อาณาจักรอยุธยา

อาณาจกรอยธยา

พฒนาการทางดานสงคม

๑) โครงสรางทางสงคมไทย โครงสรางสงคมไทยในสมยอยธยา มการแบงชนชนออกเปน

ล าดบ ตงแตชนสงสด คอ พระมหากษตรย ถงชนลางสด คอ ทาส และมชนชนพเศษอกชนชน ไดแก พระสงฆ ซงเปนผ สบทอดศาสนา และเปนทพงพงทางจตใจและใหการศกษาแกประชาชน

๑. กลมคนในสงคม แบงเปน 6 กลม ดงน

พระมหากษครย

พระบรมวงศานวงศ ไพร ทาส ขนนาง

นกบวชทางศาสนา

พระมหากษตรย

เปนผมอ านาจสงสดในอาณาจกร มฐานะเปนสมมตเทพ มพระราชอ านาจเหนอทกคนในแผนดน

พระบรมวงศานวงศ

คอ ผทมเชอสายรวมกบกษตรย มหนาทชวยเหลอราชการแทนกษตรย โดยกษตรยจะสงไปปกครองหวเมองส าคญตาง ๆ เชน พระราชโอรส พระราชธดา

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=https://dbo2ag.bay.livefilestore.com/y1mu-1zuBxrQaPfs3uoIhA7GiviNmCHfhVyjTkMGoDXCGF6K-qgUsRNDctnlHBKrXS6X9I8KIFg02diVJspyZImlV0CgJIOzu0ECpFwQqYrJxTKgB06YnlCSXlTeh_5z6hj_takE7ljDLVzzgmDnVyKfw/WB5.jpg&imgrefurl=http://bambelle.spaces.live.com/%3F_c11_BlogPart_pagedir%3DNext%26_c11_BlogPart_handle%3Dcns!7360AA15C5199E23!1746%26_c11_BlogPart_BlogPart%3Dblogview%26_c%3DBlogPart&usg=__XYfWzAX4IeTHCI9VVvlRvWi_voM=&h=353&w=493&sz=215&hl=th&start=19&tbnid=YrfFlDbw771_bM:&tbnh=93&tbnw=130&prev=/images%3Fq%3D%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B7%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%259E%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B0%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25A8%25E0%25B9%258C%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B8%25E0%25B9%2582%25E0%25B8%2582%25E0%25B8%2597%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%25A2%26gbv%3D2%26hl%3Dth%26sa%3DG

ขนนาง

คอ ผทปฏบตหนาทในการดแลบานเมอง ปกครองคนตามพระบรมราชโองการของกษตรย มฐานะแตกตางกนไปตามหนาทและรบพระราชทานทดนและไพรไวใชงาน

ไพร

คอ ราษฎรสามญชนทวไป มอสรเสรในการด ารงชวต และจะถกเกณฑแรงงานโดยขนนางเปนครงคราว

ไพร แบงออกเปน ๓ ประเภท ๑) ไพรหลวง ท างานใหราชการแทนการเสยภาษ ปละ ๖ เดอน เรยกวา

“เขาเดอนออกเดอน” ๒) ไพรสม ท างานรบใชเจานายทตนสงกด และออกรบเมอเกดสงคราม

เหมอนกบไพรหลวง ๓) ไพรสวย เปนไพรทสงเงนหรอสงของเขามาแทนการเกณฑแรงงาน

ทาส

คอ ผไมมกรรมสทธในแรงงานและชวตของตน ไมมอสรภาพ ตองท าตามความตองการของนายเงน

นกบวชทางศาสนา

คอ พระสงฆ พราหมณ มหนาทในการอบรมสงสอนและประกอบพธกรรมทางศาสนาภายใตการอปถมภของกษตรย

พฒนาการทางดานศลปวฒนธรรม

วฒนธรรม หมายถง วถชวตของคนในสงคม เชน ชวตความเปนอย อาหารการกน ภาษาพด ความเชอ มกแสดงในรปของธรรมเนยมประเพณ โดยเฉพาะดานศลปะ จงเรยกรวมกนวา “ศลปวฒนธรรม”

การสถาปนาอาณาจกรอยธยาใน พ.ศ.๑๘๙๓ นบเปนการเรมตนศลปวฒนธรรมไทยในสมยอยธยาซงมรากฐานมาจากสถาบนพระมหากษตรยและสถาบนศาสนา ไมวาจะเปนทางดานศลปกรรม วรรณกรรมประเพณ รวมทงพระพทธศาสนา ซงคนไทยศรทธาและยดมนเปนสรณะมาโดยตลอด

