9/26/2017nature.org.vn/vn/wp-content/uploads/2017/09/200917_nguyenquocluong.pdf · các cấp xử...
TRANSCRIPT
9/26/2017
1
THAM LUẬN
của UB MTTQ tỉnh Hà Giang
tại Hội thảo – tập huấn “Nâng cao
nhận thức cộng đồng về quyền lợi
lợi người dân, quyền tiếp cận
thông tin và giám sát bảo vệ
môi trường (BVMT) trong lĩnh vực
khai thác khoáng sản tại cơ sở”
Căn cứ Công văn số 95/CV-LHH ngày 08/9/2017 của của
Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh về chuẩn bị tham luận tại
Hội thảo. Trước hết, chúng tôi bày tỏ sự ủng hộ và hoan
nghênh Lãnh đạo Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh đã có
sáng kiến, chương trình xây dựng và triển khai Dự án góp
phần tham gia vào công tác BVMT của tỉnh. Đây là một
trong những vấn đề đã và đang được tỉnh quan tâm, được
đông đảo nhân dân mong đợi. Mong rằng, các đồng chí
tiếp tục phát huy, từng bước triển khai có chiều sâu, chọn
ra những nội dung thiết yếu để tiếp tục triển khai, mang
lại hiệu quả thiết thực về công tác bảo vệ môi trường
trong khai thác khoáng sản trên địa bàn toàn tỉnh.
Thay mặt BTT UB MTTQ tỉnh, tôi xin có một số ý kiến
tham luận theo chủ đề của BTC đã gợi ý thảo luận:
1- Đối với công tác giám sát của Mặt trận Tổ quốc
Với chức năng của MTTQ, nội dung liên quan đến công
tác BVMT tại cơ sở, đó là: Giám sát (GS) việc thực thi
CSPL và GS việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo.
+ Về việc Giám sát việc thực thi CSPL:
Giám sát của MTTQ là GSXH và chủ yếu thông qua các
hoạt động thực tiễn của MTTQ các cấp; Thông qua các
cuộc vận động mà Mặt trận phát hiện những CS, PL có
được thực thi hay không, pháp luật có phù hợp với thực
tiễn hay không. Trên cơ sở đó, Mặt trận đề nghị với Nhà
nước, chính quyền các cấp xem xét sửa đổi, bổ sung
hoặc ban hành các cơ chế, sửa đổi, bổ sung CSPL cho
phù hợp với thực tiễn của đời sống xã hội.
Hình thức của hoạt động GS này ở cơ sở chủ yếu thông
qua hoạt động giám sát của Ban Thanh tra nhân dân, và
Ban GS đầu tư của cộng đồng; đẩy mạnh vai trò nòng cốt
của Thanh tra nhân dân trong việc giám sát thực hiện
CSPL ở cơ sở; việc giải quyết khiếu nại, tố cáo và GS
việc thực hiện QCDC ở xã, phường, thị trấn; hỗ trợ và tạo
điều kiện để TTNN kiểm tra các vụ việc ở cơ sở.
+ Về việc GS việc giải quyết đơn thư khiếu nại, TC:
MTTQ thực hiện giám sát thông qua việc tiếp dân và
tham gia giải quyết đối với những đơn thư khiếu nại, tố
cáo; Thông qua các ý kiến phản ánh, kiến nghị của Nhân
dân MTTQ các cấp xem xét các vụ việc một cách khách
quan, có lý, có tình.
Đối với những trường hợp vi phạm nghiêm trọng quyền
và nghĩa vụ cơ bản của công dân, MTTQ cử CB trực tiếp
tìm hiểu vụ việc, gặp gỡ các cơ quan, tổ chức, cá nhân
có liên quan và có văn bản kiến nghị thể hiện chính kiến
rõ ràng để cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết.
