บทท 8

ทกษะการสอน

การออกแบบการเรยนรเพอใหผเรยนเกดการเรยนร นบเปนความทาทายของผสอน การจดการเรยนรทด ผสอนตองค านงถงบทเรยน ผเรยน บรรยากาศในการเรยนร เพอใหการจดการเรยนรประสบผลส าเรจ โดยจะมแนวทางและวธการในการสรางความส าเรจในการจดการเรยนรทแตกตางกนไป ผสอนทมความรในสาระวชาทจะสอน มคณธรรมจรยธรรม ศรทราในอาชพคร มเทคนคและทกษะการสอน โดยเฉพาะทกษะการสอน เปนคณลกษณะส าคญประการหนงทจะชวยใหผสอนประสบความส าเรจในการสอน ทกษะการสอนจะเกดขนไดจ าเปนตองอาศยการฝกฝนอยางเหมาะสมและสม าเสมอ ผทจะเปนครจ าเปนตองฝกทกษะการสอนในดานตาง ๆ อยางถกตอง ตามหลกเกณฑ มแบบแผนเพอการเปนครทดมคณภาพ ในบทน จะกลาวถง ความหมายของทกษะการสอน ลกษณะของครทมทกษะการสอน และท กษะการสอนทจะชวยใหครประสบความส าเรจในการสอน ไดแก ทกษะการใชกรยา วาจา ทาทาง ทกษะการใชค าถาม ทกษะการใชสอการสอน ทกษะการใชกระดานด า ทกษะการอธบายและเลาเรอง และ ทกษะการเราความสนใจ

ความหมายของทกษะการสอน

มนกการศกษาใหความหมายของทกษะการสอนไว ดงน

ทศนา แขมมณ (2550 : 478) สรปความหมายของทกษะการสอน ไววา ทกษะการสอนคอ

ความช านาญในการปฏบตการสอนดานตาง ๆ อยางช านาญ ซงครอบคลมการวางแผนการเรยนการสอน

การออกแบบการเรยนการสอน การจดการเรยนการสอน การใชวธสอน เทคนคการสอน รปแบบการเรยน

การสอน ระบบการสอน สอการสอน และการประเมนผลการเรยนการสอน รวมทงการใชทฤษฎและ

หลกการเรยนรและการสอนตาง ๆ

อาภรณ ใจเทยง (2553 : 176) กลาวไววา ผทมทกษะการสอน หมายถง ผทมความช านาญใน

การสอน สามารถด าเนนการสอนไดอยางคลองแคลว ราบรน เรยบรอย ท าใหผเรยนเกดความกระจางใน

บทเรยนได โดยใชเวลาไมมากนก

ณรงค กาญจนะ (2553 : 6) สรปความหมายของทกษะการสอน วาหมายถง ความสามารถใน

การด าเนนการสอนใหไดผลอยางคลองแคลว วองไว ช านาญ เพอใหนกเรยนเกดการเรยนรและเปลยนแปลง

พฤตกรรมไปตามจดประสงค

สรปไดวา ทกษะการสอนหมายถง ความสามารถ ความช านาญ และความคลองแคลว ในการ

จดการเรยนการสอน ใหเกดประสทธภาพ บรรลตามจดประสงคการเรยนร โดยเฉพาะอยางยงส าหรบ

นกศกษาคร นบวามความส าคญมาก ทตองตระหนกถงการใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอน โดยใช

ทกษะการสอน

วตถประสงคของการฝกทกษะการสอน

ทกษะ ความช านาญนนเกดจากประสบการณ การฝกฝน ปฏบตเปนประจ าและพยายามพฒนา

ทกษะของตนใหดขนเรอย ๆ เสรมศร ลกษณศร (2540 : 303-304 อางใน ณรงค กาญจนะ. 2553 : 4-5)

ไดกลาวถงวตถประสงคของการฝกทกษะการสอนไวดงน

1. เพอน าความรทางดานทฤษฎไปดดแปลงใชในภาคปฏบต ใหเกดผลดแกการเรยนการสอน

2. เพอใหไดสมผสกบการสอนและการปฏบตงานในหนาทคร

3. เพอขจดปญหาความวตกกงวลเกยวกบการทดลองสอน หรอการฝกสอนกอนไปท าการฝก

ประสบการณวชาชพจรงในโรงเรยน

4. เพอฝกความช านาญเกยวกบประสบการณในวชาชพและใหมคณภาพมากยงขน

5. เพอใหไดเรยนรทกษะการสอนตางๆ ไดดยงขน

6. เพอใหมโอกาสไดเลอกฝกทกษะทตนยงขาดประสบการณ

7. เพอขจดปญหาในการใหเทคนคตางๆ เชน การใชค าถาม การเราความสนใจ หารอธบาย

การน าเขาสบทเรยน การใชกระดานด า เปนตน

8. เพอฝกความรบผดชอบของงานในหนาทคร และการสรางมนษยสมพนธทดในการท างาน

รวมกบผอน

สรปไดวา วตถประสงคในการฝกทกษะการสอน มหลายประการ ทส าคญไดแก การน าความร

ทางทฤษฎไปดดแปลงใชในภาคปฏบตใหไดสมผสกบการสอนและการปฏบตงานในหนาทคร ขจดปญหา

ความวตกกงวลเกยวกบการทดลองสอน และฝกความช านาญ ซงครตองพยายามฝกฝนทกษะการสอนให

บรรลจดมงหมายของการฝกตามทตงใจไวใหได

ลกษณะของครทมทกษะการสอน

ครทมทกษะการสอน ยอมสงผลตอความส าเรจในการสอน ซงลกษณะของครทมทกษะการสอน

นน อาภรณ ใจเทยง (2553 : 176-177) ไดกลาวถงคณลกษณะของครทมทกษะการสอน ไวดงน

1. สอนดวยความคลองแคลว กระฉบกระเฉง มความคลองแคลวในการแสดงออก พฤตกรรม

ตางๆ เปนไปอยางสอดคลอง เหมาะสม ราบรน ไมตดขด เชน การพด การอธบาย การถามค าถาม การ

เขยนกระดานด า การใชสอการสอน ทกพฤตกรรมครแสดงออกดวยความมนใจ ไมขดเขน หรอไมแนใจ ท า

ใหการสอนเปนไปอยางราบรน และส าเรจลงดวยความเรยบรอย แมอาจพบอปสรรคบาง อนเนองมาจาก

สภาพแวดลอมตางๆ แตกสามารถแกปญหาผานไปไดดวยความมนใจ ไมท าใหเกดผลเสยตอการเรยนรของ

ผเรยนแตประการใด

2. สอนดวยความถกตองแมนย า หมายถง มความถกตองแมนย าทงดานเนอหาสาระ และวธการ

กลาวคอ เนอหาหรอประสบการณตางๆ ทจดใหแกผเรยนมความถกตอง ตรงตามทฤษฎ หลกการ ผสอน

สามารถใหเนอหาทถกตองไดครอบคลมขอบขายวชา และมความแมนย าในเนอหาวชา โดยไมตองดโนต

ประกอบการสอนตลอดเวลา สวนดานวชาการหมายความวา ผสอนมทกษะในการใชวธการสอนหรอจด

กระบวนการเรยนรไดสอดคลองเหมาะสมกบเนอหาวชา วย ระดบสตปญญาของผเรยน และสภาพแวดลอม

ตางๆ ตลอดจนสามารถสรางบรรยากาศการเรยนร เพอสงเสรมการเรยนการสอนไดถกตองเหมาะสม เชน

การรจกใชทกษะการเราความสนใจ การเสรมก าลงใจ การใชค าถามไดด เปนตน

3. สอนแลวบรรลผลส าเรจอยางมประสทธภาพในเวลาทเหมาะสม ผสอนทมทกษะการสอนจะ

ท าใหผเรยนบรรลจดประสงคของการสอนไดอยางดตามเวลาทก าหนด กลาวคอ ผเรยนเกดความรความ

เขาใจอยางกระจางแจง เกดเจตคตทดตอวชาทเรยนและตอผสอน เกดทกษะในการคดคนควา ในการปฏบต

กจกรรมตามทผสอนมอบหมาย ผสอนเองกจะเกดความสขและความภาคภมใจในการสอน สวนผเรยนกเกด

ความสขในการเรยน และภมใจในความส าเรจของตนเองเชนเดยวกน

จงกลาวไดวา ครทมทกษะการสอนดจะตองมความกระตอรอรน กระฉบกระเฉง สอนไดอยาง

กระจางและมกระบวนการในการสอนเปนอยางด

ทกษะการใชวาจา กรยาทาทางและสอความหมาย

การใชวาจากรยาทาทางและสอความหมาย เปนพฤตกรรมการแสดงออกทส าคญอยางยง

ส าหรบผมอาชพคร คอผอบรม สง และสอนผเรยน ซงจ าเปนตองใชการพด การอธบาย การแสดงออกทางส

หนาทาทางประกอบการพด ดงนน ครทมทกษะในการใชกรยา วาจา ทาทาง กจะมความสามารถในวธการ

พด การใชน าเสยง ใชจงหวะ ประกอบกบการใชกรยาวาจาทาทาง ชวนใหสนใจ สอความไดเขาใจไดกระจาง

ชดเจน เหมาะสม ไมเคอะเขน และเหมาะสมกบบคลกภาพความเปนคร ถาครมทกษะการใชกรยาวาจา

ทาทาง จะกอใหเกดประโยชนตอการเรยนการสอนได (อาภรณ ใจเทยง. 2553 :178)

1. ความหมายของทกษะการใชวาจากรยาทาทางและสอความหมาย

อาภรณ ใจเทยง (2553 : 178) อธบายวา ทกษะการใชวาจากรยาทาทางเสรมบคลกภาพ

และสอความหมาย หมายถง ความสามารถในวธการพด น าเสยง จงหวะ ประกอบกบการใชกรยาทาทาง

ชวนใหสนใจ เชอ เขาใจไดกระจางแจง แนบเนยน ไมเคอะเขน และเหมาะกบบคลกภาพของผเปนคร

เทคนคการใชวาจากรยาทาทางและสอความหมาย หมายถง กลวธในการด าเนนการสอนของ

ครโดยใชค าพด การเคลอนไหวของมอ การแสดงออกทางใบหนา ดวงตา รวมทงสวนอนๆ ของรางกายท

เหมาะสม ท าใหสามารถสอความหมายไปยงนกเรยนตรงตามเนอหาสาระของบทเรยน

2. วตถประสงคของทกษะการใชวาจากรยาทาทางและสอความหมาย

เสรมศร ลกษณศร (2540: 369-370) ไดบอกถงจดมงหมายของการใชวาจา กรยาทาทาง

และสอความหมาย ไวดงน

1. เพอวางทาทางประกอบการสอนใหดอยางเหมาะสม

2. เพอใหเคลอนไหวและเปลยนอรยาบถไดอยางคลองแคลวและเปนสงา

3. เพอใหใชมอและแขนประกอบการอธบายไดถกจงหวะและเหมาะสมกบเนอเรอง

4. เพอใหการแสดงออกทางสหนาเขากบบทเรยนและสถานการณไดด

5. เพอใหสามารถใชวาจา น าเสยงเนนหนกเบาไดถกตองกบจงหวะและเรอง

6. เพอใหสามารถน าทกษะการใชวาจา กรยา ทาทางประกอบการสอนไดอยางม

ประสทธภาพ

7. เพอใหมบคลกภาพเหมาะสมกบการเปนคร

3. ประโยชนของการใชวาจากรยาทาทาง

อาภรณ ใจเทยง (2553 : 178-179) อธบายวา การใชวาจากรยาทาทาง เปนประโยชน

ตอคร และนกเรยนดงน

1. ชวยใหนกเรยนเกดความเคารพศรทธา และเกดเจตคตทดตอคร เกดความ

กระตอรอรนทจะชวยกจกรรม ท าใหปญหาความไมสนใจเรยนหมดไป

2. ชวยใหนกเรยนเกดความเขาใจบทเรยนอยางกระจางแจง เพราะครมความสามารถใน

การอธบายบทเรยน หรอมอบหมายงานตางๆ ใหนกเรยนเขาใจไดด อนเปนผลใหนกเรยนสนใจและพอใจใน

การเรยนวชานน

3. ชวยใหการควบคมชนเรยนมประสทธภาพ เพราะนกเรยนยอมรบคร เมอครอบรม

อยางไร ยอมเชอฟงและปฏบตตาม

สรปไดวาทกษะการใชกรยาวาจาทาทางและสอความหมาย เปนทกษะทส าคญยงส าหรบผเปน

คร จ าเปนตองฝกฝนใหสามารถแสดงออกไดอยางคลองแคลว เปนธรรมชาตเฉพาะตนอยางเหมาะสม เพอ

ความส าเรจในการเรยนการสอน

ทกษะการน าเขาสบทเรยน

การน าเขาสบทเรยน เปนกจกรรมทผสอนใชเปนกจกรรมแรกเมอเรมเขาสการเรยนการสอน

เพอเตรยมความพรอมของผเรยนในการเรยนร โดยมงเนนทการเชอมโยงความรเดมของผ เรยนกบความร

ใหมทจะสอน ดงนน หากผสอนเขาใจหลกการในการน าเขาสบทเรยนและออกแบบกจกรรมไดอยาง

เหมาะสม จะชวยใหผสอนประสบความส าเรจในการเรยนการสอนได

1. ความหมายของทกษะการน าเขาสบทเรยน

ชมนาท รตนมณ (2541: 230) กลาววา การน าเขาสบทเรยน หมายถง กจกรรมทจดขนเมอ

ครจะเรมสอนหรอจะท ากจกรรมใดๆ เพอเปนการเตรยมใหนกเรยนเกดความสนใจพรอมทจะตดตาม

บทเรยนตอไป และรวาจะเรยนเกยวกบอะไร ท าใหมจดมงหมายการเรยนชดเจนยงขน

ศกดศร ปาณะกล และคณะ (2549 : 167) อธบายวา การน าเขาสบทเรยน หมายถงการ

กระตนและเราความสนใจของผเรยนใหมตอบทเรยน ท าใหนกเรยนมความพรอมและมความกระตอรอรนท

จะเรยน นกเรยนรวาจะเรยนเรองอะไร โดยทครไมตองบอกโดยตรงและนกเรยนยงสามารถน าความรเดมมา

