke i droge.


- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže masti, ulja i voskove.

Prirodni voskovi - Opisuje dobijanje i

upotrebu prirodnih voskova:

- cera flava et alba, - cetaceum, - lanolinum.

- Shvata značaj prirodnih voskova koji se koriste kao sirovine za izradu kozmetičkih proizvoda.

- Razvija sposobnost logičkog mišljenja.

Slatke droge - Definiše pčelinje

proizvode. - Opisuje: - med, - matičnu mliječ, - propolis, - polen, - navodi hemijski

sastav, djelovanje i upotrebu.

- Shvata značaj meda i ostalih pčelinjih produkata u ljekovite i kozmetičke svrhe.


- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže pčelinje proizvode.

- Upoznavanje sa najnovijim saznanjima i zanimljivostima o dejstvu i pčelinjih proizvoda.

Sluzi - Opisuje sluzi algi. - Navodi hemijski

sastav, dejstvo i upotrebu.

- Usvaja saznanje o sluzima.

- Shvata značaj sluzi algi u


95




kozmetoterapijskim preparatima.

Vitaminske droge - Opisuje biljku Rosa

canina. - Navodi hemijski

sastav. - Objašnjava dejstvo

i upotrebu. - Objašnjava

hemijski sastav Faex medicinalis.

- Navodi djelovanje i upotrebu.

- Na osnovu prethodnih znanja o vitaminima i usvajanja znanja o vitaminskim drogama, analizira značaj i upotrebu vitaminskih droga u kozmetoterapijske svrhe.


- Pokazivanje praktičnih kozmetičkih preparata koji sadrže vitamine.

- Upoznavanje sa najnovijim saznanjima i zanimljivostima o dejstvu vitamina.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - N. Kovačević: Osnovi farmakognozije, Srpska školska knjiga 3, Beograd, 2004. - P. Lukić: Farmakognozija, Savez socijalističke omladine Farmaceutskog fakulteta

u Beogradu, 4. izdanje, Beograd, 1988. - J. Tucakov: Lečenje biljem, Rad, Beograd, 1990. - Z. Kalođera: Farmakognozija II, Sveučilište u Zagrebu, 2006/2007, Zagreb. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Kompjuter. - Video projektor. - Internet konekcija. - Ljekoviti preparati i materijali. - Stručna literatura. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Znanje se provjerava usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Pismeno - pismena vježba, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju svake školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani farmaceut.

96



- Poznavanje biljaka - Botanika - Građa i funkcija biljnih organa, podjela biljaka, ljekovito bilje

- Vitaminske droge - Hemija i biohemija - Vitamini - Značaj prirodnoh sirovina - Kozmetologija - Sirovine prirodnog

porijekla

97

1.2.11. DERMATOLOGIJA 1. Naziv predmeta: DERMATOLOGIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II III 72 72 IV 66 66

Ukupno 138 138 3. Opšti ciljevi nastave - Sticanje osnovnih znanja i razumijevanje pojmova i činjenica iz oblasti

dermatovenerologije. - Spajanje novih saznanja o biologiji kože, patološko anatomskih procesa sa

kliničkim manifestacijama. - Sticanje osnovnih saznanja o građi i funkciji kožnog omotača čovečjeg tijela. - Upoznavanje sa promjenama koje se javljaju kod kožnih oboljenja u ravni, ispod

ravni i iznad ravni kože. - Sticanje znanja o najčešćim patološkim oboljenjima kože i dermatozama kože

izazvanim različitim fizičkim faktorima. - Upoznavanje sa bakterijskim, virusnim, gljivičnim infekcijama kože. - Sticanje osnovnih znanja o bolestima noktiju, poremećajima keratinizacije,

pigmentacije kože, faktorima koji utiču na starenje kože i mogućnostima zaštite kože.

- Upoznavanje sa značajem upotrebe lasera u osnovnim terapijskim tretmanima u dermatologiji.

- Razvijanje sposobnosti zapažanja, uočavanja, analitičkog i logičkog mišljenja, i zaključivanja.

- Podsticanje istraživackog potencijala u dermatovenerologiji. - Razvijanje osjećaja sposobnosti za primjenu teorijskih znanja u praksi. - Razvijanje pozitivnog stava prema zdravlju.

98

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TRECI



izvođenje nastave učenik Učenik učenik

Koža kao organ - Definiše pojam

dermatologije. - Definiše pojam

kože i adneksa kože.

- Upoznaje važnost uloge i funkcije kože kao najvećeg ljudskog organa.

- Objašnjava strukturu i slojeve kože i kožnih adneksa.

- Navodi tipove i osobine kože.

- Uočava važnost kože i kožnih adneksa.

- Vrednuje značaj kože i adneksa u funkcionisanju organizma.

- Upoređuje termoregulacionu, barijeru, imunoreceptornu i imunološku ulogu kože.

- Analizira strukturu kože.




- Komjuterski prikaz fotografija ili prikaz fotografija iz atlasa građe kože i različitih tipova kože.

Opšta patologija kože - Upoznaje promjene

i reakcije na koži koje nastaju kao posljedica patoloških zbivanja.

- Nabraja i opisuje vrste eflorescencija.

- Razlikuje zdravu od patološke kože.

- Razlikuje tipove eflorescencija prema izazivaču na primarne i sekundarne.

- Analizira eflorscencije koje su u nivou, iznad i ispod nivoa kože.

- Vrednuje značaj razlikovanja eflorescencija za pravilno postavljanje dijagnoze.



- Prikazivanje slika sa CD atlasa, kompjuterski prikaz fotografija zdrave i patološke kože.

- Prikaz tipova eflorescencija na grafofoliji.

Dermatoze izazvane fizičkim faktorima - Upoznaje i navodi

faktore koji dovode do ostećenja na koži.

- Nabraja i opisuje ostećenja koja nastaju kao posljedica fizičkih faktora, toplote i hladnoće.

- Objašnjava aktiničke

- Upoređuje ostećenja koja nastaju kao posljedica fizičkih faktora- callositas, clavus, intertrigo.

- Analizira ostećenja nastala usljed toplote i hladnoće- combustiones, congelationes i perniones.

- Pozitivno procjenjuje važnost novih saznanja.

- Razvja moć zapazanja.

- Kompjuterski prikaz fotografija.

- Prikaz slika sa CD atlasa različitih vrsta oštećenja kože kao posljedica dejstva fizičkih faktora.

99




dermatoze. - Objašnjava

dermatoze izazvane abnormalnom reakcijom na sunčevu ili vještacku svjetlost.

- Razlikuje zdravu kožu od kože koja je izmijenjena usled aktiničke radijacije.

- Analizira fotodermatoze.

Bakterijske infekcije kože - Poznaje

zastupljenost, uzroke nastanka i puteve širenja bakterijskih infekcija kože.

- Definise impetigo, foliculitis, carbunkul, erysipelas.

- Zna osnovu patoloških promjena o kojoj se dermatozi radi.

- Obrazlaže osnovne karakteristike pojedinih bakterijskih bolesti kože.

- Objašnjava liječenje bakterijskih bolesti.

- Uočava razliku između izazivača bakterijskih bolesti.

- Vrednuje značaj razlikovanja bakterijskih bolesti.

- Razlikuje i razlaže ove bolesti na osnovu kliničkih manifestacija.

- Analizira kliničku sliku piodermija.

- Pravi komparaciju između impetiga, foliculitisa, carbunkula, furunkula i erysipelas.

- Uočava postupak liječenja ovih infekcija.


- Preuzima odgovornost za sopstveno zdravlje.

- Razvija osjecaj lične odgovornosti prema zdravlju.

- Kompjuterski prikaz fotografija različitih vrsta bakterijskih infekcija kože.

- Prikazivanje slika sa CD atlasa.

- Seminarski rad. - Bakterijske

infekcije kože- učestalost, klinička slika, terapija.

Virusne infekcije kože - Objašnjava

učestalost i značaj virusnih bolesti kože.

- Poznaje puteve širenja virusnih infekcija kože.

- Nabraja izazivače nastanka virusnih infekcija.

- Definise herpes simplex, herpes zoster, verrucae.

- Objašnjava na osnovu kliničke slike o kojoj se virusnoj bolesti radi.

- Vrednuje značaj virusnih bolesti.

- Analizira kliničku sliku ovih bolesti na osnovu izazivača i simptoma.

- Pravi komparaciju izmedju herpes simplexa, zostera, verruca.

- Uočava načine prenošenja ovih bolesti.

- Uočava terapijske procedure.

- Razvija pravilan odnos prema zdravlju.


- Razvija moć zapazanja.

- Kompjuterski prikaz fotografija različitih vrsta virusnih infekcija kože.

- Prikazivanje slika iz atlasa.

- Seminarski rad: - Virusne infekcije

kože- učestalost, načini prenošenja, klinička slika i terapija.

100




- Opisuje kliničku sliku, lokalizaciju i terapijske procedure u liječenju virusnih infekcija kože.

Gljivična oboljenja kože - Poznaje i nabraja

izazivače gljivičnih infekcija kože.

- Poznaje učestalost i načine prenošenja ovih oboljenja, kao i značaj kolektivnog boravka na prenos istih.

- Obrazlaže značaj pojave ovih oboljenja kod djece i odraslih.

- Definise dermatofitne oboljenja, pityriasis versicolor, candidiasis.

- Opisuje kliničku sliku i terapijske procedure u liječenju gljivičnih oboljenja.

- Uočava značaj gljivičnih oboljenja.

- Analizira kliničku sliku dermatofitnih oboljenja.

- Analizira pityriasis versicolor.

- Analizira candidiasis.

- Razlikuje simptome gljivičnih oboljenja od bakterijskih oboljenja.

- Razlikuje simptome gljivičnih oboljenja od virusnih oboljenja.

- Uočava postupke liječenja ovih bolesti.


- Razvija osjecaj lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju.


- Kompjuterski prikaz fotografija ili prikaz fotografija iz atlasa virusnih, bakterijskih i gljivičnih oboljenja kože, uočavanje razlike u simptomima od strane učenika.

- Seminarski rad: - Učestalost, načini

prenošenja, klinička slika i terapija gljivičnih oboljenja kože.

Oboljenja izazvana životinjskim parazitima - Navodi izazivača

pedikuloze. - Opisuje

etiopatogenezu, lokalizaciju, kliničku sliku i liječenje pedikuloza.

- Pojašnjava etiopatogenezu scabiesa.

- Opisuje lokalizaciju, kliničku sliku i liječenje scabiesa.

- Objašnjava učestalost i značaj ovih parazitarnih

- Uočava etipatogenetski značaj i rasprostranjenost pedikuloza.

- Razlikuje pedikuloze u odnosu na lokalizaciju.

- Uočava etiopatogenetski značaj i rasprostranjenost scabiesa.

- Vrednuje značaj noćnog svraba u postavljanju pravilne dijagnoze.

- Pozitivno procjenjuje vaznost novih saznanja.

- Razvija osjećaj lične odgovornosti prema higijeni.

- Šematski prikaz razvoja izazivača scabiesa u koži.

- Kompjuterski prikaz fotografija ili fotografija iz albuma.

101




dermatoza. Scabiesa. - Interpretira

najčesće terapijske procedure u liječenju scabiesa.

Reaktivni eritemi, ekcemi, psorijaza - Definiše pojam

ekcem i navodi podjelu ekcema.

- Opisuje alergijski kontaktni i iritantni dermatitis, faktore nastanka, kliničku sliku, terapiju i preventivne mjere.

- Pojašnjava razliku između alergijsko kontaktnog i iritantnog dermatitisa.

- Opisuje najčešće uzročnike urtikarija.

- Opisuje tipove urtikarija, kliničku sliku i terapiju.

- Definiše i opisuje kliničku sliku psorijazu.

- Objašnjava etiopatogenezu psorijaze.

- Poznaje tipove i zna najpoznatije fenomene u dokazivanju psorijaze.

- Opisuje opšta načela u terapiji psorijaze.

- Uočava faktore koji najčešće mogu dovesti do alergijskog i iritantnog dermatitisa.

- Uočava značaj redovne upotrebe zaštitnih rukavica u sprečavanju nastanka alergijskog i iritantnog dermatitisa.

- Interpretira uzroke, kliničku sliku i tipove urtikarija.

- Analizira genetske faktore i povezanost stresa sa pojavom psorijaze.

- Analizira vrste psorijaze u odnosu na veličinu plakova i tok.

- Razlikuje vrste psorijaze u zavisnosti gdje se javljaju.

- Interpretira fenomen kapi svijeće i krvave rose.

- Uočava značaj puva i marinoheliotera-pije u liječenju psorijaze.


- razvija analitičnost i logično misljenje.

- razvija osjećaj o potrebi zaštite na radu.

- Kompjuterski prikaz fotografija ili fotografija iz atlasa.

- Seminarski rad: - Kontaktni alergijski

i iritantni dermatitis, klinička slika, liječenje.

- Psorijaza, predisponirajući faktori, klinička slika, terapija.

Oboljenja lojnih i znojnih žlijezda - Opisuje funkciju i

rasproredjenost lojnih i znojnih žlijezda.

- Interpretira fiziološku funkciju znojnih žlijezda.

- Uočava i


- Razvija osjećaj

- Kompjuterski prikaz fotografija ili prikazivanje fotografija iz

102




- Nabraja najcečća oboljenja lojnih žlijezda.

- Definiše akne vulgaris, učestalost, etiopatogenezu, kliničku sliku i osnovne terapijske procedure.

- Nabraja najčešća oboljenja znojnih žlijezda.

interpretira funkciju lojnih žlijezda.

- Analizira uzroke nastanka akni.

- Interpretira etiopatogenezu akni.

- Ocjenjuje ulogu genetskih faktora u nastanku akni.

- Razlikuje nekoliko tipova akni.

- Dokazuje kako akne mogu da utiču na psihičko stanje pacijenta.

- Interpretira najčesće terapijske procedure u liječenju akni.

- Razlikuje anhidrozu, hipo i hiperhidrozu.

lične odgovornosti prema higijeni.

albuma različitih tipova akni.

- Seminarski rad: - Acne vulgaris,

klinička slika, terapija.

Bolesti kose i vlasišta - Objašnjava građu i

fiziologiju folikula dlake.

- Poznaje faze rasta dlake.

- Definiše i objašnjava alopeciju.

- Navodi tipove alopecije.

- Definise hirzutizam.

- Definise hipertrihoze.

- Razlikuje tipove dlake.

- Vrši komparaciju izmedju normalne kosmatosti, prorijeđene kose, alopecija i hipertrihoza.

- Analizira najčešće uzroke alopecija.

- Uočava uticaj stresa na pojavu alopecija.

- Razlikuje vrste hipertrihoza.

- Upoređuje vrste i uzroke hirzutizma.

- Interpretira najčešće terapijske procedure u terapiji alopecija, hipertrihoza, hirzutizma.

- Razvija osjećaj lične odgovornosti prema higijeni.

- Razvija osjećaj pozitivan stav prema novim saznanjima.

- Kompjuterski prikaz slika ili prikaz slika iz atlasa o alopecijama, hirzutizmu, hipertrihozama.

103




učenik Učenik učenik Bolesti noktiju - Upoznaje građu

nokta. - Navodi anomalije

konture nokta. - Objašnjava

promjene u boji nokta.

- Poznaje infekcije noktiju i osnove liječenja.

- Pojašnjava promjene noktiju u različitim dermatološkim oboljenjima.

- Definiše i objašnjava gljivične infekcije nokta i osnove terapije.

- Razlikuje patoloski izmijenjen nokat od neizmijenjenog.

- Analizira infekcije noktiju.

- Interpretira perionyxis acuta, perionyxis chronica.

- Analizira osnovne terapijske procedure.

- Interpretira promjene koje nastaju pod uticajem fizičkih i hemijskih faktora.

- Uočava oboljenja nokata koja nastaju pod uticajem fizičkih i hemijskih faktora.

- Analizira osnovne terapijske procedure u liječenju ovih oboljenja.

- Uočava kliničku sliku gljivičnih oboljenja.

- Uočava promjene na noktima kod unutrašnjih bolesti.

- Pozitivno ocjenjuje važnost novih saznanja.

- Kompjuterski ili prikaz slika iz atlasa o promjenama i oboljenjima noktiju.

Bolesti poremećene keratinizacije - Definise

keratodermije. - Nabraja i opisuje

najznačajnije keratodermije.

- Navodi povezanost nekih keratodermija sa oboljenjima unutrašnjih organa.

- Opisuje liječenje keratodermija.

- Uočava kliničku sliku keratodermija.

- Uočava genetske faktore u nastanku keratodermija.

- Upoređuje najčešće tipove keratodermija.

- Analizira uticaj povećanja tjelesne težine na nastanak kyperkeratosis traumatica marginis calcis

- Razvija pravilan odnos prema zdravlju.


- Pretraživanje interneta na temu: Bolesti poremećene keratinizacije.

104




pedis. - Analizira terapijske

procedure u liječenju keratodermija.

Poremećaji pigmentacije - Definiše

dishromije. - Definiše

hiperhromije, navodi uzroke I kliničku sliku.

- Definiše hipohromije, uzroke I povezanost sa genetskim faktorima.

- Navodi najznačajnije terapijske procedure.

- Razlikuje hiperhromije, uočava i interpretira kliničku sliku hiperhromija.

- Ocjenjuje uticaj sunčevog zračenja na pojavu lentiga, kao i na pogoršanje pojedinih hiperhromija.

- Uočava kliničku sliku hipohromija.

- Vrednuje značaj zaštite od sunca ko hipohromija.

- Interpretira vitiligo, kliničku sliku i terapijske procedure.


- Kompjuterski prikaz fotografija ili pikaz fotografija iz albuma o dishromijama.

- Seminarski rad: - Vitiligo,

etipoatogeneza, klinička slika, liječenje.

Dermatološka onkologija - Nabraja i opisuje

benigne tumore, nevuse.

- Definiše prekancerozne dermatoze.

- Definiše i nabraja maligne tumore.

- Opisuje melanom

- Razlikuje normalne promjene na koži od tumorskih promjena.

- Uočava osnovne tumorske promjene na koži.

- Analizira nevuse. - Vrednuje značaj

blagovremenog otkrivanja promjena na nevusu.

- Interpretira prekancerozne dermatoze.

- Upoznaje kliničku sliku i terapiju keratosis solaris.

- Ocjenjuje ulogu genetskih faktora i sunčevog zračenja na nastanak bcc i

- Razvija pozitivan odnos prema zdravlju i novim saznanjima.

- Prikaz fotografija iz dermatološke onkologije.

- Tabelarni prikaz ABCDE pravila u prepoznavanju melanoma.

- Seminarski rad: - Melanoma,

etiopatogeneza, klinička slika, liječenje.

105




scc. - Uočava kliničku

sliku scc i bcc i terapijske procedure.

- Razlikuje kliničku sliku melanoma.

- Uočava predisponirajuce faktore za nastanak melanoma.

- Razlikuje terapijske procedure u liječenju melanoma.

Venerične bolesti - Definiše i nabraja

najčesce venerične bolesti.

- Definiše sifilis, kliničku sliku i terapijski pristup.

- Opisuje kliničku sliku i terapiju gonoreje.

- Navodi izazivača, način prenosa, kliničku sliku i osnovne terapijske procedure u liječenju side.

- Analizira značaj polnog kontakta u prenošenju veneričnih bolesti.

- Izražava preventivne mjere zastite.

- Vrši komparaciju izmedju raznih faza sifilisa.

- Analizira kliničku sliku gonoreje.

- Razlikuje načine prenošenja side.

- Razlikuje promjene na koži udružene sa sidom.

- Razvija pravilan odnos prema zdravlju kao društvenoj vrijednosti.


- Komjuterski prikaz fotografija.

- Seminarski rad: - Sida, načini

prenošenja, simptomi.

Laseri u dermatologiji - Definiše pojam

lasera. - Nabraja tipove

lasera. - Poznaje primjenu

lasera u dermatologiji.

- Analizira funkciju lasera.

- Analizira osobine laserske svjetlosti.

- Razlikuje dermatološke lasere prema indikacionom području.

- Izražava terapijske domene primjene lasera u dermatologiji.

- Razvija analitičnost i logično misljenje.

- Pretraživanje interneta od strane učenika na temu- laseri u dermatologiji.

Starenje kože - Poznaje fiziološko

starenje kože. - Razumije fiziološka

dešavanja u koži - Razvija sposobnost

opažanja, - Izrada tematskih

panoa i

106




- Objašnjava uticaj najčescih fizičkih faktora na starenje kože.

- Opisuje preventivne mjere zaštite.

koja stari. - Interpretira značaj

solarnog oštećenja kože.

- Analizira kliničke manifestacije solarne elastoze.

- Poznaje prevenciju i liječenje ostarjele kože.

- Vrednuje značaj preparata za zastitu od sunca.

analitičnost i logično rasudjivanje.

prezentacija. - Starenje kože. - Preparati za zaštitu

od sunca.

Osnovi terapije u dermatologiji - Opisuje lokalnu i

opštu terapiju. - Definiše i nabraja

metode fizikalne terapije.

- Poznaje dermatološku hirurgiju.

- Analizira osnovne principe u lokalnoj terapiji.

- Izražava neželjene efekte i kontraindikacije primijenjene lokalne terapije.

- Razumije značaj opšte dermatološke terapije.

- Izražava neželjene efekte i kontraindikacije primijenjenih ljekova.

- Analizira efekte krioterapije.

- Shvata efekte dermoabrazije.

- Analizira osnovne principe hemijskog polinga, liposukcije, augmentacije mekih tkiva.

- Interpretira značaj fototerapije i njenu primjenu.


- Razvija pozitivan odnos prema radu i zdravlju.

- Video prikaz sprovođenja postupaka terapije u dermatologiji.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Đ. Karadaglić, M. D. Pavlović: Dermatovenerologija, Grafolik, 2002. - B. Lalević, Lj. Medenica, M. Nikolić: Dermatovenerologija, IPS Savremena

administracija, Beograd, 2006. - J. Lipozenčić i suradnici: Dermatovenerologija, Medicinska naklada, Zagreb,

2004.

107

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - TV. - Video. - Grafoskop. - Kompjuter. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmenim putem, najmanje jednom u klasifikacionom

periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. - Urađen seminarski rad. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Specijalista dermatovenerologije; - doktor medicine. 10. Povezanost predmeta


- Koža kao organ - Starenje kože

- Kozmetologija - Koža i njeni izdanci - Kozmetički proizvodi za

zaštitu - Bakterijske infekcije kože - Virusne infekcije kože

- Biologija - Opšta bakteriologija - Specijalna virusologija

- Bolesti kose i vlasišta - Zdravstvena zaštita i higijena

- Zdravlje kože i kose

- Koža kao organ - Estetska njega - Kozmetoterapijske procedure njege kože i njega kože

108

1.2.12. PSIHOLOGIJA I KOMUNIKOLOGIJA 1. Naziv predmeta: PSIHOLOGIJA I KOMUNIKOLOGIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II III IV 56 10 66

Ukupno 56 10 66 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje sa predmetom, granama, metodama i tehnikama psiholoških

istraživanja. - Sticanje znanja o organskim i društvenim činiocima psihičkog života. - Usvajanje znanja o osnovnim psihičkim pojavama (osjećaji i opažaji, učenje,

pamćenje i zaboravljenje, mišljenje, emocije, motivacija, stavovi i vrijednosti). - Razvijanje svijesti o činiocima koji utiču na formiranje i razvoj ličnosti. - Razvijanje osnovnih vještina komunikacije, usvajanje pravila uspješne

komunikacije, korišćenja JA poruka. - Usvajanje potrebnih znanja i vještina neophodnih u komunikaciji sa pacijentima u

procesu ozdravljenja, kao i vještina komunikacije u organizaciji. - Bolje razumijevanje sebe i drugih. - Razvijanje vještina socijalne snalažljivosti i adaptacije, samokontrole i

emocionalne stabilnosti.

109

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: ČETVRTI




Predmet, grane i metode psihologije - Navodi definiciju

psihologije i pojašnjava cilj psiholoških istraživanja.

- Objašnjava predmet proučavanja psihologije u zavisnosti od sadržaja i oblika javljanja psihičkih pojava.

- Ukratko opisuje teorijski i praktični zadatak i imenuje glavne grane psihologije.

- Nabraja i pojašnjava metode i tehnike putem kojih se prikupljaju podaci u psihološkim istraživanjima.

- Analizira proces formiranja dominantnih psiholoških osobina kod sebe i drugih.

