K.K.T.C

DOGU ÜNİVERSİTESİ

'EN--EDEBİYAT FAKÜLTESİ

ı_~ ~\_L\_~~~~~~~~~\\b~~~

1955-1974 YILLARI

KIBRIS'TA YAŞANAN CANLI

HATIRALAR

DANIŞMAN:Doç.Dr.Bülent YORULMAZ

Hazırlayan:Ebru DENEY

LEFKOŞA,2001

İÇİNDEKİLER

SAYFA.. .. o~s~z..................................... r.nGiRiŞ •...................................... 11,IV

~\_~~~\_~\)L~~

1.1963 Yılı Anısı

Hale Gürgöze 2,3,4

2.1964 Yılı Anıları

Behiye Keskin ......•................... 6,7,8,9Reşat Bozkurt ...••....•...........••.... 10,11Ahmet Deneye 12,13

3. 1966 Yılı Anısı

Ahmet Deney 15

3.1967 Yılı Anıları

Reşat Bozkurt ...........•............. 17,18

4.1974 Yılı Anıları

Sevilay Varoğlum ···~············.·~·· 20,21,22Cemaliye İnanç •..................... 23,24,25Hale Gürgöze •....•.......•••..... 26,27,28,29Reşat Bozkurt .......••................ 30,31,32Ahmet Deney 33,34,35,36

6.İNDEKS

I

ÖNSÖZ

Bu çalışma , Yakın Doğu Üniversitesi Fen -

Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü

' n de hazırlanmış bir mezuniyet tezidir •

Çalışma 1955 ' ten 1974 ' e kadar Kıbrıs ' ta

yaşanan canlı hatıraları içermektedir .

Bu anıları derlemek için Yeşilyurt

Yedidalga ve Lefke ' de oturan insanlarla

konuştum . Konuştuğum insanların hepside

anlattıkları anıları şahsen yaşamışlar . Bu

nedenle o yıllarda bizi yok ederek Kıbrıs ' ı

Yünanistan ' a bağlamak isteyen Rumlara karşı

büyük bir öfke duymaktadırlar . Anlattıklarından

yıllarca varoluş mücadelesi verdikleri ve Türk

kimliğini korumak için hiçbir mücadeleden

kaçmadıkları belliydi .

"- Ailelerimizin yıllarca çektikleri acıları anılar

şeklinde derleyip ölümsüzleştirmek bana büyük

gurur verdi .

Bu anıları bir araya getirmemde olduğu

öğretim hayatım boyuncabenden yardımını

değerli hocam Doç • Dr . Bülent

vetüm hocalarıma aynca yaşadıkları

nü)IÜK \>1:r 1..ev\ue an\a\an Kiş\\en~

teşekkürü bir borç bilirim .

Ebru DENEY

Haziran 2001

--=--

ı;JJ>}J

Bu anılar , 1955 ' ten 1974 ' e kadar

' ta Türkler ve Rumlar arasında

olaylan unutturmamak ve Rumların

~~"'---r~~ 'l.m~'\'M.~--r\ ~~\\.~ \\.~~~~--r~

aktarmak onların geçmişlerini iyi

öğrenmelerini sağlamak için derlenmiştir .

Bu

yaşayan

anıları

insanlarla

derlerken olayları şahsen

konuşmak beni oldukça

etkiledi . Çünkü onlar anılarını anlatırken o

olayları tekrar yaşamış gibi oldular ve zaman

zaman hüzünlendiler Onların bu halleri

açıkçayıllarca Rumlardan

belli ediyordu .

neler çektiklerini

Savaş yıllarmd« büyüklerimizin yaşadığı

dolu olayları yazmak bizi hüzünlendirse

bu o\a~\al'U\. uuutu\u\) ~itm.~\~Tiui

IV

engellemek için onları yazıya geçirmenin biz

gençlerin görevi olduğuna inanıyorum .

Bu konuda bilgi sahibi olmak isteyenlere

bu çalışmam ile yardımcı olabilirsem çok

mutlu olacağım .

Ebru DENEY

Haziran 2001

ISINV l'IIA £961

2

1963 yılında Rumlar otobüsler içerisine

doluşarak Lefke ' nin içerisine giren otobüslerde

Rum kadınları vardı . Fakat Rum askerleri

otobüsdeki Rum kadınlarının eteklerinin arasına

gizlenmişlerdi . Türkler onları farketmedi . Böylece

Rum askerleri Lefke ' ye girdiler . Rum askerleri "

Enosis " diye bağırmaya başladılar . Türk askeri de

olayların başlayacağını anlamışlardı .

