เซนในการทำางานอยาง

เซยน

เซนในการทำางานอยางเซยน

ดงตฤณ เขยน

พญ.ณฐชญา ไมตรเวช อำ�นวยก�รผลต

เกสรา เตมสนวาณช, ชมพนช ลออวรรณากร บ.ก.

ศรนย ไมตรเวช ปกและรปเลม

สำานกพมพฮาวฟาร ผผลตและจำ�หน�ย เมษ�ยน ๒๕๕๖

http://howfarbooks.com

ค�ำน�ำส�ำนกพมพ

เซน คอ การตนร นงวาง วางทกข

เซยน คอ ผเกงกาจในทางใดทางหนง

ผท�างานอยางเซนจนเปนเซยน จงตนรและพรอมจะเกงกาจในงานของตน โดยไมรวมวาวนอยางสญเปลาไปกบผคนรอบขาง ไดชอวาเปนผบรรลแลวถงยอดเขาแหงความไรกงวล

คณดงตฤณออกแบบใหหนงสอพาคณเขาถงเซนดวยการท�างานทคณก�าลงท�าอย ดวยขนตอนวธตลอดจนภาษาทชดเจน เมอฝกตามจนถงทสด กจะพบวาไมตองรอถงเวลาพกรอน ความรอนในทท�างานกหายไปไดอยางนาอศจรรย

ส�ำนกพมพฮำวฟำร

howfarbooks.com

7

สำรบญ

ชแจงแถลงไข� 5

ตงเปาเอารางวลเปนจต� 29

ระงบความกระสบกระสาย� 35

เอาชนะตวเอง�เอาชนะความขเกยจ� 43

ท�างานดวย�คนหาใจทเยนดวย� 55

ท�างานเหมอนท�าทาน� 65

คดจากความวาง� 79

เกงงานอยางเปนไปเอง� 91

ไรทกขอยางเปนไปเอง� 121

ชแจงแถลงไข

กอนถงรายละเอยดวา ‘ท�าอยางไร’ มาพดคยถงเหตผลวา ‘ท�าไมตองเซน’ กนกอนครบ

เซนกบนกท�ำงำนระดบโลก

สตฟ จอบส (Steve Jobs) ผเปนตนก�าเนดไอโฟนนน เคยฝกนงจองก�าแพงวางในวดเซนแหงแรกของอเมรกาอยหลายสปดาห

การนงจองก�าแพงวางอาจดเหมอนบาส�าหรบคนทวไป แตนนเปนหนงในกรรมฐานของเซน ซงไดแมแบบมาจากหนงในแมทพเซนยคบกเบก คอ ทานโพธธรรม ซงวากนวาทานนงจองผนงถ�าอยถง ๙ ป

การจองก�าแพงอยางพอดระยะ จะชวยให

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

8 9

เกดโฟกสสายตาทแนนอน ไมกลอกไปกลอกมาตามใจทฟงซานเลอนลอย ก�าแพงจงเหมอนจอวางทชวยใหยอนเขามาดการท�างานของจตไดงายขน กลาวคอ เหนวาคดอะไร เกดภาพนมตเลอนรางหรอชดเจนอยางไร เกดความสขความตดใจ หรออดอดอยากไปใหพน ‘จอวาง’ ขนมาเมอไหร

ผลทตองการ คอ ยกระดบจตใหอยเหนอความคด สามารถเทาทนการกอตวของความคด รเหนกระบวนการมาและการไปของกลมความคดได ทางจตวทยายคใหมเรยกความสามารถในการรความคดตนเองวา Metacognition ซงมนยาม คอ thinking about thinking หรอ ‘คดถงความคด’

มนกคอมพวเตอรบางคนเปรยบเทยบไววา ถาท�าเชนนนไดตอเนองพอ กเหมอนแฮกระบบของสมองเขาไปเหนความลบกอนเกดความคด ผทเขาถงจงอาจ ‘อพเกรดระบบ’ คอ แกไขหรอปรบเปลยนกระบวนการคดอานเสยใหม หรอไมกใชประโยชนขนกาวหนา ในระดบสงขนทางจตวญญาณ เหนความคดไมใชตวตน

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

10 11

สตฟ จอบส ใหสมภาษณ วอลเตอร ไอแซคสน (Walter Isaacson) เพอเขยนหนงสอชวประวตเกยวกบตนเองอยางเปนทางการ มใจความส�าคญ คอ ความเปนนกคดคน หรอนกสรางวสยทศนในตวเขา ไดรบอทธพลอยางใหญหลวงจากวนยและการฝกฝนแบบเซน

ไมมใครรดเทา สตฟ จอบส วาเขาไดอะไรดๆ มาจากเซนบาง แตมคนอยากรอะไรดๆ เกยวกบเซนมากขนเยอะ ในเมอหนงในศษยเซนตลอดชพอยาง สตฟ จอบส ทรงพลงขนาดพลกโฉมหนาวงการโทรศพทเคลอนททงโลก แถมยงท�าใหบรษทแอปเปลทเขาสรางมากบมอ มมลคาตลาดเปนอนดบหนงของโลกไดกอนตาย

ในการท�างานระดบโลกนน ปจจบนอยในยค ‘คดกอน ไดกอน’ ปญหาคอ คดไดนนไมยาก แตคดในสงทเปนของแปลกใหม โดนใจใชเลย เขาขนเรยกวา ‘นวตกรรม’ ไดเตมปากเตมค�านน ยากเยน และไมทราบจะเอาหลกสตรไหนมาเปนหลกตง

สตฟ จอบส แคพดค�าเดยววา หนงสอแนวคดเชงธรกจเลมใด ‘ตองอานใหได’ หนงสอเลมนนกแทบจะกลายเปนหนงสอขายดระดบขามชาตขนมาทนทแลว จงไมนาแปลกใจหากนกายเซนซง สตฟ จอบส ยกยองใหเปนหลกใจของเขาอยเสมอ จะกลายเปนทกลาวขวญถงในหมคนยคไอท โดยเฉพาะคนวยท�างานทยดถอ สตฟ จอบส เปนแบบอยางหรอกรณศกษา

หนงสอ หลกสตร หรอสมมนาอบรมพฒนาทกษะการท�างานใด โยงเอาเซนมาเปนแมบท จงไมถกมองวาเชย คร�าคร หรอเปนปญญาโบราณลาสมยอกตอไป เนองจากสนคาไอททมดไซนล�ายคพลกโลกเชนไอโฟน กดเหมอนจะมรากมาจากปรชญาแบบเซนนนเอง

แลวจรงๆมอะไรนารเกยวกบเซนบาง?

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

12 13

เซนคออะไร?

เซน (Zen) เปนพทธนกายมหายาน นบถอกนอยางแพรหลายในแถบเอเชยตะวนออก เชน จน ญปน เกาหล แมกระทงในไทยกมผสนใจอยเปนจ�านวนไมนอย ชดหนอยกเชนหมบานพลม ซงมการปฏบตแบบเซนอย

ค�าวา ‘เซน’ เปนศพทญปนทตรงกบค�าวา ‘ฉาน’ ในภาษาจน (หากเปนจนแตจวจะออกเสยงวา ‘เซยง’) ฉานจะมาจากค�าวา ‘ธยาน’ ในภาษาสนสกฤตอกทอดหนง เมอเทยบถงทสดแบบทชาวพทธเรารจกกน ธยานกคอ ‘ฌาน’ ในภาษาบาลนนเอง

ฌานคอจตทเขาถงความเปน ‘อปปนาสมาธ’ คอ มความแนบแนนอยในอารมณเดยว จตใหญเปนมหคคตะ ไรความคดอนเปนเหตใหซดสายจากความเปนหนง จงสวางจาอยอยางมนคงในชวงเวลานานเตมอม

แตเซนไมใชฌานธรรมดา สาเหตจรงๆทไดชอวา ‘เซน’ กเพราะวถแหงเซนจะเนนเรองการเขาถงสมาธอนตนร โดยไมเกยงวาจะใชวธดงเดม คอ ขบปรศนาธรรมโกอาน หรอท�าสมาธจองก�าแพงวางทเรยก ‘ซาเซน’ (Zazen) หรอฝกลากพกนวาดวงกลมในชวหนงลมหายใจทเรยก ‘เอนโซ’ (Ensō) โดยแบบวธเกยวกบสมาธตางๆ เรมแพรหลายในชวงทเซนถกน�ามาเผยแพรในญปน

ผทแจมแจงในเซน จะถงซงขณะหนงแหงการบรรล เปนอสระจากความเขาใจผด เรยกวา ‘ซาโตร’ ซงเทยบกบทางเถรวาทกคอ ‘บรรลมรรคผล’ โดยขนสดยอดของซาโตรจะท�าลายอปาทานทกกขงบคคลไวในวงวนทกขเสยได ไมวนกลบมาอก บรสทธแลวบรสทธเลย เปนความถาวรของ ‘การไรกระจกใหฝนจบ’

เซนไดรบอทธพลมาจากลทธขงจอและลทธเตา ฉะนน ภาษา ส�านวน ตลอดจนวธพดถงภาวะระดบสง จงละมาย คลาย หรอกระทงเหมอนกน หลายคนสบสนระหวางค�าวา ‘เตา’ กบ ‘เซน’ และ

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

14 15

นกวาเปนอนเดยวกน ความจรงแลวผกอตงเตา คอ เลาจอ เคยอธบายไววา “ไมทราบจะเรยก ‘สงนน’ วาอะไร จงขอเรยกวา ‘เตา’ ไปพลางๆ” หมายความวา ทานไมไดใหความส�าคญกบชอมากนก แตสงททานเรยก กคอนพพานส�าหรบเถรวาทเรานนเอง เพราะเลาจอเคยบรรยายไววาเตาคอสงทพนภาวะค เชน ไมมสนไมมยาว ไรการกระท�า ไมเปนทตงใหสงทเราเคยๆรจก ไมแมแตจะจนตนาการถงสงนนกนได ซงพระพทธเจากเคยตรสถงนพพานโดยความเปนเชนนนเชนกน

อนทจรงตนต�ารบเซน นาจะมความใกลชดหรอมความเปนพทธดงเดมมากกวาเตา เพราะถอก�าเนดจากอนเดยอนเปนประเทศแมของพทธศาสนา กอนจะมผน�าเขามาในจน แลวกลายเปน ‘ศลปะทางวญญาณ’ ในญปน ดงทคนสวนใหญในโลกรจกกน

ถานกไมออกวานกายหนงๆของพทธเกดขนไดอยางไร กขอใหนกถงชาวพทธใกลๆตวเราสกคน ทไมชอบพดคยกบนกวชาการ แหนงหนาย

การถกเถยงวาบญญตแบบใดถกบญญตแบบใดผด ตลอดจนไมชอบเรองแวดลอมอนๆทางศาสนา เชน นรก สวรรค กฎแหงกรรมวบาก แตอยากพดถงประสบการณทางจต ทตรง ทเยน ทตงมนรออกมาจากความวาง เปนรสทเหนอรส เปนอภสทธของคนใจถงทพรอมทงโลก หากคนคนนนแกกลาพอจะเผยแพรแนวทางเขาถงประสบการณทางจตแบบพทธะตรงๆได แลวจะเรยกแนวทางของตนเองวา ‘เซน’ หรออะไรอน กตองมคนยอมรบเปนจ�านวนมาก

ควำมโดดเดนของเซนในโลกยคไอท

ความโดดเดนของเซน อย ตรงทความสามารถในการสอสาร ‘พทธะ’ ใหเปนทรจกในโลกกวางได โดยไมจ�าเปนตองตดภาพพทธทชดเจนนก ดงเชนทชาวครสเตยนนอกเขตเอเชย รวมต วกน เร ยกกล มของตนเป นนกาย ชอ

ควำมโดดเดนของเซนในโลกยคไอท

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

16 17

‘ครสเตยนเซน’ เปนตน

ปจจบนเซนในความรบรของคนทวไป มกสอถง ‘ความเปนพทธทน�ามาใชไดจรงกบฆราวาส’ นบเรมตงแตมพธชงชาแบบเซน การจดดอกไมแบบเซน การจดสวนแบบเซน วถซามไรแบบเซน การยงธนแบบเซน การเลนหมากลอมแบบเซน ซงเนนเรองพนฐานขณะจตอนเปนสมาธแบบเซน กอนเกดการกระท�าอยางใดอยางหนง เพราะเมอมสมาธแบบเซน ยอมรจกความวาง และน�าไปจดต�าแหนง สงพลงเคลอนไหว ตลอดจนสรางศลปะทเหนแลวรสกถง ‘จงหวะแหงชองวางอนเหมาะเจาะงดงาม’ ดวยตาเปลา สรางความรสกสงบสขไดทนท

พดงายๆ คนเขาถงความวางอยางเซน จะนกอยากหาวธสะทอนความรสกวางในตนใหออกมาเปนรปธรรม ทางหนงเพอจะฝกสมาธอยกบความวาง และอกทางคอเปนการเผอแผใหคนอนจะไดเกดความรสกแบบเดยวกน หรอโนมเอยงไปในทางเดยวกน

