8413801371 thar/2017/november/ht-11-11...comprehensive history of hmar nei hmain english le hmar...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 GAS NEWS Agency : SAS Booking :17th. June , 2017 to 17th. July, 2017 delivery :11 -11-2017 (sAt) Time : 9AM ll stock last stOCK : 280/-rate:Rs. 843/- Hmasawnna Thar Vol - 33/39 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy thlaphal (november) 11, 2017 inrinni (saturday) NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI RADIANT E L E C T R I C A L S Lighthouse Lane Tiddim Road, Churachandpur Electric hmangruo chikim, company hran hran kutsuok (multi brand) kan nei, mi hung pan ro Discount khawm kan pek thei. # 8413801371 AG High School Golden Jubilee vawisun CCpur: Assemblies of God High School, Reng- kai, Churachandpur Gold- en Jubilee chu Novem- ber 11, 2017, 10:30AM (vawisun) hin an school campus-ah puithu taka hmang ning a tih. Hi huna hin Pu B. John Tlangtinkhuma, IAS, Director, University and Higher Technical Educa- tion, Govt. of Manipur khuollienin \hang a tih. School Board, Staff le students hai chun Golden Jubilee lawmna uop dingin mitin an fiel. A hma chun Golden Jubile hi Oct. 31, 2017 a nei dinga an lo ruot a ni a, sienkhawm ruo nasa taka a sur leia \hula lo um ta a nih. Kim Joe Gas an khar ding CCpur: Kim Joe Gas Ser- vice, Nehru Marg, Rengkai, CCPur Office chu \ulna leiin Nov. 1, 2017 hin khar ning a tih tiin Manager chun inhri- ettirna a siem. (10,11) HHA in Hmar History English le Hmar \awnga ziek le sut Karbi anglong: Oc- tober 28, 2017 khan cov- enant High School, Diphu, Karbi Anglong District, Assam-ah Hmar History Association (HHA) Gen- eral Body meeting hmasa tak nei a ni a. Hun hman- gna hi R.H. Hminglien Hmar, New Delhi, Exective Secretary in agenda hai a tiemsuok zoin rorelna \an nghal a nih. HHA meeting chun, Hmar History chu compos- ite deuva ziek le publish nisien, mi pakhat inziek- tir el lovin a hrie le thiem deu deu thlangsuokin topic insemin ziek nisien \ha ti a ni a, chu bawzuitu dingin Sub-Committee indin ng- hal a ni a, Chairman din- gin Pu Suma |hiek, ACS (Retd); Secretary Pu Dr Paul Chonzik le anni pahni hin \ul an ti chun member fielsa hai sien tiin rel a nih. Chun, Hmar His- tory bu iemanizat lo um ta sienkhawm biel pakhat bika mi hai thlurbing za- wnga ziek dam an ni leiin Comprehensive History of Hmar nei hmain English le Hmar \awngin ‘Hmar His- tory’ ziek le sut nisien. Eng- lish-a ziektu dingin member han Pu Dr Paul B. Chonzik, Joint Secretary an ruot a, research paper/academic approach deuvin ziek a ta, Hmar \awnga ziektu dingin Pu R.H. Hminglien Hmar, Exe. Secy. ruot a ni a, ama hin mipui mimir tiem nuom zawng (layman’s approach) in a hung ziek ve dingin an rel. HHA membership chungthua rawtna um hrilt- lang a ni hnungin a pangn- gaia la fezing dinga \ha ti a ni a. Biel dang dangah HAA Jt. HQ/Co. head- quarters indin pei nisien tia rawtna um chungthuah Co- ordinator ruot le chu maw- phurna Exe. Secretary le Jt. Secretary hai kuta sie a nih. ‘Hmar’ hnam hming/ nomenclature chungthua ngaidan le hrildan dang a hung suok pei le inzawma mipui ta dinga pawm dan ding hrietthiem an tak \an mek nia an lang leiin Co- ordinator hai le inbiepawin biel dang dangah hriltlang- na (discussion forum) an hmatinga buotsai nisien tiin meeting chun an rel. HAA indinna inkhaw- min mawphurna a pek anga Upa L. Chongtho Hmar in ‘|hiek |awng inchukna’ a ziek chu lawmum an ti a. A bu hming hi ‘Hmar |hiek |awng Inchukna’ ti nisien >>sunzawmna page 2-ah UNC thil ngen le inzawmin Tripartite Talk nei senapati: UNC thil ngen le inzawmin zan- ikhan sawrkar thlungpui, Manipur sawrkar le UNC palai han Senapati-ah Tri- partite Talk an nei nawk. Sawrkar thlungpui aiawin Satyendra Garg, Joint Secretary (NE), MHA, Govt. of India; Ma- nipur state govt. aiawin V. Hangkhanlian, Minister (Agriculture, Vety & AH), N. Kayisii, Minister (Trib- al & Hill Devellpment and Fisheries); Thokchom Radheshyam Singh, Min- ister (Education, Labour & Employment le UNC palaiin Naga hnam sunga pawl hran hrana mi 15 an \hang. UNC palaihai chun an thil ngen sawrkarin a ch- ingfel vat nawna thuah an lawmnaw thu sawrkar palaihai kuomah an int- lun. State sawrkar chun inrawntlangna nei pei a, a \ul ang anga a hun huna thil thaw pei dingin UNC palaihai an hril. UNC thil ngen le inzawma chipchier taka inrawntlangna an nei zoin a hnuoia thu hai hi an remti tlang. State sawrkar- in UNC le an thlawppuihai lo inrawnpui a ta, UNC thil ngen thuah February, 2018 haptakar hnina che- nah rawtna (proposal) lo siem fel sienla, inbiekna chu Feb. 23, 2018 ah sun- zawm nawk ni raw sen ti le District thar siemna thuah mipuihai lai harsatna an tlun nawna dingin state sawrkarin mipui lai thu \ha lo tu raw seh tihai a nih. Zanita an inbieknaa an thu rel pawm tlangnaa suoi thawhai chu, Gaidon Ka- mei, President, UNC; S. Milan, General Secretary, UNC; James Inka, Gen- eral Secretary, ANSA; Asha Wangnam, Presi- dent, NWU; Dr. J. Suresh Babu, Additional Chief Secretary, Govt. of Mani- pur, Radha Kumar Singh, Commissioner (Works), Govt. of Manipur le Saty- endra Garg, Joint Secretary (NE), MHA, Govt. of India hai an nih. Tuolsung Chanchinbu Office-hai khar ding Vawisun hin MHJU election a um ding a ni leiin MHJU hnuoia nitin Chanchinbu Office-hai khar ning an tih. Hi lei hin Hmasawnna Thar \hangsain Chura- chandpur a tuolsung chanchinbuhai chu November 12, 2017 khin hung suoknaw nihai. November 12, 2017 in nitin chanchinbu Office-hai hawng nawk ning a ta, November 13, 2017 a inthawk tuolsung Chanchinbuhai a pangngaiin hung suok nawk antih. Ei Chanchinbu latu le tiemtuhai po poin mi lo hri- ethiempui seng dingin ka hung ngen cheu. - lalmalsawm sellate Editor & Publisher, Hmasawnna Thar Daily PMEGP Loan hni thei a nih CCpur: Kum 2017-18 dinga PMEGP loan hni nuomhai ta dingin http:// www.kvionline.gov.in/ pmegp hmangin hni thei a ni ta a, application hard copy chu General Manager, DIC, CCPur/Pherzawl Of- fice, Tuibong-ah 21-11- 2017 chena peklut thei ning a tih tiin General Manager/ Member Convener, DLT - FC, CCPur chun 9-11-2017 khan inhriettirna a siem. Vawisun MHJU Elec- tion nei a ni ding CCpur: Kum 2017- 2020 inkar sunga Ma- nipur Hill Journalists Union (MHJU) electio chu vawisun hin District Council Hall, Sangak- pham/Poumai Colony, Imphal hmuna nei ning a tih. Member-hai chun vawisun 12:00Noon-2PM inkar sung hin an vote thlak thei an tih tiin Elec- tion Commission, MHJU chun inhriettirna a siem. CDEEU President dingin Kaikhanlian Guite CCpur: Churachandpur District Education Employ- ees’ Union (CDEEU) chun November 11, 2017, 11AM a inthawk khan YPA GHQ Hall Hiangtam Lamka-ah 53rd General Assembly- cum-Election 2017 an nei. Hi huna hin N. Chingkhei Singh, MES, ZEO, CCPur khuollienin a \hang. Kum 2017-2019 sunga CDEEU \huoitu ding th- langna nei huna President dingin Kaikhanlian Guite, DI/CCP thlangtling a ni a, Vice President dingin Lal- hmasawn, DI/Tipaimukh; General Secretary in D. Neihkhohao Haokip; Asst. Secretary in S. Manglian- thang Ngaihte le Finance Secretary dingin Gouchin- langh thlangtling a nih. Zanita CDEEU Assem- bly huna hin CCPur Dis- trict a inthawk State level Teacher Award dawngtu mi pahni CL John, Headmas- ter, Gandhi Memorial H/S le Awikhanching, Asst. Headmaster, Lanva Model H/S hai kuomah Apprecia- tion Certificate inhlan an ni bakah CDEEU member lo thi tah (L) Sehzahau sunghai kuomah Death cum Gratuity (ralna) Rs. 30,000/- inhlan a ni a, sina pension mi 8 hai khuomah Pension-cum-gratuity Rs. 5,000/- seng pek an ni bawk. Chun, kum 2015-17 sunga thina tuok Executive member 2- T. Donglian- pau, Asst. Gen. Secretary le Onkhomang hai bakah member thina tuok 20 hai sunna hun hmang a ni bawk. Office kai dingin an hriettir CCpur: Tulai hin schol- arship form fill up-na ding le inzawmin SDO/CCPur a certificate hran hran la nuom student an tam leiin SDO, CCPur chun a hnuoia thawk Certifi- cate Section/Dealing As- sistant hai chu vawisun second Saturday chawl nisienlakhawm student- hai hmakhuo ngainaa an office kai seng dingin za- nikhan order an suo. Hnina lekha Dec. 18 chen pek thei imphal: “CMgi Laiyeng Shen” fe thlenga \hangpui- na hni nuomhai chun Dec. 18, 2017 chen khin hnina lekha Scheme Officer, Health Scheme of MOBC Department-ah peklut ding a nih. Hnina lekha (appli- cation form) chu MOBC website www.mobcmani- pur.gov.in ah download thei ning a tih. Thu chieng lem chu office kai hun sun- gin MOBC office-ah fe a, scheme officer kuomah in- dawn thei a nih tiin Direc- tor, MOBC, Manipur chun inhriettirna a siem. Pu Vanlalkung dama hmu a nitah guwahati: November 8, 2017 nia Ina inthawka suok inlawi taloa um le a umna chin hriet loa um tah Pu Vanlalkung Khaw- bung @ Vana chu Guwa- hati Hmar Welfare Society (GHWA) in nasa taka an zawng hnungin zani zan- tieng 2PM vel khan Siph- ra Umtrenga, Meghalaya hmuna dam taka hmu a ni- tah. Hmua a umna hi Gu- whati-a inthawk km. 15 vela hla rampui hnuoi niin mobile network umlona hmun a nih. Nurse inchuk nuomhai ta dingin imphal: Medical Directorate, Govt. of Manipur hnuoiah Nurse (GNM/FHW) inchuk nuomhai ta dingin seat ruok 32 (GNM 1 le FHW 31) a la um a, Entrance Examination, 2017- 18 a \hang, select-a la \hang lo hai chu counselling ah \hang thei a nih. Counselling hi 13-11-2017 10:30 AM khin State Medical Room, Medical Directorate, Imphal-ah nei ning a tih. Works Minister in NH lampui siem a hmuna enfelna a nei President-in Sangai Festival a hawng ding; Rambung 20 a inthawkin Mi 50, 000 neka tam an \hang neisei “Looking Forward: India Myanmar Relations” Conference Manipur CM-in Uop Foreign \awng Thai le Myanmaris inchukna ding hawng ning a tih: N. Biren Singh imphal: Manipur Chief Minis- ter Mr N. Biren Singh chu Myan- mar khawpui Yangon-a ni li aw ding international conference on “Looking Forward: India Myan- mar Relations” ti ah khuol lienin a \hang a. Manipur le Myanmar mihai ei inpaw zuol theina ding le inhrietpawna \halem ei nei theina dingin Manipur ah Buddhist Pil- grim hai Guest House ding le foreign \awng Thai le Burmese inchukna ding University indin a ni ding thu a hril. Hi Conference hi Institute of Social and Cultural Studies, India (ISCS) le Myanmar Institute of Strategic and International Stud- ies (MISIS) han Embassy of In- dia, Yangon, RIS, India, MINC le Mizzima Media Group \hangpui- naa an buotsai a nih. Chief Minister chun Ministry of Culture, Government of India hnuoiah, Nalanda University zul- zuiin Buddhist sakhuo inchukna ding hmun le regional languages hai inchukna dingin Study Centre indin ning a tih tiin a hril. CM Pu Biren chun, “Indo- Myanmar inlaichinna, abikin Manipur le inlaichinna chu tuol- bawm ringawt nih lovin kumzabi tamtak harsatna tamtak kara lo seiliena unau taka lo pal tlang ta an nih” tiin Burma le Mani- pur inlaichinna a hril a. Burma le infepawna tak Moreh chu, in- ternational trade \ha taka neina dingin cosmopolititant city anga sukchangkang tum a ni thu a hril bawk. Hitaka ding hin India sawrkar Act East Policy chu hmang \an- gkai dingin State Level Commit- tee indin ning a ta. Act East Policy hlawtling taka hlen suok a ni thei- na ding a \ha zawngin thurawn pe in sin thawpui hlak a tih tiin a hril. “State Level Committee hin India sawrkar hnuoia ministry le department tum tumhai chu Act East Policy hmang dan le fedan \ha lemah kawk hmuin sin thaw- pui a ta. Manipur-in a ham\hatpui ngeina dinga thaw ni bawk a tih” tiin a hril. CM chun North East chu hausatak a nizie le electric kawl- phe meivar khawm Mega Watt 40 zet a pek suok thei niin a hril. Hi huna hin CM chun Myn- mar media team hai chu Manipur hung visit dingin a fiel a. San- gai Festival ropuitak hung chim ve dingin a fiel a. “Connecting Through Sports” hnuoiah Myan- mar Women Football Team hai chu Manipur Women Football Team hai le friendly match nei dingin a fiel bawk. Manipur CM hi Principal Secretary to Chief Minister Mr. Vineet Joshi, State Level Com- mittee for Operationalisation of Act East Policy Convenor Mr. RK Shivachandra le Personal Secretary to Chief Minister Mr. Salam Rajen han an zui a. Conference ah hin Retired Ambassador le MISIS Chair- man Mr. U Nyunt Maung Shein, Permanent Secretary, Ministry of Foreign AffairsMr. U Kyaw Zeya, Ambassador of India to Myanmar Mr. Vikram Misri le Institute of Social and Cultural Studies, India (ISCS), Secretary Mr. Arindam Mukherjee hai khawm an \hang. imphal: Manpiur-a fes- tival ropuitaka ngai tah 8th Sangai Festival 2017 chu November 21-30 sung khin a ropui thei ang taka hmang tum a ni a. A hawngna ni ding tak November 21 khin President of India Mr Ram Nath Govind-in a hung hawng a tih. Hi thu hi Sangai Festi- val 2017 huoihawttu ding tak Tourism Corporation Manipur Ltd Chairman le MLA Dr Sapam Ranjan-in Conference Hall, Old Sec- retariat ah press conference a neina huna a hril a nih. Dr Sapam hril dan chun tu kum chu kum dang naw ang takin mipui khawm a tam lem an \hang theina dingin a hmun khawm hmun li lai buotsai a ni a. Program khawm Business session le insukhlimna chi tum tumhai nei dinga buot- sai a nih thu a hril. Mipui \hang ding hi a tlawm takah 50, 000 bek beisei a nih a. Rambung hran hran 20 a inthawkin palai khawm an hung \hang ding niin a hril. Festival hi a ropui thei ang taka hmang a ni theina dingin national level ah khawm hmun hran hran ah media chi hran hran hmangin, social media, print media, radio, TV, bill- board hai, airport, rail sta- tion, metro station, bus sta- tion, kawtthlera hai thedar nih tain a hril bawk. A hril dan chun, Fes- tival hi hmun tum tumah hmang ning a ta. Hatta Kengjeibung, Khuman Lampak Sorts Complex, Imphal East le Lamboi Khongnangkong, Imphal West le Sendra, Takmu Water Sports Complex le >>sunzawmna page 4-ah Pherzawl Bus CCpur: Manipur State Road Transport hnuoia Imphal to Pherzawl Bus chu November 9, 2017 a inthawk Pherzawl chena tlan \an nawk ta dingin Di- rector (Transport) Manipur, Mr C. Arthur Worchuiyo chun November 8, 2017 khan Notice an suo. Hi dungzui hin kar- tin Thaw\anni le Ningani haiah 5PM in Imphal (MST complex) a inthawk Bus hi suok hlak a ta, Thawleni le Zirtawpni zingkar 5AM haiah Pherzawl a inthawk Imphal panin hung suok hlak a tih. Bus hi mi 41 \hung theina a ni a, Imphal-Pherzawl chuong- man chu Rs. 293/- a nih. imphal: Public Works Minister Thongam Biswa- jit Singh chun zanikhan Highway lampui siem \hata um mek hai chu a hmun ngeiah fe in enfelna a nei. Public Works Minister hin NH 39 (Imphal-Dimapur) le Tiddim Road haia lam- pui inkuok (potholes) siem\ hatna sin hai enfelna a nei a, hieng lampui hai hi San- gai Festival, 2017 huna In- dia President Manipur-a a hung hma ngeia zofel hman dinga ti an nih. Highway siem\hat mek enfelna a nei zo hin, Pub- lic Works Minister chun Highways le Keibul Lam- jao lampui hai hi President Sangai Festival huna a hung hmaa zo hman dinga siem an na, tuta hi a tawpna ding nilovin, lampui siem- na sin \anna chau lem a nih tiin Reporters hai a hril. >>sunzawmna page 4-ah NH-2&37 haiah total shutdown KangpoKpi: Kuki Inpi, Kangpokpi District le civil Voluntary Organisa- tions (CVOs) tum tum hai chun November 15, 2017 zing dar 6 a inthawk No- vember 16, 2017 zantieng dar 6 chen khin National Highway-2 (Imphal-Di- mapur Road) le National Highway-37 (Imphal-Jiri- bam Road) haiah darkar 36 sung total shutdown thaw an tum thu an puon- glang. November 8, 2017 chena DC Kangpokpi, SP, Kangpokpi, DRDA, Kang- pokpi le District Elec- tion Officer, Kangpokpi District-hai full power/ complete power pe dinga State sawrkar kuoma Ul- timatum an pek chu State sawrkarin a sukpuitling pek naw dodalna le an thil ngen nawrnaa total shut- down hi thaw an tum a nih tiin Lamminlun Singsit, General Secretary, Kuki Inpi, Kangpokpi District chun a hril. BJP sawrkar le CM N. Biren Singh hai chu an thu hril, an thutiem, Go to Hills le Develop- ment of Hill districts tihai sukpuitling zo lotu a nih tiin Kuki Inpi, Kangpokpi District le CVOs hai chun demin an sawisel bawk.