Biz bu olaylar olurken evdeydik . Olanları

duyunca babam ve

sarıldık . Elimizde

döküldü . Rum

ahim

silah

çapa , kurek ve şişelere

yoktu . Herkez yollara

askerleri bize arabalarında

savurmaya başladılar •. Türk

koydu ve büyük panik yaşandı

kız kardeşimi kucagıma alıp

buldukları şeyleri

askeri onlara

Ben de

karşı

küçük

evimizin yanından gecen yola indik . Türk ve Rum

askeri çatışmaya başladı . Bu esnada annem bizi

korumak için yolun kenermda bulunan bir eve

gönderdi . Biz de korku içerisinde kardeşimle

oraya saklandik . Bu arada kulagıma Türk

askerlerinin " Allah , Allah " sesleri geliyordu . Bu

esnada birkaç tane Rum askeri bizim saklanmış... ,

3

oldugumuz eve girdiler . Ellerindeki sopalarla o

evde yaşayan birkaç çocuğu yaraladılar . Ben ve

kardeşim saklandığımız yerden korkudan çıkamadık .

Rumlar ev halkıyla dövüşmüştü . Gizlice baktığımız

yerden başlarından akan kanlar görülüyordu . Türk

ve Rum askerleri , dışarıda hala çatışıyordu

Rumlar , baş edemeyeceklerini anlayınca Lefke ' den

Maratasa köyüne doğru uzaklaştılar . Bu olay hala

daha derin yaralar bırakmıştır .

IllV'lINV I'llX t961

6

1964 yılıydı Günebakan köyünde yaşıyorduk

Rumlar köyümüzü basınca en değerli eşyalarımızı ve

çocuklarımızı alıp Günebakan köyünde bulunan bir

mağaraya sığındık . Rum komutanlar ve E . O . K . A

alır olduğumuz yere gelip giderlerdi . Çok korkardık

. Köyün kenarında bir ev vardı . E . O . K . A? ·· hlar

devamlı olarak bu evden su alırlardı . Bu evde

yaşayanlar Türk ' tü ve çok korktuklarından E . O . K .

A ' lar su , ekmek gibi yiyecekler verirlerdi .

Biz bu olaylardan korktuğumuz için evden

getirdiğimiz

korku dolu

kalabalıktı

sığmıyordu

yiyeceklerle sığındığımız mağazada yine

günler geçirmeye başladık ~ O kadar

ki bulduğumuz mağara hepimizi

İnsanların çoğu mağaranın dışında

duruyordu . Rum askerleri silahlarla bizi gözetliyor ,

uçaklarla yukarıdan bize bomba atıyorlardı . Bu

olaylar olurken dışarıda kalan ve mağaraya sığmayan

insanlarda telaş içinde mağaraya giriyor insan

çığlıkları birbirine karışıyordu Bu mağara sınırda

Rumların içten

olan bir yerdi . Çocuklarım çok küçüktü

nedenle çok korkuyorduk . Eşim ve

erkekler mevzilerdeydi . Onlara yemek

Ne halde olduklarını bilmiyorduk . Aramızdan

ölmedi ama hiçbir yere gidemiyor ,

yetinmek zorunda kalıyorduk . Üç gün

kaldıktan sonra ortalık sakinleşir gibi oldu •·

mağaradan çıkarak tekrar evlere yerleştik .

içe saldırıları devam

herkes evinde yalnız yaşamaya korkuyordu

nedenle her beş aile bir eve yerleştik .

mevzilerdeydi Bir şey olursa

Bütün gün evde tetikte bekliyorduk . Zaman z

uçaklarla bomba atılıyordu . Çok

Zarar görmemek için beton evleri tercih ediyord

Bu köyde toplan otuz Türk aile kalıyordu .

beraber toplanıp ekmek yoğuruyor ve

ihtiyacımızı karşılıyorduk . Mevzideki erkekler

evlerine gelmeye ve mevzi ' ye yiyecek

. \\~°\\im~~,md~m~vnd~~d, ve

bir eve geliyordu Durum .kritiJdeştikce

beraber mağaralara giderdik . Fakat

yiyecekler yavaş tükenmiştiyavaş

hayvanımız kalmamıştı .