ศลปวฒนธรรมไทยในสมยอยธยาเกดจากการผสมผสานระหวางศลปวฒนธรรมดงเดมของคนไทย และ ศลปวฒนธรรมทรบมาจากภายนอก โดยเฉพาะอยางยงศลปวฒนธรรมจากอนเดยทอยธยารบมาจากเขมรและจากอนเดยโดยตรง

นอกจากน อยธยายงรบศลปวฒนธรรมไทยจากสโขทยเขามาผสมเขากบวฒนธรรมของอยธยา จนกลายเปนศลปวฒนธรรมของอยธยาในทสด และในระยะตอมาไดกลายเปนรากฐานของศลปวฒนธรรมไทยในสมยตางๆจนถงปจจบน ซงมทงทางดานศลปกรรม อนประกอบดวย สถาปตยกรรม ประตมากรรมจตรกรรม ประณตศลป และ ศลปะการแสดง เปนตน

๑. ดานสถาปตยกรรม

แสดงใหเหนผานรปแบบเจดยตามอารามตาง ๆ ซงไดรบอทธพลจากดนแดนรอบขาง เชน เจดยทรงมะปราง ไดรบอทธพลจากศลปะลพบร เจดยทรงลงกา ไดรบอทธพลจากศลปะสโขทย เปนตน

ตอมามการสรางศลปกรรมทเปนของอยธยาเอง เชน เจดยยอมมไมสบสอง ตอมาไดรบอทธพลชาตตะวนตก ไดสรางสถาปตยกรรม เชน พระนารายณราชนเวศน จงหวดลพบร เปนตน

เจดยยอมมไมสบสอง

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://km.non1.org/userfiles/image/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C.jpg&imgrefurl=http://km.non1.org/%3Fname%3Dresearch%26file%3Dreadresearch%26id%3D52&usg=__p8Kuw1EuFyc6vAF87sTFaFXyNHU=&h=400&w=300&sz=47&hl=th&start=1&tbnid=spCkTi9p9Z_NKM:&tbnh=124&tbnw=93&prev=/images%3Fq%3D%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%2588%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%25A2%25E0%25B9%258C%25E0%25B8%25A2%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%25B8%25E0%25B8%25A1%25E0%25B9%2584%25E0%25B8%25A1%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%259A%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%2587%26gbv%3D2%26hl%3Dth%26sa%3DG

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.unseentourthailand.com/pgallery/datafiles/gallery/large/gallery_20090419_d2eb2bf.jpg&imgrefurl=http://www.unseentourthailand.com/pgallery/%3Fmodule%3Dgallery%26action%3Dinfo%26cate_id%3Dall%26id%3D51%26page%3Dall&usg=__91N3HLcH1dFTwwaqhFfigODJNec=&h=600&w=800&sz=158&hl=th&start=16&tbnid=Wv7pYXJ2q9prMM:&tbnh=107&tbnw=143&prev=/images%3Fq%3D%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%2588%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%25A2%25E0%25B9%258C%25E0%25B8%25A2%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%25B8%25E0%25B8%25A1%25E0%25B9%2584%25E0%25B8%25A1%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%259A%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%2587%26gbv%3D2%26hl%3Dth%26sa%3DG

วดไชยวฒนาราม ตงอยรมแมน าเจาพระยาฝงตะวนตกนอกเกาะเมอง เปนวดทพระเจาปราสาททอง กษตรยกรงศรอยธยาองคท 24 (พ.ศ. 2173-2198) โปรดใหสรางขนเมอ พ.ศ. 2173 ไดชอวาเปนวดทมความงดงามมากแหงหนงในกรงศรอยธยา ความส าคญอกประการหนงคอ วดนเปนทฝงพระศพของเจาฟาธรรมธเบศร(เจาฟากง) กวเอกสมยอยธยาตอนปลายกบเจาฟาสงวาลยซงตองพระราชอาญาโบยจนสนพระชนมในรชสมยของพระเจาอยหวบรมโกศ

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.unseentourthailand.com/pgallery/datafiles/gallery/large/gallery_20090419_d2eb2bf.jpg&imgrefurl=http://www.unseentourthailand.com/pgallery/%3Fmodule%3Dgallery%26action%3Dinfo%26cate_id%3Dall%26id%3D51%26page%3Dall&usg=__91N3HLcH1dFTwwaqhFfigODJNec=&h=600&w=800&sz=158&hl=th&start=16&tbnid=Wv7pYXJ2q9prMM:&tbnh=107&tbnw=143&prev=/images%3Fq%3D%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%2588%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%25A2%25E0%25B9%258C%25E0%25B8%25A2%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%25B8%25E0%25B8%25A1%25E0%25B9%2584%25E0%25B8%25A1%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%259A%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%2587%26gbv%3D2%26hl%3Dth%26sa%3DG