- Upoređuje odnos psihologije i drugih naučnih disciplina u procesu razumijevanja ljudi i njihovih raznovrsnih aktivnosti.

- Uočava razliku između objektivnih i subjektivnih podataka i tehnika koje se koriste za registrovanje jednih odnosno drugih.

- Bolje razumije sebe i druge.

- Razvija svijest o relevantnosti subjektivnih podataka.

Vježba: - Analiza

dominantnih psiholoških osobina i njihovog formiranja - rad u parovima.

- Subjektivni i objektivni podaci –diskusija.

Organske osnove i društveni činioci psihičkog života - Opisuje podjelu,

građu i ulogu centralnog i perifernog nervnog sistema i pojašnjava funkcije čula.

- Nabraja žlijezde sa unutrašnjim lučenjem i pojašnjava njihovu ulogu.

- Pojašnjava razvoj psihičkog života čovjeka sa aspekta filogeneze, ontogeneze, nativizma i empirizma.

- Analizira ulogu centralnog i perifernog nervnog sistema u nastanku psihičkih procesa.

- Upoređuje posledice koje nastaju usljed povećanog i smanjenog lučenja žlijezda sa unutrašnjim lučenjem.

- Kritički procjenjuje teorije interakcije i konvergencije u objašnjenju individualnog razvoja čovjeka.

- Podstiče sposobnost boljeg razumijevanja sebe i drugih.

- Prikaz modela mozga.

- Šematski prikaz prenošnja informacija od čula preko receptora do CNS - navođenje primjera.

Radionica - Rad u manjim

grupama, igra uloga - pacijenti (sa poremećenim lučenjem žlijezda sa unutrašnjim lučenjem) - doktor, zdravstveni tehničar, članovi porodice i dr.

Osnovne psihičke pojave Osjećaji i opažaji - Navodi i pojašnjava

faze javljanja osjećaja, akciono

- Na primjerima uočava principe organizacije opažaja.

- Razvija svijest o individualnim razlikama u opažanju.

- Prikaz slika - ''Prisvajanje konture'', djelimične

110




vrijeme, vrste osjeta, biofidbek i osobine po kojima se osjeti razlikuju jedni od drugih.

- Definiše opažaj, osjećaja i pažnju i pojašnjava principe organizacije opažaja i osobine pažnje.

- Objašnjava razliku između osjećaja, opažaja i pažnje.

- Pojašnjava proces opažanja osoba, vrste podataka i uzajamnost opažanja.

- Pojašnjava utisak prve impresije i pristrasnosti u opažanju i činioce koji utiču na tačnost ocjenjivanja drugih.

- Analizira uticaj ranijeg iskustva, motivacije i psihofizičkog stanja na opažanje i obrazlaže na primjerima.

- Analizira proces uzajamnosti opažanja osoba, uticaj prve impresije, činioce koji povećevaju tačnost u opažanju i činioca koji mogu dovesti do grešaka u opažanju.

- Upoređuje faktore koji utiču na uzajamnost opažanja pacijenta i zdravstvenog radnika.

- Razvija svijest o mogućim greškama u opažaju drugih ljudi.

- Podstiče preciznost u opažanju.

konture, slika koje ilustruju dobar pravac, zajedničku sudbinu, asimetrične figure i zatvaranje -diskusija zapažanja.

Diskusija - Uticaj ranijeg

iskustva, motivacije i psihofizičkog stanja na opažanje, navođenje primjera.

- Proces uzajamnog opažanja, greške u opažanju, navođenje primjera.

- Igra uloga - pacijent -

zdravstveni radnik. Učenje, pamćenje izaboravljanje - Definiše učenje i

pojašnjava ishode učenja.

- Navodi i objašnjava vrste učenja prema kriterijumu složenosti i prema sadržaju koji se uči.

- Definiše pamćenje i zaboravljanje, opisuje vrste pamćenja i proces zaboravljanja.

- Upoznaje psihološke uslove i metode uspješnog učenja.

- Na primjerima Pavlovog, Skinerovog i Kelerovog eksperimenta utvrđuje i upoređuje stepen složenosti učenja.

- Analizira kako promjene u pamćenju utiču na ličnost.

- Analizira značaj transfera u učenju.

- Vrednuje značaj formiranja radnih navika u učenju i korišćenja metoda uspješnog učenja.

- Analizira svoj uobičajni način učenja.

- Razvija svijest o značaju psiholoških uslova uspješnog učenja i prilagođavanja sopstvenom načinu učenja.

- Razvija vještine uspješnog učenja.

- Izrada slika od strane učenika, po instrukcijama nastavnika, koje ilustruju Pavlov, Skinerov i Tornjakov eksperiment, prezentacija i diskusija na času.

- Video prikaz osoba sa različitim vrstama poremećaja pamćenja.

- Izrada plana rada, učenja i slobodnih aktivnosti u cilju praćenja i popravljanja svojih radnih navika.

- Upoređivanje svog načina učenja sa idealnim - rad u parovima.

111




Mišljenje iintelektualne sposobnosti - Navodi definiciju

mišljenja i pojašnjava uticaj asocijacija, shvatanja odnosa, znanja i iskustva na mišljenje.

- Nabraja faze misaonog procesa i ukratko objašnjava vrste mišljenja.

- Defniše intelektualne sposobnosti, pojašnjava strukturu i upoznaje se sa postupcima mjerenja intelektualnih sposobnosti.

- Upoznaje intelektualni razvoj i kalsifikaciju intelektualnih sposobnosti.

- Na primjerima obrazlaže faze misaonog procesa i uočava njihov značaj u rješavanju svakodnevnih problema.

- Vrednuje značaj stvaralačkog mišljenja.

- Vrednuje značaj poznavanja intelektualnog razvoja, stagnacije i opadanja.

- Analizira svoj intelektualni razvoj i mogućnosti unapređenja sopstvenog razvoja.

- Uočava razliku u intelektualnim sposobnostima među ljudima.

- Analizira klasifikaciju umne zaostalosti istražuje moguće uzroke.

- Razvija vještinu kontrolisanja misaonog toka u rješavanju svakodnevnih životnih teškoća.

- Razvija svijest o postojanju razlika u intelektualnim sposobnostima ljudi.

- Razvija svijest o mogućnostima uticaja na sopstveni intelektualni razvoj.

- Postavljanje problema i njihovo rješavanje - rad u parovima.

- Šematski prikaz krivulje intelektualnog razvoja.

- Šematski prikaz klasifikacije intelektualnih sposobnosti.

- Navođenje primjera umne zaostalosti ljudi iz okruženja, razgovor o njihovim uočenim mogućnostima i orjentaciono svrstavanje u određenu kategoriju umne zaostalosti.

Emocije - Definiše emocije,

opisuje osnovne vrste i osobine emocionalnih pojava.

- Pojašnjava organske promene koje nastaju prilikom ispoljavanja emocija i način izražavanja emocija.

- Na osnovu šematskog prikaza pojašnjava razvoj emocija prema Katarini Bridžes i pojašnjava razliku između primarnih i složenih emocija.

- Objašnjava

- Razlikuje emocije sreće, tuge, bijesa, odvratnosti, straha i iznenađenja na osnovu facijalne ekspresije osobe.

- Analizira uticaj eksperimentisanja adolescenta sa sobom, usvajanja različitih stavova, uticaja vršnjačkih grupa i povremenog povlačenja u sebe na formiranje identiteta i sazrijevanje.

- Uočava značaj emocionalne samokontrole u

- Shvata značaj poznavanja neverbalne komunikacije.

- Bolje razumije sopstvenu i emocionalnost drugih ljudi.

- Razvija svijest o značaju emocionalne samokontrole u cilju očuvanja svog mentalnog zdravlja i bolje socijalne interakcije.

Vježba: - Prikaz slika ili

gluma odrađenih emocija (sreća, bijes, tuga, odvratnost, strah i iznenađenje), razilkovanje emocionalnog stanja od strane učenika.

- Diskusija -emocionalnost dijete/adolescent/odrasli.

Vježba: - Uvježbavanje

emocijalne samokontrole u različitim socijalnim

112




specifičnosti emocionalnog života adolescenta.

- Navodi definicije emocionalne samokontrole stresne situacije, stresa i emocionalne reakcije.

socijalnim interakcijama i postizanju željenih ciljeva.

- Analizira značaj emocija za mentalno zdravlje i uspostavljanja adekvatnih emocionalnih odnosa između zdravstvenog radnika i pacijenta.

- Analizira uticaj emocionalne neravnoteže - stresa na različita psihosomatska oboljenja.

interakcijama - igra uloga.

- Adekvatan i neadekvatan emocionalni odnos zdravstveni radnik-pacijent – igra uloga.

Radionica - Promjene, JA

nakada, JA sada, Ja u budućnosti (cilj: upoznavanje promjena koje se dešavaju tokom adolescenskog uzrasta)

Motivacija - Pojašnjava pojam

motiva, razliku između motiva i motivatora i vrste motiva prema različitim kriterijumima.

- Pojašnjava razliku u značaju motiva gladi, žeđi i seksualnog motiva.

- Objašnjava proces socijalizacije bioloških potreba.

- Upoznaje lične i socijalne motive

- Navodi i pojašnjava hijerarhiju motiva po Maslovu.

- Definiše i pojašnjavapojmove: barijera, frustracija, tolerancija na frustraciju, potiskivanje, mehanizam odbrane.

- Nabraja i pojašnjava različite vrste mehanizma

- Vrednuje značaj homeostaze i homeostatskih mehanizama u organizmu.

- Uočava proces i značaj socijalizacije bioloških potreba.

- Analizira i obrazlaže na primjerima Masljovljevu hijerarhiju motiva.

- Obrazlaže na primjerima reakciju osobe na frustracije i način prevazilaženja frustracije.

- Analizira mehanizme odbrane koje ljudi najčešće koriste u opravdavanju neprihvatljivog ponašanja.

- Koristi znanja o motivima (Masljovljeva teorija hijerarhije,

- Bolje razumije frustracione reakcije kod sebe i drugih.

- Bolje razumije motivaciono ponašanje i pokušaje zadovoljenja željenih motiva kod sebe i drugih.

- Razvija svijest o značaju korišćenja znanja o motivima i mehanizmima odbrane u boljoj saradnji i sa ljudima.

- Šematki prikaz osnovnog motivacionog ciklusa.

- Šematski prikaz Lestvice motiva prema Maslovu.

Diskusija - Načini

zadovoljavanja bioloških potreba (gladi, žeđi i dr. ) djeca/odrasli.

- Navođenje primjera reagovanja na frustraciju, i prevazilaženje frustracije - rad u parovima.

- Radionica - Rad u manjim

grupama -mehanizmi odbrane i njihovo ispoljavanje - svaka grupa ima zadatak da demonstrira jednu životnu situaciju koja je u skladu sa

113




odbrane.

frustracija, tolerancija na frustraciju, potiskivanje) u procesu oporavka bolesnika.

nekim od mehanizama odbrane.

- Igra uloga - Pacijent

zdravstveni radnik (korišćenje znanja o motivima).

Interesovanja, stavovi i vrijednosti - Navodi definiciju

interesovanja i pojašnjava vrste interesovanja.

- Pojašnjava razliku između stavova i vrijednosti.

- Navodi činioce koji utiču na formiranje stava, otpornost stava na promjenu i način promjene stava.

- Definiše socijalne predrasude i pojašnjava način borbe protiv predrasuda.

- Pojašnjava termin zdravstvena kultura i činioce koji utiču na formiranje zdravstvenih stavova.

- Nabraja i pojašnjava psihološka načela zdravstvene propagande.

- Uočava razliku u korišćenju slobodnog vremena u zavisnosti od interesovanja među ljudima.

- Vrednuje značaj poznavanja različitih vrsta interesovanja u cilju prilagođavanja interesovanjima slobodnog vremena pacijenta u procesu oporavka.

- Obrazlaže na primjerima i vrednuje značaj činioca koji utiču na formiranje stava, otpornost i promjenu.

- Vrednuje značaj i činioce koji utiču u borbi protiv predrasuda.

- Izrađuje reklame o zdravstvenoj propagandi, poštujući načela zdravstvene propagande.

- Analiza međusobnih interesovanja i načina korišćenja slobodnog vremena - rad u parovima.

Radionica - Na temu

zdravstvena propaganda

- Izrada poruka u vidu razglednica, plakata, letaka, panoa, TV i radio oglasa, kratkih video zapisa i sl.

Diskusija - Stavovi, otpornost

promjena. Radionica - „Šta mi je važno-

moje vrijednosti“ (cilj: razmišljanje o sopstvenim vrijednostima, uviđanje da se hijerarhija vrijednosti mijenja u zavisnosti od različitih faktora“)

Ličnost i organizacija psihičkog života - Struktura ličnosti - Navodi definiciju

ličnosti i pojašnjava pojmove doslednosti, jedinstvenosti i osobenosti ponašanja.

- Definiše i

- Kroz primjere obrazlaže doslednost, jedinstvenost i osobenost ponašanja neke osobe.

- Na osnovu šematskog prikaza

- Razvija svijest o postojanju razlike u emocionalnom reagovanju na frustracije među ljudima.

- Bolje razumije sebe i druge.

- Šematski prikaz tipologije ličnosti prema Hipokratu.

- Prikaz slika-tipologije ličnosti prema starim Grcima.

- Navođenje primjera iz

114




pojašnjava pojmove: temperament, sposobnosti, karakter, svijest o sebi, realno i idealno JA.

- Navodi i pojašnjava klasifikaciju strukture ličnosti na osnovu temperamenta, sposobnosti, karaktera i svijesti o sebi.

- Pojašnjava vezu između tjelesnih osobina i ličnosti po Krešmeru i Šeldonu.

analizira četiri tipa temperamenta prema Hipokratu.

- Pronalazi tip ličnosti iz okruženja koji najbolje odgovaraju po ispoljavanju osobina ovoj tipologiji.

- Analizira značaj ispoljavanja karakternih osobina kroz odnose prema drugim ljudima, sebi, radnim zadacima i društvenoj zajednici.

- Na primjerima obrazlaže razliku između realnog i idealnog JA, privatnog i javnog JA.

okruženja koji najbolje odgovaraju Hipokratovoj tipologiji ličnosti.

Dinamika ličnosti - Navodi definiciju

dinamike ličnosti. - Pojašnjava

unutarlične i interpersonalne sukobe.

- Obrazlaže na primjerima sukobe motiva dvostrukog privlačenja, dvostrukog odbijanja i privlačenja, i savlađuje tehnike izbora željenog cilja.

- Analizira sukobe uloga i sukobe saznanja kroz navođenje primjera.

- Razvija vještinu izbora željenog motiva pri svakodnevnim sukobima motiva u socijalnoj interakciji.

- Bolje razumije sopstveno ponašanje i ponašanje drugih ljudi.

Oluja misli (Brainstrom) - Kada ste bili u

situacijama sukoba motiva i kako ste ih riješili?

- Koje vaše uloge svakodnevno dolaze u sukob?

- Kako obično rješavate sukob?

- U kojim situacijama se javljao vaš saznajni nesklad?

- Kako ste ga doživjeli i riješili?

Razvoj ličnosti - Navodi i pojašnjava činioce koji utiču na razvoj ličnosti.

- Pojašnjava uticaj vaspitanja u okviru porodice

- Analizira uticaj srdačnog i uzdržanog odnosa na razvoj ličnosti.

- Upoređuje tipove vaspitanja gdje se djetetu daju

- Razvija svijest o uticaju porodice, škole, kulture i društvenog sistema na razvoj ličnosti.

- Razumije značaj emocionalne

- Debata - Srdačan ili uzdržan

odnos. - Ograničenje ili

sloboda. - Test emocionalne

zrelosti,

115




na razvoj ličnosti. - Pojašnjava uticaj

škole, kulture i društvenog sistema na razvoj ličnosti.

- Imenuje razvojne faze i pojašnjava zrelost ličnosti.

izvjesna ograničenja i potpuna sloboda na razvoj ličnosti.

- Analizira kriterijume zrelosti ličnosti i upoređuje sa stupnjem sopstvene zrelosti.

zrelosti u cilju uspješne socijalne saradnje sa ljudima.

međusobna procjena zrelosti-rad u parovima, analiza ajtema testa (kriterijuma zrelosti) kroz diskusiju.

Promjene i poremećaji društvenog života - Pojašnjava razliku

između normalnog i nenormalnog ponašanja.

- Upoznaje glavne kategorije mentalnih poremećaja -neuroze, psihoze, psihopatije.

- Imenuje i objašnjava oblike neprilagođenog ponašanja.

- Analizira kriterijume normalnosti i nenormalnosti.

- Upoređuje simptome neuroze, psihoze i psihopatije i navodi primjere.

- Analizira uzroke i mjere sprečavanja delikvencije.

- Analizira uzroke, faze razvoja i posledice alkoholizma i narkomanije.

- Uviđa značaj emocionalne stabilnosti u svakodnevnim životnim interakcijama.

- Razvija svijest o značaju adaptivnog ponašanja u sredini u cilju formiranja zdrave i zrele ličnosti.

- Razvija svijest o značaju kontrole nad svojim postupcima, razmjene osjećanja, stabilne procjene sebe i drugih u svakodnevnim socijalnim interakcijama.

- Razvija emocionalnu stabilnost.

- Diskusija - Normalnost/

nenormalnost. - Video prikaz

psihotičnog, neurotičnog ponašanja i psihopatije.

- Prikaz slika delikventnog ponašanja, djece iz potpunih i nepotpunih porodica, zatim primjera dobro organizovanog i naorganizovanog društvenog sistema, podsticanje učenika da uoče uzroke neprilagođenog ponašanja.

- Pretraživanje interneta od strane učenika na temu narkomanija, ispovijesti narkomana, vrste droga i posledice, pretraživanje slika, diskusija zapažanja ili izrada tematskih panoa.

Komunikacija - Definiše pojam

komunikacije. - Navodi vrste

komunikacije (podjele prema vrsti znakova,

- Uočava značaj učenja o procesu komunikacije.

- Prepoznaje značaj komunikacije za razvoj pojedinca i

- Razvija sopstveni komunikacioni stil.

- Prepoznaje učenje komunikacionih vještina kao izazov i priliku za

- Brainstorming pojma komunikacija.

116




uspješnosti, složenosti).

- Navodi osnovne elemente komunikacionog procesa.

društva. - Navodi primjere

različiih neverbalnih znakova.

sopstveni napredak.

Pravila uspješne komunikacije i uzroci neuspješne komunikacije - Poznaje načela

funkcionalne komunikacije.

- Navodi uzroke neuspješnog, nejasnog komuniciranja.

- Navodi tehnike nenasilne komunikacije.

- Navodi principe dobrog slušaoca i lažnog slušaoca.

- Na primjerima prepoznaje ne/jasne poruke.

- Prepoznaje različitost percepcija i neprihvatanje sopstvene odgovornosti kao uzročnike konflikta.

- Uspješno razlikuje JA-TI rečenice prema efektu koji postižu u interakciji.

- Koristi JA rečenice za izražavanje svog stava, osjećanja i sugestija.

- Razvija tehniku aktivnog slušanja.

- Prihvata konflikte u komunikaciji kao prirodnu pojavu i priliku za napredovanje i razvijanje odnosa sa ljudima.

- Razvija toleranciju i prihvata različitost.

- Brainstorming pojmova ne/uspješna komunikacija.

- Vježba – razlikovanje jasnih i nejasnih poruka.

- Vježba – rad u parovima - aktivno slušanje.

- Vježba – upotreba JA rečenica u konfliktnoj situaciji

Odnos bolesnik - tehničar zdravstvene njege, komunikacija sa pacijentima, pomoć pacijentima u procesu ozdravljenja - Poznaje bonton u

komunikaciji sa pacijentima.

- Navodi karakteristike komunikacije koja pozitivno utiče na stanje pacijenta.

- Shvata da su ljubaznost i strpljenje standard ponašanja u komunikaciji sa klijentom.

- Upotrebljava pravilan i jasan način izražavanja.

- Kontroliše emocije, izbjegava pretjeranu privatnost i bliskost.

- Daje pozitivne komentare, kojima unosi vedrinu u komunikaciju sa klijentima.

- Razvija odgovornost.

- Razvija samostalnost u uspostavljanju kontakta sa pacijentom.

- Vježba - rad u parovima – razgovor sa pacijentom (nestrpljivim, prezahtjevnim, teško bolesnim, ljutim itd. ).

117




Komunikacija u organizaciji - Upoznaje pojam i

navodi vrste grupa i organizacije.

- Navodi specifičnosti strukture grupe s obzirom na moć i vrste moći.

- Navodi karakteristike komunikacione i sociometrijske strukture grupe.

- Definiše pojam odlučivanja i opisuje faze procesa donošenja odluke.

- Upoznaje grupno i individualno rješavanje problema.

- Uočava specifičnosti pojedinih vrsta grupa.

- Uočava karakteristike grupe s obzirom na razne vrste moći.

- Razumije važnost poštovanja hijerarhije u organizaciji.

- Pravi razliku između različitih oblika grupa.

- Analizira proces grupnog odlučivanja.

- Pravi razliku i uočava prednosti grupnog rješavanja problema u odnosu na individualno.

- Razvija vještine timskog rada i pregovaranja.

- Radionica – rad u malim grupama – donošenje odluka u timskom radu.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - N. Havelka: Psihologija za II i III razred medicinske škole, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Beograd, 2002. - M. Zvonarević: Psihologija, priručnik za nastavnike, Školska knjiga, Zagreb, 1964. - Z. Trikić, D. Koruga, J. Branješević, V. Damjanović, S. Vidović: Vršnjačka

medijacija-od svađe slađe, Njemačka organizacija za tehničku saradnju (GTZ) GmbH, Beograd, 2006.

- T. Mandić: Komunikologija, Psihologija komunikacije, Clio, Beograd, 2005. - B. Piz, A. Piz: Definitivni vodič kroz govor tela, Mono&Manana, Beograd, 2005. - B. M. Rosenberg: We can work it out , Resolving Conflicts Peacefully and

Powerfully, Puddle Dancer Press, Encititas, CA, 2003. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Video projektor. - Prijektno platno. - Računarsaka učionica sa pristupom internetu (po potrebi). - Odgovarajuće slike, šeme, video zapisi, stručni časopisi. - Flip-čart. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno, najmanje jednom u klasifikacionim periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima.

118

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor psihologije; - diplomirani psiholog; - profesor pedagogije; - diplomirani pedagog. 10. Povezanost predmeta


- Nervni sistem - Anatomija sa fiziologijom - Organske osnove i činioci psihičkog života

- Odnos bolesnik - tehničar zdravstvene njege, komunikacija sa pacijentima, pomoć pacijentima u procesu ozdravljenja

- Promjene i poremećeji duševnog života

- Pravila uspješne i neuspješne komunikacije

- Komunikacija u organizaciji

- Praktična nastava - Komunikacija sa pacijentima, rodbinom, saradnicima

- Uzimanje i obrada materijala za laboratorijsko ispitivanje

- Uzimanje bolesničkog materijala za različite vrste ispitivanja

- Psihička priprema pacijenta za različite dijagnostičke procedure

- Mentalni poremećaji - Humana genetika - Promjene i poremećaji duševnog života

- Klasifikacija umne zaostalosti

- Timski rad

- Etika - Etički odnos prema pacijentima sa mentalnim retardacijama


119

1.2.13. PRAKTIČNA NASTAVA 1. Naziv predmeta: PRAKTIČNA NASTAVA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 36 36 II 180 180 III 288 288 IV 330 330

Ukupno 834 834 Struktura praktične nastave po predmetnim oblastima i razredima: - I razred: Fizikalna terapija 36 časova. - II razred: Fizikalna terapija 72 časa; Estetska njega 72 časa; Kozmetologija 36 časova.

- III razred: Estetska njega 108 časova; Kozmetologija 108 časova; Dermatologija 72 časa.

- IV razred: Estetska njega 132 časa; Kozmetologija 132 časa; Dermatologija 72 časa.

Praktična nastava se realizuje podjelom odjeljenja na grupe 10-12 učenika. Realizuje se u opremljenom kabinetu škole, na dermatološkom odjeljenju, u kozmetičkim salonima i u laboratoriji. 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje učenika sa značajem održavanja lične higijene, posljedicama

neodržavanja higijene i sprovođenjem specifičnih mjera u cilju sprečavanja širenja zaraznih bolesti.

