การเกษตร การเกษตร แปลมาจากคำ�าว่�า Agriculture (Agri / Ager (กร�ก) หมายถึ�ง ทุ่��งหร�อดิ�น , Culture หมายถึ�ง การปล�กหร�อปฏิ�บั"ต�) ซึ่�$งหมายถึ�ง การปฏิ�บั"ต�เก�$ยว่ก"บัทุ่�$ดิ�นเพื่�$อให'เก�ดิการผล�ต หร�อการใช้'พื่�*นทุ่�$เพื่�$อให'เก�ดิผลผล�ตขึ้�*นมาน"$นเอง และเม�$อน�าไปใช้'ในทุ่างว่�ช้าการก.ไดิ'ขึ้ยายคำว่ามออกไปอ�กว่�า

การเกษตร คำ�อ การปฏิ�บั"ต�ก"บัทุ่�$ดิ�นเพื่�$อให'เก�ดิผลผล�ต ทุ่"*งการปล�กพื่�ช้ เล�*ยงสั"ตว่0 การทุ่�าประมง และการเกษตรผสัมผสัานโดิยอาศั"ยคำว่ามร� ' คำว่ามช้�านาญ ประสับัการณ์0 ทุ่ร"พื่ยากรธรรมช้าต� และเง�นทุ่�น เพื่�$อให'พื่�ช้และสั"ตว่0เจร�ญเต�บัโตให'ผลผล�ตต�างๆ

การเกษตร คำ�อ ก�จกรรมช้น�ดิหน�$ง ขึ้องมน�ษย0โดิยม�จ�ดิประสังคำ0 2 ประการ คำ�อ1. เพื่�$อการผล�ต2. คำว่บัคำ�มว่�ธ�การใช้'พื่�ช้และสั"ตว่0ไปในทุ่างทุ่�$เก�ดิประสั�ทุ่ธ�ภาพื่สั�งสั�ดิ

ดิ"งน"*นการผล�ตทุ่างการเกษตรแบั�งการผล�ตเป8น 2 ประเภทุ่ คำ�อ พื่�ช้และสั"ตว่0 เกษตรกรรม (Cultural Practice) หมายถึ�ง ว่�ธ�การทุ่�าการเกษตร ซึ่�$งอาจหมายถึ�ง ว่�ธ�การปล�กพื่�ช้ ซึ่�$งม�ช้�$อเฉพื่าะว่�ากสั�กรรม หร�อว่�ธ�การเล�*ยงสั"ตว่0บัก หร�อว่�ธ�การเล�*ยงสั"ตว่0น�*าก.ไดิ'

รายชื่��อพื�ชื่เศรษฐก�จที่��สำ�าคั�ญ

1. ข้�าว   เป8นพื่�ช้เศัรษฐก�จหล"กทุ่�$เพื่าะปล�กมากเป8นอ"นดิ"บัหน�$งขึ้องจ"งหว่"ดิสั�ร�นทุ่ร0 พื่"นธ�0ขึ้'าว่ทุ่�$น�ยมปล�กมากและทุ่�าช้�$อเสั�ยงให'จ"งหว่"ดิคำ�อขึ้'าว่ขึ้าว่ ดิอกมะล� 105 หร�อขึ้'าว่หอมมะล�น"$นเองเป8นขึ้'าว่ทุ่�$ม�คำ�ณ์ภาพื่ดิ�ม�กล�$นหอม ปล�กก"นมากทุ่�กอ�าเภอ นอกจากน�*ย"งม�ขึ้'าว่พื่"นธ�0 กขึ้. 15 ม�คำ�ณ์สัมบั"ต�ใกล'เคำ�ยงก"บัขึ้'าว่หอมมะล�แต�กล�$นหอมน'อยกว่�า เกษตรกรสั�ว่นใหญ�ปล�กขึ้'าว่หอมมะล� กขึ้.15 ไว่'เพื่�$อจ�าหน�ายแต�จะปล�กขึ้'าว่พื่"นธ�0พื่�ช้เม�องไว่'บัร�โภคำเอง

