ตอมไรทอและชนดของฮอรโมน ค าสง จงเตมค าหรอขอความลงในชองวางใหไดใจความสมบรณ 1. นกเรยนวเคราะหการทดลองของอารโนล เอ เบอรโทลด จากภาพท 9-1 หนา 68 ในแบบเรยนชววทยา เลม3 สสวท.แลวตอบค าถาม 1.1 จากการทดลองในชดท 2 นกเรยนสรปผลการทดลองอยางไร .................................................................................................................................................................. 1.2 ประจกษพยานใดทยนยนวาอณฑะควบคมการแสดงลกษณะเพศผของไก

.................................................................................................................................................................................................................. 1.3 จากการทดลองในชดท 3 ปญหาของผทดลองนาจะเปนอยางไร .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. 1.4 จากการทดลองทง 3 ชดของอารโนล เอ เบอรโทลด จะสรปไดอยางไร ..................................................................................................................................................................

2. ตอม(Gland) แบงออกเปน..........ชนด คอ1……………………………ลกษณะทปรากฎ…………………… ………………………………………….2..………………………………ลกษณะทปรากฎ 3. ตอมไรทอแบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1) ..................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... 2) ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ประเภทของฮอรโมน จ าแนกตามสมบตทางเคม ดงน 1) กลมเอมน ( Amine) ไดแก ฮอรโมนจากตอมไทรอยด อะดรนล เมดลลา เปนฮอรโมนทละลายน าได ฮอรโมนกลมน สรางขนมาแลวจะเกบในรปของคอลลอยดหรอแกรนล สรางมาจากเนอเยอชน ectoderm 2) กลมโปรตนหรอพอลเพปไทด (Peptide ) ไดแก ฮอรโมนจากตอมใตสมอง เชน ออกซโทซน นอรเอพเนฟรน ACTH TSH LH เปนตน เปนฮอรโมนทมโมเลกลขนาดใหญ ละลายน าได เมอสรางขน มาแลวจะเกบไวในลกษณะของแกรนล สรางมาจากเนอเยอชน endoderm หลงออกนอกเซลลโดย Exocytosis 3) กลมสเตรอยด ( Steroid ) ไดแกฮอณโมนจากอะดรนล คอรเทกซ และฮอรโมนเพศ ฮอรโมนกลมน ไมละลายน าแตละลายในไขมน เมอสรางแลวจะหลงออกมาใชทนท โดยหลงออกนอกเซลลโดย Simple diffusion

ลกษณะการท างานและกลไกการออกฤทธของฮอรโมน 1 ระบบตอมไรทอ ท าหนาทในการสรางและหลงฮอรโมนตางๆ 2 ฮอรโมนทสรางขนถกล าเลยงไปกบระบบเลอด ฮอรโมนจงมการกระจายไปไดทงรางกาย 3 ฮอรโมนออกฤทธยงอวยวะเปาหมายตางๆ( Target organ) โดย Target organ จะม Receptor ตอฮอรโมน ท าใหอวยวะอนทไมม Receptor จงไมมผลตอฮอรโมน 4 เมอจบกบ Receptor จะมผลกระตนการสงเคราะหโปรตนภายในเซลลนน ๆ 5 ฮอรโมนจะกระตนท าใหเกดกระบวนการ Transcription และ Translation 6 เซลลตวรบฮอรโมนจงม Free ribosome จ านวนมาก(เพราะตองสรางโปรตน) 7 ฮอรโมนตางชนด จะมตวรบ ( Receptor)และการออกฤทธตางกน ดงน - Amine , Peptide ตวรบอยทผวเซลล ออกฤทธตองผาน Secondary messenger - Steroid hormone ตวรบอยทผวนวเคลยส ออกฤทธโดยตรงตอเซลล 4. สรปฮอรโมนจากตอมใตสมอง ตอมใตสมองสวนหนา(anterior lobe of Pituitary gland)

ฮอรโมนทสราง องคประกอบทางเคม

อวยวะเปาหมาย หนาท ความผดปกตทเกดขน

Somatotrophic hormone(STH)หรอGrowth Hormone(GH)

โปรตน เซลลทวไป กลามเนอและกระดก

- กระตนเมทาบอลซมของคารโบไฮเดรตและไขมน(เพมการสลายไขมนและเพมน าตาลในเลอด) -กระตนการเจรญของกระดกและกลามเนอ -กระตนการสงเคราะหโปรตน

เดก -H.นอย:กระดกแขนขา จะไมเจรญ=เตยแคระ(Dwarfism) -H.มาก=รางกายใหญโตผดปกต(Gigantism) ผใหญ -H.นอย:น าตาลในเลอดต า=Simmond’s disease -H.มาก=การเจรญของกระดกบางสวนของรางกายโดยเฉพาะสวนปลายของรางกายผดปกต =Acromegaly

