6

บทท 2 แนวคดทฤษฎและเอกสารงานวจยทเกยวของ

หวขอทนาเสนอ

1. แนวคดธรกจอตสาหกรรมกระดาษ 2. แนวคดเกยวกบกระดาษถนอมสายตาและแนวคดการดแลรกษาดวงตา 3. แนวคดพฤตกรรมผบรโภค 4. แนวคดเกยวกบทศนคตของผบรโภค

แนวคดธรกจอตสาหกรรมกระดาษ ความรเบองตนเกยวกบกระดาษ (สมาคมเยอและกระดาษแหงประเทศไทย, 2549) กระดาษคอ วสดแผนบางซงโครงสรางประกอบดวยเสนใยหรอไฟเบอร (Fiber) เรยงตวประสานกนอยางเปนระเบยบ โดยการยดประสานกนของเสนใยเกดจากตวเสนใยเอง ไมไดเกดจากการใสสารอนเขาไปเปนตวประสาน กระดาษถนอมสายตา คอ คาบญญตกระดาษทใสสเหลองนวลเขาไปในขนตอนการผลตเยอทฟอกแลว เพอใหกระดาษทออกมาเปนสเหลอง ลดแสงสะทอนในการอานหนงสอ แตทงนทงนนกยงไมสามารถพสจนออกมาจากจกษแพทยไดวา กระดาษสเหลองนวลนน สามารถถนอมสายตาไดจรงหรอไม อตสาหกรรมเยอกระดาษและกระดาษ กระดาษเปนวสดทถกนามาใชและเกยวของกบการดารงชวตประจาวนของมนษยมากทสดประเภทหนง และภายหลงการใชแลวยงสามารถนากลบมาใชไดใหม (Recycled) กระดาษจงเปนทนยมและเปนสวนประกอบสาคญในผลตภณฑเครองใชประเภทตาง ๆ อาทเชน เปนผลตภณฑดานสขอนามย ประเภทกระดาษอนามย หรอ กระดาษชาระ กระดาษยงถกนามาใชเปนวสดสาคญทใชในการกกเกบและรกษาสนคาระหวางการขนสงในรปแบบผลตภณฑบรรจภณฑชนดตาง ๆ และทสาคญกระดาษถกนามาใชเปนวสดสอกลางสาหรบการศกษาและการสอสารประชาสมพนธ ประเภทหนงสอ ตาราเรยนและสอพมพตาง ๆ

7

ความตองการกระดาษในประเทศไทย

Per Capita consumption rose 8% and will reach 70 kgs. in 2010

35

42

4750

5457

61

65

70

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2000 2003 2004 2005 2006 2007e 2008e 2009e 2010e

Kg./Head

ภาพท 4 ปรมาณความตองการกระดาษในประเทศไทย (สมาคมเยอและกระดาษแหงประเทศไทย, 2549)

ภาพท 5 รปตวอยางผลตภณฑกระดาษถายเอกสารในประเทศไทย

8

โครงสรางอตสาหกรรมเยอกระดาษและกระดาษ ปจจบนประเทศไทยมโรงงานผลตเยอกระดาษ 6 ราย โรงงานผลตกระดาษ Kraft Paper, Printing and Writing Paper, Paperboard, Newsprint Paper, และ Tissue Paper 47 ราย แตในสวนโรงงานทผลตกระดาษพมพเขยนปจจบนมทงหมด 12 ราย ตารางท 1 Profile of Paper Manufacturers (สมาคมเยอและกระดาษแหงประเทศไทย, 2548) Product Company Capacity (Ton/Year)

1. Advance Agro Co., Ltd. 470,000 2. Thai Paper Co., Ltd. 273,000 3. Thai Union Paper Co., Ltd. 50,800

Printing & Writing Paper

4. The Eastern Industry Co., Ltd. 50,000 5. Central Paper Industry Co., Ltd. 44,300 6. Oji paper (Thailand) Co., Ltd. 44,200 7. Hi-Tech Paper Co., Ltd. 33,000 8. The Industries Krungthai Co., Ltd. 28,000 9. Bang Pa-In Paper Mill Industry Co., Ltd. 20,000 10. Siam Paper Co., Ltd. 20,000 11. Sirisak Paper Industries Co., Ltd. 6,000 12. Teppatana Paper Mill Co., Ltd. 4,400 องคประกอบของกระดาษ กระดาษเปนแผนวสดซงไดจากการนาวสดหลาย ๆ ชนดมาผสมใหเขากนดแลวนาไปทาเปนแผน วสดทไมใชเปนสวนผสมเหลาน ไดแก เสนใยสน เสนใยยาว และสารเคม วสดทใชผสมเหลานสามารถ แบงไดเปน 2 สวน คอ สวนทเปนองคประกอบหลกของกระดาษ ไดแก สวนทเปนเสนใย (Fibrous material) ซงเปนโครงสรางของแผนกระดาษ และสวนทไมใชเสนใย ซงเปนสารเตมแตงใชเตมผสมลงไปในสวนเสนใยเพอปรบปรงสมบตกระดาษใหไดตามวตถประสงคการใชงานในกระดาษโดยทวไปจะมสวนเสนใยผสมอยในปรมาณรอยละ 70-95 ของนาหนกกระดาษ ประมาณสวนเสนใยจะมมากหรอนอยขนอยกบชนดของกระดาษทตองการผลต สวนเสนใยนจะไดจากพชชนดตาง ๆ เชน ไมเนอออน ไมเนอแขง และพชลมลก สวนเสนใยหรอทเรยกทวไปวา เยอ

9

เยอทใชทากระดาษสวนมากจะเปนเยอผสมของเยอใยยาวและเยอใยสนเยอใยยาวไดจากไมเนอออน (Softwood) ซงเปนไมทขนบรเวณทสง อากาศเยน โตชา ใบมลกษณะแคบเรยวยาว (Needle) เสนใยมลกษณะหยาบ มความแขงแรงสง มความยาวประมาณ 3มลลเมตร กวางประมาณ 20-40 ไมครอน (1 ไมครอนเทากบ 0.001 มลลเมตร) ไมในกลมนไดแกสน (Pine) และ สปรซ (Spruce) เปนตน เยอใยสนไดจากไมเนอแขง (Hardwood) ซงเปนไมทขนในบรเวณเขตรอน โตเรว ใบมลกษณะกวาง (Leaf) เสนใยมลกษณะเลก ละเอยด ความแขงแรงตา มความยาวประมาณ 1 มลลเมตร กวางประมาณ 10-20 ไมครอน ไมในกลมนไดแก ยคาลปตส (Eucalyptus) กระถนเทพา (Acacia) เบรช (Birch) และแอสเพน (Aspen) เปนตน ในประเทศไทยไมมแหลงวตถดบประเภทไมเนอออน เนองจากภมประเทศไมอานวย แตสาหรบไมเนอแขงมการปลกสวนปายคาลปตสกนมากในบรเวณภาคตะวนออกและทางตอนใตของภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอใชเปนวตถดบในการผลตเยอกระดาษ เสนใยของยคาลปตสนนไดรบการยอมรบวาเหมาะสมท สดในการนามาผลตเปน กระดาษพมพเขยน แตในตางประเทศสวนใหญทตดไมจากปาธรรมชาตมาเปนวตถดบ องคประกอบหลกของกระดาษทใชในกระบวนการผลตกระดาษ สามารถแบงไดเปน 2 สวนคอ สวนทเปนเสนใย และสวนทไมใชเสนใย 1. สวนทเปนเสนใย 1.1 เยอใยสนเคมฟอก (Leaf Bleached Kraft Pulp: LBKP) เสนใยสนผลตจาก ไมเนอแขงเมองรอน เชน AA ผลตเยอจากไมยคาลปตส มความยาวประมาณ 1-1.5 มลลเมตร คณสมบตเดนของเยอใยสน คอ ชวยใหเนอกระดาษแนนสมาเสมอ เรยบ และมความทบแสงด เนองจากเยอใยสนมขนาดเลก สามารถแทรกตวตามรองชองวางของเยอใยยาวได แตมขอเสยคอ ไมสรางความแขงแรงใหกบกระดาษ ทาใหกระดาษขาดงาย 1.2 เยอใยยาวเคมฟอก (Needle Bleached Kraft Pulp: NBKP) เสนใยยาวเปน เยอทผลตจากไมออนจาพวกสน โรงงานผลตกระดาษในประเทศไทยไมมการผลตเนอเยอใยยาว จงตองนาเขาจากตางประเทศเสนใยยาวมความยาวประมาณ 3-3.5 มลลเมตร ซงจะทาใหมความสามารถในการยดเกยวกนสง ทาใหกระดาษมความแขงแรงดขน ทนตอแรงดง แรงฉดขาด ทาใหการเดนเครองดขน แตถาใสเปนสวนผสมในเนอกระดาษมาก จะเกดทาให Formation ของกระดาษไมด กลาวคอเปนกระจดของเสนใยเยอทจบตวเปนกลมกอน จะเกดเมอการกระจายตวของเยอไมด เมอมองทะลแผนกระดาษผานแสง จะเหนเหมอนกอนเมฆเปนหยอม ๆ ในเนอกระดาษ เปนจานวนมากและทาใหผวกระดาษไมเรยบนอกจากนยงมเศษกระดาษหมนเวยน (Broke) จาก สวนตาง ๆ ของสายการผลตรวมทงการนาสายใยกลบมาใชใหม (Recovered Fiber) ดวย

10

2. สวนทไมใชเสนใย สวนมากเปนสารเคมทใชในกระบวนการผลตกระดาษซงมหลาย ชนดท สารเคมเหลานเตมลงไปเพอปรบปรงสมบตกระดาษใหไดตามวตถประสงคการใชงาน 2.1 ตวเตม (Filler) สารเตมแตงชนดนจะเปนผงแรสขาว ใสลงไปเพอเพมสมบตดานทศนะศาสตรและปรบปรงสมบตดานการพมพของกระดาษ นอกจากนยงใสลงไปเพอเปนการลดตนทนในการผลตกระดาษอกดวย เพราะตวเตมสวนมากจะมราคาถกเมอเทยบกบเสนใย ผงแรทใชเปนตวเตมลงในกระดาษจะตองมขนาดเลกละเอยด ตวเตมทดควรมขนาดประมาณ 1-10 ไมครอน ผงแรทมขนาดเลกนเมอเตมลงไปจะชวยเพมเนอท ผวภายในกระดาษโดยเพมพนทผวระหวางผงระหวางผงแรกบอากาศและผงแรกบเสนใย ทาใหเพมคาการกระเจงแสง (Light Scattering) ของกระดาษ ทาใหกระดาษมคาความขาวสวางเพมขนและเนองจากมขนาดเลกกวาเสนใยมาก เมอใสลงไปจะทาใหกระดาษมผวเรยบขน ผงแรทใชเปนตวเตมในกระดาษ ไดแก ดนขาว (Kaolin Clay) ไททาเนยมไดออกไซด (Titanium Dioxide, TiO2) และแคลเซยมคารบอเนต (Calcium Carbonate, CaCO3) ผงแรเมอใสลงไปจะชวยปรบปรงสมบตตาง ๆ ของกระดาษใหดขนดงน คอ ทาใหผวกระดาษเรยบขน เพมความขาวสวางและความทบแสงของกระดาษ ทาใหกระดาษมการดดซบหมกไดดขน และลด ตนทนการผลตกระดาษ แตการเตมผงแรลงไปกมสวนลดสมบตดานความเหนยวของกระดาษลง ดวย ผงแรแตละชนดมลกษณะรปราง ขนาด และดชนการหกเหของแสงตางก น 2.2 สารตานการซมนา (Sizing-Agent) สารเตมแตงชนดนเปนสารเคมทใสลงไป เพอเพมสมบตดานการตานทานการซมนาของกระดาษ ทาใหกระดาษตานทานการเปยกนาไดดขน เนองจากกระดาษทาจากเสนใยเซลลโลสซงมความสามารถในการดดซบนาไดสง กระดาษทไมไดใสสารตานการซมนาจงเปยกนาและดดซบนาไดงาย เชน กระดาษชาระและกระดาษซบ (Blotting Paper) การเตมสารตานการซมนาลงไปจะชวยลดพนทผวของการดงดดระหวางเสนใยและโมเลกลของนาทาใหลดอตราการซมนาเขาสเนอกระดาษ เมอกระดาษโดนนาจะไมเปยกหรอซบนาในทนททนใด การเตมสารตานการซมนาแบงเปน 3 ระดบ มชอเรยกกระดาษทเตมสารตานการซมนาแตละระดบ ดงน 2.2.1 กระดาษทไมใสสารตานการซมนาเลย (Water-Leaf) เชน กระดาษชาระ 2.2.2 กระดาษทใสสารตานการซมนาเลกนอย มระดบการซมนาปานกลาง (Slack-Sized) เชน กระดาษพมพและเขยน 2.2.3 กระดาษทใสสารตานการซมนาในปรมาณสงมาก มระดบตานการซมนาสง (Hardsized) กระดาษทาถวย กระดาษทากลองนม สารตานการซมนาทใชในการทากระดาษ ไดแก สารสมและชนสน (Alum/ Rosinsize) ไขผง (Wax) ยางมะตอย (Asphalt) อลคลคทนไดเมอร (Alkyl Ketene Dimmer, AKD)