Bizim köyde fazla bir öldürme olmadı

bildiğim kadarıyla Süleymaniye köyünde

bakla toplamak için tarlasına gitmişti .

K . A ' cılar tarafından öldürüldü .

de zeytin ağacını direklemek için bahçesine

da E . O . K . A ' cılar tarafından öldürüldü .

Lefke ' de bu arada Rum ' a

hala mağarada kalıyorduk . Battaniye

tüm insanlar iç içe yaşıyorduk . Bu

süre böyle devam etti .

Mart ayma kadar 'kentli 'köyüm o\an

( Vroişa ) köyünde Rumlara karşı

kö-yümü korudum ve s\\an\a nöbet tuttum . Mal'\

ayında köyden göçler başladı . Süleymaniye

Günebakan ve Yeşilırmak parçalanarak göç etti

1968 ' e kadar nöbet tuttum . Komutanım beni

'

komando kursuna gönderdi . Bu kurs da dağcılık

eğitimi aldım . Bu eğitim esnasında yemek

bulamadığımız için yılan , kirpi , salyangoz yemeye

başlamıştık . Bu arada Rumlar tarafından her an

ateş altındaydık . Bir ay kurs dan sonra

Y eşilırmak sancağına geri döndük . Kursta gördüğüm

eğitimi diğer asker arkadaşlarıma da vermeye

başladım . Rumlar bizi ateş altında tutuyordu .

Fakat biz yaşadığımız yeri Rum ' a teslim etme

niyetinde değildik .

1969 yılında olaylar biraz yatışır gibi oldu

Komutanın verdiği göre fazla mermiemre

11

kullanamazdık . Çünkü elimizde mermi azdı . Düşman

bize mermi atsa da biz mermimiz az olduğundan

karşılık veremiyorduk

sancağı içerisindeydi

başlamamıştı .

Olayı Anlatan : Reşat Bozkurt

Oturduğu Yer : Yedidalga

Yaş : 1945

Mesleği : Emekli

Köy halkı Yeşilırmak

Öldürme olayları henüz

tane şehit verdik \lu ~ırada

"ı .·. ~~ '\\~'-'-'\..'- "~ \\..\~~~ \~~~~"'\.\\\ \

Çünkü köyün dışına hareket kurmuşlardı

Rumlar köye saldırıda bulundukları zaman ben

görev başındaydım ve köyümüzün girişinde olan

köprüye mayın koyup patlattık

Rum askeri öldü . Böylece

Burada birçok

Rumlar köye

giremediler ayniDaha sonra köydeki durum

şekilde devam etti . Köye giriş çıkışlar çok zordu

Bu aylarda yine Rumlar civar köylere saldırıda

bulundular Bu aylar içerisinde

tepesinde mevzide beklerken Rumlar ' ı

saldırıda bulunduklarını dürbünüm ile gördüm •

Rumlar Gemikonağm ' dan denizden

Erenk~y ' e saldırıyorlardı . Bu esnada

Türk uçakları gelip hücumbotlarını

çalışıyorlardı . Bu arada Gemikonağı ' na

13

olarak Türk

Türkiye' ye

bakıyordum ve

Erenköy ' deki

Bu arada

Rumlara da

Cengiz

. Cengiz

başladı ve

da arkasından

esir aldılar

öldürdüler .

dönüp

saatime

tane uçak

yaparlarken

. Bu arada

gördüm

ateş alamaya

atladı ve uçak

Cengiz

Cengiz

Oturduğu Yer :

Yaşı: 1950

Mesleği : Emekli

ISINV I'lIA 9961

15

1966 yılında beni ve arkadaşımı Lefke ye

telsiz operatörü yetiştirmek için kursa gönderdiler

Üç bir kurs danaylık sonra ben ve

arkadaşım telsiz operatörü olarak yetiştirildik

Böylece Gaziveren ' de telsiz oparatörlüğüne

başladım Askerliğim bu şekilde devam etmeye

başladı . Bu yıllarda ortalık biraz dinmişti .

