a a k l a r i kimya - uzmankariyer.com€¦ · Ünİte 3: kİmyasal tÜrler arasi etkİleŞİmler...

Kimya

Konu Özetli

VideoDestekli

Akıllı TahtaUyumlu

QRKod Çözümlü

SORUBANKASI

Konu Özetli

9.

O K U L A Y A R D I M C I

S I N A V A H A Z I R L I K

Hiper Gençler Parlak Zekalar Kulübü

YENiNESiL SORULAR

İ Ç E R İ RS

www.hiperzeka.com

E: [email protected]

Kapak Tasarımıhiperzeka - Grafik & Tasarım

Alt Başlık9. SINIF HAZIRLIK

Baskıya Hazırlıkhiperzeka - Dizgi Birimi

Yazarİlknur KALKAN

ISBN Numarası978-605-329-986-8

© Bu kitabın her türlü hakkı uzmankariyer Ltd. Şti.’ne aittir. Bu kitabın baskısından 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası Hükümleri gereğince alıntı yapılamaz, fotokopi yöntemi ile çoğaltılamaz, resim, şekil, şema,

grafik, vb. ler yayın evinin izni olmadan kopya edilemez.

E: [email protected]: www.hiperzeka.com

/ hiperzeka / hiperzeka / hiperzeka

Basım Yeri - TelefonuTarcan Basımevi

T: (312) 384 34 35

A: Turan Çiğdem Cad. No: 5 Ostim/ANKARAT: (312) 231 12 89F: (312) 231 41 99G: (554) 898 03 01

ÖNSÖZ

Değerli Öğrenciler;

İdeallerinize ulaşmak için sürdürmeniz gereken uzun bir eğitim hayatı

sizi beklemektedir. Bu zorlu yolculukta eğitimin bütün aşamalarında siz değerli

öğrencilerimize rehber olmayı ilke edinenKonuÖzetli SoruBankası ile yanınızda

olmayıkendimizeborçbildik.

KonuÖzetliSoruBankasıTalimTerbiyeKurulununyenimüfredatıveMEB'in

kazanımlariçinayırdığıderssaatleridikkatealınarakhazırlanmıştır.Busorubankası

derseolan ilginizi ve tamkonsantrasyonunuzusağlayaraksizleri öğrenmeyehazır

hâlegetirecektir.

DersleridahazevklihâlegetirmeyiamaçlayanKonuÖzetliSoruBankamızda;

•Sadebirdilleişlenenkonuanlatımı

•Serbestkürsü

•Çözümlüörneksorular

•KavramadanGeçmeTestleri

•IsınmaTestleri

•EforTestleri

•PerformansTestleri

bulunmaktadır.

AkıllıtahtalarauygunolarakhazırlananKonuÖzetliSoruBankasıkonuylailgili

aklımdakalsınikonları,etkinliksayfaları,videovegörsellerdenoluşanzenginiçeriksiz

değerliöğrencilerimizinetkinöğrenmesinebüyükkatkısağlamayıamaçlamaktadır.

Bizler Hiperzeka Yayınları olarak sizlerden aldığımız gelecek ışığı ile

aydınlatacağınızbuyoldasizeyardımcıolmayıkendimizesözverdik.

Başarıilekalın...

HiperzekaYayınKurulu

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Çatma, kurban olayım, çehrene ey nazlı hilâl!Kahraman ırkıma bir gül; ne bu şiddet, bu celal?Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl...Hakkıdır, Hakk’a tapan, milletimin istiklal.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım,Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım.Kükremiş sel gibiyim; bendimi çiğner, aşarım,Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.

Garb’ın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar,Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddım var.Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar,“Medeniyet’’ dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın,Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın,Kim bilir, belki yarın belki yarından da yakın.

Bastığın yerleri “toprak’’ diyerek geçme, tanı,Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır, atanı,Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı.

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?Şüheda fışkıracak, toprağı sıksan şühedaCanı, cananı, bütün varımı alsın da Hüda,Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.

Ruhumun senden, İlahî şudur ancak emeli:Değmesin mabedimin göğsüne namahrem eli.Bu ezanlar, ki şehadetleri dinin temeli,Ebedî, yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecd ile bin secde eder, varsa taşım,Her cerihamdan, İlâhî boşanıp kanlı yaşım,Fışkırır ruh-ı mücerred gibi yerden naaşım,O zaman yükselerek arşa değer, belki, başım.

