บทที 2 การวัด -...
TRANSCRIPT
![Page 1: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/1.jpg)
บทท 2 การวด
2.1 หนวยเอสไอ(SI unit)2.2 การแปลงหนวย2.3 เลขนยสาคญ(Significant Figures)2.4 ความผดพลาดหรอความไมแนนอนของผลลพธ2.4 ความผดพลาดหรอความไมแนนอนของผลลพธ
![Page 2: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/2.jpg)
2.1 หนวยเอสไอ(SI unit) 2.1.1 หนวยฐาน (base units)ใชเปนหลกของหนวยเอสไอม 7 หนวย
ตารางท 2.1 หนวยฐานในระบบเอสไอ
ปรมาณ สญลกษณปรมาณ หนวยฐาน สญลกษณหนวยปรมาณ สญลกษณปรมาณ หนวยฐาน สญลกษณหนวย
1.ความยาว(length)
l เมตร(metre) m
2.มวล(mass) m กโลกรมkilogram
kgkilogram
3.เวลา(time) t วนาท(second) s
4.กระแสไฟฟา(electric current)
i แอมแปร(ampere) A
![Page 3: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/3.jpg)
ปรมาณสญลกษณ
ปรมาณหนวยฐาน
สญลกษณหนวย
ตารางท 2.1หนวยฐานในระบบเอสไอ(ตอ)
ปรมาณปรมาณ
หนวยฐานหนวย
5. อณหภมอณหพลวต
(thermodynamic temperature)T เคลวน (kelvin) K
6. ความเขมของการสองแสง(luminous intensity)
lv แคนเดลา (candela) cd (luminous intensity)
lv แคนเดลา (candela) cd
7. ปรมาณของสาร(amount of substance)
n โมล (mole) mol
![Page 4: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/4.jpg)
2.1.2 หนวยเสรม (supplementary units)
หนวยเสรมของระบบเอสไอม 2 หนวย คอ หนวยเสรมของระบบเอสไอม 2 หนวย คอ 1. เรเดยน (radian)
สญลกษณของเรเดยน คอ rad เปนหนวยวดมมระนาบ (plane angle)2. สเตอรเรเดยน (steradian)
สญลกษณของสเตอรเรเดยน คอ sr เปนหนวยวดมมตน สญลกษณของสเตอรเรเดยน คอ sr เปนหนวยวดมมตน (solid angle)
![Page 5: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/5.jpg)
2.1.3 หนวยอนพทธ (derived units) ตารางท 2.2 หนวยอนพทธในระบบเอสไอ
ปรมาณหนวยสญลกษณ
ปรมาณหนวยอนพทธ
สญลกษณหนวย
เทยบหนวยปรมาณหนวยปรมาณ
หนวยอนพทธหนวย
เทยบหนวย
ความถ v เฮรตซ (hertz) Hz S-1
แรง F นวตน (newton) N Kg.m/s2
งานและพลงงาน W.E จล (joule) J N.m
ความดน P พาสคล (pascal) Pa N/m2
กาลง P วตต (watt) W J/s
ประจไฟฟา q คลอมบ (coulomb) C A.s
![Page 6: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/6.jpg)
ตารางท 2.2 หนวยอนพทธในระบบเอสไอ(ตอ)
ปรมาณหนวยสญลกษณ
ปรมาณหนวยอนพทธ
สญลกษณหนวย
เทยบหนวย
ความตางศกย V โวลต(volt) V W/A
ความจไฟฟา C ฟารด(farad) F A.s/Vความจไฟฟา C ฟารด(farad) F A.s/V
ความตานทาน R โอหม(ohm) Ω V/A
ความนา G ซเมนส(siemens) S Ω-1
ฟลกซแมเหลก ΦB เวเบอร(weber) Wb V.s
ความหนาแนน B เทสลา(tesla) T Wb/m2ความหนาแนน B เทสลา(tesla) T Wb/m
ฟลกซแมเหลก
ความเหน ยวนา L เฮนร(henry) H V.s/A