- Razvijanje vještina dijaloga i komunikacije sa klijentima, poštovanja privatnosti klijenta i specifičnostima komunikacije prije, u toku i poslije izvođenja tretmana.

- Osposobljavanje za adekvatno održavanje higijene radnog prostora i pripreme radnog prostora.

- Sticanje vještina čitanja i sprovođenja propisane terapijske procedure. - Osposobljavanje učenika za samostalno izvođenje manuelne masaže. - Sticanje sposobnosti za izvođenje praktičnih procedura čišćenja, njege i zaštite

kože, ublažavanja i otklanjanja nedostataka na koži. - Sticanje sposobnosti za izvođenje dekorativnih, korektivnih i estetskih procedura. - Sticanje sposobnosti za izvođenje praktičnih procedura njege ruku i stopala. - Sticanje sposobnosti za izvođenje praktičnih procedura primjene fizičkih agenasa. - Sticanje sposobnosti samostalne izrade kozmetičkih preparata. - Upoznavanje metoda ispitivanja kozmetičkih proizvoda. - Određivanje tipa kože pacijenta, pregleda kože i unošenja potrebnih podataka u

medicinsku dokumentaciju. - Uočavanje patoloških promjena na koži i dermatoza izazvanih fizičkim faktorima. - Razlikovanje virusnih, bakterijskih i gljivičnih oboljenja kože i prepoznavanje

oboljenja izazvanih životinjskim parazitima. - Uočavanje znakova- reaktivni eritemi, ekcemi i psorijaza. - Razlikovanje vrsta akni na koži pacijenta i različitih oboljenja kože i vlasišta.

120

- Uočavanje različitih vrsta oboljenja noktiju, poremećaja pigmentacije na koži i veneričnih bolesti i faktorima koji doprinose bržem starenju kože.

- Sticanje znanja o upotrebi lasera u dermatologiji. - Upoznavanje sa osnovnim zadacima tehničara u sprovođenju terapijskih

procedura u dermatologiji. - Sticanje praktičnih znanja i savlađivanje tehnika koje su neophodne u njezi

kožnih bolesti bolesnika. - Razvijanje osjećaja odgovornosti, reda i urednosti. - Navikavanje na pridržavanje propisa. - Osposobljavanje za nastavak stručnog usavršavanja.

121

4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI - OBLAST FIZIKALNA TERAPIJA (36 časova)

Informativni ciljevi i sadržaji

Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi


učenik učenik učenik Masaža - Zna tehnike

izvođenja masažnih hvatova.

- Objašnjava dejstvo masaže.

- Navodi sredstva za masažu.

- Opisuje opremu prostorije za masažu.

- Pojašnjava pripremu fizioterapeutskog tehničara.

- Poznaje pripremu bolesnika za masažu.

- Objašnjava postupke aplikacije određenih sredstava.

- Upisuje potrebne podatke o pacijentu u zdravstvenu dokumentaciju.

- Aplicira određena sredstva.

- Određuje masažne položaje.

- Ocjenjuje stanje kože cirkulacije i limfotoka.

- Analizira stanje mišića i njihovu konzistenciju.

- Planira kontrolu pulsa disanja, tenzije prije i poslije masaže.


- Navikava se na red i urednost.

- Razvija lični osjećaj odgovornosti prema higijeni i zdravlju.

- Razvija sposobnost komunikacije.

- Prikazivanje slajdova na kojima su objašnjene različite vrste masaže.

Relaksacija - Navodi dejstvo

relaksacije. - Poznaje vrste

relaksacije. - Pojašnjava totalnu,

lokalnu i progresivnu relaksaciju.

- Zna masažne položaje pri izvođenju totalne, lokalne i progresivne relaksacije.

- Zna položaje bolesnika za masažu pojedinih djelova tijela.


- Objašnjava značaj saradnje tehničara i bolesnika umješnost fizioterapeuta i važnost idealnih

- Obučava bolesnika vježbama disanja.

- Razlikuje vrste relaksacije i postavlja bolesnika u položaje koji su za njega najudobniji.

- Upoređuje kontrahovane i relaksirane mišiće.

- Dokazuje da li su mišići maksimalno opušteni ili ne.

- Razlikuje srednji fiziološki položaj ekstremiteta po Fiku.



- Prikazivanje slika i grafikona na kojima su objašnjeni relaksacioni položaji.

122




učenik učenik učenik mikroklimatskih uslova.

Masažni hvatovi (glađenje, trljanje, gnječenje, lupkanje, vibracije) - Zna pet osnovnih

masažnih hvatova a to su: glađenje(efleraž), trljanje(frikcija), gnječenje(petrisa), lupkanje(perkusij), vibracije (vibrasion).

- Demonstrira pravolinijsko kružno i cik-cak glađenje.

- Obrazlaže intenzitet pritiska i pravac kretanja ruku.

- Pojašnjava razliku između površinskog i dubokog glađenja.

- Zna metodiku i dejstvo glađenja.

- Demonstrira trljanje ulnarnim dijelom šake, jagodicama prstiju i interfalangealnim zglobovima.

- Zna metodiku djelovanja trljanja.

- Poznaje gnječenje na sva tri načina.

- Opisuje lupkanje jagodicama prstiju, ulnarnim i volarnim djelom šake.

- Pojašnjava stabilne i labilne vibracije.

- Izvodi pravolinijsko, kružno i cik-cak glađenje.

- Planira trljanje jednom ili objema rukama.

- Ocjenjuje da upotreba sredstava za masiranje nije preporučljiva jer je kod masaže trljanjem potreban što intimniji kontakt sa kožom.

- Izvodi tehnike gnječenja na tri načina: odiže mišićnu masu od osnove, pritiska mišićnu masu ka osnovi i radi gnječenje sa straničnim iskrivljenjem.

- Razlikuje lupkanje jagodicama prstiju ulnarnim djelom šake i volarnim dijelom šake i izvodi ga u seriji od 120-180 udara u minuti.

- Upotrebljava stabilne i labilne vibracije.

- Izvodi ih brzinom pokreta od 12 do 16 u sekundi.

- Navikava se na sistematičnost u radu.


- Predavanje uz stručnu literaturu.

Masažni međuhvatovi (češljanje, peglanje, valjanje, štipkanje, istezanje tkiva i rastresanje) - Navodi postupke

postavljanja bolesnika u odgovarajuće položaje.

- Zna načine

- Razlikuje masažne međuhvatove.

- Izvodi pravilno pokrete u radio-karpalnom zglobu iz krajnje fleksije u


- Razvija osjećaj

odgovornosti i

- Posjeta spa centrima i drugim institutima.

- Forsiranje timskog rada i dijaloga.

123




učenik učenik učenik izvođenja masažnih međuhvatova.

- Demonstrira češljanje i navodi gdje se primjenjuje.

- Pojašnjava peglanje i njegovo dejstvo.

- Poznaje „valjanje“.

- Objašnjava štipkanje i poznaje oboljenja kod kojih se izvodi.

- Demonstrira istezanje tkiva i zna indikacije za njegovu primjenu.

- Zna rastresanje i karakteristike ovog međuhvata.

ekstenziju vršeći snažan pritisak pri „češljanju“.

- Izvodi „peglanje“dorzalnom stranom prstiju tako da sa doručjem zaklapa prav ugao.

- Upotrebljava „valjanje“ na dva načina tako da rukama valja mišić preko čvrste podloge ili su ruke postavljene tako da se mišići valjaju između ispruženih i paralelno postavljenih dlanova.

- Izvodi „štipkanje“ palcem i kažiprstom brzim i ritmičim pokretima.

- Upotrebljava volarnu stranu prstiju ili dlanova pri istezanju tkiva.

- Planira „rastresanje“ na ekstremitetima tako da uzdužne osovine šaka poklapa sa uzdužnom osovinom ekstremiteta.

- Predviđa brzinu pokreta kod rastresanja i šakama vrši pokrete gore, dole, lijevo i desno.

- Planira kombinovanje masažnih hvatova i međuhvatova.

spremnosti za timski rad.

- Usvaja načela

zdravog života. - Razvija moć

zapažanja. - Razvija umješnost

u radu, samoinicijativnost i smisao za dobro organizovanje posla.

124

Razred: DRUGI - OBLAST FIZIKALNA TERAPIJA (72 časa) Informativni ciljevi i

sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski



Masaža glave, vrata, lica, grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta - Zna topografsku

anatomiju glave vrata, lica, grudnog koša, trbuha, leđa, gornjih i donjih ekstremiteta.

- Poznaje masažne hvatove koji se primjenjuju kod ovih regija.

- Navodi masažne hvatove pojedinih nerava.

- Pojašnjava metodiku navedenih regija.

- Zna indikacije i kontraindikacije kod ovih masaža.

- Razlikuje masažu kosmatog dijela glave i masažu lica.

- Izvodi pravilno masažne pokrete u pravcu pružanja limfnih sudova lica.

- Poznaje masažu najvažnijih nerava.

- Planira masažu kosmatog dijela glave i masažne pokrete izvodi u pravcu rasta kose.

- Razlikuje masažu prednje i zadnje strane vrata.

- Izvodi masažu grkljana i masažu mekih djelova vrata.

- Planira pravilan položaj pri masaži sternokleidomastoideusa.

- Uočava da pri masaži prednjeg dijela vrata ne treba pritiskivati podjezičnu kost da se ne bi javio kašalj.

- Izvodi masažu grudnog koša i to pektoralis majora et minora serratus anteriora i interkostalnih mišića.

- Upotrebljava vibracionu masažu u predjelu nervnih tačaka bola.

- Određuje masažne hvatove kod masaže trbuha i poznaje masažu trbušnog zida organa trbušne






125




učenik učenik učenik duplje i nervnog spleta u predjelu trbuha.

- Analizira stanje pacijenta i informiše se iz anamneze kako bi plan masaže bio precizniji.

- Izvodi masažu leđa i to masažu kože mišića i nervnih završetaka.

- Upotrebljava glađenje, trljanje, gnječenje i lupkanje a za masažu koristi dlanski dio šake tenar hipotenar i ulnarni dio podlakta.

- Razlikuje masažu gornjih ekstremiteta i to masažu prstiju šake zgloba ručja podlakta lakatnog zgloba nadlakta i ramena.

- Upotrebljava glađenje, trljanje i trakciju zglobova kod masaže prstiju.

- Predviđa glađenje, trljanje, gnječenje i kombinuje ga sa pasivnim i aktivnim vježbama kod masaže šake i ručnog zgloba.

- Izvodi masažu podlakta pomoću glađenja, trljanja, gnječenja i lupkanja.

- Upotrebljava masažne hvatove -glađenje i trljanje pri masaži lakatnog zgloba dok je ruka

126




učenik učenik učenik oslonjena na šaku.

- Predviđa masažu dvoglavog i troglavog mišića nadlaktice.

- Razlikuje masažu deltastog mišića po djelovima.

- Uočava otoke na gornjem ekstremitetu i masažu sprovodi od proksimaslog dijela ka distalnom.

- Izvodi masažu donjeg ekstremiteta i to masažu stopala, masažu skočnog zgloba, masažu potkoljenice, koljenog zgloba natkoljenice, zgloba kuka i karlice.

- Upotrebljava masažne hvatove glađenje i trljanje kod masaže dorzalne i plantarne strane stopala.

- Izvodi glađenje i trljanje maleolusa i ahilove tetive pri masaži skočnog zgloba.

- Razlikuje masažu prednje spolje i zadnje lože potkoljenice i izvodi glađenje, trljanje, gnječenje i lupkanje, a od međuhvatove valjanje, čupkanje i rastresanje.

- Određuje masažu natkoljenice i primjenjuje gađenje, trljanje,

127




učenik učenik učenik gnječenje i lupkanje a od međuhvatova valjanje, rastresanje, štipkanje.

- Ocjenjuje da se masaža zatkoljene jame mora uraditi obazrivo zbog velikih krvnih sudova i nerava u njoj.

Fizikalne i kozmetoterapijske procedure (mehanoterapija, elektroterapija, hidroterapija) - Opisuje hvatove

higijenske i kozmetološke masaže.

- Nabraja indikacije i kontraindikacije djelovanja higijenkse i kozmetološke masaže na organizam.

- Upoznaje osnovne oblike elektroprocedure.

- Upoznaje osnovne oblike hidroprocedure.

- Izvodi higijensku i kozmetološku masažu.

- Primjenjuje neke oblike galvanske struje.

- Asistira u primjeni elektrostimulacije i elektrodijagnostike.

- Primjenjuje osnovne oblike hidroprocedure, lokalnih i opštih kupki, tuševa i sl.

- Prepoznaje povoljne i nepovoljne efekte fizikalnih i kozmetotarapijskih procedura na organizam.


- Razvija sposobnost timskog rada.

Kvarcne lampe i soluks lampe u kozmetičkoj praksi - Objašnjava značaj

svjetlosti za organizam.

- Nabraja indikacije i kontraindikacije djelovanja prirodnih i vještačkih izvora svjetlosti na organizam.

- Rukuje kvarcnim i soluks lampama.

- Prepoznaje povoljne i nepovoljne efekte djelovanja svjetlosti na kožu i sluzokožu.

Termoterapija – peloid, parafin, hidrokolator, sauna - Definiše pojam

termoterapije. - Definiše pojam

- Uočava da se pod termoterapijom podrazumijeva


128




učenik učenik učenik termoterapijskog agenasa.

- Poznaje termička svojstva tkiva.

- Nabraja fiziološko i terapijsko dejstvo termoterapiskih procedura.

primjena egzogene toplote.

- Shvata princip prinošenja toplote sa termoterapijskog agensa na tijelo.

- Razlikuje toplotni kapacitet i toplotnu provodljivost.

- Razlikuje peloid, parafin, hidrokolator i saunu kao oblike termoterapije.

- Shvata indikacije za primjenu termoterapije.

- Razvija osjećaj odgovornosti.

- Navikava se na tačnost.

Velnes - Definiše pojam

velnesa. - Objašnjava važnost

velnesa u očuvanju zdravlja.

- Uočava da je pojam velnesa skup principa.

- Poznaje komponente velnesa: fitnes, kompozicija tijela, način života, odnos prema stresu, odmoru i radu.

- Shvata važnost svih komponenti velnesa i njihovu međuzavisnost.

- Shvata važnost velnesa u svakodnevnom životu.

129

Razred: DRUGI - OBLAST ESTETSKA NJEGA (72 časa)




Ustanove za estetsku njegu - Poznaje

organizaciju rada u kozmetičkim salonima.

- Poznaje postupke dezinfekcije i sterilizacije.

- Poznaje procedure određivanja tipa i stanja kože.

- Poznaje postupke hemijskog čišćenja kože.

- Razlikuje opremu i pribor u kozmetičkim salonima.

- Analizira organizaciju rada u kozmetičkim salonima.

- Vrši prijem klijenata u kozmetičkim salonima.

- Vrši dezinfekciju i sterilizaciju.

- Vrši određivanje tipa i stanja kože.

- Vrši hemijsko čišćenje.

- Razvija preciznost i sistematičnost u radu.

Masaža - Poznaje masažu

kao metod njege i unapređenja zdravlja.

- Poznaje masažne hvatove i međuhvatove.

- Poznaje masažu glave, lica, vrata i poprsja.

- Poznaje postupke masaže leđa, ekstremiteta, grudi i butina.

- Poznaje opremu, pribor i preparate za masažu.

- Izvodi masažne hvatove.

- Izvodi masažne međuhvatove.

- Izvodi masažu kosmatog dijela glave.

- Izvodi masažu lica, vrata i poprsja.

- Izvodi masažu leđa. - Izvodi masažu

donjih ekstremiteta.

- Izvodi masažu grudi i trbuha.

Akupresura i refleksoterapija - Poznaje postupke

akupresure i refleksoterapije.

- Izvodi akupresuru. - Izvodi

refleksoterapiju.

Primjena toplotnih agenasa u kozmetologiji - Poznaje toplotne

procedure u kozmetoterapiji.

- Izvodi vlažne toplotne procedure.

- Izvodi suve toplotne procedure.

130




Depilacija i epilacija - Poznaje postupke

depilacije. - Poznaje postupke

epilacije.

- Izvodi postupke depilacije toplim i hladnim postupkom.

- Izvodi postupke epilacije.

131

Razred: DRUGI - OBLAST KOZMETOLOGIJA (36 časova) Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Kozmetološka laboratorija - Upoznaje se sa

radom i organizacijom u kozmetološkoj laboratoriji.

- Navodi moguće povrede pri radu, mjere zaštite i pružanje prve pomoći.

- Poznaje organizaciju rada u kozmetološkoj laboratoriji.

- Primjenjuje mjere i predstavlja zaštite pri radu i pružanje prve pomoći.

- Razvija samostalnost u radu.

- Razvija opreznost i svijest o potrebi zaštite na radu.

- Svaki učenik vodi dnevnik na bazi unaprijed datih uputstava od strane nastavnika praktične nastave.

Posuđe, pribor, instrumenti i aparati - Upoznaje sa sa

laboratorijskim posuđem, instrumentima i aparatima.

- Razlikuje laboratorijsko posuđe i pribor prema namjeni.

- Razlikuje instrumente i aparate u laboratoriji.

- Poznaje postupke čišćenja i pranje posuđa i pribora.

- Stiče radne navike. - Razvija preciznost i

tačnost. - Razvija svijest o

potrebi za ličnom higijenom.

Kozmetičke sirovine i preparati - Upoznaje se sa

kozmetičkim sirovinama i načinom skladištenja.

- Razlikuje sirovine pravilnim čitanjem na regens listi.

- Pravilno čuva čvrste, tečne, lako isparljive i zapaljive supstance.

- Razvija odgovornost.

Toplotni izvori u laboratoriji i operacije - Upoznaje se sa

priborom za zagrijevanje.

- Upoznaje toplotne operacije.

- Pravilno rukuje sa laboratorijskim priborom za zagrijevanje.

- Vrši isparavanje , ukuvavanje, hlađenje i kondezaciju, destilaciju.

- Razvija preciznost.

Mjerenje čvrstih i tečnih supstanci - Upoznaje se sa

tehničkom i analitičkom vagom i sudova za mjerenje zapremine.

- Precizno odmjerava supstance na tehničkoj i analitičkoj vagi.

- Pravilno odmjerava i očitava utrošenu

132




zapreminu-pipetom i biretom, menzurom i mjernim balonom.

Osnovne operacije u laboratoriji - Upoznaje se sa

osnovnim operacijama u laboratoriji.

- Precizno obavlja sitnjenje, miješanje, rastvaranje, taloženje, dekontovanje i filtriranje.

- Vrši ekstrakciju i centrifugiranje.

Pripremanje rastvora - Poznaje načine

izražavanja kvantitativnog sastava rastvora.

- Računa koncentraciju rastvora (maseni udio, molski udio, molovitet).

- Priprema rastvore različite koncentracije.

133

Razred: TREĆI - OBLAST ESTETSKA NJEGA (108 časova) Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Elektroterapijske procedure - Poznaje procedure

primjene galvanske struje.

- Poznaje procedure primjene neofaradske struje.

- Poznaje procedure interferentne struje.

- Izvodi proceduru primjene galvanske struje.

- Izvodi procedure elektroforeze.

- Izvodi procedure mioliftinga kože lica.

- Izvodi procedure bodiliftinga.

- Izvodi procedure aplikacije interfentne struje.

- Izvodi procedure aplikacije D' Arsonvalove struje.

Fototerapijske procedure - Poznaje procedure

primjene ultraljubičastog (uv) vidljive svjetlosti, infracrvenog zračenja (IR).

- Poznaje procedure primjene polihromatske i monohromatske svjetlosti.

- Izvodi procedure primjene UV-zračenja, solarijum.

- Izvodi procedure primjene IR-zračenja.

- Izvodi procedure primjene vidljive svjetlosti.

- Izvodi procedure primjene polihromatske svjetlosti (bioprom lampe).

- Izvodi procedure primjene monohromatske svjetlosti (laser).

Primjena ultrazvuka u estetskoj njezi - Poznaje procedure

primjene ultrazvuka.

- Izvodi procedure primjene ultrazvuka u tretmanima kože lica.

- Izvodi procedure primjene u tretmanima tijela.

- Izvodi procedure kapilodermije.

Kozmetoterapijske procedure i njega kože - Poznaje procedure - Izvodi piling kože.

134




pilinga kože i komedoekspresiju.

- Poznaje kozmetoterapiju i njegu različitih tipova kože.

- Poznaje procedure tretmana različitih slojeva kože.

- Izvodi proceduru komeodokspresije.

- Izvodi tretmane normalne kože.

- Izvodi tretmane suve kože.

- Izvodi tretmane masne kože.

- Izvodi tretmane aknozne kože

- Izvodi tretmane mješovite kože.

- Izvodi tretmane na koži zahvaćenoj senigumom.

- Izvodi zahvate na koži zahvaćenoj rozaceom.

- Izvodi tretmane osjetljive kože.

- Izvodi tretmane atrofične kože.

- Izvodi tretmane sa hiperpigmentacija-ma.

135

Razred: TREĆI - OBLAST KOZMETOLOGIJA (108 časova) Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Kozmetički proizvodi za održavanje čistoće - Opisuje metode

izrade sapuna. - Opisuje metode

izrade šampona. - Opisuje metode

izrade preparata za kupanje.

- Opisuje metode izrade preparata za čišćenje zuba, njegu usne duplje.

- Opisuje metode izrade kremova za čišćenje kože.

- Opisuje metode izrade gelova i ulja za čišćenje kože.

- Opisuje metode izrade losiona za čišćenje kože.

- Vrši izradu kalijumovog i natrijumovog sapuna.

- Vrši izradu šampona.

- Vrši izradu tečnih kupki.

- Vrši izradu soli za kupanje.

- Vrši izradu pasti za zube.

- Vrši izradu voda za usta.

- Vrši izradu neemulzionih kremova za čišćenje kože.

- Vrši izradu emulzionih kremova za čišćenje kože.

- Vrši izradu gelova i ulja za čišćenje kože.

- Vrši izradu losiona za čišćenje kože.

- Vrši ispitivanje dobijenih proizvoda.

- Stiče samostalnost i odgovornost.

Kozmetički proizvodi za njegu kože i kose - Opisuje metode

izrade kremova različitih namjena.

- Opisuje metode izrade neemulzionih i emulzionih losiona za njegu kože i kose.

- Opisuje metode izrade ulja za njegu kože i kose.

- Vrši izradu krema za dan.

- Vrši izradu hidrantnih krema.

- Vrši izradu krema za noć.

- Vrši izradu krema za hlađenje i ublažavanje.

- Vrši izradu krema za masažu.

- Vrši izradu vodenih i vodeno-alkoholnih losiona.

- Vrši izradu emulgovanih losiona.

- Vrši izradu ulja za

136




njegu kože i kose. Proizvodi za njegu ruku i nogu - Opisuje metode

izrade preparata za njegu ruku i nogu.

- Opisuje postupke ispitivanja krema, losiona i ulja.

- Vrši izradu krema za njegu ruku.

- Vrši izradu losiona za njegu ruku.

- Vrši izradu krema za njegu nogu.

- Vrši izradu losiona za njegu nogu.

- Vrši ispitivanje kremova, losiona i ulja.

137

Razred: TREĆI - OBLAST DERMATOLOGIJA (72 časa) Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Dermatološki pregled bolesnika (zadaci tehnicara pri pregledu) - Poznaje osnovna

pravila i postupke pri dermatološkom pregledu.

- Uspostavlja adekvatnu komunikaciju sa pacijentom.

- Unosi potrebne podatke o pacijentu u medicinsku dokumentaciju.

- Pregleda čitavu kožu, sluzokožu, dlaku i nokte i na taj način zaključuje o zdravlju ili infekciji kože.

- Vrednuje značaj mijenjanja rastojanja od klijenta pri pregledu.

- Aktivno asistira ljekaru u procesu uspostavljanja dijagnoze i sprovođenja terapijskih procedura.

- Razvija pozitivan stav prema zdravlju i razvija moć opažanja.

- Razvija svijest o značaju adekvatnog pristupa bolesniku.

- Unošenje potrebnih podataka u medicinsku dokumentaciju.

- Pregled kože, sluzokože, dlake, noktiju-rad u parovima.

Određivanje tipa kože klijenta - Zna tehnike

pregleda kože. - Objašnjava

strukturu i slojeve kože i kožnih adneksa.

- Navodi tipove kože i osobine kože.

- Razgovara sa klijentom u cilju dobijanja potrebnih informacija o koži.