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl.Hakkıdır, hür yaşamış bayrağımın hürriyet;

Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.

Mehmet Akİf ERSOY

İSTİKLâL MARŞI

Ey Türk Gençliği!

Birincivazifen,Türkistiklâlini,TürkCumhuriyetini,ilelebet,muhafazavemüdafaaetmektir.

Mevcudiyetininveistikbalininyegânetemelibudur.Butemel,senin,enkıymetli hazinendir. İstikbaldedahi, seni buhazinedenmahrumetmek iste-yecek,dahilîveharicîbedhahlarınolacaktır.Birgün, İstiklâlveCumhuriyetimüdafaamecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağınvaziyetinimkânveşerâitinidüşünmeyeceksin!Buimkânveşerâit,çoknâmü-saitbirmahiyettetezahüredebilir.İstiklâlveCumhuriyetinekastedecekdüş-manlar,bütündünyadaemsaligörülmemişbirgalibiyetinmümessiliolabilirler.Cebrenvehileileazizvatanın,bütünkalelerizaptedilmiş,bütüntersanelerinegirilmiş,bütünordularıdağıtılmışvememleketinherköşesibilfiilişgaledilmişolabilir.Bütünbuşerâittendahaelîmvedahavahimolmaküzere,memleketindahilinde, iktidarasahipolanlargafletvedalâletvehattâhıyanet içindebu-lunabilirler.Hattâbu iktidarsahiplerişahsîmenfaatlerini,müstevlilerinsiyasiemelleriyletevhitedebilirler.Millet,fakrüzaruretiçindeharapvebîtapdüşmüşolabilir.

Ey Türk istikbalinin evlâdı!

İşte,buahvalveşerâitiçindedahi,vazifen;TürkİstiklâlveCumhuriye-tinikurtarmaktır!Muhtaçolduğunkudret,damarlarındakiasilkandamevcuttur!

KİMYA BİLİMİ

9. Sınıf Konu Özetli Soru Bankası6

İÇİNDEKİLER

ÜNİTE 1: KİMYA BİLİMİ

Bölüm 1: SİMYADAN KİMYAYA ....................................................................................................................................................................................... 13 a. Kimyanın Bilim Olma Süreci ................................................................................................................................................................... 13

b. Kimya Bilimine Katkı Sağlayan İsimler ....................................................................................................................................... 16

Kavramadan Geçme - 1 ..................................................................................................................................................................................... 19


Bölüm 2: KİMYANIN UĞRAŞ ALANLARI .......................................................................................................................................................... 23 a. Kimya Disiplinleri .................................................................................................................................................................................................. 23

b. Kimya Endüstrileri ............................................................................................................................................................................................... 27

c. Kimya ile İlgili Meslekler ................................................................................................................................................................................ 29



Bölüm 3: KİMYANIN SEMBOLİK DİLİ ...................................................................................................................................................................... 35 a. Elementler .................................................................................................................................................................................................................... 35

b. Bileşikler.......................................................................................................................................................................................................................... 38



Bölüm 4: KİMYA UYGULAMALARINDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ........................................................................ 44 a. Laboratuvar Güvenlik Kuralları ............................................................................................................................................................. 44

b. Güvenlik Uyarı İşaretleri ................................................................................................................................................................................ 45

c. Doğal Kimyasal Maddelerin İnsan Sağlığı ve Çevreye Etkileri ........................................................................... 48

d. Kimya Laboratuvarında Kullanılan Temel Malzemeler ............................................................................................. 52



Isınma Testi ....................................................................................................................................................................................................................... 59

Efor Testi - 1 ..................................................................................................................................................................................................................... 61

Efor Testi - 2 ..................................................................................................................................................................................................................... 63

Performans Testi ........................................................................................................................................................................................................ 65

KİMYA BİLİMİ

9. Sınıf Konu Özetli Soru Bankası 7

İÇİNDEKİLER

ÜNİTE 2: ATOM VE PERİYODİK SİSTEM

Bölüm 1: ATOM MODELLERİ ...........................................................................................................................................................................69 a. Dalton Atom Modeli ........................................................................................................................................................................................... 69

b. Thomson Atom Modeli ................................................................................................................................................................................... 70

c. Rutherford Atom Modeli ............................................................................................................................................................................... 70

d. Bohr Atom Modeli ................................................................................................................................................................................................ 71