พอถงยคอนเตอรเนตเรา เซนไดพฒนาเปน ‘สวนหนงของจตวญญาณแบบมออาชพ’ ไปแลว กลาวคอ ดเหมอนใครๆในสาขาไหน กเอาเซนไปประยกตกบอาชพของตนได หากจะสบส�ารวจแบบงายๆเรวๆหนอย กใหดจากแหลงหนงสอใหญอยาง amazon.com คณจะพบทง เซนในศลปะการพยาบาล (Zen in the Art of Nursing) เซนแหงการตลาดโซเชยลมเดย (The Zen of Social Media Marketing) เซนแหงการเดยวไมโครโฟน (Zen and the Art of Stand-Up Comedy) จตวทยาเซนแบบกระชบสน (ZEN PSYCHOLOGY In A Nutshell) หมากรกเซน (Zen Chess) การตกแตงภายในอยางเซน (Zen Interiors) และอะไรตออะไรอกไมรเทาไหร

และเพยงใชกเกลหาค�าวา ‘Zen of’ ผลลพธเกยวกบมมมองเฉพาะทางอยางเซน จะมเปนอเนกอนนตนบไมถก ทงนเพราะชาวโลกจ�านวนมาก หนมาสนใจเซนในแบบทเขากนกบสาขาอาชพของตน ไมใชเซนในฐานะของนกายทางศาสนา มอ

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

18 19

อาชพในศาสตรตางๆทหนมาเขยนหนงสอแนวเซน บางคนออกตวเลยวาไมใชชาวพทธ แลวกไมไดเขาใจหลกเซนลกซง แตบงเอญไปสะดดเขากบถอยค�าชวนสงบและกอปฏภาณอยางเซน ตลอดจนเหนความเขากนไดกบจตวญญาณแบบมออาชพเชนตน

โดยแกนของเซนประยกต มออาชพทางศาสตรและศลปแบบโลกๆ จะ ‘ขอยม’ หลกเซนมาเปนตวตงเพอใหเกดความคดรวบยอดเทานน ไมไดเนนจาระไนเซนโดยพสดารแตประการใด หรออาจกลาววา ‘เซน’ ไดกลายเปนศพทสาธารณะ น�าไปประยกตไดตามมมมองทแตละคนประสบสมผสหรอประทบใจ หาใชเซนตามแบบฉบบดงเดมไม

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

20 21

เซนในมมมองของดงตฤณ

โดยมมมองสวนตว ผมเรมเขาใจและเชอวาเซนไมใชพทธแตกแถว ครงแรกกเมอเหนเอนโซ ซงเปนภาพวาดวงกลมสอพลงแหงการร แจงอาณาจกรความวางอนยงใหญ และภาพนนมค�าบรรยายประกอบอยสามบรรทด คอ

ภายนอก - วางเปลา

ภายใน - วางเปลา

ทงภายในและภายนอก - วางเปลา

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

22 23

ศลปะเอนโซอนประกอบถอยค�าอนทรงพลงแหงเซนนน ท�าใหผมสมผสรสกถงจตของเหลาอรยบคคลผสามารถรจกอารมณแหงสมาธจตอนวาง (สญญตะ) ไมมนมต (อนมตตะ) ไมมทตง (อปปณหตะ) ซงเปน ‘วางอยางร’ อนลกซง เขาถงรสอนเหนอรส (หมายเหต - ความรสกวาวาง ไมมนมต ไมมทตง นนไมใชนพพาน แตเปนความรสก เปนภาวะปรงแตงทางจต ดงทสมยพทธกาลเคยมผสมภาษณทานธรรมทนนาภกษณ ทสามารถเขานโรธสมาบตอนเสมอนการเขานพพานตรง โดยถามวาออกจากนโรธสมาบตแลวรสกอยางไร ทานตอบวา ความรสกแรกทเกดขน คอ วาง ไมมนมต ไมมทตง)

ความรสกถง ‘วางนอก วางใน วางทงในและนอก’ นน แมในหลกปฏบตสตปฏฐานทพระพทธเจาประทานแนวทางไว กมอย คอ ทานใหเหนกายใจทงภายใน (ของเรา) ทงภายนอก (ของคนอน) ทงภายในและภายนอก (คอเหนเราเหนเขาควบคพรอมกนไป) ซงแตละการเหน ยอม

กะเทาะเปลอกตวตน เกดความรสกวางจากตวตนไปทละเปลาะ กระทงกะเทาะออกไดหมดไมมเหลอ แปรความรสกยดตดเหนยวแนนทงขางในและขางนอก เปนความวาง วางสนท ไมมธรรมอนเปนภายในหรอภายนอกเกาะกมหมหอจตไดอก

ดวยแกนของเซนทสอตรงถงแกนเดมของพทธ ผมจงเชอวาถาพดถง ‘พทธะ’ ในความหมายของเถรวาทเรา กคอพดถง ‘เซน’ ในความหมายของมหายานนนเอง

หลายปทผานมา มผขอใหผมเขยนหนงสอเกยวกบการท�างานกนหลายคน ซงผมเหนประโยชน แตกไมอยากเขยนเนอหาทมชอหนงสอประมาณ ‘ท�างานแบบพทธ’ หรอ ‘เขาถงพทธะดวยการท�างานแบบโลกๆ’ เนองจากโดยความเหนสวนตว ผมไมคดวา ‘พทธะ’ สมควรน�ามาผกโยงกบการท�างานแบบโลกๆ

ตงแตอดตถงปจจบน ค�าวา ‘พทธะ’ ยงคง

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

24 25

สบทอดความเปน ‘ของสง’ มาโดยตลอด กลาวคอ เปนผร ผตน ผเบกบาน จากการเจรญสตปฏฐานตามแนวทางดงเดมของพระพทธเจา หากมการน�าค�านไปใชในทางอน ผมคงอยากคดคานมากกวาสนบสนน

แตค�าวา ‘เซน’ นน นบแตอดตถงปจจบน ไดท�าประโยชนกวางขวาง เผยแผพระสทธรรมดวยเสนทางทบางทอาจถกวจารณวาเปน ‘ใตดน’ แตกประสบความส�าเรจจรง คอ ลากจงคนไมเขาใจพทธใหหนมาสนใจ ศกษา ตลอดจนเขาถง ‘เซนแบบพทธจรงๆ’ ไดในภายหลง

ฉะนน ถาจะ ‘ขอยม’ ยหอเซนมาเปนแกนกลางในการสอความเขาใจวา จะท�างานโลกๆดวยจตแบบไหน จงเขยบเขาใกลความเปนพทธะกนได กนาจะเปนเรองนายอมรบกวากน

ส�าหรบมอใหม ผมพบวาอาศยเซนเปนแกนเขยนเกยวกบวธท�างานอยางพทธนน ชวยขจดความยงยากเกยวกบการจดจ�าศพทแสง ใหความ

รสกวาพทธอยใกลตว ท�าไดจรง ไมสงสงเกนเออม

สวนผทฝกใฝการเจรญสตมานาน กจะไดเหนชองทางเปนไปไดจรงทจะท�างานไปดวย เจรญสตไปดวย ปลดเปลองขออางทวา ‘ตองท�างาน ไมมเวลาเจรญสต’ กนไดเสยท

เซนในกำรท�ำงำนเหมำะกบใคร?

อยางทบอกครบวา เซนแตกตางจากพทธแบบทไทยคนเคย ผนยมแนวเซน ควรเปนผทตองการประสบการณทางจต โดยไมตองคยกนเรองแวดลอมอนๆ ลองนกถงฝรงทไมมคนใกลตวพดเรองการเวยนวายตายเกดเขาหเลย สนใจแตเรองท�ามาหากน ซงพอท�าๆไปแลวกเครยด เปนทกขเปนรอน อยากไดแนวทางท�างานทชวยใหรบมอความกดดนในทท�างานไดดขน ซงพอฟงเรองเกยวกบเซนในทท�างานวาชวยได รบรองวาเยนใจเขาเปา เขากคงไมสนใจทมาทไป ไมสนใจ

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

26 27

วาจะแตกแขนงมาจากพทธทปลกศรทธากนดวยหลกกรรมวบาก แตสนใจวาเซนมค�าแนะน�าอยางไร ชวยให ‘เครองรอนนอยลง’ ดวยวธไหน

ภาษาของเซน เปนภาษาของประสบการณตรงทางจต ฉะนน หากจตแบบเซนคอความสงบเยน กเปนธรรมดาทถอยค�าแหงเซนคลายเปนล�าน�าแหงความสงบ จากนนจงคอยๆพฒนาใหเขาถงความเปนผร ผตน ผเบกบาน หากคณอานแลวไดความสงบ รสกมสต ตนตว ไมจมจอมเซองซม ตลอดจนอยากฝกท�างานเพอรกษาสภาพความสงบอยางตนรเอาไว อนนนกแปลวาวถแหงเซนเหมาะกบคณแลว

อยางไรกตาม แมเซนจะมเอกลกษณในเรองความสงบอยางงายดาย ชวนใหผศกษาเขาใจวานามธรรมอนลมลกอาจเขาถงไดดวยวถแหงความเรยบงาย ไมตองท�าอะไรมาก กระทงเกดความคาดหวงวา อานหนงสอเกยวกบเซนจบ จะสงบตอไปชวนรนดร ถาคณคดเชนนน กขอใหเปลยนความเขาใจไวแตเนนๆ

ใจคนเราถกปรงแตงไปเรอยตามสงทเขามากระทบ เหมอนอาบน�าเยน ยอมรสกวาตวเยนลง และมความสดชนกวาตอนออกก�าลงกายเหนอยๆรอนๆ แตไมไดหมายความวา คณจะเยนและสดชนเชนนนตลอดไป

บนวถแหงเซน คณจะไดเรยนรวา กอนจะถงความเรยบงายไดจรง คนเราตองผานความยงยาก และถางทางล�าบากใหหมดเสยกอน

หนงสอเลมน ไมไดสอนใหขบปรศนาธรรม ไมไดสอนใหท�าซาเซน ไมไดสอนใหวาดเอนโซ แตสอนใหใชงานทคณท�าอยทกเมอเชอวน ในการเขาถงเซน หรออยางนอยทสดกอยบนวถแหงเซน

เนอหาของหนงสอออกแบบมาใหคณอานแลวสองยอนเขามาในจต เหนพฒนาการทางจตทขยบใกลเซนเขาไปเรอยๆ โดยแตละบทจะบอกวาจตแบบเซนเปนอยางไร จากนนจงบอกวธการทชดเจนตรงไปตรงมา วาจะเขาถงแงมมนนๆของจตแบบเซนไดอยางไร

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

28 29

ระหวางอานหนงสอ คณจะไมพบขอแตกตางระหวางวถพทธแบบเถรวาทกบวถพทธแบบเซน เนองจากผมคดเลอกไวเฉพาะทลงกนไดสนท โดยเฉพาะอยางยง วธท�าสมาธ ซงจะมความพเศษตรงค�าอธบายประกอบภาพ อานวธการพรอมมองภาพแลวน�าไปท�าตามไดทนท เหนผลทเกดขนตามภาพทนท

แมจะเนนการเขาถงเซนเพยงใด หนงสอกไมลมวาคณตองการเกงงานมากกวาเกงนง ฉะนน เนอหาทงหมดจงพงเขาหาเปาหมายส�าคญ คอ นงวางอยางเซนเพอเปนเซยนในงาน ควบคไปกบการเหนการท�างานของจตเพอไรทกขอยางเปนไปเอง ซงนนควรนบเปนความนาพอใจสงสดส�าหรบคนเมองแลว จรงไหม?

ดเมษำยน ๕๖ เมอใจนงวางเปนฐาน

จะฟงซานในงานเพยงใดกไมกระเจง

howfarbooks.com

31

เซน ในการทำางานอยาง เซยน

30

ตงเปำเอำรำงวลเปนจต

‘มคาทสด’ เปนแคความรสกหนง แลวความรสกทงหมดตงอยทไหน?

สงใดเสยหายแลวทกความรสกมคาจะหายไป?

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

32 33

อยาตงโจทยวาท�าอยางไรจะเกงงาน

อยาตงโจทยวาท�าอยางไรจะประสบความส�าเรจในงาน

อยาตงโจทยวาท�าอยางไรจะมบารมพอไดเปนเจาของงาน

ใหตงโจทยเสยใหมวา...

ตอบโจทยนไดขอเดยว จะเทากบคณไดค�าตอบของโจทย ๓ ขอแรกไปดวย

ท�ำอยำงไรจะสนกกบงำน

อยาตงโจทยวาท�าอยางไรจะมความสขกบงานมากขน

อยาตงโจทยวาท�าอยางไรจะมสตอยกบงานดขน

อยาตงโจทยวาท�าอยางไรจะมประสทธภาพและประสทธผลในงานสงขน

ใหตงโจทยเสยใหมวา

ตอบโจทยนไดขอเดยว จะเทากบคณไดค�าตอบของโจทย ๓ ขอแรกไปดวย

ท�ำอยำงไรจะใหงำนเปนเครองฝกสมำธ

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

34 35

เหนงานเปนภาระกนมามากแลว

เหนดเหนอยกบภาระกนมามากแลว

ลองเหนงานเปนเครองฝกจตกนดบาง

สมผสรสแหงจตอนตนเตมกนดบาง

นกฟงซานตงเปาเอารางวลขางนอก เขาอาจไดรางวลขางนอก แตทงชวตอาจไมรจก ไมไดรบรางวลจากตวเอง

นกสมาธตงเปาเอารางวลขางใน เขามกไดรางวลขางนอกดวย และทงชวตกเหมอนตกรางวลใหตวเองทกวนดวย

ตงเปาเอารางวลเปนจตอยางเดยว เหมอนตงเปาเอารางวลทงหมดจากชวต!