Upload: others

Post on 07-Apr-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

GAS NEWS Agency : SASBooking :17th. June , 2017 to 17th. July, 2017delivery :11 -11-2017 (sAt) Time : 9AM till stock laststOCK : 280/-rate:Rs. 843/-

Hmasawnna Thar Vol - 33/39 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

thlaphal (november) 11, 2017 inrinni (saturday)

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

RADIANT E L E C T R I C A L S

Lighthouse LaneTiddim Road, Churachandpur

Electric hmangruo chikim, company hran hran kutsuok

(multi brand) kan nei, mi hung pan ro

Discount khawm kan pek thei.

# 8413801371

AG High School Golden Jubilee

vawisunCCpur: Assemblies of God High School, Reng-kai, Churachandpur Gold-en Jubilee chu Novem-ber 11, 2017, 10:30AM (vawisun) hin an school campus-ah puithu taka hmang ning a tih. Hi huna hin Pu B. John Tlangtinkhuma, IAS, Director, University and Higher Technical Educa-tion, Govt. of Manipur khuollienin \hang a tih. School Board, Staff le students hai chun Golden Jubilee lawmna uop dingin mitin an fiel. A hma chun Golden Jubile hi Oct. 31, 2017 a nei dinga an lo ruot a ni a, sienkhawm ruo nasa taka a sur leia \hula lo um ta a nih.

Kim Joe Gas an khar ding

CCpur: Kim Joe Gas Ser-vice, Nehru Marg, Rengkai, CCPur Office chu \ulna leiin Nov. 1, 2017 hin khar ning a tih tiin Manager chun inhri-ettirna a siem.

(10,11)

HHA in Hmar History English le Hmar \awnga ziek le sutKarbi anglong: Oc-tober 28, 2017 khan cov-enant High School, Diphu, Karbi Anglong District, Assam-ah Hmar History Association (HHA) Gen-eral Body meeting hmasa tak nei a ni a. Hun hman-gna hi R.H. Hminglien Hmar, New Delhi, Exective Secretary in agenda hai a tiemsuok zoin rorelna \an nghal a nih. HHA meeting chun, Hmar History chu compos-ite deuva ziek le publish nisien, mi pakhat inziek-tir el lovin a hrie le thiem deu deu thlangsuokin topic insemin ziek nisien \ha ti a

ni a, chu bawzuitu dingin Sub-Committee indin ng-hal a ni a, Chairman din-gin Pu Suma |hiek, ACS (Retd); Secretary Pu Dr Paul Chonzik le anni pahni hin \ul an ti chun member fielsa hai sien tiin rel a nih. Chun, Hmar His-tory bu iemanizat lo um ta sienkhawm biel pakhat bika mi hai thlurbing za-wnga ziek dam an ni leiin Comprehensive History of Hmar nei hmain English le Hmar \awngin ‘Hmar His-tory’ ziek le sut nisien. Eng-lish-a ziektu dingin member han Pu Dr Paul B. Chonzik, Joint Secretary an ruot a,

research paper/academic approach deuvin ziek a ta, Hmar \awnga ziektu dingin Pu R.H. Hminglien Hmar, Exe. Secy. ruot a ni a, ama hin mipui mimir tiem nuom zawng (layman’s approach) in a hung ziek ve dingin an rel. HHA membership chungthua rawtna um hrilt-lang a ni hnungin a pangn-gaia la fezing dinga \ha ti a ni a. Biel dang dangah HAA Jt. HQ/Co. head-quarters indin pei nisien tia rawtna um chungthuah Co-ordinator ruot le chu maw-phurna Exe. Secretary le Jt. Secretary hai kuta sie a nih.

‘Hmar’ hnam hming/nomenclature chungthua ngaidan le hrildan dang a hung suok pei le inzawma mipui ta dinga pawm dan ding hrietthiem an tak \an mek nia an lang leiin Co-ordinator hai le inbiepawin biel dang dangah hriltlang-na (discussion forum) an hmatinga buotsai nisien tiin meeting chun an rel. HAA indinna inkhaw-min mawphurna a pek anga Upa L. Chongtho Hmar in ‘|hiek |awng inchukna’ a ziek chu lawmum an ti a. A bu hming hi ‘Hmar |hiek |awng Inchukna’ ti nisien >>sunzawmna page 2-ah

UNC thil ngen le inzawmin Tripartite Talk nei

senapati: UNC thil ngen le inzawmin zan-ikhan sawrkar thlungpui, Manipur sawrkar le UNC palai han Senapati-ah Tri-partite Talk an nei nawk. Sawrkar thlungpui aiawin Satyendra Garg, Joint Secretary (NE), MHA, Govt. of India; Ma-nipur state govt. aiawin V. Hangkhanlian, Minister (Agriculture, Vety & AH), N. Kayisii, Minister (Trib-al & Hill Devellpment and Fisheries); Thokchom Radheshyam Singh, Min-ister (Education, Labour & Employment le UNC palaiin Naga hnam sunga pawl hran hrana mi 15 an \hang. UNC palaihai chun an thil ngen sawrkarin a ch-ingfel vat nawna thuah an lawmnaw thu sawrkar palaihai kuomah an int-lun. State sawrkar chun inrawntlangna nei pei a, a \ul ang anga a hun huna thil thaw pei dingin UNC palaihai an hril. UNC thil ngen le inzawma chipchier

taka inrawntlangna an nei zoin a hnuoia thu hai hi an remti tlang. State sawrkar-in UNC le an thlawppuihai lo inrawnpui a ta, UNC thil ngen thuah February, 2018 haptakar hnina che-nah rawtna (proposal) lo siem fel sienla, inbiekna chu Feb. 23, 2018 ah sun-zawm nawk ni raw sen ti le District thar siemna thuah mipuihai lai harsatna an tlun nawna dingin state sawrkarin mipui lai thu \ha lo tu raw seh tihai a nih.Zanita an inbieknaa an thu rel pawm tlangnaa suoi thawhai chu, Gaidon Ka-mei, President, UNC; S. Milan, General Secretary, UNC; James Inka, Gen-eral Secretary, ANSA; Asha Wangnam, Presi-dent, NWU; Dr. J. Suresh Babu, Additional Chief Secretary, Govt. of Mani-pur, Radha Kumar Singh, Commissioner (Works), Govt. of Manipur le Saty-endra Garg, Joint Secretary (NE), MHA, Govt. of India hai an nih.

Tuolsung chanchinbu Office-hai khar dingVawisun hin MHJU election a um ding a ni leiin MHJU hnuoia nitin Chanchinbu Office-hai khar ning an tih. Hi lei hin Hmasawnna Thar \hangsain Chura-chandpur a tuolsung chanchinbuhai chu November 12, 2017 khin hung suoknaw nihai. November 12, 2017 in nitin chanchinbu Office-hai hawng nawk ning a ta, November 13, 2017 a inthawk tuolsung Chanchinbuhai a pangngaiin hung suok nawk antih. Ei Chanchinbu latu le tiemtuhai po poin mi lo hri-ethiempui seng dingin ka hung ngen cheu.

- lalmalsawm sellateEditor & Publisher,

Hmasawnna Thar Daily

PMEGP Loan hni thei a nihCCpur: Kum 2017-18 dinga PMEGP loan hni nuomhai ta dingin http://www.kvionline.gov.in/pmegp hmangin hni thei a ni ta a, application hard copy chu General Manager,

DIC, CCPur/Pherzawl Of-fice, Tuibong-ah 21-11-2017 chena peklut thei ning a tih tiin General Manager/Member Convener, DLT-FC, CCPur chun 9-11-2017 khan inhriettirna a siem.

Vawisun MHJU Elec-tion nei a ni ding

CCpur: Kum 2017-2020 inkar sunga Ma-nipur Hill Journalists Union (MHJU) electio chu vawisun hin District Council Hall, Sangak-pham/Poumai Colony, Imphal hmuna nei ning a tih. Member-hai chun vawisun 12:00Noon-2PM inkar sung hin an vote thlak thei an tih tiin Elec-tion Commission, MHJU chun inhriettirna a siem.