2. มั�นสำ�าปะหลั�ง เป8นพื่�ช้เศัรษฐก�จทุ่�$ปล�กก"นมากอ�กช้น�ดิหน�$งพื่�ช้ทุ่�$ปล�กม�คำว่ามแปรปรว่นขึ้�*นก"บัสัภาพื่ตลาดิและราคำาขึ้องห"ว่ม"นสัดิในป;ทุ่�$ผ�านมาอย�างไรก.ตามม"นสั�าปะหล"งเป8นพื่�ช้หน�$งทุ่�$ทุ่างราช้การม�การก�าหนดิมาตรการยกระดิ"บัราคำาหลายว่�ธ� อาทุ่�การช้ดิเช้ยให'แก�ผ�'สั�ง ออกม"นอ"ดิเม.ดิในราคำาไม�ต�$ากว่�า 0.95 บัาทุ่ต�อก�โลกร"ม หร�อการยกเว่'นภาษ�เง�นไดิ' เป8นต'น ป<จจ�บั"นเกษตรกรน�ยมปล�กม"นสั�าปะหล"งพื่"นธ�0ใหม� ๆ เช้�นพื่"นธ�0ระยอง 3 ระยอง  60

ระยอง   90 และเกษตรศัาสัตร0 50 เป8นจ�านว่นมากทุ่�าให'ทุ่�อนพื่"นธ�0ดิ�ม�ราคำาสั�ง

3. ปอแก�ว เป8นปอช้น�ดิหน�$งทุ่�$เกษตรกรน�ยมปล�ก เน�$ องจากปอแก'ว่ม�คำว่ามทุ่นทุ่านต�อคำว่ามแห'งแล'งและขึ้�*นในสัภาพื่ดิ�นไร�ทุ่"$ว่ไปไดิ'ดิ�เป8นพื่�ช้ทุ่�$ม�คำว่ามเสั�$ยงในการลงทุ่�นน'อยทุ่�$สั�ดิ พื่"นธ�0ปอแก'ว่ปล�กก"นมาก ไดิ'แก� พื่"นธ�0โนนสั�ง 2 สั�ว่นช้�ว่งเว่ลาทุ่�$ เพื่าะปล�กเร�$มต'นประมาณ์เดิ�อน เมษายน-

สั�งหาคำมผลผล�ตทุ่�$ไดิ'จะออกสั��ตลาดิช้�ว่งเดิ�อนต�ลาคำม - ธ"นว่าคำม พื่�*นทุ่�$ทุ่�$ม�

การปล�กมากในพื่�*นทุ่�$อ�า เภอบั"ว่เช้ดิ ก�$งอ�า เภอพื่นมดิงร"ก ก�$งอ�า เภอศัร�ณ์รงคำ0

4. มัะมั%วง จ"งหว่"ดิสั�ร�นทุ่ร0ม�พื่�*นทุ่�$ปล�กผลไม'ย�นต'น รว่ม 108,912.25

คำ�ดิเป8นร'อยละ  3.00 ขึ้องพื่�*นทุ่�$การเกษตรทุ่"*งหมดิ โดิยเฉพื่าะมะม�ว่งม�พื่�* นทุ่�$ปล�กรว่ม 26,176 ไร� คำ�ดิเป8นร'อยละ 24 ขึ้องพื่�*นทุ่�$ปล�กไม'ผลไม'ย�นต'นทุ่"*งหมดิ ปล�กก"นมากในพื่�*นทุ่�$อ�าเภอบั"ว่เช้ดิ  อ�าเภอร"ตนบั�ร� ก�$งอ�าเภอโนนนารายณ์0ก�$งอ�า เภอเขึ้ว่าสั�นร�นทุ่ร0 อ�า เภอปราสัาทุ่ อ�า เภอช้�มพื่ลบั�ร� อ�าเภอศั�ขึ้รภ�ม� อ�าเภอทุ่�าต�ม และอ�าเภอกาบัเช้�ง