Bölüm 2: ATOMUN YAPISI .................................................................................................................................................................................................... 80 a. Atomu Oluşturan Temel Tanecikler ................................................................................................................................................. 80

b. İzotop, İzoton, İzobar, İzoelektronik Tanecikler .................................................................................................................... 85



Bölüm 3: PERİYODİK SİSTEM .......................................................................................................................................................................................... 92 a. Moseley ve Modern Periyodik Sistem .......................................................................................................................................... 93

b. Elektronların Katmanlara Dizilimi ve Periyodik Sistemde Yer Bulma ..................................................... 94

c. Elementlerin Sınıflandırılması .............................................................................................................................................................. 98

d. Periyodik Özelliklerin Değişimi ......................................................................................................................................................... 102

Kavramadan Geçme - 5 .................................................................................................................................................................................. 109


Isınma Testi .................................................................................................................................................................................................................. 113

Efor Testi - 1 .................................................................................................................................................................................................................. 115

Efor Testi - 2 .................................................................................................................................................................................................................. 117

Performans Testi - 1 ............................................................................................................................................................................................ 119


ÜNİTE 3: KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER

Bölüm 1: KİMYASAL TÜR ..................................................................................................................................................................................................... 125 a. Atom ................................................................................................................................................................................................................................. 125

b. Molekül .......................................................................................................................................................................................................................... 125

c. İyon ..................................................................................................................................................................................................................................... 125

Bölüm 2: KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLERİN SINIFLANDIRILMASI ..................................... 126 a. Bağlanan Türlere Göre Kimyasal Etkileşimler .................................................................................................................. 126

b. Bağın Sağlamlığına Göre Kimyasal Etkileşimler ............................................................................................................ 127



Bölüm 3: GÜÇLÜ ETKİLEŞİMLER............................................................................................................................................................................. 133 a. Lewis Sembolleri ................................................................................................................................................................................................ 134

b. İyonik Bağların Oluşumu .......................................................................................................................................................................... 136

c. İyonik Bileşiklerin Sistematik Adlandırılması ...................................................................................................................... 138

d. Kovalent Bağların Oluşumu ................................................................................................................................................................... 143

e. Moleküllerin Lewis Yapısı, Polarlık ve Apolarlık ............................................................................................................... 144

f. Kovalent Bileşiklerin Sistematik Adlandırılması ............................................................................................................... 148

g. Metalik Bağ ............................................................................................................................................................................................................... 151



Bölüm 4: ZAYIF ETKİLEŞİMLER ................................................................................................................................................................................. 156 a. Dipol-Dipol Etkileşimleri............................................................................................................................................................................. 156

b. İyon-Dipol Etkileşimleri ............................................................................................................................................................................... 157

c. London Kuvvetleri ............................................................................................................................................................................................. 158

d. Hidrojen Bağı .......................................................................................................................................................................................................... 160



Bölüm 5: FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİMLER ............................................................................................................................... 167 a. Fiziksel Değişim ................................................................................................................................................................................................... 167

b. Kimyasal Değişim .............................................................................................................................................................................................. 167



Isınma Testi .................................................................................................................................................................................................................... 173

Efor Testi - 1 .................................................................................................................................................................................................................. 175

Efor Testi - 2 .................................................................................................................................................................................................................. 177



İÇİNDEKİLER


ÜNİTE 4: MADDENİN HÂLLERİ

Bölüm 1: MADDENİN FİZİKSEL HÂLLERİ ................................................................................................................................................... 185 a. Suyun Farklı Hâllerinin Önemi ............................................................................................................................................................ 186

b. Endüstride Hâl Değişiminin Önemi ............................................................................................................................................... 188

c. Havadan Azot ve Oksijen Eldesi ......................................................................................................................................................... 188



Bölüm 2: KATILAR ............................................................................................................................................................................................................................195 a. İyonik Katılar ............................................................................................................................................................................................................ 195

b. Moleküler Katılar ................................................................................................................................................................................................ 196

c. Kovalent Katılar ................................................................................................................................................................................................... 196

d. Metalik Katılar ....................................................................................................................................................................................................... 197



Bölüm 3: SIVILAR ..............................................................................................................................................................................................................................202 a. Viskozite ....................................................................................................................................................................................................................... 202

b. Viskoziteyi Etkileyen Faktörler ............................................................................................................................................................ 202

c. Buharlaşma, Yoğuşma, Denge Buhar Basıncı ................................................................................................................... 203

d. Atmosferde Su Buharı .................................................................................................................................................................................. 207