CDEEU President dingin Kaikhanlian Guite

CCpur: Churachandpur District Education Employ-ees’ Union (CDEEU) chun November 11, 2017, 11AM a inthawk khan YPA GHQ Hall Hiangtam Lamka-ah 53rd General Assembly-cum-Election 2017 an nei. Hi huna hin N. Chingkhei Singh, MES, ZEO, CCPur khuollienin a \hang. Kum 2017-2019 sunga CDEEU \huoitu ding th-langna nei huna President dingin Kaikhanlian Guite, DI/CCP thlangtling a ni a, Vice President dingin Lal-hmasawn, DI/Tipaimukh; General Secretary in D. Neihkhohao Haokip; Asst. Secretary in S. Manglian-thang Ngaihte le Finance Secretary dingin Gouchin-langh thlangtling a nih. Zanita CDEEU Assem-

bly huna hin CCPur Dis-trict a inthawk State level Teacher Award dawngtu mi pahni CL John, Headmas-ter, Gandhi Memorial H/S le Awikhanching, Asst. Headmaster, Lanva Model H/S hai kuomah Apprecia-tion Certificate inhlan an ni bakah CDEEU member lo thi tah (L) Sehzahau sunghai kuomah Death cum Gratuity (ralna) Rs. 30,000/- inhlan a ni a, sina pension mi 8 hai khuomah Pension-cum-gratuity Rs. 5,000/- seng pek an ni bawk. Chun, kum 2015-17 sunga thina tuok Executive member 2- T. Donglian-pau, Asst. Gen. Secretary le Onkhomang hai bakah member thina tuok 20 hai sunna hun hmang a ni bawk.

Office kai dingin an hriettirCCpur: Tulai hin schol-arship form fill up-na ding le inzawmin SDO/CCPur a certificate hran hran la nuom student an tam leiin SDO, CCPur chun a hnuoia thawk Certifi-

cate Section/Dealing As-sistant hai chu vawisun second Saturday chawl nisienlakhawm student-hai hmakhuo ngainaa an office kai seng dingin za-nikhan order an suo.

Hnina lekha Dec. 18 chen pek theiimphal: “CMgi Laiyeng Shen” fe thlenga \hangpui-na hni nuomhai chun Dec. 18, 2017 chen khin hnina lekha Scheme Officer, Health Scheme of MOBC Department-ah peklut ding a nih. Hnina lekha (appli-cation form) chu MOBC

website www.mobcmani-pur.gov.in ah download thei ning a tih. Thu chieng lem chu office kai hun sun-gin MOBC office-ah fe a, scheme officer kuomah in-dawn thei a nih tiin Direc-tor, MOBC, Manipur chun inhriettirna a siem.

Pu Vanlalkung dama hmu a nitahguwahati: November 8, 2017 nia Ina inthawka suok inlawi taloa um le a umna chin hriet loa um tah Pu Vanlalkung Khaw-bung @ Vana chu Guwa-hati Hmar Welfare Society (GHWA) in nasa taka an zawng hnungin zani zan-

tieng 2PM vel khan Siph-ra Umtrenga, Meghalaya hmuna dam taka hmu a ni-tah. Hmua a umna hi Gu-whati-a inthawk km. 15 vela hla rampui hnuoi niin mobile network umlona hmun a nih.

Nurse inchuk nuomhai ta dinginimphal: Medical Directorate, Govt. of Manipur hnuoiah Nurse (GNM/FHW) inchuk nuomhai ta dingin seat ruok 32 (GNM 1 le FHW 31) a la um a, Entrance Examination, 2017-18 a \hang, select-a la \hang lo hai chu counselling ah \hang thei a nih. Counselling hi 13-11-2017 10:30 AM khin State Medical Room, Medical Directorate, Imphal-ah nei ning a tih.

Works Minister in NH lampui siem a hmuna enfelna a nei

President-in Sangai Festival a hawng ding;

Rambung 20 a inthawkin Mi 50, 000 neka tam an \hang neisei

“Looking Forward: India Myanmar Relations” Conference Manipur CM-in Uop

Foreign \awng Thai le Myanmaris inchukna ding hawng ning a tih: N. Biren Singhimphal: Manipur Chief Minis-ter Mr N. Biren Singh chu Myan-mar khawpui Yangon-a ni li aw ding international conference on “Looking Forward: India Myan-mar Relations” ti ah khuol lienin a \hang a. Manipur le Myanmar mihai ei inpaw zuol theina ding le inhrietpawna \halem ei nei theina dingin Manipur ah Buddhist Pil-grim hai Guest House ding le foreign \awng Thai le Burmese inchukna ding University indin a ni ding thu a hril. Hi Conference hi Institute of Social and Cultural Studies, India (ISCS) le Myanmar Institute of Strategic and International Stud-ies (MISIS) han Embassy of In-dia, Yangon, RIS, India, MINC le Mizzima Media Group \hangpui-naa an buotsai a nih. Chief Minister chun Ministry of Culture, Government of India

hnuoiah, Nalanda University zul-zuiin Buddhist sakhuo inchukna ding hmun le regional languages hai inchukna dingin Study Centre indin ning a tih tiin a hril. CM Pu Biren chun, “Indo-Myanmar inlaichinna, abikin Manipur le inlaichinna chu tuol-bawm ringawt nih lovin kumzabi

tamtak harsatna tamtak kara lo seiliena unau taka lo pal tlang ta an nih” tiin Burma le Mani-pur inlaichinna a hril a. Burma le infepawna tak Moreh chu, in-ternational trade \ha taka neina dingin cosmopolititant city anga sukchangkang tum a ni thu a hril bawk.

Hitaka ding hin India sawrkar Act East Policy chu hmang \an-gkai dingin State Level Commit-tee indin ning a ta. Act East Policy hlawtling taka hlen suok a ni thei-na ding a \ha zawngin thurawn pe in sin thawpui hlak a tih tiin a hril. “State Level Committee hin India sawrkar hnuoia ministry le department tum tumhai chu Act East Policy hmang dan le fedan \ha lemah kawk hmuin sin thaw-pui a ta. Manipur-in a ham\hatpui ngeina dinga thaw ni bawk a tih” tiin a hril. CM chun North East chu hausatak a nizie le electric kawl-phe meivar khawm Mega Watt 40 zet a pek suok thei niin a hril. Hi huna hin CM chun Myn-mar media team hai chu Manipur hung visit dingin a fiel a. San-gai Festival ropuitak hung chim ve dingin a fiel a. “Connecting

Through Sports” hnuoiah Myan-mar Women Football Team hai chu Manipur Women Football Team hai le friendly match nei dingin a fiel bawk. Manipur CM hi Principal Secretary to Chief Minister Mr. Vineet Joshi, State Level Com-mittee for Operationalisation of Act East Policy Convenor Mr. RK Shivachandra le Personal Secretary to Chief Minister Mr. Salam Rajen han an zui a. Conference ah hin Retired Ambassador le MISIS Chair-man Mr. U Nyunt Maung Shein, Permanent Secretary, Ministry of Foreign AffairsMr. U Kyaw Zeya, Ambassador of India to Myanmar Mr. Vikram Misri le Institute of Social and Cultural Studies, India (ISCS), Secretary Mr. Arindam Mukherjee hai khawm an \hang.

imphal: Manpiur-a fes-tival ropuitaka ngai tah 8th Sangai Festival 2017 chu November 21-30 sung khin a ropui thei ang taka hmang tum a ni a. A hawngna ni ding tak November 21 khin President of India Mr Ram Nath Govind-in a hung hawng a tih. Hi thu hi Sangai Festi-val 2017 huoihawttu ding tak Tourism Corporation Manipur Ltd Chairman le MLA Dr Sapam Ranjan-in Conference Hall, Old Sec-retariat ah press conference a neina huna a hril a nih. Dr Sapam hril dan chun

tu kum chu kum dang naw ang takin mipui khawm a tam lem an \hang theina dingin a hmun khawm hmun li lai buotsai a ni a. Program khawm Business session le insukhlimna chi tum tumhai nei dinga buot-

sai a nih thu a hril. Mipui \hang ding hi a tlawm takah 50, 000 bek beisei a nih a. Rambung hran hran 20 a inthawkin palai khawm an hung \hang ding niin a hril. Festival hi a ropui thei ang taka hmang

a ni theina dingin national level ah khawm hmun hran hran ah media chi hran hran hmangin, social media, print media, radio, TV, bill-board hai, airport, rail sta-tion, metro station, bus sta-tion, kawtthlera hai thedar nih tain a hril bawk. A hril dan chun, Fes-tival hi hmun tum tumah hmang ning a ta. Hatta Kengjeibung, Khuman Lampak Sorts Complex, Imphal East le Lamboi Khongnangkong, Imphal West le Sendra, Takmu Water Sports Complex le >>sunzawmna page 4-ah

Pherzawl BusCCpur: Manipur State Road Transport hnuoia Imphal to Pherzawl Bus chu November 9, 2017 a inthawk Pherzawl chena tlan \an nawk ta dingin Di-rector (Transport) Manipur, Mr C. Arthur Worchuiyo chun November 8, 2017 khan Notice an suo. Hi dungzui hin kar-

tin Thaw\anni le Ningani haiah 5PM in Imphal (MST complex) a inthawk Bus hi suok hlak a ta, Thawleni le Zirtawpni zingkar 5AM haiah Pherzawl a inthawk Imphal panin hung suok hlak a tih. Bus hi mi 41 \hung theina a ni a, Imphal-Pherzawl chuong-man chu Rs. 293/- a nih.

imphal: Public Works Minister Thongam Biswa-jit Singh chun zanikhan Highway lampui siem \hata um mek hai chu a hmun ngeiah fe in enfelna a nei. Public Works Minister hin NH 39 (Imphal-Dimapur) le Tiddim Road haia lam-pui inkuok (potholes) siem\hatna sin hai enfelna a nei a, hieng lampui hai hi San-gai Festival, 2017 huna In-dia President Manipur-a a hung hma ngeia zofel hman dinga ti an nih. Highway siem\hat mek enfelna a nei zo hin, Pub-

lic Works Minister chun Highways le Keibul Lam-jao lampui hai hi President Sangai Festival huna a hung hmaa zo hman dinga

siem an na, tuta hi a tawpna ding nilovin, lampui siem-na sin \anna chau lem a nih tiin Reporters hai a hril.>>sunzawmna page 4-ah

NH-2&37 haiah total shutdownKangpoKpi: Kuki Inpi, Kangpokpi District le civil Voluntary Organisa-tions (CVOs) tum tum hai chun November 15, 2017 zing dar 6 a inthawk No-vember 16, 2017 zantieng dar 6 chen khin National Highway-2 (Imphal-Di-mapur Road) le National Highway-37 (Imphal-Jiri-

bam Road) haiah darkar 36 sung total shutdown thaw an tum thu an puon-glang. November 8, 2017 chena DC Kangpokpi, SP, Kangpokpi, DRDA, Kang-pokpi le District Elec-tion Officer, Kangpokpi District-hai full power/ complete power pe dinga State sawrkar kuoma Ul-

timatum an pek chu State sawrkarin a sukpuitling pek naw dodalna le an thil ngen nawrnaa total shut-down hi thaw an tum a nih tiin Lamminlun Singsit, General Secretary, Kuki Inpi, Kangpokpi District chun a hril. BJP sawrkar le CM N. Biren Singh hai chu an thu hril, an thutiem, Go to Hills le Develop-ment of Hill districts tihai sukpuitling zo lotu a nih tiin Kuki Inpi, Kangpokpi District le CVOs hai chun demin an sawisel bawk.

Hmasawnna Thar2 thlaphal (november) 11, 2017inrinni (saturday) artiCle/health & employment news

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor ramditum ralsun: Asst. EditorJoseph Joute: Freelancelalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

VAWISUN THUPUII pa le i nu chu lawmin inumtir la, nanga neitunu che khawm chu inlawmtir rawh. Ka naupa, i lun-gril mi pe ta, chun ka lampuihaia chun i mithai khawm chu fuk bawk raw se.