11

2.3 สารเพมความเหนยว สารเตมแตงชนดนเปนสารเคมทเตมลงไปเพอเพมสมบต ดานความเหนยวของกระดาษ โดยเฉพาะความตานแรงดง และความตานแรงดนทะล นอกจากนยง ชวยลดการหลดลอกของเสนใยทผวกระดาษและเพมพนธะแรงยดเหนยวระหวางชนกระดาษแขง ซงเปนสมบตทสาคญมาก เพราะถาแรงยดเหนยวระหวางชนตาจะทาใหเกดการแยกชนของกระดาษแขงในระหวางการพมพได สารเพมความเหนยวทใช ไดแก แปงธรรมชาต (Native Starch) แปง ปรงแตง (Modified Starch) ปรบใหเปนประจบวกกน และพอลอะครลเอไมด (Polyacrylamide) แปงเปนสารเพมความเหนยวทรจกกนดและมใชมานานแลว แตในปจจบนนยมใชแปงประจบวกและพอลอะครลเอไมดมากกวา เนองจากสารเหลานมประจบวก จงสามารถจบกนไดดกบเสนใยซงมประจลบทาใหเพมพนธะระหวางเสนใยในกระดาษสงผลใหกระดาษมความแขงแรงเพมขน วตถดบทใชในอตสาหกรรมการผลตกระดาษ วตถดบหลกทใชในการผลตของอตสาหกรรม ไดแก เยอใยยาว (Long Fiber Pulp) เยอใยสน (Short Fiber Pulp) และเศษกระดาษ (Waste Paper Pulp) เยอใยยาวทาจากไมสน เสนใยมขนาดยาว 3-5 มลลเมตร มความเหนยวแขงแรง เยอใยสน ทาจากไมยคาลปตส ไมไผ ชานออย ใหเสนใยขนาด 1-2 มลลเมตร ความเหนยวและแขงแรงตากวาเยอใยยาว สวนเยอเศษกระดาษ ทาจากเศษกระดาษทใชแลว ความแขงแรงจะยงตาลงเมอผานกระบวนการผลตมาหลายครงและคอนขางสกปรกนยมใชเปนวตถดบในการผลตกระดาษแขงและกระดาษทาลอนลกฟก

วตถดบทใชผลตกระดาษในประเทศไทยประกอบดวยเยอใยสนรอยละ 26 เยอใยยาว รอยละ 8 และเศษกระดาษรอยละ 66 ประเทศไทยสามารถผลตไดเฉพาะเยอใยสน สวนเยอใยยาวตองนาเขาจากตางประเทศ สาหรบเศษกระดาษไดจากการเกบรวบรวมในประเทศและนาเขาจากตางประเทศ กระบวนการผลตกระดาษ หลงจากผสมนาเยอเรยบรอยแลว นาเยอจะถกสงเขาสเครองจกรผลตกระดาษ เพอทาให เปนแผนกระดาษทยาวตอเนองเรยงวา กระดาษมวน โดยทวไปเครองจกรผลตกระดาษจะประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน ซง Flowchart ถงจายเยอ (Headbox) เปนอปกรณชนแรกของเครองจกรผลตกระดาษ ทาหนาทจายนา เยอเขาสตะแกรงลวดเดนแผน ทาลายกลมเสนใย (Flocculated Fiber) ในนาเยอ และปลอยนาเยอลงบนตะแกรงลวดเดนแผนอยางสมาเสมอตลอดความกวางของเครองจกร เฮดบอกซทใชกนทวไปมอย 2 ชนดคอ ชนดเบาะอากาศ (Air Cushion Headbox) และชนดไฮดรอลก (Hydralic Headbox) นอกจากนยงมเฮดบอกซ แบบเกา เชน แบบเปด

12

(Opened Headbox) ซงใชกบเครองจกรความเรวตาประมาณ 30-250 เมตร/ นาท ซงมใชนอยมากใน ปจจบน 1. สวนตะแกรงลวดเดนแผน (Wire Section หรอ Forming Section) ทาหนาทสาคญ 2ประการคอ การกอตวเปนแผนกระดาษดวยกระบวนการกรองและการแยกนาออก (Dewatering) แผนเปยกทออกจากสวนนจะมนาอยถงรอยละ 80 สวนตะแกรงลวดเดนแผนนเปนอปกรณทสาคญมากตอความสมาเสมอของเสนใยในเนอกระดาษลานาเยอจากเฮดบอกซจะตกกระทบตะแกรงลวดเดนแผนทฟอรมมงบอรด ความเรวของลานาเยอจะสงหรอตากวาความเรวของตะแกรงลวดเดนแผนเลกนอยเพอใหไดความแขงแรงและความสมาเสมอของเสนใยในเนอกระดาษ ลานาเยอจากเฮด บอกซจะตกกระทบตะแกรงลวดเดน แผนทฟอรมมงบอรด ความเรวของลานาเยอจะสงหรอตากวาความเรวของตะแกรงลวดเดนแผนเลกนอยเพอใหไดความแขงแรงและความสมาเสมอของเนอกระดาษด ความแตกตางของความเรวลานาเยอและตะแกรงลวดเดนแผนรวมกบตาแหนงทนาเยอตกบนฟอรมมงบอรด เปนปจจยสาคญทมผลตอคณภาพของกระดาษอยางมาก (บางครงเรยก อตราสวนของความเรวนาเยอหารดวยความเรวของตะแกรงลวดเดนแผนวา (Efflux Ratio) เมอนาเยอผานมาบนตะแกรง นาบางสวนของนาเยอรวมทงเสนใยและสารเตมแตงทมขนาดเลกกวาขนาดของชองตะแกรงจะไหลผานตะแกรงออกไป โดยอาศยแรงดงดดของโลกและแรงดดจากอปกรณเสรมอน ๆ ท ตดตงอยใตตะแกรง นาทหายไปมผลทาใหเสนใยเซลลโลสอยใกลชดกนและเกยวประสานกนไดมากขน จนเกดลกษณะเปนแผนกระดาษ แผนกระดาษทไดมผวหนาสองดานทมสมบตหลายประการแตกตางกน ทงนการเรยกดานของกระดาษใชการสมผสและไมสมผสตะแกรงเปนเกณฑ โดยดานของแผนกระดาษทสมผสตะแกรงเรยกวา “ดานตะแกรง” (Wire Side) สวน ดานของแผนกระดาษทอยตรงขามดานตะแกรงเรยกวา “ดานสกหลาด” (Felt Side) ซงเปนดานทสมผสกบผนสกหลาดททาหนาทในการสงผานสายของแผนกระดาษ (Paper Wed) บนเครองผลตกระดาษ ปรมาณนาทอยในแผนกระดาษหลงการแยกนาออกแลวมอยในแผนกระดาษหลกการแยกนาออกแลวมอยประมาณ 80-85 เปอรเซนตของนาหนก 2. สวนกดรดนา (Pressing Section) สายของแผนกระดาษทเกดขนหลงจากการแยกนา แลวจะเคลอนทเขาไประหวางลกกลงกดรดนา (Press Rolls) ในขนนมวตถประสงคเพอขจดนาออกจากแผนกระดาษใหไดมากทสดกอนทจะสงตอไปยงหนวยทาแหง ปรมาณนาทยงมอยในแผน กระดาษเปยกหลงผานการกดรดนาแลวเหลออยประมาณ 60-70 เปอรเซนตโดยนาหนก ในสวน กดรดนาน จะมการจดเรยงของชดกดรดนาหลายรปแบบ ขนอยกบชนดของกระดาษทผลต สาหรบกระดาษพมพเขยนซงตองการใหผวสองดานของกระดาษเรยบเทา ๆ กน ผวทงสองดานของกระดาษตองถกกดดวยผวลกกดรดนาทเรยบโดยไมมผาสกหลาด แตการกดรดนาโดยไมมผา

13

สกหลาดรองรบ จะทาใหนาระบายออกจากกระดาษไดยาก การระบายนาไมมประสทธภาพ ดงนน จงมกมผาสกหลาดหนงหรอสองผนเสมอ ๆ ในบนดาลกกดรดนาท งหมด จะมอยหนงลกทเปนแบบลกกดรดนา สญญากาศ หรอลกกดรดนาทมผวเปนหรอชอง เพอใหนาระบายออกจากกระดาษ ไดมากขน นอกจากการกดรดนาออกแลว ลกกลงกดรดนายงมหนาทคลายกบลกกลงแดนด (Dandyroll) กลาวคอ ชวยกดอดใหเสนใยเซลลโลสมาอยใกลกนและเกดพนธะเคมตอกนไดมากยงขน ทาใหแผนกระดาษมความแขงแรงเพมขนรวมทงชวยเพมความเรยบใหกบผวกระดาษดวย 3. สวนอบแหงกระดาษ (Drying Section) การทาแหงกระดาษทาโดยอาศยความรอนจากไอนาอมตวความดนตาทถกจายเขาไปขางในลกอบแหง ทาใหผวลกอบแหงรอนขน แลวกลนตวเปน คอนเดน-เสท (Condensate) คอนเดนเสทจะฟอรมตวเปนฟลมอยทผวดานในของลกอบแหง ฟลมนตองไมหนาจนเกนไปเพราะจะทาใหการถายเทความรอนระหวางไอนาและผวลกอบไมด การระบายคอน-เดนเสทออกจากลกอบแหงเปนปจจยสาคญทสงผลตอประสทธภาพในการอบแหงกระดาษรวมถงคาใชจายดวยซงความรอนนจะทาใหปรมาณนาทมอยในแผนกระดาษเหมอนอยประมาณ 2-8 เปอร-เซนตโดยนาหนก ในหนวยทาแหงนอาจมการเคลอบสารละลายของสารเพมความแขงแรงผวใหแกกระดาษ การเคลอบสารเพมความแขงแรงผวบนกระดาษเกดขนเมอสายของแผนกระดาษเคลอนทผานเขาไปในหนวยเคลอบสารเพมความแขงแรงผว ซงอยกอนสวนทาแหง สวนสดทายของหนวยทาแหง เมอสารเพมความแขงแรงผวไดรบการเคลอบบนกระดาษแลวสายของกระดาษกจะเคลอนทเขาสสวนทาแหงสวนสดทาย เพอทาใหสารเพมความแขงแรงผวบนกระดาษเกดการแหงตวกอนทสายของแผนกระดาษจะเคลอนเขาสชนตอไป 4. สวนฉาบผวกระดาษ (Size-Press Section) เปนการฉาบผวกระดาษ (Surface Sizing) กระดาษทผานสวนอบแหงชดแรกจะถกฉาบดวยนาแปงทตมสก โดยนาแปงจะฉาบอยทผวกระดาษทง 2 ขางทาใหผวกระดาษแขงแรงขนและทาใหกระดาษมความตานทานนาเพมขนดวยเพราะนา แปงจะไปอดรทผวกระดาษ ถดจากเครองฉาบผวจะเปนสวนใหความรอนแบบลมรอน (Air Foil) และสวนอบแหงชดหลงเพอใหกระดาษแหง อาจมการเตมสารเตมบางอยางลงในนาแปงดวย เชน สารฟอกนวล เปนตน 5. สวนรดผวกระดาษ (Calendering Section) เปนอปกรณทอยถดจากสวนอบแหงชดหลง ประกอบดวยลกรดทรงกระบอกซงทาจากโลหะวางซอนกน ผวของลกรดจะแขงและเรยบมาก กระดาษจะถกดงผานไประหวางลกรด ทาใหกระดาษบางลง เรยบขน และมความหนาสมาเสมอขนดวย ลกรดเรยบลกลางสดเรยกวา King Roll จะมขนาดใหญและม Crown เพอใหความดนสมาเสมอตลอดหนากวางของกระดาษการรดผวกระดาษนเปนชนตอนสดทายกอนทสายของแผนกระดาษจะเขามวน (Peeling) แลวนาออกจากเครองผลตกระดาษเพอนาไปตดเปนมวนขนาดเลกหรอ