Trong 5 năm trở lại đây, UB MTTQ tỉnh đã tổ chức tiếp
nhận và xử lý 17 đơn đề nghị, khiếu nại, tố cáo của nhân
dân liên quan đến công tác BVMT; Đồng thời thực hiện 9
cuộc kiểm tra, giám sát liên quan đến công tác BVMT tại
cơ sở; Nội dung chủ yếu của các đơn thư và các cuộc
kiểm tra, giám sát là việc liên quan đến tình trạng nhà
cửa, ruộng vườn, nguồn nước của nhân dân bị đất đá vùi
lấp, ô nhiễm, làm hỏng khi mưa lũ cuốn trôi ở các điểm
khai thác mỏ, làm thủy điện…
Qua công tác GS, MTTQ các cấp đã cùng với chính
quyền địa phương, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp chỉ
ra và khắc phục những thiếu sót. Đồng thời MTTQ đã có
ý kiến phản ánh, tham mưu cho cấp ủy, và chính quyền
các cấp xử lý hài hòa các mâu thuẫn nội tại, làm thiệt hại
tới đời sống của nhân dân. Yêu cầu một số đơn vị, doanh
nghiệp phải hỗ trợ, đền bù theo đúng các quy định cho
các hộ dân bị thiệt hại, bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, trong công tác GS, MTTQ hiện còn những hạn
chế cần được khắc phục, đó là: Hoạt động GS của Mặt
trận thực tế chỉ là GSXH, không có những chế tài xử lý
nên hiệu quả pháp lý chưa cao; GS phần nhiều mới được
thể hiện qua các phát hiện ở cơ sở, nêu ý kiến tại các kỳ
họp, cuộc họp.
9/26/2017
2
Hoạt động GS của Ban TTND, Ban GS đầu tư của cộng
đồng của nhiều địa phương còn gặp nhiều khó khăn do
trình độ và năng lực của cán bộ cơ sở chưa ngang tầm
nhiệm vụ, ngân sách xã chưa đáp ứng nên hoạt động của
các Ban này ở một số địa phương hiệu quả còn thấp.
2- Về việc công khai thông tin:
Việc phân bổ nguồn thu phí BVMT trong hoạt động
khoáng sản theo Nghị định 164/2016/NĐ-CP ngày
24/12/2016 của Chính phủ và Nghị quyết số
22/12/2016/NQ-HĐND ngày 21/7/2017 của HĐND tỉnh:
Chúng tôi xin không đề cập đến việc công khai số liệu và
kết quả cụ thể về phân chia tỷ lệ, vì việc này đã có Nghị
quyết và các cơ quan chức năng của khối Chính quyền
thực hiện.
Xong, UB MTTQ tỉnh kiến nghị: Phải thực hiện thu đúng,
thu đủ và sử dụng đúng mục đích, có hiệu quả, và trọng
tâm hướng vào 03 việc chính, đó là: Đền bù, hỗ trợ đúng
theo quy định của pháp luật cho Nhân dân tại khu vực bị
quy hoạch, chuyển mục đích sử dụng đất cấp cho khu
mỏ, hoặc liền kề với khu mỏ, vì số này chịu tác động trực
tiếp của ô nhiễm môi trường do khai thác mỏ gây ra có
tác động đến dân sinh, kinh tế tại địa bàn; Hỗ trợ sửa
chữa, bảo dưỡng các trục đường từ khu mỏ đến các quốc
lộ mà việc khai thác mỏ làm hư hỏng kết cấu đường xá,
(việc này đã và đang trở nên phổ biến, và gây bức xúc đối
với địa bàn tỉnh ta); và vấn đề hoàn thổ sau khi kết thúc
khai thác mỏ, (việc này từ xưa đến nay chưa được quan
tâm đúng mức).