Gaziveren ' de telsiz operatörlüğü yaptığım

zamanda bana ve arkadaşlarıma bazı görevler

verdiler . Rumların askeri kamplarının nerelerde

olduklarını tespit etmeye çalışıyorduk . Bu arada

bize Lefke ' de eğitim yaptırıyorlardı . Gazive:ren' e

evimize döneceğimiz zaman bize birtakım belgeler

askeri botlar verdiler ve gizli

geçerdik .

gizli Gazivercu ' e

Olayı Anlatan : Ahmet Deney

Emekli Oturduğu Yer: Lefke

Yaş: 1950

Mesleği:

IlIV'lINV I'IIA L961

\j

1961 -yılında arkadaşım ve ben onun

bahçesinden için gittik . Rumlarda

. Bizi gördükleri

toplayan Rumları

Rum asker bizi

de Rum askerlerinden

tanıdıkları için

. Ayrıca arkada bizi bekleyen

sanmışlardı ve korkup serbest

de ordan ayrıldık .

Olayı Anlatan: Reşat Bozkurt

Oturduğu Yer : Yedidalga

Yaşı: 1945

Mesleği : Emekli

bildirdik Rumların ellerindeki

Yedidalga bölgesinin batı kısmında yol

nöbetçi idim O gün eşya dağıtıyorduk

olan arkadaşımız bize sekiz tane Rum

tarafa geçtiğini söyledi . Bunu duyunca

bıraktık ve Kapı

silahlarımızı aldık

karokolu

Bu durumu

Komutanımız durumu Birleşmiş Milletlere

Rumlar geri gönderdik .

Olayı Anlatan : Reşat Bozkurt

Oturduğu Yer : Yedidalga

Yaş : 1945

Mesleği : Emekli

RIV'IINV I'IIA t'L6I

.yapacağı söylendi Hiç kimsenin

Baf ' tan da silah

geliyordu . Herkes birkaç aile

,~~\.~""\\.~"\. ' ~~'-'-\_ ~~

teyzem , eniştem , onun

toplandık

aylık bir

telsizdeydi

toplananlarla

Ben onsekiz aylık

kızım vardı

Eve gelmiyordu

sabaha korku

Sabah

haber

mevzide olanolunca

geldi Bize Evdim ' e

döneceğimiz söylendi . Geri

yanımıza

arabalarla

hiç birşey

kestirme yoladan

Evdim yoluna çıktık . Geçtiğimiz

boşaltılmıştı Evdim ' e gelince

21

boşaltılmış olduğunun

ingiliz barikatları

gördük Yolun içerisinde

vardı İngilizler bizi

arabalardan indirip kendi arabalarına koydular .

Erkeklerin üzerindeki silahlar alındı . Bizi nereye

götüreceklerini İngilizler , bizibilemiyorduk

arabalarıyla geniş sadece

götürdüler

Çoluk çocuğun ortalığı

sabaha

cam ağaçlarının olduğu

Sabaha kadar oradabir alana

kaldık bağrışmaları

inletiyordu . Karnımız aç bir şekilde

kadar ne olacağımızı bilmeden

olunca İngilizler bize bisküvi

Sabahyaşadık

Üç gün sonra o alana çadırlar

ve çay verdiler

kuruldu ve her

dört aileye birer çadır verildi . Daha sonra her

,aileyce -bir-er ..çadır -~ . .Bize de bir- çadır

verildi . Altı .ay oniti gün bu çadırlarda sefalet

içinde yaşadık .

Bariş harekatından sonra Türkiye ' nin gönderdiği

uçaklarla önce Adana İncirlik Havaalanı ' na gittik

. Oniki .. 'f gun- ~arsus ' ta- gümin--Oniki -kaldık •

22

sonunda Türkiye ' den bizi gemi ile Kıbrts " a

-gönderdiler · . Kıbrıs' ta bugün yaşadığımız yer

ulan ¥eşilyttrt· -k-öy-üne yerleştik •

orayı Anlatan : Sevilay· ~roğhım

Oturduğu Yer : Yeşilyurt

Yaşı : 1941

Mesleği : Ev Hanımı

23

1974 yılında ilk darbe olduğu zaman tüm

Türk köyleri birlikte Letke de alarnnaile

girmişti Ve Rum tarafındaki Makaryoscular akın

, akın Türk tarafına geçmeye başlamışlardı .

Benim mücahit . olduğu için mevziyebabam

göreve çağrılır . Babamla birlikte bütün erkekler

de göreve çağrılmaya başlarlar .