Bölüm 4: GAZLAR ........................................................................................................................................................................................................................... 213 a. Gazların Genel Özellikleri .......................................................................................................................................................................... 213

b. Gazları Tanımlayan Özellikler............................................................................................................................................................... 213

c. Saf Maddelerin Hâl Değişim Grafikleri ....................................................................................................................................... 216

Bölüm 5: PLAZMA ............................................................................................................................................................................................................................219 a. Plazma Hâlin Özellikleri ............................................................................................................................................................................ 219



Isınma Testi .................................................................................................................................................................................................................... 225

Efor Testi - 1 ................................................................................................................................................................................................................... 227

Efor Testi - 2 .................................................................................................................................................................................................................. 229



İÇİNDEKİLER


İÇİNDEKİLER

ÜNİTE 5: DOĞA VE KİMYA

Bölüm 1: SU VE HAYAT ........................................................................................................................................................................................................... 237 a. Suyun Varlıklar İçin Önemi ...................................................................................................................................................................... 237

b. Su Kaynakları ve Su Kaynaklarının Korunması ................................................................................................................ 238

c. Su Tasarrufu ................................................................................................................................................................................................................239

d. Su Sertliği.................................................................................................................................................................................................................... 241


Bölüm 2: ÇEVRE KİMYASI ................................................................................................................................................................................................... 245 a. Hava Kirleticiler ................................................................................................................................................................................................... 245

b. Su ve Toprak Kirleticiler ............................................................................................................................................................................. 248

c. Çevreye Zararlı Maddelerin Etkilerinin Azaltılması ..................................................................................................... 250


Isınma Testi .................................................................................................................................................................................................................... 253

Efor Testi ............................................................................................................................................................................................................................ 255

Performans Testi ...................................................................................................................................................................................................... 257

Cevap Anahtarı ............................................................................................................................................................................................................................................ 259

KİMYA BİLİMİ

Bölüm 1:Simyadan Kimyaya

Bölüm 2:Kimyanın Uğraş Alanları

Bölüm 3:Kimyanın Sembolik Dili

Bölüm 4:Kimya Uygulamalarında İş Sağlığı ve Güvenliği

1.ÜNİTE

1. ÜNİTE

KAZANIM VE AÇIKLAMALARI

9.1. KİMYA BİLİMİ

Ünite AçıklamasıAnahtar kavramlar: bileşik, bilim insanı, element, formül, kimya, laboratuvarda güvenlik, madde, sembol, simya

Kazanım ve Açıklamaları9.1.1. Simyadan Kimyaya

9.1.1.1. Kimyanın bilim olma sürecini açıklar.

a. Simya ile kimya bilimi arasındaki fark vurgulanır.

b. Kimya biliminin gelişim süreci ele alınırken Mezopotamya, Çin, Hint, Mısır, Yunan, Orta Asya ve İslâm uygarlıklarının kimya bilimine yaptığı katkılar verilir.

c. Simyadan kimyaya geçiş sürecine katkı sağlayan bilim insanlarından bazılarının (Empedokles, Democritus, Aristo, Câbir bin Hayyan, Ebubekir er-Razi, Robert Boyle, Antoine Lavoisier) kimya bilimine ilişkin çalışmaları kısaca tanıtılır.

9.1.2. Kimya Disiplinleri ve Kimyacıların Çalışma Alanları

9.1.2.1. Kimyanın ve kimyacıların başlıca çalışma alanlarını açıklar.

a. Biyokimya, analitik kimya, organik kimya, anorganik kimya, fizikokimya, polimer kimyası ve endüstriyel kimya disiplinleri kısaca tanıtılır.

b. İlaç, gübre, petrokimya, arıtım, boya-tekstil alanlarının kimya ile ilişkisi belirtilir.

c. Kimya alanı ile ilgili kimya mühendisliği, metalurji mühendisliği, eczacı, kimyager, kimya öğret-menliği meslekleri tanıtılır.

9.1.3. Kimyanın Sembolik Dili

9.1.3.1. Günlük hayatta sıklıkla etkileşimde bulunulan elementlerin adlarını sembolleriyle eşleştirir.

a. Element tanımı yapılır.

b. Periyodik sistemdeki ilk 20 element ve günlük hayatta sıkça kullanılan krom, mangan, demir, kobalt, nikel, bakır, çinko, brom, gümüş, kalay, iyot, baryum, platin, altın, cıva, kurşun elementlerinin sembolleri tanıtılır.