- Vrši pregled kože klijenta.

- Analizira strukturu kože.


- Određuje tip kože klijenta.

- Prilagođeva određena kozmetička sredstva tipu kože.

- Prilagođava kozmetički tretman tipu kože.


- Razvija svijest o postojanju različitih tipova kože i prilagođavanja kozmetičkih sredstava tipu kože.

- Naizmjenično određivanje tipa kože i pregled kože od strane učenika-rad u parovima.

138




Uočavanje patologija kože klijenta - Zna promjene i

reakcije na koži koje nastaju kao posljedica patoloških zbivanja.

- Nabraja i opisuje vrste eflorescencija.


- Uočava patološke promjene na koži.

- Razlikuje zdravu od patološke kože.

- Razlikuje tipove eflorescencija primarne i sekundarne.

- Daje preporuke klijentu o uočenim patološkim promjenama i upućuje ga stručnom licu.


- Prikaz fotografija sa različitim patološkim promjenama na koži-razvrstavanje slika prema odgovarajućim simptomima.

Dermatoze izazvane fizičkim faktorima - Nabraja i opisuje

oštećenja koja nastaju kao posljedica fizičkih faktora, toplote i hladnoće.

- Objašnjava dermatoze izazvane abnormalnom reakcijom na sunčevu ili vještačku svjetlost.


- Ljubazno se odnosi sa klijentima.

- Uočava oštećenja na koži klijenta nastala kao posljedica dejstva fizičkih faktora clavus, tas, callos, intertigo.

- Razlikuje oštećenja nastala usljed toplote i hladnoće.

- Razlikuje zdravu kožu klijenta od kože koja je oštećena usljed dejstva radijacije.

- Daje preporuke klijentu o uočenim patološkim promjenama i upućuje ga stručnom licu.


- Pretraživanje interneta na temu- povrede kože izazvane fizičkim faktorima, pronalaženje potrebnih podataka i diskusija.

- Pregled kože i davanje odgovarajućih preporuka klijentu o daljim intervencijama- igra uloga kozmetičar-klijent.

Bakterijske, virusne i gljivične infekcije kože i oboljenja izazvana životinjskim parazitima - Obrazlaže osnovne

karakteristike pojedinih bakterijskih bolesti kože.

- Zna simptome

- Uspostavlja adekvatnu komunikaciju sa klijentom.

- Razlikuje simptome bakterijskih i


- Izrada tematskih panoa.

- Bakterijske, virusne i gljivične infekcije kože.

139




virusnih i gljivičnih oboljenja na koži.

virusnih infekcija na koži klijenta.

- Uočava simptome gljivičnih infekcija kože.

- Daje preporuke klijentima o daljim intervencijama.

Reaktivni eritemi, ekcemi, psorijaze - Definiše pojam

ekcem. - Opisuje alergijski

kontaktni i iritantni dermatitis i preventivne mjere.

- Opisuje najčešće uzročnike i tipove urtikarija.

- Definiše i opisuje kliničku sliku psorijazu.

- Analizira fenomene u dokazivanju psorijaze.

- Uočava znakove eritema, ekcema i psorijaza na koži klijenta.

- Daje informacije pacijentima koji se bave određenim profesijama, npr. kozmetičari, frizeri, o mogućem uticaju hemijskih sredstava koje koriste na pojavu kontaktnog alergijskog i iritantnog dermatitisa.

- Daje informacije klijentima o mjerama zaštite.

- Daje informacije klijentu o mogućem uticaju genetike i stresa na pojavu psorijaza.

- Vrši pregled pacijenta sa psorijazom i izvodi "fenomen krvave rose".

- Upućuje klijenta na dalja ispitivanja koja su potrebna.

- Razvija pozitivan stav prema svojoj profesiji.

- Prikaz fotografija sa različitim patološkim promjenama na koži-razvrstavanje slika prema odgovarajućim simptomima.

Oboljenja lojnih i znojnih žlijezda - Nabraja i zna vrste

eflorescencija kod akni.

- Obrazlaže osnovne karakteristike akni.

- Zna učestalost i značaj akni za pacijenta.

- Uočava znakove akni kod pacijenta.

- Razlikuje zdravu kožu i uočava promjene na koži kod pacijenta sa aknama.

- Razlikuje sledeće

- Posjeta kozmetičkom salonu i prisustvovanje kozmetičkim tretmanima koji sadrže piling i komedoekspresiju.

140




- Opisuje sljedeće eflorescencije komedone, papule, pustule, noduse

- Opisuje postupak sprovođenja kozmetzičkih procedura kod pacijenta sa aknama.

eflorescencije/ komedone, papule, pustule, noduse.

- Uočava značaj kozmetickih procedura koje se mogu sprovoditi kod pacijenta sa aknama u kozmetičkom salonu.

- Vrši piling i komedoekspresiju i shvata značaj tih kozmetičkih procedura kod pacijenta sa aknama.

- Daje informacije pacijentu koji ima problematičnu kožu o značaju pravilne njege kože i primjeni adekvatne kozmetike za taj tip kože.

- Posjeta dermatološkoj ambulanti i uočavanje pacijenta sa aknama.

Bolesti kose i vlasišta - Definiše i

objašnjava alopeciju, hirzutizam i hipertrihoze.

- Navodi tipove alopecije.

- Razlikuje normalnu kosmatost od prorijeđenosti.

- Uočava znakove alopecije.

- Daje određene preporuke klijentu u zavisnosti od promjena na kosi i vlasištvu.

- Na adekvatan način prenosi informacije klijentu o uočenim promjenema.

- Upućuje klijenta stručnom licu.

- Vrednuje značaj kozmetičkih procedura koje se mogu sprovoditi kod pacijenta sa alopecijom, npr. presadjivanje kose.


- Razvija analitičko i logičko misljenje.

- Posjeta kozmetičkih salona u kojima se vrši presađivanje kose

- Prikaz slika na kojima se mogu indetifikovati znaci alopecije.

141

Razred: ČETVRTI - OBLAST ESTETSKA NJEGA (132 časa) Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Kozmetoterapijske procedure u tretmanima celulita - Poznaje procedure

u tretmanima celulita.

- Izvodi mehanoterapijske procedure u tretmanima celulita.

- Izvodi elektroterapijske procedure u tretmanima celulita.

- Izvodi termoterapijske procedure u tretmanima celulita.

Estetske procedure u njezi ruku i stopala - Poznaje pribor za

izvođenje manikira.

- Poznaje estetske procedure u njezi ruku.

- Poznaje procedure dekoracije nokata.

- Ppoznaje pribor i aparate za izvođenje pedikira.

- Poznaje procedure u njezi stopala.

- Poznaje procedure dekoracije nokata.

- Razlikuje pribor i aparate za izvođenje manikira.

- Izvodi proceduru pilinga.

- Izvodi procedure manikira.

- Izvodi procedure dekoracije nokata.

- Izvodi masažu. - Izvodi procedure

praktičnog poučavanja.

- Razlikuje pribor i aparate za izvođenje pedikira.

- Izvodi tretman pedikira.

- Izvodi tretman žuljeva.

- Izvodi kozmetičko zbrinjavanje kurjeg oka.

- Izvodi obradu i dekoraciju nokata.

- Razvija kreativnost u radu.

- Razvija komunikativnost.

Dekorativne i korektivne estetske procedure - Upoznaje salon za

dekorativnu kozmetiku.

- Poznaje procedure aplikacije dekoracionih

- Poznaje pribor i dekorativne preparate za lice.

- Izvodi aplikaciju dekorativnih pudera za lice.

142




preparata. - Poznaje procedure

dekoracije periokularne regije.

- Poznaje procedure dekoracije i korekcije usana.

- Poznaje procedure trajne šminke usana.

- Poznaje procedure šminkanja za različite prilike.

- Izvodi korekciju lica dekorativnim preparatima.

- Izvodi aplikaciju rumenila.

- Izvodi oblikovanje obrva.

- Izvodi korekciju obrva sjenkom i olovkama.

- Izvodi bojenje obrva.

- Izvodi aplikaciju maskare.

- Izvodi bojenje trepavica.

- Izvodi aplikaciju sjenke.

- Izvodi aplikaciju ajlajner.

- Izvodi aplikaciju ruža i korekciju usana.

- Izvodi procedure trajne šminke –tetovaža usana.

- Izvodi šminkanje za dan, večernju šminku, šminku za vjenčanje.

143

Razred: ČETVRTI - OBLAST KOZMETOLOGIJA (132 časa)




Proizvodi za njegu djece - Opisuje metode

izrade kremova, losiona i pudera za njegu djece.

- Vrši izradu kremova i losiona za njegu kože djece.

- Vrši izradu pudera za djecu.


Proizvodi za njegu muškaraca - Opisuje metode

izrade preparata za njegu muškaraca.

- Vrši izradu kremova za brijanje.

- Vrši izradu losiona i kremova poslije brijanja i preparata za zaustavljanje krvarenja.


Proizvodi za zaštitu - Opisuje metode

izrade preparata za izbjeljivanje i tamnjenje kože.

- Opisuje metode izrade preparata za piling kože.

- Vrši izradu preparata za izbjeljivanje kože.

- Vrši izradu preparata za tamnjenje kože.

- Vrši izradu preparata za piling kože.

- Vrši ispitivanje dobijenih preparata.

Maske i pakovanja za kožu i kosu - Opisuje metode

izrade maski i pakovanja za kosu i kožu.

- Vrši izradu maski prema namjeni.

- Vrši izradu pakovanja za njegu kose.

- Vrši ispitivanje dobijenih preparata.

Podloge za šminku, puderi i rumenila - Opisuje metode

izrade podloga za šminku.

- Vrši izradu podloga za šminku.

- Vrši izradu čvrstih i

144




- Opisuje metode izrade pudera i rumenila.

tečnih pudera. - Vrši izradu

rumenila. - Vrši ispitivanje

dobijenih proizvoda.

Proizvodi za usne - Opisuje metode

izrade preparata za njegu i uljepšavanje usana.

- Vrši izradu stina i krema za njegu usana.

- Vrši izradu ruževa i sjaja za usne.

Proizvodi za uljepšavanje očiju - Opisuje metode

preparata za uljepšavanje očiju.

- Vrši izradu sjenki za oči.

- Vrši izradu maskara za oči.

- Vrši izradu krejona za oči.

- Vrši izradu preparata za omekšavanja zanoktica.

Proizvodi za uljepšavanje noktiju - Opisuje metode

izrade preparata za uljepšavanje noktiju.

- Vrši izradu preparata za učvršćivanje noktiju.

- Vrši izradu laka za nokte i odstranjivača laka za nokte.

Proizvodi za uljepšavanje kose - Opisuje metode

izrade preparata za uljepšavanje kose.

- Vrši izradu preparata za učvršćivanje kose.

- Vrši izradu preparata za privremeno bojenje i izbjeljivanje kose.

- Vrši izradu preparata za ispiranje kose posle pranja i briljantina.

145

Razred: ČETVRTI - OBLAST DERMATOLOGIJA (72 časa)




Poremećeji pigmentacije - Definiše

dishromije. - Definiše

hiperhromije, navodi uzroke i kliničku sliku.

- Definiše hipohromije.

- Uočava hiperhromije na koži klijenta.

- Ocjenjuje uticaj sunčevih zraka na pojavu lentinga.

- Daje savjete klijentima u cilju zaštite od sunca.

- Uočava značaj kozmetičkih procedura koje se sprovode kod pacijenta sa hiperhromijama.

- Razvija pozitivan stav prema zdravlju kao društvenoj vrijednosti.

- Posjeta kozmetičkom salonu i prisustvovanje tretmanima koji se sprovode kod pacijenata sa hiperhromijama.

- Seminarski rad na temu: Značaj UV zračenja na pojavu hiperhromija.

Laseri u dermatologiji - Nabraja tipove

lasera. - Poznaje primjenu

lasera u dermatologiji.

- Shvata terapijske domene lasera i njihovu primjenu.

- Uočava primjenu lasera u elektroepilaciji.

- Pozitivno ocjenjuje važnost novih saznanja i razvija moć opažanja.

- Posjeta kozmetičkom salonu i prisustvovanje izvodjenju procedure trajne epilacije.

Starenje kože - Poznaje fiziološko

starenja kože. - Objašnjava uticaj

najčešćih fizičkih faktora na starenje kože.

- Uočava promjene na koži nastale usljed solarnog oštećenja.

- Daje preporuke klijentu o korišćenju preparata za zaštitu od sunca u cilju zaštite kože.

- Uočava značaj njege kože na usporavanje starenja kože.

- Daje savjete klijentima o najznačajnijim sastojcima krema koje se koriste za sprežavanje procesa starenja kože, kao i o antirid kremama.



- Posjeta kozmetičkom salonu i prisustvovanje izvodjenju kozmetičkih tretmana u cilju očuvanja vitalnosti kože, kao i rehidrataciji stare i ispucale kože.

146




- Uočava značaj kozmetičkih tretmana koji se sprovode za očuvanje vitalnosti kože.

Osnovi terpije u dermatologije - Opisuje lokalnu i

opštu terapiju. - Definiše i nabraja

metode fizikalne terapije.

- Aktivno učestvuje u asistiranju medicinskom tehničaru u procesu sprovođenja terapije.

- Unosi potrebne podatke u medicinsku dokumentaciju.

- Uspostavlja adekvatnu komunikaciju sa pacijentom.

- Razvija analitičnost i logično mišljenje.

- Razvija pozitivan odnos prema radu i zdravlju.

- Posjeta dermatološkom odjeljenju i asistiranje medicinskom tehničaru u sprovodjenju terapije.

- Seminarski rad na temu lokalne i opšte terapije.

Sadržaj rada mikrobiološke laboratorije i tehnika uzimanja bolesničkih materijala za mikrobiološke analize - Upoznaje se sa

sadržajem rada mikrobiološke laboratorije.

- Poznaje tehniku uzimanja materijala za mikrobiloške analize.

- Upoznaje direktan mikroskopski pregled.

- Objašnjava postupak kultivisanja materijala.

- Shvata značaj dobre organizacije i jasno definisanih zadataka osoblja u mikrobiološkoj laboratoriji.

- Shvata značaj metoda koje se koriste u dijagnostikovanju nekih bolesti u dermatologiji.

- Analizira postupak uzimanja materijala sa kože.

- Analizira postupak uzimanja nokatnog materijala.

- Analizira postupak uzimanja materiala sa kose.

- Analizira uzeti materijal.

- Interpretira postupak kultivisanja

- Pozitivno ocjenjuje važnost novih saznanja.

- Posjeta mikrobiološkoj laboratoriji.

- Seminarski rad: - Tehnika uzimanja

materijala za mokrobiološke analize.

147




materijala. Tehnologija zasejanja materijala na hranljive podloge i vrste podloga - Definiše metode

koje se koriste za zasijavanje materijala.

- Definiše hranljive podloge za zasijavanje materijala.

- Nabraja vrste podloga koje se koriste za zasijavanje uzetog materijala.

- Shvata značaj uzimanja materijala za dijagnostikovanje nekih oboljenja kože.

- Razlikuje podloge koje se koriste za zasijavanje materijala.

- Analizira Sabouraud glukoza agar, podlogu koja se koristi za kultivisanje materijala.

- Preuzima odgovornost za sopstvene zadatke.

- Posjeta mikrobiološkoj laboratoriji.

Laboratorijski poslovi u dermatologiji značajni za postavljanje dijagnoze - Upoznaje značaj

laboratorijskih ispitivanja.

- Navodi najčešće laboratorijske analize koje se izvode u zavisnosti od kliničke slike i anamneze bolesti.

- Opisuje postupak uzimanja krvi, seruma i urina, strugotine kože, dlake, za dalja ispitivanja.

- Uočava najčešće laboratorijske analize koje se izvode u zavisnosti od kliničke slike i anamneze bolesti.

- Uočava vitalni značaj laboratorijskih ispitivanja za pravilno postavljanje dijagnoze.

- Ocjenjuje značaj ispitivanja krvi, seruma i urina, zasijavanja strugotina kože i dlake, brisevi sa lezija na odgovarajuće podloge.

- Uzima krv, serum i urin, strugotine kože, dlake, za dalja ispitivanja.

- Priprema materijal za dalja ispitivanja.

- Unosi potrebne podatke o klijentu

- Razvija osjećaj lične odgovornosti prema zdravlju.

- Posjeta laboratoriji i prisustvovanje uzimanju laboratorijskih analiza krvi i urina, zasijavanju strugotina sa kože ili dlake, brisevima sa lezija na odgovarajuće podloge.

148




u medicinsku dokimentaciju.

- Vrši dizenfekciju laboratorijskog pribora.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - S. Mazić, B. Kovčić, J. Marković: Estetska njega I, Zavod za udžbenike, Beograd,

2006. - S. Mazić, S. Mazić- Radovanović, M. Đujić, N. Vujasinović: Estetska njega II, Zavod

za udžbenike, Beograd, 2006. - S. Mazić, S. Mazić Radovanović, M. Katančević: Estetska njega za II, III i IV razred

medicinskih i stučnih škola, Zavod za udžbenike, Beograd, 2004. - S. Marić i Ž. Nidžović: Kozmetologija – za II, III i IV razred medicinske škole,

Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999. - S. Marić: Kozmetologija I i II, Mrlješ, Beograd, 2001. - Đ. Karadaglić, M. D. Pavlović: Dermatovenerologija, Grafolik 2002. - B. Lalević, Lj. Medenica, M. Nikolić: Dermatovenerologija, IPS Savremena

administracija, Beograd, 2006. - J. Lipozenčić i suradnici: Dermatovenerologija, Medicinska naklada, Zagreb,

2004. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Školski kozmetički salon opremljen potrebnim priborom, preparatima i aparatima

za izvođenje praktičnih procedura. - Laboratorija opremljena laboratorijskim posuđem i priborom, aparatima i

sirovinama za izradu kozmetičkih proizvoda. - TV, video, grafoskop, kompjuter 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika: - U okviru svake oblasti provjeravaju se i ocjenjuju: - praktični rad na vježbama (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom

periodu); - usmena obrazloženja učenika (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom

periodu); - Ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih ocjena u klasifikacionom

periodu; - Zaključna ocjena iz navedenih oblasti izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u

klasifikacionim periodima; - Konačna ocjena iz praktične nastave je jedinstvena i izvodi se iz ocjena iz

predmetnih oblasti uz saglasnot svih nastavnika praktične nastave koji su realizovali pojedine oblasti:

- Ukoliko se nastavnici ne dogovore oko jednistevne ocjene ocjenu će usaglasti nadležni organ škole.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. - Vođen dnevnik praktične nastave. - Urađen jedan seminarski rad.

149

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Oblast Fizikalne terapije - Diplomirani fizioterapeut, specijalista I stepena fizikalne terapije; - visoka stručna sprema za fizioterapeuta; - viši fizioterapeutski tehničar. Oblast Kozmetologija - Specijalista kozmetologije. Oblast estetske njege - Visoka ili viša stručna sprema iz oblasti kozmetologije. Oblast Dermatologije - Specijalista dermatovenerolog ili viša stručna sprema iz oblasti dermatologije. 10. Povezanost predmeta


- Njega ruku - Sapuni, šamponi kupke - Koža kao organ - Kozmetički proizvodi kao

fizičko-hemijski sistemi - Kozmetički proizvodi za

održavanje čistoće - Kozmetički proizvodi za

njegu - Kozmetički proizvodi za

zaštitu - Kozmetički proizvodi za

uljepšavanje

- Kozmetologija - Preparati za njegu ruku - Dobijanje šampona, sapuna

i kupki - Koža i njeni izdanci - Kozmetički proizvodi kao

fizičko-hemijski sistemi - Kozmetički proizvodi za

održavanje čistoće - Kozmetički proizvodi za

njegu - Kozmetički proizvodi za

zaštitu - Kozmetički proizvodi za

uljepšavanje - Masaža – pojam i podjela - Relaksacija - Masažni hvatovi - Masažni međuhvatovi - Tehnika masaže pojedinih

djelova tijela - Masaža glave, vrata, lica,



- Sauna - Toplotne procedure - Fizikalno-

kozmetoterapijske procedure (mehanoterapija, elektroterapija, hidroterapija, peloidoterapija)

- Fizikalna medicina - Relaksacija - Masažni hvatovi - Masažni međuhvatovi - Masaža glave, vrata, lica,



- Sauna - Mehanoterapija - Elektroterapija - Hidroterapija - Peloidoterapija

- Ustanove za estetsku njegu

- Masaža

- Estetska njega - Ustanove za estetsku njegu - Masaža - Akupresura i

150


- Akupresura i refleksoterapija


- Depilacija i epilacija - Kozmetodijagnostika - Elektroterapijske

procedure - Fototerapijske procedure - Primjena ultrazvuka u

kozmetičkoj praksi - Kozmetoterapijske

procedure i njega kože - Kozmetoterapijske

procedure u tretmanima celulita

- Estetske procedure u njezi ruku i stopala

- Dekorativne i korektivne estetske procedure

refleksoterapija - Primjena toplotnih agenasa

u kozmetici - Depilacija i epilacija - Kozmetodijagnostika - Elektroterapijske

procedure - Fototerapijske procedure - Primjena ultrazvuka u

kozmetičkoj praksi - Kozmetoterapijske

procedure i njega kože - Kozmetoterapijske

procedure u tretmanima celulita

- Estetske procedure u njezi ruku i stopala

- Dekorativne i korektivne estetske procedure

- Uočavanje patologija kože klijenta

- Dermatoze izazvane fizičkim faktorima

- Bakterijske, virusne i gljivične infekcije kože i oboljenja izazvana životinjskim parazitima

- Reaktivni eritemi, ekcemi, psorijaze

- Oboljenja lojnih i znojnih žlijezda

- Bolesti kose i vlasišta - Poremećeji pigmentacije - Laseri u dermatologiji - Starenje kože - Osnovi terapije u

dermatologije

- Dermatologija - Dermatoze izazvane fizičkim faktorima

- Bakterijske infekcije kože - Virusne infekcije kože - Gljivična oboljenja kože - Oboljenja izazvana

životinjskim parazitima - Reaktivni eritemi, ekcemi,

psorijaza - Oboljenja lojnih i znojnih

žlijezda - Bolesti kose i vlasišta - Bolesti noktiju - Bolesti poremećene

keratinizacije - Poremećaji pigmentacije - Dermatološka onkologija - Venerične bolesti - Laseri u dermatologiji - Starenje kože - Osnovi terapije u

dermatologiji - Bolesti kose i vlasišta - Zdravstvena zaštita i

higijena - Zdravlje kože i kose

- Bakterijske infekcije kože - Virusne infekcije kože

- Biologija - Opšta bakteriologija - Specijalna virusologija

- Emulzije - Sirovine za izradu

kozmetičkih proizvoda

- Hemija i biohemija - Osobine i dobijanje emulzija

151

1.3. IZBORNI PREDMETI 1.3.1. STRANI JEZIK II Za strani jezik II koriste se Katalozi stranih jezika opšteobrazovnih predmeta sa fondom časova dva nedjeljno za sve četiri godine – predmetni katalozi su u nadležnosti Zavoda za školstvo.

152

1.3.2. LIKOVNA UMJETNOST SA ESTETIKOM 1. Naziv predmeta: LIKOVNA UMJETNOST SA ESTETIKOM 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




III

IV

Ukupno 62 10 72 3. Opšti ciljevi nastave - Izgrađivanje odnosa prema umjetnosti i kulturi. - Poznavanje istorijskih faktora koji su uticali na razvoj umjetnosti. - Upoznavanje sa različitim poimanjem umjetnosti kroz istoriju. - Poznavanje anatomskih mjera ljudske figure. - Sticanje osjećaja za kompoziciju. - Sticanje osjećaja za boju. - Sticanje osjećaja za treću dimenziju. - Razvijanje sposobnosti opažanja. - Razvijanje samostalnosti pri radu. - Razvijanje kreativnosti i kreativnog mišljenja. - Razvijanje svijesti o ulozi estetskih vrijednosti.

153





Umjetnost - Upoznaje se sa

pojmom umjetnost: umjetničko djelo, epoha, stil, pravac, umjetnička kritika,

- Analizira umjetnička djela i razlikuje umjetničke stilove.

- Korišćenje stručne literature i interneta.

Likovna umjetnost - Nabraja likovne

discipline: crtež, slikarstvo, skulptura, grafika, arhitektura i primijenjena umjetnost.

- Razlikuje likovne discipline.