ฮอรโมนทสราง องคประกอบทางเคม

อวยวะเปาหมาย

หนาท ความผดปกตทเกดขน

Gonadotrophic hormoneประกอบดวย 1. follicle stimulating hormone (FSH)

ไกลโค-โปรตน

อณฑะและรงไข

เพศชาย-กระตนใหอญฑะเจรญ กระตนการสรางอสจ เพศหญง-กระตนการเจรญของฟอลลเคลในรงไขและรวมกบ LH กระตนใหฟอลลเคลสรางฮอรโมนestrogen

มมากหรอนอยเกนไปจะท าใหลกษณะทางเพศผดปกต

2.Luteinizing hormone (LH)

ไกลโค-โปรตน

อณฑะและรงไข

เพศชาย-กระตนใหinterstitial cellของอณฑะใหหลงฮอรโมนtestosterone เพศหญง-กระตนใหมการตกไขและกระตนcorpusluteumใหหลงฮอรโมนprogesterone

มมากหรอนอยเกนไปจะท าใหลกษณะทางเพศผดปกต

Prolactin (PRL) โปรตน ตอมน านมและรงไข

-กระตนการสรางน านมและหลงน านม(ในคน) -ยบยงการตกไข

มมากหรอนอยเกนไปจะท าใหการสรางน านมผดปกต

Adrenocorticotrophic hormone (ACTH)

พอลเพป-ไทด

Adrenal cortex

กระตนการหลงฮอรโมนคอรตซอล จาก Adrenal cortex

ถามมากหรอนอยเกนไปจะท าใหฮอรโมน คอรตซอล มากหรอนอยตามไปดวย

Thyroid stimulating hormone (TSH)

ไกลโค-โปรตน

ตอมไทรอยด

-กระตนการเพมขนาดของตอม -เพมอตราการดดไอโอไดด -เพมอตราการสงเคราะหสารคอลลอยดในไทรอยดฟอลลเคล

มมากหรอนอยเกนไปจะมผลท าใหตอมไทรอยดเจรญผดปกต

Endorphin ออกฤทธคลายมอรฟน

-ระงบความเจบปวด -เกดความคดสรางสรรค -เพมความตนตวมชวตชวาและความสข=สารแหงความสข

ตอมใตสมองสวนกลาง (Intermediate lobe of Pituitary gland) Melanocyte stimulating hormone (MSH)

ผวหนง -กระตนการสรางเมดส -กระตนใหสตวเลอดเยนมสเขมขน

ฮอรโมนทสราง องคประกอบทางเคม

อวยวะเปาหมาย

หนาท ความผดปกตทเกดขน

ตอมใตสมองสวนหลง (posterior lobe of Pituitary gland)=ฮอรโมนสรางจากไฮโพทาลามส Vasopressin หรอ Antidiuretic hormone (ADH)

เพปไทด ทอหนวยไตและเสนเลอดแดง

-กระตนการดดน ากลบคนททอของหนวยไตเขาสกระแสเลอด -ลดปรมาณน าปสสาวะ กระตนการหดตวของเสนเลอดแดงขนาดเลก -จะหลงมากเมอแรงดนออสโมตกในเลอดสงขนและมความเครยด

ถาม ADH นอยเกนไปจะท าใหเกดโรคเบาจด (diabetes insipidus)

Oxytocin เพปไทด กลามเนอเรยบของอวยวะภายใน

กระตนการหดตวของกลามเนอมดลกและตอมน านม

-ถามมากจะคลอดลกกอนก าหนด -ถามนอยจะคลอดลกยาก

5.ฮอรโมนจากตอมไทรอยด = Thyroid gland ฮอรโมนทสราง องคประกอ

บทางเคม อวยวะ

เปาหมาย หนาท ความผดปกตทเกดขน

Triiodotyronine(T3) Thyroxin (T4) (สรางจากกลมเซลลไทรอยดฟอลลเคล =Thyroid follicle)

กรดอะมโนทมไอโอดน

เซลลทวรางกาย

-เพมอตราเมทาบอลซมและอตราการใชO2ของเซลลทวรางกาย -เพมการสงเคราะหโปรตนและเอนไซมเรงปฏกรยาตางๆ -เพมการดดซมคารโบไฮเดรตและการเผาผลาญเปนพลงงาน -ควบคมการเจรญเตบโต มผลตอการพฒนาของรางกายและสมองตามปกต -ควบคมเมทามอรโฟซสของสตวครงบกครงน า ท าใหลกออดกลายเปน