14

เปนแผนเพอจาหนายตอไปกระดาษทผลตเสรจแลวอาจมการปรบปรงคณภาพของผวกระดาษใหมความเรยบเพมขนเพอเพมความสามารถในการพมพและมความแขงแรงขน เชน การเคลอบกระดาษโดยการนากระดาษโดยการนากระดาษทผลตมาสาหรบเคลอบผวโดยเฉพาะ ผานเขาเครองผวกระดาษ (Coater) และการขดมนโดยการนากระดาษทผานการเคลอบผวแลวไปผานเครองขดมด (Supercalender) หลงจากนนจงนากระดาษมารอแบงและเปลยนแกนเปนแกนกระดาษตอไปนอกจากขนตอนตาง ๆ ทไดกลาวมาแลวในขางตน ยงมขนตอนอก2ขนตอนทกระดาษอาจตองผาน การปรบปรงคณภาพของผวกระดาษกอนออกจาหนาย ไดแก 1. การเคลอบผวกระดาษ (Coating) การเคลอบผวกระดาษเปนขนตอนสาหรบเคลอบผวกระดาษดวยตวเตม โดยมสารยดตวเตมใหตดบนผวกระดาษได การเคลอบผวเพอชวยใหกระดาษมผวหนาทเรยบขนทาใหสภาพพมพไดของกระดาษดขน กระดาษทผานการเคลอบผวมชอเรยกวา “กระดาษเคลอบผว” (Coated Paper) ซงการเคลอบผวอาจเปนแบบ “เคลอบดานเดยว” หรอ “เคลอบสองดาน” ของกระดาษ และอาจ “เคลอบดาน” หรอ “เคลอบมน” กได ทงนการเคลอบ ดานหรอเคลอบมนขนอยกบองคประกอบของสารเคลอบผวทใช ความมนวาวของกระดาษทนามาเคลอบผวและวธการทใชในการเคลอบผวเปนสาคญ ทงนอปกรณในการเคลอบผวกระดาษอาจ เปนสวนหนงของเครองผลตกระดาษหรอแยกออกมาตางหากกได 2. การขดผวกระดาษ (Supercalendering) กระดาษทผานการรดผวและ/หรอผานการเคลอบผวมาแลวเปนกระดาษทมความเรยบและความมนวาวในระดบหนง อยางไรกตามเพอเพมความมนวาวของกระดาษใหมมากยงขน กระดาษจะรบการชดผวโดยใชอปกรณทเรยกวา “ซเปอรคารแลนเดอร (Supercalender) ซงเปนอปกรณทตอแยกออกจากเครองผลตกระดาษ อปกรณดงกลาวประกอบดวยลกกลงขดผวจานวนมาก มลกษณะเปนกระบอกเรยงซอนกนในแนวตง โดยมลกกลงททาจากเหลกกลาขดมนเรยงสลบกบลกกลงทหมดวยกระดาษหรอฝาย เมอสายของแผน กระดาษผานเขาไประ -หวางลกกลงแรงกดอดระหวางลกกลงทกระดาษไดรบมผลใหเสนใยเซลลโลสอดตวกนไดมากขน และทาใหกระดาษมผวทเรยบมากขน อนเปนผลทาใหความมนวาวของกระดาษเพมขนตามจานวนครงทกระดาษไดรบการขดผว

15

ไมทอน เครองปอกเปลอกไม ชนไมสบขนาด เชอเพลง เครองไมสบ หนวยทาดางปนขาว Green Liquor

ถงตกตะกอน

หมอตมเยอ White Liquor Smelt ถงละลาย

ลางเยอ Black Liqour Reconvery เชอเพลง Boiler

หนวยสกดลกนน โดยใชออกซเจน เยอสนาตาล ฟอกเยอ (ECF) เยอสขาว ** (ใสสเหลองในขนตอนการผลต Green Read)

เยอกระดาษ (เขาโรงงานกระดาษ) ภาพท 6 ขนตอนการผลตเยอ

16

PAPER MACHINE

Headbox

ทาแผน (Forming) นา

ทาการกด (Pressing) นา *

(ไดนาเสยหากผลตกระดาษสเหลอง)

Scanner

ไอนา ทาการอบ (Drying) นา

เคลอบแปง (Size-Press)

ไอนา ทาการอบ (Drying)

ขด (Calender)

Scanner

เขามวน (Reeling)

ภาพท 7 ขนตอนการผลตกระดาษ (บรษทแอดวานซอะโกร จากด มหาชน)

17

เขามวน (Reeling)

เคลอบผว (Coater) กระดาษมวน

(Jumbo Reel)

ขดมน (Super Calender)

กรอแบง (Slitter)

กระดาษเคลอบผว ตดแผน (Sheeter)

กรอแบง (Slitter) กระดาษมวน

ตดแผน (Sheeter) ชนดไมเคลอบ กระดาษแผน

กระดาษมวนชนดเคลอบ ชนดไมเคลอบ

กระดาษแผนชนดเคลอบ ภาพท 7 (ตอ)

อตสาหกรรมเยอกระดาษ มขนาดกาลงการผลต 945,000 ตน มอตราการใชกาลงการผลต

รอยละ 98 วตถดบทใชเปนไมยคาลปตสรอยละ 82 ในการจดหาไมยคาลปตสผประกอบการผลตกลาไมยคาลปตสใหเกษตรกรนาไปปลก สาหรบปอนโรงงานผลตเยอกระดาษเพอผลตเยอกระดาษสาหรบปอนใหโรงงานผลตกระดาษทาการผลตกระดาษประเภทตาง ๆ เชน กระดาษคราฟท กระดาษแขง กระดาษหนงสอพมพ กระดาษพมพเขยน กระดาษอนามย และกระดาษอน ๆ สาหรบ

18

กระดาษคราฟทและกระดาษแขงจะสงใหโรงงานผลตบรรจภณฑเพอนาไปใชทากลองบรรจภณฑตอไป สถานการณอตสาหกรรมเยอกระดาษและกระดาษ ป 2549 1. การผลต โดยภาพรวมของอตสาหกรรมเยอกระดาษและกระดาษ ป 2549 คาดวาปรมาณความตองการใชเยอกระดาษและกระดาษขยายตวประมาณรอยละ 8 ตามการฟนตวทางเศรษฐกจของประเทศ ปรมาณการใชเยอกระดาษทงเยอใยสนและเยอใยยาวประมาณ 1.3 ลานตน และปรมาณการใชกระดาษและกระดาษแขงประมาณ 2.5 ลานตน (สมาคมเยอและกระดาษแหงประเทศไทย, 2549) กาลงการผลตเยอกระดาษและกระดาษในป 2549 ประมาณ 5.1 ลานตน แบงเปนเยอใยสน 1.3 ลานตน และกระดาษแขง 3.8 ลานตน อตราการใชกาลงการผลตรอยละ 79 สงขนจากปกอนรอยละ 2 ปรมาณการใชเศษกระดาษในอตสาหกรรมบรรจภณฑ 2.2 ลานตนสงขนจากปกอน รอยละ 4 ตารางท 2 ประมาณการภาวะอตสาหกรรมเยอกระดาษ ป 2549 (สมาคมเยอและกระดาษแหง

ประเทศไทย, 2549) ผลตภณฑ ปรมาณการใช ปรมาณการผลต กาลงการผลต อตราการใชกาลงการผลต เยอใยสน เยอใยยาว รวม

741 216 957

927 -

927

945 -

945

98% -

เศษกระดาษ 1,830 ปรมาณเกบ 950 อตราหมนเวยน 52% กระดาษและ กระดาษแขง

2,169 2,575 3,734 69%

ในป 2549 กาลงการผลตกระดาษภายในประเทศสงขนเลกนอย เนองจากมการปรบปรงเครองจกรใหทนสมย ดวยขนาดกาลงการผลตรวม 3.7 ลานตน โดยกระดาษคราฟทมสดสวนกาลงการผลตสงสด คอ รอยละ 60 รองลงมาไดแก กระดาษพมพเขยน รอยละ 27 อตราการใชกาลงการผลตสงขนเลกนอยจากปกอน รอยละ 66 เปนรอยละ 69 เนองจากปรมาณความตองการกระดาษสงขน

19

ในป 2549 ไทยมปรมาณการใชกระดาษ 2.5 ลานตน ขยายตวจากปกอนรอยละ 7 ปรมาณการใชกระดาษตอคนสงขนจากปกอน 2 กโลกรม เปน 35.5 กโลกรม อตราการขยายของการใชกระดาษสงขน เนองจากภาคการสงออกสนคาและความตองการภายในประเทศสงขน กระดาษแขงและกลองมปรมาณการใชสงขน รอยละ 7-8 กระดาษพมพเขยนมปรมาณการใชเพมขนรอยละ 7 ซงเปนผลมาจากการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศททาใหความตองการสงพมพและเอกสารสอโฆษณาสงขน ตารางท 3 ประมาณการภาวะอตสาหกรรมกระดาษ ป 2549 (สมาคมเยอและกระดาษแหงประเทศ

ไทย, 2549)

ปรมาณการใช ปรมาณการผลต กาลงการผลต ผลตภณฑ

พนตน สดสวน %

พนตน สดสวน %

พนตน สดสวน %

อตราการใชกาลงการผลต

(%)

กระดาษคราฟท 1,220 56 1,447 56 2,219 60 65 กระดาษพมพเขยน

429 20 706 27 1,008 27 70

กระดาษแขง 205 10 205 8 293 8 100 กระดาษหนงสอพมพ

245 11 126 5 126 3 100

กระดาษอนามย 70 3 91 4 88 2 100 รวม 2,169 100 2,575 100 3,734 100 69

2. การนาเขา การนาเขาเยอกระดาษและเศษกระดาษของไทยเพอใชเปนวตถดบในการผลตกระดาษของป 2549 มมลคา 259.5 ลานเหรยญสหรฐ เมอเปรยบเทยบกบมลคาการนาเขาของชวงเดยวกนของป 2548 ซงมมลคานาเขา 275.8 ลานเหรยญสหรฐ เปนการปรบตวลงเลกนองเนองจาก สภาวะเศรษฐกจและการเมอง และประเทศไทยเองมกาลงการผลตเพมขน แหลงนาเขาเยอกระดาษและเศษกระดาษทสาคญของไทย ไดแก ประเทศสหรฐอเมรกา แคนาดา ญปน (กรมเศรษฐกจ การพาณชย, 2549)