สมพนธกบบทเรยนใหมไดอยางถกตอง

สรปไดวา ทกษะการน าเขาสบทเรยน หมายถงกจกรรมทจดขนเมอเรมกจกรรมการเรยนการ

สอน เพอกระตนและเราความสนใจของผเรยนทมตอบทเรยน ในการเชอมโยงความรเดมกบความรใหมท

สอดคลองสมพนธกน

2. วตถประสงคของทกษะการน าเขาสบทเรยน

เสรมศร ลกษณศร (2540: 319) อธบายวา กจกรรมการน าเขาสบทเรยนเปนกจกรรมท

ผสอนท าเมอเรมตนของการสอน มวตถประสงคเพอดงดดความสนใจของนกเรยนมาอยทการสอนของผสอน

และเปนการเตรยมผเรยนใหมสมาธในการฟงเรองทครจะสอน เปนการท าใหนกเรยนเขาใจความหมายของ

บทเรยนชดเจนขน ผเรยนรวาตอไปจะเรยนเรองอะไร และสามารถน าเอาความรและเทคนคทนกเรยนมอย

เดมมาสมพนธกบบทเรยนทผสอนจะสอนตอไปได การน าเขาสบทเรยนอยางมประสทธภาพจะชวยท าให

วตถประสงคของการเรยนนนๆ ชดเจนขนเพราะนกเรยนถกดงใหเขามามสวนรวมในการเรยนดวย

ทกษะการน าเขาสบทเรยนมความส าคญส าหรบการเรยนการสอนทผสอนควรตระหนกและ

ออกแบบกจกรรมใหสอดคลองกบเนอหาสาระ ระดบชนและจดประสงคการเรยนร

3. ประโยชนของการน าเขาสบทเรยน

การน าเขาสบทเรยนมกจะใชเวลาสนๆ เพยง 5-10 นาท จดกจกรรมกอนเรมการเรยนการ

สอนเนอหา เพอเตรยมความพรอมของนกเรยน เปดโอกาสใหนกเรยนปรบประสบการณเดมใหพรอมทจะ

ประสานกบประสบการณใหม และใหนกเรยนเขาใจจดมงหมายของบทเรยนทจะเรยนไดดขน ถาผสอนม

เทคนคในการน าเขาสบทเรยนและน าไปใชอยางไดผลกจะท าใหเกดผลดมประโยชน ดงน (พงใจ สนธวานนท

และคณะ 2520 : 349 อางใน เสรมศร ลกษณศร. 2540 : 319)

1. สามารถเรยกรองความตงใจของนกเรยนใหพรอมทจะเรยน

2. สามารถเราและจงใจใหนกเรยนคงความสนใจในบทเรยน

3. สามารถบอกลกษณะและวธการสอนของเรองทจะเรยนได

4. สามารถเชอมโยงความรเดมกบเรองทจะเรยนตอไปได

4. การเตรยมตวเพอจดกจกรรมน าเขาสบทเรยน

ในการเตรยมกจกรรมการน าเขาสบทเรยน ผสอนควรรขอมล เทคนค วธการทส าคญบาง

ประการ เพอใชในการเตรยมตว เตรยมความพรอมและเพอใหสามารถด าเนนกจกรรมใหไดอยางดทสด

เสรมศร ลกษณศร (2540: 321) ไดเสนอขอแนะน าในการเขาสบทเรยนไวสอดคลองกบ

ขางตน ดงน

1. ผสอนควรรประสบการณ หรอความรเดมของนกเรยนเพอหาวธท าใหนกเรยนสนใจ

2. ศกษาเรองทจะสอน แลวพจารณาเลอกกจกรรมน าเขาสหนวยใหผสมกลมกลนกน

3. ศกษากจกรรมทจะน ามาใชใหถองแท เชน จะเลานทานกตองจ าเรองราวของนทานให

แมนย า ใชส านวนภาษาของบทสนทนาในเรองใหสนกสนาน

สรปไดวา การจดกจกรรมน าเขาสบทเรยน ครควรปฏบตในสงตางๆ ทส าคญ ดงตอไปน 1)

ครควรรประสบการณ หรอความรเดมของนกเรยนเพอโยงใหสมพนธกบกจกรรมน าเขาสบทเรยนและเนอ

สาระบทเรยนใหม 2) ศกษาเรองทจะสอน แลวพจารณาเลอกกจกรรมน าเขาสบทเรยนใหผสมกลมกลนกน

และ 3) ศกษากจกรรมทจะน ามาใชและฝกฝนหรอเตรยมความพรอมใหเกดทกษะและความช านาญและ

ความมนใจทจะน าเสนอ

5. เทคนคการน าเขาสบทเรยน

เทคนคใดบางทผสอนควรใชหรอเลอกใชในการน าเขาสบทเรยน เปนสงทผสอนรตองค านงถง

และบรรจลงไปในแผนการสอน

จ าเรญ ชชวยสวรรณ (2544: 167) ไดเสนอวธการน าเขาสบทเรยนไวหลายวธ ดงน

1. โดยการใชอปกรณ เชน ภาพ หนจ าลอง วดโอ วทย โทรทศน ภาพยนตร เปนตน

2. โดยการรองเพลง ครอาจจะน าเพลงทเกยวของกบบทเรยนมารองใหนกเรยนฟงหรอให

นกเรยนชวยกนรอง

3. โดยการเลานทาน เลาเรอง หรอเลาเหตการณตางๆ ทเกดขนใหสมพนธ หรอสอดคลอง

กบบทเรยนทครก าลงจะสอน

4. โดยการซกถาม เชน ซกถามเพอทบทวนสงท ไดเรยนมาแลว หรอซกถามเกยวกบ

ประสบการณของนกเรยนแลวโยงไปสเรองทครจะสอน

5. โดยการตงปญหา หรอทายปญหา

6. โดยใหนกเรยนแสดง เชน แสดงบทบาทสมมต

ทกษะน าเขาสบทเรยน เปนทกษะทส าคญอกทกษะหนงทครผสอนควรออกแบบกจกรรมให

หลากหลาย สอดคลองกบเนอหาสาระ จดประสงคการเรยนร และระดบชนหรอวยของผเรยน ดวยกจกรรม

ทสรางสรรคเพอเชอมโยงความรเดมกบความรความรใหมทสมพนธกบบทเรยน

ทกษะการอธบายและยกตวอยาง

ทกษะการอธบายและยกตวอยาง เปนทกษะทส าคญเชนเดยวกน โดยเฉพาะการจดการเรยนร

ส าหรบผเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน เปนทกษะทใชประกอบกจกรรมตางๆ ในการเรยนการสอน เชน

การน าเขาสบทเรยน การเลานทาน เลาประสบการณ เปนตน ท าใหผเรยนฟงไดอยางเขาใจสามารถตดตาม

บทเรยนไดตงแตตนจนจบได หากผสอนขาดทกษะการอธบายและยกตวอยาง อาจท าใหผเรยนไมเก ดการ

เรยนรดเทาทควร

1. ความหมายของทกษะการอธบายและยกตวอยาง

สมคด สรอยน า (2542 : 369-370) กลาววา การอธบายเปนกระบวนการสอความหมาย

เพอใหผอนเกดความเขาใจในเรองราวตางๆ และในความคดรวบยอดของเรองนนๆ ไดอยางถกตองตรงกน

ในการเรยนการสอน ผสอนจะตองใชการอธบายเนอหาสาระใหแกนกเรยน ดงนนผสอนจะตองอธบายให

เขาใจงายและใชการอธบายหลายลกษณะ เชน การอธบายขอความทสอน การอธบายเพอเปรยบเทยบ หรอ

การอธบายเพอขยายขอความ เปนตน

2. วตถประสงคของทกษะการอธบายและยกตวอยาง

วตถประสงคของทกษะการอธบายและยกตวอยาง ดงน

1. เพอใหความรและประสบการณใหมแกนกเรยน

2. เพอชวยน าทางในการอานหนงสอของนกเรยน

3. เพอมงถายทอดความรใหนกเรยนไดอยางเตมทในเวลาอนจ ากด

3. ประโยชนของการอธบายและยกตวอยาง

ศกดศร ปาณะกล และคณะ (2549: 169) กลาววา การอธบายเปนสงส าคญส าหรบการ

จดการเรยนรทกวชาและทกรปแบบ เพราะมประโยชน ดงน

1. เปนสอใหนกเรยนเขาใจเนอหาบทเรยน

2. ชวยใหนกเรยนสนกและเพลดเพลนกบบทเรยน

3. ชวยใหนกเรยนจดจ าเนอหาสาระของบทเรยนและน าไปใชได

4. กระบวนการอธบายทด

การอธบายใหมประสทธภาพและบรรลผลนน ผสอนตองมการอธบายทเปนระบบและม

ขนตอนซง เฉลม มลลา (2526 : 40-42) กลาวถง กระบวนการอธบายทดใน 5 ขนตอน ไดแก ขนน า ขน

การอธบายและยกตวอยาง ขนการใชสอประกอบการอธบาย ขนการสรป และขนวดและประเมนผล ดงน

4.1 ขนน า จดประสงคส าคญในขนนม 3 ประการ คอ

4.1.1 เปนการเราหรอกระตนนกเรยนใหเกดความพรอมทจะรบฟงการบรรยายและ

อธบายดวยความสนใจใครร

4.1.2 เปนการปพนฐานแนวความคดหรอเงอนไข รวมทงกฎเกณฑบางประการเพอให

นกเรยนเกดมโนทศน (Concepts) ในเบองตน ตอจากนนกจะอธบายเชอมโยงความสมพนธไปสเนอหา

สาระส าคญ และรายละเอยดตางๆ ไดสะดวกยงขน

4.1.3 เปนการสรางบรรยากาศทดในการเรยน ซงความเปนกนเองทเกดขนจะกอ

ประโยชนใหนกเรยนสามารถเชอมโยงแนวความคดของตน หรอประสบการณเดมเขากบ “แนวคดหรอ

ประสบการณใหม” ไดงาย ทงยงจะเปนชองทางใหกลาทจะอภปราย ซงเทากบการสงเสรมใหเกดระบบสอ

ความหมาย 2 ทาง (2 ways-communication) อนกอประโยชนมากยงขนดวย

4.2 ขนการอธบายและยกตวอยาง มองคประกอบทส าคญ 2 ประการ คอ

4.2.1 การอธบาย การอธบายมหลายแบบ เชน

4.2.1.1 อธบายแนวความคดและหลกการ (Concepts)

4.2.1.2 อธบายวธการหรอกระบวนการ (Methods or Process)

4.2.1.3 อธบายสาเหตหรอความเปนเหตผล (Causation)

4.2.1.4 อธบายผลกระทบหรอผลสะทอน (Impacts or After effect)

4.2.1.5 อธบายเหตการณและรายละเอยด (Events / details)