- Thuvarhai 25:25

EditorialA fa ding han an fak phak ta nawh

Mani sin le mawphurna indik le ringum taka hlensu-oktu chu ram le hnam hmangaitu a nih. Ram le hnam humhalna dinga siem \hat ngai hmasa chu ei lungril put dan (morale) hi a nih. Ei lungril put dan an dik phawt chun thil indiklo le suol hai hi thaw nuomna lungril hrim hrim put ngai nawng ei tih. Lungril taka khawtlang, ram le hnam hmangaina chun fak-rukna, thamna, khel hril le indiklo taka thil thawhai hrim hrim a do nghal hlak. Thil chin taluo le a lien taluo a um nawh. Khawtlang, ram le hnam humhal le hmangaina ding chun hnamah ei chieng a, ram le hnam hmangaina lungril (patriotism) ei put hi a \ulin a pawimaw takzet a nih. Mi indiklo le mi ringum lo han hnam le ram an hmangai thei tak tak ngai nawh. Ram le hnam hmangai lo ni chu a nuom ei um der nawh. Mani tawk senga khawtlang, ram le hnam hmangaitu inti seng ei nih. Nang chu ram le hnam hmangaitu i ni nawh inti inla chu ei lung sen a ta, thi chena insuol hiel khawm ei ngam ring a um. Hieng laizing hin ei hnam chun ringumna le indikna hai hi ei tlasam niin an lang. Ei lungrilhai hi a depde nuom sawt hle. Thaw lova hlaw lak dam, indiklo taka hmu le nei dam, mani sin inrimna le thawsuok ni der lo khawm a ra sik ei ngamna hai hin ei depdezie a tarlang chieng hle. Ei depde lei dam, ei ringum naw lei dam, ei in-dik naw lei damin Sawrkar Scheme, Sanction, Grant le ham\hatna chi tum tum hai khawm hi a fa ding han an fak phak naw dam, a dawn ding han an dawn phak naw dam, a hmu ding, a dawng ding le a chang ding indik tak han an chang phak lo le an dawng lo hi tam takel a um a nih. Hieng thil hai hi mi indiklo, mi ringum lo le mi suol han a tlungna ding hmun a tlung hmaa lamlaka an lo bantan hlak leia a tlungna ding hmun indik tak tlung phak lova um hlak a nih. Hien-gang thil indik naw thawtuhai hi hnam hmelma an nih ti inlakhawm ei hril suol taluo ring a um nawh. A fa ding han an fak phak naw a, a dawng ding le a hmu ding han an hmu naw a, an dawng tlat naw chun ei ram le ei hnamin hma sawn thei ngai naw ni a, hnam rethei le hnam hnufuol bik ei nizing el ding a nih. Hi lei hin ei lungril put dan le ei thil thaw nuom danhai ei bansan a, ei sim hmak nuom a um takzet. Tulai hnai el khawm khan Vangai biela khuo pak-hata chun thaw lo ra sik tum an um a, a khawtlan-gah buoina a suok pha ti thu ei hriet seng ring a um. Khuo pakhatah chun ekin bawlna ding sanction hmu In 65 an um a. Amiruokchu, a khaw neihai chun ekin bawlna ding sanction an hmu thu an hriet der naw a; sienkhawm ekin bawlna le inzawma sanction-a um pawisa laksuokna dingin ekin bawl ngei a nih ti suk-lang a hung \ul a, chuong zat zat ekin bawlna sanction pawisa la tum han hi khuo a ekin 65 hai thla va lak an tum leia buoina hi a suok pha nia hril a nih. Thil awm lo le thil inzakum takel, Kristien intihai thaw ding chi chu niin an lang nawh. Ei rama hiengang thil a tlung el ta hi chu a pawi hle el a nih. Hi chau hi a la ni nawh. Hmar biel huop sunga khuo pakhatah khawm hun sawt takel Job Card hlaw an hmu ta naw a. Hi lei hin a khaw mipuihai chu lun-gawi lovin November 6, 2017 khan a khawtlang huo-pin um Ni an kham a, an khawsungah a khaw mipui-hai po poin lampui hrawna an nei. Hi thil khawm hin thil indiklo thawtu an um ti a suklang chieng hle. Hi khuoa chenghai khawm hin Job Card hlaw an hmu ding le an fak ding chu an hmu naw a, an fak phak bawk nawh tina a nih. Vangai biel le Hmar biel chau a la ni nawh. Chura-chandpur town le a se vel haiah khawm Sawrkar Scheme, sanction le grant chi tum tum, a hmu ding han an hmu lo le a fa ding han an fak phak lo hi a um ve nia hril a nih. Tulai khawm hin khuo khat Lal (Vil-lage Chief) \henkhat chun an khuo le venghai hriet lo le an phalna la der lovin an ekinhai thla an lakpek an ti chu! Hi khawm hi indiklo taka sum hmu tumna leia thaw a ni ngei ring a um. Hi lei hin mipuihai ei fim-khur hle a \ul. A chanchin ding hriet naw chun mani Ekin, mani In le mani hmel hai hi thla inlaktir mei mei lo ding a nih. Mi indiklo, mi ringum lo le mi suolhai thlawptu le \hangpuitu ni lo dinga ei inveng fimkhur hle hi a \ul ta a nih.

KNP-ah Samak thisa a ki boa hmu a nihteZpur: Bokpara camp, Kohora range huom sungah zanikhan Samak chal thisa a Ki um lova hmu a nih. Hi Samak hi sapeltu haiin an kaphlum a, a Ki an lak hnunga an maksan ni dinga a ring thu KNP Divisional Forest Officer, Rohini Bal-lav Saikia chun a hril. Tuta hi tiem sa in tuta thla sung Kaziranga National Park ah Samak \um thum thatna a

ni tah. Forest Department le KNP guard hai \hangruolin Samak thina le inzawm hin hma an lak nghal a, sapel-tuhai tlansan ni dinga ring silai hmangruo le thil puok thei iemanizat Kaziranga National Park a hin an hmu a, sapeltuhai chu man ngei an ni theina dinga hma lak zing niin Rohini Ballav Saikia chun a hril bawk.

AIUDF MLA hlui in congress a zawmguwahati: Lower As-sam hmuna All India United Democratic Front (AIUDF) MLA hlui Abdur Rahim Khan chun AIUDF a in-thawk inbanin Congress a zawm. Abdur Rahim Khan hin Ningani-a Congress hai-in GST dodalna an nei huna Congress party hi a zawm niin, “AIUDF chu ‘secular party’ an ta nawh a, Con-gress chau hi hnam inth-lier hranna laka mi humhal

theitu a ni tah tiin” Abdur Rahim Khan chun a hril. Mr. Rahim Khan hin 2004 khan Congress suok-sanin AIUDF a zawm a, AIUDF MLA a thlang tling hung niin, zani hmasaka Congress a zawm chen khan AIUDF party ta dinga \hahnemngai em em hlak a nih. Rahim Khan a ruol hin ama zuitu le thlawptu mi 300 haiin Congress an zawm ve bawk.

Zoo sunga cycle hmang thei ta dingguwahati: Zanita in-thawk khan Assam state Zoo a visitors hai chun cycle hmangin Zoo sungah an tlankuol thei tah. Hi fa-cility thar hi Forest Minis-ter Pramila Rani Brahma inhawngna a nei a, Assam Zoo kantu haiin tuta in-thawk chu ditthlang ding pahni- Zoo sunga cycle hmanga darkar khat sung Rs. 30 pek le, mani cycle chawia a lut man Rs. 30 pek hai an nuom lem lem

an thlang thei ding niin Zoo DFO Tejas Mariswamy chun a hril. “Hieng ang thil hi In-dia ram hmun danga hai khawm la um zen zen ngai lo a na. Cycling promote-na dinga thaw khawm a ni sa bawk. Zoo hi a lampui le banghai khawm a \ha hunt-awk hle a. Tuhin chu Zoo hung kantu haiin exercise lak malamin inhawi an ch>n thei ta ding a nih” tiin Tejas Mariswamy chun a hril.

PSFMc in ramdang purun laklut tumnew delhi: Consumer Affairs Ministry hnuoia indin, Price Stabilization Fund Management Com-mittee (PSFMC) chun ram-dang purun laklut tumin \hang an lak mek a. Chu-ong purun hai chu sawrkar agency fethlenga laklut ding niin, a man khawm rate pan-gngai taka zawr tum a nih. Zani hmasa zana Con-sumer Affairs Secretary, Avinash Srivastava in-rawinaa New Delhi hmuna

meeting an nei huna thut-lukna hi siem a na. Ram-dang purun laklutna hai hi National Agricultural Co-operative Marketing Fed-eration (NAFED) in 1,000 tonnes le, Small Farmers’ Agribusiness Consortium (SFAC) in 2,000 tonnes a zawrna-ah mawphur an ta, market-ah iengtiklai khawm mipuihai pawimaw ang an sie zing ding niin Avinash Srivastava chun a hril.

TLÂNG PATHIENHAI

~ Ruoivel Pangamte

october 14, 1976 khan, Upa S. Doliand

Capvung, Kangvai High School Headmaster-in, nuh-

mei ka nei a mi lawmpuinain, the living bible a mi pèk a. the living bible hi, Sâp\awng tluongtlama holy bible an inlet chu a nih. Bible inchûk ve lo ka ni leiin, Bible-a thukhir le hrietthiem intak ka tihai ka hri-etthiem theina umsun a nih a; ka ta ding chun a hlu hle. Lekha ka tiemhai hi chieng taka hriet tum pei hlak-mi ka nih a. psalm 121 ka tiem chànga ka ngaituona khel buoi rawp hlaktu chu, “Tlânghai tieng khin ka mit hang inlèn ka tih..” ti thuchâng hi a nih. the living bible-a chun, “|hangpuina beiseiin tlâng pathienhai umna tieng ka mit ka’n lèn ding am a nih?” tiin a lo inziek a. “Hi zet hin chu ka buoina a ching fel ie..” tiin ka lungril a khêk suok hiel a nih. English Literature kan inchùknaah Greek pathien le Roman pathienhai chanchin hi kan inchùk sa hlak a. Greek Literature le Latin Literature hai hi, English Lit-erature inchùkna dinga a ser laia a mei ang-a pawimaw an nih. Literature hi mihriem lungril le an ngaituonahai hlulùtna a ni leiin, pathien ngaisak, Greek le Roman hai literature chu, an pathienhai chanchinin a \iel hnê hle. Olympus Tlàng hi Greek le Roman haiin an pathienhai umnaa an ngai a nih a. Hî tlânga hin hausakna pathien dàm, râldo-hràt pathien dâm, hrisèlna pathien dàm, hmangaina pathien dàm, thilthawtheina pathien le, pa-thien dáng danghai chêngin an ring a nih. Chuonghai chun mihriemnauhai chungah thu neiin, an nuom nuom mal an sàwm a, an nuom nuom an sukhlum hlak niin an ngai bawk. Chuleichun, Greek le Roman-hai chun Olympus Tlàng tieng hin mit inlènin, chu hmuna chêng an pa-thienhai \hangpuina chu an ngèn hlak. Chu chu lungrila pai zingin, psalm 121-na ziektu hin, Olympus Tlàng pathienhai nèka Pathien Chunghnung lem, tlânghai Siemtu Pathien a nei leiin, Olympus Tlàng pathienhai tieng a mit a’n lèn naw dingzie, psalm 121-naa hin uor takin a’n zàwt niin a’n lang. the living bible-a chun, “|hangpuina beiseiin tlâng pathienhai tieng ka mit ka’n lèn ding mawh…? Teu lo ve! |hangpuina chu tlânghai siemtu Jehovah kuoma inthawkin a hung lem ding a nih” tiin a’n ziek a. Olympus Tlàng pathienhai chanchin inchûk hlaktu ta ding chun, a fie danglam bîk hle. psalm 121 hin khawvêl thiemna, ropuina, thilthawtheina, hausakna le ngirhmun detna (tlâng pathienhai) tieng mit inlèn lo dingin huoisenna a mi pèk a. Chuonghai po po Petheitu, pathienhai Pathien, Jehova \hangpuina beisei lem dingin an mi’n chùktir a nih. November 07, 2017 zîng dâr 7 khan kan sekawtrawl a hung inri rawk rawk a. Ka hei ngaiven chun, ka tar-pupa, ka tunu pasal ni bawk, ka ruol\ha le harsatna ka tuokchànga thlathlam lova mi sawmdâwl hlaktu, Rev. Dr. J.L.Songate a lo nih a. Kan naupasal laia a naupang-tak, Dr. Henry Ngamthanglur Pangamte hlawtlingna mi lawmpui dinga hung a nih. Harsatna ka tuok chànga mi thlathlam ngainawtûhai hi ka theinghil thei ngai nawh a. Lawmna thila mi làwmpuituhai lem hi chu, theinghil intak zuol an tih! Rev. J.L.Songate hin 2003-a America a zu’n zin \um khan, Student’s life APPLICATION bible, a mi hung hàwnpèk a. India pawisa chun Chêng sanghni man deuthaw a nih. Chu chu kum 14 liem tah July 27, 2003 khan Birth-Day thilpèkin a mi pèk a. Ka va hei lawm char char de aw…! Bible hi ka nun mi khaltlûn-pêktu a ni leiin, ka ta ding chun a hlu hlê a nih. Rev. Dr. J.L.Songate hi kan sangsiet èm êm laia mi sawmdawl hlaktû, kan naupa Henry nautet lai, kum khat mî vêl chauh a ni laia mi lo pawmpèk hlaktû a ni leiin, kan nupa hin kan ngainain kan sungkhat hle. Ama khawmin a nautet laia a pawm zing zing hlak Henry’n, Doctorate degree chen inchûk dawk a, Assistant Profes-sor sin a hung inhuotkai chu làwmpuiin, Pathien kuoma lawmthuhril \awng\aina hun a hung hmang a nih. Kan làwmin kan thla a sukmuong hle. Pathien zârin kum 40 deuthaw attested thawthei ngirhmunah ka lo ngìr tah a. Lekhâ ka’n chùk laia at-tested mi thawpêktu ding zawnga baivâi taka ka umhai kha ka mitthlaah a châm zing hlak leiin, attested mi’n thawtir dinga in le Office-a mi hung pantuhai, ka suk-beidawng ka hriet ngai nawh. Ka pension a hnai ta leiin, ka sinthaw mi sunzawmpèktû ding, attested thawthei mi pe dingin Pathien kuomah ka hni, ka hni hlak. November 06, 2017-a ka naupa hlawtling thu kan hriet le inzawma Pathien kuoma lawmthu kan hril \umin, ka naupa kuomah, “attested thawthei ding ngirhmuna