งอกงามออกมาจากจตทสวางแจง

howfarbooks.com

37

เซน ในการทำางานอยาง เซยน

36

ระงบควำมกระสบกระสำย

ตด ‘อยาก’ ออกไปหนงเดยว กเหลอแต ‘สงบจง’ ไดเองแลว

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

38 39

ความสนกในงาน เป นของเฉพาะตว หากไมเจองานอนเปนทรกจรงๆ กยากทจะท�าใจใหสนกไดนานๆ

แต สมาธในการท�างาน เปนของสาธารณะ หากเขาใจวธทจะท�างานดวยใจทสงบเงยบ ไรความกระวนกระวาย กระทงเกดความตอเนองตงมน รสแหงสมาธกเกดขน คณจะไมค�านงถงความไดเปรยบหรอเสยเปรยบ ไมสนใจยศถาบรรดาศกด ไมไยดเงนทองของตอบแทน มากไปกวาการไดท�างานเพอเสพรสเงยบนงทางใจ

ความเงยบนงทว าน หาใชการสงดจากความคดแบบฌานแท แตเปนการหลงไหลของความคดท เรยบรนดจสายน�าทเรยงรน โดยปราศจากการกระฉอกของระลอกคลน จนรสกนงเยนเปนอนหนงอนเดยวกบงาน สมผสรสอนเปนตวอยางของฌานอนยงใหญไดบาง

เซนคอฌาน ฌานคอความสงบตงมนแหงจต โดยทจตสามารถรทกสงตามจรง ปราศจาก

เมฆหมอกบดบง ปราศจากคลนลมซดสาดความจรงตรงหนาใหดบดเบยวไปจากเดม

โดยแกนสาร เซนกคอจตทตงมนอย ในอาการยอมรบตามจรงนนเอง

การยอมรบความจรง จดเปนความสามารถ มใชธรรมชาตของคนมกเลสทท�ากนไดทกคน นนเพราะมนษยมกสะสมนสยไมยอมรบความจรงกนทกวนมานบแตเกด เชน อยากไดอะไรตองเอาใหได แมรอยวาไมนาจะได หรอกระทงอยากใหโลกภายนอกเปลยนแปลง แมรอยวาคงจะเปลยนไดยากเตมทน

ถาสามารถยอมรบความจรง แมภารโรงผมหนาทท�าความสะอาดสวม กอาจเขาถงเซนในการท�าความสะอาดสงโสโครกภายนอก เพอชะลางความสกปรกภายใน จงกลาวไดวา เซนปรากฏอยในทกงาน แมเปนงานทคนทวไปมองวาต�าตอยตดตมกตาม

เซนไมใชอะไรทสงสงเกนเออม แมแตค�าวา

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

40 41

‘เซน’ กมใชศพทแสงทางศาสนา แตม งสอถงประสบการณภายในอนผาสก ทอาจเกดขนไดแมกบผมอาชพอนเปนมลทนสเทา เชน คณอาจไดยนการพดคยเกยวกบ ‘ศาสตรแหงเซนวาดวยการเปนหญงงามเมอง’ หรอ ‘เลนไพอยางเซน’ หากเคยไดยนอะไรเชนนน กขอใหทราบวาเปนเรองของหมคนท หาโอกาสทางความเยน เขาสสายอาชพของตน โดยไมตองรอเวลาไปวดหรอเปลยนอาชพเปนอนเสยกอน กบทงไมตองรอการตดสนถกผดทางทฤษฎ เนองจากมไดเอาคมภรมาเปนบรรทดฐาน

แตแมเซนจะไมใชอะไรทสงสงเกนเออม มหน�าซ�ายงยอมรบมลทนสเทา ทวากไมอาจรองรบความสกปรกสด�า เชน จะไมมการพดถง ‘เซนแหงการคายาบา’ หรอ ‘เซนแหงการตหวหมาดาแมเจก’ กนได เนองจากบาปรายกาจเหลานน ไมอาจพาใจใหเขาถงความสงบรเยอกเยน จะเหนกแตความพลงพลานถงจดเดอดเสยมากกวา

ฉะนน งานใดสามารถเขาถงศลปะแหง

ความเยอกเยนใจ สงบใสอยกบการยอมรบความจรงได งานเหลานนมความเปนเซนไดหมด สวนจะตองแบงชนวรรณะเปนเซนหยาบ เซนละเอยด เซนยาก หรอเซนงาย กขนอยกบความสามารถในการท�าใหตงมนของแตละคน

เพอเรมตนท�าความเขาใจเซน คณตองเหนความส�าคญของการเขาถงภาวะสงบอยางเปนไปเอง ไมใชบงคบใหสงบทงทปราศจากความพรอม และยงไมใชความทรนทรายอยากสงบเสยจนกลายเปนความเบยวบดผดปกตทางใจ

ความทะยานอยากทเกนตว

ไมเคยน�าไปสการยอมรบตามจรง

แมกระทงอะไรงายๆ เชน ตวเองก�าลงฟงซานอย ตวเองก�าลงก�าเกรงอย ถาไมยอมรบวา

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

42 43

ฟงซาน แตอยากหายฟงซานทนท ยอมฟงซานหนกขน ถาไมยอมรบวาก�าเกรง แตอยากหายก�าเกรงตลอดไป ยอมก�าเกรงอยเรอยๆ

เมอฟงซานและก�าเกรงจนเคยตว ยอมยากเยนทจะยอมรบวาก�าลงฟงซาน ก�าลงก�าเกรง มากขนเปนเงาตามตว

เซนเรมจากประสบการณ ‘ก าวแรกทงายดาย’ โดยการยอมรบตามจรงทก�าลงปรากฏอยในตวคณ เชน ภายในหวก�าลงปนปวนฟงซาน กยอมรบวาในหวก�าลงปนปวนฟงซาน ไมวามนจะดแยและไมนายอมรบสกแคไหน

อาการยอมรบอยางถกตองตรงกบความจรง จะจดชนวนสต แลวสตจะท�าใหคลนความปนปวนฟงซานบรรเทาเบาบางลงเอง

แมความเบาบางลงเพยงนอยนด กสะกดใหเกดก�าลงใจไดมากมาย

หรองายกวานน เชน มอเทาก�าลงก�าเกรง

หวควก�าลงขมวด เพยงยอมรบดวยความรสกแสนธรรมดา กจะจดชนวนสต แลวสตจะคลายมอเทาและหวควออกไปเอง นแหละ กาวแรกทงายดายแบบเซน

เมอชนวนแหงความเปนเซนถกจดขนในใจ คณกเอาเซนไปใชท�างานไดไมเวน

เซนชวคราว คอ จตทพอจะยอมรบความจรงไดเปนบางสภาพงาน

เซนทแท คอ จตทตงมนในการยอมรบความจรงไดทกสภาพงาน

ไมวาเซนชวคราวหรอเซนทแท กพาใหคณไปรจกความเยนอนนาเขาถงไดดวยกนทงค ลองดเดยวน ไดรเดยวน

howfarbooks.com

45

เซน ในการทำางานอยาง เซยน

44

เอำชนะตวเอง เอำชนะควำมขเกยจ

ไมมใครรกคนทท�าใหตวเองเสอมลง แมวาคนคนนนจะเปนตนเองกตาม

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

46 47

เซน หาใชการยอมนงแบบงอยเปลย มอออนเทาออน

เซน คอจตทนงอยางมพลงร และคอกายทหยดอยหรอเคลอนไหวในจงหวะทเหมาะสม ไมมความขาด ไมมความเกน ความรสกจงอมเตม ไมเคยพรอง ทงในยามผอนพกและในยามท�างาน

แตทวา โดยธรรมชาตดงเดม ตวของเราทกคนมความเฉอยชา เหมอนภายในเตมไปดวยแรงตานไมใหอยากลกขนท�างาน และนนกเพราะแรงโนมถวงของโลกดงดดรางกายของเราใหตดอยกบท ทานอนจงเปนทาทสบายทสด ทานงเปนทาทสบายรองลงมา ทายนเปนทาทสบายนอยลง และทาเดนเปนทาทสบายนอยกวาเพอน

ยงออกแรงตานแรงโนมถวงของโลกมากขนเทาไร กายจะยงล�าบาก และใจกจะยงฝดฝนมากขนเทานน

ในการท�างาน ไมวาจะเปนงานไหนๆ ลวน

ตองอาศยแรงกายและแรงใจททมเทลงมามากกวาแคการเดน การยน การนง และการนอนหลายเทาตวนก ยงถาหากเปนงานทตองเรยบเรยงความคดอนสมสายใหกลายเปนระบบระเบยบ กยงเพมความซบซอน ตองเพมแรงกายแรงใจ ออกแรงตานความเฉอยในตนมากขนเทานน

ฉะนน อยาแปลกใจหากจะพบตรงกนวา

โดยดงเดม ตวคณเปนพวกเดยวกนกบความเกยจคราน หรอเปนลกสมนพลพรรคอยากสบาย หาใชพวกเดยวกนกบความขยนขนแขง หรอเปนขนพลของกองทพกระหายงานไม

กอนจะลกขนมาเปนคนขยนท�างาน

คณจงตองเอาชนะ ‘ตวเอง’ ใหได

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

48 49

แทจรงแลว ตวตน อนเตมไปดวย ‘แรง

ตานการท�างาน’ น เปนสงทเอาชนะไดดวยความคดแบบเซน

คนเรานกคดอยตลอดเวลา แตคดในแบบทบนทอนพลงร หรอเอาแตคดวกวนจนคลนความฟงซานกอตวบดบงวถแหงเซนจนมด

ส�ารวจเขามาในใจ จะเหนเหมอนมอาการนกคดถงสงทชอบใจ สะสมตวจนเปนแรงตานการนกถงสงทควรท�า ยงถา ‘ตองท�า’ ในแบบขดกบความชอบใจมากขนเทาไร กยงถกตวตนของคณตอตานมากขนเทานน

ประสบการณในชวตบอกวา สงท ‘ควรท�า’ หรอ ‘ตองท�า’ นน มกเรยกรองก�าลงกายก�าลงใจ ความทมเทเหนอยยากจากคณอยเรอย ส สงทชอบใจหรอ ‘ไมจ�าเปนตองท�า’ ไมได ไมคอยเหนอยเลย

ฉะนน การนกถงสงทควรท�าหรอตองท�า จง

จดเปน ‘ความสามารถ’ ชนดหนง กลาวคอ

ยงใจมความสามารถในการนกถง

สงทควรท�าหรอตองท�ามากขนเทาไร

กยงมแนวโนมจะเอาชนะตวเองได

มากขนเทานน

เราก�าลงคยกนเรองตอสกบตวตน และสงทเราใชเปนบทฝกในการตอส กคอสงท ‘ควรท�า’ และ ‘ตองท�า’

โจทยส�าคญกแคนกใหออกวา สงทควรท�าหรอตองท�านน ‘นาท�า’

เมอนกออกวาสงใดนาท�า กจะเกดความ ‘อยากท�า’ กอตวตามมาอยางงายดาย

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

50 51

แคนกใหออก!ฟงดเหมอนงาย แตจรงๆแลวไมงายเลย

ชวชวตของคณอาจไมเคยรสกวา แมการนกคด กเปนสงทตองฝก ทกคนจะสะสมนสย ‘อยากคดอะไรกคด’ และปลอยใหความนกคดสมสายอยอยางนนเสมอ ตลอดวนตลอดคน

คนท ‘ฝกนก’ เทานน ทจะสามารถเอาชนะตวเองไดส�าเรจ

กอนเรมฝกนก คณตองส�ารวจเขามาเพอใหเกดการยอมรบตามจรงวา ใจเราแขงขน ไมไดท�าตวงายๆ ไมไดยอมเปนทตงใหทกความนกคดเสมอไป

ขอเพยงใจเราปฏเสธความคดหนงๆ ความคดนนๆจะไมมทยนไดเลย

หากเขาใจเหตผลวาท�าไม ใจเราถงปฏเสธทจะคดเรองควรคด ณ จดนน เราเหนชองทาง

เอาชนะใจตวเองแลว

ทนททนกถงงาน เรามกนกถงกอนงานกอนใหญ นกถงอปสรรค นกถงความยากเยนทคงคาง ตลอดจน ‘ความรสกเหนอยยากครงลาสด’ ทยงเดนชดอยในความทรงจ�า

ความรสกเหนอย ความรสกวาตองท�าอกแลว ความรสกวาตองท�างานอกนาน ลวนกอคลนหนาทบในหวคณไดประดจหนใหญขวางทาง ความรสกตอนเจอหนใหญขวางกนเปนอยางไร นาใหเมนหนาหนแคไหน กนนแหละ ทเกดขนกบคณตอนนกถงวาตองเผชญกบงานเหนอยอกแลว