4.2.2 การอธบายและยกตวอยาง โดยเหตทการอธบายเนอหาสาระส าคญสวนใหญจะ

อยในรปของสงทเปนนามธรรม (Abstracts) ดงนนนกเรยนจงเขาใจไดยาก หรอยากทจะท าความเขาใจ

และตดตามเรองไดทน ดงนนการยกตวอยาง (Example or sample) ซงหมายถงการน าเสนอสวนยอยของ

องคประกอบใหญหรอทงหมด โดยมากมกจะเปนสงเปนรปธรรม (Concrete) เหนได รได จบตอง และ

สมผสได ซงสวนใหญจะเปนประสบการณเดมหรอเกยวของกบชวตประจ าวนของนกเรยน ไดแก ธรรมชาต

สงของ เหตการณ หรอสภาพการณ ความจรงและขอเทจจรง เปนตน

วธการอธบายและยกตวอยาง แบงออกไดเปน 2 แบบ คอ

4.2.2.1 แบบกฎและตวอยาง เรยกอกอยางหนงวา “วธการ นรนย” หมายถง

การอธบายจากกฎ หลกการ แนวความคด ขอคด หรอเกณฑเรองเสยกอนแลวจงยกตวอยางหรออธบาย

รายละเอยด

4.2.2.2 แบบตวอยางและกฎ เรยกอกอยางหนงวา “วธการอปนยหรออปมย”

หมายถง การเรมจากตวอยาง หรอรายละเอยดตางๆ โดยหยบยกสงหรอเหตการณใกลตวหรอเปน

ประสบการณเดมของนกเรยนมาอภปราย โดยการน าเสนอจากตวอยางทงายไปหายาก ในทสดเมอ

สงเกตเหนวานกเรยนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม โดยเรมเขาใจเคาโครงสาระความรและประสบการณ

ใหมแลว ครจงด าเนนการเรานกเรยนใหสรปเปนกฎเกณฑหรอมโนทศนดวยตนเอง

4.3 ขนการใชสอประกอบการอธบาย การใชสอ ไดแก วสด อปกรณ และเทคนค วธการ

ตางๆ จะชวยสอความหมายของค าพด สญลกษณ หรอสงทตองการอธบาย จะชวยใหนกเรยนมการจดจ า

ประสบการณ ความรความคดนนๆ ไดด แมนย า คงทนถาวรนานกวา

4.4 ขนการสรป เปนการสรปแนวความคด และหลกวธการ อนเปนสาระส าคญของเนอหา

ซงจะชวยเราหรอน าทางนกเรยนใหสามารถก าหนดมโนทศนดวยตนเอง

4.5 ขนวดและประเมนผล เปนการตดตามผลของการอธบาย เพอสงเกตหรอตรวจสอบการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมของนกเรยน ซงอาจท าไดดวยการวดจากค าถามและแบบทดสอบ ขอสงสย และการ

แสดงความคดเหนโดยตรง

ทกษะการอธบายและยกตวอยางเปนทกษะทผสอนควรใชในการบอกหรอขยายความ เพอให

ผเรยนเขาใจชดเจนมากยงขน อาจเปนการอธบายเนอหาทจดการเรยนการสอน การอธบายเพอเปรยบเทยบ

การอธบายเพอแสดงใหเหนขนตอน ซงการอธบายและเลาเรองทมประสทธภาพ ควรด าเนนการอยางเปน

ขนตอนเพอใหผเรยนเกดการเรยนรไดดยงขน

ทกษะการใชกระดานด า

กระดานด าหรอการดานชอลก ในปจจบนอาจใชไวทบอรดแทน เปนอปกรณการสอนทจ าเปน

อยางยงส าหรบระดบการศกษาขนพนฐาน แมวาในปจจบนทเปนยคของเทคโนโลย สารสนเทศและการ

สอสาร เทคโนโลยการสอน นวตกรรมการศกษาจะพฒนากาวหนาไปอยางไรกตาม การเรยนการสอนในชน

เรยนผสอนจ าเปนตองใชกระดานด าประกอบการเรยนการสอนอยเสมอ ทกษะการใชกระดานด าจงยงคง

จ าเปนส าหรบผสอน ผสอนทมประสทธภาพจะมความสามารถในการใชกระดานด าไดอยางถกตองตาม

หลกการ เพอใหผเรยนเกดการเรยนรไดดยงขน

1. ความหมายของทกษะการใชกระดานด า

อนทรา บณยาทร (2542 : 266) กลาววา การใชกระดานด า หมายถง การท ผสอนใช

กระดานด าเปนเครองมอในการเรยนการสอนใหนกเรยนเกดความเขาใจ ความร และประสบการณตางๆ จะ

ใชในชวงเวลาของการสอน เชน เขยนเรองราวของบทเรยน เขยนขอความ วาดภาพ และตดอปกรณตางๆ

ซงเปนขนตอนเรมตงแตเขาสบทเรยน ขนสอน และขนสรปบทเรยน

ทกษะการใชกระดานด า ผสอนสามารถใชไดทกเวลาและทกโอกาส เพอใหผเรยนไดมองเหน

พรอมๆ กนทงชน สามารถใชไดทงผสอนและผเรยน ทชวยในการเรยนรไดอยางชดเจนประกอบการสอน

การอธบาย การสรป การทดลอง และทบทวนบทเรยน

2. วตถประสงคของการใชกระดานด า

การใชกระดานด ามวตถประสงคโดยทวไปกคอ เปนสอทเสรมใหนกเรยนเขาใจบทเรยนไดด

ขน นอกจากนมวตถประสงคอนๆ ไดแก

1. เพอประกอบการอธบาย สรป และทบทวนบทเรยน

2. ใชเพอเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความร ความคดเหน และศกยภาพดานอนๆ เชน

การวาดรปบนกระดาน

3. ใชเพอเสรมการใชสออปกรณอนๆ เชน เครองแอลซดโปรเจคเตอร และเครองฉายภาพ

ขามศรษะ เปนตน

4. ใชเพอประกอบการจดกจกรรมตางๆ ในชนเรยน เชน เลนเกม ตดภาพ เปนตน

3. ประโยชนของกระดานด า

เสรมศร ลกษณศร (2540: 129) ไดกลาวถง ประโยชนของกระดานด าไว 3 ประการ ดงน

1. ใชบนทกขอความส าคญในการเรยนการสอนไดทกขนตอน

2. ใชบนทกขอเสนอแนะ แนวคด ทงครและนกเรยน

3. ใชในการแขงขนหรอเลนเกม เชน แขงขนการเขยน สะกดค า เปนตน

อาภรณ ใจเทยง (2546: 193) อธบายถง ประโยชนของกระดานด าวา มดงตอไปน

1. ใชประกอบการสอน การอธบาย การทดสอบ สรป และทบทวนบทเรยน

2. ใชรวมกบโสตทศนวสดอนๆ ชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรไดดยงขน

3. ใชแสดงขอเทจจรง แนวคด และกระบวนการตางๆ

4. ใชแสดงศพทใหมๆ ค าจ ากดความ กฎ และค านยามใหนกเรยนเขาใจไดด

5. เหมาะตอการสงเสรมใหนกเรยนไดรวมกจกรรมในการสาธตและอธบายเนอหาวชาแกเพอนรวมชน

4. หลกการใชกระดานด า

สพน บญชวงศ (2544: 88) ไดกลาวถง หลกการทวไปในการใชกระดานด า ไวดงน 1. ทกครงทจะใช ควรท าความสะอาดกระดานด าใหดสะอาดเรยบรอย

2. ขอความทเขยนบนกระดานด าตองเขยนใหอานงาย ชดเจน

3. ควรฝกเขยนกระดานโดยเอยงตวเขาหา ท าใหไมตองบงขอความทเขยนไวแลว

4. หากมขอความส าคญหรอตองการเนนหวขอส าคญ ควรใชการขดเสนใตหรอท า

เครองหมายวงกลมลอมรอบ โดยใชชอลกสเพอเนนใหเหนความส าคญ

5. เมอจะใชกระดานด าสอนเรองใหม ควรลบขอความเนอหาเดมใหหมดเสยกอน เพอให

ขอความจากเนอหาใหมทเขยนเปนทนาสนใจอยางแทจรง

6. ครควรพยายามฝกการใชภาพการตนลายเสนบนกระดานด าใหมประสทธภาพจะท าให

การอธบายของครนาสนมใจมากขน

7. ควรแบงกระดานด าออกเปนสวนๆ ตามความยาว แลวเขยนใหหมดเปนสวนๆไป ไมควร

เขยนตรงนนทตรงนท เพราจะท าใหนกเรยนสบสน

8. เปดโอกาสใหนกเรยนไดมสวนรวมในการใชกระดานด าดวย เพราะจะชวยใหนกเรยนเกด

ความภมใจ และตนเตนทจะเขยนกระดานด าใหเพอนๆ เหน

9. ไมควรใชมอลบกระดานด า แตควรใชแปรง ผา หรอฟองน า

10. เมอสอนหมดชวโมงแลว ควรลบกระดานด าใหเรยบรอยกอนออกจากชนเรยน

เสรมศร ลกษณศร (2540: 329-330) ไดแนะน าเทคนคการใชกระดานด าไวหลายประการ

ทส าคญไดแก

1. กอนใชกระดานด าควรค านงถงความสะอาด ซงจะท าใหเขยนไดชดเจนและนาอาน

2. ฝกเขยนอยเสมอ รวมทงเขยนใหถกตองและรวดเรวดวย

3. ทดลองเขยนตวอกษรทมขนาดเหมาะสม อานไดงาย และใหนกเรยนเหนไดชดเจนทวทก

คน

4. การเขยนใหจบชอลกท ามม 45 องศากบกระดานด า ใชปลายนวชกดปลายชอลกไว

5. ขณะฝกเขยนใหมๆ อาจใชชอลกท าเสนประใหเปนแนวตรง เมอเขยนคลองแลว กไมตอง

ใชเสนชวย

6. ควรเขยนชอเรองไวกลางกระดานด า ในกรณทเนนค า ขอความส าคญหรอภาพอาจเขยน

ตวอกษรทมขนาดใหญกวาขอความอน ขดเสนใต วงกลมลอมรอบหรอใชชอลกสชวยเนน

7. ควรฝกการเขยนลายเสนบนกระดานด า เพอชวยใหการบรรยายของครนาสนใจยงขน

8. ชอลกบางส เชน สน าเงน สเขยว ไมเหมาะทจะใชเขยนบนกระดานสเขยวเพราะสจะ

กลมกลนกบสของกระดานมาก

9. ขณะอธบายขอความบนกระดานด า ครควรยนชดไปทางดานใดดานหนงของกระดานด า

ใหใชไมช ไมควรใชมอช และไมหนหลงใหนกเรยนขณะอธบายประกอบ

10. ไมทงเศษชอลกลงพน เพราะอาจไปเหยยบท าใหลนหกลม และพนหองสกปรก

11. การเขยนขอความทอยดานลางของกระดาน ใหยอตวลงไปเขยน ไมใชโคงตวไปเขยน

ทกษะการใชกระดานด า เปนทกษะทจ าเปนส าหรบการเรยนการสอนในระดบการศกษาขน

พนฐาน ผสอนจ าเปนตองใชกระดานด าประกอบการเรยนการสอน เพอชวยในการเรยนรของผเรยน

สามารถใชไดทงผสอนและผเรยน ซงหากใชกระดานด าอยางถกตอง เหมาะสม จะชวยใหการเรยนการสอนม

ประสทธภาพมากยงขน

ทกษะการใชสอการสอน

สอการสอนมบทบาทในทกขนตอนของกระบวนการเรยนการสอน ผสอนสามารถใช

ประกอบการเรยนการสอนไดทกระดบชน สอการสอนมบทบาทในการเรยนการสอน เนองจากเปนตวกลาง

ทจะชวยในการสอสารระหวางผสอนและผเรยนใหด าเนนไปไดอยางมประสทธภาพ ท าใหผเรยนเขาใจ

เนอหาของบทเรยนไดตรงกบทผสอนตองการ ดงนนหากผสอนมทกษะในการใชสอการสอนทถกตอง

เหมาะสมแลวยอมท าใหการเรยนการสอนเกดประสทธภาพ

1. ความหมายของสอการสอน

ชาญชย ยมดษฐ (2548 : 417) อธบายวา สอการเรยนการสอนเปนตวกลางเชอมโยงความร

ความเขาใจระหวางสารทผสอนสงไปยงผเรยน ท าใหนกเรยนเปลยนแปลงพฤตกรรมไปตามวตถประสงคท

ครก าหนดไว โดยสอทผสอนใชสอนเรยกวา สอการเรยนการสอน กแปลวา นกเรยนกเรยนร ผสอนกใชสอน

ดวยนนเอง

สรพชร เจษฎาวโรจน (2550 : 71) กลาววา สอการเรยนร หมายถง สงใดๆ กตามทเปน

เครองชวยถายทอดความรจากบทเรยนไปส ผ เรยน ซงจะชวยท าใหนกเรยนเกดการเรยนรอยางม

ประสทธภาพ

สอการสอน เปนตวกลางในการเชอมโยงความรความเขาใจระหวางสารทผสอนสงไปยง

ผเรยน เพอชวยในการถายทอดความรจากบทเรยนไปสผเรยน ซงจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนร

2. วตถประสงคของการใชสอการสอน

วตถประสงคหลกในการจดกจกรรมการเรยนการสอนแตละครง กเพอใหนกเรยนเกดการ

เรยนร มทกษะและมคณลกษณะทพงประสงคมากยงขน ฉะนนหากมสงใดท ชวยใหวตถประสงคของการ

สอนดงกลาวบรรลผลไดดขน งายขน ประหยดขน กนาจะน ามาใช ซงสงทก าลงกลาวถงกคอ “สอการสอน”

นนเอง

เฉลม มลลา (2526 : 118) กลาวถง วตถประสงคของการใชสอการสอน ซงมหลาย

ประการ ดงน

1. เพอใหประสบการณตรง (Direct Experience) และเปนจรงแกนกเรยน

2. เพอใหนกเรยนเรยนไดโดยงาย และสะดวกขน

3. เพอเรานกเรยนใหมความสนใจในบทเรยนอยางตอเนองตามขนตอน และตลอดเวลา

4. เพอใหนกเรยนสวนรวมในกจกกรมการเรยนการสอน

5. เพอใหนกเรยนเกดทกษะความสามารถ เนองจากไดเรยนรดวยการลงมอทดลองและ

ฝกปฏบต (Learning by doing)

6. เพอใหนกเรยนกลาแสดงออกทางความคด และการแสดงบทบาทอยางสมควรและ

โดยสมเหตสมผลตามแนวทางทดและเปนทพงประสงคของสงคม

7. เพอใหนกเรยนเกดความรเรมสรางสรรค

8. เพอสรางบรรยากาศทดในการเรยนการสอน

9.เพอสรางปฏสมพนธทด (interaction) ระหวางนกเรยนคร

10. เพอใหประหยดเวลา วสดอปกรณ คาใชจาย และบคลากรคร ในขณะเดยวกน ท าให

นกเรยนจ านวนมากเกดการเรยนรอยางคมคา ภายใตสถานการณทดและไดมาตรฐานอยางเดยวกน

3. ประโยชนของสอการสอน

3.1 ประโยชนของสอการสอนทมตอนกเรยน

ระววรรณ ศรครามครน (2551 : 93) กลาวถง ประโยชนของสอการสอน ดงน

1. ชวยพฒนาความคดของนกเรยน การทนกเรยนไดร เหนสภาพของปญหาตางๆ ไดยน

หรอไดสมผสโดยการใชสอการสอนประเภทตางๆ เชน จากภาพยนตร รปภาพจะสามารถพฒนาความ

คดเหนของนกเรยน โดยการคดคนควาหาวธการแกไขอยางมหลกการ และมเหตผล ท าใหมความคด

กวางไกลมากขน

2. เพมพนประสบการณใหแกนกเรยน ท าใหนกเรยนมประสบการณมากขนเนองจากได

เหนของจรง ไดยนหรอสมผส ท าใหสามารถเปรยบเทยบสงทไดเหนในปจจบนกบความกาวหนาตางๆ ท

นกเรยนไดเรยนรใหมจากสอการเรยนตางๆ เชน จากภาพยนตร หรอจากการทศนศกษา

3. กระตนหรอเราความสนใจของนกเรยน ซงสงตางๆ ทน ามาเสรมการเรยนรของ

นกเรยนนอกเหนอจากการเรยนปกตในชนเรยน สามารถท าใหนกเรยนสนใจการเรยนมากขน มความ

กระตอรอรน ใครรเหนสงทแปลกๆ ใหมๆ ซงจะกระตนความคดของนกเรยนได

ศกดศร ปาณะกล (2550 : 7-8) กลาวถงคณคาของสอการเรยนรตอนกเรยนหลาย

ประการ น าเสนอเพยงบางประการ ดงน

1. ชวยใหนกเรยนเรยนรไดดขนดวยการเปลยนแปลงประสบการณทเปนนามธรรมให

เปนรปธรรมทสามารถสมผสและเขาใจไดงายขน

2. ชวยใหนกเรยนเรยนรไดมากขนในเวลาทก าหนดหรอรวดเรวกวาการไมใชสอ

3. ชวยใหนกเรยนจดจ าสงทเรยนไดมาก แมนย า และคงทนถาวรยงขน เพราะความ

ประทบใจในประสบการณทไดรบจากสอนนๆ

4. ชวยใหนกเรยนเขาใจเรองราวตางๆ ตรง และเกดประสบการณรวมในเรองราว

เดยวกน

5. ชวยใหนกเรยนไดรบประสบการณการเรยนรอยางกวางขวาง ทงสงทเกดขนในอดต

ปจจบน และคาดวาจะเกดขนในอนาคต

6. ชวยใหนกเรยนไดรบประสบการณตรง แปลกใหม และมคณคา ซงน าไปสการเรยนร

ทบรรลเปาหมายและคาดหวงของนกเรยน

3.2 ประโยชนของสอการสอนทมตอคร

อาภรณ ใจเทยง (2553: 191) กลาวถง ประโยชนของสอการสอนทมตอคร ดงนน

1. ชวยใหบรรยากาศในการเรยนนาสนใจยงขน ท าใหครมความสนกสนานและมความ

เชอมนในตวเองเพมมากขน

2. ชวยแบงเบาภาระของครในดานการเตรยมเนอหา เพราะบางครงอาจใหนกเรยน

ศกษาเนอหาจากสอไดเอง

3. เปนการกระตนใหครตนตวอยเสมอในการเตรยมและผลตวสดใหมๆ เพอใชเปนสอ

การสอน ตลอดจนคดคนเทคนควธการตางๆ เพอใหการเรยนรนาสนใจยงขน

ศกดศร ปาณะกล (2550: 6-7) กลาวถงคณคาของสอการเรยนรตอคร ดงน

1. ชวยสรางบรรยากาศการจดการเรยนรทด นาสนใจ สนกสนาน มความนาเชอถอ จง

สรางความเชอมนใหกบครไดอยางด และน าไปสการจดการเรยนรทบรรลเปาหมายของครในทสด

2. ชวยแบงเบาภาระการจดการเรยนร เชน ท าใหครพดนอยลง ถายทอดเนอหาดวย

ตนเองนอยลง โดยทนกเรยนเรยนรไดเองภายใตการก ากบดแลหรอเงอนไขของคร ไมตองเตรยมและสอน

ซ าซากเพราะไดเตรยมสอและวธการใชสอไวแลวเปนอยางด จนท าใหสามารถน าไปใชในครงตอๆ ไปไดทนท

3. ชวยกระตนใหครเตรยม ผลต หรอพฒนาสอใหมๆ รวมทงคดคนวธการทนาสนใจ

4. ชวยแกปญหาและทดแทนสงทครไมถนด เชน พดไมเกง จดจ าขอมลไดไมมากพอ

ขาดความเชอมนในตนเอง และการปรากฏตวตอหนาคนจ านวนมาก เปนตน

5. ชวยใหครสามารถจดประสบการณการเรยนรไดหลากหลายรปแบบ ส าหรบการสอน

ทเปนกลมใหญ กลมยอย และเปนรายบคคล โดยอาศยสอการเรยนรทเหมาะสมประกอบ

6. ชวยเพมประสทธภาพการจดการเรยนรของครโดยตรง เพราะท าใหครสามารถสอนได

รวดเรว ถกตองแมนย า ใชเวลาสนลง แตท าใหนกเรยนเรยนรไดมากขน

7. ชวยใหครมปฏสมพนธและตดตามดแลนกเรยนเปนรายบคคล เพราะใชเวลาในดาน

การบรรยายถายทอดเนอหาสาระ การเตรยมการสอนและกจกรรมการเรยนรตางๆ นอยลงจงมเวลาเพมขน

8. ชวยใหครสามารถวดและประเมนผลการเรยนรไดตรงจดมงหมายในทกขนตอนเพราะ

สอมองคประกอบทงในดานจดมงหมาย เนอหา วธการและเครองมอในการวดและประเมนผลตามขนตอน

ตงแตกอนการเรยน ระหวางและหลงการเรยน จงมความสมบรณในตวมนเอง

9. ชวยใหครสามารถน าประสบการณจากแหลงการเรยนรทมอยมากมายภายนอก

หองเรยนมาน าเสนอตอนกเรยนและท าใหนกเรยนไดรบประสบการณทมความหมาย

10. ชวยใหครไดรบทราบผลปอนกลบ (feedback) จากนกเรยน และน าขอมลทไดไป

ปรบปรงแกไขหรอพฒนาสอและการจดการเรยนรของตนเองไดตลอดเวลา

4. เทคนคการเลอกใชสอการสอน

อาภรณ ใจเทยง (2546: 191-192) แนะน าเกยวกบการใชสอหลายประการ ทส าคญ

ไดแก

1. ควรแสดงสอการสอนใหเหนไดชดทวหองทงหอง เชน การยกภาพใหนกเรยนด ควร

ยกใหสงในระดบอกของครและอยขางหนา และพยายามยนชดกระดานด าใหมากทสด

2. ควรหาทตงวางแขวนสอทมขนาดใหญ และมน าหนกเบา เชน แผนภม แผนท เปนตน

ในจดทจะท าใหนกเรยนเหนไดชดทวทงหอง ไมควรยนถอแลวอธบาย จะท าใหครไมคลองแคลวเทาทควร

3. ควรใชไมยาวและมปลายแหลมช แผนภม แผนท กระดานด าแทนการใชนวมอโดยท

ครยนชดดานในดานหนง เพอมใหบงสายตานกเรยนสวนใดสวนหนงจากสอนนๆ

4. ควรน าสอการสอนมาวางเรยงกนไวเปนล าดบทหนาชนเรยนกอนถงเวลาสอน และ

ควรจะจดวางในลกษณะทจะไมหนเหความสนใจของนกเรยนเมอยงไมถงเวลาใช โดยคว าหนาภาพหรอ

แผนภมทยงไมใช หรอน าหนจ าลองใสถงหรอกลอง เปนตน

5. ควรใชเครองมอประกอบการใชสอใหเหมาะสม เชน ถาตองการตดแผนภม แผนท

ฯลฯ บนกระดานนเทศ ควรใชหมดตด แตถาจ าเปนตองตดบนกระดานด ากไมควรใชหมด ควรใชดนน ามน

หรอเทปกาวแทน

6. ในบางกรณควรมการเตรยมนกเรยนลวงหนากอนใชสอการสอน เชน ครตองการให

นกเรยนมการสงเกตในเรองใด ตอนใด ควรบอกใหนกเรยนทราบเสยกอน นกเรยนจงจะท าตามความ

ประสงคของครได

7. ควรใชสอการสอนใหคมคากบทไดเตรยมมาและใชอยางทะนถนอม กลาวคอพยายาม

ใชใหเปนประโยชนมากทสด เชน ไดใชแผนภมแสดงสวนประกอบของตนไมในขนการสอน

ทกษะการใชสอการสอน เปนทกษะทครควรไดรบการฝกฝน ใชใหถกตอง เหมาะสม จะท าให

สอการสอนมประสทธภาพ สงผลใหการเรยนการสอนเกดประโยชนตอผเรยนอยางแทจรง

ทกษะการใชค าถาม

การใชค าถาม เปนกจกรรมทผสอนใชอยเสมอซงเปนทงศาสตรและศลปะในการสอน ดงนน

ทกษะการใชค าถาม จงมความจ าเปนส าหรบผสอนเพอชวยเสรมใหเปนครทมประสทธภาพ โดยเฉพาะอยาง

ยง จดมงหมายในการพฒนาผเรยนในปจจบนมงเนนใหผเรยนใชการคดเพอพฒนาการเรยนร ดงนน หาก

ผสอนสามารถใชค าถามไดอยางเหมาะสม จะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพและสงเสรม

ทกษะการคดของผเรยนไดดวย

1. ความหมายของการใชค าถาม

อนทรา บณยาทร (2542: 219) กลาววา การใชค าถาม คอ พฤตกรรมการสอนทครใช

เพอใหนกเรยนไดคดอยางมเหตผล ใหไดมาซงค าตอบทถกตอง การถามของครไมเพยงแตท าใหนกเรยนได

ฝกคดเทานน แตยงเปนการท าใหนกเรยนเกดความสนใจ อยากเรยนอยากร

2. วตถประสงคของการใชค าถาม

ระววรรณ ศรครามครน (2551: 75-76) กลาวถง วตถประสงคของการใชค าถามใน ชน

เรยนไวดงน

1. สนบสนนใหนกเรยนมสวนรวมใจกจกรรมการเรยนร

2. ตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนในเรองทไดเรยนไปแลว

3. กระตนความสนใจ และความใครรของนกเรยน

4. ทดสอบความรของนกเรยนในหวขอเรองนนๆ (Topic)

5. เพอใหทราบขอบกพรองทางดานวชาการของนกเรยน

6. เปนการเรมตนใหนกเรยนคด เสนอความคดเหน และการปรกษาหารอกน

7. ใหโอกาสนกเรยนไดแสดงภมปญญาตอหนาเพอนในชนเรยน

8. เพอใหครอธบายปญหา และขอสงสยใหแกนกเรยน

9. ทบทวนความร ความจ าในสงทไดเรยนมาแลว

10. เมอนกเรยนตอบค าถามของครไดถกตอง จะสรางความมนใจใหแกนกเรยน

11. ท าใหครทราบพฤตกรรมและความสนใจในการเรยนของนกเรยน

12. สนบสนนใหนกเรยนสามารถใชความคดในระดบวเคราะห และสงเคราะห

13. เชอมโยงความรกบประสบการณการเดมของนกเรยน

14. ใหนกเรยนมทกษะในการใชภาษาเพอการสอความหมาย

15. สนบสนนใหนกเรยนแสดงความคดเหนในดานจตพสย

3. ประโยชนของการใชค าถาม

ไสว ฟกขาว (2544 : 234-235) กลาวถง ประโยชนของการใชเทคนคการตงค าถาม ดงน

1. นกเรยนกบครสอความหมายกนไดดขน

2. ชวยครในการวางแผนการเรยนการสอน ใหนกเรยนเขารวมกจกรรมไดอยางม

ประสทธภาพ และชวยใหครสามารถก าหนดองคประกอบของงานทมอบหมายใหน กเรยนปฏบตให

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

3. สรางแรงจงใจและกระตนความสนใจของนกเรยน

4. ชวยเนนประเดนส าคญของสาระการเรยนรทเรยน และทบทวนสาระทส าคญในเรองท

เรยน

5. ชวยครในการประเมนผลการเรยนการสอน เขาใจความสนใจทแทจรงของนกเรยนและ

วนจฉยจดแขงจดออนของนกเรยนได

6. ชวยสรางลกษณะนสยการชอบคดใหกบนกเรยน ตลอดจนนสยใฝรใฝเรยนตลอดชวต

อาภรณ ใจเทยง (2546: 182-183) สรปสาระส าคญเกยวกบประโยชนของการใชค าถามไว

ดงน

1. สงเสรมเทคนคการคดใหแกนกเรยน

2. กระตนความสนใจในการเรยน ท าใหนกเรยนตนตว สนใจเรยนดขน

3. ชวยขยายความคดและแนวทางในการเรยนแกนกเรยน

4. ชวยใหนกเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอน

5. เปนสอกลางเชอมโยงความรเดมกบความรใหม

6. ปลกฝงนสยรกการคนควา เพอหาค าตอบจากค าถามทไดรบ

7. ใชวดผลประเมนผลการเรยนรของนกเรยนไดด

4. ประเภทของค าถาม

หากเราใชเกณฑทแตกตางกนกสามารถจ าแนกประเภทของค าถามไดแตกตางกน ดงน

4.1 ค าถามจ าแนกตามแนวคดของ Bloom ประเภทของค าถามตามแนวคดของ Bloom

ซงจ าแนกตามระดบขนของการใชความคดในพทธพสย (Cognitive Domain) ได เปน 6 ประเภท

เรยงล าดบจากระดบการคดต าสด ดงน 1) ถามความร 2) ถามความเขาใจ 3) ถามการน าไปใช 4) ถามการ

วเคราะห 5) ถามการสงเคราะห 6) ถามการประเมนคา (พมพนธ เดชะคปต. 2544 : 91-93 อางใน อาภรณ

ใจเทยง. 2546: 183-185)

ภาพท 6.5 ล าดบขนของค าถามตามแนวคดของบลม

ทมา : พมพนธ เตชะคปต. 2544 : 91-93 อางใน อาภรณ ใจเทยง. 2546 : 183-185

ทศนา แขมมณ (2548 : 400-408) ไดอธบายและยกตวอยางพฤตกรรมทบงชถง

ระดบการเรยนรในระดบตางๆ ตามแนวคดของ Bloom ไวอยางนาสนใจ และน ามาเปนแนวในการแบง

ประเภทของค าถามไดดงน

4. 1.1 ถามความร (Knowledge)

ค าถามทใชมกเปนค าถามทถามถงขอมล สาระ รายละเอยดของสงทเรยนร และ

ใหนกเรยนแสดงพฤตกรรมทบงชวาตนมความรความจ าในเรองนนๆ เชน ถามเพอใหนกเรยนบอกเลา ช

ระบ ทอง ใหความหมาย ใหค านยาม รวบรวม เลอก จ าแนก ประมวล และจดล าดบ เปนตน

4.1.2 ถามความเขาใจ (Comprehension)

ค าถามในระดบนมกเปนค าถามทชวยนกเรยนแสดงพฤตกรรมทบงชถ งความ

เขาใจของตนในเรองนนๆ เชน ถามเพอใหนกเรยนอธบาย (โดยใชค าพด) ขยายความ เปรยบเทยบ ลง

ความเหน แปลความหมาย แสดงความคดเหน ตความหมาย คาดการณ คาดคะเน สรปยอ ท านาย บอก

ใจความส าคญ และกะประมาณ เปนตน

4.1.3 ถามการน าไปใช (Application)

ค าถามในระดบนมกประกอบดวยสถานการณทนกเรยนจะตองดงความรความ

เขาใจมาใชในการหาค าตอบ เชน ถามเพอใหนกเรยนประยกต ปรบปรง จดแกปญหา เลอก ท า ปฏบต

แสดง สาธต และผลต เปนตน

4.1.4 ถามการวเคราะห (Analysis)

ถามเพอใหนกเรยนใชความคดหาค าตอบจากการแยกแยะขอมลและหา

ความสมพนธของขอมลทแยกแยะคร เชน ถามใหนกเรยนจ าแนกแยะแยะ หาขออางอง หาความสมพนธ

ตรวจสอบ หาขอสรป จดกลม หาหลกการ ระบ ช เปนตน

4.1.5 ถามการสงเคราะห (Synthesis)

การเรยนรในระดบการสงเคราะห หมายถง การเรยนรทอยในระดบทนกเรยน

สามารถ 1) คด ประดษฐ สงใหมขน ซงอาจอยในรปของสงประดษฐ ความคด หรอภาษา 2) ท านาย

สถานการณในอนาคตได 3) คดวธการแกปญหาได (แตแตกตางจากการแกปญหาในขนการน าไปใช ซงจะม

ค าตอบถกเพยงค าตอบเดยว แตวธการแกปญหาในขนนอาจมค าตอบไดหลายค าตอบ) ฉะนน การถามใน

ระดบนกเพอใหนกเรยนเขยนบรรยาย อธบาย เลา บอก เรยบเรยง จด สราง ประดษฐ แตง ดดแปลง ปรบ

แกไข ท าใหม ออกแบบ ปฏบต คดรเรม ตงสมมตฐาน ตงจดมงหมาย ท านาย แจกแจงระละเอยด และจด

หมวดหม เปนตน

4.1.6 ถามการประเมนผล (Evaluation)

การเรยนรในระดบการประเมนผล หมายถง การเรยนรในระดบทนกเรยนตองใช

การตดสนคณคา ซงกหมายความวา นกเรยนจะตองสามารถตงเกณฑในการประเมนหรอตดสนคณคาตางๆ

ได และแสดงความคดเหนในเรองนน ฉะนน การถามในระดบนกเพอใหนกเรยนวพากษวจารณ ตดสน

ประเมนคา ตคา สรป เปรยบเทยบ จดอนดบ ก าหนดเกณฑ/ก าหนดมาตรฐาน ตดสนใจ แสดงความคดเหน

ใหเหตผล และบอกหลกฐาน เปนตน

จากประเภทของค าถามดงกลาว การถามค าถามระดบสง ไดแก การถาม การ

น าไปใช การวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนคาเปนการสงเสรมความรเรมสรางสรรค คดอยางม

เหตผล และคดน าไปใชไดด ครจงควรใชถามประเภทนใหมาก

2. ค าถามแบบเปดและค าถามแบบปด ถาพ จารณ าจากลกษณ ะของค าตอบจะ

สามารถแบงประเภทของค าถามได 2 ประเภท คอ ค าถามแบบเปด และค าถามแบบปด ดงน (อาภรณ

ใจเทยง. 2553 : 188-190)

2.1 ค าถามแบบเปด เปนค าถามทมค าตอบเพยงอยางเดยว หรอใหเลอกอยางใด

อยางหนง เหมาะสมส าหรบขอมลเนอหาสาระทเปนความร ลกษณะค าถามตองใชค าวา อะไร (What) ท

ไหน (Where) เมอไร (When) ใคร (Who) ใชหรอไม (Yes-No Question) เปนตน

2.2 ค าถามแบบปด เปนค าทมค าตอบหลายอยาง ผตอบตองใชความรผนวก

ความคดใหเหตผลประกอบการอธบาย ลกษณะของค าถามจะใชค าถามวาท าไม เพราะเหตใด (Why)