hlângkaitu che hi Pathien a nih ti hrezingin, mi harsa le baivaihai sawr phàka um i tum tlat ding a nih. Pa-thienin, chû sin thawthei ding chun A hlàngkai che a nih ti hi i theinghil ngai ding a ni nawh” tiin infuina thu ka hril a. Thil hotê angin inlang sien khawm, attested mi thawpêktu ding ka mamaw chàng a, hmêl tlai hieuva at-tested mi lo thawpèktuhai chunga ka làwm hlakzie chu, a bîkin keini ang mi rethei le hnuoihnunghai hin kan hrietchieng bìk zuol a nih. Pawl 10-a ka marks-sheet attested mi thawpêk dinga Officer pakhat ka pan \um a, harsatna ka tuok kha, kum 47 lai a liem taa chu, ka la theinghil thei dèr nawh. Chuleichun, kei le ka thlahai rêng rèng chun, attested thawthei ngirhmunah kan ngîr phawt chun, hmêltlâi hieuva attested kan thaw hlak hi ka nuom a . Chu chu ka nauhai le ka thla haiin an mi hrietpui tlat ka beisei bawk. Inthlahrung ngawi ngawia attested mi thawpêk dinga ei va panha’n, hmêl indur deuva an mi hei thawpêk el hlak hi chu, làwmthu hril nuom hlak inla khawm, hlim le lawm taka lawmthu hei hril hi a’n tak hlak. Henry’n Assistant Professor sin a hmu hi, Pathien thilpêk lieu lieu a nih a. Pathien zârin Pawl 10-a in-thawk MSc. chen First Class vawnga zo a nih a. Doctor-ate Degree a hung nei sâ bawk leh, a vàngduoi hle naw chun, Assistant Professor sin hi chu hmu phâk dinga kan lo beisei hlak a nih. Chun, Chemistry subject-a hin post 12 a ruok a. Candidate 10 chauvin written exam. an ziek a. Written-ah a tling chun, a tlingsaa ngai thei a nih. Tluong takin written exam. a ziek a. Results a hung suok a, a thaw \ha thawkhat pei a. Phûr le nghâkhlâ ta-kin Interview hun kha kan nghak a… Amiruokchu, Interview an nei hmâ zànah, imû intuo hlei thei lo khawpin, zànkhawvârin natnain a tlàkbuok a. Na tuorin a’n rùm khawvar a nih. A pute Remsang-in Doctor a panpui a. Doctor chun natna-sâwkna pein, a \angkai naw chun Operation thaw a \ùl ding thu a lo hril a. Kan beidawng chun vàn a ur zâk el. College zirtirtu ding hi kum 10 danah an lâk chauh hlak a ni tlàngpui a. Kum 10 dang a la zuk nghàk nàwk ding kan zuk ngaituo chun, a tlepin kan tlep hnawk el a nih. Thawthei kan nei bawk si nawh. tlânghai siemtu, Vàn Pathien ke-bula tlulûtin, kan nupa’n kan \awng\ai ta char char a. Interview-na hmun \huoitlung a, Interview Board hmaa inlang thei dinga dârkâr tlâwmte bèk a natna lakiengpèk dingin, Pathien kuomah kan hni tlut tlut el a nih. Pathienin kan \awng\aina A dawn a. An Interview-na hmun ding panin, Board hmaah \hung khawm \hung hlei thei lovin, ngir pumin interview a hmasawn a. In-terview Board hmaa a hei inlangsuo thei el kha chu kan làwk takzet a nih. Chemistry-a sin ruok 12 umnaah can-didate 10 chauvin Written Exam. an pèk a. Interview-ah 9 chauh an inlang bawk a... Thil a fe suol hle naw chun, ka naupa chu hlawtling thei a la nih. Interview chu January 19, 2016-a zo a nih a. Chû nî chun results suksuok nghal dinga ti a nih. Amiruokchu,“ Tribal Quota a tam taluo…” ti a, Court-a Case siem an um leiin, Results an suksuok ngam ta nawh a. Thil a hung inherdanglam ta pei a. Chemistry Department-a Tribal Quota 12 um khah 5 chauh dingin Court chun thu a hung sukthlùk nàwk ta a! bei am sei rûn dung? ti a lo ni nàwk tah! Mihriem ngaituona chun rûn dung a sei lem dai hlak!! November 06, 2017-a Results a hung suok khan, re-sults kan zuk en a. Assistant Professor dinga MPSC-in a recommend-hai laia ka naupa hming kan zuk hmu chu, Lalpa Pathien Thilpêk lieu lieu nia kan hriet leiin kan lâwm hle. Chapona ding, insuongna ding le insaktheina ding iengkhawm kan nei nawh. Ka naupa khan tluong tak le harsatna iengkhawm tuok lovin interview kha a lo hmasawn ni sien chu, “academic record a nei \hat lei a nih” khawm ti mei kan tih. Ka naupa’n natna a tuor kha, ‘Pathien intuortir a nih’ chu ka ti nawh. Amiruokchu, interview sûng bèk a nat-na lakiengpèk dinga Pathien kuoma kan ngèn, A mi’n hlawtlingtir leia hlawtlingna chang a ni leiin, “lalpa pathien Kut a nih” kan ti naw thei nawh. Doctor-in a ti angin, Operation dàm a tuok ni sien chu, tling dàn ding a um nawh. Chuleichun, lalpa pathien thilpêk lieu lieu a nih. Asaph-in psalm 73-naa a ti angin, keini sûng tâ ding khawm hin, Pathien hnaih hi chu a lo \ha a nih. tlâng pathienhai thawtheilo thawtheitu, Jehova hi, keini ta ding chauvin a \ha nawh a. Ama ringtuhai po po ta dingin a \ha a nih. Interview sûng chauh ka naupa natna mi lakiengpèk dinga ka hnina mi ngaithlapèktu Lal Isu hin, lungzîng tin ama hnâwk dingin a mi hril hlak hrim a nih!

Rengkai: November 09, 2017

AYUSH inchuk 100 hai scholarship pek dingnew delhi: India ram hmun tum tuma public deemed universities haia India ram puotieng mi Ayurveda, Yoga and Na-turopathy, Unani, Siddha and Homoeopathy (AUSH) inchuk nuom an um chun, chuong students hai laia

100 hai chu full scholarship pek an ni ding nia hril a nih. Dubai hmunah khawv-el insienga inthawka a vawikhatna ‘International Ayush Conference and Ex-hibition’ neina ah Minister for Ayush Sripad Naik chu zanikhan a \hang ve a. Ay-

ush Minister hi Dubai a ni 3 sung cham dinga inzin niin, hi conference huna a thupui tak chu, damdawi pangn-gai hai um naw na hmun le, a umna hmuna khawm mihriem haiin Ayush dam-dawi hi an ngei lem a, chul-eiin, Ayush damdawi hi uor

ding a nih ti a na. Thuhrilna a neina a chun, India rama AYUSH inchuk nuom haiin application an thaw dan ding le scholarship an dawng dan ding chu ‘In-dian missions abroad’ leh inhriepaw in la suksuok vat ding niin a hril.

>> tiin an rel a, History suina kawnga \ul le pawmaw a ni leia ziek a ni an-gin editing thawpektu dingin Upa Dr VL Tluonga Bapui ruot a ni a, a type suoktu dingin Pu Joseph V. Tuolor an ngen bawk. Hieng hai baka hin Hmarhai chengna biel dang dang state/district museum haiah historical artifacts le cultural items hai sielut dan lampui

dap nisien tia rawtna um hriltlang a ni h nungin Hmar Cultural Organisa-tion in nasa taka hma a lak mek chu lawmum tiin, anni le inhrepaw peia, a remchang ang peia sielut pei nisien tiin an rel. HHA logo design chungthu chu Sec-retary bawzui dinga sie a ni a, GBM nawk huna final approval thaw thei dinga zo nisien, GBM meeting kum

nawka nei hun le hmun ding execu-tive Committee sukfel dingin an sie. Chun, meeting huna hin NC Hills Hmar Cultural Organisation hai le \hang tlanga ‘Documentation and Videography of Sikpui Ruoi’ project buoipui rawtna hi ngun taka hriltlang a ni bakah Pu Suma |hiek, Vice Pres-ident chun AV Aid hmangin a hrilfie a, rawtna angin an pawm.

HHA in Hmar History ziek le sut:sunzawmna

Mizoram University Vc thar dingin Prof. RaoaiZawl: Prof. Krotha-palli Raja Surya Sambasiva Rao chu zanikhan Mizoram University Vice Chancellor (VC) thar dinga ruot a nih. Prof. KRS Sambasiva Rao hi kum 58 mi a ni tah a, Rector, Acharya Nagarjuna University sinthaw mek lai niin, ama hin acting VC Prof. Lianzela hmun a hung hluo ta ding a nih. Prof. KRS Sambasiva Rao hi inchukna tienga mi hlawtling thei tak a na, doctorate degree 3 le PG degree 6 zet a zo a, chuong hai chu D. Sc (Biotechnolo-

gy), Ph. D (Pharmaceutical Sciences), Ph. D (Zoology), M. Sc. (Information Tech-nology), MBA (Clinical Pharmacy) M. Sc. (Zool-ogy), PG Cert. in Statistics, PG Dip. in Comp. Applns., le M.A. (Sociology) hai an nih.

Hebhzibah Joute World Championship \hang ding

shillong: Ms Heb-hzibah Joute chu MBAI, India National Muaythai and Muay Boran Cham-pionship, Shillong hmuna nei hunah Sub-Junior (12/13yrs) 56KG Cat-egory inkhelnaa Gold Medal a dawng leiin kum 2018 August thlaa Thai-land hmuna Youth World Championship um dinga India ram aiawin a khel

ding niin ei thu dawngna chun a hril. Hmar hai lai nuhmei-ah kungfu tienga la phak insang tak nia hriet a ni nghe nghe. Ama hi CRPF a Deputy Commandant sin thaw lai mek Pu Lalh-mingthang Joute le Pi Ce-cily Lalnipuii Traite Joute hai naunu a ni a, tuhin Tri-pura-ah an khawsa mek. (SinlengNews)

Hmasawnna Thar3 thlaphal (november) 11, 2017inrinni (saturday) national/international & advertisement

laKtawi

LAwMTHU HRILNAHun sawt takel Pile natna ka nei a. Ka nat dan chu ka tawlah thil inbawk umin ka Pile a hung suokdawk pei a, ka hnawlut pha leh a sain a na hlak a. Ka ek khawm Kel (Goat) ek angin an khal \ik \ek a, thi leh inpawlin ni 2/3 dam inhnawm thei lovin ka um bakah ni 3 vel bawk a na hle hlak. Ka beidawngin MV Azad Phusam ka pan a, tuhin chu a mi enkawl dam tah. Hi lei hin MV Azad Phusam le Pathien kuomah lawmthu ka hril a nih. A pan nuom le an biekpui nuom han a hnuoia hmun le phone number haiah hin pan le inbiekpui thei a nih. 1. Tidim Road, Opp, J.P. Selection, ICI Church Road, Lamka, CCPur. 2. Hatta, Opp. Oil Pump near Public Hospital, Hat-ta, Imphal. 3. mobile phone nos. : 8014025567 & 7628890261

sd/-lalalBijang

The School Board, Staff and Studentsof the

Assemblies of God High SchoolRengkai, Churachandpur

Cordially invite all our alumni, former staff, parents and well-

wishers to theGolden Jubilee Celebration of the School

onSaturday, November 11, 2017 at 10:30 hrs.

in the School Premises.

Shri B. John Tlangtinkhuma, IASDirector

University and Higher EducationGovernment of Manipur

has consented to be the Chief Guest

..Celebrating 50 Years of God’s Faithfulness...

(10,11)

OFFICe OF tHe MAnMAsI welFAre sOCIety.CHUrACHAndpUr: MAnIpUr.

SHAREHOLDER-HAI KUOMA INHRIETTIRNA Dated the 10th November 2017.

Vawis<n (November 10, 2017)-a Board of Directors, Manmasi Welfare Society meeting chun, Light House Lane-a ei ramah building b^wl \an m>k a ni a; sum indai nawna leiin tu kum 2017 chu Krismas Gift inp>k naw ni n^wk phawt sien ti’n a r>l a. Chuleiin, shareholder-hai lo hrethiem seng dinga ng>n le beisei an nih.

sd/ K lienzathang. sd/ dr rosiem pudaite. Secretary. Chairman.

Board of Directors. Manmasi Welfare Society.

Gujarat election zoah leader han Congress

suoksan an tih: Thakur

new delhi: BJP Lok Sabha member Anurag Thakur chun, Congress vice-president Rahul Gan-dhi chunga lungawilo se-nior Congress leaders hai chun Gujarat Election re-sult puong zoah Congress an suoksan tawl ding a nih tiin a hril. Senior Congress leader tam tak chu an nin-gan ip a nih tiin a hril bawk.

Pak. Ngamantu 3 man

ahmedabad: Border Security Force (BSF) chun zanikhan Gujarat-a Kutch district sung India le Paki-stan ramri-a Harami Nala creek area-ah Pakistan Ngamantu 3 hai chu Lawng 5 leh an man. India le Pakistan ramri vengtu 79th battalion BSF han patrolling an fe huna Pakistan Ngamantu hai hi an man a ni a, a hnungin Police kutah an inhlan. Tuta hma khawmin hi lai hmuna hin Pakistan Ngamantu le an Lawng hai iemanizat an lo man ta a nih.

UP Traffic Police han Dec. 1 a inthawk Kekawr tluon pawl

luCKnow: Uttar Pradesh-a Traffic Police hai chun December 1, 2017 a inthaw khin tuta an hmang lai mek Khakhi rawng hnawlin kekawr tlu-on rawng pawl (blue trou-sers) an bun ta ding a nih. Hi thil hi Traffic police hai hriet hran theina dinga officers han meeting nei huna an rel dungzuia thaw a nih tiin DGP chun a hril. Hi dungzui hin UP Traf-fic Police hai chun Zakhuo var le kekawr tluon rawng pawl an bun ta ding a nih. Hi thila ding hin sawrkar

chunk um khatah Rs. 2,250 a sanction a nih. BSP sawrkar huna khan Ms Mayawati khawmin traffic police hai uniform a var hmang chu a bal awl lei-in a pawl in a lo thlakthleng ta a. Sienkhawm Samajwa-di party in BSP volunteers hai le an uniform an ang leiin BSP chawilarna nia ngaiin an lo dodal a, kum 2012-a Mr Akhilesh Yadav in Chief Minister a hung chel hnung khan Traffic Police hai Uniform rawng hi Khakhi in a hung thlak-thleng nawk a nih. (PTI)

Finance Minister inrawinain GST Council meet Guwahati-a neiMi tam lem mamaw hai GST rate 18% a sukhnuoi

guwahati/new delhi: In-dia pum huopa GST Council chu zanikhan Guwahati hmunah Union Finance minister Arun Jaitley in-rawina in meeting an nei. GST thar hmang \an a ni a inthawk thla thum (quarter khat) a tlingna le inzawma ‘tax regime’ tharin nghawng a nei hai meeting an nei huna hin hril tlangna an nei a, GST rate \henkhat siem danglamna an nei bawk. Dawrkai ch$n lem hai exemption pek an ni thu, MRP chungthu le sum-dawngna ch$n lem hai a nghawng dan hai chu uluk taka ennawnna an nei a. Zanita ‘fitment committee’ hai bakah hin, Assam Chief Minis-ter Sonowal inrawi team pakhat chu GST le inzawma hmalakna a fe hrat thei dan ngaituo pawl an um a, ‘GST network’ thua sinthawtu committee khawm an um ve bawk niin ei thu

dawngna chun a hril. India rama mi tam lemin an ma-maw le hmang hlak hai chu zanita Guwahati hmuna GST Council in\hungin GST rate sukhnuoi dingin thutlukna a siem. GST Council in GST rate 28% chu 18% a sukhnuoi dingin a r>l a, hi thil hin mi tam le-min nitina ei mamaw le hmang hlak chewing gum el detergent chenin a huom ding a nih.