9.1.3.2. Bileşiklerin formüllerini adlarıyla eşleştirir.

a. Bileşik tanımı yapılır.

b. H2O, HCl, H2SO4, HNO3, CH3COOH, CaCO3, NaHCO3 , NH3, Ca(OH)2, NaOH, KOH, CaO ve NaCl bileşiklerinin yaygın adları tanıtılır.

9.1.4. Kimya Uygulamalarında İş Sağlığı ve Güvenliği

9.1.4.1. Kimya laboratuvarlarında uyulması gereken iş sağlığı ve güvenliği kurallarını açıklar.

a. Kimyada kullanılan sağlık ve güvenlik amaçlı temel uyarı işaretleri [yanıcı, yakıcı, korozif, patlayı-cı, tahriş edici, zehirli (toksik), radyoaktif ve çevreye zararlı anlamına gelen işaretler] tanıtılır.

b. İş sağlığı ve güvenliği için temel uyarı işaretlerinin bilinmesinin gerekliliği ve önemi vurgulanır.

9.1.4.2. Kimyasal maddelerin insan sağlığı ve çevre üzerindeki etkilerini açıklar.

a. Na, K, Fe, Ca, Mg, H2O maddelerinin insan sağlığı ve çevre için önemine değinilir.

b. Hg, Pb, CO2, NO2, SO3, CO, Cl2 maddelerinin insan sağlığı ve çevre üzerindeki zararlı etkileri vur-gulanır.

9.1.4.3. Kimya laboratuvarında kullanılan bazı temel malzemeleri tanır.

Beherglas, erlenmayer, dereceli silindir (mezür), pipet, cam balon, balon joje, büret ve ayırma huni-si gibi laboratuvarda bulunan temel araç gereçler tanıtılır.

KİMYA BİLİMİ


BÖLÜM 1: SİMYADAN KİMYAYA

KİMYANIN BİLİM OLMA SÜRECİİnsanlartarihinilkçağlarındanberietraflarındakimaddelerleetkileşerekyaşamlarınısürdürebilmekvekendilerinikoruyabilmekiçin

hepbirarayışiçindeolmuşlarveihtiyaçlarınıgidermeyeçalışmışlardır.Budönemlerdeyapılançalışmalarveüretilenmaddelerteoriyedeğiltamamensınamayanılmayadayalıdır.

İnsanlarıntemelihtiyaçlarınıkarşılamakiçinsınamayanılmayoluylakeşfettiğideneyimler,değersizmadenlerialtınaçevirme,bütünhastalıklarıiyileştirmeveölümsüzlükiksiriaramagibiuğraşlarıntümüne simya(alşimi) ,buuğraşıverenlerede simyacı(alşimist)

denir.

Simya;

içinbilimdeğildir.

- Sistematikbi

lgibi-

rikimisağlam

adığı- Sınamayanı

lmaya

dayalıolduğ

u-Teor

iktemellerio

lmadığı

Simya; astronomi,astroloji,felsefe,mitoloji,tıp,din vb.birçokalanıkapsamaktadır.Simyacılarçalışmalarısonucundakim-yadadakullanılan fırınlar,damıtmadüzenekleri,subanyosu,kroze,elkantarı,suterazisi,imbik gibiaraçgereçlergeliştirmişlerdir.Çalışmalarınıyaparken damıtma,süzme,kristallendirme,mayalama,özütleme,çözme gibi laboratu-vartekniklerikullanmışlardır.

Simya dönemi çalışmaları İmbik

KİMYA BİLİMİ


Mürekkep,cam,barut,seramik,alaşım,esansolarakbilinenkimyasallar,gümüş,altın,cıvaelementleriilenitrikasit(kezzap),sülfürikasit(zaçyağı)gibibileşikler simyacılarınkeşfettiğimaddelerdenbazılarıdır.

Simyacılarhastalıklardankorunmaamaçlınane,safran,maydanozveısırganotugibibitkilerkullanarakilaçeldeetmeyeçalışmış-lardır.

17.yüzyıldageliştirilenyanmakuramıvedahasonralarıyanmaolayınıaçıklamakiçingeliştirilenbilimselkuramlarbirbiriyleilişkilen-dirilerekkimyanınbilimolmasürecinebüyükkatkısağlanmıştır.