อยางไร (How) ถาไมเปนอยางนแลวจะเปนอยางไร เปนตน

จากประเภทของค าถามทงแบบเปดและแบบปดดงขางตนน ครควรใชค าถามแบบ

เปดมากกวาแบบปด เพราะสามารถพฒนาความคดของนกเรยนไดดกวา

3. ค าถามจ าแนกตามลกษณะการคด ซง สามารถ คงสะอาด (2535 : 79-80) กลาววา การใช

ค าถามถอวาเปนสงจ าเปนส าหรบครทตองน าไปใชกบนกเรยน ค าถามทคลมเครอหรอไมชดเจนจะท าให

นกเรยนตอบไมตรงกบสงทครตองการได ค าถามทนยมใชกนในการเรยนการสอนม 3 ประเภท คอ

3.1 ค าถามทใชในความคดพนฐาน ไดแก ค าถามประเภทงายๆ ทไมจ าเปนตองใชความรมาก

นก เปนการถามทใหนกเรยนระลกถงความรเดม ค าถามตามลกษณะนม 2 ประเภท คอ

3.1.1 ถามความจ า เปนค าถามเพอดวานกเรยนจ าเรองทเรยนมาไดมากนอยแคไหน เชน

ถามความรเกยวกบศพท นยาม ระเบยบ ล าดบขนตอน กฎเกณฑ วธการ ทฤษฎ และหลกวชาการ

3.1.2 ถามการสงเกต ลกษณะของค าตอบจากค าถามประเภทน ไดแก ค าตอบทบอกถง

ลกษณะ สวนประกอบ รวมถงคณสมบตทสงเกตเหน

3.2 ค าถามเพอการคดคน เปนค าถามทผตอบตองใชขนตอนของความซบซอนขน ค าถาม

ประเภทน ไดแก

3.2.1 ความเขาใจ มลกษณะเปนค าถามทใหผตอบตองแปลความ ตความและขยาย

ความ

3.2.2 การน าไปใช เปนค าถามทผตอบตองการอาศยความคดพนฐานความเขาใจน าเอา

ความรทไดไปใชในเรองราวอนๆ ไดอยางถกตอง

3.2.3 การเปรยบเทยบ เปนค าถามทผตอบวเคราะหเรองราวออกมาเปนสวนยอยๆ และ

พจารณาวาสงใดไมส าคญ หรอมลกษณะทเหมอนหรอแตกตางกนอยางไรบาง มมลเหตและจดมงหมาย

อยางไร

3.2.4 เหตผล รปแบบของค าถามเหตผล อาจเปนการถามความสมพนธของเรองราวของ

บคคลใหแสดงความคดหรออาจจะเปนค าถามทตองการใหผตอบแสดงใหเหนวาสงนนหรอบคคลนนๆ

ส าคญอยางไร หรอท าไมจงเปนเชนนน

3.2.5 สรปหลกการ เปนค าถามทผตอบจะตองวเคราะหหามลเหตหรอความส าคญของ

เรองราวนน รวมทงเหนความสมพนธของเรองราว หรอเหตผลเหลานนจงสามารถสรปเปนหลกการได

3.3 ค าถามทขยายความคด เปนค าถามทสงเสรมความคดสรางสรรค และเปดโอกาสให

นกเรยนไดตอบโดยใชความคดสวนตวมากทสด ค าถามประเภทน ไดแก

3.3.1 การคาดคะเน เปนค าถามเชงสมมตฐานหรอเหตการณซงอาจจะเปนไปไดให

นกเรยนไดคาดการณหรอแสดงความคดเหนในการตอบ

3.3.2 การวจารณ คอค าถามทตองการใหผตอบพจารณาเรองราวหรอเหตการณแลวให

วจารณสงนนหรอเหตการณนนวา เหมาะสมหรอไม มขอดหรอขอเสยอยางไร

3.3.3 การวางแผน เปนค าถามทตองการใหผตอบเสนอแนวคด เพอวางโครงการหรอ

เสนอผลงานใหมออกมาใหเหนวาจะท าอะไรไดบาง เชน สมมตวาทานไดรบเลอกเปนผแทนราษฎร ทานจะ

พฒนาชมชนของทานในเรองอะไรบาง เปนตน

3.3.4 การประเมนคา เปนค าถามเพอใหเกดการวนจฉย โดยสรปอยางมหลกเกณฑ ซง

อาจจะเปนการตคาความคดเหนในผลงานตางๆ วาดหรอไมอยางไร หรออาจจะใหพจารณาวาตวละครใน

บทเรยนเปนคนอยางไร เปนตน

นอกจากน Orlich (1985. อางใน นาตยา ปลนธนานนท. 2542: 100-101) ไดจดกลม ประเภทของค าถามออกเปน 3 ประเภท ดงน

1. ค าถามประเภท convergent เปรยบไดกบค าถามประเภทความร ความจ า และความ เขาใจตามการจดของ Bloom นนเอง คอเปนค าถามทผตอบจ าความรเฉพาะอยางมาตอบ มค าตอบทถกตองเพยงค าตอบเดยว ค าถามประเภทนส าคญและจ าเปนตองม กอนทจะกาวไปสค าถามประเภทอนๆ ถาผเรยนยงไมมขอมลความร ขอเทจจรงบางอยาง การใหตอบค าถามทสงกวานกคอนขางยาก เชน

- ไฟฟาทใชกนอยตามอาคารบานเรอนเปนไฟฟาประเภทใด - ค าวา above, loaf, move ค าใดทออกเสยงเหมอนกน

2. ค าถามประเภท divergent เปนค าถามทมค าตอบหลากหลาย ผตอบตองคดวเคราะห มองหลายๆ แงมม ฝกใหผเรยนไดคดอยางมวจารณญาณ ซงเทยบไดกบค าถามประเภทการประยกต วเคราะห และสงเคราะห ของ Bloom เชน

- โจทยสมการขอนมกวธทจะหาค าตอบไดเหมอนกน - ปลาบางชนดออกลกเปนตว ถาเชนนนปลากประเภทนแตกตางจากปลาโดยทวไป

อยางไร 3. ค าถามประเภท evaluative เปนค าถามทพฒนาสตปญญาสงสด เชนเดยวกบท

Bloom จดไวผตอบตองน าขอมล เหตผล มาใชในการตดสนในประเมนสงตางๆ เชน - เราจะใชอะไรในการพจารณามาตรฐานของการด ารงชวตของคนเรา - ในภาวะวกฤตทางเศรษฐกจในปจจบน ความรบผดชอบทส าคญทสดของคนไทย

คออะไร

กลาวโดยสรปจะเหนไดวา ค าถามนนมหลายประเภท การใชค าถามประเภทใดขนอยกบผถามวา ตองการค าตอบในลกษณะใด เพราะค าถามแตละอยางท าใหไดค าตอบตางๆ กนไป และผตอบกจะมปฏกรยาและการตอบโตทางสมองตอค าถามแตละชนดทแตกตางกนไปดวย

5. เทคนคการถามค าถาม

อาภรณ ใจเทยง (2553 : 189-190) สรปเทคนคการถามค าถามไวดงน

1. ในการถามค าถามไมควรเจาะจงผตอบหรอถามผเรยนตามล าดบ เพราะการรตวกอนวา

จะตอบเมอใดนน จะท าใหผตอบไมสนใจค าถามอนๆ การเรยนรจงไมเกดขน

2. ในการถามค าถามไมควรถามซ าผเรยนคนเดมบอยๆ เพราะการปฏบตดงน ผเรยนคน

อนๆ จะเกดความนอยใจทผสอนไมใหความส าคญกบตน จงท าใหไมสนใจในบทเรยน

3. ในการถามค าถามไมควรเรงรดค าตอบจากผเรยน เมอถามค าถามไปแลว ควรเปดโอกาส

ใหเดกหยดคดหาค าตอบเอง

4. การถามค าถามควรใชน าเสยงเราใจผตอบ เปนการกระตนใหผเรยนอยากตอบมากยงขน

5. ขณะทผตอบหยดคดหรอลงเลในการทจะตอบออกไป ผสอนควรใหก าลงใจสงเสรม ไม

ควรคาดคนค าตอบหรอแสดงความเบอหนายหรอเรยกผอนตอบแทน เพราะจะท าใหผเรยนเสยก าลงใจ

6. ในการตอบค าถามหนง ๆ ผสอนไมควรคดวาตองใหเดกคนเดยวตอบค าถามนน ควรเปด

โอกาสใหผเรยนหลายๆ คนไดตอบ เพราะจะเปนการกระจายความคดและท าใหมขอสรปทด

7. ในการตอค าถามของผเรยนอาจไดค าตอบทไมตรงกบขอเทจจรง หรอไมคอยมเหตผลนก

ผสอนควรหาวธทท าใหผเรยนเขาใจ และสามารถหาค าตอบทถกตองได ไมควรปลอยใหผเรยนเขาใจอยาง

ผดๆ ตอไป โดยอาจถามค าถามใหมหรออธบายเพมเตม

8. คณคาของการสอนโดยใชค าถามจะหมดไป ถาครเปนผถามเองตอบเอง หรอถามค าถาม

ในลกษณะททบทวนความจ าผเรยนมากเกนไป

9. การสรางบรรยากาศทเปนกนเองในหองเรยน เพอใหผเรยนรสกอยากจะมสวนรวมใน

การตอบค าถาม

10. ในการตอบค าถามหนง ๆ ควรใหผเรยนชวยกนหาค าตอบในหลายๆ แนว ไมควรจ ากด

เฉพาะค าตอบเดยว

11. ใชค าถามทผเรยนมความรและประสบการณเพยงพอ

12. ควรวเคราะหค าถามทถามไปแลวเพอน ามาปรบปรงแกไขเพอใชในโอกาสอนๆ ตอไป

การใชค าถามเปนเทคนคส าคญในการเรยนรทมประสทธภาพ เปนทกษะทส าคญส าหรบครท

กอใหเกดการเรยนรทพฒนาทกษะการคด การตความ การไตรตรอง การถายทอดความคด สามารถ

น าไปสการเปลยนแปลงและปรบปรงการจดกระบวนการเรยนรไดเปนอยางด ทกษะการใชค าถามจงเปน

สวนหนงของกระบวนการเรยนร ทชวยใหผเรยนสรางความร ความเขาใจ และพฒนาความคดใหม ๆ โดย

กระบวนการถามจะชวยขยายทกษะการคด ท าความเขาใจใหกระจาง ไดขอมลปอนกลบทงดานการเรยน

การสอน กอใหเกดการทบทวน การเชอมโยงระหวางความคดตางๆ สงเสรมความอยากรอยากเหนและเกด

ความทาทาย โดยบทบาทผเรยน จะเรยนรจากคดเพอสรางขอค าถามและค าตอบดวยตนเอง

ทกษะเราความสนใจ

งานททาทายการจดการเรยนการสอนของผสอนคอการท าใหผเรยนสนใจในบทเรยน และเรามก

พบวาในปจจบนผ เรยนไมคอยจะสนใจในการสอนของคร เกดความเบอหนาย และไมตงใจเรยน

เทาทควร ท าไมจงเปนเชนนน สาเหตทส าคญกคอ เดกเบอหนายในการเรยน ซงอาจเปนเพราะการสอน

ของครไมมอะไรแปลกใหม หรอนาสนใจเลย โดยเฉพาะเดกระดบประถมศกษาซงมชวงเวลาของความสนใจ

ในสงตาง ๆ สนมาก ถาไมรบแกไขปญหาการไมตงใจเรยนของเดกตงแตในระดบประถมแลวจะท าใหเดกเกด

ความไมเขาใจและไมใสใจตอเนองมาเรอย ๆ ดงนนจงสมควรอยางยงทคนในวงวชาชพครจะตองมารวมหา

ทางแกไขปญหาเหลาน ท าอยางไรจงจะท าใหผเรยนสนใจและตดตามบทเรยน ตลอดจนกจกรรมทผสอน

สอนไดตลอดไป

1. ความหมายของทกษะเราความสนใจ

อนทรา บญยาทร (2542 : 223) กลาววา การเราความสนใจ คอ การกระตนใหนกเรยนเกด

ความสนใจทจะเรยน ไมเบอหนายในการเรยน โดยเฉพาะอยางยงนกเรยนชนประถมศกษาจะมชวงความ

สนใจสน ครจะตองพยายามกระตนและควบคมความสนใจของนกเรยนใหอยกบบทเรยนตลอดเวลา ตงแต

เรมน าเขาสบทเรยน ขนสอน จนถงขนสรปสดทายของการเรยนการสอน

อาภรณ ใจเทยง (2553 : 201) กลาววา การเราความสนใจ คอ การกระตนใหนกเรยนเกด

ความกระตอรอรนหรอพรอมทจะเรยน โดยการเปลยนเทคนควธสอนหรอเปลยนกจกรรมไปในลกษณะ

ตางๆ เพอเราความสนใจในแตละขนตอนของการสอน การเราความสนใจเปนเทคนควธการทจะชวยใหการ

สอนประสบผลส าเรจได โดยเฉพาะอยางยงการสอนนกเรยนในระดบประถมศกษา ซงเปนวนทอยน งไมได

และมความสนใจสน ครจ าเปนตองใชเทคนคการเราความสนใจโดยวธตางๆ เชน ใชเพลง ใชเกม ใชนทาน

ใชค าถาม ฯลฯ เพอดงดดความสนใจของนกเรยนกลบมา และเพอจงใจใหนกเรยนเกดความสนก เกดความ

พอใจในการเรยนไดตลอดเวลาเรยนนน

ทกษะการเราความสนใจ เปนความสามารถของผสอนในการกระตนใหผเรยนเกดความ

อยากรอยากเหน สนใจทจะเรยน หรอตดตามการเรยนการสอนตลอดเวลา ทกษะการเราความสนใจ จง

จ าเปนและส าคญยงส าหรบผสอนในอนทจะปรบปรงกลวธในการสอนของตนใหมประสทธภาพมากขน

ดงนนผสอนทมทกษะการเราความสนใจ จะชวยใหผเรยนไมเบอหนายในการเรยนมความกระตอรอรนใน

การเรยนอยตลอดเวลา

2. วตถประสงคของการเราความสนใจ

เฉลม มลลา (2526 : 56-57) กลาวถง วตถประสงคของการเราความสนใจ ดงน

1. มงใหนกเรยนเรยนดวยความสนกสนาน และเกดการเรยนรไดตามจดประสงค

2. มงกระตนใหนกเรยนรวธการเรยนหลายๆ แบบ เพอจะไดเกดประสบการณตางๆ

ครบถวน

3. มงใหนกเรยนมความพรอมทจะเรยนและเรยนไดอยางด

4. มงใหนกเรยนมความสนใจในบทเรยนอยางสม าเสมอตงแตเรมตนจนสนสดการเรยน

นนๆ

5. มงใหนกเรยนและครมความสมพนธอนดตอกน เขาใจซงกนและกน รจดมงหมาย

ความตองการ วธการเรยน และพรอมทจะใหความรวมมอชวยกนประกอบกจกรรมการเรยนการสอนให

บรรลผลด

6. มงชวยใหกจกรรมการเรยนการสอนมความหมาย เนองจากทงนกเรยนและครให

ความรวมมอกน และเปนกระบวนการสอความหมาย 2 ทาง (2 way-communication)