Biz bu ilk darbe ile birlikte evlerde

toplanmaya başladık ve merak içinde durumun ne

olacağını beklemeye başladık .

Bu arada geceleri karartmalar olmaya başlar

panik içerisindeve bütün halk

olacağını bekler .

Evlerimizdeki yiyeceklerimiz

durumun ne

git gide azalmaya

bahçelerdenbaşlar Bu arada birçok insan

kaçarlarken şehit olmuşlardı Bir gece babam

mevzide bulunurken bomba vedüşeryanına

yanında bulunan arkadaşları babamın öldüğünü

zannederek bize haber vermeye gelirler . Daha

sonra aldığımızhaberlere göre babamın ölmediğipi

yanındaki arkadaşlarının yaralandığını öğreniriz

gelmeye başlar

mahallelerdeki

başlarlar .

Bizim mahallemizi de bir kahvede tonıattııar

Bir iki gün sonra babam

ve o da bize durumu anlatır .

Rum askerleri bu arada akın

ve bölge bölge

insanları kahvelere

Rum askerleri de bize teslim olmamızı

söyledileryerini göstermemizi Daha

evlereolunca kadınlar ve çocukları

başladılar .

Erkekleri ise kahvelerde

kahveden ayrılınca bütün ailece

barınmaya başladık . Daha sonra

hep beraber teyzemin evinde yaklaşık iki

kaldık .

Erkekleri evlere yolladıktan sonra Rum

her mahalleye gözetmen olarak Rum

koydular . Rum askerleri

kalmaya başladılar

çadır kurup

Daha sonra

25

mahalledekileri erkekleri yeniden topladılar fakat

bizim mahalledeki erkekleri toplamadılar .

Gözetmenlik yapan Rum askerleri evlerimize

girip arama yapmadılar . Fakat ara sıra gelip

bizden su istiyorlardı .

Bu olaylar 16 Ağustos ' a kadar bu şekilde

devam ediyordu . Türk askerleri bizleri gelip

kurtarana erkeklerimiz Rum askerlerininkadar

ellerinde esirdiler .

16 askeri Lefke ' yeAğustos günü Türk

geldiğinde çok coşkulu bir şekilde karşılandılar . Bu

arada Rum askerleri de Lefke ilkokulunun alt

kısmından tüfeklerini Aphç bölgesindensıkarak

Rum bölgesine kaçtılar Böylece bütün Türk

tankları Lefke zaferimizistadyumunda toplanıp

kutladık .

Olayı Anlatan : Cemaliye İnancı

Oturduğu Yer : Lefke

Yaşı: 1961

Mesleği : Memur

1974 yılında sabahleyin uyandığım zaman radyodan

Denktaş ' ın söylediği anonsu duydum . Radyoda

Türkiye ' nin Kıbrıs ' a çıkarma yaptığı herkesin

sığınaklara ve bodrum altlarına inmeleri gerektiği

söyleniyordu . O anda çok heycanlandım .

Türkiye bizi kurtaracağı için çok sevinçliydim

Ama savaş olacağı içinde üzülüyordum . Biz evimizde

kaldık ve devamlı radyoyu dinliyorduk Devamlı

panik içindeydik . Radyolar Türk askerinin ilerlediğini

söylüyordu . Bu arada ahim ve babam Lefke " de

savaşıyorlardı . Onlar için endişeleniyorduk .

Birinci harekatın sonunda Türkler bazı yerleri aldı

. Fakat Rumlar Lefke ' yi esir almışlardı . Biz de

çıkarak beş , altı aile birleşip bahçelerde yatmaya

başladık . Çünkü Rumlardan korkuyorduk . Aç ,

susuz ve korku içerisindeydik . Bir geceyi korku

içerisinde böyle geçirdik . Bizim yaşımız küçüktü .

Rumlar bizi öldürecek diye çok korktuk .

Türk askerleri dağlardan kaçarak yanımıza geldiler

ve bizleri alıp evimize götürdüler Bizde onların

26

bunları

silahları

görürse onları

askeri kıyafetini çıkarıp kuyuya attık .

öldürecekti

da bahçede sakladılar

evlerimize tekrar yerleştik fakat Rum

yi sarmışlardı .