ดานประตมากรรม

ในสมยอยธยาตอนตนนยมสรางพระพทธรปตามแบบศลปะอทอง ตอมามการรบอทธพลศลปะสโขทยผสมผสานเปนศลปะอยธยา เชน พระมงคลบพธทวหารพระมงคลมหาบพธ

นอกจากนมการสรางพระพทธรปทรงเครอง เชน ทวดหนาพระเมร

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://203.158.253.5/wbi/Education/%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%2520(Aesthetics)/unt3/thaipic/Thai%2520art1/ratana.JPG&imgrefurl=http://203.158.253.5/wbi/Education/%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B8%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%2597%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%25A8%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25A3%25E0%25B9%258C%2520(Aesthetics)/unt3/32hom%2520artsamai.htm&usg=__dGOk1s-GSAMXblN3mv9OrivHLN0=&h=768&w=868&sz=339&hl=th&start=2&tbnid=n6y7FOTAugx7dM:&tbnh=128&tbnw=145&prev=/images%3Fq%3D%25E0%25B8%259E%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B0%25E0%25B8%259E%25E0%25B8%25B8%25E0%25B8%2597%25E0%25B8%2598%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B9%25E0%25B8%259B%25E0%25B8%2597%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%2587%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%2584%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B7%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%2587%26gbv%3D2%26hl%3Dth%26sa%3DG

ดานวรรณกรรม

วรรณกรรมส าคญ ไดแก บทรอยกรอง เชน ลลตโองการแชงน า เปนวรรณคดเรองแรกสมยอยธยา

ยคทองแหงวรรณกรรม ตรงกบรชสมยสมเดจพระเจาอยหวบรมโกศ วรรณกรรมทมชอเสยง คอ กาพยเหเรอ ของเจาฟาธรรมธเบศ (เจาฟากง)

ดานจตรกรรม

สวนใหญนยมวาดภาพพทธประวต ภาพไตรภม ระยะแรกไดรบอทธพลจากศลปะลพบรและสโขทย ตอมาพฒนาเปนแบบอยธยา คอมการน าสทท าใหภาพแลดสวางขน เชน สด า ขาว เหลอง และแดง

พฒนาการดานความสมพนธกบตางประเทศ

๑. ความสมพนธกบเขมร เขมรมบทบาทดานวฒนธรรมตออยธยาในระยะแรกเรม เนองจากเปนดนแดนทสงผานอารยธรรมอนเดยเขามายงลมแมน าเจาพระยา

๒. ความสมพนธกบมอญ มอญมกถกพมาและอยธยาเขารกรานเพอชงความเปนใหญเหนอหวเมองมอญ เพอใหหวเมองมอญเปนเมองทาทางการคา

๓. ความสมพนธกบลานชาง มความสมพนธกนแบบฉนทมตร เนองจากลานชางจะสงเครองราชบรรณาการมาอยธยาสม าเสมอ และราษฏรทงสองฝงกมวฒนธรรมคลายคลงกน

๔. ความสมพนธกบหวเมองมลาย อยธยาขยายอาณาเขตลงทางใตเพอผลประโยชนทางการคา แตไมสามารถควบคมมะละกาไดอยางเดดขาด

สวนหวเมองมลายอน ๆ เชน ปตตาน ไทรบร กลนตน และ ตรงกาน เปนประเทศราชทควบคมโดยนครศรธรรมราช

๕. ความสมพนธกบพมา สวนใหญเปนเรองความขดแยง เพราะตางตองการขยายอ านาจไปยงหวเมองมอญและลานชาง จงมการท าสงครามรวม ๒๔ ครง

สงครามครงแรก คอ ศกเมองเชยงกราน พ.ศ. ๒๐๘๑ และสงครามครงส าคญเกดขนใน พ.ศ. ๒๑๑๒ ตรงกบสมยสมเดจพระมหนทราธราช ท าใหอยธยาตกเปนของพมาครงแรก จนกระทงสมเดจพระนเรศวรมหาราช ใน พ.ศ. ๒๑๒๗ และใน พ.ศ. ๒๓๑๐ สมยสมเดจพระทนงสรยาศนอมรนทร อยธยาตกเปนของพมาอกครง และเปนการสนสดการเปนราชธานของไทย

http://images.google.co.th/url?source=imgres&ct=tbn&q=http://www1.tv5.co.th/service/mod/heritage/king/naresuan/a36.jpg&usg=AFQjCNHX0jpkt5s1_UhMh2qD63vo5KSjNA

อาณาจักรอยุธยา

Documents