3- Đối với công tác xây dựng quy chế GSCĐ đối với
KTKS
Đây là một nội dung gợi ý rất hay, chúng tôi xin tiếp thu và
tiếp tục nghiên cứu để xem xét triển khai. Hiện nay Ban
TTND và Ban GS đầu tư của cộng đồng là một chế định
theo hướng dẫn TW và đã được triển khai thành lập đầy
đủ tại 195/195 xã, phường, thị trấn trên toàn tỉnh. Như
vậy, việc xây dựng quy chế GSCĐ đối với KTKS trên địa
bàn tỉnh cần phải xem xét kỹ để tránh chồng chéo và đặc
biệt để đảm bảo thực hiện đúng phạm vi, quyền hạn của
Ban TTND và Ban GS sát đầu tư của cộng đồng, tránh
việc vi phạm các quy định của pháp luật về thẩm quyền
hoạt động. Đồng thời đề nghị Hội thảo cùng xem xét: Việc
cấp phép, thu hồi và giao Quyền sử dụng đất khu mỏ do
UBND tỉnh ra quyết định và giao cho tổ chức,
doanh nghiệp, các tổ chức, DN này hoạt động có tính
tương đối độc lập, nên Ban TTND và Ban GS đầu tư của
cộng đồng rất khó khăn trong việc tiếp cận ngay từ đầu
và nắm bắt tình hình cũng như thực tế hoạt động của DN
trong quá trình vận hành và khai thác mỏ, và thường chỉ
đến khi đã phát lộ rõ những bất cập thì mới nhận được
những ý kiến phản hồi của nhân dân cho nên cũng gây
khó khăn cho việc cùng nhau xử lý, giải quyết.
4- Một số kiến nghị:
Qua thực tiễn giám sát của Mặt trận Tổ quốc trong lĩnh
vực bảo vệ môi trường trong những năm qua, để triển
khai thực hiện có hiệu quả công tác bảo vệ môi trường
cũng như hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc các
cấp, chúng tôi xin đề xuất một số kiến nghị như sau:
- Một là, Chính quyền và doanh nghiệp cần phải xem xét
lại việc hoàn thổ mặt bằng đất đai sau khai thác khoáng
sản, có hướng dẫn sử dụng đất đai bằng định chế thu hồi
và giao lại đất cho nhân dân trồng rừng hoặc phát triển
kinh tế thích hợp trên các bãi trống sau khi đơn vị khai
thác mỏ để phát triển kinh tế và giữ rừng. Đây là việc cần
làm để tránh tình trạng mưa lũ làm xói mòn, trôi chảy đất
đá xuống nhà cửa, ruộng vườn, nguồn nước, lối đi của
nhân dân sau khi đơn vị khai thác mỏ rút đi. Hiện nay,
mặt bằng khai thác khoáng sản sau khi doanh nghiệp rút
đi nhiều nơi bỏ trống, nhưng nhân dân không thể tự ý vào
đó khai thác, sử dụng đất đai được bởi vì đất đó đã có thủ
tục giao cho doanh nghiệp.
- Hai là, đề nghị doanh nghiệp, Nhà nước cần trích ra một
phần tài chính từ lợi nhuận doanh nghiệp, nguồn thu thuế
và phí thu từ khai thác khoáng sản trên địa bàn để xây
dựng các công trình phúc lợi tập thể cho nhân dân sở tại,
và sửa chữa, nâng cấp các trục - tuyến đường giao thông
nhằm hạn chế thấp nhất tác động gây ô nhiễm môi
trường do khai thác mỏ gây ra; Tập trung vào xây dựng
trường học, trạm y tế, và đường giao thông để nâng cao
mức hưởng thụ phúc lợi tập thể cho nhân dân vùng có
khoáng sản đã giao cho các doanh nghiệp khai thác.
9/26/2017
3
- Ba là, đề nghị Liên hiệp các Hội Khoa học - Kỹ thuật
tỉnh Hà Giang có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa với Ủy
ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh để có những hoạt động thiết
thực trong công tác bảo vệ môi trường mà mục tiêu dự án
đang hướng tới, nhằm phát huy sức mạnh khối “Đại đoàn
kết toàn dân tộc” vận động xây dựng chính sách, tạo sự
đồng thuận xã hội cao và giám sát thực thi chính sách
của Đảng và nhà nước trong lĩnh vực này./.
Trân trọng cảm ơn quý vị
đại biểu quan tâm theo dõi