20

การนาเขากระดาษของป 2549 ประเภททมสดสวนการนาเขามากทสด คอ กระดาษแขง และกระดาษกลอง และกระดาษคราฟท รอยละ 50.4 เนองจากการสงออกขยายตวทาใหความตองการใชกระดาษแขงและ กระดาษกลอง และกระดาษคราฟทในการผลตบรรจภณฑสาหรบสงออกสนคามากขน รองลงมาไดแกกระดาษพมพเขยน (รอยละ 13.3) กระดาษหนงสอพมพ (รอยละ 12.8) เมอเปรยบเทยบกบชวงเดยวกนของป 2548 มลคาการนาเขากระดาษลดลงรอยละ 10.4 เนองจากการนาเขากระดาษพมพเขยน และกระดาษหนงสอพมพลดลง แหลงนาเขากระดาษทสาคญของไทย ไดแก ญปน สหรฐอเมรกา สงคโปร และไตหวน กระดาษทไทยนาเขาจากญปน สวนมากเปนกระดาษหนงสอพมพและกระดาษพมพเขยนสวนทนาเขาจากสหรฐอเมรกาและสงคโปร เปนกระดาษแขงและกลอง สาหรบประเทศไตหวนเปนประเทศทไทยนาเขากระดาษคราฟทมากทสด (กรมเศรษฐกจการพาณชย, 2549) ตารางท 4 มลคาการนาเขาในอตสาหกรรมเยอและกระดาษ (กรมเศรษฐกจการพาณชย, 2549)

มลคาการนาเขา (ลานเหรยญสหรฐฯ) อตราการขยายตว (รอยละ) ประเภท 2546 2547 2548 2549 2547 2548 2549

เยอกระดาษ 204.2 230.3 275.8 259.5 23.5 30.9 -27.5 เศษกระดาษ 82.4 95.5 156.4 100.9 15.9 63.8 -35.5 กระดาษหนงสอพมพ 30.4 47.8 78.6 76.6 57.2 64.4 -2.5 กระดาษพมพเขยน 48.3 100.1 130.7 118.9 107.2 30.6 -9.0 กระดาษคราฟท 53.8 56.2 75.6 74.0 4.46 34.52 -2.1 กระดาษแขงและกลอง 140.8 136.4 169.0 159.9 -3.1 23.9 -5.4 กระดาษอนามย 13.7 19.6 23.1 24.7 43.1 17.9 6.9 กระดาษอน ๆ 83.1 67.7 82.5 82.5 -18.5 21.8 0.0

3. การสงออก ในชวงป 2549 ประเทศไทยมการสงออกกระดาษ และผลตภณฑกระดาษ คดเปนมลคา 676.3 ลานเหรยญสหรฐ ขยายตวจากชวงเดยวกนของปกอน รอยละ 2 ประเภทกระดาษทมมลคาสงออกมากทสด คอ กระดาษพมพเขยน (รอยละ 35.6) รองลงมา ไดแก กระดาษชาระ กระดาษเชดหนา และกระดาษอนามย (รอยละ 22.8) กระดาษแขง (รอยละ 13.1) กระดาษบรรจภณฑ (รอยละ 11.8) กระดาษคราฟท (รอยละ 9.3) และกระดาษอน ๆ (รอยละ7.3) ผลตภณฑทม

21

การสงออกขยายตวอยางตอเนองตงแตป2542 ไดแก กระดาษชาระ กระดาษเชดหนาและกระดาษอนามย และบรรจภณฑกระดาษ ซงในชวง ป 2549 ขยายตวจากชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 16.6 และ15.7 ตามลาดบ ในขณะทกระดาษคราฟทและกระดาษพมพเขยนปรบตวลดลงรอยละ 22.35 และ 5 ตามลาดบ (กรมเศรษฐกจการพาณชย, 2549) ตลาดสงออกกระดาษสาคญของไทย ไดแก จน ฮองกง มาเลเซย เบลเยยม และไตหวน โดยกระดาษคราฟทและกระดาษแขงสงออกไปจนมากทสด กระดาษพมพเขยนสงออกไปฮองกงและ มาเลเซย กระดาษชาระ และกระดาษอนามยสงออกไปเบลเยยมและมาเลเซย บรรจ-ภณฑสงออกไปไตหวน ในป 2550 มลคาการสงออกกระดาษและผลตภณฑกระดาษคาดวาประมาณ 700 ลานเหรยญสหรฐ ขยายตวจากป 2549 รอยละ 3 ผลตภณฑทมแนวโนมการขยายตวของการสงออกอยางตอเนอง คอ กระดาษชาระและกระดาษเชดหนา และ บรรจภณฑกระดาษ ผลตภณฑททารายไดจากการสงออกสงสด คอ กระดาษพมพเขยน และรองลงมาคอ กระดาษชาระ และกระดาษเชดหนา และกระดาษอนามย ตารางท 5 มลคาการสงออกในอตสาหกรรมเยอและกระดาษ (กรมเศรษฐกจการพาณชย, 2549)

มลคาการนาเขา (ลานเหรยญสหรฐฯ) อตราการขยายตว (รอยละ) ประเภท 2546 2547 2548 2549 2547 2548 2549

กระดาษ เยอกระดาษและผลตภณฑ 589.7 610.4 636.9 676.5 5.5 5.5 4.8

กระดาษชาระ กระดาษเชดหนา กระดาษอนามย

63.9 82.0 101.7 122.5 28.3 24.0 20.4

สงพมพ 40.1 38.2 41.1 48.4 -4.74 7.5 17.7 บรรจภณฑกระดาษ 39.3 52.1 56.5 64.4 32.5 8.4 13.9

แนวโนมอตสาหกรรมเยอกระดาษและกระดาษในป 2550 ปรมาณความตองการใชเยอกระดาษคาดวาขยายตวรอยละ 7 ตามการขยายตวของอตสาหกรรมกระดาษ และมวางแผนตงโรงงานผลตเยอกระดาษจากชานออย ขนาดกาลงการผลตปละ 150,000 ตน ซงคาดวาจะสามารถเปดดาเนนการไดใน 2 ป ขางหนา ซงจะทาใหมกาลงการผลตเยอใยสนมากกวา 1.5 ลานตน

22

สาหรบอตสาหกรรมกระดาษ ปรมาณความตองการกระดาษคาดวาจะสงขนรอยละ 7 เปน 2.7 ลานตน ในป 2550 โดยจะมการขยายกาลงการผลต 150,000 ตน ซงจะทาใหกาลงการผลตโดยรวมสงถง 3.8 ลานตน ในป 2550 ปญหาและอปสรรค

1. การทมตลาดจากผผลตกระดาษตางประเทศ เพอระบายสนคาทถกกดกนทางการคา 2. ขาดความเชอมโยงกบอตสาหกรรมตอเนอง (Cluster) เชน อตสาหกรรมการพมพ บรรจภณฑ

3. ขาดการสงเสรม และประชาสมพนธในเรองการปลกไมยคาลปตส และไมยคาลปตส ยงไมจดเปนพชเศรษฐกจ ทาใหไมไดรบจดอยในเขตพนทยทธศาสตรทรฐจะใหการสงเสรม (Zoning)

4. การกดกนทางการคาทไมใชภาษ 5. กฎ ระเบยบ และขนตอนในการดาเนนงานของหนวยงานราชการไมเออตอการพฒนา

และสงเสรมประสทธภาพในการแขงขน เชน เรองการคน VAT ระยะเวลาการทางานของกรมศลกากร ยทธศาสตรเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม

1. การพฒนาศกยภาพการเปนศนยกลางทางการศกษาและฝกอบรมเทคโนโลยการผลต เยอกระดาษ กระดาษ การพมพ และบรรจภณฑของภมภาค

2. การสงเสรมผลตเยอกระดาษใหเปนวตถดบทไดมาตรฐานเพอรองรบระบบมาตรฐาน สงพมพ

3. การพฒนาศกยภาพประเทศไทยใหเปนศนยกลางการพมพในภมภาค 4. การศกษาวเคราะหเปรยบเทยบศกยภาพและประสทธผลกบประเทศคแขงและ

คดเลอกประเภทสงพมพทเหมาะสมกบการผลตของไทย 5. ศกษารายละเอยดของกฎเกณฑ หรอระเบยบทางการคาของประเทศคคา รวมถงจดหา

ผเชยวชาญสาหรบการเจรจาทางการคา และตอรองกรณทเกดปญหา 6. ทบทวนกฎระเบยบ และขนตอนของทางราชการทไมเออตอการพฒนาอตสาหกรรม

23

ตารางท 6 มลคาการนาเขากระดาษของไทยจาแนกรายประเทศ ป 2547 (ม.ค.- พ.ย.) (กรมศลกากร, 2549)

หนวย: ลานเหรยญสหรฐ ประเทศ กระดาษ กระดาษ กระดาษแขง กระดาษ กระดาษ กระดาษ รวม คราฟท พมพเขยน และกลอง หนงสอพมพ อนามย อน ๆ

ญปน 9.17 21.76 15.57 26.38 2.5 11.11 86.49 สหรฐอเมรกา 7.74 6.83 37.72 1.45 3.77 16.12 73.63 สงคโปร 1 1.19 61.37 0.1 0.22 2.08 65.96 ไตหวน 14.8 2.45 3.45 0 2.69 5.26 28.65 อนโดนเซย 1.53 12.6 1.45 4.95 3.79 2.63 26.95 เยอรมนน 5.66 2.24 6.57 0.78 1.4 3.05 19.7 จน 1.96 1.58 5.5 0 0.54 7.6 17.18 ฮองกง 3.32 0.53 0.95 0 0.36 10.8 15.96 มาเลเซย 3.53 1.26 2.92 0.20 3.10 2.59 13.6 สวเดน 7.59 1.91 0.32 2.96 0.24 0.26 13.28 รวม 10 ประเทศ 56.3 52.35 135.82 36.82 18.61 61.5 361.4 อน ๆ 14.77 7.31 19.24 20.38 6.88 18.41 86.99 รวม (ม.ค.- พ.ย.47) 71.07 59.66 155.06 57.2 25.49 79.91 448.39 ประมาณการ 2548 77.53 65.08 169.16 62.40 27.81 87.17 489.15 สดสวนรอยละ 15.85 13.31 34.58 12.76 5.68 17.82 100.00

24

ตารางท 7 มลคาการสงออกกระดาษของไทยจาแนกรายประเทศ ป 2548 (ม.ค.- พ.ย.) (กรมศลกากร, 2549)

หนวย: ลานเหรยญสหรฐ ประเทศ กระดาษ กระดาษ กระดาษแขง กระดาษชาระ, บรรจภณฑ กระดาษ รวม คราฟท พมพเขยน เชดหนา, อนามย กระดาษ อน ๆ

จน 33.34 7.69 17.52 0.25 8.61 1.38 68.79 ฮองกง 4.28 40.96 3.99 9.45 3.13 1.76 63.57 มาเลเซย 2.16 18.04 12.94 20.27 1.05 4.1 58.56 เบลเยยม 0 18.5 0.01 27.65 0.09 0.33 46.58 ไตหวน 0.35 13.98 1.72 1.21 26.13 2.49 45.88 สหรฐอเมรกา 0.08 15.57 0.87 4.1 5.99 6.41 33.02 ฟลปปนส 6.34 3.03 3.87 17.89 0.26 1.53 32.92 สงคโปร 1.82 14.48 8.75 4.81 1.24 1.35 32.45 ญปน 0 18.01 1.52 4.46 2.11 4.29 30.39 ออสเตรเลย 0.17 18.29 1.41 7.86 0.45 0.97 29.15 รวม 10 ประเทศ 48.54 168.55 52.6 97.95 49.06 24.61 445.28 อน ๆ 5.29 36.48 22.83 33.71 19 17.7 131.04 รวม (มค.- พ.ย..48) 53.83 205.03 75.43 131.66 68.06 42.31 576.32 ประมาณการ 2549 58.72 223.67 82.29 143.63 74.25 46.16 628.71 สดสวนรอยละ 9.34 35.58 13.09 22.84 11.81 7.34 100.00