มฮอรโมนมากHyperthyroidism/Grave’s disease/Thyrotoxicosis/ Exopthalmic Toxic goiter -มอาการขรอน หวงาย กนจแตไมอวน -ตาโปน(Exophthalmos) -คอพอกเปนพษ(Toxic Goiter) -ถาเปนมากจะมไขสง หวใจเตนเรวมากผดจงหวะ กระตนซมพาเทตกและเสยชวตได มฮอรโมนนอย Myxedema /Simple goiter / Hypothyroidism -อวน บวมน าไมคอยมแรง เฉอยชา ทนหนาวไมได=Simple goiter(คอพอกธรรมดา ตาไมโปน) -ในเดก=Cretinism(เออ)พฒนาการทางรางกายและสมองชาลง ปญญาออน

ฮอรโมนทสราง องคประกอบทางเคม

อวยวะเปาหมาย

หนาท ความผดปกตทเกดขน

Calcitonin (สรางจากเซลลซ=C-cell หรอพาราฟอลลควลาร =parafollicular cell)

เพปไทด เซลลกระดก ลดแคลเซยม Ca2+ ในเลอด -ลดการดดกลบแคลเซยมทไต -เพมการสะสมแคลเซยมในกระดกท าใหกระดกหนาขน

6. ฮอรโมนจากตอมพาราไทรอยด =Parathyroid gland ฮอรโมนทสราง องคประกอบ

ทางเคม อวยวะ

เปาหมาย หนาท ความผดปกตทเกดขน

Parathormone / Parathyroid hormone=PTH

เพปไทด กระดก ทอหนวยไตและล าไสเลก

เพมแคลเซยม Ca2+ ในเลอด -เพมการดดกลบแคลเซยมทไต -กระตนการสงเคราะหวตามนดเพมขนท าใหมการดดซมแคลเซยมทล าไสเลกเพมขน -สลายแคลเซยมจากกระดกและฟนท าใหกระดกบาง หกงาย -กระตนใหไตขบฟอสเฟตออกนอกรางกาย

-ถามมากเกนไปจะท าใหกระดกผ หก งอไดงาย -ถามนอยเกนไปจะเกดอาการกระตก

7.ฮอรโมนจากไอสเลตออฟแลงเกอรฮานส (Islets of Langerhans): เปนกลมเซลลทกระจายอยในตบออน ฮอรโมนทสราง องคประกอบ

ทางเคม อวยวะ

เปาหมาย หนาท ความผดปกตทเกดขน

Insulin จากกลมเซลลชนด -cell

โปรตน กลามเนอและตบ

ลดน าตาลในเลอด -กระตนการเปลยนน าตาลกลโคสเปนไกลโคเจน -กระตนการเปลยนกลโคสเปนไขมน -กระตนกลโคสเขาสเซลลเพอเผาผลาญเปนพลงงาน -กระตนการสงเคราะหโปรตนจากกรดอะมโน

-ถามมากเกนไป : น าตาลในเลอดต า อาจเกดอาการชอก หมดสต -ถามนอยเกนไป : ระดบน าตาลในเลอดสงจะเปนโรคเบาหวาน(Diabetes mellitus)

Glucagon จากกลมเซลลชนด -cell

เพปไทด เซลลตบและกลามเนอ

เพมน าตาลในเลอด -กระตนการสลายไกลโคเจนเปนกลโคส(เซลลตบ) -กระตนการสงเคราะหกลโคสจากกรดอะมโน

-ถามมากหรอนอยเกนไปจะไมเกดผลเสยตอรางกายเทาใด เพราะมฮอรโมนชนดอนๆท าหนาทคลายกนได

โรคเบาหวาน(Diabetes mellitus) : DM เปนความบกพรองของการสรางฮอรโมนอนซลน ผปวยจะมระดบน าตาลในเลอดสง โดยวนจฉยจาก

– Fasting blood glucose มากกวา 126 mg/dl

– Random blood glucose มากกวา 200 mg/dl อยางนอย3 ครง สาเหตเกดจากความผดปกตตางๆ มการท าลาย -cell ของ Islets of Langerhans : DM type І ► พบไดในทกชวงอาย ตวรบฮอรโมนดอตอการรบอนซลน (พบในผสงอาย) : DM type І І

อาการของโรคและภาวะแทรกซอน ระดบน าตาลในเลอดสง เนองจากไมสามารถน ากลโคสเขาสเซลลได เซลลขาดพลงงานท าใหเซลลออนแอ ภมตานทานแย ท าใหปลายประสาทเสอม ชาตามปลายมอปลายเทา มความเสยงตอการเกดแผล และแผลหายชา อาจเกดแผลเนา ตองตดอวยวะ มผลตอไต ท าใหไตวายได : กรองน าตาลมากเกนไป มผลตอ Retina ท าใหอาจเกดภาวะตาบอดจากเบาหวานได (Diabetes retinopathy : เบาหวานขนตา)