เพอจะแปรสงทควรท�าและตองท�า ใหกลายเปนสงท ‘นาท�า’ กขอใหทบทวนเพอเหนตามจรงวา ในการท�างานนน ไมวาจะเปนงานไหน ตองมรายละเอยดบางอยางทนาตดใจ ดงดดใหอยากเขาไปสมผสจบตองอกครงเสมอ อาจเปนบรรทดแรกทอานงาย อาจเปนการตวดลายเซนหลงตรวจงานเสรจ อาจเปนไอเดยเดดทคณเปนคนคดออก

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

52 53

หรออาจเปนเพยงการฟงเสยงนาประทบใจของใครสกคนในหมลกคาหรอเพอนรวมงาน

เมอนกถงสงใด ความรสกเกยวกบสงนนจะกลบมา ถาคณนกถงสงทนาสนก ถนดมอ ท�างาย หรอไดใจ จะพบวารายละเอยดของงานจะคอยๆผดพรายตามมาในความทรงจ�า ในแบบทนาท�า และชวนใหอยากท�า

แมกระทงระหวางอยในอารมณทอดหย เออยเฉอย หรอก�าลงหลงเพลนเลนเกม อมเอมกบการคยพลามไมรจบ ขอเพยงลองนกถง ‘ความสนกในงาน’ ครงลาสดใหออก คณจะพบวาอารมณเออยเฉอยสะดดกก หรอกระทงยอมแพอารมณอยากท�างาน ซงนนแสดงถงธาตแทวา คณตองการใหชวตอยกบพลงชวตในการท�างาน มากกวาอยกบอ�านาจมดแหงอารมณเกยจคราน

พอนกออก และเกดอารมณอยากท�างานตอ ใหสงเกตเขามาในตวเองอกครง จะพบวา ทงรางกายและจตใจของคณเหมอนถกกระตนใหเขาส

ภาวะพรอมสนองตอบการท�างาน คอ

ปรบเปลยนจากเออยเฉอยเปนกระตอรอรน แปรความนมนมปวกเปยกเปนแขงขน ตนตว หตาสวาง คลายเครองยนตถกจดตดอยางไรอยางนน

ขอใหจดจ�าวา ความคดแบบทจะจดชนวนพลงงานเซนไดตด คอ คดงายๆ คดชดๆถงสงเดยว ไมใชคดซบซอน

คนคดอะไรงายๆแลวลงมอท�าทนท มกรลก รจรง และพรอมท�างานอยางงายดาย สวนทางกบคนคดซบซอนแตไมยอมลงมอท�า ทมกรมากแบบผวๆ และเตมไปดวยขออางยงยากไมใหพรอมท�างานสกท จนแลวจนรอด

สงเกตเขามาในกายใจตวเองดวยวา หาก ‘นกออก’ แลวคณไมยอมลกขนมาท�างานทนท ภาวะพรอมท�างานจะคอยๆเสอมลง และหากชนทจะยอมแขนตกขาตก มอออนเทาออนตอไปอก รางกายและจตใจกจะเหมอนเครองยนตทกระตก แบบพรอมดบ และดเกาแกไรประโยชนมากขน

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

54 55

เรอยๆ

ความเฉอยชา ไมรบผดชอบหนาท ทพอกพนขนจนเหมอนกลายเปนพงผดยดแขนยดขา หรอเปนหนปนเกาะจต สามารถปดการรบรของคณไดถงระดบทวา กนขาวเสรจ กเดนทอๆเหมอนผดบทไมรสกตว ผานจานไมลางจาน ผานแกวไมลางแกว ปลอยใหจานชามชอนสอมสกปรก คราบอาหารเกรอะกรงได เทาๆกบเอกสารส�าคญทปรากฏเหมอนดนพอกหางหม คณอาจอยากเดนผานมนไป ราวกบมก�าแพงทบกนจต คดปฏเสธการเชอมตอกบการงานอยตลอดเวลา

ระลกไววา สงทควรท�าและตองท�า มอยทงทบานและทท�างาน เพยงนกออกและลงมอท�าในทหนงได ความเคยชนกจะเรมกอตว แลวไปตอยอดในอกทหนงได

ยกตวอยางเชน ทบาน เมอตองลางจาน อยานกถงจานชามกองโต แตใหนกถงความสดชนตอนสมผสน�า ตอนไดกลนหอมของน�ายาลางจาน

ตอนเชดลางคราบไคลไดสะอาดหมดจด หากการนกนน ชวนใหคณอยากลางจานได กใชวธนกคดในวถทางของเซนแลว

ความเคยชนอนเปนบวกน จะชวยใหคณนกคดถงงานอนๆอยางเปนบวกไดไมตางกน

คดถงภาพใหญภาพรวมของชวตทงชวต อยาเลงแคบๆแคผลประโยชนทางความขเกยจเฉพาะหนา สงเกตเปรยบเทยบดวา ภาวะไหนนาพอใจ นาใหอยในชวตเรามากกวากน ระหวาง...

พลงเซนทตนตวกบ

อ�านาจความเกยจครานทเซองซม

howfarbooks.com

57

เซน ในการทำางานอยาง เซยน

56

ท�ำงำนดวย คนหำใจทเยนดวย

ขางนอกหลอกใหแสวงหามาเพยงใด กอยาลมวาขางในอยากคนหา

ความเยนขนาดไหนดวย

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

58 59

สมดลแหงเซน อย ตรงกลาง

ระหวางพลงทไมเยนชด กบพลงทไมรอนรน จงกาวขามทงความเกยจครานและความกระสบ-กระสาย เขาถงพลงความเคลอนไหวอนปราศจากทกข ดจการรายร�าอนเปนสข ทงปราดเปรยว ทงออนโยน บนเวทราบนง มนคง และกวางใหญ

การเผลอทอดหยมอตกเทาตก

เปนตนตอของสวนขาด

การเผลอเคลอนไหวอยางเรงรบ

เปนตนตอของสวนเกน

หลงจากเอาชนะตวเอง กะเทาะเปลอกของความขเกยจออกไดระยะหนง นกถงงานแลวเหมอนนกถงขนมตลอด คณอาจรสกเหมอนได

ปลดปลอยพลงความชมชนแบบเซนใหพรงพรไมรจบรสน

บางครง ขณะเคลอนคลองดวยใจเบา คณอาจเหนราวกบทกลางใจ ผดน�าพพวยพงทรงชวตชวาไมขาดสาย ขบดนใหท�างานไดหลายชวโมงโดยไมรจกเหนดเหนอย

ระหวางแหงหวงเวลาดมด�ากบงานอนเป นสข ธรรมชาตด ง เดมของใจ ทพร อมกระสบ กระสาย หรอพรอมจะรอนรน อาจบบใหใจเปนทกขในชวงใดชวงหนง โดยเฉพาะชวงทเผลอลมสงเกตสมดลทางความเยน

จดสงเกตการเสยสมดลทางความเยน กคอความรสกอนเปนทกขกบอปสรรคในปจจบน หรอความรบรอนจะเอาอนาคตใหไดทนทเดยวนน

ความทกข ความกระวนกระวายของคณ

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

60 61

อาจรบกวนธรรมชาตมากกวาทคด เมอธรรมชาตภายนอกและภายในถกรบกวนมากเขา ชวตจะปรากฏคลายคลนความสบสน ระส�าระสาย ผคนรอบตวใจเตน ตวคณเองกใจเตน ไมวาท�ายอดสกแคไหน ไดรบเหรยญเชดชสกกงาน ไมนานกจะรสกแนนอก อดอดใจ อยากตะโกนโพลงออกมาวา ‘ไมไหวแลว!’

บนเสนทางแหงเซน เมอตองหมกมนกบงานภายนอก ตองไมลมส�ารวจจตภายใน แลวสดทาย คณจะพบวาตวเองท�างานไปดวย มสตคนหาใจทเยนเขามาดวย มสตคดแยกใจทรอนออกไปดวย

การเรมตน ควรฝกสงเกตธรรมชาตความเปนไปเอง เชน หลงจากแกปญหาหรอครนคดเกยวกบงานนานๆ จะเกดความเครยดทางกายและทางใจขนมาเปนธรรมดา ไมอาจปองกน กบทงไมใชเรองนากงวล เพราะในทสดความออนลาจะเตอนใหคณหยดพกจากงานไปเอง

แตหากเกดอาการ ‘พบปญหาแลวเครยดทนท’ ทงทยงไมทนไร ไมทนไดคดแกปญหาแมแตนดเดยว อนนนคอสวนเกน คณก�าลงเครยดทงทไมจ�าเปนตองเครยด

นนคอการออกนอกวถทางของธรรมชาต และนนแหละ การเบยงเบนออกจากวถแหงเซน

นสย ‘เครยดกอนคด’ จะเปนปญหาของจตในการท�างานระยะยาว นสยนเปนบอเกดของการคดมาก

คดหนง แตเครยดเกา

กงวลยาว แตคดหาทางออกจรงๆเพยงสน

ยงไมทนออกเทากาวทสอง กอยากลองวกกลบมาหากาวทหนงใหม

เมอมาอยบนเสนทางของเซน ขอใหหมนระลกวา สงใดเปนสวนเกน สงนนไมจ�าเปนตองรกษาไว

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

62 63

ยงถาสวนเกนนนเปนโทษ กยงจ�าเปนตองหาทางก�าจด

หากหาไมเจอวาสวนเกนอยตรงไหน ใหสบหาจากกายกอน

ถามตวเองวา

ฝาเทาก�าลงเกรงหรอคลายออก

ถามตวเองวา

ฝามอก�าลงก�าหรอคลายออก

ถามตวเองวา

หวควก�าลงขมวดหรอคลายออก

ความก�าเกรงหรอขมวดรด ไมเคยชวยใหคณแกปญหาไดดขน ตรงขาม อาการเหลานนจะ

กดดนใหคณรสกวา ตวปญหามน�าหนกมากเกนจรง

สวนความคลายออก แมอาจไมชวยใหคณแกปญหาไดทนท แตกจะผอนหนกใหเปนเบา หรออยางนอยตวปญหากมน�าหนกเทาทมนเปน ไมใชดเกนไปกวานน

การฝกอยางเรยบงายแตไดผล อาจเปนเพยงการเฝาสงเกตอยทงวน ดวยความตงใจวา ถาหวควขมวดเมอใด คณจะรสกตวและคลายมนออกทนท

ความเคยชนทเกดขน จะน�าคณไปสการคนพบความจรงทวา

การขมวดควมกเปนเพยงสวนเกนทางความคดทไรสต ไรความเยน

การขมวดคว เทากบการเพมความเครยดทบทางกายภายนอก อนจะส งผลเข ามาถงความคดภายใน ประดจก�าแพงทยกขนขวาง

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

64 65

ทางออก หรออยางนอย กเปนมานหมอกบดบงทศนวสยเบองหนา

ครงหนา เมอเจอปญหานดเดยว แตคณกลบขมวดควมาก ลองคลายออก แลวสงเกตวาเหมอนลดก�าแพงหนาทบลงหรอไม

หากใช คณรสกตวเบา และเหมอนเหนทางขางหนาโปรงโลงขน กสงเกตตอไปวา ใจคณโปรงโลงเพราะปลอยปละดดาย หรอพรอมจะแลนเขาไปจดการแกปญหาทนท

เมอรจกเผชญหนาปญหารอนๆดวยความเยอกเยน ไมปลอยปละละเลย แนวโนมคอคณจะเหนตวเองโกรธนอยลงเมอถกกระทบกระทงหรอถกขดขวาง กบทงจะพบความจรงอนนายนด คอ เมอเจอเรองยงยากนาสบสน จตจะยงคงสงบ คอยๆเหนทกสงปรากฏตามล�าดบอยางเปนระเบยบได

เมออยทามกลางความวนวาย ใจจะยงคงสงบกบตวเองตามล�าพง

เมอเกดความขดแยงทภายนอก ภายในยงคงรกษาความราบรนกลมกลนไว

หวงเวลาแหงความสงบเยนในทามกลาง

ความวนวาย คณจะรสกเหมอน คนพบโดยไมตองแสวงหา อยกบทโดยไมตองวง

ออกไปขางนอก

นนเพราะอะไร? เพราะความสงบทแทจรงด�ารงอย แล ว มความเปนไปเองอย แล ว ณ จดเรมตนในตวคณ แตทผานมา ความเคลอนไหวอนผดพลาดคลาดเคลอน เลอนคณหางจากใจกลางความสงบ กระทงความเยนกลายเปนสงไมคนหนามาเสยนาน

ความเยนอยทนท�างานดวย คนหาความเยนไปดวย แลวจะ

พบเองอยางงายดาย

howfarbooks.com

67

เซน ในการทำางานอยาง เซยน

66

ท�ำงำนเหมอนท�ำทำน

จตทเปนทาน มความพรอมสละทกขออกจากตว มความสวางพรอมขบไลความมดออกจากตน มความรสก

เหมอนเปนเจาภาพโรงทานไดทกท ทกเวลา

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

68 69

เซนมธรรมชาตเปดแผ สวางใส ออนละไม ในสมผสของผฝกเพอเขาถง แมเรมแตะตองทตนทาง กอาจรสกได

แตธรรมชาตของมนษย ทงมนษยแรกเกด และมนษยทเตบโตมา ดจะสวนทางกบเซน เพราะนบแตรองอแวเปน มนษยกมใจอยากเรยกรองเอาเขาตวทกระดาง มความนอยเนอต�าใจอนหมองหมน และมความเหนแกตวอนคบแคบ

หน�าซ�า พอโตขนมาจากความเปนทารก มนษยบางคนกลบยงกระดางขน หมองหมนลง และคบแคบกวาเดมเสยอก เพราะมแตจะสงสมความอยากไดและอยากเอาเพม ไมเคยมแกใจอยากสละออกบางเลย

เมอใหไมเปน เมอเหนแตทางกอบโกย ชวตกเหอดแหงแลงน�าใจ ปดทางรจกธรรมชาตภายในอนเปดแผ เฝาเวยนวนอยแตในเขาวงกตแหงความคบแคบ ทรมานใจเหมอนไรน�าดม ไรอากาศบรสทธ ไรทองฟากวาง ทวากปกใจใครหลงวนอย

อยางนน

จะเขาถงเซน ตองไหลตวผานสายธารแหงน�าใจอนชมชน มใชดนเดนผากลางทะเลทรายแหงความแลงน�าใจอนแหงผาก

หากพบวาตวคณมแตความรสกขดแยง เหนแตความแหงแลงทงภายในและภายนอก อาจเพราะคณมชวตทฝนธรรมชาตอย

ลองมองดแขนขาและเนอตว ท�าความรสกถงสายลมและลมหายใจ แลวนกถามตนเองงายๆ เชน

ธรรมชาตบรจาคโลกทงใบมาใหคณ

แลวท�าไมคณไมคลอยตามธรรมชาต

ดวยการสงตอโลกสวนตวใหใครบาง?