Rumlar Türk bayraklarını

üzerine koyup mahalle aralarından

. Bizlerde korkudan evlere saklanıyorduk

Bir gün bir şey almak için

Rum askeri yolda bekliyordu . İzin

ama bize izin vermeden eve gönderdiler .

Bir gün Rumlar bütün

mahallede topladılar . Hepimiz o

fakat halanın kızı ve babaannemi

koymuş götürüyorlardı . Bizi bir araya

askeri bizi korkutmaya başlamıştı

havaya ateş ettiler ve bazı erkekleri de

götürmeye başladılar . Bu mahallede

kaldık . Daha sonra kadınları

de evde ağlamaya başladık çünkü

28

erke'\.d.~tl -ve on\ara ne

Türk askerini

saklandık . Rum

bahçelerde olduğunu

" saklandığınız yerden çıkın "

diye Rum askeri mahelle de

gezinerelecbuldukları erkekleri alıyorlardı . Bu sırada

ahimin küçük oğlu gözümüzün önünden kaçarak yola

fırlar ve " baba , baba " diye çağırmaya başlar .

Ahim de oğlunu kurtarmak için saklandığı yerden

çıkar ve Rum askeri onu teslim alırlar . Onu esir

alan Rum askerleri eline geçirdiği Türkleri de cipe

koyup gittiler .

Biz abimi

sarıldık

esir vermek istemiyorduk . Ağlayarak

ona Fakat

Yeğenim

Rumlar silahlarıyla

de babasını

bizi

itiyorlardı

istemiyordu . Rumlar yeğenim ağlamasın

29

~\K~wı~ ~ocu\a verdi\el' An.nem de ba~ıın\ıK

geçiriyordu .Türk askeri ş~yaşı. Icazarrmca esirlerimize hiçbir

zarar gelmeden +Ru~lar tarafından serbest bırakıldılar

Olayı Anlatan : Hale Gürgöze

Oturduğu Yer : Lefke

Yaş: 1950

Mesleği : Ev Hanımı

30

Temmuz 1974 tarihinde Rumlar tarafından

ilıfila.l oldu . Makaryos ' u düşürdüler ve Makaryos

R.um başbakanlığından alındı . Nikos Samsun başa

Kıbrıs' r Yünanistan ' a bağlamak istediler .

Rumlar Türkleri esir almaya başladılar

ben esir olmadım .

- 74 yıllarında tüm bölge olarak hepimiz

çektik , aç kaldık . Bize Lefkoşa ' dan

aracılığı ile eşya getirdiler . Aile fertlerine

bu eşyalar paylaşılırdı Küçük çocuklar için

süt verilirdi ama çoğu zaman süt bulunmazdı

Biz devamlı olarak tepelerde mücahitlik yapar

ya.şadığımız yeri beklerdik . Yeşilırmak yolu arasında

bulunan Rum barikatlarında gidip gelen Türk

köylerini yoklayıp Türklere işkence yaparlardı

Çantalarını yoklarlardı . Rumlar Türklarin çantalarına

kasti olarak kurşun koyup onları alıp götürürler ve

işkence yaparlardı . Lefkoşa ' ya gidiş gelişlerimiz çok

zorlaşmıştı . Un ve pirincleri cuvallara koyup

31

geçirmemize izin vermiyorlardı . 20 Temmuz 1974

tarihine kadar Rumlarla böyle işkence içerisinde

yaşadık ama bölgeyi onlara teslim etmedik . Beş defa

bize •. saldırdılar . Bölgemizin bazı köyleri teslim olmak

zorunda> kaldı .

Bu zamana ben mazide gözetmenlikkadar

yapıyordum Rumlar saldırıya geçince komutandan

da. bize de ateş edebilirsiniz emri geldi . Karşılıklı

ateşe başladık . Üç mevzimiz bu çatışmada düştü .

Beş tane şehit verdik . Fakat bölgeyi düşürmedik .

22 Temmuz 1974 saat beş ' te

Ama Rum yine ateşden vazgeçmedi

1974"te II. harekat başladı.

16 Ağustos ' ta Lefke kurtuldu . Türkiye askeri

adaya gelip Dillirga ve Karpaz taraflarına yürüdü .

ateşkes oldu

. 14 Ağustos

16 Ağustos' ta harehat tamamlandı.

Olayı Anlatan .:. Reşat Bozkurt

~\"\\..~~"'-'\."'- 'l_~~ ','l_~~\~~\.~~

Yaşı. -:. 1.945

Mesleği : Emekli

1974 yılında hareket başlamadan önce ben

telsiz operatörü olduğum için durumları biliyorduk• ..