Modern kimyanın başlangıcı olarak;

Deneylerinsistematikbirşekildeyapılması

Terazininyaygınolarakkullanılması

Deneydekullanılanmaddelerarasındanicel

ilişkilerkurulması

Teorilerindoğrudandeneysonuçlarıileilişkilendirilerektest

edilmesi

düşünülebilir.

SimyadanyolaçıkarakkimyanınbirbilimolmasürecindeMezopotamya,Çin,Mısır,Yunan,OrtaAsyaveİslamuygarlıklarınınbüyükkatkısıolmuştur.

Örnek - 1 Çözüm

Simya ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A)Sınamayanılmayadayalıçalışmalariçerir.

B)Teoriktemelleriyoktur.

C)Sistematikbilgibirikimiiçerir.

D)Simyacılarölümsüzlükiksirinibulmayaçalışmışlardır.

E)Simyacılarınkullandığıimbikdamıtmaişlemindekullanılır.

Simyasistematikbilgibirikimiiçermez,çalışmalarsınamaya-nılmayoluylayapılmıştır.

CEVAP:C

Serbest Kürsü

KİMYA BİLİMİ


Mezopotamyalılar bitkilerinözelliklekök,sap,meyveveyapraklarınıkullanarak,öğütme,kaynatma,çalkalama,yıkama,özüt-lemeveçözmegibiyöntemlerleilaçyapmışlardır.Ayrıcaderiboyamaiçinbitkiselvehayvansalboyalarkullanmış,camdanvemetallerden (altın,gümüş,kurşun,bakır,kalay,tunç,antimongibi) süseşyalarıyapmışlardır.

Çinli simyacılarsubanyolarıveısıdengeleyicialetleritasarlayarakbazıtepkimeleribelirlisıcaklıktagerçekleştirmişlerdir.Te-razikullanmışlar,ayrıcadamıtmayöntemiyle alkol eldeetmişlerdir.Bazıminerallerinvearseniksülfürlerinilaçolarakkullanılmasınısağlamışlardır.

Hint uygarlığındaçanakçömlekyapımı,bunlarınpişirilmesi,boyarmaddelerinhazırlanmasıgibiçalışmalarkimyabilimininte-melleriniatmıştır.Hintlisimyacılar fırın,imbik gibiaraçlarkullanmışlardır.Demirieriterekbüyükdökmesütunlaryapmışlardır.

Mısır uygarlığınınmumyalamaişlemlerindecesetlerinbozulmasınıönlemekiçinçeşitlikimyasallarkullanması,Mısırpiramitle-rininyapımında kilvekireçtaşını birleştirmesikimyaileilgiliönemliçalışmalardandır.Ayrıcakimyasalyöntemlerledişiçinaltındolgular,gıdalarınmuhafazası,boyama,balıklarısalamuraetmegibiişlemleryapmışlardır.

Yunanlılarbitkilerdenboyarmaddeeldesi,dokumalarınboyanması,camkapyapımı,deriişlenmesi,arpadanbirayapımı, sabunüretimi, gibiişlemlerleuygulamalıkimyayı

geliştirmişlerdir.

Orta Asya’dayapılankazılardaçanakçömlekler,çakmaktaşındanvetaştanyapılmışsilahlar,pullukveküreklerbulunmuştur.Bitkiselveinorganikkökenliboyalar,temizlikteçeşitliotlarvekilgibiköpürenmaddelerkullanmışlardır.Demir,bakır,gümüşvekurşundançeşitlieşyalaryapmışlardır.Alaşımolarak bronz(tunç) kullanmışlar,bakırvebileşikleriniçeşitliişlem-lerdekullanmışlar,demirifarklımetallerlekarıştırarakçelikeldeetmişlervesilahyapımındakullanmışlardır.

İslam uygarlığında arsenik,antimon,nişadır,kezzap,zaçyağı,güherçile,sirkeasidi gibikimyasalmaddelersentezlenmiştir.Barut,emaye,çeliküretimiveyöntemleri,derivekumaşboyalarınınhazırlanması,bitkilerdenyağözütlenmesigibiişlemlerkimyabiliminebüyükkatkılarsağlamıştır.

a a k l a r i kimya - uzmankariyer.com€¦ · Ünİte 3: kİmyasal tÜrler arasi etkİleŞİmler...

Documents