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

70 71

โลกของคณ คอ บอพลงบอหนง ทพรอมจะแปรรปความคดไรตน ใหปรากฏเปนสงจบตองไดในโลกภายนอก

ไมมใครร ไมมใครเหนโลกภายในของคณ จนกว า โลกภายในของคณ จะปรากฏตวกระทบกระเทอนโลกภายนอก หรอตงมนเปนรปธรรมอยกบโลกภายนอกดแลว

หากโลกภายในของคณเตมไปดวยความคดสรรสรางสงด สงทสวาง สงทใหความอมหน�า ในทสด โลกภายนอกจะปรากฏสงด ทสวาง และใหความอมหน�าขนมา

ใหความสวางกบโลกไวอยางไร

โลกของคณกอยางนน

ทงภายนอกทตาเหน

ทงภายในทใจรสก

ลองสงเกตด ทกครงทไมเผอแผ คดแตจะเอาเขาตวทาเดยว จตจะเหมอนถกของหนกทคณ ‘เอาเขาตว’ มากดทบ และเมอมากขนเรอยๆถงจดหนง กเกดความอดอดแนนอก ตรงขามกบการเผอแผออกจากตวใหคนอน ทจตคลายสลายเปลอกหนาๆออก เปดเผยความผองใสสบายเบาในตน

เมอสามารถสงเกตเปรยบเทยบเชนนนได คณจะเรมตาสวาง เหนหนทางเขาถงเซนดวยจตท

เปนทาน ท�างานในอาการเผอแผทกครงทท�างานในอาการเผอแผ จตจะแผ

ออก และคอยๆกวางขนเรอยๆ ตามวนเดอนปทผานไป รสกไดดวยตนเอง

เมอจตตงมนอยในอาการเผอแผ คณจะตระหนกวา จตทเปนทานหาใชจะเกดขนไดเพยงเมอเดนเอาเงนไปใสกะลาขอทาน และหาใชจะเกดขนไดเพยงเมอไปวดเพอท�าสงฆทานกบเหลาภกษสงฆ แตเกดขนไดเสมอเมอคณคดรนน�าใจ คดเสยสละแรงกายแรงใจ เพอใหคนอนมความสข

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

72 73

มากขน

แคคดอยากใหคนอนมความสข ไมตองถกคณเบยดเบยน กเรยกวาเปนทานแลว

ทานอนเกดจากการอยากใหความสข เรยกวา ‘เมตตา’ สวนทานอนเกดจากการอยากเลกเบยดเบยน เรยกวา ‘ศล’ เมอใดบรบรณดวยเมตตาและศล เมอนนจะรวา ‘มหาทาน’ เปนอยางไร

แตในชวงทจตยงไมตงมนในอาการเผอแผนน ทงเมตตาและศลอาจโคลงเคลง ตงอยไดไมนาน เหมอนของปลอมทแตกพงงายเมอตองผานดานหน

การจะเปลยนทองเทยมเปนทองแท ตองตงใจใชเสนทางการท�างานเปนการท�าทานทงหมด

หากเหนไดวา จตทเปนทาน มหนาตาอยางไร กจะรวา คดแบบใด พดค�าไหน หรอท�าอยางไร จงกอใหเกดน�าจตทเปนทานขนมา

ยกตวอยางเชน หลงจากเหนเดกขายพวงมาลยหนาตานาสงสาร คณเกดความคดอยากชวยเหลอ อยากเรยกเขาเขามาหาดวยค�าพดดๆ อยากใหเศษสตางคทมในกระเปาแกเขาทงหมด ทงทไมอยากไดพวงมาลยมากนก แลวควกกระเปาเพอ ‘บรจาค’ เศษสตางคสมความตงใจ จากนนบงเกดความอมเอบ สวางเยน นนเองคอขณะแหงการเหนจตทเปนทานบงเกดขน

ค�าถามคอ ในทท�างาน จะใหคดแบบใด พดค�าไหน หรอท�าอยางไร จตทเปนทานชนดนน จะเกดขนบอยๆ?

คณตองพบปะผคนบอยทสดในทท�างาน โอกาสฝกจงมอยในทท�างานมากทสด

แตคนในทท�างานไมไดนาสงสารเหมอนเดกขายพวงมาลย บางคนนาหมนไสเหลอทนดวยซ�า แลวจะใหทานกบคนเหลานนอยางไรไหว?

เมอมาถงปากวถแหงเซน โจทยส�าคญในชวตของคณ ไมใชการเอาเรองเอาราวกบคน

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

74 75

นาหมนไส แตเปนการท�าจตตนใหเปนทาน ทตรงน คณจงตองเหนใหไดวา แมแตคนนาหมนไสกเปน แบบฝกหด มใชมวแตไปนบวา การพบปะพดคยกบเขา เทากบการโดนทารณกรรมทางวญญาณเหมอนทผานมา

และเพอทจะฝก กอยาเรมฝกดวยการสรางความขดแยงกบตนเอง หากทรมานใจทตองพบเจอบคคลนารงเกยจ ใหยอมรบวาเกดความทรมานใจ

เมอใดยอมรบความรสกไดตามจรง

เมอนนยอมเกดสตเหนเขามาทจต

เมอเกดสตเหนเขามาทจต สตยอมบรรเทาความทรมานใจใหเสอมลงไปเอง ไมชากเรว

ณ ขณะแหงการเหนความทรมานใจเสอมลงใหด คอ ณ ขณะแหงการเหนจตทสบายขน

และ ณ ขณะแหงการเหนจตทสบายขน คณจะรสกเหมอนถอดแวนแหงอคตออก สายตาและกระแสใจโปรงโลงพอจะสมผสรถงความทบตนของคนเหนแกตว สมผสรถงความมดบอดของคนพดเอาแต ได สมผสร ถ งความร มร อนของคนหยาบคายรายกาจ

ณ ขณะนน คอชวงเวลาแหงการสมผสกอนทกข กอนรอน ในตวผอน คณจะมองขามอตตานาเกลยด หรอความบาอ�านาจใดๆทหอหมตวเขา แลวแทงทะลเขาไปถงวญญาณอนมดด�า เหนตวตนอนตงอยเพอท�ารายคนอน ซงทสดกยอนกลบมาพนธนาการตวเขาเองไวกบความรายกาจนน

แลว ณ ขณะนน ทความเหนใจผอนอาจเกดขนได

เขาทกขกบความรายของตนอยแลว!

ดวยใจทละเอยดออนพอ คณจะพบวา ทท�างานอาจไมมคน ‘นาสงสาร’ เหมอนเดกขาย

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

76 77

พวงมาลยตามสแยก แตมคน ‘นาเหนใจ’ อยเตมไปหมด

แมกระทงคนทนารงเกยจทสดในโลก กดสมควรไดรบความชวยเหลอใหนารงเกยจนอยลง

เมอฝกเหนใจตนดวย เหนใจเขาดวย ทท�างานจะเหมอนโรงทาน คณจะท�างานเหมอนท�าทานดวยความรสก ‘ยงให คอ ยงได’ และ ‘ใหเปลา คอ ไดเปลา’

การให ใหไดสามทาง แตการได ไดไมจ�ากด

ทางแรกของการให คอ ‘ใหแรงกายเปนทาน’ คนสวนใหญมองวาใครท�างานนานกวา แปลวา ถกเอาเปรยบแรงกาย ถกเอาเปรยบเวลา ถกเอาเปรยบสมอง ขอใหมองตามจรงวา การท�างานนานกวาใคร คอ การไดประสบการณเกนใคร ไดสะสมทกษะความสามารถเกนตวเอง คนอนเหนแกตวแลว ‘ไดเปรยบ’ สวนคณใหทานแลว ‘ไดประสบการณ’ ผลตอบแทนแบบเซน อนไดแก

พละก�าลงในการท�างาน ยอมเขาฝายคณเอง

ทางตอมาของการให คอ ‘ใหค�าพดเปนทาน’ คนสวนใหญพดอยางทอยากพด หรอคดถงประโยชนเขาตว ไดหนาไดตาแลวจงพด แตดวยจตทเปนทาน จะเปลยนเปนคดหวงประโยชนแกผฟงแลวจงพด เชน เมอเหนเขาท�าผด จตทเปนทานของคณจะฉลาดรวา ดาไปกรงแตจะสรางความเจบใจเพม สใหก�าลงใจและคอยๆชทางถกไมได เขาจะมแกใจปรบปรงตวใหดขนจรง เมอใหทานเปนค�าพดอยเชนนน ผลตอบแทนแบบเซน อน

ไดแก ความฉลาดพด ยอมเขาฝายคณเอง

ทางอนเปนทสดของการให คอ ‘คดใหผลงานเปนทาน’ คนสวนใหญคดท�าสนคาเพอหาก�าไร คนสวนนอยคดอยากไดสมผสอนเปนสขจากลกคา ดวยการสรางไอเดยดๆทไมเปนอนตราย หรอดวยการคดควบคมคณภาพสนคาใหได

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

78 79

มาตรฐานเกนราคา คดเชนนน ยอมรวมเอาน�าใจไวในการผลตสนคาดวยแลว ยงลกคาพอใจมาก จ�านวนลกคายงเพมพน ผลตอบแทนแบบเซน อน

ไดแก มหาสมทรแหงความสข ซง

หลงไหลมาจากปวงชน ยอมเขาฝายคณเอง

หลงจากใหทานกบคนอน พอทจะรสกถงความสวางทางจตแหงตน คณจะพบวาใหทานกบคนอน กคอ ‘ใหความสวาง’ กบตนนนเอง

การมน�าใจรนใหคนอน กคอการเพมน�าเลยงใหจตตนชมชนเอง

แมในวนทไมมใครใหคณท�าทาน อยวางๆ คณกสามารถคดบรจาคความทกข บรจาคความกระวนกระวาย ใหกลบคนสความวางได เพราะเลกหวงทกข เลกหวงเศษเงน เลกหวงแรงงาน เลกหวงถอยค�าสะใจ และกระทงเลกหวงความโกรธความเกลยดไวกบตวเสยได

เปนสขกบการนอมใหอยางออนโยน

howfarbooks.com

81

เซน ในการทำางานอยาง เซยน

80

คดจำกควำมวำง

คดไมได อาจเพราะไมไดคด แตไปตดอยกบอารมณวาวนทาเดยว

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

82 83

รสของเซน คอรสของความวาง แตมใชเปลาสญไรแกนสาร ทวาวางอยางเปนฐานของความฉลาดขนสงสด เทาทคนคนหนงจะฉลาดได

เซนมใชความฉลาด แตเปนพนทกวางโลงใหความฉลาดปรากฏชด แมผมาถงเพยงตนทางแหงเซน กอาจรสกวา ฐานแหงความวางในตน เออใหความฉลาดฉายแสง หรอแสดงปญญาอยางรวดเรวกวาทเคย

ความฉลาดเยยงมนษย มกวดกนด วยก�าแพงปญหา ยงท�าลายก�าแพงไดเรวขนเทาไร กยงแสดงอานภาพแหลมคมทางความฉลาดมากขนเทานน

แตทคนเราแกปญหาไมได หรอแกไดเชองชา บางทมใชเหตเพราะสมองไมโต แตเปนเพราะจตเลก ไมคอยเหลอทว างใหกบทางออกของปญหาสกเทาไร

เมอจตไมคอยเหลอพนทวาง กเหมอนเวท

คบแคบ รกของ ไมมพนทใหกระโดดโลดเตนแสดงความสามารถ

เมอแสดงความสามารถไมได จะตางอะไรกบไมมความสามารถเลา?