8.ฮอรโมนจากตอมหมวกไต

ฮอรโมนทสราง องคประกอบทางเคม

อวยวะเปาหมาย

หนาท ความผดปกตทเกดขน

1.ฮอรโมนจากตอมหมวกไตสวนนอก (Adrenal cortex) ถาตอมถกท าลาย : เปนโรคแอดดสน(Addison’s disease)

1.1 Glucocorticoid เชน cortisal,cortisone,corticosterone

สเตรอยด เซลลตบและกลามเนอ

เพมน าตาลในเลอด -กระตนการสลายไกลโคเจนเปนกลโคสทตบและกลามเนอ ควบคมเมทาบอลซมของคารโบไฮเดรตและโปรตน -กระตนใหมการสรางกลโคสจากสารอนไดแกกรดอะมโน กรดไขมนและกลเซอรอล

ถามมาก : เปนโรคคชชง ( Cushing ’s syndrome ) Concept หนาจนทรแรม แกมหอยเชอม เออมไมไหว ยายมหนวด ปวดกระดก ลกทะเล เทเหมอนควาย พงแตกลาย อวนแตตว

1.2 Mineralocorticoid เชน aldosterone

สเตรอยด

ทอหนวยไตและเยอบทางเดนอาหาร

-ควบคมสมดลน า Na+และ K+

ในเลอด(สงวน Na+แตขบ K+

ออกจากไต) -ควบคมสมดลความเขมขนของฟอสเฟต

ถามมาก : จะขบ K+ออกไปกบปสสาวะมาก แต Na+จะถกสะสมไว ถามนอย : จะขบ Na+และ Cl-

ออกไปกบปสสาวะมาก 1.3 ฮอรโมนเพศ : Sex hormone

สเตรอยด ควบคมลกษณะทางเพศของชายและหญง

ถามมาก : จะเปนหนม-สาวเรว มขนตามตวมาก เสยงหาวมเครา

ฮอรโมนทสราง องคประกอบทางเคม

อวยวะเปาหมาย

หนาท ความผดปกตทเกดขน

2.ฮอรโมนจากตอมหมวกไตสวนใน (Adrenal Medulla) 2.1 Adrenaline หรอ Epinephrine

เอมน หวใจ เสนเลอดแดงขนาดเลก ตบ เซลล

เพมน าตาลในเลอด -กระตนใหไกลโคเจนเปลยนเปนกลโคสในกระแสเลอดมากขน -กระตนใหหวใจเตนแรงความดนโลหตสงขน เลอดแขงตวเรว -เสนเลอดแดงทผวหนงและชองทองหดตว หลอดลมขยาย -เพมการใช O2ของเซลล

ถามมากเกนไปรางกายจะมพลงงานมาก

2.2 Noradrenaline หรอ Norepinephrine

เอมน หวใจ เสนเลอดแดงขนาดเลก ตบ เซลล

คลายกบอะดรนาลน คอท าใหความดนเลอดสง เสนเลอด artery ทไปเลยงอวยวะภายในตางๆบบตว เพมระดบน าตาลในเลอด

9.ฮอรโมนจากอวยวะสบพนธ (Gonadal sex hormone ) ฮอรโมนทสราง องคประกอบ

ทางเคม อวยวะเปาหมาย หนาท ความผดปกตทเกดขน

1.อณฑะ (Testis)จากกลมเซลลอนเตอรสตเชยล (Interstitial cells of Leydig)เมอไดรบการกระตนจาก LH Androgen ชนดทมมากทสด คอ Testosterone

สเตรอยด อวยวะทเกยวของกบการสบพนธและการแสดงลกษณะตางๆของเพศชาย

-ควบคมการเจรญเตบโตของอวยวะสบพนธ -ควบคมลกษณะความเปนผชาย -กระตนการสรางกลามเนอ มผลท าใหสวมากขน เสยงหาว

ถามมาก : ท าใหมความเปนหนมเรว ถามนอย : ท าใหระบบสบพนธเจรญเตบโตชา

2. รงไข (Ovary) -Estrogen จากเซลลฟอลลเคล (Follicular cell)

สเตรอยด รงไข มดลกอวยวะทเกยวของกบการสบพนธและการแสดงลกษณะตางๆของเพศหญง

-ควบคมลกษณะความเปนสาว -ท าใหมเตานมใหญ(เพมโอกาสเสยงในการเกดมะเรงเตานม)

ถามมาก : ท าใหมความเปนสาวเรว ถามนอย : ท าใหระบบสบพนธเจรญเตบโตชา

ฮอรโมนทสราง องคประกอบทางเคม

อวยวะเปาหมาย หนาท ความผดปกตทเกดขน

- Progesterone หรอ progestin จากCorpus luteum cell

สเตรอยด ตอมน านม เยอบมดลก เซลลฟอลลเคล

-ยบยงการเจรญเตบโตของฟอลลเคลและการตกไข -ท าใหตอมน านมขยายตว -ท าใหเยอบมดลกชนใน(endometrium)หนาขน