ฟลกซสองสวาง ¢ ลเมน(lumen) lm cd.sr
ความสวาง L ลกซ(lux) lx lm/m2
![Page 7: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/7.jpg)
2.1.4 คาอปสรรค(prefixes) ตารางท 2.3 คาอปสรรคใชแทนตวพหคณ
ตวพหคณคาอปสรรคใชแทนตวพหคณ
ช อ สญลกษณตวพหคณ
ช อ สญลกษณ10-18 อตโต(atto) a10-15 เฟมโต(fermto) f10-12 พโก(pico) p10-9 นาโน(nano) n10-9 นาโน(nano) n10-6 ไมโคร(micro) μ
10-3 มลล(milli) m10-2 เซนต(centi) c
![Page 8: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/8.jpg)
ตารางท2.3 คาอปสรรคท ใชแทนตวพหคณ(ตอ)
ตวพหคณคาอปสรรคใชแทนตวพหคณ
ช อ สญลกษณ10-1 เดซ(deci) d10 เดซ(deci) d10 เดคา(deca) da102 เฮกโต(hecto) h103 กโล(kilo) k106 เมกะ(mega) M109 จกะ(giga) G109 จกะ(giga) G1012 เทระ(tera) T1015 เพตะ(peta) P1018 เอกซะ(exa) E
![Page 9: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/9.jpg)
ตวอยางการเขยนโดยใชตวพหคณและคาอปสรรค
1.ความยาว 1 นาโนเมตร = 1 nm = 10-9 m1 นาโนเมตร = 1 nm = 10 m
1 ไมโครเมตร = 1 μm = 10-6 m2.มวล
1 มลลกรม = 1 mg = 10-3 g = 10-6 kg1 กรม = 1 g = 10-3 kg1 กรม = 1 g = 10 kg
3.เวลา1 นาโนวนาท = 1 ns = 10-9 s
![Page 10: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/10.jpg)
2.2 การแปลงหนวย
ตวอยางท 2.1
ก. จงเปล ยนความเรวขนาด 1019.5 กโลเมตรตอช วโมง ก. จงเปล ยนความเรวขนาด 1019.5 กโลเมตรตอช วโมง(km/h) ใหเปนเมตรตอวนาท (m/s)
วธทา เน องจาก 1 km = 103 m และ 1 h = 3600 s
ดงน น 1019.5 km/h = (1019.5 km/h)(103 m/km)( )= 283.2 m/s
s3600
1
= 283.2 m/s
![Page 11: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/11.jpg)
ตวอยางท 2.2 มวลของวตถแขงรปลกบาศกเทากบ 856 กรม แตละดานยาว 5.35cm จงหาความหนาแนนของวตถในหนวย SI
วธทา เน องจาก 1 g = 10-3 kg และ 1 cm = 10-2 m วธทา เน องจาก 1 g = 10 kg และ 1 cm = 10 m
มวลของวตถ m = 856 g = 856 g x 10-3 kg/g = 0.856 kgและปรมาตร V = L3 = (5.35 cm x 10-2 m/cm )3
= 1.53 x 10-4 m3
ดงน น ความหนาแนน D = = m 856.0 kgดงน น ความหนาแนน D = =
= 5.59 x 10-3 kg/m3
v
m341053.1
856.0
mx
kg
![Page 12: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/12.jpg)
2.3 เลขนยสาคญ 2.3.1 หลกในการหาเลขนยสาคญ 1. เลขทกตวท ไมใช 0 เปนเลขนยสาคญ 2. เลข 0 ท อยระหวางตวเลขนยสาคญเปนเลขนยสาคญ เชน 304 , 10.001 มเลขนยสาคญ 3 , 5 ตวตามลาดบ 2. เลข 0 ท อยระหวางตวเลขนยสาคญเปนเลขนยสาคญ เชน 304 , 10.001 มเลขนยสาคญ 3 , 5 ตวตามลาดบ 3. เลข 0 ท อยปลายสดทางดานซายมอไมเปนเลขนยสาคญ เชน 0423 , 0.0000104 ทกตวมเลขนยสาคญ 3 ตว 4. เลข 0 ท อยทางปลายดานขวามอ แตอยหลงจดทศนยมเปนเลขนยสาคญ เชน 120.0 ,0.1400 , 1.040 ทกตวมเลขนยสาคญ 4 ตวนยสาคญ เชน 120.0 ,0.1400 , 1.040 ทกตวมเลขนยสาคญ 4 ตว 5. เลข 0 ท อยทางปลายขวามอของเลขจานวนเตมท ไมมทศนยม จะบงบอกเลขนยสาคญไมชดเจน เชน เลขจานวน 1500 ถามเลขนยสาคญ 4 ตว ควรเขยน 1.500 x 103 ถามเลขนยสาคญ 3 ตว ควรเขยน 1.50 x 103