- Korišćenje stručne literature.

Likovno djelo - Upoznaje se sa

motivima u likovnoj umjetniosti.

- Nabraja teme likovne umjetnosti: religiozne, istorijske, mitološke, alegorijske i simboličke.

- Razlikuje motive likovne umjetnosti: portret, akt, pejzaž, mrtva priroda.

- Razlikuje teme likovne umjetnosti.


Crtež - Upoznaje liniju kao

umjetničko sredstvo: stvaranje konture, površine, kompozicije.

- Pojašnjava pojmove proporcija, simetrija, perspektiva.

- Nabraja vrste crteža: skica, studija, tehnički crtež. .

- Upoznaje crtačke tehnike

- Uočava značaj linije u stvaranju umjetničkog djela.

- Analizira crtež kroz epohe.

- Razlikuje osnovne tehnike crtanja: olovka, ugalj, kreda, pero, metalno pero, lavirani crtež, crtež četkicom.

- Crta ljudsku figuru postavljenu u različitim pozama (kroki).

- Crta portret po živom modelu u tehnici olovke vodeći računa o odnosu veličina


- Razvija preciznost.

- Praktični rad. - Korišćenje stručne

literature.

154




(proporciji), karakternim osobinama modela.

Slikarstvo - Upoznaje boje

spektre, podjelu na hromatske i ahromatske boje.

- Upoznaje glavna svojstva boja: ton, valer, zasićenost.

- Nabraja slikarske tehnike.

- Upoznaje se sa slikanjem mrtve prirode u tehnici tempere

- Razlikuje boje spektra: hromatiske i ahromatske.

- Uočava komplementarni odnos, odnos svijetlo-tamno, toplo-hladno, simultani kontrast.

- Uočava izražajne mogućnosti slikarskih tehnika.

- Slika pejzaž u tehnici akvarel.

- Slika mrtvu prirodu u tehnici tempere (tri boje), analizira svjetlost i sjenku.


- Korišćenje stručne literature i slikanje u prirodi.

- Posjeta galerijama i muzejima.

Skulptura - Upoznaje i opisuje

skulpturu u slobodnom prostoru i reljefnu skulpturu.

- Nabraja i opisuje vajarske tehnike: modelovanje, vajanje, livenje, klesanje.

- Nabraja i opisuje skulpturske materijale.

- Poznaje motive u vajarstvu: portret, kip, bista, torzo, skulpturske kompozicije.

- Upoređuje i analizira skulpturu u slobodnom prostoru kroz epohe.

- Analizira reljefnu skulpturu kroz epohe.

- Analizira i upoređuje skulpturske tehnike.

- Prepoznaje vrste skulptorskog materijala: glina, drvo, kamen, kost, gips, štuko, vosak.




Grafika - Upoznaje se sa

umjetničkom i industrijskom grafikom.

- Poznaje vrste štampe: visoka, duboka, ravna.

- Nabraja i opisuje

- Razlikuje umjetničku i industrijsku grafiku.

- Analizira i uočava razliku između grafičke tehnike: drvoreaz, linoreza,

- Posjeta muzejima, galerijama, štamparijama.

155




grafičke tehnike. bakropisa, bakroreza, suve igle, akvatinta, bakropisa, mecotinta, litografije.

Arhitektura - Upoznaje se sa

osnovnim zakonitostima arhitekture.

- Pojašnjava (termine) enterijer, eksterijer, urbanizam, hortikultura.

- Analizira namjeru arhitekture kroz istoriju.

- Upotrebljava pojmove, enterijer, eksterijer, urbanizam, hortikultura.

- Koristi internet i stručnu literaturu.

Istorija umjetnosti - Upoznaje se sa

istorijom likovne umjetnosti i njenom podjelom na razdoblja.

- Razlikuje istorijska razdoblja likovne umjetnosti.

- Razlikuje pojmove arheologija, muzej, galerija, kustos, konzervator, restaurator.


Umjetnost praistorije - Upoznaje i opisuje

umjetnst paleolita, neolita i metalnog doba.

- Razlikuje periode praistorije: slikarstvo, skulpturu, arhitekturu, primijenjenu umjetnost.


Umjetnost starog vijeka - Upoznaje

Umjetnost Mesopotamije: Sumerska, Asirska, Persijska.

- Poznaje i objašnjava nastanak Egipatske kulture i umjetnosti.

- Upoznaje Egejsku umjetnost: Kikladska, Minojska i Mikenska umjetnost.

- Opisuje umjetnost

- Razlikuje arhitekturu, slikarstvo, vajarstvo i primijenjenu umjetnost naroda Mesopotamije.

- Ukazuje na osnovne karakteristike Egipatske umjetnosti.

- Prepozanje djela arhitekture Antičke Grčke.

- Prepozanje

- Razvija pozitan stav prema novim saznanjima.

- Poseta galarijama, muzejima.

- Stručne ekskurzije. - Posjeta

bibliotekama. - Istraživanje

interneta. - Korišćenje

fotografija, slajdova, reprodukcija.

156




Antičke Grčke: arhajski, klasični i helenski period.

- Upoznaje i opisuje Etrursku umjetnost i umjetnost starog Rima.

- Upoznaje rano hrišćansku umjetnost.

primjere arhitekture, skulpture i slikarstva staroga Rima.

- Prepoznaje karakteristike ranohrišćanske umjetnosti.

Umjetnost srednjeg vijeka - Upoznaje

umjetnost Vizantije.

- Upoznaje i opisuje Romaniku i Gotiku.

- Prepoznaje karakteristike Vizantijske arhitekture i slikarstva.

- Upoređuje umjernost romanike i gotike.


Umjetnost novog vijeka - Objašnjava pojavu

renesanse kao najznačajnijeg pokreta u kultuiri Evrope.

- Upoznaje umjetnost manirizma.

- Upoznaje i opisuje: - umjetnost baroka

(Italija, Španija, Holandija, Flandrija, Francuska, Engleska) i rokokoa.

- umetnost neoklasicizma,

- umjetnost romantizma,

- umjetnost realizma,

- umjetnost impresionizma i postimpresionizma.

- Upoređuje i analzira djela arhitekture, slikarstva i vajarstva najznačajnijih predstavnika renesanse.

- Prepoznaje umjetnost manirizma.

- Upoređuje i analizira umjetnost baroka.

- Upoređuje i analizira umjetnost neoklasicizma sa antičkom umjetnošću.

- Uočava osobenosti slikarstva romantizma i povezanost sa književnošću.

- Prepoznaje osobenosti realizma kao pravca.

- Upoređuje i analizira umjetnost impresionizma i


- Korišćenje interneta, stručne literature.


157




postimpresionizma. Moderna umjetnost - Upoznaje i opisuje

stilove moderne umjetnosti, najznačajnije predstavnike i njihova djela.

- Razlikuje pravce moderne umjetnosti: fovizam, ekspresionizam, kubizam, futurizam, dadaizam, nadrealizam, apstraktna umjetnost, njihove predstavnike i djela.


Savremena likovna umjetnost - Upoznaje pravce

savremene likovne umjetnosti.

- Razlikuje pravce savremene likovne umjetnosti: enformel, optička umjetnost, asamblaž, pop-art, hepening, konceptualna umjetnost, lend-art, bodi-art.



Estetika - Upoznaje se sa

pojmom estetika. - Analizira estetiku i

filozofiju, planove i slojeve umjetničkog djela, metafizičko u umjetnosti.


Estetika i umjetnost - Upoznaje formu i i

sadržaj umjetničkog djela.

- Analizira formu i sadržaj umjetničkog djela.



Estetika i umjetnička kritika - Upoznaje

kriterijume za procjenjivanje umjetničkog djela.

- Analizira umjetničko djelo.

- Prepoznaje vaspitnu i moralnu funkciju estetike u umjetnosti.

- Razvija pravilan odnos prema zanimanju.

Estetičke kategorije - Upoznaje pojmove

lijepo, uzvišeno, tragično, komično, ljupko, ružno u umjetnosti.

- Upotrebljava pojmove lijepo, uzvišeno, tragično, komično, ljupko i ružno.

- Korišćenje interneta i stručne literature.

158




Umjetničko stvaranje - Pojašnjava pojam

genija. - Procjenjuje

vrijednost umjetničkog djela.

- Razvija sposobnost umjetničkog opažanja.


Istorija estetike - Upoznaje sa

istorijom estetike: lijepo i umjetnost u antici (Platon, Aristotel), srednovjekovna estetika, estetika renesanse, estetika XVII i XVIII vijeka (Imanuel Kant), estetski pravci u IX vijeku (Šopenhauer, Niče, Kroče).

- Prepoznaje istoriju estetike kroz periode.


Semantička i simbolička estetika - Pojašnjava

(termine) semantička i simbolička.

- Prepoznaje semantičku i simboličku estetiku.


5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Leonardo da Vinči: Traktat o slikarstvu, Miodrag Draničanin, Beograd, 1988. - H. W Janson: Istorija umjetnosti, Prosveta, Beograd, 1994. - Pavle Vasić: Uvod u likovne umjetnosti- elementi likovnog izražavanja,

Univerzitet umjetnosti u Beogradu, Beograd, 1998. - Grupa autora: Majstori umjetnosti, Komuna, Beograd, 1997. - S. Petrović: Estetika, Beograd, 1996. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Slajdovi. - Projektor. - Reprodukcije. - Biblioteka. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmena provjera znanja najmanje jedanput u klasifikacionom periodu. - Ocjena vježbi. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena kraju školske godine.

159

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor likovne umjetnosti; - akademski slikar, odnosno diplomirani slikar; - akademski vajar, odnosno diplomirani vajar; - akademski grafičar, odnosno diplomirani grafičar; - profesor ili diplomirani istoričar umjetnosti. 10. Povezanost predmeta


- Podjela istorije umjetnosti - Istorija - Podjela istorije - Kosti i mišiči glave, gornjih i

donjih ekstremiteta - Anatomija sa fiziologijom - Crtanje portreta, stojeće i

sjedeće figure

160

1.3.3. ZDRAVA ISHRANA I DIJETETIKA 1. Naziv predmeta: ZDRAVA ISHRANA I DIJETETIKA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




III

IV

Ukupno 62 10 72 3. Opšti ciljevi nastave - Usvajanje osnovnih znanja iz oblasti dijetetike. - Razvijanje pravilanog odnosa prema zdravoj ishrani i unosu hranljivih materija. - Razvijanje pravilnog odnosa prema alternativnoj ishrani, dijetalnoj ishrani i

načinu sprovođenja dijete. - Uviđanje važnosti prilagođavanja ishrane zdravstvenom stanju i uzrastu čovjeka u

cilju očuvanja zdravlja. - Osposobljavanje učenika za izradu šema nepoželjnih i odgovarajućih namirnica i

pravilne piramide ishrane zavisnosti od zdravstvenog stanja čovjeka. - Sticanje osnovnih znanja o bolestima nepravilne ishrane, odgovarajućoj ishrani i

nutritivnoj terapiji. - Razvijanje analitičkog, logičkog mišljenja i sposobnosti argumentovanog

iznošenja svog mišljenja. - Osposobljavanje učenika da stečena znanja primijene u praksi i daljem

usavršavanju.

161





Uvod u dijetetiku - Navodi definiciju

dijetetike. - Nabraja i

pojašnjava osnovne pojmove dijetetike.

- Upoznaje uravnoteženu kvalitetnu, bezbijednu i dijetalnu ishranu.

- Pronalazi sličnosti i razlike između ishrane, dijete, hranljivih materija i esencijalnih materija.

- Razlikuje dijetoprofilaktičku i dijetopreventivnu ishranu.


- Razvija sposobnost argumentovanog iznošenja sopstvenog mišljenja, i uvažavanje suprotnog.

- Diskusija. - Za ili protiv dijete.

Hranljive materije i zdrava ishrana - Zna pravila zdrave

ishrane. - Navodi najvažnije

hranljive materije koje su neophodne za rast i razvoj čovjeka.

- Upoznaje se sa energetskom i biološkom vrijednošću hrane.

- Upoznaje ulogu masti, bjelančevina i ugljenih hidrata u ishrani odraslog čovjeka.

- Objašnjava kalorijsku vrijednost pojedinih hranljivih sastojaka.

- Navodi podjelu vitamina:

- liposolubilni A, D, E, K,

- hidrosolubilni kompleks D i vitamin C.

- Upoznaje ulogu vode u zdravoj ishrani.

- Analizira energetsku, gradivnu i biološku ulogu hrane.

- Razlikuje dnevne potrebe u ishrani čovjeka u zavisnosti od uzrasta, zdravstvenog stanja i fizičke aktivnosti.

- Uočava posljedice pogrešne ishrane u pojedinim životnim razdobljima.

- Vrednuje značaj pravilnog unosa vitamina u okviru ishrane čovjeka.

- Vrednuje značaj adekvaktnog unosa vode u normalnoj ishrani.

- Uočava razliku između liposolubilnih i hidrosolubilnih vitamina.

- Pravi šemu dnevnih potreba za vitaminima u zavisnosti od uzrasta, zdravstvenog stanja i fizičke

- Razvija pravilan odnos prema zdravoj ishrani i unosu hranljivih materija.

- Izrada šeme dnevnih potreba za vitaminima čovjeka-rad u parovima.

162




aktivnosti čovjeka. Alternativna ishrana (vegeterijanska ishrana, makrobiotika) - Definiše i

pojašnjava alternativne načine ishrane (vegeterijanstvo, makrobiotika. . . ).

- Upoređuje i obrazlaže razlike između pojedinih načina ishrane.

- Analizira prednosti i nedostatke pojedinih načina prehrane po čovjekovo zdravlje.

- Pravi piramidu ishrane za pojedine načine ishrane.

- Pravi šemu nepoželjnih i odgovarajućih namirnica.

- Razvija pravilan odnos prema alternativnoj ishrani.

- Pretraživanje interneta na temu alternativna ishrana- diskusija zapažanja.

- Izrada šeme

odgovarajućih i nepoželjnih namirnica u zavisnosti od zdravstvenog stanja organizma.

Dijetalna ishrana - Zna režim dijetalne

ishrane. - Poznaje podjelu i

vrste dijeta. - Navodi i pojašnjava

podjelu dijeta.

- Uočava značaj dijeta za zdravlje čovjeka.

- Analizira karakteristike pojedinih dijeta i upoređuje režime dijetalne ishrane.

- Razvija pozitivan stav prema dijetalnoj ishrani i pravilnom sprovođenju dijete.

- Izrada tematskih panoa- dijetalna ishrana i zdravlje.

Ishrana različitih kategorija zdravih ljudi - Upoznaje pravilnu

ishranu u odnosu na uzrast:

- odojče, - malo dijete,

adolescent, - odrasli i - stari ljudi. - Objašnjava ishranu

u odnosu na različita fiziološka stanja organizma:

- trudnice, - dojilje, - sportisti.

- Analizira energetsku, gradivnu i biološku ulogu hrane.

- Upoređuje dnevne potrebe u ishrani muškarca i žene.

- Upoređuje fiziološku i prehrambenu vrijednost majčinog, kravljeg i mliječnih formula.

- Razlikuje dnevne potrebe u ishrane u odnosu na uzrast, fiziološko stanje organizma i pol.

- Razlikuje kalorijsku vrijednost pojedinih namirnica.

- Uviđa važnost prilagođavanja ishrane zdravstvenom stanju i uzrastu čovjeka u cilju očuvanja zdravlja.

- Izrada piramide ishrane-grupni rad (4-5 članova u grupi).

163




- Skicira i objašnjava piramidu pravilne ishrane u zavisnosti od uzrasta i fiziološkog stanja organizma.

Bolesti nepravilne ishrane i odgovarajuće dijete (ishrana kod depresija, bolesti jetre, oboljenja žučnih puteva, bubrega, malignih oboljenja, dijabetisa, anoreksije, bulimije, operacija) - Poznaje uzroke

nastanka bolesti nepravilne ishrane.

- Objašnjava uzroke nastanka gojaznosti.

- Navodi i objašnjava uzroke nastanka kaheksije i anoreksije.

- Navodi i objašnjava kliničku sliku i posljedice kod gojaznosti i anoreksije.

- Objašnjava gojaznost kao faktor rizika za nastanak oboljenja srca, šećerne bolesti, bolesti jetre i žučnih puteva.

- Poznaje terapiju gojaznosti.

- Poznaje uzroke nastanka, kliničku sliku i terapiju kod hipo i avitaminoze (skorbus, pelagra, rahitis, kokošije sljepilo, megaloblastna anemija).

- Navodi i pojašnjava uzroke, kliničku sliku i terapiju hepervitaminoza (vitamini rastvorljivi u mastima).

- Objašnjava uzroke,

- Ocjenjuje koja je ishrana nepravilna i objašnjava njen uticaj na nastanak pojedinih bolesti.

- Obrazlaže uz navođenje primjera značaj dijeta kod pojedinih bolesti.

- Upoređuje i pojašnjava uzroke, kliničku sliku i terapiju bolesti nepravilne ishrane.

- Vrši izbor namirnica za pojedine dijete.

- Razlikuje alergene, sastojke životnih namirnica.

- Razvija svijest o značaju zdrave ishrane za poboljšanje i očuvanje zdravlja.

- Izrada tematskih panoa i prezentacija:

- Bolesti nepravilne ishrane.

164




kliničku sliku i terapiju dehidratacija i hiperhidratacija.

- Navodi namirnice koje često izazivaju alergijske reakcije.

- Poznaje dijete kod kardiovaskularnih bolesti, šećerne bolesti, bolesti probavnog trakta, bolesti bubrega, bolesti jetre i žuči).

Nutritivna terapija - Navodi i pojašnjava

oblike nutritivne terapije.

- Poznaje inidikacije za paranteralnu ishranu.

- Poznaje indikacije za ishranu nadogastičnim sondoma.

- Pojašnjava tehniku primjene parenteralne terapije.

- Navodi i pojašnjava tehniku plasiranja nadogastične sonde.

- Nabraja rastvore za paranteralnu primjenu.

- Opisuje moguće komplikacije usljed primjene nutritivne terapije.

- Analizira indikacije za nutritivnu terapiju.

- Obrazlaže tehniku izvođenja paranteralne terapije.

- Obrazlaže tehniku plasiranja nadogastične sonde.

- Utvrđuje indikacije za nutritivnu terapiju.

- Upoređuje indikacije za parenteralnom terapijom i terapijom nadogastičnom sondoma.

- Razvija pozitivan stav prema zdravoj ishrani.



- Posjeta ustanovi, posmatranje postupaka izvođenja nutritivne terapije, individualno bilježenje zapažanja.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - P. Barović: Zdravstnena nega za treći razred medicinske škole, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000. - M. Imamović- Kulugić: Zdrava ishrana i dijetetika, Book Tuzla, 2008. - Dr D. Pokorn: Dijetetika, DZS, 2000. - S. Branković-Paunovič, M. Nikolić: Nauka o ishrani, Zavod za udžbenike i nastavna

sredstva, Beograd, 2000. - M. Kodele, M. S. Stanojević, M. Gliha: Prehrana, DZS, 2000.

165

- M. Đurica: Zdravstvena nega u internoj medicini, Madejan, Beograd, 2001. - Internet izvori. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Kompjuter. - Video projektor. - Računarska učionica. - Internet. - Šema Piramide zdrave ishrane. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Doktor medicine.



- Hranljive materije i zdrava ishrana

- Anatomija i fiziologija - Promet materija i energije

- Hranljive materije i zdrava ishrana

- Zdravstvena zaštita i higijena

- Higijena ishrane

- Ishrana različitih kategorija zdravih ljudi

- Bolesti nepravilne ishrane i odgovarajuće dijete

- Hemija i biohemija - Metabolizam ugljenih hidrata

- Metabolizam lipida

166

1.3.4. HUMANA GENETIKA 1. Naziv predmeta: HUMANA GENETIKA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Usvajanje pojmova, činjenica i zakonitosti biološkog nasljedjivanja i evolucije

živih bića u okvirima molekularne biologije, opšte genetike, humane genetike i evolucije živih bića.

- Razumijevanje molekulskih osnova nasljedjivanja. - Shvatanje da su pravila i principi nasljedjivanja univerzalni za sva živa bića. - Povezivanje teorije i prakse kroz osposobljavanje učenika da kroz primjere i

zadatke predvidjaju osobine potomaka na osnovu osobina predaka. - Shvatanje značaja humane genetike za razumijevanje nasljeđivanja normalnih i

patoloških osobina čovjeka. - Razvijanje logičkog mišljenja i zaključivanja. - Odbacivanje nenaučnih shvatanja i sticanje naučnog pogleda na razumijevanju

procesa nastanka i evolucije živih bića. - Objašnjenje nastanka i razvoja čovjeka i pravce njegove dalje evolucije.

167





Osnovi molekularne biologije - Upoznaje predmet

i značaj molekularne biologije, njenu vezu sa drugim naukama.

- Upoznaje dva tipa nukleinskih kiselina DNK i RNK.

- Poznaje građu, vrste i uloge RNK.

- Objašnjava sličnosti i razlike izmedju DNK i RNK.

- Opisuje osnovnu građu aminokiselina i objašnjava povezivanje više aminokiselina u polipeptidne lance.

- Nabraja uloge proteina.

- Upoznaje nazive i skraćenice prirodnih aminokiselina.

- Objašnjava genetički kod

- Definiše gen na molekulskom nivou i objašnjava funkcije gena.

- Upoznaje biosintezu nukleinskih kiselina i proteina.

- Opisuje replikaciju- sintezu DNK.

- Zna da na osnovu jednog lanca DNK objasni građu komplementarnog lanca.

- Opisuje transkripciju- sintezu RNK.

- Upoznaje osnovne

- Uočava da se životni procesi odvijaju na molekulskom nivou, da od građe nukleinskih kiselina zavisi građa proteina, a da od njih zavise osobine organizma.

- Uočava da su nukleinske kiseline nosioci, prenosioci i izvršioci genetičkih informacija.

- Crta šematski prikaz dvolančane zavojnice DNK.

- Analizira raznovrsnost proteina.

- Analizira vezu između DNK, RNK i proteina.

- Analizira tabelu genetičkog koda.

- Na osnovu niza tripleta nukleotida pravi komplementaran niz aminokiselina u polipeptidni lanac i obratno.

- Uočava molekulsko objašnjenje odnosa gena i proteina kao genskih proizvoda i fenotipskih osobina.

- Uočava da od građe DNK zavise građa RNK i proteina.

- Uviđa značaj nepromjenljivosti DNK pri replikaciji. .

- Uočava veze

- Razvija svijest o jedinstvu živog svijeta.

- Razvija sposobnost logičkog zaključivanja.

- Razvija samokritičnost u mogućnost zloupotrebe nauke.

- Koristiti šeme: - građe i strukture

DNK i RNK, - građe nukleotida, - tabelu genetičkog

koda. - Šeme: - replikacija, - transkripcija, - translacija. - Slikoviti prikaz - DNK-RNK-PROTEIN. - Šematski prikaz

građe nukleotida.

168




faze translacije-sinteze proteina.

izmedju DNK i RNK. - Pronalazi sličnosti i

razlike izmedju replikacije i transkripcije.

- Analizira mehanizme sinteze proteina i potrebu modifikovanja proteina prema potrebama ćelije i organizma.

- Ocjenjuje praktični značaj proizvodnje proteina genetičkim inžinjerstvom u medicini, farmaciji i poljoprivredi.

- Uviđa korisne i štetne efekte kombinacije gena na mijenjanje fenotipa.

Osnovni mehanizmi i principi nasleđivanja - Upoznaje predmet

i značaj izučavanja genetike, njenu podjelu i vezu sa drugim naukama.

- Opisuje građu, hemijski sastav i uloge hromozoma.

- Poznaje pojmove diploidan broj hromozoma, haploidan broj, kariotip, kariogram.

- Zna šta je genotip a šta fenotip.

- Upoznaje se sa radovima G. Mendela na utvrdjivanju pravila i principa nasljeđivanja.

- Opisuje monohibridno i dihibridno nasljedjivanje.

- Uočava da su osnovi mehanizmi i principi nasljeđivanja univerzalni za sva živa bića

- Uviđa značaj karakterističnog broja hromozoma za svaku vrstu kao i mehanizme za održavanje stalnog broja hromozoma

- Uočava da od genotipa zavise predispozicije za izražavanje fenotipa

- Formira svijest o univerzalnosti pravila i principa nasljedjivanja

- Prikazuje primjere monohibridnog i dihibridnog nasljedjivanja

- Razvija sposobnost samostalnog zaključivanja.