GST Council meeting in GST rate a sukhnuoi po hai chu a list siem nia hril a na, 10% zet GST rate a sukhnuoi hai chu items 50 niin, chuong hai chu hi hmaa 28% GST rate list 227 haia inthawka laksuok an nih. Zanita GST Council meeting a vawi 23-na a hin hmangruo le thil man 177 hai GST rate an sukhnuoi a nih. Goods and Services Tax (GST)

hi July 1, 2017 a hmang \an a na, tax lak dan hi chi 5 a \he niin, 0%, 5%, 12%, 18% le 28% haia \he\hawp an nih. GST Council in GST rate a sukhnuoina a hin hieng chewing gum, chocolates, hmai n^l le make-up, hmul m>tna hmangruo, sham-poo deodorants, washing powder detergent le granite and marble hai an \hang a, 18% GST rate sukhnuoi-na hin anni pawla mi items danghai khawm a huom sa a nih. Cement le paints hai chu 28% a sie a la na, hmangruo manto hieng washing machines, air condition-ers le a dang danghai khawm 28% ah an la um zing bawk. Tuta GST Council in thutlukna thar a siem hin kumtin Rs. 20,000 vel revenue tieng hlawkna a hmusuok dinga hril a nih. (PTI)

Ramri thuah India le china inbiekna nei nawk dingnew delhi: Ramri thua India le China inkara in-biekna a \um 20-na din-gin thla thar December hin inbiekna nei nawk an tih. Tuta inbiekna an nei ding hi Doklam hmuna ‘standoff’ zo a inthawka ni 73-na char ding niin, a tarik chu suk-lang a la ni hri nawh. India le China rambung-hai inbiekna ding hi \um hni a \he ning a ta, a vel khatna chu ‘India-China-Russia foreign ministers meeting’ a \hang ding Foreign Minister Wang Yi inrawina a nei ding niin, a vel hnina chu ‘border talks’ a \um 20-na a \hang dinga hung State Counsel-lor Yang Jiechi a hung huna

nei ning a tih tiin Li Bijian, Minister Counsellor, Chi-nese Embassy chun a hril. Zanita ‘Observer Research Foundation’ in seminar an huoihawtna hmuna Li Bijian hin hi thu hi a hril a nih. September, 2017 a Xia-men hmuna ‘BRICS sum-mit’ naa Chinese Presi-

dent Xi Jinping le Prime Minister Narendra Modi an inhmu \um khan, Indo-China border thua buoina chu an ngaimaw thu an hril a. Hi huna hin inbiekna an hmatienga nei nawk dinga inremna siemin, tuta thla th-ara inbiekna um nawk ding hi kawt an lo hawng \an ta a nih tiin Li Bijian chun a hril. India le China haiin ramri thua inbiekna an nei nuhnung tak chu April, 2017 kha a ni tah a, chu huna chun India palai hai National Security Advisor, Ajit Doval in anrawi a, Chi-na tieng chu State Counsel-lor Yang Jiechi in anrawi ve thung.

US President in Modi an pak

hanoi: Vietnam khaw-pui Hanoi a thang mek le ‘Asia-Pacific Economic Co-operation (APECC) summit’ a \hang US Presi-dent Donald Trump chun zanikhan Prime Minister Narendra Modi an p^kna thu a hril. Prime Minister chu mipuihai \huoi khawm-na dinga sinthawtu niin Trump chun a hril a, Modi hmalaknaa India economy hawng a nia inthawk India chu nasatakin an \hang pha niin a hril bawk. India hi khawvela de-mocracy rambung hai laia lientak a na, a sunga mi-hriem cheng chu 125 mil-lion vel an nih.

RBI doorstep banking pe dinginnew delhi: Tukum De-cember thla a in\an dingin RBI chun Banks tum tum hai chu senior citizens, kum 70 chungtieng le piengphunga ruolbanlo (divyangs) hai chu doorstep banking pe dingin a hril. Hieng kum upa tieng le ruolbanlo hai hi receipt hmanga pawisa thun le lak-suok, accounts a inthawka pawisa laksuok, demand draft peksuok, Know Your Customer (KYC) documents laklut le Life Certificates peksuok hai chu an custom-erhai chengna In-a thaw ta hlak dingin RBI chun inhri-

ettirna a siem a nih. Hi thu le inzawm hin RBI chun Banks tum tum hai chu inhriettirna a pek tawl tah a, December 31, 2017 chena hi thil hi hmang \an ding le, Bank branches tin le an website a hai thusuok siem dingin RBI chun thu a pek bawk. RBI chun kumtin Cheque phek 25 a thlawnin saving accounts neituhai pesuok hlak dingin a hril a. Senior citizens le ruolbanlo hai chu Bank haiah anni ngei inlang dinga ph<tlui ta ngai lo dingin a hril bawk.

UNEScO board member dinga Indianew delhi: Paris hmuna ‘General Con-ference of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organisation’ nei mek ah zanikhan India chu UNESCO’s executive board member dinga th-lang nawk a nih. Hi con-ference a hin UNESCO States Members hai kim

takin an \hang a nih. UNESCO General Conference hi kum hni dan peia nei hlak a na, Member States le Associ-ate Members hai bakah, non-Member States, inter-governmental organisa-tions le non-governmental organisations (NGOs) hai leh \hangruola huoihawt hlak a nih.

Assamese scientist in award a dawng

sivasagar: Demow, Sivasagar hmuna seilien Assamese scientist la tlei-rawl tak le Bhaba Atomic Research Centre (BARC), Mumbai a thawk lai zing, Ananta Borgohain chu Ministry of Atomic Energy in ‘Scientific and Technical Excellence Award, 2016’ an hlan. Borgohain hi As-sam Engineering College a inchuk le MS University, Baroda a M. Tech zo a nia, tuta a award hi ‘compact high temperature reactor, molten salt reactor le devel-opment of high temperature coolent technology’ haiah thiemna bik a nei leia pek a nih.

Philippines President Duterte-in Mi Sun Hlum Tain An Hril

d a n a n g : M a n i l a khawpui ah khawvela rambung ASEAN \huoituhai inkhawmna Summit nei ding mek laiin, ama khawm Vietnam-a Danang a APEC Summit a \hang a, an rama drugs le sumdawngtuhai an dona thu le inzawmin, a nunrawng zie rorum zie hrilna dingin a tleirawl lai mi a sun hlum tah niin a hril.President Duterte chun, UN Rapporteur pakhat an

rama sinthawa hung tah khawm a hmu vai vai chun a hmuna na a ben dingin niin chanchinbumihai a hril bawk a. Drugs a dona kawnga a chet zie sawiseltu critics hai khawm nasatakin a dem bawk. “Ka tleirawl lai chun Jail ka lutin ka suok a. Khawlai lai hmun amanih ah buoina ka siem a. Kum 16 ka niin mi ka that tah. Mihriem tak, ka sun hlum a nih. Kum

16 chau ka la ni a, ienga khawm ka ngai nawh. Tuhin President ka ni tah a, iem a danglamna?” tiin a hril. President Rodriguez Duterte hi ni kum khan an rama Drugs po po sukbo vawngin sumdawngtuhai na taka hrem ding le Jaila thun vawng dinga an tiem leiin hnena a chang a. Hratna a chang hnunga Drugs a hung dona kawngah a nunrawng nawk taluo leiin khawvel sawisel a hlaw a. Mi 100, 000 vel that/thi taa hriet a nih. Thla 16 liemtaa office a chel china inthawkin police in mi 3, 967 an that ta a. Drug thu le inzawmin, a thaw mi khawm thangin, 2, 290

an that ta bawk a. Sawrkar data dungzui chun sang tamtak thina le inhmangna suizui thei lo a um bawk. Phil ippines mipui tamlem chun Drugs a dona le society \ha lem siem a tumna kawngah, abikin helpawlhai a tukdawlna leh, an inpak em em a. International level ah chu abikin human rights pawl han an sawisel ve thung. A sinthaw dan ah, police le sawrkar milien khawm, hlepru le indikloa a ngaihai chu a ruka thatin, \henkhat chu uolau takin a hmelma nia a hriethai chu a that hmak hmak el a nih tiin an sawisel a, extra-judicial killing a tam taluo tia UN Rapporteur report chu a theida hle bawk.

‘Organ donation’ hi in hrilhmu ding a

nih: Presidentnew elhi: President Ram Nath Kovind chun za-nikhan mihriem taksa bung inpek (organ donation) a pawimaw zie thu a hril a. Hi le inzawm hin campaign a tam thei anga nei a, mipui vantlanghai laia in hrilhmu rawp hlak ding a ni thu President chun a hril. Zani zingkara Rashtra-pati Bhawan hmuna thu a hrilnaa hi thu hi President hin a hril niin, ‘organ dona-tion’ thaw dan kalhmang khawm awlsam lema thaw dan ngaituo a pawimaw thu a hril a. Organ donation chu mihriem pakhatin a mihriem chanpui tadinga a thilthaw thei hai laia chun-ghnungtak a na, chuleiin, hi chungthua hin mitin in-fui rawp hlak ding an nih tiin President chun a hril bawk.

Naxals cadre 3 manraipur: Chhattisgarh-a Bijapur district-a chun zanikhan Naxalite cadre pathum- Uika Joga (24), Madkam Somdu (21) le Kujnam Bodda (40) hai chu Commando Battal-ion for Resolute Action (CoBRA) le Special Task Force (STF) \hangruol han an man.

South Korea, US Navy Aircraft Carrier Drill ah |hang Ve Dingseoul: Tulai khawvela indona thuthang le boruok sosangna hmun tak East Asia ah khawm Korea Peninsula lai, US le ruolhai Japan le South Korea han Military Drill an nei hlak leia lo \ithawnga mani lo inveng tum North Korea-in a nuclear ralthuom program a sukhrat zing laiin US chun President Trump um lai tak a ni bawk leiin ‘inralringna’ dingin Military Drill nei a tum nawk a. South Korea khawm a \hang ve ding niin Seoul-a military official chun a hril. “North Korea in a bei ngam el nawna dinga hratna

suklangna dinga US Aircraft Carrier (vuongna phurtu lawnglien) pathum haiin military drill an neina dingah South Korea khawmin a Warships hai in\hangtir veng a tih” tiin \hangruol an nizie suklangna dingin an thaw ding niin a hril. US Navy chun , an lawnglien pathum USS Ronald Reagan, USS Nimitz le USS Theodore Rooselvt hai pathum chun inrinni a inthawka Thawlenni chen, US President Donald Trump khuolzin a la cham sung, a suok hma po chu Western Pacific ah international tui

chunga \hangruol taka chet dan (coordinated operation in international waters) military drill an nei ding thu zani khan a puong. Hienga USS Navy han

lawnglien ngawt pathum, hmun pakhatah a hun inang chara drill an nei hi a la um ngai meu nawh a. US Pacific Fleet commnader Scott Swift hril dan chun, hilai biela

dingin 2007 hnunga lawnglien pathum hmanga drill neina hmasatak a la nih tiin a hril. USS Navy Aircraf t Carrier hai hi South Korea Navy lawng Destroyer pathum le vengtu lawng dang pali haiin an thlawp ve ding a nih. Hienga military drill an nei vet hi North Korea chun nasatakin a dem a, bei an tum leia inpuocha niin a ngai hlak leiin lo invengna ding a tul chun anni kap hmasakna ding tiin Nuclear bomb le Missile hai khawm hi a siem zut zut tah a nih. USS Warship hai hin air-defence drill khawm nei

an ta, boruoka Missile lo kap thlak danhai inchuk an tih. Chubakah, tuipui enthlithlai dan (sea surveillance), defence air combat training le operation hran hranhai inchuk an tih. N i l a i n i k h a n U S President Trump chun, a rawl sukno deu metin, inrum taluo lo zaidam deuva hril tumin, North Korea President ‘la naupang tak’ Kim Jong Un chu, America zaidawtheina ‘ensin’ lo dingin a zil a. Nuclear bomb le Missile hai neka ‘lampui \ha’ khawm America-in a kawkhmu thei ding thuhai a hril.

“Nuclear bomb-in a siem ding lampui neka lampui tha, tha lem dai, America-in kawkhmu thei a ti che” tiin Kim Jong Un chu direct-in Seoul Parliament a inthawkin a hril a nih.