ถามมาก : ท าใหมความเปนสาวเรว ถามนอย : ท าใหระบบสบพนธเจรญเตบโตชาและมดลกจะลอกท าใหเกดการแทง

-Relaxin จากเซลลฟอลลเคล (Follicular cell)

สเตรอยด -ท าใหเอนทยดหวเหนาคลายตว -ปากมดลกออนนมท าใหคลอดลกงาย

ตอมไพเนยล(Pineal gland ) Melatonin เอมน -ผวหนงในสตว

เลอดเยน -อวยวะเพศในสตวเลอดอน

-ในสตวเลอดเยน กระตนใหเมดสมารวมตว ท าใหผวหนงมสจาง -ในสตวเลอดอน ยบยงการเจรญเตบโตของอวยวะเพศไมใหเจรญเรวกอนก าหนด

ถามมาก : จะเปนหนมสาวชากวาวยอนสมควร ถามนอย : จะเปนหนมสาวเรวกวาวยอนสมควร

10.ฮอรโมนจากอวยวะอน ฮอรโมนทสราง เซลลทสราง อวยวะเปาหมาย หนาท

Human Chorionic Gonadotrophin:HCG

เซลลของรก (placenta)

คอรปสลเทยม -กระตนคอรปสลเทยมในรงไขใหเจรญตอไปและสรางฮอรโมนโพรเจสเทอโรนเพมขน

Thymosin ตอมไทมส (Thymus gland)

ตอมไทมส -กระตนการสรางเซลลเมดเลอดขาวชนดเซลลท (T-lymphocyte) -ยบยงการเจรญเตบโตของอวยวะสบพนธ

Gastrin Pyloric mucosa cellในกระเพาะอาหาร

กระเพาะอาหารและตบออน

-กระตนการหลงเอนไซมและกรดไฮโดรคลอรกของกระเพาะอาหาร -กระตนการหลงเอนไซมจากตบออน -ควบคมการบบตวของกระเพาะอาหารและล าไสเลก

Secretin Duodenal mucosa cell ในล าไสเลก

ตบออน -กระตนตบออนใหหลงเอนไซมและโซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนต -กระตนการบบตวของทอน าด

การรกษาดลยภาพของรางกายดวยฮอรโมน การควบคมการหลงฮอรโมน (Control of Hormone Secretion)

.........การควบคมการหลงฮอรโมนจากตอมไรทอสวนใหญเปนกลไกแบบตอบสนองกลบ (feedback mechanism) ซงอาจจะเปนไปในทางบวก (กระตน) เรยกวา positive feedback หรออาจจะเปนไปในทางลบ (ยบยง) เรยกวา negative feedback การควบคมการหลงฮอรโมนแบงเปน 3 แบบ 1. ฮอรโมนควบคมการหลงของโทรฟกฮอรโมน 2. การเปลยนแปลงทางสรระของรางกายควบคมการหลงฮอรโมน 3. สารเคม ควบคมการหลงฮอรโมน ......ฮอรโมนควบคมการหลงของโทรฟกฮอรโมน (Hormonal control of tropic hormone secretion) ลกษณะการหลง tropic hormones มตอมไรทอเปนอวยวะเปาหมายซงจะสรางฮอรโมนกลบไปควบคมการหลงของ tropic hormones ในเพศหญง ฮอรโมน FSH, LH เปน tropic hormones การหลงของฮอรโมนในกลมนถกควบคมโดยฮอรโมน estrogen และ progesterone ทสรางมาจากรงไข

..................................... ..............

.......... . ในเพศชายฮอรโมน FSH, LH (ICSH) เปน gonadotropic hormones หลงออกมาจากตอมใตสมองสวนหนา การหลงของฮอรโมนกลมนถกควบคมโดยฮอรโมน testosterone ทสรางมาจาก Leydig cells ทอยในลกอณฑะ การท างานของ testosterone จะเปนแบบ feedback mechanism เพอควบคมการสรางอสจและสรางฮอรโมน FSH, LH ..........................

การเปลยนแปลงทางสรรของรางกายควบคมการหลงฮอรโมน (The physiological change control of hormone secretion) การเปลยนแปลงทางสรรของรางกาย (ระดบน าตาลในเลอดทสงหรอต า) จะเปนตวกระตนหรอยบยงตอมไรทอใหสรางและหลงฮอรโมนออกมา ตวอยางเชน กลมเซลลในตบออนเรยกวา beta–cells of islet of Langerhans ซงท าหนาทเปนตอมไรทอ ทสรางและหลงฮอรโมน insulin ออกมา

....................