- Razvija preciznost u izvodjenju zaključaka.

- Shvata važnost poznavanja krvnih grupa i stiče human odnos prema dobrovoljnom davanju krvi.

- Razvija osjećaj humanosti prema čovjeku bez obzira na pol, vjeru ili druge razlike medju ljudima.

- Šematski prikaz Strukture hromozoma u metafazi i interfazi.

- Učenike upoznati

sa odabranim primjerima nasljeđivanja osobina.

- Osposobiti učenike

za samostalno rješavanje zadataka za sve tipove nasljeđivanja.

- Šeme: duplikacije i

delecije, translokacije, inverzije i genetičko odredjivanje pola.

169




- Zna za osnovne tipove nasljeđivanja.

- Opisuje intermedijarno nasljedjivanje.

- Objašnjava dominantno-recesivno nasljeđivanje.

- Poznaje kodominantno nasljeđivanje.

- Opisuje korelativno nasljeđivanje.

- Nabraja stečene osobine.

- Upoznaje interakcije među genskim alelima, komplementarnost, epistazu i aditivnost.

- Opisuje izvore genetičke varijabilnosti.

- Objašnjava kombinativno nasljeđivanje.

- Navodi primjere modifikacija.

- Objašnjava prirodu i nastanak mutacija.

- Navodi primjere rekombinacije gena kao uzroke promjenljivosti živih bića.

- Opisuje promjene u strukturi hromozoma.

- Opisuje uzroke i posljedice promjene u broju hromozoma.

- Upoznaje mutagene činioce sredine.

- Poznaje genetičku kontrolu razvojnih

- Prikazuje primjere intermedijarnog nasljeđivanja.

- Dokazuje predvidljivost osobina potomaka na osnovu osobina predaka kroz primjere i zadatke.

- Uviđa kako genotip a kako sredina utiču na ispoljavanje osobina.

- Obrazlaže na primjerima interakciju među genima.

- Analizira uzroke varijabilnosti živih bića.

- Uočava da sredinski uslovi modifikuju osobine živih bića.

- Razlikuje modifikacije od mutacija.

- Predviđa mogućnost mapiranja hromozoma.

- Analizira posljedice promjena u strukturi i broju hromozoma.

- Zapaža da činioci sredine utiču na izazivanje mutacija.

- Razlikuje determinaciju od diferencijacije embrionalnih ćelija.

- Predviđa pol jedinke na osnovu uslova sredine i prisutnih polnih hromozoma.

- Uočava da su uzroci starenja

- Šeme: transfuzija

krvi ABO i Rh-sistema krvnih grupa.

- Rješavanje zadataka o nasljedjivanju krvnih grupa.

- Izrada tematskih panoa.

- Osnovni principi nasljeđivanja.

170




procesa. - Zna za različite

tipove određivanja pola, a posebno opisuje genetičko odredjivanje pola.

- Saznaje da je starenje pod genetičkom kontrolom.

- Poznaje imunološke sposobnosti organizma kroz reakcije antigen-antitijelo.

- Upoznaje krvne grupe ABO-sistema i poznaje osnovna pravila transfuzije krvi.

- Upoznaje se sa Rh-sistemom krvnih grupa.

- Opisuje genetičku strukturu populacije i dinamiku održavanja genetičke polimorfnosti populacija.

dosta nepoznati. - Uviđa značaj

stvaranja velikog broja i raznovrsnosti antigena i antitijela.

- Predviđa krvne grupe djece na osnovu krvnih grupa roditelja i obratno.

- Rješava zadatke o nasljeđivanju krvnih grupa ABO i Rh-sistema.

- Uočava da u ljudskim populacijama, pored bioloških, djeluju i društveno-socijalni činioci.

Osnovni principi humane genetike - Upoznaje se sa

predmetom i značajem humane genetike.

- Objašnjava metode u izučavanju genetike čovjeka.

- Rezimira znanja o hromozomima i objašnjava sastav normalnog muškog i ženskog kariotipa.

- Objašnjava nasljedne osnove varijabilnosti ljudi.

- Pojašnjava tipove nasljedjivanja kod ljudi: monogensko,

- Uočava osnovne principe i pravila nasljeđivanja.

- Uočava primjenu znanja iz humane genetike u medicini.

- Pravi rodoslovno stablo.

- Svrstava hromozome čovjeka u karakteristične grupe.

- Analizira genetičku raznovrsnost ljudi kroz kombinativno nasljeđivanje

- Razvija svijest o raznolikosti i promjenljivosti ljudske vrste.

- Razvija svijest o čovjeku kao prirodnom, društvenom, kulturnom i razumnom biću.

- Razvija predstavu o čovjeku kao o potpuno ravnopravnom biću bez obzira na sociološke i druge uslove.

- Razvija svijest da

- Šeme: - Stepeni srodstva i

rodoslovno stablo nasljeđivanja osobina različitim tipovima nasljeđivanja.

- Normalan kariotip čovjeka.

- Odabrani primjeri i zadaci nasljeđivanja osobina.

- Slike osoba sa Daunovim, Tarnerovim i Klinefelterovim sindromom.

171




autozomno- dominantno, autozomno-recesivno, determinaciju pola kod čovjeka, nasljedjivanje vezano za X-hromozom, nasljedjivanje vezano za Y-hromozom.

- Objašnjava i nabraja nasljedjivanje poligenih osobina, normalnih i patoloških.

- Upoznaje štetne posljedice ukrštanja u srodstvu.

- Navodi uzroke hromozomopatija.

- Objašnjava promjene u broju hromozoma.

- Objašnjava promjene u strukturi hromozoma.

- Poznaje ciljeve genetičkog savjetovanja radi ranog otkrivanja nasljednih bolesti.

- Objašnjava genetičku uslovljenost ponašanja ljudi.

- Objašnjava genetičku uslovljenost mentalnih poremećaja.

Krosing-over i mutacije gena.

- Obrazlaže primjere dominantno-recesivno nasljedjivanje kod ljudi.

- Predviđa pol djeteta na osnovu tipova gameti.

- Rješava zadatke o nasljeđivanju vezanom za X-hromozome.

- Uočava da na izražavanje osobina čovjeka utiču u većem obimu faktori sredine.

- Analizira stepene srodstva.

- Uočava posljedice brakova u krvnom srodstvu.

- Analizira najčešće sindrome (Daunov, Tarnerov, Klinefelterov).

- Uočava posljedice promjene broja i strukture hromozoma.

- Prognozira mogućnost nasljedjivanja nasljedih bolesti.

- Uočava prenatalnu dijagnozu nasljednih bolesti.

- Predviđa koliko uslovi sredine, a koliko genotip utiču na ponašanje ljudi.

- Analizira najčešće mentalne poremećaje uzrokovane nasljeđem.

na ponašanje ljudi ima uticaj nasljedje i socijalno okruženje.

- Razumije sposobnost prihvatanja osoba sa mentalnom retardacijom.

Osnovni principi evolucione biologije i antropogeneze - Upoznaje predmet - Analizira faze u - Formira naučni - Šema Milerovog

172




i značaj izučavanja evolucione biologije i antropogeneze.

- Opisuje abiogenu evoluciju i postanak prvobitnih organskih sistema, pojavu organskih monomera i polimera, obrazovanje prvobitnih koarcervata i njihovu evoluciju.

- Objašnjava postanak života i prvobitnih organizama.

- Upoznaje filogenetski razvoj živih bića.

- Zna za evolucione teorije prije Darvina.

- Upoznaje dokaze evolucije.

- Poznaje život i rad Čarlsa Darvina, osnovne postavke njegove teorije evolucije i savremeno objašnjenje evolucionih procesa.

- Zna da su populacija jedinice evolucione promjenljivosti.

- Opisuje mehanizme evolucionih procesa.

- Upoznaje prirodnu selekciju i adaptacije i značaj genetičke različitosti za opstanak organizama.

nastanku i formiranju Zemlje kao i promjene na njoj u različitim stadijumima njenog razvitka.

- Određuje nastanak organskih jedinjenja iz neorganskih.

- Uporedjuje organske i žive sisteme i shvata suštinu životnih procesa.

- Analizira razvoj živih bića od prostijih ka složenijim oblicima.

- Analizira evolucione nizove.

- Objašnjava kroz pogodne primjere faktore evolucije po Darvinu.

- Analizira strukturu populacije i uspostavljanje i održavanje genetičke ravnoteže.

- Navodi primjere prirodne selekcije kroz borbu za opstanak i adaptacije na uslove sredine.

- Upoređuje prirodnu i vještačku selekciju.

- Analizira osnovne oblike interakcija medju različitim vrstama.

- Upoređuje različite načine postanka vrsta.

- Analizira različite pravce evolucije.

- Analizira uzroke

pogled na stvaranje i razvoj Zemlje i života na njoj.

- Razvija logičko rasudjivanje.

- Odbacuje nenaučna shvatanja o nastanku i razvoju živih bića.

- Uviđa važnost poznavanja evolucionih procesa i neophodnost očuvanja životne sredine.

- Stiče predstavu o jedinstvu živog svijeta.

- Razvija svijest o zaštiti ugrožene flore i faune.

- Uviđa da čovjekove aktivnosti mogu da remete ekološku ravnotežu.

- Razvija pozitivan stav prema različitostima ljudske populacije i predrasude.

- Razvija svijest o progresivnom razvoju čovječanstva.

eksperimenta. - - Šematski prikaz

promjena na Zemlji u vezi sa postankom života.

- Filogenetski razvoj

živih bića. - Evolucioni nizovi

konja i čovjeka, - Šeme: - lanac ishrane, - geografska

diferencijacija, populacija i postanak novih vrsta,

- progresivna evolucija,

- divergencija klasa kičmenjaka.

173




- Objašnjava koevoluciju u ekološkim sistemima.

- Zna kako postaju vrste i objašnjava teoriju specijacije.

- Obrazlaže genetičke razlike medju grupama organizama.

- Upoznaje postanak evolucionih novina, pravce evolucije i njenu usmjerenost.

- Poznaje procese izumiranja vrsta i nepovratnost evolucije.

- Poznaje porijeklo čovjeka kroz antropoidnu teoriju.

- Opisuje čovjekovu biološku, socijalnu i kulturnu evoluciju.

- Objašnjava perspektive dalje evolucije čovjeka.

koji su doveli do izumiranja nekih vrsta.

- Razlikuje različite faze antropogeneze od prvobitnih Hominida do savremenog čovjeka.

- Analizira uticaj bioloških, socioloških i kultirnih činilaca na razvoj čovjeka.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - D. Marinković, M. Anđelković, A. Savić, V. Diklić: Biologija za III razred

medicinske škole, Beograd, 2003. - V. Femić: Osnove biološkog nasljedjivanja, odabrani primjeri i zadaci, Podgorica,

1996. - P. Mišić: Genetika, Beograd, 1998. - D. Marinković, Nikola Tucić, Vladimir Kekić: Genetika, Naučna knjiga, Beograd,

1981. - P. Radoman: Organska evolucija za III i IV razred gimnazije, Zavod za izdavanje

udžbenika Srbije, 1971. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Opremljeni kabinet za biologiju ili specijalizovana učionica. - Kompjuter sa projektorom ili grafoskop. - Model ili slika građe DNK. - Šeme, slike, grafikoni. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i putem pismene vježbe. - Usmeno, po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.

174

- Pismeno, po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor biologije; - diplomirani biolog. 10. Povezanost predmeta


- Osnovni principi evolucione biologije i antropogeneze

- Mikrobiologija - Opšta bakteriologija - Opšta virusologija

- Osnovni mehanzmi i principi nasljeđivanja

- Botanika - Razmnožavanje kod biljaka

- Osnovi molekularne biologije

- Medicinska biohemija - Proteini

175

1.3.5. ODABRANA POGLAVLJA IZ FIZIKE 1. Naziv predmeta: ODABRANA POGLAVLJA IZ FIZIKE 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II III 64 8 72 IV 58 8 66

Ukupno 122 16 138 3. Opšti ciljevi nastave - Razumijevanje pojmova, činjenica i zakonitosti iz oblasti fizike. - Povezivanje teorijskog sadržaja sa medicinskim saznanjem. - Razvijanje sposobnosti za fizičko istraživanje u medicinske svrhe. - Usvajanje opštih i stručnih znanja, razvijanje opštih kompetencija za rješavanje

problema. - Osposobljavanje za nastavak stručnog usavršavanja. - Razvijanje naučno-istraživačkih sposobnosti kod učenika.

176





Fizičke osnove termodinamike - Definiše

termodinamiku. - Objašnjava I i II

princip termodinamike i rad kod gasova.

- Obrazlaže povratne i nepovratne procese.

- Ilustruje Karnov ciklus i toplotne motore.

- Definiše koeficient korisnog dejstva.

- Poznaje osnovne karakteristike termodinamike.

- Analizira I princip u gasnim procesima.

- Analizira II princip. - Rješava zadatke iz

I principa rada kod gasova.

- Crta grafik Karnovog ciklusa.

- Prikazuje šematski rad toplotnog motora.

- Rješava zadatke određivanja koeficienta korisnog dejstva.



- Uočava važnost nauke u svakodnevnom životu.

Grafofolije: - Prikaz Karnovog

ciklusa, toplotnih motora.

Statika i dinamika fluida - Definiše statiku

fluida i fizičke veličine koje se koriste.

- Poznaje hidrostatički i aerostatički pritisak.

- Obrazlaže silu potiska i definiše Arhimedov zakon.

- Objašnjava jednačinu kontinuiteta i njenu primjenu.

- Objašnjava Bernulijevu jednačinu i navodi primjere korišćenja.

- Objašnjava kretanje fluida i opisuje sile viskoznosti.

- Zna površinsku energiju i napon.

- Opisuje pojavu kvašenja.

- Usvaja osnovne definicije statike i dinamike fluida.

- Dokazuje formulu za silu potiska.

- Analizira Arhimedov zakon.

- Dokazuje jednačinu kontnuiteta.

- Dokazuje Bernulijevu jednačinu.

- Analizira primjenu iste.

- Rješava zadatke iz dinamike fluida.

- Upoređuje vrste kretanja u fluidima i u krvnim sudovima.

- Uočava efekte koji utiču na način rada tokom mjerenja krvnog pritiska

- Analizira površinsku energiju i napon u

- Shvata neophodnost fizike u same medicinske svrhe.


- Na primjeru šprica pokazati primjenu jednačine kontinuiteta.

- Grafofolija. - Korišćenje skica i

crteža.

177




- Definiše La Plasov pritisak.

- Opisuje kapilarne pojave i njihovu primjenu.

tečnostima. - Razlikuje kvašenje

i pojave, sile adhezije i kohezije.

- Uočava kapilarnost. - Rješava zadatke iz

kapilarnosti i površinskog napona.

- Navodi primjere kapilarnosti u prirodi.

- Pokazati ogledno nastanak kapilarnih pojava.

- Korišćenje preglednih crteža i skica.

Elektrostatika - Pojašnjava Kulonov

zakon i elektrostastičko polje.

- Nabraja i definiše fizičke veličine koje opisuju elektrostatičko polje.

- Objašnjava rad i potencijalnu energiju.

- Upoznaje električni dipol.

- Objašnjava elektrostatičko polje dijaletrika.

- Pojašnjava električni kapacitet.

- Utemeljuje pojmove: struja, napon, elektromotorna sila i električna otpornost.

- Definiše i objašnjava Omov i Djul-lencov zakon.

- Pojašnjava Kirhofova pravila.

- Pojašnjava mehanizam provodljivosti u metalima, poluprovodnicima, tečnostima i

- Razumije Kulonov zakon i elektrostatičko polje.

- Crta linije sila elektostatičkog polja.

- Razlikuje pojmove električno polje, potencijal, napon.

- Rješava zadatke iz elektrostatike.

- Izvodi formulu za rad i potencijalnu energiju.

- Interpretira električni dipol.

- Analizira električni kapacitet.

- Razlikuje načine povezivanja kondezatora.

- Rješava zadatke iz kondezatora.

- Interpretira i analizira Omov zakon i Kirhofova pravila.

- Analizira i obrazlaže mehanizam provodljivosti struje u metalima, poluprovodnicima, tečnostima i gasovima.

- Rješavanje

- Razvija svijest o značaju elektrostatike u medicini.

- Korišćenje grafofolije, skica.

- Pravljenje strujnog kola i provjeravanje Omovog zakona.

178




gasovima.

zadataka strujnih kontura.

Elektromagnetizam - Definiše magnetno

polje i nabraja fizičke veličine koje ga opisuju(b, h).

- Opisuje magnetno polje provodnika i solenoida.

- Definiše lorencovu i Amperovu silu.

- Opisuje magnetno polje.

- Definiše feromagnetike, dijamagnetike i paramagnetike.

- Definiše i objašnjava pojavu elektromagnetne indukcije, uzajamne indukcije i samoinukcije.

- Objašnjava energiju magnetnog polja.

- Analizira magnetno polje, magnetnu indukciju i fluks magnetnog polja.

- Rješava zadatke magnetnog polja, čestice provodnika i solenoida.

- Izvodi formule za Amperovu i Lorencovu silu.

- Analizira i obrazlaže Faradejev zakon elektromagnetne indukcije.

- Rješava zadatke iz elektromagnetne indukcije.


- Korišćenje grafofolija, skica, crteža.

- Ogledno pokazati nastanak struje pomoću magnetnog polja(koristiti kalem, magnet i galvanometar).

Oscilacije - Definiše oscilacije i

podjelu oscilacija. - Opisuje osnovne

osobine mehaničkih oscilacija.

- Definiše jednačine oscilacija, period i energiju.

- Definiše prinudno oscilovanje i rezonancu.

- Opisuje matematičko i fizičko klatno.

- Pojašnjava osnovne osobine električnih oscilacija.

- Navodi definiciju naizmjenične struje i napona.

- Obrazlaže

- Razlikuje vrste oscilajcija- restitucionu silu, parametre oscilovanja.

- Izvodi jednačine oscilovanja.

- Rješava zadatke iz oscilacija.

- Analizira prinudno oscilovanje i rezonancu.

- Analizira matematičko klatno.

- Rješava zadatke iz matematičkog klatna.

- Analizira nastanak i vrste elektromagnetnih

- Razvija analitičko i logičko mišljenje

- Korišćenje crteža i skica

- Vježba mjerenje impedanse u rcl kolu

- Vježba ispitivanje zavisnosti perioda oscilovanja matematičkog klatna od njegove dužine

- Korišćenje grafofolije

179




termogeni i reaktivni otpor.

- Definiše impedansu rcl kola.

- Upoznaje i objašnjava transformatore.

oscilacija. - Analizira zavisnosti

termogene i reaktivne otpornosti.

- Razlikuje načine rada transformatora i njihovu primjenu.

Akustika - Definiše akustiku

kao nauku i opisuje fizičke veličine koje se koriste.

- Upoznaje infra i ultra zvuk, njihovu primjenu.

- Definiše Doplerov efekat u akustici.

- Uočava osnovne zavisnosti i zakonitosti akustike.

- Razumije šta je zvuk.

- Razlikuje ultra zvuk od infra zvuka.

- Analizira primjenu ultra i infra zvuka.

- Analizira primjenu ultra zvuka u medicini.

- Uočava Doplerov efekat.

- Razvija pozitivno analitičko i logičko mišljenje.

- Grafofolijom ilustrovati Doplerov efekat.

180




učenik učenik učenik Optika - Rezimira osnovne

pojmove optike, svjetlosni zrak i indeks prelamanja.

- Definiše zakone odbijanja i prelamanja.

- Objašnjava formiranje lika kod ravnih i sfernih ogledala.

- Upoznaje totalnu refleksiju

- Objašnjava nedostatke kod sočiva.

- Opisuje rad optičkih instrumenata(lupa, mikroskop).

- Definiše talasnu optiku i pojašnjava osnovne zakonitosti.

- Upoznaje i definiše interferenciju svjetlosti.

- Upoznaje i definiše difrakciju svjetlosti.

- Opisuje princip rada difrakcione rešetke.

- Definiše pojavu polarizacije.

- Objašnjava disperziju, apsorpciju i rasipanje svjetlosti.

- Objašnjava fotometriju, osnovne zakonitosti.

- Definiše osnovne jedinice fotometrije.

- Uočava i navodi osnovne pojmove geometrijske optike.

- Izvodi zakone odbijanja i prelamanja.

- Ilustruje formiranje lika kod ogledala i sočiva.

- Analizira nastanak lika kod ogledala i sočiva.

- Interpretira i analizira jednačine ogledala i sočiva.

- Rješava zadatke iz ogledala i sočiva.

- Usvaja princip rada lupe i mikroskopa.

- Analizira nastanak i uslove interferencije svjetlosti.

- Analizira nastanak i uslove difrakcije i difrakcione rešetke.

- Analizira polarizaciju pri odbijanju i prelamanju.

- Analizira apsorpciju svjetlosti.

- Uočava i obrazlaže Lambetr-Berov zakon.

- Usvaja definicije i zavisnosti fotometrijskih veličina.

- Pozitivno procjenjuje važnost nauke i novih saznanja za razvoj svoje struke.

- Korišćenje grafofolija u prikazivanju konstrukcije lika kod ogledala i sočiva.

- Internet prezentacija za interferenciju, difrakciju.

Elementi kvantne optike - Definiše toplotno - Obrazlaže na - Razvija logičko - Korišćenje

181




zračenje. - Definiše i

objašnjava zakone toplotnog zračenja Kirhofov, Štefan-Bolcmanov i Vinov zakon.

- Navodi i pojašnjava pojam fotona.

- Definiše i objašnjava Plankov zakon zračenja.

- Objašnjava fotoefekat.

- Navodi i objašnjava talasna svojstva mikročestica.

- Formuliše De-broljevu formulu.

- Opisuje difrakciju elektrona.

- Definiše Hajzenbergovu relaciju neodređenosti.

- Definiše i objašnjava talasnu funkciju.

primjerima pojave apsorpcije, odbijanja i prelamanja.

- Uočava apsolutno crno tijelo.

- Analizira zakone toplotnog zračenja.

- Uočava šta je foton.

- Određuje enrgiju, masu i impuls fotona.

- Uočava i shvata pojavu fotoefekta i obrazlaže jednačinu fotoefekta.

- Analizira talasna svojstva mikročestica.

- Uočava dualizam svjetlosti i mikročestica.

- Rješava zadatke iz fotoefekta.

- Uočava i obrazlaže difrakciju elektrona.

- Vrednuje fizički smisao talasne funkcije i poznaje pojam tunel-efekat.

mišljenje. grafofolija, crteža za sve zakone.

- Vježba: - Određivanje

karakteristika foto ćelije.

- Zadatak: - Snimiti

karakteristike date foto ćelije i za usvojeni svjetlosni fluks odrediti maksimalnu brzinu fotoelektrona.

Elementi atomske fizike - Rezimira stečeno

znanje o atomu i modelima atoma.

- Izvještava o Borovim postulatima.

- Definiše energetska stanja u atomu.

- Pojašnjava termine kvantovanja energije i poluprečnika atoma.

- Upoznaje kvantne brojeve ( glavni,

- Uočava i obrazlaže osnovne osobine atoma, strukturu i modele atoma.

- Interpretira Borove postulate.

- Razlikuje energiju jonizacije i enegriju veze.

- Određuje i shvata kvantne brojeve.

- Uočava serije u spektru atoma vodonika.

- Rješava maksimalne i


- Korišćenje grafofolija i šematskih prikaza strukture atoma, spektra vodonika , rentgenske cijevi, laserske cijevi.

- Odlazak u obližnji medicinski centar i upoznavanje sa rentgen aparatom.

182




sporedni, magnetni i spinski).

- Definiše i objašnjava nastanak periodnog sistema elemenata.

- Definiše svojstva rentgenskog zračenja (difrakciju i apsorpciju).

- Navodi definiciju primjene rentgenskog zračenja u medicini.

- Objašnjava zaštitu od rentgenskog zračenja.

- Definiše lasersko zračenje, načine dobijanja i vrste.

- Upoznaje primjenu lasera u medicini.

minimalne frekvencije za date serije.

- Uočava rentgensko zračenje i rentgensku cijev.

- Razlikuje osnovna svojstva rentgenskog zračenja.

- Rješava zadatke iz rentgenskog zračenja.

- Uočava pravila zaštite od rentgenskog zračenja.

- Analizira lasersko zračenje i njegovu primjenu u medicini.