Hareket olmadan 12 saat önce bize hareketin

olacağı haberini verdiler .

20 Temmuz sabahı bize telsizle mesajlar gelmeye

başladı ve hareket başlamış oldu . Herkez · de o

gün bir sevinç vardı çünkü Türk askeri adamıza

gelecekti • Fakat sevincimiz çok sürmedi • Öğleden

sonra saat birde Rumlar ve Yunan askerleri

köyümüze

başladı ve

saldırıda bulundular . Silahlar konuşmaya

çarpışmaya başladık . Ben bu arada

telsizimin başında görevdeydim .

Gece yarısı Rumlar köyümüze girmeye çahştılar

ve çatışma oldu . Komutanımız bahçelerden

kaçmaya başladı • Biz köylü olarak Lefke ' den

Türk askerinin gelmesi için yardım istedik . Fakat

bize Lefke saneaktarhğmdan " yardım gelmesi

imkansızdır " mesajı geldi .

Ben de bu mesajı eski bölük komutanıma

söyledim Bölük komutanım bana ne

:A

gerektiğini sürdü . Ben de kendi fikrince " Madem

ki bize yardım gelmiyor teslim olalım . Belki çoluk

çocuğu ve kadınları kurtarırlar " dedim

Komutanımda bana doğru söylediğimi söyledi . Ben

bu arada Lefke sancaktarhğında mesaj hazırladım .

Bu mesajın tam metni şöyleydi : " Komutanım biz

sokak çarpışması yapmaktayız , bize yardım

gelmeyeceği için teslim oluyoruz . Vatan sağolsun "

mesajını verdim ve telsizi kapatıp teslim oldum .

Telsizi Rumların bulamayacağı şekilde birkırıp

kuyuya attım . Buarada caminin mikrofonundan

arkadaşlarımdan biri Rumlara

söyledi ve Rumlarda karşılıklı

teslim olduğumuzu

konuşma istediler .

Köyün Muhtarı ile Rumlar konuşmaya başladılar ve

silahlar susturulmuş oldu. Köyün Muhtarı ile Rumlar

antlaşma yaptılar . Bu antlaşmaya göre kadınlar ,

çocuklar ve mücahit askerler toplanıp ilkokul

yanında

olduk

teslim gittik ve teslimolmaya

Kadınları ve çocukları

dizdiler ve A-~-•anayolun ortasına

Aydınköy' e kahveye götürdüler . Orada

komutanı teslim alıp : " sizi Omorfo '

götürüp , polise teslim edeceğiz " dediler

Omorfo ' ya okullara götürüp polise

II. Harekatın ilk günü bizi

bindirerek Trodes ' tan , Limasol ' a

götürdüler . Oraya vardığımız zaman

olmuştu . Orada bizim

başlamışlardı ve şirolar ile

Domuz Türkler sizleri bu

gömeceğiz " deyip bize dipçikler

başladılar . Daha sonra bizi karanlık bir

tehdit etmeye başladılar ve

neyimiz var neyimiz yok hepsini aldılar.

Olayı Anlatan : Ahmet Deney

Oturduğu Yer : Lefke

Yaşı: 1950

Mesleği : Emekli

İNDEKS

YER ADLARI

Adana İncirlik Hava

Alanı,21

Alektro(gökağaç ),20

Aplıç,25

Aydınköy ,33

Baf,20

Dilliriga,31

Erenköy,12,13

Evdim,20

Gazive:ren,12,15

Gemikonağı,12

Girne,,33

Günebakan(Amatyez),6,10

Karpaz.Jf

Kıbrıs,22,26,30

Letke,2,3,8,15,23,24,25,27,30,31,33

Letkoşa,26

Limasol,33

Maratasa.S

Omorfo,33

Sülaymaniye,8,10

Tarsuz.z l

Trodos,33

Türkiye,13,21,26

Yağmuralan, 10

Yedidalaga, 18

Yeşilırmak, 1O, 11,30

İNDEKS

ŞAHIS ADLARI

Cengiz Topel,13

Makarios,30

Nikos Samson,30

Rauf Raif Denktaş,26