Jammu interlocutor Dineshwar in Jammu delegates hai inhmupui

Jammu: Jammu & Kashmir ngirhmun enfelna nei dinga J&K-a thang mek Cen-tre’s representative to Jammu and Kash-mir, Dineshwar Sharma chun zanikhan ‘Bar Association of Jammu’ hai \hangin Jammu delegates hai an hmupui. Dinesh-war le Jammu delegates hai inbiekna an nei huna hin Rohingya Muslims hai leia Jammu ngirhmun a derthawng thu le, West Pakistan refugees hai le inzawma ‘citizen-ship rights’ chungthu hai hril tlangna an nei. Dineshwar Sharma in zanita inpawlpui-na a nei hai hi political parties \henkhat \hangin Jammu hmuna group tum tum hai an na, tuta hi Centre representatives dinga ruot a ni hnunga Jammu a vawi hni sirna a ni tah. Zanita Sharma in meeting a neipui hai laia pawl lien le langsar zuol deu hai chu Chamber of Commerce and Industry of Jammu (CCIJ), Bar Association of Jam-mu (BAJ) le West Pakistan refugees hai an

nih. Sharma in meeting a neipui pawl tum tum hai hin harsatna an nei hai an intlun tawl a, kum 70 liemtah a inthawka Jammu & Kashmir a um tah nia ins^l ‘West Paki-stani refugees’ haiin ‘citizenship ringhts’ thua buoina an neina thua chun, Jammu & Kashmir-ah ‘rights’ pek an ni naw chun India ram khawlai hmun am a ni takah re-habilitation pek an ni ding thu a hril. Jam-mu hmuna district 4 haia khawsa, West Pakistani Refugees hai hin kum 70 liemtah sung khan citizenship, employment le vot-ing rights haiah harsatna an tuok zing hlak a nih. Jammu & Kashmir hmuna semploy-ment thua harsatna le hmasawnna a fe hrat naw leia mipuihai harsatna thu hai khawm meeting huna hin ngaituo a nih a. Sawrkar thlungpui leh inhmutuo peiin, Kashmir phairuom sukhmasawnna dinga \hang lak tlang pei ding a ni thu Sharma chun a hril. Rohingya Muslim hai chu Jammu mipui le India tading khawma ch^ng a ni thei leiin, an ram tienga thawn kir nawk ding niin Sharma chun a hril bawk. Chuong lai zing chun, Kashmiri Pan-dits inzawm khawm pawl chun pawl dang haiin Sharma meeting an neipui chu an lo boycott a, meeting nei dinga fielna ah inth-lier hranna a um niin Kashmiri pandits hai chun an hril a nih.

Hmelma Ni Ta Lovin Ruol\ha Ei Ni Tah: Donald Trump

danang: US President Donald Trump chun China suoksanin Vietnam a lut a. Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC) Summit ah thu hrilin, Southeast Asian rambunghai chu nasataka inpakin, “tuhin chu hmelma ni ta lovin, ruol\ha ei ni tah” tiin a hril. Trump hi defence bakah sumdawngna (trade) tieng inlaichinna sukhrat a tum a nih. R a m b u n b 2 1 i nzawmkhawm APEC Summit ah, “America chu Pacific biel laia mi po po a nuom taphawt um khawmna hmun rambung hrattakin a um a. Khawvel mi po po fe khawmna ram a nih” tiin 1780 laia inthawka China sumdawng lawng le Thailand le rambung danghai le inlaichinna dam hrilin, Vietnam War (1955-1975) laia Danang pawimaw zie dam, indona a uma chu trade tieng inzawm tlat an nih thu hrilin, “Hun sawt taka inthawkin Indo-Pacific ah ruol\ha ei lo ni tah. Hmelma ei ni ta nawh” tiin a hril. Beijing a inthawkin Vietnam a lut a. Rambung 21

a inthawka palai 10, 000 le CEO 2, 000 hai inkhawmpui Summit ah thangin, US le insumdawngna sukhrat a nuom thu a hril laiin tulaia North Korea thua buoinahai khawm a hril sa tho. China rama a lo hril tah ang bawkin, sumdawngna kawngah khawm, “Miin US remchanga an hmang ding ka phal ta naw ding a nih. Kei chun iengkimah America a hmasataka ka sie angin rambung tin khawmin mani ram an sie hmasak ka ring. Amiruokchu, China le rambung danghai khawm, sumdawngna kawnga US an mi hlem chu ka hrietthiem, an sin an thaw a nih. Anachu, America remchanga hmang pawlawt chu phal ta nawng kan tih” tiin a hril. Trump hin Trade thu a hril zing laiin North Korea thu khawm a hrillang sa tho a. International community, khawvel rambunghai chu, North Korea-in a nuclear ralthuom sukhratna ding le hmangna dinga a hmalakna taphawt chu khawvel sukderthawngtu le \iuma siemtu a nih ti ruok chu hrie tlat dingin a hril tawl.

NATO-in Russia Kuomah Europe Election-a Inrawl Lo Dinga Ngen

brussels: North Atlantic Treatory Organizat ion (NATO), Western rambung inzawmkhawmhai hotu, US General Curtis Scaparrotti chun, Russia chu Europe rambunghai election haia lo inrawl buoi ta lo dingin a hril. Russia hi US election-a khawm khan inrawla hriet, tuhin thubuoi sui zing lai a nih. Hi thu hi tulai hnaia

Spain a inthawka Catalonia suok a tumna, independent a puongna thuah Russia chanchin Russia Today le Sputnik hai an lo inrawl tia intumna (thu) a um lei a nih. Spanish media hai chun, Spain tawnga edition nei Russia Today le Sputnik hai chun Catalonia mipuihai a naw zawngin an chawk phura October 1 refrendum an inumtir niin an hril.

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSthlaphal (november) 11, 2017inrinni (saturday)

SUNZAWMNA

UEFA World Cup Qualification

Switzerland in N. Ireland an hne a, croatia in Greece an sawp bawkZagreb : UEFA World Cup Qualification play-off Leg 1 chu Ningani zan khan Croatia chun Greece an mikhuol a, goal 4 tawp an lo pek a, leg 2 a dingin hadam takin an um tah. Inkhel \ana inthawk minute 13 na chau-ah Croatia chun Penalty an hmu a, chu chu Luka Mo-dric chun a thun a. Chu zo minute 19 chauah Croatia tieng bawk chun Nikola Ka-linic hmangin goal pakhat an thun sa nawk a. Half hma met minute 30 naah Greece chun Sokratis hmangin goal khat an thun ve a. Chu zo minute thum a liem charin Croatia tieng bawk chun Ivan Perisic hmangin goal an thun nawk a. Half zo minute 49 naah Croati hai hratna sukchiengtu dingin Andrej chun an goal palina a thun a. Hun tawp chenah goal dang a lut sap ta naw

leiin Croatia chu an hrat lem ta a nih. Northern Ireland chun Switzerland an mikhuol ve a. Switzerland hai hin penalty pakhat an hmu a, chu chu an hratpui a nih. Hi penalty hi Corry Evans in ball hung vuong a hnung tieng a zuk nghatsan leh referee chun handball an-gin a hmu a, box sung a ni bawk leiin penalty a pek a, chu chu Ricardo chun a pet-lut a, an hratpui ta a nih.

Hi penalty hi Northern Ireland tieng chun an thei-da hle a, sawiselna khawm a tam thawkkhat hle. Corry Evans hi Yellow Card pek a ni bawk a, chuleiin Pathi-enni zana Leg 2 an inkhel ding khi a \hang thei naw ding tina a nih. Hi chun-gchang hi Northern Ire-land player hlui Iain Dowie chun, ‘Referee dang 10-ah 10-in penalty pe naw ni hai,’ a ti tawp.

International Friendlies:

Netherlands chun Scotland an hne hramedinburgh : Ninangi zan European International football friendly match iemani zat a um a. Scot-land chun Netherlands an lo mikhuol a. Minute 40 naah Memphis Depay chun Netherlands ta dingin goal khat a thun a. A tu tieng tieng khawm goal dang an thun sap ta naw leiin chu goal chu Netherlands chun an hratpui ta a nih. Finland chun Estonia an lo mihkuol ve a. Awlsam deuin 3-0 in an lo hne. Fin-land ta dinga goal thuntu-hai chu Pyry Soiri(27`) le Robin Lod(31` & 54`) hai an nih. Romania le Tur-key khawm an inkhel ve a, Romania hai 2-0 in an hrat lem. Romania hai goal pahnihai hi Grozav-in min-ute 43 le 69 na haia a thun

ve ve a nih. Panama le Iran khawm Panama-ah an inkhel a. Minute 15 naah Iran chun penalty an hmu a, Ashkan chun a petlut a. Chu hnung minute 18 naah Iran bawkin Saman Ghoddos hmangin goal an thun nawk a. Half hma met minute 39 naah Panama chun penalty hmuin Gabriel Torres chun a petlut a. Hun tawp chenah goal dang a lutsap ta nawh. Lux-

embourg chun Hungary an mikhuol a, 2-1 in an lo hne hram. Luxembourg ta din-gin minute 15 naah Aurelien Joachim chun goal a thun a, minute 18 naah Nemanja Nikolic chun Hungary ta dingin a hung thun ve a. Half zo minute 53 naah Hungary tieng Gergo chun red card a hmu a. Chu chu hmang \angkaiin Luxembourg chun minute 84 naah an hratna goal an hung thun ta a nih.

la liga table top 10(As on 10th november)

Pos. Team Pld. Pts.Barcelona 11 31Valencia 11 27Real Madrid 11 23Atletico Madrid 11 23Villarreal 11 20Sevilla 11 19Real Sociedad 11 17Real Betis 11 17Leganese 11 17Girona 11 15

Mike Tyson Chile a lut ding phal pek lo

las vegas: Heavy-weight boxer hlui Mike Tyson chu Chilean thu-neitu han zani hmasa khan Chile ram a lut phal pekloin an dang niin Associated Press report chun a hril. Iengleia Chile ram in-luttir phal loa dang am a nia ti ruok chu Inves-tigations Police of Chile (PDI) chun a puonglang naw sienkhawm tuta hmaa criminal record a lo nei ta leia a lut ding hi dang ni dinga ring a nih tiin AP re-port chun a hril. Mike Tyson hi local television channel promo-tional event \hang ve dinga Chile rama fe a ni a, PDI chun Comodoro Arturo Merino Benítez Interna-tional Airport, Santiago, Chile hmuna an \huoi lai thlalak an post. Mike Tyson (51) hi beauty pageant contestant tleirawl pakhat suolluia in-tumna leia kum 10 jail in-tang dinga a chungthu rel a ni anga kum 3 sung jail an tang hnunga kum 1995-a kha jail-a inthawka insuo a nih. Kum 1999 khawm khan Tyson hi motorist pahni sawisaka intumna

leiin thla 4 sung jail a lo intang ta a ni bakah inruit-hei (Cocaine) a kawl lei le inrui puma motor a khal leiin kum 2007 khan thiem-naw inchangtira lo um ta le kum 2013 khan Tyson hi UK lut thei lo dinga khap a lo ni ta bawk a nih. Hiengang case lo nei a ni lei hin tuta Chile sawrkarin immigration law hmang mek in a phalnaw leia dang niin Santiago airport-a Police han an inkirtir nawk a nih. Tyson hin kum 20 mi chau a ni lai kum 1986 khan Trevor Berbik hne-banin khawvela heavy-weight champion hai laia naupang tak nina a lo hau a nih.

Anthony Joshua in kum 2018-ah Deontay Wilder inhnekpui a tih: Eddie Hearnlondon: Thla hmasa laia Cardiff hmuna Carlos Takam hnebantu, IBF le WBA heavyweight belt kawl mek Anthony Joshua chun kum 2018 khin Deon-tay Wilder inhnekpui a tih tiin Joshua promoter Eddie Hearn chun a hril. Wilder (32) hi WBC Champion ni lai mek a ni a, Joshua in April thlaa Wem-bley stadium-a Wladimir Klitschko a hneban hnung khan Joshua le Wilder hai inhnek theina ding a hung khân ta hle a, an inhnek ngei a awm el chau ni loin a hung \ul dinga ngai a ni bawk a nih. Tulai hnaia Joshua in Carlos Takam a hneban

zo kar hmasa khan Wild-er chun New York hmu-nah Bermane Stiverne a hung hneban nawk a, kha huna hnena a chang zo khan Wilder chun Josh-ua inhnekpui dinga choin indo “war” a lo puong ta nghe nge a, an inhnekna ding thua Anthony Joshua

promoter Eddie Hearn chu inbiekna sukhnuin an tum bawk a nih. Hi le inzawm hin Hearn chun Wilder le Joshua inhnek ding thua inbiekna a fe mek thu zani hmasa khan New York hmuna a puong ta a nih. Hearn chun Joshua le

Wilder hi kum thara an inhnek ngei a ring laiin Wilder le an inbei hmain A Joshua (28) hin WBO Champion a lan hnekpui hmasa el thei thu a hril bawk. Joshua hin thla hma-saa Cardiff hmuna Car-los Takam a hneban huna khan uongpui takin a IBF, WBA le IBO heavy-weight belts hai a phol-ang a nih. Wilder hi boxing vawi 39 hratna a chang haiah 38 hai chu knockout-a hratna chang a ni a, Joshua khawm hi vawi 20 an hneknaah knockout vawnga hratna chang a la nih.

Wilder Anthony Joshua

The Zou Gal centenary Shield 2017Venue : Peace Ground, Tuibong, Churachandpur.

Result : 10th November, 2017 Bungmual YC 2-2 Zoheisa FC.

Fixtures : 11th November, 2017 (Saturday) 1. Tuaitengphai YAU vs UZO Daijang Unit @ 11:00 am.

2. Lamka SC vs Taqchapa United FC @ 12:30 pm. 3. UZO Tuila Block vs FC Zogene @ 2:00 pm.

Arnold Schwarzenegger GQ Man of the Year Award Inhlanberlin: A tlangval lai Mister Universe niin a papui hnungin entertainment khawvel Hollywood A-lister star le politics ah California Governor \um hni zet tlingin, politics bansana entertainment ah bawk kum 70 a chuong hnung khawma action film la chang zawm pei Arnold Schwarzenegger chu GQ magazine Man of the Year 2017 nina inhlan a nih. A nuhmei TV journalist Maria Shriver leh in\he mek lan mak fel lo Arnold (70) chun hun sawttaka inthawka a lo ngaizawng tah Heather Milligan leh kut inchelin Award dawng dingin Berlin-a Komische Oper an hung lut a. Maria le an naupa actor Patrick-in a hung zui bawk a, an nal tawl hle.Arnold chu Tuxedo (coat suit) dumin an thuom a,

Heather Milligan khawm Gown dum bawk infuol duom el, a malpui lai inkak a haka, an inhme kher el. Patrick (24) khawm a dum suitin an cheia, a nu thar ni el thei Heather leh khawm an inhrietthiem a hawi. Milligan hi Ortho Sport Physcial Therapy founder a nih a, yoga le exercise tieng thiem, Arnold ang thova taksa hriselna ngaisak mi

a nih. Arnold hin John F. Kennedy tuhai laia pakhat Journalist Maria Shriver a nei a. Kum 25 neka sawt an innei hnungin, politics a khel lai khan an umpuinu pakhat leh nau (Joseph) an lo nei thu 2011 khan a puong a. Maria-in in\he a rawt a, an um hran tah a nih. Maria le hin nau pathum an nei a, Katherine, Christina le Patrick, puitling vawng an nih tah. An in\he a inthawkin an lan makfel nawa chu Arnold le Heather hi an inzui char char tah a. An inngai hlea an inlaichinna khawm a det hle niin an lang. Berlin an cham sung khawm hin Fairmont Miramar Hotel & Bungalows ah an tlung/um kawp. Arnold hi Man of the Year el bakah Legend of the Century nina (title) khawm inhlan a nih.