หลายคนรสกอยในสวนลกวาตนเองเปนคนมความสามารถ ฉลาดคด แตเหมอนมอะไรฉดจตฉดใจ ยอแขนยอขา หรอเหมอนถกบางสงตรงไวให ‘โงอยกบท’ ออกตวไปไหนไมรอดสกท จนไมรจะตดสนตนเองอยางไรถกวา เปนคนโงหรอเปนคนฉลาดกนแน

มนษยมความฉลาด แตบางทอาจประสบภาวะเสนผมบงภเขา คอ มความวนวายใจกดกน สกดกนความฉลาดอย

ถามตวเองงายๆ กอนคด เกดอะไรขนกบจตใจ

วนกอนคด หรอวางกอนคด?

ถามตวเองวาเปนความจรงไหม ตอนท ‘คด

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

84 85

ไมออก’ หรอ ‘ท�าอะไรไมถก’ หรอ ‘ไมรจะเรมจากตรงไหน’ หาใชเพราะคณคดไมได

แตเปนเพราะ ไมไดคด ตางหาก!

คณแคก�าลงปนปวน วนวายใจเกนกวาทจะคด

วนกอนคด เรยกวาคดจากความวน

ตอนคดจากความว น จตจะเตมไปดวยความอลหมาน สบสน มองไมเหนตนทาง มองไมเหนปลายทาง พรอมจะกระโดดจากจดหนงไปหาอกจดหนงแบบไรล�าดบ กบทงพรอมจะวกวนอยแถวๆจดเรมต น ด วยความคาดหวงว าจะมปาฏหารยพาคณกระโจนไปถงจดสดทายไดทนใด

เมอวนวายจนเคลอนไหวไมถก เมอผกใจไวกบความวนวายไมวางเวน จงไมแปลกทคณจะรสกเหมอนถกยอแขนยอขา ใจหนงอยากลงมอท�างาน แตอกใจกลบอยากเมนใหไกล ไถลไปท�าอยางอนกอน หรอทงงานไวกลางคนเสยเลย

คราวหนา ถาตองดวนกระโจนเขาแกปญหา หรอสรางสรรคสงใหมขนมา ทงท ‘รสกวาไมพรอม’ ใหส�ารวจดวาในใจเกดความวาวนแคไหน

หากรสกถงจตใจในตน และหากยอมรบไดตามจรงวาวาวน จะเกดปรากฏการณลองหนหายไปของความวาวน แทนทดวยความรสกวายวางอยางงายดาย เหลอแตกายทนงอย เหลอแตกายทยนอย อยางรวาไมวนแลว

วางกอนคด

นนแหละ

คดจากความวาง

วางแลวคอยลงมอท�างาน จะเหมอนท�างานโดยสะดวก ไรสงกดขวาง กบทงมเวลาเหลอเฟอทจะจดการแกปญหาตางๆดวยความใจเยน

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

86 87

ดวยความรสกโลงวางในใจแลวคอยคด จะท�าใหคณเหนอยางชดเจนวา ขนแรกตองท�าอยางไร

หากไมร กตองเรมตนจากการหาความร รใหไดวาจะตองถามใคร รใหไดวาจะคนควาจากไหน

หากรแลว แตหาค�าพดไมได กตองเรมตนจากการเหนภาพในใจใหชด วาคณตองการท�าอะไรใหเกด และอะไรทจะเกดนนควรมหนาตาแบบไหน

หากภาพในใจไมชด กตองเรมตนจากสงเลกๆทชดเจน จบตองไดจรง โดยอาจพดกบตวเองเบาๆ แตชดถอยชดค�าวาคณตองการอะไร เชน ‘ฉนจะท�าใหเขาเรมเขาใจ ดวยประโยคแรกสนๆ งายๆ’

หลงจากพดกบตวเองจบ ลองส�ารวจเขามาในใจ คณจะรสกวาไดโจทยทแจมชด กบทงเปาหมายดมน�าหนก ไมเลอนลอย รวมทงรสกเหมอน

มความสบายใจแทนทความวาวนทสญเปลา

ค�าตอบทตองการ อาจผดขนมาเฉยๆแบบไมรเหนอรใต จากความวางโลงสบายใจนนเอง

ถาจ�าไดแมนวา ‘ความวางทชวยใหคดออก’ หนาตาเปนอยางไร และ ‘ความวนทกดดนใหคดไมออก’ หนาตาตางไปแคไหน นนแหละ เทากบ

คณได แมบททางจต ในการทะลวงผานปญหาทกดานแบบครอบจกรวาลแลว

แตแมเขาใจหลกการ ‘วางกอนคด’ ไดดเพยงใด หรอกระทงเรม ‘คดจากความวาง’ ไดบางแลว แตนสยอนเปนอปสรรคทางความวางหลายๆอยางทสงสมไว กอาจหามคณจากการเขาถงความวางไดในหลายโอกาส

ถาเปนเชนนน กจ�าเปนตองแกทตนตอ กลาเผชญหนากบความจรงวาคณก�าลงฝงตวอยกบนสยชนดไหน

บางคน พอเจอขอผดพลาดเมอใด ในหวจะ

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

88 89

หาคนผดทนท และวนเวยนอยแตจะคดสบหาคนผดไมเลก จนไมเหลอพนทในหวใหคดหาทางออกใดๆเลย แมแวบคดหาทางออกไดหานาท กวกกลบไปคดถงคนผดเสยหาสบนาท

บางคน พอเกดขอตดขด กสะสมความเคยชนทจะผละตวออก เพกเฉยเยนชา ไมรรอนรหนาว ในใจทบแนนไปดวยวธคดแบบ ‘ไมอยากรบผดชอบ’ หรอ ‘ไมอยากท�าใหเสรจ’ กระทงปกใจคดวา ชางมน ไมตองรบผดชอบใหเสรจกได

บางคน ไมมขอตดขดภายนอก อกทงมเวลาเหลอเฟอใหจดการกบภาระตรงหนา จนกลายเปนเกดอปสรรคภายใน คอ ใจคดแตวา ‘ไมมอะไรตองหวง’ และ ‘อกนานกวาจะจ�าเปนตองท�า’ ถาคณเปนพวกมอสระมาก แลวประจความคดไมหวง ไมท�าอะไรเลยไวในใจมากๆ ในทสดกจะ ‘ไมอยากหวง’ และ ‘ไมอยากท�าอะไร’ เอาเลยจรงๆ

เพอใหใจวางจากอปสรรคตางๆ ขอใหระลกวา ไมมทางลด ไมมทางเลยง คณจ�าเปนตอง

ยอมรบ ณ จดเกดอปสรรคของความวาง

ถาเกด ขอผดพลาด แลวชนทจะคดหาคนผด คณตองฝกนสยทางความคดใหมทนท แทนทนสยทางความคดเดมใหไดทกครง เชน คนผดเอาไวทหลง แกปญหาเฉพาะหนาใหไดกอน แกไดแลวคอยจดการกบคนผด ถาปลงความคดไดจรง แตละครงใจจะวางขนมาขณะหนง ซงอาจเปนขณะใหญพอจะชวนใหคณคดเดนหนาแกปญหาไดส�าเรจ และเมอแกไดส�าเรจจรง คณคอยเหนชดวา แกปญหาลลวงเมอใด คนผดจะดผดนอยลงกวาเดมมาก อาจมากพอจะท�าใหเตมใจยอมรบวา ไมไดมใครผดอยคนเดยว และแมคณเองกมสวนผดอยเหมอนกน

ถาเกด ขอตดขด แลวชนทจะคดปลกตว ไมรบผดชอบ ไมอยากสานตอใหเสรจ คณตองฝกนสยทางความคดใหมทนท แทนทนสยทางความคดเดมใหไดทกครง เชน ถาไมไปใหถงทหมาย กเหมอนขแพทยอมนงกลางทาง คณจะเหนสภาพมอออนเทาออนของตวเองวา เหมอนขแพ

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

90 91

กลางทางจรงๆ และ ณ เวลาทเหน ใจจะวางขนมาขณะหนง ซงอาจเปนขณะใหญพอจะชวนใหลกขนเดนหนาตอ แลวหลงจากนน คณจะเหนไดชดวาการแกไขขอตดขด กคอการตอส สทละชวโมง สทละวน จนในทสดกเกดพลงของนกส สามารถท�าลายอปสรรค บงเกดความรสกเหมอนคนวงปรเขาสเสนชยจนได

ถา เหลอเวลามากเกนไป แลวชนทจะคดเถลไถลไปท�าเรองเหลวไหลไรแกนสาร คณตองฝกนสยทางความคดใหมทนท แทนทนสยทางความคดเดมใหไดทกครง เชน หากมเวลาเพอสะสมความประมาทมากนก กหนมาขดเสนตายใหมใหตวเองเลกประมาทจะดกวา จากสองสปดาหเหลอสองวน ใจจะวางขนมาขณะหนง ซงอาจเปนขณะใหญพอจะชวนใหคณสนความประมาท รบท�างานดวยความเยนใจ ซงเมอส�าเรจเสรจสนจรง คณจะเหนวาเวลาทเหลอหลงจากงานเสรจ อาจเปนเวลาทมไวส�าหรบท�าใหงานสมบรณขน หรออยางนอยกดขนจนตองยอนกลบมา

ขอบคณความไมประมาทของตวเอง

คดอยางไรแลววางจากอปสรรค ความคดนนอยบนวถแหงเซน

พอวางจากอปสรรคทางความคดแลวคดใหม คณจะพบวาความคดใหมนนถกยง หรออาจกลาววา วถแหงเซนสรางความคดนนขนมากได

howfarbooks.com

93

เซน ในการทำางานอยาง เซยน

92

เกงงำนอยำงเปนไปเอง

เรองหนของใจวาวน อาจเปนเรองขผงของใจนงวาง

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

94 95

อยกบเซน คออยกบ ‘ความนง’ แต

เปนความนงทพรอมจะเคลอนไหวฉบพลน สนองตอบสรรพสงอยางสอดคลองและเปนไปเอง หาใชความนงทเอาแตอยเฉยไรงานไม

อยกบเซนคออยกบ ‘ความวาง’ แตกเปนความวางทพรอมจะใหก�าเนดพลงงานสดชน หาใชความวางทหอเหยวไรเรยวแรง หรอสบเอาพลงงานจากคนอนมาชวยค�าจนตน

ไมวาจะอยกบเซนในเมองหรอในปา ไมวาจะอยกบเซนเยยงมนษยเงนเดอนหรอเยยงนกบวช เซนไมเคยชมชอบใหคณละทงหนาท ไมเคยยอมใหคณทอดธระ และไมเคยสนบสนนใหคณเอาเซนมาแอบอาง เพยงเพอจะไดประพฤตตนเยยงกอนหนไรวญญาณ หาประโยชนอนไมไดมากไปกวาตงเกะกะทรมทาง

ผถงเซน ยอมถงพลงแหงการสนองตอบอนฉบไว ดงเชนนกประลองดาบทนงจรง แลวเกดสมผสอนละเอยดออน รสกถงความ ‘ไมนงจรง’

ในฝายตรงขาม

ผ ไมนงจรงนน แมยงท�าเปนเฉยเมยไมขยบเขยอนอย กถกรโดยผนงกวาไดวา ทแทก�าลงหายใจดวยความกลวหรอความกลา ก�าลงก�าเกรงหรอผอนคลาย ก�าลงคดจโจมหรอรอโตตอบ กบทงเมอเกดความเคลอนไหวใดๆขนมา ผนงอยางเซนยอมโตตอบโดยปราศจากตวตนผตงใจตอส เหลอแตธรรมชาตการเคลอนไหวตอบโตทเหมาะสมและเป นไปเอง จงพร อมพล วพลกตามสถานการณอยางทนทวงท ราวกบคาดการณลวงหนาไดเสมอ

เชนกน เหลานกกฬาผเกงกาจ ลวนรจกภาวะนงอยางพรอมเคลอนไหวตอบโต กบทงรจกภาวะวางอยางพรอมปลดปลอยพลงงาน เมอใดพวกเขาฝกฝนจนเขาถงความนงวาง กจะรสกถงชวขณะแหงความเกงกาจทไรตวตน ตลอดจนความแหลมคมแหงปฏภาณทปรากฏเองโดยปราศจากการเคนคด

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

96 97

โดยธรรมชาต จตจะนงวางอยกบงานไดกดวยสองปจจยส�าคญ หนงคอ สนกกบงานนานพอ และสองคอ สามารถสงเกตความเปนไปของกายใจ

ความสนก วดจากความดงดดใหเตมใจจดจออยกบงาน

ความสามารถสงเกตกายใจ วดจากการรตวไดทนทวงทวา ความจดจอในขณะหนงๆ มคณภาพดหรอแย อวยวะตางๆออนควรพรอมท�างาน หรอวาสวนใดก�าลงก�าเกรงไมพรอมทจะท�าอะไร

คนสวนใหญฝนใจท�างานตามค�าสง ใจจงเกดแรงผลกระหวางท�างาน

คนสวนใหญไมสงเกตความเปนไป ทงทางกายและทางใจ เมอก�าเกรงเครงเครยด กยงคงตงหนาตงตาประกอบภารกจตอไป โดยไมร จกท�าความผอนพกใหเกดขน