...........

Rise of Glucose in blood

สารเคมควบคมการหลงฮอรโมน (Chemical substance control of hormone secretion) ........... การเปลยนแปลงการท างานของสรรของรางกาย (ความดนเลอดต า) ท าใหเกดสภาวะทไปกระตนเนอเยอทไมใชตอมไรทอ (Juxtaglomerular cells) ใหสรางและปลอยสารเคม (renin) ออกมาสกระแสเลอด และ renin ถกเปลยนไปเปน angiotensin ซงไปกระตนใหตอมหมวกไปชนนอก (adrenal cortex) หลงฮอรโมน aldosterone ออกมาสกระแสเลอด ท าใหเกดการดดซมกลบของ Na+ และน าจากหลอดไตตรงบรเวณ distal convoluted tubule เขาสเสนเลอดฝอยตรงบรเวณนน ท าใหความดนเลอดสงซงจะไปยบยงการปลอย renin ออกมา ..............................

ฟโรโมน ...............Pheromone หมายถง สารเคมทสตวขบออกมานอกรางกาย โดยตอมมทอ (exocrine gland) ซงไมมผลตอตวเอง แตจะไปมผล ตอสตวตวอนทเปนชนดหรอ สปชสเดยวกน ใหเกดการเปลยนแปลงทางพฤตกรรม และสรรวทยาเฉพาะอยางได ชนดของ Pheromone Releaser Pheromone = ท าใหพฤตกรรมเปลยนไป 1. สารดงดดเพศตรงขาม (Sex Attractant) –แมลงสาบตวเมยจะหลง ฟโรโมนลอแมลงสาบตวผได , การดงดดของผเสอไหม 2. สารเตอนภย (Alarm Pheromone) –สนขมการปสสาวะบอกอาณาเขต -Dead Pheromone ในมดทถกบตาย หรอในผงทถกฆาตาย 3. สารสงเสรมการรวมกลม (Aggregation – Promoting Subtances) ยกเวนสารสารทมกลนเหมนๆของแมลงทผลตออกมาเพอปองกนศตร เรยกวาAllomones Primer Pheromone = ท าใหสรระรางกายเปลยนไป

1. Queen Pheromone ในนางพญาผง จะท าใหผงงานเปนหมน 2. Bruce’s Pheromone ในหนตวผ จะท าใหหนตวเมยแทง................... ...........................................

ฮอรโมนจากแมลง ...............ฮอรโมนจากแมลงม 3 กลม คอ 1. ฮอรโมนจากสมอง (brain hormone หรอ BH) เปนกลมฮอรโมนซงสรางจาก neurosecretory cell ในสมอง กระตนตอมไรทอบรเวณทรวงอก ท าใหสรางฮอรโมน molting hormone (MH) ไปเกบไวใน corpus cardiacum ตอไป 2. ฮอรโมนเกยวกบการลอกคราบ (molting hormone หรอ MH) สรางบรเวณทรวงอกมผลท าใหแมลงลอกคราบ และ metamorphosis เปนตวโตเตมวย 3. ฮอรโมนยวไนล(Juvenile hormone หรอ JH) สรางขนในระยะตวออน ท าหนาทปองกนการลอกคราบ ถามมากตวหนอนและดกแดไมเปนตวเตมวย แตถาม JH ลดลง จะกระตนใหลอกคราบแลวกลายเปนตวเตมวยได

แบบฝกหดเรองฮอรโมน

ค าสง จงตอบค าถามตอไปนมาพอเขาใจ

1. ฮอรโมนคออะไร ตอบ ............................................................................................................................. .................................. ............................................................................................... ........................................................................ 2. ตอมไรทอทส าคญในรางกายไดแกตอมอะไรบาง ตอบ ............................................................................................................................. .................................. ............................................................................................................................. .......................................... 3. โกรทฮอรโมนท าหนาทอะไร ในเดกถามฮอรโมนนมากจะมลกษณะอยางไร ตอบ ............................................................................................................................. .................................. .................................................................................... ................................................................................... 4. อะโครเมกาลคออะไร มสาเหตมาจากอะไร ตอบ ............................................................................................................................. .................................. ............................................................................................................................. .......................................... 5. FSH มหนาทอยางไร ทงในเพศชายและเพศหญง ตอบ ................................................................................................................................... ............................ ...................................................................................................... ................................................................. 6. มารดาทใหนมทารก จะมฮอรโมนกระตนการสรางน านมคออะไร ตอบ ............................................................................................................................. .................................. 7. ADH มหนาทอะไร ถารางกายขาดฮอรโมนนจะเปนอยางไร ตอบ ............................................................................................................................. .................................. ............................................................................................................................... ........................................ 8. จงบอกชอกลมเซลลและฮอรโมนทตบออนสราง ตอบ ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................................... 9. อนซลนควบคมระดบน าตาลในเลอดอยางไร ตอบ ............................................................................................................................. .................................. ................................................................................................................................................ ....................... 10. กลคากอนมหนาทคลายฮอรโมนอะไร ตอบ .................................................................... ........................................................................................... 11. อะดรนลคอรเทกซ สรางฮอรโมนอะไร และถาถกท าลายรางกายเปนอยางไร ตอบ ............................................................................................ ................................................................... ............................................................................................................... ........................................................ 12. อะดรนลเมดลลา สรางฮอรโมนอะไร ตอบ ............................................................................................................................. .................................. ....................................................................................................................................................................... 13. ตอมไทรอยดอยทไหน ถาเดกถกตดตอมไทรอยดจะมลกษณะอยางไร ตอบ ............................................................................ ................................................................................... ............................................................................................................................. ..........................................