Nu Ninain Ka Sinthawna Sukbuoi Nawh: Kareena mumbai: Holywood film star hai chu nupa inmak le sungkuo buoi, sawn nau le rothil haia an buoi chuk chuk laiin Indian nupui indiktak angin Bollywood star Kareena Kapoor ruok chun nu (mother) a nina le sungkhat nu a nina chun a sinthawna a chawkbuoi nawh a. A nu nina le sin inkhak buoi lovin a um thei niin a hril. Kapoor sungkuo ropuini a ni ang bawkin entertainment magazine inlar Filmfare le interview an thawnaa chun insung thu a ngaituo tak a la nih zing nin a hril a. Insung a enkawlna le a sin thawna a buoi naw zie, kum 37-a upa Saif Ali

Khan leh inneia Khan sungkuo nih tah chun a hril. “Kan insung hi ka ngai pawimaw hmasatak a. Ka tumru, anachu, ka insung hi ka ngaituo hmasatak le ngai pawimaw hmasatak a nih. Ka

ta ding chun sin, sin, sin (work, work, work) ti ngawt an nawh. Ka career ka tan tira inthawk kahwmin ka mimal nun le ka professional nun thethawp dan le balance dan ka thiem sa reng a nih” tiin a hril.

A hril ang ngeiin Saif Ali Khan le an naulutir Taimur, December 2016-a an nei zo hnung khan a film thar ding “Ki & Ka” a chang zo a. Naute enkawl le film a changna adjust-in an pa Saif leh hun thar an hmang a, an inadjust pei thei niin a hril. Zingkar inhma taka naute thopuia enkawl tul a ni ta leiin zan sawt thil chu an pa khawmin a thawpui ta nawh a, zal hun an suk inhma tah niin a hril. “Ka lifestyle an thleng vawng tah a. Kei le Saif ta ding chun nu le pa nina lifestyle hi danglamna ropuitak a nih. Zan sawta film shooting le program hai chu kan \hang ta ngai nawh” tiin a hril.

Keibul Lamjao, Bishnupur district hai ah nei ning a tih. A \anna dingin November 19 khin half-marathon neiin zingkar inhma takin tlan ning a ta, a hawngna hunser tak Inau-gural Function chu November 21 ah Hatta Kangjeibung ah nei ning a ta. Bhagyachan-dra Open Air Theatre (BOAT) Internation-al artist le cultural troupe tamtak an hung \hang beisei a nih. Hi baka hin photo exhibition, MTF World II exhibiton, flower show, theme parks, food stall le entertainment chi hran hranhai nei nih bawk a ta. Khuman Lam-pak complex ah indigenous sports le nau-panghai ta dinga bika insukhlimnahai nei ni bawk a tih. Lamboi Khongnangkhong ah hin commercial stall hran hran hawngin ram-bung dang danga inthawka hunghai le an thuomhawnhai pholang ning a tih. Hot

Air Baloons hai pholang ning a ta. Mapal Kangjeibung ah Polo Match neiin Myan-mar Women Football Team le Manipur Football Team hai khawm an khel beisei a nih. November 26 ah Kangla Moat, South-Western tieng lawnglenga inzap inelna, intawl-siek (Boat race) nei ning a ta. Indig-enous hnam hran hran han mani hnam in-chei senga incheiin inelna colorful tak nei an tih. November 23 khin Takmu Water Sports Complex, Loktak Lake ah Manipur cultural thila a hausakzie le Sangai ropui-na pholangna dingin Modern Polo hai nei ning a tih. Mipui fe le hungna ding Tourism de-partmentin Shuttle Bus service le Tata Winger 40, GPS um vawng service a ta. Venue palaihai infepaw thei zingin um a tih.

President-in Sangai Festival a hawng ding;

Manipur sawrkar chu motor la mpui hai sukhmasawn dingin \hang a lak zing a, National Highways le State Highways hai khawm la siem\ha pei ning a tih. Sangai Festival hmang zo huna lampui siemna sin hi ngawr taka sunzawm pei dingin maw-phurtu hai thu pek an ni tah a. Sangai Fes-tival um ding leia lampuihai siem an nawh a, khawmuolin a zir phawt chun, Sangai

Festival hnunga hin sin sunzawm pei ning a tih. Tu khawm hin Palace Compound, Kongba Road le hmun hran hrana lampui-hai khawm siem \hatna sin thaw zing a ni tah tiin Th Biswajit Singh chun a hril. Public Works Minister in lampui siem a hmuna enfelna a nei huna hin, Executive Engineer \hangin Works department a en-gineers iemanizatin an zui ve.

Works Minister in NH lampui siem a hmuna enfelna a nei

Zou Gal centenary football Tournament

CCpur: Organizing Board, Zou Gal Centenary Shield Football Tourna-ment 2017 le CCPur Dis-trict Sports Association (CDSA) huoihawtnain Nov. 10, 2017, 1:00pm KHAN Peace Ground, Tu-ibong, CCPur-ah Zou Gal Centenary Shield Football Tournament, 2017 Opening Ceremony hmang a nih. Hi huna hin Khaipao Haokip, Chairman, ADCC khuolliena \angin tourna-ment a kick off a, B. Dong-zalian Simte, Chairman, ZC le TS Haokip, Social Worker hai guest of honour le functional president in an \hang. Chief Host a \hang Chinlunthang in thu a hril-naah British in Tuitawgal kap dinga thawluina hman-

ga recruitment a thaw, Hill House Tax a lak le Mission-ary a hung tir dodalnaa pi le pu hai huoisenna \hangthar hai ta dinga entawn tlak a ni thu a hril. TS Haokip chun, Thadou le Kuki han neitu nina an inchu lai Zou han inchu loa Zou Gal hming-put an nei thei chu ham\ha a ti thu. Meitei han ni 3 chau ral an kap leia State an hmu thei chun, Zou hai khawmin History hmangin State an ngen thei a nih tiin a hril. Khaipao Haokip chun, inchubuoina um loa Zou Gal kum 100 tlingna hmang thei dinga um hin Zou hnam sunga inlungruolna a um ti a suklang tia hrilin Pa-thienin malsawm pei dinga ditsakna an hlan.

Damna Krista Album release a nihCCpur: Upa Vanlalbiek @ Bieka hriet zingna dinga siem DAMNA KIM Music Video Album chu Nov. 10, 2017 khan Hmarveng Community Hall ah Pi Dr Lalrimawi, Co Founder and Global Ambasador Bible for the World chun hawng-na neiin Pathien kuoma inhlanna a nei. Hi Music Video album a hin Ms Lalparzo le Tv Ram-lienzuol haiin an sak a, hla hai chu Upa Bieka a sang pa Rev Lalpienglawm, Pathien in a lo pekhai niin hla 8 khel-ah Upa Bieka Sermon(a dam laia mi) sie sa a nih. Upa Bieka hih tukum June 30 a kha mi lo boral

san a ni ta a. A damnaw laia a phone call list an hang en khan makteduoi ruk (6 mil-lions) vel call a dawnga chu-onghai chuh damnaw harsa, thil sukhmang le \hangpui ngai deu vawng an ni ring a um. Chu ringawt khawm chuh Lalpa leia rawngbawl

ninaw sien chuh dawng le dawn pei um lo ni ngei a tih. A ma taksa ngei pênsu-oka rawngbawla a fesuokna hmuna Pathien thu hril el khelah tamtakin an pan hlaka sienkhawm hnawl um loin Lalpa kuomah an harsatna hai a lan tlun pêk rawp hlak.

Rita Ora-in Christmas Urlawkin Key 103 Christmas Live concertlondon: A taksa \hat lei le a pieng infuk lei bakah a hrisel leia a hlasak lai a performance reng reng a hla ang thova mi hne hlaktu le performance thiem tak Rita Ora chun Christmas a hnai tah bawk leh Key 103 Christmas Live concert neiin a fans hai chawk phur hne hle. A hlasak thiem le rawl \hatzie chau a pholang nawh, a taksa pieng nalzie khawm a pholang.Kum 26-a upa tha inthak laitak Rita chun skin-tight leather kekawr mar \eng \awng le Knit Jumper rawng inang char, in-match takel, a phing laia tanbawng a hak a. A kawng le phing lai po thep dakin an lang thei vawng a. A kekawr bunin a figure a siem bawk, kawng hera hei lam vel le hlasaka hei insawi velin a rawl bakah mi a hip a nih. Stage po po a thunun vawnga, entu mipuihai mit po po a control/hip vawng bawka, a hlasak le chet vel ena ngaithlak naw thei an nawh. Tuta Rita concert neina hin Manchester Arena a nih a. Christmas boruok lo siemna dinga concert a nih. “The Body On Me” saklartu Rita Ora hin a sam a hlim tung vawnga, a rangkachak nabe inkuol pup fie deuvin an lang thei bawk. An dung an hnuoi sie nawa chu boot insang bunin a leather kekawr leh an match hle bawk. A hmel felfai kawkin, make-up tak lo hmangin mitmeng

har kakin mi a hne hle. Stage ah hin Zara Larsson le X-Factor winner Louisa Johnson, Jmaes Arthur, Rudiment le Louis Tomlinson (One Direction) han an lo thlawp bawk a, a mawi hle. Louis Tomlinson hin One Direction hai inzawmkhawm an tum leiin hlasaknaa hin a \hang ve niin a hril. One Direction hai chun inzawmkhawm nawk an tum a nih, malzaia fe

Liam Payne a nuom nawk tah leiin. One Direction (Louis, Liam, Harry Styles le Niall Horan) hai hi niin band hlawtling tak an nih hnungin 2015 khan an in\he a. Harry Styles single-in a fe a, chu zovah Liam Payne a suok nawk a. Tuhin Liam-in inzawmkhawm nawk rawt leiin an inzawmkhawm nawk ding niawm a nih. “Kan lan zawmkhawm nawk ding an nawm” tiin a hril. Rita Ora kham a record company Roc Nation & Co leh thubuoi an nei leiin kum 2 vel a chawl hnunga a hung perform nawkna a nih. Roc Nation & Co hi Jay Z (Beyonce a pasal) ta a nih a, thubuoi an nei leiin a album khawm kum 2 zetin release a sukhnu pha a nih. The Sunday Telegraph a hril dan chun, court thubuoi kum tam an neia sukfel zoa hla hai hi ama \hangpuituhai inpakna le chawimawina thu a nizie a hril a. Ed Sheeran chu album puitling nawk thei dinga \hangpuitu a nih leiin a chunga a lawm hle thu a hril bawk. “Kan thuruolpui thei ding mi (team) ka zawng ve a ngai a, mi ngainatu leh. An mi thlawpnahai ka lawm hle, ka ta ding chu a hlu hle a nih” tiin a hril. “Ed Sheeran hi ka ruol\ha a na. Kum 5 vel kan inpawl ta a. Tuta ka hla thara khawm hin a mi \hangpui a nih” tiin a single thar chanchin a hril.

Mel B le Stephan Han Domestic Violence Thubuoi Sukfel

los angeles: Hollywood chu khawvela milar tamnatak a nih lai zingin nupa inmak tamna tak khawm a nih. America dana kum thum chen innei tah chun dana in\he/inmak a theina le sum le pai le nuhmei-pasal sex thil lei khu ni takin an lang. Chuong kar laka chun The Spice Girls member hlui le America Got Talent judge, hlasakthiem Mel B chu a pasal Stephan Belafonte leh inmakna thubuoi an nei lai zingin, domestic violence thuah thubuoi dang a thelut a. An inmakna ding case tak ngaituona ding ni thum hmain domestic violence thua inhekna, thubuoi tak chu court puotieng mimalin an insukfel tah niin court chun a hril.

Me l B h in a pa sa l Stephan-in a vuok hlaka kut a thlak nasa thei taluo ti leiin court-in ‘restrain order’ an suo a, thubuoi hrana fe a nih a, a hranin an relfel tah a nih. Zing Nov.12 hi an nupa inmakna thubuoi hearing neina hun ding chu a nih. Superior Court , Los Angeles a inthawka a ukil hai le an hung suok lai chanchinbumihaiin thu an lo indawna chu, domestic violence thua an buoina chu private takin chingfel a nih tah a, court thubuoi ang ngai ni tanaw ni ti chauvin a dawn a, comment dang a pek nuom nawh. Hi domestic violence case lei hin an nupa kar thu relna ding khawm a sukbuoi niin an sungkuo ukil Sean Collinson chun a hril. Hieng ang bawk hin Mel B chun an umpuinu hlui Lorraine Gilles (25) chungah khawm domestic violence leiin Court restraining order a lak/siem a nih a. Chu chu Thaw\anni November 13 chen aw ding a na, a hrana settlement thaw ngai a nih. Mel B chun Loraine hin an pa Stephan nau a paia $2 million pekin a sukthlak niin an tum. Tuhin chu an nupa kar thu ngaituona dinga daltu pakhat um domestic violence case chu privatea sukfel an tah leiin an case tak, inmakna ding (divorce) case an fepui thei ta ding a nih.