25

ตารางท 8 อตราการขยายตวการนาเขาและการสงออกเยอกระดาษ และกระดาษของไทย (กรมศลกากร, 2549) มลคา/อตราการขยายตว/ สดสวนการนาเขาเยอกระดาษ และเศษกระดาษ มลคา : ลานเหรยญสหรฐ อตราการขยายตว : รอยละ สดสวน : รอยละ รายการ 2547 2547 2548 2548 2547 2548 2548 2547 2547 2548 2548 (ม.ค.- พ.ย.) (ม.ค.- พ.ย.) (EST) (ม.ค.- พ.ย.) (EST) (ม.ค.- พ.ย.) (ม.ค.- พ.ย.) (EST) เยอกระดาษ 198.2 184.1 196.4 214.2 -27.5 1.7 6.8 66.3 66.8 68.8 68.8 เศษกระดาษ 100.9 91.6 89.2 97.3 -35.5 -3.6 -5.8 33.8 33.2 31.2 31.2 รวม 299.1 275.7 285.5 311.5 -30.4 3.6 4.1 100.0 100.0 100.0 100.0 มลคา/อตราการขยายตว/ สดสวนการนาเขากระดาษ กระดาษแขง และผลตภณฑ มลคา : ลานเหรยญสหรฐ อตราการขยายตว : รอยละ สดสวน : รอยละ รายการ 2547 2547 2548 2548 2547 2548 2548 2547 2547 2548 2548 (ม.ค.- พ.ย.) (ม.ค.- พ.ย.) (EST) (มค.-พ.ย.) (EST) (ม.ค.- พ.ย.) (ม.ค.- พ.ย.) (EST) กระดาษคราฟท 74.0 69.2 71.1 77.5 -2.0 2.8 4.7 13.8 13.8 15.9 15.9 กระดาษพมพเขยน 119.0 111.5 59.7 65.1 -9.0 -46.5 -45.3 22.2 22.3 13.3 13.3 กระดาษแขงและกลอง 159.9 146.7 155.1 169.2 -5.4 5.7 5.8 29.8 29.3 34.6 34.6 กระดาษหนงสอพมพ 76.6 73.8 57.2 62.4 -2.6 -22.5 -18.5 14.3 14.8 12.8 12.8 กระดาษอนามย 24.7 22.5 25.5 27.8 6.7 13.4 12.6 4.6 4.5 5.7 5.7 กระดาษอน ๆ 82.6 76.8 79.9 87.2 0.1 4.1 5.6 15.4 15.4 17.8 17.8 รวม 536.7 500.5 448.4 489.2 -4.1 -10.4 -8.9 100.0 100.0 100.0 100.0 มลคา/อตราการขยายตว/สดสวนการสงออกกระดาษ และผลตภณฑ กระดาษ มลคา : ลานเหรยญสหรฐ อตราการขยายตว : รอยละ สดสวน : รอยละ รายการ 2547 2547 2548 2548 2547 2548 2548 2547 2547 2548 2548 (ม.ค.- พ.ย.) (ม.ค.- พ.ย.) (EST) (ม.ค.- พ.ย.) (EST) (ม.ค.- พ.ย.) (ม.ค.- พ.ย.) (EST) กระดาษคราฟท 74.9 69.3 53.8 58.7 -17.2 -22.4 -21.6 12.3 12.3 9.3 9.3 กระดาษพมพเขยน 231.7 215.8 205.0 223.7 61.3 -5.0 -3.5 38.0 38.2 35.6 35.6 กระดาษแขง 74.6 69.9 75.4 82.3 -58.5 7.9 10.3 12.2 12.4 13.1 13.1 กระดาษชาระ&กระดาษอนามย

123.1 112.9 131.7 143.6 20.9 16.6 16.7 20.2 20.0 22.8 22.8

บรรจภณฑกระดาษ 64.4 58.9 68.1 74.3 14.1 15.7 15.2 10.6 10.4 11.8 11.8 กระดาษอน ๆ 41.9 38.0 42.3 46.2 35.7 11.3 10.3 6.9 6.7 7.3 7.3 รวม 610.5 564.8 576.3 628.7 1.2 2.0 3.0 100.0 100.0 100.0 100.0

26

คณสมบตของกระดาษถายเอกสารทด 1. ความทรงรป (Stiffness) 2. ปรมาณความชน (Moisture Content) 3. ปรมาณฝนตา (Low Dust Content) 4. ระบบการตดทมคณภาพ (High Quality Cutting) 5. การเรยงตวของเสนใยทสมาเสมอ (Good Formation) 6. ความเรยบผวหนาทสมาเสมอ (Smoothness) 7. ความทบแสง (Good Opacity)

ความขาว (Whiteness) ความขาวจะมผลตอการมองเหนสของหมกพมพบนกระดาษ กระดาษทมสตางกนเมอพมพดวยหมกสเดยวกน กจะมองเหนสตางกน แนวคดเกยวกบกระดาษถนอมสายตาและแนวคดการดแลรกษาดวงตา กระดาษถนอมสายตา (โรงพยาบาลจกษรตนน, 2550) กระดาษถนอมสายตา ซงมสเหลองนวล และผวหนาถกออกแบบพเศษเพอชวยลดแสงสะทอนเขาสดวงตา ทาใหรสกสบายตาเวลาอานหนงสอ จงทาใหอานหนงสอไดนานขน เหมาะสาหรบงานพมพหนงสอประเภท Pocket Book สาหรบผทรกการอานและรกในหนงสอ ดวยคณสมบตพเศษ 3 ขอ คอ 1. ถนอมสายตา นอกจากตวกระดาษจะมสเหลองนวลตาทาใหรสกสบายตาเวลาอานหนงสอ (เหมอนกระดาษถนอมสายตาอน ๆ ในทองตลาด) ยงไปกวานนผวหนาของกระดาษถนอมสายตา ถกออกแบบเปนพเศษ เพอชวยลดแสงสะทอนเขาสดวยตาไดถง 15 % ทาใหนกอาน อานหนงสอไดยาวนานขน 2. เกบรกษาไดนาน หนงสอเลมโปรดจะอยกบนกอานไดนานกวา และดใหมอยเสมอ ดวยสกระดาษทมความคงทน ไมคลา ไมเปลยนส อกทงยงเปนการเพมคณคาใหแกหนงสออกดวย 3. นาหนกเบา หนงสอทพมพดวยกระดาษถนอมสายตา จะมนาหนกเบากวากระดาษปอนดขาวทวไป ทาใหสะดวกเวลาพกพาหนงสอเลมโปรดไปอานในทตาง ๆ ปจจบนไดมผผลตกระดาษถนอมสายตา ออกสตลาดสาหรบผลตสอสงพมพตาง ๆ และมการกลาวอางวา กระดาษชนดนเมอนามาผลตเปนสอสงพมพตาง ๆ จะสามารถถนอมสายตาของผอานได โดยเปรยบเทยบกบกระดาษธรรมดาทวไป จากขอกลาวอางขางตน ทาใหเกดคาถามวากระดาษชนดนถนอมสายตาไดจรงหรอ

27

เรมจากปจจยการมองเหนของคนเรากอน นนคอ ดวงตา ซงประกอบดวย ผนงสามชน และโคงสรางอน ๆ ดงน โครงสรางของดวงตา (โรงพยาบาลจกษรตนน, 2550) 1. สเคลอรา (Sclera) เปนชนทอยนอกสด มความหนาและเหนยวเพอรบแรงดนของของเหลวในตาใหคงรป ประกอบดวย 1.1 กระจกตา (Cornea) อยสวนหนาสดผวโคงสมาเสมอ บางใส ไมมเสนเลอดมาหลอเลยง บางทเรยกวา “ตาดา” ทาหนาทชวยในการหกเหแสง 1.2 ตาขาว มสขาวขน ทบแสง ทาหนาทกนใหแสงผาน บรเวณตาดาเทานน 2. คอรอยด (Choroid) เปนชนท 2 ประกอบดวยเสนเลอดฝอยจานวนมาก ทาหนาทใหอาหารและออกซเจน แก แรตนา มรงควตถ สดา คอ เมลาลน กนไมใหแสงทะลสเรตนา ประกอบดวย 2.1 กลามเนอตา มรงควตถสตาง ๆ เชน ดา นาตาล ฟา ฯลฯ ทาใหนยนตาเรามสตาง ๆ ตามรงควตถ ทาหนาท กนแสงใหผานเฉพาะบรเวณ รมานตา (lris) เทานน สารถเปลยนขนาดไดตามปรมาณของแสง 2.2 กลามเนอยดเลนส (Ciliary Rnuscle) ทาหนาทควบคมกาเปลยนแปลงรปรางของเลนสเมอมองในระยะตาง ๆ 3. เรตนา (Retina) เปนชนทมความสาคญมากในการมองเหน ประกอบดวยเซลลประสาท 2 ขว (Bipolar Muscle) เซลลรบแสง (Photoreceptor Cells) ชนดรปแทง (Rod Cells) และชนดรปกรวย (Cone Cells) เซลลรบแสงมหนาทดงน 3.1 ชนดรปแทง (Rod Cells) รบแสงสลวไดด มความไวตอแสงมากโดยเฉพาะแสงสเขยวภาพทเหนเปนขาวดา 3.2 ชนดรปกรวย (Cone Cells) รบแสงสวางมาก ๆ ไดด ภาพทเหนเปนภาพส มรายละเอยดมาก ประกอบดวย Cone Cells ทไวตอแสงสแดง เรยก โคนแดง (Red Cone) ไวตอแสงสเขยว เรยก โคนเขยว (Green Cone) และไวตอแสงสนาเงน คอ โคนนาเงน (Blue Cone) สวนโครงสรางอน เชน เลนส (แกวตา) ทาหนาทในการหกเหของแสง ปจจยตอมาคอ แสง ตวการททาใหเรามองเหน ชวงแสงทดวงตาของเรามองเหน คอ Visible Light เปนคลนแมเหลกไฟฟาทมความยาวคลนอยระหวาง 400-700 (สนาเงน – สแดง) และปจจยสาคญคอ กระดาษ ประกอบดวยเสนใยเซลลโลส และสารเตมแตงชนดตาง ๆ เชน ฟลเลอร

28

สยอม สารฟอกนวล เปนตน องคประกอบขางตนสงผลตอคณสมบตดานแสงของกระดาษทงสน ดงนนเมอแสงตกกระทบนบกระดาษจะเกดปรากฎการณทเราเรยกวา “สมพทธกรยา” (Interaction) ระหวางแสงกบกระดาษ ดงน การสะทอนแสง (Reflrctance) เมอมแสงมาตกระทบบนกระดาษแสงจะสะทอนจากผวของกระดาษ ในกระดาษทไมขวผวจะเกดการสะทอนของแสงแบบ กระจายทกทศทกทาง (Diffuse Reflection) เมอมการขวผวกระดาษจะเกดกาสะทอนแสงแบบเชงมม (Supecular Reflection) เนองจากผวเรยบและมนวาวขน การกระเจงแสง (Scattring) เมอมแสงมาตกกระทบบนกระดาษแสงบางสวนจะผานผวหนาสภายในเนอกระดาษ และเกดการหกเหและสะทอนกลบภายในอยางไมเปนระเบยบ นนคอ การกระเจงของแสง การดดกลนแสง (Absorption) แสงบางสวนจะถกดดกลนไวตามชนดของสทยอม/เตมลงไปในกระดาษ เชน สเหลองจะถกกลนแสงในชวงแสงสนาเงนไดดและสะทอนเปนแสงสอนออกมา การสงผานของแสง (Transmission) แสงบางสวนจะทะลผานกระดาษออกมาได ในกระดาษทมเนอแนนมากแสงจะทะลผานไดด เพราะการดดกลนและการกระเจงของแสงเกดขนนอย จะเหนไดวา เมอแสงตกกระทบบนกระดาษ แสงทสะทอนเขาสตาของเราถามปรมาณมาก ๆ ทาใหดวงตาของเราทางานหนก เพราะกลามเนอตาแลเซลลรบแสงทางานหนก จนมอาการปวดตาได และถาแสงทใชมความเขมแสงสงกจะยงปวดตามากขน ถาเราวเคราะหจากปจจยท 3 ทกลาวมาแลว สวนทแกไขไดคอแสงไฟเปนอนดบหนง แตกระดาษนนเปนเพยงปจจยหนงทรวมถงแบบของตวหนงสอ สหมกทพมพ ฯลฯ ซงกเปนเพยงปจจยรองลงมาเทานน