จดเรมตนทส�าคญ จงเปนความเขาใจ

เมอจดจอกบงานอยางสนก

กบทงรความเปนไปทางกายใจ

ยอมไดชอวารทงในและนอก

ไมสรางความขดแยงระหวางในกบนอก

ในและนอกจงประสานกนอยางราบรน

ความราบรนระหวางจตภายในกบงานภายนอก ใหผลเปนความสบายใจ ความสบายใจอยางคงเสนคงวานนเอง จดชนวนความนงวางขนทกลางใจได

เปาหมาย ของการท�างาน คอ การท�างานดวยใจทนงวาง

แต โจทยส�าคญอนดบแรก มใชอยท ‘ท�าอยางไรใหนงวาง’ แตเปน ‘ท�าอยางไรจะพบงานนาสนก’

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

98 99

ถา ‘ความบงเอญ’ ไมอาจพางานนาสนกมาเจอคณ คณกจ�าเปนตองอาศย ‘ความจงใจ’ พาตวเองไปพบกบมนแทน

ลอง ลอง และลอง ใหความอยากเจองานนาสนกพาคณเดนไป นกถงการท�างานเหมอนการท�าทาน ไมมงานใดฝกใหคณท�าทานไดเทางานอดเรกอกแลว

ชวตแตละคนมเวลามากพอจะท�างานอดเรก งานอดเรกแตละอยางมความเขากบตวคณไมเทากน ดงดดใจคณไดไมเทากน ลากดงพลงแหงความเตมใจของคณออกมาไดไมเทากน ยงลองพาตวเองไปพบกบงานอดเรกหลากชนดขนเทาไร เทากบยงสรางโอกาสพบงานทท�าใหหตาสวาง มากขนเทานน

เราจะพบความจรงปรากฏอยทวไป หากใครสงสมความสนกกบงานอดเรกมาตงแตตนวย ท�ามานานกอนถงเวลาตองท�างานหาเงน บารมทางความร ความสามารถ ความเกงกาจ ตลอดจน

วธมองเหนรายละเอยดตางๆของงาน จะไมท�าใหเขานอยหนาใคร และในทสดงานอดเรกอนเปนทรก ทเขาทมเททงชวตให มกสรางอาชพเลยงชวตเขาไดไมยาก จะโดยทางตรงหรอทางออมกตาม

เมอพบงานอนนาสนก คณอาจบอกตนเองถกตงแตเรมๆวา ในทสดคณจะเขาถงความนงวางอยางเซนจากงานนนไดไหม แคดความเปนไปทางใจนเอง

งานนาสนกส�าหรบคณ พอจะเกดไฟแหงความกระตอรอรนไหม?

คณกระตอรอรนไดนานพอจะมใจจดจออยเรอยๆไหม?

คณจดจอนานพอจะอยากเหนความคบหนา แตกตางไป ไมย�าอยกบทไหม?

ค�าตอบจะบอกคณชดวา งานนนแหละ ใชหรอยง และใชแคไหน

ความสนกในงานทแทจรง ตองไดจากความ

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

100 101

คดสรางสรรค พฒนากาวใหมขนมาจากรอยเทาเดม สามารถเหนความคบหนาทงจากผลงานอนเปนภายนอก ตลอดจนคณภาพทางจตอนเปนภายใน

ขอใหจ�าไวเถด การจะดวาคณสามารถเปน

มออาชพ ทางดานไหน ไมใชวดเอาจาก

ความสนกอยางตอเนองเทานน แตตองดดวยวา

คณมความ เตมใจ ทจะ เหนพฒนาการ

ของงานดานนนๆเพยงใดดวย

ธรรมดาเมอเหนพฒนาการของงาน ใจคณ

จะกระตอรอรน ใจทกระตอรอรนไมหดหเซองซม

นน จะท�าใหคณหตาสวาง สามารถมองเหนชดทง

ความปรากฏของงานภายนอก และสมผสชดทง

ความปรากฏของใจภายใน

คณจะพบวา ใจธรรมดานน พรอมซดสายวกวนไปกบงาน มลกษณะคบไปขางหนาแลวหยด

บอยๆ ท�างานยงไมทนเกดสมาธ กอยากหนเหไปเพลนเลนทางอนแลว

สวนใจทพรอมจะถง ความนง ไปกบงาน ตองมลกษณะคบไปขางหนาเรอยๆ ไมวอกแวกกบสงรบกวน

แตความนงอยางเดยว ไมอาจปลดปลอยพลงความสดชนและลวดลายมหศจรรยไดเตมท

ใจตองเขาถง ความวาง กอนเกดงานดวย ทกความเปนไปไดจงอาจเกดขน

ความวาง สรางไมได อยาคดเปนอนขาดวา แคนกถงความวาง แลวสภาพวางจะเกดขน

ความวางมใชสงทอาจเคนออกมาจากความจงใจอนหนาทบ แตความวางจะเปดเผยตวเองวา

มอยแลวทกลางใจ หลงจาก สวนเกน อน

รกรงรงถกปลดปลอยทงออกไปไดหมด

แมบท วธทงสวนเกน ออกจาก

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

102 103

กายและจต กคอการฝกสมาธ เพอจะท�าสมาธแบบเซน คณตองลบลางความเชอเดมๆ และหนมาท�าความเขาใจใหถกตอง ตรงกบวถแหงความวาง

หลงจากเขาใจไดถก คณจะพบความวางในตนไดทกหนแหง แมก�าลงนงท�างานอยทโตะ หรอกระทงนงอยทามกลางการถกเถยงอนรอนแรงในหองประชม เนองจาก ‘แมบทวธทงสวนเกน’ ตอไปน จะสอนใหคณสงเกตกายใจตนเอง โดยไมตองตกแตงทาทางใหผดแปลกไปจากเคย เคยนงอยางไร เคยยนแบบไหน กใหนงหรอยนอยางนนๆ แบบนนๆ

สงทจะตางไป ไดแก มมมอง อนเปนของทเกดขนขางใน มมมองอนจะพาเขาถงความวางอยางเซน นนคอ การเหนอยางชดเจนวา ก�าลงมสวนเกนอยตรงไหนบาง เชน หลงจากท�างานจนเหนอย หรอรสกเครยด เทามกจกกบพน มอมกก�าเกรง ใบหนามกเครงตง ความรสกโดยรวมคอมดทบไปทงตว ความคดในหวมสทธรอนและรายไดเทาทนสยทางจตของเราจะพาไป

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

104 105

อาจเปรยบความรสกทบ แนน อดอด อนเกดจากความเครยดเกรงของกลามเนอ เปน

เสมอน จดด�า หลายๆจด ทรวมกนแลวให

ความรสก ‘มด’ ไปทงตว

ตอนมดไปทงตว คณจะแยกไมออกวามจดด�าอยตรงไหนบาง และไมทราบจะเรมหาจากทใดกอน

ไมวาคณจะอยในอรยาบถใด นงอย บนเกาอแบบไหน กสามารถส�ารวจสงเกตนบจากฝาเทาไดกอนเสมอ เพราะฝาเทาสะทอนวา ‘พนฐานความรสก’ ก�าลงเปนอยางไรอย

หากรบรวาฝาเทาก�าลงจก ก�าลงงองม หรอก�าลงฝนเกรง ใหวางราบสมผสกบพนเตมพนทฝาเทา จะรสกผอนคลายลง ความสบายจะท�าให

คณ รสกวาง หรอกระทงสวางขนมาจดหนง ตลอดทงชวงลางของรางกาย ความคดในหวทเปนอกศลลดระดบลง

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

106 107

ถดจากนน ใหส�ารวจสงเกตไลขนมาทฝามอ วามอาการก�า เกรง หรอจกนวลงทไหนหรอไม

เมอเกดการสงเกตและรบรถงความไมผอนพกสบาย ฝามอมกคลายออกเอง และเมอฝามอคลายออกหมด คณจะรสกถงความปลอยวาง ไมยดถอ และเมอนน ‘ความรสกวาง’ จะเกดขนอกจดหนงทชวงกลาง

เมอรวมกบความรสกวางทชวงลาง โดยรวมยอมเปนความสบาย ปลอดโปรงขน เหมอนสวางออกมาจากขางในมากขนกวาตอนยงทบทม

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

108 109

ถดจากนน ใหส�ารวจสงเกตไลขนมาทใบหนาวา ควขมวดไหม ขมบตงไหม หนาผากเครงไหม

เมอเกดการสงเกตและรบรถงความไมผอนพกสบาย ทวทงใบหนามกคลายออกเอง และเมอใบหนาคลายออกหมด คณจะรสกถงความโลงตลอด แมแตความอดอดกลางอกกหายไป ทหายใจไมสะดวก กดจะปลอดโปรงขน

ความรสกวาง ณ จดน อาจขจดความคดอนเปนลบหรอเปนรายออกไปจากหวไดหมด อยางนอยกชวขณะหนงทความโลงวางทงตวยงคงอย

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

110 111

ดวยความโปรงโลงทวตลอด ณ ขณะนน คณจะรสกคลายรางกายโปรงใส เพราะอาการทางกลามเนอทผกยดความรสกไวกบกายเบาบางลงมาก

จงเปนธรรมดา ทใจของคณจะพลอยเกดความโปรงเบา และสามารถรบรบางสงทไมอาจรบรขณะรางกายยงทบแนนเหมอนก�าแพงขวาง

สงทมความละเอยดออนและอยตดตวคณมาตลอด ไดแก ลมหายใจ เดมทคณจะหายใจโดยไมรสกตว เปนไปตามอตโนมตทางกาย ตอเมอรางกายคลายความแนน ใหจตรบรอยางเปนอสระขน ลมหายใจกพลอยปรากฏชดขนอยางเปนไปเอง ถกจงหวะธรรมชาตทางกายมากขน

เพยงคณรบรวา ถงจงหวะทรางกายตองการลากลมหายใจเขาเมอใด และตองการระบาย

ลมหายใจออกเมอใด นนกเรยก รตามจรง ถงความเปนไปเอง ตามแบบของเซนแลว

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

112 113

รางกายไมไดตองการลมหายใจยาวอยางเดยว บางจงหวะกตองการสนบาง หรอไมตองการเลยบาง หนาทของคณ คอ รตามจรง ยอมรบตามทมนเปน เหนเปนธรรมดาอยไมเลก

เมอลวงรถงความเปนไปเองทางกายและทางใจไมเลก กยอมเหนความเปลยนแปลงทเกดขน ฝาเทาอาจเปลยนจากวางราบเปนงองม ฝามออาจเปลยนจากวางสบายเปนแขงทอ ใบหนาอาจเปลยนจากผอนคลายเปนขมวดตง

ธรรมดาของผไมฝกสมาธ ยอมไหลไปตามอาการทางกาย เมอกายอดอด ใจกพลอยอดอด แตส�าหรบผฝกสมาธ เมอกายอดอดทสวนใด ยอมรทนถงความอดอดทสวนนน

หรอหากเกดความอดอดขนมาทงตว กพรอมจะเรมกลบไปนบหนงใหม ไลส�ารวจจากฝาเทา ฝามอ ขนมาถงใบหนา เพอเหนซ�าๆวา...

รทไหน วางทนน

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

114 115

หลงจากเหนความเปลยนแปลง เอาแนไมไดทงทางกายและทางจต หลายครงหลายหน นบเปนสบ เปนรอย หรอเปนพนรอบ ในทสดจะถงจดหนง ทรสกวาตวคณหายไป เหลอแตความนงวางสวางอย

ความนงวางสวางนน เปน ตวอยาง ของจตแบบเซน

สงทเราตองการในระหวางวน คอ จตทมความตนตว จตทมความพรอมจะรเหนตามจรง ตลอดจนจตทโปรงเบาเบกบาน ร สกถงอสระไรพนธนาการ แบบเดยวกบ ‘ตวอยาง’ ทเกดขนในสมาธ โดยไมจ�าเปนตองนงหลบตาท�าสมาธ

หมายความวา แมคณจะนงท�างานตามปกต แตเมอไลส�ารวจเพอทง ‘สวนเกน’ อนไดแก ความเครยดความเกรง นบแตทฝาเทา ฝามอ ขนมาถงใบหนา กสามารถผอนพก และพรอมจะมความตนร เหนทกสงทงนอกและในแสดงความเปลยนแปลงอยเสมอ

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

116 117

เมอรวธปลดปลอยสวนเกนทางกาย กไมยากทคณจะรวธปลดปลอยสวนเกนออกจากจต เชน เมอจตฟงซานซดสายถงเรองไมเปนเรอง หรอเปนเรองทผานมาแลว หรอเปนเรองทยงไมเกดขน กยอมรบตามจรง เพอเหนวาคลนความฟงซานเปนอยางไร คลนนนกจะลดระดบลงใหด

เมอปลดปลอยสวนเกนทงทางกายและทางจต สงทเหลอกคอลมหายใจอนเปนไปเอง ยดยาวนมนวลบาง หดสนกระดางบาง หรอบางคราวจตกถอนความสนใจในลม ตนรตงมนอยกบตวเอง