7. มงสรางบรรยากาศทด ซงจะเปนประโยชนตอการด าเนนกระบวนการเรยนการสอน

และการเรยนรไดเปนอยางด

8. มงชวยใหครสอนไดตามแผนการสอนครบถวน และมประสทธภาพ

9. มงชวยลดภาระในการใชความพยายามและพลงงานในการสอน และการควบคมชน

เรยนใหอยในสภาพทเหมาะสมทจะสอนเพอใหเกดผลด

10. ชวยสรางและพฒนานกเรยนใหมพฤตกรรมทพงประสงค คอ มนสยใฝเรยนใฝร

เพราะไดรบการฝกใหสนใจ และรกเรยน ซงนบไดวาเปนการสงเสรมแนวทางการพฒนาคณภาพของนกเรยน

ไดอยางดและถกทางวธหนง

11. เปนเครองชใหเหนความจรงทวา “การสอน” (Teaching) เปนทงศาสตร และศลปะ

ผทมประกาศนยบตรรบรองการเปนคร (Teaching License) จากสถาบนฝกหดคร หรอสถาบนวชาชพทาง

ศกษาศาสตรเทานนทจะสามารถรเทคนควธการ และสามารถใชอยางผมทกษะประกอบการสอนเพอให

เกดผลไดดกวา

12. เปนเครองมอ เทคนควธการ หรอองคประกอบส าคญอยางหนงทจะชวยนกเรยน

และครใหประสบความส าเรจ (Achievement) ในการเรยนการสอนสมตามความมงหมาย

3. ประโยชนของการเราความสนใจ

กลาวโดยภาพรวม ประโยชนของการเราความสนใจกคอ นกเรยนจะสนใจในบทเรยน

และไดเรยนรอยางมความสข อาภรณ ใจเทยง (2553 : 201) อธบายวา การเราความสนใจ จะกอใหเกด

ประโยชนในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ดงตอไปน

1. ท าใหนกเรยนเกดความพรอมทจะเรยนบทเรยนนน

2. ท าใหนกเรยนมความสนใจในบทเรยนอยางสม าเสมอ ตลอดเวลาในชวโมงเรยนนน

3. ท าใหนกเรยนเกดความเขาใจในบทเรยนอยางแจมแจง และมเจตคตทดตอการเรยน

4. ท าใหนกเรยนไดผอนคลายความเครยด และตนตวขนจากความรสกเฉยเมย

5. ชวยสรางบรรยากาศในชนเรยนใหเปนบรรยากาศของการเรยนรทสนกสนาน

4. เทคนคการเราความสนใจ

ในการเราความสนใจใหเกดผลตามทคาดหวงไวนน ครตองศกษาเทคนควธการตางๆ ให

เขาใจ แลวน าฝกปฏบตจนเกดความช านาญ เพอใหกจกรรมการเรยนการสอนมคณคาและนกเรยนไดเรยนร

อยางสนกสนาน สพน บญชวงศ (2544 : 85) กลาววา พฤตกรรมการสอนทสามารถเราความสนใจของ

นกเรยนไดมหลายประการ ซงครอาจน าไปประยกตกบการสอนของตนเอง ดงน

1. การเคลอนทของคร การเคลอนทของครในชนเรยน อาจจะเปนการเดนจากทหนงไป

ทหนงอยางมจดหมาย ไมใชเคลอนไปมาอยางเลอนลอย หรอเดนไปมาอยตลอดเวลา

2. การใชทาทางของคร ไดแก การแสดงทาทางดวยมอ รางกาย หรอศรษะ เพอ

ประกอบค าพดใหเหนภาพ ใหเหนความส าคญ ใหเขาใจอารมณ หรอบอกรปราง ขนาด ฯลฯ

3. การเปลยนลลาในการพดของคร ไดแก การแปรเปลยนวธพดดวยจงหวะเรว ชา สง

ต า หนก เบา รวมทงเนนค า วล หรอหยดการพดชวคร

4. การเปลยนประสาทสมผส ไดแก การแปรเปลยนประสาทการรบรของนกเรยน เชน

เปลยนจากการฟงเปนการด จากการอานเปนการเขยน จากการอภปรายเปนการลงมอท า หรอเปลยนจาก

กระดานด าเปนดภาพยนตร ซงจดทจะตองเพงดตางกน เปนตน

5. การใหนกเรยนมสวนรวมพด ไดแก การเปดโอกาสใหนกเรยนพด ถามและตอบ

ค าถาม ออกความคดเหน เสนอแนะ เปนตน

6. การใหนกเรยนเคลอนท ไดแก การจดกจกรรมใหนกเรยนปฏบต เชน ทดลอง เลน

ละคร รองเพลง ไปหาขอมลจากจดทก าหนด ท างานกลม เปนตน

ทกษะการเราความสนใจจะกอใหเกดประโยชนแกผเรยนอยางแทจรง ถาผสอนมความสามารถในการเราความสนใจไดถกตองเหมาะสม การเราความสนใจควรค านงถงบคลกภาพ ลลาทาทางการสอนของผสอน ความตงใจในการสอนของผสอน การเตรยมความพรอมของผสอน จะชวยใหการเรยนการสอนเกดประโยชนตอผเรยนสงสด

ทกษะการเสรมก าลงใจ

ทกษะการเสรม เปนทกษะทส าคญอกทกษะหนงทเปนวธการทชวยเพมความมนใจในการ

แสดงออก การมสวนรวมของผเรยนในกจกรรมการเรยนการสอน ดงนนผสอนทมควรพยายามสราง

ความรสกประสบความส าเรจในการเรยนรใหเกดกบผเรยน เพอใหผเรยนมเจตคตทดตอการเรยนร อนจะ

สงผลใหผสอนประสบความส าเรจในการสอนเชนกน

1. ความหมายของการเสรมก าลงใจ

ประดนนท อปรมย (2540 : 178) อธบายวา การใหแรงเสรม (การเสรมก าลงใจ)

หมายถง การใหสงทนกเรยนรสกพอใจแลวมพฤตกรรมทครใหแรงเสรมเกดขนซ าอก แรงเสรมทใหแก

นกเรยนอาจเปนค าชม เปนสงของ ความเอาใจใส เวลาสวนตว กจกรรมทภมใจหรอสญลกษณทสงเสรมให

นกเรยนเกดความภมใจและมก าลงใจ

เสรมศร ลกษณศร (2540 : 381) กลาววา ทกษะการเสรมก าลงใจ หมายถง

ความสามารถทครจะใชวาจาและทาทางเพอท าใหนกเรยนมพฤตกรรมในทางทครตองการ นอกจากนยงท า

ใหนกเรยนเกดความภมใจในตนเอง มนใจในตนเอง และเกดมโนคตทดตอตนเอง (Positive Self-Concept)

สรปไดวา ทกษะการเสรมก าลงใจ หมายถง ความสามารถในการใชวธการทชวยเพมความ

มนใจ ความกลาแสดงออก โดยอาจเปนการใหรางวลหรอค าชมเชยหลงจากทบคคลประพฤตปฏบตหรอม

พฤตกรรมตามทผสอนตองการ

2. วตถประสงคของการเสรมก าลงใจ

วตถประสงคหลกของการเสรมก าลงใจกเพอใหนกเรยนมความกระตอรอรนในการเรยน

และตองการคนควาหาความรเพมเตม รวมทงสรางสรรคชนงานจากความคดสรางสรรคของนกเรยนเอง

เฉลม มลลา (2526 : 89) กลาวถง วตถประสงคของการเสรมก าลงใจ ดงน

1. มงใหนกเรยนเกดความเชอมนในตนเอง

2. มงใหนกเรยนอยากแสดงพฤตกรรมทพงประสงคซ า

3. มงใหนกเรยนไดรบความส าเรจในชวต

4. มงใหนกเรยนเกดความพอใจและรสกภาคภมใจทไดรบการชมเชย หรอรางวล

5. มงใหนกเรยนไดเรยนรการปรบปรงแกไขขอบกพรอง และพฒนาพฤตกรรมทพง

ประสงคใหเกดขนในตนเอง

6. มงใหนกเรยนมชวตชวา สนกสนาน เกดความสนใจ และอยากทจะเรยนในบทเรยน

นนๆ อยางตอเนองตลอดเวลา

7. มงใหนกเรยนเกดการเรยนรประสบการณไดตามจดประสงค

8. มงใหกระบวนการเรยนการสอนด าเนนไปตามหลกการของจตวทยาการศกษาการ

รบรและการเรยนร

3. ประโยชนของการเสรมก าลงใจ

การเสรมก าลงใจมความส าคญยง อยางทกลาวไวตอนตนของบทน “เพยงเครองหมาย

บวก (+) จากคะแนนเตม 10 ท าใหนกเรยนท างานไดดขนมาก” เพราะนกเรยนตองการใหครและเพอน

ยอมรบวา ตนเองมความสามารถในการเรยน ประโยชนทส าคญของการเสรมก าลงใจ มดงน

1. ผเรยนมคณลกษณะและพฤตกรรมทเหมาะสม

2. ผเรยนเกดการเรยนรมากยงขน

3. การจดการชนเรยนกระท าไดงายขน

4. ผเรยนมความสนใจในการเรยนมากขน

5. ผเรยนมความสขในการเรยน

6. บรรยากาศในการเรยนการสอนดขน

4. รปแบบการเสรมก าลงใจ

ระววรรณ ศรครามครน (2551 : 87) กลาววา การเสรมก าลงใจผเรยนในชนเรยนม 2

รปแบบ คอ

1. การเสรมก าลงใจในทางบวก (Positive reinforcement) เมอครใหรางวลเพอกระตน

ใหนกเรยนท ากจกรรม หรอประพฤตและปฏบตตามทตองการ รางวลทใหอาจจะมหลากหลายประเภท เชน

การใหคะแนน จดใหมเวลาวางส าหรบการท างานสวนตวเพมมากขน กลาวค ายกยองตอหนาเพอนนกเรยน

ดวยกน หรอยกยองใหเปนหวหนากลม และอนๆ การเสรมก าลงใจนกเรยนในลกษณะดงกลาวน ครจะตองม

ประสบการณ เขาใจนกเรยนและวเคราะหความรสกหรอพฤตกรรมของนกเรยนดวย ซงในบางครงการยก

ยอง หรอการใหรางวลบางอยางอาจจะไมเปนทพงประสงคของนกเรยนบางคนกได

2. การเสรมก าลงใจในทางลบ (Negative reinforcement) หมายถง การท าใหนกเรยน

อยในสถานะทนกเรยนไมตองการจะเปน หรอไมพงประสงค และเมอนกเรยนมพฤตกรรมทดขน หรอปรบ

ความประพฤตแลว กจะอนญาตใหหลดพนจากสถานการณนนได เชน ใหนกเรยนนงท าการบานคนเดยวใน

ชนเรยนใหเสรจกอน เมอเสรจแลวจงจะสามารถออกไปเลนกบเพอนๆ ได หรอใหนกเร ยนทไมสนใจการ

เรยนและรบกวนเพอนนกเรยนดวยกน ออกมานงทมมหองหนาชนเรยน จนเหนวามพฤตกรรมทดขน จง

อนญาตใหกลบไปนงทเดมได การเสรมก าลงใจในทางลบประเภทน จะเปนการควบคมความประพฤตทไมพง

ประสงคของนกเรยน แตกตางจากการลงโทษ ซงไมใหนกเรยนไดมโอกาสแกตวในพฤตกรรมของตนเอง

5. ประเภทของการเสรมก าลงใจ

การเสรมก าลงใจใหแกนกเรยนเปนสงทควรปฏบตอยางสม าเสมอ ซงโดยทวไปแลวครไม

จ าเปนตองใชจายซอสงของมากมายเพอเสรมแรงหรอเสรมก าลงใจ วาจาและทาทางของครกสามารถใชเปน

สงทเสรมก าลงใจไดเปนอยางด เสรมศร ลกษณศร (2540 : 381-382) อธบายถงวธการเสรมก าลงใจทจะ