วธระวงรกษาตา (โรงพยาบาลจกษรตนน, 2550) เราควรจะระวงรกษาดวงตาของเราใหปลอดภย และถกสขลกษณะไดโดยปฏบต ดงน

1. ไมใชทรายหรอสงของทอาจเปนอนตรายแกตาขวางใสกน เพราะอาจเขาตาได หรอไมเลนของแหลมทแหลมคมซงอาจพลาดมาทมตา ซงอาจทาใหตาบอดได

2. ไมดหนงสอหรอใชสายตาทมแสงสวางไมเพยงพอ 3. ไมขยตาเมอผงเขาตา แตควรลางตาโดยลมตาในนาสะอาด ถาเศษผงทเขาตาเปน

ของแขง การขยจะเปนอนตรายตอลกตา 4. ไมมองดวตถทมแสงจาจนเกนไป เชน มองดดวงอาทตยหรอแสงไฟจากการเชอม

โลหะ จะทาใหตาพรา เปนอนตรายตอสายตา

29

5. ไมดโทรทศนชดจอเกนไป ซงจะทาใหแสงเขาตามาก 6. การใชเครองสาอางหรอยาทเกยวของกบตา ควรปรกษาผรหรอแพทยกอน 7. ไมควรใชผาเชดหนา กระดาษ หรอมอทสกปรกเชดตา จะทาใหเชอโรคเขาตาได 8. เมออานหนงสอหรอใชสายตามาก ๆ ควรพกสายตาโดยมองวตถทอยไกล ๆ หรอ

หลบตาสกครหนง 9. ถามความผดปกตเกยวกบตา ตองรบไปพบแพทยทนท

การถนอมสายตา หลกการปฏบตในการถนอมสายตามดงน 1. กนอาหารใหถกตอง อาหารมอหนง ๆ ควรมอาหารโปรตน คารโบไฮเดรต ไขมน เกลอแร และวตามนใหครบถวน วตามนเอ จาเปนสาหรบการสรางโครงสรางของเยอบชนนอก (Epithelium) และของเซลล วตามนเอเกยวของกบปฏกรยาเคมในชนจอตาขณะรบแสงสวาง การพรองวตามนเอ ทาใหมอาการมองเหนไมชดในทมด (Might Blindness) เยอหมตาแหง กระจกตาแหง เปนเกลดกระดทเยอหมตา กระจกตาเปนแผลซงทาใหตาบอดได ในประเทศดอยพฒนา ภาวะพรองวตามนเอเปนสาเหตหนงของตาบอดในวยเดก ถาไดรบวตามนเอมากเกนพอ ผวหนงและเยอหมตาจะมสเหลอง อาจมอาการบวมของหวประสาทตา มเลอดออกทจอตา การพรองวตามนดอาจทาใหเปนตอแกวตา เปนโรคกระดกออน ตากระดก การพรองวตามนอ ทาใหกลามเนอตาบางมดทางานไมปกต การพรองวตามนซ วตามนเคย ทาใหมเลอดออกทจอตา การพรองวตามนบหนงทาใหประสาทตาเสอมและฝอลบ การพรองวตามนบรวม ทาใหหลอดเลอดฝอยมารวมทกระจกตาเพมขน หนงตาอกเสบ มอาการกลวแสง สายตามว 2. ควรตรวจสายตาเมอมอาการปวดศรษะ หรอ มองเหนภาพไมชดเจน ควรตรวจตงแตเดกเรมเรยนหนงสอ และสวมแวนตาตามแพทยสง การไมสวมแวนตาในผทมสายตาผดปกตจะเปนเหตใหสายตามวและถาทงไวนานตงแตเดก แมใชแวนชวยกไมชวยใหมองเหนชดขนเพราะสายตาขางนนไมไดใชงานมานาน 3. เมออยในททมแสงสวางมากเกนควร ควรสวมแวนตาสชาหรอสดา เพอลดความแรงของแสงทอาจทาอนตรายตอตา ผททางานในททใชแสงสวางมาก เชน การเชอมโลหะโดยใชเปลวไฟทรอนจด หรอใชประกายไฟฟาทมแสงออกมามากนน ควรสวมแวนดากนแสง ผททางานเกยวของกบวตถรอนอยตลอดเวลา เชน งานเปาแกว ทาไข ควรสวมแวนตาดาเพอปองกนไมใหแสงอนฟราเรดทาลายแกวตา มฉะนนจะเกดเปนตอแกวตา ขณะดสรยคราสควรใชแวนสดามดสวมหรอดจากเงาสะทอนในนา อยาดดวยตาเปลา ทงนเพอปองกนไมใหความรอนจากแสงอาทตยเขาไปเผาทาลายประสาทจอตา

30

4. ผททางานในโรงงานอตสาหกรรมเกยวกบการกลงของ หรอตมสารทเปนกรดหรอเปนดาง ควรสวมแวนตาปองกนไอกรดตาง หรอปองกนผงทกระเดนจากการกลงไมใหเขาตา 5. ควรลางมอใหสะอาดกอนสมผสกบดวงตา ไมควรใชสงสกปรกเชดตา ทงนเพอปองกนเชอโรค รวมทงเชอราไมใหเขามาทาอนตรายลกตา 6. ไมจาเปนตองลางตาเปนประจา เพราะนาตาของคนเราจะไหลลางชาระอยตลอดเวลา นาตาเปนนาสะอาดภายในมยาฆาเชอโรคอยแลว การลางตาจะทาใหความเขมขนของนาตาออนลง ยาลางตาบางชนดอาจมความสมดลของกรดดางไมพอเหมาะ ถามมากไปจะรบกวนลกตา การลางตาจะทาในรายทตองการลางเอาผงหรอขตา หรอสงสกปรกอนออก 7. ไมจาเปนจะตองกลอดตาไปมาเพอออกกาลงใหลกตา เพราะโดยปกตแลวกลามเนอกลอกตาทางานหนกอยแลวตลอดเวลาตน ควรพกสายตาดวยการหลบตาหรอมองไปไกล ๆ ดกวา 8. สงทเปนพษเปนอนตรายตอลกตาควรละเวน เชน พษจากบหร ประเภทยาเสนซงทาใหประสาทตาเสย ยาหลายชนด เชน ควนน สราทกลนไมบรสทธ เหลานจะทาอนตรายประสาทตาได 9. ควรอาน เขยน หรอทางานทละเอยดในททมแสงสวางพอเหมาะและเพยงพอ การดโทรทศนควรดในททแสงสวาง เพราะแสงสวางทเกดขน เมออเลกตรอนวงมากระทบจอภาพนนลกตาสามารถดไดโดยไมตองปรบสายตาตอความมด มบางคนเขาใจผดวาการดโทรทศนจะเหนไดเมอตาตองปรบสายตาเหมอนกบดในทมด ควรดในระยะหางจากจอภาพอยางนอย 5 เทาของความกวางของจอภาพ การปองกนรกษาดวงตา และวธแกไขเมอเกดเหตฉกเฉน ไดแก 1. เมอกรดดางหรอสารเคมเขาตาควรรบลางตาดวยนาสะอาดทพอจะหาไดทนท อาจใชนาประปาจากกอกกได การลางตาในรายอยางนตองลางใหมากทสดและนานราว 5 นาท หลาย ๆ ครง แลวจงไปพบจกษแพทย 2. เมอมอนตรายทตาไมวาลกตาจะเปนแผลหรอไมเปนกตาม อยาใสยาอะไรทงหมด ควรใชผาหรอกระดาษสะอาดปดตาแลวไปพบแพทย 3. อาการตาแดง ปวดตา เหนดวงไฟมแสงรงรอบ มองเหนภาพไมชด มองเหนมดลง เหลานควรรบปรกษาแพทย 4. ผปวยโรคเบาหวาน โรคความดนเลอดสง โรคเลอด โรคเรอน อาจมโรคแทรกทางตาเกดขนได ผปวยโรคเหลานแมยงไมมอาการของสายตากควรใหจกษแพทยตรวจอยางนอยปละครง เพอปอกงกนการตาบอดจากโรคแทรกทตา ซงถาเกดเปนแลวมกทาลายประสาทตาใหตาบอด และถาโรคเปนมากแลว รกษาใหหายยาก จงควรปองกนตงแตตน

31

5. ผทอายเลย 40 ปไปแลว ควรตรวจเพอปองกนโรคตอหน โรคตอหนชนดเรองรงนน เมอเรมเปนผปวยไมมอาการผดปกตมากจงมกไมรตว จะรตววาเปนหรอมอาการกตอเมอโรคนนเปนมากแลว 6. ควรตรวจสายตาตนเองเปนครงคราวโดยปดตาดทละขางวาสายตาสองขางเหนเทากนหรอไมและตาทงสองขางทางานพรอมกน ถาไมปดดกยงคงคดวาแตละขางยงทางานไดด กระบวนการผลตกระดาษทมผลตอสงแวดลอม (สมชย ศรเลศพทกษ และภวด ตจนดา, 2549) กระบวนการผลตกระดาษสเหลอง ตางกบกระบวนการผลตกระดาษสขาวธรรมดาเพยงแคหลงจากกระบวนการฟอกเยอขาวเรยบรอยแลว กระดาษสเหลองจะใสสเหลองลงไปเพอใหกระดาษทรดออกมามสเหลอง ซงสารสเหลองทใสในกระบวนการผลตนนม 2 แบบคอ สารอนนทรย จะเปนจาพวกแรธาต โลหะ สารจาพวกนไมเปนมตรกบสงแวดลอม แตใหสสวย และสารอกชนดหนงคอ สารอนทรย จะเปนพวกออรแกรนกส ทรทเมนท สามารถละลายนาได และไมทาลายสงแวดลอมมากนก แตอยางไรกด กระบวนการการผลตกระดาษสเหลอง เปนกระบวนการผลตททาใหนาหลงกระบวนการรดนาออกมาเปนสเหลอง ตองทาการแปลงสภาพนาใหเปนนาทดกอน ซงเปนหนาทความรบผดชอบของบรษทผผลต กอนทจะปลอยลงสแมนาหรอลาคลอง พฤตกรรมการอานของคนไทย จากทกลาวขางตนวา ปจจยทชวยในการอานหนงสอไดนานหรอไม ถนอมสายตาหรอไม กระดาษไมไดเปนปจจยหลก แตแสงไฟทเราใชในการอานหนงสอตางหากทเปนตวกาหนดคณภาพการอาน และชวยลดแสงสะทอน รวมทงการเกรงตวของกลามเนอตา (ตวอยางเชนเวลาอานหนงสอพมพ ถงแมกระดาษหนงสอพมพจะไมสบายตาเลย แตหากเราอยในแสงทเหมาะสม กทาใหสามารถลดการทางานของกลามเนอตาได ในขณะเดยวกน ถาเราอานหนงสอพมพในปรมาณแสงทไมเพยงพอ กจะทาใหเราตองเพงตวหนงสอ ทาใหกลามเนอตาทางานหนกขน สงผลตอการปวดตาในเวลาตอมา) จากการวเคราะหดงกลาว พบวาปรมาณแสงไฟ และสของไฟเปนปจจยหลกใน การทางานของสายตาในการอานหนงสอ (บรษทผลตภณฑกระดาษไทย จากด, 2550) พฤตกรรมการอานของคนไทย (สมชย ศรเลศพทกษ และภวด ตจนดา, 2549)

1. คนไทยชอบอานหนงสอกอนเขานอน เพราะฉะนน แสงไฟทใชกจะเปนแสงไฟใน หองนอน หรอแสงไฟสสม (แสงไฟหวเตยง)