14. โรคคอหอยพอกเกดจาก ............................................................................................................................. .. 15. โรคคอหอยพอกเปนพษเกดจาก ..................................................................................... .............................. 16. มกซดมาเกดขนอยางไร ตอบ ............................................................................................................................. .................................. ................................................................................................................................................................ ....... 17. ตอมพาราไทรอยดอยทไหน .................................................................................. ถาตดตอมพาราไทรอยด ออกจะเกดอะไรขนกบรางกาย ...................................................................................................................... 18. ไกตวผมหางและหงอนยาวกวาไกตวเมยเนองจากการท างานของฮอรโมนอะไร ตอบ ...................................................................................................................................................... ......... 19. อณฑะสรางฮอรโมนเพศชายทส าคญคอ ตอบ .................................................................................. ............................................................................. 20. รงไขมแหลงสรางฮอรโมนทส าคญ 2 แหง คอ ตอบ ............................................................................................................................. .................................. 21. ฮฮรโมนทสรางมาจากรกและออกมากบปสสาวะ ท าใหทดสอบไดวามการตงครรภคอ ตอบ ............................................................................................................................. .................................. 22. ตอมในรางกายทเปนตอมไรทอและตอมมทอไดแกอะไรบาง ตอบ ............................................................................................................................. .................................. .............................................................................................................................................. ......................... 23. ฮอรโมนทสรางจากอวยวะอน ๆ ในรางกายไดแกอะไรบาง ตอบ ............................................................................................................................................................... 24. การมประจ าเดอนในเพศหญงเกยวของกบฮอรโมนใดบาง ตอบ ...................................................................................... ......................................................................... 25. การตงครรภในหญงจะท าใหมการหยดสรางฮอรโมนอะไรบาง และสรางฮอรโมนอะไรบาง ท าไมจงเปนเชนนน ตอบ ............................................................................ ................................................................................... ............................................................................................................................. .......................................... ................................................................................................................................. ...................................... ............................................................................................ ...........................................................................

แบบทดสอบ ชดท 1

ค าชแจง ใหเลอกค าตอบทถกตองทสด 1. ตอมไรทอทควบคมระดบน าตาลในเลอด ใหอยในระดบปกต คอขอใด ก.Thyroid ข. Islets of Langerhan ค. Pineal ง. Pituitary 2. การเจรญเตบโตของรางกายจะเปนไปอยางปกต ตองอยภายใตการควบคมของตอมใด ก. Adrenal medulla ข. Duodenum ค. Pituitary ง. Pineal 3. อวยวะเปาหมาย(Target organ) ของฮอรโมน หมายถงขอใด ก. อวยวะทสรางฮอรโมน ข. อวยวะทฮอรโมนออกฤทธ ค. อวยวะทควบคมการสรางฮอรโมน ง. ถกทกขอ 4. หลงจากทเอมบรโอฝงตวทผนงมดลกแลว Placenta จะหลงฮอรโมน HCG เพอกระตนคอรปสลเทยมในรงไขใหเจรญตอไปและสรางฮอรโมนขนดใดเพมขน ก. Estrogen ข. Progesterone ค. Testosterone ง. Secretin 5. เมอยางเขาสวยรน ฮอรโมนชนดใดกระตนการเจรญเตบโตของอณฑะและรงไข ก. Testosterone, LH ข. LH, Progesterone ค. Testosterone, Estrogen ง. LH, FSH 6. ฮอรโมนชนดใดเมอมมากเกนไป ท าใหเกดโรค คชชง (Cushing's Syndrome) ก. glucocorticoids ข. mineralocorticoids ค. parathormone ง. calcitonin