5. ยางพืารา เป8นพื่�ช้อ�ตสัาหกรรมใหม�ทุ่�$เขึ้'ามาม�บัทุ่บัาทุ่ในจ"งหว่"ดิสั�ร�นทุ่ร0 โดิยม�ว่"ตถึ�ประสังคำ0เพื่�$อเพื่�$มรายไดิ'ให'แก�เกษตรกร และเพื่�$ออน�ร"กษ0ป=าไม'และสั�$งแว่ดิล'อม จ"งหว่"ดิสั�ร�นทุ่ร0เร�$มสั�งเสัร�มปล�กยางพื่าราในพื่�*นทุ่�$อ�าเภอสั"งขึ้ะ ป; 2532   จ น ถึ� ง ป< จ จ� บั" น จ" ง ห ว่" ดิ สั� ร� น ทุ่ ร0 ม� พื่�* น ทุ่�$ ย า ง พื่ า ร า จ�านว่น 15,394 ไร�คำ�ดิเป8นร'อยละ 0.42 ขึ้องพื่�*นทุ่�$การเกษตรทุ่"*งหมดิ

6. หมั%อนไหมั จ"งหว่"ดิสั�ร�นทุ่ร0ม�ช้�$อเสั�ยงดิ'านการเล�*ยงไหม และทุ่อผ'าไหมมานาน ม�พื่�*นทุ่�$ปล�กหม�อนเพื่�$อใช้'ในการเล�*ยงไหม 19,936 ไร� คำ�ดิเป8นร'อยละ 0.54 ขึ้องพื่�*นทุ่�$การเกษตรขึ้องจ"งหว่"ดิ ม�คำร"ว่เร�อนเกษตรกรการปล�กหม�อนไหม จ�านว่น 23,274 คำร"ว่เร�อน คำ�ดิเป8นร'อยละ 14.48 ขึ้องคำร"ว่เร�อนเกษตรกร การเกษตรม�คำว่ามสั�าคำ"ญ ดิ"งน�* 1. การเกษตรก�อให'เก�ดิป<จจ"ยสั�$ทุ่�$จ�าเป8นต�อการดิ�ารงช้�พื่ขึ้องมน�ษย0 ไดิ'แก�                1.1 ทุ่�าให'เก�ดิอาหารบัร�โภคำประจ�าว่"น เช้�น ขึ้'าว่ ผ"ก ผลไม' เน�*อสั"ตว่0 นม ไขึ้� ฯลฯ                1.2 ทุ่�าให'เก�ดิเคำร�$องน��งห��ม เช้�น ฝ้@าย ปอกระเจา ศัรนารายณ์0 หน"งสั"ตว่0ต�าง ๆ

               1.3 ทุ่�าให'เก�ดิทุ่�$อย��อาศั"ย เช้�น ป=าไม'ต�าง ๆ                1.4 ก�อให'เก�ดิม�ยาร"กษาโรคำ เช้�น คำว่�น�น สัม�นไพื่รต�าง ๆ

2. การเกษตรเป8นรากฐานทุ่�าให'เก�ดิอาช้�พื่อ�$น ๆ ตามมา ไดิ'แก� อาช้�พื่คำ'าขึ้าย โรงงานอ�ตสัาหกรรม การคำมนาคำมและการขึ้นสั�ง งานช้�างฝ้;ม�อและห"ตถึกรรม เป8นต'น 3. การเกษตรเป8นสั�นคำ'าทุ่�$ทุ่�ารายไดิ'ให'ก"บัประเทุ่ศั

4. การเกษตรช้�ว่ยให'ประช้าช้นม�งานทุ่�าตลอดิทุ่"*งป; 5. การเกษตรเป8นการใช้'ทุ่�$ดิ�นทุ่�$รกร'างว่�างเปล�าให'เก�ดิประโยช้น0 6. การเกษตรช้�ว่ยทุ่�าให'เก�ดิคำว่ามเพื่ล�นเพื่ล�ดิ เช้�น ปล�กไม'ดิอกไม'ประดิ"บั การเล�*ยงสั"ตว่0สัว่ยงาม เป8นต'น