น าไปใชในหองเรยนซงสามารถท าไดหลายวธ ดงน

1. การเสรมก าลงใจดวยวาจา เปนการใชค าพดเพอใหนกเรยนรวา พฤตกรรมทตนท า

เปนสงทด เปนทยอมรบ ท าใหนกเรยนรสกวาควรท าเชนนอกเพอจะไดรบผลอกครง การเสรมก าลงใจดวย

วาจาแบงไดเปน 4 ลกษณะ คอ

1.1 การเสรมก าลงใจดวยวาจาในทนท เพอใหนกเรยนรบรทนททท าพฤตกรรมจบลง

วา พฤตกรรมของตนเปนสงทด เมอท าแลวกจะไดรบการยกยองชมเชย เชน กลาวชมเชยทนทเมอเดกในชน

ใหเพอนยมอปกรณการเรยน

1.2 การเสรมก าลงใจดวยวาจาภายหลง ครอาจชมเชยพฤตกรรมทดของนกเรยนคน

ใดคนหนงหลงจากพฤตกรรมนนผานไปแลว โดยอางพฤตกรรมดงกลาวเปนตวอยาง ทงนเพอเสรมก าล งใจ

แกผแสดงพฤตกรรม และยงเปนตวอยางแกคนอนในชนดวย เชน

คร : เมอวานสมชายเกบกระเปาสตางคมาสงคร ซงเปนตวอยาง

ทแสดงถงความซอสตย ขอใหนกเรยนดเปนตวอยาง

หรออาจอางค าตอบทผานมาแลวเพอเชอมโยงกบความรใหมกได เชน

คร : เมอตอนเรมคาบเรยน สมปองตอบค าถามเรองพาย

ไดถกตอง ครอยากใหสมปองอธบายการเกดพายใหเพอนๆฟงอกครง

1.3 การเสรมก าลงใจดวยวาจาแบบแกไข ในกรณทค าตอบของนกเรยนถกเปน

บางสวน ครกอาจเสรมก าลงใจดวยวาจาในสวนทถกตอง อนจะเปนการใหก าลงใจและสรางแรงจงใจให

นกเรยนพยายามคดในสวนทยงบกพรองอยดวย เชน

คร : ค าตอบของสมจตถกตองแลว แตยงขาดไปนดหนงเกยวกบผลของมน

ไหนลองชวยกนคดหนอยซ

1.4 การเสรมก าลงใจดวยวาจาแบบไมประเมน เปนการใชวาจาวายอมรบในค าตอบ

เทานน และยงใชค าถามยอนกลบเพอหาขอมลเพมเตม หรอเพอใหไดตวอยางทสนบสนนค าตอบของ

นกเรยน เชน

คร : ท าไมเราจงไมควรดมสรา

นกเรยน : เพราะไมเปนผลดตอรางกาย

คร : ไมดตอสขภาพ..... ไมดอยางไร ใครตอบได?

2. การเสรมก าลงใจดวยทาทาง เปนการแสดงออกโดยสหนา ทาทาง เพอเสรมก าลงใจ

และสงเสรมใหนกเรยนแสดงพฤตกรรมเดมซ าอก การเสรมก าลงใจโดยใชทาทางจะท าไดดงน

2.1 เสรมก าลงใจดวยการพยกหนา คอ พยกหนาเมอนกเรยนตอบถก หรอเมอแสดง

พฤตกรรมอนเปนทยอมรบ

2.2 เสรมก าลงใจดวยการยม เมอนกเรยนตอบถกหรอแสดงพฤตกรรมทด ครอาจยม

ใหเพอแสดงการยอมรบและการชมเชย

2.3 เสรมก าลงใจดวยการแสดงสหนาและทาทางทยอมรบ สนใจตอค าตอบและตว

ของนกเรยน ไมแสดงอาการเบอหนาย

2.4 เสรมก าลงใจดวยการใชทาทางตางๆ เชน เดนไปฟงใกลๆ ตบไหลเบาๆ แสดง

การชมชน ปรบมอให โนมตวลงฟงอยางตงใจ เปนตน

3. การเสรมก าลงใจดวยการใหรางวลและสญลกษณตางๆ เชน ครอาจใหสงของเลกๆ

นอยๆ เปนรางวล ใหเครองหมายดเดน เชน ใหดาว ท าบอรดตดผลงานทด ตดรายชอผทนายกยอง เปนตน

4. การเสรมก าลงใจโดยใหนกเรยนเหนความกาวหนาของตน เชน ครอาจท าปายนเทศ

แสดงความกาวหนาในการอานหรอการเรยนวชาตางๆ เพอใหนกเรยนเหนความกาวหนาของตนเองและ

กระตอรอรนจะพฒนางานตอไป

ทกษะการสรปบทเรยน

ทกษะการสรปบทเรยน เปนทกษะส าคญทผสอนใชในการสรปความรรวบยอดของผเรยน เพอ

ตรวจสอบวาสงทเรยนรผเรยนเกดการเรยนรมากนอยหรอไม เพยงใด ซงน าเสนอดงน

1. ความหมายของการสรปบทเรยน

ไสว ฟกขาว (2544 : 247) กลาววา เทคนคการสรปบทเรยน หมายถง การประมวล

สาระส าคญๆ ของบทเรยนแตละบททไดเรยนจบลง เพอใหนกเรยนไดแนวคดทถกตองในบทเรยนนนๆ และ

เชอมโยงไปสการเรยนรในเนอหาตอไป

เฉลม มลลา (2526 : 101) กลาววา การสรปบทเรยน สรปเรอง หรอสรปสมพนธ

(Closure) หมายถง กระบวนการทกระท าเมอสนสดการสอนบทเรยนหรอเนอหา และกจกรรมตอนหนง

ตอนใดหรอทงหมด โดยการสรปแนวความคดทส าคญ ประมวลเรองรวมโดยสงเขปของบทเรยน และสรป

สมพนธระหวางประสบการณเดมกบประสบการณใหมของนกเรยนเขาดวยกนซงจะชวยท าใหนกเรยนเกด

ความมนใจในตนเองวาไดเกดการเรยนรอยางถกตองตรงตามจดประสงคแลว

สรปไดวา ทกษะการสรปบทเรยน หมายถง กระบวนการทด าเนนการเมอการเรยนรตอนใด

ตอนหนงหรอทงหมดสนสดลง ทสรปเรองราว ความสมพนธของส งทเรยนรเขาดวยกน ซงจะชวยใหผได

ตรวจสอบตนเองวาเกดการเรยนรครบถวน ถกตองตามจดประสงคหรอไมเพยงใด

2. วตถประสงคของการสรปบทเรยน

เฉลม มลลา (2526 : 101) กลาวถง วตถประสงคของการสรปบทเรยน ดงน

1. มงใหนกเรยนเกดความเขาใจในบทเรยนในลกษณะรวมๆ และสมพนธกน

2. มงใหนกเรยนรจกสรปแนวความคด ประเดนส าคญ และแงคดบางประการทไดจากการ

เรยนบทเรยน และการท ากจกรรม

3. มงใหนกเรยนรจกและสามารถสรปสมพนธประสบการณใหมเขากบประสบการณเดม

ของตน

4. มงใหนกเรยนไดรจกทบทวนสรปความรทเรยน เพอใหเกดความมนใจวาตนไดเกดการ

เรยนรเปนอยางดและถกตองแลว

5. มงใหนกเรยนรจกและสามารถน าแนวความคด หลกวธการ และขอเสนอทด มประโยชน

ไปประยกตใชในการศกษาตอ และเพอการด ารงชวตทดตอไป

6. มงใหนกเรยนมความคดรเรมสรางสรรค

7. มงใหนกเรยนไดแสดงออกดวยการมสวนรวมสรปบทเรยน และแนวความคดตางๆ

8. มงใหนกเรยนรจกการเรยนรทถกวธอยางหนง นนกคอ การรบฟง และแลกเปลยน

ขอสรปความเหนซงกนและกนอยางมเหตผล อนจะน าไปสการรจกท างานเปนหมคณะในเวลาตอไปได

9. มงใหนกเรยนครมความสมพนธอนดตอกน อนเนองจากมโอกาสรวมท างานและรวม

กจกรรมการเรยนการสอนทส าคญๆ ทกขนตอน

10. มงใหกจกรรมการเรยนการสอนครบกระบวนการตามหลกวชา และมบรรยากาศการ

เรยนรทด

สรปไดวา การสรปมวตถประสงคหลายประการทส าคญ ไดแก เพอใหนกเรยนเขาใจเนอหา

ทเรยนในลกษณะองครวม เพอใหเหนความสมพนธของเนอหาทเรยนไปกบเนอหาใหมหรอเนอหาตอไป เพอ

เปนการทบทวนวาสงทนกเรยนรนนถกตองหรอไม และเพอจะไดน าความรทถตองนนไปใชประโยชนตอไป

ได

3. ประโยชนของการสรปบทเรยน

ประโยชนของการสรปบทเรยนมหลายประการดงท ศกดศร ปาณะกล และคณะ

(2549 : 169) กลาวถง ความส าคญของการสรปบทเรยน ดงน

1. ชวยใหนกเรยนไดรวบรวมสาระส าคญของเรองทเรยนไดถกตองจากขอมล

ขอเทจจรงและประสบการณทไดเรยนไป

2. ชวยใหนกเรยนจบใจความส าคญของเนอหาแตละตอนไดถกตองและรวดเรว

3. นกเรยนสามารถน าความรทเพงเรยนใหมไปสมพนธกบความรเดมได

สรปไดวา การสรปมประโยชนตอความเขาใจของนกเรยน ชวยใหนกเรยนเขาใจ

สาระส าคญของเนอหานนๆ ไดถกตองและรวดเรว และชวยใหเชอมโยงความรทไดกบความรเดมหรอความร

ใหม

4. ประเภทของการสรปบทเรยน

ครอาจจะใชสอหรอเพลงประกอบในการสรปบทเรยน อยางไรกตาม หากจะแบง

ประเภทของการสรปตามบคคลทมสวนรวมในการสรปกสามารถแบงไดเปน 3 ลกษณะดงน

1. ครเปนผสรป ลกษณะนครเปนผสรปเนอหาของบทเรยนหลงจากทกจกรรมการ

เรยนการสอนเสรจสน ครอาจจะถามค าถามนกเรยนเกยวกบเรองทจะสรป แตผทสรปกคอครซงครอาจใช

การเขยนบนกระดาน โดยใชโปรแกรมน าเสนอ เชน PowerPoint การเขยนบนกระดาษโปสเตอรหรอ

ลกษณะอนๆ และครควรใชผงกราฟกชวยในการสรป

2. นกเรยนเปนผสรป วธการนหากสามารถกระท าไดจะกอใหเกดประโยชนอยาง

มากมาย โดยเฉพาะการพฒนาการคดของนกเรยนและท าใหนกเรยนเกดการเรยนรทคงทนมากยงขน และ

หากนกเรยนสามารถสรปไดกเปนการบงบอกวานกเรยนมความเขาใจบทเรยนไดด วธการสอนบางวธจะ

สงเสรมการสรปเนอหาดวยตวนกเรยนเอง เชน วธสอนโดยใชการสบสอบ (Investigation) เปนตน

3. ครและนกเรยนชวยกนสรป ดงทกลาวไปแลวหากนกเรยนสามารถสรปบทเรยน

ไดดวยตนเองจะดทสด อยางไรกตามบางครงเนอหาของบทเรยนอาจจะยากส าหรบนกเรยนบางคน ซงคร

สามารถชวยเหลอไดโดยการใชค าถามแลวถงความรทเกดขนกบผเรยนมาโยงใหเหนความสมพนธกจะท าให

ผเรยนเขาใจบทเรยนไดดขน

สรปไดวา หากครเปดโอกาสใหนกเรยนสรปบทเรยนดวยตนเองจะท าใหนกเรยนเกด

การพฒนาทางดานความคด อยางไรกตามหากเปนเนอหาทยากครควรชวยเหลอนกเรยนในการสรปหรอคร

เปนผสรปโดยใชค าถามประกอบใหนกเรยนมสวนรวมในการคด

สรป

ทกษะการสอน เปนความสามารถของผสอนทเกดจากการฝกฝน จนสามารถปฏบตไดอยางคลองแคลว วองไว ช านาญ เพอใหผเรยนเกดการเรยนรตามจดประสงค มวตถประสงคเพอใหผสอนน าความรดานทฤษฎ สการปฏบตงานในหนาทครหรอผสอน ลกษณะของครทมทกษะการสอน คอกระตอรอรน กระฉบกระเฉง กระจางชดในสงทสอนและมกระบวนการด าเนนการอยางเปนขนตอน ทกษะการสอนทส าคญ ไดแก ทกษะการใชวาจา กรยาทาทางและสอความหมาย ทกษะการน าเขาสบทเรยน ทกษะการอธบายและยกตวอยาง ทกษะการใชกระดานด า ทกษะการใชสอการสอน ทกษะการใชค าถาม ทกษะเราความสนใจ ทกษะการเสรมแรง และทกษะการสรปบทเรยน ซงทกทกษะหากน าไปใชการปฏบตการสอนจรงจะประกอบกนไดอยางด หากผสอนมการฝกฝนจนคลองแคลว