7. ฮอรโมนชนดใดท าหนาทควบคมการดดกลบของทอหนวยไตและกระตนใหหลอดเลอดแดงหดตว ก. Oxytocin ข. Melatonin ค. Vasopressin ง. Calcitonin 8. ฮอรโมนชนดใดท าหนาทลดการดดกลบของแคลเซยมทไตและลดอตราการดดซมแคลเซยมทล าไสเลก ก. Insulin ข Calcitonin ค. Glucagon ง. Aldosterone 9. ตอมชนดใดเปนกลมของเซลลรบแสง (Photoreceptor) ของสตวเลอดเยน ก. Pituitary ข. Thyroid ค. Hypothalamas ง. Pineal gland 10. ฮอรโมนชนดใดมหนาทยบยงการเจรญเตบโตของอวยวะสบพนธไมใหเตบโตเรวเกนไป ก. Melatonin ข. Secretin ค. Progesterone ง. Testosterone

ชดท 2

ค าชแจง ใหเลอกค าตอบทถกตองทสด

1. ฮอรโมนใดมหนาทกระตนการเปลยนไกลโคเจนไปเปนกลโคส ซงท าใหระดบน าตาลในเลอดสงขน ก. กลคากอน และ อนซลน ข. กลคากอน และ คอรตซอล ค. ฮอรโมนโกรท และ อะดรนาลน ง. ขอ ข , ค ถก

2. ขอใดตอไปนแสดงใหเหนถง Negative feedback mechanism ก. กระบวนการดดกลโคสกลบคนของทอหนวยไต ข. การขบน ามนออกทางผวหนงเพอลดการสญเสยน าทางผวหนง ค. ความสมพนธระหวางตอมใตสมอง ตอมไทรอยด และระดบฮอรโมนไทรอกซนในกระแสเลอด ง. ซากสงมชวตเกดการยอยสลายเปนสารประกอบทพชสามารถน ากลบมาใชประโยชนไดอก

3. ฮอรโมนใดท าหนาทควบคมกระบวนการเมแทบอลซมในรางกาย เพอปรบดลยภาพของสภาวะแวดลอมในรางกาย

ก. Insulin , Glucagon , Parathormone , Calcitinin ข. GH , Thyroxin , Sex hormone , Thyroxin ค. Oxytocin , Vasopressin , GH , Thyroxin ง. MSH , FSH , ACTH , LH

4. เมอรางกายขาดโซเดยม ฮอรโมนทหลงออกมามากเพอกระตนทอหนวยไตเพอเพมการดดโซเดยมกลบสรางกายคออะไร ก. Aldosterone ข. Calcitonin ค. Cortisol ง. ADH

5. ฮอรโมนทมบทบาทส าคญในการควบคมระดบแคลเซยมในเลอด คอ ก. Thyroxin , Glucagon ข. Calcitonin , Parathormone ค. Prolactin , Oxytocin ง. Aldosterone , Cortisol

6. นกเรยนจะสงเกตเหนวาถาวนไหนดมน ามา จะปสสาวะมาก แสดงวาภายในรางกายมการปรบสภาพการท างานอยางไร ก. น าในเลอดมมาก แรงดนออสโมตกสง กระตนใหมการหลงฮอรโมน ทอหนวยไตปลอยน าสทอรวมมาก ข. น าในเลอดมมาก แรงดนออสโมตกสง สงผลใหไมมการหลงฮอรโมน ทอหนวยไตดดน ากลบคนนอย ค. น าในเลอดมมาก ทอหนวยไตปลอยน าสทอรวมมากขน ง. น าในเลอดมมาก แรงดนออสโมตกต า สงผลใหไมมการหลงฮอรโมน ทอหนวยไตดดน ากลบคนนอย

7. ถาปรมาณของเลอดลดลงจากปกต และแรงดนออสโมตกของพลาสมาสงกวาปกตรางกายจะปรบสรระภายในโดย ก. การกลง ADH ลดลง ข. การหลง ACTH เพมขน ค. การกลง Aldosterone ถกยบยง ง. ถกทกขอ

8. ฮอรโมนทมบทบาทในการเพมปรมาณน าตาลกลโคสในเลอด คอ ก. Insulin ข Glucagon ค. Cortisol ง. ถกทกขอ

9. ระดบน าตาลในเลอดถกควบโดย Insulin และฮอรโมนกลมใด ก. Cortisol , Vasopressin ข. Epinephrine , Cortisol ค. Epinephrine , Calcitonin ง. Oxytocin , Thyroxin

10. ไต ตอมไทรอยด และตอมพาราไทรอยดของสตวเลยงลกดวยนมควบคมการท างานในขอใดรวมกน ก. ปรมาณน าตาลในเลอด ข. ความดนเลอด ค. ปรมาณแคลเซยมอออนในเลอด ง. การเจรญเตบโตของรางกาย