2. การอานหนงสอในรถ ปจจบนทการจราจรตดขด มคนไทยจานวนไมนอยทนยมอาน หนงสอในรถยนต

32

3. อานหนงสอในหองเรยน นกเรยน นสต นกศกษา สวนใหญ ไมไดนยมอานหนงสอ ในสวนสาธารณะ หรอสวนหยอมเหมอนนกเรยนในตางประเทศ

4. อานหนงสอในบาน ในหองนอน ในหองนา และททางาน สรป พฤตกรรมการอานหนงสอของคนไทยไมไดอานหนงสอในทโลงแจงทเปนแสงพระอาทตยธรรมชาต เพราะฉะนน การอานดวยแสงไฟบานทวไป กระดาษสเหลองอาจจะทาใหสายตาของเราตองทางานหนกขนมากกวาเดม เนองจากการหกเหของแสงทมตอกระดาษนอย การสะทอนแสงขนมาไมสามารถเพยงพอตอระบบประสาทสมผสของตาได แตหากใชกระดาษส เหลองนวล อานในทแจงในแสงสวางธรรมชาต กระดาษสเหลองนวลจะชวยลดการสะทอนของแสงใหพอเหมาะ สามารถชวยใหกลามเนอตาทางานลดลงได และสามารถอานหนงสอไดยาวนานขน อาจกลาวไดวา กระดาษถนอมสายตาไมไดเปนคาบญญตมาจากจกษแพทย ไมไดมการพสจนอยางเปนทางการวาสามารถชวยถนอมสายตาไดจรง แตเปนเพยงความรสกและทศนคตของผบรโภค และกระแสการโฆษณา เทานน เพราะสงทพสจนไดจรงการอานหนงสอทถกหลก โดยใหสายตาหางจากหนงสอประมาณ 1 ฟต ใหแสงไฟอยทางดานซายเวลาอานหนงสอ และสของแสงไฟทใชในการอาน นนตางหากทเปนการถนอมสายตาอยางแทจรง

แนวคดพฤตกรรมผบรโภค ความหมายของพฤตกรรม ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานไดใหความหมายของ “พฤตกรรม” วาเปนการกระทา หรออาการทแสดงออกทางกลามเนอ ความคดและความรสก เพอตอบสนองตอสงเรา ในทางจตวทยาไดอธบายวา “พฤตกรรม” หรอ “Behavior” หมายถง ทงพฤตกรรมภายนอกทสงเกตเหนไดกบพฤตกรรมภายในทสงเกตเหนไมได แตใชเครองมอวดทางจตวทยาทดสอบวดได ดงนนคาวา “พฤตกรรม” ในทางการวจยจงหมายถง ความร เจตคต และการปฏบต สาหรบในทางการวจย ไดมผใหความหมายของคาวา “พฤตกรรม” ไว เชน พฤตกรรม คอ การแสดงออกของบคคล โดยมพนฐานมาจากความร และทศนคตของบคคล การทบคคลมพฤตกรรมแตกตางกน กเนองมาจากการมความร และทศนคตทแตกตางกน ซงเกดขนไดกเพราะความแตกตางอนเนองมาจากการเปดรบสอ และความแตกตางในการแปลความสารทตนเองไดรบ จงกอใหเกดประสบการณทสงสมทแตกตางกน อนมผลกระทบตอพฤตกรรมของบคคล

33

โดยสรปแลว พฤตกรรม หมายถง การกระทาสงใด ๆ ของบคคล โดยมพนฐานทมาจากทศนคตของบคคลนนเอง ซงพฤตกรรมในการเลอกซอนมความสมพนธกบทศนคตตอแผนซดนนดวย ประโยชนของการศกษาพฤตกรรมผบรโภค

1. ชวยใหนกการตลาดเขาใจถงปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอสนคาของผบรโภค 2. ชวยใหผเกยวของสามารถหาหนทางแกไขพฤตกรรมในการตดสนใจซอสนคาของ

ผบรโภคในสงคมไดถกตองและสอดคลองกบความสามารถในการตอบสนองของธรกจมากยงขน 3. ชวยใหการพฒนาตลาดและการพฒนาผลตภณฑสามารถทาไดดขน 4. เพอประโยชนในการแบงสวนตลาด เพอการตอบสนองความตองการของผบรโภค

ใหตรงกบชนดของสนคาทตองการ 5. ชวยในการปรบปรงกลยทธการตลาดของธรกจตาง ๆ เพอความไดเปรยบคแขงขน

กระบวนการพฤตกรรมผบรโภค (Process of Behavior) 1. พฤตกกรมเกดขนไดตองมสาเหตทาใหเกด 2. พฤตกรรมเกดขนไดจะตองมสงจงใจหรอแรงกระตน 3. พฤตกรรมทเกดขนยอมมงไปสเปาหมาย

ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการซอของผบรโภค 1. ปจจยทางวฒนธรรม เปนปจจยขนพนฐานทสดในการกาหนดความตองการและ

พฤตกรรมของมนษย เชน การศกษา ความเชอ ยงรวมถงพฤตกรรมสวนใหญทไดรบการยอมรบภายในสงคมใดสงคมหนงโดยเฉพาะ ลกษณะชนทางสงคม ประกอบดวย 6 ระดบ ขนท 1 Upper-Upper Class ประกอบดวยผทมชอเสยงเกาแกเกดมาบนกองเงนกองทอง ชนท 2 Lower –Upper Class เปนชนของคนรวยหนาใหม บคคลเหลานเปนผยงใหญในวงการบรหาร เปนผทมรายไดสงสดในจานวนชนทงหมด จดอยในระดบมหาเศรษฐ ชนท 3 Upper-Middle Class ประกอบดวยชายหญงทประสบความสาเรจในวชาอน ๆ สมาชกชนนสวนมากจบปรญญาจากมหาวทยาลย กลมนเรยกกนวาเปนตาเปนสมองของสงคม ชนท 4 Lower-Middle Class เปนพวกทเรยกวาคนโดยเฉลย ประกอบดวยพวกทไมใชฝายบรหาร เจาของธรกจขนาดเลก พวกทางานนงโตะระดบตา ชนท 5 Upper-Lower Class เปนพวก จนแตซอสตย ไดแกชนชนทางานเปนชนทใหญทสดในชนทางสงคม ชนท 6 Lower-Lower Class ประกอบดวยคนงานทไมมความชานาญกลมชาวนาทไมมทดนเปนของตนเอง ชนกลมนอย

34

2. ปจจยทางสงคม เปนปจจยทเกยวของในชวตประจาวนและมอทธพลตอพฤตกรรม การซอ ซงประกอบดวยกลมอางอง ครอบครว บทบาท และสถานะของผซอ 2.1 กลมอางอง หมายถงกลมใด ๆ ทมการเกยวของกน ระหวางคนในกลม แบงเปน 2 ระดบ 2.1.1 กลมปฐมภม ไดแกครอบครว เพอนสนท มกมขอจากดในเรองอาชพ ระดบชน ทางสงคม และชวงอายครอบครว เปนสถาบนททาการซอเพอการบรโภคทสาคญทสด นกการตลาดจะพจารณาครอบครวมากกวาพจารณาเปนรายบคคล 2.1.2 กลมทตยภม เปนกลมทางสงคมทมความสมพนธแบบตวตอตว แตไมบอย มความเหนยวแนนนอยกวากลมปฐมภม 2.2 บทบาททางสถานะ บคคลทจะเกยวของกบหลายกลม เชน ครอบครว กลมอางอง ทาใหบคคลมบทบาทและสถานภาพทแตกตางกนในแตละกลม

3. ปจจยสวนบคคล การตดสนใจของผซอมกไดรบอทธพลจากคณสมบตสวนบคคลตาง ๆ เชน อาย อาชพ สภาวการณทางเศรษฐกจ การศกษา รปแบการดาเนนชวตวฏจกรชวตครอบครว

4. ปจจยทางจตวทยา การเลอกซอของบคคลไดรบอทธพลจากปจจยทางจตวทยา ซงจด ปจจยในตวผบรโภคทมอทธพลตอพฤตกรรมการซอและใชสนคา ปจจยทางจตวทยาประกอบดวยการจงใจ การรบร ความเชอและเจตคต บคลกภาพและแนวความคดของตนเอง นกจตวทยามาสโลวไดกาหนดทฤษฏลาดบขนตอนของความตองการซงกาหนดความตองการขนพนฐานของมนษยไว 5 ระดบ ซงจดลาดบจากความตองการระดบตาไปยงระดบสงคอ

1. ความสาเรจสวนตว 2. ความตองการดานอโก (Eco) (ความภาคภมใจ สถานะ ความเคารพ) 3. ความตองการดานสงคม 4. ความปลอดภยและมนคง 5. ความตองการของรายกาย

กระบวนการตดสนใจของผซอ ขนท 1 การรบรถงปญหา กระบวนการซอจะเกดขนเมอผซอตระหนกถงปญหาหรอความตองการของตนเอง ขนท 2 การคนหาขอมล ในขนนผบรโภคจะแสวงหาขอมลเพอตดสนใจ ในขนแรกจะคนหาขอมลจากแหลงภายในกอน เพอนามาใชในการประเมนทางเลอก หากยงไดขอมลไมเพยงพอกตองหาขอมลเพมจากแหลงภายนอก ขนท 3 การประเมนผลทางเลอก ผบรโภคจะนาขอมลทไดรวบรวมไวมาจดเปนหมวดหม และวเคราะหขอด ขอเสย ทงในลกษณะการเปรยบเทยบหาทางเลอกและความคมคามากทสด

35

ขนท 4 การตดสนใจเลอกทางเลอกทดทสด หลงการประเมน ผประเมนจะทราบขอด ขอเสย หลงจากนนบคคลจะตองตดสนใจเลอกทางเลอกทดทสดในการแกปญหา มกใชประสบการณในอดตเปนเกณฑ ทงประสบการณของตนเองและผอน ขนท 5 การประเมนภายหลงการซอ เปนขนสดทายหลงจากการซอ ผบรโภคจะนาผลตภณฑทซอนนมาใช และในขณะเดยวกนกจะทาการประเมนผลตภณฑนนไปดวย ซงจะเหนไดวา กระบวนการตดสนใจซอของผบรโภคเปนกระบวนการตอเนอง ไมไดหยดตรงทการซอ แนวคดเกยวกบทศนคตของผบรโภค รววรรณ อคนรกษพนธ (2533) ไดใหความหมายของทศนคต ดงน ทศนคต (Attitude) ซงบางตาราใชคาวา “เจตคต” หมายถง ทาท หรอ ความรสกของบคคลตอสงใดสงหนง เจตคตถอเปนกรยาทาท ความรสกรวม ๆ ของบคคลทเกดจากความพรอมหรอความโนมเอยงของจตใจหรอประสาท ซงแสดงออกเพอโตตอบสงเราสงใดสงหนง โดยจะแสดงออกโดยทางสนบสนน เหนดเหนชอบดวยหรอตอตาน ไมเหนดเหนชอบดวยกได ยงมนกวชาการอกหลายทาน ไดใหความหมายของคาวา “ ทศนคต ” ไว เชน

ทศนคต (Attitude) เปนความรสก และความคดโดยรวมของบคคล ซงอาจเปนทางบวกหรอทางลบ เชน ความชอบ ความมอคต ขอคดเหน ความกลว ความเชออยางมนคง ทมตอเรองใดเรองหนง โดยทศนคตจะแสดงออกมาทางความเหน (Opinion) ดงนนจงถอไดวาความเหนของบคคล เปนสญลกษณแสดงถงทศนคตของบคคลนนเอง ทศนคต คอ ความรสก และความคดเหนทบคคล มตอสงของ บคคล สถานการณ สถาบน และขอเสนอใด ๆ ในทางทยอมรบ หรอปฏเสธ ซงมเหตผลททาใหบคคลพรอมทจะแสดงปฏกรยาตอบสนองดานพฤตกรรมอยางเดยวกนตลอด ทศนคต มอยเฉพาะคนนนขนกบสงแวดลอม ซงอาจแสดงออกเปนพฤตกรรม 2 ลกษณะคอ ชอบ หรอพงพอใจ จงทาใหเกดความรกใคร อยากใกลชดกบสงนน หรออกลกษณะหนง คอแสดงออกมาในรปความไมพอใจ เกลยดชง และไมอยากเขาใกลสงนน ทศนคต เปนความเชอและความรสกททนทาน และไดรบการจดระเบยบ ซงมกเปน ตวผลกดนใหเรากระทาไปในทศทางนน ๆ ทศนคต จงมองคประกอบทงทางดานความคด อารมณ และการกระทา Zimbardo and Ebbesen (n.d. อางถงใน รววรรณ อคนรกษพนธ, 2533) ไดใหคาจากดความของทศนคตวา ประกอบดวย 3 องคประกอบ คอ