![Page 13: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/13.jpg)
2.3.2 หลกในการปดเศษ
1. ถาเลขตวสดทายทางขวามอเปนเลข 0-4ใหตดท งได เชน 2.54 ถาตองการเลขนยสาคญ 2 ตว เปน 2.5 เชน 2.54 ถาตองการเลขนยสาคญ 2 ตว เปน 2.52. ถาเลขตวสดทายทางขวามอเปนเลข 6-9 ใหปดเศษข น เชน 1.237 ถาตองการเลขนยสาคญ 3 ตว เปน 1.243. ถาเลขตวสดทายทางขวามอเปนเลข 5 ใหพจารณาเลขดานดาน ซายมอท ตดกบเลข 5 โดยถาเปนเลขคใหตดเลข 5 ท งได แต ถาเปนเลขค ใหเศษข น
![Page 14: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/14.jpg)
2.3.2 หลกในการปดเศษ (ตอ)
เชน 2.265 ถาตองการเลขนยสาคญ 3 ตว เปน 2.261.235 ถาตองการเลขนยสาคญ 3 ตว เปน 1.241.235 ถาตองการเลขนยสาคญ 3 ตว เปน 1.24
4. ถาตองการปดออกมากกวา 1 ตว ตวท ปดออกถามคาเทากบหรอมากกวา 50 ,500 , 5000 เปนตน กเพ มคาของตวเลขตวสดทายท เอาไวอก 1 เชน ถาตองการเลขนยสาคญ 3 ตว ของเลข 2.6746 เปน 2.67 เลข 1.4559 นยสาคญ 3 ตว ของเลข 2.6746 เปน 2.67 เลข 1.4559 เปน 1.46
![Page 15: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/15.jpg)
2.4 ความผดพลาดหรอความไมแนนอนของผลลพธ
กระบวนการวดเก ยวของกบส งสาคญ 4 ประการ1. ผวด1. ผวด2. เคร องมอท ใชวด3. ปรมาณท จะวด4. ส งแวดลอมขณะวด4. ส งแวดลอมขณะวด
![Page 16: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/16.jpg)
2.3.3 การบวกและการลบเลขนยสาคญ ผลลพธจะมตวเลขหลงจดทศนยมเทากบจานวนตวเลขหลงจดทศนยมท นอยท สดของชด
ตวเลขท มาบวกหรอลบกน เชน 2.825 + 586.3 = 589.1 ไมใช 589.1252.825 + 586.3 = 589.1 ไมใช 589.125
2.3.4 การคณและการหารเลขนยสาคญผลลพธจะมตวเลขหลงจดทศนยมเทากบจานวนตวเลขหลงจดทศนยมท นอยท สดของชดตวเลข
ท มาคณหรอหารกน เชน 2.21 x 3.5 = 7.7 ไมใช 7.735
26.5 / 4.0 = 6.6 ไมใช 6.625
ขอยกเวน เม อผลลพธไดเลข 0 เปนเลขนยสาคญกอนท จะปดเลขอ นทบข นไปอก1แทนท เลข 0 ไมตองปดเลขน นข นมาใหคงคาตอบไวเกนจานวนตวเลขนยสาคญท นอยท สดในกลมท นามาคณ
หรอหารกนได เชน 0.92 x 1.14 = 1.0488 ตอบเปน 1.05
![Page 17: บทที 2 การวัด - sci.udru.ac.thsci.udru.ac.th/websci/download/physic/chapter/Chapter2 Measurement.pdf · ตารางที 2.1 ... เลข 0 ทีÉอย่ระหว่างตัวเลขนัยสําคัญเป็นเลขนัยสําคัญ](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050717/5e1420214603d4718e23c003/html5/thumbnails/17.jpg)