Elementi nuklearne fizke - Rezimira osnovne

karakteristike jezgra ( masu, naelektrisanje, dimenzije i defekt mase).

- Objašnjava modele jezgra.

- Definiše nuklearne sile, njihove osnovne osobine i podjelu.

- Definiše i upoznaje klasifikaciju elementarnih čestica.

- Upoznaje kosmičko zračenje i njegove osobine.

- Rezimira radioaktivnost i radioaktivni rastvor kao i zakon radioaktivnog raspada.

- Analizira osnovne karakteristike jezgra.

- Uočava formulu za defekt mase i energiju veze.

- Rješava zadatke iz defekta mase.

- Analizira nuklearne sile i modele jezgra.

- Uočava i razumije prirodu elementarnih čestica.

- Uočava osnovne osobine i podjele kosmičkog zračenja.

- Analizira podjelu radioaktivnosti.

- Izvodi zakon radioaktivnog raspada.

- Uočava i obrazlaže


- Korišćenje grafofolije i prikazi strukture jezgra, klasifikacija elementarnih čestica, prikaz radioaktivnog raspada, šematski prikaz alfa, beta i gama raspada.

- Korišćenje

internet-prezentacija za korišćenje izotopa u medicini.

183




- Upoznaje osnovne osobine radioaktivnosti apsorpciju i detekciju.

- Objašnjava primjenu radioaktivnosti i zaštitu od radioaktivnosti.

- Izvještava o pojmovima fisije i fuzije.

- Objašnjava primjenu izotopa u medicini.

interakciju fotona i čestice.

- Analizira fiziološko dejstvo radioaktivnog zračenja.

- Uočava i razumije dozimetriju, jonizaciju i radiometrijsko zračenje.

- Klasifikuje nuklearne reakcije.

- Razlikuje pojave fisije i fuzije.

Biofizika - Objašnjava

osnove biofizike, značaj fizike na žive organizme.

- Rezimira količinu toplote i objašnjava princip rada biokalorimetra.

- Objašnjava kretanje krvotoka i mjerenje krvnog pritiska.

- Definiše i objašnjava biostruje.

- Objašnjava elektrostimulaciju, galvanizaciju.

- Definiše i objašnjava auskultacione tehnike i fonokardiograf.

- Objašnjava EKG, endometriju, radiotelemetriju i skener.

- Opisuje oko kao optički sistem.

- Pojašnjava endoskopiju.

- Objašnjava holografiju.

- Uočava osnovne karakteristike biofizike.

- Analizira razmjenu količine toplote.

- Uočava vrste kretanja fluida i shvata princip mjerenja krvnog pritiska.

- Analizira strukturu ćelije i nastanak biostruja.

- Uočava princip rada EKG, skenera, magnetne rezonance, endometrije, radiotelemetrije.

- Uočava kako se formira lik u oku.

- Analizira nedostatke sočiva

- Vrednuje značaj biomarkera i njihov značaj za čovjeka

- Shvata značaj povezivanja teorije i prakse.

- Razumije odnos tehnike i prirode.

- Prihvata i poštuje propise u radu.

- Pozitivno procjenjuje važnost novih saznanja iz svoje struke.

- Korišćenje grafofolija.

- Obilazak medicinskog centra.

- Korišćenje internet prezentacija.

184




- Upoznaje i pojašnjva magnetnu rezonancu.

- Upoznaje biomarkere i njihovu primjenu u medicini i ostalim granama.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - J. Janjić, M. Pavlov, B. Radivojević: Fizika za II, III i IV razred, Beograd, 2004. - Ing. V. M. Vučić, dr. ing. D. M. Ivanović: Elektromagnetika i optika, Naučna

knjiga, Beograd, 1980. - D. Popović, V. Stefanović: Fizika sa osnovama biofizike, Beograd, 1989. - Dr V. Ivanović, dr K. Konstantinov: Biomarkeri, Velarta, Beograd, 2000. - N. Čaluković, N. Kadelburg: Zbirka zadataka i testova, Krug, Beograd, 2004. - P. Kulišić: Fizika za II, III i IV razred srednje stručne škole, Školska knjiga, d. d.

Zagreb, 2006. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Grafoskop. - Odgovarajući materijal za laboratorijske vježbe. - Kao pomoć može se koristiti i laptop. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno. - Usmeno, najmane jednom u kalsifikacionom periodu. - Pismeno- pismene vježbe nakon završene oblasti (pismena vježba bi trebala da

sadrži odgovarajuće zadatke iz te oblasti). - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani fizičar; - profesor fizike. 10. Povezanost predmeta


- Oscilacije - Magnetno polje - Optika - Radioaktivnost

- Matematika - Trigonometrijske f-je, grafici

- Skalarni i vektorski proizvod

- Geomertija - Eksponencijalne i

185


logaritamske f-je - Kretanje fluida - Optika (oko) - EKG, rentgensko zračenje - Laseri

- Anatomija i fiziologija

- Krvni sudovi i srce - Građa oka - Poznavanje anatomije

- Biostruje - Biologija - Građa ćelije

186

1.3.6. ETIKA 1. Naziv predmeta: ETIKA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave




Ukupno 72 72 3. Opšti ciljevi nastave - Usvajanje osnovnih etičkih pojmova. - Upoznavanje različitih sistema vrijednosti u istoriji etike. - Upoznavanje sa etičkim kodeksima. - Sticanje znanja o značaju estetskog izgleda, propisane uniforme, savjesnog

obavljanja posla i ponašanja medicinskog radnika prema pacijentu. - Sticanje znanja o timskom radu, čuvanju poslovne tajne, poštovanje čovjekovog

života, privatnosti pacijenta i pravilnom odnosu prema pacijentu u zavisnosti od uzrasta i kategorije bolesti.

- Sticanje znanja o humanitarnim organizacijama i prvoj pomoći. - Podsticanje učenika na aktivno učešće u nastavi, podsticanje ka usavršavanju

profesije. - Razvijanje osjećaja odgovornosti i preciznosti u radu. - Razvijanje sposobnosti komunikacije i kulture vođenja dijaloga.

187





Opšti pojmovi o etici Uvod - Poznaje pojam i

sadržaj etike. - Zna porijeklo i

značenje termina "filozofija" i "etika".

- Upoznaje etiku kao praktičnu filozofsku disciplinu.

- Definiše pojam morala i njegovu istorijsku uslovljenost.

- Obrazlaže nastanak i razvitak moralnih normi.

- Objašnjava pojmove moralno rasuđivanje i moralno ponašanje.

- Objašnava preduslove za moralno rasuđivanje i ponašanje ( svijest, razum, osjećanja, volja, osjećanja dužnosti i sl. ).

- Obrazlaže značaj savjesti za moralnu svijest i moralni fenomen kao takav.

- Navodi pojam deontologije i poznaje različite vrste odgovornosti.

- Upoznaje odnos između: običaja i morala, religije i morala, prava i morala.

- Razlikuje teorijsku od primijenjene etike.

- Analizira odnos morala i etike.

- Vrednuje značaj moralnog rasuđivanja.

- Analizira ulogu volje kao moći unutrašnjeg usmjeravanja.

- Određuje stepen razvijenosti volje kod sebe i okoline.

- Analizira značaj savjesti za razvoj ličnosti.

- Izražava svoje mišljenje o savjesti, stidu, kajanju, i sl.

- Uočava razliku između morala, običaja, religije, prava.

- Uočava važnost etike u svakodnevnom životu.

- Diskusija: Savjest, stid, kajanje.

Istorijat etičkih učenja Etička učenja antičkog doba

- Analizira Sokratov stav "vrlina je

- Razvija pravilan odnos prema

- Diskusija na teme: - Dobro-zlo

188




- Poznaje i obrazlaže Sokratovo, Platonovo i Aristotelovo učenje o vrlini.

- Nabraja pravce u etici: hedonizam i stoicizam.

znanje". - Upoređuje

pojmove dobra i zla.

- Analizira Platonov princip mjere i harmonije.

- Razlikuje Aristotelove etičke i dianoetičke vrline.

- Određuje i shvata pojmove hedonizam i stoicizam.

društvenim naukama.

- Aristotelove etičke i dianoetičke vriline i današnje shvatanje vrlina.

Etička učenja srednjeg i novog vijeka - Poznaje hrišćanske

etičke norme i pravila.

- Upoznaje i obrazlaže Kantove kategoričke imperative.

- Objašnjava Šopenhauerovu etiku pesimizma.

- Obrazlaže Ničeov pojam imoralizma.

- Uočava razlike između etičkog učenja hrišćanske crkve i današnjih shvatanja etike.

- Određuje postulate moralnog djelovanja.

- Vrednuje slobodu kao uslov moralnosti.

- Razvija slobodu iznošenja sopstvenog stava i uvažavanja suprotnog.

- Diskusija: Etička učenja hrišćanske crkve i današnje shvatanje etike.

Najnovija etička učenja - Navodi

predstavnike egzistencionalizma (Kjerkegor, Jaspers, Sartr).

- Poznaje i obrazlaže pojmove egzistencija i esencija.

- Navodi određenja individualne egzistencije (neponovljivost, konačnost, prolaznost, slučajnost, neizvjesnost).

- Razlikuje Kjerkegorove stadijume na životnom putu čovjeka.

- Analizira Jaspersov pojam slobode i nesigurnosti.

- Analizira Sartrov pojam slobode i odgovornosti.

- Pretraživanje interneta na temu: Najnovija etička učenja, prikupljanje podataka i diskusija.

Zakletve i kodeksi medicinske etike - Zna Hipokratovu - Analizira značajne - Porihvata i poštuje - Prikaz Hipokratove

189




zakletvu. - Zna Maimonidovu

ljekarsku molitvu. - Navodi Ženevsku

reviziju Hipokratove zakletve.

- Zna zakletvu Florens Najtingejl.

- Obrazlaže Helsinšku deklaraciju o biomedicinskim istraživanjima.

- Pojašnjava deklaraciju o pravima bolesnika.

- Navodi internacionalni kodeks etike medicinskih sestara (tehničara).

- Zna kodeks etike medicinskih sestara Crne Gore.

odredbe Hipokratove zakletve.

- Analizira začetke rada medicinskih sestara.

- Upoređuje Hipokratovu zakletvu sa zakletvom Florens Najtingel i uviđa njihov značaj.

- Upoređuje zakone medicinske etike- po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.

- Vrednuje kodeks etičkih pravila koja će koristiti u svom radu.

propise u radu.

zakletve i Maimonidove ljekarske molitve, analiza i diskusija od strane učenika u cilju shvatanja značaja istih.

Moralne obaveze medicinskog radnika Lik medicinskog radnika - Opisuje ličnost

medicinskog radnika.

- Zna prava bolesnika (štićenika) u skladu sa važećim propisima.

- Opisuje odnos medicinskog radnika prema bolesniku, rodbini bolesnika i posjeti.

- Uviđa korelaciju između estetskog izgleda, propisane uniforme, ponašanja medicinskog radnika i povjerenja bolesnika.

- Vrednuje pravo izbora bolesnika (štićenika) o odluci sopstvenog zdravlja i života.

- Vrednuje značaj saradnje zdravstvenog radnika sa pacijentom i članovima njegove porodice.

- Razvija pravilan odnos prema zanimanju.


- Video zapis. - Prikaz adekvatne

uniforme i komunikacije zdravstvenog radnika i pacijenta.

190




Čuvanje medicinske tajne - Zna značaj čuvanja

medicinske tajne.

- Uočava značaj obaveze čuvanja medicinske tajne.

- Usvaja principe medicinske etike.

- Diskusija: Značaj čuvanja tajne.

Poštovanje ljudskog života - Zna da poštuje

ljudski život. - Opisuje pravila

poštovanja ljudskog života.

- Vrednuje značaj čovjekovog života.

- Razvija osjećaj odrgovornosti i ispunjavanja radnih obaveza.

- Diskusija: Poštovanje ljudskog života.

Timski rad - Poznaje značaj

timskog rada i uloge medicinskog tehničara u timu.

- Navodi pravila koja se moraju poštovati pri timskom radu.

- Vrednuje značaj saradnje medicinskog tehničara sa svojim kolegama u cilju postizanja što boljih rezultata u obavljanju svoje profesije.

- Razvija svijest o značaju timskog rada.

- Diskusija: Prednosti timskog rada.

Etički odnos medicinskog radnika prema uzrastu i vrstama bolesti Etički odnos prema djetetu - Navodi definiciju

djetinjstva. - Opisuje specifične

potrebe bolesnog djeteta.

- Opisuje postupak adekvatnog odnosa sa djecom.

- Suočava se sa problemom hospitalizacije djece i shvata etičnost uključivanja roditelja u proces liječenja.

- Uviđa značaj poštovanja potreba djeteta.

- Razvija osjećaj lične odgovornosti prema higijeni, zdravlju i sposobnost empatije.

- Video zapis. Prikaz bolesnog djeteta.

Etički odnos prema sarim ljudima - Navodi definiciju

starenja-starosti. - Opisuje

psihofizičko stanje starih ljudi.

- Poznaje potrebe starih osoba.

- Navodi pravila koja se moraju poštovati u odnosu sa starim ljudima.

- Uočava značaj adekvatnog odnosa medicinskog radnika prema starim osobama i njihovim potrebama.

- Razvija svijest profesionalne odgovornosti.

- Diskusija: Stari ljudi i njihovo psihofizičko stanje, navođenje primjera.

Etički odnos prema pacijentima sa: - posebnim

potrebama

- Uočava razliku u simptomima osoba sa posebnim potrebama,

- Razumije značaj lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju.

Video zapis. Osobe sa posebnim potrebama, mentalnim

191




- mentalnim smetnjama

- tjelesnim oštećenjima

- Navodi definiciju mentalnih retardacija.

- Definiše mentalne smetnje.

- Definiše tjelesna oštećenja.

- Opisuje potrebe ljudi koje su nastale zbog duševnih ili tjelesnih promjena ovih kategorija bolesnika.

- Navodi pravila rada koja se moraju poštovati u radu sa pacijentima sa: posebnim potrebama, mentalnim smetnjama i tjelesnim oštećenjima.

mentalnim smetnjama i tjelesnim oštećenjima.

- Uviđa značaj poštovanja pravila u radu sa pacijentima sa: posebnim potrebama, mentalnim smetnjama i tjelesnim oštećenjima.

- Razvija osjećaj odgovornosti.

smetnjama i tjelesnim oštećenjima.

Etički odnos prema ljudima oboljelim od zaraznih bolesti - Definiše zarazne

bolesti. - Opisuje pravila

adekvatnog odnosa prema oboljelim od zaraznih bolesti.

- Razlikuje simptome zaraznih bolesti.

- Vrednuje značaj adekvatnog odnosa prema oboljelim od zaraznih bolesti i značaj izolacije.

- Razumije značaj i osjećaj lične odgovornosti prema higijeni i zdravlju.

- Prikaz fotografija različitih vrsta zaraznih bolesti.

Humanitarne organizacije i prva pomoć - Poznaje svjedske

humanitarne organizacije (Crveni krst, Crveni polumjesec, UNICEF, FAO, i dr.).

- Zna adekvatan odnos prema dobrovoljniom davaocima krvi.

- Nabraja postupke pružanja prve pomoći.

- Vrednuje značaj postojanja humanitarnih organizacija.

- Uočava važnost dobrovoljnog davanja krvi.

- Analizira obavezu prve pomoći kao službenu i moralnu dužnost.

- Pozitivno ocjenjuje važnost novih znanja iz svoje struke.

- Seminarski radovi na teme:

- Svjetske zdravstvene organizacije.

- Prva pomoć. - Dobrovoljni

davaoci krvi.

192




- Opisuje stanje povrijeđenog.

Velike i vječite teme i dileme u medicinskoj etici - Nabraja vječite

teme i dileme: - eutanazija; - abortus; - vještačka oplodnja; - medicinski

eksperimenti; - kloniranje.

- Vrši komparaciju pomenutih tema i formira svoje mišljenje.

- Razvija sposobnost argumentovanog iznošenja sopstvenog mišljenja i uvažavanje suprotnog.

- Razvija umješnost slušanja i kulturu dijaloga.

- Debata na teme: - Eutanazija. - Abortus. - Vještačka

oplodnja. - Medicinski

eksperimenti. - Kloniranje.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - V. Pavićević: Osnovi etike, Kultura, Beograd, 1967. - F. Jodl: Istorija etike, Veselin Masleša, Sarajevo, 1975. - A. Makintajner: Kratka istorija etike, Plato, Beograd, 2000. - J. Marić: Medicinska etika, XII dopunjeno i prerađeno izdanje, MegRaf, Beograd,

2002. - D. Milovanović: Medicinska etika, Naučna kniga, Beograd, 1986. - I. Pančovski: Etika hrišćanske ljubavi, Prosveta, Niš, 1973. - M. Životić: Osnovna učenja o najvišem dobru i cilju života, Rad, Beograd, 1962. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Računarska učionica. - Omogućen pristup internetu. - Grafoskop. - Video projektor. - Priručnici. - Slike. - Fotografije. - Šira literatura. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Provjera znanja se vrši usmeno i pismeno. - Usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Učenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Profesor filozofije; - diplomirani pedagog.

193



- Timski rad - Psihologija i komunikologija


- Opšti pojmovi o etici - Timski rad

- Preduzetništvo - Poslovni kodeks preduzeća - Organizaciona struktura

privrednog društva - Kontakt sa klijentom - Sociološko, psihološki i

medicinski aspekti estetske njege

- Estetska njega - Moralne obaveze medicinskog radnika

194

1.3.7. PREDUZETNIŠTVO 1. Naziv predmeta: PREDUZETNIŠTVO

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II III IV 40 26 66

Ukupno 40 26 66 3. Opšti ciljevi nastave - Razvijanje preduzetničke sposobnosti. - Sticanj znanja o razvoju biznis ideje. - Sticanje znanja o izradi biznis plana. - Sticanje znanja i vještina za osnivanje privrednog društva. - Sticanje znanja i vještina za upravljanje malim privrednim društvom. - Osposobljavanje za rad u timu. - Osposobljavanje za primjenu moderne vrste komunikacije. - Osposobljavanje za prezentovanje rezultata rada uz pomoć savremenih

tehnologija.

195

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: ČETVRTI




Biznis ideja i biznis plan - Upoznaje pojam

biznis ideja. - Opisuje nastanak

biznis ideje. - Nabraja i

opredjeljuje se za poslovnu ideju.

- Nabraja moguće vrste djelatnosti.

- Opisuje pojam biznis plana.

- Upoznaje pojmove:

vizija, misija, strategija, ciljevi.

- Upoznaje postupak

istraživanja tržišta. - Upoznaje pojmove:

marketing plan i plan prodaje.

- Opisuje elemente

finansijskog plana privrednog društva.

- Suočavajući argumente kritički procjenjuje kvalitet poslovne ideje u skladu sa postulatima tržišnog poslovanja.

- Uviđa važnost

izrade biznis plana u kontekstu obezbjeđivanja podrške, kako unutar samog privrednog društva tako i od strane eksternih partnera (investitora, kreditora).

- Razlikuje pojmove:

vizija, misija, strategija.

- Kroz primjere obrazlaže ciljeve privrednog društva.

- Kroz primjere obrazlaže postupak istraživanja tržišta na novom primjeru.

- Izvodi zaključke o potencijalnoj konkurenciji.

- Izvodi zaključak o potencijalnim kupcima/korisnicima usluga.

- Vrši opis proizvoda/usluga.

- Uviđa značaj sprovođenja kontrole kvaliteta proizvoda/usluga.

- Kroz primjere

- Razvija osjećaj za kreativnost.

- Razvija sposobnost postizanja kompromisa.

- Razvija analitičko

mišljenje. - Razvija

odgovornost u radu.

- Razvija stručnost. - Uočava važnost

očuvanja zdrave životne sredine.

- Razvija osjećaj za

marljivost i preciznost.

- Poželjno je učenicima ukazati na primjere.

- Organizovati

prisustvo predstavnika realnog privrednog društva.

- Primjena tehnika

za unapređenje razmišljanja, npr. Eksperiment Šest šešira.

- Kao model može da

posluži biznis plan realnog privrednog društva.

- Pripremiti

integralnu cjelinu od elemenata biznis plana.

196




- Objašnjava neophodnost očuvanja životne sredine.

- Rezimira biznis

plan. - Prezentuje biznis

plan.

obrazlaže elemente finansijskog plana privrednog društva.

- Sarađuje kod izrade plana očuvanja životne sredine za konkretno privredno društvo.

- Oblikuje dinamiku realizacije biznis plana.

- Kritički procjenjuje slabosti sačinjenog biznis plana.

Osnivanje privrednog društva Ime privrednog društva - Nabraja moguća

rješenja za ime privrednog društva.

- Opredjeljuje se za ime privrednog društva u skladu sa propisima i poštujući principe jednostavnosti i jedinstvenosti.

- Razvija logičko mišljenje i sposobnost za pravilno rasuđivanje i zaključivanje.

- Rad u grupama: učenici predlažu moguća rješenja a nakon toga, kroz diskusiju, donose odluku.

Vizuelni identitet privrednog društva - Upoznaje elemente

i značaj oblikovanja vizuelnog identiteta privrednog društva.

- Oblikuje vizuelni identitet privrednog društva.

- Stiče radne navike.

- Rad na računaru: učenici koriste programe za obradu teksta i slika.

Registracija privrednog društva - Upoznaje postupak

registracije privrednog društva.

- Opisuje moguće oblike organizovanja privrednog društva.

- Popunjava formulare za registraciju privrednog društva.

- Sprovodi aktivnosti na pribavljanju pečata i štambilja.

Otvaranje računa kod poslovne banke - Opisuje postupak

otvaranja računa kod poslovne banke.

- Popunjava formulare za otvaranje računa kod poslovne banke.

- Obavlja postupak otvaranja računa kod poslovne banke.

- Izrada organograma privrednog društva.

197




Poslovni kodeks preduzeća - Upoznaje pojam

poslovni kodeks privrednog društva.

- Nabraja elemente poslovnog kodeksa.

- Popunjava formulare za otvaranje računa kod poslovne banke.

- Obavlja postupak otvaranja računa kod poslovne banke.

Organizaciona struktura privrednog društva - Upoznaje tipove

organizacione strukture privrednog društva.

- Pronalazi sličnosti i razlike između različitih tipova organizacionih struktura privrednog društva.

Rad u sektorima i poslovanje privrednog društva - Upoznaje različite

nivoe upravljanja privrednim društvom.

- Upoznaje postupak zasnivanja radnog odnosa u privrednom društvu.

- Upoznaje postupak izrade godišnjeg izvještaja o radu.

- Pronalazi sličnosti i razlike u nivoima upravljanja privrednim društvom.

- Popunjava prijavu o slobodnom radnom mjestu.

- Učestvuje u izradi jednostavnog godišnjeg izvještaja o radu.

- Razvija sposobnost snalaženja u hijerarhiji socijalnih odnosa.

- Kao model može da posluži konkurs za prijem u radni odnos objavljen u dnevnoj štampi.

Služba opštih poslova - Nabraja i opisuje

aktivnosti u okviru službe opštih poslova.

- Obavlja usmenu i pisanu komunikaciju unutar privrednog društva i sa eksternim partnerima.

- Tehnički održava internet sajt privrednog društva.

- Šalje i prima poštu i druge službene materijale.

- Razvija spremnost i sposobnost za saradnju.

- Razvija

odgovornost u radu.

- Rad u grupama od tri do pet učenika.

- Upotrebljava kancelarijsku opremu (telefon, faks, fotokopir aparat, skener, štampač).

Sektor Marketing - Upoznaje pojam

marketinga. - Opisuje postupak

istraživanja tržišta. - Upoznaje pojam i

elemente

- Kroz primjere obrazlaže strukturu asortimana proizvoda/usluga.

- Sprovodi postupak formiranja cijene

- Razvija komunikativnost, efikasnost u radu, marljivost i preciznost.

- Rad na računaru: Učenici koriste programe za obradu teksta i slika, kao i programe za

198




marketing miksa: proizvod, cijena, promocija i distribucija.

proizvoda/usluga. - Kroz primjere

obrazlaže važnost i načine promocije.

- Upoređuje moguća rješenja za reklamni slogan i reklamnu poruku privrednog društva.

- Upoređuje moguće forme i sadržaje reklamnog materijala.

- Planira način reklamiranja privrednog društva, odnosno proizvoda/usluge.