36

1. องคประกอบทางดานความร ความนกคด (The Cognitive Component) เปนสวนทเปนความเชอของบคคลเกยวกบสงตาง ๆ ทงสวนทชอบและไมชอบ หากบคคลมความรหรอคดวาสงใดดกมกจะมทศนคตทดตอสงนน หากมความรมากอนวาสงนนไมด กมกจะมทศนคตทไมดตอสงนน 2. องคประกอบทางดานความรสก (The Affective Component) เปนสวนทเกยวของกบอารมณและเกยวเนองกบสงตาง ๆ ซงมผลแตกตางกนไปตามบคลกภาพของคนนน เปนลกษณะทเปนคานยมของบคคล 3. องคประกอบทางดานพฤตกรรม (The Behavioral Component) คอการแสดงออกของบคคลตอสงใดสงหนง หรอบคคลใดบคคลหนง ซงเปนผลมาจากองคประกอบทางดานความร ความนกคด และองคประกอบทางดานความรสก จากคาจากดความตาง ๆ สรปแลว ทศนคต กคอ ความรสกนกคดของบคคลทมตอสงใดสงหนง ซงความรสกเหลานอาจสงผลใหบคคลแสดงออกตอสงนน ๆ ไปในแนวทางใดแนวทางหนง ประเภทของทศนคต องคประกอบของทศนคตทง 3 ประการดงทไดกลาวมาแลว จะประกอบขนเปนทศนคตอยางใดอยางหนง โดยบคคลสามารถแสดงทศนคตไดใน 3 ประเภท 1. ทศนคตเชงบวก เปนทศนคตทชกนาใหบคคลแสดงออกถงความรสก หรออารมณโตตอบออกไปในดานทดตอบคคลอน หรอตอเรองราวตาง ๆ รวมทงตอหนวยงาน องคการ สถาบน และการดาเนนกจการขององคการและอน ๆ 2. ทศนคตเชงลบ เปนทศนคตทสรางความรสกไมด เปนไปในทางเสอมเสย ไมไดรบความเชอถอ หรอไววางใจ อาจมความเคลอบแคลงสงสย รวมทงเกลยดชงตอบคคลใดบคคลหนง เรองราวปญหาใดปญหาหนง หรอหนวยงาน องคการ สถาบน และการดาเนนการขององคการใด ๆ 3. ทศนคตทบคคลไมแสดงความคดเหนในเรองราวหรอปญหาตาง ๆ หรอไมแสดงความคดเหนใด ๆ ตอบคคล หนวยงาน สถาบน องคการ และอน ๆ ทศนคตทง 3 ประเภทน บคคลหนงอาจจะมเพยงประการเดยว หรอหลายประเภทรวมกนกได ขนอยกบความมนคงในเรองความเชอ ความรสกนกคด หรอคานยมอน ๆ ทมตอบคคล สงของ การกระทา หรอสถานการณตาง ๆ นอกจากนแลว ทศนคตในแตละประเภททเกดขนนน สามารถมความเขมขนแตกตางกนได เชน ทศนคตเชงบวก อาจเปนทศนคตทดมากหรอนอยแตกตางกน หรอถาเปนทศนคตเชงลบอาจเปนทศนคตทไมดตอสงนนมากหรอนอยแตกตางกนได การเกดทศนคต ทศนคตเปนสงทเกดมาจากการเรยนร (Learning) จากแหลงทศนคต (Sources of Attitudes) ตาง ๆ ทมอยมากมาย อยางไรกตาม แหลงททาใหคนเกดทศนคตทสาคญกคอ

37

1. ประสบการณเฉพาะอยาง (Specific Experience) เมอบคคลมประสบการณเฉพาะอยางตอสงใดสงหนงในทางทดหรอไมด จะทาใหเขาเกดทศนคตตอสงนนไปตามทศทางทเคยมประสบการณมากอน เชน นาย ก เคยพดคยกบนาย ข ดวยไมตรทด กจะทาใหนาย ก รสกชอบหรอมทศนคตทดตอนาย ข เปนตน 2. การตดตอสอสารจากบคคลอน (Communication From Others) การไดรบการตดตอสอสารจากบคคลอนจะทาใหเกดทศนคตจากการรบรขาวสารตาง ๆ จากผอนได เชน เดกทเคยไดรบการสงสอนจากผใหญวาทาอยางนด อยางนนไมด กจะทาใหเดกมทศนคตตอการกระทาตาง ๆ ตามทไดรบการสงสอนมา 3. สงทเปนแบบอยาง (Models) การเลยนแบบผอนทาใหเกดทศนคตขนได เชน เดกมความเคารพเชอฟงพอแม เมอเหนวาพอแมไมชอบสงใด เดกกจะเลยนแบบคอไมชอบสงนนไปดวย 4. ความเกยวของกบสถาบน (Institutional Factors) ทศนคตของบคคลหลายอยางเกดขนเนองจากความเกยวของกบสถาบน เชน โรงเรยน วด หนวยงานตาง ๆ ซงสถาบนเหลานจะเปนแหลงทมาและสนบสนนใหคนเกดทศนคตบางอยางขนได การเปลยนแปลงทศนคต (รววรรณ อคนรกษพนธ, 2533) ทศนคตของบคคลเมอเกดขนแลวแมจะคงทนแตกสามารถเปลยนไดโดยตวบคคล สถานการณ ขาวสาร การชวนเชอ และสงตาง ๆ ททาใหเกดการยอมรบในสงใหม แตจะตองมความสมพนธกบคานยมเดมของบคคลนน หากมความขดแยงกบคานยมหรอความเชอเดมอาจกอใหเกดภาวะความไมสอดคลองกน (Cognitive Dissonance Theory) ได นนคอ ความร ความเขาใจ หรอความเชอทไดรบมาใหมนนไมสอดคลองกบความร ความเขาใจ หรอความเชอเกาทมอย กจะทาใหเกดภาวะของความไมสบายใจขน ดงนนบคคลจงตองพยายามลดความไมสอดคลองดงกลาว โดยอาจแสดงออกมาในลกษณะการหลกเลยงความไมสบายใจดงกลาวนน จากทฤษฎดงกลาวแสดงใหเหนวา ความร ความเขาใจ หรอความเชอทไดรบมาใหมจากชองทางตาง ๆ เชน สอมวลชนนน จะไมมผลในการเปลยนแปลงทศนคตดงเดมของบคคลมากนก แตจะเปนไปไดในดานการเปนแรงเสรม หรอสนบสนนทศนคตทมอยเดมแลวมากกวา นอกจากนการเปลยนแปลงทศนคตอาจเกดขนไดจากการยอมรบโดยวธการบงคบ เชน ใชกฎหมาย ขอบงคบ เปนตน การเปลยนแปลงทศนคต แบงไดเปน 2 ประเภทคอ 1. การเปลยนแปลงไปในทางเดยวกน หมายถง ทศนคตของบคคลทเปนไปในทางบวกกจะเพมมากขนในทางบวกดวย และทศนคตทเปนไปในทางลบกจะเพมมากขนในทางลบดวย การเปลยนแปลงเชนนงาย และคงทนกวาการเปลยนแปลงในประเภทท 2 2. การเปลยนแปลงไปคนละทาง หมายถง การเปลยนทศนคตเดมของบคคลทเปนไป ในทางบวกกจะลดลงไปในทางลบ และถาเปนไปไนทางลบกจะกลบเปนไปในทางบวก

38

การเปลยนแปลงเชนนจะตองระมดระวง เนองจากอาจกอใหเกดภาวะความไมสอดคลองกน (Cognitive Dissonance Theory) ดงทไดกลาวมาขางตนได เมอมทศนคตเกดขน หรอมการเปลยนแปลงทศนคตในแบบใดแบบหนงแลว กสามารถเชอมโยงและสงผลไปยงพฤตกรรม เกดการกระทาอยางใดอยางหนงออกมา งานวจยทเกยวของ แพทยหญงสดารตน ใหญสวาง (2548) หวหนาภาควชาจกษวทยา คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย จากขอมลการสารวจสขภาพสายตาของคนไทยโดยกระทรวงสาธารณสขในรอบ 6 ปทผานมา โดยวธตรวจวดสายตาในกลมวยแรงงาน ซงมประมาณ 45 ลานคน พบวา30% มสายตาขางใดขางหนง หรอทงสองขางผดปกต คาดวาขณะนจะมคนไทยไมตากวา 14 ลานคน ม สายตาผดปกต นอกจากนการทางานทตองทากบเอกสารทเปนกระดาษ ขาวลาสดเกยวกบกระดาษถนอมสายตา ทวากระดาษบางชนดจะชวยถนอมสายตาได โดยผผลตมการนาทฤษฎเรองสของวตถมาเปนคาอธบายนน ในทางจกษวทยายงไมมหลกฐานทางวทยาศาสตรในเรองทวาสของกระดาษจะมผลตอสายตา และยงไมมการศกษาวจยทบงบอกวากระดาษมผลตอสายตา ปจจยเกยวกบความสวางของแสงนาจะชวยใหสบายตามากกวา ปจจยเกยวกบประเภทและสของกระดาษ ดงนนในการทางานเอกสารหรอการอานหนงสอจงควรทาในททมแสงสวางเพยงพอจดหองทางานใหมแสงสะทอนนอยทสด จะทาใหสบายตา และใชสายตาไดนาน ไทยเปเปอร (2550) จากการทดสอบกระดาษถนอมสายตา Green Read จากผลการทดสอบการสะทอนแสงโดยศนยวจยและพฒนาผลตภณฑ พบวา กระดาษถนอมสายตา Green Read ทมสถนอมสายตาและผวหนาทไมเรยบมนจะชวยลดการสะทอนของแสงเขาสดวงตา ดงนนในสภาวะแสดงทเหมาะสมกบการอานทวไป กระดาษถนอมสายตา Green Reed จะชวยใหรสกสบายตากวาการอานจากกระดาษขาว โดย 1) แสงในชวงคลนสนาเงน (400-500 nm) มแนวโนมทาอนตรายตอจอตา (Ratina) มากทสด เมอเทยบกบแสงในชวงคลนอน ๆ 2) กระดาษถนอมสายตา (Green Read) ถกออกแบบมาใหดดกลนแสงในชวงคลนสนาเงน ทาใหมการสะทอนนอยกวากระดาษขาวและกระดาษเคลอบผว และจากผลการวจยของสหรฐอเมรกา เรองแสงกบดวงตา พบวา แสงสนาเงนซงอยในชวงระหวาง 400-700 นาโนเมตร ซงจดเปนชวงแสงทสามารถมองเหนดวยตาเปลา เปนแสงทมพลงงานมากทสด ถงแมวามนจะมพลงงานนอยกวาคลนรงส UV แตมนกสามารถทจะแทรกซมเขาไปสเนอเยอ ซงเปนสาเหตทาใหเซลลเนอเยอในดวงตาถกทาลาย นอกจากนมการทดลองโดยใชเนอเยอทคลายเรตนาของดวงตา พบวา มการถกทาลายอยางตอเนอง จากแสงสนาเงน ซงเปนสาเหตหลกทนาไปสการสนสภาพการมองเหน เปนปจจยหลกททาใหคนอายมากกวา 60 ปในสหรฐอเมรกาตาบอด