ขอใหจ�าไววา ไมควร ‘พยายาม’ ฝกรทงสภาพทางกายใจพรอมๆไปกบตงใจท�างาน ขอใหท�างานเตมท จากนนเมอถงเวลาวางมอพกชวคราว หรอไดเวลาพกนานหนอย คอยสงเกตเขามา ไลจากเทา มอ ถงใบหนา คณจะพบวาทกครงทท�า คอทกครงทขบไลขยะทางอารมณออกไปได จะนอย มาก หรอเกลยงเกลา กขนอยกบชวโมงบนทสรางความเคยชนเอาไว

หลงจากท�างานทใจรกอยางสนก มความกระตอรอรน มใจจดจอทจะเหนความคบหนาพฒนา ตลอดจนรจกก�าจดสวนเกน หวนกลบมาหาความวางในตวไดเปนปกต ถงจดหนง คณจะ

เกด สญชาตญาณแบบเซยน ขน

มาโดยไมตองรบการถายทอดจากทใด

สญชาตญาณแบบเซยน เปนสงทเกดขนเอง

หลงจากไดองคประกอบครบพรอม คอ จดจอกบ

งานนานพอ ดวยจตใจทนงวาง ความนงวางจะ

ปลดปลอยฝไมลายมอและความคดสรางสรรค

ทงหมดออกมาโดยไมตองรองขอ

สงทเปน สญญาณบอก วาคณเรมมสญชาตญาณของคนเกง อาจมมาเปนขนๆ เชน

คณสามารถท�างานดวยใจสงบเงยบ รสกถงความเรยบรนอยกบงานไดบอยๆ จนเหนออกมาจากภายในวา ความเรยบรนคอยๆสะสมเปนพลง

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

118 119

อกชนดหนง พลงทเออใหคณ นงกอนคด และ วางกอนลงมอ

หลงจากคดและลงมออยางงายดาย คณจะ

พบวาตนเอง ไดผลของงาน ตรงกบความ

ตงใจ เชนเดยวกบทนกแมนธนผเขาถงความนงวาง กระจางชด สามารถรสกถงการเขาเปาของลกธน กอนลกธนจะแลนจากแลงจรง

เมอเปนสขกบความนงวาง และไดผลของงานตามปรารถนา คณจะรสกถงความพอใจในการ

คบไปขางหนาเรอยๆ คอ พฒนาทงคณภาพงานและคณภาพจตยงๆขนไป เหนจงหวะทใจจะวกวนซดสายหรออยากหนเหไปทางอนนอยลง ไมฟงซานจบจด หรอเมอเกดความสบสนบาง กรสกวายงเหลอความสนกพอจะผลกดนใหจตเปลยนจากซดสายกลบมารวมตวตงตรงไดอกหลายครง กอนจะออนเพลย ถงเวลาพกจรงๆ

ความสามารถทางจตทดงตรง คบไปขาง

หนาไมหยด มมาตรวดทชดเจน คอ คณรสกวาตวเองรรอบ ตอบโจทยยากไดงายๆ แกปญหาตดขดไดหมด โดยใชเวลาในการท�าลายอปสรรคยากเยน

นอยลงเรอยๆดวย ถงจดหนง คณจะนงวางอยาง

พรอมจะเกด ไอเดยแปลกใหม ตอยอดจากของเดม ไมตองย�าซ�ากบทหรอคอยตามใคร ไอเดยอาจหมายถงทวงทาพลกแพลงในทางกฬา หรอแนวคดโดนใจทางการตลาดใหมๆกได

ไอเดยแปลกใหมท ใชไดจรง มกสะทอนถงความรทกวางขวาง และความเขาใจททะลปรโปรงตลอดสาย สามารถผสมผสานทกสงในคลงความรของตนเขาดวยกน แบบเดยวกบนกดนตรแจสทเขาใจดนตรอยางลกซง สามารถลดจงหวะ และฉลาดพอจะเลนโตตอบกนไดสดๆ โดยทฟงออกมาราวกบประพนธไวกอน ทงทคนเลนคดขนมาเดยวนนแทๆ เซยนแจสจงถกน�ามาเชอมโยงกบแนวคดแบบเซนอยางกวางขวาง

ความเงยบเชยบภายใน ทพรอมจะพรงพร

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

120 121

พลงความเคลอนไหว วาดลวดลายนาตนใจ เปนเพยงสวนหนงในการปรากฏตวของเซน แทจรง

แลว ความตนรในงาน ดจะเปนแกนสารทนาสนใจกวา

เมอบงเกดความตนรในงานหนง คณจะสามารถน�าไปตอยอดเปนการตนรในงานอนๆไดไมยาก ขนตนนบหนงดวยการมใจรกงานเหมอนๆกน อยากเขาไปสนกกบงานเหมอนๆกน อยากพฒนาความรความสามารถและผลงานเหมอนๆกน ความนงวางอยางเซนทมอยแลวเปนทน กหวนกลบมาแสดงตวไดไมตางกน นจงเปนเหตผลทวา ท�าไมคนบางคนจงเกงไดในทกงาน ทกกจกรรม ทกการละเลน ทพวกเขาสนใจ

อยางไรกตาม คณตองมองดวยวา ไมมใครเกงงานหลายๆดานไดจากการฝกหลายๆงานพรอมกน คณจ�าเปนตองตนร หตากวางขวางขนมาในระดบมออาชพในงานหนงใหไดกอน แลวจงบรรลความเปนมออาชพดานอนไดในภายหลง

ยง ไดงาน เปนชนเปนอนมากขนเทาไร

ใจคณจะยง ยดงานนอยลง เพราะตวตนในงานจะเบาบางลงเรอยๆ เมอทมเทถงทสดในแตละงาน กจะเขารอยเดยวกนหมด คอ เหลอแตความรสกถงการเคลอนไหวอนเปนกลไกใหเกดงาน คณอยในระบบกลไกทใหญกวาตวคณเสมอ จงไมเหนตวเองเปนศนยกลางโดดเดนเพยงหนงเดยว แมสายตาอนจะเหนเชนนนกตาม

การปรบความรสกลงมาเหนตนเองเปนเพยงกลไกหนง ไมส�าคญวาจะเปนกลไกใหญหรอเลก ไมส�าคญวาจะตองเปนศนยกลางควบคมหรอถกควบคม จะพฒนาจตใหนงวางไดเสถยรขน ตลอดจนรจกท�าตามสญชาตญาณแบบเซน แทนการท�าตามอารมณดบมากขนทกท

สดทาย ความตนรเตมตว จะเรมสะกดใหคณตงค�าถามทส�าคญกวาการท�างาน นนคอ จะเอาความตนรอนเสมอนสมบตล�าคาทมอย ไปท�า

อะไรให คมคาทสด ในชวตด

howfarbooks.com

123

เซน ในการทำางานอยาง เซยน

122

ไรทกขอยำงเปนไปเอง

‘ขอ’โดยการแบมอดวยใจทคดปลอย

‘อยาขอ’โดยการแบมอดวยใจทอยากเอา

ทสดจะไดความวาง ไรทกขอนเปนอมตะ เปนรางวล

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

124 125

เซนคอการอยกบท มใชการหลบหลก แตแมไมหลบหลก กพนไปจากทกขได

นนเพราะตวตนเบาบาง หรอตวตนหายไป

จากใจ กระทง ทกขหาตวไมเจอเมอถงความนงวางในการท�างาน คณจะ

เหนงานออกมาจากอกมมมองหนง

มมมองของความ ไมมอะไรในใจมมมองของการโตตอบกบงานทประดงเขา

มาดวยความ ตนรมมมองของการรบมอกบทกความโฉงฉาง

ดวย ใจทเงยบเชยบแตในชวงทความนงวางยงไมเสถยร คณ

ตองยอมรบตามจรงวา ยงมสงรบกวนใหหวนไหวได คณตองรบรถงความหวนไหวทเกดขน ไมใชปฏเสธความจรง

อยาตดภาพวาตนเองแน

แลวจะกลบแยไมได

คณจะอยกบธรรมชาตของจต โดยไมคดสรางกฎขนใหม แตจะเรยนรดวยความออนนอม แลวยอมตนปฏบตตามวถแหงธรรมชาตทางจตนน

อยากไดอะไร คณตองหายใจเขาออกเปนสงนน ทละอยาง ทละครง

อยากรวย คณตองหายใจเขาออกเปนเงน

อยากสข คณตองหายใจเขาออกเปนงาน

อยากพนทกข คณตองหายใจเขาออกเปนร

รออกมาจากความนงวาง อยางยอมรบวา ลมหายใจไมเทยง แลวอะไรจะเทยง

ศกษาจากลมหายใจจนเขาซงถงความจรงวา ไดมาแคไหน เสยไปแคนน

เซน ในการทำางานอยาง เซยน howfarbooks.com

126 127

เมอฟงลมหายใจสอนความจรงอย ใจจะนงวางอยกบความเปนไปเองทงหลาย ทงภายในและภายนอก

คณจะเหนทกความเปนไปเอง ลวนมเหตผลกดนใหเปนไป เหมอนกบททกสายน�าตองมตนแหลงและปลายทาง ไมมสายน�าใดไหลมาจากความไรน�าไปสความไรน�าเลย

เมอเหนกายใจเปนกลไกผลตงาน ท�างานรวมกบกลไกอน คณจะไมหลงเขาใจผดคดวาตวเองท�าอะไรใหเกดขนไดเองคนเดยวตามล�าพง

ดวยใจทนงวาง คณจะเหนระบบกลไกทงหมดตามจรงวา ก�าลงประสานงานราบรน หรอตดขดไมลงตว ชนสวนใดเสยหาย ชนสวนใดใชไดด ความนงวางจะชวยใหคณยอมรบความจรงนนดวยใจทไรทกข แตขณะเดยวกนกเปนสขกบการพงตวเขาไปแกไขขอตดขด หรอเสรมสวนแหงความราบรน หาใชนงวางอยางดดายไม

เมอไมนงวางอยางดดาย สงทจะเกดขน คอ

นงวางอยางรแมตองแขงขนกบใคร ความนงวางอยางร

จะกนไวไมใหคณเลยเถดเปนแกงแยงกบเขา

แมตองเสยงดงกบใคร ความนงวางอยางร จะกนไวไมใหคณเลยเถดเปนโวยวายกบเขา

แมตองใชอ�านาจกบใคร ความนงวางอยางร จะกนไวไมใหคณเลยเถดเปนเผดจการกบเขา

ความนงวางอยางร จะสรางปญญาเพอแกปญหา ไมใชฉลาดในทางเพมปญหา

เมอไมตงใจกอทกขใหคนอน ตนเองยอมไมเปนทกขอย

เมอไมกอเหตแหงทกขดวยความไมร ยอมไรทกขอยางร

สดทาย หลงจากท�างานอยางเซนนานพอ คณจะพบเซนโดยความเปนจตทนงวางอยางร คงเสนคงวา และไรทกขอยางเปนไปเอง

๒๙

เสยดาย... คนตายไมไดอาน

แกนความจรง อนเปนคำาตอบทมใหกบ ๓ คำาถามสำาคญของมนษยทวา เกดมาเปนอยางนไดอยางไร? ตายแลวไปไหนไดบาง? และยงอยจะใหทำาเชนใดจงคม?

มชวตทคดไมถง

ตแผกฎแหงธรรมชาตดวยมมมองวาทงหมดเปนเกมกรรม ทกรายละเอยดตนทนชวตเปนคะแนนเกา และกรรมทกำาลงทำาอยเปนคะแนนใหม เพอตดสนวาขณะน คะแนนของคณกำาลงเปนบวกหรอตดลบ ควรทำาคะแนนตอทาไหน

เตรยมเสบยงไวเลยงตว ฉบบอยสบาย ไปสบาย

รวมคำาถามและคำาตอบ ตลอดจนบทความสำาคญทคนอานชวยกนโหวตวาดทสดของดงตฤณ เพอชวยใหตกลงกบตวเองงายขน วาเสนทางชวตแบบใด สบายใจทงยามอย และยามจากโลกนไป

๑๐๐ เลม ๕,๙๐๐ บาท๓๐๐ เลม ๑๗,๔๐๐ บาท๕๐๐ เลม ๒๘,๕๐๐ บาท๑,๐๐๐ เลม ๕๖,๐๐๐ บาท

๗ วธตายอยางสบายใจ

หนงสอทออกแบบมาใหผปวยระยะสดทายไดอานเอง หรอรบฟงจากญาต เพอความสบายใจครงสำาคญทสดในชวต

ผดทไมร

แคไมรวาผด กนบวาผดแลวทไมร โดยเฉพาะกฎแหงการเวยนวายตายเกด อนหมายถงกตกาการตดสนชะตาในแตละชาตดวยอดตกรรมทเคยทำาไวกบคนอน ตอเมอรแลว จงคอยนบเปนผมโอกาสสรางวาสนาดๆใหตนเองขนมาได

เซนในการทำางานอยางเซยน

แทนการขบปรศนาธรรมหรอนงเพงกำาแพงวางอยางเซน หนงสอเลมนจะใชภาระหนาทการงานของคณเอง เปนแบบฝกจตททำาตามไดทนท เพอผลสดทายเปนความสงบผาสกและเคลอนไหวอยางเซยนผเขาถงเซน

๑๐๐ เลม ๒,๙๐๐ บาท๓๐๐ เลม ๘,๔๐๐ บาท๕๐๐ เลม ๑๓,๕๐๐ บาท๑,๐๐๐ เลม ๒๖,๐๐๐ บาท