- Kroz primjere obrazlaže moguće načine distribucije.

elektronsku komunikaciju.

- Izrada reklamnog

materijala.

Sektor komercijala - Upoznaje vrste i

elemente dokumentacije koja prati poslove nabavke i prodaje.

- Izrađuje ponudu, porudžbenicu, predračun, upit, račun i ostala dokumenta iz oblasti poslova nabavke i prodaje.


Sektor finansija i računovodstvo - Opisuje postupak

obračuna zarada. - Opisuje način

obračuna poreza i doprinosa.

- Upoznaje blagajničke poslove.

- Upoznaje postupak plaćanja dospjelih obaveza i naplate dospjelih potraživanja.

- Kroz primjere obrazlaže način obračuna zarada, poreza i doprinosa.

- Obavlja blagajničke poslove.

- Obavlja poslove plaćanja dospjelih obaveza i naplate dospjelih potraživanja.

- Podstiče razvoj tačnosti, preciznosti i urednosti.

- Formira stav o

preuzimanju odgovornosti.

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - V. Vukotić: Preduzetništvo i biznis, Ekonomski fakultet, Podgorica, 1996. - J. Manojlović, S. Ignjatović: Poslovna i službena korespondencija za I razred,

Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005. - D. Bogdanović, G. Ivanišević: Osnovi ekonomije za I razred, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Beograd, 2004.

199

- D. Dragiđić, B. Ilić, B. Medojević, M. Pavlović: Osnovi ekonomije za II razred, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004.

- R. Rajović: Osnovi prava za I razred, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004.

- Publikacija „Moj Biznis“, Montenegro Biznis Alijansa, Podgorica, 2004. - Hauard Potit: Kako započeti sopstveni biznis, CID, Podgorica, 1997. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Učionica sa najmanje pet računara snabdjevenih adekvatnom programskom

opremom, fax, telefon, skener, štampač, fotokopir aparat. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmena provjera znanja najmanje jednom u klasifikacionom periodu. - Ocjena vježbi, jedna u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani ekonomista. 10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa drugim predmetima Predmeti Znanja

- Oblikovanje vizuelnog identiteta privrednog društva

- Usmena i pisana komunikacija

- Održavanje internet sajta - Izrada reklamnog

materijala

- Informatika - Informacije u tekstualnom vidu

- Multimedijalno predstavljanje informacija

- Internet - Korišćenje računarskih

programa kao vida komuniciranja

- Vizuelni identitet provrednog društva

- Likovna umjetnost sa estetikom

- Slikarstvo - Grafika

- Poslovni kodeks preduzeća

- Organizaciona struktura privrednog društva

- Etika - Opšti pojmovi o etici - Timski rad

200

2. STRUČNI ISPIT 2.1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNO-TEORIJSKI DIO ISPITA 2.1.1. KOZMETOLOGIJA 1. Naziv ispitnog kataloga: KOZMETOLOGIJA 2. Cilj ispita - Provjera uspješnosti učenika pri usvajanju neophodnih standarda znanja iz oblasti

Kozmetologije. 3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na stručnom ispitu 1. Opisati građu i navesti funkcije kože. 2. Nabrojiti i analizirati kozmetičke sirovine neorganskog i organskog porijekla. 3. Navesti i objasniti značaj kozmetičkih sirovina biljnog porijekla. 4. Navesti i objasniti kozmezičke sirovine životinjskog porijekla. 5. Analizirati razlike viših masnih alkohola i viših masnih kiselina. 6. Opisati i objasniti značaj biljnih ekstrakata. 7. Opisati alge i ekstrakte algi. 8. Navesti kozmetičke sirovine polusintetičkog porijekla. 9. Navesti kozmetičke sirovine sintetičkog porijekla. 10. Objasniti površinski aktivne materije. 11. Obrazložiti osobine emolijensa. 12. Obrazložiti osobine ugušćivača. 13. Navesti konzervanse. 14. Navesti antioksidanse. 15. Navesti boje i mirise. 16. Definisati kozmetičke proizvode i navesti podjelu. 17. Opisati prave rastvore. 18. Opisati koloidne rastvore-geli. 19. Opisati emulzije i postupke njihovog dobijanja. 20. Opisati ekstrativne rastvore i načine njihovg dobijanja. 21. Obrazložiti osobine i vrste sapuna. 22. Navesti vrste i sastav šampona. 23. Navesti proizvode za kupanje. 24. Navesti proizvode za tuširanje. 25. Navesti i objasni upotrebu krema i losiona za čišćenje kože. 26. Navesti gelove i ulja za čišćenje kože. 27. Navesti proizvode za piling kože. 28. Navesti paste za zube. 29. Navesti proizvode za njegu usne duplje. 30. Opisati dezodoranse. 31. Opisati antipespirante. 32. Opisati supstance za izradu krema za njegu kože. 33. Navesti vrste krema za masažu. 34. Navesti losione za njegu kože. 35. Analizirati gel za njegu kože. 36. Opisati ulja za njegu kože. 37. Navesti losione za njegu kose. 38. Analizirati gel za njegu kose. 39. Opisati ulja za njegu kose.

201

40. Navesti pudere za njegu tijela. 41. Objasniti upotrebu maske za njegu kože. 42. Navesti proizvode za njegu ruku. 43. Navesti proizvode za njegu nogu. 44. Navesti proizvode za njegu kože djece. 45. Analizirati proizvode za njegu kože za muškarce. 46. Navesti proizvode za zaštitu od sunčevog zračenja i obrazložiti njihovu

upotrebu. 47. Analizirati proizvode za zaštitu od insekata. 48. Navesti proizvode za izbjeljivanje kože. 49. Navesti proizvode za tamnjenje kože. 50. Analizirati podloge za šminku. 51. Objasniti upotrebu dekorativnih pudera. 52. Analizirati rumenila za lice i objasniti upotrebu. 53. Analizirati sjenke za očne kapke i objasniti upotrebu. 54. Analizirati proizvode za bojenje obrva i trepavica. 55. Analizirati ruževe za usne. 56. Objasniti proizvode za privremeno i trajno kovrdžanje kose. 57. Analizirati lakove za kosu. 58. Analizirati boje za kosu. 59. Objasniti upotrebu proizvoda za uklanjanje suvišnih dlaka. 60. Analizirati lakovi za nokte. 61. Navesti kozmetičke proizvode koji mogu imati neželjene reakcije. 4. Tip ispita - Usmeno. - Nastavnik/aktiv formuliše pojedina pitanja i sastavlja detaljan spisak ispitnih

pitanja na osnovu okvirnog spiska pitanja, datog u ispitnom katalogu. - Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na

odgovarajući način – da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih tematskih oblasti.

- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 20 minuta. - Usmeni ispit traje najviše 20 minuta. - Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivača. 5. Dozvoljena pomagala - Pomagala nijesu predviđena. 6. Literatura i drugi izvori - Za kandidate je preporučena literatura data u Katalogu znanja i godišnjem planu

rada nastavnika.

202

2.1.2. ESTETSKA NJEGA 1. Naziv ispitnog kataloga: ESTETSKA NJEGA 2. Cilj ispita - Provjera uspješnosti učenika pri usvajanju neophodnih standarda znanja iz oblasti

Estetske njege 3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na stručnom ispitu 1. Analizirati organizaciju rada u kozmetičkom salonu. 2. Definisati dezinfekciju i objasniti metode. 3. Definisati sterilizaciju i objasniti metode sterilizacije. 4. Navesti i objasniti tipove kože. 5. Interpretirati masažu kao metodu njege i unapređenja zdravlja. 6. Navesti vrste masaže prema vrsti mehaničkog agensa, namjeni i površini. 7. Opisati akunpresuru i navedi vrste. 8. Opisati refleksoterapiju. 9. Navesti toplotne agense u kozmetoterapiji. 10. Objasniti krioterapiju kao kozmetoterapijsku proceduru. 11. Objasniti primjenu i dejstvo hidroterapije. 12. Navesti metode i postupke depilacije. 13. Navesti metode i postupke epilacije. 14. Obrazložiti primjenu infracrvrnih zraka. 15. Objasniti primjenu vidljivih zraka. 16. Objasniti primjenu ultraljubičastih zraka. 17. Objasniti primjenu polihromatske i monohromatske svjetlosti. 18. Objasniti primjenu galvanske struje. 19. Objasniti primjenu neofaradske struje. 20. Objasniti primjenu naizmjeničnih interferentnih struja. 21. Objasniti primjenu ultrazvuka. 22. Interpretirati hemijsko čišćenje različitih tipova kože. 23. Objasniti postupak njege suve kože. 24. Objasniti postupak njege masne i mješvite kože. 25. Objasniti postupak njege aknozne kože. 26. Objasniti postupak njege ostarjele kože. 27. Objasniti postupak njege kože sa eritemom. 28. Objasniti postupak njege kože sa dishronijama. 29. Objasniti postupak i dejstvo tretmana celulita. 30. Objasniti postupak njege ruku. 31. Objasniti postupak njege nogu. 32. Navesti dekorativne preparate. 33. Objasniti postupak dekoracije nokata. 34. Objasniti postupak korekcije i dekoracije obrva. 35. Objasniti postupak dekoracije trepavica. 36. Objasniti postupak dekoracije očnih kapaka i usana. 37. Opisati postupke šminkanja za različite prilike. 38. Navesti karakteristike i aplikaciju trajne šminke. 39. Analizirati estetsku njegu, izgled i modu. 40. Analzirati estetsku njegu i zdravlje. 41. Analizirati prednosti i ograničenja estetske hirurgije. 42. Objasniti profesionalni estetski poremećaj.

203

4. Tip ispita - Usmeno. - Nastavnik/aktiv formuliše pojedina pitanja i sastavlja detaljan spisak ispitnih

pitanja na osnovu okvirnog spiska pitanja, datog u ispitnom katalogu. - Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na

odgovarajući način – da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih tematskih oblasti.

- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 20 minuta. - Usmeni ispit traje najviše 20 minuta. - Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivača. 5. Dozvoljena pomagala - Pomagala nijesu predviđena. 6. Literatura i drugi izvori - Za kandidate je preporučena literatura data u Katalogu znanja i godišnjem planu

rada nastavnika.

204

2.2. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČI RAD 2.2.1. PRAKTIČNA NASTAVA 1. Naziv ispitnog kataloga: PRAKTIČNA NASTAVA 2. Cilje ispita - Na praktičnom dijelu stručnog ispita kandidat treba da pokaže: - prepoznavanje i analizu problema iz oblasti kozmetologije i estetske njege; - poznavanje i poštovanje poslovne etike i principa konstruktivne komunikacije sa

klijentima; - pravilnu upotrebu stručne terminologije; - stepen povezanosti stručnoteorijskih i praktičnih znanja; - samostalnost u uočavanju problema, njihovom rješavanju, predstavljanju i

vrednovanju predloženih rješenja; - samostalnost u korišćenju literature i drugih izvora, sistematičnost u radu; - poznavanje propisa za obezbjeđenje zaštite na radu i zaštite okoline; - racionalno korišćenje materijala, vremena i energije. 3. Spisak tema/zadataka 1. Izvesti masažu lica, vrata i poprsja 2. Izvesti masažu leđa. 3. Izvesti masažu donjih ekstremiteta. 3. Izvesti masažu grudi i trbuha. 4. Izvesti postupke depilacije toplim i hladnim postupkom. 5. Izvesti procedure elektroforeze. 6. Izvesti procedure mioliftinga kože lica. 7. Izvesti procedure bodiliftinga. 8. Izvesti procedure aplikacije interfentne struje. 9. Izvesti procedure primjene IR-zračenja. 10. Izvesti procedure primjene monohromatske svjetlosti (laser). 11. Izvesti procedure primjene ultrazvuka u tretmanima kože lica. 12. Izvesti procedure primjene u tretmenima tijela. 13. Izvesti tretmane normalne kože. 14. Izvesti tretmane suve kože. 15. Izvesti tretmane masne kože. 16. Izvesti tretmane aknozne kože. 17. Izvesti tretmane mješovite kože. 18. Izvesti tretmane na koži zahvaćenoj senijumom. 19. Izvesti zahvate na koži zahvaćenoj rozaceom. 20. Izvesti tretmane osjetljive kože. 21. Izvesti tretmane atrofične kože. 22. Izvesti tretmane sa hiperpigmentacijama. 23. Izvesti procedure manikira. 24. Izvesti procedure dekoracije nokata. 25. Izvesti tretman pedikira. 26. Izvesti tretman žuljeva. 27. Izvesti kozmetičko zbrinjavanje kurjeg oka. 28. Izvesti oblikovanje i bojenje obrva. 29. Izvesti šminkanje za dan. 30. Izvesti večernju šminku. 31. Izvesti šminku za vjenčanje.

205

32. Izvesti procedure u tretmanima celulita. 4. Uputstvo za sprovođenje stručnog rada - Nastavnik/aktiv formuliše zadatke i sastavlja detaljan spisak zadataka na osnovu

okvirnog spiska zadataka, datih u ispitnom katalogu, način i postupak realizacije zadataka.

- Ispitni zadaci se izvlače pred ispitnom komisijom. - Ocjenu na praktičnom dijelu ispita oblikuje ispitna komisija, na predlog

ispitivača. 5. Dozvoljena pomagala - Pomagala nijesu predviđena. 6. Literatura i drugi izvori - Za kandidate je preporučena literatura data u Katalogu znanja i godišnjem planu

rada nastavnika.

206

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA Redni broj Naziv predmeta Obavezni načini provjeravanja znanja

1. Anatomija i fiziologija Usmeno i pismeno

2. Latinski jezik Usmeno i pismeno

3. Zdravstvena zaštita i higijena Usmeno

4. Hemija i biohemija Usmeno i pismeno

5. Mikrobiologija Usmeno i pismeno

6. Botanika Usmeno i pismeno

7. Fizikalna terapija Usmeno

8. Estetska njega Usmeno i pismeno

9. Kozmetologija Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno – pismenom vježbom nakon svake oblasti.

10. Farmakognozija Usmeno i pismeno

11. Dermatologija Usmeno

12. Psihologija i komunikologija Usmeno

13. Praktična nastava U okviru svake oblasti provjeravaju se i ocjenjuju praktični rad na vježbama i usmena obrazloženja učenika

IZBORNA NASTAVA

1. Strani jezik II Usmeno i pismeno

2. Likovna umjetnost sa estetikom Usmeno i na vježbama

3. Zdrava ishrana i dijetetika Usmeno

4. Humana genetika Usmeno i pismeno

5. Odabrana poglavlja iz fizike Usmneo i pismeno

6. Etika Usmeno

7. Preduzetništvo Usmeno i u toku vježbi

207

4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA - U sledeći razred napreduju učenici koji su na kraju školske godine pozitivno

ocijenjeni iz svih predmeta tog razreda i ako su obavili profesionalnu praksu, kako je predviđeno nastavnim planom.

- Obrazovanje se završava stručnim ispitom, koji obuhvata: - pismeni ispit iz maternjeg jezika i književnosti, - pismeni ispit iz stranog jezika ili matematike, - usmeni ispit iz Kozmetologije ili Estetske njege, po izboru učenika, - stručni rad. 5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA - U skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama (u roku od

mjesec dana) Škola izrađuje individualni program (nacrt) uzimajući u obzir odluku o usmjerenju.

- Individualni program omogućava prilagođeno izvođenje kako bi učenici dostigli propisani stručni standard u svim predmetima.

6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH - Programi stručnog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za

odrasle u skladu sa polaznim osnovama za prilagođavanje izvođenja obrazovnih programa obrazovanju odraslih tako, da:

- iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti fizičko vaspitanje i slobodne aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja-škola je obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se odrasli mogu dobrovoljno priključiti;

- škola izradi prilagođen program praktičnog obrazovanja s obzirom na poslove i zadatke, koje obavlja učesnik obrazovanja;

- za odrasle ne važe uslovi za napredovanje koji su određeni u programima nego uslovi koje utvrdi Škola u nacrtu izvođenja obrazovnog programa za odrasle;

- se provjeravanje znanja izvodi putem ispita, pri čemu se uzimaju u obzir načini provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični rad), određeni obrazovnim programom;

- odrasli ne polažu međuispit iz uspješnosti praktičnoga obrazovanja. 7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA

Redni broj Naziv predmeta Profil stručne spreme nastavnika i stručnih

saradnika 1. Anatomija i fiziologija - doktor medicine

2. Latinski jezik - profesor latinskog jezika i književnosti

3. Zdravstvena zaštita i higijena

- doktor medicine, specijalista za socijalnu medicinu;

- doktor stomatologije, specijalista za socijalnu medicinu;

- doktor medicine, specijalista za higijenu; - doktor medicine.

4. Hemija i biohemija

I i II razerd: - profesor hemije - diplomirani hemičar - diplomirani inženjer hemijske tehnologije III razred: - specijalista biohemije

208


saradnika

5. Mikrobiologija - doktor medicine, specijalista za medicinsku

mikrobiologiju - diplomirani biolog – mikrobiolog

6. Botanika - profesor biologije - diplomirani biolog

7. Fizikalna terapija - specijalista fizikalne medicine - diplomirani fizioterapeut, specijalista i stepena

fizikalne terapije

8. Estetska njega - specijalista kozmetologije - specijalista fizikalne medicine

9. Kozmetologija - specijalista kozmetologije - diplomirani farmaceut

10. Farmakognozija - diplomirani farmaceut

11. Dermatologija - specijalista dermatovenerologije - doktor medicine

12. Psihologija i komunikologija

- profesor psihologije - diplomirani psiholog - profesor pedagogije - diplomirani pedagog

13. Praktična nastava

oblast fizikalne terapije - diplomirani fizioterapeut, specijalista i stepena

fizikalne terapije - visoka stručna sprema za fizioterapeuta - viši fizioterapeutski tehničar oblast kozmetologija - specijalista kozmetologije. oblast estetske njege - visoka ili viša stručna sprema iz oblasti

kozmetologije oblast dermatologije - specijalista dermatovenerolog ili viša stručna

sprema iz oblasti dermatologije IZBORNA NASTAVA

1. Strani jezik II - profesor stranog jezika

2. Likovna umjetnost sa estetikom

- profesor likovne umjetnosti - akademski slikar, odnosno diplomirani slikar - akademski vajar, odnosno diplomirani vajar - akademski grafičar, odnosno diplomirani grafičar - profesor ili diplomirani istoričar umjetnosti

3. Zdrava ishrana i dijetetika - doktor medicine

4. Humana genetika - profesor biologije - diplomirani biolog

5. Odabrana poglavlja iz fizike - profesor fizike - diplomirani fizičar

6. Etika - profesor filozofije - diplomirani pedagog

209


saradnika 7. Preduzetništvo - diplomirani ekonomista

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA - Obrazovni program se organizuje i izvodi u školskom obliku. 8. 1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE

Redni broj Naziv predmeta Razred Ukupno

časova Vrsta nastave

Broj časova kod kojih se odjeljenje dijeli u

grupe T V P T V P

1. Anatomija i fiziologija I 108 108

2. Latinski jezik I 72 36 36

3. Zdravstvena zaštita i higijena I 72 72

4. Hemija i biohemija I 72 72 II 72 72 III 72 72

5. Mikrobiologija II 72 72 6. Botanika II 72 72

7. Fizikalna terapija I 36 36 II 36 36

8. Estetska njega II 36 36 III 36 36 IV 33 33

9. Kozmetologija II 72 72 III 72 72 IV 66 66

10. Farmakognozija III 72 72

11. Dermatologija III 72 72 IV 66 66

12. Psihologija i komunikologija IV 66 56 10

13. Praktična nastava

I 36 36 36 II 180 180 180 III 288 288 288 IV 330 330 330

IZBORNA NASTAVA

1. Strani jezik II

I 72 72 II 72 72 III 72 72 IV 66 66

210

Redni broj Naziv predmeta Razred Ukupno

časova Vrsta nastave

Broj časova kod kojih se odjeljenje dijeli u

grupe T V P T V P

2. Likovna umjetnost sa estetikom I/II 72 62 10

3. Zdrava ishrana i dijetetika I/II 72 62 10

4. Humana genetika III 72 72

5.

Odabrana poglavlja iz fizike

III 72 64 8 IV 66 58 8

6. Etika III/IV 72 72 7. Preduzetništvo IV 66 40 26

T– Teorijska nastava V– Vježbe P– Praktična nastava 9. PROFESIONALNA PRAKSA - Učenici poslije završenog prvog, drugog i trećeg razreda obavljaju profeisonalnu

praksu u skladu sa nastavnim planom. - Praksa se obavlja u kozmetičkom salonu profesionalne prakse koji je u korelaciji

sa programima stručno teorijskih predmeta i praktične nastave. - Za izradu programa profesionalne prakse zadužena je škola. - Profesionalna praksa se ne ocjenjuje, ali je uslov za završetak razreda. 10. SLOBODNE AKTIVNOSTI - Slobodne aktivnosti učenika sastavni su dio nastavnog plana i obrazovnog

programa. - Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome da doprinese kako rekreaciji i

opštekulturnom uzdizanju učenika, tako i upotpunjavanju stručnog znanja. - Slobodne aktivnosti sadrže obavezne i sadržaje po izboru učenika. - Program slobodnih aktivnosti priprema škola, polazeći od utvrđenog broja časova

u nastavnom planu (u I i II, III razredu po 36 časova, a u IV – 33 godišnje). - Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godišnjeg plana rada škole, a sastoji

se iz tri cjeline:

Obavezni sadržaji vezani za opšteobrazovno područje: - dani sporta; - ekološke aktivnosti; - filmske, pozorišne, muzičke predstave i likovne izložbe; - posjeta istorijskim spomenicima, muzejima, sajmu knjiga i dr. Obavezni sadržaji vezani za stručno-teorijsko područje: - posjete institucijama i preduzećima koja su stručno vezana za obrazovni program

koji se realizuje; - posjete sajmovima informatike, tehnike i nastavne tehnologije; - učešće na stručnim predavanjima i takmičenjima u poznavanju određenih oblasti. Sadržaji po izboru učenika: - učešće u raznim sekcijama (sportska, dramska, literarna, muzička, likovna,

informatička, prva pomoć, saobraćajni propisi, tehnički i Internet klub i dr. ); - socijalni rad učenika;

211

- organizovanje dopunske i dodatne nastave i dr. - Uspješnost učenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su učenici

obavezni da realizuju sadržaje slobodnih aktivnosti jer je to uslov za napredovanje u viši razred, kao i za završetak obrazovnog programa.

11. SPISAK UČESNIKA KOJI SU UČESTVOVALI U IZRADI OBRAZOVNOG PROGRAMA - Biljana Janković, spec. kozmetologije, JU Srednja stručna škola „Spasoje

Raspopović“ Podgorica. - Dragana Šćepanović, doktor medicine, JU Srednja medicinska škola, Podgorica. - Sanja Kopitović, prof. italijanskog jezika, JU Srednja medicinska škola,

Podgorica. - Blažo Stijović, spec. opšte medicine, JU Srednja medicinska škola „Dr Branko

Zogović“, Berane. - Ljiljana Žurić, prof. hemije, JU Srednja medicinska škola, Podgorica. - Vera Obadović, prof. biologije, JU Srednja medicinska škola „Dr Branko Zogović“,

Berane. - Tomislav Celić, prof. biologije, JU Srednja medicinska škola „Dr Branko Zogović“,

Berane. - Milan Knežević, spec. fizikalne medicine, Institut „Dr Simo Milošević“, Igalo. - Ljiljana Vavić, viši fizioterapeutski tehničar, JU SMS „Ivan Goran Kovačić“, Igalo. - Vera Dabanović, dipl. farmacuet, JU Srednja medicinska škola, Podgorica. - Marija Mališić Korać, spec. dermatovenerologije, Dom zdravlja, Plav. - Isidora Dautović, akademski slikar, JU Srednja medicinska škola, Podgorica. - Aleksandar Babović, spec. interne medicine, JU Srednja medicinska škola „Dr

Branko Zogović“, Berane. - Veselin Radičević, prof. biologije, JU Srednja medicinska škola „Dr Branko

Zogović“, Berane. - Suzana Vujošević, prof. fizike, JU Srednja medicinska škola, Podgorica. - Stana Lazarević, prof. filozofije, JU Srednja medicinska škola, Podgorica. - Jelena Knežević, dipl. psiholog, Centar za stručno obrazovanje. - Vjera Mitrović, dipl. psiholog, Centar za stručno obrazovanje.

4-14 medicinski kozmeticar

Documents